Tilburgs Universiteitsblad - 23 september 1988 - jaargang 26 nummer 5 Prinsjesdag brengt 'tijdelijke l<orting' en nieuwe
m
'kasbeperfdng'
Universiteiten gestraft voor toevloed studenten Ook in 1987 draaien de universiteiten en het HBO op voor de extra uitgaven, veroorzaakt door het rechterlijk vonnis over de Harmonisatiewet. Zij merken daar echter niets van. De 31 miljoen hogere uitgaven worden in mindering gebracht op de aan de instellingen toegezegde extra gelden in verband met de gespreide inning van collegegelden. Maar daarvoor is veel minder geld nodig dan aanvankelijk was voorzien. Hiernaast raken de universiteiten nog eens 27 miljoen in 1989 l<wijt als gevolg van de wijzigingen die de Tweede Kamer in juni al in de Harmonisatiewet had aangebracht. Deze reeds verwachte korting wordt in mindering gebracht op het budget voor personeelsuit-
gaven op de universiteiten, maar de colleges van bestuur zijn vrij om het geld in plaats daarvan te besparen op het materieel-budget. Behalve deze 'beleidsarme' kortingen (en afgezien van de omvangrijke ingrepen in de
studiefinanciering, zie daarvoor pag. 3) worden geen nieuwe grote bezuinigingen op de rijksbijdrage voor de universiteiten aangekondigd in de op Prinsjesdag aan het parlement aangeboden onderwijsbegroting voor 1988. Wel is er een nieuwe 'kasbeperking': geld voor 1989 wordt pas in 1990 uitbetaald, en belast daarom volgend jaar niet de schatkist. De universiteiten krijgen er echter ook geen geld bij. Twee ontwikkelingen geven daar eigenlijk reden toe: de gestegen instroom van studenten (in 1987/88 + 11 % ) , en het toegenomen aantal promoties. Het rekenvervolg op pag. 3
8/9 Internationalisering Uitwisseling van studenten is een prestigieuze onderneming. Het Erasnnusproject is zonder middelen en infrastructuur een wassen neus. De eerste aflevering over het profiel van de KUB in de jaren'90. 2
Personeelsbeleid leidt tot ongerustheid. Een Te Berde van Lou Keune.
3
Den Haag Express Deetman heeft zijn handen vol aan het omlaagschroeven van de stuf i-kosten.
7
De waarheid in drievoud. Een nieuwe cyclus van Studium Generale.
'lic heb de miljoenennota met plezier gelezen' Het aangekondigde vuurwerk bleef uit tijdens de jaarlijkse discussie prompt na het uitspreken van de troonrede door koningin Beatrix. De gespreksdeelnemers aan het symposium in de aula van de KUB leken er afgelopen dinsdagmiddag niet op uit elkaar echt dwars te zitten en kennelijk mag de miljoenennota zich in een brede instemming onder economen verheugen.
I
De meest verrassende uitspraken kwamen nog uit de mond van de Tilburgse hoogleraar Kolnaar, die tot zijn eigen verbazing alleen maar lof kon hebben voor het werkstuk van de regering Lubbers. Prof. dr. A. Kolnaar: 'Ik ben enthousiast, ik heb de miljoenennota met plezier gelezen. Er lijkt een einde te komen aan de jarenlange dictatuur van het financieringstekort. De aanpak van dit kabinet begint zijn vruchten af te werpen, er is sprake van een kentering. De jarenlange loonmatiging heeft dan toch tot een groei van de werkgelegenheid geleid. Ik denk dat dat wel een felicitatie waard Is!' De andere twee sprekers, NMB-topman drs. A. A. Soetekouw en de Amsterdamse hoogleraar Driebuis, baarden minder opzien met hun commentaar op de troonrede. Driehuls toonde zich niet ontevreden, maar zou andere accenten hebben gelegd ter versteviging van de economische structuur; Soetekouw hekelde de 'bewustzijnsvernauwende'
aandacht van het kabinet voor de geldproblemen en het algemene gebrek aan visie. Soetekouw: 'Wat ontbreekt is de ambitie om een creatief plan voor de toekomst te ontwikkelen. Wat zou deze regering nog te doen hebben als alle financiĂŤle problemen waren opgelost?' Het debat tussen de drie deskundigen, onder voorzitterschap van prof. dr. Th. van de Klundert, wilde maar geen vlam vatten en ontaardde hier en daar in een mini-college over werkloosheid of minimumloon. Bij eerdere symposia van OIof-dispuut Kongsi ging het er vaak heter aan toe. Een van de vaste gangmakers was altijd professor Schouten, die nu als emeritus voor het eerst als toeschouwer in de zaal zat. Wat vond hij van deze uitgave van het symposium? Schouten: 'Wel leuk. Driebuis was wat matjes en Soetekouw verkondigde de vertrouwde borrelpraat. Maar Kolnaar deed het prima. Ik kan het helemaal eens zijn met zijn vi-
sie. De miljoenennota geeft alle aanleiding tot tevredenheid'. U prijst opeens een regering die jarenlang geen goed /(on doen? Vorig jaar overheersten nog de teleurstelling en de somberheid. Schouten: 'Dit jaar gaat het onder andere goed omdat er nu eindelijk werk wordt gemaakt van een al jaren door mij bepleite belastingverlaging'. (TG)
11 Sowjetkunst op de KUB.
'In 't Veld: 'Meer geld nodig voor hoger onderwijs' De bezuinigingen op de universiteiten in de jaren W hebben geleid tot 'een afkalving van de middelen, die door alle bodems van een aanvaardbaar kostenniveau is heen gezakt'. Aldus dr. R.J. in 't Veld, maandag bij de opening van het studiejaar van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. In 't Veld was als directeur-generaal voor het hoger onderwijs van 1982 toten met 1987 nauw betrokken bij de in die jaren getroffen bezuinigingen. 'Grote faculteiten in dit land zijn per student goedkoper dan d&basisschool per leerling', vervolgt hij. De bereidheid meer geld uit te geven voor het hoger onderwijs is volgens hem echter ver te zoeken bij het parlement en 'de rest van het kabinet' (uitgezonderd minister Deetman). Het parlement mag dus niet jammeren over de overgave aan het 'gouden kalf', wanneer het wetenschapfielijk personeel een beter betaalde baan in het bedrijfsleven zoekt. 'Men dwingt hen voor een personal computer, congresbezoek of een dienstreis te putten uit de winst uit het contract-onderzoek, omdat de rijksbijdrage daarvoor geen middelen meer bevat'. Maar ook de universiteiten valt het nodige te venwijten. In 't Veld kwalificeert de redes bij de opening van het Academisch Jaar, enkele weken terug, als 'lawinetjes van zelftaeklag en kritiek op de ander.' Volgens de vroegere hoge ambtenaar, thans hoogleraar in Rotterdam, wordt de onafhankelijkheid van de universiteiten bedreigd. Internationaal is ons hoger onderwijs niet duur. Omdat Nederland het in de21e eeuw
juist van zijn kennis moet hebben ('we hebben immers niet veel anders'), is nu meer geld nodig. Daamaast moet de overheid voor alle Nederlanders duidelijk vastleggen wat het, in de Grondwet opgenomen, sociaal grondrecht op onderwijs in de praktijk betekent. Invoering van een vouchersysteem, en beperking van het recht op gratis onderwijs tot een voor iedereen in beginsel gelijke hoeveelheid, moeten de betaalbaarheid van een nog altijd groeiende onderwijsdeelname, waarborgen. Aan mogelijke negatieve aspecten van een vouchersysteem, zoals de administratieve afhandeling ervan, tilt Deetmans vroegere rechterhand niet zo zwaar. Vanaf de zijlijn roept hij de bewindsman toe de plannen, zoals die in het HOOP (vaak het laatste grote werkstuk van In 't Veld zelf genoemd) zijn opgenomen, met kracht te vervolgen. Hij mag zich daarbij niet laten afleiden door 'gekissebis varfgroepen, die de beheersbaarheid kennelijk niet zo ter harte gaat.'
Tevreden gezichten in het forum over de miljoenennota
(BB)