15
histOriCi erik BiNDerVOet & rOBBert-JAN heNkes
die in 1988 erik Bindervoet en robbert-Jan Henkes begeleidde bij hun doctoraalscriptie. eigenlijk zouden de twee bij maarten Brands afstuderen, maar Bindervoet had jaren eerder parodistische tekeningen van hem gemaakt – met wangzakken – waardoor ze niet meer door één deur konden. de scriptie moest gaan over schopenhauer en hoe historici een verdacht negatief beeld van hem scheppen door elkaar na te praten. Bindervoet en Henkes zouden de scriptie nooit afronden; ze hadden radicaal andere ideeën over de wetenschap dan hun begeleider. maar er is wel een boek van gekomen: arthur schopenhauer. een oorlogsverklaring aan de geschiedenis. Henkes: ‘ik heb m’n moeder veel verdriet gedaan door te stoppen.’ Bindervoet: ‘dat had je haar toch wel gedaan.’ Henkes en Bindervoet studeerden allebei geschiedenis. Bindervoet had liever de kunstacademie willen doen, maar dat stuitte thuis op te veel bezwaren. in 1982 werd het Historisch seminarium bezet, er hing een spandoek boven met de tekst: ‘tegen de vroege invoering van de experimentele tweefasenstructuur.’ Henkes: ‘Wij waren niet serieus genoeg om bezetters van het eerste uur te zijn, maar toen het seminarium bezet was, vonden we het wel leuk. er waren geen docenten meer en we konden er slapen. Het bleek een geweldige leerschool. er werden
‘we wilden eigenlijk alleen maar onschuldige flauwekul maken’ voor nodig, maar het is geen straf. We houden eerst eindeloze sessies over het raamwerk en de hoofdpersonen. dan komt het schrijven en becommentariëren. We kunnen het via mailexplosies tien minuten hebben over één kleine zin, waarom die vervelend is, of niet klopt. dat vinden we leuk. als Jacqueline mijn zin afkraakt, is dat niet om mij af te zeiken, maar om een beter boek te maken.’ Hoefnagels: ‘na dertig jaar werken weet je dat als je ’s nachts om drie uur een formidabele tekst denkt te tikken, die de volgende ochtend matig kan blijken. dan is het prettig dat de ander je corrigeert.’
erik BiNDerVOet (r) & rOBBert-JAN heNkes (L) erik Bindervoet en robbert-Jan henkes begonnen tijdens de studie hun eigen tijdschrift platforum. daarna zetten zij de samenwerking voort met gezamenlijke publicaties in hollands maandblad en andere periodieken. zij vertaalden onder meer James Joyce en publiceerden samen diverse romans. ‘de universiteit was een grote rattenkuil, maar we zijn er autodidact van geworden.’ toevalligerwijs staat in Folia net een groot interview met Willem melching, de docent
direct plenaire vergaderingen belegd, alle studenten werden in commissies ingedeeld, waaronder de pindakaascommissie.’ Bindervoet: ‘daar begon het bureaucratische gelazer al. Wij doken allebei in een hoekje, samen met Frans Bakker, en richtten een tijdschrift op om ons nuttig te maken. dat was platforum, het bestaat nog steeds.’ Henkes: ‘onze enige stelregel was: de namen zijn echt, maar de gebeurtenissen zijn verzonnen. We schreven iets over het fictieve oorlogsverleden van een docent. de apparatski stemden daarover in een plenaire vergadering. Het stuk zou de bezetting een slechte naam geven, maar het woord “bezetting” deed natuurlijk al aan de oorlog denken. de voltallige studentengroep distantieerde zich toen van platforum. dat was de vijfde en laatste dag van de bezetting. toen vonden wij het net leuk worden.’ Bindervoet en Henkes bleven samenwerken. ze schreven ironische pamfletten over alles wat hen tegenstond of vragen opriep. in het begin tekende Bindervoet en schreef Henkes, maar langzaam groeide het samen schrijven. soms zelfs letterlijk. dan schreef de één wat op en moest nadenken, waarna de ander zei: laat mij nou, en de rest van de zin afmaakte. Bij de scriptie werd verdeeld wie wat deed: de één de eerste helft van de biografie, de ander de tweede, maar het was uiteraard opmerkelijk dat twee studenten samen hun papers en scriptie schreven. Henkes: ‘We zijn acht jaar vrijgehouden, maar hebben hard gewerkt. We konden ons in de luwte ontwikkelen. We zijn een voorbeeld dat het toch goed met je kan aflopen als je je scriptie niet afmaakt. is het eigenlijk goed met ons afgelopen?’ >