Toernooiwinnaar in Praag na een eindsprint

Na mijn goede prestatie in Wijk aan Zee was mijn volgende evenement een sterk toernooi in Praag. Dit toernooi had veel overeenkomsten met Wijk aan Zee. Namelijk ook hier zijn er zowel een Masters als een Challengers groep, en daarnaast is er een sterke open groep.

Ik werd uitgenodigd voor de Challengers groep. In deze groep speelden zowel jonge grootmeesters, zoals bijvoorbeeld de getalenteerde Esipenko die kort geleden nog om de toernooioverwinning in Gibraltar speelde, drie sterke Tsjechische spelers en een aantal ervaren GMs. Ik was als tweede geplaatst achter de Azeri Nijat Abasov.

De Masters groep was goed bezet met onder andere het Iraanse talent Firouzja, de Poolse superster Duda en de lokale wereldtopper Navara.

Net als in Wijk aan Zee kwalificeert de winnaar van de Challengers zich voor de Masters – mijn ambitie was dus duidelijk: de Challengers winnen zodat ik volgend jaar de Masters zou mogen spelen.

Ronde 5 was de ronde voor de rustdag. Altijd een extra belangrijke ronde, want je wil graag de rustdag positief ingaan. Voor deze partij had ik 4 keer op rij geremiseerd. Nu in ronde 5 speel ik met wit tegen de laagste gerate speler van het toernooi en deze partij wilde ik dan ook graag winnen. We komen in de partij rond zet 20. Ik had weinig voordeel uit de opening weten te behalen, maar inmiddels staat wit beter door zijn ruimtevoordeel en veiligere koning.

Van ForeestCernousek -+-+-tr-mk zplzpr+pzp-zp-+p+-zp +-+-zP-+-+-+-zP-wq +-+LwQ-zPPzPPtR-+-zP +-mKR+-+-

19...De7

Na enige tijd nadenken dacht ik een manier te hebben gevonden om controle over de d-lijn te bemachtigen. Deze gedachte berustte echter op een misrekening.

20.Le2?!

20.Lb5! is logischer en beter. Zwart moet dan op d2 ruilen waarna wit de d-lijn stevig in handen heeft. Wit zal iets beter staan. 20.g4!? was ook een interessante speelwijze geweest, met het idee g4–g5 om de zwarte koningstelling aan te vallen.

20...Tfd8!

Ik speelde 20.Le2 met de gedachte dat dit niet mogelijk was, en dat zwart op d2 moest ruilen.

21.Txd7 Txd7 22.Txd7 Dxd7

23.Da3

Dit was mijn idee achter 20.Le2. Er dreigt zowel Df8+ als Dxa7. Na mijn tegenstanders volgende zet is het echter duidelijk dat zwart niets te vrezen heeft.

23...Dd4!

Dit had ik gemist. Mijn koning is erg open, en zwart heeft allerlei eeuwig schaak ideeën.

24.Dxa7 De3+ 25.Kd1 Lf3

26.Lxf3 Dxf3+ 27.Kd2 Df2+

28.Kd3 Df3+ 29.Kc4 Dd5+

30.Kc3 Dc5+ 31.Kb3 Db5+

32.Ka3 Dc5+ 33.b4 bijzondere en ook inspirerende documentaire over zijn WK-match tegen Anand in 2012. De documentaire gaf me een behoorlijke motivatie boost, en plots bedacht ik me dat ondanks mijn slechte start toernooiwinst nog steeds mogelijk was! Ik besloot mijn volgende partij scherp op te zetten om winst kansen te krijgen.

Mijn tegenstander was de jonge Tsjechische speler Thai Dai Van Nguyen. Het werd een avontuurlijke partij waarvan ik het eindspel voor u heb geanalyseerd.

Nguyen - Van Foreest is in deze stelling zijn pion op a2.

36.Ld1 Lc5

Hiermee creëer ik een passage voor mijn koning naar d4. Het is opmerkelijk hoe lastig de stelling voor wit is ondanks zijn pluspion.

37.Kg2

Gespeeld in grote tijdnood, hierna is de stelling hoogstwaarschijnlijk al verloren. Het is lastig om een duidelijke betere speelwijze aan te geven.

37...Lg6 38.Le2 Kd4!

Eindelijk een goede partij, en met twee keer wit in de laatste rondes zag de situatie er opeens een stuk rooskleuriger uit. Ronde 7 verliep beter dan ik kon hopen. Mijn derde Tsjechische tegenstander van het toernooi, Jan Krejci, speelde een uiterst dubieuze variant in het Spaans en kwam vrijwel verloren uit de opening te staan. Na een blunder van hem was de partij direct voorbij. Na een hele enerverende remise tegen de Pool Mateusz Bartel stond mijn laatste partij tegen Hannes Stefansson op het programma. Na zijn bliksemstart had hij inmiddels vaart geminderd, en stond ik samen met hem, Piorun, en Esipenko aan kop.

Van ForeestStefansson

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5

4.d3 Pf6 5.a4 0–0 6.a5 a6

7.0–0 h6 8.c3 d6 9.h3 La7

10.Le3

Gezien mijn tegenstanders tijdnood wilde ik geen remise. Maar in werkelijkheid speel ik met deze zet alleen op verlies.

33.Kb3 was de aangewezen zet waarna het direct remise is.

33...Dxc2 34.Db7 c6 Met 34...Dxh2 had zwart uitstekende winstkansen gehad, maar mijn tegenstander was blijkbaar al tevreden met remise.

35.Dxb6 Dc3+ 36.Ka4 Dc2+

37.Ka3 Dc3+ 38.Ka4 Dc2+

39.Ka3

½–½

Hoewel de eerste 5 rondes niet geweldig waren gegaan, was er geen reden tot klagen. Ik had nog geen enkele betere stelling gehad, en mijn slechtere stellingen wist ik te redden. Aan kop met 3,5/5 stond de IJslandse speler Hannes Stefansson, die erg goed schaak liet zien.

Het leuke aan het toernooi in Praag was dat er ook veel speciale gasten waren uitgenodigd.

Legende Boris Gelfand was er daar een van. Op de rustdag gaf hij een simultaan, en werd een documentaire van hem vertoond in een kleine bioscoop. Een erg

31...Lg6

Een interessant eindspel. Zwart heeft weliswaar een pion minder, maar heeft als compensatie een sterk loperpaar. Ook is de witte pluspion veilig geblokkeerd door de zwarte loper op d4. De stelling moet in de buurt van remise zijn, maar alleen zwart kan winnen. Dat het niet makkelijk is blijkt uit de partij. Wit speelt natuurlijke zetten maar komt toch snel verloren te staan.

32.h3?!

Dit is direct een fout, die mij in staat stelt mijn koning in rap tempo naar het centrum te brengen.

32.Pd5! was goed om ...Kf6 te verhinderen. Door pionnen te ruilen met 32.h4! had wit de remise zo goed als veilig kunnen stellen: 32...g4+ (32...gxh4

33.Pg2! h3 34.Ph4 gevolgd door Kg3 en h3 zal vallen.) 33.Kf4 en met zo'n actieve koning heeft wit weinig te vrezen.

32...Kf6 33.Pd5+ Ke5 34.Pe7

Le8 35.Pd5 a5 Het grootste probleem voor wit

De zwarte koning dringt het witte kamp binnen.

39.Pc7 Ke3 40.Pe6 Le7 41.Lf3

Lxd3 42.Ld5 Le4+ 43.Lxe4

Kxe4

-+-+-+-+ +-+-vl-+-+-+N+-+ zp-+-+-zpp -+P+k+-+ +-+-+-+P P+-+-+K+ +-+-+-+-

Wit heeft het loperpaar geëlimineerd, maar zijn grootste zorgen blijven. Omdat de strijd op twee vleugels plaatsvindt is de zwarte loper veel sterker dan het witte paard. Zwart wil de pion op a2 ophalen, en wit is niet in staat om beide vleugels onder controle te houden.

44.Kg3 a4 45.Pg7 Kd3 46.

Pxh5 Kc3 47.Pg7 Kb2 48.Pe6

Kxa2 49.c5 a3 50.c6 Ld6+

De c-pion wordt makkelijk gestopt door de loper.

51.Kf3 Kb2 52.Pc5 a2 53.Pa4+ Kc2

0–1

16.b4 exd4

Nog een zet die ik niet begrijp. Zwart ruilt vrijwillig een centrumpion voor de c-pion, een ruil die niet goed is voor zwart.

17.cxd4 d5 18.e5 Pd7 19.Dc2

Wit heeft een enorm ruimteoverwicht en bovendien staan de zwarte stukken allemaal niet goed. Ik durf te zeggen dat wit hier al vrijwel gewonnen staat.

19...Ta8 20.Tac1 c6 21.Pb3

Zwart heeft nauwelijks plannen, dus wit heeft genoeg tijd om zijn stelling te verbeteren. Als wit onder goede omstandigheden f2–f4 weet te spelen zal de zwarte stelling vroeg of laat kraken. Ik wou dit graag op de best mogelijke manier voorbereiden

21...Te7 22.g3 De8 23.Pfd2

De dreiging f2–f4 gevolgd door f5 dwingt zwart tot verdere concessies.

23...f5

Tot zover is het allemaal bekend. Svidler-Harikrishna en Alekseenko-Grischuk zijn twee toppartijen met deze stelling.

10...Pe7

Een typische manoeuvre in het Italiaans, maar hier vermoedelijk niet de beste speelwijze.

10...d5 zoals Harikrishna tegen Svidler speelde lijkt beter.

11.Lxa7 Txa7 12.Te1 Pg6 13. Pbd2 Te8 14.d4

Dit is de reden waarom 10... Pe7 onnauwkeurig was. Wit komt tot deze opstoot, en met zijn goede centrale controle staat hij wat beter.

14...Le6 15.Lf1 g3–g4, maar daarvoor moeten eerst alle stukken goed staan. Merk op dat de breekzet ...g7–g5 van zwart vrijwel nooit werkt omdat zijn stukken daarvoor niet goed genoeg samen werken. Bovendien zal de pion op f5 dan dodelijk zwak worden.

27...g6 28.Te2 Kh8 29.Tf1 Tg8

30.Tg2 Tg7 31.Kh2 Tf8 32.Db1

Dg8 33.De1 Tgf7 34.Pc1 Dh7 35.Pe2

Nu zijn alle witte stukken goed neergezet voor de opstoot g3–g4. Het is dan nu ook tijd om de stelling te openen.

35...Dg8 36.g4 Dh7 37.Dh4

Tg8 38.Tfg1 Pf8 39.Lb1?!

Ietwat besluiteloos. 39.gxf5 had direct gewonnen. Zwart had nu een kans om het spel te compliceren met 39...g5!?. 39...Lc8

Mijn tegenstander pakt gelukkig zijn laatste kans niet. 40.gxf5!

15...Dc8

Deze zet begrijp ik niet. 15...Ta8 om de toren terug in het spel te betrekken lijkt mij beter.

Een strategisch lelijke zet, maar zwart had geen keuze. Zijn laatste hoop nu is dat de stelling zo gesloten is dat wit er niet doorkomt.

24.Ld3 Df7 25.Pf1 Tee8 26.

Pe3

Het paard staat optimaal op e3. Het was niet nodig om te haasten met f2–f4 omdat zwart dat toch niet kan verhinderen. Zwart kan zelf namelijk geen … f5–f4 spelen door zijn ongedekte paard op g6.

26...Pe7 27.f4

r+-+r+k+

Na nog eens goed te rekenen deed ik hem nu wel. 40...Pxf5 41.Pxf5 Lxf5 42.Lxf5 Txf5 43.Pg3

Mijn tegenstander gaf op omdat hij binnen korte tijd veel materiaal zal verliezen. Bijvoorbeeld: 43…Tf7 44.f5 gxf5 45.Ph5 Txg2+ 46.Txg2 en Pf6 op de volgende zet is niet te stoppen.

1–0

Inmiddels zijn we in een redelijk statische stelling terechtgekomen. Het grote ruimtevoordeel van wit betekent dat hij zijn stukken veel makkelijker op goede posities kan zetten. Op lange termijn is het plan om de zwarte stelling te kraken met

De eindsprint van 3,5 uit 4 gaf mij als eindscore 6 punten uit 9 partijen. Omdat Piorun verloor, en Esipenko remise speelde betekende dit zelfs een ongedeelde toernooioverwinning, en promotie naar de Masters groep van volgend jaar!