2
Zorgvragers met aandoeningen aan het bewegingsstelsel
1
Anatomie en fysiologie van het
bewegingsstelsel
1.1
Inleiding
Bot bestaat uit onder andere collageen, calcium., bot-
In dit hoofdstuk besteden we aandacht aan de ana-
tomie en de fysiologie van het bewegingsstelsel. We doen dit beknopt omdat je al voorkennis van het bewegingsstelsel hebt.
Het bewegingsstelsel bestaat voornamelijk uit bot-
ten, gewrichten en spieren. De spieren worden aan-
cellen (osteocyten) en bloedvaten. De collageenve-
zels zorgen voor een bepaalde mate van elasticiteit, zonder collageen zou het bot snel breken. Van bui-
ten naar binnen zijn verschillende delen aan het bot te onderscheiden.
We onderscheiden:
gestuurd door de hersenen en het zenuwstelsel.
1.2
Botten
beenvlies of botvlies (periost), dit vaat- en
zenuwrijke vlies omgeeft het bot en vormt daarmee de buitenbekleding;
substantia compacta (compact hard bot, stevige buitenlaag);
Botten zorgen voor stevigheid en, samen met de
In de botten worden, in het beenmerg, de bloedcel-
raadschuur voor mineralen, zoals calcium. De botten
gevormd door de wervelkolom.
De afbraak en opbouw van bot is een continu proces.
spieren, tot de mogelijkheid om te kunnen bewegen.
binnenlaag);
len aangemaakt. Ook fungeren de botten als voor-
vormen samen het skelet. De as van het skelet wordt
beenvlies substantia compacta (compact hard bot)
substantia spongiosa (harde poreuze binnenlaag) groeischijf
gewrichtskraakbeen
beenmerg
endost (fijn netwerk dat de binnenkant van het bot (mergholte) bekleedt);
mergholte met beenmerg.
De osteoblasten zorgen voor de opbouw, de osteoclasten voor de afbraak. Als het goed is, houdt dit
proces zich in evenwicht. Overheerst de afbraak, dan ontstaat osteoporose. Veel factoren, zoals hormonen (oestrogenen, testosteron), vitaminen (vitamine A
en D) en mineralen (fosfaat, calcium, fluor) spelen in dit evenwicht een rol.
medullaire holte (mergholte)
Figuur 1.1
substantia spongiosa (harde poreuze
Opbouw van een bot
bloedvat