LISTOPAD 2012 (4) Mamy przyjemność przedstawić Państwu już czwarty, listopadowy, Biuletyn AKE, w którym przedstawiamy prognozy akademickie na nadchodzący miesiąc. Na drugiej stronie znajdziecie Państwo krótkie podsumowanie prognoz studentów i instytucji finansowych a także komentarz Dariusza Winka, Głównego Ekonomisty Banku BGŻ, i opis prognoz jego banku na ten miesiąc. Na czwartej stronie zostało zaprezentowane podsumowanie prognoz sprzed miesiąca, natomiast na piątej lista najlepszych analityków akademickich. W październiku najdokładniej prognozowała Ania Pankowiec, która zajęła pierwsze miejsce także w klasyfikacji generalnej. Na kolejnych pozycjach w klasyfikacji łącznej uplasowali się odpowiednio Michał Antoszewski i Marcin Pietrzak. Prognozy Ani Pankowiec na listopad zostały zaprezentowane na piewszej stronie wraz z przewidywaniami studentów, rynku i Banku BGŻ. Serdecznie zapraszamy do lektury! wskaźnik
okres
data
instytucja
AKE
Rynek
Bank BGŻ
Ania Pankowiec
Stopa referencyjna NBP
XI
stopa %
7 XI
NBP
4,50
4,50
4,50
4,75
Saldo rachunku obrotów bieżących
IX
mln euro
12 XI
NBP
-601
-930,5
-728
-700
Inflacja CPI
X
% rdr
14 XI
GUS
3,6
3,4
3,4
3,7
Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw
X
% rdr
19 XI
GUS
-0,1
-0,1
-0,2
-0,1
Płace w sektorze przedsiębiorstw
X
% rdr
19 XI
GUS
1,4
2,5
2,5
2,0
Produkcja przemysłowa
X
% rdr
20 XI
GUS
-3,0
3,0
2,9
-4,0
Inflacja PPI
X
% rdr
20 XI
GUS
1,6
1,7
1,4
1,7
Inflacja bazowa
X
% rdr
21 XI
NBP
1,9
1,8
1,8
2,0
Sprzedaż detaliczna
X
% rdr
26 XI
GUS
3,0
3,7
2,9
2,9
Bezrobocie rejestrowane
X
stopa %
26 XI
GUS
12,5
12,5
12,5
12,5
PKB
Q3
% rdr
30 XI
GUS
1,9
1,8
1,8
2,0
Spożycie indywidualne
Q3
% rdr
30 XI
GUS
1,0
1,0
0,8
1,5
Inwestycje
Q3
% rdr
30 XI
GUS
-0,5
-1,4
0,7
1,8
EURPLN
XI
poziom
30 XI
—
4,13
4,20
4,12
4,15
WIG20
XI
punkty
30 XI
—
2350
2300
2280
2300
WIBOR3M
XI
stopa %
30 XI
—
4,75
4,65
4,55
4,60
1
W najbliższą środę, 7 listopada, RPP poda do wiadomości publicznej swoją decyzję odnośnie przyszłych stóp procentowych. Analitycy akademiccy oczekują, że stopy zostaną obniżone o 25pb, co jest zgodne z oczekiwaniami rynku. Jednak miesiąc temu sytuacja była taka sama, jednak Rada nie zdecydowała zmienić się stóp. W listopadzie poznamy też kolejne dane na temat procesów inflacyjnych. Analitycy akademiccy przewidują wolniejszy spadek inflacji CPI niż rynek — do 3,6%. Niższe konsensus akademicki niż rynkowy jest także w przypadku inflacji PPI (1,6% vs. 1,7%) i wynagrodzeń (1,4% vs. 2,5%). Odwrotnie jest tylko w przypadku inflacji bazowej — tutaj rynek prognozuje 1,8%, czyli o 0,1 punktu procentowego mniej niż wynosi AKE. W przypadku sektora realnego gospodarki analitycy akademiccy i rynkowi nie oczekują pogorszenia sytuacji w listopadzie. Ci pierwsi oczekują stabilizacji tempa wzrostu produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej, a drudzy lekkiej poprawy. AKE dla kursu EURPLN na październik wynosi 4,13. Jest to niższy kurs niż prognozowany przez rynek — 4,20. Natomiast dla indeksu WIG20 analitycy akademiccy oczekują stabilizacji, a rynkowi lekkiego spadku.
Dariusz Winek, Główny Ekonomista Banku BGŻ
......................................................
Zielona wyspa coraz mniej zielona Dane makroekonomiczne publikowane w październiku, pogorszyły krótko– i średniookresowe perspektywy rozwoju sytuacji w gospodarce światowej, ale przede wszystkim w gospodarce polskiej. Odnośnie globalnego wzrostu gospodarczego październikowe prognozy MFW obniżyły jego szacunkowe tempo do poziomu 3,3% w roku 2012 i 3,6% w roku 2013, czyli odpowiednio o 0,2 i 0,3 pkt. proc. w stosunku do prognoz MFW z lipca. Korekta w dół dotyczy przede wszystkim krajów rozwiniętych i — co ważne — większa jej skala odnosi się do roku przyszłego. W przypadku strefy euro przewidywany na 2013 r. wzrost jest naprawdę rachityczny i ma wynieść 0,2% r/r, wobec prognozowanej recesji na poziomie 0,4% w roku bieżącym. Nie licząc problemów Grecji, w strefie euro utrzymuje się niepewność co do rozwoju sytuacji w Hiszpanii. W przypadku Stanów Zjednoczonych prognozowany przyszłoroczny wzrost może być niższy niż tegoroczny, przy czym należy zaznaczyć, że skala pogorszenia koniunktury na skutek efektu wygaszania ulg fiskalnych (czyli tzw. fiscal cliff ), w dużej mierze będzie zależała od decyzji w sferze polityki fiskalnej podjętych przez nowowybranego prezydenta. Z drugiej strony odbudowa skutków zniszczeń wywołanych przez huragan Sandy może przejściowo w dwóch najbliższych kwartałach dodatnio wpłynąć na tempo wzrostu gospodarczego. Od zmian w polityce gospodarczej zaproponowanych przez nowe władze Komunistycznej Partii Chin będzie zależało też tempo wzrostu w tej największej gospodarce wschodzącej. Obecne prognozy MFW wskazują jedynie na zwiększenie tempa rozwoju z 7,8% w roku bieżącym do 8,2% w roku przyszłym.
2
W Polsce GUS przedstawił rewizję danych o PKB za drugi kwartał, gdzie roczną dynamikę spożycia indywidualnego skorygowano z 1,5% na 1,2%, a dynamikę nakładów brutto na środki trwałe z 1,9% na 1,3%. Jednak dynamika PKB została obniżona jedynie o 0,1 pkt. proc. z 2,4% do 2,3%, za sprawą przeszacowania w górę skali wpływu eksportu netto. Z opublikowanych dotychczas danych za trzeci kwartał wynika, że w okresie tym tempo wzrostu nadal się zmniejszało i zgodnie z naszymi szacunkami osiągnęło 1,8%. Dalszemu osłabieniu uległy dynamiki inwestycji i spożycia indywidualnego, a ponadto zmniejszyła się prawdopodobnie dodatnia kontrybucja ze strony salda obrotów z zagranicą. Wśród danych za wrzesień najbardziej negatywnie zaskoczyły wyniki produkcji przemysłowej i produkcji budowlano–montażowej, a także dane o sprzedaży detalicznej (odpowiednie roczne zmiany na poziomie minus 5,2%, minus 17,8% oraz plus 3,1%). W przypadku dwóch pierwszych z tych kategorii niskie roczne dynamiki były konsekwencją w dużej mierze efektów sezonowych, w postaci mniejszej o dwa liczby dni roboczych. Z kolei słabe wyniki sprzedaży detalicznej to raczej konsekwencją trzech miesięcy z rzędu, kiedy dynamika wynagrodzeń była niższa niż inflacja oraz wzrostu liczby bezrobotnych (o 6,3% r/r). O słabości popytu wewnętrznego lepiej świadczą dane o sprzedaży detalicznej w cenach stałych, gdzie odnotowano ujemną roczną dynamikę na poziomie 0,4%. Wskaźniki wyprzedzające wskazują na dalsze pogorszenie koniunktury w czwartym kwartale w niemalże każdym sektorze gospodarki. Spada też popyt na kredyt po stronie dużych przedsiębiorstw ale także i sektora MŚP. To wszystko oznacza, że w czwartym kwartale br. i pierwszym kwartale roku przyszłego Polska może się otrzeć o techniczną recesję, czyli sytuację, w której kwartalne tempo wzrostu PKB po odsezonowaniu spadnie poniżej zera. W drugim kwartale tak liczony wzrost wyniósł 0,4% kw/kw, ale szacujemy, że w trzecim jedynie nieznacznie przekroczył zero. W całym 2013 roku średnioroczny wzrost gospodarczy prognozujemy obecnie na poziomie 1,7%. Wyhamowanie popytu przekłada się na spadek presji cenowej, choć wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych nadal pozostaje powyżej górnej granicy celu inflacyjnego NBP. Niemniej jednak od drugiego kwartału polska gospodarka rozwija się w tempie niższym niż wzrost produkcji potencjalnej, co oznacza, że luka deflacyjna pogłębia się. Będzie to stopniowo prowadzić do spadku inflacji konsumenckiej, a obecnie jest już to wyraźnie widoczne w przypadku wskaźników cen produkcji sprzedanej przemysłu czy budownictwa (odpowiednie spadki rocznych dynamik z 8,2% i 1,8% w grudniu 2011 do 1,6% i minus 0,3% we wrześniu 2012), a także inflacji bazowej (spadek rocznej dynamiki z 3,1% w grudniu 2011 do 1,9% we wrześniu 2012). Stopniowemu wyhamowaniu ulegają też oczekiwania inflacyjne. Dlatego można oczekiwać, że na przestrzeni najbliższych miesięcy nastąpi wyraźny spadek indeksu cen konsumenckich, o ile nie dojdzie do gwałtownej deprecjacji złotego lub innego wstrząsu po stronie podażowej uderzającego w ceny surowców. W scenariuszu bazowym spodziewamy się spadku inflacji poniżej celu inflacyjnego przed końcem pierwszego kwartału 2013. Wygaśnięcie presji inflacyjnej oraz coraz gorsze perspektywy dla sfery realnej powinny skłonić RPP do długo oczekiwanych obniżek stóp procentowych. Jeśli chciałaby ona utrzymać realne stopy procentowe na poziomie ok. 1%, to mogłoby to oznaczać obniżenie stopy referencyjnej do poziomu 3,50% w drugim kwartale przyszłego roku. Rada działa jednak bardzo zachowawczo, opierając swoje decyzje głównie na danych historycznych, co prowadzi do silnych opóźnień w podejmowaniu decyzji albo wręcz decyzji silnie kontrowersyjnych, co do swojej optymalności (podwyżka stóp procentowych w maju br., czy pozostawienie bez zmian stóp procentowych w październiku). W środowisku akademickim powinno to skutkować dyskusją na temat optymalności polityki pieniężnej w obecnym modelu instytucjonalnym. W stosunku do danych publikowanych w listopadzie a odnoszących się do października będziemy mieli do czynienia z dodatnimi efektami sezonowymi, co może skutkować lepszymi odczytami na produkcji przemysłowej i budowlano–montażowej, ale jednak ogólna perspektywa dla gospodarki polskiej pozostanie negatywna. Szczególnie ważne będą dane o wzroście PKB w trzecim kwartale,
3
które poznamy dokładnie na koniec miesiąca. Można też oczekiwać, że na gorsze perspektywy dla polskiej gospodarki wskaże najprawdopodobniej projekcja inflacyjna NBP opublikowana w pierwszej dekadzie miesiąca.
W październikowych danych nastąpiło dalsze spowolnienie wzrostu dwóch istotnych dla gospodarki wskaźników — produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej. Zarówno analitycy akademiccy jak i rynkowi byli zgodni odnośnie tych tendencji, jednak to rynek był zdecydowanie bliżej dokładnych wartości tych wskaźników. We wrześniu został także odnotowany spadek tempa wzrostu cen w gospodarce. Co prawda główny wskaźnik cen pozostał na niezmienionym poziomie — inflacja CPI wyniosła 3,8%, czego bliżej był konsensus akademicki (3,7%) — ale spadły za to inflacja PPI, inflacja bazowa oraz dynamika wynagrodzeń.
wskaźnik Stopa referencyjna NBP Saldo rachunku obrotów bieżących
okres
odczyt
AKE
Rynek
TMS Brokers
Ania Pankowiec
X
4,75
4,50
4,50
4,50
4,75
VIII
-633
-1025
-1101
-1305
-1050
Inflacja CPI Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw Płace w sektorze przedsiębiorstw
IX
3,8
3,7
4,0
3,8
3,7
IX
0,0
0,0
0,0
-0,1
0,0
IX
1,6
2,5
2,7
2,1
2,5
Produkcja przemysłowa
IX
-5,2
0,9
-4,1
-3,1
0,8
Inflacja PPI
IX
1,8
2,7
1,7
1,7
3,4
Inflacja bazowa
IX
1,9
2,1
2,0
2,0
2,0
Sprzedaż detaliczna Bezrobocie rejestrowane
IX
3,1
4,5
4,1
4,1
5,5
IX
12,4
12,5
12,5
12,6
12,4
EURPLN
X
4,10
4,15
4,20
4,15
4,15
WIG20
X
2366
2335
2350
2420
2410
WIBOR3M
X
4,82
4,90
4,80
4,90
4,90
W październiku nastąpiło nieznaczne umocnienie złotego względem euro do 4,10, co nie było oczekiwane przez analityków akademickich i rynkowych, jednak Ci pierwsi byli bliżej realizacji (AKE wyniosło 4,15). Na giełdzie w paźdizerniku nastąpiły nieznaczne wzrosty, a WIBOR3M znacząco spadł mdm w związku z coraz większymi oczekiwaniami obniżki stóp procentowych przez RPP. Rada jeszcze w październiku nie zmieniła stóp procentowych, co było zaskoczeniem dla większości analityków. Porównując dokładność prognoz AKE i konsensusu rynkowego w październiku okazuje się, że tym razem analitycy akademiccy mylili się bardziej niż rynek (stosując ten sam system oceniania prognoz jak w przypadku klasyfikacji studentów). W ciągu miesiąca tylko raz zarówno AKE jak i konsensus rynkowy był zgodny z realizcją — nastąpiło to w przypadku dynamiki zatrudnienia.
Najlepszym analitykiem w październiku była Ania Pankowiec. Drugie miejsce zajął Maciek Wysocki, natomiast trzecie miejsce zajął Paweł Pisany. Ania Pankowiec została także liderem w klasyfikacji generalnej wyprzedzając Michała Antoszewskiego o 0,01 punktu. Najniższe miejsce podium zajmuje Marcin Pietrzak.
Klasyfikacja generalna pozycja
imię i nazwisko
punkty
proc.
poprzedni ranking
1
Ania Pankowiec
19,36
47,22%
3
2
Michał Antoszewski
19,35
47,20%
1
3
Marcin Pietrzak
18,62
45,41%
2
Klasyfikacja październikowa
4
pozycja
imię i nazwisko
punkty
proc.
poprzedni ranking
1
Ania Pankowiec
5,84
44,92%
3
2
Maciej Wysocki
5,56
42,77%
7
3
Paweł Pisany
4,98
38,31%
9
Konsensusy studenckie w ramach Akademickiego Konsensusu Ekonomicznego (AKE) są medianami prognoz wskaźników makroekonomicznych i rynkowych, które są publikowane w nadchodzącym miesiącu (wyjątkiem jest stopa referencyjna NBP, której konsensus jest dominantą prognoz). Osobami ankietowanymi są studenci, absolwenci oraz inne osoby związane ze Studenckim Kołem Naukowym Finansów Międzynarodowych, które działa przy Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Prognozy na wrzesień zostały zebrane w okresie od 25 do 31 października 2012 r. Biuletyn został opublikowany 6 listopada 2012 r. Konsensusy rynkowe są medianami prognoz polskich instytucji finansowych oraz są zbierane i publikowane przez Gazetę Giełdy Parkiet. W semestrze letnim roku akademickiego 2012/13 planowany jest analogiczny konkurs prognoz dla studentów i pracowników naukowych SGH. Także konsensusy będą obliczane na podstawie przewidywań wszystkich studentów i pracowników naukowych SGH. Organizatorzy: Marcin Chrostowski, Przemysław Siemaszko Kontakt: ma.chrostowski@gmail.com Więcej informacji można znaleźć na: www.sknfm.pl/konsensus i www.facebook.pl/sknfm Szczegółowy opis zmiennych publikowanych w ramach AKE: Przeciętne miesięczne nominalne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw (stopa wzrostu), Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (stopa wzrostu % rdr), Produkcja sprzedana przemysłu ogółem (ceny stałe) (stopa wzrostu % rdr), Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (stopa wzrostu % rdr), Wskaźnik cen produkcji sprzedanej w przemyśle (stopa wzrostu % rdr), Inflacja bazowa po wyłączeniu cen żywności i energii (stopa wzrostu % rdr), Saldo rachunku obrotów bieżących (mln euro), Bezrobocie rejestrowane (stopa % na koniec miesiąca), Sprzedaż detaliczna towarów (ceny bieżące) (stopa wzrostu % rdr), Kurs EURPLN (średni miesięczny poziom), Wartość indeksu WIG20 na zamknięciu sesji (średnia miesięczna, punkty), Stopa WIBOR 3M (średnia miesięczna stopa %), Stopa referencyjna NBP (stopa % na koniec miesiąca), Produkt krajowy brutto (ceny średnioroczne roku poprzedniego) (stopa wzrostu % rdr), Spożycie indywidualne (ceny średnioroczne roku poprzedniego) (stopa wzrostu % rdr), Nakłady brutto na środki trwałe (ceny średnioroczne roku poprzedniego) (stopa wzrostu % rdr). W tabelach z prognozami na nadchodzący miesiąc oraz z podsumowaniem prognoz z poprzedniego miesiąca poza AKE, konsensusem rynkowym, prognozą banku i ewentualnie realizacją wskaźników przedstawione są prognozy osoby, który zajmuje pierwszą pozycję w klasyfikacji generalnej. W przypadku nie wysłania przez tę osobę prognoz przedstawione są prognozy kolejnej osoby w klasyfikacji.
5