„Niech wejdzie miły mój do swego ogrodu i spożywa jego najlepsze owoce!” (Pnp 4,16)
WWW.KARMEL.PL
Encyklopedia Historia wiary
Duchowość karmelitańska Historia Zakon Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel, potocznie zakon karme‐ litów, został założony w 1156 roku na górze Karmel, położonej w Palestynie, niedaleko Hajfy. Nazwa wzniesienia oznacza w języku hebrajskim „ogród”. Jego pięknem zachwycało się wielu proroków. To na nim prorok Eliasz prowadził samotne życie, kontemplując chwałę Boga. Za jego wzorem pustelni‐ czy tryb życia na świętej górze podjęło wielu chętnych. Szczególnie po odbiciu Jerozolimy z rąk muzułmanów w czasie krucjat na Górze Karmel pozostało wielu pielgrzymów, którzy swoim zapałem dali początek organizacji zakonu. Wspólnie stworzyli regułę, którą papież Honoriusz III uroczyście zatwierdził w 1226 roku. Obecnie zakonnicy budują swoje życie na fundamentach kontemplacji Boga oraz służby, zarówno we wspólnocie braci, jak i wśród ludzi. Dwudziesty piąty artykuł konstytucji Zakonu Karmelitań‐ skiego głosi, że „wszystko, czego pra‐ gnie i do czego dąży Karmel, zostało zrealizowane w życiu proroka Eliasza i Błogosławionej Dziewicy Maryi. Każda z tych postaci, żyjąc w sobie właściwym miejscu i czasie, posiadała tego samego ducha, tę samą formację i tego samego nauczyciela – Ducha Świętego”. U źródeł Eliasz, przeniknięty żarliwym pragnie‐ niem głoszenia wśród ludu chwały Bożej, walczył z fałszywymi bóstwami wśród Izraelitów (por. 1 Krl 18, 20–46). Stwórca, do którego prorok zanosił gorliwe modli t wy w intencji tych, którzy potrzebowali Bożej opieki, pozwalał swojemu posłańcowi czynić cuda i znaki opisane na kartach Biblii. Były to zarówno rozmnożenie oliwy i mąki u wdowy w Sarepcie Sydońskiej oraz wskrzeszenie jej syna, jak i sprowadzenie ognia z nieba na górze Karmel czy rozdzielenie wód Jordanu. Największym
14
TRYBY – nr 1-2 (78-79)/2021
znakiem i tajemnicą było jego odejście z tego świata. Gdy Eliasz szedł, rozma‐ wiając z Elizeuszem, „oto zjawił się wóz ognisty wraz z rumakami ognistymi i rozdzielił obydwóch: a Eliasz wśród wichru wstąpił do niebios” (2 Krl 2, 11). Wielki prorok jest dla Zakonu Karmelitańskiego nie tylko nauczycielem życia pustelniczego na świętej górze Karmel, lecz przede wszystkim przewod‐ nikiem wierzących na drodze modlitwy kontemplacyjnej. Uczy, w jaki sposób, wsłuchując się w natchnienie Ducha Świętego, budować swoje życie i szukać w nim coraz większej chwały Stwórcy. Kontemplacja miłości Kontemplacyjny wymiar duchowości Zakonu Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel jest jednym z najważniej‐ szych wyzwań, jakie stoją przed braćmi. Święta Teresa od Jezusa w swoim dziele Księga życia zauważa, że „kontemplacja myślna nie jest niczym innym jak głębokim związkiem przyjaźni, w któ‐ rym rozmawiamy sam na sam z Bogiem, w przekonaniu, że On nas kocha” (Księga życia 8, 5). Zjednoczenie z Bogiem i całą Jego miłością oraz jej rozważanie nie jest proste. Wymaga otwartego serca, zaufania Bogu i skupienia się wyłącznie na Nim – na Tym, któremu poddaje się całe swoje życie. To Bóg sprawia, że wspólnota braci, zasłuchana w Słowo Boże, gorliwie celebrująca Eucharystię i Boskie Oficjum, wzrasta we wzajemnej miłości i służbie, umacnia się w zaufaniu i wierze oraz w pokoju i milczeniu ocze‐ kuje całkowitego zjednoczenia ze Zbawicielem. W czasie rozmowy z Bogiem karmelita uczy się dostrzegać Jego obecność w każdym człowieku i codziennych, nawet prostych, obo‐ wiązkach. Najpiękniejsza Matka Maryja, Matka Boga, od samego początku stała się Matką i Opiekunką
całego Zakonu Karmelitańskiego oraz prowadzi go do stóp Zbawiciela. Słucha swoich dzieci. Święta Teresa od Jezusa wspomina, że „ile razy w potrzebie polecała się tej wszechwładnej Pani, zawsze w sposób widoczny doznawała jej pomocy” (Księga życia 1, 7). Maryja jest nauczycielką cichej, pokornej służby i całkowitego oddania swojego życia świętej woli Boga. Maryjność Karmelu jest szczera i naturalna, większość klasz‐ torów braci z czasem staje się znanym ośrodkiem kultu Najpiękniejszej Matki. Szczególną misją zakonu stało się szerzenie w świecie Świętego Szkaple‐ rza, podarowanego braciom jako znak opieki Matki Bożej nad całym Zakonem. Tym wielkim błogosławieństwem karmelici podzielili się z osobami świeckimi. Powstały bractwa wiernych, którzy noszą ten znak Maryi i tym samym otrzymują łaskę łączności z zakonem w jego dobrach duchowych. Wspólnota Przebywanie w Bożej obecności, której zakonnicy doświadczają w czasie kontemplacji, uczy dzielenia się miłością również między sobą, we wspólnocie braci. Karmelici czerpią siłę do budowa‐ nia wzajemnego dialogu przede wszyst‐ kim ze wspólnej modlitwy i sprawowania Eucharystii. Wszystkie podejmowane decyzje są owocem dialogu całej wspólnoty braci. Taka postawa uczy pokory i szczerości, szczególnie w wy‐ rażaniu własnych uczuć i poglądów. Braterska więź otwiera na apostolstwo oraz głoszenie Chrystusa wśród ludzi. Uczy słuchania i rozmawiania z pogu‐ bionymi, okazywania wsparcia cierpią‐ cym i potrzebującym opieki. Tym, którzy potrzebują kierownictwa duchowego i rozeznania powołania, karmelici służą rozmową, prowadząc misje oraz reko‐ lekcje. Duchowość Karmelu umacnia więc nie tylko wzajemne relacje między zakonnikami, lecz także udziela się całemu Kościołowi. MARIA PARUCH
