Wat stoppen ze in je voedsel?

LUIZENPRAK IN JE KOEKEN

Sinds 'voedselwaakhond' Foodwatch aan de bel getrokken heeft, hoor je er steeds meer over: dierlijke ingrediënten die in producten zitten waarin je ze helemaal niet verwacht. Zoals bijvoorbeeld in een dropje of een glaasje vruchtensap. Wat stoppen ze toch allemaal in ons eten? Waarom staat het niet op het etiket? Wat vinden de vegetariërs onder ons daar van? Kan het ook anders en wat kunnen we zelf doen?

Vroeger at ik ze best graag. Van die grote koeken met een roze glanzende bovenkant. Ook wel glacés genoemd. Al-

tijd gedacht dat daarvoor een chemische kleurstof werd gebruikt. Maar dat blijkt dus niet zo te zijn. Om de kleurstof karmijn te krijgen, worden de lijfjes en eieren van een bepaald soort luizen geplet. Het gaat om de cochenilleluis, die onder andere gekweekt wordt in Peru. Maar waar hij ook vandaan komt, en hoe hij ook mag heten, het is gewoon een goor idee dat er luizenprak op je koeken zit gesmeerd. En sinds ik dit weet, lust ik ze niet meer. Is dit een uitzondering? Nee, absoluut niet. Karmijn zit bijvoorbeeld ook in Fristi, in rode M&M's en in sommige toetjes. Maar daarmee zijn we er nog lang niet. ons niet te vertellen. Aan een E-nummer kun je die herkomst niet zien. Daarom is het goed dat het voedingscentrum een lijst

publiceert op hun website (www.voedingscentrum.nl), met daarop de herkomst van verdachte E-nummers.

OM DE KLEURSTOF KARMIJN TE KRIJGEN, WORDEN DE LIJFJES EN EIEREN VAN EEN BEPAALD SOORT LUIZEN GEPLET.

Door: Marian Henderson

Dode Chinezen?

Huid en botten

Bepaalde hulpstoffen worden trouwens niet eens als ingrediënten beschouwd. Zo wordt er om wijn, bier en vruchtensap te klaren (van zichzelf zijn die troebel) gelatine of kippeneiwit

gebruikt. En gelatine wordt gemaakt uit de huid en botten van varkens en koeien, en soms ook uit die van gevogelte en vis. Gelatine zit trouwens in veel meer producten. Bijvoorbeeld in zacht snoep, zoals die lekkere gombeertjes, in margarine, taart, pudding en drinkontbijt. Kun je hard snoep waar je flink op moet kauwen dan wel met een gerust hart eten? Nee, ook al weer niet, want voor het kauweffect worden soms gemalen varkensharen en koeienbotten gebruikt. Wie precies wil weten welk snoep geheel vegetarisch is, op de website www.vegetariers.nl is een snoeplijst te vinden om je vingers zonder schuldgevoel bij af te likken.

Verdachte E-nummers

In heel veel voedingsmiddelen die we dagelijks gebruiken, komen dierlijke restanten voor. Niet zo erg wanneer je gewend bent om met regelmaat een schnitzel ter grootte van een karrenwiel te eten. Maar voor wie vegetarisch of veganistisch is, of om geloofsredenen of ethische bezwaren geen vlees wil eten, ligt dat toch wel even anders. Die krijgt dat dier ongewild op het bordje geschoven. En hoe koosjer of halal is je maaltijd dan? Dan hadden ze maar op het etiket moeten kijken, denk je misschien. Maar die vlieger gaat niet op. De ingrediënten die in het voedsel zitten moeten wel vermeld worden, maar of ze plantaardig of dierlijk zijn hoeft de fabrikant Een eenvoudige boterham dan maar? Denk dat maar niet! Ook in brood zitten dierlijke stoffen verstopt. Je kunt er deeltjes varkenshaar of eendenveren in vinden. Ook heb ik wel eens gehoord dat het haar van dode Chinezen wordt gebruikt als broodverbeteraar. Laten we hopen dat degene die mij dát vertelde minimaal stoned en dronken tegelijk was. Maar zonder dat is het allemaal al erg genoeg. Wie een glanzende appel of citroen koopt, realiseert zich niet dat die glans ook van een luizenextract komt. En ook niet dat diezelfde ''schellak'' je chocolade laat glimmen. Wat te denken van tomatensoep met onvermelde koe? En dat er ook al spoortjes rund in je zak met chips zitten, is toch eigenaardig? En wist je dat vruchtensappen visgelatine bevatten ''om de vitamines te dragen''? Dat olijfolie soms visolie bevat en geitenkaas varkensgelatine? Trouwens, de kaas- en kwarketers zijn in het geheel niet van zonde vrij. Bij het proces van het kaasmaken wordt stremsel gebruikt, uit de maag van dode kalfjes. En in sommige vleesvervangers zit omega 3. En dat is weer afkomstig van vis. Dan probeer je vleesvrij te eten en gaat het toch nog mis. Wil je echt geheel vegetarisch voedsel, dan zul je dingen moeten kopen met het vegetarisch keurmerk.

Vegetariërs

Wat vinden (bijna-vegetariërs) hiervan? Tanne eet uit principe geen koeien en varkens. Wel kip en vis. Ze zegt zelf dat ze geen viervoeters eet. Tanne: “Ik wist niet dat er zoveel producten zijn met dierlijke bestanddelen. Ik heb zelfs gehoord dat ze

in vruchtensap zitten. Ik vind het bedrog dat ze ons niet vertellen wat je allemaal binnenkrijgt en je dus dingen eet die je helemaal niet wilt eten. Ik zal mijn gedrag hier niet om veranderen, ik ben tenslotte geen echte vegetariër, maar ik kan me zeker voorstellen dat andere mensen dat wél doen.”

Marianne eet wel overwegend vegetarisch: “Dieren zijn wezens die niet voor zichzelf op kunnen komen. En zoals de dieren in de voedselindustrie worden behandeld, vind ik weerzinwekkend. Daarom eet ik vrijwel geen vlees. Maar ik ben niet fanatiek, want fanatisme vind ik ook niet fijn. En ik eet ook wel eens een kroketje. Maar ik vind het fout dat die informatie over dierlijke bestanddelen niet op de etiketten staat. Er moet natuurlijk op staan wat er in je mik gaat. Daar wordt een etiket misschien niet aantrekkelijker van, maar het is toch nodig. Ik heb gewoon spijt dat ik de laatste verkiezingen niet op de Partij voor de Dieren heb gestemd.”

GELATINE WORDT GEMAAKT UIT DE HUID EN BOTTEN VAN VARKENS EN KOEIEN, EN SOMS OOK UIT DIE VAN GEVOGELTE EN VIS.

Ethische keuzes

Ja, wat vindt de Partij voor de Dieren hier eigenlijk van? Esther Ouwehand verklaarde tegen Kassa: “Als iemand met een pinda-allergie in het ziekenhuis belandt, omdat die zonder het te weten een product heeft gegeten waar pinda's in zitten, zal iedereen zich afvragen waarom de overheid niet voor verplichte vermelding heeft gezorgd. Als een vegetariër of moslim een varkensproduct eet omdat het etiket niet duidelijk is, is de verontwaardiging veel minder groot en zullen er geen politieke koppen rollen. De druk

voor goede etikettering voor mensen die ethische keuzes willen maken is nog niet groot genoeg. Daarom interesseert het de grote politieke partijen nauwelijks.”

Email-actie

Dat klopt, veel belangstelling van overheidswege is er inderdaad niet. Het ministerie van VWS heeft tegen de Volkskrant verteld dat men de Europese regels volgt op het gebied van etikettering en dat er juist een herzieningstraject heeft plaatsgevonden. Daarom vindt men het een slecht moment om dit probleem nu aan te kaarten. Maar als het goed is, gaat er toch iets gebeuren. Foodwatch is namelijk een mailactie gestart met het doel verborgen dierbestanddelen op het etiket te krijgen. “We willen dat er duidelijk op de verpakking vermeld wordt of in het product een ingrediënt of technische hulpstof van dierlijke herkomst zit. Dit geldt ook voor dierlijke componenten in smaakstoffen, aroma's en andere toevoegingen. Alleen dan kan je als consument bepaalde dierlijke ingrediënten echt vermijden.” Op www.foodwatch.org kun je deze mail-actie ondersteunen.

Met deze digitale handtekeningenlijst wil men minister Schippers om strengere etikettering vragen. Er zijn ongetwijfeld veel

mensen die hier belang bij hebben, want er zijn 1,5 miljoen consumenten die uit religieuze, ethische of andere redenen bepaalde dierlijke producten willen vermijden. Maar ook als je zelf niet tot die doelgroep behoort, kan het zinvol zijn om te tekenen, wanneer je vindt dat transparantie een goede zaak is, omdat mensen dan hun eigen overwogen keuzes kunnen maken.