Even stilstaan Mindful opvoeden
“Dat wat het meeste invloed heeft op een kind is het ZIJN van de opvoeders, het tweede is wat ze doen en het derde is wat ze zeggen� Romona Guardini Dit citaat beschrijft in een paar woorden waar we in het dagelijkse leven maar zelden bij stilstaan. We communiceren voortdurend met kinderen. Soms zijn we ons hiervan bewust, bijvoorbeeld als we een gesprek voeren met een kind. Meestal gebeurt de communicatie onbewust en seinen we onbewuste boodschappen uit naar ons kind. De manier waarop we met kinderen communiceren, is van invloed op de relatie die we met de kinderen hebben. Dit begrijpen we wel. Wat we minder goed beseffen, is dat het voor een groot gedeelte ook het beeld bepaalt, dat de kinderen van zichzelf gaan ontwikkelen. De manier waarop we met kinderen omgaan, is van grote betekenis voor de eigenwaarde die kinderen al dan niet ontwikkelen. Onze innerlijke toestand, het beeld dat wij van kinderen hebben, de manier waarop we het kind benaderen, naar hem kijken, hem aanraken, zelfs wat we denken en voelen: alles heeft impact op het kind en hoe het zich ontwikkelt. Hoe wij, bewust, maar vooral ook onbewust, over het kind denken, is van immens belang voor de relatie die het kind tot zichzelf ontwikkelt.
Onbewuste communicatie Een moeder die diep in haar buik heel kwaad is op mannen, zal deze boosheid ook op haar zoon projecteren. Natuurlijk zal ze van haar zoon houden. Maar ze zal steeds, onbewust, signalen uitzenden dat hij niet goed genoeg is. Als de zoon dan niet goed zal functioneren, zal de moeder bevestigd worden in haar manier waarop ze naar mannen kijkt. De relatie die wij, als ouders en opvoeders, tot onszelf hebben, werd gevormd door de manier waarop onze ouders, opvoeders en leraren met ons omgingen. Ons gemis aan 40
educare | november 2011
eigenwaarde, de moeite die het ons vaak kost om gevoelig voor ons zelf te zijn en het bestaan van de innerlijke controleur die nooit tevreden is met wat we doen, vinden daar hun oorsprong. Deze verinnerlijkte opvoedingsmodellen maken het ons vaak moeilijk ons zelf te ondersteunen. U herkent het toch?
Wat straal je uit? Als we een goede dag hebben en tevreden zijn, kunnen we veel meer begrip voor onze kinderen opbrengen. Met onze uitstraling laten we hun weten dat we van hen houden. Maar als we zelf stress ervaren, zijn we niet in staat ons met hen te verbinden. Dat voelen kinderen meteen en wij merken het aan hun gedrag. Zo ontstaat er een vicieuze cirkel die we liever niet wensen. Het volgende voorbeeld uit het boek van Daniel Siegel en Mary Hartzell zullen alle ouders wel herkennen. Een moeder heeft een hele dag gewerkt en komt thuis. Haar zoontje van twee stormt op haar af om haar te begroeten. Hij is een lange dag zonder zijn moeder geweest en wil het contact met haar weer herstellen. De moeder echter heeft behoefte om even te pauzeren en ze omarmt het kereltje slechts vluchtig. Ze trekt zich terug in haar slaapkamer om zich om te kleden. Het zoontje voelt nu een afstand terwijl de moeder aanwezig is. Vanuit zijn behoefte om bij zijn moeder te zijn, volgt hij de moeder iets te luidruchtig en krijgt dan straf. De moeder wordt streng en zegt niet met het kind te willen spelen als het dit gedrag vertoont. Nu voelt het kind een nog grotere afstand en wordt boos. In de ogen van de moeder gedraagt het kind zich slecht. Het kind probeerde enkel contact te maken. Omdat het op een positieve manier niet lukte,