Rozhnama

‫وه‌زیری رۆشنبیریی‌و الوان؛ چوار ملیار دینار ب ‌ه دوو یان ‌ه ده‌به‌خشێت‬ ‫له‌ هاتوچۆی سلێمانی؛ ژماره‌ (‪ )10( ،)100000‬ده‌فته‌ر دۆالر ده‌کات‬ ‫لە قەزایەكدا‪ ،‬حكومەت (‪ )247‬ملیۆن دینار دەدات بەكرێ‬ ‫كچانی ئێرانیی‬ ‫ژمارە (‪ )648‬سێشەممە ‪2011/8/23‬‬

‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ورده‌کاریی داهاتی‬ ‫نه‌وتی هه‌رێم‬

‫خواستی زیاتریان لەسەرە‬ ‫‪13‬‬ ‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫‪6‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪19‬‬

‫"ئابڕوبەریی" پزیشكێكی تاڵەبانی ئاشكرادەبێت‬

‫(‪ )20‬ملیۆن دۆالری دانیشتووانی قەاڵی هەولێر؛ دیارنامێنێت‬ ‫‌ وردەكاریی خۆپیشاندانەكەی‬ ‫شەوی رابردووی سلێمانی باڵوده‌کاته‌وه‌‬ ‫پ‪ .‬س��ل��ێ��م��ان��ی‪ :‬ش��ەوی‬ ‫رابردوو‪ ،‬خۆپیشاندانێك لە شاری‬ ‫سلێمانی دژ بە بۆردومانی ناوچە‬ ‫سنوورییەكان رێکخراو هێزەكانی‬ ‫ئاسایشیش‪ ،‬هێرشیان ك��ردە‬ ‫س��ەر كامێرامانی دوو كەناڵی‬ ‫تەلەفزیۆنیی‪.‬‬ ‫ل ‌ه خۆپیشاندانه‌که‌دا‪ ،‬زیاد لە‬ ‫(‪ )250‬كەس لەشەقامی سالمی‬ ‫شاری سلێمانی دژ بە بۆردومانی‬ ‫ناوچە سنوورییەكانی هەرێم‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن توركیاوە ناره‌زاییان‬ ‫نیشانداو بە وتنەوەی دروشمی‬ ‫(شەهید نامرێ)‌و بەرزكردنەوەی‬ ‫(عەبدوڵاڵ‬ ‫وێ������ن������ەی‬

‫ئۆجەالن)‌و لەسه‌هۆڵه‌که‌و‌ه بەرەو‬ ‫بەردەم دەروازەی پاركی ئازادیی‬ ‫بەڕێكەوتن‌و دوای سووتاندنی‬ ‫ئ���ااڵی ت��ورك��ی��ا‪ ،‬ك��ۆت��ای��ی��ان بە‬ ‫خۆپیشاندانەكە هێنا‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬هێزێكی ئەمنیی لەو‬ ‫ناوچەیە باڵوكرانەوەو لەمیانەی‬ ‫رووماڵكردنی خۆپیشاندانەكەشدا‪،‬‬ ‫هێزێكی ئ��اس��ای��ش پ��ه‌الم��اری‬ ‫دوو كامێرامانی كەناڵه‌کانی‬ ‫(‪)KNN,NRT‬ی داو دەستیگرت‬ ‫بەسەر كاسێتی كامێراكانیاندا‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە عەمید حەسەن‬ ‫ن��وری‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری ئاسایشی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئامادە نەبوو لێدوان‬

‫ئۆتۆمبێل ‌ه نوێیه‌کان‬ ‫مه‌ترسیدارن‬

‫شێخێك؛ زەویی (‪)66‬‬ ‫جوتیار داگیر دەكات‬

‫‪18‬‬

‫‪11‬‬

‫پەرلەمانتارێک‪ ،‬خانووه‌که‌ی په‌رله‌مان‬ ‫ێ ده‌دا‌و ئه‌ندامێکی دیکه‌یش ب ‌ه کچه‌ک ‌هی‌‬ ‫ب ‌ه کر ‌‬

‫وه‌زیری رۆشنبیریی‌و الوان‬

‫‪Reklam‬‬

‫مەال نانبڕاوەكەی‬ ‫خۆپیشاندانەكان‬

‫‪8‬‬

‫لەسەر باڵوكردنەوەی هێزەكانیان‬ ‫لەو شەقامەدا ب��دات‪ ،‬ب��ەاڵم بە‬ ‫"رۆژن��ام��ە"ی‪ ،‬راگەیاند‪" :‬كەس‬ ‫داوای مۆڵەتی نەكردووە"‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬زانا حەمە ساڵح‪،‬‬ ‫قایمقامی سلێمانی جەختی‬ ‫لەوەكردەوە‪ :‬ئەو خۆپیشاندانە‬ ‫م��ۆڵ��ەت��ی رەس��م��ی��ی ن��ەب��ووە‌و‬ ‫هێزە ئەمنییەكان راسپێردراون‬ ‫بۆئەوەی چاودێریی رەوشەكە‬ ‫بكەن"‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە هێرشكردنە‬ ‫سەر كەناڵەكانی راگەیاندنیش‪،‬‬ ‫قایمقامی سلێمانی‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫"ئاگادارنیم كاری وا كرابێت"‪.‬‬

‫که‌ناڵی په‌رله‌مان؛ موڵکی حیزبێک نییه‌‬

‫"پەیوەندیی بە منەوە نییە‌و‬ ‫سەر بە وەزارەت��ی شارەوانی‌و‬ ‫گ���ەش���ت���وگ���وزارە"‪ ،‬ه��اوك��ات‬ ‫"رۆژن���ام���ە" پ��ەی��وەن��دی��ی كرد‬ ‫بە سەمیر عەبدوڵاڵ‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫ش��ارەوان �ی‌و گەشتوگوزارەوە‪،‬‬ ‫ئه‌ویش وتی‪" :‬ئاگاداری نیم"‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫هێمن مامەند‪ :‬سەرۆكی‬ ‫لیژنەی یاسایی‌و جێگره‌که‌ی‬ ‫لە پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬ئەو‬ ‫خانووانەی وەریانگرتووە وەك‬ ‫پشكی پەرلەمانتارییان‪ ،‬خۆیان‬ ‫سوودی لێ نابینن‪.‬‬ ‫بەپێی نووسراوێكی تایبەتی‬ ‫سەرۆكایەتیی داواكاری گشتیی‪،‬‬ ‫ه��ەری��ەك ل��ە ش��ێ��روان ناسح‬ ‫ح��ەی��دەری‪ ،‬س��ەرۆك��ی لیژنەی‬ ‫یاسایی‪ ،‬خانووەكەی گوندی‬ ‫ئیتاڵی‪ ،‬چۆڵكردووە‌و كچێكی‬ ‫تێدا نیشتەجێیە‪ ،‬ه��ەروەه��ا‬ ‫عەونی ب��ەزاز‪ ،‬جێگری هەمان‬

‫لیژنە‪ ،‬خانووەكەی داوە بە كرێ‌‪.‬‬ ‫نووسراوەكە‪ ،‬كە دانەیەكی‬ ‫ده‌س��ت "رۆژن��ام��ە" ك��ەوت��ووە‪،‬‬ ‫ب��ە ژم���ارە (‪ )568‬ل��ە رۆژی‬ ‫(‪ ،)2011/8/8‬لەالیەن كەمال‬ ‫جەمال جەمیل‪ ،‬جێگری سەرۆكی‬ ‫داواك���اری گشتیی‪ ،‬ئاراستەی‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمان كراوە‪.‬‬ ‫لە نووسراوەكەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫"خانووی ژمارە (‪ )341‬لەگوندی‬ ‫ئیتاڵی‪ ،‬تەرخان كراوە بۆ بەڕێز‬ ‫(ش��ێ��روان ناسح ح��ەی��دەری)‪،‬‬ ‫بەاڵم خۆی بەكاری ناهێنێت‌و‬ ‫داویەتی بەكچێکی خ��ۆی‪ ،‬كە‬

‫تێیدا نیشتەجێیە‪ .‬خانووی‬ ‫ژم���ارە (‪)575‬ی����ش‪ ،‬تەرخان‬ ‫كراوە بۆ بەڕێز دادوەر عەونی‬ ‫ب��ەزاز‪ ،‬بەاڵم بەڕێزیان بەكرێی‬ ‫داوە"‪.‬‬ ‫لە كۆتایی نووسراوەكەدا‪،‬‬ ‫داواك��اری گشتیی داوادەك��ات‪:‬‬ ‫"چ���اوێ���ك ب���ەم ب��اب��ەت��ان��ەدا‬ ‫ب��خ��ش��ێ��ن��ن��ەوە‌و خ���ان���وو ل��ەو‬ ‫كەسانە وەرب��گ��ی��رێ��ت��ەوە؛ كە‬ ‫خ��اوەن خانوون‌و لەناو شاری‬ ‫ه��ەول��ێ��رن"‪ ،‬چونكە "دەچێتە‬ ‫خانەی بەهەدەردانی سامانی‬ ‫گشتییەوە"‪.‬‬

‫مژدە مژدە مژدە‬

‫بۆ یەکەم جار کۆلێژەکەمان لە بەریتانیا ڕاستەوخۆ ئەم خول و‬ ‫کورسیانە دابین دەکات بۆ فێرخوازانی کوردستان‬

‫خولی زمانی ئینگلیسی و ‪ IELTS‬بەکالۆریۆش لە‪:‬‬ ‫‪Hotel Management / Business Management /‬‬ ‫‪Information Technology‬‬

‫دیبلۆمی بااڵ لە‪:‬‬ ‫‪Hotel Management / Business Management‬‬ ‫ﻟﻰ ﺩﺓﻛﺎﺕ ﻭ ﺟﻮﺍﻧﺘﺮﻳﻦ ﺋﺆﻓﺔﺭﻯ‬ ‫ﺋﺎﺳﻴﺎﺳ َﻴ َﻞ ﺛﻴﺮﺅﺯﺑﺎﻳﻰ ﻣﺎﻧﻄﻰ ِﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻧﺘﺎﻥ َ‬ ‫ﻧﻮﻯ ﻳﺎﻥ ﺑﺔ ِﺭﺍﻛ َﻴﺸﺎﻧﻰ‬ ‫ﻛﺮﻳﻨﻰ ﻫ َﻴَﻠ َﻴﻜﻰ َ‬ ‫ﺭﺓﻣﺔﺯﺍﻧﺘﺎﻥ ﺛ َﻴﺸﻜﺔﺵ ﺩﺓﻛﺎﺕ‪ ،‬ﻟﺔﻛﺎﺗﻰ ِ‬ ‫ﻧﻮﻯ ﺑﺆ ﺋﺎﺳﻴﺎﺳ َﻴ َﻞ‪ ،‬ﺑﺔﻡ ﺷ َﻴﻮﺓﻱ ﻻﻯ ﺧﻮﺍﺭﺓﻭﺓ‪:‬‬ ‫ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﻳﺔﻛﻰ َ‬ ‫ﺑﻜﺮﺓﻭ ﻣﺎﻧﻄﺎﻧﺔ‬ ‫ﺑﺔﺧﺆﺭﺍﻳﻰ ﻭﺓﺭﺑﻄﺮﺓ‬ ‫ﺩﺓﻗﻴﻘﺔ‬ ‫ﺑﺆ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﻯ َ‬ ‫ﻧﻮﻯ‪ :‬ﻫ َﻴَﻠﻰ ﺋﺎﺳﻴﺎﺳ َﻴ َﻞ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺆ ﻣﺎﻭﺓﻯ ﻣﺎﻧﻂ‪.‬‬ ‫ﻛﺮﻳﻨﻰ ﻫ َﻴَﻠ َﻴﻜﻰ‬ ‫ﺳﻰ ﻛﺔﺱ ﺑﺪﺓ ﺑﺆ ِ‬ ‫ﺑﺆ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﺍﻧﻰ ﺋ َﻴﺴﺘﺎ‪ :‬ﻫﺎﻧﻰ ﻳﺔﻙ ﻛﺔﺱ ﻳﺎﻥ ﺩﻭﻭﻛﺔﺱ ﻳﺎﻥ َ‬ ‫ﺧﺆﺭﺍﻳﻰ ﻭﺓﺭﺑﻄﺮﺓ‪.‬‬ ‫ﺋﺎﺳﻴﺎﺳ َﻴ َﻞ ﻭ ﺑﺆ ﻫﺔﺭ ﻳﺔﻛ َﻴﻜﻴﺎﻥ ﺩﺓﻗﻴﻘﺔ ﺑﺔ ِ‬

‫‪٦‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪..‬‬

‫‪٣٠‬‬

‫‪٣٠‬‬

‫‪٢٥٢٥‬‬

‫ﻭ ﺫﻣﺎﺭﺓﻯ ﺋﺔﻭ ﺑﺔﺷﺪﺍﺭﺑﻮﻭﺓ ﺑﻨﻮﻭﺳﺔ ﻛﺔ‬ ‫ﻣﺔﺭﺟﺔﻛﺎﻧﻰ ﺋﺔﻡ ﺋﺆﻓﺔﺭﺓ‪ :‬ﻛﻮﺭﺗﺔ ﻧﺎﻣﺔﻳﺔﻙ ﺑﻨ َﻴﺮﺓ ﺑﺆ‬ ‫ﻛﺮﻳﻨﻰ ﻫ َﻴَﻠﻰ ﺋﺎﺳﻴﺎﺳ َﻴ َﻞ ﺑﺆ ﺋﺔﻭﺓﻯ ﻫﺔﺭﺩﻭﻭﻛﺘﺎﻥ ﺩﺓﻗﻴﻘﺔﻯ ﺑ َﻴﺒﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﻭﺓﺭﺑﻄﺮﻥ‪.‬‬ ‫ﻫﺎﻧﻴﺪﺍﻭﻯ ﺑﺆ ِ‬ ‫ﺩﺓﻗﻴﻘﺔﻯ ﺑ َﻴﺒﺔﺭﺍﻣﺒﺔﺭ ﻛﺎﺭﺍﻳﺔ ﺑﺆ ﻣﺎﻭﺓﻯ ﺳﻰ ِﺭﺅﺫ‪.‬‬ ‫ﺑﻮ ﻣﺎﻭﺓﻳﺔﻛﻰ ﺩﻳﺎﺭﻳﻜﺮﺍﻭﺓ‪.‬‬ ‫ﺋﻮﻓﺔﺭﺓ ﻫ َﻴَﻠﻰ ﺛﺮﻳﺜﺔﻳﺪﺀ ﻃﺔﻧﺠﺎﻥ ﻭ ﻫ َﻴَﻠﻰ ﺋﺔَﻟﻤﺎﺱ ﺩﺓﻃﺮ َﻳﺘﺔﻭﺓﺀ َ‬ ‫ﺋﺔﻡ َ‬

‫ئۆفەری ماستەرو دکتۆرا لە هەربەشێك کە خۆتان بتانەوێت ئەم‬ ‫هەلە تا کۆتایی مانگی نۆ بەردەوام دەبێت‪ .‬دوو دڵ مەبەو‬ ‫ڕاستەوخۆ پەیوەندی بکەن‪ .‬بۆ زانیاری زیاتر ژمارەی تەلەفۆن‬

‫‪0044 121 6221001‬‬ ‫‪E-mail: admissons@edc.ac‬‬ ‫‪www.edc.ac‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لە خانووەكانی‬ ‫ق����ەاڵی ه���ەول���ێ���ردا‪ ،‬ن��زی��ك��ەی‬ ‫(‪ )20‬ملیۆن دۆالری ئەمریكی‪،‬‬ ‫لە هاواڵتییان گلدەدرێتەوە‌و‬ ‫داواك������اری گ��ش��ت��ی��ش‪ ،‬داوای‬ ‫ب�������ەدواداچ�������وون دەك�����ات‬ ‫لەوبارەیەوە‪.‬‬

‫بەپێی بەڵگەنامەیەك‪ ،‬كە‬ ‫دان��ەی��ەك��ی دەس���ت رۆژن��ام��ەی‬ ‫"رۆژن��ام��ە" ك��ەوت��ووە‪ ،‬بۆ هەر‬ ‫مەترێك دووجا‪ ،‬به‌ بڕی (‪)800‬‬ ‫دۆالری ئەمریكیی خەمڵێنراوە‌و‬ ‫سەرفكراوە‪ ،‬بەاڵم خاوەنەكانیان‪،‬‬ ‫نزیكەی (‪ )400‬دۆالریان بۆ هەر‬

‫مەترێك دووجا وەرگرتووە‪.‬‬ ‫ل��ەس��ەر ق���ەاڵ‪ ،‬بەگشتیی‬ ‫(‪ )580‬خانوو هەبووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫زۆری�����ان داڕم������اون‪)320( ،‬‬ ‫خانوویان ماونەتەوە‌و رووبەری‬ ‫قەاڵكە بەگشتیی (‪ )110‬هەزار‬ ‫مەتر چوارگۆشەیە‪ ،‬خۆ ئەگەر‬

‫لەو رووب��ەرە‪ ،‬نیوەیشی خانوو‬ ‫بووبێت‪ ،‬ئ��ەوا نزیكەی (‪)20‬‬ ‫ملیۆن دۆالری ئەمریكیی دیار‬ ‫نه‌ماوه‌‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە‪" ،‬رۆژن��ام��ە"‬ ‫پەیوەندیی كرد بە نەوزاد هادی‪،‬‬ ‫پارێزگاری ه��ەول��ێ��رەوە‌و وتی‪:‬‬

‫ل���ە س��اڵ��ی (‪)2007‬دا‪ ،)2007( ،‬بەسەدان ماڵ لەنێو‬ ‫ل��ەالی��ەن حكومەتی هەرێمی ئ��ەو ق��ەاڵی��ەدا دەژی���ان‌و هەموو‬ ‫ك���وردس���ت���ان���ەوە‪ ،‬ب���ڕی���اری خانووەكان خاوەنیان هەبوو‪،‬‬ ‫رێستۆرەكردنی بەاڵم دواتر قەرەبووكراونەتەوەو‬ ‫نوێكردنەوە‌و‬ ‫قەاڵی هەولێر درا‪ ،‬بەشێوەیەك قەاڵ چۆڵكراوە‪ ،‬تەنیا ماڵێك‌و‬ ‫كە بخرێتە لیستی شوێنەوارە دوو سەنتەری كەلەپووریی‌و‬ ‫گرنگەكانی جیهانەوە‪ .‬تا ساڵی كه‌لتووریی تێدایە‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫کاروان ساڵح‪ :‬لەو كاتەوەی «پارتی‌و یەكێتی» سوپای توركیا‌و ئێرانیان هێنایە سەر خاكی هەرێم‪ ،‬ئەو دوو واڵتە پێویستیان‬ ‫بەمۆڵەت نەماوەو هەركاتێك بیانەوێت‪ ،‬سنووری هەرێم دەبەزێنن‪.‬‬

‫ئەو شوقانەی بۆ كرێنشینان دروست دەكران‪ ،‬حكومەت دەیانفرۆشێت‌‬ ‫یەكێتیی مامۆستایان‬ ‫هەڕەشە لە ئەندامەكانی دەكات‬ ‫پ‪ .‬هەولێر‬

‫‪..............................................................‬‬

‫دوای ت��ەواوب��وون��ی (‪)%70‬ی‬ ‫شوقەكانی كەسنەزان لە هەولێر‪،‬‬ ‫كە بۆ كرێنیشیان دروستكرابوون‪،‬‬ ‫لەالیەن حكومەتەوە دەفرۆشرێنە‬ ‫كەرتی تایبەت‪.‬‬ ‫دارا ه������ادی‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫بەشی هەڵسەنگاندن لەدەستەی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئاگاداری فرۆشتنی ئەو‬ ‫پڕۆژەیە نین»‪.‬‬ ‫روون��ی��ش��ی��ك��ردەوە‪ :‬زۆرب���ەی‬

‫پ��ڕۆژەك��ان‪ ،‬دوای دروستكردنیان‬ ‫دەخ��رێ��ن��ە س���ەر وەب��ەره��ێ��ن��ان‪،‬‬ ‫ئەمەیشی بە كارێكی «زۆر هەڵە»‬ ‫ناوبرد‪ ،‬لەبەرئەوەی هەر پڕۆژەیەك‬ ‫بەناوی وەبەرهێنانەوە بێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫سەرەتا مەرجەكانی وەبەرهێنانی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەاڵم «بەداخەوە‪ ،‬كارەكان‬ ‫وا جێبەجێ ناكرێن»‪.‬‬ ‫بەرپرسی بەشی هەڵسەنگاندن‬ ‫لەدەستەی وەبەرهێنان‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«دروس��ت��ك��ردن��ی ئ��ەم شوقانە‪،‬‬ ‫لەڕووی دیزاینەوە نەشیاون‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئەوەی زۆر بەهەڕەمەكیی كراون»‪.‬‬ ‫پێنج س��اڵ ل��ەم��ەوب��ەر‪ ،‬ئەو‬

‫شوقانەی كەسنەزان‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫بڕیارێكی مەسعود بارزانی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫هەرێمی كوردستان دروستكرابوون‬ ‫تا بدرێنە كەسانی هەژار‌و كرێنشین‪،‬‬ ‫لەئێستاشدا لەالیەن حكومەتەوە‬ ‫فرۆشراون‪.‬‬ ‫پێشتر‪ ،‬نەوزاد هادی‪ ،‬پارێزگاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬رایگەیاندبوو‪ :‬ئەو شوقانە‪،‬‬ ‫سەرەتا بەمەبەستی كەمكردنەوەی‬ ‫رێژەی كرێنشینی دروستكرابوون‪،‬‬ ‫بەاڵم بەر لەتەواوكردنی پڕۆژەكە‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن حكومەتی هەرێمەوە‪،‬‬ ‫فرۆشراونەتە كەرتی تایبەت‪.‬‬ ‫ل���ە ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��ش��ی��دا بۆ‬

‫«رۆژن����ام����ە»‪ ،‬ن�����ەوزاد ه���ادی‪،‬‬ ‫پارێزگاری هەولێر‪ ،‬وتی‪« :‬تائێستا‪،‬‬ ‫هیچ شتێكی فەرمیمان‪ ،‬سەبارەت‬ ‫ب��ەف��رۆش��ت��ن��ی ئ���ەم ش��وق��ان��ە بۆ‬ ‫نەهاتووە»‪.‬‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬زیاتر لە (حەوت)‬ ‫هەزار كرێنشین‪ ،‬ناوی خۆیان لەلقی‬ ‫هەولێری كۆمەڵەی داكۆكیی لەمافی‬ ‫كرێنشین تۆماركردووە‪ ،‬ئەمە جگە‬ ‫لەوەی بەهەزاران كرێنشینی دیكە‬ ‫هەن‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەوب��ارەی��ەوە‪ ،‬ك���اروان‬ ‫س���اڵ���ح‪ ،‬ئ���ەن���دام���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ئ��اوەدان��ك��ردن��ەوەو ب��ەدواداچ��وون‬ ‫لەپەرلەمانی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ل���ەس���ەرەت���ادا‪ ،‬ئ���ەم شوقانە‬ ‫ب��ەن��اوی ك��ەم��ك��ردن��ەوەی رێ��ژەی‬ ‫كرێنشینەوە ب��وون لە پایتەختی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەاڵم حیزب‌و‬ ‫بەرپرسانی حیزبیی‪ ،‬كەوتوونەتە‬ ‫یاریكردن بەچارەنووسی ژیانی‬ ‫خەڵكی»‪.‬‬ ‫ب��ە وت����ەی ك�����اروان س��اڵ��ح‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی ئاوەدانكردنەوەو‬ ‫لــــــــــــــــە‬ ‫ب���ەدواداچ���وون‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ :‬لیژنەكەیان‪،‬‬ ‫بەنیازە بەدواداچــــــوون بكات‬ ‫لەچۆنێتیی فرۆشتنی ئــــەم‬ ‫شوقانە‪.‬‬

‫هاوڕ ‌ێ عەبدوڵاڵ‬

‫‪.........................................................‬‬

‫دوای بڕینی ئ��اب��وون��ەی‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ە‪ ،‬لقی هەولێری‬ ‫ی �ە‌ك��ێ��ت��ی��ی م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ه���ەڕەش���ەی‬ ‫بێبەشبوون لە وەرگرتنی زەویی‌و‬ ‫ی��ەك��ەی نیشتەجێبوون لەو‬ ‫مامۆستایانە دەكات؛ كە ئابوونە‬ ‫نادەن‪.‬‬ ‫هاوكات؛ بەپێی بڕیاری ژمارە‬ ‫(‪)1420‬ی د‪ .‬بەرهەم ئەحمەد‬ ‫س��اڵ��ح‪ ،‬س��ەرۆك��ی حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬كە لە (‪)2011/6/19‬دا‬ ‫ئاراستەی سەرجەم وەزارەت‌و‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت‬ ‫ك���راوە‪ ،‬وەرگرتنی ئابوونەی‬ ‫حیزبیی ل��ە دام��ودەزگ��اك��ان��ی‬ ‫حكومەتدا‪ ،‬قەدەغە دەك��ات‌و‬ ‫تێیدا ه��ات��ووە‪« :‬ن��اب��ێ��ت بە‬ ‫هیچ شێوەیەك بەشداربوون‌و‬ ‫ئ��اب��وون��ە ب��ۆ ب��ەئ��ەن��دام��ب��وون‬ ‫ل��ەو دام��ەزراوان��ە‪ ،‬لە مووچە‌و‬ ‫دەرماڵەی فەرمانبەران ببڕدرێت‪،‬‬

‫ئ��ەن��دام��ی ح��ی��زب‌و سەندیكا‌و‬ ‫رێكخراوەكان سەرپشك دەبن‬ ‫لە چۆنێتی پێدانی ئابوونەی‬ ‫بەئەندامبوونیان»‪.‬‬ ‫لە مووچەی مانگی ئابی‬ ‫مامۆستایاندا‪ ،‬كە بڕیارە سبەی‬ ‫چوارشەممە داب��ەش بكرێت‪،‬‬ ‫بڕی (‪ )750‬دینار‪ ،‬كە پێشتر‬ ‫وەك���و ئ��اب��وون��ە‪ ،‬مانگانە لە‬ ‫مووچەی مامۆستایان دەبڕا‪ ،‬ئەو‬ ‫ئابوونەیە نابڕدرێت‪ ،‬هاوكات لقی‬ ‫هەولێری یەكێتیی مامۆستایانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەگەڵ بڕیارەكەدا‬ ‫نییە‌و هەڕەشە لە مامۆستایان‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ه����ەروەه����ا ل���ە رێ��گ��ای‬ ‫لقی‬ ‫نوێنەرایەتییەكانییەوە‪،‬‬ ‫هەولێری (یه‌کێتی مامۆستایان)‪،‬‬ ‫ن���ووس���راوێ���ك���ی ئ��اراس��ت��ەی‬ ‫قوتابخانەكانی هەولێر كردووە لە‬ ‫نووسراوەكەدا ئاماژ‌ه به‌وه‌کراوه‌‪:‬‬ ‫ئەو مامۆستایانەی ئابوونە نادەن‪،‬‬ ‫ئاگاداركراونەتەوە‪ ،‬رێكخراوەكە‬ ‫ناتوانێت دەسته‌بەرییان بۆ‬ ‫بكات؛ ل ‌ە حاڵە‌تی (نە‌خۆشیی‪،‬‬

‫وەرگ��رت��ن��ی‬

‫نیشتە‌جێبوون‪،‬‬ ‫زە‌ویی)‪.‬‬ ‫م‪ .‬ك���ەم���ال ح���ەم���ەد‪،‬‬ ‫سەرۆكی لقی هەولێری یەكێتیی‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ن���ووس���راوم���ان ك�����ردووەو‬ ‫هەرچەند باسی بێبەشبوونی‬ ‫مامۆستایانمان ك����ردووە لە‬ ‫كۆمەڵێك ماف‪ ،‬بەاڵم ناتوانین‬ ‫دەستبەرداری مامۆستایان ببین‌و‬ ‫لە كاتی پێیوستدا هاوكارییان‬ ‫دەكەین»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بڕیارەكەیش‪،‬‬ ‫م‪.‬ك���ەم���ال‪ ،‬وت����ی‪« :‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫ئابوونەكە نەبڕایە باشتربوو‪،‬‬ ‫ن���ەدەب���وو د‪ .‬ب���ەره���ەم ئ��ەو‬ ‫بڕیارەی ده‌ربکردایه‌‪ ،‬چونكە‬ ‫یەكێتیی مامۆستایان بە بڕیاری‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان ئەو‬ ‫پارەیەی وەرگرتووەو لە مانگی‬ ‫تشرینی یەكەمیشدا كۆنگرە‬ ‫دەبەسترێت‪ ،‬بۆیە دەب��وو لە‬ ‫كۆنگرەدا ئەو مەسەلەیە یەكالیی‬ ‫بكرایەتەوە»‪.‬‬

‫داوا دەكرێت بنكە سەربازییەكانی توركیا لە هەرێم؛ ده‌ربکرێن‬

‫جیاوازیی هەڵوێستی یەكێتی‌و پارتی بەرامبەر توركیاو ئێران ره‌نگده‌داته‌وه‌‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪..............................................................‬‬

‫رەخ���ن���ەك���ان رووب������ەڕووی‬ ‫دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ی‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫(حیزبە حوكمڕانەكان) زیاتر بووە‪،‬‬ ‫كاتێك بۆردوومان‌و هێرشەكانی‬ ‫دراوسێ (توركیاو ئێران) لەگەڵ‬ ‫درێژەكێشانیان‪ ،‬توندتر دەبنەوە‪.‬‬ ‫كاردانەوەی رەسمیی‌و سیاسیی‬ ‫لەسەرەتای ئەم هەفتەیەوە‪،‬‬ ‫ب��ۆردووم��ان��ەك��ان��ی ت��ورك��ی��ا‪ ،‬بۆ‬ ‫ن��اوچ��ە س��ن��ووری��ی��ەك��ان لەپاڵ‬ ‫ب���ۆردووم���ان���ەك���ان���ی ئ���ێ���ران‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی فراوان دەستیان پێ‬ ‫كردەوە‪ ،‬لەكاتێكدا پێشتر تەنیا‬ ‫ناوچە سنوورییەكان كرابوونە‬ ‫ئامانج‪.‬‬ ‫چڕكردنەوەی بۆردوومانەكان‬ ‫كاردانەوەی رەسمیی‌و سیاسیی‬ ‫ب���ەدوای خ��ۆی��دا هێناوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ك����اردان����ەوە رەس��م��ی��ی��ەك��ان��ی وێنه‌ی یه‌کێک له‌و خانووانه‌ی سه‌ر‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم‌و ئەنجومەنی‬ ‫وەزی�����ران‪ ،‬ب��ەك��اردان��ەوەی��ەك��ی بۆردوومانەكانەوە‪ ،‬وتی‪« :‬لەسەر‬ ‫ئاستی ب��ااڵ‪ ،‬ئ��ەو تۆپبارانانە‬ ‫«شەرمنانە» دادەنرێن‪.‬‬ ‫م��ەس��ع��ود ب���ارزان���ی‪ ،‬دوای ئیدانە كراوە‌و هەنگاوی دووەمیش‬ ‫كوشتنی ئەو حەوت هاواڵتییە‪ ،‬دانوستان‌و گفتوگۆ دەبێت بۆ‬ ‫لە كاردانەوەیەكدا‪ ،‬تەنیا كوشتنی كۆتاییهێنان بەو بارودۆخە»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئ��ەوەی‬ ‫ئەو حەوت هاواڵتییەی ئیدانە كرد‌و‬ ‫داوای كرد رووداوی لەو جۆرە سەرۆكایەتیی هەرێم‌و حكومەت‪،‬‬ ‫دووب��ارە نەبێتەوە‪ ،‬بەبێ ئەوەی نامەیەكە بۆ ئەو واڵتانەو لەمەودوا‬ ‫ئیدانەی تۆپبارانەكان بكات‪ ،‬یان ئ��ەو ب��ارودۆخ��ە قبووڵ ناكرێت‪،‬‬ ‫هه‌ڵوێستێکی «توند»تر به‌رامبه‌ر ئەوە نیشانەی ئەوەیە بارودۆخەكە‬ ‫بەهەند وەرگیراوە»‪.‬‬ ‫تورکیا رابگه‌یه‌نێت‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬ئ���ەو هەڵوێستانە‬ ‫سەرۆكایەتیی‬ ‫پێشتریش‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وەزی�������ران‪ ،‬لە بەالی ئۆپۆزسیۆن‌و شارەزایانی‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ەی��ەك��دا ل���ەب���ارەی سیاسییەوە‪ ،‬هەڵوێستێكی روون‬ ‫تۆپبارانەكانەوە‪ ،‬رایگەیاند‪ :‬ئەو نییە‪.‬‬ ‫محەمەد حەكیم‪ ،‬ئەندامی‬ ‫گرفتانە بە دانوستانی هاوبەش‌و‬ ‫گفتوگۆی نێوان حكومەتی عێراق‌و مەكتەبی سیاسیی كۆمەڵی‬ ‫هەرێم‌و توركیا چارەسەر دەكرێن‪ .‬ئیسالمیی‪ ،‬رەخنەی ئەوەی گرت‪،‬‬ ‫ك��اردان��ەوەك��ان بەرامبەر بە كە دەسەاڵتی كوردیی ناتوانێت‬ ‫ئێرانیش‪ ،‬لە چوارچێوەی ئەو هەڵوێستی خۆی بە روونیی ئاشكرا‬ ‫كاردانەوانەی حكومەتی هەرێم بكات‪ .‬وتی‪« :‬ئەوان ئیحراج بوون‬ ‫دەرن��ەچ��وو‪ ،‬لەكاتێكدا س��ەدان بەرامبەر ئەو دوو واڵتە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫گوند بە هۆی تۆپبارانی هەردوو بوونی پەیوەندییە حیزبییەكانیان‬ ‫الیەنەكەوە چ��ۆڵ ك��ران‌و زیانی لەگەڵیاندا‪ ،‬بۆیە هەڵوێستیان‬ ‫روون نییە»‪.‬‬ ‫گیانیی‌و مادیی لێکه‌وته‌وه‌‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪« :‬دەبێت ئەو دوو‬ ‫محەمەد قەرەداغی‪ ،‬سكرتێری‬ ‫ئەنجومەنی وەزی���ران‪ ،‬لەبارەی حیزبە دەسەاڵتدارە‪ ،‬ئەگەر هەر‬

‫سنوور‪ ،‬که‌ به‌ر تۆپبارانه‌کان که‌وتووه‌ ‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ ئیسماعیل‬

‫زانستە سیاسییەكان‪ ،‬پێیوایە؛‬ ‫ب���ەه���ۆی ئ�����ەوەی پ��اراس��ت��ن��ی‬ ‫سنوورەكان ئەركی حكومەتی‬ ‫فیدراڵە‪« :‬پێویستە پەرلەمانی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬بەتایبەت ك��وردەك��ان‪،‬‬ ‫بێدەنگ نەبن‌و رۆڵ ببینن»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬وتی‪« :‬ئەو بۆردوومانانە‬ ‫بەر لەوەی هێرشێك بن بۆ سەر‬ ‫خاكی عێراق‪ ،‬هەڕەشەیە بۆ سەر‬ ‫كورد‪ ،‬چونكە مەبەستی ئەو دوو‬ ‫واڵتە لێدانە لە بەرژەوەندیی كورد‪،‬‬ ‫دوای ئ���ەوەی هەست دەك��ەن‪،‬‬ ‫كورد لە توركیاو عێراق قۆناغێك‬ ‫بەرەوپێش چووە»‪.‬‬ ‫ب����ەك����ر ح���ەم���ەس���دی���ق‪،‬‬ ‫پەرلەمانتاری كورد لە پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ ،‬وت��ی‪« :‬یەكێك لەخاڵە‬ ‫الوازەك��ان��ی پەرلەمانی عێراق‪،‬‬ ‫ئەوەیە تائێستا نەیتوانیوە ئەو‬ ‫رێكکەوتنە هەڵبوەشێنێتەوە كە‬ ‫لەنێوان توركیا‌و ئێران‌و عێراقدا‬ ‫هەیە‪ ،‬كە بە پێی ئەو رێکكەوتنە‪،‬‬ ‫بۆیان هەیە چەند كیلۆمەترێك لە‬ ‫سنووری یەكتر ببەزێنن؛ بەبێ‬ ‫گەڕانەوە بۆ یەكتر»‪.‬‬ ‫رەخ��ن��ەی ئ���ەوەش دەگرێت‬ ‫كە هێزە سیاسییە كوردییەكان‪،‬‬

‫ئ���ەو بنكە س��ەرب��ازی��ی��ان��ەی��ان‬ ‫هێناوەتە هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫هەموو هێزەكانیش بەوە دەزانن‌و‬ ‫بێدەنگن‪.‬‬ ‫توركیا‌و بنكە سەربازییەكانی‬ ‫لە هەرێم‬ ‫لـــــــــــــەدوای ســــــاڵی‬ ‫(‪)1996‬ەوە‪ ،‬ت��ورك��ی��ا؛ چەند‬ ‫بنكەیەكی سەربازیی لە هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و سنووری دەسەاڵتی‬ ‫«پ���ارت���ی»دا ل��ە «ئ��ام��ێ��دی»‬ ‫هێشتەوە‪ ،‬بەوەش ترسی هێرشی‬ ‫وشكانیی بۆ سەر خاكی هەرێم زیاتر‬ ‫بووە‪ ،‬لەوالشەوە ئێران هەڕەشەی‬ ‫بەردەوامی تۆپبارانكردنی كردووە‪.‬‬ ‫ل��ە ئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬حكومەتی‬ ‫ت��ورك��ی��ا ب��ەن��ی��ازی وەرگ��رت��ن��ی‬ ‫مۆڵەتی پەرلەمانی توركیایە؛‬ ‫بۆ ئەنجامدانی چەند هێرشێكی‬ ‫س��ن��وورب��ڕو ب��ەرپ��رس��ە بااڵكانی‬ ‫سوپایش‪ ،‬پەیمانیان داوە؛ هێرشی‬ ‫ئەمجارە درێژخایەنتر بێت لە هەر‬ ‫(‪ )25‬هێرشە سنووربڕەكەی دیكە‪.‬‬ ‫پێشتر‪ ،‬ئیسماعیل محەمەد‪،‬‬ ‫ق��ای��م��ق��ام��ی ق����ه‌زای ئ��ام��ێ��دی‪،‬‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكی «رۆژنامە»دا‪،‬‬ ‫ئاشکرایکردبوو‪« :‬توركیا ئامادە‬

‫گفتوگۆ‌و قسەیەك هەبێت لەبارەی‬ ‫ئەو تۆپبارانانەوە‪ ،‬بۆ جەماوەری‬ ‫خۆیان روون بكەنەوە»‪.‬‬ ‫پ��ێ��ش��ت��ری��ش‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ان��ی‬ ‫حیزبیی هەریەكە لە «یەكێتی‌و‬ ‫پ���ارت���ی» ب��ەش��ێ��وەی ج��ی��اواز‬ ‫قسەیان لەسەر ئەو بۆردوومانانە‬ ‫دەكرد‪ ،‬بەشێوەیەك‪« :‬یەكێتی»‬ ‫لەبەرامبەر بۆردوومانەكانی توركیا‬ ‫توندتر‌و «پارتی»ش بۆ ئێران‪.‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی كۆمەڵی‬ ‫م��ەدەن��ی�ی‌و رۆشنبیرانیش‪ ،‬لە‬ ‫ك��اردان��ەوەك��ان��ی��ان��دا دژی ئەو‬ ‫تۆپبارانانە وەستانەوە‪ ،‬رۆژی‬ ‫دووشەممەش لە بەخاكسپاردنی‬ ‫ت��ەرم��ی ح���ەوت ك���وژراوەك���ەدا‪،‬‬ ‫ئااڵی توركیا سووتێنراو شه‌وی‬ ‫راب���ردووی���ش‪ ،‬چه‌ند گه‌نجێکی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ویستیان ل ‌ه سه‌هۆڵه‌که‌ی‬ ‫ئه‌و ش��اره‌‪ ،‬خۆپیشاندان له‌دژی‬ ‫«ده‌ستدرێژی»یه‌کانی تورکیا‬ ‫بۆ ناو خاکی هه‌رێم بکه‌ن‪ ،‬به‌اڵم‬ ‫هێزه‌کانی ئاسایش ب�ڵاوه‌ی��ان‬ ‫پێکردن‪.‬‬ ‫داوا دەكرێت پەرلەمانی عێراق‬ ‫رۆڵی خۆی ببینێت‬ ‫رێ��ب��وار ك��ەری��م‪ ،‬مامۆستای‬

‫نییە ئ��ەو بنكە سەربازییانەی‬ ‫ل��ەن��او خ��اك��ی ه��ەرێ��م‪ ،‬لەنزیك‬ ‫ئامێدی چۆڵ بكات‪ ،‬كە سااڵنێكە‬ ‫كردوونیه‌تەوە»‪.‬‬ ‫ك���اروان س��اڵ��ح‪ ،‬ل��ە لیژنەی‬ ‫ن��اوخ��ۆو ئەمنیی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬وتی‪« :‬لەو كاتەوەی‬ ‫«پ��ارت��ی‌و یەكێتی» سوپای‬ ‫توركیا‌و ئێرانیان هێنایە سەر خاكی‬ ‫هەرێم‪ ،‬ئەو دوو واڵتە پێویستیان‬ ‫بەمۆڵەت ن��ەم��اوەو هەركاتێك‬ ‫ب��ی��ان��ەوێ��ت‪ ،‬س��ن��ووری ه��ەرێ��م‬ ‫دەبەزێنن»‪ .‬به‌پێویستیشیزانی‬ ‫«پەرلەمانی كوردستان فشاری‬ ‫زی��ات��ر بخاتە س��ەر حكومەتی‬ ‫هەرێم‌و حكومەتی عێراق‪ ،‬تا ئەو‬ ‫بنكە سەربازییانەی توركیا لە‬ ‫خاكی هەرێمدا نەمێنن»‪.‬‬ ‫بە بۆچوونی رێبوار كەریم‪،‬‬ ‫مامۆستای زانستە سیاسییەكان‪،‬‬ ‫توركیا ناتوانێت هێرشی وشكانیی‬ ‫بۆ ناوچە سنوورییەكانی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ئ��ەن��ج��ام ب���دات‌و‬ ‫هۆکاره‌که‌شی بۆ ئه‌و‌ه گه‌ڕانده‌وه‌‪:‬‬ ‫«لەناو كاربەدەستانی توركیادا‪،‬‬ ‫بۆچوونی جیاواز هەیە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا دوور نییە هێرش بكات‪،‬‬ ‫ئەگەر توركیا لەناو خۆیدا وەكو‬ ‫سوریا تووشی تەنگەژە بێت‪،‬‬ ‫ئەمە جگە لەوەی لەالیەن واڵتە‬ ‫زلهێزەكانەوە رێگای پێ نادرێت»‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬بە وتەی بەرپرسێكی‬ ‫ب����ااڵی م��وخ��اب��ەرات��ی توركیا‬ ‫ب��ۆ «ت��ودەی��س زەم����ان»‪ ،‬كە‬ ‫نەیویستووە ناوی ئاشكرا بكرێت‪،‬‬ ‫عەبدوڵاڵ گوڵ‪ ،‬سەرۆك كۆماری‬ ‫توركیا‪ ،‬بڕیاری داوە؛ هێزەكانی‬ ‫واڵت �ه‌ک �ه‌ی لەچەند ناوچەیەكی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا زیاد بكات‌و‬ ‫لەوێوە هێرشی وشكانیی بكرێتە‬ ‫سەر «پەكەكە»‪ .‬ئەو ناوچانەش‬ ‫بریتین لە‪« :‬بامەڕنێ‌‪ ،‬باتوفە‪،‬‬ ‫كانیماسی‌و دیلمان تەپە)‪ .‬ناوچەی‬ ‫بامەڕنێ‌‪ ،‬دەبێتە بنكەی لۆجستی‬ ‫ت��ورك��ی��ا ب��ۆ ئ���ەوان���ەی ش��ەڕی‬ ‫«پەكەكە» دەكەن‪.‬‬ ‫هاوكات سكرتێری ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران؛ بێئاگایی خۆی لەبوونی‬ ‫بنكەی سەربازیی لەناو خاكی‬ ‫هەرێم راگەیاند‪.‬‬

‫روونكردنەوە‬ ‫رۆژنامەی «رووداو» لەدوا‬ ‫ژم��ارەی دوێنێیدا‪ ،‬لێدوانێكی‬ ‫منی باڵوكردووەتەوە‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە ئەگەری ئاڵوگۆڕی پۆستی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ح��ك��وم��ەت‬ ‫ل��ەن��ێ��وان ه�����ەردوو حیزبی‬ ‫حكومڕان‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە‬ ‫بەشێكی گرنگی لێدوانەكەیان‬ ‫باڵونەكردووەتەوە‪ ،‬كە دواتر‬ ‫ل��ە س��ای��ت��ی «رووداو»دا‬ ‫دایانبەزاندووه‌‪.‬‬ ‫ل��ەو لێدوانەدا ئاماژەم‬ ‫ب��ەوەك��ردووە‪ :‬ئاڵوگۆڕكردنی‬ ‫پۆستی سەرۆكایەتیی حكومەت‪،‬‬ ‫ب��ەب��ێ دەس��ت��ك��اری��ك��ردن��ی‬ ‫سیستمی ح��ك��وم��ڕان��ی��ی لە‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬كاریگەریی نابێت‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ك��ێ��ش��ەی هەرێمی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ك��ێ��ش��ەی‬ ‫تائێستاش‬ ‫سیستماتیكە‌و‬ ‫سیستمی ح��ك��وم��ڕان��ی��ی لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬سیستمی‬ ‫حیزبییەو حیزب هەڵسوڕێنەری‬ ‫حكومەتەو تائێستاش دوو‬ ‫ئیدارەیی درێ���ژەی هەیە لە‬ ‫كوردستاندا‪.‬‬ ‫هەروەها وتوومه‌‪ :‬ئەگەر‬ ‫س��ەرۆك��ی حكومەت بدرێت‬ ‫ب��ەك��ەس��ێ��ك��ی «پ���ارت���ی»‪،‬‬ ‫ئەویش دەوری دەسەاڵتی لە‬ ‫«هەولێرو ده��ۆك» دەبێت‌و‬ ‫ج��ێ��گ��رەك��ەی‪ ،‬ك��ە كەسێكی‬ ‫«یەكێتی» دەبێت‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫ل��ە سلێمانی دەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئ���ەوەش ن��اش��اردرێ��ت��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫سەنگی ئ��ەم دوو حیزبە لە‬ ‫ئێستادا‪ ،‬گۆڕانكاریی گەورەی‬ ‫ب��ەس��ەردا ه��ات��ووە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫نێوانیانی‬ ‫پەیوەندییەكانی‬ ‫السەنگ كردووە‪ ،‬بەشێوەیەك‬ ‫ل��ەك��ارەك��ان��ی حكومەتیشدا‬ ‫رەنگی داوەتەوە‪.‬‬

‫یوسف محەمەد‬ ‫بەڕێوه‌بەری ناوەندی‬ ‫توێژینەوەی سیاسیی‬ ‫بزووتنەوەی گۆڕان‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫كەمپەینێك؛ بۆ لێسەندنەوەی‌ حەسانە لە په‌رله‌مانتارێک راده‌گەیەنرێت‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ل���ە ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫«ه�������ەڕەش�������ەك�������ان» ‌ی ل��ە‬ ‫رۆژنامەنووسێك‪ ،‬كەمپه‌ینێك لە دژی‌‬ ‫پەرلەمانتارێكی لیست ‌ی كوردستانی ‌ی‬ ‫(یەكێتی‌)‪ ،‬لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬

‫سەبارەت بە لێسەندنەوە ‌ی حەسانە ‌ی‬ ‫راگەیاندرا‪.‬‬ ‫لە راگەیەندراوێكدا‪ ،‬رێكخەران ‌ی یاسای ‌ی ل ‌ه پەرلەمانتار (د‪.‬سەروەر‬ ‫كەمپه‌ینەكە داوا ل��ە سەرۆك ‌ی عه‌بدولڕه‌حمان)‪ ،‬كە ئەندام ‌ی لیژنە ‌ی‬ ‫پەرلەمان دەكەن‪ ،‬بە زووترین كات نەزاهەشە‪ ،‬بەهۆ ‌ی هەڕەشەكردن ‌ی لە‬ ‫بڕیار ‌ی دانیشتنێك ‌ی نائاسای ‌ی بدات؛ رۆژنامەنووس (ژیار محەمەد)‪.‬‬

‫خۆشییەوە‪ ،‬بڕوای وایە‪« :‬ئەوە تۆمەتێكی بێ‬ ‫لـــــــــەالی‬ ‫س�����ەروەر ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان‪ ،‬لە بنەمایەو بەشێكە لەو هەڵمەتەی كە‬ ‫روون��ك��ردن��ەوەی��ەك��دا دەڵ��ێ��ت‪ :‬ب ‌ه ماوەیەكە بەهۆی هەندێك هەڵوێستی‬ ‫تەحەداوە دەیڵێم‪ ،‬بەهیچ شێوەیەك پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری��م��ەوە‪ ،‬چ��اوەڕوان��ی‬ ‫قسەی وام ن��ەك��ردووە‪ ،‬هەروەها بووم»‪.‬‬

‫داواكاری گشتیی دهۆك‪ :‬چەندین پزیشك؛ كەمتەرخەمییان لە كارەكانیاندا كردووە‬ ‫پ‪.‬دهۆك‬

‫‪....................................................‬‬

‫ف��ەرم��ان��گ��ەی داواك���اری���ی‬ ‫گ���ش���ت���ی���ی ل�����ە ده�������ۆك‪،‬‬ ‫لەنووسراوێكدا‪ ،‬سەرۆكایەتیی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی ده�����ۆك لە‬ ‫ك��ەم��ت��ەرخ��ەم��ی��ی پ��زی��ش��ك��ە‬ ‫ت��ای��ب��ەت��م��ەن��دەك��ان ئ��اگ��ادار‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬

‫ن��ووس��راوەك��ە‪ ،‬بە ژم��ارەی‬ ‫(‪)227‬ی رۆژی (‪،)2011/6/26‬‬ ‫دەرچ���ووە‌و دانەیەكی دەست‬ ‫«رۆژن�����ام�����ە» ك���ەوت���ووە‪،‬‬ ‫لەالیەن فەرمانگەی داواك��اری‬ ‫گشتیی ده��ۆك��ەوە‪ ،‬ئاراستەی‬ ‫تەندروستیی‬ ‫سەرۆكایەتیی‬ ‫پارێزگای دهۆك كراوە‪.‬‬ ‫لەنووسراوەكەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫داواك�������اری گ��ش��ت��ی��ی‪ ،‬ب��ۆی‬

‫(‪ )100‬گەنجی هەولێر؛‬ ‫دەچنە الی گەریالكان‬ ‫پ‪.‬هەولێر‬

‫‪...........................‬‬

‫بڕیاروایە؛ سبەین ‌ێ (‪ )8/24‬سه‌عات (‪)7‬ی بەیانی‪،‬‬ ‫نزیكەی (‪ )100‬گەنجی شاری هەولێر‪ ،‬لەبەردەم پەرلەمانی‬ ‫كوردستانەوە بە رێپێوان بەرەو چیای «خوا كوڕك»‬ ‫بڕۆن؛ بەمەبەستی سەردانیكردنی گەریالكانی شاخ‪.‬‬ ‫پەیوەند ئەنوەر‪ ،‬یەكێك لە رێكخەرانی رێپێوانەكە‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬نزیكەی (‪ )100‬گەنجی شاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬بە مەبەستی هەوڵدان بۆ وەستاندنی بۆردومانەكان‬ ‫لەالیەن هەردوو واڵتی كۆماری ئیسالمیی ئێران‌و توركیاوە‪،‬‬ ‫بەیانی بە رێپێوان تا چیای «خواكوڕك» دەچین‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی رێكخەری رێپێوانەكە‪ ،‬داوا لەو كەسانە‬ ‫دەكات؛ كە توانای بەشداریكردنیان هەیە‪ ،‬دەتوانن بەیانی‬ ‫سەعات (‪ ،)7‬لەبەردەم پەرلەمان ئامادەبن بۆ رۆیشتن‬ ‫بۆ چیای ناوبراو‪.‬‬ ‫بەگوێرەی زانیارییەكان؛ ئەمجۆرە رێپێوانانە لە‬ ‫هەریەك لە شارەكانی؛ سلێمانی‌و دهۆكیش لەالیەن‬ ‫گەنجانی ئەو شارانەوە ئەنجامدەدرێن‪.‬‬

‫دەرك���ـ���ەوت���ووە ه��ەن��دێ��ك لە‬ ‫تایبەتمەندەكان‪،‬‬ ‫پزیشكە‬ ‫كەمتەرخەمن لە راپەڕاندنی‬ ‫ئەركەكانیان‌و لەكاتی دەوامی‬ ‫ئێشكگرتنیاندا‪،‬‬ ‫رەس��م��ی��ی‬ ‫موقیمەكان لەجیاتی خۆیان‬ ‫دادەنێن‪.‬‬ ‫یەكێك ل��ەو موقیمانەی‬ ‫شوێنی پزیشكەكان دەگرێتەوە‌و‬ ‫نەیویست ن��اوی بهێنرێت‪ ،‬بە‬

‫«رۆژن��ام��ە»ی وت‪« :‬دەوام��ی‬ ‫موقیمەكانی پارێزگای دهۆك‪،‬‬ ‫زۆرە‌و ئەركێكی زۆر لەسەر‬ ‫شانیانە‌و جیاوازییەكی زۆر‬ ‫لەگەڵ موقیمەكانی پارێزگاكانی‬ ‫تری هەرێمدا هەیە»‪.‬‬ ‫ه���ەر ل��ەن��ووس��راوەك��ەدا‪،‬‬ ‫هاتووە‪ :‬دیاردەیەكی نەرێنیی‬ ‫لەناو پزیشكەكاندا باڵوبووەتەوە‪،‬‬ ‫كە موقیمەكان لەجێی خۆیان‬

‫دادەنێن‪ ،‬لەكاتێكدا نەخۆشەكان‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ی��ان ب����ەوان ه��ەی��ە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەش که‌مته‌رخەمییە لە‬ ‫جێبەجێكردنی ئەركەكانیاندا‪.‬‬ ‫ئ���ەو م��وق��ی��م��ە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«پ��زی��ش��ك��ەك��ان‪ ،‬ب��ەت��ەواوی��ی‬ ‫پشت بەموقیمەكان دەبەستن‌و‬ ‫زی��ات��ر ب��ە ع��ی��ادەك��ان��ی��ان��ەوە‬ ‫س��ەرق��اڵ��ن‪ ،‬ن��ەك ب��ە دەوام���ە‬ ‫حكومییەكەیانەوە»‪.‬‬

‫هەر لەوبارەیەوە‪ ،‬د‪.‬سەروەر‬ ‫س��ادق‪ ،‬جێگری بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی تەندروستیی پارێزگای‬ ‫ده����ۆك‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەوەی لەبارەی ئەو‬ ‫پزیشكانەوە دەوترێت‪ ،‬راستە‌و‬ ‫ئ��ەو داوای����ەش ك��ە دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫قانوونییە‌و جێبەجێ‌ دەكرێت‪،‬‬ ‫هەربۆیە دەبێت ئیجرائات لەگەڵ‬ ‫ئەو پزیشكانەدا بكرێت»‪.‬‬

‫«لە هەولێر‪ ،‬ناعەدالەتیی لە پێوەرەكانی دامەزراندندا هه‌یه» لە نەخۆشخانەی قەاڵدزێ‌‪ ،‬دەست‬ ‫بەسەر پسوڵەی ساختەدا دەگیرێت‬ ‫پ‪ .‬هه‌ولێر‬

‫‪............................................................‬‬

‫ئەندامێكی لیژنەی پ��ەروەردەی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ :‬لە هەولێر «ناعەدالەتی»یەكی‬ ‫زۆر لە دامەزراندندا هەیە‌و هەروەها‬ ‫پێوەرەكانی دام��ەزران��دن لەنێوان‬ ‫هەولێر‌و سلێمانیدا جیاوازییان هەیە‪.‬‬ ‫ێ دووش��ەم��م��ە‪ ،‬لیژنەی‬ ‫دوێ��ن�� ‌‬ ‫پەروەردە‌و فێركردنی بااڵ لە پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ لیژنەی ب��ااڵی‬ ‫دام��ەزران��دن��ی پ��ارێ��زگ��ای هەولێردا‬ ‫ك��ۆب��ووەوەو داوا ك��را پێداچوونەوە‬ ‫نزیكەی (‪ )100‬دەرچ���ووی ئەمساڵ ب���ه‌رده‌وام���ه‌و لیژنەی دام��ەزران��دن��ی‬ ‫بەدامەزراندنی پارێزگاكەدا بكرێت‪.‬‬ ‫عەزیمە نەجمەدین‪ ،‬ئەندامی دام��ەزراون‪ ،‬بەاڵم دەرچووانی ساڵی هەولێر‌و سلێمانی ئاگایان لە یەكتری‬ ‫ل��ی��ژن��ەی پ������ەروەردە‌و فێركردنی (‪ )2008‬دان���ەم���ەزراون‪ ،‬ه��ەروه‌ه��ا نییە‪ .‬روونیشیکرده‌وه‌‪« :‬پێوەرەكانی‬ ‫ب��ااڵ لە پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬بە دەرچووانی پەیمانگەی مامۆستایان دامەزراندن لەنێوان هەولێر‌و سلێمانیدا‬ ‫«رۆژنامە»ی‪ ،‬راگەیاند‪« :‬لە پارێزگای دانەمەزراون‪ ،‬بەاڵم دەرچووانی كۆلیژی جیاوازە‪ ،‬بۆ نموونە‪ :‬كەسوكاری شەهید‬ ‫لە هەولێر‪ ،‬خاڵی زیاتری لە كەسوكاری‬ ‫هەولێر‪ ،‬ناعەدالەتییەكی زۆر لە ئاداب دامەزراون»‪.‬‬ ‫ئ��ەو پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬شەهید لە سلێمانی بۆ دانراوە‪ ،‬هەروەها‬ ‫دامەزراندندا هەیە‌و لیژنەی دامەزراندن‬ ‫بە «میزاج»ی خۆی پێوەری داناوەو سیمای دووئیدارەیی لە دامەزراندنیشدا دانانی خاڵ بۆ (هاوسەر) جیاوازن»‪.‬‬

‫ئومێد خدر‬

‫‪....................................................‬‬

‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ئ��اگ��ادار‬ ‫بۆ «رۆژنامە»ی ئاشكراكرد‪:‬‬ ‫بڕێكی زۆر پسوڵەی نەخۆش‬ ‫ل��ە ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی گشتیی‬ ‫قەاڵدزێدا ساختەكراون‪ ،‬كە‬ ‫ن��رخ��ەك��ەی��ان ب��ە ب���ڕی(‪)20‬‬ ‫ملیۆن دینار مەزندە دەكرێت‪.‬‬ ‫وت����ی����ش����ی‪ :‬ل����ەگ����ەڵ‬ ‫ئاشكرابوونی ساختەكارییەكە‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وه‌ب��ەری نەخۆشخانەی‬ ‫ق�����ەاڵدزێ‌‪ ،‬ه��ەم��وو پسوڵە‬ ‫ساختەكانی كۆكردووەتەوە‪.‬‬ ‫د‪.‬ه����ێ����م����ن پ����ی����رۆت‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وب��ەری نەخۆشخانەی‬ ‫ق����ەاڵدزێ‌‪ ،‬جەختی لەسەر‬ ‫راستیی هەواڵەكە ك��ردەوەو‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫لە نەخۆشخانەی پزیشكەكەی تاڵەبانی دا‪ ،‬دەست بەسەر چەندین‬ ‫جۆر دەرمان‌و ئامێری پزیشكیی بەسەرچوودا دەگیرێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪....................................................‬‬

‫لە یەكێك لە نەخۆشخانە‬ ‫ئەهلییەكاندا‪ ،‬كە پزیشكەكەی‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬وەزی���ری پێشووتری‬ ‫بەڕێوەبەریەتی‪،‬‬ ‫تەندروستیی‬ ‫دەست بەسەر برێك دەرمان‌و ئامێری‬ ‫پزیشكیی بەسەرچوودا دەگیرێت‌و‬ ‫لە چەند نەخۆشخانەیەكی ئەهلیی‬ ‫دیكەیشدا‪ ،‬دەست بەسەر بڕێك‬ ‫دەرم��ان��ی تایبەت بە وەزارەت���ی‬ ‫تەندروستیدا دەگیرێت‪.‬‬ ‫لیژنەیەكی پزیشكیی تایبەت‪،‬‬ ‫كە بە فەرمانی وەزاری��ی ژمارە‬ ‫(‪ ،)431‬ل�������ە(‪)2011/1/26‬دا‪،‬‬ ‫لەالیەن وەزارەتی تەندروستییەوە‬ ‫بۆ چاودێریكردنی نەخۆشخانە‬ ‫ئەهلییەكان پێكهێنراوە‪ ،‬لە‬ ‫راپۆرتی خۆیدا‪ ،‬چەندین كاری‬ ‫نایاسایی نەخۆشخانە ئەهلییەكان‬ ‫بۆ سەروو خۆیان ئاشكرا دەكات‪.‬‬ ‫لەو راپۆرتەدا‪ ،‬كە كۆپییەكی‬ ‫دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��ووە‪،‬‬ ‫لیژنەكە ئاشكرای ك���ردووە‪ :‬لە‬ ‫سەنتەری قەستەرەی نەخۆشخانەی‬ ‫ژیاندا‪ ،‬كە لە مانگی (‪9‬ی ‪)2009‬دا‬ ‫كــــراوەتەوە‪ ،‬دەستگیراوە بەسەر‬ ‫بڕێك دەرم��ان‌و مادەی پزیشكیی‬ ‫ب���ەس���ەرچ���وودا؛ ك��ە ب����ەرواری‬ ‫بەسەرچوونیان دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫ساڵی (‪‌2005‬و ‪.)2008‬‬ ‫ل��ە راپ��ۆرت��ەك��ەدا‪ ،‬ه��ات��ووە‪:‬‬

‫د‪.‬سەروەر‪ ،‬لەبارەی ژمارەی‬ ‫ئەو پزیشكانە‌و جێبەجێكردنی‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ەوە‪ ،‬جەختی لەسەر‬ ‫ئەوە كردەوە‪ :‬ئەو نووسراوەی‬ ‫جێبەجێی‬ ‫پێیانگەیشتووە‪،‬‬ ‫دەك������ەن‌و ئ����ەو پ��زی��ش��ك��ان��ە‬ ‫ب��ە ن��ەه��ات��وو ت��ۆم��اردەك��رێ �ن‌و‬ ‫مووچەیان لێ‌ دەبڕدرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا روون نییە ژم��ارەی‬ ‫پزیشكەكان چەندن‪.‬‬

‫لە هەرس ‌ێ‬ ‫نەخۆشخانەی‬ ‫سلێمانی‌و كوردستان‌و‬ ‫ژیاندا‪ ،‬دەست بەسەر‬ ‫بڕێك دەرمانی‬ ‫تایبەت بە وەزارەتی‬ ‫تەندروستیدا دەگیرێت‬ ‫«پاش وەرگرتنی وتەی ئەندامانی‬ ‫ئەو لیژنەیەی دەستیان بەسەر ئەو‬ ‫پێداویستییانەدا گرتووە‪ ،‬پێیان‬ ‫راگەیاندین؛ رۆژی (‪،)2011/4/20‬‬ ‫ل��ە م��ی��ان��ەی س��ەردان��ی��ان��دا بۆ‬ ‫نەخۆشخانەی ژیان‌و پاش چوونە‬ ‫ن��او ه��ۆڵ��ی ق��ەس��ت��ەرەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫بڕە مەوادەیان بەدیكردووە؛ كە‬ ‫لەناو هۆڵەكەدا هەڵواسرابوون‌و‬ ‫هەندێكیشیان ل��ەن��او كارتۆندا‬

‫بوون»‪.‬‬ ‫د‪ .‬محەمەد ق��ادر خۆشناو‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری سەنتەری قەستەرە لە‬ ‫نەخۆشخانەی «ژی��ان»‌و وەزیری‬ ‫پێشووتری تەندروستیی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬لەوبارەیەوە‬ ‫بە لیژنەكەی راگەیاندووە‪« :‬پاش‬ ‫ئەوەی زانیومانە ئەو پێداویستییانە‬ ‫بەسەرچوون‪ ،‬لەڕێگای ئیمەیڵەوە‬ ‫كۆمپانیاكەمان ئاگاداركردووەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوان پێیان راگەیاندووین‪:‬‬ ‫ئ��ەو ب��ڕە پێداویستییەیان وەك‬ ‫دیاریی‌و بێبەرامبەر بۆ ناردووین‌و‬ ‫هەندێكیشیان لە كۆمپانیای دیكە‬ ‫بۆ كڕیوین‌و ئاگادار نەبوون لە‬ ‫بەسەرچوونی»‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەی��ش ل��ە كاتێكدایە‪،‬‬ ‫لە راپۆرتی لیژنەكەدا هاتووە‪:‬‬ ‫بەپێی گرێبەستێك كە لەنێوان‬ ‫سەنتەری قەستەرەو كۆمپانیای‬ ‫«مەفتوقە»دا هەیە‪ ،‬سەنتەری‬ ‫قەستەرە لە نەخۆشخانەی ژیان‪،‬‬ ‫ئەو پێداویستییانەی لە كۆمپانیای‬ ‫«مەفتوقە» ك��ڕی��وەو لەڕێگای‬ ‫ف��ڕۆك��ەخ��ان��ەی سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫ل��ە رۆژی (‪)2011/1/24‬دا‬ ‫گەیشتووەتە دەستیان‌و لەالیەن‬ ‫هەریەك لە د‪.‬ع��ەدن��ان محەمەد‬ ‫حسێن‪ ،‬بەڕێوەبەری كارگێڕیی‬ ‫سەنتەری قەستەرە‌و كارمەندێكی‬ ‫نەخۆشخانەكە ب��ەن��اوی (ئەبو‬ ‫موهەنەد)‪ ،‬كە خەڵكی ئوردنە‪،‬‬ ‫وەرگیراون‪.‬‬

‫بەپێی وتەی بەرپرسانی ئەو‬ ‫نەخۆشخانەیە‪ ،‬لەكاتی وەرگرتنی‬ ‫تێبینیی‬ ‫پێداویستییەكاندا‪،‬‬ ‫بەسەرچوونیان نەكردووەو لەناو‬ ‫فڕۆكەخانەیشدا‪ ،‬بە كوالێتیی‬ ‫كۆنترۆڵدا تێپەڕ نەبووە‪.‬‬ ‫د‪.‬ع��ەدن��ان محەمەد حسێن‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری كارگێڕیی سەنتەری‬ ‫ق��ەس��ت��ەرە‪ ،‬ل���ەوب���ارەی���ەوە بە‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەوەكەی وتووە‪:‬‬ ‫«ئەو مادانەمان بەكارنەهێناوە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی چ��اوەڕێ��ی د‪.‬قاسم‬ ‫شەمایلە بووین؛ كە لە ئوردنەوە‬ ‫بێت‌و وۆركشۆپمان بۆ بكاتەوە»‪.‬‬ ‫هەرچەندە بەپێی وتەكانی‬ ‫ناوبراو بۆ لیژنەكە‪ ،‬د‪ .‬قاسم‪ ،‬تا‬ ‫رۆژی (‪ )2011/4/20‬سەردانی‬ ‫نەخۆشخانەكەیانی ن��ەك��ردووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم پ���اش پ��ێ��داچ��وون��ەوەی‬ ‫تەبەڵەی نەخۆشخانەكە‪ ،‬لیژنەكە‬ ‫ب��ۆی روون��ب��ووەت��ەوە‪ :‬پزیشكی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لە رۆژی (‪)2011/1/27‬دا‪،‬‬ ‫نــــــــــەشتەرگەریی بۆ نەخۆش‬ ‫ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫ه��������ەر ل������ە م���ی���ان���ەی‬ ‫بەدواداچوونەكانی لیژنەی چاودێریی‬ ‫نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪ ،‬لە‬ ‫هەرس ‌ێ نەخۆشخانەی سلێمانی‌و‬ ‫كوردستان‌و ژیان‪ ،‬دەست دەگیرێت‬ ‫بەسەر بڕێك دەرمانی تایبەت بە‬ ‫وەزارەتی تەندروستی‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫رێنماییەكان‪ ،‬مامەڵەكردن بەو‬ ‫مادانەوە قەدەغەیەو ئەو كەس‌و‬

‫د‪ .‬محه‌مه‌د خۆشناو‪:‬‬

‫ئەو مەوادانە‪،‬‬ ‫رۆژێك پێش‬ ‫نەشتەرگەریی‬ ‫كڕاون‬ ‫الیەنانەی مامەڵەی پێوە دەكەن‪،‬‬ ‫بەپێی م��ادەی (‪ )240‬لە یاسای‬ ‫سزادانی عێراقی‪ ،‬لێپرسینەوەیان‬ ‫لەگەڵدا دەكرێت‪.‬‬ ‫لە نەخۆشخانەی كوردستان‪،‬‬ ‫ب��ڕی (دوو) ك��ارت��ۆن دەرم��ان��ی‬ ‫ه��ال��ۆس��ان‪ ،‬دەستیان ب��ەس��ەردا‬ ‫گیراوە‪ ،‬كە تایبەتن بە وەزارەتی‬ ‫ت���ەن���دروس���ت���ی‌و ه���اوك���ات لە‬ ‫نەخۆشخانەی سلێمانی‪ ،‬بڕێكی‬

‫دیكە لە هەمان دەرمان‪ ،‬دەستیان‬ ‫بەسەردا گیراوە‪.‬‬ ‫د‪.‬م��اردی��ن حسێن عەباس‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لەوبارەیەوە دەڵێت‪:‬‬ ‫لەبەر نەبوونی ئ��ەو مادەیە لە‬ ‫دەرم��ان��خ��ان��ەك��ان��دا‪ ،‬ن��اچ��ارن لە‬ ‫قاچاخچی بكڕن‪.‬‬ ‫د‪.‬محەمەد قادر خۆشناو‪ ،‬كە‬ ‫تا ماوەیەك لەمەوبەر پزیشكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ی ج����ەالل ت��اڵ��ەب��ان��ی‪،‬‬ ‫س��ەرۆك كۆماری عێراق ب��ووە‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری سەنتەری قەستەرەیە‬ ‫لە نەخۆشخانەی «ژیان»یش‪،‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو م���ەوادان���ە‪ ،‬بە‬ ‫لیژنەكەی وتووە‪ :‬ئەو مەوادانە‪،‬‬ ‫رۆژێ����ك پێش نەشتەرگەریی‬ ‫ك��ڕاون‪ ،‬لەبەر پێویستی زۆریان‬ ‫بەو مادەیەو دەستنەكەوتنیان‬ ‫ل��ەب��ازاڕدا‪ ،‬ناچاربوون ئ��ەو بڕە‬ ‫لەبازاڕدا بكرن‪.‬‬ ‫لە كۆتایی راپۆرتەكەیاندا‪،‬‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەوە پێشنیاز‬ ‫دەك��ات‪ :‬ئەم دۆسیەیە رەوان��ەی‬ ‫دادگ���ا ب��ك��رێ��ت؛ ب��ە مەبەستی‬ ‫گ��رت��ن��ەب��ەری رێ��ك��اری یاسایی‬ ‫بەرامبەر كۆمپانیای «مەفتوقە»؛‬ ‫ك��ە دەرم��ان��ی ب��ەس��ەرچ��ووی بە‬ ‫نەخۆشخانەی «ژیان» فرۆشتووە‪،‬‬ ‫پێشنیازیش دەك��ەن‪ ،‬سەندیكای‬ ‫پزیشكان‪ ،‬سەرجەمی بەڕێوەبەر‌و‬ ‫بەڕێوەبەری كارگێڕیی هەرسێ‌‬ ‫نەخۆشخانەكە الببات‪.‬‬

‫ل��ی��ژن��ەم��ان پێكهێناوە بۆ‬ ‫بەدواداچوونی ئەو مەسەلەیە‌و‬ ‫دۆزینەوەی ئەو كەسانەی ئەو‬ ‫كارەیان كردووە‪.‬‬ ‫ل���ەالی���ەك���ی دی���ک���ەوە‪،‬‬ ‫مستەفا ئەحمەد‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫بەشی یاسا لە بەڕێوبەرێتی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی راپ���ەڕی���ن‪،‬‬ ‫وت���ی‪ :‬وەك���و ب��ەش��ی یاساو‬ ‫چاپەمەنییەكان‪ ،‬چووین بۆ‬ ‫دەستمان‬ ‫نەخۆشخانەكەو‬ ‫بەسەر كۆمەڵێك لە پسوڵەكاندا‬ ‫گرتووەو لیژنەیەكیشمان بۆ‬ ‫بەدواداچوونی ئەو مەسەلەیە‬ ‫پێكهێناوە‪.‬‬ ‫ب��ڕی��ارە ل��ە چ��ەن��د رۆژی‬ ‫داهاتوودا‪ ،‬دوای دەرخستنی‬ ‫ت������ەواوی راس��ت��ی��ی��ه‌ك��ان‪،‬‬ ‫بڕیاری لیژنەكە لەوبارەیەوە‬ ‫دەربچێت‪.‬‬

‫روونكردنەوە‬ ‫بۆ‪ /‬كۆمپانیای وشه –‬ ‫رۆژنامەی «رۆژنامه»‬ ‫ب‪/‬بەرسف‬ ‫ل��ە ژم����ارە (‪)645‬ی‬ ‫رۆژن��ام��ەی «رۆژن��ام��ە» لە‬ ‫(‪ ،)2011/8/2‬غازی سه‌عید‪،‬‬ ‫بەرپرسی لقی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لە ئاكرێ‌‬ ‫(‪ )10‬مەال لەسەر یەكگرتوو‬ ‫هاتوونەتە فەسڵكردن‪.‬‬ ‫نازانم ئەم بەڕێزە ئەم‬ ‫معلوماتەی لەكو ‌ێ هێناوە‪،‬‬ ‫چونكە م��ن (چ���وار) ساڵە‬ ‫بەڕێوەبەری ئەوقافی ئاكرێم‪،‬‬ ‫هیچ مەال‪ ،‬یان مامۆستا‪ ،‬یاخود‬ ‫فەرمانبەرێك فەسڵ نەكراون‪،‬‬ ‫نە یەكگرتوو‪ ،‬نە پارتی‪ ،‬نە‬ ‫یەكێتی‪ ،‬ن��ە ب��ێ�لای��ەن‌و نە‬ ‫بەعسیش‪ .‬وا دیارە ئەم بەڕێزە‬ ‫لە كوردستان ناژی‌و لە غەیری‬ ‫دونیاو لە خەیاڵدا دەژی‪ ،‬داوا‬ ‫لەم بەڕێزە دەكەم ناوی ئەو‬ ‫(‪ )10‬مەالیە ئاشكرا بكات كە‬ ‫خەڵكی كام دەڤەرن‪ ،‬دەترسم‬ ‫خەڵكی ك��وردس��ت��ان نەبن‪،‬‬ ‫بەڵكو خەڵكی ئەفغانستان‬ ‫بن‪.‬‬ ‫ئەم هەواڵە‪ ،‬ب ‌ێ بنەمایەو‬ ‫داوا لە هەموو الیه‌ک دەكەم با‬ ‫بێن تەماشا بكەن‪ ،‬كوا‪ ،‬چەند‬ ‫كەس فەسڵ كراون‪ ،‬یان ئەم‬ ‫(چ��وار) ساڵە چەند مەالی‬ ‫یەكگرتوو بە ناوی قورئانخوێن‌و‬ ‫بانگبێژ‌و خزمەتگوزار‪ ،‬پلەیان‬ ‫بەرزبووەتەوە بۆ پێیشنوێژو‬ ‫وتارخوێن‪.‬‬ ‫لەگەڵ رێزدا ‪.....‬‬ ‫راگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫ئەوقافی ئاكرێ‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫هۆگر چه‌تۆ‪ :‬نموونەی دیاری دەستوەردانەكان ئەوەیە‪ ،‬سەرجەم هێزەكانی ناوخۆو ئاسایش‌و پێشمەرگە دابەشكراون‬ ‫بەسەر هەردوو حیزبی دەسەاڵتداردا‪.‬‬

‫رێكخراوی (‪‌)PAO‬و (‪:)NPA‬‬ ‫هەنگاو هاشم ‪ -‬هەولێر‬

‫‪............................................................‬‬

‫چ����اودێ����ران‪ ،‬پ��ێ��ی��ان��وای��ە‪:‬‬ ‫لەكوردستان حیزب باڵی بەسەر‬ ‫حكومەتدا كێشاوەو حیزب بووەتە‬ ‫دەوڵەتێكی بچكۆالنە لەناوخۆیدا‪،‬‬ ‫بەپێی نوێترین راپرسییش‪،‬‬ ‫زۆرینەی خەڵك پێیانوایە‪ :‬حیزب‪،‬‬ ‫حكومەت بۆ بەرژەوەندیی خۆی‬ ‫بەكاردەهێنێت‪.‬‬ ‫بەپێی راپرسیی دوو رێكخراوی‬ ‫ناحكومیی‪)%61( ،‬ی بـــەشداران‪،‬‬ ‫پێیانوایە‪ :‬حیزب‪ ،‬حكومەت بۆ‬ ‫بەرژەوەندیی خۆی بەكاردەهێنێت‌و‬ ‫(‪)%66‬ی بەشدارانیش‪ ،‬پێیانوایە‪:‬‬ ‫حیزب دەستێوەردانی نێگەتیڤی‬ ‫هەیە لەكاروباری حكومەتدا‪.‬‬ ‫د‪.‬كامەران مەنتك‪ ،‬مامۆستای‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدین‌و چاودێری‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوەدەك��ات‪:‬‬ ‫دەستوەردانی حیزب لەكوردستان‬ ‫گەیشتووەتە رادەی���ەك‪ ،‬حیزب‬ ‫حكومەتی ون��ك��ردووەو هەست‬ ‫بەهەیمەنەی حكومەت ناكرێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوەن��دەی هەست بەهەیمەنەی‬ ‫حیزب دەكرێت‪.‬‬ ‫ه��ۆك��ارەك��ەش��ی ب���ۆ ئ���ەوە‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪« :‬ئیرادەیەك نییە‪،‬‬ ‫بۆ كەمكردنەوەی دەستی حیزب‬ ‫لەناو حكومەت‪ ،‬چونكە مانەوەی‬ ‫ئ��ەم حیزبانە بەندن بەستایلی‬ ‫كاركردنیانەوە‪ ،‬ئاساییە حیزب‬ ‫ب��ەش��داری��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن بكات‌و‬ ‫حكومەت پێكبێنێت‪ ،‬بەاڵم حیزب‬ ‫بودجە داب��ەش ن��اك��ات‌و بڕیاری‬ ‫تاك الیەنانە ن��ادات‌و پەیوەندیی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ واڵت���ان ببەستێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەمانە بە خیانەتی نیشتمانیی‬ ‫هەژمار دەكرێت‪ ،‬بەاڵم لەهەرێمی‬ ‫كوردستان بابەتەكانی پڕۆژەكانی‬

‫لە هەرێم‪ ،‬حیزب پێش حكومەت‌و دەوڵەت كەوتووە‬

‫نەوت‌و گفتوگۆكان لەگەڵ واڵتان‬ ‫ل��ەس��ەر بنەمای حیزبایەتین‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ب��ەش��ێ��وەی یاسایی‬ ‫سەیر بكرێت‪ ،‬دەك��ات��ە جۆرێك‬ ‫لەسیخوڕیی»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی راپ��رس��ی��ی��ەك��ی‬ ‫ه��ەردوو رێكخراوی فریاكەوتنی‬ ‫میللی (‪‌)PAO‬و رێكخراوی‬ ‫فریاگوزاریی میللەتی نەرویجی‬ ‫(‪ ،)NPA‬ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی‬ ‫پ��ڕۆژەی باڵیۆزانی دیموكراسی‬ ‫لەساڵی (‪)2011‬دا ئەنجامیانداوە‪،‬‬ ‫زۆری��ن��ەی ب��ەش��داران پێیانوایە‪:‬‬ ‫حیزب بەشێوەیەكی ناتەندروست‬ ‫ح��ك��وم��ەت ب��ەك��اردەه��ێ��ن��ێ �ت‌و‬ ‫ئاماژەشیان بەوەكردووە‪« :‬حیزب‬

‫(‪)%61‬ی بـــەشداران‪:‬‬ ‫حیزب‪ ،‬حكومەت بۆ‬ ‫بەرژەوەندیی خۆی‬ ‫بەكاردەهێنێت‌و (‪)%66‬یش‬ ‫دەستێوەردانی نێگەتیڤی‬ ‫هەیە‬ ‫بڕیار دەدات لەناو حكومەتدا‌و تەنیا‬ ‫بەرژەوەندییەكانی خۆی لەبەرچاو‬ ‫دەگ��رێ��ت‪ ،‬حكومەت ناتوانێت‬ ‫ل��ەدەرەوەی ئیرادەی حیزب هیچ‬ ‫ب��ازرگ��ان�ی‌و‬ ‫گــــــرێبەستێكی‬

‫ستراتیژیی واژۆ بكات‌و لەكاتی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن‌و پڕوپاگەندەکاندا‬ ‫كەرەستەكانی حكومەت بۆ حیزبی‬ ‫فەرمانڕەوا بەكاردەهێنرێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو مامۆستایەی زان��ك��ۆ‪،‬‬ ‫كاریگەریی دەستوەردانی حیزب‪،‬‬ ‫بە كەمكردنەوەی دەستكەوتەكان‬ ‫دادەنێت‌و دەڵێت‪« :‬كاریگەریی‬ ‫دەستوەردانی حیزب‪ ،‬كەمبوونەوەیە‬ ‫لە دەستكەوتەكانی‪ ،‬لەماوەی‬ ‫(‪ )20‬ساڵی راب��ردوودا نەتوانراوە‬ ‫(س����ێ) ش���ار ب��ەڕێ��وەب��ب��رێ��ت‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا واڵتێكی وەكو توركیا‬ ‫لەماوەی (‪ )20‬ساڵی راب��ردوودا‪،‬‬ ‫تەشەنەی گەورەی كردووەو بووەتە‬ ‫یاریزانێكی بەهێزی ناوچەكە»‪.‬‬ ‫ه��ۆگ��ر چ��ەت��ۆ‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫رێكخراوی فریاكەوتنی میللی‪،‬‬ ‫كە رێكخراوەكەی ئەو پڕۆژەیەی‬ ‫ئەنجامداوە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ن��م��وون��ەی دی��اری‬ ‫دەستوەردانەكان ئەوەیە‪ ،‬سەرجەم‬ ‫هێزەكانی ن��اوخ��ۆو ئاسایش‌و‬ ‫پێشمەرگە دابەشكراون بەسەر‬ ‫هەردوو حیزبی دەسەاڵتداردا‪ ،‬دانانی‬

‫بەڕێوەبەرو بەڕێوبەرەگشتییەكان‬ ‫لە وەزارەتەكانی حكومەت‪ ،‬بەپێی‬ ‫پێوەری یاسا دانەنراون‪ ،‬بەڵكو ئەو‬ ‫كەسە دەبێت ئینتیمای بۆ حیزب‬ ‫هەبێت»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژەی بە ناتەندروستیی‬ ‫دیاردەكە كردو وتی‪« :‬لەدونیادا‬ ‫دانانی كەس لەالیەن حیزبەوە‪،‬‬ ‫لە ئاستی وەزیر نایەتە خوارەوە‪،‬‬ ‫پۆستەكانی تر لەسەر پێوەری‬ ‫زانستیی دادەنرێن‪ ،‬هەروەها یەكێكی‬ ‫تر لەدەستوەردانە حیزبییەكان‪،‬‬ ‫تەزكییەی حیزبییە لە كاروباری‬ ‫حكومەتدا‪ ،‬لە راپرسییەكەشدا‬ ‫دەركەوتووە؛ پێوەری حیزبایەتیی‬ ‫زۆرترین كاریگەریی هەیە لەسەر‬ ‫دامەزراندن»‪.‬‬ ‫لە راپرسییەكەداو سەبارەت‬ ‫ب�����ەوەی‪ ،‬ب���ەڕێ���وەب���ەری یەكە‬ ‫ئیدارییەكانی ن��او حكومەت‪،‬‬ ‫لەسەر كام بنەما دانراون‪)%9( ،‬‬ ‫لەسەر بنەمای زانستیی‌و (‪)%21‬‬ ‫لەسەر بنەمای خزمایەتی (‪)%51‬‬ ‫ی بەشداران‪ ،‬پێیانوایە‪ :‬لەسەر‬ ‫بنەمای حیزبایەتیی بەڕێوەبەرەكان‬

‫دانراون»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو پرسیارەی‬ ‫(ئایا دامەزراوەكانی دەوڵەت‪ ،‬هیچ‬ ‫هەوڵێكیان هەیە بۆ كەمكردنەوەی‬ ‫دەستتێوەردانی حیزبیی‪)%28( ،‬‬ ‫ی بـــەشداران بە بەڵێ‌‌و (‪ )%45‬بە‬ ‫نەخێرو (‪ )%27‬بەنازانم‪ ،‬وەاڵمیان‬ ‫داوەتەوە)‪.‬‬ ‫هۆگر چەتۆ‪ ،‬بڕوای وایە‪« :‬لە‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬حیزب چووەتە‬ ‫سەرووی نەتەوەو دەوڵەت‌و هەموو‬ ‫كایەكانی ت �ر‌و پێش حكومەت‬ ‫كەوتووە‪ ،‬كە ئەمەش پاشماوەی‬ ‫سیاسەتی شموولییە‪ ،‬واتە ئیرادە‬ ‫نییە بۆ ئ��ەوەی دەس��ەاڵت بدات‬ ‫بەپەرلەمان‌و بڕیارەكان لە مەكتەب‬ ‫سیاسییەكانەوە دەدرێ���ن‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەستاودەستكردنی‬ ‫پێویستە‬ ‫دەس���ەاڵت دروس���ت بێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئ������ەوەی دەب��ی��ن��رێ��ت ح��ی��زب‬ ‫دەوڵەتێكی بچووكی لەناو خۆیدا‬ ‫دروس��ت��ك��ردووەو هەموو كارێك‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫(‪)%40‬ی بەشدارانی هەمان‬ ‫راپرسیی‪ ،‬پێیانوایە‪ :‬حیزبەكان‬

‫نەیانتوانیوە بەڕۆڵی خۆیان هەستن‬ ‫لە پەرلەماندا‪ ،‬هۆكارەكەشیان بۆ‬ ‫ئەوە گەڕاندووەتەوە‪ ،‬كە لەڕووی‬ ‫دام��ەزراوەی��ی��ەوە پەرلەمان وەكو‬ ‫یەكێك ل��ە پێگە گرنگەكانی‬ ‫سیستمی دیموكراسیی پشتئەستور‬ ‫ب��ە دەن��گ��ی خەڵك نەیتوانیوە‬ ‫لەچوارچێوەی كارەكانیدا سنووری‬ ‫بەرژەوەندییە حیزبییەكان ببڕێت‌و‬ ‫ببێتە دەزگایەك لەسەرووی حیزب‌و‬ ‫ئەندامانی پەرلەمانیش نەیانتوانیوە‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ەری ب��ڕی��ارەك��ان��ی‬ ‫حیزبەكانیان نەبن‪ ،‬حیزبەكانیش‬ ‫كە لەڕێی هەڵبژاردنەوە چوونەتە‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬بەشێوەیەكی رێژەیی‬ ‫رۆڵ���ی نیگەتیڤ دەب��ی��ن��ن لە‬

‫نموونەی دیاری‬ ‫دەستوەردانەكان ئەوەیە‪،‬‬ ‫سەرجەم هێزەكانی ناوخۆو‬ ‫ئاسایش‌و پێشمەرگە‬ ‫دابەشكراون بەسەر هەردوو‬ ‫حیزبی دەسەاڵتداردا‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی ئ��ەرك��ەك��ان��ی‬ ‫پەرلەماندا‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان» لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬

‫لەهەرێمی كوردستان سیستمی‬ ‫بەڕێوەبردن الوازەو نەتوانراوە‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی ت��ێ��دا ب��ك��رێ �ت‌و‬ ‫ك���ارا ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ل��ەوب��ارەی��ەوە‪،‬‬ ‫ب����ە «رۆژن������ام������ە»ی وت‪:‬‬ ‫«داوام���ان���ك���ردووە دەس��ت��وور‬ ‫بگەڕێتەوە بۆ پەرلەمان‪ ،‬چونكە‬ ‫دەس��ت��وور بە باوكی یاساكان‬ ‫دادەنرێت‪ ،‬یەكێك لەو كێشانە‬ ‫بەڕێوەبردنی ئێستای دەسەاڵتە‬ ‫ل���ەڕووی ی��اس��اوە‪ ،‬بۆیە خەڵك‬ ‫هەست دەك��ات یاسا س��ەروەر‬ ‫نییەو زیاتر لە چەند دەسەاڵت‬ ‫هەیە لە هەرێمی كوردستان»‪.‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب����ەوەش دەدات‪:‬‬ ‫«تائێستا هەوڵی جدیی نییە‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی یاسا سەروەر بكرێت‬ ‫لەهەرێمی كوردستان‌و متمانە بۆ‬ ‫خەڵكی بگەڕێتەوە‌و یاسا رۆڵی‬ ‫خۆی ببینێت»‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی‪ ،‬چ رێگایەك‬ ‫وەك گرنگترین خاڵ دەبینیت‬ ‫بۆ رێگاگرتن لەدەستوەردانی‬ ‫حیزب‪ ،‬بەشدارانی راپرسییەكەی‬ ‫(پڕۆژەی باڵیۆزانی دیموكراسیی‬ ‫لە هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪)2011-‬‬ ‫بەمشێوەیە دابەشبوون‪:‬‬ ‫«(‪ )%29‬ب��ە پێویستی‬ ‫دەزانن دامەزراندنی كارمەندان‪،‬‬ ‫جگە لە پۆستی وەزی��ر لەسەر‬ ‫بنەمای حیزبایەتیی نەبێت‪،‬‬ ‫(‪ )%36‬ب��ڕوای��ان��وای��ە؛ لەكاتی‬ ‫دەس��ت��وەردان��ی حیزب‪ ،‬كەسی‬ ‫بەرپرسیار سزابدرێت‪)%14( ،‬‬ ‫دەڵێن‪ :‬یاسای تایبەت بەبودجەی‬ ‫حیزبەكان دەربچێت‌و مووچەی‬ ‫كادیرانی حیزب لەسەر بودجەی‬ ‫گشتیی هەرێم نەبێت‪)%14( ،‬‬ ‫یش‪ ،‬هـــۆشیاركردنەوەی حیزب‌و‬ ‫حكومەت ب��ە دام��ەزراوەك��ان��ی‬ ‫دەوڵەت‪.‬‬

‫«چەند ئەندامێكی ئەنجومەنی كەركوك‪ ،‬دوو پۆستی حكومییان هەیە»‬

‫ئەندامێكی (م‪.‬س) «یەكێتی»و بەرپرسی لقی «پارتی»‪( ،‬پێنج) مانگە دەوامی ئەنجومەن ناكەن‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬رێباز محەمەد‬

‫‪.............................................................‬‬

‫زیاتر له‌ (پێنج) مانگە‪،‬‬ ‫چەند ئەندامێكی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای ك��ەرك��وك دەوام��ی‬ ‫ئەندامێتی ئەنجومەنی پارێزگا‬ ‫ن��اك��ەن‪ .‬س����ەرەڕای ئ��ەوەی‬ ‫چەندین ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ە دوو پۆستی‬ ‫حكومییان هەیە‪ ،‬كە بەپێی‬ ‫یاسا ئەو كارە نایاساییە‪.‬‬ ‫بەگوێرەی زانیارییەكانی‬ ‫«رۆژن��������ام��������ە» دوای‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەی‬ ‫رزگ���ار ع��ەل��ی‪ ،‬ل��ە پۆستی‬ ‫سەرۆكی پێشووی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ك���ەرك���وك‪ ،‬كە‬ ‫ئەندامی ی��ەدەگ��ی مەكتەبی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی «ی��ەك��ێ��ت��ی»ەو‪،‬‬ ‫محەمەد كەمال‪ ،‬كە ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنەو بەرپرسی لقی‬ ‫(‪)3‬ی «پ���ارت���ی»ە‪ ،‬زیاتر‬ ‫ل�ه‌ (پێنج) مانگە دەوام��ی‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ت��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫پارێزگاكە ناكەن‪.‬‬ ‫رێبوار تاڵەبانی‪ ،‬جێگری‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫ك����ەرك����وك‪ ،‬ج��ه‌خ��ت��ی ل��ەو‬ ‫زان��ی��اری��ی��ان��ەی «رۆژن��ام��ە»‬ ‫ك�����ردەوەو وت���ی‪« :‬راس��ت��ە‬ ‫سەرۆكی پێشووی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ك��ەرك��وك دوای‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەك��ەی‬ ‫دەوام�����ی ن����ەك����ردووە‪ ،‬ی��ان‬ ‫ئ���ەن���دام���ان ك��ەم��ت��ر وەك���و‬

‫ئه‌نجومه‌نی پارێزگای که‌رکوک‬ ‫خۆی دەوام دەك��ەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ه��ی��چ ی��اس��ای��ەك ن��ی��ی��ە بۆ‬ ‫لێپرسینەوەیان»‪.‬‬ ‫ه�����ەروەه�����ا ئ��ەح��م��ەد‬ ‫ع����ەس����ك����ەری‪ ،‬ئ���ەن���دام���ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‬ ‫سەبارەت بەو دیاردەیە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«هیچ جۆرە چاودێرییەك نییە‬ ‫بۆ دەوامكردن‌و دەوامنەكردنی‬ ‫ئ��ەن��دام��ان��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن‪ ،‬كە‬

‫ج��ێ��گ��ای س���ەرس���ووڕم���ان���ە‬ ‫دەزگایەكی حكومیی‪ ،‬كە ئەو‬ ‫حكومەتە دەستوور‌و یاسای‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬بناغەیەكی نەبێت‬ ‫ب��ۆ دەوام���ك���ردن‌و نەكردنی‬ ‫ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫ك����ەرك����وك»‪ ،‬ع��ەس��ك��ەری‪،‬‬ ‫ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد‪ :‬كە‬ ‫ه��ەر ل��ە ب��ۆش��ای��ی نەبوونی‬ ‫یاسایەكە بۆ لێپرسینەوە‪،‬‬

‫جۆرێك لە بەرەاڵیی دروست‬ ‫بووە»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا محەمەد‬ ‫كەمال‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫كەركوك و بەرپرسی لقی (‪)3‬‬ ‫ی «پ��ارت��ی»ە ل��ەش��ارەك��ە‪،‬‬ ‫دانی ب��ەوەدا نا كە ئەو ماوە‬ ‫زۆرە دەوام��ی لەئەنجومەندا‬ ‫ن�����ەك�����ردووەو س���ەب���ارەت‬ ‫ب��ەه��ۆك��اری دەوام��ن��ەك��ردن��ی‬

‫وت��ی‪« :‬ل��ەم��اوەی راب���ردوودا‬ ‫پۆستێكی حیزبیم پێسپێردرا‬ ‫كە بەرپرسیارێتی لق بووەو‬ ‫منیش بەرنامەیەكی چاكسازیم‬ ‫لەناو لقدا دەستپێكردووە‪،‬‬ ‫كە ئ��ەوە ب��ووە ه��ۆی ئ��ەوەی‬ ‫نەتوانم دەوام���ی ئەنجومەن‬ ‫ب��ك��ەم»‪ .‬ئ���ەو ب��ەرپ��رس��ەی‬ ‫پارتی وتیشی‪« :‬ب��ەاڵم من‌و‬ ‫رزگ����ار ع��ەل��ی ج��ی��اوازی��م��ان‬

‫ه��ەی��ەو پێویستە بەیەكچاو‬ ‫سەیر نەكرێین‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫دەوام�����ی ه���ه‌ر ن���ەك���ردووەو‬ ‫ل��ەل��ی��ژن��ەدا نییە‪ ،‬ب��ەاڵم من‬ ‫ل��ەچ��ەن��د ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك��دا‬ ‫دڵنیاتان‬ ‫بەشداریمكردووەو‬ ‫دەك��ەم��ەوە دەگ��ەڕێ��م��ەوە بۆ‬ ‫كۆبوونەوەكان»‪.‬‬ ‫پ���ۆس���ت���ی ئ���ەن���دام���ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگا‪ ،‬بەگوێرەی‬ ‫یاسا پۆستێكی تەشریعییەو‬ ‫بۆ چاودێریكردنی دەسەاڵتی‬ ‫جێبەجێكردنی (حكومەت)ە‪،‬‬ ‫بـــــــــــەاڵم بەگوێرەی ئەو‬ ‫زانیارییانەی بە «رۆژنامە»‬ ‫گەیشتوون؛ چەندین ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‬ ‫دوو پ��ۆس��ت��ی ت��ەش��ری��ع �ی‌و‬ ‫ت��ەن��ف��ی��زی��ی ل���ەی���ەك ك��ات��دا‬ ‫بەڕێوەدەبەن‪ ،‬كە بریتین لە‬ ‫(قاسم بەیاتی‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەی رێ��گ��اوب��ان��ی‬ ‫كەركوك‌و ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ �ا‌و ج���وان م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگا‪،‬‬ ‫كە هاوكات كاری مامۆستاییش‬ ‫دەك�����ات‪ ،‬ئ��ەڵ��م��اس ف���ازل‪،‬‬ ‫دادوەر لە دادگای چەمچەماڵ‌و‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگا‌و‬ ‫سلفانا ب��وی��ا‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫خ���وێ���ن���دن���گ���او ئ���ەن���دام���ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگا‌و عەلی‬ ‫مەهدی‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەن‌و‬ ‫ئەندازیار لە كۆمپانیای نەوتی‬ ‫كۆمپانیای ب��اك��وور‪ ،‬جوان‬ ‫حەسەن‪ ،‬مامۆستای ئامادەیی‌و‬

‫ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫كەركوكە)‪.‬‬ ‫ب����ەگ����وێ����رەی ی���اس���او‬ ‫دەستووری عێراقی‪ ،‬نابێت هیچ‬ ‫كەسێك دوو پۆستی حكومیی‬ ‫هەبێت‌و لەماوەی رابردووشدا‬ ‫دادگای كەركوك لێكۆڵینەوەی‬ ‫ل��ەو ئەندامانەی ئەنجومەنی‬ ‫ك��ەرك��وك دەس��ت��پ��ێ��ك��ردووەو‬ ‫دادگای ئیداریی (امر قبض)ی‬ ‫بۆ چەند ئەندامێك دەركردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا نەچووەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەح��م��ەد ع��ەس��ك��ەری‪،‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬وتی‪« :‬بۆ ئەو‬ ‫ئەندامانەی كە دوو پۆستی‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی ب���ەڕێ���وەدەب���ەن‪،‬‬ ‫(امر قبض) دەرچ��وو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا لێپرسینەوەیان لەگەڵ‬ ‫نەكراوە‪ ،‬لەكاتێكدا لەدنیادا‬ ‫شتی وان��ی��ی��ە‪ ،‬ت��ۆ خ��ۆت لە‬ ‫دام��ەزراوەی��ەك��ی تەشریعییدا‬ ‫ئەندام بیت‌و لەهەمان كاتیشدا‬ ‫چاودێریی بەسەر پۆست‌و ئیشە‬ ‫تەنفیزییەكەی خۆشتەوە‪ ،‬وەكو‬ ‫ئ��ەوەی هەندێك لەئەندامانی‬ ‫ئەنجومەنی ئێمە دەیكەن»‪.‬‬ ‫«رۆژن��ام��ە» ویستی لەم‬ ‫ب���ەدواداچ���وون���ەدا بۆچوونی‬ ‫ه��ەری��ەك��ە ل��ە رزگ���ار عەلی‪،‬‬ ‫سەرۆكی پێشووی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك‌و محەمەد‬ ‫كەمال‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك‪ ،‬وەربگرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم وەاڵمی پەیوەندییەكەیان‬ ‫نەدایەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫كەمپەینێك؛ داوای چاالكی سەرتاسەریی دەكات‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬كەمپەین ‌ی بەرگریی‬ ‫لەسەروەری ‌ی هەرێم ‌ی كوردستان‪،‬‬ ‫لە راگه‌یا‌ندراوێكدا داوای چاالكی‬ ‫سەرتاسەریی لەهەرێمدا دەكات؛ دژ‬ ‫بە تۆپبارانی واڵتانی دراوسێ‌‪.‬‬

‫كەمپەینەكە‪ ،‬لە راگەیاندراوەكەدا‬ ‫دەڵێت‪« :‬هەموو الی��ەك ئاگادارن‬ ‫ماوەیەكە پیالن ‌ی ب��ەردەوام لەسەر‬ ‫ن��اوچ��ە سنوورییەكان ‌ی هەرێمی‌‬ ‫كوردستاندا دەس��ت� ‌ی پێكردووە‪،‬‬

‫چ لەناوچە دابڕاوەكان ‌ی باشووری‌‬ ‫كوردستاندا بێت‪ ،‬كە لەالیەن هێزە‬ ‫شۆڤێنی‌‌و كۆنەپارێزەكانەوە ئەنجام‬ ‫دەدرێ���ن‌و چ لەسەر سنوورەكانی‌‬ ‫ه��ەردوو دەوڵەت ‌ی ئێران‌و توركیاوە‬

‫بێت‪ ،‬كە بە پاساو ‌ی بوون ‌ی هێزەكان ‌ی‬ ‫پ��ژاك‌و پەكەكەوە دەستكراوە بە‬ ‫ئ��ۆپ��ەراس��ی��ۆن‌و ب��ۆردووم��ان��ك��ردن�ی‌‬ ‫ناوچە سەر سنوورییەكان ‌ی هەرێمی‌‬ ‫كوردستان‪.‬‬

‫ه���ەروەه���ا داواش دەك����ەن‪:‬‬ ‫«س��ەرج��ەم دانیشتووان ‌ی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ب ‌ێ جیاوازی ‌ی هەڵوێستیان‪،‬‬ ‫ناڕه‌زایی خۆیان بەرامبەر بەم پیالن‌و‬ ‫دەستدرێژییانە دەرببڕن‌»‪.‬‬

‫لە جەلەوالو سەعدیە‪،‬پێکادانی كوردو عەرەب به‌دوور نازانرێت‬ ‫راپۆرتی‪:‬‬ ‫گەرمیانی حەمەی پور‬

‫سەنگەر كوردە‬

‫‪............................................................‬‬

‫بەرپرسانی سەربازیی ك��ورد‪،‬‬ ‫رای��دەگ��ەی��ەن��ن‪ :‬ب��ۆ جێگیربوونیان‬ ‫لەناو جەلەوال‪ ،‬لە چاوەڕوانی بڕیاری‬ ‫سیاسییدان‌و ئەندامێكی ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای دی��ال��ەش‪ ،‬جەخت ل�ه‌وه‌‬ ‫دەكاتەوە‪ :‬كە رۆشتنی پێشمەرگە بۆ‬ ‫جەلەوالو سەعدیە‪ ،‬بەبێ رێكکەوتنی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ش��ەڕی ك���وردو عەرەبی‬ ‫بەدوادا دێت‪.‬‬ ‫زیاتر لەهەفتەیەكە‪ ،‬دوو لیوای‬ ‫پێشمەرگەو فەرماندەی هێزەكانی‬ ‫پشتیوانی دووەم‪ ،‬لەسنووری جەلەوال‬ ‫سەعدیە‪ ،‬جێگیركراون‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫ئەو لیوایانە نەچوونەتە سەنتەری‬ ‫شارەكانی جەلەوالو سەعدیە‪ ،‬تەنیا‬ ‫چەند رۆژێكە بە هاوبەشی لەگەڵ‬ ‫سوپای عێراق‪ ،‬فەسیلێكی پێشمەرگە‬ ‫لە دەورییەی ناحیەكانی جەلەوالو‬ ‫سەعدیە بەشداریی پێدەكرێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەویش تەنیا ماوەی چەند سەعاتێك‬ ‫لە شارەكاندا دەمێننەوەو دواتر چۆڵی‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫عەقید عیماد كاكەیی‪ ،‬جێگری‬ ‫فەرماندەی لیوای سێی پێشمەرگەی‬ ‫س��ەر بە وەزارەت���ی پێشمەرگە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬ئێمە هەر یەكە‬ ‫لە لیواكانی دوو و سێی س��ەر بە‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگە‪ ،‬لە بەرزاییەكانی‬ ‫دەوروب�����ەری ج��ەل��ەوالو سەعدیە‪،‬‬ ‫جێگیر بووین‌و تائێستا نەچووینەتە‬ ‫ناو ناحیەكانی جەلەوال‌و سەعدیەوە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا لەسەر داوای كوردەكانی‬ ‫ئەو دوو ناحیەی ‌ه هاتووین»‪.‬‬ ‫ئەو فەرماندە سەربازییە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«بۆ جێگیربوونمان لەناو سەنتەری‬ ‫شارۆچكەكان‪ ،‬پێویستمان بە بڕیاری‬ ‫سیاسییە‪ ،‬بۆئەوەی وەك��و سوپای‬ ‫عێراق لە سەنتەری شارۆچكەكاندا‬ ‫جێگیر بین»‪.‬‬

‫«لیژنە تازەكەی (‪،)140‬‬ ‫هێندەی پەرلەمانی هەندێك‬ ‫واڵت؛ ئەندامی هەیە»‬ ‫‪............................................................‬‬

‫ده‌ورییه‌کی پێشمه‌رگه‌ ‬ ‫دروس��ت��ب��وون��ی ئ���ەم ق��ەی��ران��ە‬ ‫ئەمنیی‌و سیاسییە ل��ە ج��ەل��ەوالو‬ ‫سەعدیە‪ ،‬دوای ئ��ەوە دێ��ت‪ ،‬كــــە‬ ‫لە رۆژی (‪)2008/6/8‬دا‪ ،‬لیوای‬ ‫(‪)34‬ی «گ��ەرم��ی��ان»ی س��ەر بە‬ ‫وەرزارەت���ی پێشمەرگە‪ ،‬لە حەوزی‬ ‫حەمرین دەرك��را‪ ،‬لیوای (‪)4‬ی سەر‬ ‫بە فیرقەی (یەك)ی سوپای عێراق‪،‬‬ ‫شوێنی گ��رت��ەوەو بەرپرسیارێتیی‬ ‫ئەمنیی ناوچەكەی گرتە ئەستۆ‪ .‬بە‬ ‫وتەی چاودێران‪ ،‬ئەو لیوایە نەیتوانی‬ ‫ژیانی كوردەكانی جەلەوالو سەعدیە‬ ‫بپارێزێت‌و ئێستاش بۆ پاراستنی‬ ‫گیانی ك��وردەك��ان‪ ،‬جارێكی دیکه‌‬ ‫دەسەاڵتدارانی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫دوو ل��ی��وای هێزی پێشمەرگەیان‬ ‫لە دەورووب���ەری ناوچەكەدا جێگیر‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ل���ە ب���ەرام���ب���ەر ئ���ەو ه��ێ��زەی‬ ‫پێشمەرگەشدا‪ ،‬سوپای عێراق‪ ،‬جگە‬ ‫لە جێگیركردنی لیوای (‪)4‬ی فیرقەی‬

‫یەكی سوپا‪ ،‬كە ژمارەیان (‪)2250‬‬ ‫س��ەرب��ازەو بارەگاكەیان لە حەوزی‬ ‫حەمرینە‪ ،‬چەند فەوجێكی تریشیان‬ ‫هێناوەتە ناوچەكە‌و بەشێوەیەكی چڕ‬ ‫باڵوەیان پێ كردوون‪ ،‬ئەمەش هێندەی‬ ‫تر‪ ،‬ئەگەری شەڕو پێكدادان لەنێوان‬ ‫ه��ەردووالدا دروس��ت دەك��ات‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هاتوو پێشمەرگە بە فشار بچێتە‬ ‫جەلەوالو سەعدیەوه‌‪.‬‬ ‫ع��ەق��ی��د ع��ی��م��اد ك��اك��ەی��ی‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬هێزەكانمان بە سەرجەم‬ ‫ف��ەوج��ەك��ان��ەوە شێوەیەكی نیمچە‬ ‫ب��ازن��ەی��ی��ان ب��ە دەوری ج��ەل��ەوالو‬ ‫سەعدیەدا دروست كردووەو لەڕووی‬ ‫سەربازییەوە كۆنترۆڵی جەلەوالیان‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەنوەر حسێن‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەی ج��ەل��ەوال‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئێمە‬ ‫داوام����ان ك����ردووە پێشمەرگە لە‬ ‫سەنتەری شارەكاندا جێگیر بكرێت‪،‬‬ ‫نەك ل��ەدەرەوەی شارەكان‪ ،‬چونكە‬

‫ئ��ەو توندوتیژییانەی بەرامبەر بە‬ ‫هاواڵتییانی كورد ئەنجام دەدرێ��ن‪،‬‬ ‫لەناوەوەی شارەكانە»‬ ‫لەكۆی كۆبوونەوە سێ قۆڵییەكانی‬ ‫نێوان بەرپرسانی سەربازیی كورد‌و‬ ‫سوپای عێراق‌و هێزەكانی ئه‌مریكا‪،‬‬ ‫تەنیا رەزامەندیی لەسەر ئەوە دراوە‪،‬‬ ‫پێشمەرگە لە دەورییەی هاوبەشی‬ ‫هێزەكانی عێراق‌و پێشمەرگەو لەژێر‬ ‫چاودێریی هێزەكانی ئه‌مریكا لە‬ ‫ناوچەكەدا بەشداریی پێ بكرێت‪.‬‬ ‫ئەنوەری حاجی عوسمان‪ ،‬جێگری‬ ‫وەزیری پێشمەرگە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬تموحی ئێمە لەوە زیاترە»‪.‬‬ ‫ه��ەف��ت��ەی راب�������ردوو كاتێك‬ ‫هێزەكانی پێشمەرگە گەیشتنە‬ ‫سنووری ناوچەكە‪ ،‬لەالیەن زۆربه‌ی‬ ‫ك��وردی ناوچەكانی گەرمەسێره‌وه‌‪،‬‬ ‫وەكو فریادڕەسێك سەیر دەك��ران‌و‬ ‫بۆ پێشوازییكردنیان رژابوونە سەر‬ ‫شەقامەكان‪.‬‬

‫ئ���اب ‪ :2011‬كۆمپانیای‬ ‫ئاسیاسێڵ ‪ -‬گەورەترین كۆمپانیای‬ ‫عێراقی و یەكەمین كۆمپانیا كە‬ ‫خزمەتگوزارییەكانی هەموو عێراق‬ ‫دەگرێتەوە – بۆ جاری دووەم‬ ‫خەاڵتی كیوتڵ وەردەگ��رێ��ت بۆ‬ ‫باشترین خزمەتگوزارییەكانی‬ ‫گەڕانی نێودەوڵەتی‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫ل��ە خولی ك��ۆب��ون��ەوەك��ان��دا كە‬ ‫كۆمپانیای كیوتڵی جیهانی پێی‬ ‫هەستا لە س��ەرەت��ای تەموزی‬ ‫‪2011‬دا‪.‬‬ ‫خەاڵتەكەش لەالیەن گۆران‬ ‫مەحمود ـ بەڕێوەبەری بەشی‬ ‫رومینگ وگەڕانی نێودەوڵەتی چ��االك��ی لەچۆنێتی و نرخدا‪،‬‬ ‫وەرگ���ی���را‪ ،‬ئ��ەو خ��ەاڵت��ەی كە بێ ئ��ەوەی كە هیچ پێویستیت‬ ‫دادەنرێت بە دانپیانان و رێزلێنانی بەتۆماركردنەوەیەكی تری نوێ‬ ‫ك��ۆش��ش و سەركەوتنەكانی بێت‪.‬‬ ‫ئ��اس��ی��اس��ێ��ڵ رێ��گ��ەش��ی‬ ‫ئ��اس��ی��اس��ێ��ڵ ل���ەب���ەر ئ���ەوەی‬ ‫یەكەمین كۆمپانیای عێراقییە كە خۆشكردوە بۆ بەشداربووانی كە‬ ‫خزمەتگوزاریی ت��ەواوی گەڕانی بەردەوام لە پەیوەندیدا بمێننەوە‬ ‫نێودەوڵەتیی وشكانی ودەریایی و لە گەشتە دەریاییەكاندا‪ ،‬لە‬ ‫ڕێگەی خزمەتگوزاریی گەڕانی‬ ‫ئاسمانیی دابینكردووە‪.‬‬ ‫خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی��ەك��ان��ی دەری��ای��ی ك��ە یەكەمین ج��ارە‬ ‫ئاسیاسێڵ بۆ گەڕانی نێودەوڵەتی لە عێراقدا پێشكەشدەكرێت‪.‬‬ ‫ت��ای��ب��ەت��ە ب�����ەوەی هەمیشە لەگەڵ ئەوەشدا بەشداربووانی‬ ‫ب��ەش��دارب��ووان��ی ل��ەپ��ەی��وەن��دی پۆستپەیدی ئاسیاسێڵ دەتوانن‬ ‫ب��ەردەوام��دا دەمێننەوە لەگەڵ ئاسودەبن بە خزمەتگوزارییەكانی‬ ‫خێزان وه��اوڕێ و كەسوكاردا‪ ،‬گ���ەڕان���ی ن���ێ���ودەوڵ���ەت���ی بۆ‬ ‫ب��ە ش��ێ��وەی��ەك��ی زۆر ئ��اس��ان‪ ،‬پەیوەندییەكان و كورتەنامە‬ ‫وب���ە ب��ەرزت��ری��ن ئاستەكانی وخزمەتگوزاریی ئینتەرنێت لە‬

‫ڕێگەی مۆبایلەوە (‪)GPRS‬‬ ‫لە گەشتە ئاسمانیەكاندا‪.‬‬ ‫دەرب��ارەی ئەم سەركەوتنە‪،‬‬ ‫گ����ۆران م��ەح��م��ود س��وپ��اس��ی‬ ‫كۆمپانیای كیوتڵی ك��رد لە‬ ‫پ��ای وەرگ��رت��ن��ی ئ��ەم خەاڵتە‪،‬‬ ‫ودوپاتی كردەوە كە كۆمپانیای‬ ‫ئاسیاسێڵ پابەندە بە دابینكردنی‬ ‫نوێترین خزمەتگوزاریی و تەواوی‬ ‫بەرهەمەكانی گەیاندن بە بازاڕی‬ ‫عێراقی‪ ،‬وبەجێگەیاندنی هەموو‬ ‫پێویستیەكانی كە ب��ەردەوام لە‬ ‫گەشەكردندایە بۆ هاواڵتیان‪،‬‬ ‫پەیمانی دایەوە ب��ەردەوام هەوڵ‬ ‫ب���دات و ب��ەش��داری ب��ك��ات لە‬ ‫پێشخستنی كەرتی گەیاندندا‪.‬‬ ‫شایانی باسە ركابەری لەسەر‬

‫ئەم خەاڵتە كۆمەڵێك كۆمپانیای‬ ‫تێدابوو لە چەند دەوڵەتێكی‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاست و ئاسیا كە‬ ‫هەموویان لەسایەی كۆمپانیای‬ ‫كیوتڵدا ك���اردەك���ەن‪ ،‬وەك‪:‬‬ ‫كۆمپانیای نەورەس لە سەڵتەنەی‬ ‫عومان‪ ،‬كۆمپانیای نیشتمانیی‬ ‫ف��ەل��ەس��ت��ی��ن ب���ۆ گ��ەی��ان��دن‪،‬‬ ‫كۆمپانیای نیشتمانیی گەیاندن‬ ‫لە جەزائیر‪ ،‬كۆمپانیای تونیزیانا‬ ‫لە تونس‪ ،‬كۆمپانیای كیوتڵ لە‬ ‫قەتەر‪ ،‬كۆمپانیای نیشتمانیی‬ ‫گەیاندن لە كوەیت‪ ،‬كۆمپانیای‬ ‫نیشتمانیی گەیاندن لە دورگەكانی‬ ‫ماڵدیڤ‪ ،‬كۆمپانیای ستارهەب لە‬ ‫سەنگافورە‪ ،‬كۆمپانیای ئیندوسات‬ ‫لە ئیندۆنیسیا‪.‬‬

‫ئەندامێكی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫دیالەش‪ ،‬هۆشداریی دەدات لە مەترسیی‬ ‫هەڵگیرسانی ش��ەڕی ناوخۆ؛ ئەگەر‬ ‫پێشمەرگە بێ گوێدانە رێكکەوتننامەی‬ ‫الیەنە سیاسییەكان بچێتەوە جەلەوالو‬ ‫سەعدیە‪.‬‬ ‫شێخ زی��اد ئەحمەد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەن لەسەر لیستی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی‪ ،‬وت��ی‪« :‬دەب��ێ��ت الیەنە‬ ‫كوردستانیی‌و عێراقییەكان رێكبكەون‬ ‫لەسەر جێگیركردنی هێزی پێشمەرگە‬ ‫لە جەلەوالو سەعدیە‌و لێدوانی توندی‬ ‫هەند ‌ێ بەرپرسی سەربازیی‌و هەڕەشەی‬ ‫ناردنی هێز‪ ،‬هیچ ئاكامێكی باشی‬ ‫نابێت»‪.‬‬ ‫ئەو بەرپرسە كوردە‪ ،‬جەختیشی‬ ‫كردەوە‪ :‬ئەگەر هێزی پێشمەرگە بەدەر‬ ‫لە رێكەوتنی الیەنە كوردستانیی‌و‬ ‫عێراقییەكان بنێردرێتە جەلەوالو‬ ‫سەعدیە‪ ،‬شەڕی ناوخۆ لەنێوان سوپای‬ ‫عێراق‌و پێشمەرگەدا دروست دەبێت‪.‬‬

‫پەرلەمانی عێراقی‌و كۆمسیۆنی راگەیاندن‌و‬ ‫گەیاندن‪ ،‬ئاسیاسێڵ ناچاردەكات سیستمی‬ ‫دەقە بگۆڕێت بۆ سیستمی چركە‬ ‫ئ��اب��ی (‪ ،)2011‬ل��ی��ژن��ەی‬ ‫لێكۆڵینەوەی پەرلەمانی عێراقی‬ ‫لەكاروباری كۆمپانیاكانی مۆبایل‌و‬ ‫كۆمسیۆنی راگەیاندن‌و گەیاندنی‬ ‫عێراقیی‪ ،‬بە بڕیارێك كۆمپانیای‬ ‫«ئاسیاسێڵ» ناچاردەكەن لە رۆژی‬ ‫(‪)2011\8\21‬ەوە‪ ،‬سیستمی دەقە‬ ‫بگۆڕێت ب��ۆ سیستمی چركە بۆ‬ ‫سەرجەم بەشداربووان‪.‬‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەی پەرلەمانی‬ ‫عێراقیی لەكاروباری كۆمپانیاكانی‬ ‫مۆبایل‪ ،‬لە رۆژی (‪)2011\7\27‬دا‪،‬‬ ‫چەند بڕیارێكی دەرك��رد سەبارەت‬ ‫بەكۆمپانیاكانی مۆبایل‪ ،‬لەنێوان ئەو‬ ‫بڕیارانەدا ئیجباركردنی كۆمپانیای‬ ‫«ئاسیاسێڵ» ب��وو ب��ۆ گۆڕینی‬ ‫سیستمی دەقە بۆ سیستمی چركە‪،‬‬ ‫بۆ سەرجەم بەشداربووەكانی‪.‬‬ ‫لەكاتی گۆڕینی سیستمەكەش‬ ‫هەر بەشداربوویەكی «ئاسیاسێڵ»‬ ‫(‪ )3500‬دینار بااڵنس وەك دیاری‬ ‫وەردەگرێت‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی سیستمی چ��رك��ە‪،‬‬ ‫نرخەكانی پەیوەندیكردن بۆ سەرجەم‬ ‫بەشداربووانی «ئاسیاسێڵ» بەپێی‬ ‫چركە حساب دەكرێت‪ ،‬نرخی هەر‬ ‫چركەیەكیش تەنا (‪ )2‬دینارە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە گەر لەپەیوەندییەكدا‬ ‫بەشداربوویەك (‪ )20‬چركە قسە‬

‫(‪ )40‬دینار‬

‫بكات‪ ،‬ئ��ەوا تەنیا‬ ‫لەبااڵنسەكەی دەڕوات‪.‬‬ ‫ئەمە ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی نرخی‬ ‫سەرجەم ئەو ئۆفەرانە‪ ،‬وەك خۆی‬ ‫دەمێنێتەوە‪ ،‬كە «ئاسیاسێڵ»‬ ‫پێشكەشی بەشداربووەكانی كردووە‬ ‫لەهێڵەكانی پریپەیدی ئاسایی‌و‬ ‫هێڵەكانی «گەنجان‪ ،‬ئەڵماس‪،‬‬ ‫زێ��ڕی��ن»‪ ،‬ك��ە ل��ە هەندێك ك��ات‌و‬ ‫شوێندا بەپێی جیاوازیی ئۆفەرەكان‬ ‫نرخی پەیوەندیكردن دەبێت بە یەك‬ ‫دینار بۆ چركەیەك‪.‬‬ ‫ماوەی ساڵێك زیاترە لەالیەن‬ ‫دەس��ت��ەی راگ��ەی��ان��دن‌و گەیاندنی‬ ‫عێراقییەوە داوا ل��ە كۆمپانیای‬ ‫«ئاسیاسێڵ» كراوە؛ كە سیستمی‬ ‫دەقە بگۆڕێت بۆ سیستمی چركە‪،‬‬ ‫بەاڵم كۆمپانیای «ئاسیاسێڵ» پێی‬ ‫باشبوو كار بەهەردوو سیستمەكە‬ ‫بكات‪ ،‬چونكە بەشداربووەكانی‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی ج��ی��اوازی��ان هەیە‌و‬

‫كۆمپانیا وای ب��ەب��اش دەزان���ی‬ ‫ب��ەش��دارب��ووەك��ان��ی خ��ۆی��ان ئەو‬ ‫سیستمە هەڵبژێرن‪ ،‬كە لەگەڵ‬ ‫بەرژەوەندییەكانیاندا دەگونجێت‪.‬‬ ‫«ئاسیاسێڵ»‬ ‫كۆمپانیای‬ ‫چەند جارێك لەڕێگەی دادگ��اوە‬ ‫بەرگریی ل��ەوە ك��رد‪ ،‬كە ه��ەردوو‬ ‫سیستمەكە بمێنێتەوە‪ ،‬لەپێناو‬ ‫بەرژەوەندیی بەشداربووەكانیدا‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم س��وورب��وون��ی كۆمسیۆنی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‌و گەیاندنی عێراقیی‌و‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەوەی پەرلەمانی‬ ‫عێراقیی ل��ەس��ەر ب��ڕی��ارەك��ەی��ان‪،‬‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ئ��اس��ی��اس��ێ��ڵ»ی‬ ‫ناچاركرد لە رۆژی (‪)2011\8\21‬‬ ‫ەوە سەرجەم سیستمەكەی بگۆڕێت‬ ‫بۆ چركە‪ .‬لەكاتی جێبەجێنەكردنی‬ ‫ئەم بڕیارەش لەالیەن كۆمپانیای‬ ‫«ئاسیاسێڵ»ەوە‪ ،‬ئەوا كۆمپانیا‬ ‫رووب���ەڕووی س��زای دارای��ی گ��ەورە‬ ‫دەبێتەوە‪.‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫ئاسیاسێڵ خەاڵتی باشترین خزمەتگوزارییەكانی‬ ‫گەڕانی نێودەوڵەتی وەردەگرێت‬

‫فۆتۆ‪ :‬گه‌رمیان‬

‫هەرچەندە لە چەند رۆژی رابردوودا لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬لیژنەی مادەی (‪ )140‬پێكهێنرا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پەرلەمانتاران‌و چاودێران لەو بڕوایەدان سەركەوتوو‬ ‫نابێت لەكارەكانی‌و ناتوانێت تەنانەت كۆبوونەوەش‬ ‫ئەنجامبدات‪.‬‬ ‫د‪ .‬لەتیف مسته‌فا‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەران لە‬ ‫فراكسیۆنی «گۆڕان»‪ ،‬لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫بێئومێدیی خۆی لە كارەكانی لیژنەكە نەشاردەوەو‬ ‫رەخنەی لە زۆریی ژم��ارەی ئەندامانی گرت‪ .‬باسی‬ ‫لەوەش كرد‪ :‬سەرەتا (‪ )34‬ناو بۆ ئەندامانی لیژنەكە‬ ‫دیاریكرابوون‪ ،‬بەاڵم لەكاتی دەنگداندا بووە (‪)38‬‬ ‫ئەندام‪ .‬روونیشیکرده‌وه‌‪« :‬ژمارەی ئەندامانی لیژنەكە‬ ‫زۆرەو بۆ كۆبوونەوەیەك پێویستی بە ئامادەبوونی (‪)20‬‬ ‫ئەندام هەیە‪ ،‬بۆئەوەی نیساب پێكبهێنێت»‪ ،‬بڕوای‬ ‫خۆیشی نیشاندا‪ :‬هێنده‌ی په‌رله‌مانی هه‌ندێک واڵت‬ ‫ئه‌ندامی هه‌یه‌و زیادكردنی ژمارەكەو هاتنە ناوەوەی‬ ‫هەندێك الیەنی عەرەبی بۆ لیژنەكە‪ ،‬بۆ ئەوەیە كێشەو‬ ‫ئاستەنگ بۆ كۆبوونەوەو بڕیارەكانی دروست بكەن‪.‬‬ ‫پێكهێنانی لیژنەی مادەی (‪ )140‬لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران‪ ،‬ماوەیەكی زۆر دواكەوت‌و دواتر لەسەر داوای‬ ‫فراكسیۆنی «گۆڕان» دانرا‪ ،‬بەاڵم (‪ )38‬پەرلەمانتاری‬ ‫فراكسیۆنە جیاوازەكان بوونە ئەندامی لیژنەكەو بە‬ ‫بڕوای چاودێران‪ :‬ئەوەش وادەكات لیژنەكە كارەكانی‬ ‫وەك پێویست بەڕێوە نەچێت‪ ،‬چونكە تەنیا ئەنجامدانی‬ ‫كۆبوونەوەیەك‪ ،‬پێویستی بە ئامادەبوونی (‪ )20‬ئەندام‬ ‫هەیە‪ .‬لەو رووەش��ەوە د‪ .‬لەتیف‪ ،‬دەڵێت‪« :‬دانانی‬ ‫لیژنەكە زۆر دواكەوت‌و ئەوەش زیانێكی گەورەبوو لە‬ ‫جێبەجێكردنی مادەی (‪ )140‬كەوت‌و پێكهێنانەكەشی‬ ‫زیانێكی ترە‪ ،‬بۆیە پێموایە‪ :‬لیژنەكە بە مردوویی‬ ‫لەدایكبوو»‪.‬‬ ‫كاری لیژنە پەرله‌مانییەكەی تایبەت بە مادەی‬ ‫(‪ ،)140‬چاودێریكردنی كارەكانی لیژنەی جێبەجێكارە‬ ‫حكومییەكەی مادەی (‪)140‬ە‌و لەكاتی كەمتەرخەمیی‌و‬ ‫كارنەكردنیدا‪ ،‬دەتوانێت لێی بپرسێتەوەو لێپێچینەوەی‬ ‫لەگەڵدا بكات‪.‬‬ ‫مەحمود عوسمان‪ ،‬پەرلەمانتاری فراكسیۆنی‬ ‫هاوپەیمانیی وتی‪« :‬بڕوا ناكەم كورد بتوانێت شتێكی‬ ‫ئەوتۆ بكات‪ ،‬لەبەرئەوە ئەو لیژنەیە زۆر جێگای ئومێد‬ ‫نییە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫د‪.‬کاو ‌ه مه‌حمود‪ :‬پڕۆژه‌یه‌کمان بۆ راگه‌یاندنی ناحکومیی‪ ،‬پێشکه‌شی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران کردووه‌‪.‬‬

‫ێ ئاگاداركردنەوەی ئێمە پاشەكشەیان بە پێشمەرگە كرد‬ ‫پشتیوان ئەحمەد‪ ،‬پەرلەمانتاری پێشووی عێراق‪( :‬یەكێتی‌و پارتی) بەب ‌‬

‫«دەبێت ده‌زگاکانی زانیاریی‌و پاراستن؛ ره‌وانه‌ی سەعدیەو جەلەوال بکرێن»‬ ‫سازدانی‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫‪....................................................‬‬

‫س���ەب���ارەت ب��ە ب���ارودۆخ���ی‬ ‫ناوچەی گەرمەسێر‪« ،‬رۆژنامە»‬ ‫ئ��ەم چاوپێكەوتنەی لەگەڵ‬ ‫پشتیوان ئەحمەد‪ ،‬چاودێری‬ ‫سیاسیی‌و نوێنەری سنووری‬ ‫ق����ەزای خ��ان��ەق��ی��ن ل��ە خولی‬ ‫پێشووی ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ساز دا‪..‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئێستا هەرایەكی‬ ‫راگ���ەی���ان���دن ل���ەس���ەر پ��رس��ی‬ ‫ناوچەكانی جەلەوالو سەعدیە‪،‬‬ ‫هەیەو لێكدانەوەی ئێوە بۆ ئەو‬ ‫بارودۆخە چییە؟‬ ‫* ئ���ەوەی راگ��ەی��ان��دن��ەك��ان‬ ‫زیاد لە حەدی خۆی گەورەیان‬ ‫ك����ردووە‌و بایەخیان پ��ێ��داوە‪،‬‬ ‫م��ەب��ەس��ت��ی س��ی��اس��ی��ی لە‬ ‫پ��ش��ت��ەوەی��ەو ه��ەن��دێ��ک حیزب‬ ‫لە كوردستان لە قەیراندایەو‬ ‫دەیانەوێت بەوشێوەیە بەتاڵی‬ ‫بكەنەوەو سۆزی خەڵك بۆالی‬ ‫خۆیان رابكێشن‌و ئەو قەیرانانەی‬ ‫لە ناوخۆدایە‪ ،‬بەوشێوەیە بەتاڵی‬ ‫بكەنەوە‪ .‬ئەگەر مەبەست لە‬ ‫دیاریكردنی سنووری هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ە‪ ،‬دەب��ێ��ت ئ���ەوان‬ ‫بچن ل��ە حەمرین جێگیر بن‌و‬ ‫قایمی بكەن‪ ،‬ئەوان ناچن ئەمە‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬ئ��ەگ��ەری��ش مەبەست‬

‫ل��ە راوەدوون������ان‌و نەهێشتنی‬ ‫تیرۆریستانە‪ ،‬ئەوەش بە دەزگای‬ ‫هەواڵگریی دەك��رێ��ت‪ ،‬ئەوانە‬ ‫هیچیان بەهێزی پێشمەرگە‬ ‫ناكرێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬وات��ە جێگیركردنی‬ ‫پێشمەرگە لە جەلەوالو سەعدیە‪،‬‬ ‫هیچ ك��اری��گ��ەری��ی��ەك��ی لەسەر‬ ‫كەمكردنەوەی ئەو توندوتیژییانە‬ ‫نابێت‪ ،‬كە بەرامبەر بە كورد لەو‬ ‫دوو ناحیەیە ئه‌نجام ده‌درێت؟‬ ‫* بێگومان ئەگەر پێشمەرگە‬ ‫ێ جێگیر بكرێت‌و بەرپرسانە‬ ‫لەو ‌‬ ‫رەف��ت��ار ب��ك��ەن‌و بەڕێككەوتن‬ ‫ل��ەگ��ەڵ س��وپ��ای ع��ێ��راق ببنە‬ ‫ه��ۆی دڵنیابوون بۆ سەرجەم‬ ‫دانیشتووانی ئ��ەو ناوچانە بە‬ ‫ك��وردو توركمان‌و ع��ەرەب��ەوە‪،‬‬ ‫شتێكی باش دەبێت‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��ۆ چ��ارەس��ەری‬ ‫كێشەی ج��ەل��ەوالو سەعدیە‪،‬‬ ‫ناردنی پێشمەرگە چارەسەرە‪،‬‬ ‫یان رێككەوتنی سیاسیی؟‬ ‫* دەب��ێ��ت ل��ەك��وردس��ت��ان‬ ‫ناوماڵی كورد یەكبخرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەك گرنگیی بدرێت بە كێشەی‬ ‫كورد لە جەلەوالو سەعدیەو لەوێ‌‬ ‫كێشە دروست بكرێت‪ ،‬بۆئەوەی لە‬ ‫كوردستان رێككەوتنێكی ساختە‬ ‫دروست بكرێت‪ ،‬بۆ چارەسەری‬ ‫ناوچەدابڕێنراوەكان‪،‬‬ ‫كێشەی‬ ‫دەب������ێ������ت دەس������������ەاڵت‌و‬ ‫«ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن» رێكبكەون‪،‬‬

‫بەاڵم نەك رێككەوتنێك لەسەر‬ ‫حسابی خواستەكانی خەڵكی‬ ‫كوردستان بێت‪ ،‬دەبێت دەسەاڵت‬

‫داواكارییەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫جێبەجێ بكات‪ ،‬كە داواكاریی‬ ‫گشتیین‌و داواك��اری��ی خەڵكی‬

‫كوردستانن‪ ،‬دەبێت حیزب وەكو‬ ‫حیزب مامەڵە بكات‌و پەرلەمان‌و‬ ‫حكومەت رۆڵیان هەبێت‪ .‬دەبێت‬ ‫بەوشێوەیە ناوماڵی ك��ورد لە‬ ‫كوردستان رێكبخرێت‪ ،‬كە بەو‬ ‫سیاسەتە ك��ارم��ان ك��رد‪ ،‬ئەوا‬ ‫رەنگدانەوەی لەسەر كاركردنمان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ع��ێ��راق‌و ن��اوچ��ەك��ەش‬ ‫دەبێت‌و دەبێت بەو سیاسەتە كار‬ ‫لەسەر ناوچەدابڕێنراوەكانیش‬ ‫بكەین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەبۆچوونی ئێوە‪،‬‬ ‫جێگیركردنی هێزی پێشمەرگە‬ ‫لە ناوچە دابڕێنراوەكان بەپێی‬ ‫دەستوور رێگە پێدراوە؟‬ ‫* نەخێر‬ ‫رۆژنامە‪ :‬چۆن؟‬ ‫* بەپێی دەستوور پێشمەرگە‬ ‫پاسەوانی هەرێمە‪ ،‬زۆرجار باس‬ ‫ل��ەوە دەك��رێ��ت؛ كە پێشمەرگە‬ ‫بەشێكە لە وەزارەت��ی بەرگریی‬ ‫عێراق‪ ،‬بەاڵم لەڕاستیدا پێشمەرگە‬ ‫بەشێكە ل��ە هێزی ئاسایشی‬ ‫ناوخۆیی‪ ،‬نەك بەرگریی‪.‬‬ ‫چ��وون��ی پێشمەرگە ب��ۆ ئەو‬ ‫ناوچانە‪ ،‬دەبێت بەڕێككەوتن‬ ‫بێت‪ ،‬هاوكات لەگەڵ رەزامەندیی‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ع���ێ���راق‪ ،‬دەب��ێ��ت‬ ‫ئ���ی���دارەی ئ���ەو پ��ارێ��زگ��ای��ەش‬ ‫رەزام��ەن��دی��ی دەرب��ب��ڕێ��ت؛ كە‬ ‫پێشمەرگەی بۆ دەنێردرێت‪،‬‬ ‫ئ��ی��ت��ر ئ����ەم ش�����ەڕی ك����ورد‌و‬ ‫ع���ەرەب‌و ن��اردن��ی پێشمەرگەو‬

‫موزایەدەكردنەی ناوێت‪ ،‬ئەمە بە‬ ‫عەقڵ‌و لۆژیك‌و حیكمەت دەبێت‪،‬‬ ‫ئەوە ئیشی دەزگای هەواڵگرییە‬ ‫كە دەبێت (یەكێتی‌و پارتی)‬

‫چوونی‬ ‫پێشمەرگە‬ ‫بۆ ئەو ناوچانە‪،‬‬ ‫دەبێت‬ ‫بەڕێككەوتن بێت‬ ‫دەزگ���ای زان��ی��اری�ی‌و پاراستن‪،‬‬ ‫بنێرنە جەلەوالو سەعدیە؛ بۆ‬ ‫ئاشكراكردنی تیرۆریستان‪ ،‬نەك‬ ‫بە ناردنی پێشمەرگە‪.‬‬

‫رۆژن������ام������ە‪ :‬ف���ەرم���ان���دە‬ ‫سەربازییەكانی كورد‌و بەشێكیش‬ ‫ل��ە س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬دەڵ��ێ��ن‪:‬‬ ‫ك��ش��ان��ەوەی هێزی پێشمەرگە‬ ‫لەجەلەوالو سەعدیە‪ ،‬هەڵەیەكی‬ ‫سیاسیی بوو‪ ،‬ئەو هەڵە سیاسییە‬ ‫چۆن كرا؟‬ ‫* ئەوكات ئێمە لە پەرلەمانی‬ ‫عێراق بووین‪ ،‬ئاگاداری رێككەوتنی‬ ‫ئ��ەم ب���رادەران���ە ن��ەب��ووی��ن‪ ،‬كە‬ ‫رێككەوتوون لەسەر كشانەوەی‬ ‫هێزی پێشمەرگە لەو ناوچانە‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬پ��ێ��ت��وای��ە‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫رێككەوتنێكی نێوان حیزبەكانی‬ ‫كوردستان‌و سوپای عێراق بووە؟‬ ‫* بەشبەحاڵی خ��ۆم وەك��و‬ ‫ئەندامێكی پێشوی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی ع��ێ��راق‪ ،‬ئ��اگ��ام لەو‬ ‫رێككەوتننامەی ‌ه ن��ەب��ووە‪ ،‬كە‬ ‫ئەندامێكی خەوتووش نەبووم‌و‬ ‫چاالكیم هەبووە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لە ئێستادا دەبێت‬ ‫چی بكرێت؟‬ ‫* ناو ماڵی كورد رێكبخرێت‌و‬ ‫یەكبخرێت‪ ،‬نەك لەسەر حسابی‬ ‫خواستەكانی خەڵكی كوردستان‪،‬‬ ‫بەڵكو ل��ەس��ەر جێبەجێكردنی‬ ‫خواستەكانی خەڵك‪ ،‬خۆدوورگرتن‬ ‫لە كاردانەوەو هەڵەشە بوون لە‬ ‫بەرامبەر پەرچەكرداری عەرەبە‬ ‫شۆڤێنییەكاندا‪ ،‬رێ��گ��رت��ن لە‬ ‫لێدوانی بەرپرسانی سەربازیی‪،‬‬ ‫كە زۆر لێدوانی هەڵە دەدەن‪.‬‬

‫پێداچوونەوە بە مووچەی رێزلێناندا دەكەین‬

‫وەزیری رۆشنبیریی‌و الوان‪:‬‬ ‫سازدانی‪ :‬ن‪ .‬هەولێر‬ ‫‪....................................................‬‬

‫لەمیانەی چاوپێكەوتنێكیدا‬ ‫لەگەڵ «رۆژنامە»‪ ،‬دکتۆر کاوه‌‬ ‫مه‌حمود‪ ،‬وەزی��ری رۆشنبیریی‌و‬ ‫الوان‪ ،‬داوا لەسەرجەم دەزگاكانی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن دەك����ات‪ ،‬تێبینی‌و‬ ‫پ��ێ��ش��ن��ی��ازەك��ان��ی��ان س��ەب��ارەت‬ ‫ب��ە رێنماییەكانی رێكخستنی‬ ‫فریكوێنسی سپەیس‪ ،‬لەماوەی‬ ‫ی����ەك ه���ەف���ت���ەدا ب��ن��ێ��رن بۆ‬ ‫پێداچوونەوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬هەڵوەشاندنەوەی‬ ‫هەریەك لە بەڕێوەبەرێتیی گشتیی‬ ‫سینەما‌و راگ��ەی��ان��دن‪ ،‬ل��ەدوای‬ ‫جەژنەوە‪ ،‬بەتەواوەتی دەچێتە‬ ‫ب��واری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬بۆچی‬ ‫ئەم بڕیارەتان دەركرد؟‬ ‫* لەگەڵ یەكگرتنی ه��ەردوو‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیریی‌و وەزارەتی‬ ‫وەرزش‌و الوان�����دا‪ ،‬پێویستە‬ ‫پێكهاتەیەكی تازە دروستبكرێت‬ ‫بۆ كۆكردنەوەی دامودەزگاكانی‪،‬‬ ‫ئاڵوگۆڕكردنی پێكهاتەی یەكەمی‬ ‫ئیداریی‪ ،‬مانای فەرامۆشكردن نییە‪،‬‬ ‫چاالكیی هەر بەڕێوەبەرایەتییەكی‬ ‫گشتیی‪ ،‬ئەوە نییە قەبارەیەكی‬ ‫گەورەی بۆ دروستكراوە‪ ،‬یان نا‪،‬‬ ‫پاشان بنەمای ئەو گۆڕانكارییانە‬ ‫المەركەزییەتە‪ ،‬بەو مانایەی تا‬ ‫بتوانین بەڕێوەبەرێتیی پارێزگاكان‪،‬‬ ‫دەسەاڵتێكی بچووكیان هەبێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە‪ ،‬وەك وەزارەتێكی بچووك‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان‬ ‫گۆڕانكارییان بەسەردا نەهاتووەو‬ ‫وەك خ���ۆی���ان دەم��ێ��ن��ن��ەوە‌و‬ ‫ئیشوكارەكانی خۆیان دەك��ەن‌و‬ ‫بودجەیش وەردەگرن‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫گشتیی راگ��ەی��ان��دن‪ ،‬خ��ۆت��ان‬

‫دەزان����ن وەزارەت���ەك���ەی ئێمە‪،‬‬ ‫وەزارەت�����ی راگ��ەی��ان��دن نییە‪،‬‬ ‫وەزارەت���ی رۆشنبیرییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫راگەیاندن بەشێكە لە وەزارەت‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ل��ەب��ەرئ��ەوەی بەشێكی‬ ‫گ��ەورە نییە لە وەزارەتەكەمان‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەم مەبەستەیش‪ ،‬ه��ەردوو‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەرێ���ت���ی���ی گشتیی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‌و بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫گشتیی چ���اپ‌و ب�ڵاوك��ردن��ەوە‪،‬‬ ‫دەكرێنە بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی‬ ‫راگەیاندن‌و چاپ‌و باڵوكردنەوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬دوای نەهێشتنی‬ ‫ئەم بەڕێوەبەرێتییە گشتییانە‪،‬‬ ‫چ كارێك بە بەڕێوەبەرەكانیان‬ ‫دەسپێرن؟‬ ‫* بەڕێوەبەرێتییە گشتییەكان‪،‬‬ ‫بۆ تاك دروست نەكراون‪ ،‬باشتر‬ ‫وایە بڵێم‪ ،‬بەڕێوەبەرێتیی گشتیی‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوە دان���ەن���راوە ت��ا بڵێین‬ ‫فاڵنەكەس بكرێتە بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی‪ ،‬دوای ن��ەم��ان��ی ئ��ەم‬ ‫بەڕێوەبەرێتییە گشتییانە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بەڕێوەبەرە گشتییەكان لەسەر‬ ‫میالكی وەزارەت مانەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫لەدیوانی وەزارەت‪ ،‬كارمان زۆرە‌و‬ ‫كاریان پێدەسپێرین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەماوەی راب��ردوودا‪،‬‬ ‫پاداشتی مانگانەی رۆشنبیران‌و‬ ‫هونەرمەندان‪ ،‬هەندێ ناڕەزایی‬ ‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوە‪ ،‬ك��ە هەندێكیان‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارب��وون ب��ە هەندێك‬ ‫كەسێتییەوە‪ ،‬كە وەك پێویست‬ ‫بەخششیان بۆ هونەر‌و رۆشنبیریی‬ ‫نییە؟‬ ‫* كاتی خۆی‪ ،‬زۆر بە بەرفراوانی‬ ‫مووچەی رێزلێنان دابەش دەكرا‪،‬‬ ‫پاشان وردە وردە كەمكرایەوە‌و‬ ‫ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا دەم���ان���ەوێ���ت‪،‬‬ ‫پ��ێ��داچ��وون��ەوە ب��ۆ ئ��ەو مووچە‬ ‫رێزلێنانە بكەین‌و مەبەستیشمان‬ ‫لەپێداچوونەوەكە‪ ،‬ئەوەیە كە‬

‫كەناڵی پەرلەمان؛ تەنیا موڵکی حیزبێك نییە‬

‫ن��اوەك��ان��ی رەوان����ەی ه��ەری��ەك‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫لەسەندیكای‬ ‫هونەرمەندان‌و نووسەران دەكەین‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی بزانین ئەوانەی مووچەی‬ ‫رێزلێنان وەردەگ����رن‪ ،‬شایانی‬ ‫ئەوەن مووچەكە وەربگرن‪ ،‬یان‬ ‫ن��ا‪ .‬ه��ەروەه��ا داوام���ان ك��ردووە‪،‬‬ ‫ئەوانەی مووچەی خانەنشینی‪،‬‬ ‫یان مووچەیەكی دیكەیان هەیە‪،‬‬ ‫مووچەی رێزلێنانەكەیان ببڕدرێت‪.‬‬

‫لەهەولێر‪،‬‬ ‫هەندێك‬ ‫ناو هەبوو‪،‬‬ ‫لەكۆنەوە مووچەیان‬ ‫وەردەگرت‪ ،‬پاشان‬ ‫لێكۆڵینەوەمان كرد‪،‬‬ ‫تیایبوو شایانی‬ ‫وەرگرتنی نەبوو‬ ‫لەهەولێر‪ ،‬هەندێك ناویان‬ ‫ه��ەب��وو‪ ،‬ل��ەك��ۆن��ەوە مووچەیان‬ ‫وەردەگرت‪ ،‬پاشان لێكۆڵینەوەمان‬ ‫كرد‪ ،‬تیایبوو شایانی وەرگرتنی‬ ‫ن��ەب��وو‪ ،‬ی��اخ��ود وەرگ���ی���راوە‌و‬ ‫م��ووچ��ەك��ەی وەرن���ەگ���رت���ووە‪،‬‬ ‫لەئێستایشدا لەلێكۆڵینەوەداین‪،‬‬

‫ئەم لێكۆڵینەوەو بەدواداچوونەیش‬ ‫لەپارێزگاكانی هەولێرو سلێمانی‬ ‫ئەنجام دەدرێن‪ ،‬ئەوەی سەرپێچی‬ ‫یاسایی بكات‪ ،‬سزای دەدەین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لە (‪)23‬ی حوزەیرانی‬ ‫ئەمساڵدا‪ ،‬كۆمەڵێك رێنماییتان‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە رێكخستنی‬ ‫فریكوێنسی سپەیسی میدیای‬ ‫بینراو و بیستراو دەركرد‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫دەركردنی یاسا‪ ،‬ئەركی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانە‪ ،‬تاچەند پێتانوایە‬ ‫لە دەركردنی ئەم رێنماییانەدا‪،‬‬ ‫زیادەڕۆیی لە سنووری دەسەاڵتی‬ ‫وەزارەتدا كراوە؟‬ ‫* ئەم رێنماییانە‪ ،‬بۆ مەبەستی‬ ‫رێكخستن دەرچوون‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫بواری راگەیاندن‪ ،‬دەبێت سااڵنە‬ ‫رێنمایی بۆ دەربكەی تا یاسای‬ ‫بۆ دەردەچێت‪ ،‬لەهەر حاڵەتێكدا‬ ‫ئەگەر یاسا نەبێت‪ ،‬ئەوا دەبێت‬ ‫دەس��ەاڵت��ی تەنفیزیی‪ ،‬رێنمایی‬ ‫دەرب���ك���ات‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ئ��ەوەی��ش��دا‬ ‫رێنماییەكانی ئێمە زۆرتوندنین‌و‬ ‫لەڕێگای رۆژن��ام��ەك��ەی ئێوەوە‬ ‫رای��دەگ��ەی��ەن��م ب��ۆ دەزگ��اك��ان��ی‬ ‫راگەیاندنەكان‪ ،‬ئەگەر تێبینی‌و‬ ‫پێشنیازیان هەیە‪ ،‬سوپاسیان‬ ‫دەك��ەی��ن هاوكاریمان بكەن بۆ‬ ‫ئەوەی پێداچوونەوەو گۆڕانكاریی‬ ‫تێدابكرێت‪ ،‬ئێمە نامانەوێت‬ ‫رێنماییەكان لەسەر ئەساسی‬ ‫عەقڵییەتی وش���ك‌و توندبن‌و‬ ‫دەمانەوێت رێنماییەكان شەفاف‬ ‫بن‌و دەزگاكانی راگەیاندن بەشداربن‬ ‫لەپێداچوونەوەی رێنماییەكاندا‪،‬‬ ‫ئ��ێ��م��ە ه��ی��چ دەس��ت��وەردان��ێ��ك‬ ‫لەدەزگاكان ناكەین‪ ،‬تەنیا ئەوانە‬ ‫نەبێت كە دەس��ت��وور رێگرییان‬ ‫ل��ێ��دەك��ات‪ ،‬ب��ۆ نموونە‪ ،‬فیلمی‬ ‫توندوتیژیی‪ ،‬لەگەڵ ئەوەیشدا‬ ‫دەمانەوێت راگەیاندن بەتەواوەتی‬ ‫ئازادبێت‪.‬‬

‫پێشكەش‬ ‫پڕۆژەیەكیشمان‬ ‫بە ئەنجومەنی وەزی��ران كردووە‬ ‫ب��ە مەبەستی هاوكاریكردنی‬ ‫راگەیاندنی ناحكومیی‪ ،‬مەستمان‬ ‫راگەیاندنی حكومیی‌و حیزبیی‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەو ملمالن ‌ێ حیزبییەی‬ ‫نێوان یەكێتی‌و پارتی‪ ،‬سەتەالیتی‬ ‫نەورۆزی داخست‪ ،‬بەر لەداخستنی‪،‬‬ ‫نەتاندەتوانی چارەسەری بكەن؟‬ ‫* پ��ەی��وەن��دی��م ن��ی��ی��ە بە‬ ‫ملمالنێی «یەكێتی‌و پارتی»‪،‬‬ ‫یان هەر حیزبێك سیاسییه‌وه‌‪،‬‬ ‫سەرەتا كە بووم بە وەزیر‪ ،‬بیرم‬ ‫ل��ەوەك��ردەوە كەناڵی ستەالیتی‬ ‫«ن����ەورۆز»‪ ،‬ببێتە كەناڵێكی‬ ‫گشتیی‪ ،‬ئەوەبوو لەكۆبوونەوەی‬

‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وەزی���ران���دا ب��اس‬ ‫ل��ەوە ك��را‪ ،‬كە ئەوكەناڵە ببێتە‬ ‫كەناڵێكی پەروەردەیی‌و ماوەیەكی‬ ‫پێچوو نەتوانرا ئەم كەناڵە ببێتە‬ ‫كەناڵێكی پ��ەروەردەی��ی‪ ،‬دوات��ر‬ ‫بیرۆكەیەك هاتەپێشەوە كە ببێتە‬ ‫كەناڵێكی پەرلەمان‪ ،‬لەئێستادا‬ ‫ئەوەی نەبێت‪ ،‬كەناڵێكی گشتییە‪،‬‬ ‫پێویستە كەناڵێكی گشتیی‬ ‫هەبێت‪ ،‬تەنانەت پەیوەندیی‬ ‫ب���ەوەوە نەبێت‪ ،‬كێ حكومەت‬ ‫بەڕێوەدەبات‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬دوای داخستنی‬ ‫سەتەالیتی نەورۆز‪ ،‬نزیكەی (‪)6‬‬ ‫مانگ‪ ،‬مانگانە (‪ )52‬ملیۆن دیناری‬ ‫وەردەگرت بەبێ ئەوەی كەناڵەكە‬ ‫كراوە بێت‌و كارمەندەكانی دەوام‬

‫بكەن‪ ،‬ئەم پارەیە بۆ كوێ چوو؟‬ ‫* پ���ارەك���ە‪ ،‬گ��ەڕێ��ن��رای��ەوە‬ ‫خ��ەزێ��ن��ەی ح��ك��وم��ەت‌و تەنیا‬ ‫پارەیەكی كەم نەبێت‪ ،‬ئەویش بۆ‬ ‫چاككردن‌و پاراستن بوو لەگەڵ‬ ‫پێدانی مووچەی كارمەندەكانی‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دوای گۆڕینی كەناڵی‬ ‫نەورۆز بۆ كەناڵی پەرلەمان‪ ،‬ئەو‬ ‫كارمەندەی «پارتی» ب��وو‪ ،‬لە‬ ‫كەناڵەكەی پەرلەمان دەوامیان‬ ‫پێكرا‌و لەنێویشیاندا تەنیا (‪)6‬‬ ‫ك��ارم��ەن��دی هونەریی ه��ەب��وون‪،‬‬ ‫ئەوانی دیكە هەمووی بەردەست‬ ‫بوون‪ ،‬ئایا تۆ ئاگاداریت؟‬ ‫* ئەمەیان پەیوەندیی بە‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫پەرلەمانەوە هەیە‪ ،‬پەرلەمانیش‬ ‫ت��ەن��ی��ا ه���ی ح��ی��زب��ێ��ك نییە‪،‬‬ ‫هەڵبژاردنی ئەم كارمەندانەیش‬ ‫بۆ سوودوەرگرتن‌و هەماهەنگی‬ ‫ب��ووە لەنێوان كەناڵی ن��ەورۆز‌و‬ ‫پەرلەماندا‪ ،‬لەگەڵ ئەوەیشدا‬ ‫كارمەند‪ ،‬كارمەندی حكومەتە جا‬ ‫لەهەرشوێنێك كاری پێبكرێت‪،‬‬ ‫هەر كارمەندێكیش‪ ،‬سەر بە چ‬ ‫حیزبێكە‪ ،‬ئ���ارەزووی خۆیەتی‪،‬‬ ‫بەاڵم لەدەرەوەی دەوامی حكومیی‬ ‫ك��اری حیزبیی ب��ك��ات‪ .‬هەموو‬ ‫كارەكانی كەناڵی نەورۆز لەگەڵ‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬الیەنەكان ئاگادارن‬ ‫وەك‪ :‬پارتی‌و یەكێتی‌و الیەنەكانی‬ ‫دیكە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬كۆمەڵێك كارمەندی‬ ‫كەناڵی ن���ەورۆز‪ ،‬بەبێ ئ��ەوەی‬ ‫دەوام بكەن‪ ،‬مووچە وەردەگرن‪،‬‬ ‫بۆ ئەمە چیتان كردووە؟‬ ‫* پێمانوتوون دەبێت دەوام‬ ‫بكەن‪ ،‬تەنانەت ئەگەر ئیشیشیان‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەڕێوەبەرەكانیش لەمە‬ ‫ئاگاداركراونەتەوە‌و ئەگەر كارمەند‬ ‫دەوام��ی نەكرد‪ ،‬بەڕێوەبەرەكان‬ ‫بەرپرسیار دەبن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫پڕكردنەوەی فۆڕمێك؛ بەسەر چەند گەڕەكێكی سلێمانیدا دەسەپێنرێت‬ ‫ئ��ەك��رەم تۆفیق‪ :‬موختاری‬ ‫چ��ەن��د گ��ەڕەك��ێ��ك��ی ش��اری‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ف��ۆڕم��ێ��ك��ی‬ ‫زان��ی��اری��ی ب �ه‌ن��اوی (فۆڕمی‬ ‫نیشته‌جێبوون‌)ه‌و‌ه بەسەر‬

‫دانیشتووانی ناوچەكەیاندا‬ ‫داب��ەش دەك���ەن؛ بە ئ�ه‌وه‌ی‬ ‫پڕی كردنەوەی‌‪.‬‬ ‫بەهمەن مەحمود‪ ،‬موختاری‬ ‫گەڕەكی «شێخان»ی شاری‬

‫سلێمانی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬پێویستە هەموو‬ ‫ك��ەس��ێ��ك��ی گ���ەڕەك���ەك���ە‪،‬‬ ‫ئ���ەو ف��ۆڕم��ە پ��ڕب��ك��ات��ەوە‌و‬ ‫ئامانج لە دابەشكردنیشی‪،‬‬

‫س��ەرژم��ێ��ری��ک��ردن��ی خەڵكی‬ ‫گەڕەكەكەیەو هیچ مەبەستێكی‬ ‫دیكەمان نییە‌و موختارەكانیش‬ ‫ئ��ازادك��راون‪ ،‬كە هەركاتێك‬ ‫بیانەوێت‪ ،‬سەرژمێریی لە‬

‫گەڕەكەكانیاندا ئەنجامبدەن»‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬زانا حەمە ساڵح‪،‬‬ ‫قایمقامی ناوه‌ندی سلێمانی‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«تا فۆڕمەكە نەبینم‪ ،‬ناتوانم‬

‫قسەی لەسەر بكەم»‪.‬‬ ‫لەو فۆڕمەدا‪ ،‬داوای زانیاری‬ ‫لەسەر رەگەزو ساڵ‌و شوێنی‬ ‫لەدایكبوون‌و ئاستی داهات‌و‬ ‫ژمارەی تەلەفۆن كراوە‪.‬‬

‫داوا دەكرێت؛ یاسای مافی رۆژنامەنووسانی عێراق لە هەرێم جێبەجێبكرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬هەستیار قادر‬

‫‪....................................................‬‬

‫ب����ەرپ����رس����ی ل���ق���ەك���ان���ی‬ ‫ك��ەرك��وك‌و بەغدای (سەندیكای‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی ك��وردس��ت��ان)‪،‬‬ ‫ئاماژە بە خەوشەكانی یاسای مافی‬ ‫رۆژنامەنووسان دەكەن لەعێراق‌و‬ ‫پەرلەمانتارێكی هاوپەیمانییش‬ ‫داوادەك������ات ف��ش��ار ب��ک��رێ��ت بۆ‬ ‫جێكردنەوەی چەند مادەیەكی‬ ‫ئ��ەو ی��اس��ای��ە‪ ،‬ل��ە ی��اس��ای ك��اری‬ ‫رۆژنامەگەریی هەرێمدا‪.‬‬ ‫دوای (‪ )32‬ساڵ لە دەرچوونی‬ ‫ی��اس��ای چ��اپ��ەم��ەن��ی عێراقیی‬ ‫ساڵی (‪ )1969‬س��ەرەت��ای ئەم‬ ‫مانگە ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫ع��ێ��راق ی��اس��ای��ەك��ی ن��وێ��ی بۆ‬ ‫پ��اراس��ت��ن��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‬ ‫دەك��رد‪ ،‬بەناوی یاسای مافه‌کانی‬ ‫رۆژنامەنووسان»ەوە‪.‬‬ ‫ل��ەت��ی��ف ف��ات��ی��ح‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی‬ ‫ل��ق��ی ك��ەرك��وك��ی (س��ەن��دی��ك��ای‬ ‫رۆژنامەنووسانی كوردستان)‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەبوونی چەند كێشەیەك دەدات لەو‬ ‫یاسایەدا‪ ،‬كە هەر لە ناوەكەیەوە‬ ‫كە تەنیا بۆ رۆژنامەنووسانە‪ ،‬تا‬ ‫دەگاتە رووماڵكردنی كۆبوونەوە‬ ‫تایبەتەكان‌و دەڵ��ێ��ت‪« :‬رەنگە‬ ‫بەناوی كۆبوونەوەی تایبەتەوە‬ ‫رێ���ن���ەدرێ���ت رۆژن���ام���ەن���ووس‬ ‫رووم��اڵ��ی ك��ۆب��وون��ەوەی س��ەرۆك‬ ‫كۆمارو س��ەرۆك وەزی��ران بكات‌و‬ ‫لەیاساكەشدا ئاماژە ب��ەوەدراوە‪:‬‬ ‫كە دەستبەسەراگرتنی كەلوپەلی‬ ‫رۆژنامەنووس بە یاسا دەبێت‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئەوەی یاساكە دیاریی بكات»‪.‬‬ ‫ل��ەت��ی��ف‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬ی��اس��ای‬ ‫مافی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و یاسای‬ ‫ك��اری رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی لەهەرێم‪،‬‬ ‫جیاوازیی ئەوتۆ لەنێوانیدا نییە‪،‬‬

‫سامان فەوزى‪:‬‬

‫دەبێت سەندیكا فشار‬ ‫بكات بۆ جێكردنەوەی‬ ‫چەند بڕگەیەكی‬ ‫یاساكەی عێراق؛ لە‬ ‫یاساكەی هەرێمدا‬

‫ب��ەاڵم ه��ەردووك��ی��ان پێویستیان‬ ‫بەپێداچوونەوەیە‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬جێبەجێكردنی ئەو یاسایەی‬ ‫پەیوەستە بە ئاستی پابەندبوونی‬ ‫دەزگا ئەمنییەكانەوە‌و بەو یاسایە كە‬ ‫مامەڵەی لەگەڵدا دەكەن‪ ،‬وەكچۆن‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا یاسای‬ ‫كاری رۆژنامەگەریی نەگەیشتووەتە‬ ‫دەستی دادوەرەكان»‪.‬‬ ‫بەپێی مادەی (‪)11‬ی یاسای‬ ‫مافی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪ ،‬هەموو‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ك‪ ،‬ك��ە لەكاتی‬

‫عەلی حسێن فەیلی‪:‬‬

‫باشترە یاسای مافی‬ ‫رۆژنامەنووسانی‬ ‫چه‌ند وێنه‌گرێکی که‌ناڵه‌کانی راگه‌یاندن‬ ‫ئەنجامدانی كاره‌كەیدا «شەهید»‬ ‫بێت‪ ،‬مووچەیەكی خانەنشینی بە‬ ‫بڕی (‪ )750‬هەزار بۆ دەبڕدرێتەوە‌و‬ ‫دەدرێ���ت بە واریسەكانی‌و گەر‬ ‫لەكاتی كاركردنیشیدا بەڕێژەی‬ ‫(‪ )%50‬كەمئەندام ب��وو‪)500( ،‬‬ ‫ه�����ەزارو ب���ەڕێ���ژەی (‪)%30‬ی‬ ‫كەمئەندامیش (‪ )250‬ه��ەزار‬ ‫دیناری دەدرێتێ‪ ،‬مادەكەش ئەو‬ ‫رۆژنامەنووسانە دەگرێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫دوای (‪ )2003/4/9‬كوژراون‪ ،‬یان‬ ‫كەمئەندامبوون‪ ،‬رۆژنامەنووسانی‬ ‫بەر لە رووخاندنی رژێمی سەدام‪،‬‬ ‫ناگرێتەوە‪.‬‬ ‫ب��ەرپ��رس��ی ل��ق��ی ك��ەرك��وك��ی‬ ‫(سەندیكای رۆژنامەنووسان)یش‪،‬‬ ‫نموونـــــــــەیەكی قوربانییانی‬

‫بەر لەو وادەیەی رۆژنامەنووسان‬ ‫دەهێنێتەوە‌و دەڵێت‪« :‬جەبار‬ ‫جەباری‪ ،‬رۆژنامەنووسی دیاری‬ ‫كەركوك لە سەردەمی دەسەاڵتی‬ ‫ب��ەع��س��دا ل��ە م��اڵ��ی خ��ۆی ب��راو‬ ‫لەسێدارە درا»‬ ‫بەپێی ئامارە ناڕەسمییەكان‪،‬‬ ‫ل�����ەدوای رووخ��ان��دن��ی رژێ��م��ی‬ ‫بەعسەوە‪ ،‬لە (‪)2003/4/9‬ەوە‪،‬‬ ‫زی��اد لە (‪ )300‬رۆژن��ام��ەن��ووس‬ ‫لە عێراقدا ك���وژراون‌و سەدانی‬ ‫دیکه‌یش ب��ری��ن��دار ب���وون‪ ،‬یان‬ ‫ناچاركراون دەستبەرداری پیشەی‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی ب��ب �ن‌و ب���ەرەو‬ ‫دەرەوەی عێراق هەڵبێن‪.‬‬ ‫عەلی حسێن فەیلی‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫ل��ق��ی ب����ەغ����دای س��ەن��دی��ك��ای‬

‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی كوردستان‪،‬‬ ‫كێشەی جێبەجێنەكردنی ئەو‬ ‫یاسایەی بەغدا دەبەستێتەوە؛ بە‬ ‫پێشنەخستنی رۆشنبیریی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكانی ئەو یاسایە‪.‬‬ ‫ف��ەی��ل��ی‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬هەرچەندە یاسای‬ ‫ك���اری رۆژن��ام��ەگ��ەری��ی ه��ەرێ��م‪،‬‬ ‫ب��ەرف��راوان��ت��رە‪ ،‬ب��ەاڵم باشترە‬ ‫یاسای مافی رۆژنامەنووسانی‬ ‫عێراق لە هەرێمی كوردستانیش‬ ‫جێبەجێبكرێت»‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‪ ،‬س��ام��ان ف���ەوزی‪،‬‬ ‫ی��اس��ان��اس‌و ئ��ەن��دام��ی لیژنەی‬ ‫رۆشنبیریی پەرلەمانی عێراق‪،‬‬ ‫ئاماژەی ب��ەوەدا‪ :‬هەندێك بڕگە‬ ‫لە یاساكەی عێراقدا ه��ەن‪ ،‬كە‬

‫لە یاسای ك��اری رۆژنامەگەریی‬ ‫هەرێمدا نییە‪ ،‬ب��ەاڵم یاساكەی‬ ‫هەرێمی بەگشتگیر وەسفكرد‪.‬‬ ‫د‪.‬س����ام����ان ف��������ەوزی‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە»ی روونکرده‌وه‌‪« :‬چەند‬ ‫بڕگەیەكی پەیوەندیدار بە مووچەی‬ ‫خانەنشینی رۆژن��ام��ەن��ووس‌و‬ ‫هەژماركردنی خزمەت لە یاساكەی‬ ‫بەغدا هەیەو ئاماژ‌ه به‌و‌ه ده‌کات‪،‬‬ ‫ئه‌گه‌ر رۆژن��ام �ه‌ن��ووس ئه‌ندامی‬ ‫سه‌ندیکاش نه‌بێت‪ ،‬ئه‌و خزمه‌ته‌ی‬ ‫بۆ هه‌ژمار بکرێت‪ ،‬ک ‌ه لە یاساكەی‬ ‫هەرێمدا نییە‌و دەبێت چارەسەر‬ ‫بكرێت لەڕێگەی هەمواركردنییەوە‬ ‫لە پەرلەمانی كوردستان‌و دەبێت‬ ‫رۆژنامەنووسانی‬ ‫(سەندیكای‬ ‫كوردستان)‪ ،‬فشار دروست بكات‬

‫عێراق؛ لە هەرێمی‬ ‫كوردستانیش‬ ‫جێبەجێبكرێت‬ ‫بۆ جێكردنەوەی ئ��ەو بڕگانەی‬ ‫ی��اس��اك��ەی ب��ەغ��دا لەیاساكەی‬ ‫هەرێمدا‪.‬‬ ‫هەرچەندە لە بڕگەی دووەمی‬ ‫م���ادەی یەكەمی ی��اس��ای مافی‬ ‫رۆژنامەنووسانی عێراقدا هاتووە‪:‬‬ ‫كە ئەو یاسایە بەسەر سەرجەم‬ ‫رۆژنامەنووسانی عێراقدا جێبەجێ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بەاڵم ئەو پەرلەمانتارە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬ئەو یاسایە لە سنووری‬ ‫ه��ەرێ��م��دا جێبەجێ ن��اك��رێ�ت‌و‬ ‫هەرێمیش یاسای خۆی هەیە»‪.‬‬

‫ژمارە (‪ ،)100000‬نرخی (‪ )10‬دەفتەر دۆالری پێدەدرێت‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمان؛‬ ‫هاتوچۆی سلێمانی؛ «ژمارە جوانەكان»ی ئۆتۆمبێل؛ بەپارەی خەیاڵیی دەفرۆشێت‬ ‫دوو پەرلەمانتار‬ ‫ره‌وانه‌ی دادگا ناکات‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪..............................................................‬‬

‫هاتوچۆی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ب��ەب��ێ پاڵپشتی‬ ‫هیچ رێنمایی‌و بڕیارێك‪ ،‬ژم��ارە‬ ‫«جوانەكان»ی ئۆتۆمبێل‪ ،‬بەپارەی‬ ‫خەیاڵیی دەفرۆشێت‌و دەیانخاتە‬ ‫موزایەدەوە‪ ،‬بەبێئەوەی لەبارەی‬ ‫پارەكەوە‪ ،‬لێدوان بۆ راگەیاندنەكان‬ ‫بدەن‪.‬‬ ‫بەپێی چەند زانیارییەكی‬ ‫«رۆژن���ام���ە»‪ ،‬بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ه��ات��وچ��ۆی س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ژم���ارە‬ ‫جوانەكانی ئۆتۆمبێل‪ ،‬بەدوو رێگا بە‬ ‫شۆفێران دەبەخشێت‪ ،‬یان ئەوەتا‬ ‫لەڕێگای «واسیتە»وە دەیاندات‬ ‫بەشۆفێران‪ ،‬یاخود دەیانخاتە‬ ‫م��وزای��ەدەوە؛ بەبێ ئ��ەوەی هیچ‬ ‫بەرپرسێكی ئەو بەڕێوەبەرێتییە‪،‬‬ ‫باس لەچۆنێتیی ئەو موزایەدەیە‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫بەپێی زان��ی��اری��ی��ەك��ان‪ ،‬كە‬ ‫ل��ە ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی ه��ات��وچ��ۆی‬ ‫سلێمانییەوە دەست «رۆژنامە»‬ ‫ك���ەوت���وون‪ ،‬ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا ژم���ارە‬ ‫ئ��ۆت��ۆم��ب��ێ��ل��ی (‪ ،)100000‬لە‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی ه��ات��ۆچ��ۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬خراوەتە «موزایدە»وە‌و‬ ‫ئەفسەرێكی ه��ات��وچ��ۆی��ش لەو‬ ‫بەڕێوەبەرێتییە‪ ،‬ك��ە جەختی‬ ‫لەڕاستیی زانیارییەكەی «رۆژنامە»‬ ‫ك���ردەوە‪ ،‬وت��ی‪« :‬ب��ۆ وەرگرتنی‬ ‫ئ��ەو ژم���ارەی���ە‪ ،‬چ��ەن��د كەسێك‬

‫هەوڵی كڕینی دەدەن‌و تائێستا‬ ‫موزایەدەكەی گەیشتووەتە (‪)10‬‬ ‫دەفتەر دۆالر»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ئ��ەف��س��ەرە‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫بەوەیش دا‪ :‬بەپاساوی پێدانی ئەو‬ ‫پارەیە بە نەخۆشخانەی هیوا‪( ،‬كە‬ ‫تایبەتە بەشێرپەنجە)‪ ،‬ئەو ژمارانە‬ ‫دەفرۆشرێن»‪.‬‬ ‫بەپێی ئ���ەو س��ەرچ��اوەی��ە‪،‬‬ ‫بڕیارە ل��ەم مانگەدا‪« ،‬ژم��ارەی‬ ‫تابلۆكانی (‪ 100000‬تا ‪)100099‬‬ ‫كە دەكاتە ژمارەی (‪ )100‬تابلۆی‬ ‫ئۆتۆمبێل‪ ،‬بخرێنە موزایەدەوە‌و لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی هاتوچۆی سلێمانی‬ ‫بفرۆشرێن»‪.‬‬ ‫بەرپرسانی پۆلیسی هاتوچۆی‬ ‫س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ئ���ەو زان��ی��اری��ی��ان��ە‬ ‫رەت��ن��اك��ەن��ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم كەسیان‬ ‫ئ��ام��ادەن��ەب��وون ل��ێ��دوان ب��دەن‪،‬‬ ‫هەریەكەو دەسەاڵتی قسەكردنی‬ ‫ل��ەس��ەر ئ���ەو م��ەس��ەل��ەی��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫بەرپرسێكی تر دەگواستەوە‪.‬‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬بۆ ئەو بابەتە‪،‬‬ ‫پەیوەندیی بە هەریەكە لە نەقیب‬ ‫ئەمین‪ ،‬بەڕێوەبەری راگەیاندنی‬ ‫پۆلیسی ه��ات��وچ��ۆی سلێمانی‌و‬ ‫م��وق��ەدەم ع��وم��ەر‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫هونەریی هاتوچۆی سلێمانی‌و‬ ‫نەقیب بەختیار‪ ،‬لێپرسراو لە‬ ‫راگەیاندنی هاتوچۆی سلێمانی‬ ‫كرد‪ ،‬بەاڵم هیچیان قسەیان نەكرد‪.‬‬ ‫«رۆژن����ام����ە»‪ ،‬س���ەردان���ی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی ه��ات��وچ��ۆی‬ ‫سلێمانیشی ك��رد‪ ،‬ب��ەاڵم عەمید‬

‫عەبدولكەریم عەزیز‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ه��ات��وچ��ۆی سلێمانی‪ ،‬ئەویش‬ ‫بەپاساوی ئ��ەوەی هیچ بڕیارێكی‬ ‫ل��ەس��ەرووی خ��ۆی��ەوە پ��ێ نییە‪،‬‬ ‫ناتوانێت لێدوان بدات‪.‬‬ ‫الی خۆیەوە‪ ،‬لیوا رزگار عەلی‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری گشتیی هاتوچۆی‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی وت‪:‬‬ ‫«تائێستا‪ ،‬هیچ رێنمایەك لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی هاتوچۆی هەرێمەوە‬ ‫دەرنەچووە كە ژمارەی ئۆتۆمبێل‪،‬‬ ‫ب��ە (م���وزای���ەدە) ب��ف��رۆش��رێ�ت‌و‬ ‫ئ���ەو رێنماییانەی لەئێستادا‬ ‫ل��ەالی��ەن ه��ات��وچ��ۆی ه��ەرێ��م��ەوە‬ ‫ك��اری��ان پێدەكرێت‪ ،‬ئ��ەوەی��ە كە‬ ‫به‌شێوەیەكی ئاسایی‪ ،‬ژمارە بدرێت‬ ‫بە هاواڵتییان»‪.‬‬ ‫ئەو تابلۆیانەی ژمارەكانیان‬ ‫جووتن‪ ،‬یاخود ژم��ارەك��ان وەك‬ ‫یەكن‪ ،‬ی��ان لەیەكترەوە نزیكن‪،‬‬ ‫زۆرترین خواستیان لەسەرە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەندێك كــــــــــەس‪،‬‬

‫بە «واسیتە» وەریانگرتووە‪.‬‬ ‫هاواڵتییەك‪ ،‬كە نەیویست ناوی‬ ‫بهێنرێت‌و تابلۆی ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫لەچوار ژمارەی هاوشێوەی یەكتر‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬وت���ی‪« :‬لەڕێگای‬ ‫ب��رادەرێ��ك��ی خ���ۆم���ەوە‪ ،‬ك��ە لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی هاتوچۆی سلێمانی‬ ‫كارمەندە‪ ،‬بە واسیتە ئەو ژمارەیەم‬ ‫وەرگرت»‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكان‪« ،‬ژمارە‬ ‫جوانەكان»‪ ،‬لەالیەن بەرپرسانی ئەو‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەوە جیادەكرێنەوە‌و‬ ‫دوات���ر دەدرێ��ن��ە كەسانێك كە‬ ‫خۆیان مەبەستیانە‪ ،‬یان لەسەرووی‬ ‫خ��ۆی��ان��ەوە ب��ەرپ��رس��ان��ی ب��ااڵی‬ ‫حكومەت‪ ،‬داوایان دەكەن‪ ،‬یاخود‬ ‫دەخرێنە موزایەدەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬

‫بەوەیش دا‪ :‬لەكاتی وەرگرتنی‬ ‫ژم��ارەك��ەی��دا‪ ،‬تەماشای هەموو‬ ‫ئ��ەو ژم��اران��ەی ك���ردووە ك��ە لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی هاتۆچۆی سلێمانی‬ ‫ج��ی��اك��راب��وون��ەوەو ن����ەدەدران بە‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ئ��اس��ای��ی‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«بەئارەزووی خۆم‪ ،‬ئەو ژمارەیەم‬ ‫هەڵبژاردو ئەوان سەربەستیانكردم‬ ‫لەهەڵبژاردنی هەر ژمارەیەك»‪.‬‬ ‫الی خ����ۆی����ەوە‪ ،‬ج��ەوه��ەر‬ ‫رەم��ەزان‪ ،‬بەڕێوەبەری كارگێڕیی‬ ‫نەخۆشخانەی هیوا‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫وت‪« :‬هیچ بڕەپارەیەكیان لەالیەن‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی هاتوچۆی‬ ‫سلێمانییەوە‪ ،‬پێ نەگەیشتووە‬ ‫بۆ چ��ارەس��ەری نەخۆشەكان»‌و‬ ‫ئاشكراشیكرد‪« :‬هیچ دەنگۆیەك‬ ‫لەوبارەیەوە نییە»‪.‬‬

‫هەنگاو هاشم ‪ -‬هەولێر‬ ‫‪.................................‬‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بڕیارێكی دادگا‬ ‫جێبەجێ‌ ن��اك��ات؛ ك��ە داوا‬ ‫دەكات پەرلەمانی كوردستان‬ ‫«ئیجرائاتی یاسایی» لەگەڵ‬ ‫ئەو دوو پەرلەمانتارەدا بكات‪،‬‬ ‫كە بەوە تۆمەتبارن؛ ده‌به‌ی‬ ‫ئاویان لە پەرلەمانتارێكی تر‬ ‫گرتووە‪.‬‬ ‫پێشەوا تۆفیق‪ ،‬ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنی «گ���ۆڕان» لە‬ ‫پەرلەمانی ك��ورس��ت��ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«س��ك��ااڵی��ەك��م ل��ە دادگ���ای‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ل��ەس��ەر س��ەرۆك��ی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‌و‬ ‫دوو پ���ەرل���ەم���ان���ت���اری‬ ‫فراكسیۆنی «كوردستانیی»‬ ‫ت����ۆم����ارك����ردووە‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەوەی‬ ‫ماوەی سێ مانگی بەسەردا‬ ‫ت���ێ���پ���ەڕی���وە‪ ،‬ت��ائ��ێ��س��ت��ا‬ ‫ئیجرائاتیان لەگەڵدا نەكراوە‪،‬‬ ‫زانیارییەكانیشم‪،‬‬ ‫بەپێی‬ ‫لەالیەن دادگاوە نووسراوێك‬ ‫كراوە‪ ،‬بۆ ئەوەی ئیجرائاتی‬

‫یاسایی بەرامبەر ب��ەو دوو‬ ‫پەرلەمانتارەی فراكسیۆنی‬ ‫«ك��وردس��ت��ان��ی��ی» بكرێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تائێستا پەرلەمانی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬وەاڵم�����ی‬ ‫نووسراوەكەی نەداوەتەوە»‪.‬‬ ‫ه�����ەردوو پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری‬ ‫كوردستانیی‪،‬‬ ‫فراكسیۆنی‬ ‫(ئاواز عەبدولواحیدو عیماد‬ ‫محەمەد)‪ ،‬بەپێی سكااڵكەی‬ ‫پێشەوا تۆفیق‪ ،‬تۆمەتبارن بە‬ ‫تێگرتنی دوو ده‌به‌ی ئاو لە‬ ‫پەرلەمانتارەكەی فراكسیۆنی‬ ‫«گۆڕان» لەناو دانیشتنەكانی‬ ‫پەرلەماندا‪ ،‬پێشتریش لەسەر‬ ‫ه��ەم��ان رووداو‪ ،‬پێشەوا‬ ‫تۆفیق‪ ،‬بە بڕیارێكی دادگا‪،‬‬ ‫بۆ ماوەی دوو مانگ لەكاری‬ ‫پەرلەمانتاریی هەڵپەسێردرا‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارە‪،‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬ل����ەم����اوەی‬ ‫ه��ەف��ت��ەی��ەك��دا‪ ،‬ئیجرائاتی‬ ‫یاسایی ل��ەگ��ەڵ مندا ك��را‪،‬‬ ‫بەاڵم جێگای داخە‪ ،‬نزیكەی‬ ‫س���ێ م��ان��گ ب���ەس���ەر ئ��ەو‬ ‫سكااڵیەمدا تێپەڕیوە‪ ،‬كەچی‬ ‫تائێستا ه��ی��چ رێكارێكی‬ ‫یاسایی بەرامبەر ئەوانی تر‬ ‫نەگیراوەتەبەر»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫«دوای خۆپیشاندانەكان‌و بەتایبەتیش لەوەتەی لەم كۆشكە رۆژنامە دەفرۆشم‪ ،‬خوێنەر كەمی كردووە»‪.‬‬

‫خوێنەری رۆژنامەكان؛ بەڕادەیەكی مەترسیدار كەمدەبێتەوە‬ ‫الپەڕەی بەدواداچوون‬ ‫‪................................‬‬ ‫ف���رۆش���ی رۆژن���ام���ەك���ان‪،‬‬ ‫مانگەكانی بەر لە خۆپیشاندانەكان‪،‬‬ ‫بە بەراورد بە دوای كۆتاییهاتنی‬ ‫خۆپیشاندانەكان‪ ،‬بە رێژەیەكی‬ ‫زۆر كەمبووەتەوە‌و هەر لەدوای‬ ‫ئ���ەو م���اوەی���ەش���ەوە‪( ،‬چ���وار)‬ ‫رۆژنامە‌و گۆڤارێك بەهۆی كێشەی‬ ‫داراییە‌وە داخراون‪ ،‬كە(پێدەچێت‬ ‫ب��ەش��ێ��ك��ی��ش��ی پ��ەی��وەن��دی��ی‬ ‫ب��ەك��ەم��ب��وون��ەوەی خ��وێ��ن��ەرەوە‬ ‫هەبێت)‪.‬‬ ‫«رۆژن����������ام����������ە»‪ ،‬ل��ە‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��دا لەناو شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬كە زۆرترین رۆژنامەی‬ ‫ت��ێ��دا دەف���رۆش���رێ���ت‪ ،‬بەشێك‬ ‫ل��ەه��ۆك��ارەك��ان�ی‌ك��ەم��ب��وون��ەوەی‬ ‫فرۆشی رۆژنامەكان باڵو دەكاتەوە‌و‬ ‫ئ���ەوەش���ی ئ��اش��ك��را ك����ردووە‪،‬‬ ‫جگە لە كەمبوونەوەی فرۆش‪،‬‬ ‫خاوەنی رۆژنامەكان بە ناچاریی‬ ‫تیراژەكانیان كەمكردووەتەوە‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم هەندێكیان ئاماژەیان بە‬ ‫كەمكردنەوەی تیراژەكانیان نەداوە‬ ‫لە رووپەڕی رۆژنامەكەدا‪.‬‬

‫فرۆشی رۆژنامە دوای‬ ‫خۆپیشاندانەكان‬

‫«رۆژن�����ام�����ە»‪ ،‬ف��رۆش��ی‬ ‫مانگێك پێش خۆپیشاندانەكان‌و‬ ‫دوای خۆپیشاندانەكانی شەش‬ ‫كتێبخانەو كۆشكی ن��او شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وەك نموونەیەك بۆ‬ ‫بەدواداچوونەكە وەرگرتووە‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا دەرك��ەوت��ووە هەموویان‬ ‫فرۆشی رۆژنامەكانیان لەمانگەكانی‬ ‫دوای خۆپیشاندانەكانەوە بە‬ ‫بەراورد بەپێش خۆپیشاندانەكان‬ ‫بە رێژەیەكی ب��ەرچ��او كەمیان‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫رۆژنامەفرۆشەكان لەبارەی‬ ‫فرۆشی رۆژنامەكانەوە‪ ،‬قۆناغی‬ ‫دوای خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان بە‬ ‫سەردەمێكی تر لە كەمبوونەوەی‬ ‫خوێنەری رۆژنامە دەزانن‌و دەڵێن‪:‬‬ ‫سەرجەمی رۆژنامەكان ل��ەدوای‬ ‫فرۆشیان‬ ‫خۆپیشاندانەكانه‌و‌ه‬ ‫دابەزیوە‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو رێ��ژەی��ەی لەو‬ ‫ش��ەش كتێبخانەیە ف��رۆش��راوە‌و‬ ‫كۆكراوەتەوە‪ ،‬رۆژنامەی «ئاوێنە»‬ ‫كە یەكێكە لەرۆژنامە ئەهلییەكان‪،‬‬ ‫لەپێش خۆپیشاندانەكان لەو‬ ‫كتێبخانانە‪ ،‬چاپی هەر ژمارەیەكی‬ ‫نزیكەی (‪ )950‬دانەی فرۆشراوە‪،‬‬

‫هاواڵتییان ته‌نیا سه‌یری به‌رگی یه‌که‌می رۆژنامه‌کان ده‌که‌ن‬ ‫ب��ەاڵم دوای خۆپیشاندانەكان‌و‬ ‫بەتایبەت بۆ مانگی (ش��ەش)‪،‬‬ ‫رێ���ژەك���ە ب���ۆ (‪ )754‬دان���ە‪،‬‬ ‫كەمبووەتەوە‪ ،‬بەو پێیەش فرۆشی‬ ‫رۆژنامەكە (‪ )%21‬دابەزیوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی «ه��اواڵت��ی»ی��ش‬ ‫لەو شەش كتێبخانەیە‪)875( ،‬‬ ‫دانەی فرۆشتووە‪ ،‬بەاڵم بۆ دوای‬ ‫خۆپیشاندانەكان‌و لەمانگی شەشدا‬ ‫بووە بە (‪ )661‬دانە‪ ،‬بەو پێیەش‬ ‫(‪ )%25‬فرۆشی دابەزیوە‪ ،‬رۆژنامەی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی��ش كە كۆمپانیای‬ ‫«وش���ە» دەری��دەك��ات‪)445( ،‬‬ ‫دانەی لەو كتێبخانانە فرۆشتووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دوای خۆپیشاندانەكان‬ ‫بۆ (‪ )339‬كەمی ك��ردووە‌‪ ،‬بەو‬ ‫پێیەش (‪ )%24‬ف��رۆش��ەك��ەی‬ ‫داب��ەزی��وە‪ ،‬ب��ەاڵم لەم داتایانەدا‬ ‫تەنیا چەند كتێبخانەیەك كراوە‬ ‫بەپێوەر‌و داتای ورد نین‪.‬‬ ‫هاوكات لەنێو گۆڤارەكاندا‬ ‫ه��ەم��ان گ��رف��ت رووب���ەڕووی���ان‬ ‫بووەتەوە‌و فرۆشیان هاوشێوەی‬ ‫رۆژنامەكان لەو ماوەیەدا كەمی‬ ‫ك�����ردووە‪ .‬بەتایبەت گ��ۆڤ��ارە‬ ‫ناسراوەكان‪ ،‬نموونەی گۆڤاری‬ ‫«لڤین»‪.‬‬ ‫س�����ی�����روان م���ح���ەم���ەد‪،‬‬ ‫رۆژن���ام���ەف���رۆش‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئ��ەو‬ ‫دابەزینە بەشێوەیەكی گشتیی‬

‫دوای خۆپیشاندانەكان رووی دا‪،‬‬ ‫خەڵك توانای خوێندنەوەی نەما‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم پێش خۆپیشاندانەكان‬ ‫بەو شێوەیە نەبووە»‪ .‬هەروەها‬ ‫ئاماژەی بەوەدا‪ ،‬تەواوی رۆژنامە‌و‬ ‫گۆڤارەكان ل��ەدوای رووداوەكانی‬ ‫سلێمانی‌و دەوروب���ەری‪ ،‬تووشی‬ ‫گرفتی كەمیی فرۆش بوون‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەف��رۆش��ەك��ان؛ چەند‬ ‫هۆكارێك بۆ كەمبوونەوەی فرۆشی‬ ‫رۆژنامەكان دەهێننەوە‌و دەڵێن‪:‬‬ ‫مانشێتی رۆژن��ام��ەك��ان كەمتر‬ ‫لەجاران سەرنجڕاكێشن‌و خەڵكیش‬ ‫ل��ەگ��ەڵ هاتنی وەرزی هاوین‌و‬ ‫رووداوەكانی ئەم دواییە‪ ،‬كەمتر‬ ‫سەردانی بازاڕەكان دەكەن‪.‬‬ ‫شێخ ئەحمەد‪ ،‬رۆژنامەفرۆش‪،‬‬ ‫پێیوایە؛ دان��ان��ی كۆشكەكان‌و‬ ‫جێگۆڕكێپێكردنی شوێنی فرۆشتنی‬ ‫رۆژنامەكانیش‪ ،‬كاریگەریی هەیەو‬ ‫وتیشی‪« :‬باشترین رۆژن��ام �ە‌و‬ ‫گۆڤار‪ ،‬ژمارە هەیە تەنیا (‪ 10‬ـ‬ ‫‪ )15‬دانەی لێ دەفرۆشم»‪.‬‬ ‫ش��ێ��خ ئ��ەح��م��ەد‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ژم����ارەی رۆژن��ام��ەی‬ ‫«رۆژن��ام��ە» لەكۆی (‪ )20‬دانە‬ ‫تەنیا (‪)10‬ی دەفرۆشرێت‪ ،‬رێبینی‬ ‫رۆژنامە فرۆشیش كە كۆشكەكەی‬ ‫دەكەوێتە بەردەركی سەرا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«لەمانگی (ش���ەش)دا لە كۆی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫(‪ )200‬دانەی رۆژنامەی «ئاوێنە»‬ ‫كە (چوار) ژمارەی لێ دەرچووە‪،‬‬ ‫تەنیا (‪ )96‬دان��ەی فرۆشراوە‌و‬ ‫ئ���ەوەی تر گ���ەڕاوەت���ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێشتر ئەو (‪ )200‬دانەیە كەمی‬ ‫دەمایەوە»‪.‬‬ ‫رێ��ب��ی��ن‪ ،‬وت�����ی‪« :‬دوای‬ ‫خۆپیشاندانەكان‌و بەتایبەتیش‬ ‫ل��ەوەت��ەی ل��ەم كۆشكە رۆژنامە‬ ‫دەفرۆشم‪ ،‬خوێنەر كەمی كردووە‌و‬ ‫خەڵك تەنیا گۆڤارە هونەریی‌و‬ ‫تەرفیهییەكان دەخوێننەوە»‪.‬‬ ‫دابەزینی فرۆشی رۆژنامەی‬ ‫«رۆژن��ام��ە» لەكاتێكدایە‪ ،‬كە‬ ‫لەمانگی (ش���ه‌ش)ەوە پاشكۆی‬ ‫زیاتر بۆ رۆژنامەكە دانراو كوالێتی‬ ‫رۆژنامەكە بەرزتر كرایەوە‪ ،‬بەپێی‬ ‫ب��ەراوردێ��ك��ی مانگی (پێنج‌و‬ ‫ش��ەش)‪ ،‬كە (پاڵپشتە بەداتای‬ ‫وردی كۆمپانیای دابەشكەری‬ ‫رۆژن��ام��ەك��ەو بەشی كارگێڕیی‬ ‫«رۆژنامە») دەركەوتووە‪ ،‬فرۆشی‬ ‫رۆژنامەكە لە مانگی (پێنج بۆ‬ ‫شه‌ش)‪ ،‬بەڕێژەی (‪ )%4‬دابەزیوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەهۆی ئ��ەوەی نرخەكەی‬ ‫لەمانگی (شه‌ش)دا كراوەتە هەزار‬ ‫دی��ن��ار‪ ،‬داه��ات��ی فرۆشی مانگی‬ ‫(ش�ه‌ش) زیاتر ب��ووە‪ ،‬س��ەره‌ڕای‬ ‫ئەوەی لەمانگی (پێنج)دا پێنج‬ ‫ژمارەو لەمانگی (شه‌ش)دا چوار‬

‫ژمارەی لێ دەرچووە‪.‬‬ ‫ب������ەپ������ێ������ی وت���������ەی‬ ‫لەئێستادا‬ ‫رۆژنامەفرۆشەكان‪،‬‬ ‫هێشتا هەریەكە لە رۆژنامەكانی‬ ‫«ئ��اوێ��ن��ەو ه��اواڵت �ی‌و رۆژن��ام��ەو‬ ‫رووداو» زۆرت��ری��ن خوێنەریان‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫رۆژنامەفرۆشەكان ئاماژە بەوە‬ ‫دەدەن‪ ،‬دوای خۆپیشاندانەكان‪،‬‬ ‫خ��ەڵ��ك ت��وان��ای خوێندنەوەی‬ ‫رۆژنامەكانی نەماوە‌و كەمتریش‬ ‫سەردانی بازاڕ دەكەن‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫مانگەكانی دوای خۆپیشاندانەكان‪.‬‬ ‫س�����ی�����روان م���ح���ەم���ەد‪،‬‬ ‫روون�����ی�����ك�����ردەوە‪ :‬ل�����ەدوای‬ ‫ئەگەر‬ ‫خۆپیشاندانەكانەوە‪،‬‬ ‫م��ان��ش��ێ��ت��ی رۆژن���ام���ەك���ە زۆر‬ ‫سرنجڕاكێش ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬خەڵك‬ ‫نایكڕێت‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئێمە لەگەڵ‬ ‫خەڵكدا مامەڵە دەكەین‌و دەزانین‬ ‫مانشێت زۆر كاریگەریی لەسەر‬ ‫فرۆشەكەی هەیە»‪.‬‬ ‫شوان محەمەد‪ ،‬سەرنووسەری‬ ‫رۆژنامەی «ئاوێنە»‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ئەو قەیرانەی رووبەڕووی رۆژنامە‬ ‫ب��ووەت��ەوە‪ ،‬قەیرانێكی لۆكاڵیی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو لەهەموو جیهاندا‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی چ��اپ��ك��راو گرفتی‬ ‫كەمبوونەوەی تیراژی بۆ دروست‬ ‫بووە‪.‬‬

‫ئ���ەو‬ ‫ه����ۆك����ارەك����ان����ی‬ ‫كەمبوونەوەی تیراژ‪ ،‬بۆ زۆربوونی‬ ‫هێڵەكانی ئینتەرنێت‌و كردنەوەی‬ ‫تەلەفزیۆن‌و رادیۆ‌و ماڵپەڕی زیاتر‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‌و وتی‪« :‬پێویستیش‬ ‫دەكات خاوەنی رۆژنامەكان لەسەر‬ ‫ئەوە هەڵوێستە بكەن‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ل��ەس��ەر ئاستی ب��ەڕێ��وەب��ردن‌و‬ ‫ماركێتین‌و ب���ازاڕ كۆ ببنەوە‌و‬ ‫قسەی لەسەر بكەن»‪.‬‬ ‫س��ەرن��ووس��ەری رۆژن��ام �ه‌ی‬ ‫«ئ��اوێ��ن��ە»‪ ،‬رەت��ی ن��اك��ات��ەوە‪:‬‬ ‫فرۆشی رۆژنامەكەیان دابەزیبێت‪،‬‬ ‫بەاڵم دەڵێت‪ :‬ئەگەر بەو فرۆش‌و‬ ‫رێكالمەی ئێستا بمێنێتەوە‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەتوانێت خۆی بژیێنێت‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئێمە هەفتانە پێنج هەزار دانە‬ ‫دەفرۆشین»‪.‬‬ ‫ئ����ام����اژەی ب���ە پالنێكی‬ ‫رۆژنامەكەشیان كرد بۆ گۆڕینی‬ ‫ش���ێ���وازی ئ��ی��ش��ك��ردن‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«ئیشمان لەسەر كەمكردنەوەی‬ ‫ستاف كردووە»‪.‬‬

‫كێشەی مادیی‪ ،‬رۆژنامەو‬ ‫گۆڤارەكان دادەخات‬

‫ت�����ەن�����ی�����ا ل�����������ەدوای‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان��ەوە‪ ،‬جگە‬ ‫لەداخستنی گۆڤارێك‪( ،‬چوار)‬ ‫رۆژن����ام����ەی ت���ر داخ������راون‌و‬ ‫هۆكارەكەیشیان ب��ۆ كێشەی‬ ‫دارایی گەڕاندووەتەوە‪.‬‬ ‫هەفتەی راب���ردوو گۆڤاری‬ ‫«هەفتانە» كە دەزگای خەندان‪،‬‬ ‫ن��زی��ك ل��ە ب��ەره��ەم س��اڵ��ح‪ ،‬بۆ‬ ‫پەخش‌و وەشاندن دەریدەكات‪،‬‬ ‫گۆڤارەكەیان راگرت‪.‬‬ ‫ل���ەب�ڵ�اوك���راوەی���ەك���ی ئ��ەو‬ ‫دەزگ��ای��ەدا‪ ،‬ئ��ەوە روونكرایەوە‬

‫كە هۆكاری راگرتنەكەی داراییەو‬ ‫هاتووە‪«:‬بەهۆی كێشەی دارایی‌و‬ ‫خۆڕێكسختنەوەی دەزگ��اك��ە‪،‬‬ ‫گۆڤارەكەمان راگرت»‪.‬‬ ‫پێشووتریش‪ ،‬هەریەكە لە‬ ‫رۆژنامە وەرزشییەكانی (رووبەر‬ ‫س���پ���ۆرت‌و ئ��اوێ��ن��ە س��پ��ۆرت‌و‬ ‫نالیاسپۆرت) راگیران‪ ،‬هەفتەی‬ ‫رابردووش رۆژنامەی «رووبەر»‪،‬‬ ‫ك��ە لەهەولێر دەردەچ��ێ��ت‪ ،‬بە‬ ‫بڕیاری ستافەكەی راگیرا‪.‬‬ ‫ئ���ی���ب���راه���ی���م ع����ەب����اس‪،‬‬ ‫سەرنووسەر‌و خ��اوەن ئیمتیازی‬ ‫رۆژن���ام���ەی «رووب�������ەر»‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی وت‪«:‬ه��ۆك��اری‬ ‫م��ادی �ی‌و ج��ۆرێ��ك ل��ە ه��ەڕەش��ە‪،‬‬ ‫رۆژنامەكەی پێ راگرتین»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪«:‬ئێستا ئێمە‬ ‫ل��ە ئۆفیسین‌و ك��ار دەك��ەی��ن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەهۆی ب��واری داراییەوە‪،‬‬ ‫ناتوانین رۆژنامەكە چ��اپ‌و باڵو‬ ‫بكەینەوە‪ ،‬چونكە نەیتوانیوە‬ ‫خۆی بژیێنێت‪ ،‬تەنیا ئیشەكانمان‬ ‫لە ماڵپەڕەكەمان دادەبەزێنین‌و‬ ‫هەوڵدەدەین پاڵپشتی مادیی پەیدا‬ ‫بكەین‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی دوای جەژن‬ ‫دەریبكەینەوە»‪.‬‬ ‫ش����������وان م����ح����ەم����ەد‪،‬‬ ‫ل��ەب��ارەی راگ��رت��ن��ی رۆژن��ام��ەی‬ ‫«ئ����اوێ����ن����ەس����پ����ۆرت»ه‌وه‌‪،‬‬ ‫وت��ی‪«:‬ن��ەدەف��رۆش��راو زەرەری‬ ‫دەك���رد‪ ،‬ئێمەش پێمان باش‬ ‫بوو رایبگرین‪ ،‬لەكاتێكدا یەكەم‬ ‫رۆژنامەی وەرزشیی سەربەخۆیە»‪.‬‬ ‫ئ���ەوەش���ی روون����ك����ردەوە‪:‬‬ ‫ب��ازرگ��ان‌و خ��اوەن كۆمپانیاكان‬ ‫نایانەوێت ریكالمەكانیان لە رۆژنامە‬ ‫وەرزش��ی��ی��ەك��ان��دا باڵوببێتەوە‪،‬‬ ‫ئەوەش كاریگەریی لەسەر رۆژنامە‬ ‫وەرزشییەكان هەیە‪.‬‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬حكومەت بۆ زۆرێك‬ ‫لە دەزگا راگەیاندنەكانی تایبەت‬ ‫بە دەسەاڵت‪ ،‬پارە سەرف دەكات‪،‬‬ ‫بەاڵم هەندێ لەو رۆژنامانەی لە‬ ‫دەرەوەی دەسەاڵتن‪ ،‬دەستگیرۆیی‬ ‫حكومەت رەتدەكەنەوە‪.‬‬ ‫ش��وان محەمەد‪ ،‬وت��ی‪«:‬ت��ا‬ ‫یاسایەكی پەرلەمانیی نەبێت‪،‬‬ ‫لەبارەی دەستگیرۆیی دەزگاكانی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‪ ،‬بەهیچ شێوەیەك‬ ‫پارەی حكومەت وەرناگرین»‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا رەخ��ن��ەی گ��رت‬ ‫لەوەی‪ ،‬حكومەت ئەو پارەیەی بۆ‬ ‫میدیای دەسەاڵت‌و سێبەر‌و نزیك‬ ‫خۆی تەخشان‌و پەخشانی دەكات‪،‬‬ ‫كەمتر نییە لەو بەهەدەردانەی‬ ‫پارە‪ ،‬كە دەیداتە حیزبەكەی‪.‬‬

‫خانەقین‪ ،‬دژی خراپیی كارەباكەیشی؛ هەڵوێست وەردەگرێت‬ ‫الپ���ەڕەی‬ ‫بەدواداچوون‬ ‫‪..............‬‬ ‫تا ئێستا ‪،‬‬ ‫بۆ وەرگرتنی‬ ‫كارەبا‪ ،‬قەزای‬ ‫خانەقین پشتی‬ ‫بە وێس���تگەیەكی‬ ‫س���اڵی (‪)1934‬‬ ‫بەس���ـــــــــتوو ە‌و‬ ‫كارەباكەی ئێرانیش‬ ‫لەژێر رەحمەتی مان‌و‬ ‫نەمان���دا ی���ە‪.‬‬ ‫هەفت���ەی پێش���وو‪،‬‬ ‫چه‌ن���د چاالكوانێک���ی‬ ‫مەدەنی���ی‌و هاواڵتییان���ی‬ ‫ق���ەزای خانەقی���ن‪ ،‬دژ‬ ‫ب���ە خراپی���ی‌و الوازی���ی‬ ‫كارەب���ای ش���ارەكەیان‪،‬‬ ‫ل���ە ناوجەرگەی ب���ازاڕی‬ ‫خانەقین���دا‪ ،‬ل���ە فولك���ەی‬

‫«كرندی»‪ ،‬خۆپیشاندانێكیان‬ ‫رێکخس����ت‌و داوای چارەسەری‬ ‫بە پەلەی كێش����ەكەیان كرد‪.‬‬ ‫ئەمیر حەسەن‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫رێكخراوەكانی بواری كۆمەڵی‬ ‫مەدەنی���ی‪ ،‬وتی‪« :‬كێش���ەی‬ ‫كارەبا لەخانەقین‪ ،‬كێشەیەكی‬ ‫تازە نییە‪ ،‬بەڵكو كێشەیەكی‬ ‫بەردەوام‌و بێچارەس���ەرە»‪.‬‬ ‫هەروەه���ا‪ ،‬وتی‪« :‬لەگەڵ‬ ‫ئ���ەوەی ج���ۆری كارەب���ای‬ ‫خانەقین لەوپەڕی خراپیدایە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم هی���چ هەوڵێ���ك ب���ۆ‬ ‫نیی���ەو‬ ‫چارەس���ەركردنی‬ ‫ئەگەری���ش بۆ چەن���د رۆژێك‬ ‫باش بێت‪ ،‬ئ���ەوكات دووبارە‬ ‫خراپت���ردەبێت���ەوە»‪.‬‬ ‫عەب���اس‪،‬‬ ‫س���ەروەر‬ ‫مامۆس���تا لە قەزای خانەقین‪،‬‬ ‫نیگەرانیی خۆی لەوە نیشاندا‬ ‫هەوڵی جدیی بۆ چارەس���ەری‬ ‫كێش���ەی كارەبا نییەو وتی‪:‬‬ ‫«كێشەی سەرەكیی نەبوونی‬

‫كارەبا‪ ،‬نەبوون���ی پالنێكە بۆ‬ ‫رێكخس���تنی كاتەكانی پێدانی‬ ‫كارەب���او هاتن‌و بڕینی‪ ،‬بەڵكو‬ ‫رۆژانە چەندین جار‪ ،‬دەبڕێت‌و‬ ‫دێت���ەوە»‪.‬‬ ‫بەرپرس���انی قەزاك���ە‪،‬‬ ‫دەڵێ���ن‪ :‬ئێس���تا كارەب���ای‬ ‫خانەقی���ن‪ ،‬لەهەم���وو عێراق‬ ‫باش���ترە‪ ،‬بەاڵم چاالكوانانی‬ ‫دەڵێ���ن‪،‬‬ ‫مەدەنی���ی‬ ‫باشبوونەكەی بەهۆی گۆڕانی‬ ‫كەش���وهەواوەیە‪ ،‬ك���ە چەند‬ ‫رۆژێكە باش���تر بووە‪.‬‬ ‫كارەبای خانەقین‪ ،‬پشت‬ ‫بە وێس���تگەیەك دەبەستێت‬ ‫كە لەماوەی س���ااڵنی (‪1934‬‬ ‫ـ ‪ )1936‬دروستكراوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئ���ەو بڕەكارەبایەی پارێزگای‬ ‫دیالە لە ئێران���ی كڕی���وە‪.‬‬ ‫باسل ئەحمەد‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫بواری كۆمەڵی مەدەنیی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«كێشەكە‪ ،‬لەگەڕەكێكەوە بۆ‬ ‫گەڕەكێكی تر جیاوازەو بەهۆی‬

‫بێهێزیی كارەباكەی ئێرانەوە‪،‬‬ ‫لەوكاتانەشدا كە كارەبا هەیە‪،‬‬ ‫هاواڵتییان ناچ���ارن‪ ،‬ڤۆڵتاج‬ ‫به‌كاربهێنن‪ ،‬ئەگەرنا سوودی‬ ‫ل���ێ نابین���ن»‪.‬‬ ‫سامی جیهاد‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫كارەب���ای خانەقی���ن‪ ،‬ب���ە‬ ‫«رۆژنام���ە»ی وت‪« :‬هی���چ‬ ‫كێش���ەی كارەبام���ان نییەو‬ ‫كارەباكەیش���مان لەكارەب���ای‬ ‫هەموو عێراق باش���ترە»‪ .‬ئەو‬ ‫وەاڵمەی بەڕێوەبەری كارەبای‬ ‫خانەقین‪ ،‬دوای پرس���یارێكی‬ ‫«رۆژنام���ە» ه���ات لەبارەی‬ ‫ئ���ەوەی‪ ،‬بۆچ���ی تەنیا چەند‬ ‫رۆژێكە‪ ،‬كارەباكە باش بووە؟‬ ‫س���ەمیر محەم���ەد نوور‪،‬‬ ‫س���ەرۆكی ئەنجومەنی قەزای‬ ‫خانەقین‪ ،‬پێیوایە‪ :‬باش���ترین‬ ‫كارەبایان هەیە‌و وتی‪« :‬چەند‬ ‫رۆژێك���ە كارەباكەم���ان باش‬ ‫بووەو ئێس���تا (‪ )24‬سەعات‬ ‫كارەبام���ان هەی���ە»‪.‬‬

‫ناوبراو‪ ،‬ئەوەیش���ی وت‪:‬‬ ‫«ل���ە وەرزە گەرمەكاندا‪ ،‬لە‬ ‫خانەقی���ن كێش���ەی كارەب���ا‬ ‫س���ەرهەڵدەداته‌وه‌»‪.‬‬ ‫س���ەرهەڵدانی كێش���ەی‬ ‫كارەب���ا ل���ە خانەقی���ن‪،‬‬ ‫لەكاتێكدای���ە ك���ە دوای‬ ‫رووخاندنی رژێمی پێش���ووی‬ ‫عێراق‪ ،‬لەناوچەی س���ەرپێڵی‬ ‫زەهاو‪ ،‬لەئێرانەوە‪ ،‬حكومەتی‬ ‫عێ���راق كارەبای ل���ەو واڵتە‬ ‫كڕی‌ ب���ۆ پارێ���زگای دیالە و‬ ‫ق���ەزای خانەقین‌و ناحیەكانی‬ ‫جەل���ەوالو س���ەعدییەش‪،‬‬ ‫دەكەون���ە س���ەر ئ���ەو هێڵی‬ ‫كارەبای���ە‪.‬‬ ‫ئەو هێڵە‪ ،‬م���اوەی چەند‬ ‫س���اڵێكە‪ ،‬وەك پێویس���ت‬ ‫كارەبای خانەقین‌و ناحیەكانی‬ ‫دابین ناكات‪ ،‬پێشتر باشترین‬ ‫ج���ۆری كارەبا ب���وو لەڕووی‬ ‫بەهێزی���ی‬ ‫بەردەوامی���ی‌و‬ ‫ڤۆڵتیی���ەی كارەباك���ەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫قایمقامی دوزخورماتوو؛ (‪ )600‬خێزانی كورد كۆچیان كردووە‬ ‫زان������ی������ار داق�����وق�����ی‪:‬‬ ‫ش���ەالل ع��ەب��دول‪ ،‬قایمقامی‬ ‫دووزخورماتوو‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫(‪ )600‬خێزانی كورد قەزاكەیان‬ ‫چ��ۆڵ��ك��ردووە‪ ،‬ن��ەك (‪،)1600‬‬

‫ئ���ەوی���ش ب���ەه���ۆی ك��ەم��ی��ی‬ ‫خزمەتگوزاریی‌و باری ئەمنیی‌و‬ ‫باشبوونی گوزەرانی هەندێك‬ ‫خێزانەوەیە‪.‬‬ ‫ل���ەل���ێ���دوان���ێ���ك���ی���دا ب��ۆ‬

‫راوێژکارێکی وه‌زاره‌تی ژینگه‌‪:‬‬ ‫به‌دواداچوون‪ :‬ئاكام ئەبوبەكر‬

‫‪................................‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬تاچەند ژینگەی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬مەترسیی‬ ‫پیسبوونی لەسەرە؟‬ ‫* ژی��ن��گ��ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەچەند روویەكەوه‬ ‫‌مەترسیی پیسبوونی لەسەرە‪،‬‬ ‫بەمشێوەیە‪:‬‬ ‫أ‪ -‬ئ����اوی س���ەر زەوی‪:‬‬ ‫بەهۆی كارپێنەكردنی یاسای‬ ‫ژمارە (‪)8‬ی ساڵی (‪،)2008‬‬ ‫كە مەرج دادەنێت بۆ ئاوەڕۆی‬ ‫هەموو پڕۆژەیەك‪ .‬بەداخەوە‪،‬‬ ‫زۆری���ن���ەی ئ���ەو پ���ڕۆژان���ە‪،‬‬ ‫چ���ارەس���ەری ئ���اوەڕۆی���ان بۆ‬ ‫ن��ەك��راوە‪ ،‬ك��ە مەترسییەكی‬ ‫گەورەیە بۆ كوالێتی دواڕۆژی‬ ‫ئ���اوەك���ان���م���ان‪ ،‬ن��م��وون��ە‪،‬‬ ‫(ری��س��ت��ۆران �ت‌و كابینەكانی‬ ‫قەشقۆڵی)‪.‬‬ ‫ب‪ -‬ن����اخ����او‪ :‬ب��ەه��ۆی‬ ‫رەچ���اون���ەك���ردن���ی ئ��ی��دارەی‬ ‫دروس��������ت‪ ،‬ب����ۆ خ��اش��اك��ی‬ ‫شارەوانییەكان‪ ،‬كە لەشوێنێكی‬ ‫دیاریكراودا فڕێ‌ دەدرێن‌و پاش‬ ‫دەوروب����ەری (‪ )15‬ساڵێك‪،‬‬ ‫لیتاوی ئەو خاشاكە (پاتریی‬ ‫كامیراو مۆبایل‌و جۆری دیكەو‬ ‫كەرەستەی كیمیایی جۆراوجۆر)‬ ‫دەگاتە ناخاوەكان‌و ژەهراویی‬ ‫دەك��ەن‪ .‬وات��ا بە تیرەی (‪)5‬‬ ‫كیلۆمەترێك‪ ،‬هەر بیرێك لێ‌‬ ‫بدرێت‪ ،‬بۆ خواردنەوە ناشێت‪،‬‬ ‫چونكە كەرەستەی ژەهراویی‬ ‫تێدا دەبێت‪.‬‬ ‫ج‪ -‬ل���ەب���واری زەوی����دا‪:‬‬ ‫رۆژب����ەڕۆژ‪ ،‬رووب���ەری زەوی��ی‬ ‫كشتوكاڵی لەكەمبوونەوەدایە‪،‬‬ ‫لەبەر چەند ه��ۆی��ەك‪ ،‬وەك‪:‬‬ ‫دام����ەزران����دن����ی پ�����ڕۆژەی‬ ‫نیشتەجێبوون لەسەر زەویی‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ��ی��ی‪ ،‬ب��ڕی��ن��ەوەی‬

‫دارس���ت���ان���ەك���ان‪ ،‬ن��ەب��وون��ی‬ ‫سیاسەتێكی كشتوكاڵیی كە‬ ‫بەرگریی لە جوتیاران بكات‪،‬‬ ‫بوونەتە هۆی فەرامۆشكردنی‬ ‫ك��ێ��ڵ��گ��ەك��ان‌و ك��ۆچ��ك��ردن��ی‬ ‫جوتیاران بۆ شارەكان‪.‬‬ ‫د‪ -‬ل���ەب���واری ه�����ەوادا‪:‬‬ ‫ف��ەرام��ۆش��ك��ردن��ی رەه��ەن��دی‬ ‫ژینگە لە ماستەرپالنەكاندا‪،‬‬ ‫وای ك���ردووە‪ ،‬س��اڵ بەساڵ‪،‬‬ ‫جۆری هەوای شارەكان‪ ،‬بەرەو‬ ‫خراپیی بڕۆن‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئاسەوارەكانی‬ ‫جەنگ‪ ،‬لەكوردستاندا زۆرن‪،‬‬ ‫ئ��ەوان��ە چ زیانێك بە ژینگە‬ ‫دەگەیەنن‪ ،‬هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫تاچەند لەژێر مەترسیی ئەم‬ ‫ئاسەوارانەدایە؟‬ ‫* بوونی مین‪ ،‬بەكۆسپێكی‬ ‫ژینگەیی گ��ەورە دادەن��رێ��ت‪،‬‬ ‫ه����ەروەه����ا دەرئ���ەن���ج���ام���ی‬ ‫باڵوكردنەوەی گوندنشینەكان‌و‬ ‫هەڵكەندنیان لەخاكی خۆیان‪،‬‬ ‫ك��اری��گ��ەری��ی ه��ەی��ە چ بۆ‬

‫فەرامۆشكردنی‬ ‫رەهەندی ژینگە لە‬ ‫ماستەرپالنەكاندا‪ ،‬وای‬ ‫كردووە؛ ساڵ بەساڵ‪،‬‬ ‫جۆری هەوای شارەكان‪،‬‬ ‫بەرەو خراپیی بڕۆن‬

‫«رۆژنامە»‪ ،‬شەالل وتی‪« :‬ئەو‬ ‫رێژەیەی كە دەوترێت (‪)1600‬‬ ‫خێزان لە دووزخورماتوو كۆچیان‬ ‫كردووە‪ ،‬هیچ بنەمایەكی نییە‌و‬ ‫دوورە لە راستییەوە‪ ،‬بەڵكو‬

‫تەنیا (‪ )600‬خێزانی كورد لە‬ ‫خورماتوو كۆچی كردووە»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژەی بەوەیشدا‪:‬‬ ‫ئێستا حكومەتی عێراقی‪،‬‬ ‫ب��ەڵ��ێ��ن��ی پ��ێ��داوی��ن پ���ڕۆژەی‬

‫خزمەتگوزاریی بۆ نــــــــــاوچە‬ ‫جێناكۆكەكان ئەنجام ب��دات‪،‬‬ ‫«گــــــــــــەورەترین‬ ‫وت��ی‪:‬‬ ‫ك��ێ��ش��ەم��ان‪ ،‬ك��ێ��ش��ەی ك��ەم‬ ‫ئاوییە»‪.‬‬

‫ئـۆتـۆمـبـێله‌ نـوێیــەكــان؛ مـەتـرســـیـدارن‬

‫ل ‌ه به‌دواداچوونێکدا‬ ‫س���ه‌باره‌ت ب��� ‌ه ژینگه‌ی‬ ‫هه‌رێمی کوردستان‌و ئه‌و‬ ‫مه‌ترسییانه‌ی رووبه‌ڕووی‬ ‫ژینگه‌ی هه‌رێم ده‌بنه‌وه‌‪،‬‬ ‫شەماڵ موفتی‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫بواری ژینگەو راوێژكاری‬ ‫پێش���ووی وەزارەت���ی‬ ‫ژینگەی عێراق‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ئ���ەو ئۆتۆمبێلە تازانەی‬ ‫هێنراونەتە كوردستانەوە‪،‬‬ ‫مەترس���یدارن‌و وت���ی‪:‬‬ ‫«سیس���تمی هەڵمژینی‬ ‫یەك���ەم ئۆكس���یدی‬ ‫كاربۆن‌و ژەهری دیكەیان‬ ‫تێدا نییە»‪.‬‬ ‫ل���ه‌م‬ ‫ه���ه‌ر‬ ‫به‌دواداچوون���ه‌دا‪ ،‬ك���ە‬ ‫چا و پێکه ‌و تنێک���ی‬ ‫« ر ۆ ژ نا مە » ی���ه‌‬ ‫موفت���ی‪،‬‬ ‫له‌گ���ه‌ڵ‬ ‫ناوب���راو پێیوای���ە‪ :‬زۆر‬ ‫لەگەورە بەرپرس���ەكان‌و‬ ‫بڕیاربەدەس���تان‪ ،‬رۆڵی‬ ‫تەواوی ژینگە‪ ،‬لە وێناو‬ ‫بیركردنەوەیاندا نییە‪.‬‬

‫دەروونیان‌و چ بۆ خاپووركردنی‬ ‫باخ‌و سیستمە ئاودێرییەكان‌و‬ ‫لەدەستدانی كه‌لتوورو شێوازی‬ ‫ژیان كە دەپچڕێن‌و ناگەن بە‬ ‫نەوەی داهاتوو‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬مەترسییەكانی‬ ‫پیسبوونی ژینگە‪ ،‬كامانەن‌و‬ ‫ئەو نەخۆشییانە كامانەن كە‬ ‫بەهۆیەوە دروستدەبن؟‬ ‫* نەخۆشیی‪ ،‬راستەوخۆ‬ ‫بەهۆی میكرۆبەوە‪ ،‬كە لەئاوی‬ ‫پیسدا دەگاتە مرۆڤ (نموونە‪:‬‬ ‫مەلەكردن ل��ەئ��اوی پیسدا)‪،‬‬ ‫نەخۆشیی بەهۆی كەرەستەی‬ ‫كیمیایی ناو ئاوی خواردنەوەوە‪،‬‬

‫هەروەها كەرەستەی كیمیایی‬ ‫ن��او رووەك��ی��ش دەبێتە هۆی‬ ‫نەخۆشیی‪ ،‬ی��ان نەخۆشیی‬ ‫بەهۆی كەرەستەی كیمیایی ناو‬ ‫خۆراكی له‌قوتونراو(معلبات)‪.‬‬ ‫گۆشتی ئاژەڵ‌و باڵندەیش كە‬ ‫هۆرمۆنی تێدا بێت‪ ،‬بڕوانە ئەو‬ ‫منداڵە نێرینانە كە (‪ 11‬ـ ‪)13‬‬ ‫ساڵن‌و گۆشتی هەناردەكراو‬ ‫زۆر دەخ������ۆن‪ ،‬م��ەم��ك��ی��ان‬ ‫گ��ەورە دەبێت‌و هۆكارێكە بۆ‬ ‫شێرپەنجە‪ .‬ی��ان نەخۆشیی‬ ‫بەهۆی ه��ەوای پیسەوە‪ ،‬كە‬ ‫دووكەڵی ئۆتۆمبێل فاكتەرێكی‬ ‫س���ەرەك���ی���ی���ە‪( ،‬ب��ەن��زی��ن��ی‬

‫كوردستان‪ ،‬قوڕقوشمی تێدایەو‬ ‫ئۆتۆمبێله‌ نوێیەكان زۆربەیان‬ ‫سیستمی هەڵمژینی یەكەم‬ ‫ئۆكسیدی ك��ارب��ۆن‌و ژەه��ری‬ ‫دیكەیان‪ ،‬تێدا نییە)‪ ،‬هەرچی‬ ‫ه��ەڵ��دەس��ت��ێ �ت‌و ئۆتۆمبێل‬ ‫دەهێنێت بەبێ گ��وێ��دان بە‬ ‫ژینگە‪ ،‬یان پسپۆڕیی ژینگە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ب��ەرزب��وون��ەوەی‬ ‫پلەی گەرما‪ ،‬چ پەیوەندییەكی‬ ‫بەپیسبوونی ب��ەرگ��ەه��ەوای‬ ‫زەوییەوە هەیە‪ ،‬ئایا كاریگەریی‬ ‫ل��ەس��ەر هەرێمی كوردستان‬ ‫هەیە؟‬ ‫* گەرمبوونی بەرگەهەوا‪،‬‬ ‫دی���اردەی���ەك���ی جیهانییەو‬ ‫سەلمێنراوە‪ ،‬بەاڵم جیاوازیی‬ ‫ه���ەی���ە ل���ە ه���ۆك���ارەك���ان���ی‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی زیاتر روون بێت‪:‬‬ ‫ئ���ەگ���ەر ف���ۆت���ۆی ئ��اس��م��ان��ی‬ ‫ه��ەر شارێكی كوردستانمان‬ ‫دەس��ت��ك��ەوێ��ت‪ ،‬ه���ی (‪)10‬‬ ‫س��اڵ لەمەوپێش‌و ب���ەراوردی‬ ‫بكەین لەگەڵ ئەمساڵدا‪ ،‬ئەوا‬ ‫بەئاشكرا فراوانبوونی پانتایی‬ ‫شارەكانمان بۆ رووندەبێتەوە‬ ‫ل��ەس��ەر ح��س��اب��ی رووب����ەرە‬ ‫كشتوكاڵییەكان‪ ،‬ك��ە ئ��ەو‬ ‫رووب���ەرە رۆڵێكی سەرەكیی‬ ‫هەبوو لە فێنككردنەوەی ئەو‬ ‫شارانەدا‪.‬‬ ‫ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬گەورەبوونی‬ ‫ش������ارەك������ان‪ ،‬پ��ان��ت��ای��ی��ە‬ ‫ك��ۆن��ك��رێ��ت��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬ك��ە‬ ‫گ���ەرم���ی���ی ه���ەڵ���دەم���ژن‌و‬ ‫دەیدەنەوە بەدەوروبەر‪ ،‬زیاد‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ئەمەیش هۆیەكی‬ ‫بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی‬ ‫هەر شارێكی گەورەبووە‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬پ���اش���ەڕۆی‬ ‫نەخۆشخانەكان‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫ئ�����ەوان�����ەی چ����ارەس����ەری‬ ‫ن��ەخ��ۆش��ی��ی شێرپەنجەیان‬ ‫تێدا دەكرێت‪ ،‬چ زیانێك بە‬

‫ژینگە دەگەیەنێت‪ ،‬هۆكارێك‬ ‫نییە بۆ بەرزبوونەوەی رێژەی‬ ‫نەخوشیی جۆراوجۆر؟‬ ‫* هەر بوارێكی پاراستنی‬ ‫ژینگە‪ ،‬سیستمی جیهانیی‬ ‫خ����ۆی ه���ەی���ە‪ .‬ل��ەه��ەم��وو‬ ‫دەبێت‬ ‫نەخۆشخانەیەكدا‪،‬‬ ‫چ��ەن��د خاڵێكی س��ەرەك��ی��ی‬ ‫رەچاوبكرێت‪ ،‬وەك‪:‬‬ ‫‪1‬ـ جیاكردنەوەی خاشاكی‬ ‫ترسناك لە خاشاكی ئاسایی‪.‬‬ ‫‪2‬ـ دام��ەزران��دن��ی ئامێری‬ ‫(ئۆتۆكلیڤ)‪.‬‬ ‫‪3‬ـ دام�����ەزران�����دن�����ی‬ ‫س��ووت��ێ��ن��ەری گ��ون��ج��او كە‬ ‫(دووكەڵەكەی بێزیان بێت)‪.‬‬ ‫‪4‬ـ دیاریكردنی شوێنێكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت ب���ۆ ش���اردن���ەوەی‬ ‫خاشاكی ترسناك‪.‬‬ ‫‪5‬ـ دیاریكردنی شوێنێكی‬ ‫دی��اری��ك��راو‪ ،‬چ ب��ۆ ناشتنی‬ ‫مەلۆتكەی م���ردوو‪ ،‬ی��ان بۆ‬ ‫شاردنەوەی پارچە جەستەی‬ ‫مرۆڤ‪.‬‬

‫گەورەبوونی شارەكان‪،‬‬ ‫پانتاییە كۆنكرێتییەكان‬ ‫كە گەرمیی هەڵدەمژن‌و‬ ‫دەیدەنەوە بەدەوروبەر‪،‬‬ ‫زیاد دەكات‬

‫‪ -6‬بێگومان‪ ،‬فڕێدانی‬ ‫خاشاكی پیس‌و خوێناویی‌‪،‬‬ ‫ك���ەرەس���ت���ەی ك��ی��م��ی��ای �ی‌‪،‬‬ ‫دەرزی‌و پاكەتی تیشكاوەر‪...‬‬ ‫ه���ۆك���ارێ���ك���ی س���ەرەك���ی���ن‬ ‫ب��ۆ ب�ڵ�اوب���وون���ەوەی زی���ان‌و‬ ‫نەخۆشیی‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬چ��ی بكرێت‪،‬‬ ‫ت��ا ژینگەی هەرێمەكەمان‪،‬‬ ‫بپارێزین لەپیسبوون‪ ،‬یان چی‬ ‫بكرێت بۆ بەرەنگاربوونەوە لە‬ ‫پیسبوونی ژینگە‪ ،‬هەریەك لە‬ ‫حكومەت‌و هاواڵتی؟‬ ‫* دەبێت رەچ��اوی چەند‬ ‫خاڵێك بكەین‪:‬‬ ‫‪ -1‬دامەزراندنی دەزگایەكی‬ ‫ێ‬ ‫حكومەتی سەربەخۆ‪ ،‬بەب ‌‬ ‫تیوەگالنی حیزبیی (وەزارەت‪،‬‬ ‫یان دەستە)‪ ،‬كە هیكەلەكەی‬ ‫لەهی واڵتان بچێت‌و دەسەاڵتی‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬كارمەندانی پسپۆڕو‬ ‫ه��ون��ەری��ی‪)%80( ،‬ی ئ��ەو‬ ‫دەزگ��ای��ە ب �ن‌و تەنیا (‪)%20‬‬ ‫ئیداریی بن‪.‬‬ ‫‪ -3‬بتوانێت (‪ )%100‬یاسای‬ ‫ژمارە (‪ )8‬جێبەجێ بكات‪.‬‬ ‫‪ -4‬هەموو جۆرە تاقیگەو‬ ‫ئامێرێکی پێویستی هەبێت‪.‬‬ ‫‪ -5‬بودجەیەكی گونجاوی‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫‪ -6‬س��ەرۆك��ی دەزگ��اك��ە‪،‬‬ ‫ش��ارەزاب��ێ��ت ل��ە ب��وارەك��ان��ی‬ ‫ژینگەدا‪.‬‬ ‫‪ -7‬س��ەرۆك��ی وەزی���ران‪،‬‬ ‫پشتگیریی ئەو دەزگایە بكات‪،‬‬ ‫تا بڕیارەكانی كاریگەر بن‪.‬‬ ‫‪ -8‬چ��ەن��د راوێ���ژك���ارو‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری گشتیی هەبن‬ ‫لەو دەزگایەدا‪ ،‬بەاڵم كێشەكە‬ ‫ل���ەوەدای���ە‪ ،‬زۆر ل��ەگ��ەورە‬ ‫بەرپرسەكان‌و بڕیاربەدەستان‪،‬‬ ‫رۆڵی تەواوی ژینگە لە وێناو‬ ‫بیركردنەوەیاندا نییە‪.‬‬

‫بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری دهۆك‪ :‬هەزاران سه‌یرانگه‌مان هه‌یه‌؛ گه‌شتیار نایانگاتێ‬ ‫سازدانی‪ :‬پ‪ .‬دهۆك‬

‫‪................................‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پارێزگای دهۆك‪،‬‬ ‫زۆرت��ری��ن شوێنی گەشتیاریی‬ ‫تێدایە‪ ،‬هەمیشە داوای ئەوە‬ ‫ك����راوە‪ ،‬بكرێتە پایتەختی‬ ‫گ��ەش��ت��وگ��وزاری��ی‪ ،‬ت��اچ��ەن��دە‬ ‫بەپێویستی دەزان���ن گرنگی‬ ‫بدرێت بەم ناوچەیە؟‬ ‫* راستییەكەی‪ ،‬پارێزگای‬ ‫ده�����ۆك‪ ،‬ل���ە(ف���ای���دە)وە تا‬ ‫س��ن��ووری ت��ورك��ی��ا‪ ،‬ه��ەم��ووی‬ ‫ن��اوچ��ەی گ��ەش��ت��ی��اری��ی�ە‌و پڕ‬ ‫لەئاوە‌و دەوڵەمەندە بەو شتانە‪،‬‬ ‫ل��ەم��ەوە‌و بەقسەی ئ��ەوان��ەی‬ ‫سەردانی ئەم پارێزگایە دەكەن‪،‬‬ ‫ناوخۆیی بن‪ ،‬یان بیانی‪ ،‬دەڵێن‪:‬‬ ‫بۆچی دهۆك‪ ،‬نابێتە پایتەختی‬ ‫گ��ەش��ت��وگ��وزاری��ی‪ ،‬ئێمە ئەم‬ ‫بابەتەمان بۆ پارێزگارو وەزارەت‬ ‫باسكردووە‪ ،‬تا ببێتە پایتەختی‬ ‫گ��ەش��ت��وگ��وزار لەسەرانسەری‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬ئەوكاتەیش كە‬ ‫ب��ووە پایتەخت‪ ،‬زیاتر گرنگی‬ ‫پ��ێ��دەدەی �ن‌و ئیشی باشی بۆ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬هەزاران گەلی‌و شوێنی‬ ‫خۆش چاك دەكرێن‌و رێگایان‬ ‫بۆ دەبرێت‪ ،‬كە زۆر لەسۆالڤ‌و‬ ‫زاویتە خۆشترن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تاچەندە حكومەت‬ ‫گرنگیی بەناوچە گەشتیارییەكان‬ ‫داوە‪ ،‬بەتایبەت لەم كابینەیەدا؟‬

‫بەڕێوەب���ەری گەش���توگوزاری‬ ‫دهۆك‪ ،‬دەڵێت‪ :‬س���ەیرانگاكان‪،‬‬ ‫بەپێی پێویس���ت نین‌و داوامان‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬دهۆك بەڕەس���میی‪،‬‬ ‫بكرێتە پایتەختی گەش���تیاریی‌و‬ ‫وتی‪« :‬ئەگەر ئ���ەوە كرا‪ ،‬زیاتر‬ ‫گرنگی پێدەدەین»‪.‬‬ ‫د‪ .‬سەربەست عارف رەشید‪ ،‬كە‬ ‫نزیكەی (پێنج) ساڵە بەڕێوەبەری‬ ‫گەش���توگوزاری دهۆك���ە‪ ،‬ل���ە‬ ‫چاوپێكەوتنێكی «رۆژنامە»دا‪،‬‬ ‫ک��� ‌ه به‌دواداچوونێک��� ‌ه له‌باره‌ی‬ ‫كێش���ەو گرفتەكان���ی ناوچ���ە‬ ‫گەشتیارییەكانی دهۆك‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫بە ه���ەزاران ناوچەم���ان هەن‪،‬‬ ‫كاریان بۆ نەكراوە‪.‬‬ ‫* لەم كابینەیەدا‪ ،‬حكومەت‬ ‫گرنگی بەكەرتی گەشتوگوزار‬ ‫دەدات‪ ،‬بەاڵم وەكو وتم‪ ،‬هەندێك‬ ‫شوێنمان ه��ەن‪ ،‬رێگاوبانیان‬ ‫ب��ۆ ن���ەچ���ووە‪ ،‬ب���ەاڵم ك��ەرت��ی‬ ‫گەشتوگوزار‪( ،‬پیشەسازییەكە)‬ ‫بەرهەمهێنە‪ ،‬حكومەت نایكات‪،‬‬ ‫دەب��ێ��ت وەب��ەره��ێ��ن بیكات‪،‬‬ ‫بەاڵم لەبەر بارودۆخی عێراق‪،‬‬ ‫كە دەڵێیت باكووری عێراق‪،‬‬ ‫تەقینەوەیەك ببێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ل��ە تكریت‌و موسڵیش بێت‪،‬‬ ‫كۆمپانیای ئ��ەم الیەنە بڕیار‬ ‫ن��ادەن بێنە ده��ۆك �ه‌وه‌‪ .‬ئەمە‬ ‫بەهەموو عێراقەوە دەبەستنەوە‪،‬‬

‫نەك بەتەنیا كوردستان‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەگەر ئەم كەرتە‬ ‫ب��ەرەوپ��ێ��ش بچێت‪ ،‬تاچەندە‬ ‫كاریگەریی لەسەر ئابووریی‬ ‫تاكەكان دەبێت؟‬ ‫* ئەگەر كەرتی گه‌شتوگوزار‬ ‫ب��اش ب��وو‪ ،‬الی��ەن��ی ئابووریی‬ ‫ژیانی خەڵك لەهەموو ناوچەكە‬ ‫باشتر دەبێت‌و بازاڕ دەكەوێتە‬ ‫ئیش‌و بەتاڵە نامێنێت‪ ،‬ئەمە‬ ‫بەرهەمێكی ئابووریی گەورەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمە بەدوو تا سێ‌ ساڵ‬ ‫پێش ناكەوێت‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ئ��ێ��وە وەك���و‬ ‫ئیدارەی ده��ۆك‪ ،‬سوودتان لە‬

‫داهاتی ئابو‌وریی گەشتوگوزار‬ ‫بینیوە؟‬ ‫* ب��ەڵ �ێ‌‪ ،‬س��وودم��ان لێ‬ ‫بینیوە‌و س���وودی ب��ۆ هەموو‬ ‫خەڵكی بووە‌و هۆكارێك دەبێت‬ ‫بۆ باشبوونی گوزەرانی خەڵكی‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لەم ساڵدا‪ ،‬وەك‬ ‫باستان ك��ردووە‪ ،‬گەشتیارێكی‬ ‫زۆر سەردانی دهۆكیان كردووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم گلەیی ئ��ەوە دەكرێت‪،‬‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی��ان ب��ۆ ناكرێت‌و‬ ‫ژم���ارەی ئوتێل‌و مۆتێلەكان‬ ‫كەمن‪ ،‬ئیشتان كردووە بۆ باش‬ ‫بەڕێكردنی گەشتیاران؟‬ ‫* ئ��ێ��م��ە‪ ،‬ل���ەو ئاستەی‬

‫ئێستا ناڕازین كە (‪ )83‬ئوتێل‌و‬ ‫مۆتێل ه��ەی��ە‪ ،‬چونكە كەمە‬ ‫بۆ ده��ۆك‪ ،‬لەئێستادا لەگەڵ‬ ‫شارەوانییەكان‌و ئەندازیاری‪،‬‬ ‫شوێنی باش بۆ ئوتێل‌و موتێل‬ ‫چ��اك دەك��ەی��ن‪ ،‬ن��ەك تەنیا‬ ‫لە ده��ۆك‪ ،‬بەڵكو لەئامێدی‌و‬ ‫ئاكرێ‌‌و قەزاكانی تر‪ ،‬هەروەها‬ ‫گازینۆ‌و شوێنی دانیشتن چاك‬ ‫دەكرێن‪ ،‬بەاڵم وەك وتم‪ ،‬ئەمە‬ ‫كاتی دەوێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تاچەند ئاگادارن‌و‬ ‫چاودێریی شوێنە گەشتیارییەكان‬ ‫دەك���ەن ب��ۆ م��ەس��ەل��ەی ن��رخ‌و‬ ‫الیەنی تەندروستی؟‬

‫* ب���ەڕێ���وەب���ەرێ���ت���ی���ی‬ ‫گەشتوگوزار‪ ،‬تیمی تایبەتی‬ ‫ه��ەی��ە ل��ەگ��ەڵ ت��ەن��دروس��ت�ی‌و‬ ‫ش��ارەوان �ی‌و ئاسایش‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەمانە بۆ خزمەتێكی باشی‬ ‫گ��ەش��ت��ی��اران��ن‪ ،‬ك��ە ئاسایش‬ ‫چ��اودێ��ری��ی ئەمنیی دەك��ات‌و‬ ‫سەرپەرشتی‬ ‫تەندروستیش‪،‬‬ ‫هەموو چێشتخانە‌و ئوتێلەكان‬ ‫دەك��ات‪ ،‬بۆئەوەی گەشتیاران‬ ‫گلەییان نەبێت‪ ،‬بەاڵم زەحمەتە‬ ‫دەس���ت���وەرب���دەی���ن���ە ن��رخ��ی‬ ‫شتومەك‌و پێداویستی‪ ،‬چونكە‬ ‫ئێمە دەڵێین بازاڕمان ئازادە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوە دەس���ت ناخەینە‬ ‫ن��رخ��ەوە‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە پێیان‬ ‫دەڵێین‪ :‬ئەگەر نرخی شتومەك‬ ‫زیاد بكەن‪ ،‬خزمەتتان ناكات‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬گ��ەش��ت��وگ��وزار‪،‬‬ ‫هیچ شوێنێكی هەیە دەستی‬ ‫ب��ەس��ەردا گیرابێت‪ ،‬ی��ان الی‬ ‫الیەنێك بێت؟‬ ‫* ب��ۆ ئ���ەو م��ەس��ەل��ەی��ە‪،‬‬ ‫لێكۆڵینەوە دەك��رێ �ت‌و هەقی‬ ‫گەشتوگوزار ون نابێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەگەر داتایەكتان‬ ‫البێت لەسەر ئەو گەشتیارانەی‬ ‫س��ەردان��ی دهۆكیان ك��ردووە‪،‬‬ ‫لەمساڵدا زیاتر لەكوێوە دێن؟‬ ‫* لەماوەی شەش مانگی‬ ‫ئەمساڵدا‪ ،‬نزیكەی (‪ )100‬هەزار‬ ‫گەشتیار‪ ،‬هاتوونەتە پارێزگای‬ ‫ده���ۆك‪ ،‬ك��ە خەڵكی واڵتانی‬

‫لەشەش‬ ‫مانگدا لە دهۆك؛‬ ‫(‪ )100‬هەزار‬ ‫گەشتیارمان هەبووە‬ ‫بیانییان ت��ێ��دای �ە‌و ت��ورك �ن‌و‬ ‫زۆربەیان لە باشووری عێراقەوە‬ ‫دێن‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ئ���ەی ن��اوچ��ە‬ ‫گەشتیارییەكانی تری دهۆك؟‬ ‫* بەتەواویی دی��ار نییە‪،‬‬ ‫چونكە هەزاران گەلی هەن كە‬ ‫دەستیان پێ ناگات‌و كاریان‬ ‫بۆ ن��ەك��راوە تا ببنە ناوچەی‬ ‫گەشتیاریی‪ ،‬ب��ەاڵم نزیكەی‬ ‫بیست سەیرانگا هەن خەڵكیان‬ ‫بۆ دەچن‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪info@rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫مەال سامان‪ :‬بە فشاری مەڵبەندی (‪)12‬ی «یەكێتی» مووچەكەم راگیراوە‪.‬‬

‫مەال سامان؛ دەبێتە نانبڕاوی خۆپیشاندانەكان‬ ‫الپه‌ڕه‌ی ستۆری‬

‫‪...........................................................‬‬

‫پێرێ‌ شەممە زەنگێكی لە‬ ‫ئەوقافی كەركوكەوە بۆ هات‌و‬ ‫پێیان وت‪« :‬فەسل كراویت»‪.‬‬ ‫م���ەال س���ام���ان‪ ،‬ت��ووش��ی‬ ‫ش��ۆك ن��ەب��ووە ب��ەو قسەیە‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە م���اوەی���ەك���ی زۆرە‬ ‫مووچەكەی راگیراوە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئ��ەوەی «ب��ەش��داری��ی ك��ردووە‬ ‫لە خۆپیشاندانەكەی شوبات‌و‬ ‫رۆژانی دوایی»‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬ك��ە ن���اوی ت���ەواوی‬ ‫(س��ام��ی ع��وس��م��ان ف���ەرەج)‬ ‫ە‪ ،‬ل��ە دای��ك��ب��ووی (‪‌)1977‬و‬ ‫خەڵكی گ��ون��دی س��ەرق��ەاڵی‬ ‫س��ەر ب��ە ناحیەی سەنگاوە‪،‬‬ ‫لە خۆپیشاندانەكانی مانگی‌‬ ‫ش����وب����ات‌و دوای������ی ش���اری‬ ‫چەمچەماڵدا‪ ،‬بەشداریكردووە‌و‬ ‫وەك ئیمام پێشنوێژی بۆ‬ ‫نوێژخوێنان دەكرد‪.‬‬ ‫م��ەال س��ام��ان‪ ،‬پێشنوێژ‌و‬ ‫وتاربێژی‪ ،‬مزگەوتی «حاجی‬ ‫بەكر چۆڵمەكی»یەو بەهۆی‬ ‫بەشداریكردنی وەك یەكەم‬ ‫م���ام���ۆس���ت���ای ئ��ای��ی��ن��ی لە‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ەی (‪)25‬ی‬ ‫چەمــــــــچەماڵدا‪،‬‬ ‫شوباتی‬ ‫مووچەكەی راگیرا‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەكاتی پرۆسەی‬ ‫ئەنفالدا‪ ،‬خێزانەكەیان‪ ،‬كە (‪)10‬‬

‫مەال سامان؛ لە یەكێك لە رۆژەكانی خۆپیشانداندا لە چەمچەماڵ‬ ‫كەس بوون‪ ،‬بەر شااڵوی ئەنفال‬ ‫دەكەون‌و رەوانەی دوبز دەكرێن‪،‬‬ ‫بەهۆی برسییەتی‌و ئەشكەنجەی‬ ‫زیندانی بەعسییەكانەوە لە‬ ‫بەندیخانەی «دوب����ز»‪ ،‬دوو‬ ‫خوشك‌و برایەكی گیان لەدەست‬ ‫دەدەن‪ .‬پاشان رەوانەی تكریت‬ ‫دەك���رێ���ن‌و ب��ە وت����ەی خ��ۆی‬

‫جلوبەرگیان لەبەر دادەكەنرێت‌و‬ ‫دەنێردرێن بۆ زیندەبەچاڵكردن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەهۆی لێبووردنەكەی‬ ‫«س��ەدام حسێن»ەوە‪ ،‬دوای‬ ‫نزیكەی (شەش) مانگ زیندانیی‬ ‫لە تكریت‪ ،‬ئازاد دەكرێن‪.‬‬ ‫م������ەال س������ام������ان‪ ،‬ل��ە‬ ‫راپەڕینەكەی ئازاری (‪)1991‬دا‪،‬‬

‫قادر؛ خەمی تووتكەكانییەتی‬

‫ستۆریی‪ :‬فەرمان چۆمانی‬

‫كڕیبوو‪ ،‬تا لەگەڵ خۆی بیباتە‬ ‫ب��ەر م��ەڕ‌و ئێستا بەجێماوە‌و‬ ‫زۆری خەفەتە‪ ،‬قادریش خەمی‬ ‫تووتکەكانییەتی‌و هەموو رۆژ‬ ‫بەشەڕ شیری لە كابانەكان بۆ‬ ‫دەساندن‪ ،‬كچەكانیشمان‪ ،‬خەمی‬ ‫ئەو ماندووبوونەیانە كە چەند‬ ‫مانگە كردوویانە بۆ دروستكردنی‬ ‫پەنیر‌و ئێستا بەرهەمەكەیان‬ ‫ێ خراپ بووە»‪.‬‬ ‫جێماوە‌و لەو ‌‬ ‫زۆرم��ان هەوڵدا یەكێك لە‬ ‫كابانەكان‌و سەلیم بدوێنین‪،‬‬ ‫بەاڵم قسەیان نەكرد‪ ،‬بۆیە دوای‬ ‫چەندین بێنە‌و بەردە‪ ،‬قادرمان‬ ‫هێنایە گفتوگۆ لەسەر جێمانی‬ ‫تووتكەكانی‪ .‬ق��ادر‪ ،‬كوڕی مام‬ ‫وسێنی سۆفیە‌و بەشێكی زۆری‬ ‫ژیانی بە مەڕداریی‌و شوانكارەیی‬ ‫ب��ەس��ەرب��ردووە‪ .‬ئ��ەو‪،‬‬

‫‪...........................................................‬‬

‫ه��ەر تاكێكی ن��او خێزانە‬ ‫ئاوارەكان‪ ،‬چیرۆكێكی تایبەت‬ ‫بەخۆی هەیە‪ .‬ئەوان‪ ،‬بە یەكەوە‬ ‫ه��ەاڵت��ن‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەر یەكەو بۆ‬ ‫شتێك دەن��اڵ��ێ��ن��ێ‌‌و دەگ���ری‪.‬‬ ‫لەناو خێزانی مام وسێن سۆفی‬ ‫بەستێ‌‪ ،‬كە چ��وار ك��وڕ‌و چەند‬ ‫كچێكی ه��ەی��ە‪ ،‬ق���ادر خەمی‬ ‫لەدەستدانی تووتكەسەگەكان‌و‬ ‫س��ەل��ی��م خ��ەم��ی جێهێشتنی‬ ‫رادیۆكەی‌و كابانەكانیش خەمی‬ ‫پەنیرەكەیانە‪.‬‬ ‫یەعقوب وسێن‪ 20( ،‬ساڵ)‌و‬ ‫خەڵكی گ��ون��دی بەستێیە لە‬ ‫ناحیەی ژاراوە‪ ،‬ئەوان مەڕدارن‌و‬ ‫بژێویی ژی��ان��ی��ان ل��ەس��ەر ئەو‬ ‫مەڕانەیە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی تۆپبارانی‬ ‫ب����ەردەوام����ی س��ن��وورەك��ان��ی‬ ‫هەرێمەوە‪ ،‬هەموو ساڵێك ئاوارە‬ ‫بوون‌و بێزار بوون لە پیشەكەیان‪.‬‬ ‫ی��ەع��ق��وب‪ ،‬ب��ەم شێوەیە‬ ‫چیرۆكی ئاوارەبوونی خۆی بۆ‬ ‫گێڕاینەوە‪« :‬ئێمە‪ ،‬ماڵمان لە‬ ‫كوێستانەكانی دێلكە‌و سوێلە بوو‬ ‫لەسەر سنووری عێراق‌و ئێران‪،‬‬ ‫سەعات (‪)9‬ی سه‌ر ل ‌ه بەیانی‪،‬‬ ‫تۆپباران دەستی پێكرد‌و بوو‬ ‫بە ش��ەڕی ئێران‌و گەریالكان‌و‬ ‫ف��ڕۆك��ەی هەلیكۆپتەر كە هی‬ ‫ئ��ێ��ران ب��وو‪ ،‬ل��ەس��ەر ماڵەكان‬ ‫دەسووڕایەوە‪ ،‬هەر ئەوەندەمان‬ ‫توانی بە دەستی بەتاڵ رابكەین‪،‬‬ ‫م���اڵ‌و م��ەڕەك��ان��ی دەورب����ەری‬ ‫ماڵمان كە شەل‌و نەخۆش بوون‪،‬‬ ‫كەوەكانمان‬ ‫جێمانهێشتوون‪،‬‬ ‫ێ لەناو قەفەزدان‪ ،‬تا ئێوارە‬ ‫لەو ‌‬ ‫درەنگ‪ ،‬هەر بە رێگای راكردنەوە‬ ‫بووین‌و خەریكبوو مەڕەكانمان‬ ‫لەتینوان بخنكێن‪ ،‬ئێستاش‬ ‫لە پردی حەسۆ‪ ،‬لەگەڵ چەند‬ ‫ماڵێكی تر دەژین‌و هیچ كەسێك‬ ‫سەردانی نەكردووین‌و كەلوپەلی‬ ‫ماڵەوەشمان پێ نییە‌و ئەوەندەی‬ ‫الشمانە‪ ،‬خزمەكانمان كە لە‬ ‫شارن‪ ،‬بۆیان هێناوین»‪.‬‬

‫دەبێتە پێشمەرگەی (یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی ك��وردس��ت��ان)‪ ،‬تا‬ ‫ساڵی (‪ ،)1995‬پاشان واز‬ ‫له‌ پێشمەرگایەتیی دەهێنێت‌و‬ ‫دەس��ت دەك���ات ب��ە خوێندنی‬ ‫مەالیەتی‌و پەیمانگای وتارخوێنی‬ ‫ئەهلیی تەواو دەكات‌و دەبێت بە‬ ‫مەال لە گوندی عەلی مەنسور‪.‬‬

‫ماوەی (دوو) مانگ لەو گوندە‬ ‫دەوام دەكات‪ ،‬پاشان ده‌ینێرنە‬ ‫مزگەوتی خوارووی پیریادییەكان‬ ‫لە ناحیەی شۆڕش‪( ،‬پێنج) ساڵ‬ ‫دەوامی بێ مووچەی كردووە‌و‬ ‫دانەمەزرێنراوە‪ ،‬پاشان دەچێتە‬ ‫ك��ەرك��وك‌و لە (‪)2005/12/7‬‬ ‫لەوێ‌ دادەمەزرێت‪.‬‬

‫م���ەال س��ام��ان‪ ،‬ل��ەب��ارەی‬ ‫راگ��رت��ن��ی م��ووچ��ەك��ەی��ەوە بە‬ ‫«رۆژنامە»ی‪ ،‬وت‪ :‬بە فشاری‬ ‫مەڵبەندی (‪)12‬ی «یەكێتی»‬ ‫م��ووچ��ەك��ەی راگ���ی���راوەو لە‬ ‫مزگەوتەكەی دەرك���راوە‪ .‬مەال‬ ‫مستەفا‪ ،‬بەڕێوەبەری ئەوقافی‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬پێی راگەیاندووە؛‬

‫گواستراوەتەوە بۆ مزگەوتی‬ ‫ع��ەم��ەل��ە ش��ەع��ب��ی ل��ە ش��اری‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬لەناو عەرەبەكان‪.‬‬ ‫ئەمە لەكاتێكدایە‪ ،‬هاوڕێكانی‬ ‫كە وەك ئەو لەسەر ئەوقافی‬ ‫ك���ەرك���وك دام��������ەزراون‪ ،‬لە‬ ‫چەمچەماڵ ئیمام‌و خەتیبن‌و‬ ‫دەوام دەكەن‪.‬‬ ‫مەال سامان‪ ،‬خێزاندارەو‬ ‫دوو ك��چ‌و دوو ك��وڕی هەیە‪.‬‬ ‫ب��ە وت���ەی خ���ۆی‪« :‬ل���ەدوای‬ ‫راگرتنی مووچەكەی‌و البردنی‬ ‫لە مزگەوتەكەی‪ ،‬ئێستا كاسبی‬ ‫دەك����ات‪ ،‬دواج���اری���ش رۆژی‬ ‫شەممە ئ��اگ��ادارك��رای��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫«فەسڵ كراوە»‪.‬‬ ‫لەو بارەیەوە مستەفا حسێن‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری وەق��ف��ی سوننی‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‪،‬‬ ‫وت‪« :‬ئ��ەو بەڕێزە الی ئێمە‬ ‫خادمە‌و ئیمام‌و خەتیب نییە‪،‬‬ ‫ئیشراف‌و تەفتیش وتوویانە‬ ‫دەوام بكەن‪ ،‬نەیانكردووە‌و‬ ‫مووچەكەیان راگیراوە»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪ :‬دەرك����ردن����ی‪،‬‬ ‫پ�������ەی�������وەن�������دی�������ی ب���ە‬ ‫خۆپیشاندانەكانەوە نییە‪.‬‬ ‫لە بەرامبەردا‪ ،‬مەال سامان‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬بڕوانامەی وتاربێژیم‬ ‫ه��ەی �ە‌و دەرك��ردن��ی��ش��م تەنیا‬ ‫پەیوەندیی ب��ەوه‌وه‌ هه‌یه‌؛ که‌‬ ‫بەشداریم لە خۆپیشاندانەكاندا‬ ‫کردووه‌‪.‬‬

‫قادر؛ لە ئاوارەییدا‬ ‫یەعقوب‪ ،‬وتیشی‪« :‬بژێویی‬ ‫ژیانمان لە سەر مەڕەكانە‌و ئەگەر‬ ‫ئ��ەوان بفرۆشین‪ ،‬ناتوانین هیچ‬ ‫كارێكی تر بكەین‪ ،‬بەاڵم بێزاریش‬ ‫بووین لە ژیانی راكردن بەهۆی‬ ‫تۆپەكانی ئێرانەوە‪ ،‬ئێستاش لە‬ ‫پردی حەسۆین‪ ،‬لێرە لەوەڕ نییە‬ ‫بۆ مەڕەكانمان‌و ناشتوانین بچینە‬ ‫شوێنی ت��ر‪ ،‬چونكە هەمووی‬ ‫پاوان كراون‪ ،‬یان فرۆشراون»‪.‬‬ ‫یەعقوب‪ ،‬باسی لەوەیش‬ ‫ك��رد‪« :‬ل��ەن��او خێزانەكەیاندا‪،‬‬ ‫بەهۆی تۆپبارانەوە‪ ،‬چەندین‬ ‫چیرۆك دروستبووە‪ ،‬سەلیمی‬ ‫ب��رام‪ ،‬هەفتەیەك پێش ئێستا‪،‬‬ ‫رادیۆیەكی بە (‪ )60‬هەزار دینار‬

‫چەند ماڵێكی ئاوارە ل ‌ه بناری قەندیل‬

‫تەمەنی (‪)21‬س��اڵ �ە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«زۆر ماندووبووم بە پەیداكردنی‬ ‫ئەو تووتكانە‌و رەنگیان رەش‌و‬ ‫بەڵەك بوو‪ ،‬هەر كە لە دایكبوون‪،‬‬ ‫دەستم بە پ��ەروەردەك��ردن��ی��ان‬ ‫كرد‌و زۆرم خۆشدەویستن‪ ،‬هیچ‬ ‫رۆژێك نەبووە من پێش ئەوان‬ ‫نانم خواردبێت‌و بەردەوام شەڕم‬ ‫بوو لەگەڵ كابانەكان‪ ،‬تا شیرم‬ ‫لێدەسەندن‌و دەم��دان �ێ‌‪ ،‬ن��اوم‬ ‫لێیان نابوو (ش��ێ��رە‌و ورچ �ە‌و‬ ‫دێ��وە)‪ ،‬تەمەنیان تەنیا (‪)45‬‬ ‫رۆژە‪ ،‬هەست بە نیگەرانیی زۆر‬ ‫دەكەم كە لێم جێماون‌و ئێستا‬ ‫ئەوان بێناز بوون‌و دایكیشیان‬ ‫نەماوە»‪.‬‬

‫ق�������ادر‪ ،‬چ���ەن���دج���ارێ���ك‬ ‫هەوڵیداوە بچێتەوە كوێستان‪ ،‬تا‬ ‫بیانهێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم گەریالكانی‬ ‫(پ��ژاك)‪ ،‬رێگایان پێ ن��ەداوە‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬هەرچەندە لە ماڵەوە‬ ‫زۆر رێگرییان لێكردم‪ ،‬بەاڵم بە‬ ‫قسەم نەكردن‌و بەرەو كوێستان‬ ‫چ��ووم‌و لە رێگاش گەریالكان‬ ‫رێگایان ن��ەدام‪ ،‬چونكە وتیان‬ ‫عەجەم لەو شوێنەن‌و دەتكوژن‪،‬‬ ‫ئێستا ئ��ەو تووتكەسەگانە‪،‬‬ ‫كەوتوونەتە دەست عەجەمەكان‌و‬ ‫ئەگەر گەریالكان نەبوونایە‪،‬‬ ‫ه�������������ەر‬

‫دەچووم‌و حیسابم بۆ عەجەمەكان‬ ‫نەدەكرد»‪.‬‬ ‫لە كۆتاییشدا‪ ،‬ق��ادر وتی‪:‬‬ ‫«دەستم بكەونەوە‪ ،‬لەخۆشیان‬ ‫شێت دەبم‪ .‬ئەو تووتكانە‪ ،‬زۆر‬ ‫چ��اوی��ان لەسەر ب��وو‪ ،‬چەندین‬ ‫كەس لە گەریالكانی (پ��ژاك)‌و‬ ‫خەڵك داوای���ان دەك��رد‪ ،‬نەمدا‬ ‫بە هیچیان‪ ،‬چەندجارێك شەڕم‬ ‫لەسەر ك��ردن كە دەیانویست‬ ‫بیانبەن‪ ،‬لەڕاستیدا‪ ،‬سەگ جوان‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو خۆشەویستە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫تائێستا؛ بەغداو كەركوك‪ ،‬لەسەر (‪ )200‬مێگاوات كارەباكە ناكۆكن‬ ‫پ‪ .‬که‌رکوک‪ :‬تائێستا‪ ،‬كێشەی‬ ‫نێوان ئیدارەی پارێزگای كەركوك‌و‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ن���اوەن���دی‪ ،‬ل��ەس��ەر‬ ‫كڕینی (‪ )200‬مێگاوات كارەبا لە‬ ‫كۆمپانیای ئەحمەد ئیسماعیل لە‬

‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەرده‌وامە‪.‬‬ ‫كاكەڕەش سدیق‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫لیژنەی نەوت‌و گاز لە ئەنجومەنی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ك���ەرك���وك‪ ،‬وێ���ڕای‬ ‫ئاماژەدان بە بەردەوامیی كێشەكە‪،‬‬

‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئێستا‪،‬‬ ‫لەگەڵ بەغدا لە گفتوگۆداین لەسەر‬ ‫چۆنێتیی پێدانی پ���ارەی ئەو‬ ‫گرێبەستە‌و كێشەكە ئەوەندە گەورە‬ ‫نییە‌و قابیلی چارەسەركردنە»‪.‬‬

‫ه��اوك��ات‪ ،‬س��ەرچ��اوەی��ەك��ی‬ ‫بەرپرس لەكەركوك كە نەیویست‬ ‫ناوی بنوسرێت‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬بەرپرسانی بەغدا‪،‬‬ ‫مەترسیی ئ��ەوەی��ان هەیە ئەو‬

‫گرێبەستە لە پارەی پترۆدۆالری‬ ‫ك��ەرك��وك ب��ۆ ك��ڕی��ن��ی ك��ارەب��ا‬ ‫ل��ە ه��ەرێ��م‪ ،‬پ�لان��ێ��ك ب��ێ��ت بۆ‬ ‫سوودبینینی زیاتری هەرێم لەو‬ ‫پارەیە»‪.‬‬

‫ل ‌ه سێ مانگدا ل ‌ه سلێمانی؛ (‪ )345‬که‌س‪ ،‬په‌نایان بۆ بردووه‌‬

‫ناوگۆڕین ده‌بێت ‌ه دیارده‌‬

‫ریپۆتاژی‪ :‬شێنێ‌ محەمەد‬

‫‪............................................................‬‬

‫تانیا محەمەد (‪15‬ساڵ)‪ ،‬لە‬ ‫بەردەم بەڕێوبەرێتیی رەگەزنامە‌و‬ ‫ب���اری شارستانیی سلێمانی‬ ‫وەس��ت��اب��وو‪ ،‬فایلی مامەڵەی‬ ‫گۆڕینی ناوەكەی بۆ «وەرزێڕ»‬ ‫بەدەستەوەبوو‪ ،‬وتی‪« :‬نەخۆش‬ ‫ب��ووم‪ ،‬بردیانمە الی شێخێك‌و‬ ‫پێیوتم‪ ،‬ئەگەر ناوەكەت بگۆڕیت‪،‬‬ ‫چاك دەبیتەوە»‪.‬‬ ‫چەند ساڵێكە‪ ،‬گۆڕینی‬ ‫ناو بووەتە جۆرێك لە دی��اردەو‬ ‫بەپێی ئامارێكی بەڕێوبەرێتیی‬ ‫رەگەزنامە‌و ب��اری شارستانیی‬

‫پارێزگای سلێمانیش‪ ،‬لەماوەی‬ ‫شەش مانگدا‪ ،‬لە سنووری ئەو‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای��ە‪ )345( ،‬ه��اواڵت��ی‬ ‫مامەڵەی گۆڕینی ناوەكانیان‬ ‫ك��ردووە‌و لەو رێژەیەش‪)140( ،‬‬ ‫هاواڵتییان كچ بوون (‪)205‬ی��ان‬ ‫كوڕ بوون‪.‬‬ ‫تەها عەلی‪20( ،‬س��اڵ) بە‬ ‫مەبەستی گۆڕینی ناوەكەی‪ ،‬لە‬ ‫ق���ەزای پێنجوێنەوە سەردانی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی رەگ��ەزن��ام��ەی‬ ‫سلێمانی كردبوو‪ .‬تەها وتی‪:‬‬ ‫«لەماڵەوە پێم دەڵێن‪ ،‬وشیار‪،‬‬ ‫بەاڵم لە رەگەزنامەدا ناوم تەهایە‪،‬‬ ‫ئێستا هاتووم ناوەكەم بەتەواویی‬ ‫بكەم بە وشیارو ئەو ناوە بەالمەوە‬

‫خۆشترە لە ناوی تەها‪ ،‬چونكە‬ ‫تەها ناوێكی عەرەبییە»‪.‬‬ ‫گ���ۆڕی���ن���ی ن����او ل���ەالی���ەن‬

‫«نەخۆش بووم‪،‬‬ ‫بردیانمە الی شێخێك‌و‬ ‫پێی وتم‪ :‬ئەگەر‬ ‫ناوەكەت بگۆڕیت؛‬ ‫چاك دەبیتەوە»‬

‫هاواڵتییانەوە‪ ،‬زیاتر لەنێو چینی‬ ‫گەنجاندایە‪ ،‬بەتایبەت كاتێك‬ ‫هەست دەك���ات ئ���اوازو مانای‬ ‫ناوەكەی بووەتە جێگەی تانەی‬ ‫كەسانی تر‌و هەندێكی تریش كە‬ ‫ناوەكانیان عەرەبیین‪ ،‬دەیگۆڕن‬ ‫بۆ ناوی كوردیی‪.‬‬ ‫سەاڵحەدین خالید‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫ب��ەش��ی ئ��ام��اری رەگ��ەزن��ام��ە‌و‬ ‫ب���اری شارستانیی سلێمانی‪،‬‬ ‫هۆكاری ناوگۆڕینی هاواڵتییان‬ ‫دەگەڕێنێتەوە بۆ ح��ەزی نوێی‬ ‫گەنجان‌و دەڵێت‪« :‬ئێستا سەدەی‬ ‫نوێیەو گەنجان حەز بە ستایلێكی‬ ‫نوێ لەناو دەكەن‌و هەست دەكەن‬ ‫ئەو ناوەی دایك‌و باوكیان لێیان‬

‫ن��اون‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەم س��ەردەم��ەدا‬ ‫ناگونجێت»‪.‬‬ ‫ئەو بەرپرسە‪ ،‬پەخشكردنی‬ ‫درام���ای ت��ورك �ی‌و ئێرانییەكان‬ ‫ب��ە ه��ۆك��ارێ��ك��ی ت��ری گۆڕینی‬ ‫ن��او دەزان��ێ �ت‌و وت��ی‪« :‬زۆرب��ەی‬ ‫گەنجان‪ ،‬ناوەكانی خۆیان دەگۆڕن‬ ‫ب��ەو ن��اوان��ەی ل��ەو درام��ای��ان��ەدا‬ ‫ه���ەن‪ ،‬ل��ەب��ەرئ��ەوەی گەنجان‬ ‫زۆر موتابەعەی ئەو درامایانە‬ ‫دەكەن»‪.‬‬ ‫ح��ەزی ن��او گ��ۆڕی��ن‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەالیەن خ��اوەن ناوەكان نییە‪،‬‬ ‫بەڵگو زۆرج��ار باوانیشیان لەو‬ ‫پ��رس��ەدا قسەیان هەیەو بڕیار‬ ‫لەسەر گۆڕینی ناوی منداڵەكانیان‬

‫دەدەن‪.‬‬ ‫محەمەد عوسمان‪ ،‬كچە شەش‬ ‫ساڵییەكەی كە ناوی «شیرا»‬ ‫ب��وو‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ خ��ۆی��دا ب��ردب��ووی‬ ‫ب��ۆ ف��ەرم��ان��گ��ەی رەگ��ەزن��ام �ە‌و‬ ‫باری شارستانیی سلێمانی‪ ،‬بە‬ ‫مەبه‌ستی گۆڕینی ناوەكەی‪.‬‬ ‫محەمەد‪ ،‬وتی‪« :‬حەزدەكەم‬ ‫ناوی كچەكەم بگۆڕم بۆ(نورا)‪،‬‬ ‫چونكە هەست دەك��ەم (شیرا)‬ ‫ه��ی��چ م��ان��ای��ەك��ی ن��ی��ی �ە‌و ه��ەر‬ ‫لەسەرەتایشەوە ح��ەزم دەك��رد‬ ‫ناوی بنێم نورا»‪.‬‬ ‫د‪ .‬عالیە ف��ەرەج‪ ،‬توێژەری‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬هۆكاری گۆڕینی‬ ‫ن����اوی ب���ۆ چ��ەن��د ه��ۆك��ارێ��ك‬

‫گەڕاندەوەو وتی‪« :‬لە كلتووری‬ ‫كۆندا‪ ،‬ن��اوی عەرەبیی‪ ،‬كە لە‬ ‫زیاتر لە شەش پیت پێكهاتبوو‪،‬‬ ‫قبووڵ دەك��را‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا‬ ‫گۆڕانكاریی بەسەر ئەو كلتوورەدا‬ ‫هاتووە‌و ن��اوی كوردیی كورت‪،‬‬ ‫قبووڵترە»‪.‬‬ ‫ئەو توێژەرە كۆمەاڵیەتییە‪،‬‬ ‫ئاماژەی بە هۆكارێكی دیکه‌ی‬ ‫ناوگۆڕینی گەنجان داو وتی‪:‬‬ ‫«گەنج‪ ،‬لە قۆناغی هەرزەكارییدا‪،‬‬ ‫ح���ەزدەك���ات خ���ۆی خ��اوەن��ی‬ ‫بڕیاربێت‌و گۆڕینی ناوەكەیش‬ ‫پرۆسەیەكی بڕیاردانی خودییە‪،‬‬ ‫كە لەكاتی خۆیدا دەستی نەبووە‬ ‫لەبڕیاردانیدا»‪.‬‬

‫له‌ قه‌زایه‌کدا؛ حکومه‌ت سااڵن ‌ه (‪ )247‬ملیۆن دینار ب ‌ه کرێی خانوو ده‌دات‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬ئاری لوقمان‬

‫‪............................................................‬‬

‫ئاسۆ كەریم‪ 28( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫دانیشتووی چەمچەماڵ‪ ،‬پێی‬ ‫سەیرە فەرمانگەی حكومیی‬ ‫وەك هەر ماڵێكی تر لەناو‬ ‫گ��ەڕەك��ەك��ان��ی ق��ەزاك��ەی��دا‬ ‫ب��ێ��ت‌و دەڵ���ێ���ت‪« :‬ب��وون��ی‬ ‫ئ���ەو ف��ەرم��ان��گ��ان��ە لەنێو‬ ‫گ����ەڕەك‌و م��ااڵن��دا‪ ،‬ب��ووەت��ە‬ ‫جێی نیگەرانیی هاواڵتییان‪،‬‬ ‫بەهۆی قەرەباڵغی‌و هاتوچۆی‬ ‫رۆژان��ەی ئۆتۆمبێل‪ ،‬چەندین‬ ‫جاریش ئەو فەرمانگانەمان‬ ‫ئ��اگ��ادارك��ردووەت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫گوێ‌ لەداواكاریی هاواڵتییان‬ ‫نەگیراوە»‪.‬‬ ‫لە كۆی (‪ )39‬فەرمانگە‌و‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی س��ن��ووری‬ ‫ئیدارەی قەزای چەمچەماڵی‬ ‫خۆرئاوای پارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫(‪)18‬ی����ان لــــە خ��ان��ووی‬ ‫كرێدان‌و سااڵنە بودجەیەكی‬ ‫زۆر ل��ە ح��ك��وم��ەت دەب���ەن‪،‬‬ ‫ب��ۆ دان��ان��ی ئ��ەو كرێیە‪ ،‬كە‬ ‫مانگانە حكومەت (‪)247‬‬ ‫ملیۆن‌و (‪ )812‬هەزاردینار‬ ‫لەكرێی ئەو (‪ )18‬فەرمانگە‬ ‫كرێچییەیەدا دەدات‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ئ����ام����ارە‬

‫رەسمییەكان‪ ،‬ناوی فەرمانگە‬ ‫چەمچەماڵ‌و‬ ‫كرێچییەكانی‬ ‫رێژەی كرێی مانگانەو تێكڕای‬ ‫كرێی سااڵنەیان‪ ،‬لەخشتەكەدا‬ ‫هاتووە‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ە ل��ەك��ات��ێ��ك��دای��ە‪،‬‬ ‫بەپێی چەند بەڵگەنامەیەكی‬ ‫رەس���م���ی���ی‪ ،‬ك����ە دەس����ت‬ ‫«رۆژنامە» كەوتوون‪ ،‬پێنج‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەی «ك��رێ��چ��ی»‬ ‫سنووری قەزای چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫ل���ەالی���ەن ش��ارەوان��ی��ی��ەوە‪،‬‬ ‫زەوییان پێدراوە بەمەبەستی‬ ‫دروستكردنی بینای تایبەت‬ ‫بەو فەرمانگانە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫بینایان دروس��ت��ن��ەك��ردووەو‬ ‫ه��ەر ل��ە خ��ان��ووی كرێدان‌و‬ ‫زەوییەكان بەم شێوەیەن‪:‬‬ ‫‪ -1‬ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ��ی چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪،‬‬ ‫ژم��������ارەی زەوی���ی���ەك���ەی‬ ‫(‪ )6\97‬رووب��ەری زەوییەكە‬ ‫(‪ )6834,64‬مەتر دووجایە‪.‬‬ ‫‪ -2‬ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫گ��ەن��ج��ی��ن��ەی چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪،‬‬ ‫ژم��������ارەی زەوی���ی���ەك���ەی‬ ‫رووب����ەری‬ ‫(‪)83/523‬ەو‬ ‫زەوییەكە (‪)1967,59‬مەتر‬ ‫دووجایە‪.‬‬ ‫‪ -3‬ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬

‫ئاوەدانكردنەوەی چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫ژم��ـ��ـ��ـ��ـ��ارەی زەوی��ی��ەك��ەی‬ ‫رووب����ەری‬ ‫(‪)83/525‬ەو‬ ‫زەوییەكە (‪)5571,63‬مەتر‬ ‫دووجایە‪.‬‬ ‫‪ -4‬بەڕێوەبەرێتیی ئەوقافی‬ ‫گەرمیان‪ ،‬ژمارەی زەوییەكەی‬ ‫رووب����ەری‬ ‫(‪)83/535‬ەو‬ ‫زەوییەكە (‪)1567,40‬م��ەت��ر‬ ‫دووجایە‪.‬‬ ‫‪ -5‬بەرگریی شارستانیی‬ ‫چ���ەم���چ���ەم���اڵ‪ ،‬ژم������ارەی‬ ‫زەوییەكەی (‪)83/534‬ەو‪،‬‬ ‫رووب��ەری زەوییەكە (‪)4500‬‬ ‫مەتر دووجایە‪.‬‬ ‫س��ەروەر ساڵح‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪،‬‬ ‫جەحتی لەسەر ئەوە كردەوە‪:‬‬ ‫ك���ە س��ەرج��ەم ف��ەرم��ان��گ��ە‬ ‫حكومییەكانی سنوورەكەی‬ ‫زەوییان بۆ دابینكراوە‪ ،‬جگەلە‬ ‫دەزگای شەهیدان نەبێت‪.‬‬ ‫س�������ەوەر س����اڵ����ح‪ ،‬ب��ە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی‪ ،‬راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«پێویستە وەزارەت����ی ئەو‬ ‫فەمانگانە بینایان بۆ دروست‬ ‫بكه‌ن‌‪ ،‬ئەو كەموكورتییە لە‬ ‫ئێمەوە نییە»‪.‬‬ ‫س��ەرب��اری كرێچیبوونی‬ ‫(‪ )18‬فەرمانگەی حكومیی‪،‬‬ ‫بەپێی ئەو زانیارییانەی دەست‬ ‫«رۆژن����ام����ە»‬ ‫ك���ەوت���وون؛‬ ‫چ����ه‌ن����د‬

‫ب��ی��ن��ای �ه‌ک��ی ح��ك��وم��ی��ی لە‬ ‫سنووری قەزای چەمچەماڵدا‬ ‫هەن؛ كە لەالیەن حیزبەكانەوە‬ ‫داگیركراون‌و نەدراونەتەوە بە‬ ‫حكومەت‪ ،‬كە ئه‌مانه‌ن‪:‬‬ ‫‪ -1‬ب��ی��ن��ای ه�ه‌واڵ��گ��ری��ی‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪ ،‬م��ەڵ��ب��ەن��دی‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ��ی «یەكێتی»‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -2‬م��ون��ەزەم��ەی عەلی‬ ‫بن ئەبی تالیب‪ ،‬كۆمیتەی‬ ‫«یەكێتی» تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -3‬م��اڵ��ی پ��ش��وودان��ی‬ ‫قایمقام‪ ،‬كۆمیتەی «یەكێتی»‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -4‬یانەی فەرمانبەرانی‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪ ،‬لقی (‪)19‬ی‬ ‫«پارتی» تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -5‬بینای (جەمعیەی‬ ‫فەالحین)‪( ،‬یەكێتیی ژنان)ی‬ ‫سەر بە «یەكێتی» تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -6‬ناحیەو فەرمانگەی‬ ‫ئ���اوی ش����ۆڕش‪ ،‬كۆمیتەی‬ ‫شۆڕشی «یەكێتی» تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -7‬بینای جەیش شەعبی‬ ‫تەكیە‪ ،‬ن��اوچ��ەی تەكیەی‬ ‫«پارتی» تێدایە‪.‬‬ ‫‪ -8‬ب��ی��ن��ای پ��ۆل��ی��س��ی‬ ‫سەنگاو‪ ،‬كۆمیتەی «یەكێتی»‬ ‫تێدایە‪.‬‬ ‫س���وع���اد ئ��ی��س��م��اع��ی��ل‪،‬‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژە بەوەدەكات‪:‬‬ ‫ت���ا س��اڵ��ی (‪ ،)2009‬كە‬ ‫ب���ودج���ە ل���ەژێ���ر دەس��ت��ی‬ ‫ئەنجومەنەكەیاندا بووە‪ ،‬چه‌ند‬ ‫بینایه‌کیان دروستكردووە‪،‬‬ ‫كە پێشتر لەكرێدا بوون‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬لەمساڵدا‬ ‫ب��ودج��ەی��ەك��ی (‪ )3‬ملیار‬ ‫دینارییمان بۆ ناو چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫خ���س���ت���ووەت���ە پ�����ڕۆژەی‬

‫ ‬ ‫فەرمانگەیەكی كرێچی لە چەمچەماڵ‪ ،‬ک ‌ه کرێی مانگانه‌که‌ی ملیۆنێک‌و نۆسه‌دو په‌نجا هه‌زار دینار‌ه‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامە‬

‫ل ء ثارةى كرٍَي مانطانتو‬ ‫فترمانطت كرٍَضَتكاني ضتمضتما َ‬ ‫‪-‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ساُنتٍانˇ‬

‫ناوى فترمانطت‬

‫برى كرٍَي مانطانتى‬

‫برى كرٍَي ساُنتى‬

‫بت ِرٍَوةبترٍَتي ئاساٍشٌ رؤذئاواً سلَ​َمانٌ لت‬

‫سٌَ ملَؤنء (‪)540‬‬

‫(‪ )42‬ملَؤنء (‪ )480‬هتزار دٍنار‬

‫ضتمضتمالَ‬

‫هتزاردٍنار‬

‫بت ِرٍَوةبترٍَتي كشتوكالٌَ ضتمضتمالَ‬

‫ملَؤنَكء (‪)600‬هتزار‬ ‫ٍ‬

‫(‪)19‬ملَؤنء(‪ )200‬هتزار‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي خانتنشَنٌ ضتمضتمالَ‪،‬‬ ‫ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪)950‬هتزار‬

‫(‪ )23‬ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي طتنجَنتً ضتمضتمالَ‬ ‫ة‬

‫دووملَؤنء (‪)250‬هتزار‬

‫(‪ )27‬ملَؤن دٍنار‪.‬‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي رٍِطاوبانٌ ضتمضتمالَ‬ ‫‪ ،‬ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )950‬هتزار‬

‫(‪ )23‬ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫تَ​َبَنتراٍتتٌ باجٌ ضتمضتمالَ‪،‬‬

‫(‪ )600‬هتزار‬

‫(‪ )7‬ملَؤنء (‪ )200‬هتزار‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي رةطتزنامتو بارً شارستانٌ‬ ‫ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )200‬هتزار‬

‫(‪ )14‬ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫ضتمضتمالَ‬

‫‪8‬‬

‫بت ِرٍَوةبترٍَتي بترطرً​ً شارستانٌ ضتمضتمالَ‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )250‬هتزار‬

‫(‪ )15‬ملَؤن دٍنار‪.‬‬

‫‪9‬‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي شتهَدانٌ ضتمضتمالَ‬ ‫ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )400‬هتزار‬

‫(‪ )16‬ملَؤنء (‪ )800‬هتزار‪.‬‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي ثؤلَسٌ كارةباً ضتمضتمالَ‬ ‫‪ 10‬ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )223‬هتزار‬

‫(‪ )14‬ملَؤنء (‪ )676‬هتزار‬

‫ب ِرٍَوةبترٍَتي مافٌ مرؤظٌ ضتمضتمالَ‬ ‫‪ 11‬ة‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )400‬هتزار‬

‫(‪ )16‬ملَؤنء (‪ )800‬هتزار‬

‫‪ 12‬فترمانطتى كشتوكالًَ​ً تتكَ​ٌَ جتبارً‬

‫(‪ )500‬هتزار‬

‫(‪ )6‬ملَؤن دٍنار‬

‫‪ 13‬فترمانطتى ئاوً تتكَ​ٌَ جتبارً‬

‫(‪ )200‬هتزار‬

‫دوو ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫‪ 14‬فترمانطتى كارةباً جتبارً‬

‫(‪ )200‬هتزار‬

‫دوو ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫‪ 15‬بنكتً ئاساٍشٌ تتكَ​ٌَ جتبارً‬

‫(‪ )200‬هتزار‬

‫دوو ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫‪ 16‬بنكتً دارستانٌ تتكَ​ٌَ جتبارً‬

‫(‪ )150‬هتزار‬

‫ملَؤنَ​َكء (‪ )800‬هتزار‬

‫‪ 17‬فترمانطتى كشتوكالٌَ شؤرِش‬

‫(‪ )700‬هتزار‬

‫(‪ )8‬ملَؤنء (‪ )400‬هتزار‬

‫‪ 18‬بترطرً​ً شارستانٌ ستنطاو‬

‫(‪ )338‬هتزار‬

‫ضوار ملَؤنء (‪ )56‬هتزار‬

‫خزمەتگوزارییەوە»‪.‬‬ ‫س������ەرب������اری ئ������ەوە‪،‬‬ ‫ك��رێ��چ��ی��ب��وون��ی ف��ەرم��ان��گ��ە‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان��ی س��ن��ووری‬ ‫ق��ەزای چەمچەماڵ‪ ،‬كێشەی‬ ‫ه��ات��وچ��ۆی ب���ەردەوام���ی بۆ‬ ‫هاواڵتییان دروس��ت��ك��ردووە‪،‬‬ ‫ب�����ەه�����ۆی ج��ێ��گ��ۆڕك��ێ��ی‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ەك��ان��ەوە‪ ،‬ه��ەردی‬ ‫جەالل‪ 30( ،‬ساڵ)‪ ،‬یەكێكە‬ ‫ل��ەو هاواڵتییانەی تێبینیی‬ ‫ل��ەس��ەر ئ��ەو جێگۆڕكێیەی‬ ‫فەرمانگە كرێچییەكان هەیە‪.‬‬ ‫هەردی‪ ،‬وتی‪« :‬حكومەت‬ ‫ل��ەك��ات��ی بەكرێگرتنی ئەو‬ ‫بینایانەدا‪ ،‬رەچاوی نەگونجانی‬ ‫ش��وێ��ن��ەك��ەو ئ���ەو گرفتانە‬ ‫ن��اك��ات‪ ،‬كە بۆ كارمەندانی‬ ‫ئ���ه‌و ف��ەرم��ان��گ��ان��ە دروس���ت‬ ‫دەب���ێ���ت‪ ،‬ئ��ێ��م��ە گ��رف��ت��اری��ن‬ ‫بەهۆی چەندینجار گۆڕینی‬ ‫ئەو شوێنانەوە‌و هاواڵتییانی‬ ‫ن��ەخ��وێ��ن��دەوار‌و پەككەوتەو‬ ‫ن���ەش���ارەزاش كێشەیان بۆ‬ ‫دروس����ت دەب���ێ���ت‪ ،‬ئ��ەرك��ی‬ ‫ح��ك��وم��ەت چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‬ ‫گرفت‌و كارئاسانیكردنە‪ ،‬نەك‬ ‫هاواڵتییان‌و‬ ‫گرفتاركردنی‬

‫پەكخستنی مامەڵەكانیان»‪.‬‬ ‫بەرپرسانی ئیدارییش‪ ،‬دان‬ ‫بەوەدا دەنێن؛ كرێچییبوونی‬ ‫لەفەرمانگەكانیان‪،‬‬ ‫بەشێك‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ب��ۆ ه��اواڵت��ی��ی��ان‌و‬ ‫حكومەتیش دروست كردووە‪.‬‬ ‫تاریق رەشید‪ ،‬قایمقامی‬ ‫ق��ەزای چەمچەماڵ‪ ،‬جەختی‬ ‫ل���ەس���ەر ئ�����ەوە ك�����ردەوە‪:‬‬ ‫ب���ەه���ۆی ق��ەرەب��اڵ��غ��ی��ی‌و‬ ‫نەگونجانی شوێنەكەیان لەناو‬ ‫گەڕەكەكاندا‪ ،‬فەرمانگەكان‬ ‫ك��ێ��ش��ەی��ان ب��ۆ ه��اواڵت��ی��ی��ان‬ ‫دروستكردووەو بوونەتە جێی‬ ‫نیگەرانیی هاواڵتییان‪.‬‬ ‫چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫قایمقامی‬ ‫باسی لە كێشەیەكی دیکه‌ی‬ ‫كرێچیبوونی‬ ‫دەرهاویشتەی‬ ‫فەرمانگه‌کانیان ك���ردو بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی روون��ک��رده‌وه‌‪:‬‬ ‫«كارەبای ئەو فەرمانگانە‪،‬‬ ‫گرفتیان دروستكردووە‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئ��ەوەی ئ��ەوج��ۆرە تەنیا بۆ‬ ‫ماڵێك راك��ێ��ش��راوەو ئێستا‬ ‫دام���ەزراوەی���ەك���ی حكومیی‬ ‫تێدایە‌و لۆدێكی زۆر دروست‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫س����������ەب����������ارەت ب���ە‬

‫گەڕاندنەوەی بینا داگیركراوە‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان��ی��ش‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ئامادەكاریمان ك��ردووە بۆ‬ ‫گەڕاندنەوەی ئەو بینایانەی‬ ‫ل���ەالی���ەن ح��ی��زب��ەك��ان��ەوە‬ ‫بەكارهێنراون‌و حیزبەكانیش بە‬ ‫زارەكیی ئامادەییان دەربڕیوە‬ ‫بۆ رادەستكردنەوەیان‪ ،‬ئێمە‬ ‫لیستێكمان ئ��ام��ادەك��ردووه‌‌و‬ ‫س�����ەرپ�����ەرش�����ت�����ی�����اری‬ ‫گەرمیانیشمان‬ ‫ئ���ی���دارەی‬ ‫ئ��اگ��ادارك��ردووەت��ەوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫تائێستا لیژنەكە لە چەمچەماڵ‬ ‫دەستبەكار نەبووە»‪.‬‬ ‫یونس عەلی‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫ب��واری ئ��اب��ووری��ی‪ ،‬پێیوایە؛‬ ‫گرفتی نیشتەجێبوون لە‬ ‫زۆرب��ەی ق��ەزاو ناحیەكاندا‪،‬‬ ‫دام���ەزراوە حكومییەكانیشی‬ ‫گ���رت���ووەت���ەوەو ل��ە بینای‬ ‫كرێدان‪ ،‬وتی‪« :‬بەفیڕۆدانی‬ ‫پ��ارە بەمجۆرە‪ ،‬كە سااڵنە‬ ‫دووبارە دەبێتەوە‪ ،‬حكومەت‬ ‫هیچ داهاتێكی دەستناكەوێت‪،‬‬ ‫دەبێت بە پالن ئەو بینایانە‬ ‫تەسلیم بكاتەوەو ئ��ەو بڕە‬ ‫پارە زۆرە لەكارێكی دیكەدا‬ ‫سەرف بكرێت»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/ 8/23‬‬

‫دادوەر حەمدی عەبدولمەجید‪ :‬پێویستە یاسایەك هەبێت؛ بۆئەوەی ئەو دیاردەیە لەهەموو شارەكاندا قەدەغە بكات‪.‬‬

‫هاوسەرگیریی لەگەڵ كچی ئێرانیدا‬ ‫تەنیا لە قەزای سۆران‪ ،‬هاوسەرگیریی لەگەڵ (‪ )470‬كچی ئێرانیدا ئه‌نجامدراوە‬ ‫الپەڕەی كۆمەاڵیەتی *‬

‫‪..............................‬‬ ‫ئارەزووی هێنانی كچی ئێرانیی‬ ‫الی گەنجانی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پەرەدەسێنێت‌و ئەو گەنجانەی‬ ‫ئەڵقەی هاوسەرگیرییان لەگەڵ‬ ‫كچە ئێرانییەكاندا گۆڕیوەتەوە‪،‬‬ ‫دەڵێن‪ ،‬ئاواتەكانیان هاتووەتەدی‪.‬‬ ‫«سیماو رێكپۆش»یی كچانی‬ ‫ئێرانیی‪ ،‬سەرنجی سەدان گەنجی‬ ‫هەرێمی كوردستانیان ب��ەالی‬ ‫خۆیاندا راكێشاوە‌و ئامارەكان‬ ‫ئاماژە بە پەرەسەندنی ماره‌کردنی‬ ‫كچانی ئێرانیی دەكەن‪.‬‬ ‫ك����وڕان‪ ،‬دەڵ��ێ��ن‪ :‬كچانی‬ ‫ئێرانیی‪ ،‬رێكپۆش‌و روحسوك‌و‬ ‫كراوەن لەگەڵ پیاواندا‪ ،‬ئەوەیش‬ ‫ئارەزووی پیاوانیان بۆ هێنانیان‬ ‫زیاتر كردووە‪.‬‬ ‫ب��ەش��ێ��ك ل���ەوان���ەی ژی��ان��ی‬ ‫هاوسەرگیرییان ل��ەگ��ەڵ كچە‬ ‫ئێرانییەكاندا پێكهێناوە‪ ،‬رێگای‬ ‫ج��ۆراوج��ۆری��ان گرتووەتەبەر‪،‬‬ ‫بەشێكیان بەهۆی ئاوارەبوونیان‬ ‫لەئێران‌و هەندێكیشیان لەڕێگای‬ ‫ب���وون���ی خ����زم‌و ن��اس��ی��اوی��ان‬ ‫ل��ەش��ارەك��ان��ی ئ���ێ���ران‪ ،‬ی��ان‬ ‫لەڕێگای یەكترناسین لەڕێگای‬ ‫ئینتەرنێتەوە‪ ،‬بەیەك گەیشتوون‪.‬‬ ‫هێمن خەلیل‪28( ،‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫دوای دووس������اڵ ه���ەوڵ���دان‬ ‫ب��ۆ رازی��ك��ردن��ی م��اڵ��ی باوكی‬ ‫خۆشەویستە ئێرانییەكەی‪ ،‬دوو‬ ‫م��ان��گ ل��ەم��ەوب��ەر‪ ،‬ئ��اوات��ەك��ەی‬ ‫هاتەدی‌و ماڵەوەیان رازیبوون‌و‬ ‫ئەڵقەی هاوسەرگیرییان گۆڕییەوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەڕێگای خزمێكیانەوە‬ ‫كچەكە دەن��اس��ێ �ت‌و لەیەكەم‬ ‫بینینیدا‪ ،‬بەڵێن بەیەكتر دەدەن‪،‬‬ ‫«بۆ یەكبن»‪.‬‬

‫ئارەزووی پیاوان بۆ هێنانی كچی ئێرانی‪ ،‬زیادیان كردووە‬

‫ه������ێ������م������ن‪ ،‬وت��������ی‪:‬‬ ‫«لەسەردانەكانمدا بۆ ئێران‪،‬‬ ‫بۆم دەركەوتووە كچی ئێرانیی‪،‬‬ ‫خوێنشیرینن‪،‬‬ ‫هەستناسك‌و‬ ‫ج��ەس��ت��ەی��ان رێ���ك‌و خۆشیان‬ ‫رێكپۆشن»‪ .‬ه��ەروەه��ا وت��ی‪:‬‬ ‫«نیگاكانیان‪ ،‬سەرنجڕاكێشن»‪.‬‬ ‫ئ��ەو كچەی هێمن م��ارەی‬ ‫ب���ڕی���وە‪ ،‬س���ێ س���اڵ ل��ەخ��ۆی‬ ‫بچووكترە‪ ،‬بڕیاریانداوە دوای‬ ‫هاوسەرگیریی‪ ،‬بەیەكجارەكی‬ ‫لەكوردستان بژین‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ��ام��ارێ��ك‪ ،‬تەنیا‬ ‫ل��ەس��ن��ووری ق���ەزای س��ۆران��دا‪،‬‬ ‫(‪ )470‬ئافرەتی ئێرانی شوویان‬ ‫بە كوردەكانی هەرێم ك��ردووە‌و‬ ‫لەڕەگەزنامە‌و باری شارستانیی‪،‬‬

‫داوای دەرهێنانی رەگەزنامەی‬ ‫عێراقییان كردووە‪.‬‬ ‫فریاد حەمەدئەمین‪ ،‬توێژەری‬ ‫ب��واری كۆمەاڵیەتی‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫بەهۆی پێشكەوتنی شارستانیی‌و‬ ‫تێكەڵبوونی ه��ەردوو نەتەوە‪،‬‬ ‫كاریگەریی دروس��ت��ك��ردووە بۆ‬ ‫هێنانی كچی ئێرانیی‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬كچانی‬ ‫ئێرانیی‪ ،‬بەهۆی جیاوازیی كلتوور‌و‬ ‫راگەیاندنەوە‪،‬‬ ‫هاوسنووریی‌و‬ ‫كاریگەرییان لەسەر گەنجانی‬ ‫ك��ورد دروس��ت��ك��ردووە‌و خ��ودی‬ ‫مرۆڤیش ب���ەردەوام حەزدەكات‬ ‫شتی جیاواز تاقیبكاتەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئەوە كاریگەریی هەیە»‪.‬‬ ‫ژیلوان محەمەد‪ ،‬گەنجێكی‬

‫ت����رە‪ ،‬ب��ەه��ۆی ف��ی��ل �م‌و درام���ا‬ ‫ئ��ێ��ران��ی��ی��ەك��ان��ەوە‪ ،‬ئ����ارەزووی‬ ‫ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی ل��ەگ��ەڵ كچی‬ ‫ئێرانیدا زیاتر دەبێت‪ ،‬تا وای‬ ‫لێدەكات بیر ل��ەوە بكاتەوە؛‬ ‫سەردانی ئێران بكات‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬وتی‪« :‬چەند جارێك‬ ‫سەردانی ئێرانم ك��ردووە‪ ،‬تەنیا‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی لەنزیكەوە ئ��ەو كچە‬ ‫ئێرانییانە ببینم كە لەفیلم‌و‬ ‫تەلەفزیۆنییەكانەوە‬ ‫درام����ا‬ ‫دەردەكەون»‪.‬‬ ‫ژی���ل���وان‪ ،‬ب���ەه���ۆی م��اڵ��ی‬ ‫خزمێكییەوە دەچێتە ئێران‌و‬ ‫ل���ەو رێ��گ��ای��ەوە دەت��وان��ێ��ت‪،‬‬ ‫ل��ەك��اف��ی��ن��ێ��ت��ەك��ان‌و ش��وێ��ن��ە‬ ‫گشتییەكاندا هاوڕێیەتی لەگەڵ‬

‫كچانی ئێرانیدا پێكبهێنێت‌و وتی‪:‬‬ ‫«ئەوان‪ ،‬هەستێكی خۆشەویستی‬ ‫جیاوازیان هەیەو زیرەكن لەوەی‬ ‫چ��ۆن مامەڵە ل��ەگ��ەڵ ك��وڕان��دا‬ ‫بكەن‌و سەرنجیان رابكێشن»‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬ئ��ێ��س��ت��ا ل��ەڕێ��گ��ای‬ ‫ئ��ی��ن��ت��ەرن��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ب���ەردەوام���ە‬ ‫ل��ەق��س��ەك��ردن ل��ەگ��ەڵ كچانی‬ ‫ئ��ێ��ران��ی��داو وت���ی‪« :‬كێشەی‬ ‫گ��ەورەی��ان ئ��ەوەی��ە‪ ،‬ماڵەوەیان‬ ‫رازی نابن شوو بە گەنجی ئێرە‬ ‫بكەن»‪.‬‬ ‫س��ەرەت��ای هاوسەرگیریی‬ ‫نێوان كوڕانی هەرێمی كوردستان‬ ‫لەگەڵ كچانی ئێرانیدا‪ ،‬بەشێكی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ ئاوارەبوونی ئەو‬ ‫خ��ێ��زان��ان��ەی سااڵنێك بەهۆی‬

‫بارودۆخی هەرێمی كوردستانەوە‪،‬‬ ‫لەئێران ئاوارەبوون‪ ،‬بەوهۆیەوە‬ ‫پەیوەندیی خزم‌و دۆستایەتیی‬ ‫دەستپێكردووە‌و هاوسەرگیرییان‬ ‫ل���ەگ���ەڵ ی��ەك��ت��ردا ك�����ردووە‌و‬ ‫دوای گەڕانەوەیشیان‪ ،‬بەهۆی‬ ‫هاتوچۆی نێوانیانەوە‪ ،‬پرۆسەی‬ ‫هاوسەرگیریی‪ ،‬زیاتر دروستبووە‪.‬‬ ‫س���ەرەت���ای ئ���ەو ك��ۆچ��ە‪،‬‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی (‪،)1975‬‬ ‫كاتێك بارودۆخی هەرێم خراپ‬ ‫ب��ووە‪ .‬ئێستاش زۆرت��ری��ن ئه‌و‬ ‫هاوسه‌رگیریی ‌ه ل ‌ه قه‌زاکانی سه‌ر‬ ‫سنوور ئه‌نجامده‌درێن‪.‬‬ ‫زوهێر عەزیز‪ ،‬یەكێك لەو‬ ‫پ��ی��اوان��ەی ل��ە ئ��ێ��ران كچێكی‬ ‫ف���ارس دەهێنێت‌و ئێستا لە‬

‫س����ۆران دادەن��ی��ش��ێ��ت‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«هاوسەرگیرییەكەمان‪)20( ،‬‬ ‫س��اڵ ل��ەم��ەوب��ەر پێكهێنا‌وه‌و‬ ‫ب���ه‌وه���ۆی���ه‌و‌ه خ��زم��ای��ەت��ی��م��ان‬ ‫پەیداكردووە»‪.‬‬ ‫هاوسەرگیریی كوڕانی هەرێمی‬ ‫كوردستان لەگەڵ كچانی ئێرانیدا‪،‬‬ ‫دوو ج��ۆرە‪ ،‬بەشێكیان تەنیا‬ ‫حەزدەكەن لەگەڵ كچی فارسدا‬ ‫رێكبكەون‪ ،‬بەاڵم بەشێكی تریان‬ ‫لەگەڵ كچە كوردەكانی ئێراندا‬ ‫رێكدەكەون‪ ،‬ئەمەیش ئاسانتر‬ ‫بۆ گەنجان دێتە دەست‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئەوەی كەسوكاریان ئەوەندە رێگر‬ ‫نابن‪.‬‬ ‫پ��ێ��ن��ەدان��ی رەگ��ەزن��ام��ەی‬ ‫عێراقیی‪ ،‬گەورەترین كێشەی‬ ‫كچە ئێرانییەكانە؛ كە رووبەڕووی‬ ‫خۆیان‌و منداڵەكانیان دەبێتەوە‌و‬ ‫لەزۆر شت بێبەشیان دەكات‪.‬‬ ‫زەه���را ع��ەل��ی‪ ،‬ئافرەتێكی‬ ‫ف��ارس��ی (‪40‬س����اڵ)‪ ،‬سااڵنێكە‬ ‫شووی بەكوڕێكی كورد كردووە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ئ�����ەوەی رووب������ەڕووی‬ ‫ب���ووەت���ەوە‪ ،‬ت��ەن��ی��ا ن��ەب��وون��ی‬ ‫رەگەزنامەی عێراقییە لە هەرێمدا‪.‬‬ ‫ئەو ئافرەتە‪ ،‬وتی‪« :‬ژنانی‬ ‫فارس‪ ،‬لەگەڵ پیاوە كوردەكانماندا‬ ‫دڵخۆشین‪ ،‬بەاڵم تائێستا وەكو‬ ‫كوردستانییەك سەیر ناكرێین»‪.‬‬ ‫ك��چ��ە ئ��ێ��ران��ی��ی (ف���ارس)‬ ‫ەك���ان‪ ،‬دوای ش��ووك��ردن��ی��ان‪،‬‬ ‫لەالیەن پیاوەكانیانەوە فێری‬ ‫كوردیی دەكرێن‪ ،‬بەاڵم زۆربەیان‬ ‫بەهەمان شێواز‌و ستایلی ئێرانەوە‬ ‫دەمێننەوە؛ وەك بەشێك لە‬ ‫داخوازیی پیاوەكانیان‪.‬‬

‫* ئ��ەح��م��ەد ب��اڵ��ەك��ی؛‬ ‫بەشداری لەئامادەكردنی ئەم‬ ‫راپۆرتەدا كردووە‪.‬‬

‫«یاساكەی پەرلەمان؛ فرەژنی لە هەرێم كەم نەكردووەتەوە»‬ ‫دانێر قەرەداغی لە سلێمانی‬ ‫شااڵو محەمەد لە كەركوك‬

‫‪..............................‬‬

‫پیاوان؛ بۆ هێنان=ی ژنی‬ ‫دووەم‪ ،‬رێگای تر دەدۆزن���ەوە‌و‬ ‫«فێڵ» لەیاسای قەدەغەكردنی‬ ‫ف��رەژن��ی��ی دەك����ەن‪ ،‬ب���ەوەی لە‬ ‫كەركوك‌و ناوچەدابڕێنراوەكان‪،‬‬ ‫م�������ارەی دەب��������ڕن‌و ی��اس��ای‬ ‫ق��ەدەغ��ەك��ردن��ی ف��رەژن��ی��ی��ش‪،‬‬ ‫ناتوانێت ئەو دیاردەیە كۆنترۆڵ‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫لەخولی دووەم����دا‪ ،‬یاسایەكی‬ ‫تایبەتی بۆ قەدەغەكردنی فرەژنیی‬ ‫پەسەندكرد‪ ،‬كە بەپێی یاساكە‪،‬‬ ‫پیاوان ناتوانن ژنی دووەم بهێنن‪،‬‬ ‫تەنیا لەحاڵەتی ئ��ەوەی‪ ،‬ژنەكە‬ ‫توانای «سەرجێگەیی» نەمێنێت‌و‬ ‫رەزام��ەن��دی��ی دەرببڕێت ل��ەوەی‬ ‫پیاوەكە ژنی دووەم بهێنێتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەبێ رەچ��اوك��ردن��ی ئەو‬ ‫یاسایە‪ ،‬پیاوان كە بەشێكیان‬ ‫ب��ەرپ��رس‌و سیاسین‪ ،‬لە شاری‬ ‫كەركوك‌و ناوچە دابڕێنراوەكانی‬ ‫تر‪ ،‬ژنی دەووەم دەهێنن‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارێك كە لەدادگای‬ ‫كەركوكەوە دەست «رۆژنامە»‬ ‫ك��ەوت��ووە‪ ،‬تەنیا ل��ەدوو مانگی‬ ‫راب��ردوودا‪ )127( ،‬حاڵەتی ژنی‬ ‫دووەم لەكەركوك تۆماركراون‪،‬‬ ‫كە بەپێی وت��ەی دادوەرەك���ان‪،‬‬ ‫زۆرینەیان لەشارەكانی هەرێمەوە‬ ‫چوون‪.‬‬ ‫دادوەر حەمدی عەبدولمەجید‪،‬‬

‫ل��ەدادگ��ای ك��ەرك��وك‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫دی���اردەی ژنهێنانی دووەم‪ ،‬لە‬ ‫شارەكە لە پەرەسەندندایە‪ ،‬چونكە‬ ‫لەعێراق هیچ یاسایەك دەرنەچووە‬ ‫بۆ قەدەغەكردنی فرەژنیی‪ ،‬یان‬ ‫وەرگرتنی رەزامەندیی ژنی یەكەم‪.‬‬ ‫حەمدی‪ ،‬وتی‪« :‬لەشارەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ئەوەی ژنی دووەم‪ ،‬بەپێی یاسا‬ ‫قەدەغەكراوە‌و ژنی یەكەم بەوە‬ ‫رازی نابێت‪ ،‬بۆیە پیاوان روو‬ ‫لەدادگای شاری كەركوك دەكەن‬

‫بۆ مارەبڕینی ژنی دووەمیان‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئەوەی رێگرییان لێ بكات»‪.‬‬ ‫هێنانی ژنی دووەم‪ ،‬بەپێی‬ ‫چەند مەرجێك لە شەریعەتی‬ ‫ئیسالمییدا رێگەپێدراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب���ەه���ۆی ئ�����ەوەی ل��ەه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەسااڵنی راب��ردوودا‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ب����ەرف����راوان‬ ‫پ��ەرەی��س��ەن��د‪ ،‬پ��ەرل��ەم��ان بۆ‬ ‫پاراستنی مافی ژنی یەكەم‪ ،‬بە‬ ‫یاسا؛ فرەژنیی قەدەغەكرد‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو ن��م��وون��ان��ەی‬

‫دادوەرەكان دەیهێننەوە‪ ،‬بەشێك‬ ‫ل��ەو ژن��ان��ەی مێردەكانیان ژنی‬ ‫دووەمیان بەسەردا هێناون‪ ،‬دوای‬ ‫چەند ساڵێك پێیان زان��ی��وە‌و‬ ‫چ��وون��ەت��ە دادگ����ای ك��ەرك��وك‌و‬ ‫سكااڵیان تۆمار ك��ردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سكااڵكانیان س��وودی نەبوووە‌و‬ ‫گەڕاونەتەوە هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫نادیە حەسەن‪27( ،‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫دوای ئ��ەوەی هاوسەرەكەی بە‬ ‫رووداوی هاتوچۆ گیانی لەدەستدا‪،‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ پیاوێكی خ���اوەن ژن‌و‬

‫م��ن��داڵ‪ ،‬كە دانیشتووی شاری‬ ‫هەولێرە‪ ،‬رێكدەكەوێت‌و شووی‬ ‫پێدەكات‪.‬‬ ‫ن��ادی��ە‪ ،‬ل��ەب��ەردەم دادگ���ا‪،‬‬ ‫چ��اوەڕوان��ی دادوەری دەك��رد؛‬ ‫گرێبەستی هاوسەرگیرییان ئیمزا‬ ‫بكات‪ ،‬وتی‪« :‬دوو منداڵم هەیەو‬ ‫كەس نییە بەخێویان بكات‪ ،‬بۆیە‬ ‫گرەنتی م��ان��ەوەی منداڵەكانم‬ ‫الی خ��ۆم‪ ،‬لەو پیاوەی ئێستام‬ ‫وەرگرتووە‌و شووی پێدەكەم»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەن��دەی ن��ەب��رد‪ ،‬دادوەر‬ ‫بەبێ لێپێچینەوە‪ ،‬گرێبەستەكەی‬ ‫بۆ ئیمــــزاكردن‌و بووە دەزگیرانی‬ ‫(غ‪ .‬خ)‪.‬‬ ‫لە كەركوك‪ ،‬كارئاسانیی بۆ‬ ‫ئەو پیاوانە دەكرێت كە ژنی دووەم‬ ‫دەهێنن‪ ،‬تەنیا پشتگیرییەكی‬ ‫دانیشتووی ش���اری كەركوكی‬ ‫لێوەردەگیرێت‌و دادوەر دوای‬ ‫بینینی پشتگیرییەكە‪ ،‬مارەیان‬ ‫دەبڕێت‪ ،‬لەكاتێكدا دەستكەوتنی‬ ‫ئەو پشتگیرییە لە شارەكە‪ ،‬زۆر‬ ‫ئاسانە‪.‬‬ ‫ئەو دادوەرە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬ئەوە‬ ‫رێگریی نییە لە ژن��ی دووەم‪،‬‬ ‫«پێویستە یاسایەك هەبێت‪،‬‬ ‫بۆئەوەی ئەو دیاردەیە لەهەموو‬ ‫شارەكاندا قەدەغە بكات»‪.‬‬ ‫ج���وان ع���ەول‪ ،‬چ��االك��وان��ی‬ ‫ب��واری مافەكانی ئافرەتان لە‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬داوا دەك��ات‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لەكەركوك یاساكەش جێبەجێ‬ ‫نەكرێت‪ ،‬بڕیارێكی مەركەزیی‪ ،‬بە‬ ‫پشتبەستن بەو یاسایە دەربكرێت‌و‬ ‫ژنی دووەم قەدەغە بكات‪.‬‬

‫جوان‪ ،‬وتی‪« :‬ئەوانەی شووی‬ ‫دووەم دەك��ەن��ەوە‪ ،‬بەشێكیان‬ ‫الیەنی داراییان الوازە»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژن���ام���ە»‪ ،‬ل��ە مانگەكانی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬ژنە پەرلەمانتارێكی‬ ‫لیستی هاوپەیمانیی كوردستانیی‬ ‫لە پەرلەمانی عێراق‪ ،‬یەكێكه‌‬ ‫لەو كەسانەی شووی بەپیاوێكی‬

‫«لە دادگاكان‪،‬‬ ‫دۆسیە هەیە كە پیاو‬ ‫بە ژنەكەی وتووە‪،‬‬ ‫ژن دەهێنم‪ ،‬ئەگەر‬ ‫رازیی دەبیت باشە‪،‬‬ ‫ئەگەر نا‪،‬‬ ‫تەاڵقت دەدەم»‬ ‫خاوەن ژن‌و ماڵ كردووە‌و بۆئەوەی‬ ‫رێگەشیان پێبدرێت‪ ،‬لە دادگای‬ ‫كەركوك مارەیان بڕیوە‪.‬‬ ‫پارێزەر رازاو عەبدول مەحمود‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬بەشێك لەپیاوان‪ ،‬تەنانەت‬ ‫بۆ بێبەشكردنی ژنی یەكەمیان‬ ‫لەماڵ‌و سامانەكەیان‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫ژن��ی دووەم بهێنن‪ ،‬دەچ��ن لە‬ ‫دەرەوەی دادگاكانی هەرێم‪ ،‬مارەی‬ ‫دەب��ڕن‌‪ ،‬ب��ەوەش هیچ تاوانێكی‬ ‫یاسایی نایانگرێتەوە‌و وت��ی‪:‬‬

‫«ئەوەیش كارئاسانییەكی ترە بۆ‬ ‫پیاوان‌و لە یاساكەیشدا بەوردیی‬ ‫لێكۆڵینەوەی لەسەر نەكراوە»‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬لەبارەی رازیبوونی‬ ‫ژنان بە ژنی دووەم‪ ،‬رازاو وتی‪:‬‬ ‫«ل��ە دادگ��اك��ان‪ ،‬دۆس��ی��ە هەیە‬ ‫كە پیاو بە ژنەكەی وت��ووە‪ ،‬ژن‬ ‫دەهێنم‪ ،‬ئەگەر رازی��ی دەبیت‬ ‫باشە‪ ،‬ئەگەر نا‪ ،‬تەاڵقت دەدەم»‪.‬‬ ‫کەسانێك‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی ژنی‬ ‫دووەم بهێنن‪ ،‬لە دادگ��ای باری‬ ‫كەسێتیی (اح���وال شخصی)‬ ‫کەرکوك‪ ،‬داوای دەركردنی بڕیاری‬ ‫(تصدیق زواج خارجی) دەكەن‪،‬‬ ‫بۆ ئ���ەوەی بەئاسانی رێگایان‬ ‫پێبدرێت ژنی دووەم بهێنن‪.‬‬ ‫گ���ۆران ئ���ازاد‪ ،‬ل��ە لیژنەی‬ ‫یاسایی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬یاساكە‪ ،‬تەنیا بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان دەرچووە‌و دەسەاڵتی‬ ‫ئ�����ەوەی ن��ی��ی��ە ل��ەك��ەرك��وك‌و‬ ‫ناوچەدابڕێنراوەكانیش فرەژنیی‬ ‫قەدەغە بكات»‪.‬‬ ‫رازاو ع��ەب��دول‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫یاساكە نەیتوانیوە فرەژنی كەم‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬هەروەها وتی‪« :‬بەهۆی‬ ‫یاساكەشەوە‪ ،‬ك��اری نەخوازراو‬ ‫رووی������داوە‪ ،‬چ��ون��ك��ە پ��ی��اوەك��ە‬ ‫ب��ەئ��ارەزووی خۆی ژنەكە تەاڵق‬ ‫دەدات‌و كەسیش نییە ل��ەوە‬ ‫بپرسێتەوە»‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬داوایكرد‪ :‬رێگا لەوە‬ ‫بگیرێت لەدەرەوەی هەرێم پیاوان‬ ‫ژنی دووەم بهێنن‪ ،‬وتی‪« :‬ئەوە‬ ‫م��ان��ای ئ��ەوەی��ە رێگریی لەژنی‬ ‫دووەم‌و سێیەم ناكرێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/ 8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫پۆلیس گومانی هەیە «دیمەن» بە مقه‌ست خنکێنرابێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەڕێوەبەری پۆلیسی‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە دەدات‪:‬‬ ‫گومانیان لە خنكاندنی ئەو ژنە (‪)23‬‬ ‫ساڵەیە هەیە‪ ،‬كە هەفتەی رابردوو لە‬ ‫ماڵەكەی خۆی لە قەزای چەمچەماڵ‬

‫بۆ دایک‌و باوکی‬ ‫«ئارۆ»‬ ‫هیدایەت مەال عەلی‬ ‫ب��ەڕێ��زان‪ :‬دای��ک‌و باوکی‬ ‫(ئارۆ)ی تەمەن سێ‌ ساڵ‬ ‫ل���ە رێ���گ���ای ک��ەن��اڵ��ی‬ ‫ئ��اس��م��ان��ی��ی(‪)KNN‬ه‌وە‪،‬‬ ‫ه��ەواڵ��ی م��ەرگ��ی (ئ���ارۆ)ی‬ ‫ێ ساڵی کوڕتانم‬ ‫تەمەن س ‌‬ ‫بیست‪ ،‬ئەو هەواڵە لەناخەوە‬ ‫هەژاندمی‌و ویژدانی بریندارکردم‪ ،‬چونکە دەزانم‬ ‫ێ بەهارەی کوڕتان چ سوێیەکی‬ ‫مەرگی ئەو گوڵە س ‌‬ ‫خستووەتە دڵ‌و دەروون��ت��ان‪ ،‬دەزان��م یادگارییە‬ ‫شیرین‌و مندااڵنەکەی (ئ��ارۆ) چەند کاریگەریی‬ ‫لەسەر خۆشیی‌و ئارامیی خێزانەکەتان هەیە‪،‬‬ ‫دەزانم هەر نیگایەک بۆ دۆشەک‌و پشتییە بچکۆالنە‬ ‫جێماوەکەی (ئ��ارۆ)‪ ،‬چ تراژیدیایەک بۆ دایک‌و‬ ‫باوکایەتیی ئێوەی جگەرسوتاوو دەخولقێنێت‌‪.‬‬ ‫بەڕێزان‪ :‬من هەرچی بنووسم‪ ،‬ناتوانم لە ئازارو‬ ‫خەمەکانی ئێوە کەم بکەمەوە‪ ،‬چونکە دەزانم‬ ‫لە چرکەساتێکدا کە دایک‌و باوکێک چاوەڕوانی‬ ‫منداڵەکەیانن ماچی بکەن‌و باوەشی پێدا بکەن‪،‬‬ ‫بەاڵم الشەیەکی ساردوسڕ دێتەوە ماڵەوە‪ ،‬الشەیەک‬ ‫نەوەک جاران پێدەکەنێ‌و نە وەک جاران بانگتان‬ ‫دەکات‪ ،‬ئەم شانۆیە هەروا کارێکی ئاسان نییە‪.‬‬ ‫ب��ەرێ��زان‪ :‬دای��ک‌و باوکی (ئ���ارۆ)ی تەمەن‬ ‫پەمەیی‪ :‬ک��وڕە سێ‌ ساڵەکەی ئێوە دەکەوێتە‬ ‫چاڵێکی ئاو و دەخنکێت‪ ،‬ئەم کارەساتە نە یەکەم‬ ‫رووداوە لە کوردستان‌و نە دوا رووداویش دەبێت‪،‬‬ ‫تاکو ئێستا لە کوردستان دەیان منداڵ‌و گەورە لە‬ ‫ئاکامی؛ کەوتنە ناو مەنهۆڵ‪ ،‬حەوزی ئاو‪ ،‬چاڵی‬ ‫عەمود‪ ،‬ئ��اوەڕۆی کۆاڵنەکان‪ ،‬پاشماوەی کاری‬ ‫کۆمپانیاکان‌و پڕۆژە کەموکورتەکان‪ ،‬یان گیانیان‬ ‫لەدەست داوە‪ ،‬یان بە سەختیی بریندار بوون‪.‬‬ ‫سەرچاوەی ئەم مەرگە ناوەخت‌و ئازاربەخشانە‬ ‫لە کوردستان شتێک نین بە رێکەوت بن‪ ،‬یان‬ ‫پەیوەندیی بە کەمتەرخەمیی خێزانەکانەوە‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەڵکو هۆکارو سەرچاوەی ئەم مەرگانە‪،‬‬ ‫بێدەربەستیی دەس���ەاڵت‌و نەبوونی حورمەت‌و‬ ‫رێزدانەنانە بۆ تاکەکانی کۆمەڵگا وەک مرۆڤێك‬ ‫بە گەورەو منداڵەوە‪ ،‬بیهێننە بەر چاوی خۆتان لە‬ ‫کوردستان تەنیا لە یەک ساڵدا (‪ )١١١‬كەس بە‬ ‫گرتنی کارەبا گیانیان لەدەست داوە‪ ،‬ئەم ئامارە‬ ‫سەرسورهێنەرە‪ ،‬مرۆڤ دەباتە بەردەم بیرکردنەوەی‬ ‫فراوان‌و راچڵەکێنەر‪.‬‬ ‫ل��ە ه���ەر جێگایەکی ج��ی��ه��ان‪ ،‬ک��ە م��رۆڤ‬ ‫حورمەتی هەیە‪ ،‬ژی��ان‌و ئاسایشی تاکەکان بە‬ ‫گرنگییەوە سەیردەکرێت‪ ،‬هەر کاتێک پڕۆژەیەک‪،‬‬ ‫یان نۆژەنکردنەوەیەک ئەنجام دەدرێت‪ ،‬پێش هەر‬ ‫هەنگاوێک بیر لەوە دەکرێتەوە کە چۆن ژیانی‬ ‫مرۆڤەكان لە پەیوەند بەم پ��ڕۆژان��ەوە پارێزراو‬ ‫دەبێت‪ ،‬لە کاتێکدا ئەم هەنگاوە بۆ پاراستنی‬ ‫ژیانی هاواڵتییان کارێکی زەحمەت‌و گران نییە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە کوردستان رۆژانە رێژەی گیانلەدەستدان‬ ‫بەم هۆکارانە روو لە هەڵکشانە‪ ،‬لە کوردستان‬ ‫ئەوەی لە پەیوەند بە پڕۆژەو نۆژەنکردنەوەو کاری‬ ‫کۆمپانیاکانەوە بە گرنگییەوە سەیر دەکرێت‪ ،‬قازانج‌و‬ ‫سەرمایەگوزاریی‌و پڕکردنی گیرفانە قوڵەکانە لە‬ ‫پارە‪ ،‬نەک ژیانی مرۆڤەكان‪.‬‬ ‫بەرێزان دایک‌و باوکی (ئارۆ)ی تەمەن نێرگز‪ :‬ئارۆ‬ ‫بووە قوربانیی دەستی سیستمێک لە کوردستان‪ ،‬کە‬ ‫مرۆڤبوون لەالی هیچ بەهایەکی نییە‪ ،‬سیستمێک کە‬ ‫مەرگی هاواڵتییان لە خەوی قوڵی دەستگرتن بەسەر‬ ‫سەروەت‌و سامانی کۆمەڵگادا بە ئاگای ناهێنێتەوە‪،‬‬ ‫سیستمێک بۆ قوربانییەکانی رێگاوبان‌و پێکدادانی‬ ‫ئۆتۆمبیلەکان بەردەوام دەڵێت‪ :‬شۆفێرەکان خێرا‬ ‫لێدەخورن‪ ،‬بۆ قوربانییەکانی خۆکوشتن دەڵێت‪:‬‬ ‫باری دەروونیان تەواو نییە‪ ،‬سیستمێک هەرگیز‬ ‫خۆی ناخاتە بەردەم بەرپرسیارێتی‌و بەردەوام شانی‬ ‫خۆی خاڵیی دەکاتەوە‪.‬‬ ‫مەرگی (ئارۆ)؛ مەرگی کۆمەڵگایە بە شێوەیەکی‬ ‫شێنەیی‪ ،‬مەرگی (ئارۆ)؛ مەرگی ئینسانییەت‌و بەها‬ ‫جوانەکانی ژیانە‪ ،‬مەرگی (ئارۆ)؛ ئاڕاستەکردنی‬ ‫هەموومانە بۆ قبووڵکردنی مەرگی بەرامبەرەکەمان‪،‬‬ ‫ئەگەر مەرگی (ئ��ارۆ) نەبێتە دەنگی زەنگێکی‬ ‫گ���ەورە ب��ۆ کۆمەڵگا‪ ،‬ئ��ەگ��ەر تەنیا دڵ��دان��ەوەو‬ ‫هاوخەمیی ببێتە کڵێشەو چوارچێوەی تێگەیشتن‬ ‫لە مەرگەکانمان‪ ،‬ئەوا ئەو کاتە هەموومان دەبینە‬ ‫نێچیری راوچییەکانمان‪.‬‬ ‫‪hidayat_malaali@hotmail.com‬‬

‫خنكا بوو‪.‬‬ ‫ع��ەم��ی��د ع���ەدن���ان ع��وس��م��ان‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ئێمە گومانمان لەو خۆهەڵواسینە‬ ‫هەیە‪ ،‬بە كوشتنی لەالیەن دەستێكەوە‬

‫دەزانین‌و پێناچێت خۆی خنكاندبێت‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە لێكۆڵینەوە بەردەوامە‌و‬ ‫تەرمەكەمان ناردووە بۆ (پزیشكی‬ ‫دادوەری��ی) لە سلیمانی‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫هۆكاری مردنەكەی بزانین»‪.‬‬

‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا‪ :‬سەرییەوەو خنكێنرابێت»‪.‬‬ ‫ژنەكە‪ ،‬ناوی (دیمەن ساڵح)ه‌و‬ ‫ئامێری كوشتنیان بینیوە‌و وتی‪:‬‬ ‫«م��ق��ەس��ت ك��ە خوێنی پێوەیە‌و رووداوەكــــــــــــــــــەش ئێوارەی‬ ‫نایلۆنمان ل��ەو شوێنەدا بینیوە‪ ،‬رۆژی چوارشەممە‪)2011/8/17( ،‬‬ ‫پ��ێ��دەچ��ێ��ت ن��ای��ل��ۆن�ه‌ک� ‌ه كرابێتە روویدا‪.‬‬

‫نامەیەكی جێهێشتووە‌و وتووشییه‌تی‪ :‬لە سەفەرم‬

‫دەزگیرانەكەی مەال سامان‪ :‬بەنیازی مالیزیا بووین‬

‫ن‪.‬هەولێر‬

‫‪.................................‬‬ ‫مریەم لەتیف‪ ،‬دەزگیرانی‬ ‫م��ەال س��ام��ان‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬ب��ەر لە‬ ‫رووداوەك�����ەی ك��ە ب��ەس��ەر مەال‬ ‫س��ام��ان��دا ه���ات‪ ،‬ب��ەن��ی��ازب��وون‬ ‫ه��ەردووك��ی��ان بچنە مالیزیاو‬ ‫ئ���ەوەش���ی وت‪« :‬ل��ەدوای��ی��ن‬ ‫تەلەفۆندا پێی وتم لە سەفەرم»‪.‬‬ ‫دوای دیارنەمانی بۆ چەند‬ ‫رۆژێ��ك‪ ،‬رۆژی (‪)2011/8/18‬‬ ‫ت��ەرم��ی م��ەال س��ام��ان ئ��ەن��وەر‪،‬‬ ‫پێشنوێژی مزگەوتی «حاجی‬ ‫داود» لەهەولێر‪ ،‬لەسەر رووباری‬ ‫دیجلە لەالیەن ماسی گرێكەوە‬ ‫دۆزایەوە‌و تائێستاش تەرمەكەی‬ ‫لە پزیشكی دادوەری���ی هەولێر‬ ‫لەژێر لێكۆڵینەوەدایە‪.‬‬

‫تەنانەت خانوویشمان‬ ‫گرت‪ ،‬خەریكی‬ ‫ماڵدانان بووین‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی لەدوای مانگی‬ ‫رەمەزانەوە‪ ،‬بچینە‬ ‫ناو ماڵی خۆمان‬

‫دوا وتەی مەال سامان‬

‫شوێنەكەی پێ نەوتم»‪ ،‬دوای‬ ‫ئەو پەیوەندییە تەلەفۆنەكەی‬ ‫داخراوە‪.‬‬ ‫دەستگیرانەكەی مەال سامان‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬ئاگاداری سەفەری ئەو‬ ‫نەبووین‌و نەمزانی ئەو سەفەری‬ ‫كردبێت‪ ،‬نەشمزانیوە بۆ هیچ‬ ‫كارێكی تر چووبێت بۆ بەغدا»‪.‬‬

‫مریەم لەتیف‪ ،‬دەزگیرانی‬ ‫م��ەال سامان‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫وت‪« :‬رۆژی یەكشەممە‪ ،‬سەعات‬ ‫(‪ )11‬ت��ەل��ەف��ۆن��ی ب��ۆ ك���ردم‌و‬ ‫دوای هەواڵپرسین‪ ،‬وت��ی‪ :‬من‬ ‫ل��ە س��ەف��ەرم‪ ،‬ه��ەن��دێ��ك پ��ارەم‬ ‫لە شوێنێك بۆ دان��اوی��ت بیبە‪،‬‬ ‫منیش وتم‪ :‬لە سەفەری كوێی؟‬ ‫خۆ نەچووی بۆ عەمرە‪ ،‬چونكە‬ ‫ب��ەن��ی��ازی ع��ەم��رە ب���وو‪ ،‬ب��ەاڵم‬

‫«حەزمان لە مالیزیا بوو»‬

‫م��ری��ەم‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەش‬

‫دا‪ :‬لەگەڵ مەال سامان‪ ،‬بیریان‬ ‫ل����ەوە ك����ردب����ووەوە ب��چ��ن لە‬ ‫مالیزیا بخوێنن‪ ،‬وتی‪« :‬بۆ ئەو‬ ‫مەبەستەش ئەم ماوەیە خەریكی‬ ‫ئ���ەوە ب���وو زان��ی��اری��ی ل��ەس��ەر‬ ‫چۆنیەتی خوێندن لە مالیزیا‪،‬‬ ‫كۆبكاتەوە»‪.‬‬ ‫م��ەال س��ام��ان‪ ،‬بەپێی وتەی‬ ‫م��ری��ەم‪ ،‬ن��رخ��ی خ��وێ��ن��دن��ی لە‬ ‫مالیزیاش وەرگرتبوو‪ ،‬بەاڵم دواتر‬ ‫سەرقاڵی ماڵ دروستكردن بوون‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەوەی بڕیاریاندابوو دوای‬ ‫جەژن هاوسەرگیریی بكەن‪.‬‬ ‫مریەم‪ ،‬كە ماوەی چوار مانگ‬ ‫دەزگ��ی��ران��ی م��ەال س��ام��ان‪ ،‬بوو‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬تەنانەت خانوویشمان‬ ‫گرت‪ ،‬خەریكی ماڵدانان بووین‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی لەدوای مانگی رەمەزانەوە‪،‬‬ ‫بچینە ناوماڵی خۆمان»‪.‬‬ ‫بەپێی گ��ی��ڕان��ەوەك��ان‪ ،‬مەال‬ ‫سامان‪ ،‬دوای خ��ۆی نامەیەكی‬ ‫الی كەسێكی نزیكی جێهێشتووە‪،‬‬ ‫ج��ۆرێ��ك ل��ە گرفتەكانی خۆی‬ ‫باسكردووە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەو نامەیە‬ ‫تەنیا الی ئەو كەسە پارێزراوە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتارخوێن نەبووە‪،‬‬ ‫ت��ەن��ی��ا پێشنوێژیی ك����ردووە‪،‬‬ ‫ت���ا س���اڵ���ی (‪)2008‬ی��������ش لە‬ ‫تەلـــــــەفزیۆنی كۆمەڵ لەهەولێر‬ ‫كــــــارمەند بووە‪ ،‬بەاڵم دواتر‬ ‫وازیهێناوە‪.‬‬

‫چیرۆكی ئەو خانووە كرێیەی (‪ )340‬ئافرەت داڵد‌ه دەدات‬ ‫الپەڕەی كۆمەاڵیەتی‬

‫‪..................................‬‬ ‫رۆژان�����ە ل���ە خ��ان��ووی��ەك��ی‬ ‫«ك���رێ»دا‪ ،‬مەترسیی كوشتن‬ ‫ل���ەس���ەر ژی���ان���ی (‪ )15‬ك��چ‌و‬ ‫ژن ل���ە س���ن���ووری ه��ەول��ێ��ردا‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە ب��ەه��ۆی ه��ەڕەش��ەی‬ ‫ك��ەس��وك��اری��ان��ەوە‪ ،‬ماڵەكانیان‬ ‫رووەو ئەو خانووە جێدەهێڵن‪.‬‬ ‫هەرچەندە بیناكە پاسەوانی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەڕێ��وەب��ەرەك��ەی‬ ‫دەڵێت‪ :‬مەترسیی بۆ سەر ژیانی‬ ‫ئ��ەو ك�چ‌و ژنانە هەیە‪ ،‬كە الی‬ ‫ئ��ەوان دەمێننەوە‪ ،‬چونكە لە‬ ‫خانوویەكی ك��رێ��دان‌و ئەوانیش‬ ‫دەیانەوێت گرەنتی پاراستنی‬ ‫ژیانیان بكەن‪.‬‬ ‫ب��ەه��ار رەف���ی���ق‪ ،‬ت��وێ��ژەی‬ ‫بواری كۆمەاڵیەتی‌و بەڕێوەبەری‬ ‫س����ەن����ت����ەری داڵ������دەدان������ی‬ ‫ئافرەتانی هەڕەشەلێكراو لە‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ ، ،‬وت���ی‪« :‬كێشەی‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكەمان‬ ‫بینای‬ ‫مەترسیی ب��ۆ ژی��ان��ی ئ��ەو كچ‌و‬ ‫ژن��ان��ە دروس��ت��ك��ردووە‪ ،‬چونكە‬ ‫بیناكە خ��ان��ووی��ەك��ی كرێیەو‬ ‫ژن‌و ك��چ��ەك��ان��ی��ش ه��ەڕەش��ەی‬ ‫كوشتنیان لەسەرە»‪ .‬هەروەها‬ ‫وتی‪« :‬دەمانەوێت گرەنتیمان بۆ‬ ‫پاراستنی ئەو ئافرەتانە هەبێت»‪.‬‬ ‫(س���ەن���ت���ەری داڵ���دەدان���ی‬ ‫ئافرەتانی هەڕەشەلێكراو)‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی (‪)2009‬وە دام����ەزراوە‌و‬ ‫ئ��ێ��س��ت��اش ب���ووەت���ە ش��وێ��ن��ی‬ ‫ح���ەش���اردان‌و داڵ���دەدان���ی ئەو‬ ‫ئافرەتانەی بەهەر هۆیەك بێت‬ ‫رووب��ەڕووی هەڕەشە بوونەتەوە‪.‬‬ ‫بەتایبەت ئەوانەی «ژن بەژنیان»‬ ‫پێكراوە‪ ،‬یان ئەو كچانەی بەهۆی‬

‫مۆبایل‌و تەكنۆلۆژیاوە گرفتیان بۆ‬ ‫دروستبووە‪.‬‬ ‫بەهار رەفیق‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫سەنتەرەكە‪ ،‬وتی‪« :‬ئەو ژنانە‬ ‫داڵ��دە دەدەی��ن‪ ،‬كە كێشەی‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت�ی‌و خێزانییان‬ ‫ه���ەی���ە‪ ،‬ی���ان ئ���ەوان���ەی‬ ‫ه��ەڕەش��ەی كوشتنیان‬ ‫لەسەرە‪ ،‬تاكو لەڕێگای‬ ‫ی��اس��ا‪ ،‬ی���ان ل�ه‌ڕێ��گ��ای‬ ‫ع��ەش��ای��ەری��ی��ەوە‪،‬‬ ‫كێشەكــــەیان‬ ‫چ��ارەس��ەر‬ ‫د ە بێت‌و‬

‫دەگەڕێنەوە ناو خێزانەكانیان»‪.‬‬ ‫س��ەن��ت��ەرەك��ە‪ ،‬لەیەككاتدا‬ ‫س��ەر بەشیڵتەرەكانی ژنانە‬ ‫ل��ە وەزارەت�����ی ك��اروك��اروب��اری‬ ‫كۆمەاڵیەتی‌و سەر بە وەزارەتی‬ ‫ناوخۆشە‪ .‬لەماوەی دوو ساڵی‬ ‫ك��ارك��ردن��ی��دا‪ )340( ،‬ئافرەتی‬ ‫ه��ەڕەش��ەل��ێ��ك��راوی داڵ����دەداوە‌و‬ ‫ب���ودج���ەك���ەی ل���ە وەزارەت������ی‬ ‫ک��اروك��اروب��اری كۆمەاڵیەتییەوە‬ ‫وەردەگرێت‪.‬‬

‫ب��ەڕێ��وەب��ەری (س��ەن��ت��ەری‬ ‫داڵ������دەدان������ی ئ���اف���رەت���ان���ی‬ ‫ه���ەڕەش���ەل���ێ���ك���راو)‪ ،‬ئ��ام��اژە‬ ‫ب��ەوەدەك��ات‪ :‬ژم��اره‌ی ئەو ژن‌و‬ ‫كچانەی داڵ���دەدەرێ���ن‪ ،‬بەپێی‬ ‫رۆژ دەگۆڕێن‪ ،‬ئەوەیش بەهۆی‬ ‫چارەسەربوونی كێشەكانیانەوەیە‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ب��ە ب��ەردەوام��ی��ی زیاتر‬ ‫ل��ە (‪ )15‬ژن‌و ك��چ الی ئێمە‬ ‫داڵ���دەدەدرێ���ن‪ ،‬ل��ەو رێ��ژەی��ەش‬ ‫‪)8‬‬ ‫(‬ ‫ن���زی���ك���ەی‬ ‫منداڵ بە‬

‫ب���ەه���ار‪ ،‬وت����ی‪« :‬ب��ەپ��ێ��ی‬ ‫كەیسی ئەو ژنانەی دێنەالمان‪،‬‬ ‫دەركەوتووە زۆرینەی ئەو كێشانە‬ ‫بەهۆی ئامێرەكانی مۆبایلەوەیە‪،‬‬ ‫ئەوانەیش زیاتر هەرزەكارن‌و لە‬ ‫تەمەنی منداڵیدان»‪ ،‬هەروەها‬ ‫وتی‪« :‬ئەم ئامێرە لەناو خێزاندا‬ ‫ب��ووە بە قومبەلەی ن��ەوەوی��ی‪،‬‬ ‫تاكو ئێستا زی��ات��ر ل��ە (‪)300‬‬ ‫فایلی كێشە‪ ،‬كە هاتووەتە المان‪،‬‬ ‫بڕگەی مۆبایلیان تێدایە»‪.‬‬

‫بەردەوامیی‬ ‫ل������ەگ������ەڵ‬ ‫دای��ك��ی��ان��دا‬ ‫ل����ەالی ئێمە‬ ‫دەمێننەوە»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی‬ ‫ئ���ام���ارەك���ان���ی‬ ‫ئ��ەو س��ەن��ت��ەرە‪،‬‬ ‫ل������ەه������ەم������وو‬ ‫ت���ەم���ەن���ەك���ان���دا‬ ‫ئافرەتان هەڕەشەیان‬ ‫ل���ێ���دەك���رێ���ت‪ ،‬وت����ی‪:‬‬ ‫«ئافرەتمان البووە لەسەرووی‬ ‫(‪ 60‬س����اڵ) ب����ووە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دیارترینیان ئەو ئافرەتانەن‪،‬‬ ‫كە تەمەنیان لەنێوان (‪ 14‬ـ‬ ‫‪ )18‬ساڵیدایە»‪.‬‬ ‫چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كێشەكان‬ ‫ل���ەو ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی��ە‪ ،‬ی��ان‬ ‫لەڕێگای رێكخراوەكانی كۆمەڵی‬ ‫م��ەدەن��ی��ی��ەوە دەب��ێ��ت‪ ،‬یاخود‬ ‫لەڕێگای پارێزەرەكانەوە كار بۆ‬ ‫ئەو ژنانە دەكرێت‪.‬‬ ‫ل���ەو س��ەن��ت��ەرەدا‪ ،‬م���اوەی‬ ‫دیاریكراو نییە بۆ مانەوەی ئەو‬ ‫كچ‌و ژنانەی بەهۆی هەڕەشەی‬ ‫كوشتنەوە ل��ەوێ دەمێننەوە‪.‬‬

‫مۆبایل بووە‬ ‫بە قومبەلەی‬ ‫نەوەویی‪ ،‬زیاتر‬ ‫لە (‪ )300‬فایلی‬ ‫كێشە‪ ،‬كە هاتووەتە‬ ‫المان‪ ،‬بڕگەی‬ ‫مۆبایلیان تێدایە‬ ‫ب��ەه��ار‪ ،‬وت���ی‪« :‬ت��ا كێشەكان‬ ‫چارەسەر نەكرێن‪ ،‬دەمێننەوە»‪.‬‬ ‫ك��چ��ێ��ك ل���ە (س��ەن��ت��ەری‬ ‫داڵ������دەدان������ی ئ���اف���رەت���ان���ی‬ ‫ه��ەڕەش��ەل��ێ��ك��راو)‪ ،‬ل��ە هەولێر‬ ‫درێژترین م��اوەی مانەوە تۆمار‬ ‫دەكات‪ ،‬بەهۆی ئەوەی باوكی لێی‬ ‫خۆش نەبووە بە «مۆبایلەكەی‬ ‫ب��ەب��ێ��ئ��ەوەی (س��ی��م ك���ارت)ی‬ ‫تێـــــدابێت‪ ،‬گوێ لە گۆرانیی‬ ‫بگرێت‌و وێنەی پێ بگرێت»‪.‬‬ ‫بەهار‪ ،‬وتی‪« :‬باوكی تائێستا‬ ‫ئامادەنییە لەو كچە خۆشبێت‌و‬ ‫كێشەكەیان چارەسەر نەبووە‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا زۆرج��ار دەرك��ەوت��ووە‬ ‫ئ��اف��رەت��ێ��ك ت���اوان���ی ن��ی��ی��ە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم بەچاوێكی ت��ر ل��ەالی��ەن‬ ‫دەورووبەرەكەیەوە سەیر كراوە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫له‌یال‪%90 :‬ی ژمار ‌ه ته‌له‌فۆنی فه‌رمانگ ‌ه حکومییه‌کانم له‌به‌ره‌‪.‬‬

‫شارەو شاری بۆ دەكەن‬

‫یارییە «باو»ەكەی رەمەزان داوای لە سەرە‬

‫سابات‪ :‬كەركوك ‪ -‬هەولێر‬ ‫شااڵو محەمەد‬ ‫سینی‌و زەرف‪ ،‬ئەو یارییەیە كە لەناو‬ ‫«گەورەكان»دا باوە‌و شەوانی رەمەزان‬ ‫كۆیان دەكاتەوە‪.‬‬ ‫ی��اری��ی س��ی��ن�ی‌و زەرف‪ ،‬وا ب��اس‬ ‫دەك��رێ��ت‪ ،‬لە كاڵوكاڵوێنی كوردییەوە‬ ‫وەرگیراوە‌و لە جیاتی كاڵو و زار كوپ‌و‬ ‫زار بەكاردەهێنرێت‌و كوپەكان لەسەر‬ ‫سینییەك جێگیر دەكرێن‪ ،‬ئەو یارییە‬ ‫زیاتر ش��ەوان��ی رەم���ەزان لە كەركوك‌و‬ ‫هەولێر ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬نەك لە شاری هەولێر‪،‬‬ ‫لە كەركوكیش یارییەكە ب��رەوەی پەیدا‬ ‫ك��ردووەت��ەوەو بە شێوەیەك هەر چوار‬ ‫نەتەوەكەی كەركوك یەكدەخات‌و هەندێك‬ ‫لە نووسەران‌و رۆشنبیرانیش پێیانوایە‪:‬‬ ‫«ئەگەر سیاسییەكان شكستیان هێناوە‬ ‫لە كۆكردنەوەی نەتەوەكانی كەركوكدا‪،‬‬ ‫ئەوا سینی‌و زەرف كۆیان دەكاتەوە»‪.‬‬

‫عەلی سادق‪ ،‬رۆشنبیرێكی شارەكەیە‌و‬ ‫بۆ «سابات»‪ ،‬وتی‪« :‬سینی‌و زەرف‪،‬‬ ‫سەرجەم پێكهاتەكانی یەكخستووە»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬كە بەشدارێكی شەوانەی یارییەكەیە‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬شەوانە كۆبوونەوەو یارییەكە لە‬ ‫سەعات (ه��ەش��ت)ەوە دەس��ت پێدەكات‬ ‫ت��ا (ی����ەك)ی ش���ەو‪ ،‬ه��اوك��ات لەگەڵ‬ ‫یارییەكە كاتەكان بە گۆرانیی‌و گێڕانەوەی‬ ‫بەسەرهات‌و نوكتە بەڕێ دەكەین»‪.‬‬ ‫هەرچەندە سینی‌و زەرف بە یارییەكی‬ ‫ك��ەرك��وك دەن��اس��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم ش��ەوان��ی‬ ‫رەمەزانی هەولێریش مێژووییەكی كۆنی‬ ‫لەگەڵ یارییەكەدا هەیە‌و تائێستاش‬ ‫هەموو رەمەزانێك ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫ش��ێ��رزاد ع��وس��م��ان‪ ،‬یەكێكە ل��ەو‬ ‫كەسانەی هەموو شەوانی رەمەزانێك‬ ‫بەشداریی پێشبڕكێكانی سینی‌و زەرف‬ ‫دەكات‪ ،‬ئەو بۆ «سابات» وتی‪« :‬مێژووی‬ ‫ئەم یارییە لە هەولێر‪ ،‬بۆ (‪ )100‬ساڵ‬ ‫له‌مه‌وبه‌ر دەگەڕێتەوەو ئەوانەی كاتی‬

‫خۆی سەرپەرشتیی یارییەكەیان كردووە‪،‬‬ ‫ئێستا لەژیاندا نەماون»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬باس لەوەش دەكات‪ :‬یارییەكە‬ ‫بۆ كاتبەسەربردنەو پێشتر ئەوانەی تێیدا‬ ‫دەدۆڕان‪ ،‬داوەتی بەرامبەریان‬ ‫دەكرد‪« ،‬بەاڵم ئێستا بووەتە‬ ‫تیپ تیپ‪ ،‬بە شێوەیەك كە‬ ‫تیپی كەركوك دێتە ئێرە‪،‬‬ ‫یان ئێمە دەچینە كەركوك بۆ‬ ‫یاریكردن‌و لەو كاتەدا ئەگەر‬ ‫كەركوك بە ئێمەی دۆڕاند‪ ،‬هەموو‬ ‫خەرجییەكانی تیپەكەی ئێمە دەدەن»‪.‬‬ ‫شێرزاد كە (‪ )30‬ساڵە ئەو یارییە‬ ‫دەكات‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئێستا موسڵیش فێری‬ ‫ئەم یارییە بووە‪ ،‬چەند جۆرێكیش یاریی‬ ‫پێدەكرێت‪ ،‬بۆ نموونە عەجەمیی كە (‪)11‬‬ ‫زاری تێدایە‪ ،‬هەر (‪ )11‬زار یاریی دەكەن‪،‬‬ ‫جۆرێكی تریان هەیە كە بە وەستا یاریی‬ ‫دەكەی لە (‪ )58‬خاڵ‪ ،‬یەك جار دەچییە‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر وەس��ت��ای��ەك��ەت‪ ،‬ل��ەو یارییە‬

‫پەردەیەكی سپی‬ ‫دادەن��رێ��ت بۆ‬ ‫ش��اردن��ەوەی‬

‫زارە‬ ‫بچكۆلەكە‪ ،‬كە‬ ‫(دوو) زار ه��ی ت��ۆی��ە بۆ‬ ‫ئەوەی بزانی لەژێر كام كوپدایە»‪.‬‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬چەندین تیپ (یانە)ی‬ ‫بچووك لەو كۆڕوكۆبوونەوانەدا دروست‬ ‫كراون‌و بەشداریی لە خولی پێشبڕكێكەدا‬ ‫دەك��ەن‌و هەر گرووپێك ببێتە پاڵەوان‪،‬‬ ‫ن��ازن��اوی خولەكە دەب��ات��ەوەو خ��ەاڵت‬ ‫وەردەگرێت‪.‬‬

‫لەیال؛ (‪ )35‬هەزار ژمارەی لەبەرە‬ ‫زمناكۆ ئیسماعیل‬ ‫لەیال‪ ،‬یەكێكە‬ ‫ل����ەو ك��ەس��ە‬ ‫دەگمەنانەی‬ ‫لە خە ڵكی‬ ‫ت��������������ر‬ ‫ج��ی��اوازە‪،‬‬ ‫بە و پێیە ی‬ ‫ن��زی��ك��ەی‬ ‫( ‪)3 5‬‬ ‫ه�����ەزار‬

‫ژمارەی تەلەفۆنی لەبەرە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ك��ارەك��ەی وای���ك���ردووە پەیوەندیی‬ ‫ب���ەردەوام���ی ل��ەگ��ەڵ ئ��ەو ژم��اران��ەدا‬ ‫ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫جیا و ا ز ییە كە ی‬ ‫ل�����ە زۆری������ی‬ ‫ژ ما ر ە كا ند ا یە ‪،‬‬ ‫ب��ە شێوەیەك‬ ‫ها و پیشە كا نی‬ ‫ن���ی���وەی ئ��ەو‬ ‫ژمارەیان لەبەر‬

‫نۆبەرەكەی نەوا دەبینن‬

‫سابات‬ ‫گرووپی ن��ەوای هەولێر‪ ،‬كە لە‬ ‫بواری گۆرانیی‌و میوزیكی «رەسەن»ی‬ ‫كوردییدا كاردەكات‌و چەندین چاالكی‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��داوە‪ ،‬بەتایبەت ل��ە بۆنە‌و‬ ‫فێستیڤاڵەكاندا‪ ،‬لە ئێستاشدا سەرقاڵی‬ ‫كاركردنە بۆ باڵوكردنەوەی «نۆبەرە»ی‬ ‫یەكەم سیدی‌و كلیپی خۆیان‪.‬‬ ‫ئ����ەو ب���ەره���ەم���ەی���ش دوای‬ ‫بەشداریكردنی گرووپەكە دێت لە دوو‬ ‫فێستیڤاڵی جیاوازدا لە واڵتانی رووسیا‌و‬ ‫یۆنان‌و بەرهەمەكەشیان لە «گەشتێك‬ ‫بە نێو میلۆدییە رەسەنەكانی كوردیی‬ ‫پێكدێت‪ ،‬ك��ە گ��ۆران��ی��ی س��ەرج��ەم‬ ‫ناوچەكانی كوردستانی لەخۆگرتووە»‪.‬‬ ‫بڕیارە یەكەم بەرهەمی گرووپەكە‪،‬‬ ‫بۆ جەژنی رەم����ەزان‪ ،‬بە شێوازی‬ ‫(‪)CD‬ی ئۆرجینال باڵوبكرێتەوە‪،‬‬ ‫كە كاری ڤیدیۆكلیپەكەی لە واڵتانی‬

‫یۆنان‌و ئیتالیا‌و كوردستان ئەنجام‬ ‫دراوە‪.‬‬ ‫فەرهەنگ غەفوور‪ ،‬سەرپەرشتیاری‬ ‫هونەرو كاری گرووپەكە‪ ،‬لە لێدوانێكدا‬ ‫بۆ «س��اب��ات»‪ ،‬ئاماژەی بەوەكرد‪:‬‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ك����اری ج���ی���اوازی���ان لە‬ ‫بەرهەمەكەیاندا كردووە‪ ،‬بەشێوەیەك‬ ‫«ئاڤان عوسمان» كە پێشتر تەنیا‬ ‫سۆڵۆی وتووە‪ ،‬ئەمجارە وەك دەنگبێژ‬ ‫ب��ەش��دارەو وتیشی‪« :‬بەرهەمەكە‪،‬‬ ‫گوزارشت لە سەرتاسەری كوردستان‬ ‫دەك���ات‌و ش��ێ��وەزارەك��ان��ی سۆرانی‌و‬ ‫بادینی‌و هەورامی تێدایە‪ ،‬دەمانەوێت‬ ‫خەڵك بە كلتوور‌و دەنگ‌و میوزیكی‬ ‫كوردیی ئاشنا بكەینەوە»‪ .‬ئەوەیش‬ ‫دەخاتەڕوو‪ :‬جگە لە «هێمن گرووپ»‪،‬‬ ‫هەندێك كەسێتی هاوكاریی داراییان‬ ‫كردوون بــــــــــــــــــــۆ ئەنجامدانی‬ ‫كارەكەیان‪.‬‬

‫نییە‪.‬‬ ‫لەیال مستەفا‪ 28( ،‬س��اڵ)‪ ،‬لە‬ ‫بەدالەی (‪ )102‬فەرمانبەرەو خاوەنی‬ ‫ی��ەك��ێ��ك ل���ەو دەن��گ��ان��ەی��ە‬ ‫ك���ە وەاڵم�����ی زۆرێ�����ك لە‬ ‫هاواڵتییان‌و داخوازیكارانی‬ ‫ژم������ارە ت��ەل��ەف��ۆن��ەك��ان‬ ‫دەداتەوە‪.‬‬ ‫(شەش) ساڵ لەمەوبەر‬ ‫ك��ارك��ردن ل��ەو فەرمانگەیە‬ ‫ب��ۆ ل��ەی�لا ئ��اس��ان ن��ەب��وو‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە دەب�����وو ب���ۆ ه��ەر‬ ‫ژمارەیەكی داواك��راو سەیری‬

‫كۆمپیوتەرەكەی بكات‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫زۆرت��ری��ن ژم���ارە تەلەفۆنی شوێنە‬ ‫گشتیی‌و ئەهلییەكانی لەبەرەو لەگەڵ‬ ‫پەیوەندییەكەدا وەاڵمەكە دەدات��ەوە‪،‬‬ ‫بەبێ‌ ئەوەی سەیری بكات‌و هەڵە بكات‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی‬ ‫(‪ ،)102‬ژمارەیەكی زۆری هێڵەكانی‬ ‫تەلەفۆن دەزانن‪ ،‬ئەوەش بەهۆی زۆر‬ ‫دووبارەبوونەوەی كارەكانیان‌و داخوازیی‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬بەاڵم ئەوەی لەیال زیاترە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك؛ وەك خۆی بۆ «سابات»‬ ‫وتی‪)%80(« :‬ی ژمارەی بەشداربووانی‬ ‫كوردتێل‌و لە (‪)%90‬ی ژمارە تەلەفۆنی‬ ‫فەرمانگە حكومییەكانیشی لەبەرە‌و‬ ‫دەتوانێت دەستبەجێ بە بەرامبەرەكەی‬ ‫ببەخشێت»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬نەك لێرە ئەگەر لە سەر‬ ‫شەقام‌و شوێنێكی گشتیش هاواڵتییەك‬ ‫پێویستی بە ژمارە تەلەفۆنێك هەبێت‪،‬‬ ‫دەستبەجێ‌ ئەو ژمارەیەی پێدەدەم كە‬ ‫مەبەستیەتی‪ ،‬چونكە زۆربه‌ی ژمارەكان‬ ‫لە زاكیرەمدا خەزن كراون»‪.‬‬

‫«ئەگەر تووك پارەی بكردایە‬ ‫باڵەخانەیەكم دەبوو»‬ ‫سابات‪ ،‬ئەحمەد باڵەكی‬ ‫هادی‪ ،‬یەكێكە لەو كەسانەی وەفادارە بۆ‬ ‫پیشەكەی‪ ،‬ئەو نیو سەدەیە سەرقاڵی كارێكەو‬ ‫لە شاگردییەوە دەستی پێكردووە‪ ،‬ئەو كاتەی‬ ‫تەمەنی تەنیا (‪ )10‬ساڵ بووە‪ ،‬بەاڵم دواتر‬ ‫بەردەوامیی بە پیشەكەی داوە‌و وەك خۆی‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەگەر بە «رێژەیی»‌و كارە رۆژانەكانی‬ ‫لێكبدرێتەوە‪ ،‬لەوكاتەوە تائێستا قژی (‪)200‬‬ ‫هەزار كەسی بڕیوە‪.‬‬ ‫هادی محەمەد‪ 61( ،‬س��اڵ)‪ ،‬سەرەتای‬ ‫ك���ارك���ردن���ی ب���ۆ ت��ەم��ەن��ی (‪ )10‬ساڵی‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪ ،‬ئەوكاتەی رۆژی بە (درهەم‌و‬ ‫نیوێك) ك��اری ك���ردووە‪ ،‬ل��ەو كاتە ب��ەدواوە‬ ‫لەچەند «سەرتاشخانە»یەك كاری كردووە‌و‬ ‫باس لەوەش دەك��ات‪ :‬لە دۆڵی خۆشناوەتی‬ ‫قژی پێشمەرگەكانی شۆڕشی ئەیلولی بڕیوە‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەش كورسی لەگەڵ خ��ۆی ب��ردووە‬ ‫ێ كورسی نەبوو»‪.‬‬ ‫بەوپێیەی «لەو ‌‬ ‫ئەو دەالكە دێرینەی شاری هەولێر‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەخاتەڕوو‪ :‬لەوكاتەدا قژی یەك پیاویان بە‬ ‫(‪ )40‬فلس چاككردووەو مۆدێلەكانی «ئای‬ ‫الڤیو‪ ،‬ئەفەندی» باو ب��وون‪ ،‬ل��ەدوای ساڵی‬ ‫(‪)70‬كانیشەوە‪ ،‬مۆدێلی «خەنافس» پەیدا‬ ‫بوو‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬هەرچەندە وەك خولیاو پەیداكردنی‬ ‫بژێویی ئەو پیشەیەی هەڵبژاردووە‌و لەماوەی‬ ‫كاركردنیشیدا لە (چوار) پێشبڕكێدا دوو نازناوی‬

‫یەكەم‌و دوو نازناوی چوارەمی بەدەستهێناوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬ئیشەكەی نەیتوانیوە‬ ‫«زۆر دەوڵەمەند»ی بكات‌و دەڵێت‪« :‬نزیكەی‬ ‫(‪ )52‬ساڵە ئەم كارە دەكەم‪ ،‬ئەگەر (تووك)‬ ‫بفرۆشرایەتەوە‪ ،‬باڵەخانەیەكی گ��ەورەم پێ‌‬ ‫دەكڕی‪ ،‬چونكە رەنگە تائێستا قژی زیاتر لە‬ ‫(‪ )200‬هەزار كەسم بڕیبێت»‪.‬‬ ‫ئەو كە سەرۆكی سەندیكای سەرتاشانەو‬ ‫لە ئەنجومەنی سەرتاشانیشە‪ ،‬شانازیی بەوەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬كە دەیەم سەرتاشی‬ ‫ه��ەول��ێ��رەو تائێستاش‬ ‫درێژەی بە كارەكەی داوە‪.‬‬

‫ئه‌زانی گوڵه‌که‌ت‬ ‫مانای چییه‌؟‬ ‫گوڵەباخ‪ ،‬هێمایەكی گرنگی هەیەو نیشانەی خۆشەویستییە لە‬ ‫بەخشەرەوە بۆ پێشكەشكراو‪.‬‬ ‫لەكاتی دەسەاڵتداریی گریك‌و رۆمانەكاندا‪ ،‬هێماكانی گوڵەباخ لە‬ ‫دەوروپشتی داستانی «ئەدۆنیس»دا دەسوڕایەوە‪ ،‬لە خوێنی ئەدۆنیسەوە‪،‬‬ ‫گوڵە باخی یەكەم گەشەی كردووە‪.‬‬ ‫گوڵەباخ‪ ،‬هێمای خۆشەویستییە‪ ،‬كە لە مردن بەهێزترە‌و لە كەلەپوری‬ ‫مردن لە الی رۆمانیەكان ئاهەنگی گوڵە باخ هەیە‪ ،‬لە روسیا ئەم جەژنە‬ ‫بۆ (‪ )١٠٠‬ساڵ پێش لەدایكبوونی مەسیح دەگەڕێتەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر باسی هێما ئاینیەكانی گوڵەباخ بكەین‪ ،‬هێمای خوێنی حەزرەتی‬ ‫مەسیح دەبەخشێ‌‪ ،‬هەروەها فەریكەبۆنی حەزرەتی مەریەم‪ ،‬لە چەرخی‬ ‫ناوەڕاستدا‪ ،‬تەنیا فەریكە كچ بۆی هەبوو گوڵەباخ بكات بە‏تاجی گوڵی ‏ن‬ ‫بۆ سەری‪.‬‬ ‫هێمای رەنگەكانی گوڵەباخ‪:‬‬ ‫گوڵەباخی زەرد؛ زیاتر بۆ كاتی بەخاكسپاردن بەكاردێت‌و هێمای‬ ‫هاوڕێیەتیشە‪.‬‬ ‫گوڵەباخی پرتەقاڵی؛ نیشانەیە بۆ وەرگر‪ ،‬كە تۆ شانازیی پێوە‬ ‫دەكەیت‪ ،‬هەروەها هەڵبژاردنی گوڵەباخی زەرد لە الیەن سەركار‪ ،‬كاتێك‬ ‫دەیەوێت پیاهەڵدانی یەكێك لە كارمەندەكانی بكات هەڵە نییە‪.‬‬ ‫رەنگی گوڵ‌و هێماكانی گوڵەباخی رەش؛ هێمای روودانی رووداوێكی‬ ‫دڵتەزێن‌و ترسناكە‪ ،‬هەروەها هێمای خۆشەویستییەكە‪ ،‬كە هەرگیز گەشە‬ ‫نەكات‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بتەوێت بڵێیت؛ هیوای دەرفەتی تازە هەیە‪ ،‬ئەوا‬ ‫گوڵەباخی شین هەڵبژێرە‪.‬‬ ‫ئەگەر گوڵەباخی سپی پێشكەش بكەیت‪ ،‬هێمای باوەڕبوونتە بە‬ ‫پاكیی بەرامبەر‪ ،‬بێجگە لە فەریكەیی‌و خۆڕاگرتن لە سێكس‪.‬‬ ‫ئەگەر گوڵێكی تەواو كراوەت هەڵبژارد بیدەیت بە بەرامبەره‌که‌ت‪،‬‬ ‫ئەوە دەگەیەنێت كە خۆشەویستیی تۆ بۆ بەرامبەر‪ ،‬تەنیا ئەوەندەی‬ ‫گوڵەكەیە‌و گەشە ناكات‪ ،‬بەاڵم خونچەگوڵی تازەكراوە‪ ،‬ئاماژەی ئەوەیە‬ ‫خۆشەویستیی تۆ بۆ بەرامبەر گەشە دەكات‪.‬‬ ‫ژمارەی گوڵ‪ ،‬بێجگە لە رەنگ‌و قۆناغ‪ ،‬هێمای هەیە‪ ،‬ئەگەر یەك گوڵ‬ ‫پێشكەش بكەیت ئاماژەی ئەوەیە؛ كە بەرامبەر ناوەندی هەموو گرنگەكانی‬ ‫ژیانمیت‪ .‬دوو گوڵ؛ واتە با بەیەكەوە دووركەوینەوە‪ ،‬سێ گوڵ؛ واتە‬ ‫دەتوانم بتبینمەوە؟‪ ،‬چوار گوڵ؛ واتە من چاوەڕوانتم‪ ،‬پێنج گوڵ؛ ئامادەم‬ ‫لەپێناوتا هەموو شتێك بكەم‪ ،‬شەش گوڵ؛ واتە من باوەڕم بە تۆ نییە‪،‬‬ ‫حەوت گوڵ؛ من تۆم خۆشدەوێت‪ ،‬هەشت گوڵ؛ بە واتای من بە هەموو‬ ‫ژیانم دڵسۆزی تۆم‪ ،‬ته‌نیا مردن جیامان دەكاتەوە‪ .‬نۆ گوڵ؛ واتە دەمەوێت‬ ‫كاتێك لەگەڵتدا بەتەنیا بەرمە سەر‪ ،‬دە گوڵ؛ پرسیارە «دەتەوێت ببیت‬ ‫بە هاوسەرم؟»‪.‬‬ ‫وەرگێڕان‪ :‬سەركەوت جەالل دەباغ‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫كەمال شناوی كۆچی دواییكرد‬

‫سابات ‪ :‬دوێنێ‌ هونەرمەندی ناسراوی‬ ‫میسری «كەمال شناوی» لەتەمەنی‬ ‫‪ 89‬ساڵیدا كۆچیدواییكرد‪.‬‬ ‫ك��ەم��ال ش��ن��اوی‪ ،‬ل���ە‪26‬ی‬ ‫كانونی یەكەمی ساڵی ‪1922‬‬ ‫لەدایكبوە‌و م��اوەی ‪ 62‬ساڵ‬

‫خەریكی ك��اری نواندن ب��وە‌و بەشداری‬ ‫لەزیاتر ل��ە‪ 200‬بەرهەمی سینەمایی‌و‬ ‫تەلەفزیۆنیدا كردوە‪.‬‬ ‫یەكەمین بەرهەمی تەلەفزیۆنیی‬ ‫«ش���ن���اوی»‪ ،‬ل��ەس��اڵ��ی ‪1948‬داب�����وە‌و‬ ‫دوایین بەرهەمیشی بەشداریكردنی بوە؛‬

‫لەفیلمێكدا لەساڵی ‪.2006‬‬ ‫كەمال شناوی‪ ،‬لەتەمەنی هونەریدا‪،‬‬ ‫چەندین خەاڵتی پێبەخشراوە‪ ،‬سەرباری‬ ‫چەندین رێزلێنانی ه��ون��ەری‪ ،‬لەوانە‬ ‫لەفێستیڤاڵی سەنتەری كاسۆلیكیدا‬ ‫ل��ەس��اڵ��ی ‪ ،1960‬خ��ەاڵت��ی ش��ەرەف��ی‬

‫پێبەخشراوە‪ ،‬لەگەڵ خەاڵتی «نایاب»‬ ‫لەفێستیڤاڵی «ك��ۆم��ەڵ��ەی فیلم»دا‪،‬‬ ‫لەساڵی ‪.1992‬‬ ‫«ش���ن���اوی»‪ ،‬ب��ەدرێ��ژای��ی چەند‬ ‫دەیەیەك‪ ،‬یەكێكبوە لەناوە دروەشاوەكانی‬ ‫هونەری نواندن لەواڵتی میسر‪.‬‬

‫كاوە قادر؛ دەنگی پیرو رەنگی گەنجە‬

‫ت ده‌دوێت‬ ‫پادشاکه‌ی «یی سان» بۆ سابا ‌‬

‫سابات‬ ‫دڵشاد خورشید‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬شەوانە (دوو)‬ ‫ج��ار ل��ە (دوو) كەناڵی‬ ‫ج��ی��اوازەوە دێتە ب��ەردەم‬ ‫بینەران‪ ،‬بەاڵم لە یەكێكیاندا‬ ‫كەسێتی خواجە‌و لەوی دیكەشدا‬ ‫ب��ە دەن��گ��ی پ��ادش��اك��ەی «یی‬ ‫سان»ەوە‪.‬‬ ‫كاوە قادر (‪ 48‬ساڵ)‪ ،‬یەكێكە‬ ‫لەو هونەرمەندانەی بەردەوام بە‬ ‫رۆڵ��ی سەرنجڕاكێش‌و كەسێتی‬ ‫زۆر جیاوازەوە دەردەكەوێت‪ .‬لە‬

‫پالندانان بۆ ژیان‬

‫سمكۆ جاف‬

‫گەشەپێدانی مرۆیی‬

‫لە ژم���ارەی پێشوودا باسی الیەنەكانی‬ ‫ژیانی مرۆڤمان كرد‪ ،‬كە بریتییە لە (رۆحیی‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬خێزانیی‪ ،‬ئابووریی‪ ،‬زانستیی‪،‬‬ ‫پیشەیی‪ ،‬تەندروستیی‌و خۆشگوزەرانیی)‪.‬‬ ‫ژیانی مرۆڤ وەك سەنتەری رەوڕەوەی��ەك‬ ‫(تایە) وایە‪ ،‬ئەو الیەنانەی لە چواردەوریەتی‪،‬‬ ‫تەواوكەری ئەو رەوڕەوەیەن‪ ،‬ئەگەر كەموكورتیی‬ ‫لە هەر الیەنێك هەبیت‪ ،‬ئەوا رەوڕەوەكە خوار‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫ئەگەر كەموكورتییەك لە الیەنی رۆحی‬ ‫هەبێت وەك ئەوەی كەسێك فێل‌و غەش بكات‪،‬‬ ‫یان گەندەڵ بێت لە پیشەكە‪ ،‬یان بەناوی ئایین‌و‬ ‫نیشتمان‌و حیزب هەقی هەژاران دەخوات‪ ،‬ئەو‬ ‫جۆرە كەسانە هەمیشە لە ناڕەحەتییدا دەژین‪،‬‬ ‫هەرچەند دەیانبینیت پێدەكەنن‌و وا دەردەكەون‬ ‫كە خۆشگوزەران بن‪ ،‬بەاڵم لە ناخەوە هەرگیز‬ ‫ئاسوودە نین‌و لە هەركات‌و ساتێكدا بێت ئەگەری‬ ‫تووشبوونیان بە كێشەی دەروونیی هەیە‪.‬‬ ‫یان كەسێك دەبینیت (زۆرن لە دەورو‬ ‫بەرمان)‪ ،‬هەر خەریكی پارەكۆكردنەوەن بەبێ‬ ‫بەرنامەیەكی دیاریكراو‪ ،‬بەشێوەیەك خێزانەكەی‬ ‫پشتگوێخستووەو كاتێك بە ئاگا دێت ئەندامێكی‬ ‫خێزانەكەی تووشی گرفتێكی گەورە بووە‪ ،‬وەك‬ ‫(هۆگربوونی منداڵێكی بە مادەی هۆشبەر)‪.‬‬ ‫ كەموكورتیی الیەنی خێزانیی‪ :‬وەك‬‫تەرخانكردنی كاتی زۆر بۆ ك��ارو ه��اوڕێ‌‌و لە‬ ‫بەرامبەردا گرنگی نەدان بە خێزان‌و پەروەردە‬ ‫نەكردنیان بەشێوەیەكی باش‪.‬‬ ‫ كەموكورتیی الیەنی پیشەیی‪ :‬وەك‬‫رازی��ب��وون ب��ە پلەی ن��زم‌و ه��ەوڵ ن���ەدان بۆ‬ ‫ێ بۆ بەدەستهێنانی زانست‌و پلەی بەرز‬ ‫پێشبڕك ‌‬ ‫لە كارەكەت‪ ،‬هەروەها بەشداریی نەكردن لە‬ ‫خولی فێربوون‌و كۆڕی تایبەت بە پیشەكەت‌و‬ ‫بەدوادانەچوون بۆ زانیاریی تازەو تەكنۆلۆژیا‪.‬‬ ‫بۆیە دەگەینە ئەو راستییەی هەرچەند‬ ‫پالنەكانمان‌و رەوڕەوەی كارەكانمان رێك‬ ‫بێت‪ ،‬ئەوا ژیان بەرەو ئاسوودەیی‌و كامەرانیی‬ ‫دەڕوات‪ ،‬رۆژ لـەدوای رۆژ‌و بەهۆی سەختبوونی‬ ‫ژیانیشەوە‪ ،‬پێویستی دانانی بەرنامەو پالن بۆ‬ ‫رێكخستنی «رەوڕەوەكە» زیاتر دەبێت‪ ،‬ئەوەش‬ ‫بەهۆی‪:‬‬ ‫‪ -1‬نەبوونی كات‌و زۆریی پابەندبوون‪ ،‬كات‬ ‫وەك شەمەندەفەر بە پەلە دەڕوات‪ ،‬تۆش دەبێت‬ ‫هەوڵ بدەیت فریا بكەویت‪.‬‬ ‫‪ -2‬كاتی زۆر پێویست ل��ە پیشەكەت‬ ‫بۆ سەركەوتن‌و بەدەستهێنانی پلەی بەرز‌و‬ ‫بەدەستهێنانی مووچەیەكی باش‪.‬‬ ‫‪ - 3‬كەمیی كاتی «م��اوە» بۆ خێزان‌و‬ ‫خوشگوزەرانیی‪.‬‬

‫دیدارێكی «سابات»دا‪ ،‬باس لەو رۆاڵنەو‬ ‫چۆنییەتی خۆگونجاندنی دەك��ات‪،‬‬ ‫ئەوەش دەخاتەڕوو كە بەشداریی (دوو)‬ ‫كاری (كوردی – عەرەبی) كردووە‪ ،‬كە‬ ‫هێشتا پەخش نەكراون‪.‬‬ ‫هەرچەندە كاوە وەك خولیایەك‬ ‫ه��ات��ووەت��ە دن��ی��ای ه��ون��ەرو ب��رەوی‬ ‫بەتواناكانی داوە‪ ،‬پێشیوایە سەركەوتوو‬ ‫بووەو بەشداریی چەندین كاری شانۆو‬ ‫زنجیرە درامای كردووە‪.‬‬ ‫لەبارەی چۆنییەتی خۆگونجاندنی‬ ‫بەو كەسێتییانەی رۆڵیان دەگێڕێت‪،‬‬ ‫بەتایبەت ش��ێ��وەزارەك��ان��ی��ان‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ه���ەم���وو ك���ات ئ����ەوەی دەم��خ��ات��ە‬

‫گێژاوەوە‪ ،‬چۆنییەتی دۆزینەوەی ئەو‬ ‫كەسێتییانەیە ك��ە چ��ۆن لەگەڵیان‬ ‫بژیم‌و پیاسەیان لەگەڵدا بكەم‪ ،‬تا‬ ‫ئەوكاتەی سات بەسات لێیان نزیك‬ ‫ببمەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی ئاشنای بم»‪ .‬باس‬ ‫ل��ەوەش دەك��ات ح��ەزی بە رۆڵبنینی‬ ‫كارەكتەری «خێر»ە‪ ،‬نەك «شەڕ»‪.‬‬ ‫ئاماژە بەوەش دەكات‪ :‬لە منداڵییەوە‬ ‫دەمبەخەندە بووەو خەڵكی ویستوویانە‬ ‫لێی نزیك ببنه‌وه‌‪ ،‬بۆئەوەی بیانخاتە‬ ‫پێكەنین‪ ،‬بۆیە زیاتر حەزی لە رۆڵی‬ ‫كۆمیدییە‪ ،‬بەاڵم هەوڵیش دەدات لە‬ ‫كاراكته‌رە شەڕانگێزەكانیشدا مافی‬ ‫تەواوی پێ بدات‪.‬‬

‫سابات‬ ‫ق��اوەخ��ان��ەی ك��ل��ت��ووری��ی ل��ە ش��اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬یاریی «كاڵوێن» دەهێنێتەوە‬ ‫بەر باس‌و شەوانی رەمەزانیش‪ ،‬قاوەخانەكە‬ ‫ب��ەه��ۆی ئ��ەو ی��اری��ی��ەوە‪ ،‬جموجۆڵی زۆر‬ ‫بەخۆوە دەبینێت‪.‬‬ ‫ك�ڵ�اوك�ڵ�اوێ���ن‪ ،‬ی��اری��ی��ەك��ی ك��ۆن��ی‬ ‫ك��وردەواری��ی��ەو دوو تیم بەرامبەر یەك‬ ‫ئەنجامی دەدەن‪ ،‬تێیدا زار‪ ،‬یان موورو لەژێر‬ ‫كاڵوی كوردەواریدا دەشاردرێتەوە‪.‬‬ ‫دان��ا جەمیل‪ ،‬رێكخەری قاوەخانەی‬ ‫كلتووریی‪ ،‬لەبارەی زیندووكردنەوەی ئەو‬ ‫یارییەوە بۆ «سابات»‪ ،‬وتی‪« :‬ئامانجمان‬ ‫زیندووكردنەوەی ئەو یارییە كوردەواریی‌و‬ ‫كلتوورییەیە ك��ە پێشتر ل��ەن��او م��اڵ‌و‬ ‫دیوەخانەكاندا كراوە»‪.‬‬ ‫لە پێشبڕكێكەی كاڵوێنی قاوەخانەی‬ ‫كلتوورییدا‪ )16( ،‬تیپ لە دەزگاكانی‬ ‫راگەیاندن‌و تیپی شانۆیی‌و شێوەكاریی‌و‬ ‫میوزیك بەشدارییان تێدا كردووە‌و لەئێستاشدا‬ ‫یارییەكانی قۆناغی (پ��ێ��ش کۆتایی)‬ ‫ئەنجامدەدرێن‌و بڕیاریشە شەوی (‪)27‬ی‬

‫مشكێك‪ ،‬گەشتی فڕۆكەیەك‬ ‫هەڵدەوەشێنێتەوە‬ ‫سابات‪:‬‬ ‫ه��ەف��ت��ەی راب�������ردوو‪ ،‬ت��اك��ە‬ ‫م��ش��ك��ێ��ك‪ ،‬ت��وان��ی��ی گەشتێكی‬ ‫ئاسمانیی نێوان ستۆكهۆڵم‌و شیكاگۆ‬ ‫هەڵبوەشێنێتەوە‪ ،‬كە بڕیاربوو (‪)250‬‬ ‫گەشتیار بگوازێتەوە‪.‬‬ ‫هەڵوەشاندنەوەو دواخستنی‬ ‫گەشتەكە‪ ،‬كاتێك ب��وو ك��ە زان��را‬ ‫مشكێك چووەتە ناو ئەو «فڕۆکه‌‬ ‫ئ��ەی��ر ب��اس ‪»330‬ی����ەی بڕیاربوو‬ ‫گەشتەكە ئەنجام‬ ‫ب���دات‪ .‬ئەندریس‬ ‫لیندسترۆم‪ ،‬وتەبێژ‬ ‫ب��ەن��اوی كۆمپانیا‬ ‫ف��ڕۆك��ەوان��ی��ی��ەك��ەوە‪،‬‬ ‫س����������ەرب����������اری‬ ‫ج �ه‌خ��ت��ک��ردن �ه‌وه‌ی‬ ‫ل����ه‌ڕاس����ت����ی����ی‬ ‫ه����ەواڵ����ەك����ە‪،‬‬ ‫ب���ە ئ��اژان��س��ی‬ ‫فرانس پرێسی‬

‫راگەیاند‪« :‬هۆكارەكانی راگرتنەكە‪،‬‬ ‫پەیوەندیی بە گیانی گەشتیارەكانەوە‬ ‫ت سەرنشینەكان‬ ‫هەبووه‌و ناگونجێ ‌‬ ‫بچنە ف��ڕۆك��ەی��ەك��ەوە ك��ە مشكی‬ ‫لەبەرئەوەی‬ ‫تێدابێت‪،‬‬ ‫ئەگەر هەیە لەكاتی گەشتەكەدا‪،‬‬ ‫بێتە دەرەوەو گەشتیاران بترسێنێت‌و‬ ‫كەشێكی نائارام دروست بكات»‪.‬‬ ‫هەرچەندە چەندین فێڵ‌و تەڵە‬ ‫ل���ەالی���ەن كۆمپانیای‬ ‫ف���ڕۆك���ەوان���ی���ی���ەوە‬ ‫بـــــــــــــــــەكارهێنرا‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم گەشتـــەكە بۆ‬ ‫م��اوەی زیاتر لە (نۆ)‬ ‫س��ەع��ات دواك���ەوت‌و‬ ‫ب����ەرپ����رس����ان����ی‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ە‪،‬‬ ‫خ���وازی���ارب���وون‬ ‫ئ���ەو شــــەوە‬ ‫م���ش���ك���ەك���ە‬ ‫بدۆزنەوە‪.‬‬

‫ئ���ەو‪ ،‬ك��ە ل��ە زن��ج��ی��رە درام���ای‬ ‫«رێ���ح���ان���ە»دا‪ ،‬رۆڵ����ی پ��ی��اوێ��ك��ی‬ ‫«ئ���ەرم���ەن» دەب��ی��ن��ێ��ت‪ ،‬ب��ە وت��ەی‬ ‫خۆی شەونخوونیی زۆری كێشاوە تا‬ ‫بتوانێت بە شێوەزارەكەی قسە بكات‌و‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەش‪« :‬س���وودم ل��ە شێوەی‬ ‫قسەكردنی كابرایەك وەرگرتووە‪ ،‬كە‬ ‫ناوی عەباس كوێتی بوو‪ ،‬كە وا خۆی‬ ‫دەردەخست راهێنەرێكی زۆرباشی تیپی‬ ‫وەرزشییە لەتۆپی پێدا»‪.‬‬ ‫سەرباری رۆڵی خواجە‪ ،‬كاوە قادر؛‬ ‫ماوەیەكە بە دەنگی بەشداریی زنجیرە‬ ‫درام��ای دۆب�لاژك��راوی «یی سان»یش‬ ‫دەكات‌و ئێستاش بە دەنگی پادشاكەی‬

‫زنجیرە درام���ا كۆرییه‌که‌‪ ،‬شەوانە‬ ‫گوێبیستی دەب��ی��ن‪ .‬ل��ەو رووەش���ەوە‬ ‫وتی‪« :‬لە زنجیرەكەدا‪ ،‬بە دەنگ رۆڵی‬ ‫پادشا دەبینم‪ ،‬که‌ پیاوێکی به‌ته‌مه‌نه‌»‪.‬‬ ‫ئەوەشی گێڕایەوە؛ كە ماڵی ناسیاوێكیان‬ ‫باسیان لەوە كردووە دەنگی ئەو پادشایە‬ ‫(كاوە)یە‪ ،‬منداڵەكەش بە باوكی وتووە‬ ‫«ئەی بۆ وا پیربووەو رەنگی گۆڕاوە‬ ‫(بەپێكەنینەوە)»‪.‬‬ ‫کاوه‌‪ ،‬ئەوەش دەخاتە روو؛ هەر لەم‬ ‫مانگەدا بەشداریی (دوو) كاری درامیی‬ ‫ك��ردووە لە كەناڵەكانی (سۆمەرییەو‬ ‫عێراقییە)‪ ،‬كە «(دوو) كاری جیاوازی‬ ‫(عەرەبیی – كوردییە)»‪.‬‬

‫رەمـــــــەزان‪ ،‬یاریی كۆتایی ئەنجامبدرێت‌و‬ ‫پاڵەوانی خولەكە دیاریی بكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەك رێكخەرەكە دەڵێت‪ :‬هێشتا دیارییان‬ ‫نەكردووە‪ ،‬خەاڵتەكە چۆن بێت‪« ،‬چونكە‬ ‫تائێستا‪ ،‬سپۆنسەرێك نییە بۆ پاڵپشتی‌و‬ ‫قاوەخانەش توانای ئەوەی نییە خەاڵتێكی‬ ‫گەورە تەرخان بكات»‪.‬‬ ‫لەبارەی بەردەوامبوونی یارییەكەوە‪،‬‬ ‫دانا جه‌میل وتی‪« :‬تائێستا‪ ،‬بەرنامەیەكمان‬ ‫ێ‬ ‫نییە كە سااڵنە ئەو خولە بكەینەوە‌و جار ‌‬ ‫تەنیا لە مانگی رەمەزاندایە‪ ،‬بەاڵم بۆ ئایندەو‬ ‫شەوانی زستان‪ ،‬رەنگە بەرنامەی ترمان‬ ‫هەبێت‌و بەدوای ئەو كەسانەدا دەگەڕێین‬ ‫كە قسەی نەستەق‌و قسە‌و سەرگوزشتەی‬ ‫خۆشیان الیە‪ ،‬بەاڵم ئەوە بیرۆكەیەو كاری‬ ‫بۆ دەكەین»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬دەشتی ساالر لە تیپی‬ ‫«سایتی سبەی»‪ ،‬هه‌رچەند‌ه ل ‌ه قۆناغی‬ ‫دووەم��دا تیپه‌که‌ی دۆڕا‪ ،‬خۆشحاڵیی بە‬ ‫بیرهێنانەوەی ئەو یارییە ده‌رب��ڕی‌و وتی‪:‬‬ ‫«هیچی لە پێشبڕكێ‌و خولی یارییەكانی‬ ‫وەك تۆپی پێ‌ كەمتر نییە»‪.‬‬

‫حه‌پۆل ته‌كسیه‌كی ڕاگرت وتی‪ :‬كاكه‌ ئیشت نیه‌؟ وتی نه‌خێر فه‌رموو‌‪..‬‬ ‫حه‌پۆل وتی‪ :‬ده‌ی که‌واته‌ دابه‌زه‌ با ده‌مه‌ ته‌قه‌یه‌ك بكه‌ین‪..‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ئیسماعیل بەرزنجی‪:‬لەگەڵ هەر بڕیارێكداین؛ كە لە بەرژەوەندیی مامۆستایاندا بێت‪.‬‬

‫رانیە‪ ،‬پێویستی بە زیاتر لە (‪ )50‬خوێندنگەی نوێیە‬ ‫«خوێندنگەكانی ئێستا؛ پێداویستیی خوێندنیان تێدانییە‌و لەگەڵ سیستمی نوێدا ناگونجێن»‬ ‫راپۆرتی‪ :‬دانا عوسمان‬

‫‪.......................................................‬‬

‫كەمیی‌و ن��ەب��وون��ی بینای‬ ‫خوێندنگە‪ ،‬یەكێكە لە كێشە‬ ‫گەورەكانی پ��ەروەردەی رانییە‌و‬ ‫ه��اوك��ات ب��ە وت���ەی بەرپرسە‬ ‫پ���ەروەردەی���ی���ەك���ان‪ :‬ق��ەزاك��ە‬ ‫پێویستی بە زیاتر لە (‪ )50‬بینای‬ ‫ێ هەیە‪.‬‬ ‫نو ‌‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ئ��ام��ارێ��ك��ی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی پ����ەروەردەی‬ ‫رانیە‪ ،‬لە سنووری قەزاكەدا‪ ،‬كە‬ ‫مەركەزی قەزاكە‌و ناحیەكانی‬ ‫(س��ەرك��ەپ��ك��ان‪ ،‬چ��وارق��وڕن��ە‪،‬‬ ‫ح��اج��ی��اوا‪ ،‬بێتواتە)‌و س��ەدان‬ ‫گ��ون��د دەگ��رێ��ت��ەوە‪)167( ،‬‬ ‫باخچەی س��اوای��ان‌و خوێندنگە‬ ‫هەن‪ )25( ،‬باخچەی ساوایان‪،‬‬ ‫(‪ )116‬خوێندنگەی بنەڕەتی‪،‬‬ ‫(‪ )25‬خوێندنگەی ئامادەیی‪،‬‬ ‫(‪ )2‬خوێندنگەی خێرا‪( ،‬یه‌ک)‬ ‫ئامادەیی پیشەیی‪ ،‬هەن‪.‬‬ ‫ه����ەروەه����ا (‪)62291‬‬ ‫خوێندكار‪ ،‬كە (‪)32276‬ی���ان‬ ‫كوڕ‌و (‪)30119‬یان كچن‪ ،‬هەروەك‬ ‫(‪)3181‬‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكە‬ ‫مامۆستا‌و (‪ )1066‬فەرمانبەر‌و‬ ‫كارگوزار‌و پاسەوانی هەیە‪.‬‬ ‫م‪.‬رەس��������وڵ م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫سەرپەرشتیاری یەكەمی بنەڕەتی‬ ‫لە بەڕێوەبەرێتی پ���ەروەردەی‬ ‫ران��ی��ە‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ات‪:‬‬ ‫پ���ەروەردەی رانیە سنوورێكی‬ ‫ب��ەرف��راوان��ی ه��ەی �ە‌و ژم���ارەی‬ ‫دانیشتووان‌و خوێندكارانی زۆرە‪،‬‬ ‫بۆیە ب��ەردەوام كێشەی بینامان‬ ‫هەیەو كێشەكانمان ز یا تر‬ ‫ل������ەن������او‬

‫م������ەرك������ەزی ش�����ارەك�����ە‌و‬ ‫ناحیەكاندایە»‪.‬‬ ‫ه��ەر بەپێی ئامارەكان لە‬ ‫سنووری رانیەدا‪ )136( ،‬بینای‬ ‫باخچەی س��اوای��ان‌و خوێندنگە‬ ‫ه���ەن‪ ،‬ب���ەاڵم بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫پ����ەروەردەی ران��ی��ە ل��ە بینای‬ ‫خۆیدا نییە‌و هەروەك (‪ )10‬بینا‬ ‫بەكرێ گیراون‌و لە گوندەكانی‬ ‫سنوورەكەدا (‪ )11‬قوتابخانەی‬ ‫كابینە‌و گڵ هەن‪.‬‬ ‫محەمەد كه‌ریم‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ئامادەیی بتوێن‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ب��ی��ن��ای كەممان‬ ‫هەیەو زۆرب��ەی خوێندنگەكان‬ ‫سێ دەوامیین‪ ،‬ئەو بینایانەی‬ ‫كە ئێستاش هەن كەموكووڕیی‬ ‫زۆریان تێدایە‌و لەگەڵ سیستمی‬ ‫نوێدا ناگونجێن‪ ،‬بۆ نموونە‬ ‫بینای قوتابخانەكەمان لە ساڵی‬ ‫(‪)1980‬ەوە دروستكراوە‌و هۆڵ‌و‬ ‫تاقیگەی تێدا نییە»‪.‬‬ ‫ئەو بەڕێوەبەرە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئەمساڵی خوێندن گەورەترین‬ ‫كێشەی بینامان ب��ۆ دروس��ت‬ ‫دەبێت‪ ،‬بەهۆی زۆری��ی رێژەی‬ ‫خوێندكارو كەمیی بینا‪ ،‬بۆیه‌‬ ‫ح��ك��وم��ەت پێویستە خەمی‬ ‫یەكەمی دروستكردنی بینا بێت‪،‬‬ ‫تا ئەم كێشەیە نەمێنێت»‪.‬‬ ‫بە بڕوای حەسەن مستەفا‪،‬‬ ‫مامۆستا‪ ،‬یەكێك ل��ە كێشە‬ ‫بنچینەییەكانی پ����ەروەردەو‬ ‫خوێندن لە سنووری پەروەردەی‬ ‫رانیە‪ ،‬كەمیی بینای خوێندنە‌و‬ ‫حكومەت هیچ جۆرە بەرنامەیەكی‬ ‫نییە بۆ چارەسەركردنی كێشەكە‪.‬‬ ‫م‪.‬ح����ەس����ەن‪ ،‬ن��اح��ی��ەی‬ ‫چ��وارق��وڕن��ە ب��ە نموونە‬

‫دەهێنێتەوە‌و رایدەگەیەنێت‪« :‬لە‬ ‫دوای راپەڕینەوە لە چوارقوڕنەدا‪،‬‬ ‫كە ژمارەی دانیشتووانەكەی (‪)50‬‬ ‫هەزار كەس زیاترە‌و تائێستا (‪)5‬‬ ‫بینا دروست كراوە‪ ،‬كە ئەوەش‬ ‫زۆر كەمە‪ ،‬هەروەها یەكێكی دیكە‬ ‫لە كێشەكان‪ ،‬خراپ دروستكردنی‬ ‫بینایە»‪.‬‬ ‫ساڵی راب���ردوو وەزارەت���ی‬ ‫پەروەردەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫نیشتمانیی‬ ‫«ه��ەڵ��م��ەت��ی‬ ‫دروس��ت��ك��ردن��ی قوتابخانەی‬ ‫ه����اوچ����ەرخ»ی راگ���ەی���ان���د‌و‬ ‫(‪ )150‬ملیار دی��ن��اری بۆ ئەو‬ ‫مەبەستە تەرخانكردووە‪ ،‬لەو‬ ‫چ��وارچ��ێ��وەی��ەدا دروستكردنی‬ ‫چوار خوێندنگەی شەش پۆلیی‌و‬ ‫خوێندنگەیەكی (‪ )27‬پۆلیی‌و‬ ‫بینای بەڕێوەبەرێتیی پەروەردەی‬ ‫رانیە دەرچ��ووە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫تەواونەكراون‪ ،‬ئەمەو سەرەڕای‬ ‫ئەو هەواڵنە‪ ،‬تائێستا كەمیی بینا‬ ‫گرفتی سەرەكیی ناوچەكەیە‪.‬‬ ‫رزگ��ار رەس��وڵ‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫بیناسازیی لە پەروەردەی رانیە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«پێویستیی زۆرم��ان بە بینای‬ ‫خ��وێ��ن��دن ه���ەی���ە‌و س��ن��ووری‬ ‫بەڕێوه‌بەرێتییەكەمان فراوانە‌و‬ ‫ه��ەر پۆلێك زی��ات��ر ل��ە (‪)40‬‬ ‫خوێندكاری تێدایە‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫لەگەڵ سیستمی نوێدا ناگونجێت‪،‬‬

‫ب��ۆی��ە پێویستە وەزارەت�����ی‬ ‫پ��ەروەردە بینای زیاتر دروست‬ ‫بكات»‪.‬‬ ‫م‪.‬م��ح��ەم��ەد مستەفا‪ ،‬لە‬ ‫خوێندنگەی «ئاشتی ئێوارانی‬ ‫چوارقوڕنە»‪ ،‬باس لە كەمیی‌و‬ ‫كۆنیی خوێندنگەكان دەك��ات‌و‬ ‫ب��ە ه��ۆك��اری پێشنەخستنی‬ ‫پ��ەروەردەی دادەنێت‪ ،‬هەروەك‬ ‫وتیشی‪« :‬لە سنوورەكەدا بینای‬ ‫خوێندن زۆر كەمە‌و ئەوانەش‬ ‫كە دروست كراون لە سەردەمی‬ ‫رژێ��م��دا‪ ،‬زۆرب���ەی���ان ب��ارەگ��ای‬ ‫ئیستخبارات‌و ئەمن‌و پۆلیس‬ ‫ب��وون‌و بۆ خوێندن ناگونجێن‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ە خ��وێ��ن��دك��ار ل��ە رووی‬ ‫سایكۆلۆژییەوە بە هیچ شێوەیەك‬ ‫ئاسوودە نییە‌و مامۆستایانیش‬ ‫زۆر نیگەرانن‪ ،‬بۆ نموونە لە‬ ‫پۆلی وادا وان��ەم وت��ووەت��ەوە‪،‬‬ ‫(‪ )70‬خوێندكاری تێدابووەو‬ ‫وەكو مامۆستای ئایینی وتارم‬ ‫داوە‌و نەمتوانیوە بەشداریی بە‬ ‫خوێندكارەكان بكەم»‪.‬‬ ‫بە بڕوای م‪.‬محەمەد‪ :‬بەهیچ‬ ‫شێوەیەك بینای خوێندنگەكان‬ ‫لەگەڵ سیستمی نوێدا ناگونجێن‌و‬ ‫سیستمەكە پێویستی بەژینگەو‬ ‫ێ هەیە‪ ،‬چونكە «ژینگە‬ ‫بینای نو ‌‬ ‫گ��ەورەت��ری��ن ه��ەل��وم��ەرج��ە بۆ‬ ‫گەشەكردنی بیرو هزری خوێندكار‬ ‫لە ناوەندەكانی خوێندندا»‪.‬‬

‫سیستمی نوێی پ��ەروەردە‌و‬ ‫فێركردن‪ ،‬پێویستی بە ژینگەیەی‬ ‫لەبار هەیە‪ ،‬بۆ چەسپاندنی‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ب��ەه��ۆی ن��ەس��ازان��دن��ی‬ ‫ژی��ن��گ��ەی پ���ەروەردەی���ی���ەوە‬ ‫لەپێش هەموویانەوە كەمیی‌و‬ ‫كۆنیی خوێندنگە‪ ،‬سیستمەكە‬ ‫رووب������ەڕووی چ��ەن��دی��ن گرفت‬ ‫بووەتەوە‪.‬‬ ‫دان���ا س���االر‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫ئ���ام���ادەی���ی‪ ،‬ك��ەم��ی��ی بینای‬ ‫خوێندنگە بە كێشەیەكی گەورەی‬ ‫سنوورەكەیان ناودەبات‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫ئ��ەو كێشەیە بووەتە رێگر لە‬ ‫بەردەم پێشخستنی پەروەردەدا‪.‬‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان��ی پ�����ەروەردە‪،‬‬ ‫ئ��ەوە دەخ��ەن��ەڕوو‪ :‬ب��ەردەوام��ن‬ ‫لە هەوڵدان بۆ چارەسەركردنی‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ب��ی��ن��ا ل���ە ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا‌و هەروەك بە وتەی‬ ‫ئیسماعیل بەرزنجی‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‪« :‬لە ئێستادا‬ ‫(‪ )300‬پڕۆژەی پەروەردەیی لە‬ ‫بواری جێبەجێكردندان»‪.‬‬ ‫ه��ەروەك‪ ،‬سەرپەرشتیاری‬ ‫ی���ەك���ەم���ی ب����ن����ەڕەت����ی ل��ە‬ ‫پ��ەروەردەی رانیە‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەك���ات‪« :‬ه���ەوڵ دەدەی���ن بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی بینا‌و‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت دەم��ان��ەوێ��ت سێ‬ ‫دەوامیی نەهێڵین‪ ،‬بەاڵم ئەو كارە‬ ‫چەند ساڵێكی دەوێت»‪.‬‬

‫ ‬ ‫خوێندنگە كۆنەكان پێداویستیی خوێندنیان تێدانییە‌و لەگەڵ سیستمی نوێدا ناگونجێن‬

‫كاتژمێری دەوامی‬

‫خوێندنگەكان ناگۆڕێت‬ ‫سەروەر ساڵح‬

‫جەبار حەمە ئەحمەد*‬ ‫یەكێك لەوهەنگاوە بوێرانەیه‌ی وەزارەتی پەروەردە لەدوای راپەڕینە‬ ‫مەزنەكەوە ناویه‌تی‪ ،‬پشتكردنە سیستمی كۆن‌و چەقبەستووی نزیكەی هەشتا‬ ‫ساڵەی فێركردنی پەیڕەوكراوی پەروەردەی عێراقی بوو؛ لە دەرئەنجامی‬ ‫كۆنگرەی پەروەردەیی ساڵی (‪ )2007‬لە شاری هەولێر‪.‬‬ ‫سیستمی نوێ‌‪ ،‬شێوازێكی نوێی هەڵسوكەوت‌و پەیڕەوكردنی بوارێكی‬ ‫نوێی بۆ فێركردن هێنایە گۆڕێ‌‪ ،‬ئەگەر ئامادەكاریی باشی بۆ بكرایە‪ ،‬گۆڕانی‬ ‫گەورەی بەدی دەهێنا‪.‬‬ ‫یەكێك لە خاڵە گرنگەكان‪ ،‬بەندی (‪)60‬ی سیستمەكەیە‪ ،‬كە تێیدا‬ ‫ئاماژە بە وەرگرتنی خوێندكار لە قۆناغی ئامادەیی (ئەكادیمی) دەدات بە‬ ‫نمرە‪ ،‬واتە سەرجەم دەرچووانی پۆلی نۆی بنەڕەتی‪ ،‬بۆیان نییە درێژە بە‬ ‫خوێندن لە قۆناغی ئامادەیی (ئەكادیمی)دا بدەن‌و وەرگرتن بەپێی نمرەیەكی‬ ‫دیاریكراو دەبێت‪.‬‬ ‫ئەو دەرچووانەی نمرەكانیان كەمتر بوو لەو رادەیەی دیاریكراوە‪ ،‬بەرەو‬ ‫رووی كەناڵەكانی پیشەیی دەبرێن‌و لەوێدا تواناو وزەیان دەخەنەگەڕ‌و بەم‬ ‫كارەیش‪ ،‬كادیری هونەریی گۆشكراو بە رێبازی نوێی زانستی ئامادە دەكرێت‪.‬‬ ‫بۆ چوار ساڵ دەچێت‪ ،‬ئەم بەندە پشتگوێخراوەو كاری پ ‌ێ نەكراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫چوار ساڵ دەچێت‪ ،‬لێشاوی دەرچووانی پۆلی نۆی بنەڕەتی‪ ،‬لە رێی قۆناغی‬ ‫ئامادەییەوە بەرەو پەیمانگەو زانكۆ بەڕ ‌ێ دەكرێن‪ ،‬كە زۆرینەیان توانای‬ ‫بڕینی س ‌ێ ساڵی ئەو قۆناغەیان وەك خۆی نییەو بە زیاتر لەو س ‌ێ ساڵە‬ ‫بۆیان دەبڕرێت‌و بە نمرەیەكی كەمەوە پ ‌ێ دەخەنە زانكۆو پەیمانگەکه‌مان‌و‬ ‫دواجار لەگەڵ خۆیان‪ ،‬ئاستی نزمی پەیمانگەو زانكۆیش بەرجەستە دەكەن‪،‬‬ ‫ئەمە جگە لە قورسكردنی باری شانی خوێندنی بااڵ بە وەرگرتنی ئەو ژمارە‬ ‫زۆرەی سااڵنە لە دەرچووان‪.‬‬ ‫نەبووەو نابێت‪ ،‬هەرچی خوێندنی بنەڕەتی تەواو كرد‪ ،‬دەبێت خوێندن‬ ‫لە زانكۆ تەواو بكات‪ ،‬لە واڵتانی پێشكەوتوودا‪ ،‬تەنیا (‪)%40‬ی دەرچووی‬ ‫بنەڕەتی بۆیان هەیە درێژە بده‌ن بە خوێندن لە قۆناغی ئامادەییدا‌و تەنیا‬ ‫(‪)%30‬ی دەرچووانی ئامادەیی بەرەو زانكۆو پەیمانگەكان دەڕۆن‌و (‪)%60‬ی‬ ‫دەرچووانی پۆلی نۆ‪ ،‬بەرەو كەناڵەكانی پیشەیی دەبرێن‌و بەپێی پێداویستی‬ ‫بازاڕ لە كەناڵەكانی پیشەییدا بواریان بۆ دەڕەخسێنرێت فێری پیشەیەك‬ ‫ببن‪ ،‬كە بازاڕ بە پەرۆشەوە ئامێز بۆ تواناو لێهاتووییان بكاتەوەو ئەوەندە‬ ‫چاوەڕێی دەستی حكومەت نەبن بۆ مووچە‪.‬‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬ئەركی سەرشانیەتی بایەخێكی زیاتری پ ‌ێ بدات‌و‬ ‫بیكاتە پێشینەی كارەكانی‪ ،‬لە بایەخدان بە گەشەپێدانی كەرتی پیشەیی‪،‬‬ ‫لەڕووی چەندێتی‌و چۆنێتییەوە‪ ،‬بەپێی پێویستی بازاڕ لە خەمی نوێكردنەوەی‬ ‫كەناڵەكانی فێركردنی پیشەییدا بێت بە زانستی نوێ‌‌و تەكنەلۆژیای سەردەم‌و‬ ‫بوارەكانی زیاتر بەرەو فراوان بوون ببات‪ ،‬كە زۆرترین ژمارەی قوتابییان لە‬ ‫دەرچووی پۆلی نۆ لەخۆبگرێت‪ ،‬ئەوانەی لە قۆناغی ئامادەیی وەرناگیرێن‪.‬‬ ‫ئ��ەم چەند دێ��ڕەم زەنگێكە بۆ هەموو ئ��ەوان��ەی بە پ��ەرۆش��ن بۆ‬ ‫بەفیڕۆنەدانی تەمەن‌و توانای ئەو هەموو خوێندكارەی سااڵنە هەر زانكۆیەو‬ ‫چەند هەزارێكیان ل ‌ێ بەرەو دەرەوەی زانكۆ بەڕ ‌ێ دەكات‪ ،‬دەستسپی‌و‬ ‫چاوەڕێی دەستی حكومەتن بۆ دامەزراندن‪ ،‬ئەنجام بە مووچەخۆركردنی‬ ‫هەموو تاكەكان لەناو كۆمەڵگەدا‪ ،‬كە كۆمەڵگەیش هەموو بوونە مووچەخۆر‪،‬‬ ‫هەرەسهێنان چاوەڕێیەتی‪.‬‬ ‫كلیلی چارەسەركردنی ئەو لێشاوەی روو لە زانكۆو پەیمانگەكان دەكەن‬ ‫بۆ وەرگرتن‪ ،‬بەگەڕخستنی بەندی (‪‌)60‬و چاالككردنیەتی‪ ،‬بواری پیشەییش‬ ‫بكرێتە خەمی گەورەی وەزارەتی پەروەردە‪.‬‬ ‫* بەڕێوەبەری گشتیی پەروەردەی سلێمانی‪.‬‬

‫«دەبێت (‪ )150‬هەزار دینارەكە؛ مامۆستایانی هەرێمیش بگرێتەوە»‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‪ :‬زیادكردنەكە؛ پێویستی بە رەزامەندیی پەرلەمان‌و حكومەتە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هاوڕێ عه‌بدوڵاڵ‬

‫‪.......................................................‬‬

‫‪..........................................................‬‬

‫وەزارەت�����ی پ�����ەروەردەی‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ك����وردس����ت����ان‪،‬‬ ‫رەت��ی��دەك��ات��ەوە‪ :‬كە ئەمساڵ‬ ‫ك��ات��ژم��ێ��رەك��ان��ی دەوام�����ی‬ ‫خوێندنگەكان زیادبكرێت‪.‬‬ ‫پیشتر وەزارەتی پەروەردەی‬ ‫هەرێم رایگەیاندبوو‪ :،‬پێدەچێت‬ ‫لــــــــــە ساڵی خوێندنی‬ ‫(‪ 2011‬ـ ‪)2012‬دا‪ ،‬دەوام��ی‬ ‫خوێندنگە ئامادەییەكان بۆ‬ ‫كاتژمێر (دوو)ی پاشنیوەڕۆ‬ ‫زیادبكرێت‪.‬‬ ‫ئیسماعیل ب��ەرزن��ج��ی‪،‬‬ ‫وتەبێژی وەزارەتی پەروەردەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪« :‬لە‬ ‫ئێستادا وەزارەت���ی پ��ەروەردە‬ ‫(‪ )300‬پ�����ڕۆژەی ل��ەب��واری‬ ‫جێبەجێكردندایە‌و كۆمەڵێك‬

‫(‪ )150‬ه��ەزار دینار وەكو‬ ‫دەرم���اڵ���ە ب��ۆ م��ام��ۆس��ت��ای��ان‌و‬ ‫فەرمانبەرانی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی‬ ‫عێراق زی��اد دەك��رێ��ت‪ ،‬هاوكات‬ ‫وتەبێژی وەزارەت��ی پ��ەروەردەی‬ ‫ه���ەرێ���م‪ ،‬ئ����ەوە دەخ���ات���ەڕوو‪،‬‬ ‫جێبەجێكردنی بڕیارەكە پێویستی‬ ‫ب��ە رەزام���ەن���دی���ی پ��ەرل��ەم��ان‌و‬ ‫حكومەتی هەرێم هەیە‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ ،)8/16‬ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬یاسای وەزارەتی‬ ‫پ����ەروەردەی پ��ەس��ەن��دك��رد‪ ،‬كە‬ ‫لە (‪ )43‬م��ادە پێكهاتووەو لە‬ ‫بڕگەی سێیەمی مادەی (‪)26‬ی‬ ‫یـــــــــــــــاساكەدا ئاماژە بەوە‬ ‫كراوە‪ ،‬مامۆستایان‌و فەرمانبەرانی‬ ‫وەزارەت��ی پ��ەروەردە بڕی (‪)150‬‬ ‫ه���ەزار دی��ن��ار دەرم��اڵ��ەی��ان پێ‬ ‫دەدرێت‪.‬‬

‫خوێندنگەی مۆدێرن دروست‬ ‫دەكرێن؛ تا پرۆسەی خوێندن‬ ‫لە كوردستاندا بەرەوپێشەوە‬ ‫بڕوات»‪.‬‬ ‫ب���ه‌رزن���ج���ی‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪:‬‬ ‫«ئەمساڵ به‌شێکی ئه‌و پڕۆژانە‬ ‫ت��ەواو دەب �ن‌و ئەوانی دیكە تا‬ ‫(چوار) ساڵی دیک ‌ه دەخایەنن‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەو خوێندنگەیانە تەواو‬ ‫ببن‌و پێداویستی‌و كەلوپەلیان بۆ‬ ‫دابین بكرێت‪ ،‬دەوامی ئامادەیی‬ ‫تا كاتژمێر (دوو) زیاد دەكات‪،‬‬ ‫بۆیە ئەمساڵ كاتژمێرەكانی‬ ‫دەوام زیاد ناكرێن»‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬دانا‬

‫بەندی (‪ )60‬لە سیستمی نوێی‬ ‫پەروەردەو فێركردن‬

‫نەسرین ئ��ەن��وەر‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی پەروەردە لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬بەپێی یاساكە‪)150( ،‬‬ ‫ه��ەزار دینار بۆ فەرمانبەران‌و‬ ‫مامۆستایانی عێراق زیاد دەكرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا كاتی جێبەجێكردنی‬ ‫بڕیارەكە دیاری نەكراوە‌و نازانرێت‬ ‫حكومەتی عێراق لە چ مانگێكدا‬ ‫زیادكردنەكە جێبەجێ دەك��ات‪،‬‬ ‫چونكە ه��ەرچ��ەن��د یاساكە لە‬ ‫پەرلەمان دەرچووە‪ ،‬بەاڵم رەوانەی‬ ‫سەرۆكایەتیی كۆمار دەكرێت بۆ‬ ‫پەسەندكردنی»‪.‬‬ ‫لە ساڵی (‪)2008‬دا‪ ،‬سیستمی‬ ‫مووچە لە عێراقدا گ���ۆڕدراو لە‬ ‫عێراق‌و هەرێمدا یەك سیستمی‬ ‫مووچە جێبەجێ دەكرێت‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫ساڵی (‪)2010‬ەوە‪ ،‬مامۆستایانی‬ ‫هەرێم دەرماڵەیەكی تایبەتیان پێ‬ ‫دراوە‪ ،‬بەشێوەیەك بڕی (‪)100‬‬ ‫هەزار دینار بۆ پلەكانی (‪‌)9،8،7‬و‬

‫(‪ )50‬ه��ەزار دینار بۆ پلەكانی‬ ‫(‪ ،)6،5‬بەپێی سیستمی مووچە‪،‬‬ ‫زیادكردنەكە هەرێم دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫ن��ەس��ری��ن ئ��ەن��وەر‪ ،‬ئ��ام��اژە‬ ‫ب���ەوە دەك����ات‪ :‬ه���ەر م��ووچ��ەو‬ ‫دەرم��اڵ��ەی��ەك ل��ە عێراقدا زی��اد‬ ‫بكرێت‪ ،‬كوردستانیش دەگرێتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت زیادكردنەكە هەرێمی‬ ‫كوردستانیش بگرێتەوە‪ ،‬هه‌ربۆیە‬ ‫دەب���ێ���ت ح��ك��وم��ەت��ی ه��ەرێ��م‌و‬ ‫پەرلەمانی كوردستان ك��ار بۆ‬ ‫جێبەجێكردنی زی��ادك��ردن��ەك��ە‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬چ��ون��ك��ە ل��ە ب��ودج��ەی‬ ‫ئەمساڵی هەرێمدا پ��ارە بۆ ئەو‬ ‫زی��ادك��ردن��ە ت��ەرخ��ان ن��ەك��راوە‌و‬ ‫دەكەوێتە‬ ‫جێبەجێكردنەكەی‬ ‫ساڵی (‪)2012‬ەوە»‪.‬‬ ‫ه����اوك����ات‪ ،‬ئ��ی��س��م��اع��ی��ل‬ ‫بەرزنجی‪ ،‬وتەبێژی وەزارەت���ی‬ ‫پ��ەروەردەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئێمە‬ ‫لەگەڵ هەر بڕیارێكداین كە لە‬

‫بەرژەوەندیی مامۆستایاندا بێت‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ب��ۆ ب��ەرزك��ردن��ەوەی‬ ‫ئاستی ژیانیان‪ ،‬بەاڵم بۆئەوەی‬ ‫بڕیارەكە لە هەرێمدا جێبەجێ‬ ‫بكرێت‪ ،‬پێویستی بە رەزامەندیی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‌و حكومەتی‬ ‫هەرێم هەیە‪ ،‬ئەگەر پەرلەمان‌و‬ ‫حكومەت رەزامەندییان دەربڕی‪،‬‬ ‫ئ���ەو ك��ات��ە دەخ��رێ��ت��ە ب���واری‬ ‫جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫لە ماوەی رابردوودا‪ ،‬چەندین‬ ‫جار داوای زیادكردنی دەرماڵەی‬ ‫مامۆستایان ك��راوەو لە مانگی‬ ‫ئ���ازاری راب�����ردوودا (یەكێتیی‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی ك��وردس��ت��ان)‪،‬‬ ‫یاداشتێكی ئاراستەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران‌و پەرلەمانی كوردستان‬ ‫كردووە‪ ،‬بۆ تەرخانكردنی (‪)200‬‬ ‫ه���ەزار دی��ن��ار وەك��و دەرم��اڵ��ەی‬ ‫تایبەت بۆ مامۆستایان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا حكومەت لەوبارەیەوە‬ ‫هەنگاوی نەناوە‪.‬‬

‫ه��ەروەك‪ ،‬لە راگەیەنراوێكی‬ ‫مەكتەبی سكرتاریەتی رێكخراوی‬ ‫(ی��ەك��ێ��ت��ی��ی م��ام��ۆس��ت��ای��ان��ی‬ ‫كوردستان)دا‪ ،‬ئاماژە بەوە كراوە‪:‬‬ ‫«هەموو مامۆستایانی كوردستان‬ ‫دڵنیا دەكەینەوە‪ ،‬هەركاتێك ئەو‬ ‫پڕۆژەیاسایە پەسەندبكرێت‌و لە‬ ‫ناوچەكانی عێراقدا ئەم بڕیارە‬ ‫جێبەجێ بكرێت‪ ،‬ئ���ەوا بەبێ‬ ‫هیچ دوودڵییەك مامۆستایانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ش دەگ��رێ��ت��ەوەو‬ ‫دەرماڵەكە لەو رۆژەوە هەژمار‬ ‫دەك��رێ��ت‪ ،‬ك��ە ب��ڕی��اری لەسەر‬ ‫دەدرێت»‪.‬‬ ‫م‪.‬ع��ەب��دول��واح��ی��د محەمەد‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری راگەیاندنی یه‌کێتی‬ ‫مامۆستایان‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��ەگ��ەر یاساكە‬ ‫دەربچێت‪ ،‬زیادكردنەكە هەرێمیش‬ ‫دەگ��رێ��ت��ەوە‪ ،‬ئ��ەگ��ەر ل��ە هەرێم‬ ‫جێبەجێ نەكرا‪ ،‬قسەمان دەبێت‌و‬ ‫کار بۆ جێبەجێكردنی ده‌که‌ین»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫كێشەی خراپ بەكارهێنانی دەرمان؛ به‌رده‌وامه‌‬

‫ئ����ەك����رەم ت���ۆف���ی���ق‪ :‬ه��ەف��ت��ەی‬ ‫ه��ۆش��ی��ارك��ردن��ەوە ب��ۆ دروس���ت‬ ‫بەكارهێنانی دەرمان‪ ،‬دەستی پێكردو‬ ‫لێپرسراوێكی تەندروستیش‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بە خراپیی بەكارهێنانی دەرم��ان‬

‫دەكات لە هەرێمی كوردستاندا‪.‬‬ ‫د‪ .‬جەعفەر حەیدەر‪ ،‬یاریدەدەری‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی بۆ كاروباری‬ ‫دەرم�����ان ل���ە ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫ت���ەن���دروس���ت���ی���ی س��ل��ێ��م��ان��ی‪،‬‬

‫ب��ە«رۆژن��ام��ە»ی راگ��ەی��ان��د‪« :‬لە‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬دەرم���ان‬ ‫بەشێوەیەكی خراپ بەكاردەهێنرێت‌و‬ ‫هاواڵتییانیش بەرپرسن لە خراپ‬ ‫بەكارهێنانی دەرم���ان‌‪ ،‬هه‌ربۆیه‌‬

‫پێویستە دەرمان لەالیەن پزیشك‌و‬ ‫دەرمانسازەكانەوە بنووسرێت‌و بدرێت‬ ‫بە هاواڵتییان‪ ،‬چونكە لە خراپ‬ ‫بەكارهێنانیدا‪ ،‬زیان بە تەندروستیی‬ ‫هاواڵتییان دەگەیەنرێت»‪.‬‬

‫ناوبراو‪ ،‬جەختی لەوەیش كردەوە‪:‬‬ ‫لە ئێستادا لەكوردستان‪ ،‬كوالێتیی‬ ‫دەرمان وەكو پێویست نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە چاو سااڵنی راب���ردوودا‪ ،‬بەرەو‬ ‫باشتر چووە‪.‬‬

‫که‌مته‌رخه‌مییه‌کی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی؛ ده‌بێت ‌ه هۆی گیانله‌ده‌ستدانی منداڵێک‬

‫سوودی كۆمەاڵیەتی‬ ‫رێباز فەتاح *‬ ‫سااڵنە لە ب��ودج��ەی گشتیی‪ ،‬بڕێك پ��ارە لە سەرجەم‬ ‫وەزارەتەكان بەناوی سوودی كۆمەاڵیەتی دادەنرێت‌و لەم بڕەش‬ ‫پشكی شێر بۆ هەریەكە لە سێ سەرۆكایەتییەكە‌و هەردوو‬ ‫وەزارەت��ی تەندروستی‌و كارو كاروباری كۆمەاڵیەتی دەبێت‪،‬‬ ‫كە خۆی لە سەدان ملیار دینار دەدات‪ ،‬بیانووی سەرەكیش‬ ‫هاوكاریكردنی نەخۆشە‪ ،‬بە تایبەتی ئەو نەخۆشانەی پێویستیان‬ ‫بە چارەسەرە لەدەرەوەی واڵت‪ ،‬بەدەر لە بیانووەكانی دیكه‪.‬‬ ‫ئ��ەم ش��ێ��وازە‪ ،‬جگە ل���ەوەی ه��ەرس��ێ س��ەرۆك��ی هەرێم‌و‬ ‫حكومەت‌و پەرلەمانمان لێ دەكاتە سێ پزیشكی كارامە‌و بڕیاری‬ ‫چارەسەركردنی نەخۆش دەگرنە ئەستۆ‪ ،‬رێگایەكی زۆر باشیشە‬ ‫بۆهێنانەدی دوو ئامانجی دەسەاڵت‪ ،‬یەكەمیان‪ :‬شەرعیەتدانە‬ ‫بەو‌ دابەشكردنەی بودجە‪ ،‬كە دواتر لە حسابی خیتامیی زۆر بە‬ ‫ئاسانیی ون دەكرێت‌و پارەكەش بە هەدەر دەدرێت‪ ،‬بێ ئەوەی‬ ‫بزانرێت چی لێهاتووە ‪.‬‬ ‫دووەم��ی��ان‪ :‬ملكەچپێكردنی تاكەكانی كۆمەڵگەیە‪ ،‬بۆ‬ ‫حیزب‌و الیەن‌و بەرپرسی دیاریكراو‪ ،‬ئەم هاوكارییە هێندەی‬ ‫لەسەر بنەمای خزمبوونی بەرپرس‪ ،‬دراوسێبوونی بەرپرس‪،‬‬ ‫هاوكوتلەبوون‌و هاوحیزبیبوونی بەرپرس دەدرێت‪ ،‬نیو هێندە‬ ‫لەسەر چارەسەركردنی كێشەكانی كۆمەڵگە نادرێت‪ ،‬رۆژانە‬ ‫س��ەدان هاواڵتی ن��ەدار بەدەست قوورسترین نەخۆشییەوە‬ ‫دەناڵێنن‌و سكااڵكانیان لەسەر مێزی لیژنەكانی پەرلەمان تۆز‬ ‫خواردوویەتی‌و رەحمەتی سەرۆك نایگاتێ‪ ،‬كەچی دوو برای‬ ‫سمێڵ بابڕ كە گۆشتی زۆریان خواردووە بە پارەی هاواڵتییان‪،‬‬ ‫لە هەمان كات‌و بە دوو فەرمانی جیاواز نزیكەی دەفتەرێک‬ ‫دۆالریان پێ دەدرێت؛ تاكو پشكنینی گشتیی ئەنجام بدەن‪.‬‬ ‫‌ناتوانین دوودڵ بین‪ ،‬كە جگە لەوەی باسمان كرد هەندێك‬ ‫جار ئەم هاوكارییە شكڵێكی ئینسانییانە وەردەگرێت‌و دەچێتە‬ ‫چوارچێوەی بەزەیی هاتنەوەوەو ئێمەش تەنیا دەستخۆشیی‬ ‫دەكەین‌و پێمانوایە‪ :‬دەسەاڵتێكی بەخشندەمان هەیە‪.‬‬ ‫ئەگەر لێكدانەوەی یەكەممان هەڵە بێت‌و سەرجەمی‬ ‫پرۆسەكە تەنیا بەزەیی دەس��ەاڵت بێت‪ ،‬ئەوا دیسان مایەی‬ ‫شۆكە‪ ،‬كارەساتە تاكو ئێستا بەزەیی بەرپرس‪ ،‬خێزان‪ ،‬یاخود‬ ‫منداڵی بەرپرس‪ ،‬حوكمڕانیی دەكات‪ ،‬چونكە ئەگەرچی لەسەر‬ ‫ئاستی تاك‪ ،‬بەزەیی بەرگێكی جوانی لەبەركردووە‪ ،‬لە كەلتووری‬ ‫ئێمەداو هەمیشەش بە جوانیی دەمێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم لە ئاستی‬ ‫بەڕێوەبردندا‪ ،‬ئەم بەزەییە دەبێت لە میزاجی شەخسیی بێتە‬ ‫دەرەوە‌و لەچوارچێوەی یاسادا رێكبخرێت‌و هەمووان پشكی‬ ‫خۆیان بەربكەوێت‪ ،‬ن��ەوەك هەندێك تێر بێت‌و هەندێكیش‬ ‫بڕوانێت‪ ،‬خۆ ئەگەر تەنیا دینارێكیش هەبێت دەبێت هاواڵتییان‬ ‫لەژێر سەرپەرشتی وەزارەت��ی تەندروستی‪ ،‬بەگوێرەی یاسا‌و‬ ‫بەیەكسانیی لێی سوودمەند بن‪.‬‬ ‫* ئەندامی لیژنەی تەندروستی لە پەرلەمانی كوردستان‪.‬‬

‫(‪ )37‬گوندی شاورێ‌؛ داوای بنكەی تەندروستی دەكەن‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬فەرمان چۆمانی‬ ‫‪.................................................‬‬ ‫دوای ئەوەی لە نیوە شەوێكی‬ ‫سەرەتای ئەم مانگەدا‪ ،‬لە گوندی‬ ‫(كەوبێنە)‪ ،‬دووپشك بە كچە‬ ‫پێنجسااڵنەكەیەوە دا‪ ،‬عەزیز‬ ‫ئەحمەد‪ ،‬لەبەر نەبوونی بنكەیەكی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬كچەكەی لەدەستدا‪.‬‬ ‫گوندی (كەوبێنە)ی دۆڵی‬ ‫ش���اورێ‌‪ ،‬كە (‪ )30‬خولەك لە‬ ‫ش��اری رانیەوە دوورە‌و یەكێكە‬ ‫ل��ەو (‪ )37‬گ��ون��دەی س��ەر بە‬ ‫ش��ارۆچ��ك��ەی سەركەپكان؛ كە‬ ‫بەدەست نەبوونی مەڵبەندەكانی‬ ‫تەندروستییەوە دەناڵێنن‪.‬‬ ‫ع��ەزی��ز‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪« :‬كاتێك بنكە تەندروستییەكان؛ لە پاشنیوەڕۆیاندا دەوام ناكەن‬ ‫دووپشك بەكچەكەمییەوە دا‪،‬‬ ‫دۆڵ���ی ش��اورێ��ی �ە‌و ب��اس ل��ەوە‬ ‫بردمە نەخۆشخانەی رانیە‪ ،‬چونكە گیان لەدەست بدەن»‪.‬‬ ‫گوندەكانی دەكات‪« :‬لەبواری خزمەتگوزاریی‬ ‫هاواڵتییانی‬ ‫لێرە تەنیا بنكەیەكی تەندروستی‬ ‫كەموكووڕیمان‬ ‫هەیە‌و ئەویش تا نیوەڕۆ دەوامی دۆلی شاورێ‌‪ ،‬داوا لە وەزارەتی تەندروستیدا‪،‬‬ ‫تێدا دەكرێت‪ ،‬ئەگەر دوای نیوەڕۆ ت��ەن��دروس��ت��ی دەك�����ەن؛ ل��ەو زۆرە‪ ،‬ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەك��ی‬ ‫هەرشتێك رووبدات‪ ،‬دەبێت بچیە ب��وارەدا ئاوڕیان لێبداتەوە‌و لە فریاگوزاریمان نییە لەو سنوورەدا‬ ‫گوندەكاندا یەكەیەكی تەندروستی بۆ رووداوە كتوپڕەكان‪ ،‬ئەوەی‬ ‫رانیە»‪.‬‬ ‫كاتێك عەزیز كچەكەی گەیاندە دابمەزرێنێت‪ ،‬ئەو گوندانەیش هەیە تەنیا بنكەی دارەبەنە‪ ،‬كە‬ ‫نەخۆشخانەیەك لە شاری رانیە‪ ،‬ک ‌ه بنكەی تەندروستییان هەیە‪ ،‬تا نیوەڕۆ دەوامی تێدا دەكرێت‪،‬‬ ‫دەرزی دژە ژەهری دووپشكی لێ دەوامی تەواویان تێدا بكرێت‪ ،‬لە ب��ەاڵم ئێمە رەنگە لە ش��ە‌و و‬ ‫نەبوو‪ ،‬عەزیز وتی‪« :‬هەر ئەوەش بەرامبەردا لێپرسراوی راگەیاندنی ن��ی��وەش��ەودا ت��ووش��ی حاڵەتی‬ ‫تەندروستیی جۆراوجۆر ببین»‪.‬‬ ‫وای��ك��رد‪ ،‬كچەم گیان لەدەست بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ح��ەم��ەئ��ەم��ی��ن‪ ،‬ك���ە لە‬ ‫ب��دات‪ ،‬بۆیە داواك���ارم ئ��اوڕ لەو رانیە‪ ،‬ئاماژە بەوە دەك��ات‪ :‬بۆ‬ ‫ێ بدرێتەوە‌و بەرژەوەندیی ئەو گوندنشینانە‪ ،‬گوندەكەیاندا بە كشتوكاڵەوە‬ ‫گوندانەی دۆڵی شاور ‌‬ ‫نەخۆشخانەیەكی فراوانمان بۆ لە شارۆچكەی سەركەپكان‪ ،‬سەرقاڵە‪ :‬وتیشی‪« :‬رەخنەمان‬ ‫تەندروستییان ل��ە ك��ارم��ەن��دان��ی تەندروستی‬ ‫دروست بكرێت‪ ،‬چونكە خەڵكی مەڵبەندێكی‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو گلەیی ئێمە لە‬ ‫گوندەكان‪ ،‬لەپڕ تووشی حاڵەتی كردووەتەوە‪.‬‬ ‫ح��ەم��ەئ��ەم��ی��ن ئ��ەح��م��ەد‪ ،‬سیستمەكەیە‌و ئێرە كە بنكەیشی‬ ‫جۆراوجۆری وەك پێوەدانی مار‌و‬ ‫دووپشك‌و بەربوونەوە لە شاخ‪55( ،‬س�������اڵ)‪ ،‬ه��اواڵت��ی��ی��ەك��ی لێیە‪ ،‬دەرمانی نییە‪ ،‬لە شوێنەكانی‬ ‫دەبن‪ ،‬كە رەنگە تا دەگەنە رانیە‪ ،‬دانیشتووی گوندی شەمامكی تریش ئەو گرفتە هەیە»‪ .‬ئەو‪،‬‬

‫بەڕێزان لە رۆژنامەی‬ ‫«رۆژنامە»‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو ڕاپ��ۆرت��ەی لە‬ ‫الپ��ەڕە (‪)16‬ی ژم��ارە (‪)647‬‬ ‫باڵوكراوەتەوە‪.‬‬ ‫‪ - 1‬ئ���ەم ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ە‪،‬‬ ‫تایبەت نییە بە بەڕێز وەزیری‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‪ ،‬بەڵكو ئێمە‬

‫نموونەی بە كچە پێنجسااڵنەكەی ئەوگوندانە زۆر نەیەنە خوارەوە‪،‬‬ ‫گوندی «كەوبێنە» دەهێنێتەوە‪ ،‬بنكەیەكی تەندروستیشمان لە‬ ‫كە بەهۆی نەبوونی دەرزی دژی گوندی دارەبەن بۆ كردوونەتەوە‌و‬ ‫ژەه���ری دووپ��ش��ك��ەوە‪ ،‬گیانی رۆژانە دەوامی لە (‪8‬ی بەیانی‬ ‫تا یەكی نیوەڕۆ) تێدادەكرێت‪،‬‬ ‫لەدەست دا‪.‬‬ ‫لەم ب��ارەی��ەوە‪ ،‬لێپرسراوی ئەوەشمان وەك هاوكاریی بۆ‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ی بەڕێوەبەرێتیی خەڵكی ئەو دۆڵە كردووەتەوە»‪.‬‬ ‫س�����ەب�����ارەت ب��ەگ��رف��ت��ی‬ ‫گشتیی تەندروستیی رانیە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪ :‬دەرمانیش‪ ،‬ناوبراو وتی‪« :‬هەر‬ ‫«ئ����ەو گ���ون���دان���ە‪ ،‬س���ەر بە ئێمە ئ��ەو گ��رف��ت��ەم��ان نییە‪،‬‬ ‫ناحیەی سەركەپكانن‌و ئێمە بەڵكو لە هەموو ناوچەكان ئەو‬ ‫لە شارۆچكەكەدا مەڵبەندێكی گرفتە ه��ەی �ە‌و دەرم��ان��م��ان لە‬ ‫تەندروستیمان بۆ كردوونەتەوە‪ ،‬وەزارەتی تەندروستیی عێراقەوە‬ ‫م��اوەی (‪ )24‬كاتژمێر دەوام��ی بۆ دێت‪ ،‬كە هات بۆ وەزارەت‪،‬‬ ‫تێدا دەكرێت‌و پزیشكی لێیە‌و ئەویش دابەشی دەكات بەسەر‬ ‫ئەوكاتە‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكان‌و‬ ‫دەتوانن سوودی لێببینن»‪.‬‬ ‫م����وزەف����ەر ع���ەل���ی‪ ،‬بۆ ل���ە خ��زم��ەت��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان��دا‬ ‫«رۆژن��ام��ە» جەختی لەوەیش بەكاریدەهێنین‪ ،‬كە نەشبێت‪ ،‬لە‬ ‫ك���ردەوە‪« :‬ب��ۆئ��ەوەی خەڵكی دەسەاڵتی ئێمەدا نییە»‪.‬‬

‫وەاڵمێك لە نەخۆشخانەی (سۆمای تایبەت)ەوە‬

‫ژمارەیەك پزیشكین هەستاوین‬ ‫بە كردنەوەی ئەم نەخۆشخانەیەو‬ ‫هەر پزیشكێك چەند پشكێكی‬ ‫(سهم)ی هەیەو بەڕێوەبەری‬ ‫(د‪.‬یاسمین‬ ‫نەخۆشخانەكە‬ ‫عه‌بدولكه‌ریم محه‌مه‌د)‌ە‪.‬‬ ‫‪ - 2‬ل��ەم ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەدا‪،‬‬ ‫ه��ەل��وم��ەرج��ی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬

‫هەمووی دابینكراوە‪ ،‬بە شایەتی‬ ‫راپۆرتی لیژنەی تەندروستیی‬ ‫كە سەردانی نەخۆشخانەكەیان‬ ‫ك���ردو نەخۆشخانەكەمان بە‬ ‫پلەی دووەم دەرچ���وو لەناو‬ ‫گشت نەخۆشخانەكانی شاری‬ ‫سلێمانی‪.‬‬ ‫‪ - 3‬س���ەب���ارەت ب��ە پ��ارك��ی‬

‫ئوتۆمبێل‪ ،‬ئێمە شوێنەكەمان‬ ‫كەوتووەتە نێوان زیاتر لە (‪)10‬‬ ‫گ��ەراج��ی ئوتۆمبێله‌وه‌‪ ،‬ئەم‬ ‫كێشەی ئوتۆمبێل راگرتنە ئێستا‬ ‫ه��ەم��وو ش��اری گ��رت��ووەت��ەوە‌و‬ ‫ت��ەن��ان��ەت ل��ەن��او نەخۆشخانە‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان��ی��ش‪ ،‬ن��ەك‬ ‫جێگای ئوتۆمبێلی هاواڵتییان‬

‫نابێتەوە‪ ،‬بەڵكو ئێمە خۆمان‬ ‫وەك پ��زی��ش�ك‌و ك��ارم��ەن��دان��ی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‪ ،‬زۆرب����ەی رۆژ‬ ‫كێشەمان ه��ەی��ە ل��ە جێگەی‬ ‫وەستانی ئوتۆمبێلەكەمان‪.‬‬ ‫به‌‌ڕێوه‌به‌ر‬ ‫د‪..‬یاسه‌مین عه‌بدولكه‌ریم‬

‫كارمەندانی بایۆلۆجی نەخۆشخانەكان‪ ،‬هەڕەشە دەكەن‬ ‫ئا‪ :‬هەژار ئەنوەر ـ هەولێر‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ل��ەن��ام��ەی��ەك��ی ك�����راوەدا‪،‬‬ ‫سەرجەم دەرچووانی كۆلێژی‬ ‫زان��س��ت‪ ،‬ب��ەش��ی بایۆلۆجی‪،‬‬ ‫ه��ەڕەش��ەی مانگرتن دەك��ەن‌و‬ ‫داوا دەكەن‪ ،‬رێگایان پێ بدرێت‬ ‫ئێوارانیش تاقیگە بكەنەوە‪.‬‬ ‫دەرچووانی كۆلێژی زانست‬ ‫بەشی بایۆلۆجی‪ ،‬لەنامەكەیاندا‬ ‫ك����ە ك��ۆپ��ی��ی��ەك��ی دەس����ت‬ ‫«رۆژنامە» كەوتووە‪( ،‬هەشت)‬ ‫خاڵ دەخ��ەن��ەڕوو‪ ،‬تێیدا باس‬ ‫ل����ەوەدەك����ەن‪« :‬ك��ارم��ەن��دی‬ ‫نەخۆشخانەكانی‬ ‫تاقیگەی‬ ‫ب��ەی��ان��ی��ان��ن‪ ،‬پ��ش��ك��ن��ی��ن بۆ‬ ‫نەخۆشخانەكان دەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەكاتی ئ��ێ��واران��دا‪ ،‬رێگایان‬ ‫پێنادرێت»‪.‬‬ ‫بڵند شێركۆ‪ ،‬یەكێكە لەو‬ ‫ك��ارم��ەن��دان��ەی بایۆلۆجی كە‬ ‫لەنەخۆشخانەكان‬ ‫بەیانیان‬ ‫دەوام دەكات‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئێمە دەمانەوێت‬

‫كارمەندانی بایۆلۆجی‪ ،‬بەهۆی كەمیی مووچەكەیانەوە دوو كار دەكەن‬ ‫تاقیگە بكەینەوە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫ئ��ێ��واران ك��اری تێدابكەین بۆ‬ ‫دابینکردنی بژێویی ژیانمان‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل���ەالی���ەن وەزارەت�����ی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی��ەوە‪ ،‬رێگامان‬

‫پێ‌نادرێت‪ ،‬دەڵێن دەبێت (‪)8‬‬ ‫ساڵ خزمەتمان هەبێت»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتیشی‪« :‬كاتێك‬ ‫خ��وێ��ن��دن ت���ەواودەك���ەی���ن‪،‬‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ داماننامەزرێنن‪،‬‬

‫دەبێت (‪ )100‬واسیتە بكەین‬ ‫تا داماندەمەزرێنن‪ ،‬بەمەیش‬ ‫سااڵنێك لەتەمەنمان دەڕوات‪،‬‬ ‫ئ��ی��ت��ر چ����ۆن م���وم���ارەس���ەی‬ ‫پیشەكەمان بكەین»‪.‬‬

‫ئەو كارمەندی بایۆلۆجییە‪،‬‬ ‫ئ����ەوەی����ش����ی خ���س���ت���ەڕوو‪:‬‬ ‫«بەیانیان‪ ،‬لە نەخۆشخانەكاندا‬ ‫دەوام دەك��ەن‪ ،‬وەزارەت زۆر‬ ‫بەئاسایی وەریدەگرێت‌و هیچ‬ ‫كێشەی نییە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێواران‬ ‫ب��ی��ان��ووی ئ���ەوەی���ان ه��ەی��ە‪،‬‬ ‫دەبێت(هەشت) ساڵ خزمەتمان‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەمەیش گومان الی‬ ‫ئێمە دروست دەكات»‪ .‬جەختی‬ ‫لەوەیشكردەوە‪« :‬ئەگەر ئەم‬ ‫ك��ێ��ش��ەی��ەم��ان ب��ۆ چ��ارەس��ەر‬ ‫نەكرێت‪ ،‬ماندەگرین»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی رێ��ن��م��ای��ی��ەك��ان��ی‬ ‫وه‌زاره‌ت��ی تەندروستی‪ ،‬دەبێت‬ ‫دەرچووانی بەشی بایۆلۆجی‪،‬‬ ‫كۆلێژی زانست‪ ،‬كاتێك خوێندن‬ ‫تەواو دەكەن‪ ،‬پێویستە هەشت‬ ‫ساڵ خزمەتیان هەبێت‪ ،‬پاشان‬ ‫رێ��گ��ای��ان پ��ێ��دەدرێ��ت تاقیگە‬ ‫بكەنەوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬خالس ق��ادر‪ ،‬وته‌بێژی‬ ‫وەزارەت�������ی ت��ەن��دروس��ت��ی‪،‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ە دەوام��ك��ردن��ی‬ ‫دەرچ���ووان���ی ب��ای��ۆل��ۆج��ی لە‬

‫بەیانیان‌و رێگالێگرتنیان لە‬ ‫ئ��ێ��واران��دا‪ ،‬ب�ه‌ «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگه‌یاند‪« :‬ئەوانەی خوێندن‬ ‫ت������ەواودەك������ەن‌و ل���ەب���واری‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��دا ك���اردەك���ەن‪،‬‬ ‫ب��ەب�ێ‌ج��ی��اوازی��ی‪ ،‬دەب��ێ��ت ئەو‬ ‫چەند ساڵەی لەرێنماییەكاندا‬ ‫هاتووە‪ ،‬خزمەت بكەن‪ ،‬ئینجا‬ ‫رێ��گ��ای��ان پ��ێ��دەدرێ��ت عیادە‌و‬ ‫تاقیگە بكەنەوە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬باسی لەوەیش‬ ‫كرد‪« :‬پزیشكەكانیش‪ ،‬بەیانیان‬ ‫دەوام دەك��ەن‪ ،‬بەاڵم رێگایان‬ ‫پێ نادرێت ئێواران عیادەیان‬ ‫هەبێت‪ ،‬تاماوەی خزمەتكردنی‬ ‫دیاریكراو تەواو نەكەن»‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬پاساوی دەرچووانی‬ ‫بایۆلۆجی بۆ ئەو داواكارییەیان‪،‬‬ ‫وەك لە نامەكەیاندا هاتووە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی���ە‪« :‬ه��ی��چ ك��ەس��ێ��ك‬ ‫ناتوانێت‪ ،‬تەنیا بە مووچەی‬ ‫حكومەت‪ ،‬كە دەگاتە (‪600‬‬ ‫بۆ ‪ )900‬هەزار دینار‪ ،‬بژێویی‬ ‫خۆی‌و منداڵەكانی‌و كرێی خانوو‬ ‫دابین بكات»‪.‬‬

‫الی خۆشیەوە‪ ،‬ئەندامێكی‬ ‫لیژنەی كاروباری تەندروستی‌و‬ ‫ژینگە لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫جەخت لەوە دەكاتەوە‪« :‬ئەو‬ ‫ستافانەی لەبواری تەندورستیدا‬ ‫ك��اردەك��ەن‪ ،‬مووچەكانیان لە‬ ‫ئاستی پێویستدا ن��ی��ن‪ ،‬تا‬ ‫ئیشێكی تر نەكەن»‪.‬‬ ‫دکتۆر رێباز فەتاح‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەگەر‬ ‫ك��ارم��ەن��دان��ی ت��ەن��دروس��ت��ی‪،‬‬ ‫بەیانیان كارمەندی تەندروستی‬ ‫ب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ۆ ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی‬ ‫بژێویی ژیانیان‪ ،‬ئێواران بچن‬ ‫كارێكی تر بكەن‪ ،‬كە بەدەربێت‬ ‫لەبوارەكەی خۆیان‪ ،‬لەم كاتەدا‬ ‫ن��ات��وان��ن پ���ەرە بەتواناكانی‬ ‫خۆیان بدەن»‪.‬‬ ‫بەبڕوای ئەو پەرلەمانتارە‪،‬‬ ‫ل��ە ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫پاشاگەردانیی هەیە لە بواری‬ ‫تەندروستیدا‪ ،‬ل��ەڕووی كەمیی‬ ‫ت��وان��ای ك��ەرت��ی گشتیی بۆ‬ ‫خزمەتكردنی نەخۆش‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫عەلی حەمە ساڵح‪ :‬حكومەت کارێکی خراپ ده‌کات؛ گه‌ر بەنزین‌و گازوایل‌و نەوت هەناردەی دەرەوە بكات‪.‬‬

‫بەرهەمی كشتوكاڵی سنوورەكانی هەرێمی كوردستان؛ لەناودەچن‬ ‫بەدواداچوونی‪:‬فەرمان‌چۆمانی‬

‫‪...............................‬‬

‫ب��ەدرێ��ژای��ی چ���وار ساڵی‬ ‫راب����ردوو‪ ،‬گوندنشینانی سەر‬ ‫سنووری هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫ئێران لە هەاڵتن‌و گ��ەڕان��ەوەدا‬ ‫بوون‪ ،‬هەموو وەرزێكی كاسبی‪،‬‬ ‫ئ���ەوان ب��ە ئ���اوارەی���ی ژی���اون‪،‬‬ ‫ئەمساڵیش بەهۆی تۆپبارانەكانی‬ ‫ك��ۆم��اری ئیسالمیی ئێرانەوە‪،‬‬ ‫كشتوكاڵییەكانیان‬ ‫بەرهەمە‬ ‫فەوتاوە‪.‬‬ ‫ئیبراهیم عیسا‪ 33( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫خەڵكی گوندی «ئالیەڕەشە»‬ ‫لە ناحیەی ژاراوە‪ ،‬ماوەیەكە‬ ‫ل��ەگ��ەڵ خێزانەكانی دی��ك��ەدا‪،‬‬ ‫گوندەكەیان جێهێشتووە‌و لەژێر‬ ‫خ��ێ��وەت��دا دەژی���ن‪ .‬ئیبراهیم‪،‬‬

‫دەڵێت‪« :‬ئێمە مەڕداریین‌و لە‬ ‫گوند ب��ووی��ن‪ ،‬ه��ەم��وو ساڵێك‬ ‫لەم وەرزەدا بەهۆی تۆپبارانەوە‬ ‫ئ��اوارە دەبین‌و چەند مانگێك‬ ‫دەبێت لە بارودۆخێكی دژواردا‬ ‫دەژی��ن‪ ،‬هەرچیمان هەبوو‪ ،‬لە‬ ‫كوێستانەكان جێمانهێشتوون‪،‬‬ ‫تەنیا چەند بەتانییەكمان لەگەڵ‬ ‫خۆماندا هێناوە»‪.‬‬ ‫ئیبراهیم‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫روون��ک��رده‌وه‌‪« :‬رەز‌و باخمان‬ ‫س�����ووت�����اوە‪ ،‬ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی‬ ‫گوندەكەمان بنێشتیان كردووە‌و‬ ‫ێ بەجێماوە‪ ،‬كە چەند‬ ‫ئێستا لەو ‌‬ ‫مانگێكە خۆیان پێوە سەرقاڵ‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ب��رای��ەك��م الن��ی كەم‬ ‫بەرهەمی بنێشتی بایی (‪)10‬‬ ‫ملیۆن دینار دەبوو‪ ،‬كەچی لێی‬ ‫فەوتا‪ ،‬هەموو ماڵەكان بنێشتیان‬

‫حكومەتی فیدرالیی‬ ‫بەرپرسی یەكەمە‌و‬

‫پێویستە لەسەری‬

‫هاواڵتییان‬

‫قەرەبوو بكاتەوە‬

‫ك���ردووە‌و س��ااڵن��ە بەرهەمێكی‬ ‫زۆریان هەبووە‪ ،‬هەروەها لەبەر‬

‫ت��ۆپ��ب��اران‪ ،‬ئ���ەو پ��ەن��ی��رەم��ان‬ ‫جێهێشتووە كە لە كوێستان‬ ‫لێمان ج��ێ��م��اوە‪ ،‬جگەلەوەش‬ ‫خەڵك هەنگی جێهێشتووە»‪.‬‬ ‫ب�����ۆ ی����ەك����ەم����ج����ار ل��ە‬ ‫(‪)2007/5/1‬دا‪ ،‬تۆپبارانەكانی‬ ‫كۆماری ئیسالمیی ئێران لەو‬ ‫سنوورە دەستی پێكرد‪ ،‬هەموو‬ ‫ساڵێكیش ل��ەو وەرزەداو بە‬ ‫پاساوی هەبوونی «پژاك» ئەو‬ ‫گوندانە تۆپباران دەك��ات‪ ،‬كە‬ ‫بەالی گوندنشینانه‌وه‌‪ ،‬وەرزی‬ ‫كاسبییە‌و هاواڵتییان ناچار‬ ‫دەك��ات واز لە كاسبییەكەیان‬ ‫بێنن‪.‬‬ ‫عەلی رەسوڵ‪ 63( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫خەڵكی گ��ون��دی «بەستێ»‬ ‫ل��ە ناحیەی ژاراوە‪ ،‬یەكێكی‬ ‫دی��ك��ەی��ە ل���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ان��ەی‬

‫ب���ەه���ۆی ت��ۆپ��ب��اران��ەك��ان��ی‬ ‫ئ��ێ��ران��ەوە زەرەرم���ەن���د ب��ووە‌و‬ ‫(‪ )20‬هەنگی لەكیس چ��ووە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا بەرهەمی هەنگوین لە‬ ‫نزیكبوونەوەدایە‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی‪ ،‬ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»‬ ‫وت��ی‪ )20(« :‬هەنگم هەیە‪،‬‬ ‫ل��ە كوێستان لێم جێماون‪،‬‬ ‫هەرچۆنێك بێت چووم سەردانم‬ ‫كردن‪ ،‬بەاڵم هەموویان فەوتاون‪،‬‬ ‫ساڵی راب����ردووش مانگایەكم‬ ‫ه��ەب��وو خ��ێ��رخ��وازان ب��ە (‪)24‬‬ ‫وەرقە بۆ كچە كەمئەندامەكەم‬ ‫ك��ڕی��ب��ووی��ان‪ ،‬ب���ەاڵم ب��ە تۆپ‬ ‫لەناوچوو‪ ،‬دواتر خێرخوازان بڕی‬ ‫(‪ )10‬وەرەقەیان پێدام‪ ،‬ئێستاش‬ ‫چەند مانگایەكم بەرەڵاڵبوون‌و‬ ‫نازانم دەیاندۆزمەوە‪ ،‬یان نا‪،‬‬ ‫رەزو باخەكەشم هەمووی خراپ‬

‫بووە»‪.‬‬ ‫ل���ە ب���ودج���ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بڕێك پارە بۆ رووداو‬ ‫‌و كارەساتەكان تەرخانكراوە‪ ،‬لەم‬ ‫رووەش��ەوە پێویستە حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬لە حاڵەتی‬ ‫ق��ەرەب��وون��ەك��ردن��ەوە ل��ەالی��ەن‬ ‫ئێرانەوە‪ ،‬خۆی قەرەبووی ئەو‬ ‫گوندنشینانە بكاتەوە‪.‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫لە‬ ‫(‪،)2011/8/9‬‬ ‫رۆژی‬ ‫نائاساییدا‪،‬‬ ‫كۆبوونەوەیەكی‬ ‫ب��ەی��ان��ن��ام��ەی��ەك��ی ل���ەب���ارەی‬ ‫تۆپبارانەكانی ئێرانەوە دەركردو‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د‪« :‬ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی‬ ‫دانیشتووی ناوچە سنوورییەكان‬ ‫زۆر زەرەرم��ەن��د ب���وون‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێویستە حكومەتی هەرێم‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆ زی��ات��ر ب��ە پیری‬

‫زی��ان��ل��ێ��ك��ەوت��ووان��ەوە بچێت‪،‬‬ ‫ب���ۆ ه��اوك��اری��ی��ك��ردن��ی��ان لە‬ ‫كەمكردنەوەی ئەو زیانانەی لە‬ ‫دەرەنجامی تۆپبارانه‌وه‌ لێیان‬ ‫كەوتووە»‪.‬‬ ‫ه���ەر ل���ەو بەیاننامەیەی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��دا‪،‬‬ ‫هاتووە‪« :‬بەوپێیەی پاراستنی‬ ‫بەرپرسیارێتی سنوورو زیانكەوتن‬ ‫ل��ە دەرەن���ج���ام���ی ت��ۆپ��ب��اران‬ ‫لەالیەن واڵتانی دراوسێیەوە‪،‬‬ ‫بەرپرسیارێتییەكی سەروەریی‬ ‫(سیادی)یه‌‪ ،‬بۆیە حكومەتی‬ ‫فیدرالیی بەرپرسە بەرامبەر‬ ‫بە هاواڵتییان‪ ،‬ل��ەو الیەنەوە‬ ‫بەرپرسی یەكەمە‌و پێویستە‬ ‫لەسەری هاواڵتییانی زەرەرمەند‬ ‫ل��ەڕووی مادیی‌و مەعنەوییەوە‬ ‫قەرەبوو بكاتەوە»‪.‬‬

‫لێکدانه‌وه‌ی ورده‌کاری ‌ی داهاتی نه‌وتی هه‌رێمی کوردستان‬ ‫لێکدانه‌وه‌ی عەلی حەمە ساڵح‬

‫‪.............................‬‬

‫ن���زی���ك���ەی (‪ )40‬ب��ۆ‬ ‫(‪ )45‬ملیار بەرمیل نەوتی‬ ‫یەدەگ‪ ،‬لەژێر خاكی هەرێمی‬ ‫ك���وردس���ت���ان���دای���ە‌و (‪)40‬‬ ‫گرێبەست بۆ گەڕان‌و پشكنین‌و‬ ‫دەرهێنانی نەوت‪ ،‬واژۆ كراون‌و‬ ‫س���ێ‌ پ����ااڵوگ����ەی ف��ەرم��ی��ی‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌و نزیكەی (‪)100‬‬ ‫پااڵوگەی مۆڵەتپێنەدراو لە‬ ‫ێ‬ ‫هەرێمی كوردستاندان‌و لە س ‌‬ ‫سەرچاوەوە سووتەمەنیی دێتە‬ ‫بازاڕی هەرێمی كوردستانه‌وه‌‪،‬‬ ‫بەاڵم نە داهاتی نەوت دیارەو‬ ‫نە سووتەمەنیی پێویستیش‬ ‫بۆ خەڵك هەیە‪.‬‬ ‫هەرێمێكی دەوڵەمەند‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫لەڕووی سامانی سروشتییەوە‪،‬‬ ‫ی��ەك��ێ��ك��ە ل��ە ن��اوچ��ە ه��ەر ‌ه‬ ‫دەوڵ��ەم��ەن��دەك��ان��ی جیهان‪،‬‬ ‫بەئەندازەیەك چەند جارێك‬ ‫وت��راوە «ژێ��ر خاكی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بریتییە لەیەك‬ ‫ح���ەوزی گ����ەورەی ن���ەوت»‪.‬‬ ‫ئەوەی كە مەزندەكراوە‪ ،‬لەژێر‬ ‫خاكی هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫نزیكەی (‪ )40‬بۆ (‪ )45‬ملیار‬ ‫بەرمیل نەوتی یەدەگ هەیە‪،‬‬ ‫تائێستاش (‪ )40‬گرێبەست‬ ‫لەگەڵ كۆمپانیا بیانییەكاندا بۆ‬ ‫گەڕان‌و پشكنین‌و دەرهێنانی‬ ‫نەوت واژۆكراون‪ ،‬ئەوەی دیارە‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬هەرێمی كوردستان‬ ‫لەڕێگای بۆرییە نەوتییەكانی‬ ‫ع��ێ��راق��ەوە‪ ،‬رۆژان���ە (‪)170‬‬ ‫هەزار بەرمیل نەوت دەنێرێتە‬ ‫دەرەوەو ئەگەری ئ��ەوە زۆر‬ ‫بەهێزە‪ ،‬لە كۆتایی ئەم ساڵدا‪،‬‬ ‫هه‌نارده‌ی رۆژانه‌ بگاتە (‪)200‬‬ ‫ه���ەزار ب��ەرم��ی��ل‪ .‬س��ەرچ��اوە‬ ‫ئاگادارەكانیش ئاماژە بەوە‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬بەپێی ئ��ەو پالنەی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬هەرێمی كوردستان‬ ‫لە كۆتایی ساڵی (‪)2020‬دا‪،‬‬ ‫توانای ئەوەی دەبێت‪ ،‬رۆژانە‬ ‫دوو ملیۆن ب��ەرم��ی��ل ن��ەوت‬ ‫هەناردەی دەرەوە بكات‪.‬‬ ‫ئەوەی كە دیار نییە‬ ‫گ��رف��ت��ی س��ەرەك��ی��ی لە‬ ‫دۆس��ی��ەی ن��ەوت��ی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬ناشەفافییە‪،‬‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا داه���ات���ی ن���ەوت‌و‬ ‫پێكهاتە نەوتییەكان روون‬ ‫نین‪ ،‬ئەم داهاتە نایەتە نێو‬ ‫ب���ودج���ەی ك��وردس��ت��ان��ەوە‪،‬‬ ‫زۆرجاریش لەالیەن بەرپرسانی‬

‫ب���ااڵی ح��ك��وم��ەت��ی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ەوە‪ ،‬وت���راوە ئەم‬ ‫داهاتە لە ژم��ارە حیسابێكی‬ ‫بانكیدا ه��ەڵ��گ��ی��راوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئ��ەوەی لێرەدا گرفتە‪ ،‬چەند‬ ‫كەسێكی دیاریكراو دەزان��ن‬ ‫ئ��ەم پ��ارەی��ە چ��ەن��دەو چۆن‬ ‫هەڵگیراوەو بۆ كێیەو كەی لێی‬ ‫سوودمەند دەبین؟! ئایا دەبێت‬ ‫نهێنیی ئ��ەم ژم��ارە بانكییە‬ ‫لەچیدا بێت؛ كە نابێت‪ ،‬نەك‬ ‫خەڵك‪ ،‬پەرلەمان‌و پێكهاتەی‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫سەرۆكایەتیی‬ ‫وەزیرانیش لێی ئاگاداربن؟!‬ ‫داهاتی ساڵی (‪)2011‬ی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫بە (‪ )400‬ملیارو (‪ )507‬ملیۆن‬ ‫دینار مەزندەكراوە‪ ،‬لەم بڕە‬ ‫پارەیەش تەنیا (‪ )370‬ملیۆن‬ ‫دی��ن��اری داه��ات��ی وەزارەت���ی‬ ‫س��ام��ان��ەس��روش��ت��ی��ی��ەك��ان��ە‪،‬‬ ‫ب��ەم��پ��ێ��ی��ەش داه���ات���ی ئ��ەم‬ ‫وەزارەت�����ە‪ ،‬تەنیا (‪)%900‬‬ ‫(ل���ەه���ەزاردا ن���ۆی) داه��ات��ی‬ ‫پێشبینیكراو پێكدەهێنێت‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە سیاسەتی‬ ‫دروستبوونی ئ��ەم وەزارەت��ە‬ ‫بۆ ئەوەیە داهات بۆ بودجەی‬ ‫گشتیی ك��ۆب��ك��ات��ەوە‪ ،‬رۆڵ��ی‬ ‫بەهێزی هەبێت لە گەشەپێدانی‬ ‫ژێرخانی ئابووریی‌و كەرتی‬ ‫خزمەتگوزارییدا‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫لە وردەكارییەكانی بودجەدا‬ ‫دەب��ی��ن��رێ��ت‪ ،‬خ��ەرج��ی��ی ئەم‬ ‫وەزارەت��ە زۆر لە داهاتەكەی‬ ‫زی��ات��رە‪ ،‬بۆ نموونە‪ :‬ئەگەر‬ ‫ساڵی (‪ )2010‬وەربگرین‪ ،‬بە‬ ‫(‪ )890‬ملیۆن دینار دانراوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تەنیا خەرجییەكانی‬ ‫بەركاربردنی (‪ )99‬ملیارو‬ ‫(‪ )670‬ملیۆن دینارە‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لە خەرجیی پڕۆژەكانی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان‪ ،‬ب��ەم پێیەش‬ ‫ئەم وەزارەت���ە‪ ،‬نەك داهاتی‬ ‫ن���ەب���ووە ب��ۆ ن���او ب��ودج��ەی‬ ‫گشتیی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بەڵكو‬ ‫خەرجییەكانی خۆی (‪)111‬‬ ‫ئەوەندەی داهاتەكەیەتی بۆ‬ ‫بودجەی ساڵی (‪.)2011‬‬ ‫جۆرەكانی داهات‬ ‫وەزارەت���������������������������ی‬ ‫س��ام��ان��ەس��روش��ت��ی��ی��ەك��ان‌و‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ه���ەرێ���م‪ ،‬دوو‬ ‫ج���ۆر داه���ات���ی ه��ەی��ە‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫داهاتەی لەڕێگای گرێبەستە‬ ‫نەوتییەكانەوە وەك شیرینی‬ ‫وەرگ���ی���راوەو وەردەگ��ی��رێ��ت‪،‬‬ ‫د‪.‬ئاشتی هەورامی‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫س��ام��ان��ەس��روش��ت��ی��ی��ەك��ان‪،‬‬ ‫ل������������ە(‪)2009/10/19‬دا لە‬

‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫رایگەیاند‪ )5( ،‬ملیار دۆالر‬ ‫ه��ات��ووەو دێ��ت‌و ل��ەگ��ەڵ ئەو‬ ‫پارەیەی لەڕێگای فرۆشتنی‬ ‫پێكهاتە نەوتییەكانەوە دەست‬ ‫دەكەوێت‪ ،‬چونكە ئێستا تەنیا‬ ‫س �ێ‌ پ��ااڵوگ��ە فەرمییەكەی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م‪ ،‬ت��وان��ای‬ ‫پااڵوتنی (‪ )65‬هەزار بەرمیل‬ ‫نەوتیان هەیە‪ ،‬ئەمە جگە لەو‬ ‫پااڵوگانەی مۆڵەتییان نییەو‬ ‫ب��ە نزیكەی (‪ )100‬پااڵوگە‬ ‫م��ەزەن��دە دەك��رێ��ن‪ .‬لەماوەی‬ ‫راب����ردوودا وت����راوە‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫دەچ��ێ��ت��ە دەرەوە‪ ،‬ن��ەوت��ی‬ ‫رەش����ە‪ ،‬ن���ەوت ب��ە رەش��ی��ی‬ ‫لە ژێ��ر خ��اك��ەوە دەرن��ای��ەت‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی تانكەرێك نەوتی‬ ‫رەشت دەستكەوێت‪ ،‬پێویستت‬ ‫بە سێ‌ بۆ چوار تانكەر نەوتی‬ ‫خاو هەیە‪ ،‬ئەی پێكهاتەكانی‬ ‫دیكەی‪ ،‬چییان بەسەردێت؟‬ ‫ب��ەڵ��گ��ەی��ەك��ی دی��ك��ە كە‬ ‫هەبوونی ئەم پارانە ئاشكرا‬ ‫دەك�����ات‪ ،‬ئ���ەوەی���ە بەپێی‬ ‫ن��ووس��راوی ژم��ارە (‪،)1658‬‬ ‫ك���ە ل���ە (‪)2010/3/25‬‬ ‫ل�����ەالی�����ەن وەزارەت����������ی‬ ‫بۆ‬ ‫سامانەسروشتییەكانەوە‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫سەرۆكایەتیی‬ ‫وەزی���ران ن��ێ��ردراوەو ئاماژە‬ ‫ب����ەوە دراوە‪ :‬وەزارەت�����ی‬ ‫س��ام��ان��ەس��روش��ت��ی��ی��ەك��ان‪،‬‬ ‫پێشنیازی ك��ردووە مادەکانی‬ ‫(‪‌16‬و‪‌17‬و‪ )18‬ل��ە بودجەی‬ ‫س����اڵ����ی(‪)2010‬دا الب��ب��رێ�ن‌و‬ ‫ل��ەب��ری ئ����ەوە‪ ،‬وەزارەت�����ی‬ ‫سامانەسروشتییەكان‪)470( ،‬‬ ‫ملیار دینار دابین دەكات‪ ،‬كە‬ ‫لەالیەن كۆمپانیا نەوتییەكانەوە‬ ‫دراوه‌‪ .‬ئەندامێكی پەرلەمانی‬ ‫كوردستانیش دەڵێت‪« :‬ئەو‬ ‫سێ‌ بڕگەیەی بودجە النەبران‌و‬ ‫دوات��ری��ش دەرن���ەك���ەوت ئەو‬ ‫پارەیە چی بەسەر هات»‪.‬‬ ‫پارەكان لەكوێن؟‬ ‫ئەوەی تائێستا دیاربووە‪،‬‬ ‫بەشێكی كەمی داهاتەكان‬ ‫ب����ووە‪ ،‬ك��ە (‪ )250‬ملیۆن‬ ‫دۆالر ب���ووەو وەك پ��ڕۆژەی‬ ‫پ��ەرەپ��ێ��دان��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان‬ ‫مامەڵەی لەگەڵدا كراوە‪ ،‬زۆر‬ ‫جاریش بەرپرسانی حكومەتی‬ ‫ه���ەرێ���م‪ ،‬وتووی����ان����ە ئ��ەم‬ ‫داهاتە‪ ،‬لە ژم��ارە حیسابێكی‬ ‫بانكیدا دان���راوە‪ ،‬ب��ەاڵم هیچ‬ ‫نەكەوتووەتە‬ ‫وردەكارییەكی‬ ‫بەردەست‪ ،‬بەاڵم بەڵگەنامەیەك‬ ‫ئەوە ئاشكرا دەكات‪ ،‬كە پارەی‬ ‫نەوت لە بانكی (‪‌)HSBC‬دا‪،‬‬

‫مەراسیمی كردنەوەی یەكێك لە كێڵگە نەوتییەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫ل���ە س����ەردەم����ی ك��اب��ی��ن��ەی‬ ‫پێنجەمەوە هەڵگیراوە‪ ،‬ئەم‬ ‫بانكە بانكێكی نێودەوڵەتییەو‬ ‫(‪ )7500‬لقی لە (‪ )87‬واڵتی‬ ‫جیهاندا ه��ەی��ەو ب��ە ه���ەزاران‬ ‫س��ەرم��ای��ەدار سەرمایەكانی‬ ‫خۆیان لەم بانكەدا دادەنێن‌و‬ ‫ك��اری كڕینی پشکی ن��ەوت‌و‬ ‫بۆرسەی پێ‌ ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫رێگاكانی هاتنی سووتەمەنی‬

‫ج���ی���اواز ل��ە ش��ارەك��ان��ی‬ ‫دیكەی عێراق‪ ،‬لە سێ‌ رێگاوە‬ ‫سووتەمەنیی دێتە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ه‌وه‌‪ ،‬ب���ەاڵم زۆر‬ ‫ج��ار دەبینین ق��ەی��ران��ی زۆر‬ ‫گ���ەورە دروس���ت دەب��ێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫لە ناوچەكانی دیكەی عێراقدا‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫رێ��گ��ای ی��ەك��ەم‪ :‬هەرێمی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬وەك ه��ەم��وو‬

‫پارێزگاكانی دیكەی عێراق‪،‬‬ ‫پشكی س��ووت��ەم��ەن��ی��ی خۆی‬ ‫ل���ە ح��ك��وم��ەت��ی ن���اوەن���دی‬ ‫ع��ێ��راق وەردەگ���رێ���ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ئ���ەوەی جێگای هەڵوەستە‬ ‫ل���ەس���ەرك���ردن���ە‪ ،‬ل�����ەڕووی‬ ‫ج��ۆرەوە ئەو سووتەمه‌نییەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وەك‬ ‫پشكی خ��ۆی وەری��دەگ��رێ��ت‪،‬‬ ‫هەمان سووتەمەنییە که‌ بۆ‬

‫پارێزگاكانی دی��ك��ەی عێراق‬ ‫دەڕوات‪ ،‬ب���ەاڵم ك��ات��ێ��ك لە‬ ‫ب��ەن��زی��ن��خ��ان��ەك��ان��ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستاندا داب��ەش دەكرێت‪،‬‬ ‫ج���ۆری ئ���ەو سووتەمەنییە‬ ‫خراپترە لەو سووتەمەنییەی لە‬ ‫بەنزینخانەكانی دیكەی عێراقدا‬ ‫دەدرێ���ت‪ ،‬ئەمە جگە ل��ەوەی‬ ‫لەڕووی نرخەوە گرانترەو نرخی‬ ‫لیترێك لە شارەكانی دیكەی‬ ‫عێراق‪ )450( ،‬دینارە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لێرە جگە لەوەی بە ئەستەم‬ ‫دەس��ت��دەك��ەوێ��ت‪ 500( ،‬یان‬ ‫‪ )550‬دینارەو له‌ به‌نزینخانه‌‬ ‫ئه‌هلییه‌کانیشدا‪)600(،‬دیناره‌‪.‬‬ ‫رێ��گ��ای دووەم‪ :‬هەرێمی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ل���ەڕێ���گ���ای‬ ‫پااڵوگەكانی سەر بەحكومەتی‬ ‫ه��ەرێ �م‌و پ��ااڵوگ��ە م��ۆڵ��ەت پێ‬ ‫نەدراوەكانەوە‪ ،‬سووتەمەنییەكی‬ ‫زۆری دەستدەكەوێت‪ ،‬بەپێی‬ ‫وتەی راوێژكارێكی وەزارەت��ی‬ ‫سامانەسروشتییەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئ��ەوان بەرهەمی‬ ‫بەنزینیان هەیەو دەیفرۆشن بە‬ ‫بازاڕەكانی كوردستان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا دیار نییە چ بڕێكی ئەو‬ ‫بەرهەمە دەخرێتە ب��ازاڕەوەو‬ ‫چۆن دەفرۆشرێت‌و داهاتەكەی‬ ‫چی بەسەردێت‌و چ بڕێكیش‬ ‫ه��ەن��اردەی دەرەوە دەكرێت؟‬ ‫ئ��ەگ��ەر ح��ك��وم��ەت ب��ەن��زی�ن‌و‬ ‫گ��ازوای��ل‌و ن���ەوت ه��ەن��اردەی‬ ‫دەرەوە بكات‪ ،‬كارێكی خراپ‬ ‫دەك���ات‪ ،‬چونكە ناكرێت لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬قەیرانت‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەاڵم سووتەمه‌نییەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان هەناردەی‬ ‫دەرەوە بكرێت‌و داهاتەكەشی‬ ‫دواتر دیار نەبێت‪.‬‬ ‫رێگای سێیەم‪ :‬لە دەرەوەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك���وردس���ت���ان���ەوە‪،‬‬ ‫كۆمپانیاكانی كەرتی تایبەت‪،‬‬ ‫سووتەمەنیی دەهێننە هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬ئ��ەوەی لێرەدا‬ ‫جێگای هەڵوەستەلەسەركردنە‪،‬‬ ‫ئ��ەم سووتەمەنییە لەسەر‬ ‫چ بنامەیەك دێ��ت‪ ،‬ئایا هیچ‬ ‫كێبڕكێیەك هەیە بۆ هێنانی‬ ‫ئ��ەم سووتەمەنییانە‪ ،‬یاخود‬ ‫ن��ا‪ ،‬ئایا چەند كۆمپانیایەك‬ ‫ق��ۆرخ��ی��ان ك����ردووە‪ ،‬ی��اخ��ود‬ ‫ن��ا‪ ،‬ئ��ای��ا دەك��رێ��ت هەرێمی‬ ‫كوردستان خۆی سووتەمەنیی‬ ‫هەناردەی دەرەوە بكات‌و دواتر‬ ‫بەنرخێكی گرانتر بازرگانەكان‬ ‫س��ووت��ەم��ەن��ی��ی ل�����ەدەرەوەی‬ ‫هەرێم بكڕن‌و لە بازاڕەكانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دا بیفرۆشنەوەو‬ ‫زۆرج���اری���ش دروس��ت��ب��وون��ی‬ ‫قەیرانی لێبكەوێتەوە؟‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫ماستەرپالن؛ بۆ شاری پیشەسازیی سلێمانی دروست دەكرێت‬ ‫الڤ��ە ب��ەش��ارەت‪ :‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫گشتیی وەبەرهێنان لە سلێمانی‪،‬‬ ‫ئاشكرای كرد‪ :‬شاری پیشەسازیی‬ ‫لەسەر رێگای سلێمانی‪-‬عەربەت‪،‬‬ ‫لەسەر رووب��ەری (‪ )2750‬دۆنم‬

‫زه‌وی دروس��ت دەكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تا ماستەرپالنی بۆ نەكرێت‪،‬‬ ‫ناچێتە بواری جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫فەرمان غەریب‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی وەبەرهێنانی سلێمانی‪،‬‬

‫بۆ «رۆژنامە»ی روونکرده‌وه‌‪:‬‬ ‫«پ��ڕۆژەك��ە‪ ،‬بۆ دوو كۆمپانیا‬ ‫ت���ەرخ���ان���ك���راوە‪ ،‬ی��ەك��ەم��ی��ان‬ ‫كۆمپانیایه‌کی ئێرانییە كە‬ ‫(‪ )1000‬دۆنمی بۆ تەرخانكراوە‌و‬

‫دووەم���ی���ان ك��ۆم��پ��ان��ی��ای�ه‌ک��ی‬ ‫ق��ەت��ەری��ی��ەو (‪ )1250‬دۆنمی‬ ‫بۆ ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪ ،‬ئ��ەوەی كە‬ ‫م���اوەت���ەوە‪ ،‬ن��زی��ك��ەی (‪)500‬‬ ‫دۆنمە كە تەرخان دەكرێت بۆ‬

‫ئ��ەو ك��ەرت��ە پیشەسازییانەی‬ ‫لەالیەن وەبەرهێنە خۆماڵیی‌و‬ ‫بیانییەكانه‌وه‌ پێشكەش بە‬ ‫وەبەرهێنانی‬ ‫بەڕێوبەرێتیی‬ ‫سلێمانی دەكرێت»‪.‬‬

‫كشتوكاڵی هەولێر‪ :‬كێشەكە هەستیارە‬ ‫ئاسایشی خۆراك‬ ‫عەزیز عەلی جەوهەر‬ ‫گەندەڵیی‪ ،‬دی��اردەی��ەك��ی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫فرەشێوەیەو وێنەی زۆر لەخۆی دەگرێت‌و‬ ‫راستەوخۆ كاریگەریی خراپی بۆ سەر ئاسایشی هەرێمەكەمان‬ ‫هەیە؛ چونكە مێژوویەكی كۆنی هەیەو بووەتە لەمپەر لەبەردەم‬ ‫پێشكەوتنی كۆمەڵگەدا‪ .‬لەم رووەش��ەوە‪ ،‬حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەبەر نەبوونی ئەزموونی ئیداریی لەسەر بنەمای‬ ‫زانستیی‪ ،‬وایكردووە خاوەنی دەسەاڵتێكی سیاسیی كارا نەبێت‪،‬‬ ‫كە بتوانێت هەرسێ‌ دەسەاڵتی (یاسادانان‌و راپەڕاندن‌و دادوەریی)‬ ‫لەیەكدی جیابكاتەوەو لە رووخساری دەوڵەتێكی دامەزراو لەسەر‬ ‫بنەمای دامەزراوەیی كار بكات‪.‬‬ ‫نەبوونی نەخشەو پالن بۆ دامەزراندن بەپێی پێداویستی‬ ‫حكومەتی هەرێم‌و دامودەزگاكان بەشێوەی پسپۆڕیی‪ ،‬یان كەسی‬ ‫شیاو بۆ شوێنی شیاو‪ ،‬بووەتە هۆی دروستكردنی لەشكری(بطالة‬ ‫مقنعة)‌و پالنیش نییە بۆ وەگەڕخستنی هێزی كار لە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بۆئەوەی لەو بێكاریی شاراوەیە رزگارمان بێت‌و‬ ‫رێژەكەی كەم بكرێتەوە‪ ،‬كە ئێستا (‪)%14‬یە لە هەرێمدا‪ ،‬چونكە‬ ‫لە بودجەی (‪)2011‬ی حكومەتی هەرێمی كوردستان‪ ،‬وەبەرهێنان‬ ‫الوازەو ناتوانێت كار بكاتە سەر كەمكردنەوەی بێكاریی‪ ،‬حكومەت‬ ‫بووەتە حكومەتێكی بەكاربەر‪ ،‬نەك حكومەتێكی (وەبەرهێن)‪،‬‬ ‫ئەمەیش دەبێتە هۆی وەالخستنی بواری ئابووریی‌و گرنگیدان بە‬ ‫بازرگانیی خێراو خنكاندنی بازرگانیی خۆماڵیی بە كااڵی بێكەڵك‪،‬‬ ‫كە هیچ كوالێتییەكیان نییە‌و بەپێی پێداویستی هاواڵتییان هاوردە‬ ‫ناكرێن‪ ،‬ئەو بازرگانانەی كااڵكان هاوردە دەكەن تایبەتمەند نین‬ ‫بەو كااڵیانەی دەیهێننە هەرێمی كوردستانەوە‪.‬‬ ‫ێ مواسەفاتانە دەهێنن‪،‬‬ ‫پێویستە ئەو بازرگانانەی ئەو كااڵ ب ‌‬ ‫بەرپرس بكرێن لە كەموكورتی ئەو كااڵیەنە‌و لە دابەشكردنی‬ ‫بەسەر وەكیلەكانیان‪ ،‬بۆئەوەی هەر كەموكورتییەكی هەبوو‪ ،‬ئەو‬ ‫بازرگانە بانگ بكرێت بۆ سزادانی‪ ،‬واتە لێپێچینەوە‪.‬‬ ‫ئەمەیش ئیدارە هەڵدەستێت بە پۆلێنكردنی ئەو بازرگانانەو‬ ‫بە كوالێتیی ئەو كااڵیانەی دەیهێنن‌و بە چاودێریكردنی ئیدارە‬ ‫(رفاية االداري��ة) لەڕێگای دەزگ��ای كۆنترۆڵی جۆریی‪ ،‬بەاڵم ئەم‬ ‫دەزگایە‪ ،‬بە هیچ شێوەیەك وەكو پێویست هەڵنەستاوە بە ئەركی‬ ‫سەر شانی خۆی‪ ،‬بەشێكیشی دەگەڕێتەوە بۆ نەبوونی ئامێری‬ ‫پێشكەوتوو بۆ پشكنینی كااڵكان‪ ،‬یان فەرمانبەری پێویستیان‬ ‫نییە تا سەرپەرشتی سەرجەم ئەو كااڵیانە بكەن؛ كە دێنە هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە‪ ،‬ئەمەیش بووەتە هۆی ئەوەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫تووشی قەیرانی نەبوونی ئاسایشی ئابووریی‌و ئاسایشی تەندروستی‬ ‫ببێتەوە‪ ،‬كە زۆر بە زەحمەت دەزانێت چارەسەری ئەو كێشانە‬ ‫بكات‪.‬‬

‫شێخێك؛ سه‌دان دۆنم زه‌وی ‪ 66‬جوتیار داگیر دەكات‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئەحمەد باڵەكی‬ ‫‪.................................‬‬ ‫(‪ )66‬ج��وت��ی��اری گوندی‬ ‫(زی��ن��وێ��ی ش��ێ��خ)ی س���ەر بە‬ ‫ناحیەی حاجی ئ��ۆم��ەران‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی (‪)1983‬وە زەوییەكانیان‪،‬‬ ‫ك��ە ه��ەر پ��ارچ��ەی��ەك��ی (‪)17‬‬ ‫دۆنمە‪ ،‬لەالیەن شێخی زینوێوە‬ ‫دەستیان بەسەردا گیراوە‌و لە‬ ‫ئێستاشدا ئاماژە بەوە دەكەن‪،‬‬ ‫پیاوەكانی شێخ رێگایان نادەن‪،‬‬ ‫زەوییەكانیان بچێنن‪.‬‬ ‫سەالم رەحمان عەزیز‪ ،‬بە‬ ‫نوێنەرایەتی (‪ )54‬جوتیاری‬ ‫گوندەكە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی وت‪:‬‬ ‫«ل��ەدوای شەڕی عێراق‌‪‌-‬ئێران‪،‬‬ ‫كە لە كۆمەڵگا زۆرەملێكانەوە‬ ‫ل���ە س���اڵ���ی (‪ )1991‬بۆ‬ ‫گوندەكەی خۆمان گەڕاینەوە‪،‬‬ ‫ێ رێگریی لێكردین‌و‬ ‫شێخی زینو ‌‬ ‫هەموو جوتیارەكانی دەرك��رد‪،‬‬ ‫تائێستاش دەس��ت��ی بەسەر‬ ‫هەموو زەوییەكانماندا گرتووە»‪.‬‬ ‫بە وت��ەی س��ەالم رەحمان‪:‬‬ ‫ئەو (‪ )66‬جوتیارە لە ئێستادا‬ ‫لەبەر پیاوەكانی شێخی زینوێ‌‪،‬‬ ‫ناتوانن بۆ گەشتكردنیش بچنەوە‬ ‫بۆ گوندەكەی خۆیان‪ ،‬سەالم‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬تەقەمان بەسەردا‬ ‫دەكرێت»‪.‬‬ ‫ئەو (‪ )66‬جوتیارەی كە‬ ‫ئەم كێشەیەیان لەگەڵ شێخی‬ ‫زینوێدا‌ هەیە‪ ،‬ل��ەدوای ساڵی‬ ‫(‪)1991‬ه‌وە زۆرب���ەی الیەنە‬ ‫پەیوەندیدارەكانی ناو حكومەتی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان ئ��اگ��ادار‬ ‫كردووەتەوە‪ ،‬بەاڵم كێشەكەیان‬ ‫چارەسەر نەكراوە‪.‬‬ ‫ل��ە نوێترین گۆڕانكاریی‬ ‫ئەم كێشەیەشدا‪ ،‬بەڕێوەبەرێتی‬ ‫زەوی�������ی‌و ‌‌‌زاری س����ەر بە‬ ‫بەڕێوەبەرێتی گشتیی كشتوكاڵی‬

‫هەولێر‪ ،‬لە (‪‌)2011/7/28‬دا‪،‬‬ ‫ل���ەب���ارەی ئ���ەم ك��ێ��ش��ەی��ەوە‬ ‫نووسراوێك ئاراستەی لیژنەی‬ ‫كشتوكاڵی پارێزگای هەولێر‬ ‫دەك����ات‌و تێیدا كێشەكە بە‬ ‫(هەستیار) ناو دەبات»‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەو ن��ووس��راوەدا‪ ،‬كە‬ ‫كۆپییەكی دەست «رۆژنامە»‬ ‫ك����ەوت����ووە‪ ،‬ئ���ام���اژە ب���ەوە‬ ‫کراوه‌‪«:‬لەبەر ئەوەی كێشەكە‬ ‫هەستیارە‪ ،‬بۆ ئەوەی كێشەی‬ ‫كۆمەاڵیەتیی لێنەكەوێتەوە‪ ،‬بە‬

‫شێخی زینو ‌‬ ‫ێ‬ ‫كە لە شاری هەولێر‬ ‫دادەنیشێت‪ ،‬لە رێگای‬ ‫چەكدارەكانییەوە‬ ‫پرسگەی بۆ چوونە‬ ‫ناو گوندەكە‬ ‫داناوە‬ ‫‌پەسەندی دەزانین‪ ،‬لیژنەیەك‬ ‫پێكبهێنرێت لەسەر ئاستێكی‬ ‫ب�����ەرز‪ ،‬ب���ە س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫بەرپرسی ئیداریی ناوچەكە؛بۆ‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی ن���اوەرۆك���ی‬ ‫ن���ووس���راوی ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی‬ ‫ناحیەی حاجی ئۆمەران‪ ،‬ژمارە‬ ‫(‪ )389‬ل��ە (‪،)2011/6/9‬‬ ‫كە تێیدا هاتووە لێكۆڵینەوە‬ ‫لەسەر بابەتەكە ئەنجام دراوە‪،‬‬ ‫بە مەبەستی كۆتاییهێنان بە‬

‫‌كێشەكە»‪.‬‬ ‫س���ەالم رەح��م��ان ع��ەزی��ز‪،‬‬ ‫ن��وێ��ن��ەری (‪ )54‬ج��وت��ی��اری‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دار ب��ەو كێشەیە‪،‬‬ ‫ل��ەب��ارەی ئ��ەو ن���ووس���راوەوە‪،‬‬ ‫وتی‪«:‬الیەنە پەیوەندیدارەكان‬ ‫رەزام��ەن��دی��ی��ان پیشان داوە‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەی ئێمە زەوی��ی��ەك��ان‬ ‫وەربگرینەوە‪ ،‬بەاڵم كێشەكەی‬ ‫ئێمە ل��ەچ��ۆم��ان وەس��ت��اوە‌و‬ ‫(چ����وار) م��ان��گ پێش ئێستا‬ ‫پێیان؛ وتووین دەبێت لیژنەیەك‬ ‫پێك بهێنین‪ ،‬بەاڵم تائێستا هەر‬ ‫بەبێدەنگیی ماوەتەوە»‪.‬‬ ‫بە وتەی جوتیارانی گوندی‬ ‫زی��ن��وێ‌‪ ،‬س��ەرەت��ای كێشەكە‬ ‫لەوێوە دەستی پێكردووە‪«:،‬ل ‌ه‬ ‫س��ه‌رده‌م��ی رژێ��م��ی به‌عسدا‪،‬‬ ‫ێ داوای باجی‬ ‫شێخی زی��ن��و ‌‬ ‫ل��ە ج��وت��ی��اران��ی ئ��ەو گوندە‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم جوتیارەكان‬ ‫باجیان نەداوە‪ ،‬حكومەتیش بۆ‬ ‫چارەسەركردنی ئەو كێشەیە‪،‬‬ ‫هەر جوتیارێكی بە (‪ )17‬دۆنم‬ ‫زەویی قەرەبوو كردووەتەوە‪،‬‬ ‫ب������ەاڵم ل��������ەدوای س��اڵ��ی‬ ‫(‪‌)1991‬ه‌وە‪ ،‬ج��ارێ��ك��ی تر‬ ‫ێ داوای باجی لەو‬ ‫شێخی زینو ‌‬ ‫جوتیارانە كردووەتەوە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ل��ەالی��ەن‬ ‫پشتگیریكردنیشی‬ ‫الیەنەێك‌و بوونی چەكدارەوە‪،‬‬ ‫تا ئێستا نەیهێشتووە جوتیاران‬ ‫زەوییەكانیان بچێنن‌و بگەڕێنەوە‬ ‫گوندەكانیان»‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��واح��ی��د گ��وان��ی‪،‬‬ ‫قایمقامی قەزای چۆمان لەبارەی‬ ‫ئەو كێشەیەوە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەمە كێشەیەكی‬ ‫ك���ۆن���ە‌و ل��ەس��ەردەم��ێ��ك��ەوە‬ ‫ب��ەردەوام��ی��ی ه��ەی��ە‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫لەسەر ئێمە پێویستە ئیجرائاتی‬ ‫یاساییمان جێبەجێ كردووە بۆ‬ ‫چارەسەركردنی ئەم كێشەیە‪،‬‬

‫لیژ نە یە كیشما ن‬ ‫پێكهێناوە بۆ بەڵگەنامەكان‬ ‫لەناحیەی حاجی ئ��ۆم��ەران‪،‬‬ ‫ئەو لیژنەیەش كارەكانی خۆی‬ ‫ك��ردووە‌و كارەكانی ئاراستەی‬ ‫وەزارەت���ی كشتوكاڵ ك��ردووە‪،‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی ب��ااڵت��ری��ش بە‬ ‫فەرمانی پارێزگا پێكهێنراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫جێبەجێكردنی بڕیارەكان»‪.‬‬ ‫شێخی زینوێ‪ ‌،‬كە ئێستا‬ ‫لە شاری هەولێر دادەنیشێت‪،‬‬ ‫لە رێگای چەكدارەكانییەوە‪،‬‬ ‫پرسگەی بۆ چوونە ناو گوندی‬ ‫ێ دان��اوە‌و رێگاس نادات‬ ‫زینو ‌‬

‫جوتیارانی گوندەكە‪ ،‬سەردانی‬ ‫كێڵگەكانیان بكەنەوە‪.‬‬ ‫س���ەالم رەح��م��ان‪ ،‬جەخت‬ ‫لەوە دەكاتەوە‪ ،‬لە ئێستاشدا‬ ‫شێخ ه��ەڕەش��ە ل��ەج��وت��ی��اران‬ ‫دەك���ات‪ ،‬م��اوەی��ەك لەمەوبەر‬ ‫جوتیارێك چووبووە ناوچەكە‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن پ��ی��اوان��ی شێخەوە‪،‬‬ ‫بەچەك هەڕەشەی لێ كرابوو‪،‬‬ ‫ئەگەرچی سكااڵشی تۆمار كرد‬ ‫لە دادگ��ا‪ ،‬ب��ەاڵم دوای چوونی‬ ‫پۆلیس بۆ ناوچەكە‪ ،‬هەڕەشە لە‬ ‫پۆلیسیش كرابوو‪.‬‬

‫قەرزی بچووك بە گەنجان؛ نیگه‌رانی لێده‌که‌وێته‌وه‌و جێبەجێیش ناكرێت‬ ‫بەدواداچونی‪ :‬سیروان عەول‬

‫‌‪..................................‬‬

‫ه���اوڕێ‌ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬یەكێكە‬ ‫لەو گەنجانەی فۆڕمی وەرگرتنی‬ ‫قەرزی بچوكی پڕ كردووەتەوە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل���ە س���ەرج���ەم خ���زم‌و‬ ‫هاوڕێكانیدا‪ ،‬كەسێكی دەست‬ ‫نەكەوتووە مووچە بنەڕەتییەكەی‬ ‫(‪ )362‬هەزار دینار بێت‪ ،‬تا ببێتە‬ ‫كەفیلی‪ ،‬كە ئەمەش یەكێكە لە‬ ‫مەرجەكانی ئەو قەرزە‪.‬‬ ‫هاوڕێ‌ بۆ «رۆژنامە» وتی‪«:‬‬ ‫ئەم پڕۆژەیەی حكومەتی هەریم‪،‬‬ ‫تەنیا بۆ ئەوەیە بڵێن پرۆژەمان‬ ‫هەیە‪ ،‬بە پێچەوانەوە ئەم پڕۆژەیە‬ ‫تەنیا بۆ كەسە دەوڵەمەندەكانە‪،‬‬ ‫ن��ەك ب��ۆ گ��ەن�ج‌و خزمەتكردنی‬ ‫گەنج‪ ،‬چونكە مەرجەكانی پێدانی‬ ‫ئەو قەرزە زۆر قورسن‪ ،‬تەنیا بۆ‬ ‫كەسیك دەبیت كە الیەنی مادیی‬ ‫زۆر باش بێت»‪.‬‬ ‫ئ����ەو گ��ەن��ج��ە خ��ول��ی��ای‬ ‫دامەزراندنی كارگەیەكی دارتاشیی‬ ‫ل��ە خ��ەی��اڵ��دای �ە‌و ب��ی��رۆك��ەك��ەی‬ ‫پێشكەش كردووە‪ ،‬بۆ وەرگرتنی‬ ‫ق����ەرزی ب��چ��ووك ب���ۆی‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ده‌ڵ��ێ��ت‪«:‬پ��رۆژەك��ەم��ی��ان رەت‬ ‫كردەوە‪ ،‬وتیان ئەوە لەمەرجەكانی‬ ‫ئێمەدا نییە‪ ،‬خۆشم بە تەنیا‬ ‫ناتوانم ئەو بڕە پارەیە دابین‬

‫ ‬ ‫پرۆسەی پڕكردنەوەی فۆڕمی وەرگرتنی قەرزی بچووك‬ ‫بكەم‪ ،‬بۆ كڕینی كەرەستەكانی‬ ‫ناو كارگە»‪.‬‬ ‫پ���ڕۆژەی ق���ەرزی ب��چ��ووك‪،‬‬ ‫یەكێكە ل��ە پ���ڕۆژە نوێیەكانی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫كە لە (‪)2011/7/16‬دا دەستی‬ ‫پێكرد‌و بەپێی پڕۆژەكە‪)15( ،‬‬

‫ملیۆن دینار وەك قەرز بۆ پڕۆژە‬ ‫بچووكەكان تەرخان دەكرێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم زۆری��ی مەرجەكانی ئەو‬ ‫ق���ەرزە‪ ،‬وای��ان��ك��ردووە كەمترین‬ ‫كەس لێی سوودمەند بێت‪.‬‬ ‫ه��اوك��ار محەمەد‪ ،‬یەكێكی‬ ‫دیکه‌یه‌ لەو گەنجانەی لە شاری‬

‫سلێمانی داواكاریی بۆ وەرگرتنی‬ ‫ق�����ەرزی ب���چ���ووك پێشكەش‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم ئەو گەنجە بڕوای‬ ‫وایە‪«:‬هیچ سوودێك لە وەرگرتنی‬ ‫ئەو قەرزەدا نابینن‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫ب��ڕە پ��ارەی��ەی كە بۆیان دابین‬ ‫دەك��رێ��ت‪ ،‬تەنیا ب��ۆ بەشێكی‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاكانیوز‬ ‫ئ��ەو كەلوپەالنەیە كە پڕۆژكە‬ ‫پێویستیەتی»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ار‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫روون���ک���رده‌وه‌‪«:‬دەم���ەوێ���ـ���ت‬ ‫دوكانێكی ماسی زینە دابنێم‪،‬‬ ‫بەاڵم ئ��ەوان هیچ دەسمایەیەكم‬ ‫ب��ۆ دی��اری��ی ن��اك��ەن‪ ،‬دەشڵێن‬

‫تەنیا رەف��ەی ن��او دوكانەكەت‬ ‫بۆ دەكەین‪ ،‬ئەو بڕە پارەیەش‬ ‫كە دیاریی كراوە‪ )15( ،‬ملیۆن‬ ‫دی��ن��ارە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوان ئ��ەو بڕە‬ ‫پارەیەمان نادەنێ‌‪ ،‬دەڵێن ئێمە‬ ‫هەڵسەنگاندنت‬ ‫لیژنەكەمان‬ ‫بۆ دەك��ات‪ ،‬بەپێی كارەكەتان‬ ‫پارەتان بۆ تەرخان دەكەین»‪.‬‬ ‫ل��ە رۆژی دەستپێكردنی‬ ‫پڕۆژەی پێدانی قەرزی بچووكەوە‬ ‫تا ئێستا‪ ،‬نزیكەی (‪ )15‬هەزار‬ ‫گەنج بۆ وەرگرتنی (‪ )15‬ملیۆن‬ ‫دینار بۆ پڕۆژەكانیان سەردانی‬ ‫ب��ن��ك��ەك��ان��ی وەرگ��رت��ن��ی ئ��ەو‬ ‫قەرزەیان كردووە‪ ،‬بەاڵم بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫ژم��ارەی ئەو كەسانەی چه‌کیان‬ ‫وه‌رگرتووه‌‪ ،‬لە (‪ )50‬كەس تێپەڕ‬ ‫ناكات‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��م��ەج��ی��د س��اڵ��ح‪،‬‬ ‫بەڕێوه‌بەری نووسینگەی سلێمانی‬ ‫قەرزی بچووك‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪«:‬ژم��ارەی��ەك��ی زۆری‬ ‫گەنجان لە سلێمانی‌و قەزاكانی‬ ‫رانیەو چەمچەماڵ‌و هەڵەبجەی‬ ‫شەهید سەردانیان ك��ردووی��ن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تەنیا (‪ )26‬هاواڵتی لە‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان چەكیان‬ ‫پ��ێ��دراوە‌و مەرجەكانی ق��ەرزی‬ ‫بچووك گرتوونییەتەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی رێ��ن��م��ای��ی��ەك��ان��ی‬

‫وەزارەت������ی ك����ار‌و ك���اروب���اری‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬پێدانی ق��ەرزی‬ ‫بچووك بەدوو قۆناغ دەبێت‪ ،‬لە‬ ‫قۆناغی یەكەمدا رێژەی(‪)%50‬ی‬ ‫دەدرێت‌و لە دوای گرێبەستەكەوە‬ ‫دەبێت خاوەن پڕۆژەكە لەماوەی‬ ‫(‪ )90‬رۆژدا دەستبەكاربێت‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەوە ق��ەرزەك��ەی لێ‬ ‫وەردەگ��ی��رێ��ت��ەوە‪ .‬ل��ە قۆناغی‬ ‫دووەم��ی��ش��دا‪ ،‬رێ����ژەی(‪‌)%50‬ی‬ ‫قەرزەكە بە هاواڵتییەكە دەدرێت‪،‬‬ ‫لە دوای جێبەجێكردنی قۆناغی‬ ‫یەكەمی پڕۆژەكە‪.‬‬ ‫حوسام بەرزنجی‪ ،‬بەڕێوه‌بەری‬ ‫ریكخراوی گەشەپێدانی ئابووریی‬ ‫ك��وردس��ت��ان (‪ ،)KEDO‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئێمە‬ ‫نازانین ئەو (‪ )15‬ملیۆن دینارە‬ ‫لەسەر چ بنه‌مایەك دانراوە‪ ،‬ئایا‬ ‫بەشی كەلوپەلی ناو دوكانێكی‬ ‫گەنجێك دەكات‪ ،‬ئەی بیر لەوە‬ ‫نەكراوەتەوە ماوەی مانگێك‌و دوو‬ ‫مانگ ئەو گەنجە ئیشی نەبوو‬ ‫چی بكات»‪.‬‬ ‫بەرزنجی‪ ،‬جەختی لەوەش‬ ‫ك��ردەوە‪ )15(« :‬ملیۆن دینار‬ ‫پ�����ڕۆژەی زۆر ب��چ��ووك��ی پێ‬ ‫دەكرێت‪ ،‬رەنگە خاوەنی پڕۆژەكە‬ ‫نەتوانێت گرنگیی زیاتر بدات‬ ‫ب��ە پ��ڕۆژەك��ەی‪ ،‬دەب��ێ��ت خۆی‬ ‫سەرمایەی هەبێت»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫«له‌ رۆژی دادپەروەرییدا دەنگی ناڕەزایی دەرببڕدرێت دژ به‌ دادگایی نەكردنی ئەنفالچییەكانی كوردستان»‪.‬‬

‫ك ‌ێ بەرپرسیارە لە ئەرشیف‌و تۆماركردنی تاوانەكان؟‬ ‫راپۆرتی‪ :‬نیاز نایف‬

‫ستراتیژییەتی خیانەت‌و سزا‬

‫‪....................................‬‬

‫لەگەڵ ئەوەی رۆژانە چەندین‬ ‫ب��ەڵ��گ��ەی ت����اوان‌و گەندەڵیی‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان‪ ،‬ل��ە میدیاكانەوە‬ ‫دەخرێنە روو‪ ،‬سەرەڕای دادگایی‬ ‫ن��ەك��ردن‌و لێپرسینەوەی هیچ‬ ‫ب��ەرپ��رس��ێ��ك‪ ،‬ت��ا ئێستا هیچ‬ ‫دەزگایەكی سەربەخۆ نییە بۆ‬ ‫پاراستن‌و ئەرشیفكردنی بەڵگەی‬ ‫تاوانەكان‪.‬‬ ‫پەیمان عیزەدین‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی مافی مرۆڤ لە پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ج��ەخ��ت ل���ەوە‬ ‫دەكاتەوە؛ لە هەرێمی كوردستاندا‬ ‫تاكە دەزگ��ا‪ ،‬چاودێریی داراییە‬ ‫كە دۆكیۆمێنتی لەسەر تەواوی‬ ‫گ��ەن��دەڵ��ی��ی��ەك��ان��ی ح��ك��وم��ەت‌و‬ ‫بەرپرسان هەیە‪ ،‬بەاڵم بە وتەی‬ ‫ئەو‪« :‬دەزگای چاودێریی دارایی‬ ‫ك���ارا نییەو دۆكیۆمێنتەكان‬ ‫دەشاردرێنەوە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬گرنگە ئەو دەزگایە‬ ‫یان داواكاری گشتیی‪ ،‬تۆكمە بێت‌و‬ ‫لەكاتی بوونی هەر دۆسیەیەكدا‪،‬‬ ‫دۆكیۆمێنتی تەواوی البێت تاكو‬ ‫پێشكەشی دادگای بكات»‪.‬‬ ‫سازگار عەلی ناجی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫فەرمانگەی داواك���اری گشتیی‪،‬‬ ‫جەخت ل��ەوە دەك��ات��ەوە‪ ،‬ئەوان‬ ‫ب���ەدواداچ���وون ب��ۆ ه��ەم��وو ئەو‬ ‫دۆسیەو دۆكیۆمێنتانە دەكەن‬ ‫كە لە كەناڵەكانی راگەیاندنەوە‬ ‫باڵودەكرێنەوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬كاتێك زانیمان‬ ‫لەسەر دۆسیەیەك دۆكیۆمێنت‌و‬ ‫بەڵگەی سەلمێنەرمان دەست‬ ‫دەكەوێت‪ ،‬ئەوا دەیكەینە سكااڵو‬ ‫بەرزی دەكەینەوە بۆ دادگا‪.‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ����ەوەی ئ��ام��اژەی‬ ‫بەوەكرد؛ ئ��ەوان دەستەیەكیان‬ ‫پێكهێناوە ب��ەن��اوی دەس��ت��ەی‬ ‫ت��ۆم��اری داد بەمافی گشتیی‪،‬‬ ‫بەاڵم لەهەمانكاتدا دروستكردنی‬ ‫دەزگ��ای��ەك��ی تایبەتمەندی بۆ‬ ‫بەڵگەنامەكان‬ ‫ئەرشیفكردنی‬ ‫بە پێویست زان��ی‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی‬ ‫ه��ەرك��ات��ێ��ك الی��ەن��ێ��ك ویستی‬ ‫بگەڕێتەوە بۆیان‪.‬‬ ‫ل���ە ك���ات���ی دۆزی����ن����ەوەی‬

‫مەجید ساڵح‬

‫سازگار عه‌لی ناجی‬

‫په‌یمان عیزه‌دین‬

‫کاروان که‌مال‬

‫شۆڕش ئه‌مین‬

‫بەڵگەیەكی نوێدا‪ ،‬دۆسیەیەك‬ ‫لە دوای (‪ )20‬ساڵ دەكرێتەوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ای��ا دام��ودەزگ��اك��ان��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان هێندە بە‬ ‫دام��ەزراوەی��ی ك��راون‪ ،‬كە بتوانن‬ ‫ت���ەواوی دۆكیۆمێنتەكان الی‬ ‫خۆیان بپارێزن‌و پاش چەندین‬ ‫ساڵی دیكە‪ ،‬بتوانرێت سوودیان‬ ‫لێوەربگیرێت؟‬ ‫پەیمان عیزەدین‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات‪ ،‬نە داواكاری گشتیی‬ ‫ئەوەندە چاالكە نە یاساكەشی‪،‬‬ ‫بۆیە تا ئێستا دەزگایەكی لەو‬ ‫جۆرەمان نییە ت��ەواوی بەڵگەی‬ ‫ت��اوان��ەك��ان ئ��ەرش��ی��ف ب��ك��ات‌و‬ ‫ب��ی��پ��ارێ��زێ��ت‪ ،‬م��ەگ��ەر هەندێك‬ ‫لەالیەنە سیاسییەكان‪ ،‬یاخود‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان وەك ئەرشیفی‬ ‫خۆیان‪ ،‬هەندێك دۆكیۆمێنت الی‬ ‫خۆیان بپارێزن‪.‬‬ ‫ن������اوب������راو‪ ،‬دۆس����ی����ەی‬ ‫دادگاییكردنی س��ەدام‌و سەرانی‬ ‫رژێمەكەی لە كەیسی ئەنفال‌و‬ ‫هەڵەبجە بە نموونە هێنایەوە‪،‬‬ ‫كە گرفتێكی زۆری بۆپارێزەران‌و‬ ‫یاساناسان دروس��ت��ك��ردووە لە‬ ‫ك��ۆك��ردن��ەوەو ب��ەدواداچ��وون��ی‬ ‫دۆكیۆمێنت‌و بەڵگەی تاوانەكانداو‬ ‫وت����ی‪ :‬ل��ەك��ات��ێ��ك��دا ئ���ەو دوو‬ ‫دۆسییەیە گرنگترین دۆسیە‬ ‫ب��وون ب��ەالی گەلی ك���وردەوە‪،‬‬ ‫دەبوایە حكومەتی هەرێم هەموو‬ ‫دۆكیۆمێنتەكانی لە دەزگایەكدا‬ ‫هەڵبگرتایە‪ ،‬ب��ەاڵم دەسەاڵتی‬ ‫كوردیی زاكیرەی زۆر كورتە لە‬

‫گەڕانەوە بۆ رووداوەكانی رابردوو‪،‬‬ ‫چونكە گرنگیی بە دۆكیۆمێنتەكان‬ ‫نەداوە»‪.‬‬ ‫ئ�����ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارە‪،‬‬ ‫دروس��ت��ك��ردن��ی حكومەتێكی‬ ‫ئەلیكترۆنیی بە پێویست زانی‪،‬‬ ‫بەجۆرێك لە وەزارەت��ی دادەوە‬ ‫دەست پێ بكات بۆ كۆكۆدنەوەو‬ ‫ئ���ەرش���ی���ف���ك���ردن���ی ت������ەواوی‬ ‫دۆكیۆمێنتەكان‪.‬‬ ‫پاراستنی‬ ‫ئەرشیفكردن‌و‬ ‫دۆك��ی��ۆم��ێ��ن��ت��ەك��ان ل��ە رووی‬ ‫مێژووییشەوە بایەخی تایبەتی‬ ‫خۆیان هەیە‪ ،‬چونكە گێڕانەوەی‬

‫واقعی سەردەمێكی مێژووییە بۆ‬ ‫نەوەكانی داه��ات��وو‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫ئ��ەو س��ەردەم��ە ب��ەو بەڵگانە‬ ‫دەن��اس��رێ��ن��ەوە‪ ،‬ه��ەرب��ۆی��ە لە‬ ‫زۆربەی واڵتاندا شوێنێك هەیە بۆ‬ ‫ئەرشیفكردن‌و دۆكیۆمێنتكردنی‬ ‫رووداو و بەڵگەنامەكان‪ ،‬تا‬ ‫ن��ەوەك��ان��ی داه���ات���وو كەڵكی‬ ‫لێوەربگرن‪.‬‬ ‫ش��ۆڕش ئەمین‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەك����ات‪ ،‬هیچ دۆكیۆمێنتێك‬ ‫نییە ل��ە كوردستاندا لەالیەن‬ ‫دەزگایەكی رەسمیی حكومەتەوە‬ ‫دۆكیۆمێنت ب��ك��رێ��ت‪ ،‬مەگەر‬ ‫دەزگ��ا ناڕەسمییەكان نەبێت‪.‬‬ ‫وتیشی‪«:‬ئەوەشی دۆكیۆمێنتە‬ ‫الی هەر حیزب‌و الیەنێك بێت‬ ‫هێندەی دەیشارێتەوە‪ ،‬نایەت‬ ‫بیخاتە روو بۆ مێژوو»‪.‬‬ ‫ب���ە وت�����ەی ئ�����ەو‪ ،‬ت��اك��و‬ ‫دامودەزگاكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫دەرنەچێت لە قۆرخی حیزبایەتی‪،‬‬ ‫ئ��ەو گرفتانە چ���ارە ناكرێت‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەش دا؛ ناعەدالەتیی‬ ‫بووەتە شتێكی سەرەكی‌و ئەم‬ ‫حكومەتە هیچ بەرنامەیەكی‬ ‫نییە تاكو ببێتە دەوڵەتێكی‬ ‫سەربەخۆی دامەزراوەیی‪« ،‬مەرج‬ ‫نییە كۆكردنەوەو ئەرشیفكردنی‬ ‫دۆك��ی��ۆم��ێ��ن��ت��ەك��ان‪ ،‬ت��ەن��ی��ا بۆ‬ ‫دادگاییكردن ب��ن‪ ،‬بەڵكو ئەو‬ ‫دۆكیۆمێنتانە گێڕانەوەی واقیعی‬ ‫سەردەمێكی مێژووییە»‪.‬‬ ‫س�����ەرەڕای ئ����ەوەی میدیا‬

‫رۆڵ��ێ��ك��ی گ��رن��گ��ی بینیوە لە‬ ‫گەندەڵییەكان‪،‬‬ ‫خستنەڕووی‬ ‫بەاڵم داواكاری گشتیی‌و دادگاكان‬ ‫وەك پێویست بە ئەركی خۆیان‬ ‫هەڵنەساون‪ ،‬ئەگەر بەدواشیدا‬ ‫بچن پ��اش م��اوەی��ەك دەنگی‬ ‫نامێنێت‌و دۆسیەكان فەرامۆش‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫ك���اروان ك��ەم��ال‪ ،‬پ��ارێ��زەر‪،‬‬ ‫ج��ەخ��ت ل���ەوە دەك���ات���ەوە؛ لە‬ ‫رووی یاساییەوە الیەنێك هەیە‬ ‫كە ئەویش داواك���اری گشتییەو‬ ‫پێویستە ل��ەس��ەری‪ ،‬ب���ەدوای‬ ‫سەرجەمی بەڵگەی تاوانەكاندا‬ ‫بچێت‌و تۆماری بكات‪.‬‬ ‫ئەو پارێزەرە جەختی لەوەش‬ ‫كرده‌وه‌‪ ،‬سەرجەمی بەڵگەكان لە‬ ‫دام���ەزراوەی داواك��اری گشتییدا‬ ‫ه��ەڵ��دەگ��ی��رێ��ن‪ ،‬ب���ەاڵم ئ���ەوەی‬ ‫ب��ەدواداچ��وون��ەك��ان پ��ەردەپ��ۆش‬ ‫دەكرێن‪ ،‬دۆسیەكانیش دادەخرێن‪.‬‬ ‫كاروان پێشیوابوو؛ هەنگاوی‬ ‫یەكەم بۆ چارەسەركردنی ئەو‬ ‫ح��اڵ��ەت��ە‪ ،‬رێكخستنی مافی‬ ‫بەدەستهێنانی زانیارییە بەپێی‬ ‫یاسا‪ ،‬بۆ راگەیاندنەكان‌و داواكاری‬ ‫گشتیی‌و رێكخراوەكان‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫سەرجەم بەڵگەو تۆمارەكانیان‬ ‫بەپێی یاسا بدرێتێ‌‪.‬‬ ‫ه��ەروەك بە پێویستی زانی‬ ‫دەزگایەكی زانیاریی نیشتمانیی‬ ‫وەك بانكی زانیاریی پێكبهێنرێت‬ ‫بۆ رێگریكردن لە پشتگوێخستن‌و‬ ‫ش����اردن����ەوەی دۆك��ی��ۆم��ێ��ن �ت‌و‬ ‫زانیارییەكان‪.‬‬

‫«پێویست ‌ه دەزگایەكی‬ ‫زانیاریی نیشتمانیی‬ ‫پێكبهێنرێت؛‬ ‫بۆ رێگریكردن‬ ‫لەپشتگوێخستن‌و‬ ‫شاردنەوەی دۆكیۆمێنت‌و‬ ‫زانیارییەكان»‬

‫«دەت��وان��ی خیانەت بكەیت‪ ،‬ب��ەاڵم رێگات ن��ادەی��ن دووب���ارەی‬ ‫بكەیتەوە‪.»...‬‬ ‫ئەوە‪ ،‬وته‌ی«ونستۆن چرچل»ی سەرۆك وەزیرانی به‌ریتانیایە‪ ،‬لە‬ ‫كاتی لەسێدارەدانی «ولیام جویس»دا وتویەتی‪ ،‬كە لە ساڵی (‪)1946‬دا‪،‬‬ ‫بـــــە تۆمەتی خیانەتكردن‌و پڕوپاگەندەكردن بۆ هیتلەر لە سێدارە درا‪.‬‬ ‫سزای لە سێدارەدان‪ ،‬ساڵی (‪ )1351‬لە كاتی دەستپێكردنی شەڕی‬ ‫(‪ )100‬ساڵە لەگەڵ فەڕەنسییەكاندا‪ ،‬لەالیەن پەرلەمانی به‌ریتانیاوە دەركرا‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو یاسایە‪ ،‬هەر هاواڵتییەكی به‌ریتانیی خیانەتی بكردایە‪ ،‬جگە‬ ‫لەوەی لە سێدارە دەدرا‪ ،‬دەستیش بە سەر هەموو سەروەت‌و سامانەكەیدا‬ ‫دەگیرا‪.‬‬ ‫ئەگەرچی لە دوای لە سێدارەدانی «ولیام جویس»ەوە لە به‌ریتانیا‪،‬‬ ‫كەس بە تۆمەتی خیانەت لە سێدارە نەدراوە‪ ،‬بەاڵم ئه‌و یاسایە سەرەڕای‬ ‫هەموو هەوڵەكان بۆ هەمواركردنی‪ ،‬تا ساڵی (‪ ،)1998‬كاری پێدەكرا‌و‬ ‫لەوكاتەوە تا ئێستا سزای زیندانی هەتاهەتایی جێگەی گرتووەتەوە‪.‬‬ ‫ئەوەندەی من بزانم لە زمانی كوردیدا‪ ،‬وشەیەكی كوردیی پەتیی نییە‬ ‫بەرامبەر بە وشەی «خیانەت»ی عەرەبی‪ ،‬بەاڵم ئەمە ئەوە ناگەیەنێت‬ ‫لە ناو كورددا خیانەتكردن نەبووە‪ ،‬بگرە ئەگەر الپەڕەكانی مێژووی كورد‬ ‫هەڵبدەینەوە‪ ،‬دەبینین ئۆردوگای خیانەتكاران جمەی دێت لەوانەی سڵیان لە‬ ‫پاشقوڵدان‌و چاڵهەڵكەندن بۆ براكانیان نەكردووەتەوە‪ .‬بگرە لە هەشتاكانی‬ ‫سەدەی رابردوودا‪ ،‬خیانەتكردن‌و جاشایەتی لە كۆمەڵگای كوردیدا (لەم‬ ‫بەشەی كوردستاندا‪ ،‬ئەگینا جاشایەتی تا ئێستاش لەخۆرهەاڵت‌و باكووری‬ ‫كوردستاندا باویەتی)‪ ،‬ببووە كارێكی ئاسایی‌و «جاشایەتی‌و پاشایەتی»‬ ‫بووە دروشمی زۆرینەی ئەوانەی تەمەنیان لە سەرووی (‪ )18‬ساڵییدا بوو‪.‬‬ ‫ئەگەرچی لەو كاتەدا ك��ورد دەزگایەكی یاسادانانی نەبوو؛ بۆ‬ ‫دەستنیشانكردنی سزای خیانەتكاران‪ ،‬بەاڵم هێزە شۆڕشگێڕەكان لە شاخ‬ ‫الی خۆیانەوە‪ ،‬سزای گوللەبارانكردنیان بۆ خیانەتكاران دەركردبوو‪ ،‬ئەو‬ ‫سزایە كە بە «سزای شۆڕشگێڕانە» ناسرابوو‪ ،‬بەسەر سەدان كەسدا‬ ‫پەیڕەو كرا‪ ،‬بەاڵم نەبووە رێگر لەبەردەم ئەوانەی خیانەتكردن ببووە‬ ‫پیشەیان‪.‬‬ ‫خیانەتكردنی كوردان لە پەالمارەكانی ئەنفال (‪ ،)1988/2/22‬بۆ‬ ‫(‪ )1988/9/6‬گەیشتە ترۆپك‪ ،‬بەجۆرێك موستەشارەكان پێشبڕكێیان‬ ‫بوو كێ زۆرترین پێشمەرگە بكوژێت‌و كێ زۆرترین هاواڵتیی ئەنفال بكات‌و‬ ‫كێ زۆرترین «نەوت‌و ئەلشجاعە» لە الیەن رژێمەوە وەربگرێت‪.‬‬ ‫لە راپەڕینی (‪)1991‬دا‪ ،‬بەشێكی زۆر لەوانەی لە ریزی خیانەتكاراندا‬ ‫بوون‪ ،‬هاتنە ریزی گەلەوەو گەل‌و هێزە سیاسییەكانیش لێیان خۆش بوون‪،‬‬ ‫بەاڵم بەشێكی دیكەیان ئامادە نەبوون بۆ ساتێك واز لە خیانەتكردن‬ ‫بهێنن‌و درێژەیان بە خیانەتكردنەكەیان دا تا ساڵی(‪ .)2003‬ئەمە‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەگەیەنێت خیانەتكردن لە كۆمەڵگای ئێمەدا‪ ،‬جگە لەوەی وەك ئاو‬ ‫خواردنەوەی لێهاتووە‪ ،‬لێبووردنیش درایە دەست حیزبەكان‌و هەر خائینێك‬ ‫خۆی دەدایە پاڵ هەر حیزبێك‪ ،‬پاك‌و بێگەرد دەبووەوە‪.‬‬ ‫ئێستاكە‪ ،‬هەلێك رەخساوە بۆ دادگاییكردنی ئەوانەی خەڵكیان ئەنفال‬ ‫كردووە‪ ،‬حەق نییە حیزبەكانی دەسەاڵت رێگر بن لەبەردەم جێبەجێكردنی‬ ‫یاسادا‪ ،‬چونكە سزادانی خیانەتكاران دەبێتە «رەدعێك» لە ئایندەدا‬ ‫كەس بیر لە خیانەت نەكاتەوە‪ ،‬ده‌رفه‌تێكی باشیشە؛ بۆئه‌وه‌ی پەرلەمان‬ ‫یاسایەك بۆ سزادانی خیانەتكاران دەربكات‪.‬‬

‫(‪)8/21‬؛ رۆژی «دادپەروەریی»‬ ‫الپاڕه‌ی دادوه‌ریی‬

‫‪.......................................................‬‬

‫چەندین رێكخراوی تایبەت‬ ‫ب��ەپ��رس��ی هەڵەبجەو ئەنفال‌و‬ ‫جینۆسایدكردنی گەلی كوردستان‪،‬‬ ‫داوا دەك���ەن رۆژی (‪)8/21‬ی‬ ‫هەمـــوو ساڵێك‪ ،‬بكرێتە رۆژی‬ ‫دادپ��ەروەری��ی‪ ،‬كە ل��ەو رۆژەدا‬ ‫ب��ۆ یەكەمجار ل��ەس��ەر ت��اوان��ی‬ ‫ئەنفال‪ ،‬بەرپرسانی رژێمی بەعس‬ ‫رووبەڕووی دادگا كرانەوە‪.‬‬ ‫داواش دەكەن ئەو رۆژە بكرێتە‬ ‫دەسپێكی هەڵمەتێكی گ��ەورە‬ ‫بۆ بەدادگاییگەیاندنی سەرجەم‬ ‫تاوانبارانی دیكە‪ ،‬بەتایبەتی ئەو‬ ‫س��ەرۆك جاش‌و موستەشارانەی‬ ‫لەالیەن دادگ��ای ب��ااڵی تاوانەوە‬ ‫داواك����راون‌و ژم��ارەی��ان (‪)258‬‬ ‫كەسە‪.‬‬ ‫رێ���ك���خ���راوی چ��اودێ��ری��ی‬ ‫كوردۆساید‪ ،‬لە راگەیاندراوێكدا‪،‬‬ ‫داوا دەكات ل ‌ه رۆژی دادپەروەریی‬ ‫ل����ە ك����وردس����ت����ان‪ ،‬دەن���گ���ی‬ ‫ن��اڕەزای��ی دەرب��ب��ڕدرێ��ت دژ بە‬ ‫بڕیارەكانی‬ ‫جێبەجێنەكردنی‬ ‫دادگ�����ای ب����ااڵی ت��اوان��ەك��ان‌و‬ ‫دادگایی نەكردنی ئەنفالچییەكانی‬

‫رۆژی (‪ )2006/8/21‬بۆ یەكەمجار‌و دوای (‪ )18‬ساڵ‪ ،‬لە كارەساتی ئەنفال‪،‬‬ ‫دادگایەك بۆ دادگایی تاوانبارانی جینۆسایدی كوردستان لە عێراقدا‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫رۆژی (‪ )2006/8/21‬بۆ‬ ‫یەكەمجار‌و دوای (‪ )18‬ساڵ‪ ،‬لە‬ ‫كارەساتی ئەنفال‪ ،‬دادگایەك بۆ‬ ‫دادگایی تاوانبارانی جینۆسایدی‬

‫كوردستان لە عێراقدا‪ ،‬كەوتە‬ ‫ك��ارك��ردن‌و یەكەمین دادگ��ا بوو‬ ‫لە ب��واری دادگ��ای��ی تاوانبارانی‬ ‫ج��ی��ن��ۆس��ای �د‌و ت���اوان���ی دژ بە‬ ‫مرۆڤایەتیی‌و تاوانی جەنگ‪ ،‬كە لەو‬

‫رۆژەدا بەفەرمیی دادگاییكردنی‬ ‫سەرانی بەعس‌و ئەوانەی دەستیان‬ ‫لەتاوانی ئەنفالدا هەبوو دادگایی‬ ‫كران‪.‬‬ ‫دوای (‪ )60‬دانیشتن لەرۆژی‬

‫(‪ ،)2007/6/24‬بڕیاری كۆتایی تاوانبارانی جینۆسایدی كورد‬ ‫لەسەر دۆسیەی ئەنفال دراو لە بدرێتە پۆلیسی ئینتەرپول‌و بوار‬ ‫(‪ )2007/9/5‬بڕیارەكە لەالیەن بدرێت بەو قوربانییانەی داوایان‬ ‫دادگ��ای تەمیزەوە پەسه‌ند كرا‪ ،‬تۆمار نەكردووە‪ ،‬داوای یاسایی‬ ‫ب���ه‌اڵم رێ��ك��خ��راوی ك��وردۆس��ای��د خۆیان لەسەر تۆمەتباران تۆمار‬ ‫نیگەرانیی خۆی نیشان دەدات بكەن‌و قەرەبووی قوربانییانی‬ ‫لەوەی‪«:‬تا هەنووكە بڕیارەكانی تاوانەكانی جینۆساید‌و تاوانی‬ ‫دادگا جێبەجێ نەكراون‪ ،‬نە لە جەنگ‌و تاوانی دژ بە مرۆڤایەتیی‬ ‫جێبەجێكردنی س��زای سەپاو خەڵكی كوردستان بكرێته‌و‌ه‌و‬ ‫بەسەر ت��اوان��ك��اری حوكمدراو‪ ،‬حكومەتی عیراقیی بە فەرمیی‬ ‫نە تۆمەتبارانی دیكەش (‪ )423‬داوای لێبووردن لە گەلی كورد‬ ‫كەس راكێشرانە ب��ەردەم دادگا‪ ،‬بكات‌و یاسایەك دەربكرێت بۆ‬ ‫تا هەنووكە زۆریان لە كوردستان سزادانی هەر كەس‌و الیەنێك؛ كە‬ ‫ب��ە ئ���ازادان���ە دەس��ووڕێ��ن��ەوە‪ ،‬حاشا لە تاوانی جینۆسایدی گەلی‬ ‫ئەوە چەندین مانگیشە (‪ )258‬كورد بكات ‪.‬‬ ‫هاوکات‪ ،‬له‌گه‌ڵ هه‌ڵمه‌ته‌که‌دا‪،‬‬ ‫كەسیان‪ ،‬كە لە كوردستان بڕیاری‬ ‫دەستگیركردنیان دەرچ��ووە‪ ،‬لە چه‌ند رێکخراو و که‌سێتییه‌ک‪،‬‬ ‫الی��ەن ئەنجومەنی دادوەری��ی��ەوە پاڵپشتی ئه‌و بانگه‌واز‌ه ده‌ک ‌هن‌و‬ ‫هه‌ڵمه‌تێکی نیشتمانیی‌و که‌مپه‌ین‬ ‫بڕیارەكە جێبەجێ ناكرێت‪.‬‬ ‫رێكخراوەكە‪ ،‬داوا دەك��ات‪ :‬بۆ ئه‌و مه‌به‌ست ‌ه رێکده‌خه‌ن‪.‬‬ ‫لەالیەكی دیكەوەو هاوكات‬ ‫رێز لە رۆژی (‪ )8/21‬بگیرێت‌و‬ ‫وەك رۆژی دادپ���ەروەری���ی لە لەگەڵ ئەو هەڵمەتەدا‪ ،‬لیستی‬ ‫كوردستان بناسێنرێت‪ ،‬هاوكات ناوی ئەو تۆمەتبارانەی ئەنفال‬ ‫فشار بۆ سەر دەسەاڵت‌و دادگای باڵو كراوەتەوە؛ كە لەالیەن دادگای‬ ‫بااڵی تاوانەكان تووند بكرێتەوە؛ ب���ااڵی ت��اوان��ەك��ان��ەوە فەرمانی‬ ‫بۆ ئ��ەوەی سزای سەپاو بەسەر ده‌ستگیرکردنیان بۆ دەرچ��ووە‪،‬‬ ‫تاوانكارانی جینۆسایدی كورد ئاماژە ب��ەوەش كراوە‪«:‬بەهۆی‬ ‫جێبەجێ بكرێت‌و ناوی تەواوی ئەوەی شكاتكارو شایەتحاڵەكان‬

‫ناوی ژمارەیەكی دیكەیان زانیوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ناونیشانی تاوانباركراوانیان‬ ‫نەزانیوە‪ ،‬لە ئێستادا هەنگاوەكانی‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی ت��اوان��ب��اران‬ ‫پێویستی بەزانیاریی ورد هەیە‪،‬‬ ‫تا هاوكاریی وەزارەت��ی ناوخۆ‌و‬ ‫بنكەكانی پۆلیس بكرێت؛ بۆ‬ ‫كارئاسانیی‌و زوو جێبەجێكردنی‬ ‫بڕیاری دادگای بااڵی تاوانەكان؛ بە‬ ‫دەستگیركردنی تاوانبارانی ئەنفال‬ ‫لە سنووری هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫دوات��ری��ش هێنانەوەی ئەوانەی‬ ‫هەاڵتوون بۆ دەرەوەی واڵت‪ ،‬لە‬ ‫رێگای پۆلیسی ئەنتەرپولەوە‪.‬‬ ‫راگەیاندراوەكە‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫بڕیاردەری كەیسەكانی كوردستان‬ ‫ی تاوانەكان لە‬ ‫ی ب��ااڵ ‌‬ ‫لە دادگ��ا ‌‬ ‫عێراق دەرچ���ووە‪ ،‬داوا دەك��ات‪:‬‬ ‫چەند لەتواناتاندا هەیە زانیاریی‬ ‫ورد‌و دروست بنێرن بۆ وەزارەتی‬ ‫كاروباری شەهیدان‌و ئەنفالكراوان‪،‬‬ ‫زانیاریی ت��ەواو لەسەر «ن��اوی‬ ‫تەواوی تاوانباران‪ ،‬ناوی چواریی‌و‬ ‫نازناو بێت باشترە‪ ،‬ناونیشانی‬ ‫ت���ەواو و وردی شوێنی ك��ار‌و‬ ‫شوێنی نیشتەجێبوون ‌ی‌و ژمارەی‬ ‫دەرگ��ا‌و ئۆتۆمبێل‌و ناونیشانی‬ ‫جێی دووەمی؛ ئەگەر زانرا»‪.‬‬

2011/8/23 ‫) سيَشةممة‬648( ‫ذمارة‬

nawxo.rozhnama@yahoo.com Job Posting: Junior HSE Advisor – Contract Position

‫‌فته‬ ‫لهله‌‌ه‬ ‫‌کداه‌کدا‬ ‫‌فت‌یهه‌ی‬ ‫‌‌ههه‬

‫کاتژمێر‬

‌ ‌‌‌‌‌17:30 18:05 17:30 19.20 18.05 19.20 21.05 21.05

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬

‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

17:30

 3-5 years experience in oil and gas industry, drilling and completions, civil construction and ‫شیكردنه‌وه کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬ seismic. ‫ڕوبه‌ڕوو‬  Qualifications in Safety Engineering, including knowledge of hazardous energy isolation ‌‫مایك‌ئازاده‬ ‌‫شیكردنه‌وه‬ procedures, confined space entry procedures, testing and ventilation, hot work controls, fall protection systems, and scaffolding and construction safety; or equivalent experience. ‫دووتوێ‬  A demonstrated strong background and interest in Health and Safety and Environmental Management. ‫ڕوانین‬  Understanding of environmental principles and practices. ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬  Excellent interpersonal and communication skills, with an emphasis on teamwork, and ‫‌کان‬ ‫ه‬ ‫‌رنام‬ ‫ه‬ ‫ناوی‌ب‬ ‫کاتژمێر‬ relationship building. ‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬  Motivated to learn and grow, and interested in helping others to raise overall HSE standards in ‫رای‌تۆ‬ the work environment.  Action and results oriented person with the ability to handle multiple responsibilities, set priorities ‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا ئابووری‌و‌خه‌ڵك‬ and respond positively to demanding situations. ‌‫شیكردنه‌وه‬  Must show initiative; be resourceful and able to work independently. ‫باس‌و‌خواسکوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬  Must write and speak fluently in both English and Kurdish and be able to speak Arabic.

18.05 19.20 21.05 22.15

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬

22.15 ‫کاتژمێر‬

17.30

‫کاتژمێر‬

‫ڕۆژ‬

‫کاتژمێر‬

‫ڕۆژ‬

17.30

17.30 18.05 19.20

17.30 18.05 -‫شیکردنه‌وه‌ی‌هه‌واڵ‬ 19.20 ‫به‌دواداچوون‬ 21.05 ‫‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫هه‬ ‫مەخمور‌بۆفرۆشتن‬-‫ریپۆرتاژ‬ 22.30

)‌‫سپید(‌وەرزشی‬ ‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬ )‌‫کاتژمێرسپید(‌وەرزشی‬

‫ڕۆژ‬

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

‫سەروەری‌یاسا‬-‫ریپۆرتاژ‬

17:30

‫شیکردنه‌وه‌ی‌هه‌واڵ‬ 18.05 ‫شیکردنه‌وه‌ی‌هه‌واڵ‬ ‫ڕۆژ‬ ‫ به‌دواداچوون‬19.20 ‫ڕۆژ‬ ‌‫ئاراسته‬ 21.05 ‫رەوشی‌سنورەکانی‌کوردستان‬‫ریپۆرتاژ ریپۆرتاژ‬ ‫مەخمور‌بۆفرۆشتن‬22:30 ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬ ‫کاتژمێر‬ ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

18.05 19.20 21.05 22.30

18.05 21.05 Interested applicants should submit their CV to newjobs_kurdistan@yahoo.com by August 31, 2011.‫قەیرانی‌ئاسایش‌لەکەرکوک شیكردنه‌وه‬-‫ ریپۆرتاژ‬19.20 ‌22:30 Only qualified applicants will be contacted for an interview. The provision of references and a ‫ڕوبه‌ڕوو‬ background check are required prior to hiring.

21.05 ‫مایك‌ئازاد‌ه‬ 22.30

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫ڕۆژ‬

8/28/‫یەک‌شەممە‬ 27/8/‫شەممە‬

 Ensure HSE procedures, including use of proper PPE, are followed by Contractor personnel on ‫تەندروستی‬-‫ریپۆرتاژی‬ work projects which could include seismic, civil works and drilling activities. ‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬  Conduct safety inspections, crew safety talks and safety meetings. ‫دیداری‌هونەری‬ ‫لەکەرکوکەوە‬  Provide induction and safety orientation for new on site personnel.  Ensure emergency drills, including fire and medical, and H2S are held as required. ‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا ماڵه‌كانی‌خوا‬  Coordinate with Contractor HSE personnel to ensure policies and procedures are effective and ‌‫شیكردنه‌وه‬ implemented at work sites. ‫ئه‌زمونه‌کان‬ ‫دووتوێ‬  Manage HSE systems and record keeping, including pre-job risk assessments, safe permit to ‫ڕوانین‬ work system, Contractor HSE compliance, statistical tracking and overall HSE procedures. ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬ ‫کاتژمێر‬ ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬  Ensure the environmental management program and procedures are followed.  Ensure all contracted personnel are meeting the expected HSE standards. ‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫ئابووری‌و‌خه‌ڵك‬ ‫دیداری‌هونەری‬ DESIRED EXPERIENCE AND QUALIFICATIONS:

‫‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫هه‬ ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫ڕۆژ‬

8/23/‫‌سێشه‌ممه‬

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬

18:05 19.20 21.05

‫ڕۆژ‬

‫کاتژمێر‬

‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

‌8/24/‫چوارشه‌ممه‬

‌ ‌‌‌‌‌17:30 ‫کاتژمێر‬

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫ڕۆژ‬

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬

‫‌تابوتەکانی‌مەرگ‬-‫ریپۆرتاژ‬

17:30 ‫‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫هه‬ 18.05

‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

‫سەروەری‌یاسا‌ی‌هه‌واڵ‬-‫ریپۆرتاژ‬ ‫شیکردنه‌وه‬ 19.20 ‫زمانی‌ژماره‌کان‬ 21.05 ‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬ ‫سەکۆ‬ 22:30

8/25/‫پینجشەممە‬

The primary duties and responsibilities include, but are not be limited to:

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬

‫تەندروستی‬-‫ریپۆرتاژی‬ ‫لەکەرکوکەوە‬ ‫ماڵه‌كانی‌خوا‬ ‫ئه‌زمونه‌کان‬ ‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫ڕۆژ‬

‫شیکردنه‌وه‌ی‌هه‌واڵ‬ ‌‫ئاراسته‬

‫رەوشی‌سنورەکانی‌کوردستان‬-‫ریپۆرتاژ‬

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

‫‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‌‫‌ناڵی‌ئێوه‌یه‬ ‫هه که‬ ‫‌تابوتەکانی‌مەرگ‬-‫ریپۆرتاژ‬

‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

‫شیکردنه‌وه‌ی‌هه‌واڵ‬ ‫زمانی‌ژماره‌کان‬ ‫سەکۆ‬

‫اتژمێر‬

17.3 18.0 19.2 21.05 22.3

‫اتژمێر‬

17:3 18.0 19.2 21.05 22:3

‫اتژمێر‬

17:3 18.0 19.2 21.05 22:3

‫ڕۆژ‬

‫هه‌موو‌كاتژمێرێك‌هه‌واڵ‬ ‫رای‌تۆ‬

17.30

‫کوردستان‌لەبەردەم‌گۆڕانکاریەکاندا‬

18.05

‌‫شیكردنه‌وه‬

19.20

‫باس‌و‌خواس‬

21.05

‫قەیرانی‌ئاسایش‌لەکەرکوک‬-‫ریپۆرتاژ‬

‌22:30

8/29/‫دووشەمە‬

DUTIES & RESPONSIBILITIES:

‫کاتژمێر‬

8/26/‫هه‌ینی‬

‫ناوی‌به‌رنامه‌کان‬

This role would suit an individual who enjoys field work, has a background in health and safety and is looking to develop their skills and ability to progress their career in this field.

27/8/‫شەممە‬ 8/26/‫هه‌ینی‬

Reporting to the Senior HSE Supervisor, the successful candidate will provide field support as described below on a term contract basis. This is a field operations position, requiring onsite living on a rotational basis in a remote camp location. The planned work rotation is 3 weeks on and 1 week off.

8/29/‫دووشەمە‬ 8/28/‫یەک‌شەممە‬

An international oil and gas company is seeking a Health, Safety and Environment (HSE) Specialist to support its operations in the Sulaymaniyah district, Kurdistan Region, Iraq.

‌‫ه‌ناڵی‌ئێوه‌یه‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫بۆ لە چاكسازیی دەترسین؟‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی پ��ێ��ش ئ���ەوەی‬ ‫پڕۆژەبێت‪ ،‬مه‌سه‌له‌یه‌کی رۆحیی‌و‬ ‫وی����ژدان=‌و داخ��وازی��ی هەموو‬ ‫مرۆڤێكە‪ ،‬كە هەست بە نەبوونی‬ ‫دادپەروەریی‌و یەكسانیی دەكەن‬ ‫ل��ەالی��ەك‪ ،‬ه��ه‌روەه��ا نەبوونی‬ ‫گەندەڵیی‌و توندوتیژیی لەناو‬ ‫هەموو دامودەزگاكانی حكومەت‌و‬ ‫بزووتنەوەی سیاسیی‌و مەدەنیی‌و‬ ‫پیشەییەكان‌و بە حیزبیكردنیان لە‬ ‫الیەكی تر‪ .‬لەم ساتەدا‪ ،‬بیرۆكەی‬ ‫داخ��وازی��ی چاكسازیی دەبێتە‬ ‫پ��ڕۆژەی سەرەكیی جەماوەر بۆ‬ ‫بەدیهێنانی داوای جەماوەر لە‬ ‫دەس���ەاڵت‌و بەرپرسان‌و دانانی‬ ‫سنوورێك بۆ پێشێلكردنی مافی‬ ‫مرۆڤ‌و دزینی داهات‌و گەندەڵیی‬ ‫لە هەموو بوارەكانداو پەنابردنە‬ ‫ب���ەر ت��ون��دوت��ی��ژی��ی دژی ه��ەر‬ ‫داوایەكی جەماوەریی‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە چاكسازیی كە ناگونجێت لەگەڵ‬ ‫بەرژەوەندیی گەندەڵچییەكان‪ ،‬كە‬ ‫لوتكەی دەسەاڵتن‪.‬‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی ك��اری حكومیی‌و‬ ‫حیزبیی‌و رێكخراوەیی‪ ،‬ناچێتە‬ ‫كاری جێبەجێكردن بە نەبوونی‬ ‫نەخشەی كار لە خاڵی بنەڕەتی‬

‫چ��اك��س��ازی��ی ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬لەكاتی‬ ‫پ��ەی��ڕەوك��ردن��ی چ��اك��س��ازی �ی‌و‬ ‫پەیڕەونەكردنی‪ ،‬دیموكراسیی‌و‬ ‫دیكتاتۆریی دێنە سەر نەخشەی‬ ‫كار‪ ،‬بۆیە جیاوازیی گەورە بەدی‬ ‫دەكرێت لەنێوان دیموكراسیی‌و‬ ‫دیكتاتۆریی‌و لەنێوان گەندەڵیی‬ ‫ب��ە ه��ەم��وو شێوەكانی لەگەڵ‬ ‫چاكسازیی‪.‬‬ ‫چاكسازیی بە ب��ڕوای ئێمە‪،‬‬ ‫وەك س��ی��اس��ی �ی‌و ت���وێ���ژەری‬ ‫سیاسیی پێویستی بە ئیرادەی‬ ‫وی��ژدان��ی��ی ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە دژ بە‬ ‫بەرژەوەندیی كەسێتییە‪ ،‬چونكە‬ ‫چاكسازیی‌و بەرژەوەندیی دوو‬ ‫پڕۆژەی دژبەیەكن‪ ،‬هەریەكەیان‬ ‫لە ه��ەر پەیڕەوێكدابن‪ ،‬ئەوی‬ ‫ت��ری��ان ب��وون��ی نامێنێت هیچ‬ ‫بەهاو رێزێك بۆ یەكتر ناهێڵێت‪.‬‬ ‫دەبینین‪ ،‬كاتێك پالنی كار بوونی‬ ‫نەبێت‪ ،‬گەندەڵەكان لە لووتكەی‬ ‫دەس��ەاڵت��دا ب�ن‌و دیكتاتۆرییەت‬ ‫پ���ەی���ڕەو دەك���رێ���ت ل��ەه��ەم��وو‬ ‫بوارەكاندا‌و خواستی جەماوەرو‬ ‫مافی م��رۆڤ پێشێل دەكرێت‌و‬ ‫هیچ بەهایەك بۆ خەبات‌و ئەرك‌و‬ ‫ماندووبوونی جەماوەر نامێنێت‌‪،‬‬

‫راستەوخۆ جەماوەری ستەمدیدە‪،‬‬ ‫كە هەست دەكات دادپەروەریی‬ ‫ن��ەم��اوەو یەكسانیی ب��ووەت��ە‬ ‫«خەیاڵی بەدینەهاتوو‪ ،‬سەروو‬ ‫سامانی گ��ەل‌و واڵت بە ه��ەدەر‬ ‫دەدات‌و گەندەڵیی‌ گەورە‌و بچووك‬ ‫س��ەره��ەڵ��دەدات‪ ،‬پەنا دەباتە‬ ‫ب��ەر داخ��وازی��ی جێبەجێكردنی‬ ‫چاكسازیی‪ ،‬بەاڵم خاڵێكی زۆر‬ ‫ێ‬ ‫گرنگ چاكسازیی دەبێت لە ك ‌‬ ‫داوا بكرێت؟‪ ،‬ئایا ئەوانەی لە‬ ‫لووتەوە تا سەر ئێسقان گەندەڵ‌و‬ ‫دیكتاتۆرن‪ ،‬هیچ نرخێك دەدەن‬ ‫بە داوای جەماوەر‪ ،‬گەر جەماوەر‬ ‫پەنا نەباتە بەر خۆپیشاندان‌و‬ ‫مانگرتنی مەدەنیی‌و ئاشتیی‬ ‫ب��ۆ ش��ك��ان��دن‌و ری��س��واك��ردن��ی‬ ‫گ��ەن��دەڵ��چ��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬دوور لە‬ ‫توندوتیژیی بەرامبەر یەكتریی‪،‬‬ ‫لەم بوارەو بوارەكانی تردا وتەو‬ ‫تێبینیی سیاسیی خۆمان هەیە‪،‬‬ ‫بەتایبەت كە جەماوەر دەچنە‬ ‫خانەی بەرەنگاربوونەوە بەرامبەر‬ ‫بە دەس���ەاڵت‪ ،‬دەب �ێ‌ دەس��ەاڵت‬ ‫پەنا بەرێتە بەر چ پڕۆژەیەك‬ ‫ك��ە ج��ەم��اوەر لێی دان��ەب��ڕێ�ت‌و‬ ‫نەبنە سەرمایە بۆ ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬

‫پێشڕەو فەرەج جاف*‬ ‫كە بەرژەوەندیی سیاسیی خۆیان‬ ‫لەسەری داڕێژن‪.‬‬ ‫كە گەندەڵیی تەشەنەی سەند‪،‬‬ ‫پاشاگەردانیی سەرهەڵدەدات‪،‬‬ ‫ه��ەر ف��ەرم��ان��ڕەوای��ەك دەبێتە‬ ‫ب��ڕی��اردەر‌و رێگا لە بەرپرسە‬ ‫گ���ەورەك���ان دەگ���ی���رێ���ت‪ ،‬كە‬ ‫چاكسازیی بخاتە بەرنامەی‬ ‫ك����ارەوە‪ ،‬چونكە چاكسازیی‬ ‫هەموو بەرژەوەندییەكان لە گۆڕ‬ ‫دەنێت‌و بە هەموو توانایەك دژی‬ ‫چاكسازیی دەوەستن‪ ،‬چونكە‬ ‫ه���ەردوو پ���ڕۆژەی چاكسازیی‌و‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی دوو داخ��وازی��ی‬ ‫جیاوازن‪ ،‬یەكەمیان‪ :‬داخوازیی‬ ‫جەماوەرەو پێویستە دەسەاڵت‌و‬ ‫ب���ڕی���ارب���ەدەس���ت پ���ەی���ڕەوی‬ ‫ب���ك���ات‪ ،‬ك���ە ئ��ەم��ە ك��ارێ��ك��ی‬ ‫زۆر ئەستەمەو لە ت���ەرازووی‬ ‫بەرژەوەندیدا جێگای نابێتەوە‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژەی دووەم‪ :‬بەدیهێنانی‬ ‫دەستكەوت‌و بەرژەوەندییە‪ ،‬كە‬ ‫بەدیهێنانی زۆر ئاسانە‪ ،‬چونكە‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی بڕیار بەدەست‬ ‫پارێزراوە‌و سەركوتی چاكسازیی‬ ‫دەكات‪ ،‬بەناوهێنانی چاكسازیی‬ ‫بە رووی دەسەاڵتدار‪ ،‬راستەوخۆ‬

‫سەبارەت بە پڕۆژەیاسای ئەنجومەنی‬ ‫نیشتمانیی بۆ سیاسەتە بااڵکان‬ ‫ل������ە(‪)11‬ی ئ���ەم م��ان��گ��ەدا‪،‬‬ ‫پ���ڕۆژەی���اس���ای ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫نیشتمانیی بۆ سیاسەتە بااڵکان‪،‬‬ ‫ک��ە ل���ەالی���ەن س��ەرۆک��ای��ەت��ی��ی‬ ‫ک���ۆم���ارەوە ئ���ام���ادە ک��راب��وو‪،‬‬ ‫خوێندنەوەی یەکەمی بۆ کرا‪.‬‬ ‫لەسەرەتای پڕۆژەکەدا‪ ،‬هاتووە‬ ‫کە بە گوێرەی ئەو دەسەاڵتەی‬ ‫دەس��ت��وور بە س��ەرۆك کۆماری‬ ‫داوەو لەپێناوی جێبەجێکردنی‬ ‫رێکكەوتنی سیاسیشدا‪ ،‬ئەم‬ ‫یاسایە دەرکراوە‪.‬‬ ‫راس���ت���ە‪ ،‬وەک ل���ە ب��ڕگ��ەی‬ ‫ی���ەک���ەم���ی م������ادەی (‪)61‬ی‬ ‫دەس���ت���ووردا ه��ات��ووە‪ ،‬س��ەرۆك‬ ‫ک��ۆم��ار دەت��وان��ێ��ت‪ ،‬پ��ڕۆژەی��اس��ا‬ ‫پێشکەشی پەرلەمان بکات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نابێت ئەو پڕۆژەیاسایانە لە هیچ‬ ‫بڕگه‌و مادەیەکیاندا‪ ،‬پێچەوانەی‬ ‫مادەکانی دەستوور بن‌و سەنەدی‬ ‫دەستووریی‌و یاسایی بۆ ئەو پڕۆژانە‬ ‫پێوستە‪ ،‬بەاڵم ئەم پڕۆژەیاسایەی‬ ‫سەرۆك کۆمار‪ ،‬جگە لە پاساوی‬ ‫رێکكەوتنی سیاسیی نێوان چەند‬ ‫حیزب‌و فراکسیۆنێکی گ��ەورە‪،‬‬ ‫هیچ سەنەدێکی یاسایی‪ ،‬یان‬ ‫دەستووریی نییە‪.‬‬ ‫ئ���ەم پ��ڕۆژەی��اس��ای��ە‪ ،‬ک��ە لە‬ ‫(‪ )10‬م���ادە پ��ێ��ک��ه��ات��ووە‪ ،‬لە‬ ‫زۆرینەی مادەکانیدا‪ ،‬پێچەوانەی‬ ‫دەستوورە‪ .‬ئەمە لەکاتێکدا کە‬ ‫لە بڕگەی یەکی مادەی (‪)13‬ی‬ ‫دەستــــــووردا هاتووە‪« :‬نابێ‬ ‫هیچ یاسایەک دابنرێت؛ لەگەڵ‬ ‫دەستووردا ناتەبا بێت»‪ ،‬کەچی‬ ‫ئ��ەم پڕۆژەیاسایە لە زۆرینەی‬ ‫مادەکانیدا‪ ،‬لەگەڵ مادەکانی (‪،2‬‬ ‫‪‌78 ،66 ،61 ،60 ،47‬و ‪)80‬ی‬ ‫دەستــــووری عێراقیدا ناکۆک‌و‬ ‫ناتەبایە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی م������ادەی (‪)47‬ی‬ ‫دەستوور‪ ،‬دەسەاڵتەکانی فیدراڵی‬ ‫لەهەر سێ دەسەاڵتی یاسادانان‌و‬ ‫جێبەجێکردن‌و دادوەریی پێکدێت‌و‬ ‫بەهیچ ش��ێ��وەی��ەک ئ��ام��اژە بەو‬ ‫دەس��ەاڵت��ەی چ���وارەم ن��ەک��راوە‪،‬‬ ‫کە ئەم پڕۆژەیاسایە دەخ��وازێ‬ ‫بیهێنێتە کایەوە‪ .‬ئەم ناتەباییەش‪،‬‬ ‫بەڕوونی لە مادەکانی (‪،3 ،1‬‬ ‫‪)5،6 ،4‬و م���ادەی (‪)7‬ی ئەم‬ ‫پڕۆژەیاسایەدا دەردەکەوێت‪.‬‬ ‫لە م��ادەی (‪)61‬ی دەستوور‌و‬ ‫ب��ە ئ��اش��ک��رای��ش ل��ە بڕگەکانی‬ ‫(‪6‬و‪‌)8‬یدا‪ ،‬ئەنجومەنی نوێنەران‪،‬‬ ‫وەک بااڵترین دەزگای فیدراڵیی‪،‬‬

‫دەس���ەاڵت���ی الب���ردن���ی س���ەرۆك‬ ‫ک��ۆم��ارو ئەنجومەنی وەزی��ران��ی‬ ‫هەیە‪ ،‬کەچی هەڵوەشانەوەی ئەم‬ ‫ئەنجومەنە‪ ،‬لە دەستی پەرلەماندا‬ ‫ن��ی��ی��ەو ک���ەوت���ووەت���ە دەس��ت��ی‬ ‫ی سیاسیی نێوان کوتلە‬ ‫رێکكەوتن ‌‬ ‫گەورەکانەوە‌‪ ،‬ئەمەیش پێچەوانەی‬ ‫پرەنسیپی دیموکراتییە‪ .‬لەبڕگەی‬ ‫(ی��ەک)ی مادەی دوودا هاتووە‪:‬‬ ‫«نابێت هیچ یاسایەک دابنرێت‪،‬‬ ‫لەگەڵ پرەنسیپەکانی دیموکراسیدا‬ ‫ناتەبا بێت»‪.‬‬ ‫بەپێی مادەی (‪)66‬ی دەستوور‪،‬‬ ‫دەس���ەاڵت���ی ج��ێ��ب��ەج��ێ��ک��ردن��ی‬ ‫فیدراڵیی‪ ،‬لە س��ەرۆك کۆمارو‬ ‫لەئەنجومەنی وەزیران پێکهاتووە‪.‬‬ ‫لە هیچ شوێنێکی دەس��ت��ووردا‪،‬‬ ‫باس لە هەبوونی دەسەاڵتێکی تر‬ ‫نەکراوە‪ ،‬کە مافی بەشداریکردنی‬ ‫ل��ە دەس��ەاڵت��ی جێبەجێکردندا‬ ‫هەبێت‪ .‬ئەمە لەکاتێکدا‪ ،‬ئەم‬ ‫پڕۆژەیاسایە بە پلەی سەرەکیی‪،‬‬ ‫بۆ ئەم مەبەستە ئامادە کراوەو‬ ‫لە زۆرینەی مادەکانیشیدا ئەم‬ ‫ناتەباییە لەگەڵ مادەی (‪)66‬ی‬ ‫دەستووردا دەبینرێت‪.‬‬ ‫م���ادەی (‪)78‬ی دەس��ت��وور‪،‬‬ ‫س��ەرۆک وەزی���ران‪ ،‬بە بەرپرسی‬ ‫راستەوخۆ دادەنێت لە بەڕێوەبردنی‬ ‫سیاسەتی گشتیی دەوڵ���ەت‌و‬ ‫ه��ەروەه��ا لە فەرماندەییکردنی‬ ‫گشتیی هێزە چ��ەک��دارەک��ان��دا‌‪،‬‬ ‫ک��ەچ��ی ئ��ەو پ��ڕۆژەی��اس��ای��ە‪ ،‬لە‬ ‫م��ادەک��ان��ی(‪5 ،4 ،3‬و‪)6‬ی����دا‪،‬‬ ‫ئەم ئەنجومەنە دەکاتە هاوکارو‬ ‫هاوبەش لەو بەرپرسیارییەدا‪ .‬لە‬ ‫مادەی (‪‌)2‬یشیدا‪ ،‬بڕگەی (‪،)4‬‬ ‫ماف بەخۆی دەدات ببێتە خاوەنی‬ ‫هێزێکی چ��ەک��داری سەربەخۆ‪،‬‬ ‫ک��ە ئ��ەم��ەی��ش رێگاخۆشکردنە‬ ‫ب��ۆ درووس��ت��ک��ردن��ی میرنشینی‬ ‫چ��ەک��داری��ی‪ .‬ئ��ەم��ە لەکاتێکدا‬ ‫دەستوور تەنیا رێ بەهەبوونی‬ ‫یەک هێزی چەکداری نیشتمانیی‬ ‫دەدات‪ ،‬ک��ە ئ��ەرک��ی پاراستنی‬ ‫واڵت‌و ه��ەم��وو دام��ودەزگ��اک��ان��ی‬ ‫لەئەستۆدایە‌و ه��ەر هێزێکی تر‬ ‫ل���ەدەرەوەی ئەم هێزە درووس��ت‬ ‫ببێت‪ ،‬دەبێتە هێزێکی نایاسایی‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی م������ادەی (‪‌)80‬ی‬ ‫دەس���ت���وور‪ ،‬ب��ڕگ��ەی ی��ەک��ەم‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران‪ ،‬دەسەاڵتی‬ ‫ن��ەخ��ش��ەدان��ان‌و جێبەجێکردنی‬ ‫سیاسەتەگشتییەکانی دەوڵ��ەت‌و‬ ‫پالنە گشتییەکانی ه��ەی��ە‪ .‬لە‬

‫ب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬م��ادەک��ان��ی (‪،4‬‬ ‫‪5‬و‪‌)6‬ی ئەم پڕۆژەیاسایە‪ ،‬ماف‬ ‫ب��ەو ئەنجومەنە دەدا بەشداری‬ ‫ئەنجوومەنی‬ ‫لەدەسەاڵتەکانی‬ ‫وەزی���ران���دا ب��ک��ات؛ ل��ە ه��ەم��وو‬ ‫ک��اروب��ارەک��ان��ی واڵت����دا‪ .‬ئەمە‬ ‫سەرباری ئەوەی پێچەوانەی ئەو‬ ‫مادە دەستوورییەیە‪ ،‬هەوڵدانیشه‬ ‫بۆ دروستکردنی حکومەتێکی تری‬ ‫نادەستووریی لەناو حکومەتی‬ ‫شەرعیدا‪.‬‬ ‫ئ��ەم��ەی��ش دەرگ����ا وااڵک��ردن��ە‬ ‫ل����ەب����ەردەم ق���ووڵ���ب���وون���ەوەی‬ ‫کێشەکان‌و ناسەقامگیریی زیاتردا‪.‬‬ ‫س������ەرب������اری ئ����ەوەی����ش‪،‬‬ ‫شەرعییەتدان ب��ە دەزگایەکی‬ ‫ی‬ ‫نادەستووریی ئ��اوا‪ ،‬بە بیانوو ‌‬ ‫بەجێهێنانی مادەکانی رێکكەوتنی‬ ‫سیاسیی نێوان چه‌ند حیزب‌و‬ ‫کوتلەیه‌کی عێراقیی‪ ،‬سەرەتایەکی‬ ‫م��ەت��رس��ی��دارە ب��ۆ زاڵ��ک��ردن��ی‬ ‫دەسەاڵتی حیزب بەسەر دەسەاڵتە‬ ‫دەستوورییەکانی ئەم واڵتەدا‌و بۆ‬ ‫سەپاندنی حاڵەتێک کە حیزب‬ ‫لە س��ەرووی پەرلەمانەوە بێت‌و‬ ‫ئ��ەوەی چەند حیزبێک لەسەری‬ ‫رێکدەکەون لەدەرەوەی پەرلەماندا‪،‬‬ ‫بەسەر پەرلەماندا بیسەپێنن‪.‬‬ ‫ئەمەیش دەبێتە مۆدیلێکی تر‬ ‫ل��ە دیکتاتۆریی‪ ،‬دیکتاتۆریی‬ ‫چەند حیزبێک بەرهەمدەهێنێت‌و‬ ‫واڵتیش ب��ەرەو کێشە‌و ئاڵۆزیی‬ ‫زی��ات��ر دەب�����ات‪ .‬س��ەرک��ەوت��ن��ی‬ ‫ئ��ەم حاڵەتە‪ ،‬الساییکردنەوەی‬ ‫ش��ێ��وازی حوکمرانیی پ��ارت�ی‌و‬ ‫یەکێتییە لە هەرێمی کوردستاندا‌و‬ ‫زی���ن���دووک���ردن���ەوەی ن��م��وون��ەی‬ ‫ئەنجومەنی سەرکردایەتیی شۆڕشی‬ ‫س���ەردەم���ی ب��ەع��س��ە‪ .‬دەک��رێ��ت‬ ‫ب��وت��رێ��ت‪ :‬ی��ەک ل��ە کێشەکانی‬ ‫بەردەم پرۆسەی دیموکراسی لە‬ ‫عێراقدا‪ ،‬ئ��ەوج��ۆرە رێکكەوتنە‬ ‫سیاسییانەی دەرەوەی پەرلەمانن‪،‬‬ ‫ک��ە پ��ەرل��ەم��ان ل��ەدەزگ��ای��ەک��ی‬ ‫یاسادانان‌و چاودێریی گرنگەوە‪،‬‬ ‫ب��ەرەو دەزگایەکی پەراوێزخراو‬ ‫دەبەن‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی لەم مەسەلەیەدا‌و الی‬ ‫زۆرمان جێی تێڕامان‌و نیگەرانییە‪،‬‬ ‫ئەو پێداگرییەیە کە دەسەاڵتدارانی‬ ‫هەرێم‪ ،‬لە پارتی‌و لە یەکێتی‪،‬‬ ‫ل��ە جێبەجێکردنی م��ادەک��ان��ی‬ ‫رێکكەوتنی هەولێردا هەیانە‪،‬‬ ‫کە بە دەستپێشخەریی مەسعود‬ ‫بارزانی دەناسرێت‪ .‬ئەمە لەکاتێکدا‬

‫دڵ��ەڕاوك��ێ‌‌و ت��رس‌و دوودڵ��ی��ی‬ ‫دەروون��ی��ان دەهەژێنێ‌‪ ،‬بۆمان‬ ‫دەركەوتووە دەسەاڵتە‪ ،‬گەندەڵ‌و‬ ‫دەپارێزێت‪،‬‬ ‫گەندەڵچییەكان‬ ‫ك��ە رووب������ەڕووی چاكسازیی‬ ‫دەبنەوە‪ ،‬گەر پەیڕەوی بكەن‪،‬‬ ‫هیچ م��ان��ای��ەك ب��ۆ دەس���ەاڵت‌و‬ ‫بەرژەوەندیی نامێنێت‪ ،‬بۆیان‬ ‫دەردەك��ەوێ��ت گ��ەر چاكسازیی‬ ‫بخرێتە بواری جێبەجێكردنه‌وه‌‪،‬‬ ‫ل��ووت��ك��ەی دەس���ەاڵت���دارەك���ان‬ ‫دەبنە كۆسپ‌و تەنگوچەڵەمە‬ ‫دروست دەكەن‪ ،‬بەپێچەوانەوە‬ ‫دەب��ێ��ت ب��ەه��ێ��ز ب��ەرەن��گ��اری‬ ‫تەندوتیژیی‌و جەماوەر ببنەوە؛‬ ‫ب���ۆ س��ەرك��وت��ك��ردن��ی��ان بۆ‬ ‫پاراستنی بەرژەوەندییەكانیان‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ان��ە ئ���ەوە دەسەلمێنن؛‬ ‫گەندەڵچییەكان نوقمی گەندەڵین‬ ‫تا سەر ئێسقان‪ ،‬بۆیە نەخۆش‌و‬ ‫دڵتەنگن بەرامبەر چاكسازیی بۆ‬ ‫پاراستنی بەرژەوەندییەكانیان‌و‬ ‫لە چاكسازیی ترساون‪.‬‬

‫* سكرتێری پارتی پەیامی‬ ‫نیشتمانیی‪.‬‬

‫* هەڤاڵ کوێستانی‬

‫رەتبوونی ئەو‬ ‫پڕۆژەیاسایە‬ ‫بەوشێوەیەی هەیە‪،‬‬ ‫زیان بە پرۆسەی‬ ‫سیاسیی دەگەیەنێت‌و‬ ‫دیموکراسیش‬ ‫لە ناوەڕۆکەکەی‬ ‫بەتاڵدەکاتەوە‬ ‫ژمارەیەکی زۆر لەمادەکانی وەرەقە‬ ‫(‪ )19‬خاڵییەکەی وەفدی ئەوسای‬ ‫کوردیی‪ ،‬لە نێو رێکكەوتنەکەی‬ ‫هەولێریشدا هەن‌و هەر باسیشیان‬ ‫لێوە ناکرێت‪ .‬گرنگترینی ئەو‬ ‫خااڵنەیش‪ ،‬جیبەجێکردنی هەردوو‬ ‫م��ادەی (‪‌)65‬و م��ادەی (‪‌)140‬ی‬ ‫ن��او دەس���ت���ووری ع��ێ��راق��ن‪ ،‬کە‬ ‫هەردووکیان لەقازانجی ئەزموونی‬ ‫دیموکراسی‌و فیدراڵین‌و دەبنە‬ ‫مایەی سەقامگیریی راستەقینە‬ ‫لەعێراقدا‌و لە ئەولەویەتەکانی‬ ‫داخوزییەکانی هەموو خەڵکی‬ ‫کوردستانیشن‪.‬‬ ‫م���ادەی (‪ ،)65‬ک��ە تایبەتە‌‬ ‫بە دروستکردنی ئەنجوومەنی‬ ‫ف��ی��دراڵ��ی��ی‪ ،‬دەب��وای��ە ل��ە داوا‬ ‫سەرەکییەکانی دەسەاڵتی کوردیی‬ ‫بوایە لەهەر رێکكەوتنێکدا که‌‬ ‫ئەنجامی دەدا‪ ،‬بەتایبەتیش‬ ‫ک��ە ئ��ەو ئەنجومەنە دەبێتە‬ ‫زەمانەتێکی گەورە بۆ پاراستنی‬ ‫مافەکانی هەرێم بۆ هێنانەکایەی‬ ‫سیستمێکی دادپ���ەروەران���ەی‬ ‫حوکمڕانیی لەعێراقدا‌و هەروه‌ها‬ ‫ب���ۆ ک��ام��ڵ��ک��ردن��ی دەس���ەاڵت���ی‬ ‫یاسادانانیش‪ ،‬کە تێکڕا لە قازانجی‬ ‫دیموکراسی‌و فیدراڵیزمدان‪.‬‬ ‫ب���ە ه���ەم���وو ح��س��اب��ەک��ان‪،‬‬ ‫دەبوایە کورد پێداگریی لەسەر‬ ‫دروستکردنی ئەم ئەنجوومەنە‬ ‫دەس��ت��ووری��ی��ە ک���ردب���ا‪ ،‬ن��ەک‬ ‫ئەنجوومەنی نیشتمانیی بۆ‬

‫سیاسەتە بااڵکان‪ ،‬کە تەنیا بۆ‬ ‫رازیکردنی قەوارەیەکی سیاسییە‌و‬ ‫ب��ۆ دروس��ت��ک��ردن��ی ج��ۆرێ��ک لە‬ ‫هاوسەنگییە لە بڕیاری سیاسیداو‬ ‫ب��ۆ دروس��ت��ک��ردن��ی هەیمەنەی‬ ‫حیزب‌و کوتلە گەورەکانە بەسەر‬ ‫پ��رۆس��ەی س��ی��اس��ی�ی‌و ب��ەس��ەر‬ ‫پەرلەمانەوە‪ ،‬هەموو ئەمەیش‬ ‫ل��ەس��ەر حسابی دیموکراسی‌و‬ ‫ل��ەس��ەرح��س��اب��ی ف��راک��س��ی��ۆن��ە‬ ‫ب��چ��ووک��ەک��ان دەب��ێ��ت‪ ،‬ک��ە لە‬ ‫دوالێکدانەوەدا‪ ،‬زیانگەیاندنە بە‬ ‫پرۆسەی سیاسیی‌و بە ئەزموونی‬ ‫دیموکراسی‌و فیدراڵیزم‪ .‬مەترسیی‬ ‫زۆری��ش ل��ەوەدای��ە‪ ،‬ئەگەر ئەم‬ ‫ئەنجومەنە پێکبێت‪ ،‬رەنگە ببێتە‬ ‫بەدیل بۆ ئەنجومەنی فیدراڵیی‪...‬‬ ‫م��ادەی (‪)140‬ی���ش‪ ،‬کە وەک‌‬ ‫هێڵی س��وور الی خەڵکی کورد‬ ‫تەماشا دەکرێت‪ ،‬دەبوایە مەرجی‬ ‫هەردانوستاندن‌و‬ ‫پێشوەختی‬ ‫رێکكەوتنێک بوایە‪ ،‬کە الیەنی‬ ‫کوردیی لەگەڵ الیەنه‌کانی تردا‬ ‫ئەنجامیدەدا‪ ،‬تا لەوێوە مادەی‬ ‫(‪ )140‬لەموزایەدەی سیاسییەوە‪،‬‬ ‫ب��ک��رای��ه‌ت��ه‌ س���ەرەت���ای���ەک بۆ‬ ‫چ��ارەس��ەرک��ردن��ی ه��ەم��وو ئەو‬ ‫کێشەو گیروگرفتانەی بە هۆی‬ ‫جێبەجێنەکردنی ئەو مادەیەوە لە‬ ‫ناوچە دابڕاوەکاندا هەن‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫لەوێشەوە جۆرێک لە سەقامگیریی‬ ‫سیاسیی‌و کۆمەاڵیەتیی‌و ئابووریی‬ ‫دروست ببوایەو مافیش بۆ هەموو‬ ‫ئەوانە گەڕابایەوە‪ ،‬کە بەهۆی‬ ‫سیاسەتی تەعریب‌و تەبعیس‌و‬ ‫ت��ەه��ج��ی��ری رژێ��م��ی ب��ەع��س��ەوە‬ ‫زەرەرمەندبوون‪.‬‬ ‫لەبەر هەموو ئ��ەو هۆیانەی‬ ‫ب���اس���ک���ران‪ ،‬رەت���ب���وون���ی ئ��ەو‬ ‫پڕۆژەیاسایە بەوشێوەیەی هەیە‪،‬‬ ‫زی���ان ب��ە پ��رۆس��ەی سیاسیی‬ ‫دەگەیەنێت‌و دیموکراسیش لە‬ ‫ن��اوەڕۆک��ەک��ەی بەتاڵدەکاتەوە‪.‬‬ ‫چ��اوەڕوان��ی��ش ن��اک��رێ��ت بەبێ‬ ‫هەموارکردنێکی زۆری وا‪ ،‬کە‬ ‫لەگەڵ دەس��ت��ووردا بگونجێت‪،‬‬ ‫دەنگی پێویست بەدەستبهێنێت‪.‬‬ ‫خۆ ئەگەر بەهۆی هەر رووداو و‬ ‫ئاڵوگۆڕێکی سیاسیی هەڵوێستی‬ ‫کوتلەکانەوە‪ ،‬تێبپەڕێنرێت‪ ،‬کە‬ ‫ئەمە زۆر بەدوور دەزانرێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەکرێت لە دادگ��ای فیدراڵیدا‪،‬‬ ‫رووبەڕووی تانەلێدان ببێتەوە‪.‬‬ ‫*ئه‌ندامی په‌رله‌مانی عێراق‪.‬‬

‫چاكسازیی‪ ،‬یان‬ ‫چارەسەركردنی‬ ‫قەیرانی بێمتمانەیی؟‬

‫د‪.‬عەبدولحەكیم خەسرەو*‬

‫نەبوونی دڵنیایی لە دەرئەنجامەكانی پرۆسەی دیموكراسیی‪،‬‬ ‫یەكێكە ل��ە گرفتە سەرەكییەكانی سیستمی سیاسیی‬ ‫دیموكراسیی‌و نیشانەیەكە لە نیشانەكانی الوازیی ئەو سیستمە‌و‬ ‫چارەسەركردنیشی‪ ،‬ئەركی سەرەكیی الیەنە سیاسییەكانی ناو‬ ‫پرۆسە سیاسییەكەیە‪.‬‬ ‫دەرئەنجامەكانی نەبوونی دڵنیایی؛ زۆرن‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫گرنگترینیان دەستبەردارنەبوونی دەسەاڵتدارانە لە سەرچاوەكانی‬ ‫هێز‌و رێگانەدانیان بە بزاڤی نوێ بۆ گەیشتن بەم سەرچاوانە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ئەو الیەنانە‪ ،‬دڵنیا نین لەوەی جارێكی تر‪ ،‬بە‬ ‫میكانیزمەكانی گەمەی دیموكراسیی‪ ،‬بگەنەوە دەسەاڵت‪ .‬ئەم‬ ‫گرفتەیش قوڵتر دەبێتەوە‪ ،‬ئەگەر رێككەوتنێك نەبێت لەسەر‬ ‫رێساكانی گەمەی سیاسیی‪ ،‬بەواتایەكی تر‪ ،‬ئەگەر رێساكان‬ ‫سەقامگیر‌و جێگیر نەبن بۆ بەڕێوەبردنی گەمەی سیاسیی‬ ‫لە سیستمی دیموكراسیداو الیەنە سیاسییەكان پێگیری بەو‬ ‫رێسایانەوە نەكەن‪ ،‬بەوەیش كۆمەڵگاو سیستمە سیاسییەكە‪،‬‬ ‫بەردەوام لەناو قەیرانی سیاسیدا دەبن‌و قۆناغی گواستنەوەی‬ ‫دیموكراسیی درێژتر دەبێت‪.‬‬ ‫رێساكانی گەمەی سیاسیی‪ ،‬بریتین لە؛ دەستوور‌و یاسا‪،‬‬ ‫رێنماییەكان‌و رێسا عورفییەكان كە پێویستە هەموو هێزە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬پێگیری پێ بكەن‌و دڵنیابن كە وا هەموو الیەنەكانی‬ ‫تر‪ ،‬بەهەمانشێوە رەفتار دەكەن‪ .‬هەروەها زەمانەتێكی تر بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی نەبوونی دڵنیایی لە دەرئەنجامەكانی‬ ‫پرۆسەی دیموكراسیی‪ ،‬بریتیە لە بوونی كۆمەڵگای مەدەنیی‌و‬ ‫فەزای گشتیی تا بەدواداچوونی پێگیریكردنی الیەنە سیاسییەكان‬ ‫بكەن بە رێساكانی گەمەی سیاسیی‪.‬‬ ‫كەواتە‪ :‬بوونی رێسای جێگیر بۆ گەمەی سیاسیی‌و بوونی‬ ‫فەزای گشتیی‪ ،‬دوو زەمانەتی سەرەكین بۆ دەستبەرداربوونی‬ ‫خاوەن دەسەاڵت لە سەرچاوەكانی هێز‪ ،‬لەبەرئەوەی دڵنیا دەبن‬ ‫كە بە هەمان پرۆسەی سیاسیی‌و رێساكانی گەمەی سیاسیی‪،‬‬ ‫دووبارە دەگەنەوە دەسەاڵت‪ .‬بەو شێوەیە‪ ،‬ئامادە دەبن رێگا بە‬ ‫هێزی نوێ بدەن كە بگاتە دەسەاڵت‌و لەمەوە دەستاودەستكردنی‬ ‫دەسەاڵت بە شێوەیەكی ئاشتییانە‪ ،‬دروست دەبێت‌و قەیرانی‬ ‫بێمتمانەیی نێوان هێزە سیاسییەكان تەواو دەبێت‪.‬‬

‫دەسەاڵت‌و دڵنیایی‬

‫ئەوەی لە كوردستان دەگوزەرێت‪ ،‬تائێستا رێككەوتنێك‬ ‫لەنێوان هێزە سیاسییەكاندا لەسەر رێساكانی گەمەی سیاسیی‬ ‫لەئارادا نییە‪ ،‬بۆیە زۆرب��ەی دی��اردە سیاسییەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پەیوەستن بە نەبوونی دڵنیایی لە دەرئەنجامەكانی‬ ‫پرۆسەی دیموكراسیی‪ ،‬بۆ نموونە‪ :‬مەبەستی سەرەكیی‬ ‫رێككەوتننامەی ستراتیژیی نێوان «پارتی‌و یەكێتی»‪ ،‬بۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی نەبوونی دڵنیایی بوو‪ ،‬چونكە بەپێی‬ ‫ئەم رێككەوتنە‪ ،‬دەرئەنجامەكانی پرۆسەی دیموكراسیی هەر‬ ‫چۆنێك بێت‪ ،‬ئەوا هەردوو الیەن دڵنیان لە شێوازی دابەشكردنی‬ ‫دەسەاڵت‌و سەرچاوەكانی هێز‪ .‬دیاردەی گەندەڵیش‪ ،‬یەكێكە‬ ‫لە هۆكارەكانی نەبوونی دڵنیایی لە دەرئەنجامەكانی پرۆسەی‬ ‫دیموكراسیی‪ ،‬لەبەرئەوەی هەر الیەنێكی سیاسیی‪ ،‬كاتێك‬ ‫دەگاتە دەس��ەاڵت‪ ،‬هەوڵ دەدات بەرژەوه‌ندییەكانی حیزب‌و‬ ‫الیەنگرانی بپارێزیت‪ ،‬تەنانەت لەسەر ئاستی كەسێتیش‪،‬‬ ‫بەرپرسەكان‪ ،‬لەبەرئەوەی دڵنیا نین لەوەی بەهەمان پرۆسە‬ ‫دووبارە دەگەنەوە پێگەی دەسەاڵت‪ ،‬هەموو دەسەاڵتەكانیان‬ ‫بەكاردەهێنن بۆ خزمەتكردنی خۆیان‌و دەوروبەرەكانیان‪.‬‬ ‫دیاردەی تەزویر‌و ساختەكاریی لە پرۆسەی دەنگدان‪،‬‬ ‫یان هەوڵدان بۆ ساختەكردنی پرۆسەی هەڵبژاردن‪ ،‬مەبەستی‬ ‫دڵنیابوونی الیەنە سیاسییەكانە لە دەرئەنجامەكانی پرۆسەی‬ ‫دیموكراسیی‪ ،‬تەنانەت كۆنگرەی زۆربەی پارتە سیاسییەكانی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بەشێوەیەكی وا رێكدەخرێن كە‬ ‫لەسەرەتاوە تا كۆتاییەكانی‪ ،‬روون‌و ئاشكران بۆ سەركردایەتیی‬ ‫سیاسیی حیزبەكان‪ ،‬بۆیە ترس لە دەرئەنجامەكانی پرۆسەی‬ ‫دیموكراسیی‪ ،‬كێشەی سەرەكیی سیستمی سیاسیی هەرێمی‬ ‫كوردستانە‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‌و دڵنیایی‬

‫ئەوەی پەیوەستە بە ئۆپۆزسیۆنەوە سەبارەت بە دڵنیایی‪،‬‬ ‫ئەوە پێویستە ئەو پاكیجانەی ئۆپۆزسیۆن پێشكەشی كردوون‬ ‫بۆ چاكسازیی لە سیستمی سیاسیی هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫مەبەستی سەرەكیی رێككەوتن بێت لەسەر رێساكانی گەمەی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬نەك دڵنیابوونی ئۆپۆزسیۆن لەوبەشەی كە بەریان‬ ‫دەكەوێت لەو رێككەوتنە‪ ،‬چونكە بەردەوام الیەنی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫هەوڵ دەدات ئۆپۆزسیۆن بە ئاقاری حكومەتی بنكەفراوان‪،‬‬ ‫یان پێدانی هەندێ دەستكەوتی تایبەت ببات‪ .‬بە واتایەكی‬ ‫ت��ر‪ ،‬پ���ڕۆژەی چاكسازیی ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بۆ ئ��ەوە نەبێت‬ ‫بەشێكی سەرچاوەكانی هێزیان بەربكەوێت‪ ،‬بەڵكو رێككەوتن‬ ‫بێت لەسەر ئەو رێسایانەی زامنی ئه‌وه‌یان بۆ بکات بگه‌ن ‌ه‬ ‫دەسەاڵت‌و دەسەاڵتیش دڵنیابكەنەوە‪ ،‬كە بەهەمان پرۆسە‪،‬‬ ‫دووبارە دەگەنەوە دەسەاڵت‪ ،‬بەشێوەیەك كە هەر الیەنێكی‬ ‫سیاسیی كە گەیشتە دەسەاڵت‪ ،‬نەتوانێت بۆ بەرژەوەندیی‬ ‫تایبەتەكانی خۆی بەكاریبهێنێت‪.‬‬ ‫لێرەدا‪ ،‬پێویستە لەگەڵ ئەنجامدانی پرۆسەی چاكسازییدا‪،‬‬ ‫رێككەوتننامەیەكی ستراتیژیی ئیمزا بكرێت لەنێوان هێزە‬ ‫سیاسییەكاندا؛ بۆ پابەندكردنیان بە دەرئەنجامەكانی پرۆسەی‬ ‫دیموكراسیی‪ ،‬نەك دڵنیابوونیان لە دەرئەنجامەكانی‪ ،‬چونكە‬ ‫نەبوونی دڵنیایی هەر بەردەوام دەبێت‌و پێویستیشە بەردەوام‬ ‫بێت‪ ،‬چونكە خاڵی جیاوازییە لەگەڵ سیستمی دیكتاتۆریی‪،‬‬ ‫بەاڵم پێویستە رێساكانی گەمەی سیاسیی‪ ،‬سەقامگیر‌و جێگیر‬ ‫بن‌و دەستكاری نەكرێن؛ بەمەبەستی چارەسەركردنی قەیرانی‬ ‫بێمتمانەیی نێوان هێزە سیاسییەكان‌و دەربازبوون لە قۆناغی‬ ‫گواستنەوەی دیموكراسیی‪.‬‬

‫* مامۆستای زانستی سیاسیی لە زانكۆی سەاڵحه‌دین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫«رۆژنامە»؛ ئاو بۆ چەند گەڕەكێكی هەولێر دەگه‌ڕێنێتەوە‬ ‫هێمن مامەند‪ :‬دوای باڵوبوونەوەی‬ ‫راپۆرتێك لە ژم���ارەی (‪)466‬‬ ‫ی «رۆژن��ام��ە»دا‪ ،‬سەبارەت بە‬ ‫بێئاویی گەڕەكەكانی (هەولێری‬ ‫ن��وێ‌و بەهاری ن��وێ‌و ب��اداوەو‬

‫حەسارۆك‌و شاوەیس‌و بەختیاری)‬ ‫ن���اوش���اری ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬الی��ەن��ە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ی ئ��ەو ش��ارە‬ ‫بەدواداچوونیان بۆ ئەو كێشەیە‬ ‫دەستپێكرد‪.‬‬

‫لەوبارەیەوە مەسعود محەمەد‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئ��اوی هەولێر‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دوای‬ ‫ب�ڵاوب��وون��ەوەی راپ��ۆرت��ێ��ك لە‬ ‫رۆژن��ام��ەك��ەت��ان��دا س��ەب��ارەت بە‬

‫ك��ەم��ئ��اوی��ی ه��ەن��دێ��ك گ��ەڕەك��ی‬ ‫ش���اری ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬تیمەكانمان‬ ‫بەدواداچوونیان كردو توانییان ئەو‬ ‫كێشەیە چارەسەر بكەن»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئاوی هەولێر‪ ،‬ئاماژەی‬

‫بەوەشدا‪ :‬بیرەكانی ئەو گەڕەكانەی‬ ‫هەولێر‪ ،‬نۆژەنكراونەتەوە‌و تۆڕی‬ ‫ئاوی نوێشیان بۆ رادەكێشرێت‌و‬ ‫وتی‪« :‬ئێستا گەڕەكێك نەماوە لە‬ ‫هەولێردا‪ ،‬بێ ئاو بێت»‪.‬‬

‫له‌ چه‌مچه‌ماڵ؛ پڕۆژه‌یه‌ک ده‌کرێت ‌ه نیوه‌و جێبه‌جێیش ناکرێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئاری لوقمان‬ ‫‪....................................................‬‬

‫جەژن‌و گرانیی بازاڕ‬ ‫محەمەد غەمناك‬ ‫شاری سلێمانی زیاتر لە شارەكانی تری كوردستانی‬ ‫عێراق‪ ،‬نەك لە رەمەزان‌و نزیكبوونەوەی بۆنەو جەژنەكاندا‪،‬‬ ‫بەڵكو لە كاتە ئاساییەكانیشدا نرخی شتومەكی گرانترە‪،‬‬ ‫بێجگە لەوەی سەوزەو میوەی زۆر خراپت بەسەردا ساغ‬ ‫دەكەنەوە‪ ،‬بەتایبەتی هەندێ‌ میوەی واڵتان كە ئێمە زۆر‬ ‫پێی ئاشنا نین‪ ،‬زۆر جار بە فرۆشیارەكان دەڵێم‪« :‬ئەو‬ ‫سەنگەرەی بۆ میوەكانتان ك���ردووە‪ ،‬بە پێشمەرگەش‬ ‫ناگیرێ‌»‪.‬‬ ‫بەدەگمەن كەسێك دەدۆزیتەوە‪ ،‬كە ویژدانێكی زیندووی‬ ‫هەبێت‌و تەماعكارو دەستبڕ نەبێت‌‪ ،‬بەتایبەتی لە مانگی‬ ‫رەم��ەزان‌و ب��ەرەو جەژنەكاندا‪ ،‬چونكە كڕیار زۆرەو هیچ‬ ‫كۆنتڕۆڵ‌و چاودێرییەك بۆ نرخ‌و بازاڕ نییە‪ ،‬نرخەكان لە‬ ‫هەڵكشانی بەردەوامدا دەبن‌و بەهەلی دەزانن كەرەستەی‬ ‫خ��راپ‌و بەسەرچووش بەلێشاو س��اغ بكەنەوە‪ ،‬دەڵێی‬ ‫شار حكومەتی تێدا نییەو وەك چۆن ویژدانی بازرگان‌و‬ ‫فرۆشیارەكان نوستووە‪ ،‬حكومەتیش خراپ لێی خەوتووەو‬ ‫شار دراوەتە دەست قەدەر!‬ ‫راستە هەر كااڵیەك داواكاریی زۆر لەسەر بێت‪ ،‬نرخیشی‬ ‫بەرز دەبێتەوە‪ ،‬بەاڵم من بینیومە خۆراك قەدەغە كراوە‬ ‫بەهۆی نەخۆشییەوە‪ ،‬كەچی نرخەكەشی هەر نەهاتووەتە‬ ‫خوارەوە‪ ،‬ئەگەر ئەم هاوكێشەیە راست بێت بۆ داواكاریی‬ ‫زۆر‪ ،‬كەواتە بۆ بێ‌ بازاڕییش دەبێت‌ نرخ لە دابەزیندا بێت‪،‬‬ ‫من دڵنیام ئەو سەوزەو میوانەی دەكرێنە حاویەكانیشەوە‪،‬‬ ‫پارەكەی خراوەتە سەر فرۆشراوەكان‪.‬‬ ‫زۆرج��ار دەبیستین كە گوایە قایمقامیەت لیژنەی‬ ‫بەدواداچوون‌و چاودێریی بۆ نرخی خۆراك و شتومەك لە‬ ‫بازارەكاندا دروست كردووە‪ ،‬كەچی نە كەسمان دی سزا‬ ‫بدرێت‌‌و نە نرخیش دابەزی‪ ،‬وەك ئەوەی ئەم راگەیاندنە‬ ‫تەنیا بایەك بێ‌‌و بدرێت‌ بە گوێی خەڵكدا بۆ هێوركردنەوە‪.‬‬ ‫حكومەت دەبێت پێشوەخت پالن‌و بەرنامەی هەبێت بۆ‬ ‫هەموو ئەگەرەكان‪ ،‬ئەم دیاردەی شەیتانبازاڕیی‌و گرانییە‬ ‫هێندە دووبارەیە‌و باسكراوە‪ ،‬سواوە‪ ،‬با هێندەی حكومەت‬ ‫چاودێریی دان��اوە دژ بە ناڕەزایی خەڵك‌و بۆ بەربەستی‬ ‫خۆپیشاندان‪ ،‬ه��ەوڵ ب��دات كۆنتڕۆڵی ب��ازاڕ بكات‪ ،‬تا‬ ‫هەژارانیش حەز بە هاتنی جەژن بكەن‪.‬‬

‫رەع���ن���ا م��ح��ەم��ەد ك���ەری���م‪،‬‬ ‫(‪45‬س����اڵ)‪ ،‬دانیشتووی ق��ەزای‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬نیگەرانە لەوەی بەهۆی‬ ‫«قەرەباڵغییەكی زۆر»ەوە‪ ،‬لە‬ ‫نەخۆشخانەیەكی ئەو شارە‪ ،‬وەك‬ ‫پێویست‪ ،‬چارەسەری بۆ نەكراوە‪.‬‬ ‫رەعنا‪ ،‬وتی‪« :‬ئێستا چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫جیاوازیی زۆرە بە ب��ەراورد لەگەڵ‬ ‫سااڵنی راب���ردوودا‪ ،‬ئەو مەڵبەندە‬ ‫تەندروستییەی بۆی دروستكراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەو كاتە بووە كە دانیشتووانەكەی‬ ‫زۆر كەم ب��ووە‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا‪،‬‬ ‫پێویستە رەچ����اوی زۆرب��وون��ی‬ ‫دانیشتووانەكەی بكرێت»‪.‬‬ ‫ئاپۆڕه‌ی به‌رده‌م نه‌خۆشخانه‌یه‌کی‬ ‫گلەیی ئەو ژنە لە قەرەباڵغیی‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬نەخۆشخانەكان دروس��ت��ك��ردووە‌‪،‬‬ ‫نەخۆشخانەكانی‬ ‫دوای زیاد لە دووساڵ دێت بەسەر ئ��ەم��ەی��ش ب���ەه���ۆی ن��ەب��وون��ی‬ ‫بەڵێنێكی بەرپرسانی حكومیدا نەخۆشخانەیەكی گ��ەورەو كەمیی‬ ‫بۆ چارەسەركردنی ئەوكێشەیە‪ ،‬بنكەی تەندروستی لە ناوچەكەدا‪.‬‬ ‫لە ئێستادا لەو قەزایەدا‪ ،‬كە‬ ‫كاتێك ل��ە میانەی بانگەشەی‬ ‫(‪)2009/7/25‬دا‪ )150( ،‬هەزار كەسی تێدادەژی‪ ،‬تەنها‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫عیماد ئەحمەد‪ ،‬جێگری ئەوكاتەی سێ نەخۆشخانەی تێدایە‌و زۆربەی‬ ‫س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت‪ ،‬بەڵێنی ج��ار‪ ،‬ئ��ەو هاواڵتییانەی تووشی‬ ‫نەخۆشخانەیەكی نەخۆشیی‪ ،‬ی��ان بریندارییەكی‬ ‫دروستكردنی‬ ‫(‪ )100‬قەرەوێڵەیی بۆ ئەو قەزایە ق��ورس دەب��ن‪ ،‬پەنا دەب��ەن��ە بەر‬ ‫دا‪ ،‬بەاڵم تائێستا دروست نەكراوە‪ .‬نەخۆشخانەكانی شاری سلێمانی‬ ‫س��ام��اڵ ت��ۆف��ی��ق‪35( ،‬س����اڵ)‪ ،‬كە بە ئۆتۆمبێل‪ ،‬نیو سەعات لە‬ ‫دانیشتووی گ��ەڕەك��ی راپەڕینی چەمچەماڵەوە دوورە‪.‬‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كەمیی‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬ب��ە نیگەرانییەكی‬ ‫زۆرەوە‪ ،‬باسی لە بەڵێنەكانی كاتی نەخۆشخانەیش لە چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫بانگەشەی هەڵبژاردنەكان كرد ل��ە غ��ی��اب��ی دروس��ت��ك��رن��ی ئ��ەو‬ ‫لەالیەن حكومەتەوە كە بە خەڵكی نەخۆشخانە (‪ )100‬قەرەوێڵەییەدا‪،‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫ئەم ناوچەیەی داوە‪.‬‬ ‫س���ام���اڵ‪ ،‬وت����ی‪« :‬ل��ەك��ات��ی ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی تەندروستیی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان��دا‪ ،‬بەڵێن درا چەمچەماڵ‪ ،‬داواكاریی پێشكەش‬ ‫ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی��ەك��ی (‪ )100‬كردووە تا مەڵبەندێكی تەندروستیی‬ ‫قەرەوێڵەیی‪ ،‬لەچەمچەماڵ دروست سەرەكی لەگەڕەكی «ئاسوودە»ی‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم نازانین كەی دەچێتە ئ��ەن��ف��ال��ەك��ان��ی ئ���ەو ق���ەزای���ە‌و‬ ‫بنكەیەكی تەندروستی لە گەڕەكی‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫فراوانبوونی قەزای چەمچەماڵ‌و «ك��وردس��ت��ان‌»و چارەسەرێكی‬ ‫ش��ەش ناحیەكەی دەوروب����ەری‪ ،‬سروشتی بۆ گەڕەكی «ئ��اران»‬ ‫ف���ش���ارێ���ك���ی زۆری ل���ەس���ەر دروست بكرێن‪.‬‬

‫شۆفێرانی داقوق؛ تووڕەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬زانیار داقوقی‬

‫‪........................................................‬‬

‫خەلیل عەبدوڵاڵ‪ 35( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫شۆفێری تەكسی لە قەزای داقوق‪،‬‬ ‫گۆڕینی شێوازی وەرگرتنی بەنزین‬ ‫بۆ كارت لە بەنزیخانەكاندا‪ ،‬بە‬ ‫پیالنیك دەزانێت بۆ پارەبردن‪ ،‬ئەو‬ ‫وتی‪« :‬گەڕانەوەی كارتی بەنزین‪،‬‬ ‫دزیی‌و قاچاغ لە بەنزینخانەكان‬ ‫زیاد دەك��ات‪ ،‬ئەمە پیالنێكە كە‬ ‫بەرپرسان سوودی لێ دەبینن»‪.‬‬ ‫پێشتر تا ساڵی (‪،)2009‬‬ ‫ئیدارەی كەركوك كە داقوقیش‬ ‫سەر بەو ئیدارەیە‪ ،‬بە سیستمی‬ ‫كارت‪ ،‬بەنزینی دەدا بە شۆفێرانی‬ ‫سنووری ئەو قەزایە‪ ،‬دواتر ئەو‬ ‫كارتە البراو رۆژانە شۆفێران چەند‬ ‫بەنزینیان بویستایە دەیانتوانی‬ ‫ل��ە بەنزینخانە حكومییەكان‬ ‫وەریبگرن‪ ،‬كە بە فری دەناسرا‪،‬‬ ‫بەاڵم ئیدارەی كەركوك بڕیاریان‬ ‫داوە كاركردن بە كارتی بەنزین‬ ‫بگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫ج��ەم��ال م��ەول��ود‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی چ���اودێ���ری���ی ب��ەش��ە‬ ‫س��ووت��ەم��ەن��ی ل��ە ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك‪ ،‬ئاشكرای كرد؛‬ ‫بڕیاریان داوە كاركردن بەو كارتانە‬ ‫بگەڕێننەوەو هەر شوفێرێكیش‬ ‫ئ��ەو ك��ارت��ەی پ��ێ ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬لە‬ ‫وەرگ��رت��ن��ی ب��ەن��زی��ن بێبەش‬ ‫دەبێت‌و هۆكارەكەشی گەڕاندەوە‬

‫ب��ۆ‪« :‬نەهێشتنی ئ��ەو قەیرانە‬ ‫سووتەمەنییەی ل��ە ك��ەرك��وك‌و‬ ‫شارەكانی دیكەی هەرێم سەری‬ ‫هەڵداوە»‬ ‫جەماڵ مەولود‪ ،‬بە رۆژنامەی‬ ‫راگەیاند «ماوەیەكە دابەشكردنی‬ ‫بەنزین‪ ،‬كێشەی بۆ بریكارەكانی‬ ‫س��ووت��ەم��ەن��ی دروس��ت��ك��ردووەو‬ ‫بریكارەكان‪ ،‬فۆڕمی خۆراكیان‬ ‫لە هاواڵتییان گل دەدایەوەو ئەو‬ ‫مامەڵەیە زیاد لە (‪ )20‬رۆژی پێ‬ ‫ئ���ەم���ەش‬ ‫دەچ���وو‪،‬‬

‫كێشەی دروست دەكرد‪ ،‬چونكە لە‬ ‫سەرجەم فەرمانگە حكومییەكاندا‬ ‫كار بە فۆڕمی خۆراك دەكرێت»‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو ب��ڕی��ارە نوێیە؛‬ ‫شۆفێران دەتوانن بەو كارتە لە‬ ‫هەفتەیەكدا (‪ )50‬لیتر بەنزین‬ ‫وەرب��گ��رن‪ ،‬ك��ە ل��ە بەنزینخانە‬ ‫حكومییەكاندا نرخی یەك لیتری‬ ‫(‪ )450‬دی��ن��ارەو وەك هەندێك‬ ‫لە شۆفێرانی تەكسی ئەو شارە‬ ‫ئاماژەیان پێدا «ئەو بڕە كەمەو‬

‫سه‌ره‌گرتنی شۆفێران بۆ وه‌رگرتنی به‌نزین‬

‫بەشیان ناكات»‪.‬‬ ‫قاسم رەشید‪ 40( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫ك��ات��ێ گلەیی ل��ەو ه��ەن��گ��اوەی‬ ‫ئ��ی��دارەی ك��ەرك��وك دەك���رد‪ ،‬لە‬ ‫بەردەم ئۆتۆمبێلەكەیدا وەستابوو‪،‬‬ ‫ئەو وتی‪« :‬ئێستا بەب ‌ێ كارتی‬ ‫بەنزین هیچ قەیرانیك لە شاری‬ ‫كەركوكدا نییە‪ ،‬بەڵكو گەڕانەوەی‬ ‫ك��ار ك��ردن ب��ەو ك��ارت��ە‪ ،‬قەیران‬ ‫دروست دەكات»‪.‬‬

‫ ‬ ‫چه‌مچه‌ماڵ‬ ‫بەپێی زانیارییەكان‪ ،‬بەنووسراوی‬ ‫ژمارە (‪944‬و ‪)945‬ی قایمقامیــــەتی‬ ‫قەزای چەمچەماڵ‪ ،‬لە (‪)2009/8/6‬‬ ‫زەویی بۆ دروستكردنی نەخۆشخانە‬ ‫(‪ )100‬قەرەوێڵەییەكە دابینكراوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بە نووسراوی (‪ )7755‬لە‬ ‫(‪)2009/7/19‬دا‪ ،‬بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫گشتیی پ�لان��دان��ان‌و فێركردنی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی‪ ،‬ک�� ‌ه ئ��اڕاس��ت��ەی‬ ‫فەرمانگەی تەندروستیی سلێمانی‬ ‫بەشی نەخشەكێشانی ك��ردووە‌و‬ ‫ئ��ام��اژە ب��ە رەزام��ەن��دی��ی زری��ان‬ ‫ع��وس��م��ان‪ ،‬وەزی�����ری پێشووی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬نەخۆشخانە (‪)100‬‬ ‫قەرەوێڵەییەكە ك��راوەت��ە (‪)50‬‬ ‫قەرەوێڵەیی‪ ،‬كە لەسەر پالنی‬ ‫ئەو وەزارەت���ە بۆ ساڵی (‪)2010‬‬ ‫جێبەجێبكرێت‪ ،‬ب���ەاڵم ئەویش‬ ‫جێبەجێ نەكراوە‪.‬‬ ‫ل��ە ن��ووس��راوێ��ك��ی دی��ك��ەی‬ ‫جێبەجێكردن‌و‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫تەواوكردنی پڕۆژەكانی وەزارەت��ی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬بە ژم��ارە (‪)652‬‬ ‫لە (‪ ،)2011/5/30‬كە كۆپییەكی‬ ‫الی «رۆژن��ام��ە»ی��ە‌و ئاڕاستەی‬ ‫فەرمانگەی تەندروستیی سلێمانی_‬ ‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ت��ای��ب��ەت ك���راوە‌و‬

‫رێژەی جێبەجێكردنی پڕۆژەكانی‬ ‫بودجەی (وەبەرهێنان‌و ئاسایی‌و‬ ‫فەرمانگەو پارێزگا) بۆ مانگی‬ ‫(نیسان) نێردراوە‪ ،‬ئاماژە بەهیچ‬ ‫پڕۆژەیەكی لەوجۆرە نەكراوە؛ كە‬ ‫بۆ چەمچەماڵ ئەنجام بدرێت‪ ،‬ئەمە‬ ‫لەكاتێكدایە‪ ،‬كە ئاماژە بە‌و پڕۆژە‬ ‫هاوشێوانەی نەخۆشخانەی (‪)100‬‬ ‫قەرەوێڵەیی چەمچەماڵ ك��راوە‬ ‫لەسەر بودجەی وەبەرهێنان لە‬ ‫قوناغی جێبەجێكردندان‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫نەخوشخانەی (‪ )100‬قەرەوێڵەیی لە‬ ‫قەاڵدزێ‌و دوكان‪.‬‬ ‫عەزیمە نەجمەدین‪ ،‬نوێنەری‬ ‫چەمچەماڵ لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬داواكاریی جێبەجێكردنی‬ ‫بەڵێنی دروستكرنی نەخۆشخانە‬ ‫(‪ )100‬قەرەوێڵەییەكەیان داوەتە‬ ‫الیەنە پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەاڵم���ی���ان ن���ەب���ووە‌و پ����ڕۆژەی‬ ‫خزمەتگوزاریی گەورەی لە شێوەی‬ ‫ئەو نەخۆشخانەیە‪ ،‬بۆ چەمچەماڵ‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫عەزیمە‪ ،‬كە هاوكات ئەندام‬ ‫پەرلەمانی «گ��ۆڕان»ی��ش��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی روون��ک��رده‌وه‌‪« :‬لە‬ ‫(‪)2011/3/16‬داو دوای سەردانی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ل��ی��ژن��ەی��ەك��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی��ی بۆ‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬ئەو كێشەیەو چەندین‬ ‫كێشەی تریشیمان لەشێوەی‬ ‫راپ��ۆرت��ێ��ك��دا‪ ،‬خستە ب���ەردەم‬ ‫حكومەت‪ ،‬بەاڵم تائێستا وەاڵمی‬ ‫نەبووە»‪.‬‬ ‫هەرچەندە هەندرێن رەشید‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬ ‫چ��ەم��چ��ەم��اڵ‪ ،‬ئ���ام���ادە ن��ەب��وو‬ ‫لەوبارەیەوە لێدوان ب��دات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تاریق رەشید‪ ،‬قایمقامی قەزای‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬پێیوایە‪ :‬قەزاكەی‪،‬‬ ‫كاری «باش»ی بۆ ئەنجامدراوە‪،‬‬ ‫تەنیا كەرتی تەندروستی نەبێت‬ ‫كە كەموكووڕیی هەیە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫یەكالیی نەبوونەوەی نەخۆشخانە‬ ‫(‪ )50‬ق��ەرەوێ��ڵ��ەی��ی��ەك��ە‌و بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لەگەڵ‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬ ‫چەمچەماڵ‪ ،‬س��ەردان��ی وەزی��ری‬ ‫تەندروستیمان ك��رد‌و دەرك��ەوت‬ ‫تائێستا ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ە (‪)50‬‬ ‫قەرەوێڵەییەكە‪ ،‬هیچ كاری لەسەر‬ ‫نەكرا بوو‪ ،‬تەنیا رەزامەندییەكی‬ ‫كۆنی هەبوو كە بخرێتە لیستەوەو‬ ‫رەوانەی ئەنجومەنی وەزیران كراوە‬ ‫تا بڕیاری لەسەر بدرێت»‪.‬‬

‫باخچەی بەردەم‬ ‫مااڵن تێكدەدرێت‬

‫قاسم وتیشی‪« :‬ئێمە دڵمان‬ ‫ب��ەوە خۆش بوو كە پارێزگارو‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫ن��وێ‌‪ ،‬بەشە بەنزینی كەركوك‬ ‫زیاد دەكەن‪ ،‬بەاڵم بە پێچەوانەوە‬ ‫هەنگاو هاشم‪ ،‬هەولێر‬ ‫ق��ەی��ران��ی بەنزین ب��ۆ شارەكە‬ ‫‪................................‬‬ ‫دەگەڕێننەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم بەرپرسانی كەرتی‬ ‫ب��ە ب��ڕی��ارێ��ك��ی ن��وێ‪،‬‬ ‫سووتەمەنیی كەركوك‪ ،‬سوورن‬ ‫لەسەر ئەوەی كە ئەو هەنگاوە بۆ س��ەرج��ەم باخچەی ب��ەردەم‬ ‫ماڵەكانی پارێزگای هەولێر‪،‬‬ ‫«ئاسانكارییە»‪.‬‬ ‫ع��ەدن��ان جومعە‪ ،‬ئەندامی تێكدەدرێن‌و بەڕێوەبەری ئاوی‬ ‫سەندیكای ن��ەوت ل��ە داق��وق‪ ،‬هەولێریش دەڵێت‪« :‬ئەوانە‬ ‫جەختی لەسەر ئەوە كردەوە‪ ،‬كە سەرپێچییان ل��ەس��ەر ئ��اوی‬ ‫دروستكردنی كارتی بەنزین بۆ هەولێر كردووە»‪.‬‬ ‫م���ەس���ع���ود م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫ئاسانكارییە بۆ بەنزینخانەكان‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەوبەشە بەنزینانەی بەڕێوەبەری ئاوی هەولێر‪ ،‬بە‬ ‫بۆ بەنزینخانەی داقوق تەرخان «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫ك��راوە‪ ،‬تەنیا بەشی قەزاكەیە‪ ،‬ه��اواڵت��ی��ی��ان��ەی ل��ەب��ەردەم��ی‬ ‫ێ ك��ارت م��اڵ��ەك��ان��ی��ان��دا ب��اخ��چ��ەی��ان‬ ‫ئیستا رۆژان����ە ب��ە ب � ‌‬ ‫ئۆتۆمبێلەكانی شارەكانی هەرێمی دروستكردووە‪ ،‬سەرپێچییان‬ ‫ك��وردس��ت��ان دێ��ن��ە داق���وق‌و لە ك�������ردووە ل���ەس���ەر ئ���اوی سەوزایی لەشاری هەولێردا‪،‬‬ ‫بەنزینخانەكانی ئەو قەزایە بەشە هەولێر‪ ،‬بڕیاری تێكچوونی تەنها (‪)%4‬ه‌‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬ئەندازیار نزار‬ ‫بەنزین وەردەگرن‌و بۆشمان نییە باخچەكانیان بۆ دەرچ��ووەو‬ ‫ئ��ەم ب��ڕی��اران��ە ه��ەم��وو ئەم عومەر‪ ،‬بەڕێوەبەری ئەندازەی‬ ‫رێگریی لێ بكەین»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ەك��ەی سەندیكای ه��ۆك��اران��ە دەگ��رێ��ت��ەوە كە پ��ارك��ەك��ان ل��ە پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫ن��ەوت��ی داق���وق‪ ،‬دان���ی ب���ەوەدا كاریگەرییان كردبێتە سەر ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫نا‪ ،‬كە ئەو هەنگاوە‪ ،‬شوفێران ئ��او‌و لەئێستاشدا لیژنە بۆ راگەیاند‪« :‬لەئێستادا‪ ،‬رێژەی‬ ‫دڵ��گ��ران دەك���ات‪ ،‬ب��ەاڵم وت��ی‪ :‬جێبەجێكردنی ئ��ەم بڕیارە س��ەوزای��ی ل��ەش��اری هەولێر‪،‬‬ ‫(‪)%4‬ە‪ ،‬له‌کاتێکدا بەپێی‬ ‫«شۆفێری وا هەیە بە بێ كارتی دانراوە»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ش��ارەزای��ان��ی ستاندەردی جیهانیی‪ ،‬دەبێت‬ ‫بەنزین‪ ،‬هەموو رۆژێ��ك بەنزین‬ ‫وەردەگرێت‌و دەیبات لە بازاڕی ب��واری ژینگە‪ ،‬ئاماژە بەوە رێ���ژەی س��ەوزای��ی‪)%30( ،‬‬ ‫دەدەن لەئێستادا‪ ،‬رێ��ژەی بێت»‪.‬‬ ‫رەش دەیفرۆشێتەوە»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫بەشار ئەسەد؛ «هەمان بەڵێنە كۆنەكان»ی خۆی دووبارەكردووەتەوەو هیچ شتێكی نوێی نەوتووه‌‪.‬‬

‫كتێبی سەوز‬

‫پرۆفایلی قه‌زافی‬

‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬

‫ئا‪ :‬الپه‌ڕه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬

‫‪......................................................‬‬

‫‪......................................................‬‬

‫(‪ )42‬ساڵ پێش ئێستا‪ ،‬بە كودەتایەكی سپی‌و‬ ‫بێخوێن هاتە سەر حوكم‪ ،‬هەرچەندە ئەو پاشای لەسەر‬ ‫حوكم البرا‪ ،‬بەاڵم پاشا ئامادەنەبوو خوێنی كەس‬ ‫بڕێژێت لەپێناو كورسییەكەی خۆیدا‪ ،‬كەچی قەزافی‬ ‫دوای (‪ )42‬ساڵ لە حوكمكردن‪ ،‬چەند مانگە خوێنی‬ ‫هاواڵتییانی خۆی دەڕێژێت‪.‬‬ ‫پێش (‪ )42‬ساڵ‪ ،‬ئەو كۆڵۆنێڵێكی (‪ )27‬سااڵن‬ ‫بوو‪ ،‬كە پێشڕەویی كۆمەڵێك ئەفسەری دیكەی كردو‬ ‫توانی (شا ئیدریس) لەسەر تەختی شاهانە بهێنێتە‬ ‫خ��وارەوە‪ ،‬هەرچەند لەوكاتەدا شا لە توركیا بوو‪.‬‬ ‫قەزافی سیستمی شاهانەی لیبیای گۆڕی بە كۆماری‬ ‫لیبیای عەرەبی‪ ،‬زیاتر لەوەش رەتیكردەوە بنەمای‬ ‫ئایدۆلۆژیی واڵتەكەی لەسەر كاپیتاڵیزم‪ ،‬یان كۆمۆنیزم‬ ‫دابمەزرێنێت‪ ،‬بەڵكو رێگایەكی دیكەی دۆزییەوە كە‬ ‫تێكەڵەیەكی ناسیۆنالیزمی عەرەبی‌و سیۆشیالیزم بوو‪.‬‬ ‫قەزافی‪ ،‬ئایدیاڵەكانی سیۆشیال‪-‬نەتەوەیی لە‬ ‫كتێبێكی سەوزدا داڕشت‪ ،‬ئەو كتێبە بووەتە هەموو‬ ‫شتێكی لیبیا‪ ،‬دەستوور‪ ،‬یاسا‪ ،‬ته‌نانه‌ت میكانیزمی‬ ‫جێبەجێكردنیش‪ .‬ه��ەر ك��ات ناكۆكییەك لەسەر‬ ‫شتێك درووستبوایە‪ ،‬دەبوا هەمووان بۆ كتێبی سەوز‬ ‫بگەڕانایەتەوە‪ ،‬ئەو كتێبە كە هەموو منداڵێكی لیبیایی‬ ‫دەبوو هەفتەی دوو كاتژمێر بیخوێنێته‌وه‌‪ ،‬لە بیرۆكەی‬ ‫كتێبی س��ووری «ماوتسی ت��ۆن��گ»‪ ،‬س��ەرك��ردەی‬ ‫شۆڕشگێڕی چینییەوە وەرگیراوە‪ .‬قەزافی ئااڵی سێ‌‬ ‫رەنگی واڵتەكەشی گۆڕی بە رەنگێكی سەوزی تۆخ‪.‬‬ ‫ل��ە ن��اوەن��دە جیهانییەكاندا‪ ،‬ق��ەزاف��ی ب��ەوە‬ ‫ناسراوە رەفتاری نائاسایی دەنوێنێت‪ ،‬ئەم سەرۆكە‬ ‫ح��ەزی دەس��ەاڵت وایلێكرد هەندێك جار لە دۆخی‬ ‫ئاسایی دەربچێت‌و كاردانەوەی نائاسایی هەبێت‪ .‬بۆ‬ ‫نموونە؛ كاتێك لەالیەن حوسنی موبارەك‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫لەسەركارالبراوی میسرەوە پێی دەوترێت‪« :‬شای‬ ‫شایانی ئەفریقا»‪ ،‬قەزافی بە ئاشكرا خۆشحاڵی بڕێك‬ ‫لە فیز نیشان دەدات‪ ،‬ئەمە جگە لەوەی لە چەندین‬ ‫بۆنەی جیهانییدا رەفتاری نائاسایی بەشێوەیەك‬ ‫دەنوێنێت‪ ،‬كە دەبێتە مایەی پێكەنینی ئامادەبووان‪.‬‬ ‫لەسەرەتای حوكمیەوە‪ ،‬قەزافی گرنگییەكی زۆری‬ ‫بە دۆزی عەرەب داو بیرۆكەی پانعەرەبیزم‌و نەتەوەی‬ ‫عەرەبی لە هەموو شتێكیدا رەنگیدایەوە‪ .‬بەاڵم‪،‬‬ ‫دواترو لە ساڵی (‪)1998‬دا‪ ،‬روویكردە ئەفریقاو ناوی‬ ‫رادیۆكەی لە رادیۆی دەنگی عەرەبەوە گۆڕی بۆ رادیۆی‬ ‫دەنگی ئەفریقا‪ ،‬قەزافی هێزێكی لە ئەفریقاییەكان لە‬ ‫لیبیادا درووستكرد‌و مەیلی زۆری هەبوو كە پێشڕەویی‬ ‫ئەو كیشوەرە بكات‪.‬‬ ‫لە ئێستاداو ل��ەدوای چەند مانگێك لە جەنگ‌و‬ ‫ملمالنێی ناوخۆ‪ ،‬کۆتایی ب ‌ه ده‌سه‌اڵته‌که‌ی هاتووه‌و‬ ‫هەواڵی دەستگیركردنی هەیە‪ .‬بۆ ئەمەش جەماوەری‬ ‫تەرابلوس بێگوێدانە مەترسییەكانی شەڕی ناوخۆ‪،‬‬ ‫ئاهەنگ دەگێڕن‪.‬‬

‫«ژنیش وەك پیاو‪ ،‬مرۆڤە‪ ،‬ئەمە حەقیقەتێكی‬ ‫نكوڵی لێنەكراوە»‪ .‬ئەمە یەكێكە لە وتەكانی موعەممەر‬ ‫قەزافی‪ ،‬كە لە (كتێبی سەوز)دا نووسیویەتی‪ ،‬ئەو‬ ‫كتێبەی ماوەی چەند دەیەیەك وەك دەستوورو یاسای‬ ‫لیبیا كاری كرد‪.‬‬ ‫ش��ەش س��اڵ دوای ك��ودەت��اك��ەی ب��ەس��ەر شا‬ ‫ئیدریسدا‪ ،‬موعەممەر قەزافی‪ ،‬رێبەری ئەوكاتی شۆڕشی‬ ‫لیبیا‪ ،‬كتێبی س��ەوزی نووسی‪ ،‬كتێبێك كە دەبوو‬ ‫هەموو لیبیاییەكان بیخوێننەوە‪ ،‬تەنانەت مندااڵنی‬ ‫خوێندنگەش‪ .‬دەوترێت بیرۆكەی كتێبەكە لە كتێبی‬ ‫س��ووری «ماوتسی تۆنگ»ی رێبەری كۆمۆنیستی‬ ‫چینییەكانەوە وەرگیراوە‪ .‬ئایدیۆلۆژیای نێو كتێبەكەش‪،‬‬ ‫تێكەڵەیەكە لە ناسیۆنالیزم‌و سۆشیالیزم‪ ،‬واتە هەریەكە‬ ‫لە كاپیتاڵیزم‌و كۆمۆنیزمی كاتی خۆی تێدەپەڕێنێت‪.‬‬ ‫كتێبەكە‪ ،‬نزیكەی (‪ )210‬الپەڕەیەو هەر الپەڕەیەکی‬ ‫نزیكەی (‪ )200‬وشەی تێدا نووسراوە‪ ،‬كتێبەكە بە‬ ‫شەش ساڵ‌و لە س ‌ێ زەمەنی جیاوازداو لەسەر سێ‌‬ ‫بابەتی جیاواز نووسی‪ ،‬یەكەمیان‪ :‬بریتی بوو لە؛‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی دیموكراسی‌و حكومەت‪ ،‬ئەم‬ ‫بەشەیان لە ساڵی (‪ )1975‬باڵوكرایەوە‪ .‬دووەمیان‪:‬‬ ‫بریتی بوو لە؛ چارەسەری كێشەی ئابووریی‪ ،‬سۆشیالیزم‬ ‫وەك مۆدێل‪ ،‬كە لە (‪ )1977‬باڵوكرایەوە‪ .‬سێیەمیان‪:‬‬ ‫بریتیی بوو لە؛ تیـــــۆرەی سێیەمی نێودەوڵەتیی كە لە‬ ‫ساڵی (‪)1981‬دا باڵوكرایەوە‪.‬‬ ‫كتێبی س��ەوز‪ ،‬لەساڵی (‪)1982‬دا‪ ،‬لەالیەن‬ ‫(بورهان قانع)ەوە كرا بە كوردیی‪ ،‬ئەمەش لەسەر‬ ‫داوای جەالل تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆماری ئێستای عێراق‬ ‫بوو‪ .‬پێشتر پەیوەندییەكی بەهێز لەنێوان شۆڕشی‬ ‫كوردیی‌و دیكتاتۆری لیبیا‪ ،‬واتە موعەممەر قەزافییدا‬ ‫هەبوو‪ ،‬دەوترێت سەركردە كوردییەكان پەیمانیان بە‬ ‫قەزافی داوە‪ ،‬كە ئەوانیش وەك لیبیاییەكان «هەمووان‬ ‫كتێبی سەوز بخوێننەوە»‪.‬‬ ‫لـــــەكاتی دەستپێكی راپەڕینەكانی لیبیای (‪)2011‬‬ ‫دا‪ ،‬كتێبی سەوز‪ ،‬یەكێك بوو لەو كتێبانەی كە بووە‬ ‫ئامانجی خۆپیشاندەران‌و چەندین كۆپی لێ سووتێنرا‪.‬‬ ‫پرۆفیسۆر دێرك ڤاندۆلی‪ ،‬كە پسپۆڕی بواری‬ ‫لیبیایە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬لەبەرئەوەی كتێبەكە راستەوخۆ‬ ‫نوێنەرایەتی ئایدیۆلۆژیای رژێمەكەی قەزافی دەكات‪،‬‬ ‫بۆیە كراوەتە ئامانج‌و خۆپیشاندەران رقیان لێیەتی‪.‬‬ ‫وەك پێشتر وت��را‪ ،‬كتێبی س��ەوز‪ ،‬ئیلهامی لە‬ ‫كتێبی سووری ماوتسی تۆنگی رێبەری چینییەكانەوە‬ ‫وەرگرتووە‪ ،‬بەاڵم پسپۆڕان دووپاتیدەكەنەوە؛ ئەو دوو‬ ‫كتێبە زۆر جیاوازن‪ ،‬یەكەمیان‪ :‬ئایدیۆلۆژیایەكی تۆكمەی‬ ‫لەسەر سروشتی مرۆڤ‌و سیاسەت تێدایە‪ ،‬لەكاتێكدایە‪،‬‬ ‫دووەمیان‪ :‬تەنیا كۆمەڵێك قسەی نەستەقەو تۆكمەیی‬ ‫لە بەشەكانیدا نییە‪.‬‬ ‫هەرچەندە‪ ،‬كتێبەكە وەك دەس��ت��ووری لیبیا‬ ‫لێكدەدرایەوە‪ ،‬بەاڵم لە واقیعدا دژیەكییەكی زۆری‬ ‫دروست دەكرد‪ ،‬بۆ نموونە؛ قەزافی لە رەتكردنەوەی‬ ‫لیبراڵ دیموكراسیی‪ ،‬كاپیتالیزم‌و سۆشیالیزمدا‪،‬‬ ‫دیموكراسیی راستەوخۆی كردە ئامانج‪ ،‬لەكاتێكدا؛‬ ‫ت���ەواوی دەس��ەاڵت��ەك��ان بەدەستی خ��ۆی ب��وو‪ .‬لە‬ ‫بەشێكی دیكەی كتێبەكەدا؛ باس لە ئازادیی رەهای‬ ‫رادەربڕین دەكات‪ ،‬بەاڵم كاتێك خەڵكی دەستیان‬ ‫وەاڵمەكەی لە‬ ‫كرد بە خۆپیشاندان‪،‬‬ ‫مێژوودا بێوێنە بوو‪.‬‬

‫دیكتاتۆرە سەوزەكەش؛ رووخا‬ ‫شااڵو فەتاح‬

‫‪....................................................‬‬

‫رۆژێ��ك دوای ڤاالنتاینی‬ ‫ئەمساڵ‪ ،‬خەڵكی لیبیاش وەك‬ ‫زۆرێ��ك لە واڵت��ان��ی عەرەبی‬ ‫دی‪ ،‬هاتنە سەر شەقامەكان‬ ‫بۆ خۆپیشاندان دژی رژێمی‬ ‫لیبیاو داواك��اری��ی ری��ف��ۆرم‪،‬‬ ‫بەاڵم وەاڵمی رێبەری لیبیا لە‬ ‫هەمووان قورستربوو‪ ،‬ئەوەش‬ ‫دوای ئ��ەوەی راستەوخۆ بە‬ ‫چەك وەاڵمی دانەوە‪.‬‬ ‫وەاڵم��������ی ق����ەزاف����ی‪،‬‬ ‫ناچاركرد‬ ‫خۆپیشاندەرانی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی گ��واس��ت��ن��ەوە‬ ‫داب��م��ەزرێ��ن��ن ل��ە ب��ن��غ��ازی‌و‬ ‫رووبەڕووی رژێم ببنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ق��ەزاف��ی تا دەه��ات توندترو‬ ‫توندتر وەاڵم���ی دەدان���ەوە‪،‬‬ ‫ت���ا ئ������ەوەی ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی‬ ‫نێودەوڵەتیی هاتە دەن �گ‌و‬ ‫زنجیرەیەك هێرشی ئاسمانیی‬ ‫كرایە سەر هێزەكانی قەزافی‪.‬‬ ‫وەك زۆرێ��ك��ی دیكە لە‬ ‫واڵت��ان��ی ع��ەرەب��ی‪ ،‬ق��ەزاف��ی‬ ‫دەستی بەسەر ت��ەواوی كایە‬ ‫سیاسییەكانی واڵتدا گرتبوو‪،‬‬ ‫بەجۆرێك ت���ەواوی شتەكان‬ ‫لەالیەن ئەوەوە بەڕێوەدەبران‪،‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە بەپێی كتێبی‬ ‫س��ەوز؛ دەب��وای��ە ئەنجومەنی‬ ‫خ��ەڵ��ك‪ ،‬ك��ە بەشێوەیەكی‬ ‫راستەوخۆ هەڵبژێردرابوون‪،‬‬ ‫لیبیا ب��ەڕێ��وەب��ەرن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دەوت���رێ���ت‪ :‬ق��ەزاف��ی خ��ۆی‬ ‫ئەنجومەنەكەی هەڵدەبژارد‌و‬ ‫هەركاتێكیش شتێكی بەدڵ‬ ‫نەبوایە‪ ،‬رەتیدەكردەوە‪.‬‬ ‫ل��ی��ب��ی��ا‪ ،‬س��ام��ان��ێ��ك��ی‬ ‫سروشتیی نەوتی زۆری هەیە‪،‬‬ ‫كە دەیكاتە دەیەمین واڵت‬ ‫لە رووی یەدەگی نەوتەوە‪.‬‬

‫ل��ە رووی رووب���ەری���ش���ەوە؛‬ ‫حەڤدەیەمین گ��ەورە واڵتی‬ ‫جیهانە‪ ،‬ئ��ەم واڵت��ە (‪)6.4‬‬ ‫ملیۆن خەڵكی تێدا دەژی‌و‬ ‫ب����ەس����ەر س����ێ‌ ه���ەرێ���م���دا‬ ‫داب���ەش���ب���ووە‪ .‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫داهاتی لیبیاییەكان لە تەواوی‬ ‫بەرزتربوو‪،‬‬ ‫ئەفریقاییەكان‬ ‫بەاڵم ئازادیی سیاسیی پاڵی‬ ‫پێوەنان بۆ شۆڕشكردن لە‬ ‫دژی دیكتاتۆرە سەوزەكە‪.‬‬ ‫قەزافی خووی بە رەنگی‬ ‫س��ەوزەوە گرتبوو‪ ،‬كاتێك لە‬ ‫ساڵی (‪ )1969‬كودەتایەكی‬ ‫سپی به‌سه‌ر «شا ئیدریس»دا‬ ‫كرد‪ ،‬رەنگی ئااڵی واڵتی گۆڕی‬ ‫بە سەوز‪ ،‬كتێبێكی نووسی بە‬ ‫ن��اوی «كتێبی س��ەوز»‪ ،‬كە‬ ‫بووە ئایدیۆلۆژیاو دەستووری‬ ‫ل��ی��ب��ی��ا‪ ،‬ه��ەم��ی��ش��ە ل��ەژێ��ر‬ ‫چادرێكی سەوزدا دادەنیشت‌و‬ ‫تەنانەت زۆركات جلی سەوزی‬ ‫لەبەردەكرد‪.‬‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی لیبیا ل��ەوە‬ ‫ت����ووڕەب����وون‪ ،‬ك��ە ق��ەزاف��ی‬ ‫ت��ەن��ی��ا ب���ەوە رازی ن��ەب��وو‬ ‫بەدرێژایی ژیانی خۆی لەسەر‬ ‫ح��وك��م ب��ێ��ت‪ ،‬ب��ەڵ��ك��و ه��ەر‬ ‫زوو سەیفولئیسالمی ئامادە‬ ‫دەك���رد ب��ۆ ئ���ەوەی جێگای‬ ‫خۆی بگرێتەوە‪ .‬لەئێستادا‪،‬‬ ‫شۆڕشگێڕانی لیبیا بەفەرمیی‬ ‫رایانگەیاندووە‪ :‬سەیفولئیسالم‬ ‫دەستگیركراوە‪.‬‬ ‫وەك زۆرێ���ك ل��ە رژێمە‬ ‫عەرەبییەكانی دیكە‪ ،‬سامان‌و‬ ‫چارەنووسی لیبیا كەوتبووە‬ ‫دەست نوخبەیەكی دیاریكراو‪،‬‬ ‫ك��ە ت��ەخ��ش��ان‌و پەخشانی‬ ‫دەكرد‪ .‬منداڵەكانی قەزافی كە‬ ‫حەوت كوڕو كچێكن‪ ،‬دەستیان‬ ‫ب���ەس���ەر زۆرب������ەی ك��ەرت��ە‬ ‫ئابوورییە گرنگەكانی لیبیادا‬

‫گ��رت��ب��وو‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت سلكی‬ ‫سەربازییشیان تێنەپەڕاندبوو‪،‬‬ ‫بنه‌ماڵه‌ی قەزافی‪ ،‬لە لیبیاو‬ ‫دەرەوەی لیبیادا‪ ،‬ت��ەواوی‬ ‫سامانی واڵت��ی بەكاردەهێنا‬ ‫بۆ بەرژەوەندیی تاكەكەسی‬ ‫خۆیان‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم‪ ،‬رژێ��م خەونێكی‬ ‫دی��ك��ەش��ی ه��ەب��وو‪ ،‬ق��ەزاف��ی‬ ‫دەی���وی���س���ت رێ��ب��ەرای��ەت��ی‬ ‫ناوچەكە بكات‪ ،‬بۆ ئەمەش‬ ‫چ��ەن��د ساڵێك بانگەشەی‬ ‫پ��ان��ع��ەرەب��ی��زم��ی دەك����ردو‬ ‫لەوپێناوەدا سامانی لیبیای‬ ‫بەفیڕۆدەدا‪ ،‬دواترو لەپڕێكدا‬ ‫بانگەشەی ئەفریقاییبوونی‬ ‫دەستپێكرد‪ ،‬ئەمەش بووە‬ ‫ه��ۆی ئ���ەوەی متمانەی لە‬ ‫جیهانییەكاندا‬ ‫ن��ێ��وەن��دە‬ ‫نەمێنێت‪ ،‬بەتایبەت دوای‬ ‫نواندنی چەند هەڵسوكەوتێكی‬ ‫سەیر‪.‬‬ ‫ل��ە م��ان��گ��ی ش��وب��ات��دا‪،‬‬ ‫راپەڕینەكان دەستیانپێكرد‪،‬‬ ‫بەاڵم رژێم خەڵكی بە «جرج»‬ ‫ن��اوب��ردو ئ��ام��ادە نەبوو هیچ‬ ‫سازشێك بكات‪ ،‬تەنانەت بە‬ ‫چەك وەاڵم��ی خۆپیشاندانی‬ ‫ئاشتییانەی دای���ەوە‪ ،‬دوای‬ ‫زی���ات���ر ل���ە ش���ەش م��ان��گ‪،‬‬ ‫ش��ەڕ گەیشتە ب��ەردەرگ��ای‬ ‫قەزافی‌و دەوترێت؛ هەندێك‬ ‫لە كوڕەكانی خۆیان تەسلیم‬ ‫كردووە‪ ،‬یان دەستگیركراون‪،‬‬ ‫ت�����ەن�����ان�����ەت ه�����ەواڵ�����ی‬ ‫دەستگیركردنی خودی قەزافی‬ ‫هەیە‪ .‬محەمەدی كوڕە گەورەی‬ ‫قەزافی‪ ،‬كە هەر خەریكی خۆ‬ ‫دەوڵەمەندكردن بوو‪ ،‬كەرتی‬ ‫« تیلیكـــــــۆ مۆ نیكە یشن » ‪،‬‬ ‫وات����ە پ��ه‌ی��وه‌ن��دی لیبیای‬ ‫بەدەستەوەبوو‪ ،‬ئەمە جگە‬ ‫ل����ەوەی س��ەرۆك��ی لیژنەی‬

‫ئۆڵۆمپی ئ��ەو واڵت��ە ب �و‌و و‬ ‫(‪)%40‬ی پشكەكانی بیبسی‬ ‫كۆال لە لیبیا‪ ،‬هی خۆی بوو‪،‬‬ ‫خۆی تەسلیمی شۆڕشگێڕان‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫تەنانەت بەناوبانگترین‌و‬ ‫گرنگترین كوڕی قەزافی‪ ،‬واتە‬ ‫سەیفولئیسالم‪ ،‬كە چەندین‬ ‫س��اڵ ب��وو ق��ەزاف��ی ئامادەی‬ ‫دەك���رد ب��ۆ ئ���ەوەی جێگای‬ ‫بگرێتەوە‪ ،‬دەستگیركراوە‪.‬‬ ‫سەیف‪ ،‬خاوەنی بڕوانامەی‬ ‫دكتۆرایە لە فەلسەفەی سیاسی‬ ‫داو بە چوار زمان (عەرەبی‪،‬‬ ‫ئ��ی��ن��گ��ل��ی��زی‪ ،‬ف��ەرەن��س��ی‪،‬‬ ‫ئەڵمانی) بەڕەوانی دەدوێت‪.‬‬ ‫پێش دەستپێكی شۆڕشی‬ ‫خەڵكی لیبیا‪ ،‬سەیف وەكو‬ ‫كەسێكی لیبراڵ دیموكرات‬ ‫دەناسرا‪ ،‬كە هیوای گۆڕانی‬ ‫لیبیای تێدا بەدی دەكرا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەگەڵ دەستپێكی شۆڕشدا‪،‬‬ ‫سەیف بە چەكێكەوە چووە‬ ‫ناو الیەنگرانی قەزافییەوە‌و‬ ‫ه���ان���ی���دان ب���ۆ ش����ەڕ دژی‬ ‫خۆپیشاندەران‪.‬‬ ‫ه��ه‌ر ئ��ێ��واره‌ی دوێ��ن��ێ‪،‬‬ ‫له‌ که‌ناڵه‌کانی راگه‌یاندنه‌وه‌‬ ‫ل����ه‌زاری ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕان �ه‌وه‪‌،‬‬ ‫رای��ان��گ�ه‌ی��ان��د‪( :‬س��اع��ی��دی)‪،‬‬ ‫س��ێ��ی��ه‌م ک�����وڕی ق���ه‌زاف���ی‬ ‫ده‌ستگیرکراوه‌‪.‬‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی��ی ل��ەن��ێ��وەن��دی‬ ‫لیبیادا ئاهەنگ دەگ��ێ��ڕن‪،‬‬ ‫بەبۆنەی رووخانی دیكتاتۆرە‬ ‫سەوزەكەوە‪ ،‬ئەو دیكتاتۆرەی‬ ‫زۆرترین چانسی خزمەتكردنی‬ ‫گ��ەل��ەك��ەی ه��ەب��وو‪ ،‬بەهۆی‬ ‫(‪ )42‬ساڵ حوكمكردنییەوە‪،‬‬ ‫بووە یەكێك لە درێژخایەنترین‬ ‫حوكمدارەكانی جیهان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەیتوانی خۆی لە تووڕەیی‬ ‫گەلەكەی رزگار بکات‪.‬‬

‫بەشار؛ هەڵەی دیكتاتۆرەكانی تر دووبارە دەكاتەوە‬ ‫الپه‌ڕه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬

‫‪........................................................‬‬

‫دوای شەش مانگ لە راپەڕین‪،‬‬ ‫بەشار ئەسەدی سەرۆكی سوریا‪،‬‬ ‫ئامادە نەبوو تەنانەت پۆزش‬ ‫بۆ خۆپیشاندەران بهێنێتەوەو‬ ‫لە وتارێكی (‪ )40‬خوولەكیدا‪،‬‬ ‫هەموو وتەكانی پێشووتری خۆی‬ ‫دووبارەكردەوەو واڵتانی دەرەكیی‬ ‫لە مەترسییەكانی دەستێوەردان‬ ‫ئاگاداركردەوە‪.‬‬ ‫ئه‌سه‌د‪ ،‬دوای شەش مانگ لە‬

‫خۆپیشاندان‪ ،‬تادێت رژێمه‌که‌ی‬ ‫توندتر وەاڵم��ی خۆپیشاندەران‬ ‫دەدات��ەوەو تانك‌و زرێپۆشەكان‬ ‫رۆژانە بە دەیان كەس لە خەڵكی‬ ‫سوریا دەكوژن‪ ،‬ئەمەش بووە هۆی‬ ‫درووستبوونی كاردانەوەیەكی‬ ‫نێودەوڵەتیی بەرامبەر رژێمی‬ ‫س��وری��ا‪ ،‬ب��ەج��ۆرێ��ك هەریەكە‬ ‫ل��ە‪ :‬ن��ەت��ەوەی��ەك��گ��رت��ووەك��ان‪،‬‬ ‫وی�لای��ەت��ەی��ەك��گ��رت��ووەك��ان��ی‬ ‫ئ��ەم��ری��ك�ا‌و ب��ەری��ت��ان��ی��ا‪ ،‬داوای‬ ‫ل��ەس��ەرك��ارالچ��وون��ی ب��ەش��ار‬ ‫ئەسەدیان كرد‪.‬‬

‫ئ���ەس���ەد‪ ،‬ل���ە دوای��ەم��ی��ن‬ ‫وت��اری تەلەفزیۆنیدا‪ ،‬كە پێرێ‬ ‫ب�ڵاوب��ووەوە‪ ،‬واڵتانی دەرەكیی‬ ‫ئاگاداركردەوە لە هەڵوێستیان‪.‬‬ ‫بۆ خەڵكی سوریاش‪ ،‬پەیمانی‬ ‫ریفۆرمی دا‪« ،‬ئ���ەوەی ئ��ەوان‬ ‫دەیڵێن هیچ گرنگییەكی نییە‬ ‫بۆ ئێمە»‪ .‬ئەمە وەاڵمی بەشار‬ ‫بوو‪ ،‬بۆ ئەو سەرۆكانەی داوای‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی ئەویان‬ ‫كردبوو‪.‬‬ ‫دوای ب�ڵاوب��وون��ەوەی چەند‬ ‫ڤیدیۆو وێنەیەكیش‪ ،‬هێشتاش‬

‫ئ��ەس��ەد دان ب�����ەوەدا نانێت‬ ‫س��وپ��اك��ەی خەڵكی مەدەنیی‬ ‫ك��ردووەت��ە ئامانج‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ڤ��ی��دی��ۆی هێرشی تانكەكانی‬ ‫سوپا بۆ سەر (حەمماو الزقیە)‬ ‫بە ئاشكرا دی��ارن‌و رووخاندنی‬ ‫مزگەوت‌و شوێنە گشتییەكانیش‬ ‫شاراوە نین لە جیهاندا‪ .‬هێشتا‬ ‫حكومەتی سوریا چەند مافیایەك‬ ‫تۆمەتبار دەكات؛ بە قۆستنەوەی‬ ‫دۆخی ئێستای سوریا‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ماهیر ئ��ەس��ەدی ب���رای بەشار‬ ‫ئ��ەس��ەد‪ ،‬ب��ەئ��اش��ك��را ل��ە چەند‬

‫ڤیدیۆیەكدا دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ەك��ی س��وری��ی‬ ‫ب��ە (‪)CNN‬ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫ب���ەش���ار ئ���ەس���ەد «ه���ەم���ان‬ ‫ب��ەڵ��ێ��ن��ە ك��ۆن��ەك��ان»ی خ��ۆی‬ ‫دووبارەكردووەتەوەو هیچ شتێكی‬ ‫نوێی ن��ەوت��ووە‪« ،‬هیچ كەس‬ ‫متمانەی بە ریفۆرمی داهاتوو‬ ‫نەماوە‪ ،‬هیچ ئومێدێكم بە دۆخەكە‬ ‫ن��ەم��اوە»‪ .‬ئ��ەو هاواڵتییە باس‬ ‫لەوە دەكات‪ :‬ئەوەی روودەدات لە‬ ‫سوریا‪ ،‬تاوانە دژ بە مرۆڤایەتیی‪،‬‬ ‫نەك تەنیا گەلی سوریا‪.‬‬

‫نەمانی ئومێد‪ ،‬تەنیا لەالیەن‬ ‫خەڵكی سوریاوە نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫واڵت��ان��ی دراوس���ێ‌‌و خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستیش‪ ،‬یەك لەدوای یەك‬ ‫متمانەیان ب��ە رژێ��م��ی سوریا‬ ‫نامێنێت‌و هەوڵی یەكالكردنەوەی‬ ‫چارەنووسی ئەو واڵتە دەدەن‪،‬‬ ‫لەوانەش؛ سعودیەو توركیا‪.‬‬ ‫پ��ێ��ش��ت��ر‪ ،‬ه��ەری��ەك��ە ل��ە‪:‬‬ ‫زەینەلعابدین بن عەلی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ت��ون��س‪ ،‬ح��وس��ن��ی م��وب��ارەك‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی م��ی��س��رو م��وع��ەم��ەر‬ ‫قەزافی‪ ،‬سەرۆكی لیبیا‪ ،‬لەالیەن‬

‫نێودەوڵەتییەوە‬ ‫كۆمەڵگەی‬ ‫ئاگاداركرابوونەوە ل��ەوەی‪ ،‬كە‬ ‫باشترە واز لە حوكمی واڵتەكانیان‬ ‫ێ ب��ە داواك���اری���ی‬ ‫بهێنن‌و گ���و ‌‬ ‫هاواڵتییان بدەن‪ ،‬بەاڵم هەریەكە‬ ‫ل��ەو س��ەرۆك��ان��ەش ئ��ەوەی��ان بە‬ ‫دەستتێوەردان لەقەڵەمدابوو‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دواج����ار چ��ارەن��ووس��ی��ان‬ ‫ئەوەبوو لەالیەن گەلەكانیانەوە‬ ‫لەكارخران‪ ،‬له‌کاتێکدا زۆرب�ه‌ی‬ ‫چ��اودێ��ران پێیانوایه‌‪ :‬بەشار‬ ‫ئەسەدیش هەمان هەڵە دووبارە‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫دوای هەشت مانگ‪ ،‬تاڵەبانی سەروەت‌و سامانی بۆ نەزاهە ئاشكرا ده‌کات‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬دوای تێپەڕبوونی‬ ‫هەشت مانگ؛ جەالل تاڵەبانی‪،‬‬ ‫س�����ەرۆك ك���ۆم���اری ع���ێ���راق‪،‬‬ ‫س����ەروەت‌و س��ام��ان��ی خ��ۆی بۆ‬ ‫دەستەی نەزاهەی عێراق ئاشكرا‬

‫راپۆرتی‪ :‬عەلی ناجی‬

‫كرد؛ كە زۆرینەی پەرلەمانتارو‬ ‫وەزیرەكان‪ ،‬لەو هەنگاوەدا پێش‬ ‫تاڵەبانی كەوتبوون‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەی���ان���ن���ام���ەی���ەك���دا‬ ‫ك�����ە س���ای���ت���ی دەس����ت����ەی‬

‫ن����ەزاه����ە‪،‬ل����ە(‪‌)2011/8/17‬دا‬ ‫ب�ڵاوی��ك��ردووەت��ەوە‪ ،‬ئ��ام��اژەی‬ ‫ب����ەوەداوە‪ :‬ه��ەری��ەك لە جەالل‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی‪ ،‬س����ەرۆك ك��ۆم��اری‬ ‫عێراق‌‪،‬و تاریق هاشمی‌و خوزەیر‬

‫خ��وزاع��ی جێگرانی‪ ،‬س��ەروەت‌و‬ ‫سامانی خ��ۆی��ان ب��ۆ دەستەکە‬ ‫ئ��اش��ك��راك��ردووە‪ ،‬بەبێ ئ��ەوەی‬ ‫ئاماژە بەبڕی سەروەت‌و سامانی‬ ‫هیچكام لەو سێ بەرپرسەدرابێت‪.‬‬

‫بەپێی بەیاننامەكە‪ ،‬هێشتا‬ ‫پ��ارێ��زگ��اری ك��ەرك��وك‪ ،‬فۆڕمی‬ ‫ئاشكراكردنی سەروەت‌و سامانی‬ ‫خۆی رەوان��ەی دەستەی نەزاهە‬ ‫نەكردووە‪.‬‬

‫شیعەكان؛ بەشەكەی خۆیان لە مادەی (‪ )140‬جێبەجێ دەكەن‬

‫‪........................................................‬‬

‫نووسینگەكانی مادەی (‪)140‬‬ ‫ل��ەب��اش��ووری ع��ێ��راق‪ ،‬چاالكتر‬ ‫دەكرێن‌و لە كەمتر لە ساڵێكدا‬ ‫(‪ )240‬ه��ەزار فۆڕمی قەرەبوو‬ ‫بەسەر خێزانە دەركراوەكاندا‬ ‫دابەش دەكەن‌‪ ،‬پەرلەمانتارێكی‬ ‫کوردیش‪ ،‬مەترسییەكانی ئەو‬ ‫هەنگاوە ئاشكرا دەكات‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«شیعەكان دەی��ان��ەوێ��ت پ��ارە‬ ‫ب��ۆ ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی ش��ارە‬ ‫كوردییەكان نەمێنێت»‪.‬‬ ‫هاوبەشی ك��ورد‌و شیعە لە‬ ‫م���ادەی (‪)140‬دا‪ ،‬ك��ە پێشتر‬ ‫ه������ەردووال ب��ۆ چ��ەس��پ��ان��دن��ی‬ ‫لەدەستووردا دەنگیان لەسەر‬ ‫داوە‪ ،‬م��اوەی��ەك��ە ج��ی��اوازی��ی‬ ‫تێكەوتووه‌‪ ،‬بەتایبەت دوای‬ ‫ئ���ەوەی ه��ادی ع��ام��ری‪ ،‬شیعە‬ ‫م���ەزه���ەب‌و س��ەرۆك��ی رەوت���ی‬ ‫ب���ەدر‪ ،‬ل��ەب��ری رائ��ی��د فەهمی‪،‬‬ ‫سەرۆكایەتیی ئ��ەو لیژنەیەی‬ ‫وەرگرت‪.‬‬ ‫ك���ارم���ەن���دی ی��ەك��ێ��ك لە‬ ‫دابەشكردنی‬ ‫نووسینگەكانی‬ ‫چەكی قەرەبووی مادەی (‪،)140‬‬ ‫كە نەیویست ناوی بهێنرێت‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«بەشێوەیەكی زارەك��ی��ی‬ ‫رێ��ن��م��ای��ی ك���راوی���ن‪ ،‬ك��ە هیچ‬ ‫مامەڵەیەكی قەرەبووكردنەوەی‬ ‫ش��ارەك��ان��ی ب��اش��ووری عێراق‬ ‫لەیەك رۆژ زیاتر درەنگ نەخرێت‌و‬ ‫دەستبەجێ جێبەجێ بكرێت‪.‬‬ ‫ه��اوک��ات بەپێی ئامارێك‪،‬‬

‫لەتیف شێخ مستەفا‪:‬‬

‫عەبدولمەهدی خەفاجی‪:‬‬

‫پێدەچێت شیعەكان‬

‫لیژنەی (‪ )140‬ئەو‬

‫هەوڵبدەن زۆرترین‬

‫گۆڕانكارییە ئیدارییەی‬

‫مامەڵە رایی بكەن؛‬ ‫تا زۆربەی بودجەی‬ ‫مادەكە‪ ،‬بۆ خۆیان بەرن‬ ‫كە لە ماڵپەڕی لیژنەی بااڵی‬ ‫جێبەجێكردنی مادەی (‪‌)140‬دا‬ ‫ب��ڵ�اوك����راوەت����ەوە‪ ،‬ل��ەن��ی��وان‬ ‫(‪ 2010/7/1‬بۆ ‪،)2011/8/11‬‬ ‫لە نووسینگەكانی جێبەجێكردنی‬ ‫م���ادەی (‪ )140‬ل��ە شارەكانی‬ ‫(بەسرە‪ ،‬میسان‪ ،‬واست‪ ،‬بابل‪،‬‬ ‫زیقار) (‪ )240‬ه��ەزار‌و (‪)485‬‬ ‫فۆڕمی قەرەبوو بەسەر خێزانە‬

‫كەربەال دەورووژێنێت؛ كە‬

‫كۆبوونەوەیەكی لیژنەی بااڵی مادەی ‪140‬‬ ‫ئ��اواره‌و هاورده‌کانی سەردەمی‬ ‫رژێمی بەعسدا داب��ەش��ك��راوەو‬ ‫(‪ )142‬هەزار‌و (‪ )492‬فۆڕمیش‬ ‫ل��ەو رێ��ژەی��ە گ��ەڕێ��ن��راوەت��ە بۆ‬ ‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەك��ان‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ل���ەم���اوه‌ی س���ێ س���اڵ���داو ل ‌ه‬ ‫(‪ 2007/7/1‬بۆ ‪،)2011/8/11‬‬ ‫لە نووسینگەكانی جێبەجێكردنی‬ ‫م���ادەی (‪ )140‬ل��ە ك��ەرك��وك‌‪،‬‬ ‫سنجار‌و خانەقین‪ )240( ،‬هەزار‌و‬ ‫(‪ )803‬ف��ۆڕم بەسەر خێزانە‬ ‫ئ��اوارەو هاورده‌كانی ئەو سێ‬ ‫ناوچەیەدا دابەشكراون‌و (‪)208‬‬

‫ه���ەزار‌و (‪ )466‬فۆڕمیشیان‬ ‫گەڕێنراونەتەوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬لەتیف شێخ مستەفا‪،‬‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫ع��ێ��راق ل��ەس��ەر فراكسیۆنی‬ ‫«گ�����ۆڕان»‪ ،‬ئ��ەو ه��ەن��گ��اوەی‬ ‫شیعەكان ب��ە «مەترسیی»‬ ‫دەزان���ێ���ت‌و ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ك��ورد رێ��ژەی ئ��اوارەو‬ ‫زی��ان��ل��ێ��ك��ەوت��ووان��ی م���ادەی‬ ‫(‪‌)140‬ی لە ب��اش��وور زیاترە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوان (‪ )6‬نووسینگەیان‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی ئەو مادەیە‬

‫ك��ردووت��ەوە‪ ،‬كەچی لە ناوچە‬ ‫كێشەلەسەرەكاندا‪،‬‬ ‫كوردییە‬ ‫تەنیا (‪ )4‬نووسینگەمان هەیە»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارەی‬ ‫«گ�����ۆڕان» ج��ەخ��ت��ی ل��ەس��ەر‬ ‫ئەوەكردەوە‪ :‬ترس زۆرە لەسەر‬ ‫ئەو پەلەكردنەی شیعەكان لە‬ ‫جێبەجێكردنی م��ادەی (‪)140‬‬ ‫لە باشوور‌و وتی‪« :‬پێدەچێت‬ ‫شیعەكان هەوڵبدەن زۆرترین‬ ‫مامەڵە رایی بكەن؛ تا بودجەی‬ ‫مادەی (‪ ،)140‬كە خۆی لە خۆیدا‬ ‫كەمە‪ ،‬زۆرتر بۆ خۆیان بەرن‌و بۆ‬

‫لە ساڵی (‪‌)1968‬دا‪،‬‬ ‫ئەنجام دراوە‬ ‫بودجەیەكی‬

‫ناوچەكوردییەكان‬ ‫كەم بمێنێتەوە»‪.‬‬ ‫مادەی (‪ )140‬لە شارەكانی‬ ‫ب��اش��ووری ع��ێ��راق‪ ،‬ج��ی��اواز لە‬ ‫ن��اوچ��ە ك��وردی��ی��ەك��ان‪ ،‬زیاتر‬ ‫پەیوەستە بە قەرەبووكردنەوەی‬ ‫زی��ان��ل��ێ��ك��ەوت��ووان‌و ئ����اوارەو‬ ‫ه��اوردەك��ان��ی دەس��ت��ی رژێمی‬ ‫ب��ەع �س‌و ق��ورس��ای��ی كێشەكان‬

‫لەسەر ناوچەكان نییە‪ ،‬تەنیا‬ ‫ناوچەی «نخێب»‌و «شمالیە»‬ ‫نەبێت‪ ،‬كە لەسەر پارێزگای‬ ‫ئەنباری سوننەنشینن‌و كەربەالی‬ ‫زۆرینە شیعە داوایان دەكات‪.‬‬ ‫خەفاجی‪،‬‬ ‫عەبدولمەهدی‬ ‫نوێنەری كەربەال لە ئەنجومەنی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران��ی ع��ێ��راق‪ ،‬جەختی‬ ‫لەسەر ئەوەكردەوە‪ :‬لە سنووری‬ ‫پارێزگاكەیدا‪ ،‬هەندێك شوێن‬ ‫هەن؛ كە سنوورە ئیدارییەكانیان‬ ‫خراوەتە سەر پارێزگای ئەنبار‪.‬‬ ‫خەفاجی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬لیژنەی مادەی (‪)140‬‬ ‫لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقدا‪،‬‬ ‫ئ��ەو گۆڕانكارییە ئیدارییەی‬ ‫كەربەال‪ ،‬دەورووژێنێت‪ ،‬كە لە‬ ‫ساڵی(‪)1968‬دا‪ ،‬لەالیەن رژێمی‬ ‫بەعسەوە ئه‌نجام دراوه‌و ئه‌و دوو‬ ‫ناوچه‌یه‌ خراونەتە سەر ئەنبار»‪.‬‬ ‫لە بەرامبەریشدا‪ ،‬كامیل‬ ‫دلێمی‪ ،‬ن��وێ��ن��ەری ئەنبار لە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫ئەو داواكارییەی بە داواكارییەكی‬ ‫سیاسیی ناو برد‪.‬‬ ‫دل���ێ���م���ی‪ ،‬ك���ە ه���اوك���ات‬ ‫ئ����ەن����دام����ی ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫عێراقییەیە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬پێویستە كوتلە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬لەپێشدا كێشەی‬ ‫ناوچەجێناكۆكەكانیان لەگەڵ‬ ‫واڵتانی دراوسێدا باس بكەن‌و‬ ‫لە رووی مێژووییەوە‌و ناوچەی‬ ‫نخێب‪ ،‬بەشێكە لە پارێزگای‬ ‫ئ��ەن��ب��ارو ئێستاش ل��ە بەشە‬ ‫بودجەی پەرەپێدانی پارێزگای‬ ‫ئەنباردایە»‪.‬‬

‫پەرلەمانتارێك‪ :‬مەرجەكانی؛ لە هیچ حیزبێكی عێراقیدا نین‬

‫كێشەكانی یاسای حیزبە سیاسییەكانی عێراق؛ ئاشكرا دەكرێن‬

‫راپۆرتی‪ :‬پ‪.‬بەغدا‬

‫‪........................................................‬‬

‫ئ���ەن���دام���ان���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ی��اس��ای��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫«ك���ەم���وك���ورت���ی���ی���ەك���ان»ی‬ ‫پڕۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكانی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئاشكرا دەكەن‌و هەندێكیان‬ ‫پ��ێ��ی��ان��وای��ە‪ :‬م��ەرج��ەك��ان��ی‪ ،‬بە‬ ‫«ه��ی��چ» حیزبێكی عێراقی‬ ‫جێبەجێ ن��اك��رێ �ن‌و هەندێكی‬ ‫دیکه‌یش خاڵەكانی بەتەمومژاویی‬ ‫دەزان��ن‌و ئەگەری دروستبوونی‬ ‫حیزبی نەتەوەیی‌و مەزهەبیی‬ ‫لێدەخوێننەوە‪.‬‬ ‫دوای تێپەڕبوونی زیاتر لە‬ ‫ساڵێك بەسەر ئامادەكردنیدا‬ ‫لەالیەن حكومەتەوە‪ ،‬لەئێستادا‬ ‫پڕۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكانی‬ ‫عێراق‪ ،‬لەبەردەم لیژنەی یاسایی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەراندایە‪ ،‬كە‬ ‫بڕیارە دوای ئامادەكردنی راپۆرت‬ ‫لەسەری‪ ،‬لەو ئەنجومەنە دەنگی‬ ‫لەسەر بدرێت‪.‬‬ ‫موشریق ن��اج��ی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی یاسایی لە ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬ئاشكرای كرد‪:‬‬ ‫چەندین بۆشایی لە پڕۆژەیاسای‬ ‫حیزبە سیاسییەكانی عێراقدا‬ ‫هەن‪.‬‬ ‫ناجی‪ ،‬كە لەسەر كوتلەی‬ ‫ئەحرار «سەدرییەكان»‪ ،‬ئەندام‬ ‫پەرلەمانە‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬م���ادەی (دوو)ی‬ ‫یاساكە‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوەدەك��ات‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی ك���اروب���اری‬ ‫حیزبەكان‪ ،‬س��ەر بە وەزارەت��ی‬ ‫دادە‪ ،‬كە الیەنی ب��ەرپ��رس لە‬

‫موشریق ناجی‪:‬‬

‫نابێت ده‌سه‌اڵتی‬ ‫جێبه‌جێکردن؛‬ ‫مۆڵه‌ت بدات ‌ه‬ ‫حیزبه‌کان‬ ‫پێدانی مۆڵەت بە حیزبەكان‪،‬‬ ‫الیەنی جێبەجێكارە‪ ،‬كە ئەوەیش‬ ‫ئەگەری الیەنگیریی تێدا دەكرێت‌و‬ ‫ئێمە دەم��ان��ەوێ��ت حیزبەكان‪،‬‬ ‫سەر بەالیەنی سەربەخۆی وەك‬ ‫كۆمسیۆن بن»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ئ��ەن��دام��ەی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫یاسایی‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەش دا‪:‬‬ ‫پ��ڕۆژەی��اس��اك��ە‪ ،‬كەناڵەكانی‬ ‫راگەیاندنی چوارچێوەی حیزبە‬

‫سیاسییەكانی ل��ە جیاكاریی‬ ‫حیزبیی‪ ،‬ج��ی��ان��ەك��ردووەت��ەوە‌و‬ ‫ش�����رۆڤ�����ەی ك���ەن���اڵ���ەك���ان���ی‬ ‫راگەیاندنیشی ن��ەك��ردووە‪ ،‬كە‬ ‫ئایا راگەیاندنی حكومین‪ ،‬یان‬ ‫گشتیی‪.‬‬ ‫بەپێی پڕۆژەیاسای حیزبە‬ ‫سیاسییەكانی عێراق‪ ،‬مەرجەكانی‬ ‫پێكهێنان‌و بەردەوامیی حیزبی‬ ‫سیاسیی لەعێراقدا‪ ،‬بریتین لە‬ ‫پەیوەستبوون ب��ە دەس��ت��وور‌و‬ ‫ب��ن��ەم��اك��ان��ی م��اف��ی م���رۆڤ‌و‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی‌و جێگۆڕكێی‬ ‫ئاشتییانەی دەسەاڵت‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ئ���ازاد زەی��ن��ەڵ‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی یاسایی لەسەر‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی ه��اوپ��ەی��م��ان��ی��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەدا‪:‬‬ ‫چەندین خ��اڵ��ی «خ���راپ» لە‬ ‫پڕۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكانی‬ ‫عێراقدا هەن‪.‬‬ ‫ئ������ازاد زەی����ن����ەڵ‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«زۆرب��ەی ئەو حیزبە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ان��ەی‬ ‫لەعێراقدان‪ ،‬ئەو‬ ‫مەرجانەیان تێدا‬

‫نییە كە لە پڕۆژەیاسای حیزبە‬ ‫سیاسییەكـــانی عێراقدا هاتووه‌‌و‬ ‫ناشتوانن پ��ەی��وەس��ت ب��ن بەو‬ ‫مەرجانەوە»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ەك��ەی فراكسیۆنی‬ ‫هاوپەیمانیی‪ ،‬ئاشكرای كرد‪:‬‬ ‫بەپێی پ��ڕۆژەی��اس��اك��ە‪ ،‬دەبێت‬ ‫پێكهێنەری ح��ی��زب‪)2000( ،‬‬ ‫ئیمزا ل��ە (ش���ه‌ش) پارێزگای‬ ‫عێراق كۆبكاتەوە‌و ناشبێت هیچ‬ ‫حیزبێك پەیوەندیی دارایی لەگەڵ‬ ‫الیەنی دەرەك��ی��دا هەبێت‌و ئەم‬ ‫مەرجانەیش قورسن‌و تێپەڕاندنی‬ ‫یاساكەیش لە پەرلەماندا‬ ‫قورس دەكەن‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬ئەندامێكی‬ ‫فراكسیۆنی دەوڵەتی قانون‪،‬‬ ‫كە خ��ودی پ��ڕۆژەك��ە لەالیەن‬ ‫سەرۆكەكەیەوە كە نوری مالیكی‬ ‫سەرۆك وەزیرانە‪ ،‬ئامادەكراوە‪،‬‬ ‫گەشبینە لە ئایندەی پڕۆژەیاسای‬

‫هه‌وادارێکی سوننه‌ له‌کاتی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردندا‬

‫حیزبە سیاسییەكانی عێراق‌و لە‬ ‫قەبارەی كێشە‌و ناكۆكییەكانی نێو‬ ‫ئەو پڕۆژەیاسایەی كەمكردەوە‪.‬‬ ‫م����ەح����م����ود ح����ەس����ەن‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی یاسایی لەسەر‬ ‫فراكسیۆنی دەوڵەتی قانون‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬دوای‬ ‫ئەنجامدانی خوێندنەوەی یەكەم‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ەوەك��ان��ی تریشی بۆ‬ ‫دەكرێت‌و دواتر پەسەند دەكرێت‌و‬ ‫دەوڵەتی قانونیش لەو پێناوەدا‪،‬‬ ‫چەندین ك��ۆڕ‌و سیمیناری بۆ‬ ‫ئ��ەو مەبەستە ئەنجامداوە‪ ،‬تا‬ ‫بە فۆڕمێكی گونجاوەوە یاساكە‬ ‫دەربچێت»‪.‬‬ ‫ئەندامەكەی دەوڵەتی قانون‪،‬‬ ‫جەختی لەسەر‬ ‫ئ����ەوەی����ش‬ ‫ك��ردەوە‪:‬‬

‫ناكۆكییەكی ئەوتۆ لــەنێوان‬ ‫كوتلە سیاسییەكاندا‪ ،‬لەسەر‬ ‫پڕۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكان‬ ‫نییەو هەموو الیەنه‌كانی خوازیارن‬ ‫ل��ەع��ێ��راق��دا ك����اری سیاسیی‬ ‫یەكبخرێت‪.‬‬ ‫پ���ڕۆژەی���اس���اك���ە‪ ،‬ب��ەس��ەر‬ ‫حیزبەكانیشیدا س�ه‌پ��ان��دووە‪،‬‬ ‫که‌ لەنێو ب��ارەگ��ای سەرەكیی‬ ‫خۆیاندا‪ ،‬تۆماری ناوی ئەندامان‌و‬ ‫بڕیارەكانی ئەو حیزبەو حسابی‬ ‫دارایی‌و داهات‌و موڵكەكانی تیا‬ ‫تۆمار كرابێت‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی فراكسیۆنی‬

‫مەحمود حەسەن‪:‬‬

‫هه‌موو الیه‌نه‌کان؛‬ ‫خوازیارن کاری‬ ‫سیاسیی‬ ‫ل ‌ه عێراقدا یه‌کبخرێت‬ ‫عێراقییەیش‪ ،‬وەك‬ ‫دووەم گەورەترین فراكسیۆنی‬ ‫نێو ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫وێ���ڕای ئ���ام���اژەدان بەگرنگیی‬ ‫پڕۆژەیاسای حیزبە سیاسییەكانی‬ ‫عێراق‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەوەدای��ە‪ ،‬بەر‬ ‫ل��ەدەن��گ��دان ل��ەس��ەری‪ ،‬زیاتر‬ ‫تاوتوێ بكرێت‪.‬‬ ‫ئەرشەد ساڵحی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنی عێراقییە لە لیژنەی‬

‫یاسایی ئەنجومەنی نوێنەران‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ژم���ارەی���ەك���ی زۆر حیزبی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬لـــــە دوای ساڵی‬ ‫(‪)2003‬وە دەركەوتن كە بەرنامە‌و‬ ‫ئامانجی دی��اری��ك��راوی��ان نییە‌و‬ ‫دەب��ێ��ت حیزبە سیاسییەكان‪،‬‬ ‫بارەگایان لەسەرجەم پارێزگاكانی‬ ‫ع��ێ��راق��دا هەبێت‪ ،‬ن��ەك چەند‬ ‫پارێزگایەك‪ ،‬تا نەبنە حیزبی‬ ‫مەزهەبیی‌و نەتەوەیی»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪birura.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬ ‫د‪.‬ئیبراهیم محەمەد جەزا*‬

‫دەربارەی خۆییەتی عەقڵی حوكمكردن‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ح��وك��م��ك��ردن له‬ ‫ئێستای كوردستاندا‪ ،‬كێشەیەكی‬ ‫هە‌نووكەییه‪ ،‬له هەمانكاتدا به هۆی‬ ‫ئەو گۆڕانكارییه خێراو بەرفراوانانەی‬ ‫بەسەر كۆمە‌ڵگای كوردیدا هاتوون‪،‬‬ ‫چووەته قۆناخێكی ئاڵۆزتر‌ەوه‪.‬‬ ‫ئێمه ئێستا دە‌توانین ب��ە‌دەر له‬ ‫ئاگایی‌و باوەڕو دید‪ ،‬قسە له سەر‬ ‫تەكنەلۆژیای دەس���ەاڵت بكەین‪.‬‬ ‫(دیاره دەبێ ئەوە روون بكەینەوه‬ ‫كە تەكنەلۆژیا هەرگیز مەبەست لێی‬ ‫تەنیا شتی ماددیی ر‌ەق نەبووه‪،‬‬ ‫بەڵكو دەزگا‌و ئامرازه ‌بیرییەكانیش‬ ‫چوونەته خانەی تەكنەلۆژیاوه)‪.‬‬ ‫تەكنەلۆژیای دەس��ەاڵت له دونیای‬ ‫ئ �ە‌م��ڕۆی ئێمەدا‪ ،‬ل��ه كۆمەڵگای‬ ‫ئێمەدا‪ ،‬پڕۆسەیەكی فرە ئاستی‪،‬‬ ‫فره توێژی‪ ،‬ئالۆزه‪ ،‬كه پێویست‬ ‫به هەڵوەشانەوەی‌و شیكردنەوە‬ ‫دەك����ات‪ ،‬ب��ۆ بینینی س��ەرج��ەم‬ ‫پێكهاتەكانی‪ .‬ئ��ا ل��ەم ئاستە‌دا‬ ‫ئێمه دەتوانین زیاتر س��وود لە‌و‬ ‫لێكچەرانەی میشێل فۆكۆ وەربگرین‬ ‫له ژێ��ر ن��اوی [ل��ه نیسانس دو ال‬ ‫بایوپۆلەتك] كه یانی «له‌دایكبوونی‬ ‫سیاسەتی ژی��ان»‪ ،‬كه به درێژایی‬ ‫ساڵی (‪ ،)1979‬له كۆلیجی «دی‬ ‫فرانس» هە‌موو رۆژانی چوارشەمه‬ ‫له بە‌یانیی زووەوە به كۆمەڵێكی‬ ‫زۆر له خەڵكی دەگووتەوه‪ :‬فۆكۆ‪،‬‬ ‫لە لێكچەری رۆژی (‪)5‬ی نیساندا‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەو‪ ،‬مەبەستی لەم وانانه‬ ‫خوێندنەو‌‌ەی جینالۆجیایی یان‬ ‫رەچ��ەڵ��ەك��ی دەوڵ��ەت��ی مۆدرێنه‪.‬‬ ‫دەكرێت ئەم وانەیەی فۆكۆ‪ ،‬زیاتر‬ ‫وەك میتۆد بەكار ببرێت نەك وەك‬ ‫ن��اوەرۆك‪ .‬به مانایەكی تر‪ ،‬چۆن‬ ‫فۆكۆ بۆ جینالۆجیا یان گەڕانەوه بۆ‬ ‫بنەڕەتی دەوڵەت دەگەڕێ‪.‬‬ ‫ئێمه لەم دەقەدا‪ ،‬هەوڵ دەدەین‬ ‫بیری ئاڵۆزو چڕ س��ادە بكەینەوه‬ ‫بۆ خوێنەری گشتیی‪ ،‬بەبێ ئەوەی‬ ‫هیچ له ناوەرۆكەكەی بدۆڕێنێت‪.‬‬ ‫مەبەستمان لەم ك��اره ئە‌وەیه كه‬ ‫خوێنەری ئ��ەم دەق��ە‪ ،‬رەنگه به‬ ‫گشتیی خوێنەری گشتیی بێت‪ ،‬لەبری‬ ‫خوێنەری تایبەت‪ .‬له هەمانكاتدا‬

‫نموونه حوكمكردنی باوكساالریی‪،‬‬ ‫حوكمكردنی خێزان‪ ،‬حوكمكردنی‬ ‫ه��ای��رارك��ی ت��ەم��ەن‪ ،‬حوكمكردنی‬ ‫ئایینیی‪ ،‬حوكمكردنی فیوداڵی‪،‬‬ ‫حوكمكردنی میستیسیزم (شێخ‌و‬ ‫م��ش��ای��خ)‪ ،‬حوكمكردنی خەبات‪،‬‬ ‫ئایا ئەگەر عەقڵی‬ ‫حوكمكردنی وەك پاداشت‪ .‬ئەگەر‬ ‫حوكمداریی ئێمه‪ ،‬پێش ئەمانه هەندێك شێوازی حوكمكردنی‬ ‫كەلەپوری ك��وردی��ی ب��ن‪ .‬له گەڵ‬ ‫مۆدێرن‌و سنووردار‌و‬ ‫گۆڕانی دۆخی ئاگایی‌و سیاسیی‌و‬ ‫ئ��اب��ووری��ی ك���وردی���دا‪ ،‬ش��ێ��وازی‬ ‫نادەوڵەتییه‪ ،‬دەتوانێت حوكمكردنی تر هاتووەته ئ��اراوه‪.‬‬ ‫ل��ێ��رەدا‪ ،‬دەتوانین حوكمكردن له‬ ‫به چ شێوەیەك خزمەتی دون��ی��ای ك��وردی��دا‪ ،‬ل��ه ئەنجامی‬ ‫عەقڵی حوكمكردنی ئەم ئەمەدا پۆلێن بكەین بۆ دوو بەش‪:‬‬ ‫حوكمی خۆیی‌و حوكمی دەرەكیی‪.‬‬ ‫وەك هەر زوو دەبینرێت حوكمی‬ ‫رۆژگارەی ئێمه بكات؟‬ ‫خۆیی‪ ،‬حوكمی پێش مۆدێرنەیه‌و‬ ‫حوكمی دەرەكیی‪ ،‬حوكمی مۆدرێنه‪.‬‬ ‫مەبەست لێی ئەو شیوازه حوكمانەیه‬ ‫ئێمه حەز دەكەین خوێنەری گشتیی كه له دەرەوەی عەقڵییەتی ئێمەوە‬ ‫خولیای بۆ ئەم بابەته بچێت‪ ،‬چونكه هاتووەو بووه بە بەشێك له عەقڵی‬ ‫راستەوخۆ كاریگەریی هەیه له سەر سیاسیی ئێمه؛ ئیتر ئایا تا چە‌ندێك‬ ‫ئاستی مەعریفیی‌و ئاستی كرداریی‬ ‫چۆنێتی ژیانی ‪.‬‬ ‫هەروەها ئێمه لەو دونیابینییەوه هاوتەریبن‪ ،‬ئەوا جێگەی پرسیاره‪.‬‬ ‫ب���ە‌رەو ئ��ەم بابەته دەڕۆی���ن؛ كه‬ ‫دەربارەی حوكمی خۆیی‬ ‫هەموو كۆمەڵگایەك حوكمكردنی‬ ‫ش���ێ���وازی ح��وك��م��ی خ��ۆی��ی‪،‬‬ ‫تێدایه‪ ،‬تەنانەت سەرەتاییترین‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��گ��اش‪ .‬بەمپێیه‪ ،‬ئ��ەگ��ەر بەرهەمی ژی��ارو ئە‌زموونی مرۆڤی‬ ‫حوكمكردن ئامادەیی هەبێت له ك��ورده لەگەڵ یەكترو ئەویتردا‪.‬‬ ‫ئاست‌و شێوازی جیاجیادا‪ ،‬ئەوا ئ��ەم پڕۆسەیه دەبینین هەمیشه‬ ‫تێگەیشتن‌و بیركردنەوه‌و تێڕامانیش دوو الیەنه بووه‪ :‬الیەك كێ مافی‬ ‫دەربارەی حوكمكردن هەیه‪ .‬گەرچی هەیه حوكم بكات‌و الیەكی تری‬ ‫سەرەتایی‌و پ��ەرت��ەوازە‌و الوازی��ش چۆن تاك له بەرامبەر ئەو حوكمەدا‬ ‫بێت‪ .‬ئەمانه هەموو بەسەر یەكە‌وه دەبێت خۆی رابهێنێت‪ .‬كەواته‪،‬‬ ‫خیتابی دەس���ەاڵت پێكدەهێنن‪ .‬حوكمكردن دوو ئاستی هەبوو؛‬ ‫خیتابی حوكم بریتییه لەو داڕشتن‌و ئاستی گشتیی‌و ئاستی تاك‪ .‬ئەوەی‬ ‫پێكهاته زمانەوانییانه‪ ،‬كه قسه له كه دەبێته حاكمی تاك‪ ،‬له میانەی‬ ‫سەر دەسەاڵت دەكە‌ن‪ ،‬بەرگی بەبەرا حوكمكردنیدا حاكمی یەك بە یەكی‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬بەهانەی بۆ دەهێننەوه‪ ،‬تاكەكانی كۆمەڵگایه‪ ،‬بۆیه تاك‬ ‫رەوای���ی پێ دەبە‌خشن‪ .‬ئەمانه‪ ،‬دەبێت به پێی ئاستی ستاتۆی‬ ‫هەموو بەسەر یەكەوه ئامانجیان كۆمەاڵیەتی لەگەڵ ئەو حاكمەدا له‬ ‫ئەوەیه؛ له ئاگایی بیسەرو خوێنەردا پەیوەندیدا بێت‪ .‬بەمپێیه‪ ،‬هەریەكە‬ ‫ئەو باوەڕه بهێننه ئ��اراوه؛ كه ئەو له كۆمەڵگا تێگەیشتنی خۆی هەیه‬ ‫بەرامبەر ئەو تێگەیشتنه گشتییەی‬ ‫شێوازه دەسەاڵته رەوایه‪.‬‬ ‫دیاره‪ ،‬له كۆمەڵگای كوردیدا؛ له ناو گشتدا باڵوبووه دەرب��ارەی‬ ‫شێوازە‌كانی حوكمكردن زۆرن‪ .‬بۆ حوكمكردن‪ .‬جوتیارێك‪ ،‬وەرزێرێك‪،‬‬

‫د‪.‬سەردار عەزیز‬

‫شارییەك‪ ،‬كرێكارێك‪ ،‬كوێخایە‌ك‪،‬‬ ‫مندالێك‪ ،‬ئافرەتێك‪ ،‬هەموو ئەمانه‬ ‫له رێی خیتابی دەماودەمەوه رۆڵیان‬ ‫پێ دراوه له بەرامبەر دەسەاڵتدا‪.‬‬ ‫وەك دەبینین‪ ،‬ل��ه میانەی‬ ‫راڤ���ەك���ردن���م���ان ب���ۆ چ��ەم��ك��ه‬ ‫خۆماڵییەكانی حوكمكردن‪ ،‬هەمیشه‬ ‫ئ��ەم ب���اوەڕو بەهانەو خیتابانه‪،‬‬ ‫به یەك ئاراستەدا ب��وون‪ ،‬ئەویش‬ ‫ئاراستەی خۆشەبوون‪ ،‬ئاراستەی‬ ‫رازیبوون‪ ،‬ئاراستەی ئاسایی بوون‪.‬‬ ‫خەسڵەتێكی ت��ری حوكمی‬ ‫خۆماڵیی‪ ،‬بریتییه له تەسكیی‬ ‫بازنەكان‪ .‬بازنە‌كانی حوكمكردن‬ ‫له رووی پانتایی‌و ژمارەو مەوداوه‬ ‫تەسكن‪ ،‬ئەم تەسكبوونەش هەروەها‬ ‫نیشانەی خەسڵەتەكانی پێش‬ ‫مۆدێرنەیه‪ .‬پێش مۆدێرنه‪ ،‬پێش‬ ‫هاتنی تەكنەلۆژیای گواستنەوەو‬ ‫نووسین‌و پەیوەندیی‌و خوێندن‌و زۆر‬ ‫شتی تر‪ ،‬خەڵكی به كۆمەڵی بچووك‬ ‫بچووك‪ ،‬دوور له یەكتر دەژی��ان‪.‬‬ ‫بۆیه بیری زمانی هاوبەش‪ ،‬نەتەوه‪،‬‬ ‫ئاگایی گشتیی‪ ،‬پانتایی گشتیی‪،‬‬ ‫هەموو ئەمانه به شێوەیەكی گشتیی‬ ‫نەبوون‪ .‬بۆیه هەموو ئەم چەمك‌و‬ ‫دی��اردان��ه ل��ه بیری ترادیشناڵی‬ ‫كوردیدا بزره‪.‬‬ ‫ئێمه له میانەی هە‌وڵدانماندا‬ ‫بۆ راڤەكردنی عەقڵی حوكمكردنی‬ ‫كوردیی‪ ،‬ناچارین تەنیا پەنا بۆ‬ ‫س��ەرب��وردە‌و پەند‌و ئەزموونەكان‬ ‫بەرین‪ ،‬چونكه ئێمه وەك خەڵكانێك‬ ‫له ب��ەر نەبوونی دەوڵ��ەت��ێ��ك‪ ،‬له‬ ‫هەمانكاتدا خاوەنی ئەرشیف نین‪.‬‬ ‫نەبوونی ئەرشیف‪ ،‬ئێمه ناچار‬ ‫دەكات نەتوانین به شێوەیەكی وردو‬ ‫به كاوەخۆیی دەرب���ارەی بیرێك‪،‬‬ ‫رووداوێك‪ ،‬دیاردەیەك رامێنین‪.‬‬ ‫له دەقی «مال دی ئەركایڤ»‬ ‫یان تای ئەرشیف‪« ،‬جاك دێرێدا»‬ ‫دەرب���ارەی ئەرشیف قسه‌مان بۆ‬ ‫دەكات‪ .‬الی ئەو‪ ،‬ئەرشیف له ئەرخی‬ ‫یۆنانییەوه هاتووه؛ كه به مانای‬ ‫سەرەتا‌و فەرمان دێت‪ .‬بەومانایه‬ ‫ل��ەوێ��دا‪ ،‬ل��ه ئەرشیفدا‪ ،‬شتەكان‬ ‫دەس��ت پێدەكەن‌و له هەمانكاتدا‬

‫حكومەت‌و قەیران‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫لە زۆر بواری سیاسیی‌و ئیدارییدا‬ ‫تووشی تەنگژەو قەیران بووەتەوە‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم ئ��ەم تەنگژانەش بۆ‬ ‫بێپالنی‌و ناعەدالەتی دەس��ەاڵت‬ ‫دەگەڕێتەوە؛ كە ماوەی زیاتر لە‬ ‫(‪ )19‬ساڵە خوی پێوە گرتووە‪،‬‬ ‫كە س��اڵ ل��ەدوای ساڵیش باری‬ ‫س��ەرش��ان��ی ق��ورس��ت��رو گرانتر‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫بە رای من؛ ئەمەش بۆ دوو‬ ‫ه��ۆك��ار دەگ��ەڕێ��ت��ەوە‪ ،‬ی��ەك��ەم‪:‬‬ ‫ه��ۆش��ی��ارب��وون��ەوەی ج��ەم��اوەری‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و ه��ەس��ت��ك��ردن بە‬ ‫ئەدای ناتەندروستی بەرپرسانی‬ ‫حكومەت لە بەڕێوەبردنی واڵت‌و‬ ‫خ��س��ت��ن��ەوەی ب��ازاڕێ��ك��ی زۆری‬ ‫گەندەڵیی‌و پێشێلكردنی مافەكانی‬ ‫م��رۆڤ��ی ك����وردو ق��ۆرخ��ك��ردن��ی‬ ‫س�����ەروەت‌و س��ام��ان��ی خەڵكی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لەپێناو راگرتنی‬ ‫پ��ل��ەو پ��ۆس��ت��ی ح��ی��زب��گ��ەرای�ی‌و‬ ‫مەحسوبییەت‬ ‫خزمخزمێنەو‬

‫سەیفەدین مەنمی‬

‫ب���ۆ دەورووب���������ەری خ���ۆی���ان‌و‬ ‫فەرامۆشكردنی ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫گشتیی‌و ب��ەه��ەدەردان��ی موڵك‌و‬ ‫م��اڵ��ی دەوڵ�������ەت‌و ن��ەب��وون��ی‬ ‫شەفافییەت لە خ��ەرج‌و داهاتی‬ ‫نیشتمانیدا‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬گۆڕانكارییە ئیقلیمی‌و‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫هەڵكردنی باهۆزی دیموكراسییەت‬ ‫لە واڵتانی عەرەبیی‌و باشووری‬ ‫ئەفریقاو ملكەچكردنی سیستمە‬ ‫دیكتاتۆرییەكان ب��ۆ خواستە‬ ‫س��ەردەم��ی‬ ‫دیموكراسییەكانی‬ ‫ئ��ەم��ڕۆی جیهان‌و ك��ران��ەوە بە‬ ‫رووی مافەكانی مرۆڤ‌و عەدالەتی‬ ‫كۆمەاڵیەتییدا‪.‬‬ ‫ئەم دوو هۆكارەی سەرەوە‪،‬‬ ‫بوونەتە نەخۆشیی شێرپەنجەو‬ ‫سەرجەم جومگەكانی جەستەی‬ ‫واڵتی گرتووەتەوەو ماوەی ئەم‬ ‫چەند ساڵەی حكومداریی خۆی‬ ‫نەیتوانیوە چارەسەری ریشەییان‬ ‫ب��ۆ ب��ك��ات‪،‬‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫لەوێدا فەرمان دەردەچێت‪ .‬نەبوونی‬ ‫شوێنێكی وەها‪ ،‬ئێمه بێبەریی دەكات‬ ‫له دەستپێكردن‪ ،‬له توانای گە‌ڕانە‌وه‬ ‫بۆ سەرە‌‌تای هەر دیاردەیەك‪ ،‬بۆیه‬ ‫له هەمانكاتدا بێتوانامان دەكات‬ ‫له فەرماندان‪ .‬بۆ نموونه ئەگەر‬ ‫بپرسین مێژووی عەقڵی حوكمكاریی‬ ‫له دونیای ئێمەدا چۆنه‪ ،‬شوێنێك‬ ‫نییه ب��ڕۆی��ن ل��ەوێ��دا بگەڕێین تا‬ ‫بزانین سەرەتاكەی له كوێوەیه‌و‬ ‫له میانەی خوێندنەوەمان بتوانین‬ ‫بریار بدەین‪ ،‬فەرمان دەركەین‪.‬‬ ‫(وەك فۆكۆ هەموو رۆژێك دەچووه‬ ‫ئەرشیفخانەی كتێبخانە‌ی گشتیی‬ ‫پاریسەوه)‪« .‬ئیدوارد سە‌عید له‬ ‫یادەوەرییەكدا‪ ،‬دەرب��ارەی بوونی‬ ‫له ماڵی فۆكۆ‪ ،‬ئەمه دەگێڕێتەوه»‬ ‫نەبوونی ئەرشیف‪ ،‬ئێمه بێبەری‬ ‫دەك���ات ل���ەوەی بتوانین بڵێین‪:‬‬ ‫گ��ەش��ەی بیریی حوكمكردن‪ ،‬له‬ ‫كۆمەڵگای ئێمه‌دا بەم شێوەیەیه‪،‬‬ ‫ئ��اوەه��ا گ��ەش��ەی ك����ردەوه‪ .‬ئەمه‬ ‫هێڵه گشتیی‌و تایبەتەكانین‪ ،‬ئەمه‬ ‫بیریارەكانییەتی‪ .‬بێبەریی بوونمان‬ ‫لەم توانایه‪ ،‬لەم جێگایه‪ ،‬مێژووی‬ ‫بیری ئێمه بێ رەگ‌و بێتوانا دەكات‪.‬‬ ‫رەنگه وەها باش بێت‌و له پێناوی‬ ‫بە‌رجەستەكردنی زیاتردا‪ ،‬عەقڵی‬ ‫سیاسیی الی یە‌كێك له میرنشینه‬ ‫كوردەكان بخوێنینەوه‪ ،‬تا زیاتر‬ ‫بنەماكانی ئەم عە‌قڵەمان بۆ روون‬ ‫بێتەوه‪.‬‬ ‫لێرەدا‪ ،‬پرسیارێك دێته ئاراوه‪:‬‬ ‫ئایا ئ��ەگ��ەر عەقڵی حوكمداریی‬ ‫ئێمه‪ ،‬پێش مۆدێرن‌و سنووردار‌و نا‬ ‫دەوڵەتییه‪ ،‬دەتوانێت به چ شێوەیەك‬ ‫خزمەتی عەقڵی حوكمكردنی ئەم‬ ‫رۆژگارەی ئێمه بكات‪ .‬یان ئامادەیی‬ ‫ئ��ەم عە‌قڵه دەبێته ه��ۆی رێگرتن‬ ‫له گەشە‌و رەگداكوتانی حوكمی‬ ‫مۆدێرن‪ .‬ئایا ئەم دوو عەقڵه چۆن‬ ‫دەتوانن پێكەوە هەڵبكەن‪ ،‬یەكتر‬ ‫ت���ەواو ب��ك��ەن‪ .‬ی��ان ل��ه نێوانیاندا‬ ‫پەیوەندیی سڕینەوه هەیه‪ .‬ئەگەر‬ ‫یەكێكیان ئامادەبێت‪ ،‬ئەوا ئەویتریان‬ ‫ناتوانێت ئامادە بێت‪ .‬له نووسینی‬ ‫داهاتوودا لەمانه دەدوێین‪.‬‬

‫بەتایبەت ئەوەی كە پەیوەندیی‬ ‫بە خاڵی یەكەمەوە هەیە‪ ،‬كە‬ ‫دەك��رێ��ت ك��وردس��ت��ان��ی ئێمەش‬ ‫ب���ە ه��ەم��ان��ش��ێ��وەی ع����ەرەب‌و‬ ‫ئەفریقییەكان بەهارێكی تەمەنی‬ ‫خۆی هەبێت‌و ئەمڕۆ یان سبەی‬ ‫پێی بگات‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫جگە ل��ە كێشەكانی ن��اوخ��ۆو‬ ‫نەبوونی خزمەتگوزاریی‌و فشاری‬ ‫زەب���روزەن���گ‌و دەم��ك��وت��ك��ردن��ی‬ ‫ك���ەن���اڵ‌و م��ی��دی��ا ئ���ازادەك���ان‌و‬ ‫چاوسووركردنەوە لە نووسەران‌و‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ران‌و رۆژن��ام��ەن��وس��ان‌و‬ ‫دەس���ەاڵت‪،‬‬ ‫بەرهەڵستکارانی‬ ‫ق��ەی��ران��ی كێشەی دەرەك��ی��ی‌و‬ ‫ئیقلیمیشی ه��ەی�ە‌و ل��ە م��اوەی‬ ‫دەس��ەاڵت��ی خ��ۆی��دا نەیتوانیوە‬ ‫چارەسەریان بكات‌و ئێستاشی‬ ‫لەگەڵدا بێت پێوەی دەتلێتەوە‪،‬‬ ‫وەكو كێشە هەڵپەسێردراوەكانی‬ ‫ه��ەرێ �م‌و ب��ەغ��دا ل��ەس��ەر م��ادەی‬ ‫(‪‌)140‬و ناوچە جێناكۆكەكان‌و‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫كێشەی پێشمەرگەو گرێبەستە‬ ‫نەوتییەكان‌و سنوری فیدڕاڵیی‬ ‫هەرێم‪ ،‬كە ئەمانە سەرەكیترین‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ه��ەرێ��م �ن‌و ده‌س���ه‌اڵت‬ ‫نەیتوانیوە لە ماوەی ئەم چەند‬ ‫س��اڵ��ەدا‪ ،‬یەكالییان بكاتەوە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا؛ دەرفەتی باشی هەبوو‬ ‫بۆ چارەسەركردنی لە سەرەتادا‪،‬‬ ‫چونكە ه��ەم حكومەتی ناوەند‬ ‫الوازو بێ‌ توانا بوو‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫پێش هاوبەشیكردنی سوننەكان‬ ‫ل��ە دەس����ەاڵت����دا‪ ،‬ه���ەم هێزی‬ ‫ئەمریكاش لە ناوچەكەدا بوون‌و‬ ‫كاریگەریی خۆی هەبوو لەسەر‬ ‫بڕیارەكان‪.‬‬ ‫ئێستا هێزەكانی ئەمریكا‬ ‫ل��ە س��ەروب��ەن��دی بەجێهێشتنی‬ ‫عێراقدان‌و شیعەو سوننەكانیش‬ ‫دەسەاڵتی بااڵیان هەیە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫لە ئەمساڵدا كە چەندین ملیار‬ ‫دۆالر بۆ كڕینی چەك‌و تەقەمەنیی‬ ‫بۆ سوپای عێراق‪ ،‬ته‌رخانکراوه‌‪،‬‬ ‫هەموو ئەمانە‪ ،‬ئاماژەن بۆ ئەوەی‬

‫ح��ك��وم��ەت پ�لان��ی تەندروستی‬ ‫بەڕێوەبردنی واڵتی نییە‪ .‬ماوەی‬ ‫(‪ )19‬ساڵیش‪ ،‬زەمەنێكی كەم‬ ‫نییە ب��ۆ حكومەتی ك��وردی��ی؛‬ ‫ك��ە ل��ەو م���اوەی���ەدا دەی��ت��وان��ی‬ ‫ب��ە سیاسەتێكی س��ەرك��ەوت��وو‬ ‫تۆكمەو‬ ‫بەدیپلۆماسییەتێكی‬ ‫چ��ڕوپ��ڕ س��ەرج��ەم كێشەكانی‬ ‫چارەسەر بكات‪.‬‬ ‫ئ��ەم ق��ەی��ران��ان��ە‪ ،‬ئ��ەوەن��دە‬ ‫بەرچاوو زەقن‪ ،‬نە بە دەسەاڵت‬ ‫پ����ەردەپ����ۆش دەك����رێ����ت‌و نە‬ ‫چارەسەریش دەكرێت‪ .‬لەرووی‬ ‫راگەیاندنەكانەوە زۆر هەوڵی‬ ‫پەردەپۆشكردن‌و هەڵگێڕانەوەی‬ ‫راس��ت��ی��ی��ەك��ان دراون‪ ،‬لە‬ ‫هەمانكاتیشدا هەوڵی چاكسازیش‬ ‫زۆر دراوە‪ ،‬بەاڵم لەسەر ئەرزی‬ ‫واقیع سەرجەم كێشەو گرفتەكان‬ ‫وەكو خۆیان ماونەتەوەو لەشێوەی‬ ‫زام��ێ��ك��دان؛ كە چ��ارەس��ەری بۆ‬ ‫نەكرابێت‌و رۆژ لە دوای رۆژیش‬ ‫زیاتر گڕگرتوو دەبێت‪.‬‬

‫دواڕۆژەكانی‬ ‫ستەمكاران‬ ‫ئەوەی ئێستا لە ناوچەی خۆرهەاڵتی ناوەڕاستدا‬ ‫دەگوزەرێت‪ ،‬ئەنجامی چەندین ساڵە لە زیادەڕۆیی‌و‬ ‫ستەمكاریی‌و ل��ە الی كەسانێكی ناسیاسیش‬ ‫چاوەڕوانكراو بوو‪ .‬ئەم ناوچەیە‪ ،‬بۆ هەموو جیهان‬ ‫پێگەیەكی گرنگ‌و پڕ لە سامانی سروشتییە‌و لە‬ ‫رووی جوگرافیشەوە‪ ،‬دەكەوێتە نێوان ئاسیای دوورو‬ ‫ئەور‌وپاو بە نزیكیش ناوەندە لە نێوان بەشی سەرەوەی‬ ‫گۆی زەویی لەگەڵ بەشی خوارەوە‪ .‬كەواتە‪ ،‬گومانی‬ ‫تێدا نییە‪ ،‬ئەو دەیان ساڵەی ئەم رژێمە ستەمكارانە‬ ‫بە شێوەیەكی دڕندانە كەوتبوونە گیانی خەڵكی ئەم‬ ‫واڵتانە‪ ،‬گشت دەسەاڵتدارانی واڵتانی جیهان ئاگادار‬ ‫بوون‌و بێدەنگ بوون‪ ،‬كە ئەمە تاوانی نێودەوڵەتییەو‬ ‫پێویست بوو كەسێك لێپرسینەوەی لە سەر بكات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم كەس لێپێچینەوەی لەسەر ناكات تا دنیا‬ ‫دنیایە‪.‬‬ ‫ئەوەی ئێستا روو دەدات لە ناوچەی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاستدا‪ ،‬پێویسییەكی مێژووییەو وەستانی بۆ‬ ‫نییەو هیچ هێزێك نییە بتوانێت وەك لەمپەر‪ ،‬بەری پێ‌‬ ‫بگرێت‪ .‬ئەم وتەیە‪ ،‬لە خۆوە نەهاتووە؛ سەرەتاكەی‬ ‫بە رووخانی رژێمی سەدام دەستی پێكردو پاشان‬ ‫تونس‌و میسر‌و ئێستاش سەرانی لیبیا‌و یەمەن‌و‬ ‫سوریا لەسەرەدان‌و دەگۆڕێن‪ ،‬هەرچەندە لەوانەیە‬ ‫كەمێك كات‌و قوربانیی زۆری بوێت‪ ،‬بەاڵم هەرگیز‬ ‫رەوڕەوەی گۆڕانكاریی ناوەستێت‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی كە پێویستە لە واڵتانی سوریاو یەمەن‬ ‫بكرێت‪ ،‬هەمان شێوەی شۆڕشی لیبیایە‪ ،‬چونكە بە‬ ‫شۆڕشی سپی‌و خۆپیشاندانی ئاشتییانە‪ ،‬کۆتایی به‌و‬ ‫رژێمان ‌ه نایه‌ت‪ .‬بۆیە‪ ،‬بەبڕوای من هەرچی زووترە‬ ‫ئەو دوو واڵتە پێویستیان بە راپەڕینی جەماوەریی‌و‬ ‫بەرەنگاریی سەرانسەریی ئەو رژێمانەیە‪.‬‬ ‫ئەوەی كە لە سەركەوتنی شۆڕشەكانیش گرنگترە؛‬ ‫دامەزراندنی سیستمی دیموكراتیی‌و وەرگرتنی بیروڕای‬ ‫خەڵكی‌و دووب��ارە نەبوونەوەی هاوشێوەی رژێمە‬ ‫رووخاوەكانە‪ .‬لەپێناو ئەمەشدا‪ ،‬ئیتر پێویستە خەڵك‬ ‫بەهەمان شێوەی كۆن‪ ،‬بیر نەكاتەوەو بەهۆو بێهۆ‬ ‫چەپڵە لێنەدات‌و لە هەر كاتێكدا سیستم زیادەڕۆیی‬ ‫كرد‪ ،‬بیوەستێنێت‌و بیهێنێتەوە هۆش‪ ،‬چونكە هەر‬ ‫ئەو زیادەڕۆییەیە ستەمكار بەرهەم دێنێت‪.‬‬ ‫بیروڕایەك هەیە؛ كە دەبێژێت‪ :‬لەم ناوچانەدا‪،‬‬ ‫هەرگیز سیستمێكی دیموكراتیی بەرپا نابێت‪ .‬ئەم‬ ‫بیرە‪ ،‬خۆی لەخۆیدا هاندانی دروستبوونی ستەمكارانە‬ ‫لەم ناوچەیەدا‪ .‬ئەمە بیرێكە دەسەاڵتداران باڵوی‬ ‫دەكەنەوە بۆ ئەوەی خەڵك رازیی بكەن بەو رژێمەی‬ ‫كە لە ئ��ارادای��ەو چیتر هەوڵی گۆڕینی ن��ەدەن‪،‬‬ ‫ئەمە سەرەتای خنكاندنی سیستمی دیموكراتییە‌و‬ ‫ێ دەكرێت كە هەموو سیستمێكی سیاسیی‬ ‫چاوەڕ ‌‬ ‫ئەو ڕێچكەیە بگرێتە بەر‪ ،‬ئیتر لەهەر شوێنێك بێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی كە رێگرە لە تەشەنەكردنی ئەمجۆری‬ ‫دەسەاڵتدار‪ ،‬ئازایی‌و بوێریی‌و رای خەڵكە‪ .‬كاتێك‬ ‫خەڵك وتی دەسەاڵتدار بوەستەو چیتر بەكەڵكی‬ ‫دەسەاڵت نایەیت‪ ،‬ئەو كاتە كۆتایی ستەمكارە‪ ،‬بە‬ ‫پێچەوانەوە ئەگەر خەڵك هەڵوێستی نەبێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫كامە رژێمی دیموكراتییە هەنگاو بۆ ستەمكاریی‬ ‫دەنێت‪.‬‬ ‫ئەوەی سەرنجڕاكێشە؛ نەبوونی پشتگیریی‌و كۆمەكە‬ ‫لە الیەن دانیشتووانی واڵتانی ئارام‌و خاوەن سامانەوە‬ ‫بۆ ئەو خەڵكە شۆڕشگێرە قارەمانانەی ئێستا لە‬ ‫بەردەم ستەمكاراندا دەجەنگن‌و هەوڵی رزگاربوون‬ ‫دەدەن‪ .‬بێگومان كۆمەكی واڵتانی ئەوروپاو ئەمریكا‬ ‫زۆر باشترەو گ��ەورەت��رە‪ ،‬ئیتر ئەگەر لە پێناو‬ ‫بەرژەوەندیی خۆشیاندا بێت‪ .‬واڵتێكی وەك عێراق‪،‬‬ ‫تا ئێستا نەك كۆمەك‌و هاوكاریی بۆ ئەو مرۆڤە‬ ‫ئازایانە نەناردووە‪ ،‬بەڵكو بە شێوەیەكی رەسمیش‬ ‫هەر نەبێت لەسەر كاغەزیش پشتگیریی نەكردوون‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا عێراق دەبوو یەكەم واڵت بووایە كۆمەك‌و‬ ‫هاوكاریی بۆ ئەو شۆڕشگێڕانە رەوان��ە بكردایە‪،‬‬ ‫چونكە دەزانێت كە ئێستا ئەوانە لەچ بارێكدان‪.‬‬ ‫ئەگەر دەسەاڵتدارانی ئەم واڵتە تائێستا بەهەمان‬ ‫عەقڵییەتی رژێمەكانی پێشوو بیر بكەنەوە‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەبێت رۆڵی خەڵك كاریگەریی هەبێت‌و فشار دروست‬ ‫بكات‌و ئەم دەسەاڵتە ئاگادار بكاتەوە كە كەسانێكی‬ ‫ئازاو بوێر هەن لەم ناوچەیەدا ئێستا رەشەكوژیی‬ ‫دەكرێن‌و پێویستیان بە كۆمەك‌و هاوكاریی هەیە‪.‬‬ ‫*پرۆفیسۆری ی��اری��دەدەری بەشی زەویناسیی‪،‬‬ ‫كۆلیجی زانست ‪ -‬زانكۆی سلێمانی‪.‬‬ ‫‪ibrahim.jaza@univsul.net‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ت ‌ه ‪ -‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای ثةيك‬

‫‪07701442556‬‬ ‫‪07701595855‬‬

‫ذمارة (‪ )648‬سيَشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫‪birura.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫سەرەتایەك دەربارەی ناتوندوتیژیی‬ ‫ئامادەم لەپێناو كێشەكەمدا بكوژرێم‪،‬‬ ‫بەاڵم ئامادە نیم لەپێناو كێشەكەمدا‪،‬‬ ‫كەس بكوژم‪...‬‬ ‫دووركەوتنەوە لە سزا‪ ،‬بریتی نییە لە‬ ‫لێخۆشبوون‪ ،‬تەنیا لە كاتێكدا نەبێت كە‬ ‫توانای جێبەجێكردنی سزاكەت هەبێت‪...‬‬ ‫غاندی‬ ‫سەرەتا‬ ‫لەكتێبەكەیدا دەرب��ارەی فەلسەفەی‬ ‫ن��ات��ون��دوت��ی��ژی��ی‪ ،‬دیفید مكرینولدز‪،‬‬ ‫سەرنجمان ب��ۆ ئ��ەوە رادەكێشێت كە‬ ‫فەلسەفەی ناتوندوتیژیی‪ ،‬وەاڵمی هەموو‬ ‫پرسیارەكان ن��ادات��ەوە‪ ،‬ه��ەروەك باس‬ ‫ل��ەوە دەك��ات ناتوندوتیژیی‪ ،‬زی��اد لە‬ ‫سەرچاوەیەكی فیكریی‌و فەلسەفی هەیە‪.‬‬ ‫مكرینولدز‪ ،‬لە گریمانەیەكی سەرەكیی‬ ‫دیدی ناتوندوتیژییانەوە دەستپێدەكات‪،‬‬ ‫با وادابنێین‪ ،‬مافێكی رەها هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هیچكام لە ئێمە‪ ،‬بەڕەهایی‪ ،‬دڵنیا نییە‬ ‫ل��ە ج��ەوه��ەرەك��ەی‪ ،‬ه��ەری��ەك ل��ە ئێمە‬ ‫بەشێكی دەبینێت‪ ،‬هەروەك هیچ كەس لە‬ ‫ئێمە‪ ،‬ناتوانێت بەتەواوەتی لێی تێبگات‪.‬‬ ‫بێگومان‪ ،‬ئەم تێڕوانینە لەوەوە هاتووە كە‬ ‫تێگەیشتن لە راستی‪ ،‬شتێكی رێژەییە‪،‬‬ ‫ه���ەروەك زی��اد لە رەه��ەن �د‌و مانایەكی‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆیە دەكرێت جیاوازبین لەیەكتر‌و‬ ‫جیاوازیش شتەكان ببینین‪ ،‬ئەمەیش‬ ‫ناكاتە ئەوەی دیدە جیاوازەكان توندوتیژانە‬ ‫دژ بەیەكتر بوەستنەوە‪ ،‬كۆكردنەوەی‬ ‫هەموو راستییەكان لەكەسێكدا‪ ،‬یان لە‬ ‫فەلسەفەیەكدا‪ ،‬مانای نەفیكردنی ئەوانی‬ ‫دیە‪ ،‬یاخود النیكەم رەتكردنەوەی هەموو‬ ‫ئەو بیروبۆچوونانەیە كە گوزارشت لە‬ ‫دیوێك‌و رەهەندێكی ژیان دەك��ەن‪ ،‬ئەم‬ ‫ج��ۆرە لە رەت��ك��ردن��ەوە‪ ،‬لە ج��ەوه��ەردا‬ ‫بریتبیە لە دەستگرتن بەسەر كۆی ژیاندا‪،‬‬ ‫كە دوات��ر بریتییە لە مومارەسەكردنی‬ ‫توندوتیژیی بەناوی راستیی رەه��اوە‪،‬‬ ‫هەڵبەت پێنانە ناو دنیای سیاسیی‪ ،‬ئەم‬ ‫جۆرە بیركردنەوە‌و تەماشاكردنە‪ ،‬جۆرێك‬ ‫لە سیاسەتی توندڕەویی‌و توتالیتاریزم‬ ‫دەخوڵقێنێت‪ ،‬بەاڵم تا چەند ئەم بۆچوونە‬ ‫پەیوەندیی بە فەلسەفەی ناتوندوتیژییەوە‬ ‫هەیە؟ لەوبارەیەوە‪ ،‬مكرینولدز سەرنجمان‬ ‫بۆ باوەڕێكی غاندی رادەكێشێت‪ ،‬ئەو‬ ‫دەنووسێت‪ ،‬ئەگەرچی غاندی‪ ،‬بەتەواوەتی‬ ‫نەیدەتوانی دڵنیابێت لەوەی كە ئەو راستە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو ئامادە نەبوو ئەوانی دی وێران‬ ‫بكات لە تاقیكردنەوەكانیدا بۆ گەیشتن بە‬ ‫راستی‪ ،‬واتە البرۆتۆریەك نییە بۆئەوەی‬ ‫مرۆڤ راستییەكانی تێدا تاقیبكاتەوە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی هەیە ئایدیا‌و راڤەكارییەكان‬ ‫لەسەر خودی مرۆڤ ئەنجام دەدرێت‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە‪ :‬تاقیكردنەوەی بۆمبی ئەتۆمی‬ ‫بۆ وەستانی جەنگی دووەمی جیهانیی‪،‬‬ ‫لەسەر جەستەی مرۆڤ بوو‪ ،‬بڕیارێك بوو‬ ‫كۆی بیركردنەوە ئەقاڵنییەكانی خستەوە‬ ‫ژێر گومان‌و پرسیار!‬

‫دەتوانین بڵێن‪ ،‬ژیان خۆی‪ ،‬البرۆتۆری‬ ‫فەلسەفە‌و تیورە سیاسییەكانە! راستە‬ ‫فەلسەفەی ناتوندوتیژیی گەڕانێكی‬ ‫قوڵە بەشوێن راستیدا‪ ،‬ب��ەاڵم هەرگیز‬ ‫ئەم گەڕانە بریتی نییە لە رەتكردنەوەی‬ ‫رەهای راستییەكانی دی‪ .‬مكرینولدز‪ ،‬لە‬ ‫كتێبەكەیدا‪ ،‬باس لە (أ‪.‬ج‪ .‬موستە) دەكات‪،‬‬ ‫بەوەی ئەم پیاوە‪ ،‬بەڕێزەوە گوێبیستی‬ ‫ئەو كەسانە دەبوو كە لە ناكۆكیی قوڵدا‬ ‫بوون لەگەڵیدا‪ ،‬ئەمەش نەك وەك جۆرێك‬ ‫لە تاكتیك‪ ،‬بەڵكو خوازیاری ئەوەبوو‬ ‫لەسەرنجەكانی ئەوانەوە‪ ،‬شتێك راستی‬ ‫بەدەستبهێنێت كە ئەو پێی نەگەیشتووە‪.‬‬ ‫ب���ە ب������اوەڕی م����ن‪ ،‬ج���ەوه���ەری‬ ‫ناتوندوتیژیی‪ ،‬لەوەوە سەرچاوە ناگرێت‬ ‫كە الی��ەك نەتوانێت دژ بە الك��ەی تر‬ ‫توندوتیژیی جێبەجێ بكات‪ ،‬بەڵكو لەو‬ ‫ب��اوەڕەوە دێت كە دڵنیابیت ل��ەوەی تۆ‬ ‫بەڕەهایی راستیت‪ ،‬بەاڵم ئامادە نەبیت‬ ‫لەپێناو ئ��ەو راستیدا‪ ،‬بەرامبەرەكەت‬ ‫ف��ەرام��ۆش‪ ،‬ی��ان وێ���ران بكەیت‪ ،‬وات��ە‬ ‫بەردەوام راستییەكان‪ ،‬وەك رەها‌و بەبێ‬ ‫چەندوچوون نەبینینەوە‪ ،‬بەڵكو رێگەبدرێت‬ ‫لە پاڵ هەموو راستییەكدا‪ ،‬بڕێك گومان‌و‬ ‫لە تەنیشت ه��ەر بۆچوونێكدا‪ ،‬دەی��ان‬ ‫بۆچوونی تر ئامادەگییان هەبێت‪.‬‬ ‫ه���ەروای���ش���ە‪ ،‬ل��ە ب��ی��رك��ردن��ەوەی‬ ‫مرۆڤەكاندا‪ ،‬زی��اد لەڕێگایەك هەیە بۆ‬ ‫گوزارشتكردن‪ ،‬زی��اد لە دیدێك بەدی‬ ‫دەكرێت بۆ تەماشاكردن‪ ،‬هەروەك زیاد‬ ‫لە زمانێك هەیە بۆ قسەكردن لەسەر‬ ‫بارودۆخە سیاسییەكان‪ ،‬لەپاڵ ئەمەدا‪ ،‬زیاد‬ ‫لەڕێگاچارەیەك لە ئارادان بۆ كێشەكان‪،‬‬ ‫زیاد لە ئاراستەیەك بەدی دەكرێت بۆ‬ ‫هەنگاونان بەرەو كردنەوەی گرێكوێرەی‬ ‫گرفتەكان‪ ،‬هەموو ئەو رێگا جۆراوجۆرانە‪،‬‬ ‫بریتین لە قودرەتی بەكارهێنانی ئەقڵی‬ ‫م��رۆڤ ل��ە پ��ای ب��ی��رك��ردن��ەوە لەپێناو‬ ‫چ��ارەس��ەری كێشە‌و گرفتە سیاسیی‌و‬ ‫ئابووریی‌و كۆمەاڵیەتییەكاندا‪ ..‬بەكەمترین‬ ‫زیان‪.‬‬ ‫هەڵبەت ب��ی��رك��ردن��ەوە‪ ،‬س��ەرەت��ای‬ ‫بەكارهێنانی ئەقڵە لەو كات‌و شوێنانەی‬ ‫دەشێت رووبەڕووی حوكمێكی نائەقاڵنیی‬ ‫بكرێینەوە‪ ،‬وات��ا بیركردنەوە لەپێناو‬ ‫پاراستنی مرۆڤ لەو بڕیارە نائەقاڵنییانەی‬ ‫دەشێت خ��ودی م��رۆڤ ب��ەرەو هەڵدێر‌و‬ ‫چارەنووسێكی نادیار بەرێت‪.‬‬ ‫ب����ە ب��������اوەڕی م�����ن‪ ،‬خ��ەب��ات��ی‬ ‫ناتوندوتیژییانەی م��رۆڤ بە ئامانجی‬ ‫شكاندنی ك��ۆت‌و زنجیری دەستەكانی‪،‬‬ ‫چ��ەن��دە پابەندی س��ەب�ر‌و خۆڕاگرییە‪،‬‬ ‫ه��ێ��ن��دەش پێویستی ب��ە نیشاندانی‬ ‫سیمای راستەقینەی ستەمكارانە‪ ،‬واتە‬ ‫ئەوەندەی بەرگریكردن گرنگە‪ ،‬هێندەش‬ ‫پیشاندانی رووی دی��اری ستەمكاریی‬ ‫گرنگە‪ ،‬لێرەدا قسەیەكی (عبدالغفار‬ ‫خان)م بیردەكەوێتەوە‪ ،‬كە ناوبراو وەك‬

‫خەباتی ناتوندوتیژییانەی‬ ‫مرۆڤ بە ئامانجی شكاندنی‬ ‫كۆت‌و زنجیری دەستەكانی‪،‬‬ ‫چەندە پابەندی سەبر‌و‬ ‫خۆڕاگرییە‪ ،‬هێندەش‬ ‫پێویستی بە نیشاندانی‬ ‫سیمای راستەقینەی‬ ‫ستەمكارانە‬ ‫سەربازی ناتوندوتیژیی ن��اس��راوە‪ ،‬ئەو‬ ‫بە خۆپیشاندەران دەڵ��ێ��ت‪ :‬چەكێكی‬ ‫دەگمەنتان پێشكەش دەكەم كە پۆلیس‌و‬ ‫سوپا توانایان نییە دژی بوەستنەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫چەكی پەیامبەرانە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێوە دركی‬ ‫پێ ناكەن‪ ،‬ئەو چەكە بریتییە لە سەبر‌و‬ ‫خۆڕاگریی‪ ،‬هیچ هێزێك نییە لەسەر رووی‬ ‫زەوی‪ ،‬بتوانێت دژی بوەستێتەوە‪.‬‬ ‫مرۆڤی ناتوندوتیژ‬ ‫مرۆڤ‪ ،‬بە سروشت توانای داهێنان‌و‬ ‫ئەفراندنی هەیە‪ ،‬مرۆڤ توانای كێشانی‬ ‫هێڵە رەنگاوڕەنگەكانی نێو ئیستاتیكای‬ ‫هەیە‪ ،‬دەتوانێت ئاوازە جیاوازەكان بچڕێت‪،‬‬ ‫دەتوانێت گ��ەردوون‌و قواڵیی دەریاكان‌و‬ ‫سەرزەمینە بەرفراوانەكان كەشف بكات‪،‬‬ ‫م��رۆڤ بەهێزترین كائینی بااڵدەستی‬ ‫سەرزەمین‌و گەردوون‌و هەموو ئەو جێگایانە‬ ‫كە دەشێت دەستی پێ بگات‪ ،‬هەروەك‬ ‫مرۆڤ دەتوانێت لەڕێگای فیكر‌و مەعریفەی‬ ‫بەدەستهاتوو‪ ،‬ئ��ەو نهێنییانە ئاشكرا‬ ‫بكات كە تەنیا ئەقڵ دركیان پێ دەكات‪،‬‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬نهێنیی پشت ئەم توانایە‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوە دەگەڕێتەوە م��رۆڤ كائینێكی‬ ‫ب��ی��رك��ەرەوەی��ە‪ ،‬ئەقڵ بەكاردەهێنێت‪،‬‬ ‫زیاد لەڕێگایەك تاقی دەكاتەوە‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫كائینێكە بیر لە داه��ات��وو دەك��ات��ەوە‪،‬‬ ‫دەتوانێت جگەلە رێگای بەكارهێنانی هێز‪،‬‬ ‫لەڕێگای ناتوندوتیژییەوە ئامانجەكانی‬ ‫بەدی بهێنێت‪ .‬ئەگەرچی مرۆڤ توانای‬ ‫تێگەیشتن‌و باوەڕهێنان‌و پەیوەندیكردنی‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم زۆرجار ئەم توانایە لەبەرامبەر‬ ‫بەكارهێنانی هێزدا‪ ،‬ملكەچی چارەسەری‬ ‫توندوتیژییانە دەكرێتەوە‪ ،‬بێگومان لە‬ ‫بنچینەدا‪ ،‬ناتوندوتیژیی بۆ پاراستنی‬ ‫بەهای مرۆڤ‌و مۆراڵە گەردوونییەكانی‬ ‫مرۆڤدۆستییە لەگەرمەی كێشە‌و ملمالنێ‌و‬ ‫ناكۆكییەكاندا‪ ،‬وات��ە بەهامرۆییەكە‬

‫مەریوان عەلی*‬ ‫نەكەوێتە ب���ەردەم ه��ەڕەش��ەی هێزی‬ ‫فیزیكیی‌و دەروونیی‪ ،‬راستە مرۆڤ لە پای‬ ‫ئازادیی‌و ماف‌و دادوەریی‌و زۆرشتی تردا‪،‬‬ ‫لەوە ناكەوێت دەستبەرداری توندوتیژیی‬ ‫بێت‪ ،‬ل��ەوە ناكەوێت دواج��ار بڕیارێكی‬ ‫توندوتیژانە دەربكات‪ ،‬بەاڵم دەشێت هەمان‬ ‫خواست‌و ئامانج لەڕێگای ناتوندوتیژییەوە‬ ‫مسۆگەر بكرێت‪ ،‬ل��ەوب��ارەی��ەوە غاندی‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬ل��ە ح��ەس��ەن ب��ن عەلی ئەبی‬ ‫تاڵیبەوە‪ ،‬فێربووم چۆن ستەملێكراوبم‌و‬ ‫سەركەوتنیش بەدەستبهێنم‪ ،‬كەواتە‬ ‫خەباتی ناتوندوتیژییش‪ ،‬وەك هەر‬ ‫خەباتێكی تر‪ ،‬سەرباز‌و فێرگە‌و رێوشێونی‬ ‫تایبەت بەخۆی هەیە‪ ،‬راستە خۆپیشاندان‌و‬ ‫مانگرتن‌و كەمپەین‪ ...‬كەرەستەی ئەم‬ ‫خەباتەن‪ ،‬بەاڵم جگەلە سەبر‌و خۆڕاگریی‌و‬ ‫چاالكیی مەدەنییانەی جڤاتە سیاسیی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكان‪ ،‬خەباتی ناتوندوتیژییانە‪،‬‬ ‫ئەرك‌و ماندووبوون‌و قوربانییەكی زۆری‬ ‫دەوێ��ت‪ ،‬الی مكرینولدز‪ ،‬ناتوندوتیژیی‬ ‫جۆرێك تەكنیك نییە‌و پیادەبكرێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەوە زیاترە “فەلسەفەیەكی سنوورداری‬ ‫دیاریكراوە” كە بڕێكی زۆر لە خۆڕاگریی‬ ‫پێویستە‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��رس��ی��ارە س��ەرەك��ی��ی��ەی لە‬ ‫بیركردنەوەی هەر یەكێكماندا بەشوێن‬ ‫وەاڵم���دا دەگ��ەڕێ��ت‪ ،‬بریتییە ل��ەوەی‪:‬‬ ‫سەرچاوەكانی توندوتیژیی‪ ،‬لە كوێوە دێن؟‬ ‫بۆچی پارێزگاریكردن لە ماف‪ ،‬توندوتیژیی‬ ‫بەرهەم دەهێنێت؟ چی وا دەكات بەشێك‬ ‫لە ئەندامانی كۆمەڵگا‪ ،‬بەبێ گوێدانە‬ ‫زەبروزەنگی دەسەاڵت‪ ،‬بە ئاشكرا برژێنە‬ ‫سەر شەقامەكان‌و داوای مافی خۆیان‬ ‫بكەن؟ چی وادەكات دەسەاڵت بەرامبەر‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‪ ،‬هێز بەكاربهێنێت‌و‬ ‫هاونیشتمانیان خەڵتانی خوێن بكات؟‬ ‫دەتوانین ئاماژە ب��ەوە بدەین‪ ،‬ه��ەردوو‬ ‫بڕیاری رژانە سەر شەقام‌و تەقەكردن لە‬ ‫هاواڵتییان‪ ،‬پەیوەندیی راستەوخۆیان بەو‬ ‫تێگەیشتن‌و بیركردنەوەیە هەیە دەربارەی‬ ‫توندوتیژیی‌و ناتوندوتیژیی!‬ ‫توندوتیژیی لە بەرامبەر ناتوندوتیژییدا‬ ‫ب����ەب����ڕوای م����ن‪ ،‬پ��ی��ادەك��ردن��ی‬ ‫ناتوندوتیژیی‪ ،‬تەنیا ل��ەوەدا ناوەستێت‬ ‫مرۆڤ ئازار نەدرێت‪ ،‬یان ئ��ازاری كەس‬ ‫ن��ەدا‪ ،‬بەڵكو ناتوندوتیژیی پەیوەندیی‬ ‫بە فەلسەفاندنی ژیانەوە هەیە لەسەر‬ ‫بنەمای گۆڕانكاریی ریشەیی بۆ هێنانەدی‬ ‫كۆمەڵگایەكی نوێ‪ ،‬دوور لە بەكارهێنانی‬ ‫هێز! لێرەدا دەگەڕێمەوە سەر بۆچوونێكی‬ ‫مكرینولدز‪ ،‬ئەو دەنووسێت‪ :‬شۆڕشگێر‪،‬‬ ‫دەزانێت ئامانج‪ ،‬گۆڕانكاریی قوڵە‪ ،‬نەك‬ ‫تەسفیەكردنی حساباتی كۆن‪ ،‬لێرەوەیە‬ ‫ڤێتنامییەكان پێشوازی ئەو ئەمریكییانە‬ ‫دەك��ەن كە ش��ەڕی��ان ك���ردووه‌‪ ،‬ئێمەش‬ ‫هەمان ئامانجمان هەیە‪ ،‬كە بریتییە لە‬ ‫كۆمەڵگایەكی نوێ‪ ،‬ئامانج لە شۆڕشی‬

‫پێگەی كورد؛ لەكوێی هاوكێشەی تازەدایه‌؟‬ ‫ل��ە ك��ات��ی راپ���ەڕی���ن‌و ش��ۆڕش��ی‬ ‫گەالنی عەرەبدا‪ ،‬دژی فەرمانڕەوایانی‬ ‫واڵتەكانیان‪ ،‬لە ب��اك��ووری ئەفریقاو‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاستدا‪ ،‬كە تائێستاش‬ ‫بەردەوامە‪ ،‬ناسراوە بە بەهاری عەرەبی‪،‬‬ ‫دوو رەهەند یان دوو گۆڕانكاریی ریشەیی‬ ‫لەخۆ دەگرێت‪ ،‬كە یەكێكیان گۆڕانكاریی‬ ‫ل��ەس��ەر ئ��اس��ت��ی ن��اوخ��ۆی��ی واڵت��ان��ی‬ ‫عەرەبییە‌و ئەوی تریشیان گۆڕانكاریی‬ ‫هێز لەخۆدەگرێت‪ ،‬كە پەیوەندیی هەم‬ ‫ب��ەدەرەوەی واڵتانی عەرەبییەوە هەیە‪،‬‬ ‫ه��ەم ب ‌ه هاوسەنگی هێز لە ناوخۆی‬ ‫واڵتانی عەرەبی لەگەڵ دنیای دەرەوەدا‪.‬‬ ‫بە ه��ەر شتێك ئ��ەم گۆڕانكارییە‬ ‫ریشەییانەی ك��ە ئ��ەم��ڕۆ ل��ە واڵتانی‬ ‫عەرەبیدا دەبینرێت‪ ،‬چاوەڕوانكراو بوو‪،‬‬ ‫بە پشتبەستن بە واقیعی ئابووریی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‌و فەرهەنگیی دنیای عەرەب‪،‬‬ ‫چونكە دوای رزگاربوونی واڵتانی عەرەب‬ ‫لەپاش جەنگی دووه‌می جیهانیی‌و بەناو‬ ‫سەربەخۆبوونیان بە دروشمی “قومیەی‬ ‫ع��ەرەب��ی”و س����ەروەری نیشتمانیی‪،‬‬ ‫ل��ە م���اوەی زی��ات��ر ل��ە پەنجا ساڵدا‪،‬‬ ‫فەرمانڕەوایانی ئەو واڵتانە‌و رژێمەكانیان‪،‬‬ ‫شکستخواردوو لە دروستكرنی ژیانێكی‬ ‫هاوچەرخ بۆ گەلەكانیان‌و گواستنەوەی‬ ‫كۆمەڵگاكانیان لە ژی��ان‌و عەقڵییەتی‬ ‫خێڵەكی‌و تیرەیی بۆ كۆمەڵگایەكی‬

‫ئازادو كراوە‪ ،‬هەروەها شکستخواردوویی‬ ‫لە بەشارستانیكردن‌و پیشەسازیكردنی‬ ‫كۆمەڵگاكانیان‪.‬‬ ‫هەر ئەم شکستخواردووییه‌ی‪ ،‬بوو‬ ‫بەهۆی ئەوەی كە نەتوانرێت سیستمێكی‬ ‫دیموكراتی‌و دادپەروەرانە دروست بێت‌‪،‬‬ ‫ئەمەش بووە هۆی ئەوەی كۆمەڵگا دابەش‬ ‫بێت بەسەر دوو چیندا؛ چینێكی كەمی‬ ‫نوخبەی (‪)elite‬ی فەرمانڕەوا‌‪ ،‬چینێكی‬ ‫هەرە زۆرینەی گەل كە مەحروومن لە‬ ‫هەموو خێرێكی واڵت‪ ،‬جیاوازیی ئەو دوو‬ ‫چینە لە رووی فەرهەنگیی‌و ئابووریی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتییەوە‪ ،‬گەیشتە ئاستێك كە‬ ‫ئیتر هیچ پەیوەندییەكیان بە یەكەوە‬ ‫نەما‪ ،‬چونكە چینی ن��اوەڕاس��ت یان‬ ‫نەما یان زۆر الواز بوو‪ ،‬بۆ نموونە لە‬ ‫میسر‌و سوریا‪ ،‬ئەوەی كە لە مەیدانی‬ ‫نەبەرددایە‪ ،‬نوخبەی مافیای فەرمانڕەوایە‬ ‫لەگەڵ هەرە زۆرینەی خەڵك‪ ،‬كە یان زۆر‬ ‫هەژارە‪ ،‬یان لەژێر هێڵی هەژاریدایە‪.‬‬ ‫بەشێوەیەكی گشتیی‌و ئەزموونی‬ ‫م��ێ��ژووی��ی نیشانی دەدات‪ ،‬ك��ە هەر‬ ‫كاتێك ئەم دوو چینە بەرامبەر یەك‬ ‫بوونەوە‪ ،‬ئەوا توندوتیژیی‌و خوێنڕشتن‬ ‫دەبێتە واقیعی ئەمر‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی‬ ‫ل��ە شۆڕشەكانی ع��ەرەب��ی��دا تائێستا‬ ‫بەمجۆرەی ل ‌ێ نەهاتووە‪ ،‬بە رای من‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ هوشیاریی فەرهەنگیی‌و‬

‫خوێندەواریی چینی ه��ەژارو م �ه‌ردوم‪،‬‬ ‫كە دروشمی ئاشتییان هەڵبژاردووە‪ ،‬لە‬ ‫رووبەڕووبوونەوەیاندا لەگەڵ كەمینەی‬ ‫گەندەڵ‌و مافیای فەرمانڕەوادا‪ ،‬ئەمەش‬ ‫تا ئێستا بەشێوەیەكی رێژەیی ئەنجامی‬ ‫سەركەوتووی هەبووە لە میسرو تونس‪،‬‬ ‫كە ه��ەردوو رژێمی ئەو واڵتانە ناچار‬ ‫بوون تەسلیمی ئیرادەی حەقخوازیی‌و‬ ‫ئاشتییانەی گەلەكانیان بن‌و سێبەری‬ ‫ئەم گۆڕانكارییە كەم یان زۆر‪ ،‬به‌شێکی‬ ‫واڵت��ان��ی ن��اوچ��ەی ب��اك��ووری ئەفریقاو‬ ‫خۆرهەاڵتی ناوەڕاستی گرتووەتەوە‪،‬‬ ‫كە بێگومان ئەنجامەكەی دروستبوونی‬ ‫گۆڕانكاریی ریشەییە لەگەڵ دروستبوونی‬ ‫هێزی تازە بە روئیاو فیكری ت��ازەوە‪.‬‬ ‫بێگومان دروس��ت��ب��وون��ی ئ��ەم هێزە‬ ‫تازانەش‪ ،‬كاریگەرییان دەبێت لەسەر‬ ‫هاوكێشەی هێزو سیاسەت لە ناوچەكە‌و‬ ‫ته‌نانه‌ت لەسەر جوگرافیای تازە‪.‬‬ ‫ه��ەر لەبەر ئەمەشە‪ ،‬بە ئاشكرا‬ ‫دەبینین واڵت��ان��ی وەك��و ئیسرائیل‪،‬‬ ‫توركیا‌و ئێران هەریەكە بە جۆرێك‬ ‫لە هەوڵی ئ���ەوەدان‪ ،‬رۆڵ��ی یاریزانی‬ ‫سەرەكیی ببینن لە واڵتانی عەرەبیدا‪،‬‬ ‫هەریەكەیان بە ئەجێنداو بەهانەی خۆی‪،‬‬ ‫بۆ نموونە توركیا لە رێی ئیسالمگەرایی‬ ‫سوننییەوە‌و ئێران لەڕێی ئیسالمگەرایی‬ ‫شیعییەوە‌و بەرەنگاربوونەوەی ئیسرائیل‌و‬

‫خۆرئاوا‪ ،‬بە هەمانجۆر هێزە جیهانییەكان‬ ‫بۆ پاراستنی بەرژەوەندییە ئابووریی‌و‬ ‫نیشتمانییەكانیان‪ ،‬بۆ نموونە روسیاو‬ ‫چین‪ ،‬تا ئێستاش بەرگریكارن لە لیبیا‌و‬ ‫سوریا‪ ،‬چونكە بەرژەوەندیی ئابووریی‌و‬ ‫نفوزی سیاسیی لە ناوچەكەدا‪ ،‬زیاتر لە‬ ‫رێی ئەم دوو واڵتەوەیە‪ ،‬جگە لە چەندەها‬ ‫فاكتەری تر‪ ،‬ئەوروپا‌و ئەمریكاش كە‬ ‫زیاتر لە (‪ )60‬ساڵە ئەم ناوچانە بە‬ ‫ناوچەی نفوزی خۆیان دەزانن‪ ،‬لە هەوڵی‬ ‫ئەوەدان كە پێگه‌ی خۆیان لە ناوچەكە‬ ‫بپارێزن دوای ئەوەی كە فەرمانڕەوای‬ ‫ئەو واڵتانە ناچار دەكرێن دەسەاڵت جێ‬ ‫بهێڵن لە الیەن خەڵكەكانیانەوە‪.‬‬ ‫هەموو ئەوانە وایانكردووە كە لە‬ ‫كاتی ئێستادا ن��اوچ��ەی خۆرهەاڵتی‬ ‫ناوەڕاست ببێتە مەیدانی ملمالنێیەكی‬ ‫توندی بەرژەوەندیی سیاسیی‌و ئابووریی‬ ‫هێزەكانی ناوچەیی‌و جیهانیی‪ ،‬چونكە‬ ‫دوای شۆڕشی گەالنی عەرەب ئیتر تەنیا‬ ‫واڵتێكی وەك ئەمریكا‪ ،‬یان روسیا لەسەر‬ ‫ئاستی جیهانیی‪ ،‬یان ئێران‪ ،‬توركیا‌و‬ ‫ئیسرائیل بە تەنیا ناتوانن ببنە خاوەن‬ ‫نفوز لەو واڵتانەدا‪ ،‬بۆ نموونە لە میسر‪،‬‬ ‫ئەمریكا دەیەوێت پێگه‌ی خۆی بپارێزێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ناتوانێت رێگریی لە توركیا‪ ،‬یان لە‬ ‫ئێران بكات‪ ،‬بە هەمانجۆر لە بەحرەین‌و‬ ‫سوریا‌و لیبیا‌و یەمەن‪.‬‬

‫سەركەوتوو‪ ،‬بریتییە لە ئاشتەوایی دوای‬ ‫گۆڕانی كۆمەاڵیەتی‪( .‬فلسفة الالعنف‪،‬‬ ‫تأليف ديفيد مكرينولدز)‪.‬‬ ‫ئەو بۆچوونەی پێی وایە‪ ،‬دەكرێت‬ ‫ل��ەڕێ��گ��ای خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و مانگرتنی‬ ‫مەدەنییانە‌و خەباتی ئاشتییانەوە‪،‬‬ ‫دەس��ت��ك��ەوت��ی گ�����ەورەی سیاسیی‌و‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‌و ئابووریی بە دەستبهێنرێت‪،‬‬ ‫رەگ‌و ریشەیەكی فیكری‌و مێژوویی‬ ‫دورودرێ���ژی هەیە‪ ،‬لە جەنگی دووەم��ی‬ ‫جیهانیدا‪ ،‬مامۆستایانی نەرویژ مانیان‬ ‫گ��رت ل��ەس��ەر ئ����ەوەی‪ ،‬ب���ەزۆر وان��ەی‬ ‫ئایدیۆلۆژیای نازیزم بە قوتابییەكانیان‬ ‫بڵێنەوە‌و سەركەوتنیان بەدەستهێنا‪،‬‬ ‫هەروەك لە دانیمارك كاتێك نازییەكان‬ ‫بڕیاریان دا ئەستێرەی زەردی داود بە‬ ‫قۆڵی جولەكەكاندا هەڵبواسن‪ ،‬پادشای‬ ‫ئەو واڵتە دژی ئەو بڕیارە وەستایەوە‌و‬ ‫رایگەیاند‪ ،‬ئەگەر جولەكەكان ناچاركران‬ ‫ئەو ئەستێرەیە بە قۆڵیاندا هەڵبواسن‪،‬‬ ‫ئ��ەوا ئ��ەو یەكەم ك��ەس دەبێت هەڵی‬ ‫بواسێت‪.‬‬ ‫خەباتی ناتوندوتیژییانە‪ ،‬فاسیلەیەكە‬ ‫لەنێوان دوو جۆر بیركردنەوە‌و بڕیاردان‪،‬‬ ‫جۆرێكیان بەرەنگاریی‌و خۆڕاگریی لە‬ ‫ئیرادەی مرۆڤدا دەدۆزێتەوە‪ ،‬ئەویتریان‬ ‫بەرەنگاریی لە هێزدا بەرجەستەدەكات‪،‬‬ ‫ل��ە یەكەمیاندا ئ��ەق��ڵ ب��ەس��ەر هێزدا‬ ‫سەردەكەوێت‪ ،‬لەوی تریاندا هێز جڵەوی‬ ‫ئەقڵ دەكات‪ ،‬لە هەردوو بارەكەدا ئەقڵ‬ ‫ئامادەگی هەیە‪ ،‬بەاڵم بە دوو شێواز‌و‬ ‫بیركردنەوەی جیاواز‪ ،‬بێگومان هەردوو‬ ‫الی��ەن‪ ،‬كار لەسەر گۆڕینی واقیعی باو‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫رەن���گ���ە ل���ە رووك�����ەش�����دا‪ ،‬هیچ‬ ‫پەیوەندییەك‪ ،‬توندوتیژیی‌و ناتوندوتیژیی‬ ‫پێكەوە كۆنەكاتەوە‪ ،‬تەنیا ئەوە نەبێت ئەم‬ ‫دوو حاڵەتە‪ ،‬دوو دنیای جیاواز پێكدەهێنن‬ ‫كە لە نەبوونی یەكێكیاندا ئەویتریان‬ ‫ئامادەگی دەبێت‪ ،‬بەاڵم لە قواڵیی ئەم‬ ‫دوو چەمكەدا‪ ،‬هێڵێكی نادیار بەنێو‬ ‫هەردووكیاندا تێدەپەڕێت‪ ،‬هێڵێك سەرێكی‬ ‫لە توندوتیژییەوە دێت‌و سەرەكەی تری لە‬ ‫ناتوندوتیژییەوە‪ ،‬ئەو هێڵەیش بریتییە لە‬ ‫تێگەیشتنی كۆی ئەو ملمالنێ سیاسیی‌و‬ ‫ئابووریی‌و كۆمەاڵیەتییانەی لەنێوان بڕیاری‬ ‫ئەقاڵنیی‌و نائەقاڵنییدا یەكااڵدەكرێنەوە‪.‬‬ ‫ب��ڕی��ارەك��ان‪ ،‬بەشێكی گرنگن لە‬ ‫چارەسەرەكان‪ ،‬واتە كاتێك پۆلیسێك‬ ‫ئامادەیە تێاڵ‌و كارەبا‌و فیشەك بەكاربهێنێت‪،‬‬ ‫ئەمە بڕیارێكی زاتی‌و رووتی ئەو پۆلیسە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو پەیوەندیی راستەوخۆ بەو‬ ‫ئەقڵییەتەوە هەیە كە ك��ۆی سیستمە‬ ‫سیاسییەكە ب��ەڕێ��وەدەب��ات‪ ،‬هەڵبەت‬ ‫بڕیارەكان بەشێكی گرنگ لەشێوازی‬ ‫پیادەكردنی سیاسەتی توندوتیژیی یان‬ ‫ناتوندوتیژییەوە‪ ،‬راستر ئێمە دەكەوینە‬ ‫بەردەم دوو هەڵبژاردنی جیاواز‪ ،‬یەكێكیان‬

‫لە توندوتیژیدا خۆی بەرهەمدەهێنێت‪،‬‬ ‫ئ��ەوی��ت��ری��ان ل��ە ناتوندوتیژییەوە پێ‬ ‫هەڵدەگرێت بۆ دۆزینەوەی چارەسەرەكان‪،‬‬ ‫بەاڵم خاڵە گرنگ‌و هەستیارەكە ئەوەیە‪:‬‬ ‫توندوتیژیی‌و ناتوندوتیژیی لەسەر یەك‬ ‫رووبەر پێكەوە دەژین‌و لەنێو یەك بازنەدا‬ ‫دەكەونە ملمالنێوە‪ ،‬بە چەشنێك لەنێو‬ ‫بەشداربووانی ملمالنێكاندا‪ ،‬دووب��ارە‬ ‫ملمالنێیەكی ت��ر ل��ە ق��واڵی��ی ملمالنێ‬ ‫راستەقینەكاندا ئامادەگی هەیە‪ ،‬بەوەی‬ ‫توندوتیژیی یان ناتوندوتیژیی بكرێتە‬ ‫چارەسەری قەیران‌و كێشە‌و گرفتەكان‪.‬‬ ‫هەڵبەت ئ��ەو ج���ۆرە ملمالنێیەی‬ ‫رێگاچارەسەرەكانی تێدا دەستنیشان‬ ‫دەكرێت‪ ،‬ركابەر‌و فیگەرەكانی بەجۆرێك‬ ‫پێكەوە گ��رێ��دراون كە هەر الدانێك لە‬ ‫یەكێكیان‪ ،‬ئەوی تریان ئامادەگی دەبێت‪،‬‬ ‫واتە لە توندوتیژییەوە هەنگاو دەنرێت بۆ‬ ‫پیادە نەكردنی ناتوندوتیژیی‪ ،‬هەروەك‬ ‫لە ناتوندوتیژییەوە هەنگاو دەنرێت‬ ‫بۆ دووركەوتنەوە لە توندوتیژیی‪ ،‬ئەم‬ ‫مەسەلەیە وا دێتە پێش چ��او‪ ،‬كەسی‬ ‫بڕیاربەدەست درك بە ه��ەردوو رێگاكە‬ ‫دەكات‪ ،‬لەنێوان ئۆپشنە جیاوازه‌كاندا‪،‬‬ ‫یەكێكیان هەڵدەبژێرێت‪ ،‬بەاڵم لە راستیدا‬ ‫پرۆسیجەری ب��ڕی��ارەك��ە‪ ،‬ب��ەت��ەواوەت��ی‬ ‫پابەندی ئەم جۆرە تەفسیرە نابێتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەوە بزانین ئەقڵییەتی توندوتیژیی‬ ‫لە نەفیكردنێكی رەه��ای بەرامبەرەوە‬ ‫دەستپێدەكات‪ ،‬لە نەفیكردنی هەموو‬ ‫دەنگەكانی ترەوە دەنگ بەرزدەكاتەوە‪،‬‬ ‫ئیدی ئەم بیركردنەوەیە‪ ،‬سەرچاوەی‬ ‫ئەو تاكبڕیارانەیە كە توندوتیژیی بەدوای‬ ‫توندوتیژیدا دەهێنێت‪ ،‬مەبەستمە بڵێم‪،‬‬ ‫توندوتیژیی ب��ەره��ەم��ی سیستمێكی‬ ‫رێكخراوە‪ ،‬كە لە باوەڕی دەمكوتكردن‌و‬ ‫سەركوتكردنەوە لەدایك دەبێت‪ ،‬جۆرێكە‬ ‫لە پیادەكردنی سیاسەت كە هێز جڵەوەی‬ ‫دەكات‪ ،‬فەزایەكە هەموو كارەكتەرەكانی‬ ‫ناوی دەستەمۆ‌و بەبێ ئیرادە‌و شووناس‬ ‫دەه��ڵ��ێ��ت��ەوە‪ ،‬ل���ەو ج���ۆرە سیستمە‬ ‫سیاسییانەدا كە ب��اوەڕی بە هێزە بۆ‬ ‫سەركوتكردنی مرۆڤ‪ ،‬شتێك نامێنێتەوە‬ ‫ن��اوی بەرین بە رێ �ز‌و حورمەتگرتن لە‬ ‫م��رۆڤ‪ ،‬شتێك نامێنێتەوە ناوی بەرین‬ ‫ب��ە پ���ردی گفتوگۆ‌و لێكتێگەیشتن‪،‬‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬خەباتی ناتوندوتیژیی‪ ،‬لە‬ ‫جۆرە سیستمێكی سیاسیی ئاوادا‪ ،‬وەك‬ ‫ئەگەرێكی كراوە‌و هەڵبژاردنێكی ئەقاڵنیی‪،‬‬ ‫باجێكی زۆر‌و قوربانییەكی لەرادەبەدەری‬ ‫دەوێت‪ ،‬ئەوەی ئێستا لە سوریاو یەمەن‌و‬ ‫بەحرەین‪ ..‬روودەدات‪ ،‬خوێنی رژاوی ئەو‬ ‫خەباتە مەدەنییانەیە‪ ،‬كە هێزە سیاسیی‌و‬ ‫جڤاتە كۆمەاڵیەتییەكان پابەندی خەباتی‬ ‫ناتوندوتیژیی دەك��ات��ەوە ل��ەگ��ەڵ ئەو‬ ‫رژێمە ستەمكار‌و خوێنڕێژانەی جگەلە‬ ‫توندوتیژیی‪ ،‬هیچ رێگایەكی دی نابیننەوە‪.‬‬ ‫* سەرنووسەری گۆڤاری رۆشنگەریی‪.‬‬

‫د‪ .‬محەمەد ئەمین گەناوی‬ ‫ئەمجار پرسیار ئ��ەوەی��ە؛ هێزە‬ ‫جیهانییەكان تا چەند دەتوانن بوار بە‬ ‫هێزە ناوچەییەكان بدەن‪ ،‬كاریگەریی‌و‬ ‫نفوزیان هەبێت لەسەر ئەو هێزە تازانەی‬ ‫لە واڵتانی عەرەبیدا سەریان هەڵداوە‌و لە‬ ‫كاتی سەرهەڵداندان؟!‬ ‫بەر لەوەی وەاڵمی ئەمە بدرێتەوە‪،‬‬ ‫دەبێت دان بەمەدا بنرێت كە ئێران زیاتر‬ ‫لە توركیا‌و ئیسرائیل توانای نفوزی‬ ‫فەرهەنگیی‌و شۆڕشگێڕیی‌و ئایینی هەیە‪،‬‬ ‫بە شێوەیەكی گشتیی لە هەموو واڵتانی‬ ‫ئیسالمیدا‌و بە تایبەت لەو واڵتانەدا كە‬ ‫زۆرینەیان النیكەمی نیوەی دانیشتووانی‬ ‫شیعەن‪ ،‬وەك عێراق‪ ،‬بەحرەین‪ ،‬نزیکه‌ی‬ ‫یه‌ک له‌سه‌ر سێی لوبنانیش‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫تا ئەندازەیەك گرفتی بۆ ئێران دروست‬ ‫كردووە لەبەرامبەر توركیا‌و ئیسرائیل‪،‬‬ ‫س��وری��ای��ە‪ ،‬ب��ەاڵم بەدڵنیایی لەگەڵ‬ ‫رووخانی ئەسەددا‪ ،‬ئێران ناچار دەبێت‬ ‫لە رێ��ی ئ��ەو گرووپە سوننانەوە‪ ،‬كە‬ ‫پەیوەندیی دێرینیان لەگەڵ ئێراندا هەیە‪،‬‬ ‫وەك‪ :‬حەماس‪ ،‬جیهادی ئیسالمیی‌و‬ ‫چ��ەن��دەه��ا گ��رووپ��ی دی��ک �ه‌ی سوننە‪،‬‬ ‫جۆرێك لە تێگەیشتن‌و قبووڵكردن‬ ‫لەگەڵ دنیای سوننەدا قبووڵ بكات لە‬ ‫واڵتانی عەرەبیدا‪ ،‬تا بتوانێت رێگا لە‬ ‫توركیا بگرێت‪ ،‬ب��ەاڵم توركیا هەرگیز‬ ‫قبووڵ ناكات ئێران نفوزی خۆی زیاد‬

‫بكات لە ناوچە سونییەكان‪ ،‬چونكە بە‬ ‫عەقڵی توركیا دنیای سوننە‪ ،‬سەرچاوەی‬ ‫ن��اس��ن��ام��ەی م��ێ��ژووی �ی‌و فەرهەنگیی‬ ‫توركیایە‌و ئیسرائیلیش كە دەزان ‌ێ رژێمە‬ ‫عەرەبییەكان هەتا ئەوانەی كە پەیمانی‬ ‫ئاشتی بە ئاشكرا‪ ،‬یان نهێنی لەگەڵ‬ ‫واژۆكردن بەرەو نەمان دەچن‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫ببێتە پاڵپشتی شۆڕشە عەرەبییەكان‪ ،‬بە‬ ‫تایبەت سوریا‪ ،‬هەربۆیە بۆ یەكەم جار‬ ‫“شیمۆن پێرێس”‪ ،‬سەرۆكی ئیسرائیل لە‬ ‫(‪)2011/7/26‬دا بە ئاشكرا “ئەسەد”ی‬ ‫بە پیاوكوژ وەسف كرد‪ .‬ئەم هەڵوێستەی‬ ‫ئیسرائیل ناڕاسته‌وخۆ لە الیەن گرووپە‬ ‫سوننەكانی سوریاوە‪ ،‬پێشوازیی ل ‌ێ كرا‬ ‫بەوەی كە هیچ بەرپەرچێكیان نەدایەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی بۆ ئێمەی ك��ورد گرنگەو‬ ‫جێگەی پرسیارە ئەوەیە؛ ئایا شوێنی‬ ‫ئێمە ل��ەو هاوكێشەی ت���ازەی هێزدا‬ ‫لەكوێیە؟ ئایا دەتوانین رۆڵێك لە رۆڵە‬ ‫سەرەكییەكانی یاریی ببینین‪ ،‬یان وەك‬ ‫هەمیشە رۆڵی عاملی موساعید‪ ،‬یاخود‬ ‫بەكارهێنان (وسیله‌) دەبینین؟!‬ ‫ئەمانەو گەل ‌ێ پرسی تر لەسەر ئاستی‬ ‫داهاتووی كوردستان‌و بەرژەوەندیی كورد‬ ‫پێویستە بە هەمووان وەاڵمی دروستی‬ ‫بده‌ینه‌وه‌و بوار نەدەین (پرسی كورد‬ ‫بەكارهێنان بۆ بەرژەوەندیی گەالنی تر)‬ ‫دووبارە ببێتەوە‪.‬‬

‫ســـــێ یــــانه‌؛ شەڕ لەسەر كاكا دەكەن‬ ‫ئ��اژان��س��ەك��ان‪:‬‬ ‫هەریەك لەیانەكانی‬ ‫پاریس سانجێرمان‌و‬ ‫ئ���ارس���ن���اڵ‌و م��ی�لان‪،‬‬ ‫ك��ێ��ب��ڕك��ێ��ك��ان��ی��ان بۆ‬ ‫باڵوکراوه‌یه‌کی وه‌رزشییه‪ ‌،‬هه‌فتانه‪ ،‬رۆژنامه‌ی ‌‬

‫گواستنەوەی ریكاردۆ كاكای‬ ‫بەرازیلی دەستپێكرد‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫بیگوازنەوە بۆ ریزی یانەكەیان‪.‬‬ ‫م����اوەی دوو وەرزە‪ ،‬كاكا‬ ‫لەپێكهاتەی سەرەكیی یانەی‬ ‫ری���اڵ م��ەدری��ددا نابینرێت‌و‬ ‫نەیتوانی دڵ��ی مۆرینیۆش‬ ‫رازی��ب��ك��ات ب��ۆ م��ان��ەوەی لەو‬ ‫یانەیە‪.‬‬ ‫هەرسێ یانەی میالنی ئیتاڵیی‌و‬ ‫پاریس سانجێرمانی فەڕەنسیی‌و‬

‫ئارسناڵی ئینگلیزیی‪ ،‬ئەمە‬ ‫بەهەل دەزان���ن‌و دەیانەوێت‬ ‫بەبڕە پارەیەكی ك��ەم‪ ،‬ئەو‬ ‫یاریزانە بەڕازیلییە بگوازنەوە بۆ‬ ‫ریزەكانیان‪.‬‬ ‫ماوەیەكی زۆرە‪ ،‬ب��اس لەوە‬ ‫دەك���رێ���ت ری����ك����اردۆ ك��اك��ا‬ ‫دەگ���ەڕێ���ت���ەوە ی��ان��ەی ئ��ەی‬ ‫س��ی م��ی�لان‪ ،‬ب���ەاڵم ئێستا‬ ‫ی��ان��ەی پ��اری��س سانجێرمانی‬ ‫فەڕەنسییش‪ ،‬لەكێبڕكێدایە بۆ‬

‫ئیمزاكردنی بۆند لەگەڵ ئەو‬ ‫یاریزانەدا‪.‬‬ ‫پێشهاتیشدا‪،‬‬ ‫ل���ەدوای���ی���ن‬ ‫ی��ان��ەی ئ��ارس��ن��اڵ‪ ،‬ب��ەه��ۆی‬ ‫دوورك��ەوت��ن��ەوەی فابریگاس‌و‬ ‫ئ��ەگ��ەری دوورك���ەوت���ن���ەوەی‬ ‫سەمیر نەسڕییەوە‪ ،‬هەوڵ بۆ‬ ‫كڕینی ریكاردۆ كاكا دەدات‪،‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی ه��ەر هیچ نەبێت‪،‬‬ ‫كەمێك لەو فشارانەی هاندەران‬ ‫كەمبكاتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )12‬سَيشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫ده‌ریده‌کات‬

‫حكومەت؛ دەیان ملیۆن‬ ‫قەرزاری یەكێتیی تۆپی سەرمێزی كوردستانە‬ ‫ئەحمەد مستەفا‪ ،‬هەولێر‬ ‫ح���ك���وم���ەت���ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬تاوەكو ئێستا ئەو‬ ‫بڕە پارەیەی نەداوەتە یەكێتیی‬ ‫تۆپی سەرمێزی كوردستان‪،‬‬ ‫كە مانگی یەكی ئەمساڵ لە‬ ‫پاڵەوانێتیی جیهانی تێنسی‬ ‫سەرمێزدا لە هەولێر سه‌رفكرا‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی ی��ەك��ێ��ت��ی��ی تۆپی‬ ‫س��ەرم��ێ��زی ك��وردس��ت��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬لە وەرگرتنی پارەكەدا‪،‬‬ ‫دەسی دەسیان پێ‌ دەكرێت‪.‬‬ ‫ئەحمەد موسا‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫یەكێتیی ت��ۆپ��ی س��ەرم��ێ��زی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە «گۆڵ»ی وت‪:‬‬ ‫«دەب��وای��ە یەكێتیی تێنسی‬ ‫سەرمێزی عێراق‪ ،‬بڕی (‪)75‬‬ ‫ملیۆن دینار بۆ بەڕێوەچوونی‬ ‫پاڵەوانێتییەكە بدایه‌‪ ،‬چونكە‬ ‫ل��ەم پاڵەوانێتییەدا (‪)225‬‬ ‫ملیۆن دینار خەرجكرا‪ ،‬وەزیری‬ ‫رۆشنبیریی‌و الوان نوسراوی‬ ‫كرد بۆ ئەنجومەنی وەزی��ران‪،‬‬ ‫كە فەرمان بە وەزارەتی دارایی‬ ‫بكەن بۆ ئەوەی پارەكە سەرف‬ ‫بكەن‪ ،‬ئ��ەم ن��وس��راوە م��اوەی‬ ‫پێنچ م��ان��گ ل��ە نوسینگەی‬ ‫س��ەرۆك��ی حكومەت م��ای��ەوە‪،‬‬ ‫زیاتر لە (‪ )50‬جار سەردانی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانم كردووە‪،‬‬ ‫پاش تەواوبوونی لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی���ران‪ ،‬رەوان��ەی وەزارەت��ی‬ ‫دارای���ی ك���راوە‪ ،‬پێیانوتوین‪:‬‬ ‫بۆتان س��ەرف دەكەین‪ ،‬بەاڵم‬

‫دیمه‌نێک له‌ پاڵه‌وانێتیی تێنسی سه‌رمێزی یانه‌کانی ‌‌عه‌ره‌ب؛ له‌ لوبنان‬ ‫ئێستا نا‪ ،‬چونكە دەبێت رەشید‬ ‫تایەر ئیمزای لەسەر بكات‪،‬‬ ‫ئینجا لەئێستاشدا رەشید‬

‫ت��ای��ەر ل�����ەدەرەوەی هەرێمی‬ ‫كوردستانەو كەسیش بۆی نییە‬ ‫لەشوێنی‪ ،‬ئەو ئیمزایە بكات»‪.‬‬

‫ ‬

‫لەالیەكی دیکه‌وە؛ هەردە‬ ‫رەووف ب���ارام‪ ،‬لێپرسراوی‬ ‫دارای��ی یەكێتیی تۆپی پێی‬

‫ع��ێ��راق‪ ،‬ب��ە «گ���ۆڵ»ی وت‪:‬‬ ‫(‪)240‬‬ ‫«پاڵەوانێتییەكە‪،‬‬ ‫ملیۆن دیناری تێچوو‪ ،‬لەگەڵ‬

‫یاریگای سلێمانی دەكرێتە نێودەوڵەتیی‬

‫گۆڵ‪ -‬تایبه‌ت‬

‫«كۆبوونەوەی ئەمجارەمان لەگەڵ‬ ‫دكتۆر ب��ەره��ەم‪ ،‬زۆر ئیجابیی‬ ‫ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم شێردڵ تەحسین‬ ‫راستگۆ نییە ل��ە گێڕانەوەی‬ ‫رووداوەكان‌و ئەوەش گەورەترین‬ ‫كێشەی نێوان لیژنەی ئۆڵۆمپیی‌و‬ ‫لیژنەی وەرزشیی پەرلەمانە‌و‬ ‫رەزامەندییش دەربڕدراوە لەسەر‬ ‫بەنێودەوڵەتیكردنی یاریگای‬ ‫سلێمانی»‪ .‬ئەمە وتەی مامۆستا‬ ‫«سەاڵح محەمەد كەریم»ە‪ ،‬كە‬ ‫لە كۆبوونەوەكەی پێرێدا له‌گه‌ڵ‬ ‫سه‌رۆکی حکومه‌ت‪ ،‬ئامادە بوو‪.‬‬ ‫سەاڵح محەمەد كەریم‪،‬‬ ‫ک � ‌ه ئ�ه‌ن��دام��ی کۆمیته‌ی‬ ‫ته‌نفیزی لیژنه‌ی ئۆڵۆلپییه‌‪،‬‬

‫وتیشی‪« :‬لەكۆبوونەوەكەدا باس‬ ‫لەبودجەی ئەو یانانە كرا‪ ،‬كە‬ ‫لەخولەكانی ئاسیا‌و عەرەبی‌و‬ ‫كوردستان بەشداریی دەك��ەن‪،‬‬ ‫سەرۆكی حكومەتیش بە سنگێكی‬ ‫فراوانەو‌ه مامەڵەی كرد»‪.‬‬ ‫بەپێی قسەكانی مامۆستا‬ ‫س���ەاڵح‪ ،‬س��ەرۆك��ی حكومەت‬ ‫ئەمجارە بەجددیی كار بۆ یاسای‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ئۆڵۆمپیی دەك���ات‌و‬ ‫ئێستاش لە مەجلیسی شورای‬ ‫ئەنجومەنی وەزی���ران تاوتوێ‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بەو (‪ )20‬ملیار‬ ‫دینارەی بۆ وەرزشی كوردستان‬ ‫تەرخانكراوە‪ ،‬وتی‪« :‬ئەو بڕە‬ ‫پارەیە بۆ شارەكانی هەولێر‌و‬ ‫ده���ۆك‌و سلێمانی‌و ئ��ی��دارەی‬

‫گ��ەرم��ی��ان��ە‪ ،‬بڕیاریشە ه��ۆڵ‌و‬ ‫یاریگای پێ دروست بكرێت»‪.‬‬ ‫سەبارەت بەو وتەیەی كە‬ ‫گوایە شێردڵ تەحسین‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی وەرزشیی لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان وتویەتی «لە واڵتی‬ ‫كوەیت بەرپرسێكی وەرزشیی‬ ‫ئەو واڵت��ە ئاماژەی ب��ەوەداوە‪،‬‬ ‫نابێت ناوی لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ەس��ەر ن��وس��راو‌و‬ ‫دیارییەكان هەبێت»‌و خودی‬ ‫خۆشی وتویەتی؛ لیژنەی ئۆڵۆمپی‬ ‫یاسایی نییە‪ .‬مامۆستا سەاڵح‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬ئەو بەڕێزە لە قسەكانیدا‬ ‫راستگۆ نەبوو‪ ،‬قسەكانیشی لە‬ ‫گیانی وەرزشی دەرچوو‪ ،‬چونكە‬ ‫پەیوەندیمان بە مەال بەختیارەوە‬ ‫كرد بۆ راستیی ئەو قسانە‪ ،‬كە‬

‫یەكێتیی ت��ۆپ��ی سەرمێزی‬ ‫ك��وردس��ت��ان رێ��ك��ەوت��ی��ن كە‬ ‫هەر بڕە پارەیەك لەو بڕەی‬

‫مۆرینیۆ‪ ،‬ئیسپانیا هەڵدەوەشێنێتەوە‬

‫«ملیارێک دیناری بۆ ته‌رخانکراوه»‌‬

‫خۆی لە كاتی ئەو رووداوەدا لە‬ ‫كوەیت بوو‪ ،‬بەاڵم مەال بەختیار‬ ‫پێیوتین‪ :‬ئەو قسانە راست نین‌و‬ ‫پێشوازییەكی گەرممان لێكرا‌و‬ ‫پێشمان راگەیاندرا‪ ،‬كە دەتوانین‬ ‫بە هەماهەنگیی لەگەڵ پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‌و عێراقدا‪ ،‬سەربەخۆیی‬ ‫خۆتان وەربگرن‌و لە كوردستان‬ ‫كارەكانتان جێبەجێ بكەن»‪.‬‬ ‫ل��ەك��ۆت��ای��ی قسەكانیدا‪،‬‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ا س�����ەاڵح وت��ی‪:‬‬ ‫«س�����ەرۆك�����ی ح��ك��وم��ەت‬ ‫رەزام��ەن��دی��ی دەرب���ڕی لەسەر‬ ‫خەرجكردنی ملیارێك دینار‬ ‫بـــــــۆ نۆژەنكردنەوە‌و‬ ‫بـــــەنێودەوڵەتیكردنی‬ ‫ی��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��اری��گ��ای‬ ‫سلێمانی»‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫بۆ پاڵەوانێتییەكە لەالیەن‬ ‫یەكێتیی تێنسی عێراقیەوە‬ ‫دابینكراوە‪ ،‬كە (‪ )150‬ملیۆن‬ ‫دی��ن��ار ب���وو‪ ،‬زی��ات��ر س��ه‌رف‬ ‫بكرێت‪ ،‬پێویستە ئەوان پارەكە‬ ‫پاڵەوانێتییەكەش‬ ‫ب���دەن‪،‬‬ ‫(‪ )240‬ملیۆن دیناری تێچوو‪،‬‬ ‫بۆیە پێویست ب��وو یەكێتیی‬ ‫تۆپی سەرمێزی كوردستان‬ ‫(‪ )90‬ملیۆن دی��ن��ار ب��دات‪،‬‬ ‫(‪ )15‬ملیۆن دینار لە رێگای‬ ‫ری��ك�لام��ەوە گ��ەڕای��ەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫بڕەكە بۆ (‪ )75‬ملیۆن دینار‬ ‫كەمبووەوە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬حكومەتی هەرێم‬ ‫رەزامەندیی پیشاندابوو (‪)175‬‬ ‫ملیۆن دی��ن��ار ب��ۆ یەكێتیی‬ ‫تۆپی سەرمێزی كوردستان‬ ‫س����ەرف ب���ك���ات‪ ،‬ب����ەاڵم كە‬ ‫(‪ )75‬ملیۆنەكەی لێ دەركرا‪،‬‬ ‫ئەوەی مایەوە گەڕێنراوەیە بۆ‬ ‫خەزێنەی حكومەت»‪.‬‬ ‫ل��ەك��ۆت��ای��ی قسەكانیدا‪،‬‬ ‫ه������ەردە رەووف‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ح��ك��وم��ەت رەزام���ەن���دی���ی‬ ‫دەرب��ڕی��وە ئ��ەو ب��ڕە پ��ارەی��ە‬ ‫ب���دات���ە ی��ەك��ێ��ت��ی��ی تێنسی‬ ‫سەرمێزی كوردستان‪ ،‬ئێستاش‬ ‫ن��وس��راوەك��ە ل��ە وەزارەت����ی‬ ‫دارای��ی�ە‌و پێیانوتوین ئەوەی‬ ‫نوسراوەكەی الیە لەعەمرەیە‪،‬‬ ‫ی��ان رۆژێ��ك دەڵێن بریكاری‬ ‫وەزی��ر لێرە نییە‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫هەموو بارێكدا ب��ڕی پارەكە‬ ‫سه‌رفكراوە»‪.‬‬

‫‪ ...‬ل‪2‬‬

‫ر‬ ‫یك‬ ‫ێلم‬ ‫ی؛‬ ‫بۆ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ڵب‬ ‫ژا‬ ‫رد‬ ‫ه‬ ‫‌ی‬ ‫ئ‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫رج‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫نت‬ ‫ین‬ ‫دە‬ ‫گە‬ ‫ڕێ‬ ‫تە‬ ‫وە‬

‫‪ ...‬ل‪2‬‬

‫سەرۆكی‬ ‫یانەی ئاشتی‪ :‬بە كەوچكی چا‪ ،‬هاوكاریی دەكرێین‬

‫‪ ...‬ل‪3‬‬

‫ ‬

‫؛ بودجەی لیژنەی ئۆڵۆمپیی‌و‬ ‫یارییە میللیەكان ئاشكرا دەكات‬ ‫گۆڵ‪ -‬تایبه‌ت‬ ‫پ�����اش ئ�����ەو زن���ج���ی���رە‬ ‫كۆبوونەوانەی لەگەڵ سەرۆكی‬ ‫حكومەت ئەنجامدرا‪ ،‬دواجار بڕیار‬ ‫لەسەر چۆنیەتی خەرجكردنی‬ ‫ئەو (‪ )20‬ملیار دینارە درا‪ ،‬كە‬ ‫بۆ وەرزشی كوردستان دابینكرا‬ ‫ب���وو‪ ،‬ئەندامێكی كۆمیتەی‬ ‫تەنفیزی لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫كوردستانیش گلەیی دەك��ات‌و‬ ‫پارەی لیژنەكەی بەرامبەر یارییە‬

‫میللیەكان زۆر بەكەم دەزانێت‪.‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك لە لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپییەوە بۆ «گۆڵ»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«وەزی���ری رۆشنبیریی‌و الوان‬ ‫سەرقاڵی داڕشتنی سیاسەتێكی‬ ‫گونجاوە بۆ وەرزشی كوردستان‪،‬‬ ‫ئەمە شتێكی باشە‌و جێگەی‬ ‫دەستخۆشییە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‪،‬‬ ‫بەڕێوبەرایەتی گشتی یارییە‬ ‫میللیەكان ب��ڕی (‪)7,389‬‬ ‫ملیار دیناری بۆ دابینكراوە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل��ی��ژن��ەی ئۆڵۆمپیی‬

‫كوردستان كە (‪ )30‬یەكێتیی‬ ‫وەرزشی هەیە‪ ،‬تەنها (‪)2,400‬‬ ‫م��ل��ی��اری ب��ۆ ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪،‬‬ ‫ئەمەیە عەدالەتییەكەی وەزیری‬ ‫رۆشنبیریی كە بەنیازە وەرزشی‬ ‫كوردستان چاك بكات؟»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬چ���ۆن دەبێت‬ ‫رووداوی لەوشێوەیە بەسەر‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران��دا تێپەڕ‬ ‫ببێت‪ ،‬لەكاتێكدا زۆر بەڕەزیلیی‬ ‫پ��ارە بۆ وەرزش���ی كوردستان‬ ‫دادەنێن»‪.‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫لەم شوێنانەی خوارەوە‪:‬‬ ‫‪ /1‬بانقی عێراقی بۆ بازرگانی لە سلێمانی‬ ‫بۆ گشت هاواڵتییانی بەڕێز‪:‬‬ ‫بانقی عێراقیی بۆ بازرگانیی لە سلێمانی‪ ،‬مژدە ئەدات بە سەرجەم‬ ‫هاواڵتییانی خۆشەویست لە هەر شوێنێكن‪ ،‬كە خزمەتگوزاریی‬ ‫سستمی بانكی (‪ )ATM‬لە شاری سلێمانی خۆشەویست كرایەوە بە‬ ‫بەكارهێنانی (‪. )VISA card‬‬

‫‪ /2‬سۆپر ماركێتی زارا‬ ‫‪ /3‬فرۆكەخانەی سلێمانی نێودەوڵەتی‬ ‫‪ /4‬بازاڕی كاسۆ مۆڵ‬ ‫‪ /5‬ئوتێل سلێمانی پااڵس‬ ‫‪ /6‬سۆپر ماركێتی (‪)Metro‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫ژمارە (‪ )12‬سێشەممە ‪2011/8/23‬‬

‫‪3‬‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪%20‬ی پاره‌ی وه‌رزشی کوردستان؛ ب ‌ه دوو یان ‌ه ده‌درێت‬

‫یانه‌کانی هه‌ولێرو دهۆک؛ یاریزانی عه‌ره‌ب ده‌کڕن‬ ‫گۆڵ‪ ،‬هەولێر‬ ‫یانەی وەرزشی‬ ‫هەولێر‪،‬كە لەماوەی‬ ‫راب��ردوودا دەستەی‬ ‫ك��ارگ��ێ��ڕی��ی��ەك��ەی‬ ‫چ���ەن���د ج���ارێ���ك‬ ‫رای��گ��ەی��ان��دب��وو‪:‬‬ ‫ت��ووش��ی ق��ەی��ران��ی‬ ‫دارای����ی ه��ات��وەو ق����ەرزاری چەند‬ ‫كەس‌و چەند كۆمپانیاو شوێنێكە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەرپرسی راگەیاندنی ئەو‬ ‫یانەیە‪ ،‬ئاشكرای دەكات‪ )2( :‬ملیار‬ ‫دیناریان لە حكومەت وەرگرتووە‌و لەو‬ ‫پارەیەش چەند یاریزانێكی عەرەبیان‬ ‫ێ كڕیوە‪.‬‬ ‫پ‌‬ ‫س���ەرچ���اوەی���ەك���ی ت��ای��ب��ەت��ی‬ ‫«گ��ۆڵ»ی��ش‪ ،‬ئ��اش��ك��رای دەك��ات‪:‬‬ ‫ئ��ەو پارەیە لە بودجەی وەرزش��ی‬ ‫كوردستان دراوە بەو دوو یانەیە‪.‬‬ ‫هەفتەی راب���ردوو‪ ،‬حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬بڕیاریدا بڕی‬ ‫چوار ملیار دینار بداتە یانەی هەولێر‌و‬ ‫دهۆك‪ ،‬بەاڵم ئەو پارەیە هی وەرزشی‬ ‫كوردستانە كە دراوە بەو دوو یانەیە‪.‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ت��ای��ب��ەت‪ ،‬بە‬ ‫(گۆڵ)ی راگەیاند‪« :‬ئەو پارەیەی‬ ‫دراوە بە یانەی هەولێر‌و ده��ۆك‪،‬‬ ‫لەو (‪ )20‬ملیار دینارە دراوە كە بۆ‬

‫یاریزانانی یانه‌ی هه‌ولێر‬ ‫وەرزش��ی كوردستان تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫ئ��ەو پ��ارەی��ەش ل��ەالی��ەن وەزارەت���ی‬ ‫رۆشنبیریی‌و الوان‌و بەتایبەتیی دكتۆر‬ ‫ك��اوەی وەزی���رەوە دراوە ب��ەو دوو‬ ‫یانەیە»‪.‬‬ ‫ئەو سەرچاوەیە نەیشاردەوە‪ ،‬كە‬ ‫تاكو ئێستا بودجەی هەردوو یانەی‬ ‫هەولێر‌و دهۆك لەبەردەستی وەزیری‬

‫رۆشنبیریی‌و الواندایە‌و ئیمزای لەسەر‬ ‫نەكردوون‪ ،‬كەچی ئەو بڕە پارەیەی‬ ‫لە بودجەی وەرزشی كوردستان پێ‌‬ ‫بەخشیون‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت�����رەوە‪ ،‬س��ام��ان‬ ‫بریفكانی‪ ،‬لێپرسراوی راگەیاندنی‬ ‫یانەی هەولێر‪ ،‬بە «گۆڵ»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫بڕی (‪ )2‬ملیار دیناریان لە حكومەت‬

‫وەرگرتووە‌و بەو بڕە پارەیەش (‪)7‬‬ ‫یاریزانی عەرەبیان كڕیوە‪.‬‬ ‫ی��اری��زان��ەك��ان��ی��ش بریتین لە؛‬ ‫(ق��وس��ەی مونیر‪ ،‬ئەمجەد رازی‪،‬‬ ‫ئ��ەح��م��ەد ئ��ەی��اد‪ ،‬ح��ات��ەم زێ���دان‪،‬‬ ‫حوسام كازم‪ ،‬موسەنا خالد‪ ،‬حوسێن‬ ‫وەحید)‪.‬‬ ‫بریفكانی‪ ،‬وتیشی‪« :‬هەریەك‬

‫ل��ە ی��اری��زان��ان؛ ئەحمەد‬ ‫ئەیاد‌و حاتەم زێ��دان‪ ،‬لە‬ ‫ج��ام��ی یەكێتیی ئاسیا‬ ‫ن��ات��وان��ن ی��اری��ی ب��ك��ەن‌و‬ ‫ق��وس��ەی مونیریش دوای‬ ‫جامی یەكێتیی ئاسیا لە یانەی‬ ‫هەولێر دەڕوات‌و لە خولی‬ ‫ن��اوخ��ۆی ع��ێ��راق��دا یاریی‬ ‫ناكات»‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ە ب���ڕی پ���ارەی‬ ‫ت��ەرخ��ان��ك��راو ب��ۆ گرێبەستی ئەم‬ ‫یاریزانانە‪ ،‬بەرپرسی راگەیاندنی‬ ‫ی��ان��ەی ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬وت���ی‪« :‬تەنها‬ ‫یاریزان حاتەم زێدان بڕی پارەكەی‬ ‫دیاریكراوە‪ ،‬كە (‪ )35‬ملیۆن دینارە‌و‬ ‫بۆ م��اوەی دوو وەرزە‪ ،‬ئەوانی تر‬ ‫تائێستا ل��ەس��ەر ك��اغ��ەزی سپی‬ ‫ئیمزایان كردووە‪ ،‬ئەیوب ئۆدیشۆی‬ ‫راهێنەریش‪ ،‬گرێبەستەكەی لەگەڵ‬ ‫ێ ناكرێتەوە‪ ،‬تاوەكو ئەنجامەكانی‬ ‫نو ‌‬ ‫یانەی هەولێر لە جامی یەكێتیی‬ ‫ئاسیا نەزانرێت»‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی (گ��ۆڵ)؛‬ ‫گرێبەستی چەند یاریزانێك لە یاریزانە‬ ‫نوێكان‪ ،‬دەگاتە نزیكەی (‪ )100‬ملیۆن‬ ‫دینار‪ ،‬بەاڵم تائێستا ئەو گرێبەستانە‬ ‫رانەگەیەنراوە‪ ،‬هۆیەكەشی بۆ ئەوە‬ ‫دەگەڕێتەوە كە نەوەك ببێتە هۆی‬ ‫توڕەبوونی یاریزانە كوردەكانی یانەی‬ ‫هەولێر‪.‬‬

‫سەرۆكی یانەی ئاشتی‪ :‬پێدانی بودجە لەسەر بنەمای حیزبایەتییە‬ ‫«بە كەوچكی چا‪ ،‬هاوكاریی یانەی ئاشتی دەكرێت»‬ ‫بەختیار عەبدواڵ – سلێمانی‬ ‫دوای راپ��ەڕی��ن‪ ،‬ل���ەدوای یانەكانی‬ ‫سلێمانی‌و یانەی «سیروانی ن��وێ»وە‪،‬‬ ‫یانەی ئاشتیی یەكەم یانەیە كە دامەزراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا ئەم یانەیە خاوەن یاریگای‬ ‫تایبەت بەخۆی نییە‌و سەرۆكی یانەكەش‬ ‫دەڵێت‪« :‬تاكو ئێستا حیزبایەتیی وەرزشی‬ ‫كوردستانی داگیركردووە‌و بودجەش لەسەر‬ ‫بنەمای حیزبایەتیی دابەش دەكرێت»‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ (گۆڵ)‪ ،‬كوردستان‬ ‫سێوكانی‪ ،‬وتی‪« :‬بەداخەوە دابەشكردن‌و‬ ‫پێدانی بودجە بە یانەكانی كوردستان‬ ‫لەسەر بنەمای حیزبایەتییە‪ ،‬نەك بنەمای‬ ‫چاالكیی‌و ئاست‌و ئەنجامی بەشەكان»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئێمە وەك یانەی ئاشتی‪،‬‬ ‫ل��ەدوای راپ��ەری��ن��ەوە‪ ،‬ل��ەدوای یانەكانی‬ ‫سلێمانی‌و سیروانی نوێوە‪ ،‬یەكەم یانەین‬ ‫كە دامەزراوین‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە لەالیەن‬ ‫بەرپرسانی وەرزش���ی ك��وردس��ت��ان��ەوە‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی نایەكسان سەیری یانەكان‬

‫دەكرێت‪ ،‬بەشێوەیەك سەیری یانەكان‬ ‫دەك��ەن ئەگەر بێت‌و سەر بە دەس��ەاڵت‬ ‫بیت‪ ،‬ئەوا بەشێوەیەكی باش هاوكاریی‬ ‫دەكرێیت‌و بودجەت بۆ دابین دەك��ەن‪،‬‬ ‫یانەی ئاشتی لەالیەن ئەو كەسانەوە بە‬ ‫یانەیەكی ئیسالمیی ن��اوی دەرك���ردووەو‬ ‫ئێستاش ئۆپۆزسیۆنمان بۆ زیاد بووە‪،‬‬ ‫ئ���ەوە ت���ەواو ق��وڕەك��ەم��ان ب��ۆ خەست‬ ‫ب��ووەت��ەوە‪ ،‬بۆیە ه��اوك��اری�ی‌و بودجەی‬ ‫یانەكەی ئێمە بە كەوچكی چایە‪ ،‬دەتوانم‬ ‫بڵێم؛ لەچاو ئەوانەدا بە پۆینتیش حساب‬ ‫ناكرێت‪ ،‬بەكورتیی خوێندنەوەی سیاسیی‬ ‫بۆ یانەكان كراوە‪ ،‬ئەگەر یانەیەك سەر‬ ‫بە دەسەاڵت بێت ئەوا لە سەڵتەنەدایە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر بێت‌و یانەیەك‪ ،‬یان سەرۆكی‬ ‫یانەیەك بە ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬یان ئیسالمیی‬ ‫حسابی بۆ كرابێت‪ ،‬ئ��ەوا بەشێوەیەكی‬ ‫مەژی مەمرە دەبێت»‪.‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشكرد‪ :‬ئەو هۆكارانەی‬ ‫سەرەوە وایكردووە كە تائێستا خاوەنی‬ ‫یاریگای تایبەتی خۆیان نەبن‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬س��وپ��اس��ی بەرپرسانی‬

‫یاریگای چیاو زانكۆی سلێمانی دەكەین كە‬ ‫هاوكاریمان دەكەن‪ ،‬سەرەڕای ئەوەش لە‬ ‫رێگای ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫خەریكی دروستكردنی چەند یاریگایەكین‬ ‫بۆ بەشەكانمان‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە لەبەر‬ ‫ئەوەی كە لە دروستكردنەكەیدا كەموكوڕیی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەوە ماوەی هەشت مانگە كارەكانی‬ ‫وەستاوەو كەس لێی ناپرسێتەوە»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە ه��اوك��اری��ی لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی ك��وردس��ت��ان‌و وەزارەت����ی‬ ‫رۆشبیریی‌و الوان بۆ یانەی ئاشتیی‌و‬ ‫یانەكانی تر‪ ،‬سەرۆكی یانەی ئاشتی‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان‬ ‫ل��ە رووی ه��اوك��اری �ی‌و بودجە‬ ‫دابەشكردن بەسەر یانەكاندا‪،‬‬ ‫ن��ادادپ��ەروەرەو یەكسانیی تێدا‬ ‫نییەو ئێمە لێیان ناڕازین»‪.‬‬ ‫ئاشكراشیكرد‪ :‬مانگانە یانەی‬ ‫ئاشتی تەنیا (‪)5‬ملێون‌و (‪ )500‬هەزار‬ ‫دینار وەك بودجە وەر دەگرێت‪ ،‬ئەوەش لە‬ ‫كاتێكدایە كە ئەو پارەیە تەنیا بەشی تیپی‬ ‫تۆپی پێی یانەكەی ناكات‪.‬‬

‫خولی بژاردەی بالەی كوردستان‬

‫پێشمەرگە؛ دەبێتە پاڵەوان‌و خەاڵتەكەی دوادەكەوێت‬ ‫گۆڵ‪ -‬تایبه‌ت‬ ‫یانەی پێشمەرگەی سلێمانی‪ ،‬توانی‬ ‫ببێتە پاڵەوانی بالەی خولی یانە نایابەكانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬س��ەرۆك��ی یەكێتیی ب��ال��ەی‬ ‫كوردستانیش ئاشكرای دەك���ات‪ :‬بەهۆی‬ ‫نەبوونی پارەوە خەاڵتەكانمان دواخست‪.‬‬ ‫یانەی پێشمەرگەی سلێمانی لەدوا یاریدا‪،‬‬ ‫لە یاریگای خۆی‪ ،‬میوانداریی یانەی شەقاڵوەی‬ ‫ك��رد‪ ،‬یانەی پێشمەرگە بە ب��ردن��ەوەی ئەو‬ ‫یارییە‪ ،‬راستەوخۆ دەبووە پاڵەوانی خولەكە‪،‬‬ ‫بۆیە یاریزانانی پێشمەرگە بەوپەڕی متمانە‬ ‫بەخۆبوونەوە هاتنە نێو یاریگا‪ ،‬یارییەكە‬ ‫تاڕادەیەك بااڵدەستیی یاریزانانی پێشمەرگەی‬ ‫پێوە دی��ار ب���وو‪ ،‬ئەنجامی كۆتاییش بۆ‬ ‫پێشمەرگەكانی سلێمانی بوو‪ ،‬پاش بردنەوەیان كوردستان‪ ،‬هەروەها لەگەڵ دروستكردنی‬ ‫هەڵبژاردەی بالەی كوردستان»‪.‬‬ ‫بە (‪ )3‬كۆمەڵەی بێبەرامبەر‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ە ه���ۆك���اری دواخ��س��ت��ن��ی‬ ‫یانەی هەولێریش‪ ،‬بووە دووەم‌و شەقاڵوەش‬ ‫خەاڵتەكان‌و كاتی دابەشكردنی خەاڵتەكان‪،‬‬ ‫پلەی سێیەمی بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫دوای ی��اری��ی��ەك��ە‪ ،‬مامۆستا ح��ەس��ەن‪ ،‬كەی‌و لەكوێ‌ دەبێت‌و بڕی خەاڵتەكان چەند‬ ‫سەرۆكی یەكێتیی تۆپی بالەی كوردستان‪ ،‬بە دەبێت؟ سەرۆكی بالەی كوردستان‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫(گۆڵ)ی راگەیاند‪ « :‬مەبەستمان لە كردنەوەی «بەنیازین مەراسیمێكی ج��وان‌و شایستە‬ ‫ئەم خولە‪ ،‬بەرەوپێشبردنی یاریی بالەیە لە بكەین‪ ،‬بۆ ئ��ەو مەراسیمەش پارەیەكی‬

‫ئەوتۆمان لەبەردەست نەبوو‪ ،‬بەهۆی مانگی‬ ‫رەمەزانیشەوە‪ ،‬بڕیارماندا كاتی دابەشكردنی‬ ‫خەاڵتەكان دوابخەین بۆ دوای جەژنی رەمەزان‌و‬ ‫لە شاری هەولێر لە مەراسیمێكی شایستەدا‪،‬‬ ‫خەاڵت بە سەر تیپە سەركەوتووەكاندا دابەش‬ ‫دەكەین‪ )6( ،‬ملیۆن دینار بۆ پلەی یەكەم‬ ‫دەبێت‪ )5( ،‬ملیۆن دینار بۆ دووەم‌و (‪)4‬‬ ‫ملیۆن دینار بۆ پلەی سێیەم»‪.‬‬

‫كاتی یاسایی‌و‬ ‫زیادكراویش كۆتایی هات‬ ‫حەمە وریا‬ ‫كاتی یاسایی‌و زی��ادك��راو تەنانەت لێدانی‬ ‫ی��ەك�لاك��ەرەوەش كۆتایی ه��ات‪ ،‬ب��ەاڵم بەرپرسە‬ ‫وەرزشیەكانی ئێمە كۆتایی ن��ای��ەن‪ .‬لەكوێوە‬ ‫بێگومان هەموو سەرەتایەك‬ ‫دەستپێبكەم!‬ ‫لە گەورەكان‌و سەرۆكەكانەوە دەستپێدەكرێت‪،‬‬ ‫دەگمەنە ئەگەر سەرۆكی لیژنەی ئۆڵۆمپی‪ ،‬چاوی‬ ‫بە كۆمەڵێك وەرزشكار بكەوێت لەو كۆبوونەوانەدا‪،‬‬ ‫بێ‌ دودڵیی ب��اس لە وازهێنانی خ��ۆی نەكات‪،‬‬ ‫ئەوە چەندین ساڵە لەو كۆبوونەوە دەگمەنانەدا‬ ‫گوێمان لەو ج��ۆرە وتانە دەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم چۆن‌و‬ ‫كەی؟ هەر لەم گۆشەیەدا‪ ،‬باسمان لە هاوكاریی‬ ‫نەكردنی سەرۆكی حكومەت ك��رد‪ ،‬بۆ وەرزش��ی‬ ‫ش��اری سلێمانی‪ ،‬ئەوەتا لەبەر كەمیی دارای��ی‬ ‫یانەكان‪ ،‬هەفتەی راب��ردوو یانەی سلێمانی یانە‬ ‫دێرینەكەی كوردستان‪ ،‬لەبەر كەمیی بودجە دوای‬ ‫كۆبوونەوەی دەستەی كارگێڕیی سەرۆكەكەی‬ ‫بریاریی داوە؛ ئەگەر یانەكەی هاوكاریی نەكرێت‌و‬ ‫كێشە داراییەكەی چارەسەر نەكرێت‪ ،‬ئەوا دەست‬ ‫لە كارەكەی دەكشێنێتەوە‪ ،‬ئەگەر ئەوەش وەك‬ ‫وازهێنانەكەی سەرۆكی لیژنەی ئۆڵۆمپی نەبێت‪،‬‬ ‫ئەوانەی ناتوانن كارەكانیان بەباشی بەڕێوەببەن‪،‬‬ ‫ی��ان هاوكاریی ناكرێن‪ ،‬تا زووە وازبهێنن‪ ،‬با‬ ‫رەخنەیان لێ نەگیرێت‪ ،‬ئێمە بە وازهێنانی‬ ‫س���ەرۆك‪ ،‬ی��ان ئەندامانی یانەكانیش رازی��ن‪،‬‬ ‫گرنگ ئەوەیە كار نەگاتە سەر ئ��ەوەی یانەكان‬ ‫دەرگاكانیان دابخەن‪ ،‬چونكە لەو حاڵەشدا‪ ،‬كە بە‬ ‫دووری نازانم‪ ،‬هیچ كەسێك گوێی پێنادات‪ ،‬چونكە‬ ‫یەكێتی‪ ،‬كە لە ناوچەی سەوزدا هیچ بڕوایەكی بە‬ ‫وەرزش نییەو بەهیچ شێوەیەك بیری لە باشكردن‌و‬ ‫هاوكارییكردنی ن��ەك��ردووەت��ەوە‪ ،‬بەپێچەوانەی‬ ‫ناوچەی زەرد‪ ،‬چونكە پارتی بەشێوەیەكی دیارو‬ ‫بەرچاو هاوكاریی یانەكانی خۆی دەكات‌و پارەیەكی‬ ‫باشیان بۆ سەرف دەكات‪ ،‬من وەك ئاگادارێك لە‬ ‫وەرزشی شاری سلێمانی‪ ،‬پێم باش نییە كەسێكی‬ ‫وەك (س��ەرك��ەوت ح��ەس��ەن)ی س��ەرۆك��ی یانەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬واز لە پۆستەكەی بهێنێت‪ ،‬بەو پێیەی‬ ‫كاك سەركەوت وەرزشكارەو حەزی زۆری بە وەرزش‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەتوانم بڵێم؛ تاكە سەرۆكی یانەیە‪ ،‬كە‬ ‫بەردەوام لە یاریگاكاندا دەبینرێت‌و هەمیشە لەگەڵ‬ ‫تیپەكانی لەسەر كورسی ی��ەدەگ دادەنیشێت‪،‬‬ ‫سەرۆكی یانەشمان هەیە چەند ساڵێكە یاریگایەكی‬ ‫نەبینیوە‪ ،‬بوونی كەسانی وەك سەركەوت حەسەن‬ ‫بۆ وەرزشی سلێمانی پێویستە‪ ،‬بەاڵم بەمەرجێك‬ ‫هاوكاریی بكرێت‪ ،‬نەك وەك هەندێك یانە‪ ،‬كە‬ ‫داهاتێكی خەیاڵیان لەبەردەستدایە‪ ،‬بەاڵم لەالیەن‬ ‫چەند كەسێكەوە حەپەلوش دەك��رێ �ت‌و كەس‬ ‫نازانێت ئەو هەموو پارەیە چی لێدێت‪ ،‬هەر ئەو‬ ‫یانانە لەسەر دەستی كەسانێك بەڕێوەدەبرێن‪،‬‬ ‫كە تەنها لەدوای دروستبوونی یانەكەیان‪ ،‬یان‬ ‫لەو كاتەی پەیوەندییان بە یانەكەوە كردووە‪،‬‬ ‫زانیویانە وەرزش چییە؟‪ ،‬چونكە پێشتر هیچ‬ ‫باکگراوندێكی وەرزشییان نەبووە‪ ،‬نموونەشمان؛‬ ‫یانەی وەرزشی پیشمەرگەیە‪ ،‬بۆیە دواجار داوا‬ ‫لە بەرپرسانی سلێمانی‌و حكومەت دەكەینەوە‪،‬‬ ‫ئاوڕێك لە وەرزشی سلێمانی بدەنەوە‪ ،‬با ئێمەی‬ ‫وەرزشكار كە خۆمان بە وەرزشەكەوە خەریك‬ ‫كردووە‪ ،‬هێندەی تر بێ‌ نازو بێ‌ هیوا نەبین‪.‬‬

‫دهۆك؛ دەبێتە شانۆی (‪)2012‬ی ئاسیا‬ ‫ئەحمەد مستەفا‪ ،‬هەولێر‬

‫یەكێتیی تۆپی پێی ئاسیا‪ ،‬رەزامەندیی‬ ‫دەربڕی كە یارییەكانی كۆمەڵەی یەكەمی جامی‬ ‫نەتەوەكانی ئاسیای (‪)2012‬ی تازەپێگەیشتووان‬ ‫لە شاری دهۆك بەڕێوەبچێت‪.‬‬ ‫لەمباریەوە؛ (گ��ۆڵ) پەیوەندیی كرد بە‬ ‫نەوزاد قادر‪ ،‬ئەندامی یەكێتیی تۆپی پێی عێراق‌‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬ئێمە وەكو یەكێتیی تۆپی پێی عێراق‪،‬‬ ‫هەوڵمان بۆ ئەوە داوە بتوانین گەمارۆی سەر‬ ‫شارەكانی عێراق الببەین‪ ،‬كە تائێستا تەنها‬ ‫لەسەر شاری هەولێر البراوەو هەولێر دەتوانێت‬ ‫میوانداریی یارییە نێودەوڵەتییەكان بكات»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬پێمان باش بوو یاریەكان‬ ‫لە سلێمانی ئەنجام بدرێن‪ ،‬چونكە‬ ‫یاریگاكانی گونجاون‌و فڕۆكەخانەشی‬ ‫تێدایە‪ ،‬ب��ەاڵم یاریگای سەرەكیی‬ ‫سلێمانی چەند كەموكورتییەكی‬ ‫تێدایە‌و ناتوانێت میوانداریی یاریە‬ ‫نێودەوڵەتییەكان بكات‪ ،‬بۆیە بەناچاریی‬ ‫داوام��ان لە یەكێتیی تۆپی پێی ئاسیا‬ ‫كرد‪ ،‬شاری دهۆك ئامادەیە بۆ میوانداریكردنی‬ ‫یارییەكان»‪.‬‬ ‫بەپێی قسەكانی ئەو ئەندامەی یەكێتیی‬ ‫تۆپی پێی عێراق‪ ،‬لەسەرەتا یەكێتیی تۆپی‬ ‫پێی ئاسیا ئاماده‌نەبوون‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پاشان دووبارە نوسراویان ئاڕاستە‬ ‫كردوونەتەوە‌و دواتر رازیبوون‪.‬‬

‫هەڵبژاردەی الوان��ی تازەپێگەیشتووانی‬ ‫عێراق‪ ،‬حه‌وت جار بەشداریی لە كۆتاییەكانی‬ ‫ئەم جامەدا كردووە‌و جارێكیش پلەی سێیەمی‬ ‫بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫تیپەكانی كۆمەڵەی ی��ەك��ەم‪ ،‬جگە لە‬ ‫هەڵبژاردەی عێراق‪ ،‬هەریەك لە هەڵبژاردەكانی‬ ‫(ئ��ێ��ران‪ ،‬ق��ەت��ەر‪ ،‬فەلەستین‪ ،‬بەنگالدیش‪،‬‬ ‫سریالنكا) لەخۆدەگرێت‌و یارییەكانیش لە(‪)12‬‬ ‫ی مانگی داهاتوو ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫جامی نەتەوەكانی ئاسیای تازەپێگەیشتووان‪،‬‬ ‫بۆ یەكەمجار لە ساڵی (‪ )1985‬ئەنجام دراوەو‬ ‫تائێستا (‪ )14‬پاڵەوانیەتی ك��راوە‪ ،‬كە (‪)9‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی ج��ی��اواز جامەكەیان‬ ‫بردووەتەوە‪ ،‬لە یاریەكانی پااڵوتن‬ ‫(‪ )40‬هەڵبژاردەی دابەشكراو‬ ‫ب��ۆ (‪ )7‬ك��ۆم��ەڵ��ە‪ ،‬كە‬ ‫(‪ )22‬هەڵبژاردە لە رۆژئاوای‬ ‫ئاسیاو (‪ )18‬هەڵبژاردەش لە‬ ‫رۆژه��ەاڵت بەشداریی دەكەن‪،‬‬ ‫یەكەم‌و دووەم��ی كۆمەڵەكان‪،‬‬ ‫راستەوخۆ دەگەنە كۆتاییەكان‌و‬ ‫باشترین دوو هەڵبژاردەش كە پلەی‬ ‫سێیەم بەدەستدەهێنن‪ ،‬بەهەمان‬ ‫شێوە دەچنە كۆتاییەكان‪ ،‬بەم‬ ‫ج��ۆرە ژم��ارەی��ان دەبێتە (‪)16‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەو ب��ەس��ەر‬ ‫(‪ )4‬كۆمەڵەدا دابەش‬ ‫دەكرێن‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ژمارە (‪ )12‬سێشەممە ‪2011/8/23‬‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫یاریدەدەرەكەی گواردیۆال‪ ،‬لە مۆرینیۆ باشترە!‬ ‫راهێنەری ریاڵ مەدرید‪ ،‬هەڵبژاردەی ئیسپانیا هەڵدەوەشێنێتەوە‬ ‫شیكردنەوە‪ :‬گۆڵ‬

‫خۆزێ مۆرینیۆی راهێنەری یانەی‬ ‫ری��اڵ مەدرید‪ ،‬رەتیكردەوە كە داوای‬ ‫لێبوردن لەیاریدەدەرەكەی گواردیۆال‬ ‫بكات‌و لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەنووسیدا‬ ‫وتی‪« :‬كەس ناناسم بەناوی تیتۆ یان‬ ‫بیتۆ‪ ،‬تا داوای لێبوردنی لێبكەم»‪.‬‬ ‫ئەم لێدوانەی مۆرینیۆ‪ ،‬بەتەواوی‬ ‫ه��ان��دەران‌و رۆژنامە نزیكەكانی یانەی‬ ‫بەرشەلۆنەی تووڕەكردو بەچەندین شێوە‬ ‫وەاڵمیان دایەوە‪.‬‬ ‫رووداوەكانی كالسیكۆ‬ ‫لەیاریی گەڕانەوەی جامی سوپەری‬ ‫ئیسپانیادا‪ ،‬هەردوو یانەی بەرشەلۆنەو‬ ‫ریاڵ مەدرید‪ ،‬لەناو یاریگای نیو كامپ‬ ‫بەیەك گەیشتن‪ ،‬لەو یارییەدا‪ ،‬بەرشەلۆنە‬ ‫بەسێ گ��ۆڵ ب��ەرام��ب��ەر ب��ە دوو گۆڵ‬ ‫یارییەكەی بردەوەو بۆ یەكەمجار نازناوی‬ ‫جامی س��وپ��ەری ئیسپانیای لەسەر‬ ‫دەستی یانەی ریاڵ مەدرید‪ ،‬بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫لەو یارییەدا‪ ،‬چەندینجار شەڕو ئاژاوە‬ ‫كەوتە نێوان یاریزانەكانەوەو ناوبژیوانیش‬ ‫بەناچاری دوو یاریزانی ریاڵ مەدرید‌و‬ ‫یاریزانێكی بەرشەلۆنەی بەكارتی سوور‬ ‫كردە دەرەوە‪.‬‬

‫ب��ەاڵم‪ ،‬ئ��ەوەی زووم��ی كامێراكانی‬ ‫ب��ەالی خۆیدا راكێشا‪ ،‬ئ��ەو رەفتارە‬ ‫ناوەرزشییە بوو كە مۆرینیۆی راهێنەری‬ ‫ریاڵ مەدرید‪ ،‬بەرامبەر تیتۆ فیالنۆڤای‬ ‫ی���اری���دەدەری راه��ێ��ن��ەری بەرشەلۆنە‬ ‫ئەنجامیداو زۆربەی كەسێتییە دیارەكانی‬ ‫تۆپی پێی جیهانیش‪ ،‬سەرزەنشتی‬ ‫مۆرینیۆ بەپلەی یەكەم‌و فلۆرینتینۆ‬ ‫پیرێز بەپلەی دووەم دەكەن‪.‬‬

‫بۆچی تیتۆ فیالنۆفا‪،‬‬ ‫لە مۆرینیۆ باشترە؟‬ ‫ئ��ەو ی���اری���دەدەرەی گ��واردی��ۆالی‬ ‫راهێنەری یانەی بەرشەلۆنە‪ ،‬لەماوەی‬ ‫سێ ساڵی راب���ردوودا‪ )11( ،‬نازناوی‬ ‫بەدەستهێناوە‪ ،‬ب��ەم شێوەیە‪ :‬سێ‬ ‫نازناوی خولی ئیسپانیا‪ ،‬دوو نازناوی‬ ‫خولی یانە پاڵەوانەكانی ئەوروپا‪ ،‬سێ‬

‫ریكێلمی؛ بۆ گیانكێشانی بەرازیل؛ دەگەڕێتەوە‬

‫ئ��اژان��س��ەك��ان‪ :‬ئەلیخاندرۆ‬ ‫سابێالی راهێنەری هەڵبژاردەی‬ ‫ئ��ەرج��ەن��ت��ی��ن‪ ،‬خ���وان رۆم��ان‬ ‫ریكیلمی‌و سیباستیان ڤیرۆن‪،‬‬ ‫بانگهێشتی ریزی هەڵبژاردەی‬ ‫واڵتەكەیان دەكاتەوە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫لەو دوو یارییە دۆستانەیەی‬ ‫بڕیارە بەرامبەر هەڵبژاردەی‬ ‫ب���ەرازی���ل ئ��ەن��ج��ام��ی ب���دەن‪،‬‬ ‫بەشداری بكەن‪.‬‬ ‫ه�����ەردوو ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ئەرجەنتین‌و بەرازیل‪ ،‬دوو یاریی‬ ‫دۆستانەی نێودەوڵەتیی ئەنجام‬

‫دەدەن‪ ،‬بەمەرجێك تەنها‬ ‫یاریزانەكانی خولی ناوخۆی‬ ‫واڵتەكەیان بەشداری پێبكەن‪.‬‬ ‫رۆم��������ان ری��ك��ی��ل��م��ی‪،‬‬ ‫م��اوەی سێ ساڵە بەدرێسی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی ئەرجەنتینەوە‬ ‫ی���اری���ی ن����ەك����ردووەو پێش‬ ‫مۆندیالیش‪ ،‬بەهۆی كێشەی‬ ‫لەگەڵ م��ارادۆن��ای راهێنەری‬ ‫ئ��ەو كاتەی هەڵبژاردەكەوە‪،‬‬ ‫دووركەوتەوە‪.‬‬ ‫ه�����ەردوو ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ئەرجەنتین‌و بەرازیل‪ ،‬لە دوو‬

‫ن��ازن��اوی جامی س��وپ��ەری ئیسپانیا‪،‬‬ ‫نازناوی جامی جیهانیی یانەكان‪ ،‬نازناوی‬ ‫جامی شای ئیسپانیا‪ ،‬نازناوی جامی‬ ‫سوپەری ئەوروپا‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬خ��ۆزێ مۆرینیۆ‪،‬‬ ‫كاتێك یەكەمجار وەك ی��اری��دەدەری‬ ‫هەردوو راهێنەر بۆبی رۆبسۆن‌و لویس‬ ‫ڤانگال كاری كردووە‪ ،‬تەنها نۆ نازناوی‬ ‫ب���ردووەت���ەوەو ژم���ارەی نازناوەكانی‬

‫لەیاریدەدەرەكەی ئێستای گواردیۆال یەكەم بێت‪.‬‬ ‫چەندین كەسێتیی دیاری تۆپی پێی‬ ‫كەمترە‪.‬‬ ‫جیهانییش‪ ،‬رەخنەی توند ئاڕاستەی‬ ‫سەرۆكی یانەكە دەكەن بەو پێیەی تا‬ ‫نمونەیەكی خراپ بۆ مندااڵن‬ ‫رۆژن���ام���ە ن��زی��ك��ەك��ان ل��ەی��ان��ەی ئێستا‪ ،‬هیچ لێدوانێكی رەسمیی لەسەر‬ ‫بەرشەلۆنەوە‪ ،‬هێرشی توندیان كردە سەر هەڵسوكەوتەكانی مۆرینیۆ نەداوە‪.‬‬ ‫مۆرینیۆو دووپاتیانكردەوە كە بوونی ئەو‬ ‫هەڵبژاردەی ئیسپانیا‪ ،‬لەمەترسیدایە‬ ‫راهێنەرە‪ ،‬نمونەیەكی خراپە بۆ مندااڵن‌و‬ ‫چاودێران‪ ،‬دان ب��ەوەدا دەنێن كە‬ ‫بەبینینی رەفتارە ناوەرزشییەكانی‪ ،‬دوور‬ ‫یەكڕیزیی هەڵبژاردەی ئیسپانیا‪ ،‬بەهۆی‬ ‫نییە السایی بكەنەوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی سپۆرتی كەتەلۆنی‪ ،‬مۆرینیۆوە كەوتووەتە مەترسییەوەو‬ ‫لە ب���ەراوردی مۆرینیۆ بەگواردیۆالی پێشیانوایە‪ ،‬ئەگەر ئەم وەرزەش هەمان‬ ‫راه��ێ��ن��ەری ب��ەرش��ەل��ۆن��ەدا‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬سیناریۆی وەرزی رابردوو بەردەوام بێت‪،‬‬ ‫«گ��واردی��ۆال‪ ،‬بەزوترین ك��ات‪ ،‬كەوتە ئەوا كێشەكان ئاڵۆزتر دەبن‪.‬‬ ‫دوای كۆتاییهاتنی یاریی گەڕانەوەی‬ ‫نێوانەوە بۆ چارەسەركردنی كێشەكان‪،‬‬ ‫كەچی مۆرینیۆ هۆكارێك بوو بۆ دووبارە جامی سوپەری ئیسپانیا‪ ،‬كاسیاس‬ ‫پەیوەندیی بەپۆیۆڵ‌و چاڤیەوە دەكات‪،‬‬ ‫سەرهەڵدانەوەی كێشەكان»‪.‬‬ ‫رۆژنامەی ئەلمۆندۆ دیپۆرتیڤۆش‪ ،‬بۆئەوەی چارەسەری كێشەكانی نێوان‬ ‫باس لەوەدەكات كە مۆرینیۆ لەوەتەی یاریزانەكانی هەردوو یانەی بەرشەلۆنەو‬ ‫بووەتە راهێنەری ریاڵ مەدرید‪ ،‬شەڕو ری��اڵ م��ەدری��د بكات‌و گفتوگۆكانیان‬ ‫ئ��اژاوە لەنێوان یاریزانەكانی ئەو دوو دەستپێدەكەن‪.‬‬ ‫ج���ی���رارد پیكێی ب��ەرگ��ری��ك��اری‬ ‫ی��ان��ەی��ەدا درووس���ت ب���ووەو كێشەش‬ ‫ك��ەوت��ووەت��ە ن��ێ��وان ی��اری��زان��ەك��ان��ی یانەی بەرشەلۆنەیش‪ ،‬داوادەك���ات كە‬ ‫یاریزانەكانی هەڵبژاردەی ئیسپانیا‪،‬‬ ‫هەڵبژاردەی ئیسپانیاوە‪.‬‬ ‫ئ��ەو رۆژنامەیە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬هاتنی بیری ئ��ەوەی��ان هەبێت‪ ،‬لەداهاتوودا‬ ‫مۆرینیۆ بۆ ئیسپانیا‪ ،‬وادەك���ات كە لەپێناو هەڵبژاردەكەیاندا‪ ،‬لەیەك بەرەدا‬ ‫هەڵبژاردەی ئیسپانیا زیانلێكەوتووی دەجەنگن‪.‬‬

‫ئانجیی رووسی؛ دەبێتە مانچستەر سیتی‬

‫ئاژانسەكان‪ :‬یانەی ئانجی رووسی‪،‬‬ ‫دوای ئ����ەوەی بەشێوەیەكی‬ ‫رەسمیی ساموێل ئیتۆی كڕی‪،‬‬ ‫هەوڵەكانی ب��ۆ گواستنەوەی‬ ‫ه�����ەردوو‬ ‫یاریزان‪،‬‬

‫ئەندرێ ئارشاڤینی رووسی‌و دانیال‬ ‫ئالڤێسی بەرازیلی دەستپێكرد‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەك��ان��ی ئیتاڵیا‪،‬‬ ‫رۆی��ش��ت��ن��ی س��ام��وێ��ل ئیتۆی‬ ‫كامیرۆنی بۆ ریزی یانەی ئانجی‬ ‫رووسی‪ ،‬دووپاتدەكەنەوەو باس‬ ‫ل����ەوەدەك����ەن‪ ،‬ل��ەچ��ەن��د‬ ‫رۆژی داهاتوودا‪ ،‬ناوبراو‬ ‫بەشێوەیەكی رەسمیی‪،‬‬ ‫ب����ەه����ان����دەران‌و‬ ‫دەزگ��اك��ان��ی‬

‫ل��ەگ��واس��ت��ن��ەوەی ی��اری��زان��دا‬ ‫راگەیاندن دەناسێنرێت‪.‬‬ ‫ئ���ی���دارەی ی��ان��ەی ئانجی خەرجبكات‌و هەوڵیش بۆ هێنانی‬ ‫رووسی‪ ،‬دوای گواستنەوەی ئیتۆ‪ ،‬چەند ئەستێرەیەكی بەناوبانگی‬ ‫بۆند پێشكەشی دانیال ئالڤێسی جیهان دەدات‪.‬‬ ‫بەرگریكاری یانەی بەرشەلۆنەو‬ ‫ئ��ان��درێ ئارشاڤینی یاریزانی‬ ‫هێڵی ناوەڕاستی یانەی ئارسناڵ‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ئ����ەو ی���ان���ەی���ە‪ ،‬ل��ەالی��ەن‬ ‫ملیاردێرێكەوە ك��ڕراوەت��ەوەو‬ ‫بەڵێن بەهاندەران دەدات كە‬ ‫ل��ەم��اوەی داه��ات��وودا‪ ،‬بڕە‬ ‫پارەیەكی زۆر‬

‫ی��اری��ی��ە دۆس��ت��ان��ەك��ەدا‪ ،‬كە‬ ‫بڕیارە (‪‌14‬و ‪)28‬ی مانگی‬ ‫داه��ات��وو ئەنجام بدرێن‪،‬‬ ‫پ��ش��ت ب���ەو ی��اری��زان��ان��ە‬ ‫دەب��ەس��ت��ن ك��ە پێشتر‬ ‫هەلیان بۆ نەڕەخساوە‌و‬ ‫چ��ەن��د ی��اری��زان��ێ��ك��ی‬ ‫دوورخ�����راوەی�����ش‬ ‫ب���ان���گ���ه���ێ���ش���ت‬ ‫كراونەتەوە‪.‬‬

‫تۆپتۆپێن‌و رق؛ پێكەوە كۆناكرێنەوە‬

‫سەرنجێك لەسەر یاریی كالسیكۆی سوپەری ئیسپانی‬ ‫هەورامان وریا قانع‬ ‫من حەزێكی زۆرم لە یاریی‬ ‫تۆپتۆپێنە‌و ه��ان��دەری یانەی‬ ‫بەرشەلۆنەم‌و خۆشحاڵبووم لە‬ ‫یاریی سوپەری ئیسپانیدا لە‬ ‫یانەی ریال مەدریدی بردەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەوەی لەو یارییەدا بۆ‬ ‫م��ن شوێنی نائومێدیی ب��وو‪،‬‬ ‫ئەوەیە هەندێك لە یاریزانانی‬ ‫ئ��ەو دوو تیپە‪ ،‬زۆر ب��ە رق‌و‬ ‫كینەوە یاریی دەكەن‌و زۆربه‌ی‬ ‫ه��ەوڵ‌و وزە‌و تواناكانیان بۆ‬ ‫توندوتیژیی‌و شەق وەشاندن‌و‬ ‫فاوڵكردن تەرخان دەكەن‪ ،‬نیو‬ ‫ئەوەندە ئەو هەوڵ‌و توانایانەیان‬ ‫بۆ یاریكردنی هێمن‌و لەسەرخۆ‬ ‫ت��ەرخ��ان ن��اك��ەن‪ ،‬ئ��ەوەن��دەی‬ ‫بیر ل��ە ش��ەق‌و پ��اڵ‌و مەچەك‬

‫وەش��ان��دن دەك��ەن��ەوە‪ ،‬هێندە‬ ‫بیر ل��ەوە ناكەنەوە یارییەكی‬ ‫پاك‌و پڕ پاسات‌و پڕ نمایشی‬ ‫جوان بە تۆپەوە ئەنجام بدەن‪،‬‬ ‫هەندێكجار وا هەستدەكەی‬ ‫ئ���ەوان���ە دەی����ان����ەوێ یەكتر‬ ‫كەلەپاچە ب��ك��ەن‌و ت��ا ئاستی‬ ‫بەرامبەرەكەیان‬ ‫سەقەتبوون‬ ‫سەقەت بكەن‪ .‬لەمەشدا ئەوەی‬ ‫زەرەرم��ەن��دی یەكەمە‪ ،‬خودی‬ ‫ئ��ەو ی��اری��زان��ەی��ە ك��ە بریندار‬ ‫دەكرێت‪ ،‬لەگەڵ ئێمەی بینەر‬ ‫كە دەمانەوێ‌ چێژ لە سیحرە‬ ‫جوانەكانی یاریی دوو گۆڵیی‬ ‫وەرگرین‌و ساتێكی خۆش لەگەڵ‬ ‫پاسە ج��وان��ەك��ان‌و لێسەندنە‬ ‫عەجایبەكان‌و گۆڵە دەگمەن‌و‬ ‫ناوازەكاندا ببەینەسەر‪ .‬وەلێ‌‬ ‫ل��ەب��ات��ی ئ����ەوە رق‌و ب��وغ��زو‬ ‫كینەیەكی زۆر دەبینین‪ ،‬كە‬

‫تەواوی یاریەكە بێ‌ تام دەكا‌و‬ ‫ئەوەی جوانیی بێت نایهێڵێت‪،‬‬ ‫یاخود زۆر كەمی دەكاتەوە‪.‬‬ ‫ل��ە ی���اری ت��ۆپ تۆپێندا‪،‬‬ ‫ئەخالقێك هەیە ك��ە نابێت‌و‬ ‫ناكرێ‌ یاریزان دەستبەرداری‬ ‫ب��ب��ێ��ت‪ ،‬ئ���ەوی���ش ئ��ەخ�لاق��ی‬ ‫خۆدوورخستنەوەیە لە یاریی‬ ‫ت��ون �د‌و ئ��ازاردان��ی ب��ەرام��ب��ەر‌و‬ ‫خۆپاراستن لە وەرگرتنی كارتی‬ ‫زەرد‌و س��ور‪ ،‬ب��ەاڵم بەداخەوە‬ ‫هەندێك یاریزان هەیە‪ ،‬خووی‬ ‫بەو ئەخالقە خراپانەوە گرتووە‌و‬ ‫ب��ووە بە بەشێك لە شێوازی‬ ‫یاریكردنی‌و بووەتە بەشێك لە‬ ‫هەڵسوكەوتی ناو یاریگاکه‌‪ .‬واتە‪،‬‬ ‫هەندێك یاریزان هەیە ئەوەندەی‬ ‫هەوڵ دەدات یاریزانی بەرامبەری‬ ‫دووچاری پێكان‌و خستن‌و شكان‬ ‫بكات‪ ،‬ئ��ەوەن��دە ه��ەوڵ ن��ادات‬

‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ی��اس��ای �ی‌و لە‬ ‫سنوری رێگەپێدراودا تۆپەكەی‬ ‫لێوەرگرێت‪ ،‬تەنانەت هەندێكجار‬ ‫بێ‌ ئەوەی یاریزانی بەرامبەری‬ ‫تۆپی پێبێت‪ ،‬ئەم لێیدەدات‪،‬‬ ‫یان رایدەكێشێت‪ ،‬یاخود پاڵی‬ ‫بەداخەوە‬ ‫پێوەدەنێت‪..‬هتد‪.‬‬ ‫لە یاریی كالسیكۆی سوپەری‬ ‫ئیسپانیدا‪ ،‬بەتایبەتیی لە گێمی‬ ‫دووەم��دا‪ ،‬تارادەیەكی زۆر ئەو‬ ‫ئەخالقە وەرزشییە تەندروستە‬ ‫نەبوو‪ ،‬كە دەبوایە یاریزانانی‬ ‫ه���ەردووال پابەندبن پێیەوە‪،‬‬ ‫بەتایبەت الی یاریزانانی هێڵی‬ ‫بەرگریی ریال‪.‬‬ ‫راستییەكی ئاشكرا هەیە‌و‬ ‫وەك هاندەرێكی بەرشەلۆنە‬ ‫دانی پێدا دەنێم‪ ،‬كە ئەمساڵ‬ ‫ی��ان��ەی ری���ال ل��ە بەرشەلۆنە‬ ‫بەهێزترە‌و خاوەنی كۆمەڵێك‬

‫یاریزانی بەتوانایە‪ ،‬تەنانەت وا‬ ‫هەستدەكەم ریال لەباتی تیپێك‬ ‫دوو تیپە‪ ،‬واتە ئەوانەی لەسەر‬ ‫ك��ورس��ی ی���ەدەك دادەن��ی��ش��ن‪،‬‬ ‫هیچی وای���ان ل��ەوان��ە كەمتر‬ ‫نییە كە یاریزانی سەرەكین‌و‬ ‫یاریی دەكەن‪ .‬یانەی ریال‪ ،‬لە‬ ‫ئەمساڵدا یاریزانی خراپی نییە‌و‬ ‫هەرسێ‌ هێڵەكەی سیخناخە‬ ‫ب��ە ی��اری��زان��ی ب���اش‌و ن���اودار‪،‬‬ ‫وەل��ێ كێشەی ری��ال ئ��ەوەی��ە؛‬ ‫كاتێك رووب��ەرووی بەرشەلۆنە‬ ‫دەبێتەوە‪ ،‬بە حەساسیەتێكی‬ ‫زیاد لە پێویستەوە یاریی دەكات‌و‬ ‫دەیەوێت تۆڵەیەكی گ��ەورە لە‬ ‫یانە كەتەلۆنییەكە بكاتەوە‪،‬‬ ‫دەیەوێ بە یەك یاریی تۆڵەی‬ ‫ب��ەرودوای لە بەرشە بكاتەوە‌و‬ ‫دەرسێكی توندی دابدات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كاتێك ئەمەی پێناكرێت‪ ،‬ئیتر‬

‫هەندێك لە یاریزانەكانی جڵەوی‬ ‫خ��ۆی��ان ل���ەدەس���ت دەدەن‌و‬ ‫دەك��ەون��ە پ��ەالم��اردان‌و شەق‌و‬ ‫بۆكس وەشاندن‪ .‬هەربۆیە‪ ،‬لەم‬ ‫دوو ساڵەی دوای��دا‪ ،‬بەزۆریی‬ ‫یاریزانێكی ری��ال لەبەر توند‬ ‫ی��اری��ك��ردن ك��راوەت��ە دەرەوە‪،‬‬ ‫هەستدەكەم ریال كاتێك یاریی‬ ‫لەگەڵ بەرشەلۆنەدا دەك��ات‪،‬‬ ‫دروشمی یان بردنەوە‪ ،‬یان شەڕ‬ ‫بەرزدەكاتەوە‪ ،‬بەمەش ئێمەی‬ ‫بینەر بڕێكی زۆر لە فەنتازیای‬ ‫ت���ۆپ‌و دوو گۆڵیی ل��ەدەس��ت‬ ‫دەدەی����ن‌و ی��اری��ی��ەك��ە دەبێتە‬ ‫جۆرێك لە پێكدادان‌و ملمالنێی‬ ‫توندوتیژ‪.‬‬ ‫م���ن گ���ەرچ���ی ه���ان���دەری‬ ‫بەرشەلۆنەم‌و هەمیشە حەز بە‬ ‫بردنەوەی دەك��ەم‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەگەڵ ری��اڵ��دا‪ ،‬وەل��ێ تا ریال‬

‫بەو شێوازە توندە یاریی بكات‌و‬ ‫ت��ا خ��اوەن��ی ئ��ەو رق‌و كینە‌و‬ ‫حەساسیەتە زۆرەبێت‌و تا بە‬ ‫ن��ی��ازی ت��ۆڵ��ەی كەمەرشكێن‬ ‫بێنە ناو گۆڕەپانی یارییەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوا ب��ردن��ەوەی��ان ئەستەمە‪،‬‬ ‫چونكە بردنەوە لە بەرشەلۆنە‪،‬‬ ‫پێویستی بە ئەعسابی سارد‌و‬ ‫ی��اری��ی هێمن‌و لەسەرخۆیە‪،‬‬ ‫پێویستی بەوەیە هەموان وەك‬ ‫یەك تیم كاربكەن‪ ،‬نەك وەك‬ ‫ریال‪ ،‬كە هەر یاریزانەی دەیەوێ‬ ‫خۆی ببێتە خاوەنی بردنەوەكە‌و‬ ‫فەزڵی بردنەوەكە بۆ خۆی بێت‪،‬‬ ‫دروست وەك ئەوەی میسی بۆ‬ ‫بەرشەلۆنە ئەنجامی دەدات‪.‬‬ ‫لێرەوە‪ ،‬پێموایە‪ :‬تا ریال‬ ‫بەو شێوەیە یاریی بكات‪ ،‬هەست‬ ‫ناكەم بتوانێت لە بەرشەلۆنە‬ ‫بباتەوە‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬

‫ی‪ .‬سه‌رپه‌رشتیار‬

‫دیزاین‬

‫به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫بڕیار عه‌باس‬

‫یاسین حه‌مه‌عه‌لی‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪07701945188‬‬

‫ذمارة (‪ )12‬سَيشةممة ‪2011/8/23‬‬

‫شێرە بریندارەكەی ئەڵمانیا؛ بەرەو سارێژبوونەوە دەچێت‬ ‫ئا‪ ،‬گۆڵ‪ :‬یانەی بایەر میونشن‪،‬‬ ‫ئەم وەرزە بە تەواویی ئاستی‬ ‫ب���ەرەو ب��ەرزب��وون��ەوە چ��ووەو‬ ‫هاندەران‌و كەسێتییە دیارەكانی‬ ‫واڵت���ی ئەڵمانیا‪ ،‬خۆشحاڵن‬ ‫ب���ەو ئ��ەن��ج��ام��ان��ەی تائێستا‬ ‫پێیانوایە؛‬ ‫بەدەستیهێناوەو‬ ‫ئەم وەرزە شێرە بریندارەكەی‬ ‫ئەڵمانیا ب��ەرەو ساڕێژبوونەوە‬ ‫دەچێت‪.‬‬ ‫دوایین بردنەوەی یانەی بایەر‬ ‫میونشن لە یانەی هامبۆرگ بوو‪،‬‬ ‫ێ بەرامبەر‪،‬‬ ‫بە پێنج گۆڵی ب ‌‬ ‫كە ئەم یانەیەی دووەم خاوەنی‬ ‫پێكهاتەیەكی بەهێزەو یەكێكیشە‬ ‫لە یانە ناودارەكانی ئەڵمانیا‪،‬‬ ‫ئ��ەم ب��ردن��ەوەی��ەش دوای ئەو‬ ‫ئاستە ب��ەرزە ه��ات‪ ،‬كە یانەی‬ ‫بایەرمیونشن ل��ە خولی یانە‬ ‫پاڵەوانەكانی ئەوروپا پێشكەشی‬ ‫ێ بەرامبەر‬ ‫كردو بە دوو گۆڵی ب ‌‬ ‫لە یانەی زیوریخی سویسری‬ ‫بردەوە‪.‬‬ ‫یانەی بایەر میونشن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫یۆب هاینكسی راهێنەری نوێدا‪،‬‬ ‫گەورەترین كێشەی چارەسەر‬ ‫كردووە‪ ،‬كە ئەویش الوازیی هێڵی‬ ‫بەرگریی یانەكە بوو‪ ،‬ئەو راهێنەرە‬ ‫ئەڵمانییە یەكێكە لەو راهێنەرانەی‬ ‫كە پشت بە بەهێزكردنی هێڵی‬ ‫بەرگریی دەبەستێت‌و دواتریش‬ ‫بەهێزكردنی بەشەكانی تری‬ ‫پێكهاتەی یانەكەی‪.‬‬

‫جگە ل��ەوەش؛ یانەی بایەر‬ ‫میونشن‪ ،‬لە ئێستادا سوودێكی‬ ‫زۆر لە ئاست‌و تواناكانی هەردوو‬ ‫ئەستێرە؛ فرانك ریبیری‌و ئاریان‬ ‫رۆبن وەردەگرێت‌و بەتایبەتیش‬ ‫دوای ئ���ەوەی ی��ۆب هاینكسی‬ ‫راهێنەر‪ ،‬دوو پزیشكی تایبەتی‬ ‫بۆ ئ��ەو دوو یاریزانە دان��اوە‪،‬‬ ‫تاوەكو لە نزیكەوە چاودێریی‬

‫وردی��ان بكات‌و بەزووترین كات‬ ‫پێكانەكانیان چارەسەر بكات‪.‬‬ ‫ئ����ەو ی���ان���ەی���ە؛ خ���اوەن���ی‬ ‫چ��ەن��دی��ن ی��اری��زان��ی ب��ەت��وان��ای‬ ‫وەك؛ شڤاینشتایگەرو ماریۆ‬ ‫گۆمێزو رۆب���ن‌و ریبیری‌و ڤان‬ ‫بۆیتن‌و چەندانی ترە‪ ،‬كە لەژێر‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی��ی راهێنەرێكی‬ ‫بەئەزموونی وەك یۆب هاینكسدا‪،‬‬

‫دەتوانن سەركەوتن بەدەستبهێنن‪،‬‬ ‫ه��ەر ب��ۆی��ە رۆژن���ام���ەی بێڵدی‬ ‫ئەڵمانی‪ ،‬دەنووسێت‪« :‬شێرە‬ ‫بریندارەكە بەرەو ساڕێژبوونەوە‬ ‫دەچێت»‪.‬‬ ‫تاكە كێشەیەك كە ئەم یانەیە‬ ‫لە ئەگەری رووبەڕووبوونەوەیدایە‪،‬‬ ‫پێكانی ریبیری‌و رۆبنەو تائێستاش‬ ‫راه��ێ��ن��ەر ب���ەه���ۆی پزیشكە‬

‫تایبەتەكانییەوە چارەسەری ئەو‬ ‫كێشەیەی كردووە‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەری زۆرە‪ ،‬ئ��ەم وەرزە‬ ‫بایەر میونشن یەكێك بێت لە یانە‬ ‫بەهێزەكان‪ ،‬نەك لەسەر ئاستی‬ ‫ن��اوخ��ۆ‪ ،‬بەڵكو لەسەر ئاستی‬ ‫ئەوروپا‪ ،‬چاودێرانیش پێیانوایە‪:‬‬ ‫گەڕانەوەی بایەر بۆ خولەكانی‬ ‫ئەوروپا لەئارادایە‪.‬‬

‫بەرشەلۆنە‪ ،‬پۆز بە جامەكانییەوە لێدەدات‬ ‫ئ����اژان����س����ەك����ان‪ :‬ی���ان���ەی‬ ‫ب��ەرش��ەل��ۆن��ەی ئیسپانی‪،‬‬ ‫یەكەم وێنەی رەسمیی خۆی‬ ‫بە ئامادەبوونی یاریزانان؛‬ ‫سیسك فابریگاس‌و ئالێكسیس‬ ‫س��ان��چ��ێ��ز گ����رت‌و ه��ەرس��ێ‌‬ ‫جامەكەی بەدەستیشیهێناوە‬ ‫پێشكەش كرد‪.‬‬ ‫ل��ە ك��ۆم��ەڵ��گ��ای س��ی��وداد‬ ‫دیپۆرتیڤۆی وەرزش��ی��ی لە‬

‫فــــا وڵ‬

‫بۆ په‌یوه‌ندیکردن‪:‬‬

‫ش���اری س��ان ج���وان‪ ،‬یانەی‬ ‫ب��ەرش��ەل��ۆن��ە ی��ەك��ەم وێنەی‬ ‫رەس��م��ی��ی خ��ۆی ب��ۆ وەرزی‬ ‫(‪ )2012/2001‬گ��رت‌و چوار‬ ‫یاریزانی نوێ‌ دەبینرێن‪ ،‬كە‬ ‫ئەوانیش؛ سیسك فابریگاسی‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی‌و ئ��ال��ێ��ك��س��ی��س‬ ‫سانچێزی چیللی‌و ه��ەردوو‬ ‫ی��اری��زان��ە ت��ازە س��ەرك��ەوت��وو‬ ‫ب��ۆ ری��زی پلە ی��ەك‪ ،‬تیاگۆ‬

‫ئالكانتاراو ئاندرۆ فۆنتاسن‪.‬‬ ‫ه����ەر ل����ەو وێ���ن���ەی���ەدا؛‬ ‫ه���ەرس���ێ‌ ج���ام���ەك���ەی كە‬ ‫یانەی بەرشەلۆنە لە وەرزی‬ ‫راب���ردوودا بەدەستیهێناوە‪،‬‬ ‫‌پێشكەشكراوە‪ ،‬كە ئەوانیش‬ ‫جامی خولی یانە پاڵەوانەكانی‬ ‫ئ����ەوروپ����او ج��ام��ی خ��ول��ی‬ ‫ئیسپانی‌و جامی سوپەری‬ ‫ئیسپانیایە‪.‬‬

‫ش‬ ‫ینەكە بۆ هەریسەكە بوو‬ ‫هیوا مەال قادر‬

‫بۆ كەسێكی ئاسایی‪ ،‬كەوتنە شوێن بەرژەوەندیی‬ ‫تایبەتی‪ ،‬سەرەتاییترین مافی خۆیەتی‌و كەسیش‬ ‫ناتوانێت رێگریی لێبكات‪ ،‬ب��ەاڵم كاتێك كەسێك‬ ‫دەبێتە ب��ەرپ��رس‌و بەرپرسیارێتی وەردەگ��رێ��ت‪ ،‬لە كاتی‬ ‫راپەڕاندنی ئەركەكەیدا‪ ،‬ئەگەر شوێن بەرژەوەندیی تایبەتی‬ ‫خۆی كەوت‪ ،‬ئەوا بەزمانە حەیاتەكەی كوردستان‪ ،‬پێی دەڵێن‪:‬‬ ‫«گەندەڵی»‪.‬‬ ‫لەم رۆژانەی رابردوودا‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی هەرێم بانگەشەی‬ ‫یەكالكردنەوەی وەرزش‌و سیاسەتی كرد‪ ،‬دوورخستنەوەی‬ ‫سیاسییەكان لە وەرزش��دا‪ ،‬بۆ ئەمەش لە رێگای وەزارەت��ی‬ ‫رۆشنبیریی‌و الوانەوە‪ ،‬هەڵمەتێكیان دەستپێكردووە‌و بەنیازن‬ ‫ئەم كارە ئەنجام بدەن‪.‬‬ ‫پێش راگەیاندنی ئەم پەیامەی سەرۆكی حكومەت‪ ،‬پاش‬ ‫هەاڵیەكی گەورەی سەاڵح حەمە كەریم‌و هاوشانەكانی لە كۆمیتەی‬ ‫تەنفیزیی لە دژی حكومەت‌و كەسێتیی سەرۆكی حكومەت‪،‬‬ ‫بەتایبەتی كە گوایە كەمتەرخەمە بەرامبەر وەرزشی سلێمانی‪،‬‬ ‫ئەمینداری لیژنەی ئۆڵۆمپیش بیانووی دەستلەكاركێشانەوەكەی‬ ‫بۆ دژایەتی حكومەت‌و وەزارەتی رۆشنبیریی‌و الوان گەڕاندەوە‪.‬‬ ‫ئەوەی ئێمە لەم كەینو بەینە تێدەگەین‪ ،‬سەرۆكی لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی‪ ،‬لەگەڵ سەرۆكی حكومەت‪ ،‬كەین‌و بەینی باش‬ ‫نییە‪ ،‬هەر ئەمەش وای لە مامۆستا سەاڵح محەمەد كەریم‬ ‫كرد؛ بەتوندی بەگژ سەرۆكی حكومەتدا بچێتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫هەمووان دەزانین لە م��اوەی دەسەاڵتی لیژنەی ئۆڵۆمپیدا‪،‬‬ ‫مامۆستا سەاڵح چەندە گوێڕایەڵی مەال بەختیاری سەرۆكی‬ ‫لیژنەی ئۆڵۆمپی بووە‪.‬‬ ‫لەالیەكی ت��رەوە‪ ،‬ئەم ماوەیە س��ەری زم��ان‌و بنی زمانی‬ ‫مامۆستا س��ەاڵح (‪ )50‬ملیۆن دینارەكە ب��ووە‪ ،‬كە لەكاتی‬ ‫سەردانەكەی هەڵبژاردەی عێراق بۆ شاری سلێمانی كردبوویان‪،‬‬ ‫پاش ئەوەی سەرۆكی حكومەت پارەكەی بۆ دابینكردن‪ ،‬كێشە‬ ‫نەماو ئاو بە ئاگردا كرا‪ ،‬لێرەوە دەگەینە ئەو راستییەی شینی‬ ‫مامۆستا سەاڵح‌و دكتۆر ئاالن‪ ،‬لە دژی سەرۆكی حكومەت‌و‬ ‫وەزی��ری رۆشنبیریی‪ ،‬خه‌مخۆری نییه‌ بۆ پرسی وه‌رزش له‌‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫حكومەت هەڵمەتێكی باشی دەستپێكردووە‌و هیوادارین‬ ‫بیبەنە سەر‪ ،‬هیوادرام بتوانن ئەو بەڵێنانەی داویانە بیگەیننە‬ ‫جێگەی خۆی‌و سیاسییەكان لەكۆڵی وەرزش‌و وەرزشكاران‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬تا وەرزش رەوتی خۆی بگرێت‪ ،‬راستییەكی حاشا‬ ‫هەڵنەگرە‪ ،‬تێكەاڵوكردنی وەرزش‌و سیاسەت هاوشێوەی‬ ‫ئۆتۆمبێلە‪ ،‬كاتێك لە ئۆتۆمبێلدا ئاوو رۆن تێكەاڵو دەبێت‬ ‫چی دەخولقێت‪ ،‬بێگومان هەستانی مەكینەی ئۆتۆمبیلەكەی‬ ‫لێدەكەوێتەوە‪ ،‬ئەمە هاوشێوەیە‪ ،‬لەگەڵ وەرزش‌و سیاسەتدا‪.‬‬ ‫وەرزارەتی رۆشنبیریی‌و الوان‪ ،‬ئێستا لەهەڵمەتێكی پاكسازیی‬ ‫یانەكانە لە سیاسەت‌و دابەشكردنی بودجە بەشێویەكی‬ ‫دادپەروەرانه‌ لەنێوان یانەكاندا‪ ،‬ئەم كارەش دڵخۆشكەرەیە‌و‬ ‫هیوادارین هەرچی زووترە ئەمكارە بەڕیوەبچێت‌و بۆ ئەمكارەش‬ ‫بەڕای ئێمە؛ حكومەت‌و وەزی��ری رۆشنبیریی دەبێـت لەگەڵ‬ ‫حیزبەكاندا گفتوگۆ بكەن‪ ،‬نەك یانەكان‪ ،‬چونكە ئەوانە هەموو‬ ‫گویڕایەڵی حیزبن‌و حیزب دایناون‪ ،‬هەمووانیش باش سەرۆك‬ ‫یانەو باگراوندەكانیان دەناسین‪.‬‬ ‫ل��ەم رووداوان����ەی ئ��ەم دوای���ە‪ ،‬راستییەك ئاشكرا بوو‪،‬‬ ‫كە بەرپرسە وەرزشییەكانی ئێستامان هێندەی بەشوێن‬ ‫بەرژەوەندیی خۆیانەوەن‪ ،‬بەتەنگ بەرژەوەندیی وه‌رزش‌و‬ ‫وەرزشكارانەوە نین‪ ،‬نموونەكانی سەرەوەش باشترین بەڵگەن‪.‬‬

‫زەڕافەكە‪ ،‬پیرە سەرتاشێك تووشی شۆك دەكات!‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬پیتەر كراوچی یاریزانی بااڵبەرزی‬ ‫هەڵبژاردەی ئینگلتەراو یانەی تۆتنهام‪ ،‬سەرتاشێك‬ ‫ت��ووش��ی ش��ۆك دەك���ات و ل��ەپ��ڕ خ��ۆی دەك���ات بە‬ ‫دوكانەكەیداو داوا دەكات سەری بۆ بتاشێت‪.‬‬ ‫بەهۆی شەڕو ئاژاوەكانی شاری لەندەنەوە‪ ،‬زۆربەی‬ ‫دوكانەكانی ناو شارەكە داخراون‪ ،‬هەر ئەمەش وای لە‬ ‫پیتەر كراوچی هێرشبەری یانەی تۆتنهام كرد‪ ،‬كە بۆ‬ ‫ئەوەی سەری بتاشێت‪ ،‬سەردانی دوكانێكی كۆن بكات‬ ‫كە پیاوێكی پیری تەمەن (‪ )89‬ساڵ سەرپەرشتی‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫پیاوە پیرەكە‪ ،‬بە بینینی كراوچ‪ ،‬تووشی شۆك‬ ‫دەبێت‌و داواش دەك��ات؛ چەند وێنەیەكی یادگاریی‬ ‫لەگەڵ كراوچ دا بگرێت‌و دوای تاشینی سەریشی‪ ،‬پارە‬ ‫لە كراوچ وەرناگرێت!‬