'Autonoom rijden in 2024 praktijk' - 04/2018 by Transport en Logistiek Nederland

nummer 4 december 2018

Bevoorrading Amsterdam onder de loep Albert Heijn groeit online Maurice Geraets (NXP Semiconductors):

â&#x20AC;&#x2DC;Autonoom rijden in 2024 praktijkâ&#x20AC;&#x2122;

Nederland Logistiek

Ongekende verkooppiek tijdens Black Friday Op vrijdag 23 november was het Black Friday, wereldwijd voor veel winkels hét moment om met veel extra aanbiedingen te komen. Onderzoek van Thuiswinkel.org onder haar meer dan 2.200 leden die onlineproducten en -diensten aan consumenten verkopen toont aan dat de Nederlandse consument absoluut gevoelig is voor de koopjesregen. Nederlandse webshops zagen hun omzet tijdens Black Friday namelijk uitkomen op 329,7 miljoen euro, 27 pro-

cent hoger dan in een reguliere week in 2018. Maar ook de klassieke winkelstraten profiteerden, zo valt op te maken uit cijfers van Betaalvereniging Nederland. Tijdens Black Friday en de daaropvolgende dagen trokken Nederlanders in totaal 58 miljoen keer hun pinpas, 16 procent meer dan in een normaal weekend. Vooral elektronicazaken en modewinkels profiteerden; zij zagen de verkopen rondom Black Friday toenemen met respectievelijk 83,7 en 25,1 procent. Via

IN HE T NIE U WS

het online betaalmiddel iDeal werden er ruim 10 miljoen betalingen verricht, 38 procent meer dan vorig jaar en 72 procent meer dan normaal. In de Verenigde Staten, de bakermat van Black Friday, werden overigens ook records gebroken tijdens deze koopjesdag. Daar kwam de totale omzet volgens Adobe Analytics uit op 6,22 miljard dollar, een stijging van 23,6 procent ten opzichte van 2017. Opvallend daarbij was dat ruim 2 miljard dollar, circa een derde van het totaal, werd

gegenereerd door aankopen via de mobiele telefoon. Black Friday zorgde met de records ook voor een enorme piek bij de verschillende pakketbezorgers, die het in december met Sinterklaas en de Kerst toch al extreem druk hebben. Diverse pakketvervoerders namen dan ook extra maatregelen; zo werd er op verschillende plekken langer doorgewerkt en werd dagelijks een groot aantal extra ritten gereden om alle bestellingen op tijd bij de consumenten thuis te krijgen.

VO O RWO O RD

Niet afwachten Paul Smits van Havenbedrijf Rotterdam verwoordde het onlangs in Het Financieele Dagblad nog treffend: digitalisering is volgens hem ‘van levensbelang’ voor de toekomstige concurrentiepositie van de Rotterdamse haven. Hij bedoelde daarmee te zeggen dat in de toekomst alleen met een ver doorgevoerde digitalisering van de havenprocessen de slag met andere diepzeehavens in de wereld nog is te winnen. Ik ben het absoluut eens met Smits, wiens stelling uiteraard ook prima is te vertalen naar andere takken van sport in onze sector. Immers, digitalisering stelt ketenpartijen waar dan ook in staat om cruciale data tijdig, in de juiste mate en op een soepele wijze met elkaar te delen. Zodat het ketenproces dankzij de hierdoor gerealiseerde transparantie niet alleen optimaal verloopt, maar ook nog eens een mooi rendement oplevert – voor iedere schakel in de keten. Het onderstreept ook de noodzaak om als sector voorop te willen lopen. Want voor je het weet, gaan mondiale techbedrijven als Google of Amazon met de digitale transformatie aan de haal en worden wij in sterke mate afhankelijk van hún platform. En het is maar de vraag hoe dat voor ons verdienmodel uitpakt. We moeten dus niet afwachten, met het risico dat ‘een Uber of Airbnb van het transport’ ons gaat regisseren. Nee, we moeten zelf het initiatief nemen. En wel nu, voordat het te laat is. Paul Smits is daarvan doordrongen, en gelukkig vele anderen in de sector met hem. Maar uiteindelijk moeten we hier met z’n allen de schouders onder zetten. Ieder in zijn eigen rol, maar wel met het gezamenlijke doel om als sector op mondiaal niveau concurrerend te blijven. Nu én in de toekomst.

Arthur van Dijk Voorzitter TLN

24 ‘We vragen iets van iedereen in de keten’

INH O U D

10 ‘Autonoom rijden in 2024 praktijk’ Bij platooning, maar ook bij de discussie rondom kilometerbeprijzing, kruisen de logistiek- en hightechsector elkaars pad. Volgens Maurice Geraets, werkzaam bij de Nederlandse chipmaker NXP Semiconductors, is dit een goede zaak. ‘We hebben elkaar hard nodig om tot een succesvolle business case te komen.’

Platooning is kinderschoenen ontgroeid

Af van de stereotypen

Albert Heijn groeit online

VERDER IN DIT NUMMER 2 In het nieuws

16 In beeld

27 In beweging

6 Berichten

22 Overlegplatform TLN Logistiek trapt af

3O Service-info

Nederland Logistiek

Oproep tot snellere vergroening Op het ‘Factor 6’-congres van Connekt en de Topsector Logistiek hebben logistieke bedrijven opgeroepen tot snellere vergroening van de logistiek. Tijdens een podiumdiscussie daagden zij niet alleen de vrachtwagenfabrikanten uit om sneller nieuwe technologieën toe te passen, maar vooral ook zichzelf en andere bedrijven in de logistieke keten. Immers, samenwerking in de keten en slim gebruik van andere modaliteiten kunnen nog steeds een enorme besparing opleveren. De podiumdiscussie werd ingeleid door Henk van der Wal, initiatiefnemer van de petitie Clean Road Transport. Hierin roept hij collega-bedrijven en klanten in de logistieke keten op om hun bezorgdheid te uiten over het verzet van de Europese Vereniging van Automobielfabrikanten (ACEA) tegen de nieuwe normen die de Europese Commissie wil vastleggen voor de CO2-uitstoot van vrachtwagens. De Europese Commissie stelt dat deze vanaf 2025 15 procent minder broeikasgassen kunnen uitstoten.

Grootste zonnedak van Nederland Coolblue bouwt op haar megamagazijn in Tilburg aan het grootste zonnedak van Nederland. Dit zonnedak levert niet alleen genoeg energie voor het magazijn,

maar ook voor de winkels, het hoofdkantoor en zelfs de fietsen van CoolblueFietst. Coolblue gaat het 88.000 vierkante meter grote dak van zijn magazijn volledig bedek-

Tests met zelfrijdende thuisbezorging In de Verenigde Staten kijkt autofabrikant Ford, in samenwerking met supermarktketen Walmart en logistiek dienstverlener Postmates, naar de mogelijkheden van zelfrijdende thuisbezorging. Zo worden er al taco’s, bloemen en kledingstukken op deze wijze bezorgd. Een volgende stap is te achterhalen op welke wijze zelfrijdende thuisbezorging kan helpen bij het toegankelijker maken van vers voedsel voor de inwoners van de Verenigde Staten.

ken met zonnepanelen. Het e-commercebedrijf verwacht dit jaar nog haar magazijn volledig op eigen opgewekte positieve energie te laten draaien.

Car Terminal van het gas af Koopman Car Terminal, een bedrijf van Koopman Logistics Group in het Amsterdamse Westelijk Havengebied, heeft definitief afscheid genomen van aardgas. Per direct nemen 1.240 zonnepanelen en stadsverwarming de energie- en warmtevoorziening over, goed voor een CO2-reductie van 590 ton. Managing director Paul Wortelboer van Koopman Car Terminal: ‘We zoeken overal in de keten naar manieren om onze bedrijfsprocessen te verduurzamen. Waar mogelijk voeren we aanpassingen door, zoals nu in Amsterdam. Wij zijn overgestapt op ledverlichting en hebben twee wasstraten vervangen door één efficiënte nieuwe wasstraat. Verder krijgen onze chauffeurs brandstofbesparende rijstijltrainingen. Met deze initiatieven maken we echt meters.’

B E RI C H T E N

Totale overslag daalt licht In de eerste drie kwartalen van 2018 kwam de totale overslag in de Rotterdamse haven 0,4 procent lager uit dan in dezelfde periode een jaar eerder. De overslag van containers bleef sterk groeien ten opzichte van de eerste 9 maan-

den van 2017, met een all time high in augustus. In de productsegmenten droge en natte bulk daarentegen waren volumedalingen te zien. Positieve uitschieters daarbinnen waren lng en biomassa. In totaal werd tot en met september

Opzet voor nationale AI-strategie 350 miljoen ton overgeslagen, dat is 1,5 miljoen ton minder dan vorig jaar. De verwachting is dat dit verschil in het vierde kwartaal kleiner wordt en de totale overslag voor heel 2018 nagenoeg op hetzelfde niveau zal liggen als die van 2017.

Succesvolle pilot duurzame stadsdistributie

Hoe vergroot het beleveren met lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV’s) de efficiency, klanttevredenheid en duurzaamheid van de logistieke operatie? Studenten aan de Hogeschool Rotterdam bogen zich over deze vraag. Voor logistiek dienstverlener Nedcargo bezorgden zij als studentenbedrijf ‘HR Cargo’ dranken in de Rotterdamse binnenstad met een elektrische cargobike. Tijdens het pilotproject hebben de studenten dertig afnemers bezocht en meer dan 6.600 kilogram aan dranken bezorgd. Daarmee hebben zij 350

vrachtwagenkilometers bespaard en voor 279 kilogram minder CO2-uitstoot gezorgd. Het project heeft Nedcargo bruikbare inzichten opgeleverd, aldus Jurgen Mook, COO van Nedcargo. ‘Het project helpt ons, met behulp van studenten, te werken aan oplossingen waar we nog niet aan hebben gedacht. We ontdekken op deze manier in korte tijd veel over het vernieuwend omgaan met stadsdistributie. Wij zetten onze samenwerking met de Hogeschool Rotterdam dan ook graag voort. We zijn nog lang niet klaar.’

Om te zorgen dat Nederland succesvol wordt in het toepassen van artificial intelligence (AI) heeft het publiek-private samenwerkingsverband AINED een eerste opzet gepubliceerd voor een Nederlandse AI-strategie. In het rapport staat een breed scala aan mogelijke acties voor overheden en bedrijven die helpen om de goede uitgangspositie op het gebied van AI die Nederland nu nog heeft te kunnen verzilveren. Zo kan het gebrek aan talent worden ondervangen door ervoor te zorgen dat buitenlandse studenten na hun studie langer in Nederland mogen blijven. Daarnaast moet Nederland meer gaan samenwerken in bestaande ketens, werk maken van een nationaal AI-onderzoekscentrum van wereldklasse, nieuwe bedrijvigheid beter ondersteunen en beter gebruikmaken van al beschikbare data. De komende maanden gaat AINED de in het rapport voorgestelde doelen en acties breed toetsen en bouwen aan een nog bredere coalitie van bedrijven, overheden, wetenschappers en onderwijsinstellingen. Daarna moet dit voorwerk uitmonden in een officieel strategisch actieplan van bedrijven en de overheid waar iedereen concreet mee aan de slag kan.

CIJFER

14.000 automobilisten rijden er dagelijks minder in de spits in de Metropoolregio Amsterdam, dankzij een samenwerking tussen het Rijk, regionale en lokale overheden en het bedrijfsleven om de infrastructuur beter te benutten en slimmer reizen te stimuleren.

Nederland Logistiek

‘Nú inzetten op logistieke innovatie’ De wereldhandel wordt onder meer bedreigd door de Brexit en de importheffingen van de Amerikaanse president Trump. Dit is dan ook hét moment voor de logistieke sector om in te zetten op een betere (keten)samenwerking en innovatie. Daarmee dalen de onnodig hoge transportkosten en maken meer transparante transportprocessen de handel toegankelijker. Dat betoogt Shypple, een Rotterdamse startup die wordt omschreven als de Booking. com van de zeevrachtmarkt. ‘Juist een handels- en transportland als Nederland profiteert van vrije handel. Dat maakt de recente politieke ontwikkelingen dan ook zorgwekkend. Maar deze politieke onrust creëert ook een momentum. De Nederlandse logistieke sector moet nu inzetten op innovatie en samenwerking, zodat de kosten voor transport aanzienlijk afnemen. De verhoging van de Amerikaanse importheffingen, van 3 naar 6 procent, valt in het niets bij de mogelijke kostenbesparingen door innovatie. Laten we deze politieke onrust aanwenden om eindelijk te vernieuwen’, aldus Jarell Habets, oprichter van Shypple.

Groen stadstransport in Den Bosch Sligro is in de binnenstad van Den Bosch gestart met een proef met elektrisch rijden. Samen met enkele logistieke partners wordt getest welke vorm van groen stadstransport het meest geschikt is. Een speciaal logistiek innovatieteam is binnen Sligro bezig geweest met de voorbereidingen van de pilot. Er zijn verschillende klanten benaderd, waar bestellingen met de elektrische bestelauto zullen worden afgeleverd. Deze bestellingen worden voorbereid in de

Sligro-vestiging in Den Bosch, die als een ‘hub’ gaat fungeren. Voor Sligro moet de proef, die ten minste een half jaar gaat duren, onder meer antwoord geven op vragen aangaande het rij gemak, de actieradius in de dagelijkse praktijk en de hoeveelheid goederen die kunnen worden meegenomen. Mocht de proef positief uitpakken, dan dient de pilot in Den Bosch voor Sligro als blauwdruk voor een uitrol naar andere steden in Nederland.

CIJFER

9 miljoen ton aan doorvoergoederen gaan de Nederlandse zeehavens door de Brexit minimaal kwijtraken, volgens een voorspelling van het Kennisinstituut voor Mobiliteit.

Meer animo voor elektrische bedrijfswagens Milieutechnische voordelen en de lagere eigendomskosten overtuigen steeds meer beheerders van bedrijfsvloten om over te stappen op elektrische voertuigen, zo blijkt uit een studie van UPS en GreenBiz. Ondanks hun wil om naar elektrische voertuigen over te stappen, staan veel vlootoperatoren nog voor een aantal uitdagingen. Van de ondervraagden noemt 55 procent de aanvankelijke aankoopprijs van commer-

ciële elektrische voertuigen als belangrijkste hindernis. Verder ziet 44 procent de onaangepaste oplaadpunten in de regio als een obstakel en 92 procent meldt ‘niet goed uitgerust’ te zijn om zich aan te passen aan commerciële laadbehoeften. Uit de studie blijkt echter ook dat minder dan 50 procent van de ondernemingen voor hun laadinfrastructuur samenwerkt met de regering of met nutsbedrijven.

B E RI C H T E N

Buitenlandse steden duurzamer Europese steden blijven koplopers op gebied van duurzaamheid; in de top-20 staan liefst veertien Europese steden. Nederlandse steden zakken echter iets weg. Amsterdam staat op een twaalfde plaats en Rotterdam op nummer 27, tegen respectievelijk plek elf en negentien 2 jaar geleden. Dat blijkt uit de derde editie van de Sustainable Cities Index 2018, een tweejaarlijks onderzoek van advies- en ingenieursorganisatie Arcadis naar de duurzaamheid van honderd wereldsteden. De daling van Amsterdam en Rotterdam is te wijten aan concurrerende steden, die meer deden aan duurzaamheid, zo concludeert Arcadis in haar onderzoeksrapport.

Top-5

duurzaamste steden 1. Londen 2. Stockholm 3. Edinburgh 4. Singapore 5. Wenen

Top-5

minst duurzame steden 1. Calcutta 2. Caïro 3. Hanoi 4. Kaapstad 5. Nairobi

Blockchainpilot rond containerlogistiek

Drempelloos data delen Met de oprichting van Stichting iSHARE is weer een stap gezet op weg naar drempelloos data delen in de logistiek. Logistieke partijen kunnen, door een overeenkomst aan te gaan met deze onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk, toetreden tot het netwerk van vertrouwen dat gebaseerd is op het iSHARE-afsprakenstelsel. Een partij die toetreedt, werkt volgens de afspraken van het stelsel. Michiel Haarman, programmamanager van het Neutraal Logistiek Informatieplatform (NLIP) en namens de Topsector Logistiek opdrachtgever van het iSHARE-project: ‘Met de oprichting van de Stichting iSHARE zijn we voorbereid op de toekomst. Partijen kunnen tot het vertrouwensnetwerk toetreden en onderling eenvoudig en veilig data delen. Hierdoor zijn zij niet alleen in staat om efficiënter te werken, maar ook om gebruik te maken van elkaars vervoerscapaciteit.’

In de logistieke sector ligt nog veel ruimte om door middel van digitalisering meer transparantie en vooral veel meer efficiëntie te realiseren. In dat kader hebben ABN-AMRO, Havenbedrijf Rotterdam en Samsung SDS de handen ineengeslagen om op basis van blockchaintechnologie een pilot op te zetten. Het uiteindelijke doel is een volledige en papierloze integratie van fysieke, administratieve en financiële stromen binnen internationale distributieketens. De pilot betreft het multimodale transport van een container, van een fabriek in Azië naar een locatie in Nederland. In eerste instantie wordt de pilot door de drie partijen uitgevoerd, maar het samenwerkingsverband staat daarna open voor andere partijen om aan te sluiten.

Eerste CO2-negatieve weg Tussen Den Haag en Poeldijk is de eerste CO2-negatieve weg van Nederland, de N211, in gebruik genomen. De duurzame weg is het resultaat van een pilot waarin de provincie Zuid-Holland samen met de markt zocht

naar de beste mix aan nieuwe en doorontwikkelde innovaties om toe te passen in de weg. Het aanleggen, onderhouden en beheren van wegen zijn kerntaken van de provincie. In het behalen van de klimaatdoelen

was het een logische stap te onderzoeken hoeveel CO2 in die werkzaamheden bespaard kan worden. Warmteopwekking uit het fietspad, asfalt dat bij lage temperatuur verwerkt wordt, houten abri’s en vangrails en schimmels die teer uit het oude asfalt verwijderen; het is een greep uit de twintig innovaties die Zuid-Holland in samenwerking met bouwbedrijf BAM Infra en ingenieursadviesbureau Sweco in de weg heeft verwerkt. Ook na de heropening van de weg worden nog steeds nieuwe innovaties toegevoegd. Zo is onlangs het contract getekend om alle verkeersborden langs de weg van bamboe te maken.

Nederland Logistiek

Maurice Geraets (NXP Semiconductors):

â&#x20AC;&#x2DC; Autonoom rijden in 2024 praktijkâ&#x20AC;&#x2122;

IN T E RV IE W

Bij platooning, maar ook bij de discussie rondom kilometerbeprijzing, kruisen de logistiek- en hightechsector elkaars pad. Volgens Maurice Geraets, werkzaam bij de Nederlandse chipmaker NXP Semiconductors, is dit een goede zaak. ‘We hebben elkaar hard nodig om tot een succesvolle business case te komen.’ DOOR Twan van der Heijden BEELD Ton Zonneveld

e Nederlandse hightechindustrie is wereldwijd toonaangevend. Hoe zijn we daarin geslaagd, als klein land in een sterk concurrerend speelveld? ‘Nederlandse hightechbedrijven weten al langer op succesvolle wijze de sprong naar smart industries te maken. NXP is daar zelf een mooi voorbeeld van. Als voormalige halfgeleiderdivisie van Philips hebben we de afgelopen 12 jaar een flink aantal belangrijke stappen gezet. We zijn inmiddels met zo’n 30.000 medewerkers actief in dertig landen. Onze omzet bedraagt een kleine 10 miljard dollar – bijna een verdubbeling ten opzichte van 5 jaar geleden. Waarbij het allesbepalend is dat je op jouw terrein wereldwijd de beste bent.’ Waarom is dat laatste zo belangrijk? ‘Gemiddeld maken chipbedrijven zo’n 16 procent van hun totale budget vrij voor research & development. Als je dan moet concurreren met een bedrijf dat twee keer zo groot is en dus twee keer zoveel uitgeeft aan research & development, kun je nagaan dat rendement lastig is te realiseren. Daarom maken wij bijvoorbeeld geen chips meer voor digitale televisies, aangezien we hier mondiaal gezien niet eens een top-3 positie bekleedden. Wel zijn we actief op het vlak van automotive, security, infra en mobiele telefonie – allemaal terreinen waarop we, vaak met enige afstand op de nummer 2, wél de wereldwijde marktleider zijn. En die schaalgrootte heb je sim-

pelweg nodig om de aanloopkosten te kunnen overzien en de concurrentie aan te kunnen. Het ontwerpen en produceren van chips is namelijk een verschrikkelijk dure aangelegenheid.’ Hoe blijf je marktleider? ‘Om succesvol te kunnen zijn in onze business, moet jouw chip uitgroeien tot de natuurlijke keuze. Dat is ons bijvoorbeeld gelukt bij chips van paspoorten. Zo’n 70 procent van alle paspoorten in de wereld bevat onze veiligheidschip. Verder zijn we, samen met Sony, de uitvinder van near field communication, de techniek die het bijvoorbeeld mogelijk maakt om op een veilige manier met een bankpas contactloos te betalen. Ook hier hebben we inmiddels het grootste deel van de wereldmarkt in handen.’ Wat zorgt ervoor dat jouw chip uitgroeit tot de mondiale standaard? ‘Enerzijds geldt hier de wet van Moore, vernoemd naar Gordon Moore, een van de oprichters van chipfabrikant Intel. Deze wet gaat ervan uit dat de rekenkracht van chips elke 18 maanden verdubbelt. Dat betekent dat nieuwe of bestaande technologie in steeds kleinere chips is te vangen en deze uiteindelijk betaalbaar wordt voor een massamarkt. Dat is belangrijk voor de benodigde schaalgrootte. Anderzijds moet jouw organisatie extreem efficiënt zijn ingericht, zodat de kans dat jíj de eerste bent met een kansrijke product-markt-technologie combinatie zo groot mogelijk is. Daar

Nederland Logistiek

zijn we in geslaagd, mede door te flexibiliseren en onze output te maximaliseren. Vervolgens is de uitdaging deze twee elementen – voldoende schaalgrootte en operational excellence – dusdanig te combineren zodat jij de beste chip biedt, wereldwijd.’ Waar zet NXP op dit moment op in? ‘Een van de uitdagingen in de automotive sector is om de techniek de ogen en oren te laten zijn van voertuigen. In dat kader is het bijvoorbeeld interessant om bestaande radar- en cameratechnieken bij elkaar te brengen, met het doel de verkeersveiligheid nog beter te kunnen garanderen. Hiervoor is wel uiterst slimme chiptechnologie nodig. Want ga maar na: deze gecombineerde techniek bepaalt de afstand tot een object of oppervlak aan de hand van talloze metingen. Diezelfde technologie moet de gigantische hoeveelheid data die wordt gegenereerd in zeer korte tijd verwerken, analyseren en vervolgens weer toepassen in de praktijk. Dat hele proces vraagt extreem veel van gespecialiseerde chips, waarbij het belangrijk is massaal op te schalen door de chips steeds kleiner en betaalbaarder te maken. Door op te schalen naar miljoenen aantallen kunnen we, ondanks de lagere kosten per chip, toch groeien.’

Hoe kijkt NXP naar ontwikkelingen als platooning en zelfrijdende vrachtauto’s? ‘Dat zijn voor ons mooie kansen. Een brede toepassing van dergelijke technieken zal zorgen voor een soepeler verkeersbeeld. Spookfiles zullen verdwijnen. Een experiment op de A270 toonde dit nog eens aan. Ervaren chauffeurs realiseerden in hun personenauto een kleinere wegcapaciteit dan de zelfrijdende personenauto’s op hetzelfde traject. Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat we er al zijn. Zowel bij platooning als bij zelfrijdende vrachtauto’s is nog te weinig sprake van standaardisatie, wat maakt dat proeven vaak stoelen op één vrachtautomerk. Terwijl een mix van merken juist het optimum zal realiseren. In dit kader is het Ensemble-project van TNO en de grote Europese vrachtwagenfabrikanten interessant. Dat startte op 1 juni van dit jaar en is juist geënt op het testen van truck platooning met meerdere merken tegelijk.’ Wat mogen we op dit vlak nog verwachten van de transporten logistieke sector? ‘We hebben elkaar hard nodig om tot een succesvolle business case te komen. Gelukkig zie ik steeds meer enthousiasme bij vervoerders

IN T E RV IE W

‘Ik vermoed dat we ons op dit moment nog niet kunnen voorstellen welke impact autonoom rijden over 10 jaar zal hebben.’

verkeer beter te spreiden over de dag en door de stad. En wat ook helpt: directe feedback. Praktijkproeven laten zien dat mensen best bereid zijn om hun gedrag aan te passen, zolang ze maar weten waarom die verandering nodig is en wat het hen direct of indirect oplevert.’ Waar verwacht NXP over een jaar te staan? En over 10 jaar? ‘Dat is moeilijk te zeggen. Mensen zijn geneigd het effect van technische ontwikkelingen op de korte termijn te overschatten en het effect op de lange termijn te onderschatten. Neem autonoom rijden. Mijn inschatting is dat de situatie op dit vlak over een jaar niet wezenlijk anders is dan nu. Maar tegelijkertijd vermoed ik dat we ons op dit moment nog niet kunnen voorstellen welke impact autonoom rijden over 10 jaar zal hebben. Zelf denk ik dat autonoom rijden op zijn vroegst, multi-merk, in 2024 praktijk is. Daar richten we ons dan ook op, met de kennis van nu en de huidige verwachting naar de toekomst in ons achterhoofd.’

en verladers voor ontwikkelingen als truck platooning. Zelfs vrachtwagenchauffeurs zijn positief. Zeker de nieuwe generatie chauffeurs ziet in dat de techniek inmiddels efficiënter rijdt dan de mens – hoe ervaren hij of zij ook is. Dat is belangrijk, want dat positieve sentiment werk katalyserend op de rest. Overigens kan TLN hier een belangrijke rol spelen door initiatieven op het vlak van truck platooning op te zoeken en naar haar leden te brengen.’

Even verder filosoferend over autonoom rijden: welke bedreiging staat deze ontwikkeling mogelijk in de weg? ‘Een heel belangrijk aandachtspunt is security. In potentie staat een autonoom rijdende vrachtwagen gelijk aan een serieus moordwapen. Immers, een techniek als adaptive cruise control, in combinatie met technieken als lane keeping assist, kan een hacker in staat stellen om een vrachtwagen op afstand te manipuleren, te laten remmen en accelereren. Dat betekent dat je garanties moet inbouwen om te voorkomen dat hiervan misbruik wordt gemaakt. Bijvoorbeeld door communicatieboodschappen te voorzien van een digitale handtekening, zoals we dat nu al doen bij het internetbankieren. Dan is er aan de ontvangende kant sprake van authenticatie, om te kunnen vaststellen dat de ontvangen informatie betrouwbaar is.’

Chiptechniek is onlosmakelijk verbonden met de introductie van kilometerbeprijzing in Nederland, die nu is voorzien voor 2023. Wat zijn uw gedachten daarbij? ‘Het is allereerst de vraag op welke manier en met welke gedachte de overheid tol wil gaan innen. Minister Netelenbos dacht aan tolpoorten, minister Eurlings sprak over anders betalen voor mobiliteit. Veel is mogelijk, bijvoorbeeld met radio frequency identification techniek. Persoonlijk ben ik voorstander van een ver doorgevoerde differentiatie – naar onder meer het aantal gereden kilometers, het tijdstip, het soort voertuig en het wegtype – omdat je dan als overheid in staat bent om écht te sturen. In steden als Londen, Singapore en Stockholm slaagden ze er op die manier in om het

Wat moet daarvoor in ieder geval gebeuren? ‘Genoemde securitymaatregelen moeten we breed implementeren om onze veiligheid te allen tijde te kunnen waarborgen. We zijn daar nu al heel druk mee. Echter, dit is een gedeelde verantwoordelijkheid – ook overheden, fabrikanten, vervoerders en verladers moeten zich hiervan bewust zijn. Technieken als platooning en autonoom rijden helpen ons aantoonbaar verder en moeten we dus blijven omarmen, maar wel onder de juiste randvoorwaarden. Anders bestaat het gevaar dat onze goede naam op het gebied van hightech – en logistiek – als sneeuw voor de zon verdwijnt en we onze mondiale toppositie kwijtraken. Iets wat we natuurlijk koste wat het kost moeten voorkomen.’

Nederland Logistiek

Platooning is kinderschoenen ontgroeid In konvooi rijdende vrachtwagens kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de optimale dienstverlening die de logistieke sector voorstaat, vinden Dirk Jan de Bruijn (Rijkswaterstaat) en Arthur van Dijk (TLN). ‘Hedendaagse logistiek is in de eerste plaats slimme logistiek.’ en absolute mijlpaal.’ Zo betitelt Dirk Jan de Bruijn, programmadirecteur truckplatooning bij Rijkswaterstaat, de praktijkproef met in konvooi rijdende vrachtwagens die in oktober plaatsvond tijdens de Experience Week Connected Transport. Over een periode van 5 dagen reden vrachtwagens in konvooi op drie corridors in totaal 250 ritten. Elke corridor kende zijn eigen ladingsoort. Op de corridor Tilburg-Venlo- Antwerpen ging het om goederen voor de retail, op de corridor Aalsmeer-Duitse grens werden bloemen vervoerd en op de corridor Maasvlakte-Rotterdam-Dordrecht reden de vrachtwagens met containers. ‘Het bijzondere aan deze praktijkproef is dat deze niet losstond van de praktijk, maar juist onderdeel uitmaakte van een bestaand logistiek ketenproces, met een strakke planning en time slots voor de levering’, zo licht De Bruijn zijn kwalificatie toe. 4O-benadering Volgens De Bruijn staat de praktijkproef met in konvooi rijdende vrachtwagens symbool voor het veranderende ecosysteem van de

logistieke sector. ‘We komen uit een situatie waarin ketenpartijen de optimalisatie vooral zochten in de eigen cirkel van invloed. Inmiddels is zoveel helder dat we hiermee het optimum niet bereiken. Het is een namelijk een illusie dat iemand in zijn eentje tot een maximaal resultaat kan komen.’ De Bruijn is dan ook groot voorstander van de zogenoemde 4O-benadering, waarin overheid, onderwijs, ondernemers en omgeving elkaar vinden én verder brengen. ‘Alleen als we ketenbreed intensief met elkaar optrekken, zijn we in staat om tot écht slimme en optimale logistieke oplossingen te komen.’ Leidend zijn Arthur van Dijk, voorzitter van TLN, knikt instemmend bij de woorden van De Bruijn. ‘Onze uitdaging is en blijft de logistiek efficiënter, duurzamer en doelmatiger te organiseren. Bijvoorbeeld in het licht van het Klimaatakkoord. Daarbij willen we niet volgend maar leidend zijn. Onze duurzaamheidsvisie die we vorig jaar lanceerden, legt daarvoor de basis. Daarin pleiten we voor zero emissie stadslogistiek, low emission transport op de langere afstanden en high

efficiency in logistieke ketens. En inderdaad, dat krijgen we niet in ons eentje voor elkaar. Daarom zijn initiatieven als de klimaattafel Mobiliteit en de Mobiliteitsalliantie, waarbij we bewust de dialoog aangaan, zo waardevol.’ Versneld aan de slag Wat een gezamenlijke aanpak kan opleveren, liet de genoemde praktijkproef tijdens de Experience Week Connected Transport meer dan duidelijk zien. Door op de corridors in konvooi te rijden en daarbij gebruik te maken van intelligente verkeersregelinstallaties, realiseerden de deelnemende vervoerders, onder wie Peter Appel Transport en Cornelissen Groep, aansprekende resultaten. Zo liep het brandstofverbruik met 6 tot 14 procent terug en verbeterde de doorstroming zich met 10 tot 17 procent. De Bruijn hoopt dat het succes van de praktijkproef katalyserend gaat werken. ‘Het zou mooi zijn als bijvoorbeeld lokale wegbeheerders en wethouders binnen hun verkeersmanagement meer in corridors gaan denken. Ook voor hen is dat een kans. Immers, doorstroming en duurzaamheid

RE P O RTAG E

Over de praktijkproef De in konvooi rijdende vrachtwagens waren voorzien van adaptive cruise control, dat ervoor zorgt dat elke vrachtwagen een constante snelheid kan aanhouden en automatisch de snelheid mindert als een voorliggend voertuig vertraagt. De vrachtwagens konden veilig en in zijn geheel over kruispunten worden geleid door gebruik te maken van intelligente verkeersinstallaties die het konvooi in een vroeg stadium detecteren en indien nodig met langer groen licht op het kruispunt prioriteit geven boven ander verkeer. Parallel hieraan werden de vrachtwagenchauffeurs via een app op het dashboard vrijwel realtime geïnformeerd over de situatie verderop op hun route en voorzien van een advies over hoe hierop te reageren.

zijn ook in gemeenten grote thema’s. Platooning en intelligente verkeersregelinstallaties kunnen daaraan een positieve bijdrage leveren.’ Het verschil maken Volgens De Bruijn en Van Dijk laat de logistieke sector van de toekomst zich kenmerken door control towers die de voorspelbaarheid in de keten maximaliseren, mede door in ketens zoveel mogelijk data uit te wisselen. ‘Het ultieme doel voor vervoerders en logistiek dienstverleners is met minder kilometers meer te verdienen’, aldus Van Dijk. ‘Het adagium ‘goedkoper, goedkoper, goedkoper’ kan daarom niet langer leidend zijn. Hedendaagse logistiek is in de eerste plaats slimme logistiek. De denkrichting in de sector moet vooral gestoeld zijn op efficiënte, duurzame en doelmatige oplossingen, zodat de logistiek het verschil kan blijven maken.’ De Bruijn: ‘Slimme logistiek bedenk je niet vanachter een Haags bureau. Juist niet. We moeten innovaties als platooning zoveel mogelijk naar de praktijk brengen en aldaar beproeven. Precies zoals nu is gebeurd tijdens de Experience Week Connected Transport.’

Over de Experience Week Connected Transport De Experience Week Connected Transport is een initiatief van het minis terie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat waarbij samen met ondernemers uit de wereld van ict, transport en logistiek de prakti sche toepassing van platooning is onderzocht. Het doel van het initiatief is enerzijds meer efficiency realiseren en anderzijds het verbruik en de uitstoot reduceren. Tevens worden een betere doorstroming van het goederentransport en meer comfort voor de chauffeur beoogd.

Nederland Logistiek

IN B E E LD

Visie krijgt vorm Ook tijdens de derde bijeenkomst is sprake van een levendige discussie tussen de duurzaamheidsambassadeurs, die elkaar op uitnodiging van TLN met enige regelmaat ontmoeten om kennis uit te wisselen en ervaringen te delen. nderwerp van gesprek is onder meer de lng-teruggaveregeling, die zoals onverwacht aangekondigd door het ministerie van Financiën aan het eind van dit jaar wordt beëindigd. De meningen hierover zijn verdeeld. Enerzijds zijn de koplopers die voor deze brandstof hebben gekozen en hierop hun materieel hebben afgestemd pas halverwege hun afschrijving. Financiële compensatie blijft in die zin welkom. Anderzijds houdt een eventuele verlenging van de regeling de transitie naar de inzet van hernieuwbare energiebronnen tegen. Immers, ook lng is een fossiele brandstof. TLN ziet in het beëindigen van de regeling ‘niet het gewenste beloongedrag voor koplopers’ en is daarom in gesprek met het ministerie om te bezien wat

hier de beste oplossing is. Wat op tafel ligt, is de optie om de regeling eenmalig voor een vaste periode te verlengen, om daarna biobrandstoffen zoals bio-lng te gaan stimuleren. Zero emission gebieden TLN zet binnen haar duurzaamheidsvisie in op zero emission stadslogistiek, low emission transport op de langere afstanden en high efficiency in logistieke ketens. Maar op welke wijze zijn deze drie oplossingsrichtingen tijdig op te schalen? Bij zero emission stadslogistiek is een belangrijke stap de definiëring van zero emission gebieden binnen de verschillende gemeentegrenzen. Het idee is nu om deze gebieden tot 2025 relatief klein te houden, om deze vervolgens naar 2030 toe te gaan vergroten. Dat zou

ondernemers voldoende tijd geven om hierop te sturen. Andersom is het wellicht interessant om al per 2025 voor grotere zero emission gebieden te kiezen, om zo sneller tot een werkend business model te komen. Stedelijke bevoorrading via ontkoppelpunten aan de rand van de stad zou deze werkwijze kunnen ondersteunen. Gezamenlijk optrekken Bij zero emission transport is het voor de gewenste opschaling noodzakelijk gelijktijdig de benodigde laadinfrastructuur te ontwikkelen. Dat begint met het in kaart brengen van de behoeften. Over welke voertuigen hebben we het precies? Waar worden deze voertuigen voor ingezet? En wat betekent dit voor de oplaadbehoefte? Ook moet er een antwoord komen op de vraag wie de investeringskosten van de benodigde laadinfrastructuur gaat dragen. Nu lijkt dat vaak de ondernemer te zijn, maar TLN is van mening dat de gemeente en de provincie hier ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Voor low emission transport buiten de binnenstad zet TLN in op de toepassing van GreenTruckFuel, een

CO2-arme, duurzame biobrandstof ter vervanging van diesel. Dat kan zowel vloeibaar (bijvoorbeeld hvo) als gasvormig (bio-lng) zijn. En bij de efficiency in logistieke ketens is de opschaling vooral te realiseren door waar mogelijk samen op te trekken. Ook hier is immers sprake van een gezamenlijke verantwoordelijkheid, waarbij de verlader zich meer kan richten op het reduceren van het transportvolume en de vervoerder op het reduceren van het aantal te rijden kilometers. Niet volgen, maar leiden TLN-voorzitter Arthur van Dijk sluit met een tevreden gevoel deze derde duurzaamheidsbijeenkomst af. ‘Al langer maken we duidelijk dat we op het vlak van duurzaamheid niet willen volgen, maar leiden. Daar slagen we steeds beter in, mede dankzij bijeenkomsten als deze, en dat is mooi om te zien. Het sterkt mij alleen maar in de gedachte dat we onze duurzaamheidsvisie weliswaar hebben geënt op 2025, maar dat we ook tot die tijd belangrijke resultaten willen en kunnen behalen. Een waardevolle route dus, zolang we de urgentie maar blijven zien en waar mogelijk samen optrekken.’

Nederland Logistiek

Af van de stereoÂtypen De hele sector meer divers maken: dat is de niet-geringe ambitie van Arthur van Dijk, voorzitter van ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN). Met Topvrouwen.nl-voorzitter Marry de Gaay Fortman bekijkt hij hoe de sector aantrekkelijker kan worden voor vrouwen.

IN T E RV IE W

Marry de Gaay Fortman:

‘Het is een nieuwe wereld waarin vrouwen hun fair share willen.’

evraagd naar de grootste uitdagingen van zijn sector, begint Arthur van Dijk direct over zijn agenda van de dag: meteen na het interview met Topvrouwen.nl vertrekt hij naar de Sociaal-Economische Raad in Den Haag, waarvan hij sinds april dit jaar lid is. Hij komt er bijeen met andere leden van de ‘mobiliteitstafel’, die in de aanloop naar een definitief Klimaatakkoord regelmatig overleggen over een gemeenschappelijke visie om Nederland in beweging te houden, terwijl tegelijkertijd de CO2-uitstoot binnen de sector fors teruggebracht dient te worden. Stimuleren van efficiëntie Duurzaamheid blijkt echter slechts een van de pittige dossiers te zijn waarmee TLN te maken heeft. Van Dijk: ‘Ik ben nu ruim 5 jaar voorzitter en in die tijd is er veel veranderd. Voor mijn aantreden lag de nadruk binnen TLN vooral op het transport, dat gekenmerkt werd door een negatief imago.’ Dat negatieve imago kwam voort uit het idee dat vrachtwagens fileveroorzakers zijn en regelmatig zorgen voor oponthoud op de weg. Van Dijk: ‘Best vreemd. Immers, zonder transport staat alles stil. Maar die negatieve connotatie was er nu eenmaal.’ Het beeld kantelde toen TLN zich meer gingen oriënteren op haar rol in de maatschappij, met mens, markt en milieu als belangrijkste speerpunten. De nadruk kwam meer te liggen op het stimuleren van efficiëntie: meer doen, maar minder kilometers

maken. De onvermijdelijke kilometers die de branche maakt, zijn overigens relatief, aldus Van Dijk. ‘De kracht van ons vervoer ligt binnen een radius van 300 kilometer rond Utrecht. Gaat het om langere afstanden, dan komen vaak de Oost-Europese chauffeurs om de hoek krijgen.’ Met de efficiëntieslag van de sector, die als een van de eerste na de crisis weer opkrabbelde, kwam er veel meer nadruk op de logistiek te liggen. ‘En daarmee verdween die negatieve beeldvorming.’ Compleet nieuwe wereld Niettemin noemt Van Dijk genoemde beeldvorming als een van de onderwerpen waar TLN graag voortdurend de vinger aan de pols houdt. Net als de tekorten op de arbeidsmarkt. Want die tekorten worden sectorbreed steeds nijpender, bijvoorbeeld als het gaat om de vrachtwagenchauffeurs. In het eerste kwartaal van 2018 stroomden 3.047 vrachtwagenchauffeurs in, een recordaantal. ‘Natuurlijk is dat fijn, het laat ook zien dat ons beleid om zij-instromers te werven aanslaat. Wie succesvol solliciteert tijdens een van onze speciale dagen voor zij-instromers, krijgt een baangarantie. Het vak spreekt mensen aan die van vrijheid houden en het niet prettig vinden als er de hele dag een baas over hun schouders meekijkt.’ De tekorten op de arbeidsmarkt zorgen ervoor dat TLN meer dan ooit doordrongen is van de noodzaak al het talent te omarmen. Daarmee is ook

Nederland Logistiek

Arthur van Dijk:

‘De meerwaarde van vrouwen schuilt in vele eigenschappen.’

genderdiversiteit een speerpunt geworden. Vrouwen zijn binnen de sector echter nog een vreemde eend in de bijt, in álle lagen van de bedrijfsvoering. ‘Ze zijn er wel, maar zwaar in de minderheid.’ Zonde, vindt Van Dijk. ‘Een gezonde mix is meer dan ooit van belang. Wij Nederlanders zijn groot geworden in een analoge wereld die een stuk eendimensionaler was dan de huidige, digitaliserende wereld. Je deed een klus, je kende elkaar. Nu opereren bedrijven op basis van datagedreven analyses of algoritmes. Dat brengt nieuwe kansen met zich mee, bijvoorbeeld voor jonge mensen die afstuderen in artificial intelligence. Ook de e-commerce is een echte game changer – binnen e-commerce komt alle kennis over artificial intelligence, algoritmes en efficiency samen. Er valt zoveel te innoveren. Het draait allang niet meer om het sjouwen van pallets, het is een compleet nieuwe wereld.’ Tijd is rijp Marry de Gaay Fortman reageert instemmend op de woorden van Van Dijk: ‘Het is een nieuwe wereld waarin vrouwen hun fair share willen. Maar belangrijker dan dat: een wereld waarin zij prima passen, ook al staat de transporten logistieksector misschien niet als eerste op het netvlies.’ Geen unicum, maar wel héél bijzonder, noemt De Gaay Fortman het feit dat TLN zelf aanklopte bij Topvrouwen. nl om te bekijken hoe er stappen gemaakt kunnen worden op het gebied van genderdiversiteit. ‘Bijzonder, omdat een vereniging het voortouw neemt diversiteit bij de aangesloten leden te agenderen. En bijzonder, omdat TLN zich realiseert dat er een flinke weg te gaan is als je meer balans wilt in de man-vrouwverhoudingen in de hele keten, van de chauffeurs tot de leden van het bestuur.’ Ze vervolgt: ‘Er zijn overigens meer sectoren en bedrijven die net als TLN op eigen initiatief bij Topvrouwen.nl aankloppen, maar Topvrouwen.nl wil ook zelf hierin meer initiatief tonen. Dit kan ook werken voor andere ‘mannelijke’ sectoren, zoals die van het vastgoed of de pensioenen. In dit geval: alle lof voor Arthur, die dit wil agenderen.’ Van Dijk reageert: ‘De tijd is rijp. TLN bestaat nu 25 jaar en wij gaan

voort in een digitale wereld. Zo’n markeringsmoment is een mooi moment voor voorbeeldgedrag. TLN wil als vereniging laten zien dat wij hierin geloven, zodat dit doorsijpelt naar iedereen die bij ons is aangesloten.’ Mooi begin Voor dat laatste moet ook TLN zelf veranderen, weet Van Dijk. ‘Voor mijn aantreden bestond het bestuur uit louter mannen. Nu hebben twee vrouwen zitting in het twaalfkoppige bestuur: Liesbeth Kaashoek van PostNL en Sandra Smits van Koninklijke Saan. Een mooi begin, maar niet genoeg – wat mij betreft worden het er meer.’ Zelf is Van Dijk als voormalig wethouder van Haarlemmermeer gewend aan het werken met vrouwen. ‘Mijn staf bestond voor en groot deel uit vrouwen. Ik heb dat altijd als heel prettig ervaren. De meerwaarde van vrouwen schuilt in vele eigenschappen, bijvoorbeeld in het feit dat vrouwen het geen probleem vinden door te vragen als mannen denken dat alles duidelijk is. Wordt zo’n vraag dan toch gesteld, dan blijkt dat er heel veel nog níet glashelder is en dat die vraag uitermate belangrijk is.’ Bewust mixen Het momentum om te veranderen, is er ook vanwege de eerderge-

IN T E RV IE W

noemde krapte op de arbeidsmarkt, meent Van Dijk. ‘We willen er vrouwen bij omdat diversiteit zorgt voor een brede blik en kansen biedt, niet omdat we omhoog zitten. Maar toch willen we een beetje ‘misbruik’ maken van de krapte op de arbeidsmarkt: die zorgt er namelijk voor dat bedrijven met een andere bril naar beschikbaar potentieel kijken.’ De eerste stap is wat dat aangaat inmiddels gezet: TLN organiseerde begin november samen met Topvrouwen.nl een Topvrouwen-evenement, waar ook De Gaay Fortman van de partij was als spreker. Van Dijk: ‘Wij ontvingen 22 succesvolle vrouwen en dat was geweldig. Bij een volgend evenement willen we echter bewust ook mannen betrekken, anders zet je vrouwen apart – en dat is nou juist wat we niet willen. Ik denk dat het een eye opener kan zijn voor mannen om zoveel vrouwen uit de sector bij elkaar te zien: velen weten niet dat er al zoveel succesvolle vrouwen actief zijn als manager en binnen besturen. De kunst van het bewust mixen van mannen en vrouwen hebben we eerlijk gezegd afgekeken bij Topvrouwen.nl. Ik was dit jaar bij het jaarevent in het Rijksmuseum en ik vond het ontzettend positief dat er zoveel mannen bij waren. Meer divers worden doe je immers samen, dus zo’n event moet voortaan ook samen.’ Praktische zaken Dat er, behalve bij TLN zelf, sectorbreed nog heel wat moet veranderen om in de toekomst meer vrouwen aan te trekken, is voor Van Dijk zonneklaar. Dat zit niet alleen in de mindset – het hardnekkige idee dat de transporten logistieksector meer ‘bedoeld’ is voor mannen dan voor vrouwen – maar ook in praktische zaken. ‘Daar loop je vooral tegenaan als je kijkt naar de chauffeurs. De werkomstandigheden trekken minder vrouwen aan.’ Gaat het dan om de lange ritten? Van Dijk: ‘Nee, dat denk ik niet, want zoals gezegd, dat beeld gaat niet meer op voor Nederlandse chauffeurs. En ook mannen zijn overigens niet graag lang van huis.’ Zit het dan in de faciliteiten onderweg? ‘Deels. Gelukkig komen er steeds meer beveiligde parkeerplaatsen waar chauffeurs kunnen overnachten. Dat vergroot het veiligheidsgevoel, ook voor vrouwen. Je brengt er toch tijd door met een kostbare lading.’ Van Dijk is verder van mening dat er ook geïnventariseerd moet worden hoeveel vrouwelijke chauffeurs er tot nu toe actief zijn binnen de sector, wat het beroep voor hen aantrekkelijker kan maken en hoe zij het beste zijn te servicen. Liever vrouwen Ontwikkelingen waardoor vrouwelijke chauffeurs met 1-0 voorstaan, zijn er – gelukkig – ook. Zo vertelde Michiel Muller, de oprichter van online supermarktbedrijf Picnic, onlangs in het magazine ‘Management Scope’ dat hij liever vrouwen de boodschappen laat bezorgen. Van Dijk: ‘Hij ziet hen bovenal als hospitality-medewerker en daar zit wat in: natuurlijk vinden klanten het prettig als er iemand komt die veel vertrouwen wekt. Dat voordeel zou ook op kunnen gaan

voor andere transportbedrijven.’ Maar het begint simpeler, aldus Van Dijk. ‘We moeten af van het idee dat er klassieke mannen- en vrouwenberoepen bestaan en dat de transporten logistieksector alleen voor mannen is. Tegenwoordig heb je bij de supermarkt zowel vrouwelijke als mannelijke caissières – het maakt jou toch ook niet uit door wie je geholpen wordt?’ De Gaay Fortman, instemmend: ‘We moeten inderdaad af van de stereotypen. Er is niks meer wat mannen kunnen en vrouwen niet.’ Zoveel potentieel beschikbaar In de managementlagen van de bij TLN aangesloten bedrijven zijn meer vrouwen vertegenwoordigd dan op de weg, maar al met al nog lang niet genoeg. Welke vrouwen in de branche bewondert Van Dijk? ‘Dan denk ik meteen aan Marie-Jose Baartmans, van het Rotterdamse bedrijf Breytner, dat zich heeft toegelegd op zero emission transport. Heel innovatief. Zij is een echte ambassadeur voor verduurzaming. Ze zet onder meer in op elektrificatie van binnenstedelijk vervoer en toekomstbestendige stadsdistributie.’ Ook Jacqueline de Rijk van transportbedrijf Jan de Rijk heeft het respect van Van Dijk. ‘Zij heeft het bedrijf samen met haar man grootgemaakt, het is nu een wereldspeler.’ Met een lach: ‘Dat wil overigens niet zeggen dat ik het altijd eens ben met Jacqueline, we hebben zeker weleens discussie over het reilen en zeilen binnen het transportbedrijf.’ De Gaay Fortman: ‘Dat is de essentie van diversiteit. Juist als het schuurt, kom je buiten je comfort zone.’ Van Dijk: ‘Precies. Juist daarom hoop ik dat het event van Topvrouwen.nl en TLN de ogen heeft geopend. Dat we vanaf nu binnen de sector samen kansen creëren en omarmen. Er is zoveel potentieel beschikbaar, het is zo zonde het talent dat we hard nodig hebben links te laten liggen. Ik vind het daarbij vooral belangrijk dat de nadruk niet te veel komt te liggen op de vrouwen die binnen de branche de top al hebben bereikt. Het moet in mijn ogen juist gaan om de vrouw op weg naar de top.’ Andere visie op talent De Gaay Fortman vindt dat laatste een mooie nuancering: ‘We zijn er niet om de positie van de gearriveerde topvrouw te versterken. Het gaat erom vrouwelijk talent versneld door te laten stromen naar de top, zodat we niet een hele generatie over het hoofd zien, een generatie van talentvolle vrouwen die enorm kan bijdragen aan het succes van de bij TLN aangesloten bedrijven. Dat lukt alleen als je teams al vanaf onderaan – de basis van je onderneming – divers zijn samengesteld. Ik hoop dan ook dat het event mensen langdurig geïnspireerd heeft in te zetten op genderdiversiteit binnen alle lagen.’ Ook Van Dijk gelooft dat het event een opstap was naar een andere visie op talent. Alert is hij ook: ‘Ik waak er vooral voor dat we te positief zijn of zelfgenoegzaam worden. We moeten onszelf niet op de borst kloppen omdat we goed bezig zijn, nee, we moeten in volle vaart door.’

Nederland Logistiek

Overlegplatform TLN Logistiek trapt af Coen Schut

Director Strategy & Development – PostNL

TLN Logistiek is een nieuw overlegplatform dat zich specifiek richt op ondernemingen die een vooraanstaande rol spelen bij transities in het logistieke proces. Onlangs vond de kick-off plaats in Maarssen. e oprichting van het overlegplatform TLN Logistiek is een antwoord op de snel veranderende logistieke sector. Bestaande logistieke concepten maken plaats voor innovatieve werkwijzen, waarbij onder meer de toepassing van informatietechnologie de wereld van logistieke bedrijven fundamenteel zal veranderen. Opslag en transport gaan onderdeel uitmaken van een hightechomgeving waarbij bedrijven met multimodale oplossingen zich steeds meer toeleggen op een regiefunctie. Tijdens het symposium ‘Innovatie in logistiek’ in Maarssen, georganiseerd door TLN Logistiek, illustreerden vier sprekers de – benodigde – transitie in het logistieke proces.

‘De wereld is volop in ontwikkeling – niet langer lineair maar exponentieel. PostNL ziet deze trend terug in haar dagelijkse operatie, met name bij de pakketdivisie, die significant groeit. Niet voor niets zeggen we: het maakt niet uit wanneer, waar en wat je verkoopt, wij kunnen het faciliteren. Dat brengt met zich mee dat we volop inzetten op digitalisering en non-stop fulfilment, specifiek gericht op onder meer het midden- en kleinbedrijf. We investeren ook in robotisering, om in de toekomst nog flexibeler te kunnen zijn. Een andere uitdaging is de last mile belevering. Op dat vlak experimenteren we op dit moment flink, soms ook met partners als Bol.com. Tevens willen we onze operatie zoveel mogelijk verduurzamen, onder meer met zonnepanelen op de daken van onze distributiecentra en binnenstedelijke distributie per fiets. Kortom, wij zijn volop in transitie. Omdat wij dat willen, maar zeker ook omdat de markt dit van ons vraagt.’

RE P O RTAG E

Frans van den Boomen Oprichter en eigenaar – OPEN Value Chain

Wybe Jan Bleeker Directeur Supply Chain – Picnic

‘Toen we in 2015 startten, wilden we uitgroeien tot de ideale combinatie van een lokale kruidenier, zelfbediening en thuisbezorging. Dat is naar mijn idee mede gelukt door drie logistieke uitdagingen te tackelen: een levering aan huis kost geld, het bestellen kost een klant tijd en iemand moet thuis zijn om de bestelling in ontvangst te kunnen nemen. De oplossing zat ‘m voor een belangrijk deel in verregaande digitalisering die ons en de klant helpt om tot een soepele, maar ook optimale transactie te komen. En wat ook niet onbelangrijk is: wij hoeven geen duur netwerk met een groot aantal winkels en magazijnen te onderhouden. Wij zien de bezorging niet als een extra dienst, maar als een integraal onderdeel van ons logistieke concept. Verder trachten we het logistieke proces zo simpel mogelijk te houden, wat niet eenvoudig is, want in mijn ogen zijn we dagelijks bezig met logistiek op Champions League-niveau. We kiezen overigens bewust voor een gefaseerde groei, waarbij we ons logistieke proces stap voor stap trachten te verfijnen. Innovatie is in onze ogen namelijk geen abrupt proces, maar een continu geheel van kleine verbeteringen die jou uiteindelijk bij jouw einddoel brengen.’

Ruud Koornstra Energiecommissaris – Nationale Energiecommissie

‘Hel en verdoemenis lijken ons ten deel te vallen als we het recente rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change mogen geloven. Ietwat overdreven als je het mij vraagt, maar helder is wel dat we nu in beweging moeten komen als we binnen de afgesproken termijn de zeventien duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties en de doelstellingen van het Parijse klimaatakkoord willen waarmaken. Een afwachtende houding kunnen we ons niet langer permitteren, we moeten met elkaar om de tafel gaan zitten, om gezamenlijk actie te ondernemen. Ook de logistiek moet hier zijn verantwoordelijkheid pakken. Nederland behoort tot de meest innovatieve, ondernemende en welvarende landen in de wereld en toch zijn we in Europa, op Luxemburg na, het vieste jongetje van de klas. Een energietransitie is wat dat aangaat echt nodig, waarbij we ons moeten realiseren dat vernieuwing vrijwel altijd van buiten komt. De logistiek moet dus, net zoals alle andere sectoren, verder kijken dan de eigen sectorgrenzen en groot durven te denken. Zet de deur voor logistieke innovatie wagenwijd open en ga daarmee nu aan de slag, voordat het te laat is en de klimaatdoelen definitief uit zicht zijn geraakt.’

‘Tot nieuwe logistieke concepten komen, is nog niet zo eenvoudig. Je moet samenwerken, je moet innoveren en je moet in staat zijn om bestaande modellen te doorbreken. Toch is dit alles nodig, wil de logistieke sector zijn sterke positie in de wereld behouden. Om tot samenwerking te komen, is het slim je meer te richten op de verkenning dan op de transactie. Ofwel, begin bij een mogelijke samenwerking niet direct over de prijs, maar kies voor een open dialoog. Kijk of je dezelfde taal spreekt en of je gezamenlijk kunt komen tot minder maar betere logistiek. Vervolgens is het zaak een omgeving te creëren waarin innovatie haast op natuurlijke wijze ontstaat. Besef daarbij wel dat innovatie niet uit de techniek komt, maar uit de mens. Dus: omarm technologie, maar geef daar vervolgens wel een eigen invulling aan, om zodoende tot een optimaal resultaat te komen voor jou en jouw samenwerkingspartners. Ten slotte is het belangrijk om niet in je eentje alle risico’s te dragen. Vul elkaar ook wat dat betreft aan. Zelf heb ik genoemde stappen in de praktijk mogen ervaren bij de ontwikkeling van een logistieke railverbinding tussen Tilburg en Polen. Het samenwerkingsplatform dat in dit kader is opgericht, is er in geslaagd om met succes drie treinen per week op dit traject te laten rijden en naar verwachting zal dat aantal worden verdubbeld in 2019. Wat mij betreft een uitstekend voorbeeld van wat samenwerking logistiek gezien kan opleveren.’

Nederland Logistiek

‘We vragen iets van Amsterdam streeft naar een volledig uitstootvrije stadslogistiek in 2025. Daaraan kan de logistiek een grote bijdrage leveren, meent Sharon Dijksma, wethouder verkeer & vervoer, water & luchtkwaliteit in de gemeente Amsterdam.

p welke wijze kan schone en slimme stadslogistiek bijdragen aan het halen van de Parijse klimaatdoelstellingen en het Nederlandse klimaatakkoord? ‘De inzet van zero emission voertuigen én slimme oplossingen voor stedelijke distributie leveren een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen, omdat ze helpen de CO2-uitstoot te verminderen. Het is een van de vele zaken die we moeten doen om de doelstellingen te halen.’ Over welke initiatieven om de stadslogistiek te verduurzamen, bent u nu al positief? ‘Ik ben bijvoorbeeld te spreken over de ontwikkeling van logistieke hubs aan de rand van de stad. Vanuit deze hubs is een slimme bundeling van goederen mogelijk en kunnen goederen met zero emission voertuigen in de binnenstad worden afgeleverd.’ En welke positieve ontwikkelingen op het gebied van stadslogistiek en de verduur zaming ervan zitten nog in de pijplijn? ‘We zijn op dit moment bezig met een aantal pilotprojecten op dit vlak, waaronder een bouwhub, vervoer over water en slimme laad- en losplekken.’

ANALYSE

iedereen in de keten’ Wat verwacht de gemeente Amsterdam van de andere stakeholders binnen de stedelijke distributie, zoals vervoerders, verladers en winkeliers/ondernemers? ‘We vragen iets van iedereen in de keten. We willen dat de hele keten bijdraagt aan de doelstelling om de stadslogistiek in 2025 emissievrij te maken. De ontvanger dient bijvoorbeeld al bij de inkoop aandacht te hebben voor de wijze waarop de goederen uiteindelijk worden geleverd. Van de vervoerders en verladers verwachten we een inzet van slimme oplossingen die bijdragen aan minder verkeer, naast de inzet van emissievrije voertuigen.’ Wat mogen diezelfde stakeholders van de gemeente Amsterdam verwachten op het vlak van stedelijke distributie? ‘We staan open voor nieuwe duurzame initiatieven die bijdragen aan de doelstellingen van de gemeente op logistiek gebied. En we gaan graag in gesprek met partijen over de manier waarop de gemeente deze initiatieven kan ondersteunen. Daarnaast faciliteren we het emissievrij laden van voertuigen met een groot aantal oplaadpunten in de stad, waaronder ook snelladers.’ De gemeente Amsterdam maakt zelf al gebruik van de stadshub van transporteur Deudekom. U bent daar eerder dit jaar op bezoek geweest, samen met staatssecretaris Stientje van Veldhoven. Wat kan/wil de gemeente Amsterdam verder bijdragen aan de verduurzaming van de stedelijke distributie? ‘We juichen dit soort initiatieven enorm toe en willen sneller meters maken op dit vlak. Daarom houdt de gemeente als inkopende organisatie zowel bestaande als nieuwe contracten actief tegen het licht en houdt het hierbij rekening met zero emissie en bunde-

ling van de levering. Daarnaast stimuleren en uit de overtuiging dat we samen tot betere ideeën komen. Regulier overleg met de CBA faciliteren we ondernemers en klanten bij is een van de manieren waarop we dit doen. het maken van duurzame keuzes.’ Daarnaast gaan we graag in gesprek met bedrijven uit verschillende sectoren.’ De gemeente Amsterdam kent een subsidieregeling voor elektrische voertuigen voor bedrijven. Wat kan de gemeente AmsterAmsterdam maakt deel uit van de Metrodam verder betekenen voor koplopers die poolregio. Wat betekent dit in relatie tot de investeren in zero emission voertuigen? verduurzaming van stedelijke distributie? Ruimere venstertijden, meer laad- en ‘Zo’n 60 procent van het verkeer in Amsterlosmogelijkheden? dam komt van buiten de stad. Landelijke ‘Er wordt binnen de gemeente op dit samenwerking en samenwerking met de moment gewerkt aan diverse plannen en Metropoolregio in het bijzonder is noodzaagenda’s die raakvlakken hebben met stekelijk om tot een duurzame stedelijke distridelijke logistiek. Hierbij gaat het om Schone butie te komen.’ Lucht voor Amsterdam, Smart Mobility, Amsterdam Autoluw en de strategische Hoe verhouden de infrastructurele plannen verkenning Stadslogistiek. We kijken daarbij van de gemeente Amsterdam zich met de ook naar wat er in de markt al gebeurt en ambitie de stedelijke distributie te willen onderzoeken interessante suggesties die verduurzamen? we krijgen. Uiteindelijk moet dat leiden tot ‘De ambitie is om het vervoer in de stad nieuw beleid. Dat is op dit moment nog werk schoner en slimmer te maken. Logistiek kan in uitvoering. In de eerste helft van 2019 kan daaraan een grote bijdrage leveren. Over de ik hier meer concrete dingen over zeggen.’ vraag hoe dat er concreet uit gaat zien, kan ik pas meer zeggen als de plannen helemaal TLN is een van de betrokken partijen in het zijn uitgewerkt.’ overleg van de Commissie Bevoorrading Amsterdam (CBA). U hebt recent aan een Tot slot: wat is uw oproep aan de transporten logistieksector als het gaat om duurzame CBA-meeting deelgenomen. Hoe ziet u de rol van brancheorganisaties als TLN in bevoorrading van de binnenstad van relatie tot de verduurzaming van stedelijke Amsterdam? distributie? ‘Investeer en experimenteer! We zijn nu ‘Volgens mij hebben de gemeente en het wereldwijd koploper op het gebied van elekbedrijfsleven elkaar echt nodig om ervoor trisch vervoer. Maar dat betekent niet dat te zorgen dat de stad ook in de toekomst op we op onze lauweren kunnen rusten. Als we een goede manier bevoorraad kan worden. in 2025 een volledig uitstootvrije stadslogisWe zien dat de sector al hard werkt aan het tiek willen hebben, is het echt nodig om te verduurzamen van de logistiek door te inves- investeren en pilots te draaien om te komen teren in schonere voertuigen. Ook ontstaan tot de beste oplossingen. De stad heeft er nieuwe initiatieven, zoals het vervoer van ook veel te bieden aan ondernemers die bij bouwmaterialen over water. We betrekken willen dragen aan een betere luchtkwaliteit het bedrijfsleven zoveel mogelijk bij de en volledige elektrificatie van het vervoer. vormgeving van nieuw logistiek beleid, van- Samen komen we sneller verder.’

Nederland Logistiek

‘ De echte discussie moet nog op gang komen’ Hoe kijken betrokkenen tegen de verduurzaming van de Amsterdamse stadslogistiek aan? Een rondgang langs enkele stakeholders geeft inzicht. Richard Hoving, challenge lead mobiliteit bij Amsterdam Economic Board: ‘Iedereen ziet dat we in de Amsterdamse binnenstad met toenemende congestieproblemen kampen. Daarom moeten we nu echt in beweging komen en de logistiek al aan de voorkant regelen. Anders loopt de binnenstad onverbiddelijk vast. Daarbij moet de gemeente Amsterdam zich vooral niet als eiland positioneren, maar waar mogelijk regionale samenwerking opzoeken. We moeten de logistieke krachten bundelen en waar relevant kiezen voor harmonisatie. Het zou bijvoorbeeld mooi zijn als we erin slagen om met de andere gemeenten in de metropoolregio gezamenlijk de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek te ondertekenen.’

gistiek. Niet voor niets zijn we heel actief in het Atlaspark, het gebied waar we de grootschalige logistiek concentreren en meerdere modaliteiten bij elkaar laten komen. Ook de ontwikkeling van de circulaire bouwhub aan de Ankerweg is een goed voorbeeld, als toegevoegde waarde van de haven vóór de stad. Met deze multimodale locatie wordt vanuit één punt aan het water zoveel mogelijk bouwverkeer van de weg naar het water verplaatst. Lading wordt gebundeld en vervolgens vervoerd naar de bouwplaats. Dit leidt tot een kleiner aantal vervoersbewegingen, minder congestie en een betere luchtkwaliteit in de stad. We pakken een actieve rol in de gebiedsontwikkeling, met het juiste bedrijf op de juiste plaats, waarbij we ruimte creëren dichtbij de stad voor partijen als Jumbo, Marqt en Picnic. Kortom, we ontwikkelen al veel, maar een jarenlang proces zal nodig voordat we het optimum hebben bereikt.’

Francis de Wit, commercieel manager team real estate bij Port of Amsterdam: ‘De haven van Amsterdam beslaat een zesde van het totale grondgebied van de gemeente Amsterdam. Het is daarmee evident dat wij onze verantwoordelijkheid nemen in de discussie rondom duurzame stadslo-

Jan van Deudekom, directeur van het landelijke hub-netwerk SimplyMile: ‘De urgentie om het beter te doen wordt inmiddels door velen gezien, maar van enige coördinatie is helaas nog geen sprake. Ik zie iedereen over elkaar heen struikelen met goede bedoelingen, maar dat brengt ons niet per se

dichter bij het doel: zero emission stadslogistiek in 2025. De logistiek, toch de basis voor de stedelijke bevoorrading van Amsterdam, wordt tot nu toe vooral vanuit de afzender bepaald. Hij kiest de wijze van aflevering en doet dat ook nog eens in de overtuiging dat het allemaal niets kost. Die manier van denken en werken staat een gecoördineerde en daarmee efficiënte werkwijze in de weg. Het zou veel beter zijn om hierover met elkaar duidelijke afspraken te maken, zodat ieders belang maximaal wordt gediend. We moeten echt meer in ketens gaan denken.’

Maar we werken ook samen met de gemeente Amsterdam en gaan het gesprek aan met onze klanten, want ook zij moeten in beweging komen om de keten te kunnen optimaliseren. Dat laatste lukt bijvoorbeeld door ons gebundeld te laten aanleveren, zoals we dat nu al doen vanaf de hub bij Deudekom voor onder meer de Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Uiteindelijk willen we komen tot strakke processen, samen met onze klanten. Want dat stelt ons in staat om maximaal te verduurzamen.’

Rogier Havelaar, directeur stadslogistiek bij PostNL: ‘Het is duidelijk dat de wegen steeds voller raken en dat binnenstedelijke locaties daarmee steeds lastiger zijn te bereiken. Dat noopt ons tot nieuwe bezorgconcepten te komen, waarbij we streven naar slimme, stille en schone oplossingen. Hubs aan de rand van de stad zijn daar wat ons betreft hard voor nodig. Simpelweg omdat we daar onze crossdocking, opslag en fulfilment het meest optimaal kunnen organiseren. Een goed voorbeeld daarvan is de hub bij Deudekom in Duivendrecht, waar wij verschillende processen – stadsdistributie, fietslogistiek, postbezorging en instant delivery voor Bol.com – fysiek hebben samengebracht.

André Groot, algemeen directeur van Peeters Vervoerscentrale, dat is gevestigd in Amsterdam: ‘Tot nu toe lijkt zowel de verlader als de ontvanger te ontbreken in de discussie rondom duurzame stadslogistiek. Want is het echt nodig om winkels dagelijks te bevoorraden? En waarom zijn winkeliers en horeca-eigenaren niet ter plekke op het moment dat wij hen beleveren, terwijl dat wel is afgesproken? De echte discussie over hoe de binnenstad op een slimme en schone wijze is te bevoorraden, moet mijns inziens nog op gang komen. En laten we het dan ook meteen hebben over meer en ruimere laad- en losplekken in de binnenstad. Die zijn hard nodig, maar nog altijd niet gerealiseerd.’

ININBTEEWEG RV IEIN WG

TLN in Zoetermeer 6 jaar geleden, in 1992, vond in Zoetermeer bijna 6 maanden lang de Floriade plaats, in die tijd de grootste tuinbouwtentoonstelling ter wereld. Daarmee werden niet alleen ruim 3 miljoen bezoekers uit het binnen- en buitenland naar de relatief nieuwe groeikern getrokken, ook werd met de Floriade de basis gelegd voor wat nu de woonwijk Rokkeveen-West is. Anno 2018 zijn er in de woonwijk nog altijd sporen te vinden van de Floriade, met onder meer het Floriadepark, het Balijbos, NS-station Zoetermeer en de Nelson Mandelabrug over de A12. Ook het driehoekige patroon van de wijk – ook wel ‘de ganzenvoet’ genoemd – met de karakteristieke kaarsrechte lanen stamt uit die tijd. Verder staan er in de woonwijk nog enkele follies.

Dit zijn gebouwtjes met een opvallende vorm, die bezoekers tijdens de Floriade vooral moesten verbazen en nu, verspreid door de woonwijk, nog altijd een vreemde eend in de bijt vormen. Op bijgaande foto is een deel van het Floriadeterrein te zien, met redelijk prominent in het midden het witte kantoorpand aan het Plein van de Verenigde Naties. Jarenlang was dit de plek waar Transport en Logistiek Nederland (TLN) resideerde. In 2002 werd verhuisd naar een nabijgelegen locatie, die ook op de foto is te zien: het groene veld tussen links de rijweg en rechts de parkeerplaats voor de bussen. Vandaag de dag opereert TLN nog altijd vanaf deze plek en vierde het onlangs op feestelijke wijze haar 25-jarig bestaan tijdens het eigen jaarcongres in Rotterdam.

Nederland Logistiek

Albert Heijn groeit online Als marktleider wil supermarkt Albert Heijn maximaal profiteren van de exponentiële groei die de e-commerce nu al vele jaren kenmerkt. Daar moet wel wat voor gebeuren, realiseert Gerard Schelling, bij AH.nl manager operations van het Home Shop Center Rotterdam, zich terdege. e e-commerce zit nog altijd flink in de lift. Onlangs nog zag online warenhuis Bol.com op Singles Day – toch een relatief nieuw fenomeen, overgewaaid vanuit China – zijn dagomzet verdrievoudigen. En webwinkel Alibaba, dat ooit startte met genoemd koopjesfestijn, realiseerde diezelfde dag wereldwijd een omzet van bijna 30 miljard euro. Een haast onwerkelijk bedrag, maar tegelijkertijd lijkt het eind van de groei in de e-commerce nog lang niet in zicht. Dit geldt zeker ook voor het foodsegment, iets wat Gerard Schelling ook constateert. ‘Onze klanten kiezen steeds vaker – ook – voor het online bestellen en ophalen of laten bezor-

gen van boodschappen, naast het boodschappen doen in de winkel. Die groei brengt natuurlijk grote kansen voor ons mee. En ook een uitdaging, want onze logistiek moet uiteraard meegroeien.’ Grootste speler Albert Heijn is al ruim 30 jaar actief via het web – iets wat niet iedereen zich realiseert. Het begon ooit in 1987 met de overname van James Telesuper, een Nederlandse thuiswinkeldienst voor supermarktartikelen. Gebruikers konden via videotexdiensten hun boodschappen bestellen en laten bezorgen. In de daaropvolgende jaren groeide de onlinedienst van Albert Heijn gestaag. Na

enkele naamswijzigingen – in onder meer Albert en Appie – werd uiteindelijk gekozen voor de naam AH.nl. Anno 2018 is de online dienst binnen het supermarktsegment de grootste speler, een positie die volgens Schelling mede te danken is aan de Appieapp die Albert Heijn heeft ontwikkeld. ‘Die is heel belangrijk, merken wij haast dagelijks. We hebben er dan ook veel energie in gestoken, om binnen de app een echte winkelbeleving te realiseren en de klant op een makkelijke en snelle manier te bedienen.’ Sturen op efficiency De ontwikkeling van AH.nl is ook terug te zien in het assortiment. Waar in 2013 nog 9.000

RE P O RTAG E

items online beschikbaar waren – in vaktaal zogenoemde stock keeping units – zijn dat er in 2018 maar liefst 27.000. De komende jaren verwacht AH.nl het assortiment verder te laten groeien, met name met versproducten. Schelling: ‘We zijn stap voor stap op weg zijn naar een winstgevende business, langs de weg van omzetgroei en efficiency.’ Het sturen op efficiency is mede terug te zien in de logistieke operatie van AH.nl. Vanuit de vijf Home Shop Centers van AH.nl, verspreid over het land, worden de onlineklanten beleverd. Op elke locatie is de inbound stroom voor het grootste deel afkomstig van de vier eigen AH-distributiecentra in het land. De rest komt direct van leveranciers. Elke outbound stroom is zoveel mogelijk gestandaardiseerd

en bestaat uit zowel business-to-business als business-to-consumer bestellingen, naast de bestellingen die naar een pick-up point van Albert Heijn gaan om daar door de consument te worden opgehaald. Het Home Shop Center in Rotterdam kent met zo’n 35.000 orders het grootste aantal bestellingen per week, vertelt Schelling, die ook aangeeft dat er op dit moment scherp wordt gekeken naar de samenstelling van de goederenstromen tussen de verschillende eigen centra. ‘Daar is nog wel een slag in te maken, om het ook hier efficiënter te doen.’

ten slotte naar de groeiverwachting wordt gevraagd. ‘We willen en kunnen groeien, ook gezien het potentieel dat de e-commerce nog in zich heeft. De komende tijd zullen we moeten kijken of dat voldoende is voor onze groeiambitie.’

Dit artikel kwam tot stand tijdens een werkbezoek van de deelmarkt TLN Distributie aan AH Online in De Meern. Meer informatie over dit bezoek, waar bijvoorbeeld ook Fiets koeriers.nl een presentatie verzorgde, of de deelmarkt? Stuur dan een mail naar nederlandlogistiek@tln.nl.

Groeiverwachting Hoe noodzakelijk het sturen op efficiency voor AH.nl is, wordt duidelijk als Schelling

Gemiddeld vewacht online aandeel in waarde in 2023 per productcategorie

0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1

Online aandeel in waarde (jan-jun 2018)

Et en sw aa r

tu in Hu is &

be au ty & Ge zo nd he id

Sp or t&

Hu ish ou de lijk e

Online aandeel in waarde in 2023 (verwacht door consumenten)

re cr ea tie

Kl ed in g

ap pe ra tu ur

lif es ty le Sc ho ei se l&

Co ns um en te ne le kt ro ni ca

Sp ee lgo ed

te le fo ni e M ob ie le

ac ce ss oi re s Co m pu te r&

M ed ia &

en te rta in m en t

Online aandeel in waarde in 2023 (verwacht door experts)

Bron: GfK Thuiswinkel Markt Monitor Q2 2018, GfK ShoppingTomorrow Research 2018

Boodschappen steeds vaker online De komende 5 jaar zal de Nederlandse consument alleen maar meer online gaan besteden en ook de dagelijkse boodschappen zullen steeds vaker via internet worden besteld. Dit blijkt uit het Shopping Tomorrow Consumenten-

onderzoek, dat GfK in samenwerking met onderzoeksplatform ShoppingTomorrow heeft uitgevoerd. Volgens de ruim duizend ondervraagde consumenten wordt meer dan een vijfde van de supermarktartikelen in

2023 bij webwinkels gekocht. Daarnaast blijven consumenten de komende jaren ook in fysieke winkels komen en groeit de populariteit van marktplaatsen en buitenlandse webshops. Verder blijkt uit het onderzoek dat 80

procent van de consumenten een eigen bezorgtijd wil kiezen, terwijl 42 procent de leveringssnelheid het belangrijkst vindt. Daarnaast vindt 66 procent van de consumenten het gemakkelijker om met één account in te

kunnen loggen bij de verschillende webshops. Ten slotte blijkt 46 procent van de consumenten voorstander te zijn van het combineren van bestellingen in één levering per week als dit beter zou zijn voor het milieu.

A A N HE T WO O RD

In de logistieke sector gebeurt enorm veel. Twitter is daarvoor een goede graadmeter. Op deze pagina een selectie van de meest opvallende tweets op de tijdlijn van Transport en Logistiek Nederland.

10 oktober

23 oktober

29 oktober

10 november

16 november

21 november

Continu op de hoogte van het laatste nieuws uit de sector? Bezoek daarvoor de website van Transport en Logistiek Nederland (www.tln.nl) en de sociale kanalen van TLN: twitter.com/tlnnieuws nl.linkedin.com/company/transport-en-logistiek-nederland nl-nl.facebook.com/ktotln

S E RV I C E- INFO

Meer informatie

Interessant artikel? Lees er meer over op de website van TLN 10

Nederland Logistiek

IN T E RV IE W

‘Autonoom rijden in 2024 praktijk’ www.tln.nl > Onderwerpen > ICT

Bij platooning, maar ook bij de discussie rondom kilometerbeprijzing, kruisen de logistiek- en hightechsector elkaars pad. Volgens Maurice Geraets, werkzaam bij de Nederlandse chipmaker NXP Semiconductors, dit is een goede zaak. ‘We hebben elkaar hard nodig om tot een succesvolle business case te komen.’ DOOR Twan van der Heijden BEELD Ton Zonneveld

Maurice Geraets (NXP Semiconductors):

‘Autonoom rijden in 2024 praktijk’

Nederland Logistiek

RE P O RTAG E

Platooning is kinderschoenen ontgroeid In konvooi rijdende vrachtwagens kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de optimale dienstverlening die de logistieke sector voorstaat, vinden Dirk Jan de Bruijn (Rijkswaterstaat) en Arthur van Dijk (TLN). ‘Hedendaagse logistiek is in de eerste plaats slimme logistiek.’ en absolute mijlpaal.’ Zo betitelt Dirk Jan de Bruijn, programmadirecteur truckplatooning bij Rijkswaterstaat, de praktijkproef met in konvooi rijdende vrachtwagens die in oktober plaatsvond tijdens de Experience Week Connected Transport. Over een periode van 5 dagen reden vrachtwagens in konvooi op drie corridors in totaal 250 ritten. Elke corridor kende zijn eigen ladingsoort. Op de corridor Tilburg-VenloAntwerpen ging het om goederen voor de retail, op de corridor Aalsmeer-Duitse grens werden bloemen vervoerd en op de corridor Maasvlakte-Rotterdam-Dordrecht reden de vrachtwagens met containers. ‘Het bijzondere aan deze praktijkproef is dat deze niet losstond van de praktijk, maar juist onderdeel uitmaakte van een bestaand logistiek ketenproces, met een strakke planning en time slots voor de levering’, zo licht De Bruijn zijn kwalificatie toe. 4O-benadering Volgens De Bruijn staat de praktijkproef met in konvooi rijdende vrachtwagens symbool voor het veranderende ecosysteem van de

Nederland Logistiek

Visie krijgt vorm

nderwerp van gesprek is onder meer de lng-teruggaveregeling, die zoals onverwacht aangekondigd door het ministerie van Financiën aan het eind van dit jaar wordt beëindigd. De meningen hierover zijn verdeeld. Enerzijds zijn de koplopers die voor deze brandstof hebben gekozen en hierop hun materieel hebben afgestemd pas halverwege hun afschrijving. Financiële compensatie blijft in die zin welkom. Anderzijds houdt een eventuele verlenging van de regeling de transitie naar de inzet van hernieuwbare energiebronnen tegen. Immers, ook lng is een fossiele brandstof. TLN ziet in het beëindigen van de regeling ‘niet het gewenste beloongedrag voor koplopers’ en is daarom in gesprek met het ministerie om te bezien wat

Nederland Logistiek

Gezamenlijk optrekken Bij zero emission transport is het voor de gewenste opschaling noodzakelijk gelijktijdig de benodigde laadinfrastructuur te ontwikkelen. Dat begint met het in kaart brengen van de behoeften. Over welke voertuigen hebben we het precies? Waar worden deze voertuigen voor ingezet? En wat betekent dit voor de oplaadbehoefte? Ook moet er een antwoord komen op de vraag wie de investeringskosten van de benodigde laadinfrastructuur gaat dragen. Nu lijkt dat vaak de ondernemer te zijn, maar TLN is van mening dat de gemeente en de provincie hier ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Voor low emission transport buiten de binnenstad zet TLN in op de toepassing van GreenTruckFuel, een

De hele sector meer divers maken: dat is de niet-geringe ambitie van Arthur van Dijk, voorzitter van ondernemersorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN). Met Topvrouwen.nl voorzitter Marry de Gaay Fortman bekijkt hij hoe de sector aantrekkelijker kan worden voor vrouwen.

Stimuleren van efficiëntie Duurzaamheid blijkt echter slechts een van de pittige dossiers te zijn waarmee TLN te maken heeft. Van Dijk: ‘Ik ben nu ruim 5 jaar voorzitter en in die tijd is er veel veranderd. Voor mijn aantreden lag de nadruk binnen TLN vooral op het transport, dat gekenmerkt werd door een negatief imago.’ Dat negatieve imago kwam voort uit het idee dat vrachtwagens fileveroorzakers zijn en regelmatig zorgen voor oponthoud op de weg. Van Dijk: ‘Best vreemd. Immers, zonder transport staat alles stil. Maar die negatieve connotatie was er nu eenmaal.’ Het beeld kantelde toen TLN zich meer gingen orienteren op haar rol in de maatschappij, met mens, markt en milieu als belangrijkste speerpunten. De nadruk kwam meer te liggen op het stimuleren van efficiëntie: meer doen, maar minder kilometers

RE P O RTAG E

Frans van den Boomen Oprichter en eigenaar – OPEN Value Chain

Wybe Jan Bleeker

Ruud Koornstra Energiecommissaris – Nationale Energiecommissie

Coen Schut

Director Strategy & Development – PostNL

Af van de stereotypen www.tln.nl > Onderwerpen > Arbeidsmarkt

Nederland Logistiek

‘We vragen iets van iedereen in de keten’ Amsterdam streeft naar een volledig uitstootvrije stadslogistiek in 2025. Daaraan kan de logistiek een grote bijdrage leveren, meent Sharon Dijksma, wethouder verkeer & vervoer, water & luchtkwaliteit in de gemeente Amsterdam.

p welke wijze kan schone en slimme stadslogistiek bijdragen aan het halen van de Parijse klimaatdoelstellingen en het Nederlandse klimaatakkoord? ‘De inzet van zero emission voertuigen én slimme oplossingen voor stedelijke distributie leveren een belangrijke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen, omdat ze helpen de CO2-uitstoot te verminderen. Het is een van de vele zaken die we moeten doen om de doelstellingen te halen.’ Over welke initiatieven om de stadslogistiek te verduurzamen, bent u nu al positief? ‘Ik ben bijvoorbeeld te spreken over de ontwikkeling van logistieke hubs aan de rand van de stad. Vanuit deze hubs is een slimme bundeling van goederen mogelijk en kunnen goederen met zero emission voertuigen in de binnenstad worden afgeleverd.’ En welke positieve ontwikkelingen op het gebied van stadslogistiek en de verduurzaming ervan zitten nog in de pijplijn? ‘We zijn op dit moment bezig met een aantal pilotprojecten op dit vlak, waaronder een bouwhub, vervoer over water en slimme laad- en losplekken.’

Wat verwacht de gemeente Amsterdam van de andere stakeholders binnen de stedelijke distributie, zoals vervoerders, verladers en winkeliers/ondernemers? ‘We vragen iets van iedereen in de keten. We willen dat de hele keten bijdraagt aan de doelstelling om de stadslogistiek in 2025 emissievrij te maken. De ontvanger dient bijvoorbeeld al bij de inkoop aandacht te hebben voor de wijze waarop de goederen uiteindelijk worden geleverd. Van de vervoerders en verladers verwachten we een inzet van slimme oplossingen die bijdragen aan minder verkeer, naast de inzet van emissievrije voertuigen.’ Wat mogen diezelfde stakeholders van de gemeente Amsterdam verwachten op het vlak van stedelijke distributie? ‘We staan open voor nieuwe duurzame initiatieven die bijdragen aan de doelstellingen van de gemeente op logistiek gebied. En we gaan graag in gesprek met partijen over de manier waarop de gemeente deze initiatieven kan ondersteunen. Daarnaast faciliteren we het emissievrij laden van voertuigen met een groot aantal oplaadpunten in de stad, waaronder ook snelladers.’ De gemeente Amsterdam maakt zelf al gebruik van de stadshub van transporteur Deudekom. U bent daar eerder dit jaar op bezoek geweest, samen met staatssecretaris Stientje van Veldhoven. Wat kan/wil de gemeente Amsterdam verder bijdragen aan de verduurzaming van de stedelijke distributie? ‘We juichen dit soort initiatieven enorm toe en willen sneller meters maken op dit vlak. Daarom houdt de gemeente als inkopende organisatie zowel bestaande als nieuwe contracten actief tegen het licht en houdt het hierbij rekening met zero emissie en bunde-

ling van de levering. Daarnaast stimuleren en tiek beleid, vanuit de overtuiging dat we faciliteren we ondernemers en klanten bij samen tot betere ideeën komen. Regulier het maken van duurzame keuzes.’ overleg met de CBA is een van de manieren waarop we dit doen. Daarnaast gaan we graag in gesprek met bedrijven uit verschillende sectoren.’

De gemeente Amsterdam kent een subsidieregeling voor elektrische voertuigen voor bedrijven. Wat kan de gemeente Amsterdam verder betekenen voor koplopers die investeren in zero emission voertuigen? Ruimere venstertijden, meer laad- en losmogelijkheden? ‘Er wordt binnen de gemeente op dit moment gewerkt aan diverse plannen en agenda’s die raakvlakken hebben met stedelijke logistiek. Hierbij gaat het om Schone Lucht voor Amsterdam, Smart Mobility, Amsterdam Autoluw en de strategische verkenning Stadslogistiek. We kijken daarbij ook naar wat er in de markt al gebeurt en onderzoeken interessante suggesties die we krijgen. Uiteindelijk moet dat leiden tot nieuw beleid. Dat is op dit moment nog werk in uitvoering. In de eerste helft van 2019 kan ik hier meer concrete dingen over zeggen.’ TLN is een van de betrokken partijen in het overleg van de Commissie Bevoorrading Amsterdam (CBA). U hebt recent aan een CBA-meeting deelgenomen. Hoe ziet u de rol van brancheorganisaties als TLN in relatie tot de verduurzaming van stedelijke distributie? ‘Volgens mij hebben de gemeente en het bedrijfsleven elkaar echt nodig om ervoor te zorgen dat de stad ook in de toekomst op een goede manier bevoorraad kan worden. We zien dat de sector al hard werkt aan het verduurzamen van de logistiek door te investeren in schonere voertuigen. Ook ontstaan er nieuwe initiatieven, zoals het vervoer van bouwmaterialen over water. We betrekken het bedrijfsleven zoveel mogelijk bij de vormgeving van nieuw logis-

Overlegplatform TLN Logistiek trapt af www.tln.nl > Onderwerpen > Logistiek en supply chain

ANALYSE

‘Nederland Logistiek’ is het relatiemagazine van Transport en Logistiek Nederland en verschijnt vier keer per jaar. Nummer 4 December 2018

Marry de Gaay Fortman:

Directeur Supply Chain – Picnic

e oprichting van het overlegplatform TLN Logistiek is een antwoord op de snel veranderende logistieke sector. Bestaande logistieke concepten maken plaats voor innovatieve werkwijzen, waarbij onder meer de toepassing van informatietechnologie de wereld van logistieke bedrijven fundamenteel zal veranderen. Opslag en transport gaan onderdeel uitmaken van een hightechomgeving waarbij bedrijven met multimodale oplossingen zich steeds meer toeleggen op een regiefunctie. Tijdens het symposium ‘Innovatie in logistiek’ in Maarssen, georganiseerd door TLN Logistiek, illustreerden vier sprekers de – benodigde – transitie in het logistieke proces.

Niet volgen, maar leiden TLN-voorzitter Arthur van Dijk sluit met een tevreden gevoel deze derde duurzaamheidsbijeenkomst af. ‘Al langer maken we duidelijk dat we op het vlak van duurzaamheid niet willen volgen, maar leiden. Daar slagen we steeds beter in, mede dankzij bijeenkomsten als deze, en dat is mooi om te zien. Het sterkt mij alleen maar in de gedachte dat we onze duurzaamheidsvisie weliswaar hebben geënt op 2025, maar dat we ook tot die tijd belangrijke resultaten willen en kunnen behalen. Een waardevolle route dus, zolang we de urgentie maar blijven zien en waar mogelijk samen optrekken.’

‘Het is een nieuwe wereld waarin vrouwen hun fair share willen.’

Nederland Logistiek

Overlegplatform TLN Logistiek trapt af

Visie krijgt vorm www.tln.nl > Onderwerpen > Duurzaamheid

IN T E RV IE W

Af van de stereotypen

Colofon 17

IN B E E LD

Ook tijdens de derde bijeenkomst is sprake van een levendige discussie tussen de duurzaamheidsambassadeurs, die elkaar op uitnodiging van TLN met enige regelmaat ontmoeten om kennis uit te wisselen en ervaringen te delen.

Platooning is kinderschoenen ontgroeid www.tln.nl > Onderwerpen > Truck platooning

Amsterdam maakt deel uit van de Metropoolregio. Wat betekent dit in relatie tot de verduurzaming van stedelijke distributie? ‘Zo’n 60 procent van het verkeer in Amsterdam komt van buiten de stad. Landelijke samenwerking en samenwerking met de Metropoolregio in het bijzonder is noodzakelijk om tot een duurzame stedelijke distributie te komen.’

‘We vragen iets van iedereen in de keten’ www.tln.nl > Onderwerpen > Stedelijke distributie

Hoe verhouden de infrastructurele plannen van de gemeente Amsterdam zich met de ambitie de stedelijke distributie te willen verduurzamen? ‘De ambitie is om het vervoer in de stad schoner en slimmer te maken. Logistiek kan daaraan een grote bijdrage leveren. Over de vraag hoe dat er concreet uit gaat zien, kan ik pas meer zeggen als de plannen helemaal zijn uitgewerkt.’ Tot slot: wat is uw oproep aan de transporten logistieksector als het gaat om duurzame bevoorrading van de binnenstad van Amsterdam? ‘Investeer en experimenteer! We zijn nu wereldwijd koploper op het gebied van elektrisch vervoer. Maar dat betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten. Als we in 2025 een volledig uitstootvrije stadslogistiek willen hebben, is het echt nodig om te investeren en pilots te draaien om te komen tot de beste oplossingen. De stad heeft ook veel te bieden aan ondernemers die bij willen dragen aan een betere luchtkwaliteit en volledige elektrificatie van het vervoer.

Wat kan TLN voor u betekenen? D oor haar leden te verbinden en een netwerk te bieden waarin kennis en ervaring wordt uitgewisseld door ondernemers

oor de belangen van haar leden te vertegenwoordiD gen, zowel lokaal en regionaal als nationaal en Europees

D oor de grootste werkgeversorganisatie van transporterend Nederland te zijn en binnen de cao-onderhandelingen te zorgen voor een verantwoorde cao voor haar leden

D oor specialistische kennis en expertise op het gebied van transport en logistiek grotendeels gratis beschikbaar te stellen voor de ondernemers die lid zijn van TLN

D oor inkoopvoordeel en speciale voorwaarden te bieden aan leden, dankzij collectieve afspraken met leveranciers en partners

D oor het aanspreekpunt te zijn voor en over de sector

Hoofdredactie Twan van der Heijden Redactionele bijdrage Nicole Gommers Fotografie Jelmer de Haas, Ton Zonneveld met dank aan Staatsbosbeheer Ontwerp en opmaak Maters & Hermsen, Leiden Druk Vellendrukkerij BDU, Barneveld © Transport en Logistiek Nederland, 2018

Over TLN

Transport en Logistiek Nederland (TLN) is dé onder nemersorganisatie voor wegtransportbedrijven en logistiek dienstverleners. TLN werkt continu aan een gunstig ondernemersklimaat in Nederland en Europa en doet dat op meerdere manieren:

Uitgever en redactie Transport en Logistiek Nederland Boris Pasternaklaan 22 2719 DA Zoetermeer T 088 4567111 E nederlandlogistiek@ tln.nl I www.tln.nl

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of zijn partners. Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, zoals gedeponeerd bij de arrondissementsrechtbanken in Nederland. Een exemplaar van de Regelen voor het Advertentiewezen is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar. Geïnteresseerd in een (extra) exemplaar van ‘Nederland Logistiek’? Neem dan contact op met de redactie via nederlandlogistiek@ tln.nl.

FITTE MEDEWERKERS HOUDEN

PLEZIER IN HUN WERK!

Fitte medewerkers maken jouw onderneming nรณg gezonder en plezieriger om bij te werken. Samen met je mensen maak je de beste keuzes over hoe zij dat veilig, gezond en met plezier kunnen doen. De inzetbaarheidscheck helpt je hierbij. Die geeft jouw medewerkers niet alleen inzicht in hun gezondheid en inzetbaarheid, maar ook adviezen hoe die te verbeteren. Kijk voor meer informatie op:

hoewasjouwdagvandaag.nl