MARIA
| N A ZO M E R 2 0 10
VAN DE MAKERS VAN HET MONTESSORI COLLEGE Petra van den Akker Marcel Alink Tinie Arts Ferdinand Balk Marie-Louise van den Berg Marcel Biesmans Rita Oostendorp-Boudewijn Jos van den Broek Hans Brüning Roland Daanen Nelly Dongen Gottfried Erdtsieck Ton Fleuren Marlou Förster Gabriëlle Franquinet Wil Giesberts Wim Graus Lida Hartgerink Ria Hendriks Wiel Hendrikx Marion Heijkers Henk Hofman Anja Huinink Will Jacobs Jappi Kersten Bertie Korner Jos de Lange Annelies Martens Sjef Martens Jelle Massink Fred Nagels Karin Nuij Moniek Oomens Mirion Salemink Herman van Rhee Wim Robbers Johan Schellekens Otto Schmidt Agnes Smit Janneke Stam Dick Stoel Paula van de Venne Walter Verbeek Els Vermuë Joke Groeneveld Jan van Vugt Anny Weijs Willemien ten Cate-Willems Ab Wit John Cocu Tonny van der Weegen Gerard Cuijten Merel Bardoel Monique Verberkt-ten Dam Ria Koster-van der Deijl Elly van Lieshout-van Elk Nel Sengers-Gerrits Mieke van Thiel-Glaap Mirjam Hartog Marja Ebberink-Hermans Thea Janssen Lies Schmidt-Mulders Ruud Peeters Lia van Raak Ida Spaan Monique Heeren-Verkroost Els van Gerven-Visser Annie van Summeren Anke Arnoldussen Roger Cox Anne Miek Leclercq-Koot Rudi Sedee Marga Smeets Frans Lapoutre Josephine de Santy-Xhofleer Yvonne Aben Brigitte Richer Frank Ariens Tom van Hoof Ton Leijser Marijke Hendriks-Luben Willie Verhoeven Hans Kroyenga Corinne Wijnen Ria Groenen Coskun Artuc Broer van de Kamp Wim van Gelderen Aris van Poelgeest Mieke van de Kamp Sjef van der Heijden
Egbert Coenen Maria Tap Ute Breuer Marjan Pleiter Ramiro Wanga Anne-Marie van de Wiel Liesbeth Brussen Michael Triebels Gerard Slot Philip Jongeneel Ingrid Aaldering Marjolijn Abbink Koos Cillessen Ahmed el Malki Thecla van Heesch Yvonne van Scherpenzeel-Schuld Johan Reukers Emiel van Haren Erna Koopman Henk de Bruin Sonja Walters Gordana Mitrovic Cora Verhoeven Claudia Wolters Geert Ariaans Sandra Kuster-Vink Silvia Sommerdijk Margo van Duuren Sandy Scholten Meryem Boerboom-Biçakçi Hans Verweij Lianne Dirven Janco Heijs Chris Gielen Cor Schilstra Tineke van der Heijden Gerrie Jochijms Karen Brouwer Marion van Hoof Carla Derksen Marjolijn Peters Petey de Quay-Peeters Christine Gaonach Barbara Dohmen Gérard Holthuizen Jan Triepels Joep Payens Harriët Custers Léthie Schoenmakers Ineke Simons Wim Eikholt Martien Geurts Geert Boerboom Ton Berg Alistair Wildeman Yvonne Janssen Evelien Mielekamp Peter Mallo Hugo Arents Jan Bardoel Thea Claessens Bernard Dijksman Charlotte Ewals Mieke Jansen Liselotte Schuuring Fons Flaton Anke Verhaaren Mieke Oosterwijk Huub van Beekum Mariëlle de Moel Janka Hamilton Rolf de Thouars Joan van Aar Aparna Janssen Inge Kosman-Cillessen Marie-Jose Lieferink Ton Millenaar Virgil Tromp Wim Veldkamp Peter Vergeer Ben Willems Francis de Groot Giel Jongerius Hans de Leeuw Paul Lubbers Annelotte Pyrek Debby Hengst-Roelofs Hans Sonnemans Lennart van Strien Tom Thorpe Marion Driessen
Margot van Neerven Brigitte Soller Heleen Suurmeijer Ron van Dijk Susan Kersten Coen van der Zouwen Marga Bistervelds Toos Brunet de Rochebrune Anke van Lankvelt Arjan Pieters Henk Stockmans Angelique Noij Bernadette Coenen-Hackmann Mari Veld Ineke Angenent Jacob Westra Eva Kunst Tanja Fricke Eugene Broos Hans Hagemans Joan Krüsemann Jos Pape Monique Noorbergen Albert Jan van Spierenburg Willem Pijnenborgh Roelant Wijngaards Maarten Nas Theo Thijssen Paul van Hemert Josué de Jong Guido Jansen Marieke Maessen Jochem Hiddink Peter Bemelmans Lilianne Krosenbrink-Gelissen Angela Veltmaat-van Sommeren Letty van Gemert Suzan Cürük Jeroen Gremmen Marian Westhoff Willy Diesveld Marco van Haaren Menno van der Leer Arianne Nas Marieke Sillessen Ron Wellens Max Wagener Roos de Paepe Nicole van der Steen Ruzica Simic-Ristanovic Marjo Gijsbers-Hovener Pernella Melissen Carlijn van den Boogaard Charlotte Seegers Johnny Uytdewilligen Rood Jansen Jos de Kleijne Rik Dirks Ariëtta Brouwer Annemarie Vervoort Emily Tri Gijs van Hout Bert Buurman André Arts Paula Ferreira Brochado Tom Linssen Micha Elout Stephan Haukes Koen van Alst Cilia Wüstefeld-Cillessen Werner Dresen Alex Brand Hanneke Pluijm Stephanie Stut Theo Uijlen Anthony Livius Hans van Thiel Edward Rosier Gordana Nastic Chris Alberts Janine Schutten Jacqueline de Volder Lisette Weijers Ennie Wolf Hans van Diest Joris Hermsen Margriet Klein Gonneke NIcolaas Jos Coenders
verbaas jezelf
2|
verdient Glossy’s zijn er in overvloed. En steeds meer BN’ers menen er goed aan te doen hun mission statement aan de man/vrouw te brengen met een naar hen genoemd magazine.
colofon
Eerder passeerden de MATTIJS. de JOEP., maar ook de NINA. en niet
MARIA. is een uitgave van het
te vergeten de GERDA. de revue. Dit laatste –naar demissionair minis-
Montessori College Nijmegen - Groesbeek
ter van landbouw Verburg genoemde– magazine kon zich verheugen op grote nationale bekendheid na een (officieel!) zogeheten ‘motie van
Nazomer 2010
treurnis’ in de wacht te hebben gesleept. Geen van alle mag zich inspiratiebron noemen voor MARIA. zoals die nu voor je ligt. Wel hebben we stiekem door de LINDA. gebladerd. En de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de uitstraling van dit maandblad ons wel bevalt. Ook in de schrijfstijl menen wij ons te herkennen:
concept
recht door zee, openhartig en zeer betrokken.
Beerens en Van Ierland creative communication bv, Nijmegen
Maar nu de inhoud. Ons inziens verdient het erfgoed van Maria Mon-
SplusW | Frank Weijers, Nijmegen
tessori een MARIA., omdat haar visie nog altijd eigentijds is, door velen wordt gedragen en met velen wordt gedeeld. Zij kan zich dus
productie Beerens en Van Ierland creative communication bv, Nijmegen aan dit nummer werkten mee Foto Braaf | Patricia Rehe (pag. 5 / 10 / 25) Creatief | Yolanda Edens
verheugen op een enthousiast lezerspubliek. Daarnaast verdient het college, bestaande uit schoolleiding, docenten en ondersteunend personeel, een glossy als kroon op het eigen werk. Werk dat zich in deze uitgave laat vertalen in verhalen, interviews, gedichten, reportages en Montessori-momenten. Hier kan wat ons betreft geen MATTIJS., JOEP., NINA. en zelfs LINDA. tegenop. Punt.
kernredactie
Veel lees- en bladerplezier,
Mirjam Hartog, Anke van Lankvelt, Jan Triepels en Petey de Quay
de kernredactie
|3
18
4
6
24
17
34
8
20
27
22
inhoud markant 6 Moorddiner op de Berg en Dalseweg mensen 12 B-Kwadraat op de Kwakkenberg 4 Het ontbijt van Herman van Rhee 18 Treintje techniek in Groesbeek 10 De boodschappentas van Janneke Stam 22 Voordrachtsfestival van de Vlierestraat 24 Meesterproef op de Vlierestraat Maria 30 Onderzoeksmiddag op de Kwakkenbergweg 16 Schrijft... Wederzijds respect 17 Leest... Op het nachtkastje van... 20 Kookt... Bieslookflensjes montessori moment van 32 Op reis... Retourtje vertrouwen 8 Monique Noordbergen 34 En de M-Factor... Doe de test 9 Marlou FÜrster, Tanja Fricke en Menno van der Leer 14 Annelotte Pyrek en meer 15 Marieke Maessen en Janine Schutten 21 Smoezen 21 Chris Alberts 26 What’s in a name? 26 Peter Vergeer 27 Toon me je trommel 28 De stress van het OOP
4 | HET ONTBIJT VAN HERMAN VAN RHEE
herman staat te boek als een ontbijtfreak pur sang. diegenen die hem mochten vergezellen tijdens een van de vele cultuurreizen en activiteitenweken, kunnen het beamen: voor herman staat het ontbijt in het teken van een nieuwe dag en nieuwe energie.
altijd feest
Daar horen rijkelijk belegde boterhammen, eieren in alle staten, kleurrijke schalen vers fruit en een dampend kopje thee bij. Maar niet tijdens de ochtenden toen hij nog naar school ging. Dan wist hij het nuttige met het aangename te combineren: veel, en als het even kon exotisch, fruit en –niet te vergeten- de ochtendkrant. “Stapels boterhammen, daar gunde ik mezelf de tijd niet voor toen ik werkte”, vertelt Herman. “Maar het ontbijt moest wel een feestje blijven. Daarom zocht ik mijn heil in mooie schaaltjes vers fruit. Zelfs in de winter pronkten er vaak ananas en meloen op mijn ontbijtbordje.” Carpe Diem luidt het devies, ook voor Herman. Als docent wilde hij altijd graag rond de klok van 7.30 op de Vlierestraat present zijn. Geen probleem voor iemand die zijn jeugd doorbracht in het seminarie met een ochtendappèl van 5.45 uur. Maar naast het ontbijt, hoorde ook het lezen van de krant bij het ochtendritueel. Lange tijd was hij trouwe lezer van de Volkskrant. “Die krant bleek na verloop van tijd in een aantal opzichten te beperkt als informatiebron. In eerste instantie omdat ik zeer actief ben in het verenigingsleven in Cuijk en in de politiek aldaar. Lokaal nieuws was onmisbaar voor mij en de keuze voor de Gelderlander was snel gemaakt. In tweede instantie miste ik –als theoloog en katholiek- na verloop van tijd een belangrijke voedingsbodem: de katholieke identiteit van de Volkskrant. Trouw blijkt een redelijke vervanging, al is dit dagblad wat te ketters in mijn beleving. Huidige maatschappelijke problemen worden veelal vanuit de oude katholiek-protestante tegenstelling beschreven. Jammer dat Trouw niet in staat blijkt het nieuws meer genuanceerd te brengen. Van haar visie op het onderwijs distantieer ik me sowieso. Daar kan ik me helemaal niet in vinden. Ze geloven uiteraard nog in de vleespotten van Egypte en willen van het nieuwe dynamische onderwijs niets weten. Een kritische lezer was ik en blijf ik. Oppervlakkigheid is niet aan mij besteed. Het nieuws, de mens in de wereld houden me bezig.”
Mariatraditie Herman groeide op in een voor hem zeer inspirerende Mariatraditie. Maria, de moeder van Jezus, speelde een belangrijke rol als het gaat om traditionele gebruiken zoals het gebed, de
|5
rozenkrans, bedevaartsplaatsen en de Mariahulde ten tijde van de Mariamaanden. Hermans moeder, Maria geheten, zong samen met haar dochters ‘God groet u, zuiv’re bloeme…’ tijdens de afwas. Nog altijd heeft Herman geen afwasmachine in zijn keuken staan: “De intimiteit van de afwas valt en staat met een stapeltje borden, vuile kopjes, een teiltje sop en een theedoek. Op die momenten vinden de beste gesprekken plaats. Nostalgie laat zich niet vervangen. Nostalgie dien je te koesteren.”
“Op school dient het te zoemen als in een bijenkorf” Zoals we de lezingen uit de Bijbel door de decennia heen meer en meer tussen haakjes hebben gezet, zo ook vragen de inzichten van Maria Montessori volgens Herman om een eigentijdse aanpak, zonder dogma’s. “Essentieel voor de inzichten van Maria Montessori zijn de woorden ‘Leer mij het zelf doen’. Voor mij geldt: wij moeten leerlingen helpen bij het maken van keuzes, kleine en grotere. Die vrijheid is hen gegund. In de praktijk blijkt dat ze die vrijheid met twee handen aangrijpen en optimaal weten te benutten. Leerlingen blijven mij in de positieve zin in alle opzichten verbazen. Dat komt ook omdat wij er als school in slagen een beroep te doen op heel de mens; niet alleen cognitie, maar ook emotie en creativiteit. Als docent, maar ook als organisatie, helpen wij leerlingen te ontbolsteren, zoals de Belgen dat zo fraai weten te verwoorden. En dat ontbolsteren gaat vaak gepaard met geroezemoes, daar houd ik van. In een lerende omgeving heb ik moeite met stilte. Als het goed is, zoemt het in een school als in een bijenkorf.
Ook als ik me tussen de grijze golf (andere gepensioneerden) beweeg in bijvoorbeeld musea, draag ik jonge mensen een warm hart toe en erger ik me mateloos aan mijn leeftijdsgenoten die alle ruimte claimen en gestoord opzij kijken. Jonge mensen hebben een platform nodig om zich te ontwikkelen: gun hen dat. Afscheid van school heb ik genomen, afscheid van de jeugd niet. Zie ik nu docenten met leerlingen in Rome lopen, als ganzen met jonge eenden achter zich aan, dan denk ik met weemoed terug aan mijn tijd voor de klas en op school. Ik realiseer me dat ik een prachtcarrière heb gehad en dat ik me ook heb kunnen ontbolsteren!”
l
‘Wij zijn er om leerlingen te helpen ontbolsteren’
6 | MOORDDINER MONTESSORI MOMENT OP DE BERG EN DALSEWEG
bietensoep, rundercarpaccio, kipfilet met vierdejaars leerlingen van de berg en dal
Vierdejaars zetten tanden in moorddiner
|7
stroganoffsaus en ijs met kersen toe. dit bloedrode diner hebben seweg hun gasten voorgezet tijdens het in april gehouden moorddiner.
E
en diner dat meer om het lijf bleek te hebben dan
trots op bagage
een hapje en een drankje. Hoofdcommissaris van
Inspiratie voor het moorddiner putte Ben uit eigen ervaring. “Op
de politie moest eraan te pas komen om het myste-
zondagavond ben ik vaak nog even op school om spullen klaar
rie van een gewelddadig delict op te lossen…
te zetten voor de volgende dag. Het zorg dragen voor proviand voor de kooklessen vergt nu eenmaal veel in- en uitladen en tijd.
Niets vermoedend betraden de genodigden voor een feestelijk
Als ik hier dan in mijn eentje rondloop op zo’n avond, dan ben
diner de locatie Berg en Dalseweg op 19 april jl. Die feest-
ik vaak in de ban van een donker, mysterieus, sfeertje dat de
stemming sloeg snel om bij het aantreffen van een ‘lijk’ bij de
school op dat moment domineert. Een school zonder leerlingen
voordeur. Topkok Ben, de man die sinds jaar en dag de scep-
en collega’s is kort gezegd een beetje spooky. Bij het schrijven
ter zwaait in de keuken, trof men aan in kokstenue, in koelen
van het script voor het moorddiner heb ik me volledig laten
bloede vermoord. Welk gruwelijk en fataal incident had zich op
leiden door zo’n griezelsfeertje. Dat dit voldoende ingrediënten
de Berg en Dalsweg voltrokken?
biedt voor een gepast script, blijkt uit het succes! Een succes dat vooral bepaald wordt door de inzet en het enthousiasme van de
De oplossing van deze (maakt u zich vooral geen zorgen: fic-
leerlingen. Zowel tijdens de voorbereidingen als op de avond
tieve) moord liep als rode draad door het door de vierdejaars
zelf, hebben leerlingen op overtuigende wijze laten zien wat ze
Horeca georganiseerde diner. Met dit verschil, dat niet alleen
in huis hebben: bagage waar wij allen trots op mogen zijn. Op
leerlingen met als keuzeprofiel Horeca, maar ook KCM-leerlin-
zo’n avond wordt de leus “Verbaas jezelf” heel concreet. Zo ver-
gen hierbij betrokken waren. Ben Willems: “Het idee om leer-
tolkte een zwaar dyslectische leerling de rol van nieuwslezeres
lingen uit verschillende disciplines te laten samenwerken tijdens
tijdens deze avond: zonder blikken of blozen trad zij op voor
dit eindproject, speelt al langer. Leerlingen met als specialisa-
een groot, volwassen publiek. De rol van commissaris is bui-
tie Horeca zijn vooral onderricht in koken en uitserveren. Dit
tengewoon professioneel ingevuld door een (van huis uit) zeer
biedt een uistekende basis voor een culinair evenement, maar
verlegen KCM-leerling die, eenmaal in zijn rol, zich door niets
een eindproject voor de vierdeklassers vraagt wat mij betreft om
of niemand uit het veld liet slaan. Dansers en rappers luisterden
méér. Genodigden doe je niet alleen een pleziertje met een goed
de avond muzikaal op terwijl het toneelspel voor een cultureel
verzorgd diner, daar hoort ook entertainment bij. Daarnaast
tintje zorgde. En uiteindelijk zorgde een smakelijk, bloedrood
biedt zo’n avond een uitstekende gelegenheid voor leerlingen
viergangendiner voor tevreden gezichten onder de gasten. Op
om samen te werken en te snuffelen in elkaars keuken. Het is al
zo’n avond maak je van dichtbij mee hoe losse puzzelstukjes
met al ons doel om de profielvakken zo stevig mogelijk neer te
samen één geheel gaan vormen. Dan kan ik maar op één manier
zetten. Een project als het moorddiner, past prima in die opzet.”
omschrijven: smullen!”
l
mont
8 | MONTESSORI MOMENT
het MONIQUE NOORBERGEN Techniek in de onderbouw van het voortgezet
Belangrijk uitgangspunt: enthousiasmeren van
Tijdens de bekendmaking van de winnaar bleek
onderwijs. Een mond vol als je vraagt welk vak
jongens en meisjes, ruimte geven binnen een
dat de keuze van de collega’s met een overwel-
ik geef. En dan met de toevoeging: maar het
opdracht voor je eigen inbreng en interesse.
digende meerderheid op mijn werk was geval-
valt binnen het leergebied Mens en Natuur, dus
En, ook heel vernieuwend volgens de bezoe-
len. Niemand in de zaal was blijer dan Hans, met
eigenlijk geef ik ook biologie, natuurkunde, ver-
kers, alles voor iedereen bereikbaar en aanpas-
een voor alle aanwezige luid hoorbare “YES!”.
zorging en een heel klein beetje scheikunde.
baar: haal de lesbrief van het net en maak er je
Om twee uur reden Titus en ik zeer opgetogen
Tijdens de VeDoTechconferentie op 21 oktober
eigen opdracht van. De stempapiertjes werden
en tevreden naar huis. Ik ben in de voetsporen
2009 in Lunteren heb ik mijn technieklessen en
vaak al bij onze stand ingevuld en hoewel ik
van Jan Leisink getreden, mijn voorbeeld op
website gepresenteerd aan de collega-tech-
vooral was gekomen voor een stuk promotie van
Jonkerbosch en voorganger in het winnen van
niekdocenten uit den lande. Mijn man Titus en ik
onze school en manier van techniekles geven,
de prijs. Ik heb voor mezelf bewezen dat ver-
waren al om negen uur aanwezig om de stand
begon het rond twaalf uur wel te kriebelen. Als je
andering in jezelf zit en kansen voor het grijpen
op te bouwen op twee tafels en het mobiele
er toch bent, wil je ook wel winnen, zeker omdat
liggen als je ze maar wilt pakken. Veertien jaar
internet te regelen bij de organisatie. Hans van
Hans van Thiel de vernieuwing van het vak op
lang was voor mij het motto: op Jonkerbosch
Thiel was ook al vroeg aanwezig voor de nodige
de andere locaties wil inzetten en de VeDoTech
kan alles. Nu heb ik voor mezelf in de afgelopen
ondersteuning. Rond tien uur stonden de eerste
Award een goed ondersteunend argument voor
drie jaar bewezen dat het ook elders kan:
collega-techniekdocenten bij onze tafel, maar
verandering is. Als de collega-techniekdocenten
in Groesbeek op het Montessori College kun je
ook de standhouders van uitgeverijen en leve-
onze leskeuze verkiezen boven het technisch
jezelf verbazen, ook als docent! Wat een mon-
ranciers stonden zeer geïnteresseerd rond de
zeer goed onderbouwde materiaal van mijn
tessorimoment…
tafel bij de tentoongestelde spulletjes te kijken.
geëerde collega Peter Jongejan, geeft dat aan
Tussen oude en bekende werkstukken als het
dat het vak techniek in de onderbouw niet meer
plofbootje en het binaire omrekenmachientje la-
puur gericht is op reproduceren en leren van
gen de geprinte lesbrieven van de lessen die op
basisvaardigheden. Maar dat de nadruk echt
de website staan. Via de laptop konden de gas-
zit in probleemoplossend denken en daarbij
ten browsen op de site. Op een digitaal fotolijstje
materiaal en gereedschap goed en verantwoord
draaide een diapresentatie van verschillende
gebruiken.
werkstukken, waaronder uiteraard ook die van leerlingen. Mijn concurrent van het Nieuwe Eemlandcollege te Amersfoort (http://www.niutec. nl/) stond naast ons met heel mooie technische werkstukken, maar de laagdrempeligheid en de filosofie van de opdrachten van www.lorus14u. com spraken heel veel collega’s aan.
l
essori momentvan...
|9
MENNO VAN DER LEER Driehonderd woorden voor het montessorimoment. Mooie opdracht, tevens erg taai. Want één moment is niet te benoemen en driehonderd
MARLOU FÖRSTER
woorden is veel te weinig voor een stuiterbal als ik die zijn drukke geest nauwelijks kan beteugelen. Drive, motivatie en inspiratie gebaseerd op intu-
Mijn montessorimomenten heb ik als een groep
ïtie, aanpassingsvermogen, inlevingskracht en
gemotiveerd en serieus bezig is en daar heel
bereidheid tot aanpassing, zijn de kernwoorden
goede dingen te zien zijn, zoals bij de musical-
die voorbijschieten om mijn mooiste moment op
groep. Er ontstaat dan spontaan zoveel crea-
papier te krijgen. Mijn momenten maken deel uit
tiviteit en iedereen vindt het leuk. Ze leren heel
van vele. De één kan niet zonder de ander. De
veel van elkaar, tonen respect, zijn betrokken en
ander niet zonder de één.
hebben oog voor elkaar. Dit speelt zich af binnen
Wanneer kinderen lachend, met tranen over
dans, zang en bij dialogen. Geweldig!
de wangen, nog net uit kunnen kramen dat dit
l
de mooiste les ooit is, is een goede start. Net als een raddraaier die mij na de kerstvakantie
TANJA FRICKE Ach, es gibt inzwischen so viele… Marsepein
bij binnenkomst een goed Nieuwjaar wenst. Er had mij, terecht, veel meer gewenst of verwenst kunnen worden Deze guit maakt deel uit van de klas die na een onderbreking, uit het raam geklommen was, waardoor ik even van mij à
Boos worden, lol malen, verdriet delen en bele-
Van 2007 tot 2009 was ik mentrix van een
propos, na binnenkomst een leeg lokaal trof.
ven en soms of vaak leren voor jou. En ik denk
k/t/h-klas met 25 leerlingen. Onder hen was een
Of de kinderen die smeken hen met rust te laten
dat dit het mooiste is wat ik kan beschrijven, de
meisje met grote sociaal-emotionele problemen,
omdat ze willen werken. Lwoo-kinderen die wil-
kinderen komen het vak beleven voor mij. En
waardoor zij zichzelf regelmatig in de weg zat.
len werken! Fraai zeg, heerlijk.
als dat de drive is om te leren, is dat goed, want
Met z’n allen hebben wij hard gewerkt om haar
Of de nablijver die in zijn eigen tijd vriendelijk,
ondertussen leren zij wat ze moeten leren. Met
blokkades te doorbreken en haar te helpen in
doch zeer dringend wordt verzocht de klas te
de docent als leermiddel. Lesgeven is soms een
zichzelf te geloven. Het resultaat was dat zij
verlaten, maar per se wil nablijven. Wil nablijven!
battlefield. Lesgeven moet de bereidheid zijn om
uiteindelijk vol zelfvertrouwen haar ouders en de
En de band die je hebt de volgende dag, de
te zoeken, te zoeken en te zoeken.
schoolleiding wist te overtuigen dat zij de brede
kaarten zijn geschud, op tafel en glashelder wie
Ik kan hét moment niet noemen, dit doet afbreuk
horecaopleiding in Nijmegen wilde volgen. Zij is
er deelt.
aan alle andere momenten en zou oneerbiedig
daar ook gestart. Vlak voor de herfstvakantie
zijn aan alle andere, ook minder mooie momen-
kwam zij mij opzoeken. Op haar opleiding had zij
ten. Want die zijn er beslist ook. Mijn momenten
marsepeinfiguurtjes gemaakt die zij graag aan
bestaan omdat ik me fijn voel, prettig voel, me-
mij wilde geven. Ik zag een ontspannen, geluk-
zelf kan zijn tussen mijn kinderen én collega’s.
kig meisje met stralende ogen. En dat hadden wij samen bereikt.
l
l
10 | DE BOODSCHAPPENTAS VAN JANNEKE STAM
De kar met basisbenodigdheden vult Janneke Stam wekelijks bij de supermarkt. Maar voor meer verfijnde ingrediĂŤnten, roomt ze gespecialiseerde winkeltjes af. Met een neus voor vakkennis en kwaliteit, kom je daar nu eenmaal beter aan je trekken.
dagelijkse kost en delicatessen:
de boodschappentas van janneke stam
‘Mijn ideaal: medewerkers die zich onderscheiden door hun diversiteit en kwaliteit, medewerkers met een persoonlijke inbreng’
| 11
doel, maar gun mijzelf de ruimte om dat doel op een creatieve manier te bereiken. Daarbij laat ik mij vaak leiden door dingen die ik zie. Ter plekke zijn namelijk mooie combinaties met bijzondere effecten mogelijk. De weg ernaar toe gaat niet altijd via rechte lijnen. Om iets bijzonders te maken, moet je soms de gebaande paden verlaten. Voor een buitenstaander kan dat rommelig overkomen. Die ruimte om af te wijken van voorgestippelde routes om je eigen route te volgen, is wat het montessorionderwijs aan kinderen wil bieden. Leren om na te denken over de manier waarop je je doel wilt bereiken en welke middelen je daarbij wil en kunt gebruiken. Niet bij voorbaat zeggen dat iets niet kan, maar zoeken naar alternatieven. Fouten horen niet te worden bestraft, maar zijn handvatten in het leerproces die helpen om jezelf te leren kennen, bewuster en weloverwogen keuzes te maken, weten waar je goed in bent en dat gebruiken. Een mooi voorbeeld is een leerling die heel veel tijd heeft gestopt in
In welke winkels kunnen we Janneke tegenkomen?
een profielwerkstuk met een prachtig resultaat en een zeer hoog
“Bij voorkeur in de buurtwinkel of de gespecialiseerde groen-
cijfer. Daarmee had ze wel bereikt wat ze wilde: compensatie
teman. Zodra ik daar binnen ben, kom ik niet meer weg. Ik
voor een minder resultaat waardoor ze ook haar doel bereikte:
vind het heerlijk in kleine winkeltjes te snuffelen naar lekkere
slagen voor het examen. ”
en bijzondere dingetjes. Ik kom wel gericht binnen, bijvoorbeeld om een bloemkool te kopen, maar hoe ik die in de maaltijd ga
Wat staat er op het boodschappenlijstje om te ontspannen?
verwerken, weet ik op dat moment nog niet. Dat ontstaat vaak
“Een goede massage op z’n tijd, een mooie expositie of muse-
bij het zien van het aanbod in de winkel. Ook mijn andere aan-
umbezoek, fietsen of een goed boek. Voor dat laatste moet ik
kopen zoals bijvoorbeeld kleding, worden veelal bepaald door
wel de rust hebben. En natuurlijk genieten van een lekkere
het moment. Mijn oog valt op iets in de etalage waarbij ik met-
maaltijd met gezin of vrienden. Maar ook een goede scholing
een denk: dat past bij mij. Alleen dan ga ik naar binnen. Tot nu
geeft mij energie. Vooral als het daarbij draait om ‘ontdekken en
toe klopt dat gevoel ook altijd. Kwaliteit vind ik belangrijk omdat
ervaren’. “
je je daarmee onderscheidt. Zoals het ene ingrediënt waardoor de maaltijd die bijzondere smaak krijgt. Of het kledingstuk dat
Het boodschappenlijstje als planningsinstrument?
perfect combineert met die ene broek waardoor het totaalplaatje
“Sommigen hebben een boodschappenlijstje nodig om hun in-
klopt.”
kopen te kunnen doen. Anderen laten zich inspireren door wat ze zien, ervaren en leren. Maar of je nu met of zonder lijstje
Dus geen Appie Happie voor jou?
boodschappen doet, het gaat uiteindelijk om het bordje dat je
“O jawel, daar kom ik ook vaak maar daar doe ik minder bewust
presenteert.”
de boodschappen. Je kunt de zak aardappelen gewoon uit het vak trekken en in je karretje gooien. Er is niemand die je advi-
En dat is?
seert welke soort aardappelen het beste passen in de maaltijd
“Mijn ideaal is medewerkers die zich onderscheiden door hun
die jij wilt bereiden. Dat onderscheidende voegt echt iets toe.”
diversiteit en kwaliteit. Medewerkers met een persoonlijke inbreng. Die bereid zijn om samen te werken, na te denken en
Gaat dat ook op in je werk?
verantwoordelijkheid te nemen. Die keuzes willen en kunnen
“Eigenlijk is het daar niet anders. Mensen hebben talenten en
maken. Die, als ze hun les voorbereiden, soms een zak aardap-
kwaliteiten. Hoe kun je die toevoegen aan bestaande structuren
pelen uit het vak bij Appie Happie trekken en soms lekker snuf-
om de juiste mix te krijgen? Ik focus me wel op een bepaald
felen in de kleinschalige groentewinkel op de hoek.”
l
B
12 | B-KWADRAAT OP DE KWAKKENBERGWEG
Kwadraat
bij binnenkomst valt direct op dat je je niet in een standaardlokaal bevindt: houten tulpen in de vensterbank, veel gekleurde foto’s aan de wand en helemaal achterin een knus bankje. ‘het is net een basisschoolklasje, hè?’, aldus marie-louise van den berg. in dit behaaglijke lokaal geeft ze les aan haar leerlingen van b-kwadraat.
| 13
“Als ze hier komen, krijgen ze les op een manier die beter aansluit: dan zie je ze opbloeien.” Enkele jaren geleden was de ervaring dat er heel wat B-leerlin-
Marie-Louise is dus bevoegd voor het vak Nederlands, maar
gen tussen de wal en het schip vielen. ‘Zij waren in feite te goed
geeft ook les in vakken als biologie en mens & maatschappij. Is
voor de Berg en Dalseweg, maar hier op de Kwakkenbergweg
dat wel eens lastig? Resoluut: nee. ‘Ik ben geïnteresseerd in het
liepen ze op hun tenen. In 2002 is landelijk een project gestart,
menselijk lichaam en biologie vind ik dan ook leuk om te doen.
dat heette ‘Minder handen voor de klas.’ Dit project sloot precies
En voor mens & maatschappij kies ik onderwerpen die mij ook
aan bij hetgeen deze leerlingen nodig hadden. Met behulp van
boeien. Zo voer ik mijn eigen interesse door.’
de nodige subsidie kon B-Kwadraat worden opgezet. Inmiddels is er veel veranderd, maar het principe is gelijk gebleven. ‘Leer-
De vrijheid die Marie-Louise binnen B-Kwadraat ervaart is es-
lingen hebben een eigen lokaal, de mentor geeft veel les aan
sentieel voor haar. ‘Je bent minder gebonden aan eindexamen-
de groep, er is KWT in de eigen klas en de boeken blijven in
normen, waardoor je andere kwaliteiten kunt aanboren bij kin-
een kluisje op school. Dat is in feite de basis. En dat is een heel
deren.’ Om die kwaliteiten te zien, moet je ook wel eens buiten
goede basis.’
je lokaal stappen. ‘Een paar jaar terug had ik een meisje, Elize. Uit boeken werken was verschrikkelijk voor haar. Ik dacht: daar
Wat is het succes van deze formule? ‘Doordat de mentor meer-
komt niks van terecht. Dan zie je zo’n kind op stage gaan en dan
dere vakken geeft, zien leerlingen zo min mogelijk gezichten. En
is ze de beste van allemaal. Bij het stagebezoek dacht ik: zo één
als mentor zie je ze elke dag, dus als ze bij wijze van spreken een
wil ik later wel aan m’n bed hebben als mij wat mankeert. Maar
scheet laten, dan ben je daarvan direct op de hoogte. De lijnen
zo is het wel. In betere handen kun je niet zijn.’
l
zijn heel kort en het overleg is intensief, met name in de wandelgangen.’ Bovendien is van belang dat leerlingen (eindelijk) op hun eigen niveau les krijgen. ‘Op de basisschool bungelen deze kinderen vaak onderaan in prestaties en resultaten. Als ze hier op school komen, krijgen ze les op een manier die beter aansluit. Ze scoren enorm goed en dan zie je ze opbloeien.’ Via de pedagogische academie is Marie-Louise bij het schoolvak Nederlands terecht gekomen. Ze weet heel goed waarom ze de overstap naar het middelbare onderwijs heeft gemaakt. ‘Kleuters…. nee. We liepen stage op een kleuterschool: schoenen strikken, met een tamboerijntje rondlopen. Na twee weken heb ik overplaatsing aangevraagd. Ik kon gelukkig terecht in klas 6, de huidige groep 8. ‘Dat ligt natuurlijk dicht bij de doelgroep waar ze nu dagelijks mee bezig is. Ik neem m’n petje af voor de kleuterjuffen. Met een enorm geduld zijn zij bezig met al die werkjes en opdrachtjes.’ Maar als docent binnen B-Kwadraat wordt je geduld toch ook regelmatig op de proef gesteld? ‘Ja, maar bij kleuters moet je nog verder afdalen naar hun niveau, moet je letterlijk door de knieën. Ik vind deze leeftijd ook leuk, leerjaar 1 en 2. Met name leerjaar 2, dan zijn het echte pubers, dat is knallen.’
‘Bij het stage bezoek dacht ik: zo één wil ik later wel aan m’n bed als mij wat mankeert’
montessori m
14 | MONTESSORI MOMENT
ANNELOTTE PYREK
het
Daar staan we dan…recht voor de hoofdingang
Onze stille tocht zet zich voort. Daar zijn ze
van penitentiaire inrichting De Koepel in Arnhem.
dan… de isoleercellen. Donkere muren, een
En op het moment dat jij naar de indrukwek-
verlaten matras op de grond en een toilet van
kende beveiligingsdeuren kijkt, gaan ze open en
roestvrij staal. Het is stil… heel stil. De ruimte
wordt er ‘toevallig’ een gevangene binnengere-
vult zich met angst. Een prima openingszin voor
den. Ik zie je kijken…
een nieuwe literaire thriller. En ineens zijn daar
We worden binnengelaten en de deur valt met
de vragen. Vragen die al de hele middag in je
een klap achter ons dicht. Direct daarna zijn we
hoofd dwalen, maar die nu echt gesteld moeten
niemand meer. Onze paspoorten worden veilig
worden. Je moet ze hebben. De antwoorden die
opgeborgen….. achter slot en grendel.
gaan voorkomen dat jij hier ooit belandt.
Bob, hoofd beveiliging, neemt ons mee naar de
Bob kijkt ons aan en we begrijpen direct wat hij
ontvangstkamer. Geluiden buiten trekken onze
bedoelt. Het is tijd, we gaan naar de cel. We vol-
aandacht en we lopen naar het raam. Gevange-
gen zijn instructies op. Geen geluid en nergens
nen die roken, praten en bellen. Wat zouden wij
aankomen. Onze stappen klinken steeds holler.
doen als we daar tussen zouden staan?
Het magische effect van De Koepel. We stoppen
Bob brengt ons weer bij de les en geeft uitleg
bij een deur. Gespannen blikken en een laatste
over wat we die middag kunnen verwachten.
knikje van Bob. De deur gaat open en daarmee
Onze ogen zijn strak op hem gericht en iedere
ook onze monden. Een ronde ruimte, verdeeld in
ademhaling is hoorbaar. Zelfs de oren van onze
vier verdiepingen. Tweehonderd deuren dringen
theekopjes luisteren aandachtig mee.
ons netvlies binnen. Kippenvel… Hier kan geen
Het is tijd. Samen met Bob vertrekken we naar
aflevering van Prison Break tegenop.
de badruimte. Badruimte? We hebben het al-
We worden opgeschrikt door het geluid van een
lemaal gezien op de televisie. Gevangenen die
sleutelbos. Cel 152 wordt voor ons opgemaakt.
direct na ontvangst zich van hun kleding moeten
Twee paar ogen kijken me aan. Niet met de blik
ontdoen en grondig worden schoongespoten.
die ik gewend ben. Het zijn geen vragende ogen
Badruimte…
die een opdracht niet snappen of de bescha-
Er wordt ons uitgelegd dat het tegenwoordig
mende ogen wanneer ik een onvoldoende geef.
allemaal nog wel meevalt. Er wordt niet meer
Nee, dit zijn ogen vol medelijden. Ogen die maar
gebadderd. De eendjes blijven in de kast. Wat
één vraag hebben: waarom?
wel gebeurt: formulieren invullen, vingerafdruk-
Wanneer ik een tijd later het eerste verslag lees
ken afnemen, medisch onderzoek, persoonlijke
over ons bezoek aan de De Koepel, glunder ik
bezittingen inleveren, enzovoort. Het valt dus wel
vol trots. Ik zou het niet moeten zijn, want wat
mee? De schoenen die je van je moeder hebt
zie ik een hoop spelfouten en wat zijn de zinnen
gekregen, moeten worden ingeleverd. De ket-
fout geformuleerd. Maar ik ben trots, omdat
ting, een cadeau van je overleden opa, verdwijnt
mijn vijftien leerlingen veel meer hebben geleerd
in een bruine enveloppe. Ik zie je denken: geef
van school dan alleen ’t kofschip. Ze hebben
mij de hogedrukspuit maar!
laten zien dat ze zich als gast kunnen gedragen,
We gaan verder. De bibliotheek, de werkruimten,
dat ze iemand uit kunnen laten spreken, dat ze
de sportruimte, het leslokaal, de douches, de
instructies op kunnen volgen, dat ze iemand
luchtplaats, de keuken, de tandarts, de bezoe-
vriendelijk kunnen bedanken en… dat ze een
kersruimte, de artsenkamer en de gebedsruimte
groot inlevingsvermogen in de ander hebben.
om te kunnen bidden. Misschien is het daar een
Goed gedaan, jongens!
beetje te laat voor?
l
| 15
momentvan...
JANINE SCHUTTEN MARIEKE MAESSEN
Mijn montessorimoment vond vandaag plaats.
Als invulling van de CKV-activiteit voor leerlingen
dejaars klas. Het project gaat over het opzetten
kozen we in het verleden voor het bijwonen van
van een restaurant. De leerlingen werden ge-
een cabaretvoorstelling. Het feit dat de leer-
vraagd een menukaart en een flyer te ontwerpen
lingen passief naar iets moesten luisteren en
voor hun restaurant voor toeristen in de grote
kijken, bleek niet zo’n succes. Bovendien is dat,
stad. Het moest dus in het Engels. Aangezien
naar mijn mening, ook niet echt montessoriaans.
het een Metaalklas betreft, wist ik niet of het
We besloten dit jaar dan ook het heel anders en
project bij de leerlingen zou aanslaan. Want
op z’n ‘montessorisch’ aan te pakken.
wellicht interesseren ze zich helemaal niet voor
Aldus vertrokken op 7 januari 2010 de derde-
de horecabranche. Deze groep leerlingen vind
Ik wilde een project introduceren voor de der-
ik vaak moeilijk te enthousiasmeren en aan het
jaars leerlingen naar theater Maldensteijn in Malden om deel te nemen aan een activiteit
Het publiek wordt in twee groepen verdeeld:
werk te houden. Tot mijn verbazing gingen ze in
over de geschiedenis van de hiphop. Een deel
wijk A en wijk B. Afwisselend wordt er iets
een rap tempo zelfstandig aan het werk.
van de groep stapt met grote tegenzin in de
voorgedaan: de wijken moeten aangeven wie ze
Ze vormden groepjes en volgden de stappen in
bus. Na vijftien minuten sneeuwballen gooien bij
het beste vinden. Uitleg over de DJ, MC, het ont-
het werkboek. Ook waren ze al druk bezig met
aankomst nemen de leerlingen plaats in de zaal.
staan, de eerste hiphoptrack van The Sugar Hill
het bedenken van een naam voor het restaurant.
Tot hun verrassing moeten er vragen worden
Gang, de draaitafels, de competitie beatboxen
Dit stelde mij gerust en gaf mij veel energie om
beantwoord. “Wie houdt er van hiphop?” Enkele
en breakdance, zorgen ervoor dat de voorstel-
door te gaan en het project succesvol af te
vingers. “Wie van dance?” Iets meer handen de
ling snel voorbij gaat.
ronden.
lucht in. De vraag “Wie houdt er van hardcore?”
Aan het einde van de voorstelling vraagt de
is de grootste winnaar. Schreeuwend brengen
verteller of er bij de hardcorefeesten een DJ is.
Hopelijk komen er nog veel meer mooie montes-
de jongens een ode aan hun favoriete muziek-
Een MC? Een draaitafel? Met enige verbazing
sorimomenten. Tot dusver is deze voor mij het
soort. De verteller voorspelt dat ze aan het einde
beantwoorden de leerlingen al deze vragen
beste.
van de voorstelling geleerd zullen hebben dat
bevestigend. Vooral de breakdance en beatbox
hardcore afstamt van de hiphop… “Ja, vast!” is
hebben grote indruk gemaakt op de leerlingen
de reactie.
en op ons. Van de aanvankelijke weerstand bij aanvang is niets meer over: de leerlingen zijn enthousiast, vonden het leuk dat ze zo actief mee mochten doen en zijn tegelijk ook verbaasd dat hiphop zoveel raakvlakken blijkt te hebben met hun eigen muziekvoorkeur. Al met al een activiteit die zeker voor herhaling vatbaar is.
l
l
MARIA SCHRIJFT
WEDERZIJDS
“Titaantjes, dat waren we” zal binnenkort op initiatief van Karen Brouwer het licht zien. Een uitgave waarin collega’s van het Montessori College aan de hand van (o.a.) anekdotes, interviews en columns vertelllen over hun ‘eerste ervaringen’ in het onderwijs. Ervaringen met een hoofdletter. Hiernaast, bij wijze van voorproefje, de bijdrage van Gottfried Erdtsieck.
‘
RESPECT
Ik ga zitten, ik neem braaf mijn boeken en pen voor mij, stal ze uit en ga aan het werk. Af en toe wissel ik een blik met enkele klasgenoten, die samen met mij ook aan het werk gegaan zijn. Zij zitten enkele meters verderop, we mogen niet aan één tafel zitten. Met Vera en Michael deel ik veel. We maken vaak ons huiswerk, en vele avonden en weekeinden brengen we samen door. Enige spanning voelen we wel, maar we laten ons er niet te veel door afleiden. Na ongeveer 20 minuten leek het ons tijd. We kijken nog wat om ons heen en staan, alsof we door een onhoorbaar signaal gewaarschuwd worden, tegelijk rustig op. Onze spullen laten we verder liggen. Die zien we straks wel terug. We lopen zachtjes naar de rand van de werkruimte, en schieten dan vlug het hoekje om. Iets sneller de gang uit. Langs het biologielokaal waar transparante vitrines de gang en het lokaal scheiden. De traditionele vrouwentorso met uitneembare organen lijkt ons nu bewust haar rug toe te keren. Ook zij wil dit niet zien. Langs andere tentoongestelde zaken, voor biologen oneindig interessant, lopen we door. De gymzaal in. De vrijheid lonkt, en het kleine raam in de andere hoek van de gymzaal is de laatste, makkelijk te nemen hindernis. Het raam gaat zoals altijd eenvoudig open, we springen behendig naar buiten en doen zachtjes het raam weer dicht,
zodat het even blijft klemmen. We staan op de binnenplaats waar we regelmatig basketballen. Maar nu niet. We zijn buiten, onze jas hebben we niet nodig, het weer is heerlijk in de vroege zomer. De zilte zeewind uit de richting van Scheveningen is ons vertrouwd. Kletsend, af en toe achterdochtig om ons heenkijkend, gaan we weer richting het parkje bij het Jozef Israëlsplein. Tien minuten lopen, lachend, ervaringen van vandaag uitwisselend, giechelend, gaan we het park binnen, naar onze “Wilhelmina”. Als meer dan levensgroot standbeeld uitgevoerd in wit graniet vormt zij zittend -dat moet op haar troon zijn-, ons decor. Aan haar voeten traptreden rondom, zodat zij zich nog statiger boven het gepeupel verheft. Haar strenge blik spiedt de horizon af. Een voor mij historische plek. Mijn eerste sigaret, mijn eerste duizelingen, mijn eerste verliefdheid. Maar nu niet. Met Vera en Michael is het nu in ander opzicht goed vertoeven. De strafmiddag – de zoveelste- is weer aangenaam. We gaan op de trappen zitten, liggen, hangen en kletsen en lachen er weer op los. Niet de tijd vergeten, we moeten zorgen dat we kwart over vier weer terug op onze werkplek zijn. En op tijd gaan we weer richting HML, het Haags Montessori Lyceum. Via het gymlokaal, langs het biologielokaal, terug naar onze strafplek, om daar tegen half vijf een seintje te krijgen van de juf van de administratie. Altijd weer vriendelijk komt ze de hoek om en geeft met een goedkeurend knikje ons onze vrijheid terug. Ik vraag mij nu af, hebben ze dit nou nooit geweten? Zouden ze nooit enig argwaan gekoesterd hebben? Waren wij ze ècht te slim af? Ik heb altijd gedacht van wel, maar, ik moet zeggen, sinds ik zelf op een Montessorischool les geef, en die pubers in activiteitenweken en tijdens culturele reizen eronder moet houden, begin ik toch te twijfelen. Ik zie nu alles, echt alles, maar soms…. heel soms... kijk ik even de andere kant op. Ook een vorm van wederzijds respect... l
‘
16 |
| 17
MARIA LEEST
Nostalgie
naar het Nederland van ooit
op hetNACHTKASTJEvan... COEN VAN DER ZOUWEN De boekhandelaar van Amsterdam – Amineh Pakravan Prachtig boek over het Europa rond 1600, in combinatie met de
BOVEN IS HET STIL GERBRAND BAKKER
ontwikkeling van de boekdrukkunst. Het mogen (of niet mogen) hebben van denkbeelden en het uitdragen ervan is nog steeds actueel, lijkt me. Zeer persoonlijk gemaakt in drie generaties boekdrukkers.
Een lang weekend – Joyce Maynard Een geweldig vertederend boek over een jongetje van 13 dat met zijn gescheiden moeder woont. Hun levens veranderen drastisch als een ontsnapte gevangene onderdak zoekt en een fantastische man en vader blijkt te zijn.
Helmer was ‘tweede keus’. Tweelingbroer Henk was vaders lievelingskind, van jongs af slimmer, gewiekster en de gedoodverfde opvolger voor
De mannentester – Heleen van Rooyen Ongelooflijk slecht boek zonder plot en veel lompe seks (verkoopt goed). Bevat zelfs gejatte onderdelen (uit de Milleniumtrilogie) en eindigt met een verschrikkelijke pseudo-psychologische moraal. Niet lezen!
boer Van Wonderen. Maar net als bij Kaïn en Abel, loopt het ook hier slecht af met het oogappeltje. Henk verdrinkt op negentienjarige leeftijd
FRANCIS DE GROOT
en Helmer moet zijn studie afbreken om zijn kop
1953 – Rik Launspach
onder de koeien te steken. En dan doet hij. Bak-
Zeer beeldend beschreven menselijke drama’s tijdens de watersnood-
ker weet in traag proza het ritme van het boe-
ramp in Zeeland. Boeiend ook vanwege het beeld van een hiërarchische
renleven te beschrijven dat, zoals de lezer vanaf
en gelovige maatschappij waarin mensen met afwijkend gedrag be- en
de eerste pagina voelt, tegen wil en dank geleefd
veroordeeld worden.
wordt. Met passie voor het buitenleven -dat dan
Geestdrift – Daniel Hecht
weer wel- om de sfeertekening van het verhaal
Een must voor de thrillerliefhebber. Spannend en verrassend tot het eind.
kracht bij te zetten. Boven is het stil is een boek
Later niet meer door de schrijver geëvenaard.
over weilanden, water, vogels, ijs in sloten, koeien en schapen. Maar ook een portret van een man die er in alle opzichten alleen voor staat. Meer woorden dan: ‘Ik heb vader naar boven gedaan’ maakt Helmer er niet aan vuil om de situatie van
In de ban van de ring – Tolkien Sinds mijn twaalfde al negen keer gelezen, en niet van mijn nachtkastje weg te slaan. Elke keer weer spijtig als ik de laatste pagina heb bereikt en afscheid neem van een wereld met sprookjesachtige kern. Mijn eerste editie uit 1972 blijft favoriet, de onlangs gekochte versie staat er ‘voor de mooi’.
zijn hulpbehoevende en bedlegerige vader aan te duiden. Vader die, als straf voor zijn jarenlange autoritaire gedrag, op minimale verzorging kan rekenen. Tragiek en traagheid sieren Boven is
JAN TRIEPELS
het stil. Daarnaast is Bakker een begenadigd sti-
Energie. De weg van de minste weerstand – Steeman en Weijers
list met oneliners die je op prettige wijze van je à
Levert al enkele maanden mijn motto: vertraag en verduur om de essentie
propos weten te brengen: ’Motregen is niet meer
te achterhalen. Dan pas kun je verbinden en gaat energie stromen.
dan mist met grootheidswaan’ en natuurlijk de zin
De vier inzichten – Don Miguel Ruiz
die als motto voor de roman kan dienen: ‘Het is
Levert in de kern mijn (werk-)bijbel. Extreem kort samengevat: kies je
zo’n gemodder, leven’. Het is lang geleden dat ik
woorden zorgvuldig, vat niet persoonlijk op, houd de geest open, doe altijd
zo door de rust van een roman ben gegrepen en
je best.
met zoveel traagheid heb gelezen. Het kan ook niet anders. Boven is het stil is een roman om in alle rust even stil bij te staan. Petey de Quay
l
Hypnose – Lars Kepler Een thriller die ik bijna niet weg kan leggen. Heerlijke ontspannende spannend leesvoer, werkt niet mee als je op tijd wil gaan slapen.
18 | TREINTJE TECHNIEK IN GROESBEEK groesbeek, op een willekeurige vrijdagmiddag rond de klok van 16.00 uur. Ook na de laatste bel overheerst een oorverdovend lawaai in het metaallokaal. Gedreven en gemoedelijk legt een aantal leerlingen van metaaltechniek nog een laatste hand aan een technisch karweitje. Niet zomaar een klus, maar vakkundig las-, frees- en buigwerk dat tot een imponerend en tastbaar eindresultaat zal leiden: een levensechte trein.
I
In het metaallokaal deinst men allang niet meer terug
dat op dat moment de aandacht behoeft. Treintje techniek is
voor een klus van formaat. Een paar jaar geleden wisten
een voorbeeld van een grootschalige vrije opdracht. Ook bij
leerlingen een scooter om te dopen tot een chopper met
reguliere, meer kleinschalige opdrachten zoals het ontwerpen
trendy lange voorvork. Zeker zo trendy en minstens zo
en maken van vogelhuisjes, kijken we kritisch naar de ontwik-
vindingrijk, werd de hot rod. Aangedreven door een oude
kelingsfase van de leerling: moet er nog evaring worden opge-
grasmaaimotor, reden leerlingen in hun eigen gefabriceerde,
daan met de verschillende lastechnieken, dan legt een leerling
oranje Montessori-autootje door en rondom school. Ook een
zich daar op toe. Heeft hij de technieken die tot de ontwerp-
gedateerde tractor onderging totaalrevisie. Assen die krom
fase behoren nog niet helemaal onder de knie, dan wordt daar
waren, werden door leerlingen recht gebogen, de pneumatiek
extra op geoefend. In de vierde klas vallen de puzzelstukjes
van het verroeste exemplaar werd onder de loep genomen en
samen en zie je leerlingen denken: ik kan echt wat met mijn
eigenhandig maakten ze een nieuwe versnellingspook en stoel.
handen. Diegenen die in de bovenbouw al voor een bepaalde
Met succes, wel te verstaan, want na maandenlang sleutelen,
richting hebben gekozen, kunnen hier de handjes naar harten-
boren, lassen en frezen, kon de tractor – in vol ornaat, rijdend
lust laten wapperen. Die wagon die hier zo geduldig staat,
door Groesbeek- geshowd worden. Sinds enige tijd pronkt
hebben we niet in 1-2-3 tot een trein omgetoverd. Daar gaan
de wagon van een trein op het werkplatform van 2x1 mtr. in
nog heel wat manuurtjes aan vooraf.”
het metaallokaal. Het resultaat zal nog even op zich moeten laten wachten, maar ook hiermee zullen leerlingen hoge ogen
keuzes in techniek
gooien binnen én buiten de locatie...
Op de vraag hoe een project als ‘treintje techniek’ past in het
ruimte en ruimte
montessorionderwijs, antwoordt Tom stellig: “Wat wij hiermee ambiëren, is leerlingen te leren kiezen. Kiezen kun je alleen als
“Leerlingen die bij ons een praktijkonderwijs volgen, oefenen
je keuze hebt uit een groot aanbod. Als docent zijn wij ver-
veel op technische vaardigheden”, vertelt Tom van Hoof. “Met
antwoordelijk voor die keuzemogelijkheden en voor betrok-
een project als treintje techniek, wordt het zicht- en tastbaar
kenheid in begeleiding. Uiteindelijk levert die aanpak een
waar al die vaardigheden voor dienen. Een project van deze
pracht van een synergie op. Zo wordt hier op basis van respect
omvang is uniek en kan alleen gerealiseerd worden omdat
samengewerkt. Leerlingen als collega’s onder elkaar en wij,
wij hier in letterlijke en figuurlijke zin over de ruimte beschik-
docenten, in de rol van voorman. In dit samenwerkingsverband
ken. Enerzijds prijzen wij ons gelukkig met een enorm grote
dragen de leerlingen de verantwoordelijkheid voor hun eigen
werkplaats, anderzijds hebben wij als docenten de ruimte om
werkplaats, omdat zij die verantwoordelijkheid hebben ver-
het programma voor de leerlingen naar eigen inzicht in te
diend. Dat stralen ze ook uit: verantwoordelijkheid en trots.
richten. Alle facetten van metaalbewerking, vanaf de ontwerp-
En is er iemand ziek, dan krijgt hij na 7 dagen een kaartje van
en tekenfase, komen hier aan bod. Niet conform de structuur
de ploeg. Net als in het echt.”
l
van een methode of leerboek, maar afhankelijk van het project
‘Leerlingen als collega’s onder elkaar en wij, docenten, in de rol van voorman.’
| 19
Zeker zo trendy en minstens zo vindingrijk, was de ‘hot rod’. Aangedreven door een oude grasmaaimotor, reden leerlingen in hun eigen gefabriceerde, oranje Montessori-
project ‘treintje techniek’ loopt op rolletjes
autootje door en rondom school.
20 | MARIA KOOKT
op dit bordje
suddert de zomer na bieslookflensjes met kropsla en Hollandse garnalen
jonge sla
Terwijl de nazomer doorzomert, maken wij ons op voor de
Ingrediënten
eerste herfstdis. Een al te frisse salade moet plaatsmaken
1 bosje bieslook
voor een najaarsvariant: een bieslookflensje met kropsla
100 g bloem
en Hollandse garnalen. Dit om de overgang naar hartige
200 ml melk
pannenkoeken en stamppotjes ietwat te versoepelen.
Snufje zout 2 eieren
Alles kan ik verdragen,
Bereidingswijze
½ eetlepel zonnebloemolie
het verdorren van bonen,
Ca. 25 minuten
200 g Hollandse garnalen
stervende bloemen, het hoekje
3 el Hüttenkäse
aardappelen, kan ik met droge ogen
Bieslookflensjes
Zout en versgemalen peper
zien rooien, daar ben ik
Snijd de bieslook fijn. Meng de bloem beetje bij beetje
1 bosje radijs
werkelijk hard in.
door de melk en roer de eieren, olie, bieslook en zout
1 komkommer
erdoor. Verhit op hoog vuur een koekenpan met antiaan-
1 jonagold
Maar jonge sla in september,
baklaag. Schep er met een sauslepel beslag in zodat de
50 g kropsla
net geplant, slap nog,
bodem met een dun laagje bedekt is en draai het vuur
8 takjes koriander
in vochtige bedjes, nee.
laag. Laat het beslag stollen zonder dat het kleurt en draai
1 eetlepel zoete chilisaus
het flensje om. Bak het flensje nog 1 minuut zonder te Rutger Kopland
kleuren en haal het flensje uit de pan. Herhaal dit tot het beslag op is en laat de flensjes afkoelen. Vulling Meng de garnalen en Hüttenkäse en breng op smaak met zout en peper. Was de radijsjes en snijd ze in partjes. Snijd de helft van de komkommer in reepjes en de rest in plakjes. Schil en rasp de appel in reepjes. Beleg de flensjes voor tweederde met slablaadjes, een kwart van de garnalensalade, radijsjes, appel, komkommer en koriander. Bestrijk het uiteinde met de chilisaus. Rol het flensje stevig op en maak de overige rolletjes. Snijd de rolletjes in 4 stukken en zet ze op een bord. Garneer de borden met reepjes appel en stukjes komkommer. Steek wat sla en koriander in de rolletjes. Schenk er de chilisaus (zuinig) omheen en garneer met blaadjes koriander.
| 21
Smoezen?
onze leerlingen hebben het natuurlijk waanzinnig druk, dus we zijn blij dat ze überhaupt nog op school verschijnen. En mochten ze per ongeluk te laat arriveren, dan hebben ze daar ook prima redenen voor. Een selectie:
montessori momentvan... het
CHRIS ALBERTS Vanwege het lage rekenvaardigheidpeil van de (meeste) leerlingen bij ons op school, is er enige tijd geleden voorgesteld om rekenclinics in de bovenbouw te houden om het niveau op een beter peil te brengen. Dit heeft een pilot-karakter en
Sorry, maar…
dient als voorbereiding om met ingang van volgend schooljaar toe te passen op de hele leerlijn. Aan de hand van een (hoofd)rekentest die ik heb afgenomen bij een vierdejaars Zorg en Welzijnklas, heb ik voor elke leerling afzonderlijk een
… ik had een lek stuur.
persoonlijk rekenboek gemaakt. Met daarin die specifieke deelvaardigheden, waarmee de betreffende leerling moeite heeft. Het boek bestaat
… mijn moeder was aan het bevallen.
uit losse modules, die als puzzelstukjes op iedere leerling afzonderlijk zijn aan te passen. In eerste instantie gaven zes van de negentien
… ik ben met de boot en de brug was dicht.
leerlingen zelf aan zo’n rekenboek te willen hebben. Nadat de rest van de klas zag dat ik daadwerkelijk met de boeken aan de slag was ge-
… mijn trui zat nog in de droger.
gaan, besloten steeds meer leerlingen om zich voor zo’n rekenboek op te geven. Omdat ik hun testresultaten al had, kon ik hieraan makkelijk vol-
… ik was verdwaald.
doen. Op dit moment zijn er ook leerlingen die zich voor
... mijn foundation was op.
wiskunde willen laten bijscholen. Sterker nog: er zijn inmiddels al twee leerlingen van een andere bovenbouwklas die zich, na een soort intakegesprek, aangemeld hebben voor een rekenboek. Deze aanpak, gecombineerd met mijn rekenpassie, zorgt ervoor dat de leerlingen enthousiast raken en uit eigen beweging naar zelfstandig rekenmateriaal vragen, en daar ook daadwerkelijk mee aan de slag gaan Deze intrinsieke motivatie van een groter wordende groep leerlingen ontroert en verblijdt mij. Naar mijn mening een mooi montessorimoment: laat de leerlingen leren wanneer ze daaraan toe zijn en vergroot hun autonomie en competentie.
l
c a b
22 | VOORDRACHTSFESTIVAL VAN DE VLIERESTRAAT
| 23
Vijftien leerlingen, twee docenten en één thema. Dat is de basis van het jaarlijks terugkerende Voordrachtsfestival. Leerlingen van de locatie Vlierestraat gaan op zoek naar literaire teksten die aansluiten bij het thema en gebruiken die om een voorstelling mee te vormen én uit te voeren. Chaos, De ander en Het beest is los zijn thema’s die de revue reeds zijn gepasseerd. Anja Huinink en Sandy Scholten begeleiden de leerlingen bij dit proces. ‘Het is een kruisbestuiving tussen de leerlingen. Er komt ontzettend veel energie vrij als zij samen iets opbouwen.’ Eenzelfde energie lijkt vrij te komen op het moment dat beide docenten over dit project praten. ‘Als docent laat je een leerling dingen doen die hij zelf niet voor mogelijk had gehouden.’ Uitgangspunt blijft dat de leerlingen zelf hun voorstelling creëren. ‘Als docent schep je de voorwaarden waarbij leerlingen kunnen floreren.’ En elke keer weer levert dat iets bijzonders op. ‘Het is kicken als je leerlingen los ziet gaan, alles ziet durven.’ Het resultaat is een collageachtig schouwspel, geen verhaal van begin tot eind. ‘Daarmee wordt zo’n voorstelling universeel, het raakt aan het menszijn.’ En natuurlijk verloopt zo’n proces niet altijd helemaal zoals gehoopt, maar één ding moge duidelijk zijn: hier wordt gewerkt met overgave.
24 | MEESTERPROEF OP DE VLIERESTRAAT
Als een soort ‘meesterproef’ bundelen leerlingen in het examenjaar kennis en vaardigheden die bij de verschillende vakken zijn opgedaan in een profielwerkstuk. dat dit tot een lovenswaardig eindproduct kan leiden, moge blijken uit de bijzondere prestaties van leerlingen die bij velen bekend staan als ‘onze’ Ruby, Tom en Bart.
ME EST ER PR OEF
Ruby de Vos (V6) won op 1 april 2010 met haar profielwerkstuk Twee dichters en de Noordzee: een onderzoek naar de samenhang van de gedichten van Heinrich Heine en keizerin Elisabeth van Oostenrijk, de derde prijs bij de uitreiking van de Alfasteunpuntprijs voor profielwerkstukken aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze prijs wordt uitgereikt aan de leerling met het beste profielwerkstuk Cultuur & Maatschappij. “De gedrevenheid waarmee Ruby het literatuuronderzoek naar Heine en keizerin Elisabeth en de poëzieanalyse heeft gedaan, maakte indruk op mij”, licht begeleidster Anne-Marie van de Wiel toe. “Zij aanvaardde mijn argumenten voor een autonome poëzieanalyse zonder morren. Deze analyse ligt in de geest van mijn eigen leermeester: buitengewoon hoogleraar Moderne Letterkunde aan de RUN, Kees Fens. Daarnaast liet ze zich inspireren door het ambachtelijke van de schoolmeester Lodewick (en daarmee de complexiteit van het scanderen van de Duitse gedichten). Maar doorslaggevend voor Ruby’s succes, zijn natuurlijk haar unieke talent, kennis en gedrevenheid.” Een soortgelijke ervaring, viel ook Virgil Tromp en Frans Lapoutre te beurt. Het profielwerkstuk van Tom Aalmers en Bart Spanbroek (H5) werd ingezonden voor de wedstrijd Profielmeesterstuk van het SLO. Met hun onderzoek naar de hovercraft, gedemonstreerd aan de hand van verschillende schaalmodellen en specifieke metingen, gooiden ook zij hoge ogen en wisten een tweede prijs in de wacht te slepen. “Bij deze wedstrijd wordt vooral gekeken of leerlingen de competenties beheersen die passen bij een specifieke vervolgopleiding. Dat deze leerlingen met een NT-profiel klaargestoomd zijn voor de toekomst, behoeft hier verder geen betoog”, concludeert Virgil.
l
| 25
Anne-Marie van de Wiel en Virgil Tromp. Getuigen van de kroon op het letterkundig en technisch werk van eindexamenleerlingen
26 | MARIA OP REIS
Montessori momentvan... PETER VERGEER
WHAT’S IN A NAME? Er zijn wat verschuivingen geweest de afgelopen jaren, maar een aantal namen blijft populair onder de populatie van het Montessori College Nijmegen. En wij maar denken
Het montessorionderwijs leert kinderen om te gaan met zelf-
dat het merendeel van de vrouwelijke leerlingen én employ-
standigheid, maakt leerlingen betrokken met datgene wat ze
ees Maria zou heten. Niets is minder waar. Meisjesnaam
doen, zien en ervaren en leert hen hun eigen leermomenten
Maria pronkt zelfs niet in de top drie.
te creëren. Leerlingen moeten daarvoor wel de ruimte krijgen. Als docent ben je erg gewend om leerlingen te vertellen wat
Welke namen zijn het sterkst vertegenwoordigd anno 2009-
ze moeten doen. Vooral als het allemaal niet zo snel gaat als
2010? Wij houden je niet langer in spanning*:
jij had gepland. Maar daarmee ontneem je de leerling elke vorm van creativiteit. Ruimte geven werkt motiverend. Vooral
Meest populaire naam:
op deze leeftijd, waarin ze zoekende zijn naar wie ze nu eigenlijk zijn, is ruimte voor eigen creativiteit het belangrijkste
Meisjesnamen Jongensnamen
dat er is. Als docent doe je een stapje terug: je gaat observeren. Dat dit een positief effect heeft op de interactie tussen leerlingen, geeft onderstaand praktijkvoorbeeld aan. De leerlingen van twee onderbouwklassen komen het Mensen-Natuurlokaal binnen en vragen of ze meteen mogen beginnen. Jazeker! Ze gaan in groepjes bij elkaar zitten en pakken hun zelfgemaakte planning erbij. De groepjes overleggen wat ze moeten doen om de planning te halen en
a L aur A nne
Tom
M ike
L i sa
Stein
verdelen de taken. Ze printen de juiste werkbladen uit en veris met iets anders bezig: een practicum, een techniekwerkstuk, een filmpje bekijken, een opdracht in de binnentuin,
Meest populaire personeelsnaam:
een powerpointpresentatie. Er wordt hard gewerkt. In één van de groepjes ontstaat discussie. Een leerling heeft zich niet aan de taakverdeling van het groepje gehouden en dat irriteert de rest van het groepje. Je moet je aan de afspraken houden! Ja maar, ik had geen tijd dit weekend. Hoezo niet? Ik had twee verjaardagen. Maar nu lopen wij door jou ook achter op de planning. Maar daar kan ik toch niets aan doen? Als je een afspraak maakt, moet je je daar aan houden! Anders lopen wij achter. Oké, dan maak ik het vanmiddag wel af.” Het groepje gaat weer aan het werk. De les is al een half uur bezig. Ikzelf heb nog maar drie dingen gedaan: “Jazeker!” gezegd, gekeken en een belangrijk leermoment geconstateerd.
l
vrouwen
Mieke
mannen
Hans
* bron: Francis de Groot, Kwakkenbergweg
zamelen de spullen die ze hiervoor nodig hebben. Elk groepje
Toon me je tr van boterhammen in kleffe plasticzakjes en hygiënisch verpakte bolletjes in vacuüm afsluitbaar tupperwaretrommeltjes tot een kluisje dat dienst doet als minibar. in volgelvlucht: lunch op het montessori college en zijn gebruikers.
| 27
mmel
en MARIA. zegt wie je bent
GLUTENVRIJ HOORT ERBIJ Collega’s die een glutenvrij dieet volgen, worden alom gerespecteerd. Niemand haalt het in zijn hoofd stiekem een hapje te nemen van deze uitnodigende wafels met chocola. En om kruisbestuiving van ongewenste indringers te voorkomen, eten de glutenvrijen bij voorkeur
RED-DE-RESTJES
alleen. Wel zo veilig.
Wie eet het laatste sneetje uit de zak op? Juist ja, deze hongerige Montessoriaan. Geen flauwekul op maandagmorgen, gewoon de restjes van het zondagsontbijt. Deze praktisch ingestelde collega redt het wel tot het avondeten.
BOUWVAKKER BASIS
BALANSDAGJE BEGINNERS
Deze trommel vraagt om twee grote, grove han-
Sonja Bakkerfans weten beter, maar zo net voor en na
den en een stevige trek. Een trommel die nauwe-
het bikiniseizoen duiken ze weer op: de balansmenuu-
lijks op de bagagedrager past met een inhoud die
tjes. Een handjevol sla en een paar kersen om de hon-
er niet om liegt. Ter voorkoming van obstipatie wordt
ger mee te stillen. En maar wachten tot het 17.00 uur is
gebruiker geadviseerd tenminste 1.5 liter
en de rosé weer op tafel mag. Wie zich zelf graag voor
water te drinken.
de gek houdt, bevindt zich op het MC in ieder geval in goed gezelschap.
HET STILLE GENIETEN Waarom ranzige koffie uit de automaat drinken als je in een handomdraai een heerlijk kopje latte macchiato of wiener melange uit je eigen minibar kunt toveren? Dat deze culinaire fijnproever ver uit de buurt blijft van plastic bekertjes, behoeft geen betoog. Alleen eigen mok met lepeltje is goed genoeg. Zou deze prinses op de erwt in de nieuwbouw wel aan haar trekken komen?
BAAS BOVEN BAAS Drie lesuren en KWT op je rooster en een ongepland stip-uur als extraatje. Dit soort topprestaties doet beroep op calorierijke brandstof en vitaminerijke bouwstenen. Gelukkig beschikken onze locaties over een magnetron. Maar collega’s die de smaak van een mediterrane lunch te pakken hebben, willen meer dan prakjes opwarmen. Bij hen staan stoomoven, 6-pits fornuis en wokbrander op het verlanglijstje voor de nieuwbouw. En een hangmatje om in uit te buiken. Zorg voor jezelf, MC.
28 | DE STRESS VAN HET OOP
De examentijd is een van de stressvolste perioden van het schooljaar. Dat geldt niet alleen voor leerlingen en docenten, maar ook voor het onderwijs ondersteunend personeel: de administraties, conciërges en ICTbeheerders. Rondom de examens ondervinden ook zij de nodige spanning.
A
“Al geruime tijd van tevoren worden de exa-
technische storing, het brandalarm tijdens het examen afging.
menruimtes geïnspecteerd, vertelt Willie Ver-
In principe moet je dan ontruimen. Dat zou betekenen dat
hoeven, conciërge op de locatie Vlierestraat.
alle kandidaten het examen zouden moeten overdoen. Geluk-
“Zijn er zaken die storend kunnen zijn tijdens
kig was vrijwel meteen al duidelijk dat het loos alarm was en
de examens, zoals een klapperende deur, een
kon het examen worden hervat. Maar op zo’n moment moet je
tochtig raam of kapotte verlichting? Wanneer
in een paar seconden een beslissing nemen die verregaande
dat het geval is, worden die direct gerepareerd.” Rondom de
consequenties kan hebben. Reken maar dat er bij ons dan ook
examenperiode wordt er ook altijd contact opgenomen met
sprake is van examenstress.”
bedrijven die zorg dragen voor de groenvoorziening rondom de examenlocaties. “Het is precies de tijd dat er gesnoeid en
de bron
gemaaid wordt. Dat hebben we uiteraard liever niet tijdens
Ook op de administraties is de examenperiode een hectische
de examens.” Dezelfde actie wordt ondernomen wanneer er
tijd, waarin de normale werkzaamheden nog gewoon doorlo-
bedrijven rond de examenlocaties bezig zijn met bijvoorbeeld
pen. De meesten zullen ervan uitgaan dat administratie-exa-
bouwwerkzaamheden. “Geluidsoverlast kun je niet helemaal
menstress alleen optreedt op de examenlocaties. Niets is echter
voorkomen, maar we proberen het zoveel mogelijk voor te
minder waar: ook op de locatie Kwakkenbergweg moet er in
zijn.”
deze periode een tandje worden bijgezet. Hoofd leerlingenad-
check, dubbelcheck
ministratie Erna is verantwoordelijk voor het applicatiebeheer en fungeert als achterwacht voor de andere administraties.
Iedere examendag zorgen de conciërges ervoor dat de lokalen
“Ik volg het hele proces en kan vanuit BRON (BasisRegistratie
zijn ingericht en dat iedere tafel is voorzien van een bordje met
OnderwijsNummer) inspringen wanneer dat nodig is. In BRON
de naam en het examennummer van de kandidaat. Ook die
staan alle relevante gegevens van de leerlingen, die nodig zijn
worden zorgvuldig gecontroleerd. Een verkeerd nummer en/
voor de inschrijving. De aanlevering van de schoolexamen-
of naam kan betekenen dat het examen ongeldig is. Vlak voor
cijfers en later de cijfers van het 1e tijdvak, de aanmelding 2e
aanvang van het examen wéér controle: Is iedereen aanwezig
tijdvak en de definitieve cijfers na de uitslag van de herkansin-
(zowel leerlingen als docenten). Heeft iedereen de materialen
gen, worden allemaal gemeld naar BRON en aan de inschrijfge-
bij zich die nodig zijn voor het examen?” Indien mogelijk wordt
gevens van de leerling gekoppeld. Vanuit BRON worden deze
een vergeten rekenmachine nog snel even geregeld.
gegevens opgevraagd door verschillende instanties: BRON is
De grootste zorg van Willie is dat de techniek het kan laten
dus ook wel de bron van alle leerlinggegevens. En ook de lijst-
afweten. “Computers en elektronische hulpmiddelen worden
jes van geslaagden naar de krant komen uit mijn computer.”
steeds meer ingezet bij het examen. En die kunnen, ondanks
Hoe groot de examenstress bij de administratiemedewerkers
alle checks en dubbelchecks vooraf, er onverwacht mee
op de examenlocaties is, laat zich raden: zij waren te druk met
ophouden. Dan zijn we, op z’n zachtst gezegd, niet blij.” In
alle werkzaamheden rondom de examens om tijd vrij te maken
dergelijke, gelukkig uitzonderlijke gevallen, moet meteen actie
voor MARIA. ‘De leerlingen zijn belangrijker’, was de reactie.
worden ondernomen om het examen niet in gevaar te brengen.
En zo is het ook.
“Ik kan me herinneren dat eens door een, naar later bleek,
l
| 29
de examenstress van het
OOP
30 | ONDERZOEKSMIDDAG OP DE KWAKKENBERGWEG
DROMEN ZONDER BEDROG Een onderzoeksmiddag zou geen onderzoeksmiddag zijn zonder hoofdbrekers als het opzetten van een onderzoek, een geoliede planning, het verzamelen van data en –hoe kan het ook anders- een allesomvattende onderzoeksvraag. Voor een tweetal leerlingen stond de onderzoeksmiddag volledig in het teken van fictie en een kleine, gezonde, dosis werkelijkheid.
UITGEVERIJ MYNX
| 31 UITHETLOGBOEKVAN
Ava en Teuntje uit 2a beschreven hun opdracht als volgt: “Jezelf terugtrekken in je eigen fantasie, gewoon om de werkelijkheid even te kunnen vergeten. Heel even van de wereld. Maar we houden ons hoofd erbij! Ons onderzoek naar de wereld van fictie en fantasie mag ons dan misschien door de mooiste sprookjesbossen leiden, maar wij kunnen ons niet laten verleiden. Wij moeten notities maken en…een verslag in elkaar zetten.” Zo poëtisch en gemakkelijk als de omschrijving van deze opdracht hen afging, zo lastig bleek het om een concrete onderzoeksvraag te formuleren. Na enig gesteggel, is deze als volgt geformuleerd: “Hoe komt het dat het fantasygenre zo populair is geworden?” Gelukkig kent het Montessori College een aantal fantasyexperts (onder anderen Hans de Leeuw en Wim Veldkamp) waar Ava en Teuntje met hun eerste, brandende onderzoeksvragen terecht konden. Daarnaast toverden ze een bezoek aan uitgeverij Mynx in Amsterdam uit de hoge hoed, een uitgeverij gespecialiseerd in dit genre. Met de hier verkregen informatie, zetten de dames de puntjes op de ‘i’ van hun onderzoeksmissie. En zo gevleugeld als de omschrijving van de opdracht in de eerste fase was, zo gevleugeld was ook het verslag dat de jonge onderzoekers in de trein schreven op weg naar huis:
Elke keer dat je uit de droom stapt, doet het pijn. Elke keer dat je je fantasie buitensluit, krijg je spijt. Een dagje in je eigen leven is genoeg om gelukkig te worden. Een dagje is genoeg. En die ene dag was voor ons. In Amsterdam.
AVA EN TEUNTJE...
De Efteling, een schrijver, een kunstenaar, sociologen? We hadden overduidelijk geen idee waar we heen moesten voor ons bezoek. We zochten heel internet af, groeven diep in onze hersenen en kregen hulp van alle docenten. Er kwamen verschillende ideeën naar boven maar geen enkel idee was goed genoeg. Waar lag het antwoord op de vraag: “Waar gaan we heen?”. Dat antwoord lag in Amsterdam. Want daar zit de fantasyuitgever van Nederland: Mynx. Daar moesten we gewoon heen! Er was geen twijfel over mogelijk. Diezelfde les belden we naar het kantoor aan de Herengracht 507. Het geweldige nieuws was dat we meteen de hoofdredacteur van Mynx, Martijn Adelmund, aan de lijn kregen. Hij vertelde ons vriendelijk dat we van harte welkom waren! We mochten hem mailen voor eventuele bezoekdata. Dat deden we. Al snel stond vast dat wij op woensdag 7 april naar Amsterdam zouden gaan. Teuntje’s vader, die zelf ook schrijft, ging met ons mee. Na een lange treinreis kwamen we aan op het centraalstation van onze hoofdstad. Vanaf daar bleek het helemaal niet meer zo lang lopen te zijn naar de Herengracht, dus vol goede moed gingen we op pad. En inderdaad. Al snel, en veel te vroeg, bereikten we het pand van Mynx. We hebben op een terrasje vlakbij wat gedronken en keken onze ogen uit! Wat een gigantisch gebouw! En zo mooi! De klok sloeg al snel elf uur en het was tijd voor onze afspraak… Gespannen belden we aan. Die spanning bleek nergens voor nodig te zijn, want we werden met open armen ontvangen. De Heer Adelmund nam ons mee en liet ons een aantal delen van de schitterende uitgeverij zien. Helaas had hij liever niet dat we foto’s maakten, dus hebben wij dat, uit respect, niet gedaan. Het interview was hartstikke leuk en interessant en we weten zeker dat de resultaten belangrijk zijn voor ons verslag. Later bleek dat Martijn Adelmund onder het pseudoniem Maarten Kroon zelf ook fantasy schrijft. De serie ‘Spokenjagers’ is van hem. Helaas was het veel te snel voorbij. Nog druk nakletsend liepen we door de stad en over de Dam… We zijn natuurlijk niet elke dag in A’dam, dus je zult begrijpen dat we even moesten shoppen en natuurlijk op de foto met de levende beelden op de Dam. Voor we het wisten waren we alweer op de terugweg…
32 | MARIA OP REIS Dit jaar zijn achttien tweedejaars k/t met het uitwisselingsvirus besmet.
D
“De kwaliteiten waar deze leerlingen over beschikken, komen zelden in een leslokaal bovendrijven. Tijdens een uitwisseling krijgen ze volop de gelegenheid om die talenten te manifesteren. Daarbij komt dat de ervaring die ze in het buitenland opdoen en
mee naar huis nemen, niet te vertalen is in lesstof. Om die reden alleen al, vormt de uitwisseling wat ons betreft een onmisbaar element in het curriculum van tweedejaars K/T”, aldus Janco Heijs.
totaalplaatje Ook dit jaar vergezelden Janco Heijs en Wim Eikholt zeven dagen lang een enthousiaste groep leerlingen naar Slowakije. En ook dit jaar waren zij getuige van het feit dat zij stapje voor stapje en beetje bij beetje groeiden in hun zelfvertrouwen. “Als een berg zien deze jonge leerlingen er tegenop om in het gastgezin Engels of Duits te moeten spreken. En wat blijkt? Ze spreken al een aardig mondje over de grenzen en weten zich uitstekend te redden.” In Kezmark, Slowakije, verbleven onze leerlingen bij gastgezinnen en lieten zich van hun beste kant zien. “Daar waar de Slowaken zich in ons land aanvankelijk teruggetrokken opstelden en moeilijk aansluiting vonden bij de groep als geheel, maakten de Nederlandse leerlingen daar snel een flitsende start; positief en zonder gene. Met bewondering en trots hebben wij op eigen bodem gezien hoe serieus onze leerlingen weten om te gaan met gastheerschap. Continu zochten ze hun Slowaakse medeleerlingen op. Altijd en overal stonden ze voor hen klaar. Leuk om te zien dat ze – zo jong als ze zijn – in staat zijn zich in de ander in te leven en hun stinkende best doen om het de ander naar de zin te maken. Niet alleen feest en vertier worden gedeeld, ook klein en groter verdriet. Leerlingen laten zich van hun andere kant zien en wij, docenten, krijgen een totaalplaatje te zien, een plaatje dat er in alle opzichten mag wezen.” In Slowakije genoten onze leerlingen van het winterwonderlandschap en skieden van ’s morgens vroeg tot laat in de middag. Tijdens een zeildriedaagse in Sneek, waar Evelien Mielekamp ook mee was als begeleider, hebben de Slowaakse leerlingen zich vergaapt aan het platte, ordentelijke landschap en de waterrijke omgeving van Friesland. “Ook wat de sportieve activiteiten betreft, brengt zo’n uitwisseling het beste naar boven”, besluit Janco.
l
| 33 En als het aan de organisatoren ligt, worden dat er volgend jaar nog meer.
uitwisseling Slowakije: retourtje zelfvertrouwen Slowaakse en Nederlandse leerlingen verstrengeld in emotioneel afscheid.
34 |
M
-FACTOR
Na X-Factor, Dancing with the stars en Het beste idee van Nederland ZOEKEN WIJ een nieuw soort talent: een ster die dat wat Maria Montessori ons heeft nagelaten, tot in de puntjes beheerst. DOE DE TEST en bepaal jouw M-factor! KIJK OP www.montiplaza.nl VOOR JE SCORE!
1. Maria Montessori was van 1904 tot 1916
4. Op 6 mei 1952 is Maria Montessori
werkzaam aan de Universiteit van Rome.
overleden. Waar ligt zij begraven?
Welke leerstoel bekleedde zij?
a. Chiaravalle
a. antropologie
b. Rome
b. pedagogiek
c. Noordwijk
c. psychologie 5. Welke bekende zanger heeft montessori- 2. Waarom hebben alle leerlingen op een
onderwijs genoten?
montessori-basisschool een plantje op hun a. Frank Boeijen tafel?
b. Boudewijn de Groot
a. Door de plantjes komt er extra zuurstof
c. Bram Vermeulen
vrij in het lokaal, waardoor leerlingen zich
optimaal kunnen ontwikkelen.
6. Hoeveel scholen voor voortgezet
b. Door middel van de plantjes leren leerlingen
montessorionderwijs telt Nederland?
zorg dragen voor hun plantje en daarmee
a. 10
wordt zorg voor hun omgeving ontwikkeld.
c. Door middel van de de plantjes leren leerlin-
gen dat een stijlvol interieur een wezenlijke
invloed heeft op je humeur.
b. 20 c. 30 7. Naar wie is Mario, de zoon van Maria Montessori, vernoemd?
3. Met welk literair werk wordt kritiek
a. de auteur Mario Puzo
geleverd op het montessorionderwijs?
b. de operazanger ‘Mario’ (werkelijke naam
a. ‘Red ons Maria Montanelli’ van Herman Koch
b. ‘Uit de school geklapt’ van Harry Jekkers en
c. de computerheld Mario Bros
Koos Meinderts
c. ‘Laatste schooldag’ van Jan Siebelink
Giovanni Matteo de Candia)
| 35
trots op Laat het zien! ADVERTORIAL
Het is jullie vast niet ontgaan: het unieke en fraaie MARIA.-shirt waar de redactie mee pronkt. Een echte eyecatcher!
Dit comfortabele en van uitstekende kwaliteit (95% katoen / 5% elastan) vervaardigde collectors item, is tijdelijk exclusief voor alle MC medewerkers verkrijgbaar in de kleur navy blue (donkerblauw). Heb je liever een sportief sweatshirt voor killere dagen? Dan kan dat ook. Hetzelfde MARIA.-logo siert een donkerblauw, comfortabel unisex sweater.
MARIA. collezione Getailleerd damesshirt* met korte mouw en V-hals Maten: S-M-L-XL-XXL
9,00 euro
Aansluitend herenshirt* met korte mouw Maten: S-M-L-XL-XXL
9,00 euro
Unisex sweater* met capuchon Maten: S-M-L-XL-XXL
15.00 euro
*shirts en sweaters uitsluitend verkrijgbaar in donkerblauw.
Laat zien wat je in huis hebt en draag de shirts tijdens personeelsuitjes en schoolreizen, maar ook op de camping, naar de supermarkt of lekker thuis‌ op de bank.
Bestel nu, want op=op! Intekenlijsten en monstermodellen hangen bij jou op de locatie.
36 | MONTESSORI MOMENT
| 36
Energieke, Inspirerende, Energieke, Inspirerende, Emotionele, Ontbolsterende, Grensverleggende, Emotionele, Ontbolsterende, Grensverleggen Bevlogen, Bevlogen, Levenslustige, Krachtige, Levenslustige, Krachtige, Adembenemende Adembenemende
Momenten.
Koester ze. Alleen. Deel ze met velen. MOMENTS BY MARIA.