Notitie uit de losse hand
HOEZO KRITIEK EN ZELFKRITIEK Net zomin als het westen het monopolie heeft op demokratle, zomin heeft het oosten het monopolie op totalitaire staten. Maar laten we eerst, volgens het kristelijk principe van de balk en de splinter, onszelf bekritiseren voor we overgaan tot kritiek op de ander. Of nog beter: niet stil blijven staan bij de tweedeling uit de koude-ooriog-periode, maar een meer realistische kijk op wereidzaken proberen te ontwikkelen. Per slot van rekening Is het de bedoeling hier te leren denken, dat wil zeggen: vooroordelen en Ideoiogiën — en niet alleen die van de ander — leren te ontmaskeren, en een beeld van de wereld te krijgen dat niet door de werkelijkheid weersproken wordt. Maar omdat een feit altijd historisch Is, is het niet voldoende alléén het bestaande te bekijken, sec en afgezonderd als dit bij sociologen en economen momenteel gebruikelijk is, maar na te gaan hoe en uit welke situatie het gegroeid Is. Dit laatste is al een tegenstelling met de officiële wetenschapsopvatting, die zegt dat zij theoretisch, zo abstrakt en zo algemeen mogelijke wetten opgespoord moeten worden, die altijd en overal gelden. Niet persé de verschillen, of de tegenstellingen, maar de eeuwigdurende wetten van de interaktle bestudeert de erkende sociologie, en Is daarmee erg goed toepasbaar geworden binnen elk systeem, hoe onderdrukkend of hoe vrij, hoe arm of hoe rijk het ook Is.
Af en toe duiken er in de betere pers geruchten en gegevens op over de verwording van de wetenschap tot een volledig amen. Die gegevens handelen dan over research-opdrachten, over RVO-TNO, hoogleraarsbenoemingen, of over een door het bedrijfsleven opgezet studiecentrum, bemand met academici, waaronder dan ook een tilburgse prof. aanwezig blijkt te zijn. Deze prof., die bekend is van zijn adviseursschap van o.a. de AMRObank, van zijn pogingen minister van financiën te worden, gaf zich tijdens een teach-in uit als voorstander van de idee kritiese universiteit. Maar dit bieek voor hem niet meer te zijn aan een losse formulering, (in studententermen: een populaire kreet) die geen enkele konsekwentie had voor zijn wetenschap, zijn manier van doceren of zijn kollegeinhoud. Integendeel: in "Politiek" (het kvp-blad) en in de tilburgse brochure schrijft professor bosman enige relativerende verhaaltjes over hen die het bestaande trachten te relativeren. In het eerste artikel gold dit "universiteit en onderneming", het antwoord van kru-nijmegen op het rapport-maris, waarbij prof. bosman een mooie indeling van de studenten maakt in ongeïnteresseerden, betrokkenen en marxistische — of zoals hij het noemt — neo-marxistische revolutionairen. Deze der-
de groep is dankzij het etiket dat hij er lang te voren opgeplakt heeft natuurlijk volkomen fout. En de het-goed-menende betrokkenen worden door de marxistische intriganten meegesleept in de revolutionaire strijd. Het lijkt mij dat prof. bosman gewoon heeft zitten speuren naar neomarxistische zinsinhouden en konklusies, en dat bij elk zinnetje dat onder deze kategorie te klasseren viel, de blijde glimlach op zijn gelaat groeide. Turfsgewijs verwerpen: een statistische metode. Dat je als wetenschaps-beoefenaar niet marxist bent valt nog enigszins gopd te praten, maar daOtó^df geschriften van marxisten in het angst-hoekje trapt, dat is onbegrijpelijk van een voorstander van kritiese universiteit. Dat prof. bosman kvp-er is, houdt voor mij niet in dat al zijn gedachten waardeloos zijn. In het tweede geval, het artikel in de paarse brochure, gold zijn relativering dick de graaf's artikel over demokratle. Dit relativeren, dit bekritiseren van hen die het bestaande trachten te relativeren is een typische, en vrij effektieve manier om de bestaande (wan-)orde te verdedigen. Men toont gewoon aan dat de kritiek niet volkomen koherent is, en probeert daarmee implisiet te bewijzen dat het bestaande het juiste is. Dat is vergelijkbaar met de veelkomende reaktie die je krijgt als je het waagt iets te zeggen over viet-nam, de inkomensverdeling of de demokratie: "Maar kijk dan eens naar Rusland." Dat Is de stereotype uitbanning AALMOEZENIER VERHEVEN VAN van mensen met redeneringen die moeilijk „DE KOEPEL": plaatsbaar zijn, naar een soort van kollaboratie „De mensen komen ziek en afgestompt uit ' met de grote vijanden: de russen en de chinedeze rotte, kunstmatige gemeenschap. De zen. En dan maar hopen dat de ander niet inmaatschappij, waarin ze terugkeren, herkennen telligent genoeg is om deze stereotypen aan ze niet meer. ZIJ Is hen boven het hoofd ge- de kaak (in kasu de autoritaire basis) te stellen. Wat is dan werkelijk de situatie? Pais en vree? groeid". Of staat Latijns-Amerika in brand, weerstaat Zie pag. 6 e.v.: een klein dapper volkje rijsteters het machtige Amerika, brandt Afrika, en groeit er in elk land een verbeten oppositie, die zich solidair voelt (solidariteit: een telkens nieuw gevoel) met de wereldoppositle? De feiten bewijzen het laatste. Zelfs in de verenigde staten — het land dat voor sommigen synoniem Is met LuilekkerTILBURGS ALGEMEEN STUDENTENBLAD land — groeit een radikale oppositie van blanRedaktieadres Academieiaan 9 ken en negers. En wij maken ons slechts druk over een héééééél klein relletje in de aula. Redaktie: Frans van Beek, Paul van Eeuwijk, Tilburg is me de studentenstad wel. Frans Godfrey, Gui van Hooydonk, Wilfried Martens, Bram Smit, Harry Verkooyen. (hv)
Gevangenis, een snerttuig
5e jaargang
no. 4
1 november 1968
wulien gedicht over de chinese proletarische revolutie door: Hsinhua. wulien vijf lotus-bloerhèn ' T * vijf heuvei-toppen die zich openen tegen de iucht wulien bergen die ten hemel wezen terwijl aan hun voet magere mensen brandstof zochten op bevroren hellingen waar zeer velen stierven omdat ze gewoon wilden /even wulien basis voor guerllla-legers die terugsloegen wulien waar de verandering begon die van rotsvelden boomgaarden maakte en van dode dalen akkers wulien waar Jeugdige kracht de revolutie zuiver heeft weten te houden wulien eenzaamheid na eenzaamheid smekende bergen wulien met de groetende armen van de toppen wuiien het onmogelijke voltooid en een land herbouwd naar de woorden van mao-tse tung