Tilburgs jaargang 1
Hogeschoolblad nummer 5
Redactie: H. B. Kramer W. G. Boerboom R. S. F.J. M van der Lugt Redactie-adres: Hogeschoollaan 225, Tilburg
Lustrum „Agrarische Kring" Ter gelegenheid van zijn derde lustrumviering organiseerde de Agrarische Kring een kongres over „Landbouw en economische groei in de ontwikkelingslanden" In diverse universiteitssteden hebben zich studiegroepen geformeeid, die allen een deel objekt van het gestelde thema bestudeerd hebben Onderstaand iindt U de inleidingen van dr Colin Clark en Prof ir J H L Joosten Bij het ter perse gaan van dit nummer, hadden Zijne Excellentie dr I N Th Diepenhorst en ir D B W M van Dusseldorp hun inleidingen nog niet uitgesproken In een volgend nummer zal hier nadere aandacht aan geschonken wor den Verder vindt U in dit nummer een verkorte weergave van het door de Tilburgse studiegroep uitgebrachte verslag betreffende de macro-economische aspekten van de ontwikkelingslanden El bestaan meerdere mtrepretaties betreffende het begrip ruilvoet De meest gehanteerde is die waarin de ruilvoet gedefinieerd wordt als de prijsverhouding tussen uitgevoerde en ingevoerde goederen, waarbij de prijzen worden uitgedrukt m indexcijfers In de Angelsaksische hteratuur komt men dit begrip tegen m „net barter terms of trade" of „commodity terms of trade" Indien de lopende rekening m evenwicht is en er geen eenzijdige kapitaaloverdrachten plaats vinden, dan geeft de ruilvoet ook aan de verhouding van het importvolume met betrekking tot het exportvolume De ruilvoet ontleent zijn grote betekenis hier aan, dat zij een indicatie vormt van de invoercapaciteit van een bepaald land Gegeven een constant export-volume, betekent een gunstige ruilvoet, dat de exportopbrengsten relatief en absoluut stijgen Het betrokken land kan nu met eenzelfde exportpakket een groter importpakket verkrijgen Een zich gunstig ontwikkelende ruilvoet
21 m a a r t 1 9 6 4
P. J. J. Af. van Overveld J. E. E. de Smit J. H. Weitenberg J. J. M. de Bont (Hoofd Bureau Senaat)
is van grote betekenis voor een snelle economische expansie der ontwikkelingslanden, daar de kapitaalgoederenvoorraad via de import sneller zal groeien De ontwikkeling van de ruilvoet bepaalt als het ware de ontwikkelingskansen Het merendeel der economische experts is ervan overtuigd, dat de ruilvoet van de ontwikkelingslanden structueel verslechtert Echter lang niet alle statistisch materiaal rechtvaardigt deze overtuiging De cijfers van de diverse statistische studies zijn onderling vaak moeilijk vergelijkbaar, omdat naast de keuze van het basisjaar ook de methode van berekening een rol speelt, en kwalitatieve verbeteringen van invoer- of uitv oerpakket met afzonderlijk kwantitatief weergegeven kunnen worden Indien men inderdaad een structurele verslechtering waarneemt, dan denkt men de oorzaken hiervan te moeten zoeken m — de eenzijdige samenstelling van het exportpakket der ontwikkelingslanden (agrarische produkten met lage inkomenselasticiteit), — de toenemende produktie van synthetische grondstoffen, die vaak zeer goede substituten vormen voor tropische produkten (rubber) , — de kapitaalbesparende vindingen in de ontwikkelde landen, die hun weerslag vnl vinden in een efficient grondstoffenverbruik — het streven van de ontwikkelde landen om uit pohtiek-strategische overwegingen een eigen grondstoffen-industrie op te bouwen Colin Clark evenwel gelooft met in deze structurele verslechtering, maar veronderstelt ook op lange termijn een min of meer cyclisch verloop, waarbij hij de verwachting uitspreekt, dat de toekomstige ontwikkeling uiteindelijk zal uitvallen in het nadeel van de industriële landen Hij baseert deze verwachting op de sterke bevolkingsaanwas, vooral in de ontwikkelingslanden, de sterke inkrimping van de primaire sektor in de ontwikkelingslanden en de geringe technische ontwikkeling in de landbouw Met betrekking tot de technische ontwikkeling heeft de westerse land bouw de afgelopen decennia juist een tegengesteld beeld te zien gegeven, maar het is niet on1