M Mail Art
Het Jheronimus Bosch Art Center (JBAC) organiseert geregeld tentoonstellingen waarvoor het werk van de grote Bossche schilder uitgangspunt is. Op 3 november 2013 vond de opening plaats van de winterexpositie Visions of Bosch. De tentoonstelling is opgezet in samenwerking met The Museum of Instant Images.
Nik de Vries Mail Art start in 1962 met Ray Johnson. In die tijd komt er een nieuwe vorm van kunst op: de conceptuele kunst. Kunstenaars bedenken een concept, maar dit hoeft niet uitgevoerd te worden.
Het gaat over en weer: je doet mee en je krijgt ook beeld
Links Toon Joosen, rechts Coen Free.
Visions of Bosch is een voorbeeld van Mail Art. Kunstenaars over de hele wereld worden uitgenodigd een werk te maken rond een vastgesteld thema. Ze sturen hun werk in. Dat wordt geëxposeerd en in ruil daarvoor krijgen ze een catalogus van de tentoonstelling. Voor Visions of Bosch zijn 250 werken van kunstenaars uit 40 landen geselecteerd. Bosch en kaarten Coen Free vertelt in zijn inleiding over de ansichtkaart. Waarom? Mail Art is grotendeels kunst op ansichtkaartformaat. Bladerend door het boek ’s-Hertogenbosch op de kaart gezet treffen Coen de overeenkomsten met de huidige tentoonstelling. Kaarten uit het boek geven een beeld van toen. Zo zijn er kaarten met het beeld van de schilder Bosch erop. Dit beeld is een aantal keer verplaatst. De kaarten geven hier een aardig beeld van. Dan geeft hij het woord aan de samensteller van de tentoonstelling, Toon Joosen, alias Mr. Colori. Deze heeft al meer van dergelijke exposities georganiseerd.
Grote belangstelling bij opening.
14
Mail Art In een boeiende inleiding vertelt Joosen over de relatie tussen post en kunst. Hij duikt de historie in en vertelt over de postduif, die gehouden werd in duiventorens bij kastelen. De eerste postbode in de kunst duikt op bij Jheronimus Bosch: de vogel met een brief in de bek op de Verzoeking van Antonius. In de 17de eeuw worden brieven steeds belangrijker: zie veel schilderijen van Johannes Vermeer. Nu loopt er in het Noordbrabants Museum de tentoonstelling Schijn bedriegt, waar diverse werken met brieven te zien zijn. Soms ook corresponderen kunstenaars met elkaar en maken tekeningen in het klein in hun brieven.
KringNieuws november 2013, jaargang 39 nummer 6
Deze vorm van kunst levert veel briefwisseling op, onder andere met discussies en uitwisselen van ideeën. De eerste tentoonstelling Mail Art bestaat uit een performance, waarbij bezoekers mee een postzegel op de grond plakken. Hierna volgen virtuele musea: je verzamelt werk in je eigen archief en creëert zo je eigen museum. Mail Art is hierop gebaseerd. Er is een netwerk van kunstenaars die met elkaar communiceren. Je stuurt elkaar werk toe, dat niet wordt verkocht en niet wordt terug gestuurd. Na een tentoonstelling krijg je een catalogus, waar ook jouw werk in is afgebeeld. Het gaat over en weer: je doet mee en je krijgt ook beeld. Visions of Bosch Allereerst is er een call, een uitnodiging: heb jij ook visioenen zoals Jheronimus Bosch? Deze uitnodiging wordt verspreid via het netwerk, in dit geval van Mr. Colori. Het zoeken van een locatie was voor deze tentoonstelling makkelijk: het JBAC is zeer geschikt. Je krijgt brieven terug, je verzamelt en administreert de kunstwerkjes, je maakt lijstjes en tot slot ga je de tentoonstelling inrichten. Nu zorg je nog voor publiciteit en je stuurt documentatie terug. Zo zijn er nu te zien portretten, dieren en monsters, surrealistische beelden, vreemde mensen, een veelheid van elementen (zoals Bosch veel elementen verwerkte), naakten, elementen uit De Tuin der Lusten, drieluiken in miniatuur. Onder de klanken van Mr. Postman van The Beatles komt nu een uitvergrote briefkaart uit de koepel naar beneden zakken: het is een vergroting van een beeld op de expositie. Na het overhandigen van het eerste exemplaar van de catalogus aan Jo Timmermans mogen we zelf gaan rondkijken. De tentoonstelling is bijzonder en zeker de moeite waard om te gaan bekijken. Tot en met 5 januari 2014 kunt u dat doen. Foto’s: Ellie de Vries