UNIVERS Tilburgs Universiteitsblad 8 september 1989 jaargang 27 numnner 3
De troeven van de Europese universiteiten Een traditie van autonomie en l<waliteit, een verscheidenheid in talen en kuituren en een groot aanpassingsvermogen zijn de sterke troeven van de universiteiten die straks de uitdaging van het Europa van de toekomst aangaan. 'Europa kan alleen maar hopen dat een voldoende groot aantal universiteiten die uitdaging zal beant woorden. Europa zelf zal er ook baat bij vinden.' Met deze woorden besloot de rec tor van de Leuvense Universiteit een optimistische rede waarmee in T ilburg het aca demisch jaar 19891990 werd geopend. Europa zonder grenzen te beginnen bij Pop pel.
Rector Dillemans (r) krijgt van collega De Moor een exemplaar van het kwartaalblad Kubus. De openingsrede werd gehouden door Roger Dillemans, rector mag nificus van de Katholieke Universiteit Leuven, die in zijn inleiding de ver bondenheid beklemtoonde tussen de twee Brabantse universiteiten en verder zijn rotsvast geloof in de noodzaak van een onafhankelijke universiteit met humanistische uit straling benadrukte. De belagers van die onafhankelijk heid, de overheid, het bedrijfsleven en in mindere mate Rome, kregen van hem een veeg uit de pan. Onze te grote financiële afhankelijkheid van de overheid is niet goed, aldus Dillemans die zich vooral zorgen maakt over de manier waarop de overheid het geld verdeelt en daarbij criteria en evenwichten hanteert die niets te maken hebben met kwaliteit. 'Niets is zo funest voor Europa dan die eeuwige evenwichten. Leve de oneven wichten.' Binnen het groter geheel van Euro pa moet drt euvel verdwijnen, maar 'zelfs het prachtige Erasmusproject, dat door zijn gerichtheid op en appèl aan de jongeren, veel meer tot 'Euro pa' zal hebben bijgedragen dan me nige p)olitieke of economische actie van grotere omvang, riskeert een ni vellering van onderen teweeg te brengen, doordat het in de eerste plaats de bureaucratische rationali teit van de Gemeenschap volgt'; slechts één type student komt er voor in aanmerking en een artificië le nationale verdeling is doorslag gevend.
Rector D illemans ziet evenwel een grote toekomst weggelegd voor de Europese universiteiten en zijn be zorgheid slaat om in optimisme. 'Er komt een dag dat ook de multi nationals geld gaan geven voor fun damenteel onderzoek in plaats van enkel projectresearch te steunen'. Het bedrijfsleven ziet steeds duide lijker het nut in van fundamenteel onderzoek. De combinatie research onderwijs is een goede combinatie en grote multinationals zijn zo ver standig dit aan de overheid over te laten. IBM zal geen universiteit ko pen, aldus de Leuvense rector. De keric is de minst dreigende instan tie. Wat Rome zegt over de 'katho lieke universiteit' gaat in Leuven en Tilburg steeds minder irriteren, 'doordat men steeds duidelijker er kent dat de benaming uit twee woor den bestaat, te beginnen met een zelfstandig naamwoord: universi teit, , wat in elk geval betekent: vrij heid van onderzoek.'
TROEVEN Er moet binnen de Europese een wording op universitair vlak nog heel wat gebeuren, denk maar aan de equivalentie van diploma's. Op pwst graduate gebied is Europa het zwak ke broertje van de Verenigde Staten. Mobiliteitsbevordering alleen is dus onvoldoende. Wij Europeanen heb ben heel wat troeven in de hand: on ze traditie, onze kennis van vreemde talen en onze kulturele diversiteit. In het grote Europa van 1992 moeten
we onze handicaps, onze brainloss opvangen door een goede combina tie van research en hoger onderwijs, aldus D illemans. Vanwaar dat optimistisme, vroegen
Hanneke van den Ring
Erwtensoep met worst De opening van het academisch jaar in den lande. Het zilveren ju bileum van een bezorgd wetenschapper. Col lega's over prof. Schoordijk. we aan de Leuvense rector: 'D at heeft te maken met goed rondkijken in Europa en daarbuiten en met wat ik van de best geïnformeerde colle ga's hoor over onze sterkten en on ze zwakten. Het is vooral gestoeld op de gedachte ik noem dat geen optimisme dat zaken die nu duide lijk verkeerd lofjen straks in die gro te Europese ruimte zullen verdwij nen. Zowel in Nederiand als in Bel gië leven de universiteiten voor meer dan drie kwart van hun budget rechtstreeks van de overheid of on rechtstreeks via projecten door de overheid gefinancierd. Het is een storende realiteit dat wij nu afhanke lijk zijn van beslissingen volgens cri teria waarbij kwaliteit maar één ele ment is naast ideologisch elemen ten, regionale evenwichten die moe ten worden nagestreefd, politieke evenwichten die moeten worden gerespecteerd. Zelfs als er geld komt van de Europese Gemeenschap voor Esprit enz. zijn ook daar voor af contingenteringen afgesproken waarbij e v e n w i c h t e n (sic)
7
Kopgroep De eerste lichting personeelweten schappers studeerde onlangs af (foto).
8/9
Wetenschaps beleid
10
Existentialisme
catastrofale evenwichten noem ik die maken dat Europa geld geeft aan centra die het niet waard zijn en bepaalde kansmakende centra niet steunen. In de Verenigde Staten is dat euvel minder sterk aanwezig. Daar heb je nationale commissies die oordelen. Wie moet bij ons het re searchwerk over bijvoorbeeld kera mische materialen beoordelen. Je kunt in ons land geen commissie van tien mensen samenstellen zonder dat daar mensen bij zitten die betrok ken zijn bij dat project. In onze klei ne landen hebben we voor sommige disciplines onvoldoende onaf hanke lijkeexperten.' 'Als onze nationale staten een stuk je van hun soevereiniteit op dat ge bied verliezen, zoals dat ook op eco nomisch vlak is gebeurd, dan is dat een goede zaak. Nu is het stramien van eeriijke concurrentie op basis van kwaliteit, de researchmarkt zo u wil, de vrije markt van wetenschap verstoord.' vervolg op pagina 3
Plan voor managementopleiding Het College van Bestuur van de KUB wilsamen met de Technische Universiteit Eindhoven een postdoctorale managementopleiding opzetten. In januari 1990 moet de opleiding van start gaan. Een concreet plan ligt ter goedkeu ring bij de universiteitsraad. Aan de sociale en economische faculteiten is het verzoek gedaan om nog voor de vergadering van de universiteits raad op 28 september bevoegdhe den aan het Tl AS te vertenen. D e tweejarige cursus, de zogenoemde executieve Master of Business Ad ministration (MBA), moet mensen uit het bedrijfsleven opleiden voor management functies op middel baar en hoger niveau. Men denkt aan medewerkers van research en developmentafdelingen van grote ondernemingen. Het secretariaat is vooralsnog ge vestigd aan de Eindhovense univer siteit. Te zijner tijd zal de opleiding ondergebracht worden bij een op te richten interuniversitair instituut, dat vanuit de KUB ondersteund moet worden door het Tl A S . De opleiding bestaat uit dertig blok
ken van 2 Vi dag, verspreid over an derhalf jaar. Voor het afstuderen staat een halfjaar. Een cursist moet rekenen op een totale studiebe lasting van 1.700 uur. Het inschrijf geld van de complete cursus be draagt 60.000 gulden, exclusief de 15.(XX) gulden verblijfskosten voor het congrescentrum, waar de oplei ding wordt gegeven. Het college venwacht dat de Katho lieke Universiteit Leuven ook zal par ticiperen in de MBAopleiding. Daarnaast denkt het college univer siteiten in Engeland, D enemarken, Frankrijk, Italië en Duitsland ervoor te interesseren. De rector van de Leuvense universi teit, prof. dr. R. D illemans, zei des gevraagd over de 'driehoeksverhou ding' TilburgEindhovenLeuven dat men er in Leuven 'enthousiast' over is, maar de vraag tot samenwerking van Tilburg en Eindhoven kwam in
Leuven op een ongunstig moment omdat Leuven in beslag werd geno men door initiatieven om te komen tot een internationale business school. 'Dat heeft in de jongste twee jaren alle aandacht van onze top mensen gevergd', aldus Dillemans. Bovendien doceerde een van de beste mensen de afgelopen twee jaar in Harvard en raakte Leuven Barten kwijt aan de KUB. 'Maar als rector zal ik mij er voor inzetten dat deze interessante formule niet teloor ^^'■'
(GR/EV)
Unlvers in de war De nummering van Univers is de laatste tijd in het ongerede geraakt. Nummer één van dit semester (25 augustus) w a s abusievelijl< genummerd met 35; bij nummer t w e e stond een verkeerd jaargang ver meld. Voor de goede orde: U heeft nu Univers nummer drie, jaargang 27 in handen. Onze excuses voor het onge mak.