Ervaringsordening volgens DorotheaTimmers-Huigens De lichaamsgebonden ervaringsfase
Een pasgeboren baby ervaart zijn omgeving lichamelijk. Hij herkent alleen directe zintuiglijke prikkels, zoals de stem en de voetstappen van zijn moeder die dichterbij komen, enzovoort. Hij leert vaste patronen herkennen. De lichaamsgebonden ordening biedt basisveiligheid en houvast. Voor mensen met verstandelijke beperkingen duurt de periode die ze nodig hebben voor het herkennen van vaste patronen langer.
De associatieve ervaringsfase
Het kind leert vaste patronen herkennen. Er ontstaan associatiereeksen: bepaalde, zich regelmatig herhalende handelingen die bij elkaar horen en steeds op dezelfde manier gebeuren, zoals eten, tandenpoetsen en aankleden. Er is sprake van gewoontevorming door conditionering. Veel mensen met verstandelijke beperkingen ordenen hun ervaringen, soms hun leven lang, alleen maar lichaamsgebonden en associatief.
De structurerende ervaringsfase
Het kind leert dat er binnen vaste patronen meer variaties kunnen optreden. Er zijn gebeurtenissen die afhankelijk van de situatie niet elke keer hetzelfde zijn: als mijn zusje een vriendinnetje te spelen krijgt, komt dat vriendinnetje voor mijn zusje en niet voor mij. Het kind herkent de gebeurtenissen. Het kind leert denken en praten in verleden, heden en toekomst en kan plannen maken.
De vormgevende ervaringsfase
Het kind voegt in deze fase iets extra’s, persoonlijks toe aan de bestaande structuur. Het bedenkt zelf dingen en kiest uit verschillende mogelijkheden. Om dit te kunnen heeft het kind een zekere mate van vrijheid nodig. De eigen identiteit van het kind komt duidelijk naar voren. Het sociale gedrag krijgt meer diepgang. Het kind kan meerdere contacten tegelijk maken.
1.6 Het nut van classificeren heterogene groep
Met classificeren breng je ordening aan in de grote (en heterogene) groep mensen met verstandelijke beperkingen. Dit gebeurt door deze groep in te delen in vier categorieĂŤn. Door middel van classificeren beschrijf je niet de unieke persoon, maar deel je hem/haar in in een categorie, aan de hand van een aantal kenmerken die de persoon gemeen heeft met anderen. Classificaties zijn bruikbaar voor de volgende doeleinden:
Het aanbieden van lichaamsgebonden ervaringen
Thema 1
9006924503_bw.indd 29
29
11-03-11 10:04