Tilburgs Hogeschoolblad 20 september 1985 jaargang 23 nummer 4
Honderd miljoen minder studiefinanciering voor lage inicomens Het nieuwe studiefinancieringsstelsel blijkt een bezuinigingsmid del. Als de Kamer ermee akkoord gaat, is volgend jaar 25, het jaar daarop 77 en vanaf 1988 100 miljoen gulden minder nodig voor beurzen en leningen aan scholieren en studerenden. Dit valt op te maken uit de onderwijsbegroting 1986, die op Prins jesdag v/erd onthuld. De afgelopen jaren, betoogt Deetman in dit stul<, zijn de uitgaven voor studiefi nanciering steeds gestegen. Het ministe rie bezuinigde, maar de lonen daalden en de werkloosheid steeg, waardoor steeds meer mensen bij het rijk aanklopten voor studiesteun. Dit moet afgelopen zijn, vindt de regering. 'In verband met de budgettaire proble matiek stelt het kabinet zich op het standpunt dat verdere groei van de stu diefinancieringsuitgaven als gevolg van de reguliere inkomensontwikkeling dient te worden tegengegaan'. Het nieuwe stelsel biedt daartoe de mo gelijkheid, omdat het slechts gedeeltelijk afhankelijk is van het ouderlijk inkomen. De 'weglek', de compensatie voor loons ■ na (uringen, kan daardoor geringer zijn, heeft het ministerie van onderwijs bere kend, hetgeen het rijk tientallen miljoe nen guldens scheelt. Bovendien ver wacht de regering dat de aantrekkende economie het aantal uitkeringstrekkers/ studiesteunvragers zal drukken. Volgend jaar moeten onderwijs en we tenschappen 162 miljoen gulden bezuini gen op een totaal van 26,5 miljard. Het grootste gedeelte van die bezuinigingen, 98,5 miljoen, komt voor rekening van het hoger onderwijs. De universiteiten en hogescholen krijgen 35 miljoen gulden voortaan een jaar later op hun bankrekeningen. De academi sche ziekenhuizen wordt een hoge 'kas beperking' opgelegd. Zij krijgen dat be
Symposium
Minister Deetman drag echter terug via hun patiënten, al dus de toelichtende tekst. De tarieven worden vanaf 1986 'op een andere grondslag' berekend. De boüwbudgetten voor het weten schappelijk onderwijs worden de komen de jaren opnieuw beperkt: met 23 mil joen gulden in 1986 (waarvan vijf miljoen al waren aangekondigd in de Voorjaars nota), met 43,6 miljoen het jaar daarop en met 20,7 miljoen in 1988. Pas In 1989
is een lichte stijging te verwachten: 13,8 miljoen. Een half miljoen aan besparingen komt voor rekening van de studenten aan de nietuniversitaire theologische opleidin gen, die voortaan het volledige W . O . collegegeld betalen. De studentenvoorzieningen aan universi teiten en hogescholen worden gekort met vijf miljoen, zoals al eerder aange kondigd, maar nog niet door de Kamer goedgekeurd. Indien dat gebeurt, komt de opbrengst ten goede aan de studen ten in het hoger beroepsonderwijs. De regering wil 4,7 miljoen uittrekken om de kennisoverdracht te stimuleren. Deze nieuwe wettelijke taak moet het hoger onderwijs in principe uit eigen middelen ' betalen, schrijft de minister, omdat ken nisoverdracht een 'afgeleide' is van on derwijs en onderzoek. Maar de overheid zorgt voor stokken achter de deur in de vorm van startsubsidies voor de 'trans ferpunten' (die na 1988 op eigen kracht verder moeten) en de genoemde stimule ringspot, die geleidelijk wordt verhoogd tot 5,6 miljoen in 1988 en dan een 'struc tureel karakter' moet krijgen. Nalatigheid in de kennisoverdracht en kennisexport wordt meegewogen bij de kwaliteitsbe oordeling van de programma's, en kan derhalve een rol spelen in het stopzetten van subsidies. Het ministerie zal het hoger onderwijs de komende tijd inhoudelijk blijven begelei den. E en greep uit de te verwachten mis sives: een discussienota over kennis overdracht en export, richtlijnen voor het verwerven van aanjaagpremies voor tweedefaseberoepsopleidingen, een nieuwe notitie over de voorwaardelijke f i nanciering en de definitieve evaluatie van de taakverdelingsoperatie, waarover Deetman zich in de begroting weinig lo vend uitlaat.
Letteren Vijf jaar geleden gaf minister Pais het groe ne licht voor de stu dierichting Taal en Li teratuurwetenschap. Afgelopen week kwam hij in Tilburg de eerste afgestudeerden begroeten. Samen op de foto. Lodewijks Dr. H. Lodewijks ver huist na elf jaar vak groep Onderwijspsy chologie aan de KHT naar de Stichting voor Onderzoek van het Onderwijs in Den Haag. 'Er zijn aanwijzingen, dat de Colleges van Bestuur de mogelijkheid om via het soci ale beleidskader tot werkelijke sanering te komen, onvoldoende gebruiken. E r zijn geen sporen agnwezig, dat thans de universiteiten en hogescholen gezamen lijke taakverdeling en concentratie tot onderwerp van zelfregulering en/of sa menwerking hebben gemaakt'. De Onderwijsbegroting 1986 vertoont weinig sporen dat het ministerie afstan delijke besturing al tot onderdeel van zijn beleid heeft gemaakt. U P / ü n Tabak
Troonrede
Kolnaar: 'Bezuinigingen bieden op de lange termijn geen perspectief' Op Prinsjesdag, 17 september, organiseerde het studenten dispuut Kongsi een symposium over de troonrede en miljoe nennota. Dit symposium kende evenals vorig jaar een grote toeloop. Voor een volle CZ 101 gingen de hoogleraren Kap teyn. Kolnaar en Glombowski nader in op de troonrede en mil joenennota. Prof Verheyen, hoogleraar Bedrijfseconometrie, trad hierbij op als discussieleider. Uit de troonrede kwamen de werkgele genheidsproblematiek en het financie ringstekort naar voren. De drie hooglera ren gingen hier dan ook uitvoerig op in". Prof. Kapteyn, hoogleraar Algemene econometrie, onderscheidde naast deze twee zaken nog de echte marges van het beleid. Hiermee bedoelde hij op het func tioneren van de arbeidsmarkt, de beper kingen die de arbeidsduurverkorting oplegt en de deregulering en herwe
985
gingsoperaties. Over de herwegingsope raties merkte hij op: 'E r komt bitter wei nig van terecht. De ambtenaren en trendvolgers krijgen door de ombuigin gen allemaal wat minder maar er veran dert in wezen niets'. De werkgelegen heid en de groei van het nationaal inko men zag hij als endogene variabelen waar wij wel invloed op kunnen hebben. Met betrekking tot het financieringste kort deelde hij de tevredenheid van de re vervolg op pagina 3