HO_Praktisch Verbintenissenrecht 2025_inhoudstafel by VAN IN

Inhoud

Hoofdstuk 1 De verbintenis: begrip, kenmerken en soorten 19

1 Algemene inleiding 21

2 Situering en vindplaats van het verbintenissenrecht

2.1 Situering in het recht

2.2 Vindplaats van het verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving

3 Begripsomschrijving en karakteristieke eigenschappen van de verbintenis

3.1 Het begrip verbintenis

3.2 Karakteristieke eigenschappen van de verbintenis 35

3.2.1 Een verbintenis creëert een rechtsband tussen personen 35

3.2.2 Een verbintenis heeft een prestatie tot voorwerp 37

3.2.3 Een verbintenis is afdwingbaar

4 De bronnen van verbintenissen

5 Indeling van verbintenissen

5.1 Verbintenissen en de bron waaruit zij ontstaan

5.2 Verbintenissen en hun aard

5.2.1 Verbintenis met economisch karakter – verbintenis met burgerlijk karakter 47

5.2.2 Verbintenissen met een persoonsgebonden karakter (intuitu personae)

5.3 Verbintenissen en hun voorwerp

5.3.1 Verbintenissen om iets te doen, om iets niet te doen, om iets te geven of om iets te garanderen 51

5.3.2 Resultaatsverbintenissen versus inspanningsverbintenissen

5.3.3 Verbintenissen met een deelbaar voorwerp en verbintenissen met een ondeelbaar voorwerp 58

5.3.4 Verbintenissen met pluraliteit van voorwerpen

5.3.5 Hoofdverbintenissen en secundaire verbintenissen

5.4 Verbintenissen met pluraliteit van subjecten 61

5.4.1 Het beginsel van de deelbare verbintenissen

5.4.2 Hoofdelijke verbintenissen

5.4.3 Ondeelbare verbintenissen

5.4.4 Verbintenissen in solidum 74

5.5 Verbintenissen met bijzondere modaliteiten

5.5.1 Voorwaardelijke verbintenissen

1.1.2.3 Contracten onder bezwarende titel en contracten ten kosteloze titel

1.1.2.4

1.1.2.5

1.1.2.6

1.1.2.7

1.1.2.9

1.2 Basisbeginselen van het

1.2.2 Bindende kracht van het contract

1.2.3 De goede trouw

1.2.4

1.3 Totstandkoming van het contract

1.3.1 De precontractuele fase en precontractuele aansprakelijkheid

1.3.1.1

I.3.1.2

1.3.2 De fase van de daadwerkelijke totstandkoming van het contract

1.3.2.1

1.3.2.2 De vier geldigheidsvereisten van contracten nader bekeken

1.3.3 De sanctionering van een probleem bij de totstandkoming van het contract

1.3.4

1.4 Nakoming, niet-nakoming en (andere gronden van) tenietgaan van het contract

1.4.1

1.4.1.1

1.4.1.2 De vrijwillige nakoming van het contract door de partijen

1.4.1.3 De niet-nakoming van het contract door (een van) de partijen

1.4.1.4 Andere gronden van tenietgaan van het contract

1.4.2 Verlenging en vernieuwing van het contract van bepaalde duur.

1.4.3 Postcontractuele verbintenissen en bedingen

1.4.4 Restitutie

1.4.5 Test jezelf

1.5 Gevolgen van het contract voor derden

1.5.1 De relativiteit van het contract

1.5.1.1 Principe van de relativiteit

1.5.1.2 Nuances en uitzonderingen op het principe van de relativiteit

1.5.2 De tegenwerpelijkheid aan derden van het bestaan van het contract

1.5.2.1 Principe en voorwaarden van de tegenwerpelijkheid aan derden van het bestaan van het contract 250

1.5.2.2 Derde-medeplichtigheid aan de miskenning van een contractuele verplichting

1.5.2.3 Uitzonderingen op de tegenwerpelijkheid aan derden van het bestaan van het contract

1.5.3 Test jezelf

2 Verbintenissen uit eenzijdige rechtshandeling: de eenzijdige

1 Verbintenissen uit oneigenlijk contract

1.1

1.2 Zaakwaarneming

1.3 Onverschuldigde

1.4 Ongerechtvaardigde verrijking

1.5 Test jezelf

2 Verbintenissen uit tot aansprakelijkheid leidende feiten

2.1 Inleiding

2.2 Begrip en soorten aansprakelijkheid

2.2.1 Begrip

2.2.2 Burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid

2.2.2.1 Burgerlijke aansprakelijkheid

2.2.2.2 Strafrechtelijke aansprakelijkheid

2.2.2.3 Relevantie van het onderscheid

2.2.3 Persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid, foutaansprakelijkheid, foutloze aansprakelijkheid en risicoaansprakelijkheid

2.2.3.1 Persoonlijke en kwalitatieve aansprakelijkheid

2.2.3.2 Foutaansprakelijkheid en foutloze of objectieve aansprakelijkheid 293

2.2.3.3 Relevantie van het onderscheid 295

2.3 Korte historiek van het Belgische buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht

2.4 Invoering, krachtlijnen, structuur en systematiek van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en verband met andere boeken van het Burgerlijk Wetboek en andere aansprakelijkheidsregimes

2.4.1 De invoering van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek

297

2.4.2 Krachtlijnen van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek

2.4.3 Verband met andere boeken van het Burgerlijk Wetboek

2.4.4 Verband met bijzondere aansprakelijkheidsregimes

2.4.4.1 Algemeen

2.4.4.2 Aansprakelijkheid voor gebrekkige producten (artikels 6.41 t.e.m. 6.55 BW)

2.4.5 Structuur en systematiek van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek

2.5 Inleidende bepalingen

2.5.1 Overzicht

2.5.2 Aanvullend recht (artikel 6.1 BW)

2.5.3 Samenloop van aansprakelijkheidsregels (artikels 6.2 en 6.3 BW)

2.5.3.1 Niet-exclusieve werking van de buitencontractuele aansprakelijkheidsregels (artikel 6.2 BW)

298

299

300

301

303

305

2.5.3.2 Samenloop van contractuele aansprakelijkheid en buitencontractuele aansprakelijkheid en de aansprakelijkheid van de hulppersoon (artikel 6.3 BW) 306

2.5.4 Gelijke behandeling van rechtspersonen en natuurlijke personen (artikel 6.4 BW)

2.6 Feiten die tot aansprakelijkheid leiden (artikels 6.5 t.e.m. 6.17 BW)

319

322

2.6.1 Inleiding 322

2.6.2 Aansprakelijkheid voor eigen daad (artikels 6.5 t.e.m. 6.11 BW) 324

2.6.2.1 Algemeen

2.6.2.2 Beginsel (artikel 6.5 BW)

2.6.2.3 Definitie van fout (artikel 6.6 BW)

2.6.2.4 Gronden van uitsluiting van aansprakelijkheid (voor fout)

2.6.2.5 Aansprakelijkheid van minderjarigen en personen met een geestesstoornis

2.6.2.6 (Andere) beperkingen of uitsluitingen van aansprakelijkheid

2.6.2.7 Bewijs van foutaansprakelijkheid of uitsluiting daarvan

2.6.3 Aansprakelijkheid voor andermans daad (artikels 6.12 t.e.m. 6.15 BW)

2.6.3.1 Algemeen

2.6.3.2 Aansprakelijkheid van titularissen van het gezag over de persoon van minderjarigen (artikel 6.12 BW)

2.6.3.3 Aansprakelijkheid van personen belast met het toezicht op anderen (artikel 6.13 BW)

2.6.3.4 Aansprakelijkheid van aanstellers (artikel 6.14 BW)

2.6.3.5 Aansprakelijkheid van rechtspersonen voor leden van bestuursorganen of voor vertegenwoordigers van de openbare macht (artikel 6.15 BW)

2.6.4 Aansprakelijkheid voor zaken en dieren (artikels 6.16 en 6.17 BW)

325

327

343

347

350

352

353

355

358

363

368

370

2.6.4.1 Algemeen 370

2.6.4.2 Aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken (artikel 6.16 BW) 370

2.6.4.3 Aansprakelijkheid voor dieren (artikel 6.17 BW)

2.6.4.4 Aansprakelijkheid voor gebrekkige producten (artikel 6.41 e.v. BW)

374

378

2.7 Oorzakelijk verband (artikels 6.18 t.e.m. 6.23 BW) 380

2.7.1 Inleiding

2.7.2 Basisregels (artikel 6.18 BW) 381

2.7.2.1 Noodzakelijke voorwaarde 381

2.7.2.2 Correctie op het criterium van de noodzakelijke voorwaarde (de conditio-sinequa-non-test). Feitelijke causaliteit

2.7.2.3 Correctie op de equivalentieleer. Juridische causaliteit

2.7.3 Pluraliteit van aansprakelijken (artikels 6.19 t.e.m. 6.21 BW)

2.7.3.1 Aansprakelijkheid in solidum (artikel 6.19 BW)

2.7.3.2 Feiten waarvoor de benadeelde aansprakelijk is en die medeoorzaak zijn van de schade die hij lijdt (artikel 6.20 BW)

2.7.3.3 Regresvorderingen onder medeaansprakelijken (artikel 6.21 BW)

2.7.4 Causale onzekerheid – proportionele aansprakelijkheid (artikels 6.22 t.e.m. 6.23 BW)

386

387

389

391

395

396

2.7.4.1 Onzekerheid over het causale karakter van de fout – Verlies van een kans (artikel 6.22 BW) 396

2.7.4.2 Onzekerheid over de identiteit van de aansprakelijke – Alternatieve oorzaken (artikel 6.23 BW) 398

2.7.5 Het bewijs van het oorzakelijk verband

2.8 Schade (artikels 6.24 t.e.m. 6.29 BW)

2.8.1 Inleiding

2.8.2 Basisregel (artikel 6.24 BW)

2.8.3 Zekere schade (artikel 6.25 BW)

2.8.4 Patrimoniale en extrapatrimoniale schade (artikel 6.26 BW)

2.8.5 Schade bij terugslag (artikel 6.27 BW)

2.8.6 Preventie van schade (artikel 6.28 BW)

2.8.7 Voorbeschiktheid en vooraf bestaande toestand van de benadeelde (artikel 6.29 BW)

2.9 Gevolgen van aansprakelijkheid (artikels 6.30 t.e.m. 6.40 BW)

2.9.1 Inleiding

2.9.2 Basisregels (artikels 6.30 t.e.m. 6.32 BW)

2.9.2.1 Integrale schadeloosstelling (artikel 6.30 BW)

2.9.2.2 Doelstellingen en wijzen van schadeloosstelling (artikel 6.31 BW) 422

2.9.2.3 Ogenblik van de bepaling van de omvang van de schade (artikel 6.32 BW)

2.9.3 Herstel in natura (artikel 6.33 BW)

2.9.4 Raming van de schade (artikels 6.34 t.e.m. 6.39 BW)

2.9.4.1 Inleiding

2.9.4.2 Toekomstige schade als gevolg van een aantasting van de fysieke of psychische integriteit (artikel 6.34 BW)

425

426

428

429

2.9.4.3 Uitkeringen en voordelen ontvangen door de benadeelde (artikel 6.35 BW) 430

2.9.4.4 Afzonderlijke bepaling van de elementen van de schade (artikel 6.36 BW) 431

2.9.4.5 Nieuwe schade en verergering van de schade (artikel 6.37 BW)

2.9.4.6 Zaakschade (artikel 6.38 BW)

432

433

2.9.4.7 Vrije beschikking over de schadevergoeding (artikel 6.39 BW) 434

2.9.5 Provisionele schadevergoeding

435

2.10 Bevel of verbod (artikel 6.40 BW) 435

2.11 Besluit 436

2.12 Test jezelf

1 Bewijs van verbintenissen

1.1 Inleiding tot het bewijsrecht

1.2 Algemene regels en basisbegrippen van het bewijsrecht

1.3 Toelaatbaarheid van de bewijsmiddelen

1.4 Bewijsmiddelen

1.5 Test jezelf

2 Interpretatie van rechtshandelingen en kwalificatie van contracten

3 Overdracht van verbintenissen en contracten

3.1 De actieve overdracht

3.1.1 De overdracht van schuldvordering of cessie

3.1.2 De subrogatie of indeplaatsstelling

3.2 De passieve overdracht

3.3 Contractsoverdracht

3.4

4 Nakoming van de verbintenis

4.1 Inleiding

4.2 Betaling

4.2.1 Gemeenschappelijke bepalingen

4.2.2

4.2.3

5.1 Inleiding

5.2

5.3

5.4

5.5

5.6 Opschortingsrecht

5.7 Nalatigheidsintrest

6 Maatregelen ter bescherming van de rechten van de schuldeiser

6.1 Inleiding

6.2

6.3

7.1

7.2 Kwijtschelding van schuld

7.3 Eenzijdige afstand van recht

7.4 Rechtsverwerking en/of rechtsmisbruik?

7.5 Schuldvergelijking of compensatie

7.6 Verval van de verbintenis door verdwijning van het voorwerp

7.7 Schuldvermenging

7.8 Bevrijdende verjaring

7.9