TALENT 4 - Zoete dromen

Zoete dromen | Karla Stoefs

Zoete dromen Droomt iedereen? Slaapt een dolfijn?

Als je droomt van wortels, wat wil dat dan zeggen? Val je beter in slaap als je schaapjes telt?

Zoete dromen Karla Stoefs | Bartjan Baarslag

Dromen is een spel met eigen regels.

Soms beschik je over magische krachten, dan kan je vliegen of je spreekt plots vlot Chinees tot ‌ de wekker gaat. Maar wist je dat je ook kunt leren tijdens je slaap?

Wat denk je, tijd voor een tukje?

Haal meer uit dit boek!

Ga snel naar bingel.be.

NF-cover-leerjaar4-6-200x200-DEF.indd 4,6

4

13/07/18 14:09

Zoete dromen Karla Stoefs

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 1

12/07/18 14:45

Vooraf In je hoofd zitten hersens. Met die hersens denk je en droom je.

Maar hoe die hersens denken of dromen, daarover valt nog veel te ontdekken.

Misschien word jij later wel neuroloog, dat is een hersenspecialist.

Dan zul je vast glimlachen om wat in 2020 zoal gedacht werd over die hersens van je.

Of wilde je liever astronaut worden?

Ook goed. Want kijk zelf, het hemelt wat in ons hoofd.

Diep in je hersens

Diep in het heelal

2

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 2

12/07/18 14:45

Toets Beantwoord de vragen. Lees tot pagina 40. Doe dan opnieuw de test.

Kijk daarna pas naar de antwoorden op pagina 42. Niet spieken!

1

Iedereen droomt. a Ja. b Nee. c Alleen watjes dromen.

2

’s Morgens word je wakker in een nat bed. a Je neemt wraak op je zus. b Het regent binnen. c Bedplassen is vervelend.

3

Dromen zijn bedrog. a Marco Borsato. b Ja. c Nee.

4

Sweet dreams betekent: a in bed mag je snoepen. b droom lekker. c dat is ook alleen maar iets voor watjes.

5

Slaapt een dolfijn? a Nee, want dan verdrinkt hij. b Ja, anders wordt hij moe en verdrinkt hij. c Ja en nee.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 3

3

12/07/18 14:45

6

Helpt het om schaapjes te tellen om in te slapen? a Ja, zolang de kudde kleiner is dan 756 schapen. b Ja. c Nee.

7

Kunnen we rekenen in onze droom? a Ja, het gaat zelfs makkelijker. b Nee, je wordt onmiddellijk wakker met hoofdpijn. c Soms lukt het tot 20.

8

In welke tijd spelen je dromen zich af? a In het verleden. b In het heden. c In de toekomst.

9

Als je over een wortel droomt, a dan ben je een konijn. b dan is oranje je lievelingskleur. c dan eet je vast graag wortels.

10 Bonusvraag. Vul de zin aan: Een mooie droom is ‌

4

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 4

12/07/18 14:45

Je geeuwt.

Je lichaam voelt zwaar.

Je ogen vallen dicht.

Je hoofd wil liggen.

Mama: “Bedtijd!”

Door die schrille schreeuw ben je opnieuw klaarwakker.

Jij: “Maar ik ben helemaal niet moe!”

Mama: “Geen gemaar! Bedtijd! Nu! Hup, hup naar boven!

Vergeet niet je tanden te poetsen!”

Jij: “Waar is de tandpasta?”

Mama: “Licht uit!”

Jij: “Nog één boekje?”

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 5

5

12/07/18 14:45

Wanneer je slaapt, haal je rustig adem. Je spieren zijn slap, je kunt niet meer bewegen of praten wanneer je dat zelf wilt. Je reageert niet meer op de buitenwereld.

Je lichaam krijgt de tijd om te rusten, te herstellen en te groeien.

Ook je hersens krijgen de tijd om te rusten. Maar je moet wel blijven ademen, je bloed moet in beweging blijven, je temperatuur mag niet zakken ...

Daarom komen je hersens nooit helemaal tot rust.

Je snurkt luid en je droomt ...

Je slaapt een derde van je leven. Dat is behoorlijk veel. Word je 90 jaar, dan heb je er daarvan 30 geslapen. Je hebt in die tijd ongeveer 156,5 pyjama’s versleten.

Tenzij je natuurlijk in je blootje slaapt. Boehoe!

6

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 6

12/07/18 14:45

Wat is een droom?

gedachten

geur

de tijd loopt anders

gevoelens

kleuren

geluid

een karaktertrekje

bewegingen

beelden

smaak

soms kun je vliegen

herinneringen

Iedereen droomt met beelden.

100 %

De helft van de mensen droomt met geluid.

50 %

Een op drie keer voelen we dat ons lichaam beweegt, of wordt aangeraakt.

33,3 %

Minder dan 1 % van de mensen proeft of ruikt in zijn droom.

Nog minder dan 1 % voelt lichamelijke pijn.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 7

7

12/07/18 14:45

Ook blinden dromen met beelden. Net op dezelfde manier als ze de wereld ‘zien’ wanneer ze wakker zijn. Ze ‘verbeelden’ zich de wereld via tast, via wat anderen vertellen ...

Waarom dromen we?

Dromen is opruimen in je hoofd.

Opruimen is datgene wat je moeder zo vaak zegt dat je moet doen, maar waar jij zo zelden zin in hebt.

Ga maar eens een kijkje nemen in je kamer.

Hoe komt er rommel in je hoofd?

De hele dag word je met van alles ‘bestookt’.

Al die informatie zorgt voor rommel in je hoofd.

Stel dat je alles zou onthouden, dan zou je hoofd vroeg of laat ontploffen!

8

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 8

12/07/18 14:46

Hoe wordt de rommel opgeruimd?

Je hebt een kortetermijngeheugen. Dat geheugen onthoudt dingen voor een korte tijd. Onbelangrijke dingen.

Zoals het feit dat je morgen toets rekenen hebt.

Je hebt ook een langetermijngeheugen. Dat geheugen onthoudt dingen voor een lange tijd. Belangrijke dingen.

Zoals het feit dat de juf volgende week jarig is. Ze brengt vast chocoladetaartjes mee.

Een kleine kwab in je hersens helpt je geheugen.

Die kwab heet de hippocampus.

Het is een Grieks woord. Hippo betekent ‘paard’.

Campus betekent ‘zee’.

Hippocampus wil zeggen zeepaard.

Waarom ze die naam kozen, zie je hier: Zowel in je rechterhersenhelft als in je linkerhersenhelft zit er zo’n kwab.

Overdag heeft dat zeepaardje niet de tijd om alles een juiste plaats te geven in je hoofd. Daarom werkt het ’s nachts verder. Het ordent je geheugen. Het wist onbelangrijke dingen, zodat er plaats vrijkomt voor nieuwe dingen. Het geeft belangrijke dingen een juiste plaats, zodat je die later makkelijk kunt ophalen.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 9

9

12/07/18 14:46

Je geheugen zit niet op één plaats in je hersens. Het zit overal een beetje.

Een herinnering wordt in verschillende laatjes gestoken. Maar iets wat belangrijk voor je is, zoals je hond, daarvan wordt alles in hetzelfde laatje gestoken. Je hoofd lijkt wat op een rommelige kast.

Het zeepaardje zwemt ’s nachts in je hoofd rond om de rommel, al je herinneringen, op te ruimen. Bij wijze van spreken natuurlijk, het hersenkwabje zwemt niet letterlijk rond. Het blijft op zijn plek zitten, maar het stuurt en ontvangt ‘berichten’.

10

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 10

12/07/18 14:46

Het zeepaardje ruimt je herinneringen op en van al die herinneringen weeft het dromen, verhalen.

Verhalen die niet noodzakelijk waar zijn.

Verhalen die niet noodzakelijk mogelijk zijn.

Vaak zijn die verhalen verward, met toevallige wendingen. Een droom lijkt wat op een computerspel waarin je van alles beleeft in een vreemde wereld met eigen regels. Soms beschik je er over magische krachten. Dan kun je vliegen, of ben je onsterfelijk.

Wanneer je wakker bent, gebeurt er precies hetzelfde in je hoofd, met dat verschil dat alles logisch moet kloppen. Als je bewust bent, vraagt je ‘verstand’ dat wat je bedenkt mogelijk moet zijn.

Je moet rekening houden met de ‘realiteit’, met de wereld rondom.

In de echte wereld kun je niet vliegen en als je sterft dan ben je voor ALTIJD dood.

Omdat in een droom logica ontbreekt, kun je niet rekenen in je droom, behalve in een heldere droom.

Dat zie je op pagina 32.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 11

11

12/07/18 14:46

Voorbeeld Je gaat met je opa naar de dierentuin. Je ziet er joelende aapjes.

De kooi van de krokodil is leeg. Ze wordt opgefrist.

Een klusjesman schildert de kooi met bloedrode verf die vreselijk ruikt.

Wat verder doet een leeuw zijn muil wijd open om eens flink te geeuwen.

Klokslag twaalf uur rammelt je buik van de honger.

Gelukkig heeft opa een stapel boterhammen bij. Boterhammetjes met choco. Hmmm, lekker!

12

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 12

12/07/18 14:46

’s Avonds ben je moe en slaap je onmiddellijk in.

Omdat het zo’n drukke dag was, is het een rommeltje in je hoofd.

Terwijl je slaapt, ruimt het zeepaardje op. Eerst sprokkelt het restjes van de dag bij elkaar.

Het zeepaardje vertrekt van een gevoel, een emotie. Want je was best wel bang toen de leeuw zijn muil opende. Dus dat zeepaardje vist het gevoel ‘angst’ op.

Maar met enkel een gevoel kun je moeilijk verder.

Daarom zoekt het zeepaardje een beeld dat past bij dat gevoel: een ‘muil vol tanden’.

Op dat beeld kleeft het zeepaardje de kleur ‘rood’. En de geur van ‘bloed’.

En dan verzinnen je hersens er nog een flauw verhaaltje bij. Je zit rustig op een bankje en plots komt er een hongerige krokodil aan.

Net voordat het beest je in twee stukken hapt, word je gillend wakker. “OPA!”

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 13

13

12/07/18 14:46

14

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 14

12/07/18 14:46

Hoe kun je zien of iemand droomt?

“Maar ik droom nooit! Dromen is voor watjes.”

Dat hoor je vaak zeggen. Mooi verkeerd.

Iedereen droomt. Sterker nog, iedereen droomt de hele nacht door.

Hoe weten onderzoekers dat?

De ‘berichten’ die door je hersens flitsen, zijn golfjes elektriciteit.

Die elektriciteit kunnen ze meten met een EEG-scanner. Dat is best een eng ding. Je moet een belachelijke badmuts op.

Zo’n EEG-scanner meet de trilling van de golfjes elektriciteit.

Ben je wakker, dan zien ze op hun scherm snelle golfjes: Slaap je diep, dan zien ze trage golfjes:

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 15

15

12/07/18 14:46

Je slaapt niet altijd even diep. Tijdens je slaap doorloop je verschillende slaapcyclussen. Een cyclus duurt ongeveer negentig minuten. In zo’n cyclus ga je na het inslapen van een lichte slaap naar een diepere slaap en daarna terug naar een minder diepe.

Het patroon van de golven laat zien dat er vier soorten slaap zijn: a de lichte slaap, b de diepe slaap, c de nog diepere slaap, d de remslaap.

Rem is de afkorting van de Engelse woorden rapid eye movements, snelle oogbewegingen. Je ogen zijn gesloten, maar je oogballen bewegen heen en weer. Tijdens de remslaap dromen we het meest.

Bij mensen die zeggen dat ze NOOIT dromen, zien ze hetzelfde golfpatroon als bij diegenen die wel dromen. Zo weten ze dat iedereen droomt.

Alleen onthoudt niet iedereen zijn dromen. Mensen die zich hun dromen niet herinneren, denken dat ze niet dromen. Maar dat is dus niet zo.

Remslaap is heel belangrijk. In het laboratorium zien onderzoekers dat ratten die een tekort aan remslaap hebben, depressief worden. Een depressieve rat wil je niet in huis.

16

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 16

12/07/18 14:46

Wat je vlak voor je wakker wordt droomt, dat onthoud je het best.

Want je bent dan al bijna wakker, en dromen belanden immers zelden in je langetermijngeheugen.

Toch droom je de hele nacht door.

Hoe dieper je slaap, hoe minder actief je hersens zijn.

Daardoor droom je in iedere soort slaap anders.

Hersengolven

↓ t oom als ee dr

↓ t oom als ee dr

eenvoudig zoogdier

Je

Je

Je

bijna wakker

n…

vogel

lichte slaap

n…

reptiel

↓ ta oom ls ee r d

n…

↓ oomt als ee dr

n…

Je

hele diepe slaap minder diepe slaap

mens

Je hersens leggen tijdens zo’n cyclus dezelfde weg af als in 350 miljoen jaar evolutie.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 17

17

12/07/18 14:46

Hoe kun je je dromen beter onthouden?

Uit onderzoek blijkt dat bij mensen die hun dromen beter onthouden, twee hersenkwabben met een moeilijke naam, actiever zijn. Die mensen worden daardoor ook vaker wakker ’s nachts.

Maar hoe por je een hersenkwab om wat actiever te zijn? Euh, vraag dat even aan je juf of meester.

Toch kun je zelf proberen om je droom beter te onthouden.

Drie eenvoudige tips

18

1

Geef aandacht aan je dromen.

2

Vlak voor je inslaapt, geef je jezelf deze opdracht: ik wil mijn droom goed onthouden.

3

Bij het wakker worden, is je eerste vraag: Wat heb ik gedroomd?

Schrijf dan in een paar woorden je droom in een boekje.

Maar doe het snel! Als je eerst je tanden gaat poetsen, dan is je droom ribbedebie.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 18

12/07/18 14:46

Dromen dieren?

Ook je hond, je kat, je kleine giraf dromen.

Let maar eens goed op wanneer ze een tukje doen.

Je ziet hun pootjes bewegen, hun snorharen trillen …

Zelfs een dolfijn droomt. Maar slechts met één hersenhelft.

Hij slaapt afwisselend met de linker- en de rechterhersenhelft.

Want hij moet tijdens zijn slaap blijven zwemmen en blijven ademen.

Ook vogels dromen, maar hun spieren ontspannen zich niet helemaal, anders zouden ze uit de boom vallen.

Bij veel diersoorten is het moeilijk om te testen wat er in hun kopje omgaat.

Er zijn nog veel vragen.

Zoals: wat droomt een egel wanneer hij een winterslaap doet?

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 19

19

12/07/18 14:46

Rare familie …

Mijn papa slaapwandelt. Midden in de nacht staat hij op, gaat via de trap naar beneden en speelt piano in de woonkamer. Maak je hem wakker, dan is hij verward. Maak je hem niet wakker, dan vindt hij zelf wel de weg terug naar zijn bed of slaapt hij verder in het washok. Papa zegt dat hij op wandel gaat wanneer mama het dekbed helemaal naar zich toehaalt.

Mijn mama snurkt. Soms snurkt ze zo luid dat de buren komen aanbellen.

Mijn kleine broer wordt ‘s morgens altijd wakker in zijn eigen plas. Vervelend, maar mama zegt dat hij zich geen zorgen hoeft te maken. Het gaat wel over wanneer hij wat ouder is.

Mijn grote zus bonkt in haar slaap met haar hoofd hard tegen de muur. Ik denk dat het pijn doet, maar maak ik haar wakker dan weet zij van niets.

Mijn kleine zus praat in haar slaap. Ze mompelt onzin, precies zoals wanneer ze wakker is. Soms schrikt ze ook gillend wakker. Dan huilt ze, maar als mama haar wil troosten, dan huilt ze nog harder. ’s Morgens weet ze van niets. Een dikke komediant.

20

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 20

12/07/18 14:46

Ik ben de enige normale in de familie.

Ik droom zalig de hele nacht over Stinkie, mijn kleine vriend.

Zie je hem zitten?

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 21

21

12/07/18 14:46

Wat betekent je droom?

Sommige mensen denken dat achter elke droom ‘iets’ schuilgaat. Zoals een heftig verlangen of een pijnlijke boodschap. Volgens die mensen gebruikt de droom een geheime taal, een taal vol symbolen om te vermijden dat je wakker zou worden door dat heftige verlangen of die pijnlijke boodschap.

In de bibliotheek vind je een rek vol met boeken over droomverklaringen.

Enkele knipsels uit het boek van Pamela Ball De complete droomencyclopedie – 10 000 dromen verklaard: Bliksem: bliksem kan wijzen op grote hartstocht – zoals liefde – die plotseling toe kan slaan en een verwoestend effect kan hebben.

Boon: in een droom bonen opslaan kan wijzen op faalangst.

Darts: pijltjes kunnen harde woorden symboliseren die bedoeld zijn om te kwetsen.

E-mail: als we in dromen een e-mail versturen, beschikken we over informatie die anderen nodig hebben.

Fluitje: als er in een droom op een fluitje wordt geblazen, kan dat het einde van een bepaalde tijd aanduiden.

22

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 22

12/07/18 14:46

Geluid: als we in onze droom een vreemd geluid horen, kunnen we in ons waakleven iets onverwachts en iets onbekends verwachten.

Honing: dromen over honing – en het eten ervan – kan de erkenning zijn dat we onszelf een pleziertje moeten doen.

Hangslot: een droom over een hangslot betekent dat we onze gevoelens proberen op te sluiten.

Regenboog: als er een regenboog in onze droom verschijnt, houdt dat de belofte van iets beters in.

Rups: een rups in een droom duidt er vaak op dat we de een of andere belangrijke verandering doormaken.

Sinaasappel: een sinaasappel staat symbool voor het verlangen naar geluk.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 23

23

12/07/18 14:46

Hier krijg je nog twee extra droomverklaringen gratis en voor niets.

Wat als jij over de juf of meester droomt?

Dat wil zeggen dat je vanaf nu extra je best doet in de klas, altijd netjes je huistaken maakt, je toetsen goed leert. Misschien geef je je juf of meester wel een bloemetje met haar of zijn verjaardag?

Wat als je juf of meester over jullie droomt?

Dan wil dat zeggen dat hij of zij jullie de alleraardigste kinderen vindt. Een superklas. Op de laatste schooldag bakt de juf of meester vast wafels voor jullie.

Dat maakt dan 10Â 002 verklaringen. Dat is een heleboel. In al die boeken met droomverklaringen staat nergens te lezen hoe ze al die verklaringen bij elkaar harkten. Iemand had vast last van te veel fantasie.

Want zeg nu zelf: droomde jij ooit al over bonen of over een rups?

24

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 24

12/07/18 14:46

Betekent een droom dan niets?

Natuurlijk wel.

Maar we hebben geen ingewikkelde verklaringen nodig om ze begrijpen.

Dromen geven aan hoe we ons voelen. En dat is belangrijk.

Overdag is het vaak te druk om stil te staan bij wat je echt raakt.

De betekenis van een droom zit hem in het ontrafelen van het onderliggende gevoel.

Meestal is dat niet zo moeilijk.

Vlieg je in je droom over een bloemenweide, dan ben je vast blij.

Vergeet iedereen jouw verjaardag in je droom, dan ben je vast droevig.

Of zit je in de keuken, dan heb je misschien een hongertje.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 25

25

12/07/18 14:46

Soms heb je een droom maar één keer. Zoals je droom na het bezoek aan de dierentuin. Dan betekent zo’n droom vooral dat het zeepaardje alles netjes opruimt in je hoofd. Het zeepaardje maakt plaats voor nieuwe dingen. Aan zo’n droom hoef je niet veel belang te hechten. Ook niet wanneer je angstig wakker wordt. Het zeepaardje haalt gewoon een geintje uit.

Heb je eenzelfde droom vaker? Komt je droom steeds terug?

Dan duidt die droom op gevoelens waar je niet zo makkelijk uit raakt.

Gevoelens die diep in je hart zitten.

Dan is het wel belangrijk om goed naar die droom te ‘luisteren’.

Die droom vraagt jou om een situatie op te klaren.

Misschien heb je daarbij wat hulp nodig. Vertel je droom aan je mama of papa of aan je juf of meester. Ze weten vast raad. Want het zijn vooral nare dromen die terugkeren, en die kun je best missen.

26

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 26

12/07/18 14:46

Er zijn maar vier basisgevoelens: blij, boos, bang en verdrietig. Daarvan zijn de andere gevoelens afgeleid: geërgerd, verlegen, verbaasd …

En ook onze verbeelding is beperkt. We denken allemaal ongeveer op dezelfde manier.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat ons zeepaardje voor een bepaald gevoel een alledaags beeld ophaalt. Daardoor dromen we soms ongeveer hetzelfde.

Bijvoorbeeld dat we achtervolgd worden.

Er bestaat een lijstje van zeven dromen die vaak voorkomen.

Aan iedere droom wordt een ‘mogelijk’ gevoel gekoppeld.

‘Mogelijk’ wil zeggen ‘dat het zou kunnen’. Want het kan altijd zijn dat jij bij een bepaald beeld toch iets anders voelt. Want je bent uniek.

Een gevoel kan ook een ‘lichamelijk’ gevoel zijn.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 27

27

12/07/18 14:46

28

1

Droom: je hebt je toets niet voorbereid of je mist je bus, trein ‌ Gevoel: faalangst, je bent onzeker.

2

Droom: je bent verdwaald.

Gevoel: verwarring, je voelt je eenzaam.

3

Droom: je bent naakt.

Gevoel: schaamte, je bent bang voor wat anderen over je denken.

4

Droom: je moet dringend een plasje maken, maar nergens is er een toilet.

Gevoel: je hebt waarschijnlijk een volle blaas.

5

Droom: je kunt vliegen.

Gevoel: je bent blij, je voelt je vrij.

6

Droom: je wordt achtervolgd.

Gevoel: bedreiging, misschien stel je jezelf te hoge verwachtingen, of misschien ben je bang van iemand.

7

Droom: je droomt van je vriendje.

Gevoel: tssss, spreek vooraf een plek af waar jullie elkaar in jullie dromen kunnen ontmoeten.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 28

12/07/18 14:46

Hulp van je dromen Dromen zijn goede raadgevers. Omdat dromen je helpen dicht bij jouw gevoel te blijven. Dromen hebben het beste met je voor, je kunt erop vertrouwen.

Een voorbeeld.

Je hebt een hond waar je veel van houdt. Hij heet Schorsje omdat hij bruin is, en wat op een dikke tak lijkt. Schorsje is je beste vriend.

Maar hij is ziek. Hij wil niet langer naar buiten. Hij eet nauwelijks wat. Hij ligt stilletjes op je lievelingstrui. Je gaat met hem naar de dierenarts. Die onderzoekt Schorsje aandachtig. “Het spijt me,” zegt hij, “maar je hond heeft kanker. Er bestaat geen medicijn dat hem kan genezen. Het is het best dat we hem laten inslapen.”

Dat is droevig nieuws. Je hebt tijd nodig om het te verwerken. Je keert met Schorsje terug naar huis. Misschien vergist de dierenarts zich? Misschien heeft Schorsje wat verkeerds gegeten? Een giftige bospaddenstoel of een bedorven worstje. Misschien wordt hij beter als dat gif uit zijn lijf is. Misschien is hij over een week de oude. Schorsje kijkt je aan met droevige ogen. Je legt je armen om zijn hals. “Ga je beter worden?”, fluister je in zijn oor. Schorsje kreunt. “Heb je pijn?” Hij kreunt opnieuw. Je weet niet wat je moet doen. Je praat er met mama over, maar ook zij weet het niet.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 29

29

12/07/18 14:47

Je bent bang. Twee jaar geleden, toen opa naar het ziekenhuis moest, was je ook bang. De dokter gaf opa pijnstillers maar die hielpen niet veel. Iedere keer dat je op bezoek ging, keek opa je aan met droevige ogen. Uiteindelijk stierf hij.

Mama zei dat hij zo’n einde echt niet had verdiend. ’s Nachts lig je te woelen in je bed. Je droomt. Een droom verklaart altijd een gevoel uit het ‘nu’. Maar gebruikt daarbij vaak herinneringen van vroeger.

Je droomt dat je met Schorsje op het kerkhof rondwandelt. Je bent op zoek naar het graf van je opa.

Maar je kunt het graf niet vinden. Schorsje wordt moe, je sleept hem verder. Maar hij kan echt niet meer. Je draagt hem in je armen. En plots sta je voor opa’s graf.

Maar op de plek waar anders de steen ligt, is er een put, en uit die put ... En hups, je schrikt wakker. Je hebt een nachtmerrie.

Je denkt goed na over je droom. Je droom heeft je het antwoord gegeven.

Diep in je hart wil je niet dat Schorsje lijdt zoals opa.

Echt niet. Je besluit om het advies van de dierenarts te volgen. Je laat Schorsje zachtjes inslapen.

30

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 30

12/07/18 14:47

Wat als je iedere nacht angstig wakker wordt?

Je geheugen heeft een voorkeur voor nare dingen.

Dingen waarvoor je bang bent, waardoor je je niet langer veilig voelt, of waardoor je je verdrietig voelt. Je hersens slaan die situaties goed op, om te vermijden dat je terug in gelijkaardige situaties belandt. Want door zulke situaties snel te herkennen, kun je ze misschien voorkomen.

Doordat je in een droom alles ‘echt beleeft’, is een angstdroom zo eng.

Mensen die vreselijke dingen meemaakten, zoals oorlog of geweld, hebben vaak zware nachtmerries. Vreselijke toestanden kun je niet zomaar opzijschuiven, of vlug even verwerken. Dat vraagt tijd, misschien langer dan een mensenleven, misschien lukt het zelfs nooit. Daarom blijf je ervan dromen.

Er bestaan behandelingen om van die nachtmerries verlost te raken. Bij een van die behandelingen moet je, wanneer je wakker bent, een mooi einde voor zo’n droom verzinnen. Als je dat vaak genoeg doet, ga je dat mooie einde ook echt dromen. Een droom met een mooi einde is niet eng, en dus heb je geen nachtmerrie meer. Het is het proberen waard.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 31

31

12/07/18 14:47

“Ik droom dat ik wakker ben” Heldere dromen zijn dromen waarin je weet dat je aan het dromen bent.

Straf. Want zo kun je je dromen sturen. Je kunt van iedere droom iets moois maken. En dan sta je elke ochtend met een goed gevoel op.

In het laboratorium kunnen heldere dromen worden opgewekt. Onderzoekers prikkelen je hersens. Ze sturen een elektrische stroom van veertig trillingen per seconde door je hoofd.

In de toekomst staat er vast zo’n machientje op je nachtkastje.

Tibetaanse monniken kunnen zonder zo’n machientje in hun slaap volledig bewust blijven. Ze oefenen daar lang op met speciale technieken, met een soort yoga.

In een heldere droom kun je ongeveer tot twintig tellen.

32

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 32

12/07/18 14:47

Eurekadromen Dromen kunnen ook helpen bij ‘rationele’ problemen. Het zoeken van een oplossing voor een moeilijk vraagstuk. “Slaap er eens een nachtje over.”

Dat hoor je mensen wel eens zeggen. Het klopt. Doordat het zeepaardje de ‘rommel’ in je hoofd opruimt, kun je helderder denken. Het zorgt voor nieuwe inzichten. Je kunt dat een beetje sturen door wanneer je gaat slapen, aan het probleem te denken. Tijdens je dromen denk je dan onbewust verder.

Makkelijk, maak voortaan je huistaak ’s ochtends vroeg.

Soms droom je dat je een goed idee hebt. Echt geniaal. Super.

Zo goed dat je er wakker van wordt om jezelf te feliciteren.

Gauw schrijf je dat idee op. ’s Morgens lees je die geniale inval. En sta je versteld hoe stom die is.

In dromen overschat je jezelf flink.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 33

33

12/07/18 14:47

Voorspellende dromen “Dat heb ik gedroomd”, hoor je mensen wel eens zeggen. Ook dat klopt.

Doordat je droom dichter bij je gevoel zit, en je gevoel vaak ‘onbewust’ dingen weet, lijkt het alsof je ‘helderziende’ bent. Het lijkt alsof je in de toekomst kunt kijken. Maar het gaat hier niet echt om ‘voorspellingen.’ Het gaat om dingen die jouw gevoel al weet. Maar je weet niet dat je ze al weet.

Er bestaat ook zoiets als dagdromen ... dat ken je vast wel.

De klas is daarvoor een uitstekende plek.

34

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 34

12/07/18 14:47

Soms zijn er storingen in het mechanisme dat de slaapfases regelt.

Je droomt dat je valt, en je wordt met een schokje wakker.

Een slaapstuit, zo noemt men dat schokje. Tijdens je slaap ontspannen je spieren. Wanneer de hersens op dat moment toch nog een bericht naar een spier sturen, dan spant die spier zich op.

Die reflex voel jij als een schok. En daar wordt gauw een beeld bij bedacht, zoals dat je een trap mist, of door een vloer zakt.

Soms kun je niet meer spreken of ben je helemaal verlamd wanneer je wakker wordt. Alsof je gevangen zit in een blok ijs. Best beangstigend. Maar ook hier gaat het om een korte storing. Je hersens zijn al wakker, maar je spieren nog niet. Even paniek, maar het komt wel in orde.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 35

35

12/07/18 14:47

Praktische oefeningen Dromen ordent je geheugen.

Dromen laat weten wat je diep vanbinnen voelt.

Dromen geeft je inzicht in problemen.

Daardoor leren we in onze slaap.

Niet alleen feiten of weetjes, maar ook vaardigheden. Want je hebt ook een motorisch geheugen voor bewegingen. Sport, pianospelen, ook dat leer je in je slaap.

36

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 36

12/07/18 14:47

Goed fout!

Hoe verpest je je nachtrust?

• Doe vlak voor je gaat slapen nog flink wat sport, neem een koude douche, en eet nog wat gesuikerd snoep.

Dan ben je klaarwakker.

• Geen zin in sport? Kijk dan nog even naar een griezelfilm.

• Zorg voor een volle blaas, ga vooraf niet naar het toilet.

• Doe een pyjama aan die jeukt of te klein is.

• Zorg voor een veel te warme kamer. Laat het licht aan.

Doe je gordijnen niet dicht. Is er buiten lawaai, zet dan je raam open.

• Ga naast je bed liggen, op een slagveld van legoblokjes.

Of blijf gewoon rechtop staan.

• Slapen op een slechte matras mag ook.

• Neem je hond bij je in bed. Zet je mobieltje niet uit, je hond wil vast nog wel wat gamen, of een sms’je versturen.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 37

37

12/07/18 14:47

• Laat wat van je avondeten in de kamer slingeren, zo hebben de muizen ook wat te eten. • Als je broer of zus flink snurkt, slaap dan in dezelfde kamer.

Twee nachten zonder slaap en je verandert in een zombie.

Laboratoriumratten die uit hun slaap worden gehouden, sterven binnen de maand. Als je het mij vraagt, is dat een behoorlijk zieke test.

38

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 38

12/07/18 14:47

Een goede leerling is een leerling die goed slaapt Het is bewezen dat zelfs met een hazenslaapje je prestaties verbeteren.

10

minuten slapen

je bent vier uur lang alerter, aandachtiger en beter geconcentreerd

20

minuten slapen

je kunt de dingen beter onthouden

Wat denken jullie van het idee om iedere les af te sluiten met een dutje?

Maar hoe slaap je het best in de klas?

Tel geen schaapjes, want dan activeer je je hersens.

Denk liever aan iets rustigs: aan een pot groen gras.

Zoek een goede houding.

Met z’n allen op een hoopje, lekker in een knoopje!

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 39

39

12/07/18 14:47

Maar comfortabeler is gewoon op je bank met een struisvogelkussen.

Een beetje gek zijn doet geen pijn.

Je kunt je handen aan de zijkant in zo’n kussen steken, dan lijk je helemaal op een struisvogel die zijn kop in het zand steekt. Zo’n dier doet dat niet echt, het is wel wijzer.

Wakker worden! Doe nu de test van pagina 3-4 opnieuw.

40

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 40

12/07/18 14:49

Wat zal de toekomst brengen?

Men zal nog veel ontdekken over de werking van de hersens.

Japanse onderzoekers zijn erin geslaagd om beelden uit je droom te projecteren op een scherm. Voorlopig lukt hen dat met eenvoudige beelden, maar in de toekomst draaien ze je droom af zoals een film. Best eng.

Misschien zul je een droom kunnen bestellen. Via een speciale helm?

Of een pilletje?

Of zul je een droom kunnen delen met je vriendin of vriend of met je huisdier?

Of ... bedenk zelf maar iets.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 41

41

12/07/18 14:47

Oplossing Kijk nu de oplossing na. Is je tweede toets beter dan de eerste?

Vraag dan aan je juf of meester dat je na iedere les een dutje mag doen.

42

1

Iedereen droomt. a Ja.

2

’s Morgens word je wakker in een nat bed. c Bedplassen is vervelend.

3

Dromen zijn bedrog. c Nee.

4

Sweet dreams betekent: b droom lekker.

5

Slaapt een dolfijn? c Ja en nee.

6

Helpt het om schaapjes te tellen om in te slapen? c Nee.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 42

12/07/18 14:47

7

Kunnen we rekenen in onze droom? c Soms lukt het tot 20.

8

In welke tijd spelen je dromen zich af? b In het heden.

9

Als je over een wortel droomt, c dan eet je vast graag wortels.

10 Bonusvraag. Vul de zin aan: Een mooie droom is ‌ vooral een supercadeau aan jezelf.

Zoete dromen

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 43

43

12/07/18 14:47

C100 M76 Y39 K33

C68 M17 Y36 K0

3

C70 M20 Y67 K0

4

C16 M30 Y70 K0

Fotokopieerapparaten zijn algemeen verspreid en vele mensen maken er haast onnadenkend gebruik van voor allerlei doeleinden. Jammer genoeg ontstaan boeken niet met hetzelfde gemak als kopieën. Boeken samenstellen kost veel inzet, tijd en geld. De vergoeding van de auteurs en van iedereen die bij het maken en verhandelen van boeken betrokken is, komt voort uit de verkoop van die boeken. In België beschermt de auteurswet de rechten van die mensen.

Wanneer u van boeken of van gedeelten eruit zonder toestemming kopieën maakt, buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen, ontneemt u hun dus een stuk van die vergoeding.

Daarom vragen auteurs en uitgevers u beschermde teksten niet zonder schriftelijke toestemming te kopiëren buiten de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen. Verdere informatie over kopieerrechten en de wetgeving met betrekking tot reproductie vindt u op www.reprobel.be. © Uitgeverij VAN IN, Wommelgem, 2019 Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, op welke wijze ook, zonder de voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever.

Eerste druk 2019

Auteur: Karla Stoefs

ISBN 978-90-306-8270-7

Tekeningen: Bartjan Baarslag

D/2019/0078/1

Vormgeving en cover: Wendy De Haes

Art. 569684/01

Begeleiding auteurs: Caroline Vanderhaegen

NUR 191

LJ4-dromen-200x200-DEF.indd 44

12/07/18 14:47

Zoete dromen | Karla Stoefs

Zoete dromen Droomt iedereen? Slaapt een dolfijn?

Als je droomt van wortels, wat wil dat dan zeggen? Val je beter in slaap als je schaapjes telt?

Zoete dromen Karla Stoefs | Bartjan Baarslag

Dromen is een spel met eigen regels.

Soms beschik je over magische krachten, dan kan je vliegen of je spreekt plots vlot Chinees tot ‌ de wekker gaat. Maar wist je dat je ook kunt leren tijdens je slaap?

Wat denk je, tijd voor een tukje?

Haal meer uit dit boek!

Ga snel naar bingel.be.

NF-cover-leerjaar4-6-200x200-DEF.indd 4,6

4

13/07/18 14:09