TALENT 6 - Projectbundel 1 - Een blik op de wereld

C27 M83 Y74 K24

C19 M30 Y75 K0

6

Projectbundel

Een blik op de wereld

Dirk Dobbeleers Vicky Van Assche

Naam: ................................................................................................

Klas: .........................................

Nr.: ...............................................

Inhoud ACTIVITEIT 1

Een plastic zak op reis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

ACTIVITEIT 2

Wij willen niet verspillen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

ACTIVITEIT 3

De wijde wereld in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

ACTIVITEIT 4

Zo ziet de wijde wereld eruit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

ACTIVITEIT 5

Een tekening zegt meer dan duizend woorden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

ACTIVITEIT 6

Van papier naar animatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

ACTIVITEIT 7

Wat vond ik er zelf van? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

ACTIVITEIT 8

Kom dat zien!

ACTIVITEIT 9

Dames en heren, it’s showtime! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

activiteit 1

Een plastic zak op reis Ik kan vragen over een filmpje beantwoorden.

Ik kan stellingen over afval in groep bespreken en mijn mening geven.

1

Bekijk het filmpje en kruis het juiste antwoord aan.

a Wat voor filmpje is het?

d Wat is de eindbestemming van het zakje?

een reclamefilmpje een documentaire een actiefilm b Wie of wat speelt de hoofdrol in het filmpje?

de supermarkt de Stille Oceaan de vuilnisbelt e Hoe verplaatst het zakje zich vooral?

mensen zeedieren een plastic zak

Via de wind Met de auto Dankzij mensen en dieren

c Wat wordt er in het filmpje over het hoofdpersonage verteld?

Zijn levenscyclus wordt beschreven.

Hij kan vliegen.

Hij is nuttig.

2

Bespreek een van de volgende stellingen in groep.

Zelf produceer ik heel weinig afval.

Het zijn de fabrieken die voor veel afval zorgen. Zij moeten er iets aan doen, ik niet.

3

Ik vind het jammer dat de oceanen vervuild zijn, maar ik heb daar geen last van. Dat gebeurt ver van hier.

Bespreek de vragen. a Welke andere plastic voorwerpen dan zakjes gebruik je dagelijks? b Hoe kun je het afval in de natuur opruimen? Wie moet dat doen? c Wat kun je zelf doen om de afvalberg op school en thuis te verminderen?

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 1

3

activiteit 2

Wij willen niet verspillen Ik kan quizvragen over voedselverspilling beantwoorden.

Hoek 1: Voedsel- en goederenkilometers 1

Beluister het fragment en beantwoord de vragen. a In de winter kan er bij ons niet geoogst worden. Toch ligt er het hele jaar door fruit in de supermarkt. Hoe komt dat?

b Wat zou er gebeuren met het fruit dat bij ons geplukt wordt in augustus en september?

c Waar vind je informatie over de origine van het fruit?

2

a Lees de tekst.

5

10

Voedselkilometers zijn kilometers die ons voedsel aflegt van het veld tot op ons bord. Ongeveer dertig procent van het wegtransport gebeurt voor ons voedsel. Vrachtwagens stoten veel CO2 uit. Dat zorgt voor de opwarming van de aarde. Hoe meer kilometers een voedselproduct aflegt vooraleer het bij ons in de winkels ligt, hoe schadelijker voor het milieu. Bij elk voedingsproduct in de winkelrekken moet het land van herkomst aangeduid staan, zodat je de oorsprong van een product kunt nakijken.

Een goederenkilometer geeft hetzelfde weer. Het gaat hierbij niet om voedsel, maar om alle andere producten die je kunt kopen, zoals je boekentas en speelgoed. Kijk maar eens waar dat allemaal vandaan komt.

Bron: www.mobielereporters.be

b Leg aan elkaar uit: Wat zijn voedsel- en goederenkilometers?

4

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

3

Kijk naar de etiketten van de uitgestalde producten. Niet al die producten komen uit BelgiĂŤ. Uit welke landen komen ze?

Zoete uien Allergenen:

Voedingswaarde per 100 g

Energie Eiwit Koolhydraten Waarvan suikers Vet Voedingsvezel Natrium Toegevoegd zout L.v.H: Peru KI II sort.: 60/80m/m

115 kJ (27 kcal) 1,0 g 5,5 g 5,5 g 0,0 g 2,0 g 0,01 g 0,0 g

Bijvoorbeeld: het land van herkomst (L.v.H) van deze zoete uien is Peru.

4

a Kies vijf uitgestalde producten. b Bereken van elk product de voedselkilometers. Surf daarvoor naar nl.afstand.org. c Noteer het transportmiddel waarmee de producten vervoerd zijn als het erbij staat.

Product

Oorsprong en land van herkomst

Transportmiddel

Aantal voedselkilometers

1

2

3

4

5

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

5

Hoek 2: Oorsprong versus land van herkomst 1

Lees de tekst.

Soep met ingrediënten uit vijftien landen

5

10

Veel etenswaren zijn samengesteld uit ingrediënten die afkomstig zijn uit meerdere landen. Drinkyoghurt kan bijvoorbeeld gemaakt zijn met yoghurt uit Nederland en suiker, smaakstoffen en hopelijk vers fruit uit enkele andere landen. Ingewikkelder zijn producten die samengesteld worden uit ingrediënten die uit heel veel verschillende landen komen. Dit komt vaak voor. Zo kun je een van de soepen van een bekend merk koppelen aan maar liefst vijftien landen, zoals Amerika (uien), België (prei), Indonesië (peper), Nederland (rundvlees), Portugal (tomaten), Slowakije (maïszetmeel) enzovoort.

Bron: www.marketingfacts.nl

2

Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen. a Noteer de landen van oorsprong per onderdeel. fietsbel: zadel:

fietslicht:

frame:

spaken: wielen:

6

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

banden:

b Wat bedoelt men met een oer-Hollandse fiets?

3

Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen. a Welke continenten komen erin voor?

b Hoe noem je het principe waarbij landen hun producten naar een ander land sturen?

c Waarom voert een land grondstoffen of producten uit?

d Wat kan een land zoal exporteren?

e Leg uit wat een doorvoerland is.

f Het land van oorsprong is de plaats waar de grondstoffen vandaan komen. Wat is het land van oorsprong in het voorbeeld?

g Het land van herkomst is de plaats waar alle ingrediĂŤnten samengevoegd worden of waar de laatste bewerking gebeurt. Wat is het land van herkomst in dit voorbeeld?

4

Bekijk nogmaals het filmpje en schrijf beknopt op wat wereldhandel precies is.

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

7

Hoek 3: Voedselverspilling 1

Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen. a Wat is voedselverspilling?

b Noteer de top 3 van het voedsel dat het meeste wordt weggegooid.

c Wie gooit het eten weg? Vervolledig het cirkeldiagram. > Schrijf het percentage in het diagram. > Vul de legende aan met de juiste categorie.

%

2

%

%

a Wat gebeurt er met de restjes voeding in de groenbak?

b In het filmpje zeggen ze dat dit zonde is. > Wat betekent: ‘het is zonde’?

8

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

> Waarom zeggen ze in het filmpje dat het zonde is om restjes in de groenbak te gooien?

c Welke producten worden verwerkt tot veevoer?

d Ook hiervan wordt gezegd dat het zonde is. Welk alternatief voor veevoer wordt er besproken?

3

Vat in enkele zinnen samen wat er in de verspillingsfabriek gebeurt.

4

Wat kun jij doen om voedselverspilling tegen te gaan?

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

9

Quiz a Lees om de beurt een quizvraag hardop. b Overleg tot jullie het eens zijn over het juiste antwoord. c Duid het gekozen antwoord aan.

1 Hoe komt het dat de meeste fruitsoorten het hele jaar door in de supermarkt te koop zijn?

A Ze worden in serres geteeld.

B De supermarkten werken samen.

C Ze worden vanuit andere landen naar ons getransporteerd.

2 Wat zijn voedselkilometers?

A Dat zijn de kilometers die we kunnen lopen door goed te eten.

B Dat zijn de kilometers die ons voedsel aflegt van het veld tot op ons bord.

C Dat zijn de kilometers die ons voedsel aflegt van de supermarkt tot op ons bord.

3 Wat is het effect van voedselkilometers op het milieu?

A Hoe meer kilometers, hoe schadelijker voor het milieu.

B Hoe minder kilometers, hoe schadelijker voor het milieu.

C Er is geen effect op het milieu.

4 Het land van oorsprong is de plaats waar ...

A de goederen verkocht worden.

B het afgewerkte product vandaan komt.

C de grondstoffen vandaan komen.

5 Het land van herkomst is de plaats waar ...

A de goederen verkocht worden.

B het afgewerkte product vandaan komt.

C de grondstoffen vandaan komen.

10

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

6 W anneer je producten naar een ander land stuurt, dan doe je aan ...

A export.

B import.

C doorvoer.

7 Hoe heet een fabriek die overschotten van grote bedrijven verwerkt?

A een verspillingsfabriek B een voedselfabriek C een restjesfabriek 8 Wie is er verantwoordelijk voor 50 % van het verspilde voedsel?

A de mensen thuis B de horeca C de boeren/telers 9 Waarom is het, volgens het filmpje, zonde om restjes voeding in de vuilbak te gooien?

A Omdat het dan begint te rotten en te stinken.

B Omdat het zonde is van de energie die erin gestoken werd om het te maken.

C Omdat je het kunt opsturen naar landen waar er een voedseltekort is.

10 Wat kun je, volgens het filmpje, zelf doen om verspilling te voorkomen?

A Minder eten B Ook groente met een rare vorm kopen C Een boodschappenlijstje maken en gaan winkelen zonder honger D Te voet naar de supermarkt gaan

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 2

11

activiteit 3

De wijde wereld in Ik kan doelgericht informatie uit een tekst halen.

Ik kan een cover voor een boek ontwerpen.

1

a Lees deel 1 van het verhaal.

5

Uit de potlodendoos stond plots één potlood op. “Ik heb het hier gehad!” riep William. “Ik wil de wijde wereld zien!”

Zijn stem bibberde een beetje maar hij sprong naar de wand en duwde vastberaden het deksel omhoog. Zonlicht viel helder in de doos naar binnen. Heel even kon niemand nog iets zien. Verward bleef William staan bij de rand van de doos. Eén tel lang.

b Wie is William?

c Waar woont William?

2

a Lees deel 2 van het verhaal.

De anderen begrepen opeens wat er gebeurde. Joris, Pieter, Bastiaan, Jaan, Lieven en zelfs stille Joppe protesteerden luid en verontwaardigd. Ze riepen en jammerden dat hij dat niet kon doen. Hij was een van de zeven! Hij hoorde bij hen! Hij hoorde ín de doos!

Zo was het al jaren en zo moest het blijven.

b Wat betekent: 'Hij was een van de zeven!'

c Waarom willen de anderen niet dat William weggaat?

12

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 3

3

a Lees deel 3 van het verhaal.

10

William hield zijn hart en zijn oren dicht. Hij zei niets meer.

Hij dacht heel hard: ”Het ga jullie goed, broertjes”, en dat meende hij echt. Toen glipte hij door de spleet van licht en was weg. Met een vriendelijke tik viel het deksel achter hem dicht alsof de doos het goed vond. Het geschreeuw klonk dof nu. Hij kon er niets meer van verstaan. Zo ging het een stuk beter. Hij liep naar de rand van de plank en staarde naar beneden. Zijn houten hart klopte razendsnel.

Hij onderdrukte zijn paniek, telde tot drie en liet zich in de diepte vallen.

15

Pijlsnel suisde hij naar beneden en kwam toen met een harde klap op de bodem van de kast terecht. Versuft bleef William liggen. Even wist hij niet meer waar hij was. Hij rook het hout van de kast. Hij hoorde in de verte het gejammer van zijn broers. Voelde de vele barstjes in zijn lijf. En wist plots: het is gelukt! Zielsgelukkig tolde hij de kast uit.

5

Toen zag William in een hoek van de kamer het papier. Het papier!

20

Roerloos bleef hij staan. Het papier lag in een stapeltje op de grond. “Kom”, ritselden de bladen. “Kom jongen.” William probeerde het niet te horen. “Kom, schatje, kom hier ...” Hij hoorde het toch. Zijn lijf verlangde er zo naar. En de bladen gingen maar door.

“Kom, schatje, speel het spel van zwart op wit. Kom, lief potlood, kom bij ons ...”

b Waarom negeert William het geroep van het papier? Waarom gaat hij er niet gewoon naartoe?

c Kleur in de tekst: waaruit je kunt afleiden dat William eigenlijk wel naar het papier wil. d Welke kleur van potlood is William?

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 3

13

4

a Lees deel 4 van het verhaal.

“Ik kan nu niet!” riep hij wanhopig. “Echt, ik vind het heerlijk om zo, met mijn punt over het papier te glijden en dan te zien wat er komt, maar nu kan ik niet!

Ik ben bezig met ontsnappen, snap je?”

5

Toen kwam langzaam het zoete gefluister weer op gang. “Ga dan liefje”, lispelden de bladen. “Ga de wereld in en schrijf. Schrijf en teken om je heen. Maar kom terug om alles te vertellen. Kom terug, hoor je ons, schatje? Kom terug ...”

b Wat moet William doen als hij terug is?

5

a Lees deel 5 van het verhaal.

Verlangend keken ze naar elkaar: het zwarte potlood en het witte papier. Toen knikte William en voor hij zich verder kon bedenken ging hij ervandoor, de kamer uit.

5

In cirkels en lijnen baande hij zich een weg door het huis, over de trap van tree naar tree.

Over de zwart-en-witte tegels van de hal tot bij de voordeur, hoog als de poort van een kasteel.

Hij nam een aanloop, sprong door de gleuf van de brievenbus ... en was buiten.

Uit: William wil de wereld zien (Siska Goeminne)

b Leg uit: 'in cirkels en lijnen baande het potlood zich een weg door het huis' (r. 3).

14

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 3

6

Nummer deze gebeurtenissen chronologisch.

Het papier roept William.

William baant zich een weg door het huis.

William opent de doos.

Hij springt door de gleuf van de brievenbus.

Hij komt met een harde klap op de bodem van de kast terecht.

De anderen protesteren luid.

7

Wat voor tekst is dit? een griezelverhaal een detectiveverhaal

een waar gebeurd verhaal een avonturenverhaal

andere:

8

Wat is het verschil tussen de teksten uit het hoekenwerk van de vorige activiteit en deze tekst?

9

Ontwerp op een apart blad papier een cover die laat zien waarover het boek gaat. Verwerk er de belangrijkste elementen uit de bovenstaande fragmenten in.

Tip: haal inspiratie uit deze covers.

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 3

15

activiteit 4

Zo ziet de wijde wereld eruit Ik kan een vervolg van een verhaal schrijven.

1

William verlaat na vele jaren zijn plaats in de potlodendoos en ziet voor het eerst de natuur. a Wat zal hij zien? Omschrijf de wereld buiten.

b Verwerk in je verhaal minstens een van de onderwerpen uit de vorige activiteiten.

2

Los deze vragen op en laat je inspireren. a Kleur: de eigenschappen die bij William passen. dapper

doof

onzeker

opmerkzaam laat zich niet ompraten

sierlijk

creatief

doorzetter

geeft snel op

avontuurlijk

chten

verandert snel van geda

boos

bang

b Welk probleem komt het hoofdpersonage tegen?

Tip: Blijf in het thema vervuiling. Kijk naar het woordenweb en de tekeningen uit de vorige activiteiten voor inspiratie.

c Bedenk personages voor je verhaal.

Het hoofdpersonage is William.

Mijn andere personages zijn: d Welke tekeningen gemaakt in activiteit 3, hebben te maken met vervuiling en passen bij je verhaal? Beschrijf ze.

Tip: loop rond in de klas om de tekeningen te bekijken.

16

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 4

3

In het verhaal van William gebruikt de schrijver mooie woorden en beschrijvingen. Kleur in het fragment: enkele woorden en beschrijvingen die jij mooi vindt.

Tip: probeer in je eigen verhaal ook zulke mooie woorden en beschrijvingen te gebruiken.

Toen zag William in een hoek van de kamer het papier. Het papier!

5

Roerloos bleef hij staan. Het papier lag in een stapeltje op de grond. “Kom”, ritselden de bladen.

“Kom jongen ...” William probeerde het niet te horen. “Kom, schatje, kom hier ...” Hij hoorde het toch. Zijn lijf verlangde er zo naar. En de bladen gingen maar door. “Kom, schatje, speel het spel van zwart op wit. Kom, lief potlood, kom bij ons ...”

“Ik kan nu niet!” riep hij wanhopig. “Echt, ik vind het heerlijk om zo, met mijn punt over het papier te glijden en dan te zien wat er komt, maar nu kan ik niet! Ik ben bezig met ontsnappen, snap je?”

10

4

Toen kwam langzaam het zoete gefluister weer op gang. “Ga dan liefje”, lispelden de bladen. “Ga de wereld in en schrijf. Schrijf en teken om je heen. Maar kom terug om alles te vertellen. Kom terug, hoor je ons, schatje? Kom terug ...”

Bedenk een passend einde voor je verhaal van William.

5

Schrijf je verhaal neer. Volg daarvoor het stappenplan.

STAP 1: Vertel voor je begint te schrijven je verhaal aan een klasgenoot. Vraag ideeën om je verhaal beter te maken. Noteer in sleutelwoorden wat je kunt gebruiken. Wissel daarna van rol.

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 4

17

STAP 2: Schrijf de kladversie.

Tip: een titel kun je achteraf nog bedenken.

STAP 3: Zoek extra informatie over je onderwerp op de computer of tablet. Maak aantekeningen bij je kladversie.

STAP 4: L aat je kladversie nalezen door je juf of meester. Hou rekening met de opmerkingen bij het schrijven van je definitieve versie!

18

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 4

activiteit 5

Een tekening zegt meer dan duizend woorden Ik kan het vervolg van een verhaal en de bijhorende tekeningen beoordelen.

1

Schrijf de netversie van het vervolg van je verhaal.

2

a Vorm een duo maar niet met de klasgenoot die de tekeningen gemaakt heeft. b Lees je verhaal voor aan je klasgenoten en bekijk samen de tekeningen.

Denk na over de volgende vragen: 1 2 3 4

Wat vind je van de tekenstijl?

Wat vind je van de kleuren?

Wat vind je geslaagd?

Wat zou je anders doen?

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 5

19

activiteit 6

Van papier naar animatie Ik kan mijn verhaal in een film vertellen.

1

Volg de vier stappen om jouw verhaal te verfilmen.

STAP 1: Maak de foto’s.

– Hang of leg de tekeningen bij jouw verhaal in de juiste volgorde tegen een witte of lichte achtergrond.

– Fotografeer elke tekening met een fototoestel, tablet of smartphone.

TIP: Zorg dat enkel de tekening te zien is. Zoom genoeg in zodat je geen achtergrond ziet.

STAP 2: Sla de foto’s op de computer op.

– Verbind het fototoestel met de computer of zend de foto’s vanaf jouw smartphone naar de computer.

– Sla de foto’s in een mapje op je computer op.

STAP 3: Spreek het verhaal in.

– Lees het verhaal rustig voor.

– Sla het geluidsbestand in het mapje met de foto’s op.

STAP 4: Maak de film.

– Voeg de foto's en de geluidsopname samen zodat je een mooie verfilming van jouw verhaal krijgt.

20

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 6

activiteit 7

Wat vond ik er zelf van?

Ik kan in een interview terugblikken op de projectbundel.

1

Interview een klasgenoot. Wat vond die van het project? Volg het stappenplan. .

STAP 1: Bereid het interview voor. Bedenk vijf vragen en schrijf ze op. Gebruik de checklist.

Op de radio en op de televisie hoor of zie je vaak interviews. Zo’n interview is bedoeld om informatie te krijgen. Beslis vooraf wie je gaat interviewen en wat je wilt vragen.

Ik bedenk goede vragen.

Mijn vragen kunnen niet alleen met ja of nee beantwoord worden en beginnen met woorden als hoe, wat, wie, wanneer, waar, waarom ...

Mijn vragen zijn kort en duidelijk.

STAP 2: Neem het interview af. Gebruik de checklist.

Ik neem een goed interview af.

Ik praat rustig en duidelijk.

Ik behandel mijn gesprekspartner met respect: ik spreek hem of haar niet tegen, ik vraag om verduidelijking wanneer nodig.

Ik verduidelijk de vraag als de geïnterviewde niet dadelijk kan antwoorden.

Ik bedank de geïnterviewde op het einde voor zijn of haar tijd en medewerking.

STAP 3: Film het interview.

STAP 4: J e juf of meester voegt de interviews toe aan de film die jullie in de vorige activiteit gemaakt hebben.

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 7

21

activiteit 8

Kom dat zien!

Ik kan een uitnodiging maken voor een toonmoment.

Ik kan tonen wat ik in het project maakte.

1

a Beslis met je juf of meester waar en wanneer het toonmoment plaatsvindt.

Waar?

Wanneer?

Om hoe laat? b Wat zal er te zien zijn?

c Wie nodig je uit?

2

a Welke titel gebruik je zodat de mensen meteen weten waarover het gaat?

TITEL:

b Hoe kun je je titel doen opvallen?

c Wat kun je nog aan jouw affiche toevoegen?

22

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 8

d Hoe maak je jouw affiche aantrekkelijk?

3

Maak een opvallende affiche die alle informatie bevat.

STAP 1: Maak op een groot tekenblad in potlood een eerste versie van jouw affiche.

STAP 2: Laat ze controleren door de juf of meester.

STAP 3: Verbeter de fouten.

STAP 4: Maak er een verzorgde affiche van.

STAP 5: Schrijf op de achterzijde in potlood waar jij jouw affiche zou hangen.

Projectbundel Een blik op de wereld - activiteit 8

23

activiteit 9

Dames en heren, it’s showtime!

Ik kan mijn eigen project voorstellen en omgaan met de evaluatie van anderen.

Stel jullie project voor aan het grote publiek.

2

Maak een foto van jou en je klasgenoten tijdens de voorstelling en kleef die hier.

EEN BLIK OP DE WERELD

1

Een volledig productoverzicht vind je op www.talentvoortaal.be

Cover en lay-outconcept: HarderBetterFasterStronger Opmaak: Crius Group Tekeningen: Rob Hadermann Eerste druk 2019 ISBN 978-90-306-8260-8 D/2019/0078/70 Art. 569674/01 NUR 191

De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.

ISBN 978-90-306-8260-8 569674

9 789030 682608

vanin.be