Kadaster – And the winner is…Graan

De hoogte van de grondprijs reflecteert de economische activiteit die op die grond plaatsvindt. Althans, dat zegt de theorie. Als een bepaalde sector economisch belangrijker wordt, zal de prijs van de grond waarop die activiteit plaatsvindt, sneller stijgen. Daarom zou je verwachten dat momenteel de grondprijs voor bouwkavels het meest in prijs stijgt; gevolgd door akkerbouwgrond en daarna grasland. Klopt dat wel? We doen een factcheck.

mdat ik graag wil begrijpen en verklaren waarom ontwikkelingen plaatsvinden, probeer ik altijd een verklaring te vinden die je op basis van de theorie zou verwachten. Die aannames toets ik dan aan de feiten. Als het om de grondprijsontwikkeling gaat, volg ik de volgende redenering: de discussie over stikstofuitstoot zorgt voor minder vraag naar grasland. Immers: de koe graast en produceert stikstof, en die uitstoot willen we in Nederland verminderen. Dit heeft, in economische termen gesproken, een negatief effect op de prijs van grasland. Akkerbouwland wordt niet geraakt door deze discussie. Wellicht neemt zelfs de vraag naar dit type land toe. O

Er is een gevoel dat we met onze agrarische producten minder afhankelijk moeten zijn van het buitenland. Woningbouwgrond is een compleet ander segment. Maar net als koeien en graan staan woningen op grond. Echter: voor bouwkavels is voldoende grond beschikbaar. Dat vertellen actoren uit de markt mij tenminste regelmatig. Omdat er genoeg grond is, blijven sterke prijsstijgingen aan de voorkant van het planvormingsproces uit. Mijn verwachting is daarom dat akkerland het snelst stijgt in prijs en daarna grasgrond. De kavels voor woningen stijgen het minst in prijs.

Het Kadaster geeft de feitelijke informatie en dus kan ik mijn redenering eenvoudig toetsen. Ik zie inderdaad een verschil tussen de prijsontwikkeling van grasland en die van akkerbouwland. De gemiddelde prijs van een hectare grasland lag in 2019 (tot en met november) bijna 2% boven de gemiddelde prijs over heel 2018. Akkerbouwgrond steeg met een dikke 7%, veel meer in waarde. Let wel op: dit zijn voorlopige cijfers, want in mijn berekening kon ik december niet mee nemen. Voor de prijs van bouwkavels geldt over dezelfde periode een prijsstijging die geringer is dan die van akkerbouwgrond, namelijk 6,5%. Dit valt mij een beetje tegen. Ik verwachtte voor dit segment een iets minder grote prijstoename. Wellicht wordt toch de grondprijs onder een woning enigszins ‘opgetild’ door de voortdurende discussies over het oplopende woningtekort. Dat tekort is immers alleen op te lossen met de bouw van woningen. Dit betekent dat de vraagaanbodverhouding op de agrarische grondmarkt voor stevigere prijsstijgingen zorgde dan die op de markt van nieuwbouwwoningen.

Het checken en vergelijken van de feitelijke grondprijsontwikkeling geeft een ander beeld dan mij voor ogen stond. Ik verwachtte dat de grondprijs voor woningen meer achterbleef bij de prijzen voor akkerland. Bovendien had ik verwacht dat er een effect te zien zou zijn van de opkomst van zonneweides. Daarvoor wordt grasland opgekocht. Hiervan zie ik niets terug. De laatste jaren wint het graan het dus van de koe en van de woning. ■

Paul de Vries, Woningmarktexpert Kadaster