NCV 4 - leerwerkboek

Formelearbeidsmarktfinaliteitvoorcommunicatiehet4ejaar klantenleesstrategieëninformerenschrijfstijlensolliciteren verslag schrijven actief luisteren een mening ik-boodschapformuleren presenteren zich klanttevredenheidsenquêtesandwichtechniekverontschuldigen assertiefverkoopgesprekprofessioneeltelefoongesprekstadsbezoekreageren 4 EDITIE 2022

©VANIN

4 Leen De Vroey ©VANIN

©VANIN

inhoudsopgave 3 LES ONDERWERP PAGINA 0 Herhaling #opschool 5 1 Leesstrategieën 1 #opschool 12 2 Leesstrategieën 2 #opschool 22 3 Sorry #dagelijksleven 28 4 Sandwichtechniek #dagelijksleven 32 5 Assertief reageren #dagelijksleven 38 6 Schrijfstijlen #dagelijksleven 43 7 Ik-boodschap #dagelijksleven 53 8 CV opstellen #dagelijksleven 59 9 Solliciteren #dagelijksleven 64 10 Presenteren #opschool 67 ©VANIN

4 inhoudsopgave LES ONDERWERP PAGINA 11 Verslag schrijven #opschool 70 12 Professioneel telefoneren #opstage 76 13 Klanten ontvangen #opstage 80 14 Klanten informeren #opstage 83 15 Verkoopgesprek #opstage 91 16 Omgaan met boze klanten #opstage 99 17 Klanttevredenheidsenquête #opstage 103 18 Stadsbezoek #opstage 108 19 Een mening formuleren #opschool 113 20 Actief luisteren #opschool 118 ©VANIN

les 0 – he R haling 5 HERHALING0 De leerlingen zijn klaar voor een nieuw schooljaar. Ken je hen nog?0 NCV #les0 #terugnaarschool #readytoroll Nabila: soready @sharifake ••• 4 Nabila Nahimi Yaro Engels Laïs Diallo Sara ReyniersSharifa Ifis Ilias Rahou Emma Verheyden mevrouw Prinsen ©VANIN

Facebooke-mailgesprek Een is de reden waarom de zender een boodschap overbrengt naar de ontvanger.Bijvoorbeeld:

•

6 les 0 – he R haling a Wat heb je nog onthouden van het vorige schooljaar? Lees de woorden in de woordenwolk.1 b Vul de woorden uit de woordenwolk op de juiste plaats in informatie uitwisselen formele smsmiddel non-verbaal VERBAALboodschap ontvangerverkopen overtuigen activeren brief doel INFORMELE zender

•

•

ontspanningvanietsinformereneenmeningdeontvangeriets laten doen ( ) gevoelens raken opslaan

Wat is communicatie? Communiceren is Bij het uitwisselen van informatie is er altijd een die een stuurt naar een Die boodschap kun je geven met woorden (= ) of zonder woorden (= ).

Met mensen die je goed kent, communiceer je op een manier. Met mensen die je niet goed kent, communiceer je op een manier.

Een is de manier waarop de zender een boodschap overbrengt naar de Bijvoorbeeld:ontvanger.

•

©VANIN

•

les 0 – he R haling 7 a In dit rooster zitten woorden verstopt. Duid ze aan. 2 b Vul de woorden uit het woordrooster in op de volgende MCKSYDVUSGCNJEZNSPTDURJANPFFIBNKLIDWOORDENNTURRWQMGAIKTQXNCAZORKSNDBVFRNEZTpagina.LWOORDENBOEKIMXSEFXHXCORRECTOREZGKOFRSPRLTENDTROPIOFFRNVPSEMTIBJNOJKIBEKIXORTOMSRBGINWIETSELLSTDMVPBKGFTBDCLMSFBGINWIMASDHBXNIJTENDTJIAIHDPWLPGLTXALFDTAALADVIESONLWC ©VANIN

8 les 0 – he R haling Hulp bij lezen en schrijven

Soms moet je zelf een tekst schrijven zonder fouten. Dan kun je volgende hulpmiddelen gebruiken:

1 De spellings in Word om te weten of het woord dat je geschreven hebt een bestaand woord is. 2 www.vandale.be of woordenlijst.org voor , geslachten, meervouden, verleden tijd of voltooid deelwoord. 3 www.vlaanderen/ of www. .net als je uitleg wilt over een bepaalde taalregel.

Soms lees je een tekst en zie je een woord dat je niet begrijpt. Dan kun je op deze manieren de betekenis achterhalen:

1 Afleiden uit de : de zinnen ervoor en erna lezen;

2 Afleiden van het zelf: je kent een deel van het woord, of een woord dat erop lijkt, of een gelijkaardig woord in een andere taal; 3 Opzoeken: in een of op www. .be. opslaan a Vorig schooljaar leerde je al enkele communicatiemiddelen gebruiken. Welke aandachtspunten ken je nog? Lees de woorden in de wolk.3 b Vul de woorden uit de wolk op de juiste plaats

in AFSCHEID begroeten bladschikking schrijffouten roepafbeelding BLADSCHIKKING KIJK taalgebruikleesteken zinnenbereid informatie SCHRIJFFOUTEN articuleer onderwerpLUISTERT HERHAAL LICHAAMSHOUDING KERNWOORDEN articuleer ©VANIN

Onderwerp:Aan:Van: Checklist voor een e-mail

Gebruik een aanspreking en een slotformule zonder Vul een in dat kort zegt waarover de e-mail gaat. Gebruik een duidelijke en overzichtelijke . Pas je aan in formele situaties. Kijk na op .

©VANIN

les 0 – he R haling 9

Checklist voor een affiche: Gebruik in plaats van zinnen. Zorg voor een mooie Kies een aantrekkelijke die bij de situatie past. Zorg dat alle erop staat (wie?, wat?, waar?, wanneer?, waarom?, hoe?). Kijk na op

Sint-BernardusschoolSCHOOLFUIF13maart19ugratisinkom

Laat merken dat je Checklist voor een tweegesprek: je gesprek voor. Ontvanger en elkaarzenderen stellen zichafsprakengoed.voor. en/ of nemenOntvangertelefoonnummers.enzender. Checklist voor een goed telefoongesprek:

Spreek duidelijk, goed. Praat rustig en beleefd, niet. Spreek in . Let op je je gesprekspartner aan.

10 les 0 – he R haling

©VANIN

vak.

les 0 – he R haling 11

Kies uit: boodschap in alinea’s – gegevens ontvanger – gegevens zender –onderwerp van de brief – plaats en datum – aanspreking – slotformule – handtekening –voornaam en achternaam

zender 4 ©VANIN

Hieronder zie je het bouwplan van een brief. Plaats de onderstaande woorden in het juiste

12 1 a 0 4 ©VANIN

©VANIN

les 1 – l eesst R ategieën 1 13

a Voorspel waarover de drie koppen gaan. Gevangenen Amiens ontsnappen op ouderwetse wijze

Man smeekt rechter om levenslang rijverbod

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen. Wanneer1. zou je deze leesstrategie toepassen?

Gangsters kiezen 'verkeerde' McDonald's voor overval 1 b Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast.

Dit doe je vóór je iets gaat lezen. opslaan

2 Man smeekt Leuvense rechter om levenslang rijverbod

"Ik wil m'n rijbewijs niet terug", reageerde de man, die al drie keer veroordeeld werd voor alcoholgerelateerde feiten. "Ik vertrouw mezelf niet meer." De belangrijkste drijfveer om een zwaardere straf te vragen, is zijn pasgeboren dochtertje. "Als ik nu nog een ongeval veroorzaak, kan ik erin blijven, en dat wil ik niet. Ik wil mijn dochter blijven zien." De politierechter ging in op zijn verzoek. Op 1 februari reed de man in Averbode tegen enkele geparkeerde wagens en een muurtje. Daarna pleegde hij vluchtmisdrijf.

Uit de gevangenis van het noord-Franse Amiens zijn vannacht twee gedetineerden ontsnapt, zo hebben verscheidene Franse media gemeld. Opvallend is dat dit via een aloude techniek is gebeurd: het doorzagen van de tralies. Het was volgens nieuwszender LCI 23.40 uur toen een bewaker vaststelde dat een Griekse en een Albanese gedetineerde niet meer waren waar ze hoorden te zijn: in hun cel. De twee hadden de tralies doorgezaagd, konden via het dak van de ateliers verder ontkomen en werden buiten de gevangenismuur opgewacht door een Beidemedeplichtige.gevangenen zouden niet gevaarlijk te zijn. Eén van hen zat vast in verband met drugs, de andere wegens diefstal. Het duo is nog voortvluchtig, de mede-plichtige is intussen gevat. Volgens LCI zijn in november uit dezelfde gevangenis ook al eens drie gedetineerden ontsnapt. Ze zijn later opnieuw opgepakt, in Frankrijk en Noorwegen. Na die ontsnapping verhoogden de veiligheidsmaatregelen in de gevangenis, aldus de krant La Voix du Nord. Door: hln.be Bron: Belga

14 les 1 – l eesst R ategieën 1 Gevangenen Amiens ontsnappen op ouderwetse wijze

Als er gesmeekt wordt in een rechtszaal, is dat doorgaans door de beklaagde die op een mildere sanctie hoopt. In de Leuvense politierechtbank gebeurde gisteren het tegenovergestelde. Een 37-jarige man uit Scherpenheuvel had er een werkstraf van 150 uur gekregen en een rijverbod van 1 jaar, nadat hij op 1 februari onder invloed van alcohol tegen geparkeerde wagens en een muurtje gereden was en vluchtmisdrijf gepleegd had. Maar de man wou liever een zwaardere straf, schrijft Het Laatste Nieuws.

a Lees en markeer de 3 artikels volgens de ELZA-techniek (ELZA = Eerste en Laatste Zin van een Alinea). b Schrijf een + voor de titel als je voorspelling juist was. Schrijf een – voor de titel als je voorspelling fout was.

©VANIN

De politie kon achteraf vaststellen dat hij ook onder invloed van alcohol was op het moment van de feiten. "U had precies serieus gedronken?", vroeg de rechter gisteren. "Niet meer als anders", was het verrassende antwoord. De man, die kampt met een alcoholverslaving, werd in 2005, 2007 en 2012 al veroordeeld voor alcoholgerelateerde zaken. Voor hem is de maat nu vol.

les 1 – l eesst R ategieën 1 15 c Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast.

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen.

Brute pech voor twee overvallers in Frankrijk. Het duo besloot om een filiaal van McDonald's binnen te stormen in Ecole-Valentin waar elf elitesoldaten aan het genieten waren van een hamburger. De twee bestormden het hamburgerrestaurant in het westen van Frankrijk met geweld. Daarbij loste een van hen een waarschuwingsschot. Zijn kompaan eiste cash geld. Maar onder de veertig aanwezigen zaten ook elf elitesoldaten die getraind zijn op crisissituaties. Het elftal liet de mannen even begaan en toen het duo vluchtte, grepen ze in. Volgens de aanklager van Besancon, Edwige Roux-Morizot wilden ze niemand in gevaar brengen en wachtten ze daarom eerst even af. Een van de overvallers werd in de kraag gegrepen met 2.000 euro op zak. Zijn makker werd in de buik geschoten en door een van de soldaten gearresteerd. De overvallers werden voor verzorging naar een ziekenhuis gebracht. Ze zullen later voor de rechter verschijnen op beschuldiging van het plegen van een gewapende overval en geweld.

zou je deze leesstrategie toepassen? Je leest een groot deel van de tekst één keer opslaan

"Ik ben onlangs vader geworden van een dochtertje", zei hij. "Als ik nu nog een ongeval krijg, kan het zijn dat ik erin blijf, of anderen meeneem. En dat wil ik niet. Ik wil mijn dochter blijven zien. Dat is de beste optie voor iedereen." De man is het bovendien beu om zich telkens te moeten verantwoorden en boetes te betalen. "Ik heb Vadertje Staat al genoeg betaald, gij weet niet hoeveel ik heb moeten betalen", zei hij kordaat tegen de rechter.

Bron: Het Laatste Nieuws

Gangsters kiezen 'verkeerde' McDonald's voor overval

©VANIN

Bron: hln.be Wanneer2.

16 les 1 – l eesst R ategieën 1 a Bekijk de vier teksten hieronder. b Verbind met de overeenstemmende zenders, middelen, boodschappen en ontvangers door de juiste letters in te vullen. 3

Wanneer3.

A B

©VANIN

D

zou je deze leesstrategie toepassen? Je kijkt naar de tekst zonder hem echt te lezen. opslaan c Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast. Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen. C Zender het ziekenhuis ZNA Middelheim de winkel Mango de bewoners van de Duinstraat in Antwerpen het JAC Boodschap informatie voor mensen die in het ziekenhuis worden opgenomen Klanten vullen hun gegevens in als ze thuis de catalogus willen ontvangen. informatie over het JAC uitnodiging voor een rommelmarkt in oktober Middel folderinvulformulierbrochureflyer ontvanger iedereen tussen 12 en 25 jaar voor zieke mensen die in het ziekenhuis worden opgenomen voor klanten van de winkel voor iedereen

les 1 – l eesst R ategieën 1 17 4 Engels PesthofstraatYaro 29 2060 ANTWERPEN DitBeste,isde factuur voor de verzorging van Engels Yaro in de ZNA-ziekenhuizen. Voor deze verzorging vragen we je om € 34,70 te betalen op ons rekeningnummer BE42 0910 1010 0254 met de mededeling +++190/1270/30476+++. Doe dit ten laatste op 14-07-2019 en vermijd zo extra kosten. Je vindt de hele factuur als bijlage. Heb je vragen over je factuur? Lees eerst de achterkant van dit blad. Daar vind je het antwoord op de meest gestelde vragen. Staat het antwoord er niet bij, neem dan contact op met de dienst facturatie op het nummer 03 270 80 60. Bedankt voor je vertrouwen in de kwaliteitsvolle zorg van ZNA, Het voltallige ZNA-team Engels Yaro ©VANIN

b Zet een timer op. c Noteer op het einde de tijd die je nodig had om alles te vinden.

Tijd:

Wanneer4. zou je deze leesstrategie toepassen?

Zoek om ter snelst de antwoorden op deze vragen.

6 Naar welk nummer kan hij bellen als hij vragen heeft over de factuur?

a

4 Wat is het dossiernummer van Yaro Engels?

©VANIN

Als hij niet binnen de 20 dagen betaalt, krijgt hij een eerste herinnering. Hoeveel euro moet hij dan extra betalen?

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen.

18 les 1 – l eesst R ategieën 1

1 Hoeveel euro moet Yaro Engels betalen?

Focus op kernwoorden, let op hoofdletters (deze leiden naar namen, plaatsen …) en let op cijfers (deze leiden je naar data, bedragen, jaartallen). opslaan d Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast.

2 Op welke datum moet Yaro Engels ten laatste betalen?

7 Naar welk adres kan hij gaan als hij via een persoonlijk gesprek iets wil vragen over zijn factuur?

8 Waar kan hij naartoe gaan als hij een afbetalingsplan wil aanvragen?

5

3 Op welk rekeningnummer moet Yaro Engels het geld overschrijven?

Je krijgt van de leerkracht 20 teksten waarin je de antwoorden moet zoeken op volgende vragen.

5 •

+ + + = ©VANIN

Wat is het huisnummer van de baasjes van kat Ouzo? Duinstraat V.Z.W. De Kindervriend zamelt kleding in voor kansarme kinderen in Vlaanderen. Maar je kan ook helpen door geld te geven. Op welk rekeningnummer kan je een financiële bijdrage storten? Meutermans kreeg een boete van De Lijn omdat hij bij controle op de tram geen vervoerbewijs kon tonen. Wat is het nummer van zijn proces-verbaal? Welk nummer moet Leen De Vroey bellen om haar contactpersoon bij het OZ ziekenfonds te spreken? Tussen welke uren kan je de preventiemedewerkers van de politie bellen? uur uur

Pas de vier leesstrategieën toe: voorspellend lezen, globaal lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen. En kraak als eerste de code!

+ + = •

•

Je wilt iets bestellen bij La redoute. Binnen hoeveel uur wordt je artikel geleverd in een Kialapunt? Binnen uur Welk nummer moet je bellen om oosterse gerechten van China Meal aan huis te laten leveren? Hoeveel euro moeten de ouders van Arno Meutermans betalen voor de gezondheidsdag op zijn school SJI? , euro De kleuters van de maanklas en de wolkenklas gaan op uitstap naar het park. Hoe laat zijn ze terug op school? Om : uur Hoeveel kost een abonnement op de krant De Morgen, enkel in het weekend? per maand

•

•

PV-nummer •

Tel.: •

•

euro

Rek.nr. • F.

Tussen

les 1 – l eesst R ategieën 1 19

•

en

20 les 1 – l eesst R ategieën 1 • Wanneer is bibliotheek Vredegerecht in Borgerhout open op woensdag? Van tot . uur • Hoeveel kost een tafel van 2 meter binnen op de rommelmarkt van Stedelijke Basisschool De Vlinders? euro • Arno Meutermans is naar de kinesist geweest. Hij moet nog € 39,04 betalen. Op welk rekeningnummer? BE • Handicap International helpt de Rohingya-vluchtelingen in Bangladesh. Hoeveel personen kregen al psychologische ondersteuning? personen • Als je controle krijgt op een bus of tram van De Lijn en je hebt je abonnement niet bij voor de tweede keer in 12 maanden, hoeveel moet je dan betalen? euro + + = • Hoeveel kost een potje hummus bij de Albert Heijn in Rotterdam? , euro • Hoeveel minuten duurt een ritje met de toeristentram in Antwerpen? min. • Welk nummer moet je bellen als je wil gaan werken bij C&A? Tel.: • De leerlingen van het IMS verkopen wafels. Hoeveel gram weegt één doos? g • Tussen welke uren kan je op zaterdag naar BNP PARIBAS FORTIS bellen met vragen over je bankkaart? Za.: - u. + + + = ©VANIN

les 1 – l eesst R ategieën 1 21 opdracht leesstrategieËn ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDEN Herlees nog eens de vier leesstrategieën die je in dit hoofdstuk geleerd UITVOEREN3,hebt.2,1 … start! REFLECTEREN Hoe heb je de vier leesstrategieën ingezet? • Voorspellend lezen: • Globaal lezen: • Oriënterend lezen: • Zoekend lezen: Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Leesstrategieënwaaronderinzetten voorspellend lezen globaal zoriënterlezenendlezenoekendlezen ©VANIN

22 les 2 – l eesst R ategieën 2 LEESSTRATEGIEËN 22 Het is speeltijd. De leerlingen zijn aan het lezen. Maar niet iedereen leest op dezelfde manier. Welke leesstrategieën gebruiken Nabila, Sara en Yaro? OpYaro:het einde van deze les kan je ook invullen welke leesstrategieën Sharifa, Emma, Laïs en Ilias Sharifagebruiken.en Emma: Laïs en Ilias: 0 #leesstrategieën @nabila @sara @sharifake @laisenilias •••2d NCV Nabila Sara Sharifa EmmaLaïs Yaro Ilias 4 a Lees de brief gedurende drie minuten heel aandachtig. Zorg dat je alles begrijpt. Een woord dat je niet begrijpt? Pas de woordverklaringsstrategieën toe: 1 Kijk goed naar het woord. 2 Lees de context. 3 Zoek op. 1 ©VANIN

les 2 – l eesst R ategieën 2 23 Na drie minuten draai je dit blad om MEUTERMANS, ARNO Alsemstraat 13 2050 ANTWERPEN ©VANIN

24 les 2 – l eesst R ategieën 2 b Vul deze woorden in. BE82ANTWERPEN22Pgeboortedatumatientnr40340243 3168 herinneringMijnheerBeste11/02/201961,52Mevrouw, grMetcdankbetalenontvangenontacteervriendelijkeoeten, MEUTERMANS, ARNO Alsemstraat 13 2050 ANTWERPEN ©VANIN

Lees het verslag Bedrijfsbezoek Donkers dat Ilias maakte.

©VANIN

a

2

Wanneer zou je deze leesstrategie toepassen? Je leest de tekst of stukken ervan meerdere keren heel aandachtig. Je zorgt dat je alles begrijpt. opslaan

Kennismaking

Vijftien jaar later hebben ze een bloeiende zaak met kantoren, een magazijn en zes werknemers. Diefstal Er werd al eens gestoolen in het magazijn van Donckers door een van de werknemers zelf. Hij stal rekenmachines en microscopen en verkocht ze dan online. Ze hebben hem op heterdaad betrapt en op staande voet ontslagen.

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen.

Op 15 november kregen we met onze klas een rondleiding bij de firma Donkers. De firma verkoopt technologische producten zoals laptops, tablets en beamers. De firma verkoopt vooral aan scholen en bedrijven. Daardoor krijgen ze vooral grotere bestellingen.

les 2 – l eesst R ategieën 2 25 c Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast in de titelkader.

Verslag Bedrijfsbezoek Donkers

Jan en Philip Donkers zijn vader en zoon en zaakvoeders van het bedrijf. Twaalf jaar geleden hebben ze samen de zaak opgestart. Ze zijn heel klein begonnen: vanuit hun woonkamer verkochten ze de eerste producten.

3D-printer We kregen een demonstratie van hun nieuwste project: een 3D-printer. Deze printer kan allerlei voorwerpen in 2D printen. Het was spectaculair om te zien. Wat vond ik er van? Het was heel interessant. Philip heeft veel verteld over het oprichten van het bedrijf. Dat vond ik heel leuk om te horen want later zou ik ook graag een bedrijf willen oprichten.

Ilias Rahou

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen. Wanneer zou je deze leesstrategie toepassen?

Wanneer zou je deze leesstrategie toepassen?

3

26 les 2 – l eesst R ategieën 2 b Zoek de vijf fouten in de tekst.

Je leest voor je plezier, omdat je het graag doet, omdat je er zin in hebt. opslaan a Je leerkracht legt enkele teksten klaar. Kies een tekst en lees die gedurende enkele minuten. b Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast.

Kies uit: kritisch lezen, intensief lezen, voorspellend lezen, oriënterend lezen, zoekend lezen, genietend lezen, globaal lezen.

Je leest om een oordeel te vormen. opslaan c Noteer de leesstrategie die je hebt toegepast.

Je hebt nu in totaal zeven leesstrategieën geleerd. Vul nu op de eerste pagina de leesstrategieën in die Sharifa, Emma, Laïs en Ilias gebruiken.

4 ©VANIN

les 2 – l eesst R ategieën 2 27 Je krijgt van je leerkracht een toets waarbij je alle leesstrategieën moet kunnen benoemen, uitleggen en toepassen.5 opdracht leesstrategieËn ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDEN Studeer les 1 en 2. UITVOERENMaak de toets. REFLECTEREN • Hoelang heb je gestudeerd voor deze toets? … • Hoeveel % denk je dat je haalt? … • Welke vragen lukten niet of minder goed? … • Wat had je kunnen doen om ze beter te beantwoorden? … Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Leesstrategieënwaaronderinzetten voorspellend lezen globaal gkritischintensiefzoriënterlezenendlezenoekendlezenlezenlezenenietendlezen ©VANIN

28 les 3 – s o RR y SORRY3 a Lees deze brief. 0 ©VANIN

©VANIN

les 3 – s o RR y 29 b Vul de communicatietabel in. Brief

BOODZENDERSCHAPONTVANGERHOE?verbaal non-verbaal formeel / informeel DOELMIDDEL a Bekijk de foto’s en lees wat er gebeurd is. b Kies per situatie het meest geschikte middel om je te verontschuldigen: tweegesprek, kaartje, e-mail, telefoongesprek of brief. 1 Nabila had op de speelplaats ruzie met een vriendin omdat die roddels over haar had verspreid. De ruzie mondde uit in een vechtpartij. Een leerkracht kwam tussenbeide en in al haar woede begon Nabila de leerkracht ook uit te schelden. Hoe kan Nabila zich het best Emmaverontschuldigen?reedmethaar fiets aan de linkerkant van de straat. Daardoor botste zij tegen een vrouw die met haar fiets vanuit de andere richting kwam. De vrouw ligt nu in het ziekenhuis met een zware beenbreuk. Hoe kan Emma zich het best verontschuldigen bij de vrouw? Situatie 1 Situatie 2

/

Werk nu per situatie je verontschuldiging uit . Zorg ervoor dat je 3 verschillende middelen gebruikt.2

Checklistaanspre-mail:ekingzonder leesteken gebruikt? onderwerp gebruikt dat kort zegt waarover e-mail gaat? duidelijke en overzichtelijke bladschikking? taalgebruik aangepast aan de situatie? geen schrijffouten? Yaro doet stage bij een fietsenwinkel. Een klant bestelde een fiets. De levertijd is normaal gezien een week, maar door een staking in de fabriek zal het drie weken duren voordat de fiets geleverd wordt. Hoe kan Yaro zich het best verontschuldigen bij de klant? Situatie 3

Checklistduidelijktweegesprek:gesproken en goed gearticuleerd? rustig en beleefd gesproken, niet geroepen? in zinnen gesproken? op lichaamstaal gelet? de gesprekspartner aangekeken? laten merken dat je luistert?

opdracht Zich verontschuldigen ORIËNTEREN Wat moet je doen? Wanneer moeten de verontschuldigingen klaar zijn?

VOORBEREIDEN Gekozen middelen? UITVOERENAan de slag! REFLECTEREN

30 les 3 – s o RR y

©VANIN

Checklist kaartje: de afbeelding past bij de situatie? geen schrijffouten in de tekst? de ontvanger weet wie de zender is? adres juist geschreven?

Checklist brief NBN-normen: gegevens zender (gemeente in hoofdletters) gegevens ontvanger (gemeente in hoofdletters) datum en eventuele referenties onderwerp van de brief aanspreking (zonder leesteken) boodschap in alinea’s opgedeeld slotformule (zonder leesteken) plaats voor handtekening voornaam en achternaam (met hoofdletters)

les 3 – s o RR y 31

Checklist telefoongesprek: goed voorbereid? begroeting en voorstelling van zichzelf? goede articulatie? afspraken en/of telefoonnummers herhaald? afscheid genomen?

©VANIN

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Sorry zeggen rekening houdend met: het middel aangepast aan de situatie gepast taalgebruik de regels eigen aan communicatiemiddelhet

32 les 4 – s and wichtechniek SANDWICHTECHNIEK4 a Lees deze chatberichten. 0 b Vul de communicatietabel in chatBericht BOODZENDERSCHAPONTVANGERHOE?verbaal / non-verbaal formeel / informeelDOELMIDDELHey Nabila! 22:30 Hey Nabila! 22:30 ok, doe ik 22:32 oh L 22:32 tt mrge 22:33 Werken we samen voor die taak van Frans? 22:31 Werken we samen voor die taak van Frans? 22:31 Emma! Nog wakker? 22:30 Emma! Nog wakker? 22:30 slpwl 22:33 sorry, heb al toegezegd aan Sara. 22:32 Ben blij dat je het aan mij vraagt! Want zo’n goei punten heb ik nu ook weer nietJ Maar ik had eigenlijk aan toegezegd aan Sara. Hoop dat je dat niet erg vindt? Ik denk dat Laïs nog niemand heeft. Vraag effe aan haar. 22:32ttmrge 22:33slpwl 22:33 Chat 1 Chat 2 ©VANIN

Soms moet je een negatieve boodschap overbrengen. Je weet op voorhand dat de ontvanger er niet blij mee zal zijn. Met de sandwichtechniek verpak je je boodschap tussen een positieve inleiding en een positieve afsluiter. Zo blijft de sfeer tussen zender en ontvanger goed, maar heb je toch duidelijk een negatieve boodschap doorgegeven.

Beste meneer Diallo We hebben alle betalingen van u steeds stipt ontvangen. Er is volgens ons alleen nog een kleine rekening van april die open staat. Kunt u dat in orde brengen a.u.b.?

opslaanpositiefnegatiefpositief a Lees de volgende e-mail. b Markeer de positieve inleiding en afsluiting in het groen. c Markeer het slechte nieuws in het rood.

les 4 – s and wichtechniek 33 c Beantwoord de vragen. 1 Welke manier is volgens jou de beste om deze negatieve boodschap mee te delen: chat 1 of chat 2? 2 Waarom? d Markeer de positieve zinnen in Nabila's antwoord in het groen en de negatieve in het rood. De sandwichtechniek

1 Van: Bavo.peeters@electra.be Aan: m-diallo@gmail.be Onderwerp: Openstaande rekening

Als het toch betaald is, kunt u ons dan de betaaldatum doormailen? Misschien hebben we er dan overgekeken. Alvast bedankt! Met vriendelijke groeten Bavo ElectraPeeters

©VANIN

a Lees de volgende situatie. Bekijk het filmpje op diddit.

c Markeer de positieve inleiding en slot in het groen. Markeer het slechte nieuws in het rood. d Film je ‘slecht-nieuwsboodschap’ of breng haar naar voor in de klas.

Tekst volgens sandwichtechniek:

©VANIN

Je zit in de jury van een talentenshow en je moet zeggen dat een kandidaat niet doorgaat naar de volgende ronde. 2 b Schrijf je ‘slecht-nieuwsboodschap’.

34 les 4 – s and wichtechniek

Van het ogenblik dat ik je zag, wist ik dat jij mijn liefde voor het leven was. Je bent mijn leven, mijn hart, mijn ziel. Je bent mijn beste vriend. Je bent mijn enige ware liefde.

Je laat deze verliefde persoon weten dat je zijn/haar gevoelens niet deelt. Schrijf een antwoord op zijn/haar liefdesverklaring met de hand. Liefste ……… Ik hou van je, meer dan woorden ooit kunnen uitdrukken.

Voor altijd van …………………xxxxxxxxxxjou. b Schrijf een brief met je ‘slecht-nieuwsboodschap’. c Markeer de positieve inleiding en slot in het groen. Markeer het slechte nieuws in het rood. d Werk je brief uit op een gepaste manier.

©VANIN

les 4 – s and wichtechniek 35 a Lees de situatie.

Ik hou vandaag nog meer van jou als gisteren en zal morgen nog meer van je houden dan vandaag.

Onze liefde is het enige op deze wereld dat het leven waard maakt.

3

Tekst volgens sandwichtechniek:

Tekst volgens sandwichtechniek:

b

c Markeer de positieve inleiding en slot in het groen. Markeer het slechte nieuws in het rood. d Film je telefoongesprek of breng het voor in de klas.

36 les 4 – s and wichtechniek a Lees de situatie. Je laat de voorzitter van je voetbalclub weten dat je naar een andere ploeg overstapt. 4

Deel je ‘slecht-nieuwsboodschap’ mee via een telefoongesprek.

©VANIN

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in:

les 4 – s and wichtechniek 37 Kies één van de drie vorige opdrachten om in te dienen. Motiveer je keuze. Waarom heb je die gekozen?5 opdracht sandWichtechniek Wat moet je doen? drie teksten en beoordeel de uitwerking. de slag!

ORIËNTEREN

REFLECTEREN

VOORBEREIDENHerlees je

©VANIN

Noteer hier je motivatie. Waarom vond je deze opdracht de beste?

Slecht nieuws meedelen rekening houdend met: de sandwichtechniek de regels eigen aan het gekozen demiddelbeoordeling van het eigen werk

UITVOERENAan

a

38 les 5 – a sse R tief R eage R en ASSERTIEF REAGEREN5 a Bekijk deze foto’s. 0 b Wanneer was jij voor de laatste keer boos? Beschrijf de situatie:Wanneer?NCVWaar?Opwie?Waarom?Hoe?Verbaal:wat heb je gezegd? Non-verbaal: wat heb je gedaan? #les5 #boos #rustigcommuniceren #angermanagement ••• 4 ©VANIN

Laïs staat aan te schuiven aan de kassa van een kledingzaak. Als het haar beurt is, steekt een andere vrouw haar plots voor. Laïs begint te roepen: ‘Hé, onbeschoft mens! Ga eens opzij! Ik stond hier eerst!’

Yaro krijgt straf omdat de leerkracht dacht dat hij een propje tegen het bord had gegooid. Maar het was een andere leerling die dat gedaan had. Yaro gooit zijn pennenzak naar de leerkracht en roept: ‘F** trut, jij steekt altijd de schuld op mij!’

Ilias werkt als jobstudent in een winkel. Hij moest vorige week twee uur overwerken en merkt dat zijn baas hem daarvoor niet betaald heeft. Hij gaat naar zijn baas en zegt: ‘Meneer, ik heb vorig weekend twee overuren gedaan en ik zie dat u mij daar niet voor betaald hebt.’ Emma staat aan de kassa van de supermarkt en merkt dat de kassierster 10 euro te weinig heeft teruggegeven. Ze zegt: ‘Mevrouw, ik denk dat ik 10 euro te weinig heb teruggekregen. Kunt u nog eens natellen?’

opslaan a Lees deze voorbeelden. b Schrijf de nummers op de juiste plaats in de tabel hierboven.1

31 42 ©VANIN

les 5 – a sse R tief R eage R en 39 assertief agressief De boodschap is gericht op het willen. De boodschap is niet kwetsend Je komt op voor jezelf. De boodschap is gericht op het voelen. De boodschap is kwetsend Je reageert je af Je kunt soms boos zijn over iets, maar daarom hoef je nog niet te beginnen schelden of agressief te worden. Je kunt ook op een assertieve manier je mening zeggen en voor jezelf opkomen. Er is een verschil tussen assertief en agressief gedrag.

a Vul de volgende woorden in Kies uit: beheersen – uitlaatklep – erken – adem – sporten – positieve – rustige – uitbarsting 3 b Beantwoord de volgende vragen.

Enkele tips om je eigen woede te : dat je woedeaanvallen een probleem zijn. Als je het zelf niet erg vindt, kun je er ook niet aan werken.

2 Welk van de bovenstaande tips ga jij in de toekomst proberen toe te passen?

Wanneer je je woedend voelt worden, diep in en uit en tel tot 10. Na 10 tellen is de grootste woede weg en blijft een achterwege.

1 Welk van de bovenstaande tips heb jij al eens toegepast?

40 les 5 – a sse R tief R eage R en Herschrijf nu de voorbeelden die je in de rechterkolom sorteerde. Maak ze assertief in plaats van agressief.2

Ga even weg naar een plaats: toilet, buiten, je kamer … is een goede . Als je elke dag een uur sport, is je lichaam gevuld met energie en word je minder gauw boos.

©VANIN

opslaan

4 ©VANIN

les 5 – a sse R tief R eage R en 41 Kies een situatie. Werk het gesprek uit op een assertieve manier.

Situatie 2 Je doet weekendwerk in een binnenspeeltuin voor kinderen. Om 19 u. sluit de binnenspeeltuin en jij bent verantwoordelijk om af te sluiten. Om 19.10 u. staan er echter nog twee mama’s met elkaar te praten. Eén mama is erg aan het huilen en de andere mama probeert haar te troosten. Hun kinderen zijn nog volop aan het spelen. Jij wil nu echt wel afsluiten en naar huis gaan. Spreek de mama’s aan.

Situatie 3 Je doet vakantiewerk in een rusthuis. Je werkt samen met Nadia. Samen zijn jullie verantwoordelijk om de kamers te poetsen.

Breng het rollenspel voor de klas. Situatie 1 Je bent animator op een vakantiekamp voor kinderen. Je bent jarig en trakteert alle kinderen op heerlijke aardbeien. Eén kindje is allergisch voor aardbeien en wordt opgenomen in het ziekenhuis. De ouders zijn razend op jou. De hoofdanimator van het kamp wist dat het kind geen aardbeien mocht eten, maar heeft jou daar niet van op de hoogte gebracht. In het bijzijn van de ouders neemt hij het ook helemaal niet op voor jou. Integendeel, hij laat uitschijnen dat jij de grote schuldige bent. Ga het gesprek aan met de hoofdanimator.

Na het poetsen van twee kamers neemt Nadia elke keer een rookpauze buiten. Op het einde van de dag heb jij altijd dubbel zoveel kamers gepoetst als zij gedaan heeft. Spreek Nadia hierover aan.

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Assertief reageren rekening houdend met: wat je zegt hoe je stem klinkt welke lichaamstaal je gebruikt

©VANIN

ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDEN Ik kies voor situatie … Schrijf hier je tekst uit.

UITVOEREN3, 2, 1 … actie! REFLECTEREN Observeer de rollenspelen van je klasgenoten. Voor elk rollenspel krijg je een ander item toegewezen om te observeren. Items om te observeren: Wat zegt je klasgenoot? rollenspel nr. 1-2-3-4-5-6 Hoe klinkt de stem van je rollenspelklasgenoot?nr. 1-2-3-4-5-6 Beschrijf de lichaamshouding van je rollenspelklasgenoot.nr.1-2-3-4-5-6

42 les 5 – a sse R tief R eage R en opdracht assertief reageren

Brief 1 Brief 2 HOE?ONTVANGERBOODSCHAPZENDER verbaal / non-verbaal formeel / informeel oubollig / modern taalgebruik verbaal / non-verbaal formeel / informeel oubollig / modern taalgebruik DOELMIDDEL ©VANIN

les 6 – s ch R ijfstijlen 43

Alvast bedankt voor uw begrip en onze excuses voor het ongemak. Met vriendelijke groeten Updown liften b Vergelijk het taalgebruik van de twee brieven in onderstaande communicatietabel.

De lift zal vandaag buiten dienst zijn van 10u. tot 12u. Tijdens deze periode zullen wij enkele kwaliteitscontroles uitvoeren.

Aan de bewoners van het gebouw Reuzenstraat 65 in Mechelen

6 a

SCHRIJFSTIJLEN Lees deze brieven. 0 Betreft: gebouw Reuzenstraat BerichtMechelenaan de bewoners Hiermede brengen wij ter kennis dat de lift buiten dienst zal zijn vanaf heden 10u. tot 12u. teneinde ons in staat te stellen enkele kwaliteitscontroles uit te voeren. Met onze verontschuldigingen voor deze hinder verblijven wij met de meeste Updownhoogachting.liften

Kunt u ons voor 1 januari laten weten of u op het aanbod ingaat? U vroeg ons om een … In afwachting van uw reactie teken ik, …

Wij hebben de eer u te kunnen meedelen dat … Wij hopen u met deze gegevens van dienst te zijn geweest.

Graag bezorg ik u een vrijblijvende offerte voor … Ik kijk er naar uit om u te ontmoeten voor een gesprek.Kort geleden sprak ik met u over … Onze medewerkers staan klaar om u te helpen. In antwoord op uw schrijven van … Neem gerust contact op met …

Onlangs ontving ik uw inschrijvingsformulier voor … Wij hopen u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd.Wijstellenuhierbij in kennis van … Inmiddels verblijven wij met de meeste hoogachting. Slotzinnen van een formele brief:

44 les 6 – s ch R ijfstijlen a Lees deze zinnen. Ze komen uit verschillende brieven. b Markeer de oubollige zinnen met roze. c Markeer de moderne zinnen met groen.

©VANIN

Beginzinnen van een formele brief: 1 Bij deze delen wij u mede …

les 6 – s ch R ijfstijlen 45 a Oubollig taalgebruik komt nog vaak voor in brieven van de politie of justitie (rechters, advocaten ...). Lees het proces-verbaal van verhoor van de politie.2 ©VANIN

46 les 6 – s ch R ijfstijlen ©VANIN

2 Ik weet dat mijn verklaringen in de rechtbank als bewijs gebruikt kunnen worden.

Enkele oubollige zinnen uit het proces-verbaal zijn hieronder herschreven in modern Nederlands. Zoek de oubollige zin van het proces-verbaal die erbij hoort. Schrijf die over bij de juiste moderne zin.

1 Ik wil mijn verklaring in het Nederlands doen. Ik wil in de rechtbank ook in het Nederlands communiceren.

4 Het voorwerp zou een broeksriem kunnen zijn, maar ik ben er niet heel zeker van.

5 Dit is alles wat ik over de gebeurtenis kan vertellen.

3 Ik ben vandaag naar het politiebureau gekomen om een verklaring af te leggen over bovenstaande (vetgedrukte) feiten.

©VANIN

b

les 6 – s ch R ijfstijlen 47

6 Ik weet dat ik gratis een kopie van mijn verhoor kan krijgen.

2

De voorzitter schorst de vergadering aangezien het erg laat is.

6 U dient een expertiseverslag van uw verzekeringsmaatschappij te kunnen voorleggen.

10 Indien uw aanvraag wordt goedgekeurd, krijgt u het bedrag van de premie binnen 10 dagen op uw bankrekening.

7

5 Vraag inlichtingen bij de organisatie voor dewelke u werkt.

Herschrijf deze oubollige zinnen in moderne zinnen. De oubollige woorden staan cursief.

4

9 U kunt eveneens een aanvraag doen voor de andere kinderen van het gezin.

3 U kunt een brochure met een overzicht van onze speciale aanbiedingen bekomen

11 De wetgeving inzake uitzendarbeid bepaalt dat de bedrijven zelf verantwoordelijk zijn voor het welzijn op het werk.

1

Betreffende die zaak kon de onderzoeksrechter niets mededelen

7 De kans op malariabesmetting is gering doch niet uitgesloten.

Eenmaal het dossier volledig is afgesloten, kunt u geen bezwaar meer aantekenen.

3 ©VANIN

Tafels in vele afmetingen en kleuren verkrijgbaar, alsook een enorme keuze aan stoelen.

8

De persoon die verhoord werd, krijgt een kopie van het verhoor.

12 Uw bedrijf kan een subsidie krijgen mits het aan 5 voorwaarden voldoet.

48 les 6 – s ch R ijfstijlen

19

De overheid neemt diverse maatregelen teneinde meer jongeren aan het werk te krijgen.

Hugo Claus is te Brugge geboren en te Antwerpen gestorven. U kunt te allen tijden nog een reisverzekering afsluiten.

Bron: In duidelijk Nederlands, spreken en schrijven voor iedereen

15

©VANIN

20

16

Onze adviseur staat gratis ter uwer beschikking.

18

22 Elke heeft haar aanvraag niet tijdig ingediend. Iedereen wordt voorafgaandelijk gewaarschuwd. Sofie is werkzaam bij Volvo Cars.

23

21

14

24

De politie kon daaromtrent geen informatie geven.

25 Kristof is woonachtig te Gent.

17

les 6 – s ch R ijfstijlen 49 13

De politie heeft gepoogd om de bendeleider meteen in te rekenen. Er zijn reeds 1000 aanvragen binnengekomen. U krijgt een aangetekend schrijven waarin u wordt opgeroepen om te getuigen. Er zijn slechts 3 kandidaten voor de openstaande betrekking.

50 les 6 – s ch R ijfstijlen Laïs vraagt aan de leerkracht uitleg over een moeilijke brief. Herschrijf deze brief in een moderne schrijfstijl.4 ©VANIN

les 6 – s ch R ijfstijlen 51 ©VANIN

52 les 6 – s ch R ijfstijlen opdracht een Brief herschriJven ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDENLees de brief aandachtig en zorg dat je alles begrijpt. UITVOERENGebruik het sjabloon met schrijfkader op diddit. REFLECTERENLaat je brief nalezen door een klasgenoot voor je indient. Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een formele brief schrijven rekening houdend met: modern taalgebruik correcte zinsbouw geen schrijffouten gepaste aanspreking en aantrslotformuleekkelijke lay-out ©VANIN

Ik zou graag weten hoe het gaat met de voorbereiding van je spreekbeurt. Als het nodig is, kan ik wat bijsturen.

©VANIN

les 7 – i k-boodschap 53 IK-BOODSCHAP7 a Lees deze boodschappen.0 b Vergelijk deze boodschappen. Boodschap 1 Boodschap 2 HOE?ONTVANGERBOODSCHAPZENDER beschuldigend / niet-beschuldigend ik-boodschap / jij-boodschap beschuldigend / niet-beschuldigend ik-boodschap / jij-boodschap

GEVOLGDOELMIDDELJijlaat mij nooit weten hoe het gaat met de voorbereiding van je spreekbeurt. Je moet het zelf maar weten als je slechte punten haalt.

Moet gij nu echt constant roepen? Zwijg gewoon! U geeft geen antwoord op mijn vraag. Wat bent u voor een leerkracht?

54 les 7 – i k-boodschap

Hoe zeg je het, als je niet akkoord gaat met iets?

Ik probeer me te concentreren, maar dat lukt niet als jij heel de tijd door de klas roept. Ik begrijp het nog steeds niet.

Noteer onder elke foto of het een jij-boodschap of een ik-boodschap is. 1

©VANIN

Jij-boodschappen komen vaak beschuldigend over, waardoor de ontvanger gekwetst wordt.Ineenik-boodschap legt de zender de nadruk op zijn eigen gevoelens. De boodschap komt niet beschuldigend over. Jij-boodschap: beschuldigt de ontvanger. Ik-boodschap: legt de nadruk op de gevoelens van de zender. opslaan

Op die manier komt de andere te weten wat jouw gevoelens zijn.

b

Stap 4: Zeg welk gedrag van de andere je stoort. Vertel tegen de ander wat hij of zij doet dat jou niet aanstaat.

Jij wilt iets tegen de ander vertellen.

Op die manier maak je duidelijk dat jij met iets zit, wat je aan de andere kwijt wil. Bijvoorbeeld: ‘… ik zou je graag iets vertellen.’

Hierboven staat een volledige ik-boodschap naast de woorden ‘Bijvoorbeeld’. Schrijf stap voor stap de volledige ik-boodschap over Stap 1: Als je wilt praten met iemand, noem dan de naam van die persoon.

Onthoud wel dat je enkel iets zegt over zijn of haar gedrag. Niet over zijn of haar persoon! structuur ik-Boodschap

VOORSTELREDENGEDRAGGEVOELENSINAAM,K… opslaan

©VANIN

les 7 – i k-boodschap 55 a Lees de tips om een ik-boodschap te formuleren.2

Bijvoorbeeld: ‘Ik vind het nogal vervelend wanneer jij …’.

Stap 6: Geef een voorstel dat de andere persoon kan doen. Zeg hoe hij of zij het anders kan aanpakken.

Stap 2: Begin je boodschap met IK .

Bijvoorbeeld: ‘Ik zou het fijn vinden als je even klopt.’

Stap 3: Zeg wat je gevoel is. Omschrijf wat je niet zo leuk vindt aan hetgeen de andere persoon doet.

Bijvoorbeeld: Wil je met Thomas praten, zeg dan ‘Thomas, ….’

Stap 5: Geef de reden waarom je dat vindt. Zeg waarom je het niet leuk vindt wat de ander doet. Bijvoorbeeld: ‘… omdat ik me dan niet op mijn gemak voel als ik bezig ben met iets.’

Bijvoorbeeld: ‘… mijn kamer zomaar binnenkomt zonder kloppen …’.

Zet volgende jij-boodschappen om in goede ik-boodschappen: JiJ-Boodschap

Noah is op vakantie de hele tijd slechtgezind. Zijn vriendin, Nora, weet niet waarom. Nora zegt: ‘Je bent al de hele vakantie slechtgezind. Wanneer je alleen maar met je vrienden bent, dan kun je wel de plezante uithangen. Als jij zo saai blijft doen, dan kunnen we beter naar huis gaan!’ ik-Boodschap

JiJ-Boodschap

VOORSINAAM,K…GEVOELENSGEDRAGREDENTEL

3 ©VANIN

VOORSINAAM,K…GEVOELENSGEDRAGREDENTEL

Jason werkt bij een bakker en is nog niet begonnen met het klaarmaken van de bestellingen. Zijn baas zegt: 'Jij bent echt de traagste jobstudent die ik hier ooit al gehad heb. Is dat nu zoveel gevraagd om je werk wat te plannen? Die bestellingen hadden een uur geleden al klaar moeten staan en jij moet er nog aan beginnen.' ik-Boodschap

56 les 7 – i k-boodschap

REDENGEDRAGGEVOELENSINAAM,K…VOORSTEL

les 7 – i k-boodschap 57 JiJ-Boodschap

Elias zegt: ‘Amai, dat kuisen van jou wordt maar erger en erger. Je ziet je stofzuiger precies liever dan je eigen man. Je maakt nooit eens tijd om gezellig samen tv te kijken. Altijd moet er gekuist worden. Ontspan nu gewoon eens wat.’ ik-Boodschap

ORIËNTEREN

Schrijf een e-mail naar je leerkracht omdat hij/zij … Kies uit: te veel huiswerk geeft; te hard roept in de klas; vaak een klassikale straf geeft; jou onterecht beschuldigd heeft; de leerstof niet goed kan uitleggen; niet luistert naar de leerlingen; 4 opdracht e-Mail Met ik-Boodschap Wat moet je doen? VOORBEREIDEN Schrijf hier je tekst in het klad.

©VANIN

Elias lacht zijn vrouw Anna uit voor haar poetswoede.

58 les 7 – i k-boodschap Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een e-mail sturen met een ik-boodschap rekening houdend met: de verschillende stappen van de ik-boodschap geen schrijffouten gepaste aanspreking en weenoverzichtelijkgslotformuleepasttaalgebruikebladschikkingonderwerpdatkortzegtaaroverdee-mailgaat UITVOERENGoed nagelezen? Stuur die e-mail maar. REFLECTEREN Lees de e-mail van een klasgenoot na en geef feedback. De eindbeoordeling door de leerkracht telt zowel voor de schrijver als voor de nalezer van de e-mail! ©VANIN

les 8 – cv opstellen 59 CV OPSTELLEN8 b Als je gaat solliciteren voor een vakantiejob of studentenjob, vraagt de werkgever een cv. Cv is afkorting van c Zoek de betekenis op a Kijk naar de vier verschillende cv's. 0 #cv #vakantiejob 9u Sharifa: Waw Yaro, goed gedaan! Yaro: Thnx. Van Ilias is ook cool. ••• NCV 4 ©VANIN

60 les 8 – cv opstellen Vul hieronder je eigen gegevens in. Die kunnen interessant zijn voor een werkgever.1 Hobby'sKwaliteiten:Talen:Vaardigheden:Referenties:Werkervaring:Opleiding/studies:Woonplaats:Voornaam:Naam:eninteresses: ©VANIN

32 ©VANIN

les 8 – cv opstellen 61

De inhoud van je cv is nu volledig. Zorg voor een mooie en opvallende lay-out. Bekijk de lay-out van deze cv's.

b Noteer de drie belangrijkste eigenschappen of kwaliteiten van de klasgenoot naast jou. 123 c Als je het eens bent met de mening van je klasgenoot, kun je dingen overnemen en aanvullen op de vorige pagina.

a Het oplijsten van je eigen kwaliteiten is niet zo gemakkelijk. Bekijk de kwaliteitenlijst op diddit.

62 les 8 – cv opstellen • Welke cv spreekt jou het meest aan? Waarom? • Welke cv spreekt jou het minst aan? Waarom? Ontwerp nu je eigen cv. opdracht cv opstellen ORIËNTEREN Wat moet je doen? Wanneer moet het klaar zijn? VOORBEREIDENBekijk nog eens alle gegevens die je in je cv wilt verwerken. UITVOEREN Aan de Ontwerpslag!jecv in Word. Gebruik een sjabloon. REFLECTEREN Bekijk de cv’s van je klasgenoten. Deel 3 sterren uit aan de cv’s die jij de beste vindt. Noteer op je sterren waarom je die cv’s gekozen hebt. 4 ©VANIN

les 8 – cv opstellen 63 Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een cv opstellen rekening houdend met: vermelding van alle belangrijke aantrggegevenseenschrijffoutenekkelijkelay-out ©VANIN

64 les 9 – s ollicite R en SOLLICITEREN9 a Kijk naar deze foto’s. 0 b Beantwoord deze vragen. 1 Waar zou jij zelf graag aan de slag gaan als jobstudent? 2 In de vorige les leerde je hoe je een cv moet opstellen. Welke tips kun je daarover geven aan Nabila enNCVLaïs?#les9 #solliciteren #cv #ninetofive #vakantiejob ••• tip Om te solliciteren voor een studentenjob moet je drie dingen kunnen: je eigen cv opstellen een sollicitatiebrief schrijven jezelf mondeling presenteren 4 ©VANIN

les 9 – s ollicite R en 65 a Bekijk de onderdelen van de checklist. 1 Schrijf in enkele zinnen op waarom je deze job graag wilt doen en waarom jij een geschikte kandidaat bent. 2 Let op je lichaamshouding: sta rechtop, kijk de werkgever aan … 3 Verzorg je kleding en kapsel. 4 Volg de NBN-normen of het bouwplan van een brief (pagina 11). 5 Spreek duidelijk, luid genoeg en gebruik zinnen. 6 Zorg ervoor dat alle belangrijke gegevens erop staan. 7 Zorg voor een duidelijke en aantrekkelijke lay-out. 8 Kijk na op schrijffouten. 9 Kijk na op schrijffouten. b Schrijf deze onderdelen over onder de juiste vaardigheid. checklist solliciteren cv Sollicitatiebriefopstellen opstellen Jezelf mondeling presenteren 1 ©VANIN

Lees de brief van een klasgenoot na. Geef feedback. De eindbeoordeling door de leerkracht geldt zowel voor de schrijver als voor de nalezer. 2

66 les 9 – s ollicite R en a Stel een sollicitatiebrief op b Presenteer jezelf aan een medeleerling (werkgever) in een rollenspel. c Wissel daarna van rol. opdracht solliciteren

ORIËNTEREN

REFLECTEREN

Wat moet ik doen? Ik speel mijn rollenspel met VOORBEREIDEN Voor welke job wil ik gaan solliciteren? Adres ontvanger: Hoe stel ik mezelf voor aan de werkgever?

Hoe formuleer ik mijn motivatie voor de gekozen studentenjob? (zowel in de brief als in het gesprek)

UITVOERENAan de slag!

©VANIN

Zo kan groeien:ik dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Solliciteren rekening houdend met: een motivatie formuleren een brief schrijven volgens de NBNnormen of het bouwplan van een brief geen schrijffouten jezelf mondeling voorstellen gepaste duidelijklichaamstaalengepastmondeling taalgebruik

les 10 – pR esente R en 67 PRESENTEREN10 a Bekijk de foto. 0 b Vul de communicatietabel in spreekBeurt eMMa BOODZENDERSCHAPONTVANGERHOE?verbaal / non-verbaal formeel / informeel subjectief / objectief DOELMIDDEL NCV #les10 #feestdag #presentatie #ppt @Emma ••• 4 ©VANIN

VOORBEREIDEN Structuur van

1

2 b Presenteer jouw gekozen feestdag, bedrijf of organisatie voor je klasgenoten. Let daarbij op de aandachtspunten van de checklist.

opdracht presentatie feestdag / BedriJf / organisatie ORIËNTEREN

spreekBeurt

Welke tips kan je Emma en haar klasgenoten nog geven voor een goede presentatie? a Maak nu zelf een presentatie (PowerPoint of Prezi). Je presentatie gaat over: een feestdag die gevierd wordt in ons land of elders in de wereld (een overzicht vind je op www.beleven.org/feesten); een bedrijf of organisatie waar jij stage zou willen doen. Je presentatie bevat een objectief deel (wat, waarom, wie, hoe …) en een subjectief deel (je eigen beleving of mening).

NietGoedgoed

c

presentatie: dia 1: dia 2: dia 3: dia 4: dia 5: dia 6: dia 7: dia 8: ©VANIN

b Noteer wat ze goed doet en wat niet goed. eMMa

68 les 10 – pR esente R en a Kijk nog eens goed naar Emma en haar powerpointpresentatie.

Ik geef mijn presentatie over Hoe lang moet de presentatie zijn? Hoe moet ik de presentatie indienen? Wanneer moet ik mijn presentatie voorbrengen? mijn

©VANIN

les 10 – pR esente R en 69 UITVOERENAan de slag! REFLECTEREN Ik evalueer de volgende klasgenoten: Checklist presentatie: Naam Naam

presentatie ondersteunt het verhaal met mooie afbeeldingen en kernwoorden verhaal verteld in volzinnen, niet enkel kernwoorden van duidelijkpowerpointgesproken, goed gearticuleerd, niet te snel, geen dialect naar publiek gekeken op lichaamshouding gelet Ik evalueer mezelf: Checklist actieve luisterhouding: laten merken dat je luistert: glimlachen, knikken, niet met andere zaken bezig zijn (gsm, eigen spreekbeurt, klasgenoten …) - de spreker niet onderbreken en vragen tot het einde bewaren.

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een presentatie geven rekening houdend met: kernwoorden op het scherm verhaal verteld in volzinnen mooie afbeeldingen die het verhaal googduidelijkondersteuneneuitspraakcontactmethetpubliekepastelichaamshouding

Daarna mocht ik naar huis gaan. Moe maar voldaan Toen ik thuiskwam ben ik als een blok in slaap gevallen. Ik had nooit gedacht dat een dag werken zo vermoeiend zou zijn. Toch was ik heel tevreden over mijn werk. Veel zaken die ik op school geleerd had, heb ik nu in de praktijk kunnen toepassen en dat gaf veel voldoening. Mijn mentor was ook supervriendelijk en ze heeft me de hele dag met raad en daad bijgestaan. Door haar heb ik ook veel kunnen bijleren.

Op vrijdag 12 november mocht ik een dag meedraaien in houthandel Verschoren in Vilvoorde. Het was voor mij de eerste keer dat ik op m’n eentje een vreemd bedrijf moest binnenstappen, dus ik vond het best wel spannend. De ontvangst Toen ik om acht uur aankwam, werd ik meteen ontvangen door de man van de zaakvoerder. Hij begeleidde mij naar een tafeltje in de toonzaal waar ik op zijn dochter, mevrouw Esther Spit, kon wachten. Een kwartier later kwam Esther aan, na enige vertraging. Ik kreeg meteen mijn eigen werkplaats en mijn eerste taak. Rekenen, tellen en klasseren De dag begon met heel wat telwerk. Ik startte met het invullen van het kasboek en ik moest ook de hoeveelheid voorraad in de rekken tellen. Toen ik daarmee klaar was, mocht ik de dagontvangsten van het weekend tellen. Na een kwartiertje rekenen begon ik dagrapporten en leveringsbonnen te klasseren. Factureren Daarna mocht ik met mijn mentor meekijken hoe je facturen moet invoeren in de computer en hoe je ze op het juiste papier afdrukt. Nadat de facturen geprint waren, was het mijn taak om ze te plooien, in enveloppen te stoppen en er een postzegel op te hangen. Na deze taak was het middagpauze.

Werkopdrachten en voorraden Om 13 uur startte het werk opnieuw. Nu moest ik de werkopdrachten ingeven in de computer. Hierna gaf ik een hele namiddag de bedragen van voorraden in in de computer.

Laïs Diallo a Lees het verslag dat Laïs maakte.0 b Markeer per alinea de drie tot zes belangrijkste kernwoorden.

70 les 11 – v e R slag sch R ijven VERSLAG SCHRIJVEN11 Eerste dag werkplekleren

©VANIN

Dit schooljaar neem al eens kijkje in het echte bedrijfsleven. Je brengt een bezoek aan een bedrijf en/of je mag meedraaien op een echte werkplek. Dit doe je ter voorbereiding van je stages de volgende jaren. Bij zo’n bedrijfsbezoek of stage hoort ook steeds een verslag. goed gaat niet vanzelf. Een stappenplan kan je daarbij helpen.

Een

les 11 – v e R slag sch R ijven 71

je

verslag schrijven

1 Welke aanpak lijkt volgens jou logisch? Nummer onderstaande stappen in de volgorde die jou het beste lijkt. Brainstormen aan de hand van een mindmap Kernwoorden groeperen per alinea Kernwoorden omzetten in zinnen (kernzin + ondersteunende zinnen) Passende titel verzinnen Onderwerp bepalen Tussenkoppen verzinnen per alinea NCV #les11 #stage #verslagschrijven #stapvoorstap ••• 4 ©VANIN

72 les 11 – v e R slag sch R ijven a Noteer in het midden het onderwerp van je verslag. b Start met brainstormen. Noteer zoveel mogelijk kernwoorden bij de verschillende armen. c Markeer de kernwoorden die samen horen in dezelfde kleur. 2 voordelen nadelen oorzaak gevolg probleem oplossing voorbeeld verklaring opvallend onverwacht

positiefwaaromwaarwie negatief hoe watwanneer

©VANIN

les 11 – v e R slag sch R ijven 73 a Schrijf de kernwoorden over in de rechterkolom: elke kleur is een alinea. Zo breng je structuur in je tekst. b Bedenk voor elke alinea een tussenkop. Noteer die ook in de rechterkolom. Inleiding Vertel waarover je verslag zal gaan. Alinea 1: inleiding: Midden Dit is de hoofdtekst van je verslag. Alinea 2: tussenkop: Alinea 3: tussenkop: Alinea 4: tussenkop: Alinea 5: tussenkop: Slot Schrijf hier eeneindconclusiesamenvatting,eeneenofafronding. Alinea 6: tussenkop: 3 ©VANIN

74 les 11 – v e R slag sch R ijven a Open een nieuw document in Word. b Typ per alinea een tekst van drie tot vijf zinnen.4 c Bedenk een titel voor je verslag. tip De eerste zin is de kernzin. Deze bevat de belangrijkste informatie. De volgende zinnen zijn ondersteunende zinnen. Deze geven meer uitleg over de kernzin. tip Denk eraan dat een titel geen leesteken heeft. opdracht verslag schriJven ORIËNTEREN Wat moet je doen? Wanneer moet het klaar zijn? Hoe moet je indienen? VOORBEREIDENNeem je voorbereiding op p. 73 erbij. UITVOEREN Schrijf je verslag in Word. Maak je verslag passend op één A4. Noteer de stijl die je daarvoor gekozen hebt. • Standaardtekst: lettertype + grootte + uitlijning + extra = • Titel: lettertype + grootte + uitlijning + extra = • Tussenkoppen: lettertype + grootte + uitlijning + extra = • Alinea’s: afstand tussen alinea’s = … regelafstand = REFLECTEREN a Welke verschillende stappen heb je gezet? Schrijf ze op in de juiste volgorde. 123456 b Deel jouw verslag met een klasgenoot via OneDrive, Google Drive, Dropbox of Smartschool. ©VANIN

les 11 – v e R slag sch R ijven 75

REFLECTEREN c

©VANIN

Duid in het verslag van je klasgenoot de onderdelen van het verslag aan volgens deze richtlijnen: titel markeren in het blauw tussenkoppen markeren in het groen inleiding } inleiding middenstuk } middenstuk slot } slot per alinea een kernzin markeren in het geel per alinea enkele ondersteunende zinnen onderstrepen

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een verslag schrijven rekening houdend met: het IMS-stappenplanstructuur= inleiding, midden, slot een passende titel passende tussenkoppen één thema per alinea overzichtelijke lay-out geen schrijffouten

©VANIN

76 les 12 – pR ofessioneel telefone R en PROFESSIONEEL TELEFONEREN12

Je hebt elk gesprek afgesloten met een slotformule.

Laïs doet stage aan het onthaal van een bedrijvencentrum. Een belangrijk deel van haar takenpakket is de telefoon aannemen. Lees het telefoongesprek. 0 Na de eerste stagedag krijgt Laïs feedback van haar stagementor. De mentor geeft haar tips en tops. Noteer voor elke uitspraak of het een TIP of een TOP is.1 Goedemorgen, u spreekt met Carina Omaari. Kan ik mevrouw Zlif spreken alstublieft? Dan bel ik een andere keer wel Daag.terug. Goedemorgen, bedrijvencentrum KOBANT, met Laïs. Het spijt me. Mevrouw Zlif is er niet. Dat is goed. Nog een prettige dag verder. Riiing riiing … De telefoon is nooit meer dan drie keer overgegaan voor je geantwoord hebt. Bij het opnemen heb je een begroeting gezegd, de naam van het bedrijf en je voornaam. Je intonatie kan wat enthousiaster. Zet een spiegeltje op je bureau en glimlach als je de opgewekter.klinktopneemt.telefoonJestemautomatisch Als je niet doorverbindenkan met de persoon die men wil spreken, zeg je gewoon: ‘die is er niet’. Ik zal je wat kunnenlerenstandaardzinnetjesdiedebellerbeterhelpen. Je taalgebruik is formeel: je woordengebruiktals dag‘nog‘goedemorgen’,‘u’,eenprettigeverder’.

les pR ofessioneel telefone R en 77

Situatie 2: Mevrouw Zlif is in gesprek.

12 –

Als degene naar wie je wilt doorverbinden telefonisch in gesprek is, vraag dan of de beller even wil wachten. Wil de beller dat niet, dan kun je vragen of je een bericht kunt achterlaten.

©VANIN

Je vertelt de beller dat mevrouw Zlif afwezig is. Je deelt mee wanneer zij wel bereikbaar is. Vraag de beller ook of je een boodschap kunt doorgeven. Je kunt ook doorverbinden met een collega. Of je kunt je eigen hulp aanbieden.

De mentor stelt voor om enkele situaties in te oefenen. 2

Situatie 1: Mevrouw Zlif is afwezig.

Vooral managers worden het liefst zo weinig mogelijk telefonisch gestoord. Het is voor hen dan van belang te weten wie er belt en waarover het gesprek zal gaan. Wat kan je vragen om te achterhalen of het om een belangrijk telefoontje gaat?

VOORBEREIDEN

78 les 12 – pR ofessioneel telefone R en

Schrijf nu zelf met een klasgenoot drie verschillende telefoongesprekken uit. De beller vraagt naar iemand die: 1 er niet is, 2 in gesprek is, 3 niet gestoord wil worden. Breng de telefoongesprekken naar voor in de klas. opdracht professioneel telefoneren Wat moet je doen? Noteer hier de drie dialogen: 3

12

©VANIN

Situatie 3: Mevrouw Zlif is aanwezig, maar wil niet gestoord worden.

Lieg niet door te zeggen dat ze in vergadering is, dat trucje is te doorzichtig. Wat kan je wel zeggen zonder te liegen?

ORIËNTEREN

les 12 – pR ofessioneel telefone R en 79 3 UITVOEREN 3, 2, 1 … actie! REFLECTEREN Noteer voor de helft van de rollenspelen een TIP en voor de andere helft een TOP. De helft van de klas start met een TIP, de andere helft start met een TOP. Halverwege wordt er gewisseld. TIPS TOPS : : : : : : : : Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Professioneel telefoneren rekening houdend met: een gepaste begroeting de beller verder helpen een gepaste afsluiting gepast taalgebruik een duidelijke uitspraak een vriendelijke intonatie ©VANIN

80 les 13 – k lanten ontvangen KLANTEN ONTVANGEN13 - + Nabila doet stage in de bibliotheek. Een klant komt de bibliotheek binnen en geeft enkele boeken aan Nabila. Bekijk het tweegesprek. Noteer in de linkerkolom wat Nabila niet goed doet. Schrijf in de rechterkolom hoe het beter kan. 0 In of uit? Sorry? Wat bedoelt u? Ik breng ze binnen. Nee, in orde dus? Tot ziens dan. Wilt u deze boeken mee naar huis nemen of komt u ze binnenbrengen?Umaggaan,hoor.Ofisernogiets? In of uit?Goedemorgen. ©VANIN

Je doet stage aan de balie van een dokterspraktijk. Een patiënt komt een voorschrift ophalen dat de dokter heeft klaargelegd. Je doet stage in een postkantoor. Een klant wil een pakketje versturen. Je doet stage in een boekenwinkel. Een klant wil een bepaald boek hebben dat niet in voorraad is. Je bestelt het boek voor de klant. Je doet stage in een notariskantoor. Een klant komt langs om belangrijke papieren te tekenen. Je ontvangt de klant en laat hem even wachten tot de notaris hem komt ophalen. b Film het gesprek. tip Begin je filmpje met een titel en een voorstelling van de personages. opdracht filMpJe tWeegesprek Wat moet je doen? Wanneer moet het klaar zijn? Ik kies Acteurs:Rolverdeling:voor:

VOORBEREIDEN

speeltspeelt

les 13 – k lanten ontvangen 81 a Kies een tweegesprek uit. Voer het gesprek samen met een klasgenoot correct uit.

REFLECTERENUITVOERENAanCamera:deslag!Evalueerde van je klasgenoten aan de hand van de onderstaande

tweegesprekken

checklist. Film 1Film 2Film 3Film 4Film 5Film 6 klant gesprekbegroetafgerondduidelijkearticulatieinzinnengesprokenoplichaamstaalgeletklantaangekeken 1 ©VANIN

ORIËNTEREN

82 les 13 – k lanten ontvangen Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Klanten ontvangen rekening houdend met: de klant begroeten een gesprek afronden een duidelijke uitspraak volzinnen gebruiken gepaste lichaamstaal oogcontact ©VANIN

les 14 – k lanten info R me R en 83 KLANTEN INFORMEREN14 Bekijk de website van een online electronicawinkel. Vul de communicatietabel in.0 WeBsite online electronicaWinkel ZenderBoodschapOntvangerHoe?MiddelDoel Veripart VPKV701 299,Belangrijkste eigenschappen  Energieklasse D  Bouwkwaliteit Basisklasse  Hoogte 85 cm  Maximaal geluidsniveau 39 dB  Vriesgedeelte   Anti-ijsvorming Nee (6x per jaar ontdooien)  Plaatsing apparaat Vrijstaand koelkast Yaro doet stage bij een online electronicawinkel. Hij informeert de klanten over de verschillende producten via de chat. Vul de chatgesprekken aan.1 a ©VANIN

 Plaatsing

 Maximaal

©VANIN

koelkastkoelkast Yaro: Hallo, ik ben Yaro. Kan ik u helpen?







Yaro: Dan moet u kijken naar de . Elk apparaat heeft een energielabel dat aangeeft hoe zuinig een apparaat is. A is het meest zuinig, G is het minst zuinig. De Veripart is niet de goedkoopste van aankoopprijs, maar heeft wel energieklasse en verbruikt dus energie dan de Inventum en AEG.

Belangrijkste eigenschappen Energieklasse E Bouwkwaliteit Basisklasse Hoogte 84,5 cm  Maximaal geluidsniveau 38 dB  Vriesgedeelte  Plaatsing apparaat Vrijstaand

Klant: Ik twijfel tussen de Veripart, Inventum en de AEG koelkast. Kunt u mij wat advies geven a.u.b.?

84 les 14 – k lanten info R me R en Inventum CKK500 AEG RTS414E1AW 371,-199,-





 Energieklasse F 

Belangrijkste eigenschappen Bouwkwaliteit Basisklasse Hoogte 85 cm geluidsniveau 35 dB Vriesgedeelte apparaat Vrijstaand

Klant: Dat is inderdaad wel handig. Maar de prijs vind ik ook belangrijk. Ik wil een lage prijs in aankoop, maar ook een koelkast die niet te veel kost in verbruik. Yaro: De is de enige van de drie met een vriesvak. Ik weet niet of u dat belangrijk vindt?

les 14 – k lanten info R me R en 85 Klant: Dan denk ik dat Veripart voor mij de beste keuze is. Bedankt voor het advies. Klant: Nee, dat was het. Klant: Bedankt. Yaro: Kan ik ? Yaro: Succes met uw aankoop. 279,-191,99 Belangrijkste eigenschappen  Type stofopvang Zonder zak  Geschikt voor vloertype Harde hoogpoligvloeren,tapijt, houten vloeren, laagpolig tapijt  Stofzuiger geschikt voor Allergieën, dierenharen  Maximaal geluidsniveau 75 dB  Kabellengte 7 m  Wendbaarheid volgens klanten Goed  Gewicht 5,5 kg  volgSchoonmaakresultaatensklanten Zeer goed Belangrijkste eigenschappen  Type stofopvang Met zak  Geschikt voor vloertype Harde vloeren, houten vloeren, laagpolig tapijt  Stofzuiger geschikt voor Allergieën  Maximaal geluidsniveau 66 dB  Kabellengte 12 m  Wendbaarheid volgens klanten Standaard  Gewicht 5,5 kg  volgSchoonmaakresultaatensklanten Zeer goed Philips ProSilenceBoschPowerProFC9745/09expertSerie8In’geniusBGL8SIL5 stofzuigerstofzuiger b ©VANIN



©VANIN

Belangrijkste eigenschappen Type stofopvang Zonder zak voor vloertype Harde hoogpoligvloeren,tapijt, houten vloeren, laagpolig tapijt Stofzuiger geschikt voor Dierenharen geluidsniveau goed







 Geschikt

 Maximaal

86 les 14 – k lanten info R me R en 499,-219,95

Rowenta Silence Force DysonRO7691Cinetic Big Ball Absolute 2

Yaro: Yaro: Hallo, ik ben Yaro. Kan ik u helpen?

stofzuigerstofzuiger







67 dB  Kabellengte 8,4 m  Wendbaarheid volgens klanten Goed  Gewicht 8,8 kg  volgSchoonmaakresultaatensklanten Zeer







Klant: Ik had graag wat meer informatie over de verschillende stofzuigers.

Belangrijkste eigenschappen Type stofopvang Zonder zak Geschikt voor vloertype Harde hoogpoligvloeren,tapijt, houten vloeren, laagpolig tapijt Stofzuiger geschikt voor Dierenharen Maximaal geluidsniveau 80 dB Kabellengte 6,6 m Wendbaarheid volgens klanten Zeer goed Gewicht 7,89 kg volgSchoonmaakresultaatensklanten Uitstekend

Klant: Ik ben op zoek naar een stofzuiger met een lange kabel, want we hebben weinig stopcontacten in huis. Hij mag ook niet te veel wegen, want ik heb een slechte rug en kan geen zware gewichten optillen.

les 14 – k lanten info R me R en 87

Klant: Dan is het beslist, denk ik. Bedankt voor de info. Klant: Nee, ik ga hem zo bestellen. Klant: Dank u! Klant: Nee, we hebben geen huisdier, dus dat is geen probleem. Maar we hebben wel een baby die overdag vaak slaapt. Ik vraag me nog af of deze stofzuiger niet te veel lawaai maakt. Yaro:Yaro: Yaro: Dan zou ik de stofzuiger van aanraden. Hij heeft een kabellengte van en weegt maar . Het enige nadeel is dat dit model niet geschikt is voor . Ik weet niet of u een huisdier hebt?

Yaro: Dan moet u kijken naar het . Bij de stofzuiger van Bosch is dat slechts decibels. Dat is de stofzuiger die we hebben. eigenschappen

 Maximaal gebruikersgewicht 150 kg  Maximale gebruikerslengte 200 cm  Ergometer   Gewicht vliegwiel 14 kg  Weerstand verstelling Elektronisch Tunturi FitCycle 50i Ergometer 459,Belangrijkste eigenschappen  Maximaal gebruikersgewicht 135 kg  Maximale gebruikerslengte 200 cm  Ergometer   Gewicht vliegwiel 10 kg  Weerstand verstelling Elektronisch Flow Fitness Stelvio iConsole Ergometer hometrainerhometrainer c ©VANIN

399,Belangrijkste

88 les 14 – k lanten info R me R en 169,-219,-659,Belangrijkste eigenschappen  Maximaal gebruikersgewicht 140 kg  Maximale gebruikerslengte 195 cm  Ergometer  Gewicht vliegwiel 20 kg  Weerstand verstelling Elektronisch Belangrijkste eigenschappen  Maximaal gebruikersgewicht 120 kg  Maximale gebruikerslengte 195 cm  Ergometer  Gewicht vliegwiel 6 kg  Weerstand verstelling Handmatig Belangrijkste eigenschappen  Maximaal gebruikersgewicht 110 kg  Maximale gebruikerslengte 200 cm  Ergometer  Gewicht vliegwiel 1,3 kg  Weerstand verstelling Handmatig Flow Fitness Stelvio Racer Pro i Virtufit HTR 1.0 Tunturi Cardio Fit B20 X-Bike Klant: Ik ben op zoek naar een hometrainer. Ik zie dat de prijzen variëren van 169 euro tot 659 euro. Kunt u mij het verschil in prijs uitleggen? Yaro: Hallo, ik ben Yaro. Kan ik u helpen? hometrainerhometrainerhometrainer ©VANIN

Kies een situatie. Stel in een rollenspel de klant drie producten voor. Zoek de informatie over de producten op de website van een online electronicawinkel.. 2

©VANIN

Ik ben op zoek naar een powerbank voor mij en mijn vriendin. We willen er allebei onze smartphones mee opladen, maar ook onze laptop. We maken vaak lange vliegtuigreizen en willen de powerbank ook op het vliegtuig gebruiken.

les 14 – k lanten info R me R en 89 Klant: Ik begrijp het. Bedankt voor de uitleg.

Yaro: Het verschil in heeft vooral te maken met het van het . Hoe zwaarder het , hoe vloeiender je beweging is. Een vliegwiel maakt je training dus comfortabeler en het gaat bovendien langer mee.

Ik zou graag een stijltang cadeau doen aan mijn vriendin. Ze heeft dik, kroezig haar. Ze heeft dus zeker een stijltang met hoge temperatuur nodig, bij voorkeur draadloos of anders met een lange draad. Ze is ook nogal ongeduldig, dus ik zoek een stijltang die snel opwarmt. Ik wil graag een smartwatch kopen. Hij moet zeker waterbestendig zijn. Ik wil hem gebruiken om te sporten en wil dus graag een uurwerk met snelheidsmeter en rondenteller. Lopen tegen een virtuele tegenstander lijkt me ook wel leuk. Ik hou ook graag m’n persoonlijke records bij.

Yaro: Klant: Bedankt. Yaro moet ook in de winkel de klanten verder helpen.

Klant: Nee, ik weet genoeg om een goede keuze te maken. Yaro: Graag gedaan. Wilt u verder nog iets weten?

90 les 14 – k lanten info R me R en opdracht inforMatie geven ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDEN Noteer hier de producten die in aanmerking komen met hun belangrijkste kenmerken. Product 1 Product 2 Product 3 Kenmerken: Kenmerken: Kenmerken: Prijs: Prijs: Prijs: Oefen het rollenspel met je klasgenoot. UITVOERENToon je beste acteertalent! REFLECTEREN Tijdens het oefenen geef je een tip aan je klasgenoot. Noteer hier de tip die jij kreeg. Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Informatie geven over een product rekening houdend met: tegemoetkomen aan de vraag van de voldoendeklanten juiste informatie duidelijkgevene uitleg gepaste lichaamstaal ©VANIN

les 15 – v e R koopgesp R ek 91 VERKOOPGESPREK15 Sharifa loopt stage in een sportwinkel.0 Een verkoopgesprek volgt in grote lijnen dezelfde structuur als een verslag (les 11) of een telefoongesprek (les 12). Vul de woorden in de tabel aan.1 Vul de communicatietabel in. Zegt u het maar als ik iets kan doen voor u. verkoopgesprek OntvangerBoodschapZenderHoe?MiddelDoelVerslag(les 11)I M S Telefoongesprek (les 12)Be Ge Af Verkoopgesprek (les 15)Ont Ges Afr ©VANIN

Ze heeft sportschoenen nodig, maar die lijken ons te groot.

©VANIN

92 les 15 – v e R koopgesp R ek

fase 1: de ontMoeting Sharifa ziet dat vader en dochter naar de schoenenafdeling gaan en de schoenen bekijken. Vindt u wat u Goedemiddag,zoekt?welkom.

Subfase: aanspreken Subfase: observeren Ik weet het niet. Die lijken mij allemaal te groot.

Elke fase in een verkoopgesprek bestaat uit verschillende subfases. Schrijf wat Sharifa zegt en doet over op de juiste plaats.2 Subfase: begroeting

Hallo. Is er iets dat je mooi vindt?

U moet letten op de zolen. Ze mogen geen zwarte strepen afgeven op de vloer.

Doe ze maar uit en volg mij dan maar naar de kassa.

fase 2: het eigenliJke gesprek

Er staan ook roze strepen op. Subfase: behoefte bepalen Subfase: artikelen tonen Subfase: informeren Welke vind je mooi? 37.

Ja, dat heeft de leerkracht gezegd. Daar moesten we op letten.

En ze zijn veel goedkoper. Op deze leeftijd groeien ze er toch snel uit. Dit model is zeker goed genoeg voor de sportlessen op school. Wat vind je van dit model?

Volgt u mij maar even. Hier staan alle sportschoenen die geschikt zijn om in de zaal te sporten in jouw maat. ZittenBeslist?ze goed? Loop maar eens door de winkel.

©VANIN

les 15 – v e R koopgesp R ek 93

Die roze vind ik wel mooi en die lichtblauwe ook. En die groene.

Welke schoenmaat heb je?

Ja, dat begrijp ik. Het kost allemaal veel geld. En waarvoor wil je de sportschoenen gebruiken?

Voor de sportlessen op school.

Ja, die zitten welZeker.goed.Oké.Zullen we dieOké.nemen?

behandelen Subfase: alternatieven

Het meisje loopt ermee door de winkel.

Subfase: beslissing bereiken

Subfase: argumenten

Het meisje doet de schoenen uit en ze volgen Sharifa naar de kassa. Wil je die eens passen?

Dat zijn nu juist de duurste modellen die je eruit kiest. Zoveel wil ik er niet aan uitgeven, hoor.

©VANIN

94 les 15 – v e R koopgesp R ek Misschien.

Subfase: bezwaren aanreiken

gebruiken

Niet nodig, die hebben we thuis nog. Kan ik met de kaart

Dankbetalen?Daag.uwel!De vader betaalt met de kaart. Vader en dochter verlaten de winkel.

Nog een prettige dag verder. Tot ziens. Natuurlijk. Alstublieft. Dat is dan 29 euro, alstublieft. Zo, hier zijn je schoenen. Veel plezier ermee op school. Jullie zijn bedankt. Hebt u er nog graag een onderhoudsspray bij? Subfase: bijverkopen Subfase: afsluiten Subfase: afrekenen

©VANIN

les 15 – v e R koopgesp R ek 95 fase 3: de afronding

96 les 15 – v e R koopgesp R ek Speel nu zelf een verkoopgesprek in een rollenspel.3 opdracht verkoopgesprek ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDENSchrijf je rollenspel uit, samen met je klasgenoot. UITVOERENLet op je verbale én non-verbale communicatie! REFLECTERENBeoordeel de rollenspelen van je klasgenoten. Formuleer voor elk rollenspel een TIP (groeipunt) en een TOP (compliment). Namen TIP TOP de ontMoeting Begroeting:Observeren:Aanspreken: ©VANIN

les 15 – v e R koopgesp R ek 97 het eigenliJke gesprek Behoefte bepalen: Artikelen BeslissingArgumentenAlternatievenBezwarenAdviseren:Informeren:tonen:behandelen:aanreiken:gebruiken:bereiken: ©VANIN

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in:

Afsluiten:Afrekenen:Bijverkopen:

98 les 15 – v e R koopgesp R ek

Een verkoopgesprek voeren rekening houdend met: de fase van de ontmoeting de eerste subfase van het eigenlijke gesprek: behoefte debepalentweede subfase van het eigenlijke gesprek: gdeargumenterenbezweigdeinfdemonstreren,ormerenenadviserenderdesubfasevanhetenlijkegesprek:arenbehandelenen/offasevandeafrondingepastelichaamstaal afronding

de

©VANIN

Tipclip: omgaan met een boze klant

LUISTER naar wat die persoon te zeggen heeft. Waarom is hij kwaad? Laat hem uitpraten (of uitrazen). Laat ook non-verbaal merken dat je luistert.

2 ERKEN zijn probleem. Zeg: ‘Ik begrijp dat u boos bent.’

©VANIN

les 16 – o mgaan met boze klanten 99 OMGAAN MET BOZE KLANTEN16

1

3 OPLOSSING zoeken. Zoek samen met die persoon naar oplossing voor zijn probleem. opslaan a Bekijk op diddit drie filmpjes over boze en agressieve klanten.

b Beschrijf telkens de drie stappen van de LEO-techniek.0 Emma doet stage in een gezondheidscentrum. Af en toe krijgt ze boze klanten aan de balie. Haar stagementor raadt haar aan om gebruik te maken van LEO-techniek.de

Als je te maken krijgt met een boze of agressieve persoon, kun je gebruikmaken van de LEO-techniek:

LUISTER: hoe zie je dat hij luistert?

ERKEN: wat zegt hij als erkenning? OPLOSSING: wat is de oplossing?

100 les 16 – o mgaan met boze klanten Boos aan de balie LUISTER: hoe zie je dat zij luistert?

©VANIN

ERKEN: wat zegt zij als erkenning?

OPLOSSING: wat is de oplossing?

Omgaan met agressie aan de balie LUISTER: hoe zie je dat hij luistert? ERKEN: wat zegt hij als erkenning? OPLOSSING: wat is de oplossing?

les 16 – o mgaan met boze klanten 101 a Kies per twee één situatie uit opdracht 0. b Speel deze situatie na op twee manieren: Rollenspel 1: agressieve klant en reactie volgens de LEO-techniek (zoals het filmpje). Rollenspel 2: assertieve klant komt zijn ontevredenheid uiten. 1 opdracht rollenspel agressief - assertief ORIËNTEREN Ik kies situatie nummer Ik werk samen met Hoe ga ik mijn filmpje opnemen? Hoe moet ik mijn filmpje indienen? Wanneer moet het klaar zijn? VOORBEREIDEN Tekst rollenspel 1: agressieve klant + LEO-techniek: Tekst rollenspel 2: assertieve klant: UITVOERENAan de slag! ©VANIN

102 les 16 – o mgaan met boze klanten REFLECTEREN Beoordeel elkaars rollenspellen. Groep: Rollenspel 1: boodschap agressief gedrag (boodschap is gericht op voelen, kwetsen, afreageren) reactie oplossenerkennenluisteren Groep: Rollenspel 2: assertief gedrag (boodschap is gericht op willen, niet kwetsen, opkomen voor jezelf)

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Omgaan met boze klanten rekening houdend met: oplossenerkluisterenennen

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Assertief reageren rekening houdend met: wat je zegt hoe je stem klinkt de lichaamshouding die je gebruikt

©VANIN

les 17 – k lanttev R edenheidsenquête 103 KLANTTEVREDENHEIDSENQUÊTE17 Ilias loopt stage in een vakantiepark. Hij voerde een klanttevredenheidsenquête uit. Vul de communicatietabel in. 0 enquête OntvangerBoodschapZenderHoe?MiddelDoel ©VANIN

104 les 17 – k lanttev R edenheidsenquête Denk je dat de klanten over het algemeen tevreden zijn over het vakantiepark? Kruis aan: ja nee Motiveer je antwoord: Bekijk de resultaten van de klanttevredenheidsenquête. 1 Hoelang moest u wachten tot u telefonisch geholpen werd? Minder dan 1 minuut 55 Langer dan 1 minuut 33 Langer dan 3 minuten 12 Hoelang moest u wachten op een antwoord per mail? < 1 uur 29 < halve dag 55 < 1 dag 10 > 1 dag 6 Hoe vriendelijk was het baliepersoneel? Héél vriendelijk 62 Vriendelijk 34 Niet vriendelijk 4 Hoe proper was uw vakantiehuis? Héél proper 60 Proper 25 Kan beter 11 Vuil 4      ©VANIN

van

enquête verspreiden bij het personeel. Ilias zoekt

les 17 – k lanttev R edenheidsenquête 105

te verwerken in een infographic. Op die manier wil hij de

van infographics op. 2 Ilias denkt na over wat hij met zijn infographic wil bereiken. Vul de communicatietabel in. infographic klanttevredenheidsenquête OntvangerBoodschapZenderHoe?MiddelDoel ©VANIN

De directeur vraagt Ilias de resultaten resultaten de eerst enkele voorbeelden

om

7

→

Je

•

106 les 17 – k lanttev R edenheidsenquête Ontwerp een infographic over de klanttevredenheidsenquête. Gebruik daarvoor het programma Canva.3 opdracht infographic ORIËNTEREN Wat moet je doen? VOORBEREIDENKijk op de volgende pagina naar het voorbeeld dat Ilias gemaakt heeft. UITVOEREN Gebruik dit stappenplan. Stappenplan infographic ontwerpen met Canva 1 Ga naar www.canva.com. 2 Kies: een ontwerp maken. 3 Kies: infographic. 4 Geef een naam aan je ontwerp. Klik bovenaan op: ontwerp zonder titel. Typ: klanttevredenheidsenquête. 5 Typ in de zoekbalk links bij sjablonen: Infographics (voor gegevens of voor bedrijven) 6 Vervang of voeg toe. De titel → We vroegen aan 100 klanten … De tekst (= de 4 vragen) → Hoelang moest u wachten tot u telefonisch geholpen werd? → Hoelang moest u wachten op een antwoord per mail? → Hoe vriendelijk was het baliepersoneel? → Hoe proper was uw vakantiehuis?

REFLECTEREN

•

→

Deel telkens vijf sterren uit voor: ontwerp • correcte tekst • duidelijke diagrammen kleurgebruik mag al je sterren geven aan één ontwerp of ze verdelen over verschillende klasgenoten.

Andere elementen: pictogrammen Typ in de zoekbalk: vragenlijst, telefoon, mail, huis, pictogram … Andere elementen: diagrammen Kies een kolomdiagram, staafdiagram, taartdiagram of donutdiagram. Pas de diagrammen aan. Vul de gegevens in, in de tabel links. Vervang in de linkerkolom de items door de verschillende antwoordmogelijkheden. Vervang in de tweede kolom de cijfers door het aantal personen dat voor een bepaald antwoord koos. Pas→aan.Kleuren, lettertypes, lettergroottes, bladschikking …

→

•

•

•

©VANIN

les 17 – k lanttev R edenheidsenquête 107 Voorbeeld van Ilias: Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een infographic ontwerpen rekening houdend met: contwerporrecte tekst duidelijke diagrammen kleurgebruik ©VANIN

108 les 18 – s tadsbezoek STADSBEZOEK18 a Bekijk deze foto’s. 0 b Herken je deze steden? Vul de naam in van de stad. #les18 #citytrippen #eendagjeuit #nofilter ••• 4 ©VANIN

les 18 – s tadsbezoek 109 Ilias doet stage in een groot bedrijf. Hij moet een citytrip organiseren als beloning voor het beste team. a Kies een stad. b Stel er een documentatiemap over samen. 1 De documentatiemap bestaat uit: NCV NCV #research #citytrip 1u#folders bekijken #plannen 1u ••• ••• Een voorblad: naam – klas –stad – afbeelding stad Pagina 4: een stadsplan met aanduiding van de twee toeristische activiteiten Pagina 1: 1 korte inleiding over de stad 2 Waarom deze stad? 3 officiële website van de stad 4 gegevens van de toeristische dienst (adres, tel, e-mail, openingsuren …) Pagina’s 2 en 3: Beschrijf per pagina één toeristische activiteit: een bezienswaardigheid, een museum, een monument, een wandeling, een fietstocht, een gebouw, een busrit, een uitkijkpunt, een boottocht, een tentoonstelling, een sportieve activiteit … 1 een korte omschrijving 2 naam, adres, telefoonnummer, e-mail, website 3 openingsuren 4 bereikbaarheid (trein, bus, tram?) 5 tarieven 4 4 ©VANIN

ORIËNTEREN Mijn presentatie gaat over Wat is het doel van mijn presentatie? Wie is het doelpubliek (ontvanger)? Hoe moet ik de presentatie indienen? Wanneer moet ik mijn presentatie voorbrengen?

Welke citytrip zou je zeker niet kiezen als beloning voor het beste team? Motiveer je antwoord. 2

opdracht presentatie stadsBeZoek

110 les 18 – s tadsbezoek a Maak een powerpointpresentatie of Prezi. b Presenteer hiermee je citytrip aan het beste team van het bedrijf.

©VANIN

Aan de slag! Je luistert naar de voorstellen van je klasgenoten en noteert op de volgende pagina de belangrijkste zaken. Nadien kies je als directeur de beste citytrip.

VOORBEREIDEN Structuur van mijn presentatie: dia 1: dia 2: dia 3: dia 4: dia 5: dia 6: UITVOEREN

REFLECTEREN Stel dat jij de directeur van het bedrijf bent. Welke citytrip zou jij kiezen als beloning voor het beste team? Motiveer je antwoord.

les 18 – s tadsbezoek 111 a Luister goed naar de voorstellen van je klasgenoten. b Noteer de belangrijkste zaken. Gebruik daarvoor de juiste luisterstrategieën: oriënterend, voorspellend, intensief, zoekend en kritisch luisteren. naaM + stadactiviteitenvervoerkostpriJseigen Mening 3 ©VANIN

112 les 18 – s tadsbezoek Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een stadsbezoek organiseren en voorstellen rekening houdend met: juiste informatie in de volledigdocumentatiemapeinformatie in de gverhaaleenafbeeldingeeneendocumentatiemapovertuigendepresentatiepresentatiemetpassendeenenkernwoordenpresentatiemeteeninvolzinnenepastelichaamstaal ©VANIN

les 19 – e en mening fo R mule R en 113 EEN MENING FORMULEREN19 a Bekijk de trailer van Les intouchables op diddit.0 b Beantwoord de vragen. 1 Wat is het doel van deze trailer? 2 Bij opdracht 1 lees je een recensie over deze film. Wat is het doel van een filmrecensie? NCV #les19 #lesintouchables #atthemovies #trailer Yaro: Heb hem al gezien! Ilias: En goed? Yaro: Ja, super! Echt grappig : ) ••• 4 ©VANIN

114 les 19 – e en mening fo R mule R en Lees de onderstaande tekst. 1

Driss brengt Philippe aan het lachen. Hij zegt tegen Driss dat hij een dag later een getekend papiertje mag komen halen. Maar dat blijkt een echt contract te zijn … Driss is voor Philippe de frisse wind die zijn leven energie in blaast. Driss weigert Philippe te aanzien als een afstervend kasplantje. In Les Intouchables raken twee werelden elkaar die elkaar normaal nooit ‘toucheren’. Apart zijn ze een klein hoopje ellende. Samen genieten ze van de leuke dingen van het leven. Dat gevoel maakt hen … intouchables!

Bron:

Dé verrassing van het jaar! Les Intouchables schoot vanuit het niets naar de nummer 1 in de Franse boxoffice. Tien weken lang stond hij op nummer 1 en brak hij zo het record in de Franse filmgeschiedenis. De brede smile van de Afrikaan Driss en het geamuseerde lachje van de rijke Philippe bezorgden al 18 miljoen kijkers een dikke grijns op het gezicht. Philippe raakt bij een parapente-sprong volledig verlamd van kin tot teen. Nu hij aan een rolstoel gekluisterd is, heeft hij nood aan een huishoudhulp die hem in al zijn handelingen bijstaat. Tussen een eindeloze reeks sollicitanten door, daagt plots ook de ex-gevangene Driss op. Driss wil enkel een handtekening als bewijs dat hij gesolliciteerd heeft, om verder te kunnen genieten van zijn werkloosheidsuitkering.

www.filmbespreking.be www.filmbespreking.be/lesintouchables ©VANIN

persoonlijk verhaal waarin Spiegelman de overlevingsdrang in de Holocaust van zijn vader Vladek Spiegelman, een Poolse Jood, beschrijft. Het stripboek grijpt jong en oud aan met zijn spannend verloop. Een waargebeurd verhaal waarin twee verhaallijnen dooreen lopen, allereerst het verslag over hoe Vladek de oorlog weet te overleven. Daarnaast het verhaal over zoon Spiegelman en de ouder wordende vader Spiegelman die het verhaal over de oorlog vertelt. Doordat de gesprekken van Vladek in gebroken Nederlands geschreven zijn, hij is een Poolse migrant, is het soms moeilijk met de taal te volgen; daarentegen is het ook knap dat zijn ‘Engels’, in het boek Nederlands, gebrekkig is gehouden, het behoudt de sfeer. Het boek intimideert en inspireert, eenmaal je erin begonnen bent is het moeilijk links te laten liggen, het heeft een soort van aantrekkingskracht waaraan je niet aan kan weerstaan.

©VANIN

les 19 – e en mening fo R mule R en 115 Vul aan. 2 Les intouchables

Je kunt ook een schrijven van Een recensie is altijd objectief/ subjectief. Dat wil zeggen dat het

Deze tekst noem je een film

In een goede recensie komen volgende zaken aan bod: 1 beschrijving van de inhoud van de film, het boek, het theaterstuk, de cd … 2 beoordeling van de recensent (wat vindt hij ervan en waarom) 3 conclusie a Lees de onderstaande recensies. b Markeer de beschrijving van de inhoud in het blauw, de beoordeling in het geel en de conclusie in het rood. 3 http://leesdossierleennoyens.wordpress.com/maus

Maus is een striproman van Art Spiegelman. Het verhaal gaat over de Holocaust met als hoofdpersonage de vader van Spiegelman, een Poolse Jood. De strip is in zwart-wit getekend en de personages zijn voorgesteld als dieren. De Duitsers als katten, de Joden als muizen, de Polen als varkens en de Amerikanen als Eenhonden.heel

Deel jouw recensie met een klasgenoot via OneDrive, Google Drive, Dropbox of Smartschool. Laat je klasgenoot jouw recensie nalezen en opmerkingen toevoegen. Verbeter je recensie alvorens in te dienen. De eindbeoordeling van de leerkracht geldt ook voor je klasgenoot. Nog nooit heb ik zo'n mooie graphic novel in handen gehad. Ja, je leest het boek in één avond uit, maar het laat je niet los. Het verhaal is zo indrukwekkend en maakt je zo beschaamd dat het dagenlang in je gedachten blijft ronddolen. Laat het prachtig uitgegeven boek op je tafel liggen en je pakt het steeds weer en telkens ontdek je dan ook weer wat nieuws. Het gaat over liefde en misbruik, bijbel en koran, rijkdom en armoede, oost en west. Elke bladzijde is een kunstwerk in zwart wit. Veel is symbolisch. Negen hoofdstukken, negen vakjes op een pagina, negen letters die de kleine Zem als talisman bij zich draagt. Dwars door slavernij, verminking en vervuiling blijft liefde het lichtpunt. Dit vuistdikke boek is zijn prijs dubbel en dwars waard.

www.bol.com ©VANIN

ORIËNTEREN Wat moet je doen? Wanneer moet het klaar zijn? Hoe moet je je werk indienen?

VOORBEREIDEN

116 les 19 – e en mening fo R mule R en

Lees een verhaal en schrijf er een recensie over van 200 à 250 woorden. Je vindt verschillende verhalen op diddit.4 opdracht recensie

Ik schrijf mijn recensie over Bijvoeglijke naamwoorden die ik ga gebruiken: UITVOERENAan de slag! REFLECTEREN

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in:

©VANIN

les 19 – e en mening fo R mule R en 117

Een eigen mening over een verhaal verwoorden rekening houdend met: een correcte samenvatting van het onderwerp en de globale inhoud de eigen mening staven met argumenten en voorbeelden een eindconclusie een overzichtelijke opmaak met titel en alinea’s geen schrijffouten

118 les 20 – a ctief luiste R en ACTIEF LUISTEREN20 Bekijk de affiche van Tele-onthaal. 0 ©VANIN

les 20 – a ctief luiste R en 119 Vul de communicatietabel in. affiche 10 luistertips OntvangerBoodschapZenderHoe?MiddelDoelIliasa Kijk naar deze foto. 1 51 #sprookjesvangrimmvind-ik-leuks #voorlezen aan mijn zusjes 2u Alle 5 reacties bekijken ••• ©VANIN

120 les 20 – a ctief luiste R en 2 Mevrouw Prinsen leest een verhaal voor. Bekijk de lichaamstaal van de leerlingen. Welke luisterhouding nemen ze aan? Vul de tabel in b Vul de communicatietabel in. voorleZen HOE?verbaalONTVANGERBOODZENDERSCHAP / non-verbaal formeel / informeel DOELMIDDEL goed niet goed ELNSSILIASARAHARIFAABILAAïSMMA ©VANIN

Ondertussen bekijkt de leerkracht je lichaamstaal. Heb je ook écht geluisterd? Schrijf vervolgens het verhaal dat je gehoord hebt op in 300 à 350 woorden.

S

ORIËNTEREN Wat moet je doen?

VOORBEREIDENHerlees de uitleg van de SOFTEN-strategie. UITVOERENVertel, luister en geniet van het verhaal!

Een kleine aanraking kan een vertrouwelijke band scheppen. Doe dat alleen wanneer je luistert naar een persoon die jou toelaat in zijn persoonlijke of intieme zone. Anders komt het ongepast of bedreigend over.

T

Actief luisteren kan je leren door de SOFTEN-strategie toe te passen. SOFTEN is een letterwoord waarbij elke letter voor een kernwoord staat. Lees de uitleg en vul de zes kernwoorden aan. tip We zoeken Engelse woorden. 3

Glimlach als je naar je gesprekspartner luistert. Een glimlach werkt uitnodigend om verder te vertellen.

N Door af en toe een hoofdknikje te geven, laat je non-verbaal merken dat je begrijpt wat de ander zegt. Werk per twee. Je klasgenoot leest zijn/haar verhaal uit de vorige les voor. Neem als luisteraar een actieve luisterhouding aan volgens de SOFTEN-strategie.

F Buig je een beetje naar voor in de richting van je gesprekspartner. Dat toont je interesse aan in wat de ander te vertellen heeft.

O Neem een open lichaamshouding aan. Ga dus niet met je armen gekruist of met je lichaam ineen gekromd zitten. Een open lichaamshouding nodigt uit tot gesprek.

4 opdracht actief luisteren

Geef na het verhaal een TIP en een TOP over het voorlezen aan je klasgenoot: uitspraak, intonatie, vlotheid, correctheid, lichaamstaal … Wissel van rol. De voorlezer wordt luisteraar, de luisteraar leest voor.

©VANIN

E Maak oogcontact met de ander. Ook hierbij is het belangrijk de juiste maat te vinden. Te veel oogcontact wordt ongemakkelijk voor de ander. Te weinig wordt dan weer als onzeker of net arrogant ervaren.

les 20 – a ctief luiste R en 121

Een tekst schrijven rekening houdend met: het opgegeven aantal woorden de globale inhoud met de hoofdlijnen uit het verhaal halen geen schrijffouten

SMILE niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan OPEN niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan FORWARD niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan TOUCH niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan EYE niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan NOD niet gedaan te weinig gedaan goed gedaan

©VANIN

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in: Een actieve aannemenluisterhoudingrekeninghoudendmet: een glimlach een open lichaamshouding naar de verteller toe leunen een aanraking indien gepast voldoende oogcontact infhoofdknikjesormatieopnemen en kunnen navertellen

Zo kan ik groeien: dit Moet ik kunnen: hier Ben ik al heel goed in:

122 les 20 – a ctief luiste R en REFLECTEREN Geef je klasgenoot een TIP en een TOP: Geef een beoordeling voor je eigen luisterhouding:

les 20 – a ctief luiste R en 123 Notities ©VANIN

124 les 20 – a ctief luiste R en Notities ©VANIN