Taalweb 6 - Leerwerkboek

UITDAGING 3

IEDEREEN JOURNALIST

Dagelijks kom je in contact met verschillende teksttypes (reclame, regeling openbaar vervoer, verkeersborden …). Welk doel hebben ze? Waarover gaan ze en hoe zijn ze opgebouwd? Op het einde van deze uitdaging ben jij in staat om, samen met een aantal klasgenoten, een eigen tijdschrift te publiceren. Daarin zullen verschillende teksttypes voorkomen. Je leert eerst nadenken over zinsbouw en taalgebruik, om daarna jouw uitdaging tot een goed einde te brengen. Daarbij zal een kritische blik op jezelf maar ook op de ander noodzakelijk zijn.

1 JOURNALIST AAN HET WERK

• Op welke manier bekijk je een filmfragment kritisch?

• Hoe lees je een non-fictietekst kritisch?

• Welke gelijkenissen/ verschillen ontdek je tussen een film- en een leesfragment over hetzelfde onderwerp?

2 OPGEBOUWD

• Welke informatie haal je uit de opbouw van een cover?

• Hoe geef je jouw eigen mening weer?

• Hoe herken je teksttypes qua opbouw en lay-out?

• Welke teksttypes keren dikwijls in tijdschriften terug?

3 DE EERSTE STAPPEN

NAAR JE EIGEN TIJDSCHRIFT

• Op welke manier werk je samen, waarbij je je aan een taak- en tijdsverdeling houdt?

• Hoe voer je in groep een complexe taalopdracht uit?

• Hoe beoordeel je de samenwerking kritisch en stuur je bij?

4 WOORDENVAL

• Welke valkuilen vermijd je tijdens het schrijven?

• Hoe vervoeg je werkwoorden op een correcte manier?

5 KLAAR VOOR PUBLICATIE?!

• Je stelt, samen met enkele klasgenoten, je eigen tijdschrift samen.

Journalist aan het werk

KIJKEN, LEZEN

Je kunt een filmfragment kritisch bekijken.

Je kunt een leesfragment kritisch lezen.

Je kunt een film- en leesfragment over hetzelfde onderwerp met elkaar vergelijken.

Je kunt je woordenschat uitbreiden.

1.1 THE DEVIL WEARS PRADA (DE DUIVEL DRAAGT PRADA)

A Bekijk de verschillende teksten. Beantwoord de vragen.

1 Welke onderwerpen komen aan bod?

2 Waar kom je deze teksten tegen?

3 Hebben jullie een schoolk rantje? Hoe heet het?

a Hoeveel keer per schooljaar verschijnt het?

b Mogen jullie zelf een bijdrage leveren? Zo ja, hoe gebeurt dat?

c Wie is verantwoordelijk voor de publicatie ervan?

d Vind jij het schoolkrantje interessant of niet? Waarom?

tijd om zijn elektrisch onderhoudswerk aan te leren, maar ‘het is wel altijd spannend als de machine plots stilstaat. Dan is werkstress niet ver weg, maar ook dat moeten

10

9

Naar: Wijzer? - Tijdschrift van het Vrij Technisch Instituut

B Bekijk aandachtig het fr agment uit The Devil wears Prada. Beantwoord de vragen.

1 Wat is ‘Prada’?

2 Bekijk de foto aandachtig. Noteer onder elk personage wat zijn job is.

Naam: Andrea Sachs

Job:

Naam: Miranda Priestly

Job:

Naam: Emily Charlton

Job:

3 Wat is de naam van het tijdschrift waarvoor de drie personages werken?

4 Verklaar de titel van de film: The Devil wears Prada.

C Bekijk het fr agment een tweede keer. Beantwoord ondertussen deze vragen.

1 Hoe zie je dat Andrea anders is dan de andere personeelsleden die er werken?

proefversie©VANIN

2 Waaraan merk je dat Miranda's personeel eigenlijk bang is van haar? Noteer minstens twee voorbeelden.

3 Beschrijf het uiterlijk en de outfit van Miranda Priestly gedetailleerd.

4 Waarom is er een personeelsvergadering?

5 Welke uitspraken zijn niet juist? Kruis ze aan.

 Op de vergadering draagt Miranda een jasje met bolletjes.

 Er staan flessen San Pellegrinowater op tafel.

 De verantwoordelijke voor de accessoires heeft donkerbruin haar.

 Beide mannen in de vergadering dragen een gestreepte kostuumvest en een bril.

 M iranda draagt een grote ring aan haar rechterringvinger.

 Emily draagt een riem met blauwe knoopjes op.

D Ga met een medeleerling samenzitten. Vergelijk jullie antwoorden en vul aan w aar nodig.

1.2 DE WRAAK VAN PRADA

A Lees het fr agment uit het boek De wraak van Prada.

BIOGRAFIE

Lauren Weisberger

Geboortedatum 28 maar t 1977

Geboorteplaats New York

Beroep assistent bij bekend modeblad (vroeger); schrijfster van chicklit boeken (nu)

Andere boeken D e duivel draagt Prada, Gossip & Gucci, Chanel chic, Champagne in Marmont

Info

https://nl.wikipedia.org/wiki/Lauren_Weisberger

Chicklit is een samenvoeging van het woord ‘chick’, dat 'jonge vrouw' betekent, en het woord ‘lit’, de afkorting voor literatuur. Het gaat dus om leesvoer, bedoeld voor jonge vrouwen tussen de 20 en de 30 jaar.

synoniem: meisjesboeken

Nadat ze ontslag nam bij Runway en zo ontsnapte aan de greep van Miranda Priestly, lijkt Andrea Sachs (Andy) haar leven goed op de rails te hebben. Samen met Emily, haar vroegere collega bij Runway en nieuwe BFF, heeft ze The Plunge opgezet.

Het was bijna 10 jaar geleden dat ze op botte wijze (het fuckyou-incident) een einde had gemaakt aan haar verblijf in Parijs en de zielsverwoestende periode als Miranda Priestly’s assistente bij Runway. Ze was toch zeker ontzettend gegroeid sinds dat gehate jaar? Alles was veranderd, in positieve zin: de eerste post-Runway-jaren als freelancer, die ze met trots had uitgebouwd naar een vaste baan als schrijvend redacteur bij een huwelijksblog, Happily Ever After. Enkele jaren en tienduizenden woorden later had ze haar eigen tijdschrift kunnen lanceren, The Plunge, een schitterende glossy in het hoogste segment, die nu al drie jaar in de schappen lag en, ondanks alle voorspellingen van het tegendeel, zowaar winstgevend was. The Plunge werd genomineerd voor onderscheidingen en de adverteerders verdrongen elkaar.

proefversie©VANIN

En nu, te midden van haar professionele succes, ging ze ook nog eens trouwen! Met Max Harrison …

‘Ik wil investeren in jullie nieuwe tijdschrift, Andy,’ zei Max, en hij keek haar strak aan. ‘Echt? Dat is fantastisch. Emily zei al dat je misschien geïnteresseerd zou zijn, maar ik wilde niet …’ ‘Ik ben onder de indruk van wat je allemaal al hebt bereikt.’

Andy voelde dat ze begon te blozen. ‘Nou, eerlijk gezegd heeft Emily bijna alles gedaan. Ongelooflijk, zo georganiseerd als zij is. Om nog maar te zwijgen van de connecties

die ze heeft. Ik bedoel, ik weet niet eens hoe je een bedrijfsplan opstelt, laat staan …’

‘Ja, ze doet het goed, maar ik had het eigenlijk over jou. Nadat Emily me een paar weken geleden benaderd had, heb ik bijna alles gelezen wat je tot nu toe hebt geschreven.’ Andy kon hem alleen maar aanstaren. ‘Het trouwblog waar je voor schrijft, Happily Ever After … ik moet je zeggen dat ik niet vaak over bruiloften lees, maar ik vind je interviews ontzettend goed. Dat stuk over Chelsea Clinton laatst, in de periode rond haar huwelijk – uitstekend werk.’

‘Dank je wel.’ Het kwam eruit als een fluistering. ‘En het staaltje onderzoeksjournalistiek dat je hebt verricht voor New York heb ik ook gelezen, over de hygiënebeoordeling van restaurants. Heel interessant. En je reisartikel over die yogaretraite. Waar was dat ook weeral, in Brazilië?’ Andy knikte. ‘Ik wilde er meteen naartoe toen ik het artikel uit had. En ik verzeker je dat ik niks met yoga heb.’ ‘Bedankt. Eh…’ Andy kuchte en deed haar best om een brede grijns te onderdrukken. ‘Dat betekent veel voor me.’

‘Ik zeg het niet om jou een goed gevoel te bezorgen, Andy. Ik zeg het omdat het waar is. En Emily heeft me in het kort je ideeën voor The Plunge voorgelegd. Ook die klinken fantastisch.’ Deze keer stond Andy zichzelf wel een grijns toe. ‘Weet je, ik moet toegeven dat ik sceptisch was toen Emily me benaderde met haar idee om The Plunge te beginnen,’ zei ze. ‘Ik dacht niet dat de wereld zat te wachten op het zoveelste tijdschrift over huwelijken. De markt leek me verzadigd. Maar toen ik het plan met haar doornam, beseften we dat er een serieus gebrek was aan een Runway-achtig blad op dat gebied: in het allerhoogste segment, een glossy met schitterende foto’s, honderd procent vrij van kitscherig gedoe. Met celebrity’s en de hele beau monde, met bruiloften die voor de gemiddelde lezeres financieel onbereikbaar zijn, maar waar ze wel van dagdroomt. Een blad voor de ontwikkelde, slimme, modebewuste vrouw; met pagina na pagina aan inspiratie voor haar eigen trouwdag. Op dit moment zie je vooral heel veel gipskruid en schoenen die je zelf kunt verven en diadeempjes, maar niets waar de wat wereldser bruid iets mee kan. Daarom lijkt The Plunge een gat in de markt.'

Naar: Laura Weisberger, De wraak van Prada

B W at betekenen de vetgedrukte, gekleurde woorden/uitdrukkingen?

Zoek hun betekenis (online) op.

- bot:

- freelancer:

- lanceren:

Welk zelfstandig naamwoord is hiervan afgeleid?

- glossy :

proefversie©VANIN

- segment:

- connecties:

- retraite:

- sceptisch:

- verzadigd:

- k itscherig:

Welk zelfstandig naamwoord is van dit woord afgeleid?

- een gat in de markt:

proefversie©VANIN

C Gebruik de woorden uit opdr acht B in een zin waaruit de betekenis duidelijk blijkt.

D Beantwoord deze vr agen.

1 Voor wie is dit boek bedoeld? Waaraan merk je dat?

2 Wat weet je over Andy’s karakter? Bewijs met voorbeelden uit het fragment.

- Voorbeeld:

- Bewijs:

- Voorbeeld:

- Bewijs:

3 Wat is de reden van het gesprek tussen Max en Andy?

4 Wie is het doelpubliek van het tijdschrift The Plunge?

5 Welke teksttypes komen in het tijdschrift voor?

6 Waarin gelijken Runway en The Plunge op elkaar? ( Tip: denk aan wat je ook tijdens het filmfragment gezien hebt.)

proefversie©VANIN

7 De titel van het boek is De wraak van Prada. Wat zou dat betekenen, denk je?

8 In de cover van het boek De wraak van Prada zitten verwijzingen naar het vorige boek, D e duivel draagt Prada. Waaraan merk je dat?

9 Zou jij voor een tijdschrift willen werken? Waarom (niet)? Welke job zou jij er willen uitoefenen?

Opgebouwd

TEKSTTYPE, -DOEL EN -PUBLIEK, SPREKEN

proefversie©VANIN

Je kunt de opbouw van een cover herkennen.

Je kunt bij een tijdschrift het tekstdoel en doelpubliek achterhalen.

Je kunt je eigen mening weergeven.

Je kunt verschillende teksttypes qua opbouw en lay-out herkennen.

Je weet welke teksttypes bijna altijd in een tijdschrift terugkeren.

2.1 DE COVER ONTHULT …

A Bekijk de covers.

1 Welke tijdschriften ken/lees je?

2 Voor wie is het tijdschrift bedoeld? Wie is het doelpubliek? Noteer het onder elke cover.

doelpubliek:

doelpubliek:

proefversie©VANIN

doelpubliek: doelpubliek: doelpubliek: doelpubliek:

B Welke andere tijdschriften ken je nog?

Wie is het doelpubliek? Vul het in de tabel aan.

Let op: namen v an tijdschriften krijgen een hoofdletter.

Naam tijdschriftDoelpubliek

proefversie©VANIN

C Hoe wordt de cover aantrekkelijk gemaakt?

D In welk tijdschrift uit opdr acht A vind je waarschijnlijk de onderstaande teksttypes? Vul de tabel aan.

TeksttypeNaam tijdschrift

recept

recensie

tv-gids

poster interview

test: ‘Wie is jouw hunky beach boy?’

E Doorblader een tijdschrift.

1 Welke teksttypes komen erin voor?

Welk tekstdoel hebben ze?

Noteer deze informatie in de onderstaande tabel.

proefversie©VANIN

Teksttype + titel/rubriek

Tekstdoel

2 Markeer de onderdelen die in elk tijdschrift terugkeren.

2.2 IN DETAIL

A Bekijk de vijf teksten hierna aandachtig.

1 Welke tekst spreekt jou het meest aan? Waarom?

2 Welke tekst spreekt jou het minst aan? Hoe komt dat?

proefversie©VANIN

B Lees de teksten en beantwoord de vr agen.

1

Zondag won Mathieu van der Poel het wereldkampioenschap wielrennen en tegelijkertijd werd op de Nederlandse televisie het wereldkampioenschap voor chauvinistische commentatoren gehouden. Kort samengevat: je had Willem van Oranje, Cruijff, daarna heel lang niets en dan fier bovenaan: Mathieu van der Poel.

Het luisterde niet prettig. Ik kon natuurlijk het geluid uitzetten, maar dan hoorde ik het suizen van de bandjes niet. Ik keek naar een ontsnapping van Mathieu, die eerst als een plaagstootje werd geduid, maar na het winnen van goud als een tactische zet van Jezus zelf, die op de pedalen ging staan om, los uit de pols, bergen te verzetten

Wat zou het fijn zijn geweest als een van de twee babbelaars had gezegd: “Laten wij onze mond houden. Laten wij in stilte genieten.” Daar kozen zij niet voor. Er werd juist verbaal een tandje bijgestoken.

Het zou heerlijk zijn geweest als ik zelf had kunnen bedenken wat ik voelde bij Mathieu van der Poel z’n overwinning, maar het werd mij onmogelijk gemaakt. Mathieu schudde, 100 meter voor de finish, in ongeloof zijn hoofd. Daar zou ik graag een traan om hebben gelaten, maar het lukte niet omdat ik die commentatoren hoorde leuteren. Die schreeuwden zinnen als: “Zólang hebben we erop moeten wachten. We gaan dit nooit meer vergeten.” Dat klopt. Ik zal mij hun stuitende commentaar altijd herinneren.

Nico Dijkshoorn

Toen eenmaal duidelijk werd dat Mathieu, zelfs na een valpartij, alleen op de finish af reed, werd het commentaar ondragelijk. Ik moest van de pratende mannetjes trots zijn dat ik een Nederlander was. Steeds maar weer herhaalden ze dat ik naar een historisch moment keek. Misschien klopte dat, maar dan wel een historisch moment dat voor eeuwig vergezeld zou gaan van hun vreselijke Heel Holland Boven-commentaar.

Naar: Het Nieuwsblad

1 Welk teksttype herken je?

2 Wat is het tekstdoel?

3 Waarover gaat de tekst?

4 Hoe is de tekst opgebouwd?

5 Wat betekenen de oranje woorden in de tekst? Zoek hun betekenis (online) op.

- chauvinistisch:

- leuteren:

- stuitend:

6 Welk zelfstandig naamwoord is afgeleid van de woorden uit vraag 5?

Plaats er telkens een bepaald lidwoord bij.

- chauvinistisch:

- leuteren:

- stuitend:

7 Wat betekenen de twee groen gekleurde uitdrukkingen?

Noteer hun betekenis.

Gebruik de uitdrukking in een nieuwe zin.

- bergen verzetten:

Zin:

- een tandje bijsteken:

Zin:

proefversie©VANIN

Data, modellen en computersimulaties: ook dit is formule 1

Zonder de nieuwste technologie zijn formule 1-teams nergens. Dat gaat verder dan sleutelen aan auto's: ook vergaande rekenmodellen en computersimulaties worden ingezet om de coureurs sneller te laten gaan. Nederlander Sten Ponsioen werkt in de fabriek van Red Bull Racing aan de ontwikkeling daarvan. "Je moet altijd op het randje zitten om te zorgen dat je net iets beter bent dan Mercedes of Ferrari."

De eerste keer dat Sten Ponsioen de fabriek van Red Bull Racing binnenstapte en op weg naar zijn werkplek teambaas Christian Horner in zijn kantoor zag zitten, was toch wel een 'speciaal moment'.

Grote namen op de werkvloer

De fervente formule 1-fan maakt deel uit van het team waar Max Verstappen voor rijdt. Inmiddels werkt

Ponsioen ruim twee jaar bij Red Bull Racing en is hij helemaal gewend aan de grote namen die hij met regelmaat over de vloer ziet lopen. Als simulation & analysis engineer woont en werkt Ponsioen in het Britse Milton Keynes, waar het hoofdkantoor van Red Bull Racing gevestigd is.

Geheime informatie

"In de wereld van formule 1 maken kleine details een groot verschil. Wat er uiteindelijk voor kan zorgen dat je kampioenschappen wint of verliest. Je wilt niet dat deze informatie in handen van je concurrenten komt", legt hij uit. De fabriek waar Ponsioen werkt, is dan ook hermetisch afgesloten en streng beveiligd. "Zonder het scannen van mijn vingerafdruk kom ik het gebouw niet binnen." De beveiliging en de alertheid van de medewerkers worden af en toe getest. Dat doet Red Bull Racing door acteurs in te zetten. "Die moeten dan proberen binnen te komen en foto's te maken. Testen hoe ver ze komen."

Competitieve racewereld

In de competitieve racewereld staan ze zelfs te springen om geavanceerde technologie. "Je moet altijd op het randje zitten om te zorgen dat je net weer iets beter bent dan Mercedes of Ferrari." Dus als een ingenieur iets bedenkt wat de auto sneller maakt, kunnen ze daar meteen de volgende dag mee aan de slag. "En de volgende keer dat Max dan met de auto wegrijdt, zie je er zelf direct het effect van."

Dat is wat Ponsioen wilde en lang hoefde hij niet te zoeken. "Ik keek bij Red Bull Racing en vond een vacature die perfect aansloot bij wat ik deed. En zo verhuisde hij met zijn vrouw van de ene op de andere dag van Zürich naar Milton Keynes. Daar werkt hij onder meer met de data van Max Verstappens races om te kijken wat er verbeterd kan worden. De door hem ontwikkelde modellen en tools worden nu op verschillende manieren in het bedrijf gebruikt. Zo ook tijdens races. "De modellen worden door de race-ingenieurs en de mensen van strategie live op de pitmuur gebruikt."

Lichter en sneller

Maar ook in de fabriek, tijdens het ontwerpproces van de auto, haalt het team er voordelen uit. "Ontwerpers of experts in lucht- en vloeistofstroming kunnen zo telkens kleine aanpassingen maken", legt Ponsioen uit. Belangrijk is het bijvoorbeeld om de auto zo licht mogelijk te maken. Tijdens wedstrijden hoeft Ponsioen niet op het circuit aanwezig te zijn. "Je kunt wel nodig zijn en vanuit de fabriek via een liveverbinding in contact staan met het raceteam, maar als alle modellen goed draaien, kun je ook thuis op de bank naar de race kijken."

Met vader naar de race

Al zit Ponsioen natuurlijk graag op de tribune. "Ik ben met mijn vader naar de race in Silverstone geweest." Ook voor hij bij het Red Bull Racingteam werkte, keek hij met vrienden en vrouw graag naar alle wedstrijden. "Ja, ook als ze vanwege tijdsverschil om vijf uur 's nachts begonnen." Ponsioen vindt het dan ook leuk dat de sport vanwege het succes van Verstappen in Nederland steeds populairder is geworden. Technische studenten met een F1-passie adviseert hij goed te kijken naar stagemogelijkheden. Want knappe koppen met ideeën hoe Max nog sneller de finishvlag voorbij rijdt, zijn altijd welkom.

Naar: www.rtlnieuws.nl

proefversie©VANIN

1 Welk teksttype herken je?

2 Wat is het tekstdoel?

3 Waarover gaat de tekst?

4 Hoe is de tekst opgebouwd?

5 Wat betekenen de gekleurde woorden in de tekst?

Zoek hun betekenis (online) op.

proefversie©VANIN

- simulatie:

- hermetisch:

- alertheid:

- geavanceerd:

- tool:

6 Geef een synoniem voor deze woorden.

- simulatie:

- hermetisch:

- alertheid:

- geavanceerd:

- tool: 3

Naar: Libelle

1 Welk teksttype herken je?

2 Wat is het tekstdoel?

3 Waarover gaat de tekst?

proefversie©VANIN

4 Hoe is de tekst opgebouwd?

5 Wat betekenen de gekleurde woorden in de tekst?

Zoek hun betekenis (online) op.

- extract:

- pigmentatie:

Welk zelfstandig naamwoord vind je in dit woord?

1 Welk teksttype herken je?

2 Wat is het tekstdoel?

3 Waarover gaat de tekst?

4 Hoe is de tekst opgebouwd?

proefversie©VANIN

ZADOK SAMSON

Regie: Louis Leterrier | Scenario: Dan Mazeau, Gary Scott Thompson, Justin Lin | Cast: Vin Diesel (Dominic Toretto), Michelle Rodriguez (Letty), Tyrese Gibson (Shaw), Ludacris (Tej), Nathalie Emmanuel (Ramsey), Charlize Theron (Cipher), e.a. | Speelduur: 141 minuten | Jaar: 2023

Fast X is al even bezig als de grote schurk van het verhaal een enorme bom in Rome heeft laten droppen. De explosieve bol, met genoeg ontploffingskracht om heel veel schade aan te richten, rolt zo'n twintig minuten door de straten, wordt tussendoor in brand gestoken, geblust en dendert dan weer doodgemoedereerd verder. Het team van Dominic Toretto (Vin Diesel met de welbekende motoroliestem en intense blik in de ogen) doet er alles aan om de bom te stoppen. Hoe? Met gelikte auto's natuurlijk.

Deze inventieve scènes zijn doeltreffend in hun eenvoud (het tegenhouden van een bom), tegelijkertijd tart de actie iedere logica en natuurwet (een gigantische bom die twintig minuten lang doorrolt en gestopt moet worden). Welkom in de virtuoze en absurde wereld van Fast and Furious, dat alweer toe is aan het tiende hoofdstuk.

Alle hokjes worden keurig afgevinkt, om zo de fans tegemoet te komen. Denk aan Dominics loyauteit die opnieuw stevig op de proef wordt gesteld, meisjes in schaarse kleren, macho's met opgepompte spieren en auto's die over het asfalt scheuren en daarbij permanente rijsporen achterlaten.

Het is allemaal totaal niet serieus te nemen. Maar nummer tien in de Fast and Furious-serie heeft nóg een troef om de toch al oogverblindende en naar auto-olie geurende blockbuster in de elfde versnelling te zetten. Jason Momoa is op de afspraak en mag zich uitleven als de grote vijand. En daar heeft hij zichtbaar de grootste lol mee.

Hij doet, ergens in de verte, een klein beetje denken aan een hippie-versie van Joker uit The Dark Knight Het geeft de voorspelbaarheid en onnozelheid van Fast X een licht pittige smaak. Niet dat hij er een meesterwerk van maakt, maar het is toch alsof de makers net dat ene tandje bij willen zetten.

Voor de sceptici zal het makkelijk zijn om Fast X af te doen als hersenloos en plat. Daar waar de actie geweldig is, is het scenario andere koek Het hangt met haken en ogen aan elkaar Een hol scenario en slecht acteerwerk (met uitzondering van Brie Larson) zijn schering en inslag Voor wie zin heeft om achterover te leunen in de bioscoopstoel en helemaal opleeft bij het geluid van snorrende motoren of eindeloos rollende bommen die ieder moment kunnen ontploffen, is Fast X perfect.

Naar: www.filmtotaal.nl

1 Welk teksttype herken je?

2 Wat is het tekstdoel?

3 Waarover gaat de tekst?

4 Hoe is de tekst opgebouwd?

proefversie©VANIN

5 Wat betekenen de oranje gekleurde woorden in de tekst? Zoek hun betekenis (online) op.

- inventief:

- virtuoos:

- absurd:

- loyauteit:

6 In de recensie wordt ook heel wat figuurlijke taal (zie groene woorden) gebruikt.

Noteer de betekenis hiervan.

1 op de proef stellen

2 op de afspraak zijn

3 dat is andere koek

4 met haken en ogen aan elkaar hangen

5 dat is schering en inslag

7 Lees de omschrijving. Welke uitdrukking uit opdracht 6 past bij de omschrijving?

Zet een streepje als er geen enkele uitdrukking bij de omschrijving past.

1 Dat is iets heel anders.

2 Als je iets ontdekt wat niemand anders al heeft en zo de interesse van mensen wekt.

3 Hij is aanwezig wanneer het moet.

4 Kijken of iemand een bepaalde opdracht aankan.

5 Wat heel vaak voorkomt.

6 Een extra inspanning leveren.

7 Iets doen wat bijna niet mogelijk is.

8 Wat niet als geloofwaardig overkomt, omdat het niet goed in elkaar zit.

De eerste stappen naar je eigen tijdschrift

proefversie©VANIN

GROEPSWERK, KRITISCH BEOORDELEN

Je kunt in groep samenwerken.

Je kunt je aan een taak- en tijdsverdeling houden.

Je kunt in groep een complexe taalopdracht uitvoeren.

Je kunt de samenwerking kritisch beoordelen en bijsturen.

VOOR

Oriënteren

Op het einde van deze uitdaging stel je in groep een tijdschrift samen. Jouw tijdschrift bevat een informatief artikel, een interview, een recensie en een column. Daarnaast vul je het tijdschrift aan met een inhoudsopgave en een vrij te kiezen tekst (fotoroman, enquête, cartoon, reclame, kruiswoordraadsel …).

Tot slot voorzie je het tijdschrift van een aantrekkelijke cover.

Tijdens deze les bespreek je in groep hoe jullie tijdschrift eruit zal zien. Je spreekt af wie welk materiaal verzamelt en selecteert. Eveneens bespreek je in groep welke teksttypes er in jullie tijdschrift aan bod zullen komen.

Voorbereiden

1 Ga in groepjes zitten, volgens de aanwijzingen van jouw leraar.

2 Beantwoord eerst deze vragen.

- Wie is jullie doelpubliek?

- Wat is het doel van jullie tijdschrift?

- Waarover zal jullie tijdschrift gaan?

3 Jullie tijdschrift moet zeker de volgende teksttypes bevatten.

a een informatief artikel, bijvoorbeeld:

- wat na het zesde jaar?;

- op eigen benen staan;

- uitgaan / kledij / hobby;

…

proefversie©VANIN

b een interview, bijvoorbeeld:

- met iemand uit jouw richting of iemand die jouw richting volgde;

- met een volwassene die jouw latere beroep uitoefent;

- met een leerkracht;

- met iemand die een speciale hobby heeft;

- waar je jouw vakantiejob of weekendjob doet;

…

c een recensie, bijvoorbeeld:

- een film die je bekeek;

- muziek die je beluisterde;

- een app die je testte;

- een boek dat je las;

- een game die je speelde;

d een column, bijvoorbeeld jouw kritische mening over iets wat je gelezen, meegemaakt, gezien hebt.

4 Zorg ook voor een inhoudsopgave en een vrij te kiezen tekst.

TIJDENS

Uitvoeren

1 Bekijk nog even les 2 van deze uitdaging (pagina 60), waarin de verschillende onderdelen van een tijdschrift aan bod kwamen.

2 Maak met je groep een duidelijke taak- en tijdsverdeling (= een logboek).

proefversie©VANIN

LOGBOEK

Groepswerk

Informatie voorleggen en beslissingen nemen half lesuur

Taakverdeling andere teksttypes:

1 inhoudsopgave

2 vrij te kiezen teksttype onze keuze:

3 cover half lesuur

NA Reflecteren

Kruis aan wat past of geef jouw mening weer.

1 Wat vond je van de wijze van vergaderen?

De groep werkte:

 intensief en grondig.

 redelijk efficiënt.

 te oppervlakkig.

 te weinig.

2 Kreeg jij voldoende kans om de groep jouw input te geven?  ja, voldoende  ja, meestal wel

 nee, vaak niet voldoende  nee, veel te weinig

3 Hoe gingen jullie met meningsverschillen om?

proefversie©VANIN

4 Hoe verliep het verzamelen en selecteren van het materiaal? Hoe kwam dat?

5 Wat zijn jullie werkpunten voor het verdere verloop? Noteer er twee.

Woordenval

SCHRIJVEN, ZINSBOUW EN TAALGEBRUIK

proefversie©VANIN

Je herkent veelvoorkomende fouten bij het schrijven.

Je kunt de fouten ook verbeteren.

Je kunt de werkwoordstijd vanuit de context afleiden.

Je kunt werkwoorden correct schrijven.

A Lees de teksten.

B Zoek in elke tekst de ‘blunder(s)’.

blunder

De inhoud klopt, maar met de manier waarop de tekst geschreven is, liep iets fout. Noteer de soort fout onder elke tekst.

C Verbeter vervolgens elke tekst.

Ver ander woorden waar nodig of herschrijf de zin.

Tekst 1

De schoolbel gaat. Iemand begon te schieten. Wanneer je de titel van dit boek leest, weet je meteen wat je als lezer te wachten staat: 54 minuten, school, schieten.

Dat laat weinig aan de verbeelding over. En als het kan, las je dit boek vast ook in 54 minuten uit, zo meeslepend en boeiend is dit Amerikaanse verhaal dat vertelde over hoe leerlingen, leerkrachten en hulpverleners een schietpartij in een school beleven. Ieder personage was op een of andere manier gelinkt aan de schutter, een tienerjongen die op korte tijd een ware ravage aanricht. Over schietpartijen op scholen zijn al meer

jeugdboeken verschenen, maar dit exemplaar was toch wel een toppertje!

Het was zeer vloeiend geschreven, en wel met een zekere durf.

Blunder(s):

Tekst 2

Ik moet Miranda’s Porsche, dat bij de dealer staat, ophalen. Maar ik kan niet met een schakelauto overweg. Nu belt die dat ik ene Mitzy moet ophalen. Mitzy is Miranda haar hondje, een teefje, en hij is bij de dierenarts. Ik moet hem naar Miranda’s appartement brengen.

Blunder(s):

proefversie©VANIN

Tekst 3

Een inbreker in overijssel blunderde flink de man stal afgelopen weekend een porsche 911 die op de oprit van de woning stond waar hij net had ingebroken de dief was kennelijk zo in de wolken met zijn buit dat hij zijn telefoon vergat, waardoor de politie het mobieltje in de woning vond daarop startte die een uitgebreid onderzoek, dat uiteindelijk naar een 20-jarige man leidde die werd aangehouden terwijl de gestolen porsche 911 onbeschadigd teruggevonden werd via zijn gps na het sporenonderzoek ging de auto terug naar de eigenaar.

Naar: www.rtvutrecht.nl

Blunder(s):

Tekst 4

Bij de fitness kleed ik me om, haal geld voor Pjotr uit mijn portemonnee en steek een tissue in mijn beha. Ik stop mijn tas en mijn kleren in het kastje. Ik wil het hangslot dichtklikken, maar bedenk net nog dat ik het sleuteltje van de sleutelbos moet halen.

Dat doe ik en ik ga nog snel even naar het toilet. Mijn sleuteltje valt uit mijn hand, recht in de toiletpot. Die is gelukkig schoon. Ik vis het sleuteltje er giechelend uit. Weer iets wat alleen mij kan overkomen. Ik bedenk hoe ellendig dat zou zijn. Als ik mijn sleuteltje

verloren had, zou ik niet meer in mijn locker kunnen. Ik was het sleuteltje voor alle zekerheid even af en geef het sleuteltje in bewaring bij Pjotr. Die staat me al op te wachten.

Naar: Anne Davis, Wat een week!

Blunder(s):

proefversie©VANIN

Tekst 5

De ergste sollicitatieverhalen

‘Mijn raarste sollicitatiegesprek was met twee zaakvoerders. De ene zaakvoerder stelde mij standaardvragen. De andere bleef heel stil. In het midden van het gesprek merkte ik plots op dat ‘de stille’ op mijn cv-foto doodleuk een baard, snor en bril zat te tekenen, waardoor ik zo verbijsterd was dat ik helemaal dichtklapte.’

‘Ik vertelde tijdens het gesprek ook dat ik alleenstaande ben, waarop de werkgever begon te gniffelen en zei dat er in het bedrijf veel single mannen waren en dat ik, als ik de job

binnenhaalde, bij hen zeker een man aan de haak ging kunnen slaan. Zo bekrompen en vernederend!’

Naar: www.hln.be

Blunder(s):

D Welke tips onthoud je uit deze les?

Noteer ze hieronder.

E Vul de werkwoorden in de passende tijd en vorm aan.

Tip: kijk goed of er geen aanwijzing in de zin zit om de juiste tijd te achterhalen.

1Het Kalmthoutse dorp Achterbroek (komen) maandag zonder dagbladhandel te zitten.

proefversie©VANIN

2 Na 38 jaar (zetten) Ingrid (59) gisteren een punt achter haar krantenwinkel langs de Brasschaatsesteenweg.

3 Toen (worden) ze door haar familie en vrienden (verrassen)

4Een grote bende (passeren) afgelopen zaterdagnamiddag massaal met cadeaus.

5 Dat onverwacht bezoek (bewegen) Ingrid die dag tot tranen toe.

6 ‘Al die jaren (zijn) ik nooit op vakantie (zijn) .

7Nu ik met pensioen (gaan) , (zullen) ik toch graag eens Noorwegen of Denemarken ontdekken.’

Naar: www.hln.be

1De producenten van ‘Married at first sight’ hebben ingrijpende maatregelen (nemen) .

2 Kandidaat Brad (worden) vorige week (afdanken) .

3 Het programma (worden) momenteel op Channel 4 (uitzenden) .

4 De experten (zijn) niet (opzetten) met de manier waarop hij zijn vrouw Shona (behandelen) heeft.

5 Brad (trekken) vorige week naar sociale media om zich te verdedigen.

6 ’Ik neem mijn verantwoordelijkheid op,’ (klinken) het vandaag in een zelf opgenomen video.

7’Maar het verhaal is ingewikkelder dan je op televisie (zien) __.’

8‘Ik (worden) __ narcist of pestkop (noemen) __, maar dat (zijn) __ niet wie ik (zijn) __.’

9Ook zijn tv-vrouw (laten) __ onlangs van zich horen op sociale media.

10Afsluiten (doen) __ de vrouw toen met een dankjewel aan de kijkers.

11‘Je (groeien) __ door alles wat je (meemaken) __. ‘

12‘Ik (zullen) __ dit gedrag nooit meer toestaan.’

13‘Jullie steun (betekenen) __ enorm veel voor mij.’

Naar: www.nieuwsblad.be

klaar voor publicatie?!

KRITISCH BEOORDELEN, GROEPSWERK

proefversie©VANIN

Je kunt een tekst schrijven, waarbij je valkuilen qua zinsbouw en spelling vermijdt.

Je kunt de tekst van een ander kritisch beoordelen.

Je kunt je tekst bijsturen op basis van een beoordeling door een ander.

Je kunt in groep samenwerken.

Je kunt in groep een complexe taalopdracht uitvoeren.

Je kunt jezelf en de groepssamenwerking kritisch beoordelen.

VOOR

Oriënteren

In deze les bespreek je de voorlopige versie van elk teksttype. Je herwerkt de tekst en stelt het tijdschrift samen.

Het materiaal voor jouw gekozen teksttype verzamelde en selecteerde je in de vorige les. Je weet welke tekst jij moet uitwerken. Houd rekening met de tips die je op pagina 74 noteerde.

Plaats de voorlopige versie van jouw tekst op je blog. Voorzie de tekst eveneens van een passende titel en foto.

In les 3 maakte je groepsafspraken over welk teksttype jij voor jullie tijdschrift zou uitwerken. In les 4 leerde je hoe je een goede tekst schrijft.

Voorbereiden

1 Open je blog.

2 Laat iemand anders uit jouw groepje jouw tekst nalezen. Hij/zij doet dat aan de hand van de onderstaande check list en maakt ook gebruik van de fiche ‘schrijven’.

(HN = helemaal niet; M = minder goed; G = goed; HG = heel goed)

BLOG U3.1

Checklist

Opmaak

HNMGHG

1 Het lettertype was duidelijk leesbaar. 

2 Het artikel bevatte een passende foto/afbeelding. 

3 Het artikel had een goede, korte titel. 

Indeling

4 De tekst had een duidelijke structuur (inleiding-midden-slot). 

5 De tekst was in alinea’s opgedeeld, met een witregel tussen. 

Taal

6 Hij/zij gebruikte de correcte tijd en vorm van het werkwoord. 

7 Hij/zij gebruikte (passende) verwijswoorden. 

8 Hij/zij schreef hoofdletters en leestekens waar nodig. 

9 Hij/zij zorgde voor afwisseling in de woordkeuze. 

10 Hij/zij wisselde korte en langere zinnen met elkaar af. 

11 Hij/zij lette op de correcte spelling van werkwoorden. 

12 Hij/zij controleerde de tekst op andere spelfouten. 

TIJDENS

Uitvoeren

1 Maak de definitieve versie van jouw tekst. Welke punten uit de checklist moet jij herwerken? Noteer ze hieronder.

proefversie©VANIN

2 Her werk jouw tekst waar nodig.

a Verzamel alle teksttypes en bepaal de volgorde van jullie teksttypes.

b Voeg jullie extra teksttype en inhoudsopgave toe.

c Ontwerp ook de cover (per twee). Plaats de voorlopige versie van het tijdschrift op je blog.

NA

Reflecteren

1 Blik terug op jullie samenwerking. Vul het onderstaande evaluatieformulier in.

proefversie©VANIN

Evaluatie

1 We lieten iedereen aan het woord. helemaal niet minder goed goed heel goed

2 We zorgden ervoor dat iedereen evenveel aan het woord kwam. helemaal niet minder goed goed heel goed

3 We zorgden ervoor dat er geen miscommunicatie ontstond. helemaal niet minder goed goed heel goed

4 We verdeelden onze tijd goed. helemaal niet minder goed goed heel goed

5 Onze samenwerking verliep … niet goed minder goed goed heel goed

6 De stemming in onze groep was …

7 Qua stiptheid scoorden we …

niet goed minder goed goed heel goed

niet goed minder goed goed heel goed

2 Werp ook even een blik op jouw persoonlijke inbreng in het groepswerk.

a Wat vond jij van jouw inbreng in de groep?

Goed / Niet goed want

b Wat is goed verlopen tijdens het groepswerk?

c Waarover ben jij minder tevreden? Hoe komt dat?

Voer eventuele aanpassingen nog door.

Beoordeel het tijdschrift van een ander groepje. Noteer op je blog twee positieve punten bij hun tijdschrift en twee werkpunten. Gebruik daarvoor duidelijke, korte zinnen. BLOG U3.3

Rivalen

GENIETEN VAN TAAL

proefversie©VANIN

Je kunt van een fragment uit een jongerenroman genieten.

Je kunt je in de personages uit een verhalende tekst inleven.

Je kunt woorden vanuit de context verklaren.

Je kunt je mening bij een tekst geven.

BIOGRAFIE

Alyson Noël

Geboortejaar 3 december 1965

Geboorteland Laguna Beach (Californië – VS)

Beroep Amerikaanse schrijfster – haar eerste eigen boek ‘Faking 19’ is een jongvolwassenenroman over de levensstijl van tieners

Meer info? w ww.nl.wikipedia.org

A Lees de korte inhoud v an het boek ‘Rivalen’.

BREAKING NEWS: Filmster verdwijnt spoorloos. Hebben drie jonge clubpromotors er iets mee te maken?

Overal hangen de flyers: Wie wordt de beste promotor van de Unrivaled-clubs? Wie het hipste publiek en de populairste sterren naar de Hollywoodclubs weet te lokken, krijgt de meeste punten en wint uiteindelijk een enorme geldprijs.

Layla, Tommy en Aster behoren tot de uitverkorenen die mogen meedoen aan de wedstrijd. Voor alle drie hangt er veel van af en dus gaat het hard tegen hard –zo hard dat ze zichzelf al na een paar weken nauwelijks nog herkennen.

Alles draait al snel om de jonge superster Madison Brooks. Wie haar weet te strikken, heeft al bijna gewonnen. Tot op een dag de filmster spoorloos verdwijnt en alle ogen zich richten op de drie jongeren die haar het laatst gezien hebben …

B Beantwoord de vr agen.

- Wie is de ‘ster’ in het verhaal?

- Wat gebeurt er met haar?

- Wie wordt ervan beschuldigd? Waarom, denk je?

proefversie©VANIN

- Zat jij al eens in een situatie waarin je iets gedaan hebt waarvan je dacht het nooit te durven/ kunnen? Vertel erover.

C Lees het fr agment.

‘Maar dan nog, in deze moderne tijd van Instagram, selfies, YouTube, digitale televisie en bloggers die zo veel cafeïne naar binnen werken dat ze niet eens meer slapen, zou je toch denken dat als iemand na jou Madison ergens had gespot, we daar wel iets van fotografisch bewijs van zouden hebben gezien. Toch? Denk je niet?’ Tommy haalde zijn schouders op en liet de koffie in de mok ronddraaien. Hij zag de lichtbruine drab langs de zijkant van de mok omhoog klotsen. ‘Ik heb al gezegd wat ik denk. Dat is niet veranderd.’ ‘Zo, zo.’ Rechercheur Larsen ging naar achteren zitten op zijn stoel, die gevaarlijk schommelde. Als hij probeerde Tommy van zijn stuk te brengen, dan was dat al mislukt. Het kon hem niets schelen of de man achterover stortte en met zijn kop tegen de grond sloeg of niet. Tommy zou in elk geval eerst zijn koffie opdrinken en dan eventueel overwegen hulp te halen. ‘Je klinkt wel erg zeker van je zaak. Ik zou bijna gaan denken dat je meer weet dan je mij vertelt. Hoe zit dat, Tommy? Is er iets wat je ons nog niet hebt verteld? Maak je geen zorgen om de tijd, hoor, ik heb de hele avond. Leeft ze nog? Hou jij Madison soms ergens vast?’ Verward keek Tommy hem aan. Geloofden ze nou werkelijk dat hij in staat was Madison Brooks te kidnappen en ergens vast te houden?

‘Heb je haar gezoend?’ Larsen klapte de stoel zo hard naar voren en leunde zo ver over de tafel dat zijn gezicht vlak bij dat van Tommy kwam. Dichtbij genoeg om het hele stelsel verstopte poriën en de wildgroei aan wenkbrauwharen goed te kunnen zien. Tommy kromp ineen en schoof naar achteren op zijn stoel. Larsens adem stonk naar wat hij dan ook voor smerigs had gegeten tijdens de lunch, en hij vond het maar niets hoe die kraaloogjes van de man zich in de zijne boorden. Alsof hij alle details wilde horen, niet alleen maar in verband met het onderzoek, maar vooral ook om een mooi plaatje te krijgen waar hij fijn aan kon denken tijdens een eenzaam uurtje handarbeid. Tommy schudde zijn hoofd en veegde met een hand over zijn gezicht. Zijn lichaamstaal was helemaal fout; hij kwam veel te nerveus over. Zo zag hij er schuldig uit, maar hij was niet schuldig – waarom snapten ze dat nou niet? Wat deed hij in godsnaam nog in deze verhoorkamer? ‘Heb je haar gezoend? Heb je haar meegenomen naar een achterkamertje en je aan haar vergrepen?’ ‘What the f-‘ Tommy fronste. ‘Wat is dit voor perverse bullshit?’ Hij hield meteen op met praten toen hij zag dat Larsen hem grijnzend aankeek. Hij keek hem aan alsof Tommy hem net een prachtig cadeau had gegeven, wat in feite ook zo was. Tommy had woede getoond – genoeg om te suggereren dat hij wellicht

een duistere kant had. Dat waren de momenten waar het politieagenten om te doen was, en hij was regelrecht in de valstrik gelopen. ‘Het is geen bullshit,’ zei Larsen. ‘Dus misschien moet je het nu maar eens even serieus nemen en de vragen die ik stel netjes beantwoorden.’ Tommy haalde diep adem en concentreerde zich op de grote, rechthoekige spiegel vlak voor hem. In elke politieserie die hij ooit had gezien, bood die spiegel iemand aan de andere kant de mogelijkheid om hem te bestuderen zonder zelf gezien te worden. Hij richtte zich tot diegene, wie dat ook mocht zijn, en sprak met luidere stem: ‘Ja, ik heb haar gekust.’

‘En…’ Larsens wenkbrauwen wiebelden zodat Tommy er misselijk van werd, maar hij was vastberaden dat niet te laten merken en zei: ‘En… niks.’ Hij probeerde zijn toon neutraal te houden, maar zijn stem verraadde hem. Hij ergerde zich dood, en dat werd merkbaar. Toch stelde wat hij met Madison had meegemaakt wel meer voor dan een klunzig, puberaal partijtje vozen. Het was … ‘Vertel me eens wat over die zwarte polsbandjes.’ Tommy was meteen weer bij de les. Hoe was hij dat in godsnaam te weten gekomen? ‘Weet je, ik moet toegeven dat ik nogal laat was in het meedoen met al die sociale netwerken. Ik bedoel, wie wil er nou op de hoogte blijven van al die mensen die je op school niet eens konden uitstaan, ja, toch?’ Hij keek Tommy aan alsof hij bijval verwachtte, en toen er niets kwam, zei hij: ‘En toch, nu ik de moderne wereld heb omarmd, merk ik dat social media ongelooflijk nuttig kunnen zijn.’ …

‘Ik merk dat je jouw relatie tot Madison Brooks goed hebt weten te gebruiken om een hoop mensen aan te trekken en je rivalen het nakijken te geven. Volgens de interviews die je hebt gegeven kende je Madison een stuk beter dan je nu toegeeft. Je sprak over haar in bijna poëtische bewoordingen, maar toen je gevraagd werd of je haar had gekust – wat zei je daarop ook alweer?’ Larsen leunde nu zo ver naar voren dat zijn adem tegen Tommy’s wang sloeg. ‘Echte mannen houden hun mond over zulke dingen.’ Hij sloeg met een hand op tafel en schudde zijn hoofd. ‘En dan durft men te beweren dat er geen gentlemen meer bestaan. Die blik die je de camera gaf, die eerder het tegendeel leek te suggereren… die was helemaal prachtig. Een dikke homerun. De fans, de tegenstanders – ze kunnen er geen genoeg van krijgen. Je hebt het helemaal op de Hollywoodmanier gespeeld, vind je ook niet?’ Beschaamd liet Tommy zijn schouders hangen. Dat had hij inderdaad gedaan, en nog meer. Maar wat had hij dan moeten doen? Hij was jong en gretig, en hij moest elke kans die hij kreeg met beide handen grijpen. Bovendien had hij geprobeerd de media te ontlopen, en daardoor waren ze alleen maar harder achter hem aan gekomen. Hun geven wat ze wilden was een win-winsituatie. Zij kregen hun verhaal en hij kreeg de publiciteit die hij anders nooit gehad zou hebben. Daarbij kwam het feit dat hij voor de meeste interviews een dik pak contant geld kreeg en hij bevond zich niet eens in een positie om dat te weigeren. ‘Blijf jij nog steeds wijzen naar, eh…’ Larsen deed alsof hij zijn aantekeningen raadpleegde, maar ook dat was een van zijn vele tactieken. ‘Layla Harrison? Geloof je nog steeds dat zij iets te maken heeft met Madisons verdwijning?’ Tommy sloot zijn ogen.

proefversie©VANIN

Geloofde hij dat Layla er iets mee te maken had? Hij achtte die kans zeer klein. Aan de andere kant kende hij haar nauwelijks – niet zo goed als hij had gewild, maar dat was nu toch voorbij. Hij had het aan de telefoon gezegd toen de politie hem belde, voornamelijk om de aandacht van hemzelf af te leiden. Trouwens, Layla had ook geen moment geaarzeld om hem te verraden toen ze foto’s van hem en

Madison op het internet plaatste. Hij wist alleen zeker dat ze eens aan haar woede moest werken. Dus ja, misschien moesten ze haar maar eens ondervragen. Tommy deed zijn ogen weer open en richtte ze op rechercheur Larsen. ‘Wat Layla Harrison betreft… laten we zeggen dat ik haar tot alles in staat acht.’

Uit: Alyson Noël, Rivalen

proefversie©VANIN

D Zoek de betekenis v an de vetgedrukte, gekleurde woorden (online) op.

- per vers

- suggereren

- bijval

- aantekening

E Beantwoord de vr agen.

1 Welke personages komen in het fragment aan bod?

2 Wat is hun rol?

3 Waarom zit Tommy in het politiebureau?

4 Hoe voelt Tommy zich tijdens het verhoor? Markeer de passende woorden.

agressief – geërgerd – gefrustreerd – gespannen – jaloers – kalm – kwaad – moe –nieuwsgierig – onzeker – paniekerig – rustig – verbaasd – zelfverzekerd – zenuwachtig

5 Waarnaar verwijst de titel van het boek?

6 Denk jij dat Tommy iets te maken heeft met Madisons verdwijning? Waarom (niet)?

7 Hoe probeert Tommy de aandacht van de speurders naar Layla te verplaatsen?

8 Hoe zal het voor Madison aflopen, denk jij?

Op kun je verder oefenen.

Woordweb

WOORDVERKLARING

proefversie©VANIN

Je kent de betekenis van de woorden uit de uitdaging.

Je kunt deze woorden in de juiste context gebruiken.

Je kunt nieuwe zinnen maken met de woorden uit de uitdaging.

A Duid de juiste betekenis v an het vetgedrukte woord aan.

1 Bij het begin van de lente lanceren de modemerken hun nieuwe lente- en zomercollectie.

 aan de kant houden

 bekendmaken

 doorlopen

2 Tijdens de voordracht maakte ik heel wat aantekeningen om later met mijn collega’s te kunnen delen.

 kosten

 meldingen

 notities

3 Voordat de operatie plaatsvond, kon de arts via een simulatie achterhalen wat er gebeurde in de darm van de patiënt.

 een huidige toestand

 een prikkeling

 een nabootsing

4 Het is stuitend dat mensensmokkelaars hun slachtoffers veel geld aftroggelen voor een gevaarlijke overtocht naar een betere toekomst.

 afschuwelijk

 zonder tussenpauze

 waterdicht

5 Tijdens de rellen werd het stadion hermetisch afgesloten.

 door middel van warmte

 potdicht

 deels

6 Er werd gesuggereerd dat de man iets te maken had met de bankoverval van vorige week.

 actie voeren

 een antwoord geven

 een idee geven

B Geef een s ynoniem (uit de woordenlijst) voor het vetgedrukte woord.

1 De klasgroep zat wat te kletsen op het graspleintje voor de school.

2 De kleine jongen was heel vindingrijk in het verzinnen van een smoesje waarom hij niet op tijd thuis was.

proefversie©VANIN

3 M ijn mama staat heel twijfelachtig tegenover homeopathische geneesmiddelen.

4 De burgemeester riep de burgers op tot waakzaamheid na een hele reeks inbraken in de gemeente.

5 Hij reageerde bijzonder onbeleefd op het nieuws van het overlijden.

C Vul het passende woord in. Soms moet je het woord w at aanpassen. Let op: je kunt niet alle woorden gebruiken.

Kies uit: aantekening – chauvinistisch – geavanceerd – glossy – inventief – kitscherig –pervers – retraite – sceptisch – stuitend – tool – virtuoos

1 Vogue is een Amerikaans tijdschrift dat in 1892 voor het eerst gepubliceerd werd.

2 Welke hanteren ze om de F1-wagens beter en sneller te maken?

3 Dankzij technologie konden ze het product op massale schaal produceren.

4 Zijn gedachten zorgden ervoor dat hij al snel in het vizier van de politie kwam.

5 Die spullen in haar huis moesten van de nieuwe bewoners allemaal verwijderd worden.

6 Johann Sebastian Bach was een echte viool .

7 In dit klooster kun je in gaan en je van alles en iedereen afzonderen.

8 De toeschouwers reageerden en jouwden de concurrerende ploeg uit.

D Maak een vlotte zin w aaruit de betekenis van het woord duidelijk blijkt. Denk aan hoofdletters en eindleestekens.

1 freelancer

2 verzadigd

proefversie©VANIN

3 bijval

4 segment

5 absurd

Op vind je Dilemma ‘Privé versus school/werk?’

proefversie©VANIN

Privé versus school/werk?

DILEMMA

proefversie©VANIN

Je kunt de nodige informatie uit een krantenartikel halen.

Je kunt je eigen mening noteren.

Je kunt informatie die jij met de klas wilt delen, selecteren.

Je durft jouw mening voor de klas te verwoorden.

Je denkt na over jouw eigen toekomst en de toekomst van anderen.

O – Oriënteren

Je bent bijna klaar om je op de arbeidsmarkt te wagen. Wat vind jij belangrijk in jouw privéleven en in jouw schooltijd/werk om gelukkig te zijn? Tijd om dit even van naderbij te bekijken…

V – Voorbereiden

A Lees onderstaand kr antenartikel.

Jouw jonge collega vindt zijn job zinloos, maar heeft wel plezier op de werkvloer

Maar liefst een op de vijf jonge werknemers geboren na 1996 vindt zijn job zinloos en weet niet precies waarom hij zijn job doet. “Er rust enorm veel druk op die jongeren”, klinkt het.

Generatie Z staat straks op de arbeidsmarkt misschien wel voor ‘Generatie Zinloos’. Maar liefst 20,5 procent van de jonge werknemers geboren na 1996 weet niet goed waarom ze hun job doen en ervaren hun werk als zinloos. En dat is een stuk hoger dan de voorgaande generaties. Voor Gen Y gaat het om 16,3 procent en voor Gen X om 9,5 procent. Dat blijkt uit nieuw onderzoek in opdracht van hr-bureau Bright Plus. “Het is een opvallende conclusie uit die studie”, zegt Violaine Baeten, hr-experte van Bright Plus. “We merken gewoon dat heel veel van die jonge mensen recht van de schoolbanken komen en zonder ervaring aan die eerste job beginnen. Ze hebben ook veel zin om

daarin te starten, maar eens ze begonnen zijn, blijkt dat ze misschien toch niet op de juiste plaats zitten. Het zorgt ervoor dat ze hun job als zinloos ervaren.”

Waarom doen ze het dan? “Voornamelijk om kritiek van anderen te vermijden”, zegt motivatieexperte dr. Hermina Van Coillie. De druk om te werken ligt hoog, want 41 procent zegt dat ze zich schuldig voelen als ze op vakantie vertrekken. Liefst 40 procent zegt dat ze werken om kritiek van anderen te vermijden. Dat is bijna dubbel zoveel als Gen X of de babyboomers. “Die generatie is heel erg bezig met wat de vrienden en ouders zeggen en niet zozeer met het eigen innerlijk kompas. Ze stappen in een job waar ze een mooi loon en een mooie auto voorgeschoteld krijgen, maar waar ze inhoudelijk misschien weinig voeling mee hebben. We zien dat al in postgraduaten. Als we vragen waarom ze studeren: omdat de ouders het willen en betalen.”

Zinloos

Tegelijk voelt de jongste generatie zich vaak wel goed op de werkvloer. Ze maken meer plezier op het werk en hebben meer vertrouwen in collega’s. “Om je goed te voelen op de werkvloer zijn er drie dingen belangrijk: de zelfstandigheid, de verbondenheid met het bedrijf en het inzetten van de eigen competenties. Het is duidelijk dat die jonge generatie die binding met het bedrijf wel weet te maken. Maar dat ze (nog) niet de zelfstandigheid krijgen waar ze naar verlangen en dat ze (nog) niet al hun competenties op de juiste manier kunnen inzetten, waardoor ze hun job als zinloos ervaren”, zegt Baeten.

Wie niet gelukkig is in zijn job, verandert ook snel. “De tijd dat je van start ging bij een werkgever en daar dan 42 jaar lang een loopbaan uitbouwde, ligt al eventjes achter ons. Maar voor die starters vandaag is het nog nooit zo gemakkelijk geweest om een nieuwe job te vinden. We zien dus dat jongeren die niet op hun plaats zitten, snel van job veranderen.”

Naar: Het Nieuwsblad

proefversie©VANIN

B Beantwoord deze vr agen.

- Waarom wordt generatie Z ook wel ‘Generatie Zinloos’ genoemd?

Maar liefst 20,5 procent van de jonge werknemers geboren na 1996 weet niet goed waarom ze hun job doen en ervaren hun werk als zinloos.

- Hoe komt het dat jongeren uit generatie Z hun job weleens als zinloos ervaren?

Ze hebben veel zin om daarin te starten maar eens ze begonnen zijn, blijkt dat ze misschien toch niet op de juiste plaats zitten.

- ‘De druk om te werken ligt hoog,’ zegt Hermina Van Coillie. Welke twee redenen geven jongeren hier voor?

- ze voelen zich schuldig als ze op vakantie vertrekken

- ze werken om kritiek van anderen te vermijden

- Welke drie dingen zijn belangrijk om je goed te voelen op de werkvloer?

- zelfstandigheid

- verbondenheid met het bedrijf

- inzetten van de eigen competenties

proefversie©VANIN

- Waarom voelen jongeren zich dan niet goed op de werkvloer? Geef twee redenen.

- Ze krijgen nog niet de zelfstandigheid waarnaar ze verlangen.

- Ze kunnen nog niet al hun competenties op de juiste manier inzetten.

U – Uitvoeren

C Bekijk de geluksdriehoek hieronder. Lees ook de vr agen die erbij horen.

Jezelf kunnen zijn:

- Wat vind je belangrijk in je leven?

- Waar ben je trots op?

- Wat wil je bereiken?

Goed omringd zijn:

- Bij wie vind jij steun?

- Hoe beteken jij iets voor jouw vrienden/familie …?

- Waar ben je dankbaar voor? Je goed voelen:

- Wat helpt je om je gedachten leeg te maken?

- Wanneer ben je soms te streng voor jezelf?

- Waarvan krijg jij energie?

D Beantwoord de vr agen onderaan de vorige bladzijde eerst even voor jezelf. Noteer jouw antwoorden op een apart blad.

E Kies 3 vr agen uit waarvan je het antwoord wil delen met de rest van de klas. Verwerk jouw antwoorden in het spreekkader hieronder.

proefversie©VANIN

Inleiding

(Jezelf + het doel van jouw spreken voorstellen.)

Vraag 1

Vraag 2

Vraag 3

Besluit

Wat heb ik uit deze les geleerd?

F Beantwoord tot slot deze vr agen. Overleg met jouw klasgenoten.

- Hoe k an ik zorgen voor een goede sfeer op school en later op de werkvloer?

proefversie©VANIN

- Hoe kunnen wij zorgen voor een goede sfeer op school en later op de werkvloer?

- Wat kan ik doen om mijn schoolcarrière/mijn job als zinvol te ervaren?

- Wat kunnen wij doen om onze schoolcarrière/onze job als zinvol te ervaren?