1981 12 11

Postakademisch Onderwijs

tilburgs hogeschoolblad 11 december 1981 jaargang 19 - nummer 15 Akademische Raad aanvaardt .Ekonomische realiteit'

Raad wenst nieuwe studiefinanciering liedere student krijgt jaarlijks een basisbeurs van 5000 gulden.

Voor nog eens ruim 5000 gulden kan hij een door de staat gegarandeerde lening tegen de marktrente afsluiten. Bij terugbetaling van de zo ontstane studieschuld wordt rekening gehouden , met de financiële positie van afgestudeerde of studiestaker.

[Aan studenten met minder draagkrachtige ouders wordt in de ' eerste twee jaar een extra beurs verstrekt. De student wordt opgenomen in het ziekenfonds tegen een jaarpremie van 405 gulden.

Dit zijn de voornaamste uitgangspunten van een stelsel v a n studiefinanciering zoals dat vermoedelijk volgend jaar door minister Van Kemenade zal worden ingevoerd voor het WO en het HBO. Overigens zullen studenten die dit lezen, niet meer van het systeem k-unnen profiteren, omdat het alleen zal gaan gelden voor pas ingeschrevenen.

Het stelsel is vervat in een advies van de Akademische Raad a a n de minister en het komt in grote trekken overeen met al eerder door Van Kemenade geuite voornemens. Het werd ontworpen door de Tilburgse hoogleraar Van Dijck, die het vrijdag met veel vuur verdedigde tegen aanvallen uit de Akademische Raad, het forum van Nederlandse universiteiten en hogescholen.

W a n t niet iedereen was even gelukkig met de op het oog revolutionaire, m a a r in feite weinig opzienbarende voorstellen voor een stelsel van studiefinanciering w a a r n a a r al jarenlang reikhalzend wordt uitgeken.

Vooral op minister Pais is grote druk uitgeoefend om te zorgen voor vervanging van het huidige bevirzenstelsel, waarin de afhankelijkheid van de ouders tot veler verdriet nog steeds centraal staat. Toen niemand het meer verwachtte, was d a a r in februari van dit jaar opeens een brief van Pais met een voorstel voor 'n studiefinancieringsstelsel. Vriend en vijand waren het erover eens dat het om een haastig in elkaar getimmerd werkstuk ging, een politieke manoeuvre om de verhoging van de

Rapport beveelt aan:

,KHT moet deeltijdwerk stimuleren' Ondanks het ontbreken van een doelgericht beleid komt deeltijdarbeid (DTA) op de Katholieke Hogeschool Tilburg ,op i betrekkelijk grote schaal' voor. Om deze spontane ontwikkeling in Ide hand te kunnen houden zou de hogeschool, liefst in I samenwerking met andere universiteiten en hogescholen, de ' achterstand op rechtspositioneel vlak versneld moeten inhalen.

Aldus de slotsom van een deze week gepubliceerd rapport over deeltijdarbeid op de KHT. Een andere belangrijke konklusie van het onderzoek is dat, hoewel er meer vrouwen dan mannen in deeltijdarbeid werkzaam zijn, ,het emancipatorisch effekt van DTA op dit moment niet overschat moet worden'. j „In principe kan de emancipatie van Ide vrouw door deeltijdarbeid bevorjderd worden", aldus het rapport, j„niaar daar zijn meer veranderinJgen voor nodig dan als vrouw in IDTA gaan werken alleen. Deze ligjgen vooral op het kultureel-maatschappelijke vlak". |Zo luiden enkele van de meest in Ihet oog springende konklussies die p e t rapport ,Deelttijdarbeid op de KHT' heeft opgeleverd. De onderzoekers schrijven dat ze op de eerste plaats wilden nagaan hoe de ervaringen met DTA op de hogeschool

zijn. In 1979 verscheen een ,Nota Personeelsbeleid' waarin werd voorgesteld om het aantal deeltijdse funkties op de hogeschool te bevorderen. Wat, zo vragen de onderzoekers zich af, is er van die vrome wens terechtgekomen?

Om a a n materiaal te komen enquêteerden de onderzoekers een grote groep werknemers van de hogeschool, deeltijders én voltijders. Van de 756 personeelsleden over wie het onderzoek zich uitstrekt, bleek 21% in DTA te werken.

Uit de enquête rollen een aantal

koUegegelden in het HBO door de Kamer te slepen, m a a r intussen lag het lang verwachte voorstel toch op tafel.

Grote kritiek richtte zich op Pais' uitgangspunt dat het nieuwe systeem niet meer mocht kosten d a n het oude, en juist dit element, de zogenoemde budgettaire neutraliteit, heeft Van Dijck ook tot basis van zijn systeem gemaakt. In zijn eigen woorden: ,,We hebben geprobeerd met dezelfde hoeveelheid geld een beter stelsel te maken."

Geen gulden principes, m a a r harde guldens kortom, in een Akademische Raad die er juist altijd van uit was gegaan dat een redelijke inkomenspositie v a n de student uitgangspunt was voor een studiefinancieringsstelsel dient te zijn en niet het beschikbare geld.

Het felst werd dit standpunt verdedigd door de Amsterdamse delegatie: „Het uitgangspunt moet zijn: wat is een redelijk basisbedrag. Budgettaire neutraliteit is een grote hinderpaal voor een fatsoenlijk stelsel. De r a a d moet eerst m a a r eens over de principes praten."

Prof. Van Dijck antwoordde zelfverzekerd: „U kunt hier wel praten over een recht op inkomen en dan uit gaan van bijvoorbeeld de bijstandsnorm, m a a r financiering daarvan is (Vervolg op pagina 2)

cijfers die enerzijds nauwelijks verrassen omdat ze niet veel afwijken van elders geldende trends, m a a r die toch opzien baren door de nuchtere bevestiging v a n die trends. Zo zal 't niemand verrassen dat 't percentage ,vrouwelijke deeltijdarbeid' veel hoger ligt dan het mannelijke.

Maar de verhouding 37% (mannen) tegen 64% (vrouwen) is wél opmerkelijk. Des te merkelijker, aldus het rapport, omdat bij het full-time werkend personeel de verhouding is: 84% mannen tegen 16% vrouwen.

Hieruit volgt dat van de mannelijke personeelsleden 10% in deeltijdarbeid werkt, van de vrouwelijke m a a r liefst de helft.

Om even bij de vrouwelijke DTA te blijven: het rapport onderzocht in hoeverre deeltijdarbeid van gunstige invloed is op de emancipatiekansen van de vrouw. De balans blijkt zeker niet door te slaan n a a r onverdeeld gunstig, u las dat in de inleiding.

Daarvoor zijn verschillende, met elk a a r samenhangende redenen a a n te wijzen: de motivatie tot deeltijdarbeid om het gezin te kunnen verzorgen wordt alleen door vrouwen genoemd; vrouwen werken dan ook vaak in deeltijdarbeid voor een aan(Vervolg op pagina 4) verschijnt wekelQks

Over recente ontwikkelingen in het postakademische onderwijs e e n gesprek met de voorzitter van die landelijke voorbereldlingskommissie sociale wetenschappen, professor Z i j d e r v e l d .

D e middenpagina.

Studentenhuisvesting Z i j n studerenden en nietstuderenden w e l zo heterogeen dat ze gescheiden moeten w o r d e n gehuisvest? Verslag van e e n forumdiskussie.

O p pagina 3.

Kritisclie psychologen en vrouwenstudies Is het vrouw-zijn zo bijzonder dat alleen v r o u w e n het kunnen onderzoeken? Een afsluitende diskussie in de cyklus kritische psychologie.

Pagina 5.

Het THB rond Kerst Het laatste THB van 1981 verschijnt op 18 december. Het eerste nummer in het nieuwe jaar zal verschijnen op 22 januari. Mededelingen en advertenties voor dat nummer kan men bezorgen tot donderdag 14 januari, voor 13.00 uur.

Ruim 200 studenten ontvingen vorige week geen THB (4 december 1981, nummer 14). Dat hebben ze te danken aan een onleesbare komputeruitdraai van het adressenbestand. De gedupeerde studenten (wonend in de Tilburgse wijken met de postcode 5042, 5044, 5046, 5047 en 5049) kunnen dit THB-nummer alsnog krijgen op de redaktie.

Vakbond wint met neuslengte De ABVA/KABO-lijst heeft bij de verkiezingen voor het Personeels Overleg (PO) van de Tilburgse Hogeschool met kleine voorsprong gewonnen van de B-lijst der onafhankelijken. Van de 13 zetels die er in het PO (voorheen Georganiseerd Overleg) te verdelen zijn, g a a n er zeven n a a r de vakbond. Fraktieleidster is Marion van den Berg.

De overige zes worden ingevuld door de onafhankelijken onder aanvoering v a n H. Klok. De éénmanslijst van J. Cion haalde niet genoeg stemmen. Van de 925 kiesgerechtigde p)ersoneelsleden brachten er 473 een geldige stem uit. Het procesverbaal van de stemming ligt ter inzage bij de balie in gebouw B.

m De grote vredesmanifestatie te Amsterdam, 21 november 1981. Ik was er niet bij, omdat ik me niet kon en kan verenigen met de leuzen meegedragen tijdens deze manifestatie. Eigenlijk ben ik ontdaan over hoe mensen in het afgelopen jaar gemanipuleerd zijn door het IKV. Hoe in feite iets wat een aktief verzet had moeten wezen, omgeturnd is tot het meest deprimerende passivisme. Je maneuvreert jezelf met een eenzijdige ontwapening helemaal in een smeekpositie ten aanzien van de supermogendheden en je benadrukt voor een zoveelste keer de suprematie van de Verenigde Staten (V.S.). en de Sovjet-Unie (S.U.). Je vraagt, je smeekt hen alsjeblieft te ontwapenen. Kijk, wij hebben al de eerste stap gezet, of niet soms? Nou jullie. Voor mij is het zeer duidelijk dat je jezelf volkomen vastzet met deze politiek, want de enige onderhandelingspositie, van waaruit iets valt te bereiken is de machtspositie en niet de smeekpositie. Ik denk dat we een wijze les zouden kunnen leren uit de gevoerde politiek van de ontwikkelingslanden in de laatste decennia. Jaren en jaren hebben deze landen gevraagd om een daadwerkelijke ondersteuning van de stimulering van de ekonomische bedrijvigheid

if -f"!

De manipulatie en het IKV

heeft de westerse landen ertoe aangezet haar politiek te veranderen ten aanzien van de OPEC-landen. Het is alleen machtsblokvorming, dat andere landen ertoe aanzet haar politiek te veranderen. Dit geldt voor de ontwikkelingslanden in hun streven naar ekonomische macht, maar dit geldt ook voor een West-Europa, dat streeft naar een handhaving van de vrede. De aktie voor de handhaving van de vrede, zoals die nu gevoerd wordt, betekent niets anders dan dat Nederland de beslissing over haar lot overlaat aan het spel der supermogendheden, die echt nooit en te nimmer bereid zullen zijn om een deel van hun macht af te staan, indien zij daartoe niet gedwongen worden.

Ik denk dat de oplossing voor de dreigende situatie niet gevonden kan worden in een nog nauwere samenwerking met de V.S., maar evenmin in een struisvogelpolitiek, zoals de IKV die voorstaat. Ik denk dat de oplossing gezocht moet worden in de vorming van een vredesmacht, maar dan ook werkelijk een macht en niet een ormiacht, zoals ex-generaal Von Meyenfeldt die voorstaat Een vredesmacht die moet bestaan uit de landen van de Derde Wereld die niet gebonden zijn aan de supermachten en de kritische landen in West-Europa, zoals Roemenie, Joegoslavië, Polen, Denemarken, Zweden, Grie-

in hun land door de westerse wereld.

Al deze pogingen mislukten, omdat de geïndustrialiseerde landen met bereid waren hun eigen suprematie te ondermijnen. Deze situatie werd in 1973 doorbroken. Voor het eerst in de geschiedenis nemen een stel Derde Wereld-landen het heft in eigen handen door de voor de geïndustrialiseerde o zo nodige aardolieproduktie te monopoliseren. De westerse wereld verkeerde in een oliekrisis.

Deze aktie van de OPEC-landen deed de westerse wereld op haar fundamenten schudden, wartt voor het eerst verkeerde een groep Derde Wereld-landen niet langer in een aan het Westen onderdanige positie. De OPEC-landen hadden macht verkregen en daarmee politieke invloed. Ineens hielden de westerse landen rekening met de eisen en wensen van de OPEC-landen, getuige het af en toe hypokriete gekonkel met de wel of niet erkenning van de PLO. Ook begon het Westen met een breed opgezet hulpprogramma aan de armste Moslim-landen om zo haar goede wil te tonen aan de olie-producerende landen.

Machtsvorming en niets anders dan dat

Vervolg van iiagiiia I

Nieuwe regeling weinig opzienbarend tiiburgs hogeschoolblad weekblad van de katholieke hogeschool tilburg redaktle eddie vaes (hoofdredaktle), twen geurts ellen nooyen, angela lodder [assistente} medewerkers paul emonts jace van de v e n , hans opbroek lennart kik wouter van g i l s , winfried klelnegria, sjef stoop ronald jeurlssen, samenstelling redaktieraad prof mr p van seters (voorzitter), drs J koning, drs h van erp, drs j van de riet, f himimelman, m ackermans (adviseur], t nllsen, r geurtsen, a de laaf officiële mededelingen buro kommunikatle

cartoonist ad van haandel fotografie rien siers

tllburg

druk drukkerij J J a van der wee bv abonnementen voor met hogeschool leden f 15,— per Jaargang advertenties angela lodder

tllburg

kopij alle kopij moet uiterlijk op donderdag de week vóór het verschijnen In het bezit van de redaktie zijn redaktle adres/advertenties hogeschoollaan 225, tilburg telefoon (alleen voor thb) 662277 en

662506

Intern 2277 en 2506 kamer 207 en 208 (gebouw b)

foto-service foto s In dtt nummer kunnen worden besteld è ƒ 3 50 per foto In het formaat 1 0 x 1 5 cm telefonisch 013-551109 of bIJ de redaktle landelijk samenwerkingsverband universitaire pers (up) waarbij verder aangesloten ad valvas (vu amsterdam) wagenings hogeschoolblad, utrechts universiteitsblad, thd-nleuws (delft) th berichten (eindhoven) tht nieuws (twente) en observant (maastricht)

uitgesloten. Het huidige systeem is slecht en wij hebben een beter gem a a k t Daarover moeten we n u praten ' Ook de Utrechtse dekaan Bouman probeerde nog wat verweer te bie den „Het beschikbare geld is een politiek uitgangspunt Wij willen niet dat dat de basis gaat worden voor de diskussie Misschien is het verstandig eerst a a n de minister te vragen of hiJ dat uitgangspunt handhaaft" Het was duidelijk dat men hier en d a a r moeite had met Van Dijcks realisme Maar voor het eerst won de pragmatische opstelling het m de raad „De Akademische Raad p r a a t nu al tien jaar over pnncipes", aldus de Emdhovense vertegenwoordiger, „we moeten nu met de hoeveelheid geld die er is, de zaak goed op poten zetten " Ook voorzitter Brennmkmeijer had kennelijk genoeg van het beeld van de r a a d als vage debatingklub „We kunnen wel een aktiegroep proberen te worden voor de verhoging van het inkomen van studenten, m a a r dat is n u niet aan de orde Neutrale financiering is op dit moment al iets heel moois, begnjp ik We moeten n u m a a r over het stelsel gaan praten " Mokkend legde de oppositie zich bij het voldongen feit neer, zij het dat m het raadsadvies budgettaire neutraliteit niet langer als uitgangspunt, m a a r als tijdelijke randvoorwaarde fungeert Het nieuwe stelsel komt er m grote lijnen op n e e r dat het n u voor beursstudenten beschikbare bedrag ook in de toekomst voor dezelfde groep zal worden gebruikt, terwijl wat tot nu toe als kinderbijslag aan ouders werd betaald, n u recht-

streeks als basisbeurs n a a r de student gaat De voorstellen van '''an Dijck streven binnen de fmancieV beperkingen n a a r zo groot mogelijke externe demokratisering, gelijke kansen voor alle studenten Vand a a r de keuze voor rentedragende leningen Renteloze leningen doen een groter beroep op het beschikbare geld, omdat de staat dan de rente voor zijn rekening neemt, zodat er mmder geld voor de basisbeurs overblijft Bovendien zullen ouders die het beste kunnen betalen, dan eerder gaan lenen om zo het rentevoordeel m de wacht te slepen, is de redenering In beide gevallen wordt de minder draagkrachtige benadeeld Ook tegen deze regeling kwam vooral protest uit Amsterdam Met rentedragende leningen wordt de studieschuld groter en dat zal juist de mensen met weinig geld ervan weerhouden te gaan studeren De hoofdstedelijke universiteit legde tenslotte ook m dit geval het hoofd in de schoot, met de aantekening dat men als maximaal aanvaardbare rente het inflatiepercentage wil aksepteren Merkwaardig genoeg stemde de universiteit van Amsterdam tegen het emge nieuwe element m de voorstellen de gedachte om de basisbeurs zodanig te verdelen dat studenten uit minder draagkrachtige milieus de eerste twee studiejaren volledig vergoed kunnen knjgen Daarna, is het idee, zijn ze voldoende ingeburgerd om de psychologische drempel van een lening te kunnen nemen Bovendien betekent dit dat studiestakers m dit geval zonder veel schuld kunnen vertrekken Afgestudeerden met schuld, die liever een reis om de wereld g a a n maken dan a a n hun karrière bouwen, 2

kenland België, Nederland en Frankrijl; De V.S. en de S.U. zullen gedwonge moeten worden om hun politiek te vcf anderen. De vraag rijst dan in hoeven; dit plan ooit verwezenlijkt zou kunnep worden. Ikzelf denk dat het nooit n plaatsvinden ,als het niet de steun Jcrij; van alle lagen der bevolking. Maar ik gt.

TE BERDE GEBRACHT door HAR BOERS

loof dat die bereidheid om voor de vrtde te vechten er is, getuige de enoro» vredesmanifestaties van Amsterdam Bonn, Brussel, Londen etc. Jammer eé ter dat tijdens de manifestatie van Am sterdam de zaken volkomen gekontro' leerd zijn door het IKV. Maar bij mj leeft nog steeds de overtuiging dat ook deze manifestatie een manifestatie vom de vrede was en niet voor een eenzijdigi ontwapening. Het IKV heeft op een bi| zonder knappe wijze (met hulp van di media) van de onwetendheid van de N^ derlandse bevolking gebruik gemaakt

zitten goed, want de r a a d vindt da een .redelijk te achten levensstai daard' niet m gevaar mag komei door de schuld De terugbetaling za worden geregeld via een soort schi] ventanef Hoe redelijk de leven' standaard overigens mag zijn, moe minister Van Kemenade te zijner ti|( bepalen De huidige voorstellen la ten dat in het vage Prof Van Dijck „We hebben me veel nieuws gedaan Ik heb mee' binnen gehaald dan ik had vei wacht", zei een tevreden prof Vai Dijck n a afloop van de vergadennj De hoogleraar m het belastingrecii zei vooral blij te zijn met het rea lisme van de r a a d „Dit is de eerstf keer geweest dat de r a a d niet vni blijvend over de studiefinancierm! heeft gepraat In de stukken zag il dat zeker d n e universiteiten nog ui gingen van honderd procent stud» loon Daar is tijdens de vergadering niet meer over gesproken In di systeem is de norm ongeveer lOSOt gulden, exklusief kollegegeld Dat li voor het overgrote deel van de stu denten een vooruitgang Persoonli|l vmd ik dat bedrag een goed uit gangspunt Het is genoeg Ach, erii m de r a a d gevraagd om een budge' onderzoek van studenten Maar da k a n niet veel betekenis krijgen Dt hoogte van het beschikbare bedra? is een politieke kwestie Die weer stand tegen een systeem waarvan de vanabelen zo vaststaan, heb A nooit begrepen Bovendien heb ik moeite met die eenzijdige drang om het budget te verhogen Is het dan zo dringend om het konsumptieniveau van stu denten te vergroten"' Nee, voor nu IS het belangrij'kste om de leninge" zoveel als mogelijk te beperken On te voorkomen dat er toch weer een claim op de ouders wordt gelegd Het leukste idee vond ik zelf de ver schuivmg van de beurs voor min der draagkrachtigen n a a r de eerste jaren, m a a r verder hebben we niet zo veel nieuws gedaan " Erik Hardeman / UP Utrecht

Ap

Sinds de toeni Van Dam var bekende nots staanden en dans' uitbrac van 18-jarigei kend In die meer dat er r Studentenhuis naamde SSH'' tand voor s vroeger jaren die stichtmge recht nog g vormden stud groep jongen ouderlijk huis roerde kamei Tegenwoordig jongeren zelf man, net als tijds, in een recht

De huidige n Volkshmsvest antwoord op i Kamerlid An PSP, laten do< Stichtingen ï ertoe wil bew groeperingen bouwen Over het bestaan -v stichtingen v ting of voor mers voor bi gen blijven b

Wagnerple

De vragen va geven door h( SSH Cde SSH' wen complex ningen aan he enkele wil be' de jongeren hooglopend 1 san de SSHT ren Huisvestii Volgens laats is in een af maente Tilbv SJHT bij de complex op 1 gelegd dat d woningen toe aan werkende der Van Berg huisvesting, ( derdag samen Kassei (CDA) de, bevestigde Studium Gen rumdiskussie opgetrommek vakgroep Soe Omgeving va gamans van Wonen van zoeksmstituut ten direkteu SSH, P BIJ i gemeentelijke tmg alleenst soonshuishoui man uit de p woner van ee studerenden e menwonen D lijk gevuld mi opgemelde

Verdeling van de armoede

Aparte huisvesting voor studenten uit de tijd Sinds de toenmalige staatssekretaris Van Dam van Volkshuisvesting zijn bekende nota .Huisvesting alleen­ staanden en tweepersoonshuishou­ dens' uitbracht, is het woonrecht ,van 18­jarigen en ouder terecht er­ kend. In die filosofie past het niet meer dat er nog aparte Stichtingen Studentenhuisvesting (de zoge­ naamde SSH's) bestaan, die uitslui­ tend voor studenten bouwen. In vroeger jaren, in de begintijd van die stichtingen was hun bestaans­ recht nog gerechtvaardigd. Toen vormden studenten immers de enige groep jongeren die voortijdig het ouderlijk huis verliet en in een be­ roerde kamermarkt terecht kwam.

Tegenwoordig willen grote groepen jongeren zelfstandig wonen en ko­ men, net als de studenten van des­ tijds, in een beroerde situatie te­ recht.

De huidige minister Van Dam van Volkshuisvesting heeft onlangs in antwoord op vragen van het Tweede Kamerlid Andrée van Es van de PSP, laten doorschemeren dat hij de Stichtingen Studenten Huisvesting ertoe wil bewegen ook voor andere groeperingen dan studenten te gaan bouwen. Overigens is hij niet tegen het bestaan van SSH's, die net als stichtingen voor bejaardenhuisves­ ting of voor buitenlandse werkne­ mers voor bijzondere groepen mo­ gen blijven bouwen.

Wagnerpiein De vragen van Van Es waren inge­ geven door het feit dat de Tilburgse SSH Cde SSHT) van een nog te bou­ wen complex van 210 studentenwo­ ningen aan het Wagnerpiein er geen enkele wil bestemmen voor werken­ de jongeren. Over die zaak is een hooglopend konflikt ontstaan tus­ sen de SSHT en de Stichting Jonge­ ren Huisvesting Tilburg (de SJHT).

Volgens laatstgenoemde groepering is in een afspraak tussen de ge­ meente Tilburg, de SSHT en de SJHT bij de gronduitgifte voor het complex op het Wagnerpiein vast­ gelegd dat dertig procent van de woningen toegewezen zou worden aan werkende jongeren. Ex­wethou­ der Van Bergen (PvdA) van Volks­ huisvesting, die vorige week don­ derdag samen mét zijn opvolger Van Hassel (CDA) de diskussie bijwoon­ de, bevestigde deze afspraak.

Studium Generale had voor de fo­ rumdiskussie een selekt gezelschap opgetrommeld: Ineke Teymant van vakgroep Sociologie en Gebouwde Omgeving van de UvA, Tony Weg­ gemans van de sektie bouwen en wonen van het Tilburgse onder­ zoeksinstituut IVA, G. van Genug­ ten direkteur van de Utrechtse SSH, P. Bij rijkskonsulent voor de gemeentelijke stuurgroepen huisves­ ting alleenstaanden en tweeper­ soonshuishoudens en tenslotte een man uit de praktijk T. Linssen, be­ woner van een huis in Tilburg waar studerenden en niet­studerenden sa­ menwonen. De zaal was hoofdzake­ lijk gevuld met gemeenteraadsleden, opgemelde (ex) gemeentebestuur­

Als er per jaar evenveel huizen gebouwd worden als er wijze woorden gesproken werden vorige week donderdag op het Studium Generale over studentenhuisvesting, dan zou de woningnood in één klap opgeheven zijn. Het is eigenlijk te gek dat er in een tijd waarin de wachtlijsten voor woonruimte snel stijgen en het woningbouwprogramma stagneert, nog gepraat wordt over het al of niet apart bouwen voor studenten. Van een bevoorrechte positie van studenten op de woningmarkt kan in deze tijd, waarin de pijn zoveel mogelijk gespreid moet worden, uiteraard geen sprake zijn.

■,.J.:~—'*'^^

l'*i'­i 1 ^ ,i_i­. ­­4:­ 1

i f »J

&I- ' i i^ ^ . ..'^ ^y è ^*

"~izi''

1

lê^;i^^li^

«.

, «.

-

1

De gemeentelijke politiek laat z'n gezicht zien: links op de eerste rij Lambers ( W D ) , daarnaast een PvdA-raadslid, dan ex-PvdA-wethouder Van Bergen, rechts tenslotte de huidige wethouder van volkshuisvesting Van Hassel (CDA).

ders, journalisten en professionele volkshuisvesters. Studenten, laat staan werkloze dan wel werkende jongeren, waren verre in de minder­ heid.

Ineke Teymant plaatste in h a a r in­ leiding het diskussiethema ,Is een geïntegreerde aanpak van de jonge­ renhuisvesting noodzakelijk en wen­ selijk' in een breed sociologisch ka­ der. Via de kwantitatieve benade­ ring is e r volgens h a a r iets te zeg­ gen voor kategorale organisaties als de SSH's, die voor groeperingen bouwen die anders bij de huidige krapte op de woningmarkt uit de boot zouden vallen. „M aar in deze tijd", zo zei ze e r direkt achter, „komt dat neer op een verdeling van de armoede."

Kwalitatief bezien is er volgens Ineke Teymant een zekere voorkeur van mensen om met ,soortgenoten' te wonen, in een homogeen samen­ gestelde wijk of buurt. „Zfe vind dit een steekhoudend argument om te besluiten de SSH's en de andere stichtingen op het gebied van de jongerenhuisvesting niet samen te laten gaan. Alleen kunrvsn we ons in deze tijd afvragen of studerenden en niet­studerenden nog wel zo he­ terogeen zijn. De laatste jaren is er veel veranderd en is er een veel minder grote kulturele scheiding tussen deze twee groepen dan in het verleden. Uit een net afgesloten, in Amsterdam, gehouden onderzoek is gebleken dat studenten tegenwoor­ dig uit brede lagen van de bevol­ king afkomstig zijn en dat 53 pro­ cent een inkomen uit arbeid heeft.

Driekwart van de ondervraagden

wijst het wonen in studentenhuizen af en zegt behoefte aan zelfstandige woonruimte te hebben in de negen­ tiende eeuwse wijken van Amster­ dam."

Tony Wegge mans begon zijn inlei­ ding met een optimistisch gelxiid.

Volgens hem komt er sowieso in de toekomst een integraal volkshuis­ vestingsbeleid van de grond, een be­ leid waarin kategorale instellingen (zoals de SSH's) samenwerken met de grote woningbouwkorporaties. „Alleen laten veel instanties het op het ogenblik nog afweten als het op integratie aankomt. Het is teleur­ stellend te konstateren dat de gro­ te woningbouwkorporaties het voor wat betreft de bouw voor één­ en tweepersoonshuishoudens hebben laten zitten. Dat ligt volgens mij aan een verschil van inzicht op het lo­ kaal nivo", aldus Tony Weggemans.

Hij vindt dat de beroerde inkomens­ positie van studenten niet een vol­ doende argument is voor een kate­ goraal beleid. „Laat de huursubsi­ dieregeling ook van toepassing zijn op onzelfstandige woonruimtes, op kamers en druk daarmee de huren omlaag zodat ook studenten maar tien procent van hun netto­inkomen hoeven te verwonen. N et zoals er gepleit wordt voor een recht op een zelfstandig inkomen, vind ik dat er ook een recht op zelfstandige huis­ vesting moet komen", zo zei Tony Weggemans.

Volgens hem zijn er drie wegen om integratie binnen het volkshuisves­ tingsgebied te bereiken op de eerste plaats integratie van het totale be­ leid middels samenwerking tussen

de kategorale instellingen (SSH's, SJH's etc.) en de woningbouwkor­ poraties. Daardoor k a n er kennis van de ene instelling n a a r de andere overgebracht worden. Ten tweede zouden de kategorale instellingen onderling tot samenwerking over kunnen gaan. Een samenwerking die ­ volgens Weggemans ­ altijd wel iets zal weg hebben van een ont­ moeting tussen een blinde en een dove, m a a r die daarom niet minder de moeite waard is. Tenslotte moet er volgens hem een integratie in het wonen zelf aangebracht worden. „Heterogeen wonen kan zeker, zon­ der de kwaliteit van dat wonen uit het oog te verliezen."

Hij konkludeerde net als zijn voor­ gangster dat de SSH's de komende tijd de wat ondankbare taak hebben n a a r hun eigen opheffing toe te werken.

Na deze inleidingen werden, n a a r goed Nederlands gebruik, zowel door de overige forumleden als door mensen uit de zaal direkt stellingen betrokken en niet meer verlaten.

Direkteur Van Genugten van de Utrechtse SSH voelde uiteraard helemaal niets voor de opheffing van zijn organisatie. Je werkt toch immers niet mee aan je eigen ont­ slag. Volgens hem is er in een toe­ komstig volkshuisvestingsbeleid ze­ ker nog plaats voor een kategorale instelling als de zijne. „Ik wil zeker met de ontwikkelingen meegaan en ik zie ook wel in dat de SSH's zich meer open moeten opstellen op het gebied van de huisvesting van alleenstaanden en tweepersoons­ huishoudens. Maar toch zal er an­ ders gebouwd worden voor een al­ leenstaande van veertig dan voor een student. Dus een kategorale aanpak zal altijd wel bUjven", aldus Van Genugten.

Rijkskonsulent Bij hield zich als ambtenaar betrokken bij de beleids­ voorbereiding op het gebied van de ,eentjes en de tweeetjes', zoals de ter diskussie staande huisvesting ook wel populair genoemd wordt, duide­ lijk op de vlakte. Zoals het er nu n a a r uitziet is er volgens hem een sfeer van openheid aan het ontstaan rond de SSH's en dat maakt dat hij geen bezwaar heeft tegen het voort­ bestaan er^an. „Bovendien is er mijns inziens niets op tegen dat de SSH's de belangen behartigen van studenten die zich op de woning­ m,arkt willen begeven", aldus Bij. De in de zaal aanwezige J a n v a n Rossum van de SJHT tenslotte be­ pleitte vooral bij de heer Bij maat­ regelen van de rijksoverheid om ge­ meenten die niet voldoende .eentjes en tweetjes' laten bouwen in de pas te laten lopen met het overheidsbe­ leid. Ze als het ware via een artikel in de woningwet onder druk te zet­ ten. Het huidige artikel 59 fimktio­ neert op het ogenblik niet of nauwe­ lijks.

Overigens niet het enige dat niet funktioneert binnen het volkshuis­ vestingsbeleid. De ruim 10.000 wo­ ningzoekenden in Tilburg kunnen daarover meepraten.

Twan Asselbergs THB 15 ­ 11 december 19B1

B

m Energieplan KHT Het energieverbruik aan de KHT zal in 1981 niet hoger liggen dan in 1980. Er is wel een stijging in absoluut verbruik m a a r dat is een gevolg van een grotere kapaciteit van keuken en bedrijfsrestaurant. Sinds 1974 is er a a n de KHT een daling van het energieverbruik, met uitzondering van een lichte stijging in 1976, zonder groote energiebesparende maatregelen. Om het verbruik nog te laten dalen zal het in de toekomst niet volstaan ,wat meer op het verbruik te letten'. Energiebesparende maatregelen dringen zich op.

De Dienst Bouw- en Huishoudelijke Zaken (DBH) werkte aan een meerjarenplan voor energiebesparende maatregelen, m a a r realisatie van dit plan zal in sterke mate afhangen van middelen die daarvoor beschikb a a r komen. De Begrotingskommissie van de Hogeschoolraad buigt zich n u over dit plan en zal n a g a a n welke middelen beschikbaar kunnen komen. DBH vraagt voor 1982 een bedrag van ƒ 149.000,- voor energiebesparing. Dit j a a r heeft deze dienst reeds een aantal warmteschilden aangebracht in de verbindingsgang tussen gebouw A en B. Gebouw C

krijgt een recirculatiekanaal (afgezogen warme lucht wordt gebruikt om ingevoerde lucht te verwarmen) en een beter koelings- of bevochtigingssysteem. In gebouw H komen tussenmeters om het verbruik in de hand te houden.

Mag

Hogeschoolraad De Hogeschoolraad heeft besloten een raamovereenkomst aan te gaan met de Katholieke Leergangen. De overeenkomst betreft alle vormen van dienstverlening ook op gebied van Onderwijs en Onderzoek.

De wetenschapswinkel m a g ook voor het volgende jaar rekenen op 37.000 gulden subsidie van de hogeschool. De r a a d was vol lof voor verrichtingen en jaarverslag van de Wewi. In mei 1982 (of iets eerder) wordt een definitieve regeling voor de Tilburgse Wewi verwacht.

De Hogeschoolraad heeft ingestemd met het voornemen om voor 1982 382.000 gulden te reserveren voor tijdelijke projekten in verband met knelpunten op fakulteiten en diensten. Bovendien komt er een onderzoek n a a r de studiesituatie van de eerstejaars, gezien het hoge afvalpercentage onder dezen.

Woensdag 2 december vierden zo'n 120 kinderen van personeelsleden hel gebruikelijke Sint Nicolaasfeest op de hogeschool. Kinderen en ouders keken mei plezier naar het optreden van klown Popi uit Breda, dronken! limonade, koffie of thee en zongen uit volle borst de door zwarte Piet gedirigeerde Sinterklaasliedjes. Behalve de goedheiiligman en z'n drie zwarte helpers waren nog vijf leden van de Personeels' vereniging nodig om de vele kadootjes uit te reiken. De kinderen, tussen de drie ei zeven jaar oud, mochten verschillende weken van te voren al laten weten m\\ speelgoed ze het liefst zouden krijgen. Het feest is een beetje rommelig maar zeei gezellig, en zonder bange kinderen, verlopen. „We vinden dit een van de plezierigste gebeurtenissen om te organiseren" zegt Leon Lejeune, bestuurslid van de Personeels vereniging.

bezuiniging te dienen en niet zozeer dat van de deeltijdarbeid. Immers, de inkrimping die ontstaat doordat werknemers gebruik maken van de mogelijkheid om een halve of hele dag per week minder te werken, m a g niet door aanvulling van de formatie worden gekompenseerd. Het leidt hooguit tot extra belasting van kollega's, aldus het rapport „en dat k a n toch niet de bedoeling zijn van een beleid tot stimulering van deeltijdarbeid."

Vervolg van pagina 1

Deeltijdarbeid nauweiijics emanciperend vullend gezinsinkomen-, bij de vrouwen die op de Tilburgse hogeschool in deeltijd werken is de bijdrage van de man thiiis aan het huishouden beperkt; de vrouw die part-time werkt en een echtgenote heeft met een hele baan, heeft een dubbele taak. Al deze oorzaken bij elkaar maken dat deeltijdarbeid nog steeds nauwelijks emanciperend voor de vrouw werkt. Dat is niet de schuld van de hogeschool, aldus de schrijvers, m a a r dat heeft zo z'n maatschappelijke oorsprong, „daarom kunnen wij op deze punten niet komen tot aanbevelingen n a a r de hogeschool toe".

Kosten en baten Een ander hoofdthema In het onderzoek is, naast de emancipatie van de vrouw, de rechtspositie van de deeltijdse werknemer. De deeltijder geniet een aantal rechten niet, die een voltijder wél toekomen. Enkele voorbeelden: deeltijders onder de twintig uren per week krijgen in principe slechts een tijdelijke aanstelling. Veel geënquêteerde DTAers zeiden de stellige indruk te hebben dat men slechtere promotiekansen heeft dan de full-timers, vooral onder het wetenschappelijk personeel.

Gelukkig, zo licht mede-onderzoeker en eindredakteur drs. W . A . M , de Lange toe, wordt er op dit moment van alle kanten driftig gesleuteld aan de verbetering van de rechtspositie van deeltijders. Het ministerie van Justitie heeft met mgang van 1 januari 1982 een aantal veranderingen beloofd, die 'n duidelijke verbetering inhouden. Over de kostenaspekten van deeltijdarbeid zegt De Lange: „Deeltijdarbeid is in principe duiirder dan voltij darbeid. Om dat duidelijk te maken is in het

rapport (op pagina 72) een voorbeeld uitgewerkt. De deeltijder houdt netto meer over dan de voltijder. De sekretaresse in ons voorbeeld werkt 50% minder dan h a a r full-time kollega, m a a r ze verdient netto slechts 42% minder. Belangrijke oorzaken zijn, dat de hogeschool relatief weinig pensioen mag inhouden op het salaris van de deeltijder en dat bij de hogere inkomens voor deeltijders relatief meer premie A O W / A W W moet worden afgedragen. Ja, in het algemeen moet je zeker stellen dat twee deeltijders meer kosten dan één full-timer."

De hogeschool is dus duurder uit met deeltijders. Toch ligt het percentage deeltijdarbeid op de Tilburgse hogeschool opvallend hoog, 21%. De Lange: „En d a a r zijn de studentassistenten, de buitengewoonhoogleraren en de mensen met een tijdelijke arbeidsplaats niet bijgerekend."

Vervult de hogeschool, ondanks de hoge kosten, die dat meebrengt, dan soms een idealistische voortrekkersrol bij de introduktie van deeltijdarbeid? Nee, antwoordt het rapport, dat hoge percentage is niet het gevolg van een doelgericht personeelsbeleid, integendeel, de hogeschool blinkt juist uit door het gemis aan welk beleid dan ook ten aanzien van deeltijdarbeid. Dat het percentage DTA zo hoog is mag toeval heten. .Wildgroei is een groot woord' aldus De Lange, „maar je kunt wel spreken van een autonome ontwikkeling op dit gebied." Volgens De Lange is dat vooral te wijten a a n een chronische onderbezetting op de Dienst Personeelszaken van de KHT.

Interuniversitair Tilburg loopt met het gemis aan een DTA-beleid uit de pas met andere universiteiten en hogescholen. Het rapport deelt de universiteiten en hogescholen in Nederland ten aanzien van het deeltijdbeleid in drie groepen in: aktief, passief en in ontwikkeling. Groningen en Leiden heten passief; Twente, Eindhoven en Wageningen aktief; Amsterdam (GU en VU), Rotterdam, Maastricht, Utrecht en Nijmegen zijn op dit moment druk doende elk h u n eigen beleid te ontwikkelen. De KHT wordt als enige van de instellingen tot geen van de drie kategorieën gerekend, omdat „hier tot op heden geen beleid ontwikkeld of in ontwikkeling' is. Overigens pleit De Lange voor een versteviging van de interuniversitaire samenwerking. „Iedereen ploegt m a a r wat op z'n eigen akker, terwijl ze allemaal overwegend met precies dezelfde problema^ tiek worstelen. Relatief gesproken komt op alle universiteiten en hogescholen veel DTA voor, er is veel belangstelling voor een uitbreiding ervan, en de financiële en juridische hindernissen zijn overal identiek.

Wij vinden dat men de DTA dus gezamenlijk moet aanpakken. Op dit ogenblik moddert iedereen individueel m a a r wat a a n en schrijft men eikaars nota's over."

Het rapport .Deeltijdarbeid op de Katholieke Hogeschool Tilburg' konkludeert uit de gepeilde ervaringen dat er in het algemeen, door deel-

De Kommissie Beleidsvoorbereiding en het Georganiseerd Overleg produceerden in 1978 een ,regeling vrijwillige omzetting van voltijdse in deeltijdse funkties', m a a r die regeling bleek vooral het doel van de 4

tijders en voltijders, gunstig over deeltijdarbeid wordt geoordeeld Dbelangstelling onder full-timers voc een vermindering van de 40-urigt werkweek is dan ook groot, voort onder (gehuwde) vrouwen, en rich zich met name op de .grote' deel tijdbanen van vier of vier-en-eei halve dag per week.

Natuurlijk kleven er voor de wert nemer ook feilen aan de DTA. zoal' de eerdergenoemde rechtsjKisitione Ie achterstand en de verminderds promotiekansen. Ook het .misse: van informatie' wordt als een be langrijk nadeel ervaren. Liefst 40' van de ondervraagde deeltijder heeft het gevoel informatie te mi< sen. onder andere doordat vergade ringen buiten h u n werktijd vallen et zij minder (ook informeel) kontafc met h u n kollega's hebben. Daar naast is het feit, dat deeltijdarbe.i zo sterk is gekoncentreerd binne* de lagere salarisschalen (waar he percentage vrouwelijke personeelleden het grootst is), niet als gm stig te bestempelen. Niet minder dar 60% van alle deeltijders zit onde' schaal 69.

Aan het eind van h u n rapport for muleren de onderzoekers (De Langt De Coninck-Merckx, Turlings e' Puyk) een lange rij aanbevelmger^ op het gebied van de organisatie de rechtspositie en het beleid. Aa' dig wat stof tot nadenken voor te bestuur van de KHT, dat deze weei in de persoon van mr. Van Straatet het werkstuk uit handen van Wille» de Lange heeft ontvangen.

Het rapport roept de hogeschool i'tot een nader onderzoek en tot eer aktief beleid ten aanzien van deel tij darbeid. Misschien een priÖ" voor Personeelszaken om nu eindf lijk met de .projektgroep deeltijfi arbeid' van start te gaan.

Twan Geurt

De nota .deeltijdarbeid op de Katholie Hogeschool Tilburg' is verschenen m ",' reeks .Ter Discussie' van de fakulteit o» ekonomische wetenschappen. Deze w», verschijnt deel 2 van het rapport, een ta» lenboek.

Harry van i ontwikkeling voor de nod kussie. Aan nomen door werker wijsi m zijn kolli aan kritisch nisme). Win bij (beide boek ,Van i overzicht va gis), Ruth ster ontwil Utrecht, bez Karel Soud sche psych( (hoogleraar John Rijsm. psychologie) sies over de die over vr hankelijk VE den. beschrij „De kritisch zo gek nog je haar toets gesteld zijn ' m de weten: zijn." Dit be ter niet dat tenschappelj waardevrij j delijk door thode. je th ken die je i lijke vraag! bouwde daa kritische ps gische proc( schappelijk typisch me staan zijn bi gang. Specif een leerverr kontrole k a wat er in de deze kontrc gesteld doo] men in le( maatschapp chologische langrijk zijr meer bronn nen. zoals kulturele bi derzoek gas mige bronn ten. Hij he( als een wete schappelijke jes zet. Van m: „De mei ren. Juist di lijk is door t damenteel \ .maatschapi enkel ,deko damenteel logische pre

Volgens Ve dig dat psy het begin \ sofisch ges „Als men H langrijkste s.n.) wil be begrippen t kennen. Wi logie werhe zul je dus m^irxisme d

Kritische psychologie en vrouwenstudies

Mag Hettema alleen onderzoek doen naar Hettema?

Harry van der Vlugt (medewerker ontwikkelingspsychologie) zorgde voor de nodige struktuur in de diskussie. Aan het forum werd deelgenomen door Leo van Buchem (medewerker wijsgerige antropologie, die m zijn kolleges aandacht besteedt aan kritische psychologie en feminisme), Wim Meeus en Antoine Verbij (beide mede-auteurs van het boek ,Van nature maatschappelijk, overzicht van de kritische psychologie), Ruth de Kanter (medewerkster ontwikkelingspsychologie in Utrecht, bezig met vrouwenstudies), Karel Soudijn (medewerker klinische psychologie), P. J. Hettema (hoogleraar persoonlij kheidsleer), en John Rijsman (hoogleraar sociale psychologie). Aangezien de diskussies over de kritische psychologie en die over vrouwenstudies vrij onafhankelijk van elkaar gevoerd werden, beschrijven wij ze apart. „De kritische psychologie doet het zo gek nog niet", stelde Verbij, „als ie haar toetst aan de regels die er opgesteld zijn voor de objehtiviteit, die in de wetenschap aanwezig dient te zijn." Dit betekent volgens hem echter niet dat zij, of welke andere wetenschappelijke stroming dan ook, waardevrij is. W a a r d e n spelen duidelijk door in de keuze van je methode, je theorie en in de uitspraken die je doet over maatschappelijke vraagstukken. Meeus onderbouwde daarna de stelling van de kritische psychologie dat psychologische processen van nature maatschappelijk zijn. Hij betoogde dat typisch menselijke processen ontstaan zijn bij de zgn. dier-mens overgang. Specifiek menselijk is dat men een leervermogen heeft en daardoor kontrole kan gaan uitoefenen over wat er in de omgeving gebeurt. Aan deze kontrole worden echter eisen gesteld door de maatschappij waar men in leeft. Soudijn stelde dat maatschappelijke invloeden op psychologische processen weliswaar belangrijk zijn, m a a r dat er nog veel meer bronnen hun invloed uitoefenen, zoals biologische, sociale en kulturele bronnen. Als men nu onderzoek gaat doen, moet men sommige bronnen tussen haakjes zetten. Hij heeft e r geen moeite mee als een wetenschapper dan de maatschappelijke invloeden tussen haakjes zet. Van Buchem ging hier tegenin: „De mens leeft anders dan dieren. Juist de zelfbepaling, die mogelijk is door het leervermog>3n, is fundamenteel voor de mens. Het begrip .maatschappelijk' betekent dan niet enkel .dehor', mnar het is dan fundamenteel voor menselijke psychologische processen."

Volgens Verbij en Meeus is het nodig dat psychologiestudenten vanaf het begin van hun studie ook filosofisch geschoold worden. Meeus: „Als men Holzkamp (één van de belangrijkste kritische psychologen s.n.) wil begrijpen, dan moet je de begrippen uit de politieke ekonomie kennen. Wil je de kritische psychologie werkelijk een kans geven, dan zul je dus de grondslagen van het marxisme duidelijk moeten maken."

Op 3 december volgden ongeveer honderd personen een forumdiskussie ter afsluiting van de cyklus .kritische psychologie'.

Zo vlak voor Sinterklaas én de tentamens nog heel wat belangstelling voor deze konfrontatie tussen enkele progressieve psychologen en enkele meer traditionele wetenschappers uit Tilburg. Er werd gediskussieerd aan de hand van stellingen over de inhoudelijke verschillen tussen de kritische psychologie, vrouwenstudies en de traditionele psychologie en over strategieën om kritische psychologie en vrouwenstudies al dan niet aan bod te laten komen.

ben ook vóór een vrouwenbeweging zonder mannen. Maar ik ben het niet met de stelling eens, omdat er staat ,per definitie'. Een absolute tweedeling mannen-vrouwen zie ik niet zitten. Ik ben bang voor sexistisch racisme, d.w.z. dat men iemand op grond van zijn sexe beschouwt als een minderwaardig ras."

Soudijn was het d a a r niet mee eens.

Volgens hem moet men eerst allerlei praktische vaardigheden leren; een filosofische reflektie daarop moet pas op het eind van de studie komen. Rijsman wees in verband hiermee op het bestaan van de centrale interfakulteit: ..Als eerstejaars studenten filosofie zo belangrijk vinden kunnen ze dat daar volgen."

Vanuit de zaal werd hier fel tegen geprotesteerd: „Als men filosofie werkelijk belangrijk vindt, moet men het in de studie inbouwen." en: „Je kunt wel zeggen dat we dan de interfakulteit moeten volgen, maar als je dat doet loop je snel studievertraging op." Rijsman antwoordde hier op dat de 1680 studie-uren die men in het eerste jaar heeft te beperkt zijn om ook filosofie aan bod te laten komen.

De Kanter stelde dat mannen geen vrouwenstudies kunnen verrichten omdat hun persoonlijke en maatschappelijke achtergrond samengaat met onderdrukking van vrouwen. Zij kunnen echter wel vrouwvriendelijk onderzoek doen, bijvoorbeeld door n a te gaan hoe h u n mannelijkheid doorwerkt in hun methode. Hettema vroeg zich echter af hoe het dan zit met het onderscheid tussen ouderen en kinderen en dat tussen armen en rijken: „Als je dat doortrekt, kan Hettema alleen nog maar onderzoek doen over Hettema.

Is het vrouw-zijn dan zo'n bijzonder iets?" Behalve met een afkeurend geroezemoes werd deze v r a a g vanuit de zaal ook beantwoord met de tegenvraag: „Hoe bijzonder zijn mannen geweest, dat zij hoofdzakelijk wetenschap bedreven?" Regelmatig kwam ook de situatie op de

Vrouwenstudies Een belangrijke stelling t.a.v. vrouwenstudies was, dat mannen per definitie geen vrouwenstudies kunnen verrichten. Van Buchem was het daar niet mee eens: „Vrouwenstudies moeten wel bij voorkeur door vrouwen verricht worden. Ik 5

Tilburgse subfakulteit psychologie ter sprake. De belangrijkste vragen daarbij waren: „Komen vrouwenstudies hier aan bod?" en: „Is dat wel mogelijk op een subfakulteit, waar maar drie vrouwen aanwezig zijn onder het wetenschappelijk personeel?" Op de eerste vraag antwoordde de heer Hettema dat hij in zijn kolleges o.a. aandacht besteedt aan sex-typing en normen en gedragspatronen van mannen en vrouwen. Dirk-Jan Mulders, student-lid van de Subfakulteitsraad, bracht n a a r voren dat in verband met de invulling van de twee-fasenstrukt u u r door de studenten is voorgesteld in de propedeuse een afzonderlijk blok van 160 u u r te besteden a a n kritische psychologie en vrouwenstudies. Vanuit de wetenschappelijke staf is d a a r echter allesbehalve enthousiast op gereageerd. „Zou dit kunnen komen doordat de staf bijna geheel uit mannen bestaat?", vroeg De Kanter. Volgens Rijsman niet; hij was laatst op een kongres in Warschau. Daar bestond de helft van de staf uit vrouwen, m a a r het vrouwenperspektief kwam ook d a a r niet n a a r voren. Een vrouw in de zaal reageerde prompt: „Ik ben blij dat u inmiddels het onderscheid ziet tussen het vrouwenperspektief en de bestaande wetenschap", wat zorgde voor enige hilariteit. Rijsman meende echter dat de ondervertegenwoordiging van vrouwen op deze subfakulteit niet wil zeggen dat er sprake is van een mannenwetenschap. Hij wenst dan ook bij sollicitaties bij zijn vakgroep geen prioriteit te geven aan vrouwen die thuis zijn op het gebied van de vrouwenstudies: „Sollicitanten worden beoordeeld op hun kwaliteiten.

Als men hen zou aannemen op grond van hun vrouw- of man-zijn, zou dat vernederend zijn."

Op het eind van de bijeenkomst werd een motie van de vrouwengroep van de subfakulteit psychologie in stemming gebracht. De motie hield in dat er minstens één vrouw moet komen m iedere vakgroep, minstens twee vrouwen in iedere sollicitatiekommissie, en dat men bij bezuinigingen de norm van de 40-urige werkweek moet laten vallen. Van de Tilburgse psychologen was alleen Van Buchem vóór. Van der Vlugt en Soudijn stemden tegen en Rijsman en Hettema onhielden zich. In de zaal konden pakweg 35 vóórstemmers en 13 tegenstemmers worden geteld.

Uit het stemmengewoel dat n a afloop van de zitting ontstond in de koffiekamer mag worden afgeleid dat over kritische psychologie en vrouwenstudies het laatste woord nog niet gesproken is. De Subfakulteitsraad zal het dan ook niet gemakkelijk krijgen als zij op 21 januari moet beslissen over de invulling van de twee-fasenstruktuur en dus ook over het belang dat daarbij wordt toegekend a a n de progressieve geluiden in de psychologie.

Sander Neijnens THB 15 - Il december 1981

Zijderveld: In de komende eeuw zal het bezit van wetenschappelijke kennis en het beschikken over informatie bepalend zijn voor de positie van individuen en groeperingen in de maatschappij. W e zijn hard op weg n a a r een samenleving waarin wetenschap en informatie doorslaggevende produktiefaktoren zullen worden. Een probleem is echter, dat veel afgestudeerde akademici in de praktijk van hun beroepsuitoefening vaak te weinig mogelijkheden vinden om hun kennis u p to date te houden. Door beslommeringen van alledag en de routine van arbeid en loopbaan is h u n kennis aan slijtage onderhevig. Inzichten raken verouderd en passen op den duur niet meer in de dynamiek van verandering die zo kenmerkend is voor het beroepsleven van veel akademici.

Onder die omstandigheden kan het volgen van een serie postakademische kursussen verfrissend werken."

THB: Postahademisch onderwijs is dan wel sterk, verweven met de uitoefening van een akademisch beroep. Vallen bijvoorbeeld werkloze akademici zo niet uit de boot?

Zijderveld: Ik deel die vrees niet.

Het is wenselijk om speciale kursussen te ontwikkelen voor akademici die geruime tijd niet gewerkt hebben. Veel gehuwde afgestudeerde vrouwen lopen door verantwoordelijkheden in het gezin in de loop der jaren een behoorlijke kennisachterstand op. Bovendien missen ze veelal het type arbeidservaring die je in een betaalde werkkring opdoet. Voor hen en voor de werkloze akademici die u net noemde is postakademisch onderwijs evenzeer van belang.

THB: Men zegt wel, dat postakademisch onderwijs een brugfunktie vervult tussen wetenschap en het beroepsleven van akademici.

Hoe tekent dat ideaal zich af in de prak-

tijk?

Zijderveld: PAO-kursisten zijn in de maatschappij in vaak uiteenlopende beroeren werkzaam. Ze kennen de vraagstukken waar de beroepspraktijk mee worstelt. Ze zullen in veel gevallen voor die problemen ook oplossingen moeten aanreiken. Het is daarbij van belang, dat ze kunnen beschikken over nieuwe kennis en vaardigheden. De docent van zijn kant is op de hoogte van aktuele ontwikkelingen in het research front van de wetenschap en kent de recente literatuur in zijn vakgebied. Onder die gunstige omstandigheid kunnen zowel kursist als docent van elkaar leren.

THB: Welke invloed heeft dat op de keuze van didaktische werkvormen?

Zijderveld: Ik ben van mening, dat kolleges niet strak kursorisch kunnen worden opgezet. Er moet ruimte zijn voor diskussie. Zijn de groepen kleiner dan zijn leersessies mogelijk met een intensieve uitwisseling van professionele of vakkennis van de kursist en de wetenschappelijke deskundigheid van de docent. Daarbij moet men er n a a r streven kennis aan te reiken die is toegesneden op het praktische beroepsleven. Dat dwingt docenten om zich te oriënteren op de beroepspraktijk. Ik wil hier nog aan toevoegen, dat PAOkursussen niet slechts een pure onderwij sfunktie hebben. Ze vervullen eveneens een ontmoetingsrol. Kolleges bieden aan kuristen de mogelijkheid om met kollega's die in andere beroei)en werkzaam zijn van gedachten te wisselen.

Daarin schuilt ook een belangrijke bron van leerervaringen.

THB: Hoe achterhaal je de leerbehoeften bij kursisten en hou je in de keuze van programma's met hun wensen rekening?

Zijderveld: Vaak weet je op grond

Prijzen vliegen de pan uit!

De Wet op het Wetenschappelijk Onderwijs schrijft voor, dat het postakademisch onderwijs uit de kursusgelden gefinancieerd moet worden.

Een bescheiden konsumenten-onderzoekje leert, dat de kursusgelden niet alleen sterk kunnen uiteenlopen maar ook behoorlijk prijzig zijn. Voorbeelden: voor de postakademische kursus Sociaal Management georganiseerd door het PAO - bedrijfs- en bestuurswetenschappen bedraagt de prijs ƒ 15.000,—. Het kursusaanbod bestaat uit drie kollegedagen gedurende een periode van veertien maanden. Aan de kursus mogen hooguit twintig personen deelnemen. De totale opbrengst van de kursus bedraagt ƒ 300.000,—. Bekende hoogleraren als L. J. Emmerij en Van Zuthem zitten in de programmakommissie.

Een minder schrlkaanjagend voorbeeld. Voor de kursus bevolkingsprognostiek van de Tilburgse Sociale Fakulteit wordt een prijs berekend van f 240,— (zes bijeenkomsten van elk 4,5 uur). De Technische Hogeschool Twente vraagt voor de kursus Bestuurswetenschappen voor Overheidsaccountants de lieve som van ƒ4.400,—. De kursus sociologische aspekten van de verzorgingsstaat georganiseerd door de Katholieke Hogeschool kost slechts f 340,— (vier bijeenkomsten van elk 4,5 uur) Voor de kursus Locale Welzijnsplanning vraagt de Sociale Fakulteit Tilburg een bedrag van ƒ600,—. Dat is geen gering bedrag. Maar daar staat tegenover, dat de kursus drie dagen duurt en plaatsvindt in een konferentie-oord. Een redelijk schappelijke prijs. Ook niet-universitaire instellingen die postakademisch onderwijs organiseren weten hoe je een kassa aan het rinkelen krijgt. Het CIVOB (Centraal Instituut Vorming en Opleiding Bestuursdienst) brengt een vormingscyklus op de markt voor de prijs van ƒ2.300,— per deelnemer. De kursus omvat vier lesblokken die elk drie dagen duren. In deze prijs zit bovendien een subsidie verwerkt van het Ministerie van Cultuur Rekreatie en Maatschappelijk Werk en geldt exklusief pensionkosten. Aan de kursus mogen zeven groepen deelnemen van elk dertig kursisten. Een eenvoudige rekensom leert, dat deze kursus ƒ483.000,— in het laadje brengt Deze vormingscyklus is bestemd voor direkteuren en chefs van Gemeentelijke Sociale Diensten. Het zal werkloze mensen ,deugd doen' dat hun ambtelijke broodheren zich zo bezorgd tonen over hun eigen vorming. Vriendelijk dat CRM nog een startsubsidie geeft!

i

Interview met PrcUr. A. C. Zijderveld

Postakademisch onderwijs een piatfovoor wetenschap en beroepsonderwijs van ervaring welke onderwerpen een hoge belangstelling scoren. Bovendien informeer je steeds n a a r wat kursisten verlangen. Het komt voor, dat een kursus geprolongeerd moet worden omdat ze zoveel belangstellenden trekt. Dat is dan een schot in de roos. Bij andere thema's blijkt de toeloop minder groot te zijn. Daarnaast is het mogelijk om bij instellingen en bedrijven te vragen n a a r wensen op het terrein van postakademisch onderwijs. Ik acht het zeer de moeite waard om in de nabije toekomst meer systematisch n a te gaan aan welke leerbehoeften het kursusaanbod tegemoet moet komen. Met de verdere ontwikkeling van het PAO zal ook de behoeftenpeiling beter uit de verf komen. De aansluiting bij de beroepswereld van akademici willen we niet missen.

THB: Klinkt dat niet al te optimistisch. Ik kan me voorstellen, dat er in de relatie tussen universitaire docent en PAO-kursist steeds een basisspanning blijft zitten. De docent zal de nadruk willen leggen op zijn specialisme. De motivatie van de kursist daarentegen is sterk bepaald door konkrete maatschappelijke problemen. Wellicht verlangt menig kursist een handzame oplossing voor de vraagstukken die hij of zij in zijn werk tegenkomt.

Zijderveld: Die basisspanning kun je nooit helemaal wegmasseren. We zullen er steeds n a a r moeten streven niet te strak vanuit één wetenschap te redeneren. De oriëntatie op de beroepspraktijk nodigt uit de problemen vanuit verschillende invalshoeken te analyseren.

THB: U benadrukte zoeven de betekenis van de ontmoetingsfunktie van het PAO. Studenten en docenten kunnen van elkaar leren, terwijl u de kontakten tussen kursisten onderling als uiterst waardevol kenschetst. Nu zien we met name bij de open universiteit steeds meer esn ontwikkeling in de richting van het afstandsonderwijs.

Schriftelijk studiemateriaal, beeld^geluidsbanden moeten daarbij een brug slaan tussen docent en student. Men wil zelfs gebruik maken van komputer leerstations. Ook de Britse open university en de Duitse Femuniversitat benadrukken het gebruik van schriftelijk studiemateriaal en afspeelapparatuur. Uit deze ontwikkeling laat zich een verschuiving aflezen van het kontakt onderwijs naar het zelfstudie-onderwijs.

Zijderveld: In de eerste plaats wil ik erop wijzen, dat het postakademisch onderwijs een andere doelgroep dekt dan de open universiteit.

De open universiteit is vooral in het leven geroepen voor mensen die in het verleden geen hoger onderwijs hebben kunnen volgen. Postakademisch onderwijs richt zich vooral tot afgestudeerden. Biedt de open universiteit tweede kans, postakademisch onderwijs brengt extra kans onderwijs, m a a r dan niet als luxe.

Postakademisch onderwijs is broodnodig. Kern bij de organisatie van het PAO is het adagium: terug n a a r

De kennis-explosie die tot uitèjng komt in nieuwe technologieën (ruimtevaart en informatika) lei gen belangrijke verklaring voor het optreden van kennisveroudsg. Vooral in hoger gekwalificeerde banen wordt verwacht en get dat men zijn kennis op peil houdt en verder ontwikkelt. lii;||cht is het verheugend, dat het postakademisch onderwijs esrote vlucht heeft genomen.

De totale omvang van het univijajr verzorgde PAO is wat betreft het aantal kursussen in de pei^i 1975-1980 met ongeveer vijftig procent gestegen. Ookljontal kursisten en kursussen neemt gestaag toe. Bedroeg liemtal kursisten in 1980 nog 29.000, in 1981 wordt een stijging vemjit tot 32.000. Terreinen waarop momenteel veel PAO-kursussiyorden georganiseerd zijn geneeskunde, tandheelkunde, Wjfs- en bestuurswetenschappen, recht, sociale en technische wsischappen. Het PAO krijgt ook gestalte buiten de universiteit ikend zijn de kursussen van het Centraal instituut Vorming eipleiding (CIVOB) en het Rijksopleidingsinstituut (ROl) Een vraaggesprek met prof diiC. Zijderveld, voorzitter van de landelijke voorbereidingskomrle PAO - sociale wetenschappen.

met een gevarieerde beroepserva­ ring met wetenschappelijke belang­ stelling buitensluit omdat ze geen doktorandus zijn. W a a r o m zou je een personeelschef die doktorandus voor zijn n a a m heeft staan wel toe­ laten en de personeelschef die geen titel heeft buitensluiten. Als beiden een maatschappelijke funktie bekle­ den van ongeveer het zelfde niveau en in het beroepsleven kunnen bo­ gen op een gelijksoortige status is er geen reden om tegen de HBO­er te zeggen u mag niet meedoen.

Prof. Zijderveld wijst erop, dat er psychologen zijn, die toelating tot PAO­kursussen willen reglemente­ ren. Hierachter schuilt de vrees, dat je anders het kursusaanbod tezeer moet afstemmen op een nogal bont gezelschap van kursisten met uit­ eenlopende startniveaus. Daar komt bij, dat de professionaliseringsgraad van psychologen hoger is dan van sociologen of antropologen. Psycho­ logen markeren hun professionele deskundigheid scherper dan andere sociale wetenschappers.

THB: Als er nu snel één stelsel van post hoger onderwijs komt dan zijn deze toelatingsperikelen uit de we­ reld.

Zijderveld: Ik verwacht, dat we op den duur wel zullen toegroeien n a a r één stelsel van post hoger onder­ wijs. Overigens is de integratie van het wetenschappelijk onderwijs met het hoger beroepsonderwijs nog geen beklonken zaak. Er bestaat nog steeds een ,dubbel stelsel' waarin W O en HBO onafhankelijk van el­ k a a r voorkomen. Als je nu één stel­

sel van post hoger onderwijs in het leven roept neem je een groot voor­ schot op een integratieproces dat nog lang niet is afgerond.

Pittige prijzen THB: De prijzen van postakademi­ sche kursussen kunnen behoorlijk oplopen. Kursusgelden van honder­ den tot duizenden guldens in een tijd van ekonomische teruggang waarin, zoals het heet, iedereen een stapje terug moet doen.

Zijderveld: Die hoge kursusgelden zijn mij ook een doom in het oog. Ik heb daar bezwaar tegen. Die hoge prijzen vormen een aanzienlijke fi­ nanciële drempel. Veel kursisten kunnen deze hoge kursusgelden niet bij hun werkgever deklareren.

Vooral bij gesubsidieerde instellin­ gen zijn de financiële marges onder invloed van de bezuiningen te k r a p om diep in de geldbuidel te tasten.

Onze kommissie (landelijke kommis­ sie van voorbereiding PAO­kursus­ sen sociale wetenschappen ­ THB) verzet zich tegen die hoge prijzen.

Wij willen de overheid ervoor waar­ schuwen, dat PAO voor de sociale wetenschappen geen haalbare k a a r t is als de kursusgelden zo hoog opge­ schroefd worden. Er liggen plannen om normen vast te stellen voor de prijsvaststelling. Als die peperdure PAO­kursussen daarbij de toon aan­ geven dan kunnen wij met onze kur­ sussen wel inpakken. Ik vind, dat het postakademische onderwijs niet terecht mag komen in de sfeer van ,money­making'. Dat verduistert het ideële motief dat aan PAO ten grondslag ligt. Dat motief houdt in, dat we mensen die in het verleden zijn afgestudeerd willen laten delen in de kennisontwikkeling dank zij wetenschappelijke inspanningen. Die kennisstroom mag niet blijven cir­

kuleren binnen wetenschappelijke instituten m a a r moet een bedding krijgen n a a r de maatschappij. Op die manier m a a k t de wetenschap zich dienstbaar a a n de samenleving.

Maar d a a r komt nog iets bij. Instel­ lingen die PAO­kursussen organise­ ren plukken daarvan ook de vruch­ ten. De kursisten doen in de maat­ schappij ervaringen op waarvan do­ centen ook het nodige kunnen le­ ren. De baten van het postakade­ misch onderwijs vallen niet slechts in het mandje van de kursist. Ook de docent doet er zijn voordeel bij.

Tot slot nog dit. Het is de bedoeling van de overheid, dat het PAO uit­ eindelijk financieel zelfstandig wordt. Dat wil zeggen, dat de kosten van het PAO bestreden moeten wor­ den uit de kursusgelden. Ik vind, dat de overheid als hoedster van de vrije toegang tot het onderwijs in­ konsekwent bezig is als hoge kur­ susgelden een ernstige belemmering gaan vormen voor deelneming aan dit onderwijs.

THB: Wat boeit u in het postakade­ misch onderwijs.

Zijderveld: Het aardige van post­ akademisch onderwijs is het ver­ nieuwende element in dit type on­ derwijs. Universiteit en hogeschool ontmoeten in dit onderwijsveld het maatschappelijke leven. Ze moeten immers onderwijs gaan verzorgen voor mensen, die een werkkring hebben. Op universiteiten en hoge­ scholen rust de plicht om het PAO te organiseren in nauwe samenwer­ king met beroepsgroepen en belan­ genorganisaties. Uniek hierbij is, dat voor het eerst in de geschiede­ nis het (wetenschappelijk) onder­ wijs wordt verplicht om een dialoog a a n te gaan met (beroeps) organi­ saties uit het maatschappelijk leven.

Henk Zomer

Staatssekretaris Deetman op werkbezoek in Tilburg De Tilburgse socioloog prof. Zijdenfi

de universiteit. Het volgen vanli t^et een aanvulling op de eerste leges, het deelnemen aan gespw' &se? ken en het uitwisselen van enart wjderveld: Na de korte akademi­ gen horen daarbij. Uiteraard k fche opleiding van vier jaar ben je het in bepaalde gevallen zinvol natuurlijk nog niet kaar. De afge­ om kursisten vooraf dokumenia- studeerde zal regelmatig moeten materiaal toe te zenden. Het ii ijtanken om zijn kennis te verbre­ standsonderwijs herbergt toch »- n en te verdiepen. M aar in een het gevaar van een zekere vers*. aatschappij waarin informatie en ling niet alleen voor de kursist mi kennis steeds belangrijker worden ook voor de docent. In een peisc geldt dat ook voor degenen die de lijke noot wil ik hier nog aan tweede fase hebben doorlopen en bij­ voegen, dat ik graag studenten i voorbeeld de onderzoekersopleiding me heb als ik kollege geef. Ik hebben gevolgd. De noodzaak om hun gelaatsuitdrukkingen zien kennis up to date te houden is hier kunt daaruit opmaken wanneer !?■ en dringend aanwezig. Als na­ en denten kritiek hebben. Op bepS| Ijscholing is het PAO voor beide de momenten kun je n a a r hunii, tegorieën onmisbaar. tiek informeren en er vervolgens'| Niet alleen akademici maar ingaan. Ik heb altijd erg veel t'l fe veel HBO­mensen zijn werkaam leerd van de vragen van student beroepen met zware verantwoor­ THB: De wet twee­fasenstruii''^ delijkheden. Ook die mensen zouden heeft geleid tot esn ingrijpende'''^ 'gelucht graag postakademisch on­ ziging in de organisatie van de t' ^'^is willen volgen. Hebben zij demische opleiding. De eerste i' öofe toegang tot de kursussen?" diefase levert een .vierjarige **• Zijderveld: Ja, tenzij je de term randus' op. Daarna zal het sU' stakademisch onderwijs nogal voor een beperkt aantal mensen"*^ tterlijk opvat. In dat geval zouden gelijk zijn om de tweede fase 'leen kursisten welkom zijn die in gen. In hoeverre past het po' iet verleden een afsluitend dokto­ demisch onderwijs bij de twee 1 examen hebben afgelegd. Het struktuur?

Vormen PAO­kursus vaar is dan groot, dat je mensen

Afgelopen week woensdag bracht staatssekretaris drs. W. Deetman van Onderwijs en Wetenscliappen, vergezeld van een vijftal ambtenaren van dit ministerie, een uitgebreid werkbezoek aan de hogeschool. Deetman is onder meer belast met het bouwbeleid van universiteiten en hogescholen. Tijdens dit bezoek, het eerste in de reeks van universitaire instellingen die de staatssekretaris verder nog zal aandoen, ontving hij van het Kollege van Bestuur en van de Dienst bouw­ en huishoudelijke zaken uitvoerige informatie over gerealiseerde, huidige en toekomstige bouw­ en verbouwingsprojekten. De bewindsman deed nog geen spijkerharde toezeggingen waarmee de hogeschool de konstruktie voor 1982 en verder van zijn tweede tranche sociaal kluster als veiliggesteld kon beschouwen. Een en ander is afhankelijk van onderwijskundige ontwïkkelingen en lopende bouwprojekten. Ook wacht het ministerie nog op toewijzing van zijn financiële middelen. De hogeschool mag wel zijn nieuwe dierenverblijf alvast gaan bouwen. De goedkeuring voor het kunstwerk dat in de patio van het sociaal kluster verrijzen zal, had de staatssekretaris eveneens op zak. Aan de verfraaiing van overheidsgebouwen kan traditiegetrouw 1 % van de bouw­ kosten worden besteed. Zodra de hogeschool zijn financiële middelen voor 1982 krijgt toegewezen kan de bouw van de tweede tranche van start gaan en zullen toegangswegen naar het bedrijfsrestaurant worden gemaakt. Als de vergunning snel afkomt dan krijgt de ,droge' luchtbrug tussen gebouw C en de nieuwbouw de naam ,Deetmanweg', zo beloofde KvB­voorzitter mr. Van Straaten. Op de foto: Rijk (links), Deetman (midden) en Van Straaten.

THB 15 ­ 11 december 1981

iiiiiii iinuiiii

INGEZONDEN

Her-programmering?

Is hier sprake van een komplot?

Is dit een misverstand' Hebben we hier misschien te maken met een duister plan, opgezet om iedereen om de tuin te leiden' Wie IS de grote man achter de schermen?

Zijn studenten in de Fakulteisraad omgekocht?

Antwoord was het maar zó Al jaren en jaren zijn tientallen mensen op de Ekonomische Fakulteit bezig een ,goed doortimmerd' werkstuk af te leveren.

In deze laatste zin wordt kort samengevat wat men tot nu toe bereikt heeft niets!

Zelfs de fanatiekste geïnteresseerden geven de moed op Onlangs kwam ik zo'n student tegen, die in de raad zit Mijn vraag of het al een beetje wilde vlotten was hem net iets te veel Hij mag voorlopig geen bezoek ontvangen.

Dit lijkt u overdreven? Ik waarschuw u De werkelijkheid doet hier met voor onder. Raadsvergaderingen worden naar een steeds vroeger tijdstip in de ochtend verschoven, om 's avonds na ongeveer 12 uur vergaderen zonder pauze's belangrijke punten zonder veel weerstand er door te drukken WIJ staan hier machteloos Het bureaukratisch bestuursorgaan op deze fakulteit, bereidt zich voor op een beslissende slag.

Via ingewijden hebben wij vernomen dat men van plan is, alle beslissingen uit te stellen tot één week vóór de uiterst mogelijke datum Er zou dan een raadsvergadering komen die zijn weerga m de Nederlandse universitaire geschiedenis met kent Deze zou non-stop zeven dagen gaan duren Degenen die dan nog overeind staan zullen een numerieke minderheid vormen, die zich bij de spelregels der demokratie zullen neerleggen Hoe de ekonomische studie er volgend jaar uitziet zullen wij pas in de studiegidsen kunnen lezen Wij willen het echter met zo ver laten komeni Op dinsdag 15 december organiseert de PEP (Progressjeve Ekonomen Fraktie) een studentenmeeting in AZ-20, om 12.30 uur Wij zullen dan informatie verstrekken over de bestuursplannen, en de voorstellen van het aanwezige publiek tot diskussiepunten maken Dit om nog meer onnodig bloedvergieten te voorkomen.

Tot ziens, De PEF.

IVA adviseert Stichting 1940-1945 „Het toekennen en ontvangen van een buitengewoon ijensioen heeft een belangnjke positieve invloed op de psychische gesteldheid van degenen die in verband met deelname aan oorlogsverzet thans pensioengerechtigd zijn. Zeker speelt de financiële zekerstelling een belangrijke rol, maar daarnaast heeft het buitengewoon pensioen ook de betekenis van de maatschappelijke erkenning van het verzetsverleden."

Zo luidt de belangrijkste konklusie uit een onderzoek dat het IVA (Instituut voor Sociaal Wetenschappelijk Onderzoek) heeft gedaan in opdracht van de Stichting 1940-1945.

Het onderzoek had ten doel inzicht te krijgen in de aard, de intensiteit en de omgang van de huidige problematiek onder ex-verzetsstrijders die een buitengewoon pensioen ontvangen of hebben aangevraagd Momenteel krijgen ongeveer 5400 mensen een pensioen op grond van in verzetsaktiviteiten opgelopen invaliditeit. Ook krijgen 400 nabestaanden Cvooral weduwen) zo'n pensioen uitgekeerd.

Het IVA-rapport doet de Stichting 1940-1945 de aanbeveling om zich in de toekomst meer op de psychosociale hulpverlening te richten en om de aanvraagprocedure te verbeteren De hulpverlening zal minder

afwachtend moeten zijn. Er is volgens het onderzoek behoefte aan meer informatie, advies en hulp m de aanvraagperiode, bij de aanvraag tot herziening en ook m de periode waarin men pensioen ge niet.

Tekort aan ervaren onderzoekers Hoewel in de afgelopen 25 jaar de belangstelling voor een studie in de sociale wetenschappen sterk is gestegen, is er een tekort aan ervaren onderzoekers. Dat staat te lezen m een toelichting op het Wetenschapsbudget 1982. De nota Twee-fasen struktuur biedt echter goede mogelijkheden voor specifieke onderzoeksopleidingen. Naast menskraclit speelt gebrek aan geld ook een belangrijke rol Gezien de maatschappelijke vraagstukken en de rol die de sociale wetenschappen zouden kunnen spelen bij het oplossen van deze vraagstukken, moet worden overwogen of een geleidelijke verhoging van het budget noodzakelijk is In de Vervolgnota Sociaal Onderzoek zal hieraan aandacht worden besteed. Deze nota wordt in het voorjaar van 1982 verwacht, aldus de toelichting.

een student moet ook op de Mein^es letten Kleine oorzaken hebben vaak grote gevolgen.

Een brandende peuk kan je kamer in vlammen doen opgaan. Je glijdt uit, je verstuikt je voet en bovendien vaJt je microscoop aan barrels. Tijdens je wintervakantie in het buitenland word je plotseling ziek. Om maar eens wat te noemen.

Toch handig wanneer je tegen dergelijke ongemakken verzekerd bent via het ZEKERHEIDSPAKKET van de SSGZ1970. Voor f 45,- per jaar heb je een WA/BRAND/ ONGEVALLEN/REIS-VERZEKERING in één.

(Wintersporters betalen f 20,- extra) Vraag naar de verhelderende folder waarin je alles kunt lezen over deze ideale studentenverzekering.

Bel 01719-19219 of 020-718144 of stap eens binnen bij de plaatselijke Instantie van Uitgifte.

T-eker cieeerstef ctebe&K, stichting SSGZ 1970 Antwoordnumer70,2200VB Noordwijk-ZH

^ ^ ^ ^ p ^ V H H R Ü

I

I

repetitiekoUege verzorgen A a n v a n g 19 00 u u r Plaats AZ-12

officieel STUDENTUD KOMMISSIE BEELDENDE KUNST GEZOCHT Het Kollege v a n Bestuur roept s t u d e n t e n op die belangstelling hebben voor de funktie v a n lid v a n d e Kommissie Beeldende Kunst Deze Kommissie heeft tot t a a k Het plegen v a n overleg met h e t Kollege v a n Bestuur en desge vraagd of eigener beweging adviseren a a n h e t Kollege van Be stuur met betrekking tot A De mhoudelijke a a n w e n d i n g v a n terzake aangewezen c q be schikbaar komende financiële middelen B Het vaststellen van het gebruik en de inrichting v a n algemene en representatieve r u i m t e n C -De verwerving en plaatsing van voorwerpen v a n Beeldende Kunst D Kontrole op het beheer door d e desbetreffende dienst.

E Alle a n d e r e zaken, die tot d e instelling v a n de Kommissie hebben gemoveerd De Kommissie wordt gevormd door maximaal 9 leden die tot de verschillende op de hogeschool aanwezige geledingen dienen te behoren Kandidaten dienen gebleken affiniteit t e hebben tot d e materie van de Kommissie Het Kollege v a n Bestuur verzoekt s t u d e n t e n die belangstelling voor deze funktie hebben zich b i n n e n veertien dagen n a het verschqnen v a n dit blad schriftel^k te melden bq Mej. Mr. H J. Pieck

KOMMUNIQUE VAN HET KOLLEGE VAN BESTUUR 1 DECEMBER 1981 1 Het kollege zal op a a n v r a a g v a n de Minister van Onderwiis en Wetenschappen opgestelde komputerleidsplan t e r kennisneming aan de (sub/inter)fakulteiten doen toekomen 2 Het kollege heeft besloten om éen p l a a t s W P met i n g a n g v a n 1 j a n u a r i 1982 voor twee j a a r ten Itiste vem de onderzoekpool toe te wijzen ten behoeve v a n het projekt .Tekstkonversie en tekstopslag' v a n de vakgroep Statistiek en Methoden en technieken van onderzoek (SSCW) 3 Mede t e n behoeve van d e bespreking m e t de Kommissie Personeelsoverleg heeft het kollege besloten voor een periode van twee jaar de uitkomsten v a n h e t r a p p o r t .Funktiebeschnjving en Funktiewa£U"dering' t e volgen en op h e t einde v a n deze p e n o d e een en a n d e r t e evtilueren m e t n a m e met betrekking tot d e wenselijkheid v a n al of niet instellen v a n een F u n k t i e w a a r d e n n g s kommissie 4 Het kollege heeft prof dr. H. Verdaasdonck als opvolger van prof d r G. Extra benoemd tot lid v a n d e Kommissie onderzoek voor derden

EENMALIGE UITKERING AAN MENSEN MET EEN MINIMUM INKOMEN Via de verschillende publiciteitsmedia is nog al a a n d a c h t besteed aan de zgn eenmalige u i t k e r i n g a a n mensen die m e t meer hebben d a n een m i n i m u m inkomen Daarbij is ten onrechte de m d r u k gewekt, dat studenten nooit voor zo'n eenmalige u i t k e r i n g m a a n m e r k i n g k u n n e n komen De desbetreffende wet somt n a m e lijk een a a n t a l inkomstenbronnen op, waarbij die u i t k e n n g k a n worden verleend, zoals inkomen u i t arbeid m dienstbetrekking of een u i t k e n n g (o a ABW, RWW, AWW, AAW WUV, W W , WWV, etc ) Bepaalde k a t e g o n e ë n worden d u s m e t genoemd, b v zelfstandigen en studenten M a g d a n de geest v a n d e wet inhouden, dat studenten buiten de mogelijkheden v a n een eenmalige u i t k e n n g vallen, de letter v a n d e wet en het antwoord op Kamervragen l a a t een a n d e r e i n t e r p r e t a t i e toe Bestaat je inkomen als student u i t s l m t e n d uit een ouderlijke bijdrage, njksstudietoelage of kinderbijslag, d a n h e b je geen recht op een eenmalige uitk e n n g m a a r als je werkt of een u i t k e n n g hebt, k u n je wel a a n spraak maken op de eenmalige u i t k e n n g HOOGTE INKOMEN Eén van de voorwaarden is, d a t je inkomen moet liggen tussen een , m i m m u m inkomen' en een d e r d e van dat m i n i m u m Hoe hoog d a t inkomen precies moet zijn is in het k a d e r van dit artikel niet verder a a n te geven, aangezien dit v a n vele faktoren afhankelijk IS, zoals - aard v a n h e t inkomen, - k a t e g o n e a a n v r a g e r (er zijn ongeveer 10 k a t e g o n e ë n ) , - peildatum voor zo'n k a t e g o n e 1 11981 of n u , - konsekwenties als je iets m e e r h e b t d a n het voor jou geldende minimum HOOGTE UITKERING De eenmalige u i t k e n n g ligt over het algemeen tussen ƒ 150,- en ƒ 4S0,- De hoogte is afhankelijk van de k a t e g o n e w a a n n je valt (alleenstaand, samenwonend, getrouwd, gescheiden kinderen enz , enz ) en de hoogte van h e t inkomen AANVRAGEN De aanvragen voor ,alleenstaanden' d n alle gradaties van alleenstaand), die een eigen h u i s h o u d e n voeren, k u n n e n tot 31 decern ber a s worden ingediend De a a n v r a g e n voor gehuwden h a d d e n voor 1 november j 1 gedaan moeten zijn Studenten die eigenlijk voor 1 november h a d d e n moeten a a n v r a g e n , k u n n e n dit als nog proberen te doen met het a r g u m e n t , dat zij door de publikaties in de media dachten d a t zij niet m a a n m e r k i n g konden komen De Gemeentelijke Sociale Dienst heeft samelijk de bevoegdheid om te late a a n v r a g e n toch te behandelen Formulieren om a a n te vragen en een toelichting zqn verkrijgbaar bij d e postkantoren

STUDENTENUITWISSELING KHT-NENE COLLEGE NORTHAMPTON ENGELAND DOKTORAAL EKONOMIE AFSTUDEERJAAR ALGEMENE EKONOMIE (Van Schaak) S t u d e n t e n die m f e b r u a n 1982 willen beginnen m e t h e t afstudeer j a a r empirische makro-ekonomie dienen zich vóór 1 f e b r u a n 1982 schnftelijk a a n t e melden bij d r A B T M v a n Schaik, k a m e r B516

DOKTORAAL Wijziging d a t u m 7e semester t e n t a m e n .Behandeloingsm e t h o d e n e n Orthodidaktiek'.

Dit t e n t a m e n wordt NIET afgen o m e n op 18 j a n u a n 1982, doch op vnjdag 15 j a n u a r i 09 00 u u r in AZ 7

CYKLUS KERNBEWAPENINGSWEDLOOP BURO BUITENLAND In oktober/november organiseerde Buro Buitenland een cyklus m e t als t h e m a ,De kernbewapeningswedloop en d e gevolgen d a a r v a n voor Oost- en West-Europa Door onvoorziene omstandigheden vielen de l a a t s t e 2 v a n d e 7 lezingen u i t De lezing v a n Drs J Wijkstra v a n OSACI, ,Bewapening en werkgelegenheid/conversie v a n w a p e n i n d u s t n e tot vredesi n d u s t n e ' viel uit wegens ziekte van de heer Wijkstra De slotbijeenkomst m e t defensiewoordvoeders v a n d e grote partijen ,De t a a k v a n Nederland b i n n e n d e N a t o n u en i n d e toekomst' en m e t M J Faber v a n h e t IKV over ,De s t a n d p u n t e n v a n h e t interkerkelijk vredesb e r a a d en de visie op een toekomstig beleid' gepland voor 18 november k w a m onverwachts te vervallen doordat op die d a g in d e Tweede K a m e r d e r e g e n n g s v e r k l a n n g behandeld werd, waarbij d e defensiewoordvoerders a a n wezig moesten zqn Voor deze onvoorziene g a n g v a n zaken bieden wij diegenen die d a a r d o o r voor m e t s n a a r d e a u l a kwamen, onze ekskuses a a n Gezien de grote belangstelling zi|n WIJ d r u k bezig beide uitgestelde lezingen begin f e b r u a n alsnog te doen plaatsvinden Nadere mededelingen zullen hierover nog volgen De bij de cyklus b e h o r e n d e d o k u m e n t a t i e m a p is in I e d r u k geheel uitverkocht Een h e r d r u k is m d e m a a k Bestellingen voor deze m a p & f 17,50 k u n n e n g e n c h t worden a a n h e t s e k r e t a n a a t van h e t Buro Buitenl a n d , F7, tel 662236 SLUITING BURO BUITENLAND Het s e k r e t a n a a t v a n Buro Buitenl a n d IS m d e week v a n 28 decemb e r tot en m e t 1 j a n u a n geslotaen Voor die tijd en vanaf m a a n d a g 4 j a n u a n k u n t u als i m m e r v a n de diensten v a n h e t b u r o gebruik m a k e n De medewerkers (sters) v a n h e t b u r o wensen u prettige feestdagen

NADELEN Aan de eenmalige u i t k e n n g k u n n e n echter ook nadelen kleven als je student bent en je ouders knjgen kinderbijslag voor je Willen je ouders 3 x kinderbijslag knjgen d a n moeten zij ten minste 90% van je kosten voor levensonderhoud betalen en willen ZIJ 2 X kinderbijslag d a n moeten zij meer d a n 50% betalen Zo'n eenmalige u i t k e n n g zou tot gevolg k u n n e n hebben, d a t je ouders net die 90% of 50% niet m e e r h a l e n en e r één m a a l kinderbijslag zal gaan vervallen VERDERE INFORMATIE Bureau Studentenzaken Gebouw E Geopend m a a n d a g 14 00-16 00 u u r dinsdag tot en m e t vnjdag 11 30-15 30 u u r Teefonisch b e r e i k b a a r op 862211 of 662135

Voor fiskaal-jundische studenten (CII nieuwe stijl) die in het afgelopen semester d e kolleges ekonomie v a n prof Smulders h e b b e n gevolgd zal op m a a n d a g 18 j a n u a n 1982 een reponsiekoUege ekonomie worden gegeven Plaats CZ 31 Tijd 9 30-12 30 u u r .

algemeen

In 1982 s t a r t een studentenuitwisseling tussen d e KHT en Nene College, N o r t h a m p t o n , Engeland V a n 8-22 f e b r u a n 1982 komen 15 studenten v a n Nene College n a a r Tilburg w a a r zij een pro g r a m m a knjgen aangeboden over d e Nederlandse ekonomische situatie Van 14-28 juni 1982 k u n n e n 15 ekonomie-studenten van de KHT n a a r Nene College Kosten ƒ 550, , m k l reiskosten vanaf Hoek v a n Holland v v , logies en ontbijt en exkursies n a a r C a m b n d g e en Londen Voorwaarden voor deelname 1 Ekonomiestudent(e) zijn m d e laatste fase voor het k a n didaatsexamen, 2 Bereid zijn tijdens het verblijf van de Engelse studenten m Tilburg h e n b m t e n het p r o g r a m m a te begeleiden en logies en ontbijt a a n te bieden, waarvoor een b e d r a g v a n ƒ 150,- beschikbaar is P r o g r a m m a en mschnj f formulieren zijn verknjgbaar bij Buro Buitenland, k a m e r F 7 Zij dien e n vóór 15 december a s bij h e t Buro Buitenland ingeleverd te zijn Indien m e n a a n de deelnemersvoorwaarden voldoet, IS d e volgorde van officiële m s c h n j v m g bepalend

TENTAMEN STAATSRECHT I

Op vnjdag 15 j a n u a n 1982 zal d r A B T M v a n Schalk een

9

TENTAMEN EKONOMIE Voor fiskaal-jundische s t u d e n t e n (Cll-meuwe stijl) zal op vnjdag 22 j a n u a n 1982 een schnftelijk t e n t a m e n ekonomie worden afgenomen Ter voorbereiding van dit t e n t a m e n dient de volgende stof te worden bestudeerd - Bundel artikelen bij k u r s u s ekonomie voor fiskaal j u n d i s c h e studenten, samengesteld door A A J Smulders, N r 890 81 04 - Verslag van De Nederlandsche Bank over h e t j a a r 1980 Hieruit te bestuderen Algemeen overzicht en voorts alle a n d e r e passages w a a r n a a r m hetartikel v a n prof H Visser (ESB 20 5 1981) verwezen wordt - J E Andriessen/Miedema/ O o r t / D e Ridder De sociaalekonomische b e s t u r i n g v a n Nederland, 10e druk, Groningen 1981 - J E A n d n e s s e n Ekonomie in t h e o n e en praktijk 2, zesde geheel herziene d r u k , Amsterdam/Brussel 1980 H i e n u t te bestuderen Hoofdstuk 16 De overheid m de g e o n e n t e e r d e ekonomie Hoofdstuk 19 I n t e r n a t i o n a a l betalingsverkeer - Vragen en opgaven bij Ekonomie in t h e o n e en praktijk 1 en 2, onder r e d a k t i e v a n R Schöndorff en N Cohen, u i t g Elsevier A m s t e r d a m / Brussel 1980 Hieruit t e r oefening te m a k e n vragen en opgaven bq hoofdstuk 16 v r a g e n en opgaven bq hoofdstuk 19 - Kollegestof en stencils die op h e t kollege zqn m t g e r e i k t

Het t e n t a m e n op 22 december a s zal uitsluitend b e s t a a n uit essayvragen Het t e n t a m e n d u u r t van 9 30 tot 13 00 u u r m e t in het midden een k o r t e p a u z e EXKURSIE EUROPESE INSTELUNGEN VERPLAATST NAAR FEBRUARI 1982 De in h e t THB van 27 november j 1 (p 10) aangekondigde ekskursie n a a r de Europese instellingen in Brussel, S t r a a t s b u r g en Luxemburg is verplaatst n a a r februari 1981 nl .van m a a n d a g 15 februari t o t vrQdag 19 februari 1982.

Opgave, betaling ƒ 170 -) en informatie op k a m e r B-1005 bQ mevrouw M a r ^ k e H o m m a n .

ALTERNATIEVE VORM VAN ZELFWERKZAAMHEID (doktoraalprogramma o u d e stql Nederlands recht e n vrfle studierichting) .

O n l a n g s is besloten d a t d e verplichting tot het deelnemen a a n één van d e vormen van zelfwerkzaamheid, voorafgaand a a n het t e n t a m e n strafrecht (doktoraalprogramma oude-stql Nederlands recht en vnje studien c h t i n g ) , m e t m e e r geldt voor studenten die n a 1 j a n u a n a s a a n het t e n t a m e n strafrecht deelnemen

TENTAMEN STRAFRECHT I / STRAFPROCESRECHT Op d e d i k t a t e n c e n t r a l e is een overdruk v a n de belangrijkste hoofdstukken u i t ,Bewijzen in het strafprocesrecht' v a n J W Fokkens v e r k n j g b a a r Alleen deze hoofdstukken behoren t h a n s tot de verplichte l i t e r a t u u r Vakgroep Strafrecht JEUGDRECHT

SUBFAKULTEIT SOCIAAL-KULTURELE WETENSCHAPPEN KANDIDAATS (EKONOMIE H)

REPONSIE KOLLEGE EKONOMIE VOOR FISKAAlJURIDISCHE STUDENTEN

De kolleges jeugdrecht v a n prof m r M Rood d e Boer s t a r t e n op woensdag 3 f e b r u a n 1982 v a n 10 30 12 30 u u r in AZ 26 De werkgroep o n d e r leiding van m r M J C Koens, m e t als onderwerp ,de k i n d e r r e c h t e r ' , begint eveneens op 3 f e b r u a n 1982 v a n 8 30-10 30 u u r i n AZ 26 Opgave voor d e e l n a m e a a n deze werkgroep k a n geschieden tot 1 j a n u a n 1982 b ^ m r M J C Koens, k a m e r B 1011

MeNu? VAN 18 DECEMBER TOT EN MET 31 DECEMBER 1981 IS HET RESTAURANT NA 14.00 UUR GESLOTEN PERIODE VAN 14 TOT EN MET 18 DECEMBER 1981 MAANDAG 14 DECEMBER - Linzensoep - Tomatenkippesoep - Blinde vink - U i e n b u r l e r met tomatensaus - Spercieboontjes - Koolraap - Gekookte a a r d a p p e l e n - Diverse nagerechten DINSDAG IS DECEMBER - W i t t e cremesoep Bouillonsoep - Kip & l a Marengo - Spaghetti Ratatouille - Gekookte aardapi>elen - Diverse n a g e r e c h t e n WOENSDAG IS DECEMBER - CJoulashsoep - Bamisoep - Biefstuk t a r t a a r gebakken lever met u i e n - Andqvie èi la crème Groene kool - Gekookte a a r d a p p e l e n - Diverse nagerechten DONDERDAG 17 DECEMBER - Groentesoep - CJebraden konijn m e t veenbessensaus Varkenslapje - Aardappelpuree - Diverse n a g e r e c h t e n VRIJDAG 18 DECEMBER 's middags - Tomatensoep - Chili con C a m e - Cïemengde salade - CJebaiken vis - Mosterdsaus - Gekookte a a r d a p p e l e n - Diverse n a g e r e c h t e n

THB 15 - 11 december 1981

TSIZTSa

Voor ons kantoor in ARNHEM, dat in 1980 werd geopend, zoeken wij, in verband met de snel groeiende praktijk:

BELASTINGCONSULENTEN (M/V, universitair niveau rechten, bedrijfseconomie, fiscaal recht, fiscale economie.)

op mondiaal niveau neemt Peat P M M Belastingadviseurs B.V. Marwick International onder meer voert een zeer actief en progreseen toonaangevende plaats in op sief promotiebeleid. Dat is niet het gebied van accountancy, belas- alleen een filosofie, ook de aantingadviezen en management houdende groei maakt dat noodconsultancy. Wereldv/ijd telt deze zakelijk. In principe zult u de organisatie 24.000 medewerkers eerste twee jaar onder veranten 300 vestigingen in 80 landen. woordelijkheid van een manager In Nederland werkt PMM Belasting- adviezen verlenen en initiatieven adviseurs B.V. in groter verband ontwikkelen op het brede terrein samen met zowel accountants als van de fiscale begeleiding. Daarna organisatie-adviseurs in dient u in staat te zijn om dergeAmsterdam, Den Haag en Arnhem. lijke projecten geheel onder eigen verantwoordelijkheid af te wikkelen.

Bij PMM Belastingadviseurs B.V. wordt hard gewerkt en heersen uitgesproken opvattingen over hoe dat werk het best kan worden uitgevoerd. U bent er op uw plaats, als u zelfstandig kunt werken en daar een grote mate van zelfbewustheid aan ontleent.

Omdat zeer uiteenlopende problematieken zich in een hoog tempo voordoen, zult u nogal eens onder druk staan. Wilt u dat als een uitdaging zien, dan is uw carrière in principe gemaakt.

Omdat PMM Belastingadviseurs B.V. doorstuderen noodzakelijk acht, zijn er voor academici die een postdoctorale studie fiscaal recht/economie willen volgen allerlei faciliteiten aanwezig.

Specialisaties zijn mogelijk, en in internationaal verband (Londen en Parijs) worden gerichte studies en opleidingen verzorgd.

Voor meer informatie en het maken van afspraken kunt u contact opnemen met Mr. W.P. van der Spek in het kantoor Den Haag, tel. 070-814761 (na kantooruren: 01899-19240), Mr. P.R. Langendonk in het kantoorArnhem,tel. 085 -513515 (na kantooruren: 085 - 611480) of de heer E.W. van Someren GrĂŠve in het kantoor Amsterdam, tel. 020 - 225666 (na kantooruren: 070-986587).

Tegenover dit aanzienlijke verwachtingspatroon staan voorspoedige vooruitzichten en een inkomen dat evenals de secundaire arbeidsvoorwaarden aantrekkelijk genoemd kan worden.

PMM Belastingadviseurs

Laan van Nieuw Oost-lndie 127, 2593 BM Den Haag; Herengracht 566, 1017 CH Amsterdam; Eusebiusbuitensingel 3, 6828 HS Arnhem.

10

STADSSCHPUWBURG

Vrijdag 18 en zaterdag 19 dec., 20.30 uur .Gluck werd in 1893 geschreven door de toen 26-)arige Duitser Maximiliaan Dauthendey. Het toneelstuk Iaat in vier scenes vier stadia van het levensgeluk tussen een man en een vrouw zien. Extase, angst, verval en tenslotte vrede, voeren afwisselend de boventoon. ,Gluck' werd in 1893 geschreven Paul Vermeulen W i n d s a n t gespeeld door Liesbeth Coops en Theu Boermans. Dekor en kostuums zijn van Paul Gallis.

Dauthendey heeft met ,Gluck' een volstrekt kompromisloze poging gedaan om o n u i t d r u k b a r e emotionele ervaringen te verwoorden.

Hl] heelt de rol van de tekst d a a r toe teruggebracht tot één van de vele begeleidende elementen tussen sterk zintuiglijke beelden, kleuren, geuren en suggesties. Je

zou ,Glück' d e visuele parallel van de uit dezelfde tijd s t a m m e n d e sensitivistische gedachten van H e r m a n Gorter k u n n e n noemen.

Later vertonen ook Meaterlinck's stukken kenmerken van Daut h e n d e y ' s werk. ,Glück' sluit a a n bij het n a t u r a lisme van het eind van de vorige eeuw in zijn poging het gemoedsleven van de mens te doorgronden. M a a r in tegenstelling tot het algemene pessimisme van de naturalisten (Emants, Zola) laat ,Gluck' ook een wanhopig soort optimisme zien, door in te g a a n op het mooiste gevoel d a t de mens kent: geluk.

Geluk, vol tegenstrijdigheden, windstiltes, opgekropte emoties, onpeilbare diepten en onneemb a r e toppen.

Het Zuidelijk Toneel Globe speelt ,Glück' als een kleine zaalproduktie.

KHT/LETTEREN

a De heer J. Rogier, d i r e k t e u r van de Dr. E. Boekmanstichting, them: ,Dient h e t overheidsbeleid, m e t n a m e op het terrein v a n taal en letteren,, vooral in te spelen op bestaande behoeften, danwei zich meer te richten op het stimuleren van nieuwe behoeften?'; b De h e e r J. Renkema, wetenschappelijk medewerker Tekstwetenschap Katholieke Hogeschool Tilburg, thema: ,De taal van de overheid en het publiek.'; c De heer H. Verdaasdonk, hoogleraar l i t e r a t u u r sociologie Katholieke Hogeschool Tilburg, thema: ,De participatie van bevolkingsgroepen aeai literatuur.'

- In d e m i d d a g k a n m e n deeln e m e n a a n één der vier onders t a a n d e werkgroepen: 1 ,De stimulering van a u t e u r s ' .

Werkgroepvooraitter is de h e e r G. Verrips (voorzitter Fonds

Provinciaal beleid taal en letteren Op zaterdag 12 december a.s. zal de Kulturele Raad Noord-Brabant, in samenwerking met de Subfakulteit Letteren van de Katholieke Hogeschool Tilburg een studiedag beleggen met als thema: ,Op zoek n a a r een provinoia£ü beleid op het terrein van taal en letteren'.

De studiedag zal worden gehouden op de Katholieke Hogeschool, Hogeschoollaan 225. gebouw A. De aanvang zaJ zijn om 9.30 u u r 's ochtends, d e afsluiting om circa 17 00 u u r Het programma voor deze dag ziet er als volgt uit: - In de ochtend zullen er d r i e voordrachten worden gehouden door:

Ander recht Op vrijdag 4 december hield prof.

Paul van Seters, buitengevroon hoogleraar in de rechtssociologie, zijn inaugurale rede. Deze had als thema de toenemende vervlechting van recht en beleid. Rechtsontwikkeling en burokratisering zijn, aldus Van Seters, erg aktuele topics in de Nederlandse rechtssociologie van vandaag. Beide vraagstukken hangen nauw met elkaar samen en kunnen worden gezien als opeenvolgende fasen in de .teloorgang van de trias politica'. De opkomst van de verzorgingssamenleving heeft de klassieke scheiding van wetgevende, rechtsprekende en uitvoerende macht ondermijnd. In deze ontwikkeling naar een ander recht heeft de rechtssociologie een belangrijke

voor de Letteren); 2 ,De stimulering van het boekenbedrijf'. Werkgroepvoorzitter is de heer F. Knipscheer (literair uitgever); 3 ,De stimulering van lezers door middel v a n h e t bibliotheekwezen'. Voorzitter is de heer A Knjnen (stafmedewerker Provinciaal Opbouworgaan Noord-Brabant); 4 ,De stimulering van de lezers door middel v a n literaire evenementen'. Deze werkgroep wordt voorgezeten door de heer E. d'Hondt (burgemeester v a n Hilvarenbeek).

De dag zaJ worden besloten met een gezamenlijke sessie en zal in zijn geheel worden voorgezeten door d e heer G. van den Heuvel, d i r e k t e u r van d e Akademie voor Journalistiek te Tilburg.

Aanleiding tot het organiseren van deze studiedag was een gedachtenwisseling binnen de Kulturele Raad in juni 1981 over nieuwe stimulansen ten aanzien van het provinciaal letterenbeleid.

Het ligt in d e bedoeling om op 12 december a s. m gesprek te g a a n met het veld - schrijvers, dichters, uitgevers, boekhandel, onderwijs, bibliotheekwezen, lezers - inzake u i t g a n g s p u n t e n van en voorstellen voor een dergelijk beleid Nadere studie van en b e r a a d over de verslaglegging/uitkomsten van deze d a g dienen de basis te vormen van een breder, aan het provinciaal b e s t u u r van NoordBrabant uit te brengen advies inzake het te voeren toekomstige letterenbeleid.

De deelnemers ontvangen een verslag van deze studiedag en op verzoek het uiteindelijke advies van de Kulturele Raad.

KONINKLIJKE LIEDERTAFEL

Jean-Yves Thibaudet KH, d o n d e r d a g I 7 december Aula, 20.15 u .

Jean-Yves Thibaudet, slechts 20 j a a r oud, zal spoedig nog meer opzien b a r e n d a n zijn recitals in West-Europa al deden. In Duitsland verving hij met eklatant sukses onverwacht v e r h i n d e r d e kunstbroeders als Clifford Curzon en Benedetto Michelangelii Aldo Ciccolini (ll-12-'78 in de Liedertafel) is zijn leermeester. Prijzen in het Marguerite Long-Concours, het Robert Casadesus-Concours, het Busoni Concours en vele a n d e r e (onlangs won hij nog de New York I n t e r n a t i o n a l Young Artist Competition) zeggen op zich niet alles, m a a r door d e veelheid veel: d a n zijn het geen toevalstreffers. Uit een recente NRC-recensie: ,,bij TTiibaudet (zoals bij Egorov, Polïine, e t c ) weet je eigenlijk niet wat meer te bewonderen: zijn h a a r s c h e r p e profilering van het notenbeeld, zijn analytisch heldere opbouw d e r komposities, zijn uitgebalanceerde techniek of zijn natuurlijke affiniteit met zeer uiteenlopende stijlen."

rol gespeeld, aldus Van Seters. „Sociologie en rechtswetenschap hebben elkaar weer gevonden."

Aan de hand van de ervaringen van de loontechnische dienst (Ministerie van Sociale Zaken) maakte hij de wezenlijke veranderingen in het recht zelf duidelijk.

Organen van openbaar bestuur voeren niet slechts uit wat h u n bij wet is opgedragen, m a a r hebben een zelfstandige invloed op het beleid.

De hedendaagse administratieve werkelijkheid wordt dan ook gekenmerkt door een veranderde samenh a n g van recht en beleid. Ander recht is beleidsrecht. In het feit dat dit andere recht, zowel in z'n uitvoering als in z'n legitimering, tekort kan schieten, ligt de mogelijkheid tot oppositie en kritiek besloten. Die mogeUjkheid is de belangrijkste strekking van het begrip .beleidsrecht', aldus Van Seters.

11

FILMUGA

Fontamara Dinsdag 15 december, 22.30 uur AMBASSADE-BIOSKOOP Regie: Carlo Lizzani met: Michele Placido. Italië 1980, 120 min. kleur.

F o n t a m a r a is g e m a a k t n a a r een boek van Ignazio Silone, d e strijdb a r e anti-fascist die in 1930 n a a r Zwitserland vluchtte en d a a r in 1978 overleed. F o n t a m a r a is h e t verhaal van een gelijknamig dorpje tijdens het opkomend fascisme, vlak voor en rond 1930 Een gem e e n s c h a p v a n simpele zielen, die voor elke h o m p brood moeten vechten en weinilg benul hebben van r a r e regels die ergens van hog e r h a n d worden opgelegd. Het bergriviertje, d a t de enige watertoevoer is voor mens en dier, wordt door de autoriteiten ten behoeve van een l a n d e i g e n a a r omgeleid en de bevolking van Font a m a r a wordt belazerd bij 't leven.

Zo wordt de formule bedacht d a t zowel het dorp als de rijke stinkerd driekwart v a n het w a t e r krijgt en de omlegging geldt slechts voor vijftig jaar. In F o n t a m a r a woont een ijzersterke m a n , d e natuurlijke leider, die gegrepen is door de illusie v a n een beter leven Hij wil n a a r Rome, d a a r wat geld verdien e n en t e r u g in het dorpje een eigen stukje land kopen Dan k a n hij eindelijk ook trouwen met de mooie Elvira Gezien de omstandigheden is het logies dat in het dorp een n a t u u r lijk verzet groeit teilen al het onrecht dat de bevolking wordt aangedaan De fascisten laten niet n a d a t verzet d e kop in te d r u k k e n .

De held van F o n t a m a r a komt inderdaad in Rome, m a a r zit d a a r b i n n e n de korste keren in de knoei Zich bijvoorbaat verloren voelend, geeft de m a n zich a a n als De Grote Onbekende, een anarchistisch type dat ondergrondse blaadjes verspreidt In de gevangenis wordt hij dood gemarteld Dat wordt over het gehele land bekend en leidt vooral in F o n t a m a r a tot een georganiseerd verzet tegen het fascisme De eerste steen voor oppositie te?en het fflscistische regime, zo besluit de film.

ROOIE HARTEN

Haïti-avond De Wereldwinkel Tilburg organiseert op woensdag 18 december a s. te 20.00 u u r in het Missiehuis van de P a t e r s v a n de Rooje Harten, Bredaseweg 204, een Haiti-avond.

Tijdens deze avond zal Rob Vermaas, r e d a k t e u r v a n De Tijd en zelf in Haïti geweest, een inleiding over Haïti houden met behulp van een film. Tevens zal iemand Hajtiaanse gedichten voordragen.

memo december VRIJDAG 11 DECEMBER Katholieke Hogeschool, 16.15 u u r , aula: AfscheidskoUege Prof. Dr. A. C. Geurts.

ZATERDAG 12 DECEMBER Katholieke Hogeschool, 9.30 u u r : Audiadag. Thema: ,Op zoek n a a r een provinciaal beleid op het t e r r e i n v a n taal en letteren'.

Org. Kulturele Raad en Subfakulteit Letteren.

Kultureel S e n t r u m , 20.30 u u r , theaterzaal; W a s t e of Time m e t een m i m e p r o d u k t i e ,Listen'.

Vrouwenkafee, Basse v a n Ysselts t r a a t 16, 22 00 u u r : Swingavond voor vrouwen.

ZONDAG 13 DECEMBER Kultureel S e n t r u m , 14.00 u u r , theaterzaal: ,Figurines' een solodansperformance door Ellen Fisher.

M a r a n a t h a , 9.45 u u r : Viering vanwege de ,zondagmorgen-liturgie'.

M a r a n a t h a , 11.00 u u r : Open bijeenkomst ,zondagmorgen-anders'.

Thema: Vechten voor voedsel (het t h e m a is gekozen in a a n sluiting op de aktie SOLIDARIDAD).

MAANDAG 14 DECEMBER Theseus, 21.00 u u r : Film ,A Space Odessy'. Entree: een piek, alleen voor leden.

DINSDAG 15 DECEMBER Ambassade-bioskoop, 22.30 u u r : Filmliga met ,Fontamara'. Regie: Carlo Lizzani. Met Michele Placido.

Katholieke Hogeschool, 15.30 u u r , G-402: Colloquium psychologie.

Dr. C. R. J u l a n d e r (European Institute for Advanced Studies in Management, Brussels) over ,The impact of a central city mail o n retail s t r u c t u r e a n d consumer behavior'.

Theseus, 20.00 u u r : Bridge.

Katholieke Hogeschool, 12.30 u u r , AZ-20: S t u d e n t e n - ' h e a r i n g ' n a a r aanleiding van de h e r p r o g r a m m e r i n g op de Ekonomische Fakulteit.

WOENSDAG 18 DECEMBER Kultureel S e n t r u m , 20.30 u u r : Filmhuis: .Adieu Philippine, J a c q u e s Rozier, Frankrijk, 1962.

Kultureel S e n t r u m , 22.30 u u r : Filmhuis: .Lambert a n d Co., D.A. Pennebaker, USA, 1964 en ,Don't look back', D.A. Penneijaker, Howard en J o n e s Alk, USA, 1966.

Missiehuis van de Paters v a n de Rooje H a r t e n , 20.00 u.: Haiti-avond.

Rob Vermaas, r e d a k t e u r v a n De Tijd h o u d t een inleiding over Haïti met b e h u l p van dia's.

Org. Wereldwinkel Tilburg.

Vrouwenkafee, Sasse v a n Ysselts t r a a t 16, 20.30 u u r : Ledenvergadering.

Theseus, 22 00 u u r : Optreden v a n ,Motel Bokassa'. Entree: ƒ 2,50.

Stadsschouwburg, 14.30 u u r , studio: P o p p e n t h e a t e r Sjapoo.

DONDERDAG 17 DECEMBER Kultureel S e n t r u m , 20.30 u u r , theaterzaal: S t u d e n t e n v a n de Afdeling Dans v a n h e t B r a b a n t s Conservatorium brengen eigen werk.

Katholieke Hogeschool, 10.00-12 00 u u r , CZ-25: Colloquium bedrijfsekonomie, B-serie: Prof, Dr. N. Tiemstra (KHT) over ,Het energievraagstuk in bedrijfsekonomisch perspektief'.

Katholieke Hogeschool, 10.00-12.00 u u r , CZ-26: Colloquium ekonometrie, B-serie: Drs. C. v a n Kempen (PTT) over ,De v r a a g n a a r postdiensten'.

Katholieke Hogeschool, 20.15 u u r , aula: Koninklijke Liedertafel met een optreden v a n Jean-Yves Thibaudet.

Van Seters en echtgenote

VRIJDAG 18 DECEMBER Stadsschouwburg, 20.30 u u r , studio: Globe m e t ,Glück' in een regie v a n Paul Vermeulen W i n d s a n t . Met Theu Boermans en Liesbeth Coops.

THB 15 - 11 december 1981

«

m:i^ in de serie: ,,Waar word jij door de ekonomie ge­ schept?'.' Deze donderdag ging het over de rol van de vrouw in ons ekonomisch sy­ steem.

Toen ik het gebouw binnen­ kwam en hier en d a a r een praatje maakte, bleek al gauw dat de avond niet voor studenten of ander Hoge­ schoolpubliek bedoeld was. „Wij willen de gewone men­ sen in de buurt bereiken.

Onze kennis moet niet tot een kleine groep beperkt blij­ ven, ledereen moet kunnen profiteren van onze inzich­ ten en dat willen we door middel van lezingen en dis­ kussies stimuleren."

Een heldere interpretatie van de hogeschool als wetenschap­ pelijke èn maatschappelijke instelling! En een nobel stre­ ven, dat toch ook wel iets van zendelingenwerk weg heeft. Er waren negentien mensen aanwezig, waaron­ der negen vrouwen.

Tijdens de lezing ontstonden regelmatig levendige diskus­ „Hij laat een grote leegte achter" sies, waarbij het wel weer verrassend was dat er, op Woorden van deze strekking Yvonne Thomassen na, over­ waren te horen op donder­ wegend mannen a a n 't woord Een stereotype­ dagavond 26 november in waren.

De buitenshuls werkende beeld, dat overigens versterkt het Levensgebouw aan de vrouw wordt geplaagd door Melis Stokestraat in Tilburg. werd door de provoceren­ een dubbele belasting: èn Aan het woord was Yvonne de ­ zeg vrouw­vriendelijke ­ h a a r betaalde werk (meestal Thomassen, medewerkster stellingname van Yvonne. part­time) èn het gehele op de KHT. Ze was uitgeno­ Aan het einde van de avond huishoudelijke werk, want digd door enkele leden van werd me nog eens op het het is helaas nog steeds zo de Polek­groep (Politieke h a r t gedrukt dat de lezingen dat de meeste mannen hiin toch vooral niet voor de stu­ Ekonomie). handen aan het huishouden denten en wetenschappers Het betrof de vierde lezing niet vuil wensen te maken!

Lucht kussen 6

De buurt op

Onlangs bezocht ik esn vroegere schoolvriend (1969­1975) van me, inmid­ dels gehuwd en met een echtgenote annex kind reeds woonachtig in een, naar mijn maatstaven be­ oordeeld, enorm en duur huis, gelegen aan een lu­ diek woonerf dat beplant was met rozebottelstruiken en voorzien van strafpoten­ te snelheidsdrempels.

De hernieuwde kennismaking vond plaats in een belegen ambiance van uitgedroogde uitbundigheid. Het beschei­ den dineetje dat omwille van mijn vegetaries ge­ trainde spijsverteringsor­ ganen in romantiese Bijen­ korfschaaltjes werd opge­ diend, veroorzaakte geen onvoorspelbare vrolijkheid die in vroegere tijden nog­ al ersns op subtiele wijze mocht overgaan in vorm­ vrije en soms zelfs ordi­ naire bral­ en schaterlach­ partijen. Het volledig de­ mente docentenkorps der akademie was daarbij veel­ vuldig het doelwit van onze trefzekere fantasiën, ge­ huld in een walm van Gele Libanon­rook die wij tijdens

Oud worden door Wouter van Gils de toenmalige instant­sou­ pers zo sterk waardeerden.

Nu echter, in tegenstelling tot het voorbije, ging slechts het tweejarig kind zich te buiten aan intense pret­kreetjes en smeet ter begeleiding daarvan ahtief en lustig met rozijntjes, zuurkool en andere be­ standdelen om zich heen.

Wij daarsntegen, de oude­ ren zogezegd, wij nipten, verstomd door een met per­ soonlijke weemoed geblok­ keerd verleden, aan de lauwe Chablis.

Ma een uitgebreid en open­ baar overleg, besloten mijn vriend en zijn gemalin een tweede fles te ontkurken.

Onwillekeurig moest ik denken aan de woensdag­

avonden waarop wij, in het gezelschap van favoriete school­ en partijgenoten in het befaamde kafee ,d. B.' te Breda, tot diep in de nacht konverseerden over politiek isn. liefde, ruim voorzien van dienbladen die waren volgetast met konsumpties.

Voorzichtig werd mij nu een volgend kristallen, zeer aardig ge­ slepen, glaasje met wijn voorgezet. Wij verplaatsten ons naar het kobaltblauwe bank­ensemble dat samen met enkele moderne en ma­ lachiet gekleurde salon­ tafeltjes in de hoek van de ,living' stond opgesteld.

Een enorm beukehouten wandrek was beladen met banden vol N ederlandse li­ teratuur. „Ook jonge lera­ ren verdienen nog goed", zo dacht ik even. Zij ver­ dween in de keuhsn om bordjes en schaaltjes in zo een op de werking van een sauna gebaseerde afwas­ turbine te deponeren. Het kind werd daarna te rusten gelegd, gelijk een trofee die weer de prijzenkast ingaat.

Het was tien over acht, ik was zevenentwintig jaar

12

M^:iy^ achterklap van de hogeschool zijn. „We willen het een jaar uitpro­ beren, met lezingen de buurt op. Ze moeten Polek leren kennen en wij moeten ons publiek leren kennen." Ho­ pelijk groeit het aantal be­ langstellenden nog. W a n t ze gaan wel door, m a a r niet met overweldigende optimis­ tische gevoelens. Het lijkt me ook een hele klus!

W.O.

Lil

Eén van de meest zwaarwe­ gende bestuursbesluiten van de laatste tijd dwarrelde onlangs neer in de vorm van een mededeling op de bure­ len van het THB: Een staal­ tje van doortastend bestu­ ren, dat zich met recht aan de hoofdzaken wijdt, die de hogeschool aangaan. Het Kollege van Bestuur heeft besloten, d a t . . . het vanaf 1 januari 1982 verboden is uw hond in de hogeschool mee te nemen!

Ongetwijfeld een besluit w a a r a a n vele interne be­ stuurlijke komplikaties voor­ af zijn gegaan. Een goed doordacht besluit dus? Lees dan even mee. „De gewoon­ te van een aantal van u om uw hond mee te nemen in de gebouwen van de hoge­ school, roept even zovele re­

akties van afkeer en dusl klachten op van anderei medewerkers."

Navraagl leerde ons, dat dit aantal opl 5 a 6 hondenmeenemers ge­l schat kan worden. Evenzo­1 vele reakties, dus 5 a 6?! EBI dat op de hele Hogeschoolf gemeenschap! Hier wordeii| minuscule muggen gezift.

W a t blijkt? Ruim een jaarl geleden kuierde er een boxerl door de mensa in gebouw B f De kok en z'n maatje dienl den terecht een protest inl bij de Dienst Bouw en Huisj [Bezuiniginger houd. Zaken. Bij dit eenma­ komen aanzet lige incident is het gebleven!

Honden in mensa's of kolle­j tij doen kerer gezalen zijn nimmer gesig­j uitzien? Kwel naleerd. En die zes hondeii| {verwachten. \ op de kamers van de mede­' faciiter de tek< werkers bezorgen niemand jvan een vrij in last, want zij staan onder' jvan de KHT. voortdurende kontrole van de baas of bazin. De honde­ ^Het Kollege bel hater, die het hele zaakje na ■een aantal mei weer een jaar heeft opgera­ lingen van de keld moet wel een bijzondere 'ste diskussiest hekel aan die viervoeters Inge titel ,erop hebben. Het plan is namelijl de afzondering om zogenaamde aanbind­ etablissement plaatjes buiten de hoge f■ ^door het Kolle school te plaatsen. Aan het 'praesidium en vaste raadsko eind van de werkdag kunnen kulteitsbestuur de klaag'lijk piepende bijna ■van gedachten kadavertjes dan weer opge burgse ,de Lin haald worden. Dus niet ge­ verwerkte de draald! Ontdekt u een fi nota die nu i guur, die omzichtig alle kan .wordt gesteld. toren binnenschiet op zoek 'nota via de vi n a a r hondemanden? Grijpt en de raadsle< hem vast en bindt hem aan schoolraad vai h e t . . . atobindpaaltje! eerste ronde w P,P. .ter volgt een

oud, en wij waren nu ruim zes jaar geleden geslaagd voor het onderwijzersexa­ men.

Mijn vriend toonde me en passant het proef­ schrift van C, die ik al in geen tijden meer gezien had. G. was even oud als ik, destijds een onvergete­ lijke schoonheid, en een week tevoren gepromo­ veerd tot doktor in de wis­ en natuurkunde aan de Utrechtse universiteit.

G. was altijd een vrolijke natuur toen hij in hetzelf­ de scholierenhuis woonde als ik. Momenteel bevond hij zich te Heidelberg waar hij biochemies onderzoek verrichtte, zo deelde mijn vriend me mee. „Leuke vriendin heeft ie, een arts die daar aan de universiteit kon gaan werken."

Mijn glaasje werd bijge­ schonken. Ik bekeek mijn afgetrapte diskogimpies, en dacht aan de onmetelijke puinhoop die ik op mijn gehuurde zolderkamer had achtergelaten.

Mijn hand gleed over mijn kalend voorhoofd, terwijl ik de ge­ varieerde welstand in de woonkamer van mijn

vriend >3n zijn gezinsleden in me opnam. „De tijd vliegt voorbij Wou­ ter", zei hij. „We zijn oud voor we het weten", ver­ volgde hij, in een toonzet­ ting alsof hij een herden­ kingsrede hield in een kre­ matorium.

Ik zweeg en voelde de vage pijn van een lang geleden verlies.

Mijn vriend heek verbaasd toen ik hem plotseling vroeg te mogen telefone­ ren. Even later reed een Mercedes­taxi mij terug naar het laaiende stads­ centrum. De regen plakte op mijn hoofd toen ik ver­ volgens in het park nabi; de KMA blindelings een anonieme minnaar zocht Bsn mannelijk lichaam dat me kon bevrijden uit deze nachtmerrie.

Uren lang dwaalde ik rond, niet meer dan een enkele bejaarde hondebezitter ontmoetend.

Pas de laatste trein naar huis wist rne te verlossen.

Gezeten in een oranje eer­ steklas fauteuil voelde ik me verloren om de onom­ keerbaarheid van het feit: de nederlaag van het oud worden.

Honds

KHTu

Waarom een op lange ten 'Van Straaten: \dagelijks kortt Wij vroeger o, termijnplannen .der visie op la ben stilaan eer en we laten de

ontwerp va Ipland in de patU