Conclusie De oorzaak van economische armoede in delen van de wereld is terug te voeren op een morele armoede in andere delen van de wereld. We hebben gezien dat er sprake is van een hardnekkig a-moreel percipiëren van de werkelijkheid. De mensheid is schuldig aan wat het zijn eigen soort aandoet, zich verschuilend achter economische en politieke structuren, achter comfortabele ideeën over de groep waar broederschap betrekking op heeft. Economische, politieke en juridische systemen die als functie lijken te hebben het uitoefenen en rechtvaardigen van uitbuiting worden verder uitgebouwd. Binnen de huidige rechterlijke en economische structuur zijn er geen handreikingen tot een werkelijke, structurele oplossing; zogenoemde oplossingen zijn tegenargumenten binnen een ideologisch discours waarbij beschikbare krachten destructief worden ingezet. Dwars door alle wetenschappelijke en geografische grenzen heen dient een daadwerkelijk tegen-discours gevoerd te worden; een discours dat niet gaat over armoede maar over gelijkheid in verscheidenheid. Ruggeri e.a.22 geven een overzicht van belangrijke benaderingen van de armoedeproblematiek en noemen onder andere de social exclusion en departicipatory approach. De gerichtheid op sociale uitsluiting richt onze blik op de instituties en de processen, op machtsverhoudingen. De participatory aproachis gericht op political inclusionen deelname van ‘de armen’ aan het beleidsdebat. Een combinatie van beide benaderingen kan input leveren voor een emancipatoir tegen-discours.
32
CUL maart 2009 - Naakt
1 http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/m/mohandasga150720.html 2 In de gebruikte literatuur zijn zulke vergelijkingen opgenomen: Pogge p. 2/3, Badiou p. 44/45, of in het werk van Jeffrey Sachs, een succesvolle armoedemakelaar, de diverse ‘maps’ 3 http://www.bamako-film.com 4 http://www.bamako-film.com/index.php?realisateur&lang=en 5 Met hegemonie bedoelen we die situaties waarin de macht van de politieke, economische en religieuze instituties gebaseerd is op ideologieën die de mens verblinden en weerhouden van emancipatie in de breedste zin van het woord. Het begrip hegemonie wordt zo gehanteerd volgens de definitie van Gramsci en is verbonden met een aspect van machtsuitoefening en machtsbehoud door het creëren van een common sense opvatting over de bestaande situatie, welke verzet uitsluit. De vanuit de machthebbers/ gezagsdragers beoogde rol van de diverse (wetenschappelijke) disciplines is om in hun discours deze denkbeelden te verstevigen. 6 Jabri, V. 1996 Discorse on Violence, zoals besproken in Ramsbotham. O., Woodhouse, T., Miall, H. 2005 Contemporary Conflict Resolution. The prevention, management and transformation of deadly conflicts. Cambridge: Polity Press, 295-298 7 Scheper-Hughes, N. 1992,. 170-175Death without weeping. The Violence of Everyday Live in Brazil. Berkley, Los Angeles, London: University of California Press 8 Ramsbotham. O., Woodhouse, T., Miall, H., 21-22 9 Pogge, T.W. 2002, 72. World Poverty and Human Rights. Cosmopolitan Responsibilities and Reforms. Cambridge: Polity Press / Oxford: Blackwell Publishers Ltd 10 Ramsbotham. O., Woodhouse, T., Miall, H., 25 11 Voor achtergrondinformatie en diverse documentaires, o.a. over Prahalad en Sachs zie http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/dossiers/35107230/ 12 http://www.vpro.nl/programma/tegenlicht/afleveringen/34860490/ 13 http://www.fairfood.org/algemeen/ 14 Pogge, 4 15 Pogge, 76 16 Green, M. 2006, 1113-1114. Representing Poverty and Attacking Representations: Perspectives on Poverty from Social Anthropology. In: Journal of Development Studies, volume 42, nummer 7, oktober 2006, 1108-1129 17 Green, 1124 18 Frerks, G. 2007, 45. Conflict, Development and Discourse. In: Human Security and International Insecurity. ed. Frerks G. and Goldewijk, B. Wageningen: Academic Publishers 19 Ramsbotham e.a., 13-15 20 Ramsbotham e.a. 20 21 Ramsbotham e.a., 9-11, 18-19 22 Ruggeri, C. Laderchi, Saith, R., Stewart, F. 2003, 28, Does it matter that we don’t agree on the definition of poverty? A comparison of four approaches. Working Paper number 107. University of Oxford