C.N.M Phatudi - Kgosi Henri IV by Shakespeare in Southern Africa

KGOSI HENE

IV

KGOŠI HENRI IV

WILLIAM SHAKESPEARE

Ka Sepedi ke

N. C. PHATUDI, B.A. (S.A.), B. Ed. (Rand)

BETER BOEKE

Eerste uitgawe; eerste druk 1973

Geset, gedruk en gebind deur Thandapers, King William's Town

ISBN 0 7980 0080 5

KETAPELE

Maloba Mokgaga wa Mmakubele o re ﬁle phetolelo ya tiragatšo ye e bitšwago Julease Sisare gomme rena ka bofokotšana bja rena, ra re ke tšofa, di gwamile eupša lehono re makala ge a re hwanyollela phetolelo ye nngwe ya tiragatšo yeo e bitšwago Kgoši Henri IV. Kgoši Henri IV ga se tiragatšo ya masetlapelo bjalo ka Julease Sisare; ke tiragatšo ya metlae yeo mo go yona, le ge go na le kgakgano le thulaganyo, e rumago ka moya wa khutšo le kagišano. Molaetša wo mogolo wa yona, woo e lego motheo wa ditšhaba ka moka tša Bapedi, ke go re: bogoši bo a tswalela. Go bala puku ye ke go ja mooko wa makhura, go bona le go kwa Radimpe Falstaff wa go phela ka maaka le madila, ke go ipolaiša dikgopo. Tšeo ke matlagodimo a phetolelo ye, ge e le go lema gona, itemeleng le ipumeleng.

Re ka akaretša dikakanyophelo tša mofetoledi ka mantšu a Baswana a a rego: Lesogana le le sa etego le tšea kgaitšedi gomme le lebega diota le digole. Ka go anywa mahlale le mesepele ya ditšhaba di šele, re ka buduloga, ra bona, ra tseba, ra belega masogana mmele, banna ba kgang.

Matsiri Mokgokong. Yunibesithi ya Afrika-Borwa.

BATHO BA PUKU YE

Kgoši Henri wa Bone : Sebata

Henri, Mojalefa

John wa Lancaster

Barwa ba Kgoši

Mokgomana wa Wesmolane

Morena Walter Blunt

Thomas Phesi, Mokgomanu wa Wusta

Henri Phesi, yo a tsebjago lea la Hotsepêrê, morwagwe.

Edmund Morotima, Mokgomana wa March.

Richard Scroop, Mokgomana wa Douglas.

Owen Klentawa : Reatseba.

Morena Richard Vernon

Morena John Falstaff : Mampa-dikgolo

Morena Michael, Motswalle oa Ramogolo wa Dipišopo wa Y ork

Poins

Gadshill

Peto Bardolph Maoma

Mohumagadi Phesi, Mogatsa wa Hotsepêrê, Kgaetšedi ya Moro-

Mohumagadi Morotima, Morwedi wa Klentava, Mogatsa wa

Mohumagatšana Quickly wa Ngwakong wa Bueti le Pareng ya

Marena, Baetapele, Mosekiši, Ramalwa, Chamberlain, Barwadi, tima Morotima

Boar's Head Tavern kuwa Eastcheap Basepedi le Bahlanka.

Kuwa Ingelane

TEMA YA PELE

Temana I

Landan Motse-mogolo Mošate. Go tsena Kgoši Henri, Wesmolane le ba bangwe.

Kgoši: mantšibua go tšwetša pele morero wo? Wesmolane: Mongaka, taba ye e ile ya bolelwa ka bophara gomme le ditshenyegelo tša yona tša akanywa ka maabane ao. Gona fao morongwa yo a tšwago Wales a napa a re palakata, ka molaetša o bohloko gomme a bega a hlonamile gore mokgomana Morotima yo a bego a rwele dira tša Hereforotošia go lwantšha phaga yeo go thweng Klen-

Le ga bjale re momile lehlokwa gomme re topetšwe ke mathata, ga re ipheng nako go rerišana ka tša khutš0 gore re buše moya, gape re tle re kgone go logišana maano a go ntšha madira a mangwe go thiba matšibogo a manaba ka mahlakoreng kgole. Menga ya naga ye e ka se hlwe e latswa madi a a faletšego a thari ya yona! Ga go sa tla ba ntwa ye e gagolago naga ka mekoti ya bahlabani goba ye e gatakago makgaba a matšoba ka dipitsi tša manaba. Ba mahlo a a gerulanago a, a a swanago le dinaka-ngwedi godimo eupša a le a bana ba mpa e tee, ba sa tšo phurana gabohloko. Fela tše ka moka di tla fela, gare ga mathata go tla sepelwa mmogo, go tla tšeanwa kgopu. Bogale bja ntwa, bjalo ka bja thipa ye e sa dulago gabotse ka kgatleng, bo ka se sa sega mong. Bjale, barategi, a re rapeng madira a majahlapi a makgonthe, go ya go hlabana kuwa bitleng la Kriste, yo bjale re lego mašole a gagwe, yo re ikgafetšego mohlamonene gore re tla hlabana tlasa ga fapano sa gagwe. Bahlabani ba gagwe ba phekotšwe dipopelong tša batswadi ba bona go leleka baditšhaba mafelong ao a makgethwa., mo go gatilego maoto a a šegofaditšwego gomme bakeng sa rena a ilego a bapolwa sefapanong mengwageng ye sekete le makgolo a mane ye e fetilego. E šetše e le ngwaga ka moka re sohla taba ye gomme ga go hole selo go hlwa go touta gore re tla ya. Go lekane bjale. Fela mpotše, motswala Wesmolane, gore lekgotla le boﬁleng maabane

Kgoši:

tawa, o thopilwe ke sona sehlola se0 sa Moweleše le gore banna ba sekete ba bolailwe gomme ka ditoto tša bona basadi ba Maweleše ba dira boithatelo bjo bo šišimišago gomme go laodiša mašula ao ke go kwa mpa mokhora. Ala-laa! O ka re mokgoši wo o tla hlahlamolla

mananeo a rena a go ya ntweng Jerusalema ! Motšhaba-pula o tšhabela matlorotlorong, mongaka. Tšeo ke dinyane, dikgolo šidi : Ditaba di tšwa ka bokone gore ka Kgwedi ya Lewedi ga e hlatswa ngwedi, e le matšatši a lesome le bone sekokotla Hotsepêrê, Harry Phesi phankga Aratšhiboloto nkwete ya Lesekotšho ba gahlane Holemetono, moo iri ka moka kgankga e ilego ya ja nkgawane ka kanono tše kgolo feela. Eupša go bolelwa go sa tsebje pheletšo ya ditaba gobane mmegi wa ditaba tše o ile a fulara ka pitsi ya gagwe ntwa e sa le ye kwibidu

Wesmolane: go sa phethega gore eng ke eng.

Kgoši:

Ke yoo mogwera wa rena yo bohloko, Morena Walter Blunt. O goroga ka pitsi. E re thankga ka maraga a naga go tloga Holemetono go ﬁhlela mono. O re tlela ditaba tše di wišago pelo. Motlotlegi Douglas o fentšwe. Mebotong ya Holemetono, Morena Walter o bone lesome la dikete tša bagale ba Masekôtšho le bakgomana ba masome a mabedi ba dutla ba kgapha madi a bona. Hotsepêrê o thopile Morodeiki, Mohlomphegi wa Faefe, Ngwana-wa-thagaletswalo la Douglas, gape le Mohlomphegi wa Atholo le wa Murray le wa Ankguse le wa Mentheithe. Na tšekhwi ga se maroborobo a a kgahlišago? Megobo ya bohlokwa ? Ao,

motswala, o reng na?

Kgoši:

Wesmolane: Ruri, ke phenyo yeo ba mošate ba ka ikgodišago ka yona. Ai, gomme bjale o nkwiša bohloko, o ntsenya lehufa, go hufagela gore Morena Nofamalane ke yena rrago ngwana yo a šegofaditšwego gakalo, ngwana wa mošemane yo a tumilego ka gohle a le bjalo ka mohlare wo moteleletelele gare ga sekgwa gomme a le seala-segolo le mmamoratwe wa badimo mola nna, godimo ga tlhompho ye kaalo ye ba mo fago yona, ke bona kgobogo le lenyatšo tše di lego kabelo ya Harry, ngwanake. Ai, ge nka be go ka šupeng gore bošegong bjo bongwe mohlamonene, yo mongwe wa

badimo o ile a fapanya bana ba rena diaparong le malaong ba robetše gomme a bitša wa ka Phesi, wa Ntlo-kgolo, nka be bjale ke tšea Harry yokhwi gomme yena a tšea wa ka. Bjale o se ke wa hlwa o nkgopotša yena. Motswala, na o gopolang ka matepe a mošemane yo Phesi? Bona, dibofša tše a di thopilego o di dirile badiredi ba gagwe gomme o ragile lentšu la gore o tla nthomela fêla Morodeiki, mohlomphegi wa Faefe!

Wesmolane: Ge e re ping, e kwele ping tše kgolo! Ke thuto ya rangwaneagwe Wusta, yo a go hloilego la mpša le phiri ye e mo dirago gore a ikgogomoše, a go tenolele kgaranyana!

Kgoši: Ke bile ke mo rometše molaetša gore a tle, re bolele. Ka baka le re tla tšo re hlokomologile tša leeto la go ya Jerusalema. Motswala, ka laboraro le le tlago re tla ba le khupamarama kuwa Winsa; bjale o tsebiše bakgomana.

Fela o akgofe o boe gape re tle re loge maano go tše ntšhi tšeo re ka se di kgonego ga re befetšwe.

Wesmolane: Ke tla dira bjalo, mongaka.

(0 a tšua)

Temana II

E sa le ntshe Mošate. Phaphošeng ya Morwa-kgoši. Go tsena Morwa-kgoši le Flstaff.

Bjale, ke nako mang, mošemane Hal?

Falstaff: Morwa-kgoši: O hlakane hlogo ka baka la malwa a o a nwago, le go hlwa o konopoletše o hlepišitše diaparo morago ga dilalelo le go hlwa o patlamile ditulong go rapameng letšatši, o bile o lebetše go botšiša seo o swanetšego g se tseba. Bjale selo tena, o tla re go tseba, wa iša kae letšatši? Gape dinako tša letšatši ga di na le taba le madila le dinama tša dikgogo, bjale ke šitwa go bona lebaka leo o ratago go tseba fao letšatši le lego gona. Gomme bjale re tla kwana, Hal! Gape rena ba menwana ye metelele re sepela ka ngwedi le dinaledi, e sego

Falstaff: 3

ka letšatši, tadie amuša. Fela tseba, šaa tena, gore mohla o le kgoši bjalo ka tau-kgolo, Modimo a go thuše, gobane o tla hloka seriti.

Morwa-kgoši:

Falstaff: Wa reng! Ka hloka selo mang?

Ka banna, mpša e ka namela ntlo! O tla hloka le wa go beeletša mae le potoro.

Moroa-kgoši:

Falstaff: Go lokile, bjale? Etia phala mmala.

Bjale ge, wa mma, o re mola o le kgoši, o se ke wa dumela gore rena beng ba bošego re bitšwe dilabi le mahodu a mosegare eupša re tsebje re le badiredi ba ramasodi, mong wa dikgwa, batshepegi leswiswing, bahlanka ba ngwedi; gomme o dire gore batho ba re re ba maitshwaro a a lokilego, re bušwa bjalo ka meetse a lewatle ke ngwedi tshehlana, yo re hulago a re lebeletše.

Morwa-kgoši: O a rereša gomme taba ya gago e a kwala. Go bjalo, letlotlo la rena ba ga ngwedi le oketšega le be le fokotšege bjalo ka lefula la lewatle gobane bjalo ka meetse a lewatle, koša ya rena e tšwa ga ngwedi, mošate. Bona, therešo ke gore sekhwama sa tšhelete se se phamotšwego bošego bja Mošupologo se tla be se šetše se hlohlorilwe mosong wa Labobedi, se hweditšwe ka kgang gomme se hlohlorwe gare ga mašata, "Tšhela! Tšhela! Re tšhelele !"

Bjale tlotlonyana leo le manamelo a tlase gomme le thomega ka mokgwa wo bjalo, mankgapela le iša beng ba lona ditlamong godimo go thokgiwa melala.

Falstaff: Ka morena, o bolela therešo, monna. Na mohumagatšana yo ke gwaišago ga gagwe ga se motlabo yo botsana kudu?

Morwa-kgoši: Bjalo ka nosi ya Hybla, segata-moroko tena. Ee, ga ke re diaparo tša dibofša tša kgolego ke seilana tše

Falstaff:

Falstaff : thata-thata?

O be o tlile gape ka metlae! Wa re ditšwa-ganong

tša se ntheng? Ka reng ka maseilana a kgolego?

Morwa-kgoši:

O bolelang, o ntenelang ka mohumagatšana

wa fao re nwago ntshe?

Ke gantši o leboga botho bja gagwe.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

4 A nkile ka re o mo lebogele dijo le dino tša gago na ?

Aowa, maaka ga se makhura, o re lefetše ka moka.

Moroa-kgoši: Ee, kae le kae, go ﬁhlela ke felelwa ke tšhelete

gomme ga e fedile ke tšea molato ka leina la ka.

Falstaff: Hm, o dirile bjalo gomme go sa bonale gore o mojalefa. Eupša ke ya go kgopela, wešo, gore mola o le kgoši na batho ba tla fela ba fegwa mo Ingelane? Na molao wa bogologolo wa ga fediša bohodu o tla fela o le gona? Monna, mohla o dula setulong, o se ke wa kgaola lehodu molala!

Morwa-kgoši: Aowa, go tla dira wena.

Palstaff:

Morwa-kgoši:

a tla fegwa gomme wena o tla ba mofegi yo bohlokwa.

Falstaff: Aga, Hal, go lokile. Ke tla kwana le mošomo woo Nna? Mohlolo! Ka papa, nka ba kgakgatla ya moahlodi.

kudu le gona go leta mo kgotleng e tla ba kgaka diselong

O šetše o ahlola ka phošo; ke ra gore mahodu go nna..

Morwa-kgoši:

Falstaff: Go ba bona molato?

Hm, go tšea diaparo tša bona tše di dungwago ke mofegi yo mongwe le yo mongwe! Ke hloka bjalo ka matome bošuleng goba bere e boﬁlwe.

Morwa-kgoši: Goba tau ya mokgalabje goba seletšo sa moratiwa.

Falstaff:

Morva-kgoši: Hm, goba molodi wa lehlaka la Linkonosia.

O reng ka ga mmutla goba kgoba-boloko mo Landan ?

Falstaff: O tšwa kgole le go kwerana, Morwa-kgoši. Mosela wa tšhipa yeno ke woo, Hal, o se ke wa hlwa o ntšhetše morago ka dilo tša bošilo. Ka Modimo, e re nka be nna le wena re tseba mo go ka rekiwago ngata ya maina a mabotse gona! Malobanyana putswa ya mokgomana e nkomantše mo mokgotheng kudu ka ga gago, kgoši, feela ka se mo iše hlogong; a bolela ka bohlale, ka fela ke mo hlokomologile eupša a fela a tšwetše pele ka mmolelo gona mo mokgotheng.

Morwa-kgoši: o thagile. Bohlale bo a bitša kuwa ntle, feela ga go motho yo a bo nyakago.

Falstaff: Ai, o tseba go goboša le go katela motho segašwa ka ganong e bile o ka kgeloša mokgethwa! O mphahlile kudu, Hal; Modimo a go swarele! Pele ke tsebana le wena,

Hal, ke be ke le ngwana eupša bjale, ga ke bolela nnete, o mpudulotše go feta sehwirihwiri. Ke swanetše go furalela bophelo bja mohuta wo gomme ke tla kgaogana le bjona ruri-ruri. Ga go se bjalo, ke tla ba segoboga. Nka se hlo ke ahlolelwa go senya ngwana wa kgoši bophelong bja Bokriste.

Morva-kgoši: Re ya go hula kae mokotla wa tšhelete ka moswane, Jack?

Falstaff: Ala-laa, mo go ratago wena, monna, le gona nka o roka. Ge go se bjalo, nka go fa kgomo! Ruri, o nkgowelele!

Mora-kgoši: Ke lemoga tshokologo ye kgolo phelong bja gago, go tloga merapelong go iša go utsweng ga moraba wa tšhelete.

(Go tsena Poins.)

Falstaff: ge monna a tshwela mare diatleng mošomong wa gagwe. Poins! Bjale re tla tseba ga Gadshill a theile melabo ya maomo. Ai, ge nka be batho ka mehla ba kotula seo ba se bjetšego, o be a tla gata kae diheleng, mošemane yo? Ga go senokwana se ka kago yena se se kilego sa hula batho!

Morwa-kgoši:

Ao, Hal, ke ona mošomo wa ka, Hal, Ga se phošo

Poins: Šiao, Ned.

Iše, Hal. A reng Morwa wa Mosokologi? le nama ya kgogo ka ona?

Ke ra

Morena Segatamoroko! Jack! Le kwane bjang le Satane ka moya wa gago ka gobane ka Paseka o rekile phafana

Morwa-kgoši:

Poins:

Morena John ga a fetoge. O ema ka seema sa batala. O tla re maaka ga se makhura. Satane o fentše. Ke gore o ikgafetše go se lahle mokgwa wa gagwe le Satane?

Morwa-kgoši:

Ge go se bjalo go tla thwe khudu e lahlile legapi!

Poins:

Banna, ka moswane ka kgogo tša masa, kuwa motsaneng wa Gadshill! Baeti ba ya go Kanteperi ba gona ba rwele thoto tša bohlokwa, gape go na le Barekiši ba bangwe boradikwama ba ba lebago LANDAN. Ke le swaretše tšeo le ka ipipago gore le se tsebje. Le na le dipitsi tša lena. ng Ka maabana a Gadshillo tla lala Rochester. Ke šetše ke

lokišitše gore dilalelo ka moswane di jewe Eastcheap. Re Ge le eya, ke tla le fa tšhelete ye ka šoma gabonolonolo.

e wišago pelo, ge le sa ye, gona šalang gae le rogakwe.

Palstaff:

Theeletša, Edward! Nna ge ke šetše gae, ke sa ya, ke tla go kgaola molala bakeng sa ge o ile.

Poins:

Falstaff:

O ka dira bjalo, Radithama?

Hal, o tla ba yo mongwe wa bona?

Morwa-kqoši:

Falstaff:

Aowa-owa! Nna ka hula? Ka utswa? Le kgale! Ga go botshepegi goba bonna goba segwera mo go wena le gona ga o ngwana wa tadi wa Ntlokgolo ga o boifa ga ya go utswa thoro ya ranta.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Morwa-kgoši:

gae.

Falstaff :

Morwa-kgoši:

Go lokile, ke tla ka ka ikwiša go ba motšita.

Mpša e ka namela ntlo, ga ke ye kae! Ke šala

Ka papa, gona ke tla ba lehlabapshio ga o le kgoši! Hm, bjale o boletše senna.

Poins: Di nag0.

Morena John, hle, sepela o ntlogelele Morwa-kgoši. Ke tla mo fa mabaka ka botlalo a leeto le gomme o tla ya. Go lokile, Modimo a go fe leme le boreledi, gomme yena a mo fe tsebe gore seo o se bolelago se se kube gomme seo a se kwago a se dumele ka gobane mojalefa a ka no bapala bohodu. Mehla yekhwi e kgonwa ke tšona tše bjalo.

Fa'staff: Šalang. Le tla nkhwetša kuwa Eastcheap.

Morwa-kgoši: Sepela sekgalabjana tena! Sepela moretšhe ke wena!

(Falstaff o a tšwa).

Poins: wena le nna re ka se ba hlakole, o nkgaole molala.

Bjale, botlana la kgomo yešo, mongaka, a ke o re sepediše tsela ka moswane? Ke na le mošmo wo o makatšago eupša nka se o kgone ke nnoši. Falstaff le Bardolph le Peto le Gladshill ba tla hula banna bao re ba rerilego. Wena le nna re ka se be gona; eupša ba tla re ge ba ba hutše, ge

Morwa-kgoši: Re tla amologana le bona bjang ge re thoma leeto?

Poins: Gabotse, re tloga pele goba morago ga bona mola re ba boditše mo re tlago kopana le bona. Rena re tla tsebela teng gore re ka se be gona fao gomme bona ba tla tlamega go ntšha ga tšhwene gomme gore ba fetša, rena re tla ba

hlasela.

Morwa-kgoši: Ke a kwa, feela ba tla re tseba ka dipitsi tša rena, ka diaparo tša rena le ka tšeo re iphahletšego ka tšona.

Poins: Homola! Ba ka se bone pitsi tša rena. Ke tla di bofa ka sethokgweng. Dipipa-sefahlogo tša rena re tla di fetola gore re kgaogana le bona gomme thobela, ke na le pipa ye kgolo ya dipipa-sefahlogo tša mošomo wo, le tša go bipa aparo tša rena ka moo ba di tsebago.

Morwa-kgoši:

Poins: Hm, ke a belaela, ba tla re bekiša!

Ee, ba babedi ba bona, ke mafšega a go lahlwa. Wa boraro ge a ka kgotlelela le ganyane fela nka metša marumo a. Metlae ye megolo e tla ba go theeletša maaka a matala a a tlago laodišwa ke lona leoma leo la dimpa ka maabana ge re kopana dilalelong: o tla re o be a kakadikana le masome a mararo le ka moo a ilego a kalokana ka gona, go nkgile. Re tla oma ka disego fela metlae ye megolo e tla ba go mo ngangiša le go mo ntšha diphošo.

Morwa-kgoši: Go lokile, ke tla ya le wena. Rulaganya gohle gomme re kopane ka moswane mantšebua kuwa Eastcheap. Ke tla lalela gona. Sepela gabotse. Poins: Gabotse, mongaka.

Morwa-kgoši:

(0 a tšwa.)

Ka moka ke le tseba la kgopa, eupša bjale ga ke rate go le senyetša lethabo. Ke tla swana le letšatši le le dumelago go pipša ke maru gomme batho ba šitwe go bona letago la lona feela le tla re ge le rata gore le bogege la phatlalatša megudi le meuwane yeo e bego e le širile. Ge go ka dulelwa go bapala ngwaga ka moka, papadi e be e tla tena bjalo ka go šoma. Feela ge dipapadi di etla ka tšhoga-sewelo di a ratega gomme ga go se hlabollago go phala dilo tšeo di bonalago ka tšhoga-sewelo. Gomme e tla re ge ke furalela boitshwaro bjo gomme ke fetoga seo ke sago ka se holofetša motho, go dira bjalo go tla phala kudu ge ke be ke ikanne ka molomo le gona ke tla homotša bao ba bolelago gampe ka nna. Tshokologo ya ka e tla fahla, ya ba bjalo ka tšhipi ye e kganyago totobolong gomme e tla kgahliša, ya bonwa ke mahlo a mantši ka baka la bošaedi bjo bo kilego bja bonwa mo go nna. Go

kaone ge, gore ke šaetše ka boomo gore ke tle ke thakge gomme e tla re ge lebaka le ﬁhlile, ka bontšha gore ke nna mang.

(0 a tšwa).

Temana III.

Kuwa Landan, motse-mogolo. Mošate. Go tsena Kgoši Henri, Nofamalane, Wusta, Hotsepere, Morena Walter Blunt le ba bangwe.

Kgoši: Madi a ka a tšididi, a gatsetše, a gana go bedišwa ka ditlontlollo tše gomme le ntemogile gomme ke ka gona le ntekago tumelo. Eupša lemogang go tloga bjale, ke tla ntšha mokgwa. Ke tla ba tau, ke tšhabege, go feta seemo sa ka seo se bego se le boleta bjalo ka makhura, se le boleta bjalo ka diphofa gomme sa lahlegelwa ke leina la tlhompho leo moikgodiši a ikgodišago ka lona feela go baikgodiši.

Wusta: Ntlo yešo, Tau-kgolo, ga ya swanelwa go kgalengwa ka kgati ya bogolo gomme e le bonatla bjona bjo bo bopilwego ke ona matsogo a.

Nofamalane:

Kgoši:

Sebata, nxae

Wusta, ema o fulare gobane ke bona kotse le mereba mahlong a gago. Ao, mogale tena, o a ikgodiša, o a tena gomme bogoši bo ka se ikobele mohlanka a šošobantše sefahlogo ka lenyatšo. O dumeletšwe bjale gore o sepele gomme ge re go nyaka, re tla go bitša.

(Wusta oa tšwa). 0 be o rata go reng?

(Go Nofamalane).

Nofamalane: ngwanake.

Sebata, mongaka. Dibofša tšeo di nyakilwego ka ina la gago, tšeo Harry Phesi a di swerego kuwa Holemetono, ge a laodiša yena a re, ga go a gana motho ka tšona bjalo ka ge go begilwe Mošate. Ka mokgwa o ke lehufa goba phošo polelong ye, tše di lego molato, e sego

Hotsepere: Thobela batho, ga ke a gana ka dibofša. Eupša

ke a gopola, ntwa e be e sa tšwa go fela, ke lapišitšwe ke kgalefo le go hlabana, ke fegelwa ke fedile, ke ikokotletše ka tšhoša-batho ya ka, gwa ﬁhla monna yo mongwe a lle koto, a tšhephile bjalo ka monyadi, seledu se bootšwe o ka re tšhemo mola mabele a bunnwe, a bile a nkga, phu-u, dirafentlele bjalo ka morekiši gomme a phathakgile lepokisana ka monwana wo mogolo le wa tšhupa-baloi a fela a le iša nkong, a le dupa gabedi gararo, a dira ka matepe, a eja motšoko wa dinkO, a itshegiša, a bolela-bolela gomme ge mašole a feta a rwele ditoto tša batho, a ba bitša bathwana ba ba se nago mekgwa go dikiša ditopo tše di senyegilego ka phefong gore di mo nkgele. Ka polelo ya matepe le go tena a mpotšiša-potšiša dilo gomme a fetša ka gore o nyaka dibofša, o di nyakela ba Mošate. Dintho tša ka di be di thunya ka baka la go tonya gomme e bile ke phuphilwe ke nonyane ye nngwe ya mohuta wa mokowe ka gona ka manyami le go fela pelo, ke arabile ke sa ikwe, ga ke tsebe gore ke ile ka reng, goba a di tšeye goba a di lese. 0 be a ntlhakantše hlogo go mmona a phadima gakaalo, a nkga dirafentlele gomme a bolela sesadi ka marumo le meropa le dintho – Modimo a nthuše! A bolela gore selo se segolo mo lefaseng ke sehlare se se alafago pelo ya motho, gape a re go bohloko kudu gore matswai a bohloko a lefase a epollwe maleng a lefase leo le se nago molato le le sentšwego ke batho ka baka la botlaela gomme a re ge nka be e se ka baka la dithunya tše tšhabegago tšekhwi, nka be e le mohlabani. Mongaka, polelo ye e ronago, ye mpe yekhwi, ke e arabile ke sa ikwe, bjale ka ge ke boletše gomme ke re hle, mogwa, mantšu ao a gagwe a se ke a dumelwa go mphapanya le Morenaka. Mabaka a šeditšwe, go lokile mongaka. Tšohle tšeo Henri Phesi a di boletšego go motho yoo, felo fao, nakong yeo le ka moka tše mabapi, ga di lahliwe, di lebalwe, di se ke tša mo kweša bohloko goba tša kgopamiša tšeo a

Bhunt: di boletšego koo bjalo ka ge a latola bjale.

Kgoši: Keng? 0 sa gana le dibofša. A re pele re swanetše go ntšha diloba go lokolla mogwagwe Morotima wa seota yoo, ka nnete, a ilego a takametša ka leope mapelo a madira I ao a a ilego a a rwala go lwantšha moloi yoo, go thweng

Klentawa, sehlola ! Mabarebare a re morwedi wa gagwe o nyetšwe kgauswinyana ke Mohlomphegi wa March. Na ke tshwanelo bjale gore thoto ya diloba e tšwe go goroša lehlabapshio? Re tla reka babolai gomme re thabiše mafšega ao a itahlilego gomme a ineela fela? Le gatee, ga a bolawe ke tlala moo magageng dithabeng! Nka se nošane meetse ruri-ruri le yoo a tlogo kgopela gore ke ntšhe sente e tee go loba gore noga yeo Morotima e tle gae. Morotima lehlabapshio! Noga! Ga sa ba a ka a go furalela, mongaka ga e se gona ka mabothata a marumo. Bonnete bja taba ye, bo ka pakwa fela ke dinthontho mmeleng wa gagwe, mohla a swarane, a phenkgišana yena ka boyena iri ka moka, khwiting ya noka ya Severn, le phokgo Klentawa. Ka tumelelano, ba khutšeditše gararo gomme ba a nwa meetse garago moeleng wa noka ya Severn, yeo e ilego ya tšhošwa ke difahlogo tša bona tše di kgamathetšego madi gomme ya elela ka maatla gare ga lehlanoka gomme ya ﬁhla hlogo lekoribeng le le gašitšwego ke madi a bahlabani bao ba šoro. Ga go motho yo mobe yo a kwanago le bohlabapshio a kilego a ikgafela go kgabutlwa gakalo. E šita le yena mokgomana Morotima o be a ka seno a itira sehlabelo felafela. Bjale ga se tshwanelo gore a fohlwé

Hotsepere: maina go thwe ke mmolai!

Kgoši: O a mo pharaphara, Phesi, o a mo pharaphara :

sa ba a ka a swarana le Klentawa. Ke a go botša! A ka bupa a lebana le Sathane ka noši, ye e na le gore a kopane le Owen Klentawa ntweng. Ga o hlabje ke dihlong? Eupša homola, go tloga bjale, ke se ke ka hlwa ke ekwa o bolela ka Morotima! Nthomele dibofša tša gago ka pelepele goba o tla šulafalelwa ka seo se tlogo tšwa go nna. Mokgomana Nofamalane, o dumeletšwe go tloga le morwago, le re romele

dibofša tša lena go sego bjalo le tla kwa.

(Go tšwa Kgoši Henri, Blunt le balatedi). Le ge Satane a ka tla a gotla fa, nka se di romele: Ke ya go yena bjale ke mmotše mahlong gore

Hotsepere: ke we pelo le ge e ka ba ke tla wela leretheng!

Nofamalane: ganyane! Rangwaneago ke yo!

Aowa-owa! O kgangwa ke pelo-bohloko ? Iketle (Wusta o tsena gape). 11

SHotsepere:

Ke se reng ka Morotima! Ditšie-baretlwa! Ke tla bolela ka yena gomme nka itoma sejabana ge nka se mo latele. Ke tla upša ka ba sehlabelo, ka falatša madi a ka, ka hwa, ka epelwa, ka baka la gagwe. Ke tla phagamiša Morotima segatwa-ka-maoto, bjalo ka kgoši ye e hlokago tebogo ye, bjale ka seja-bagabo se, sehlola Bolingbroke.

Nofamalane:

Wusta:

Hotsepere:

Wa rra, Kgoši a gaﬁšitše motlogolwago.

Ke mang yo a tšhumilego hlaga gore ke sepela? O gatelela gore a hwetše dibofša tša ka gomme ge ke kgopela diloba bakeng sa yoo mogwaake, o fetoga mmala, o ntebelela ka ihlo le lebe gomme o befelwa ge a ekwa feela leina la Morotima.

Wusta.:

Ga ke mmone molato. Ga ke re Morotima o šupilwe ke mohu Richard gore ke yena a mo hlatlamago bogošing?

Nofamalane: nako yela ya amogiwa bogOši gommne moragonyana ya bolawa.

O šupilwe. Ke kwele taba yeo. E bile ka yona Modimo a mo swarele ditšhito tša gagwe mo bathong kgoši yeo ya batho e ilego ya ntšha madira go hlasela Mairish ditšhaba, moo e ilego e boa e patlilwe,

Wusta:

Gomme godimo ga lehu leo re sa gobogile mahlong

a ditšhaba go ﬁhlela lona tšatšing le!

Hotsepere:

Ga ke kwe gabotse! Wa re Kgoši Richard o

šupile mogwaake Edmund Morotima gore ke bojalefa?

Nofamalane:

Hotsepere: go a thuše

O dirile! Nna ke mo kwele.

Aowa, gona ga ke bone motswalagwe kgoši molato, ge a ratile gore yoo a bolawe ke tlala magageng dithabeng! Bjale e ka ba lena bao ba go rweša monna yo wa selebalabathakgi diala, bao ba bitšwago digoboga mahlabapshio ka baka la gagwe, a ke lena ruri-ruri, le ka rogakwago ke lefase ka moka gobane le le bathuši ba bobe bjo, le le marala goba manamelo a mmolai? Ruri, ntshwareleng barena, ge bjale ke tlamegile go utolla maemo le madulo a le a beilwego ke yona Kgoši ye ya moradia. Na tla laodišwa ka dihlong matšatšing ano goba gwa ngwalwa ka botlalo mangwalong mehleng ye e tlago gore banna ba dikokotla, ba bakgomana ba kakago lena ba ile ba itšhilafatša ka segwera se bobedi bja lena Modimo le se dirilego go tloša Richard setulong, lebuwe le le botse gakaalo, gomme la bjala mootlwa, phehli,

Bolingbroke? Gapegape na go tla hlamolwa ka dihlong tše di makatšago gore o ile a keta ka lena dikêtô gomme a le tlogela le maketše, lena bao le ilego la gobošwa ka baka la gagwe? Aowa, ga e ke e senya e sa aga, nako e gona yeo le ka bopago maina a lena gape la ba batho gape mahlong a lefase lohle. Kgalemelang lenyatšo le tenago la kgoši ye ya moikgodiši yeo masegare le bošego e akanyago maano a go dira selo sengwe ka lena, le ga e ka ba ke go rera la lena leho. Ka baka leo ke re -

Wusta: Iketle, motswala ! Se tšwele pele. Bjale ke tla le botša tša ka gare ga seatla. Lena ba le kwišišago mafarahlahla, ke tla le nyareletša sephiri ka sebele, se se kotse le moya wo šoro, se se ka tshelago noka e tletše ka tšhikinyego ya thelenyane ya lerumo.

Hotsepere: Ge a wetše, ke mafelelo, goba a kgangwa goba a thala: Ge a ka tsoša leretha go tloga ka bohlaba-tšatši go ya ka bophirima, maatla a batlotlegi a kgese leretha go tloga ka leboa go ya ka borwa gomme bobedi bo phurane. Ai! Gape go boima go swara tau ka mariri ge e na le go tšhoša kgabutlaneng.

Nofamalane: O tletše mafolofolo a go phetha mošomo wo mongwe wa bagale gomme bjale ofela pelo ka kudu.

Hotsepere: Ka banna, ke bona go le bonolo go phamola tlotlo mo ngweding wo o tagilego, goba go nwela mo lewatleng, tengteng mo go sa ﬁhleng lenti go inolla tlotlo ka merišana gore mmoloki wa yona a godišwe ka yona go se na baganetši. Eupša ga re itlhohloreng segwera sa mahlabapshio!

Wusta: O tla taba ka godimo. O tlogetše mooko wa yona. Motswala, nkadime ditsebe ganyane.

Hotsepere:

Wusta: Nxanxae! Ona Maskotšho ao a bakgomana, a lego dibofša tša gago,

Hotsepere: Ke itshwarela ona, ka banna! Nka se mo nee le ka le tee fela la ona. Aowa, le ga go ka thwe pheko ya gagwe ke Leskotšho, nka se mo fe! Ke itshwaretše ona, ka seatla se.

Wusta: O thomile gomme ga o ntheeletše. Dibofša o tla itshwarela.

Hotsepere: Ee, ke tša ka. Mpša e ka namela ntlo! O rile a ka se lobele Morotima. Ke thelelwa ke leleme go bolela ka Morotima! Fela ke tla mo hwetša mo a robetšego gona gomme ke goeletše 'Morotima" tsebeng ya gagwe! Gape ke tla ruwa nonyana ya setseba-polelo yeo e rutilwego go bolela feela gore "Morotima", ke mo fe yona go mo tlatša pelo ka mehla.

Wutsa:

Theeletša, motswala, gore ke reng.

Hotsepere: Ga ke na le taba le dikgakollo ka moka fa, ga e se tšeo di ka rumulago gomme tša lomiša yo Bolingbroke maritagane:gape le ona - lefeelanalelaMORWA-Kgoši, ke a bona rragwe le yena ga a mo rate gomme a ka thabela ge a ka welwa ke kotsi, nka rata go mo tšhelela mpholo mo bjaleng.

Wutsa.: Šala gabotse, moisa'gešo. Ke tla bolela le wena mola o fodišitše hlogo.

Nofamalane: fela leleme la gago?

Hei, radipelo-pelwane ke wena! O tla tlala pelo bjalo ka mosadi gomme wa se sa theeletša motho ge e se

Hotsepere: Bona, ke a itiwa gomme ke longwa ke ditšhoši ge ke ekwa ka phaga ye Bolingbroke. Mehleng ya Richard Ke lebalelang ke Klosestašia mola segafa sela sa mokgomana sa go bea rangwane wa sona, gona fale ka go thoma go khunamela kgoši ye ya noga, Bolingbroke yo, ka papa! Mola wena le yena le bowa ana ke kae? Ravenspurgh.

Nofamalane:

Hotsepere: Ke Motseng wa Berkeley. Agaa! Bona boikokobetšo bjo kaalo bjo mpša .BE yekhwi e ilego ya mpha bjona! Ka leme le boreledi, a bolela ka "mola bophelonyana bja gagwe bo thekgiwa", gape ka "Henri Phesi yo botho" le "motswala yo molemo'". Ai, Satane a ripitle bahwirihwiri ba bjalo. Modimo a ntshwarele! Rangwane, bjale bolela, nna ke feditše.

Wusta:

Wusta: Aowa, ge o rata, iša pele. Re theeleditše. Aowa, ke feditše ruri.

Hotsepere :

Re boela gape tabeng ya dibofša tša gago tša MaDi lokolle ka pele ka ntle ga diloba gomme o itshwarelele fela ka morwa wa Douglas go betla tsela ya gago Skotlane. Ka mabakabaka a a fapanego, ao ke tlogo skotšho.

go ngwalela ka ona, ga ke belaele gore o tla dumelelwa. (Go Nofamalane) Wena morenaka, ge morwago a hweditše tsela ye bjalo kuwa Skotlane, o tla re sephiring a tsena fegong la yena mogalalegi yo a rategago, Ramogolo wa Dipišopo.

Hotsepere:

Wusta: Wa York? Ga go bjalo? Go bjalo, yo a nyamilego kudu ka baka la leho la morwarragwe kuwa Bristol, Morena Schroop. Ke bolela. taba ye ke sa phopholetše eupša ke tseba ka kgonthe gore go rerilwe, go rulagantšwe ke khuduthamaga; go letetšwe feela gore letšatši le le beilwego le hlabe.

Hotsepere: Nofamalane:

Hotsepere: Ke ya e dupelela. Go tla loka kwatlakwatla. Se thakanele go metša, o sa wa sohla!

Aowa, ke khupamarama ya makgonthe! Lemoga gore ke madira a Skotlane le a York gomme a tlatšwa ke a Morotima, ala-laa!

Wusta:

Hotsepere:

Wusta: Gomme go tla ba ka mokgwa woo. Ruri, hono maswi a lebane le lenaka. Ke tshwanelo bjale gore re itlhaganele, re ipoloke ka go rapa madira gobane le ge re ka mamelele bjang le bjang, Kgoši e tla dula e re belaela le gore re na le dingongorego, go ﬁhlela e hwetša sebaka sa go re metša. Bonang ka fao e setšego e thomile go re lebelela ka mahlo a mahwibidu ka gona!

Hotsepere:

Hm, o a befelwa. Feela re tla itefeletša..

Wusta: Motswala, šala gabotse. O ribege taba ye go ﬁhlela o ekwa ka mangwalo aka lebakeng la gona kgauswinyana. Ke tla ikutswa ke ye go Klentawa le Morena Morotima gomme wena le Douglas le madira a rena le tla kopana le rena fao ka bonako, ka moo ke tla go ba ke le laetše ka gona gore re tle re itamolele ka noši bophelong bjo bịa nonyana.

Nofamalane:

Hotsepere: Tsela tšhweu wa rra. Ke a tshepha re tla atlega. Rangwane, sepela gabotse. Ai, le tla hlaba neng tšatši la gona? Kgankga e je nkgawane! Molamo o kgaoge hlogo!

(Ba a tšwa).

TEMA YA BOBEDI.

Temana I

Kuwa Rochester. Lapeng la ngwako wa baeti. Go tsena morwadi a swere lebone.

Morwadi I: Hao, ge e se masa a kgogo tša bobedi e ka ba mohlolo! Dithutlwa di godimo gomme pitsi ga se ya ba ya saletšwa! Keng modišana ?

Modišana:

Morwadi I: (Ka gare) Gona bjale, gona bjale. Hle, Tom, saletša pitsi Cut gomme oe alele mo e kgobogilego gona. Pitsi ya batho e kgobogile gampe mo magetleng.

Morwadi II: Ostler.

(Go tsena Morwadi yo monguwe).

Ditlhodi le dinawa fa, di kolobile bjalo ka mpša gomme ke tšona tše di bakelago dipitsi bolwetši bja diboko ka pele. Ngwako wo o hlakahlakane, e sa le go ehwa Robin

Morwadi I: Motho wa batho, e sa le theko ya bjang e hlatloga, ga se a ka a be a ipshina, o bolailwe ke seo.

Morwadi II: Ke a bona, ga go ngwako mo Landan wo o rwelego matsetse bjalo ka okhwi! Ke lomilwe bjalo ka kolobe.

Morwadi I: Bjalo ka kolobe, ruri! Ga go kgoši ya modumedi yeo e kilego ya longwa go mpheta e sa le kgogo tša mathonmo di lla.

Morwadi II: A ke le boneng! Ga re ﬁwe le pitšana ya meetse bošego gomme re tlamegile go hlapologela mo sebešong: Le mohlapologo wa gago o goka matsetse a mantši!

Morwadi I:

Morwadi Il: Tlaa ka pele, modišana! Tlaa kwano! Ke swere segoba sa kolobe le merogo. Di išiwa Charing-Cross.

Morwadi 1: Banna, dikanakune tše mo serotong sa ka di otile gagolo. Hao, modišana, selo tena! Keng o sa bone? O sa kwe? Selo se se go swanetšego fela bjalo ka seno ke lepara mo hlogong ! Tlaa, tlaa, ga o sa na tshepho? (Go tsena Gadshil! ).

Gadshill : Šiao, barwadi! Ke nako mang?

Morwadi I:

Gadshill:

Ke a bona ke iri ya bobedi mosong. Hle nkadime lebone ke bone pitsi ya ka ka setaleng?

Morwadi I: Aowa, iketle! Ke tseba maano a kaone gabedi go phala ao, ruri! Ke a rapela, nkadime la gago.

Gadshill:

Morwadi II: 6 boge, monna!

Gadshill: Ai, wa reng? Ke go adime lebone la ka? ItlhoMonna, morwadi, o gopotše go tla Landan ka nako mang?

Morwadi II: Ke a tiiša, ka nako ye e lekanego ya mola sis batho ba eya malaong mathapama. Tlaa, mogagešo Mugs, re tla tsoša banna bohle. Ba tla sepela le sehlopha gobane ba rwele thoto ya bohlokwa.

(Barwadi ba a tšwa). Wa reng, setšwa-kgošing?

GadshilU: Chamberlain: (Ka gare) "Ba re, Ke kgauswi', ka polelo ya mautswetša batho."

Gadshill: Polelo yeo ye botse bjalo ka ya go re ke kgauswi mošemane wa Mošate" gobane mošomo wa gago ga o fapane ka selo le wa go phamola dikhwana fela bjalo ka wa go fa ditaelo o sa fapane le wa go dira mošomo ka noši. O rulagantše ditaba bjang na?

(Go tšena Chamberlain). Šiao Thobela, Morena Gadshill. Sela ka go go botša maabane mantšibua se sa dutše se le ka wona Moagi o gona wa karalong ya Kent o tlile a rwele makgolo a mararo a diponto tše khwibidu. Maabane mantšibuana, ka dilalelo, ke kwele a seba-seba le yo mongwe wa magagabo. Ke a bona yoo ke modiša-matlotlo, yoo le yena a swerego dithoto tša bohlokwa di sa kakeng selo ruri! Ba tsogile gomme ba šetše ba bitša dijo tša mae le potoro.

Chamberlain: mokgwa wola. Ba tla tloga ba wela tsela.

Gadshill: Monna ge ba ile ba se kopane le dikebekwa, o nkgaole molala!

Chamberlain: tumelo ba dira.

Nnako! Dula ka molala woo wa gago! Ke tseba ka bophara gore o rata kudu go lalela batho mebileng go ba hlakola momme o obamela Sathane bjalo ka bahloka-

Gadshill: ka dinao ba eya tlase le tletlolo, ba mo jela.

O mpotša ka go kgaolwa molala ? Ge nka kgaolwa molala, go tla be go topilwe tšhoolo gobane ge ke kgaolwa, ke tla kgaolwa le Morena John gomme o a tseba gore o dimpa-mpa bjang! Bona! Go na le maoma a mangwe ao sa a tsebego, ona a kgahlwa fela ke go bapala ka bohodu gomme ge ba ka latiwa mohlala ba phumaphuma fela ba bušetša morago tšeo ba di utswitšego. Ga ke na le segwera le bao ba rothothago batho ka mapara a matelele go ba khupurolla bonyenyane bja bona, ga se nna yo mongwe wa di-hlwa-di-swele, digata-morokwana tša go tetekološa ditetšwana eupša ke sepela le bakgomana le dikhorane le bomajoro le bomaja-le-dikgoši ba ba kgonago go dula n ditaba ka mašago, ba ba phakišago go itiya e na le go etiša molomo pele, ba ka phakišago go ba le mantšu go e na le go thakanela go nwa bjalwa fela bao ba ka se diegego go nwa bjalwa go e na le go rapela. Eupša, mmalo, ga ke bolele! Ba hlwa ba rapela ka mehla yohle mokgethwa wa bona lefase ka bophara; aowa, ga ke se ke ka re, ba mo rapela eupša ke re ba mo jela gobane ba hlwa ba mmina

Chamberlain: Hao, ba jela lefase? Ge ba le feditše ba tla tšhabela kae mohla go beﬁle?

Chamberlain:

Gadshill: Go tla kgonega, go tla kgonega! Molao o hwile. Re utswa re iketlile, re sa tšhaba selo. Re swere phekO ya phaa-bašemane gomme re sepela re sa bonwe. Aowa, ke kgolwa gore gagolo le thušwa ke ga e le bošego, e sego pheko ya phaa-bašemane, ge le sepela

Gadshil:

Chamberlain:

Gadshill: le sa bonwe. wa rena. Ke bolela ke tišitše. la kgonthe.

Mphe atla sa gago; re tla ja le wena moputsong

Go lokile, ga ke go fe sona gobane ga o lehodu

Etla, etla! Batho ka moka ke batho. Botša modišana a ntšhe pitsi ya ka ka setaleng. Šala gabotse, moisa tena wa kgoba-boloko.

(Ba a tšwa).

Temana II

Mo tseleng kgauswi le motse wa Gadshill. Go tsena Morva-kgoši le Poins.

Poins:

Tlaa, khuta, khuta! Ke tlošitše pitsi ya Falstaff

Morwa-kgoši:

Falstaff: bjale o a ratharatha. Iphihle gabotse. (Go tsena Falstaff).

Poins! Poins wee! Banna tenang! Poins!

Morwa-kgoši: Homola, madimpe tena wa moradia! O tlaletšang lešata?

Falstaff: O kae Poins, Hal?

Morwa-kgoši: O pharile thabana ye. E re ke mmone. (0 a tšoa).

E tla be e se nna ge nka hula le lehodu leo; mohwirihwiri yoo o tlošitše pitsi ya ka gomme o e boﬁle moo ke sa go tsebego. Ge nka tšeela pele kgato tše nne fela, nka hupela moya. Le ga go le bjalo, ga ke belaele ke tla hwa lehu la Modimo, ge nka phema go kgaolwa hlogo E8 ge ke bolaile mohwirihwiri yoo. Ke mengwaga ye masopedipedi, ke itshola gantšintši bakeng sa segwera sa ka le yena, eupša le ga go le bjalo ke šitwa go kgaogana le yena. Ga e ka be ga a mpha hlare sa moithatišo, bahu ba ka tsoga mabitleng! Ga go ka mokgwa wo mongwe: Ke ﬁlwe moithatišo. Poins! Hal! Ba ile kae ka babedi? Bardolph! Peto! Ke tla bupa ka bolawa ke tlala, go e na le gore ke yo utswa gape. Nka be ke re ke mohlanka yo a botegago ka go fetišiša, ga nka be go fetoga monna wa makgonthe le go kgaogana le dinokwane tšekhwi, go be go sa phalwe ke mošomo wa go nwa. Go nna, go sepela dikgato tše seswai mo go se nago tsela go kaka go sepela dimaele tše masome a šupago gomme diphaga tšela tša dipelo tša maswika di tseba taba ye gabotse. Go kwiša bohloko kudu ge mahodu a sa tshephane! (Ba letša molodi) Tswiio. Dihlola tenang! Tlišang pitsi yešo, mahodu ke lena! E

Falstaff: tlišeng, ga ke na taba le lena!

Morwa-kgoši: ( a hlaga). Iketle,mampa-di-kgolo!Patlama gomme a hlwae tsebe molete-mpšaneng, o kwe mošito wa

dinao tša basepedi.

Morwa-kgoši:

Falstaff: O na le dikokwane tša go nkemiša gape? Itlhobogeng! Nna ga ke sa tla šutha, le ga nka leﬁwa ka tlotlo la rrago ka moka. Le jeleng ga le ntlaiša ka mokgwa wo? O thomile: ga o a tlaišwa, o hloka pere!

Falstaff:

Morwa-kgoši: Hle, ngwana wa mokgalabje, nthuše ka pitsi yešo! Etšwa, lehodu tena, na ke tla ba modišana wa gago?

Falstaff: Sepela o iphege ka pheta ya gago ya thaga, Morwakgoši! Ga nka swarwa ke tla le fetogela mebala bjalo ka leobu. Gape ga ke ile ka se le goboše ka direto, goba ka le fohla maina ka dikopelo, gona yo mongwe a ntšhelele ka mokgopung wa bjalwa ! Ke ila metlae ye e feteletšego pele ka mokgwa wo.

Gadshill.:

Falstaff:

Poins: Em.

Bardolph:

(Gadshill o a tsena).

Ee, le ga o nkgapeletša. Hao, ke hlodi ya rena! Ke tseba ka lentšu. (Bardolph le Peto ba a tsena)

Gadshill: Tša meso di reng?

Ipipeng, ipipeng! Lokang gabotse ka dipipo. Ba fologa thabeng ka tšhelete ya kgoši; ba e iša go ramatlotlo Mošate.

Falstaff :

Gudshill:

Falstaff:

Maaka, mošemane tena! E išiwa dišegong tša kgoši.

Ga se ka yona, e tla re lekana bohle! Go kgaolwa melala!

Morwa-kgoši:

Banna, lena ka bone, le tla kopana le bona mahlwana phagaana serobaneng. Ned Poins le nna, re tla sepelela ka tlase gore, ga ba tšhaba ba wele diatleng 5 tša rena.

Peto: Na ba kae ka palo?

Gadshil!:

Falstaff:

Morwa-kgoši: Seswai goba lesome.

Ala-laa! Ba ka se re patle? Wa reng? Lefšega Morena John SegataMoroko !

Falstaff: Ka papago, ga ke John wa Gaunt, rakgolwago!

Gape ga ke letšhalaka, Hal.

Morwa-kgoši:

Poins: Go lokile. Maswi a tla lebana le lenaka. Monna Jack, pitsi yeno e mola sekgwaneng. Ga o e

tsoma, o tla e hwetša fao. Sepela ge, o eme senna.

Falstaff : Morwa-kgoši: Ke boifa go mo emišetša letsogo, ka papa! (0 sebela Poins). Ned, na dipipo tša rena di kae?

Poins: (0 sebela Morwa-kgoši). šidi; batamela. (Morwa-kgoši le Poins ba a tšwa).

Falstaff: kamagoro -.

Bjale, beng ba ka, tsela-tšhweu ka moka. Go ya

(Go tsena basepedi).

Mosepedi I: otlolla maoto.

Tlaa, mogagešo. Mošemane o tla fološa pere tša rena mo thabeng. Rena re tla sepela go se nene ra

Mahodu:

Basepedi:

Emang!

Falstaff: Banna tenang!

Nabo gae! Ba kgaoleng megolo! Dibodu di-ja-go-be tše! Iiu, dihlola di-ja-nama-a-kolobe! Ba re hloile, ba katakeng, ba hlakoleng!

Basepedi:

Jo-nna-jo, re hwile! Ka moka, la pitša!

Falstaff : Hwang, dihlola tenang tša dimpanyana! La re mooko wa repha wa ntheng? Aowa, baisa tenang le go s nona, nka be thoto tša lena di le fa! Nabo gae, Dikolobe, on nabo gae! La reng? Thaka ye tshese e swanetše go phela. Na le baahlodi, bakgomana? Re tla le ahlola lehono, ruri. (Ba ba hula gomme ba ba bofa).

(Go tsena Morwa-kgoši le Poins). Bahlakodi ba hlakotše batho ba kgonthe.

Bjale a gore wena le nna re hlakole mahodu gomme re lebe tt Landan re thabile. Go tla ba kgang beke ka moka, gwa ol segwa kgwedi ka moka gomme ya eba metlae ye e makaMorwa-kgoši: tšago go ya go ile.

Poins: Ema gabotse. Ke kwa ba etla.

(Go tsena Mahodu gape).

Falstaff: Poins yena ke lefšega bjalo ka legokubu!

Etlang, beng ba ka. A re abelaneng gomme borwa bo foke go sa ba gwa a sa. Ga Morwa-kgoši le Poins e se mafšega a go lahlwa gona kahlolo ga e tšewe, ke phefo:

Tšhelete ya lena! Morwa-kgoši:

Poins: Dihlola ke lena!

(Ba be ba sa abelana thoto gomme Morwa-kgoši le Poins

ba ba wela ka godimo. Ba tšhaba ka moka gomme Falstaff a setlwa gabedi, gararo, a nama a hlanola dinao a tlogela thoto morago).

Morwa-kgoši: bohloko.

Re šomile gabonolo. Bjale ga re fulare. Bahlakodi ba gašane, ba tšhogile wa lehu gomme bjale ba a boifana. Yo mongwe le yo mongwe o belaela mogagabo gore a kaba lephodisa. A re ye, Ned. Falstaff o tšhologa kudumela gomme makhura a gagwe a kolobiša naga mo a sepelago gona. Le ga bjale ke sega feela ke mo kwela

Poins: Nka be o ile wa kwa mokgoši wa fšega leo la dimpa! (Ba a tšwa)

Warkworth. Kamoreng.

Go tsena Hotsepere a bala lengwalo.

Hotsepere: "Ka thokong ya ka, morenaka, ke be ke tla thabela kudu go ba ntshe, ka baka la ge ke rata lapa leno."

O be a ka thabela, keng a sa thabe gona bjale? Ka baka la ge a rata lapa lešo: Fa o bontšha gore o rata letlolo la gagwe go phala lapa lešo. Ga ke balele pele.

"Mošomo o điatleng tša gago o kotsi."

Molato? Ke therešo: gape go kotsi go gamola phefo, go robala, go nwa; eupša tseba, lešilo tena, gore gona mo mohlareng wa kotsi re tla fula ditholwana tša poloko. "Mošomoo diatleng tša gagoo kotsi; bagwera ba o ba kgethilego ga ba botege; nako le yona ga e dumele; gomme mananeo a gago ka moka a fokola kudu go ka emelela maatla a magolo a manaba."

O realo, o realo? Ke re o lefšega, mohlanka tena, e bile o maaka. A motho wa go hloka tlhaloganyo! mananeo a rena a lokile gabotse; bagwera ba rena ke ba nnete, ba a botega: lenaneo la go loka bagwera ba go loka gomme ba tletše mafolofolo; lenaneo le le lokilego gampe, bagwera ba bohloko. Ke mang molotšana yo?O bolelang?

Ka Morena,

Temana II

Morena wa York Ramogolo wa Mapišopo, ka noši o kgahliIwe ke tabe ye le thulaganyo ya yona. Ruri, ga nka be bjale ke le kgauswi ga molotšana yoo, nka be ke tla mmudulela hlaologanyo ka ntepa ya kgarebe ya gagwe. Bona, ke tate, ke rangwane, ke nna, bao re tlago go ba ntshe? Morena Edmund Morotima, Ramogolo wa Mapišopo, Morena wa York le Owen Klentawa? Go feta moo, ke boDouglas? Ga ke re ke swere mangwalo a bona a bohlatse gore re tla kopana ntweng ka kgwedi ye e tlago ga e le matšatši a senyane gomme e bile ba bangwe ba bona ba šetše ba tšwele? Ke moheitene wa molotšana! Moheitene-heitene! O ntšwela kae? Le tla bona ruri, ka baka la poifo le bofšega bja gagwe o tla ya go Kgoši go phuma dithopa tše tša rena! Ai, nka be nka tšwa diripana tše pedi gore ke kgone go thekga melato gomme ditaba di sepele gabotse! Ga a sepele! Ga ye go loma kgoši tsebe; re eme gabotse. Bošegong bjo, ke a fulara,

(Go tsena Mohumagadi Phesi).

Ke wena, Kate! Ke tlamegile go go šia ka nako ya diiri tše pedi.

Mma-Phesi: Ao, mogatšaka, o reng o nnoši? Keng o ntirile mohlologadi bekeng tše pedi tše? Mpotše, mogatšaka, gore keng o sa je, o sa thabe, e bile o sa robale? Keng o dula o lebeletše fase gomme o fela o re tšitširo ga o dutše o le noši? Keng o sehlefetše na gomme o nkamogile ditshwanelo tša ka go wena o rata fêla go hlonama le bodutu? Mola o swerwe ke kgoswane, ke kwele o onaona ditaba tša marumo, o kgalema pitsi e kata gomme o gowa o re Betang dipelo, Magadimana ntweng!" O boletše ka go ya le go bowa ga bahlabani, ka melete, ditente, magora, mellwane, diširo, ka dikgwanyapa, dikanono le marumo, ka diloba tša dibofša le ka mašole a a welego, le ka mpilobilo wa ntwa ye kgolo. Moya wa gago o be o le gare ga ntwa ye kgolo gomme o dubegile gagolo e bile kudumela e etšwa phatleng ya gago, e yela bjale ka meetse a lefula. Gomme sefahlogo sa gago šošobana bjalo ka tša banna ga ba fegelwa ba le molekong o boima. Ao, ke merithi ya dife ye? E gona ye boima taba, ye oe hupilego, mogatšaka, gomme ke swanetšwe ke go tseba, ga go se bjalo ga o nthate.

Hotsepere: Wa reng? Homola!

Modiredi:

(Go tsena Modiredi).

Na Gilliams o sepetše ka diporongwana ? O ile, morenaka; ke iri bjale a sepetše.

Hotsepere:

Modiredi: Na Butler o botoga le dipere go mosekiši? Ka e tee fela, mongaka, ke yona a botogago le yona.

Hotsepere: Ke efe? Ke ye khulong ya tsebe ya go wa, ga ke re?

Modiredi:

Hotsepere: Ke yona, mongaka. Khulong yeo, e tla namelwa ke nna, kgaola! Botša Butler a e tliše mo lepatlelong.

Mma-Phesi:

Hotsepere:

Mma-Phesi:

Hotsepere:

Mma-Phesi: Afa o nkwele, mongaka?

O tšewa keng?

Khulong, mma, pere ya ka!

(Modiredi o a tšwa).

Sepela, kgabo tena ya go hloka tsebe! Le sebaWa reng, mmago-nna ?

tana ga se tennwe ke molete ga se hlohlonwe ke marofa bjalo ka wena. Ruri, Harry, ke tla tseba morero wa gago. Ke tla o tseba! Ke a belaela gore kgaetšedi Morotima o emetše bogoši bjabo ka maoto gomme o kgopetše gore o tle o mo thuše. Fela ga o ka ya

Hotsepere:

Mma-Phesi.: Bokgole bjoo ka dinao, mma, nka lapa.

Manganga a gago! Tlaa, o mphetole godimo ga seo ke go botšišitšego sona. Ruri, Harry, ke tla go roba monwana wo monyane ga o sa mpotše nnete ka moka.

Hotsepere: Tloga fa, segafana tena! Lerato! Ga ke go rate; itlhoboge, Kate! Ga se lefase la go bapala diketo le, le la go hlwa go omanwa. Re swanetše go tšwa nakhulwana ya madi ka dinko le mo hlogong eupša le ya rena tšhwene e tla ba gona. Modimo a nthuše! E kae pere? Wa reng, Kate? Wa re ke direng ?

Hotsepere:

Mma-Phesi: Ga o nthate na ? Ruri-ruri? Gona go lokile gomme gobane o sa nthate le nna nka se ithate. Ga o nthate? Mpotše ga o tiišitše le ga o swaswa. Etla, o bone ga ke namela! Feela ga ke šetše ke nametše, ke tla go tiišetša gore ke go rata bošego le mosegare. Eupša theeletša, Kate, ke se kwe o mpotšiša

gore ke ya kae goba o nyaka mabaka gobane mo ke yago, ke tlamegile go ya. Bjale ke fetša ke re bošegong bjo ke tla go šia, mma. Ke go tseba la kgopa bjalo ka ga o le mogatša Harry Phesi: 0 a tshephega fela o motho wa mosadi: ga e le mabapi le thopa, ga ke tsebe yo a ka go phalago go e dula ka mašago, gobane ke a tseba o ka se laodiše seo o sa se tsebego. Ka gona ke tla go tshepha, Kate.

Mma-Phesi:

Hotsepere: Ao, ke moka?

Ke feditše. Eupša theeletša, mma! Mo ke yago le wena o tla ya. Lehono ke a tšwa, ka moswane ke wena. Bjale, o wele pelo, Kate?

Mma-Phesi: Ee, ka kgapeletšo.

Eastchep.

Head.

(Ba a tšwa).

Temana IV

Kamoreng ngwakong wa banwi Boar's

Go tsena Morwa-kgoši le Poins.

Morwa-kegoši: Ned, a ke o tšwe ka moo kamoreng ya meswa gomme o tle re hlamole tše segišago.

Poins:

O be o le kae, Hal?

Morwa-kgoši: Ke be ke na le mašilo a mararo goba a mane mmogo le masome a tshelelago goba a seswai a digatamoroko. Ke ile ka itira mothonyana, ka ikoba kudu-kudu.

Monna, ke thutše motswalo wo mogolo le diweitere fao gomme ka moka nka di bitša ka maina. Tom, Dick le Francis. Bafepi bao ba kgolwa gagolo gore le ga ke le Mojalefa, ke ikokobeditše ka mokgwa wo o makatšago gomme ba mpotša mo mahlong gore ga ke ikgogomoše bjalo ka Falstaff; ba re ke yo borutho, phankga ya mošemane. Ruri, ba realo; gomme ba re mohla ke le kgoši ya Ingelane, ke tla buša thaka ye tshese ka moka ya Eastcheap. Go nwa bjalwa kudu ba re ke go hlatšwa mmala; ba re bjalwa bo nwewe segaupane, kakatu-katu! Ka boripana, mo bophelong bja ka re ithutile go nwa bjalwa ka metsotso ye mehlano gomme 25

bjale nka phekgišana le senwi sefe le sefe. Go anegelwa ke go tingwa, Ned, o lahlegetšwe ga o be o se gona modirong wo. Eupša go go lliša, Ned, swara sešubana sa swikiri ke se, ke se khuparedišitšwe ke segela-dinwi sengwe. Sona ga se bolele ga e se fela gore "mašeleng a seswai le soka" le go re "etlang kwano" gomme se tlatše ka go bolelela godimo se re "ka pele, ka pele, moisagešo! Ba tlile Half-moon, ba tšhelele digalase tša beine ya Spain goba o fetiše!" Eupša, Ned, ga re sa letile Falstaff, iphihle ka ngwakwaneng, ga ke botšišiša ngwana wo monyane wa digela-dinwi gore o mphetšeng swikiri gomme o se ke wa lesa go bitša "Francis" gore re iteiše kgano seolo. Emela thoko, ke go šupetše.

Poins:

Francis!

Moroa-kgoši:

Poins: O bitša gabotse.

Francis !

Francis: Pomgarnet, Ralph.

Morwa-kgoši:

Francis:

(Poins o a tšwa). (Go tsena Francis).

Ka pele, ka pele, morena. Lebelela ka kamoreng ya

Etla mono, Francis. Mongaka.

Morwa-kgoši:

Francis :

Poins:

Francis:

Ka pele, ka pele, morena. O tla fetša neng go šoma, Francis? (Ka gare). Francis.

Morwa-kgoši:

Mengwaga ye mehlano, ye e lekanago le -

Francis:

Mengwaga ye mehlano, ala-laa! Ke nako ye telele ya go letša dibjana. Eupša, Francis, ke go reng o sa bete pelo, wa iphetoša lefšega, wa tšhaba modirong wo? Ao, mongaka, Thobela! Ka mephato ka moka ya

Poins:

magoro a Ingelane (Ka gare). Francis!

Francis:

Ka pele, morena.

Morwa-kgoši:

Francis: O na le mengwaga ye mekae, Francis?

Poins:

Ga ke bone ka monyanya wo o tlago wa Mikaele yo Mokgethwa, mengwaga ya ka e tla ba (Ka gare). Francis!

Francis:

Morwa-kgoši:

Ka pele, morena. O se fele pelo, mongaka. Aowa, theeletša, Francis. O mphile swikiri ya

tibiliki fela? Ga ke re?

Francis:

Ao, Morena, nka be e be tše pedi!

Morwa-legoši: Bakeng sa yona, ke tla go fa ya boima bja sekete sa diponto. Mohla o e nyaka, o nkgopele gomme ke tla go fa.

Poins:

Francis:

(Ka gare). Francis!

Ka pele, ka pele.

Morwa-kgoši:

Ka pele, Francis ? Aowa, Francis; eupša ka moswane, Francis; goba ka Labone; goba bokaone, Francis, mola o rata. Eupša, Francis!

Francis:

Mongaka.

Morwa-kgoši: Na o ka hlakola seapara-matlalo se, sa dikunupi-kunupi, sa merišana ya go hlobega, sa dipala-menwana le maphathiši a masehlanyana, raleleme, serata-matlalo a Spain -

Prancis :

Kgoši, o bolela ka mang na?

Morwa-kgoši: O a kwa? Ga o sa loge maano a go tšhaba, beine yeo e tla ba sona sejo sa gago ka mehla gomme bona, Francis, bakinyana yeo ya gago ye tšhwaanyana e tla re, swii ka ditšhila! Lemoga gape gore ke go topa tšholo go hwetša diponto tša boima bịo sekete bakeng sa swikiri ya tibiliki e tee. Taba ya mohuta wo, o ka se e hwetše le kuwa Barbary!

Francis:

Poins:

Wa reng, kgoši?

(Ka gare). Francis!

Morwa-kgoši:

Sepela, mogale tena! O a bitŠwa. Ga o kwe na?

(Ba mmitša ka babedi sammaletee, bjale o gekanegile, ga a tsebe gore o tla ya go ofe).

(Go tsena Morekiši wa Malwa). Go reng? O emetšeng? O kwa mantšu a a bitšago? Hlokomela baeng ka gare. (Francis o a tšwa). Morenaka, monna yo mogolo Morena John le ba bangwe ba tshelelago

Morekiši: ba mojako: ba tsene na?

Morwa-kgoši: Ba tlogele ganyane gomme o tla bula mankgapele. (Morekišioa tšwa). Poins! (Poins o a tsena).

Poins: Bjale, bjale, morena.

Morwa-kgoši: Monna, Falstaff le mahodu ka moka ba mojako: re tla thaba?

Poins: Re tla thaba bjalo ka boMokgadi, sogana lešo. O feditše bjang le setšhela - dino ka metlae ya sona!Mpotše gore eng ke eng ?

Morwa-kgoši: Ke ikwa ke le mafolofolo, nka tšea maemno afe le afe a a tsebjago go tloga mehleng ya Adama wa pele go ﬁhlela gona bjale.

(Go tsena Francis gape a swere beine) Ke nako mang, Francis?

Francis: Ka pele, ka pele, morena. (0 a tšwa).

Morva-kgoši: Motho yo wa polelo ye mabala a nkwe, go phala le nonyana ya go bolela sekgowa eupša a tswetšwe ke mosadi! Mošomo wa gagwe ke go namela a fologa go tsena dikamoreng tše ka godimo le tše ka tlase. Seo a se tsebago kudu, ke go botša moreki bophara bja molato wa gagwe. Nna ga ke swane le Phesi, Hotsepere wa Leboa, wa ntwadumela, wa go fapana le mosadi wa gagwe! E re Falstaff a tsene: Ke tla bapala Phesi gomme yo wa dinamanama yena o tla ba morodi wa Morotima, mogatša Phesi. "Tlišang gape", kwaa tagwa lela le nyaka gape! Bitša dikgopo, bitša dikgadika.

(Go tsena Falstaff, Gadshill, Bardolph, Peto le Francis).

Poins:

Goroga, Jack: na o be o le kae?

Falstaff: Madimabe go mafšega ka moka; ke tla itefeletša! Thabang, Amen. A ke o mphe mokgopu, mošemane. Pele ke phela bophelo bjo botelele, ke tla roka masokisi, ke a mame, ke a rwale. Madimabe go mafšega ka moka! Mphe mokgopu wa seno, ke tšee mahlo a tšhipa, mogale tena! Na go loka go sa le gona?

(0 a nwa).

Na o kile wa bona, letšatši le tološa potoro sebjaneng? Potoro e tološwa ke letšatši? Ga o e bone, Morwa-kgoši gopola nthokolo yeo le go nyaoga ga yona.

Falstaff: Letlapakgerere ke wena, ke maphoroma bjalwa bjo! Ga go se sengwe ga e se bomenemene fela mo pelong ya monna wa phaga: eupša lefšega lona le phalwa ke maphoroma, fšega la go lahlwa! Swara ya gago tsela,

monna yo mogolo

Jack; o ikhwele mo o hwago gona. Mo

Ga bonna, bonna bja makgonthe, bo sa lebalwa mo lefaseng gona ke tla be ke le hlapi ye e feletšwego ke mae. Ingelane, go banna ba bararo ba ba lokilego, ba sa kgaoIwago melala gomme o tee wa bona ke putswa ya dimpampa. Modimo o thuše! Lefase le senyegile, ke realo. Nka be ke le Modumedi wa kereke e šele nka be ke tla opela dipsalme goba eng le eng. ka moka, ke boeletša ke realo.

Morwa-kgoši:

duma o reng?

Falstaff:

Leroborobo ga le je mafšega

Wa reng bjale, mokwetla-o-boya! 0 duma

Morwa-kgoši! Ga nka se go rake bogošing bja gago

ka tšhoša ya phate gomme batho ba gago ba go tšhabela bjalo ka mohlape wa maakabosane, nka se hlwe ke mela maledu gape. Wena Morwa-kgoši!

Morwa-kgoši:

Keng, moradia tena wa dimpa? Go rileng ?

Falstaff: Ga o lefšega? Nkarabe fao; le Poins yola?

Poins:

Falstaff:

Ala-laa, madimpe tena! O mpitša lefšega? Nka go

Ke go bitša lefšega! O tla ahlolwa gomme ke tla. hlaba!

go bitša lefšega gomme nka go fa diponto tše sekete ga o ka se ntšhie ka lebelo. O eme ka dinao go tloga ka magetla gomme o rata ga batho ba bona mokokotlo wa gago. O re bagwera ba go fa maatla ge ba dira bjalo! Ao, ga ba sepele! Nna ke nyaka bao ba lebanago mahlong le nna. Mphe mokgopu wa bjalwa: E tla be e se nna kgaola, ga nka tagwa lehono.

Morua-kgoši:

Ao, mogale tena !O sa tšo hupa le melomo e

sa kgamathetše gomme o nyorilwe gape!

Falstaff: Monna ga a hlabje ka rumo le tee! (0 a noa).

Leroborobo ga le je mafšega ka moka. Nna ke realo.

Morwa-kgoši:

Molato keng?

Falstaff: Wa re molato keng? Mosong wa lehono, ba bane ba rena, ba tšere sekete sa diponto.

Morua-kgoši: E kae, Jack? E kae na?

Falstaff: E go kae! Ba e tšere, mmalo! Lekgolo godimo ga bone bja rena fela !

Morwa-kgoši: Monna, wa re lekgolo?

Palstaff: Ka rrago! Ke ile ka swariša ba lesome le metšo

ye mebedi diiri tše pedi. Ke phologile ka la-Modimo-nthuše! Ga seswai ba ntlhaba ba nkgagolela diaparo, gane ba nkgagolela dikaušu, kotse ya ka ya tšwa makgeretla, gomme rumo la ka la tšharoga bjalo ka saga gare ga thagaraga! Bona! E sa le ke eba monna, ga ke ešo ka ka ka ntšha ka ga tšhwene gakaalo! Ba

Leroborobo le ba je ohle! A ka re botšang? Ga a ka re hlakanyetša nnete le maaka mo, ke dihwirihwiri, bana ba leswiswi. ntsaroga ka moka. Mafšega

Morwa-kgoši:

Bolelang, banna! Go be go le bjang?

Gadshill: Rena ka bane, re ile ra swarana le ba lesome le

metšo ye mebedi.

Falstaff: feta!

Gadshill :

Peto:

Lesome le metšo ye e selelago, monna, go ba go

Gomme ra ba bofa.

Falstaff: Aowa-owa, ga ba a boﬁwa!

Mošaa, ba be ba boﬁlwe ka moka! Ka Majuta, ka

koma-tona ya bona!

Gadshill:

Re ile ga re abelana, ba bangwe gape ba tshelelago

goba ba šupago ba re wela godimo

Falstaff:

bangwe.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Gomme ba bofolla dibofša, palo ya tlatšwa ke ba

Napa le lwa nabo bohle ?

Ka selete! Ga ke tsebe gore o rang ga o re bohle, fela ga e kaba nna ga ka a dubiša masome a mahlano thankga, gona ke morogo wa go gwayagwaya! Gape ga e ka ba go be go se ba babedi goba ba bararo le ba masome mahlano godimo ga mokgalabje Jack, gona ga se nna sebopiwa sa maoto a mabedi.

Morwa-kqoši:

Falstaff:

Mahlatse, ga le a bolaya motho!

Se bolele ka mahlatse: Ke kwišitše ba babedi bohloko: Ba bangwe ba babedi ke ba leﬁle, mahodu a mabedi a apere kobo tša matlalo. O a bona, Hal, ga ke go botša maaka, o ntshwele ka mare gomme o mpitše seota. O tseba ka mokgwa o ka go tila ka gona, ke bataletše, ke swere, tšhoša-batho ka mokgwa wo. Mahodu a mane, a apere aparo tša matlalo a ntšhiteletša.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Bane? Ga ke re o be o re babedi? Ba bane, Hal, ke go boditše ka re bane.

Poins:

Falstaff: 0 boletše, a re bane.

Ba bane ba rotoga pele, ba ntebantše. Ke sa ba ka hlwa ke re maabane, ka napa ka efa marumo a bona a a šupago ka kotse ka mokgwa wo.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Poins:

Falstaff : A a šupago? O sa tšwa gore mane!

Ka aparo tša matlalo.

Wa re bane, ba marokgo a matlalo!

Ba šupa, ka theko ya rumo; ga go se bjalo ke moloi!

Morwa-kgoši: Owe, mo tlogeleng ! O tla tloga a ba oketša gape.

Falstaff:

Morwa-kgoši:

Falstaff: O a nkwa na, Hal?

Ee, gape o lemoge, Jack. Tšwela pele, ke se kwe! Ba ba senyane ba aparo tša matlalo ke boletšego ka bona

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Poins:

Falstaff:

Aowa, o ba okeditše ka ba babedi gape?

Marungwana a bona a napa a robega.,

Dikaušu tša bona tša wa.

Ba thoma go katakata ka samorago, fela ka ya nabo gae, pholo ke tšeela ka maoto le diatla gomme ka go ponya ga leihlo ka bolaya ba šupago go ba lesome le thoro. Ala-laa, ditšie-badimo! E be e le banna ba

Morwa-kgoši: babedi ba marokgo a matlalo bjale ke lesome le thoro!

Falstaff: Eupša, Sathane wee! Dihlola tše tharo, tša go se tswalega, di apere botala fela, tša ntika ka morago, tša nkwela godimo. Go be go le leswiswi la mma-ke-ithomamono, Hal, o ka se bone atla sa gago.

Moroa-kgoši: Ke maaka a maso, a Swana le mong wa ona; a kokomogile a kaka thaba; a pepeneneng, a iponatša. Ai, motho tena wa bjoko seka-motsopa, wa meriri ye dikgobe, lešaedi tena la go tshotshoma bjalo ka potwana ya dišeba

Falstaff: Wa reng? 0 tšea gabotse? 0 tšea gabotse na? Therešo ga se therešo ?

Morwa-kgoši: bonale? Re botše fao! O reng bjale?

0 be o ka bona bjang banna ba ba aperego botala swiswing la tilapa mo seatla sa gago se bego se sa

Tšwaa ka taba, Jack! Tšwaa ka taba !

Poins: Palstaff: Ka kgapeletšo? Nnang, itlhoboge! Le ga o ka

ntsirimetša ka marala wa ntekeletša mafateng a mantši, nka se go botše ka kgapeletšo. Ka go fa mabaka ka kgapeletšo!

Aowa, le ga mabaka a be a kaka manota, ke be

nka se go fe ka kgapeletšo, nna!

Morua-kgoši: Ga ke sa kgona go kgotlelela sebe se: lefšega la maaka, seroba-malao se, seroba-pere-mokokotlo se, thaba ye ya dinama ye

Falstaff: Le wena, wo o otilego bjalo ka ge eka o phela ka lengana, le bosesenyana bjo e kago o tla thokgega, mogwapana wa leleme la kgomo tena, o ohlegile bjalo ka mobja wa poo, o kgwahlana la hlapi! Mmalo! Polelo e tla ntšwela kae go bapiša seo o lego sona! Wena tekanyo ya moroki, mogwang tena, kgatlana ya mosebo ke wena., letlakala la lekgwahlana tena

Morwa-kgoši: Gabotse, khutšetša, o tloge o tšwele pele. Gomme o re go fetša ka dipapišo tša gago, o ntheeletše ga ke bolela se.

Poins:

Morwa-kgoši: Hlokomela, Jack. Rena babedi re le bone ga le wela ba bane godimo, le ba bofa gomme le ba hula dithoto tša bona.

Bona bjale, ka moo nnete e tlago go go hlabiša dihlong ka gona. Gomme rena ka babedi ra wela lena ba bane godimo gomme ke ntšu le tee fela, ra le patapatetša, ra le amoga seo le bego le se swere. Gomme re ka le bontšha dilo tšeo ka mo ngwakong. Wena Falstaff wa bolaya naga ka mpa tšeo tša gago, wa re tatanana ka bofefo bjo bo makatšago, o lla o re lešoka mphe batho, o tiišitše lebelo o bokolela bjalo ka powana. Lekgoba tena, o ﬁhlile phakabarwa ya gago, bjale o re o be o elwa ntwa ye khwibidu ! Ke malea afe ke maano afe, ke molete ofe, wo o ka o tsenago go tšhaba dihlong tše molaleng gakaalo?

Poins:

Palstaff: Bolela Jack, o na le malea afe? Ka banna, ke le tseba gabotse le bao ba le bopilego. Bjale ge, ekwang, beng ba ka; na e be e le tshwanelo gore ke bolaye mojalefa? Ke hlanogele morwa-kgoši ? Gape, le a tseba ke tau bjalo ka Hercules eupša le se ke la lebala gore dikgoši di a dupelelana : Tau e ka se je morwa-kgoši! Tupelelano ke taba ye kgolo, ke bile lefšega ka baka la tupelelano. Mo bophelong bja ka ke tla gopola bobedi bja

rena: nna ke le tau, wena o le morwa-kgoši. Fela, ka morena, banna, ke thabile ga le swere tšhelete. Mohumagadi buša lemati, diša bošegong bjo gomme o rapele ka moswane. Bagale, banna, maoma, dipelo tša gauta, diala ka moka re le rweša tšona! Go bjang ? Re ka dira lethabo? Sa koša ke lerole, re ka hlama papadi gona bjale?

Morwa-kgoši: Go lokile, fela papadi ya rena ke go tšhaba ga gago.

Falstaff: Ao, lebala tšeo, Hal, ga o nthate!

Mohumagatšana:

Morwa-kgoši:

Mohumagatšana:

(Go tsena Mohumagatšana).

Ao, bathong! Morenaka, Morwa-kgoši. Ao, Mohumagatšana! O mpotšang na?

Morenaka, Mokgomana o gona mojako; o rata go bolela le wena. O re o tšwa mošate go rrago.

Morwa-kgoši: Mo fe seo se mo swanetšego bjale ka mokgomana gomme o mo romele morago go mme.

Falstaff: Ke motho wa mohuta mang?

Mohumagatšana:

Falstaff: Ke mokgalabje. Ke mabothata afe a mo šwahlišago mašego a makgantha? Na nka mo araba?

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Morwa-kgoši:

Aga, Jack! Mo arabe. Ruri, gomme ke tla mmnuša a sa lebelele morago. (0 a tšwa).

Bjale, marena, go bolela therešo, le Iwele senna. Le wena Peto, mmogo le wena Bardolph: Le lena le ditau, le tšhabile ka tupelelano, le be le ka se emišetše

Bardolph:

bangwe ba tšhaba.

Morwa-kgoši:

Peto: morwa-kgoši letsogo; le gatee!

Maaka a se makhura, ke tšhabile ga ke bona ba

Bjale mpotšeng kgonthe. Rumo la Falstaff

le kgetlotšwe keng ?

We-we! o le kgetlotše ka boomo ka letswana sa magagana gomme a re o tla go apea gore o dumela gore seo se diregile ntweng gomme a re kgopela gore le rena re dire bjalo.

Bardotph:

Gape a re re thubathube dinko tša rena ka bjang gore di tšwe madi gomme re tlotše diaparo tša rena ka ona gomme re ikane gore ke madi a batho. Ke dirile seo ke sago ka se dira mengwaga ye e šupago ye e fetilego.

R Ke ile ka fetoga mmala ga ke ekwa maano a mohuta wo. Morwa-kgoši: Ao, lefšega tena! O ile wa tanywa o utswitše mokgopu wa bjalwa mengwaga ye lesome le seswai ye e fetilego gomme e sa le nakong yeo o fetotše mmala. Bona o be o swere mollo le lerumno lehlakoring la gago, fela le ga go le bjalo o tšhabile. Ke tupelelo efe ye e go tšhabišitšego?

Bardolph:

Morva-kgoši:

Bardolph:

Morva-kgoši:

Bardolph.:

Morwa-kgoši:

Mongaka, na o bona dinthokolo tše le mabadi a?

O nagana gore di šupang?

Pefelo, mongaka, ka tshwanelo. Ee.

Botagwa le bodiidi.

Aowa, ka tshwanelo ke lehu! (Go tsena Falstaff gape).

Jack ke yoo ka molala wo motelele, o ohlegile o ntšhitše marapo

Na go bjang, raleleme ke wena?

E sa le o ipona letolo neng, Jack?

Palstaf: gagwe ana o bitšwa mang phaga yeo?

Letolo la ka! Ke be ke lekana le wena, Hal, dinoka tša ka di be di sa lekane le nala la ntšhu; ke be nka huhumela palamonwaneng ya ngwana-kgoro. Dingongorego! Di budula motho bjalo ka sebudula. Go ﬁhlile taba tše di sego bose. Go be go le Morena John Bracy mo, a etšwa go rrago. 0 a nyakega mošate ka moswane. Segafa sela

S o se tsebago sa Leboa, yena Phesi, le moisa yola wa Wales, 92 yo a ilego a gatiša modiredi wa Satane kgotelele, a ba a kgeloša mosadi wa Satane gomme a fetša ka go aniša 0 Satane ka mokgwa wa Seweleše gore a be modiredi wa

Poins:

Palstaff: Owen Klentawa.

Aga-a! Owen, Owen, kolobe-moru; le mokgonyana wa gagwe Morotima le Nofamalane mokgalabje; le tšhatšha yeo ya Leskotšhe, Douglas, mohudu, senamela-thaba ka pitsi.

Moroa-kgoši: Yena makata-ka-pitsi a thunyago thaga e fofa.

Falstaff: Morua-kgoši:

Palstaff: 0 boletše.

Ke yena a katago, e sego thaga. Gape, mošemane yoo, o kgwahlile; fela a ka se 34:

tšhabeše.

Morwa-kgoši:

Falstaff.:

Aowa, mošemane tena! Hleng bjale o mo godiša

bakeng sa lebelo la gagwe? mmati.

Morwa-kgoši:

Ka pitsi, seekišani ke wena! Ka dinao, ke mma-

Le gona, Jack, ka tupelelo.

Falstaff : O a kwa ge, ka tupelelo. Le yena o gona fao le monna yo mongwe Morodeiki le sekete sa mašole a Maskotšhe. Wusta o ngwegile bošego. Rrago o tedu ditšhweu ka baka la taba tše. Bjale motho a ka segelwa naga ka theko ya hlapi ye e utilego.

Morwa-tgoši: Ge marega a ka tsena, moferefere wo o sa le ntshe, gona re tla kga dikgarebe morogo bjalo ka ge go 3 segwa naga.

Falstaff: Re tla di rwala ka ditoro, monna, makgonthe. Go bonagala eka morobe o tla ba lebuwe! Eupša, mpotše, Hal, na ga wa tšhoga? Bjale ka ge o le mojalefa, na lefase le ka go lebanya le manaba a mararo a go swana le Douglas, yo a babago, le legadima lela Phesi, le Sathane Klentawa ? Na ruri ga o boife? Na meriri ya gago ga e eme?

Morwa-kgoši:

Le gatee ruri! Ga ke na le tupelelo ye e kakago ya gago.

Falstaff:

Fela, o tla gakanega kudu ka moswane pele ga sefahlogo sa rrago! Ga o ekwa nna, ithute maano a go

RL araba gona bjale.

Morwa-kgoši: Eba tate gona bjale gomme o nkarabiše ka tša bophelo bja ka.

Falstaff Ke dire bjalo ? Go lokile. Setulo se e tla ba terone, rumo le e tla ba sefoka, seala sa bogoši gomme lenti le le tla ba pheta-ya-thaga.

Morwa-kgoši: Terone ya gago ke tulo tše pedi, foka sa gago ke seka lerungwana la gago gomme korone ya gago ke lefatla leo!

Falstaff: Ke a bona, o sa na le lešokonyana gomme ka gona maikutlo a gago a tla kukega. Mphe mokgopu wa madila fao, ke tšee mahlo a tšhipa, gore ke tle ke kgone go hlonama. Ke swanetše go bolela ke thekgile meokgo bjalo S ka Kgoši Cambyses. (0 a nwa).

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Sebata! (0 dumediša ka go thinya letolo). Mantšu a ka ke a. Bakgomana, emelang thoko.

Mohemagatšana:

Batho! Matete a bjang!

Falstaff: Se lle sehlodimare, Mohumagatšana wešo. Mohumagatšana:

Ao, Morena! Bona meriti ya fahlogo sa

Falstaff: o kgole. Bonang ka moo a falatšago meokgo ka gona!

Ala-laa, dikgoši, tlošang Mohumagadi, o išitše pelo

Mahumagatšana: Bathong! O dira bjalo ka yo mongwe wa gagwe!

babapadi ba basepedi ba ke ilego ka ba bona!

Falstaff: Iketle mokgotswana wa bjalwa, iketle sedibelwana sa motogo! Ga ke makatŽwe fela ke fao o hlwago gona ke makatšwa gape ke bao o šikago le bona. Bjang bja sehlwa bo hlogelela ka maatla ge bo gatwa ka dinao eupša oD bofsa bjona ga bo dule ge bo hlagatšwa. Ga ke belaele L gore o morwake gobane mmago o mpoditše bjalo, gape ot le nna ke nagana bjalo; eupša kudukudu ke bona ka mahlo a gago le ka molomo wa gago wa ka fase. Ge bjale o le yena morwaka, taba še: Keng ge o le ngwana wa tadi gomme batho ba go šupa-šupa ka menwana? A ngwan'a tadi o tla tšhaba sekolo gomme a hlwa a sesella le mašemo a batho ? Ke potšišo ye nkabego e sa botšišwe! Na morwa wa Ingelane o tla fetoga lehodu gomme a hlakola dikhwama

tša batho? Ke pitšišo ye e swanetšego go botšišwa.

na le selo, Harry, seo o hlwago o se ekwa, gomme se tsebja ka batho ba bantši gore ke mošidi sekontiri. Mošidi wo, bjalo ka ge bangwadi ba kgale ba re botša, o a tšhilafatša.

Go bjalo ge mabapi le bao o šikago le bona. Bona, Harry, ke bolela ke sa tagwa eupša ke le meokgong, ke se lethabong, ka lerato e sego ka molomo fela gape le ka manyami o a magolo, Fela o gona monna yo mongwe yo a lokilego gare

Morwa-kgoši: Falstaff:

ga bagwera ba gago le ga ke sa tsebe leina la gagwe. Ke motho yo bjang, na kgoši e ka laodiša? Motho kgomo ruri, wa mmele, wa fahlego sa go e phuthologa le mahlo a mabotse, e bile ke sethakga sa mosepelo: gomme ke bona eka ke monna-tia wa masome a mahlano goba a a tshelelago a mengwaga. Aga, bjale ke a gakologa, leina la gagwe ke Falstaff; ge e ka ba monna yoo ke motho-gobane-batho-ba-se-gona, o tla be a mpaletše

ka gobane, Harry, ke bona botho mahlong a gagwe. Ga e ka ba mohlare o ka tsebja ka kenywa ya wona gomme kenywa ya tsebja ka mohlare, gona ke bolela ke tiiša ke re go na le botho mola go Falstaff. šika le yena, raka ba bangwe. Bjale mpotše, mohlankanyana tena wa go hloka tsebe, gore o be o le kae kgwedi ye?

Morwa-kgoši: Wa re o bolela bjalo ka kgoši? Tšea maemo a ka gomme nna ke tla tšea a tate.

Falstaff: 0 nthola diala? Le ge nka be o dira bjalo ka tshwanelo le bokgabo bja polelo le molato, ke be ke tla re o upše o ntekeletše ka maoto bjalo ka pela ya rangwanyane goba kgabutlaneng ya morua-dikgogo.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Morwa-kgoši:

Falstaff :

Morwa-kgoši:

Falstaff: Go lokile, go lokile.

Bjale, Harry, o tšwa kae?

Mongaka, ke tšwa Eastcheap.

Ke kwa dingongorego tše kgolo ka wena. Le nna ke eme. Ahlolang, beng ba ka.

Ke maaka a maso ao, kgoši. Ke tla le segiša ga ke lemorwa-kgoši.ka papa!

Morwa-kgoši: Go tloga lehono, o se sa ntebelela mahlong. Itlhoboge, mošaa tena. O kgaogantšwe le madulo a a lego a gago. O šetšwe morago ke Sathane ya mokgalabje wa mpa ya totoma. Yoo mogwerago ke nkgo ya bjalwa. O bolelang le monna yoo a tletšego mahloko le dipelaelo, kgamelo yeo ya bophoofolo, serurugi sa mahloko, nkgo ye tona ya malwa a matona, dimpampa tše o ka rego di khoše mankgeretla, nama ye e bešeditšwego ruri, nta malomelakobong yeo, mahlwa-a-di-bona yo kgopokgopo leoma leo la hlogo-putswa, yena moikgodiši wa kgale yoo? Botho bo kae mo go yena, ga e se fela go gwaiša le go nwa madila?

Bokgwari bja gagwe bo kae, ga e se go sega le go ja nama ya kgogo? O tsebang ge e se go radia? Boradia ke bofe ge e se bohwirihwiri? Bohwirihwiri dilong ka moka ? A ka godišwa kae, ge e se lefeeleng?

Falstaff: Mohlomongwe Kgoši e ka ntlhalošetša! Kgoši e ra mang na?

Morwa-kgoši: 0 batho, yena Falstaff, Sathane yeo ya ledu le lešweu.

Palstaff:

Ke ra sehlola sela se se lahletšago bana ba Thobela, o ra monna yo ke mo tsebago?

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Ke a tseba, o a mo tseba. Gore ke re ke tseba bobe mo go yena bjo bo fetago bja ka, ke tla be ke hlatsa seo ke sa se tsebego. Go gola, o gotše gomme go kwiša bohloko; re bona ka meriri ya gagwe ye meputswa. Eupša gore ke modiradibe, ka ntle ga go fahla Kgoši, ke gana nnang! Ge e ka ba madilana le swikiri ke phoš0, Modimo a thuše badirakgopo! Ge a ka ba botšofe le lethabo ke sebe, gona bontši bjo ke bo tsebago bja batho bao ba amogelago baeng bo rogakilwe; ga go nona go tswala lehloyo gona kgomo tše otilego tša Faro ga di ratwe. Aowa, Thobela ya batho! Raka boPeto, raka bo-Bardolph, raka boPoins; eupša ga e le morategi Jack Falstaff, Jack Falstaff yo botho, Jack Falstaff wa makgonthe, Jack Falstaff yo bogale, phankga bjalo ka ge o mmona, putswa Jack Falstaff, mo tlogele a šike le Harry, a šike nae: wa raka Jack o rakile lefase ka moka.

Morwa-kgoši: Gomme ke a dira, ke tla dira bjalo.

(Yo mongwe o a kokota. Go tšwa mohumagatšana le Francis le Bardolph).

(Go tsena Bardolph gape a kitima).

Bardolph: batho ba gagwe ba mojako.

Jo, marena, kgoši ya ka! Mosekiši le lekoko la

Falstaff: Sepela, mothwana tena! A re fetše modiro wa rena: ke na le tše ntši tše ke ratago go di bolela go hlatlola Falstaff yoo.

Mohumagatšana:

Morwa-kgoši:

Mohumagatšana:

(Go tsena Mohumagatšana gape).

Bathong! Marenaka, morenaka!

Ala-laa! Ai! Ke mokitikiti wa eng?

Mosekiši le mampša a gagwe ba mojako. Ba tlile go fenyekolla ka mno ngwakong. Ke ba bulele?

Falstaff:

Morwa-kgoši:

Theeletša, Hal? O se ke wa bona mothuši wa gago wa re ke naba la gago: o mothuši le ga wena o sa tsebe. Gomme wena o lefšega la go tswalwa le le hlokago tupelelo.

Falstaff:

Ga ke kwane le seo o se boletšego. Ga o ganetša mosekiši go lokile. Ga go se bjalo, ga a tsene. Ga ke ile ka se fegwe molato le monna yo mongwe, e ka ba mohlolo! Ke a holofela gore ke tla kgangwa ka kgole ka pele bjalo

ka mang le mang.

Morwa-kgoši: Tšhaba, o iphihle ka kuwa morago. Lena ba bangwe sepelelang ka kuwa godimo. Bjale, banna, thekgang

difahlego gomme le fodiše matswalo.

Falstaff: fetile, ka baka leo ke tla iphihla.

Tše pedi tšeo, ke natšo. Fela nako ya tšona e

(Ba a tšwa ka mnoka. Go šala Morwa-kgoši le Poins).

Morwa-kgoši: Ere mosekiši a tsene.

O tla ka eng, morena?

Mosekiši:

Sa mathomo,

(Go tsena Mosekiši le Moroadi).

nxanxae, mongaka! Mokgoši wa

tahlegelo o šetše banna ba bangwe morago ngwakong wo.

Morwa-kgoši:

Mosekiši:

Banna bafe?

Yo mongwe wa bona o tsebega kudu, Thobela, o na le mpa tše kgolo.

Morwadi:

Morwa-kgoši: O nonne bjalo ka potoro!

Bona, monna yeo ga a gona fa. Ke sa mo romile gomme ke go holofetša gore ka moswane ka matena ke tla mo romela go wena goba go mang le mang feela Go fedile, boela go arabela molato wo o ka bago ntshe.

Mosekiši:

morago. Ke tla boela morago, Kgoši. Bohodung bjo, banna ba babedi ba lahlegetšwe ke makgolo a mararo a diponto. Ee, go ka ba bjalo mohlomongwe! Ge e ka ba o hlakotše banna ba o tla ikarabela. Go lokile, sepela

Morwa-kgoši: gabotse.

Mosekiši:

Moroa-kgoši:

Mosekiši:

Morwa-kgoši:

Poins:

Ga e be boroko, Thobela.

Ga se masa a? Ga go bjalo?

Ruri, Kgoši, ke a bona ke iri ya bobedi ya meso. (Mosekiši le Morwoadi ba a tšwa).

Mmaboreding yo wa Moradia o tsebega bjalo

Morwa-kgoši: ka kereke ye kgolo ya St. Paul. Mpiletše yena. gomme o ona bjalo ka pere!

ka mo potleng tša gagwe. Falstaff! Aowa, matloga-dibešong

Kwa gore o buša bjang moya! Tsenya diatla (0 tsenya điatla dipotleng gomme o robetše bja o hwetša pampiri tše dingve). O hweditšeng?

Poins:

Ga go selo, ga e se fela dipampiri, morena wa ka!

Morva-kgoši:

Poins: A re bone gore ke tša eng. Di bale.

Molato, Nama ya kgogo

Molato, Sausi

Molato, Bjalwa, moetana

Molato, Hlapi le bjalwa, mantšibua

Molato, borotho

Morwa-kgoši:

2/2d 4d 5/8d 2/6d d

Mohlolo! O nwa bjalwa bjo bo kaka godimo ga borotho bja seripa sa tibiliki! Ge e ka ba sengwe se gona seo se ka balwago, se lese, re tla se bala gabotse mola re ena le nako. Mo tlogele a robale go fihlela mosegare. Ke tla ya mošate ka moswane. Re swanetše go ya ntweng bohle gomme maemo a gago a tla godišwa. Yo wa dimpampa yena o tla ba le bahlabani ba ba sepelago ka maoto gomme ke a tseba o tla hwa fela ka go, sepela dikgato tše makgolo a mabedi le masome a mane. Tšhelete e tla lefiwa mmogo le mamane a yona. O fihle ka nako ka moSwane

mesong. Sepela gabotse, Poins.

Poins: Šala gabotse, mongaka.

(Ba a tšua).

TEMA YA BORARO

Temana I

Bangor. Ka kamoreng ya ngwako wa Ramogolo wa Badiši ba kereke. Go tsena Hotsepere, Wusta, Morotima le Klentawa.

Morotima: Dikholofetšo tše di lokile, mephato e tiile gomme kgato ya rena ya pele e holofetša kudukudu.

Hotsepere: Morena Morotimna le wena motswala Klentawa, nke le O2 a le ke le dule fase. Gomme rangwane Wusta o boneng! Ke lebetše mmapa!

Klentawa: Aowa, šo. Dula motswala Phesi; dula motswala

Hotsepere. Ka mehla ga Lancaster a bolela ka leina leo, fahlego sa gagwe se fetoga mmala, a hupele moya, gomme a dume ga nka be o ile ga maotwanahunyela.

Hotsepere.: Gomme wena o go dumela dihele, ka mehla ge a ekwa go bolelwa ka Owen Klentawa. Ga ke mmone molato: Ka matswalo a ka, magodimo a ile a tlala dilakalaka le dinaledi tša mesela ya mašaša le mello-llo ya poo. Ga ke belegwa, sebopego le motheo ka moka wa lefase di ile tša thothomela bjalo ka

Klentawa: lefšega.

Hotsepere: mmago, gomme wena o sa belegwa.

We, nka be go ile gwa diragala bjalo ka yona nako yeo le ga nka be go be go hlatšitše nkhakhane ya

Klentaoa: Ke re lefase le ile la thothomela ga go tswalwa nna!

Hotsepere: Gomme nna ke re lefase le fapane le nna ka kgopolo ga e kaba go bjalo le ile la šikinyega ka go boifa wena.

Hotsepere:

Klentawa: mela. Magodimo a ile a tlala kgabo, lefase la thothoAga-a! Gona lefase le ile la thothomela go bona magodimo a e swa, e sego ka go boifa matswalo a gago. Gantši mala a lefase a a loma gomme le palege. Ka mabaka lefase, mosadi yo mogolo, le ba le teng ye šoro mo le bego le u roromele wa go šiiša gomme meago ya tora tša malekeleke

e kgeregele fase. Ka matswalo a gago, mma-batho lefase o ile a swarwa ke teng ya mohuta wo, gomme a roromela.

Klentawa: ngangiša bjalo!

Motswala, ga ba nene, ba ke ba dumelelago go Ntumelele ke go botše gapegape gore mohla go belegwa nna, magodimo a ile a pekenya ka dilakalaka, mapudi a fologa dithaba a tšhaba gomme magomo a kata a bokelelea gašana madišong. Mekgoši ye e ntšhupa gore ga se nna mothonyana, e šita le ditsela ka moka tša bophelo bja ka di paka gore ke ngwana wa badimo. Mo ntšheng le ntšhupetšeng yena yo a phelago a farafarilwe ke lewatle le le latswago mabopo a Ingelane, le Skotlane le Wales, yo a ka mpitšago morutwana goba yo a nthutilego tsoko? Mo ntšheng yo a tswetšwego ke mosadi yo a kago thantholla bongaka bjalo ka nna goba a ka mphegišoga

kgang go mawO a ditaola!

Hotsepere: Ke bona gore ga go motho yo a tsebago Sewelsh go phala wena. Ke sa ya mateneng.

Morotima:

Klentawa:

Hotsepere: Iketle, motswala Phesi! O tla mo galeﬁša. Nka bitša badimo madibeng. We, le nna ka bitša le motho mang le mang a ka dira! Fela na ruri ba ka tla ga o ba bitša? Ai, nka go ruta, motswala, go laola Sathane.

Klentawa:

Hotsepere: Gomme nna nka go ruta, motswa, go kgaogana le Sathane ka go bolela nnete: Bolela nnete o kgaogane le Sathane. Ga o na le maatla a go mo hwetša, mo tliše fano gomme ke a ikana gore ke na le maatla a go kgaogana le yena gona mo. Bona, hle, ga o sa phela, bolela nnete gomme o kgaogane le Satane!

Morotima: Etlang, etlang le tlogele polelo ye e sa holego ka selo.

Klentawa: Gararo Henre Bolingbroke a phurana le nna ntweng gomme gararo ka mo gatlaganya Khwiting ya Noka ya Wye le lešikišeding la Noka ya Severn, a boela gae a

Hotsepere:

Morotima: 42 ikgonere a bile a gatlilwe ke diphefo.

be a ka tšhaba bjang, ineng la Sathane?

Klentawa:

tša rena karolo tše tharo ka moo ra go kwana ka gona? A ya gae ka maponopono, gomme go tonya, o

Etlang, mmapa šo. Na re ka abelana ditshwanelo

Ramogolo wa badiši o šetše a di arogantše karolo

tše tharo ka go lekana. Ingelane, go tloga Trent go fihla. ka Severn fa, ka borwa le bohlabatšatši, ke karolo ye e filwego nna. Bophirimatšatši bjo, Wales go ya mošola wa Severn, go aparela mahwiti a a nonnego a, ke mphapha wa. Owen Klentawa, gomme, motswala, o tšea mphapha wo o šetšego, go ya ka leboa go fihla ka thoko yela ya Trent. Gomme dipampiri tša kabelano ya boraro bja rena di tla. kgatliwa tša rulaganywa ka tumelelano mošomong wo o tlogo ba gona bošegong bịo. Ka moswane, motswala Phesi, wena le nna le mong wa ka Morena Wusta re tla kopana le rrago le madira a Maskotšhe, bjalo ka ge go lokišitšwe, kuwa Shrewsbury Mogogadi Klentawa ga a sa ba a loka gabotse, fela, re ka se hloke thušo ya gago bekeng tše pedi tše. (Go Klentawa). Ka nako ye, le tla kgona go kgobokanya badiredi, bagwera le banna ba ba lego gona. Go tla tšea sebakanyana fela gomme ke tla ba. le lena, marena. Gape ke tla botoga le basadi ba lena; gona bjale le ngwege, le se ke la leka go ba laela ka gobane bagatša ba lena ba ka tloga ba tlatša noka ka meokgo ga. Klentauwa: le laelana le bona.

Hotsepere: gagolo wa gogola ka maatla kwiti ye.

Ke bona gore mphapha wa ka, ka Leboa, go. tloga mo Burton fa, ga o tšee selo go ya lena. Bonang hle, ka moo noka ye e ntatetšago ka gona gomme e sega hwiti le le makatšago la mphapha wa naga ya ka, seripa sa. ntikuduku ye e ahlamilego bjalo ka seripa sa ngwedi. Ke tla aga letamo fa gomme noka ya Trent e tla elela gabotse ka thoko yela gomme moela wa yona o ka se dire kgare

Klentawa: e

Ya se dire kgare? E tla dira, e swanetše. Bona,

Morotima: a nyokanyoka.

Ee, eupša lemoga gore e ja bjang ka thoko ya ka. gomme e sega go swana le ka moo e segilego mphapha wa. gago. E fokoditše ka thoko ya ka gomme ya oketša ka thoko ya gago ya re lekantšha.

Wusta: tla kgona go ela twii, e alegile.

Ee, go se nene, e ka lokišwa fa, go dira gore ka thokong yela ya leboa e ﬁhlele kuwa ntsuping gomme e

Hotsepere: Ke tla e lokiša ka mokgwa wo; ke tla lefa go se nene.

Klentawa:

Hotsepere:

Klentawa:

Hotsepere:

Klentaoa:

Hotsepere:

Klentawa:

Ga ke dumele gore o e aroše. Ga o dumele?

Aowa, le wena o ka se dumele. Ke tla ganetšwa ke mang? O rang?O tla engwa ke nna pele.

Ke se foše go go kwišiša ! Bolela ka Sewelsh. Ke kgona go ntšha Seisemane ka dinko, morena, go swana nago, ka gobane ke goletše kgotleng ya Majahlapi gomme bofseng bja ka ke ile ka dira ka garepa dikopelo tše di makatšago tša Seisemane, ka go dira bjalo ka kgabiša leleme kudu. Makgonthe, bothakga bjo bo bjalo ga o nabjo. Ruri, ka gona pelo ya ka e tšhweu. Go kaone go ba nkhakhanyana, ke lle ngaungau, go ena le go ba segafanyana sa dikoša. Go kaone go theeletša tšhipinyana ya kgantlele e ritša goba leotwana le le omilego le gagaila Gomme tšeo di ka se ntšhiiše meno bjalo ka dikošana tšeo, o ka rego mosepelo wa pere ye e ganago go swara

Hotsepere: mo ka tsela.

Klentawa:

Hotsepere:

Etla, o tla dumelelwa go aroša Trent. Ga ke šetše selo: nka okeletša motho mphapha wa lefase gararo ga a ena le tshwanelo yeo. Eupša ka tsela ya bogagapa, o nkwe ka tsebe tše pedi, ke tla ngongorega gore go iwe mo go iwago. Na mananeo a ditumelelano a kgatlilwe? Re ka tloga?

Klentawa: tšagwe, kudu.

Kgwedi e godimo gomme le ka sepela bošego. Ke tla dira gore ramolao a hlaganele gomme re tsebiše basadi ba lena gore le a fulara. Fela ke a boifa gobane morodi wa ka o tla hlakana hlogo. O rata Morotima, Moga-

(0 a tšwa).

Morotima:

Ao, motswala Phesi! Keng o emaemiša tate ?

Hotsepere: O ntsena mading! Ka nako tše dingwe o dira gore ke befelwe ka go mpotša ka ga serunya le tšhoši, le ka molori Merlin le boprofeta bja gagwe, le ka ga mamokebe le hlapi ye e se nago magare le thuri le legokubu la go hlobega, le tau ye e laletšego le katse ye e emego ka maoto a morago le di-tlalahlaa tše ntši tša ditšie-badimo tše di nkgelošago. Theeletša. Ka maabana o tšere nako ye e fetago diiri tše senyane a mpotša maina a boSathane

ba bantši bao ba bego ba le badiredi ba gagwe. Ka belaela ke mo ngangiša eupša a tšwela pele ka di-tlala-hlaa tšeo.

Aowa! O tena bjalo ka nama ya kolobe, bjalo ka mosadi wa kgowa; le ngwako wa go tlala moši o kaone! Ruri nka bupa ka ja makhura le mašoga kgole, šokeng, go ena Je go ja mogopo wa kgoši ka ngwakong wo o hlomphegago wa badumedi yena a mpolediša.

Morotima: Ruri, ke mohlomphegi yo a badilego gagolo, yo a tsebago diphiri tše kgolo, yo bogale bjalo ka tau, yo a rategago kudu, gomme yo a humilego bjalo ka meepo ya India. Ke go botše, motswala? 0 go hlompha kudu, e bile o itshwara gagolo ga o mo ngangiša dipolelong; makgonthe, o dira bjalo. Ke a go tiišetša gore, ga se a ba a tswalwa motho yo a ka mo theeletšago bjalo ka wena gomme a se ke a mo galefela le go mo kgalema. Fela lemoga hle, o se ke wa tlwaela go realo.

Wusta: Ruri, mongaka, o a rumulana; e sa le o ﬁhla mo, o mo fedišitše pelo makgahla a mantši. Ithute, morena, go gomela phošo ye. Ka mabaka a mangwe, go dira bjalo bonatla, bokokotla, bogale tše ke diala eupša ka thokong ye nngwe, go dira bjalo go paka kgalefo, mereba, go hloka boitshwaro, boikgodišo, go itokafatša, go ikgopola le lenyatšo: lenyatšo le tšhilafatša mokgomana, le dire gore batho ba se ke ba mo rata, le kgotlele mathakga ka moka le mo go bontšha tše kgolo tšeo o di rwalago role diala tšohle.

Hotsepere: Aowa, ke kwele. Mekgwa ye botse e be le lena!

Basadi ba rena ke bao, a re phatlalaleng. (Go tsena Klentawa le bahumagadi).

Morotima: Sewelsh. le wena. O tla ba lešole le yena. O tla ya ntweng.

Dihlong tše di mphetšago pelo ke tšona tše.

Mosadi wa ka ga a tseba Seisemane, nna ga ke tsebe

Klentawa: Morwedi wa ka o a lla; ga a rate go kgaogana

Morotima: Tata, hle, mmotše gore yena le rakgadi Phesi (Klentawa o mmolediša ka Sewelsh ka sona).

ba tla re latela ka moragonyana ba ena le wena.

Klentawa:

Ga a rate go kwa; bononyana bjo bokaalo! Go gomme le yenao fetola

mo kgothatša ga go hole selo. (0 bolela le Morotima ka Sewelsh).

Morotima: ka mokgwa wa gago. (0 bolela gape ka Sewelsh)

Ke kwišiša seo o se nyakago: meokgo yeo e falalago mahlong a a rurugilego ao e ntemoša se0 o se nyakago. Ga nka be e se dihlong nka be le nna ke araba Ga re

amana re kwišišana ka kudu, ka gona re abelana maikutlo. Eupša, nka se ke ka lesa go itapiša, moratiwa, go ﬁhlela ke tseba leleme la gago ka gobane leleme la gago le tseﬁša.

Sewelsh bjalo ka dikopelo tše di ngwadilwego ka tlhokomelo, di hlabelelwa ke mohumagatšana wa ledumedišego, ngwakong lehlabula, a hlonamile a tidinya garepa ya gagwe. Aowa, ga o ka ngwega, wa re feu, a ka hlakana

Klentawa: hlogo.

Morotima:

Klentawa: (0 bolela gape ka Sewelsh). Banna! Ke patlilwe bjale, pele le morago ga ke go tsebe.

O re rapama o khutše fa gare ga hlaga o samele dirope tša gagwe gomme o tla go opelela kopelo ye e go thabišago, gomme o tla bitša boroko mahlong a gago, a lapološa madi a gago gomme o tla lemoga pharologanyo magareng a go phafoga le go robala ye e swanago le pharologanyo magareng a mosegare le bošego ka mahube ga masa a thoma go khukhuša bohlabatšatši.

Morotima: Ka pelo ya ka ka moka, ke tla dula ke mo theeletše ge a opela. Ka nako yeo ke a holofela, tumelelano ya rena e tla be e kgatlilwe.

Klentawa: Dira bjalo gomme baopedi bao ba tlago go go opelela, ba ba lego moyeng kgolekgole le fa, ba tla goroga mo ka pelepele: Dula gomme o hlwae tsebe.

Hotsepere:

Mma-Phesi:

Hotsepere: Etla, Kate, gape o kgona go dula gabotse: etla ka pelepele gore ke samele dirope tša gago. Sepela, lepidipidi tena! (Klentawa o bolela ka Sewelsh gomme kopelo e a thoma). Bjale ke a lemoga gore Sathane yela e kwišiša Sewelsh gomme go a makatša! Ka thaka ya banna, ke seopedi!

Mma-Phesi: Bjale tlogela tšohle ga e se dikopelo fela gobane o kwana kudu le mašata a mogofe. Patlama, lehotswana

tena, o theeletše lethari lela le opela Sewelsh.

Hotsepere: Go kaone ga nka theeletša Lady, mpša ya ka, e gobola Seirish.

Mma-Phesi:

Hotsepere:

Mma-Phesi:

Hotsepere:

Mna-Phesi:

Hotsepere:

Mma-Phesi:

Hotsepere:

Na o rata go thubiwa hlogo? Aowaa. Homola.

Ga ke kgone; ke molato wa mosadi.

Modimo a go thuše!

Go ya malaong a mosadi wa Mowelsh?

Wa reng?

Theeletša, o a opela.

(Koša ya Sewelsh e opelwa ke Mohumagadi Morotima).

Hotsepere:

Mma-Phesi:

Hotsepere: Etla, Kate, nkopelele le wena. Itlhoboge, ruri.

Ke itlhoboge, ruri! Mogatšaka, o ikana bjalo ka mogatsa wa modiri wa dimonamonane! E sego wena "ruri", le bjalo ka ge ke phela'", le "ka moo Modimo a ka ntshokollago ka ntshe" le "bjalo ka go hlaba go letšatši !" O ikana bjalo ka mothonyana yo a sa bago a ka a eta go feta Finsbury. Ntišetše, Kate, bjalo ka mohumagadi wa maemo a gago, ka maikemišetšo a makgonthe gomme o tlogelele "bo-itlhoboge" le dipolelo tša basadi ba dira-dimonamanane, bahumagadi ba mekgabo le ba ba tšhephelago tšatši la Sontaga. Etla, opela.

Mma-Phesi:

Itlhoboge!

Hotsepere: Seopedi se ka upša sa fetoga mosegi wa mašela go ena le gore se rute dinonyana go opela. Ga ditumelelano tša rena di kgatlilwe ke tla fulara ka diiri tše pedi gomme ke tla boa ge o nyaka.

Klentawa: fela ra napa ra fulara ka dipitsi ka pelepele.

(0 a tšwa).

Etla, etla, Morena Morotima; o nanankela bjalo ka ge Morena Phesi a tletše mafolofolo a go fulara. Ka nako ye, tumelelano ya rena e lokile, go šetše go ikgatla

Morotima: Thobela.

(Ba a tšwa).

Temana II

Kuwa Landan. Ka kamoreng Mošate. Go tsena Kgoši Henri, Morwa-kgoši le Bakgomana.

Kgoši: Bakgomana, re feng sebaka; Morwa-kgoši le nna, re lokelwa ke go itsheba eupša le be kgauswi, ka gobane re tla le nyaka gape ka pele.

(Bokgomana ba a tšua).

Ga ke tsebe ge e ka ba ke thato ya Modimo, ka baka la phošo yeo ke e dirilego, gore a re mo kahlolong ya gagwe ya sephiri, ka go diriša teng ya ka, a ntsinamiše ka kgati ya go itefeletša le thogako. Fela wena ka boitshwaro bja gago bophelong, o mpontšha gabotse gore o tswaletšwe go ba thupa ye boima ya bogale bja legodimo go kgalemela dikarogo tša ka. A ke o mpotše gabotse gore ditakatšo tša nama tše hlabišago dihlong tše, mekgwa ye ya balata le bompša, lethabo le le fahlilwego le, gammogo le mokolobe wo o go gomaretšego, o sepelago le ona, di ka nyalana bjang ruri le madi a gago a bogoši, di ka ratwa bjang ke pelo ya Morwa-kgoši?

Morwa-kgoši: Sebata, Thobelá batho! E re nka be go ka direga gore ke itšhupe yo se nago molato bjalo ka ge ke dumela gore go ta kgonega godimo ga tšeo o mponago phošo ka tšona. Gomme ka mabaka ao ke tlogo go alela ona, go laetša gore ke a pharwapharwa ka bogolo bja tšeo di ﬁhlilego ditsebeng tša gago ka mabarebare le melomo ya bommalelengwane, o tla kgona le go ntshwarela godimo ga bošaedi bjoo ke bo dirilego ka baka la bjana.

Kgoši: Modimo a go swarele! Le ga go le bjalo, Harry, ke a tlabega go bona dilo tše di go kgahlago, tšeo di fapanego gagolo le tša borakgolwago. Bohle. Kuwa Kgotla, madulo a gago a go lahlegetšwe gomme a tšerwe ke monnago gomme bjale o dutše bjalo ka moeng dipelong tša banna ba lekgotla le dipelong tša bana ba ka mošate. Tshepo le dikholofelo tša bophelo bja gago di ile aretse gomme batho ba a sebana gore o ka se beše wa tuka. Ge nka be ke ile ka tlalatlala, ka nyatšega mahlong a batho, ka gwerana le mokolobe, nka be moya wa batho, wo o nthušitšego go ba

Kgoši, o ile wa ntlhokomologa, wa fêla o gomaretše borena bja matšatši ao gomme ka leswa kgolegong gore ke itlhoboge bjalo ka motho yo a rogakilwego. Bjale ka ge ke be ke sa bonwebonwe, ke be ke hlokwa, eupša bjalo ka naledi ya motšhotšhonono, ke be ke bogega gomme batho ba re go bana ba bona "Ke yena yo"; bangwe ba re "Kae? Bolingbroke ke ofe na ?" Ke ile ka utswa boikokobetšo moka legodimong gomme ke ikiša fasefase gore dipelo tša batho bohle di nthate gomme go hlabja mekgoši ya lethabo le madume melomong ya bona le mahlong a kgoši ka noši. Ka mokgwa wo, ke ile ka itlhopha gomme ka se tlwaelege. Bogona bja ka bja a ba bjalo ka kobo ya Ramogolo wa Dipišopo ye e sa bonwabonweng eupša e makalelwa: gomme maemo aka a naba a fihlegile, a ba bjalo ka monyanya, a ba boima ka baka la go se tlwaelege. Kgoši ye ya mokgarakgašana ya kgarakgašega le basegeši le bagegei ba pelo tše dimpe tše di tukago bjalo ka moroba-poo a gotelago ka bonako gomme a timago ka pele; ya goboša bogoši, ya duba borena ka diota, ya tlogela leina la yona le fohlwa ka mahlapa, ya ineela dilong tše bjalo, ya senya leina la yona ka go sega le bašemanyana le ka go tšeišana kgang le thaka ye kgwadi, e sa hlokwe mekgotheng ka go nyaka go tuma. Ka baka la go tlwaela go bona dilo tše ka mehla, batho ba tagega gomme ba thoma go tlabjatlabja ke dibete go fihlela ge le bonnyane, bja mekgwa ye ba hwetša bo ba nkgela hong-hong. Ka gona, e re mohla e bonwa, e be bjalo ka leebarope marega, le le kwiwago gomme le sa šetšwego ke motho; le bonwago gomme e le ka mahlo ao ka baka la go lapišwa ke pono ya ka mehla, a a šetšego a sa bone selo ka tlhokomelo, a a swanago le mahlo a a fahlwago ke go phadima ga letšatši gomme a širetše ka dintšhi tše welego gomme a befile kudu bjalo ka a manaba. Ka gona batho ba be ba topetšwe ke go e bona gomme ba e khoše gagolo. Bjale ge, Harry, le wena maemo a gago a bjalo; o lahlegetšwe ke maemo a gago a morwa-kgoši ka go šika le mokolobe: Ga go leihlo le le sa fahlwego ke go se hlokwe ga gago, ga e se laka fela leo le ratago go go bona ka mehla, leo bjale le dirago ka fao go sa nkgahlego, go iphoufatša ka lerato la pelo ya motswadi.

Kgoši:

Morwa-kgoši: Go tloga lehono, mongaka wa kwelabohloko, ke tla itshwara ka mo go swanetšego. Lefase ka moka le a tseba gore maemo a Richard o a be a swana le ona a a gago ge ke goroga Ravensburgh, ke botoga France. Gomme maemo aka ka nako yeo, a be a le bjalo ka a Phesi lehono. Gomme ka pheta ya ka ya thaga le ka moya waka ohle, o na le tshwanelo ye e tiilego go tšea tulo sa bogoši go feta wena yo o lego seswantšho fela sa mojalefa. Bjale ka ntle ga tshwanelo, le ka ntle ga go leka go iteiša kgano seolo, o ntšhitše madira setšhabeng, o itebantše le tau ya mariri gomme le ge a le moswa bjalo ka wena, o hlahla dira tša bakgomana le bopišopo ba kgethwa go ya ntweng tše khwibidu le marumong a a jago batho. Na, ruri, o tla tlotlega gakaakang go mogale Douglas, phokgo, ya mešomo ya gagwe ye e tumilego, senatla sa maroborobo a boMašila-a-gatiša, kgotho ya leina marumong, moetapele wa matšoni ka moka gape seala se segolo, mošate wa ntwa, ka bophara mebušong yohle ya ba kgolwago Kreste? Gararo yena Hotsepere yo, Mars ka matshela a gagwe, yena ngwana yo wa mohlabani, mabothateng a magolo, šegamiša Douglas, sekokotla; ka go ponya ga leihlo, a mmofolla gomme a mo dira mogwera go rema mooko wa manaba a gagwe le go rutlolla khutšo le poloko ya terone ya rena. Bjale, wena o reng ka taba tše? Phesi, Nofamalane, Ramogolo wa Dipišopo wa York, Douglas, Morotima, ba dira kwanogo re lwantšha gomme ba eme ka maoto. Eupša ke go boletšang ditaba tše? Ke ka baka lefe, Harry, ke go botšago ka manaba a ka, ona manabanaba a lego kgauswi-auswi le nna? Wena wa lešika la ka bokgopo, le dipelo-pelwane o ntwantšhago gobane o fetogile mpšanyana ya Phesi yo o mo šala-šalago morago, o ngatetše moselana go bontšha ka

eupša ka baka la poifo, moo o fetogilego phoofolo ka gona. Morwa-kgoši: O se ke wa gopola bjalo; o tla hwetša go se bjalo: gomme Modimo a ba thuše bao ba dirilego gore o mphuralele! Ke tla lefa tše ka moka ka hlogo ya Phesi, gomme letšatši le tla ba gona leo ke tla go re go wena ke nna morwago. Ka lona ke tla apara aparo sa madi gomme fahlogo sa ka se tla khupetšwa ke legogo la madi, gomme

ka go hlatswa legogo leo, ke tla sola dihlong ka moka. Gomme leo le tla ba letšatši leo le tlago gore ge le hlaba, yena ngwana yo wa tlotlo le tumo, yena mogale a kaka Hotsepere, mohlabani yo a tšhelwago ka kgowa ka mešogo-fela, a tlago go gahlana le Harry wa gago yo a gobogilego. Godimo ga seala se sengwe le se sengwe se se kgabišago kukutwane ya gagwe, e re nka be di ka ntšhifala gantši, gomme godimo ga hlogo ya ka, dihlong tša ka di menagane ka gobane nako e tla ﬁhla moo ke tlago go dira gore mogajana yo wa leboa tšatši la gagwe le sobele mola la ka le hlaba. Phesi ke letsogo la ka, morenaka, go nkgobokanyetša mediro ye e tagilego; gomme ke tla mo laya gore a mphe letago leo ka moka. Makgonthe, o tla ntlhohlorela letago lohle, ge go se bjalo ke tla mo kgabutlanya. Ke go holofetša dilo tše ka Modimo, gomme go rateng ga gagwe ke tla di phetha. Ke a rapela gore ga ke dirile bjalo dintho tšeo ke go phutšego tšona ka dikarogo di šidilege. Ga go se bjalo leho ke lona le le tlago go fediša ntwa tša rena gomme go ka ba kaone gore ke upše ke hwe mahu ga makgolokgolo go ena le gore ke šitwe go lota setlamo se.

Kgoši: Lekgolo la dikete tša bakonegi le tla hwa ntweng ye; gomme wena o tla rwala dira wa ba kgošana ya marumo. (Go tsena Morena Walter Blunt).

Na go bjang, mokgomana Blunt? 0 ntšhitše mahlo dinameng!

Blunt: Ke ka baka la morero o ke tlilego ka ona. Morena Morotima wa Skotlane o ragile lentšu, o re Douglas le bakonegi ba Maisemane ba be ba kopane kuwa Shrewsbury kgweding yona ye, ga e le matšatši a lesome le thoro. ga bohle ba ka tiišetša dikholofetšong tša bona le ga e se mokgwa wa bakonegi go Ga se madira ke tlang-le-bone dira bjalo.

Kgoši: Mokgomana Wesmolane o tšwele lehono gammogo le morwake John wa Lancaster, gobane e šetše e le matšatši a mahlano ditaba tše di kwetše. Ka Laboraro le le tlago, Harry, o tla tšwa. Ka Labone rena ka noši re tla tšwa ka la Gloucestershire. Ka mokgwa wo le ka moo re rerilego ka gona morago ga matšatši a lesome le a mabedi, bogolo bja madira a rena bo tla kopana kuwa Bridgenorth. Re

swere tau ka mariri. Maruu maebana! Lepotla-potla le a jelwa, modikologa o ja namane ya pholwana.

(Ba a tšwa).

Temana III

Kuwa Bastcheap. Kamoreng ya banwi ya Boar's Head Tavern. Go tsena Falstaff le Bardolph.

Falstaff: Bardolph, na ga ka a phophothega mmele go tloga mohlang wola wa go utswa ? Ga ke a fokotšega? Na ga ke a gwamela ? Bona, nama tša ka di rephile bjalo ka kobo tša mabura-bura tša makgolo a bana, ke gwamile bjalo ka apole. Hm, ke swanetše go inyatša, gomme ka pele, ke sa na le mafolofolo. Nka tloga ka fola gomme ka hloka maatla a go inyatša. Ga ke sa lebala gore kereke e bjang ka gare, e ka ba mohlolo, mpše e ka namela ntlo: Ka gare ga kereke! Mogofe, mokolobe, ke tšona tšeo di ntshentšego. O ka se Bardolph: Morena John, o tšhogatšhoga gampe. phele galelele.

Falstaff.:. Aga, etla o nkopelele koša; ke ipshine. Ke be ke lokile bjalo ka mang le mang. Ke le wa lešoko kudu. Ke ikana ke sa fetiše. Ke bapala mataese fela ke sa fetiše gašupa mo bekeng. Ke lefa melato ka tšhelete ya maadingwa gararo goba gane. Ke phela ka boiketlo, ke eja ke enwa ka go lekana. Eupša bjale go phela ke go šita kgang, ga go se se lekanetšego.

Bardolph: Ao, o nonne kudu, Morena John! Ke tshwanelo gore o hloke tekanyo, gore bonkgotho bjo bobjalo bo go tlabe, Morena John.

Falstaff: A ke o bopolle fahlogo sa gago gomme le nna ke tla otlolla bophelo bja ka. O sekepe seo se re etilego pele, ke wena yoo a re swaretšego lebone, le mo nkong, ya gago: Ke wena Mohlabani wa Bone le le Tukago.

Bardolph: Keng, Morena John? Fahlogo sa ka se go tshwenya ka eng?

Falstaff: Aowa, fao o a šupa! Ke bapiša ka sona fela bjalo ka mang le mang a ka bapiša ka seswantšho sa lehu: Ga

ke go bona ke gopola ka mehla mollo wa diheleng, le ka Mohumi yoo a bego a phela ka boiketlo, ka gobane ke yoo ka dikobo tša gagwe tša magadigadi, o ile a swa, a swa. Ga nka be o be o le motho wa lešoko, nka be ke tla ikana ka fahlogo sa gago, bjale kano ya ka e tla ba Ka mollo wo, ke morongwa wa Modimo": Eupša bjale le ge o na le mahlo a go bona, o ikgafetše go ba ngwana wa leswiswi. Mohlang wola o phara thabana ya Gad'sHill bošego go swara pere ya ka, ka hwetša eka ga se wena, eka o nkokoi, ka papa a hwile! Ao! O mollo motukela-ruri. O nthušitše gore ke se reka ka mašeleng a sekete mello ye mentši, ga ke sepela le wena bošego re eya fa le fa re gwaiša. Eupša bjalwa bjo o bo nwelego ke bo rekile nka be bo ile bja nthekela mabone a makaone go modira-mabone yo a tšwetšego pele kuwa Yuropa. Ke go nwešetše bjalwa bja ka mengwaga ye masome a mararo le ye mebedi. Modimo a ntlhatswe diatla bakeng sa mošomo wo!

Bardolph: Ai, e re nka be fahlogo sa ka se le ka mpeng tša gago!

Falstaff: Ke thušegile! Nka be ke tla kgeba sepowana. (Go tsena Mohumagatšana). Ke wena Mohumagatšana Partlet, Sethole! Na o hweditše yoo a nkhutšego tšešo?

Mahumagatšana: Ao, Morena John, o gopolang, Morena John? O gopola gore ke rua mahodu mo ngwakong wa ka? Ke nyakile, ke botšišitše, le mogatšake o dirile bjalo, mo ka monna, mošemane ka mošemane, modiredi ka modiredi: ga go kgašana ya moriri ye e kilego ya lahlega mo ngwakong WO.

Falstaff: Maaka a maso, Mohumagatšana! Bardolph o kotile ditedu gantši fa, tša lahlega; ke re le nna ke utsweditšwe. Ditšie-badimo, mosadi tona! Sepela!

Mohumagatšana: Wa re nna? Nka go bolaiša diatla, ka Modimo! Ke sa ba ka ka ka hlapaolwa bjalo ka mo ngwakong wa ka!

Falstaff:

Mohumagatšana: Tša phahu! Ke go tseba la kgopa. Aowa, Morena John, ga o ntsebe, Morena Morena John: o nkolota tšhelete, Morena John, gomme jale o omana gore re

John. Ke nna ke go tsebago,

hlobogane ka tšhelete yeo. Ke go reketše digempe tše lesome le tše pedi go apara.

Falstaff: Matalanyane! Ditšhila tša mebalana! Ke di abetše basadi ba baapei gomme ba dirile mehlotlo ka tšona.

Mohumagatšana: Gomme, bjalo ka ge ke le mosadi wa makgonthe, e be e le lešela le le jago mašeleng a seswai mphapha. Go feta fao, o nkolota tšhelete gape, Morena John, ya dijo le dino le tšhelete yeo oe adimilego, ka moka ke masopedi-nne a diponto.

Falstaff: Le yena o tsentše letsogo; ga a lefe.

Mohumagatšana:

Falstaff: Yena! Owe! O a dila. Ga a na le selo.

Ao!O a diila? Lebelela fahlogo sa gagwe. Ge motho a humile o bona kang? Ga ba dire tšhelete ka nko ya gagwe; ga ba dire tšhelete ka dithama tša gagwe ga ke lefe le tibiliki. Hao! O rata go ntira ngwana? Na ke swanetše go hloka go lahla legare phokeng le ka phaphošeng ya ka. Ka baka la go šia mahodu? Ke lehlegetšwe ke pala-monwana bohwa bjoo rakgolo a ntlogeletšego bjona gomme e jele moraka wa dikgomo.

Mohumagatšana: Morena ! Ke kwele morwa-kgoši a mmotša., ga ke tsebe gakae, gore pala-monwana yeo ke koporo! Falstaff: O reng? Morwa-kgoši moradia yoo! Ga nkabe a le fa, ke be ke tla mo itia bjalo ka mpša, ga a ka bolela bjalo.

(Go tsena Morwa-kgoši le Poins, ba gata sešole gomme Falstaff o ba gahlanetše a letša naka la gagwe). monna? Na ka phefong ke ka kae ruri? Na go reng, Koša e tšwa mošate, ee?

Bardolph: Aga, ka bobedi ka bobedi, bjalo ka bao ba yago go kgaolwa melala

Mohumagatšana:

Morwa-kgoši:

Mongaka, ke a go rapela, ntheeletše. O reng, Mohumagatšana ? O kae monna wa geno? Ke a mo rata, ke motho yo a lokilego.

Mohumagatšana : Falstaff:

Mongaka, yo a lokilego, ntheeletše. Ke a go rapela, mo hlokomologe gomme o kwe nna!

Morwa-kgoši:

Falstaff: Wa reng, Jack? Malobanyana bošego, ke ile ka swarwa ke boroko

ke širetše ka lepokisi le gomme ka utswetšwa. Ngwako wo o fetogile lewa la mahodu. Ba setšha batho.

Morwa-kgoši: Falstaff: O lahlegetšwe ke bokae, Jack? O tla ntumela, Hal? Dingatana tše tharo goba tše nne tša diponto, gomme lehlare le lengwe le le lengwe la ngatana e le la masome a mane a diponto. Gape le palamonwana ye bohlokwa ya rakgolo.

Morwa-kgoši:

Mohumagatšana: Tša bošilo; o ra ngatana ya tibiliki tše seswai. Gomme ke mmoditše bjalo, mongaka, ka ba ka mmotša gore ke kwele o realo fela mongaka o be a go fohla maina gobane o a tseba o na le maroga gakakang gomme a ba a re a ka go itia.

Morua-kgoši:

Mohumagatšana:

Ao! A reng? lomm

Ga go se bjalo, ga go tumelo, therešo le ga e le bosadi mo go nna.

Falstaff: Ya gago tumelo e lekana fela le a mosadi wa segafana le therešo ya gago e kaka ya phukubje ye e tšhabago dimpša, mabapi le bosadi, mosadi wa segoboga a ka ba mogatša kgoši go ena le wena. Eya kuwa, selo ke wena. Sepela.

Mohumagatšana :

Falstaff:

Wa re selo se reng? Selo sa reng? Selo seng! Ee, seo Modimo a ka lebogwago ka Sona.

Mohumagatšana: Ga se nna sebopša bjalo ka ge Modimo a se bopile. Tseba taba yeo. Ke nyetšwe ke monna wa makgonthe gomme ge ke hlokomologa bohlomphegi bja gago, o segwaelaphaga go nkgwaela ka tsela ye.

Falstaff:

Mohumagutšana:

Wa re ke segafana? Wena segwaelephaga tena!

Falstaff: Go hlokomologa bosadi bja gago, o segafana wena go gomela polelo.

Morwa-kgoši:

Palstaff:

dihlapi ? nane.

Phoofolo tena ya mohuta wa seja-dihlapi!

Go reng, Morena John, o re mohuta wa seja-

Ee, o swana le leobu! Ke tlhoka-mmala, ke tlhokai-

Mohumagatšana.:

O realo ka go hloka nnete ; wena le mang

le mang le a tseba gore ke nna mang, sehlola tena!

Morwa-kgoši:

0 e swere, Mohumagatšana, le gona o go

hlapaola go feta tekanyo.

Mohumagatšana :

Morva-kgoši:

O hlapaola le wena ka noši, Mongaka;

malobao ile o mo kolota sekete sa diponto. diponto?

Falstaff.:

Wena mogale tena! Na ke go kolota sekete sa Sekete sa diponto, Hal! Mmilione, lerato la gago

Mohumagatšana:

le kaka millione; o nkolota lerato la gago. a ka go itia.

Falstaff:

Aowa, mongaka, o rile o Jack, a ba a re

Ke ilalo, Bardolph?

Bardolph: Maaka a se makhura, Morena John, o boletše bjalo.

Falstaff: Ee, mola a re palamonwana ya ka ke ya koporo! Ke realo ke re ke ya koporo! Bjale o sa eme

Morwa-kgoši: ka polelo ya gago?

Falstaff: Ao, Hal, o a tseba, bjalo ka ge o le motho gore ke na le maikemišetšo; eupša ka gobane o le Morwa-kgoši ke a go boifa bjalo ka ge ke boifa go potla ga tawana.

Morwa-kgoši:

Keng o sa re bjalo ka tau?

Falstaff: Ke kgoši fela ye re e boifago bjalo ka sebatakgomo bjale o rata gore ke go boife bjalo ka ge ke boifa rrago? Aowa! Ke sekae seo? Ga nka dira bjalo, bokaone ke gore ke kgaole mebja ya diaparo, ka Modimo. Ala-laa! Ga o ka kgaola mebja, mpa ya gag0 e tla repha go ﬁhlela matolong. Eupša, monna, ga go bodulo bja tumelo, therešo goba botshephegi mo mefahleng a O pharaphara mosadi wa batho ka bohodu! Wena moradia tena, wa go hloka mekgwa, mampa-dikgolo tena wa phaga, potla tša gago ga tša a khora selo ga e se fela matlakala a melato a dino dipareng, le matlakala a dikgakollo tša melato ya dijo dihoteleng le dišubana tšeo tša bommitša di go boledišago kudu. Ka ntle ga go khora dilo tša mohuta wo, potla tša gago ga di na le selo ruriruri. Eupša le ga go le bjalo, Morwa-kgoši: gago; a tletše fela dinamanama le mabipi.

o a nganga, o a ikganetša. Na ga o hlabje ke dihlong?

Falstaff: Na o a kwa, Hal? O a tseba gore Adamo wa pele o wele Parateiseng gomme ge diphukubje di dira bjalo rena metlakaro, boJack Falstaff re ka re phankga matšatšing a kgopo a?O a bona ke yo montši go feta mang le

mang gomme ka gona ke fokola kudu go feta ba bangwe. Na o a dumela bjale gore ke wena o tsentšego diatla dipotleng tša ka wa mpolaya hlogo ye ntsho ?

Morwa-kgoši:

Ka polelo, o ka re go bjalo.

Falstaff: Mohumagadi, ke a go lebalela. Sepela o lokiše

diﬁhlolo; rata monna wa gago, hlokomela badiredi ba gago, amogela baeng ba gago: o tla hwetša ke le motho yo a kwegago go dilo tša tlhaloganyo: O a bona gore ga ke šale ditshele morago. Aowa, mma, itshepelele ka khutšo. (Mohumagatšana o a tšua). Ke ra Hal, ga re hlahunye ditaba tša mošate: Mabapi le bohlakodi, monna, ba rerile bjang?

Morwa-kgoši: Ao, mampa-dikgolo, ke sa fela ke go thakga :

Falstaff:

Tšhelete e bušitšwe ka moka gape. melato.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

We! Ga ke rate go bušetšwa fao; ke go boeletša

Nna le tate re a kwana gomme nka dira ka

moo ke ratago. o dire bjalo o sa dikadike.

Sa pele, nkutswetše go letlotlo la setšhaba gomme

Bardolph: Dira bjalo, mongaka.

Morwa-kgoši: dinao.

Falstaff:

Jack, ke go beile moetapele wa mašole a

Nka be ke be ke le wa ba dipitsi. Ke tla hwetša

kae yo a ka utswago gabotse? Ruri, ke ra hodu la makgonthe, la mengwaga ye masopedi-pedi goba kgauswi le fao. Ke hloka e le ruri. Eupša Modimo a lebongwe bakeng sa bakonegi ba, ka gobane ga ba na taba le motho ge e se fela bao ba lokilego. Ke a ba godiša, ke a ba reta.

Bardolph:

Ngwana wa mongaka?

Morwa-kgoši: Iša lengwalo le go Morena John wa Lancaster, le go Morwarre John; le o le fe Morenaešo wa Wesmolane.

Wena Poins sepela, leba dipereng ka gobane nna le wena re lebane le leoto la dimaele tše masotharo pele ga matena. Jack, o kopane le nna ka moswane kuwa Temple-hall ka iri ya bobedi ka meriti. Ke tla go tsebiša mošomo wa gago fao gomme o tla amogela le tšhelete le diphaka-barwa. Lefase ga la robala. Phesi o eme ka dinao; gomme ga re sa we, go tla wa bona.

(Go tšva Morwa-kgoši, Poins le Bardolph).

Falstaff: Mantšu a bohlokwa! Lefase le galeﬁle! Mohumagatšana, diﬁhlolo tša ka, di tliše! Ao e re nka be moropa wo e le nkgo!

(0 a tšwa).

TEMA YA BONE

Temana I

Kampeng ya mathogošwahla kgauswi le Shrewsbury. Go tsena Hotsepere le Wusta le Douglas.

Hotsepere: le kgang, Morena!

O boletše Moskotšh wešo: ga nka be go bolela therešo mehleng ye go sa thwe ke go iteiša kgano seolo, Douglas o be a tla rwešwa diala tšeo go sego mohlabani yo a phelago yo a kilego a di rwala ka go ahlama ga lefase. Ka Modimo, nka se šitwe go bolela therešo. Ke nyatša maleme a bagegei. Mo pelong ya ka ga go yo a dutšego bjalo ka wena. Aowa, tšea tša ka gomme ke tla go latša

Douglas :

O mohlomphegi yo mogolo. Ga go monna, sebata se maledu, yo a sepelago mo lefaseng yo nka mmoifago.

Hotsepere: Ga go be bjalo, go lokile. (Go tsena morongwa ka mangwlo).

Ke mangwalo afe ao?

-olo E re ke leboge.

Morongwa:

Hotsepere:

Morongwa:

Hotsepere:

(Go Douglas).

Mangwalo a a tšwa go rrago.

Mangwalo a tšwa go yena! Keng a sa tle ka noši?

A ka se tle, mongaka. O Iwala kudu.

Ala-laa! O reng a lwala ka nako ye šelešele ye e swanago le ye'? Bjale madira a gagwe a rwelwe ke mang ?

A ka tlase ga mmušo wa mang na?

Morongwa: Tšeo ka moka di tla tšwa ka mo mangwalong, e sego ka molomong wa ka, Morena!

Wusta:

Morongwa: Monna, hle, na o mo ditaong?

Ga ke sepela, e be e šetše e le matšatši a mane a le ditaong; gomme boreatseba ba be ba belaela kudu ka yena.

Wusta: E re nka be ditaba di be di hlophilwe gabotse pele ga bolwetši bo mo etela gobane ke ka yona nako ye re mo nyakago ka go fetišiša.

Hotsepere: Go Iwala bjale! Go hlepha! Bolwetši bjo bo re nwa mooko morerong wa rena. Bo aparela le gona fano

mphatong wa rena. O nngwaletše fa gore bolwetši bja pelo - le

paletšwe ke go kopana ka bonako le gona o bone e se tshwanelo go rolela modiro o boima gakalo magetleng a yo mongwe ka ntle go a gagwe. Gape o re eletša gore ka banna bao re nago le bona re tšwele pele ka gobane tau e ja mohlolelwa. Bjalo ka ga a ngwala, o re ga go ka moo go ka boelwago morago gobane Kgoši e tseba sephiri ka moka sa rena. Wena bjale o reng? le gore magagabo ka baka la go romeletša a

Wusta: Bolwetši bja rrago bo re gobaditše.

Hotsepere: Ke kgobalo ye šoro, setho ka moka se amolotšwe. Gomme therešo re lemogeng gore ga re mo hloka gona bjalo ke lemapo le bose le le hlakanego le go baba. Na go lokile gore re gobele tšhaba se ka moka ka pitšeng e tee? Go beša bontši bjo bokaaka ntweng e tee yeo re sa tsebego mafelelo a yona? Go ka se loke, gobane ka gona kgomo e tla be e ntšhitše boloko ka moka.

Douglas: Tshepo, a re holofeleng. Re tla tšwela pele gomme bagale ba rena ba tla tia maatla ge ba tseba gore mephato e sa le gona yeo e tlogo hlakodiša. Sekhwi ke seo se beago pelo ga go swanetšwe go katakatwa ka sa morago.

Hotsepere: Magahlano, botšhabelo bja rena, ga madimolokwane, Sathane le madimabe a ka re aparela modirong wa rena wa pele.

Wusta: gona pelong ya mosatsebego.

Le ge go le bjalo, ke duma ga rrago a be a le fa. Bohloko le mokgwa wa mošomo wa rena di nyaka ge re sa kgaogane. Bao ba sa tsebego seo se mo swerego, ba tla re ka baka la hlaologanyo le go hlompha molao le go se rate mošomo wa rena, mokgomana yeo o re ngadile. Lemogang ge, ka moo kgopolo ye bjalo e ka thathafatšago dipelo tša mafšega gomme ya ba ya dira gore ba nyatše ba re modiro wa rena o hloka mahlatse. Le a tseba ka bophara gore rena ba re hlaselago, re swanetše go itshwara mašateng a ba ba botšišišago ditabeng tše gomme re fahlele mašoba ka meso-go-fela moo leihlo la moakanyi le ka tšhogago le re bonela ka ona. Go hlokega ga rrago go dira lešira le le bjalago pelaelo ya lenyatšo yeo e bego e se

Hotsepere: 0 hlahlathela kgole! Nna ke be ke re go tla

re fa serithi le botumo bjo bogolo le go dira gore mošomo wa rena o be le letago kudu go feta ga mokgomana ye0 a be a le gona; ka gobane batho ba tla nagana gore ge re kgona go hlasela mmušo ka ntle ga gagwe, ke gore ga re ena le yena mmušo o tla hwa la pitša gobane la sego le a rokwa. Gona bjale tema e gona gomme mananeo a rena ohle a sa eme ka tshwanelo.

Douglas: ntšu la poifo.

Ka moo dipelo di gopolago ka gona mo Skotlane ga go lentšu le le atilego melomong ya batho go swana le

(Go tsena Morena Richard Vernon).

Hotsepere:

Motswala Vernon! Goroga! Šiao.

Vernon: Modimo a thuše gore le amogele taba tšeo ke tlilego ka tšona, Morena, Mokgomana wa Wesmolane le dikete tše šupilego ba lebile kweno, gape ba na le Morwa-Kgoši John.

Hotsepere:

Vernon.: Ke dinyane tšeo ! Gape?

Gape ke kwele gore kgoši ka noši e tšwele goba e ikemišeditše go leba kwano ka pele ka madira, bona beng ba marumo.

Hotsepere: Le yena re a mo nyaka. Morwagwe o kae, tšhatšhanyana ya segafana moja-lefa le bagwera ba gagwe, maoma ao a se nago taba le motho?

Vernon: tswana.

Tswari-tswari ba iphahletše ka phakabarwa tša ic ntwa. Ba rwele dikukutwane, ba garile bjalo ka bompšhe, ba kgakotše bjalo ka manong a hlapile, ba a phadima ka kobo tša gauta bjalo ka diswantšho, ba le maatla bjalo ka hlago lehlabula, ba le letago bjalo ka letšatši lehlabula, ba tšhirimologile bjalo ka diphokwana, gomme ba retetše bjalo ka powana tša matshelela. Ka bona Morwa-kgoši Harry a rwele kukutwane ya gagwe, a thaseditše ka mekgoro ya dirope, a tiile ka dibetša tša ntwa. Ka mmona a emelela ngwana yo mosese mpša ya lephefo, a baila saleng ya gagwe, o ka re morongwa a raša marung go gankiša pitsi ya badimo ye diphego le makoko gomme a ntšha lefase pelo ka go le laetša meletse ya boMohudu-Mothwana-Moko-

Hotsepere: Homola, homola! Go swana le tšatši le le sa nago bothunya marega! Reto tša gago di ntomiša mala. Ba tlogele ba tle; ba tla ba dibego ka maphatsephatse ao

a bona; re tla ba goroša kgorong ya badimo ba ntwa, rena magadimana-ntweng, go fiša, madi a pumpunyega. Modimo wa Marumo, o tla dula teroneng ya gagwe a karabetše go fihlela ka ditsebe gare ga madi. Madi a ka a a bela go kwa gore ntwa e kgauswi eupša e sa thongwe. E re ke kwe pere ya ka, yeo e tlago go nthwala bjalo ka legadima ga ke phurana le Morwa-kgoši. Harry le Harry ba tla išana mafahleng, pere e raka pere, re tla swarana, ra se kgaogane go fihlela yo mongwe a wela fase a le setoto. Ai! E re nka be Klentawa a ka fihla!

Vernom: Dikgolo di sa le gona! Ke kwele kuwa Wusta, ga ke selaganya, gore a ka se kgone go phutha batho ba gagwe bekeng tše pedi tše.

Douglas :

Wusta.:

Hotsepere:

Vernon:

Hotsepere :

Tše ke taba tše bohloko ka go fetišiša.

Ai, ruri, di tsenya motho mororomelo!

Na madira a Kgoši ke a makae?

Dikete tše maso-tharo.

Ga di be maso-nne, ga se molato: Tate le Klentawa ga ba gona bobedi bja bona.. Fela madira a rena a ka no lekana go dira mošomo wa tšatši le legolo leo. Etlang ka ga ponyo ya leihlo re ba rothotheng. Go sele go tlatlabetše, go šetše ngwana wa kgwale go tshetshetha, hwang ka moka, hwang ka khutšo.

Douglas : Se bolele ka go hwa: nna ga ke boife lehu goba seatla sa lehu kgweding tše di tshelelago tše.

(Ba a tšwa).

Temana II

Tseleng ya mogorogoro kgauswi le Coventry. Go tsena Falstaff le Bardolph.

Falstaff: Bardolph, ke go hwetše kuwa Coventry. Mphe naka la bjalwa. Madira a rena a tla selaganya. Re ta ﬁhla kuwa Sutton Coldﬁeld šegong bja lehono.

Falstaff:

Bardolph: Bardolph: 62 O tla mpha tšhelete moetapele?

Reka o phuthologile, reka o phuthologile. Naka le ke lesome.

Falstaff: Ga le eja bokalo, itefe ka bona; gomme ga le eja masome a mabedi, a tšee ka bobedi, nna ke tla lefa molato ka moka. O botše ntona Peto go kopana le nna ka diferong tša motse.

Bardolph: Ke tla mmotša, moetapele. Thobela! (0 a tšwa).

Palstaff:

Ga ke sa ntšedišwe ke mašole a ka, gona ke bjalo ka hlapi ye e sa jegego. Ke dirišitše batho ba kgoši ka mokgwa wo o lešago dihlong. Gore ke kgobokanye bahlabani ba lekgolo le masome a mahlano, ke na le tekanyo ya makgolo a mararo a diponto. Ke rapa feia beng ba metse ba ba lokilego; barwa ba balemi, gape ke kgetha dikgope tšeo di šetšego di begile manyalo a bona gabedi le lekoko la bahlanka leo le kwago Sathane go ena le moropa, leo le boifago modumo wa sethunya go phala kgogo ye e gobetšego goba lepidipidi la naga le le onegilego. Ke rapile fela matšhalaka a a llego bete sa hlong, a dipelwana tše di kakago hlogwana tša dipelete, ao a ikhunolotšego mošomong wa bošole ka go lefa tšhelete gomme bjale madira aka ke badiši, magošana a mphato, balaodi ba bagolo, badišana ba madira, makgoba a badiidi bjalo ka Lasaro ka aparo sa mebalana, wa dišo tša go latswa ke dimpša; gomme ka therešo ke mahlakanasela ao a sego mašole eupša a le majaja a a lahlilwego ditabeng tša marumo. Ke bona ba bongwanamonyane, bana ba maabane; balatanyana ba ba ngadilego go rekiša malwa dipareng, badišana ba ba feletšwego ke mošomo ka baka la go hloka tsebe ga bona, tšona diphehli tše di hlokišago lefase boiketlo le khutšo ya matšatši a mantši. Bona bao ba sego selo ba lego marantha ga lesome go feta pududu ya sefahlogo sa mašošošošo. Gomme ke bona bao ke nago le bona go tlatša dikgoba tša bao ba ikhunoletšego mošomong ka mašeleng, bao o ka bonago gore ke na le lekgolo le masome a mahlano a bathwana ba ba lahlilwego, bao ba bego ba le badiša ba dikolobe malobanyana, baji ba meroko le ditshere tša dikoki bomankwana-di-ganong. Segaswi se sengwe se kopane le nna tseleng sa mpotša gore ke tlogetše bagale ke rapile ditoto. Ga go leihlo leo le kilego la bona ditšhošetšo tše bjalo. Nka se ke ka selaganya Coventry le bona. Mpša e

ka namela mohlare! Le gona majaja ao a a šanka, mo o ka rego a tšwelwe ke tsoko ka maweng. Gapegape, bontši

bja bona ke bo ntšhitše kgolegong.

Ke na le gempe e tee fela le seripana sa ye nngwe mo sehlopheng sohle sa ka; seripana seo ke mašelanyana a mabedi a a rokagantšwego, a a phariwago magetleng a se na le matsogo bjalo ka aparo sa semathamathane. Gomme go tšwa ke taba gabotse, gempe yona yeo e utwitšwe go modiši kuwa Saint Alban goba go moamogela-baeng wa nko-di-khwibidu wa Daventry.

Fela go a swana; ba tla hwetša mašela a a lekanego

magoreng kae le kae.

(Go tsena Morwa-kgoši le Wesmolane). Go reng Jack o šetše o budulogile? O swana Morwa-kgoši: le kobo !

Falstaff: Ai, Hal! Wa reng bjale segafana ke wena! O be o dirang mo Warwickshire? Morena wa Wesmolane, sebata sešo ntshwarele: Ke be ke gopotše gore o šetše o le Shrewsbury!

Wesmolane: Ke therešo, Morena John, ke be ke swanetše go ba ke šetše ke le kuwa ntshe, le wena; eupša bahlabani ba ka ba šetše ba ﬁhlile gona. Kgoši yona, ke a go tiišetša., e re nyaka ka moka ka mahlo: Re swanetše go sepela bošego ka moka..

Falstaff: Ka banna, o se ke wa mpelaela! Ke beile leihlo bjalo ka katsekatse ye e ratago go utswa lebebe.

Morwa-kgoši: Go šetše gona go utswa lebebe ruri ka gobane o šetše o le bjalo ka potoro ka baka la bohodu bja gago! Eupša mpotše Jack, ke ba ga mang baisa ba ba tlago ka morago ba?

Falstaff:

Morwa-kgoši: Ba ka, Hal, ke ba ka! Ga se ka bona dinokwane tše di theletšago pelo bjalo ka tše!

Falstaff: Tlogela, tlogela! Ba swanetšwe go metšwa ke marumo. Ke mojo wa marumo, ke mojo wa mošidi. Ditopo tša bona di tla tlatša molete gabotse. Tlogela, ke batho ba moriri le bona.

Wesmolane: Ao, eupša Morena John! Ke bona e ka ke ditšhuwana tša kgopa, bahloki kudukudu!

Falstaff: Nnete, mabapi le bošuwana bja bona, ga ke tsebe

gore ba bo tšere kae. Gomme ka thokong ya bohloki, ke a rereša, ga ba bo rutwa ke nna.

Morwa-kgoši:

Le nna nka ikana, ga o ka re lebipe le le lekanago menwana ye meraro dikgopong ke bjona bohloki! Eupša, monna, itlhaganele: Phesi o šetše a rakaletše ntweng.

Falstaff: Ao, na Kgoši e tataletšwe?

Wesmolane: Go bjalo, Morena John: Ke a boifa gore re a diega.

Falstaff: Ala-laa, go goroga mosenekaneng wa ntwa le mathomong a monyanya ke go thabiša mohlabani wa mofokodi le go bea šago la moengfase!

(Ba a tšwa).

Temana III

sli Kampeng ya mathogošwahlakgauswi le Shrewsbury. sd Go tsena Hotsepere, Wusta, Douglas e Vernon.

Hotsepere:

Wusta:

Vernon.:

Hotsepere:

Re tla lwa nae ka maabana a. Mohlomongwe go ka se be bjalo! Le gatee.

O reng wa realo? Na ga a amela batlatši?

Vernon:h Ga ke re le rena re ba emetše?

Hotsepere:

Wusta:

Vernon:

Douglas:

Ba gagwe ba a tla, ba rena ba a belaetša. Motswala, iketle. O se šuthe bošego bjo.

O se ke, morenaka.

Le a foša dikeletšong tša lena. Le boledišwa ke poifo le dipelo tše tonyago.

O se ke wa ntshenya leina, Douglas, ka rre a hwile! Nka upša ke hwela ina leo. Ge ke kukwa ke tlotlego ya makgonthe, ke hlobogana le poifo bjalo ka wena, Morenaka, Go gore yo a Vernon.: goba Moskotšho ofe le ofe yo a phelago tšatšing le. tla bonala boifago ke mang. gabotse ka moswane marumong

Douglas:

Vernon.:

Hotsepere:

Vernon: Ee, goba bošegong bja lehono. Tswee.

Ka maabana a, ke realo. Etlang, etlang, mnohlomongwe go ka se loke selo.

Ke makala kudu gobane le banna ba boetapele bjo bogolo eupša le šitwa go bona mapheko a a fokodišago katlego ya mošomo wa rena. Tše dingwe tša dipere tša motswala Vernon di sa ba tša ﬁhla. Dipere tša rangwaneago Wusta di ﬁhlile lehono gomme makoko le maatla a tšona a rephile.

Ka baka la mosepelo wo mogolo di sa lapile, ga di na le mahlahla gomme ga go pere le e tee ye e loketšego mošomo. Le tšona dipere tša manaba di bjalo ka moka. Di fokodišitšwe ke leeto, di nwegile mooko. Bontši bja tša

Hotsepere: rena bo khutšitše.

Wusta:

Madira a Kgoši a feta rena:

motswala, iketle go ﬁhlela ka moka ba goroga.

Go tsena Morena Walter Blunt.

Blunt:

Banna-tenang, (Go a phalafala).

Ke le tlela melaetša ye mebotse ye e tắwago mošate

ga le ka nkadima ditsebe le tlhompho.

Hotsepere: šiao, Morena Walter Blunt. Modimo a thuše hle, gore o be kgopolo e tee le rena! Ba bangwe ba rena ba go rata kudu; gomme bangwe ba hufegela seo o lego sona le leina la gago ka gobane o le wa mphato wo šele gomme o eme bjalo ka lenaba.

Blunt: Modimo o thuše gore ke eme bjalo ga le fela le Fela, ga ke tlogele tšeo! Kgoši e nthomile go tla go botšiša ka dillo tša lena le ka mabaka a a dirilego gore le hudue khutšo le tsoše leretha le le kaka gomme le be le rute setšhaba sehlogo se se makatšago. Ge e ka ba Kgoši e lebetše ditshwanelo tša lena, tšeo e rego ke tše ntši ka kudu, e le kgopela gore le bolela dingongorego tšeo gomme ka pelepele le tla newa tšeo le di nyakago le kokeletšo le tla ba la swarelwa diphošo ka moka mmogo le bao ba fapošitšwego

Iwantšha bogoši ka ntle ga tshwanelo le molao. ke mehlala ya lena.

Hotsepere: Kgoši e na le lešoko; gape re tseba gabotse gore Kgoši e tseba nako yeo e tshepišago ka yona le nako ya go lefa. Tate le rangwane le nna re mo ﬁle pheta yela ya thaga a e aperego. Mola a se a be le ngwaga ye masome a mabedi le metšo ye e tshelelago, lefase le mo tšwele, a tlaišegile a nyatšegile, mofaladi yo a gobogilego eupša a llelago go tla gae, tate a mo amogela gae ka atla tše pedi.

O ile ga a ekwa a ikana a tshepiša go Modimo gore o nyaka fela go ba Mokgomana wa Lancaster le go kgopela megolanyana yabo le khutšo, a lla a šokiša, a bolela ka leme le boreledi, tate ka pelo-hlomogi le kwela-bohloko, a mo holofetša thušo, a ba a mo tšea kgopu. Bjale ge marena le bahlomphegi ba mmušo ba bona gore Nofamalane o mo thekgile, ba madi le balata ba tla go mo dumediša, ba mo gahlanetša ditorotswaneng, ditoropong le metsaneng, ba mmoga maporogong, ba mo emela mebileng, ba mo fa dimpho, ba ikana mo go yena, ba mo fa bajalefa ba bona gore ba mo direle, ba mo latela ka bontši bjo bo kakago bja tšie. Ka pelepele, ga leokana 1le gola la mela meotlwa, a itebatša go sekae dikholofetšo tšeo a ilego a di dira go rre mola moya wa gagwe o sa fokola mohla ba teana lebopong la Ravenspurgh. Bjale, bonang, ge a dumela go fetola melao ye mengwe ye thata ye e imetšego mmušo ka bophara, a sola kgatelelo ya batho, a bonala a kwišwa bohloko kudu ke dikarogo tša lefase la gabo. Mo sefahlogong sa gagwe o bonagetše e ka ke mollela-tshwanelo, ka tsela ye a kgona go utswa dipelo tša bao a ba theilego. A tšwela pele: A dira gore ke lebalwe ke dihlogo tša batshepegi bao ba šadišitšwego ke Kgoši Lekgotleng ge yona ka nošie ile marumong a ntwa ya Mairish.

Blunt: Kahle, nna ga ka tlela go kwa tšeo!

Hotsepere: Bjale go ya mookong wa taba. Ka nakonyana, moragonyana ga fao, a phuma bogoši gomme moragonyana gape a bolaya Kgoši. Gomme ka lebelo le le makatšago, a leﬁša setšhaba ka moka lekgetho. Go babiša go feta fao, a dira gore morwarragwe March yeo, ge batho ba be ba eya ka kgati ka tshwanelo, a lego Kgoši ya gagwe, a yo hlabana kuwa Wales gomme a mo tlogela go ba sebofša fao go se na diloba. A ntlontlolla ke fentše dira gantši. A nthomeletša ka dimpimpi tša gagwe. A gotlolela rangwane mahlo Kgotleng la matona. A tuka mollo, o rakile tate lekgotleng. O tšeišitše dikano tša gagwe phefo tšohle, o dira makgopokgopo. Pheletšong o dirile gore re tlamege go rapa madira a go itšhireletša, ka gona re nyakišiše maemo a pušo ya gagwe, yeo re e hwetšago bjale e le makgwakgwa kudu go ka tswela pele ka yona.

Blunt:

Hotsepere:

Na ke iše karabo ye mošate? Iketle, Morena Walter. Re tla itsheba ganyane.

Boela go Kgoši, a go logele maano a gore o boe gape bjalo ka tshebi ya dira. Ka moswane, e sa le bošego, rangwane o tla tliša karabo ya rena. Sepela gabotse.

Blunt:

Hotsepere.:

Blunt:

Ke duma ge le ka amogela tša kgaugelo le lerato.

Gomme mohlomongwe go tla ba bjalo.

Rapelang Modimo, le dire bjalo!

(Ba a tšwa).

Temana IV

Ka kamoreng motseng wa Ramogolo wa Dipišopo. Go tsena Ramogolo wa Dipišopo wa York le Moruti Michael.

Ramogolo wa Dipišopo: Tsamaya Moruti Michael, o akgoﬁše go ya go fa moetapele wa mephato lengwalo le; lekhwi ke la motswala Scroop gomme a mangwe a go beng ka moo a ngwadilwego ka ntshe. Ge nka be o tseba seo a se laodišago nka be o tla bolawa ke lebelo.

Moruti Michael: Mongaka, ke a bona gore a na le taba tše boima.

Ramogolo wa Dipišopo: Mohlomongwe o ka di tseba! Ka moswane Moruti Michael ke tšatši leo lesome la dikete tša banna le tlago go wela; gobane, thobela, kuwa Shrewsbury, ka moo ke kwelego ka gona, Kgoši le madira a dinatla ao a phuthilwego ka lebelo ba tla kopana le Morena Harry, gomme ke a boifa Moruti Michael, gore bjalo ka ge Nofamalane a lwalwa yeo madira a gagwe a bego a le a mantši go phala a mangwe, gape le gore Owen Klentawa le yena ga a gona o thibetšwe ke ditaola tša gagwe, mme yena le bona ba be ba le tšhika ye e tiilego, madira a Phesi a ka se beše wa tuka, a tla bekišwa kudu ke a Kgoši.

Moruti Michael: Ao, morenaka, se tšhoge gobane Douglas le Morena Morotima ba gona.

Ramogolo wa Dipišopo: Moruti Michael: Aowa, Morotima ga a ntshe. Eupša go na le Mordake le Vernon le Morena Harry Phesi, gape go na le Morena wa Wusta le

mophato wa madira a bogale, bannatia.

Ramogolo wa Dipišopo: Ee, go bjalo eupša Kgoši e farafarilwe ke mophato wo o kgethilwego gabotse setšhabeng sohle: Morwa-kgoši, Morena John wa Lancaster, Mohlomphegi Wesmolane le tau yela Blunt le balekane ba bangwe le banna ba diphankga, dikokotla tša marumo.

Moruti Michael: Se belaele, morenaka, ba tla ba dubiša thankga.

Ramogolo wa Dipišopo: Ke holofela bjalo eupša ke tshwanelo go boifa. Gomme go thibela manyami a magolo, Moruti Michael, leka go itlhaganela. Ga Morena Phesi a ka leka, a šitwa, gomme madira a kgoši a se mo gašanye, o tla leba mono ka gobane o kwele ka ga thulaganyo ya rena gomme go kaone, kudu, go itokišetša yena. Ka gona tšhabeša. Ke swanetše go ngwalela bagwera ba bangwe gape; gomme sepela le Modimo, Moruti Michael.

(0 a tšua).

TEMA YA BOHLANO

Temana I

Kampeng ya Kgoši kgauswi le Shrewsbury. Go tsena

Kgoši Henri le Morwa-kgoši le John wa Lancaster le Morena Walter Blunt le Morena John Falstaff.

Kgoši: 0 ka re letšatši ke madi fela, la meuwane.

ga le ntšha nko thabaneng yela ya dikgwa! Ga go na le bothunya ka baka

Morwa-kgoši: Borwa le bjona bo a foka go godiša mabothata gomme ga bo puputla bo tšea matlakala bo baka ledimo le letšatši la dithole.

Kgoši: Ga le kwele bohloko bao ba tlogo wa, gobane ga go selo seo se ka šulafalelago bafenyi.

(Phalafala e a la). (Go tsena Wusta le Vernon). Go reng Morena wa ka wa Wusta? Ga go bose ga wena le nna re kopana ka tše bjalo ka tše di re kopanyago gona bjale. O re patile wa dira gore re apole matshela a kgotso gomme re ikhunele ka aparo tša tšhipi tša marumo. Ga go bose, Morenaka, ga go bose. O reng ka taba ye na ?

Na o tla hunolla lehuto le la mmabane la ntwa gomme wa boela tseleng ya boikokobetšo gape moo o bego o le lebone la makgonthe, wa se hlwe o le naledi ye e timetšego leratadimeng, sehlola se se tšhošago le sešupo sa mahloko a mehla ye e tlago.

Wusta: Ke sa go thibe molomo, Morenaka ! Ka bonna, ke be nka wa pelo go dula mengwaga ya mafelelo a bophelo bja ka ke fodišitše hlogo, gobane ke a latola gore ga se nna yo ke nyakilego tšatši le la sephethepethe. Ga wa le nyaka! Bjale le tla bjang?

Kgoši:

Falstaff: Leretha le be le letše tseleng ya gagwe gomme o le wetše.

Morwa-kgoši:

Wusta: Homola, mmalabadi tena, homola! Go kgahlile wena, sebata, go ntebelela mmogo le ba ngwako wešo gampe; eupša ga ke go gopotše morena, gore ke rena ba ntlha le ba bohloko gare ga bagwera ba

gago. Ka baka la gago, ke ile ka phuma mošomo o ke bego ke o dira mehleng ya Kgoši Richard gomme ka sepela mosegare le bošego go go gahlanetša tseleng gomme ka ama letsogo la gago ka nako yeo maemo le go tsebega ga gago setšhabeng go be go fokola, go sa kgahliše go ena le ga ka. Go bile nna ka nama le morwarre le morwagwe ba ba go gorošitšego gae gomme ra ipheta gare ga dikotši tša matšatši ao. O ile wa ikana pele ga rena, gomme wa ikana kuwa Doncaster, wa re o ka se dubedube mmušo ka selo, wa re o kgopela fela tshwanelo yeo e go lebanego, setulo sa ga Gaunt, maemo le megola ya Lancaster. Godimo ga dilo tše, ra go holofetša thušo. Ka nakonyana wa farafarwa ke katlego kudu gomme wa tuma gagolo ka baka la dithušo tša rena, le gona go be go ka palang ga Kgoši e se gona, go be go ka palang gare ga mahloko a mehla ye, le gare ga thankga yeo ba rego o e dubile le gare ga madimabe ao a ilego a diegiša Kgoši go feta tekanyo ntweng tša masetlapelo tša Mairish moo go ilego gwa ba gwa tuma mo Ingelane gore Kgoši e hwile? Ka mabaka a a budulego a, wa dira gore o ratwe, gomme wa tšea bogoši wa bo khuparela; wa lebala dikano tša gago tša Doncaster, gomme ra re go go otla ka moo re ilego ra dira, wa re dira sela se dirwago ke nonyana tsoko ya mohlakodi kuwa lewatle e hlakolago bo-thaga, wa gatelela ba peu ya rena, wa gola ka phepo ya rena, wa kokomoga go ﬁhlela lerato la rena le šitwa ke go lebana le fahlogo sa gago ka baka la go boifa go lewa; eupša ka potlako ye kgolo bjale re tlamegile, gore re itote, go široga muši, re phuthe mephato ye gomme ka yona re tla go lwantšha mme e le gore molato ke wa gago, ka go re swara makgwakgwa, o re lebelela ka leihlo le lebe, le ka go ikgakantšha ka boomo le ditshepišo le therešo tšeo o ikannego ka tšona mohlamonene.

Kgoši:

Dilo tše ka moka tše, le di boletše, la di gaša magahlanong a ditsela, la di bala ka dikerekeng, go agela bothogošwahla bja lena lešaka ka mebala ye e kgahlago mahlo a baikaketši le bangongoregi, ba ba šinamago ba kgahlega go kwa bomenemene bja mathogošwahla. Lekgalelekgale bothogošwahla ga bo ke bo hloka maano a go timeletša mehlala ya bjona goba badidi ba ba ikemišeditšego fela

go phušula le go godiša motšhabo. Morwa-kgoši. Mo mephatong ya rena le ya lena, bontši bo tla wa mo ntweng ye mohla e thulana. O botše motswalago gore Mojalefa le yena bjalo ka batho bohle o roriša Henri Phesi. Ke holofela kudu ruri gore namane tona ye re lebanego le yona ga e hlohleletšwe ke yena. Ga ke gopole gore motho o gona yo a phelago yo a ka mo phalago ka botho, goba ka mafolofolo goba ka bogale bjo boswa, ka mahlahla le sebete, yo a ka kgabišago mehla ye ka mediro ya letago. ka thokong ya ka, ke bolela ke hlabja ke dihlong gore ga ke gona mo ditabeng tša bagale gomme ke kwa gore le yena o ntshediša mahlo ka tsela yeo. Bjale ke re mo mahlong a tate, ke tšea tša gagwe, a lwele leina le botumo bja gagwe gore nna le yena ka babedi re ntšhane kgang go thibela madi a setšhaba go falala ka mešo-go-fela. Kgoši: Mme, Mojalefa, re tla hlotla madiba ka wena le ga mabaka a boima a le gona, a a sa dumelego. Aowa, Wusta wešo, aowa, re rata ba ga borena ka moka gabotse; ešita le bao ba lahleditšwego ka baka la motswalago; gomme ge ba ka amogela seo re se beilego pele ga bona, yena le bona le wena, aowa, mang le mang, le tla ba bagwera ba ka gape le nna ka ba wa lena. Sepela o botše motswalago gomme o ntlele karabo gore o tla dira bjang; eupša ge a ile a se obege molala, kgalemelo le kgati ye bohloko di tla tšwa morabeng gomme tša dira mmereko wa tšona. Bjale ge, fulara. Ga re sa tla ra ikopiša dihlogo ka karabo. Re le kgopetše gabotse gomme le arabeng ka tlhokomelo.

Morwa-kgoši:

(Wusta e Vernon ba a tšwa). E ka se amogelwe, rri. BoDouglas le boHotsepere ba khoše ntwa, ba nyaka go fenya lefase marumong.

Kgoši: re lwela tshwanelo!

Gona a re yeng, moetapele yo mongwe le yo mongwe mophatong wa gagwe ka gobane go ya ka karabo ya bona, re tla ba wela godimo gomme Modimo a be le rena gobane

(Kgoši le Blunt le John wa Lancaster ba a tšwa).

Bona Hal, ge o ka bona ke rapaletše ntweng, o Falstaff: ntšhatalale ka mokgwa wo; ke segwera seo.

Morwa-kgoši: Ga go selo, ke Dimo fela yo a ka go direlago segwera se bjalo. Ithapelele ka pelong gomme o sepele

gabotse.

Falstaff:

E re nka be e le bošego, go iwa malaong, Hal, naga e letše.

Morwa-kgoši:

Falstaff:

Wa reng ? Gape o kolota Modimo lehu la gago. (0 a tšwa).

Ga se nako ya sekoloto seo. Nka se dumele go lefa sekoloto seo pele ga nako ye e beilwego ke yena. Ke faletšeng go ithaopa go tla go motho a sa mpitše? Gape ga go na le taba; kgodišo e a ntšhušumetša. Ee, bjale go ka thweng ge kgodišo e nkaroša mo ke ratago go ba gona? Fao go thweng? Na kgodišo e ka lomela leoto ? Aowa, letsogo lona? Aowa. Goba e ka fodiša bohloko bja ntho? Aowa. Ke gore kgodišo ga e tsebe selo ka kalafo ya mahloko? Aowa. Na kgodišo keng? Lentšu. Keng seo se lego mo lentšung la kagodišo ? Na kgodišo yeo keng? Phefo. Koša ya Bopedi Tlabane! Ke mang yo a nago le yona? Ke yo a hwilego ka Laboraro. Na o a e ikwa? Aowa. Na o ekwa ka ditsebe? Aowa. Ke gore ga e kwale? Ee, go bahu. Eupša e ka se phele le ba ba phelago? Aowa. Go reng? Ke o-mpeile-kae. Gona ga ke e nyake. Kgodišo ke seala fela kuwa phihlong; katikisima ya ka e felela fao. (0 a tšuwa).

Temana II

Kampeng ya mathogošwahla kgauswi le Shrewbury. Go tsena Wusta le Vernon.

Wusta: Aowa-owaa! Motlogolo, Morena Richard, a se ke a ba a tseba seo kgoši e se kgopelago ka botho. Go kaone gore a tsebe. Vernon.:

Wusta: Gona re tla phumišwa. Ga go kgonege, go ka se direge gore Kgoši e ka lota tshepišo ya rato la gagwe go rena. E tla fela e re belaela gomme e tla ithuta maano a go re kwiša bohloko ka dikarogo di šele: tshebo ka rena e tla tlala mahlong ka moka ka gobane bothogošwahla bo a tshepiwa bjalo ka phukubje yeo e sa tlwaelego le ge e ka thakgwa ya hlahlelwa mme e fela e na le bophukubje. Re

ka leka bjang le bjang, ra nyama goba ra hlalala, mebolelo e tla ba gona yeo e belaelago fahlego tša rena gomme re tla fepiwa bjalo ka dikgomo šakeng, di nontšhiwago gabotse Bošaedi bja motlogolo bo ka lebalwa, gobane go tla thwe o sa dirwa ke bjana le madi a maswa le leinalebe la gagwe la Hotsepere yo a kgangwago ke dipelopelwane. Melato ya gagwe yohle e kgobelelwa hlogong ya ka le go ya rragwe: re mo godišitše gomme pinyana ga e re ping, e kwele ping tše kgolo gomme rena bjalo ka ping tše kgolo re tla lefa melato yeo ka moka. Ka baka leo ge, motswala, o se tsebiše Harry gomme ka gona go hlabiwa go le kgauswi. le gatee seo Kgošie se kgopetšego. Vernom: Bolela ka moo o ratago, ke tla dumela. Motswalago ke yoo 0 a tla.

(Go tsena Hotsepere le Douglas. Matona le mašole ka morago).

Hotsepere: Wesmolane. Rangwane, taba di reng?

Wusta:

Douglus:

Rangwane o bile o boile: Seloba ke Morena wa

Hotsepere : Douglas: Kgoši e a hlasela ka pelepele. Mo rogeng ka Morena Wesmolane. Morena Douglas, sepele o mmotše bjalo. Ruri, ke a ya, ka pelo ya ka ka moka.

Wusta:

(O atšwa).

Ga go bonale kgaugelo mola go Kgoši.

Hotsepere: Wusta: O kile wa e kgopela? Modimo! Go reng? Ke mmoditše ka boikokobetšo ka ga dillo tša rena, le ka ga dikano tša gagwe tšeo a di fapogilego, a fetola ka go latola ka maaka gore ga a fapoga dikano tša gagwe: O re bitša mathogošwahla, mahlabapshio gomme o tla ﬁša ina le lebe leo la rena ka kgabo ya marumo.

Douglas : ka pele.

(Go tsena Douglas gape).

Marumo, banna agaa! Marumo ka gobane ke fahlile

Kgoši Henri ka monwana gomme Wesmolane, seloba sa gagwe, o išitše tlhapa yeo. Go nkgile, motšhitšhi o etla

Wusta: Mahlong a Kgoši Mojalefa o ile a emelela a re o nyaka go ntšhana kgang le wena, motlogolo.

Hotsepere:

Ao! Phapang ye e be e ka ba ya rena ka babedi fela, gwa se be yo mongwe motho yo a fegelwago ga e

se nna le Harry Monmouth! Mpotše, o boletše mantšu a ka mokgwa ofe? Na o be a ntshediša mahlo?

Vernon: Aowa, le gatee! ditšego.

E sa le e eba nna, ga se ka ke ka bona motho a tšea tša yo mongwe ka boikokobetšo bjo bobjalo, ge e se fela ge bana ba motho ba lekana marapo papading. O godišetše mediro ya gago ya bonna, a kgabiša direto tša gago ke leme la Morwa-Thobela, a thantholla ditshwanelo tša gago bjalo ka puku, a go rweša diala ka kudu ka go fetša a re ga a na le mantšu a a lebanego go go godiša ka tshwanelo. Gomme, ruri ka bothakga bjo bo swanetšego Morwa-Kgoši, a ama papišo ya tša gagwe ke dihlong gomme a sola dikarabo, tša boswa bja gagwe ka bonana bjo bo hlokwago, a dira bjalo ka moya wa motho yo a ikgalago, a bile a ithutago ka nako e tee. A fetša fao. Eupša ke botša lefase lohle, ge a ka phela, a fetwa ke lehu la mehla ye, Ingelane e na le lehumo le legolo le le sa bonalego ka baka la mooko wo o le khupe-

Hotsepere: šago madi ka kgothatšo.

Motswala, ke gopola gore o kgahlwa ke boota bja gagwe: ga se ka ka ka kwa ka morwa wa Kgoši wa segafa se se swanago le se. Eupša le ga a ka ba bjang, pele ga bošego bo swara, ke tla mo ngaparela ka lebogo la mohlabani gomme o tla hunyela ka mokgwa wa ka. Iphahleleng, iphahleleng ka pele! Gomme banna, mašole le bagwera, go kaone go akanya seo le swanetšego go se dira, go feta ka fao nna ke sa tsebego polelo nka le bedi-

(Go tsena Morongwa).

Morongwa:

Morenaka, mangwalo a gago šia.

Hotsepere: Nka se a bale gona bjale. Banna tenang! Nako ya bophelo ke seripana. Go phelela seripana seo bošaeding ke mo go telele ge bophelo bo be bo dutše lenakeng la Ge re ka phela, re phelela go gata dikgoši; ge re ka hwa lehu la bagale re hwa le bana ba dikgoši! Bjale matswalong a rena, ga go pelaelo ga re iphahletše, kgang ke ge maikemišetšo a watšhe gomme bo kgaoga ga iri e fela. rena a se na tshele.

(Go tsena Morongwa yo mongwe).

Moronga: Mongaka, itokiše; Kgoši e tla e ngatetše.

Hotsepere: ga Ke a mo leboga gobane o ntshwere molomo. Nna ke tsebe polelo. Fela ke re yo mongwe le yo mongwe a eme senna: bjale ke hlomolla ya ka tšhoša ke ye gomme e tla nwa madi a tšhwene yeo ke kopanago le yona mphilobilong tšatšing le la madimolokwane. Bjale, mmalo, ka koma-tona ya banna! Phesi, nabo gae. Letša phalafala tša marumo gomme mekgošing ya tšona re dumedišaneng gobane ge legodimo le lefase di baka botona, e tla ba mafelelo go bangwe ba rena go dumedišana.

(Diphalafala tla. Ba a dumedišana gomme ba a tšua).

Temana III

Magareng a dikampa. Mephato e a lhwa. Mokgoši wa Ntwa. Gape go tsena Douglas le Morena Walter Blunt.

Blunt: O mang na, o nkemago pele re le ntweng? Ke thlompho efe yeo o e nyakago hlogong ya ka?

Douglas : Tseba ge, ke nna Douglas gomme ke go šetše morago mo marumong gobane ke boditšwe gore ke wena Kgoši.

Blunt:

Douglas: Ba go boditše therešo.

Morena wa Stafford lehono o bolaetšwe go itira

Kgoši a se yona gobane maemong a gago Kgoši Harry rumo le le mmolaile: Go tla ba bjalo ka wena, ga e se o ka ineela wa ba sebofša sa ka.

Blunt: Ga ka a tswalelwa bofšega, moikgantšhi tena Moskotšho gomme o gahlane le Kgoši yeo e tlogo lefeleletša lehu la Morena Stafford.

(Ba a wa gomme Douglas o bolaya Blunt). (Go tsena Hotsepere).

Ao, Dauglas, ge nka be o lwele bjalo kuwa Hol- Hotsepere:

Douglas:

Hotsepere: medon, nka be go se Moskotšho yeo ke mo katilego. Re laile, re fentše. Ke ye e kakaletše Kgoši, maloba ke maabane. Kae?

Douglas:

Fa.

Hotsepere. Yo, Douglas! Aowa! Ke tseba fahlogo se gabotsebotse; e be e le senatla sa mohlabani, ina la gagwe ke Blunt. O ikgakantšhitše bjalo ka Kgoši ka nama.

Douglas.: Seota sepela le moya wa gago mo o yago gona! 0 hwetše diala tša maadingwa. 0 diretšeng go nthera gore o Kgoši na?

Hotsepere: Kgoši e na le ba bantši bao ba ikgakantšhitšego

bjalo ka yona.

Douglas: Bjale, ka rumo laka, ke tla bolaya ka moka bao

ba itirilego bjalo ka yona. Ke tla ba ripitla bohle, ka o

tee ka o tee, go ﬁhlela ke hwetša yona.

Hotsepere: Nabo gae! Mašole a gešo a ikepetše lehono. (Ba a tšwa). (Pha afala. Go tsena Falstaff).

Falstaff : nna! Ga ke nyake boima ga e se fela bja mala a ka.

Ke be nka phonyoga go lefa melatwana ya ka kuwa Landan, eupša fa ke šia go hulwa; mo go itiwa phogong ka lepara. Kahle! Ke mang fao? Morena Walter Blunt? Kgodišo ya gago šeno! Ke therešo! Ke ﬁša bjalo ka llota, e bile ke boima bjalo ka yona. Modimo a ntšhe llota go Ke išitše maoma a ka mo a ipatolotšego ka go utswetša ditopo; ga go a šala le ga e le bararo fela palong yela ya lekgolo le masome a mahlano gomme bona bao bohle ba tla ya diferong tša motse, ya ba dikgopetšane bophelong bja

ise bona. Eupša na ke mang yo a tlago.

(Go tsena Morwa-Kgoši). Ala-laa !O eme fa o sa dire selo? Nkadime rumo la gago: Bontši bja bana ba batho bo kakaletše bo hwile bo gatilwe ke dipere tša manaba gomme mahu ao

Morwa-kgoši: ga a lefeleletŠwa ke motho: nkadime rumo la gago.

Falstaff: Ao, Hal! Ke a go rapela, e re ke buše moya Gregory wa Maturk ga se a ka a Iwa ntwa ya go swana le ye ke e lwelego lehono. Ke lokišitše Phesi. Ke ganyane. mmolaile.

Morwa-kgoši: O gona, ruri, gomme o sa phela go go bolaya. Ke a go rapela, nkadime lerumo la gago.

Palstaff: Aowa, ka Modimo, Hal, ga Phesi a sa phela, ga ke go nee rumo laka eupša tšea pisitolo ya ka, ge o rata. Moroa-kgoši: Ga e tle. Aga! E ka mo kgatleng?d.s

Falstaff: Ai, Hal! E ﬁša mokhubu, e a ﬁša: Ye memeru

Morwa-kgoši: loga ye?

Falstaff : ona mafelelo ao.

(Morwa-kgoši o a e ntšha gomme o

hwetša e le naka la bjalwa).

Banna tenang! Ke nako ya metlae le go dikukudu go gaša motse ka moka.

(0 le beletša go yena O a tšwa). Go lokile ge Phesi a sa phela, ke tla mo hlaba. Ge nka gahlana le yena, ke tla mo hlaba bjalo. Ga a ka se tle, fela gwa re nna ka itšhušumetša go yena gona a ntlogele ke le marathana a dinama. Ga ke rate kgodišo ye e ripaganyago mala ya go swana le ya Morena Walter. Mphe bophelo ke phele, bjo nka bo lotago ka mokgwa wo; ga go se bjalo, Kgodišo e ithaopa ke sa e bitša gomme ke

(0 a tšwa).

Hlakoring le lengwe ntweng. Diphalafala. Go tsena Kgoši Henri le Morva-kgoši le John wa Lancaster le Wesmolane.

Kgoši: kudu. Morena John wa Lancaster, sepela le yena.

Ke a go rapela, Harry, emela thoko; o dutla madı

E se gO nna, Morenaka, garetsego, ke be ke

hlabilwe le nna!

bontši gobane ge o ka boela morago, o tla hlakanya batho Lancaster:

Morwa-kgoši: dihlogo.

Ke e go rapela, Mongaka, tliša mašole ka

Kgoši: Ke tla dira bjalo. Mongaka wa Wesmolane, mo iše tenteng ya gago. Wesmolane:

Morwa-kgoši: Tlaa mongaka, ke go iše tenteng. O nkiše kae, morena? Ga ke nyake thušo ya gago. Ruri ka banna, le ra gore ka nthonyana ye bjalo ka ye Morwa-kgoši a široge ntweng ya kgapa-madi mola go wele diganka tša bagale gomme marumo a mathogošwahla a hubetše ka go ja batho! T8

Temana IV

Lancaster: Go khutša ga se go robala. Etla motswala Wesmolane. Re nyakega ka thoko ye. Ruri ka pele, etla.

Morva-kgoši:

(John wa Lancaster le Wesmolane ba a tšwa)

ke sa tsebe gore o yo bogale ka mokgwa wo.

Ka banna, o mmakaditše, Lancaster! Ke be Pele, ke be ke go rata bjalo ka wa rra, John; eupša bjale ke go godiša

bjalo ka moya wa ka.

Kgoš: Ke mmone a tsetliša Morena Phesi ka phaswa ka sebete seo se ntlabilego sa mohlabani wa ngwana yo a kakago yena.

Morva-kgoši: Ai, ngwana wa mošemane! O re tsoša maatla bohle.

(Mekgoši. Go tsena Douglas).

Douglas: o ikgakantšhago bjalo ka Kgoši?

Kgoši ye nngwe! Ke bogajagajana. Ke Douglas nna, mmolayi wa bohle ba mebalana ya bokgoši. O mang wena

Kgoši:

Ke Kgoši ka nama. Ke pelo-bohloko, Douglas, ga o kopane fela le diswantšho tša ka, e sego le Kgoši ka noši. Ke na le bašemane ba babedi ba ba nyakago Phesi le wena mo ntweng. Fela bjale ke mahlatse gobane o wetše matso-

gong aka mme bjale ke go leka marapo. Ikefele.

Douglas.: Ke a bona o yo mongwe ka bo-leobu: eupša ke

Le ge o ka ba mang. therešo, o itshwara bjalo ka Kgoši. ke tla go bolaya gomme ka go fenya ka mokgwa wo.

(Ba a wa. Kgoši e molekong. tsena Morwa-kgoši gape).

Morwa-kgoši: fela seo a tlago go se phetha.

Inamologa, Moskotšho tena yo mobe, goba ke moka o ka se hlwe o inamologa gape! Meoya ya bagale bo-Shirley, boStafford le boBlunt, e mo go nna. Ke Morwakgoši yo a lebanego le wena yo a sa holofetšego gae se

(Ba a lwa. Douglas o a tšhaba). Leboga mongaka, na go bjang Morena? Morena Nicholas Gawsey o kgopetše bathuši gomme le Clifton o dirile bjalo. Ke tla leba go Clifton ka pele.

Kgoši: Ema, gomme o buše moya ganyane. Bjale o hlatswitše leina la gago gomme o šupile ka moo o ratago bophelo bja ka ka gona ka go nnamolela.

Moroa-kgoši: Modimo wa ka! Ba nkgobošitše gakakang bao

ba go boditšego gore nka tsefelwa ke lehu la gago! Ga go be go le bjalo, nka be ke ile ka tlogela letsogo le boima la lethogošwahla Douglas godimo ga gago, leo nka bego le ile la akgoﬁža mafelelo a gago, bjalo ka mefolo ka moka ya lefase gomme la khutšiša morwago modiro wa boradia. Eya go Clifton: nna ke tla ya go Morena Nicholas Kgoši: Gawsey.

(Ba a tšwa). (Go tsena Hotsepere).

Hotsepere:

Morwa-kgoši:

Ga ke sa foše, ke wena Harry Monmouth. O bolela bjalo ka ge eka ke tla latola leina la ka.

Hotsepere:

Morwa-kgoši:

Ina la ka ke Harry Phesi. Agaa! Bjale ke bona lethogošwahla le bogale wa leina leo. Nna ke Morwa-kgoši; o se hlwe o nagana, Phesi, gore o tla hlwa o hlakanela bogolo le nna. Ga go poo-pedi šakeng le tee, gomme Ingelane le yona e ka se be le mnarena a mabedi, pušo ya Harry Phesi le pušo ya Morwa-kgoši.

Hotsepere: Go bjalo, Harry. Iri e ﬁhlile ya go fagola poo ye nngwe gomme e re nka be o tsebega marumong bjalo ka nna!

Morwa-kgoši: Ke tla tsebega rri pele ga ke amologana le wena gomme diala tšeo o di rwelego, ke tla di rola ka di dira kgare ya hlogo ya ka.

Hotsepere: O ntenne ka boikgodišo bja gago.

Falstaff: g0 papadišane fa! Šaa te!

(Ba a lwa).

(Go tsena Falstaff). 0 boletše gabotse, Hal! Nae gae, Hal! Agee, ga

(DouglaS o tsena gape; o lwa le Falstaff, Falstaff o ikwiša fase, o hwa bogompane gomme Douglas o a tšwa. Hotsepere o gobetše gomme o a wa).

Hotsepere: Jo, Harry! 0 kgaotše matšatši a boswa bja ka. Bokaone e be e le gore ke lahlegelwe ke bophelo bosweng bja ka go ena le diala tšeo o nthotšego tšona. Tšeo di kgabutla kgopolo ya ka go feta ka moo tšhoša ya gago e kgabutlago nama ya ka eupša kgopolo ke selo sa bophelo

gomme bophelo bo phethegala nakong; gomme nako ye e laolago dilo ka moka tša lefase e swanetše go fela. Aowa! Ge nka be nko e dupa nka be ke bona gore letsogo le le tonyago la lehu ke lona leo le balabadišago leme la ka. Aowa, Phesi, o lerole gomme o sejo sa(0 a hwa).

Morwa-kgoši: mantšu tlapeng la gagao la segopotšo!

Sa dibokO, senatla Phesi. Robala, ngwana wa marapo a ditlou! Mafolofolo a hlokile mahlatse, a kudupane a kaka seatla! Ge moya o be o sa le nameng mmeleng wo, lefase lohle la mmušo le be le sa o khuparele eupša bjale tekanyo ya kgato tše pedi fela tša lebitlana di o lekane. Lefase le le go šikerego o le setopo, ga le na o tee yo a phelago, yo bogale bjalo ka wena. Ge nka be o sa kgona go kwa boikokobetšo, go be go ka se hlokege gore ke go rete gakalo. Eupša tlotlo ya ka ga e ﬁhle fahlogo sa gago sa dintho gomme ké direla le wena, ke tlo iteboga ge ke dira ditshwanelo tše tša lerato. Sepela ka khutšo, ka difoka. tša gago, eya legodimong! Bošaedi bja gago bo robale le wena ka lebitleng, gomme bo lebalwe ga go ngwalwa

(0 bona Falstaff fase).

Ao! Mogweraka! Mmele wo montšhi wo, o šitilwe ke go rua hlasenyana ya bophelo ? Ao, Jack; ithobalele motho wa batho! Nka be ke ile ka lota motho wa go swana le yo! Ruri, ge ke be ke le wa metlae, ke be ke tla jewa ke bodutu kudu! Lehu ga la a bolaya phoofolo ye e nonneng go swana le ye lehono le ga go wele batho ba bantši marumong a. Ke tla lokiša tša phihlo ya gago mankgapele: gonabjale gona šalang le karabetše mo mading le Phesi.

Falstaff: moswane. Nna leoma

(0 a tšwa).

(0 a tsoga). Ka ﬁhlwa! Ga o ka ntira bjalo, ke tla go dumelela gore o ntšhile dinamana o ﬁhlole ka nna ka E be e le nako ya go hwa bogompane, e sego bjalo sebatana sela sa Moskotšhe nka be se ntirile tša bošemane. Go hwa bogompane! Maaka ga se bogompane! Go hwa ke bošilo ka gobane yo a hwilego ke yena a se go motho eupša go hwa bogompane gore o iphološe ga se bošilo; ke seswantšho sa makgonthe sa bophelo bja sebele. Ga gabo lefšega ga go lliwe, go liwa ga gabo mogale. Ka

papa! Ke tšhaba mogale yo Phesi le ge a hwile. Go tseba mang! Mohlomongwe o hwile bogompane, a re go tsoga?

Ge a ka dira bjalo, o tla be a ntikile ka phefong. Ke swanetše go bona ge a hwile, hwii-hwi. Agaa, gomme ke tla re o bolailwe ke nna! A ka šitišwa keng go hlahlamologa bjalo ka nna? Mahlo ga a bone! Ga ke bonwe ke motho: a-re-kwe (0 a mo hlaba) mo seropeng gomme o napile o a mo rwala.

(0 belega Hotsepere). (Morwa-kgoši le John wa Lancaster ba tsena gape).

Tlaa, warra John, o beditše marumo a gago Morwa-kgoši:

Lancaster: Morwa-kgoši: senna lehono.

Bona! Re na le mang mo? Ga ke re o mpoditše gore yo madimpe o hwile?

Ee, ke mmone a hwile, a omeletše a dutla madi fase. Ké wena goba o se poko seo re se bonago? Nkarabe hle; ka ntle ga gore re kwe ka ditsebe, mahlo ga a bone! Ge o se o bonalago o le sona.

Falstaff : Aowa, ke thereš0; ga se nna mohwa-a-tsoga: Ga ke se Jack Falstaff gona ga ke selo. Phesi ke yeo (o lahlela setoto fase): ga rrago a nthweša diala, ga a dire bjalo; ge a sa dire bjalo, a yo bolaya Phesi yo mongwe ka noši. Ke swanetšwe ke go amogelwa bjalo ka leapara-nkwe, ka banna.

Morwa-kgoši: Ao, Phesi o bolailwe ke nna gomme ka go bona o hwile.

Falstaff O bone nna? Banna te! Gape batho ba lefase ga ba hloke ditšwa-diganong. Theeletša ge, ke a dumela gore ke ile ka wa ke hupetše moya kudu mmogo le yena; eupša ra tsoga gape ka pele, ra dubišana thankga iri ka moka ka watšhe ye kgolo ya Shrewsbury. Dumelang ga le rata, ge go se bjalo, bao ba swanetšego go leboga bagale ba otlwe bakeng la sebe seo. Ke ikana ka lehu la ka, ke mo hlabile fa seropeng. Ge nka be a be a phela gomme a latola, ka papa, ke be ke tla mo leša rumo le.

Lancaster: Taba ye ke mohlolo wa pele o ke ilego ka ka ka okwa.

Morwa-kgoši: Yo ke motho yo a sa tsebalegego, warra John.

Tlaa, tliša morwalo wa gago ka seriti magetleng a gago. Ka thokong ya ka, ge maaka a le makhura mo go wena nka se go bakiše eupša ke tla go thuša ka mno ke kgonago. (Phalafala e a la. Madira a a khutša).

Phalafala e re beang marumo fase: re fentše lehono. Etla, warra, a re sepelele gare ga letlatswa re bone banna ba ba šetšego le ba ba hwilego.

(Morwa-kgoši le John wa Luncaster ba a tšwa). Ke tla latela, bjalo ka ge ba boletše, go amogela Ge nka phagamiša, ke tla lesa go nonela pele; ke tla ikilela, ka tlogela dino gomme ke phele ka tswanelo bjalo ka Falstaff: mpho. Yo a mphago moputso, Modimo a mo abele! mokgomana.

(0 a tšwa).

Temana V

Hlakoring le lengwe Marumong. Phalafala e a lla. Go tsena Kgoši Henre, Morwa-kgoši, John wa Lancaster Wesmolane le ba bangwe le dibofša le Wusta le Vernon. mmogo

Kgoši: Ke ka moo bothogošwahla bo kilego bja kgalamelwa ka gona. Wusta wa pelo e kgopo! Na ga ra le romela molaetša wa kgaugelo, tshwarelo le wa 1lerato go lena bohle? Na ga wa a fapša melaetša yeo? Wa kgeloša maikutlo a magageno? Barwadi ba dira ba bararo ba bolailwe lehono, le mokgomana yo mongwe mmogo le bontši bja batho, bao nkabego ba phela bjale ga nka be bjalo ka Mokreste o ile wa sepediša melaetša ka tshwanelo gare ga madira.

Wusta: Seo ke se dirilego ke se dirile ka ge hlogo ye meetse e lotwa ke mong bjale ka molato wo ke re monna o bolawa ke seo a se jelego gomme seo se tlago ga se akomelwe.

Kgoši: Wusta ga a ye go bolawa mmogo le Vernon. Ka mathogošwahla a mangwe re tla itsheba. (Wusta le Vernon ba a tšwa ba furafarilwe).

Le boneng gare ga thagaraga ye?

Morwa-kgoši: Mogale Moskotšho, Morena Douglas, o ile ge a bona gore di mo emetše ka lešele, gore senatla Phesi o wele le gore madira a gagwe a patlilwe ke letšhogo, a nama a bolaya naga le bona, gomme a wa thabeng, a gobala gampe a napa a wela atleng tša bahlabani. Kuwa tenteng ya ka, Douglas o gona. ntumelele gore ke mo ahlole.

Kgoši:

Bjale, ke a rapela, hle mogwa,

Morwa-kgoši: Ka pelo ya ka ka moka. Bjale, wa rra John wa Lancaster, amogela tlhompho ye. Sepela go Douglas, o mo lokolle a ye ga maratapelo, ka ntle ga seloba a lokologe: Bonatla bjo a re bontšhitšego bjona marumong lehono bo re rutile go hlompha mešomo ya bagale le ga e dirwa ke bao e lego manaba a rena.

Lancaster: Ngwana wa mongaka, ke leboga tlhompho yeo o mphago yona gomme ke tla dira bjalo ka go ponya ga leihlo.

Kgoši: Bjale go šetše se gore re ikabe ka mephato. Wena. morwa John le Motswala Wesmolane, lebang York ka go akgoﬁša le ye go gahlana le Nofamalane le moruti Scroop bao re kwago gore ba eme ka maoto; nna le wena, Morwa Harry, re tla leba kuwa Wales, go Iwantšha Klentawa le Bothogošwahla mo nageng ye bo tla fela ga bo kopana gape le maatla a bjalo ka a. Bjalo ka ge tau e swerwe ka mariri ka mo go ušago pelo, mohlomphegi wa March. a re tiišeng bjalo go ﬁhlela merato ya rena e wela. (Ba a tšwa).