Inhoudsopgave praktisch burgerlijk recht

7

Inhoud

Inhoud Woord vooraf

5

DEEL 0 ALGEMEEN RECHT

15

1 ALGEMENE INLEIDING 1.1 Wat is recht?

1.2 Indelingen van het recht A Privaatrecht – publiekrecht B Enkele andere indelingen 1.3 De bronnen van het recht A Wetgeving sensu lato B Rechtspraak C Rechtsleer D Gewoonte – billijkheid

15 15 16 16 17 18 18 20 21 21

2 STRUCTUREN EN INSTELLINGEN 2.1 Enkele algemene beginselen 2.2 Enkele politieke instellingen A Op federaal niveau B Op regionaal niveau C Provincies en gemeenten 2.3 Rechtbanken en hoven

22 22 22 23 23 24 24

3 PRIVAATRECHTELIJK PROCESRECHT – BEWIJS

27

4 ENKELE ALGEMENE BEGRIPPEN VAN BURGERLIJK RECHT 4.1 Gebiedende en aanvullende rechtsregels 4.2 Rechtshandeling – rechtsfeit 4.3 Geldigheid en nietigheid van rechtshandelingen 4.4 Rechtsmisbruik

29 29 30 31 31

DEEL 1 PERSONEN- EN FAMILIERECHT

33

1 PERSONENRECHT 35 1.1 Het begrip persoon 35 1.2 Staat van de persoon 35 A Naam 36 B Geslacht 38 C Woonplaats 38 D Nationaliteit 39 Casussen 39 1.3 Bekwaamheid van de persoon 40 A De niet-ontvoogde minderjarige 40 B De ontvoogde minderjarige 44 Casussen 45

8

Inhoud

2 FAMILIERECHT 46 2.1 Inleidende begrippen 46 Casussen 47 2.2 Het huwelijk en het samenwonen 47 A Huwelijk 47 Casussen 50 B De wettelijke samenwoning 51 C Feitelijke samenwoning 51 52 2.3 Het primair stelsel; rechten en verplichtingen van de echtgenoten A Huwelijksplichten 52 B Bescherming gezinswoning 53 C Hoofdelijkheid 54 D Vrijheid van beroep en autonomie in bankzaken 54 E Dringende en voorlopige maatregelen 55 Casussen 55 2.4 Echtscheiding 56 A Voorlopige maatregelen 56 B De vormen van echtscheiding 56 2.5 Onderhoudsgeld 60 A Kring van onderhoudsgerechtigden 60 B Voorwaarden 61 C Begroting van het onderhoudsgeld 61 Casussen 62 DEEL 2  FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

63

1 HUWELIJKSVERMOGENSRECHT 65 1.1 Inleiding 65 1.2 Voorafgaande bemerkingen bij het secundair stelsel 65 1.3 Het wettelijk stelsel 65 A De samenstelling van de vermogens 65 B Het bestuur van de vermogens 68 C Het verhaal van de schuldeisers 69 D De ontbinding van het stelsel 70 Casussen 72 1.4 Huwelijkscontract 72 A Definitie 72 B Inhoud 73 Casussen 75 2 HET INTESTAAT ERFRECHT 2.1 Inleidende begrippen 2.2 De technieken A Orde B Lijn C Graad D Kloving E Plaatsvervulling 2.3 Concrete uitwerking van de technieken A Er zijn erfgenamen in de eerste orde B Er zijn erfgenamen in de tweede orde

76 76 76 77 77 78 79 79 80 80 80

9

Inhoud

C Er zijn erfgenamen in de derde orde 81 D Er zijn erfgenamen in de vierde orde 82 Casussen 83 2.4 De situatie van de langstlevende echtgenoot en de langstlevende wettelijke samenwoner 83 A De langstlevende met afstammelingen 83 B De langstlevende met andere erfgenamen dan kinderen 83 C De langstlevende is de enige erfgenaam 84 D Wettelijk samenwonenden 84 Casussen 84 2.5 Aanvaarden of verwerpen van de nalatenschap 85 A Het zuiver aanvaarden 85 B Verwerpen van de nalatenschap 85 C Aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving 86 2.6 Verdeling en inbreng 86 A Verdeling 86 B Inbreng 86 3 SCHENKINGEN EN TESTAMENTEN 87 3.1 De schenking 87 A Definitie 87 B Vorm 87 C Enige bijzondere schenkingsvormen 87 Casussen 88 3.2 Testament 88 A Onderscheid schenking – testament 88 B Definitie 88 C Vorm 89 D Inhoud 90 Casussen 90 E De reservataire erfgenamen 91 Casussen 92 DEEL 3  ZAKENRECHT 1 INLEIDING

93 95

2

INDELING GOEDEREN 95 A Roerende en onroerende goederen 95 B Lichamelijke en onlichamelijke goederen 97 C Zaken in en buiten de handel 97 D Gemene zaken 97 Casussen 98

3

ZAKELIJKE RECHTEN 98 A Eigendomsrecht 98 Casussen 102 B Vruchtgebruik 102 Casussen 104 C Erfdienstbaarheden 104 Casussen 106

10

Inhoud

D Recht van opstal E Recht van erfpacht DEEL 4  VERBINTENISSENRECHT

107 107 109

1 VERBINTENISSEN UIT OVEREENKOMST 111 1.1 Definitie en soorten 111 A Consensuele en plechtige overeenkomsten 111 B Eenzijdige en wederkerige overeenkomsten 111 C Overeenkomsten om niet en overeenkomsten ten bezwarende titel 112 Casussen 112 1.2 De basisbeginselen van ons contractenrecht 112 A Contractvrijheid 112 B De verbindende kracht van de overeenkomst 113 C Consensualisme 113 1.3 De geldigheidsvoorwaarden voor het bestaan van de overeenkomst 114 A Toestemming 114 Casussen 116 B Bekwaamheid 116 C Voorwerp 117 D Oorzaak 118 Casussen 118 1.4 De interpretatie van overeenkomsten 118 1.5 De uitwerking van de overeenkomst 119 A De uitwerking tussen de contractpartijen 119 Casussen 122 B De uitwerking tegenover derden 122 Casussen 123 1.6 BeĂŤindiging en schorsing van de overeenkomst 123 A Betaling 123 B Ongewone uitdovingsgronden 125 Casussen 127 1.7 Modaliteiten van de verbintenis 128 A Verbintenissen onder voorwaarde 128 B Verbintenissen met tijdsbepaling 129 C Alternatieve verbintenissen 129 D Verbintenissen met meerdere subjecten 129 Casussen 131 1.8 Bewijs van verbintenissen 131 A Basisregels inzake bewijslast 131 B De verschillende bewijsmiddelen 132 Casussen 136 2 VERBINTENISSEN UIT QUASI-CONTRACTEN 137 2.1 Zaakwaarneming 137 2.2 De onverschuldigde betaling 137 2.3 Verrijking zonder oorzaak 138 Casussen 138

11

Inhoud

3 VERBINTENISSEN UIT ONRECHTMATIGE DAAD 139 3.1 Aansprakelijkheid voor eigen daad 139 A Fout 139 B Schade 140 C Causaal verband 141 Casussen 141 3.2 Aansprakelijkheid van de ouders voor daden van hun minderjarige kinderen 142 3.3 Aansprakelijkheid van onderwijzers en ambachtslieden 142 3.4 Aansprakelijkheid van aanstellers 143 3.5 Aansprakelijkheid voor zaken 144 A Algemene aansprakelijkheid voor zaken 144 B Aansprakelijkheid voor gebouwen 144 C Aansprakelijkheid voor dieren 145 Casussen 146 3.6 Bijzondere regeling inzake verkeersslachtoffers 146 DEEL 5  BENOEMDE OVEREENKOMSTEN

147

1 KOOP 149 1.1 Definitie 149 1.2 Partijen en voorwerp 150 1.3 Vorm van de verkoopovereenkomst 150 1.4 De verplichtingen van de partijen 151 A De verplichtingen van de verkoper 151 B De verplichtingen van de koper 156 Casussen 157 2 HUUR 158 2.1 Definitie en soorten 158 2.2 Algemene regels inzake huur 158 A De verplichtingen van de verhuurder 158 B De verplichtingen van de huurder 159 C De duurtijd van de huur 162 2.3 Woninghuur 163 A Toepassingsgebied 163 B Schriftelijke overeenkomst en bijlagen 163 C De huurprijs en de herziening 164 D De huurwaarborg 165 E Duurtijd en opzeggingsregeling 165 F Herstellingen 166 G Bemiddelingskosten 167 2.4 De handelshuur 167 A Toepassingsgebied 167 B De huurprijs 167 C Verbouwingswerken door de huurder 168 D Duurtijd en opzegging 169 E Huurhernieuwing 169 F Het korte termijn handelshuurcontract (Vlaanderen) 170 2.5 Pacht 171 Casussen 171

12

Inhoud

3 ANDERE BENOEMDE OVEREENKOMSTEN 172 3.1 Aannemingsovereenkomst 172 A Definitie 172 B Taak van aannemer en architect 172 C Oplevering van de werkzaamheden 173 D De Wet Breyne 174 Casussen 174 3.2 Lening 175 A Bruiklening 175 B Verbruiklening 175 3.3 Bewaargeving 175 3.4 Dading 176 3.5 Borgtocht 176 A Inleiding 176 B Definitie 177 C Gevolgen 177 D Kosteloze borg beschermd 177 3.6 Lastgeving 178 Casussen 179 DEEL 6 VOORRECHTEN EN HYPOTHEKEN – ZAKELIJKE ZEKERHEDEN

181

1 ALGEMEEN

183

2 VOORRECHTEN A Definitie B Voorbeelden

183 183 183

3 HYPOTHEKEN A Definitie B Voorbeelden

184 184 184

4 ZAKELIJKE ZEKERHEDEN

185

DEEL 7 VERJARING

187

1 DEFINITIE

189

2 DE VERJARINGSTERMIJNEN

189

3 SCHORSING EN STUITING VAN DE VERJARINGSTERMIJN A Schorsing B Stuiting

189 189 190