V
Voorwoord bij de driedelige Sesam Atlas van de anatomie
De driedelige Sesam Atlas van de Anatomie verschijnt na zes jaar weer in een nieuwe editie. De vorige edities hebben zich over een periode van 30 jaar ruimschoots bewezen en hebben algemene bekendheid verworven bij docenten en studenten. Deze handzame Atlas van de anatomie neemt een bijzondere positie in tussen enerzijds de geı¨llustreerde anatomische zakwoordenboeken en anderzijds de anatomische leerboeken en ‘grote’ atlassen. De inhoud bestaat, qua tekst, uit beknopte morfologische beschrijvingen van de in de tekeningen getoonde structuren. Deze korte anatomische beschrijvingen, die juist de essentie¨le kenmerken weergeven, zijn ook voor docenten erg praktisch, zowel bij het opfrissen van de terminologie van een jaarlijks terugkerend onderwerp als om zich snel in te werken in een nieuw onderwerp, voordat de meer diepgaande leer- en handboeken ter hand genomen worden. Voor studenten zijn de beknopte anatomische beschrijvingen uit de atlassen erg nuttig, zowel bij het voorbereiden van examens als ook voor een eerste kennismaking met een nieuw gebied van de humane anatomie, met de daarbij behorende terminologie. De inhoud van de drie delen omvat evenwel veel meer dan alleen een reeks beknopte anatomische beschrijvingen. In de loop van opeenvolgende edities zijn steeds meer functioneel anatomische en fysiologische gegevens in de tekst verwerkt; terwijl de ‘klinische opmerkingen’, die op veel plaatsen bij de anatomische structuren vermeld staan, een essentieel onderdeel van de tekst vormen. Ten slotte, maar van doorslaggevend belang voor het succes van de serie: de grote kwaliteit van de figuren. In de ‘grote’ anatomische atlassen komen veel complexe anatomische tekeningen voor, waarin (een deel van) het anatomische preparaat op de snijzaal nauwkeurig is weergegeven, of waarin alle structuren in een bepaalde
laag of in een bepaald gebied terug te vinden zijn. Dergelijke topografische tekeningen zijn heel waardevol en ook te vinden in deze atlassen, soms in een aparte sectie, zoals in deel 1 (Bewegingsapparaat). Echter, in de meeste tekeningen is de complexiteit zover gereduceerd, door niet-essentie¨le zaken weg te laten, dat ook de beginnende student inzicht krijgt in de vorm en de ligging van de betreffende anatomische structuren. De tekeningen zijn zeer goed doordacht en educatief zo opgezet dat niet alleen een ‘aanzicht’ weergegeven maar ook ‘inzicht’ verkregen wordt, in ligging en functie. Bovendien zijn talloze doorsneden opgenomen, van extremiteiten en bewegingsapparaat (deel 1), romp en inwendige organen (deel 2) en van het centrale zenuwstelsel (deel 3). Dergelijke doorsneden zijn onmisbaar bij de opbouw en de controle van het inzicht in de ruimtelijke verhoudingen. Dat is juist het inzicht, waarop een toenemend beroep gedaan wordt in de moderne geneeskunde, met de beschikbaarheid van een scala aan scanning- en imaging-technieken. In de nieuwe editie (2012) zijn weer nieuwe secties en klinische opmerkingen toegevoegd, die per deel apart vermeld staan, en zijn nieuwe wetenschappelijke gegevens verwerkt en tekeningen aangepast. Verder zijn vele verbeteringen doorgevoerd en fouten hersteld. Wij gaan er dan ook van uit dat deze uitgave even enthousiast ontvangen zal worden als de vorige edities, zowel door studenten in de medische, paramedische en bewegingsopleidingen, als ook door talloze andere geı¨nteresseerden. Prof. Dr. Katharina D’Herde, Afdelingshoofd van de afdeling anatomie en embryologie, Vakgroep Medische Basiswetenschappen, Universiteit Gent Drs. Eric M. Schoemaker, Instituut voor bewegingsstudies, Hogeschool Utrecht Dr. Jan G. Veening, Afdeling anatomie, Radboud University Nijmegen Medical Centre