‘Ik beheer mijn eigen budget wel!’ In het traditionele onderwijs wordt door realistisch rekenen de leerling getal- en geldbegrip bijgebracht, bijvoorbeeld door middel van vraagstukjes. In het democratische onderwijs gebeurt dat zoveel mogelijk praktisch. Zelf je budget hanteren, boodschappen doen, verantwoordelijkheid dragen. Hoe gaat dat ‘in het echt’?
In deze tijd van economische crisis lijkt het zinvol om kinderen op jonge leeftijd bekend te maken de waarde van geld. Maar hoe? Want ‘geld’ is geen apart schoolvak. In 2009 kreeg elke leerling van democratische basisschool ‘De Vallei’ in Renkum 11 euro per maand, het leerling-budget. Er was ook een schoolbudget; een ‘pot met geld’ waar de kinderen in samenspraak met Maaike van Mourik, de directrice, het beheer over hadden. Het leerling-budget werd gebruikt om eigen spulletjes van te kopen. Het schoolbudget was een algemene som geld waar schoolartikelen van werden gekocht. Denk aan potloden, papier, schriften, en dergelijke. Dat schoolbudget werd ook aangesproken als er een voorstel was voor een schooluitje dat buiten het gebruik van de museumjaarkaart zou vallen.
Zelf bepalen wat je nodig hebt Hoewel Wouter en Yara thuis al zakgeld kregen vonden ze het leerling-budget op school heel spannend! Aan het begin 30
educare | januari 2012
van een nieuwe maand werd zomaar 11 euro in hun kasboekje bijgeschreven en konden ze besluiten er ‘iets’ van te halen of het op te sparen voor een groter doel! Er waren twee afspraken: geen snoep of andere etenswaren en na iedere uitgave het kasboekje bijwerken. Zo hielden de kinderen overzicht over hun financiën. Mijn man en ik moesten er aan wennen dat dit geld ‘leergeld’ was als Wouter bijvoorbeeld waterballonnen had gekocht, of Yara thuiskwam met een potje ‘smurfensnot’. Ze mochten zelf bepalen of ze het gingen uitgeven en waaraan. Dat hun uitgave niet in ons straatje paste, was van ondergeschikt belang. Zo zagen we dat geld vroeg meerdere doelen kan dienen: • het kan bijdragen aan een groter gevoel van welbevinden voor het kind. (‘Ik heb dat gekocht en het was mijn beslissing!’) • het kan op een andere manier een leermiddel zijn.