DNG: De Nieuwe Gemeenschap by August Vermeylenfonds

Verbinden, verdiepen, verbreden met de kracht van taal

....

( ) EEKL O

RG NBE NKE BLA () E DEN BRE ()

( ) LIEVEGEM E IN S

VE ( )E

DE TEN OOS ()

( ) S IN T LAUR

RGEM

S IJ Z O R G E O O G J E R ODOND G MAGAZ IN E LUP ERC A L I DOO DGR AAG T LEN A ANDE CLUB ) GEN R W E R E M V KA HUIS CONT ( RAI RE RE HUISW OOSTEND ERKBE IZEN E LA BAR G ELEID ACCA ING EL H N KARMA OT EN INGE S IS Z N E E G L N A V GE SIEF S E R OG S PR LINK

W IJ W IJ W

D SIJ KOK ()

E ( ) BRUGG

LA ( ) ROESE

( ) WAR EGE M

IJ ( ) KORTR

( ) OUD ENA ARD E

LEN

Willem, hoe zit het met de 'Taak'?

De Nieuwe Gemeenschap – driemaandelijks tijdschrift van het August Vermeylenfonds december 2021 - februari 2022 – AFGIFTEKANTOOR GENT X erkenningsnummer P 309 575 – vu: Willem Debeuckelaere - p/a V.F. Tolhuislaan 88, 9000 Gent

2021#4_v1.indd 1

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

2/12/2021 22:48

EN ELL AP (

)K DAG

VERW

ANDE

LEN

DER MOE

TA A L

ANOTHER REVERSE B E Y O STORY ND B ORD ERS K B M A L S RY POET

EDE

() M

ERL

BAA

ONV

O LT

OOI

ORT RSP AT E

( ) ZELZATE

WA R

MTE

AAN

DE W

( ) YAYA NA LEKI ME CH ELE N

A VERW

NDEL

JOKE VLA HER

M IG R A N T

MSE

N SPA NJE AND ERS BEK EKE N

NDER W E MAAN O

( ) VIL VO OR DE

AT E R

WOORD

P A R T IC U

L A R M AT

R INTE

2021#4_v1.indd 2

() AAR

X MACH

T X STR

( ) LE UV EN FIL M IJ D EN ( ) LEUV

TERS

R AT O U LITR NE W B

2/12/2021 22:48

() M

Colofon DE NIEUWE GEMEENSCHAP driemaandelijks ledenblad van het August Vermeylenfonds vzw; verschijnt op 15 maart, 15 juni, 15 september en 15 december. REDACTIE Peter Benoy, Tom Cools, Willem Debeuckelaere, Chantal De Cock, Caroline De Neve, Fatih Devos, Robert Huygens, Sarah Mistiaen, Johan Notte, Nico Pattyn, Tinus Sioen, Eliane Van Alboom, Judy Vanden Thoren, Hans Vandevoorde, Anita Van Huffel , Arne Vlaeminck, en Anne Van De Genachte (+ vormgeving) ALGEMEEN SECRETARIAAT Tolhuislaan 88, 9000 Gent, t. 09 223 02 88 ( ) MAA SMECHE e-mail: info@vermeylenfonds.be - website: www. vermeylenfonds.be LEN openingsuren: 9u - 12u en van 13u tot 17u ABONNEMENT 15 euro (4 nummers) LIDMAATSCHAPSBIJDRAGE 15 euro per individu. U kunt lid worden door aan te sluiten bij een plaatselijke afdeling of door overschrijving op rek.nr. BE50 0011 2745 2218 van het Vermeylenfonds vzw, Tolhuislaan 88, 9000 Gent. Leden ontvangen gratis De Nieuwe Gemeenschap. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Willem Debeuckelaere, p/a Tolhuislaan 88, 9000 Gent FOTO Anne Van De Genachte AUTEURSRECHTEN personen die we niet hebben kunnen bereiken i.v.m. eventuele auteursrechten kunnen de redactie contacteren. STEUN HET VERMEYLENFONDS Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar. Reknr. BE50 0011 2745 2218, Vermeylenfonds, Tolhuislaan 88, 9000 Gent.

( ) HASSELT

ONG ( )T

EREN

Om reden van milieuvriendelijkheid wordt dit tijdschrift op chloorvrij recycleerbaar papier gedrukt.

( ) HEERS

We zijn goed bezig, Gust!

....

2021#4_v1.indd 3

2/12/2021 22:48

"Heel het buitenland benijdt ons voor dit heel fijnmazige netwerk van vrijwilligers die allerlei dingen organiseren. Het is zo belangrijk dat dit in stand gehouden en gekoesterd wordt. Want er is wel wat kapot gegaan de afgelopen periode" Dirk Verbist, directeur De Federatie

Met dit nummer van DNG, De Nieuwe Gemeenschap, worden de vele afdelingen en projecten van het Vermeylenfonds kort voorgesteld. Tekst en/of foto, activiteitenverslag of historiek. Elkeen zingt zoals… Dat levert een aardig patchwork op van verscheidene aanpakken en kleine verenigingen, kringen, vrienden, op wandel, op reis, in kameraadschap, met een kritische geest voorop, links-progressief, open voor de wereld en wars van eng nationalisme, zoekend in de wondere maar soms lastige wereld van de nieuwe technologieën, met de verbindende kracht van taal, zoekend naar solidariteit, schoonheid, inzicht en emancipatie. Zoeken naar verbinden, verdiepen, verbreden. Basis is de kracht van taal, de grote verbinding, de brug naar emancipatie, zeggenschap, integratie en democratie. Het zijn voor ieder van ons lastige en verwarrende jaren geweest. De Coronapandemie heeft onverbiddelijk en in blinde woede ingehakt op het pad dat we met het beleidsplan 2021-2025 als kompas hadden uitgezet. Er bleef nauwelijks iets over van de vele geplande activiteiten en projecten. Maar van zodra we, met de late lente en zomer, de teugels konden vieren zagen we her en der, maar wel niet overal, het vuur weer opflakkeren. En dat waren de gensters die ons aanvuurden om overal de temperatuur te nemen, de

2021#4_v1.indd 4

2/12/2021 22:48

hartslag te voelen, een röntgenfoto van het Vermeylenfonds voor te leggen. We zijn niet ziek, we zijn nu toch al 76 jaar en mogen toch wel even een check-up voorleggen. Hoe gaat het met ons, onze vrijwilligers, leden sympathisanten... De laatste weken en maanden heb ik, samen met de directeur Frederik, de regiocoördinatoren Fabjen, Tom en onze nieuwe communicatieman, Philippe, verschillende verantwoordelijken van afdelingen ontmoet: Leuven, Hasselt, Oostende, Waregem, Evergem. Andere ontmoetingen zullen nog volgen. Na de desastreuze lockdown willen we de polsslag van de plaatselijke afdelingen opnemen en nagaan hoe het sociaal-culturele leven terug aan het opstarten is, en hoe we elkaar daarbij kunnen helpen, wederzijds. Ook daar, en daar is dit nummer een mooi voorbeeld van, heb ik moeten en mogen vaststellen dat de vele afdelingen ook vele verschillende manieren van werken en verenigen inhouden. Een veelkleurig en weelderig landschap. Samen houden we de vingers aan de pols in de samenleving: onze vrijwilligers weten wat leeft en bouwen bruggen tussen gemeenschappen. Ons netwerk is het netwerk van onze sociaal-culturele vereniging. Zij bepalen de inhoud en de uitstraling van onze werking. Met dit nummer krijg je een staalkaart (niet alles kon -tijdig- volledig verslagen

worden) van wat leeft en werkt, verbindt, verbreedt en verdiept. Voor de hoofdredacteur Sarah en grafisch ontwerpster Anne was het zeker geen evidente opdracht om met die vele boodschappen en stijlen aan de slag te gaan. Maar het mag een bonte verzameling zijn, een grabbelton waar vele gadingen in terug te vinden zijn. Laat honderd bloemen bloeien... En dat veelkleurige boeket is dit spetterende palet geworden. Bescherm uw ogen. Geniet van deze polyfonie: vele verschillende stemmen die uitmonden in één stroom en ons verdiepen, verbreden, verbinden. Kracht geven om de macht van taal om te zetten in het aansterken van een sociale en rechtvaardige democratie. De “taak” zoals Vermeylen die uitschreef in 1945. Vooruit ermee! Willem Debeuckelaere

2021#4_v1.indd 5

2/12/2021 22:48

( ) AARSCHOT

Zorgen voor verbinding De laatste jaren wordt er meer en meer voor ons bepaald. Onze stem heeft hoe langer hoe minder waarde. Onze maatschappij is sociaal aan het verarmen. Maar er is hoop, veel hoop … samen kunnen we iets doen aan die sociale - en culturele verarming. Het Vermeylenfonds geeft de kans om op een creatieve manier die links-progressieve boodschap een stem te geven. Daar maken we graag gebruik van. Het is geweldig werken wetende dat er een hele groep klaar staat om de projecten te ondersteunen. “Van onder de radar” is een project om de positief-kritische stem van de mensen een platform te geven. Op een creatieve manier, in dit geval beeldend, krijgen de mensen, die op één of andere manier onder de radar blijven, de kans om een beeld te geven aan hun visie. Zo wordt aan verborgen talenten een stem gegeven. Het project zorgt ook voor verbinding. In een maatschappij waar er meer en meer een afstand gecreëerd wordt, is daar veel nood aan. Een ander project is ‘Singing for a change’ Muziek is zowat de enige universele taal die iedereen begrijpt! We vonden het hoog tijd om na de lockdown onze muzikale creativiteit een digitale uitlaatklep te geven. Daarom lanceerden we het “Clandestino”project. Door middel van een originele, muzikale cover van het nummer “Clandestino” van Manu Chao wilden we de veranderende maatschappelijke diversiteit in onze stad en daarbuiten op een positieve manier onder de aandacht te brengen. Verschillende Aarschotse muzikanten ondersteunden ons initiatief, elk op hun eigenzinnige muzikale manier. De iets minder muzikale stadsgenoten stuurden ons toffe filmpjes uit hun dagelijkse leven door. De verspreiding en lancering van de filmclip over het project gebeurden via onze sociale media-kanalen en via de verschillende media-kanalen van het Vermeylenfonds.

De grote diversiteit aan identiteiten in onze samenleving vormt een rijke vertrekbasis om krachtige leeromgevingen te ontwikkelen. Mensen met verschillende achtergronden bijeenbrengen maakt dat ze van en door elkaar leren en dat ze leren in leeromgevingen die hen uit hun vertrouwde en veilige omgeving halen.

We versterken de democratische, inclusieve en solidaire samenleving in Vlaanderen en Brussel

ANOTHER REVERSE STORY Storytelling & improvisatie evenement Another Reverse Story is een multidisciplinair storytelling platform. Via verschillende kunstdisciplines zoals theater, muziek, slam en andere woordkunsten wensen we met de maatschappij in gesprek te gaan.

concept voeren we uit in twee fasen; een coaching traject en toonmomenten. Samen met het publiek wordt een thema of verhaal voorgelegd. Tegen het eind van de show improviseren/evalueren we het stuk opnieuw rekening houdend met de feedback van de toe-schouwer.

De bedoeling is om maatschappelijke en socioculturele thema's te bespreken en ten slotte een leuke entertainment show te maken. Het

Another Reserve Story © Tatjana Henderieckx

BEYOND BORDERS Een titanenwerk Hind Eljadid en Ellee Mihajlovich zijn echtgenotes en reisden afgelopen zomer naar Boedapest, niet alleen om deel te nemen aan de 'Budapest Pride' maar ook om met activisten, politici, kunstenaars en mensen uit de LGBTQiA+ gemeenschap en hun ouders te praten. Ze keerden terug met meer dan zeventig uur boeiend beeldmateriaal om hun documentaire 'Beyond Borders' te maken. Een titanenwerk zo bleek maar het loont de moeite! “De vechtlust van de Hongaren tegen de groeiende homohaat is ontroerend.” zo stelt Hind. Het vertonen van de documentaire is belangrijk omdat ook in België de groei van extreem-rechts onrustwekkend is en de verdraagzaamheid snel afneemt. In een tijd waar verworven rechten in een vingerknip weer afgenomen kunnen worden, vinden ze het belangrijk om 6

2021#4_v1.indd 6

2/12/2021 22:48

dit verhaal te delen. De documentaire brengt eerlijke en diepgaande portretten en toont ons zowel de uitdagingen, de conflicten als de schoonheid. Het eerste deel van de documentaire ging in première in de Antwerpse bibliotheek Permeke tijdens het Antwerp Queer Arts Festival met de steun van Caruur, Vermeylenfonds, Victoria Deluxe, Recto: Verso, VOEM en Szion. Het volledige werk is in december te zien in Gent in De Centrale en zal daarna rondreizen om mensen te inspireren...

MOEDERTAALDAG Een verbindend project rond taalkundige en culturele diversiteit Elk jaar wordt op 21 februari de Internationale Dag van de Moedertaal gevierd, een dag die in het teken staat van de mondiale taalkundige en culturele diversiteit en de meertaligheid. Deze viering werd in 2000 in het leven geroepen door de UNESCO, de VN-organisatie die zich inzet voor onderwijs, wetenschap en cultuur en die net als het Vermeylenfonds ontstaan is in 1945. Voor de UNESCO zijn talen het instrument bij uitstek om cultureel erfgoed levend te houden. Met bijna 6000 talen overschrijdt het aantal talen ruimschoots het aantal landen. Door het belang van moedertalen te onderstrepen, hoopt de UNESCO voldoende draagkracht te creëren om de taalkundige en culturele tradities te laten voortbestaan

Vermeylenfonds zet de kracht van taal, geletterdheid en culturele expressie in om mensen te verrijken en met elkaar te verbinden. bestaan en begrip te ontwikkelen voor de culturele diversiteit tussen verschillende mensengroepen. Dat de Internationale Dag van de Moedertaal op 21 februari valt, is niet zonder reden. Op die dag stierven in 1952 diverse studenten tijdens demonstraties om het Bengaals, de zesde taal van de wereld, erkend te krijgen als een officiële taal van Pakistan, dat toen nog bestond uit Oost- en West-Pakistan, het huidige Bangladesh en het huidige Pakistan. Voor de Pakistaanse regering was uitsluitend het Urdu de taal van Pakistan. De slachtoffers van de rellen worden elk jaar op deze dag nog steeds herdacht in Bangladesh tijdens Ekushey, de dag van de martelaren. Samen met Internationaal Comité, VOEM, FMDO, AIF+, Bis Vlaanderen en Masereelfonds zet het Vermeylenfonds zich in Antwerpen in om van Moedertaaldag een verbindend project te maken. Wegens de vierde coronagolf zal de editie van 2022 niet zoals eerst gepland in en rondom het districtshuis van Borgerhout plaatsvinden maar noodgedwongen online doorgaan. Op maandag 21 februari zal er een ceremonieel gedeelte plaatshebben, waarin ruim aandacht wordt besteed aan de rellen in 1952. Op woensdag 23 februari volgt een debat over het belang van moedertaal in het onderwijs. Afsluiten doen we op vrijdag 25 februari met een cultureel programma, waarin de verschillende moedertalen uiteraard de ster van de show zullen zijn.

Voor ondersteuning van bepaalde specifieke projecten schakelen we de hulp in van onze Woorddoeners, freelancers die van taal en geletterdheid hun beroep maakten.

HET BK POETRY SLAM IS TERUG ... Marie Darah wint het Belgisch Kampioen Poetry Slam 2021! Noem het gerust een boksmatch met woorden want Slammers krijgen slechts drie minuten podiumtijd om de jury en het publiek van hun kunnen te overtuigen. Vlijmscherpe teksten en beklijvende performances worden gebracht zonder gebruik te maken van voorwerpen, kostuums of muziekinstrumenten. Een slam is een ‘bokswedstrijd’ met woorden, het is ‘spoken word’ in een competitie en trekt veel jonge mensen aan vanuit een heel diverse achtergrond. Poetry slam wordt ook gezien als een middel tot emancipatie en bevordering van het samenleven. Op het podium krijgen ook onderdrukte stemmen het woord. Respect voor de persoon is een fundamenteel uitgangspunt. In november 2021 streden de tien beste slammers voor de titel van Belgian Poetry Slam Champion. De finalisten kwamen uit het hele land en hadden precies drie minuten om de vakjury en het publiek te overtuigen met hun performance en hun tekst. De punten die de jury gaf, waren doorslaggevend om te bepalen welke deelnemer door mocht naar de volgende ronde, er waren in totaal drie rondes nodig. Het publiek koos de publiekswinnaar. Het Vermeylenfonds, coördineerde het kampioenschap voor de eerste keer. Het evenement vond plaats in de Arenberg in Antwerpen. Marie Darah wint het Belgisch Kampioen Poetry Slam 2021! Sinds 2007 neemt Creatief Schrijven vzw het voortouw in de organisatie van het Belgisch Kampioenschap Slam Poetry. Vanaf 2021 neemt het Vermeylenfonds de fakkel over als organisator van het CBK Slam Poetry, met Creatief Schrijven vzw, een Vlaams initiatief voor schrijfbevordering, als partner.

Beyond Borders © David Delegin 7

2021#4_v1.indd 7

2/12/2021 22:48

VERWANDELEN Digitaal wandelen door vrijdenkend Antwerpen met Reinhilde Decleir

niet uit je kot wil komen, kan je ook lekker vanuit je luie zetel de stad in.”

In een vorige DNG en op de website van het Vermeylenfonds zag ik de mooie advertentie van Verwandelen, een initiatief van de Antwerpse VF-afdeling. Waar gaat deze wandeling heen? Dirk Van Opdenbosch: “Het idee van een virtuele wandeling is gegroeid in volle corona lockdown. Geleide wandelingen in groep konden niet meer, maar je kon wel nog individueel op stap. Dus dachten we waarom geen wandeling met een virtuele gids aanbieden, die je bij wijze van spreken gewoon in je broekzak kon meedragen. Gezien ik in 2012 de wandeling al neerschreef in de gedrukte versie ‘Ontmoetingen’ wandelen doorheen vrijdenkend Antwerpen’, was dit een opportune gelegenheid om al die verhalen eens om te zetten in een digitale vorm. Zo kan je nu als wandelaar gewapend met je Iphone door de Antwerpse binnenstad trekken en passeer je tal van locaties die elk gebonden zijn aan een Antwerpse vrijdenker.”

Kan je enkele opmerkelijke plaatsen opnoemen in Antwerpen die belangrijk waren voor de vrijdenkers en waarom? “Elke locatie in de wandelgids heeft haar eigen specifiek verhaal dat verbonden is met een figuur die op zijn of haar manier en binnen zijn of haar werkterrein een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan het vrije denken en aan de verdere secularisatie van onze maatschappij. Een mooi voorbeeld is bv. Wannes Van de Velde, een vrijzinnig humanist pur sang, die met zijn muziek opkwam voor de kleine man en zich gans zijn leven verzet heeft tegen sociale wantoestanden. Wannes komen wij tijdens de wandeling tegen met zijn muurgedicht in de Hoogstraat en zijn geboortehuis in de Zirkstraat. Ik hou het bij die twee locaties. De vele andere locaties ga je best zelf ontdekken in de oude binnenstad. Laten wij hopen dat dit binnenkort kan in een iets gezelliger en levendiger sfeer met straatjes vol bruisende kroegen en artiestencafés.”

Een digitale wandeling, hoe gaat dit dan praktisch in z'n werk? Blijven we zitten achter onze pc, wandelen we virtueel of in de echte wereld? Alleen of in groep? “Vooreerst dien je wel de izi.Travel app op je Iphone of Ipad te downloaden via bijvoorbeeld Google Play of de App Store of je logt in met de QR code die je kan vinden op de website van het Vermeylenfonds. Je schakelt je GPS locatie aan en je zoekt naar ‘Vrijdenkend Antwerpen’. Daarna kan je op stap bijgestaan door beeld, film, tekst en geluid. Als je echter

De prachtige stem van Reinhilde Decleir gidst ons rond. “Reinhilde was de eerste aan wie ik dacht om de teksten in te spreken. Zij is niet alleen een getalenteerde actrice met een heel warme en mooie stem, zij is ook een bijzonder gedreven vrouw met een groot sociaal engagement. Met haar toneelgezelschap ‘Tutti Fratelli’ maakt Reinhilde sinds jaren theater met mensen die minder kansen kregen in hun leven. Dikwijls mensen in armoede, met psychische problemen of met een beperking. Reinhilde

kreeg hiervoor in 2016 meer dan verdiend de Arkprijs van het Vrije Woord. Ik ben dan ook bijzonder blij dat zij het is die de teksten heeft ingeproken.” Komen er nog andere steden aan bod? “Het is de bedoeling dat ook Gent en Brussel aan bod zouden komen. In Gent draait de wandeling rond de revolutionaire periode van eind jaren zestig begin jaren zeventig, toen de stad een artistieke en sociale smeltkroes was van vernieuwende ideeën. Brussel gaat dan weer terug naar de Fin-de-Siècle’ periode toen de stad meer dan welke Europese metropool, een heel vooruitstrevende, liberale en open plaats was, met toonaangevende kunstenaars, architecten, vrijdenkers en progressieve activisten.” Sarah Mistiaen Ontdek deze digit ale wandeling via Vrijdenkend Antwerpen | izi.TRAVEL. Op je smartphone: download de izi.TRAVEL app of log in met de QRcode op de website.

( ) BLANKENBERGE

Progressieve linksvoelende inwoners inspireren. Blankenberge, parel aan de kust, heeft ook een bloeiende afdeling van het Vermeylenfonds. De afdeling kan uitpakken met heel wat activiteiten. De hoofdbedoeling is om de progressieve linksvoelende inwoners van de stad te inspireren en te verbinden. Er zijn niet alleen lezingen (die vinden nogal eens plaats in het VLC Noorderlicht) maar ook toneelstukken. De afdeling heeft een bijzondere voeling met theater en jaarlijks weten zij goede namen te strikken. Zo hadden ze de primeur aan de kust met de vertoning van 'Vriendinnen', een toneelstuk gebracht door Marleen Merckx en Myriam Bronzwaar. Dankzij de goede

( ) Blankenberge 8

2021#4_v1.indd 8

2/12/2021 22:48

samenwerking met het cultuurcentrum, andere cultuurverenigingen en de bibliotheek loopt dat vlot. De bestuursleden hebben ook een goede quiz traditie, dat zorgt steeds voor een leuke en druk bijgewoonde activiteit. De uitstappen in en buiten Blankenberge kennen succes. Zo was er de expo ‘onder de rok’ een ode aan de Blankenbergse vrouw. Ook aan 75 jaar bevrijding van de stad werd aandacht besteed.

( ) BRUGGE We richten ons op groepen waarvoor we een emancipatorisch verschil maken.

Ons doel is mensen en groepen met elkaar te verbinden, over levensbeschouwingen, identiteiten en subculturen heen.

( ) BREDENE

Aandacht voor het hele gezin Afdeling Bredene heeft veel aandacht voor de gemeenschapsbanden. Het bestuur weet hoe het werven van leden werkt en hoe je de brede bevolking in de gemeente moet aanspreken. Daarom is het ook een grote afdeling. Zo kunnen ze in Bredene terugblikken op druk bijgewoonde publieksevenementen zoals de grootse jaarlijkse hobby-, vrijetijds- en cadeaubeurs met vele tientallen standhouders. Ook de reizen en uitstappen zijn gericht op het hele gezin. Memorabel zijn daarbij de reis naar Polen, Bonn en Toverland. Ook weet het bestuur voor concerten steeds de beste

plaatsen op de kop te tikken voor de leden. De lezingen over breed maatschappelijke thema’s boeien ook een vast publiek. Wist u trouwens dat afdeling Bredene een Vermeylenfondsbier heeft gebrouwen? In maart vorig jaar verloor de gewaarde voorzitter en drijvende kracht Geert Lefebvre echter de strijd tegen een slopende ziekte. Dat bracht de afdeling voor grote uitdagingen. Momenteel worden de plannen gesmeed om een nieuw aanbod te realiseren.

In een geest van ‘levensgenieting’ Het Vermeylenfonds Brugge blaast dit jaar 45 kaarsjes uit. Op onze agenda staan alle uitgestelde lezingen en een drietal kunstzinnige activiteiten (Beaufort, Triënnale Brugge en een bezoek aan Black Swan Gallery). Op die manier hopen we terug de band met onze leden te versterken want het is nooit goed voor een vereniging waarin verbondenheid met de leden centraal staat, om meer dan een jaar qua werking stil te liggen. We hopen ook dat het nieuwe VC De Brug, met zijn uitstekende infrastructuur, ons de kans zal bieden nieuwe leden aan te trekken. Wij blijven trots op wat wij de voorbije jaren gerealiseerd hebben en we hopen naar de toekomst toe verder te kunnen werken, trouw aan onze beginselverklaring. Centraal in die verklaring staat het volgende: ‘VF Brugge staat achter het linkse gedachtegoed als promotor van een meer rechtvaardige samenleving. Het is echter geen partijgebonden vereniging. Waar we voor gaan is vrijzinnigheid, pluralisme en verdraagzaamheid.’ Zeker in deze tijden van politieke vervlakking en populisme vinden we ‘engagement’ helemaal géén vies woord. ‘Emancipatorische volksopvoeding’, hoe historisch beladen deze term ook mag klinken, is nog altijd aan de orde van de dag. VF Brugge heeft geopteerd – geheel conform overigens de levensfilosofie van zijn bestuursleden – voor de Bourgondische aanpak: in een geest van ‘levensgenieting’ willen we onze leden confronteren met zowel al het mooie en lekkere, als met het lelijke, bedreigende en bedreigde van deze wereld.’ We pikken vanaf nu de draad terug op, werken aan een mooi jaarprogramma en hopen dat niet alleen onze leden maar ook veel anderen de weg naar VF Brugge (terug)vinden.

( ) Brugge ( ) Bredene 9

2021#4_v1.indd 9

2/12/2021 22:48

INTERLITRATOUR

alleen of als koppel, met een bankkaart en de fameuze 100.000 euro garantie. Aan jou dus te beslissen of je mee stapt in de opbouw van dit alternatief voor de traditionele bankwereld.

Bruggen bouwen tussen gemeenschappen Al sinds 2007 vindt in Brussel het gezellige literaire festival Interlitratour plaats. Interlitratour biedt niet alleen podium- en ontdekkingskansen maar bouwt ook bruggen tussen de talrijke gemeenschappen in Brussel. Elk jaar klopt het hart van Europa op het ritme van poëzie, slam, proza, verzen en rijm. Woorden op de vleugels van muziek, dans, theater en schone kunsten. Woorden middenin het vuurwerk van debat en lezingen. Een feest van Brussels begeesterende en multiculturele rijkdom.

In de ‘stap voor stap’- benadering die NewB altijd heeft gehanteerd is het zo dat op dit ogenblik enkel fysieke personen een rekening kunnen openen. Organisaties moeten nog even wachten. Dan zal het Vermeylenfonds haar centen ook kunnen toevertrouwen aan een bank die bankieren VOOR GOED wil veranderen. Marc Bontemps

Dit jaar waren er hoogst uitzonderlijk zelfs twee edities en dat had natuurlijk alles met corona te maken. In februari brachten we een succesvolle online editie met onder andere de showcase van Hind & Zahra Eljadid over hun aangrijpende boek Kruimeldief en de razend interessante gesprekken tussen Melat Gebeyaw Nigussie, Anissa Boujdaini, Aline Bosuma W’okungu Bakili & Emmanuelle Nsunda over Being imposed upon, het project en gelijknamige boek dat reflecteert over vrouw én zwart zijn in België. (Te bekijken op Youtube) Midden november ademde Brussel opnieuw literatuur. Van 9 tot 13 november bracht Interlitratour Brusselaars via cultuurgebonden literatuur fysiek samen. Zoals steeds bevonden de evenementen zich op het kruispunt van internationale literatuur, migratie naar België en samenleven in Brussel. Een aangename mix van literatuur, performance en buitenactiviteiten werd weer gesmaakt door het diverse publiek.

NEWB

pARTICULAR MATTERS

Bankieren VOOR GOED veranderen Het Vermeylenfonds heeft NewB altijd een warm hart toegedragen. Omdat we ervan overtuigd zijn dat in een duurzame en ethische wereld een bank hoort die uitgaat van waarden die we delen. Omdat we vinden dat een bank zich echt ten dienste moet stellen van haar klanten: burgers, bedrijfjes en maatschappelijke organisaties. Een dergelijke bank hoort dan de diensten aan te bieden die de klanten verwachten: zicht- en spaarrekeningen, betaalkaart, beleggingsproducten (en verzekeringen) zonder dat achter hun rug onfraaie dingen gebeuren met hun geld.

In Gent en Anderlecht onthullen we, samen met de stadsdiensten, Graffitti vzw én Rezolution, in het najaar de kunstwerken van ons project 'pARTicular Matters'. Dit project is ondersteund door de Koning Boudewijn Stichting. Het is een kruisbestuiving tussen kunst, i n n ovat i eve sto r y te l l i ng e n s o c i a a l agogisch werk waarin kwetsbare jonger e n m u u r s c h i l d e r i n ge n m a ke n ove r klimaatopwarming in wijken waar de klimaatthematiek moeilijk landt. Samen met street artists werken ze dit uit met speciale verf, gerecycleerd uit fijn stof. De workshops en de events versterken de kennis rond klimaatopwarming en het sociale weefsel.

NewB bekwam uiteindelijk een banklicentie en kan nu eindelijk uitvoeren wat ze van plan was: je kan effectief rekeningen openen,

Het project komt tot stand met het Vermeylenfonds en kaart luchtvervuiling op een impactvolle wijze aan. Groepsreflectie, social-mediacampagne en een blueprint dragen de thematiek verder uit. Weldra meer via de verschillende kanalen.

We gaan voor een open en hybride organisatie. We zetten onze organisatie open voor allerhande samenwerkingen met partners die onze visie delen, ook buiten onze sector (profit, bankensector, informele burgerinitiatieven, …) en langs verschillende lijnen (vb. shared services).

HET LEDENBLAD DE NIEUWE GEMEENSCHAP AKA DNG Vlak voor zijn overlijden schreef August Vermeylen in 1945 het artikel 'De Taak’. Om die taak te realiseren was er een communicatiemiddel nodig en in die tijd was dat een tijdschrift dat hij samen met Herman Teirlynck oprichtte. Als titel voor dat tijdschrift stelde August Vermeylen 'De Nieuwe Gemeenschap' voor. Ons ledenblad De Nieuwe Gemeenschap

2021#4_v1.indd 10

2/12/2021 22:48

d -sp

- gekend als DNG - blijft een veel gelezen en gewaardeerd uithangbord van het Vermeylenfonds. Elke uitgave belicht vanuit verschillende perspectieven een specifiek thema dat in het teken staat van onze nationale themacampagnes. DNG - steeds opnieuw vormgegeven dankzij de vrijwilligers van de redactieraad - wordt om de informatie, de interviews en standpunten die het brengt zeer geapprecieerd.

EEKLO

( ) Eeklo We connecteren onze afdelingen met relevante kernspelers uit de regio bv.: informele organisaties (burgerinitiatieven) en brengen groepen bij elkaar die nog niet onderling betrokken waren, we identificeren gemeenschappelijke belangen en we formuleren gezamenlijk projectdoelstellingen. Voor kansengroepen creëren we een specifiek aanbod (drempelverlagend, op maat van context en omgevingsvoorwaarden) om de participatiegraad te verhogen.

pARTICULAR MATTERS

We gebruiken de doelgroepgerichte en -specifieke communicatieinstrumenten

Nieuwbakkers delen met Herbakkers De Vermeylenfondsafdeling Eeklo is ontstaan naar aanleiding van een project ‘Nieuwbakkers delen met Herbakkers’. Eeklo wordt wel eens de ‘Herbakkerstad’ genoemd ontstaan uit de legende dat men bij de bakkers in Eeklo terecht kon voor het herbakken van je hoofd indien het je niet meer aanstond. Gaandeweg kregen de Eeklonaars de bijnaam de Herbakkers. Op de markt in Eeklo staat trouwens een groot beeldhouwwerk van de Herbakker. Het project ‘Nieuwbakkers delen met Herbakkers’ had dus de bedoeling om via allerlei (inter)culturele activiteiten aandacht te geven aan de integratie van nieuwkomers in de Eeklose samenleving. Er werd ook een publicatie uitgegeven – nieuwe leden kregen het gratis – en een grootse manifestatie in de Kubiek met de voorstelling van de publicatie was de apotheose. De afdeling Eeklo is momenteel erkend door de Eeklose cultuurraad. Een nieuw project stond in de steigers: het maken van een kunstwerk met als thema de nieuwbakker (naar analogie van het beeldhouwwerk Herbakker). Daarvoor zijn evenwel sterke schouders nodig, meer dan een paar en dat ontbreekt er in Eeklo. De initiatiefneemster Soraya Libert is verhuisd naar het Gentse en Marc De Coninck is helaas overleden. In afwachting dat nieuwe bestuursleden de ploeg willen versterken worden de activiteiten van de afdeling verdergezet o.l.v. het bestuurscollectief van het Meetjesland.

zoom-bespreking laatste DNG van 2021 11

2021#4_v1.indd 11

2/12/2021 22:48

( ) EVERGEM

( ) GENT

Pataer brachten hun kijk op de wereld. Sis Van Eeckhout vertelde op een beklijvende Op zoek gaan naar wat ons bindt. Gedurende bijna 40 jaar succesvolle manier over de uitroeiingskampen. Er was De afdeling Evergem werd opgericht in 2007. activiteiten organiseren de toneelvoorstelling “Va wordt koning” een Roergangers in de beginjaren waren Alex Ondanks het feit dat Gent de bakermat is monoloog omtrent dementie door Willy De Vernaeve, die de eerste voorzitter werd, van het Vermeylenfonds werd pas in 1983 Jaeghere en er waren de optredens van o.m. Gilbert Roegiest, Johan Van Hove, Chantal De de afdeling Gent-centrum opgericht. In het Goes en de Gasten en Gentle Jazz MenAf en Baets, Dennis Temmerman, Rudi Schatteman Gentse bestonden toen al afdelingen in de toe gingen we ook op stap: zo organiseerden en Walter Elderweirdt. Hun motivatie was en deelgemeenten Gentbrugge, Ledeberg en we een boottocht op het Kanaal naar is nog steeds sociaal-culturele initiatieven Sint-Amandsberg. De nieuwe Gentse afdeling Terneuzen en werden we door Tina De Gendt opzetten met humanistische en vrijzinnige was de eerste die zich expliciet profileerde gegidst in Gent, in het kader van Turkije Aan waarden zoals solidariteit, emancipatie, als een vrijzinnige, socialistische en Vlaamse De Leie, dit in samenwerking met de vrienden gelijkwaardigheid en vrijheid van denken. vereniging alhoewel de Vlaamse pijler door van VF Zelzate. Geen makkelijke opdracht, in een Evergemse de leden geregeld in vraag werd gesteld. Ook socio-culturele context waar verenigingen met werd van bij het begin geopteerd om een heel VF Evergem bekijkt haar toekomst als een hele een C in het logo vnl. de boventoon bepaalden. breed scala van activiteiten aan te bieden uitdaging. De afdeling is overeind gebleven en Daarenboven wou de afdeling Evergem gaande van kunstmanifestaties, lezingen heeft plannen: enerzijds de werking van de geen tegenpool zijn van die verenigingen; en vormingscursussen tot kaartavonden, voorbije jaren handhaven met leuke, originele integendeel, we wilden -en willen nog steedsvolksspelen en Gentse moppenavonden. Die en boeiende activiteiten, en anderzijds op zoek gaan naar wat ons bindt, naar de beleidslijn wordt tot op vandaag aangehouden. verjongen. De jeugd is de toekomst, ook voor gelijkenissen, en niet naar de verschillen, het VF, en daar willen we heel constructief zonder de eigen identiteit uit het oog te Legendarisch waren de fotowedstrijden, over nadenken en actief op zoek gaan naar verliezen. Samenwerken, inclusie: het zijn geen quizavonden en kunsttentoonstellingen jong talent. loze begrippen voor ons. Ondertussen is VF van Gentse vrijzinnige kunstenaars, de puEvergem in de loop van de jaren uitgegroeid tot blicaties die naast het tweemaandelijks een gezonde, dynamische en heel aanwezige tijdschrift verschenen…. Gedurende die vrij vereniging met een ambitieus en boeiend lange bestaansperiode kende de afdeling programma. We organiseren jaarlijks een slechts twee voorzitters: Fred Braeckman, 10-tal activiteiten. Eén van de hoogtepunten Door samen cultuur stichtend voorzitter, die na zeventien jaar werd is de jaarlijkse Dag van de Migrant. Maar ook te consumeren, door opgevolgd door Arsène Van Eenaeme. Arsène elkaars culturen te o.m. Martin Heylen, Marc Cosyns en Paul nam afscheid als voorzitter in december 2019 leren kennen en door maar zou actief blijven als bestuurslid. Helaas samen cultuur te maken overleed Arsène op 23 juni 2021. brengen we onze leden, afdelingen, doelen Zoals de hele cultuurwereld kansengroepen samen moest ook de afdeling Gent en verstevigen we de De bewuste keuze afrekenen met de maatregelen inclusieve samenleving om vrijwilligers een die gepaard gingen (gaan) met actieve rol in de ondersteuning te geven, verhoogt de betrokkenheid

de Coronapandemie waardoor de werking is stilgevallen. Toch hadden dit najaar al twee activiteiten plaats. Gedurende bijna 40 jaar slaagde de afdeling erin vele succesvolle activiteiten te organiseren met een relatief klein bestuur van uitsluitend vrijwilligers. In een cultuurstad als Gent is dat geen sinecure. Tijden veranderen en een grondige bezinning of zelfs herdenking van de werking dringt zich op. Nieuwe bestuursleden en jonge inspirators zullen worden aangetrokken om de toekomst te vrijwaren.

( ) Evergem © Walter Elderweirdt 12

2021#4_v1.indd 12

2/12/2021 22:48

THEATERVOORSTELLING DOODGRAAG Lotte Lola Vermeer werkte aan de theatertekst Doodgraag, waarin ze de (on)eindigheid van de liefde onderzoekt. Ze raakte geïnspireerd door Le Nécrophile van Gabrielle Wittkop en het oeuvre van Georges Bataille. Lotte Lola verdiepte zich in een onalledaagse denkwijze, die ze omzette naar aan een monoloog om te proberen de toehoorder erin mee te nemen. Ze tast daarin de grenzen van de taal en de verbeelding af. Fotograaf Benny De Grove brengt met de tentoonstelling ‘Memories’ een reeks foto’s waarin we de beelden in meerdere lagen kunnen lezen en interpreteren.

( ) Gent © Jean Pierre Drubbels

CONTR’AIR Voor de nieuwsgierige reiziger Ook op reis kan je burgers verbinden. Samen vertrekken we op ontdekking en delen onze reisvreugde met een groep toffe mensen. Ook op reis staat voor ons vrijheid en gelijkwaardigheid centraal. Originaliteit, creativiteit en kwaliteit…daar gaan we samen voor! Als organisatie overstijgen we ook inhoudelijk graag de grenzen. Door ook letterlijk buiten de gebaande paden te treden willen we eénieder aparte belevenissen én nieuwe inzichten bezorgen. We zijn er voor mensen die op zoek zijn naar dat stukje extra creativiteit en originaliteit. Dat wat je niet

vindt bij een klassieke, louter commerciële reisorganisatie. Mensen die de wereld willen ontdekken en ons als hun gids zien in hun zoektocht naar nieuwe belevenissen én kennis. We laten ons graag voorstaan op onze zin voor kwaliteit. Dat vinden we van groot belang in een tijd waarin routine en onpersoonlijkheid al te vaak de norm is. Onze bestemmingen zijn vaak verrassend, want we vinden het een uitdaging om ons publiek steeds weer iets nieuws bij te brengen. “Wallonië anders bekeken” is een open project, een ontdekkingsreis bij de onbekende, onbegrepen, misbegrepen zuidelijke buren. Struikelend door een Waalse stad, vasthakend aan gedelete sociale geschiedenis, verborgen vrouwengeschiedenis, architectuur en compleet onbekende kunstenaars, emigrerende Vlaamse arbeid(st)ers om den brode in die goeie ouwe tijd,… Et en passant hebben we het ook over de opsplitsing van België, een surrealistisch scenario?! Het decor van zo’n stadswandeling is bv. Charleroi, capital surréaliste, stad waar René Magritte zijn grote liefde kuste, in de spiegeltent. Of Luik of Namen of Doornik of … www.wallonieandersbekeken.com

We creëren bewustwording rond taal- en geletterdheidsdrempels bij kansengroepen, maken cultuur toegankelijk en verhogen cultuurparticipatie. We beschouwen onze doelstelling als een mensenrecht.

Is het onderwerp de herinnering aan overledenen? Of toont hij wat we nog weten over vrienden en vriendinnen die we lang niet meer gezien hebben? Bekijkt hij de fixatie op bepaalde lichaamsdelen of emoties? Is het thema verval? Of bedoelt hij overgang van de ene fysieke toestand naar een andere? De interpretatie kan alle richtingen uit. De kijker gaat in confrontatie met het werk en die interactie tussen werk en toeschouwer is het steeds terugkerende thema in de fotografie van Benny De Grove.

2021#4_v1.indd 13

2/12/2021 22:48

DE ‘DIGITALE’ HUISKAMERCLUB Online ongedwongen samen zijn In deze digitale tijden mogen we de ontmoeting niet uit het oog verliezen. Menselijke interacties en het praten met elkaar. De voorbije maanden zijn we vnl digitaal erg actief, corona heeft dus niet alles stilgelegd. Digitale tijden zorgen voor een digitaal aanbod. Hierbij stellen we jullie De Huiskamerclub voor. Een project dat een platform biedt aan lokale artistieke talenten (poëzie, muzikale act, theater, enz.) en waarbij mensen elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar verbinden. De Huiskamerclub geeft aanzet tot online ongedwongen samen zijn, eenvoudig met elkaar praten, samen een streepje cultuur beleven en wat napraten. Een eerste try-out van het project ging door op de algemene vergadering 2020. Hierbij werd het filmpje van dichter Kristien Spooren vertoond. Het digitaal concept is ontspannend, handig en gemakkelijk om te organiseren, niet vermoeiend… Er is een handleiding opgesteld waarin duidelijk wordt uitgelegd hoe je zelf een digitale Huiskamerclub kan realiseren. Deze handleiding is zo opgesteld dat de technische aspecten eenvoudig en duidelijk worden uitgelegd. Als je interesse hebt, maar je vreest het online gegeven, geen paniek. Wij ondersteunen je! Bij interesse nemen we zo snel mogelijk contact met je op en krijg je de handleiding doorgestuurd.

ouders en de school. ‘Solidariteit’ werkt enkel met vrijwilligers en er wordt minstens één keer per week een activiteit aangeboden. Het gaat niet alleen over huistaakbegeleiding, maar ook leren leren en leren planmatig werken komen aan bod. Er worden ook korte vormingen voor ouders georganiseerd om hun kind beter te ondersteunen in schoolse vaardigheden. Elke woensdagnamiddag leren kinderen van het lager onderwijs spelenderwijs Nederlandstalige begrippen van rekenen en taal. Er zijn ook infomomenten met opvoedings- of ervaringsdeskundigen. De ouders krijgen de verantwoordelijkheid om de nodige informatie door te geven aan de school. Ze worden hierin wel begeleid door Solidariteit. Het project heeft ook een samenwerkingsverband met de Hogeschool Gent.

Hannah Arendt 1944 © Fred Stein ANP

ROSA & HANNAH We brengen verschillende doelen/of kansengroepen samen om krachtige leeromgevingen te creëren

SOLIDARITEIT; HUISTAAKBEGELEIDING EN STUDIECOACHING De drijvende kracht van Ali Capa In Gent bestaan heel wat initiatieven voor na- en buitenschoolse huistaakbegeleiding en studiecoaching, ook voor de ouders. ‘Solidariteit’, met als drijvende kracht Ali Capa is aangesloten bij Vermeylenfonds en actief in Sint-Amandsberg (wijk Dampoort). Ze richten zich tot gezinnen in kansarmoede. Het initiatief is erkend voor de werking, dat betekent dat het gratis is en dat er samengewerkt wordt met de

De (on)mogelijke revolutie De basis voor het project Rosa & Hannah is de gelijknamige theatertekst geschreven door Joke Hermsen in opdracht van Victoria Deluxe en Vermeylenfonds. Eind dit jaar werden er groepsgesprekken georganiseerd met een 60-tal jongeren over de thema's die in het stuk naar voor komen met vragen zoals: 'Op welke momenten en plaatsen in jullie leven hebben jullie de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan over de waarheid en leugens in onze wereld? Wie of wat helpt jullie om de leugens in de politiek te ontmaskeren?'

Zürich. In die periode verzamelden alle idealistische verschoppelingen van de wereld in Zwitserland (Zürich en Genève). Hannah Arendt ontvluchtte Duitsland, eerst via Genève, later naar Frankrijk (Parijs). In Parijs werkte Arendt enkele jaren voor een Joodse vluchtelingenorganisatie. Na de overgave van Frankrijk aan Hitler werd Hannah Arendt in Frankrijk geïnterneerd (in één van de Franse interneringskampen, in Gurs). Ze kon ternauwernood over de bergen vluchten en via Portugal kon ze naar de VS ontsnappen, waar ze lang als stateloze verbleef. Arendt bleef 12 jaar stateloos en ontving pas in 1950 het Amerikaans staatsburgerschap. Volgens Hannah Arendt bestaan mensen en bevolkingsgroepen alleen in meervoud, ze hebben allemaal hun meningen en levensovertuigingen en dat is maar goed ook, want een democratie bestaat alleen op grond van dat verschillend zijn. Op de website kan de geinteresseerde lezer het project volgen.

Mensen kunnen pas zelf veranderingsprocessen in gang steken als ze het gevoel hebben dat zij op de samenleving invloed kunnen uitoefenen, dat zij geen slachtoffer zijn. Op een andere manier willen we talenten en slagkracht bij mensen helpen ontwikkelen, hen daarbij ondersteunen via onze focus en samenwerkingen met partners en afdelingen, en een vertaalslag maken naar het aanvoeren van een veranderingsproces in de eigen omgeving.

De figuren in het stuk zijn inspirerend om een dialoog te starten. Rosa Luxemburg vluchtte verscholen onder balen stro, op een oude boerenkar, uit Polen. Ze vluchtte voor de Poolse vazallen van de tsaar die alle leden van de Revolutionaire Partij in Warschau wilden ophangen. Ze kwam veilig en wel aan in het Zwitserse 14

2021#4_v1.indd 14

2/12/2021 22:48

NATIONALE DAGEN VAN DE GEVANGENIS Is de gevangenis echt een hotel? De Nationale Dagen van de Gevangenis zijn een initiatief van een aantal pluralistische groeperingen en organisaties. Vermeylenfonds werkt daaraan mee. We willen mensen informeren over de Belgische situatie binnen de gevangenismuren en de dialoog hieromtrent stimuleren. Met het project www.karmahotel.org dat we samen met Barbara Callewaert en het Geuzenhuis hebben uitgewerkt, stelden we ons de vragen: Is de gevangenis écht een hotel? Hoe komen mensen in detentie terug van deze zogenaamde vakantie? En waarom gaan mensen die een crimineel feit pleegden überhaupt naar de gevangenis?

Links-Progressief@UGent

LINKS-PROGRESSIEF UGENT

LUPERCALIA

In 2021 werkten we in Gent en Oudenaarde samen met Hans Claus - directeur van de strafinrichting in Oudenaarde & medestichter van vzw De Huizen- en Tom Vander Beken - professor UGent (vakgroep criminologie, strafrecht en sociaal recht) & Directeur International Research on Criminal Policy (IRCP) (leerstoelhouder Willy Calewaert) en jurist criminoloog Piet Piron.

Lezingen en discussie’s over de partijgrenzen heen Links-progressief@ugent is een discussieplatform opgezet door enkele progressieve Ugenters, in samenwerking met Sampol (Samenleving & Politiek), Vermeylenfonds en Masereelfonds. Wij willen vrije denkers binnen en buiten de universiteit over de partijgrenzen heen met elkaar in contact brengen. Hiertoe organiseren wij elke laatste vrijdagmiddag van de maand een middaglezing met progressieve stemmen uit alle domeinen van het openbare leven. Geen thema blijft onbesproken, geen vraag blijft onbeantwoord. Deze lezingen vormen een intiem, maar ook diepgravend onderzoek naar authentieke informatie en analyse. Het publiek reageert en mengt zich in het debat. Een leerrijke en interactieve pauze op het einde van een drukke week.

Geen Sint-Valentijn voor watjes Er doen verschillende verhalen de ronde over het ontstaan van Valentijn. 14 februari zou de verjaardag zijn van de Romeinse godin Juno, koningin van alle goden en godinnen, maar vooral beschermheilige van vrouwen en het huwelijk. Elk jaar was er een festival ter ere van Juno en Pan, de god van de natuur: de Lupercalia, een vruchtbaarheidsfeest. Tijdens de feestelijkheden werd een loting georganiseerd om koppels te vormen. De namen van ongehuwde jonge vrouwen kwamen in een grote kom terecht, ongehuwde mannen mochten een naam trekken. Tijdens het feest werden de twee dan aan elkaar voorgesteld.

Vragen die aan bod kwamen: Welke doelen streeft ons gevangenissysteem na? Hoe menswaardig is dit systeem van vrijheidsberoving? En welke alternatieven zijn er voorradig? De leden van Vermeylenfonds Mol bezochten de strafinrichting in Mechelen.

Passeerden al de revue: Caroline Pauwels (rector VUB), Heleen Debruyne (auteur, columniste), Raoul Hedebouw (pvda), Filip Watteuw (Groen!), Charlotte Vandycke (Vluchtelingenwerk Vlaanderen), Christophe Busch (Hannah Arendt – Instituut), Carl Devos (politicoloog), … maar ook dit jaar volgen er interessante namen! De lezingen vinden plaats op elke laatste vrijdagmiddag van de maand, van 12.15 uur tot 14 uur, in een Gents huis. facebook.com/linksprogressief of via het Vermeylenfonds. Kom een lezing bijwonen en schrijf je in via progressief_links@outlook.com

Toen het christendom Europa veroverde,

heeft de Kerk het vereringsfeest voor de twee goden verboden. In 496 zou paus Gelasius het Lupercalia-feest dan vervangen door Sint-Valentijn. Er zijn verschillende verhalen te vinden over de oorsprong van het "feest van de geliefden", toch hoor je vaak dat Valentijn pas een "feestdag" werd toen gewiekste winkeliers er zich mee gingen moeien. Enkele jaren geleden namen Vermeylenfonds, Willem Elias en Jo Decaluwe van theater Tinnenpot het initiatief om een kunstzinnige

2021#4_v1.indd 15

2/12/2021 22:48

benadering van Lupercalia te organiseren. Na enkele succesvolle edities werd beslist om even te pauzeren. Tot nu. Noteer alvast zaterdag 19 februari 2022 in je agenda. We presenteren u dan geen Sint-Valentijn voor watjes … maar een totaalspektakel over liefde voor vrijdenkers. Je kan je verwachten aan: erotische tekeningen van Willy Van Den Dorpe, foto’s van Roland Minnaert, Willem Elias over “De religie als redder van de erotiek”, Griet Vandermassen over ‘the male gaze’, Virtual Reality belevenis met gedichten van Omar Khayam, Delphine Lecompte live en een knuffelcafé: The Lonely Hearts Club (Cirq). Hou onze website en die van onze partners in de gaten. Je vindt er weldra alle informatie over het programma en de tickets. Een organisatie van het Vermeylenfonds, Het Geuzenhuis, Tinnenpot en het Huisvande Mens

ROODE OOGJES

opnieuw. En opnieuw. Tom Lanoye, Hind Fraihi, Elvis Peeters, ... en vele anderen hebben zich laten portretteren met een boek dat ooit gecensureerd of verbrand werd. Een werk van lange adem waar we terecht trots op zijn. Iedereen met een interesse of voorliefde voor fotografie is welkom! Andere reeds gerealiseerde fotoprojecten: • Tentoonstelling in het VUB - Transgenders. • Tentoonstelling in Asse – Lijfeigen. • Tentoonstelling in Oostende – Utopie/ Distopie.

SPANJE ANDERS BEKEKEN Spanje op een andere manier ontdekken Met Spanje anders bekeken organiseren we korte reizen naar Spanje waarbij we telkens een streek bezoeken en plaatsen tonen die van het klassieke toeristische parcours afwijken. We leren onze medereizigers Spanje op een andere manier ontdekken via zijn natuur,

cultuur, geschiedenis en gastronomie. De drijvende kracht achter onze afdeling zijn Soraya Libert en Sven Tuytens die beiden tweetalig Spaans-Nederlands zijn en een belangrijk deel van hun leven in Spanje leefden. We zijn fier op de grondige kennis die we aan onze groepen kunnen voorstellen. Onze grootste uitdaging is het hele territorium kunnen bestrijken en in staat zijn nieuwe en originele reizen voor te stellen. Diegenen die reeds deelgenomen hebben zorgen voor mond-aan-mond reclame of willen aan andere reizen deelnemen. We zijn een zeer jonge afdeling die nog moet werken aan haar rekrutering. Onze kern werkt op een professionele en passionele manier en onze inzet wordt beloond door de nieuwe menselijke banden die tijdens onze reizen ontstaan. Ons engagement werd geboren uit de emotionele band die we met Spanje hebben en onze interesse voor geschiedenis en cultuur. We zorgen voor een combinatie tussen historische routes en de ontdekking van plaatselijke gastronomie.

Ook culturele expressie creëert verbinding met de samenleving waarin je leeft, als een vorm van bevragen en inspirerend onderzoeken. Het zijn creatieve uitingen (woordkunst, fotografie, muziek, beeldende kunsten, …) van groepen, individuen en gemeenschappen, waarbij ervaringen, ideeën en emoties aan de basis liggen, met of zonder culturele producten als gevolg.

Fotograferen zonder blikken of blozen We z i j n e e n e i g e n z i n n i g e g r o e p amateurfotografen ontstaan uit de schoot van het Vermeylenfonds. We maken foto’s voor het tijdschrift DNG, voor de website en we werken projecten en tentoonstellingen uit. Ook maken we af en toe een uitstap naar een interessante tentoonstelling of een wandeling naar fotogenieke locaties. Momenteel is onze tentoonstelling ‘Brand’ te zien in VLC De Geuzetorre in Oostende. In februari 2022 reist de tentoonstelling naar de bibliotheek in Izegem en in maart naar Evergem. Met deze fototentoonstelling willen wij de strijd tegen censuur onder de aandacht brengen. Bekende en onbekende lezers laten zich fotograferen met een gecensureerd boek dat hen heeft ontroerd, een boek waarvan ze hopen dat het opnieuw gelezen wordt. En

Roode Oogjes © Robert Huygens 16

2021#4_v1.indd 16

2/12/2021 22:48

VLAMIGRANT Leden, leerkrachten, kunstenaars en schrijvers gaan samen met jonge vluchtelingen op de bus om elkaar te ontmoeten bij de restanten van de migratiegeschiedenis. Een initiatief van Zaouad Kader i.s.m. Vermeylenfonds, Refu-Interim en Wallonië Anders Bekenen. Kader en ik spraken af bij Wan, een restaurant in de Sleepstraat. We hadden het over Vlamigrant, een project dat Kader realiseerde in samenwerking met het Vermeylenfonds. Wat betekent ‘Vlamigrant’? Zaouad Kader: “De term staat eigenlijk voor de Vlamingen die wegtrokken uit Vlaanderen om te gaan werken in de steenkoolmijnen van Wallonië, of elders. Men noemde ze ook wel de fossemannen. Die term komt uit het Frans: fosse betekent ‘put’.”

Een topper is de Sierra de Madrid-reis met bezoeken aan een oud slagveld uit de Spaanse Burgeroorlog, het gigantische praalgraf van Franco, het machtscentrum van Filips II en typische Castiliaanse dorpsrestaurantjes. Tijdens onze reizen hebben we steeds veel aandacht voor sociale geschiedenis en gebruiken. We maken ook uitstappen op maat, een voorbeeld daarvan was een studiereis voor de kunstacademie van Eeklo die hen in contact bracht met lokale schilders, fotografen en beeldhouwers. Tijdens de lockdown en de coronacrisis hebben we al onze reizen moeten annuleren. In 2022 staat alvast een reis gepland naar Lanzarote, het eiland van architect en kunstenaar Cesar Manrique, en naar Gallaecia van Porto tot Santiago de Compostela.

Was er ook interactie met de nieuwkomers van Refu-interim? “Zeker, vaak werd er onderling of door mij vertaald. Het sprak hen aan dat er zowel een witte als een gekleurde gids was. Maar het mooiste was dat we allen samen op een bus zaten. Bij een tentoonstelling in een zaal vertrekt iedereen gewoon, maar nu moest iedereen terug op dezelfde bus! Dus iedereen ging bij elkaar zitten en begon met elkaar te praten, dat was mooi.”

Wat is uw persoonlijke band met de Vlamigrant? “Enerzijds heb ik een migratieachtergrond, anderzijds ben ik zelf ook mijnwerker geweest, net als mijn vader. Ik heb tot begin jaren ‘90 in de mijn van Zolder gewerkt. Daarnaast ben ik altijd betrokken geweest in de arbeidersstrijd, tot op de dag van vandaag. In deze tijden van fake news en geschiedenisvervalsing vond ik het belangrijk om de waarheid over migratie te vertellen. Mijn dochter en ik worden dikwijls geconfronteerd met uitspraken als: "De mijngeschiedenis is van de vorige eeuw" of: "Alleen Italianen zwoegden in de steenkoolmijn.” Wetende dat op 8 augustus 1956 een brand 262 slachtoffers eiste van de 274 mannen (van àlle nationaliteiten) is dit wel heel zuur om te aanhoren.” Wat hield de uitstap precies in? “Met leden van het Vermeylenfonds, n i e u w ko m e rs v i a Re f u I n t e r i m ( e e n ‘interimkantoor’ dat nieuwkomers in België aan vrijwilligerswerk helpt, nvdr.), en nog een aantal mensen uit het onderwijs, OCMW en Stad Gent gingen we met de bus naar de steenkoolmijnen. We reden langs Brakel, waar veel Vlamigranten de trein namen en onderweg gaf de gids een inleiding over migratie. Mijn dochter vertelde over de ervaringen van de vrouw achter de gastarbeider, gebaseerd op interviews met mijn moeder. In naam van het Vermeylenfonds hebben we een krans neergelegd voor alle slachtoffers die zijn om gekomen in de onveilige mijnen. Deze bloemenhulde brachten wij voor alle slachtoffers van het wanbeleid en door winstbejag doordrongen Belgisch mijnverleden. Ons hart bloedt voor alle doden, zowel voor zij die tijdens de kolenexploitatie

Sierra de Madrid © Sven Tuytens

omkwamen als zij die tijdens de strijd voor behoud van werk en rechten op straat werden vermoord. Voor de doden ten gevolge van de ongezonde arbeidsomstandigheden en alle slachtoffers wereldwijd van uitbuiting en slavernij. We benadrukten hoe belangrijk het is dat arbeiders zich verenigen in vakorganisaties. Ten slotte bezochten we de oude staalfabrieken in Charleroi.”

Hoe ontstond het project? “Ik broedde al lang op het idee, omdat ik vind dat de Belgische geschiedenis, en dan zeker die van migratie en van de mijnwerkers, amper gekend is. Ik had een ingeving dankzij Onvoltooid verleden (een documentaire van het Vermeylenfonds, nvdr.). Het Vermeylenfonds was enthousiast om samen een project op te zetten over het migratieverleden van België.” Wat is de toekomst van ‘Vlamigrant’? “Het is zeker de bedoeling om de uitstap in leven te houden. We werken aan een draaiboek en er zijn plannen om de uitstap aan te bieden aan scholen. De vakbond plant binnenkort de uitstap met hun leden, en in januari gaan leerlingen van het Einsteinatheneum Evergem samen met hun geschiedenisleerkracht ook de uitstap maken.” Arne Vlaeminck

2021#4_v1.indd 17

2/12/2021 22:48

WARMTE AAN DE WATERSPORTBAAN

We zetten burgers, gemeenschappen en overheden aan om de handen uit de mouwen te steken en moeilijke samenlevingsvraagstukken voluit aan te pakken

De coronapandemie en de lockdowns die daarop volgden, waren rollercoasters van emoties. De impact op de mensen was ongezien. Nu dat de Coronapandemie op zijn einde loopt, moeten we zien welke sociale schade deze heeft aangericht bij de mensen. Met Warmte Aan de Watersportbaan, een project opgezet door stagiaire Tuulia Nikula, willen wij de sociale impact die de Coronapandemie op de buurtbewoners van de Watersportbaan, een Gentse sociale hoogbouwwijk, heeft gehad bespreekbaar maken en verminderen. Met verbindende activiteiten willen wij de sociale cohesie terug versterken en vervreemding tegengaan.

We organiseren verder in het najaar meerdere verbindende activiteiten. Hierbij zullen we onder andere de Toolkit van ‘De Collectie van de Gentenaar’ gebruiken die het erfgoed van de Gentenaars en de buurtbewoners aan de Watersportbaan in kaart brengt en daarbij opnieuw buurtbewoners met elkaar verbindt.

ACTIE WIJWIJWIJ.ZORG

LA BARRACA VZW

Een warme samenleving betekent dat we zorg dragen voor elkaar. Dat willen wij met onze actie wijwijwij.zorg ook doen. Zowel kunstenaars als mensen in armoede een hart onder de riem steken.

Pittige en passionele producties Guido Declercq is niet alleen bestuurslid van afdeling Roeselare maar ook de drijvende kracht achter La Barraca vzw. Voor een aantal producties die verband houden met de waarden en de doelstellingen van onze vereniging zal worden samengewerkt. ‘Wie is Miguel Hernández’ is een hommage aan de Spaanse dichter en een pittige productie die put uit leven en werk van deze intrigerende jonge man. In een scherpe literair-muzikale voorstelling wordt hij voor het voetlicht gebracht door het stomende viertal van Wilderman. In een poëtische vertelling volgen we de passies en engagementen van de dichter, doorweven met songs gebaseerd op zijn gedichten. Miguel Hernandez schreef ontroerende liefdesgedichten maar ook harde aanklachten tegen onrechtvaardigheid en diepe waarheden over het bestaan. Het is een verrassend actuele voorstelling, al leven wij

Daarom ontwierp kunstenaar Ben Benaouisse een slogan voor ons, die wij drukten op witte kaartjes en affiches. Vervolgens vroegen wij aan verschillende kunstenaars om deze wijwijwij.zorg - kaartjes en affiches te bewerken en er unieke kunstwerken van te maken. Het werden pareltjes troost in deze tijden van eenzaamheid en isolement ... een hartverwarmende aanblik om corona even te vergeten. Alle kaartjes (standaard A6 148 x 105 millimeter) en affiches (A3) worden te koop aangeboden op wijwijwijz.org onder de rubriek ‘Koop kunst’. De volledige opbrengst werd geschonken aan de armste week (www. dearmsteweek.be) en het Solidariteitsfonds.

Warmte aan de Watersportbaan

Ook culturele expressie creëert verbinding met de samenleving waarin je leeft, als een vorm van bevragen en inspirerend onderzoeken

Voor ons eerste deel hebben wij een cartoonexpo opgezet in samenwerking met Onze Nieuwe Toekomst VZW, een organisatie van en voor mensen met een verstandelijke beperking. De onbeschrijfelijke verhalen en de vele emoties tijdens de lockdowns, werden in cartoons ontwikkelt en lieten we uitprinten op banners. Want een beeld zegt meer dan duizend woorden. De cartoonexpo werd tentoongesteld op de Leeftuinen van Samenlevingsopbouw op 2 september 2021. Het was duidelijk dat de cartoons en de verhalen die hier aan bod kwamen, universeel waren en dat veel mensen diezelfde verhalen deelden. Deze cartoonexpo, toont aan dat de ervaringen van mensen tijdens de lockdowns zeer gelijkaardig zijn. Deze herkenbaarheid steekt mensen een hart onder de riem.

2021#4_v1.indd 18

2/12/2021 22:48

niet in burgeroorlog, zijn eenzaamheid in de gevangenis vertoont onthutsende parallellen met sommige dagen uit een lockdown. Ook voor het project ‘saluut aan Catalonië’ (George Orwell) zoeken we samenwerking. Hij streed in de burgeroorlog aan de zijde van de Marxistische POUM en geraakte er gedesillusioneerd door de genadeloosheid van de Stalinisten. Deze frustratie vormt de basis voor zijn bekendste werken: Animal Farm en 1984.

( ) HASSELT

Ontmoeten blijft cruciaal Eén van de lessen die we willens nillens leerden is dat de digitale wereld nooit het intermenselijk contact zal vervangen, alle Zooms, Teams en consoorten ten spijt. Ontmoeten blijft cruciaal. De draad weer oppakken is de opdracht. Mensen verbinden kan op verschillende manieren. Kunst, muziek, toneel, lezingen etc…

Wij richten ons niet alleen tot diegenen die gemakkelijk hun weg vinden naar een sociaal-cultureel aanbod, maar wij willen onze werking ook ontplooien voor zij die verstoken blijven van dit aanbod.

Een uitgebalanceerd programma opstellen was niet de grootste opgave deze keer. Een breed thema, enthousiaste medewerkers en hopelijk een hongerig publiek. Van dit laatste kregen we alvast enkele hoopgevende signalen. In

oktober hadden we het toneelstuk KRAMP i.s.m. Het Huis van de Mens. Een aangrijpend toneelstuk over ziekte, euthanasie, verdriet, rouw en liefde. In november programmeerden we de Brusselse jazzformatie Just Small Band. We koppelden hieraan een kleine receptie, kwestie van terug een ontmoetingsveld te creëren. ‘Openbaarheid van Bestuur’ wordt het item voor december. Hoe word je een luis in de pels voor al wie bestuurlijke potjes toedekt? Een boeiende lezing verzorgd door Peter Verhaeghe. Traditiegetrouw staat in december ook nog het VUB-concert op de teller.

( ) HEERS

Uitbreiding en verjonging zijn dringend nodig De afdeling Heers is destijds opgericht door enkele Heersenaren die bij de afdeling Tongeren waren aangesloten. Twee van de oprichters zijn er ondertussen niet meer. Groot zijn we nooit geweest maar we slaagden er ieder jaar in om onze leden te vergasten op enkele activiteiten. Toegegeven, de activiteiten waarbij er eten en/of drinken aangeboden werd, waren succesvoller dan de andere; de lezingen scoorden duidelijk minder, maar de weinige aanwezigen waren des te geïnteresseerder.

Wat 2022 betreft gaan we er flink tegenaan. Naar aanleiding van het nog te verschijnen nieuwe boek van Jean Paul van Bendeghem hopen we hem in januari bij ons te krijgen. Onder het thema ‘De Grote Verbinding Verder’ staat een wandeling gepland met bezoek aan de expositie Labiomista te Genk. Het gaat over meer dan kippen…

Voor 2020 hadden we een ambitieus programma klaargestoomd, inclusief een wervende huis-aan-huismailing om jonge gezinnen aan te trekken. Helaas heeft het niet mogen zijn. Dit najaar werden er opnieuw plannen gemaakt. We beginnen met ons berucht decemberontbijt, altijd al een voltreffer en een gelegenheid om het programma van het volgende jaar uit de Naar het jaareinde toe wordt er een speeddoeken te doen. En ja, ook nu weer staat dating gepland (Ted-dating) de uitbreiding van het ledenaantal en van het bestuur op de dagorde. Het huidige bestuur telt nog maar drie leden. Uitbreiding en verjonging zijn dringend nodig om de vereniging een nieuw élan te geven, om meer Doelstelling is om nog meer goesting activiteiten te kunnen organiseren én om het bij vrijwilligers, activiteiten met impact, verschil te kunnen maken. enthousiaste deelnemers en een toestroom van een jonger publiek te realiseren

DE KRACHT VAN VERHALEN Onze geest heeft vertelling nodig Verhalen vertellen is een oude kunstvorm en een waardevolle vorm van menselijke expressie. Het is een interactieve manier van communiceren, presenteert een verhaal en stimuleert de actieve verbeelding van de luisteraars. Verhalen vertellen verveelt nooit, onze geest heeft vertelling nodig en verhalen voeden onze hersenen met ideeën, waarden en overtuigingen. Het kan van invloed zijn op hoe we denken, hoe we beslissingen nemen en hoe we anderen kunnen overtuigen met onze ideeën. Sterke verhalen zijn onmiskenbaar geestvormend. Vroeger én nu. Wereldwijd! Goede storytelling - en de motiverende kracht die ervan uitgaat - is een niet te verwaarlozen gerief. Het mag dan ook niet verbazen dat er niet één cultuur bekend is die zónder vertellen - ongeacht de vorm - het menselijk verlangen naar "... en toen?" aanwakkert. Omdat de vaart der volkeren steeds startte bij een verhaal is

( ) Hasselt 19

2021#4_v1.indd 19

2/12/2021 22:48

Vermeylenfonds blij mee te mogen doen met het Erasmus+ project rond het uitwisselen van Europese (volks)verhalen. ‘De kracht van verhalen’ wordt gecoördineerd door AIFED (Spanje) en uitgevoerd met de partners uit Bulgarije (CPMF) en Griekenland (EILD) en België (VERMEYLENFONDS).

We zien ook een groot aantal jonge enthousiaste aanwezigen binnen onze focus, een voordien voor ons moeilijk te bereiken segment

verdwijnt. Het Vermeylenfonds kan daarin als cultuurfonds een belangrijke verbindende rol spelen in tijden waarin onzekerheid en, laat ons eerlijk zijn, onverdraagzaamheid hoogtij vieren. Een debat, een lokale kunstenaar laten optreden of werken ervan tentoonstellen? Het moet allemaal kunnen. Geen taboes, geen beperkingen. Wél altijd die brede blik op de steeds veranderende en complexer wordende samenleving. Mooie intenties is één ding. Iets realiseren is natuurlijk nog een ander paar mouwen. En dat kan niet zonder een goede marketingmachine. Naamsbekendheid verwerven is als lokale vereniging met wortels in de samenleving echt belangrijk.

( ) KOKSIJDE

( ) KORTRIJK

Altijd een stukje geschiedenis in onze activiteiten Toen VF Kortrijk, zoveel jaar geleden terug opgestart werd, gaf één van onze bestuursleden (Donald Buyze) een lezing over Civilarbeiders in de Eerste Wereldoorlog. Het was een schot in de roos en we zijn in die trend verdergegaan. Op één of andere manier is er altijd een stukje geschiedenis te vinden in onze activiteiten, ook bij uitstappen. Zo organiseerde Donald een tweedaagse naar Noord-Frankrijk waar de Civilarbeiders (waaronder zijn grootvader) tewerkgesteld waren. Samen met lokale kunstenaars werd een tentoonstelling ingericht rond het thema van WO I. Een ander succesnummer van onze afdeling is onze jaarlijkse algemene ledenbijeenkomst. Aan spijs en drank geen tekort, ambiance met onze afdelingszangeres

Terugkeer naar de zeven pijlers Als afdeling willen we een terugkeer naar onze zeven pijlers, omdat deze activiteiten meestal publiekstrekkers gebleken zijn – vooral de lezingen. Zo willen we de band onder onze leden versterken. Never change a winning horse! ( ) Kapellen

( ) KAPELLEN

Terug van weggeweest Het VF Kapellen heeft een verleden dat teruggaat tot het begin van het nieuwe millennium. Een relatieve nieuwkomer in een residentiële gemeente waar de andere cultuurfondsen al stevig ingebed waren in de plaatselijke gemeentelijke structuren. Maar stilzitten druist in tegen ons karakter. We konden altijd rekenen op de immer creatieve en scherpe geest van Johan Notte. De traditie van de afdeling wil dat er geregeld wel eens een stevig debat rond uiteenlopende thema’s wordt georganiseerd. Het meest recente ging rond de moderne islam in onze maatschappij met Khalid Benhaddou. Het Vermeylenfonds wil in Kapellen de hand uitreiken naar andere socio-culturele organisaties om verbindende activiteiten met een maatschappelijke meerwaarde te laten plaatsvinden. De grootste uitdaging is het smeden van een vaste vrijwilligerskern. Daarom slaan we de vleugels uit naar jeugdbewegingen, bijvoorbeeld om te komen tappen op een activiteit. Het Vermeylenfonds heeft een brede vrijzinnige kijk op de maatschappij en dat DNA moeten we zo veel mogelijk kenbaar maken. Het verenigingsleven zal volledig losgaan eens corona voorgoed uit onze levens

Voor de (nabije) toekomst willen we suggesties aller aard verzamelen (ook van niet-leden), in het bestuur evalueren en er enkele van uitwerken, om onze werking te verbreden. De zeven pijlers van onze werking zijn: 1. Lezingen, al dan niet in samenwerking met andere vereniging(en), vooral linkse en vrijzinnige thema’s 2. Geleid museumbezoek 3. Theaterbezoek 4. Geleid bezoek aan een tentoonstelling 5. Geleide natuur- of architectuurwandeling 6. Daguitstap 7. Jaarlijkse ledenvergadering met etentje

( ) Koksijde

2019 Uitstap naar La Piscine te Roubaix

De types vrijwilligerswerk zijn zeer uiteenlopend. Deze variëteit aan types, met specifieke bijhorende takenpaketten, biedt vrijwilligers de kansen om hun engagement naar wens vorm te geven

( ) Kruy 3 - Sint Laureins © Jean Pierre Dr 20

2021#4_v1.indd 20

2/12/2021 22:48

Inge, die ons allen aan het zingen krijgt o.a. met” Le temps des cerises”. Af en toe doen we ook wel eens iets wat niet direct van ons verwacht wordt. Zoals samenwerken met een Kortrijks koor dat de Johannes Passie van Bach brengt in één van de Kortrijkse kerken. Als voorbereiding gaf Wim Coessens een lezing over Bach. De deelnemers waren verwonderd over zichzelf, ze hadden niet gedacht zo geboeid te worden. We brengen ook een hommage aan onze overleden Donald. Hij was er altijd bij, om letterlijk de handen uit de mouwen te steken. Als geen ander zorgde hij voor ambiance, aan tafel, op de bus of trein. Dominiek Dendooven, (Flanders Fields Museum Ieper) zal er o.a. het belang van het vele opzoekingswerk van Donald toelichten. Een avond waar nieuwe ideeën voor activiteiten al de kop opsteken.

met anderen. Op regelmatige tijdstippen organiseren we workshops over specifieke technieken. Ongeveer wekelijks komt er een levend model voor teken-, boetseer-, of schildersessies. Ook het sociale aspect in niet onbelangrijk. Daarom organiseren we geregeld culturele groepsuitstappen of komen we samen om te fietsen of te wandelen. In een atelier in beweging ontstaan voortdurend nieuwe ideeën. Er is ook een nauwe samenwerking met de andere afdelingen in het Meetjesland. Kruy3 biedt atelierruimte aan ieder met een dosis bagage en technische kennis over een bepaalde discipline. Je werkt er met je eigen materiaal.

geconcretiseerd wordt voor onze leden, enig soelaas. Met dit plan trachten wij, via de kinderen van onze leden die vaak in andere verenigingen actief zijn, een samenwerking met het Vermeylenfonds te organiseren. Mogelijk kunnen we zo een jongere generatie bereiken, vernieuwende ideeën ontwikkelen en belangstelling wekken om zich aan te sluiten bij en zich in te zetten voor de werking van het Vermeylenfonds.

Het atelier is steeds toegankelijk.

We zetten in op de relaties tussen afdelingen/leden en contacten om een inclusieve vereniging uit te bouwen en deze in te zetten voor sociaal-culturele praktijken

KRUY3 – SINT-LAUREINS Een plaats waar alle disciplines kunnen Sinds enige tijd waren we met een paar vrienden op zoek naar een atelierruimte. Een plek waar wij als "academie studenten zonder werkplaats thuis" samen kunnen tekenen, schilderen, beeldhouwen, keramieken, pottendraaien... een plaats waar zowat alle disciplines kunnen. Eind 2019 vonden wij In Sint-Laureins een geschikte ruimte. We gebruiken het atelier niet enkel om er in te werken, we vinden er ook inspiratie en delen onze kennis en technieken

( ) LEUVEN

Inzetten op verjonging De afdeling Leuven is recent "na coronatijd" met het bestuur weer voor het eerst samengekomen. We zijn opnieuw tot de vaststelling gekomen, dat de instroom van "jongeren" al jaren achterwege blijft. Een ommekeer is noodzakelijk, niet zozeer om meer leden te verwerven, maar vooral om de opvolging in het bestuur te garanderen en te bestendigen. Hopelijk brengt het activeringsplan voor het werkingsjaar 2021-2022 dat momenteel

( ) Leuven

KORTFILM 'GUESTWORKERS' VAN ISSAM BOUGRINE Dit najaar kan je de kortfilm 'Guestworkers' (een film door Issam Bougrine met Ayoub Sadik en Idries Bensbaho) bekijken. De film is geselecteerd in het internationaal kortfilmfestival in Leuven. Het gaat over de angsten, twijfels en obstakels van migranten op het vlak van taal, werk en levensbeschouwing. Issam Bougrine (°1997) maakt deze film voor zijn bachelor eindwerk aan de LUCA School of Arts in Brussel. Issam is een jonge talentvolle regisseur met een verbindende visie. Hij wil twee werelden samenbrengen, namelijk die van zijn geboorteland België en zijn Marokkaanse roots. Hierin vindt hij steun bij Masala Vzw en Vermeylenfonds.

2021#4_v1.indd 21

2/12/2021 22:48

WOORD X MACHT X STRIJD Ee n we b d o c u m e nt a i re ove r t a a l e n ongelijkheid Jan Blommaert staat in België en ver daarbuiten al decennia bekend als academicus en activist met grote verdiensten in onder andere de sociolinguïstiek en Afrikanistiek wanneer hij in 2020 aankondigt dat er terminale kanker bij hem werd vastgesteld. Enkele vrienden en kennissen besluiten om iets te doen. Ico Maly (Universiteit Tilburg / Diggit), voormalig student en collega van Blommaert, filmmaker Pieter De Vos (Docwerkers), Epo Uitgeverij en Victoria Deluxe nemen het initiatief voor web documentaire van 50 minuten: Woord X Macht X Strijd. Het wordt een magistrale masterclass over taal en ongelijkheid, tegen de achtergrond van het leven en werk van Jan Blommaert. Eind augustus 2020 duiken Jan en Ico twee dagen lang in de studio, om urenlang te converseren omgeven door een batterij aan camera’s. We krijgen een Jan en grande forme: van Zwarte Zondag en tot Black Lives Matter en de dekolonisering van de universiteit. Over taal als architectuur van de samenleving en de rol van de publieke intellectueel. Over de ontwikkeling van de academische industriële cultuur, en de terreur van het publiceren. Maar ook over geven, vormen, inspireren en het inzetten van wetenschappelijke inzichten in de sociale strijd. Het gesprek vormt de basis voor de documentaire. Productiehuis Docwerkers gaat vervolgens grondig met het gesprek aan de slag. Ze doorpluizen alle mogelijke archieven van televisiezenders en bevriende filmmakers en nemen de tijd om ook nieuwe beelden te maken. Met de steun van tientallen (middenveld) organisaties, die elk op hun eigen kanalen de première zullen livestreamen, houden de initiatiefnemers vast aan het concept van een online première. Die keuze komt voort uit de ontstaansgeschiedenis van de film: om het project mogelijk te maken hebben honderden mensen van over de hele wereld de crowdfunding voor de film gesteund. Om de première voor al deze steungevers

beschikbaar te maken kiest men ervoor om de film online te lanceren. De steun van al deze mensen en het partnerschap van de tientallen organisaties maakt dat dit een project is van onderuit. Daarom moet het ook een film worden die van iedereen is. Dat past namelijk in de filosofie van het hoofdpersonage: inzichten en kennis moeten zo breed mogelijk gedeeld worden, zodat iedereen ermee aan de slag kan, welke impact heb je anders? Te b e k i j ke n o p d e k a n a l e n va n h e t Vermeylenfonds: website en Docwerkers: youtube, facebook.

( ) LIEVEGEM

Nieuw leven brengen Het zal ongeveer 42 jaar geleden zijn dat in Waarschoot, toen de kleinste gemeente van Vlaanderen, een afdeling van het Vermeylenfonds werd opgericht. Een tiental jongeren - tot dan actief in het jeugdwerk beslisten om hun activiteiten uit te breiden naar volwassenen met de bedoeling wat nieuw leven te brengen in het klassieke culturele leven van Waarschoot. De eerste activiteit was de organisatie van een alternatieve boekenbeurs met vrijwel uitsluitend linkse uitgeverijen. Daarna volgden sociale acties, danscursussen, concerten, sportactiviteiten, lezingen en culturele uitstappen… geen enkele uitdaging was teveel. De sterkte van een jongerenafdeling zou je denken, inderdaad, maar jongeren zijn ook erg mobiel. Velen weken uit naar andere oorden. Het bestuur is uitgedund tot drie leden, allemaal zestigers. Inmiddels is Waarschoot een deelgemeente geworden van de fusiegemeente Lievegem. Er ontstond een zeer nauwe samenwerking

met drie afdelingen: Lievegem, Eeklo, Sint Laureins/Kruy3, die zich als één aanbod profileren. Er wordt ook samengewerkt met de Geuzen Eeklo en met het Huis van de Mens, vooral als ondersteuning. Zo vertegenwoordigen de afdelingen het vrijzinnig sociaal cultureel gedachtengoed in de regio Meetjesland. Activiteiten in de afgelopen coronaperiode: een wenskaart voor het nieuwe jaar per post verstuurd, enkele buitenactiviteiten zoals fietstocht, bezoek aan openluchttentoonstelling, herdenking van het overleden bestuurslid Marc De Coninck, …. Aandachtspunt blijft evenwel het aantrekken van nieuwe bestuursleden en uitbreiding van de werking over het gehele grondgebied van de fusiegemeente Lievegem. In Lievegem zijn er nog twee onafhankelijke afdelingen van het Vermeylenfonds opgericht die zich focussen op één thema: Een samenwerkingsproject in Afrika: de bouw van een basisschool in Kpalou, een dorp in Togo. Onderwijs vormt de hoeksteen voor de ontwikkeling van een land in het algemeen, en van Togo in het bijzonder. Vandaar het initiatief van Eliane Bonamie om samen met de dorpelingen, in eerste instantie de ouders en leerkrachten van Kpalou, een bakstenen school te bouwen. Op die manier kunnen de tachtig kinderen lager onderwijs blijven volgen. Vanaf 2022 kan het project gevolgd worden op de website van Vermeylenfonds. Mensen in nood, een initiatief van Luc Maddelein

( ) Lievegem 22

2021#4_v1.indd 22

2/12/2021 22:48

Wij richten ons op hen die er, om welke reden dan ook, niet of moeilijk in slagen om iedere maand de eindjes aan elkaar te knopen. Dit doen we o.a. door het bezorgen van voeding aan gezinnen, de aankoop van tweedehands electro-toestellen en van ‘Too good to go’vouchers, waarmee men in de plaatselijke supermarkt een voedingspakket kan ophalen. Een tweede luik van onze werking bestaat uit het sensibiliseren van mensen zonder armoede-ervaring en dit via de organisatie van informatiebijeenkomsten en lezingen. De afdelingen en de vrijwilligers staan centraal

MAASMECHELEN Gewezen mijn-gemeente met 61 nationaliteiten. Met onze afdeling willen we voorstellingen met maatschappelijke meerwaarde promoten om meer voeling met de leden te hebben. We kunnen al jaren buigen over een trouwe ledenkern. We organiseerden onlangs een lezing met Marc Van Ranst over “Solidariteit en wetenschap in tijden van pandemie”. Balancerend tussen paniek en bezorgdheid zoekt viroloog Marc Van Ranst andermaal mee naar een uitweg. Vrijzinnig humanisten geloven in de kracht van de wetenschap en de rechten van de mens zijn ons kompas. We leven dan ook samen in vrijheid – gelijkheid en solidariteit. Zodoende stelt onze gastspreker de vraag centraal ‘hoe solidariteit en wetenschap’ elkaar kunnen vinden in tijden van een pandemie.

Mechelen aka Tom Cools heeft als eerste dankbaar gebruik gemaakt van deze nieuwe mogelijkheid. En hoe! Talrijke lezingen, interviews, reportages, boekvoorstellingen, enz. werden vanuit de zetel kritisch mee gevolgd. Voor de stuntelige techniek werd aanvankelijk een oogje dichtgeknepen, het was nieuw voor iedereen.

De documentaire wisselt beelden in het fort af met de beelden van het gesprek bij Victoria Deluxe, gefaciliteerd door Dominique Willaert. Het gesprek gaat over vrijheid van meningsuiting, over het belang van onderwijs en herinneringseducatie, hoe geschiedenis idealiter wordt onderwezen, waar we nu staan en hoe we verzet kunnen bieden.

Enkele filmpjes zijn nog steeds online te bekijken op het YouTube-kanaal van het vrijzinnig centrum De Schakel. Herbekijk de reeks met Moussa Don Pandzou en Lieven Miguel Kandolo over “Yaya na leki”: de Congocommissie, religie, diversiteitsmoeheid en privileges. Of klik eens op het gesprek van onderzoeker Pascal Debruyne met auteur Pieter Meurs over 'Democratie en educatie'. Waren de coronamaatregelen ongrondwettelijk? Jurist en doctor in de rechten Stijn Verbist ging in gesprek met Jan De Groote, advocaat bij Cottyn advocaten, een mooi tijdsdocument.

Het opzet was duidelijk. Kunnen we uit iets leren uit de sociaal psychologische mechanismen die tot de gruwel van WO II hebben geleid? En kunnen we die kennis gebruiken om soortgelijke drama’s tegen te gaan?

Fysiek ontmoeten kan nu weer – en geen enkel medium kan de lijfelijke gezelligheid vervangen – maar ik ben er zeker van dat het Vermeylenfonds Mechelen ons in de toekomst weer zal verrassen met degelijke inhoud in nieuwe werkvormen gegoten.

ONVOLTOOID VERLEDEN Victoria Deluxe maakte in samenwerking met het Vermeylenfonds de documentaire Onvoltooid Verleden. Drie vrouwen die vanuit hun professionele en andere engagementen bezorgd zijn over de toenemende verrechtsing en polarisatie ontmoeten drie mannen die kort na WO II werden geboren.

We mobiliseren We zien hoe Zindzi, kunstenaar, Oumaimae, vrijwilligers en studente opvoedkunde en Neslihan, historica leden om met rondgeleid worden door Henri, Sis en Jos in uitgekiende het Fort van Breendonk. Henri en Sis hebben proefprojecten via hun familieleden een link met het fort. Jos de superdiverse werkt rond mensenrechten. Twee weken later en rijke culturele gaan ze in gesprek. samenleving te Nieuwe werkvormen versterken uittesten.. Het vrijzinnig centrum in Mechelen dacht de pijn van de lockdown te verzachten met de aankoop van een installatie waarmee de mensen van thuis uit wel konden deelnemen aan het maatschappelijk debat. De afdeling ( ) Mechelen

MECHELEN

De dames leggen de vinger op de wonde. De manier waarop geschiedenis wordt onderwezen – als een chronologische opeenvolging van feiten, weetjes en datazal ons weinig leren over hoe bepaalde gebeurtenissen tot stand komen. Door enkel te focussen op wat er in Europa gebeurde in de aanloop naar WO II, wordt maar een deel van het verhaal verteld. Door de nadruk te leggen op de gruwel en de trauma’s, wordt het een ongenuanceerde vertelling van goed en kwaad. Een bezoek aan Breendonk kan interessant zijn voor wie persoonlijk betrokken is, of voor wie zich in de horror van die periode wil verdiepen. Het voelt echter aan als een gemiste kans. De kleine en grote daden van verzet komen te weinig aan bod, waardoor de gedeporteerden nog maar eens geframed worden als willoze slachtoffers zonder enige agency. En laat dat verzet, groot of klein, nu net datgene zijn waar we iets uit zouden kunnen leren. Verzet tegen een immoreel systeem is immers de ultieme daad van burgerschap. Tijdens het gesprek werd het dan ook snel duidelijk dat het soms moeilijk was om “common ground” te vinden tussen de oudere mannen en de jongere vrouwen. De ontmenselijking die in de jaren ’30 plaatsvond en deportaties mogelijk maakte, maakten de mannen niet zelf mee. Ze hoorden erover, zagen de impact bij hun familie. Het is dan ook niet te verwonderen

2021#4_v1.indd 23

2/12/2021 22:48

dat zij vooral in algemeenheden praatten en containerbegrippen gebruikten. Ze behoren nu immers niet tot een groep die onderdrukt wordt. Verzet krijgt een urgentere en concretere invulling wanneer je zelf in meer of mindere mate, openlijk of subtiel ontmenselijkt wordt. Zindzi eindigde met een pleidooi voor de schoonheid van het naar boven schoppen, om het systeem dat ons allemaal onderdrukt aan het wankelen te brengen, omdat we ondanks onze verschillende ervaringen, een gezamenlijke strijd te voeren hebben. Judy Vanden Thoren

YAYA NA LEKI Lieven Miguel Kandolo en Moussa Don Pandzou brachten dit jaar samen het boek ‘Yaya na leki’ uit. Op een toegankelijke manier schreven ze brieven naar elkaar en deelden ze hun doordachte visie over thema’s zoals dekolonisatie, diversiteitsmoeheid, privilege, gelijkwaardigheid en de Congocommissie. In samenwerking met het Vermeylenfonds werden er in mei vier online activiteiten georganiseerd waarin beide auteurs in gesprek gingen om enkele onderwerpen verder uit te diepen.

Lieven, hoe heb je Moussa Don Pandzou leren kennen en hoe zijn jullie op het idee voor ‘Yaya Na Leki’ gekomen? Lieven Miguel Kandolo: “Eigenlijk via een Facebookgroep, New Awoken African Generation, waar Belgen en Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond samenkwamen om over verschillende onderwerpen te discussiëren. Meer dan 2000 personen waren lid, dus de meningen die aan bod kwamen waren zeer divers. Don intrigeerde mij meteen omdat hij één van de enige moslims van Congolese afkomst was die ik kende en daar zeer fier op was. De eerste keer dat we samen hebben gewerkt was in het kader van ‘What about Africa’, een project van Don waarbij ik onder meer een avond in Gent heb gemodereerd. Even later klopte ik aan bij Anouk Torbeyns, die later ook de redactie van ons boek zou verzorgen, met het idee om een opiniestuk te schrijven over het problematische aspect aan de term ‘Afro-Belg’. Deze begon destijds te circuleren binnen de media, maar kreeg om verschillende redenen ook kritiek vanuit de gemeenschap. Anouk vond het interessant om dit samen te schrijven met iemand die tegen de term was en ik dacht meteen aan Don. Ik heb hem gecontacteerd en hij stemde in. Met Anouk besloten we toen ook om dit in de vorm van brieven uit te werken, die verschenen in De Standaard. Achteraf vroegen mensen ons om alle stukken te verzamelen, en zo is ‘Yaya Na Leki’ ontstaan. We hebben veel gebrainstormd, zijn op zoek gegaan naar een uitgeverij en zo terecht gekomen bij EPO. Het boek is gepubliceerd op 17 januari 2021, op dezelfde dag dat Patrice Lumumba werd vermoord.” En toen hebben jullie beslist om samen met het Vermeylenfonds een reeks gesprekken uit te werken? “Aanvankelijk zouden we een audioboek maken. Ik was al eerder geïnterviewd door Judy Vanden Thoren voor ‘De Nieuwe Gemeenschap’. We hebben toen gesproken over dekolonisering, mensenrechten, inclusiviteit, meertaligheid, enzovoort. We zouden enkele projecten samen doen, maar de ideeën waren destijds nog vrij vaag. Door corona is veel uiteindelijk niet doorgegaan. EPO, Don en ik klopten aan bij het Vermeylenfonds met het voorstel om een audioboeksamen te stellen. Tijdens de brainstormsessie zei Don dat hij liever iets laagdrempeligs wou doen. En toen kwam het idee om verschillende video’s te maken over diversiteitsmoeheid, religie, de Congocommissie en privilege.

Studenten Agogische Wetenschappen aan de VUB werden er ook bij betrokken. Op alle gebieden waren we enorm tevreden met de samenwerking. Door onze band sta ik zeker open om in de toekomst nog samen te werken.” Wat zou je nog graag willen doen in de toekomst? “Ik heb veel interesses en sta open voor discussies die verder gaan dan dit boek. Technologie en innovatie zijn daar voorbeelden van. Dat zijn goede zaken, maar ze moeten op een mensgerichte manier gebruikt worden. Technologie heeft zijn voordelen, zo kunnen wij nu met elkaar praten terwijl we ons in andere steden bevinden, maar tegelijkertijd zondert het ons ook af. Het zal sociaal contact niet kunnen vervangen, dat heeft de afgelopen crisis duidelijk gemaakt. Technologie moet ons als mens verder helpen, zo schreef ik mijn bachelorproef ook over de manier waarop het kan bijdragen aan de strijd tegen racisme en discriminatie op de arbeidsmarkt.” Tinus Sioen

( ) MOL

Socialistisch, Vrijzinnig én Tegendraads In het frommeljaar 2020 dienden we sommige lezingen én een expo weg te schuiven, maar konden niettemin nog vier topsprekers opvoeren. Ook in 2021 was het behoedzaam langs de kust laveren. Maar al-bij-al moesten we alleen de Spinnaker reven en bleven we met vier nieuwe lezingen driekwart op koers. Nu konden we dus opnieuw ontschepen en dragen we de fakkel, die nooit doofde, weer stoutmoedig het Vlakke Land op. Want in 2022 viert het VF Mol zijn 10e verjaardag! Met eindelijk de retrospectieve kunstexpo ‘Joris Taeymans Leeft’’ en een roedel spraakmakende lezingen (o.m. Marc van Ranst, Ivo Verheyen over Orwell, Karl van den Broeck/Apache…). We trekken de scherpe lijn, die we de voorbije jaren met zo’n 50 sprekers en 7 expo’s hebben uitgezet, onverstoorbaar door. Onbeschaamd hebben we in 2021 dan maar een Juni-Offensief ingezet, wat resulteerde

2021#4_v1.indd 24

2/12/2021 22:48

in méér dan 50 nieuwe leden. Waarmee we zowaar de grootste afdeling des lands zijn geworden.! Al past hier – in weerwil van ons karakter – enige bescheidenheid. Want geef toe: écht normaal is die koppositie niet hé… We hebben wél duidelijk gemaakt dat er méér dan ooit nood is aan progressieve én rebelse cultuurcellen.

( )OOSTENDE

Vrijwilligerswerk is een nobele onderneming De afdeling Oostende is een democratische, linkse en culturele organisatie die tracht een aantal elementen uit de cultuur onder een kritische loep te benaderen waarbij alle vormen van kunst aan bod komen. De afdeling streeft ernaar om activiteiten te brengen die men nergens anders kan beleven.

Allez. Avanti Popolo! Onze sociaal-culturele initiatieven geven vorm aan humanistische en vrijzinnige waarden zoals solidariteit, emancipatie, gelijkwaardigheid en vrijheid van denken

Mensen krijgen zin zich te engageren en ontwikkelen een kritisch blik op de samenleving

( ) Mol

Eén van de grootste uitdagingen op dit moment is de heropstart van de werking. Er is nood aan nieuwe leden waarbij we trachten door de verscheidenheid aan nieuwe activiteiten verschillende doelgroepen en publiek aan te spreken. De inzet bij VF Oostende wordt vooral beloond door de vriendschap die men terugkrijgt. Het vrijwilligerswerk is een nobele onderneming die toch enig idealisme vereist en de concrete wil om er iets van te maken. Een afdeling biedt de kans om een geëngageerde visie op het lokaal cultureel vlak in de praktijk om te zetten en tegemoet te komen aan een aantal leemtes in dit beleid. De afdeling Oostende gaat zeer breed in de waaier van activiteiten; van een lezing over havens, naast een spreker over het verlies van individuele privacy op facebook/internet, het gebruik van het Oostends dialect, het organiseren van een kunsttentoonstelling in de Geuzetorre enz. We mikken op een nieuwe start met de tentoonstelling “Brand” waarin de vrije meningsuiting centraal staat en aandacht is voor de “verboden boeken”. Mits de nodige publiciteit meent het bestuur een kritisch publiek aan te trekken dat zeker verder de weg kan vinden naar nieuwe activiteiten van de afdeling. De werking is wat stilgevallen maar in het voorjaar 2022 plant het VF Oostende activiteiten die ver buiten Oostende de aandacht zullen trekken.

( ) OUDENAARDE

Culturele verrijking en innerlijke versterking De afdeling Oudenaarde werd in 1989 opgericht, o.a. door Johan Soenen, en is een socialistisch, humanistisch, vrijzinnig, links, geïnspireerde vereniging met een Vlaamse maar ook multiculturele inslag.

( ) Oudenaarde

We zijn er trots op dat we als kleine lokale afdeling nog steeds standhouden. Voor ons is de grootste uitdaging op dit moment om te verjongen en een opening te zoeken naar andere culturen, multicultureel zijn dus. We rekruteren nieuwe leden via onze activiteiten en sociale media. Onze inzet wordt beloond met nieuwe vriendschappen, culturele verrijking, voldoening, innerlijke versterking van onze menselijke contacten en verbondenheid. Het verenigingsleven heeft veel te bieden en moet de verzuring in onze maatschappij tegen gaan. Samen beleven we mooie culturele momenten en leren we van elkaar. We luisterden samen naar een ontroerende dialoog van Kurt Defrancq “De binnenkant van de ziel” maar een activiteit die we extra in de verf willen zetten omdat die echt drager is van de visie en de missie van het Vermeylenfonds is Mong Rosseel’s “Brood en rozen voor iedereen”. Mong en Tamara zongen en spraken over armoede. We werkten samen met de OK-pas en we bereikten zo een nieuw publiek. We willen verder werken in die richting en samen met andere verenigingen een “Geefpark” organiseren. Samenwerking met andere verenigingen is trouwens nog een doelstelling. Zo kunnen we jongere mensen met een zekere “drempelvrees” ontmoeten.

Door een ruime waaier van lezingen, wandelingen, tentoonstellingen, ateliers, enz. proberen we de geïnteresseerde kennis te laten maken met een gevarieerd cultureel aanbod.

2021#4_v1.indd 25

2/12/2021 22:48

Wij werken outreachend en met kleinschalige projecten om moeilijker te bereiken of verwaarloosde doelen kansengroepen te laten participeren.

We plannen in januari ‘22 met onze afdeling een Cartoonexpo en Nieuwjaarsreceptie in Galerie Blomme in de Ooststraat te Roeselare, dit vanaf 12/01. Het initiatief heeft als titel: “Niets zal nog hetzelfde zijn…NA Corona”. We hopen jullie te mogen verwelkomen op onze initiatieven! ( ) Roeselare, Landding

( ) ROESELARE

Outreachend te werk gaan We engageren ons door mee te bouwen aan de inclusieve samenleving, door culturele initiatieven allerhande in de stad. Outreaching is een modewoord, maar voor ons wel zeer nadrukkelijke van toepassing. Roeselare is geen evidente stad voor een vrijzinnig humanistische vereniging. De klemtoon ligt hier all things vlaams en katholiek. Mocht er zoiets gekozen worden als een tegenpool van Gent, dan komt Roeselare serieus in aanmerking, vrees ik. Nieuwe leden hopen we te overtuigen door outreachend te werk te gaan en gewoon door te volharden. Ons engagement komt voort uit de overtuiging dat het echt geen tijden meer zijn om met gekruiste armen aan de kant te blijven staan. Door cultuur en middels een afdeling van het Vermeylenfonds op te richten en te sturen, geven we op een poëtische manier invulling aan ons voornemen om wat weerwerk te bieden aan de vaak akelig brutale verrechtsing in onze samenleving.

DE MAAN ONDER WATER De ideale ontmoetingsplaats in Ternat In het essay ‘The Moon under Water’, beschrijft Georges Orwell zijn ideale ontmoetingsplaats, een oud café met aangename sfeer. Net als het Vermeylenfonds is dit een gezellige ontmoetingsplaats met oog voor traditie en vernieuwing. Vandaar de naam van onze Ternatse afdeling.

vergelijkbaar met ‘De wandelende jood’ van August Vermeylen. In het Breugeljaar brachten we ‘Meester Breugel, kom maar binnen’, een muzikale evocatie rond de twee aapjes van Breugel door Hans Mortelmans en Herwig Deweerdt. En waar we persoonlijk zeer fier op zijn is de uitgave van ‘Mysterieus Ternat’, een literair werkje met waarachtige verhalen over verdwenen erfgoed in Ternat, waar ook een mysterieuze wandeling aan gekoppeld was. Een vervolg hierop is in voorbereiding. We laten ook onze hoogbejaarde medemens niet in de kou staan. Maar al te vaak wordt deze groep vergeten bij de samenstelling van een sociaal-cultureel aanbod. Met krakende plaatjes verzorgen wij regelmatig een aangename discobarnamiddag voor de bewoners van lokale RVT’s. Ambiance! Ook in de toekomst zullen we blijven ijveren voor een menswaardig bestaan in een snel veranderende wereld en inzetten op gezellig samenzijn. Voor volgend jaar staat er met ‘Thuis in Ternat’ opnieuw een groot verbindend project in de steiger. We verbinden mensen die geboren en getogen zijn in Ternat met nieuwkomers en brengen hun persoonlijke verhalen over waarom ze zich thuis voelen in Ternat naar buiten. Woord, beeld, eten en drinken, meer moet dat niet zijn!

We hadden een aantal lokaal gesmaakte activiteiten. ‘Een zoon van God’ was een expo met tekeningen van Frits Van Den Berghe bij een verhaal van Emiel Langui over een menselijke zoektocht, een beetje

De productie LANDDING uit 2019 heeft ons deugd gedaan. We hebben toen een professionele regisseur samengebracht met een OKAN-klas van het plaatselijke MSKA. Ze hebben samen een parcours afgelegd van verschillende maanden die is uitgemond in een publieksvoorstelling in CC De Spil. De volle zaal en de medewerking toen van ondermeer Naima Charkaoui en Dominique Willaert hebben ons het nodige vertrouwen gegeven. We zijn goed en weer wel uit de zorgvuldig ontsmette startblokken geschoten!

( ) Ternat, De aapjes van Breugel 26

2021#4_v1.indd 26

2/12/2021 22:48

WAREGEM Samen houden we de vinger aan de pols in de samenleving; onze vrijwilligers weten wat er leeft en bouwen bruggen tussen gemeenschappen

TONGEREN

VILVOORDE

Een markante afdeling 2020 was voor Vermeylenfonds Tongeren een droevig jaar. Na het overlijden van onze erevoorzitter Robert Christiaens moesten we ook afscheid nemen van onze secretaris Justin Fransen, steeds de toeverlaat van Robert. Beiden vonden elkaar blindelings in het reilen en zeilen van het Vermeylenfonds Tongeren.

Een mix van cultuur en human interest. 2022 wordt een feestjaar. Niet alleen is August Vermeylen 150 jaar geleden geboren, maar in 2022 zal de afdeling Vilvoorde 25 jaar bestaan. Voldoende reden om te vieren dus. Normaal gezien starten we in januari met ons jaarlijks etentje bij restaurant De Kuiper, maar hopelijk gooit corona niet alsnog roet in het eten. Meer dan anderhalf jaar is er geen fysisch contact mogelijk geweest en het voelt alsof we opnieuw van nul moeten beginnen. Hopelijk vinden de schaapjes de weg naar hun stal terug.

De nominatie van Barones Mevr. Marie-Claire Leonard werd reeds in februari 2020 tijdens onze nieuwjaarsreceptie bekend gemaakt, maar de eigenlijke viering werd met een jaar uitgesteld. Marie-Claire Leonard heeft regionaal heel wat teweeggebracht voor nieuwkomers. Ze startte mee het Provinciaal Onthaalcentrum Gastarbeiders, nu het Provinciaal Integratiecentrum en wordt ook wel de 'moeder van de migranten' genoemd. Toen zij en haar team startten met hun werking was er niets voorzien om nieuwkomers op te vangen. Ze deden aan pionierswerk. In 2015 werd zij om die reden door Koning Filip tot de adelstand verheven en kreeg de adellijke titel van Barones.

Wervende activiteiten in elkaar steken voor een divers publiek is met een klein bestuur niet altijd even evident, vandaar dat we geregeld samenwerken. Voor dit jaar voorzien we samen met de stad Vilvoorde een ganse reeks activiteiten rond polarisatie en verbinding, een mooie mix van cultuur en human interest. Deze zou normaal van start gaan begin februari met Christophe Busch maar wegens de vierde coronagolf is dat nu hoogst onzeker geworden.

1 +1=3 Binnenkort bestaat de afdeling Waregem acht jaar. Deze is opgestart aan de toog bij de opening van het nagelnieuwe vrijzinnige centrum Poincaré in Waregem in 2014. Het Vermeylenfonds is één van de zes huisverenigingen van het vrijzinnig centrum. Samenwerking is één van onze grote troeven. We hebben elk onze eigen programmatie, maar we werken ook nauw samen, waarbij onze leuze is: 1+1=3. Sinds vele jaren organiseren we maandelijks een tentoonstelling, waarbij wij vooral jongeren en kunstenaars die voor de eerste keer tentoonstellen, een kans willen geven. Ons wekelijks tekenatelier is een laagdrempelig initiatief waarbij zowel jong als oud welkom is om te leren tekenen en schilderen. Ontmoeting en samen leren zijn hierbij belangrijk. Zo hebben acht tekenaars deelgenomen aan ‘Buren bij Kunstenaars’. Een 200-tal bezoekers kwamen naar ons atelier. Op zondagvoormiddag is zowel jong als oud welkom om creatief te zijn tijdens de driedelige cyclus ‘crea met Corry’.

De Parkinson liga, waarvan de gevierde barones bestuurslid is, is het goede doel bij de viering van de Markante Tongenaar. Een deel van de opbrengst van deze viering gaat naar Vlaamse Parkinson Liga Contactgroep Tongeren - Zuid Limburg. We hopen in 2022 terug een normale werking te kunnen uitbouwen en onze maatschappelijke rol in Tongeren ten volle te kunnen vervullen.

( ) Vilvoorde © Frans Ramael We vertrekken vanuit een relationeel burgerschap (burger zijn is verbonden zijn met anderen) binnen een superdiverse samenleving 27

2021#4_v1.indd 27

2/12/2021 22:48

Culturele expressie kent waardenoch vooroordelen. Het is de meest uitgelezen plek om te leren kijken, luisteren en voelen.

Samen met het Humanistisch Verbond en het cultuurcentrum organiseren wij hedendaagse filosofieavonden. Jaarlijks passeren een drietal filosofen de revue, we kopen telkens een boek van de filosoof en zo bouwen wij aan onze eigenzinnige Vermeylen-bibliotheek. Tijdens de braderie en Waregem Koerse staan optredens op het programma en laten wij de bezoekers kennis maken met het Vrijzinnig Centrum en het Vermeylenfonds, uiteraard!

ZELZATE De rode gemeente In Zelzate werd enkele jaren geleden de toen slapende vereniging terug leven ingeblazen. Krediet hiervoor gaat naar Brent Meuleman. Na de laatste verkiezingen werd bijna de helft van ons bestuur gemeenteraadslid. Brent werd burgervader. De nieuwe ploeg is even geëngageerd, actief en creatief en kan de trend bestendigen. We zijn er altijd in geslaagd meer dan honderd leden te sprokkelen en een tiental evenementen per cultureel werkjaar te organiseren. Naast de vaste waarden zoals een natuurwandeling en een concert in het voorjaar, ons ontbijtconcert en het jazzcafé in het najaar, organiseren we lezingen, geleide bezoeken, dagen zelfs meerdaagse uitstappen.

Ook tijdens de lockdown bleven we actief. We projecteerden teksten van lokale dichters voor de voorbijgangers op de kerk en plaatsten schrijfborden waar de Zelzatenaren kwijt konden wat hij of zij het eerste zou doen na het wegvallen van de ophokplicht. “Fotoklap” is een subdivisie rond fotografie waar enkele keren per jaar na een uitstap, techniek en beelden besproken worden. Door de synergie met andere verenigingen vissen we in een grotere vijver; het is niet alleen kosten-efficiënter, maar zorgt ook voor extra helpende handen, want ook in onze gemeente blijft het motiveren van vrijwilligers een uitdaging, zeker nu na de coronastilstand. Dat laatste heeft dan weer tot voordeel dat de contacthonger groot is en we nu makkelijker iedereen op de been krijgen voor een samenkomst, een drankje en een babbel. Op onze recente gespreksavond “Solidariteit stopt niet aan de grens” met Minister Meryame Kitir, kwamen meer dan vijftig deelnemers, waarop we toch een beetje fier mogen zijn. We slagen erin mensen samen te brengen, elkaar te laten bestuiven met nieuwe kennis, inzichten en ervaringen, maar dromen nog steeds van een interculturele kookavond, omdat samen koken en eten mensen verbindt.

We gaan voor een open en hybride organisatie. We zetten onze organisatie open voor allerhande samenwerkingen met partners die onze visie delen.

2021#4_v1.indd 28

2/12/2021 22:48

'Vlaming zijn om Europeeër te worden.'

2021#4_v1.indd 29

2/12/2021 22:48

2021#4_v1.indd 30

2/12/2021 22:48

Laat je verwonderen door De Bijloke Ontdek de vele concerten van seizoen 21 | 22 op bijloke.be

Ledenvoordelen Vermeylenfonds 20% korting op een selectie van concerten. Info & tickets via vermeylenfonds.be

with : Elisabeth Leonskaja Boris Giltburg Nikolai Lugansky Valentina Lisitsa Nelson Goerner Maki Namekawa Cédric Tiberghien

17– 20.02.22

02- annonce - vermeylenfonds - A5 -15-11-2021-FPD.indd 1

2021#4_v1.indd 31

Yeol Eum Son & many more...

16/11/2021 15:38:15

2/12/2021 22:48

Wij zijn er voor jou! Bij deMens.nu staat de mens centraal. Mensen hebben mensen nodig. En mensen willen verbonden zijn met elkaar. Daarom vind je overal in Vlaanderen en Brussel een huisvandeMens in je buurt. In een huisvandeMens kan je terecht voor: Informatie Bij ons vind je informatie over levensbeschouwelijke onderwerpen, over het vrijzinnig humanisme en zijn waarden, en over ethische en maatschappelijke thema’s zoals euthanasie, abortus, mensenrechten … Vrijzinnig humanistische plechtigheden Wil je graag stilstaan bij een belangrijke gebeurtenis in je leven? Wij helpen je bij de organisatie van een vrijzinnig humanistische plechtigheid bij een geboorte of adoptie, een huwelijk of relatieviering, een overlijden of afscheid … Gesprekken Bij ons kan je terecht voor gesprekken omtrent levensvragen en zelfbeschikking, levensbeschouwing en zingeving. Waardig levenseinde Wij bieden informatie over euthanasie, patiëntenrechten, palliatieve zorg … en helpen je met het opstellen van een wilsverklaring. Gemeenschapsvorming Een huisvandeMens werkt als vrijzinnig humanistische draaischijf en geeft ondersteuning aan onze lidverenigingen. In een huisvandeMens vind je informatie over initiatieven en activiteiten van de lokale vrijzinnig humanistische verenigingen en ontmoetingscentra. Vrijwilligerswerk Heb je zin om het vrijzinnig humanistische netwerk te versterken? Vrijwilligers zijn bij ons meer dan welkom. Wij zorgen voor begeleiding en geven je alle kansen. Zo kan je onder meer plechtigheden verzorgen of meewerken aan gemeenschapsvormende activiteiten. De huizenvandeMens zijn een initiatief van deMens.nu

Unie Vrijzinnige Verenigingen vzw

deMens.nu vertegenwoordigt Nederlandstalige vrijzinnig humanistische verenigingen in Vlaanderen en Brussel

deMens.nu Magazine Zoomt in op mensen en maatschappelijke tendensen vanuit een vrijzinnig humanistisch perspectief. Verschijnt viermaal per jaar. Gratis proefnummer of gratis abonnement? Mail naar info@deMens.nu Of schrijf naar deMens.nu-UVV vzw Brand Whitlocklaan 87 bus 9 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe Of telefoneer naar 02 735 81 92

2021#4_v1.indd 32

2/12/2021 22:48