VASTENACTIE magazine
Nummer 21 | 1e kwartaal 2024
4 10
3 4 6
VOORWOORD
VASTENACTIE 2024
Leven in een veranderende wereld
WEBINAR 14 MAART 2024
De bal ligt bij ons!
Werken aan het nieuwe verbond
6
8 12 2
7
RESULTATEN 2023
Dank u wel voor uw steun
8 10
RESULTATEN
ADVENTSACTIE 2023
Minder kinderarbeid in de baksteenfabrieken in India
EINDELIJK WEER
VERTROUWEN IN DE OOGST Het verhaal van Mrs. Amalorpavam uit India
12
13
ACTUEEL
VASTENACTIE 2024
INHOUDSOPGAVE
Even meer doen voor een ander
VOORWOORD
Soms vraag ik me af hoeveel mensen op onze wereld het niet redden zonder steun van anderen. De aantallen zijn overweldigend groot. Meer dan 110 miljoen mensen waren in 2023 op de vlucht. Ruim 700 miljoen mensen hebben niet voldoende voedsel. Meer dan 400 miljoen mensen mogen niet vrijuit hun religie beleven. Bijna 800 miljoen mensen moeten leven van minder dan twee dollar per dag. Het zijn zulke grote aantallen, dat je jezelf afvraagt wat we er in godsnaam aan kunnen doen.
En weet u wat het gekke is? Het antwoord is eigenlijk vrij simpel: wees solidair en doe wat je kunt. Kom in beweging voor een ander. Meer kan je niet doen. En meer hoef je ook niet te doen.
In dit magazine vertellen we u een paar van de verhalen van al die mensen over de hele wereld die niet bij de pakken neerzitten en in beweging komen. In Zimbabwe bijvoorbeeld, waar we dit jaar speciaal aandacht voor hebben. Maar ook in India, ZuidAmerika en op zoveel meer plekken. Met onze projecten maakten we het werk van heel gewone mensen mogelijk.
Heel wat mensen mochten daar de vruchten van plukken. Het waren er in 2023 meer dan 250.000 die wij zo konden steunen. U leest er meer over verderop in dit magazine.
Ook u kwam in beweging. Met uw bijdrage maakte u het mogelijk dat we al die prachtige waardevolle mensen wereldwijd konden steunen. Daar zijn wij trots op. En wat ons betreft mag u dat ook zijn.
En mocht u nou wat verder willen doordenken hierover, doe dan mee aan ons online webinar op donderdag 14 maart. U vindt daar meer over op pagina 6.
Van harte alvast een Zalig Pasen!
Marc Bollerman Directeur Vastenactie
In voorbeweging een ander
COLOFON
Vastenactie Magazine is een uitgave van Vastenactie.
TEKSTEN
Vastenactie
FOTO’S
Vastenactie
VORMGEVING EN OPMAAK
Treffend & Co, Veenendaal
3
Leven in een veranderende wereld
NIEMAND ZOU ZICH IEDERE DAG ZORGEN MOETEN MAKEN OVER VOLDOENDE VOEDSEL EN WATER OM DE
DAG DOOR TE KOMEN. TOCH IS HET VOOR DE JONGE
WEDUWE THANDEKILE NCUBE (31) EN HAAR KINDEREN NOMATTER (11) EN FORWARD (8) IN ZIMBABWE EEN DAGELIJKSE STRIJD OM IN HUN LEVENSONDERHOUD TE
VOORZIEN. KLIMAATVERANDERINGEN EN DE COVID-19 PANDEMIE MAAKTEN DE SITUATIE DE AFGELOPEN JAREN NOG VEEL MOEILIJKER VOOR HET GEZIN.
Net als duizenden andere families in het Matobo-district in Zimbabwe, had ook het gezin van Thandekile grote moeite de verschillende uitda-
gingen het hoofd te bieden die ontstonden door de coronapandemie, klimaatveranderingen en de ingestorte economie van het land. Het gezin kampte met de lange droge periodes en een ernstige cycloon de afgelopen jaren. Daardoor mislukten de oogsten en er was nauwelijks voldoende te eten.
Haar echtgenoot Donovan ging naar Zuid-Afrika om geld te verdienen voor zijn gezin, maar overleed daar plotseling aan de gevolgen van Covid-19. Nu is de grootste angst van Thandekile dat ze zal overlijden door de honger en dat er dan niemand meer is die voor haar kinderen zorgt: ‘Ik leef voor mijn
VASTENACTIE 2024
4
kinderen en mijn grootste wens is dat ik ze kan geven wat ze nodig hebben,’ zegt ze.
VOEDSELTEKORTEN
Volgens het Wereld Voedsel Programma leeft 63% van de bevolking van Zimbabwe - die uit ruim 15 miljoen mensen bestaat - onder de armoedegrens. Vóór de coronacrisis hadden 7,7 miljoen Zimbabwanen te kampen met voedseltekorten na de droge periode en cycloon in 2019; de lange droge periode die daarop volgde verergerde de situatie nog meer. In combinatie met de torenhoge inflatie is het voor mensen als Thandekile vrijwel onmogelijk daar zelf nog uit te komen.
Na het plotselinge overlijden van Donovan, was Thandekile de wanhoop nabij en ze vertelde dat zijn dood zo plotseling was, dat hun kinderen het nog altijd nauwelijks beseffen. Ze missen hun vader erg: ‘Het was leuk als mijn vader er was. Ik keek altijd uit naar het moment dat hij thuiskwam,’ vertelt dochter Nomatter.
KOSTWINNER
Het zijn in Zimbabwe de vrouwen die het voedsel produceren. De afgelopen jaren lieten droogte en hevige regen echter de oogsten mislukken en de familie moest ’s avonds vaak zonder eten gaan slapen. Na de dood van Donovan had Thandekile nog meer moeite om haar kinderen te geven wat ze nodig hadden: ‘Mijn leven werd nog moeilijker, ook financieel, omdat hij de kostwinner was.’
Thandekile wil de mensen in Nederland bedanken voor hun ondersteuning en betrokkenheid tijdens de vastenperiode in een periode die zo moeilijk is voor haar gezin, haar gemeenschap en voor de mensen in Zimbabwe. ‘Het grootste cadeau dat mensen elkaar kunnen geven is voedsel en geld, omdat we dat nodig hebben om te overleven,’ zegt ze. ‘Het geeft me hoop dat ik nog steeds in leven ben ondanks alles wat we hebben meegemaakt als gezin. Welke problemen je ook tegenkomt in het leven, het is belangrijk om jezelf bij elkaar te pakken en verder te gaan, houd hoop en werk hard voor je kinderen, ook al is het erg moeilijk voor je. Ik bedank de mensen uit Nederland voor alle hulp, stop er alsjeblieft niet mee,’ aldus Thandekile.
VASTENACTIE 2024
WAT GAAN WE DOEN?
In de regio waar Thandekile woont, willen we voor 20 gemeenschappen zorgen voor water, een gemeenschappelijke moestuin en manieren om extra inkomen te verwerven. Daarmee steunen we ongeveer 400 families.
aanleggen vier waterpunten met pomp, zonnepanelen en opslagtanks;
aanleggen vier gemeenschappelijke tuinen;
trainingen in traditionele en agro-ecologische landbouwtechnieken;
40 boeren worden getraind in waterbeheer en hygiëne rondom de waterpunten en de wateropslagtanks;
200 mensen leren naaien en ontvangen materialen om te starten.
5
WEBINAR 14 MAART 2024
DE BAL LIGT BIJ ONS!
WERKEN AAN HET NIEUWE VERBOND
ALS ONTWIKKELINGSORGANISATIE ZIEN WE BIJ VASTENACTIE DAGELIJKS HOE DE DRANG NAAR GROEI EN ONTWIKKELING TEN KOSTE GAAT VAN DE MEEST KWETSBARE MENSEN ÉN VAN NATUUR EN MILIEU. DAT RAAKT DIEP. WE VOELEN ONS DAARIN GESTEUND DOOR PAUS FRANCISCUS EN ZIJN DRINGENDE OPROEPEN TOT ACTIE. WAT WE NODIG HEBBEN IS EEN NIEUW VERBOND TUSSEN ONS EN DE WERELD WAARIN WE LEVEN!
Op 14 maart, van 15.00 uur tot 17.00 uur, organiseert Vastenactie in samenwerking met de bisdommen Breda en ’s-Hertogenbosch een webinar om samen na te denken hoe dit nieuwe verbond concreet gestalte te geven. Het webinar wordt gesteund door de Laudato-Si Alliantie Nederland en het VKMO.
PROGRAMMA
Mgr. De Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch, zal de opening verzorgen. Walter Barraza, leider van het inheemse volk Tonokoté in Argentinië, deelt met ons wat de gevolgen zijn van klimaatveranderingen en grootschalige economische ontwikkeling voor zijn volk en voor de grond van hun voorouders. Veel mensen denken na over nieuwe economische modellen, waarbij eindeloze groei niet per se het ultieme doel is, maar waarbij rekening wordt gehouden met de draagkracht van de aarde en het
welzijn van alle mensen. Theoloog Erik Borgman zal dit nieuwe verbond tussen mens en wereld in een theologisch perspectief plaatsen. Journalist Hella van der Wijst deelt met ons inspiratie uit haar tv-gesprekken met bijzondere mensen in binnenen buitenland over natuur, duurzaamheid en de rol van de mens daarin. En welke actie onderneemt Hella in haar eigen dagelijkse leven?
We hebben veel ruimte voor vragen en uitwisseling ingebouwd in het programma. We sluiten af met een kort bezinningsmoment.
MEER WETEN EN AANMELDEN
Luister en praat mee! Reserveer 14 maart alvast in uw agenda.
>> Aanmelden?
Klik hier
PRAKTISCH
Datum: 14 maart 2024
Tijd: 15.00 uur tot 17.00 uur
Deelname: gratis
Vorm: online webinar via Zoom
6
RESULTATEN 2023
Dank u wel voor uw steun
IN 2023 KONDEN WE RUIM 267.000 MENSEN HELPEN. WE STEUNDEN 72 PROJECTEN IN 30 LANDEN EN
BESTEEDDEN 2,5 MILJOEN EURO AAN ONZE DOELSTELLINGEN. EEN PRACHTIG RESULTAAT, DAT WE ALLEEN DANKZIJ UW STEUN KONDEN REALISEREN. DANK U WEL!
Hoeveel mensen ontvingen hulp?
Gezondheidszorg: 36.890 mensen
Landbouw en voedselzekerheid: 21.910 mensen
Opleiding en training: 30.490 mensen
Welzijn: 5.309 mensen
Ondernemerschap: 2.830 mensen
Noodhulp Turkije, Syrië en Oekraïne: 61.229 mensen
Advocacy: 1.940 mensen
Land- en mensenrechten: 101.750 mensen
Schoon water en sanitatie: 4.992 mensen
7
RESULTATEN ADVENTSACTIE 2023
MINDER KINDERARBEID IN DE
BAKSTEENFABRIEKEN IN INDIA
ROND DE INDIASE KUSTSTAD DIAMOND HARBOUR LIGGEN GROTE BAKSTEENFABRIEKEN. TWINTIG PROCENT VAN DE ARBEIDERS BESTAAT ER UIT KINDEREN, SOMMIGEN NIET OUDER DAN VIJF OF ZES JAAR. HET IS ZWAAR EN ONGEZOND WERK. MEDE DANKZIJ DE STEUN VAN ONZE DONOREN KONDEN CRÈCHES EN SCHOLEN WORDEN OPGEZET.
Stenen bakken is seizoensarbeid, die vooral wordt verricht door migranten uit arme deelstaten. Hele gezinnen trekken naar dit gebied. Het is ongezond werk, want de hete ovens verspreiden fijne stofdeeltjes, die onder andere longziekten veroorzaken. Veel kinderen lijden aan bloedarmoede, irritaties aan oren en ogen, luchtweginfecties en geelzucht. De gezinnen leven in hutjes rond de steenovens, zonder sanitaire voorzieningen, stroom en water. Medische zorg is er niet, dus zijn
ze aangewezen op kwakzalvers. Overheidsprogramma’s voor ontwikkeling, zorg en onderwijs bereiken dit gebied niet.
CRÈCHES EN SCHOLEN OPGEZET
De Baradrone Social Welfare Institution (BSWI) is een lokale ngo die kinderarbeid in de baksteensteenfabrieken liefst zo snel mogelijk wil afschaffen. Met steun van Vastenactie heeft BSWI vijf crèches opgezet voor in totaal 125 baby’s,
8
peuters en kleuters en vijf scholen voor in totaal 125 jongens en meisjes. Daar krijgen ze ook gezonde maaltijden en medische zorg. De kinderen zijn nog nooit naar school geweest, dus krijgen ze aangepast onderwijs. Ze krijgen niet alleen les in lezen, schrijven en rekenen, maar leren ook over hygiëne, gezonde voeding en levensvaardigheden. Waar nodig krijgen ze psychosociale begeleiding.
MOOIE RESULTATEN
Aanvankelijk kostte het moeite de ouders over te halen hun kinderen naar school te sturen, maar tegenwoordig willen ze niets liever. Hun kinderen zijn blij en vrolijk en gaan met plezier naar school. Uit de presentielijsten blijkt dat ze nauwelijks verzuimen. Ze zijn leergierig en maken trouw hun huiswerk, ook al hebben ze thuis allerlei taken, zoals water halen, eten maken en zorgen voor de kleintjes, terwijl hun ouders aan het werk zijn. Inmiddels zijn al 35 leerlingen doorgestroomd naar reguliere overheidsscholen. Negentien ouders zijn gestopt met het werk in de baksteenfabriek en hebben ander werk gezocht, om hun kinderen een betere toekomst te geven.
De lokale gemeenschap en ook de eigenaren van de baksteenfabrieken zijn bereid het project te steunen – in natura en geld – zodat BSWI het werk kan voortzetten, ook wanneer de bijdrage van Vastenactie stopt. Dat stemt hoopvol.
STERK EN VEERKRACHTIG
Ganesh Kumar werd gepest en gediscrimineerd. Via het scholingsproject krijgt hij niet alleen onderwijs, maar ook emotionele en sociale ondersteuning. Tegenwoordig is Ganesh een blij jongetje, dat na schooltijd met zijn vriendjes speelt. Hij is helemaal opgebloeid en houdt van leren. Zijn vader is dolgelukkig met deze transformatie van zijn zoon. Het verhaal van Ganesh laat zien hoe sterk en veerkrachtig kinderen kunnen zijn. Daarom is het zo belangrijk dat ook deze kwetsbare kinderen de kans krijgen zich te ontwikkelen en gezond op te groeien.
EEN DROOM DIE UITKOMT
De tienjarige Soni Kumari woont samen met haar ouders in Abdalpur, een dorpje in de omgeving van Diamond Harbour in West-Bengalen. Haar ouders werken daar als dagloners in een van baksteenfabrieken. Soni was nog nooit naar school geweest, totdat ze mee mocht doen met het schoolproject van BSWI. Dat heeft haar leven totaal veranderd. Ze vindt het heerlijk om naar school te gaan en zuigt alle kennis op als een spons. Ze zingt en danst met haar klasgenootjes en heeft het gevoel dat ze er helemaal bij hoort. Voor Soni is het een droom die uitkomt. Haar verhaal laat zien dat elk kind succesvol kan zijn, als het maar de juiste kansen en ondersteuning krijgt.
9
EINDELIJK WEER VERTROUWEN IN DE OOGST
Het verhaal van Mrs. Amalorpavam uit India
IN HET ZUID-INDIASE DISTRICT DINDIGUL IS HET GRONDWATERPEIL DOOR KLIMAATVERANDERING TIENTALLEN METERS GEDAALD. ALS GEVOLG WORDEN KLEINE BOEREN VAN HUN LAND GEDREVEN, EN GEDWONGEN OM IN KLEDINGFABRIEKEN EN VERGELIJKBARE INDUSTRIEËN TE WERKEN. DIT WERK BIEDT WEINIG PERSPECTIEF EN VINDT PLAATS ONDER SLECHTE OMSTANDIGHEDEN. EEN VAN DE BOEREN DIE DOOR DROOGTE IN DE KNEL DREIGDE TE KOMEN, IS MRS. AMALORPAVAM UIT HET DORP A.VELLODU. ONZE PLAATSELIJKE PARTNER HIELP HAAR OM LANDBOUWGROND TE HERSTELLEN EN DE OOGST WEER TE LATEN SLAGEN.
Mrs. Amalorpavam is een boerin met een klein stuk land. Op haar grond werden niet alleen decennialang gewassen verbouwd die veel water nodig hebben, maar ook nog chemicaliën gebruikt. Dit is niet goed voor de bodemkwaliteit, waardoor haar oogst regelmatig mislukte. Daarnaast bleef de regenperiode in haar gebied vaak uit, wat het land droger en droger maakte.
Training in het verbouwen van gierst.
Hierdoor werd het een uitdaging om de grond zelfs maar één keer per jaar te bewerken – een onhoudbare situatie.
BIOLOGISCHE LANDBOUW
Dankzij onze partner maakte ze kennis met biologisch verbouwen en andere gewassen die goed tegen droge gebieden kunnen.
10
Ze werd lid van Organic Farming Groups en kreeg zes dagen training over deze alternatieve landbouwmethoden. Hierna ondersteunde onze partner haar een jaar lang om de technieken in praktijk te brengen, zodat ze hier later op eigen kracht mee verder kon bouwen.
NIEUWE METHODEN TOEPASSEN
Om de opbrengst van haar grond te verbeteren, leerde Mrs. Amalorpavam met nieuwe landbouwtechnieken werken. Een hiervan is contour bunding. Hierbij leg je kleine, halfcirkelvormige barrières aan langs de contouren van het land om de waterafvoer te vertragen en wateropname in de bodem te bevorderen. Dit zorgt ervoor dat regenwater beter behouden blijft en voorkomt bodemerosie. De andere methode is summer ploughing, dus ploegen in de droge zomermaanden vóór de moesson. Hiermee bereid je het land voor op inzaaien en verbeter je de bodemgezondheid.
EENVOUDIG ÉN EFFECTIEF
Deze nieuwe aanpak deed wonderen, vertelt Mrs. Amalorpavam. ‘Ik heb m’n dijken verhoogd en
kreeg hulp om een tractor te huren, zodat ik in de zomer kon ploegen. Als resultaat stond het land in het regenseizoen weer vol met water, waardoor het grondwaterpeil werd aangevuld. Ook al lijken dit misschien kleine, simpele aanpassingen, levert het enorm veel op. Zo weet ik nu zeker dat ik over een paar weken een goede oogst heb, met gierst, oliezaad en peulvruchten. Ik ben heel dankbaar voor alle ondersteuning die ik heb gekregen!’
TWEE JAAR SUCCESVOLLE HULP
Vastenactie steunde dit project van 2021 tot en met 2023, waarmee we dertig dorpen in Dindigul, Zuid-India hebben geholpen. Dit betekent dat tussen de 20 en 24 duizend inwoners weer van hun land kunnen leven. Ze hebben geleerd om het duurzaam en biologisch te bewerken, en om snelgroeiende bossen aan te leggen die het ecosysteem helpen herstellen. Onze lokale partner zorgt er ook voor dat deze werkwijze op meer plekken wordt toegepast, en dat mensen en dieren ook op de lange termijn van het land kunnen leven.
11
ACTUEEL
VASTENBOODSCHAP PAUS FRANCISCUS
WANNEER GOD ZICH OPENBAART, BEGINT DE VRIJHEID
‘Wanneer onze God zich openbaart, begint de vrijheid.’ Met deze woorden opent paus Franciscus zijn boodschap voor de Veertigdagentijd, die op Aswoensdag, 14 februari begon. De paus maakt een vergelijking met het volk Israël, dat in het Bijbelboek Exodus door God als volgt wordt toegesproken: “Ik ben de HEER uw God, die u heb weggeleid uit Egypte, het slavenhuis” (Ex. 20, 2). Het volk ontvangt
vervolgens op hun tocht door de woestijn tien woorden als een weg naar vrijheid.
Op de website van de R.-K. Kerk in Nederland leest u een uitgebreide samenvatting en vindt u de link naar de volledige Vastenboodschap van Paus Franciscus.
KANTOOR VASTENACTIE VERHUIST NAAR GOUDA
Een heugelijk moment op donderdag 1 februari: onze directeur Marc Bollerman ontving de sleutel van ons nieuwe kantoor in Gouda. Het pand in Den Haag waar we alweer een paar jaar ruimtes delen met onder andere de Voedselbank en het Multicultureel Ontmoetingscentrum wordt verkocht. Als u op onze volgende correspondentie dus een ander adres ziet: het klopt!
MOORD OP BELGISCHE MISSIONARISSEN NA 40 JAAR VOOR DE RECHTER
Begin jaren ’80 werden in Guatemala drie Belgische missionarissen vermoord. Ze stonden op tegen het militaire regime uit die tijd, waren solidair met de bevolking en moesten dat met hun leven bekopen. Begin december was in Leuven het proces om de schuldigen te berechten, ruim 40 jaar na hun dood. Onder anderen Dora Milon van onze partner Asociación Civil Verdad y Vida (ACVV) kwam naar Leuven om te getuigen. Vastenactie-collega Alejandra Slutzky stond haar bij tijdens het emotionele proces. Lees het verslag op onze website.
12
EVEN MEER DOEN VOOR EEN ANDER
Tot vorig jaar was ik best een traditionele ‘vaster’. Ik ging bijvoorbeeld zes weken niet snoepen (rekbaar begrip gelukkig) of geen wijn drinken. Met die laatste vasten was al minder gemakkelijk te smokkelen, maar ik sloeg me er meestal prima doorheen.
Vorig jaar besloot ik het anders aan te pakken. Ik wilde geen dingen ‘laten’, ik zou dingen extra doen. Normaalgesproken gaat het grootste deel van mijn tijd en energie naar werken, gezin, huishouden, familie en een paar goede vrienden. Mijn eigen vertrouwde kringetje dus. Nu wilde ik tijdens de vastenperiode ook openstaan voor mensen verder weg. Dat heb ik gedaan. En er gebeurden wonderlijke dingen. Twee ervan wil ik met u delen.
Op een boodschappenzaterdag kwam ik een buurman tegen in het winkelcentrum. Hij vertelde dat zijn vrouw ziek was en op bed lag. Hoewel we al jaren bij elkaar in de straat wonen, kende ik ze eigenlijk alleen maar van gesprekjes op straat. Ik bedacht dat het misschien leuk was om eventjes langs te lopen en bloemen te brengen. Ik moest daarvoor een flinke drempel over vanwege een ongemakkelijke situatie met deze buurman een paar maanden daarvoor, maar ik ging na een paar dagen ’zal ik wel, zal ik niet’ toch bij ze langs.
Er deed een verpleegster open toen ik aanbelde. De twee dochters waren er, de buurman uiteraard, en ik herkende onmiddellijk de sfeer uit de tijd dat mijn eigen ouders op sterven lagen. Het was veel ernstiger dan de buurman had doen voorkomen.
De buurvrouw lag boven op bed. De bloemen die ik had meegenomen bleken haar lievelingsbloemen en het waren de enige die ze bij haar bed wilde. We hebben even gekletst. Ze keek tevreden terug en met vertrouwen vooruit. Ze was blij met de belangstelling en ik was een beetje overdonderd door de impact van een bos tulpen en een half uurtje van mijn tijd. Een paar dagen later overleed ze.
In diezelfde periode zocht ik contact met mijn neef. We waren samen opgegroeid, maar onze levens waren in de loop der tijd uit elkaar gelopen. Hij vertelde dat hij was uitbehandeld; de artsen durfden verdere operaties niet meer aan. En juist in deze laatste weken van zijn leven gebeurde er veel in zijn gezin en stonden de onderlinge verhoudingen onder enorme druk. Omdat ik er buiten stond, maar toch ook dichtbij was, kon ik een bemiddelende rol spelen. Ik nam hem mee naar zijn kinderen, naar zijn moeder en naar zijn broers om afscheid te nemen en ik was namens hen bij zijn overlijden.
Deze zes weken had ik me beschikbaar gesteld. Ik liet me leiden en voelde me deel van iets groters, van een kracht ten goede. Er gebeurden bijzondere dingen. En dat deed ook iets voor mij.
Margot de Zeeuw, communicatie
13 13
VASTENACTIE 2024
Geef vrouwen zoals Thandekile weer hoop op een goede oogst
HELP MEE klik hier