Even knuffelen met de cavia ‘Ieder jaar op kerstnacht als de klok twaalf uur slaat, kunnen alle dieren spreken.’ Met deze woorden overtuigde de moeder van Michaëla Koelman haar dat communiceren met dieren mogelijk is, als je maar wakker blijft. Maar telkens, tijdens de laatste minuten van het oude jaar, versliep zij zich… Onbedoeld boorde haar moeder een diepe bron bij haar aan. Het opzetten van een eigentijdse onderwijsvorm met behulp van dier en natuur was het resultaat. Michaëla Koelman, antroposofisch leerkracht bij het Zonnehuis, leert kinderen met ondermeer autisme en aanverwante stoornissen hun eigen krachtbron te ontdekken. Volgens dr. M.J. Enders Slegers, werkzaam bij de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit van Utrecht, is dit uniek in Nederland. Vanaf volgend jaar start een grootschalig wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van dit levend onderwijs. “Als leerkracht van de onderbouw kreeg ik de vraag of ik twee cavia’s wilde overnemen vanwege een allergie in het gezin,’ vertelt Michaëla. ‘Zonder enig overleg besloot ik het avontuur aan te gaan en plaatste de cavia’s in een mooi, ruim hok in de klas. Het had een prachtige uitwerking op de kinderen. De enorme natuurlijke aantrekkingskracht van dieren gaf deze kinderen de ruimte om in alle vrijheid een verbinding met ze aan te mogen gaan. Het prikkelde zelfs een natuurlijk zorgbesef. En de omgang met dieren voelt veilig, want dieren reageren altijd hetzelfde. Leeftijdgenoten vragen veel meer van je. Dit werkt vaak beangstigend voor autistische kinderen.” En toen kreeg je ineens een dikke portemonnee en een deadline…? ‘Na eindeloos netwerken en lobbyen kwam er bij de Zonnehuizen een groot sponsorbedrag binnen en ik mocht dit gaan besteden. Voor mij een ultieme kans om mijn missie te verwezenlijken en mijn dierenschooltje op te richten. Als een bezetene ging ik aan de slag en deed onderzoek naar diverse diersoorten. Op de Barneveldse dierenmarkt liet ik me uitgebreid voorlichten. Zo kwam ik erachter dat bijvoorbeeld kleurschakeringen bij vogels iets met de ziel van het kind doen en
40
educare | september 2011
wat dacht je van de zachtheid van cavia’s? Als tegenwicht wilde ik een dier dat harder was; de schildpad. Sommige kinderen zijn helemaal gek van deze oeroude aardwezens. Papegaaien vormen een ander soort uitdaging voor met name oudere kinderen. Daar kunnen ze mee praten en rondlopen. ‘Gerbils’ - dat zijn een soort kleine ratjes - liggen bij ieder kind wel goed in de markt. Ze zijn enorm speels en vrolijk. Kinderen die heel erg in hun eigen wereldje leven of tot rust moeten komen, vinden rust bij de vissen. Uiteraard heeft ieder dier een naam. Op dit moment ligt Hammie de goudhamster goed in de markt.’ ‘De klas is ingedeeld in twee ruimtes. In het voorste gedeelte wordt lesgegeven en in het achterste gedeelte bevinden zich de dierenverblijven. Het laminaat is groen gekleurd om de begrenzing duidelijk aan te geven.’
Een dag vol strooi, hooi en……veel knuffelen Een dag in de klas van acht leerlingen ziet er zeer voorspelbaar uit. ‘Ik heb altijd een ondersteuner of een stagiaire in de klas om de kinderen en de dieren optimaal bij te staan. In de ochtend als de kinderen binnenkomen, mogen ze even met een diertje knuffelen. Dan volgt het voeren, de zindelijkheidstraining en als ze aan het eind van de dag droog zijn, mogen ze nog extra knuffelen. Ook zijn er reguliere leervaardigheden. Soms heeft een kind drie bladzijden gelezen en mag het even knuffelen en het dan weer verder