Trajectum 16/17 #01 by Trajectum

#01

| 13 09 2016

TRAJECTUM www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

Van mij mogen ze allemaal oprotten

SPECIAL

POLARISERING IN HET ONDERWIJS

Wat moeten we hiermee?

INHOUD

9-27

TRAJECTUM#1 13092016

ONDERWIJS

ACHTERGROND

BLENDED LEARNING

TIPS VOOR SUCCES

Steeds meer in opkomst, maar

Gelukkig studeren in zes

contact met docent blijft

stappen

SPECIAL ‘9/11 is een zionistisch complot!’ ‘Alle moslims zijn terroristen!’ Studenten met extreme opvattingen zorgen ervoor dat de polarisering in het onderwijs toeneemt, net als in de rest van de samenleving. Het zorgt voor ongemak bij andere studenten en voor docenten die niet weten hoe ze met die polarisering moeten omgaan. Een special over wij-zij-denken in het onderwijs, ook aan Hogeschool Utrecht.

6 HAP SNAP 8 COLUMN Nina Juffermans

31 COLUMN Remko van Broekhoven

42 UITAGENDA

REPORTAGE

44 WINACTIES

BEELD

48 STUDENTSTYLE

Verborgen geschiedenissen in De Uithof De jongeren op de coverfoto en foto’s bij de special zijn modellen en hebben op geen enkele wijze te maken met de uitspraken die erbij staan.

IEDERE DAG VERS trajectum.hu.nl twitter.com/trajectum facebook.com/trajectum

13092016 TRAJECTUM#1

TRAJECTUM#1 13092016

STEEDS MOOIER Eerstejaars van buiten Utrecht weten niet beter. Tijdens de UIT half augustus konden ze met mooi weer lekker op de trappen hun biertje drinken (alleen voor boven de 18 natuurlijk). Maar wie al een paar jaar langer richting De Uithof gaat, heeft deze centrale bouwput dagelijks moeten trotseren voor het ambitieuze Utrecht City Project. Klaar in 2030. Dus we hebben nog even te gaan. Echt, het gaat best wat worden in13092016 de Domstad. TRAJECTUM#1 5

HAP SNAP

QUOTE

Tabouleh met rabarber Hou je van Tabouleh met rabarber, doperwtenfalafel en mosselen met kurkumasaus? Probeer dan vooral het Syrische restaurant Syr. Sinds deze zomer combineert het restaurant in de Utrechtse Lange Nieuwstraat de Syrische keuken met Hollandse ingrediënten. En dat zorgt dus voor bijzondere gerechten. Syr is een initiatief van biologisch restaurant Gys, biedt werkplekken aan vluchtelingen en brengt de winst naar Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF.

‘Veel studenten willen hun studie op tijd af hebben, al is het maar om financiële redenen. Misschien nemen ze nu sneller genoegen met een zes in plaats van een acht’, zegt Patricia van Echtelt van het Sociaal en Cultureel Planbureau.

op de vijf thuiswonende studenten woont nog bij de ouders omdat ze het leuk vinden. Dat staat in de landelijke Studentenmonitor van het ministerie van Onderwijs. Ruim de helft van alle hbo’ers woont nog bij zijn ouders; voor universitaire studenten is dat ongeveer een op de drie.

Bouwverkeer over de busbaan, omleidingen voor fietsers en auto’s, graafmachines op de weg: De Uithof is veranderd in een ware bouwput. Dat komt vooral door de aanleg van de tramlijn van Utrecht CS naar De Uithof, maar ook door de renovatie van de HU-gebouwen Padualaan 99 en 101 en de nieuwbouw van de hogeschool, op de hoek Heidelberglaan/Bolognalaan. Een troost: de bouwput levert mooie gebouwen en een snelle tramlijn op. En het werk is sneller klaar dan in het centrum (zie pag. 4/5), namelijk ergens in 2018. 6 TRAJECTUM#1 13092016

FOTO: JANNY RUARDY

DE UITHOF IS EEN BOUWPUT

VAN DE REDACTIE

De HU heeft zich een vernieuwd profiel aangemeten, met als thema ‘De kwaliteit van samenleven in de stedelijke omgeving’. Dat kan gaan over bijvoorbeeld gezond leven, duurzaam bouwen of toenemende mobiliteit. Het profiel is een aanscherping van de eerdere speerpunten als ‘Techniek en gezondheid’ en ‘Gebouwde omgeving’. Op zich maakt het niet zoveel uit welke titel er aan het gezicht van de hogeschool wordt gegeven. Het kost weinig moeite om de bestaande opleidingen en lectoraten onder de nieuwe noemer te scharen. Oneerbiedig gezegd: oude wijn in nieuwe zakken. Maar dat is wat te voorbarig. Belangrijk is hoe de HU dit profiel concreet maakt. Een van de eerste acties onder de noemer van het nieuwe thema is een convenant tussen gemeente en HU, waarin ze beloven gezamenlijk op te trekken. En dat werd tijd. HU en gemeente lijken zich weinig van elkaar aan te trekken, afgezien van bestuurlijke overleggen en tijdelijke projecten. Terwijl het onderwijs en onderzoek toch flink meer kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van stad en regio. Hopelijk dat deze jongste flirt tussen de partijen niet blijft steken in een rituele dans, maar leidt tot een

langdurige en innige samenwerking, met concrete resultaten. | GR De rubriek ‘Van de redactie’ verschijn elke donderdag rond het middaguur op trajectum.hu.nl

DE ALLERVIESTE PLEKJES IN HET STUDENTENHUIS

• Muis en toetsenbord • Afstandsbediening

• Spoelknop van de wc

• Deurkruk van de wc

(dus niet de bril)

• Handgreep van de

kraan

Lees het artikel Studentenhuis mag best een beetje smerig zijn op trajectum. hu.nl

GESPOT

Rens de Groot

Opleiding: VIERDEJAARS Chemische Technologie Gewonnen: Hugenotenprijs, voor het leveren van een bijzondere bijdrage aan de hogeschool Motivatie: zat in het bestuur van de Vereniging Medezeggenschap Utrechtse Studenten (MUST), het dagelijks bestuur van de Hogeschoolraad (HSR) en was actief voor studievereniging Uranymus Bijzonder: ‘Veel van zijn inzichten, ideeën en opmerkingen zijn geland, op diverse plekken in de organisatie’, zei collegelid Tineke Zweed.

13092016 TRAJECTUM#1

COLUMN NINA JUFFERMANS, STUDENT JOURNALISTIEK

Wat ik hier nog doe Hee hallo, daar ben je weer. Fijne vakantie gehad? Wat zie je er lekker uitgerust uit. Je bent echt asociaal bruin geworden. Weer helemaal klaar voor het nieuwe schooljaar! Sorry, wat zeg je? Wat ik hier nog doe? Wow, directe vraag. Ik dacht dat we het nog even gezellig konden houden. Nou, uhm, ik ben net voor de vakantie gezakt. Niet afgestudeerd dus. Ja, lullig. Zeg dat wel. De eerste week van de vakantie heb ik dan ook in een bad van tranen en bier doorgebracht. Daarna ging het wel weer. Afstuderen is iets wat ik onderschat heb. Of misschien heb ik mezelf overschat. Zie je? Je gaat aan alles twijfelen. Kan ik wel schrijven? Ben ik wel gemaakt om journalist te zijn? Kan ik überhaupt iets goed? Ik ben flink op m’n bek gegaan en dat doet best pijn. Studeren is fantastisch, maar niemand heeft ooit beloofd dat het alleen maar leuk zal zijn. Zoals die keer dat ik met een fantastisch vak stopte omdat een of andere idioot het uitmaakte en ik niet in staat was om ook maar iets te doen (naast drinken en huilen). Daar had ik later vreselijk veel spijt van. Of het feit dat ik een economietentamen pas na acht keer proberen heb gehaald. Ja, gênant inderdaad. Al was die keer dat mijn laptop een uur voor een deadline crashte misschien nog erger. Als ik zo terugdenk aan al mijn mislukkingen op deze school, moet ik toegeven dat er meer successen waren. Dus wees niet bang nieuwe studenten, oude studenten en studenten die wat extra tijd nodig hebben, zoals ik. Soms moeten dingen eerst flink misgaan om ervan te kunnen leren en het vervolgens gewoon belachelijk goed te doen. Tot zover de emotionele, wijze levensles voor deze keer. Ik ga eens beginnen met dat afstuderen. Nu maar hopen dat ik niet meer op m’n bek ga, want dat doet toch best pijn. |

TRAJECTUM#1 13092016

9/11 is een complot van de CIA

SPECIAL

POLARISERING IN HET ONDERWIJS

Wij-zij

13092016 TRAJECTUM#1

SPECIAL POLARISERING

Twee werelden De minister wilde weten hoe een klas omgaat met gevoelige maatschappelijke kwesties. Researcher Margalith Kleijwegt zocht het uit en schreef het rapport ‘2 werelden, 2 werkelijkheden; hoe ga je daar als docent mee om?’ Belangrijke conclusie: de polarisering zit overal, ook in het hbo. Maar wat doe je ertegen? DOOR MARC JANSSEN De samenleving is gepolariseerd en het onderwijs moet daar wat mee doen. Dat is de centrale boodschap van Margalith Kleijwegt in haar rapport voor het ministerie van Onderwijs. Kleijwegt, bekend als journaliste voor Vrij Nederland en auteur van boeken over de multiculturele samenleving, bezocht voor dit rapport middelbare scholen, mbo’s en ook een aantal hbo-opleidingen. Ze tekende de verhalen op van leerlingen, docenten, veiligheidscoördinatoren en schooldirecteuren. En die gaan heel soms over radicalisering en Syriëgangers. Maar het laat vooral de polarisering in de maatschappij zien en hoe die overal in het onderwijs binnensluipt. Ze vindt die polarisering verontrustend, zegt Kleijwegt in gesprek met Trajectum. Bovendien: het wordt alleen maar harder, merkt ze. ‘Dat hoor ik vanuit de scholen die ik heb bezocht. Je merkt het aan de zwarte-

TRAJECTUM#1 13092016

pietendiscussie, aan het gedoe rondom Sylvana Simons, aan het enorme aantal zetels dat de PVV lijkt te gaan halen.’ Aan de andere kant staan de mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. ‘Daar bestaat het gevoel er niet bij te horen.’ Voor Kleijwegt is het zonneklaar dat het onderwijs hier iets mee moet: ‘Je ziet de polarisering in de samenleving, dus die is er ook in het onderwijs. 1 plus 1 is 2. Dus let’s do something about it. Ik heb genoeg docenten meegemaakt die daar open en gemakkelijk mee omgaan, die niet snel schrikken. Haal die sterke mensen bij elkaar en kijk hoe je het gaat doen. Deze issues moeten een plek krijgen.’ BEZORGD OVER DE TOEKOMST Maar moet dat ook op een hbo? Is het niet vooral een probleem voor middelbare scholen en mbo’s waar de leerlingen nog jong

in je klas

â&#x17E;¤

13092016 TRAJECTUM#1

zijn, vatbaar voor vooroordelen en extreme gedachten? Kleijwegt vindt het een onzingedachte. Ze wijst op ‘Luuk’ uit haar rapport. Deze 23-jarige zoon van een vrachtwagenchauffeur uit Hoorn studeert Sociaal Juridische Dienstverlening aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij vindt de opleiding moeilijk. En Luuk is bezorgd over de toekomst. Over de zorg, de moslims en de vluchtelingen. Hij stemt PVV. In zijn klas zitten jongens die net naar Mekka zijn geweest. Ze praten niet met elkaar. Kleijwegt: ‘Luuk vindt dat hij kritisch vermogen heeft. En dat heeft hij ook. Maar ik zou willen dat er met hem gesprekken worden gevoerd. Gewoon, over de actualiteit, als die ter sprake komt in de klas.’ Gelukkig heeft Luuk zo’n docent, zag Kleijwegt. Maar het laat zien dat die polarisering overal te vinden is, ook op een hbo. BILDUNG Overigens begon Kleijwegt haar zoektocht voor het rapport aan Hogeschool Utrecht, bij de Faculteit Educatie. ‘Ik had de opdracht gekregen van de minister en had begrepen dat er goed aan bildung wordt gedaan binnen de lerarenopleidingen. Ik was onder de indruk van de manier waarop daar over bildung werd gedacht. Van een hoog niveau en heel inspirerend. Enig kritiekpuntje vond ik al die dure brochures en boeken met harde kaften. Dan denk ik: stop dat geld in het onderwijs.’ Bildung komt in haar rapport ook terug. In het voorwoord noemt de minister het als kernopdracht voor het onderwijs, naast kennisoverdracht. Verderop zegt een Haagse vmbo-directeur dat hij daarmee weinig kan:

TRAJECTUM#1 13092016

‘Wij kunnen de wereld niet redden met bildung’, zegt hij. En Kleijwegt zelf? Ze voelt veel voor bildung, als het staat voor leren om zelfstandig te denken. ‘Het is belangrijk dat je leert om af te pellen hoe je aan je mening komt. Een leerling vertelde me dat de bejaarden geen koekje meer bij de koffie kregen, omdat dat geld naar de vluchtelingen ging. Dat had ze gehoord van haar moeder, die in de ouderenzorg werkt. Dan is het toch interessant om te vragen aan haar: hoe kom je daar nou aan? En wil je eens onderzoeken hoe dat precies zit? Dat ze dat als klein opdrachtje meekrijgt. Je moet ze durven uitdagen, dat vond ik ook op de HU aanwezig.’ GEEF EEN STILTERUIMTE Pasklare adviezen geeft Kleijwegt niet in haar rapport. Natuurlijk zijn die er wel uit te halen. Voor de student: leer zelfstandig denken. En voor de docent: ga het gesprek aan, als het kan. Zo heeft ze meer nieuwe inzichten opgedaan. Soms over relatief kleine zaken, zoals een stilteruimte. ‘Toen ik hieraan begon, was ik er nog op tegen. Nu denk ik: doe relaxed! Doe niet zo ingewikkeld. In godsnaam, geef mensen een stilteruimte. Als dat voelt als een soort erkenning, probeer het dan gewoon uit. Wij kunnen soms ook heel verkrampt over dit soort zaken doen.’ Ook over richtlijnen van bovenaf is ze anders gaan denken. ‘Ik was daar altijd een beetje allergisch voor. Maar op scholen waar het goed gaat, is er ook een directie of college dat zegt het belangrijk te vinden om het gesprek te voeren.’ Docenten kunnen volgens haar ‘een heel klein beetje gezagsge-

trouw zijn’. Bovendien, als de leiding er een punt van maakt, voelen leraren zich beschermd en gelegitimeerd. ‘Anders zeggen ze: “Ja maar het staat toch niet in mijn functieomschrijving.” ‘ Naast die steun van de top is het handig iemand aan te wijzen binnen de organisatie die iets gaat doen met het onderwerp, meent ze. Zo hebben ze aan de Hogeschool Rotterdam een veiligheidscoördinator, ‘die doet het heel goed’. Maar het hoeft niet per se op die manier, meent Kleijwegt. Het gaat er haar vooral om dát er iets mee gedaan wordt. ‘Je kunt het wegmoffelen van: ach, bij ons speelt het niet. Maar het speelt overal. En ik pleit ervoor dat je zegt: dit vinden we belangrijk en daar gaan we iets mee doen.’ GEDEELDE WAARDEN Kleijwegt kan behoorlijk uitgesproken uit de hoek komen. Tegelijkertijd mag ze graag relativeren (‘Je kan niet iedereen redden’) en heeft ze ook haar twijfels: ‘Waar ik niet uitkom, dat zijn die gedeelde waarden. Hebben we die en wat zijn die dan precies?’ Ze vertelt over haar bezoeken aan klassen. Na een keer of vier werd het haar duidelijk: docenten laten het makkelijk gaan als leerlingen ontkennen dat de aanslagen op Charlie Hebdo en 9/11 niet door moslims zijn gepleegd. ‘Ik heb mijn waarheid en jij de jouwe, die houding zie ik vaak. Misschien ben ik ouderwets, maar ik denk dat er toch een soort basis moet zijn over wat wij vinden dat waar is. Dat idee is enorm aan het schuiven.’

Het rapport is te downloaden via rijksoverheid.nl (zoeken op ‘2 werelden’)

SPECIAL POLARISERING

Wij-zij

Wat doet de HU?

Speelt polarisering ook aan Hogeschool Utrecht? We vroegen

het aan studenten, docenten en collegevoorzitter Jan Bogerd.

Niemand ontkent het probleem, iedereen is zoekende naar oplossingen. ‘We moeten met elkaar in gesprek blijven’, zo klinkt het eensgezind. Maar hoe, met wie en tot hoe ver ga je?

13092016 TRAJECTUM#1

SPECIAL POLARISERING

‘Docenten moeten tegengas geven’ ‘Twee studenten met allochtone afkomst in de klas passen zich aan de schoolcultuur aan. Maar komt die groep boven de dertig procent, dan ontstaat er een subcultuur met meningen die afwijken van de bestaande norm.’ Dat zegt Jaap Patist, docent en onderzoeker bij de lerarenopleiding Geschiedenis. DOOR GERARD RUTTEN EN NINA BOGOSAVAC

Voordat Patist in 2001 bij de HU kwam werken, gaf hij bijna twintig jaar les op een ‘zwarte’ middelbare school in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Een wijk met met veel allochtonen. In die jaren zag hij het aantal leerlingen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond op mavo, havo en vwo een meerderheid vormen. Hij verdiepte zich in de vraag wat een multiculturele samenleving betekent voor het onderwijs en zette dit onderzoek aan de HU voort. Ook daar heeft Patist te maken met studenten die zich extreem uiten: de ene groep roept dat alle buitenlanders het land uit moeten, de andere keert zich openlijk tegen joden of homo’s. ‘Daar moet je iets mee’, stelt hij. Wat hij doet als iemand een extreme mening verkondigt? ‘Ik stop dan meestal de les en geef aan dat er voor mij een grens is overschreden. Dit soort uitlatingen zijn niet te tolereren. Je moet als docent tegengas geven en in gesprek gaan.’ Patist en zijn collega’s bespreken dit soort lastige situaties geregeld onderling. Het gros van de docenten is niet goed voorbereid op extreme uitlatingen. Ze reageren angstig of proberen signalen te negeren. ‘Ik weet’, zegt Patist ‘dat sommige docenten bang zijn om er tegen in te gaan. Ze erkennen het probleem niet graag, want als ze hulp vragen dan tonen ze zich kwets-

TRAJECTUM#1 13092016

baar. Anderen zijn het beu om elke keer met deze studenten in discussie te gaan. Zij hebben geen zin meer in geschreeuw en dergelijk confronterend gedrag.’ Voor polarisatie in de klas moet meer aandacht komen, meent Patist. Bij de Faculteit Educatie is een voorzichtig begin gemaakt de problematiek aan te pakken. Er komt een learning community ‘Sociale Veiligheid’ waarin ook zaken als extremisme en radicalisering aandacht krijgen. Maar volgens Patist kijkt de HU binnen vrijwel alle geledingen weg voor dit thema. ‘Er is te weinig besef dat wij jonge mensen opleiden die een belangrijke rol gaan spelen in de overdracht van normen en waarden. Het probleem lijkt nu binnen de opleidingen niet groot en daarom gemakkelijk te negeren.’ Maar, meent Patist, juist in deze tijd is het nodig om te investeren in professionalisering. Daar hoort het omgaan met de verharding in de samenleving ook bij. Patist: ‘Het levert geen direct tastbare meerwaarde op. Die meerwaarde ligt in de toekomst en is niet meetbaar, maar draagt wel bij tot een betere samenleving.’

DOCENTEN

‘De HU moet een visie hebben en uitdragen’ ‘Docenten bij de HU zijn overwegend wit, hoogopgeleid en komen minimaal uit de middenklasse. Dat is een heel andere wereld dan die van studenten opgegroeid in de Utrechtse wijken Kanaleneiland, Overvecht of de Haagse Schilderswijk.’ Aldus Helen ten Cate, docent Trends en ontwikkelingen in de maatschappij bij Sociaal Juridische Dienstverlening.

Het gevolg is dat docenten en studenten elkaar niet altijd begrijpen. ‘Autochtone Nederlanders schudden handen uit een vorm van respect en docenten gaan daar ook van uit, maar dat kan voor studenten met een streng islamitische achtergrond ingewikkelder liggen’, zegt Ten Cate. ‘Bij ons studeert een grote groep studenten met een allochtone achtergrond en we bespreken dit soort zaken. Het is niet mogelijk om er geen aandacht voor te hebben.’ ‘Er ontstaan groepjes die niet vanzelf met elkaar samenwerken. Ik bespreek dit en probeer het te doorbreken. Dan komen er vaak vooroordelen om de hoek kijken. Studenten met een autochtone achtergrond die ervan uitgaan, dat mensen met een allochtone achtergrond vaak niet op tijd komen en minder ambitieus zijn. Dat klopt doorgaans niet. Maar als je het niet bespreekt, blijven de vooroordelen bestaan en blijven de groepen apart werken.’ Voordat ze in 2007 aan de HU kwam, werkte ze bij de Haagse Hogeschool en daar bestonden al langere tijd grotere groepen studenten met een allochtone achtergrond. De HU trekt van oudsher veel studenten uit de regio, maar dat verandert de laatste jaren. In werkstukken van studenten en tijdens de lessen komt ze soms kwetsende opmerkingen tegen van studenten over homo’s en over asielzoekers. ‘In de media en politiek worden steeds grovere uitlatingen gedaan en dat komt dan ook in de lessen voor’, legt ze uit. De docent pro-

beert de extreme meningen te pareren met een dialoog en te wijzen op wetenschappelijke publicaties. ‘Ik kan ze absoluut niet laten lopen.’ Zij pleit voor scholing van docenten over bijvoorbeeld andere culturen en religies en over het omgaan met radicale uitspraken. Ook is ze voorstander van informatieve bijeenkomsten bij alle faculteiten. Bij de Faculteit Maatschappij en Recht is er een start gemaakt vanuit de werkgroep Diversiteit, waar zij lid van is. Maar ook het personeelsbeleid moet erop gericht zijn om een diversiteit van docenten aan te stellen. ‘Het team moet bestaan uit docenten met verschillende etnisch-culturele achtergronden, maar ook bijvoorbeeld met een religieuze achtergrond’, oppert zij. Want behalve islamitische studenten is er ook een grote groep strengchristelijke studenten. Als je zelf niet gelovig bent, zijn zij moeilijker te begrijpen.’ Ten Cate: ‘Ik denk dat een hogeschool in een grote stad over deze problematiek een visie moet hebben en deze moet uitdragen. De organisatie moet de dialoog aangaan, maar ook duidelijk maken wat de grenzen zijn: denigrerend spreken over anderen doen we hier niet. Het gaat om fundamentele zaken als veiligheid en integriteit.’

13092016 TRAJECTUM#1

STUDENTEN ‘Docenten gaan geen gelijkwaardig gesprek aan’ Fatima Warsame (22): vierdejaars Journalistiek

Fatima was tot voor kort actief PvdA-lid en maakt zich druk over feminisme, seksisme en islamofobie. In een video voor het online platform Mindshakes vertelt ze over haar zorgen, onder de titel ‘Fatima’s kunnen geen feminist zijn’. Hierin zegt ze dat emancipatie niet botst met het dragen van een hoofddoek. Een uitgesproken mening, maar die heeft volgens haar niets te maken met haar culturele achtergrond – haar ouders komen uit Somalië – en haar islamitische geloof. Ze zwengelt nu eenmaal graag discussies aan. In haar opleiding journalistiek kijken mensen niet zo op van discussies en gesprekken, zegt ze. Maar Fatima’s vriendinnen van bijvoorbeeld de opleiding Human Resource Management ervaren dat anders. Als zij

met docenten of medestudenten willen praten over de opkomst van islamofobie zorgt dat voor wrijving. ‘Vriendinnen vinden het jammer dat ze alleen over HRMgerelateerde zaken kunnen praten, terwijl ze juist graag meer controversiële topics willen aanhalen.’ Ook is er volgens Fatima soms onbegrip onder docenten als iemand een uitspraak doet over de framing van moslims in de media. ‘Sommigen zeggen dan “je moet het van de andere kant bekijken” of “het klopt niet”. Ze gaan geen gelijkwaardig gesprek aan, is mijn idee. Het gevolg: vrienden raakt gefrustreerd en voelen zich onbegrepen.’ En ook al zijn er bij haar opleiding gesprekken mogelijk, toch schrikt ze soms van de

reacties en meningen van medestudenten – ‘onze toekomstige mediamakers’. Maar: ieder zo zijn mening, aldus Fatima. En zelf zal ze ook haar mond niet houden. ‘Daarmee bekritiseer ik ook openlijk media, maar dat zie ik niet als een risico op het vinden van een baan. Ik heb me bijvoorbeeld vaak over de NOS uitgelaten. En ik heb me daarbij weleens afgevraagd of dat zo slim is. Maar ik bedacht me ook: als ik het niet zeg, wie doet het dan? En ten tweede: als ik iets raar vind, waarom zou ik er dan ooit voor willen werken?’

‘Ik wil de waarheid vertellen, met feiten en cijfers’ ‘Albert’

studeert aan de HU ‘Albert’ wil liever anoniem blijven, omdat hij bang is dat hij later een baan kan mislopen vanwege zijn mening. Hij ziet zichzelf ergens tussen ‘klassiek liberaal’ en ‘libertarisch’ in, heel anders dan veel media in Nederland die volgens hem ‘socialistisch’ zijn ingesteld. Individuele keuzevrijheid staat bij hem hoog in het vaandel. En bij zijn vrienden staat hij bekend om zijn uitgesproken meningen, vooral over religie en de multiculturele samenleving. ‘Albert’ maakt zich grote zorgen over de massa-immigratie. ‘Kijk naar het MiddenOosten: zoveel bevolkingsgroepen naast elkaar met elk een verschillende religie of cultuur, dat werkt niet. Het is vreselijk dat het daar oorlog is, maar dat probleem is niet op te lossen door mensen hierheen te halen.’ Uit zijn tas haalt hij een factsheet. ‘Een wetenschapper in Duitsland heeft onderzocht dat binnen een paar jaar Duitsers

TRAJECTUM#1 13092016

tussen de twintig en dertig jaar in hun eigen land in de minderheid zullen zijn. Een verontrustend scenario.’ Noem hem niet extreemrechts. En de PVV? Dat vindt hij populistisch geblaat. ‘Ik kan me in geen enkele politieke partij herkennen, maar in die van Wilders al zeker niet.’ Hij heeft vooral moeite met de politieke correctheid die er volgens hem lange tijd heerste. ‘Daar kon ik me niet in vinden, nu mag er tenminste wat meer.’ Zo moeten ook de negatieve verhalen over vluchtelingen worden verteld, meent hij. ‘Vaak hoorde ik op mijn stage dat het wel leuk moest blijven en we Wilders niet in de kaart moesten spelen. Dat vind ik onbegrijpelijk.’ Maar ook al lijkt de politieke correctheid wat verminderd, toch houdt ‘Albert’ vaker zijn mond. ‘Ik praat liever niet te veel over dit soort onderwerpen. Het is vaak een vurige discussie en ik merk dat het de ge-

zelligheid bederft. Maar ik heb een enorme drang om de waarheid te vertellen – en een voorliefde voor feiten en cijfers.’ Zijn afkeer van religie komt uit zijn jeugd: hij groeide op in een streng christelijke familie en daar keerde hij zich vanaf, nadat hij veel ging lezen. Wetenschap en andere zaken stroken niet met het geloof, was zijn conclusie. Omdat hij in een stadsdeel woonde met veel Marokkaanse jongeren, besloot hij de Koran te lezen. Zijn conclusie: er staan vreselijke dingen in. Maar Albert wil niet dat de discussie zijn leven bepaalt. ‘Een leuk leven vind ik belangrijker. En ik ga er toch niets aan veranderen.’

SPECIAL POLARISERING

‘Empathie is nodig, ook voor extreme denkbeelden’ Dirk Wolthuis (25)

studeerde aan Avans Hogeschool, begint in september met een minor aan de HU. De laatste keer heeft Dirk op GroenLinks gestemd, maar de komende verkiezingen gaat hij misschien wel voor de Piratenpartij. ‘Zij lijken een stuk moderner en doen veel met technologie. Ook ondersteunen ze kleine bedrijven en startende ondernemers – iets dat meer aansluit bij wat mijn generatie wil.’ Op de vraag of diezelfde klasgenoten soms ook racistische of extreme meningen hebben, antwoordt hij resoluut: ja. In elk geval bij één klasgenoot. ‘Die was voluit racistisch ook – zwarte mensen zag hij als dommer dan witte mensen, met nul empathie voor vluchtelingen.’ Dirk vindt dat lastig. ‘Omdat ik strijd voor gelijkheid. En het heeft een slechte invloed op onze samenleving. Door rustig met dit soort mensen te praten hou ik hoop – cy-

nisch probeer ik niet te zijn. Extreme meningen zijn niet altijd slecht. Zonder extreme ideeën vindt bijvoorbeeld geen verandering plaats, ook niet op links vlak. Maar voor mij is de grens bereikt wanneer het ten koste gaat van anderen. Ik trek dan mijn mond open.’ Dirk denkt dat een vak zoals mediawijsheid, mits het goed gegeven wordt, erg belangrijk is. Zodat mensen beseffen dat zij niet de objectieve waarheid consumeren maar slechts één kant van het verhaal. Zelf voelt Dirk een verantwoordelijkheid om verdraagzaam te zijn en deze boodschap over te brengen. Dit was niet altijd zo. ‘Vroeger had ik denkbeelden waar ik nu niet trots op ben. Door steeds meer te praten en mij open te stellen voor nieuwe denkbeelden en voor empathie ben ik ver-

anderd en begrijp ik meer van de wereld.’ Een goede uitleg kwam voor hem van journalist en schrijver Joris Luyendijk. ‘Door zijn boeken kwam ik erachter dat er een hele wereld achter het nieuws schuilgaat. Hierdoor neem ik alles met een korreltje zout. Ik weet nu: nieuws wijkt per definitie af van het gewone. Hierdoor heb ik een soort gezonde scepsis. Context is zó belangrijk.’ Naast lezen en praten is empathie misschien wel het belangrijkste als het gaat om extreme denkbeelden, zo heeft Dirk gemerkt. ‘Die empathie is ook van toepassing op mensen met extreme denkbeelden waarin ik mij niet kan vinden. Ik weet namelijk dat ook zij slechts het product zijn van hun omgeving – net zoals ik.’ |

13092016 TRAJECTUM#1

BESTUURDER DE COLLEGEVOORZITTER:

‘Laten we blijven polderen’ Wie het over polarisering in de klas heeft, kijkt -vroeg of laatnaar de top: wat doen ze, wat willen ze en wat kunnen ze? Zien ze het probleem en kunnen ze oplossingen bieden? Jan Bogerd, voorzitter van het college van bestuur: ‘We willen open dat gesprek en die relatie aangaan.’ DOOR

MARC JANSSEN

Vraag de collegevoorzitter naar de manier waarop de hogeschool met een polariserende samenleving moet omgaan en er volgt - uiteindelijk - een helder verhaal: ja, het probleem is er. Er wordt over gesproken, ook door het college en de faculteitsdirecteuren. En de oplossing ligt in het gesprek tussen docenten en studenten, in contact en relaties. En niet in aparte functies voor medewerkers, die zich met deze problematiek moeten bezighouden. Dat noemt hij het ‘weg organiseren naar de marge.’ Terwijl het een integraal onderdeel moet zijn van het werk van iedereen. Maar Bogerd wil het probleem van groeiende tegenstellingen ook met een beetje afstand benaderen, het in een juist perspectief zetten. Zo wil hij het probleem niet te veel ‘over de band van de religie spelen.’ Het gaat immers ook om ‘een sociaaleconomische scheiding in de samenleving die doorwerkt naar het onderwijs.’ Met als resultaat dat we ‘de inclusiviteit van de samenleving een beetje dreigen kwijt te raken’. Daarnaast zijn de problemen niet van vandaag of gisteren. ‘Sinds Charlie Hebdo is het weer actueel geworden, maar aan de hogeschool spelen spanningen tussen studentengroepen al langer.’

TRAJECTUM#1 13092016

Kortom: ‘We maken het probleem niet groter dan noodzakelijk is.’ Maar, voegt hij daar direct aan toe: ‘We zijn al een flink aantal jaren actief met elkaar in gesprek over dit onderwerp. En we denken dat vooral de relatie aangaan, het gesprek en het contact, de middelen zijn waarmee we een open organisatie voor iedereen kunnen blijven.’ Daar hoort voor hem bij dat de top het goede voorbeeld geeft. ‘We hebben daarom meerdere malen gesprekken gevoerd met faculteitsdirecteuren en dienstendirecteuren. Dan gaat het over vragen als: zien wij het probleem, hoe denken we hierover, wat zijn onze normen en waarden, hoe alert zijn we en hoe ondersteunen we medewerkers die in die situatie komen?’ Een van de conclusies: de hogeschool moet een open instelling blijven, waar iedereen mag komen studeren. ‘We willen hier geen poortjes aan de deur, geen bewakers met vinkjes op de jas. We willen open dat gesprek en die relatie aangaan.’

SELECTIEF IN ONS VERDRIET? Bogerd komt dan zelf met het verhaal dat hij hoorde van een docent: ‘Hij wilde meedoen met

SPECIAL POLARISERING

een minuut stilte, ik meen voor de slachtoffers bij vliegveld Zaventem. Bij hem in de klas zat ook een groep studenten die daaraan niet wenste mee te doen. Daar ontstond een gesprek. Zij zeiden: “Ja hoor eens, we hebben dat ook niet gedaan bij aanslagen in Beiroet of Istanbul.” En dat realiseer ik me nu ook. Hoe selectief zijn we in ons verdriet en onze compassie? En wat roept dat op bij anderen die hun sympathie misschien op andere plekken hebben liggen? Daar moet je over praten.’ Waarbij er natuurlijk grenzen zijn aan het begrip. ‘Maar die grenzen worden door 99,9 procent van onze medewerkers en studenten gedeeld’, meent Bogerd. ‘Je gebruikt geen geweld en we keuren uitsluiting en discriminatie af. Als je dieper doorpraat met mensen, dan kun je elkaar vinden.’ Bogerd is blij met initiatieven van docenten. Zo looft hij het ‘beraad’ voor ethische vraagstukken van docenten aan de Faculteit Maatschappij en Recht. En een rondetafelgesprek in Amersfoort - met studenten, wijkagent en docenten – hielp in het delen van ongemak en het elkaar vinden. Maar wat moet een docent met de extreme gevallen? Twee Syriëgangers studeerden aan de HU. Het verhaal van Jermaine W. is bekend: na vier jaar accountancy te hebben gestudeerd aan de HU vertrok hij naar IS-gebied. Daar overleed hij. Bogerd: ‘Als docenten met hun problemen niet terecht kunnen bij collega’s en hun leidinggevende, zijn er de vertrouwenspersonen.’ En tot slot is er de politie: ‘De hogeschool heeft structureel contact met wijkagenten. Als er echt gevaar is of als we denken dat er gevaar is, dan kunnen we dat bespreken.’

UNIEKE UITGANGSPOSITIE Terug naar de minder extreme situaties en het dagelijkse onderwijs. In rapporten over polarisering duikt vaak het begrip bildung op: aandacht voor zelfstandig en kritisch denken in het onderwijs zou leiden tot gezondere discussies. De Fa-

culteit Educatie is koploper in bildung. Moeten andere faculteiten dat niet gewoon overnemen? Bogerd: ‘Op andere faculteiten is ook aandacht voor zelfstandig denken. Misschien niet onder het label van bildung, maar veel studenten leren hoe ze als professional moeten omgaan met beroepsethiek.’ Daarin heeft Nederland een unieke uitgangspositie, meent Bogerd. ‘Dit land is heel goed in polderen. Kijk maar naar de economie, het juridisch systeem, op allerlei terreinen. Daarbij gaat het om het overbruggen van tegenstellingen door je in te leven in het perspectief van de ander en van daaruit elkaar proberen te vinden. Dat zit bijna in onze genen en die sterkte moeten we gebruiken.’ Voor Bogerd levert het poldermodel ook richtlijnen voor lastige ethische kwesties. Wat moet de hogeschool bijvoorbeeld met stilteruimtes of met mensen die om religieuze redenen geen handen willen schudden? ‘We bieden stilteruimtes voor verschillende doeleinden. Met begrip voor mensen die hun leven anders hebben ingericht dan voor ons gewoon is. Dat is toch ook polderen?’ En als iemand geen handen wil schudden? ‘Als je dat vervelend vindt, ga dan het gesprek daarover aan. Dat kan een boeiend gesprek worden.’

WITTE OMGEVING Wel ziet Bogerd nog genoeg opdrachten. Zo is er potentieel talent dat niet naar naar het hoger onderwijs gaat. ‘Dat ligt ook aan de sociale context’, meent Bogerd. ‘Maar het helpt als onze medewerkers een goede afspiegeling van de samenleving zijn. Het Utrecht Science Park is verhoudingsgewijs een witte omgeving. Allochtone studenten kiezen soms voor Amsterdam, omdat dat overkomt als meer gemengd en meer internationaal. Daar ligt een voor ons taak.’

nenkomt, daar zitten rolmodellen tussen. Het gaat niet rap, maar er is ontwikkeling. En we zijn de grootste opleider van vluchtelingen. Die mensen komen binnen met hun dromen, trauma’s en teleurstellingen. Maar ze slagen er toch in om – samen met mensen van de hogeschool - nieuw perspectief te creëren en te realiseren. Dat vind ik gewoon heel goed.’ |

CONFERENTIE OVER POLARISATIE IN HET ONDERWIJS De Hogeschool Utrecht organiseert in het najaar op verzoek van collegevoorzitter Jan Bogerd de conferentie ‘Bildung (ont)wapent’ over polarisatie in het onderwijs en hoe daar mee om te gaan. De conferentie werd al in juli gehouden op initiatief van de lerarenopleidingen en de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW). Vragen die onder meer aan de orde komen: Wat doe je als je wordt geconfronteerd met studenten die er extreme meningen op na houden? Wat doe je in een klas die in kampen uiteen dreigt te vallen omdat de culturele en ideologische verschillen tussen leerlingen of studenten onoverbrugbaar lijken? Ga je het gesprek of wellicht zelfs de confrontatie aan, of probeer je liever de vrede te bewaren door de pijnpunten te negeren? Dit zijn vragen waar we in het Nederlandse onderwijs steeds vaker voor komen te staan. Houd voor de exacte datum en locatie Trajectum en de HU-nieuwskanalen in de gaten.

Het is een proces dat tijd vraagt, meent Bogerd. ‘Maar kijk naar wat er aan nieuwe docenten bin13092016 TRAJECTUM#1

SPECIAL POLARISERING

Het is de schuld van de media Hoe komt het dat de samenleving lijkt te bestaan uit kampen met extreme meningen, die schreeuwend tegenover elkaar staan? Zijn het de kranten en tv-programma’s die de polarisering voeden? Hebben de media het echt gedaan? Remko van Broekhoven, pas gepromoveerd politiek filosoof en journalistiekdocent, zoekt de antwoorden. DOOR MARC JANSSEN De klacht is al oud: media doen geen verslag van de werkelijkheid, maar hebben vooral oog voor afwijkende gebeurtenissen en extreme meningen. Daardoor creëren ze een beeld van een samenleving die voortdurend in conflict is, met iedereen en alles. Terwijl ondertussen de gewone burger een rustig, welvarend en tamelijk gelukkig leven leidt. Zeker in Nederland. Journalisten weten zich daar vaak eenvoudig tegen te verweren. Gemopper over de media komt vaak uit ‘verdachte’ hoek: Louis van Gaal na eindeloos veel nederlagen, de lijsttrekker die tientallen zetels verliest, een politieke partij die zichzelf wil profileren. Bovendien: we leven nu eenmaal in extreme tijden, met een groot vluchtelingenprobleem, terreuraanslagen en het kalifaat van de Islamitische Staat. Dat roept extreme reacties op en de media doen daar verslag van. Maar het is nota bene een journalistiek-docent die deze redenering rücksichtslos van tafel veegt. Vraag aan Remko van Broekhoven of het de schuld van de media is dat de samenleving polariseert, en hij antwoordt onomwonden: ‘Absoluut.’ Om er eerst slechts één nuance aan toe te voegen: ‘Nou ja, schuld veronderstelt opzet. Het is meer onbenulligheid.’ Van Broekhoven is niet alleen journalist en docent aan de School voor Journalistiek aan de HU,

TRAJECTUM#1 13092016

hij is in april van dit jaar ook gepromoveerd als politiek filosoof. Zijn proefschrift, over journalistiek en leiderschap in een gemediatiseerde democratie, gaat vooral over politieke journalistiek. Maar ook over de vraag welke normen journalisten zouden moeten hebben - en waarom ze die niet altijd hanteren. Natuurlijk houdt Van Broekhoven het niet bij onbenulligheid van journalisten alleen. Het gaat ook over medialogica. Van Broekhoven: ‘De meeste journalisten houden van extremiteiten, intuïtief en vanuit hun eigenbelang of het belang van hun medium. Dat blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek: veel media zijn geneigd om populistische leiders en hun ongenuanceerde standpunten te bevoordelen. Denk aan Fortuijn, Wilders, Trump.’ Hij wijst op een artikel in de Los Angeles Times van Michael Hiltzik. ‘Die zegt eigenlijk: journalistiek dreigt bij te dragen aan het eind van de democratie. En waarom? Omdat alles wat goed is voor de media, namelijk Trump en alles wat hij oplevert aan kopij en aan clicks, dat is slecht voor de democratie.’

WE HYPEN HET Maar het weerwoord dan van journalisten? Dat ze nu eenmaal verslag doen van gebeurtenissen en de reacties? Van Broekhoven kan er weinig

mee. ‘Journalisten laten zich notoir slecht voorstaan op weerwoord’, verzucht hij. ‘Dan zeggen ze meteen: dat is censuur, wie ben jij om ons iets op te leggen?’ Terwijl het heel duidelijk is: ‘Je bent niet de camera, recorder of de pen. Je bent een mens, je kunt nadenken, keuzes maken en ook alternatieven kiezen.’ Dat nadenken zou al leiden tot minder hypes, vermoedt Van Broekhoven. ‘Je ziet dat heel vaak: we blazen het op, we hypen het. Terwijl je ook de vraag kunt stellen: waarom hype ik het, waarom zou ik er niet wat minder aandacht aan geven? En waarom zal ik mijn aandacht niet verleggen naar dingen die interessanter zijn of werkelijk van belang zijn?’ Overigens wil Van Broekhoven er best nog een nuance aan toevoegen: ‘Ik zou zelf ook chargeren als ik over “de media” spreek. Een aantal journalisten probeert om op een rationele manier te kijken. Maar het is een dominante trend bij veel media dat het schreeuwen leidend is. Het extreme, het polariseren wordt beloond en gestimuleerd.’ Hoe het dan wel moet? En moeten de media dan maar niet schrijven over polariserende vraagstukken? Het doodzwijgen? Nee, natuurlijk niet, meent Van Broekhoven. ‘Het belangrijkste is dat

beide kampen in zo’n discussie geconfronteerd worden met kritische vragen, met feiten en rationele discussie.’ Daarnaast wijst Van Broekhoven op het boek Talking to Strangers, van Danielle Allen. ‘Ze is een Amerikaans politiek filosoof, een zwarte vrouw ook. Praat niet met vreemden, dat is wat we elkaar leren. En tegenwoordig zijn heel veel mensen vreemden voor ons. Niet alleen vluchtelingen, maar ook de de tokkies of de gutmenschen. Daar praten we vaak niet meer mee.’ Terwijl zij zegt: ‘De essentie van democratie is dat we wantrouwen overwinnen. We moeten met elkaar communiceren om die democratie in stand te houden.’ Optimistisch daarover is hij niet: ‘Ik zie om me heen dat het wantrouwen steeds groter wordt. Zelfs over de feiten verschillen we van mening. Maar feiten zijn gewoon feiten, daar horen we een gemeenschappelijke body of knowledge over te hebben. Het is daarom zo gevaarlijk dat er op sommige onderwijsinstellingen een taboe is om de holocaust of de huidige terreur van moslimfundamentalisten te benoemen. Dat kan echt niet.’

MAD MEN De kunst is om tot de middengroep te blijven behoren, zo analyseert Van Broekhoven. ‘En je

moet die middengroep ook blijven aanspreken. Als die er niet meer is, dan is er geen brug meer, dan zijn er alleen nog twee kampen.’ Het is een kunst die docenten zouden moeten beheersen, burgers in het algemeen en journalisten in het bijzonder. ‘Die moeten per definitie nuancerend en relativerend zijn. Het idee dat journalisten verantwoordelijkheid hebben, daar zullen ze maar eens een keer aan moeten wennen. Juist in deze extreme tijden.’ Wat niet betekent dat er maar eindeloos gepraat moet worden. ‘Ook tolerantie moet je, net als extremisme, met mate toepassen. Als je in de gaten krijgt dat die ander niet wil praten, dan is het voorbij. En dan wint degene die de meeste macht heeft. En dus moet je zorgen dat je macht hebt en dat je sancties hebt. Met politie en justitie in de samenleving, met regels op school.’ Van Broekhoven citeert nog één keer iemand anders. Ditmaal de schoonvader van Don Draper, de hoofdpersoon in de serie Mad Men. ‘Die zegt: “Je hebt alles en je doet alsof het niks is, je behandelt het alsof het niets is.” Dat vind ik zo’n fundamentele zin. We hebben zoveel welvaart, democratie, veiligheid. En we behandelen die alsof het vanzelfsprekend is, of je het niet hoeft te onderhouden. Maar als je het niet onderhoudt, dan behoud je het niet.’ | 13092016 TRAJECTUM#1

SPECIAL POLARISERING

TRAJECTUM#1 13092016

SAIRE AKCE:

‘IK KOM VAN VER’ 13092016 TRAJECTUM#1

SPECIAL POLARISERING

Saire Akce heeft haar studie Pedagogiek afgerond en begint aan een masteropleiding. Haar doel: docent worden aan de HU. Want het wordt hoog tijd dat het docentenkorps wat kleur krijgt. Dat heeft ze enorm gemist in het witte bolwerk.

DO O R J ANNY RUARDY

Op 8 januari 2015 klimt Saire op het podium op het Domplein. Daar hebben zich zo’n drieduizend mensen verzameld, na de bloedige aanslag op de redactie van Charlie Hebdo, een dag eerder. Saire roept op tot verzoening en verdraagzaamheid. Voormalig collegevoorzitter Geri Bonhof van de hogeschool is onder de indruk van haar optreden. Sindsdien praat Saire vaak mee over maatschappelijke vraagstukken binnen de HU.

SAIRE ACKE Saire (28-06-1992) groeide op in Biddinghuizen en ging via het vmbo-tl en mbo naar het hbo. Vanaf september is ze een jaar lang voorzitter van Studentenvereniging Uskudar in Utrecht. Binnen de HU is ze actief in de Werkgroep Diversiteit van de Faculteit Maatschappij en Recht en student-assistant bij dezelfde faculteit om activiteiten rond diversiteit te organiseren.

TRAJECTUM#1 13092016

Ruim vier jaar daarvoor begint ze met haar opleiding Pedagogiek. Samen met nog een Marokkaans meisje is ze de enige met een niet-westerse achtergrond in de klas. Veel meiden met een Nederlandse achtergrond, opgegroeid in een dorp, komen door hen voor het eerst in aanraking met iemand van een andere cultuur. Dat verbaast Saire. ‘Lezen ze geen krant of kijken ze geen tv?’, vraagt ze zich af. Gevolg is dat zij zich meer op haar gemak voelt bij haar klasgenoot met de Marokkaanse achtergrond. De twee meiden worden door klasgenoten beticht van groepsvorming. Ook andere studenten in de klas vormen kliekjes, maar volgens Saire vallen zij meer op. Docenten bespreken de kliekvorming niet in de klas, waardoor het in stand blijft en er verwijdering ontstaat. In haar derde jaar vertoont een docent tij-

dens het vak diversiteit en opvoeding de film Fitna van Geert Wilders. Dat loopt uit de hand. Saire: ‘Ik snapte niet goed waarom we die film moesten zien. Wij tweeën raakten heftig geëmotioneerd bij het zien van de film en de boel escaleerde doordat er nogal verschillend over gedacht werd door studenten. Er waren studenten bij die de boodschap van Wilders als de waarheid beschouwden en onze emoties werden niet begrepen. De docent wist totaal niet hoe hij met deze escalatie en verschillende meningen om moest gaan. Het is daarna nooit meer besproken en in de doofpot gestopt. Mijn Marokkaanse klasgenoot heeft na deze les het vak niet meer gevolgd.’

Wat had die docent moeten doen volgens jou? ‘Als die docent houvast had gehad hoe te handelen in dit soort situaties, dan was het wellicht niet zo geëscaleerd. Het komt veel voor, dat er in uitersten wordt gedacht in een klas. De hogeschool zou hier beleid op moeten maken. Docenten hebben daar behoefte aan en handvatten nodig, zodat ze met al hun goede bedoelingen niet at random hoeven te handelen. En dat beleid moet ook gaan over de diepere laag, namelijk het racisme, waar Nederland te weinig tegen doet. De hoge➤ school wil een afspiegeling van de

Na de coup Na het interview vond op 15 juli een mislukte staatsgreep plaats in Turkije. President Erdogan beschuldigt imam Gülen als brein achter de coup. Dit leidt ook in Nederland tot spanningen tussen Nederlandse Turken. Daarom aan Saire nog de vraag wat zij daar van merkt. ‘Ik heb het vooral gevolgd via social media. Het heeft even geduurd voordat ik besefte wat er gebeurde op de bewuste dag in Turkije. Het was verschrikkelijk. De daaropvolgende dagen gingen samen met slapeloze nachten. De mislukte coup heeft overal voor veel spanningen gezorgd, ook in Nederland. Het gaat uiteindelijk om het vaderland van veel mensen hun ouders of grootouders. De bewuste dag zag je dat er een eenheid is gevormd in Turkije. Iedereen is tegen een militaire coup en voor democratie. Dit was goed om te zien. Daarna zijn er allerlei ontwikkelingen op gang gekomen waarover ik mij veel zorgen maak. Helaas zijn deze ook overgespat naar Nederland. Ik vertrouw erop dat de HU goed met de omstandigheden om zal gaan, maar ook dat studenten/docenten dit onderling blijven doen ondanks de voorkeuren die ieder individu heeft. Ik hou mijn hart vast.’

maatschappij zijn, maar is dat nu bij lange na niet. We kunnen racisme niet eens in de hand houden. Het gebeurt continu. Het aantal studenten met een niet-westerse achtergrond is de laatste jaren flink toegenomen, maar dat zie je niet terug in het docentenkorps en in het onderwijs. Dat is alleen westers ingericht. Jammer. Belicht onderwerpen niet alleen vanuit het westerse perspectief. Studenten met een nietwesterse achtergrond krijgen andere normen en waarden van huis uit mee.’ Tijdens haar studie wordt Saire lid van de werkgroep Diversiteit bij de Faculteit Maatschappij en Recht. Voor de werkgroep onderzoekt ze voor haar afstudeerscriptie onder andere de gevolgen van groepsvorming. Ze ziet dat er veel meer studenten met verschillende culturele achtergronden aan de faculteit komen studeren. En die mengen niet. Uit haar onderzoek komt naar voren dat studenten met een niet-westerse achtergrond het vaak moeilijk vinden om voor hun mening uit te komen. Ze missen een rolmodel en herkennen in de lesstof niet de waarden en normen van thuis. Wat op de opleiding wordt gezegd, staat zelfs vaak haaks op hetgeen ze van thuis mee krijgen. Saire: ‘Docenten hebben een vormende rol in de ontwikkeling van studenten tot een volwaardig pedagoog. Hoe doen ze dat, en doen ze dat goed? En houden ze rekening met de verschillende achtergronden van hun studenten? De faculteitsdirecteur heeft naar aanleiding van mijn onderzoek gezegd, hier iets mee te gaan doen. Daarom moeten er veel meer docenten met een andere achtergrond aangenomen worden. Dat wordt moeilijk, want ik merk dat beleidsmensen zich vaak achter de drogreden van kwaliteit verschuilen. Alsof mensen met een andere etniciteit de kwaliteit om een goed docent te zijn niet hebben. Er wordt te weinig gezocht naar de kracht van de andere etnische achtergrond. Daar laat polarisatie zich ook zien.’ Je bent vanaf de oprichting betrokken bij de Turkse studentenvereniging Uskudar. Bevorder je met een aparte vereniging juist niet het wij-zij-denken?

TRAJECTUM#1 13092016

kom uit de traditie om iets terug te doen voor je ouders en de samenleving. En ik wil me graag ontwikkelen. We zijn vrij opgevoed, er is mij niets opgelegd qua geloof. Maar het was normaal voor mij om naar de moskee te gaan.’

‘Daar is over nagedacht. Uskudar is een plek in Istanbul die het Aziatische deel verbindt met het Europese deel. Voor die verbinding staan wij als vereniging. Er is behoefte aan een vereniging als deze. Het studentenleven van studenten met een niet-westerse achtergrond verschilt nogal van die van westerse studenten: alcohol, het uitgaansleven, de ontgroening bij de corporale verenigingen. Dingen die wij niet doen. Onze leden richten zich vaak alleen op de studie, omdat ze de eersten in de familie zijn die gaan studeren. Deze generatie heeft behoefte aan ontmoeting met lotgenoten met dezelfde cultuur. Theedrinken en eten past bij ons.’ Ben jij het ideale rolmodel? ‘Haha, dat weet ik niet. Maar ik probeer te laten zien dat ik een bijdrage lever aan de maatschappij, bij Uskudar en bij de dingen die ik voor en buiten school doe. Vanuit mijn geloof wil ik een rol van betekenis spelen in de samenleving. Mijn opa heeft aan een betere samenleving gewerkt als gastarbeider in de jaren tachtig toen hij naar Nederland kwam. Hij sprak geen woord Nederlands, maakte kippengeluiden als ie op de markt eieren wilde kopen. Opa heeft z’n best voor ons gedaan, wij hebben het goed voor elkaar, mijn vader is leidinggevende in een kaasfabriek, m’n moeder werkt in de kinderopvang, wij studeren. Wij komen uit de cultuur van je ouders trots maken en ik

In het tweede jaar van de opleiding krijgt Saire filosofie. Daar hoort ze andere dingen dan in de moskee. ‘Ik kon me er niet in vinden’, merkt Saire op. ‘Toen kwam de vraag bij mij naar boven: “Wie ben ik, wat doe ik en waar ga ik naartoe?”’ Ze spreekt erover met haar docent, ‘want ik houd nooit mijn mond’. Ze merkt ook dat ze kennis mist. ‘Ik had niet de bagage om vanuit mijn achtergrond inhoudelijk op de stof in te gaan.’ Een vriendin begeleidt haar bij het lezen van boeken over bezieling en de plek van de wetenschap in de islam. Welke plek heeft bijvoorbeeld de pedagogiek in de islam? Saire: ‘Dankzij de filosofielessen, die ik helemaal niets vond, ben ik erachter gekomen dat ik mijn achtergrond wil gebruiken in m’n professionaliteit.’ Daarom ga je nu de master Ecologische Pedagogiek volgen? ‘Ik heb het geluk gehad dat ik in beeld ben gekomen door Charlie Hebdo, waardoor er nu naar me geluisterd wordt. Mijn ambitie is om docent te worden aan de hogeschool, daar ga ik die master volgen. M’n ouders hadden er aanvankelijk aarzelingen over. De bachelor heb ik met veel vallen en opstaan gehaald. Een worsteling. Ik kom van ver en heb eigenlijk nooit geleerd hoe je moet leren. Na de basisschool kreeg ik na een slechte CITO-uitslag een advies op vmbobasisniveau, in het derde jaar werd het vmbo-tl. Ik hoefde nooit te leren, haalde hoge cijfers. Daarna heb ik het mbo gedaan, wat ook van een leien dakje ging. De overstap van het multiculturele mbo naar het witte hbo ging minder voorspoedig. Ik kon m’n weg niet vinden, wist niet hoe ik met theorie om moest gaan. Ik was bang dat het hbo te hoog gegrepen was, heb veel gehuild bij m’n ouders, maar toch doorgezet. Het was uiteindelijk een goede leerschool. Hierdoor heb ik nu een rugzakje en het vertrouwen dat het gaat lukken. Doorzetten, dan kom je er wel.’ |

Voor mijn part verzuipen ze allemaal

De jongeren op de coverfoto en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s bij deze special zijn modellen en hebben op geen enkele wijze te maken met de uitspraken die erbij staan.

Wat moeten we hiermee? 13092016 TRAJECTUM#1

ONDERWIJS

Blended learning: toch nog naar college Blended learning noemen ze het: de combinatie van onder meer online en face-to-face onderwijs. De hogeschool biedt al heel veel vakken ‘blended’ aan – en het aantal groeit. Van docenten vraagt het extra diepgang in de colleges. En studenten? Die moeten de lessen goed voorbereiden.

DO O R GERA RD RUT T EN

‘Geen idee’, reageert Sara Corten, tweedejaars Verpleegkunde op de vraag of zij weet wat blended learning is. ‘Een mix van Chemie en Life Sciences?’ probeert Justin Kaldenhoven, tweedejaars Life Sciences. ‘We zoeken dingen op internet als het nodig is, maar lessen hebben we in de klas’, zegt hij stellig. Uit een kleine rondgang onder studenten blijkt dat blended learning nog niet overal is doorgedrongen. Toch verspreidt het zich als een olievlek over de hogeschool. Het jaarverslag van de HU omschrijft het als ‘een combinatie van face-to-face onderwijs, online leren en leren op de werkplek’. Het moet het antwoord zijn op het verouderde klassikaal onderwijs en wil meer flexibel studeren mogelijk maken. Studenten bepa-

TRAJECTUM#1 13092016

len immers zelf wanneer en waar ze studeren: thuis bekijken ze filmpjes, op een online platform discussiëren ze met studiegenoten en op school bespreken ze de stof in de groep, met feedback van de docent. Koploper in blended learning is de Faculteit Educatie (FE), maar ook andere faculteiten bieden steeds meer lesmodules blended aan. Met wisselend succes. ‘Bij de lerarenopleiding Biologie gebruiken ze HUbl als een soort Sharepoint: ze zetten er documenten op maar gebruiken het nog niet echt als een digitale leeromgeving’, meent Irene van der Spoel, vierdejaars voltijd lerarenopleiding Engels en deeltijdstudent Biologie. De opleiding Engels geldt als een pionier in blended learning. Dat heeft ook

EEN KORTE GESCHIEDENIS Blended learning kwam voor het eerst in beeld in 2011 tijdens gesprekken over samenwerking met enkele educatieve faculteiten van diverse hogescholen. De Faculteit Educatie (FE) nam het voortouw en ging op zoek naar een digitale leeromgeving, waarin niet alleen het online studiemateriaal wordt geplaatst maar waarin studenten en docenten ook kunnen communiceren. Vanaf 2012 werd het prototype van wat HUbl (HU blended) is genoemd in lessen Omgangskunde getest en tot op de dag van vandaag verder doorontwikkeld.

nadelen. Van der Spoel begon meteen in het eerste jaar met deze variant: ‘Toen ik begon, waren alle studenten erop tegen. We wisten niet wat er van ons verwacht werd en docenten konden geen uitsluitsel geven. Later kregen alle eerstejaars instructies over hoe ze met blended moeten omgaan.’ Collega-student Sanne de Jong, ook vierdejaars maar een jaar eerder met de studie begonnen, heeft het verschil tussen het traditionele en moderne onderwijs meegemaakt. Wie destijds een les verzaakte, moest zelf de boer op om de lesstof te achterhalen. ‘Dan moest je bij klasgenoten en docenten vragen om aantekeningen en powerpointpresentatie. Nu staat alles op HUbl. Alles wat je moet lezen, de opdrachten die je kunt maken, wat nodig is voor je tentamen en wat je zou kunnen doen om je te

verdiepen: filmpjes, links en oefeningen.’ Lachend: ‘Eigenlijk heb je de docent niet nodig.’ Getriggerd om huiswerk te maken Docenten moeten er wel voor zorgen dat de studenten de stof nodig hebben om tijdens de klassikale lessen mee te kunnen doen. ‘Dan word je als student getriggerd om je huiswerk te maken’, zegt De Jong. ‘Je bent dan ingelezen zodat je op school actief bezig bent in de klas.’ Dit gaat steeds beter is de ervaring van Van der Spoel: ‘In het begin was het niet zo, maar docenten zorgen er steeds beter voor dat de lessen echt een aanvulling zijn op iets wat je al gedaan hebt.’ Al heeft dit concept ook een nadeel. De Jong: ‘Als klasgenoten zich niet hebben ➤ voorbereid, krijgen ze vaak de gelegenheid

Het nieuwe didactische concept kwam in een stroomversnelling toen de FE werd gevraagd om tweedegraads lerarenopleidingen te verzorgen op de Caribische eilanden Bonaire, St. Eustatius en Saba. Even later kwam een soortgelijk verzoek voor masteropleidingen aan Limburgse docenten in het voortgezet onderwijs. Blended learning is gestart bij deeltijdopleidingen (bachelors en masters), maar ook voltijdopleidingen omarmen het onderwijsconcept.

13092016 TRAJECTUM#1

om de stof alsnog te lezen. Dan stagneert de les voor wie wel het huiswerk heeft gemaakt.’ Van der Spoel: ‘De studenten moeten de motivatie kunnen opbrengen om de lessen voor te bereiden. Dat mag je ook van een hbo-student verwachten. Maar in het eerste jaar komen ze vaak net van de middelbare school en hebben veel studenten daar nog moeite mee.’ Niet alleen de rol van studenten verandert: docenten moeten de vaardigheid hebben om verdieping te bieden tijdens de colleges. En die vaardigheid loopt nogal uiteen. Dat heeft niet per se met leeftijd te maken. ‘Het valt me op dat docenten die al langer bij de hogeschool meelopen er beter in zijn dan wanneer ze hier nog maar kort lesgeven’, oppert De Jong. ‘Ik denk dat zij nog meer vastzitten in hoe het er op de middelbare school aan toegaat. Daar zijn ze niet zo innoverend als op de hogeschool.’ Investeren in vaardigheden Van der Spoel, die vanwege haar blog over ict in het onderwijs (todaysteachingtools. com) veel onderzoek hiernaar doet, heeft een andere verklaring: ‘Relatief nieuwe docenten bij de HU hebben niet het curriculum ontworpen; dat is gedaan door mensen die hier al langer rondlopen. De mensen die de cursussen zelf ontwerpen, zijn meer gemotiveerd om te investeren in vaardigheden voor blended learning.’ Voor sommige studenten biedt blended learning een uitkomst. Van der Spoel: ‘Ik volg twee opleidingen en kan soms lessen niet bijwonen omdat zij op hetzelfde moment worden gegeven. Ik kies er dan voor om een vak thuis te doen en niet naar col-

TRAJECTUM#1 13092016

lege te gaan, leerwegonafhankelijk heet dat. Ik moet natuurlijk wel dezelfde tentamens maken als de anderen.’ De Jong: ‘Ik volg eigenlijk alle lessen, maar als het niet uitkomt en ik moet kiezen, laat ik ze vallen.’ Van der Spoel: ‘Maar ik merk dat ik hogere cijfers haal als ik wel naar college ga.’ |

COLUMN REMKO VAN BROEKHOVEN , DOCENT JOURNALISTIEK

Meesters ‘Jij bent toch meester papa?’ Dat vraagt mijn zesjarige dochter Ava geregeld, gefascineerd als zij is door de enige beroepsgroep die zij dagelijks aantreft in haar eigen klaslokaal. Het mag duidelijk zijn dat ik dan ‘Ja’ antwoord, trots als ik ben op het vak dat ik alweer 21 jaar uitoefen. Maar ik moet zeggen dat het steeds lastiger wordt om ‘meester’ te zijn. Niet eens zozeer omdat de leerlingen alsmaar jonger worden naarmate deze leraar ouder wordt. Maar vooral omdat bureaucraten en didactici steeds hinderlijker aan ons schooltje zitten te sleutelen. Kennisoverdracht maakt plaats voor research en coaching. Lessen moeten gegeven worden in steeds grotere groepen, waarvoor we dan weer de lokalen missen. En wanneer ik een opdracht van een student moet nakijken, gebeurt dat met een formulier waarop – ik overdrijf niet – dertig verschillende punten dienen te worden afgevinkt. Hetgeen wordt afgesloten met een berekening van gemiddelden die evenveel tijd kost als het goede gesprek dat ik er met de student in kwestie over had kunnen hebben. Ik vraag me weleens af wat de meesters die mijn meesters waren hiervan zouden zeggen. Socrates bijvoorbeeld, die geen afvinklijstjes adviseerde, maar wel pleitte voor eindeloos vragen en nog eens vragen, om zo verder te komen dan slechts een ‘ik weet dat ik niets weet’. Of Plato, die vond dat je geen recht van spreken hebt totdat je elementaire kennis en inzicht bezit. Aristoteles dan - de auteur van tijdloos werk over ethiek, politiek en retoriek - die zich in zijn graf zou omdraaien als hij nu moest meemaken dat boeken verboden vruchten lijken te zijn op scholen waar knippen en plakken de hoogste deugden dreigen te worden. Of Ruud Hoff, mijn inmiddels gepensioneerde oud-collega die als geen ander twee uur achter elkaar ‘klassikaal’ én ‘frontaal’ college gaf dat hele generaties studenten mateloos boeide. Ik ben er niet van overtuigd dat wat al deze meesters deden nu ouderwets zou zijn. Integendeel, ik denk dat ook de studenten van de toekomst heel veel blijven hebben aan bevlogen en deskundige kennisoverdracht – in kleine groepen met veel ruimte voor de inbreng van studenten, en zonder die eindeloze ongeïnspireerde afvinklijstjes. | 13092016 TRAJECTUM#1

GELUKKIG STUDEREN IN 6 STAPPEN

Of het je eerste jaar of gewoon een nieuw collegejaar is, maakt niet uit: iedereen kan hulp gebruiken bij de basics van een gelukkig studentenleven. Wat moet je weten voor een gelukkig studentenleven? Hoe kom je aan fijne woonruimte, een leuke date en een leuke baan? We zochten het uit, met tips van pro’s! DOOR T OSCA SE L

Word lid! Studentenverenigingen zijn niet uitsluitend het domein van universiteitsstudenten. Bij Unitas S.R. bijvoorbeeld komt een derde van het ledenbestand van het hbo. Volgens rector Nina Endeveld is het lidmaatschap een goede manier om nieuwe mensen te leren kennen. ‘En als je wil, kan je jezelf ontplooien. Naast een jaarclub en borrelen op dinsdagavond zijn er commissies waarin je leert te vergaderen en grote evenementen te organiseren.’ Zo’n commissie staat al een stuk leuker op je cv dan

TRAJECTUM#1 13092016

een bijbaantje in een callcenter. Daarnaast stellen sommige verenigingshuizen en Unitas S.R. overdag de sociëteit open als studieplek. Endeveld: ‘Overdag gebeurde er bij ons weinig terwijl de UB zo vol zat dat er niemand meer bij kon. Leden kunnen nu dus bij ons studeren.’ Geen zin om bij een studentenvereniging te gaan? Probeer het eens bij een studievereniging: bijna iedere opleiding aan de HU heeft er wel één. Of wil je liever actief zijn in de medezeggenschap van de HU? Probeer het dan eens bij studentenmedezeggenschapsvereniging MUST of een onderwijscommissie. Of je doet het gewoon allemaal. Maar dan schiet het studeren er misschien een beetje bij in.

Leer leren Een hoorcollege als bijslaapmoment gebruiken, dat is super aantrekkelijk. Op het monotone gebrom van de docent zweef je zo naar dromenland. Maar slapen kan veel comfortabeler thuis en meedoen in de les levert veel op. Want wie een tekst leest, onthoudt ongeveer tien procent van de inhoud. Terwijl passief luisteren naar een hoorcollege al dertig procent oplevert. En wie met elkaar praat over de stof, onthoudt zeventig procent. Tel uit je winst. Nog een snelle winstboeker: een uur geconcentreerd werken levert meer op dan drie uur met afleiding. Dus leer vooral in een rustige omgeving zonder telefoon en social media. Lastig om Facebook te negeren? Installeer StayFocused, ColdTurkey of Leechblock voor hulp.

Heb je de tijd? Leer dan de ochtend of middag voor je tentamen. Ga daarna sporten of iets anders leuks doen en zorg voor voldoende slaap. Slapen zorgt ervoor dat informatie wordt opgeslagen en dat je de volgende dag weer scherp bent. Een nacht doorhalen voor een toets is geen goed idee, voor een werkstuk kan het prima. Handige app: ExamTime. Het biedt studieplanner, â&#x17E;¤ notes, mindmaps en meer.

13092016 TRAJECTUM#1

Vind nuttig werk Een bijbaantje is handig om bier en boeken te kunnen kopen, maar kan ook goed zijn voor je cv. Wie in het eerste collegejaar al relevante werkervaring opdoet, wint straks de sollicitatieprocedures voor echte banen. Dus weet je al in welke branche je later wil werken of heb je zelfs al een droombedrijf voor ogen? Trek de stoute schoenen aan! Bel of mail ze en vertel dat je graag meer over het vak wil leren. Met een beetje geluk bieden ze de kans om ervaring op te komen doen. Krijg je niet in euro’s betaald, denk dan aan het netwerk en de ervaring die het oplevert. Desnoods kan je nog altijd een beetje meer bij DUO lenen. Moet je een sollicitatiebrief schrijven? Shana Raghoebier van uitzendbureau Young Capital ziet een boel cv’s en sollicitatiebrieven langskomen en heeft advies: ‘Ik lees graag een persoonlijke motivatie, waarom jij die baan wil en je er geschikt voor bent. Een duidelijk en helder cv van maximaal twee pagina’s is ook belangrijk. Ik wil in een oogopslag kunnen zien wie jij bent en wat je ervaring tot nu toe is. Het is niet erg als je weinig werkervaring hebt, alle starters zitten in hetzelfde schuitje. Schrijf op welke talen je spreekt en welke computervaardigheden je hebt. Was je voorheen postbode? Mooi, maar ik hoef geen tien regels uitleg van je werkzaamheden.’ De leukste baantjes vind je waarschijnlijk niet via het uitzendbureau maar via via. Laat je netwerk weten dat je werk zoekt en waarschijnlijk heb je binnen no-time een sollicitatiegesprek.

TRAJECTUM#1 13092016

Kies fijne woonruimte Studentenhuisvester SSH is de grootste aanbieder van woonruimte voor studenten. Hun wachtlijsten waren de afgelopen jaren ellenlang, maar zijn nu beter te overzien. Woordvoerder Jesse van Maurik: ‘Vanaf je zestiende verjaardag is inschrijven bij ons mogelijk, dat raden wij aan. Voor een kamer in het centrum van Utrecht is de wachttijd zestien maanden. In Zeist kan je na elf maanden al terecht.’ Kom je van ver? Vier maanden na inschrijving maak je al kans op een kamer in Amersfoort. Van daaruit kan je nog altijd verder hospiteren en zoeken. Via de SSH kost woonruimte tussen de 260 en 375 euro per maand. Je bent natuurlijk niet afhankelijk van de SSH. Vrienden en klasgenoten weten misschien een kamer die vrijkomt. Op Facebookgroepen als ‘Kamer in Utrecht’ en ‘Woningen te huur in Utrecht en omstreken’ komen ook regelmatig paleisjes voorbij. Let ook op dat je niet te veel betaalt. In Utrecht kost een kamer gemiddeld achttien euro per vierkante meter, meldt studentenvakbond LSVb. Op checkjekamer.nl kan je uitzoeken of er een redelijke prijs gevraagd wordt. Voor een Utrechtse kamer moet je bijna altijd hospiteren: kennismaken met de huidige bewoners, zodat zij een nieuwe huisgenoot kunnen kiezen. Kamerzoekers vinden dit vaak spannend omdat ze bang zijn achter het net te vissen. Toch heeft deze aanpak voor beide partijen de voorkeur, vertelt Van Maurik: ‘Huizen kunnen een bewoner kiezen die bij hen past. Zo deel je altijd een huis met gelijkgestemden en dat woont wel zo prettig.’

Leef prettig samen

Van de 400.000 hbo-studenten kozen er in collegejaar 2014-2015 zo’n 178.000 voor een studentenleven op kamers. Veruit de meesten van hen trokken in studentenhuizen met gedeelde voorzieningen. Ieder huis heeft huisregels nodig waarin staat hoe de gezamenlijke ruimtes beheerd worden en hoe er omgegaan wordt met geld en ander gedoe. Een maandelijkse huisvergadering om deze zaken te bespreken, kan heel prettig zijn. Spreek frustraties uit voordat het ruzie wordt. Oordopjes, doucheslippers, een badjas en een nood-toiletrol zijn geen overbodige luxe. Lukt het niet de gezamenlijke ruimtes goed schoon te houden? Een schoonmaakster kost geld (15 euro per uur via Helpling.nl bijvoorbeeld), maar scheelt ook heel veel gezeur en gedoe. Het is handig om gezamenlijk toiletpapier, schoonmaakmiddelen, kruiden en olijfolie te kopen. En een pot huispindakaas, zodat er altijd wat te eten is - ook aan het eind van de maand. Gezamenlijk koken is veel goedkoper dan ieder voor zich. Als iedere huisgenoot een succesrecept leert, heb je iedere dag van de week wat anders te eten. Probeer het eens met lasagne, nasi, moussaka, pasta bolognese, stamppot, pizza, chili con carne. Bijhouden wie wat betaalt voor ‘het huis’? De app wiebetaaltwat.nl is goud.

Ontdek je liefde In Utrecht studeren meer vrouwen dan mannen. De mannen hebben het dus voor het kiezen en vrouwen moeten harder werken om de aandacht te trekken en vast te houden. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ondervroeg mensen die de afgelopen vijf jaar zijn gaan samenwonen. Een derde van deze stellen ontmoette elkaar tijdens het uitgaan/vakantie/ recreatie, nog eens dertig procent ontmoette elkaar op het werk of via hun studie en ongeveer vijftien procent ontmoette elkaar via het internet. Ben je op zoek naar een vaste relatie, houd dan gewoon je ogen open, spreek mensen aan en probeer ze te versieren. Alle date-deskundigen zijn het met elkaar eens: de beste openingszin is een compliment. Het laat de gever en de ontvanger stralen en stralende mensen zijn aantrekkelijk. Geen aantrekkelijke mensen in je omgeving? Via date-apps als Tinder, Happn of Ohello is het makkelijk om contact te leggen met mensen buiten het eigen netwerk. Na het chatten kan je eventueel afspreken voor een romantische en/of spannende date. Spreek vooral af op neutraal terrein zodat je een beetje kan inschatten of het geen engerd is en doe het altijd veilig. Niets zo nasty als een soa van je onenightstand. Oh ja, heb je het nog nooit gedaan? Dat is niet raar. Uit het liefdesonderzoek dat Trajectum in collegejaar 2014-2015 deed, bleek dat acht procent van de studenten nog maagd was. Je bent dus niet alleen. |

13092016 TRAJECTUM#1

HEY YOU, SON OF A...

CMY

#sonofacroque #cutthecroque #insonnywetrust #croques #amersfoort

Arnhemsestraat 2, 3811 HL Amersfoort, sonofacroque.com

TRAJECTUM#1 13092016

(advertenties)

BEELDVERHAAL

VERBORGEN GESCHIEDENIS IN DE UITHOF

We kennen ze allemaal: het fleurige ‘streepjesgebouw’ van de Faculteit Educatie, studentenflat Casa Confetti of het blauwwitte complex Johanna. Maar er valt veel meer te ontdekken in De Uithof. Vier bijzondere plekken volgens architect/ontwikkelaar Wim Bouwhuijzen, voormalig manager Huisvestingsprojecten van de Universiteit Utrecht en zelfbenoemd ‘Uithofplanner’. DOOR GERARD RUT T EN 13092016 TRAJECTUM#1

Boerderij De Uithof â&#x20AC;&#x2DC;De voormalige boerderij De Uithof is in vergelijking met de architectonische hoogstandjes in het science park een oase van rust en kleinschaligheid. Het hele science park De Uithof is vernoemd naar deze vroegere boerderij, tegenwoordig kinderdagverblijf. Het was ooit de uitspanning van de middeleeuwse abdij Oostbroek en op het erf staat de oudste boom van Utrecht: een linde. Op het terrein van dit gebouw komen de oude en nieuwe structuren bij elkaar. Denk aan de Bisschopswetering, de oude rivierbedding van de Kromme Rijn. Die liep van Fort Rhijnauwen en doorkruiste wat nu De Uithof heet. Sommige delen van de Bisschopswetering kun je herkennen aan de slootjes die er nu nog zijn. Ook delen van de tankgracht van de Nieuwe Hollandse Waterlinie maken deel uit van de huidige structuur van De Uithof. Die liep waar nu de Zandlaan en Bisschopssteeg zijn en verder.â&#x20AC;&#x2122;

TRAJECTUM#1 13092016

Ingang Botanische Tuinen ‘De hoofdingang van de Botanische Tuinen ligt min of meer verscholen in een zijstraatje van de Leuvenlaan. Een kunstproject van kunstenaar en stedenbouwkundige Ton Matton in 2004 voorzag de tuinen plots van een “achterdeur” aan de Leuvenlaan. Tegenover het Educatorium, verscholen in de bosjes, ligt een bruggetje wat deel uitmaakte van het project. Er gaan stemmen op om hier de hoofdingang te situeren van de Botanische Tuinen. Het is een veel directere ingang vanuit het centrum van De Uithof. Het past in de plannen van de Universiteit Utrecht om hier het hart van De Uithof te creëren, met congrescentrum, horeca en winkels.’

13092016 TRAJECTUM#1

➤

Van Unnikgebouw ‘Zonder het gebouwtje van grand café The Basket met het basketbalveldje er bovenop zou de architectuur van het Van Unnikgebouw van de Universiteit Utrecht ongenaakbaar zijn. Om het gebouw in je op te nemen, moet je dan het hoofd helemaal naar achteren houden. De bar met de kooi bracht het blikveld weer horizontaal, waardoor het Van Unnikgebouw een nieuw perspectief krijgt met een meer menselijke schaal. Het Van Unnikgebouw is de “Domtoren van De Uithof”. Nu staat het ingepakt in doeken te wachten op een passende herbestemming. De optie om het te slopen is gelukkig van tafel: het zou een enorm gat slaan in de samenhang en compositie van de gebouwen in het centrum van De Uithof.’

TRAJECTUM#1 13092016

Brug Toulouselaan â&#x20AC;&#x2DC;Een brug annex duiker op de Toulouselaan aan de zuidwestkant van De Uithof herinnert aan een vierbaansweg die er nooit kwam. In de jaren zestig van de vorige eeuw was er tussen de Toulouselaan en Fort Rhijnauwen het nieuwe complex van het Academisch Ziekenhuis Utrecht (AZU) gepland (tegenwoordig UMC Utrecht, enkele honderden meters verderop; red.). Vooruitlopend op de nieuwbouw van het ziekenhuis werd de Toulouselaan als hoofdweg aangelegd. Een smal weggetje, maar de brug over het water was al berekend op de komst van een weg met vier banen en fiets- en voetpaden. Een relict van groots infrastructureel denken. Nu staan er bankjes en lijkt het op een uitkijkpost.â&#x20AC;&#x2122; |

13092016 TRAJECTUM#1

21 T/M 30 SEPTEMBER NEDERLANDS FILM FESTIVAL Diverse locaties Het NFF neemt eind september de Utrechtse binnenstad weer over. Bekijk de nieuwste Nederlandse films tijdens de vele publiekspremières, probeer de nieuwste games op game-event INDIGO of gooi de voetjes van de vloer tijdens Top Notch X NFF: Videoclips Live. En iedere avond presenteert Art Rooijakkers de NFF Talkshow in het Oude Postkantoor op de Neude, gevolgd door de beste deuntjes van toffe dj’s. Fijn om te weten: op vertoon van je studentenpas kun je voor 7 euro naar de film! www.filmfestival.nl

5 T/M 20 OKTOBER WESTKAAI – THEATER UTRECHT De Paardenkathedraal In Westkaai ontmoeten ontheemde figuren elkaar in een loods aan de rand van een grote wereldstad. De schatrijke Koch is met zijn ‘personal assistant’ Monique naar dit gebied afgereisd om een uitweg uit de leegte van zijn bestaan te vinden. Ze treffen er een migrantengezin, dat in het Westen een nieuw bestaan probeert op te bouwen. Wat volgt is een confronterende estafette van tegenstellingen met het verlangen naar hoop als grootste gemene deler. Thibaud Delpeut regisseert opnieuw een stuk over de mens op zoek naar verandering. www.theaterutrecht.nl

beeld Thierry Schut

beeld Jeroen Hofman

UITTIPS

11 + 12 NOVEMBER DDID (TRY-OUT) - PIETER JOUKE Werftheater Soms denk je dingen voor een tijdje en dan blijkt het helemaal niet waar te zijn. Of juist wel. Pieter Jouke dacht heel veel en zal tijdens ‘Dingen Die Ik Dacht’ vertellen wat er overeind is gebleven van al die gedachten van toen. Dat doet hij met gevoel voor absurditeit, hogere associatiekunde en met liefde voor het gesproken woord. In nagenoeg iedere zin zit wel een grap of een valkuil. Dit is alweer het vierde soloprogramma van Pieter. Hij maakt ook deel uit van De Staat van Verwarring en Padoem Patsss. www.werftheater.nl

2X2 VRIJKAARTEN VOOR HAMLET – ZEP Zijn of niet zijn? Dat is de vraag die Hamlet zich stelt in een van Shakespeare’s klassiekers. Hamlet is in tweestrijd, want ben je bij wraak uit liefde een terrorist of een vrijheidsstrijder? ZEP bewerkt dit eeuwenoude verhaal naar een hedendaagse Arabische setting. De tekst werd vertaald in rijmvorm door Brainpower. Spokenword gecombineerd met de fysieke speelstijl en zang, staat garant voor een eigentijdse thriller vol humor en adrenaline. Hamlet is 1 november te zien in Stadsschouwburg Utrecht. Reageer voor 23 oktober. Winnen? Check www.trajectum.hu.nl/cultuur of www.uitagendautrecht.nl

i.s.m.

www.uitagendautrecht.nl

TRAJECTUM#1 13092016

COLUMN REINT JAN RENES, LECTOR CROSSMEDIALE COMMUNICATIE IN HET PUBLIEKE DOMEIN

Keuzestress Gefrustreerd staar ik naar mijn scherm. Het is zondagochtend kwart over tien en volgens mijn agenda moet ik morgen een nieuwe column aanleveren. Maar de vakantie zit nog half in mijn hoofd. Ik wil er eigenlijk niet aan dat het allemaal weer gaat beginnen. Ik blader door mijn notitieboekje. Misschien iets schrijven over Maarten van Rossem die in De Slimste Mens zichzelf vergeleek met Iejoor, de depressieve ezel uit Winnie de Poeh? Leuk om te koppelen aan onderzoek dat aantoonde dat realisten vaak depressiever zijn. Of over mijn stedentrip, waarbij het in iedere stad steeds weer een uitdaging was om het lokale metrosysteem te snappen? Geeft mij mooi de kans iets te zeggen over landscaping en hoe je mensen op een slimme manier de juiste keuzes laat maken. Of toch over het bord met de tekst ‘Vandaag geen netwerk beschikbaar!!’ bij de ingang van mijn faculteit, waar ik op mijn eerste werkdag mee werd verwelkomd? Levert vast een fijn, venijnig stukje op over timing, service en touchpoint-communicatie. Ik kan niet kiezen. Keuzestress, een fenomeen dat mooi is beschreven door Barry Schwartz in The Paradox of Choice: Why More is Less. Schwartz stelt dat mensen ongelukkiger worden, naarmate het aantal keuzemogelijkheden toeneemt. Een opmerkelijke stelling in een tijd waarin keuzevrijheid wordt gezien als een van de belangrijkste waarden van onze samenleving. Toch tonen diverse studies overtuigend aan dat te veel mogelijkheden ons verlammen. Hoe meer keuze, des te groter de kans dat we niet (kunnen) kiezen. Daarnaast leiden te veel opties tot ontevredenheid. Ook al zijn we in staat om te kiezen, dan zorgt de overmaat aan mogelijkheden er alsnog voor dat we minder tevreden zijn met de keuze die we hebben gemaakt. De reden hiervoor is dat we ons makkelijker kunnen voorstellen dat een andere keuze wellicht beter was geweest. Zelfs nadat we hebben gekozen, blijft de twijfel. Vrijwel alle eerstejaarsstudenten zullen dit gevoel herkennen. Met een diepe zucht sla ik mijn column op. Misschien had ik toch iets grappigs over Maarten van Rossem moeten schrijven, maar gelukkig is het daar nu te laat voor. |

Boek winnen van Sander Hermsen en Reint Jan Renes? We geven drie exemplaren weg van Gedragsverandering, de psychologie van beïnvloeding begrijpen en gebruiken. Zie hiernaast. 13092016 TRAJECTUM#1

WINACTIES

CJP CJP-pas en toffe tas winnen? Met de CJPpas bespaar je lekker veel op films, festivals, theater en lifestyle op meer dan 1000 locaties. Ook krijg je toegang tot exclusieve CJP-events en tweemaal het magazine. Meer info: www.cjp.nl. Winnen? Mail vóór 15 oktober CJP naar trajectum@hu.nl en maak kans op 1 van die 5 fijne passen, met tas!

GEDRAGSVERANDERING

In dit boek laten wetenschappers Sander Hermsen en Reint Jan Renes aan de hand van praktijkvoorbeelden en de nieuwste inzichten zien hoe gedragsbeïnvloeding echt werkt. Winnen? Mail Gedrag vóór 15 oktober en pas Persuasive by Design toe voor gezonder leven en efficiënter gedrag.

THE IDOL

Film over het leven van Mohammed Assaf, zanger bij feesten en partijen in Gaza, die na veel tegenspoed in Beiroet meedoet aan Arab Idol. En wint. Trajectum geeft 10 dvd’s weg van deze prachtige film. Mail Idol vóór 15 oktober naar trajectum@hu.nl.

CROQUES ON THE HOUSE

Heb je Sonny al ontmoet? Hij maakt in Amersfoort ‘terribly good things between things’. Tosti’s? Nee, heerlijke Croques! Komen proeven? 10 onder jullie maken kans op een gratis ‘Croque Grabbing with friends’, perfect voor bij de borrel. Mail naar amersfoort@sonofacroque.com. www.sonofacroque.com

TRAJECTUM#1 13092016

Colofon KLINIEK CONTACTLENZEN Heb of wil je contactlenzen? Bij de HU-kliniek contactlenzen krijg je een deskundige aanmeting en controle voor alle soorten en korting op de aanschaf. Bel naar: 088 – 4815 777

SNEL HEES OF EEN SCHORRE STEM? Moeilijk verstaanbaar of alles twee keer moeten zeggen? Meld je dan aan voor een gratis logopedieonderzoek, -advies of -behandeling in de opleidingskliniek logopedie. Bel naar: 088 – 4815 777

KLINIEK OOGZORG Vermoeide ogen bij beeldschermwerk? Maak gebruik van de HU regeling & HU faciliteiten: GRATIS oogonderzoek & beeldschermbril via de kliniek van Oogzorg op De Uithof. Voor een afspraak, bel: tel. 088 – 4815 777

Trajectum, het redactioneel onafhankelijke magazine van Hogeschool Utrecht verschijnt 4 maal per jaar. Redactieadres Bezoekersadres; Bolognalaan 101, 3584 CJ Utrecht Postadres: Postbus 8611, 3503 RP Utrecht Tel: 06-41621033 Email: trajectum@hu.nl www.trajectum.hu.nl facebook.com/trajectum Redactie Janny Ruardy (hoofdredacteur; 0613581830; janny.ruardy@hu.nl) Marc Janssen (eindredacteur; 0651044062; marc.jassen@hu.nl) Gerard Rutten (redacteur; 0642246590; gerard.rutten@hu.nl) Maarten Nauw (webredacteur; maarten.nauw@hu.nl) Nettie Peters (redactieassistent; 0641621033; nettie.peters@hu.nl) Aan dit nummer werkten mee: Nina Bogosavac, Tosca Sel Columnisten Nina Juffermans, Reint Jan Renes, Remko van Broekhoven Fotografie & beeld Kees Rutten Cover- en specialbeelden Pascal Tieman

Amino: ‘Ik ben gevlucht uit Somalië. Nu wil ik graag weer studeren.’ Geef om talent en maak deze studie mogelijk! Kijk op www.uaf.nl

Vormgeving Joyce Vanhommerig Advertenties Bureau van Vliet zandvoort@bureauvanvliet.com, tel 023-571 47 45 Abonnementen: €15,- per jaargang Druk BDU, Barneveld Redactieraad Aleid Truijens, Alex Beishuizen, Hendrien van de Weert, Reint Jan Renes, Sebastiaan Hameleers, Stef Verhoeven, Thianna Noordzij @Trajectum Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden om zonder schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur artikelen of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen.

13092016 TRAJECTUM#1

Doet u ook mee? Hoe goed is uw zicht in het donker? Wetenschappelijk onderzoek naar het zicht in verschillende lichtomstandigheden in de HU Kliniek Oogzorg van Hogeschool Utrecht.

Bent u tussen de 10 en 90 jaar en wilt u deelnemen aan dit onderzoek, dan nodigen we u van harte uit. Het onderzoek bestaat uit een eenmalig bezoek waarbij gratis uw ogen worden gecontroleerd. Voor meer informatie over dit onderzoek kunt u e-mailen met de onderzoeker: arjan.keuken@hu.nl . Voor het maken van een afspraak kunt u contact opnemen met de HU Kliniek Oogzorg. Het telefoonnumer is 088-4815777.

WOON JE ALS STUDENT IN UTRECHT? HEB JE AL EEN HUISARTS IN UTRECHT? NEE? IS VERPLICHT! SCHRIJF JE NU GEMAKKELIJK ON-LINE IN! www.studentenarts.nl

JANSKERKHOF 46

TRAJECTUM#1 13092016

(advertenties)

TRAJECTUM 4X PER JAAR: TRAJECTUM MAGAZINE

IEDERE WERKDAG: TRAJECTUM.HU.NL

TRAJECTUM

| 08 12 2015

TRAJECTUM

#4 | 07 06 2016 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

#02

TRAJECTUM

#2 | 08 12 2015 | www.trajectum.hu.nl www.trajectum.hu.nl voor Hogeschool Utrecht | magazine voor Hogeschool | magazineUtrecht

#10 | 02 06 2015 | www.trajectum.hu.nl | magazine voor Hogeschool Utrecht

NAAR RIO Hockeyspits Bjorn Kellerman

Bijzondere sporten

Cynthia Swets

CROST VANAF HAAR VIJFDE

ENQUETE: Doet de HU-student aan sport?

Saqib Zulfiqar

CRICKET SAMEN MET ZIJN DRIELINGBROERS

Lars de Boom VEEGT DE IJSBAAN

Awi Rabelista Nijhof HOUDT VAN

Renske Nugter

EXTREEM

is spastisch en klimt

SPORTZOMER trajectum 20160608.indd 1

6/2/16 11:19 AM

Fo to sp ec ia l

Surfster Lilian de Geus

+F O TO CU RS U Se sch Voor fantasti vakantiefotoâ&#x20AC;&#x2122;s

THEMANUMMER

BILDUNG van student tot wereldburger

+ DRIE GASTFOTOGRAFEN + EEN ODE AAN HET FOTOALBUM + HEEFT DE FOTOJOURNALISTIEK NOG TOEKOMST? + DE BESTE FOTOAPPS + DRIE ZILVEREN CAMERAPRIJSWINNAARS UIT EIGEN STAL

trajectum 02062015_Nauwkeurig.indd 1

5/28/15 4:38 PM

trajectum 20151208 joyce.indd 1

4/12/15 10:09

Volg en like ons op TWITTER.COM en FACEBOOK.COM/TRAJECTUM

HET NIEUWE NUMMER LIGT OP 6 DECEMBER IN DE BAKKEN 13092016 TRAJECTUM#1

STUDENT STYLE ANNA KERKHOF (19) Anna Kerkhof uit Friesland is gek op reizen – afgelopen jaar trok ze rond, samen met een vriendin. De mooiste tijd van haar leven, vooral in Maleisië waar ze locals leerde kennen, op bountystranden lag én haar dreads nam met schelpjes uit het land. Door haar liefde voor culturen gaat de aankomende biologiestudent bij AEGEE, de studentenreisvereniging. ‘Het is lekker vrijblijvend én ze organiseren liftwedstrijden – een must als je een student bent.’ Als een van de weinige aanstaande studenten heeft Anna al een kamer, in Zeist. Dat het niet hartje centrum is, vindt ze geen probleem. ‘Je bent zo in De Uithof, en na de feestjes van de UIT kan ik lekker mijn eigen bed in. | M A A RTE N NA U W

Meer Student Style lezen? We verzamelden een selectie uit de afgelopen jaren en maakten er een kek boekje van. Te vinden in de bakken waar ook Trajectum ligt. Nieuwe afleveringen bekijken? Ga dan naar trajectum.hu. nl/studentstyle

STUDENT STYLE TRAJECTUM