Vastenactie Magazine Nr. 18 1e kwartaal 2023

VASTENACTIE magazine

Stelt u zich eens voor. Nederland wordt getroffen door een ramp en ons leven staat op zijn kop. In het begin gaat het nog wel, maar na een tijdje raken de winkels leeg en raakt ons zorgstelsel in problemen. De politie heeft haar handen vol aan mensen die alles over hebben voor hun kinderen en dan soms dingen doen, die niet kunnen. Samenleven wordt dan overleven.

Ik weet niet hoe het met u is, maar ik kan me hier amper iets bij voorstellen. Het enige wat ik kan zeggen, is dat het me laat inzien hoe gezegend we zijn dat we niet in die situatie zitten en dat we wonen in een veilig land als Nederland.

De vastentijd is altijd een periode van bezinning voor mij. En wellicht voor u ook. Meer dan ooit realiseer ik me dan dat we worden gevraagd en uitgedaagd om iets te betekenen voor een ander. Dat kan heel dichtbij. Voor de mensen in ons eigen land, die het zwaar hebben, om wat voor reden dan ook. Tegelijk laat ik me ook raken door de verhalen over mensen die op heel veel andere plekken op de wereld vechten om te overleven. In Oekraïne, in Syrië en nu dit jaar speciaal tijdens onze Vastenactie campagne in Zuid-Soedan.

Als je niets meer hebt en ook nog moet vluchten, dan hoop je dat iemand je opwacht en welkom heet. Dat er plek voor je wordt gemaakt. Dat er iemand is die deelt, ook al is er weinig om te delen.

In deze vastentijd vragen we aandacht voor het verhaal van Awut en Ajak. Twee vrouwen die symbool staan voor hoe mensen wereldwijd overleven weer ombuigen in samenleven. Dat is een verhaal dat verteld mag worden. Zeker in deze vastentijd.

Marc Bollerman Directeur Vastenactie

Stelt u zich eens voor

Bij de foto op de cover: Awut en Ajak met kinderen, Zuid-Soedan.

Dank u wel voor uw steun

IN 2022 KONDEN WE RUIM 300.000 MENSEN HELPEN. WE STEUNDEN 80 PROJECTEN IN 37 LANDEN VOOR

1.963 DUIZEND EURO (VOORLOPIGE CIJFERS).

EEN PRACHTIG RESULTAAT, DAT WE ALLEEN DANKZIJ UW STEUN KONDEN REALISEREN. DANK U WEL!

Hoeveel mensen ontvingen hulp?

Opleiding en training: 13.516 mensen

Landbouw en voedselzekerheid: 15.205 mensen

Schoon water, kranen en toiletten: 46.614 mensen

Gezondheidszorg: 47.720 mensen

Noodhulp: 1.468 mensen

Noodhulp Oekraïne: 15.602 mensen

Land- en mensenrechten: 116.300 mensen

Welzijn en rehabilitatie: 51.239 mensen

VASTENACTIE 2023: MENSEN ONDERWEG

Awut en Ajak, Zuid-Soedan: ‘Samen overleven is gemakkelijker dan alleen’

Awut en Ajak kenden elkaar niet toen ze hun huizen en echtgenoten verloren in de gewelddadige burgeroorlog van Zuid-Soedan. Ver van de dorpen waar ze vroeger woonden, werken ze nu hard om iets nieuws op te bouwen.

Toen de man van Awut in de oorlog was gedood, vluchtte ze met acht kinderen, weg van het geweld. Een barre tocht door de bush bracht hen naar het stadje Malek aan de Witte Nijl. Ze werd daar met open armen ontvangen

en kreeg een eigen stuk land. Awut praat niet graag over deze tijd. ‘Het was vreselijk om te moeten vluchten,’ vertelt ze. ‘Dagenlang zaten we onderweg zonder eten en drinken.’

Awut en de kinderen kwamen bang en hongerig aan in Malek. Zonder thuis, geld of eten. Maar ze werden met open armen ontvangen. Veel hadden de mensen in Malek echter niet te delen, toen Awut en haar familie aankwamen. ‘We leefden van wilde vruchten,’ herinnert Awut

zich die moeilijke periode. ‘Toen kwam de lokale partner van Vastenactie, die bood hulp en dat veranderde ons leven. De bewoners van Malek gaven me een stuk land en van de hulporganisatie kregen we zaden. Nu plant ik mijn eigen gewassen. Met hard werken kan ik mijn familie onderhouden. Sterker nog: we kunnen wat sparen en we lenen inmiddels zelf geld uit aan de gemeenschap.’

Al snel kon Awut de steun en liefde die ze zelf kreeg, doorgeven aan anderen. Zoals aan Ajak, die met zeven kinderen terugkeerde naar haar geboortedorp Malek, omdat haar man in de oorlog ernstig gewond was geraakt. Hij overleed uiteindelijk aan zijn verwondingen. ‘Awut verwelkomde ons en gaf ons een plek vlak naast die van haar,’ vertelt Ajak. ‘Vanaf de eerste dag zorgde zij dat we genoeg te eten hadden. Zelf had ik helemaal niets, totdat zij ons hielp.’

Toeval bracht de twee vrouwen bij elkaar en nu zijn ze goede vriendinnen. ‘Ik ben haar dankbaar,’ zegt Ajak. ‘Ze heeft me erdoorheen gesleept toen mijn man erg ziek was en ik niets meer had. Ze gaf me een slaapplaats en zorgde voor mijn familie tot ik dat zelf weer kon. Nu zitten we vaak samen en praten we over het leven. Als zij het moeilijk heeft, kan ik haar opvrolijken. En andersom. Ze is een heel goede vriendin geworden: we helpen elkaar.’ Awut knikt instemmend. ‘We delen alles,’ zegt ze. ‘En Ajak en ik doen ook alles met z’n tweeën. Doordat we samen ons land bewerken, kunnen we allebei voor onze familie zorgen. En we houden de kinderen hier veilig bij elkaar.’ ‘Als vluchteling is het slim om de handen ineen te slaan,’ vindt Ajak. ‘Samen overleven is makkelijker dan alleen. En het allerbelangrijkste: bewaar de vrede. Laten we als één volk in één wereld samenleven!’

MINI-DOCUMENTAIRE AWUT EN AJAK

We maakten een mini-documentaire over Awut en Ajak, die beiden het oorlogsgeweld in hun dorp moesten ontvluchten, hun echtgenoot verloren en met hun kinderen een lange, gevaarlijke reis begonnen. Ze ontmoetten elkaar in Malek, waar ze elkaar nu helpen hun leven weer op te bouwen. Klik op de afbeelding en zie hoe vriendschap deze moedige vrouwen een nieuwe start geeft.

Bekijk

GODFREY

LADO UIT

ALS

OORLOG

HET LEVEN HOORDE. GEEN WONDER, WANT GODFREY LADO GROEIDE OP TIJDENS EEN BURGEROORLOG DIE WAS BEGONNEN IN DE TIJD VAN ZIJN OPA EN OMA. OP ZIJN NEGENTIENDE VLUCHTTE HIJ NAAR NEDERLAND. TEGENWOORDIG ZET HIJ ZIJN TALENTEN EN ERVARINGEN IN OM ANDERE VLUCHTELINGEN TE HELPEN.

“Op mijn zevende kon ik al een geweer bedienen,” vertelt Godfrey uit Zuid-Soedan. “Ik dacht dat het normaal was dat overal mannen met kalasjnikovs rondliepen. Voor mij was veiligheid een man met een geweer. Dus toen ik in Nederland overal mensen zonder wapens zag, moest het in mijn ogen wel een onveilig land zijn.”

DERDE GENERATIE VLUCHTELING

“In het noorden van Soedan wonen Arabische moslims, in het zuiden, waar ik vandaan kom, identificeren we ons als Afrikaanse mensen. Toen de Britse kolonisten ons land in 1955 verlieten, droegen ze het bestuur over aan de mensen uit het noorden. Mijn volk kon zich niet identificeren met hun religie en de Arabische identiteit en ging in verzet. De burgeroorlog was dus het gevolg een identiteitsconflict,” legt Godfrey uit. Hij is een derde generatie vluchteling en oorlogskind.

asielzoekerscentrum bracht ik de tijd door met tolken voor de Arabisch sprekende mensen die ik ooit als vijanden had beschouwd.” Na zeven zware en eenzame jaren kreeg Godfrey een verblijfsvergunning. Hij besloot zich als vrijwilliger in te zetten voor andere vluchtelingen.

KIND DACHT HIJ DAT

BIJ

‘Awut en Ajak hadden mijn tantes kunnen zijn’

BEWUSTWORDING VIA CULTUUR

In Amsterdam werkt hij bij een stichting die ongedocumenteerde vluchtelingen begeleidt.

“We helpen ze met juridische en maatschappelijke vraagstukken, geven voorlichting en organiseren cursussen en activiteiten voor dagbesteding.”

Daarnaast is Godfrey actief als dichter, zanger en verhalenverteller. “Vluchtelingen hebben een platform nodig om zich voor te kunnen stellen aan de Nederlanders,” legt hij uit. “Daarom heb ik een cultureel programma opgezet onder de naam ‘Exodus Evenings’.” Tijdens deze avonden komen Amsterdammers via muziek, verhalen en eten in contact met ongedocumenteerden en hun cultuur. “Zo maken we hen bewust van het bestaan van ongedocumenteerden en leren ze elkaar beter kennen en begrijpen.”

De Vastenactie campagne, waarin Ayut en Awak symbool staan voor alle Zuid-Soedanese vluchtelingen, spreekt Godfrey zeer aan. “Deze vrouwen hadden mijn tantes kunnen zijn. Net als zij moest ik met mijn hele familie ons dorp ontvluchten en alles achterlaten.”

Godfrey Lado en Vastenactie-campagneleider Johan Compier

VEERTIGDAGENTIJD 2023

‘NAASTENLIEFDE EN DIENSTBAARHEID KUNNEN PRECIES

ZIJN WAT WE NU NODIG HEBBEN’

OP 22 FEBRUARI, ASWOENSDAG, BEGON DE VEERTIGDAGENTIJD OFTEWEL: DE VASTENPERIODE. NA HET DOLLE CARNAVAL EN ‘DIKKE DINSDAG’ VOLGT SOBERHEID. IN DE LOOP DER JAREN VERANDERDE DE INVULLING VAN DE VASTEN. DE BEKENDE ‘VASTENTROMMELTJES’ WORDEN NOG MAAR WEINIG GEBRUIKT. IS ER IETS VOOR IN DE PLAATS GEKOMEN? WE SPRAKEN VIER VRIJWILLIGERS VAN VERSCHILLENDE GENERATIES VAN PAROCHIE DE GOEDE HERDER

UIT CASTRICUM: MARCEL DE GEEST, MAARTEN MANTEL, EVELINE VAN DER MEER EN BART HOOGENBOSCH.

De Vastenactie-campagne werd in de jaren ’60 opgericht door de Nederlandse bisschoppen om de solidariteit van de Nederlandse katholieke gemeenschap met mensen ‘ver weg’ zichtbaar te maken. Juist de veertigdagentijd leende zich voor solidariteit met de armen was de gedachte. Het was de tijd van de drie ‘s’-en: soberheid, solidariteit en spiritualiteit.

Bij Marcel de Geest (67) vroeger thuis hoorde het vastentrommeltje er nog bij, vertelt hij. ‘Daar ging alle snoep in. Op vrijdag aten we geen vlees en op Goede Vrijdag mocht helemaal niets. Ik ben in die periode jarig en als mijn verjaardag op Goede Vrijdag viel, had ik pech want het werd dan niet gevierd.’

WOORD EN DAAD

Inmiddels is het vastentrommeltje in veel gezinnen verdwenen en gaat de vastenperiode niet meer vanzelfsprekend over ‘minder snoepen en geen vlees’. Marcel: ‘Ik vind dat vasten om gewoontes moet gaan die een gemis worden. Ik zou het bijvoorbeeld moeilijk vinden om veertig dagen mijn

biertje te laten staan, dus dat zou voor mij een uitdaging zijn. Maar dan vraag ik me af wat het voor nut heeft gehad als je het na Pasen weer oppakt.’ Maarten Mantel (29) vindt daarom dat je de daad bij het woord moet voegen: ‘Bezinning zonder inkeer heeft inderdaad geen nut, dat leidt tot niets. Ik vind zelf de vasten een mooie periode om stil te staan bij anderen.’

‘Ik probeer wel te vasten, maar het heeft nooit echt wortel geschoten in mijn leven,’ zegt Maarten. ‘Vroeger thuis werd er weinig mee gedaan, maar nu moet ik dat voor mezelf beslissen. Dus denk ik erover na hoe ik er handvatten aan kan geven. Ik kan minder vlees eten, maar ik kan ook iets extra’s doen, zoals meer verdieping in mijn geloof zoeken. Ik heb bijvoorbeeld nog nooit gebiecht.’ Voor Marcel ligt de betekenis van de veertigdagentijd ergens anders: ‘Ik zoek het meer in dienstbaarheid, dat zou voor mij ook een onderdeel kunnen zijn van vasten. Je geeft je tijd en je energie aan een ander.’

Dienstbaarheid en bezinning, de ‘s’-en lijkenin andere woorden weliswaar - nog steeds aan te spreken.

EMPATHIE

Ook Eveline van der Meer (28) heeft van huis uit het vasten niet mee gekregen: ‘Ik vraag me nu af wat het voor betekenis heeft,’ zegt ze. ‘Het gaat voor mij om een gedragsverandering en als ik een bepaalde gewoonte wil veranderen, zou ik daar op ieder moment mee kunnen beginnen. Dat hoeft voor mij niet per se in de vastentijd.’ Er is wel iets anders dat voor Eveline bij de vasten hoort: ‘Ik haalde er op school empathie uit. Ik stond stil bij andere kinderen, die het minder goed hebben dan wij in Nederland.’ Marcel herkent dat: ‘Voor mij gaat de kerk om gemeenschap.’

En daar is de derde s...

Bart Hoogenbosch (27) ging van jongs af naar de kerk, is misdienaar geweest en is net als Maarten en Eveline nog steeds actief in de parochie. Hij is niet actief bezig met de veertigdagentijd: ‘Ik ben

wel op zoek naar de betekenis van mijn geloof en van de kerk. Ik vind het leuk om te helpen en begrippen als dienstbaarheid en gemeenschap herken ik. Die zijn voor mij ook belangrijk.’

Wat helpt jonge mensen als Bart, Eveline en Maarten om de veertigdagentijd handen en voeten te geven? Maarten: ‘Zichtbaarheid. De kerk is onzichtbaar. Onze generatie en de generaties na ons kijken bijvoorbeeld nauwelijks nog televisie; we gebruiken heel andere kanalen. Ons leven is druk en vol. Juist in de veertigdagentijd kun je gas terugnemen. De kerk kan helpen de drempel naar die periode te verlagen zodat je verandering in je leven kunt doorzetten. Het sleutelwoord voor mij is betekenis. Juist nu kan de vastentijd betekenis hebben, na de pandemie, de oorlog, prijsstijgingen… Juist nu kunnen gemeenschap, dienstbaarheid en naastenliefde zijn wat we nodig hebben.’

Van links naar rechts: Marcel de Geest, Maarten Mantel, Bart Hoogenbosch en Eveline van der Meer

ACTUEEL

PAUS FRANCISCUS BEZOEKT ZUID-SOEDAN

WEES EEN VADER, GEEN KRIJGSHEER

De foto’s van het bezoek van paus Franciscus aan onder andere Zuid-Soedan gingen begin februari de hele wereld over. Sommige media noemden het bezoek zelfs ‘historisch’. De paus kwam beslist geen zoete broodjes bakken: ‘De toekomst van de kinderen van Zuid-Soedan kan niet in vluchtelingenkampen liggen. Kinderen moeten naar school kunnen en buiten kunnen spelen. Daarvoor is vrede nodig. Wees een vader in plaats van een krijgsheer.’

De paus legde de vinger op de zere plek. Het jongste land ter wereld is een van de brandhaarden in de wereldwijde vluchtelingen-crisis. Miljoenen mensen, met name vrouwen en kinderen, moesten er hun huis ontvluchten vanwege oorlogsgeweld. Nu worden ze ook bedreigd door droogte afgewisseld met overstromingen. Dit jaar staat Zuid-Soedan centraal in de Vastenactiecampagne. Op pagina 4 van dit magazine leest u bijvoorbeeld het indrukwekkende verhaal van vriendinnen Awut en Ajak.

NOODHULP AAN SYRIË EN TURKIJE

Met 40.000 doden, meer dan 80.000 gewonden en duizenden vermisten is de aardbeving in Turkije en Syrië de grootste natuurramp in Europa in de afgelopen 100 jaar. Naar schatting 26 miljoen mensen hebben hulp nodig. Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers, de gewonden en hun families. In de Nederlandse parochies is gebeden en gecollecteerd voor de slachtoffers en hun families. Onze collega’s staan inmiddels in direct contact met lokale hulporganisaties om te zorgen voor eerste noodhulp.

Hartelijk dank voor uw steun!

VAARWEL ACCEPTGIRO!

WELKOM MIJN EENMALIGE GIFT!

PER 1 JUNI VERDWIJNT DE ACCEPTGIRO. WE HEBBEN U HIER AL EERDER OVER GEÏNFORMEERD. DE BANKEN HEBBEN BESLOTEN

TE STOPPEN MET DIT BETAALMIDDEL OMDAT HET GEBRUIK

ERVAN AFNEEMT. DAT BETEKENT DAT ALLE BANKEN (DUS OOK

UW BANK) NA 1 JUNI GEEN ACCEPTGIRO’S MEER VERWERKEN.

MIJN EENMALIGE GIFT

We hebben als goede doelen samen gewerkt aan een alternatief met de naam: Mijn eenmalige gift. De aangesloten goede doelen, waaronder Vastenactie, stoppen vanaf 1 april met de verspreiding van de acceptgiro. Vanaf dat moment gebruiken wij Mijn eenmalige gift om een bijdrage voor ons werk te vragen. Hiermee kunt u net zo makkelijk en vertrouwd een eenmalige gift aan ons overmaken.

U kunt Mijn eenmalige gift op twee manieren gebruiken:

 Vult u de acceptgiro nog in en stuurt u deze op aan uw bank? Dan kunt u Mijn eenmalige gift invullen en deze voortaan aan ons opsturen met de bijgevoegde retourenvelop.

 Gebruikt u de acceptgiro om de betaalinformatie over te nemen voor internetbankieren? Dan kunt u de informatie van Mijn eenmalige gift op dezelfde manier gebruiken als u gewend was met de acceptgiro.

 Bekijk hier de korte video met uitleg.

Foto: Thomas Delamere (CAFOD)

WILT U HET BOEKJE ONTVANGEN?

Hoeveel mensen zijn er wereldwijd op de vlucht? Waar komen ze vandaan? Wie vangt ze op? We maakten een klein boekje met daarin de belangrijkste informatie over de wereldwijde vluchtelingencrisis. Vraag het hier aan.

PROJECTBEZOEKEN IN INDIA ‘ONZE PARTNERS VERDIENEN ONZE STEUN’

IN DECEMBER BEZOCHTEN VASTENACTIE-COLLEGA’S ELSKE VAN GORKUM EN ALEJANDRA SLUTZKY EEN AANTAL VAN ONZE PARTNERS IN INDIA. ZE WAREN ONDER DE INDRUK: ‘ONZE PARTNERS VERDIENEN ONZE STEUN EN WE KUNNEN TROTS ZIJN DAT WE DEZE PROJECTEN STEUNEN,’ VINDEN ZE.

Bij partner ‘Power’ bezoeken Elske en Alejandra onder andere verschillende ‘check dams’, waterretentie systemen voor irrigatie na afloop van de regentijd. Rond één dam hebben de vrouwen palmyra bomen aangeplant. Een bezoek aan organische moestuinen bij enkele vrouwen thuis maakte ook deel uit van het programma.

Prachtige traditionele dans bij Deepam.

Natuurlijk gingen Elske en Alejandra ook bij Bosco op bezoek. U kunt zich dit project misschien nog herinneren: in 2021/22 ving Bosco 1350 straatkinderen op voor langere of kortere tijd; sinds de start in 1980 werden bijna 63.000 straatkinderen opgevangen. Bosco heeft onder andere een ‘child line’, een soort kindertelefoon in Bangalore. Elske en Alejandra kregen een rondleiding in het kantoor waar de telefoontjes binnenkomen. Later zagen ze regelmatig vrachtauto’s rijden met daarop het telefoonnummer van de child line. We schreven eerder onder andere het verbazingwekkende verhaal van Vikas op, die duizenden kilometers met de trein reisde, maar gelukkig werd gevonden door medewerkers van Bosco.

Bij AHIMSA stond een uitgebreide demonstratie voor verschillende biologische meststoffen op het programma. Er stond ook een grote voorraad die ook ter plekke verkocht werd en goede aftrek leek te vinden. Elske en Alejandra kregen receptuur mee, waar onder andere urine van koeien deel van uitmaakt. We publiceerden eerder een verhaal over het werk van AHIMSA.

Geef kinderendein

Zuid-Soedan hoop voor morgen

HELP MEE klik hier