2.4.5 De toonhoogte van kinderliedjes Perspectief: kinderen Uit de leerlijn muziek (groep 3-4) De leerling kan zuiver, helder gearticuleerd en met expressie zingen in een omvang van c’-c’’. Bron: Leerplankader kunstzinnige oriëntatie, SLO 2014.
Zingen op de juiste toonhoogte is erg belangrijk voor de ontwikkeling van de kinderstem. De toonhoogte waarop veel leerkrachten zelf graag zingen, is echter niet altijd de geschikte toonhoogte voor de kinderen. Zonder de hulp van een instrument of opname zal de leerkracht bijna altijd een te lage toon aangeven. Maar ook kinderen zingen het liefst in de lagere regionen van hun stem (Moore, 1991). Hoog zingen vraagt blijkbaar meer inspanningen dan laag. Als kinderen die hogere tonen echter niet goed leren zingen, dan verliezen ze het vermogen om die tonen goed te zingen (‘use it or loose it’).
Neem daarom altijd de begintoon zoals die genoteerd staat in de liedbundel. Voor het bepalen van de juiste begintoon gebruik je een instrument of een opname. Gebruik nooit je geheugen, want het toonhoogtegeheugen van de meeste leraren is onbetrouwbaar als het om liedjes gaat. Volgens Honing (2009) lijkt een absoluut gehoor (de juiste toon in één keer zonder hulp van een instrument of opname kunnen zingen) een aangeboren talent. Bekende liedjes worden door namelijk twee derde van de proefpersonen op bijna dezelfde toonhoogte nagezongen. Het gaat dan wel om liedjes die vaak via een opname zijn beluisterd. Als basisschoolleerkrachten een liedje honderd keer
40