Wijkcollectie Krant Oude Noorden
Een productie van Stichting Wijkcollectie met: Terugblik op een geslaagd Reizend LeerCircus | Inspirerende deelnemers Wijkcollectie Oude Noorden
Inspirerende deelnemers
Terugblik Reizend LeerCircus
Stichting Wijkcollectie voert in diverse wijken in Rotterdam het Reizend LeerCircus uit. Bij aankomst in een wijk verzamelen we verhalen van bewoners. In het Oude Noorden hebben we 27 verhalen vastgelegd. Op basis van deze verhalen formuleren we een breed thema of invalshoek. Vervolgens gaan we hiermee samen met kunstenaars, makers en bewoners, met workshops aan de slag. In het Oude Noorden stelden we de vraag: ‘Hoe vind jij het geluk op straat?’
Creatieve uitingen
Onder begeleiding van kunstenaars uit de wijk ontstonden diverse creatieve uitingen. Samen met Kobalt & Co maakten bewoners maquettes van hun ideale straat. Machteld Teekens werkte met hen aan groene maskers en levenskunstenaar Jaap van Gurp schilderde grote doeken die gelukkige situaties op straat verbeeldden, zoals muziek op straat en mijmeren aan de waterkant van de Rotte. Jongeren brachten de wijk in beeld onder leiding van fotograaf Stacii Samidin en gaven met spoken word artiest KMR, woorden aan hun ervaringen met de wijk.
Wat we leerden
Het creatieve proces en de interactie met bewoners leverden waardevolle inzichten op. Veel bewoners ervaren geluk in de alledaagse omgeving van hun straat. Jongeren deelden bijzondere en betekenisvolle herinneringen aan de wijk, maar gaven ook aan dat ontmoetingsplekken voor hen zichtbaarder en toegankelijker mogen worden. Tegelijkertijd kwamen ook minder positieve ervaringen aan bod. Een bewoner, die vanwege renovatie zijn huis in Crooswijk moest verlaten, vond geen geluk in zijn nieuwe woning in het Oude Noorden.
Presentatie van de resultaten
Ontmoeting en verbinding
Tijdens de Oogstmarkt omarmden kinderen de LeerCircus installatie, een ontmoetingskunstwerk van Frans van der Horst. De installatie bood een speelplek waar kinderen de hele dag konden klauteren, terwijl hun ouders op de markt werkten. Het weekend op en rond het Noordplein was druk en levendig, met het LeerCircus, de Oogstmarkt en het muziekfestival ‘Muziek aan de Rotte’.
Noord en jongeren
Vrijdagavond 13 september stond in het teken van jong talent, met een platform voor jonge fotografen en spoken word artiesten. De jongeren gaven aan dat het Oude Noorden hen mooie herinneringen biedt, maar dat er meer nadruk mag komen op ontmoetingsplekken voor de jeugd. Ze voelden zich gehoord en verbonden met hun wijk, wat ons leert dat er een sterke basis is voor verdere ontwikkeling.
Trots en uitnodiging
‘Hoe vind jij het geluk op straat?’
Al deze beelden, gedichten, maquettes en verhalen werden een week lang tentoongesteld op het Noordplein van 12 t/m 18 september 2024. Tijdens voorstellingen en bijeenkomsten ontvingen we een groot aantal bezoekers; naar schatting hebben honderden mensen de verhalen gelezen. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, waaronder de 17.000 inwoners in de wijk, verspreiden we de opbrengsten van het LeerCircus op verschillende manieren, waaronder deze online krant.
Buurt TV Noord
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0001
We zijn enorm trots op het team en de bewoners die deze eerste versie van het LeerCircus in het Oude Noorden mogelijk hebben gemaakt. Tegelijkertijd beseffen we dat niet alle stemmen uit de wijk gehoord zijn. Daarom nodigen we iedereen uit om hun verhaal met ons te delen, vooral als het perspectief afwijkt van wat we al hebben gehoord en wat in deze krant te lezen is. Wil je je verhaal delen? Neem contact op met ons via info@wijkcollectie.nl
In Rotterdam Noord liggen de verhalen voor het oprapen
Mireille Jacques is mede-initiatiefnemer van Buurt TV Noord: een vervolg op Cineac Noord dat sinds de jaren negentig buurtverhalen in beeld bracht. Als interviewer en videograaf maakt Mireille, samen met Viola Schaaff, online reportages voor en over buurtbewoners in Rotterdam Noord.
verteld onder de naam Buurt TV Noord.
Met het programma ‘Gluren bij de buren’ gaan Mireille en Viola op bezoek bij buurtbewoners en brengen zij hun verhaal in beeld. ‘Op de koffie met…’ is meer gericht op organisaties die in wijk actief zijn. De stem van de buurt blijft belangrijk voor Mireille. “Het is belangrijk dat er een soort buurtkrant is op tv. In het Oude Noorden is er ook laaggeletterdheid, dus dan is een filmpje toegankelijker en kan iedereen alles meekrijgen. Buurttelevisie geeft de bewoners een stem.”
In 1998 ging het programma Cineac van start met uitzendingen op het lokale televisiekanaal Rotterdam TV. Onder de naam ‘Cineac Pietje Bell’ behandelde het programma dagelijks op een speelse en rebelse manier de Rotterdamse actualiteit. “Wiert Omta, van Stads TV Rotterdam, wilde met Cineac TV laagdrempelige televisie maken, voor en door bewoners”, vertelt Mireille.
Na zestien jaar werd Cineac Noord helaas wegbezuinigd. De buurtverhalen worden sindsdien online
Sinds de tijd dat Mireille programma’s maakt is er veel veranderd in de wijk. Evenementen en programma’s zijn door livestreams nu direct te zien. Ook zijn mensen door de smartphone gewend om zelf te filmen en gefilmd te worden. Daarom wil Mireille in de toekomst straatinterviews toevoegen aan de programmering.
“Buurttelevisie geeft de bewoners een stem.”
Foto’s: Leercircus diner van 18 september 2024 © ODE
Buurt TV Noord
Het immaterieel erfgoed van het Oude Noorden
Wanneer we het over erfgoed hebben, denken velen aan tastbare elementen zoals monumenten en objecten in musea. Maar naast die fysieke herinneringen is er ook immaterieel erfgoed: de verhalen, gebruiken en sociale gewoonten die ontstaan waar mensen samenleven. Dit erfgoed zit diepgeworteld in het dagelijks leven en vormt het hart van de gemeenschap. Stichting Wijkcollectie richt zich op het vastleggen en delen van dit immateriële erfgoed, omdat het laat zien wat belangrijk is in de wijk, wat mensen bindt, en hoe hun samenleven vorm krijgt.
Diversiteit als bron van nieuwe tradities
In het Oude Noorden heeft Stichting Wijkcollectie een schat aan verhalen opgehaald. Deze verhalen weerspiegelen de uiteenlopende achtergronden, overtuigingen en ervaringen van de bewoners. Maar ondanks de diversiteit is er één opvallend gemeenschappelijk thema: de liefde voor de wijk. Hoe definieer je dan het erfgoed van zo’n diverse gemeenschap? Juist door te kijken naar de nieuwe tradities en gewoonten die in de wijk ontstaan. Mensen met verschillende achtergronden dragen elk hun unieke gebruiken bij, en samen creëren ze iets nieuws: een gedeeld immaterieel erfgoed dat zich steeds verder ontwikkelt.
De wijk claimen: initiatieven voor leefbaarheid Een belangrijk onderdeel van het immateriële erfgoed in het Oude Noorden is het toenemende bewustzijn en de acties rond de leefbaarheid van de wijk. Initiatieven zoals Buurtcomité Correct en bewonersgroepen voor meer groen en tegen verkeersoverlast maken deel uit van een beweging die de openbare ruimte terug claimt. Deze acties gaan verder dan fysieke verbeteringen: ze laten zien hoe bewoners de sociale ruimte willen heroveren om een veilige, groene en leefbare omgeving te creëren voor iedereen. Vandaar ook dat we rondom het thema ‘Vind het geluk op straat’, de activiteiten van het LeerCircus organiseerden.
Kunst en creativiteit als bindmiddel
Creatieve initiatieven zijn eveneens een belangrijke drager van het immateriële erfgoed. Projecten als Cult North, Stichting Rotte talent, Kobalt & Co en het Bluegrass Festival tonen de artistieke kant van de wijk. Van oudsher een thuis voor schrijvers en kunstenaars, blijft het Oude Noorden een plek waar kunst en cultuur bloeien. Wat deze initiatieven bijzonder maakt, is dat ze niet alleen artistieke expressie bevorderen, maar ook sociale verbinding creëren. Kunst in het Oude Noorden is een manier om mensen samen te brengen, ongeacht hun achtergrond.
Zorg voor elkaar: solidariteit in moeilijke tijden In de verhalen uit de wijk komt ook een sterke sociale betrokkenheid naar voren. Er zijn talloze initiatieven om mensen in armoede te ondersteunen, een trend die we in de hele stad zien. Het bijzondere aan het Oude Noorden is echter hoe diep deze solidariteit geworteld is in de buurt zelf. Mensen zorgen hier voor elkaar, en dat maakt het een plek waar gemeenschapszin centraal staat. Ook in het Oude Noorden rukt de gentrificatie op maar in een groot aantal straten wonen arm en rijk door elkaar. Dat maakt het een wijk waar nog naar elkaar wordt omgekeken.
Weggeefkast
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0002
De weggeefkast betekent veel in de wijk, en ver daar buiten
Ted Borghmans is actief betrokken bij zijn wijk. Om verspilling tegen te gaan heeft hij zich aangesloten bij de eerdere initiatiefnemers van de weggeefkast: een plek waar mensen spullen brengen of halen, en een ontmoetingspunt voor buurtbewoners.
Een paar keer per dag is Ted bij de weggeefkast om alles netjes en op orde te houden. Het initiatief tegen verspilling begon met een ‘illegale’ weggeefkar op wielen op het Pijnackerplein. Bewoners kunnen er spullen inzetten die een ander kan gebruiken. Na de wijkraadsverkiezingen kreeg de weggeefkast een permanente plek, vlak achter het glazen huisje op het plein.
“In plaats van een kar is het nu een kast waar mensen dingen in kunnen delen. Het begon met boeken en kleding, maar naderhand kwamen er ook etenswaren bij. Veel van wat wordt neergezet is vrijwel meteen weer weg.” Spullen waarvan mensen denken dat het in de prullenbak belandt of wordt verspild, krijgen zo een tweede leven.
De kast wekt veel nieuwsgierigheid op, zegt Ted, en mensen staan er geregeld stil. “Bij de kast komen mensen met elkaar in contact en wisselen spullen uit. Buurtbewoners die elkaar anders nooit zouden ontmoeten, maken nu een praatje. Die functie heeft het ook.” Samenwerken met anderen is belangrijk voor Ted. Mensen met vaardigheden die elkaar kunnen ondersteunen. “Initiatieven als het Repair Café zouden niet kunnen bestaan zonder de betrokkenheid en ervaring van anderen”, zegt hij. Samenwerking met de gemeente loopt vaak nog stroef. Zijn vertrouwen is dan ook niet gericht op het systeem, maar op de bewoners zelf.
Actiegroep Meer groen in de wijk Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0003
Zorgen voor meer groen in de wijk brengt mensen bij elkaar
Ernest Legger en Yvonne Lammerts van Bueren wonen al 26 jaar in de Schoonoordstraat in het Oude Noorden; een actieve straat waar bewoners zich inzetten voor de leefbaarheid van hun buurt. In 2020 werden de woningen in de Vinkenstraat, die tegen de achtertuinen van de Schoonoordstraat aanliggen, gesloopt. Enkele bewoners van de Schoonoordstraat, waaronder Ernest en Yvonne, gingen de dialoog met Havensteder.
De stem van de wijk
Met platformen zoals de Noorderzon, wijk-tv en lokale bekendheden zoals Ed de Meijer en Johannes Odé, hebben de bewoners van het Oude Noorden toegang tot een constante stroom van lokaal nieuws. Dit helpt hen om betrokken te blijven bij de vele activiteiten en initiatieven die het leven in de wijk verrijken. Ook dit is een vorm van immaterieel erfgoed: de manier waarop informatie wordt gedeeld en hoe bewoners op de hoogte blijven van wat er leeft in hun directe omgeving. Toch blijkt tijdens het LeerCircus dat veel mensen niet op de hoogte zijn van activiteiten of nooit de Noorderzon op de deurmat vinden. Hoe kan dit verbeteren? Daarnaast de zorg om de continuïteit van bijvoorbeeld de Noorderzon. Misschien zijn we de nieuwe Ed de Meijer en Johannes Odé al tegengekomen als stagiair in het kielzog van Ed en Johannes?
Een wijk van iedereen
Wat het Oude Noorden uniek maakt, is de brede betrokkenheid van zowel mannen als vrouwen, jong en oud, in buurtinitiatieven. Waar in veel wijken gemeenschapsprojecten vooral door vrouwen gedragen worden, zien we hier een veel diverser beeld. Misschien heeft dit te maken met de aanwezigheid van organisaties als Dona Daria, die zich richten op emancipatie en gelijkheid. Hoe dan ook, het Oude Noorden laat zien dat het immateriële erfgoed van een wijk draait om de gezamenlijke inzet van iedereen, ongeacht gender, achtergrond of overtuiging.
“Vroeger stond het er vol met bomen, en kon je de andere huizen amper zien. In de nieuwe plannen kwam hier beton, galerijen en een bak licht voor terug.” Havensteder bleek weinig aandacht te hebben voor het groen in de omgeving. Toch boekten de bewoners kleine resultaten, vertelt Yvonne. Zoals sedumdaken op de schuren en klimop op de scheidingen tussen de tuintjes.
“Na overleg met Havensteder stelden we voor om zelf een groenplan te schrijven, met advies van een stadsecoloog. Het plan werd door Havensteder positief ontvangen en om het uit te voeren kregen we een budget.” De actiegroep ontwikkelde zich tot bewonersinitiatief en kreeg vanuit de gemeente eveneens geld om het binnenterrein met behulp van hun netwerk te vergroenen. “Voor de waterbeheersing kunnen we beter bomen terug planten, dachten we. Dat is ook goed tegen hittestress.”
“Het groenplan is ook bedoeld om de oude bewoners van de Schoonoordstraat met de nieuwkomers van de Vinkenstraat te verbinden.” Grotere sociale controle en cohesie is goed voor de veiligheid in de buurt, aldus Yvonne. “Door de samenwerking zie je opeens wat voor menselijk kapitaal er in de straat woont. Zo kunnen we elkaar helpen en versterken.”
“Door de samenwerking zie je opeens wat voor menselijk kapitaal er in de straat woont. Zo kunnen we elkaar helpen en versterken.”
Leercircus workshops 15 september 2024 ©ODE
Nr. 0003
Bewonersgroep tegen verkeersoverlast
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0004
Hoe een muurschildering de gemeente in beweging bracht
Met haar prachtige singels en pleinen heeft het Oude Noorden veel vooroorlogse charme. Een grote zorg echter is de verkeersveiligheid in de wijk. De bewonersgroep van de Jensiusstraat kwam in actie en schudde de gemeente wakker.
Vroeger waren er veel leuke delicatessenwinkels en kon je er gratis parkeren. Maar nadat projectontwikkelaars besloten de huren te verdubbelen, is het straatbeeld flink veranderd. Kleine ondernemers verdwenen en de samenstelling van de buurt veranderde. “In de wijk wordt geracet en mensen zetten overal hun auto neer. De wijk moet veilig zijn voor alle bewoners. Er gebeuren nu te veel ongelukken.” zegt een woordvoerder van de bewonersgroep Jensiusstraat.
Bij verkeerstafels - avonden waarbij bewoners in gesprek gaan met de gemeente - worden de geluidsoverlast van hard rijdende auto’s en de gevaren van het dubbel parkeren vaak aangekaart. In de Gerard Scholtenstraat hebben bewoners het voor elkaar gekregen dat de straat voor een deel werd afgesloten voor auto’s. Maar hierdoor rijden ze nu door de Jensiusstraat.
Om deze straat nu groener en veiliger te maken, heeft een bewonersgroep advies ingewonnen bij een groenexpert en een bewonersinitiatief ingediend. Maar ondanks alle inzet werd er niets gedaan om de veiligheid te vergroten. Op een vroege zondagochtend begon de groep met een straatschildering. “Eigenlijk hadden we toestemming moeten vragen, maar dat hebben we niet gedaan. Toen we zelf aan de slag gingen waren we plotseling the talk of the town.” Een week later werd er een bijeenkomst voor de bewoners geregeld met de afdeling Stadsbeheer. “Het was een fijn gesprek waar ook de wijkregisseur en wijkmanager bij waren.”
Op de hoek bij de straatschildering had de groep ook gele lijnen geschilderd om fout parkeren tegen te gaan. Nu staan er twee grote plantenbakken, maar dit lost het verkeersprobleem in de straat niet op. Het éénrichtingsverkeer in een aantal straatjes en het beperkt aantal parkeerplekken zorgen voor een structureel probleem in de wijk.
Wijkkrant Noorderzon010
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0005
Wijkkrant Noorderzon010 geeft de wijk een stem en een gezicht
Wijkkrant Noorderzon010 informeert bewoners over initiatieven, evenementen en ontwikkelingen in het Oude Noorden en de Agniesebuurt. Als fotograaf is buurtbewoner Johannes Odé al zo’n twaalf jaar actief bij de huis-aan-huiskrant. Met beeldverslagen probeert hij het karakter van Noord vast te leggen.
Uit interesse voor zijn buurt fotografeert Johannes al jaren allerlei evenementen in de wijk. Zo kwam hij in contact met Ed de Meijer, initiatiefnemer van de wijkkrant. “Als ik werd uitgezonden, portretteerde ik mensen op zo’n manier dat de lezers het gevoel hadden dat het hun buren konden zijn. Eigenlijk zijn we allemaal buren; we zijn gewoon medemensen.”
“Eigenlijk zijn we allemaal buren; we zijn gewoon medemensen.”
“Het belangrijkste is om contact te maken met de bewoners en de wijk een stem en een gezicht te geven”, vertelt hij. “Zo vergroot ik met mijn beeldtaal de herkenbaarheid van de buurt. Daarnaast bouw je een visueel en verhalend geheugen van de wijk op.” De toegankelijkheid en tastbaarheid van een wijkkrant op de deurmat is voor veel bewoners belangrijk, zegt Johannes. “Met bondige teksten en foto’s vertellen we het verhaal over de buurt. Daarnaast bereiken we nog veel meer mensen dan via onze website.” Noorderzon010 is ook een kennisbron voor wijkinitiatieven en een plek waar je terecht kunt met vragen.
De toekomst van Noorderzon010 is iets wat Johannes bezighoudt. Op de voorpagina staat nadrukkelijk aangegeven dat er ruimte is voor nieuwe verslaggevers. Johannes: “We werken met z’n drieën, maar als één van ons wegvalt zal de wijkkrant waarschijnlijk niet standhouden.” Johannes wil daarom graag nieuwe reporters aan de krant verbinden en staat open voor begeleiding van nieuwe verslaggevers.
Lisette Thooft
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0006
“Geef elkaar de ruimte om jezelf te zijn”
Aan de rand van Rotterdam Noord ontvangt Lisette Thooft cliënten in haar rebalancing praktijk. In haar praktijk behandelt Lisette cliënten met diepe bindweefselmassages. Haar werk brengt niet alleen ontspanning, maar geeft ook ruimte aan andere, diepere gevoelens.
“Ontspannen is een spirituele aangelegenheid”, legt ze uit. “Van denken, naar voelen, naar zijn. Een mens mág voelen. Duw het niet weg, het mag er zijn. Dan krijgt het een plek en ontspan je.” Haar praktijkruimte in de Heer Vranckenstraat biedt ook plek aan andere activiteiten. “Ik geef er allerlei soorten workshops, we doen yin yoga en vrienden verzorgen soms meditatie-avonden.”
Lisette woonde een tijd in Hillegersberg; een wijk met gerieflijke rijtjeshuizen en tuintjes die precies op elkaar lijken. “Al na een paar maanden wist ik: hier moet ik niet zijn. Dezelfde soort mensen hebben in dezelfde soort tuinen dezelfde gesprekken, dat is niets voor mij.” Uiteindelijk vond ze haar plek in het Oude Noorden. De diversiteit in de wijk is een groot contrast met Hillegersberg, zegt ze. “Verschillende mensen met verschillende verhalen brengen andere perspectieven mee. Ik voel dat ik hier op mijn plek ben, omdat het zo divers is. En omdat alles er is. Zowel spiritualiteit als materialisme.”
Lisette ziet de wijk ook veranderen. Nieuwe appartementengebouwen dringen ook groepen weg uit de buurt. “Duurder, dus rijker moet niet het streven zijn om een stad op te bouwen. Mensen moeten zich verbonden voelen in de wijk, maar iedereen moet wel zichzelf kunnen zijn. Het is belangrijk dat mensen elkaar daarvoor de ruimte geven. Dat is mijn ideaal en mijn doel. Daar werk ik aan mee.”
Menno Kramer
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0007 “Hier heerst de Rotterdamse mentaliteit van ‘dit gaan we samen doen’.”
Menno Kramer is actief lid van het buurtcomité Buurtbelangen Correct-locatie. Samen met zijn vriendin woont hij sinds 2019 in het Oude Noorden. In zijn buurt zijn er verschillende bouwprojecten.
Vanaf het begin is Menno bij de buurt betrokken geweest, vertelt hij. “Het voelt als een thuis. Een plek die we met liefde en voorzichtigheid samen opbouwen.” De verschillende bouwprojecten in de buurt kunnen daar effect op hebben, vertelt hij. “Er is een groot contrast tussen de motivatie van een aannemer die bezig is met het realiseren van zijn project, en de buurtbewoners die bezorgd zijn over de effecten van de bouw voor de hele wijk en hun eigen woning. Vooral op de lange termijn.”
Tijdens een informatieavond in Het Klooster over de nieuwbouw op de plek van het voormalige Correctpand, ontmoette Menno andere actieve buren. Samen verenigde zij zich in het buurtcomité Buurtbelangen Correct-locatie. Menno: “De leden van het buurtcomité benaderen het project vanuit verschillende invalshoeken. Er is iemand met een technische blik, een buurman met een zakelijke benadering, iemand die zich op de buurtbelangen richt en een voorzitter die het proces begeleid.”
Bij het bouwproces zijn instanties als de woningcorporatie, stadsbeheer, het hoogheemraadschap en bouworganisaties betrokken. Het buurtcomité onderhoudt namens de buurt het contact met alle partijen. Met een digitale nieuwsbrief deelt het comité de ingewonnen informatie met de buurt. De huidige en nieuwe bewoners zullen aan elkaar moeten wennen. “Ik vind het belangrijk dat er laagdrempelige plekken komen in de buurt waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Dat maakt het makkelijker om samen iets op te bouwen.”
Nr. 0006
Nr. 0007
Nr. 0004
Nr. 0005
Yvonne Bosman
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0008
In het Oude Noorden kijken mensen naar elkaar om
Yvonne Bosman (61) is geboren en getogen in Rotterdam. Na wat omzwervingen woont ze nu weer in het Zwaanshals, een buurt waar mensen nog echt naar elkaar omkijken. “Dit is Rotterdam oude stijl.”
Al sinds haar zeventiende werkt Yvonne in de zorg, maar door haar versleten rug is ze inmiddels volledig afgekeurd. Toch draagt ze nog steeds zorg voor haar buurt. “In Noord letten we op elkaar”, vertelt ze. “In het centrum heb je dit niet meer, ook niet in de buitengemeenten. In het Oude Noorden zijn we heel close. Eigenlijk best uniek voor een multiculturele buurt als deze.”
Voor de buurt zet Yvonne zich op allerlei manieren in. “Ik babbel met iedereen. Als mensen problemen hebben, help ik ze.” Yvonnes betrokkenheid helpt ook bij de soms stroeve communicatie met instanties, zoals de woningbouwcorporatie. Als je bij Woonstad iets gedaan wilt krijgen moet je heel hard dwingen, is haar ervaring. “Omdat dat voor buren met een migratieachtergrond vaak een hoge drempel is, heeft de buurt nu een appgroep. Soms komen we een avond bij elkaar om informatie uit wisselen, dingen uit te leggen en met elkaar af te stemmen. In de communicatie met Woonstad is er dan duidelijkheid en wordt er met één mond gesproken.”
De meeste nieuwbouwprojecten in de wijk zijn erop gericht om nieuwe bewoners uit een hogere inkomensklasse aan te trekken. Hoewel het contact met nieuwkomers in de wijk in het begin nog afstandelijk is, doet Yvonne er alles aan om de samenhang in de buurt te behouden. “Niet alleen met de buren, maar met de hele wijk moeten we voor elkaar klaarstaan.”
Ed de Meijer
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0009
Vanuit het Jan van der Ploeghuis maakt Ed verbinding met de wijk
Als oud-opbouwwerker is Ed de Meijer actief betrokken bij allerlei activiteiten in het Oude Noorden. Hij zet zijn ervaring graag in om vanuit het Jan van der Ploeghuis zijn betrokkenheid vorm te geven. “Ik probeer de dromen van de bewoners waar te maken, stimuleer bewonersinitiatieven en werk mee aan culturele activiteiten die aansluiten bij de doelgroep.”
Humanitas Jan van der Ploeghuis heeft daarin een bijzondere plek. De activiteiten die daar plaatsvinden zijn niet alleen bedoeld voor de senioren die er wonen, maar ook voor mensen uit de buurt. “We organiseren jazzavonden, of er komt een klassiek ensemble spelen. Of we besteden aandacht aan het slavernijverleden.”
Snellemanplein – Alara en Eren
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0011
“Wij noemen dit het Rode Plein”
Tussen de woonhuizen in het Oude Noorden, grenzend aan een sporthal, ligt het Snellemanplein. Midden op het plein vind je een veldje met een rode, opvallende ondergrond. Er komen veel kinderen voetballen en spelen, maar ook jongeren en ouderen verzamelen zich op de bankjes eromheen.
De tienjarige tweeling Alara en Eren zijn aan het voetballen op het veldje. Wat ze van het Snellemanplein vinden? Ze trekken hun wenkbrauwen op. “Waar is het Snellemanplein? Het Rode Plein, bedoel je?” Blijkbaar wordt de naam van het Snellemanplein door de kinderen niet gebruikt. Alara en Eren wonen al hun hele leven in
Het stimuleren van verbinding in de wijk en het organiseren van bewonersinitiatieven is niet altijd even makkelijk, ervaart Ed. Het werk van ambtenaren en welzijnswerkers nu verschilt veel met het opbouwwerk dat Ed in zijn tijd deed. “Vanuit de politiek wordt weinig nagedacht over creatieve samenwerking en samenhang in de buurt. Gevoel en intuïtie worden weggemoffeld onder formele regels. Maar voor opbouwwerk moet je de straat op en is persoonlijk contact belangrijk. Het is meer dan alleen een opdracht uitvoeren op papier.”
Volgens Ed liggen de kansen voor het Oude Noorden in het bewonersinitiatief. “Noord is van oudsher een artistieke wijk. De kunstenaars die er wonen dragen bij aan een sfeer van acceptatie, tolerantie en waardering voor elkaars uitingen. Zij zijn ook vaak betrokken bij leuke dingen die we bedenken.” Het merendeel van wat Ed organiseert wordt ondersteund door fondsen waarbij Stichting Prasino hulp biedt. “Elke wijk heeft specifieke prioriteiten. In het Oude Noorden willen we vooral de eenzaamheid aanpakken, voor alle bewoners in de wijk.”
Jacco Bakker
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0010
De Wijkhub brengt bewoners en de gemeente dichter bij elkaar
In juli 2023 opende in het Oude Noorden de Wijkhub aan de Hooglandstraat 65, pal naast het Jan van der Ploeghuis. Bij de Wijkhub kunnen bewoners langs komen voor vragen aan de gemeente of met ideeën voor de wijk. Het is ook de werkplek van Jacco Bakker, wijkmanager van het Oude Noorden.
Sinds 2018 zorgt Jacco samen met twee netwerkers dat de gemeente in het Oude Noorden haar verantwoordelijkheden nakomt. Als team zijn ze het gezicht van de gemeente en staan ze open voor vragen, initiatieven en klachten van bewoners om zo de afstand tussen overheid en burger te verkleinen. Dit brengt uitdagingen met zich mee: de nieuwe Wijkhub moet dan ook geen nieuw loket worden voor allerlei klachten. Het streven is daarom om niet alleen het gezicht van de gemeente te zijn, maar ook om samen met de wijk aan nieuwe activiteiten en oplossingen voor bestaande problemen te werken.
Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld het portaal van de Wijkhub dat Jacco als experimenteerruimte heeft ingericht. “Het fungeert nu als ruilwinkel maar als iemand in de toekomst er iets anders van wil maken is dat ook mogelijk.” Als wijkmanager geniet Jacco ervan om mensen te helpen bij het realiseren van hun dromen en wensen. Het creëren van zinvolle veranderingen in de wijk is zijn passie.
Er bestaat een groot netwerk van bewoners, vrijwilligers en organisaties, maar de tweedeling groeit. Jacco ziet een kloof tussen nieuwe huizenbezitters die genieten van de voordelen van de wijk, terwijl sommige groepen het er moeilijk hebben. Om de kloof te dichten, probeert Jacco mensen meer bij elkaar te brengen.
het Oude Noorden. Op het Snellemanplein zien ze hun vrienden en spelen ze voetbal. Soms neemt de juf van school de hele klas mee naar het plein voor sportactiviteiten.
Alara vindt het plein een leuke plek om te komen, en vertelt dat het ook een belangrijke plek is in de wijk. “Veel mensen in deze buurt houden van voetbal. Daarom is dit veldje echt belangrijk voor ze. Ze kunnen hier zelf voetballen, maar ook naar andere kijken. Ook komen hier veel kinderen samen om te spelen en om op de bankjes te zitten.”
In het Oude Noorden is alles dichtbij, vertelt Eren. Zijn vrienden en familie, maar ook zijn school. “Ik woon hier al mijn hele leven en ik vind het echt een leuke plek”, zegt hij.
Nr. 0008
Nr. 0010
Nr. 0009
Rotterdam Bluegrass Festival
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0012
Het Rotterdam Bluegrass Festival in Noord is allesbehalve een eenheidsworst
Guido de Groot is oprichter en directeur van het Rotterdam Bluegrass Festival. De eerste editie vond plaats onder de koepel van de muziektent op het Pijnackerplein. Inmiddels is het festival uitgegroeid tot een meerdaags evenement op het Noordplein, met duizenden bezoekers van binnen en buiten Rotterdam.
Guido begon het festival in 2009 vanuit zijn liefde voor muziek. “In de eerste plaats ben ik muziekliefhebber. Bluegrass is volksmuziek en wij zitten in een volkswijk. Het genre is heel toegankelijk en sociaal: iedereen is er welkom en dat zijn waarden die ik ook belangrijk vind.” Er komen jaarlijks gerenommeerde artiesten uit binnenen buitenland en er is veel randprogrammering, vertelt Guido. “Maar we proberen het altijd laagdrempelig te houden. Zo zijn we in 2017 gestart met een scholenproject om bluegrass op basisscholen te introduceren. De leerlingen krijgen ukelele-les en leren om samen muziek te maken.”
In aanloop naar het festival trekt een band door de wijk en worden in samenwerking met organisaties als Rottetalent en Goud van Noord workshops georganiseerd. “De projectleiders vullen een digitale gastenlijst in die is gelinkt aan ons kaartsysteem. Zo hebben de mensen die het nodig hebben het hele weekend gratis toegang en krijgen ze twee gratis drankmunten.”
Bij het jaarlijkse Rotterdam Bluegrass Festival wordt de buurt zo veel mogelijk betrokken. “Dat begint gewoon in de straat. Dan zeg ik tegen de visboer dat ik zijn haring wil verkopen, of vraag ik een kroeg om onderdeel te zijn van de nachtprogrammering. Veel van onze vrijwilligers komen ook uit de wijk.”
Huis van de Wijk Het Klooster –Richard Bakker
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0013
Bij alle activiteiten in Het Klooster staat het sociale aspect voorop
Richard Bakker is een betrokken buurtbewoner en woont in wooncomplex Heliport. Richard begeleidt als sociaal beheerder een team van zo’n dertig vrijwilligers in Huis van de Wijk Het Klooster Oude Noorden.
Na een baan bij een grote evenementenorganisatie, was de functie van sociaal beheerder voor Richard niet direct een voor de hand liggende keuze. Maar na zeventien jaar bij dezelfde werkgever was het tijd om iets anders te gaan doen. In Het Klooster wordt veel georganiseerd waarbij het sociale aspect voorop staat. De activiteiten worden ondersteund door vrijwilligers die zelf een vraagbalie voor buurtbewoners organiseren. Richard is trots op de betrokkenheid en inzet van ‘zijn’ team. “De mensen zijn flexibel, leuk en enthousiast. Ik ben heel blij dat ik hier terecht ben gekomen.”
Sinds 1994 woont Richard samen met Rob in Heliport. Bij de ingang staat een bordje met bewegwijzering met straatnamen: een voorteken dat Heliport voor buitenstaanders een doolhof kan zijn. “Speciaal voor Heliport heeft een bewoner een app met QR-code ontwikkeld, zodat je kunt zien hoe je moet lopen. Dat je een app nodig hebt om in een wijk de weg te vinden is tamelijk uniek.”
Ok is er een levendige Facebookgroep. Naast praktische zaken zoals verkeerd bezorgde pakketten, is de groep uitgegroeid tot meer. “In coronatijd gingen mensen opeens fanatiek opruimen. Dat merkte je ook in die groep: er gingen boekenkasten en allerlei andere spullen van het ene naar het ander huis. En nu nog steeds: als mensen iets aanbieden kun je het gratis of tegen een vergoeding ophalen.” Door de Facebookgroep kennen buren elkaar beter en kun je mensen gemakkelijker aanspreken, vindt Rob.
Rotterdamse Oogst
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0014
Op weekmarkt Rotterdamse Oogst vind je elk seizoen een ander aanbod
Rotterdamse Oogst is de duurzame weekmarkt die elke zaterdag de lekkerste producten uit de regio binnen vijftig kilometer rond de stad naar het Noordplein brengt.
“We hebben hard gewerkt om de regionale voedselketen een plek te geven in de stad. Van het Heemraadsplein zijn we toen naar het Noordplein verhuisd en daar breidde de markt zich uit”, vertelt Gerda Zijlstra, directeur van Rotterdamse Oogst.
Rotterdamse Oogst zoekt de samenwerking op met de buurt. Zo worden de spullen voor de opbouw van de markt bij ondernemers in de buurt opgeslagen. Daardoor hoeven er voor de opbouw geen grote vrachtwagens door de wijk te rijden. Ook zorgen sfeervolle muziek en picknicktafels voor een uitnodigend karakter. “Het zijn echt niet alleen bakfietstypes die ons bezoeken. Ook studenten weten ons te vinden en omwonenden genieten op de bankjes van de sfeer en van ons aanbod. Bij oudere bewoners roept de terugkeer van de markt mooie herinneringen op. Tot eind jaren zestig kwamen Westlandse telers via de Rotte naar het Noordplein om daar op de groothandelsmarkt hun producten te verkopen. Nu gebeurt dit weer.”
De marktkramen rouleren, waardoor het aanbod per seizoen verschilt. Voor start ups kan een speciaal tarief worden afgesproken om op de markt voet aan de grond te krijgen. Het menselijke verhaal van duurzaamheid is voor Rotterdamse Oogst zeker nog niet uitverteld. “Het groeiende aanbod en de grote stappen die we de afgelopen jaren hebben gemaakt maakt niet dat alles nu af is. Nog steeds ontstaan er nieuwe ideeën. Bijvoorbeeld over de toegankelijkheid van lokaal geteeld voedsel voor mensen die minder te besteden hebben.”
“Ik geloof dat elk mens een verhaal heeft, met zwakke en sterke kanten.”
Amal Alouani
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0015
Een geestelijk verzorger is er voor iedereen
Amal Alouani is geestelijk verzorger in de eerste lijn en geeft professionele hulp en advies aan mensen met levensvragen. Na een gesprek wordt samen gekeken hoe het beter kan. Amal: “Ik ben een gesprekspartner, gericht op zingeving.”
Amal luistert naar de levensverhalen van mensen. Wat ze hebben meegemaakt, wat ze graag willen vertellen en waar hun kracht ligt. “Ik geloof dat elk mens een verhaal heeft, met zwakke en sterke kanten. Ik kijk naar de bagage van iemand en ga vervolgens op zoek naar wat er nodig is om verder te gaan.”
Ook sluit Amal geregeld aan bij groepen die samen komen in het buurthuis of een ontmoetingscentrum en praat ze er over verschillende onderwerpen. “In sommige culturen is het niet gemakkelijk om over je gevoelens te praten. Aan de hand van thema’s probeer ik dit bij bepaalde groepen los te krijgen. Een gesprek brengt mensen altijd dichter bij elkaar.” Ondanks dat groepen al jaren samenkomen, kennen ze elkaars verhaal niet, ervaart Amal. Om het ijs te breken gaat ze vaak het gesprek aan over een universeel onderwerp: de liefde. Amal woont achttien jaar in het Oude Noorden en heeft er veel zien veranderen. Maar één ding is hetzelfde gebleven: de mensen in de wijk hebben oog voor elkaar. “Als je in het Oude Noorden hoort dat het niet goed gaat met de buurvrouw, dan ga je even langs. Dat vind ik mooi. Zolang dat bestaat zijn we denk ik safe. Als mensen geen oog meer voor elkaar hebben wordt het fundament zwak. De basis moet sterk zijn en een goede basis daarvoor is: zorg goed voor elkaar.”
“We hebben hard gewerkt om de regionale voedselketen een plek te geven in de stad.”
Nr. 0013
Nr. 0012
Nr. 0014
Nr. 0015
Creatieve Workshops ©ODE
Creatieve Workshops ©ODE
LeerCircus diner ©ODE
Feestelijke opening LeerCircus & VerhalenCafé ©ODE
Feestelijke opening LeerCircus & VerhalenCafé ©ODE
Theater door Ouwe Rotten & live Muziek ©ODE
Verhalen uit het Oude Noorden
VerhalenCafé Cult North x Wijkcollectie, Ilidia Medina 4- ©Deniece Brouwer
Theater door Ouwe Rotten & live Muziek ©ODE
< VerhalenCafé Cult North x Wijkcollectie, Ilidia Medina ©Deniece Brouwer >
VerhalenCafé Cult North x Wijkcollectie ©Deniece Brouwer
Stichting Duugsi
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0016
Sahra Diria haalt Somalische vrouwen uit hun isolement
Nadat zij zelf als vluchteling naar Nederland was gekomen, richtte Sahra Diria in 2012 Stichting Duugsi op. Met haar stichting probeert Sahra Somalische vrouwen in een vergelijkbare positie te helpen en uit hun isolement te halen. Speciaal voor hen organiseert ze themabijeenkomsten en voorlichtingsavonden in twee Rotterdamse Huizen van de Wijk.
Sommige Somalische vrouwen zitten thuis met de gordijnen dicht en komen vrijwel nooit buiten, vertelt Sahra. Ze spreken niet goed Nederlands en hebben problemen waar zij met niemand over praten. Met haar stichting ondersteunt, helpt en motiveert ze deze vrouwen om uit huis te komen en deel te nemen aan de maatschappij.
Zelf is Sahra zeventien jaar geleden vanuit Somalië naar Nederland gevlucht. “Ik woonde in Mogadishu. Door de oorlog ben ik met mijn oudste zoon, die toen vijf jaar was, en zwanger van mijn jongste, gevlucht. Mijn man is overleden, dus ik heb veel alleen moeten doen.” De culturele verschillen tussen Nederland en Somalië zijn erg groot. “De kinderen groeien op in een andere cultuur en de mannen zijn vaak afwezig. Omdat de familie nog in Somalië woont, is het sociale netwerk van deze vrouwen klein.”
Omdat je hen niet in het straatbeeld ziet, is het moeilijk om in te schatten hoeveel Somalische vrouwen er in Rotterdam wonen, aldus Sahra. Via-via probeert ze achter hun telefoonnummer te komen en belt de vrouwen vervolgens op om ze uitnodigen voor haar inloopochtend in Het Klooster Oude Noorden. “Nu komen er ook Marokkaanse en Syrische vrouwen langs. Een goede ontwikkeling, want zo komen we ook in contact met andere culturen.”
“Iedereen kan binnenlopen voor een kopje thee of koffie. Om even gezellig te kletsen of te worden geholpen met een probleem of vraag.”
Levenskunstenaar Jaap van Gurp
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0019
Kunst is de rode draad in het leven van Jaap
Jaap is al zijn hele leven kunstenaar. “Ze noemen mij ook wel een levenskunstenaar. Ik heb heel veel verschillende dingen gedaan, maar kunst is altijd de rode draad in mijn leven geweest.”
Geboren in Nederland, bracht Jaap een groot deel van zijn leven door in Spanje, waar hij niet alleen zijn passie voor kunst verdiepte, maar ook zijn dochter zag opgroeien. Hij werkte als kunstdocent op een internationale school en was verpleger in de thuiszorg. Na twintig keerde Jaap terug naar Nederland. “Hier was het aanpoten; overdag was ik afwasser en ‘s nachts matroos in de Veerhaven.” Tijdens de coronapandemie verloor hij beide banen en belandde hij uiteindelijk op straat, wat twee jaar duurde.
Dit was een periode van diepe dalen, maar ook van verrassende veerkracht en kunstzinnige expressie. Op een dag vond Jaap een flyer op straat met daarop de tekst: 55+ kunstenaars gezocht! “Ik pakte het briefje op en wist niet wat ik zag. De eerste de beste die ik tegenkwam met een laptop heb ik gevraagd of hij dit voor mij kon opzoeken.” Jaap binnen tien dagen de sleutel van een appartement in het Jan van de Ploeghuis, een wooncomplex waar oudere kunstenaars en andere bewoners samenleven. In de ontmoetingsruimte geeft Jaap wekelijks workshops voor bewoners en buurtbewoners, van schilderen tot beeldhouwen.
Zijn eigen werk combineert elementen van klassieke en moderne kunst en is geïnspireerd door zijn levenservaring en voortdurende zoektocht naar vrijheid en expressie. “Rijkdom is voor mij vrijheid, zeker geen geld. Maar ik heb het liefst wel net genoeg om van te kunnen leven.”
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0017
Voor veel mensen wordt de administratie en het contact met instanties steeds ingewikkelder
Wendy Groen is geboren en getogen in het Oude Noorden. Haar inzet voor de wijk begon op het binnenterrein achter de woning van haar ouders op het Zwaanshals. Nu helpt ze in de ochtenden bij de vraagbalie in Huis van de Wijk Het Klooster.
Haar vrijwilligerswerk voor SOL (Samen Ondernemend Leren) begon toen Wendy er zelf langs ging om informatie in te winnen. “Er ging daar een cliënt zó uit z’n stekker. Tja, dan kan ik mijn mond niet houden en ga ik mij ermee bemoeien. Trudy, die toen achter de balie zat, moest lachen en zei: ‘jij bent lekker mondig, is het iets voor jou om hier te komen werken?’” Met het idee om het 1 jaar te gaan doen is Wendy inmiddels ruim 23 jaar vrijwilliger en helpt ze mensen met hun administratie.
“Toen ik begon kwamen er veel ouderen, vaak huisvrouwen, die de post niet meer openmaakten, of stukliepen op de administratie na het overlijden van hun partner. Dan zei ik: neem die schoenendoos met brieven maar mee, dan kijken we er samen naar. Toen bestond daar nog geen instantie voor.”
Bij de vraagbalie helpt Wendy nu laaggeletterden als zij brieven niet begrijpen of ouderen die in de knoop raken vanwege digitalisering.
Voor veel buurtbewoners wordt de communicatie met de gemeente en de woningbouwcoöperatie steeds complexer en ontoegankelijker, aldus Wendy. Instanties vragen veel, dwingen zaken af en hebben weinig compassie. Voor haar is het belangrijk dat die toenemende verharding buiten de deuren van Het Klooster blijft. “Als je hier binnenkomt, dan ben je gezegend. De nonnen hebben hier echt liefde, saamhorigheid en compassie achtergelaten. Dat moeten we samen vasthouden.”
Stichting Rottetalent
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0018 Op Noordplein 12 is iedereen welkom
In het Oude Noorden hebben bewoners Wil van Vugt en Hamid Achatbi van Noordplein 12 een woonkamer gemaakt voor de hele buurt. Met hun Stichting Rottetalent organiseren zij programma’s en evenementen in het Rottekwartier, zoals kinderactiviteiten en bingo voor geïsoleerd levende ouderen.
Samenwerken en het bundelen van de krachten ligt aan de basis van Stichting Rottetalent. Wil: “Met Kerst hebben we in 2008 de hele Rottestraat verlicht, die toen werden ontstoken door burgemeester Opstelten. Samen hadden we de hele nacht doorgewerkt, met een feestelijk ontbijt als afsluiting. Toen zag je de verbondenheid ontstaan. Sindsdien ben ik altijd doorgegaan met het organiseren van evenementen. Later kreeg ik van Havensteder een pand, zodat de mensen ook binnen iets gezellig kunnen doen.”
Noordplein 12 is nu een plek voor de hele buurt, vertelt Hamid. “Er komen mensen van allerlei leeftijden. Er is een repair café, een huiswerkklas en een bingo voor ouderen. Soms verzorgen we hier ook een ontbijt.” Het programma bij Noordplein 12 is altijd zo laagdrempelig mogelijk, legt Wil uit. “Samen gaan we eenzaamheid tegen en zorgen we voor meer verbinding. Het liefst doen we alles gratis. Behalve de bingo, waar we een kleine bijdrage vragen voor de bingoboekjes.” In een levendige wijk als het Oude Noorden is het belangrijk om oog te hebben voor eenzaamheid en armoede, vindt Hamid.
Inmiddels hebben Wil en Hamid een groot netwerk opgebouwd. Zo is Hamid verbonden aan stichting Meedoen, en zorgen het Jeugdfonds en Stem zonder Gezicht voor vrijkaartjes om leuke dingen te doen. Ook hoeft de stichting geen huur te betalen aan Havensteder. Hamid: “Zij zien het belang in van Noordplein 12 voor de bewoners.”
Nr. 0019
Nr. 0016
Nr. 0017
Wendy Groen
Thymsquare
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0020
Bewoners geven de publieke ruimte in de Hammerstraat terug aan de wijk
Als postuum promotiecadeau aan jurist Thijmen Nuninga werd het stukje Hammerstraat voor de voormalige Sint Janschool in 2023 omgedoopt tot Thymsquare: een plek waar vergroening, verbinding en ontmoeting op een innovatieve manier vorm krijgt. De nabestaanden van Thijmen realiseerden dit project in samenwerking met ontwerpbureau Aanpact en campagnebureau Groenemorgen.
Zij vonden het gebied voor de school een mooie locatie voor de herontwikkeling van de publieke ruimte, als ode aan Thijmen. “Het was een logische stap om dat hier voor de deur te doen”, zegt Bram van der Linde, projectbeheerder en medeoprichter van Aanpact. “Want de herontwikkeling van de school was Thijmens project.”
Om de ideeën en wensen van de omwonenden te verzamelen, nodigden Bram en Joris van Arkel, medeoprichter en ontwerper van Aanpact, driehonderd buurtbewoners uit voor een tekensessie. Ze bouwden een XXL-picknicktafel van oude dakspanten van het nabijgelegen Huis van de Wijk en zetten de tafel als ontmoetingsplek op de hoek van de straat.
Tijdens de bijeenkomst kwamen uiteenlopende ideeën met overkoepelende thema’s naar voren: vergroening, ontmoetingsplekken en oplossingen voor zwerfafval en wildparkeren. Naast de picknicktafel als ontmoetingsplek werden aan het andere straateinde zitplekken gemaakt met een tuintje om de straateinden als het ware te verbinden. “Eigenlijk hebben auto’s hier in de omgeving veel te veel plek ingenomen, in alle straten. Allemaal ruimte waar je zou kunnen zitten, wandelen of spelen. Ik denk dat het een grote uitdaging is om mensen er van bewust te maken dat je die publieke ruimte voor allerlei andere dingen kunt gebruiken dan het parkeren van je auto.”
Verhalen uit het Oude Noorden
Wijkbewoner Vanessa Kruijt
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0021
Wijkbewoners Vanessa geniet van de kleine dingen
Vanessa voelt zich erg verweven met haar wijk, het Oude Noorden. Door omstandigheden moest ze meerdere keren verhuizen, maar altijd kwam ze weer terug. “Op het moment dat ik de wijk binnenkom, voel ik een gevoel van rust, het is echt thuiskomen,” vertelt Vanessa. Samen met haar veertienjarige tweeling is ze een bekend gezicht in de wijk. Vanwege hun deelname aan diverse activiteiten én door de betrokkenheid van Vanessa bij verschillende vrijwilligersprojecten.
Geboren en getogen in het Oude Noorden, voelt Vanessa zich erg thuis in deze diverse en levendige omgeving. Na een turbulente periode, waarbij Vanessa in aanraking kwam met huiselijk geweld, moest ze noodgedwongen een tijd in het hoge noorden van Nederland wonen. In haar nieuwe woonplaats voelde ze zich niet op haar gemak. “Als Nederlandse vrouw met een hoofddoek word je daar constant nagekeken, daar wonen toch andere mensen dan hier,” zegt ze. “Hier kan ik mezelf zijn en voel ik me veel vrijer en geaccepteerd.”
Vanessa’s ervaringen met huiselijk geweld hebben haar geïnspireerd om een project te starten in samenwerking met Dona Daria, een organisatie die ernaar streeft dat iedereen op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan de maatschappij. Het project is voornamelijk gericht op het doorbreken van het taboe rond huiselijk geweld. Door middel van trainingen en workshops helpt ze vrouwen hun verhaal te delen en krachtiger in hun schoenen te staan. Dit project is voor Vanessa niet alleen een manier om anderen te helpen, maar ook een deel van haar eigen helingsproces. Ze praat openlijk over haar ervaringen en hoopt daarmee anderen te inspireren.
Vanessa heeft al veel vrijwilligerswerk gedaan in de wijk voor welzijnsorganisatie SOL en Huis van de Wijk Het Klooster. “Ik zou de mensen die ik hier heb leren kennen omschrijven als mouwen opstropers, ervoor gaan en doorzetters. Het vrijwilligerswerk heeft mij veel gebracht, je wordt socialer doordat je met veel mensen in contact komt die je anders niet zou ontmoeten. Daar krijg ik echt energie van, ik laad dan weer op.” Het vrijwilligerswerk geeft haar veel voldoening. “Het heeft echt mijn hart gestolen, ik hoop hier in de toekomst weer meer mee te kunnen doen.”
Cult North
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0022
Cult North helpt jongeren in Rotterdam Noord hun creativiteit te ontdekken en te ontwikkelen
Cult North richt zich op jongeren die hun culturele passie willen ontwikkelen. Of het nu gaat om muziek, spoken word, film, radio, theater of schrijven, Cult North biedt een veelzijdig programma aan. Dit doen zij vanuit de locatie van Cult North in de Hofbogen.
Mitchel Sam-Sin, oprichter en directeur van Cult North, groeide op in het Oude Noorden. Ook als muzikant en maker heeft hij zijn wortels diep verankerd in deze buurt. Zijn persoonlijke drijfveren voor het opzetten van Cult North komen voort uit zijn eigen ervaringen als jongere in het Oude Noorden. “Ik heb mezelf nooit begrepen gevoeld op het vlak van cultuur. Ik heb altijd muziek gemaakt maar bij de traditionele muziekscholen en plekken die er waren, viel ik heel snel buiten de boot.”
Stacii Samidin
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0023
Fotograaf en kunstenaar Stacii Samidin legt de identiteit van gemeenschappen vast
In Noord, aan de rand van het Noordplein, is de studio gevestigd van fotograaf Stacii Samidin. Zelf noemt hij de studio “zijn wereld in opbouw”. De plek is meer dan een werkruimte; het is een ontmoetingsplek waar Stacii zijn werk én dat van anderen, waaronder nieuw talent, op een nieuwe manier wil presenteren, zonder grenzen of regels.
Stacii Samidin nam op 18-jarige leeftijd deel aan het project ‘Jongerenhoofdstad’. In die tijd was Stacii al bezig met fotografie, maar nog zonder duidelijk doel.
Hij maakte foto’s, ‘snippets’ van zijn leven, zelfportretten en foto’s van zijn familie. Tijdens Jongerenhoofdstad kreeg zijn werk onverwacht veel aandacht van een breed publiek, waaronder de, inmiddels overleden, Rotterdamse fotograaf Kees Spruijt. “Hij zag de wil en ambitie in mij”, vertelt Stacii. Kees bood aan om zijn mentor te worden, wat Stacii nieuwe kansen gaf. Dankzij Kees kreeg hij toegang tot tentoonstellingen en werd hij uiteindelijk toegelaten tot de kunstacademie in Rotterdam.
Inmiddels is Stacii een veelgevraagd fotograaf. Hij is bekend geworden om zijn foto’s van jeugdbendes en ontwikkelde zicht tot een kunstenaar die de ident-
Hij herinnert zich hoe het ontbreken van een stimulerende en veilige omgeving hem beïnvloedde. “Als ik een plek had gehad, waar ik gemotiveerd zou worden om aan mijn passie te werken, vanuit het positieve werd benaderd en in een veilige omgeving kon zijn, dan had ik me veel gelukkiger kunnen voelen in mijn jongere jaren.”
Mitchel richtte in 2020 Cult North op om precies dat te bieden aan de jongeren van nu: een plek waar ze zich kunnen uiten, groeien en ondersteund voelen. “De kracht van Cult North ligt in de diversiteit en de laagdrempelige toegang tot verschillende kunstvormen.” Na de afronding van elk project zorgt Cult North voor een vertoningsmoment, zoals een expositie of een optreden, om de jongeren een podium te geven voor hun creaties.
teit van gemeenschappen, ‘societies’ in zijn woorden, vastlegt. Voor zijn werk reist Stacii de hele wereld rond. Het werk van Stacii gaat vaak over het doorbreken van stereotypen en identiteit. “Het is geen sensatie, maar een documentaire van de ongehoorden.”
De foto’s die hij maakt in het Oude Noorden documenteren hoe deze wijk nu is, een wijk die langzaam verdwijnt door veranderingen en gentrificatie. “Dit is niet alleen een Rotterdams probleem, maar een wereldwijd fenomeen”, zegt hij. Voor Stacii is het belangrijk om de originele bewoners en hun verhalen vast te leggen, zodat ze niet vergeten worden.
Nr. 0021
Nr. 0022
Nr. 0023
Theaterwerkplaats voor Ouwe Rotten
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0024
Voorstellingen met en voor ouderen
Bij Theaterwerkplaats voor Ouwe Rotten krijgen 60-plussers de kans om hun talenten op het gebied van theater te ontdekken en te ontwikkelen. Of je nu wilt acteren, schrijven, zingen, dansen of je eigen verhaal wilt delen, deze plek biedt voor ieder wat wils. Want, zoals een bekende uitspraak luidt: ‘Hoe ouder je wordt, hoe meer je te vertellen hebt’.
Sinds 2014 maakt Ouwe Rotten voorstellingen met en voor ouderen, waarbij thema’s die hen raken centraal staan. Zoals bijvoorbeeld eenzaamheid, mantelzorg, seksualiteit en dementie. De voorstellingen worden onder leiding van Mariëlle van de Griendt en Willy Hilverda in nauwe samenwerking met de spelers gemaakt. Het resultaat is een podium waar levenservaring tot leven komt.
“Onze voorstellingen zijn herkenbaar en zetten aan tot nadenken en napraten”, vertelt Willy. Na tien jaar blijkt hun aanpak succesvol. “De thema’s rond ouder worden die in onze voorstellingen aan bod komen, roepen altijd reacties en discussies op bij het publiek. Vooral de herkenbare en luchtige presentatie wordt zeer gewaardeerd.”
Edwin de Voigt
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0025
Edwin de Voigt brengt op een unieke manier bewoners bij elkaar
Edwin de Voigt, dichter, schrijver en organisator, zet zich in het Oude Noorden van Rotterdam in voor de lokale gemeenschap.
Tijdens de donkere tijden van de coronapandemie in 2020 wist Edwin een lichtpuntje te creëren met zijn initiatief Noorderdicht. Terwijl de stad grotendeels tot stilstand kwam door de lockdown, bedacht Edwin een unieke manier om bewoners te verbinden en te laten schijnen, letterlijk en figuurlijk.
Met Noorderdicht liet hij tienduizend bierviltjes bezorgen bij inwoners van het Oude Noorden, waarop zij hun gedichten en quotes konden delen over hun buurt. De mooiste inzendingen werden op grote viltjes gedrukt en tentoongesteld bij lokale horecazaken en winkels. Dit bracht niet alleen de bewoners in beweging, die door de wijk wandelden om de gedichten te bewonderen, maar gaf ook de lokale ondernemers een steuntje in de rug. De bijbehorende wandelapp, VERS, zorgde ervoor dat iedereen eenvoudig de gedichten kon vinden.
Naast de Noorderdicht wandelroutes is in 2022 het Bar Festival ontstaan; in 2024 vond de vierde editie plaats. Bij een twintigtal cafés, barbieren, koffie- en platenzaken, ateliers en buurttheaters komen oude en nieuwe bewoners samen voor muziek, woordkunst en ontmoeting. Bewoners en lokaal talent treden samen op met bekende dichters en muzikanten. Tijdens het laatste festival konden bewoners hun gedicht over de Rotte weer op viltjes schrijven. Enkele gedichten zijn permanent zichtbaar langs het water.
Zijn initiatief Noorderdicht, dat uit nood geboren is, lijkt ook na corona een blijvend succes te zijn. Met zijn creatieve aanpak en toewijding blijft Edwin de bewoners van het Oude Noorden inspireren en verbinden.
Kobalt & Co
Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0026
Kobalt & Co is een creatieve plek voor alle wijkbewoners
Kobalt & Co is een atelier, galerie en plek voor exposities en workshops voor buurtbewoners. Daarnaast biedt Kobalt & Co lokale kunstenaars een platform door hun deelname aan ‘Pakje Kunst’.
Diana van Wijk startte is oprichter van Kobalt & Co en regiobeheerder van ‘Pakje Kunst. Zij groeide op in Blijdorp en woont inmiddels al 26 jaar in Rotterdam Noord. In 2014 begon ze met schilderen en vond na vele verhuizingen haar creatieve werkplek in het Oude Noorden. Verbinding met de buurt
In 2022 richtte Diana Kobalt & Co op aan de Zaagmolendrift. Het is een plek geworden waar kunstenaars kunnen werken en exposeren, maar die ook gericht is op verbinding in de buurt. Op een laagdrempelige manier worden activiteiten georganiseerd zoals workshops, voor jong en oud. Ook in het LeerCircus Oude Noorden was dit terug te zien.
Op een laagdrempelige manier worden activiteiten georganiseerd zoals workshops, voor jong en oud.
In diverse workshops konden kinderen en volwassenen op verschillende manieren laten zien hoe zij het geluk op straat vinden. Door te bouwen aan een maquette gaven deelnemers hun ‘Geluksstraat’ vorm. Het resultaat was een straat met moes- en kruidentuinen, speelplekken en buurtwinkels. Net als bij de workshops zelf stond ontmoeting en uitwisseling centraal.
Bij de andere workshopserie ‘Geluksdraad’ konden deelnemers met handwerken aan de slag. Door droogvilten of borduren verbeeldden de deelnemers hun droom op een kussensloop. De verschillende methoden en materialen laten zien waar de deelnemers van dromen als zij hun hoofd op hun kussen leggen. Door een laagdrempelige benadering en enthousiaste begeleiding was de workshop ook toegankelijk voor beginners.
Thai Food Market - Than Somdee Wijkcollectie Oude Noorden nr. 0027
Than laat de bewoners van het Oude Noorden met zijn gerechten een beetje Thailand proeven
Than Somdee is eigenaar van restaurant Thai Food Market aan de Zaagmolenkade in het Oude Noorden. Daarnaast verzorgt hij ook catering voor diverse gelegenheden en staat hij op zaterdagen op het Noordplein als onderdeel van Rotterdamse Oogst.
Than zijn horeca avontuur startte met een eigen kraam op het Noordplein. Daar verkocht hij op zaterdagen samen met zijn familie gerechten uit de Thaise keuken. Naast zijn fulltimebaan bij een drukkerij kreeg zijn passie een steeds grotere rol. Dit leidde ertoe dat Than in 2022 zijn eigen restaurant begon op de Zaagmolenkade,
aan het Noordplein. “Dat was eigenlijk mijn droom, het restaurant is ook een beetje mijn kindje. Ik heb daar alles met mijn eigen handen gedaan, van het ontwerp tot de uitvoering in het pand.” Helaas zal het familierestaurant, dat hij samen met zijn zus, vrouw en kinderen runt, eind november de deuren 2024 sluiten.
De drukte van het restaurant, de catering, marktkraam en zijn fulltimebaan bij een drukkerij is voor Than niet meer te combineren. Gelukkig gaat hij wel door met zijn kraam bij Rotterdamse Oogst. “Voor mij is het Noordplein een fijne plek. Het is dicht bij mijn huis en Rotterdam is al 21 jaar echt mijn thuis.” Hoewel het afscheid van zijn eigen restaurant moeilijk lijkt, biedt het Than ook kansen. “Het ontwikkelen en uitwerken van gerechten is mijn passie en daar wil ik meer tijd voor vrijmaken. Dan denk ik aan fusiongerechten of broodjes in een Thaise stijl. Ik ben wel klaar voor een nieuwe droom.”
Wil je op de hoogte blijven van de Wijkcollectie? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief via www.wijkcollectie.nl
wijkcollectie
Tekst, illustraties en fotografie | Stichting wijkcollectie, tenzij anders vermeld Vormgeving | Axolotl Design
Nr. 0024
Nr. 0025