4e jaargang no. 1
Tilburgs Al
dentenblad
Redaldie: Akademielaan 9
12 september 1967
TWEEWEKELIJKS
ONAFHANKELIJK
Advertentie-administratie Drukkerij Uitgeverij H.
STUDENTENBLAD
Gianotten N.V. - Bredaseweg 57 - Tilburg - Telefoon 23036 - 23037
Hoe zit het toch met die
f
STUDENTENBELANGENBEHARTIGING ? Sinds 1964 is de vertegenwoordiging van de Nederlandse studenten gedemokratiscerd. V o o r die tijd traden de besturen van allerlei gezelligheidsverenigingen e.d. als vertegen' woordigcrs van alle studenten op. W i e geen lid was van zo'n vereniging, kon geen enkele invloed op het beleid uitoefenen, als het woord „beleid" tenminste van toepassing is op een vertegenwoordiging die zich in het geheel niet inliet met de sociale, kulturele en onderwijskundige belangen van alle Nederlandse studenten. SVB -
NSA -
maatschappij als zodanig. Ook op dit laatste niveau speelt het onderwijs een essentiële rol: de mensen die nü onderwijs genieten, m.n. aan universiteiten en hogescholen, moeten later de maatschappij leiden. Slecht en ondemokratisch georganiseerd onderwijs is derhalve funest voor het voortbestaan c.q. uitgroeien van de demokratie. Dit zijn de ideeën op grond waarvan de S V B meent zich bezig te moeten houden met alles wat goed en, slecht is^vc^ii dp demokratisering van onderwijs en-maaischaippij.
PSO
In 1964 werd 'de Studenten Vakbeweging opgericht, welke een forse stoot in de richting van een demokratische vertegenwoordiging heeft gegeven. Ruim een jaar later kwam de reaktie: het Nederlands Studenten Akkoord; nog een maand later werd er een centrumpartij opgericht:: de Progressieve Studenten Organisatie. Dit alles bracht vaart in de studentenbelangenbehartiging. Tniussën is eenter de nieuwe ideologie die de SVB bracht, gemeengoed geworden, en in 1966 kwamen de eerste tekenen van een malaise. Er bleef voor het NSA niet veel meer over om tegen te reageren, tenzij tegen het door de SVB gepropageerde standpunt dat iedere student recht heeft op integrale studiekostenvergoeding.
PSO
R.I.P.
De derde partij, de PSO, is hier nog helemaal niet aan bod gekomen. Dat komt omdat het de centrumpartij is, die tussen de wal en het schip terecht komt, niet alleen in deze schets van de studentenbelangenbehartiging in Nederland, maar ook in de harde werkelijkheid. Aanvankelijk was de P S O zeer verdeeld: er zaten „progressieve NSA-ers" in, en „gematigde SVB-ers". De laatste groepering schijnt overal in den lande aan het langste eind te trekken. Hoe het ook zij, feit is dat de landelijke organisatie volledig op zijn gat ligt. De laatste verkiezingen hebben de pSO-fractie in de NSR gehalveerd, verschillende afdelingen zijn of worden opgeheven. In Tilburg kan dat nog wel even duren, want ze zijn hier nog maar net en bieden bovendien nog een politiek alternatief: ze denken nuchter.
IS ER N O G V E R S C H I L ? Nu het uitgangspunt voor de partijen hetzelfde is, nl. de stelling dat de student een volwaardig staatsburger is met alle daarbij behorende rechten en plichten, nu is het verschil tussen NSA en SVB eigenlijk dit: het NSA trekt er de konklusie uit dat de student zich goed bewust moet zijn van zijn plichten als volwaardig staatsburger, waarbij over de rechten maar heel voorzichtig wordt gefluisterd, terwijl de SVB konkludeert dat de student medeverantwoordelijk is voor het reilen en zeilen van de maatschappij waarin ook hij leeft. Deze medeverantwoordelijkheid houdt in dat de student zich nü al kritisch moet opstellen t.o.v. de maatschappij, en t.o.v. eventuele beperkingen van ontplooiingsmogelijkheden van de maatschappij op verschillende niveaus: de kritiek richt zich momenteel dan ook tegen het feit dat konkrete demokratische grondrechten, welke theoretisch gelden voor alle burgers, niet voor alle burgers, bijv. voor de studenten, gelijkelijk gewaarborgd zijn; en tegen het feit dat aan de ontplooiingsmogelijkheden voor het onderwijs beperkingen worden opgelegd, die het onderwijs in zijn bestaan bedreigen, zoals nu door het droevige bezuinigingsbeleid; en tenslotte tegen allerlei b e dreigingen voor de demokratisering van de
TOEKOMST W e l k e weg de belangenbehartiging in de toekomst zal gaan, is niet gemakkelijk te voorspellen. Er gaan reeds stemmen op om het hele huidige systeem op te doeken en een nieuw te verzinnen, bijv. een systeem van vertegenwoordiging via de faculteitsverenigingen, dit met het oog op de te verwachten betere aansluiting van de studenten met de onderwijsproblematiek, wanneer die tot stand komt op een punt waar de eigen studie, de eigen interesse, het raakvlak vormt. En inderdaad: voor het werk van de grondraden en de NSR kunnen nog wel
%
studenten gevonden worden, maar de studentenpolitiek is 'op een haar na doodgebloed. BLOEDTRANSFUSIE Gelukkig bestaat er nog zoiets als bloedtransfusie. Dat heeft de laatste tijd ook plaatsgevonden in onze studentenpolitiek: binnen de S V B heeft er gedurende meer dan een half jaar een diskussie over de onderhavige kwestie plaatsgevonden. Het resultaat hiervan is neergelegd in het op 30 augustus j.l. verschenen sindikaal manifest, waarvan de internationale studenten-sindikalistische beweging, met de U N E P (de Franse Unie) als motor, de inspiratiebron is geweest. In dit Manifest tracht de S V S reële inhoud te geven aan het vroeger profetisch verkondigde maatschappelijk engagement. De ideeën zijn natuurlijk niet zonder meer nieuw, maar nu wordt tenminste heel duidelijk, waar de SVB de plaats van de student en het onderwijs in de maatschappij ziet; wat de essentiële belangen zijn van het onderwijs en d e maatschappij, en hoe die door het huidige regeringsbeleid op het spel worden gezet; wat belangenbehartiging eigenlijk is, en hoe de vertegenwoordiging zou moeten werken: niet zó dat ambitieuze studenten een platform krijgen om namens tien- of honderdduizend studenten hun privé-mening te kennen te geven, maar volgens een methodiek waarbij de doelstellingen van de studentenunie door de studenten zélf zijn vastgesteld, en waarbij de werkzaamheden door de studenten zélf kunnen worden uitgevoerd. Kernpunt is dit: onderwijsproblemen zijn maatschappelijke problemen, onderwijs-eisen op het gebied van demokratisering en investeringsbeleid zijn politieke eisen. En vervolgens: de student moet meer betrokken worden bij de organisatie van het onderwijs dat hij geniet (participatie schept bovendien het beste werkklimaat). Het is nog niet te zeggen wat de reakties op dit Manifest zullen zijn. Misschien •— en dat is te hopen ^- is het een begin van een heropleving van de studentenpolitiek; en èls dat zo is, zullen er weer grote meningsverschillen en felle debatten tot stand komen, welke telkens zullen uitlopen op een kompromis — wanneer de partijen strijden met eerlijke, demokratische wapenen: een gezond kompromis.
A. G. *