1993 11 18

i

KUB met klein aandeel in nieuwe business school 'Universiteiten die samenwerken, dat is niet normaal', zegt econoom prof.

R. Bannink dinsdag bij de presentatie van TSM Business School, een nieuw opleidingsinstituut waarin vier universiteiten dat wél doen. Zij het dat de KUB niet meer is dan een soort kleine aandeelhouder in de school waarin verder ook initiatiefnemer Twente en de universiteiten van Groningen en Eindhoven deelnemen.

De samenwerking is dermate pril dat initiatiefnemer Twente met sheets, persmappen en een nieuw logo het land in trok om de partners duidelijk te maken waaraan ze pre­ cies meewerken. Zeker in Tüburg kon die uitleggeen kwaad omdat de KUB een wat vreemde eend is in de bij t van deze zakenschool. Het gaat om een postdoctorale manage­ mentopleiding voor mensen die werken in de technologische sector, doorgaans ingenieurs. De Tilburg­ se universiteit kent in haar pakket geen academische opleidingen in die richting.

Het feit dat Tilburg deelneemt is te verklaren uit een eerdere poging om

­ samen met de universiteit van Eindhoven ­ te komen tot een MBA­ opleiding. Deze zogehetenpostgra­ duate school of management weid aanvankelijk geleid door de huidi­ ge rector magnificus van Tilburg, De Klerk, maar werd na goed een jaar opgeheven. Uit de boedel van die samenwerking is de vijfenzes­ tigduizend gulden gekomen die in de operatie wordt gestoken. De hoogleraar bedrijfseconomie Ban­ nink ­ die eerder coördinator was van de ter ziele gegane Tilburgs­ Eindhovense school ­ wordt drie jaar lang voor de helft van de tijd be­ schikbaar gesteld aan de in Twente gevestigde combinatie. [PS]

Groeiende kritiek op aio­plan De universiteiten en NWO moeten ophouden te tomen aan de werkne­ mersstatus van promovendi, doch het echte probleem aanpakken. Dus niet weglopen voor uitkeringen aan werkloze aio's en oio's, maar iets doen aan de oorzaak: de slechte be­ geleiding waardoor velen na vier jaar niet klaar zijn. Dat zegt het Landelijk AlO­Overleg over het plan voor een systeem van promo­ tiebeurzen. Het LAIOO staat daar­

in niet alleen, bleek bij een debat in Leiden. 'Wie produktie levert in een gezagsverhouding, is een werkne­ mer', betoogde E . Ros (AbvaKabo) maandag in Leiden. En dat aio's pro­ duceren, is algemeen erkend. Dus is het volstrekt logisch dat ze werk­ nemer zijn, inclusief het recht op een tijdelijke uitkering bij onver­ hoopte werkloosheid. 'Met het schrappen van dat recht lost men niets op', meent Ros. [FS/HOP]

Temponorm voorlopig niet boven 50 procent CDA en PvdA willen dat de temponorm voorlopig niet ho­ ger wordt dan vijftig procent.

Eerst moeten de effecten van die maatregel worden afgewacht, voordat een verhoging naar 70 procent in beeld kan komen.

Dat bleek dinsdag tijdens de eerste termijn van de behande­ ling van de onderwijsbegroting.

Vorig jaar drong de Kamer zelf aan op een verhoging van de temponorm naar vijftig procent.

Dat gebeurt in 1994/1995. Ver­ der willen PvdA en CDA voor­ alsnog niet gaan. Ritzen zelf beloofde vorig jaar al dat hij de norm van vijftig procent eerst zou evalueren. In de begroting stelt hij voor om de norm in 1995/1996 op te trekken naar zeventig. Hij heeft dat voorstel na Prinsjesdag echter meerdere malen gerelativeerd. Ook de W D , D66 en Groen Links zijn tegen de verhoging.

Er zal waarschijnlijk geen pre­ mie komen op snel studeren.

Van de vier grote fracties vindt alleen de PvdA het een creatie­ ve gedachte om studenten die binnen vier jaar afstuderen een premie van tweeduizend gulden mee te geven. CDA­woordvoer­ der Van Dijk had het daarente­ gen over 'een klein peentje' dat wellicht over vier jaar door een hongerige minister van Onder­ wijs wordt verslonden.

Kerkhistoricus op leerstoel Brabantcultuur Dr. Peter Nissen wordt per 1 janua­ ri de eerste bezetter van de bijzon­ dere leerstoel Brabantcultuur, die voor één dag in de week is gekop­ peld aan de sociale faculteit. Deze in Nederland unieke leerstoel ­ voluit: Cultuur in Brabant in soci­ aal­wetenschappelijk perspectief met inbegrip van de Volkscultuur ­ is voor vijf jaar gefinancierd via de

Twee nieuwe boegbeelden bij Economie De ruim twee jaar vacante leerstoel Macro Economie, voorheen de ze­ tel van Rick van der Ploeg, wordt binnenkort eindelijk bezet. De nieuwe man is Harold Uhhg, nu ver­ bonden aan het vermaarde on­

Zelf duidt Ramdas zich aan als een vleesgeworden anachronisme, en anachronismen, dat is dan ook waar de Hindoestaanse denker zich voor­ al op toelegt. Vanuit rookfauteuils, onder een schemerlamp en met een glaasje wijn, hadden de interviewer en Ramdas een salonfahig gesprek voor twee heren. Een dertigkoppig, gemêleerd geëngageerd publiek , keek toe.

Ramdas vertelde over zijn reizen naar Suriname, waar hij de nood op­ tekende middels hoeren die geen brood meer zien in de lokale valu­ ta. Zo kwam hij terecht bij de kop­ peling tussen engagement en ple­ zier. Vroeger was links zijn en lol maken geen onmogelijkheid, zie Hemingway en Scott Fitzgerald, maar tegenwoordig is links zijn zo vreselijk saai, zei Ramdas. 'Maat­ schappelijke betrokkenheid koppe­ len aan literatuur schrijven, dat moet wel het mooist van alles zijn,' overdacht de scribent. Hij werkt bij ♦ Foto: Remco Tazelaar

derzoeksinstituut Princeton.

Naar verluidt zal Uhlig, een Duit­ ser van herkomst, een prominen­ te plaats gaan innemen in het ge­ zelschap van Nederlandse econo­ men. Ook de bezetting van de leer­ stoel Algemene E conometrie is aanstaande. Deze gaat naar Alex Cukierman (Tel Aviv University).

Beide benoemingsvoorstellen wachten nog op het groene licht van het Stichtingsbestuur. [PvdBj

Beenmode van elk nivo voor iedere "beurs" Helmond, Elzaspassage 8, Telefoon 04920­26239

Tilburg, Emmapassage 10, Telefoon 013­364276

Anil Ramdas zoekt Surinaamse Henny Huisman Anil Ramdas sprak maandagavond jongstleden in het Stiltecentrum over migrantenproblematiek. Ram­ das (schrijver van de geprezen bun­ dels In mij n vaders buis en De papegaai, de stier en de klimmen­ de bougainvillea) werd genter­ viewd door een kenner van zijn vaderland Suriname, iWichiel van Kempen.

Stichting Brabants Heem. Nissen wil een brug slaan tussen de heem­ kundigen en streekhistorici die vooral materiaal verzamelen, en de analytische oriëntatie van academi­ ci. De nieuwe hoogleraar is in bei­ de werelden goed thuis en promo­ veerde in 1988 in Amsterdam cum laude op een kerkhistorisch proef­ schrift. Momenteel is Nissen ver­ bonden aan de priester­ en diaken­ opleiding van het bisdom Den Bosch. Een als conservatief bekend staand bolwerk. Nissen: 'Dat kun je zo wel zeggen ja. Daarom ga ik daar ook weg.' [PvdB]

deNRC,DeGioeneendeVPROals columnist, essayist, journalist, pu­ blicist en filmer, en heeft daarmee in 'de binnenste cirkel' veel aanzien verworven.

Ramdas ziet het plezier van links dan wel niet, hij is een onvoor­ waardelijke aanhanger van die po­ litieke stroming. Zijn achtergrond, zijn politieke voorkeur en 'n erudiet fundament hebben Ramdas de sta­ tus opgeleverd van 'meest bevoor­ deelde opiniemaker' van Neder­ land. Zijn mening wordt vaak ge­ zien als een geschenk, iets waar Ramdas zijn soms nogal magere manier van discussiëren vandaan heeft ('Ik heb gelijk!').

'Er bestaat in Nederland geen Suri­ naamse middenklasse', vertelde Ramdas. 'In Engeland en Frankrijk is dat bij migrantengroepen wél het geval. Daardoor kan in Nederland geen zinnige discussie ontstaan tussen woordvoerders van de ver­ schillende klassen, want die zijn er gewoonweg niet. Dat stopt de inte­ gratie.' De interviewer stribbelde nog even tegen: er zijn redelijk wat allochtone politici. Ramdas: 'Die wil ik niet! Het gaat me om men­ sen die daadwerkelijk iets te beteke­ nen hebben! E n daarvan zijn er in Nederland maar erg weinig allocht­ oon. Ik weet gewoon zeker dat ik daarin gelijk heb. In Nederland zijn niet genoeg allochtone journa­ listen, columnisten en opiniema­ kers. En ik wil ook een Surinaamse Heimy Huisman'. [DvE]

" adriënne . heijmans

Gezochte argumenten Wetenschappers weten heel goed wat wetenschap is.

Zeker als anderen vinden dat het niet zo wetenschappelijk is wat ze doen. Maar de argu­ menten, nee die deugen niet.

Vindt tenminste de weten­ schapsfilosoof.

De laatste der marxisten Met het vertrek van hoogleraar Glombowski kan de balans van de politieke economie in Tilburg worden opgemaakt.

Over zwartboeken, een omstreden benoeming, kapitalistische hoogleraren en merkwaardig gemarchandeer.

Ti

8/9

18 november 1993

lUNlVERSgH E

D

ochter Susan is naar de crèche en Anja van de Westelaken heeft het rijk alleen. De jonge moeder heeft nog een paar weekjes vakantie voor haar uiteindelijke afscheid eind november. Maar ge­ nieten van de vrije uurtjes in haar huis aan de Superior de Beerstraat is er niet bij. Want haar nieuwe rol als ondernemer vereist nog behoor­ lijk wat repetitie. De première laat nog even op zich wachten. De 'voorverkoop' is alvast begon­ nen.

Met negen oud­studenten van de KUB is ze een onderzoeksbureau begonnen. Tezamen vormen zij nu het bestuur van 5asis, Bureau vooi Emancipatie en Ontwik­ keling. Van de Westelaken is een van drie uitvoerende krachten.

Het bureautje moet ­ 'sterk uige­ drukt' ­ 'een fundament worden voor allerlei groepen in de sa­ menleving die actief vorm wil­ len geven aan hun maatschappe­ lijke ontwikkeling'. Denk aan arbeidsongeschikten, gehandi­ capten, ouderen, allochtonen en vrouwen. Van de Westelaken noemt als voorbeeld een onder­ zoek naar de woon­ en zorgbe­ hoeften van ouderen in het jaar 2000. Of een onderzoek naar hoe een goede opvang van vluchte­ lingen eruit ziet. De eerste op­ dracht hebben ze al in huis. 'We willen puur ondersteunend be­ zig zijn, omdat we er juist aan hechten dat de mensen de uit­ voering zelf doen. Als wij hen daarin kunnen bijstaan, is dat prima.' De verwachtingen zijn hoog. Maar Van de Westelaken blijft reëel. 'We werken vanuit betrokkenheid maar we moeten er wel onze boterham mee ver­ dienen.'

nieuwe mensen, in de kelder. Al met al een behoorlijke overgang. Ik zat ineens geïsoleerd van mijn vroe­ gere collega's omdat het totale ta­ kenpakket opnieuw was verdeeld.

De afdeling Collectie was opgeno­ men bij DISC (Documentatiecen­ trum voor Internationale en Statis­ tieken Collecties, PC) in de kelder, nogal achteraf in een hoek. Ik kon niet meer even koffie gaan drinken met wat mensen.'

U

W

S

'Al deed ik dan hetzelfde werk als voorheen, ik leerde er niets meer van. Het contact met de gebruikers van de bibliotheek, hen helpen bij hun onderzoek ­ wat ik altijd juist ontzettend plezierig had gevonden ­ kon me zelfs niet meer motiveren.

Mijn deeltijdstudie Ontwikkelings­ sociologie zat er op, dus de inhou­ delijke uitdaging die ik steeds uit mijn studie had gehaald, viel weg.'

Het onbehagen had ook te maken

De ongenoegens van een bieb­medewerkster Het stimulerende, het inhoudelijk uitdagende was er een beetje af, ze voelde zich vastgelopen. Anja van de Westelaken, vijf jaar documentaliste O ntwikkelingsvraagstukken in de bibliotheek en ruim twee jaar universiteitsraadslid, neemt eind deze maand afscheid van de KUB. Ze begint voor zichzelf. Voor de goede orde, haar vertrek heeft niets te maken met een conflict op haar werkplek. Dat wil ze vooraf even duidelijk gezegd hebben.

De onvrede over haar vorige be­ trekking begon na de opening van de nieuwe bibliotheek, zo'n anderhalf jaar geleden. Een onge­ lukkige samenloop van omstan­ digheden: ze was net met zwan­ gerschapsverlof tijdens de ver­ huizing. 'Ik kwam na de beval­ ling op een nieuwe plek terecht, in een nieuwe werksfeer, met

Aanzet tot het congres was het onlangs gehouden Univers­debat over de mogelijke inbreng van uni­ versiteiten en studenten in Joego­ slavië. De Tilburgse Aegee­af deling wil met het congres, het eerste bin­ nen een universiteit op deze schaal over Joegoslavië, aan de orde stel­ len hoe intemationale, nationale en plaatselijke partijen kurmen hande­ len in een conflict zoals in Joegosla­ vië.

De KUB zal worden gevraagd om het mogelijk tekort in de begroting weg te werken. Voorzitter van de Tilburgse Aegee­antenne Olaf Sie­ bert, die nu met vier en straks met negen anderen een druk jaar tege­ moet gaat, speurt nog naar sponsors en weet uit ervaring dat hij van de KUB niet veel hoeft te verwachten.

'De KUB zegt wel aan intemationa­ lisering te willen doen, maar Aegee steunt ze onvoldoende.' Hij wijst op de universiteit in Delft, die onlangs

Zo sukkelde ze een jaar. Het werk dat Van de Westelaken voor de universiteitsraad en de emancipatiecommissie deed, vondzeopeen gegeven moment leuker dan haar eigen werk. 'De voldoening moest ik uit het raadswerk halen', vertelt ze.

'Hoe boeiend en uitdagend ik het raadswerk ook vond, ik vond niet dat het mijn hoofdtaak moest zijn en dat ik me nog een raadsperiode beschikbaar moest stellen. E r moet wel doorstro­ ming en vernieuwing plaatsvin­ den.' Het ongenoegen werkte 'natuurlijk' door thuis. En toen rinkelde er een belletje.

Op dat moment hakte ze de knoop door. Ze keek nog even op de KUB rond naar een andere baan, maar al gauw ging ze op zoek naar een plek buiten de universiteit. E r moest immers meer zijn. De zelf opgelegde beperkingen ­ deeltijdwerk en niet in het westen van het land ­ deden baarbij het ondememer­ schap uitkomen. 'Maar we kij­ ken het twee jaar aan. Als het bu­ reau dan nog geen succes is, zet­ ten we er een pimt achter. Ik sluit niet uit dat ik dan nog eens te­ rugkom bij de KUB.' Maar nu is ze weg. Haar stem verraadt op­ luchting. [PC]

.♦ Foto: Remco Tazelaar

een Aegee­congres over ruimte­ Aegee gaat vaart met Uefst twee ton sponsor­ 'Hier stellen ze een bedrag van Joegoslavië­congres de. maximaal tweeduizend gulden be­ schikbaar voor dit soort activi­ organiseren teiten. Dat is te weinig.' [PvdBj De Tilburgse 'antenne' van de in­ ternationaal georiënteerde studen­ tenorganisatie Aegee organiseert in oktober een groot driedaags congres over Joegoslavië. Het congres Yu­ goslavia: causes and consequences zal naar verwachting zo'n driehon­ derd mensen trekken, onder wie 150 uit het buitenland.

met het feit dat ze over het beleid van de bibliotheek nauwelijks mee mocht praten. 'Dan vond je weer zo'n brief op je bureau waarin de jongste veranderingen of een besluit dat direct invloed had op j ouw werk­ plek, werden aangekondigd. Je wordt wel geraadpleegd en je mag reageren als het beleid je niet aan­ staat, maar eigenlijk is er geen discussie. Je moest altijd maar af­ wachten of er iets met jouw sug­ gesties of opmerkingen gebeurt.'

Van de Westelaken meent dat haar werk een stuk aangenamer zou zijn geweest, wanneer ze wat meer vat had gehad op wat met haar werkomgeving ging gebeu­ ren.

Tegenvallende opkomst referendum Simpeler kon het niet, een enkele beweging met pen of potlood was voldoende. Toch vulden maar een kleine 33.000 studenten het refe­ rendumbiljet tegen het onderwijs­ beleid, onder wie duizend uit Til­ burg.

De studentenorganisatie, die het tegenvallend resultaat onder meer wijten aan de korte voorbereidings­ tijd, vinden het opvallend dat veel studenten niets weten over de voor­ genomen bezuinigingen op de ba­ sisbeurs, de verhoging van de tem­ ponorm en de splitsing van de OV­ kaart. Walter Scheffrahn, die het referendum in Tilburg aanzwengel­ de, is tevreden. 'Al met al heeft tien procent van de KUB­studenten een biljet ingevuld, op andere universi­ teiten is ongeveer hetzelfde ge­ scoord', berekent hij.' Vooral het brede karakter van de actie kan de goedkeuring van Scheffrahn weg­ dragen. 'Die eendracht is mooi. Dat klinkt hoogdravend misschien.

maar het is een belangrijke wen­ ding. Als je de verschillen gaat be­ nadrukken, krijg je verschillende soorten studenten. Terwijl het be­ leid ons allemaal aangaat. Dit is niet de laatste keer dat we actie voeren.'

Alle positivisme ten spijt wil Schef­ frahn één negatief puntje toegeven.

De Tilburgse HBO's deden niet aan het referendum mee. Normaal ge­ sproken zouden die er via de TSB (Tilburgse Studenten Bond) bij be­ trokken worden, deze keer zat dat er niet in. Een gemis, vindt Schef­ frahn, en niet alleen vanwege de vele duizenden stemmen die zo werden misgelopen: 'Het is een sig­

naal voor ons dat er iets schort aan de organisatie'. De TSO wil daar­ om zo snel mogelijk structurele contacten gaan leggen naar de stu­ dentenvertegenwoordigers op de Tilburgse HBO's.

De biljetten van de nee­stemmers werden dinsdagmiddag, kort voor het begin van het debat over de begroting voor 1994, voor de in­ gang van de Tweede Kamer uitge­ strooid over het Plein. De biljetten van de ja­stemmers werden aange­ boden aan de voorzitter van de vaste Tweede­Kamercommissie voor onderwijs. Van Leijenhorst.

[PE/HOP/AvdE]

Beste Docent­verldezmg volgens nieuwe formule van start Met het verspreiden van zo'n drie­ duizend formulieren onder stu­ denten, heeft de politieke studen­ tenvereniging van de economen (Ecco) deze week het startsein gegeven voor de derde Beste Do­ cent­verkiezing in successie. De faculteitsraad gaf donderdag 18 november het groene licht voor een nieuwe formule.

Volgens de nieuwe opzet zullen alleen de beste vijftig docenten per naam in het klassement worden gerangschikt. De overige pakweg honderd docenten vinden hun naam, alfabetisch gerangschikt, terug binnen clusters van onge­

^

veer dertig personen. Zo is deels tegemoet gekomen aan de kritiek binnen de faculteit op de verkie­ zingen. Die luidde dat het presen­ teren van een complete rang­ schikkingnle slechter scorende docenten stigmatiseert. Ecco­ en faculteitsraadslid M. van de Pas: 'De inzet van de verkiezing is al­ tijd geweest de beste docent in het zonnetje te zetten. Je hebt er in­ derdaad niks aan als de slechts ten zich voor lul gezet voelen.' Bij de presentatie van de uitslag (in april) wordt ook melding gemaakt van de beste vakgroep, de beste sectie en de beste opleiding. [PvdB]

Het inmiddels gratis maandblad Brein brengt op de voorpagina een primeur: de Tilburgse woonver­ enigingDe Woonstad wilhaar cen­ traal gelegen panden van studen­ ten vrijwaren. Veel studenten zien al om naar andere woonruimte, omdat de huurlasten hun budget te boven gaan. Degenen die niet 'vrijwillig'verhuizen, krijgen van de vereniging vervangende ruim­ te buiten het centrum aangeboden.

De Woonstad wil zo de stadspan­ den vrijmaken voor 'normale' bewoners, met een beter gevulde beurs.

Mare uit Leiden komt ook met een schokkend verhaal op de voor­ pagina. De lokale universiteit wil een nieuw studentenadministra­ tiesysteem kopen. Waaroml Om­ dat het oude systeem niet wordt onderhouden. Waarom! Omdat de leverancier een nieuw systeem aan het ontwikkelen was. Waarom!

Omdat de leverancier is geprivati­ seerd, en meer geld wilde verdie­ nen. Kortom: eigenlijk werd het Leidse systeem niet onderhouden omdat Suaa ­ de leverancier ­ het te druk had met 't maken van een nieuw systeem. Dat riekt naar slechte (lees: geen) service. Toch betaalt de Leidse universiteit 100 duizend onderhoudsguldens per jaar. En mocht Suaa failliet gaan, dienen de gezamenlijke universi­ teiten voor de wachtgelden op te draaien. Als pikant detail komt daar nog bij dat een Leids college­ lidtevens bestuurder is van Suaa's moedermaatschappij.

Al met al ziet 't ernaar uit dat Suaa de order in de wacht zal slepen, omdat de universiteit moet kiezen uit twee (kostbare) kwaden.

Hoe de wetenschap de wetenschap helpt ­ in AdValvas. Psycholoogjan BerendDeijen onderzocht 't effect van vitaminen B op het geheugen.

En jawel, de veronderstelling kwam uit: B3 helpt het korte ter­ mijn­geheugen, terwijl B6 het lan­ ge termijn­geheugen een handje helpt. Maar wie goed eet, heeft geen behoefte aan extra prepara­ ten, zegt de kersverse doctor. 'Je geheugen wordt er niet beter van.

Hooguit gaat het de achteruitgang tegen.'

Steeds vaker klinkt de kantine­dis­ cussie. Hier worden dure automa­ ten geplaatst, daar wordt enorm bezuinigd en in Wageningen blijkt driekwart van de gebruikers meer te willen betalen voor een milieu­ vriendelijke tot zelfs ecologisch verantwoorde kantine. Het WUB weet dat er pas volgend jaar zal worden besloten omtrent deze materie.

In Eindhoven doen ze aan ruimte­ vaart. Schrijft Cursor. De vakgroep coUodchemie en thermodynamica (scheikunde) heeft een proefop­ stelling aan boord van een Europe­ se raket (Texus), die vanaf de basis Kiruna in Lapland wordt gelan­ ceerd. Begrijpelijk is het expe­ riment voor buitenstaanders to­ taal niet, maar misschien daardoor juist des te indrukwekkender.

Seksegelijkheid is nog ver weg, in­ diceert Observant. In Maastricht wordt de laatste hand gelegd aan een rechtswinkel, die alleen toe­ gankelijk wordt voor vrouwen. De winkel draait om zogeheten 'uni­ seksuele narigheid'.

Daaronder vallen: aam­anding, mishandeling, ongewenste intimiteiten, echt­ scheiding, voogdijkwesties en ont­ slag. De reguliere rechtswinkel schiet in dat soort zaken tekort. De medewerksters van de nieuwe winkel worden, behalve in de ju­ ridische theorie, ook geschoold in psychologische kennis. [DvE]

18 november 1 9 9 3

lUNlVKRSgH E

SGO in doctoraal Letteren roept twijfels op In het academisch jaar 1994/1995 zal op de Letterenfaculteit in het eerste semester van de doctoraalfase student gericht onderwijs (SGO) worden ingevoerd. Eerste jaars studenten die dit jaar voor het eerst kennis mochten maken met het SGO in de propedeuse zijn gemengd enthousiast. Een verlenging van deze onderwijsaanpak in het tweede jaar ziet niet iedereen zitten.

Anna Alberts, eerstejaars Letteren, is een van de zeven leden van het studentenpanel dat om de week het SGO evalueert met projektmedewerkers van de Open Universiteit.

Die evaluatie bestaat uit het geven van kantUjncommentaar in de taakboeken, het invullen van een vragenlijst en het bijhouden van een logboek. Alberts vindt het SGO tot nu toe prima functioneren: 'Ik ben er heel blij mee. Doordat je voor elk college taken opkrijgt is de overgang van het VWO naar de universiteit niet zo groot. De tussentoets is wel zo prettig omdat je punt dan niet afhangt van het eindtentamen.'

Nadeel aan het SGO is dat het allemaal in een kort tijdsbestek moest worden op gezet, ondervindt Alberts aan den lijve. 'Bij een aantal vakken, zoals bij Informatieweten-

Aarzelingen over Müieustudies Een milieukundige afstudeerrichting, oké, maar een multidisciplinaire oriëntatie in de Natuur- en Milieustudies? Zowel de juridische als de economische faculteit plaatsen kanttekeningen bij het onlangs door het college gepresenteerde voornemen te komen tot een scala aan milieukunde afstudeerrichtingen plus een universiteitsbreed onderzoekscentrum.

Juristendecaan prof. mr. M. Groenhuijsen benadrukte dat het milieuonderzoekscentrum geen verlies van capaciteit mag betekenen voor het Schoordijk Instituut. 'We hebben onze handen al vol aan het werven van de benodigde veertig aio's voor ons eigen instituut.' Volgens hem' kunnen beide centra elkaar inhoudelijk wel versterken. De economen wilden diezelfde 11 november in hun raadsvergadering nog niet stilstaan bij een multidisciplinair centrum. Het opbouwen van de accentrichtingen heeft prioriteit, stelt de raad, daarna zien we wel verder. Het voornemen in het plan om de KUB te verrijken met

schappen is het takenboek nog niet eens klaar, terwijl we voor dat vak al twee colleges hebben gehad.' Ook collega Imre van der Meulen merkt dat de leerstof heeft geleden onder de snelle invoering van het SGO. 'Informatiewetenschappen was inderdaad haastwerk. De docent gaat zo snel door de stof dat het niet meer te volgen is. Veel taken werden uit tijdgebrek gewoon niet meer behandeld. Kortom: die docent maar rennen en wij erachter aan hollen.'

Ook de uurverdeling per vak leidt volgens Van der Meulen tot nogal wat problemen. 'De tussentoets is niet bij die uren inbegrepen. Studenten moeten dus vaak colleges van andere vakken missen om die ene toets voor te bereiden. Dat stapelt zich op den duur op.' [BS]

U

W

S

Economische faculteit verwerpt masterclass Het plan om HEAO'ers een ruim één jaar durend academisch programma aan te bieden - de masterclass - is donderdag 11 november door de faculteitsraad economie verworpen. Met name de studenten vonden het programma te kort voor een gedegen academische opleiding. Ook de participerende vakgroep Bedrijfseconomie ventileerde al eerder aarzelingen in deze richting, evenals het faculteitsbestuur. Het plan, dat uit de koker komt van de sam e n w e r k e n d e instellingen voor hoger onderwijs in Brabant, wilde onder meer iiihaken op de krapper wordende stapelmogelijkheden van HBO-studenten. De KUB zal geen pogingen ondernemen in andere vorm de masterclass-gedachte uit te werken. 'Einde oefening', reageerde rector magnificus prof. dr. L. de Klerk. [PvdB] Zie ook pag. 6

liefst zeven accentrichtingen in de diverse doctoraalprogramma's, oogstte kritiek. Het uitbouwen van de milieukundige poten binnen de economische faculteit, en eventueel van de juridische faculteit, is veel duidelijker, luidde het. Ondanks de aarzelingen, willen beide raden de verdere uitwerking van de plannen niet blokkeren. [PC/PvdBj

Ton voor boeken bij Filosofie De faculteitsraad Wijsbegeerte ging vorige week akkoord met het bestuursvoomemen het boeken- en tijdschriftenbudget van de faculteit een eenmalige injectie te geven van één ton. Het bestuur heeft verschillende hiaten in de collectie gesignaleerd, onder meer in de Studentenboekerij, en wil een werkgroep nu uit laten zoeken hoe precies het bedrag te besteden. De bibliotheekcommissie van de KUB heeft deze zomer al in een brandbrief laten weten dat de budgetten te krap zijn.

M. van den Akker, faculteitssecretaris Wijsbegeerte: 'Deze besteding kan het probleem onderstrepen.'

[PvdB]

Doctorandus-titel voor juristen Juristen krijgen in drie richtingen toch de mogelijkheid om de titel van doctorandus te voeren. Staatssecretaris Cohen schrijft dit in een brief aan de commissie onderwijs van de Tweede Kamer. De regeling betreft de internationaal juridische opleiding, de juridisch bestuurswetenschappelijke en de juridisch politiek-wetenschappelijke opleiding en geldt voor mensen die in de studiejaren 1993-I994of 1994-1995 afstuderen. Cohen heeft deze regeling getroffen omdat studenten vaak juist één van deze richtingen willen kiezen omdat zij daarmee de drs.-titel krijgen. Zij hebben regelmatig al een meesterstitel op zak.

Veel universiteiten hebben deze studies echter ondergebracht bij het onderdeel 'recht' van het centrale register voor hogere opleidingen, dat sinds dit jaar bestaat. Dat betekent dat zij automatisch de titel meesf er krijgen. Als universiteiten de drie afstudeerrichtingen niet uit het onderdeel 'recht' overhevelen naar een ander onderdeel, krijgen afgestudeerden na 1994-1995 definitief de meesterstitel. [PE/HOP[

Delfts plan om u-raad af te schaffen lijkt paar stappen te ver Waarschijnlijk begin 1994 behandelt de Tweede Kamer een wetsvoorstel dat behelst universiteiten en hogescholen meer vrijheid te geven om een eigen bestuursstructuur in te voeren. De strategienota die het CoUege van Bestuur in Delft onlangs op tafel legde neemt een voorschot, maar lijkt een paarstappen te ver te gaan.

Het college wü zichzelf veel meer macht geven en efficiënter te werk gaan. Voornemen is de universiteitsraad te vervangen door een ondernemingsraad en een studentenraad. Een externe Raad van Toezicht met vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de overheid zou het college moeten controleren.

Door verder de decanen het personeelsbeleid in handen te geven - nu nog een aparte beheerstaak - moet

de invloed van het wetenschappelijk corps worden vergroot. Daarentegen vermindert de invloed van studenten. Het college wil sociaaleconomische aangelegenheden behandelen in een ondernemingsraad, waar studenten geen deel van uitmaken. 'Het is ongewenst dat studenten meepraten over onderzoekscholen', aldus een toelichting van een woordvoerder van het college van bestuur. Studentenzaken, zoals het onderwijs, worden besproken in een aparte studentenraad. Over de bevoegdheden van deze organen doet de nota geen uitspraak. Een beslissing over de nota wordt voorjaar 1994 verwacht. De eerste reacties op het stuk zijn overwegend negatief. Daarbij komt dat het voorstel om de u-raad te splitsen juridisch niet mogelijk is. [PE/HOP]

Cohen kan inspraak van studenten niet op alle universiteiten bewaken Een aantal Nijmeegse studentenorganisaties en de Jonge Socialisten debatteerden vorige week donderdag met staatsecretaris Cohen over de nieuwe bestuursstructuur zoals die sinds kort op de Katholieke Universiteit Nijmegen van kracht is. In de nieuwe bestuurlijke opzet hebben de raden een deel van hun bevoegdheden moeten inleveren en werd aan de studenten in de faculteitsbesturen het stemrecht ontnomen. Maar de staatsecretaris zei dat hij niet verwachtte dat hierdoor de invloed van studenten af zal nemen.

'Een bestuur dat serieus wil worden genomen, kan de stem van studenten niet negeren. Dat leidt tot een verwrongen situatie waarin het nauwelijks meer mogelijk is om te besturen.'

De staatssecretaris maakte het de Nijmeegse studenten duidelijk dat ze er niet op hoeven te rekenen dat hij in zal grijpen als over een tijdje hun invloed op het universitair beleid toch afgenomen blijkt te zijn.

Cohen benadrukte inspraak van studenten van groot belang te vinden. Maar hij voegde daar meteen aan toe dat hij in het geval van de KUN weinig mogelijkheden heeft om in te grijpen in verband met het bijzondere karakter van de instelling. Als Cohen een afname van studenteninvloed op één van de rijksuniversiteiten zou signaleren, zou hij wèl in actie komen. 'Als ik dan nog staatssecretaris ben, wat ik zeer onwaarschijnlijk acht, zal ik me daar zeker mee bezighouden.'

[KUnieuws[

Amnesty tracht met kaarsen KUB bij politieke gevangen te betrekken De laatste weken van het jaar buigen de KUB-bestuurders zich - stilaan volgens traditie - over het beleid omtrent de internationalisering, en vanaf volgende week zal de plaatstelijke afdeling van Amnesty International op haar manier proberen de KUB in de wereld te zetten. Maandag wordt in de mensa een stand opgetuigd, waar kaarsen zijn te betrekken die op een bijzondere wijze de aandacht willen vestigen op het thema waarmee Amnesty dit jaar naar buiten treedt: Politieke moorden en Verdwijningen. Een rondom de kaarsen gevou-

wen wikkel bevat een adres dat de koper wil motiveren tot het aanschrijven van een politieke gevangene. Het is de eerste keer sinds jaren dat Amnesty gericht binnen de KUB de aandacht wil vestigen op haar campage. Over enkele weken, in de weken voor kerst, worden ook op diverse plaatsen in de binnenstad de kaarsen en kerstkaarten aan de man gebracht. De kaarsen-actie van Amnesty op de KUB, die tot en met woensdag zal duren, wordt gelardeerd met een foto-tentoonstelling.

[PvdB]

Alleen de nieuwe naam van Synar is niet klantvriendeHjk

Voormalig rector magnificus van de KUB, prof. dr. Ruud de Moor (links), was dinsdag 16 november één van de ruim honderd aanwezigen op de afscheidsreceptie van fan van Berkom. Van Berkom, sinds 1 januari 1986 lid van het college, zag zich deze zomer gedwongen zijn functie neer te leggen.

[Foto: Erik van der Burgtj

De al vier jaar geleden op gang gezette reorganisatie van het Audiovisueel Centrum heeft zoveel voeten in aarde, dat de klanten soms de bomen niet meer door het bos zien.

Neem de Economische Faculteit, die al een jaar in touw is met haar eerste eigen voorlichtingsfilm, en stuit op een administratieve kluwe.

Niet echt klantvriendelij k, luidt het daar.

Een beetje geschiedenis: onder de naam Synar heeft de KUB haar AVcentrum samengevoegd met dat van de Eindhovense universiteit en van de Pedagogisch Technische Hogeschool (PTH) in die stad. De drie centra zouden eerst echt commercieel gaan, maar dat stuitte op verzet. Daarna is gekozen voor een semi-commerciële constructie, die behelst dat het bedrijf gedurende een startfase mag genieten van de

opdrachten van de drie moederinstellingen. De regelingen hierover slepen zich voort, en het wachten is nu op de laatste handtekening: die van de KUB. Is die gezet, waarschijnlijk op 30 november, is de nieuwe constructie een feit. Het gedoe rondom de trekkingsrechten van de drie moeders verklaren de ondoorzichtheid, zegt Ben Smit, één van de vijftien AV-medewerkers van het bedrijf. Want de diensten die geleverd worden zijn zo gericht, efficiënt en klantvriendelijk als nodig is. 'We moeten wel, anders is het over een paar jaar met ons afgelopen.' Na 30 november rest nog één klantonvriendelijke gruwel: de nieuwe naam. Het bedrijfje is ondergebracht bij de PTH, en kennelijk verdient dit feit een iDeloning. PTHAVP gaat de zaak heten. [PvdB]

lUNTIVESStiW

18 novemb er 1993

A C H T E R G R O N D

De discussie tussen wetenschap of kunde is een oneigenlijke. Het gaat er om of een opleiding academisch is of niet. Wetenschapsfilosoof Herman de Regt blikt terug op de reeks die de afgelopen zes weken op deze pagina stond. Duidelijk is dat wetenschappers studenten een kritische houding dienen aan te leren, maar dat ze zelf niet kritisch naar hun eigen vak kijken.

Michel

Knapen

ook bij Personeelwetenschappen.

Niet meer en niet minder dan in vergelijking tot de 'gevestigde' stu­ dies.

Maar de argumenten die vertegen­ woordigers van die nieuwe studies ervoor aandragen, De Regt valt er steil van achterover. Zoals die van prof. Nielen (BIK), die rept over 'ge­ citeerd worden'. De Regt: 'Dat neigt naar wetenschapssociologie. Is de ♦ Herman de Regt: 'Misschien heb ik wel een romantisch beeld over het onderscheid tussen HBO'ers en WO'ers'.

[Foto: Remco Tazelaar]

wetenschappelijkheid gegaran­ deerd als je geciteerd wordt? Nee. Het is wel een van de vele sociale aspecten van wetenschappelijke activiteiten.' Of gedisciplineerd werken, een tweede criterium van Nielen. 'Doelt hij op wat Kuhn noemt 'normale wetenschap'? vraagt De Regt zich af. 'Je niet druk maken om uitgangspunten van be­ paald paradigma, is dat wetenschap ?

Daar is veel kritiek op. Stel daar een anarchist als Feierabend eens tegen­ over. Die zegt dat wetenschap juist bestaat bij de gratie van mensen die niet gedisciplineerd werken. Of be­ doelt Nielen met 'gedisciplineerd­ heid' systematisch werken? Of om negen uur beginnen en om vijf uur naar huis?'

Prof. Geurts (Beleidswetenschap­ pen) heeft ook al zo'n leuke: 'Weten­ schap is het maken van nieuwe kennis'. De Regt: 'Hoe moet ik me dat voorstellen? Zoiets als: ik heb nieuwe kennis nodig, laten weeven wat makend' Prof. Thierry (Perso­ neelwetenschappen) dan: 'Weten­ schap is het ontwikkelen van een empirische cyclus. Dan draait het om theorievorming, eigen research en publicaties.' De Regt: 'Een beet­ je beroerd, een beetje teleurstellend,

Academisch of niet, that's the question

Criteria voor wetenschappelijkheid worden vaak intuïtief gepresenteerd H i j heeft zich vooral verbaasd in welke richting de discussie over wetenschap versus kundes gegaan is. Sommige disciplines hebben inderdaad een uitgang Aunde, maar daar gaat het toch niet om ? Het gaat toch niet om denaam? 'Hetgaatwel om de aard van de opleiding: is deze academisch of niet. De WO­oplei­ ding wordt geacht academisch te zijn, de HBO­opleiding niet', zegt Herman de Regt {1963), docent we­ tenschapsfilosofie. Daarmee wordt het probleem verplaatst naar: wat is een academische opleiding? 'Wat academisch is en wat met, daar valt nog meer over te discussiëren dan over wat wetenschap is en wat niet.'

Hij heeft zich ook verbaasd over de criteria, die wetenschappers aandra­ gen als ze gevraagd worden naar de status van hun discipline, 'féétje, waarom is mijn wetenschap ook weer wetenschappelijk!, vragen ze zich verschrikt af. Dat is iets wat je bij moet houden.' Teleurstellende antwoorden levert dat op. Er wor­ den slechts kreten gebruikt. Ze hebben er er duidelijk nooit over nagedacht, ze weten niet waarover ze praten. Als je niet kunt verwoor­ den waarom je geen kunde doceert maar wel een wetenschap, zeg dan liever niets, lijkt hij te zeggen.

Weet hij het zelf? 'Ik zou niet we­ ten wat een kunde is. Het refereert aan vaardigheden, aan iets ambach­ telijks.' E n wetenschap? 'Ik weet misschien niet wat wetenschap tot wetenschap maakt, maar ik weet wel wat het niet is.' Voor anderen

is het iets in de geest van de klok en de klepel. Verificatie, falsificatie, bepaalde methodes, dat soort be­ grippen hebben ze ooit gehoord, maar hoe ze er mee moeten om­ gaan, blijft onduidelijk. De Regt: 'Er is in de geschiedenis een heel scala van wetenschapstheoretische crite­ ria ontwikkeld, en deze KUB­weten­ schappers verzinnen ter plekke wat ze verstaan onder wetenschap. Ze vertrouwen te veel op hun intuïtie.

Ze hebben gewoon niet zo goed ge­ reflecteerd op de wetenschappelijk­ heid van de eigen discipline. Daar­ om doet deze discussie zoveel stof opwaaien.'

Karl Popper, dé grote wetenschaps­ filosoof van deze eeuw zou zeggen: de wetenschappelijke methode is te vereenzelvigen met de kritische houding van de wetenschapper.

'Dus de wetenschappelijke metho­ de IS de kritische methode, en dat is weer de rationele methode. Deze drie vallen bij hem samen', aldus De Regt. 'Als academisch onderwijs onderwijs is waar je een kritische houding wordt aangeleerd, dan is dat meteen een wetenschappelijke houding ­ als je poppenaan bent.

Dan vervalt de discussie tussen academische en niet­academische, tussen wetenschap en niet­weten­ schap.'

Academisch of niet, that's the ques­ tion waar het de laatste tijd om draaide. Het HBO is dat per defmi­ tie niet, de universiteit wel. De Regt: 'Academisch onderwijs pro­ beert de student aan te leren kri­

tisch te zijn. De HBO­student wordt volgens mij niet zo opgeleid. Hij moet bepaalde kennis ­ waarvan we weten dat het goeie, betrouwbare kennis is ­ in de praktijk toepassen.

Als er een beslissing wordt gevraagd aan een HBO'er die in het bedrijfs­ leven werkt, heeft het voor die per­ soon weinig zin superkritisch te zijn. Op het moment dat je die beslissing neemt, moet je juist niet kritisch zijn, want anders stel je de beslissing voortdurend uit. E n dan gebeurt erniks. Echtebeslissers zijn HBO'ers. Het gaat de WO'erniet om het maken van beslissingen, maar meer om het genereren van de alter­

Wetenschap ot Kunae Dit is de iaatste aflevering in deze reelfs.

De vorige artllteien versciienen In Univers 6 tot en met 1 1 .

natieven waartussen je kunt beslis­ sen. Dat is het resultaat van een uiterst kritische instelling. Dat wordt in het wetenschappelijk on­ derwijs aangeleerd: regelmatig vraagtekens zetten bij vakweten­ schappelijke vanzelfsprekendhe­ den.'

En tja, geeft De Regt toe, dat gebeurt ook bij het bekritiseerde Vrijetijd­ wetenschappen, ook bij Beleids­ en Organisatiewetenschappen, ook bij Bestuurlijke Informatiekunde en

^ 'yiidcJL'jr'i;'*

a3fe*e­i­ ._!*.jt*ii;,­.I­c^!iiÊe3^*4.^^l­..^

I^^HJ*

als dit het enige is wat iemand kan verzinnen.' Maar ach, hij heeft er wel begrip voor. 'Impliciet liggen hier veel wetenschapsfilosofische theorieën aan ten grondslag, die niet geëxpliciteerd worden. Ze worden voornamelijk gepresenteerd als in­ tuïties. Dat is een kwalijke zaak voor mensen die op academisch ni­ veau werken. Ze moeten een kriti­ sche houding hebben, en dat bete­ kent dat ze best wel eens mogen reflecteren op het eigen vak, en de wetenschappelijkheid ervan.'

ISlatuurlijk wordt erin deze discus­ sie ook iets van de student gevraagd.

Een belangeloze interesse in de we­ tenschap, noemde Comelis Verhoe­ ven dat. Docenten moeten studen­ ten duidelijk maken dat denken over wetenschap heel leuk kan zijn. De Regt: 'Eigenlijk willen de studenten wel weten hoe het zit ­ alleen we­ ten ze dat nog niet. Ik merk in mijn colleges toch enige belangstelling voor de grondslagen van de weten­ schap die ze bestuderen.'

Echt onderscheid tussen studenten met een HBO­ en een WO­mentali­ teit wordt pas duidelijk als de do­ cent de les eindigt met verder we­ ten we het niet. 'De HBO'er schrijft dat keurig op. Die is alleen maar geïnteresserd in de stand van zaken en kan beter naar het bedrijfsleven gaan. De WO vraagt zich af waar­ om we het niet meer weten. Maar misschien heb ik wel een roman­ tisch beeld over het onderscheid tussen die twee.'

Jan In juni werd een liemgezonde Jan van Berkom met ziekteverlof ge­ stuurd. Afgelopen dinsdag mocht liij even uit bed, omdat hem een af­ scheidsreceptie werd aangeboden.

Jan was vice­voorzitter van het Col­ lege van Bestuur. In het voorjaar van 1987 sprak ik hem voor het eerst van mijn leven. Hij wilde dat ik een gedicht zou schrijven. Dat gedicht zou ter gelegenheid van het KUB­lustrum op een affiche wor­ den gedrukt.

Jan vroeg wat voor honorarium ik wilde hebben. Bij Milton Erickson had ik gelezen, dat je altijd eerst moet zeggen geen honorarium te willen ontvangen. Vervolgens zul­ lenzejeeenextrahoogbedragaan­ bieden; dat sla je natuurlijk niet af 'Ik hoef geen honorarium', zei ik tegen Jan. 'Wij zullen u niet verge­ ten ', was Van Berkoms reactie. Jan bedoelde dit helaas letterlijk. De theorie van Milton Erickson klopt van geen kant: ik kreeg inderdaad niks.

Jan was betrokken bij de bouw van de bibliotheek. Indertijd kende de KUB een oude Belg met een afzak­ kende broek en een slecht passend kunstgebit als bibliothecaris: Leo Wieërs. Van hem was het idee af­ komstig, om de KUB te verrijken met de meest elektronische biblio­ theek van Europa. Jan van Berkom nam dit idee graag over. Toen de bibliotheek eenmaal gereed was, vergat iedereen Leo Wieërs. Jan presenteerde zichzelf als onze bouwpastoor.

Leo werd opgevolgd door Hans Ge­ leijnse. Op foto's zie je Hans vaak metdehanden voorzijnkruis staan, altijd verdacht op een vrije trap van de bouwpastoor. Bij de opening van de nieuwe bibliotheek maakte de NOS opnames voor het televisie­ journaal: Jan komt voluitin beeld; Hans doet op de achtergrond ver­ woedepogingen om ook zichtbaar te worden. Zoek het nog maar eens op met de videorecorder: de KUB leek heel even op de gemeente Jui­ nen, al heeft Hans G eleijnse nog lang niet de uitstraling van wet­ houder Hekking.

Ooit moest Charles Schwietert, een pas­aangetreden staatssecre­ taris van Defensie, aftreden nadat hij door de mand was gevallen wegens bedrog. Onlangs liet deze bedrieger in de krant zetten, dat hij in Amerika zou promoveren opzijn eigen gevalsbeschrijving. Hij had inmiddels geleerd, vertelde hij, dat jeschandalennooitverborgenmoet houden. Direct alles in de open­ baarheid brengen: dan kom je er nog het beste van af.

Misschien is de tragiek van Jan van Berkom, dat hij deze les niet ken­ de. In Mosko u heeft een dronken Jan 'iets 'met een dame willen doen. De fijne details werden ons echter onthouden. Omdat we te weinig wisten, kwamen er praatjes in de wereld en liep de reputatie van Jan schade op. Waarschijnlijk had hij gewoon een persconferentie over zijn eigen dronkenschap moeten geven. Maar ja: dan hadden we deze week op de KUB geen fraaie af­ scheidsreceptie gehad.

Boelhouwrer Soudijn

lUNIVERSBM A

C

18 november 1993

T E R G R O I M D / W E T E N S C H A R

Studentenlobby in Tweede Kamer zoekt naar kant en klare munitie

'Zij maken gebruik van ons, wij van hen' Het leek ons een goed plan om te praten over een nieuwe opzet van de studiefinanciering, want het huidige stelsel houdt het niet lang meer vol. Nee dus. Ze waren er absoluut niet in geïnteresseerd. Het staat niet op de politieke agenda. De fracties hebben al gezegd dat ze dat karwei pas na de verkiezingen wil­ len aanpakken, en dan kun je maar beter zo snel mogelijk over iets anders beginnen. Je hebt tenslotte maar een uur.'

Peter Kievoet was vorige maand één van de vele lobbyisten die aan de onderwij sspecialisten van PvdA en CDA voorbijtrokken. Met het oog op de begrotingsbehandeling nodi­ gen deze partijen jaarlijks een stoet van belanghebbende organisaties uit, waaronder de Landelijke Stu­ dentenvakbond (LSVb) en het Inter­ universitair Studentenoverleg (ISO), waar Kievoet bestuurslid is.

Zelf zocht het ISO toenadering tot de W D , D66, Groen Links én klein rechts (SGP, GPV, RPF).

'Om eens te kijken wat daar te ha­ len viel. Je weet maar nooit, als de stemmen staken', licht Kievoet de keuze voor de kleine christelijke fracties in de Tweede Kamer toe.

Het eerste contact was meteen het laatste. 'Hun visie reikt niet verder dan opvattingen als 'studenten ho­

Voor het hoger onderwijs is deze begrotingsbehandeling een ondergeschikte rol weggelegd.

Politici vinden het echter altijd leuk om punten te scoren, zeker in de aanloop naar de verkiezin­ gen. En dus zaten de studentenorganisaties LSVb en ISO vorige maand met de onderwijsspecialisten uit de Tweede Kamer om de tafel. 'J e wordt gebruikt. Maar andersom doen wij dat ook.'

Pieter Evelein/HOP ren bij hun ouders te wonen', ook al woon je in Groningen en wil je in Maastricht studeren.'

Studenten behoren in de ogen van politici niet tot een probleemgroep, maar in het geheel niet interessant zijn ze in politieke termen toch ook weer niet. 'De onderwijsspecialis­ ten van de fracties willen ook hun punten scoren. Vooral nu de verkiezingen naderen', weet LSVb­ bestuurslid Pieter Hulst. Hij sprak met PvdA, CDA en Groen Links.

ISO en LSVb kunnen de kamerleden van de benodigde munitie voorzien.

Hulst, al vier jaar actief in het poli­ tieke circuit: 'De grote lijnen vin­ den ze nu niet interessant, ze wil­ len zo concreet mogelijke onder­ werpen waar ze iets leuks mee kun­ nen doen, die publicitair bruikbaar zijn. Het liefst hebben ze dat je ze

een kant­en­klare motie onder de neus schuift.'

Een benadering waar de LSVb onder de omstandigheden graag pragma­ tisch mee omging, zoals Hulst dui­ delijk maakt. 'Ons verhaal over de grote lijnen hebben we keurig in elk gesprek afgedraaid omdat we von­ den dat we dat moesten vertellen, hoewel we wisten dat het zinloos was. Daarna begonnen we met het aandragen van de munitie waar ze om vroegen. Natuurlijk. Het zou dom zijn om dat niet te doen. Dan laat je punten liggen. Zij maken gebruik van ons, wij van hen.'

De OV­kaart was een van de wat dankbaarder onderwerpen. Ritzen heeft ISO en LSVb min of meer toe­ gezegd dat een mogelijke financiële tegenvaller bij de nieuwe, gesplit­ ste kaart niet op de studenten wordt

verhaald. 'Wij zeggen dat tegen ka­ merleden, in de hoop dat zij Ritzen of Cohen vervolgens dwingen om dergelijke vage beloftes in de Kamer om te zetten in harde toezeggingen'.

Studenten zijn voor politici geen probleemgroep aldus Hulst. 'Daar kan dat kamer­ lid trots op zijn, en wij zijn er na­ tuurlijk ook blij mee.'

Wat nu precies de waarde is van uitspraken in de lobbysfeer, is moei­ lijk te doorgronden, vinden zowel

Hulst als Kievoet. Wat politici zeg­ gen kan mooi en oprecht klinken, maar of het geluid nog zo helder is als er in de Kamer zaken worden ge­ daan, is de vraag. Hulst houdt er al rekening mee dat er het nodige ac­ teertalent is gebruikt. 'We zullen ze goed m de gaten houden.' Kievoet denkt vrij zeker te weten waar hij aan toe is. De reacties waren vol­ gens hem 'zo eerlijk mogelijk'.

Groen Links ging het verst. Die frac­ tie verplaatst zich allereerst in de positie van de student. 'Daar voe­ len ze de pijn van een lagere beurs zelf ook', typeert Kievoet de sfeer van het gesprek. 'Met Groen Links zijn we het altijd snel eens', aldus LSVb­er Hulst. 'Alleen schieten we daar niets mee op. Het is maar een klein oppositiepartijtje.'

De lobby kent ook een riskant aspect: politici kunnen onbedoeld op 'verkeerde' ideeèn worden ge­ bracht. Zo luisterde Hulst met schrik naar de CDA­ers Van de Camp en Van Dijk nadat hij had uitgelegd dat de rente op de studiele­ ningen meer dan kostendekkend zou zijn en dus omlaag moet. 'Ze zeiden: 'Laat die rente toch zoals hij is. Gebruik de winst om het audito­ renfonds mee te vullen.' Op zo'n moment weet je even niet waar je kijken moet. Want dat zou beteke­ nen dat de studenten met de laag­ ste inkomens, die het meeste moe­ ten lenen, meebetalen aan de beur­ zen van studenten die langer dan vijf jaar studeren. Bestuurders van ver­ enigingen bij voorbeeld, en dat zijn meestal niet de armsten.'

Veel werknemers denken dat ze goed zitten bij een bedrijf met een prima personeelsbeleid. Maar: zie DAF. Zie ook de PTT. En zie de Spoorwegen. Beter is het om zelf eens na te denken over de positie op de arbeidsmarkt, concludeert Klaas ten Have in zijn proefschrift.

Michel Knapen

Schrijnend, vond Klaas ten Have de televisiebeelden ten tijde van de grote ontslagrondes bij DAF ­ en zoals hij het Ijrengt leef je met hem mee. 'Stel je voor. Opa heeft altijd bij DAF gewerkt, vader ­ die nu te­ gen de vijftig loopt ­ had gehoopt er tot de VUT te blijven, en zoonhef van veertien zou er ook gaan wer­ ken. Maar niks hoor. Verdorie, wat een risico lopen die mensen toch, wat een risico om je hele ziel en zaligheid te verkopen aan één werkgever! Ook werknemers zou­ den zich van dat risico bewust moeten zijn.'

Bij DAF zit je goed, werd er gezegd.

Maar specialisatie creëert een af­ hankelijkheid. Jarenlang hebben ze bij dezelfde werkgever gezeten, en nooit nagedacht over de positie op de arbeidsmarkt. Ten Have (1955) houdt zijn hart vast als binnenkort bij de PTT en bij de Spoorwegen zo'n tien procent van het personeel er­ uit vliegt. Als werknemer moet je, zegt hij, dergelijke situaties op de lange termijn zien te voorkomen.

'Specialisatie is dus goed, maar zorg er wel voor dat die kwalificaties verhandelbaar blijven op de markt.'

De DAF­man heeft zijn troeven eenzijdig ingezet. Prima kwalifica­ ties ­ maar die zijn alleen voor DAF interessant. Toen hij op straat vloog had hij voor de arbeidsmarkt zo goed als niets te bieden. 'Zekerheid is plezierig, maar houdt ook een risi­ co in.'

In theorie klinkt het heel aardig. De aard van het werk is bepalend voor de duurzaamheid van een arbeids­ relatie. Iemand die in een bedrijf kwalitatief hoogstaand werk ver­ richt, zal door de werkgever graag behouden blijven. Deze heeft veel in hem geïnvesteerd en als deze vertrekt, zal de werkgever opnieuw

N

veel moeten investeren in de opvol­ ger. Hem is er alles aan gelegen de man in dienst te houden. De werk­ nemer zelf heeft er ook belangen bij om niet te vertrekken: zijn vaardig­ heden zijn vaak zo specifiek, dat hij ze nergens anders kwijt kan. Als duurzame relaties voordelig zijn.

♦ Mensen moeten met afWachten totdat het bedrijf ten gronde gaat, maar zich vroegtijdig oriënteren op de arbeidsmarkt.

zullen werkgevers en werknemers waarborgen creëren om vertrek te­ gen te gaan. Zegt tenminste de transactiekostentheorie, die erg plausibel over komt.

Socioloog Ten Have, die zeshonderd Nederlandse industriële onderne­ mingen onderzocht, zegt dan ook verleid te zijn door die plausibiliteit.

In zijn studie ­ waarop hij vorige week cum laude promoveerde ­ onderscheidt hij twee soorten industriële ondernemingen: de am­ bachtelijke (daar wordt kwalitatief hoogstaande arbeid gevraagd), en de tayloristische, waar het werk een­ tonig is en vaak aan de lopende band gebeurt. De theorie voorspelt dat waarborgen om personeel te behou­ den het grootst zijn bij de ambach­ telijke bedrijven. Een redenering die dus niet opgaat voor de Nederland­ se praktijk.

Ten Have, verklarend: 'De aard van het werk binnen industriële bedrij­ ven wordt heel sterk bepaald door de afzetmarkt, en het personeelsbe­ leid wordt heel sterk bepaald door de collectieve arbeidsverhou­ dingen. Deze relatie is weer sterker naarmate een bedrijf groter is: meer mensen zijn dan lid van de vakbond, er is een grotere kans op de aanwe­

Klaas ten Have promoveert op personeelsbeleid

Ook de werknemer met een goede baan moet zich op de arbeidsmarkt oriënteren zigheid van een ondernemingsraad en op een geprofessionaliseerde 'personeelsafdeling. Grote bedrijven hebben daarom meer waarborgen voor het personeel.' In Nederland is de invloed van de transactiekosten­ overwegingen weggeduwd door het collectieve, organiserende, op ze­ kerheden gerichte sociaal­economi­ sche klimaat.

Weer verwijst hij naar DAF. 'Het personeelsbeleid is zeer geavan­ ceerd, het beste van Nederland, er zijn ontzettend veel waarborgen, terwijl de aard van het werk er geen enkele aanleiding toe geeft.' Iets dergelijks gebeurt in elf procent van de grote industriële bedrijven, waar maar liefst veertig procent van de

werkgelegenheid geconcentreerd is. Hier is geen afstemming tussen personeelsbeleid en de aard van het werk. In theorie zou het allemaal beter kunnen, zo lijkt Ten Have te beweren. Richt het arbeidsbestel minder in op bedrijfsinterne func­ ties en meer op beroepen ­ en met de mobiliteit gaat het stukken be­ ter. 'Je zou het een professionalise­ ring van de arbeidsverhoudingen in Nederland kunnen noemen. E en bouwvakker heeft deze problemen niet. Soms heeft hij wel werk, en soms niet, maar hij heeft kwalifi­ caties die hij op de arlseidsmarkt kan aanbieden. Het is een beroep dat je bij veel werkgevers kunt uitoefenen zonder dat je last hebt van produkti­ viteitsverlies. Dat geldt in zekere

zin ook voor automonteurs, loodgie­ ters, journalisten ('een helder be­ roep, je ziet er ook veel mobiliteit'), onderzoekers, accountants, advi­ seurs en secretaressen.'

Wees dus niet gelukkig als je bin­ nen je eigen bedrijf een goeie plek hebt, zegt Ten Have. 'Zekerheden voor het leven zijn er op de arbeids­ markt hoe langer hoe minder. Daar moet je rekening mee houden. Zorg er dus voor dat je een positie hebt waarin je niet afhankehjk wordt van een werkgever, maar houdt ook een positie op de arbeidsmarkt.'

Klaas ten Have: 'Markt, organisa­ tie en personeel in de industrie'.

Tilburg University Press, 328 p.

lUNIVEBS^M

18 november 1993

O P I N I E

INGEZONDEN Ingezonden brieven kunnen tot uitertijk maandag 17.00 uur op de redactie (A 17) worden ingeleverd. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven in t e korten.

Warm is-goed

ciale zekerheidsstelsel worden problemen afgewenteld op de gebruikers. Als al die plannenmakers hun plannen zelf zouden moeten uitvoeren, dan zou er tenminste met beleid beleid worden gevoerd.

Zorg en aandacht zijn niet technocratisch te plannen, terwijl ze onontbeerlijk zijn voor de sociale levensvatbaarheid van elke onderwijsinstelling, ongeacht het onderwijsniveau. Zelfs het particulier bedrijfsleven houdt vandaag de dag steeds meer rekening met de sociale levensvatbaarheid. Een onderneming moet tegemoet komen aan maatschappelijke en individuele gevoelens. De kwaliteit van het leven speelt zich niet alleen af in de vrijetijds- of privésfeer.

Concluderend, student-gericht onderwijs oké, maar niet van een klinisch zakelijk docent. Bij hem/haar wordt het een onderwijskundige techniek, die met een professionele distantie toegepast wordt. Duizend keer liever de (eigen-)aardige geleerde dan de kennisklerk.

Studentgericht onderwijs, aansluiten bij de levenswereld van studenten, het is in. Het lijkt op een oude wijsheid, waarin de mens - mens interactie essentieel is om liefde voor het (wetenschappelijk) vak bij te brengen. De essentie van goed onderwijs is dat de docent veel geeft, maar ook veel mag eisen. Gestructureerd lesgeven, plannen, onderwijsmethodieken kunnen dat niet wegnemen. Door de grootschaligheid in (bureaucratische) onderwijsinstituten is de kans groot dat je docenten aantreft die kil, koel, onverschillig omgaan met leerstof en studenten. Studenten kunnen geleerd worden veel te weten, maar Peter Eekhof, alumnus KUB kennisvreten zonder affiniteit met de opgedane kennis is de 'makke' van het huidige onderwijs. De kritiek op de consumerende student is Zeurkop een vlucht voor zelfkritiek van In Univers van 11 november werd professionals en technocraten. ik uitvoerig geciteerd. Allereerst Ik heb ruim zes jaar universitair mijn complimenten voor Roland onderwijs mogen genieten op de Enthoven, die de inhoud van het KUB. Van de onderwijsgevenden telefonische interview over dit zijn er echter maar weinig waarvan moeilijke onderwerp goed heeft ik kan zeggen dat ze me iets hebben weergegeven. Er zijn echter ook meegegeven van een vonk voor het enkele zaken, waarvan de redactie wetenschapsbedrijf. Daar moest ik van Univers zou kunnen leren. Door dus geheel individualistisch zelf middel van een uitdagende kopvoor zorgen, of zorgen dat mijn tekst trek je natuurlijk meer lezers. vrouw de nodige drive om door te In dit geval was dat: Gezeur maakt gaan, verleende. Niettemin is dat in werk er niet gemakkelijker op. tijden van onderlinge wrevel niet Deze tekst Ujkt veel op mijn lettergoed mogelijk, waardoor je in je lijke uitspraak: 'De Klerk's uitlatinstudie op jezelf geworpen wordt. gen maken er dat werk niet gemakDocenten hielden zich immers niet kelijker op.' Enthoven neemt hier bezig met de mens achter de stu- de journalistieke vrijheid om uitladent, maar moesten denken aan de tingen en de eerder door mij gepromotie of de eigen privésores. De bruiktelerm ongenuanceerd te verkoele, onverschillige houding van talen in gezeur. Ik ben van mening menig docent heeft mijn affiniteit dat deze vertaling er ver naast zit met het wetenschapsbedrijf stellig en ook nog een -zeker door mij- niet niet bevorderd. Gelukkig waren er bedoelde opgeklopte sfeer oproept. een paar docenten die wel de vonk Het telefonische interview werd zes voor het wetenschapsbedrijf uit- weken geleden gehouden en de disdroegen. De openheid en warmte cussie over de uitspraken van de die zij gaven, versterkte de interes- rector magnificus was toen aktueel. se voor hun vakgebied. Ze gaven De Klerk zelf werd zich ook bewust niet alleen veel, maar eisten ook van de impUcaties van zijn rede voor veel, waardoor je soms op je tenen sommigen op de KUB en reageerde liep of op je tenen werd gehouden. adekwaat door een aantal 'kundiPlannenmakers proberen met een gen' bij elkaar te roepen en de zaak dubbeltje op de eerste kwaliteits- verder uit te praten. Deze discussie rangen te zitten. Als dat niet lukt is verliep voor alle partijen zeer bevrehet niet de schuld van het systeem digend en de RM heeft daarvan een (dus van de plannenmakende tech- verslag gemaakt dat ook aan Uninocraten zelf), maar van de studen- vers wordt aangeboden. De zaak is ten en docenten. Net als in het so- dus al lang de wereld uit en het komt

ym&m

vreemd over om twee maanden daama het gedoofde vuur op te rakelen. Als het artikel in september was geplaatst, zou door de aktualiteit ook de emotionaliteit beter tot zijn recht zijn gekomen. Ik kan me goed voorstellen dat er nu mensen zijn die vinden dat ik me schuldig maak aan 'gezeur'.

Kees Takkenberg

Het drie jaar geleden met veel trompetgeschal in het leven geroepen initiatief van de KUB en de Brabantse Hogescholen om talentvolle afgestudeerde HEAO-studenten in veertien maanden een doctorandustiteltelatenhalenin een zogenaamde Masterclass, is donderdag 18 november plotseling en roemloos tot zijn einde gekomen. De raad van de economische faculteit veegde de tussenrapportage van de werkgroep Masterclass zonder noemenswaardige discussie van tafel. Het bijgevoegd advies van het faculteitsbestuur was ronduit negatief. Dit in navolging van Bedrijfseconomen en van de Opleidingscommissie Economie, die beide eveneens in scherpe bewoording afstand namen van het initiatief. De argumenten, die met name ook door de studenten in de faculteitsraad werden gebezigd, zijn goeddeels bekend: in één jaar kun je studenten geen academische vorming verzorgen. Ook zou de opleiding degraderen, de kwaliteitscontrole van de KUB in het geding zijn en werd de uitvoering onhaalbaar geacht.

Naschrift redactie. De kop werd door de eindredactie gemaakt. De discussie heeft een breder - landelijk - karakter dan door Takkenberg gesuggereerd en lijkt dan ook zeker niet achterhaald door een overleg tussen de 'kundes' en de rector magnificus.

De declarandus Een groepje volk van de KUB werkt een dag in Boxtel. Een hoogleraar, enkele medewerkers, en een paar studenten. Na afloop heeft iedereen honger en men gaat naar een restaurant, een heel behoorlijk. Een van de medewerkers stelt voor: 'Het is hier nogal prijzig, zouden wij de studenten niet liever vrijhouden'?

'Daar maak ik bezwaar tegen' zegt de hoogleraar. 'Nu de studenten met ons op stap zijn, moeten zij ook maar net als wij betalen.'

De spijskaart komt langs, de studenten bestellen aanzienlijk goedkoper dan de rest van het gezelschap. Lekker gegeten, de lange rekening volgt.

'Zullen we het hoofdelijk omslaan' stelt de hoogleraar voor.

Geïrriteerd om het dreigende nadeel voor de studenten bitst de eerder genoemde medewerker: 'Nee, we vlooien precies uit wat ieder heeft gebruikt. Na wat puzzelwerk ligt alle geld op een hoopje. De hoogleraar overhandigt het met warme blik aan de kelner: 'Geef de bon maar aan mij!'

Jos Pijnenborg, die zowel in de werkgroep Masterclass als in de raad zit, ondemam een op voorhand vergeefse poging in elk geval de inhoudelijke opzet van de tussenrapportage te verdedigen, en na afloop van de vergadering meldde hij waar 'm de kneep zit: de afstemming tussen het College van Bestuur - uit wiens koker het plan onder meer kwam en de faculteit, die in onvoldoende mate is betrokken bij de opzet ervan. Dit is een deel van de waarheid.

Ton van Schalk, vice-voorzitter van het economenbestuur, wees erop dat betere afstemming de economen nooit over de streep zou hebben getrokken. De diepere pijn is dat veel economen, die een aantal jaren geleden na een moeizame discussie akkoord gingen met het tweejaars doorstroom-program voor HEAO'ers, tabak hebben van de massale instroom. De groei van de faculteit in studenten en personeel - heeft met name tot een voor velen onaan-

Ik kan verzekeren dat lang niet iedereen op de KUB zich zo gedraagt als de hoofdpersoon. Maar wie de schoen past... Vraag aan de lezer: bent U voor of tegen een klikbrief je naar de belastinginspectie en/of DEA? P. Vermaseren

die een promovendus begeleid hebben die elders promoveerde, zijn niet meegeteld. In de gevallen waar meerdere hoogleraren als promotor optraden, is alleen de eerste naam geteld. Dit heeft in het voordeel gewerkt van hoogleraren, wier achternaam begint met een letter die vooraan in het alfabet staat. Worden beide promotoren meegeteld, dan vindt er een kleine verschuiving

Aanvulling promotorentop Bij de promotorentop, zoals die vorige week in Univers stond, is de toelichting weggevallen. Het betreft hier promoties, die in de periode januari 1982 tot en met december 1993 aan de KUB hebben plaatsgevonden. Tilburgse hoogleraren,

Een complete PC voor studentenprij zen!

Liikmakcn \Ui <h- Kalxjunk h-a-sv Mom % ki-mng lat iliU'it<.|i Nw m contat-t met ntij (»p I I , I I

D D D Q n

]A. ik wtl (U vftlgi-wlr «MnpuUT I r u J ViKltnl l'C f 1 499.Tnut Primium P t f I 799.

FruM A.liaiKi.€l PC f 1 999.

IriiM A.UaiK«l PC l)X 40 ƒ 2 795, rruM A.l.ai.cx.<l PC I)X2 50 f 2 995,

I I JA, ik w il il( * "Igi ntk. aimputcr a<-c-c«nrcs I D KU-urcnirKHiilor Tnisl SVGA 14" ƒ 289, • I : D Kl™r<-i.ni<inil.K- Tni« SVGA 14" Nl/MPRll ƒ 449, • I O PC Multi Midia Kil ƒ 279, I , D Sur kleurcnpnimr LC 100 ƒ !69, I D IXvk|rt 510 primer ƒ 649, I I D Trust AC%24 mti-mal fax/niiidcm ƒ 149,I * Gi-iHK-iiKk- b..<lrag|.ii /ijn nw» rpn)/x.n (Pri|/.cii IIK.IU.MCF BTW) I I I I lUndU-Ictnin^ I ­i,­S;'ï,!*KSi::i^t'v >■

Trust Premium PC \iHtr meer kracht • 8 0 4 8 6 S I C 5? M H / processor • 4 M B / 1 7 0 M B disk • 1,5" (lisk<lrivc • SVGA m o n o t h r m i m st-hcrm • 512 KB V G A kaan (max. 1 MB) • MS D O S 6 . 0 • muis/toi'tscnbord P r i j s 1.799,(intl. BTW) Meerprijs klcurcnm o n i t o r 289,-

Trust Student PC StiHi- en snelle P C • 80386SX 4 0 MH/. prmrs-sor • 2 MB/l70MB<lisk • 3 , 5 " diskdrive • SVGA m o n o c h r o o m sctierm • 512 KB VGA k a a n (max 1 MB) • MS D O S 6 O • muis/toetscnlxird P r i j s 1.499,- ( i n c l . B T W ) Meerprijs kleurenm o n i t o r 289,-

1.799,-

1.499,-

Aleer informatie

over de/e PC's vw bet CIC (Computer

010-4117171

(van ma t/m

Informatie

vrij. tot 21 00

Alle Trust PC's worden als een compleet pakket geleverd, dus 'plug Vragen^ Bel bel CIC PC-aanbieding

geldig l/m

Centrum)

uur) Si^play'

1^-12-1993.

Niet

Trust Advanced PC Voor <U' vt'clciscndc gebruiker • 80486SX 25 M M / processor •4MB/170MBilisk • 3 Vfsa l()tal l>us slots \ o o r sne • VL VGA kaart trident U bit • 3 , 5 " diskdrive • SVGA m o n o d i r o o m scherm • MS D O S 6 . 0 • miiis/t<K'tsenbor<l P r i j s 1.999,- ( i n c l . B T W ) ^ Meerprijs klcurenm o n i t o r 289,-

1.999,-

•HL Daarmee kua een bed, '"a 'on 2.S0O, ''"'^'"'>''""!<'l­arUikstoA .oorJelig, '^-^Z-'T"""'f" ■/<« 5 ■jy en terugbetalen doe „ " ^ / ' " ' " ■ " ' / W » ,aren lang. kun .. 'fJere unaaven ,...,.... ' P" "­/e "' I' studie, '«"l'e. /.o tun ..„ l'je K,l 'financieren

\Uners,

"fa.

'­^^:s^::i^i!±:!j^'e.n,J.:z:

vaardbare onderwijslast geleid. Er is bij een aantal vakgroepen achterstand in onderzoek, een aantal UD'ers slijt zijn dagen als lesboer, en het college moest met een forse financiële injectie over de bmg komen om het wetenschappelijk emplooi binnen de faculteit te ondersteunen. Om juist in de raadsvergadering waar deze buit werd gevierd, een initiatief te ondersteunen dat op termijn de faculteit tot een nieuwe bedelronde bij het centraal gezag zal nopen, is natuurlijk teveel gevraagd.

De faculteit zet stevig koers op haar onderzoek, en de argumentatie over de nauwelijks te realiseren academische vorming van HBO'ers is voor de gelegenheid van stal gehaald. De studenten hanteren zo hun eigen verborgen agenda om de HEAO'ers te weren: de arbeidsmarkt voor economen wordt stilaan krapper en leuk opgetuigde drs.programma's maken de concurrentie voor de begeerde banen alleen maar heviger.

Het College van Bestuur zal de gang van de economen met lede ogen aanzien. Zolang de Zoetermeerse wetgeving schippert met de relatie HBO-WO, is het goed de lijntjes open te houden. Dat uitgerekend de grootste vakgroep van de grootste faculteit de prioriteit stelt bi| het fundamenteel toponderzoek, is voor de KUB als geheel een stap m het duister. Tactisch riskant, zegt het college . Ton van Schaik ziet, anders dan het college, een heldere lijn in de oekazes van het ministerie: nu wordt het stapelen beperkt, straks is er een wet die studenten vastpint op één opleiding. Dat relativeert het belang van masterclasses. En ach, zegt Van Schaik, wanneer op 1 september 1995 de eerste HBO'ers op de markt komen die nog vijf jaar financiering mogen genieten, is het tweejaar-doorstroomprogramma nog steeds van waarde. Dan moeten HEAO'ers wellicht één jaar studie op de kapitaalmarkt bijlenen. Maar dat is de drs.-titel volgens hem wel waard. [PvdB]

plaats. Een bijgestelde top ziet er als volgt uit: 1. Van den Eerenbeemt (21 promoties), 2. J.J.J. van Dijck (15), 3.

Kapteyn( 14), 4. De Klerk (12), 5. Van Riemsdijk (11), 6. Hirsch Ballin en Verheyen (9), 7. Bosman, Rijsman en Ruys (8), 8. Geppaart en De Vries (7), 9. Van Wezel en Vranken (6), en op 10. Beckers, Extra, Groenhuijsen, Hettema, Koekkoek en Van de Klundert en Van Meel (5). [MK]

Trust Advanced PC DX­40 V o o r d e veeleisende gebruiker • 8 0 4 8 6 D X 4 0 M H ^ priK^essor • 4 MB/170MBdisk • 3 Vcsa local bus slots v o o r snelle verwerking • V I . VGA kaart t r i d c n l 32 bil • 3,5" diskdrive • SVGA m o n o c b r o o m scherm • MS D O S 6 O • muis/toctsenlKird Prijs 2.795,­ (incl. B T W ) Meerprijs klcuren­ m o n i t o r 289,­

2.795,-

Trust Advanced PC DX2­50 V o o r de veeleisende gebruiker • 8 0 4 8 6 [ ) X 2 50 M H / processor • 4MB/l70MBdisk • 3 Vesa local bus slots v(Kir sne Ie verwei■rking • VL VGA kaart I n d e n t 32 bit • 3 , 5 " diskdrive " SVGA m o n o c h r o o m scherm • MS D O S 6.0 • muis/toetsenbord Prijs 2.995,­ (incl. B T W ) Meerprijs kleuren­ m o n i t o r 289,~

2.995,-

Een perfecte PC tegen absolute bodemprijs!

Deze aanvraag in een envelop (zonder postzegel) versturen aan: Computer Informatie Centrum, A n t w o o r d n u m m e r 301 j ! , 5030 VB Rotterdam.

W E T E N S C H A P

'Duitsers en Nederlanders moeten elkaar leren begrijpen'

Nederland is meer dan Linda de Mol en Rudi Carrell Hij is nog maar net tot bijzonder hoogleraar benoemd en nu al hoopt hij ­ bij wijze van spreken ­ dat zijn leerstoel zo spoedig mogelijk kan worden opgeheven. Het kan nog paradoxaler: zijn leerstoel moet naar eigen zeg­ gen overbodig worden, maar hij heeft wel grootse toekomstplannen voor een heus onderzoeksinstituut dat de maatschappij moet informeren over de Nederlands­Duitse verhoudingen. Vanaf 1 januari is dr. Jochem Bia­ sing bijzonder hoogleraar in de Nederlands­Duitse economische betrekkin­ gen aan de KUB.

Pascalle Cappetti C^e Nederlandse tomaat is een per­ fect produkt van de biotechniek.

Glimt mooi. Is vol rood. Maar het ding is niet meer dan een gevulde waterzak. Smaakt voor geen meter.

In vergelijking met de Franse to­ maat, een verschil tussen suiker en azijn. De Duitser waarvoor het Nederlandse produkt is bedoeld, blieft 'm niet meer. De export naar Duitsland nam drastisch af, met zo'n 25 procent. Dat gebeurde niet helemaal plotseling, want net in die tijd kwam Clingendael met de onthutsende mededeling dat de Nederlanders niet zo zijn gesteld op de Duitsers. Wat krijgen we nuf, reageerde dezelfde Duitser. 'Mij beschimpen en dan moet ik ook nog hun rottomaten vreten! Kom nou.'

De export van de Nederlandse to­ maat kreeg een vervelende knauw.

Maar de Nederlands­Duitse econo­ mische betrekkingen zijn sinds jaar en dag en nog steeds opperbest, de berichten van Clingendael ten spijt.

Dat wil de nieuwbakken Duitse hoogleraar Biasing (1940) duidelijk stellen. 'Hartelijker kunnen deze niet zijn. De Germaanse relatie is uitstekend, wat misverstanden ech­ ter niet wegneemt. Mijn taak is die misverstanden uit de weg te rui­ men. Hoe eerder hoe liever. Als daarmee mijn leerstoel komt te vervallen, is dat mij alleen maar best.'

Zijn leerstoel ­ ingesteld door de Stichting ter bevordering van de studie der Nederlands­Duitse eco­ nomische betrekkingen ­ is voor Biasing een uitgelezen gelegenheid om terug te keren naar zijn roots en 'het Duitse' ­ dat hij meer dan twin­ tig jaar geleden achter zich heeft gelaten­weer op te pikken. E igen­ lijk heeft hij de Nederlands­Duitse economische betrekkingen na zijn proefschrift nooit uit handen gege­ ven. Stiekem was hij er natuurlijk altijd mee bezig, ook al was zijn werkterrein in de tussenliggende periode ­ van 1973 tot heden ­ de economische en bedrijfsgeschie­ denis van Nederland.

De post is hem dan ook op het lijf geschreven. Hij voelt zich immers

De specialist die na monnikenwerk geen specialist wil zijn 'Het ontwerp­Statuut voor een Europese Vennootschap uit 1991 heeft een lange voorgeschiede­ nis. Al in 196 7 lag het eerste voor­ ontwerp op tafel, dat de commis­ sie sindsdien meermalen heeft gewijzigd. Ik stuitte zelfs op een Italiaanse tekst uit 1897. Dat er nog geen beslissing is genomen, ligt aan de complexiteit van de zaak.

Het belangrijkste struikelbl ok is een regeling inzake de medezeg­ genschap van werknemers. Met name Duitsland en E ngeland staan op dit punt lijnrecht tegen­ over elkaar. Duitsland kent een verregaand medezeggenschaps­ regime, terwijl een Engelse limi­ ted dat op basis van vri j wilhgheid regelt. Om op korte termijn tot een acceptatie van het Statuut te

'bi', is van Duitse en Nederlandse (zijn vrouw) elementen doordron­ gen. Dat noemt hij een voordeel: zo kan hij beide posities behartigen.

Aan de andere kant zitten zijn ei­ gen ervaringen met het Nederland in de jaren zestig ­ hakenkruizen op zijn motor en vastgeplakte ruiten­ wissers ­ nog vers in zijn geheugen.

degelijk verschillen, maarniet veel meer dan tussen Groningers en Limburgers. 'De Duitser kan een keiharde onderhandelaar zijn, maar kan bij een debacle in tranen uitbar­ sten.' Deze discrepantie komt vol­ gens Biasing voort uit schaal­ en historische verschillen. Als gevolg van de grootte en de geschiedenis van de landen is de Duitser agres­ siever en stelt de Nederlander zich defensiever op.

Hoewel Biasing het 'onzinnig' vindt om ergens een Duits stempel op te drukken, is generaliseren voor zijn vak de enige manier om die ver­ schillen aan te geven. Zelf spreekt hij ook over dé Duitse volksaard, dé Duitse manier van onderhandelen (de Fokker­Dasa­perikelen staan

moeg voorbeelden. Genoeg te doen dus. Voor Biasing. Maar te zijner tijd welllicht ook voor de promovendi en bemanning van zijn droom: een heus onderzoeks­ instituut. De vraag naar expertise is er. Want Nederlandse afgestu­ deerden die zich op de Duitse arbeidsmarkt willen oriënteren of Nederlandse bedrijven die de Duit­ se markt willen veroveren, zijn nauwelijks voorbereid en komen dikwijls slecht beslagen te ijs. De buurlanden weten maar weinig van elkaar.

Een betere kennis van Duitsland is volgens Biasing noodzakelijk. E en historische dimensie is daarbij on­ ontbeerlijk, meent de historicus­ econoom. 'Alles, ja alles heeft een

De Duitse hereniging betekent nieuwe kansen, en dus nieuwe prij­ zen voor Nederland. De verdubbel­ de consumentenmarkt ligt klaar voor het grijpen. De arbeidsmarkt is open. Maar er dreigen gevaren. De Nederlandse zakenman is niet zel­ den te traag, hij kijkt de kat uit te boom, aarzelt, totdat het te laat is.

En anderen de open plek opvullen.

Nederland is na de val van de muur niet minder belangrijk geworden voor Duitsland. Nee, het aandeel is gelijk gebleven. Maar Nederland moet wel oppassen, verzekert Bia­ sing. Rotterdam bijvoorbeeld zou zijn positie als wereldhaven moe­ ten blijven uitbuiten. Die positie is al enigszins uitgehold, omdat Ham­ burg ­ ook een haven van wereldfor­ maat ­ zijn natuurlijke achterland heeft teruggekregen. 'Dat zal Ham­ burg een dynamiek geven waarvan Rotterdam alleen maar kan dromen.

De vraag is nu: kunnen we tot deals komen met Duitsland? Ik denk daarbij aan een arbeidsverdeling.

Nederland is meer dan Linda de Mol en Rudi Carrell. Het Nederlandse reservoir van managers is bijvoor­ beeld schier onuitputtelijk. Ik zou er zonder meer voor zijn om de bin­ nenvaart, die toch al praktisch in Nederlandse handen ligt, helemaal door Nederland te laten organise­ ren. En geef de spoorwegen dan maar aan de Duitsers. Dat is voorlopig toch een verlieslijdende tak.'

De actuele thema's en te behande­ len vraagstukken hggen voor het oprapen. Hij wil niet in abstractie

♦ Prof. Biasing: 'Geef de spoorwegen dan maar aan de Duitsers. Dat is voorlopig toch een verlieslijdende tak.'

[Foto: Erik van der Burgt]

O e misverstanden die ontstaan omdat Duitsers en Nederlanders elkaar niet voldoende begrijpen, zijn talrijk. Een Duitser meent bijvoor­ beeld nog steeds dat hij door harde argumenten alles kan bereiken. Hij vergeet daarbij echter dat bij de Nederlander affectieve argumenten ook een rol spelen. 'Zulke ver­ schillen tussen de buurlanden zul­ len blijven. Dus zijn er ook altijd mensen nodig om te bemiddelen. Je kunt nog zo alleraardigst met elkaar omgaan, maar als ik niets van jou weet en jij niets van mij, dan trap ik in valkuilen. Resultaat: een mis­ lukte onderhandeling.'

In beider mentaliteit bestaan wel

nog in zijn geheugen gegrift), en dé Duitse manier van reclamemaken ('De Duitser is offensiever'), dé Duitse benadering van pr: 'Duits­ land moet weinig van de Albert Hein­formule hebben, hij kiest lie­ ver voor nog meer keus en een Spartaanse winkelsfeer, dan voor een comfortabele omgeving'. Of neem de managementtechnieken: 'De Duitser komt ogenschijnlijk vaak lomp en primitief over, maar dat is meestal een spelletje om zijn tegenstander uit de tent te lokken'.

Dé Duitser mag dan wel niet be­ staan, inzicht in zijn denken en doen geeft de meeste kans op suc­ ces, meent Biasing.

historie. Je ontkomt er niet aan te zoeken naar de oorzaken van een probleem. Die liggen altijd in het verleden.' Biasing heeft ooit eens voorgesteld een staatssecretaris voor historische dimensie te benoe­ men, 'want onze politici hebben van geschiedenis weinig kaas gegeten.'

'Nederland is afhankeUjk van Duits­ land vanwege zijn industriële pro­ duktie. Ook Duitsland zou beter moeten begrijpen wat Nederland voor zijn eigen welvaart betekent.

Er is sprake van lotsverbondenheid.

Nederland ligt aan de monding van de Rijn en vormt de verbinding naar Engeland. De landen zijn op elkaar aangewezen.'

en 'diepteboringen op postzegelfor­ maat' blijven steken. In Duitsland wordt bijvoorbeeld op grote schaal kernenergie toegepast. Nederland houdt vooralsnog de boot af. 'Maar die houding is hypocriet, want er komt dagelijks stroom uit het bui­ tenland de grens over. En wie zegt dat dit geen kernenergie is? De be­ trekkingen worden door deze hals­ starrige Nederlandse uitzonde­ ringspositie bemoeilijkt. De landen hebben totaal andere ideeën over energievoorziening. Dat is ook goed.

Op die manier kunnen ze in ieder geval nog veel van elkaar leren.'

komen, pleit ik voor een loskoppe­ lingvan die medezeggenschap. Vol­ gens de laatste berichten is met de huidige tekst voorlopig geen door­ braak te verwachten.

Ik ben min of meer toevallig bij dit onderwerp beland. Na mijn studie Internationaal Publiek Recht in Groningen en de daaropvolgende dienstplicht brak de sollicitatietijd aan. Interesse voor Europees Recht en Vennootschapsrecht had ik toen al, ik reageerde dus op een adverten­ tie waarin professor Raaijmakers

daaraan geen aandacht besteed, omdat het als een kansloze opera­ tie werd gezien. Ik solliciteerde ook naar een full­time docentschap in Rotterdam, maar het schrijven van een proefschrift had mijn voorkeur.

Bewust heb ik mij die vier jaar uit­ sluitend met het onderzoek bezig­ gehouden, zoiets valt voor een aio niet te combineren met een vol­ tijdsbaan. Wel heb ik daarnaast onderwijs gegeven, maar dat had hoofdzakelijk betrekking op mijn onderzoek.

Sinds anderhalve maand werk ik als advocaat in Utrecht, na vier jaar wetenschap wilde ik graag de prak­ tijk in. Mij boden die jaren de mogelijkheid om me verder te ver­ diepen in het recht. Je bent pas afgestudeerd als je gepromoveerd bent, want naar mijn idee is de reguliere studie te kort. In de advocatuur oriënteer ik me breed, ik wil daar niet enkel 'specialist' zijn van het E uropese Vennoot­ schapsrecht.

Natuurlijk heb ik tijdens mijn onderzoek regelmatig getwijfeld, het is en blijft monnikenwerk. Het

was prettig dat in de vakgroep meer promovendi en gepromo­ veerden rondlopen, die dezelfde problemen hadden. Je weet dan dat weken van inproduktiviteit uiteindelijk worden afgewisseld met effectieve periodes. Het zout in de pap vond ik het schrij­ ven van artikelen. Het geplaatst zien van een artikel en de reac­ ties van studenten motiveerden sterk. Maar het cliché is juist: de laatste loodjes wegen het zwaarst. E en half jaar geleden hadikhiereen ander verhaal op­ gehangen. Nu ben ik blij dat ik doorgezet heb.' [RE]

om een onderzoeker naar het Euro­ pese Vennootschap vroeg. Over dat onderwerp wist ik betrekkelijk weinig. Tijdens mijn studie was

♦ Mr. Ch. Huiskes [Foto: Erik van der Burgt)

Vrijdag 19 november promo­ veert mr. Christian Huiskes op 'De Europese Vennootschap ­ enkele beschouwingen omtrent het ontwerp­Statuut (1991) voor een Europese vennootschap'.

Promotor:prof.mr. M. Raaijma­ kers.

lUNIVEBSPfcl

18 november 1993

I n het wandelgangencircuit werd de hoogleraar vooral bekend om wat hij niet deed: het dragen van de toga tijdens academische ceremonie's.

Hij had een aversie tegen 'prof esso­ renuniformen'. 'Die zijn gewoon niet hinctioneel. Mensen uit de uni­ versitaire kring wéten wel dat je hoogleraar bent. Die verkleedpartij dient geen enkel nuttig doel. Niet dat ik geen respect heb voor tradi­ ties. Als ik in Leiden zou zitten, of Tubingen, Heidelberg of Oxford, dan zou ik me dat kunnen indenken.

Oude kerken laat je ook staan, daar heb je bepaalde eerbied voor. Maar ik vind het vreemd dat een Rooms­ Katholieke Handelshogeschool in 1927 dit soort tradities oppakt.'

Prof.dr. Jörg Glombowski, hoogle­ raar Politieke E conomie en Maat­ schappelijke Orde heeft de KUB verlaten en is prof in Osnabrück geworden, een kleine honderd kilo­ meter het Duitse binnenland in.

Ook daar zal hij geen toga dragen.

'De studentenbeweging in Duits­ land heeft altijd sterk geprotesteerd tegen het onverwerkte verledenvan de Duitse imiversiteiten. Deze heb­ benvrijwel zonder uitzondering met de nationaal­socialisten meege­ daan. Voor de oorlog, tijdens en erna hebben ze dezelfde formele proce­ dures en uitdossing ten tonele ge­ voerd. Het dragen van een toga was voor ons, linkse studenten uit Ber­ lijn een symbool alsof er niks ge­ beurd was. Unter den Talaren, dei Muff von tausend Jahren: de vuile lucht van het Duizendjarige Rijk was overgeplant op het nieuwe be­ gin. Hou maar eens op over het decorum, werd gezegd, laten we hebben over de democratiseringvan de imiversiteiten en over structu­ ren die een herhaling kunnen voor­ komen.'

In Glombowski's studententijd, midden jaren zestig, had de hoogle­ raar het voor het zeggen op de uni­ versiteit ­ ook in Tilburg. Dat veran­ derde begin jaren zeventig. Studen­ ten kregen invloed op onderwijs­ programma's, en, met de buik vol van de traditionele (want: burgerlij­ ke) wetenschap wilden ze onderwe­ zen worden in de kritische econo­ mie. Lees: politieke economie.

Lees: marxistische economie.

Het was echter geen wens, het was een schreeuw om dat goddelijke vak. Glombowski, nu: 'In Berlijn hoorde je vaak: kun je revolutionaire doctrines op de universiteit stude­ ren en er naderhand tentamen over doen? Haalt dat de essentie niet uit de boodschap? Het heeft niks met elkaar te maken. Wat je er mee doet, binnen of buiten de universiteit, als politiek mens, dat is een tweede.

Het zich eigen maken van marxisti­ sche gedachten, een kritisch door­ denken ervan is in eerste instantie een intellectuele bezigheid.'

Dus, dacht links & studerend Til­ burg, marxistische economie hoort gewoon thuis op de universiteit. En zo kon het gebeuren dat die studen­ ten de illusie hadden dat er in een vloek en een zucht kritische econo­ mie zou komen, naast, maar nog liever in plaats van de burgerlijke wetenschap. Een formaliteit, meer niet. Maar de drempel die geslecht moest worden, bleek een muur van gewapend beton te zijn.

B l a d e r e n in oude jaargangen van Kappataai, het 'faculteitsblad' van de economiestudenten dat in 1986 ter ziele gaat, is een reis in de tijd.

'Gelay­out' met plakletters, getypt op een oude IBM­schrijfmachine, gedrukt op grijs papier, gestencild in de huisdrukkerij van de (toen nog) hogeschool. Het woord 'glossy' be­ staat nog niet. Advertenties ontbre­ ken, al geeft de Databank (nu: Kri­ tisch Informatiecentrum) melding van nieuw verschenen werken (Marx honderd jaar dood! Nu tot 25 procent korting op al zijn boeken!).

Het taalgebruik en de spelling doen nu, een drietal generaties studenten

jorg Glombowbr,­. lensen halen hun insi boeken, maar uit hun ■ Aciiieffoto's: I

T o e n links in de mode was, over­ iieerste de schreeuw om een kritische wetenschapsbeoefening. Het is midden jaren zeventig. Met de burger­' lijke economie kan de werkelijkheid

;

niet verklaard worden, politieke (of marxistische) economie moest en zou er komen. Zes jaar lang strijden studenten voor de invoering van dit « vak. Veertien jaar geleden, in 1979 wordt Jörg Glombowski benoemd op • de leerstoel Politieke Economie en Maatschappelijke Orde. Nu hij zijn baan voor een professoraat aan de universiteit van Osnabrück inruilt, kan de balans opgemaakt wonden. 'Ik ben marxist geweest in een wetenschappe­ lijke zin, en tot op zekere hoogte ben ik dat nog steeds.'

'Glombowski heeft van marxistische economie geen geloofskwestie gema

Professor zonder toga keert terug naar de Heimat verder, uitgesproken archaïsch aan: men is khties, men zoekt aksie, men wil realisties zijn door 'het onmo­ geHjke te vragen'.

Parallel aan de begin­ en hoogtijda­ gen van Kappataai loopt de roep om een kritische beoefening van de economische wetenschap. 'De stu­ dent vindt zich niet terug in het officiële ekonomie­onderwijs. Met wat er op de Hogeschool gedoceerd wordt kun je de ekonomische wer­ kehjkheidrüet verklaren', zegt doc­ toraalstudent Jacques Maréchal in 1973 tegen Kappataai. Verder wil men 'het eenzijdig burgerlijke ka­ rakter van de kollegestof aan de kaak stellen'.

De geschiedenis die vooraf gaat aan ' de uiteindeh jke benoeming van Jörg Glombowski op de leerstoel Politie­ ke Economie en Maatschappelijke!

Orde (PEMO), laat zich lezen als eenl spannend jongensboek. In het stu­\ diejaar 1968­1969 wordt het vak \ 'Kritische Ekonomie' voor het eerst gedoceerd, door prof. Theo van de Klundert. In die tijd staat Van de Klundert bekend als een 'gerenom­ meerd politiek ekonoom', die in zijn colleges de marxistische economie behandelt. Hoogtepunt in die perio­ de is het internationale congres Ca­ pitalism in the Seventies, dat in 1970 aan de Tilburgse universiteit wordt gehouden, en waar veel voor­ aanstaande marxisten uit verschil­ lende landen een voordracht verzor­ gen. E en daarvan is de 27­jarige Glombowski, die op dat moment in Berlijn aan zijn proefschrift G e­ plante Obsoleszenz werkt.

In de daarop volgende jaren ver­

dwijnt de politieke economie steeds meer uit het officiële curriculum.

Tot ontevredenheid van een groep studenten, die in 1972 de 'studie­ groep van vierdejaars studenten' opricht, als een soort protest tegen het 'werkehjkheidsvreemde karak­ ter van de gedoceerde stof'. Tegeüj­ kertijd besluit een aantal leden van de Bond van Wetenschappelijke Arbeiders colleges in de Politieke Economie te geven, in de avond­ uren, buiten de reguliere lessen om.

Deze beide initiatieven leiden tot

/

'Ertrad een zekere sektevorming op, en dan is het moeilijk communiceren' een eersïfe cursus Politieke E cono­ mie voor ongeveer 25 vierdejaars studenten. De kern van deze groep (de Kerngroep Polek), besluit met in­ gang van het studiejaar 1973­1974 een open cursus Pohtieke Economie te geven­maatschappelijke ekono­ mie dus, zo leggen de Kappataai­ redacteuren hun lezers uit. Maré­ chal neemt een deel van de cursus als docent voor zijn rekening, waar­ in loonstrijd, inflatie, de tegenstel­ ling tussen rijke en arme landen aan

^

de orde komen, evenals de onderde­ len Kritiek op de gangbare theorie.

Grondslagen en kern van de marxis­ tische ekonomie en het Laatkapi­ talisme. De cursus is een succes: ruim 200 studenten wonen iedere dinsdagavond de lessen bij.

"Vanaf mei 19 74 raken de ontwik­ kelingen in een stroomversnelling.

Het College van Bestuur ontvangt een brief van de Kerngroep met het verzoek het vak in het officiële stu­ dieprogramma op te nemen. De vraag is realistisch, vinden de studenten, maar het blijkt al snel dat ze het onmogelijke willen. Het is alsof de pleuris uitbreekt: de in­ geslapen hoogleraren van de vak­ groep Algemene Economie blijken plotseling in staat hevig verzet te jplegen tegen de studenten die het I vak PEMO af willen dwingen. Stu­ / denten zouden de linkse economie kunnen gebruiken voor politieke actie, vrezen zi j. De wetenschappe­ lijke methode deugt niet. Het ob­ ject van wetenschap is gekleurd. Bo­ vendien wórdt er al aandacht aan be­ steed, kijk maar naar de veertien (!) pagina's in het verplichte leerboek 'Exacte Economie'. 'De objektieve wetenschap is in deze optiek al lang afgeschreven, maar de universitei­ ten bhj ven vooralsnog nuttige werk­ tuigen voor de omverwerping van het kapitalisme', aldus de vakgroep Algemene Economie. Nee, datgene wat er gedoceerd wordt voldoet pri­ ma. 'De diskussie brandde los over het punt of er wel of niet een funda­ menteel verschil was tussen kenob­ ject en ­methode van de gangbare

positivistische economie versus de pohtieke economie op basis van het historische en dialektisch mate­ rialisme', aldus Polek in 1976. Het is het begin van de lange mars door de instituties om het vak ingevoerd te krijgen ­ vooraf gegaan door een wetenschappelijk debat.

Maandschrift E conomie plaatst in mei 1974 het artikel Een visie op de controverse tussen de 'burgerlijke' en 'kritische' ekonomie. Het is ge­ schreven door 'een drietal voorstan­ ders van de positivistische ekono­ miebeoefening' van de vakgroep Algemene E conomie (namelijk Klok, Van den Goorbergh en Pelk­ mans). Studenten van Polek publi­ ceren als reactie hierop een brochu­ re, die als Roodboek Politieke Eko­ nomie geschiedenis maakt. De on­ dertitel 'Zur Kritik des fünften Stockes' verwijst naar de plaats waar de algemeen­economen hun 'gangbare economie' beoefenen: de vijfde etage van gebouw B. In maart 1975 maakt het Onderwijs Re­ search Centrum de cijfers bekend van een enquête die gehouden is onder kandidaats­studenten econo­ mie: tweederde van hen vindt dat de studie een 'te kapitalistisch' karakter heeft, 51 procent is voor de invoering van het vak marxistische economie. In de faculteitsraad stemt de vakgroep Algemene Eco­ nomie hier tegen. In hun ogen wil­ len marxisten alleen 'aktie, agita­ tie en revolutie'. Rudi Dutschke, Duits studentenleider, links acti­ vist en in Nederland een 'ongewens­ te vreemdeling' houdt in Tilburg een warm pleidooi voor het vak.

i

18 november 1993

|UNIVEKS^»'­J

r e b r u a r i 1976. De heaiing die over de kwestie in de aula wordt gehou­ den, brengt ruim achthonderd stu­ denten op de been. Het geplande debat tussen de Belgische marxis­ tische econoom prof. Emest Man­ del en prof. Dick (D.B.J.) Schouten (Algemene E conomie) gaat niet door, omdat Schouten niet komt op­ dagen. De dag wordt besloten met een motie: marxistische economie moet ingevoerd worden, 'en wel op zo kort mogelijke termijn'. E en week later zal Schouten ­ fel tegen­ stander van het vak ('de gebruike­ lijke economiebeoefening is supe­ rieur') ­ over de hearing tegen de Telegraaf zeggen: 'Ze bedrijven hier propaganda op de manier van de Stü­ rmer. Ze maken karikaturen van ons zoals de Stürmer ze maakte van de Joden. De manier waarop ze onze vakgroep ontluisteren en onze naam te grabbel gooien, dat noem ik terreur. De leugen viert hoogtij.'

En: 'Ik heb in mijn jonge jaren Hit­ ler gehoord... die hysterie..., wat er nu hier in Tilburg gebeurt, lijkt op toen. Maar ditmaal een hysterische zaal vol progressieve ideologen.'

Polek sleepte hem voor de rechter, die zijn uitlatingen als 'nodeloos krenkend' bestempelt. Het komt de veel geplaagde hoogleraar op een rectificatie in de Telegraaf te staan.

Als twee weken na de hearing de faculteitsraad besluit om marxistis­ che economie in het curriculum op te nemen (onder de naam Politieke Economie en Maatschappelijke Orde), kunnen de ambtelijke mo­ lens pas echt gaan draaien. Een com­ missie gaat het probleemgebied, het vakterrein en de inhoud afbakenen.

De voordracht van Glombowski ­ we schrijven decemberl976­iseen minderheidsstandpunt van de be­ noemingsadviescommissie. Com­ missielid prof. Stevers (Openbare Financiën) spreekt van een 'ideo­ loog' en noemt Glombowski 'niet professorabel'. Het Stichtingsbe­ stuur wijst de Duitse kandidaat echter af: hij is wetenschappehjk te zwak en heeft bovendien zijn Habilitationsschrift, een soort tweede proefschrift dat in Duitsland een voorwaarde is om een profes­ soraat te aanvaarden, nog niet af. De Amsterdamse hoogleraar Hans van den Doel en PvdA­econoom ('ik ben volbloed­socialist') is het felst in z'n afwijzing, en hij beweert als enige het complete werk van Glombow­ ski gelezen te hebben. Omdat nie­ mand vanz'n vriendjes de kandidaat kent, 'kan hij nooit een groot mar­

xist zijn', beweert hij in Kappataai.

Als het Stichtingsbestuur zich een maand later opnieuw over de kwes­ tie buigt, wordt Glombowski voor de tweede maal afgewezen. Men beroept zich op adviezen van zus­ terfaculteiten, die de voorkeur ge­ ven aan de nummers twee (Nutzin­ ger) en drie (Van Drimmelen) van de voordrachtenlijst. Voordat het Stichtingsbestuur tot benoeming over wil gaan, dienen alsnog enkele vakgroepen en (Duitse) zusterfacul­ teiten geconsulteerd te worden ­ in de vooronderstelhng dat ook Duit­ se universiteiten Glombowski niet acceptabel zullen vinden voor de Tilburgse post. Déze adviezen zijn echter positief; Glombowski's promotie aan de Freie Universitat Berlin (1974), afgesloten met een 'sehr gut' draagt daartoe bij. Maar een Duits proefschrift stelt nu een­ maal minder voor dan een Neder­ lands, reageert het Stichtingsbe­ stuur en doet verder niets met deze adviezen.

Studenten pikken deze vertragingen niet langer en blokkeren op 16 mei (ruim een week na het negatieve"' bericht van het Stichtingsbestuur) met hun fietsen de gang bij het col­ lege, en rijden 'al fietsbellend' door de hal van gebouw B. Als later blijkt dat het college onder één hoedje heeft gespeeld met het Stichtings­ bestuur, schrijft Polek in een Zwart­ boek over de niet­benoeming van een hoogleraar PEMO (september '78): 'Men kreeg de indruk dat het College van Bestuur een wolf in schaapskleren was, en dat wij daar mooi met z'n allen ingestonken

l ^ J a twee bezettingen, waarbij adviezen van de zusterfacultei­ ten uit de bureauladen van het college worden gejat, en na aangekondigde 'harde acties', gaat het Stichtingsbestuur om.

Begin november 1978 ontvangt Glombowski het bericht dat de benoeming een feit is. Niet op basis van wetenschappelijke cri­ teria, schopt Van den Doel in Kappataai nog na, maar om 'po­ litieke redenen'. Bovendien be­ treft het een benoeming tot lec­ tor, omdat de kandidaat volgens het Stichtingsbestuur nog steeds 'wetenschappelijk te licht' is.

Door een pennestreek van de toenmalige onderwijsminister Pais, die de lectorentitel af wil , schaffen, wordt Glombowski als­ nog hoogleraar. Vanaf 1 september

♦ Het Stichtingsbestuur was tegen de benoeming, studenten waren tegen het Stichtingsbestuur.

1979 zal hij colleges geven in het vak PE MO. Na zes jaar is de deze strijd gestreden.

Maar wie na de aanstelling van Glombowski verwacht dat zijn col­ leges massale belangstelling trek­ ken, komt bedrogen uit. Aan de docent heeft het niet gelegen, oor­ delen cursisten. Begin jaren tachtig keert het tij, en studenten lopen en masse over naar Bedrijfseconomie.

Ook hier heeft de revolutie haar eigen kinderen opgegeten. De vuri­ ge schreeuw om de invoering van

'Een kritisch doordenken van marxistische gedachten is een intellectuele bezigheid' een kritisch vakrmoèt hol geklon­ ken hebben in het zaaltje, waar een kleine twintig studenten colleges volgen. De geschiedenis kan soms heel wrang zijn. Glombowski: 'Ach, dat er begin jaren zeventig honder­ den mensen naar de avondcursus kwamen, zie ik meer als een ver­ lengstuk van het politiek actionis­ me in die tijd.'

"P^M

H'*?^^TZ

Schouten en Stevers in koor: 'Over de periode Glombowski kan ik niks zeggen. Ik heb nooit iets van hem gelezen, hij stuurde me nooit zijn publikaties op.' Schouten voegt er aan toe; 'We hebben nooit contact gehad. Dat is de consequentie als je geen gezamenlijke docentenkamer hebt. Dat is al sinds 1969 zo en ...'

Ook drs. Henk Klok, nog steeds verbonden aan de KUB en mede­ auteur van het artikel in Maand­ schrift Economie (1974) dat het lont van Polek zou betekenen, zegt Glombowski nauwehjks gevolgd te hebben. Hij spreekt van wat 'accent­ verleggingen' binnen de Tilburgse economiebeoefening. 'Maar wat ik uit zijn publikaties weet is dat hij niet erg afwijkt van de burgerlijke, traditionele economen. Achteraf zeg ik: gut, waarom is PE MO ooit als zelfstandig vak gentroduceerd?

Door die institutionalisering was de interactie met andere vakgroepen / niet vruchtbaar. Er trad een zekere sektevorming op, en dat is moeiHjk communiceren.'

De Groningse hoogleraar H.J. Wa­ gener (eveneens lid van de benoe­ mingscommissie) en belast met een vergelijkbare leerstoel als die van Glombowski is het daar niet mee eens. Er kan, óók met mensen die geen marxistische achtergrond heb­ ben, vruchtbaar gediscussieerd worden, laat hij weten. Hij roemt de modelmatige analyse van macro­ economische verhoudingen vanuit marxistische achtergrond, die Glombowski 'op zeer hoog niveau beoefendheeft'. Wagener: 'Hij heeft

l > J u , op de vooravond van een de­ finitief vertrek naar zijn vaderland, maakt hij zijn eigen balans op. In­

'^:Ct?^i}<?

.„ ^ .» -_^i

A/ijftien jaar later. Glombowski ruilt zijn Tilburgse leerstoel in voor een professoraat aan de universiteit van Osnabrück. De balans kan op­ gemaakt worden. De meningen over de status van het vak zijn verdeeld.

'Het heeft achteraf een wat geïso­ leerd bestaan op de KUB geleid', zegt prof. Van de Klundert, die ruim twintig jaar geleden als eerste kort­ stondig aandacht besteedde aan de marxistische economie. 'Het heeft weinig spin off­eiiecten gehad naar andere vakgebieden. Ik had meer discussie verwacht over de rol van de geschiedenis in de economische wetenschapsbeoefening.'

'Het is een econoom die serieus ge­ nomen dient te worden', stelt dr.

Marco Wilke, die in 1991 bij Glom­ bowski promoveert. Dankzij zijn kennis van de mainstream­ en de niet­mainstream­economiebeoefe­ ning zegt Wilke, beleidsmedewer­ ker bij de Abva­Kabo, 'nu in staat te zijn dit werk te doen'. 'Als gevolg van mijn technische bagage kan ik bijvoorbeeld modellen van het Cen­ traal Planbureau beter begrijpen.

'Hij heeft z'n best gedaan.' Verder komt emeritus­hoogleraar H. Bos­ man, die in 1976 voorzitter was van de benoemingscommissie, niet.

'Zijn bijdrage aan universitaire le­ ven was heel behoorlijk.' Volgens Bosman denken enkele van zijn vroegere collega's er anders over: 'U zult van Schouten en Stevers horen dat het allemaal onzin was.'

lijke zin, en tot op zekere hoogte vandaag nog steeds, omdat ik mij als econoom door de economische theorieën van Marx aangesproken voel en er sterk door beïnvloed ben.

Maar ik ben meer geïnspireerd door de vragen die Marx gesteld heeft, dan door zijn antwoorden.' Marx en het marxisme nam hij serieus, zegt hij, maar hij heeft nooit alleen op het kompas van Marx gevaren. Zo ging zijn oratie (1982) bijvoorbeeld over relatie tussen Marx en Keynes.

Die beeldvorming, die vooringeno­ menheid wellicht als zou hij een politiek marxist zijn, moest hij wel met zich meedragen. Ook zou hij de spreekbuis van Polek zijn, die stu­ denten ronselde voor linkse clubs.

Hij zou progressieve ideologieën overdragen, zo meende het Nieuws­ blad in 1979. Glombowski: 'Ik zei toen tegen de journalist van die krant: er is geen groep, maar een in­ dividu, een wetenschapper op deze leerstoel benoemd. Wat ik vertel zijn mijn eigen meningen. Het is ook niet mijn taak om mensen in poli­ tieke zin te benvloeden. Ik wil wel stukken theorie en ideologie, die anders niet gedoceerd worden, on­ der de aandacht brengen. Wat stu­ denten er mee doen, is hun zaak. Ik ga ze ook niet beoordelen of ze voor of tegen meneer Marx zijn.' Op de faculteit trof hijr geen vijandige sfeer aan. Met zijn collega's was hij altijd on speaking terms.

er geen geloofskwestie van ge­ maakt, het was een puur academi­ sche aanpak. Vandaar die interna­ tionale erkenning.'

Cilombowski zelf vindt het wel genoeg, bijna vijftien jaar Tilburg.

Wat afwisseling is goed, en daar­ naast spelen er factoren in de privé­ sfeer mee. Ook zegt hij niet geluk­ kig te zijn met de manier waarop ontwikkelingen in demüjnstrearn­ economiebeoefening hier zijn be­ slag krijgen. 'Het is sterk forma­ listisch, er wordt gewerkt met tech­ nisch­analytische instrumenten.

Bovendien gaat het niet zozeer over maatschappelijke probleemstel­ lingen.' In Osnabrück komt hij te­ recht op een sociaal­wetenschap­ pelijke faculteit, dicht bij sociolo­ gen en politicologen. Dat zint hem wel, evenals de mogelijkheid die hem geboden wordt colleges Alge­ mene E conomie te geven aan eer­ ste­ en derdejaars studenten.

Een marxist neemt afscheid. Hoe­ wel, marxist? 'De meeste mensen associren marxisme met iets wat het niet is: men denkt dat je deskun­ dige bent op gebied van marxistisch ingerichte economieën. E en ande­ re misvatting is dat je als marxist lid bent van communistische par­ tijen, of alle leerstellingen van Marx of politieke stromingen die zich op hem baseren, aanhangt. In die zin ben ik nooit marxist geweest. Ik ben het geweest in een wetenschappe­

♦ Tweederde van de studenten vond in 1975 dat de economie­studie een te kapitalistisch karakter had.

derdaad, studenten zijn meer ge­ richt op het verwerven van vaardig­ heden. De keuze van de vakken staat in dienst van de baan. 'Het percen­ tage mensen met een meer maat­ schappij­kritische belangstelling, is ­ zeker bij economen ­ flink afgeno­ men.' Vandaar dat PE MO minder studenten trok, 'maar niet minder dan andere keuzevakken'. Olof­stu­ denten volgen het vak nu ook, in te­ genstelling tot tien jaar geleden.

'Mensen komen tegenwoordig van­ wege de informatie, en niet omdat ze al politieke meningen hebben die ze met deze cursus beter kunnen beargumenteren.'

Studenten van nu zijn jonger. E en kritische beoordeling van de main­ stream is moeilijker: 'studenten kennen deze nog onvoldoende.' Tot slot: 'De mainstream is in die pe­ riode ook veranderd. In begin was het absolutely not done in de colle­ ges PEMO wiskundige modellen te gebruiken. Dat vonden ze maar niks,hetwas burgerlij k, het was een soort bedrog. Alles wat je kon zeg­ gen kon ook verbaal gebracht wor­ den. Dat is helemaal veranderd.'

De laatste woorden. 'Men verwacht minder van economische theorie, of überhaupt van theorie. Politiek actieve mensen van nu zijn meer in andere soorten sociale bewegingen bezig. Ze halen hun inspiratie niet meer uit boeken, maar meer uit emoties.'

lUNIVEBSti'W

18 november 1993

S T U D E N T E N

om fair play hoog in hun vaandel te voeren. 'Een voetballer kan bij een duel om de bal zijn tegenstander een zetje geven. Als de scheidsrechter dat niet ziet, kan hij doorspelen. Bij ultimate frisbie ben je niet afhan­ kelijk van één paar ogen, maar van een heel veld met spelers.'

E n

Een zuiver geweten en een plastic schijfje

vergroot door het ontbreken vaneen leidsman tijdens wedstrijden. 'Bij een sport als voetbal is alles toege­ staan wat de scheidsrechter niet ziet. Het geweten van de voetbal­ ler heeft zich verplaatst naar de scheidsrechter', meent Van Rijen.

Daardoorhebben bijvoorbeeld spor­ ters als voetballers niet de intentie

geweten­ loze zetjes bij lucht­ duels is tijdens ultimate frisbie vol­ gens Van Rijen geen sprake. Je kunt dan immers meteen de plastic schijf inleveren. Volgens Van Rijen ver­ lopen de wedstrijden bijna altijd goed. Bijna. Maar mocht het toch een keer in het honderd lopen, dan raakt frisbiend Nederland met zijn geweten in de knoop en komt het in opstand. Bijvoorbeeld in het offi­ ciële bondsorgaan Flow dat een oplage van 550 exemplaren heeft.

Een frisbie­scribent vertelt in 't blad over een wedstrijd tussen een Ca­ nadees team en een ploeg uit de Ver­ enigde Staten. Twee keer gingen de spelers bijna op de vuist en een

CedantArma Togae is de naam van de studievereniging Internationaal en Europees recht, die 10 december het licht gaat zien. Oorlog moet wijken voor vrede betekent 't let­ terlijk, voor de aankomende leden van de vereniging staat 't voor res­ pect jegens de mantel (de toga) van de rechter.

De aanzet tot Ce­ ^­^ ■*

denten en de vakgroep, maar dat is nog geen garantie voor succes, weet Miltenburg. 'Mensen zullen zich binnen de vereniging heel partici­ perend moeten opstellen. Die be­ reidwilligheid zal getest worden door een hoge drempel op te werpen.

Nieuwe leden moeten een referaat houden.'Daar blijft het niet bij. Je .

• •!

werd gegeven door prof.dr. F. Alting von Geusau.

Omdat Tilburg niet achter kon blij­ ven bij, onder andere, de Leidse fa­ culteit. Matthijs van Miltenburg (21), student Nederlands Recht en voorlopig bestuurslid, voelde zich aangesproken. 'Voor de civilisten binnen de KUB bestaat al een vere­ niging. Ik had het gevoel dat Internationaal en Europees recht werd onderbelicht.'

De interesse is er al, vanuit de stu­

moet ook je vak verstaan, wil je lid worden van de juristenvereniging.

Miltenburg: 'Buiten het organiseren van lezingen en discussiebijeen­ komsten willen we als vereniging gaan deelnemen aan internationa­ le mootcourts. Dat zijn pleitwed­ strijden waarbij de deelnemers een case krijgen voorgeschoteld. Over die case schrijf je als deelnemer een pleitnota.' Verder moet je fiscalist zijn, student of aio, en moet je min­

verantwoordelijkheden. Eigen baas zijn in een onderneming is leuk, maar mensen moeten hun hande­ len niet aan jou hoeven te verkla­ ren. Een functie op de helft van de hiërarchische ladder, dus. Wordt de propedeuse niet gehaald, dan is een avondstudie ­ naast een baan ­ waar­ schijnlijk.

Beoordeling KUB: Een 7. Het was even wennen, van middelbare school naar universiteit. Alles zelf regelen, en dat is op de KUB best ingewikkeld. Maar weet je eenmaal de weg, dan word je goed geholpen.

En met de academische uitstraling van de Tilburgse universiteit zit het ook wel goed, ondanks de twijfels

♦ Foto: Enk van der Burgt

Het meest opvallende bij de sport ultimate frisbie is dat de scheids­ rechter ontbreekt. De spelers zijn zelf verantwoordelijk voor het na­ leven van de regels. Zo moeten ze er op letten dat er niet wordt gelo­ pen met de schijf en dat er binnen tien seconden wordt geworpen. Li­ chamelijk contact met de tegen­

stander is uit den boze. Ultimate frisbie lijkt, als er dan toch een vergelijking moet worden gemaakt, misschien nog het meest op Ameri­ kaans voetbal. Het is namelijk de bedoeling om de frisbie te vangen in het eindvak van de tegenstander.

Volgens de Tilburgse frisbie­trainer Peter van Rijen wordt de sportiviteit

Vooroordelen zijn er om te wor­ Miami Vice, Beverly Hills 90210, den bevestigd. Daarin blijken Reporter, TéVéPuré, Barend en studenten een makkelijke prooi: Van Dorp, MTV (als geheel), 2 het consumentisme viert hoog­ Vandaag en Morgen Maandag ge­ tij: flitsend nieuws en vermaak. noemd. Opvallend is de totale af­ wezigheid van Toch lopen de van Kooten en meningen ver­ De Bie, van TV der uiteen dan spelshows en andere weken. 1. NOS­joumaal Zo heeft vrij­ 2. De schreeuw van De Leeuw van quizzen.

Het gemiddeld wel iedereen 3. All you need is love aantal televi­ een voorkeur 4. Studio Sport sie­uren per dag voor meerdere 5. Nova schat men op programma s, twee. Het appa­ studenten le­ pelden uitzendingen met gemak raat fungeert vaker dan niet als op, waar het in vorige weken bij achtergrondmateriaal. De video de boekentopjes nog moeizaam bleek nog niet volledig ingebur­ trekken was. Veel variatie gerd: slechts vier ondervraagden schuilt onder de eerste vijf plaat­ hadden zo'n apparaat in huis. sen. Meer dan twee keer werden [DvE]

Plakplan voor gang Tigeak, de overkoepelende organi­ satie van studieverenigingen, heeft opnieuw een plakplan voor de lan­ ge glazen gang gelanceerd.

In het nieuwe plan wordt Leon Le­ jeune bestempeld als contactper­ soon voor alle plakkers. Lejeune: 'De oude indeling bleek door veel mensen al weer vergeten, of hun plakruimte bleek te klein. Vandaar dat nu dat nieuwe plan, ter goedkeu­ ring, circuleert.' Het plan behelst een aanpassing van de oude inde­ ling. Le]eune moet de zaak in de smiezen houden, zodat wildplakke­ rij geen kans krijgt. 'Het is wel de laatste keer dat ik me ermee be­ moei. Als 't nu weer misgaat, moet iemand anders het maar doen.' Al die plakplannen, hebben die resul­ taat? Lejeune: 'Ja, wantmenmagnu nog maar tien posters per activiteit neerhangen. E n wie bijvoorbeeld iets van economie zoekt, weet waar­ ie moet kijken. Daarbij ziet de gang er nu netter uit dan een jaar of wat geleden. Dat wil het college graag, want de gang is toch de entree van de universiteit.' [DvE]

Anno

1993

Naam: Kitty Riemslag.

Leeftijd: 21 jaar.

Geboorteplaats: Breda.

Studierichting: Propedeuse So­ ciologie en reeds bezig met Beleids­ en Organisatieweten­ schappen. Derdejaars.

Aangetroffen: Bij AZ116. Wacht op college Beleidswetenschap I. Nevenactiviteiten: Is kantinebe­ heerster bij Albert Heijn in Bre­ da. Ook wordt er veel gelezen.

Woonsituatie: Woont samen in Breda.

Laatst gelezen roman: E xperi­ ment van Robin Cook. Twee weken geleden de laatste blad­ zijde gelezen.

Stamcafé: Nova Zembla in Bre­ da.

Favoriete drank: Safari met jus d'orange.

Toekomstperspectieven: Het is afwachten of dit jaar de prope­ deuse wordt binnengehaald. Zo ja, dan wordt de studie afgemaakt en gezocht naar een baan in het bedrijfsleven met promotie­ kansen, maar zonder al te veel

dant Arma Togae

OOtlOg

lllOet

WlJKetl

VOOt

Canadees stak zijn middelvinger op naar zijn eigen publiek omdat het de ploeg uit Amerika uitjouwde.

Zaken die bij vele andere geweten­ loze sporten al jaren schering en in­ slag zijn. De frisbieër heeft het ech­ ter over Kwade G eesten die zijn sport bedreigen. Voor de frisbie­ bond in Amerika was dit één van Be redenen om tijdens belangrijke wed­ strijden twee zogenaamde obser­ vers naast het veld te zetten. Geen scheidsrechters, maar ze geven bij meningsverschillen hun opinie.

De spelers zijn vrij om deze te ge­ bruiken. In Europa is het echter aog lang niet zo ver. Zelfs op het £K voor vrouwen (dat deze zomer door Nederland werd gewonnen) was de man m het zwart onvindbaar.

Het fair play is ontsprongen uit de tijdgeest van de jaren zestig. Toen werd de sport uitgevonden op cam­ pussen van Amerikaanse universi­ teiten. In tijden van love and peace dachten de bedenkers van de sport dat ploegen die elkaar sportief naar het leven staan, hun zaakjes op het veld best zelf zouden kunnen rege­ len. Hierdoor gaat volgens Van Rijen ultimate frisbie terug naar de roots van de sport, zoals die werd bedreven in het oude Griekenland.

Van Rijen: 'Da's nou net de charme van deze sport. Oude waarden als sportiviteit en respect voor de tegen­ stander komen onmiskenbaar bo­ ven drijven.' [fF]

stens de propedeuse. Staatsrecht B en twintig studiepunten binnen hebben.

Maar dan is het ook erg leuk om lid te zijn. Lid zijn van Cedant Arma Togae heeft voordelen. 'Het is heel zeker een manier om het cv uit te breiden. De pleitnota die op een mootcourt moet worden geschre­ j ven is van hetzelfde VT0US niveau als een se­ rieuze scriptie. Met een goede pleitnota krijg je vrij­ stelling voor één studiepunt.'

Zware kost, maar er is ook wel tijd voor ontspanning. Miltenburg: 'De gezelligheidsaspecten zullen in de maandelijke bijeenkomsten zeker worden belicht.' Tien december houden prof.mr. W. van Genugten en prof .dr. Alting von Geusau, ere­ voorzitters van de club in wording, tijdens de oprichtingsvergadering een lezing. [BS] van docenten aan het VWO. Zij vroegen zich af waarom Tilburg, als Groningen en Utrecht ook voorhanden zijn. ]Tekst en foto: Erik van der Burgt]

1 8 november 1 9 9 3

lUISriVEBSPM C U L T U U R

Bij Theo Hol thuis wordt in stilte geleden, zo lijkt het. Uit de boxen druppelen de pianoklanken van Satie en aan de muur blikt een bloe­ dende Jezus droef de kamer in. Bo­ vendien regent het buiten, het weer zit ook al niet mee.

Wie in het Stiltecentrum zijn instal­ latie heeft meegemaakt, verwacht niet anders. Een blije ziel verzint na­ melijk geen expositie die 'Misere­ re' heet, laat Pergolesi's Stabat Mater gewoon thuis in de platenbak en hangt zeker geen grafkruizen aan de muur.

Maar toch is Theo Hol geen gekwel­ de tobber, geen in zichzelf pratend kijk­mij­toch­eens­kunstenaar­zijn type. Hij is gewoon iemand die vraagt wat je in de koffie wilt en vertelt wat je wilt weten. Over het groepje jongens, vroeger in een hoekje van de kerk. Deelgenoten van de laatste stuiptrekkingen van het rijke Roomse leven, maar dat wisten ze toen nog niet. 'Er liep daar altijd een prachtig uitgedoste man, met een steek en een staf. Wij von­ den dat prachtig, noemden hem ook Napoleon, En ik weet nog dat als ik omhoog keek, dat dan de taferelen op het paneel over de kruisgang tot leven kwamen. Als een groot strip­ verhaal.'

hè. Het is allemaal gespeeld. Maar het feit dat je zoiets zó kunt spelen, zegt wel genoeg.'

Hij is niet de enige kunstenaar die naar Mexico trok. Malcolm Lowry, Graham Greene, D.H. Lawrence en Comeille gingen hem voor (en zelfs Trotsky, al had die dat beter niet kunnen doen), 'fa, gek hè? Ik weet niet wat dat is. Misschien de hang naar het exotische, het vreemde.'

De installatie in het Stiltecentrum weerspiegelt zijn fascinatie met dat

uiterlijke christendom, het heilige lijden. De grafmaker van het kerk­ hof aan de Bredaseweg leende hem een aantal grafkruizen. Die werden overigens niet aan arme overle­ denen ontfutseld, maar dienden administratieve doeleinden. Als een graf geruimd wordt, gaat er zo'n kruis op. Dan weet de grafmaker wie er lag. 'Ik heb die kruizen naast el­ kaar gehangen, omdat dat de kruis­ weg weergeeft. Jezus blijft toch een man van smart.'

Halverwege hangt een foto van Maria. 'In Mexico is zij veel belang­ rijker dan Jezus, daar heet ze ook rema de Mexico. Ik geloof trouwens toch dat vrouwen veel sterker zijn dan mannen. Mannen zijn altijd zo kleinzerig, zeuren om alles. Vrou­ wen lijden in stilte.'

Blijft over die grote foto. Die van dat putje en die plas water. Het is de es­ sentie van alles, zo blijkt. (Het is tevens de Eiffeltoren.) Het water is natutirlijk het leven, het vloeit maar

'Mannen zijn kleinzerig, vrouwen lijden in stilte'

voorkeur

Kerken trekken hem nog steeds, al gelooft hij niet meer. Nou ja, mis­ schien. Een beetje. Maar dan inner­ lijk, als een boeddhist. Het is de behoefte aan stilte die hem naar binnen duwt, het verlangen om even helemaal tot zichzelf te ko­ men. Want dat kan niet overal meer, je wordt altijd wel door iets of ie­ mand gestoord.

Het gevoel bij het katholicisme is hij dus kwijt, maar het gezicht drukt nog steeds een stempel op zijn le­ ven. Vijftien jaar geleden ging hij voor het eerst naar Mexico, gewoon op vakantie. Sindsdien gaat hij zo vaak mogelijk terug. 'En elke keer

♦ Onderdeel uit expositie van Theo Hol.

als ik er ben, denk ik: nu is het ge­ noeg geweest, nu heb ik alles wel gezien. En toch ga ik weer.' Terug naar de corruptie en de armoede en de vervuiling, zeker, maar ook naar de koloniale gebouwen, de tradities en de processies. Vooral de proces­ sies. In een oogwenk ligt er een fo­ tomap tafel. 'Hier, deze foto's heb ik daar gemaakt. Zie je die uitdos­ sing, de kruizen die ze dragen? Mooi, hè? En kijk naar die gezichten... wat een intensiteit.' Zucht. 'En je moet bedenken dat het gewoon toneel is.

Alles stroomt (2) Ga ervan uit dat alles in ontwikke­ ling is, droom van de Vooruitgang, verlang naar een Doel in de geschie­ denis en je zult over lijken gaan. Dat zou het motto kunnen zijn van Vasili Grossmans onlangs vertaal­ de roman Alles stroomt uit 1964.

Tijdens de tweede wereldoorlog was Vasih Grossman (1905­1964) jour­ nalist bij de Russische legerkrant Rode Ster en versloeg in die functie zowel de belegering van Stalingrad als de val van Berlijn. In dienst van het Rode leger kreeg hij de ramp­ spoed die de Nazi's over de Sovjet­ Unie hadden gebracht in alle gru­ welijkheid onder ogen. In zijn ­ nog onvertaalde ­ roman Leven en Lot (1960) toonde Grossman zich ook uiterst kritisch jegens het commu­ nisme. Het manuscript van deze roman, waarin Grossman onder meer een vergelijk trok tussen Sta­ lin en Hitler, werd onmiddellijk door de Sovjet­autoriteiten in beslag genomen. Leven en Lot kon even­ als Alles stroomt, pas in 1989 uit­ gegeven worden. Dertig jaar na da­ tum veroorzaakten deze boeken alsnog beroering vanwege hun fel­

steeds door, de kringloop en zo. Het putje is dan misschien de tijdelijke dood. Maar die E iffeltoren? 'Nou, daar ligt weer de verbinding met de kerk, met die mooie stille ruimte.

Toen ik de foto maakte, stond ik tussen die vier stalen poten. E n ik kreeg ineens een ontzettend besef van ruimte, alsof ik in een kathe­ draal was. Want je voelt ruimte pas als je de niet­ruimte kunt zien. In die foto komt dus alles bij elkaar: de dood, het leven, de stilte en de ruimte.'

En die stoelen en die leuke schemer­ lamp die verder nog in de ruimte staan dan?

'Wat? Hebben ZélCe nou nog niet weg gehaald? Dat ver­ pest natuurlijk het hele effect! Ik zei het nog: haal die dingen nou weg. Ik zal ze daar eens over aanspreken.'

De broer van Theo Hol vond het eigenlijk nogal pretentieus. Eén kunstwerk ophangen en dat gelijk een installatie noemen. 'Miserere; een lijden in stilte.' Dat kunstwerk is een foto en niet alleen de broer van Hol denkt dat dat de hele expositie is. Toch is het allemaal één geheel: de foto's (ook die van Maria), de kruizen en de muziek. Via het rijke roomse leven, de Eiffeltoren en processies in Mexico naar het Stiltecentrum op de KUB. Mark van Assen

le kritiek op politieke systemen waarin mensen niets meer zijn dan mest op de velden van de toekomst.

Alles stroomt en niets blijft is een uitspraak van de Griekse filosoof Heraclitus uit de vijfde eeuw voor Christus. Volgens Heraclitus is de werkelijkheid voortdurend in bewe­ ging zonder dat wij daar invloed op uit kunnen oefenen. Hoewel de kleur, de smaak en de natheid van water niet veranderen kun je niet twee keer in dezelfde rivier s tappen, want het is steeds weer vers water dat je tegemoet stroomt meent Heraclitus. E en van diens leerlin­ gen, Kratylos, gaat nog verder en meent dat je zelfs niet één keer in dezelfde rivier kunt stappen want op het moment dat je buik het wa­ ter raakt is het water dat je voeten omspoelde alweer een eindje verder.

Een denker als Heraclitus moest zich wel uitspreken tégen de demo­ cratie. Want in een democatie wordt de illusie in stand gehouden dat wij de loop der dingen kunnen bespoe­ digen, afremmen en sturen. Wijs­ heid, en de enige garantie voor zie­ lerust, is volgens Heraclitus dan ook de erkenning dat alles stroomt om je daar vervolgens bij neer te leggen

en je mee te laten voeren in de on­ stuitbare loop der gebeurtenissen.

De gedachte dat alles stroomt is allerminst onder het stof der eeu­ wen verdwenen. Nietzsche baseer­ de zijn idee van de eeuvnge weder­ keer op Heraclitus. Darwin beriep zich op hem in zijn evolutieleer en het Marxisme­Leninisme meende met een beroep op Heraclitus dat alles in ontwikkeling is en onstuit­

ODELIER OEKEN baar op weg naar een paradijs van arbeiders en boeren. fa, alles is in voortdurende ontwik­ keling overweegt Grossmans hoofd­ persoon Ivan G rigorjevitsj verbit­ terd, terwijl hij na dertig lange ja­ ren dwangarbeid uit een Siberisch strafkamp naar Moskou terugkeert.

Zelfs de transporttreinen waarmee de slachtoffers van Stalin naar de kampen gebracht worden zijn niet meer dezelfde. Onder deze treinen zijn nu stalen harken gemonteerd

>

om gevangenen, die proberen de vloer open te breken om zich tus­ sen de rails te laten zakken, op te vangen en in een en dezelfde bewe­ ging onder de wielen van de trein te werpen, fa, alles stroomt, alles ver­ andert, je kunt niet tweemaal in dezelfde transporttrein stappen. Als Ivan Gregorjevitsj in de Russische hoofdstad terugkeert is niets meer zoals het was. Vroeger had hij over­ al mensen gegroet, 's avonds licht­ ten de ramen van vrienden op. Nu is er alleen nog maar de herinnering aan zijn jeugd en aan zijn medege­ vangenen uit het kamp. De weini­ gen die hi j in Moskou nog bezoeken kan zijn welvarend geworden om­ dat ze zich mee lieten voeren in de stroom van ontwikkelingen: door hun collega's te verraden, door op­ portunistisch met het regime sa­ men te werken of door lafhartig over de misdaden van Lenin en Stalin te zwijgen. Zij ontvangen Ivan Gregor­ jevitsj met open armen en overda­ dig gedekte tafels maar hun gulheid dient enkel ter compensatie van dertig jaar onverschilligheid voor het lot van hun vroegere vriend. Zij bieden hem geld aan en een nieuwe garderobe, wenden belangstelling voor, maar zijn allang blij dat Ivan

In Louis, Louis Bouwmeester­ plein 1, vanaf donderdag 18 november: Rainer Werner Fassbinder­retrospectief.

Aanvang telkens 21.00 uur.

Donderdag: Lola. Vrijdag: Die SehnsuchtderVeronikaVoss.

Zaterdag: Lili Marleen.

Woensdag: Querelle (22.00 uur). Fassbinders (op 36­jari­ ge leeftijd, in 1982 overleden) films zijn veelal autobiogra­ fisch. Dus veel macht, seks, liefde, homofiliteit, angst en verlangen.

In Theks, Lannerstraat 1, zon­ dag 21 november om 15.00 uur: Shakespeares Hendrik V. Wederom een koningsdrama van de koningsdramaturg, in een speciale, vereenvoudigde versie. Toegangsprijs is zes gulden.

Zaal Zestien, Carré 16, zon­ dag 21 november om 14.00 uur: In de reeks filosofische lezingen dit keer de Arabische filsofie, die is geënt op de Griekse wijsbegeerte. De ver­ houding tussen religie en fi­ losofie staat centraal. Entree: 2,50 gulden.

Noorderligt, Veldhovenring 79, maandag 22 november om 21.00 uun Björk uit IJsland. De voormalige Sugarcubes­zan­ geres is nu solo en boekt ook in die hoedanigheid veel suc­ ces. E ntree bedraagt aan de deur 25 gulden.

zwijgt over zijn verdriet en hun fou­ te verleden.

Alles stroomthad een literair mees­ terwerk kunnen zijn als Vasili Grossman niet voortijdig was over­ leden. De roman zoals die nu voor ons lijkt niet volledig afgerond.

Halverwege het boek verdwijnt Ivan Gregorjevitsj min of meer uit beeld en bestaat de roman voornamelijk uit essayistische schetsen en por­ tretjes van gewone, voor de loop van de geschiedenis onbelangrijke, mensen die hun leven op moesten offeren aan een bloeddorstige voor­ uitgangsfilosofie. Ontroerende en soms hartverscheurende portretjes die, hoewel ze hun inbedding in de roman nog niet gevonden hebben, niemand onberoerd laten. Alles stroomt is een onthutsend en boven­ al belangrijk bock over een wrede politiestaat waarin weliswaar alles in ontwikkeling is maar voor het kleine geluk van de mens geen en­ kele belangstelling opgebracht kan worden.

Vasili Grossman Alles stroomt, f. 34.50 Uitgeverii de Geus

18 november 1993

Lichtshow In de laatste bouwfase van de KUB­ bibliotheek werden ook enkele lichtmasten rond het high­tech fe­ nomeengeplaatst. Sindsdien wordt de omgeving beurtelings in een groen, geel, rood of wit­blauw schijnsel gezet. De associatie met een geluidloze discotheek is dan ook snel gemaakt. De universitaire nachtvlinders blijken de lichtef­ fecten echter op diverse wijzen te interpreteren. Een greep uit de reac­ ties: 'Pure Kerstverhchting, ik kom al in de stemming', luidde de meest idyl­ lische opmerking. Deze stond in schril contrast met de observatie van de student die de rood oplich­ tende verdiepingen van gebouw B vergeleek met 'een hoerenkast'.

'Heeft het weUicht iets te maken met de aanvliegroute naar Gilze Rijen?', opperde een meedenkende filosofiestudent.

Welke verlichte geest gaat achter deze lichtshow schuil? Het ant­ woord op die brandende vraag geeft het hoofd van de afdeling Bouwza­ ken, R. Hijmans: 'De Uchtmasten zijn onderdeel van de totale KUB­ behchting. De architect van de bi­ bliotheek, Martin Jansen, wilde geen statische verUchting zoals bij de Sint Jan het geval is. In samen­ werking met de Amsterdamse lichtdeskundige Henk van der Geest heeft hij deze dynamische beüchtüig bedacht.'

De eerste tijd leed de üchtshow aan kinderziektes, doordat het compu­ terprogramma te langzaam bleek.

Via het Rekencentrum werd vervol­ gens een geschikt programma gevonden. De variaties op het hui­ dige ücht­thema zijn opmerkelijk

lUNlVERStH

De regio moet meer bij de KUB worden betrokken. Dat was de ach­ terliggende gedachte van het Col­ lege van Bestuur toen het in novem­ ber vorig jaar de regionaüsering tot een beleidsprioriteit van de KUB maakte. Want de diverse partijen (provincie, gemeente, bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en de KUB) hebben elkaar nodig, con­ cludeerde men.

Op 25 maart j.l. werd de nota, geti­ teld 'Stand van zaken beleidspri­ oriteit regionalisering', door de universiteitsraad vastgesteld. En onlangs werd de voortgang van de aanpak gerapporteerd.

Het regionaliseringsbeleid blijkt inmiddels over vier Ujntjes te zijn uitgesmeerd, waaronder de Netwer­ kanalyse en de Deskieseaich inza­ ke het ontwikkelingssc enario pro­ vincie Noord­Brabant.

Het eerste punt van aandacht ­ de netwerkanalyse ­ is ter hand geno­ men door de hoogleraar bestuurs­ kunde, prof. P. Frissen. Hij onder­ zocht de netwerkvorming aan de KUB. De voorgelegde vraag aan de wetenschappers was: welke sleutel­ figuren binnen het wetenschappe­ lijk bedrijf van de KUB hebben welke externe (regionale) contac­ ten? Het voorlopige rapport is bin­ nen. Daarin wordt een globaal beeld gegeven van het strategische belang van netwerkvorming voor de KUB

en de soort contacten die de ver­ schillende faculteiten er op na hou­ den. Een oppervlakkige opsomming van relaties met 'buiten' was het.

Geen enkele concrete indicatie of aanbeveling. Frissen werd met huis­ werk teruggestuurd.

Regionalisering

Het Instituut voor sociaal weten­ schappelijk onderzoek Tilburg (IVA) heeft zich verder gebogen over het onderzoek dat de laatste tien jaar door de provincie Noord­Brabant is uitgezet. De provincie heeft volgens de rapportage ruim honderd onder­ zoeksopdrachten bij de KUB neer­ gelegd. De behoefte blijkt groot.

Meer extern onderzoek wordt ver­ langd. De provincie denkt daarbij aan onderzoek op de gebieden mo­ biliteit, de positie van de grote ste­ den, bedrijventerreinen en kantoor­

locaties, ruimtelijke ordening en milieu, gezondheidszorg en jeugd­ hulpverlening. Maar de bereidheid van KUB­wetenschappers om dit onderzoek op te pakken is gering, weet de Wetenschapswinkel uit er­ varing.

Eind juni brainstormde de denk­ tank 'regionalisering', een strategi­ sche begeleidingscommissie, over het ontwikkelingsscenario van de provincie Noord­Brabant en de rap­ porten van de sector Regionale eco­ nomie binnen het Economisch In­ stituut Tüburg. Met het Provinciaal bestuur en het managementteam van de provincie Noord­Brabant babbelde het College van Bestuur eind oktober over dezelfde proble­ matiek. Eind 1994 of begin 1995 zal bovendien op de KUB een groot Brabant seminar worden gehouden.

Ook het Tilburgs Instituut voor de Psychologie is onderdeel van het regionaliseringsbeleid van de KUB. Het College van Bestuur heeft in­ middels 60.000 gulden gereserveerd voor het initiatief tot oprichting van dit maatschappeüjk instituut.

Verdere aspecten van regionalise­ ring: de Seniorenacademie, de sa­ menwerking met Leuven en ande­ re Vlaamse universiteiten, de aan­ sluiting met de regionale ontwik­ keling en de bevordering van de in­ stroom van studenten uit de regio.

[PCI

DE G8CtJF€RD£ WERELD

Allard, T/a, het is er toc h van gekomen.

Lonneke heb ik na veel vijven en zessen de deur moeten wijzen.

Daar pikte ze nog een laatste traan­ tje weg ­ heel aandoenlijk ­ maar ik was onverbiddehjk, hard en wel­ licht ook wel rec htvaardig. Haar hoop op betere tijden botste met mijn realiteitszin c .q. toekomstvi­ sie, ik zag wel dat het niks kon worden en dan kun jehet beste een Grote Sc hoonmaak houden en de vrouw eruit kegelen.

Dat is dus gebeurd en we kunnen weer aan de slagmet de studie want daar dreigt ook van alles mee mis te gaan. Misschien hebben die twee wel iets met elkaar te maken, sc hiet me nu spontaan te binnen. Mis­ schien moet ik tijdens mijn studie maar van de vrouwafbli]venl Dat leidt maar af van de Ware Zaken des Levens, zoals de ec onomiestu­ die, en als het met de studie mis gaat leidt de relatie daar ook weer onder en zo sta je uiteindelijk met lege handen. Dat kan toc h niet de bedoeling zijn (van een ec ono­ miestudie)i Degrote der aarde gaan toch ook altijd alleen door het le­ ven! Hoe is het trouwens met je vrouwe Een tweede gedachte flitst door m'n brein. Sommige voetballers sc hij­ nen seks voor de wedstrijd stimu­ lerend te vinden. Gaat dit ook op voor studenten die in een tenta­ menperiode zitten! Kun je me hier over adviseren! Moet ik toc h aan de vrouw!

Niels

Brieven aan

mijn broer Niels, groot: zo liggen de tempowis­ selingen van de schijnsels in de winter lager dan in de zomer. Er kunnen kerst­ en feestprogramma's 'gedraaid' worden en er zit een eeu­ wigdurende kalender ingebouwd.

De voorheen falende handmatige bediening behoort daarmee tot het pre­geautomatiseerde verleden.

Hijmans zelf is enthousiast: 'De lichten gaan een half uur na zons­ ondergang aan en doven stipt om elf uur 's avonds. Van de bewaking en enkele telefonistes heb L k positie­ ve reacties gekregen. Zij beleven door de wisselende kleuren hun omgeving steeds verschillend. En daar was het om te doen.'

Minder vrohik gestemd is Wamer Boer, werkzaam bij de griffie. Na thuiskomst ziet hij vanuit zijn flat­ woning het niet als fraai bekend­ staande gebouw B voortdurend op­ hchten. Quasi­gepikeerd: 'Daar heb ik na mijn werk helemaal geen be­ hoefte aan. Die lampen zijn best fraai, maar eigenhj kisdiehelehcht­ show zonde van de energie.'

Miheu­bewuste critici kunnen zich troosten met de gedachte dat de gebruikte lampen uit de Verenigde Staten geïmporteerde, dubbelge­ schakelde 110 Volt­lampen zijn, zuimg en met een lange levensduur.

[REj

U n i Vfex­sTWee

In vorige jaargangen van dit blad werd er uitgebreid melding van gemaakt, en ook vorige week speelde 't weer een hoofdrol op deze pagina: KUBspiirtycircuit.

De feestjes duiken op in vele gedaanten: openbare recepties, besloten recepties, afstudeerbor­ rels, promotiehapjes, vergade­ ringen, inaugurale feestjes, af­ scheidsdrankjes, instituutwij­ dingen, congressen­ en sympo­ sia­afsluitingen. De metamorfo­ se die een fles KUB­wijn kan ondergaan is schier onuitputte­ hjk.

Piet van Best (hoofd feesten KUB) is de eerste om dat toe te geven: 'Hier kan alles. Als ie­ mand een broodje walvis wil, zorgen wij dat dat er komt.' Van Best en zijn restauratieve voor­ zieningen verzorgen zo'n twee recepties per dag, tien tot twaalf per week, vijfhonderd per jaar.

De grootte varieert. Tien men­ sen is zo'n beetje het minimum, terwijl het standaardmaximum op '300 tot 500' ligt. Het groot­ ste feest dat Van Best c um suis met hun mgrediënten opluister­ den, was De Nac ht van de Columnist, vong jaar november.

Daar was niet alleen de grootste hoeveelheid mensen aanwezig ­ zo'n 1700 ­ ook het assortiment

500 recepties was uitgebreider dan ooit tevoren.

Maar Van Best maakt 't allemaal niet uit: 'Voor een klein budget doen we net zo goed ons best als voor een groot budget. Het is ook net zo leuk, de verzorging is altijd hetzelfde, en daar draait 't bi) ons om.' Wel geeft Van Best toe een koud buffet leu­ ker te vinden dan een koffietafel: 'Daar kun je toch iets creatiever mee omgaan. Maarnogmaals: we schen­ ken iedereen dezelfde aandacht, onze dames zijn bij ieder glaasje even vriendelijk.'

Van Best, die tot tweeëneenhalf jaar geleden hoofdpartiien van de Beek­ se Bergen was, heeft een 22 pagma's dikke folder uitgebracht met daar­ in de mogehj kheden en tarieven van zijn dienst. De kleinste receptie, zo weet hij, kost de feestvierder zo'n zeven tientjes: drankjes van gemid­ deld 1, 75 gulden, een portie zoutjes van 17,50 gulden en klaar ben je.

Uitbouw is mogelijk tot in het on­ eindige: voor tongfüets, gevuld met rode zalm in witte wijnsaus vraagt Van Best 12,50 gulden, een ossehaas doet dezelfde prijs. Vegetarisch zijn er 10 mogelijkheden, waaronder taarten, mousses en rollades. De koude buffetten zijn zó uitgebreid.

dat opsommen hier niet moge­ lijk is. Hoogtepunten; gerookte palingen, rosbiefschotels, krab­ schotels met rivierkreeftjes, ge­ pocheerde zalmforellen, kaas­ plateaus, gerookte forellen, zalmschotels en gegrilde hamp­ lateaus. De prijzen lopen van 25 tot 40 gulden per persoon. Daar­ naast is een keuze in de bedie­ ning mogelijk: de hap kan staand, zittend, lopend of be­ diend worden genoten.

Ondanks alle variatie in zijn boekdikke folder, merkte Van Best dat mensen toch vaak het­ zelfde aten. 'Er is een vaste groep receptiebezoekers, en die kregen elke keer hetzelfde voorgescho­ teld.' Piet van Best zou Piet van Best niet zijn als hij met direct had ingegrepen: sinds kort staan ook internationale buffetten op zijn menu. 'Dan kunnen ze ook eens wat anders eten.' In de aan­ bieding zijn momenteel: een tro­ pisch, 'n Mexicaans, 'n Indisch en 'n Scandinavisch buffet, van­ af 25 gulden per hoofd. En als klap op de vuurpi j 1 biedt de KUB­ gastronoom de mogelijkheid tot de huur van een Italiaanse ijskar en een heuse barbecue. [DvEj ♦ Archieffoto: Rien Siers

Het was volgens mij ergens vroeg in de jaren zeventig dat een veel te aimabale Limburger in Amster­ dam begon te roepen dat Ajax ten onderging aan drank en vrouwen.

Knobel heette deze ziel die de hoofdstedelijke raspaarden maar moeilijk in bedwang kon houden en er dan ook alras zijn c ongé kreeg.

Of nam, daar wil ik even vanaf zijn.

Ongeveer vanaf toen is men gaan zeuren of er de nacht voor de wed­ strijd al dan niet gevreeën kon worden. Tot op de dag van vandaag zeuren joumahsten daarover tegen onschuldige blonde gades van moderne sporthelden. Die dames zijn inmiddels ook zodanig door de PR­molens gehaald dat ze met die vraag als geen ander raad weten en de sportverslaggever ohjk kijkend en kies formulerend van repliek dienen. De kern van de gelikte blonde betoogjes is steevast dat hét kan. En dat wisten wij geheel proefondervindelijk al lang. Een stevig tentamen wilden wi] nogwel eens als topprestatie bes c houwen, en natuurlijk keken we onder wel­ ke c ondities we tot de beste resul­ taten kwamen. Ik weet nog precies wanneer die het beste waren, fe moest met twee vrouwen tegehjk naar bed, waarvan de een ook de sponde deelde met een dienstdoen­ de hoogleraar. Haar vriendin wil­ de ze in de marge van het minne­ spel nog wel eens een vraagje toefluisteren, waar ik in het geheel niet bekneld ook naar luisterde.

Resultaat verzekerd.

Allaid