Tableau Fine Arts Magazine June-July 2017

Tableau humor

de kunst van het ontregelen

lelijk is mooi

in de wereld van gordijn

stijlfiguren

van mondriaan tot artzuid

50 highlights

romeinen, tachtigers & cubanen

+ english summaries 39ste jaargang nr. 1 juni / juli 2017 adviesprijs: â‚Ź 9,95

juni / juli 2017

inhoud

26 De Stijl

De radicale eenvoud en abstractie van De Stijl hebben tot op de dag van vandaag invloed op vormgeving en kunst. Ook de achterliggende ideeën over het streven naar een samengaan van kunst en dagelijks leven, een universele beeldtaal en een harmonieuze en vreedzame maatschappij zijn honderd jaar later nog onveranderd actueel. Een overzicht Van Mondriaan tot Dutch Design.

van vorm tot ideologie

een bron van vernieuwing

68

En verder in dit nummer: Colofon/Editorial

7

Kiosk

11-18

Boeken, beurzen, evenementen

Stijlfiguren in het groen

Column

Tijdens de vijfde editie van de beeldenroute ArtZuid zijn de prachtige lanen van Berlage en de Zuidas in Amsterdam ingericht met abstracte beelden. Rudi Fuchs koos werken van kunstenaars die beïnvloed zijn door De Stijl.

67

Jop Ubbens

Internationale Highlights Verslag uit Londen, Parijs, Brussel en New York

+ Summaries in English

20

Herman Gordijn Museum MORE presenteert een groot eerbetoon aan Herman Gordijn (1932-2017). In zes decennia creëerde Gordijn een wereld vol halfrealistische figuren die hij met evenveel humor als monumentale zeggingskracht opvoerde. Hiermee toonde hij ons de aandoenlijke schoonheid van de imperfectie van de mens en zijn onontkoombare vergankelijkheid.

Tableau humor

de kunst van het ontregelen

lelijk is mooi

in de wereld van gordijn

stijlfiguren

van mondriaan tot artzuid

50 highlights

romeinen, tachtigers & cubanen

INHOUD1junjul2017.indd 5

Op de cover

+ english summaries 39ste jaargang nr. 1 juni / juli 2017 adviesprijs: € 9,95

09-06-17 11:26

Herman Gordijn (1932-2017), Rimmel 1973, olieverf op doek, 70 x 100 cm, coll. Museum De Lakenhal Leiden, zie p. 20-25 ››

78-104

juni / juli 2017

inhoud

58

Kunst met humor

De zomertentoonstelling in zowel De Hallen Haarlem als het Frans Hals Museum laat vele voorbeelden zien van humorvolle Nederlandse kunst uit de afgelopen 100 plus 1 jaar. In 1916 tekende Marcel Duchamp een snor en een sik op de Mona Lisa van Da Vinci. Het werkte als een frisse wind door de vaak al te ernstige en hoogdravende kunstwereld. Vanaf toen kreeg kunst ludieke dimensies.

lachen om kunst

Humor in de geest van dada

34

Nederlandse Highlights De Nederlandse Portretprijs In Engeland is de portretprijs BP Portrait Award een succesvol internationaal evenement. In navolging is er nu ook De Nederlandse Portretprijs.

14

76

Fleurig Parijs

En verder in dit nummer: Tentoonstellingsagenda

De stad door de ogen van de schilders van Tachtig, vijf maal China in beeld, wonen in een Romeinse villa, de Collectie Selderbeek, de perfecte fotografie van Mapplethorpe, een bijzondere collectie Cubaanse kunst van nu en nog veel meer...

107-113

Column Verzekeringen

+ Summaries in English

114

Alles over de tuin vind je in het Grand Palais in een immense tentoonstelling van 450 kunstwerken. In Musée d’Orsay zijn er prachtige bomen en bossen en in Musée de la Vie Romantique de mooiste bloemen. En je kunt ook aan de hand van Pissarro de natuur nog in...

Jan Sluijters, Spaanse danseres, 1906, Singer Laren, bruikleen uit particulier bezit Š Pictoright

Herman Gordijn:

niet perfect

is perfect Met zijn halfrealistische fantasiefiguren creëerde hij een eigen indringende beeldtaal: een hoer met cyclamen, een vrouw aan de biljarttafel, een naakte man in een abattoir... Maar ook als fijnzinnig portrettist van onder anderen koningin Beatrix werd hij bekend.

Museum MORE heeft een deel van zijn bijzondere oeuvre bijeengebracht. Een eerbetoon aan de schilder, tekenaar en graficus Herman Gordijn, die op 25 mei jongstleden, een week na zijn 85ste verjaardag, overleed. tekst: Anja Frenkel Fotografie: Museum More

Portret Herman Gordijn, in atelier met schilderij Rimmel, 1972 ›› > Rimmel 1973, olieverf op doek, 70 x 100 cm, Museum De Lakenhal Leiden

De Stijl

Bron van vernieuwing Nederland viert dat honderd jaar geleden de kunstenaarsgroep De Stijl werd opgericht. Onder de noemer ‘Mondriaan tot Dutch Design’ zijn er door het hele land tientallen tentoonstellingen en evenementen die niet alleen laten zien hoe de ideeën van deze visionairen de beeldende en toegepaste kunsten radicaal veranderden, maar ook hoe hun beeldtaal is geworteld in de wereld om ons heen. Een tijdloze taal die steeds weer een basis vormt voor kunstenaars, architecten en vormgevers die vernieuwing, schoonheid, vooruitgang en optimisme nastreven. Doel: een betere samenleving en een mooiere wereld. tekst: Beate Verschuur

Piet Mondriaan (1872-1944): De grijze boom, 1911, olieverf op doek, 79,7 x 109,1 cm, coll. Gemeentemuseum Den Haag Compositie nr.10 (Pier en Oceaan), 1915, olieverf op doek, 85 x 105 cm, coll. Museum Kröller-Müller, Otterlo Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw, 1921, olieverf op doek, 59,5 x 59,5 cm, coll. Gemeentemuseum Den Haag > Portret van Piet Mondriaan door zijn leerling Fritz Glarner (1899-1972), in New York in 1943 met Broadway Boogie Woogie, 1942-43, olie op doek, 127 x 127 cm, coll. MoMA, New York

Nederland

HigHlights

locatie locatie!

We herkennen de uitroep als ‘makelaars-taal ’. Als een huis op een goede en gewilde plek staat is het meer waard. De ‘place to be’, waar iedereen wil zijn, daar is alles beter, lekkerder, mooier en fijner dan elders. De stad Amsterdam bijvoorbeeld. En het oude Rome met zijn stadsvilla’s, waar rijkelui, net als wij hier aan de grachten in de Gouden Eeuw pronkten met schitterende huisraad, fijngedekte tafels en schilderijen aan de muur. Nu heet dat design. Of verblijf je liever in een artistieke omgeving als Bergen of Domburg... of Cuba soms?

Rumoer in de stad Zoals de kunstenaars van de Haagse School naar buiten trokken om het landschap te schilderen, zo ontdekte de volgende generatie kunstenaars de stad. Vanaf de jaren 1880 kiezen jonge schilders als George Hendrik Breitner, Isaac Israëls en Willem Witsen het straatleven als onderwerp voor hun tekeningen en schilderijen. Het centrum van de schilderkunst is niet langer Den Haag maar Amsterdam. Deze verschuivingen in de kunstwereld vallen samen met een grote verandering in de samenleving. Vanaf 1870 groeit de bevolking in de steden voor het eerst sneller dan op het platteland. Amsterdam, Den Haag en Rotterdam verdubbelen in omvang. De trek naar de stad heeft als gevolg dat er nieuwe wijken ontstaan rondom de ‘binnenstad’. Als oplossing voor de woningnood worden er voorsteden gebouwd. Dankzij de industrialisering en een groeiende welvaart worden luxe en vermaak aan het einde van de negentiende eeuw voor het eerst voor de massa bereikbaar. Het uitgaansleven dat is komen overwaaien vanuit Parijs, wordt vastgelegd door kunstenaars. Zij tonen de stad in al zijn schoon- en lelijkheid. Ze schilderen straatfeesten en kroegen, maar ook chique modehuizen, restaurants en theaters. Ze hebben allemaal hun eigen kijk op het leven, want de moderne stad kent meerdere gezichten: aan de ene kant zijn er de luxe en vertier, daartegenover leeft een groot deel van de bevolking in armoede. De grote steden waren langdurig één grote bouwput om woningnood te bestrijden en prestigieuze projecten als Rijksmuseum en Concertgebouw te realiseren.

Breitner schildert zowel winkelende dames als hardwerkende arbeiders. Israels verbeeldt chique modeshows en volkse ›› > Willem Witsen (1860-1923), Montelbaanstoren te Amsterdam, 1887, aquarel, 36,8 × 26,4 cm, Stedelijk Museum, Amsterdam > Isaac Israels (1865-1934), Twee waspitten op de brug van de Herengracht ter hoogte van de Leidsegracht, olie op doek, Gemeentemuseum Den Haag < George Hendrik Breitner (1857-1923), De Dam (De Nieuwe Kerk te Amsterdam), 1891, detail, olieverf op doek 102 x 152,5 cm, Museum Singer Laren juni / juli 2017 Tableau Fine arts magazine | 35

Abstracte sculpturen

â&#x20AC;&#x2DC;van het rechthoekige soortâ&#x20AC;&#x2122;

Krijn de Koning (1963), Werk voor Art Zuid (De tuin), 2017, beton, hout, 1100 x 1200 x 300 cm, courtesy van de kunstenaar. Het is alsof je als kijker door een driedimensionaal schilderij loopt, van Van Doesburg bijvoorbeeld, waarbij je lopend en kijkend steeds nieuwe composities ziet ontstaan met de huizen op de achtergrond.

De vijfde editie van de beeldenroute ArtZuid, laat in aansluiting bij het themajaar ‘Van Mondriaan tot Dutch Design’ zien hoe De Stijl de beeldhouwkunst beïnvloed heeft. ‘Iedereen hier is schatplichtig aan Mondriaan en aan Rietveld’, zegt curator Rudi Fuchs met een weids armgebaar. tekst: Anja Frenkel Fotografie: Jan Willem Kaldenbach e.a.

Teun Hocks (1947), Zonder titel, 1994, foto bewerkt met olieverf, 180 x 134 cm, coll. AMC, Amsterdam > Midas Zwaan (1983), High Mighty, 2008, gemengde techniek, 90 x 75 x 390 cm, coll. Sociale Verzekeringsbank, foto: Isolde Woudstra

Kunst met

Humor Ludieke collages, performances, assemblages en readymades zijn niet meer weg te denken uit de hedendaagse kunst. Dat is voor een groot deel te danken aan de beweging dada, die met humor, speelsheid en absurdisme vanaf 1916 frisse wind liet waaien door een ernstige en hoogdravende kunstwereld. In Haarlem is deze zomer een overzicht te zien hoe Nederlandse kunstenaars in de afgelopen honderd (plus een) jaar humor gebruiken als instrument voor serieuze kunst.

Tekst: ruud van der neut fotografie: Frans halsmuseum | De hallen e.a.

Internationale

HigHlights

te hooi &te gras Een buitengewone hoeveelheid en variëteit aan kunstwerken zijn er deze weken in de expositiezalen van de internationale musea opgesteld. Soms in chronologie, soms met een thema of vergelijking, maar vaak is het vooral: heel veel. Zie het als een wilde tuin of een avontuurlijk landschap zonder al te veel bewegwijzering, dan doe je zelf verrassende ontdekkingen. Zo stelt de beleving van een event in zijn geheel wel eens meer voor dan de kunstwerken op zichzelf.

tekst: Waldemar Kamer

fleurig parijs ‘Als je een bibliotheek hebt en een tuin, bezit je alles wat je nodig hebt’ schreef de Romeinse filosoof Cicero. En voor de frescoschilders van Pompeï tot de makers van hedendaagse video-installaties waren en blijven tuinen een onuitputtelijk thema. Omdat thema-tentoonstellingen in de mode zijn – in de hoop nieuw publiek te trekken – organiseert het Grand Palais naast een immens Rodin-retrospectief ook een bijzonder grote en breed aangelegde tentoonstelling van 450 kunstwerken die iets met de tuin te maken hebben. In de eerste zaal hangt een fresco uit Pompeï (35 na Chr.) en ernaast een op laken geschilderd ‘bos’ van Giuseppe Penone (1984). Daarna volgen tuin-ontwerpen van André Le Nôtre voor Versailles (1660), de eerste botanische tekeningen van Albrecht Dürer (1490), honderden bladen met gedroogde bloemen uit het Herbarium van het Museum in de Jardin des Plantes (partner van de tentoonstelling), bloemenpotten, gieters en ook kostbare juwelen met bloemmotieven – die je bij een van de sponsors van de tentoonstelling kunt kopen. De zaalteksten werden door schoolklassen geschreven en zijn zo gecompliceerd dat je er geen liaan aan kunt vastknopen. De meest mooie en interessante kunstwerken zijn vaak zo slecht geïnstalleerd dat het ene het andere letterlijk doodslaat. ‘Wie te veel hooi op zijn vork neemt...’

Met hooi start de tentoonstelling van het Musée d’Orsay. Want die begint met bijna alle series van Monet: de hooibergen, de populieren, de waterlelies en de kathedraal van Rouen. Directeur Guy Cogeval kreeg voor zijn feestelijke afscheidstentoonstelling iedere bruikleen die hij wenste. En zo zijn ook de volgende zalen prachtig en bijzonder. We verdwalen in een reeks ‘heilige bossen’: naast de beroemde Bois sacré van Paul Sérusier (1891) hangt een Bois d’amour van Emile Bernard (1888) en een Bois magique van Maurice Denis (1892). Daarnaast ook nog een Forêt au Sol Rouge van Georges Lacombe (1891) en een Paysage décoratif van Jan Verkade (1892). De zalen worden donkerblauw en met de ‘zaai- ›› Claude Monet, Le Déjeuner: panneau décoratif, ca. 1873, olie op doek, 160 x 201 cm, Musée d’Orsay, Parijs Koloman Moser, Goudsbloemen (Soucis), 1909, olie op doek, 50,3 x 50,2 cm, Leopold Museum, Wenen < Emile Claus, Le Vieux jardinier, 1885, olie op doek, 216 x 140 cm, Musée des Beaux-Arts / La Boverie, Luik juni / juli 2017 Tableau Fine arts magazine | 77

De mooiste reis door de kunstwereld!

Het magazine voor liefhebbers, verzamelaars en professionals

Tableau 36ste jaargang nr. 1 - februari/maart 2014

baanbrekers in beeld

rosso, brancusi & man ray

trend: romantiek

groots, meeslepend, gevoelig en intiem

de waarde van wanders

design & vintage

top 10 internationale veilingresultaten

de primeurs van

tefaf 2014

36ste Jaargang nr. 1 februari/maart 2014 Adviesprijs: € 9,95

highlights in brussel • londen • parijs • new york WERF FEBRUARI 2014.indd 4

13-02-14 18:36

Tableau Tableau nu extra dik + english summaries

37ste jaargang nr. 1 - maart 2015

gerrit dou

gestel

grenzeloos vernieuwer

top 10

veilingen wereldwijd

beroemder dan rembrandt

zwagerman

kiest kunst in dialoog

lille/rijsel

metropool bomvol kunst 36ste Jaargang nr. 2 april/mei 2014 Adviesprijs: € 9,95

highlights in brussel • londen • parijs • new york

WERF APRIL 2014.indd 3

interview met heinz mack

02-04-14 14:32

masterclass

extreem dichtbij

lessen van rembrandt

beelden van lotta blokker

out of africa

de meesters ontmaskerd

de schreeuw van

francis bacon

de man van zero

connaisseur quiz

pan amsterdam

de geheime collectie

49 highlights

in binnen- en buitenland: van hynckes tot schiele 36ste Jaargang nr. 5 november 2014 Adviesprijs: € 9,95

rijksaankopen 1940-1945

7 eeuwen kunst op

tefaf maastricht

international highlights: van gauguin tot björk INHOUD feb2015.indd 3

Neem nu een abonnement of geef er een cadeau!

Bel 0900-2265263 of ga naar www.tableaumagazine.nl

37ste Jaargang nr. 1 maart 2015 Adviesprijs: € 9,95

22-02-15 10:57

Nú voor

€35

Deze aanbiedingen zijn alleen geldig in Nederland, voor adressen buiten Nederland gelden andere tarieven, hiervoor kunt u bellen met Klantenservice Abonnementenland 0900-2265263. Voor overige informatie betreffende abonnementen ga naar www.tableaumagazine.nl/colofon.