Is uw huis al in kerstsfeer? Met kerstboom en misschien zelfs een kerststal? Of past dat helemaal niet bij u en laat u de uitbundige feestversiering liever aan anderen over. Heeft u al plannen voor de kerst? Een mooie nachtmis bezoeken, familie, goed eten? Het is een bijzondere maand, in vele opzichten.
Ik ben blij dat wij leven in een land waar dat kan. Waar ieder op zijn eigen manier kerst mag vieren. Of niet, wat dat betreft. Hoe anders is dat op heel veel plekken op onze wereld. In de door oorlog verscheurde huizen in het Midden-Oosten, in Soedan, in Oekraïne. De gewapende strijd in landen als Congo. In de door klimaatverandering getroffen plekken op de aarde waar armoede toch al de boventoon voerde.
Het maakt verdrietig. Maar verdriet is – godzijdank – niet het enige: want we weten dat ook en ondanks alles op al die plekken mensen toch in beweging komen voor anderen, dat het kleine en kwetsbare juist ook op die plekken wordt gekoesterd door mensen die nooit de hoop verliezen. Dat juist op die plekken waar alles kapot gaat, mensen op de puinhopen weer opstaan en beginnen met bouwen. U leest erover in dit magazine.
In deze bijzondere tijd sta ik met respect op voor al die mannen en vrouwen wereldwijd die het goede willen blijven doen. Die misschien geen oorlog kunnen stoppen, maar wel harten kunnen helen.
Vanuit Vastenactie mogen wij soms even dicht bij die mensen staan. Hen helpen om het mogelijk te maken. Dat kunnen wij alleen maar dankzij mensen zoals u. Dank voor uw bijdrage voor al die kleine helden en heldinnen wereldwijd.
Dat hun verhaal gehoord mag worden; dat hun hoop gekoesterd mag worden; dat het kleine en kwetsbare tot leven mag komen!
Ik wens u een mooie voorbereidingstijd op kerst.
Marc Bollerman
Directeur Vastenactie
Juist waar alles kapot gaat, staan mensen op
COLOFON
Vastenactie Magazine is een uitgave van Vastenactie.
TEKSTEN
Vastenactie
FOTO’S
Vastenactie
VORMGEVING EN OPMAAK
Treffend & Co, Veenendaal
ADVENTSACTIE 2024
VOEDZAME GEWASSEN
VOOR GEZONDE FAMILIES
WIST U DAT IN DE EERSTE DRIE JAAR VAN HET LEVEN VAN EEN KIND, VOLDOENDE EN VOORAL GEZONDE VOEDING CRUCIAAL IS VOOR HUN ONTWIKKELING? BIJ CHRONISCH ONDERVOEDE KINDEREN WORDT HET IMMUUNSYSTEEM MINDER ONTWIKKELD. OOK HEBBEN ZIJ VAAK MINDER ONTWIKKELDE HERSENEN, WAARDOOR ZE LATER SLECHTER PRESTEREN OP SCHOOL.
Helaas hebben op veel plekken op de wereld ouders grote moeite om voedsel van goede kwaliteit aan hun kinderen te geven. Klimaatveranderingen zetten oogsten onder druk en jarenlang intensief gebruik van pesticides en kunstmest heeft op veel plaatsen de bodem zo uitgeput dat de gewassen nauwelijks nog goede voedingsstoffen bevatten. Mensen lijden honger en kinderen raken chronisch ondervoed.
Er zijn naar schatting wereldwijd 149 miljoen kinderen chronisch ondervoed!
Dit jaar vraagt Adventsactie uw aandacht voor deze kwetsbare groep jonge kinderen. Ze verdienen alle kansen op een goede, gezonde start! We steunen daarom partners wereldwijd die kleine boeren leren om met de traditionele landbouwtechnieken en oude, lokale gewassen van hun voorouders te werken. Zo is op Flores, Indonesië de graansoort sorghum – familie van gierst - weer geïntroduceerd en leren kleine boeren in Guatemala de duizenden jaren oude landbouwtechnieken van hun voorouders weer toepassen!
Meltiana Rut (38) woont op West-Flores. Daar is rijst de basis van de dagelijkse maaltijden, maar dat heeft veel water nodig om te groeien. En dat is er nauwelijks, in de afgelegen gemeenschappen van Flores. Veel gezinnen hadden dan ook moeite dagelijks drie maaltijden te oogsten. Via onze partner ontving Meltiana sorghum-zaad én ondersteuning bij het telen en bereiden van het graan. Ze vervangt nu een deel van de rijstconsumptie van het gezin én kan een deel van de sorghum-oogst verkopen.
Sorghum is verwant aan gierst. Het is in Nederland te koop in natuurvoedingswinkels. Benieuwd?
Download hier enkele recepten
Leoncio González Pérez (55) uit Jalapa, Guatemala kon een paar jaar geleden maar heel weinig oogsten van zijn percelen. De grond was zo vervuild door het gebruik van kunstmest en pesticiden dat er nauwelijks nog iets wilde groeien. Via onze partner leerde hij de bijna vergeten milpa-methode. Leoncio kan nu voldoende gezond, biologisch voedsel telen voor zijn gezin.
Vuilnisvrouwen op de fiets
IN DE DORPEN ROND MUGAIYUR IN DE DEELSTAAT TAMIL NADU IN INDIA WONEN 12.000 GEZINNEN ONDER DE ARMOEDEGRENS. DE MEESTE MENSEN HIER ZIJN VAN OORSPRONG
BOER, MAAR DAT LEVERT VEEL TE WEINIG OP OM VAN TE LEVEN. SOMMIGEN VERTREKKEN NAAR DE GROTE STEDEN EN ZOEKEN WERK IN STEENBAKKERIJEN, FABRIEKEN EN OP BOUWPLAATSEN, ANDEREN LEVEN VAN DAG TOT DAG ALS DAGLONER.
Een grote groep vrouwen uit de dorpen klopte in 2022 aan bij de Association for Community Training (ACT). De vrouwen wilden een vuilophaaldienst opzetten in de 63 dorpen waar zij wonen. Met de vuilnisophaaldienst wilden ze hun inkomen aanvullen én een bijdrage leveren aan het verbeteren van hun leefomgeving. Niet alleen om de straten schoner te maken: door al het rondslingerende afval is namelijk ook het water in de regio vervuild, wat weer allerlei gezondheidsproblemen oplevert. De mensen zijn vaak ziek en kunnen dan niet werken. De kinderen gaan minder naar school.
AAN DE SLAG
Samen met de vrouwen ontwikkelden de medewerkers van ACT een plan om afval in te zamelen, dit zelf te scheiden en voor elke afvalstroom te zoeken naar opkopers. GFT afval wilden de vrouwen zelf verwerken tot compost met hulp van wormen.
Bijna 2000 jonge meiden en vrouwen uit de 63 dorpen van Mugaiyur Block sloten zich aan bij het initiatief. ACT hielp ze om zich te organiseren en leerde ze hoe ze hun dorpsafvalgroepen konden inrichten. Met hulp van Vastenactie werden vorig jaar 63 afvalstations ingericht in elk van de dorpen en werd per dorp een driewielbakfiets aangeschaft
voor het vervoer van de ingezamelde materialen naar de opkopers van plastic, metaal enzovoorts.
EN WAT VINDEN DE VROUWEN DIE MEEDOEN?
Mevrouw Vasanthi in Sithathur: “Ik ben heel blij dat ons dorp deel uitmaakt van dit programma, want ik heb veel geleerd en onze financiële situatie is verbeterd. ACT luistert goed naar wat wij vragen en sluit aan bij onze wensen.”
Mevrouw Kumari, lid van de groep in Kandachipuram is ook blij met het project: “Wij volgden de training van ACT en de mensen gooien tegenwoordig het afval niet meer op straat. Ze bewaren het afval bij hun huis en vragen ons om het wekelijks op te halen. We verkopen een deel van het ingezamelde afval en dat levert inkomsten op. Het is echt een goede verandering in ons dorp. En ook de mannen komen ons tegenwoordig helpen. Wij zijn blij met de hulp van ACT: we verdienen geld en ons dorp is nu een stuk schoner dan vroeger.”
Vastenactie heeft € 40.000 bijgedragen aan dit project.
DE DROOM VAN MARY
EEN BETER BESTAAN VOOR DE VROUWEN IN OEGANDA
IN 2025 GAAN WE VOOR DE VASTENACTIE-CAMPAGNE NAAR OEGANDA, NAAR KASESE OM PRECIES TE ZIJN. WE ONTMOETEN DAAR EEN AANTAL STERKE VROUWEN, DIE ONDANKS HARDE TEGENSLAGEN TOCH IEDERE DAG OPNIEUW DE MOED VINDEN OM IN BEWEGING TE KOMEN. MAAR HET BEGON ALLEMAAL MET EEN DROOM. DE DROOM VAN MARY BIIRA, DIE DE VROUWEN UIT HAAR PAROCHIE EN DE OMLIGGENDE GEMEENSCHAPPEN EEN BETER BESTAAN GUNDE. ZE VERTELT ONS HOE ZE ZELF VAN GFT-AFVAL BRIKETTEN LEERDE MAKEN, HOEVEEL VOORDELEN DE BRIKETTEN HAAR GAVEN TEN OPZICHTE VAN HOUTSKOOL EN SPROKKELHOUT EN HOE HAAR DROOM ZICH NU VERSPREIDT DOOR DE DORPEN ROND KASESE.
“Ik zag de worsteling van de vrouwen,” zegt Mary, terugkijkend op dat allereerste begin. “Veel van hen moeten dagelijks worstelen om voor hun kinderen en zichzelf te zorgen. Dus vroeg ik me af wat ik ze kon bieden om ervoor te zorgen dat hun leven verandert.”
Alle maaltijden in Oeganda worden gekookt, of het nu ontbijt, lunch of avondeten is. Dat is de taak van de vrouwen en ze gebruiken daarvoor vuur, gestookt op hout of houtskool. Dat brengt echter de nodige risico’s en uitdagingen mee. Hout en houts-
kool zijn duur, omdat het schaars is. Kasese ligt tegen het beroemde Queen Elizabeth National Park aan. Veel mensen gaan er op zoek naar hout, met alle risico’s van dien legt Mary uit: “De mensen uit de dorpen gaan ’s avonds naar het nationale park om hout te kappen. Dat is ver lopen, illegaal en levensgevaarlijk. Als de park-ranchers je betrappen, word je doodgeschoten of je wordt mishandeld en gevangen gezet. En er zijn natuurlijk de wilde dieren, zoals slangen, maar ook leeuwen. Als de dieren je doden, verdwijn je voor altijd. Je kinderen blijven alleen achter.”
“Veel van hen moeten dagelijks worstelen om voor hun kinderen en zichzelf te zorgen. Dus vroeg ik me af wat ik ze kon bieden om ervoor te zorgen dat hun leven verandert.”
Mary begon na te denken over een alternatief voor hout en houtskool. De vrouwen hadden het dagelijks nodig om te kunnen koken, maar tegen een hoge prijs, letterlijk én figuurlijk. Bovendien veroorzaakt vuur dat is gestookt op hout of houtskool veel rook en fijnstof, een fiks gezondheidsrisico voor de vrouwen en kinderen die er dagelijks aan worden blootgesteld: “En dus dacht ik na over een goed alternatief,” aldus Mary.
ZETMEEL
Mary had in andere gemeenschappen gezien dat er stoven met briketten gebruikt worden om op te koken. Ze zag ook al het afval op de straten van haar eigen gemeenschap. “Toen ben ik begonnen met briketten maken van groen-afval,” vertelt ze. “Ik begon klein. Ik probeerde eerst verkoolde gft-resten tot briketten te kneden en toen ik ontdekte dat zetmeel helpt de briketten te binden, had ik een goed product. Het voordeel van briketten is bovendien dat je er niet bij hoeft te blijven: ze blijven een paar uur branden. Ik kon tijdens het koken dus ook andere dingen doen.”
En zo kreeg Mary’s droom langzaam maar zeker gestalte: “We zijn klein begonnen. Eerst was ik alleen
en vervolgens sloten zich steeds meer vrouwen aan die wilden weten hoe ik de briketten maakte. Zo groeide het eerste idee stap voor stap uit tot een kleine organisatie met een kantoor, helemaal draaiend op vrijwilligers als ikzelf. Nu maken we briketten die we zelf gebruiken en die we verkopen. We hebben een spaargroep opgericht om de opbrengsten te verdelen en ik zie nu al de grote veranderingen in de levens van de deelnemende vrouwen.”
Mary is nog niet klaar met dromen: “Ik vind het geweldig om te zien hoe de levens van de vrouwen veranderen dankzij het brikettenproject. Het is mijn droom dat over een paar jaar iedereen op zijn minst een klein bedrijf is begonnen om briketten te verkopen en dat het ze helpt hun levens blijvend te veranderen.” Mary heeft concrete punten als ze denkt aan blijvende veranderingen. Drie keer per dag een maaltijd kunnen koken bijvoorbeeld, “maar ik denk ook aan zaken als staat zijn je kinderen naar school te laten gaan.”
Mary’s droom gaat nog verder. Daarover vertellen we u tijdens de vastenperiode 2025 meer.
KATHOLIEKE JONGERENDAG 2 NOVEMBER 2024
Op zaterdag 2 november was Vastenactie aanwezig met een infokraam op de Katholieke Jongerendag (KJD) in Ede. De KJD is vorig jaar nieuw leven ingeblazen omdat zoveel jongeren enthousiast terugkeerden van de Wereldjongerendagen in Lissabon. Er waren zo’n 700 jongeren afgekomen op het programma, dat als thema ‘Connect’ had. Bij de kraam van Vastenactie deden verschillende jongeren de ludieke Vastentest, een hulpmiddel om in gesprek te gaan over vasten én natuurlijk het werk van Vastenactie. Het was ook een leuk weerzien met een aantal ‘oude’ bekenden, die ooit als kind meededen aan het scholenprogramma van Vastenactie en nu actief aanwezig waren op de KJD.
KOKEN MET SORGHUM GRATIS RECEPTENBOEKJE
Dit jaar staat onder andere een project op West-Flores centraal tijdens de Adventsactie. Daar wordt sorghum opnieuw geïntroduceerd om rijst te vervangen. Sorghum groeit sneller en heeft veel minder water nodig dan rijst. U leest er meer over op pagina 4-5 van dit magazine. De families leren niet alleen hoe ze sorghum moeten verbouwen, ze krijgen ook een workshop om ermee te leren koken. Bent u benieuwd naar dit onbekende graan? Het is ook in Nederland te koop in natuurvoedingswinkels.
PRENTENBOEK TIP VOOR DE KERSTVAKANTIE
Op zoek naar een zinvolle besteding van de kerstdagen met uw (klein)kinderen? Download dan het leuke prentenboek over het kleine schaapje Max, die op een nacht een groot licht ziet boven het veld.
Hier prentenboek downloaden
En u kunt hier gratis een aantal recepten downloaden
Zalig Kerstmis
Zalig Kerstmis
In een wereld waarin hardheid en eigenbelang het voor het zeggen hebben; een wereld waarin het recht van de sterkste regeert; en gewone mensen op steeds meer plekken kans op toekomst verliezen, verlangen we naar de zachte handen van moeders die koesteren; naar de onvoorwaardelijke liefde van vaders voor hun kinderen; naar de kleine kracht van ongeziene mensen, die niet opgeven en doorgaan waar anderen stoppen; naar hoop tegen beter weten in.
HET TEAM VAN VASTENACTIE WENST U EEN ZALIG KERSTMIS EN EEN HOOPVOL 2025.
Foto: Maria met kind in het Franciscaanse klooster in Salta, Argentinië.
HELP MEE klik hier
Voedzame voorgewassengezonde families
ZEG NEE TEGEN HONGER EN ONDERVOEDING EN STEUN ADVENTSACTIE 2024.
Op veel plaatsen in de wereld hebben ouders moeite om voor voldoende voedzaam voedsel te zorgen voor hun gezin. Vooral jonge kinderen zijn echter kwetsbaar voor chronische ondervoeding. Lokale partners van Adventsactie leren families traditionele, lokale landbouwmethodes. De oude technieken zorgen voor een gezonde bodem, een rijke oogst en voedzame, biologische gewassen.
