UNGASS 2016
Doorbraak in de War on Drugs? Tekst & fotografie: Derrick Bergman / G0NZ0 Media
Van 19 tot en met 21 april vindt bij de Verenigde Naties in New York een zogenaamde special session plaats, om de wereldwijde strijd tegen drugs te evalueren. Vanuit de hele wereld reizen activisten af om actie te voeren en echte veranderingen te eisen. Maar hoe reëel is de hoop op een doorbraak?
UNGASS staat voor, hou je vast, 'United Nations General Assembly Special Session on the World Drug Problem'. Het is de derde keer in de geschiedenis dat zo'n sessie wordt belegd die alleen over drugs gaat. De eerste twee waren in 1990 en 1998, met een slogan die nog steeds op de lachspieren werkt: 'A drug-free world, we can do it!' Toenmalig directeur van VN drugsorganisatie UNDCP, Pino Arlacchi, verklaarde zelfs dat die drugsvrije wereld in 2008 een feit zou zijn. Het liep net even anders. Anno 2016 klinkt het verzet tegen de destructieve en contraproductieve oorlog tegen drugs wereldwijd harder dan ooit. Het is geen toeval dat drie Zuid-Amerikaanse landen deze sessie bijeen hebben geroepen. Ze zijn het zat om de prijs te betalen voor falend beleid van de Verenigde Naties of de VS.
Je bent al bijna 25 jaar actief in de internationale beweging tegen de War on Drugs; zie je New York als een mogelijkheid voor verandering? “UNGASS 2016 zal meer een oefening in geduld zijn: drie dagen luisteren naar nietszeggende toespraken. Ik verwacht niet dat het enige concrete verandering in zal luiden, daarvoor heb ik genoeg van dit soort bijeenkomsten gezien. De mensen die aan zo'n VN top deelnemen zijn er niet om verandering teweeg te brengen, maar vooral om de status quo te handhaven. De basis van die status quo is wel van karakter veranderd. In de jaren negentig domi-
Activisten De rol van activisten en non-gouvernementele organisaties (NGO's) bij deze UNGASS zal groter zijn dan ooit tevoren. Bij de eerste twee edities stond de internationale drug reform beweging nog in de kinderschoenen. De VN diplomaten stonden ronduit vijandig tegenover NGO's en andere burgers die op zijn minst gehoord wilde worden. Die houding is stukje bij beetje verbeterd, dankzij het werk en doorzettingsvermogen van organisaties als ENCOD, IDPC en LEAP. Joep Oomen, coördinator van ENCOD, reist met een klein team naar New York: de ENCOD peace brigade. Een interview.
58
neerde de VS nog het debat met een krachtig pleidooi voor handhaving van het verbod, en durfde niemand openlijk te twijfelen aan de zin daarvan. Nu steeds meer landen openlijk gebruik, bezit en zelfs productie voor eigen gebruik gedecriminaliseerd hebben, is die status quo opgeschoven naar een soort stilzwijgende afspraak dat niemand openlijk aanstuurt op wijzi-
ging van de VN verdragen, maar ook niemand landen bekritiseert die de verdragen aan hun laars lappen.” ENCOD gaat met een klein team naar New York: wat zijn jullie plannen? “Elke VN top over drugsbeleid is een gelegenheid om een krachtig geluid vanuit de maatschappij te laten horen voor een eind aan de wereldoorlog tegen drugs. En om de VN op te roepen zich aan hun primaire taak te wijden: het bevorderen van vrede, volksgezondheid en het vreedzaam samenleven van mensen en culturen met respect voor de mensenrechten. De verdragen moeten zo worden aangepast dat ze niet langer gebruikt worden als rechtvaardiging om gebruikers en bonafide producenten en distributeurs te vervolgen. We organiseren nu een symbolische actie op 19 april, als de UNGASS begint, geïnspireerd door de rituelen van inheemse volkeren in Noord- en Zuid-Amerika, die Moeder Aarde inroepen om een speciale wens kracht bij te zetten. In dit geval: de wens dat de regeringsleiders hun gezond verstand gebruiken. Ook roepen we, onder de titel 'It's up to you, New York', op tot een manifestatie op 20 april, om samen het beroemde 420 moment te beleven. Beide acties vinden plaats op de Dag Hammarskjold Plaza, het plein voor het VN-gebouw.” De UNGASS2016 is bijeengeroepen door drie Zuid-Amerikaanse landen. Hoe belangrijk is de rol van dat continent? “Oorspronkelijk hebben de belangrijkste doorvoerlanden voor met name cocaïne naar de VS, Mexico, Colombia en Guatemala, opgeroepen tot deze UNGASS. De verwachting was dat zij, met steun van landen als Uru-
