ilburgs ogeschoolblad j a a r g a n g 7 - no. 8 - 13 f e b r u a r i
1970
Gewetensonderzoek De wens kan natuurlijk de vader van de gedachte zijn, maar het is mijn persoonlijke overtuiging dat we met het vernieuwingsproces aan de hogeschool eindelijk de goede richting gevonden hebben Ais ik me met vergis begint het inzicht veld te winnen (getuige bijvoorbeeld de discussiedag van 1 december) dat structuurhervorming met moet beginnen met de herverdeling van de bestuurlijke bevoegdheden, maar met het herzien van de wezenlijke processen waar het bij een universitaire instelling om gaat, namelijk het geven van onderwijs en het doen van onderzoek, een goede bestuursvorm is daartoe een belangrijke voorwaarde en een middel, maar met meer dan dat Het doel blijft kennis te verwerven en over te dragen ll< vind dit vooral een gelukkige wending omdat we nu eindelijk ter zake komen en wel in meerdere opzichten Men moet tiet universitaire onderzoei^ en het onderwijs, ook los van de specifieke opvattingen en wensen van de studenten daaromtrent, voortdurend aan een Itritisch onderzoek durven onderwerpen. Men moet zich doorlopend de vraag stellen, zeker in de sociale wetenschappen, of gezien de ononderbroken veranderingen in de bestudeerde rMlitelt inhoud en vorm van de studie nog adequaat zijn, niet slechts voor de studenten van nu, maar voor alle â&#x20AC;&#x17E;afnemers" van onze d'ensten. Daarnaast of juister daarmee verbonden blijft de vraag belangrijk hoe de studenten de wetenschapsbeoefening die hier plaatsvindt en het onderwijs dat ze k r j g e n , ervaren Vooral dit laatste Het is nog attijd mijn overtuiging dat vele studentenproblemen hun wortel vinden in de moeilijkheden die z j (persoonlijk) met hun studie hier hebben Er zullen er wel z j n die hun streven naar structuurhervorming zien juist met het oog op de hervorming van het o n d e r w j s p r o c e s , maar er zijn er ook velen die als maar structuur- en maatschappijhervorming tout court wilden als ware dat het panacee voor hun problemen Het zou jammer zijn als degenen die daar hun enige hoop op stelden, zich nu teleurgesteld terugtrokken in een vervreemde desinteresse, of zich gingen wagen aan wellicht onvruchtbaar politiek activisme links en rechts buiten de hogeschool Het zou echter nog een ongelukkiger vervolg zijn als de hogeschoolleiding geen lering zou trekken uit het gebeurde en weer tot de oude orde van de dag zou terugkeren, alsof alles slechts een kwaaie droom was EĂŻ 18 hoe dan ook hoop gewekt op allerlei vernieuwing en al is het nog niet duidelijk welke nieuwe structuren nodig zijn, de studenten hebben er minstens recht op de zin van hun studie weer te kunnen vatten Want al moet misschien gezegd worden dat de motivatie van veel studenten, die hier komen studeren met erg groot of scherp gericht schijnt, het is met uitgesloten dat de oorzaak daarvan ook gezocht moet worden in de ondoorzichtigheid en de ,,onbruikbaarheid" van
ons onderwijs Ik zal hier geen analyse gaan ondernemen van de factoren die het onderwijsproces zo weinig vruchtbaar hebben g e m a a k t , maar ik meen wel dat zo'n analyse verder moet gaan dan de constatering dat de aantallen studenten zo groot geworden zijn of dat hoorcolleges met nuttig meer zijn Ik heb begrepen dat het onderwijs-research-centrum van zo'n analyse zo snel mogelijk werk gaat maken en met voorstellen moet komen Maar hoe snel dit bureau ook met resultaten komt, ik ben bang dat we daarmee met genoeg doen Het lijkt me in dit stadium van de ontwikkeling nodig om ons collectief te bezinnen over nieuwe mogelijkheden en om te komen tot een duidelijke keuze daaruit, eventueel na een fase van veelzijdig experimenteren. Ik vind het dan ook een gemiste kans dat het voorstel, dat 1 december gedaan werd om tijdens de kerstvakantie een soort interne conferentie te houden van alle betrokkenen over de bestaande onderwijsproblemen, om welke redenen dan ook niet is verwerkelijkt. Zoiets kan echter alsnog gebeuren en het lijkt me noodzakelijk Het gevaar is immers nu aanwezig dat als het research-centrum als stafafdeling straks een advies uitbrengt aan faculteiten of senaat zo'n advies als een van de vele agendapunten w o r d t behandeld en dat de daarover getrokken conclusies met die doorwerking zullen hebben die gezien het fundamentele belang van de zaak nodig is Zoiets IS ook gebeurd met de commissie en het rapport geestelijke gezondheidszorg voor studenten Het lijkt me dat een gezamenlijk ,,gewetensonderzoek" van alle bij het onderwijs direct betrokkenen gewenst is Zonder vooruit te willen lopen op systematisch bereikte bevindingen kan men toch nu al wel stellen dat de groepswerk- of de projectbenadering in het onderwijs zich met helemaal meer verdraagt met de onderling autonome opstellen van verschillende leerstoelen en dat wellicht een veel verdergaande integratie van de onderwijscomponenten nodig IS, al was het alleen maar om een soepeler allocatie van de beschikbare mankracht te bereiken Dat kan met zonder een intensiever communicatie tussen de betrokkenen Z o zal een vernieuwd onderwijsproces tot nieuwe structuren moeten leiden waarbinnen het contact en de beslissingen over dit proces plaatsvinden In m j n ogen zijn die beslissingsstructuren waar de studenten het meest belang bij hebben, gevolg van een vernieuwd onderwijsproces, ZIJ moeten bij wijze van experiment gevonden w o r d e n uit een beter functioneren van de wezenlijke gang van zaken aan de hogeschool, dat IS goed onderwijs verzorgen Drs. Q. van Bijsterveldt
1
THB 8
13 februari 1970