Rozhnama

‫كێشەی نێوان حاكم قادر‌و جەالل سام ئاغا سەرهەڵدەداتەوە‬

‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬ح���اك���م ق���ادر‬ ‫حەمەجان‪ ،‬بەڕێوەبەری پێشووی‬ ‫ئ��اس��ای��ش��ی گشتیی سلێمانی‬ ‫(دەستلەكاركێشاوە)‪ ،‬جەاللی سام‬

‫ژمارە (‪ )641‬سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ئاغا‪ ،‬سەرۆكی دەستلەكاركێشاوەی‬ ‫دیوانی چاودێریی دارایی سلێمانی‪،‬‬ ‫بەتێوەگالنی گەندەڵیی تۆمەتبار‬ ‫دەك����ات‌و داوا ل��ە ئەنجومەنی‬

‫وەزی�����ران دەك����ات‪ ،‬لیژنەیەكی‬ ‫لێكۆڵینەوە لەسەری پێكبهێنرێت‪.‬‬ ‫لە بەرامبەریشدا‪ ،‬جەاللی سام‬ ‫ئاغا‪ ،‬بە نووسراوێك ئەو تۆمەتانە‬

‫قه‌رزی پیشه‌سازیی که‌رتی‬ ‫پیشه‌سازیی ناجوڵێنێت‬ ‫‪18‬‬

‫رەتدەكاتەوەو داوا دەك��ات حاكم‬ ‫قادر‪ ،‬خولی فێربوونی رێوڕەسمی‬ ‫ئ��ی��داری �ی‌و یاسایی ببینێت‪ ،‬تا‬ ‫ئەلفوبێی ئیدارە فێرببێت‪ .‬بۆ‪...‬ل‪2‬‬

‫"چه‌ند تیرێژ ‌ه وتارێک"ی‬ ‫شێرکۆ بێکه‌س‬

‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫‪27‬‬

‫دوابەدوای پێشكەشكردنی "پڕۆژەی چاكسازیی"بووە‌و وەزیری پێشمەرگە بڕیاری لێداوە‬

‫(‪ )31‬دەزگا‌و رێكخستنی یەكێتی دەخرێنە سەر حكومەت‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬وەزارەت�������ی‬ ‫پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪" ،‬پەیوەندیی ئیداریی‌و‬ ‫دارایی"‪ )31( ،‬دەزگا‌و رێكخستنی‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی‪ ،‬ب��ەح��ك��وم��ەت��ەوە‬ ‫دەب���ەس���ت���ێ���ت���ەوە‪ ،‬ئ����ەوەش‬ ‫دوابەدوای پێشكەشكردنی پڕۆژە‬ ‫چاكسازییەكانە لەالیەن یەكێتی‌و‬ ‫پارتی‪-‬یەوە‪.‬‬ ‫ج��ەع��ف��ەر شێخ مستەفا‪،‬‬ ‫وەزیری پێشمەرگەی حكومەتی‬

‫هەرێم‪ ،‬لەفەرمانێكی وەزاری��دا‬ ‫بەژمارە (‪ ،)3057‬كە كۆپییەكی‬ ‫دەس��ت "رۆژن��ام��ە" ك��ەوت��ووە‌و‬ ‫لە (‪)2011/6/5‬دا‪ ،‬دەرچ��ووە‪،‬‬ ‫بڕیاریداوە پەیوەندیی (ئیداریی‌و‬ ‫دارایی) (‪ )31‬ده‌زگاو رێکخستنی‬ ‫ح��ی��زب��ەك��ەی ب��ەح��ك��وم��ەت��ەوە‬ ‫ببەستێتەوە‌و هاوپێچ لەگەڵ‬ ‫فەرمانەكەدا‪ ،‬ناوی ئەو دەزگایانە‬ ‫دیاریكراون‪.‬‬ ‫ل��ەف��ەرم��ان��ەك��ەدا‪ ،‬وەزی���ری‬

‫پێشمەرگە ب��ڕی��اری��داوە ب��ە‪:‬‬ ‫"بەستنەوەی پەیوەندیی ئیداریی‌و‬ ‫دارای����ی ئ���ەو دەزگ����او ه��ۆب��ەو‬ ‫یەكانەی ناویان لە لیستەكەدا‬ ‫هاتووە‪ ،‬بەئیدارەی فەرماندەی‬ ‫هێزەكانی (‪)70‬وە‪ ،‬بەهەمان‬ ‫سیستمی مووچەی پێشووی‬ ‫خۆیان"‪ .‬هەروەها بەستنەوەی‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی دارای�����ی گشت‬ ‫مەڵبەند‌و مەكتەب‌و دەستەكان‌و‬ ‫رووناكبیریی‬ ‫سەنتەرەكانی‬

‫پێشمەرگە‪ ،‬بەئیدارەی هەمان‬ ‫فەرماندەوە‌و بەهەمان سیستمی‬ ‫مووچەی پێشوویان‪.‬‬ ‫بەپێی فەرمانەكە‪ ،‬هەریەكە‬ ‫لە یانەی وەرزشی پێشمەرگە‪،‬‬ ‫دەزگ��ای كاروباری پێشمەرگە‬ ‫دێرینەكان‌‪ ،‬دەزگای تەندروستی‬ ‫كەمئەندامانی‬ ‫پێشمەرگە‪،‬‬ ‫سەنگەر‌‪ ،‬هەریەكە لە ئیدارەكانی‬ ‫(ئ��ەف��س��ەران‌و ك��ارم��ەن��دان‌و‬ ‫ئیدارەی پێشمەرگە)‪ ،‬ئەشغاڵی‬

‫عەسكەریی‌و ئامار‌و رێكخستن‌و‬ ‫سریەی تایبەتی پاسەوانەكانی‬ ‫زان���ك���ۆی ئ��ەم��ری��ك �ی‌و چه‌ند‬ ‫ف����ەوج‌و ب��ەش��ێ��ک��ی ت���ر‪ ،‬كە‬ ‫س��ەرج��ەم��ی��ان (‪ )31‬بەشی‬ ‫جیان‪ ،‬بە هێزەكانی (‪)70‬وە‬ ‫دەبەسترێنەوە‌و فەرمانەكەش‬ ‫لە (‪)6/20‬ه‌و‌ه گشتێنراوە‌و‬ ‫جێبەجێكراوە‪.‬‬ ‫نەریمان عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئه‌ندامی‬ ‫لیژنەی ن��اوخ �ۆ‌و ئەنجومەنە‬

‫خۆجێییەكان ل ‌ه په‌رله‌مانی‬ ‫کوردستان‪ ،‬لەلێدوانێكیدا‪ ،‬بۆ‬ ‫"رۆژنامە" وتی‪" :‬ئەو دەزگاو‬ ‫دامەزراوانە حیزبین‌و نابێت بەو‬ ‫شێوەیە بخرێنە سەر وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە‪ ،‬بەاڵم ئەوە جۆرێكی‬ ‫ترە لە شەرعییەتدان بەبردنی‬ ‫ب��ودج��ە‪ ،‬چونكە یەكخستنی‬ ‫ئ��ی��دارەی ئ��ەو دەزگایانە بەو‬ ‫وەزارەتەو بەو شێوەیە‪ ،‬یاسایی‬ ‫نییە‌و دەبێت رێكبخرێنەوە"‪.‬‬

‫کۆبوونه‌وه‌ی پێنجقۆڵی‬

‫لەسەر داوای كۆمیتەیەك‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیس سوپاسی‬ ‫عەقیدێك دەكات‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ل��ەس��ەر داوای‬ ‫كۆمیتەی (‪)1‬ی رێكخستنی‬ ‫هەڵەبجەی ت��ازە‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫پۆلیسی پ��ارێ��زگ��ای سلێمانی‬ ‫س��وپ��اس‌و پێزانین ئاراستەی‬ ‫عەقید ئەنوەر عومەر دەكات‪.‬‬ ‫ك���ۆم���ی���ت���ەی ن����اوب����راوی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك)‪ ،‬ب��ە ن���ووس���راوی‬ ‫تایبەت لە رۆژی (‪،)2010/4/29‬‬ ‫كە ئاراستەی بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫پۆلیسی سلێمانی ك���ردووە‪،‬‬ ‫س���وپ���اس‌و پ��ێ��زان��ی��ن��ی خ��ۆی‬ ‫ئ��اراس��ت��ەی ئەفسەری ن��اوب��راو‬ ‫كردووە‪ ،‬كە لە هەڵبژاردنەكانی‬ ‫پەرلەمانی عێراقدا (‪،)2010/3/7‬‬ ‫رۆڵ���ی "گ��رن��گ"ی گ��ی��ڕاوە بۆ‬ ‫دەرچ���ووان���دن���ی "ه���ەڤ���ااڵن"ی‬ ‫(ی‪.‬ن‪.‬ك)‌و خ��زم��ەت��ك��ردن��ی‬

‫یەكێتی لە هەڵبژاردنەكاندا‪.‬‬ ‫ش�������ەش رۆژ دوای‬ ‫ن����ووس����راوەك����ەی ك��ۆم��ی��ت��ەی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬بەڕێوەبەرێتیی گشتیی‬ ‫پۆلیسی پارێزگای سلێمانی‪،‬‬ ‫بە ن��ووس��راوی ژم��ارە (‪)9799‬‬ ‫ل��ە رۆژی (‪ ،)2010/5/5‬بە‬ ‫ئ��ی��م��زای ع��ەم��ی��د ن��ەج��م��ەدی��ن‬ ‫ق����ادر ن��ەج��ی��ب‪ ،‬ئ��اراس��ت��ەی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی قەزاكان‬ ‫ك����راوە‌و س��وپ��اس��ی ئەفسەری‬ ‫ناوبراو دەكات‪ ،‬كە "ئەركەكانی‬ ‫سەرشانی زۆر بە دڵسۆزیی‌و‬ ‫چاالكانە ئەنجامداوە"‪ .‬دوات��ر‬ ‫نووسراوەكە هیوای خواستووە‬ ‫نموونەی زۆر بێت‌و ب��ەردەوام‬ ‫بێت لە راپەڕاندنی كارەكانی‬ ‫سەرشانی‪.‬‬

‫ل ‌ه که‌شێکی نا ئارامدا‬ ‫‪4‬‬

‫گۆڤارو سۆنیا‬ ‫نه‌گه‌ڕانه‌وه‌‬

‫رۆژنامە‪ :‬جێگری یەكەمی‬ ‫س��ەرۆك��ی لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫عێراق لیژنەی‬ ‫ئۆ ڵۆ مپیی‬ ‫كوردستان‬ ‫ب������������ە‬ ‫ناشەرعیی‬

‫قادری حاجی‬

‫‪14‬‬

‫(‪ )202‬ملیۆن دیناری هەڵەبجە‪ ،‬ناخرێتە بواری جێبەجێكردنەوە‬

‫ت��ەواوی هەیە‌و تاكە لیژنەیە‬ ‫ل��ەع��ێ��راق��دا‌و ئ��ەو لیژنەیەی‬ ‫ل��ەك��وردس��ت��ان��ی��ش ه��ەی��ە‪،‬‬ ‫شەرعییەتی نییە"‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەردا‪ ،‬س��ەاڵح‬ ‫م��ح��ەم��ەد ك��ەری��م‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫كۆمیتەی تەنفیزیی لیژنەی‬ ‫ئ��ۆڵ��ۆم��پ��ی��ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪" :‬ئێمە شەرعییەتی‬

‫ت�����ەواوم�����ان ه���ەی���ە‪ ،‬گ��ەر‬ ‫شەرعییەتمان نییە‪ ،‬بۆچی‬ ‫بەشار مستەفا خ��ودی خۆی‬ ‫رێ��ك��ەوت��ن ل��ەگ��ەڵ ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ئۆڵۆمپیی كوردستاندا ئیمزا‬ ‫دەكات؟"‪.‬‬

‫ب ‌ه ته‌له‌فۆنێک‪ ،‬زیاتر لە ‪ 124‬ملیۆن دینار‬ ‫دەدرێتە چەند سەنتەرێك‬

‫رۆژنامە‪ :‬بەپێی نووسراوێكی‬ ‫وەزارەت��ی دارای��ی ژم��ارە (‪،)128‬‬ ‫كە لە (‪ )2011/4/18‬ئاراستەی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی رۆشنبیریی‌و هونەری‬ ‫سلێمانی ك���راوە‌‪ ،‬داوا دەكرێت‬ ‫پاڵپشت بە فەرمانێكی سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران (بە تەلەفۆن)‬ ‫بڕی (‪ )124‬ملیۆن دینار بۆ چوار‬

‫(‪ )872‬پێشێلکاریی‬ ‫دژی سه‌روه‌ریی یاسا‬

‫‪...‬ل‪2‬‬

‫كردووە بۆ خەرجكردنی پارەكە‪.‬‬ ‫ب����ن����ك����ەو م���ەڵ���ب���ەن���دە‬ ‫رۆشنبیرییەكان‪ )20( ،‬دانەن‌و بە‬ ‫(مەڵبەندی رۆشنبیریی هەورامان)‬ ‫دەستپێدەكات‌و بە (ناوەندی عەلی‬ ‫مەردان) كۆتایی دێت‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری سەنتەرەكان لە‬ ‫وەزارەت���ی ڕۆشنبیریی‌و الوان لە‬

‫سلێمانی‪ ،‬لە لێدوانێكیدا وتی‪" :‬ئێمە‬ ‫هەموو مانگێك راپۆرتی خۆمان‬ ‫ب��ەرز دەكەینەوەو دەڵێین ئەمە‬ ‫گەندەڵییە‪ ،‬بەاڵم تائێستا لەسەر‬ ‫راپۆرتەكانی ئێمە پ���ارەی هیچ‬ ‫رێكخراو و سەنتەرێك نەبڕدراوە"‪.‬‬ ‫وردەكاریی لە "پەیك"دایە‪..‬‬

‫‪21‬‬

‫هەڕەشەی كوشتن‬ ‫له (‪ )17‬رۆژنامەنووس دەكرێت‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ل��ەم��اوەی شەش‬ ‫مانگی راب������ردوودا‪ ،‬زی��ات��ر لە‬ ‫(‪ )250‬پێشێلكاریی بەرامبەر‬ ‫بە رۆژنامەنووسان كراوە‪ ،‬كــــە‬ ‫وردەكاریی‪،‬‬ ‫(‪)17‬ی����ان ه��ەڕەش��ەی كوشتن‬ ‫لە "گۆڵ"دا دەخوێننەوە‪..‬‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫بەپێی راپ��ۆرت��ی حەوتەمی‬ ‫لیژنەی داكۆكیی ل��ە ئ��ازادی��ی‬ ‫عه‌لی‪ :‬دەسەاڵت دەیەوێت "رێکەوتنێكی سیاسیی"‬ ‫رۆژن���ام���ەن���ووس���ی���ی‌و م��اف��ی‬ ‫رۆژنامەنووسان لە كوردستان‪،‬‬ ‫هاوشێوەی یەكێتی‌و پارتی‪-‬یان لەگەڵدا بكەین‬ ‫ل‪ 5‬ک ‌ه دوێنێ باڵوکرایه‌وه‌‪ ،‬لەماوەی‬ ‫شەش مانگی سەرەتای ئەمساڵدا‪،‬‬ ‫چەندین پێشیلكاریی جۆراوجۆر دژ‬ ‫بە رۆژنامەنووسان ئەنجامدراون‌و‬ ‫هەڕەشەی‬ ‫مەترسیدارترینیان‬ ‫كوشتنە لە (‪ )17‬رۆژنامەنووس‪.‬‬

‫مانگ خەرج بكرێت بۆ ئەو شوێنانەی‬ ‫لە لیستی هاوپێچدا ناویان هاتووە‪.‬‬ ‫دواتر بەڕێوەبەرێتیی رۆشنبیریی‌و‬ ‫هونەر لە سلێمانی‪ ،‬بە ‌نووسراوی‬ ‫(‪ )2330‬ل��ە (‪،)2011/5/19‬‬ ‫فەرمانەكەی وەزارەت����ی دارای��ی‬ ‫ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردووە‌و رەوان�����ەی‬ ‫سەنتەرەكانی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی‬

‫‪13‬‬

‫ره‌فیقی وێنه‌گر؛‬ ‫گه‌له‌رییه‌ک ل ‌ه مێژوو‬

‫ئۆڵۆمپیی عێراق‪ :‬لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان ناشەرعییە‬ ‫دادەن���ێ‌‌و لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫شەرعییەتی‬ ‫كوردستانیش‬ ‫خۆی دووپات دەكاتەوە‪.‬‬ ‫بەشار مستەفا‪ ،‬جێگری‬ ‫ی��ەك��ەم��ی س��ەرۆك��ی لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپیی عێراق‪ ،‬وتی‪" :‬نابێت‬ ‫لەژێر یەك ئااڵدا‪ ،‬دوو لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی هەبێت‪ ،‬بۆیە لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپیی عێراق شەرعییەتی‬

‫ناوبراو‪ ،‬وتیشی‪" :‬سوپای‬ ‫عێراقی سیستمی فەوج‌و لیوای‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم ئەمەی وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە دەیكات‪ ،‬لەگەڵ ئەو‬ ‫سیستمەدا ناكۆكە‪ ،‬بەهەمان‬ ‫رێكخستنی حیزبیی بخرێتە سەر‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگە‪ ،‬خراپترە‬ ‫لەوەی دامەزراوەكە هەر حیزبیی‬ ‫بێت‪ ،‬چونكە شەرعییەتدانیشە‬ ‫بەكاری حیزبیی لەناو هێزەكانی‬ ‫پێشمەرگەدا"‪.‬‬

‫لیژنەكە‪ ،‬نیگەرانیی خۆی‬ ‫ن��ی��ش��ان��داوە ل��ە خ��راپ��ب��وون��ی‬ ‫رەوش����ی رۆژن���ام���ەگ���ەری���ی لە‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەتایبەتیش دوای‬ ‫رووداوەك��ان��ی (‪)17‬ی شوبات‪،‬‬ ‫كە جگەلەوەی نزیكەی (‪)250‬‬ ‫پێشێلكاریی جۆراوجۆر بەرامبەر‬ ‫رۆژنامەنووسان ك���راون‪ ،‬چەند‬ ‫كەناڵێكی راگەیاندنیش هێرشیان‬ ‫ك��راوەت��ە س��ەر‌و سووتێنراون‪،‬‬ ‫ل���ەوان���ە ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانیی‬ ‫(‪ )NRT‬لە سلێمانی‌و رادیۆو‬ ‫تەلەفزیۆنی (گۆڕان) لە هەولێرو‬ ‫رادیۆی (دەنگ) لە گەرمیان‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی راپ��ۆرت��ەك��ە‪ ،‬ل��ەو‬ ‫م��اوەی��ەدا (‪ )29‬پێشێلكاریی‬

‫تراژیدیای رێگای ئه‌وروپا‬ ‫له‌ زاری قاچاخچییه‌کانه‌وه‌‬ ‫داواکاری گشتیی سلێمانی‪:‬‬ ‫فه‌زیحه‌یه‌کی گه‌وره‌مان ئاشکرا کردووه‌‬

‫ل‪11‬‬ ‫ل‪7‬‬

‫بەرامبەر رۆژنامەنو‌وسان كراون‪،‬‬ ‫لەڕێگریی لەكاری رۆژنامەنووسیی‌و‬ ‫دەستبەسەراگرتنی كەلوپەلی‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی�ی‌و رێگەنەدان‬ ‫بە رووماڵكردنی رووداوەك���ان‌و‬ ‫(‪ )13‬حاڵەتی دەستگیركردنی‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی��ش ل��ەالی��ەن‬ ‫هێزەكانی پۆلیس‌و ئاسایش‌و‬ ‫هێزە ئەمنییەكانەوە ئەنجامدراون‪،‬‬ ‫(‪ )4‬رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ش بە‬ ‫س���زای م��ادی��ی غ��ەرام��ەك��راون‪،‬‬ ‫لەگەڵ (‪ )16‬حاڵەتی لێدان‌و‬ ‫سووكایەتی پێكردن‪ ،‬سەرباری‬ ‫تەقەكردن لە دوو‬ ‫رۆژنامەنووس‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫زیندانییانی سیاسیی‪ ،‬قەرەبوو دەكرێنەوە بە پێدانی پارچەیەك زەویی‌و مینحەی دروستكردنی خانوو لەسەری‪ ،‬هەروەها پێدانی مووچەی مانگانە‪.‬‬

‫بەنیگەرانیی‌و تەنزەوە‪ ،‬لە رێنمایی دانه‌وه‌ی قه‌رزی فه‌رمانبه‌ران ده‌ڕوانرێت‬

‫«ئەم رێنماییانە وەك ئەوە وایە‪ :‬لەبری قات‪ ،‬پانتۆڵێكی كورت‌و تیشێرتێك بێت‌و‬ ‫چاكەت‌و بۆینباخیشی لەگەڵدا نەبێت»‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پ‪.‬سلێمانی‬

‫‪..............................................................‬‬

‫دواب�����ەدوای ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫چەند رۆژی رابردووی بەرپرسانی‬ ‫وەزارەت����ی دارای���ی حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م (ئ���ی���دارەی پێشووی‬ ‫سلێمانی)‪ ،‬لەگەڵ ژمێریاران‌و‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ە ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫سلێمانی بۆ پێدانی رێنماییەكی‬ ‫ن���وێ‪ ،‬ب��ەق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەی‬ ‫فەرمانبەرانی سنووری ئیدارەی‬ ‫پێشووی سلێمانی‪ ،‬نوێنەرانی‬ ‫ف��ەرم��ان��گ��ە ح��ك��وم��ی��ی��ەك��ان‪،‬‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ی��ی��ان ب���ەرام���ب���ەر‬ ‫رێنماییە نوێیەكەی وەزارەت��ی‬ ‫دارای��ی دەرب��ڕی‌و رایانگەیاند‪:‬‬ ‫«غەدر»ێكی تر لەفەرمانبەرانی‬ ‫س��ن��ووری ئ��ی��دارەی سلێمانی‬ ‫دەكرێت‌و بەپێی ئەو رێنماییە‬ ‫نوێیە‪ ،‬بەشێكی كەمی پارە‬ ‫«خ��وراو»ەك��ەی فەرمانبەران‬ ‫قەرەبوو دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەم راپ��ۆرت��ە‪ ،‬رۆشنایی‬ ‫دەخاتە سەر قەرەبووكردنەوەی‬ ‫فەرمانبەران‌و رێنماییە نوێیەكە‪.‬‬ ‫ساڵی (‪ )2003‬پۆڵ بریمەری‬ ‫حاكمی م��ەدەن��ی��ی ئەوكاتەی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬سیستمی م��ووچ��ەی‬ ‫تەواوی عێراق دەگۆڕێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی بۆچوونی شارەزایانی‬ ‫ب���واری ژم��ێ��ری��اری��ی‪ ،‬ئ��ی��دارەی‬ ‫سلێمانی‌و ئ��ی��دارەی هەولێر‪،‬‬ ‫هەریەكەیان كار بەسیستمێكی‬ ‫ت��ر دەك����ەن‌و لەئەنجامیشدا‬ ‫پێدانی مووچەی فەرمانبەران‬

‫لەم شارانە جیاواز دەبێت لەگەڵ‬ ‫بەغدا‪ ،‬چاودێرەكان پێیانوایە‪:‬‬ ‫ب��ەوه��ۆی��ەوە جگەلە ئ��ی��دارەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئیدارەی هەولێریش‬ ‫قەرزاری فەرمانبەرانە‪.‬‬ ‫عەزیز عەلی‪ ،‬كە شارەزای‬ ‫ب���واری ژم��ێ��ری��اری��ی��ە‪ ،‬ئ��ام��اژە‬ ‫بەوە دەك��ات‪ :‬بەغدا ئەو كاتە‬ ‫دەق���اودەق ك��اری بە سیستمە‬ ‫نوێكەی (ب��ری��م��ەر) ك���ردووە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ئ���ی���دارەی سلێمانی‬ ‫پلەیەك خوارتری هەڵبژاردووەو‬ ‫هەولێریش كاری بەسیستمێك‬ ‫ك���������ردووە‪ ،‬ك����ە ل���ەن���ێ���وان‬ ‫سیستمەكەی سلێمانی‌و بەغدا‬ ‫بووە‪.‬‬ ‫ئ��ەم كێشەیە‪ ،‬پێشتر وا‬ ‫قسەی لەسەر دەكرا‪ ،‬كە ئیدارەی‬ ‫سلێمانی ب��ڕی (‪ )420‬ملیار‬ ‫دینار قەرزاری فەرمانبەرانە‪ ،‬كە‬ ‫بەهەندێ «پێچ‌و پەنا‌و تەكنیكی‬ ‫حسابیی» پێیان نەدراوە‪.‬‬ ‫بەپێی وت��ەی ش��ارەزاك��ەی‬ ‫ب���واری ژم��ێ��ری��اری��ی‪ ،‬ژم���ارەی‬ ‫ف���ەرم���ان���ب���ەرەك���ان ن��زی��ك��ەی‬ ‫(‪ )100‬هەزار بۆ (‪ )150‬هەزار‬ ‫ك��ەس دەب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم لە یاسای‬ ‫ب���ودج���ەی س��اڵ��ی (‪)2011‬‬ ‫دا‪ ،‬بـــــــــڕی (‪ )350‬ملیار‬ ‫دی��ن��اری ب��ۆ پ��ەس��ەن��دك��راوەو‬ ‫«ه�����ەر ف��ەرم��ان��ب��ەرێ��ك��ی��ش‬ ‫قەرەبووكردنەوەكەی لە (‪)5‬‬ ‫ملیۆن دینار كەمتر نییە»‪.‬‬ ‫عەزیز عەلی‪ ،‬دەڵێت‪« :‬پاش‬ ‫یەكگرتنەوەی هەردوو ئیدارەی‬ ‫هەولێر‌و سلێمانی‪ ،‬دەرك��ەوت‬ ‫جیاوازییەكی زۆر هەبوو لەنێوان‬

‫مووچەی فەرمانبەرانی ئەو دوو‬ ‫ئ��ی��دارەی��ەدا‪ ،‬ئێستا وەزارەت��ی‬ ‫دارای����ی دەی��ەوێ��ت سیستمی‬ ‫مووچە وەك هەولێر لێ بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم دیسان هەولێریش لەگەڵ‬ ‫بەغدا جیاوازییان هەیە»‪.‬‬ ‫(‪)2003‬دا‪،‬‬ ‫ل���ەس���اڵ���ی‬ ‫حكومەتی مەركەزیی سیستمی‬ ‫مووچە دەگۆڕێت‌و خشتەیەكی‬ ‫لەگەڵدا دەنێرێت‪ .‬بەپێی وتەی‬ ‫هەندێ ش���ارەزای ژمێریاریی‪،‬‬ ‫ئیدارەی سلێمانی ئەو خشتەیە‬ ‫وەك خ��ۆی جێبەجێ ناكات‌و‬ ‫ب��ەوەش فەرمانبەران پلەیان‬ ‫دەفەوتێت‪« ،‬ئێستا كە هاتوون‬ ‫ت��ەع��دی��ل��ی��ان ك����ردووەت����ەوە‪،‬‬ ‫رێنماییەكە جێبەجێ ناكەن‌و‬ ‫به‌ به‌ڵێنه‌کانیانه‌وه‌ پابه‌ندنابن‪،‬‬ ‫ب��ۆن��م��وون��ە رێ��ن��م��ای��ی ژم���ارە‬ ‫(‪ ،)25‬كە لە (‪)2010/12/29‬‬ ‫دا دەرچ�����ووە‪ ،‬جێیەجێیان‬ ‫نەكردووەو رێنماییەكی تریان‬ ‫ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬ك��ە رێنمایی ژم��ارە‬ ‫(‪)11‬ی���ە؛ كــــە ل��ە (‪)6/14‬‬ ‫دا‪ ،‬دەرچ����ووەو ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دەك������ات‪ :‬ف��ەرم��ان��ب��ەر ل��ەو‬ ‫م��اوەی��ەی ك��ە پ��ارەك��ەی تێدا‬ ‫خووراوە‪ ،‬دەتوانێت ئەو ماوەیە‬ ‫وەربگرێتەوە‪ ،‬بەاڵم خشتەیەكیان‬ ‫دەرك�����ردووە ن��ات��وان��رێ��ت پێی‬ ‫بوترێت‪ ،‬ئەوە قەرەبووكردنەوە‪،‬‬ ‫یان یەكخستنی مووچەیە»‪.‬‬ ‫ج����ەم����ال ن��������وری‪ ،‬ك��ە‬ ‫بەڕێوەبەری ژمێریارییە‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات‪« :‬رێنمایی ژمارە‬ ‫(‪ )11‬تاڕادەیەك لەبەرژەوەندیی‬ ‫فەرمانبەرانە‪ ،‬بەاڵم دواخراوەو‬

‫پ��اش ك��ۆب��وون��ەوەك��ەی ت��ەالری‬ ‫ه����ون����ەر‪ ،‬ب���ڕێ���ك م���ووچ���ەی‬ ‫سویسرییان ب���ەراورد ك��ردووە‬ ‫بە مووچەی بریمەر»‪ ،‬بەمەش‬ ‫ه��ەن��دێ فەرمانبەر هەیە كە‬ ‫ه��ەر م��ووچ��ەی ب��ەرن��اك��ەوێ�ت‌و‬ ‫هەندێكیش ه��ەی��ە جیاوازیی‬ ‫م��ووچ��ەك��ەی دەك��ات��ە (‪)15‬‬ ‫هەزار‌و (‪ )20‬هەزار‪ .‬لەمووچەی‬ ‫خانەنشینییەكەشدا‪ ،‬غەدرێكی‬ ‫تریان لەفەرمانبەر ك��ردووە‪،‬‬ ‫بەوپێیەی كە لەساڵی (‪‌2004‬و‬ ‫‪)2005‬دا‪ ،‬بەشی خانەنشینی (‬ ‫‪ )%4‬بووە‪ ،‬بەاڵم ئێستا بەبڕی (‬ ‫‪ )%7‬وەریدەگرنەوە‪ ،‬بەشێوەی‬ ‫رێژەی ساڵی (‪‌2010‬و ‪.»)2011‬‬

‫دیاری عەبدوڵاڵ‪ ،‬شارەزای‬ ‫بواری ژمێریاریی‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ :‬سەرەتا رێنمایی ژمارە‬ ‫(‪ )25‬ه��ات��ووەو بەپێی ئەم‬ ‫رێنماییەیش‪ ،‬هەر فەرمانبەرێك‬ ‫پلەیەك وەردەگ��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫پاشتر بەناوی روونكردنەوەی‬ ‫رێ��ن��م��ای��ی ژم�����ارە (‪،)25‬‬ ‫رێنماییەكی تر دەردەك���ەن‌و‬ ‫بەتەواوەتی ئەو رێنماییەیان‬ ‫ه��ەڵ��وەش��ان��دەوە «لیستێكی‬ ‫م��ووچ��ەی��ان هێنا ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫مووچەكانی پێ راست بكەنەوە‪،‬‬ ‫جارێكی تریش گۆڕانكارییان‬ ‫لەم لیستەشدا كرد»‪.‬‬ ‫ئەم شارەزاییەی ژمێریاریی‪،‬‬

‫رەخ��ن��ەی ئ��ەوە دەگ��رێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫لەپێشتردا دەرماڵە هەبووە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەقەرەبووكردنەوەكەشدا‬ ‫ق��ەرەب��ووی ئەو دەرماڵەیەش‬ ‫ناكەنەوە «بەشی خانەنشینی‬ ‫پێشتر س��ەدی چ��وار ب��ووەو‬ ‫دوواتر بووە بە سەدی حەوت‪،‬‬ ‫ئێستا ئ��ەم��ان��ی��ش لەساڵی‬ ‫(‪)2004‬وە‪ ،‬بە سەدی حەوت‬ ‫هەرهەمووی حساب دەك��ەن‪،‬‬ ‫لەبری ئ��ەوەی لە چ��وار پێنج‬ ‫ساڵی یەكەمدا سەدی چواری‬ ‫ل��ێ ب��ب��ڕێ��ت‪ ،‬س���ەدی حەوتی‬ ‫ل��ێ دەب��ڕێ��ت‪ ،‬ب��ەم��ەش بڕێك‬ ‫ل���ەو پ���ارەی���ەی ك��ە دەی���دات‬ ‫بەقەرەبوو‪ ،‬لەفەرمانبەرەكەی‬

‫وەردەگرێتەوە»‪.‬‬ ‫دی��اری عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بۆ پلەی پێنجەمی خشتەی‬ ‫ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوەك��ە دەك��ات؛‬ ‫كە فەرمانبەرێكی پلە پێنج‪،‬‬ ‫س��ێ س���اڵ ك��ە م��ووچ��ەك��ان��ی‬ ‫جیاوازە‪ ،‬هەرسێكیان بەرامبەر‬ ‫بە بڕێك پارەی بریمەر داناوە‪،‬‬ ‫بەتەنزەوە دەڵێت‪« :‬بۆنموونە‬ ‫بەحساب وای دان��اوە قات بۆ‬ ‫فەرمانبەرەكە دروست بكات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەبینێت پارەكە بەش‬ ‫ناكات‪ ،‬بۆیە دێت پانتۆڵەكەی‬ ‫بۆ كورت دەكاتەوەو كراسەكەی‬ ‫بۆ دەكات بەتیشێرت‌و چاكەت‌و‬ ‫بۆینباخەكەشی ناداتێ»‪.‬‬

‫له‌به‌غدا‪ ،‬پارتی‌و یه‌کێت ‌ی رێگاناده‌ن‬ ‫مووچەی هێزەكانی ناوخۆی هەرێم زیاد بكرێت‬ ‫رۆژنامه‌‬

‫‪............................................................‬‬

‫نوێنە‌رانی‬ ‫ئە‌نجومە‌نی‬ ‫عێراق «پرۆژە‌یاسای زیادكردنی‬ ‫مووچە‌ی هێزە‌كانی ناوخۆی‬ ‫ع���ێ���راق»ی پ��ەس��ەن��دك��رد‌و‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی هاوپە‌یمانیی‬ ‫ی رێ��گ��ەی ن��ەدا‬ ‫ك��وردس��ت��ان � ‌‬ ‫زیادكردنەكە هێزەكانی ناوخۆی‬ ‫هەرێم بگرێتەوە‪.‬‬ ‫ل���ە دان��ی��ش��ت��ن��ی دوێ��ن �ێ‌‬

‫دووش����ەم����ەی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫نوێنەرانی عێراقدا‪« ،‬پرۆژەیاسای‬ ‫زیادكردنی مووچەی هێزەكانی‬ ‫ناوخۆی عێراق» پەسەندكراو‬ ‫ه��ەرچ��ەن��د پێشتر ل��ەس��ەر‬ ‫پێشنیازی فراكسیۆنی گۆڕان‪،‬‬ ‫لە ئەنجومەنی نوێنەران‪ ،‬لە‬ ‫پرۆژەیاساكەدا بڕگەیەك بۆ‬ ‫زیادكردن‌و هاوتاكردنی مووچەی‬ ‫ه��ێ��زەك��ان��ی ن��اوخ��ۆی هەرێم‬ ‫جێكرایەوە‪ ،‬بەاڵم فراكسیۆنی‬ ‫هاوپەیمانیی‪ ،‬زیادكرنی مووچەی‬

‫هێزەكانی ن��اوخ��ۆی هەرێمی‬ ‫رەتكردەوە‪.‬‬ ‫لە‌تیف مستە‌فا‪ ،‬ئە‌ندامی‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان ل ‌ە ئە‌نجومە‌نی‬ ‫ن��وێ��ن �ە‌ران��ی ع��ێ��راق‪ ،‬ئ��ەوەی‬ ‫خ��س��ت��ەڕوو‪« :‬دوای ئ��ەوەی‬ ‫هەفتەی راب��ردوو خوێندنە‌وە‌ی‬ ‫ی�ە‌ك�ە‌م ك��را ب��ۆ پ��رۆژە‌ی��اس��ای‬ ‫زی����ادك����ردن����ی م���ووچ���ە‌ی‬ ‫هێزە‌كانی ن��اوخ��ۆی عێراق‪،‬‬ ‫ئێم ‌ە پێشنیازمانكرد مووچە‌و‬ ‫ئیمتیازات هە‌رێمیش بگرێتە‌وە‌‌و‬

‫دواتر بڕگەیەك بۆ پرۆژەیاساكە‬ ‫زی���ادك���را»‪ .‬ئاشكراشیكرد‪:‬‬ ‫فراكسیۆنی هاوپە‌یمانیی لەگەڵ‬ ‫فراكسیۆنەكاندا‬ ‫س��ە‌رۆك��ی‬ ‫كۆبووەتەوەو ئە‌و بڕگە‌یە‌یان‬ ‫لە‌یاساك ‌ە البرد‌ووە‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬پارتی و یە‌كێتی‬ ‫ب��ە‌رپ��رس��ن‪ ،‬چ��ون��ك� ‌ە ه�ە‌م��وو‬ ‫فشارێكی خۆیان بە‌كار‌‌هێناوە‌‬ ‫بۆئەوەی مووچە‌ی هێزە‌كانی‬ ‫ئاسایش‌و پۆلیسی هە‌رێم زیاد‬ ‫نە‌كرێت»‪.‬‬

‫ئەوانەی الی «پارتی‌و یەكێتی» زیندانیی بوون‪ ،‬ئیمتیازو مووچەیان بۆ دەبڕدرێتەوە‬ ‫رۆژنامه‌‬

‫‪..............................................................‬‬

‫ئ��ەو ی��اس��ای��ەی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ پ��ێ��دان��ی م��اف‌و‬ ‫ئیمتیازات بە زیندانییانی سەردەمی‬ ‫رژێ��م��ی بەعس پەسەندی ك��رد‪،‬‬ ‫زیندانییانی شەڕی ناوخۆی نێوان‬ ‫(پارتی‌و یەكێتی)یش دەگرێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژی (‪)30‬ی مانگی رابردوو‪،‬‬ ‫پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان یاسای‬

‫«م���اف‌و ئیمتیاز»ی زیندانە‬ ‫سیاسییەكانی پەسەند كردو بە‬ ‫چەند مادەو بڕگەیەك‪ ،‬قەرەبووی‬ ‫مادیی ئەو كەسانە دەكاتەوە‪ ،‬كە‬ ‫لە سەردەمی رژێمی لەناوچووی‬ ‫س���ەدام���دا‪ ،‬ب��ەه��ۆی ب��ی��روڕای‬ ‫سیاسییەوە زیندانیی ك��راون‪ ،‬كە‬ ‫یاساكە ت��ەواوی ئ��ەو كەسانەش‬ ‫دەگرێتەوە؛ كە لە سەروبەندی‬ ‫شەڕی ناوخۆی نێوان (یەكێتی‌و‬ ‫پارتی)دا‪ ،‬هەمان چارەنووسیان‬

‫هەبووە‪.‬‬ ‫زیندانییانی سیاسیی‪ ،‬قەرەبوو‬ ‫دەكرێنەوە بە پێدانی پارچەیەك‬ ‫زەوی���ی‌و مینحەی دروستكردنی‬ ‫خانوو لەسەری‪ ،‬هەروەها پێدانی‬ ‫مووچەی مانگانە بە مەرجێك لە‬ ‫مووچەی زیندانییانی سیاسیی‬ ‫بەغدا كەمتر نەبێت‌و هاوكاریكردنی‬ ‫ئ��ەو كەسە بۆ ه��ەر سەفەرێكی‬ ‫گ��رن��گ‪ ،‬ئ��ەگ��ەر پێویستی ب��وو‪،‬‬ ‫البردنی مەرجی تەمەن بۆ ئەو‬

‫ك��ەس��ە ل��ە خوێندنی ماستەرو‬ ‫دكتۆراو یەكێك لە منداڵەكانیشی‪،‬‬ ‫هەمان مەرج ده‌یگرێته‌وه‌‪ .‬هەروەها‬ ‫بەپێی ئیمتیازەكان‪ ،‬ئەو كەسانە‬ ‫دەب��ەخ��ش��رێ��ن ل��ە ه��ەم��وو ب��اج‌و‬ ‫رسوماتێك‪ ،‬ئەم ئیمتیازاتانەش‬ ‫هەموو ئەو زیندانییانە ده‌گرێته‌وه؛‬ ‫�ه ش���ەڕی ن��اوخ��ۆی نێوان‬ ‫ک � ‌ه ل� ‌‌‬ ‫(یەكێتی‌و پ��ارت��ی)دا‪ ،‬زیندانی‬ ‫ک���راون‪ ،‬بە مەرجێك ل��ەب��ەردەم‬ ‫لیژنەیەكدا بسەلمێنرێت‪ ،‬كە‬

‫زیندانی سیاسیی بووە‪.‬‬ ‫ئ������ارام ق������ادر‪ ،‬س���ەرۆك���ی‬ ‫فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی‌و‬ ‫ئەندامی لیژنەی یاسایی پەرلەمان‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫ل��ەس��ەرەت��ادا‪ ،‬لیستی زۆری��ن��ە‬ ‫نەیده‌ویست زیندانییانی شەڕی‬ ‫ناوخۆ بگرێتەوە‪ ،‬بەاڵم دواتر بە‬ ‫پێداگریی لیستی «ئۆپۆزسیۆن»‪،‬‬ ‫ئەوەش لە یاساكەدا جێگیر كرا‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئێمە لە روانگەیەكی‬

‫مرۆییەوە بۆ شتەكە دەڕوانین‪،‬‬ ‫نەك سیاسیی‌و مەبەستمان ئەوە‬ ‫بێت رژێمی بەعس لەگەڵ رژێمێكی‬ ‫كوردیدا بەراورد بكەین‪ ،‬بەڵكو لە‬ ‫روانگەی مرۆییەوە‪ ،‬ئەو كەسانەش‬ ‫مافی خۆیانە ئ��ەو ئیمتیازاتانە‬ ‫بیانگرێتەوە»‪.‬‬ ‫ع��ەب��دوڵ�ڵای م���ەال ن���وری‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫«گ��ۆڕان»‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫گرنگترین ش��ت ل��ە ی��اس��اك��ەدا‬

‫ئ��ەوە ب��وو؛ ئەو ئیمتیازاتانە ك ‌‬ ‫ێ‬ ‫دەگرێتەوە «ئێمە لە كۆتاییدا‬ ‫لەسەر ئەوە رێكکەوتین یاساكە‬ ‫هەموو ئ��ەو كەسانە بگرێتەوە‪،‬‬ ‫كە لە سەردەمی رژێمی بەعسدا‪،‬‬ ‫هاوكاریی هێزە سیاسییەكانی‬ ‫كوردیان ك��ردووە كە شۆڕشیان‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬لەگەڵ ئەو كەسانەش‬ ‫كە لە ش��ەڕی ن��اوخ��ۆدا‪ ،‬بەهۆی‬ ‫ملمالنێی هێزە سیاسییەكانەوە‪،‬‬ ‫تووشی كێشە بوون»‪.‬‬

‫حیزبەكانی هەرێم؛ چەندین رۆژنامەنووس‌و دەزگای راگەیاندن دەدەنە دادگا‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬

‫‪.............................................................‬‬

‫حیزبە سیاسییەكانی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬چەند داوای����ەك لە‬ ‫دادگ��ا‪ ،‬لە دژی رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫میدیاكان تۆمار دەكەن‪ ،‬كە بوونەتە‬ ‫ه��ۆی س��زادان��ی دارای���ی چەندین‬ ‫رۆژنامەنووس‌و میدیاكان‪.‬‬ ‫لەمانگی راب����ردووداو بەپێی‬ ‫ئ��ەو زانیارییانەی لەبەردەستی‬ ‫«رۆژن���ام���ە»دان‪ ،‬زیاتر لە (‪)3‬‬ ‫رۆژنامەنووس‌و دەزگای میدیایی‪ ،‬بە‬ ‫زیاتر لە (‪ )40‬ملیۆن دینار غەرامە‬ ‫ك���راون‌و رۆژنامەنووسێكیش بە‬ ‫كەفالەتی مادیی‪ ،‬ئازاد كراوە‪.‬‬ ‫هه‌ندێک ل ‌ه رۆژنامه‌نووسان‬ ‫دەڵ��ێ��ن‪ :‬ئ��ەم س��زادان��ە‪ ،‬هاوكاتە‬ ‫لەگەڵ ئەو هەواڵنەی بۆ كۆسپ‬ ‫خستنەبەردەم كاری رۆژنامەوانیی‬

‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬دروست‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ەن����ووس‪ ،‬ن��اس��ی��ح‬ ‫عەبدولڕەحیم‪ ،‬لەسەر باڵوكردنەوەی‬ ‫وتارێك لەسەر مێژووی بنەماڵەی‬ ‫«بارزانی‌و پارتی»‪ ،‬لەالیەن (‪)27‬‬ ‫كادیری ئەو حیزبەوە لە دادگ��ا‪،‬‬ ‫سكااڵی لەسەر تۆماركراوەو بەبڕی‬ ‫(‪ )22‬ملیۆن‌و نیو‪ ،‬لەالیەن دادگای‬ ‫هەڵەبجەوە‪ ،‬غەرامە كراوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو رۆژن���ام���ەن���ووس���ە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬ئ��ەو (‪)27‬‬ ‫ك��ادی��رەی پ��ارت��ی‪ ،‬ل��ە دادگ���ای‬ ‫ه��ەڵ��ەب��ج��ە س��ك��ااڵی��ان ل��ەس��ەر‬ ‫ت��ۆم��ارك��ردم‌و دەع��واك��ە رەوان���ەی‬ ‫دادگای سەیدسادق كراو لە مانگی‬ ‫حوزەیرانی (‪)2010‬دا‪ ،‬دادگاكە بە‬ ‫یاسای رۆژنامەگەریی‪ ،‬حوكمی خۆی‬ ‫داوەو لەو شكاتە بێبەریی كردم‌و‬ ‫بێتاوان لەقەڵەمی داوم»‪ ،‬بەاڵم‬

‫دواتر لەالیەن «مەسعود بارزانی»‌و‬ ‫چەند كەسێكی تری پارتییەوە‪ ،‬بە‬ ‫یاسای سزادانی عیراقیی‪ ،‬سكااڵی‬ ‫لەسەر تۆماركراوەتەوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫بەو پاساوەی ماڵپەڕی «كوردستان‬ ‫پۆست» لە هەرێمی كوردستاندا‬ ‫مۆڵەتی نییە‪.‬‬ ‫ناسیح وتیشی‪« :‬سەرەنجام؛‬ ‫لە كۆتایی مـــانگی رابردوودا‪ ،‬دادگا‬ ‫بریاری دا؛ بەپێی تەخمینی یاسایی‪،‬‬ ‫(‪)22‬ملیۆن‌و نیو غەرامە بكرێم»‪.‬‬ ‫ئەو رۆژنامەنووسە‪ ،‬ئەم كارەی‬ ‫پارتی دیموكراتی كوردستان بە‬ ‫هەڵمەتێك دەزان��ێ��ت‪ ،‬ب��ۆ سەر‬ ‫رۆژنامەنووسان‌و میدیای ئەهلیی‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬دەشڵێت‪« :‬ئەم كارانە‬ ‫ئەوە دەسەلمێنێت‪ :‬دادگا شوێنێك‬ ‫نییە بۆ چەسپاندنی یاسا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫دادگا كراوە بە شوێنێك بۆئەوەی‬ ‫ئەو كارانەی دەسەاڵت لەڕێی چەك‌و‬

‫زەبرو زەنگەوە‪ ،‬ناتوانێت بەرامبەر‬ ‫بە رۆژنامەنووسان بیكات‪ ،‬لەڕێگای‬ ‫دادگاوە دەیانكات»‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت����رەوە؛ گ��ۆڤ��اری‬ ‫«سڤیل»‪ ،‬كە هەفتانە لە هەولێر‬ ‫دەردەچێت‪ ،‬لە مانگی راب��ردوودا‪،‬‬ ‫بڕیارێكی دادگای بەسەردا سەپێنرا‪،‬‬ ‫كە بریتییە لە‪ :‬غەرامەكردنی بە بڕی‬ ‫(‪ )7‬ملیۆن دینار‪ ،‬ئەمەش لەسەر‬ ‫سكااڵیەكی یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫بێستون نوری‪ ،‬سەرنووسەری‬ ‫گۆڤاره‌که‌‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی وت‪:‬‬ ‫«یەكگرتووی ئیسالمیی لەسەر‬ ‫دوو بابەت‪ ،‬كە لە دوو ژم��ارەی‬ ‫یەك لەدوای یەكی گۆڤارەكەماندا‬ ‫باڵوببووەوە‪ ،‬دوو سكااڵی لەسەر‬ ‫تۆماركردین‪ ،‬كە داوای یەكەممان‬ ‫بردەوە‪ ،‬بەاڵم لەسەر داوای دووەم‪،‬‬ ‫دادگا بڕیاری غەرامەی پێنج ملیۆن‬

‫دیناری گۆڤارەكەو دوو ملیۆن دیناری‬ ‫بەسەر سەرنووسەری گۆڤارەكەو‬ ‫ئامادەكاره‌که‌ی سەپاند»‪.‬‬ ‫هێمن كەریم‪ ،‬سەرنووسەری‬ ‫گۆڤاری «ف��ش��ار»‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی چوارتاوە‪،‬‬ ‫داوایەكی یاسایی لەسەر تۆماركراوەو‬ ‫ب��ە ب���ڕی (‪)11‬م���ل���ی���ۆن دی��ن��ار‬ ‫غەرامەكراوە‪ ،‬دەڵێت‪« :‬دادوەر‬ ‫پێیوتم؛ ئەگەر غەرامەكە نەدەیت‪،‬‬ ‫زیندانیت دەكەم‪ ،‬لە كاتێكدا داواكە‬ ‫بە یاسای رۆژنامەگەریی لەسەرم‬ ‫ت��ۆم��ارك��راب��وو‪ ،‬ل��ەو یاسایەشدا‬ ‫بەهیچ جۆرێك باسی زیندانیكردنی‬ ‫رۆژنامەنووس نەكراوە»‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬وت���ی‪« :‬پێموایە‬ ‫ئ��ەم مەسەالنە سیاسین‪ ،‬نەك‬ ‫رۆژنامەوانیی‪ ،‬حیزبەكانی دەسەاڵت‬ ‫دەیانەوێت لە رێگای دادگ��اوەو‬ ‫بەگوێرەی یاسا ك��اری نایاسایی‬

‫بكەن‪ ،‬هەربۆیە بڕیارەكە تەمیز‬ ‫ناكەمەوەو غەرامەكەش ن��ادەم‪،‬‬ ‫بزانم چ رێكارێك دەگرنەبەر»‪.‬‬ ‫رۆژنامەی «هاواڵتی»‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی ك��ە ل��ە ژم���ارە (‪)728‬‬ ‫یدا‪ ،‬لەالیەن هاواڵتییەكی زاخۆوە‬ ‫ن��ام��ەی��ەك��ی ك����راوە ئ��اراس��ت��ەی‬ ‫سەرۆكایەتیی هەرێم ك��راوە‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا «گەندەڵیی» بەرپرسانی‬ ‫حیزبیی‌و حكومیی ئەو ناوچەیە‬ ‫ئاشكراكراوە‪ ،‬لەالیەن بەرپرسی‬ ‫رێكخستنی لقی (‪)8‬ی پارتیی‌و‬ ‫قایمقام‌و سەرۆكی شارەوانیی‌و‬ ‫هاواڵتییەكەوە‪ ،‬چوار سكااڵ لە دژی‬ ‫سەرنووسەری رۆژنامەكە تۆمار‬ ‫كرا‪.‬‬ ‫ك����ەم����ال رەئ���������وف‪ ،‬ب �ه‌‬ ‫«رۆژنامە»ی راگه‌یاند‪« :‬لەكاتی‬ ‫بەدەمەوەچوونی سكااڵكەو دادگادا‪،‬‬ ‫لەو ئوتێلەی لە هەولێر لە رێگاماندا‬

‫بۆ زاخۆ الماندابوو‪ ،‬مەفرەزەیەكی‬ ‫پۆلیس بۆ دەستگیركردنم هاتبوون‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم من لەگەڵیاندا نەچووم‪،‬‬ ‫ئێستاش زانیاریی ئەوەمان هەیە‬ ‫كە بۆ داوای دووەم‌و چوونم بۆ‬ ‫زاخۆ‪ ،‬گێچەڵمان پێ بگرن‌»‪.‬‬ ‫سەرنووسەری هاواڵتی‪ ،‬ئەم‬ ‫ك��ارە ب��ە هەوڵێك دەزان��ێ��ت بۆ‬ ‫ئ��ەوەی؛ هیچ كەسێك نەتوانێت‬ ‫لەسەر ئەو ناوچانە قسە بكات‬ ‫«ب��ەت��ای��ب��ەت ئ���ەو ن��اوچ��ان��ەی‬ ‫دوورە دەستن لەو شوێنانەی كە‬ ‫رۆژنامەی ئەهلییان لێ دەردەچێت‌و‬ ‫خۆشیان رۆژن��ام��ەی ئەهلییان‬ ‫نییە‪ ،‬ئەم هەواڵنە بۆ ترساندن‌و‬ ‫چەواشەكردنی رۆژنامەنووسانە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهیچ جۆرێك سەركەوتوو‬ ‫نابێت‪ ،‬بەپێچەوانەوە ئێمە زیاتر‬ ‫سوور دەكات لەسەر خستنەڕووی‬ ‫راستییەكان»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫سەرۆكی فراكسیۆنی گۆڕان‪ :‬پڕۆژەیەكی گشتگیر بۆ خانەنشینیی گه‌اڵڵ ‌ه دەكەین‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬س �ه‌رۆک��ی فراکسیۆنی‬ ‫«گ���ۆڕان» ل ‌ه په‌رله‌مانی کوردستان‪،‬‬ ‫ئاشکرایکرد‪ :‬لە بەرنامەماندایە پڕۆژەیەكی‬ ‫گشتگیر بۆ دەستكاریی سیستمی مووچە‌و‬

‫خانەنشینیی گه‌اڵڵ ‌ه بكەین‪.‬‬ ‫کاردۆ محه‌مه‌د‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»یشی‬ ‫روونکرده‌وه‌‪ :‬وەك فراكسیۆن‪ ،‬پابەندی‬ ‫بەڵێنەكانی هەڵبژاردنین بۆ بەدیهێنانی‬

‫لەبارەی پشتیوانییان بۆ پڕۆژەی‬ ‫دادی كۆمەاڵیەتیی‌و پێویستە چاكسازیی‬ ‫ریشەیی بكرێت بۆ خانەنشینیی پۆستە (‪ )3‬پەرلەمانتارەكەی «گ��ۆڕان»‪ ،‬که‌‬ ‫بااڵكان‪ ،‬بەتایبەت نەهێشتنی كەلێنی داوای هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی خانه‌نشینییان‬ ‫ک��ردب��وو‪ ،‬ک���اردۆ دەڵ��ێ��ت‪ :‬س��ەرب��اری‬ ‫گەورەی نێوان پلەكان‪.‬‬

‫نرخاندنی هەر هەوڵێك بۆ بەدیهێنانی‬ ‫دادی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی‪ ،‬ئێمە پ���ڕۆژەی‬ ‫گشتگیر ل�ه‌ڕێ��ی س��ەرج��ەم ئەندامانی‬ ‫فراكسیۆنه‌که‌مانه‌و‌ه گه‌اڵڵ ‌ه دەكەین‪.‬‬

‫(‪ )202‬ملیۆن دیناری گۆڕستانی هەڵەبجە‬ ‫هێزەكانی ئاسایش «هەڵدەكوتنە» سەر پۆلیس‬ ‫ناخرێتە بواری جێبەجێكردنەوە‬ ‫هەردووال یاساشكێنییان كردووە‬

‫ئارام نەجیم‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫لە ساڵی پارەوە‪ ،‬زیاتر لە (‪)200‬‬ ‫ملیۆن دینار بۆ نۆژەنكردنەوەی‬ ‫گۆڕستانی قوربانییانی چەكی‬ ‫كیمیایی لە هەڵەبجە تەرخانكراوە‪،‬‬ ‫بەاڵم تائێستا نەچووەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫بە نووسراوی ژمارە (‪)1380‬‬ ‫لە (‪ ،)2010/11/4‬رەزامەندیی‬ ‫دراوە لەسەر خەرجكردنی بڕی‬ ‫(‪ )202550000‬دینار‪ ،‬بەمەبەستی‬ ‫ن��ۆژەن��ك��ردن��ەوەی گۆڕستانی‬ ‫قوربانییانی چەكی كیمیایی لە‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬بەاڵم دوای تێپەڕبوونی‬ ‫زیاتر لە هەشت مانگ‪ ،‬هێشتا هیچ‬ ‫ئامادەكارییەكی بۆ نەكراوە‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬س��ەع��دون‬ ‫محەمەد س��اڵ��ح‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری‬

‫دەزگای شەهیدانی هەڵەبجە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬لەكاتێكدا‬ ‫ئ��ەو بودجەیە دەرچ����ووە‪ ،‬هیج‬ ‫كێشەیەكی نەبوو‪ ،‬ب��ەاڵم ئێستا‬ ‫دەبێت تیمی تایبەت و پسپۆڕ‬ ‫بێت‌و ئەو گۆڕانە هەڵبداتەوە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دواكەوتنیشی‬ ‫دەڵێت‪ :‬بەهۆی ئەوەی ماوەیەك‬ ‫وەزارەت���ەك���ەم���ان وەزی����ری بە‬ ‫وەك��ال��ەت��ی ه��ەب��وو‪ ،‬ئیشەكان‬ ‫نەدەتوانرا بەتەواویی جێبەجێ‌‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫ب����ەڕێ����وەب����ەری دەزگ�����ای‬ ‫شەهیدان‪ ،‬زانیاریی سەبارەت بە‬ ‫شوێنی بودجەكە نەبوو ‌و وتی‪:‬‬ ‫«تەنیا دەزانم ئەو بوجەیە دابین‬ ‫كراوە»‪.‬‬ ‫دوای دابینكردنی بودجەكە‌و‬ ‫نەخستنە بواری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫جارێكی تر بە نووسراوی ژمارە‬

‫گۆڕستانی کیمیابارانی هه‌ڵه‌بج ‌ه ‪2011/7/4‬‬

‫(‪ )1673‬لە ‪ )2011/4/4‬لەالیەن‬ ‫وەزارەت���ی ك��اروب��اری شه‌هیدان‌و‬ ‫ئەنفالكراوانەوە داوای نوێكردنەوەی‬ ‫ب��ودج��ەك��ە ك����راوە‌و دواج����ار بە‬ ‫ن��ووس��راوی ژم���ارە (‪ )3951‬لە‬ ‫(‪ ،)2011/4/14‬رەزامەندیی لەسەر‬ ‫دووب���ارە دان��ان��ەوەی هەمان بڕە‬ ‫بودجە دراوە‪.‬‬ ‫ئ����اراس ع��اب��ی��د‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫كۆمەڵەی قوربانییانی كیمیابارانی‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬وتی‪ :‬بودجەكە تەنیا‬ ‫بۆ پاراستنی ئەو گۆڕانە بووە كە‬ ‫لەناوچوون‪.‬‬ ‫نیگه‌رانی خۆشی نیشاندا‬ ‫س���ه‌ب���اره‌ت ب����ه‌وه‌ی «ب��ەه��ۆی‬ ‫كەمتەرخەمییەوە لە ساڵی (‪)2010‬‬ ‫دا جێبەج ‌ێ نەكــــراوه‌»‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫ئاوا بڕوات لەمساڵیشدا جێبەجێ‌‬ ‫ن��اك��رێ �ت‌و ه��ەڵ��دان��ەوەی گ��ۆڕی‬ ‫بەكۆمەڵ بەو بودجە كەمە نابێت‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئارام‬

‫رۆژنامە‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫بەپێی نوێترین راپ���ۆرت‪،‬‬ ‫هێزەكانی پۆلیس‌و ئاسایش چەندین‬ ‫سەرپێچیی یاسایی ئەنجامدەدەن‪،‬‬ ‫ئەوە سەرەڕای ئەوەی چەندینجار‬ ‫ئه‌و هێزان ‌ه دەستیان لە كاروباری‬ ‫پ��ۆل��ی��س وەرداوە‌و ك��ەس��ان��ی‬ ‫دەستگیركراویان لە دەستی پۆلیس‬ ‫دەرهێناوە‌و «هەڵیانكوتاوەتە»‬ ‫سەر بنكەكانیان‪.‬‬ ‫لە راپۆرتی چوارەمی پاڵپشتی‬ ‫دادگ���ا‪ ،‬ك��ە ل��ەالی��ەن رێكخراوی‬ ‫سه‌نته‌ری په‌ره‌پێدانی دیموکراسی‌و‬ ‫مافی م���رۆڤ (‪)DHRD‬ەوە‬ ‫باڵوكراوەتەوە‪ ،‬ئاماژە بە چەندین‬ ‫پێشێلكاریی دەكات دژی سەروەریی‬ ‫یاساو پێشێلكاریی دژی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ و‬ ‫دەســـــــــــــتوەردان لە هێزێکی پۆلیس ل ‌ه کاتی راپه‌ڕاندنی کاردا‬ ‫كاروباری دادگــاكـــــان‪.‬‬ ‫لە بەشێكی ئەو راپۆرتەدا‪ ،‬خەفەر بوون‪ ،‬بەاڵم بەڕێوەبەرێتیی كە عەقیدی ئاسایشە‌و نووسراو‬ ‫كە تایبەتە بە جێبەجێنەكردنی ئاسایشی هەولێر بە نووسراو دادگای كراوە بۆ بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی‬ ‫بڕیارەكانی دادگا لەالیەن دامودەزگا لێكۆڵینەوەی س��ەاڵح��ەدی��ن‪-‬ی پارێزگای هەولێر بە مەبەستی‬ ‫حكومییەكانەوە‪ )53( ،‬پێشێلكاریی ئ��اگ��ادارك��ردووەت��ەوە؛ كە ناتوانن دەستگیركردنی‪ ،‬بەاڵم وەاڵمیان‬ ‫تۆماركراون‪ ،‬بە جێبەجێنەكردنی دەستنیشانی كارمەندەكانیان بۆ بۆ بنكەی پۆلیسی تەیراوا ئەوە‬ ‫ب��ڕی��اری دادگاكانی لێكۆڵینەوە بكەن‪ ،‬لەبەر دروستبوونی كێشەی بووە‪ :‬تۆمەتباری ناوبراو سەفەری‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ك��ە ه��ات��ەوە رەوان���ەی‬ ‫لەالیەن دامودەزگا حكومیی‌و پارتە كۆمەاڵیەتیی‪.‬‬ ‫ل��ە ك��ێ��ش��ەی��ەك��ی دی��ك��ەدا‪ ،‬دەكەین‪.‬‬ ‫سیاسیی‌و كۆمپانیا ئەهلییەكان‌و‬ ‫لە دۆسیەیەكی دی��ك��ەدا لە‬ ‫كەمتەرخەمی لە جێبەجێنەكردنی ئاماژە بەوەكراوە‪ ،‬كە لە دادگای‬ ‫بڕیارە قەزاییەكـــــان لە كاتی تاوانەكانی هەولێر‪ ،‬تۆمەتبارێك‪ ،‬ب��ن��ك��ەی پۆلیسی بەختیاریی‬ ‫كە كارمەندی پۆلیسە‪ ،‬لەالیەن ش���اری س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬ل��ە ش��ەوی‬ ‫گونجاو و یاســـــــاییدا‪.‬‬ ‫بەپێی یەكێك ل��ە دۆسیە دادگاوە داواكراوە‪ ،‬بەاڵم وەزارەتی (‪ ،)2010/12- 9/8‬ل���ەدوای‬ ‫ئاماژە پێكراوەكان (لە دۆسیەكانی ن��اوخ��ۆ‪ ،‬ب��ە ن��ووس��راو رەزام��ەن��د دەستگیركردنی كەسێك لەالیەن‬ ‫نووسینگەی تاوانی كوشتن لە نەبوونی وەزارەتەكەیانی دەربڕیوە پۆلیسی فریاكەوتن لە سلێمانی‪،‬‬ ‫هەولێر‪ ،‬كە تایبەتە بە كوژراوێك)‪ ،‬ب��ۆ دادگ��ای��ی��ك��ردن��ی تۆمەتباری ك��ە ب��ەس��ەرخ��ۆش��ی��ی پ��ەالم��اری‬ ‫هاواڵتییانی داوەو رووب���ه‌ڕووی‬ ‫دادگ���ای لێكۆڵینەوەی هەولێر‪ ،‬كێشەكە‪.‬‬ ‫لە كێشەیەكی دیكەدا لە بنكەی پۆلیسی فریاكەوتن ب��ووەت��ەوە‪،‬‬ ‫چەندینجار داوای لە ئاسایشی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای ه��ەول��ێ��ر ک����ردووه‌‪ ،‬پۆلیسی تەیراوای شاری هەولێر‪ ،‬تۆمەتباری دووەم كە لەگەڵیدا‬ ‫دەستنیشانی ئ��ەو مەفرەزەیەی دادوەری دادگ��ای لێكۆڵینەوەی ب��ووە‪ ،‬رای��ك��ردووەو هەردووكیان‬ ‫ئاسایشی «پیرمام»یان بۆ بكات؛ هەولێر‪ ،‬بڕیاری دەستگیركردنی ئاسایش بوون‪ ،‬پۆلیسی فریاكەوتن‬ ‫كە لە ش��ەوی (‪ )2008/12/23‬ت��ۆم��ەت��ب��اری كێشەكەی داوە‪ ،‬تۆمەتباری ب��ردووە بۆ پۆلیسی‬

‫بەختیاری‪ ،‬لەوكاتەدا نزیكەی سێ‬ ‫م��ەف��رەزەی هێزەكانی ئاسایش‬ ‫هەڵدەكوتنە سەر كەرتی پۆلیسی‬ ‫بەختیاری‪ ،‬ویستوویانە ب��ەزۆر‬ ‫تۆمەتبارەكە لە دەستی پۆلیسی‬ ‫فریاكەوتن‌و پۆلیسی بەختیاری‬ ‫دەربهێنن‌و ڕووبەڕووبوونەتەوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دوای دەس��ت��ێ��وەردان��ی‬ ‫بەڕێوەبەری پۆلیس‌و بەڕێوەبەری‬ ‫ئاسایشی سلێمانی‪ ،‬ه���ەردووال‬ ‫ئاشت دەكرێنەوە‪ ،‬تۆمەتبارەكە‬ ‫دەن��ێ��ردرێ��ت ب��ۆ نەخۆشخانەو‬ ‫ل���ەوێ���وە دەڕوات‪ ،‬دوات��ری��ش‬ ‫ئاسایشی سلێمانی تۆمەتباری‬ ‫ئامادە نەكردووە‌و نەیناردووە بۆ‬ ‫لێكۆڵینەوە‪.‬‬ ‫لە فۆڕمێكی ت��ردا‪ ،‬دەست‬ ‫خ��راوەت��ە س��ەر كێشەیەك‪ ،‬كە‬ ‫دوای ئەوەی تۆمەتبارێك بە ناوی‬ ‫(ك) لە شەقامی سەهۆڵەكەی‬ ‫ش���اری سلێمانی ت��ەق��ە بەسەر‬ ‫مەفرەزەیەكی پۆلیسی هاتوچۆدا‬ ‫دەك���ات‌و هەڵدێت‪ ،‬دوات��ر خۆی‬ ‫تەسلیم بە ئاسایش دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئاسایش ئامادە نییە رادەستی‬ ‫پۆلیسی بكات‪ ،‬چونكە ناوبراو لە‬ ‫ئۆتۆمبێلی كەسێكەو‌ه ئەو تەقانەی‬ ‫كـــردووە‪ ،‬كە ئاسایش نەیویستووه‌‬ ‫ئ���ەو ك��ەس��ەو ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫ب��دات��ە پ��ۆل��ی��س‪ ،‬چ��ون��ك��ە ئ��ەو‬ ‫كەسە كێشەیەكی ت��ری هەبوو‬ ‫لە بنكەی پۆلیسی بەختیاری‌و‬ ‫ف���ەرم���ان���ی دەس��ت��گ��ی��رك��ردن‌و‬ ‫دەستبەسەرداگرتنی ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫هەبووە‪.‬‬ ‫ل��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ە راپ����ۆرت����ەك����ەی‬ ‫ئــــــــاماژە‬ ‫(‪)DHRD‬دا‪،‬‬ ‫بەچەندین كێشــــەی دیكە كراوە‪،‬‬ ‫كە لەالیەن پۆلیس‌و ئاسایشەوە‬ ‫دەس��ت لە ك��اروب��اری دادگ��اك��ان‬ ‫وەردراوەو بڕیارەكانی دادگایان‬ ‫پێشێ ‌ل كردووە‪.‬‬

‫حاكم قادر؛ داوادەكات لێكۆڵینەوەی به‌رامبه‌ر بكرێت‬

‫جەالل سام ئاغا‪ :‬حاكم قادر؛ پێویستی بە خولی فێربوونی ئیداریی‌و یاساییە‬

‫هێمن مامەند‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫ح��اك��م ق����ادر ح��ەم��ەج��ان‪،‬‬ ‫ب�����ەڕێ�����وەب�����ەری پ���ێ���ش���ووی‬ ‫ئاسایشی گشتیی سلێمانی‪،‬‬ ‫جارێکی‬ ‫(دەستلەكاركێشاوە)‪،‬‬ ‫تر جەاللی س��ام ئاغا‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��اوەی دی��وان��ی‬ ‫چاودێریی دارای��ی سلێمانی‪ ،‬بە‬ ‫تێوەگالنی گەندەڵیی تۆمەتبار‬ ‫دەك����ات‌و داوا ل��ە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی����ران دەك����ات‪ ،‬لیژنەیەكی‬ ‫لێكۆڵینەوە لەسەری پێكبهێنرێت‪،‬‬ ‫ل��ە بەرامبەریشدا ج��ەالل��ی سام‬ ‫ئاغا‪ ،‬بە نووسراوێك ئەو تۆمەتانە‬ ‫رەتدەكاتەوەو داوا دەكات حاكم‬ ‫قادر‪ ،‬خولی فێربوونی رێوڕەسمی‬ ‫ئ��ی��داری�ی‌و یاسایی ببینێت‪ ،‬تا‬ ‫ئەلفوبێی ئیدارە بزانێت‪.‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو دۆكیۆمێنتانەی‬ ‫دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��وون‪،‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری گشتیی ئاسایشی‬ ‫سلێمانی‪( ،‬دەستلەكاركێشاوە)‬ ‫بە س ‌ێ ن��ووس��راو بە ژمارەكانی‬ ‫(‪)20281/8‬و‬ ‫(‪)20279/8‬و‬ ‫(‪ )20283/8‬لە (‪)2010/12/14‬‬ ‫داوا لە سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی�����ران دەك����ات لیژنەیەكی‬

‫لێكۆڵینەوە لەسەر بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی دیوانی چاودێریی دارایی‬ ‫سلێمانی (پێشوو) پێكبهێنرێت‪،‬‬ ‫بەوەی كە تێوەگالوە بە گەندەڵیی‪،‬‬ ‫ئەو گەندەڵییانەش بریتین لەوەی‪:‬‬ ‫(لە سەردەمی رژێمی بەعسداو بە‬ ‫بڕیاری مه‌جلیسی قیاده‌ی سه‌وره‌‪،‬‬ ‫ج��ەالل س��ام ئ��اغ��ا‪ )10( ،‬دۆنم‬ ‫زەویی وەرگرتووە‪ ،‬هەروەها پارچە‬ ‫زەوییەكی بە ژمارە (‪)187/250‬‬ ‫ئاباڵخ‪ ،‬كە رووبەرەكەی (‪)450‬‬ ‫مەتر دووجایە‪ ،‬لە گردی سەرچنار‬ ‫جگە ل��ەم بەڵگانەی حاکم‬ ‫ل��ە ن���اوەڕاس���ت���ی حەفتاكاندا‬ ‫ل��ە س��ەردەم��ی رژێ��م��ی بەعسدا ق���ادر‪ ،‬ك��ە ل��ەس��ەر ج���ەالل سام‬ ‫ئاغا بۆ ئەنجومەنی وەزی��ران��ی‬ ‫وەرگرتووە»‪.‬‬ ‫ل��ە ن��ووس��راوە تایبەتەكەی ن���اردووە‪ ،‬ه��اوك��ات راگەیاندنی‬ ‫ئاسایشی گشتیی سلێمانیدا‪ ،‬ش��ارەوان��ی��ی سلێمانی‪ ،‬ب��اس لە‬ ‫كە بۆ سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی «گەندەڵی»یەكی ت��ری ناوبراو‬ ‫وەزی��ران��ی ن���اردووە‪ ،‬ئاماژە «بە دەكات‌و لە نووسراوێكی تایبەتدا‬ ‫گ��ەن��دەڵ��ی��ی��ەك»ی ت��ری ن��اوب��راو هاتووە‪ :‬لە پڕۆژەی حەوزی ماسی‬ ‫دەك���ات‌و تێیدا ه��ات��ووە‪ :‬لەگەڵ فلۆرەنسا‪ ،‬تەنیا جەالل سام ئاغا‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی ج��ەالل��ی س��ام ئ��اغ��ا‪ ،‬لە مانگانە ب��ڕی (‪ )18000‬دیناری‬ ‫سەردەمی رژێمدا (‪ )450‬مەتردووجا سویسری ب��ۆخ��ەرج ك���راوەو لەم‬ ‫زەویی وەرگرتووە‪ ،‬كەچی جارێكی پڕۆژەیە تەنیا ئەو سوودمەند بووە‪.‬‬ ‫لە وەاڵم��ی ئ��ەو ن��ووس��راوەی‬ ‫ت��ر ب��ە ب��ڕی��اری سەرۆكایەتیی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران لە هەولێر‪ ،‬ئاسایشی سلێمانی‌و شارەوانیی‬ ‫پارچە زەوییەكی تری بە ژمارە سلێمانییدا‪ ،‬ج��ەالل س��ام ئاغا‪،‬‬ ‫(‪ )356/26‬ئاباڵخ بە رووب��ەری سەرۆكی پێشووی دیوانی چاودێریی‬ ‫دارایی سلێمانی‪ ،‬لە (‪)2011/1/9‬‬ ‫(‪ )200‬مەتر دووجا وەرگرتووە‪.‬‬

‫جه‌الل سام ئاغا‬ ‫ب��ە ن���ووس���راوی ژم����ارە (‪،)1‬‬ ‫نــــــــــــــووسراوێكی تایبەتی‬ ‫بۆ سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫ن��اردووە‪ ،‬ناوەڕۆكی نووسراوەكە‬ ‫بە ناونیشانی‪« :‬پووچەڵكردنەوەی‬ ‫درۆ‌و بوختانەكانی بەڕێوەبەری‬ ‫ئ��اس��ای��ش��ی گ��ش��ت��ی��ی‪ ،‬ق���ادر‬ ‫حەمەجان» دەستی پێكردووە‪،‬‬ ‫تێیدا هاتووە‪« :‬ئاماژە بە (‪)3‬‬ ‫نووسراوەكەی ئاسایشی گشتیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بە ژمــــــــــــــــــارەكانی‬ ‫(‪)20281/8‬و‬ ‫(‪)20279/8‬و‬ ‫(‪ )20283/8‬لــــــــــــــە رۆژی‬ ‫(‪ ،)2010/12/14‬كە بۆ ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی ن��اردووەو داوای دانانی‬ ‫لیژنەی لێكۆڵینەوە لەسەر ئێمە‬ ‫دەك���ات‪ ،‬بە پێویستی دەزانین‬

‫حاکم قادر حه‌مه‌جان‬ ‫ئەم روونكردنەوەیە بدەین‪ :‬ئەو‬ ‫نووسراوانەو هاوپێچەكانیان‪ ،‬جگە‬ ‫لە تەشهیر بە ئێمەو كاردانەوەو‬ ‫كۆنەقین لە ئەنجامی ئاشكراكردنی‬ ‫گەندەڵییەكانی ق��ادر حەمەجان‬ ‫ع��ەزی��ز‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەو م��اوەی��ەی كە‬ ‫س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی سلێمانی‬ ‫بووە‪ ،‬لە رێگەی چەندین راپۆرتی‬ ‫دیوانمانەوە‪ ،‬ئیتر هیچ بنەمایەكی‬ ‫یاسایی‌و رەوایەتییان نییە»‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب������ەوەی‪ ،‬كە‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ێ��م��ە دوو پ��ارچ��ە‬ ‫زەویمان وەرگ��رت��ووە»‪ ،‬یەكەم‪:‬‬ ‫موڵكی یەكەممان كە ژمارەكەی‬ ‫(‪ )187/250‬ئ���اب�ڵ�اخ‪ ،‬كە‬ ‫رووبەرەكەی (‪ )450‬مەتر دووجایە‪،‬‬ ‫لە گردی سەرچنار لە ناوەڕاستی‬

‫حەفتاكانی سەدەی پێشوودا‪ ،‬لە‬ ‫كۆمەڵەی كوردستانی هەرەوەزی‬ ‫بۆ نیشتەجێكردن لە پارێزگای‬ ‫سلێمانی وەرگ���ی���راوە‪ ،‬نەوەكو‬ ‫ل��ە رژێ����م‪ .‬دووەم‪ :‬س��ەب��ارەت‬ ‫ب��ە موڵكی ژم���ارە (‪)265/26‬‬ ‫ئاباڵخ‪ ،‬رووبەرەكەی (‪ )200‬مەتر‬ ‫دووجایەو یەكێكە لەو زەوییانەی‬ ‫كە لە سااڵنی ن��ەوەدەك��ان��دا بە‬ ‫بڕیاری سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران ئیدارەی هەولێر‪ ،‬بەسەر‬ ‫هەرس ‌ێ ئەندامانی ئەنجومەنی‬ ‫شارەوانییەكان بەخشراوە‪ ،‬ئەویش‬ ‫وەك پاداشتێك ل��ە بەرامبەر‬ ‫خزمەتی ب � ‌ێ م��ووچ��ەی��ان‪ ،‬ئەو‬ ‫بەخشینەش ب ‌ێ مەرج بووە‪ ،‬واتە‬ ‫ئەو ئەندامانە پێشتر سوودمەند‬ ‫ب��ووی��ن‪ ،‬ی��اخ��ود ن��ا‪ ،‬هەرپێمان‬ ‫بەخشراوە‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە (‪ )10‬دۆن��م‬ ‫زەوی��ی��ش‪ ،‬كە لە نووسراوەكەی‬ ‫ئاسایشدا ئ��ام��اژەی پێكراوە‪،‬‬ ‫گوایە جەاللی سام ئاغا‪)10( ،‬‬ ‫دۆن���م زەوی����ی كشتوكاڵیی لە‬ ‫(مجلس قيادة ثورة) وەرگرتووە‪،‬‬ ‫س��ام ئاغا‪ ،‬نووسیویەتی‪« :‬بۆ‬ ‫وەاڵمی ئەو بوختانە بە بەڵگەی‬ ‫رەسمییەوە دەیسەلمێنم‪ ،‬نەك‬ ‫(‪ )10‬دۆنم زەوی��ی‪ ،‬بەڵكو (‪)10‬‬

‫میلیمەتریش زەویی كشتوكاڵیم لە‬ ‫(مجلس قيادة ثورة) وەرنەگرتووە‪.‬‬ ‫لە كۆتایی روونكردنەوەكەی‬ ‫ج��ەالل��ی س��ام ئ��اغ��ادا‪ ،‬ه��ات��ووە‪:‬‬ ‫«دەمێكە‌و بۆچەندین جار بەتكاوە‬ ‫داوام��ان لە هەریەك لەپەرلەمان‌و‬ ‫سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزیران‬ ‫كردووە‪ ،‬كە وەك ئەركی سەرشانیان‬ ‫لێكۆڵینەوە لەم بارەیەوە بكەن‪ ،‬بە‬ ‫چەندەها نووسراو لە ئەرشیفماندا‬ ‫پ��ارێ��زراون‪ ،‬تەنانەت كارگەیشتە‬ ‫ئەوەی‪ ،‬ئەنجومەنی وەزیران داوای‬ ‫لەپەرلەمان كرد لێكۆڵینەوە لە‬ ‫بوختانەكانی ق��ادر حەمەجان‪،‬‬ ‫بكات‪ ،‬جگە لەوەش نووسینگەی‬ ‫پەرلەمان لەسلێمانی بە واژۆی‬ ‫(‪ )20‬پەرلەمانتار هەمان داوایان‬ ‫خستە بەردەمی پەرلەمان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ب��ەداخ��ەوە پ��ەرل��ەم��ان��ی پێشوو‬ ‫بەوكارە هەڵنەستا»‪.‬‬ ‫ل����ە ب��ەش��ێ��ك��ی دی���ک���ه‌ی‬ ‫نووسراوەكەیدا‪ ،‬جەاللی سام ئاغا‪،‬‬ ‫نووسیویەتی‪« :‬ئێمە چەندین جار‬ ‫لە نووسراوەكانماندا ئاماژەمان‬ ‫ب��ەوە داوە؛ ق��ادر حەمەجان‪،‬‬ ‫پێویستی ب��ەوە هەیە خولێكی‬ ‫فێربوونی رێ‌‌و رەسمی ئیداریی‌و‬ ‫یاسایی ببینێت‪ ،‬تا ئەلفوبێی‬ ‫ئیداریی بزانێت»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫پڕۆژەكەی دەسەاڵت بۆ ئێمە موفاجەئە بوو‪ ،‬که‌ ده‌بووایه‌ ناویان نه‌نایه‌ پڕۆژه‌‪.‬‬

‫قادری حاجی عەلی‪ :‬ئەم حكومەتەی ئێستا‬ ‫نە بەشداریی تێدا دەكەین‪ ،‬نە دەشمانەوێت تەعدیلی وه‌زاریی بكات‬ ‫قادری حاجی عەلی‪ ،‬سەركردەی دیاری بزووتنەوەی گۆڕان‌و‬ ‫سه‌رۆکی ش���اندی دانوس���تانكاری «گۆڕان» له‌گه‌ڵ ده‌سه‌اڵت‪،‬‬ ‫لەم چاوپێكەوتن���ەی «رۆژنامە»دا‪ ،‬بەوردیی تیش���ك دەخاتە‬ ‫سەر دوا هەڵوێس���ت و بۆچوونی بزووتنەوەی «گۆڕان» لەمەڕ‬ ‫دانوستانەكانی نێوان ئۆپۆزس���یۆن‌و دەسەاڵت‌و هەندێك باس‌و‬ ‫خواسی ناوخۆیی بزووتنەوەی «گۆڕان»‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪.............................................................‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬مانگێكە دانوس����تان‬ ‫لەنێوان ئێوە وەك ئۆپۆزس����یۆن‌و‬ ‫الیەنی دەسەاڵتدا دەستیپێكردووە‪،‬‬ ‫لەم ماوەیەدا چی روویداوە؟‬ ‫* ئەوەی روویداوە‪ ،‬تائێس����تا‬ ‫چوار كۆبوونەوە كراوە‪ .‬پڕۆژەیەك‬ ‫كە كۆبەندی هەم����وو ئەو پڕۆژانە‬ ‫بوو ك����ە هەبوون‪ ،‬ب����ە هی ئێمەو‬ ‫دەس����ەاڵتەوە‪ ،‬دراوە ب����ە وەفدی‬ ‫دەس����ەاڵت‪ ،‬پاش س ‌ێ كۆبوونەوە‪،‬‬ ‫وات����ە كۆبوون����ەوەی چ����وارەم‪،‬‬ ‫نوێنەران����ی (یەكێت����ی‌و پارتی)‪،‬‬ ‫وەاڵم����ی هەندێ����ك لەپڕۆژەك����ەی‬ ‫ئێمەی����ان داوەت����ەوە لەگ����ەڵ‬ ‫پڕۆژەیەكی خۆیاندا‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬هەر لەس����ەرەتاوە‪،‬‬ ‫الیەنی دەس����ەاڵت رەخنەی ئەوەی‬ ‫لەئێوە هەبوو كە پڕۆژەكەی ئێوە‪،‬‬ ‫(‪)%70‬ی پڕۆژە چاكس����ازییەكانی‬ ‫ئەوان����ە لەبەرنام����ەی لیس����تی‬ ‫پڕۆژەكان����ی‬ ‫كوردس����تانیی‌و‬ ‫تریاندا‪ ،‬پێتوای����ە جێبەجێكردنی‬ ‫پڕۆژەكانتان‪ ،‬دەرمانی دەردەكانی‬ ‫(‪ )20‬س����اڵی حوكمڕانی����ی هەرێم‬ ‫دەكات؟‬ ‫* پڕۆژەكەی ئێمە‪ ،‬گرفتەكان‌و‬ ‫چارەسەرەكانی سیستمی سیاسیی‬ ‫هەرێمی دەستنیش����انكردووە‪ ،‬هەم‬ ‫میكانیزمیش����ی بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫دان����اوە‪ ،‬پێش����تر ئ����ەو پڕۆژانەی‬ ‫پێشكەشكراون‪ ،‬خاڵەكانی هەمووی‬ ‫وەك دروشم‌و سەردێڕی نووسینی‬ ‫وتارێ����ك ب����وون‪ ،‬ش����یكردنەوەو‬ ‫تەفاس����یلی تێدانەبووە؛ كە ئێمە‬ ‫هەس����تاوین ش����یمانكردووەتەوەو‬ ‫نەخشەڕێگاش����مان بۆداناوە‌و وەك‬ ‫پڕۆژەیاساش پێشكەشمان كردووە‪،‬‬ ‫خۆ ئەگەر هەندێكی بریتیش بێت‬ ‫لەپڕۆژەو یاساكانی پێشوو‪ ،‬گرنگ‬ ‫ئەوەیە كە جێبەجێ نەكراون‪ ،‬بۆیە‬ ‫الی ئێمە بوون بەپڕۆژەو داواكاریی‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬لەكۆبوون����ەوەی‬ ‫س����ێیەمدا‪ ،‬بڕیارب����وو وەاڵم����ی‬ ‫پڕۆژەكانت����ان بدەن����ەوە‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫نە وەاڵمی����ان دانەوەو ن����ە ئێوەو‬ ‫ئەوانی����ش‪ ،‬قس����ەتان بۆمیدیاکان‬ ‫نەكرد؟‬ ‫* راس����تە‪ ،‬بڕیاربوو وەاڵمی‬ ‫پڕۆژەكانم����ان بدەن����ەوە‌و وتی����ان‬ ‫ه����ەردوو (م‪.‬س)‌و ه����ەردوو‬ ‫س����ەرۆك‪ ،‬نەیانبینی����وە‪ ،‬بۆ ئێمە‬ ‫مای����ەی نیگەرانیی ب����وو‪ ،‬چونكە‬ ‫دەب����وو وەاڵمم����ان وەربگرتای����ە‌و‬ ‫وەك بینیت����ان‪ ،‬ئەو كۆبوونەوه‌یە‪،‬‬ ‫بێلێدوان����ی‬ ‫بێس����ەرەنجام‌و‬ ‫رۆژنامەوانیی بوو‪ ،‬بۆیە پەیمانیان‬ ‫دا كە هەر لەورۆژەوە دەستدەكەن‬ ‫بەكۆبوونەوەكان����ی مەكتەب����ی‬ ‫سیاسیی‌و لە ماوەی ئەوپەڕی پێنج‬ ‫رۆژدا‪ ،‬وەاڵم دەدەن����ەوە‪ ،‬ئەوەبوو‬ ‫دوای پێن����ج رۆژ‪ ،‬كۆبوون����ەوەی‬ ‫چ����وارەم ئەنجام����درا‪ ،‬چاوەڕێمان‬ ‫دەكرد وەاڵمی كۆتاییمان لەس����ەر‬ ‫پڕۆژەكانمان بدەنەوە‌و موناقەشەی‬ ‫ئەوەبكەی����ن‪ ،‬چیی����ان قبوڵ����ەو‬ ‫چیی����ان قبوڵ نییە‪ ،‬بەاڵم بۆ ئێمە‬

‫موفاجەئە ب����وو كە وتیان ئێمەش‬ ‫پڕۆژەم����ان هەیە‪ ،‬هەرچەندە مافی‬ ‫خۆیانە كە پڕۆژەیان هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبوو زووتر پێشكەشیان بكردایە‪،‬‬ ‫ی����ان كە ئێم����ە پڕۆژەم����ان دانێ‌‪،‬‬ ‫گفتوگۆیان لەسەر پڕۆژەكانی ئێمە‬ ‫بكردایە‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬دەوترێ����ت‪ ،‬ل����ە‬ ‫كۆبوونەوەی س����ێیەمدا‪ ،‬هەندێك‬ ‫گرژیی روویدا‪ ،‬لەسەر چی بوو؟‬ ‫* لەڕاس����تیدا‪ ،‬هەندێك شت‬ ‫لەس����ەر ئەرزی واقی����ع روویدابوو‪،‬‬ ‫ئەوان گلەییان لەوەبوو كە هەندێك‬

‫فراکسیۆنه‌که‌مان له‌و‬ ‫ماوه‌یه‌ی رابردوودا‬ ‫تووشی کۆمه‌ڵێک‬ ‫کێشه‌و کاری‬ ‫ناجۆر بووه‌‬ ‫لێ����دوان‌و چاوپێكەوت����ن لەئیعالم‬ ‫هەب����ووە‪ ،‬ئێم����ەش هەوڵماندەدا‬ ‫بچینە سەر ش����تە ئەساسییەكان‪،‬‬ ‫چونكە بە تەجروبەی ئێمە‪ ،‬ئەوانە‬ ‫كاتێك����ی زۆرمان لێدەب����ات‪ ،‬هەم‬ ‫مفاوەزاتی كورد لەگەڵ بەعس‌و هەم‬ ‫مفاوەزاتی پارتی‌و یەكێتی‪ ،‬هەموو‬ ‫جارێ����ك لەبەینی دوو كۆبوونەوەدا‬ ‫كێشە دروستدەبوو‪ ،‬ئیتر كێشەكان‬ ‫بەسیس����تماتیك دەك����ران‪ ،‬ی����ان‬ ‫بەئ����اگاداری س����ەركردایەتییەكان‬ ‫دەكران‪ ،‬ی����ان خەڵكێ����ك هەبوو‬ ‫بەرژەوەندی����ی لەوەدابوو كێش����ە‬ ‫دروست ببێت‪ ،‬لەوكاتەدا لەجیاتی‬ ‫ئ����ەوەی بچن����ە س����ەر مەس����ەلە‬ ‫ئەساس����ییەكان‪ ،‬دەچوون باس����ی‬ ‫ش����تە الوەكییەكانی����ان دەك����رد‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا ئێمە چەندین سەرپێچی‬ ‫ئەوانمان دژی چاالكوانان‌و خەڵكی‬

‫تائێستا‪ ،‬الیەنگری‬ ‫هیچكامێك لەو سێ‌‬ ‫تەرحەی دەسەاڵت‬ ‫نین‬

‫س����ڤیل‌و رۆژنامەن����ووس‌‪ ،‬هەر لەو‬ ‫ماوەی����ەدا تۆماركردب����وو‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هەمووی باسكرایە‪ ،‬لەكۆتاییدا كات‬ ‫نەدەمایەوە بۆ شتە ئەساسییەكان‪،‬‬ ‫كاتێك هاتینە س����ەر باس����كردنی‬ ‫پڕۆژەكان‪ ،‬وتیان پڕۆژەكانمان الیە‪،‬‬ ‫بەاڵم پیش����انی هەردوو مەكتەبی‬ ‫سیاس����یی‌و دوو س����ەركردەكەمان‬ ‫نەداوە‪ ،‬ئیتر ب����ۆ ئێمەو خەڵكی‪،‬‬ ‫كارێكی ناخۆش بوو كە چاوەڕێمان‬ ‫دەك����رد وەاڵم����ی پڕۆژەكەم����ان‬ ‫ئەنجامێكم����ان‬ ‫بدرێت����ەوە‌و‬ ‫دەستبكەوێت‪ ،‬بەاڵم دواكەوتبوو كە‬ ‫ئەمە هەندێك گرژیی لێ پەیدابوو‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬بابێین����ە س����ەر‬ ‫پڕۆژەك����ەی الیەن����ی دەس����ەاڵت‪،‬‬ ‫هەندێ����ك لەچاودێ����ران پێیانوایە‪،‬‬ ‫كۆمیدیای����ە دەس����ەاڵت پ����ڕۆژەی‬ ‫چاكس����ازیی لەواڵتدا بخاتە بەردەم‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن‪ ،‬ئێ����وە چ����ۆن لەم‬ ‫مەسەلەیە دەڕوانن؟‬ ‫* ئ����ەوان‪ ،‬ماف����ی خۆیان����ە‬ ‫پڕۆژەی����ان هەبێت‪ ،‬ب����ەاڵم بەالی‬ ‫ئێم����ەوە‪ ،‬كارێك����ی زۆر لۆژیكیی‬ ‫نەبوو كە دوای س���� ‌ێ كۆبوونەوەو‬ ‫بە وجودی پڕۆژەك����ەی ئێمە‪ ،‬كە‬ ‫خۆی����ان تاڕادەیەك ب����ە ئیجابیی‬ ‫وەس����فیان كرد‪ ،‬پڕۆژە پێشكەش‬ ‫بكەن‪ ،‬ك����ە پێمانوایە پێویس����تی‬ ‫نەدەكرد‪ ،‬بەتایبەت كە پڕۆژەكەی‬ ‫ئێم����ە‪ ،‬كۆبەندی هەم����وو پڕۆژە‬ ‫پێشكەش����كراوەكانی پێشوو بوو‪،‬‬ ‫بەوان����ەی ئەوانیش����ەوە‪ ،‬ك����ە لە‬ ‫ش����ەش پاكێج����دا پێشكەش����مان‬ ‫كردب����وو‪ ،‬لەبەرئ����ەوە ئێمە وامان‬ ‫تەس����ەور دەكرد‪ ،‬ئەمە كافیی بێت‬ ‫بۆگفتوگۆ‪ ،‬لەڕاس����تیدا پێویستی‬ ‫نەدەكرد دەس����ەاڵت‪ ،‬پ����ڕۆژەی تر‬ ‫بكات����ە جێگەی گفتوگ����ۆ‪ ،‬چونكە‬ ‫خۆی����ان ب����ە پ����ڕۆژەو بەرنامەوە‬ ‫لەهەڵبژاردندا س����ەركەوتن‌و ئەركی‬ ‫ئەوان بوو كە ئەو بەرنامەو پڕۆژانە‬ ‫جێبەجێبكەن‪ ،‬ئیتر چ پێویس����ت‬ ‫دەكات پڕۆژەی تر بدەنە ئێمە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬سەرنج‌و بۆچوونی تۆ‬ ‫لەسەر پڕۆژەكەی دەسەاڵت چییە؟‬ ‫* ئ����ەوەی م����ن تێگەیش����تم‬ ‫لەپڕۆژەكان����ی ئ����ەوان‪ ،‬دەبوای����ە‬ ‫ناوی����ان نەنایە پ����ڕۆژەو بیانوتایە‬ ‫س����یناریۆكانی ئێم����ە ب����ۆ‬ ‫چارەسەركردنی كێشەی سیاسیی‬ ‫لە كوردستان‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬بۆچ����ی پێتانوایه‌‬ ‫پڕۆژەك����ەی ئ����ەوان‪ ،‬كێش����ە‬ ‫بنەڕەتییەكان����ی دەستنیش����ان‬ ‫نەكردووە؟‬ ‫* ئ����ەوان‪ ،‬لەپڕۆژەكەیان����دا‪،‬‬ ‫ش����تەكانیان زۆر ب����ە گش����تیی‬ ‫خس����تووەتەڕوو‪ ،‬بۆنموونە دەڵێن‪:‬‬ ‫پێویستە ئاشتی‌و سەروەریی یاساو‬ ‫عەدالەت‌و شەفافییەت هەبێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەمانە زۆر گشتین‌و روونكردنەوەو‬ ‫میكانیزم����ی جێبەجێكردن����ی تێدا‬ ‫نییە‪ ،‬ئەوەی من تێیگەیش����تووم‪،‬‬ ‫دانان����ی چەند س����یناریۆیەكە‪ ،‬كە‬ ‫دەیانەوێ����ت بە ئێم����ە بڵێن‪ ،‬ئەم‬ ‫س����یناریۆیانە هەن‪ ،‬ئێ����وە لەگەڵ‬ ‫كامیان����دان‪ ،‬چونكە لەیەكەم رۆژی‬ ‫كۆبوون����ەوەوە پێمان دەڵێن‪ ،‬ئێوە‬

‫پێباش نییە‪ .‬حاڵەتی سێیەمیان‪،‬‬ ‫ئەوەیە ك����ە ئەگەر نەگەیش����تینە‬ ‫ئەنجام‪ ،‬ئێمە ئۆپۆزس����یۆن بین‌و‬ ‫ئەوانیش دەسەاڵتدار بن‌و شتەكانی‬ ‫خۆی����ان جێبەجێ بك����ەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەرجێكی����ان دان����اوە ك����ە دەڵێن‬ ‫ئێمە ئەگەر ئۆپۆزس����یۆن دەبین‪،‬‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنی دیموكراسی دەبین‪،‬‬ ‫تێناگەم‪ ،‬ئایا ئەوان لەو حاڵەتەدا‬ ‫ئۆپۆزس����یۆنی بێدەنگكراوی����ان‬ ‫دەوێت؟!‬ ‫دەس����ەاڵت‪،‬‬ ‫رۆژنام����ە‪:‬‬ ‫لەپڕۆژەكەشیاندا‪ ،‬زیاتر الیەنگری‬ ‫خاڵی یەكەمن كە ئێوە پێی رازیبن بە‬ ‫بەشداریكرن لەحكومەت كە دەڵێن‬ ‫«بەش بەحاڵ����ی پارتی‌و یەكێتی‪،‬‬ ‫رێككەوتن لەس����ەر خاڵی یەكەم‪،‬‬ ‫گرنگت����رە المان‪ .‬چاوەڕوانیش����ین‬ ‫بۆچوونەكانیش����مان لەسەر خاڵی‬ ‫یەكەم‪ ،‬یەكبگرێتەوە»‪ ،‬ئایا ئێوە‪،‬‬ ‫الیەنگری كام لەو س ‌ێ تەرحەن؟‬ ‫* تائێس����تا‪ ،‬الیەنگ����ری‬ ‫هیچكامێ����ك ل����ەو خااڵن����ە نین‪،‬‬ ‫دەس����تمانكردووە ب����ە زنجیرەیەك‬ ‫لەكۆبوون����ەوە لەگ����ەڵ خەڵك����ی‬ ‫خۆمان‌و رێكخستن‌و الیەنگرەكانمان‬ ‫بەهەم����وو پێكهاتەكانیی����ەوە‪،‬‬

‫ئ����ەو چاكس����ازییانەتان دەوێ����ت‬ ‫لەسیستمی سیاس����یدا‪ ،‬ئەی ئێوە‬ ‫بەش����داریی دەكەن لەحكومەتدا؟‪،‬‬ ‫ئێم����ە هەمیش����ە گفتوگۆكردنمان‬ ‫لەسەر ئەم پرسیارە دواخستووە بۆ‬ ‫كۆتایی‪ ،‬چونكە دانوستاندنەكانمان‬ ‫ك����ردووە ب����ە دوو میح����وەری‬ ‫س����ەرەكییەوە‪ ،‬ك����ە یەكێكی����ان‬ ‫مەسەلەی باس����كردنی چاكسازییە‬ ‫لەكوردس����تان‌و سیستم چۆن چاك‬ ‫دەكرێت‪ ،‬هەركاتێك ئەمە تەواو بوو‪،‬‬ ‫ئینجا باسی ئەوە دەكرێت كە ئایا‬ ‫چ حكومەت‌و دەسەاڵتێك دەتوانێت‬ ‫ئەم����ە جێبەجێ بكات‪ ،‬ئەوس����اكە‬ ‫بەشداریی‌و بەشدارینەكردن قابیلی‬ ‫بەحسە‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬بوون����ی پ����ڕۆژە‬ ‫لەالی����ەن دەس����ەاڵتەوە‪ ،‬بە مانای‬ ‫رەتكردن����ەوەی پڕۆژەكان����ی ئێوە‬ ‫دێت؟‬ ‫* وا تێناگەم‌و هیواداریش����م‪،‬‬ ‫بەو لۆژیكە بیرنەكەنەوە‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬پێتوای����ە‪ ،‬بوونی‬ ‫پ����ڕۆژە لەالیەن دەس����ەاڵتەوە كە‬ ‫ئێوە پێش����تر پڕۆژەتان پێشكەش‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬رەوتی گفتوگۆكان ئاڵۆز‬ ‫بكات؟‬ ‫* پێموای����ە‪ ،‬ب����ەو ش����ێوەیە‬ ‫نییەو ئاڵۆزی ناكات‪ ،‬من وەك بۆم‬ ‫باسكردیت‪ ،‬ئەوان س ‌ێ سیناریۆیان‬ ‫لەبەردەم����ی ئێم����ەدا دان����اوەو‬ ‫دەیانەوێت ئەوەمان پێبڵێن‪ ،‬ئەگینا‬ ‫پڕۆژەك����ە پڕۆژەیەكی گش����تییە‪،‬‬ ‫لێ����رەدا من لەگرنگ����ی پڕۆژەكەی‬ ‫ئ����ەوان ك����ەم ناكەم����ەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بۆئ����ەوەی س����اغ ببین����ەوە‪ ،‬تا چ‬ ‫بەگشتیی هێڵی فراوانن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەوان لەپڕۆژەكەیاندا‪ ،‬حەدێك ئێمە وەك‌و وەفدی مفاوز‪،‬‬ ‫س���� ‌ێ س����یناریۆیان خس����تووەتە یان وەك سەركردایەتیی «گۆڕان»‪،‬‬ ‫بەردەم ئێوە‪ ،‬كە دەڵێن‪ -1:‬لەسەر مەجالمان هەیە بچینە پێشەوە‌و تا‬ ‫پڕۆژەیەكی هاوبەش رێكدەكەوین‪ ،‬چ رادەیەك‪ ،‬ئەو س ‌ێ سیناریۆیەی‬ ‫حكومەتی بنكەفراوان‌و هەڵبژاردنی باس����یان كردووە‪ ،‬لەبەرژەوەندیی‬ ‫پێش����وەختیش بگرێتەوە‪ -2 .‬یان خەڵكی كوردستاندان‪.‬‬ ‫وەك وت����م‪ ،‬گفتوگۆكەم����ان‬ ‫رێككەوتنێك����ی سیاس����یی نوێ‌‪،‬‬ ‫بە پرەنس����یپ‌و ئالیەت����ی زیندوو‪ ،‬دوو تەوەرە كە یەكەمیان‪ :‬باس����ی‬ ‫م����ۆر دەكەین‪ -3 .‬بە رێوش����وێنی چاكس����ازیی سیاس����یی‌و سیستم‌و‬ ‫گونج����او‪ ،‬لەچوارچێوەی یاس����او دووەمیش����یان‪ :‬باس����ی ج����ۆری‬ ‫رێساكاندا‪ ،‬ئێوە وەكو ئۆپۆزسیۆنی جێبەجێكردن����ی‪ ،‬ك����ە ئێمە جار ‌‬ ‫ێ‬ ‫دیموكراس����ی دەمێننەوە‌و ئێمەش لەمیحوەری یەكەمداین‪ ،‬ئەو س����ێ‌‬ ‫هەتا هەڵبژاردن����ەوەی پەرلەمانی پرس����یارەی ئەوانی����ش‪ ،‬دەكەونە‬ ‫ئایندە‪ ،‬درێژە بە كاروان دەدەین‪ .‬پ����اش بڕانەوەی تەوەری یەكەم بە‬ ‫س����ەرنجی ئێوە لەس����ەر ئەم سێ‌ ئیجابیی‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬ئ����ەو پڕۆژان����ەی‬ ‫تەرحە چییە؟‬ ‫* بەڵێ‌‪ ،‬لەو س ‌ێ سیناریۆیەدا‪ ،‬ئێ����وە ك����ە داوتان ‌ه بەدەس����ەاڵت‪،‬‬ ‫لەخاڵ����ی یەكەم����دا‪ ،‬بەش����داریی جێبەجێكردنی����ان ل����ەم واقیعەدا‪،‬‬ ‫حكومەت����ی بنكەف����راوان بكەین‪ ،‬قورس نییە؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬قورس نییە‪ ،‬ئێمە‬ ‫دووەمیان یان ئەوەیە رێككەوتنێكی‬ ‫سیاسیی بكەین‪ ،‬كە تائێستا المان س���� ‌ێ ج����ۆر میكانی����زم بەگونجاو‬ ‫روون نییە‌و بۆشیان شیكردینەوە‪ ،‬دەزانی����ن ب����ۆ جێبەجێكردن����ی‬ ‫ب����ەاڵم نەمانتوان����ی بگەین����ە پڕۆژەكانم����ان‌و ب����ۆ وەف����دی‬ ‫ئەنجامێكی تەواو لەتێگەیش����تنی‪ ،‬دانوس����تانكاری دەسەاڵتیش����مان‬ ‫من خۆم واتێگەیش����تم‪ ،‬دەیانەوێت باس����كردووە‌و پێمانوتوون‪ ،‬ئەگەر‬ ‫رێككەوتنێكی سیاس����یی وابكەین ئێوە بەقورس����ی دەزانن‪ ،‬دەتوانین‬ ‫وەك‌و ئەوەی كە لەنێوان یەكێتی‌و فیكرەیەكت����ان بدەین���� ‌ێ كە چۆن‬ ‫پارتیدا هەیە‪ ،‬لەنێوان دەس����ەاڵت‌و جێبەجێدەكرێ����ت‪ ،‬ك����ە ئەمانەن‪:‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشدا هەبێت‌و لەجیاتی یەكەم‪ :‬هەندێك لەو داوایانەی ئێمە‬ ‫رێككەوتن����ی دووقۆڵیی‪ ،‬ببێت بە كردوومانە‪ ،‬س����ەرۆكی حكومەت‪،‬‬ ‫پێنجقۆڵیی‌و كوردس����تان جارێكی ی����ان ئ����ەو حكومەت����ەی ئێس����تا‬ ‫ت����ر ب����ە رێككەوتنێك����ی دیكەوە هەیە‪ ،‬دەتوانێت بەب���� ‌ێ گەڕانەوە‬ ‫ببەس����تینەوە‪ ،‬كە ئێم����ە ئەوەمان بۆ س����ەرۆكی هەرێ����م‌و پەرلەمان‪،‬‬

‫جێبەجێی بكات‪ ،‬چونكە هەندێكی‬ ‫حكوم����ەت رایگرت����ووە‪ .‬دووەم‪:‬‬ ‫هەندێكیش����ی س����ەرۆكی هەرێم‪،‬‬ ‫دەتوانێت بەبڕیارێ����ك دەریبكات‌و‬ ‫ێ بكات‪ ،‬كە پێش����تر نەكراوە‪.‬‬ ‫كار ‌‬ ‫س����ێیەمیش‪ :‬هەندێكیشی لەوانەیە‬ ‫ك����ە دەبێت بەتوافوقی سیاس����یی‬ ‫بێت‌و بچێت����ەوە پەرلەمان‪ ،‬وەك‪:‬‬ ‫مەسەلەی دەستوورو ئەو یاسایانەی‬ ‫رەهەندی نیشتمانییان هەیە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ل����ه‌م گفتوگۆیانه‌دا‪،‬‬ ‫چ����ۆن ل���� ‌ه مەس����ەلەی گه‌ڕانه‌وه‌و‬ ‫هه‌موارکردن����ه‌وه‌ی دەس����توور‪،‬‬ ‫پێداده‌گرن؟‬ ‫* گرنگتری����ن مەس����ەلە‪،‬‬ ‫دەستوورە كە دەبێت هەموار بكرێت‬ ‫بە جۆرێك كە سیستمی پەرلەمانیی‬ ‫تیا جێگی����ر بكرێت‌و ئەو بەندانەی‬ ‫تریش ك����ە بەالمانەوە پەس����ەند‬ ‫نی����ن‪ ،‬چاكبكرێ����ن‌و یەكبگرنەوە‬ ‫لەگ����ەڵ دەس����تووری عێراقدا‪ ،‬كە‬ ‫كورد بەتایبەتی س����ەركردایەتیی‬ ‫ئەو دوو حیزبە‪ ،‬رۆڵی گرنگیان لە‬ ‫دروستكردن‌و تێپەڕاندنیدا هەبووە‪.‬‬ ‫واتە‪ ،‬دەبێت بە سازان‪ ،‬لەمیانەی‬ ‫هێ����زە نیش����تمانییەكاندا‪ ،‬هەموار‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئینجا بخرێتە راپرسییەوە‪.‬‬

‫پێمانوای ‌ه ‪:‬‬ ‫د‪.‬به‌رهه‌م پیاوێکی‬ ‫ب ‌ه ئیمکانییه‌ته‌و‬ ‫ئه‌گه‌ر ئه‌م سیستمه‌‬ ‫وانه‌بووایه‌‪ ،‬ره‌نگه‌‬ ‫زیاتر به‌سوود بوایه‌‬ ‫هەروەها سەبارەت بەو یاسایانەی‬ ‫تریش كە رەهەندی نیش����تمانییان‬ ‫هەیە‪ ،‬دەبێت زۆرینەی خەڵك لێیان‬ ‫رازی بێت‪ ،‬چونكە پەیوەندییان بە‬ ‫حیزبێك یان دووانەوە نییە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫په‌یوەندییان بەهەم����وو خەڵكەوە‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬بەبۆچوونەكانتدا‪،‬‬ ‫وادیارە كە پڕۆژەكەی دەس����ەاڵت‪،‬‬ ‫لەئاستی خواس����تی ئێوەدا نییە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم هەندێ����ك لەچاودێ����ران‬ ‫پێیانوایە‪ ،‬خ����ۆی لەخۆیدا‪ ،‬داننان‬ ‫ب����ە كەموكورت����ی‌و گرفتەكانیش‬ ‫دەستكەوتە‪ ،‬بۆنموونە‪ :‬پڕۆژەكەی‬ ‫(یەكێت����ی‌و پارت����ی)‪ ،‬ب����اس لە‬ ‫نەهێش����تنی میلیش����یای حیزبیی‬ ‫دەكات‪ ،‬كە س����اڵێك بەر لەئێستا‬ ‫نكوڵیی����ان لەش����تی وادەك����رد‌و‬ ‫خەڵكیان ل����ەدژی پەرلەمانتارێكی‬

‫ئێمە سێ‌ جۆر میكانیزم‬ ‫بەگونجاو دەزانین‬ ‫بۆ جێبەجێكردنی‬ ‫پڕۆژەكانمان‬

‫ئێوە هاندا‪ ،‬كە باس����ی میلیشیای‬ ‫كردبوو‪.‬‬ ‫* فیعل����ەن لەپڕۆژەك����ەدا‪،‬‬ ‫هەندێ����ك ش����ت س����ەلماوە ك����ە‬ ‫پێموابێت‪ ،‬هەندێك خاڵی هاوبەش‬ ‫دروست بووە كە جێگەی ئومێدە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم هێش����تا ماومان����ەو ئێمە‬ ‫چ����وار كۆبوونەوەم����ان ك����ردووە‪،‬‬ ‫هێش����تا س����ەرەتا بووەو لەمەودوا‬ ‫كۆبوونەوەی جدیی دەستپێدەكات‌و‬ ‫دەزانی����ن رادەی گەش����بینیی‌و‬ ‫رەشبینیی دیاریی بكەین‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬بابێین����ە س����ەر‬ ‫مەس����ەلەی بەش����داربوونی ئێ����وە‬ ‫لەحكومەتدا‪ ،‬ئایا ئێوە بەشداریی‬ ‫ل����ەم حكومەت����ەدا دەك����ەن‪ ،‬یان‬ ‫لەگەڵ پێكهێنانەوەی حكومەتێكی‬ ‫دیكەدان؟‬ ‫* پێموابێ����ت‪ ،‬زۆر بەڕوونیی‬ ‫نووس����راوە‪،‬‬ ‫لەپڕۆژەكەمان����دا‬ ‫پێكهێنانەوەی حكومەت‪ :‬حەزەكەم‬ ‫بەڕاش����كاویی ئ����ەوەت پێبڵێ����م‪:‬‬ ‫ئەم س���� ‌ێ الیەنەی ئۆپۆزس����یۆن‪،‬‬ ‫هەرس����ێكمان رام����ان وای����ە‪ ،‬ئەم‬ ‫حكومەتەی ئێس����تا‪ ،‬نە بەشداریی‬ ‫تێ����دا دەكەین‪ ،‬نە دەش����مانەوێت‬ ‫تەعدیل����ی وه‌زاریی بكات‪ ،‬نەهیچی‬ ‫تر‪ ،‬ئێمە ب����اس لەحكومەتێكی تر‬ ‫دەكەین‪ ،‬كێشەكەش چییە‪ ،‬رەنگە‬ ‫هەندێك ك����ەس بڵێت‪ ،‬ئێوە غەدر‬ ‫ل����ەم حكومەتە دەك����ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫ئیرادەی بەدەست حیزبەكانەوەیە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم لەهەم����وو حاڵەتێكدا ئەم‬ ‫حكومەت����ە‪ ،‬لەكاتێك����دا حوكمی‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬خەڵ����ك بێزارب����ووە‌و‬ ‫كێش����ەكانی چارەس����ەرنەكراون‪،‬‬ ‫خەڵك بەدەستی كاربەدەستەكانی‬ ‫ئەم حكومەتە كوژراوە‪ ،‬تۆمەتباران‬ ‫ناگیرێن‪ .‬ئەم حكومەتە‪ ،‬نایانگرێت‪،‬‬ ‫دووجار لەشكركێشیی كراوە بۆسەر‬ ‫خەڵكی سڤیلی شاری سلێمانی‪ ،‬كە‬ ‫لەژێر چاودێری����ی ئەم حكومەتەدا‬ ‫ب����ووە‌و نان����ی خەڵك����ی بڕی����وە‪،‬‬ ‫حكوم����ەت بەرپرس����یارە لەمانە‪،‬‬ ‫سەرباری كۆمەڵێك كێشەی تر كە‬ ‫وای لێهاتووە‪ ،‬چارەسەركردنی بەم‬ ‫حكومەتە ئاسان نەبێت‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬وات����ە‪ ،‬ئێ����وە‬ ‫وازت����ان لەبیرۆک����ه‌ی وازهێن����ان‌و‬ ‫هەڵوەش����اندنەوەی حكوم����ەت‬ ‫نەهێناوە؟‬ ‫* نەخێ����ر‪ ،‬ك����ەس باس����ی‬ ‫ئەوەی نەكردووە‪ ،‬چونكە تائێستا‬ ‫دانوس����تاندنەكان نەگەیشتوونەتە‬ ‫ئەوەی كە باس لەوە بكەین‪ ،‬ئەوان‬ ‫ئەو سیناریۆیانەیان بۆیە هێناوەتە‬ ‫پێشەوە لەپڕۆژەكەیاندا‪ ،‬كە ناویان‬ ‫ناو پڕۆژە‪ ،‬بۆئەوەی بێینە س����ەر‬ ‫ئەو خاڵ����ە‪ ،‬بەاڵم ئێمە تائێس����تا‬ ‫لەچ����وار كۆبوون����ەوەدا وتوومانە‪،‬‬ ‫گرنگ چاكس����ازییە سیاسییەكانە‌و‬ ‫دەس����تكاریی ئەو سیس����تمەیە كە‬ ‫ئێمە خۆمان بەسەقەتی دەزانین‪.‬‬ ‫رۆژنام����ە‪ :‬ب����ه‌اڵم بــــەڕێ����ز‬ ‫مەال بەختی����ار‪ ،‬لەچاوپێكەوتنێكی‬ ‫تەلەفزیۆن����ی گەلی كوردس����تاندا‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەوان‪ ،‬وازیان لەمەسەلەی‬ ‫هەڵوەش����اندنەوەی حكوم����ەت‬ ‫هێناوە؟‬ ‫* من‪ ،‬خۆم گوێم لەقسەكانی‬ ‫كاك م����ەال بەختی����ار نەب����ووەو‬ ‫فرس����ەتی ئەوەش����م نەب����ووە لە‬ ‫رۆژنام����ەی «كوردس����تانی نوێ»‌‬ ‫بیخوێنمەوە‪ ،‬به‌اڵم بیس����تم كاك‬ ‫بەختیار‪ ،‬خ����ۆی ئاگادارە كە ئێمە‬ ‫چەند جار وتوومانە‪ ،‬ئەم حكومەتە‬ ‫دەركەن لەمەس����ەلەی مفاوەزات‪،‬‬ ‫ئەگ����ەر هاتین����ە س����ەر ئ����ەوەی‬ ‫باس����ی حكومەت بكەین‪ ،‬باس����ی‬ ‫حكومەتێكی تردەكەین كە كاتییەو‬ ‫بۆ دوو ئەركی گرنگ دادەمەزرێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«دیموكراسیخوازان»؛ بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی لەالیەن دادگاوە‪ ،‬جێبەجێ ناكات‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دەرسیم عەبدول‪،‬‬ ‫ئەندامی كاتیی سەركردایەتیی‬ ‫بزووتنەوەی دیموكراسیخوازانی‬ ‫کوردستان (هەڵوەشاوە)‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬بڕیاری‬ ‫دادگ���ا ب��ۆ ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬

‫بزووتنەوەكەمان‪ ،‬یاسایی نییە‌و‬ ‫سیاسییە‪ ،‬هەربۆیە پابەندی‬ ‫بڕیارەكە نابین‌و بارەگاکانمان‬ ‫داناخەین»‪.‬‬ ‫دوێ��ن �ێ‌‪ ،‬دادگ���ای بەرایی‬ ‫هەولێر‪ ،‬بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی‬

‫«بزووتنەوەی دیموكراسیخوازانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان»ی دەرك����رد‪ ،‬كە‬ ‫لە ساڵی (‪)1994‬ەوە لەالیەن‬ ‫«ب���ەه���ادی���ن ن����وری»ی����ەوە‬ ‫دام��ەزرێ��ن��راوەو لــــــە ساڵی‬ ‫(‪)2007‬دا ح��ی��زب��ەك��ە ب��ووه‌‬

‫ب��ە دوو بــــــــــەشەوە‌و لە‬ ‫كێشەكە‬ ‫(‪)2011/5/11‬وە‪،‬‬ ‫دراوەتە دادگای بەرایی هەولێرو‬ ‫دوێنێ دوابڕیاری دادگای لەبارەوە‬ ‫دەرچ���وو‪ ،‬ب��ەاڵم بەرپرسەكەی‬ ‫بزووتنەوەی دیموكراسیخوازان‪،‬‬

‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ی��ەك ب��زووت��ن��ەوەی‬ ‫دی��م��وك��راس��ی��خ��وازان ه��ەی �ە‌و‬ ‫س��ك��رت��ێ��ری پ��ێ��ش��وو دەس��ت��ی‬ ‫ل��ەك��ارك��ێ��ش��اوەت��ەوە‌و ناكرێت‬ ‫لەبەر خاتری كەسێك‪ ،‬حیزبێك‬ ‫هەڵبووەشێتەوە»‪.‬‬

‫هەڕەشە‌و رفاندن‌و سزای سیاسیی‪ ،‬بەردەوامن‬

‫كۆبوونەوەی پێنجقۆڵیی؛ لە كەشێكی نائارامدا‬

‫راپۆرتی‪ :‬هاوڕ ‌ێ عەبدوڵاڵ‬

‫‪...............................‬‬ ‫ه�������اوك�������ات ل����ەگ����ەڵ‬ ‫ب��ەڕێ��وەچ��وون��ی ك��ۆب��وون��ەوە‬ ‫پێنجقۆڵییەكانی نێوان هێزە‬ ‫حوكمڕانەكان‌و ئۆپۆزسیۆندا‪،‬‬ ‫هەڕەشە‌و رفاندن‌و ئازاردانی‬ ‫چ���االك���وان���ان‪ ،‬ب���ەردەوام���ن‌و‬ ‫ه���ەروەه���ا س���زای سیاسیی‬ ‫ب���ە ش���ێ���وازی ج���ۆراوج���ۆر‬ ‫درێ���ژەی ه��ەی �ە‌و داواك��اری��ی��ە‬ ‫هەنووكەییەكانی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‪ ،‬جێبەجێ‬ ‫نەكراون‪.‬‬ ‫ئەبوبەكر عەلی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ه»ی راگەیاند‪« :‬تا‬ ‫رادەی��ەك‪ ،‬زەمینەی سیاسیی‬ ‫بۆ ئەنجامدانی گفتوگۆ لەبارە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم تائێستا‪ ،‬تۆمەتباران‬ ‫نەدراونەتە دادگ �ا‌و ئازاردانی‬ ‫چ���االك���وان���ان���ی م��ەدەن��ی��ی‌و‬ ‫سزادانی هێزە ئۆپۆزسیۆنەكان‬ ‫وەك����و خ���ۆی���ان���ن‌‪ ،‬ئ����ەوەش‬ ‫كەشوهەوایەكی نالەباری بۆ‬ ‫گفتوگۆكان دروس��ت��ك��ردووەو‬ ‫رەشبینیی الی هاواڵتییان‬ ‫دروس��ت��ك��ردوووە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫هیچ پاساوێك بۆ ئەو رەوشە‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫ه�����������اوك�����������ات ل����ە‬ ‫(لیژنە‌ی‌‬ ‫روونكردنە‌وە‌یەكی‌‬ ‫هە‌ماهە‌نگیی ئۆپۆزسیۆن)دا‪ ،‬كە‬ ‫رۆژی (‪ )6/30‬باڵوكراوەتەوە‪،‬‬ ‫ئەوە خراوەتەڕوو‪« :‬لە ماوەی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬كۆمەڵێك چاالكوان‬ ‫لە هەرێمدا‪ ،‬لە سۆنگەی چاالكی‬ ‫راب��ردووی��ان‌و بەشدارییان لە‬ ‫خۆپیشاندانەكاندا‪ ،‬بە هەندێك‬

‫دوایین کۆبوونه‌وه‌ی پێنجقۆڵیی‬ ‫بیانووەوە دووچاری راوەدونان‌و‬ ‫ئازاردان بووەته‌وە‪ ،‬بڕیارەكانی‬ ‫دادگاش سەبارەت بە كۆمەڵێك‬ ‫ت��ۆم��ەت��ب��ار ب��ە كەیسەكانی‬ ‫رووداوەك��ان��ی دوای (‪)17‬ی‬ ‫شوبات‪ ،‬جێبەجێ نەكراون‪.‬‬ ‫ل��ە رۆژان���ی (‪22- 8- 4‬‬ ‫‪ )27‬مانگی ح��وزەی��ران��دا‪،‬‬‫(‪ )4‬كۆبوونەوەی پێنجقۆڵیی‬ ‫ل����ەن����ێ����وان ح��ی��زب��ەك��ان��ی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن و دەس��ەاڵت��دا‬ ‫ب����ەڕێ����وەچ����وون؛ ک���ه‌ وه‌ک‬ ‫چاودێران ئاماژه‌ی پێده‌ده‌ن‪:‬‬ ‫هاوكات بەردەوامیدان بە سزای‬ ‫سیاسیی‪ ،‬بەتایبەتی بڕینی‬ ‫ب��ودج��ەی ه���ەر س��ێ حیزبە‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەك�ە‌و نانبڕینی‬ ‫الی��ەن��گ��رەك��ان��ی��ان‪ ،‬ه��ەروەه��ا‬ ‫هەڕەشە‌و دەستدرێژیی بۆسەر‬ ‫چاالكوانانی‬ ‫خۆپیشاندەر‌و‬ ‫م��ەدەن��ی��ی درێ��ژەی��ان هەیە‌و‬ ‫دوایین په‌الماریش‪ ،‬ته‌قه‌کردن‬ ‫بوو له‌ پارێزە‌ر‪ ،‬كاروان كە‌مال‪،‬‬ ‫ئە‌ندامی پێشووی (ئە‌نجومە‌نی‬ ‫كاتیی م�ە‌ی��دان��ی ئ��ازادی��ی)‌و‬ ‫پ��ارێ��زه‌ری «ق��ورب��ان��ی��ان»ی‬ ‫رووداوه‌ک���ان���ی ئ�ه‌م��دوای��ی�ه‌ی‬ ‫سلێمانی‪.‬‬ ‫م����ح����ەم����ەد ح���ەك���ی���م‪،‬‬ ‫ئەندامی وەفدی دانوستكاری‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بە «رۆژنامه»ی‬ ‫راگ���ەی���ان���د‪« :‬ل����ە ی��ەك��ەم‬

‫كۆبوونەوەدا‪ ،‬داوای گرتنەبەری‬ ‫كۆمەڵێك رێوشوێنی یاسایی‌و‬ ‫راگرتنی راوەدون����ان‌و گرتن‌و‬ ‫سزای سیاسیمان كردووە‌و لە‬ ‫پ��رۆژەك��ەی ئۆپۆزسیۆنیشدا‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە كراوە»‪.‬‬ ‫بەیاننامەیەكیشدا‪،‬‬ ‫ل��ە‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن�ی‌ «گ����ۆڕان» لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬كە لە‬ ‫رۆژی (‪ )6/30‬باڵوكراوەتەوە‪،‬‬ ‫ئ����ام����اژە ب�����ەوە دەك�����ات‪:‬‬ ‫«لەئێستادا‪ ،‬كە دۆخی‌ سیاسیی‌‬ ‫لە هەر كات زیاتر پێویستی‌ بە‬ ‫ئارامیی‌‌و پتەوكردنی‌ متمانە‬ ‫هەیە لەنێوان ه��ەم��وو هێزە‬ ‫سیاسیی‌و كۆمەاڵیەتییەكاندا‪،‬‬

‫ب���ۆ س��ەرخ��س��ت��ن��ی‌ رەوت���� ‌‬ ‫ی‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆك��ان‌و بەدیهێنانی‌‬ ‫دڵخۆشكەر‬ ‫دەرئەنجامێكی‌‬ ‫ل��ە ك��ورت��ت��ری��ن م�����اوەدا‪ ،‬ئا‬ ‫ل��ەم ك��ات��ەدا‪ ،‬زیاتر پێویست‬ ‫ب��وو‪ ،‬دەس���ەاڵت‌و دام��ودەزگ��ا‬ ‫ئ��ەم��ن��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬دڵ��ن��ی��ای �ی‌‬ ‫پاراستنی‌ ژی��ان‌و كەرامەتی‌‬ ‫خەڵك دەستەبەر بكەن‪ ،‬كەچی‬ ‫هەڕەشەو توندوتیژیی‌ درێژەیان‌‬ ‫هەیە»‪.‬‬ ‫لە روونكردنەوەكەی لیژنە‌ی‌‬ ‫هە‌ماهە‌نگیی ئۆپۆزسیۆنیشدا‪،‬‬ ‫باس لەوە كراوە‪« :‬لە یەكەم‬ ‫گفتوگۆكانەوە‪،‬‬ ‫دانیشتنی‬ ‫داوای وەستاندنی سەرجەم‬

‫رێوشوێنە‌ نایاساییەكان دژ‬ ‫بە چاالكوانان‌و ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫پ��ی��ادەك��ردن��ی حوكمەكانی‬ ‫دادگ����ام����ان س���ەب���ارەت بە‬ ‫كۆمەڵێك تۆمەتبار كردووە»‪.‬‬ ‫س��ۆران عومەر‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پێشووی (ئەنجومەنی كاتیی‬ ‫مەیدانی ئ��ازادی��ی)‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ب��ەردەوام��ب��وون��ی ه��ەڕەش �ە‌و‬ ‫رفاندن‌و تۆقاندن‪ ،‬دەریدەخات‬ ‫دەس��ەاڵت نیەتی چاكسازیی‬ ‫نییە‌و ئامادەی هێوركردنەوەی‬ ‫رەوشەكە‌و چاكسازیی نییە‪.‬‬ ‫ئەوەشی بە «رۆژن��ام��ە»‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئ��ەم دەسەاڵتە‪،‬‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی پ��ێ ن��اك��رێ �ت‌و‬ ‫سیستمی ح��وك��م��ی ه��ەرێ��م‬ ‫ن���اگ���ۆڕێ���ت‪ ،‬ب��ەڵ��ك��و تەنیا‬ ‫چ��ەن��د ه��ەن��گ��اوێ��ك دەن��ێ��ت‪،‬‬ ‫ل��ە ه��ەم��ان��ك��ات��دا دەی��ەوێ��ت‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئیحراج بكات‪،‬‬ ‫چ��ون��ك��ە ك��ات��ێ��ك ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ئۆپۆزسیۆندا دادەنیشێت‪ ،‬لەو‬ ‫الوە تۆڵە لە كەسە چاالكەكانی‬ ‫خۆپیشاندانەكان دەکاتەوە»‪.‬‬ ‫دوای چ��وار كۆبوونەوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تائێستا دەس���ەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬نەگەیشتوونەتە‬ ‫رێككەوتن‌و لە‌ كۆبوونە‌وە‌ی‬ ‫پ���ێ���ن���ج���ق���ۆڵ���ی���ی رۆژی‬ ‫(‪)2011/6/27‬دا‪( ،‬پارتی‌و‬ ‫یە‌كێتی)‪ ،‬پ��رۆژە‌ك��ی��ان دای�ە‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و هەروەها هەردووال‬ ‫رای��ان��گ��ەی��ان��د‪ :‬دەب��ێ��ت ئ��ەو‬ ‫بابەت‌و یاسایانەی رەهەندی‬ ‫نیشتمانییان هەیە‪ ،‬تەوافوقیان‬ ‫لەسەر بكرێت‪ ،‬بەاڵم پێنج رۆژ‬ ‫ب��ه‌رل��ه‌وه‌‪ ،‬مە‌سعود ب��ارزان��ی‬ ‫سە‌رۆكی هە‌رێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژە‌ی��اس��ای (ئە‌نجومە‌نی‌‬ ‫ئ���اس���ای���ش���ی ه �ە‌رێ��م��ـ��ـ��ـ �ی‌‬

‫ك��وردس��ت��ان)ی پەسەندكرد‌و‬ ‫ه�����ەروەه�����ا ی��اس��ـ��ـ��ـ��ـ��ای‬ ‫(دە‌ستە‌ی نە‌زاهە‌ی هە‌رێمی‬ ‫كوردستان»شی ئیمزاكرد‪ ،‬لە‬ ‫كاتێكدا دوو یاساكە‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئۆپۆزسیۆن تێپەڕێنراون‪.‬‬ ‫ئەبوبەكر عەلی‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەك��ات‪ :‬چاودێریی رەوشەكە‬ ‫دەك��ەی��ن‌و ب��زان��ی��ن ت��ا چەند‬ ‫دەس����ەاڵت ئ��ەو داواك��اری��ی��ە‬ ‫ه��ەن��ووك��ەی��ی��ان��ە جێبەجێ‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ب��ۆی��ە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بە بۆچوونێكی دیاریكراوەوە‬ ‫بەشداریی كۆبوونەوەی داهاتوو‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ه�����������اوك�����������ات ل����ە‬ ‫روون��ك��ردن��ەوەك��ەی (لیژنەی‬ ‫هەماهەنگیی ئۆپۆزسیۆن)دا‪،‬‬ ‫هاتووە‪« :‬داواك��اری��ن‪ ،‬وێڕای‬ ‫راوەستاندنی دەستبەجێی هەر‬ ‫رێوشوێنێكی ل��ەو ج��ۆرە كە‬ ‫لە ئارادا بێت‪ ،‬بەدواداچوونی‬ ‫یاسایی بۆ روداوەكان بكرێت‌و‬ ‫دادگ���ا رۆڵ���ی ش��ی��اوی خۆی‬ ‫ببینێت»‪.‬‬ ‫ه���������ەروەك م���ح���ەم���ەد‬ ‫ح��ەك��ی��م‪ ،‬رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪:‬‬ ‫«دەس��ت��م��ان ل��ە داواك��اری��ی��ە‬ ‫هەنووكەییەكان هەڵنەگرتووەو‬ ‫لە دواك��ۆب��وون��ەوەش��دا باسی‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬ئێمە پێكنایەین‬ ‫لەسەر پ��ڕۆژەی چاكسازیی‪،‬‬ ‫ئ���ەگ���ەر ئ����ەو رێ��وش��وێ��ن��ە‬ ‫نایاساییانە بەردەوام بن»‪.‬‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬چاوەڕوانی ئەوە لە‬ ‫هێزەكانی ئۆپۆزسیۆن دەكەن‪،‬‬ ‫لە كۆبوونەوەی داهاتوویاندا‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵت‪ ،‬هەڵوێستێكی‬ ‫یەكالیی ك��ەرەوەی��ان لەسەر‬ ‫رەوشی هەرێم هەبێت‪.‬‬

‫كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان داوای لیستی كراوەی كردووە‬

‫ئەگەر هەیە ئەمساڵ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان؛ ئەنجام نەدرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬پشتیوان سەعدوڵاڵ‬

‫‪..............................................................‬‬

‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێم‪ ،‬یاسای «هەڵبژاردنی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی‬ ‫هەرێم»ی هەموارنەكردووەتەوەو‬ ‫هیچ ب��ڕەپ��ارەی��ەك ن��ەدراوەت��ە‬ ‫كۆمسیۆن‪ ،‬ب��ەو هۆیەشەوە؛‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ب��ۆ پرۆسەكە‬ ‫نەكراوەو بەرپرسانی كۆمسیۆن‬ ‫ئ����ەوە دەخ����ەن����ەڕوو‪ :‬دوای‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی یاساكە‪،‬‬ ‫پێویستیان بە چوار مانگ هەیە‪.‬‬ ‫لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران��ی هەرێمدا ل��ە رۆژی‬ ‫(‪ ،)2011/3/27‬ب��ڕی��اردرا؛‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی ه���ەرێ���م لە‬ ‫(‪)2011/9/10‬دا ئەنجام بدرێت‌و‬ ‫وەزی��ری ناوخۆ راسپێردرا بۆ‬ ‫ئەوەی داوا لە كۆمسیۆن بكات‪،‬‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ب��ۆ پرۆسەكە‬ ‫ب��ك��رێ��ت‪ ،‬دوات����ر حكومەتی‌‬ ‫ه��ەرێ��م لیژنەیەكی‌ پێكهێنا‬ ‫بۆ هەمواركردنەوەی ه��ەردوو‬ ‫یاسای‌ «‌ژم��ارە (‪)3‬ی یاسای‬ ‫پارێزگاكانی هەرێم لە ساڵی‬ ‫(‪‌»)2009‬و «ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی‬

‫داوم��ان��ەت��ە ح��ك��وم��ەت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی (ی��اس��ای‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫پارێزگاكان) تەواو نەبووە»‪.‬‬

‫پارێزگاكانی ه��ەرێ��م دیاریی‬ ‫ك������ردووە‪ ،‬ب����ەاڵم تائێستا‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ب��ۆ پرۆسەكە‬ ‫ن��ەك��راوەو ه��اوك��ات كۆمسیۆن‬

‫ه��ەرێ��م»‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��د یاسای‬ ‫پارێزگاكان»‬ ‫«ئەنجومەنی‬ ‫ه��ەم��وارك��راوەت��ەوەو رەوان��ەی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‬ ‫ك�������راوە‪ ،‬ب�����ەاڵم ت��ائ��ێ��س��ت��ا‬ ‫ی����اس����ای «ه���ەڵ���ب���ژاردن���ی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان»‬ ‫هەموارنەكراوەتەوە‪.‬‬ ‫ع��ەون��ی ب����ەزاز‪ ،‬جێگری‬ ‫رۆژنامە‬ ‫م��ەب��دەئ��ی الم��ەرك��ەزی��ی��ەت لە‬ ‫س���ەرۆك���ی ل��ی��ژن��ەی یاسایی‬ ‫‪ ............................................................‬مادەی پێنجەمی هەمان یاسادا‬ ‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫جێگیركراوە‪.‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫بەپێی ئ��ەو پرۆژەیاسایە‪:‬‬ ‫بەپێی پرۆژەیاسای هەمواری‬ ‫«پرۆژەیەك بۆ هەمواركردنەوەی‬ ‫ی��اس��ای پارێزگاكانی هەرێمی بڕگەیەكی تر بۆ مادەی شەش‬ ‫(یاسای پارێزگاكان) هاتووەتە‬ ‫كوردستانی ژمارە (‪)3‬ی ساڵی زیاد دەكرێت‪ ،‬كە تیایدا هاتووە‪:‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‌و ه���ەردوو لیژنەی‬ ‫(‪ ،)2009‬كە كۆپییەكی دەست «دوو جێگر بۆ پارێزگار‪ ،‬بۆ‬ ‫(یاسایی‌و ناوخۆ)‪ ،‬راپۆرتێك‬ ‫«رۆژن��ام��ە» ك��ەت��ووە‪ ،‬م��ادەی ك��اروب��اری دارای����ی‌و ئیداریی‌و‬ ‫دەدەنە سەرۆكایەتیی پەرلەمان‪،‬‬ ‫(دوو)ی یاساكە الدەبرێت‌و لەبری كاروباری هونەریی‪ ،‬بە زۆرینەی‬ ‫حكومەت بەنیازە پرۆژەیاسایەك‬ ‫ئەوە‪ ،‬مادەیەكی نوێ‌ دادەنرێت‪ ،‬رەه��ای ئەندامانی ئەنجومەن‬ ‫بۆ ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی یاسای‬ ‫كە تیایدا ئاماژە بە رەخساندنی هەڵدەبژێردرێت‪ ،‬لە ماوەیەكدا كە‬ ‫«ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئەنجومەنی‬ ‫م���ەب���دەئ���ی الم��ەرك��ەزی��ی��ەت كەمتر نەبێت لە (‪ )60‬رۆژ‪ ،‬لە‬ ‫پارێزگاكان» رەوانەی پەرلەمان‬ ‫دراوە‪ ،‬ل���ە ئ�����ی�����دارەدان‌و ئەنجامدانی یەكەم دانیشتنی ئەو‬ ‫بكات‌و بۆ ئەو مەبەستەش؛ ئێستا‬ ‫داب���ەش���ك���ردن���ی دەس�����ەاڵت‌و ئەنجومەنەو دەشبێت النیكەم‬ ‫سەرقاڵی هەمواركردنەوەكەن»‪.‬‬ ‫خزمەتگوزارییەكان هەڵگری بروانامەی زانكۆ بێت‌و‬ ‫گەیاندنی‬ ‫ه���ەروەك ئ���ازاد ع��زەدی��ن‪،‬‬ ‫بە هاواڵتییان‌و بەهەمانشێوەش؛ خزمەتی كەمتر لە (‪ )10‬ساڵی‬ ‫س���ەرۆك���ی ل��ی��ژن��ەی یاسایی‬ ‫ئ���ەن���ج���وم���ەن���ی وەزی����ران����ی‬ ‫ه���ەرێ���م‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م‪ ،‬رۆژی لە چاوەڕوانیی هەنگاوەكانی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ل��ە لیژنەكەدا‪،‬‬ ‫چەند مادەیەكمان لە یاسای (‪)10‬ی ئەیلولی بۆ ئەنجامدانی حكومەتی هەرێمدایە‪.‬‬ ‫س����ەردار ع��ەب��دول��ك��ەری��م‪،‬‬ ‫پارێزگاكان هەمواركردووەتەوەو ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬

‫ئ����ەن����دام����ی ئ��ه‌ن��ج��وم��ه‌ن��ی‬ ‫كۆمسیۆنی بااڵی سەربەخۆی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەك��ان ل��ە ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫بۆ پرۆسەكە تەرخان دەكرێت‪،‬‬ ‫تائێستا نەخراوەتەوە حسابی‬ ‫بانكییەوە‪ ،‬ئێستا ئێمە چاوەڕانی‬ ‫هەمواركردنەوەین‪ ،‬چونكە تا‬

‫هەمواری یاسای پارێزگاكانی هەرێم‬ ‫نەبێت‪ ،‬لە بوارەكەیدا‪.‬‬ ‫ه����ەروەك یەكێكی ت��ر لە‬ ‫هەموارەكانی پرۆژەیاسایەكە؛‬ ‫م���اف���ی گ���واس���ت���ن���ەوەی���ە لە‬ ‫دەروازەك��ان��ی بودجەی گشتیی‬ ‫پارێزگا دوای پەسەندكردنی‌و‬ ‫ب��ڕگ��ەی دوان��زەی��ەم��ی م��ادەی‬ ‫شەشەمیش ال دەبرێت‪ ،‬كە تایبەتە‬ ‫بە دیاریكردنی جێگرانی پارێزگارو‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرە گشتییەكان‪ ،‬بە‬ ‫فەرمانی ئەنجومەنی وەزی��ران‌و‬ ‫بەهەمانشێوەش؛ بۆ البردنی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرە گشتییەكان؛ بە‬ ‫فەرمانی ئەنجومەنی وەزیران‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ب��ڕگ��ەی پێنجەم‬ ‫ب��ۆ م����ادەی (‪)27‬ی ی��اس��ای‬ ‫«تائێستا یاسای (هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكان) هەموار‬ ‫نەكراوەتەوەو ئەو پێشینەیەی‬

‫ئەنجومەنی پارێزگاكان زیاد‬ ‫دەك���رێ���ت‪ ،‬وەك ب��ەش��ێ��ك لە‬ ‫داهاتی دارایی پارێزگا‪ ،‬كە بریتی‬ ‫دەبێت لە‪ :‬بودجەی پەرەپێدانی‬ ‫پ���ارێ���زگ���اك���ان‪ ،‬ك���ە ل��ەالی��ەن‬ ‫حكومەتی فیدراڵییەوە تەرخان‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫بەپێی پرۆژەیاساكە‪ ،‬بڕگەی‬ ‫چوارەم بۆ مادەی (‪)33‬ی یاساكە‬ ‫زیاد دەكرێت‪ ،‬كە دەڵێت‪« :‬گەر‬ ‫نەتوانرا هەڵبژاردنی خولێكی‬ ‫ن��وێ‌ لە وادەی خۆیدا ئەنجام‬ ‫ب��درێ��ت‪ ،‬س���ەرۆك‌و ئەندامانی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگا تا (‪ )90‬رۆژ‬ ‫دوای كۆتایی هاتنی خولەكەیان‪،‬‬ ‫بەردەوام دەبن لە كاركردن‪.‬‬ ‫یاساكە ه��ەم��وار نەكرێتەوەو‬ ‫س��ل��ف��ەی ه���ەڵ���ب���ژاردن���ەك���ە‬ ‫بەشێوەیەكی رەسمیی نەخرێتە‬

‫حسابی تایبەتییەوە‪ ،‬ناتوانین‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی ب��ۆ پرۆسەكە‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە وادەی‬ ‫ه�����ەڵ�����ب�����ژاردن‪ ،‬س������ەردار‬ ‫عەبدولكەریم‪ ،‬وت��ی‪« :‬دوای‬ ‫ه���ەم���وارك���ردن���ەوەی ی��اس��ای‬ ‫ه��ه‌ڵ��ب��ژاردن��ی ئ�ه‌ن��ج��وم�ه‌ن��ی‬ ‫پ��ارێ��زگ��اک��ان‪ ،‬پێویستمان‬ ‫ب���ە (‪ )120‬رۆژ ه��ەی��ە بۆ‬ ‫ئامادەكارییەكان»‪.‬‬ ‫هەفتەی رابردوو‪ ،‬كۆمسیۆن‌و‬ ‫لیژنەی یاسایی پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ك��ۆب��وون��ەوەو‬ ‫كۆمسیۆن چەندین تێبینیی‌و‬ ‫پێشنیازی ل��ەس��ەر ش��ێ��وازی‬ ‫هەڵبژاردن‌و رێ��ژەی كورسی‌و‬ ‫دەنگی كەمە نەتەوایەتییەكان‌و‬ ‫كورسییە چۆڵەكان پێشكەش‬ ‫بە لیژنەی یاسایی كرد‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬س���ەردار‬ ‫ع��ەب��دول��ك��ەری��م‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫«پ��ێ��ش��ن��ی��ازم��ان ك�����ردووە‬ ‫شێوازی هەڵبژاردن بە لیستی‬ ‫ك����راوە ب��ێ �ت‌و داب��ەش��ك��ردن��ی‬ ‫كورسییە چۆڵەكان بە لیستە‬ ‫بچووكەكان بدرێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫پێمانباشە؛ شێوازی دەنگدانی‬ ‫كەمەنەتەوایەتییەكان دیاریی‬ ‫بكرێت‌و كراوە بێت»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫فه‌رهاد حاته‌م‪ :‬ئێستا ئیش له‌سه‌ر (‪ )60‬فایل ده‌که‌ین‌و (‪)15‬مان ره‌وانه‌ی دادگا کردووه‌‪.‬‬

‫داواكاری گشتیی سلێمانی‪:‬‬

‫فەزیحەیەكی گەورەمان ئاشكراكردووه‌‬

‫سازدانی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ئ��ەگ��ەر داواك���اری‬ ‫گشتیی‪ ،‬بەهاواڵتییەكی ئاسایی‬ ‫بناسێنیت‪ ،‬چۆن باسی دەكەیت؟‬ ‫* ك����اری ئ���ەم دەزگ���ای���ە‪،‬‬ ‫چ��اودێ��ری��ك��ردن��ی ی��اس��اك��ان‌و‬ ‫هەڵسەنگاندنی ئ��ەو یاسایانەیە‬ ‫ك��ە ل��ەواڵت��دا دەردەچ����ن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫پارێزگاریكردن لەمافی گشتیی‪،‬‬ ‫ئێمە ئامانجی گ��ەورەم��ان هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە‪ ،‬لەڕووی كرداریی‌و‬ ‫جێبەجێكارییەوە‪ ،‬كێشەمان هەیە‪،‬‬ ‫ب��ۆ نموونە‪ ،‬یاساكەمان كۆنەو‬ ‫رێگەی هەموو شتێكمان پێ نادات‌و‬ ‫ناتوانین بەشێوەیەكی راستەوخۆ‪،‬‬ ‫هەڵسین ب��ەه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی‬ ‫گرێبەستێك‪ .‬بۆ نموونە‪ ،‬رەنگە‬ ‫جەنابت ئ��اگ��ادارب��ی��ت ل��ەم��اوەی‬ ‫پێشوودا‪ ،‬رێوشوێنێكی توندی‬ ‫یاسایمان گرتووەتەبەر بەرامبەر‬ ‫بەڕێوەبەری پێشووی گەشتوگوزار‪،‬‬ ‫كێشەی ئێمە یاسای داواك���اری‬ ‫گشتییە‪ ،‬كە لەساڵی (‪)1979‬دا‬ ‫دەرچ��ووە‪ ،‬ئێستا پڕۆژەیاسایەك‬ ‫لەپەرلەمانی كوردستانەو لەڕێی‬ ‫بەڕێزیشتانەوە داوا دەكەین‪ ،‬ئەو‬ ‫پڕۆژەیە‪ ،‬زوو بكرێتە یاسا‪ ،‬لەو‬ ‫یاسایەدا‪ ،‬دەسەاڵتی زیاتر دەدرێت‬ ‫ب��ەداواك��اری گشتیی‌و دەسەاڵتی‬ ‫لێكۆڵینەوەش لەالی خۆمان دەبێت‌و‬ ‫خۆمان بڕیاری تێدا دەدەین‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬باسی رێوشوێنت‬ ‫كرد لەگەڵ بەڕێوەبەری پێشووی‬ ‫گەشتوگوزار‪ ،‬ئەو رێوشوێنە چییە؟‬ ‫* (‪ )20‬دك��ت��ۆر‪ ،‬داوای���ان‬ ‫كردووە پڕۆژەیەكی گەشتوگوزاریی‬ ‫جێبەجێ بكەن‪ ،‬كاتێك دەوترێت‬ ‫پ���ڕۆژەی گەشتوگوزاریی‪ ،‬وات��ە‬ ‫بەرژەوەندیی گشتیی‪ ،‬ئەم كەسانە‬ ‫هەریەكەیان نزیكەی دۆنمێك‪ ،‬یان‬

‫دوو دۆن��م زەوی��ی��ان وەرگ��رت��ووە‪،‬‬ ‫كەچی دوای ساڵێك‌و دووس��اڵ‪،‬‬ ‫هەرهەموویان یەكی ڤێلالیەكی‬ ‫گەشتوگوزارییان بۆخۆیان لەسەر‬ ‫دروستكردووەو نەیانكردووە‪ ،‬نە بە‬ ‫یاریگاو مەلەوانگەو نە هیچ شتێكی‬ ‫گەشتوگوزاریی‪ ،‬كەچی بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی گەشتوگوزار‪ ،‬نووسراوی‬ ‫بۆ كردوون بۆ الیەنی پەیوەندیدار‬ ‫ك��ە ئ��ەم دك��ت��ۆران��ە‪ ،‬هەموویان‬ ‫هەستاون بەجێبەجێكردنی پڕۆژەكە‬ ‫بەشێوەیەكی باش‌و بەزیادیشەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەو زەوی��ی��ان��ە ه��ەم��ووی ك��راوە‬ ‫ب��ەن��اوی ئ���ەو دك���ت���ۆران���ەوە بە‬ ‫پارەیەكی ئێجگار كەم‪ ،‬واتە دۆنمی‬ ‫بە ی��ەك ملیۆن دی��ن��ار‪ ،‬لیژنەی‬ ‫خەماڵندنەكەی ئەوكاتە‪ ،‬نرخێكی‬ ‫كەمی بۆ زەوییەكان داناوە‪ ،‬ئێستا‬ ‫لیژنەیەكی تایبەتی خۆمانمان‬ ‫هەیە تایبەت بەتۆماركردنی داوا نەكەین‪ ،‬راپ��ۆرت��ەك��ان��م��ان الی��ەو‬ ‫ب��ۆ مافی گشتیی‪ ،‬ب��ەس��ەر ئەو دیراسەمان ك��ردووەو هەندێكیمان‬ ‫دۆسێیانەدا رۆشتینەوە‪ ،‬بۆمان تەواو كردووە‪ ،‬خەڵكی وای تێدایە‪،‬‬ ‫دەركەوت ئەم فەزاحەتەی تێدایە‪ ،‬ل��ە ساڵی (‪)2000‬ەوە سامانی‬ ‫ئەسڵەن پڕۆژەی گەشتوگوزاریی‪ ،‬حكومــــــەتی بەهەدەر ب��ردووەو‬ ‫جێبەجێ ن��ەك��راوە‪ ،‬بەڵگەشمان چاوپۆشیی لێكراوە‪ ،‬ئێمە دووبارە‬ ‫ئەوەیە ئەو دكتۆرانە‪ ،‬داواكارییان ئەو راپۆرتانە زیندوو دەكەینەوە‪،‬‬ ‫پێشكەش بە وەزارەتی گەشتوگوزار جگە لەوەش‪ ،‬بزانین هەر پڕۆژەیەك‬ ‫ك��ردووە؛ كە ئەو زەوییانەیان لە گەندەڵیی تێدایە‪ ،‬دەیدەین بەدادگا‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬هەندێك پێیانوایە‬ ‫گەشتوگوزارییەوە بۆ بگۆڕن بە‬ ‫نیشتەجێبوون‪ ،‬ك��ەوات��ە دەبێت داواك�����اری گشتیی‪ ،‬لەئاستی‬ ‫ئەو گرێبەستە هەڵبوەشێتەوە‪ ،‬پێویستدا نییە‪ ،‬قسەتان بۆ ئەو‬ ‫بەاڵم ئەوە نەكراوە‪ ،‬لەوشوێنەدا خەڵكە چییە؟‬ ‫* خۆم‪ ،‬بڕیارمداوە لەئاستی‬ ‫رەنگە (‪ )100‬مەتر زەوی���ی‪ ،‬بە‬ ‫(‪ )10‬دەفتەر دۆالر نەدەن‪ ،‬كەچی خواستی خەڵكدا بم‌و كاربكەم‪،‬‬ ‫دۆنمێكت داوە بەملیۆنێك دیناری مرۆڤ راستیش بڵێت‪ ،‬كە شەخسی‬ ‫چاپ‪ .‬ئێستا سكااڵیەكی ئیجرائیمان دكتۆر بەرهەم خۆی‪ ،‬هاوكارمانە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پاش رووداوەك��ان��ی‬ ‫لەسەر بەڕێوەبەری گشتیی پێشووی‬ ‫خانەنشینی كردووەو دەبێت راپێچی (‪)17‬ی شوبات‪ ،‬داواكاری گشتیی‪،‬‬ ‫دادگا بكرێت‪ .‬ئەنجومەنی وەزیران‪ ،‬توانیویەتی چ��ی ب��ك��ات‌و چۆن‬ ‫راپۆرتەكانی گەندەڵیی خستووەتە ئیشه‌کانی راپه‌ڕێنێت؟‬ ‫* شتەكانی ئێمە‪ ،‬تۆزێك‬ ‫ب��ەردەس��ت��م��ان‌و سەرپشكیان‬ ‫كردووین لەوەی چاوپۆشیی لەكەس دوورە لەڕاگەیاندنەكانەوە‪ ،‬بۆیە‬

‫س��ەرۆك��ی داواك���اری گشتیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژە بە كێشەكانی‬ ‫خ��ۆی��ان‌و چەندین كێشەی تری‬ ‫پەیوەست بەدەزگاكەیانەوە دەكات‪.‬‬ ‫فەرهاد حاتەم‪ ،‬كێشەی گەورەی‬ ‫دەزگاكەی‪ ،‬بە كەمدەسەاڵتییان‬ ‫وەسف دەكات‌و نیگەرانیشە لەوەی‬ ‫س��ەرچ��اوەی زان��ی��اری��ی كەمیان‬ ‫لەبەردەستدایە‪.‬‬

‫خەڵك بە هەوڵەكانمان نازانێت‪،‬‬ ‫بۆ نموونە‪ ،‬لەڕووداوەكانی (‪)17‬‬ ‫ی شـــــوباتدا‪ ،‬نوێنەری تایبەتیمان‬ ‫هەیە لەو لیژنەیەدا كە لێكۆڵینەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬كێشەكەی ئێمە ئەوەیە كە‬ ‫لەو كەیسەدا‪ ،‬خەڵك هاوكارمان‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت ك��ەس��وك��اری‬ ‫شەهیدەكان‌و پارێزەرەكانیان‪ ،‬نایەن‬ ‫بەدەممانەوە‪ ،‬دووەم شتیش‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە لە كاتی دەستگیركردنەكەی‬ ‫(د‪ .‬فاروق رەفیق)دا‪ ،‬خەلەلێكی‬ ‫قانوونیی هەبوو‪ ،‬پارێزەرەكەی د‪.‬‬ ‫فاروق‪ ،‬سووریش دەیزانی خەلەلە‪،‬‬ ‫كەچی تانەی لەو خەلەلە نەدا‪،‬‬ ‫ئەندامی داواك��اری گشتیی ئێمە‪،‬‬ ‫هەستا ب��ەت��ان��ەدان ل��ەو ب��ڕی��ارەو‬ ‫بڕیارەكە هەڵوەشایەوە‪ ،‬یان بۆ‬ ‫نموونە‪ ،‬مەوزوعی (عەمید ئاسۆی‬ ‫شێخ ت��ەه��ا)‪ ،‬ئێمە تەمیزمان‬ ‫ك��ردەوەو ئیفراج ك��را‪ ،‬خەڵكێكی‬ ‫زۆری��ش پێی ناخۆش ب��وو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كردمان‌و پەشیمانیش نین لێی‪،‬‬ ‫چونكە ئەو بڕیارە‪ ،‬نەدەبوو بەو‬

‫ش��ێ��وەی��ە ب��ك��رێ��ت‪ .‬ئێمە‪ ،‬ئیش‬ ‫زۆر دەكەین‪ ،‬ب��ەاڵم لەبەرئەوەی‬ ‫ئیشەكەی ئێمە تۆزێك نهێنییەو‬ ‫رەنگە مەرجەعیشمان رێگە نەدات‬ ‫قسەی لەسەر بكەین‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��اش��ە‪ ،‬ب��ەه��ۆی‬ ‫ش��ەڕی ن��اوخ��ۆوە‪ ،‬چەندین كەس‬ ‫ب��ێ��س��ەروش��وێ��ن �ن‌و تائێستاش‬ ‫كەسوكاریان بەدوایاندا وێڵن‪ ،‬ئێوە‬ ‫وەك داواكاری گشتیی‪ ،‬بۆچی هیچ‬ ‫هەڵوێستێكتان نییە لەو بارەیەوە؟‬ ‫* ئەو داواكارییانە‪ ،‬دەبوو‬ ‫لەڕێی دادگ���اوە بكرێن‪ ،‬ن��ەك لە‬ ‫راگەیاندنه‌وه‌‪ ،‬هەركاتێك كرا بە‬ ‫دۆسێیەكی قانوونیی‪ ،‬ئێمەش وەك‬ ‫داواك���اری گشتیی‪ ،‬ك��اری لەسەر‬ ‫دەك��ەی��ن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەن��دەی من‬ ‫بزانم‪ ،‬تائێستا نەبووەتە دۆسێیەكی‬ ‫یاسایی‪ ،‬كە الیەنی تۆمەتبار دیاریی‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تا چەند سوودتان لە‬ ‫راپۆرتی رۆژنامەكان بینیوە؟‬ ‫* م����ن وەك ش��ەخ��س��ی‬

‫خ��ۆم‪ ،‬پێموایە ئ��ەم دەزگ��ای��ەی‬ ‫ئێمە‪ ،‬ئ��ەوەن��دەی پێویستی بە‬ ‫راگەیاندنەكانە‪ ،‬ئەوەندە پێویستی‬ ‫بەشتی تر نییە‪ ،‬ئەوە ئێوەن دەبنە‬ ‫ئاوێنە بۆ كارەكانی ئێمە‪ ،‬ئێمە‬ ‫لیژنەیەكمان هەیە بەناوی لیژنەی‬ ‫تۆماركردنی داوا بۆ مەبەستی‬ ‫گشتیی‪ .‬ئەو لیژنەیە‪ ،‬رۆژنامە چ‬ ‫ئەو رۆژنامانەی كە لەكوردستان‬ ‫دەردەچن‪ ،‬دەیكڕن‌و بەدواداچوون‬ ‫لەسەر ئەو نووسینانە دەكەن كە‬ ‫باس لەبەفیڕۆدانی داهاتی گشتیی‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬كە رۆژنامەكان‪ ،‬ئاوا‬ ‫گرنگن بۆ ئێوە‪ ،‬ئەی تاچەندە‬ ‫ه��ەوڵ��ت��ان داوە ل��ەس��ەر مافی‬ ‫رۆژنامەنووسان بێنە دەنگ‪ ،‬كە‬ ‫پێشێلكارییان بەرامبەر دەكرێت؟‬ ‫* كاتێك دەتوانین بەرگریی‬ ‫لەجەنابت بكەین‪ ،‬كە تۆ پەنامان‬ ‫ب��ۆ بهێنیت‪ ،‬ب���ەاڵم تائێستا‬ ‫رۆژنامەنووسێك نەهاتوو‌ە بڵێت‪:‬‬ ‫ه��ەڕەش��ەم ل��ەس��ەرە‪ ،‬دەرگ���ای‬

‫دادگ��اش كراوەتەوەو دەتوانرێت‬ ‫بێنە دادگ��اك��ان‪ ،‬دوات��ر ئێمەش‬ ‫ئیش لەسەر ئەو سكااڵیە دەكەین‪.‬‬ ‫ئێمە لەم شارەدا‪ ،‬بەهەموومانەوە‬ ‫نزیكەی (‪ )20‬بۆ (‪ )23‬كەسین‌و‬ ‫ئەوەش دابەش بووە بەسەر هەموو‬ ‫ناوچەكاندا‪ .‬یەكێك لەكێشە هەرە‬ ‫گەورەكانمان‪ ،‬كەمیی ژم��ارەی‬ ‫داواك���اری گشتیییە‪ ،‬كێشەكان‬ ‫ئ��ەوەن��دە زۆرن‪ ،‬فریا ناكەوین‪.‬‬ ‫باوەڕبكە‪ ،‬رۆژانە دێمە ئێرەو تەنیا‬ ‫فریای ئیمزاكردن دەكەوم‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەی راپۆرتەكانی‬ ‫دی��وان��ی چ��اودێ��ری��ی دارای���ی‪ ،‬چ‬ ‫كارێكیان تیا كراوە؟‬ ‫* نزیكەی (‪ )60‬فایلەو ئێستا‬ ‫ئیشی لەسەر دەكەین‪ ،‬نزیكەی‬ ‫(‪ )15‬فایلمان رەوان���ەی دادگ��ا‬ ‫كردووەو تۆمەتباران راپێچی دادگا‬ ‫دەكەین‪ ،‬بۆ نموونە‪ ،‬كەسی وای‬ ‫تێدایە‪ ،‬موه‌لیدەو كارەباو عەمودی‬ ‫بۆ باخی شەخسی خۆی راكێشاوە‬ ‫لەسەر داهاتی حكومەت‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬دەم���ەوێ���ت زۆر‬ ‫بەڕاشكاویی پێم بڵێیت‪ ،‬بۆچی‬ ‫تۆمەتبارەكانی رووداوەك��ان��ی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‪ ،‬رادەستی دادگا‬ ‫ناكرێن؟‬ ‫* من دەزگایەكی جێبەجێكار‬ ‫نیم بەهێنانی ئەو كەسانە‪ ،‬ئێمە‬ ‫داواكاریی خۆمانمان ك��ردووە بۆ‬ ‫دادگای لێكۆڵینەوەو نووسراومان‬ ‫ك���ردووە بۆ پۆلیس‌و ئاسایش‪،‬‬ ‫كە دەبێت ئەو كەسانە دەستگیر‬ ‫بكرێن‪ ،‬بەاڵم هەندێكجار پاساو‬ ‫دەهێننەوە ب��ەوەی كە شوێنیان‬ ‫دی��ار نییە‪ ،‬یان ن��اوی سیانییان‬ ‫تەواو نییە‪ .‬ئەگەر ئێمە دەزگایەكی‬ ‫پۆلیسی جێبەجێكاری خۆمانمان‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەوكاتە بەپۆلیسەكانی‬ ‫خ��ۆم��ان دەڵ��ێ��م‪ ،‬بیگرن‪ ،‬نەك‬ ‫نووسراو بۆ وەزارەتی ناوخۆ بكەم‪.‬‬

‫وەزیری ئاوەدانكردنەوە‌و نیشته‌جێکردن‪:‬‬

‫دەبێت ئێمە خانوو بۆ كەمدەرامەتەكان دروست بكەین‪ ،‬نەك دەستەی وەبەرهێنان‬ ‫سازدانی‪ :‬ئەحمەد باڵەكی‬

‫‪.........................................................‬‬

‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬وەزارەت��������ی‬ ‫ئاوەدانكردنەوەمان هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا بەدەیان گوند‪ ،‬لەكاتی‬ ‫بارانباریندا‪ ،‬رێگەیان نامێنێت‪،‬‬ ‫هۆكەی چییە؟‬ ‫* ل���ەچ���ەن���دەه���ا گ��ون��د‪،‬‬ ‫هەستاوین بەدابینكردنی رێگاوبان‌و‬ ‫دروس��ت��ك��ردن��ی خ��ان��وو‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫هەموومان دەزانین‪ ،‬هەر پڕۆژەیەك‬ ‫جێبەجێ دەكرێت‪ ،‬پەیوەندیدارە بە‬ ‫بودجەوە‪.‬‬ ‫گوند هەیە‪ ،‬پردی رووخابێت‪،‬‬ ‫ی��ان پ��ردی بۆنەكرابێت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ژم��ارەی��ان كەمە لەچاو ئەوانەی‬ ‫پردیان بۆ كراوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬كارەكانی تونێلی‬ ‫هەیبەت سوڵتان‪ ،‬بەكوێ گەیشتن؟‬ ‫* ئەوپڕۆژەیە‪ ،‬لەگەڵ رێگای‬ ‫دوك����ان‪ -‬سلێمانی ب���وو‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫پ��ڕۆژك��ە لەكۆمپانیا چینییەكە‬ ‫وەرگ��ی��رای��ەوە‌و بۆ چەند ساڵێك‬ ‫دواك��ەوت‪ ،‬دوای ئ��ەوە وەزارەت��ی‬ ‫ئاوەدانكردنەوەو بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫گشتیی رێ��گ��اوب��ان��ی سلێمانی‪،‬‬ ‫كارەكەیان دا بەكۆمپانیایەكی تر‪،‬‬ ‫كاتی خۆشی‪ ،‬بڕیاربوو هەر لەالیەن‬ ‫ئەوانەوە جێبەجێ بكرێت‪ ،‬تەنیا‬ ‫نەخشەدانانەكەی‪ ،‬ئەگینا هیچ‬ ‫نەچووبووە بواری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەی ئێستا هەیە لەبەرنامەی‬

‫وەزارەتی ئاوەدانكردنەوە‪ ،‬بریتییە‬ ‫لەبەستنەوەی رێ��گ��ای هەولێر‬ ‫بەكۆیەوە‌و لە قۆناغی یەكەمداین‪.‬‬ ‫ڕۆژنامە‪ :‬بەرنامەتان چییە بۆ‬ ‫فراوانكردنی رێگاكانی دەرەوەی‬ ‫شارەكان؟‬ ‫* رێ��گ��اوب��ان��ەك��ان��ی هەرێم‬ ‫بەشێوەیەكی گشتیی لەئاستی‬ ‫ب��اش��دا ن��ی��ن‪ ،‬ب���ەاڵم ناشتوانین‬ ‫بڵێین لەئاستێكی زۆر خراپدان‪.‬‬ ‫ل��ە ساڵی (‪)2003‬دا‪ ،‬رێگاكان‬ ‫ل��ەش��ەو و رۆژێ��ك��دا (‪)500-300‬‬ ‫ئۆتۆمبێلیان پیادا دەڕۆیشت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەو سەرژمێرییەی ساڵی (‪)2010‬دا‬ ‫كراوە‪ ،‬ژمارەی ئەو ئۆتۆمبێالنەی‬ ‫بەسەر شاقامەكاندا دەڕۆن لەماوەی‬ ‫شەو و رۆژێكدا‪ )5 - 2( ،‬هەزار‬ ‫ئۆتۆمبێلن‪.‬‬ ‫ماستەرپالنی رێگاوبانی هەموو‬ ‫كوردستانمان دان���اوە‌و لەساڵی‬ ‫دەستمانپێكردووە‌و‬ ‫(‪)2010‬دا‬ ‫ئێستا ت��ەواو ب��ووە‌و لەپرۆسەی‬ ‫وەرگرتندایە‪ ،‬دوای ئەوە دەچێتە‬ ‫ب���واری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫ماستەرپالنە تا ساڵی (‪)2030‬یە‌و‬ ‫بەچوار بەش ك��اری پێدەكرێت‪،‬‬ ‫بەشێكیان تا (‪‌)2015‬و بەشكەی‬ ‫تریان ت���ا(‪‌)2020‬و دوو بەشەكی‬ ‫تریشیان تا (‪)2025‬و تا (‪.)2030‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەو بودجەیەی بۆتان‬ ‫ت��ەرخ��ان��ك��راوە‪ ،‬تاچەند هاوتای‬ ‫كارەكانتانە؟‬ ‫* سااڵنە وەك وەزارەتەكانی‬

‫وه‌زی���ری ئ��اوه‌دان��ک��ردن �ه‌وه‌و‬ ‫لەوبڕوایەدایە‬ ‫نیشته‌جێکردن‪،‬‬ ‫سیاسەتی كاركردنی حكومەتی‬ ‫هەرێم بۆ دروستكردنی خانوو بۆ‬ ‫كەمدەرامەتەكان‪ ،‬هەڵەی تێدایە‪.‬‬ ‫ک���ام���ه‌ران ئ��ه‌ح��م��ه‌د‪ ،‬ل��ەم‬ ‫چاوپێكەوتنەی «رۆژن��ام��ە»دا‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬پێویستە دروستكردنی‬ ‫خانوو بۆ كەمدەرامەت‪ ،‬لەالیەن‬ ‫وەزارەتی ئاوەدانكردنەوەوە بێت‪،‬‬ ‫نەك دەستەی وەبەرهێنان‪.‬‬

‫ت����ر‪ ،‬ب���ودج���ە پ��ێ��ش��ك��ەش بە‬ ‫وەزارەت����ی پ�لان��دان��ان دەك��ەی��ن‪،‬‬ ‫هەموو وەزارەتەكانیش دەڵێن‪،‬‬ ‫بودجەكەمان كەمە‪ ،‬ب��ەاڵم خۆ‬ ‫بودجەكە لەپشكی (‪)%17‬كەیە‬ ‫ك��ە وەری��دەگ��ری��ن لەحكومەتی‬ ‫مەركەزییەوە‪ ،‬سااڵنە كە بودجە‬ ‫دابەش دەكرێت‪ ،‬پشكی وەزارەتی‬ ‫ش���ارەوان���ی‌و ئ��اوەدان��ك��ردن��ەوە‬ ‫لەهەمووی زیاترە‪ ،‬بەاڵم ئەمساڵ‪،‬‬ ‫ل���ەب���ەرئ���ەوەی ل��ەئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫وەزی��ران��ەوە بڕیارمان دا‪ ،‬پشكی‬

‫هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پێویستیی بە‬ ‫(‪ )100‬هەزار یەكەی‬ ‫نیشتەجێبوونە‬

‫زۆری بودجە بەر وەزارەتی كارەبا‬ ‫بكەوێت‪ ،‬ئەوەش زۆرترین بودجە‬ ‫كە ئەمساڵ بڕدراوە‪ ،‬لە وەزارەتی‬ ‫شارەوانی‌و ئاوەدانكردنەوە بووە‪،‬‬ ‫ئێمە توانامان هەیە‪ ،‬سااڵنە بەبڕی‬ ‫ی��ەك ملیار دۆالر ك��ار‌و پ��ڕۆژە‬ ‫جێبەجێ بكەین‪ ،‬بەاڵم هیچ ساڵێك‬ ‫نەگەیشتووەتە ئەوسەقفەی كە‬ ‫بۆمان دانراوە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تاچەند بیرتان لە‬ ‫چارەسەری قەیرانی نیشتەجێبوون‬ ‫كردووەتەوە؟‬

‫* دوای ئ����ەوەی ی��اس��ای‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬توانیی بە بەشداریی‬ ‫كەرتی تایبەت‪ ،‬هەنگاوێك بۆ‬ ‫چارەسەرێكی باشی ئەو قەیرانە‬ ‫ببڕێت‪ ،‬بەاڵم مانای ئەوە نییە‪ ،‬ئەم‬ ‫هەنگاوە بەبێ كەموكورتی بووە‪.‬‬ ‫ئێستا دەستەی وەبەرهێنان‪،‬‬ ‫دەی��ان��ەوێ��ت ی��اس��اك��ە ه��ەم��وار‬ ‫بكەنەوە‪ ،‬بەاڵم وەكو سیاسەتی‬ ‫كاركردنی حكومەتی هەرێم بەو‬ ‫یاسایە‪ ،‬بەڕاستی كەموكورتییەكی‬ ‫ت��ی��ادا ب���وو‪ ،‬دەب��ێ��ت وەزارەت����ی‬

‫ئاوەدانكردنەوە‪ ،‬خانوو دروست‬ ‫ب��ك��ات ب��ۆ ك���ەم���دەرام���ەت‪ ،‬یان‬ ‫دەرامەتی سنووردار‪ ،‬نەك دەستەی‬ ‫وەبەرهێنان‌و لەالیەن وەبەرهێنەوە‬ ‫دروستی بكات‪ ،‬بۆیە ئێمە ئەم‬ ‫ساڵ‌و ساڵی پاریش‪ ،‬پێشنیازمان‬ ‫كرد‪ ،‬ئەوانەی پەیوەندییان هەیە‬ ‫بەخەڵكی كەمدەرامەت‌و دەرامەت‬ ‫سنووردارەوە‪ ،‬یاسای ژمارە (‪)7‬‬ ‫ی ساڵی (‪ )2008‬جێبەجێ بكرێت‌و‬ ‫لەالیەن وەزارەتی ئاوەدانكردنەوەوە‪،‬‬ ‫بەبێ هیچ قازانجێك‪ ،‬خانوو بگاتە‬

‫دەستی هاواڵتییان‌و بەپارەیەكی‬ ‫كەم‪ ،‬ئەمساڵ پشكی بودجە بۆ‬ ‫ئەم بابەتە دانراوە‪.‬‬ ‫رۆژن������ام������ە‪ :‬ق���ەی���ران���ی‬ ‫نیشتەجێبوونی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫بەچەند یەكەی نیشتەجێبوون‬ ‫چارەسەر دەكرێت؟‬ ‫* ئ���ەگ���ەرچ���ی تائێستا‬ ‫سەرژمێرییەكی تەواو نییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ناتوانین ب��زان��ی��ن‪ ،‬چەند كەس‬ ‫لەخانووی خۆیدایە‌و چەندیش‬ ‫كرێچییە‪ ،‬ب��ەاڵم لەئێستادا بە‬ ‫نزیككراوەیی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پێویستیی بە (‪ )100‬هەزار یەكەی‬ ‫نیشتەجێبوونە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫زیاد لە (‪ )1500‬فۆڕمی دامەزراندن ناگەڕێنرێنەوە‬ ‫ئەكرەم تۆفیق‪ :‬لە كۆی‬ ‫(‪ )16731‬فۆڕمی دامەزراندن‪،‬‬ ‫ك��ە ل���ەالی���ەن دەرچ���ووان���ی‬ ‫زانكۆو پەیمانگاكانی سنووری‬ ‫سلێمانییەوە‬ ‫پ��ارێ��زگ��ای‬

‫وەرگیرابوون‪)15175( ،‬ی��ان‬ ‫گ��ەڕێ��ن��راون��ەت��ەوەو (‪)1556‬‬ ‫فۆڕم نەگەڕێنراوەتەوە‌و وادەی‬ ‫وەرگرتنەوەكەش لە (‪)6/23‬‬ ‫ەوە كۆتایی هاتووە‪.‬‬

‫لەوبارەیەوە مەحمود عوسمان‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی دامەزراندنی‬ ‫سنووری پارێزگای سلێمانی‌و‬ ‫ئ���ی���دارەی گ���ەرم���ی���ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لەو‬

‫كاتەوەی پرۆسەی دابەشكردنی‬ ‫فۆڕمی دام��ەزران��دن دەستی‬ ‫پێكردووە‪ ،‬نزیكەی (‪)16731‬‬ ‫فۆڕم بەسەر دەرچووی زانكۆو‬ ‫پەیمانگاكاندا دابەشكراون‌و‬

‫دوارۆژی‬ ‫(‪)6/23‬‬ ‫وەرگ��رت��ن��ه‌وه‌ی ف��ۆڕم��ەك��ان‬ ‫بووە‪ ،‬تا ئەوكاتەش (‪)15175‬‬ ‫ف��ۆڕم��ی��ان گ���ەڕاون���ەت���ەوە‪،‬‬ ‫مەحمود عوسمان ئاماژەی‬

‫ب��ەوەش��دا‪ :‬ل��ەم هەفتەیەدا‪،‬‬ ‫لەگەڵ فەمانگەكاندا دانیشتن‬ ‫دەك����ەن ب��ۆ ئ����ەوەی ب��زان��ن‬ ‫ه��ەری��ەك��ەی��ان چ��ەن��د كەسی‬ ‫پسپۆڕیان پێویسته‌‪.‬‬

‫«پێشمەرگە‪ ،‬دەبێت هەموو واڵت بپارێزێت‪ ،‬كەچی پاراستنی بارەگاكانی ئەوانیشیان‪ ،‬داوە بەو دەزگایە!»‬

‫مەترسییه‌کان؛ به‌رامبه‌ر‌ یاسای ئه‌نجومه‌نی ئاسایش‌و ده‌زگای ئاسایش په‌ره‌ده‌سێنن‬ ‫رۆژنامە‬

‫گومانەكان���ی ئۆپۆزس���یۆن‬ ‫لەس���ەر ه���ەر دوو یاس���ای‬ ‫ئەنجومەن���ی ئاسایش���ی هەرێم‌و‬ ‫دەزگای ئاسایش���ی هەرێم‪ ،‬زیاد‬ ‫دەبێ���ت‌و پس���پۆڕانیش‪ ،‬الیەنە‬ ‫مەترس���یدارەكانی ئەو دوویاسایە‬ ‫ئاشكرا دەكەن‪.‬‬ ‫لەمانگی (ئایار)ی ئەمساڵدا‪،‬‬ ‫پەرلەمان���ی كوردس���تان‪ ،‬بەبێ‬ ‫ئامادەبوون���ی پەرلەمانتاران���ی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬هەردوو یاس���ای‬ ‫ئەنجومەن���ی ئاسایش���ی هەرێم‌و‬ ‫دەزگای ئاسایشی هەرێمی پەسەند‬ ‫ك���رد‪ ،‬كە بەپێی ئەو یاس���ایانە‪،‬‬ ‫س���ەرۆكی ه���ەردوو دەزگاك���ە‪،‬‬ ‫هێن���دەی یەكتری دەس���ەاڵتیان‬ ‫هەیە‌و ئام���اژەی بۆ بێالیەنبوونی‬ ‫دەزگاكانی���ش نەك���ردووە‌و ل���ە‬ ‫لێپرس���ینەوە پەرلەمانییەكانیش‬ ‫دەربازیك���ردوون‌و دەس���ەاڵتێكی‬ ‫ئەوتۆش���ی ب���ۆ وەزارەتی ناوخۆ‬ ‫نەهێش���تووەتەوەو تەنان���ەت‬ ‫پاس���ەوانیكردنی بارەگاكان���ی‬ ‫وەزارەت���ی پێشمەرگەیش���ی‪،‬‬ ‫خس���تووەتە ئەس���توی ئ���ەو‬ ‫دەزگایانە‪.‬‬ ‫بەپێ���ی ئ���ەو خوێندنەوانەی‬ ‫بۆ ه���ەردوو یاس���اكە هەیه‌تی‪،‬‬ ‫نەریمان عەبدوڵ�ڵ�ا‪ ،‬پەرلەمانتار‬ ‫لە فراكس���یۆنی گ���ۆڕان‌و ئەندام‬ ‫ل���ە لیژنەی ئاس���ایش‌و پۆلیس‌و‬ ‫ئەنجومەن���ە خۆجێیی���ەكان‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬بارەگای حیزبەكانیش‪،‬‬ ‫دەكەون���ە ژێ���ر چاودێری���ی ئەو‬ ‫دەزگایانەوە‪ ،‬ب���ۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫روونکرده‌وه‌‪« :‬دەبوو لەیاساكەدا‪،‬‬ ‫بەمادەو دەق بنووس���رایە دەبێت‬ ‫ئ���ەو دەزگایان���ە بێالی���ەن بن‪،‬‬ ‫جگە ل���ەوە كەموكووڕییەكی تر‬ ‫ئەوەی���ە‪ ،‬وەزارەتی پێش���مەرگە‬ ‫خۆی هەواڵگریی سەربازیی هەیە‪،‬‬ ‫بەپێی ئەم یاس���ایە‪ ،‬هەواڵگریی‬ ‫سەربازیی وەزارەتی پێشمەرگەش‪،‬‬ ‫ئەندام���ە لەئەنجومەنەك���ەدا‌و‬ ‫ئەنجومەنەك���ەش س���ەر ب���ە‬ ‫س���ەرۆكایەتیی هەرێم���ە‪ ،‬ئەمە‬

‫لەكاتێكدای��� ‌ه ك���ە س���ەرۆكی‬ ‫پێش���مەرگە‪،‬‬ ‫هەواڵگری���ی‬ ‫گش���تییە‬ ‫بەڕێوه‌ب���ەری‬ ‫لەوەزارەتەك���ەدا‌و وەزیری خۆی‬ ‫هەیە‪ ،‬ك���ە وەزیر ئەن���دام نییە‬ ‫ل���ەو ئەنجومەن���ەدا‪ ،‬ئەمە لەهیچ‬ ‫ش���وێنێكی دنی���ادا‪ ،‬ش���تی وا‬ ‫نەبووە»‪.‬‬ ‫نەریم���ان‪ ،‬ئاماژەی بەوەش‬ ‫دا‪ :‬ل���ە فرس���ەتی بایكۆتەكەی‬ ‫ئۆپۆزس���یۆندا‪ ،‬لیس���تی زۆرینە‪،‬‬ ‫یاس���اكەیان بەو جۆرە تێپەڕاند؛‬ ‫كە ئەو دەزگایانە خواستبوویان‌و‬ ‫وتیش���ی‪« :‬باش���ترین چارەسەر‬ ‫ئەوەی���ە‪ ،‬وەزارەتی ئاسایش���ی‬ ‫نەتەوەی���ی دروس���ت بكرێ���ت‌و‬ ‫ت���ەواوی ئەو دەزگایان���ە بخرێنە‬ ‫س���ەر ئەو وەزارەت���ە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫س���ەر بەئەنجومەن���ی وەزی���ران‬ ‫بێت‪ ،‬ت���ا بكەوێتە ژێر چاودێریی‬ ‫پەرلەمانەوە‪ ،‬بەاڵم ئێس���تا لەژێر‬ ‫چاودێری���ی پەرلەم���ان البراوە‪،‬‬ ‫حەتمەن ئۆپۆزسیۆن ئەوە قبووڵ‬ ‫ناكات‪ ،‬بەم ش���ێوەیەی ئێس���تا‬ ‫بەرەو واڵتێكی پۆلیسیی دەڕۆین‌و‬ ‫لەدیموكراسی دووردەكەوینەوە»‪.‬‬ ‫بەپێی بڕگەكان���ی یەكەم بۆ‬ ‫هەژدەیەم���ی مادەی س���ێیەمی‬ ‫یاس���ای ئەنجومەنی ئاسایش���ی‬ ‫هەرێم���ی كوردس���تان‪ ،‬ئامانجی‬ ‫یاساكە‪ ،‬پۆلێنكراوە بۆ پاراستنی‬ ‫سیس���تمی زانیاری���ی لەهەرێم‌و‬ ‫ئاسایشی پەیوەندیی‌و پاراستنی‬ ‫ئاسایشی كەسایەتیی فەرمیی لە‬ ‫كاتی پێویس���ت‌و مسۆگەركردنی‬ ‫ئاسایش���ی بارەگاو پێكهاتەكانی‬ ‫كۆكردن���ەوەی‬ ‫پێش���مەرگەو‬ ‫زانیاری���ی هەواڵگریی‌و مەیدانیی‌و‬ ‫ستراتیژیی‌و هەڵسەنگاندنیان‪.‬‬ ‫حەس���ەن‪،‬‬ ‫س���ەركەوت‬ ‫بەڕێوەبەری پێش���ووی ئاسایشی‬ ‫س���لێمانی‪ ،‬پێیوای���ە‪ :‬بەپێ���ی‬ ‫ئ���ەو یاس���ایە‪ ،‬لەم���ەودوا ئ���ەو‬ ‫دەزگایان���ە زیاتر دەس���تكراوەن‬ ‫لە ئەنجامدان���ی چەند كارێك كە‬ ‫لەئێس���تادا ناتوانن پێی هەستن‌و‬ ‫ب���ۆ «رۆژنامە» وت���ی‪« :‬بەپێی‬ ‫دوو یاس���اكە‪ ،‬دەبێت ئاس���ایش‬ ‫ئ���اگای ل���ە هەم���وو جموجوڵ‌و‬

‫یەكێكی���ان ئەوەی���ە‪ ،‬ئ���ەم‬ ‫چاكسازییە سیاس���ییانە جێبەجێ‬ ‫ب���كات‪ ،‬ئەوەندەی ك���ە دەكەوێتە‬ ‫سەرش���انی‪ ،‬دووەمی���ان‪ ،‬ئ���ەو‬ ‫میكانیزمان���ە جێبەجێب���كات كە‬ ‫هەڵبژاردنێك���ی پێش���وەختی تێدا‬ ‫دەبێ���ت‌و ل���ەو هەڵبژاردنەدا هەلی‬ ‫هەم���وو الیەن���ەكان وەك ی���ەك‬ ‫بێت‪ ،‬كە دەڵێی���ن پێكهێنانەوەی‬ ‫حكومەت‌و هەڵبژاردنی پێشوەخت‪،‬‬ ‫پێموابێت‪ ،‬هەردووكی زۆر روونە كە‬ ‫هەمان مەبەست دەپێكن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬وەختێك رەخنە لەم‬ ‫كابینەیە دەگرن‪ ،‬رەخنەی ئەوەتان‬ ‫لەسەرە كە كێش���ەی شەخسیتان‬ ‫هەبێ���ت لەگ���ەڵ حكومەتەك���ەو‬ ‫شەخس���ی س���ەرۆكی حكومەت‌و‬ ‫كەسە دیارەكانی تری حكومەت؟‬ ‫* حەزدەك���ەم بەدڵنیاییەوە‬ ‫هەموو كەس���ێك بزانێت‪ ،‬ش���تی‬ ‫شەخسیمان لەگەڵ هیچ كەسێكدا‬ ‫لەوكەسانە نییە‪ ،‬بەتایبەتی كە باسی‬ ‫د‪ .‬بەهەم دەكرێت‪ ،‬بەپێچەوانەوە‪،‬‬ ‫ئێمـــــ���ە پێمانوای���ە‪ ،‬د‪ .‬بەرهەم‪،‬‬ ‫پیاوێكی ب���ە ئیمكانییەتە‌و ئەگەر‬ ‫ئەم سیس���تمە وانەبوای���ە‪ ،‬رەنگە‬ ‫پیاوێك���ی زیات���ر بەس���وود بوایە‬ ‫لەوەی كە ئێستا هەیە‪ ،‬لەبەرئەوە‬

‫هەموو الیەك دڵنیادەكەینەوە‪ ،‬هیچ‬ ‫شتێكی شەخسیمان نە لەگەڵ كاك‬ ‫بەره���ەم‌و نە لەگەڵ كەس���ی تردا‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو لەگەڵ سیستمەكەدایە‪،‬‬ ‫كە خ���ۆی ناڕێك���ەو س���ەرەنجام‬ ‫كەسەكانیش سەقەت دەكات‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬هێش���تا ش���ەقام‪،‬‬ ‫ئەنجامێكی دڵخۆشكەریان الدروست‬ ‫نەب���ووەو پێش���یانوایە‪ :‬دەبێ���ت‬ ‫س���ەقفێكی دیاریك���راو هەبێت بۆ‬ ‫كۆبوونەوه‌كانت���ان‌و زۆر درێ���ژە‬ ‫نەكێشێت‪ ،‬رای ئێوە چییە؟‬ ‫* خەڵ���ك‪ ،‬هەق���ی خۆیەتی‬ ‫ئ���ەو داوای���ەی هەبێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬ئەم كێشانەی كە هەن‪،‬‬ ‫درێژكراوەی (‪ )20‬ساڵی رابردوون‌و‬ ‫رەنگە نەتوانرێت بە س��� ‌ێ تا چوار‬ ‫كۆبوون���ەوە چارەس���ەر بكرێ���ن‪،‬‬ ‫من خۆش���م بۆچوونم وایە كە زوو‬ ‫تەواو ببێت‪ ،‬ب���ەاڵم پەلەكردنیش‬ ‫سەرەنجامێكی باشی نابێت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫درێژەكێش���انیش نین‌و بەبرادەرانی‬ ‫دەسەاڵتیش���مان وت���ووە‪ ،‬هەت���ا‬ ‫ئەوانی���ش بەئێمە دەڵێ���ن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫درێژەكێشاندا نین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬قسەی ئەوە دەكرێت‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەم دانوستاندنانە ئەنجامێكی‬ ‫باشیان نەبێت‪ ،‬جەماوەری ناڕازیی‌و‬

‫‪...........................................................‬‬

‫دوو هێزی جیاوازی ئاسایش له‌یه‌ک شوێندا‬ ‫چاالكییەك���ی خەڵ���ك بێ���ت‪،‬‬ ‫كێش���ەكە لە بەیاساییكردنی ئەم‬ ‫دەزگا حیزبییەی���ە‌و ئەم دەزگایە‬ ‫تەنی����ا دەزگایەك����ی حیزبیی����ەو‬ ‫نیش����تمانیی نییە‪ ،‬من بۆخۆم پێم‬ ‫وانیی����ە‪ ،‬هی����چ كات دەزگایەكی‬ ‫حكومی����ی بێ����ت‪ ،‬هەردەبوو ئەم‬ ‫دەزگای����ە هەڵبوەش����ێنرێتەوەو‬ ‫دەزگایەكی ئاسایشی نیشتمانیی‬ ‫دروستبكرێت‌و كەسانی ئەكادیمی‬ ‫دابنرێ����ن ك����ە حس����ی ئەمنییان‬ ‫بەهێزبێت»‪.‬‬ ‫سەركەوت حەس����ەن‪ ،‬وەك‬ ‫ش����ارەزایەكی ئەمنی����ی‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫«ئەگەر پێشتر دەس����تێوەردانی‬ ‫دەزگاكە س����ەدی س����ەد بووبێت‪،‬‬ ‫ئێس����تا س����ەدی هەزارە‪ ،‬جاران‬ ‫هەندێ شت هەبوو كە دەچوویتە‬ ‫دادگاو سكااڵت لە ئاسایش دەكرد‪،‬‬ ‫دادگا هەندێ لێ����ی دەپێچییەوە‪،‬‬

‫بەاڵم ئێس����تا ئەوەش نامێنێت»‌و‬ ‫دەڵێ����ت‪« :‬لەو كات����ەی دەزگاكە‬ ‫دروس����ت كراوە تائێس����تا‪ ،‬ئیشی‬ ‫پارێزگاریی ب����ووە لەبەرژەوەندییە‬ ‫بااڵكان����ی ه����ەر دوو حی����زب‪ ،‬بۆ‬ ‫یەكگرتنەوەكەشی‪ ،‬ئەم یاسایەیان‬ ‫دەرك����ردووە‪ ،‬ب����ەاڵم گرفتەك����ە‬ ‫ئەوەی����ە‪ ،‬ئەم یاس����ایە وادەكات‪،‬‬ ‫فراوانتر دەس����ت بخەن����ە هەموو‬ ‫جومگەكان����ی ژیان����ی خەڵكەوەو‬ ‫كێشەكەش لەوەدایە‪ ،‬ئەگەر جاران‬ ‫بتوتای����ە ئەم دەزگای����ە حیزبییە‪،‬‬ ‫ئێستا ناتوانیت وا بڵێیت‪ ،‬چونكە‬ ‫شەرعییەتی یاسایی دراوەتێ»‪.‬‬ ‫زان����ا رۆس����تایی‪ ،‬ئەندام����ی‬ ‫كۆمەڵ����ی‬ ‫س����ەركردایەتیی‬ ‫ئیس��ل�امیی‪ ،‬که‌ یەكێ����ك لەوانەی‬ ‫نووس����ینەوەی‬ ‫بەش����داریی‬ ‫دەس����تووری عێراق����ی ك����ردووە‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪« :‬پەلە پەلی‬

‫زۆر لەدەرچوواندنی یاساكە كراوەو‬ ‫لەئەنجامیش����دا‪ ،‬كەموكورتیی زۆر‬ ‫لەیاس����اكەدا هەی����ە»‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەئەنجام����ی بێالی����ەن نەبوون����ی‬ ‫دەزگاكان����ی ئاسایش����دا ك����ە‬ ‫ئۆپۆزس����یۆن زۆر جەختی لەسەر‬ ‫ئ����ەوە دەكردەوە كە لەیاس����اكەدا‬ ‫ئاماژەی����ەك هەبێ����ت ك����ە ئ����ەم‬ ‫دەزگایان����ە‪ ،‬بێالیەن بن‪ ،‬وه‌کچۆن‬ ‫ب����ۆ «رۆژنام����ە»ی روونکرده‌وه‌‪:‬‬ ‫«یاس����اكە‪ ،‬دەس����تی دەزگا‬ ‫ئەمنییەكانی زۆر فراوان كردووە‌و‬ ‫بۆلەمەودوا هەردەس����تێوەردانێك‬ ‫لەژیانی تایبەت����ی خەڵكدا بكەن‪،‬‬ ‫بەپێش����ێلكاریی لەسەریان ئەژمار‬ ‫ناكرێت‪ ،‬چونكە یاساكەی خۆیان‬ ‫رێگەی پێداون»‪.‬‬ ‫ئەگەرچ����ی ئۆپۆزس����یۆن‪،‬‬ ‫گوم����ان لەو دوویاس����ایە دەكات‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم هەندێكی ت����ر پێیانوایە‪:‬‬

‫«ب����ۆ تێپەڕاندنی ئ����ەم قۆناغەو‬ ‫دەزگاكان����ی‬ ‫یەكگرتن����ەوەی‬ ‫ئاسایش‪ ،‬پێویستە»‪.‬‬ ‫فرسەت ئەحمەد‪ ،‬خوێندكاری‬ ‫دكت���ۆرا لەب���واری یاس���ادا‪،‬‬ ‫ب���ە «رۆژنام���ە»ی راگەیان���د‪:‬‬ ‫س���ەرباری ئ���ەوەی كەموكورتیی‬ ‫زۆر لەیاس���اكەدا هەی���ە‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ه���ەر باش���ترە ب���ەو یاس���ایە‬ ‫قۆناغێ���ك تێپەڕێنرێت‪ ،‬كە بەالی‬ ‫ئ���ەوەوە «یەكگرتن���ەوەی ئ���ەو‬ ‫دەزگایانەو نەهێشتنی ئاسەواری‬ ‫دووئیدارەییە»‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم فرس���ەت ئەحمەد‪،‬‬ ‫جەختی لەسەر ئەوە كردەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫جۆرە یاسایانە‪ ،‬پێویستیان بەوەیە‬ ‫تەوافوقی نیش���تمانییان لەس���ەر‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونك���ە وەك ئەو وتی‪:‬‬ ‫پەیوەندیی���ان بەهەموو خەڵكەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەگەرچی كەموكورتیش لەم‬

‫یاس���ایانەدا هەیە‪ ،‬بەاڵم دەكرێت‬ ‫لەداهات���وو هەم���وار بكرێنەوەو‬ ‫رێككەوتنی���ان لەس���ەر بكرێت‌و‬ ‫رایگه‌یاند‪« :‬ناتوانم بانگەش���ەی‬ ‫ئەوە بكەم كە ئەم دوویاس���ایە‪،‬‬ ‫پێویس���تیان ب���ە هەمواركردنەوە‬ ‫نییە‪ ،‬بەدڵنیاییەوە‪ ،‬پێویس���تیان‬ ‫پێیەتی»‪.‬‬ ‫هەریەكە لەدەزگای زانیاریی‬ ‫س���ەر ب���ە یەكێتی نیش���تمانیی‬ ‫کوردس���تان‌و دەزگای پاراستنی‬ ‫س���ەر ب���ە پارت���ی دیموكرات���ی‬ ‫كوردس���تان‌و ه���ەردوو دەزگای‬ ‫ئاسایش���ی هەولێر‌و سلێمانی‪ ،‬كە‬ ‫تائێس���تا یەكیان نەگرتووەتەوە‪،‬‬ ‫دواب���ەدوای دەرچوون���ی هەردوو‬ ‫یاس���ای ئەنجومەنی ئاسایش���ی‬ ‫هەرێم‌و یاسای ئاسایشی گشتیی‬ ‫هەرێ���م‪ ،‬وەك دەزگای فەرمییان‬ ‫لێ دێت‪ ،‬بەاڵم فرسەت ئەحمەد‪،‬‬ ‫ئاماژە ب���ەوە دەكات‪ :‬ئەگەر ئەو‬ ‫دوو دەزگای���ە‪ ،‬بەهەمان هەڕەم‌و‬ ‫پێكهاتەی ئێستایانەوە بەردەوام‬ ‫بن «شیاو نییە»‌و گرنگە لەگەڵ‬ ‫یەكنەگرتنەوەیاندا‪ ،‬پێداچوونەوە‬ ‫بەهەم���وو رەهەندەكان���ی ئ���ەو‬ ‫دەزگایان���ەدا بكرێ���ت‌و بكرێن���ە‬ ‫دەزگای نیشتمانیی‪.‬‬ ‫محەم���ەد ف���ەرەج‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی سیاس���یی یەكگرتووی‬ ‫راس���پێردراوی‬ ‫ئیس�ل�امیی‌و‬ ‫ئ���ەو حیزب���ە ب���ۆ دانیش���تنە‬ ‫پێنجقۆڵییەكانی ئ���ەم دواییانە‪،‬‬ ‫ئام���اژە ب���ەوە دەكات‪ :‬هەم���وو‬ ‫ئەو یاس���ا‌و بڕی���ار‌و چاالكییانەی‬ ‫رەهەن���دی نیش���تمانییان هەیە‪،‬‬ ‫دەبێت ب���ە رێككەوتن���ی هەموو‬ ‫الیەك بكرێ���ن‪ ،‬یەكێك لەوانەش‬ ‫یاس���ای ئەنجومەنی ئاس���ایش‌و‬ ‫یاس���ای دەزگای ئاسایش���ە‌و بۆ‬ ‫«رۆژنام���ە»ی روونک���رده‌وه‌‪:‬‬ ‫«قسەمان لەسەر ئەو شتانە هەیە‬ ‫كە رەهەندی نیشتمانییان هەیە‪،‬‬ ‫لەوەاڵمەكان���ی ئەوان���دا بۆ ئێمە‪،‬‬ ‫ئەوەی تێدایە‌و ل���ە كۆبوونەوەی‬ ‫یەكەمدا باسی ئەوەكراوەو دەبێت‬ ‫هەموو ئەو یاسایانەی پێویستیان‬ ‫بە چاكك���ردن هەی���ە‪ ،‬ره‌وانه‌ی‬ ‫پەرلەمان بکرێنه‌وه‌»‪.‬‬

‫درێژه‌ی‪ ...‬چاوپێکه‌وتنی قادری حاجی عه‌لی‬ ‫ئێ���وەی ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬بڕژێن���ە‬ ‫سەرش���ەقام‪ ،‬تاچەن���د ئەگەرێكی‬ ‫بەهێزە؟‬ ‫* ئێمە‪ ،‬جار ‌ێ لەگفتوگۆداین‌و‬ ‫هەم���وو ئومێدێكم���ان ئەوەیە بە‬ ‫ئاش���تی كێش���ەكان چارەس���ەر‬ ‫بكرێ���ن‪ ،‬ب���ەاڵم ئەگەر بەئاش���تی‬ ‫چارەسەرنەكران‪ ،‬دڵنیام لەوەی كە‬ ‫خەڵك تووشی بێئومێدییەكی زۆر‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫لەپڕۆژەك���ەی‬ ‫رۆژنام���ە‪:‬‬ ‫دەسەاڵتدا‪ ،‬باس لە هیچ رێوشێنێك‬ ‫ناكات كە بگیرێتەب���ەر لەبەرامبەر‬ ‫بكوژانی خۆپیش���اندەران‪ ،‬هاوكات‬ ‫هەس���تدەكرێت كە ئێوەش ساردن‬ ‫لەبەرگریك���ردن لەمافی بنەماڵەی‬ ‫شەهیدەكان؟‬ ‫* لەپڕۆژەكەی دەسەاڵتدا كە‬ ‫داویەتی بە ئێمە‪ ،‬باس لە سەروەریی‬ ‫یاس���ا دەكات‌و پێموای���ە‪ ،‬ئەم���ە‬ ‫یەكێكە لەو شتانەی كە دەتوانرێت‬ ‫ئیمتیحان���ی ئ���ەم دەس���ەاڵتەی‬ ‫پێبكەیت‪ ،‬واتە كە تۆ دەتەوێت یاسا‬ ‫س���ەروەر بێت‪ ،‬دادگا چ بڕیارێكی‬ ‫دەرك���رد‪ ،‬دەبێ���ت جێبەجێبكرێت‬ ‫لەالیەن الیەن���ی جێبەجێكەرەوە‪،‬‬ ‫كە حكومەتە‪ .‬ئێمە زۆر بەتوندیی‌و‬ ‫پێداگیریی���ەوە داوام���ان كردووەو‬

‫وتوومان���ە‪ ،‬ئەم���ە داواكارییەك���ی‬ ‫كەس���وكاری‬ ‫جەماوەری���ی‌و‬ ‫ش���ەهیدانە‌و داوای ئێمەش���ە وەك‬ ‫ئۆپۆزس���یۆن‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە تا‬ ‫كۆبوون���ەوەی چوارەمیش‪ ،‬ئەوان‬ ‫پشتگوێیانخس���تووە‪ ،‬بەاڵم رۆژێك‬ ‫هەردێت كە دەبێت دەستی عەدالەت‬ ‫بگاتە ئەوانەش كە تاوانبارن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬تەنازولی لێناكەن؟‬ ‫* نەخێ���ر‪ ،‬تەنازولم���ان‬ ‫لێنەكردووەو لێش���ی ناكەین‪ ،‬ئەوە‬ ‫مافێكە قابیلی وازلێهێنان نییە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بابێینە سەر تەوەرێكی‬ ‫ت���ر‪ ،‬زۆر باس لەوەدەكرێت كە بەم‬ ‫نزیكانە كۆنگرە دەبەستن‪ ،‬بەنیازن‬ ‫ئەمساڵ كۆنگرەی بزووتنەوەكەتان‬ ‫ببەستن؟‬ ‫* بەڵێ‌‪ ،‬لە خۆئامادەكردنداین‬ ‫بۆ كۆنگرە‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬ئامادەكاریت���ان بۆ‬ ‫هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكان‬ ‫كردووە؟‬ ‫* بەڵێ‌‪ ،‬ئەو ژوورو بەشانەی كە‬ ‫پەیوەندییان بە هەڵبژاردنەوە هەیە‪،‬‬ ‫خەریكی كاری خ���ۆ ئامادەكردنن‪،‬‬ ‫هەرچەن���دە ل���ەو ب���اوەڕەدام كە‬ ‫هەڵبژاردنەكە دوادەكەوێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬چۆن دەڕوانیتە ئەدای‬

‫فراكس���یۆنەكەتان لەپەرلەمان���ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬كە لەرابردوودا‪ ،‬هەست‬ ‫بە هەندێ���ك ناكۆكیی دەكرا لەنێو‬ ‫فراكسیۆنەكەدا؟‬ ‫* ئەگ���ەر دەتەوێ���ت‬ ‫بەڕاشكاوانە قسەت لەگەڵ بكەم‪،‬‬ ‫فراكس���یۆنەكەمان ل���ەو ماوەیەی‬ ‫پێش���وودا‪ ،‬تووش���ی كۆمەڵێ���ك‬ ‫كێش���ەو كاری ناجۆر بووە‪ .‬دیارە‬ ‫ئێمە هەندێ���ك گلەییمان هەبووە‌و‬ ‫بەڕاشكاوانە پێمانوتوون‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫بڕیاری���ان داوە‪ ،‬ئ���ەو كێش���انە‬ ‫چارەسەر بكەن كە هەندێك كێشەی‬ ‫ناوخۆییان هەبووە‌و خۆشبەختانە‪،‬‬ ‫خەریك���ە تێدەپەڕێنرێن‪ ،‬هەروەها‬ ‫رای جیاواز هەبووە كە ئێمە پێمان‬ ‫ناخۆش نییەو شتێكی سروشتییە‪،‬‬ ‫هەندێك لێدوانیان داوە كە واقیعی‬ ‫نین‪ ،‬رەنگە پێی نیگەران بووبین‌و‬ ‫قسەش���مان لەگەڵ���دا ك���ردوون‪،‬‬ ‫هەروەه���ا دەنگیان ب���ە هەندێك‬ ‫بڕیاری���ش داوە لەپەرلەم���ان‪ ،‬كە‬ ‫ئێمە پێی رازی نەبووین‌و گلەیمان‬ ‫لێكردوون‪ ،‬من بەڕاش���كاوانە پێم‬ ‫وت���وون‪ :‬ئێم���ە لەهەڵبژاردن���دا‪،‬‬ ‫ب���ە بەرنامەیەكەوە بەش���داریمان‬ ‫ك���ردووە‌و بە هەوڵی هەموو الیەك‬ ‫هەڵبژێردراون ب���ۆ پەرلەمان‪ ،‬كە‬

‫جێبەجێكەری ئ���ەم بەرنامەیەبن‪،‬‬ ‫ك���ە خ���ۆی دژی گەندەڵی���ی‌و‬ ‫خ���راپ بەكارهێنانی دەس���ەاڵتە‪،‬‬ ‫ك���ە ئێوە دەچ���ن‪ ،‬دوو حاڵەتتان‬ ‫لەبەردەمدای���ە‪ ،‬ی���ان ئەوەت���ا‬ ‫بەشداری دەكەن لەچاككردنی ئەو‬ ‫گەندەڵیی���ەدا‪ ،‬یان ئەگەر نا‪ ،‬ئەوا‬ ‫پریش���كی ئەو گەندەڵییە ئێوەش‬ ‫دەگرێتەوە‪ ،‬که‌واتە لەمەس���ەلەی‬ ‫ئیمتیازات‌و دەس���تكەوتدا‪ ،‬دەبێت‬ ‫زۆر خۆنەویست‌و حەدی بن‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬رەخن���ەی ئێوە لە‬ ‫پەرلەمانتارەكانتان بە رازیبوونیان‬ ‫بە هەندێك بڕیار‪ ،‬مەبەستت یاسای‬ ‫زیادكردنی پاسەوانی پەرلەمانتارە؟‬ ‫* بەش���ێك لە رەخنەكانمان‬ ‫ئەوەب���وو‪ ،‬بەش���ێكیش پێش���تر‬ ‫هەبوو ك���ە حاڵەت���ی زیادكردنی‬ ‫س���ەیارەو پارە كە بەدڵنیاییەوە‬ ‫پێت دەڵێم‪ ،‬هەمووی���ان نەبوون‪،‬‬ ‫بەڵكو بەشێكیان بووە‪ ،‬بەشێكیان‬ ‫دەڵێ���ن‪ ،‬تێنەگەیش���تن هەب���ووە‬ ‫لەمەس���ەلەكان‌و بەش���ێكیش بۆ‬ ‫پەلەكردنی دەگه‌ڕێننەوە‌و هەشیانە‬ ‫هەر نیەتی وابووە‪ ،‬بەاڵم ئێس���تا‬ ‫بۆچوونێكی تری هەیە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬هاوكات لەم ماوەیەدا‪،‬‬ ‫س ‌ێ ئەندامی فراكسیۆنەكەی ئێوە‪،‬‬

‫دانیش���تنەكانیان بایكۆت كردووە‪،‬‬ ‫ێ دەگات؟‬ ‫ئەم مەسەلەیە بەكو ‌‬ ‫* ئ���ەوە هەڵوێس���تێكی‬ ‫شەخسی خۆیانە لەهەڵسوكەوتی‬ ‫س���ەرۆكایەتیی پەرلەم���ان‌و لەو‬ ‫سیس���تم‌و ئی���ش‌و كاران���ەی كە‬ ‫لەپەرلەمان���دا دەكرێ���ن‪ ،‬جگە لە‬ ‫قەناعەتی���ان بەوەی ك���ە دەبوایە‬ ‫پەرلەم���ان‪ ،‬رۆڵێك���ی كاریگەری‬ ‫هەبوایە لە داواكارییەكانی خەڵكدا‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ب���ەاڵم‪ ،‬هەندێك لە‬ ‫پەرلەمانتارانت���ان‪ ،‬گلەیی ئەوە لە‬ ‫س���ەركردایەتیی گۆڕان دەكەن كە‬ ‫بەچاوێك سەیری هەموویان ناكەن‪،‬‬ ‫بۆچی ئ���ەو تایبەتمەندییە دەدەن‬ ‫بەو س��� ‌ێ پەرلەمانتارە‪ ،‬بەاڵم بۆ‬ ‫ئەوانی تری بەڕەوا نابینن؟‬ ‫* باوەڕناكەم شتی واهەبێت‪،‬‬ ‫ئەگەر بۆچوونێكی واش الی هەندێك‬ ‫لە ب���رادەران هەبێت‪ ،‬پێموایە كە‬ ‫بۆچوونێك���ی زۆر هەڵەیە‌و ئەوانە‬ ‫هەموو خوش���ك‌و ب���رای ئێمەن‌و‬ ‫هەركامێكی���ان هەڵەی���ەك بكات‪،‬‬ ‫لەس���ەر بزووتنەوەك���ە دەكەوێ‌‌و‬ ‫كاری باش���یش بك���ەن‪ ،‬دەبێت���ە‬ ‫دەسكەوت بۆ بزووتنەوەكەو هەموو‬ ‫الی���ەك‪ ،‬لەبەرئ���ەوە دەبێت وەك‬ ‫یەك‌و بەیەك چاو سەیریان بكەین‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫(‪ )70‬ماڵ دەچنەوە ناو قه‌اڵی هه‌ولێر‌و ئەوانیش كارمەندانی ناو قەاڵ دەبن‬

‫«میوانخانه‌ی پارێزگا؛ ده‌برێت ‌ه نێو قه‌اڵی هه‌ولێره‌وه‌»‬ ‫پارێزگاری هەولێر؛ له‌باره‌ی پرۆژه‌ی قه‌اڵی هه‌ولێرو چه‌ند پرسێکی تره‌و ‌ه بۆ «رۆژنامه‌» ده‌دوێت‬ ‫هەنگاو هاشم ‪-‬هەولێر‬ ‫‪.................................‬‬ ‫ن���ەوزاد ه���ادی پ��ارێ��زگ��اری‬ ‫هەولێر‪ ،‬دەڵێت‪ :‬شاری هەولێر‬ ‫ب��ە شێوەیەكی خ��ێ��را‪ ،‬ف��راوان‬ ‫بووە‌و فراوانبوونەكەیشی لەسەر‬ ‫حیسابی زەوییە كشتوكاڵییەكانە‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوەیش دەكات كێشەی‬ ‫گ�����ەورەی ش���ارەك���ە كێشەی‬ ‫كەمئاوییە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬بۆچی دەوترێت‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر‬ ‫ناتوانێت كار بكات‌و كۆت‌و بەند‬ ‫كراوە؟‬ ‫* ی���اس���ا‪ ،‬چ��وارچ��ێ��وەی‬ ‫ك���اری ه��ەم��وو دام��ودەزگ��اك��ان‬ ‫دی���اری���ی دەك�����ات‪ ،‬چ��ی��رۆك��ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر‌و‬ ‫هەموو ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫تری كوردستان‪ ،‬بە هۆی ئەم‬ ‫یاسایەوە بوو كە بۆی دەرچوو‪،‬‬ ‫خ��اڵ��ی كۆتایی ی��اس��اك��ە‪ ،‬ئەم‬ ‫ئەنجومەنانەی ئێستا ه��ەن‪،‬‬ ‫تەجمیدی ك���ردوون ب��ۆ خولی‬ ‫داهاتوو‪ ،‬ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫عێراقیش كە یاسای بۆ دەرچوو‪،‬‬ ‫ئەنجومەنەكانی تەجمید كرد بۆ‬ ‫خولی پ��اش خ��ۆی‪ ،‬ئێستایش‬ ‫دوای هەڵبژاردنی ساڵی (‪،)2009‬‬ ‫یاسایەك كارا كراوە بۆ ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانی هەرێم‪ ،‬هەروەها‬ ‫لەساڵی (‪)2007‬ەوە یاسایەك‬ ‫دەرچوو‪ ،‬بەهەمانشێوە تەجمیدی‬ ‫هەڵبژێردراوی ئەنجومەنەكانی‬

‫(‪)2005‬ی ك��ردو بــــۆ ساڵی‬ ‫(‪)2009‬ی بەجێهێشت‪ ،‬كە‬ ‫هەڵبژاردن ك��را‪ ،‬ئەم یاسایەش‬ ‫ب��ە ه��ەم��ان��ش��ێ��وە ب��اس��ی ل��ەوە‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ك��ە پێویستە ك��اری‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكان تەجمید‬ ‫بكرێت بۆ خولی داهاتوو‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ئێستا لە ئارادایە؛ هەڵبژاردنی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان لە‬ ‫پێشەوەیە كە چەند مانگێكی‬ ‫م����اوە‪ ،‬ئێستایش لیژنەیەك‬ ‫پێكهاتووە ب��ە سەرۆكایەتیی‬ ‫«ح��اك��م ئ���ازاد» ك��ە نوێنەری‬ ‫سەرۆكی هەرێمەو ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكان‌و ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫ت��ێ��ی��دا ب���ەش���دارن‪ ،‬دی��راس��ەی‬ ‫دەكەن‌و دەینێرن بۆ پەرلەمان بۆ‬ ‫هەمواركردنەوە‪ ،‬بەاڵم ماوەیەكی‬ ‫ئەوتۆ نەماوە ئەم ئەنجومەنەی‬ ‫ئێستا كارا بكات‪ ،‬بۆیە پێشبینی‬ ‫دەكەم لە خولی داهاتوودا‪ ،‬ئەم‬ ‫ئەنجومەنانەی ئێستا هەن‪ ،‬بەپێی‬ ‫یاسا كارا بكرێن‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پارێزگاری هەولێر‪،‬‬ ‫تاچەند لەگەڵ المەركەزییەتی‬ ‫پارێزگاكاندایە؟‬ ‫* وەك������و ت���ەج���روب���ە‪،‬‬ ‫المەركەزییەت هاتنە خوارەوەی‬ ‫دەس��ەاڵت��ە بەپێی یاسا‪ ،‬بۆیە‬ ‫پ��ەی��ڕەوك��ردن��ی المەركەزییەت‬ ‫لەهەرێمی كوردستان‪ ،‬لە قازانجی‬ ‫ب��ەرەوپ��ێ��ش��ب��ردن��ی ب��ارودۆخ��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��دای��ە‪ ،‬وات���ە چەند‬ ‫دەسەاڵتی ئیداریی بێتە خوارەوە‪،‬‬ ‫ئه‌وه‌ند‌ه رۆتین كەمتردەبێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لە دابەشكردنی‬

‫فۆڕمی دامەزراندندا گلەیی ئەوە‬ ‫هەبوو كە فۆڕمی دام��ەزران��دن‪،‬‬ ‫لەشوێنی حیزبیی دابەشكراوە؟‬ ‫* ك��ە زان��ی��م��ان كارێكی‬ ‫ل��ەم ج��ۆرە هەیە‪ ،‬ئەنجومەنی‬ ‫سەرپەرشتیار بەدواداچوونی كرد‪،‬‬ ‫دەركەوت لە بەڕێوبەرێتی گشتیی‬ ‫تەندروستی هەولێر‪ ،‬لەبەر بێ‬ ‫جێگایی خانوییەكیان گرتووە لە‬ ‫دەرەوەی بەڕێوبەرێتییەكەیان‪،‬‬ ‫كە بەشی دۆسییەكانی تێدایە‪ ،‬لە‬ ‫تەنیشت ئەم خانووە‪ ،‬خانوویەكی‬ ‫ت���ر ه��ەی��ە ك���ە ن��ووس��ی��ن��گ��ەی‬ ‫پزیشكانی پ��ارت��ی دیموكراتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ە‪ ،‬ب����ەاڵم ل��ەب��ەر‬ ‫قەرەباڵغی‪ ،‬فۆڕمەكانیان لەناو‬ ‫بەڕێوبەرێتی گشتیی دەرهێناوە‌و‬ ‫لەو خانووە دابەشیان كردووە‪،‬‬ ‫كە بەشی دۆسیەكانی خۆیانە‪،‬‬ ‫بۆیە لە كۆاڵنێكی وادا سەدان‬ ‫ك��ەس ك��ۆ ببێتەوە‪ ،‬ب��ەردەم��ی‬ ‫هەموو خانووەكان دەگیرێت‪،‬‬ ‫ئەو فۆڕمانەی دابەشیشكراون‪،‬‬ ‫فۆڕمی بەڕێوبەرێتی فەرمانگەی‬ ‫تەندروستی ب���وون‪ ،‬پێیشمان‬ ‫وتوون شوێنەكە بگوازنەوە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بڕیارە نەوزاد هادی‪،‬‬ ‫خۆی هەڵبژێرێتەوە بۆ پارێزگاریی‬ ‫هەولێر؟‬ ‫* بەپێی ئیلتیزاماتی خۆم‪،‬‬ ‫من بەو پێیەی كاندیدێكی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستانم‪ ،‬ئەو بڕیارە‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ مەكتەبی سیاسیی‬ ‫«پارتی»‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬وەك��و خ��ۆت حەز‬ ‫دەكەیت‪ ،‬یان خۆت ئیرادەت هەیە‬

‫ببیتەوە بە پارێزگار؟‬ ‫* دەگەڕێتەوە بۆ بڕیاری‬ ‫مەكتەبی سیاسیی‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ە‪ :‬دەرب�������ارەی‬ ‫ماستەرپالنی هەولێر‪ ،‬دەوترێت‬ ‫ه��ەرەس��ی هێناوە ل��ە هێنانی‬ ‫دەری��اچ��ەی دەس��ت��ك��رد ب��ۆ ناو‬ ‫هەولێر‪ ،‬رەخنەیشی لێ دەگیرێت‬ ‫ك��ە ب��ەش��ێ��ك��ی زۆری زەوی���ی‬ ‫كشتوكاڵیی بەركەوتووە؟‬ ‫* لەدوای ساڵی (‪)2004‬ەوە‪،‬‬ ‫هەولێر شێوازی ئەندازەی نوێی بۆ‬ ‫دانرا بۆ ماوەی (‪)25‬ساڵ‪ ،‬هەولێر‬ ‫ك��ە بەرفراوانبوونێكی خێرای‬ ‫بەخۆیەوە بینیوە‪ ،‬بەرفراوانبوونی‬ ‫شاریش بەدڵنیاییەوە لەسەر‬ ‫حسابی زەوییە كشتوكاڵییەكان‬ ‫دەبێت‪ ،‬سەبارەت بە رانەكێشانی‬ ‫دەریاچەی دەستكردیش‪ ،‬نەبوونی‬ ‫بودجە كاریگەریی هەبووە‪ ،‬جگە‬ ‫ل��ەوەی��ش هەولێر ب��ە رێ���ڕەوی‬ ‫كەسنەزان‌و بنەساڵوەو دارەتوو‪،‬‬ ‫كێشەی ئاوی بۆ دروست بووە‪،‬‬ ‫خەریكین خەتی بیری ئیفرازی‬ ‫(‪ )4‬لێ بدەین‪ ،‬بۆ ئەوەی ئاستی‬ ‫ئاو بەپێی خێرایی فراوانیی شار‬ ‫بێت‪ ،‬چەندین ناوچەیش ئێستا لە‬ ‫هەولێر گرفتی بێئاوییان هەیە‪،‬‬ ‫پێشبینی نەدەكرا بەمشێوەیەی‬ ‫ئێستا ئەو فراوانییە بەخۆیەوە‬ ‫ببینێت‪ ،‬گ��ەورەت��ری��ن كێشەی‬ ‫ئاویش لە پارێزگای هەولێر‪،‬‬ ‫كەمی ئاوی ژێر زەوییە‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ل���ەم م���اوان���ەدا‬ ‫(عەبدولڕەقیب‬ ‫شوێنه‌وارناس‬ ‫یوسف) كێشەیەكی هەبوو لە‬

‫سەر تێكدانی شوێنێكی دێرینی‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬دەوت���رێ���ت كێشەی‬ ‫شەخسیی لەگەڵ ئەم هاواڵتییە‬ ‫هەیە؟‬ ‫* كێشەیەكی ق��ەزای��ەو‬ ‫پەیوەندیی بە گەشتوگوزارەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬هەرچەندە كاتی خۆی‬ ‫ك��اك ع��ەب��دول��ڕەق��ی��ب یوسف‬ ‫بڕوای جیاوازی هەبوو لەسەر‬ ‫ق���ەاڵو چۆنییەتی تێكدانی‬ ‫گەڕەكە دێرینەكانی هەولێر‪ ،‬كە‬ ‫ئێستا یونیسكۆ هەڵساوە بەم‬ ‫كارە‪ ،‬شێوازی دەوروبەری قەاڵ‬ ‫جیاوازە لەگەڵ ناوچەكانی تری‬ ‫هەولێر‪ ،‬گرێبەستی سێ‬ ‫تا پێنج ساڵمان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ‬

‫پارێزگاری هەولێر‌‬ ‫یونیسكۆ هەیە‪ ،‬نایشكرێت بە‬ ‫هەموو شتێك بڵێن شوێنەوارە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دەربارەی كاركردن‬ ‫لە ق��ەاڵ‪ ،‬ب��ڕی��ارە ك��ەی كۆتایی‬ ‫بەكارەكانی بێت؟‬ ‫* ق��ۆن��اغ��ی ی��ەك��ەم‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫مااڵنەی لەناو قەاڵ بوون‪ ،‬پارچە‬ ‫زەوییەكمان پێ دان‌و چۆڵیان‬ ‫كرد‪ ،‬تا كاركردن لەناویدا تەواو‬

‫دەبێت‪ ،‬ئێستاش یەك ماڵی تێدا‬ ‫ماوە‪ ،‬بۆ ئەوەی ئەم خاسیەتە‬ ‫لە دەست نەدات كە ژیان تێیدا‬ ‫ب��ەردەوام��ە‪ ،‬دوات��ر (‪ )70‬ماڵ‬ ‫دەچنەوە ناوی‌و وەكو گەڕەكێك‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەوانیش كارمەندانی‬ ‫ن��او ق��ەاڵ دەب��ن لە پۆلیس یان‬ ‫كارمەندی ش��ارەوان �ی‌و‪ ...‬هتد‪،‬‬ ‫بەشێكی وەك��و مۆتێالتی لێ‬

‫دێت‌و بەشێكی تری نیشاندانی‬ ‫كەلتووری ك��وردی‌و بەشەكەی‬ ‫ت���ری دەب��ێ��ت��ە م��ی��وان��خ��ان��ەی‬ ‫پ��ارێ��زگ��ا‪ ،‬ه��ەروەه��ا بەشێكی‬ ‫دەبێتە هەڵكۆڵین بۆ چینەكانی‬ ‫خ��وارەوەی قەاڵ كە الپەڕەكانی‬ ‫مێژوو هەڵدەداتەوە‪ ،‬پێشبینی‬ ‫دەكرێت (زەقوڕەی گوتییەكانی)‬ ‫تێدا بێت كە خۆریان پەرستووە‪.‬‬

‫داوای یاسایی لەدژی بەرزترین دوو تاوەرەكەی سلێمانی تۆمار دەكرێت‬ ‫بەدواداچوونی‪:‬زمناكۆ ئیسماعیل‬

‫‪.................................‬‬ ‫داوای ی��اس��ای��ی ل��ەس��ەر‬ ‫خاوەنی (تاوه‌ره‌کانی جاف)‪،‬‬ ‫بەرزترین دوو تاوەری سلێمانی‬ ‫تۆمار دەكرێت‌و داوای راگرتن‬ ‫ی���ان ق���ەرەب���ووك���ردن���ەوەی���ان‬ ‫ل��ێ دەك���رێ���ت‪ ،‬خ��اوەن��ی ئ��ەو‬ ‫تاوەرانەیش پێیوایە؛ كێشەكەیان‬ ‫دەس��ت��ی لەپشتەوەیە‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«زەوییەكانیشمان لە كۆمپانیای‬ ‫نۆكان كڕیوە»‪.‬‬ ‫ب���ە دی�������وار‌و خ���ان���ووی‬ ‫هاواڵتییانی بەشێك لەگەڕەكی‬ ‫سەرچناری شاری سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫الفیتەی ناڕەزایی ل��ەدژی ئەو‬ ‫دوو ت���اوەرە ب��ەرز ك��راوەت��ەوە‬ ‫كە ماوەی دوو ساڵێك دەبێت‬ ‫سەرقاڵی دروستكردنین‪.‬‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ڤ��اڵ��گ��ۆن»‬ ‫دەی����ەوێ����ت دوو ت�����اوەری‬ ‫(‪ )33‬ن��ه��ۆم��ی ل��ە گ��ەڕەك��ی‬ ‫س��ەرچ��ن��ار دروس����ت ب��ك��ات‪،‬‬ ‫بەاڵم هاواڵتییانی ئەو گەڕەكە‬ ‫ن��اڕازی��ن لە دروستكردنی ئەو‬ ‫تاوەرانە‌و سكااڵی یاساییان لە‬ ‫سەر خاوەنی تاوەرەكان تۆمار‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ئاری رەئوف‪ ،‬هاواڵتییەكی‬ ‫ئ��ەو گ��ەڕەك��ە‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬كە نەدەبوو حكومەت‬ ‫رازیبوایە بە دروستكردنی ئەو‬ ‫تاوەرانە‪ ،‬چونكە «ئەو ناوچەیە‬ ‫شوێنی نیشتەجێبوونەو ئەو‬ ‫بینایانە ب��وون��ەت��ە ه��ۆك��اری‬ ‫ب��ێ��زارب��وون��ی (‪ )57‬م��اڵ‪ ،‬كە‬ ‫دەكەونە نزیك ئەو تاوەرانە»‪.‬‬ ‫هەروەها وتی‪« :‬ئێمە بێزار‬ ‫ب��ووی��ن ل��ە دروستكردنی ئەو‬

‫نا‌ڕه‌زایی گه‌ڕه‌کێک ب ‌ه هه‌ڵواسینی الفیت ‌ه له‌دژی تاوه‌ره‌کانی جاف ‬ ‫تاوەرانە‌و دەبێت بۆ تەواوبوونی‬ ‫هەر تاوەرێك (‪ )5‬ساڵ چاوەڕێ‌‬ ‫بین»‪.‬‬ ‫ل��ە ئ��ێ��س��ت��اوە‪ ،‬ك��ە تەنیا‬ ‫یەك تاوەری لە تەواوبووندایە‪،‬‬ ‫كاریگەریی ل��ەس��ەر ماڵەكان‬ ‫دروست ك��ردووە‌و بووەتە هۆی‬ ‫دروستكردنی سێبەر بۆ سەر‬ ‫خانووەكان‪ .‬ئەوەیش بەشێكی‬

‫ن��ی��گ��ەران��ی ه��اواڵت��ی��ی��ان��ە ل��ەو‬ ‫تاوەرانە‪.‬‬ ‫ئاری‪ ،‬وتی‪« :‬ناكرێت ئەم‬ ‫ناوچەیە دوو بینای ئاوا بەرزی‬ ‫لێ دروست بكرێت‪ ،‬چونكە ئێمە‬ ‫سەربان نابینین‌و خۆرمان لێوە‬ ‫دی��ار نابێت‪ ،‬بە تەواوبوونی‬ ‫ت����اوەرەك����ەی ت���ر دڵ��ن��ی��ای��ن‬ ‫خ��ان��ووەك��ان��م��ان ب��ۆ هەمیشە‬

‫دەبنە سێبەر»‪.‬‬ ‫بەپێی ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬دەركەوتووە ئەو‬ ‫هاواڵتییانەی ل��ەم��اوەی ئەو‬ ‫دووس���اڵ���ەدا‪ ،‬ه��ەوڵ��ی كڕینی‬ ‫خانوویان لەو ناوچەیە داوە‪،‬‬ ‫جۆرێك لە «حەزەر»كردنیان‬ ‫هەبووە‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی گ��ەڕەك��ەك��ە‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ‬ ‫دەڵێن‪ :‬كاریگەریی لەسەر نرخی‬ ‫خانووەكانیش دروست كردووە‪،‬‬ ‫بە بەراورد بە پێشووتر‪.‬‬ ‫ه���ۆش���ی���ار ئ���ەح���م���ەد‪،‬‬ ‫هاواڵتییەكی تری نیشتەجێی‬ ‫نزیك بەو تاوەرانەیە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئ�����ەو ت��������اوەرەی ئێستا‬ ‫ب���ەرەو ت���ەواوب���وون دەچ��ێ��ت‪،‬‬ ‫ژی��ان��ی گ��ەڕەك��ەك��ەی تێكداوە‌‬

‫«ب���ەت���ەواوی���ی پ���ش���ووی لێ‬ ‫بڕیوین»‪.‬‬ ‫ژاوەژاوی ئ��ام��ێ��رەك��ان‌و‬ ‫ك���ارك���ردن ل��ە ت���اوەرەك���ان‪،‬‬ ‫بوونەتە بەشێكی تر لەناڕەزایی‬ ‫هاواڵتییانی گەڕەكەكە‪.‬‬ ‫هۆشیار‪ ،‬وتی‪« :‬دەمانەوێت‬ ‫قەرەبووی ماڵەكان بكرێتەوە‪،‬‬ ‫ی��ان دروستكردنی رابگیرێت‪،‬‬ ‫ل���ەرووی ی��اس��ای��ی��ەوە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ خاوەنی ئەو ت��اوەرەدا‬ ‫بكرێت‪ ،‬بۆیە داوای یاساییمان‬ ‫تۆمار كردووە»‪.‬‬ ‫بەپێی وتەی نەوزاد جاف‪،‬‬ ‫خاوەنی كۆمپانیای ڤاڵگۆن لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئەو دوو تاوەرە دەبنە‬ ‫بەرزترین ت��اوەر لە عێراقدا‌و‬ ‫وتی‪« :‬هیچ زیانێكی بۆ كەس‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو ئەو تاوەرانە دەبنە‬ ‫هۆكارێك بۆ ئ��ەوەی كە ئەو‬ ‫گەڕەكانە بەناوبانگتر بكات‌و‬ ‫نرخی خانووەكانیشی زیاتر‬ ‫بەرز بكاتەوە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬پێشتر‬ ‫خاوەنی ئەو زەوییە‪ ،‬كۆمپانیای‬ ‫(ن���ۆك���ان) ب����ووە‌و ئ���ەو لێی‬ ‫كڕیونەتەوە‪ .‬مەرجی فرۆشتنی‬ ‫ئەو زەوییانەیش بەپێی وتەی‬ ‫خ��ۆی��ان ئ����ەوە ب����ووە «ئ��ەو‬ ‫زەوییانە بكرێتە شتێكی تایبەت‬ ‫بۆ شاری سلێمانی»‪.‬‬ ‫ن��ەوزاد‪ ،‬هۆكاری ناڕەزایی‬ ‫ئ���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ان��ە ب��ۆ ئ��ەوە‬ ‫دەگەڕێنێتەوە كە بەشێك لەو‬ ‫هاواڵتییانە «بیانوو بە ئەوان‬ ‫دەگ���رن‌و گوایە ئ��ەو بینایانە‬ ‫یاسایی نین»‪ .‬وت��ی‪« :‬ئێمە‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ك��ەش��ف��ی ش��ارەوان��ی‬ ‫دروس��ت��م��ان ك����ردوون‪ ،‬دوای‬ ‫ئ���ەوەی دوو س��اڵ ش��ارەوان��ی‬ ‫خ��ەری��ك��ی ك��ەش��ف��ی شوێنی‬

‫دروس��ت��ك��ردن��ی ت���اوەرەك���ان‌و‬ ‫چۆنێتی دروستكردن‌و شێوازی‬ ‫ئ��ەن��دازی��اری��ی بیناكان ب��وون‪،‬‬ ‫ئ��ەوس��ا مۆڵەتیان پ��ێ دای��ن‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا شارەوانی رێگای بە‬ ‫دروستكردنی ئەو تاوەرانە داوە‌و‬ ‫هیچ كێشەیەكی تێدا نییە»‪.‬‬ ‫پێشیوایە‪ :‬دەستێك لەپشت‬ ‫ئەو كێشەیەوە هەیەو دەیانەوێت‬ ‫بە هەر نرخێك بێت سوودمەند‬ ‫بن لە رووی مادییەوە‪.‬‬ ‫پ��ارێ��زەر ستار خواڕەحم‪،‬‬ ‫بریكاری داوای ئەو هاواڵتییانە‬ ‫لە دادگ��ای سلێمانی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب���ەوە دەك����ات‪ ،‬ك��ە س��ەرەت��ا‬ ‫داواكاری ئەو هاواڵتییانە لەسەر‬ ‫كۆمپانیای دروس��ت��ك��ەری ئەو‬ ‫تاوەرانە‌و كۆمپانیای (قوباد)‬ ‫ی��ش ب���وو‪ ،‬ك��ە زەوی��ی��ەك��ەی‬ ‫ب��ە ن���اوەوە ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم دوای‬ ‫ئ��اگ��ادار«ت��ەب��ل��ی��غ»ك��ردن��ی��ان‪،‬‬ ‫دەرك��ەوت ئەو دوو كۆمپانیایە‬ ‫لە «واقیع»دا بوونیان نەبووە‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت���ی‪« :‬دوای‬ ‫ئەوەی ئەو موڵكە خرایە سەر‬ ‫ن��ەوزاد جاف‪ ،‬ئێمە داواكەمان‬ ‫ل���ەس���ەر ئ����ەو ك��ەس��ە ب���ەرز‬ ‫كردووەتەوە‪ ،‬كە پێشتر لەسەر‬ ‫كۆمپانیای قوباد بوو‪ ،‬ئێستایش‬ ‫داوای ئەو هاواڵتییانە لە دادگا‬ ‫لەسەر نەوزاد جافە‪ ،‬كێشەكان‬ ‫ئێستا ل��ە ن��او دادگ���ای سێ‌‌و‬ ‫چواری بەراییە»‪.‬‬ ‫بەپێی وتەی ئەو پارێزەرە‪،‬‬ ‫بەپێی یاسا‪ ،‬لە دادگاكان زیاتر‬ ‫ئەوە لێكدەدرێتەوە‪ ،‬ئایا ئەو‬ ‫شوقانە لە پێناو بەرژەوەندیی‬ ‫گشتیدا دروستكراون‪ ،‬یان لە‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی ت��اك��دان‪ .‬وتی‪:‬‬ ‫«ئ����ەوە ك��ێ��ش��ەك��ە ی��ەك�لای��ی‬ ‫دەكاتەوە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫كەمپینێك‪ :‬سێدارە بوەستێنن‬

‫رۆژن��ام��ە‪:‬دوای ئەنجامدانی‬ ‫ك��ەم��پ��ی��ن��ێ��ك ب���ۆ ئیسماعیل‬ ‫بێشكچی‪ ،‬رووناكبیری ناسراوی‬ ‫توركیا‪ ،‬كەمپێنێكی تر لەالیەن‬ ‫بەشێك لە نووسەرانی كوردی‬ ‫ت��ورك��ی��او ئ���ێ���ران‌و ه��ەرێ��م��ی‬

‫كوردستانەوە‪ ،‬بۆ راگرتنی سزای‬ ‫سێدارەدان لەئێران راگەیەنرا‪.‬‬ ‫ل���ەروون���ك���ردن���ەوەی���ەك���ی‬ ‫كەمپینەكەدا‪ ،‬كە كۆپییەكی‬ ‫نێرراوە بۆ «رۆژنامە»‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫ی‬ ‫«ل��ەب��ەرئ��ەوەی‌ لەساتەوەخت ‌‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫س���ازك���ردن���ی‌ ك��ەم��پ��ی��ن��ێ��ك بۆ‬ ‫ی‬ ‫ئیسماعیل بێشكچی‪ ،‬داوا ‌‬ ‫ئەوەمان لێكرا هەقیش بدەین‬ ‫بەبرایانی‌ كورد لە خۆرهەاڵت‌و‬ ‫هەڵمەتێكی‌ ئیمزاكۆكردنەوەش‬ ‫ب��ۆ پشتگیریی‌ ل��ەو كەسانە‬

‫ئ��ەن��ج��ام ب��دەی��ن ك��ە ل��ەالی��ەن‬ ‫ك��ۆم��اری‌ ئیسالمیی‌ ئێرانەوە‪،‬‬ ‫سزای‌ لەسێدارەدانیان بەسەردا‬ ‫سەپێنراوە‪ ،‬بۆیە كەمپینێكمان‬ ‫راگەیاند»‪.‬‬ ‫ك��ەم��پ��ی��ن��ەك��ە‪ ،‬داوا لە‬

‫رۆشنبیران‌و چاالكوانانی مەدەنیی‬ ‫كورد دەكات؛ پشتگیریی خۆیان‬ ‫بۆ كەمپینەكە بنێرن‌و ئیمزای‬ ‫بكەن؛ بۆئەوەی وەك ناڕەزاییەك‬ ‫دژی س��زای ل��ەس��ێ��دارەدان لەو‬ ‫واڵتە‪ ،‬بووەستنەوە‪.‬‬

‫«رۆژنامه‌»؛ هۆکاره‌کان‌و هه‌وڵه‌کانی «تیرۆریستان» باڵوده‌کاته‌وه‬

‫كۆچی پزیشکه‌كانی كەركوك؛ دەستپێدەكات‌و مانگرتنیشیان به‌رده‌وامه‌‬ ‫‌‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪................................‬‬ ‫ك���ۆچ���ی پ��زی��ش��ك��ەك��ان��ی‬ ‫كەركوك‪ ،‬بەهۆی دروستبوونی‬ ‫مەترسیی لەسەر ژیانیان‪ ،‬رووە‌و‬ ‫هەولێر‌و سلێمانی دەستپێدەكات‌و‬ ‫م��ان��گ��رت��ی ع��ی��ادەك��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫ب����ەردەوام����ە‌و وەاڵم����ی هێزە‬ ‫ئەمنییەكان ب��ەالی ئ��ەوان��ەوە‪،‬‬ ‫«دڵخۆشكەر» نییە‪.‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری گشتیی‬ ‫تەندروستیی كەركوك‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫كۆچكردن دەستیپێكردو لەم‬ ‫رۆژان�����ەدا چ �ه‌ن��د پزیشكێک‪،‬‬ ‫شارەكەیان جێهێشت‪ ،‬چونكە‬ ‫وەاڵم����ی دەزگ����ا ئەمنییەكان‬ ‫«قایلكەر» نەبووە‌و گومانیان‬ ‫ل���ەو ب��ەڵ��ێ��ن��ان��ە ه��ەی��ە ك��ە بۆ‬ ‫پاراستنی گیانیان گرتوویانەتە‬ ‫بەر‪.‬‬ ‫هێرش بۆ سەر پزیشكەكان‬ ‫لە (شەش) رۆژدا‬ ‫تەنیا لەماوەی شەش رۆژدا‬ ‫لەشاری كەركوك‪ )3( ،‬پزیشك‬ ‫دەك��رێ��ن��ە ئ��ام��ان��ج��ی گ��رووپ��ە‬ ‫چەكدارەكان‪ ،‬شەوی (‪،)6/19‬‬ ‫چەند چەكدارێك هەڵدەكوتنە‬ ‫سەر ماڵی د‪.‬ئەدوەڵ عەلی (‪80‬‬ ‫ساڵ)‪ ،‬لەگەڕەكی مامۆستایان‌و‬ ‫دەیڕفێنن‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬لەنەخۆشخانەی‬ ‫(ش��ف��ای خ��ێ��رخ��وازی��ی) دەوام‬

‫دەك��ات‪ ،‬بەپێی زانیارییەكان‪،‬‬ ‫چ���ەك���دارەك���ان (س���ێ) ك��ەس‬ ‫بوون‌و پیكابێكی دەبڵی توێتایان‬ ‫پێبووە‪.‬‬ ‫سەعات (‪)8:50‬ی شەوی‬ ‫(‪ ،)6\23‬رووداوێ����ك����ی تر‬ ‫دووبارە دەبێتەوە‪ ،‬كاتێك چەند‬ ‫چەكدارێكی تر بە ئۆتۆمبێلێكی‬ ‫شۆفرلێتی بێژمارە‪ ،‬هەڵدەكوتنە‬ ‫سەر عیادەی (د‪.‬سافی هەرزان)‬ ‫لەشەقامی پزیشكان‌و ب��ەرەو‬ ‫شوێنێكی نادیار دەیڕفێنن‪.‬‬ ‫ش���ەوی (‪ ،)6\25‬چەند‬ ‫چ��ەك��دارێ��ك��ی ت��ر ك��ە بەپێی‬ ‫زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی س��ەن��ت��ەری‬ ‫هەماهەنگیی پۆلیسی كەركوك‪،‬‬ ‫که‌ ئۆتۆمبێلێكی جۆری هۆندایان‬ ‫پێبووە‪ ،‬چوونه‌تە س��ەر ماڵی‬ ‫پزیشكی‬ ‫(د‪.‬فازڵ خورشید)‪ ،‬كە‬ ‫دیمه‌نێکی شاری که‌رکوک‬ ‫ددان��ە‌و منداڵێكی تەمەن (‪)9‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ف��ەرم��ان��گ��ەی مانگرتنەكە بشكێنین‪ ،‬تائێستا‬ ‫س��اڵ��ی��ان ب���ەن���اوی (م����وراد)‬ ‫رفاندووه‌‪ ،‬بەاڵم ئەمیان رۆژی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی ش���ارەك���ەو هێزە ئەمنییەكان‪ ،‬وەاڵمی تەواو‬ ‫(‪ )6/30‬بە (‪ )50‬هەزار دۆالر پۆلیس‌و ئەنجومەنی پارێزگا‪‌ ،‬و (دڵخۆشكەریان) پێ نییە بۆ‬ ‫ئ��ازادك��را‌و سیانەكەی تریش‪ ،‬چ��ەن��د ك��ۆب��وون��ەوەی��ەك��ی��ان پاراستنی گیانی پزیشكەكان»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا وت���ی‪« :‬ئ���ەوان‬ ‫ئەنجامدا‪ ،‬ب��ەاڵم پزیشکەكان‬ ‫تائێستا بێسەروشوێنن‪.‬‬ ‫مانگرتنی ع��ی��ادەك��ان‪ ،‬ئ��ام��ادەن��ی��ن مانگرتنەكەیان چەندینجار بەڵێنیان پێداوین‪،‬‬ ‫بشكێنن‌و ه��ۆک��اره‌ک�ه‌ش��ی بۆ بەاڵم بەڵێنەكانیان نەیانتوانیوە‬ ‫بەردەوامە‬ ‫دوای ئ���ەو رووداوان������ە‪ ،‬ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‪ ،‬که‌ هێزە گیانمان بپارێزێن‪ ،‬بۆیە تا‬ ‫مانگرتنی عیادە پزیشكییەكانی ئەمنییەكان‪ ،‬لەماوەی رابردوودا‪ ،‬دڵنیانەبین لەپاراستنی گیانی‬ ‫شارەكە راگەیەنراو تائێستاش بەڵێنەكانیان نەبردووەتە سەر‪ .‬پزیشكان‪ ،‬مانگرتن ب��ەردەوام‬ ‫سدیق عومەر‪ ،‬بەڕێوەبەری دەبێت»‪.‬‬ ‫ب���ەردەوام���ە‪ .‬ئ����ەوان‪ ،‬داوای‬ ‫پاراستنی سەر‌و ماڵیان دەكەن‌و ف��ەرم��ان��گ��ەی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬ ‫دەیانەوێت هێزە ئەمنییەكان ك��ەرك��وك‪ ،‬لەلێدوانێكیدا بۆ پۆلیسی كەركوك‪ :‬پالنی نوێ‬ ‫دادەنێین‬ ‫(رۆژنامە)‪ ،‬وتی‪« :‬ئامادە نین‬ ‫بەڵێنی تەواویان پێ بدەن‪.‬‬

‫لەبارەی پالنەكەیانەوە بۆ‬ ‫پاراستنی گیانی دكتۆەكان‌و‬ ‫توندكردنی ئەمنییەتی شەقامی‬ ‫پزیشكانی ش��ارەك��ە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«بەوردیی چاودێریی دەخەینە‬ ‫س���ەر ش��ەق��ام��ی پ��زی��ش��ك��ان‌و‬ ‫سەرجەم گ��ەڕەك‌و كۆاڵنەكان‪،‬‬ ‫بۆئەوەی بتوانین بارودۆخەكە‬ ‫ئاسایی بكەینەوە»‪.‬‬

‫ل���ی���وا ج���ەم���ال ت��اه��ی��ر‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی پۆلیسی‬ ‫كەركوك‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی وت‪:‬‬ ‫«سەرجەم هێزە ئەمنییەكانی‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬پالنێكی نوێمان‬ ‫بەدەستەوەیە‪ ،‬بۆئەوەی گیانی‬ ‫دكتۆرەكان لەكردەوەی رفاندن‌و‬ ‫تۆقاندن بپارێزین»‪.‬‬ ‫هەروەها ئاماژەی بەوەدا‪:‬‬ ‫ئ��ەو مەترسییەی لەكەركوك‬ ‫دروستبووە‪ ،‬تەنیا دكتۆرەكانی‬ ‫نەگرتووەتەوە‪ ،‬بەڵكو پێیوایە‪:‬‬ ‫م��ەت��رس��ی ل��ەس��ەر ت����ه‌واوی‬ ‫هاواڵتییانی شارەكە هەیە‪.‬‬

‫بەتۆمەتی بەكارهێنانی‪ )500( ،‬كەس دەستگیرده‌کرێن‬

‫ئاسایش؛ «به‌توندیی» سزای حەبخۆرەكان دەدات‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.............................................................‬‬

‫رێ����ژەی ب��ەك��اره��ێ��ن��ەران��ی‬ ‫(ح��ەب)‌و (ش��روب)ی هۆشبەر‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ��ام��ارەك��ان رووی���ان‬ ‫لەزیادبوون كردووە‌و ئاسایشیش‬ ‫كار بۆ ئەوە دەك��ات‪ ،‬سزایەكی‬ ‫«توند»یان بەسەردا جێبەجێ‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ئاسایشی سلێمانی كار‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوە دەك����ات؛ ل��ەم��ەودوا‬ ‫ئەوانەی (ح��ەب)ی بێهۆشكەر‬ ‫بەكار دەهێنن‪ ،‬بەپێی یاسای‬ ‫م��ادەه��ۆش��ب��ەرەك��ان دادگ��ای��ی‬ ‫بكرێن‪ ،‬پەرلەمانتارێكیش دەڵێت‪:‬‬ ‫ئەو كەسانە دەبێت بەپێی مادەی‬ ‫(‪)50‬ی دەرمانسازیی دادگایی‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫جۆرەكانی حەبی بێهۆشكەر‬ ‫بەپێی ب��ەدواداچ��وون��ێ��ك��ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬دەركەوتووە حەبی‬ ‫ب��ێ��ه��ۆش��ك��ەری ج���ۆراوج���ۆر لە‬ ‫بازاڕەكاندا هەیەو بە شێوەی‬ ‫ئاسان دەس��ت دەك��ەوێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫دیارترینیان (پانادۆڵ‌و ئەسلین‌و‬ ‫دۆم���ادری���ن)ن‪ ،‬جگە ل��ەوەی��ش‬ ‫مەوادی تری بێهۆشكەر لەجۆری‬ ‫ش���روب‌و سیكۆتین‪ ،‬ل��ەالی��ەن‬ ‫گەنجانەوە بەكار دەهێنرێن‪.‬‬ ‫بەشێكی زۆری ئەو حەبانە لە‬ ‫دەرمانخانەكاندا دەست دەكەون‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم زی��ات��ر ل��ە دەرم��ان��خ��ان��ە‬ ‫الكۆاڵن‌و نایاساییەكاندا‪ ،‬نرخی‬

‫ئ��ەو حەبانە ل��ە (‪ )10‬ه��ه‌زار‬ ‫دینارەوە تا (‪ )30‬هەزار دینارە‌و‬ ‫ب��ەو نرخانە مامەڵەیان پێوە‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫ع �ە‌م��ی��د ج����ە‌الل ئ �ە‌م��ی��ن‪،‬‬ ‫لێپرسراوی‌ بە‌شی‌ نە‌هێشتنی‌ ماد ‌ە‬ ‫ی‬ ‫هۆشبە‌رەكان لە ‌بە‌ڕێوە‌بە‌رێت ‌‬ ‫ئاسایشی‌ سلێمانی‌‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ ،‬بەپێی ئەو زانیارییانەی‬ ‫دەست ئەوان كەوتووە؛ زۆرترینی‬ ‫ئ��ەو ح��ەب��ان��ە ل��ە دەرمانخانە‬ ‫الكۆاڵنەكاندا دەس��ت دەك��ەون‌و‬ ‫دی���ارت���ری���ن ج��ۆرەك��ان��ی��ش��ی‬ ‫«پانادۆڵ‌و ئەسلین»ە‪.‬‬ ‫(‪ )500‬كەس دەستگیر كراون‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ئ���ام���ارێ���ك���ی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی ئ��اس��ای��ش��ی‬ ‫سلێمانی‌و ژووری نەهێشتنی‬ ‫مادە هۆشبەرەكان‪ ،‬لە ماوەی‬ ‫شەش ساڵی راب���ردوودا‪ ،‬زیاتر‬ ‫ل��ە (‪ )500‬ك��ەس ب��ە تۆمەتی‬ ‫بەكارهێنانی حەبی بێهۆشكەر‪،‬‬ ‫دەستگیر كراون‌و دراونەتە دادگا‪.‬‬ ‫ه���ی���وا ی���وس���ف‪ ،‬ت��ەم��ەن‬ ‫(‪31‬ساڵ)‪ ،‬نایشارێته‌وه‌ ماوەی‬ ‫زی��ات��ر ل��ە چ���وار س��اڵ��ە حەبی‬ ‫ه��ۆش��ب��ەر ب��ەك��ار دەه��ێ��ن��ێ�ت‌و‬ ‫جارێكیش دەستگیر ك���راوە‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬س��ەرەت��ا ل��ە رێگەی‬ ‫هاوڕێیەكییەوە‪ ،‬دوای ئ��ەوەی‬ ‫بێتاقەت ب��ووە‪ ،‬بۆ یەكەمجار‬ ‫ب��ەك��اری ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬ئ��ەو وت��ی‪:‬‬ ‫«ئێستایش بەهۆی راهاتنم لە‬ ‫سەری بە بەردەوامیی بەكاری‬ ‫دەهێنم‌و بەئاسانیش دەستم‬

‫دەكەوێت»‪.‬‬

‫ب��ۆ ئ���ەوەی م��اوه‌ی��ه‌ک مەست‬ ‫بێت»‪.‬‬ ‫سەروەر‪ ،‬دەڵێت‪ :‬دوور نییە‬ ‫هەندێك لەو كەسانە بەكارهێنانی‬ ‫ئەو مادانە وەك ئازایەتیی ببینن‪،‬‬ ‫بۆیە بەكاری دەهێنن‪.‬‬

‫ئەو‪ ،‬لەگەڵ هاوڕێكانی زیاتر‬ ‫حەبی (پانادۆڵ‌و ئەسلین) بەكار‬ ‫دەهێنن‪ ،‬وتی‪« :‬جارجاریش بۆ‬ ‫ئەوەی زیاتر بێهۆش بین‪ ،‬بۆنی‬ ‫سیكۆتین دەكەین‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫چۆن چارەسەر بۆ‬ ‫تاوێك بێهۆش بین»‪.‬‬ ‫عە‌مید ج��ە‌الل ئە‌مین‪ ،‬لە «حەبخۆرەكان» دەدۆزرێتەوە‬ ‫بەهۆی زی��ادب��وون��ی رێ��ژه‌ی‬ ‫لێدوانێكیدا ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»‪،‬‬ ‫وت�������ی‪« :‬ل�����ە س����ەرەت����ای بەكارهێنەرانی حەبی بێهۆشكەر‪،‬‬ ‫ئەمساڵەوە بەدەیان گەنجمان بیر‌وبۆچوونی جیاواز لەبارەی‬ ‫دەس��ت��گ��ی��رك��ردووە‪ ،‬ك��ە ئ��ەو چۆنییەتی چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‬ ‫ح��ەب��ان��ەی��ان ب��ۆ بێهۆشكردنی ئ��ەو كێشەیەوە هەیە‪ ،‬بەپێی‬ ‫خ��ۆی��ان ب��ەك��ار هێناوە‌و دوات��ر ئ��ام��ارەك��ان��ی��ش دەرك���ەوت���ووە‪،‬‬ ‫ئەو (‪ )500‬كەسەی لە ماوەی‬ ‫داومانن بە دادگا»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ك��ەس��ان��ەی دەستگیر شەش ساڵی رابردوودا دەستگیر‬ ‫كراون‪ ،‬زۆرینەیان لەناو شاردان‌و كراون‪ ،‬زۆرینەیان لەماوەی ئەم‬ ‫بەشێكیشیان ل��ە دەرەوەی دووساڵەدا تۆمار كراون‪.‬‬ ‫لەئێستادا ئەو كەسانە بە‬ ‫ش��ارەك��ان��ن‪ ،‬ب��ەاڵم زۆرینەیان‬ ‫گەنجن‌و تەمەنیان لەنێوان (‪ 18‬پێی مادەی (‪)50‬ی دەرمانسازیی‬ ‫دادگایی دەكرێن‪ ،‬بەاڵم ئاسایش‬ ‫ ‪ )45‬ساڵیدایە‪.‬‬‫س����ەروەر ك��ەری��م سەعید‪ ،‬كار بۆ ئەوە دەكات بە مادەیەكی‬ ‫توێژەری دەروونیی‪ ،‬پێیوایە؛ ئەو تر‪ ،‬سزاكەیان تووندتر بكات‪.‬‬ ‫ع �ە‌م��ی��د ج����ە‌الل ئ �ە‌م��ی��ن‪،‬‬ ‫كەسانە بەهۆی چەند هۆكارێكەوە‬ ‫ی‬ ‫گ��ی��رۆدەی ئ��ەو گرفتە دەب��ن‪ ،‬ل �ە‌ ب�ە‌ڕێ��وە‌ب�ە‌رێ��ت�ی‌ ئاسایش ‌‬ ‫پێیوایە‪« :‬گرووپی هاوڕێكانیان سلێمانی‌‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪،‬‬ ‫دەبێتە هۆی راكێشانی گەنجان‌و كە داوایان كردووە بۆ رێگریكردن‬ ‫چاولێكەریی هاوڕێكانی تریان لە زی��ادب��وون��ی ئ��ەو دی��اردەی��ە‪،‬‬ ‫بۆ بەكارهێنانی ئەو مادانە‪ ،‬لەو بەپێی یاسای مادەهۆشبەرەكان‬ ‫ئەو كەسانە دادگایی بكرێن‪.‬‬ ‫رووەوە كاریگەریی هەیە»‪.‬‬ ‫ناوبراو وتی‪« :‬دەمانەوێت‬ ‫ه��ەروەه��ا وت��ی‪« :‬یەكێكی‬ ‫تر لەو هۆكارانە ئەوەیە؛ ئەو ب����اب����ە‌ت‌و م������ادە‌ی‌ (‪)50‬ی‌‬ ‫ی‬ ‫ك��ەس��ە گ��ی��رۆدەی كێشەیەكی دە‌رمانسازیی‌ بخە‌نە‌ چوارچێوە‌ ‌‬ ‫مادە‌هۆشبە‌رە‌كانە‌وە‌‪،‬‬ ‫كۆمەاڵیەتیی دەبێت‌و پەنا بۆ یاسای‌‬ ‫بەكارهێنانی ئەو مادانە دەبات‪ ،‬ب��ۆ ئ���ە‌وە‌ی‌ ل��ە‌م��ە‌ودوا ب��ۆ ئە‌و‬

‫ی‬ ‫ب��وارەی��ش ه �ە‌م��ان رێوشوێن ‌‬ ‫مادە‌هۆشبە‌رە‌كان لە‌گە‌ڵ ئە‌و‬ ‫ك�ە‌س��ان�ە‌ بگیرێتە‌بە‌ر ك �ە‌ بە‬ ‫ی‬ ‫ن��ای��اس��ای �ی‌ ح���ەب‌و دە‌رم��ان�� ‌‬ ‫هۆشبە‌ر ب�ە‌ك��اردە‌ه��ێ��ن��ن‪ ،‬یان‬ ‫دە‌یفرۆشن»‪.‬‬ ‫بیانووی ئاسایش بۆ ئەوە‬ ‫دەگەڕێتەوە‪« ،‬ئ��ەو كەسانەی‬ ‫دەستگیردەكرێن‪ ،‬لێكۆڵینەوەیان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ دەك���رێ���ت‌و رەوان����ەی‬ ‫بنكەكانی پۆلیس دەك��رێ �ن‌و‬ ‫ئەوانیش دەیاندەنە دادگاكان‪،‬‬ ‫بەاڵم لە دادگا‪ ،‬دادوەرەك��ان بە‬ ‫كەفالەت ئازادیان دەكەن»‪.‬‬ ‫عەمید جەالل‪ ،‬وتی‪« :‬دەبێت‬ ‫لە چوارچێوەی ئەو یاسایەدا سزا‬ ‫بدرێن‌و غەرامە بكرێن»‪.‬‬ ‫سەرگوڵ عەزیز‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی مافی مرۆڤ لەپەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫ئەو حەبانەی بەكار دەهێنرێن‬ ‫ب��ەدەر بن ل��ەم��ادەی هۆشبەر‌و‬ ‫نەچنە چ��وارچ��ێ��وەی یاسای‬ ‫مادەهۆشبەرەكانەوە‪ ،‬ئەوا دەبێت‬ ‫بە مادەی (‪)50‬ی دەرمانسازیی‬ ‫دادگایی بكرێن»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬بەپێی‬ ‫یاسای سزادانی عێراقیی ئەگەر‬ ‫جۆری حەبەكان نەزانراو بێت‌و‬ ‫نەهاتبێتە یاسای بێهۆشكارییەوە‬ ‫ئ�����ەوا ن���اك���رێ���ت‌و نایشبێت‬ ‫دادوەرەك�����ان ل��ە چوارچێوەی‬ ‫مادە هۆشبەرەكاندا ئەو كەسانە‬ ‫دادگایی بكەن‪ ،‬هەروەها وتی‪:‬‬ ‫«ئ���ەو م��ادەی��ەی��ان ب��ە س��ەردا‬ ‫ناسەپێنرێت»‪.‬‬

‫دكتۆرەكان‪ :‬بەیەكجاریی‬ ‫عیادەكان دادەخەین‬ ‫د‪.‬سەباح داودی‪ ،‬پزیشكێكی‬ ‫ب��ەن��اوب��ان��گ��ی ش��ارەك��ەی��ە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬مەترسییەكی گەورە‬ ‫ل��ەش��ارەك��ەدا دروس��ت��ب��ووە‌و‬ ‫پزیشكەكانیش كراونەتە ئامانج‌و‬ ‫ئێستا ئەو هێرشانە بۆ سەر‬ ‫پزیشكان زی��ادی��ان ك���ردووەو‬ ‫باسی ل�ه‌وه‌ش��ک��رد‪« :‬ئێستا‪،‬‬ ‫مەترسییەكە گەیشتووەتە سەر‬ ‫خێزان‌و ماڵ‌و منداڵەكانیشیان»‪.‬‬ ‫داودی‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئەگەر وا‬ ‫ب��ڕوات‪ ،‬زۆرب��ەی عەیادەكانمان‬ ‫دادەخ��ەی��ن‪ ،‬چونكە گیانمان‬ ‫لەپیشەكانمان خۆشتردەوێت»‪.‬‬ ‫كۆچی پزیشكەكان؛‬ ‫دەستپێدەكات‬ ‫بەپێی ئ��ەو زانیارییانەی‬ ‫دەست «رۆژنامە» كەوتوون‪،‬‬ ‫لەدوای ئەو رووداوانەوە‪ ،‬چه‌ند‬ ‫پزیشکێک‪ ،‬لەهەوڵی جێهێشتنی‬ ‫ش��ارەك��ەی��ان��دان‌و بەڕێوەبەری‬

‫ف��ەرم��ان��گ��ەی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬ ‫كەركوكیش دەڵ��ێ��ت‪ :‬كۆچی‬ ‫دكتۆرەكان‪ ،‬لەترسی رووداوی‬ ‫ئ��ەم��ن��ی��ی‌و دروس��ت��ب��وون��ی‬ ‫مەترسیی ب��ۆ س��ەر ژیانیان‬ ‫دەستیپێكردووە‪.‬‬ ‫س��دی��ق ع���وم���ەر‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ل����ەم����اوەی چ��ەن��د رۆژی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬ئەوەندەی ئاگادارین‪،‬‬ ‫چه‌ند پزیشكێک شارەكەیان‬ ‫جێهێشتووە‪ ،‬ب���ەاڵم رێ��ژەی‬ ‫ت��ەواوم��ان ال نییە»‪ .‬بەپێی‬ ‫زانیارییەكان‪ ،‬ئەوانەی كۆچیان‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬شارەكانی هەرێمی‬ ‫كوردستانیان ه��ەڵ��ب��ژاردووە‪،‬‬ ‫لەوانە (هەولێر‌و سلێمانی)‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری فەرمانگەی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی��ی ك���ەرك���وك‪،‬‬ ‫ب���ە «رۆژن�����ام�����ە»ی وت‪:‬‬ ‫«بەمەبەستی پالنێكی نوێ‌و‬ ‫بۆ پاراستنی گیانی پزیشكان‌و‬ ‫مەترسییەكان‪،‬‬ ‫بنبڕكردنی‬ ‫داوام��ان لەالیەنە ئەمنییەكان‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬هێزێكی تایبەت‬ ‫بنێرن بۆ پاراستنی شەقامی‬ ‫پزیشكان‪ ،‬چونكە هەڕەشە‬ ‫لەسەر ماڵ‌و منداڵی پزیشكان‬ ‫هەیە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬ئ��ەگ��ەر‬ ‫واب��ڕوات‪ ،‬زۆرب��ەی پزیشکەكان‬ ‫ش��ارەك��ە جێدەهێڵن‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«ت��ائ��ێ��س��ت��اش‪ ،‬ل��ەپ�لان��ی‬ ‫بەرپرسانی ئەمنیی تێناگەین‪،‬‬ ‫بۆیە مانگرتن ناشكێنین»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫مه‌ال یاسین‪ :‬ئه‌و کرداره ‌‪ ،‬بێڕێزیکردن ‌ه به‌رامبه‌ر ئایینی پیرۆزی ئیسالم‪.‬‬

‫دوو ئیمام؛ مزگەوتێك دابەش دەكەن‬ ‫به‌دواداچوونی‪:‬‬ ‫ ئاریان حەسەن‬

‫‪.............................................................‬‬

‫مزگەوتی حاجی عوسمانی‬ ‫ع��ەالف‪ ،‬لە گەڕەكی زەرگەتەی‬ ‫ش��اری سلێمانییە‪ ،‬لە ئێستادا‬ ‫دوو وتارخوێن‌و پێشنوێژی هەیە‌و‬ ‫خەڵكەكەیش بە تەواویی سەریان‬ ‫لێشێواوە‌و نازانن لە دوای كام‬ ‫ئیمامەوە نوێژەكانیان بكەن‪.‬‬ ‫ئ��اوات محەمەد‪ ،‬گەنجێكی‬ ‫تەمەن (‪ )25‬ساڵە‌و بە هۆی‬ ‫كاركردنەوە لە قۆناعی شەشی‬ ‫س��ەرەت��ای��ی وازی ل��ە خوێندن‬ ‫هێناوە‪ ،‬ئێستا وەستای بەستنی‬ ‫ئاو و ئاوەڕۆیە‪ ،‬هەموو نوێژەكانی‬ ‫لە مزگەوتی حاجی عوسمانی‬ ‫ع���ەالف (گ��ەڕەك��ی زەرگ��ەت��ەی‬ ‫سلێمانی) بە جەماعەت دەكات‌و‬ ‫خۆی بە وتارخوێنی مزگەوتەكە‬ ‫دەزانێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی چۆن ئاوات‬ ‫ب��ووەت��ە وتارخوێنی مزگەوتی‬ ‫حاجی عوسمانی عەالف‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ح��ك��وم��ەت ن��ەی��ك��ردووم��ەت��ە‬ ‫وتارخوێنی مزگەوتەكە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئایینی ئیسالم ب��ە پێی ئەم‬ ‫حكومەت‌و دامودەزگایە شەرعی‬ ‫خ��ۆی ن��اك��ات‪ ،‬بەڵكو بەپێی‬ ‫زیرەكیی‌و لێهاتوویی‌و شارەزایی‬ ‫لە ب��واری شەریعەت‌و ئیسالمدا‬ ‫ئیمام دیاریی دەكات‪ ،‬منیش تەواو‬ ‫شارەزام لە ئایینی ئیسالمدا‪ ،‬بۆیە‬ ‫خۆم بە وتارخوێنی راستەقینەی‬ ‫ئەم مزگەوتە دەزانم»‪.‬‬ ‫ئاوات‪ ،‬دەڵێت‪« :‬من كێشەی‬ ‫ش��ەخ��س��ی��م ل��ەگ��ەڵ مامۆستا‬ ‫یاسیندا نییە (بەڕەسمیی لەالیەن‬ ‫ئەوقافەوە وتارخوێنی مزگەوتی‬ ‫(حاجی عوسمانی عەالف)ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو بەپێی ئایینی ئیسالم هەندێك‬

‫ستۆریی‪:‬‬ ‫سەرتیپ نۆرەیی‪ -‬بەریتانیا‬

‫ ‬ ‫ئه‌و مزگه‌وته‌ی دوو ئیمام شه‌ڕی پێشنوێژیی‌و وتارخوێنیی له‌سه‌ر ده‌که‌ن‬ ‫كەموكووڕیی هەیە‪ ،‬بۆیە ئەو بە‬ ‫وتارخوێن نازانم‌و هەركەسیش‬ ‫لەدوایەوە نوێژ بكات‪ ،‬نوێژەكەی‬ ‫دروست نییە‌و بەتاڵە‪.‬‬ ‫وەك خەڵكی مزگەوتەكە‬ ‫دەگ��ێ��ڕن��ەوە؛ «ه��ەم��وو فەرزیك‬ ‫دەبێت پۆلیس بانگ بكرێت بۆ‬ ‫وەدەرنانی ئاوات لە مزگەوتەكە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوەی دەیكاتە دەمەقاڵە‌و‬ ‫شەڕكردن لەگەڵ (مجێور‌و مەال‌و‬ ‫نوێژخوێنان)ی مزگەوت‪.‬‬ ‫چەندبن جار سكااڵ لەسەر‬ ‫ئاوات کراو‌ه لە بنكەی پۆلیس‌و‬ ‫دەستبەسەر ك��راوە‪ ،‬جارێكیش‬ ‫بۆ ماوەی سێ مانگ دەستبەسەر‬

‫ك����راوە‪ ،‬ب��ە ت��ۆم��ەت��ی ئ���ەوەی‬ ‫«بێڕێزیی بە مزگەوت كردووە»‪،‬‬ ‫جگە ل��ەوەی زۆرج���ار بە چەند‬ ‫كەسێك لێیان داوە‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬بەپێچەوانەی وتەكانی‬ ‫ئاواتەوە‪ ،‬وتارخوێنی مزگەوتی‬ ‫ح��اج��ی ع��وس��م��ان��ی ع���ەالف‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬پێویستە دەزگ���ا‬ ‫پەیوەندیدارەكان‌و حكومەت رێگە‬ ‫چارەیەك بۆ ئەم كوڕە دابنێن‪،‬‬ ‫چونكە ئ���ەوەی ئ��ەو دەی��ك��ات؛‬ ‫بێڕێزیكردنە بە دینی پیرۆزی‬ ‫ئیسالم»‪.‬‬ ‫مەال یاسین حەكیم نەجمەدین‪،‬‬ ‫وت��ارخ��وێ��ن��ی م��زگ��ەوت��ی حاجی‬

‫عوسمانی ع��ەالف‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫بەڕێوبەرێتی ئەوقافەوە رەزامەندیی‬ ‫دراوە لەسەر وتارخوێندنی لەو‬ ‫م��زگ��ەوت��ەدا‪ ،‬لەساڵی (‪)2003‬‬ ‫كۆلێژی شەریعەی تەواو كردووە‌و‬ ‫ئێستا خاوەنی نامەی ماستەرە لە‬ ‫بواری «فیقهـ ‌و ئوسوڵ»دا‪ ،‬لە‬ ‫دوای مەال عوزێر حافز‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بووە‬ ‫بە وتارخوێنی مزگەوتەكە‪.‬‬ ‫مەال یاسین‪ ،‬سەبارەت بەو‬ ‫كێشەی دوو وتارخوێنییە‪ ،‬كە‬ ‫لە مزگەوتەكەیدا هەیە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئەم كوڕە بە تەنیا لەم مزگەوتە‬ ‫وای ن���ەك���ردووە‪ ،‬پێشتر ئەم‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ‬

‫بەزمەی لە مزگەوتی سلێمانیش‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬لەوێیش نوێژخوێنان‌و‬ ‫خەڵكی مزگەوتەكەی تووشی‬ ‫ناڕەحەتیی كردووە‪ ،‬بۆیە لەوێیش‬ ‫لێیان داوە‌و تەنانەت هەڕەشەی‬ ‫كوشتنیان لێ كردووە‪ ،‬بۆیە ئێستا‬ ‫ناچێت بۆ ئەوێ‌و لە مزگەوتەكەی‬ ‫مندا دێت نوێژ لە خەڵكی تێك‬ ‫دەدات‪ ،‬بەمهۆیەوە چەندینجار‬ ‫خەڵكی مزگەوتەكە لەگەڵیدا‬ ‫كردوویانە بەشەڕو دەمەقاڵێ‪،‬‬ ‫ئەمە بووەتە پیشەی رۆژانەی كە‬ ‫دەبێت بیكاتە شەڕكردن‌و دواتر‬ ‫پۆلیسی بۆ بانگ بكەن»‪.‬‬ ‫ب���ە وت�����ەی خ�����ۆی‪ ،‬م��ەال‬

‫تراژیدیای رێگای ئەوروپا؛ لە زاری قاچاخچییەكانەوە‬

‫‪........................................................‬‬

‫ك���ات���ێ���ك ك���وردس���ت���ان‬ ‫جێدەهێڵیت‪ ،‬دەبێت قاچاخچییەك‬ ‫ب��دۆزی��ت��ەوە ت��ا بتگەیەنێتە‬ ‫ئ���ەو ش��وێ��ن��ەی م��ەب��ەس��ت��ت�ە‌و‬ ‫لەكوردستانەوە‪،‬‬ ‫هەروەكچۆن‬ ‫دەبێت قاچاخچییەك بتگەیەنێتە‬ ‫توركیا‪ ،‬ئاواش دەبێت یەكێكی‬ ‫تر بدۆزیتەوە‪ ،‬بتگەیەنێتە یۆنان‌و‬ ‫لەوێشەوە بۆ ئیتاڵیا‌و پاشان بۆ‬ ‫هەر واڵتێكی تر كە مەبەستتە‪،‬‬ ‫بۆنموونە‪ ،‬بۆ بەریتانیا‪ ،‬دەبێت‬ ‫ب��ە جەنگەڵەكانی فەڕەنسادا‬ ‫تێپەڕبیت‪.‬‬

‫«هەرگیز‪ ،‬ئەو رووداوەم‬ ‫لەیادناچێت»‬

‫ئ���ەوە‪ ،‬وت��ەی یەكێك بوو‬ ‫لە قاچاخچییەكان‪ ،‬كە ناوی‬ ‫بەختیار ب��وو‪ .‬ئ��ەو‪ ،‬ماوەیەكی‬ ‫زۆرە كاری قچاخچێتیی دەكات‬ ‫لەنێوان ئەستەنبوڵ‌و ئەسینادا‪،‬‬ ‫لەوماوەیەدا‪ ،‬رووداوی خۆش‌و‬ ‫ن��اخ��ۆش��ی زۆر‪ ،‬رووی���ان���داوە‪،‬‬ ‫لەلێدوانەكانیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫وتی‪ :‬ئەو رووداوەی كە هەردەم‬ ‫لەبیرەوەریمدا دەمێنێتەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫رووداوە بوو كە خێزانێكم پێ‬ ‫بوو‪ ،‬كە منداڵێك‌و دوو ئافرەت‌و‬ ‫پ��ی��اوێ��ك ب����وون‪ ،‬دەم��وی��س��ت‬ ‫بیانگەیەنمە ئەسینا‪ ،‬دوای ئەوەی‬ ‫رێگای توركیامان بڕی‌و گەیشتینە‬ ‫سەر ئاوەكە‪ ،‬بەلەمەكەمان لە‬ ‫ناوەڕاستی ئ��اوەك��ەدا‪ ،‬ب��وو بە‬ ‫دوو پارچە‪ ،‬تا دوو ئافرەتەكەم‬

‫یاسین چەند جارێك لەگەڵیدا‬ ‫دانیشتووە‪ ،‬قسەی لەگەڵ كردووە‬ ‫بۆئەوەی واز بێنێت‪« ،‬چونكە‬ ‫ئەو كردارەی بێڕێزیكردنە بەرامبە‬ ‫بە ئایینی پیرۆزی ئیسالم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو هەر لەسەر كردەوەكەی خۆی‬ ‫ب��ەردەوام��ە‌و بە ئێمە دەڵێت‪،‬‬ ‫(ئێوە خەڵكیتان بەالڕێدا بردووەو‬ ‫فاسقن)»‪.‬‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی م��زگ��ەوت��ەك��ە‪،‬‬ ‫سەبارەت بەم كێشەیە بوون بە‬ ‫دوو بەرەی جیاوازەوە‪ ،‬هەندێكیان‬ ‫پێیانوایە دەب��ێ��ت مەالیاسین‬ ‫وت��ارخ��وێ��ن بێت‌و ئ���اوات دوور‬ ‫بخرێتەوە لە مزگەوتەكە‪ ،‬چونكە‬ ‫نوێژ لە خەڵكی تێك دەدات‪،‬‬ ‫هەندێكی تریان‪ ،‬دەڵێن‪ :‬ئێمە‬ ‫مەال ئاواتمان پێ باشترە لە مەال‬ ‫یاسین‪ ،‬ئەو ش��ارەزات��رە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هۆكاری ئەوەی لەدوایەوە نوێژ‬ ‫ناكەین‪ ،‬ئەوەیە نامانەوێت دڵی‬ ‫مەالیاسین بشكێنین‪ ،‬هەروەها‬ ‫پێشیان وایە ئەگەر لەدوایەوە‬ ‫نوێژ بكەن‪ ،‬ئەوە لە مزگەوتەكەدا‬ ‫دەبێتە كێشە‌و گرفتێكی گەورە‬ ‫دروست دەبێت‪.‬‬ ‫بەكر محەمەد‪ ،‬یەكێكە لەو‬ ‫هاواڵتییانەی زوربەی نوێژەكانی‬ ‫لەو مزگەوتە دەك��ات‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«بە راستی لە تاو ئەم كوڕە كە‬ ‫ناوی ئاواتە‪ ،‬تەواو بێزار بووین‪،‬‬ ‫ه��ەم��وو ك��ات ش��ەڕو هەرامانە‬ ‫لەگەڵیدا‌و هەر واز ناهێنێت‪ ،‬بە‬ ‫تەواویی مزگەوتەكەی ناخۆش‬ ‫كردووە‪ ،‬بۆ خۆم‪ ،‬ئەگەر هەروا‬ ‫بڕوات ئیتر لێرە نوێژ ناكەم»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەم كوڕە نوێژی‬ ‫دروس��ت نییە‪ ،‬هەندێك ئەرك‌و‬ ‫واج��ب��ات هەیە ل��ە ن��وێ��ژدا كە‬ ‫بەجێیان ناهێنێت‪ ،‬ئەگەر نوێژی‬ ‫ت���ەواو ب��وای��ە‪ ،‬ئ��ەوا زۆرم پێ‬ ‫ئاسایی دەبوو لە دوای��ەوە نوێژ‬

‫بكەم»‪.‬‬ ‫بەكر‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪« :‬سەرەتا‬ ‫لەگەل ئەم كوڕە بە قسەی خۆش‬ ‫دەدواین‪ ،‬هەر وازی نەهێنا لەم‬ ‫مزگەوتە‪ ،‬دواتر خەڵكەكەی زۆر‬ ‫بێزار كرد‪ ،‬لێیان دەداو پۆلیسیان‬ ‫بۆ دەهێنا‪ ،‬تا ئەوەی سێ مانگ‬ ‫حوكم درا‪ ،‬وتمان ئیتر نایەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم هەمدیسان هاتەوە‌و وازی‬ ‫نەهێنا‪ .‬ئینجا چووین بۆ الی‬ ‫م��اڵ��ەوەی��ان ئەوانیش هیچیان‬ ‫بۆ نەكرا لەگەڵیدا‪ ،‬بۆیە ئێستا‬ ‫هەر بەتەواویی بێهیوا بووین كە‬ ‫ئەم كوڕە ئیتر وانەكات‌و بهێڵێت‬ ‫نوێژەكانمان بكەین»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���چ���ەوان���ەی ئ���ەو‬ ‫ب��ۆچ��وون��ەوه‌‪ ،‬هەندێك كەسی‬ ‫تر هەن پێیان خۆشە (ئاوات)‬ ‫وتار بخوێنێتەوە‌و پێشنوێژییان‬ ‫بۆ بكات‪ ،‬چونكە بە زیرەكتری‬ ‫دەزانن ‪.‬‬ ‫ه��ون��ەر رەف��ی��ق‪ ،‬گەنجێكە‬ ‫لە مزگەوتەكەدا نوێژ دەك��ات‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬من مەال ئاواتم پێ‬ ‫زیرەكترە لە مەالكەی خۆمان‌و‬ ‫زۆری��ش��م پێخۆشە هەمووكات‬ ‫لە دوای���ەوە نوێژ بكەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوەندە خەڵكیان لێ هان داوە‪،‬‬ ‫بۆیە هەندێكجار منیش لەدوایەوە‬ ‫نوێژ ناكەم‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی قسەم‬ ‫نەیەتە سەر»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬م����ەال ئ���اوات‬ ‫كەسێكی لەخواترس‌و زیرەك‌و‬ ‫بەتوانایە‪ ،‬ئەمە هەر قسەی من‬ ‫نییە‪ ،‬خەڵكی زۆر وا دەڵێن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بە ه��ۆی هاتنی ئ��ەوەوە‬ ‫زۆرجار دەبێتە شەڕو فەرتەنە‪،‬‬ ‫خەڵكەكەیش دەی��ان��ەوێ��ت لە‬ ‫كێشە بەدوور بن‪ ،‬بۆیە هەمیشە‬ ‫لە دژی مەالئاوات قسە دەكەن‪،‬‬ ‫خەڵكەكە نایانەوێت دڵی مەال‬ ‫یاسین بشكێنن»‪.‬‬

‫هه‌ندێک له‌و کوردانه‌ی ب ‌ه رێگای قاچاخ بۆ هه‌نده‌ران ده‌ڕۆن‬ ‫گ��ەی��ان��دە ئ��ەوب��ەر‪ ،‬پ��ی��اوەك�ە‌و‬ ‫منداڵەكە لەناو ئاوەكەدا مابوون‪،‬‬ ‫شەپۆلێك ه��ات‌و هەردووكیانی‬ ‫خستە ژێر ئاوەكەوە‪ ،‬منداڵەكە‬ ‫بەر بوو لەدەستی پیاوەكە‌و تا‬ ‫گەیشتم‪ ،‬منداڵەكە خنكا‪.‬‬ ‫ئەو رێبەرە‪ ،‬وتیشی‪ :‬دایكی‬ ‫منداڵەكە‪ ،‬بەشێوەیەكی وا هاواری‬

‫كرد‪ ،‬سەعات چواری شەو بوو‪،‬‬ ‫لەوكاتەدا جەندرمەكانی توركیا‬ ‫گەیشتنە شوێنی رووداوەك���ە‪،‬‬ ‫منیش بەخێرایی خۆم رزگاركرد‪.‬‬ ‫بە وتەی رێبەرەكە‪ ،‬لەزستاندا‬ ‫ئاوی نێوان توركیا‌و یۆنان‪ ،‬زیاد‬ ‫دەك��ات‪« ،‬چەندینجار‪ ،‬لـــــە‬ ‫نزیك ئاوەكەوە‪ ،‬الشـــــــــــــەی‬

‫مردووم بینیوە»‪.‬‬

‫نزیك لە مردن‬

‫ب��ەخ��ت��ی��اری ق��اچ��اخ��چ��ی‪،‬‬ ‫ئاماژەی ب��ەوەدا‪ :‬لەو رێگایە‪،‬‬ ‫تووشی ناڕەحەتیی زۆر بووم‪،‬‬ ‫ج��اری وا هەبووە‪ ،‬زۆر ماندوو‬ ‫ب���ووم‌و دەم���وت ل��ەس��ەر بەفر‬

‫دەخ���ەوم‪ ،‬ب��ەاڵم دوات��ر بەهۆی‬ ‫تەلەفۆنی هاوڕێكانمەوە‪ ،‬خەوم‬ ‫لێ نەدەكەوت‌‪.‬‬ ‫بەختیار‪ ،‬دەڵێت‪ :‬كاتێك لەم‬ ‫رێگایەدا كار دەكەیت‪ ،‬زۆر نزیكە‬ ‫كە بگیرێیت‌و زیندانیی بكرێیت‪.‬‬ ‫ئەو قاچاخچییە كە بۆماوەیەكی‬ ‫زۆر ئەم كارەی كردبوو‪ ،‬باسی‬

‫ل �ه‌وه‌ی��ش ک��رد‪ :‬جارێكیان بە‬ ‫بەلەم‪ ،‬نەفەرم لە دەریای ئیجە‬ ‫دەگەیاندە ئەسینای پایتەختی‬ ‫ی���ۆن���ان‪ ،‬ل��ەس��ەف��ەرێ��ك��م��ان��دا‪،‬‬ ‫وەجبەكەم گەیاندە نزیك ئەسینا‪،‬‬ ‫پۆلیس بەسەریدا داین‌و گیراین‪،‬‬ ‫دوای لێكۆڵینەوە‪ ،‬ئافرەتێكمان‬ ‫لەگەڵ بوو‪ ،‬ناوی منی هێنابوو‬ ‫الی پۆلیسەكان‪ ،‬وتبووی‪ ،‬ئەمە‬ ‫قاچاخچییە‪ ،‬ل��ەس��ەر ئ��ەوە‪،‬‬ ‫ل��ەدادگ��ا‪ ،‬حوکمی ش��ەش ساڵ‬ ‫زیندانیم بەسەردا درا‪ ،‬بەاڵم سێ‬ ‫ساڵم ت��ەواو ك��رد‌و سێ ساڵی‬ ‫ترم بەپارە كڕییەوە‪ .‬ناوبراو‪،‬‬ ‫وت��ی‪ :‬هەموو جارێك كە بەڕێ‌‬ ‫دەك��ەوم‪ ،‬دەڵێم ئیدی جارێكی‬ ‫تر نایەمەوە‪ ،‬ب��ەاڵم مەجبورم‬ ‫بێمەوە‪ ،‬لەبەرئەوەی پارەیەكی‬ ‫زۆری تێدایە كە بەهەر كارێكی‬ ‫ت��ر‪ ،‬ئ��ەوەن��دە پ��ەی��دا ناكرێت‪،‬‬ ‫بەتایبەت بۆ من كە ماوەیەكی‬ ‫زۆرە ئەم كارە دەكەم‌و لەگەڵیدا‬ ‫راهاتووم‪ ،‬هەرگیز ناتوانم وازی‬ ‫لێبهێنم‪ ،‬بەهۆی ئەوەی بژێویی‬ ‫ژیانم لەسەر ئەوەیە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫وازهێنان‪ ،‬باشترین چارەسەرە‪،‬‬ ‫چونكە رۆژێ��ك دێت بگیرێیت‌و‬ ‫ه��ەم��وو ت��ەم��ەن��ت ل��ە زی��ن��دان‬ ‫بەڕێبكەیت‪.‬‬

‫خنكان لەناو لۆریدا‬

‫یەكێكی تر لە قاچاخچییەكان‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەدا‪ :‬لەنێوان رێگای‬ ‫یۆنان‌و ئیتاڵیادا‪ ،‬ئەگەری خنكان‬ ‫گەلێك زۆرە‪ ،‬ب��ەت��ای��ب��ەت لە‬ ‫هاویناندا‪ ،‬كە شاحینەی كەپس‬ ‫بێت‪ ،‬عومەر‪ ،‬ئەو قاچاخچییە بوو‬

‫كە ماوەیەكی زۆربوو لە رێگای‬ ‫كوردستان ‪ -‬توركیا ‪-‬یۆنان‪،‬‬ ‫كاری دەكرد‪ ،‬دەڵێت‪ :‬جارێكیان‪،‬‬ ‫ت��ا ب��ارەك��ە گەیشتە ئیتاڵیا‪،‬‬ ‫بەهۆی تەنگەنەفەسبوونییەوە‪،‬‬ ‫نەفەرێك خنكا‪.‬‬ ‫رزگار‪ ،‬كە نزیكەی دە ساڵ‬ ‫بوو لە ئەسینا دەژی��ا‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫چوومەتە ئیتاڵیا‌و هاتوومەتەوە‬ ‫یۆنان‪ .‬جارێكیان‪ ،‬بەلۆرییەك‬ ‫رۆی��ش��ت��ی��ن‪ ،‬ل��ەس��ەر س��ن��ووری‬ ‫سویسرا‌و ئیتاڵیا‪ ،‬لۆرییەكەمان‬ ‫گ��ڕی گ���رت‪ ،‬ل��ەوك��ات��ەدا ئێمە‬ ‫لە ن��او لۆرییەكەدا بووین‪ ،‬تا‬ ‫چ��ادرەك��ەم��ان دڕان����د‪ ،‬نیوەی‬ ‫جەستەم سووتا‪ ،‬خوا نەیكوشتم‬ ‫ك��ە ئێستا زی��ات��ر ل��ە نیوەی‬ ‫جەستەم س��ووت��اوە‪ .‬هەروەها‬ ‫لە چەند مانگی راب��ردوودا‪ ،‬سێ‬ ‫كەسی تر لەناو لۆرییەكدا خنكان‬ ‫كە نزیكەی شەست كەسی تێدا‬ ‫ب��وو‪ ،‬ه��ەرس��ێ كەسەكە ك��ورد‬ ‫بوون‪ .‬یەكێك لە شایەتحاڵەكان‬ ‫كە لەناو ئەولۆرییەدا بوو‪ ،‬كە‬ ‫سێ كەسەكە تیایدا گیانیان‬ ‫لەدەست دا‪ ،‬وتی‪ :‬بۆماوەیەكی‬ ‫زۆر بوو‪ ،‬لۆرییەكە وەستا بوو كە‬ ‫نزیكەی دوان��زە سەعات دەبوو‪،‬‬ ‫شۆفێرەكە لەترسی ئاشكرابوون‪،‬‬ ‫نەیدەوێرا بڕواتە كۆنترۆڵ‪ ،‬وتمان‬ ‫ب��ا داب���ەزی���ن‪ ،‬ب���ەاڵم ه��ەم��ووی‬ ‫سندووق سندووق بوو‪ ،‬دەبوایە‬ ‫ئەوانەی سەرەوە دابەزینایە ئینجا‬ ‫ئ��ەوان��ەی خ���وارەوە بهاتنایەتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬وتیشی‪ :‬ئێمە هاتینە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬بەاڵم سێ كەس گیانیان‬ ‫لەدەستدا‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫دەستەیەك لە هەڵسوڕاوانی خۆپیشاندانەكانی كوردستان‪:‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬لە راگەیاندراوێكدا‪،‬‬ ‫دەس��ت��ەی��ەك ل��ە هەڵسوڕاوانی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی كوردستان‪،‬‬ ‫دەڵ���ێ���ن‪ :‬دەزگ����ا س��ی��خ��وڕی�ی‌و‬ ‫س��ەرك��وت��ك��ارەك��ان��ی دەس���ەاڵت‬ ‫خ����راون����ەت����ەگ����ەڕ؛ دژ ب��ەو‬

‫كەسێتییانەی لە لیستە (‪)200‬‬ ‫كەسییەكەی دەسەاڵتدان‪.‬‬ ‫پ���ێ���ش���ت���ر‌و ل��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ـ��ە‬ ‫(‪)2011/6/14‬دا‪ ،‬هەمان دەستە‬ ‫راگەیاندراوێكیان لەژێر ناوی‬ ‫«ڕێ لە تاوانێكی گەورە بگرن‪ ،‬كە‬

‫هێرشی ئەم جارەی دەسەاڵت پشتبەستنە بە تەكنۆلۆژیا‬

‫پالنی بۆ داڕێژراوە» باڵوكردەوە‌و‬ ‫تێیدا ب��اس��ی��ان ل��ە لیستێكی‬ ‫(‪ )200‬كەسیی ك��ردب��وو‪ ،‬وەك‬ ‫ئامانجی دەسەاڵت بۆ هێرشكردنە‬ ‫سەریان‪ ،‬ناویانبردبوو‪.‬‬ ‫ل���ەم راگ���ەی���ان���دراوەش���دا‪،‬‬

‫هاتووە‪ :‬بەكردار پارێزەر كاروان‬ ‫كه‌مال یەكەم قوربانیی نێو ئەو‬ ‫لیستە بوو‪.‬‬ ‫لەو راگ��ەی��ان��دراوەدا‪ ،‬كە لە‬ ‫(‪)2011/7/3‬دا باڵوكراوه‌تە‌وه‌‪،‬‬ ‫ه���ات���ووە‪ :‬ه��اون��ی��ش��ت��م��ان��ی��ان‬

‫ل��ەئ��ەگ��ەری ف��راوان��ب��وون��ی ئەم‬ ‫هێرشە ئاگادار دەكەینەوەو داوا‬ ‫لە سەرجەم مرۆڤە ئازادیخوازو‬ ‫نیشتمانپەروەرو مامۆستایانی‬ ‫ئایینی دەك��ەی��ن‪ ،‬لەمپەرێك‬ ‫لەبەردەم ئەم هێرشەدا دابنێن‪.‬‬

‫لە ناحیەیەكدا‪ ،‬زیاتر لە (‪ )50‬هەزار هاواڵتیی چاوەڕێی تاپۆ دەكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پ‪ .‬گەرمیان‬

‫‪.........................................................‬‬

‫چەندین ساڵە ناحیەی رزگاری‬ ‫كە بە یه‌کێک ل ‌ه “گەورەترین”‬ ‫ن��اح��ی��ەی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫دادەنرێت‌و ژمارەی دانیشتووانی‬ ‫نزیكەی (‪ )50‬ه���ەزار كەسه‌‪،‬‬ ‫ل��ە چ��اوەڕوان��ی تاپۆكردندایەو‬ ‫دانیشتووانی ناحیەكەش ئاماژە‬ ‫بەوە دەك��ەن؛ حكومەتی هەرێم‬ ‫لە بەڵێنی تاپۆكردنی ناحیەی‬ ‫رزگاریدا “دەستی دەستی”یان پێ‌‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ن���اح���ی���ەی رزگ��������اری‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی (‪ )1987‬بۆ راگواستنی‬ ‫خەڵكی الدێ��ك��ان��ی گ��ەرم��ی��ان‌و‬ ‫نیشتەجێكردنیان بنیات ن��را‪،‬‬ ‫لە ساڵی (‪ )1988‬بەشێوەی‬ ‫زۆرەم��ل��ێ‌‌و پ��اش ئەنفالكردنی‬ ‫خەڵكی الدێ��ك��ان��ی گ��ەرم��ی��ان‌و‬ ‫وێ��ران��ك��ردن��ی��ان‪ ،‬ک �ه‌س��وک��اری‬ ‫خەڵكەكەی بەشێوەی زۆرەملێ‬ ‫تێیدا نیشتەجێكرا‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫ل����ەدوای راپ��ەڕی��ن��ەوە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫گ���ەڕان���ەوەی خ��ەڵ��ك��ەك��ەی بۆ‬ ‫شوێنی خۆیان‌و ئاوەدانكردنەوەی‬ ‫گوندەكانیان‪ ،‬ناحیەكە بەتەواویی‬ ‫رووی لە چۆڵبوون ك��رد‪ ،‬بەاڵم‬

‫جارێكی ت��رو بەتایبەت دوای‬ ‫پ��رۆس��ەی جەنگی (ع��ێ��راق –‬ ‫ئەمریكا) ل��ە ساڵی (‪،)2003‬‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی الدێ��ك��ان رووی����ان لە‬ ‫ناحیەكە ك��ردەوە‪ ،‬ئێستاش كە‬ ‫بەهۆی بەرفراوانییەوە‪ ،‬ناحیەی‬ ‫رزگ��اری سیمای شارۆچكەیەكی‬ ‫وەرگ���رت���ووە‪ ،‬ب���ەاڵم نەبوونی‬ ‫ت���اپ���ۆ‪ ،‬گ���ەورەت���ری���ن گرفتی‬ ‫دانیشتووانەكەیەتی‪.‬‬ ‫م��ح��ەم��ەد ح��ەم��ەخ��ان‪ ،‬كە‬ ‫وەك خۆی دەڵێت‪ :‬خانوویەكی‬ ‫بە نیوەناچڵی بەجێهێشتووەو‬ ‫بەهۆی نەبوونی تاپۆوە ناتوانێت‬ ‫لە وەرگرتنی پێشینەی خانووبەرە‬ ‫سودمەند بێت‌و نەبوونی تاپۆی‬ ‫ناحیەی رزگ��اری‪ ،‬بەگەورەترین‬ ‫فۆتۆ‪ :‬گه‌رمیان‬ ‫ ‬ ‫گرفتی دانیشتووانی ناحیەكە گه‌ڕه‌کێک ل ‌ه ناحیه‌ی رزگاری‬ ‫دەزانێت‪.‬‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬وتی‪« :‬خەڵكی‬ ‫ناحیەی رزگ��اری‪ ،‬بەشێوەیەكی بەوە كرد؛ ئەوان بۆ بەدواداچوونی لە ناحیەی رزگاری نیشتەجێیە‪ ،‬ه��ەم��وو شتێك ت���ەواو دەبێت‪.‬‬ ‫گشتیی خەڵكێكی ه��ەژارن‌و لە گ��رف��ت��ەك��ەو چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‪ ،‬ب��ۆ «رۆژن���ام���ە» وت���ی‪« :‬ه��ەر ب��اس��ی ل �ه‌وه‌ش��ک��رد‪« :‬ل���ەدوای‬ ‫هەموو روویەكەوە پێویستیان بە چەندینجار سەردانی بەڕێوەبەرێتی دەڵێن ناردوومانەتە سەرەوەو بەم ئەو بەڵێنەوە تائێستا‪ ،‬نزیكەی‬ ‫هاوكاریی هەیە‪ ،‬كەچی چەندین ناحیەكەو الیەنی پەیوەندیداریان نزیكانە تەوا دەبێت‪ ،‬بەو بەڵێنانە (‪ )5‬مانگ تێپەڕیوه‌‪ ،‬بەاڵم هیچ‬ ‫زانیارییه‌ک بۆ تاپۆكردنی ناحیەكە‬ ‫ساڵە حكومەتی هەرێم نەیتوانیوە كردووە‪ ،‬بەاڵم تەواوی هەوڵەكان خەڵكیان بەدەمەوە گرتووە»‪.‬‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬ئەوەشی وت‪ :‬لە ئارادا نییە»‪.‬‬ ‫ێ ئەنجام بەڕێ‌‬ ‫ئاوڕێك لە دانیشتووانی ئەو ناحیە بە بەڵێنێكی ب ‌‬ ‫چ��ەن��دی��ن ك���ەس ن��ەب��وون��ی‬ ‫دوایین جار سەردانی بەڕێوەبەرێتی‬ ‫بداتەوەو النی كەم گرفتی تاپۆیان خراون‪.‬‬ ‫حسێن ق��ادر (ت��ەم��ەن ‪ 53‬ناحیەكەیان ك����ردووە‪ ،‬پێیان تاپۆیان لە ناحیەكە بە فرسەت‬ ‫بۆ چارەسەر بكات»‪.‬‬ ‫هاواڵتییەكی ت��ر‪ ،‬ئاماژەی ساڵ)‪ ،‬كە لە ساڵی (‪)1988‬ەوە وت���وون؛ دوای دوو مانگی تر زان��ی��وە ب��ۆ دەستگرتن بەسەر‬

‫زەویی هاواڵتییان‌و ئەو زەوییانەی‬ ‫تائێستا بەناوی كەسەوە نین‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫لە چەند مانگی رابروودا‪ ،‬چەندین‬ ‫ك��ەس بە تۆمەتی ئەنجامدانی‬ ‫ك��ڕی��ن‌و ف��رۆش��ت��ن ب���ەو ج��ۆرە‬ ‫زەوی��ی��ان��ەوە دەستگیر ك��راون‌و‬ ‫هەندێكیشیان حوكم دراون‪.‬‬ ‫زەویی فرۆشیك‪ ،‬ئەو گرفتە بە‬ ‫یەكێك لە رێگرییەكانی دواكەوتنی‬ ‫ت��اپ��ۆی ن��اح��ی��ەك��ە دەزان���ێ���ت‪.‬‬ ‫عومەر عەلی‪ ،‬كە ك��اری كڕین‌و‬ ‫فرۆشتنی زەوییە لەو ناحیەیە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬داگیركردنی‬ ‫زەویی هاواڵتییان‌و ئەو زەوییانەی‬ ‫بە ناوی كەسەوە نین‪ ،‬لە ماوەی‬ ‫راب����ردوودا كێشەی زۆری���ان بۆ‬ ‫ناحیەكەو الیەنە پەیوەندیدارەكان‬ ‫دروست كردووه‌»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ���ەو كێشانە‬ ‫بوونەهۆی دواك��ەوت��ن��ی تاپۆی‬ ‫ناحیەی رزگاری‌و هەر هاواڵتییانی‬ ‫ناحیەكەش باجەكەی دەدەن‪ ،‬بێ‌‬ ‫جیاوازیی»‪.‬‬ ‫نەبوونی تاپۆ‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫ب���ووت���ە گ��رف��ت��ی س��ەرەك��ی��ی‬ ‫دانیشتووانی ناحیەی رزگ��اری‌و‬ ‫ق���س���ه‌و ب���اس���ی ب����ەردەوام����ی‬ ‫خەڵكەكەی‪ ،‬بە وتەی راگەیاندنی‬

‫ئیدارەی گەرمیان‪ ،‬كاری لەسەر‬ ‫دەك��رێ �ت‌و لەماوەیەكی نزیكدا‬ ‫زەوی���ی‌و خانووەكانیش تاپۆ‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫ح���س���ێ���ن ع�����ەزی�����ز‪ ،‬ل��ە‬ ‫راگەیاندنی ئیدارەی گەرمیان‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لە‬ ‫ئێستادا‪ ،‬ئیعالن بۆ تاپۆكردنی‬ ‫ناحیەكە كراوەو بەم نزیكانەش‬ ‫تاپۆی ناحیەی رزگ��اری ت��ەواو‬ ‫دەبێت»‪.‬‬ ‫ه���ەروەك‪ ،‬وتیشی‪« :‬دوای‬ ‫تاپۆكردنی زەویی‌و خانووەكانی‬ ‫ناحیەكە‪ ،‬خەڵكی ناحیەی رزگاری‬ ‫دەتوانن لە وەرگرتنی پێشینەی‬ ‫خانووبەرە سوودمەند بن»‪.‬‬ ‫ه��ەر بەپێی زانیارییەكانی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»‪ ،‬حكومەتی هەرێم‬ ‫ل�����ەدوای راپ���ەڕی���ن���ەوە پالنی‬ ‫سڕینەوەی ناحیەكەی هەبوو‪،‬‬ ‫چونكە لە سەرەتای بنیاتنانییەوە‬ ‫رزگ���اری كە ن��اوی (صمود)ی‬ ‫لێنرابوو‪ ،‬بەشێوەیەكی زۆرەملێ‌‬ ‫ێ كرابوو‪،‬‬ ‫خەڵكی تێدا نیشتەج ‌‬ ‫بەاڵم حكومەتی هەرێم نەیتوانی‬ ‫لە پالنەكەیدا سەركەوتوو بێت‌و‬ ‫ئاسەواری ناحیەكە بسڕێتەوەو‬ ‫دانیشتوانەكەی لە شوێنێكی‬ ‫ێ بكات‪.‬‬ ‫گونجاودا نیشتەج ‌‬

‫پاره‌ی «ساخته‌» ب ‌ه کاره‌با ده‌درێت‬

‫کۆمپیوته‌ره‌که‌ی کاره‌با؛ «هه‌ڵه‌» ده‌کات‌و پاره‌ی زیاد‌ه تۆمارده‌کات‬

‫ریپۆرتاژی‪ :‬دانێر قەرەداغی‬ ‫‪.................................‬‬ ‫بەپێچەوانەی خوێندكارانەوە‪،‬‬ ‫كاتێك نمرەی كۆتایی وەردەگرن‪،‬‬ ‫ئامینە حسێن پێی خۆشە سفری‬ ‫بۆبێتەوە‪.‬‬ ‫ل��ەوك��ات��ەدا ك��ە ل��ەب��ەردەم‬ ‫یەكێك لە شوێنەكانی وەرگرتنی‬ ‫پارەی وزەی كارەبادا وەستابوو‪،‬‬ ‫ئامینە‪ )55( ،‬ساڵ‪ ،‬ژنی ماڵەوە‪،‬‬ ‫(بەپێكەنینەوە) وتی‪« :‬وەڵاڵ‪ ،‬من‬ ‫شانسم نییە‪ ،‬تا سفرم بۆبێتەوە»‪،‬‬ ‫ئەو‪ ،‬بەوتەی خۆی‪ ،‬ماوەی پێنج‬ ‫مانگە «ه��ەر پ��ارەی زی��ادی بۆ‬ ‫دێتەوە»‪.‬‬ ‫كاتێك لە سلێمانی‪ ،‬دەچیتە‬ ‫فەرمانگەی دابەشكردنی كارەبا‬ ‫ل��ەگ��ەڕەك��ی ق�����االوا‪ ،‬ئ��ەوك��ات��ە‬ ‫دەزانیت كە «كۆمپیوتەر» چەند‬ ‫ه��ەڵ��ە دەك����ات‪ ،‬چونكە رۆژان���ە‬ ‫دەی��ان هاواڵتی‪ ،‬پسوڵەی پارەی‬ ‫كارەبا‪ ،‬دەبەنەوە بۆ فەرمانگەکه‌‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی بە «هەڵە»‪ ،‬پارەیان‬ ‫بۆ هاتووەتەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەرچ��ی وەك یەكێك‬ ‫ل���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ان��ە وت���ی‪ :‬ئ��ەوە‬ ‫كۆمپیوتەر نییە كە هەڵە دەكات‪،‬‬ ‫بەڵكو ئ��ەو كەسەی ‌ه ک ‌ه لەسەر‬ ‫كۆمپیوتەرەكەیە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی‬

‫گرنگە ب��ەالی خەڵكەوە‪ ،‬پ��ارەی‬ ‫كارەبایان ب ‌ه زیاد‌ه بۆ نەیەتەوە‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‪ ،‬ج��ەب��ار ج��ەم��ال‪،‬‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوی ف��رۆش��ت��ن��ی وزە‬ ‫ل��ە ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی ك��ارەب��ای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە دەك��ات‪:‬‬ ‫ئەو هەاڵنە‪ ،‬هیچ نیین‌و هەڵەی‬ ‫نووسینی كۆمپیوتەرن‌و جەختیش‬ ‫ل���ەوەدەك���ات���ەوە‪ ،‬ئەوكەسانەی‬ ‫زیادیان بۆ دەچێت‪« ،‬قەرزارن‪ ،‬یان‬ ‫كارەبا زۆر سەرف دەكەن»‪.‬‬ ‫گەڕانەوەی پسوڵەكان بەهەڵە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدایە كە ماوەی وەرگرتنی‬ ‫پ��ارەی ك��ارەب��ا لە سێ مانگەوە‬ ‫كەمكراوەتەوە بۆ زیاتر ل ‌ه مانگێك‌و‬ ‫ب��ە وت��ەی كارمەندێكی بنكەی‬ ‫وەرگرتنی پ��ارەی ك��ارەب��ا‪« ،‬تا‬ ‫م��اوەی پێدانی پسوڵەی كارەبا‬ ‫كەمبكرێتەوە‪ ،‬وەح��دەك��ەی زیاد‬ ‫دەك��رێ��ت»‪ ،‬ب��ەاڵم لێپرسراوێكی‬ ‫فرۆشتنی وزە‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫بەهۆی زیادبوونی كاتی كارەباوەیە‬ ‫كە بڕی پارەكە زیادیكردووە‌‪ ،‬هیچ‬ ‫كێشەیەك لەزیادبوونی پارەكەدا‬ ‫نییە‪.‬‬ ‫لەكاتێكدا لە ریزی پەنجەرەی‬ ‫بنكەی وەرگرتنی پ��ارەی كارەبا‬ ‫وەستابوو‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی پارەكەی‬ ‫ب��دات‪ ،‬بەهجەت حەسەن‪)82( ،‬‬ ‫س���اڵ‪ ،‬دەی����وت‪ :‬پ���ارەی ق��ەرزم‬

‫‌زانیاری له‌باره‌ی نرخی وه‌حده‌ی کاره‌باوه‬

‫النییە‪ ،‬هیچ مانگێك پارەكەم دوا‬ ‫ناخەم‌و لەكاتی خۆیدا دەی��دەم‪،‬‬ ‫ئ��ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە‪ )45( ،‬ه��ەزار‬ ‫دیناری بۆ هاتبووەوە بۆ ماوەی‬ ‫یەك مانگ‪ ،‬بۆیە (بەتووڕەییەوەو‬ ‫بەدەنگی بەرز) وتی‪ :‬خانەنشینم‌و‬ ‫مانگانە بڕی (‪ )200‬ه��ەزار دینار‬ ‫مووچەكەمە‌و پێنج سەرخێزانم‪،‬‬ ‫بۆیە هاواری دەكرد‪« :‬وەڵاڵ پارەی‬ ‫زیاترمان بۆ دادەنێن‪ ،‬ئەم خەڵكە‬ ‫هەژارە‌و حكومەت‌و دەسەاڵتەكەمان‬ ‫دەوڵەمەندە‌و پارەی زۆرە»‪.‬‬ ‫ل��ەو چ��ەن��د س��ەع��ات��ەدا‪ ،‬كە‬ ‫«رۆژنامە» لەبەردەم بنكەی كارەبا‬ ‫بوو بۆ ئامادەكردنی ئەم رێپۆرتاژە‪،‬‬ ‫چەندین كەس سكااڵیان لە زۆریی‬ ‫هاتنەوەی پارەی كارەبا‌و هەڵەی‬ ‫پسوڵە هەبوو‪ ،‬هەر بۆ نموونە‪،‬‬ ‫عوسمان عەلی كە خۆی كارمەندی‬ ‫كارەبای سلێمانییە‪ ،‬وتی‪ :‬مانگی‬ ‫پێشوو‪ ،‬س��ف��رم ب��ۆه��ات��ب��ووەوە‌و‬ ‫پارەم نەدا‪ ،‬بەاڵم ئەم جارەیان‪،‬‬ ‫(‪ )48250‬دی���ن���اری عێراقیم‬ ‫بۆهاتووەتەوە‪ .‬ك��ەژاڵ رەفعەت‪،‬‬ ‫(‪ )42‬ساڵ‪ )180( ،‬هەزار دیناری‬ ‫بۆهاتبووەوە‪ ،‬لەكاتێكدا پێشتر‬ ‫(‪ )150‬ه��ەزار دینار قەرزاربووە‌‪،‬‬ ‫ ‬ ‫ ‬ ‫وتیشی‪« :‬ح��ەوت منداڵم هەیەو هاواڵتییان له‌ڕیزی دانی پاره‌ی کاره‌بادا‬ ‫هاوسەرەكەم كرێكاریی دەكات»‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫كەریم‪ ،‬وت��ی‪ :‬كێشەی ئەوەمان‬ ‫ه��ات��ن��ەوەی ئ��ەو ب��ڕە پارانە زیاتر دەبێت‪.‬‬ ‫ئەمین سندووقەكە‪ ،‬دەڵێت‪ :‬هەیە‪ ،‬پارەی ساختەمان بۆدێت‪ ،‬جەبار جەمال‪ ،‬وتیشی‪ :‬ئێستا‪،‬‬ ‫لەكاتێكدایە‪ ،‬بە وت��ەی محەمەد‬ ‫عەزیز‪ ،‬لێپرسراوی فرۆشتنی وزە لە پێشتر (چەند مانگێك لەمەوبەر)‪ ،‬ئەگەرچی ئامێری دەرخستنمان بەبڕیاریكی وەزی���ر‪ ،‬ماوەكەمان‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی كارەبای سلێمانی‪ ،‬پسوڵەی ك��ارەب��ا‪ ،‬بەسێ مانگ ه��ەی��ە‪ ،‬ب���ەاڵم ج���اری واه��ەی��ە‪ ،‬لەسێ مانگەوە بۆمانگێك تا (‪)40‬‬ ‫(‪ )394508‬بەشداربووی كارەبا لە جارێك دەردەچوو‪ ،‬ئێستا بە (‪ 40‬كارەبامان نییە تا لێی بدەین‪ ،‬دوای رۆژ كەمكردووەتەوە‪.‬‬ ‫ه��ۆك��اری ه��ات��ن��ەوەی پ��ارەی‬ ‫ئەوەی دەینێرین‪ ،‬پارەكە ساختە‬ ‫ ‪ )45‬رۆژ جارێكە‪.‬‬‫پارێزگای سلێمانیدا هەیە‪.‬‬ ‫ئ���ام���اژە ب����ەوەش دەك����ات‪ :‬دەرچووە‪ ،‬بۆیە دەبێت لەگیرفانی زۆری��ش��ی ب��ۆئ��ەوە گ���ەڕان���دەوە‪:‬‬ ‫رازاو كەریم‪ ،‬ئەمین سندووق‬ ‫«جاران‪ ،‬كارەبا كەم بووە‌و خەڵكی‬ ‫لە بنكەی كارەبای سەركارێز لە سەرچاوەی كێشەكە‪ ،‬لەفەرمانگەی خۆمان بیدەین‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی هاتنەوەی پ��ارەی ئامێری كارەبایی كەم بەكارهێناوە‪،‬‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاماژە ب��ەوە دەك��ات‪ :‬كارەباوەیە‌و الی ئەوانەوە نییە‪،‬‬ ‫ماوەی هاتنەوەی پارەی كارەبا‪ ،‬ه���ەروەه���ا دەڵ���ێ���ت‪ :‬پ��س��وڵ��ەی زۆرەوە‪ ،‬جەبار جەمال‪ ،‬لێپرسراوی ب���ەاڵم ئێستا ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە‪،‬‬ ‫لە رێگەی كۆمپیوتەرەوە ئامادە ك��ارەب��اك��ە‪ ،‬زوو دەردەچ���ێ���ت‌و فرۆشتنی وزە لە سلێمانی‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لــــەشەو ‌و رۆژێكدا (‪ )20‬سەعات‬ ‫دەكرێت‪ ،‬ئێستا بەپێچەوانەوە‪ ،‬فریای ناكەون ئەو هەاڵنەی هەیە هەركەسێك ب��ڕی پ��ارەك��ەی لە كارەبا هەیە»‪.‬‬ ‫بە وتەی پەرلەمانتارێكیش‪،‬‬ ‫(‪)150‬ه����ەزار دینار زیاتر بێت‪،‬‬ ‫پارەكەی زیاتر بووە‪ ،‬وتیشی‪ :‬هەتا چارەسەری بكەن‪.‬‬ ‫وەزی���ری ك��ارەب��ا‪ ،‬ل��ەوك��ات��ەدا كە‬ ‫لەمیانی وت��ەك��ان��ی��دا‪ ،‬رازاو پارەكەی بۆدەكرێت بەقیست‪.‬‬ ‫ماوەی رۆژەكەی كەمبێت‪ ،‬پارەكەی‬

‫فۆتۆ‪ :‬دانێر‬ ‫بانگێشتی پەرلەمان كراوە‪ ،‬دانی بە‬ ‫چەندین هەڵەدا ناو‌ه لە دابەشكردنی‬ ‫پسوڵەدا‪.‬‬ ‫عومەر عەبدولعەزیز‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬دەڵێت‪ :‬ئەو‬ ‫چاودێرانەی دەیاننێرن بەماڵەكاندا‬ ‫بگەڕێن‪ ،‬هەیانە نەخوێندەوارە‪،‬‬ ‫ی��ان خوێندەوارییەكەیان كەمە‪،‬‬ ‫بۆیە ج��اری وای��ە هەڵە دروس��ت‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەوە جگە ل���ەوەی‪ ،‬بە‬ ‫وت��ەی پەرلەمانتارەكە‪ ،‬وەزی��ری‬ ‫كارەبا وتوویەتی‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی‬ ‫كارمەندیان كەمە‪ ،‬زۆر ماندوون‌و‬ ‫فریا ناكەون‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/ 7/5‬‬

‫د‪.‬ئاری زه‌نگه‌نه‌‪ :‬نەشتەرگەرییەكانی جوانكاریی بەجۆرێكی بەرفراوان زیادیانكردووە‪ ،‬خەڵكێكی زۆر دەیانەوێت‬ ‫گۆڕانكاریی لە شێوەی دەرەوەی خۆیاندا بكەن‪.‬‬

‫بۆ «سوڵح»ێكی خۆشەویستی داوای (‪ )50‬هەزار دۆالر ده‌کرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫‪............................................‬‬ ‫دوای ئ��ەوەی ش��ەش جار‪،‬‬ ‫ب��اوك‌و ب��راو مامەكانی گۆڤار‪،‬‬ ‫دەچنە داوای سۆنیا‪ ،‬ب��اوك‌و‬ ‫دای��ك��ی ئ��ام��ادەن��اب��ن بیدەنێ‪،‬‬ ‫ئ��ەوی��ش خ���ۆی پێناگیرێت‌و‬ ‫سۆنیا‪ ،‬دەبات‌و ناگەڕێنەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو دوو خۆشەویستە‬ ‫ئێستا مەترسیی كوشتنیان‬ ‫لەسەرەو لەالیەن باوك‌و براكانی‬ ‫ك��چ��ەك��ەوە‪ ،‬ب���ەدوای���ان���ەوەن‪،‬‬ ‫ئەوانیش لەشوێنێكی نادیاردا‬ ‫ژیان بەسەردەبەن‪.‬‬ ‫گۆڤار‌و سۆنیا‪ ،‬بەپێی وتەی‬ ‫هەنگاوی برا گ��ەورەی گۆڤار‪،‬‬ ‫ماوەی چەند ساڵێك پەیوەندیی‬ ‫خۆشەویستییان لەنێواندابوو‪،‬‬ ‫هەردووكیان ماڵیان لەگوندێكی‬ ‫ن��زی��ك ش��ارۆچ��ك��ەی ش��ەق�ڵاوە‬ ‫دەبێت‪ ،‬ب��ەاڵم بەهۆی ئ��ەوەی‬ ‫ماڵی كچەكە بە گۆڤار رازی‬ ‫ن��اب��ن‪ ،‬ك��چ��ەك��ەی��ان ن��ادەن��ێ‌و‬ ‫ه��ەڕەش��ەی «كوشتن»یش لە‬ ‫هەردووكیان دەكەن‪.‬‬ ‫ش��ەوێ��ك��ی درەن����گ دوای‬ ‫ئەوەی پالنی رۆیشتن لەماڵەوە‬ ‫دادەنێن‪ ،‬بەرەبەیانێكی «زوو»‬

‫ب��ەرل��ەوەی چ��اوی��ان ب��ەردەم��ی‬ ‫خۆیان ببینێت‪ ،‬چاویان بەیەك‬ ‫دەكەوێت‌و ماڵ بەجێدەهێڵن‪.‬‬

‫ئێستا ئەو كچ‌و‬ ‫كوڕە بەهۆی ئەوەی‬ ‫لەژێر هەڕەشەی‬ ‫كوشتندان‪ ،‬دەتوانن‬ ‫داوا تۆمار بكەن‌و یاسا‬ ‫لەبەرژەوەندیی‬ ‫ئەواندا دەبێت‬ ‫تائێستا دی��اردەی راكردنی‬ ‫ئ��ەو ك �چ‌و ك��وڕان��ەی یەكتریان‬ ‫خ���ۆش���دەوێ���ت‌و رێ��گ��ەن��ادەن‬ ‫ژی��ان��ی ه��اوس��ەری��ی پێكبێنن‪،‬‬

‫لەكۆمەڵگەی ك��وردی��دا م��اوە‪،‬‬ ‫هەرچەندە ئ��ەو دی��اردەی��ە الی‬ ‫هەندێك «الدانە» لەدابونەریت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەپێی وت��ەی توێژەرانی‬ ‫ك���ۆم���ەاڵی���ەت���ی؛ زی���ات���ر ئ��ەو‬ ‫دی��اردەی��ە «وابەستەبوون»ی‬ ‫خۆشەویستەكانە بەیەكترییه‌وه‌‪.‬‬ ‫لەكوردەواریدا‪ ،‬بەو دیاردەیە‬ ‫دەوت��رێ��ت‪« ،‬رەدووك���ەوت���ن»‪،‬‬ ‫یان «هەڵگیران»‌و ئەنجامدانی‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��اش ل��ەن��ێ��و خ��ێ �ڵ‌و‬ ‫ع��ەش��ی��ره‌ت��ەك��ان ب��ە كارێكی‬ ‫«ق���ێ���زەون‌و ئ��اب��ڕوب��ەران��ە»‬ ‫ناودەبرێت‪ .‬بەبێئەوەی بیریان‬ ‫ب��ەالی ئ��ەوەدا بچێت‪ ،‬رێگەیان‬ ‫ب���ەدوو خ��ۆش��ەوی��س��ت ن���ەداوە‬ ‫بەیەك بگەن‪.‬‬ ‫هێمن ع��ەل��ی‪ ،‬ت��وێ��ژەری‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬دەڵێت‪ :‬لەشارو‬ ‫شارۆچكەكاندا بەهۆی نەبوونی‬ ‫هیچ بوارێك بۆ یەكتربینینی‬ ‫خۆشەویستەكان‌و رازینەبوونی‬ ‫خێزانەكانیان ب��ۆ پێكهێنانی‬ ‫ژی��ان��ی ه��اوس��ەری��ی‪ ،‬زۆرك��ات‬ ‫«هەڵگیران» بووەتە رێگەی‬ ‫چارەسەر‪.‬‬ ‫ئ�������ەو‪ ،‬وت�������ی‪« :‬ئ�����ەو‬ ‫رەدووك��ەوت��ن��ەی ژن��ان لەگەڵ‬ ‫خ��ۆش��ەوی��س��ت��ە ك��وڕەك��ان��ی��ان‪،‬‬

‫ئەوپەڕی مانای خۆشەویستی‌و‬ ‫م���ت���م���ان���ەب���وون ب��ەی��ەك��ت��ر‬ ‫دەگەیەنێت‪ ،‬چونكە لەپێناو‬ ‫ی��ەك��ت��ری��دا خ���ۆی���ان ت��ووش��ی‬ ‫مەترسیی گەورە دەكەنەوە‪ ،‬كە‬ ‫تۆڵەسەندنەوەیە»‪.‬‬ ‫دوای ئەو رووداوە‪ ،‬هەر ئەو‬ ‫رۆژە‪ ،‬ماڵی باوكی گۆڤار‪ ،‬ماڵ‬ ‫بەجێدەهێڵن‌و ئێستاش لەترسی‬ ‫«تۆڵەسەندنەوە» هەر جارەو‬ ‫لەگەڕەكێكی ش���اری هەولێر‬ ‫دەمێننەوە‪ ،‬گۆڤار‌و سۆنیاش‪،‬‬ ‫ل������ەدوای ئ���ەو رووداوەوە‪،‬‬ ‫خێزانەكانیان نەبینیوەتەوە‪.‬‬ ‫ساڵێك‌و مانگێك بەسەر ئەو‬ ‫رووداوەدا تێپەڕدەبێت‌و بیر لەوە‬ ‫دەكرێتەوە سوڵح بكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سۆنیاو گۆڤار‪ ،‬هیچ گرەنتییەك‬ ‫لەسوڵحدا نابینن‌و ترسیان هەیە‬ ‫بەدەردی ئەو كەسانە ببرێن‪ ،‬كە‬ ‫پێشتر هەمان رێگەی ئەوانیان‬ ‫گرتووەتەبەر‌و دواتر كوژراون‪.‬‬ ‫لەكوردەواریدا‪ ،‬زۆركات دوای‬ ‫سوڵح بۆ ئەو رووداوان��ە‪ ،‬دواتر‬ ‫كچەكەو كوڕەكە كوژراون‪.‬‬ ‫ه���ەن���گ���او‪ ،‬دەڵ���ێ���ت‪ :‬بۆ‬ ‫سوڵحكردنەكە داوای (‪ )50‬هەزار‬ ‫دۆالریان كردووە‪ ،‬ئەگینا سوورن‬ ‫لەسەر تۆڵەسەندنەوە‪ ،‬مەرجی‬

‫ئ��ەوەش��ی��ان ب��ۆ دان���اون‪ ،‬دوای‬ ‫سوڵحەكە نایانەوێت چاویان‬ ‫پێیان بكەوێتەوە‪.‬‬ ‫بەپێی یاسا‪ ،‬ئەگەر كچەكە‬ ‫بەخواستی خۆی ب��ڕوات‪ ،‬ئەوا‬ ‫رێ��گ��اپ��ێ��دراوە‪ ،‬ب���ەاڵم ب���ەزۆر‬ ‫«هەڵگرتن» تاوانە‪ ،‬ئێستا ماڵی‬ ‫كچەكە هەڕەشە ده‌که‌ن ک ‌ه سكااڵ‬ ‫تۆمارده‌که‌ن لەسەر ماڵی گۆڤار‪.‬‬ ‫نازەنین رەس��وڵ‪ ،‬پارێزەر‬ ‫وتی‪« :‬بەپێی یاسا هەر كچێك‬ ‫ئەگەر بەئارەزووی خۆی رۆیشت‪،‬‬ ‫ئەوا یاسا رێگای پێداوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەزۆربردن‪ ،‬رفاندنەو بەپێی یاسا‬ ‫تاوانبارە»‪.‬‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئێستا ئەو‬ ‫ك���چ‌و ك���وڕە ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی‬ ‫لەژێر ه��ەڕەش��ەی كوشتندان‪،‬‬ ‫دەتوانن داوا تۆمار بكەن‌و یاسا‬ ‫لەبەرژەوەندیی ئەواندا دەبێت»‪.‬‬ ‫س��ۆم��او گ��ۆڤ��ار‪ ،‬رۆیشتن‌و‬ ‫ن��ەگ��ەڕان��ەوە‪ ،‬رۆژان����ەش بیر‬ ‫لەكوشتنیان دەكرێتەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫لەهەمووی سەیرترە «پ��ورزاو‬ ‫خاڵۆزا»ی یەكترن‪.‬‬

‫تێبینی‪ :‬س��ۆم��او گ��ۆڤ��ار‌و‬ ‫هەنگاو‪ ،‬ناوی راستەقینەیان الی‬ ‫«رۆژنامە» پارێزراوە‪.‬‬

‫ئه‌گه‌ر کچ به‌خواستی خۆی له‌گه‌ڵ کوڕدا بڕوات‪ ،‬ئاساییه‌‬

‫مامۆستایه‌کی ئایینی ده‌ڵێت‪ :‬ئه‌وه‌ی خۆی جوان بکات‪ ،‬به‌ر نه‌فره‌تی خودایی ده‌که‌وێت‬

‫بەلێشاو؛ گەنجان نەشتەرگەریی جوانكاریی دەكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪............................................‬‬ ‫شێنێ‌‪ ،‬لە نزیك پەنجەرەكە‬ ‫دان��ی��ش��ت��ب��وو‪ ،‬كاتێك ب��ەردێ��ك‬ ‫ل��������ەدەرەوەی م���اڵ���ەوە خ��ۆی‬ ‫ب��ە پ��ەن��ج��ەرەك��ەدا دەكێشێت‌و‬ ‫وردو خاشی دەك���ات‪ ،‬شووشە‬ ‫وردبووەكان بەدەموچاوی شێنێدا‬ ‫دێنە خوارەوەو برینی قووڵ‌و دیاری‬ ‫لەسەر روخساری جێده‌هێڵێت‪.‬‬ ‫بۆ شێنێی (‪ )28‬ساڵ‌‪ ،‬ئەو‬ ‫برینانە تەنیا نەبوونە خەمی‬ ‫ناشرینبوونی رووخساریان‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ه��ەر زوو دوای ئ��ەو برینانە‪،‬‬ ‫دەزگ��ی��ران��ەك��ەی مارەبڕینەكەی‬ ‫هەڵوەشاندەوە‪ .‬شێنێش (سێ‌)‬

‫نەشتەرگەریی جوانكاریی یەك‬ ‫لەدوای یەكی ئەنجامدا‪.‬‬ ‫نەشتەرگەریی جۆراوجۆر دەكەن‬ ‫سەدان هاواڵتیی كوردستان‪،‬‬ ‫لەماوەی چەند ساڵی راب��ردوودا‪،‬‬ ‫ه���اوش���ێ���وەی «ش��ێ��ن��ێ» بۆ‬ ‫جوانكردنی رووخساریان‪ ،‬پەنایان‬ ‫بۆ ناوەندەكانی نەشتەرگەریی‬ ‫جوانكاریی ب��ردووە‌و دەیانەوێت‬ ‫خۆیان لەڕێگای جوانكارییەوە‪،‬‬ ‫بە «جوانترین» شێوە نیشانی‬ ‫بەرامبەرەكانیان بدەن‪.‬‬ ‫ب���ەگ���وێ���رەی راپ��ۆرت��ێ��ك��ی‬ ‫تەندروستیی جیهانیی‪ ،‬عێراقییەكان‬ ‫سااڵنە نزیكەی (‪ )250‬هەزار دۆالر‬ ‫بۆ نەشتەرگەریی جوانكاریی خەرج‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫ن������������رخ������������ی‬ ‫نەشتەرگەرییەكانی‬ ‫شێنێ‌‪ ،‬تائێستا‬ ‫(چ����وار) ه���ەزار‬ ‫دۆالر ب����ووە‌و‬ ‫س�����ەرەت�����اش‬ ‫وی��س��ت��ووی��ەت��ی‬

‫ن��ەش��ت��ەرگ��ەری��ی��ەك��ە ب��ك��ات‪ ،‬لە‬ ‫ناوەندەكە پێیانوتووە (‪)%80‬ی‬ ‫نەشتەرگەرییەكە ســـــــەركەوتوو‬ ‫دەبێت‪ .‬وت��ی‪« :‬دڵخۆشیانكردم‬ ‫ب��ەوەی وتیان لە ج��اران جوانتر‬ ‫دەبیت»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو وت��ی‪« :‬ش��ووش��ەی‬ ‫پەنجەرەكە برینی ق��وڵ‌و زۆری‬ ‫لەسەر دەم��وچ��اوم دروستكردو‬ ‫ترسی گاڵتەپێكردن‌و القرت ‌ێ‌و‬ ‫تانەم هەبوو»‪.‬‬ ‫ئەیوب حەسەن‪23( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫وەك خۆی باسی دەك��رد‪ :‬لوتی‬ ‫ب ‌ێ ئ��ەن��دازە گ��ەورە ب��ووە‪ ،‬بۆیە‬ ‫نەشتەرگەریی جوانكاریی بۆ لوتی‬ ‫كرد‌و بە هیوای ئەوەی بە ئازادیی‬ ‫لەگەڵ بەرامبەرەكەیدا قسە بكات‌و‬ ‫تانەشی لێ نەدرێت‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ )600( ،‬دۆالری بە‬ ‫ناوەندێكی جوانكاریی داو لوتی‬ ‫بچووككردەوە‌و لەگەڵ دەموچاویدا‬ ‫هاوتای كرد‪.‬‬ ‫ئەو پزیشكەی ئەیوب سەردانی‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬بە رەچه‌ڵه‌ک عەرەبەو‬ ‫ماوەی چەند ساڵێكە لە سلێمانی‬ ‫كار دەكات‪.‬‬ ‫ئ���ەوان���ەی ن��ەش��ت��ەرگ��ەری��ی‬ ‫جوانكاریی دەكەن‪ ،‬تەنیا ئەوانە‬ ‫ن��ی��ن ك��ە رووخ���س���اری خ��ۆی��ان‬ ‫دەس��ت��ك��اری��ی دەك�����ەن‌و رووی‬ ‫دەرەوەی خۆیان جوانتر دەكەن‪،‬‬ ‫هەندێك ك��ەس دەستكاریی‬

‫ناوەوەی جەستەی خۆی دەكات‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌یش بۆ جوانكردنی رووخساری‬ ‫دەرەوەیان‪.‬‬ ‫‪.‬ع���ەال م��ح��ەم��ەد‪ ،‬پسپۆڕە‬ ‫لەبواری نەشتەرگەریی جوانكاریی‌و‬ ‫ماوەی پێنج ساڵە لە سلێمانییە‪.‬‬ ‫زۆرترینی ئەوانەی لەو ماوەیەدا‬ ‫س��ەردان��ی ك����ردوون‪ ،‬تەمەنیان‬ ‫لەنێوان (‪18‬ـ‪ )30‬ساڵیدای ‌ه لە‬ ‫هەردوو رەگەز‪.‬‬ ‫ك��چ��ان‪ ،‬بەپێی وت���ەی ئەو‬ ‫پ��س��پ��ۆڕە‪ ،‬زی��ات��ر «كوڵمیان‬ ‫ب���ەرزدەك���ەن���ەوە‌و دەستكاریی‬ ‫گ��ەورەی �ی‌و بچووكیی مەمكیان‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬لەگەڵ الب��ردن��ی چرچ‌و‬ ‫لۆچی دەموچاویان»‪.‬‬ ‫د‪.‬ع��ەال‪ ،‬وت��ی‪« :‬لە ه��ەردوو‬ ‫رەگ��ەزەك��ەش زیاتر دەستكاریی‬ ‫لوتیان دەكەن»‪.‬‬ ‫ئەو پسپۆڕە‪ ،‬وتی‪« :‬گەنجی‬ ‫ك���ورد ك��ات��ێ��ك دێ��ن��ە الی من‬ ‫نەشتەرگەرییان بۆ بكەم‪ ،‬بەر‬ ‫ل��ەوەی بیر لە پ��ارە بكەنەوە‪،‬‬ ‫بیر ل��ەوە دەك��ەن��ەوە ت��ا چەند‬ ‫جوانكارییان بۆ دەكرێت»‪.‬‬ ‫(‪ )9‬ناوەندی جوانكاریی‬ ‫مۆڵەت وەردەگرن‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ��ام��ارێ��ك��ی بەشی‬ ‫جوانكاریی سلێمانی‪ )9( ،‬ناوەندی‬ ‫جوانكاریی لە سلێمانی‪ ،‬مۆڵەتی‬ ‫ك��ارك��ردن��ی��ان وەرگ���رت���ووە‌و لە‌و‬ ‫رێژەیەش چواریان لە سنووری‬ ‫پارێزگای‬

‫سلێمانی‌و پێنجیان ل��ەن��اوەوەی‬ ‫شاری سلێمانیدان‪.‬‬ ‫د‪.‬ئ����������اری زەن����گ����ەن����ە‪،‬‬ ‫س���ەرپ���ەرش���ت���ی���اری ب��ەش��ی‬ ‫جوانكاریی لە به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‬ ‫ت���ه‌ن���دروس���ت���ی س��ل��ێ��م��ان��ی‪،‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«نەشتەرگەرییەكانی جوانكاریی‬ ‫زۆر زیادیانكردووە‪ ،‬خەڵكێكی زۆر‬ ‫دەیانەوێت گۆڕانكاریی لە شێوەی‬ ‫دەرەوەی خۆیاندا بكەن»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬تائێستا‬ ‫هیچ رووداوێ���ك رووی��ن��ەداوە‪ ،‬كە‬ ‫جوانكارییەكە‬ ‫نەشتەرگەریی‬ ‫سەركەوتوونەبێت‌و ببێتە هۆی‬ ‫ناشرینبوونی دەموچاوی كەسەكان‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬هیچ داوای��ەك��ی یاسایی‬ ‫ل��ەس��ەر هیچ دكتۆرێكی ش��اری‬ ‫سلێمانی تۆمار نەكراوە‪ ،‬لەوەی‬ ‫نەشتەرگەرییەكەیان سەركەوتوو‬ ‫نەبووبێت»‪.‬‬ ‫حەزی جوانكاریی زیاتر دەكات‬ ‫سامان ئەحمەد‪ ،‬پسپۆڕ لە‬ ‫بواری دەرونناسیی لە نەخۆشخانەی‬ ‫هیوا‪ ،‬پێیوایە‪ :‬لە كۆمەڵگەی‬ ‫كوردیدا‪ ،‬بەهۆی جێگیرنەبوونی‬ ‫باری كۆمەاڵیەتیی‌و دەرونیی تاك‪،‬‬ ‫پەنا بۆ زۆر شت دەبرێت كە رەنگە‬ ‫هەندێكیان ئەوەندە كاریگەرییان‬ ‫لەسەر دۆخەكە نەبێت‪.‬‬ ‫سامان‪ ،‬وتی‪« :‬لەبەرئەوەی‬ ‫ئێمە خ��اوەن��ی كۆمەڵگایەكین‪،‬‬ ‫بەشێكی زۆری هەڵسەنگاندنمان بۆ‬ ‫بەرامبەرەكانمان لەسەر بنچینەی‬ ‫رووخسارو رووكەش وەستاوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫تاكەكان زۆر گرنگیی بە جوانیی‬ ‫دەرەوەی��ان دەدەن‪ ،‬بێگومان ئەم‬ ‫هۆكارە پاڵنەری سەرەكییە لە‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی كاتێك‬ ‫تاكێك هەست دەكات ناجۆرییەك‬ ‫لە بەشێكی جەستەیدا هەیە‪،‬‬ ‫ب��ەت��ای��ب��ەت ل��ە دەم��وچ��اوی��دا‪،‬‬

‫نەشتەرگەریی بۆ ده‌كات»‪.‬‬ ‫پیاوانی ئاینیی‬ ‫قسەی لەسەر دەكەن‬ ‫مامۆستایەكی ئاینیی‪ ،‬باس‬ ‫ل��ەوە دەك���ات؛ دەستكاریكردنی‬ ‫رووخ��س��ار‪ ،‬ئەگەر بەمەبەستی‬ ‫خ��ۆج��وان��ك��ردن ب��ێ�ت‌و ب��ۆ ئ��ەوە‬ ‫بێت كەسەكە خۆی لە پیربوون‬ ‫بپارێزێت‪ ،‬یان خەڵكی بەرامبەری‬ ‫پێ هەڵبخەڵەتێنێت‪ ،‬ئ��ەوا بەر‬ ‫«نەفرەت»ی خودایی دەكەوێت‪.‬‬ ‫مامۆستا كامیل ح��ەی��دەر‪،‬‬ ‫پێشنوێژو وتارخوێنی مزگەوتی‬ ‫«شەفیق بەگ» لە سلێمانی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫« ئەگەر چرچ‌و لۆچیی دەموچاو‪،‬‬

‫بەهۆی بەسەرچوونی تەمەنەوە‬ ‫بێت‪ ،‬واتە بەرەو پیریی رۆیشتن‬ ‫پەیدابوو بوو‪ ،‬ئەوا دەستكاریكردنی‬ ‫جائیز نییەو دەك��ەوێ��ت��ە بەر‬ ‫نەفره‌تی خودایی‪ ،‬گوناهەكەشی‬ ‫زۆرت��ر دەبێت‪ ،‬ئەگەر بۆ فێڵێك‬ ‫بێت‪ ،‬وەك بە نیازی ژنهێنان‪ ،‬هەتا‬ ‫عەیبی دەرنەكەوێت»‪.‬‬ ‫بە بۆچوونی ئ��ەو مامۆستا‬ ‫ئاینییە‪ :‬ئەگەر دەموچاو بەهۆی‬ ‫نەخۆشییەوە شتێكی بەسەربێت‪،‬‬ ‫ئەوا بۆی هەیە بە رێگای پزیشكیی‬ ‫چارەسەرییان بكات‌و هەوڵبدات‬ ‫رووی خۆی بگەڕێنێتەوە دۆخی‬ ‫جارانی‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫رووداوی هاتوچۆ لە گەرمیان‪ ،‬ده‌یان قوربانیی لێده‌که‌وێته‌وه‌‬ ‫سەروەر محەمەد‪ :‬لەماوەی‬ ‫(ش���ەش) مانگی راب����ردوودا لە‬ ‫گەرمیان‪ )154( ،‬رووداوی هاتوچۆ‪،‬‬ ‫رووی��ان��داوە‌و بەوهۆیەوە‪)17( ،‬‬ ‫ه��اواڵت��ی گیانیان ل��ەدەس��ت��داوەو‬

‫(‪)147‬ی تریش برینداربوون‪.‬‬ ‫ب����ەپ����ێ����ی ئ���ام���ارێ���ك���ی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی��ی ه��ات��وچ��ۆی‬ ‫گەرمیان‪ ،‬لەسەرەتای (مانگی‬ ‫ی��ەك��ەوە‪ ،‬ت��ا ‪)6/30‬ی ئەمساڵ‬

‫ل��ەگ��ەرم��ی��ان‪ )154( ،‬رووداوی‬ ‫ه���ات���وچ���ۆ‪ ،‬ک���ه‌وت���وون���ه‌ت���ه‌وە‌و‬ ‫لەئەنجامدا (‪ )17‬كەس گیانیان‬ ‫لەدەستداوە‪ ،‬كە (‪)16‬یان پیاون‌و‬ ‫یەكێكیان ژنە‪ ،‬هەروەها (‪)147‬‬

‫كەس بریندابوون‪.‬‬ ‫ع��ەق��ی��د ن��اس��ر ئ��ەح��م��ەد‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری هاتوچۆی گەرمیان‪،‬‬ ‫هۆكاری رووداوەكانی هاتوچۆی‪،‬‬ ‫ب���ۆ خ���راپ���ی���ی‌و ق��ەرەب��اڵ��غ��ی��ی‬

‫رێگاوبانەكان‌و زۆریی ئۆتۆمبێلی‬ ‫ب��اره��ەڵ��گ��ر گ���ەڕان���دەوە‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«زۆرب����ەی ش��ەق��ام��ەك��ان‪ ،‬ی��ەك‬ ‫س��ای��دن‌و شۆفێرانیش گ��وێ‌ بە‬ ‫رێنماییەكانی هاتوچۆ نادەن»‪.‬‬

‫«یاسای توندوتیژیی خێزانی؛ ژن لە چەتری ماڵ دەردەكات‪ ،‬بەاڵم دەیخاتە سەر جادە»‬ ‫پارێزەر رازاو عەبدولكەریم‪ ،‬لەبارەی یاساکه‌وه‌‌‪ ،‬بۆ «رۆژنامە» دەدوێت‬ ‫سازدانی‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫‪..............................‬‬ ‫رازاو‬ ‫پ��������ارێ��������زەر‬ ‫عەبدولكەریم دەڵێت‪ :‬یاسای‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژیی‬ ‫خێزانیی‪ ،‬ناتوانێت توندوتیژیی‬ ‫خێزانیی نەهێڵێت‌و كێشەی‬ ‫گەورەی بەدواوە دێت‪ ،‬چونكە‬ ‫«هیچ زەمانەتێكی بۆ ژن تێدا‬ ‫نییە»‪ .‬ئاماژە بەوەش دەكات‪:‬‬ ‫یاساكە ئازادیی داوە بە ژن‌و‬ ‫لەژێر چەتری ماڵدا دەیهێنێتە‬ ‫دەرەوە‪ ،‬بەاڵم دواتر دەیخاتە‬ ‫سەر جادە‪ ،‬چونكە «زەمانەت‬ ‫نییە ئەگەر ژنەكە سكااڵی لە‬ ‫پیاوەكەی كرد‪ ،‬دوای سكااڵكە‬ ‫تەاڵق نەدرێت»‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ل��ەم م��اوەی��ەدا‪،‬‬ ‫ی��اس��ای ب��ەرەن��گ��ارب��وون��ەوەی‬ ‫ت��ون��دوت��ی��ژی��ی خ��ێ��زان��ی��ی لە‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان پ��ەس��ەن��دك��را‪،‬‬ ‫خوێندنەوەت بۆ ئ��ەو یاسایە‬ ‫چییە؟‬ ‫* ئ��ەوان لە واڵتێكدا ئەو‬ ‫یاسایەیان پەسەندكردووە‪ ،‬هیچ‬ ‫تاكێكی ئەم كۆمەڵگایە قبوڵی‬ ‫ناكات تاكەكەی تر كە كەسی‬ ‫خۆیەتی‪ ،‬سكااڵی لەسەر تۆمار‬ ‫بكات‪ ،‬ئ��ەوە خۆی لە یاسای‬ ‫سزادانی عێراقیدا هەیە‌و هەر‬ ‫ژنێك‪ ،‬یان تاكێك سوكایەتیی‬ ‫پێكرا‪ ،‬دەتوانێت سكااڵ لە دادگا‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم ئەمان هاتوون ئەو‬ ‫لەچوارچێوەی‬ ‫سكااڵیانەیان‬ ‫خێزاندا كۆكردووەتەوەو دەڵێن‪:‬‬ ‫نابێت م��ن��داڵ‌و ژن تاوانیان‬ ‫بەرامبەر بكرێت‪ ،‬ئێمە دەزانین‬ ‫هەمووی تاوانە بەرامبەر خێزان‌و‬ ‫ژن‪ ،‬ب��ەاڵم ئەگەر ژنێك خۆی‬ ‫لەخۆی رابینێت‌و بتوانێت ئەو‬ ‫سوكایەتییە ق��ب��وڵ ن��ەك��ات‪،‬‬ ‫پێویست ب���ەوە ن��اك��ان روو‬ ‫بكاتە یاساو قبوڵی نەكات‪،‬‬

‫بەڵكو خۆی لەو ژیانە دەچێتە‬ ‫دەرەوە‌و لەچوارچێوەی ئەو‬ ‫سوكایەتییەدا نامێنێتەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێموایە؛ دەبێت لەم كۆمەڵگایە‬ ‫لەوە بكۆڵرێتەوە حكومەت چی‬ ‫بۆ خێزان ك��ردووە‪ ،‬خۆ ئەگەر‬ ‫ژن ل��ەم واڵت��ە پرۆفیسۆریش‬ ‫بێت‪ ،‬هەر ژێر دەستەیە‪ ،‬چونكە‬ ‫یاساكانمان لە جێبەجێكردنیاندا‬ ‫ك��ێ��ش��ەی��ان ه��ەی��ەو پ��ی��او بە‬ ‫ئ��ارەزووی خۆی دەیان فرت‌و‬ ‫فێڵی تێدا دەكات‪ ،‬بۆ نموونە؛‬ ‫پ��ی��اوێ��ك دەی��ەوێ��ت ژن��ەك��ەی‬ ‫تەاڵق بدات‪ ،‬بەرلەوەی بچێتە‬ ‫دادگا دەچێت هەموو سەروەت‌و‬ ‫سامانی دەكات بەناوی كەسێكی‬ ‫ت��رەوە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی هەقی ژن‬ ‫نەدات‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دەتەوێت بڵێیت‬ ‫ئ���ەم ی��اس��ای��ەش ن��ات��وان��ێ��ت‬ ‫توندوتیژیی خێزانیی نەهێڵێت؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬ناتوانێت‪ ،‬چونكە‬ ‫توندوتیژیی خێزانیی تەنیا لێدان‬ ‫نییە‪ ،‬بەپێی یاسای سزادانی‬ ‫عێراقیش؛ ئەگەر مێردەكەت‬ ‫لێت ب��دات دەت��وان��ی��ت سكااڵ‬ ‫بكەیت‪ ،‬بەاڵم مێرد لێت بدات‌و‬ ‫سكااڵ بكەیت‪ ،‬كێشەكە دەچێتە‬ ‫دەرەوەی خ��ێ��زان��ەك��ە‪ ،‬بۆیە‬ ‫پیاوەكە ناچێت لێت ببوورێت‪،‬‬ ‫چونكە ئەوكات پیاوەكە خۆی‬ ‫بەشكاو دەزان��ێ��ت‪ ،‬بۆیە دێت‬ ‫ت��ەاڵق��ت دەدات‪ ،‬ك��ە تەاڵقی‬ ‫دایت ئەو ژنە لەواڵتێكدایە نە‬ ‫حكومەتێك هەیە لەخێزان‌و‬ ‫منداڵ بپرسێتەوە‪ ،‬نە شانی‬ ‫پیاوەكە دەگرێت بڵێت؛ تۆ ئەم‬ ‫ژنەت تەاڵقداوە ئەم مافانەت‬ ‫لەسەر دەبێت بیدەیت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەاڵم لەیاساكەدا‬ ‫س��زا ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ەوات��ە كێشەی‬ ‫خێزان لەبوونی یاسا نییە‪،‬‬ ‫لەجێبەجێكردنیدایە؟‬ ‫* خ������ۆی س��ی��س��ت��م��ی‬ ‫وەرگرتنی م��اف ل��ەم واڵت��ەدا‬

‫كێشەی هەیە‪ ،‬ئێمە دەبێت بكرێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەاڵم لە یاسای‬ ‫جیاوازیی لەنێوان ماف‌و یاسادا‬ ‫بكەین‪ ،‬یاسا جێبەجێ دەكرێت‪ ،‬بەرەنگاربوونەوەی خێزانیدا‬ ‫بەاڵم یاساكە مافی تیا نییە‪ ،‬ماف دراوەت �ه‌ ژن بە ئازادیی‬ ‫ج���اران ئەنجومەنی ش��ورا لە جل بپۆشێت‌و بخوێنێت‌و شوو‬ ‫بەغدا هەبوو‪ ،‬ئەو ئەنجومەنە بكات‪ ،‬ئەی ئەمانە دەستكەوت‬ ‫ل��ەو یاسایانەی دەكۆڵییەوە نین بۆ ژن؟‬ ‫* باشە یاساكە رێگەی‬ ‫كە رۆژانە لە دادگاكاندا كاری‬ ‫پ��ێ��دەك��را‪ ،‬ت��ا ب��زان��ن باشی‌و داوە بە ژن��ان چی دەوێ��ت‌و‬ ‫خراپییه‌کانی چییەو دوات��ر چی دەك��ات‪ ،‬بەاڵم زەمانەتی‬ ‫هەموار دەكرایەوە‪ ،‬بەاڵم لێرە ئەوە لە یاساكەدا نییە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئەمە نییە‪ ،‬بۆیە مافەكان لەنێو ژنەكە سكااڵی كرد پیاوەكە‪،‬‬ ‫یاساكانیشدا بەپێی پێویست تەاڵقی نەدات‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ب��ەاڵم دادگ��ا‬ ‫نین‪ ،‬بۆ نموونە؛ رۆژان��ە لە‬ ‫دادگاكان پیاو ژن تەاڵق دەدات‪ .‬ه��ەی��ەو داوای م��اف��ی خۆی‬ ‫پ��ی��اوەك��ە پ��ێ��ش ت��ەاڵق��ەك��ە دەكات؟‬ ‫* ئ��ەوە زەم��ان��ەت نییە‪،‬‬ ‫چووە س��ەروەت‌و سامانەكەی‬ ‫ل��ەس��ەر خ��ۆی الب����ردووە‌و لە ب��اش��ە دادگ���ا چ��ی دەك���ات؟‬ ‫دادگ���اش دەیسەلمێنێت كە غەرامەی دەكات‪ ،‬غەرامەكەش‬ ‫موفلیسە‪ ،‬ل��ەوالش��ەوە مافی دەدات‌و ل�������ەوالوە لێی‬ ‫ژن‌و منداڵەكەی دەخ���وات‪ .‬جیادەبێـتەوە‌و كێشە بەدوای‬ ‫یاسا دەبێت دادپ��ەروەر بێت‪ ،‬كێشە گەورەتر دەبێت‪ ،‬یاساكە‬ ‫ل��ە واڵت���ی ئێمەدا یاساكان لەمالوە دێ��ت ئ��ازادی��ی زیاتر‬ ‫نادادپەروەرییان تێدایە‪ ،‬لەگەڵ بە ژن دەدات‪ ،‬بەاڵم لەوالوە‬ ‫ئ��ەوەش��دا دەب��ێ��ت جێبەجێ هیچ زەمانەتێكی نادەیتێ‌‪،‬‬ ‫تۆ ژنەكە لەژێر چەتری ماڵ‬ ‫دەهێنیتە دەرەوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫لەوالوە دەیكەیتە سەر جادە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ب��ا وادابنێین‬ ‫حاڵەتەكە دەگاتە تەاڵقدان‪،‬‬ ‫لێرەدا ژنەكە چۆن دەتوانێت‬ ‫داوای مافی خۆی بكات؟‬ ‫* ب��ا ن��م��وون��ەی��ەك��ت بۆ‬ ‫ئەو یاسایانەی‬ ‫بهێنمەوە؛ ئێستا كەیسێكم‬ ‫الی���ە‪ ،‬ه��ەش��ت س��اڵ��ە ژنێك‬ ‫ش��ووی بە پیاوێك ك��ردووە‌و‬ ‫لە بەرژەوەندیی ژن‬ ‫ی���ەك ب�����ه‌دوای ی���ەك (‪)8‬‬ ‫منداڵی لێكەوتووەتەوە‪ ،‬حەزی‬ ‫لە ئافرەتێكی تر ك��ردووە‪،‬‬ ‫(خولع)ێكی ب��ەزۆر بەژنەكە‬ ‫دانراون‪ ،‬هیچیان‬ ‫كرد‌و مەبلەغێكی كەمی پارەی‬ ‫داوەت����ێ‌‪ ،‬پ��ی��اوەك��ە لــــــه‌‬ ‫لە مەسەلەكە نەگۆڕیوە (خولع)ه‌كە ن��ەب��ووەوە چوو‬ ‫ژنێكی تری مارە كرد‪ ،‬ژنە بە‬ ‫هەشت منداڵەوە ئیتر دەبێت‬

‫چ ژیانێكی هەبێت‪ ،‬خۆ ئەوە‬ ‫بە یاسا ك��ردی‪ ،‬بۆیە دەبێت‬ ‫حكومەت بەڕاستیی خاوەنی‬ ‫ئ��ەو خەڵكە بێت‌و ب��ە دەم‬ ‫مافی خەڵكەوە بێت‪ ،‬ئەوەتا‬ ‫ئێمە دەرگ��ام��ان بە دەرگ��ای‬ ‫ت��ورك��ی��اوەی��ە‪ ،‬دوای ت��ەاڵق‬ ‫لەوێ سەروەت‌و سامانی پیاو‬ ‫دەكرێت به‌ ناوی ژنەكەیەوە‪،‬‬ ‫دەب��ێ��ت نەفەقەی منداڵیش‬ ‫بدات جا ئیش بكات‪ ،‬یاخود‬ ‫نا‪ ،‬ئەوە دیاریكراوە‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫دادگای ئێمە بۆ هەر منداڵێك‬ ‫(‪ )50‬ه��ەزار دەنووسێت‪ ،‬بۆ‬ ‫هەموو مەسروفێكی‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬كەوایە دەبێت‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌و پ��ەرل��ەم��ان بە‬ ‫ب��ۆچ��وون��ی ت��ۆ چ��ی ب��ك��ەن‪،‬‬ ‫ئەگەر یاسایەكی وەكو ئەمەش‬ ‫بە هانای كێشەی خێزانەوە‬ ‫نەیەت؟‬ ‫* دەب��ێ��ت خ��ێ��زان زۆر‬ ‫پ��ی��رۆز بكرێت‪ ،‬ئ��ەوی��ش لە‬ ‫رێ��گ��ەی وەزارەت��ێ��ك��ەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە؛ وەزارەت��ی كاروباری‬ ‫كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬دەبێت زۆرترین‬ ‫بودجەی بۆ دابینبكرێت‌و لە‬ ‫هەموو گەڕەكێك بنكەیەكی‬ ‫هەبێت‌و لەوێوە داخلی ناو‬ ‫خێزانەكان بێت‌و ئیشی لەسەر‬ ‫خ���ودی خ��ێ��زان‌و كۆمەڵگە‬ ‫بكردایە‪ ،‬لە رێگەی توێژەرە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەكانەوە‪ ،‬دەبێت‬ ‫حكومەت ئاگاداری مامەڵەی‬ ‫ناو خێزانەكان بێت‪ ،‬پیاو و ژن‬ ‫چۆن مامەڵە لەگەڵ منداڵەكان‌و‬ ‫پ���ەروەردەك���ردن���ی دەك���ەن‪،‬‬ ‫پەرلەمان‌و حكومەت نەهاتوون‬ ‫داخلی وردەكارییەكان بن‪،‬‬ ‫میللەتی تەندروست‪ ،‬خێزانیی‬ ‫تەندروست‌و تاكی تەندروستی‬ ‫دەوێت‪ .‬ئەمە خۆی لەخۆیەوە‬ ‫ن��اب��ێ��ت‪ ،‬ج����اران وی����ژدان‌و‬ ‫ئ��ەخ�لاق��ی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی‬ ‫هەبوو‪ ،‬زۆر شت لەبەر عەیبە‬

‫نەدەكرا‪ ،‬بە مانا‬ ‫كوردییەكەی پیاو‬ ‫خ���ۆی ب��ە پیاو‬ ‫دەزان���ی‪ ،‬ش��ەرم‬ ‫ب����وو خ���ێ���زان‌و‬ ‫منداڵی خۆت‬ ‫پ��ش��ت��گ��وێ‬ ‫بخەیت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا ئ��ەو ‬ ‫داب��ون��ەری��ت��ە‬ ‫ت���ێ���پ���ەڕی‌و‬ ‫نەماوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪:‬‬ ‫پ���ێ���ت���وای���ە‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ە‬ ‫ب��ون��ی��ادی‬ ‫ئ����������ەوە‬ ‫بنرێتەوە‪،‬‬ ‫ی���ان ئ��ەو‬ ‫پارێزه‌ر رازاو عه‌بدولکه‌ریم‬ ‫رێگریی لە ژنی دووەم دەكات‪،‬‬ ‫بۆشاییە پڕبكرێتەوە؟‬ ‫* بۆشاییەكی گ��ەورە ب���ەاڵم ك��اب��را ل��ە سلێمانی‌و‬ ‫دروست بووە‪ ،‬بۆ ئەو بۆشاییە ه��ەول��ێ��ر ژن��ی دووەم م��ارە‬ ‫پێویستە یاسایەك هەبێت نابڕێت‪ ،‬دەچێت لە كەركوك‬ ‫جێگەی بگرێتەوە‪ ،‬چونكە م��ارەی دەبڕێت‪ ،‬ئەوەتا ژنە‬ ‫بەغدامان‬ ‫جۆرێك لە نائیلتیزامی دروست پەرلەمانتارێكی‬ ‫ب��ووە‪ ،‬ئ��ەی نابێت الیەنێك ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ بەرپرسێكی‬ ‫هەبێت لەوە بكۆڵێتەوە‪ ،‬پێش خ����اوەن ژن‌و م��ن��داڵ��دا لە‬ ‫ئ��ەوەی ئێمە یاسایەكی لەو سلێمانی رێككەوتوون‌و چوون‬ ‫شێوەیە دەربكەین‪ ،‬دەبێت لە دادگای كەركوك مارەییان‬ ‫دەزگ��ای��ەك هەبێت لەخێزان ب��ڕی��وە‪ ،‬ژن‌و منداڵی لێرە‬ ‫دۆسیەیەكم‬ ‫بكۆڵێتەوە‪ ،‬ئ��ەم حكومەتە جێهیشتووە‪.‬‬ ‫لە خێزان ناكۆڵێتەوە‪ ،‬باشە الیە (‪ )20‬ساڵە پیاوێك ژن‌و‬ ‫من ئەمڕۆ لەسەر جل كڕینێك منداڵی هەیە‪ ،‬شەش مانگ‬ ‫بۆ منداڵەكەم ژنی ماڵەوەم‌و لەمەوبەر لە كەركوك مارەی‬ ‫م��ێ��ردەك��ەم پ���ارەم ن��ادات�ێ‌‌و ژنێكی ت��ری ب��ڕی��وە‪ ،‬ژنەكە‬ ‫دەبێت بە شەڕمان‌‪ ،‬شەقێكم ناتوانێت داوای هیچی لێ‬ ‫لێ دەدات‌و قبوڵی ناكەم‌و بكات لە جیابوونەوە زیاتر‪.‬‬ ‫یاسایەك هەیە شكات دەكەم‪ ،‬ئێ‌ خۆ ئەو پیاوە ئەوەی بە‬ ‫ئ���ەی دوای ئ�����ەوە؟‪ ،‬ئ��ەو یاسا ك��ردووە‪ ،‬كەواتە نابێت‬ ‫یاسایانەی لە بەرژەوەندیی ژن بڵێین ژن��ی دووەم نەماوە‪،‬‬ ‫دانراون‪ ،‬هیچیان لە مەسەلەكە ئ��ەم��ە ب��ە ئسلوبی خۆمان‬ ‫نەگۆڕیوە‪ ،‬یاسایەكمان هەیە كەڵەگاییە ده‌کرێت‪.‬‬

‫لە سێ مانگدا‪ )300( ،‬خێزان هەڵوەشاونەتەوەو زۆربه‌یشیان هاوسه‌ر ‌ه تازه‌کانن‪...‬‬

‫دیاردەی (جیابوونەوە)؛ ده‌گاته‌ چوار هێندەی (تەاڵق)‬

‫راپۆرتی‪ :‬نسار گۆران‬ ‫‪..............................‬‬ ‫بەپێی ئامارێكی دادگای باری‬ ‫كەسێتیی لەسلێمانی‪ ،‬لەماوەی‬ ‫س��ێ م��ان��گ��دا‪ )300( ،‬خێزان‬ ‫بەهۆی حاڵەتەكانی جیابوونەوە‌و‬ ‫ت��ەاڵق��ەوە‪ ،‬هەڵوەشاونەتەوە‌و‬ ‫بەپێی وت��ەی دادوەرەك��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫ئەو رێژانە‪ ،‬زیاتر لە هاوسەرە‬ ‫تازەكانن‪.‬‬ ‫لەنیا ئەحمەد‪ )24( ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫چەند ساڵێكی كەم لەمەوبەر‪،‬‬ ‫لەگەڵ خۆشەویستێكی خۆیدا‪،‬‬ ‫پرۆسەی هاوسەرگیریی پێكهێنا‌و‬ ‫كچێكیشیان هەیە‪ ،‬لەپڕێكدا‬ ‫م��ێ��ردەك��ەی ت��ەاڵق��ی دەدات‌و‬ ‫وازی لێدەهێنێ‌و ئ��ەو خێزانە‬ ‫هەڵدەوشێتەوە‪.‬‬ ‫م���ێ���ردەك���ەی‪ ،‬ب��ی��ان��ووی‬ ‫ج��ۆراج��ۆر ب��ە لەنیا دەگ��رێ�ت‌و‬ ‫دواپێشنیازی ئ��ەوە دەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫ناهێڵێت سەردانی ماڵی باوكی‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫لەنیا‪ ،‬وتی‪« :‬كاتێك زەواجم‬

‫كرد‪ ،‬كەسی بەرامبەرم بە هەموو‬ ‫پێشنیازەكانی من رازی بوو‪ ،‬تا‬ ‫گواستنەوە‪ ،‬كە گوازرامەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫كەسە گۆڕا‪ ،‬ئەویش لەبەرئەوەی‬ ‫م��ن كچە ه��ەژارب��ووم‌و ئەویش‬ ‫ئاستی بژێویی لەماڵی باوكی من‬ ‫بەرزتربوو»‪.‬‬ ‫سااڵنێكە مشتومڕی زۆر‬ ‫لەنێو تاكەكاندا هەیە‪ ،‬بەهۆی‬ ‫زۆربوونی رێ��ژەی جیابوونەوە‌و‬ ‫ح���اڵ���ەت���ەك���ان���ی ت����ەاڵق����دان‬ ‫لەكۆمەڵگەدا‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو ئامارەی دەست‬ ‫«رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��ووە‪ ،‬لەسێ‬ ‫مانگی (‪)2011‬دا (س��ەرەت��ای‬ ‫مانگی یەك بۆ كۆتایی مانگی‬ ‫سێ)‪ )65( ،‬حاڵەتی تەاڵقدان‌و‬ ‫(‪ )233‬حاڵەتی جیابوونەوە‪،‬‬ ‫لەدادگای سلێمانی تۆماركراون‪.‬‬ ‫ت��ەاڵق��دان‪ ،‬بەپێی یاسا‪،‬‬ ‫ئارەزوویەكی بەزۆری پیاوەكەیە‬ ‫بۆ جیابوونەوە‌و دووركەوتنەوە‬ ‫ل����ەژن����ەك����ەی‪ ،‬ل��ەك��ات��ێ��ك��دا‬ ‫ژن��ەك��ە خ��واس��ت��ی ل��ەگ��ەڵ ئەو‬ ‫ج��ی��اب��وون��ەوەی��ەدا نییە‪ ،‬ب��ەاڵم‬

‫جیابوونەوە‪ ،‬بەپێی خواستی‬ ‫هەردووال دەبێت‌و لەدادگا كۆتایی‬ ‫بەگرێبەستی هاوسەرگیرییەكە‬

‫دەهێنن‪.‬‬ ‫هێمن ی��ون��س‪ ،‬ت��وێ��ژەری‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪:‬‬

‫ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی حاڵەتەكانی‬ ‫جیابوونەوە‌و تەاڵق زیاتر لەنێو‬ ‫گەنجاندان‪ ،‬بۆیە هۆكاری یەكەم‬

‫لەهەڵوەشانەوەی خێزانەكان‪،‬‬ ‫بریتی دەبێت لە تێنەگەیشتنی‬ ‫تاكەكان لەیەكتر‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬وت����ی‪« :‬زۆرك�����ات‬ ‫ك�����چ‌و ك�����وڕەك�����ە‪ ،‬ل��ەك��ات��ی‬ ‫دەستگیرانداریدا‪ ،‬چەند مانگێك‬ ‫بەدەستگیرانداریی دەمێننەوە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ن��ات��وان��ن ئ���ەو ه��ەل��ە‬ ‫بقۆزنەوە بۆ لەیەكتر تێگەیشتن‪،‬‬ ‫س��ەرەن��ج��ام ل��ەچ��ەن��د مانگی‬ ‫زەواج��دا‪ ،‬تووشی شۆك دەبن‌و‬ ‫وردەوردە بیر لەهەڵوەشانەوەی‬ ‫ئەو پرۆسەیە دەكەنەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫لەگەڵ یەكتردا‪ ،‬هەست بەئارامیی‬ ‫ناكەن»‪.‬‬ ‫ك����ەژاڵ س�����ەردار‪)29( ،‬‬ ‫ساڵ‪ ،‬زەواجەكەی تەنیا چوار‬ ‫م��ان��گ��ی خ��ەی��ان �د‌و بـــڕیاری‬ ‫ج��ی��اب��وون��ەوەی��ان دا‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«سەرەتا‪ ،‬زۆر بڕوامان بەیەكتر‬ ‫هەبوو‪ ،‬هەركە یەكترمان ناسی‪،‬‬ ‫بۆچوونمان زۆر لەیەكەوە نزیك‬ ‫ب��وو‪ ،‬بۆیە بڕیاری زەواج �م‌ دا‪،‬‬ ‫بەاڵم لە ماوەیەكی كەمــــــــدا‪،‬‬ ‫كێشەكان لەقسەی ئاساییەوە‬

‫گەیشتینە‬

‫دەستیانپێكرد ت��ا‬ ‫حاڵەتی جیابوونەوە»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا‪ ،‬وت��ی‪« :‬ه��ۆك��اری‬ ‫سەرەكیی گرفتەكانی نێوانمان‪،‬‬ ‫روون ب����وو‪ ،‬ت��ەن��ی��ا ئ���ەوەب���وو‬ ‫هیچكاممان بەتەواوەتی گوێی بۆ‬ ‫ئەوی تر نەدەگرت»‪.‬‬ ‫س��ەردار عەلی‪ )36( ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫تائێستا دوو ژن��ی ت��ەاڵق داوە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬زۆربەی ژنان‪ ،‬بیانوودەگرن‌و‬ ‫داوای شتی جۆراوجۆر دەكەن‪ ،‬بۆیە‬ ‫بێزاربووم‌و وازم لێهێناون‪.‬‬ ‫ه���ێ���م���ن‪ ،‬ئ�����ەو ت����وێ����ژەرە‬ ‫كۆمەاڵیەتییە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬بەشێكی‬ ‫تر لەگرفتەكانی نێوان ژن‌و پیاوە‬ ‫ت���ازەك���ان‪ ،‬ئ��ەوەی��ە ك��ە ت��ادێ��ت‬ ‫پێداویستییەكانی خۆشگوزەرانیی‬ ‫زیاتر دەبن‌و دەبن بەپێداویستیی‬ ‫بنچینەیی‪ ،‬بەاڵم بواری ئابووریی‬ ‫خێزانەكان‪ ،‬سنووردارە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫لەزۆر خێزاندا دەبێتە گرفت‪.‬‬ ‫بەپێی وت��ەی دادوەرەك����ان‪،‬‬ ‫زۆری��ن��ەی ئ��ەوان��ەی جیادەبنەوە‌و‬ ‫ژنەكانیان تەاڵقدەدەن‪ ،‬لەتەمەنی‬ ‫گەنجێتیدان‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫هه‌ڵبه‌ست؛ ده‌یه‌وێت به‌رهه‌م ‌ه نوێیه‌که‌ی ناوخۆ تێپه‌ڕێنێت‬

‫هەڵبەست سەاڵح‪ :‬عاشقێكی بێ‌ خۆشەویستم‬ ‫سابات ‪ -‬ئەحمەد باڵەكی‬ ‫هەڵبەست سەاڵح‪ ،‬هونەرمەندی‬ ‫الو‪ ،‬بۆ «سابات» ئاشكرای دەكات‪:‬‬ ‫جگە لە سیدیەكی نوێی میوزیك‪ ،‬كە‬ ‫بەرهەمێكی نوێی میوزیكی ئامادە‬ ‫ك��ردووە‌و ئومێدەوارە ئاستی ناوخۆ‬ ‫تێپەرێنێت‌و لە كەناڵە بیانییەكان‬ ‫پەخش بكرێت‪ ،‬ئەوەش دەخاتەڕوو؛‬ ‫هەرچەندە بە «خ��ەی��اڵ» عاشقە‪،‬‬ ‫بەاڵم هیچ كچێك نییە لە ئێستادا‬ ‫خۆشەویستی ئەو بێت‪.‬‬ ‫هەڵبەست‪31( ،‬ساڵ)‪ ،‬یەكێكە لە‬ ‫هونەرمەندە میوزیكژەنە الوەكان‌و لە‬ ‫خێزانێكی هونەریی پەروەردە بووەو‬ ‫دوو ب��رای دیكەشی هونەرمەندن‪،‬‬ ‫پەیمانگا‌و كۆلێژی هونەرەجوانەكانی‬ ‫لە هەولێر ت��ەواو ك��ردووەو بووەتە‬ ‫مامۆستای هونەر‪ ،‬وەك خۆی دەڵێت‪:‬‬ ‫(‪17‬ساڵە) لە بواری هونەریدا كار‬

‫دەكات‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬ك���ە دوو س��اڵ��ە وەك‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری پ��ێ��ش��ك��ەوت��وو لە‬ ‫بەڕێوەبەرێتی هونەرییەكانی میوزیك‬ ‫لە وەزارەتی رۆشنبیریی‌و الوان كار‬ ‫دەك���ات‪ ،‬چەندین ك��اری میوزیك‌و‬ ‫ئ��اوازدان��ان��ی هەیە‌و ل��ەو ب��وارەش��دا‬ ‫خەاڵتی پێبەخشراوە‪ ،‬لە دیدارێكی‬ ‫«سابات»دا رایدەگەیەنێت‪ :‬سەرقاڵی‬ ‫كارێكی میوزیكە‌و بە «یەكێك لە‬ ‫ك��ارە هونەرییەكانی ژیانی خۆمی‬ ‫دەزان�����م»‪ ،‬ك��ە ب��ی��رۆك��ەو ئ���اوازی‬ ‫خۆیەتی‌و كارەكانی تەواو بووە‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬وتی‪« :‬لەئێستاشدا‬ ‫سەرقاڵی ئەوەم گەشتێكی ئەوروپا‬ ‫بكەم‪ ،‬بۆ ئەوەی بتوانم بە كوالێتییەكی‬ ‫ب��ەرز كلیپێكی ج��وان��ی ب��ۆ بكەم‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك هیوام وای��ە؛ سنووری‬ ‫كەناڵە ك��وردی��ی��ەك��ان ببەزێنێت‌و‬ ‫بتوانم ل��ە كەناڵە بیانییەكانیش‬ ‫ب�ڵاوی ب��ك��ەم��ەوە‪ ،‬ئ��ەوەش دەبێتە‬

‫دەستكەوتێكی هونەریی گرنگ بۆم»‪.‬‬ ‫ئ��اش��ك��راش��ی دەك����ات‪ :‬دوای��ی��ن‬ ‫پڕۆژەی سیدییەكی میوزیكە‪ ،‬ئەوە‬ ‫لەكاتێكدایە كە هەڵبەست دەنگی‬ ‫خۆشەو دەشزانێت وەك پێویست‬ ‫گرنگیی بە میوزیك نادرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئامادە نییە دەس��ت��ب��ەرداری بێت‌و‬ ‫لەو رووەشەوە دەڵێت‪« :‬بەداخەوە‬ ‫لە واڵت��ی ئێمە‪ ،‬ئ��ەوەن��دە گرنگیی‬ ‫بە ب��واری میوزیك ن��ەدراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هه‌رگیز ناتوانم واز لە (كەمانچە)‬ ‫بهێنم‌و ئامێرەكەم بووەتە پێناسەو‬ ‫بەشێك ل��ەژی��ان��م‪ ،‬راس��ت��ە هەندێ‬ ‫ب��رادەرو هونەرمەند كە گوێیان لە‬ ‫دەنگم بووە‪ ،‬حەز دەكەن گۆرانیی‬ ‫بڵێم‪ ،‬بەاڵم زیاتر میوزیك چووەتە‬ ‫گیان‌و روحمەوە‌و حەزم لە پسپۆڕییە‬ ‫لە بوارەكەی خۆمدا»‪.‬‬ ‫لەبارەی ژیانی تایبەتیی خۆی‌و‬ ‫ئەو دەنگۆیانەی باس لە ژنهێنان‌و‬ ‫عەشقەكەی هەڵبەست دەك���ەن‪،‬‬

‫دەڵێت‪« :‬ژیان بەبێ‌ خۆشەویستیی‬ ‫هیچ وات��ای��ەك نابەخشێت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫گرنگ نییە ئ��ەم خۆشەویستییە‬ ‫تەنیا بۆ رەگ��ەزی بەرامبەر بێت‌و‬ ‫تەنیا لەو روانگەیەوە سەیری بكەین‪،‬‬ ‫م��ن هەمیشە وت��ووم��ە؛ عاشقێكی‬ ‫بێ‌ خۆشەویستم‪ ،‬لە خەیاڵی خۆم‬ ‫وێناكردنێك هەیە‌و كەسێك هەیە‬ ‫لەژیانمدا‪ ،‬گرنگیش نییە ئەو كەسە‬ ‫ب��وون��ی ه��ەب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم بەخەیاڵ‬ ‫هەمیشە بەخۆشەویستییەوە دەژین‪،‬‬ ‫ئەگە وانەبێت ناتوانین كاری هونەریی‬ ‫بكەین‌و مۆسیقا بژەنین‪ ،‬ناتوانین‬ ‫بەئیحساسەوە ئ��اوازێ��ك بژەنین‌و‬ ‫كارێكی هونەریی ئەنجام بدەین»‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا رەت���ی دەك���ات���ەوە؛‬ ‫كەسی دیاریكردبێت‪ ،‬هاوسەرگیریی‬ ‫لەگەڵدا بكات‌و «هاوسەرگیریی» بە‬ ‫ق��ەدەرەوە دەبەستێتەوە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«تائێستا كەسم دیاریی نەكردووە‬ ‫لەژیانمدا»‪.‬‬

‫سابات‬ ‫هەڵكشانی تەمەن‌و نەخۆشیی‌و‬ ‫دەردەس��ەری��ی��ەك��ان‪ ،‬م��ەال مەحمودی‬ ‫م��ان��دوو ن��ەك��ردووە‪ ،‬ئ��ەو لەئێستادا‬ ‫سەرقاڵی نووسینی بەرگی دووەم��ی‬ ‫گێڕانەوە سەیرو سەمەرەكانیەتیی‪،‬‬ ‫كە وەك دەقە ئەدەبییەكانی رشتەی‬ ‫مرواری «عەالدین سوجادی» تەماشای‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫مەحمود قادر كزەڵ‪ 84( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫بە مەال (مەحمودی كزەڵ) ناسراوە‪ ،‬لە‬ ‫دیمانەیەكی كورتی «سابات»دا‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەو دەكات‪ :‬ئێستا سەرقاڵی نووسینەوەی‬ ‫بەرگی دووەم��ی گێڕانەوەكانییەتی‪،‬‬ ‫ئەو پێیوایە‪ :‬ئەوجۆرە نووسینە لەنێو‬ ‫ئەدەبی كوردیدا دەگمەنەو دەڵێت‪:‬‬ ‫«گێڕانەوەكانم هاوشێوەی حیكایەتە‬ ‫سەیر‌و سەمەرەكانی نێو «رشتەی‬

‫خەرەند‪ ..‬لە «جوانی»یه‌وه‌‪ ،‬بۆ «مەرگ»‬ ‫سابات ‪-‬ن‪ :‬هەولێر‬ ‫هەرچەندە خەرەندی رواندز‪،‬‬ ‫سیمایەكی س��ەرن��ج��راك��ێ�ش‌و‬ ‫ئ��او و هەوایەكی س��ازگ��اری بە‬ ‫شارۆچكەكە بەخشیووەو زۆرێك‬ ‫لە گەشتیاران بۆ بەسەربردنی‬ ‫كاتێكی خۆش سەردانی دەكەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەو خ��ەرەن��دەش بووەتە‬ ‫دۆڵێك بۆ مەرگی ئەو عاشق‌و‬ ‫كەسانەی لە ژیان بێزار دەبن‪.‬‬ ‫ش���ارۆچ���ك���ەی روان������دز‪،‬‬ ‫كەوتووەتە سەر لێواری شاخێك‬ ‫كە بەخەرەند ناسراوە‪ ،‬چونكە‬ ‫چ���واردەوری روان��دز خەرەندە‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ەش وای ك����ردووە؛ ئ��او و‬ ‫ه��ەوای��ەك��ی خ��ۆش��ی هەبێت‌و‬ ‫سااڵنە ژمارەیەكی زۆری‬ ‫گەشتیار روو‬ ‫ل����ە‬

‫ناوچەكە بكەن‪ ،‬چونكە چەند‬ ‫ه��اوی��ن��ەه��ەوارێ��ك��ی دڵڕفێنی‬ ‫وەك؛ بێخاڵ‌و جندیان‌و پانك‬ ‫لە دەورووب��ەری شارۆچكەكەن‪،‬‬ ‫بەمەش رواندزو دەوربەری بووەتە‬ ‫شوێنی گەشتكردن‪ ،‬بەتایبەت لە‬ ‫وەرزی هاوین‌و گەرمادا‪.‬‬ ‫ب������ەاڵم ب��ەك��اره��ێ��ن��ان��ی‬ ‫«خ�������ەرەن�������د»ەك�������ە ب��ۆ‬ ‫نیگەرانیی‬ ‫گیانلەدەستدان‪،‬‬ ‫دروستكردووەو بەردەوام ترسێك‬ ‫ل��ەو ب��ارەی��ەوە ه��ەی��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫جگە ل��ە خەڵكی ن��اوچ��ەك��ە‪،‬‬ ‫خەڵكانی دیكەش خەرەند بۆ‬ ‫ه��ەم��ان مەبەست‬

‫بەكاردەهێنن‪.‬‬ ‫عومەر سدیق‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫پۆلیسی روان�����دز‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫پێكهاتەی دروستبوونی رواندز‪،‬‬ ‫ك��ە ن��اوچ��ەی��ەك��ی شاخاوییە‌و‬ ‫چ�����واردەورەی «خ��ەرەن��د»ە‌و‬ ‫ب��ەرزی��ی «خ���ەرەن���د»ەك���ەش‬ ‫وای������ك������ردووە «ج���گ���ە ل��ە‬ ‫هاواڵتییانی رواندز‪ ،‬هاواڵتییانی‬ ‫دەوروبەریشمان هەندێكجار لەم‬ ‫سنوورە هەوڵی خۆكوشتنیان‬ ‫د ا و ە » ‪ ،‬ب�����اس ل�����ەوەش‬ ‫دەكات؛ ماوەیەك‬ ‫ل����ەم����ەوب����ەر‬ ‫ها و اڵ تییە كی‬ ‫د ا نیشتو و ی‬ ‫س�������ۆران‪،‬‬ ‫ه���ەوڵ���ی‬ ‫د ا و ە‬

‫خێزانەكەی خۆی‬ ‫فڕێبداتە خ���وارەوە‪« ،‬بەاڵم‬ ‫فریانەكەوت‌و توانیمان ژنەكە‬

‫رزگار بكەین»‪.‬‬ ‫ب��ەرێ��وەب��ەرەك��ەی پۆلیس‬ ‫باسی ل �ه‌وه‌ش��ک��رد‪ :‬زۆر كات‬ ‫چاودێریی خەرەندەكە دەكەن‪،‬‬ ‫بەمەبەستی رێگریی ل��ە هەر‬ ‫ئەگەرێكی «خۆكوژیی»‪ ،‬بەو‬ ‫پێیەی ئەو هەوڵە چارەسەری‬ ‫كێشەكان ناكات‌و وتی‪« :‬چەند‬ ‫كەسێكیشمان دەستگیركردووە‌و‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دا‬ ‫لێكۆڵینەوەشمان‬ ‫كردوون»‪.‬‬ ‫هاژە سڵێمان‪ ،‬پەرلەمانتار‌و‬ ‫ج��ێ��گ��ری س���ەرۆك���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫بەرگریی لە مافەكانی ئافرەتان‪،‬‬ ‫كە خۆشی خەڵكی روان���دزە‪،‬‬ ‫نایشارێتەوە «خەرەندی رواندز‬ ‫ب��ە دۆڵ���ی م���ەرگ ن���اس���راوە‪،‬‬ ‫بەداخەوە تائێستا چەندین كەس‬ ‫بەهۆی كێشەی جیاجیاوە خۆیان‬ ‫فڕێداوەتە خ���وارەوەو گیانیان‬ ‫لەدەستداوە»‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬بە نیگەرانییەوە باس‬ ‫لە «ناشیرین»بوونی ناوی ئەو‬ ‫«سروشتە ج��وان��ە» دەك��ات‌و‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەو خەرەندە جوانییەكی‬ ‫تایبەتی بە شارۆچكەی رواندز‬ ‫بەخشیوەو بووەتە شوێنێكی‬ ‫گەشتیاریی بۆ دانیشتووانی‬ ‫شارۆچكەكەمان‌و دەوروبەریی‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە ئێستا الی‬ ‫زۆر كەس بە «دۆڵی مەرگ»‬ ‫ن��اس��راوە‪ ،‬چونكە بووەتە‬ ‫جێگای مەرگی زۆرێ��ك لە‬ ‫گەنجان‪ ،‬بەتایبەت عاشقان‪ ،‬وەك‬ ‫ئەوەی چەند ساڵێك لەمەوبەر‬ ‫كچێك كە بەخۆشەویستەكەی‬ ‫ن��ەگ��ەی��ش��ت‪ ،‬خ���ۆی ف��ڕێ��دای��ە‬ ‫خوارەوەو گیانی لەدەست دا‪.‬‬

‫م��رواری»ن‪ ،‬پڕن لەقسەی نەستەق‌و‬ ‫گێڕانەوەی ژیانی سەیر‌و سەمەرەكانی‬ ‫كەسێتی ك��ورد‪ ،‬تا ئەو كاتانەی من‬ ‫لەیادمە لە سااڵنی چل‌و پەنجاكان»‪.‬‬ ‫بەرگی یەكەمی كتێبەكەی (كزەڵ)‪،‬‬ ‫بەناوی «كەشكۆڵێك لە گەنجینەی‬ ‫ژیانی كوردەواریی» چاپكراوەو بەنیازە‬ ‫بەرگی دووەم��ی كتێبەكەش بەهەمان‬ ‫ناو چاپ‌و باڵوبكاتەوە‪ ،‬ئەو كە خاوەنی‬ ‫(‪ )13‬كتێبە‪ ،‬زیاتر بەرهەمەكانی‬ ‫بەسەرهات‌و ئامۆژگارین‌و یەكەم كتێبی‬ ‫پەند‌و ئامۆژگارییە‌و محەمەدی مەالكەریم‬ ‫پێیداچووه‌تەوەو لەساڵی (‪)1974‬‬ ‫دا باڵوكراوەتەوە‪ .‬كتێبەكانی دیكەشی‬ ‫لە (تەنوینی موگناتیسی‪ ،‬رزگاریی‬ ‫لەمەرگی دەستكرد‪ ،‬یۆگا هەمیشە‬ ‫الوی���ی‪ ،‬یۆگا چ��ارەی��ەو شیفا‪ ،‬یۆگا‬ ‫سەرچاوەی بەختەوەرییە‪ ،‬بەختنامە‪،‬‬ ‫رووەكناسی‪ ،‬كتێبی هەمەجۆر بە (‪)2‬‬ ‫بەرگ‪ ،‬كە سەرجەمیان چیرۆكن) لەگەڵ‬

‫دیوانە شیعرییەكەی «كزەڵ»‌و چەند‬ ‫بەرهەمێكی دیكە‪ ،‬ب��ەاڵم هەندێكیان‬ ‫تائێستا ب�ڵاون��ەك��راون��ەت��ەوەو بە‬ ‫دەستنووسیی ماونەتەوە‌و لە چاوەڕوانی‬ ‫چاپكردندان‪.‬‬ ‫مەال مەحمود‪ ،‬كە چەندین نووسینی‬ ‫ل��ە «رۆژن��ام��ەك��ان��ی ه��ەت��او‌و ژی��ان‌و‬ ‫پاشكۆی عێراقدا» هەیە‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەكات‪ :‬هاوڕێی هەریەكە لەشاعیران؛‬ ‫(قانع‌‪ ،‬گۆران‌‪ ،‬كاكەی فەالح‌‪ ،‬ئەحمەد‬ ‫هەردی‌‪ ،‬ئەخۆل‌‪ ،‬ناتیق‌‪ ،‬هێمن‌‪ ،‬عەلی‬ ‫وریا‌و مەخۆل) بووە‌و لە بەغدا فەقێیەتی‬ ‫الی م��ەال عەبدولكەریمی مودەڕیس‬ ‫خ��وێ��ن��دووەو ع��ەالئ��ەدی��ن س��وج��ادی‪،‬‬ ‫بینیوە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬خۆیشی دوا شاعیری‬ ‫كالسیكی كوردییە‪ ،‬كە ئێستا لەژیاندا‬ ‫م��اوە‪ .‬وتیشی‪« :‬چ��ووم بۆ الی شێخ‬ ‫مەحمودی نەمرو لەگەڵیدا دانیشتووم‌و‬ ‫سوودی لەپەند‌و ئامۆژگارییەكانی من‬ ‫وەرگرتووە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫تۆڕێکی هاوشێوەی فەیسبووك دروست دەكات‬

‫سابات‪ :‬كۆمپانیای گوگڵ لە نوێترین‬ ‫بەرهەمیدا‪ ،‬تۆڕێكی كۆمەاڵیەتیی نوێ‪،‬‬ ‫بە ن��اوی گوگڵ پڵەس «‪»Google+‬‬ ‫دروستدەكات‌و لە ئێستاشدا لە قۆناغی‬ ‫تاقیكردنەوەدایە‪ .‬بەرهەمە نوێكەی گوگڵ‬

‫دوای ئەوە دێت؛ كە ماڵپەرە كۆمەاڵیەتییەكانی‬ ‫فەیسبووك‌و تویتەر‪ ،‬ژمارەیەكی پێوانەییان‬ ‫لە ئەندامان تۆماركردو ئەو ژمارەیەش رۆژ بە‬ ‫رۆژ لە هەڵكشاندایە‪.‬‬ ‫ئەم هەنگاوە‪ ،‬چەند تایبەتمەندێتییەكی‬

‫ت��ێ��دای��ە ل���ە رێ���گ���ای «‪ »Circles‬رێگەی «‪»Hangouts‬وە‪ ،‬دەتوانێت‬ ‫بەشداربووان دەتوانن پلەی هاوڕێكانیان ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ئ��اس��ان چ��ات��ی ڤیدیۆ‬ ‫پۆلێن بكەن‌و رێكیان بخەن‪ ،‬لە رێگەی بەكاربهێنێت‪ .‬ه��ەروەه��ا خزمەتگوزاریی‬ ‫«‪ »Sparks‬دەتوانێت ئاگاداری هەموو «‪ »Huddle‬هاوكاریی ئەندامان دەكات‪،‬‬ ‫نوێبوونەوەكانی ماڵپەڕەكە ببێت‌و لە كارەكانیان ئەنجام بدەن‪.‬‬

‫«‪ 34‬هەزار وێنەم لە چاوەڕوانی چاپدان»‬

‫رەفیقی وێنەگر؛ گەلەرییەك لە مێژوو…‬ ‫سابات‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬یەكێكە ل��ە وێنەگرە‬ ‫دێرینەكانی سلێمانی‌و كوردستان‪،‬‬ ‫كە (‪ )55‬ساڵ ئەزموونی هەیە‪،‬‬ ‫جگە ل��ەو گ��ەل��ەری��ی��ەی ب��ۆ وێنە‬ ‫مێژووییەكانی لەماڵەكەی خۆیدا‬ ‫دروس��ت��ی ك����ردووە‪ ،‬وەك خۆی‬ ‫دەڵێت‪ )34( :‬ه��ەزار «ج��ام»ی‬ ‫وێ���ن���ەی م��ێ��ژووی��ی ه���ەی���ە‪ ،‬كە‬ ‫چ���اوەڕوان���ی پ��اك��ك��ردن��ن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫الیەنێك نییە هاوكاریی بكات‌و ئەو‬ ‫مێژووە زیندوو بكاتەوە‪.‬‬ ‫رەفیق مەحمود محەمەد‪ ،‬كە‬ ‫بە «رەفیقی وێنەگر» ناسراوە‪،‬‬ ‫لە ساڵی (‪)1932‬دا لەدایكبووەو‬ ‫لە تەمەنی (‪ )14‬ساڵییەوە لەگەڵ‬ ‫باوكی دەستی بەكاری وێنەگریی‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬كاتێك لە دەوامی رۆژی‬ ‫قوتابخانەوە چ��ووەت��ە دەوام���ی‬ ‫ئێواران‪ .‬بۆ «سابات» وتی‪« :‬باوكم‬ ‫لە (‪)20‬ەكانی سەدەی راب��ردوودا‬ ‫وێنەگریی هێناوەتە سلێمانی‪،‬‬ ‫منیش لە (‪ )14‬ساڵییەوە لەگەڵ‬ ‫ئەو دەستم بەكاری فۆتۆ كرد‪ ،‬لەو‬ ‫كاتەدا دووكانمان لە بەردەركی‬ ‫سەرا بوو»‪.‬‬ ‫ئەو كە لەمنداڵییەوە خولیای‬ ‫وێنەگرتنی ه��ەی��ە‪ ،‬ل��ەو كاتەوە‬ ‫دەستی بەكار ك��ردووە‪ ،‬جگە لە‬ ‫ئەزموونێك بۆ خۆی‪ ،‬مێژوویەكی‬

‫هاواڵتییەك دەبێتە باشترین وەزیری کاره‌بای گوندەكەی‬ ‫سابات ‪ -‬ئومێد خدر‬ ‫هاواڵتییەكی گوندی بەردسقڵی‬ ‫سەر بە قەزای پشدەر‪ ،‬بە كاری‬ ‫وەزارەت���ی كارەبا هەڵدەستێت‌و‬ ‫ك��ارەب��ای (‪ )24‬س��ەع��ات بۆ‬ ‫گوندەكەی دابین دەكات‪ ،‬الیەنە‬ ‫حكومییەكانیش دەڵێن‪ :‬ئێمە‬ ‫تەنیا دەتوانین پشتگیریی‬ ‫بكەین‪ ،‬نەك هاوكاریی‪.‬‬ ‫س��ەاڵح مینە خدر‪،‬‬ ‫خ���ەڵ���ك���ی گ���ون���دی‬ ‫بەردسقڵی س��ەر بە‬ ‫ناحیەی هەڵشۆی‬ ‫قەزای پشدەرە‪ ،‬لەسەر‬ ‫ئەركی خۆی‌و بە سوودوەرگرتن‬ ‫لە «ئ��او»‪ ،‬كارەبای بۆ تەواوی‬ ‫م��اڵ��ەك��ان��ی گ��ون��دەك��ەی خ��ۆی‬ ‫دابینكردووە‪ ،‬هەوڵەكەشی دوای‬ ‫ب��ێ��زارب��وون لە دەس��ت نەبوونی‬ ‫كارەبای نیشتمانیی دێت‪ ،‬بەوەی‬ ‫تائێستا گوندەكەی تەنیا (‪)5‬‬ ‫سەعات كارەبای موه‌لیدەی هەیە‪.‬‬ ‫س��ەاڵح‪ ،‬باس ل��ەوە دەك��ات‪:‬‬ ‫بۆ ئەنجامدانی پ��رۆژەك��ە‪ ،‬ئاوی‬ ‫پێویستیان هەیە‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوە‬ ‫دەخاتەڕوو؛ سەرباری پـــــــرۆژە‬

‫دەوروپشتمان‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش‬ ‫سەردانی قایمقامی پشدەرم كردووە‬ ‫بۆ گواستنەوەی كارەبا بۆیان‪،‬‬ ‫بەاڵم یارمەتییان نەدام»‪.‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ەك��ەی‬ ‫گ�����ون�����دی‬

‫بەردسقڵ‪،‬‬ ‫ل��ە رێگای‬ ‫«به‌سوود»ەكەی‪،‬‬ ‫ح���ك���وم���ەت ه���اوك���اری���ی‬ ‫نەكردووەو بۆ «سابات»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«چەندین جار داوای هاوكاریم لە‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكانی حكومەت‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ب���ەاڵم تائێستا هیچ‬ ‫دەزگایەك هاوكاریی نەكردووم‪،‬‬ ‫تەنیا خزم‌و كەسەكانم هاوكارییان‬ ‫ك��ردووم‪ ،‬لەئێستاشدا دەمەوێت‬ ‫ك��ارەب��ا بگەیەنمە گوندەكانی‬

‫مو ه‌لیدەیەكی‬ ‫(‪ )75‬ك��ەی‬ ‫ڤیەوە‪ ،‬كارەبای‬ ‫(‪ )100‬ماڵ دابین‬ ‫دەكات‌و هەر ماڵێك‬ ‫‪ )3‬ئەمپێری پ��ێ��داون‪،‬‬ ‫(‬ ‫ك���ە م�����اوەی (‪ )24‬س��ەع��ات‬ ‫كارەبایان هەیە‪ ،‬بۆ ئەنجامدانی‬ ‫پرۆژەكەش‪ ،‬بڕی (‪ )19‬ملیۆن‬ ‫دیناری خەرجكردووەو به‌وته‌ی‬ ‫خۆی‪ :‬حكومەت «یەك دینار»ی‬ ‫نه‌داوه‌تەوە‪.‬‬

‫عەلی ئەحمەد‪ ،‬بەڕێوه‌بەری‬ ‫كارەبای ق��ەاڵدزێ‌‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەك��ات‪ :‬سەردانی پرۆژەكەیان‬ ‫ك���ردووەو شوێنەكەیان ب��ەالوە‬ ‫گونجاوە‌و «ل��ەڕووی ئەندازەی‬ ‫كارەباییەوە‪ ،‬كارەكە زۆر باشەو‬ ‫هیچ گرفتێكی نییە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫ك��ە ك��ارەب��اك��ە ل��ە ئ��او دروس��ت‬ ‫دەكرێت‌و كێشەی بێكارەبایی لە‬ ‫گوندەكە چارەسەر ك��ردووە»‪،‬‬ ‫بەاڵم دەڵێت‪« :‬ئێمە بودجەمان‬ ‫نییە تا هاوكاریی بكەین‪ ،‬بەڵكو‬ ‫تەنیا دەتوانین پشتگیریی بكەین‌و‬ ‫داواكەی بۆ بەرزبكەینەوە»‪.‬‬ ‫هاوكات قایمقامی ق��ەاڵدزێ‬ ‫ئ��ەوە دەخ��ات��ەروو‪ :‬یارمەتیدانی‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬لەدەستی ئەواندا‬ ‫نییە‌و ئەوانیش دەتوانن «تەنیا‬ ‫داواكارییەكەی بۆ بەرزبكەنەوە‪،‬‬ ‫تا قەرەبوو بكرێتەوە»‪.‬‬ ‫ح��ەس��ەن ع��ەب��دوڵ�ڵا‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ئەو هاواڵتییە سەردانی كردم‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی قابلۆی بۆ دابین بكەین‬ ‫تا كارەبا بگەیەنێتە گوندەكانی‬ ‫دەوروبەریشی‪ ،‬بەاڵم من پێموت؛‬ ‫ئێستا حكومەت گرنگیی بە قابلۆو‬ ‫موه‌لیدە نادات‪ ،‬لەبەرئەوە بۆشت‬ ‫بنووسم ناتدەنێ‌»‪.‬‬

‫ت��ۆم��ار ك����ردووە ل��ە وێنەگرتنی‬ ‫دیمەنەكانی ش���اری سلێمانی‌و‬ ‫كەسایەتییە كوردەكان‪.‬‬ ‫رەفیقی وێ��ن��ەگ��ر‪ ،‬ت��ا ساڵی‬ ‫راب���ردوو ل��ەو ستۆدیۆیەدا كاری‬ ‫دەك������رد‌و وێ��ن��ەك��ان��ی ن��م��ای��ش‬ ‫كردبوو‪ ،‬كە (‪ )50‬ساڵ لەمەوبەر‬ ‫ب��ن��ی��ات��ی ن���اب���وو‪ ،‬ب���ەاڵم ئێستا‬ ‫وێنەكانی بۆ نهۆمی خ��وارەوەی‬ ‫م��اڵ��ەك��ەی گ��واس��ت��ووەت��ەوە‌و لە‬ ‫«گ��ەل��ەری��ی��ەك»دا‪ ،‬وێنەكانی لە‬ ‫چ��وارچ��ێ��وە گ���رت���ووەو نمایشی‬ ‫كردوون‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی «گ��ەل��ەری��ی»ی��ەك��ەی‬ ‫رەف���ی���ق���ی وێ���ن���ەگ���ری‪ ،‬زی��ات��ر‬ ‫سەرنجڕاكێش كردووە‪ ،‬ئەو وێنانەیە‬ ‫كە مێژووەكەی بۆ پێش لەدایكبوونی‬ ‫خۆی دەگەڕێتەوە‌و لەالیەن باوكی‪،‬‬ ‫ی��ان ك��ەس��ان��ی ت���رەوە گ��ی��راون‪،‬‬ ‫بەاڵم «رەفیق»‪ ،‬پاراستوویەتی‪،‬‬ ‫ئ��ەو وێ��ن��ەگ��رە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬وێنەو‬ ‫تۆماركردنی ئەو رووداو و كات‌و‬ ‫كەسێتییانەی مێژوو‪ ،‬گەلەرییەكەی‬ ‫ج���وان ك����ردووە‪ ،‬ب��ەت��ای��ب��ەت كە‬ ‫«بەشێكی زۆری��ان تەنیا الی من‬ ‫هەیە‌و لە شوێنی تر نییە»‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە دەی����ان وێ��ن��ەی‬ ‫رووداو و كەسێتیی‌و سروشتی‬ ‫كوردستان لەگەلەرییەكەدان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەك خۆی باسی دەك��ات؛ (‪)34‬‬ ‫ه��ەزار «جامی كارەبایی» هەیە‪،‬‬

‫كە زۆرب���ەی ن��ەش��ۆردراون��ەت��ەوەو‬ ‫پ���ارێ���زراون‪ .‬ل��ەوب��ارەی��ەوە وت��ی‪:‬‬ ‫«ئەو جامی وێنانە بە زانیارییەوە‬ ‫تۆمارم ك��ردوون‪ ،‬كە تایبەتە بە‬ ‫شاری سلێمانی‌و خەڵكەكانی ئەو‬ ‫كات‪ ،‬بەاڵم لە توانامدا نییە پارەی‬ ‫چاپكردنیان دابین بكەم‌و وەزارەتی‬ ‫رۆشنبیریش هاوكاریم ناكەن؛ لە‬ ‫شتنەوەو بە دۆكیۆمێنتكردنی»‪.‬‬ ‫وێ��ن��ەگ��رە دێ��ری��ن��ەك��ە‪ ،‬بە‬ ‫نیگەرانییەوە باس لە پەراوێزخستنی‬ ‫ك����ارو ئ��ەزم��وون��ەك��ەی دەك���ات‬ ‫ل��ەالی��ەن وەزارەت���ی رۆشنبیریی‌و‬ ‫الی��ەن��ە پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ەوەو‬ ‫وت���ی‪« :‬چ��ووم��ەت��ە الی الی��ەن��ە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان‪ ،‬ك��ە بودجە‬ ‫ب��ۆ ك���ارەك���ەم ت��ەرخ��ان ب��ك��ەن‌و‬ ‫ئەرشیفەكانی شار نیشان بدەین‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ه��ی��چ��ی��ان ب��ۆ ن��ەك��ردم‌و‬ ‫هاوكارییان نەكردووم‪ ،‬ئەوانەشە‬ ‫وای��ك��ردووە نەچمە ن��او یەكێتی‬ ‫وێنەگران‌و لە رۆشنبیرییش وازم لە‬ ‫وێنەگریی هێنا»‪.‬‬ ‫ئ����ەو‪ ،‬ئێستا ت��ەن��ی��ا وەك‬ ‫خ��ول��ی��ای��ەك��ی م��ن��داڵ��ی �ی‌و وەك‬ ‫ئ����ارەزووی����ەك ل��ەك��ات��ی ب��ۆن��ەو‬ ‫رووداوەك����ان����دا وێ��ن��ە دەگ��رێ �ت‌و‬ ‫رۆژانە لەناو وێنە كۆنەكانیدا كات‬ ‫بەڕێدەكات‪« ،‬كۆپی» وێنەكانی ناو‬ ‫گەلەرییەكشی دەداتە ئەو كڕیارانەی‬ ‫خولیای وێنە مێژووییەكانی ئەون‪.‬‬

‫لە پاڵەوانییەوە‪ ،‬بۆ بەهارات‪...‬‬

‫سابات ‪ -‬سیروان عەول‬

‫س��م��ەپ��اڵ��ەوان‪ ،‬ئ��ام��اژە بە‬ ‫نازناوی «پاڵەوان»ەكەی خۆی‬ ‫دەك��ات‌و ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو‪ :‬لە‬ ‫گەنجێتیدا لەگەڵ چەند هاوڕێیەكی‬ ‫لە «ك��ەالوە»دا راهێنان‌و یاری‬ ‫لەشجوانییان ك���ردووەو لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا‪ ،‬بەشداریی پاڵەوانێتیان‬ ‫ك���ردووەو پلەكانی پێشەوەیان‬ ‫بەدەستهێناوە‪.‬‬ ‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل ئ��ی��ب��راه��ی��م‬ ‫(‪59‬س������اڵ)‪ ،‬ك��ە ب��ە «سمە‬ ‫پ����اڵ����ەوان» ن����اس����راوە‪ ،‬بۆ‬ ‫«سابات»‪ ،‬ئەوە دەخاتەڕوو‪ :‬كە‬ ‫كوڕەزای ئەحەی كوڕنووە‌و لەگەڵ‬ ‫دروستبوونی ش��اری سلێمانیدا‬ ‫بنەماڵەكەیان لە قەاڵچواالنەوە‬ ‫هاتوونەتە شار‪.‬‬ ‫وەك خ��ۆی باسی دەك��ات‪:‬‬ ‫ل��ە تەمەنی (‪ )20‬ساڵییەوە‬ ‫كرێكاریی ك����ردووە‌و خولیای‬ ‫یاریی لەشجوانیش بووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ل��ە ك���ەالوەی���ەك���داو ب��ە چەند‬ ‫كەرەستەیەك كە خۆیان الی‬ ‫ئاسنگەر دروستیان ك��ردووە‪،‬‬ ‫یارییان ك��ردووە‪ ،‬وتی‪« :‬ساڵی‬ ‫(‪ )1960‬ل��ەك��ەالوەی��ەك��دا لە‬ ‫سەركارێز (گەڕەكێكی شاری‬

‫سلێمانییە)‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ چەند‬ ‫هاوڕێیەكمدا راه��ێ��ن��ان‌و ی��اری‬ ‫هەڵگرتنی قورساییمان دەكرد‪،‬‬ ‫ل��ەو ك��ات��ەدا چەند جارێك لەو‬ ‫جێگایە دەری��ان كردین‪ ،‬چونكە‬ ‫مۆڵەتمان نەبوو‪ ،‬دواتر لەپشتی‬ ‫م��زگ��ەوت��ی خ��ان��ەق��ای ئێستا‪،‬‬ ‫یانەیەكمان بەناوی (سلێمانی)‬ ‫دروستكرد‌و بەردەوام بووین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەویش هەر مۆڵەتی نەبوو»‪.‬‬ ‫«پ��اڵ��ەوان»‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەك����ات‪ :‬ل��ەو ك��ات��ەدا كرێكار‬ ‫بووەو باس لەوەش دەك��ات‪ :‬لە‬ ‫كەالوەكەدا‪ ،‬لە یاریزانەوە بووەتە‬ ‫راهێنەرو بەشداریی پاڵەوانێتیشان‬ ‫ك��ردووە‪ .‬وت��ی‪« :‬لە سەردەمی‬ ‫حوكمی (عه‌بدولكه‌ریم قاسم)دا‪،‬‬ ‫چــــــــوینە نادی (مەهداوی)‬

‫لە بەغداو داوای شیعارێكیان ل ‌ێ‬ ‫كردین‪ ،‬ئێمەش ئەو شتانەمان‬ ‫نەدەزانی‪ ،‬بەاڵم وازمان نەهێنا‌و‬ ‫بەناوی نادی (مەهداوی) دابەزین‌و‬ ‫من پلەی سێیەمم لەسەر ئاستی‬ ‫عێراق بەدەستهێناو (كاسێك)م‬ ‫وەرگرت‪ ،‬دوای ئەوە كە گەڕامەوە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ناونرام (سمە پاڵەوان)‪.‬‬ ‫نەبوونی ی��ان��ەو هۆكاری‬ ‫درێ���ژەدان بە یارییەكەی‪ ،‬وای‬ ‫لە سمە پاڵەوان كرد كارەكەی‬ ‫بگۆڕێت‌و بگەڕێتەوە بۆ خولیای‬ ‫منداڵیی‪ ،‬ئەویش دانانی دوكانێكی‬ ‫«بەهارات»ە‪ ،‬بۆیە لە تەمەنی‬ ‫(‪ )30‬ساڵیدا لە «مەزادخانەی‬ ‫خ��وارەوە» دووكانێكی دان��اوەو‬ ‫تائێستاش لەو دووكانەدا سەرقاڵی‬ ‫كاركردن‌و بژێویی پەیداكردنە‪.‬‬

‫ئایا ماکیاژ‬ ‫رۆڵی هه‌ی ‌ه؟!‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫د‪.‬سڵێمان جه‌عفه‌ر‪ :‬وەزیری خوێندنی بااڵ‪ ،‬نەیتوانیوە چاكسازییەكەی لەناوچەی زەرددا‪ ،‬جێبەجێ بكات‪.‬‬

‫زانكۆی سەاڵحەدین‪ ،‬رێنماییەكانی خوێندنی بااڵ جێبه‌جێ ناکات‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬پ‪.‬هه‌ولێر‬

‫‪........................................................‬‬

‫دوای (‪ )20‬م��ان��گ لە‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��ك��ردن��ی ری��ف��ۆرم��ی‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ی ب����ااڵ‪ ،‬زان��ك��ۆی‬ ‫سەاڵحەدین‪ ،‬پابەندی رێنماییە‬ ‫نوێیەكانی وەزارەتی خوێندنی‬ ‫بااڵ نابێت‌و بە بڕوای چاودێران‪،‬‬ ‫دەستێوەردانی حیزبیی‪ ،‬رێگرە‬ ‫لەبەردەم گۆڕانكارییەكاندا‪.‬‬ ‫د‪ .‬دالوەر عەالدین‪ ،‬وەزیری‬ ‫خوێندنی ب��ااڵ‌و توێژینەوەی‬ ‫زانستیی لە حکومه‌تی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە مانگی كانوونی‬ ‫یەكەمی ساڵی (‪)2009‬دا‪،‬‬ ‫(نــــــەخشەڕێگای ریفۆرمی‬ ‫خوێندنی ب��ااڵ ل��ە هەرێمی‬ ‫كوردستان)ی راگەیاند‪ .‬وەزیری‬ ‫ناوبراو‪ ،‬هەر لەو سەرەتایەوە‪،‬‬ ‫مەترسیی خ��ۆی ن��ەش��اردەوە‬ ‫ك��ە رووب�����ەڕووی ئاستەنگی‬ ‫گەورە دەبێتەوە‌و بەرژەوەندیی‬ ‫حیزبیی‌و تاكەكەسی گرفتی بۆ‬ ‫دروست دەكەن‌و دەبنە هۆكاری‬ ‫دواخستنی ریفۆرمی خوێندنی‬ ‫بااڵ‪.‬‬ ‫وەزارەتی خوێندنی بااڵ‪ ،‬لە‬ ‫ساڵ‌و نیوی رابردوودا‪ ،‬ریفۆرمی‬ ‫سیستمی خوێندنی ب��ااڵی لە‬ ‫هەرێمی كوردستان خستووەتە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ��ەو ری��ف��ۆرم��ە‪ ،‬رووب����ەڕووی‬ ‫چەندین ئاستەنگ‌و لەمپەر‬ ‫ب���ووەت���ەوەو بەتایبەتی لە‬ ‫زان���ك���ۆی س��ەاڵح��ەدی��ن‪ ،‬كە‬ ‫زۆرترین دەستێوەردانی تێدا‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬سڵێمان ج��ەع��ف��ەر‪،‬‬ ‫م���ام���ۆس���ت���ا ل����ە زان���ك���ۆی‬ ‫سەاڵحەدین‪ ،‬پێیوایە‪ :‬بەهۆی‬ ‫ئ��ەو چاكسازییانەی وەزی��ری‬ ‫خوێندنی بااڵوە‪ ،‬چەند كەسێك‬ ‫ب��ەرژەوەن��دی��ی��ان دەك��ەوێ��ت��ە‬ ‫م��ەت��رس��ی��ی��ەوەو دژای��ەت��ی��ی‬ ‫پرۆسەی چاكسازییەكە دەكەن‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬وەزی������ری‬ ‫خوێندنی ب��ااڵ‪ ،‬نەیتوانیوە‬ ‫چاكسازییەكەی لەناوچەی زەرد‬ ‫جێبەجێ بكات‪ ،‬بۆ نموونە‪،‬‬ ‫گۆڕینی راگرەكان لە زانكۆی‬ ‫سەاڵحەدین‪ ،‬بە رەزامەندیی‬ ‫وەزی����ر ن���ەب���ووە‪ ،‬ئ��ەس��ڵ��ەن‬ ‫ب��ۆی ناكرێت‌و دەسەاڵتیشی‬

‫خوێندن‌و پەروەردە‬ ‫عومەر میراودەلی‬

‫ئه‌و زانکۆیه‌ی رێنماییه‌کانی خوێندنی بااڵ جێبه‌جێ ناکات‬ ‫بەسەریاندا نییە‪ ،‬نزیكەی پێنج‬ ‫مانگ پێش ئێستا‪ ،‬وەزارەتی‬ ‫خوێندنی بااڵ رایگەیاند‪ :‬راگر‌و‬ ‫سەرۆكی دەستە بۆ هەولێرو‬ ‫دەوروب�������ەری ب��ە (س��ی��ڤ��ی)‬ ‫دەبێت‪ ،‬لەوالوە هەرهەموویان‬ ‫ل��ەالی��ەن لیژنە‌و ناوچەكانی‬ ‫(پارتی)یەوە دان��ران‪ ،‬كەچی‬ ‫وەزیریش هیچی پێ نەكرا»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ك���ام���ەران م��ەن��ت��ك‪،‬‬ ‫مامۆستا ل��ە ه��ەم��ان زانكۆ‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬بەشێكی‬ ‫ریفۆرمەكانی خوێندن‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدین جێبەجێ‬ ‫نەكراون‪.‬‬ ‫لە ساڵی خوێندنی (‪،2010‬‬ ‫‪)2011‬دا‪ ،‬لە رێگەی (‪)CV‬‬ ‫ی��ەوە‪ )18( ،‬راگ��ر‌و س��ەرۆك‬ ‫ب��ەش��ی زان���ك���ۆی سڵێمانی‬ ‫گ����ۆڕان‪ ،‬ب���ەاڵم ل��ە زان��ك��ۆی‬ ‫س��ەاڵح��ەدی��ن‪ ،‬ب��ە پێشنیازی‬ ‫سەرۆكی زانكۆ‪ ،‬گۆڕانكاریی لە‬ ‫راگرایەتی‌و سەرۆكی بەشەكاندا‬ ‫ك����را‪ ،‬ه���ەروەه���ا سیستمی‬ ‫(فاكەڵتی) كۆلێژی ئاوێتە‌و‬ ‫(سكوڵ) لە چەند زانكۆیەك‬ ‫پ��ەی��ڕەو ك��را‪ ،‬ب��ەاڵم شێوازی‬ ‫جێبەجێكردنەكەی لە زانكۆی‬ ‫سەاڵحەدین جیاوازبوو‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬د‪ .‬ئەحمەد دزەیی‪،‬‬ ‫سەرۆكی زانكۆی سەاڵحەدین‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«بەشی زۆری ریفۆرمەكان‪،‬‬ ‫جێبەجێكراون‪ ،‬تەنیا دوو شت‬ ‫نەبێت‪ ،‬كە یەكێكیان مەسەلەی‬

‫(ف���اك���ەڵ���ت���ی)‌و (س��ك��وڵ��ە)‬ ‫تائێستا ئەوەمان وەكو خۆی‬ ‫جێبەجێ نەكردووە‪ ،‬ژمارەی‬ ‫كۆلێژەكانمان كەمكردووەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ناتوانین ناوی كۆلێژەكان‬ ‫بنێین (فاكەڵتی)‪ ،‬چونكە‬ ‫ی��اس��ای وەزارەت���ی خوێندنی‬ ‫ب��ااڵی ساڵی (‪ )2008‬رێگا‬ ‫ب���ەوە ن���ادات‪ ،‬ب��ۆی��ە ت��ا ئەم‬ ‫یاسایەی ئێستای خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ بمێنێت‪ ،‬ناتوانین ئەو‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ە ب��ك��ەی��ن»‪.‬‬ ‫سه‌رۆکی زانکۆی سه‌اڵحه‌دین‪،‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬ل���ەگ���ۆڕی���ن���ی‬ ‫راگرەكانیشدا‪ ،‬هەمان یاسامان‬ ‫جێبەجێكردووە‪ ،‬كە دانانی‬ ‫راگرەكان‪ ،‬لەسەر پێشنیازی‬ ‫سەرۆكی زانكۆ دەبێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ئێمە كردوومانە‪ ،‬بەپێی یاسای‬ ‫وەزارەت���ی خوێندنی بااڵیەو‬ ‫ئ����ەوەی زان��ك��ۆی سڵێمانی‬ ‫كردوویەتی‪ ،‬بەپێی رێنمایی‬ ‫وەزارەتی خوێندنی بااڵیە»‪.‬‬ ‫حكومییەكانی‬ ‫زان��ك��ۆ‬ ‫(س���ەاڵح���ەدی���ن‪ ،‬ده����ۆك‪،‬‬ ‫زاخ��ۆ‪ ،‬س��ۆران‪ ،‬كوردستان‪،‬‬ ‫هەولێری پزیشكی)‌و چەند‬ ‫پ��ەی��م��ان��گ��ای��ەك‪ ،‬دەك��ەون��ە‬ ‫ه���ەردوو پارێزگای هەولێر‌و‬ ‫دهۆكەوە‌و لە رابردوودا رێگریی‬ ‫بۆ وەزارەت���ی خوێندنی بااڵ‬ ‫دروستكراوە لە جێبەجێكردنی‬ ‫پرۆسەی ریفۆرمی خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ‌و ت��ەن��ان��ەت هەندێكجار‬ ‫دژایەتیی وەزارەت‌و خودی‬

‫ د‪ .‬ئه‌حمه‌د دزه‌یی‬ ‫وەزیری خوێندنی بااڵ كراوە‪.‬‬ ‫رێ���ك���خ���راوی یەكێتیی‬ ‫قوتابییانی كوردستان‪ ،‬كە‬ ‫س��ەر بە پارتی دیموكراتی‬ ‫ك����وردس����ت����ان����ەو ل��ەن��ێ��و‬ ‫زان��ك �ۆ‌و پەیمانگەكانی ژێر‬ ‫دەسەاڵتــــی (پ��ارت��ی)دا‪،‬‬ ‫خ���اوەن ب��ڕی��ار‌و دەس��ەاڵت��ە‪،‬‬ ‫چاودێرانی ب��واری خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ‪ ،‬پێیانوایه‌‪ :‬لە م��اوەی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬رێگریی گ��ەورەی‬ ‫بۆ وەزارەت���ی خوێندنی بااڵ‬ ‫دروستكردووەو رێگای نەداوە‬ ‫تەواوی گۆڕانكارییەكان بگەنە‬ ‫زانكۆی سەاڵحەدین‪.‬‬ ‫ع��ی��رف��ان ع���ەزی���ز‪ ،‬كە‬ ‫سكرتێری رێكخراوی یەكێتیی‬ ‫قوتابییانی كوردستانە‪ ،‬لە‬ ‫چەند لێدوانی رۆژنامه‌وانیدا‪،‬‬ ‫ت��ەح��ەدای ئ���ەوەی ك���ردووە‬ ‫هیچ دەس��ەاڵت��ێ��ك ناتوانێت‬ ‫لە زانكۆكاندا دەریان بكات‪،‬‬ ‫هەروەها لە ناوەڕاستی دەوامی‬ ‫ئ��ەم��س��اڵ��دا‪ ،‬ب��ە پاڵپشتی‬ ‫رێکخراوی ناوبراو‪ ،‬خوێندكاران‬ ‫چەند جارێك هێرشیان كردە‬ ‫س��ەر وەزارەت�����ی خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ‌و بینای وەزارەتەكەیان‬ ‫تەماتەباران كرد‪.‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬خاڵس ئەحمەد‪،‬‬ ‫مامۆستایەكی تری زانكۆی‬ ‫س���ەاڵح���ەدی���ن‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪:‬‬ ‫كێشەی وەزارەت��ی خوێندنی‬ ‫ب��ااڵ‌و سەرۆكایەتیی زانكۆی‬ ‫سەاڵحەدین‪ ،‬هی ئێستا نییەو‬

‫زۆر كۆنترە‪.‬‬ ‫م‪ .‬خ��ال��س‪ ،‬رەخ��ن��ە لە‬ ‫وەزارەت�����ی خ��وێ��ن��دن��ی ب��ااڵ‬ ‫دەگ��رێ��ت لەجێبەجێكردنی‬ ‫پرۆسەی ریفۆرمداو دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئ��ەوەی وەزی��ری خوێندنی‬ ‫ب���ااڵ‪ ،‬دەی��ەوێ��ت جێبەجێی‬ ‫بكات‪ ،‬دەق��اودەق ئەوەیە كە‬ ‫زانكۆی ئۆكسفۆرد دەیكات‪،‬‬ ‫مامۆستاو خ��ودی ئیدارەش‬ ‫ی��ەك��دەن��گ ب����وون ل��ەس��ەر‬ ‫ئەوەی كە ئەو ریفۆرمە كاتی‬ ‫دەوێت»‪ .‬بۆ «رۆژنامە»یشی‬ ‫روون����ک����رده‌وه‌‪« :‬وەزی����ری‬ ‫خوێندنی ب���ااڵ‪ ،‬ب��ەت��ەواوی‬ ‫یاسای وەزارەت���ی گۆڕیوەو‬ ‫كڵێشەیەكی نوێی دان��اوەو‬ ‫دەیەوێت بەفەرمانی وەزاریی‌و‬ ‫بڕیار جێبەجێی بكات بەسەر‬ ‫زانكۆكاندا‪ ،‬ك��ەوات��ە وەزی��ر‬ ‫ناهەقە‪ ،‬بۆیە خەڵكێكی زۆر‬ ‫لێی هەستا‪ ،‬بۆیە دەبێت‬ ‫ئ��ەو گۆڕانكارییانە بەیاسا‬ ‫بكرێن»‪.‬‬ ‫هەروەك جێبەجێنەكردنی‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی وەزی���ری‬ ‫خوێندنی ب��ااڵ‪ ،‬بە كارێكی‬ ‫قورس‌و زەحمەت ناودەبات‌و‬ ‫دەڵێت‪« :‬كۆمەڵێك بابەتی‬ ‫گ���ەن���دەڵ���ی���ی‌و ش��ت��ی وا‪،‬‬ ‫لەماوەی ئەم چەندین ساڵەی‬ ‫حوكمڕانیدا رەگیان داكوتاوە‪،‬‬ ‫ئێستا بتەوێت ل��ەرەگ��ەوە‬ ‫نەیانهێڵیت‪ ،‬كارەسات دروست‬ ‫دەكات»‪.‬‬

‫پەروەردە‪ ،‬لە كایەكانی دیكەی كۆمەڵگە جیانابێتەوە‌و بۆئەوەی‬ ‫كۆمەڵگەیەك خاوەنی پەروەردەیەكی دروست بێت‪ ،‬تەنیا ئەوەندە‬ ‫بەس نییە‪ ،‬ئەو كۆمەڵگەیە لە بواری پەروەردەدا خاوەنی كادیری‬ ‫شارەزاو لێهاتوو بێت‪ ،‬بەڵكو كایەكانی دیكەش بەتایبەتی كایەی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬روڵ‌و كاریگەریی خۆیان بەسەر بواری پ��ەروەردەوە‬ ‫هەیە‪ .‬زۆرجار دەسەاڵتدارانی ئێمە‪ ،‬وەك چۆن لە كۆبوونەوەی‬ ‫حیزبیدا قسان بۆ كادیرو الیەنگرانیان دەكەن‪ ،‬كاتێك سەردانی‬ ‫خوێندنگەیەكیش دەكەن‪ ،‬بەهەمان شێوەو بەهەمان ئاواز قسە لە‬ ‫پەروەردەو خوێندن دەكەن‪ ،‬لێرەدا مەبەست لەوە نییە خەڵك‪ ،‬چ‬ ‫دەسەاڵتدارو بەرپرسی حیزبیی‪ ،‬یان كەسێكی دیكە‪ ،‬بۆیان نییە‬ ‫قسان لەو بارەوە بكەن‪ ،‬بەڵكو مەبەست ئەوەیە‪ ،‬ئەم بابەتە بابەتێكی‬ ‫هەستیارەو پێویستی بە شارەزایی هەیە لە سروشتی مرۆڤ‌و‬ ‫ێ بۆ دەسەاڵتدارێك‪ ،‬یان‬ ‫دەرونزانی‌و فەلسەفەی پەروەردەدا‪ ،‬دەش ‌‬ ‫بەرپرسێك‪ ،‬ئاسایی بێت ئامادەیی نیشان بدات بۆ خزمەتكردنی ئەم‬ ‫پرۆسەیە‪ ،‬بەاڵم كاتێك قسە دێتە سەر چۆنێتیی مامەڵەكردن لەگەڵ‬ ‫ێ بۆكەسانی پسپۆڕ لە بوارەكەدا‪.‬‬ ‫ئەم بابەتەدا‪ ،‬دەبێت بەجێبهێڵر ‌‬ ‫لە خوێندنگەكاندا‪ ،‬دەرچوانی كۆمەڵناسی‪ ،‬ئەركیان چارەسەركردنی‬ ‫ئەو كێشانەیە كە لە خوێندنگەكاندا روودەدەن‪ ،‬كە ئەمە كارێكی‬ ‫باشە‪ ،‬بەاڵم پێویستە ئەركی ئەمان تەنیا لەوەدا كۆتایی نەیەت‪،‬‬ ‫بەڵكو پێویستە هەوڵبدەن بە چەند مانگ جارێك‪ ،‬راپۆرت دەربارەی‬ ‫كارەكانیان پێشكەش بكەن‌و بیگەیەنن بە الیەنی پەیوەندیدار‪.‬‬ ‫پ��ەروەردە‪ ،‬بوارێكە لەنێوان بیرمەندان‌و فەیلەسوفاندا‪ ،‬قسەی‬ ‫جۆراوجۆری لەسەر كراوە‪ ،‬ناشێت كەسێكی نەشارەزا بە ئەندازەی‬ ‫ئەوەی لە دابونەریتی كۆمەڵگە فێربووە‪ ،‬پێی وابێت‪ ،‬دەبێت قسە‬ ‫لەسەر بابەتێكی ئاوا بكات‪ .‬راستە‪ ،‬بۆ بابەت‌و بوارەكانی دیكەش‪،‬‬ ‫پێویستە كۆمەڵگە بە هۆشیارییەوە مامەڵەیان لەگەڵدا بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پەروەردە‪ ،‬كاریگەریی زیاترە بە بەراورد لەگەڵ بوارەكانی دیكەدا‪.‬‬ ‫پێویستە مامۆستاو بەڕێوەبەری خوێندنگەكان‪ ،‬بە هۆشیاریی‌و‬ ‫بە هەستكردن بە بەرپرسیارێتییەوە مامەڵە لەگەڵ پەروەردەدا‬ ‫بكەن‪ ،‬زۆرجار بەڕێوەبەر یان مامۆستا لە كاتی رووبەڕووبوونەوەی‬ ‫ێ ئەوەی بگەڕێتەوە بۆ توێژەری كۆمەاڵیەتی‪ ،‬بڕیار‬ ‫كێشەیەكدا‪ ،‬بەب ‌‬ ‫دەدات‪.‬‬ ‫لەدوای قۆناغی رۆشنگەریی خۆرئاواوە‪ ،‬چی تر باوكان ئەركیان‬ ‫پەروەردەكردن نییە‪ ،‬بەڵكو لەگەڵ سەرهەڵدانی دەزگایەكی وەك‬ ‫خوێندنگە‪ ،‬ئیدی باوك ئەو ئەركەی لێدەسێنرێتەوەو دەبەخشرێت‬ ‫بە خوێندنگە‪ ،‬جگە لە باوك‪ ،‬پیاوی ئایینی پێش رۆشنگەریی ئەو‬ ‫ئەركەشی لە ئەستۆدابووه‌‪ ،‬بە هەمان شێوە لەگەڵ رۆشنگەریدا‪،‬‬ ‫ئیدی پیاوانی ئایینی‪ ،‬تەنیا ئەركی دیاریكراوی خۆیان جێبەجێ‬ ‫دەكرد‪ ،‬بۆیە كاتێك ئەركی پەروەردە لە خێزانەوە دەگوازرێتەوە‬ ‫بۆ خوێندنگە‪ ،‬پێویستە كاری بۆ بكرێت‪ ،‬تا خێزان‪ ،‬یان پیاوانی‬ ‫ئایینی‪ ،‬ناچار نەبن ئەو ئەركە بگرنەوە ئەستۆ‪ ،‬كە ئەمەش ئەركی‬ ‫ئەوان قورستر دەكات‌و ناتوانن لەو بوارەدا ئەو ئەركە ببینن كە‬ ‫پسپۆڕێكی ئەو بوارە دەیبینێت‪.‬‬

‫نمرە؛ ئایندەی خوێندكار دەستنیشان دەكات‪ ،‬نەك خولیا‌و ئارەزوو‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪..................................‬‬ ‫وەزارەت���ی خوێندنی بااڵی‬ ‫هەرێم ئاشكرای دەكات‪ ،‬ساڵی‬ ‫داهاتوویش نمرە تاكە پێوەرە‬ ‫بۆ وەرگرتنی خوێندكاران لە‬ ‫زانكۆو پەیمانگاكان‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫ب��ە ب��ۆچ��وون��ی خ��وێ��ن��دك��اران‌و‬ ‫مامۆستایان‌و چ��اودێ��ران‪ ،‬ئەو‬ ‫پێوەرە رێگرە لە بەرزكردنەوەی‬ ‫ئ��اس��ت��ی زان��س��ت��ی��ی زان��ك��ۆ‌و‬ ‫پ��ەی��م��ان��گ��اك��ان‌و خولیاكانی‬ ‫خوێندكاران دەكوژێت‪.‬‬ ‫د‪.‬م����ح����ەم����ەد س��اب��ی��ر‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری خوێندن‌و پالندانان‬ ‫لە وەزارەت���ی خوێندنی بااڵ‌و‬ ‫توێژینەوەی زانستیی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ����ەی����ان����د‪« :‬س���ەرق���اڵ���ی‬ ‫دی��راس��ەك��ردن��ی��ن س��ەب��ارەت‬ ‫ب���ەوەی زۆرت��ری��ن خوێندكار‬ ‫ل���ە زان���ك���ۆو پ��ەی��م��ان��گ��اك��ان‬ ‫وەربگرین‪ ،‬سیستمی وەرگرتنی‬ ‫خوێندكارانیش وەك هەموو‬

‫ساڵەكانی تر لەسەر بنچینەی‬ ‫كێبڕكێی نمرە دەبێت»‪.‬‬ ‫س��اڵ��ی راب�����ردوو زان��ك �ۆ‌و‬ ‫پەیمانگاكانی هەرێم نزیكەی‬ ‫(‪ )40‬ه����ەزار خ��وێ��ن��دك��اری��ان‬ ‫وەرگرت‌و پێدەچێت ساڵی داهاتوو‬ ‫رێژەیەكی زیاتر وەربگرن‪ ،‬بۆ‬ ‫وەرگرتن لە زانكۆ‌و پەیمانگاكان‬ ‫كۆنمرە كراوەتە تاکه‌ پێوەر‪ ،‬لە‬ ‫كاتێكدا خوێندكاران ئەو پێوەرە‬ ‫بە كوشتنی ئ��ارەزووەك��ان��ی��ان‬ ‫ناودەبەن‪.‬‬ ‫سەناریا كامیل‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫خوێندكاری بەشی كۆمەڵناسیی‬ ‫زانكۆی سلێمانییە‪ ،‬بە وتەی‬ ‫خۆی‪« ،‬هیچ كاتێك حەزی لە‬ ‫كۆمەڵناسیی ن��ەب��ووە‌‪ ،‬بەڵكو‬ ‫حەزی لە زمانی عەرەبی بووە»‪.‬‬ ‫ه����ەروەك ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬سیستمی وەرگرتنی‬ ‫خوێندكار‪ ،‬خەونی دواڕۆژم��ان‬ ‫دەكوژێت‌و رێگە نادرێت ئەوەی‬ ‫خۆمان مەبەستمانە‪ ،‬بەدەستی‬ ‫بهێنین»‪.‬‬ ‫هێرش عەلی‪ ،‬خوێندكاری‬

‫ فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫دیمه‌نێک ل ‌ه زانکۆی سلێمانی‬ ‫دوان����زەی وێ��ژەی��ی �ە‌و ئ���ارەزوو‬ ‫دەك����ات‪ ،‬ل��ە ب��ەش��ی ك���وردی‬ ‫وەرب��گ��ی��رێ��ت‌و ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫دەك��ات‪« :‬زۆر حەز لە بەشی‬ ‫ك����وردی دەك�����ەم‪ ،‬ت��ەن��ان��ەت‬ ‫ن��ام��ەوێ��ت بچمە كۆلێژە زۆر‬ ‫بەرزەكانیش‌و هەوڵیشمان بۆ‬ ‫داوە‪ ،‬بەاڵم دەترسم لە بەشێكی‬

‫ت��ر وەرب��گ��ی��رێ��م‪ ،‬چونكە هیچ‬ ‫گرنگییەك بە ح��ەزو خولیای‬ ‫خوێندكار نادرێت»‪.‬‬ ‫ه���اوک���ات ل��ەگ��ەڵ ب��وون��ی‬ ‫چەندین زان��ك �ۆ‌و پەیمانگای‬ ‫ح��ك��وم��ی��ی‪ ،‬چ��ه‌ن��د زان��ك��ۆ‌و‬ ‫پەیمانگایه‌کی ئەهلیی هەن‌و‬ ‫بە بڕوای مامۆستایەكی زانكۆ‪،‬‬

‫بەشێكی زۆر لە خوێندكاران روو‬ ‫لە زانكۆ ئەهلییەكان دەكەن‪.‬‬ ‫م‪ .‬هاوڕێ عەلی‪ ،‬لە زانكۆی‬ ‫سەاڵحەدین‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ژمارەیەكی زۆری‬ ‫خ��وێ��ن��دك��اران روو ل��ە زانكۆ‬ ‫ئەهلییەكان دەكەن‪ ،‬چونكە لەو‬ ‫زانكۆیانەدا هەلی بەدواداچوونی‬

‫وی��س��ت‌و ح���ەزەك���ان زۆرن‌و‬ ‫خ��وێ��ن��دك��ار دەت��وان��ێ��ت چی‬ ‫مەبەستە تێیدا بخوێنێت»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬شایەدی چەندین‬ ‫ئەزموونی ئیداری‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی‪ ،‬پ���ەروەردەی���ی‬ ‫فاشیلین‪ ،‬هەموو ئەو ئەزموونە‬ ‫فاشیالنەش س��ەرچ��اوەك��ەی��ان‬ ‫ل��ەوێ��وەی��ە ك��ە ت��ۆ ك��ادێ��رێ��ك‬ ‫پ��ێ��دەگ��ەی��ەن��ی��ت ب��ۆ یەكێك‬ ‫ل��ەو ب��واران��ە كە هیچ خولیاو‬ ‫ئارەزووییەكی لێی نییە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەرئەنجامەكانیشی بەو جۆرە‬ ‫دەشكێنەوە»‪.‬‬ ‫ه���ەروەك‪ ،‬فایەق سەعید‪،‬‬ ‫پسپۆڕی ب���واری پ����ەروەردە‪،‬‬ ‫رای����دەگ����ەی����ەن����ێ����ت‪« :‬ب���ە‬ ‫چاوپیاداخشاندنێك بە سیستمی‬ ‫پ����ەروەردەی چەند واڵتێكدا‪،‬‬ ‫ئ���ەو راس��ت��ی��ی��ە دەس��ەل��م��ێ��ت‬ ‫ك��ە گوێگرتن ل��ە خوێندكارو‬ ‫رێ��زگ��رت��ن ل��ە ئ��ارەزووەك��ان��ی‪،‬‬ ‫زامنی پێشكەوتن‌و دروستكردن‌و‬ ‫پێگەیاندنی كادێری بەتوانایە‪،‬‬ ‫هیچ گەرەنتییەك نییە ئەو‬

‫خوێندكارەی نمرەی كۆلێژی‬ ‫پزیشكی دەهێنێت‪ ،‬توانای ئەو‬ ‫كۆلێژەی تێدابێت»‪.‬‬ ‫ئەوەیش‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەگەر‬ ‫ب��ەت��ەن��گ ن���ەوەی���ەك���ەوەی���ن‬ ‫پ����ەروەردەی بكەین‌و خ��اوەن‬ ‫ئایندەو پسپۆڕییەكی لێزانانە‬ ‫بێت‪ ،‬دەبێت بەپێی ویستەكانی‬ ‫خۆی پسپۆڕییەتی بۆ خوێندكار‬ ‫دیاریی بكرێت»‪.‬‬ ‫س���ەرەڕای داواكارییەكان‪،‬‬ ‫بەاڵم د‪.‬محەمەد سابیر‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەخاتە روو‪« :‬زەمینەی ئەوەمان‬ ‫نییە بە ئاسانی خوێندكار لەسەر‬ ‫تواناو ویست‌و ئارەزووەكان لە‬ ‫كۆلێژو پەیمانگاكان وەربگرین‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی ئ���ەو ه��ەن��گ��اوە‬ ‫چەندین زانكۆی فراوان‌و كۆلێژی‬ ‫ت���رو م��ەودای��ەك��ی خوێندنی‬ ‫ئەكادیمیانەی فراوانتری دەوێت‌و‬ ‫لە ئێستایشدا‪ ،‬ئێمە خاوەنی‬ ‫ئ��ەو توانایانە نین‪ ،‬بۆیە بۆ‬ ‫وەرگرتنی خوێندكار ناتوانین‬ ‫پشت بە داواكاریی‌و حەزەكانیان‬ ‫ببەستین»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫ی نەخۆشخانەیەك؛‌ كێشە دروست دەكات‬ ‫دروستكردن ‌‬

‫رۆژن����ام����ە‪ :‬دروس��ت��ك��ردن�� ‌ی‬ ‫ن���ەخ���ۆش���خ���ان���ە ‌ی «س���ی���ل» لە‬ ‫سەیدسادق‪ ،‬كێشەی لێدەكەوێتەوە‌و‬ ‫هاواڵتییانی دانیشتووی قەزاكە‬ ‫داوادەكەن؛ ئەو بڕیارە رابگیرێت‌و لە‬

‫جێگەیدا كۆلێژێك‪ ،‬یان قوتابخانەیەك‬ ‫دروست بكرێت‪.‬‬ ‫دوا ‌ی ئ������ەوە ‌ی ب����ڕی����اردرا‬ ‫نەخۆشخانەیەك ‌ی گ��ەورە ‌ی (سیل)‬ ‫لە گوند ‌ی (سەرا ‌ی سوبحان ئاغا)ی‌‬

‫سەر بە قەزا ‌ی سەیدسادق نزیك لە‬ ‫سەرچاوە ‌ی ئاو ‌ی قەزاكەوە دروست‬ ‫ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ك���اردان���ەوە ‌ی جیاجیای‌‬ ‫هاواڵتییان ‌ی قەزاكەی لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫لەبەیاننامەیەكدا‪ ،‬كە ئاڕاستەی‌‬

‫الیەنە پەیوەندیدارەكانیان كردووە‪،‬‬ ‫هاواڵتییانی قەزاكە داوا ‌ی راگرتنی‌‬ ‫كردنەوە ‌ی نەخۆشخانە ‌ی (سیل) لە‬ ‫گوندەكەیاندا دەكەن‌و رایده‌گه‌یه‌نن‪:‬‬ ‫«بەپێچەوانەوە هەڵوێست ‌ی توند‬

‫دەنوێنین»‪.‬‬ ‫هەر لەو بەیاننامەیەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫«با خەڵك لە بەسرەوە بۆ سەیران‬ ‫روو لە سەرا ‌ی سوبحان ئاغا بكەن‪،‬‬ ‫نەك بۆ چارەسەر ‌ی نەخۆشیی سیل»‪.‬‬

‫«تاکۆتایی ئه‌مساڵ (‪ )50‬جۆر ده‌رمان به‌رهه‌م ده‌هێنێت»‬

‫كارگەیەكی دەرمان؛ له‌ به‌غداو‌ه بۆ سلێمانی دەگوازرێتەوە‬

‫پەتاو فۆبیای قەستەرە‬ ‫د‪.‬محه‌مه‌د ئه‌مین عه‌لی عومه‌ر*‬ ‫س��ەرەڕای پێشكەوتنی زانستی پزیشكیی‪ ،‬تەكنۆلۆجیای‬ ‫سەردەم كاریگەرییەكی زۆری كردووەتە سەر پراكتیزەكردنی كارە‬ ‫پزیشكییەكان‪ ،‬بەشێوەیەك لە چەند ساڵی داهاتوودا‪ ،‬پزیشك بەبێ‌‬ ‫ئامێری تەكنۆلۆجی پێشكەتوو ناتوانێت كارەكانی ئەنجام بدات‪،‬‬ ‫بەمەش تێچوونی دارایی كارە پزیشكییەكان زیاتر دەبێت‌و دەبێتە‬ ‫بارگرانییەك بۆ هاواڵتی نەخۆش‪ ،‬بەتایبەتی لەو كۆمەڵگایانەی‬ ‫سیستمە تەندروستییەكانیان دواكەوتووەو دڵنیایی تەندروستییان‬ ‫نییە‪ ،‬وەك سیستمەكەی الی خۆمان‪.‬‬ ‫بەاڵم ئەم ئامێرو تەكنۆلۆجیای سەردەمە‪ ،‬هیچ لە رۆڵی پزیشكیی‬ ‫كەم نەكردووەتەوە‪ ،‬بەپێچەوانەوە بەدرێژایی مێژوو‪ ،‬توانیویەتی‬ ‫پارێزگاریی لە مافی نەخۆش‌و زانست‌و پیشە پزیشكییەكەش بكات‌و‬ ‫كاریگەر‌ییەكی پۆزەتیڤی هەبێت لەسەر ژیان‌و شكۆمەندیی‌و‬ ‫پیرۆزیی ئادەمیزاد‪ ،‬لەسەر گۆی زەویی‌و تائێستاش نەیانهێشتووە‬ ‫پیشەكە بەرەو هەڵدێر‌و جادووگەریی بڕوات‪.‬‬ ‫قەستەرەی بۆریەكانی خوێن‌و دڵ‪ ،‬جۆرێكە لەو پشكنینە‬ ‫پزیشكییانەی پشت بە تەكنۆلۆجیای س��ەردەم دەبەستێت‌و‬ ‫خزمەتێكی بەرچاوی مرۆڤایەتیی كردووە‪ ،‬بەاڵم ئەم پشكنینە تا‬ ‫ئەو ئاستە سودمەندە كە پێویست بكات‪ ،‬نەك بەشێوەیەكی بەرباڵو‬ ‫بۆ هەموو نەخۆشێك بكرێت‪ ،‬جا بە پێشنیازی نەخۆشەكە بێت‪ ،‬یان‬ ‫بە ویستی پزیشكەكە‪.‬‬ ‫ئەوەی زۆر سەرنجڕاكێشە‪ ،‬قەستەرە وەك پەتاو فۆبیایەكی‬ ‫لێهاتووە‪ ،‬بووە بە چارەسەری سیحریی سەردەم‪ ،‬تائێستا زیاتر‬ ‫لە چەند سەنتەرێكی تایبەت لە سلێمانی كراونەتەوە‪ ،‬سەرەڕای‬ ‫نەخۆشخانەی حكومیی‪ ،‬هێنانی پزیشكی بیانیش لەالیەن‬ ‫سەنتەرەكانەوە‪ ،‬لەكاتێكدا خۆمان خاوەنی پزیشكی شارەزای‬ ‫بەئەزموونین لەم ب��وارەدا‪ ،‬ئەمە ئەو راستییە دەگەیەنێت كە‬ ‫ئەوەندەی نەماوە قەستەرە وەك پشكنینی هێڵكاریی دڵی لێبێت‪،‬‬ ‫جا بەهۆی نەخۆش خۆیەوە بێت‪ ،‬یاخود پزیشك كە ژمارەیان‬ ‫لە نیوەی پەنجەی دەست كەمترە‪ ،‬ئەمە كارێكی زانستیی نییە‪،‬‬ ‫سەرەڕای تێچوونی دارایی‌و مەترسیی پرۆسەكە لەسەر نەخۆشەكەو‬ ‫تەندروستیشی‪ ،‬ئەگەر پێویستی پێ نەبێت‪ ،‬ئەمەش ئەركێكی زیاتری‬ ‫خستووەتە ئەستۆی وەزارەتی تەندروستیی‌و سەندیكای پزیشكان‪،‬‬ ‫بۆ كۆنترۆڵكردنی ئەم پرۆسەیە بەشێوەیەكی زانستیی پیشەیی‪.‬‬ ‫خۆشبەختانە م��اوەی��ەك ب��ەر لە ئێستا‪ ،‬لەالیەن تیمێكی‬ ‫هاوبەشەوە‪ ،‬توانرا سەنتەرێك لەكار بخرێت‪ ،‬بەهۆی بەكارهێنانی‬ ‫ستێنت‌و شەبەكەو كەرەسەی بەسەرچوو‪ ،‬س��ەرەڕای ترساندنی‬ ‫نەخۆش و هاندانی بۆ قەستەرە‪ ،‬كە نەك دژی بنەما تەندروستیی‌و‬ ‫مرۆڤایەتییەكانی جیهانە‪ ،‬بەڵكو كارێكی قێزەونیشە‌و دەچێتە‬ ‫خانه‌ی تری یاساییەوە‪ ،‬بەاڵم پرسیارێك لێرەدا دێتەپێشەوە؛ ئایا‬ ‫الیەنە بەرپرسەكان دەتوانن كۆنترۆڵی سێكتەری تەندروستیی بكەن‬ ‫لە رێگەی ئەم تیمە هاوبەشانەوە؟!‪ ،‬ئەگەر بە فەلسەفەی پاداشت‌و‬ ‫سزا كار نەكەن!‪ ،‬یان تاكە چارەسەر هۆشیاركردنەوەی هاواڵتیی‬ ‫نەخۆشه‌‌و ئەوی دیکه‌ش دەكەوێتە ئەستۆی كەسێتیی پزیشكەكان‪،‬‬ ‫كە بە بڕوای من؛ ئەوانەی ناوبانگی پزیشك لەكەدار دەكەن‪ ،‬لە‬ ‫پەنجەی دەست تێناپەڕن‪.‬‬ ‫*پزیشكی نەشتەرگەریی‪.‬‬

‫ئا‪ :‬سیروان عەول‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ب��ەڕێ��وەب��ەری ئەنجومەنی‬ ‫كارگێڕیی كارگەی دەرم��ان لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئاشكرای دەك��ات‪:‬‬ ‫«ئ��ەو پڕۆژەیە‪ ،‬پێشتر وابڕیار‬ ‫ب��وو ل��ە ش��اری ب��ەغ��دا دروس��ت‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم بەهۆی بارودۆخی‬ ‫ئەمنییەوە‪ ،‬هێنرایە سلێمانی»‪.‬‬ ‫كۆمپانیای (ال��رائ��ی��دة)ی‬ ‫عێراقیی‪ ،‬رۆژی (‪)2011/6/16‬‬ ‫ب��ە س��ەرپ��ەرش��ت��ی��ی س��ەرۆك��ی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫كارگەیەكی دەرمانسازیی مۆدێرنی‬ ‫لە سلێمانی كردەوە‪ ،‬كە له‌هه‌مان‬ ‫رۆژدا به‌رهه‌می کارگه‌ک ‌ه که‌وته‌‬ ‫بازاڕی ته‌ندروستییه‌وه‌‪.‬‬ ‫سەاڵح حەسەن‪ ،‬بەڕێوەبەری کارمه‌ندانی کارگه‌ی ده‌رمانی سلێمانی ل ‌ه کاتی کارکردندا‬ ‫ئەنجومەنی كارگێڕیی كارگەی‬ ‫دەرم�����ان ل���ە س��ل��ێ��م��ان��ی‪ ،‬بە دەستمانكردووە بە دروستكردنی‌و پێداون‪ .‬به‌ڕێوه‌به‌ری کارگێڕی‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪« :‬ئەم لەپێشدا بریتی بوو لە یەك بەش‪ ،‬کارگه‌که‌‪ ،‬دەڵێت‪« :‬لەئێستاشدا‪،‬‬ ‫پڕۆژەیە‪ ،‬پێشتر لە بەغدا بوو‪ ،‬پاشان پەرەمان پێداو لەئێستادا داوام��ان��ك��ردووە ش��ەش دۆنمی‬ ‫بەاڵم بەهۆی باری ئەمنییەوە‪ ،‬ل��ە دوو ب���ەش پ��ێ��ك��ه��ات��ووە‪ :‬تر زەویمان بۆ دابین بكەن‪ ،‬بۆ‬ ‫ب��ڕی��اردرا بهێنرێتە سلێمانی‪( ،‬ك��پ��س��ول‪ ،‬ح����ەب‪ ،‬ش���روب) پڕۆژەی ئاوی مقەتەر»‪.‬‬ ‫س����ەاڵح ح���ەس���ەن‪ ،‬باسی‬ ‫چونكە لە هەموو رووی��ەك��ەوە‪ ،‬لەگەڵ (محالیل ورید)؛ واتە ئەو‬ ‫شلەمەنییانەی لەڕێگای دەمارەوە ل��ەوەش ك��رد‪ :‬لە ئێستادا‪ ،‬ئەو‬ ‫شوێنێكی زۆر گونجاوە»‪.‬‬ ‫كارگەیە (‪ )13‬ج��ۆر دەرم��ان‬ ‫ئ����ەم ك��ـ��ـ��ـ��ارگ��ەی��ە‪ ،‬لە بەكاردەهێنرێن»‪.‬‬ ‫كارگەی دەرمان لە سلێمانی‪ ،‬ب��ەره��ەم��دەه��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫(‪)2008/7/23‬ەوە دەستی بەكار‬ ‫ك���ردووە‌و (‪ )13‬ج��ۆر دەرمانی وەك پڕۆژەیەكی وەبەرهێنان‪ ،‬تایبەتن ب��ە نەخۆشییەكانی‬ ‫تەندروستی بەرهەمدەهێنێت‪ ،‬ل��ەالی��ەن حكومەتی هەرێمی (زەخ��ت‌و شەكرە)‌و جۆرەكانی‬ ‫بەپێی پالنی كۆمپانیاكەش بێت‪ ،‬كوردستانەوە ت��ۆم��ارك��راوە‌و لە (م��س��ك��ن)‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ��ەم‬ ‫تا كۆتایی ئەمساڵ‪ )50( ،‬جۆر قۆناغی یەكەمدا‪ )58( ،‬ملیۆن‌و پڕۆژەیە‪ ،‬زیاتر قازانجی بۆ خەڵكە‬ ‫(‪ )861‬دۆالری تێچووە‪ ،‬بەم هەیە‪ ،‬وەك لە حكومەت»‪.‬‬ ‫دەرمان بەرهەمدەهێنێت‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری ئەنجومەنی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری ئەنجومەنی هۆیەشەوە دەستەی وەبەرهێنان‪،‬‬ ‫كارگێڕیی كارگەكە‪ ،‬وتیشی‪ :‬چ��وار دۆن��م زەوی���ی ب��ۆ م��اوەی كارگێڕیی كارگەی دەرم��ان لە‬ ‫«م����������اوەی س�����ێ س���اڵ���ە‪ )15( ،‬س���اڵ‪ ،‬ب��ەب� ‌ێ بەرامبەر سلێمانی‪ ،‬جەخت لەوە دەكاتەوە‪:‬‬

‫ئا‪ :‬بێستون فەتاح‬

‫‪...........................................................‬‬

‫ب���ەپ���ێ���ی ئ���ام���ارەك���ان���ی‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‪ ،‬سااڵنە لە‬ ‫جیهاندا‪ )٤٠( ،‬ملیۆن نەشتەرگەریی‬ ‫لەباربردن ئەنجامدەدرێن‌و بەو‬ ‫هۆیەشەوە‪ )70( ،‬ه��ەزار دایك‪،‬‬ ‫گیان لەدەست دەدەن‪.‬‬ ‫ئ����������ام����������ارەك����������ەی‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‪ ،‬ئ��ەوەش‬ ‫دەخ��ات��ەڕوو‪« :‬ل��ەو (‪ )40‬ملیۆن‬ ‫ن��ەش��ت��ەرگ��ەری��ی��ەی س��ااڵن��ە بۆ‬ ‫لەباربردنی كۆرپەلە ئەنجامدەدرێن‪،‬‬ ‫(‪ )30‬ملیۆن نەشتەرگەرییان بە‬ ‫رێگەی نایاسایی ئەنجام دەدرێن‌و‬ ‫هەرزەكارانیش‪ ،‬ریژەی (‪)%60‬ی‬ ‫حاڵەتەكان پێكدەهێنن»‪.‬‬ ‫د‪ .‬عالیە غ��ەی��س ئ��ەك��رم‪،‬‬

‫«ئ���ەم پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬س��ت��ان��داردی‬ ‫جیهانیی هەیە‌و رێگەپێدراوە‬ ‫لەالیەن رێكخراوی تەندروستیی‬ ‫جیهانییەوە‌و ب��اوەڕپ��ێ��ك��راوە‬ ‫لەسەر تایبەتمەندیی بەریتانی‌و‬ ‫ئەمریكی‪ ،‬نرخی دەرمانەكانیشی‬ ‫زۆر گونجاوە‪ ،‬هەرچەندە لە نرخی‬ ‫ئەو دەرمانانەی كە لە سوریاو‬ ‫ئێرانەوە دێنە ن��اوەوە‪ ،‬گرانترە‪،‬‬ ‫بەاڵم هێشتا لە ئاستێكی وادا نییە‬ ‫كە خەڵك نەتوانێت بیكڕێت»‪.‬‬ ‫كۆمپانیای (الرائیدة)‪ ،‬لە‬ ‫ئێستادا بەرهەمەكانی خۆی‪،‬‬ ‫لە دەرمانە تەندروستییەكان‪،‬‬ ‫لەناوخۆی هەرێمی كوردستاندا‬ ‫دەفرۆشێت‪ ،‬بەاڵم بەپێی وتەی‬ ‫سەاڵح حەسەن‪« :‬پالنیان هەیە‪،‬‬

‫خواردنی ترێ؛لە شێرپەنجە ده‌تپارێزێت‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪..........................................................‬‬

‫ت��رێ‌؛ یەكێكە لەو میوانەی‬ ‫گرنگییەكی زۆری خۆراكیی‌و‬ ‫چ��ارەس��ەری��ی ه��ەی��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫زۆرترینی ئەو رەگەزە خۆراكییەكانە‬ ‫لەخۆدەگرێت كە جەستەی مرۆڤ‬ ‫پێویستی پێیەتی‪.‬‬ ‫لە دەرئەنجامی توێژینەوە‬ ‫زانستییەكانەوە‪ ،‬دەرك��ەوت��ووە؛‬ ‫خواردنی (‪ )١٠٠‬گرام ترێ‌‪ ،‬بڕێك‬

‫وزە بە ل��ەش دەبەخشێت‪ ،‬كە‬ ‫یەكسانە بە نزیكەی (‪ )70‬یەكەی‬ ‫وزە‪ ،‬دیارە لە پێكهاتەی ترێدا‪،‬‬ ‫م��اددە شەكرییەكان بە رێ��ژەی‬ ‫(‪)%15‬ی شەكری ترێ‌‌و (‪)٪٧‬‬ ‫گلوكۆز بەدیدەكرێت‪ ،‬ئەم میوەیە؛‬ ‫بە رێژەی (‪ )٪٨‬پرۆتین‌و (‪)٪٥‬‬ ‫چەوری لەخۆدەگرێت‪ ،‬ئەمەش‬ ‫سەرباری كۆمەڵێك خوێی وەك؛‬ ‫پۆتاسیۆم‌و كالسیۆم‌و فۆسفۆڕ‌و‬ ‫ئاسن‌و هەندێك لە ڤیتامینەكانی‬ ‫وەكو (‪.)ABC‬‬

‫پێكهاتەی میوەی‬ ‫(‪)٪٤,٣‬ی‬ ‫ێ‬ ‫ت�����ر ‌‬ ‫ریشاڵە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ریشاڵ بە رەگەزێكی‬ ‫خ��ۆراك��ی��ی دان��ان��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دەرك���ەوت���ووە س���وودی زۆری‬ ‫هەیە‪ ،‬لەوانە؛ رێگرە لە روودانی‬ ‫قەبزیی‌و هەروەها پارێزگاریی‬ ‫لە تووش نەبوون بە نەخۆشیی‬ ‫شێرپەنجەی ریخۆڵە دەكات‪.‬‬ ‫میوەی ترێ‌؛ بە چاالككەری‬ ‫ماسولكەكان‌و مێشك دادەنرێت‌و‬

‫لەباربردنی كۆرپەلە؛ (‪ )70‬هەزار دایك لەناو دەبات‬ ‫پسپۆڕی نەخۆشییەكانی ژنان‬ ‫ل��ە رێ��ك��خ��راوی ت��ەن��دروس��ت��ی��ی‬ ‫جیهانیی‪ ،‬دەرب��ارەی لەبارچوون‬ ‫دەڵێت‪« :‬بریتییە لەكۆتاییهاتن‬ ‫ب��ە سكپڕبوون‪ ،‬كاتیك م��اوەی‬ ‫سكپڕییەكەی كەمتر بێت لە (‪)٢٤‬‬ ‫هەفتە»‪.‬‬ ‫ئەو پسپۆڕە‪ ،‬منداڵ لەبارچوون‬ ‫بۆ چەند جۆرێك دابەش دەكات‪،‬‬ ‫«لەبارچوونی ترسناك؛ مەترسی‬ ‫هەیە لەباربچێت‪ ،‬بەاڵم مەرج نییە‬ ‫لە هەموو كاتێكدا لەباربچێت‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارچ��وون��ی ت���ەواو؛ منداڵەكە‬ ‫لەباردەچێت‪ ،‬بەب ‌ێ ئەوەی پێویست‬ ‫ب��ەپ��اك��ك��ردن��ەوەی رەح��م بكات‪.‬‬ ‫لەبارچوونی ناتەواو؛ واتە منداڵەكە‬ ‫ل��ەب��اردەچ��ێ��ت‪ ،‬ب����ەاڵم پ��ارچ��ە‬ ‫ده‌مێنێت لەناو مندااڵنداو دەبێت‬ ‫پاكبكرێتەوە‪ ،‬هەروەها لەبارچوونی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫كاتێك ئاستی بەرهەمهێنان بەرز‬ ‫بووەوە‪ ،‬بینێرنە دەرەوەی واڵت»‪.‬‬ ‫ن����اوب����راو‪ ،‬ب���اس ل���ەوەش‬ ‫دەكات‪« :‬بەهۆی پێشكەوتوویی‬ ‫ئامێرەكانمانەوە كە (ژاپۆنی‌و‬ ‫ئەمریكی)ن‪ ،‬متمانەمان بەخۆمان‬ ‫هەیە ركابەری گەورەترین كارگەی‬ ‫دەرمان بكەین لەعێراقدا»‪.‬‬ ‫كارگەی دەرمان لە سلێمانی‪،‬‬ ‫لەئێستادا زی��ات��ر ل��ە (‪)150‬‬ ‫كارمەند‌و فەرمانبەری هەیە‪ ،‬لەو‬ ‫رێژەیەش (‪ )90‬كەسیان كوردن‌و‬ ‫ئەوانەی تر بیانین‪ ،‬بەاڵم كارگەكە‬ ‫داوای ل��ە حكومەت ك���ردووە‪،‬‬ ‫كەسانی ش��ارەزای��ان بۆ بنێرن‪.‬‬ ‫سەاڵح حەسەن‪ ،‬وتی‪« :‬لەگەڵ‬ ‫حكومەتدا‪ ،‬رێكەوتووین بۆئەوەی‬ ‫ئەو فەرمانبەرانەی دەیانەوێت‬ ‫لێرە كاربكەن‪ ،‬دەتوانن (‪)%50‬‬ ‫م��ووچ��ەك��ەی��ان ل��ە حكومەت‬ ‫وەرب��گ��رن‌و واز ل��ە پیشەكەی‬ ‫خۆیان بهێنن‌و الی ئێمە وەك‬ ‫كەرتی تایبەت كاریان پێدەكەین‌و‬ ‫مووچەی تەواویان دەدەینێ»‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری ئەنجومەنی‬ ‫كارگێڕیی كارگەی دەرم��ان لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئ��ەوەش دەخاتەڕوو‪:‬‬ ‫ئەگەرچی تائێستا س��وودی��ان‬ ‫ل��ە گژ‌وگیا‌و رووەك���ی هەرێمی‬ ‫ك���وردس���ت���ان ن��ەب��ی��ن��ی��وە بۆ‬ ‫دەرمانەكانیان‪،‬‬ ‫دروستكردنی‬ ‫بەاڵم ئاشكرای دەكات‪« :‬پالنمان‬ ‫هەیە‪ ،‬گیای رووەكیی بۆ دەرمان‬ ‫دروس��ت��ك��ردن بەكاربهێنین‪،‬‬ ‫داواش��م��ان لە كەسانی ش��ارەزا‬ ‫هەیە‪ ،‬بێنە المان‌و كارمان لەگەڵدا‬ ‫بكەن»‪.‬‬

‫ش��اراوە؛ وات��ە منداڵەكە م��ردووە نە ئازاری هەیە‌و نە خوێن‪ ،‬بەاڵم كە‬ ‫لەسكی دایكیدا‌و زۆرب���ەی كات سۆنەری بۆدەكرێت‪ ،‬دەزانرێت‪ ،‬یان‬ ‫دایكەكە هەستی پێ ناكات‪ ،‬چونكە ئەگەر زۆری پێ بچێت‪ ،‬دایكەكە‬ ‫ه��ەس��ت دەك���ات سكی بچووك‬ ‫دەبێتەوەوە نیشانەكانی سكپڕیی‬ ‫دیارنامێنن‪ ،‬لەهەندێك كاتیشدا‪،‬‬ ‫هەست بەبوونی خوێن دەكات»‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��س��پ��ۆڕە‪ ،‬ئ��ام��اژە بە‬ ‫(‪ )30‬ملیۆن‬ ‫جۆرێكی تری لەبارچوون دەكات‪،‬‬ ‫نەشتەرگەرییان كە ئەویش لەبارچوونی ژەهراوییە؛‬ ‫«ئ��ەم ج��ۆرە لە بارچوونە‪ ،‬زۆر‬ ‫م��ەت��رس��ی��دارە‌و زی��ات��ر ل��ەوان��ەدا‬ ‫بە رێگای نایاسایی روودەدات كە دەیانەوێت خۆیان‬ ‫منداڵەكەیان لەباربەرن‌و بۆ ئەم‬ ‫ئەنجام دەدرێن‌و مەبەستەش‪ ،‬پەنا دەب��ەن��ە بەر‬ ‫مامان»‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەم ب��ارەی��ەوە‪ ،‬لیژنەی‬ ‫(‪)%60‬یان هه‌رزه‌کارن‬ ‫فتوای زانكۆی (ئەزهەر) لە میسر‪،‬‬ ‫دەرب����ارەی لەباربردنی منداڵ‪،‬‬

‫رێنمایی موسڵمانانی جیهان‬ ‫دەك��ات‌و بۆ س ‌ێ قۆناغ دابەشی‬ ‫دەك���ات‪ :‬تەمەنی (‪ )٤٢‬رۆژی‪،‬‬ ‫تەمەنی (‪ )120‬رۆژی‪ ،‬دوای (‪)١٢٠‬‬ ‫رۆژی تا كۆتایی نۆ مانگ‪.‬‬ ‫زانایانی ئەزهەر‪ ،‬دەرب��ارەی‬ ‫لەباربردنی كۆرپەلە‪ ،‬بوون بەدوو‬ ‫بەشەوە‪ ،‬بەشێكی كەم لەزانایان‪،‬‬ ‫ب��ڕوای��ان وای��ە‪ :‬لەهیچ قۆناغێك‬ ‫لەقۆناغەكانی كۆرپەلەییدا‪ ،‬دروست‬ ‫نییە لەبارببرێت‪ ،‬بەاڵم بەشێكی‬ ‫زۆری زانایان‪ ،‬رێگە بە لەباربردن‬ ‫دەدەن‪ ،‬بەمەرجێك پێش (‪)٤٢‬‬ ‫رۆژی بێت‪ ،‬چونكە تا ئەو كاتە‪،‬‬ ‫گیان نەكراوە بەبەریدا‌و لەدوای‬ ‫ئەو تەمەنەش‪ ،‬زانایان یەكدەنگن‬ ‫لەسەر ئەوەی‪« ،‬لەناوبردنی منداڵ‪،‬‬ ‫دروس��ت نییە‪ ،‬مەگەر كاتێك كە‬ ‫ببێتە هۆی تیاچوونی دایكەكە»‪.‬‬

‫نوێكەرەوەی خانەكانە‌و جەستەی‬ ‫م��رۆڤ لە م��ادە ژەهراوییەكان‬ ‫رزگار دەكات‪.‬‬ ‫ێ س����وودی زۆرە بۆ‬ ‫ت���ر ‌‬ ‫ئەو كەسانەی بەهۆی الوازی��ی‬ ‫ئێسكەكانیان‌و تێكچوونـــــەكانی‬

‫خ������وێ������ن‪ ،‬ی����ان‬ ‫گ��ورچ��ی��ل��ەك��ان‌و‬ ‫نەخۆشییەكانی‬ ‫سی‌و تووشبوون‬ ‫ب����ە رۆم����ات����ی����زم‬ ‫دەن��اڵ��ێ��ن��ن‪ .‬ه��ەروەه��ا‬ ‫یاریدەدەری جەستەیە بۆ‬ ‫هەڵگرتنی م���اددە ئازوتینی‌و‬ ‫چەورییەكانی ل��ەش‪ ،‬بەمەش‬ ‫بەرگریی ل��ەش زی��اد دەبێت‌و‬ ‫ت��ووش��ب��وون ب��ە نەخۆشیی‌و‬ ‫ماندووبوون كەم دەكاتەوە‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫سه‌میر سه‌لیم‪ :‬هەرێمی كوردستان؛ پێویستی بە پڕۆژەی ستراتیژیی گەور ‌ه هه‌یە‪.‬‬

‫هەرێمی كوردستان؛ یاسای (ژێرخان) بەپێویست دەزانێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫‪................................‬‬ ‫ق��ۆن��اغ��ی ت��اوت��وێ��ك��ردن��ی‬ ‫پ���ڕۆژەی���اس���ای (ژێ���رخ���ان)‪،‬‬ ‫كۆتایی هاتووە‌و بەم نزیكانە‪،‬‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ەوەی دووەم�����ی بۆ‬ ‫دەكات‌و پەرلەمانتارانی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬بوونی یاسایەكی‬ ‫لەو جۆرە بۆ هەرێم‪ ،‬بەپێویست‬ ‫دەزانن‪.‬‬ ‫پڕۆژەیاسای «ژێ��رخ��ان»‪،‬‬ ‫لە خولی پێشووی پەرلەمانەوە‪،‬‬ ‫بە هەڵپەسێردراویی ماوەتەوە‬ ‫ك��ە ئ��ەوك��ات ب��ڕەك��ەی‪ ،‬بریتی‬ ‫ب��وو لە (‪ )70‬ملیار دۆالر بۆ‬ ‫پ��ڕۆژەك��ان��ی‬ ‫جێبەجێكردنی‬ ‫ژێ��رخ��ان ل��ەالی��ەن كۆمپانیا‬ ‫وەبەرهێنە بیانییەكانەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی پڕۆژەیاسای ن��وێ‪ ،‬كە‬ ‫رەوان��ەی ئەنجومەنی نوێنەران‬ ‫كراوە‪ ،‬جێبەجێكردنی كۆمەڵێك‬ ‫پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬بەبڕی (‪ )37‬ملیار‬ ‫دۆالر‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ�����ۆڕان» لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬بوونی‬ ‫یاسایەكی لەوشێوەیە لە هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەپێویست دەزانێت‬ ‫ب��ۆ «ب��وژان��دن��ەوەی ژێرخانی‬ ‫ئابووریی»‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارە‪ ،‬ک ‌ه‬

‫ئه‌ندامه‌ له‌ لیژنه‌ی دارایی‪ ،‬بڕوای‬ ‫وایە‪ :‬ئەو پڕۆژانەی لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا دەكرێن‪ ،‬جیاوازن لە‬ ‫پڕۆژەی ستراتیژیی‪« ،‬پڕۆژەی‬ ‫ستراتیژیی‪ ،‬زۆر جیاوازترە‪.‬‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬هیچ‬ ‫پڕۆژەیەكی ستراتیژیی دی��ارم‬ ‫نەبینیوە»‪.‬‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لە‬ ‫بودجەی سااڵنەیدا وەك بەشێك‬ ‫لە عێراق‪ ،‬پشت بە كەرتی نەوت‬ ‫دەبەستێت‌و كەرتەكانی تری‬ ‫وەك كشتوكاڵ‌و پیشەسازیی‬ ‫ن��ەب��ووژاون��ەت��ەوە‪ ،‬پسپۆڕێكی‬ ‫ئابووریش‪ ،‬بەپێویستی دەزانێت‪،‬‬ ‫هەموو ئیمكانییاتی ناوخۆی‬ ‫هەرێم‪ ،‬بۆ بووژاندنەوەی ژێرخانی‬ ‫ئابووریی تەرخان بكرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬م���ح���ەم���ەد رەئ�����وف‪،‬‬ ‫پسپۆڕ ل��ەب��واری ئ��اب��ووری��ی‪،‬‬ ‫ب����ۆ «رۆژن����ام����ە»ج����ەخ����ت‬ ‫ل���ه‌وه‌ دەك���ات���ەوە‪« :‬گ��ەش��ەی‬ ‫ه��ەم��وو واڵت��ێ��ك‪ ،‬ب��ەس��ت��راوە‬ ‫ب���ە ئ���اب���ووری���ی���ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە‪ ،‬ل��ەه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان���دا‪ ،‬رێ��ژەی��ەك��ی‬ ‫زۆرك��ەم‪ )%29( ،‬تەرخانكراوە‬ ‫ب��ۆ گ��ەش��ەپ��ێ��دان��ی ژێ��رخ��ان��ی‬ ‫ئابووریی»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬محەمەد دلێر‬ ‫مەحمود‪ ،‬ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ەس��ەر لیستی‬ ‫«ك��وردس��ت��ان��ی��ی»‪ ،‬ب��وون��ی‬

‫وێستگه‌ی غازی چه‌مچه‌ماڵ‪ ،‬یه‌کێک له‌ پرۆژه‌ ستراتیجییه‌کانی هه‌رێم فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬ ‫ی��اس��ای��ەك ب��ۆ ب��ووژان��دن��ەوەی‬ ‫ژێرخان‪ ،‬بە پێویست نازانێت‪،‬‬ ‫«هەموو ئەو بوارانەی لە بودجەی‬ ‫وەبەرهێنان‌و جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫پڕۆژە وەبەرهێنانەی كە لە بواری‬ ‫دروستكردنی‬ ‫نیشتەجێبوون‌و‬

‫شەقام‌و رێگاوبان‌و كشتوكاڵدان‪،‬‬ ‫پڕۆژەی ژێرخانی ئابوورین»‪.‬‬ ‫محەمەد دلێر‪ ،‬که‌ ئه‌ندامی‬ ‫لیژنه‌ی دارایی‌و ئابووریی‪-‬شه‌‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی رونکرده‌وه‌‪:‬‬ ‫«هەموو ئەو پڕۆژانەی دەخرێنە‬

‫وەبەرهێنانەوە‪ ،‬وەك ئەو جۆرە‬ ‫(هاوسەرگیریی‪،‬‬ ‫پێشینانەی‬ ‫خانووبەرە‪ ،‬كشتوكاڵ)‪ ،‬دەبنە‬ ‫ژێرخانی ئابووریی»‪.‬‬ ‫ل���ەب���ارەی پ��ڕۆژەی��اس��ای‬ ‫(ژێرخان)ی عێراقەوە‪ ،‬سەرەتای‬

‫م��ان��گ��ی راب������ردوو‪ ،‬س���ەرۆك‬ ‫وەزی��ران��ی عێراق‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ئەنجومەنی نوێنەران لەخولی‬ ‫پێشوودا‪ ،‬پڕۆژەیاسای ژێرخانی‬ ‫رەت��ك��ردەوە‪ ،‬ب��ەاڵم ئەمجارە‬ ‫ئامادەیی خۆی بۆ پڕۆژەیاساكە‬

‫پێشانداوە‪ ،‬كە بەهاكەی (‪)70‬‬ ‫ملیار دۆالرە»‪.‬‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ت���اره‌ك���ه‌ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی ی��ەك��گ��رت��وو لە‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫یاسایەكی لەوجۆرە بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بەپێویست دەزانێت‌و‬ ‫بڕوای وایە‪ :‬تائێستا لە ئاستی‬ ‫پێویست‪ ،‬پ��ڕۆژەی ستراتیژیی‬ ‫ل��ە ه��ەرێ��م��دا‪ ،‬ن��ەی��ت��وان��ی��وە‬ ‫لەسەر پێی خۆی بوەستێت‌و‬ ‫ده‌ڵێت«هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پێویستی بە پڕۆژەی ستراتیژیی‬ ‫گەورە هەیە»‪.‬‬ ‫س���ەم���ی���ر س���ەل���ی���م‪ ،‬ب��ۆ‬ ‫«رۆژنامە»یشی رون��ک��رده‌وه‌‪:‬‬ ‫«ئەو پڕۆژانەی هەن‪ ،‬بەشێكی‬ ‫كەمن‌و لە ئاستی پێویستدا‬ ‫ن��ەب��وون‌و نەیانتوانیوە ئەو‬ ‫ئ��ام��ان��ج��ان��ەی ك��ە پێویستن‪،‬‬ ‫بپێكن‪ ،‬ب��ۆی��ە زۆر پێویستە‬ ‫ی��اس��ەی��ەك��ی ل���ەو ج��ۆرەم��ان‬ ‫هەبێت»‪.‬‬ ‫ك���اردۆ م��ح��ەم��ەد‪ ،‬وێ���ڕای‬ ‫جەختكردنەوە لەوەی كە «هیچ‬ ‫پالنێكی ستراتیژیی لەهەرێمی‬ ‫كوردستاندا وەك ع��ێ��راق بۆ‬ ‫ژێ��رخ��ان��ی ئ��اب��ووری��ی‪ ،‬بوونی‬ ‫نییە»‪ ،‬باس ل��ەوەش دەكات‪،‬‬ ‫ل��ەج��ی��ات��ی ی��اس��ای ژێ��رخ��ان‪،‬‬ ‫«ل����ەوەزارەت����ی پ�لان��دان��ان‪،‬‬ ‫بڕیارێك هەیە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫دەرئەنجامەكەی نەبینراوە»‪.‬‬

‫بەراز؛ جوتیاره‌کان دەكاتە پاسەوان‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پ‪ .‬داقوق‬ ‫‪................................‬‬ ‫ساڵی راب���ردوو‪ ،‬هێزەكانی‬ ‫ئەمریكا‪ ،‬چوار جوتیاری قەزای‬ ‫داق��وق��ی��ان ك��وش��ت‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئ���ەو ج��وت��ی��اران��ە ل���ە ت��رس��ی‬ ‫هێرشی بەرازەكان‪ ،‬پاسەوانیی‬ ‫باخەكانیان دەكرد‪ ،‬بەاڵم سەربازە‬ ‫ئەمریكییەكان‪ ،‬ب��ە گومانی‬ ‫چەكداری گرووپە توندڕەوەكان‪،‬‬ ‫تەقەیان لێكردن‪.‬‬ ‫جوتیارانی ق��ەزای داق��وق‪،‬‬ ‫چوار ساڵە پاسەوانی بەرهەمە‬ ‫ئەمەش‬ ‫كشتوكاڵییەكانیانن‪،‬‬ ‫بەهۆی ئەو (‪ )1000‬بەرازەی كە‬ ‫رووی���ان لە ناوچەكە ك��ردووە‌و‬ ‫بوونەتە مایەی زیانگەیاندن بە‬ ‫جوتیارەكان‪.‬‬ ‫س���ادق خەلیفە ج��ەوه��ەر‪،‬‬

‫جوتیاریكی گوندی (حەوتەغار)ە ئێشکگر‪ ،‬ئ��ەگ��ەر واب����ڕوات بۆ‬ ‫لە قەزای داقوق‪ ،‬خۆی‌و براكەی‪ ،‬به‌رازی بەجێدەهێڵین »‪.‬‬ ‫م��اوەی چ��وار ساڵە پاسەوانی‬ ‫كێڵگە كشتوكاڵییەكانیانن‪ .‬سادق‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە» دەڵێت‪« :‬لەم‬ ‫ماوەیەدا‪ ،‬دەبێت هەموو شەوێك‬ ‫پاسەوانی بەراوەكانمان بین»‪.‬‬ ‫ئەوجوتیارە‪ ،‬روونیشیكردەوە‪:‬‬ ‫چەندینجار الیەنی پەیوەندیداریان‬ ‫ئ��اگ��ادار ك���ردووە‪« ،‬تائێستا‪،‬‬ ‫هیچ هەڵویستێكیان ن��ەب��ووە‪،‬‬ ‫بەراز سنوورەكەی بێزاركردووە‪،‬‬ ‫سەرجەم جوتیارانی ناوچەكە‪،‬‬ ‫بوونەتە پاسەوانی باخەكانیان»‪.‬‬ ‫ی��اس��ی��ن ع��ەل��ی ئیبراهیم‪،‬‬ ‫جوتیارێكی گوندی (ئەلبونەجم)‬ ‫ە بـــــــــــــــۆ «رۆژن��ام��ە»‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ێ��م��ە‪ ،‬كۆمەڵێك‬ ‫جوتیارین‪ ،‬ماوەیەكە لەترسی‬ ‫ب��ەراز‪ ،‬لەناوچەكەدا بووینەتە‬

‫ی��اس��ی��ن‪ ،‬داوا ل��ەئ��ی��دارەی‬ ‫ق�����ەزای داق�����وق‌و پ��ارێ��زگ��ای‬

‫ك��ەرك��وك دەك���ات‪ ،‬چ��ارەس��ەری پێویستیشی ده‌زانێت «هەڵمەتی‬ ‫ئ��ەو كێشەیەیان بۆ بكەن‌و ب ‌ه نه‌هێشتنی بەراز ئەنجامبدرێت‌و‬ ‫رزگاریان بكەن»‪.‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی راوك��ردن��ی‬ ‫ئاژەڵە كێوییەكان قەدەغەیە‪،‬‬ ‫ل���ەه���ەم���ان���ك���ات���دا ب���ەه���ۆی‬ ‫چ��ڕب��وون��ەوەی دارستانەكان‌و‬ ‫چ��ۆڵ��ب��وون��ی گ���ون���دەك���ان‌و‬ ‫كەمبوونەوەی چەك‌و سزادانی‬ ‫راوچییەكانەوە‪ ،‬ژمارەی ئاژەڵە‬ ‫كێوییەكانیش لەزیادبووندان‌و‬ ‫م��ەت��رس��ی��ی ب��ەرازەك��ان��ی��ش‬ ‫زیادیانكردووە‪.‬‬ ‫ئەمیر خواكەرەم‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی ق��ەزای داق��وق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئیمە‬ ‫وەك ئەنجومەنی قەزای داقوق‪،‬‬ ‫لیژنەیەكمان ب��ە مەبەستی‬ ‫بەرازكوشتن پێكهێناوە‪ ،‬كە‬ ‫پ��ێ��ك��ه��ات��ووە‪ :‬لەئەندامێكی‬

‫ئەنجومەنی قەزاكەو پۆلیس‌و‬ ‫ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی ب��ەی��ت��ەری‌و‬ ‫فەرمانگەی كشتوكاڵی قەزاكە»‪.‬‬ ‫لە راب���ردوودا‪ ،‬جوتیارانی‬ ‫ناوچەكە‪ ،‬بەهۆی لێنەپرسینەوەی‬ ‫بەرپرسانی حكومییەوە‪ ،‬خۆیان‬ ‫ب��ەرازەك��ان��ی��ان ل��ەن��اوب��ردووە‪،‬‬ ‫ل��ەم رووەوە چ��ەن��دی��ن رەوە‬ ‫ب���ەراز ك��ەوت��وون��ەت��ە بۆسەی‬ ‫جوتیارەكانەوە‌و تائێستا زیاتر‬ ‫لە (‪ )20‬بەراز كوژراون‪.‬‬ ‫ئەكرەم بەیاتی‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ڤێتێرنه‌ری داق���وق‪ ،‬لەبارەی‬ ‫رێژەی بەرازەكانی ناوچەكەوە‪،‬‬ ‫بۆ «رۆژنامە»ی ئاشكرا دەكات‪:‬‬ ‫«لەسنووری كەركوكدا‪ ،‬نزیكەی‬ ‫‪ 1000‬ب��ەراز ه��ەن»‪ ،‬داواش لە‬ ‫الیەنی پەیوەندیدار دەك��ات‪،‬‬ ‫چارەسەریك بۆ ئەو كێشەیەی‬ ‫جوتیاران بدۆزێتەوە‪.‬‬

‫گەنمی داقوق؛ یەك بە (‪ )20‬دەیبڕێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬زانیار داقوقی‬

‫‪................................‬‬ ‫ماوەی (‪ )40‬رۆژە‪ ،‬سایلۆی‬ ‫دان��ەوێ��ڵ��ەی ك��ەرك��وك‪ ،‬دەستی‬ ‫ك��ردووە بە وەرگرتنی بەرهەمی‬ ‫دانەوێڵە لەجوتیارانی سنوورەكە‌و‬ ‫رۆژان�����ە (‪ )100‬ئۆتۆمبێلی‬ ‫بارهەڵگر لەبەرهەمی دانەوێڵە‪،‬‬ ‫لەجوتیاران وەردەگ��رێ��ت‌و لەو‬ ‫ماوەیەدا تائێستا‪ )40( ،‬هەزار‬ ‫ت��ەن گ��ەن�م‌و ج��ۆ‪ ،‬لەجوتیاران‬ ‫وەرگیراوە‪.‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك لەسایلۆی‬ ‫دانەوێڵەی كەركوك كە نەیویست‬ ‫ناوی بهێنرێت‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬بە بڕیاری وەزارەتی‬ ‫ب��ازرگ��ان��ی��ی ع��ێ��راق��ی‪ ،‬سایلۆی‬ ‫دان���ەوێ���ڵ���ەی ك����ەرك����وك‪ ،‬لە‬ ‫(‪)2011/5/20‬دا ك��راوەت��ەوە‌و وه‌رگرتنه‌وه‌ی گه‌نمی جوتیاران ل ‌ه سایلۆی سلێمانی فۆتۆ‪ :‬ئه‌رشیف‬

‫رۆژانە (‪ )20‬بارهەڵگر بەرهەمی‬ ‫ك��ش��ت��وك��اڵ��ی��ی ل��ەج��وت��ی��اران‬ ‫وەردەگ��ی��رێ��ت‪ ،‬م���اوەی (‪)40‬‬ ‫رۆژیشە نزیكەی (‪ )40‬هەزار تەن‬ ‫گەنم‌و جۆ وەرگیراوە»‪.‬‬ ‫ئەگەرچی تائێستا‪ ،‬كاتی‬ ‫راگرتنی وەرگرتنی دانەوێڵە لە‬ ‫سایلۆی كەركوك رانەگەیەنراوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەگەڵ زۆری��ی بەرهەمی‬ ‫دانەوێڵە لە ناوچەكەدا‪ ،‬چاوەڕوان‬ ‫دەك��رێ��ت س��ای��ل��ۆی ك��ەرك��وك‪،‬‬ ‫رێژەیەكی باش بەرهەمی دانەوێڵە‬ ‫لە جوتیاران وەربگرێت‪.‬‬ ‫دلێر عوسمان‪ ،‬که‌ جوتیارێكی‬ ‫ق�����ەزای داق����وق����ه‌‪ ،‬ده‌ڵ���ێ���ت‪:‬‬ ‫هەرچەندە لە ناوچەكەیاندا باران‬ ‫وەك پێویست نەباریوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫«بەرهەمێكی باشی دانەوێڵەمان‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەمساڵ یەك بە (‪)20‬‬ ‫بەرهەممان هەبووە»‪.‬‬

‫ج��وت��ی��ارێ��ك��ی ت��ری ق��ەزای‬ ‫داق��وق‪ ،‬بە ناوی كەمال شكور‪،‬‬ ‫بەهۆی خراپیی گەنمەكەیەوە‪،‬‬ ‫لە سایلۆی كەركوك‪ ،‬گەنمەكەی‬ ‫لێوەرنەگیراوەو وتی‪« :‬سایلۆی‬ ‫دانەوێڵەی كەركوك‪ ،‬گەنمەكەی‬ ‫رەت�����ك�����ردووە‪ ،‬گ��ەن��م��ەك��ەم‬ ‫لەتاقیگەی سایلۆ دەرنەچوو‪،‬‬ ‫چونكە پیس بوو‪ ،‬نەك بەپلەی‬ ‫ی���ەك‪ ،‬ب��ەڵ��ك��و ب��ە پ��ل��ە سێش‬ ‫وەرنەگیرا»‪.‬‬ ‫وەزارەتی بازرگانیی عێراق‪،‬‬ ‫بڕیاری داوە لە رێگەی سایلۆكانی‬ ‫پارێزگاكانەوە‪ ،‬بەنرخێكی گونجا‌و‬ ‫گ��ەن �م‌و ج��ۆی بەرهەمهاتووی‬ ‫ج���وت���ی���اران وەرب��گ��رێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫گەنمەكە لە تاقیگەی سایلۆكان‬ ‫هەڵدەسەنگێنرێت‌و بەسەر سێ‌‬ ‫پلەدا داب��ەش��دەك��رێ��ت‪ ،‬گەنمی‬ ‫پلە ی���ەك‪ ،‬ت��ەن��ی ب��ە (‪)850‬‬

‫ه��ەزار دینار‌و گەنمی پلە دوو‪،‬‬ ‫بە (‪ )750‬هەزار دینار‌و گەنمی‬ ‫پلە س��ێ‌‪ ،‬ب��ە (‪ )650‬ه��ەزار‬ ‫دینار وەردەگرێتەوە‌و بەرهەمی‬ ‫جۆیش‪ ،‬بە (‪ )700‬هەزار دینار‬ ‫وەردەگیرێت‪.‬‬ ‫شەهاب حەكیم‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫سەرچاوە ئاوییەكانی كەركوك‪،‬‬ ‫ل���ەب���ارەی ئ��اس��ت��ی ب��ەره��ەم��ی‬ ‫دانەوێڵەی داقوقەوە‪ ،‬ئەوەی بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» خستەڕوو‪ :‬بەشە‬ ‫ئ��اوی وەرزی زس��ت��ان‪ ،‬بەشی‬ ‫بەرهەمی كشتوكاڵیی ناكات‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژەی ئ��اوی كەركوك‪ ،‬تەنیا‬ ‫بۆ ناوچەكانی (كەركوك‪ ،‬ریاز‪،‬‬ ‫تازە‪ ،‬داق��وق‪ ،‬دووز خورماتوو)‬ ‫تەرخانكراوە‪ ،‬ب��ەاڵم جوتیاران‬ ‫گ��وێ��ی��ان ب��ەپ�لان��ی س��ەرچ��اوە‬ ‫ئ��اوی��ی��ەك��ان ن���ەداو‪ ،‬بەرهەمی‬ ‫كشتوكاڵییان وەبەرهێنا‌‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫گۆڕانكاریی لە پڕۆژەیاسای‌ نەوت‌و غازدا دەكرێت‬ ‫ی جێگر ‌‬ ‫ی‬ ‫رۆژنامە‪ :‬نوسینگە ‌‬ ‫ی ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫س�����ەرۆك وەزی����ران���� ‌‬ ‫باڵویكردەوە؛ هەندێك هەمواركردن‬ ‫خراونەتە ناو پرۆژەیاسای نەوت‌و‬ ‫ی دورو درێژە‬ ‫غازەوە؛ كە ماوەیەك ‌‬

‫ی پەسەندكردندایە‪.‬‬ ‫لە چاوەڕوانی ‌‬ ‫ی ع��ێ��راق‪ ،‬چەندین‬ ‫حكومەت ‌‬ ‫ی لەگەڵ كۆمپانیا‬ ‫ی نەوت ‌‬ ‫گرێبەست ‌‬ ‫نێودەوڵەتییەكاندا ئیمزا كردووە‌و‬ ‫پێشبینیش دەكرێت؛ بارودۆخی‌‬

‫ی بەرهەمهێنان ‌‬ ‫ی‬ ‫واڵت ل��ە روو ‌‬ ‫نەوتەوە بەرەوپێش بڕوات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ی ن��ەوت‪،‬‬ ‫ی ب���وار ‌‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ەران� ‌‬ ‫ی پەسەندكردنی‌‬ ‫لە چ��اوەڕوان��ی � ‌‬ ‫ی ن��ەوت‌و غ��ازدان‪ ،‬كە‬ ‫پرۆژەیاسا ‌‬

‫بە پەسەندكردنی‌‪ ،‬چوارچێوەیەك ‌‬ ‫ی‬ ‫ی دەرهێنانی‌‬ ‫ی بە پرۆسە ‌‬ ‫یاسای ‌‬ ‫نەوت دەبەخشێت‪.‬‬ ‫نوسینگەکه‌‪ ،‬لە بەیاننامەکه‌یدا‬ ‫ئاماژه‌ی به‌وه‌یش کرد‪ :‬لیژنەیەك بە‬

‫ی حسێن شەهرستانی‌‪،‬‬ ‫سەرۆكایەت ‌‬ ‫ی رەشنوسی‌‬ ‫ی ل��ەب��ارە ‌‬ ‫گفتوگۆ ‌‬ ‫ی ن���ەوت‌و غ���ازەوە‬ ‫پ��رۆژەی��اس��ا ‌‬ ‫ی وەزارەت��ی‌‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬كە رەوان��ە ‌‬ ‫نەوت كراوە‪.‬‬

‫قەرزی پیشەسازیی؛ كەرتی پیشەسازیی هەرێم ناجوڵێنێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬پ‪ .‬سلێمانی‬ ‫‪................................‬‬

‫پاسەوان‌و‬ ‫بەهەدەردانی بودجە‬ ‫عەلی حەمە ساڵح‬ ‫لە پرۆژەكەی سەرۆكی هەرێمدا‪ ،‬بڕیارێك دەركراوە بۆ كەمكردنەوەی‬ ‫پاسەوانی بەرپرسەكان‪ .‬ئەم رستەیە ئەگەر ئەوەندەی وەربگرین‪ ،‬بڕیارێكی‬ ‫زۆر گرنگە‪ ،‬بەاڵم ئەگەر بەدواداچوونی بۆ بكەین دەبینین چارەسەرێكی‬ ‫ئەوتۆی پێی نییە بۆ ئەم كێشەیە‪ .‬پێشووتر زانیاریی ئەوە هەبوو كە (‪)47‬‬ ‫هەزار پاسەوانی بەرپرس لە كوردستاندا هەبێت‪ ،‬بەاڵم بریكاری وەزیری‬ ‫ناوخۆ وەاڵمی دایەوە كە ئەوەی هەیە الی ئەوان‪ )30( ،‬هەزارە‪ ،‬بەاڵم دواتر‬ ‫ئەم ژمارەیەیش دروست دەرنەچوو‪.‬‬ ‫كاتێك بۆ زیادكردنی مووچەی كارمەندانی وەزارەتی ناوخۆ‌و پێشمەرگە‪،‬‬ ‫ئه‌ندامانی لیژنەی ناوخۆو ئەنجومەنە خۆجییەكانی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بانگێشتی وەزیری دارایی‌و ناوخۆو پێشمەرگەیان كرد‪ ،‬لە ناو گفتوگۆكاندا‬ ‫وەزیری ناوخۆ وتی‪ :‬بە هەموو جۆرەكانییەوەو لە كارمەندانی هێزەكانی‬ ‫ناوخۆو پێشمەرگە‪ )60( ،‬هەزار پاسەوان هەیە لە كوردستاندا‪ ،‬بەرنامەمان‬ ‫هەیە (‪ )20‬هەزاری كەم بكەینەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو (‪ )20‬هەزارەیش كەم نەكرایەوە‪.‬‬ ‫ئەگەر مانگانەی هەریەك لەو پاسەوانانە بە (‪ )500‬هەزار دیناریش‬ ‫بخەمڵێنین‪ ،‬مانگانەی پاسەوان (‪ )30‬ملیار دینار دەكات‌و بۆ ساڵێك دەكاتە‬ ‫(‪ )360‬ملیار دینار‪ ،‬ئەمە جگە لە دابینكردنی خواردن‌و هاتوچۆ‪ ،‬كە مەزەندە‬ ‫دەكرێت بە دابینكردنی خ��واردن‌و هاتوچۆوە‪ ،‬خەرجی ئەو (‪ )60‬هەزار‬ ‫پاسەوانە بكاتە (‪ )500‬ملیار دینار‪ ،‬كە بەشێكی زۆری ئەمە بە هەدەردانی‬ ‫سامانی گشتییە‪.‬‬ ‫ئایا ئەم (‪ )60‬هەزار پاسەوانە‪ ،‬پاسەوانیی لە ك ‌ێ دەكەن‪« ،‬بارزانی»‬ ‫دو لیواو «تاڵەبانی» سێ لیوا پاسەوانیان هەیە‪ ،‬نێچیرڤان بارزانی یەك‬ ‫لیوا پاسەوانییەتی‪ ،‬زۆرینەی ئەندامانی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی‪ ،‬بە‬ ‫فەوج پاسەوانییان هەیە‪ ،‬كە زۆرترینی سێ فەوجەو ئەندامی مەكتەبی‬ ‫سیاسیش هەیە فەوجێك پاسەوانییەتی‪ ،‬ئەندامانی سەركردایەتیش بە سرییە‬ ‫پاسەوانیان هەیە‪ ،‬بە تایبەت ئەو ئەندامانەی كە پێش كۆنگرەی سێی‬ ‫یەكێتی لە سەركردایەتیدا بوون‪.‬‬ ‫ئێمە دڵنیاین لەوەی كە بەشێكی هەرە زۆری ئەم (‪ )60‬هەزار كەسەی‬ ‫كە پاسەوانن‪ ،‬پاسەوانیی لە بەرپرسەكانی حیزب دەكەن‪ ،‬نەك حكومەت‪،‬‬ ‫زۆرترین پارە كە لە پاسەوانەكاندا خەرج بكرێت‪ ،‬لە پاسەوانەكانی حیزبدا‬ ‫خەرج دەكرێت‪ ،‬نەك حكومەت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی جێگای سەرنجە؛ بەپێی وتەی‬ ‫سەرچاوەیەكی ئاگادار‪ ،‬كەمكردنەوەی پاسەوانەكان‪ ،‬بەرپرسە بااڵكانی‬ ‫حیزب ناگرێتەوەو بۆ بەرپرسەكانی حكومەتە‪ ،‬ئەگەر بەرپرسێكی حكومیی‬ ‫هەشت پاسەوانی هەبێت‌و بكرێتە شەش‪ ،‬هیچی وا لە گرفتەكە ناگۆڕێت‪،‬‬ ‫بەراورد بەو (‪ )60‬هەزار پاسەوانەی بەرپرسان‪.‬‬ ‫بەپێی وتەی بەرپرسێكی بااڵی هێزی پێشمەرگە‪ ،‬پاش پرۆسەی ئازادیی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئەمریكییەكان كە نیازی حەلكردنی پێشمەرگەیان هەبوو‪ ،‬وایان‬ ‫دانابوو هەریەك لە «بارزانی‌و تاڵەبانی» (‪ )40‬پاسەوانیان هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا (‪ )15‬هەزارە‪ .‬بۆ كەمكردنەوەی پاسەوانی بەرپرسەكان‪ ،‬پێویستە لە‬ ‫«تاڵەبانی‌و بارزانی»‌و جێگرەكانیان‌و پاشان ئەندامانی مەكتەبی سیاسیی‌و‬ ‫سەركردایەتییەوە دەست پێ بكرێت‪ ،‬نەك وەزیرەكان‪.‬‬

‫پ��ی��ش��ەس��ازی��ی (ك��ەرت��ە‬ ‫م������ردووەك������ە)ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە تەرخانكردنی‬ ‫(‪ )30‬ملیار دی��ن��اری ق��ەرزی‬ ‫پیشەسازیش‪ ،‬كە ساڵی (‪)2010‬‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫بۆ پیشەسازكاران دابینی كرد‪،‬‬ ‫نەكەوتەوە گەڕ‪.‬‬ ‫چ���اودێ���ران���ی ئ��اب��ووری��ی‬ ‫ه��ۆش��داری��ی دەدەن ك��ە بۆ‬ ‫ب����وژان����دن����ەوەی ژێ��رخ��ان��ی‬ ‫پ��ی��ش��ەس��ازی��ی‪ ،‬ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬پێویستە‬ ‫قەرزی درێژخایەن بەبێ‌ قازانج‬ ‫بداتە پیشەسازكاران‌و بازاڕ بۆ‬ ‫ك��ااڵ بەرهەمهاتووەكانیشیان‬ ‫بدۆزێتەوە‪ .‬بەاڵم ئەمە لەبودجەی‬ ‫(‪)2011‬دا بەدی ناكرێت‪.‬‬ ‫ج��ەم��ی��ل ع��ەل��ی‪ ،‬پسپۆڕ‬ ‫ل���ە ب�����واری ئ���اب���ووری���ی‪ ،‬ب ‌ه‬ ‫پێویستی ده‌زان��ێ��ت حكومەت‬ ‫سیاسەتی پەخشاندنی قەرزی‬ ‫هەبێت‪« ،‬دابەشكردنی قەرز پرۆژه‌ی پیشه‌سازی نه‌وت ل ‌ه شیواشۆک‬ ‫ب��ۆ ب��وژان��دن��ەوەی ئ��اب��ووری��ی‪،‬‬ ‫س��ی��اس��ەت‌و ستراتیژێكە كە بووژاندنەوەی كەرتی پیشەسازیی ل��ە وەزارەت������ی ب��ازرگ��ان��ی �ی‌و‬ ‫زۆرب��ەی حكومەتەكانی دونیا لە هەرێمی كوردستان‪ ،‬بەاڵم تا پیشەسازیی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫پەیڕەوی دەكەن‪ ،‬زوربەی واڵتانی ئەو كاتەی بودجەی (‪ )2011‬رەت���ی���دەك���ات���ەوە‪ ،‬ق����ەرزی‬ ‫دونیا لە رێگەی بانكی تایبەتی دان���را‪ ،‬ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە نەچووە پیشەسازیی بە خ��اوەن پڕۆژە‬ ‫پیشەسازییەكان نەدرابێت‪.‬‬ ‫وەك بانكی پیشەسازییەوە‪ ،‬بواری جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫ئ��اراس رەئ��وف ع��ارف‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ���ەو ئ��ەن��دام��ەی لیژنەی‬ ‫بوژاندنەوە دەست پێ دەكەن»‪.‬‬ ‫ح���ك���وم���ەت���ی ه��ەرێ��م��ی دارای���ی‌و ئابووریی پەرلەمانی «رۆژن���ام���ە»ی روون��ک��رده‌وه‌‪:‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە بودجەی ساڵی كوردستان‪ ،‬لە بارەی هۆكاری «خ��ەڵ��ك ه���ات���ووە ب��ە دەم‬ ‫(‪)2010‬دا‪ ،‬ب��ڕی (‪ )30‬ملیار سەرف نەكردنی ئەو بودجەیەی ئ��ەو ق���ەرزەوە‪ ،‬ئەمە یەكێكە‬ ‫دیناری بۆ قەرزی پیشەسازیی قەرزی پیشەسازییەوە‪ ،‬دەڵێت‪ :‬ل��ە ك��ۆڵ��ەك��ە بنەڕەتییەكانی‬ ‫تەرخان كرد‪ ،‬بەاڵم ئەندامێكی «بەرنامەیەكمان بۆ هاتبوو پیشەسازیی»‪ ،‬ئه‌و به‌رپرسه‌ی‬ ‫ل��ی��ژن��ەی دارای�����ی‌و ئ��اب��ووری��ی ک��ه‌ ل��ە الی����ەن ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ح��ک��وم�ه‌ت وت���ی‪ :‬ئ���ەوەی من‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬ئاشكرای وەزیرانەوە داڕێژرابوو‪ ،‬شێوازی بزانم لە ناوچەی پیشەسازیی‪،‬‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ئ��ەو ق��ەرزە بە هۆی سەرفكردنەكەی ئەو پارەیەی لیژنەی هاوبەش هەیە لە نێوان‬ ‫ه��ەن��دێ��ك رێ��ن��م��ای�ی‌و مەرجی وەكو زانیاریی تێدا بوو‪ ،‬ئەوان بانكی پیشەسازیی‌و نوێنەری‬ ‫ق��ورس��ەوە‪ ،‬نەچووەتە ب��واری بەنیاز بوون بەو شیوازە سەرفی پ��ی��ش��ەوەران‪ ،‬بۆ كەشفكردنی‬ ‫بكەن‪ ،‬ب��ەاڵم خشتەكە گ��ۆڕا‌و ئ��ەو ك��ارگ��ەی��ەی خ��اوەن��ەك��ەی‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫ئ��ی��س��م��اع��ی��ل گ��ەاڵڵ��ەی��ی‪ ،‬ش��ێ��وازی بەكارهێنانی ئەو دەیەوێت پارەی بۆ وەربگرێت‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان پ��ارەی��ە‪ ،‬بەپێی ئ��ەو خشتەیە ماوەی پێدانی ئەو قەرزە تا (‪)5‬‬ ‫ل��ە فراكسیۆنی «گ����ۆڕان»‪ ،‬جێگای رەزام��ەن��دی��ی نەبوو‪ ،‬ساڵە‌و هیچ زیادەیەكی ناچێتە‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪ :‬ل��ەب��ەر ئ���ەوە ن��ەچ��ووە ب��واری س��ەر‪ ،‬لەپێدانی قەرزەكەیشدا‬ ‫رەچاوی گەورەو بچووكیی كاری‬ ‫«لەبودجەی (‪)2010‬دا‪ )30( ،‬جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫لە بەرامبەردا‪ ،‬بەڕێوەبەری پیشەوەرەكە دەكرێت»‪.‬‬ ‫ملیار دی��ن��ار ت��ەرخ��ان ك��راوە‬ ‫بەپێی ئامارێكی وەزارەتی‬ ‫ب���ۆ ق�����ەرزی پ��ی��ش��ەس��ازی �ی‌و گ��ش��ت��ی��ی پ��ی��ش��ەس��ازی��ی‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬راستگۆ عه‌لی‬ ‫بازرگانی‌و پیشەسازیی حكومەتی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لــــــە‬ ‫پێنج مانگی یەكەمی (‪)2010‬‬ ‫دا‪ )135( ،‬كارگەی پیشەسازیی‬ ‫لە هەرێمدا دام��ەزراون‪)87( ،‬‬ ‫كارگەیان لە هەولێر‌و (‪)41‬‬ ‫كارگەیان لە سلێمانی‌و (‪)7‬‬ ‫ك��ارگ��ەی��ان ل��ە ده���ۆك ب��ووە‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم چ��اودێ��ران��ی ئ��اب��ووری��ی‬ ‫جەخت ل��ەوە دەك��ەن��ەوە‪ :‬ئەم‬ ‫گ��ەش��ەك��ردن��ەی پیشەسازیی‪،‬‬ ‫ب��ەش��ێ��ك��ە ل���ە گ��ەش��ەك��ردن��ی‬ ‫وەبەرهێنان‌و پەیوەندیی بە‬ ‫قەرزی پیشەسازییەوە نییە‪.‬‬ ‫بە ب��ڕوای جەمیل عەلی‪،‬‬ ‫پسپۆڕی ئابووریی «بەخشینی‬ ‫ق�����ەرز ل������ەرووی ت��ی��ۆری��ی‌و‬ ‫دیراساتی ئابوورییەوە‪ ،‬دەبێتە‬ ‫ه��وك��اری ب��زوان��دن��ی ئابوریی‪،‬‬ ‫ب��ە م��ەرج��ێ��ك ئ���ەو ك��ەس��ەی‬ ‫قەرزەكە دەك��ات‪ ،‬پرۆژەیەكی‬ ‫سەركەوتووی هەبێت‌و نەكەوێتە‬ ‫ئیفالسكردنەوە‪ ،‬چونكە ئەگەر‬ ‫ئیفالسی ك���رد‪ ،‬ق��ەرزەك��ەی‌و‬

‫س���ەرم���ای���ەك���ەی ل���ەدەس���ت‬ ‫دەچێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو پسپۆڕە ئابوورییە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی��ش��ی خستە روو‪ :‬ئەو‬ ‫ق��ەرزدان��ە‪ ،‬هەنگاوێكە دەبێت‬ ‫پشتیوانی لێ‌ بكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی ئ��ەوەی ئێمە واڵتێكی‬ ‫تازەپێگەیشتووین ل��ە رووی‬ ‫ئ��اب��ووری��ی��ەوە‪ ،‬پیشەسازیی‬ ‫لەبارمان نییە‌و بواری بەفیڕۆدان‌و‬ ‫بەهەدەردانی داراییمان زۆرە‪.‬‬ ‫پ��ه‌رل��ه‌م��ان��ت��اران جه‌خت‬ ‫ل���ه‌س���ه‌ر ئ����ه‌وه‌ ده‌ک���ه‌ن���ه‌وه‪:‬‬ ‫ل �ه‌ ب��ودج �ه‌ی ئه‌مساڵدا هیچ‬ ‫پاره‌یه‌کی دیاریکراو نیی ‌ه بۆ‬ ‫قه‌رزی پیشه‌سازی‪ ،‬ئیسماعیل‬ ‫گەاڵڵەیی‪ ،‬لەمبارەیەوە وتی‪:‬‬ ‫«ل��ەن��او ب��ودج��ەی (‪)2011‬دا‬ ‫شتێكی دیاریكراو نییە ئاماژە‬ ‫بدات بە تەرخانكردنی قەرزی‬ ‫پیشەسازیی‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوەندە‬ ‫دەوت��رێ��ت پێویستە حكومەت‬ ‫هاریكاریی كەرتی پیشەسازیی‬ ‫بكات»‪.‬‬

‫رووخاندنی دوو كارگە؛ خۆپیشاندانی لێدەكەوێتەوە‬

‫لەحاجیاوا‪ )48( ،‬كارگەی «نایاسایی» هەن‌و داوای قه‌ره‌بووکردنه‌و‌ه ده‌که‌ن‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬دانا عوسمان‬ ‫‪................................‬‬ ‫رووخاندنی دوو كارگەی بلۆك‬ ‫لەحاجیاوا‪ ،‬ناڕەزایی لێدەكەوێتەوە‌و‬ ‫خ��اوەن��ەك��ان��ی��ش��ی��ان داوای‬ ‫قەرەبووكردنەوە دەك��ەن‪ .‬بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی «رۆژن��ام��ە»ش‪،‬‬ ‫(‪ )48‬كارگەی بلۆك‌و لم‌و چەو‬ ‫لەشارۆچكەكەدا هەیە‪.‬‬ ‫هەفتەی رابردوو‪ ،‬دوو كارگەی‬ ‫بلۆكی سنووری حاجیاوا‪ ،‬لەالیەن‬ ‫پۆلیس‌و شارەوانییەوە رووخێنران‪،‬‬ ‫بەو هۆیەشەوە‪ ،‬رێژەیەكی زۆر لە‬ ‫خ��اوەن كارگەكان‌و كرێكارەكان‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانێكیان ئەنجامداو نزیكەی‬ ‫سەعاتێك رێگای نێوان (حاجیاوا‌و‬ ‫چوارقوڕنە)یان داخست‪.‬‬ ‫مەال كەریم‪ ،‬خاوەنی یەكێك‬ ‫لەو كارگانەی سنووری حاجیاوا‪،‬‬ ‫بەهۆی رووخ��ان��ی كارگەكەیەوە‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ )30(« :‬ه���ەزار دۆالر‬ ‫زەرەری بەركەوتووە»‪.‬‬

‫بەپێی وت��ەی خ��اوەن��ی ئەو‬ ‫دوو كارگەیە‪ ،‬سەعاتێك بەرلەوەی‬ ‫بڕووخێنرێت‪ ،‬لەالیەن شارەوانییەوە‬ ‫ئاگاداركراونەتەوە بۆ ئامێرەكانیان‪،‬‬ ‫ئەوانیش ویستوویانە جێبەجێی‬ ‫بكەن‪ ،‬ب��ەاڵم پۆلیس كارگەكەی‬ ‫رووخاندووە‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬روونیکرده‌وه‌‪« :‬لەكاتی‬ ‫رووخ��ان��دن��ی ك��ارگ��ەك��ەدا‪ ،‬ویستم‬ ‫نەهێڵم چیتر كارگەكەم تێك بدەن‪،‬‬ ‫بەاڵم بە (‪ )10‬پۆلیس منیان گرت‌و‬ ‫لێیاندام‌و دواتر زیندانییان كردم»‪.‬‬ ‫لە ناحیەی حاجیاوا‪ ،‬بەپێی‬ ‫زانیارییەكانی «رۆژن��ام��ە»‪ ،‬ئەو‬ ‫كارگانەی بەشێوەی زی��ادەڕۆی��ی‬ ‫دروس��ت��ك��راون‪ )48( ،‬كارگەن‪،‬‬ ‫بەاڵم تەنیا دووانیان رووخێنراون‪،‬‬ ‫شارەوانیی دەڵێت‪ :‬ئەو دووانەی کارگه‌یه‌کی بلۆک ل ‌ه حاجیاوا‬ ‫رووخێنراون‪ ،‬تازە دروستكراون‪،‬‬ ‫رزگار عەبدوڵاڵ‪ ،‬وتی‪« :‬لەساڵی‬ ‫ب��ەاڵم ئەوانی تر كۆنن‪ ،‬خ��اوەن‬ ‫كارگەكانیش ئاماژە بەوە دەدەن؛ (‪)1988‬دا‪ ،‬ئەو ناوچەیە نەخشەی‬ ‫ك��ە ك��ارگ��ەی تریش هەیە ت��ازە پیشەسازیی بۆ دان��راوە‌و سەرەتا‬ ‫(‪ )4‬كارگەی لێ دروستكراوە‪ ،‬وردە‬ ‫دروستكراون‪.‬‬

‫وردە كارگەی تری لێ دروستكراوە‪،‬‬ ‫تا ئەمساڵیش ژمارەی ئەو كارگانە‬ ‫ب���ەردەوام ل��ەزی��ادك��ردن��دان‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەب���وو ح��ك��وم��ەت ل��ەس��ەرەت��اوە‬

‫رێگای بەدروستكردنی ئەو كارگانە‬ ‫نەدایه‌»‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ن���ووس���راوی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی��ەك��ان��ی سلێمانی‌و‬

‫ح��اج��ی��اوا‪ ،‬پێشتر ئ��ام��اژەی��ان‬ ‫بەوەدابوو؛ كە ئەو كارگانەش وەكو‬ ‫كارگەكانی پێشوو حسابیان بۆ‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم دادوەری حاجیاوا‬ ‫ئەوەی قبووڵ نەبووە‌و وتوویەتی؛‬ ‫دەبێت ئەو كارگانە بڕووخێنرێن‪.‬‬ ‫رزگ���ار‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئێمە وەكو‬ ‫خ��اوەن��ی ئ��ەو ك��ارگ��ان��ە داوای‬ ‫ق��ەرەب��ووك��ردن��ەوە ل��ە حكومەت‬ ‫دەكەین‪ ،‬بەهۆی ئ��ەوەی زەرەرو‬ ‫زیانێكی زۆر ب��ەر كارگەكانمان‬ ‫كەوتوون‪ ،‬كە بە (‪ )30‬هەزار دۆالر‬ ‫زیاتر مەزەندە دەكرێت»‪.‬‬ ‫ئ��اراز رەس��وڵ‪ ،‬كرێكاری ئەو‬ ‫كارگەیە‌و یەكێك لەوانەی بەشداریی‬ ‫خۆپیشاندانەكەی رۆژی (‪)6/30‬ی‬ ‫كرد‪ ،‬وتی‪« :‬دەمانەوێت شوێنێك‬ ‫ب��ۆ ئ��ەو كارگانە دابینبكرێت‌و‬ ‫دانەخرێن‪ ،‬چونكە ژیانی رۆژانەی‬ ‫ئێمە پەیوەستە بە كاركردن لەم‬ ‫كارگانە»‪.‬‬ ‫عەباس ئەحمەد‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی ح��اج��ی��اوا‪ ،‬ئ��ام��اژە‬

‫بۆ ئ��ەوە دەك��ات‪ :‬ئ��ەو كارگانە‬ ‫پێویستە تێكبدرێن‌و ئیجرائاتیان‬ ‫لەگەڵدا بكرێت‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪« :‬بەپێی یاسا‪،‬‬ ‫ئەو كارگانەمان تێكداوەو ئەگەر‬ ‫هه‌ر شتێكیش یاسا رێگامان پێ‬ ‫نەدات‪ ،‬نایكەین»‪.‬‬ ‫پ���اس���اوی ش���ارەوان���ی���ی بۆ‬ ‫رووخاندنی ئەو كارگانە‪ ،‬ئەوەیە؛‬ ‫ئەوانەی ئێستا زیادەڕۆیی تازەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم كارگەكانی تر زیادەڕۆیی‬ ‫كۆنن‪ .‬لەگەڵ ئەوەشدا لەتەواوی‬ ‫كارگەكانی ئەو ناوچەیەدا‪ ،‬تەنیا‬ ‫(‪ )7‬دانەیان مۆڵەتی رەسمیی‬ ‫كاركردنیان هەیە‪.‬‬ ‫سەرۆكی شارەوانیی حاجیاوا‪،‬‬ ‫ئەوەشی رەتكردەوە؛ سەعاتێك‬ ‫پێش رووخانی‪ ،‬ئاگاداری خاوەن‬ ‫كارگەكانیان كردبێتەوە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«لەمانگی (‪ 9‬و ‪)10‬ی ساڵی‬ ‫پار ئاگاداركراونەوە كە دەست‬ ‫هەڵبگرن‪ ،‬چونكە شوێنەكانیان‬ ‫زیادەڕۆییە»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫مانەوەی تۆمەتبارانی راگیراو لە گرتووخانەكانی پۆلیس‌و ئاسایشدا؛‬ ‫بۆماوەی دوورو درێژ لە قۆناغی لێكۆڵینەوەدا‪.‬‬

‫(‪ )872‬پێشێلكاریی دژی سەروەریی یاسا؛ تۆمار ده‌کرێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪......................................................‬‬

‫لەماوەی ساڵێکدا‪)872( ،‬‬ ‫پێشێلكاریی دژی سەروەریی‬ ‫یاسا‌و مافەكانی تۆمەتباران لە‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬روویانداوە‬ ‫لە دەستخستنە ناو كاروباری‬ ‫دادگاكان‌و مانەوەی تۆمەتباران‬ ‫لە دادگ��اك��ان بەبێ وەرگرتنی‬ ‫سزاكانیان‌و چەندین پێشێلكاریی‬ ‫دیكە‪.‬‬ ‫ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی پ���ڕۆژەی‬ ‫پاڵپشتی دادگ���ا‪ ،‬سەنتەری‬ ‫پەرەپێدانی دیموكراسی‌و مافی‬ ‫مرۆڤ (‪ ،)DHRD‬بە هاوكاریی‬ ‫رێكخراوی سندووقی پاڵپشتی‬ ‫دیموكراسی (‪ ،)NED‬چوارەم‬ ‫راپۆرتی خۆی بۆ ساڵی (‪)2010‬‬ ‫ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی پ���ڕۆژەك���ەدا‬ ‫خ��س��ت��ەڕوو‪ ،‬بەدەستخستنە‬ ‫سەر ئەو پێشێلكارییانەی كە‬ ‫ئەنجامدراون لەدژی سەروەریی‬ ‫ی���اس���ا‌و م��اف��ەك��ان��ی م���رۆڤ‌و‬ ‫تۆمەتباران‪ ،‬س��ەرەڕای بوونی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك ك��ێ��ش �ە‌و ل��ەم��پ��ەر‬ ‫بەدەستهێنانی‬ ‫ل���ەب���ەردەم‬ ‫زانیارییەكان‌و ك��ۆك��ردن��ەوەی‬ ‫داتاكان‪ ،‬كە نەتوانرا بەتەواوەتی‬ ‫هەموو پێشێلكارییەكان تۆمار‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫لە راپ��ۆرت��ەك��ەدا‪ ،‬ئاشكرا‬ ‫ك�����راوە‪ :‬ل��ە س��اڵ��ی (‪)2010‬‬ ‫دا‪ )872( ،‬پێشێلكاریی دژی‬ ‫س��ەروەری��ی ی��اس�ا‌و مافەكانی‬ ‫تۆمەتباران تۆمار كراون‌و بۆ پێنج‬ ‫ب��ەش داب��ەش��ك��راوە‪ ،‬لەقۆناغی‬ ‫لێكۆڵینەوەو دادگ��ای��ك��ردن‌و‬ ‫دادگ��ا مەدەنییەكان‌و دادگ��ای‬ ‫تەمیزی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫فەرمانگەكانی جێبەجێكردن‪.‬‬

‫پێشێلكاریی لەدادگاكانی‬ ‫لێكۆڵینەوەدا‬

‫ل���ەم���اوەی ئ���ەو س��اڵ��ەدا‪،‬‬ ‫(‪ )416‬حاڵەتی پێشێلكاریی‬ ‫تۆماركراون ل��ەدژی سەروەریی‬ ‫یاسا‌و مافەكانی تۆمەتباران‬ ‫ل��ەدادگ��اك��ان��ی لێكۆڵینەوەی‬ ‫شارەكانی هەولێر‌و سلێمانی‌و‬ ‫ده�����وك‪ ،‬ح��اڵ��ەت��ەك��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫پ��ۆل��ێ��ن��ك��راون ب��ه‌س��ەر چەند‬ ‫الیەنێكدا‪.‬‬ ‫ی�����ەك�����ەم‪ :‬م����ان����ەوەی‬ ‫ت���ۆم���ەت���ب���اران���ی راگ����ی����راو‬ ‫پۆلیس‌و‬ ‫لەگرتووخانەكانی‬ ‫ئاسایشدا بۆماوەی دوورو درێژ‬ ‫لەقۆناغی لێكۆڵینەوەدا‪ ،‬ئەو‬ ‫حاڵەتانەی كە دەستنیشانكراون‬ ‫لەفۆرمەكانی چاودێریكردندا‪،‬‬ ‫ئ���ام���اژە ب����ەوە دەدەن‪ ،‬كە‬ ‫تۆمەتبارانی راگیراو بۆ ماوەی‬ ‫دوورو درێژ لەنێوان (سێ‌ ساڵ‌و‬ ‫حەوت مانگ بۆ چوارمانگ) تا‬ ‫بەرواری (رەدكردنیان) لەقۆناغی‬ ‫ل��ی��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەدا دەم��ێ��ن��ن��ەوە‬ ‫پۆلیس‌و‬ ‫لەگرتووخانەكانی‬ ‫ئاسایشی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ل���ەچ���اوەڕوان���ی دی��اری��ك��ردن��ی‬ ‫چارەنووسیان بە ره‌وانه‌كردنیان‬ ‫بۆ دادگا تایبەتمەندەكان‪ ،‬یان‬ ‫ئازادكردنیان بە كەفالەت‪.‬‬ ‫كەمتەرخەمیی‌و‬ ‫دووەم‪:‬‬ ‫گوێپێنەدان لە جێبەجێكردنی‬ ‫بڕیاری دادوەران��ی لێكۆڵینەوە‬ ‫ل�����ەالی�����ەن ب���ەرپ���رس���ان���ی‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی پ��ۆل��ی �س‌و‬ ‫ئاسایشەوە‪ .‬بەپێی راپۆرتەكە‪،‬‬ ‫(‪ )101‬فۆرمی دەستنیشانكردنی‬ ‫پێشێلكارییەكان ئاماژە بەوە‬ ‫دەدەن‪ :‬ك��ە كەمتەرخەمیی‌و‬ ‫گوێپێنەدانێكی زۆر هەیە‬ ‫ل��ە جێبەجێنەكردنی بڕیاری‬ ‫دادوەران��ی لێكۆڵینەوە لەالیەن‬ ‫ب��ەرپ��رس��ان��ی لێكۆڵینەوەی‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایشەوە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫بەهۆكارێك دەزان��ن بۆ درەنگ‬

‫ه��ەن��گ��اوی ج��دی�ی‌و پراكتیكی‬ ‫ن��ەن��راوە ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی‬ ‫ئەو گرفتانەی هاتوونەتە پێش‬ ‫جێبەجێكردنی ئەم یاسایە‪.‬‬ ‫ح���ەوت���ەم‪ :‬بەكارهێنانی‬ ‫ئەشكەنجەدان‬ ‫توندوتیژیی‌و‬ ‫ل��������ەدژی ت����ۆم����ەت����ب����اران‌و‬ ‫ناشەرعیی‬ ‫دەستگیركردنی‬ ‫هاواڵتییان لەالیەن كارمەندانی‬ ‫پ��ۆل��ی �س‌و ئ��اس��ای��ش��ەوە‪ .‬ل��ەو‬ ‫ح���اڵ���ەت���ان���ەی راپ���ۆرت���ەك���ە‬ ‫خستونییەتەڕوو‪ ،‬پێشێلكاریی‬ ‫دەس���ت���ووری ع��ێ��راق‌و یاسای‬ ‫س���زادان���ی ع��ێ��راق��ی ت��ێ��دای��ە‪،‬‬ ‫بەدەستگیرنەكردن‌و‬ ‫تایبەت‬ ‫بەندنەكردنی هیچ مرۆڤێك بەبێ‌‬ ‫بڕیاری دادوەرو ئەشكەنجەندان‌و‬ ‫ئەنجامنەدانی مامەڵەی نامرۆڤانە‬ ‫لەگەڵ هیچ كەسێك وەك لە‬ ‫رێككەوتنامە نێودەوڵەتییەكانی‬ ‫تایبەت بەو بوارانەدا هاتووە‪.‬‬

‫یەكالییكردنەوەی دۆسیەكان‌و‬ ‫پارێزگارینەكردن لەسەروەریی‬ ‫ی��اس��او پێشێلكردنی یاسا‬ ‫ب���ەرك���ارەك���ان ت���ا ب�����ەرواری‬ ‫(رەدكردنەكانیان)‪.‬‬ ‫سێیەم‪ :‬جێبەجێنەكردنی‬ ‫بڕیاری دادگاكانی لێكۆڵینەوە‬ ‫لەالیەن دام��ودەزگ��ا حكومیی‌و‬ ‫پ��ارت��ە سیاسیی‌و كۆمپانیا‬ ‫ئەهلییەكانەوەو كەمتەرخەمیی‬ ‫ل��ە ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی ب��ڕی��ارە‬ ‫ق��ەزای��ی��ەك��ان‪ .‬راپ��ۆرت��ەك��ە‪،‬‬ ‫روون��ی��ك��ردووەت��ەوە‪ :‬لەماوەی‬ ‫ئ����ەو س����اڵ����ەدا‪ ،‬ل��ەرێ��گ��ای‬ ‫ت���ی���م���ەك���ان���ی چ���اودێ���ری���ی‬ ‫پ���ڕۆژەك���ەوە‪ )53( ،‬حاڵەتی‬ ‫پێشێلكاریی دەستنیشانكراون‪،‬‬ ‫ب��ڕی��اری‬ ‫بەجێبەجێنەكردنی‬ ‫دادگ���اك���ان���ی ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوە‬ ‫لەالیەن دام��ودەزگ��ا حكومیی‌و‬ ‫پ��ارت��ە سیاسیی‌و كۆمپانیا‬ ‫ئەهلییەكانەوە‪.‬‬ ‫چ��وارەم‪ :‬كەمیی شارەزایی‬ ‫یاسایی‌و پێشێلكردنی سەروەریی‬ ‫یاسا لەالی هەندێك لەدادوەرانی‬ ‫لێكۆڵینەوە‪ .‬ل��ەم ب��ەش��ەدا‌و‬

‫بەشی دووەمی راپۆرتەكە‪،‬‬ ‫دەستخستنەسەر حاڵەتەكانی‬

‫ل��ەم��اوەی راب�����ردوودا‪)47( ،‬‬ ‫حاڵەتی پێشێلكاریی لەسەر‬ ‫كەمیی ش��ارەزای��ی یاسایی‌و‬ ‫پێشێلكردنی سەروەریی یاسا‬ ‫ل��ەالی هەندێك ل��ەدادوەران��ی‬ ‫لێكۆڵینەوەوە تۆماركراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەو مەبەستەش چەندین دۆسیە‬ ‫خراونەتەڕوو‪.‬‬ ‫پ��ێ��ن��ج��ەم‪ :‬دەستخستنە‬ ‫ن��او ك��اروب��ارو رێوشوێنەكانی‬ ‫لێكۆڵینەوە لەالیەن هەندێك‬ ‫لێكۆڵینەوەی‬ ‫لەئەفسەرانی‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایشەوە‪ .‬بەپێی‬ ‫راپۆرتەكە‪ ،‬ئەفسەرو كارمەندانی‬ ‫پۆلیس‌و ئاسایش‪ ،‬بەپێی یاسا‪،‬‬ ‫تەنیا جێبەجێكاری یاسا‌و‬ ‫بڕیارەكانی دادگاكانن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ��ەوەی دەستنیشانكراوە لەم‬ ‫بەشەدا‪ ،‬ئ��ەوە دەخ��ات��ەڕوو كە‬ ‫لەو حاڵەتانەی خراونەتەڕوو‪،‬‬ ‫پێچەوانەی یاساو دەسەاڵتەكانی‬ ‫خۆیان مامەڵەیان كردووە‪.‬‬ ‫شەشەم‪ :‬پێشێلكردنی مافی‬ ‫تۆمەتباران ب��ۆ بەرگریكردن‬ ‫لەخۆیان پێچەوانەی بنەمای‬ ‫(مافی بەرگریكردنی رەوا)‪ ،‬لە‬ ‫راپۆرتەكەدا هاتووە‪« :‬لەچەندەها‬ ‫دەستنیشانكردنی‬ ‫ف��ۆرم��ی‬ ‫پێشێلكارییەكاندا هاتووە‪ ،‬كە‬ ‫سەرجەم دادگاكانی لێكۆڵینەوە‬ ‫لەهەرێمی كوردستانداو لەقۆناغی‬ ‫لێكۆڵینەوەدا‪ ،‬لەچەند حاڵەتی‬ ‫كەمدا نەبێت‪ ،‬ك��ار بەیاسای‬ ‫ژم����ارە(‪)22‬ی ساڵی (‪)2003‬‬ ‫(ی��اس��ای راگ��رت��ن��ی ك��ارك��ردن‬ ‫ب��ەه��ەن��دێ��ك م����اددەی یاسای‬ ‫بنەما دادگەرییە سزایەكان)‬ ‫ن��اك��رێ��ت‪ ،‬ك��ە ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان دەرچووە‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە (دابینكردنی پ��ارێ��زەر بۆ‬ ‫تۆمەتبار‪ ،‬ئەگەرهاتوو لەتوانایدا‬ ‫نەبوو پارێزەر بگرێت پێش ئەوەی‬ ‫پرسیاری لێبكرێت‌و وتەكانی‬ ‫وەرب��گ��ی��رێ��ن)‌و تاكو ئێستاش‬

‫پێشێلكارییە لە دادگا سزاییەكان‌و‬ ‫ل��ەم��اوەی س��اڵ��ی (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫(‪ )220‬حاڵەتی پێشێلكاریی‌و‬ ‫الدان دەستنیشانكراون لەسەر‬ ‫س��ەروەری��ی ی��اس��او مافەكانی‬ ‫م���رۆڤ‌و تۆمەتباران ل��ەدادگ��ا‬ ‫سزاییەكانی (ك��ەت�ن‌و ت��اوان‌و‬ ‫ن��ەوج��ەوان��ان)‌و بۆ س��ەر چەند‬ ‫بەشێك پۆلێنكراون لەوانە‪-:‬‬ ‫ی��ەك��ەم‪ :‬ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی‬ ‫دانیشتنەكانی دادگاییكردن بە‬ ‫پێچەوانەی یاسای بنەماكانی‬ ‫دادگ��ای��ی��ك��ردن��ە س��زای��ی��ەك��ان‬ ‫لەهەندێك دۆس��ی��ە ل��ەب��ەردەم‬ ‫دادگاكاندا‪.‬‬ ‫درەن��������گ‬ ‫دووەم‪:‬‬ ‫ی���ەك�ل�اب���وون���ەوەی دۆس��ی��ەی‬ ‫كێشەكان‌و خایەندنی م��اوەی‬ ‫دوورو درێ����ژ ت���ا ی��ەك�لای��ی‬ ‫بوونەوەیان‪ .‬خایاندنی ماوەی‬ ‫دوورو درێ �ژ‌و درەن��گ یەكالیی‬ ‫بوونەوەی دۆسیەی كێشەكانە‬ ‫لەبەردەم دادگاكاندا‪ ،‬بەشێوەیەك‬ ‫بووە بە یەكێك لەو گرفتانەی‬ ‫كە هاواڵتییان بەدەستییەوە‬ ‫دەناڵێنن‪ ،‬بەهۆی خەمساردیی‬ ‫هەندێك ل��ەدادگ��اك��ان بۆ زوو‬ ‫یەكالیی كردنەوەی ئەو كێشانەی‬ ‫كە لەبەردەمیاندا ئامادەكراون‬ ‫بۆ ئەنجامدانی دادگاییكردن‬ ‫تیایاندا‪ ،‬بەبێ‌ رەچاوكردنی‬ ‫یاساو بنەمای گەڕاندنەوەی ماف‬ ‫لەكاتی گونجاودا بۆ مافخوراو‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ە یەكێك لەبنەماكانی‬ ‫دادپەروەریی دادەنرێت لەبواری‬ ‫دادوەریكردندا‪.‬‬ ‫س��ێ��ی��ەم‪ :‬دی��اری��ن��ەك��ردن��ی‬ ‫پارێزەر بۆ تۆمەتبارەكان لە‬ ‫دادگاكانی كەتن بۆ نەوجەوانان‪،‬‬ ‫كە تۆمەتباركراون بە ئەنجامدانی‬ ‫ك��ەت��ن‪ ،‬س����ەرەڕای دەرك��ردن��ی‬ ‫یاسا لە هەرێمی كوردستان كە‬ ‫پێویستە پارێزەر دابین بكرێت‪.‬‬ ‫لە سەرجەم دادگاكانی كەتنی‬

‫پێشێلكاریی لەدادگا‬ ‫سزاییەكاندا‬

‫بینراوەكان ل��ەالی��ەن هەندێك‬ ‫دادگاوە‪.‬‬

‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬پارێزەر‬ ‫دانانرێت بۆ ئەو تۆمەتبارانەی‬ ‫كە پارێزەریان نییە‪ ،‬ژم��ارەی‬ ‫پێشێلكارییەكانی دادگای‬ ‫ئ���ەو ت��ۆم��ەت��ب��اران��ەی ك��ە لە‬ ‫تەمیز‬ ‫دوای دەرچ��وون��ی دەس��ت��وور‌و‬ ‫لەماوەی ساڵی (‪)2010‬دا‪،‬‬ ‫ی��اس��ای ن��اوب��راوی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هەزارەها تۆمەتبارە (‪ )57‬حاڵەت دەستنیشانكراون‬ ‫لەدادگاكانی هەرێمی كوردستان‪ ،‬لەسەر دادگای تەمیزی هەرێمی‬ ‫كە ئەو مافەیان پێشێل كراوە ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ك���ە ب��ااڵت��ری��ن‬ ‫بە بێ ج��ی��اوازی�ی‌و لە م��اوەی دەستەی دادوەری�ی‌و دەسەاڵتی‬ ‫راب�����ردوودا‪ ،‬ت��وان��راوە (‪ )48‬چاودێریی‌و ویالیەتیی بەسەر‬ ‫دەستنیشانكردنی هەموو دادگاكانی ت��ردا‪ ،‬لەناو‬ ‫ف��ۆرم��ی‬ ‫پێشێلكارییەكان لەسەر ئەو دەسەاڵتی دادوەری���ی هەرێمدا‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە الی��ەن��ی خ���اوەن‬ ‫حاڵەتە پڕبكرێنەوە‪.‬‬ ‫چ���وارەم‪ :‬ئامادەنەكردنی كێشەی م��ەدەن��ی �ی‌و س��زای��ی‪،‬‬ ‫تۆمەتباری راگیراو لە بەردەم وەك دوا پەناگا بۆ چارەسەری‬ ‫دادگادا لە رۆژی دادگاییكردندا‌و كێشەكەیان‪ ،‬پەنای بۆ دەبەن‪،‬‬ ‫دواكەوتنی یەكالیی كردنەوەی ب��ەاڵم ئ���ەوەی ل��ەم دادگ��ای��ەدا‬ ‫داواك �ە‌و مانەوەی تۆمەتبار لە تێبینی ك��راوە‌و بەدیاردەیەكی‬ ‫نێگەتیڤ داده‌ن���رێ���ت‪ ،‬وەاڵم‬ ‫راگرتندا‪.‬‬ ‫پ��ێ��ن��ج��ەم‪ :‬پێكنەهاتنی ن���ەدان���ەوەی خێرایه‌ ب��ۆ داوا‬ ‫هەندێك دادگا بە هۆی نەبوونی تەمیزییەكانی پێشكەشكراو بۆ‬ ‫دادوەرەوەو دواخستنی سەرجەم ئەم دادگایە‪ ،‬ئەمەش كاریگەریی‬ ‫داواك��ان لەو ماوانەدا‪ .‬تێبینی خراپ لەسەر متمانەی هاواڵتییان‬ ‫ئ��ەوە ك��راوە‪ ،‬هەندێك دادگ��ای ب���ەدەس���ەاڵت���ی دادوەری�������ی‬ ‫سزایی‪ ،‬پێكنەهاتووە بۆ ماوەیەك به‌جێده‌هێڵێ‪ ،‬سەرەڕای ئەوەی‬ ‫پێشێلكارییەكی زەق��ی مافی‬ ‫تۆمەتباران‌و راگیراوانی تێدایە‪،‬‬ ‫ئەمە لەالیەك‪ ،‬لەالیەكی ترەوە‪،‬‬ ‫جیاوازیی دەكرێت لەكەمیی‌و‬ ‫زۆری���ی پێچوونی دەرك��ردن��ی‬ ‫بڕیارەكانی دادگای تەمیز لەسەر‬ ‫كێشەكانی بەردەمی‪ ،‬ئەمەش‬ ‫جارێكی تر كاریگەریی خراپی‬ ‫هەیە لەسەر متمانەی هاواڵتییان‬ ‫بەدادگاكان لەبڕیارداندا لەسەر‬ ‫كێشەكان‪.‬‬

‫پێشێلكاریی لەفەرمانگەكانی‬ ‫جێبەجێكردندا‬

‫كە هەندێك جار بۆ زیاتر لە‬ ‫دوو مانگی خایاندووە‪ ،‬كە بە‬ ‫هۆیەوە سەرجەم دۆسیەكانی‬ ‫ئەو دادگایانە‪ ،‬دادگاییكردنیان‬ ‫تێدا ئەنجامنەدراوە‌و دواخراون‬ ‫بۆ بەروارێكی تر‪.‬‬

‫پێشێلكاریی لە دادگا‬ ‫مەدەنییەكاندا‬

‫دەس���ت���خ���س���ت���ن���ە س���ەر‬ ‫پ��ێ��ش��ێ��ل��ك��اری��ی��ەك��ان��ی دادگ���ا‬ ‫مەدەنییەكان (ب��ەرای�ی‌و باری‬ ‫كەسێتی‌و ب��اری شارستانی)‪،‬‬ ‫ل��ەم��اوەی ساڵی (‪ )2010‬دا‪،‬‬ ‫دەس��ت��خ��راوەت��ە س��ەر (‪)164‬‬ ‫حاڵەتی پێشێلكاریی لەدادگا‬ ‫م��ەدەن��ی��ی��ەك��ان‌و پۆلێنكراون‬ ‫بەمشێوەیە‪-:‬‬ ‫ی���ەك���ەم‪ :‬پ��ێ��ش��ێ��ل��ك��ردن‌و‬ ‫پ���ی���ادەن���ەك���ردن���ی ه��ەن��دێ��ك‬ ‫لەبڕگەكانی یاسای دادبینی‬ ‫شارستانی‌و یاسای داواك��اری‬ ‫گشتیی‌و یاساكانی تر‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی‬ ‫دان��ی��ش��ت��ن��ەك��ان��ی دادب��ی��ن��ی‬ ‫بەپێچەوانەی ی��اس��او كەمیی‬ ‫شارەزایی یاسایی لەالی هەندێك‬ ‫لە دادوەران‪.‬‬ ‫س���ێ���ی���ەم‪ :‬دواخ��س��ت��ن��ی‬ ‫دادبینییەكان بۆ ماوەی دوور‌و‬ ‫درێ����ژ‌و پ��ێ��چ��ەوان��ەی ی��اس��او‬ ‫دواكەوتنی یەكالیی كردنەوەی‬ ‫داواكان‪.‬‬ ‫چ���وارەم‪ :‬ئامادەنەبوونی‬ ‫ن��وێ��ن��ەری یاسایی فەرمانگە‬ ‫حكومییەكان ل��ەو داوای��ان��ەی‬ ‫لەسەریان تۆماركراوە‪.‬‬ ‫پێنجەم‪ :‬وەاڵم��ن��ەدان��ەوە‌و‬ ‫پشتگۆێخستنی ن��ووس��راو‌ و‬ ‫داواكاریی‌و بڕیارەكانی دادگاكان‬ ‫لەالیەن هەندێك لەفەرمانگە‬ ‫حكومییەكانەوە‪.‬‬ ‫ش��ەش��ەم‪ :‬نایەكسانیی‌و‬ ‫ج��ی��اوازی��ك��ردن ل��ەن��ێ��وان داوا‬

‫لەم بەشەدا‪ ،‬دەستخراوەتە‬ ‫سەر (‪ )15‬حاڵەتی پێشێلكاریی‬ ‫لەالیەن فەرمانگە جیاجیاكانی‬ ‫حكومەتەوە‪ ،‬ل��ەو دۆسیانەی‬ ‫دان�����راون ب��ۆ جێبەجێكردن‬ ‫لەفەرمانگەكانی جێبەجێكردنی‬ ‫سلێمانی‌و هەولێرو دهۆكدا‪،‬‬ ‫س��ەرج��ەم دۆسیەكان بڕیاری‬ ‫دادگای تێدا دەرچووە‌و الیەنی‬ ‫حكومیی پ��اب��ەن��د ك���راوە بە‬ ‫جێبەجێكردنی وابەستەبوونێكی‬ ‫یاسایی‪.‬‬ ‫ئ�������ەو ح����اڵ����ەت����ان����ەی‬ ‫دەستنیشانكراون‌و پێشێلكارییان‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر س���ەروەری���ی یاسا‬ ‫ت��ێ��دا ت���ۆم���ارك���راوە ل��ەالی��ەن‬ ‫ه��ەن��دێ��ك الی��ەن��ی حكومیی‌و‬ ‫پارتی سیاسیی‌و كۆمپانیاكان‬ ‫لەهەرێمی ك��وردس��ت��ان��دا‪ ،‬كە‬ ‫بڕیارەكانی دادگاكان جێبەجێ‬ ‫ن��اك��ەن‪ ،‬ی��ان كەمتەرخەمیی‬ ‫بڕیارەكاندا‬ ‫لەجێبەجێكردنی‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬ه��ەروەه��ا هەڵناسن‬ ‫بەئەنجامدانی ئەو رێوشوێنە‬ ‫پێویستیانەی كە بەپێی یاسا‬ ‫دیاریكراون‪.‬‬

‫پێشنیازەكان‬

‫لەپێناو باشتركردنی كاری‬ ‫دادگ���اك���ان‌و ك��ەم��ك��ردن��ەوەی‬ ‫پێشێلكارییەكان‌و نەهێشتنی‬ ‫لەمپەرو ئاستەنگەكانی بەردەم‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆب��وون��ی دەس��ەاڵت��ی‬ ‫دادوەری��������ی‪ ،‬ل��ەك��ۆت��ای��ی��دا‪،‬‬ ‫راپۆرتەكەی (‪ ،)DHRD‬چەند‬ ‫پێشنیازێكی خستووەتەروو‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بەئەنجومەنی‬ ‫دادوەری��ی‪ ،‬پێشنیاز دەكات بە‬ ‫هەمواركردنی یاسای دەسەاڵتی‬ ‫دادوەریی لەهەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك بگونجێت لەگەڵ‬ ‫پ��ێ��گ��ە‌و س��ەرب��ەخ��ۆب��وون��ی‬ ‫دەسەاڵتی داوەری��ی‌و سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی دادوەری����ی وەك‬ ‫سەرۆكی دەسەاڵتەكە مامەڵەی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دا ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ه��اوت��ای‬ ‫س��ەرۆك��ی ه���ەردوو دەس��ەاڵت��ی‬

‫لەبەرچی‪ ،‬سااڵنە ئەو هەموو‬ ‫پێشێلكارییانە روودەدەن؟‬ ‫ئاوات محەمەد‬ ‫یەكێك لەگرفتە گەورەكانی جیهانی ئێمە‪،‬‬ ‫دووبارەبوونەوه‌ی كارەساتەكانە‪ ،‬كە هەمیشە بەهانەمان بۆ ئەو‬ ‫دووبارەبوونەوانە هەیە‪ .‬سااڵنە راپۆرتە ناوخۆیی‌و دەرەكییەكان‪،‬‬ ‫لەسەر هەموو ئەو پێشێلكارییانەی لەهەرێم روو دەدەن‪ ،‬هەڵوەستە‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫دواڕاپۆرتیش‪ ،‬راپۆرتی پاڵپشتی دادگای سەنتەری پەرەپێدانی‬ ‫دیموكراسی‌و مافی مرۆڤە‪ ،‬كە لەماوەی ساڵی (‪)2010‬دا‪ ،‬كۆمەڵێكی‬ ‫زۆر پێشێلكاریی لەسەر ئاستی هەرێم‪ ،‬دەره��ەق بە تۆمەتباران‌و‬ ‫هاواڵتییان تۆماركردووە‪ ،‬كە ئامارەكان مەترسیدارن‌و ئەو ژمارەیەش‪،‬‬ ‫كۆی دۆسیەكانی دادگ��ای نەگرتووەتەوە‪ ،‬بەڵكو ئەو دۆسیانەی‬ ‫چاودێرەكان تێبینییان ك��ردووە‪ ،‬كە بەشێك لەو پێشێلكارییانەی‬ ‫تۆماركراون‪ ،‬لەالیەن دادگاكانەوە ئەنجامدراون‌و بەشێكی تری لەالیەن‬ ‫دەزگاكانی وەك پۆلیس‌و لێكۆڵینەوە‌و فەرمانگە حكومییەكان‌و‬ ‫كۆمپانیا ئەهلییەكانەوە روویانداوە‪.‬‬ ‫ب��ەه��ەردوو ب��ارەك��ەدا‪ ،‬دەكەوینە ب��ەردەم لێپرسینەوەیەكی‬ ‫گەورەوە‪ ،‬ئەویش ئەوەیە‪ ،‬دەسەاڵتی دادوەریی لەهەرێمدا‪ ،‬هێشتا‬ ‫لەئاستی پێوستدا نییە‪ ،‬كە دەبوایە ئەم دەسەاڵتە نموونەی بااڵی‬ ‫دەسەاڵتەكانی تر بوایە‌و ئەوەی ئەم دەسەاڵتە دەخاتە ژێر پرسیارەوە‪،‬‬ ‫ئەوەیە لەماوەی رابردوودا‪ ،‬ئەو هەموو تاوانە بەرامبەر بەهاواڵتییان‬ ‫ئەنجامدران‌و پێشێلكاریی ترسناك روویانداوه‌‪ ،‬بەاڵم هەڵوێستی دادگا‌و‬ ‫دادوه‌رەكان لەئاستی پێویستدا نەبوو و نەتوانرا رێوشوێنی یاسایی‬ ‫لەدژی تاوانكاران بگرێتەبەر‌و ماف بۆ خاوەن ماف بگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫راپۆرتەكەی رێكخراوەكەمان‪ ،‬ئ��ەو راستییە دەسەلمێنێت‬ ‫دامەزراوەكانی ئێمە‪ ،‬هێشتا لەڕووی تەكنیكی‌و لۆجستییەوە‪ ،‬لەئاستی‬ ‫پێویستدا نیین‪ ،‬هێشتا لەكاركردندا‪ ،‬پەنا بۆ تەكنیكە تەقلیدیی‌و‬ ‫كۆنەكان دەب��ەن‪ ،‬كە دەبوایە تازەترین تەكنۆلۆژیای زانیاریی‌و‬ ‫داتاكۆكردنەوە لەم دەزگایانەدا هەبوایە‌و كاری پێبكرایە‪ ،‬ئەمە جگە‬ ‫لەوەی تائێستا‪ ،‬دەسەاڵتی دادوەریی لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬وەك‬ ‫هەردوو دەسەاڵتەكەی تر‪ ،‬خاوەنی سەربەخۆیی تەواو نییە‌و نەبووەتە‬ ‫دەسەاڵتی سێیەم‪ ،‬كە جیابن لەحكومەت‌و هەمان دەسەاڵتی پەرلەمان‌و‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیرانیان هەبێت‪.‬‬ ‫بۆ ئەم كارەی ئێمە ئەنجاممان داوە‪ ،‬هەمیشە رێگریی‌و لەمپەر هەیە‪،‬‬ ‫یەكێك لە لەمپەرەكانیش‪ ،‬پێنەدانی زانیاریی‌و دەستڕانەگەیشتنە بە‬ ‫زانیارییەكان‪ ،‬هەروەها هەندێكجار لێكتێنەگەیشتن لەنێوان دادوەرەكان‬ ‫بۆ كاری ئێمە دێتە كایەوە‪ ،‬كە ئەمەش كار لەوە دەكات‪ ،‬نەتوانین‬ ‫هەموو پێشێلكارییەكان تۆماربكەین‪ ،‬بۆ نموونە كە هەندێكجار داوامان‬ ‫لە دادگاكانی هەولێر كردووە‪ ،‬هەندێك ئاماری سادەمان بدەنێ‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەبیانووی جیاجیا‪ ،‬داواكارییەكانی ئێمەیان رەتكردووەتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە لەهەنگاوەكانمان بەردەوام بووین‌و زۆرێك لە دادوەره‌كان لەجۆری‬ ‫كاره‌كەمان گەیشتوون‌و دەزانن ئەم راپۆرتانەی ئێمە‪ ،‬چەندێك سوود‬ ‫بەكاری ئەوان دەگەیه‌نێت‪.‬‬ ‫راستە لەساڵی (‪)2010‬دا‪ )872( ،‬حاڵەتمان تۆماركردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەشێكیان لەناو دادگاكاندا پێشێلكاریی تێدا كراوە‪ ،‬كە گرفتی‬ ‫گەورە لەناو دەزگاكانی جێبەجێكردنی فەرمانی دادوەریدایە‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لەوەی هێشتا رێوشوێنەكانی لێكۆڵینەوە‪ ،‬لەڕووی تەكنیكییەوە‬ ‫لەنزمترین ئاستدان‌‪ ،‬ئەمەش وادەكات‪ ،‬لێدان‌و سزای جەستەیی لەدژی‬ ‫تۆمەتبارەكان بەكاربهێنرێت‌و پێشێلكاریی لە دژیان ئەنجام بدرێت‪،‬‬ ‫كە هیوادارین لەساڵی (‪)2011‬دا‪ ،‬ئەم رێژەیە بەشێوەیەكی بەرچاو‬ ‫كەم ببێتەوە‪.‬‬ ‫یاسادانان‌و جێبەجێكردن بێت‪،‬‬ ‫نەك بەپلەی وەزیر دابنرێت‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ەدەس��ەاڵت��ی‬ ‫جێبەجێكردنیش‪ ،‬پێشنیازی‬ ‫وەاڵم��پ��ێ��دان��ەوەی بەپەلە بۆ‬ ‫هەموو داواكارییەكانی دەسەاڵتی‬ ‫دادوەری�����ی‌و پێشێلنەكردنی‬ ‫سەروەریی یاسا‌و سەربەخۆیی‬ ‫دەسەاڵتی دادوەریی دەكات‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەدادگ��اك��ان��ی‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی��ش‪ ،‬پێشنیاز‬ ‫دەكات‪ ،‬بە زیادكردنی ژمارەی‬ ‫دادوەران�������ی ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەو‬ ‫راهێنانیان لەسەر ئەنجامدانی‬ ‫ك�����اری ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوە‪ ،‬بە‬ ‫سوودوەرگرتن لەتەكنۆلۆژیای‬ ‫س�������ەردەم‌و ه����ەوڵ����دان بۆ‬ ‫بەدەستهێنان‌و سوودوەرگرتن‬ ‫لەتەكنۆلۆژیای سەردەم لەكاری‬ ‫لێكۆڵینەوەدا‌و چەندین خاڵی‬ ‫دی��ك��ە‪ ،‬ل��ەوان��ە دام��ەزران��دن��ی‬ ‫نووسینگەی بەڵگەی تاوانی‬ ‫ێ شارە‬ ‫پێشكەوتوو لەهەر س ‌‬ ‫س��ەرەك��ی��ی��ەك��ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‌و پەیوەستكردنیان‬ ‫بەئەنجومەنی دادوەری��ی��ەوە‌و‬ ‫جیاكردنەوەی بینای دادگاكانی‬ ‫لێكۆڵینەوەی ئاسایشی هەولێر‬

‫لەدەزگاكانی ئاسایش‪.‬‬ ‫س�����ەب�����ارەت ب����ەدادگ����ا‬ ‫پێشنیاز‬ ‫مەده‌نییەكانیش‪،‬‬ ‫دەكەن بە زیادكردنی ژمارەی‬ ‫دادوەران‌و راهێنانیان لەسەر‬ ‫تەكنۆلۆژیای‬ ‫بەكارهێنانی‬ ‫پەیوەندیگرتن‬ ‫زان��ی��اری��ی‌و‬ ‫لەكاری دادوەری���دا‌و هەوڵدان‬ ‫بۆ بەئەلیكترۆنیكردنی كاری‬ ‫دادگ����اك����ان‌و دام���ەزران���دن���ی‬ ‫كەسانی شیاو ‌و ش���ارەزا بۆ‬ ‫بەئەنجامگەیاندنی پێڕاگەیاندنی‬ ‫یاسایی لەداواكاندا‪.‬‬ ‫س�����ەب�����ارەت ب����ەدادگ����ا‬ ‫س��زای��ی��ەك��ان��ی��ش‪ ،‬پێشنیاز‬ ‫دەكات بە زیادكردنی ژمارەی‬ ‫دادوەران‌و راهێنانیان لەسەر‬ ‫چۆنێتی پاراستنی مافەكانی‬ ‫م���رۆڤ‌و تۆمەتباران لەكاتی‬ ‫دادگ��ای��ك��ردن��دا‌و دادبینكردنی‬ ‫هۆڵی دادگایكردنی گونجاو لەناو‬ ‫دادگاكاندا‪ ،‬بەجۆرێك لەگەڵ‬ ‫بنەما نێودەوڵەتییەكانی مافی‬ ‫مرۆڤ‌و تۆمەتباراندا بگونجێت‌‪،‬‬ ‫گرتنەبەری رێوشوێنی پێویست‬ ‫لەالیەن ئەنجومەنی دادوەرییەوە‬ ‫بۆ دانانی كاتێكی دیاریكراو بۆ‬ ‫یەكالییكردنەوەی دۆسیەكان‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پەرلەمانتارێك ‌ی عێراقییە‪ :‬پێویستە هەڵوێستمان هه‌بێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پەرلەمانتارێك ‌ی لیست ‌ی‬ ‫عێراقییە‪ ،‬داوا لە الیەنە سیاسییەكانی‌‬ ‫عێراق دەك��ات‪ ،‬هەڵوێست بنوێنن‬ ‫ل��ە ئ��اس��ت ت��ۆپ��ب��اران�� ‌ی ن��اوچ��ە‬ ‫سنوورییەكان ‌ی هەرێم ‌ی كوردستانی‌‬

‫عێراق لەالیەن ئێرانەوە‪.‬‬ ‫ی لیست ‌‬ ‫ی‬ ‫قەیس شزر‪ ،‬پەرلەمانتار ‌‬ ‫عێراقییە لە ئەنجومەن ‌ی نوێنەرانی‌‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬بە سایتی «سبەی»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��دووه‌‪« :‬بۆردومانكردنی‌‬

‫ن��اوچ��ە سنوورییەكان ‌ی هەرێم ‌‬ ‫ی‬ ‫كوردستان ‌ی عێراق لەالیەن ئێران‌و‬ ‫پێشێلكاری ‌ی بۆ س��ەر دەروازەی‌‬ ‫حورییە لە كوەیت‪ ،‬ئاماژەیەكن بۆ‬ ‫پێشێلكردن ‌ی س��ەروەری� ‌ی عێراق‌و‬

‫پێویستە رابگیرێن»‪.‬‬ ‫پێشتریش س��ەرۆك��ی هەرێمی‬ ‫ك�����وردس�����ت�����ان‪ ،‬ل�����ەب�����ارەی‬ ‫رایگەیاندبوو‪:‬‬ ‫بۆردومانەكانەوە‬ ‫«ئێمە‪ ،‬لەكاتێكدا پرۆتستۆی ئەو‬

‫بۆردومانە عەشوائییانە دەكەین‬ ‫ب��ۆ س���ەر ه��اواڵت��ی��ی��ان‌و ن��اوچ��ە‬ ‫سنوورییەكانی هەرێم‪ ،‬پێمانوایە‬ ‫كە هیچ پاساوێكیش نیی ‌ه بۆ ئەو‬ ‫بۆردومانە عەشوائییە»‪.‬‬

‫پەرلەمانی كوردستان؛ یاساكانی بەعس هەموار ناكاتەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫خۆزگە كێشەكە هەر‬ ‫پاسەوان بوایە‬ ‫مەهدی ئەبوبەكر‬ ‫قسەم تەنیا لەسەر ئەوە نییە‪ ،‬پەرلەمانتار چەند پاسەوانی‬ ‫هەبێت‪ ،‬س ‌ێ بێت‪ ،‬یان چوار‪ ،‬بەڵكو قسەی من لەسەر كۆی ئەو‬ ‫ئیمتیازاتانەیە لە كوردستاندا دەدرێن بە پەرلەمانتاران‪ ،‬ئیمتیازاتی‬ ‫زۆرو زەوەند‪ ،‬بەاڵم بەبێ یاساو رێسا‪ .‬دەپرسین؛ ئایا بە چ یاسایەك‪،‬‬ ‫پەرلەمانتار مووچە وەردەگرێت؟ بە چ یاسایەك‪ ،‬پەرلەمانتار ڤێلالی‬ ‫پێنج ئەستێرەو پارەی مۆڵ بۆ كڕینی ترۆمبێلی دوامۆدێل وەردەگرێت؟‬ ‫ئایا جێگەی گاڵتەجاڕیی نییە‪ ،‬پەرلەمانتار دوای خولێكی چوار ساڵیی‬ ‫پەرلەمانتاریی‪ ،‬بۆ هەتاهەتایی‌و بە پارەیەكی خەیاڵیی‪ ،‬خانەنشین‬ ‫بكرێت؟ ئایا لە چ قوشبنێكی دنیای دیموكراسیدا بینراوە‪ ،‬نوێنەری‬ ‫گەل وەكو فەرمانبەری حكومەت‪ ،‬خانەنشین بكرێت؟‬ ‫كاتێك ئەو پرسیارانە رووبەڕووی پەرلەمانتاران دەكرێنەوە‪ ،‬وەاڵمە‬ ‫ئامادەكەیان دەدەنەوە بە رووتدا‌و دەڵێن‪ :‬ئەی بۆ وەزیرەكانیش‪ ،‬دوو‬ ‫هێندەی ئێمە ئیمتیازیان پێدراوەو باس ناكرێن‪ ،‬ئەی بۆچی كەس‬ ‫لەسەر خانەنشینكردنی وەزیرەكان نایەتە دەنگ؟‬ ‫ئەو وەاڵمە‪ ،‬راستیی ئەوە دەردەخات كە پەرلەمانتارانی كوردستان‪،‬‬ ‫كاری پەرلەمانیی وەكو كاری میریی‌و فەرمانبەریی سەیر دەكەن‪،‬‬ ‫نەك وەكو نوێنەرایەتیی گەل‪ ،‬واتە لە فەلسەفەی كاری پەرلەمانیی‬ ‫تێنەگەیشتوون‪ ،‬یان راستترە بڵێین‪ :‬فەلسەفەی كاری پەرلەمانیی لە‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬بوونی نییە‪ ،‬تەنیا فەلسەفەیەك كە حیزبەكان بۆ ناخی‬ ‫پەرلەمانتارەكان شۆڕیان كردووەتەوە‪ ،‬ئەوەیە؛ پەرلەمانتاریی‪ ،‬ئیمتیازی‬ ‫حیزبە‌و وەكو پاداشت دراوە بەو كەسانەی دڵسۆزی حیزبن‪ ،‬لێرەوە‬ ‫كاری پەرلەمانیی لە هەموو ناوەڕۆكە راستەقینەكەی بەتاڵكراوەتەوە‪،‬‬ ‫بۆیە پەرلەمان‪ ،‬تەنها بە رووكار پەرلەمانە‌و پەرلەمانتاریش‪ ،‬تەنیا بەناو‬ ‫پەرلەمانتارە‪ ،‬بەڵكو ناوەڕۆكی راستەقینەی پەرلەمان‌و پەرلەمانتاریی‬ ‫لە كوردستاندا‪ ،‬فەرمانگە‌و فەرمانبەرییە‪ .‬پەرلەمان‪ ،‬فەرمانگەیەكی‬ ‫گەورە‌و پەرلەمانتاریش مەئموری حكومەت‪ .‬ئ ‌ێ كاتێكیش پەرلەمانتار‬ ‫وەكو مەئموری حكومەت كار بكات‪ ،‬تەنیا بەرهەمێك كە بەرهەمی‬ ‫دەهێنێت‪ ،‬جێبەجێكردنی فەرمانەكانی حكومەتە‪ ،‬وەك��و ئەو‬ ‫پەرلەمانانەی لە واڵتە سەركوتكارەكاندا هەن‪ ،‬بەاڵم ئەوەی ئێمە‬ ‫جیاوازیی لەگەڵ ئەوانیشدا هەیە؛ الی ئەوان‪ ،‬پەرلەمانتاران وەكو‬ ‫فەرمانبەری حكومەت‪ ،‬فەرمانەكانی حكومەت جێبەج ‌ێ دەكەن‪،‬‬ ‫بەاڵم الی ئێمە‪ ،‬خۆزگە بەفەرمانی حكومەت‪ ،‬بەڵكو فەرمانی حیزب‬ ‫جێبەج ‌ێ دەكەن‪ ،‬چونكە حكومەتیش بووە بە مەكتەبێكی حیزب بۆ‬ ‫گەیاندنی بڕیارەكانی حیزب بە پەرلەمان‌و دواتر جێبەجێكردنیان‪ ،‬واتە‬ ‫پەرلەمان بووە بە جێگەی سپیكردنەوەی بەرژەوەندییەكانی حیزب‌و‬ ‫حكومەتیش مەیدانی ساغكردنەوەی بەرژەوەندییەكان‪ .‬ئ ‌ێ كاتێكێش‬ ‫پەرلەمان بووە جێگەی پاراستی بەرژەوەندیی‪ ،‬پەرلەمانتاریش بە كامی‬ ‫دڵی خۆی‪ ،‬قەپی گەورەتر لە بەرژەوەندیی‌و ئیمتیازات دەگرێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبێت مەمنونی خوا بین كە س ‌ێ پاسەوانەكەیان كردە چوار‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بیانكردایە بە فەوجێكیش‪ ،‬ك ‌ێ دەیتوانی رێگایان لێبگرێت؟‬

‫‪....................................................‬‬

‫ی عێراق‪،‬‬ ‫ی نوێنەران ‌‬ ‫ئەنجومەن ‌‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی‌‬ ‫ی‬ ‫سەرقاڵ ‌‬ ‫سەرجەم ئ��ەو یاسایانەیە كە‬ ‫ل��ەس��ەردەم��ی س��ەدام حسێ ‌نو‌‬ ‫پۆل برێمەردا دەركراون‌و لەگەڵ‬ ‫هەلومەرجی ئێستادا ناگونجێن‪،‬‬ ‫بەاڵم لەم مەسەلەیەدا پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ب��ێ��دەن��گ��ی��ی‬ ‫هەڵبژاردووە‪.‬‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ن��وێ��ن��ەران��ی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬رۆژی (‪)2011/7/2‬‬ ‫بڕیاری ژمارە (‪)133‬ی ساڵی‬ ‫(‪)1985‬ی ه��ەڵ��وەش��ان��دەوە‪،‬‬ ‫ك���ە ب��ەپ��ێ��ی ئ���ەو ی��اس��ای��ە‪،‬‬ ‫سەرۆك كۆمار بۆی هەبوو‪ ،‬بە‬ ‫مەرسومێكی كۆماریی‪ ،‬سزای‬ ‫لەسێدارەدان‪ ،‬یان هەر شتێكی‬ ‫تر دوابخات‪.‬‬ ‫ل���ەڕاب���ردووش���دا‪ ،‬لیژنەی‌‬ ‫ی نوێنەرانی‌‬ ‫ی ئەنجومەن ‌‬ ‫یاسای ‌‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬پ��ێ��داچ��وون��ەوەی بۆ‬ ‫س��ەرج��ەم ب��ڕی��ار‌و یاساكانی‌‬ ‫ی پۆل‬ ‫ی هاوپەیمانی ‌‬ ‫س��ەردەم� ‌‬

‫ب��رێ��م��ەر‪ ،‬حاكمی مەدەنیی‬ ‫پێشووی عێراق ك���ردووە‪ ،‬كە‬ ‫ژمارەیان دەگاتە (‪)82‬یاسا‌و‬ ‫لەهەمانكاتدا‪ ،‬لیژنەكە كار لەسەر‬ ‫(‪)13500‬‬ ‫ی‬ ‫هەڵوەشاندنەوە ‌‬ ‫ی قیادەی‌‬ ‫ی ئەنجومەن ‌‬ ‫ب��ڕی��ار ‌‬ ‫ی لەناوچوو دەكات‪ ،‬كە‬ ‫سەورە ‌‬ ‫ی هاتنەسەر حوكمی‌‬ ‫لەسەرەتا ‌‬ ‫ی ب��ەع��س‪ ،‬لەتەمموزی‌‬ ‫حیزب ‌‬ ‫(‪)1968‬ەوە تا دەگاتە ساڵی‌‬ ‫(‪ ،)2003‬دەركراون‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی یاسایی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫هەندێك ی��اس��ا‪ ،‬پێویستیان‬ ‫بەپەرلەمانی كوردستان نییە‬ ‫بۆئەوەی پەسەندیان بكاتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هەندێك یاساش هەن‪،‬‬ ‫دەبێت پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫پەسەندیان بكات‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬ك��ە س��ەرۆك��ی‬ ‫فراكسیۆنی «گ��ۆڕان»ی��ش��ە‬ ‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫نموونەی ئ��ەوە دەهێنێتەوە‪:‬‬ ‫«ی��اس��ای جامیعەو خزمەتی‬ ‫مەدەنیی‪ ،‬پەرلەمانی كوردستان‬

‫پەسەندیشی ن��ەك��ردووەو لە‬ ‫هەرێمیش كاری پێدەكرێت»‪.‬‬ ‫ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬ه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان پێویستیی بە‬ ‫ه��ەم��وارك��ردن��ەوەی یاساكانی‬ ‫س����ەردەم����ی ب���ەع���س‪ ،‬ی��ان‬ ‫ێ هەیە‪،‬‬ ‫دەركردنی یاسای نو ‌‬ ‫چونكە یاساكانی سەردەمی‬ ‫بەعس‪ ،‬لەگەڵ هەلومەرجی‬ ‫ئێستادا ناگونجێن‌و هەرێمی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬پابەند نابێت بە‬ ‫یاساكانی ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراقەوە «ئەگەر لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان پەسەند نەكرێن»‪.‬‬ ‫نوێنەرانی‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫عێراق‪ ،‬لە خولی پێشوویدا‪ ،‬داوای‬ ‫لەحكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫كرد‪ ،‬یاسای قەرەبووكردنەوەی‬ ‫ئ��ه‌و ک �ه‌س��ان �ه‌ی ل � ‌ه ک���رده‌وه‌‬ ‫تیرۆرستییەكان‌دا به‌شێک له‌‬ ‫جه‌سته‌یان ل ‌ه ده‌ست ده‌ده‌ن و‬ ‫یاسای قەرەبووكردنەوەی ئەو‬ ‫كەسانەی بەهۆكاری سیاسیی‬ ‫م���اڵ‌و س��ام��ان��ی��ان ل��ەدەس��ت‬ ‫دەدەن‪ ،‬جێبەجێ بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‪،‬‬

‫پێوەی پابەند نەبووە‪.‬‬ ‫ب���ەك���ر ح���ەم���ەس���دی���ق‪،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری فراكسیۆنی‬ ‫یەكگرتوو لەپەرلەمانی عێراق‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«خ���ەڵ���ك���ی ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫زۆر س��وودم��ەن��د دەب����ن لە‬ ‫جێبەجێكردنی ئەم یاسایانە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تائێستا ك��اری��ان پێ‬ ‫نەكراوە‪ ،‬من بەدەستی خۆم‪،‬‬ ‫هەرسێ یاساكەم ب��ردووەت��ە‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێم‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم تائێستا ك��اری��ان پێ‬ ‫نەكراوە»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ��ەرل��ەم��ان��ت��ارەی‬ ‫ع���ێ���راق‪ ،‬ئ���ام���اژە ب���ەوەش‬ ‫دەكات‪« :‬پەرلەمانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دەسەاڵتی ئەوەی‬ ‫هەیە‪ ،‬هەموو ئ��ەو یاسایانە‬ ‫رەتبكاتەوە كە زیان بەهەرێمی‬ ‫كوردستان دەگەیەنن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرئەوەی هەموو ئەو بڕیار‌و‬ ‫یاسایانەی لە پەرلەمانی عێراق‬ ‫دەردەچن‪ ،‬نوێنەرانی كوردیش‬ ‫تێیدا بەشدارن‌و لەبەرژەوەندیی‬ ‫گەلی كوردیش دەردەچن‪ ،‬بۆیە‬

‫ئەو‬

‫پێویستە لەهەرێمیش‪،‬‬ ‫یاسایانە جێبەجێ بكرێن»‪.‬‬ ‫الی خ�����ۆش�����ی�����ەوە‪،‬‬ ‫فراكسیۆنی‬ ‫پەرلەمانتارێكی‬ ‫«كوردستانیی» لە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بڕوای وایە‪ :‬مەرج‬ ‫نییە هەموو یاساكانی پێشوو‪،‬‬ ‫خراپ بن‪ ،‬تا هەموار بكرێنەوە‪.‬‬ ‫گ����ۆران ئ�����ازاد‪ ،‬ی��اس��ای‬ ‫س��زادان��ی عێراقیی بەنموونە‬ ‫دەهێنێتەوە‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ی��اس��ای س��زادان��ی‬ ‫عێراقیی‪ ،‬باشترین یاسایەو‬ ‫ك���اری���گ���ەرە ب���ە ی��اس��اك��ان��ی‬ ‫فەرەنسا‪ ،‬ب��ەاڵم كە دان��راوەو‬ ‫دوات���ر رەئ��ی��س��ی مەجلیسی‬ ‫قیادەی سەورە‪ ،‬ئیمزای لەسەر‬ ‫كردووە‪ ،‬ئەوە شتێكی ترە»‪.‬‬ ‫ل��ەه��ەم��ان��ك��ات��دا‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫پەرلەمانتارە ب��اس ل��ەوەش‬ ‫دەك���ات‪« :‬ك��ە هەست ب��ەوە‬ ‫كرا‪ ،‬یاسایەك ناگونجێت لەگەڵ‬ ‫ژیانی كۆمەڵگادا‪ ،‬ئەوكاتە‬ ‫دەگ���ۆڕدرێ���ت‪ ،‬ن��ەك ئ��ەوەی‬ ‫كۆببینەوە‌و بڕیار بدەین لەسەر‬ ‫ئەوەی‪ ،‬چ یاسایەك بگۆڕین»‪.‬‬

‫ده‌سه‌اڵتدارانی هه‌رێمی کوردستان؛ کار به‌ یاساکانی په‌رله‌مانی عێراق ناکه‌ن‌و یاساکانی به‌عسیش هه‌ڵناوه‌شێننه‌وه‌ فۆتۆ‪ :‬رۆژنامە‬

‫پەرلەمانی كوردستان؛ لەگەڵ «چاالك» بوونیدا‪ ،‬پشوو وەردەگرێت‬ ‫راپۆرتی‪:‬‬ ‫هەنگاو هاشم ‪-‬هەولێر‬

‫‪.....................................................‬‬

‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫رۆژی (‪‌29‬و ‪)30‬ی حوزەیران‪،‬‬ ‫خ��وێ��ن��دن��ەوەی ی��ەك��ەم��ی بۆ‬ ‫(‪ )18‬پڕۆژەیاسا ك��رد‪ ،‬مانگی‬ ‫ح��وزەی��ران��ی��ش ب��ۆ پەرلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ب���ە مانگێكی‬ ‫«چ����االك» دادەن���رێ���ت‪ ،‬دوای‬ ‫ئ����ەوەی ك��ە خ��ول��ی دووەم���ی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان رووبەڕووی‬ ‫رەخنەی «بێتوانایی» دەبووەوە‪.‬‬ ‫ش����ی����روان ح����ەی����دەری‪،‬‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫لە فراكسیۆنی كوردستانیی‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان لەم‬ ‫خولەیدا‪ ،‬چەندین پڕۆژەیاسای‬ ‫گرنگی پەسه‌ند ك���رد‌و وەك��و‬ ‫الیەنی تەشریعیی‪ ،‬كاری خۆی‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم وەك��و الیەنی‬ ‫چاودێریكردن‪ ،‬كە بنەمایەكی‬

‫سەرەكیی كارەكەیەتی‪ ،‬پەرلەمان‬ ‫نەیتوانیوە بەم ئەركەی خۆی‬ ‫هەڵبسێت‪ ،‬ئەمەش دەگەڕێتەوە‬ ‫بۆ ئەدای كاری لیژنەكان»‪.‬‬ ‫مانگی حوزەیرانی (‪،)2011‬‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬لەسەر‬ ‫هەریەك لە یاساكانی (یەكێتیی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫ژم���ارە (‪)17‬ی ساڵــــــــــی‬ ‫(‪ ،)2006‬ی��اس��ای پ��اس��ەوان��ی‬ ‫ئەندامانی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بەره‌نگاربوونەوەی توندوتیژیی‬ ‫خ��ێ��زان��ی��ی ل��ەه��ەرێ��م‪ ،‬م��اف‌و‬ ‫ئیمتیازاتی زیندانییە سیاسییە‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬ی��اس��ای‬ ‫ئەنجومەنی راژە) گفتوگۆی كرد‌و‬ ‫زۆربەشیانی پەسەند كرد‪.‬‬ ‫حەیدەری‪ ،‬روونیشیدەكاتەوە‪:‬‬ ‫«هەندێك پڕۆژەیاسای گرنگ‪،‬‬ ‫لەئێستادا وەستاون بۆ خولی‬ ‫داهاتووی پەرلەمان‪ ،‬كە دوای‬ ‫پشووی پەرلەمانە‪ ،‬لە (‪)9/1‬‬ ‫ەوە دەس��ت به‌گفتوگۆکردنی‬ ‫ده‌کرێته‌وه‌»‪.‬‬

‫لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا‪،‬‬ ‫تائێستا پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ئ�����ەو پ���ڕۆژەی���اس���ای���ان���ەی‬ ‫پەسەند ن��ەك��ردووە ك��ە هێزە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان داوای دەكەن‪،‬‬ ‫ێ ئاماده‌یی‬ ‫چەندین پڕۆژەشی بەب ‌‬ ‫ئۆپۆزسیۆن تێپەڕاندووە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی زان��ی��اری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫«رۆژن����ام����ە»‪ ،‬پ��ڕۆژەی��اس��ای‬ ‫كۆمەكی حیزبەكان‪ ،‬تا دوای‬ ‫(‪ )9/1‬ناخرێتە بەرنامەی كاری‬ ‫پەرلەمانی كوردستانەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫یاسای ژمارە (‪)3‬ی ئەنجومەنی‬ ‫پ���ارێ���زگ���اك���ان‪ ،‬ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا‬ ‫گ��ەی��ش��ت��ووەت��ە پ��ەرل��ەم��ان‌و‬ ‫پەرلەمانیش چاوەڕوانی یاسای‬ ‫ژمارە (‪ )4‬دەكات‪ ،‬كە پەیوەندیی‬ ‫ب��ەه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانەوە هەیە‌و پێدەچێت‬ ‫لەئایندەیەكی نزیكدا‪ ،‬بگاتە‬ ‫پەرلەمان‪.‬‬ ‫نەسرین جەمال‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان لە‬ ‫فراكسیۆنی «گ���ۆڕان»‪ ،‬بڕوای‬

‫وایە‪ :‬لەدوای (‪)17‬ی شوباتەوە‪،‬‬ ‫ل��ەژێ��ر ف��ش��اری ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫ش��ەق��ام��دا‪ ،‬پ��ەرل��ەم��ان ك��ارات��ر‬ ‫ب��ووە‌و توانیویەتی لێپرسینەوە‬ ‫ل��ە س��ەرۆك��ی ح��ك��وم��ەت‌و دوو‬ ‫وەزی��ر بكات‌و چەند یاسایەكی‬ ‫گرنگیش پەسەند بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ناوبراو نایشارێتەوە «زۆرب��ەی‬ ‫ئ��ەو یاسایانەی ل��ە پەرلەمان‬ ‫پ��ەس��ەن��دك��راون‪ ،‬دادپ��ەروەری��ی‬ ‫تەواویان تێدانەبووە»‪.‬‬ ‫ل������ەب������ارەی پ���ش���ووی‬ ‫پەرلەمانیشەوە كە لەسەرەتای‬ ‫ئەم مانگەوە دەستی پێكردووە‪،‬‬ ‫نەسرین جەمال‪ ،‬دەڵێت‪« :‬پشوو‬ ‫بۆ ئەوە نییە پەرلەمانتار بچێتە‬ ‫ماڵەوە‪ ،‬بەڵكو دەبێت لەكاتی‬ ‫پ��ش��ووش��دا‪ ،‬ب���ەدواداچ���وون بۆ‬ ‫كێشەكانی خەڵك‌و چاودێریی‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌و جێبەجێكردنی‬ ‫یاساكان بكات»‪.‬‬ ‫لەخولی دووەمی پەرلەمانی‬ ‫كوردستاندا‪ )33(« :‬دانیشتنی‬ ‫ئاسایی‌و (‪ )9‬دانیشتنی نائاسایی‬

‫ئەنجامدراوە‌و (‪ )11‬پڕۆژەیاسا‌و‬ ‫(‪ )14‬بڕیاریش پەسەندكراون‌و‬ ‫بانگێشتی سەرۆكی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی������ران‌و وەزی����ری ن��اوخ �ۆ‌و‬

‫لەخولی دووەمدا‪:‬‬ ‫(‪ )33‬دانیشتنی‬ ‫ئاسایی‌و (‪ )9‬دانیشتنی‬ ‫نائاسایی ئەنجامدراوە‌و‬ ‫(‪ )11‬پڕۆژەیاسا‌و‬ ‫(‪ )14‬بڕیاریش‬ ‫پەسەندکراون‬

‫پێشمەرگە كراوە بۆ لێپێچینەوە‌و‬ ‫(‪ )26‬پ���ڕۆژەی���اس���ای تریش‬ ‫خوێندنەوەی یەكەمیان بۆ كراوە‪،‬‬ ‫كە لەناویدا هەمواركردنەوەی‬ ‫پ��ەی��ڕەوی ناوخۆی پەرلەمان‌و‬ ‫ه���ەم���وارك���ردن���ەوەی ی��اس��ای‬ ‫خۆپیشاندان‌و یاسای داواك��اری‬ ‫گشتیی هەن‪.‬‬ ‫ن��اس��ك ت��ۆف��ی��ق‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان لە‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی ی��ەك��گ��رت��ووی‬ ‫ئیسالمیی‪ ،‬دەڵێت‪« :‬پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬هەنگاوێكی ناوەو‬ ‫گەرموگوڕییەكی پێوە دیاربوو‬ ‫لەچاو جاراندا‪ ،‬بەاڵم پڕۆژەیاسای‬ ‫بودجەی حیزبەكان‪ ،‬كە پەیوەندیی‬ ‫بە بودجەی گشتییەوە هەیە‪،‬‬ ‫دەبوو بكرایەتە پڕۆژەیاسایەكی‬ ‫هەرە گرنگ كە گفتوگۆی لەسەر‬ ‫بكرێت‪ ،‬ی��اس��ای هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی هەرێمی‬ ‫كوردستانیش‪ ،‬بەهەمان شێوە»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬ئ��ارام قادر‪،‬‬ ‫سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی‬

‫ئ��ی��س�لام��ی��ی ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬پ��ێ��ی��وای��ە‪ :‬هیچ‬ ‫گۆڕانكارییەك لە ئەدای كارەكانی‬ ‫پەرلەماندا لەم خولەدا‪ ،‬بەدی‬ ‫ن��ەك��راوە‪« ،‬پەرلەمانتارەكانی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬ت���اڕادەی���ەك‬ ‫كاریان ك��ردووە بۆ چاودێریی‌و‬ ‫كۆمەڵێك‬ ‫پێشكەشكردنی‬ ‫یاسای گرنگ‪ ،‬ب��ەاڵم تێكڕای‬ ‫دام��ەزراوەك��ە‪ ،‬تێبینمان لەسەر‬ ‫كارەكانی هەبووە كە نەیتوانی‬ ‫لەئاستی پێویستی رووداوەكاندا‬ ‫بێت»‪.‬‬ ‫ئ����ەوەش����ی خ���س���ت���ەڕوو‪:‬‬ ‫چاوەڕێمان دەك��رد‪ ،‬پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل���ەم خ��ول��ەی��دا‪،‬‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی زی��ات��ر ب��ك��ات‪،‬‬ ‫ب����ۆئ����ەوەی ی���اس���ای زی��ات��ر‬ ‫دەربكرێت‪ ،‬هەروەها لە رووی‬ ‫ج��ۆری پڕۆژەیاساكانیشەوە‪،‬‬ ‫كۆمەڵە پڕۆژەیاسایەكی زۆر‬ ‫گ��رن��گ ه��ەب��وون ك��ە نەخرانە‬ ‫دانیشتنەكانەوە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی‬ ‫لەمێژبوو پێشكەش كرابوون‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ێ پارلەمانتارەكەی «گۆڕان»ەوە‪..‬‬ ‫دیسانەوە؛ لەبارەی «رەشنوسی یاسا»ی س ‌‬

‫ئەو« گۆدۆ»یەی پارلەمانتاران رێگریی لەهاتنی دەكه‌ن‬

‫مەم بورهان قانع‬

‫هەفتەی راب��ردو س ‌ێ ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنی «گۆڕان»‪ ،‬رەشنووسی‬ ‫یاسەیەكیان باڵوكردەوە‌و بۆ ئەوەیش‬ ‫كەمپەینێك بۆ پشتیوانیكردن لە‬ ‫«رەشنووسی یاسا»كەیان پێكهێنرا‌و‬ ‫سەدان ئیمزای بۆ كۆكرایەوە‪.‬‬ ‫رەشنووسی یاساكەی ئەو سێ‌‬ ‫په‌رلەمانتارە‪ ،‬تایبەتە بە نەهێشتنی‬ ‫خانەنشینیی په‌رلەمانتار‌و وەزیرەكان‌و‬ ‫ئەمەیش ل��ەو پێودانگەوەیە؛ كە‬ ‫بەشێكی داهاتی خەڵكی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆ خەڵكی كوردستان‬ ‫بگەڕێتەوە‌و چیتر تەخشان‌و پەخشان‬ ‫بەداهاتی گشتییەوە نەكرێت‌و تەنیا‬ ‫لەساڵێكدا‪ ،‬بەدەیان ملیۆن دۆالر بۆ‬ ‫نزیكەی هەزار كەس سەرف نەكرێت‪،‬‬ ‫كە بەپلەكانی وەزی�ر‌و پەرلەمانتار‬ ‫خانەنشین كراون‪.‬‬ ‫ئەمەی ئەم س ‌ێ په‌رلەمانتارە‬ ‫كردوویانە‪ ،‬بەشێكە لەبەرنامەی‬ ‫هەڵبژاردنی لیستی «گ��ۆڕان» بۆ‬ ‫هەڵبژاردنی په‌رلەمانی كوردستان‬ ‫ل��ە(‪ ،)2009/7/25‬كە لەبانگەشەی‬ ‫ئەو هەڵبژاردنەدا‪ ،‬داوای نەهێشتنی‬ ‫خانەنشینكردنی ئەو پلە تایبەتییانەی‬ ‫ك��ردب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەم رەشنووسی‬ ‫یاسایەی ئەو س ‌ێ په‌رلەمانتارەی‬ ‫«گ����ۆڕان»‪ ،‬كە تا نوسینی ئەم‬ ‫وت���ارە بەشێكی زۆری تەنانەت‬ ‫ئەندامانی فراكسیۆنی «گ��ۆڕان»‬ ‫لەپه‌رلەمانی كوردستان‪ ،‬ئیمزایان‬ ‫لەسەری نەكردووە (هەروەكچۆن‬ ‫دەبێت النیكەم بە (‪ )10‬ئیمزاوە بۆ‬ ‫سەرۆكایەتیی په‌رلەمانی كوردستان‬ ‫ب��ەرزب��ك��رێ��ت��ەوە؛ ت��اك��و بكرێتە‬ ‫پڕۆژەیاسا‌و پاشان بخرێتە بەرنامەی‬ ‫ك���اری پ��ه‌رل��ەم��ان��ەوە)‪ ،‬ك��ە هەن‬ ‫پێیانوایە‪ :‬گەاڵڵەكردن‌و باڵوكردنەوەی‬ ‫«رەشنووسی یاسا»یەكی لەوجۆرە؛‬ ‫لەالیەن تەنیا س ‌ێ په‌رلەمانتاری‬ ‫لیستێكەوە‪ ،‬ب ‌ێ گەڕانەوە بۆ الی‬ ‫هاوپیشەكانیان لەهەمان لیست‬ ‫(وەك لەرەشنووسی ئەم یاسایە‌و‬ ‫میكانیزمی ب�ڵاوك��ردن��ەوەك��ەی��دا‬ ‫بەدیدەكرێت)‪ ،‬جۆرێكە لەلێكترازانی‬ ‫نێو فراكسیۆنی «گۆڕان»‌و هەیشن‬ ‫وایدەبینن ئەمەیش حاڵەتێكی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی ئ���ەو فراكسیۆنە‬ ‫ن��ی��ش��ان��دەدات؛ ئەمەیش ل��ەڕووی‬ ‫بوونی رای جیاواز لەسەر هەندێ‌‬ ‫مەسەلە‌و پرسی گشتیی‌و میكانیزمی‬ ‫چارەسەركردن‌و ورووژاندنیان لەڕێی‬ ‫پڕۆژەیاساوە لەنێو په‌رلەماندا‪.‬‬ ‫ئ��ی��م��زان��ەك��ردن��ی بەشێكی‬ ‫زۆری په‌رلەمانتارانی فراكسیۆنی‬ ‫«گ����ۆڕان» ل��ەس��ەر ئ��ەم داوای���ەی‬ ‫ئەو س ‌ێ په‌رلەمانتارەی هاوپیشە‌و‬ ‫هاوفراكسیۆنیان‪ ،‬دەمانخاتە بەردەم‬

‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت�ی‌و سیستمی مووچە‬ ‫لەهەرێمی كوردستاندا بەگشتیی‪،‬‬ ‫بگرێتەوە‪ .‬ب ‌ێ لەوە‪ ،‬لەسەرخستنی‬ ‫پڕۆژەیاسایەكی ل��ەوج��ۆرەدا‪ ،‬وا‬ ‫بەپێویست دەزانرا پێشووەختە ئەو‬ ‫س ‌ێ په‌رلەمانتارە‪ ،‬النیكەم راوێژیان‬ ‫لیستەكەیان‬ ‫بەپه‌رلەمانتارانی‬ ‫«گ�����ۆڕان» ب��ك��ردای �ە‌و ه��ەروەه��ا‬ ‫هەوڵی بەدەستهێنانی پشتیوانیی‬ ‫ئەندامانی دیكەی نێو لیستەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشیان بدایە‪ ،‬سەرباری‬ ‫هەوڵدان بۆ پەیوەندیكردن بەهەندێ‌‬ ‫لەپه‌رلەمانتارانی تەنانەت فراکسیۆنی‬ ‫«كوردستانیی»شەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫لەالیەن ئەو س ‌ێ په‌رلەمانتارەوە‪،‬‬ ‫هیچ زەمینەسازییەكی لەوجۆرە‌و هیچ‬ ‫هەوڵێكی لەوجۆرە نەدراوە‪.‬‬ ‫ئەو س ‌ێ په‌رلەمانتارە‪ ،‬بایكۆتی‬‫دانیشتنەكانی په‌رلەمانیان كردووە‪،‬‬ ‫هەربۆیە هەند ‌ێ لەپه‌رلەمانتارانی‬ ‫فراکسیۆنه‌کانی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و‬ ‫دەسەاڵتیش‪ ،‬ئ��ەو بڕوایەیان لەال‬ ‫دروس���ت���ب���ووە؛ ئ����ەوان بایكۆتی‬ ‫په‌رلەمانێكیان ك��ردووە‌و ئامادەنین‬ ‫لەدانیشتنەكانیدا ئامادەبن‪ ،‬ئیتر‬

‫چەند خوێندنەوەیەك‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫ل����ەگ����ەاڵڵ����ەك����ردن����ی ئ���ەو‬‫«رەشنووسی یاسا»یەدا‪ ،‬ئەو سێ‌‬ ‫په‌رلەمانتارە‪ ،‬رای فراكسیۆنەكەیان‬ ‫بەهێند وەرن��ەگ��رت��وە‌و سەربەخۆ‬ ‫دەستپێشخەرییەكی لەوجۆرەیان‬ ‫ك����ردووە (ه��ەروەك��چ��ۆن جۆرێك‬ ‫لەنیگەرانییش دەش ‌ێ دروستبووبێت‬ ‫سەبارەت بەبایكۆتكردنیان‪ ،‬لەوەی‬ ‫چەند مانگێكە بایكۆتی دانیشتنەكانی‬ ‫په‌رلەمانیان ك��ردووە‪ ،‬ب ‌ێ ئەوەی‬ ‫سەرۆكایەتیی فراكسیۆنەكەیان‌و‬ ‫ئەندامانی هاوپیشەیان لەفراكسیۆنی‬ ‫«گ���ۆڕان» ئاگاداربكەنەوە‪ ،‬یان‬ ‫پرس‌و راوێژیان پێبكەن‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫خودی بەڕێز نەوشیروان مستەفا‪،‬‬ ‫راب���ەری ب��زووت��ن��ەوەی «گ���ۆڕان»‪،‬‬ ‫لەدوایین چاوپێكەوتنیدا لەگەڵ‬ ‫رۆژن���ام���ەی «ال��ش��رق األوس���ط»‪،‬‬ ‫كە رۆژی پێنجشەممەی راب��ردوو‬ ‫ب�ڵ�اوك���رای���ەوە‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��دووە‪:‬‬ ‫پشتیوانیی لەبایكۆتكردن لەكاری‬ ‫سیاسیدا‪ ،‬ناكه‌م)‪.‬‬ ‫ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��ان��ی ڤ��ی��زای‬‫ق��ب��ووڵ��ك��ردن��ی ی��اس��اك��ە؛ ل���ەوەی‬ ‫بخرێتە بەرنامەی ك��ارەوە (وات��ە‬ ‫بەدەستهێنانی دەنگی پێویست)‬ ‫ئەگەرێكی دوورە‪ .‬سەرباری ئەوەی‬ ‫ئەگەر ئەو ڤیزایەیش بەرەشنووسی‬ ‫یاساكەی ئ��ەو س ‌ێ په‌رلەمانتارە‬ ‫ببەخشرێت‪ ،‬دواتر ئەو رەشنووسە‬ ‫لەنێو دانیشتنەكانی په‌رلەماندا‪،‬‬ ‫رەت��دەك��رێ��ت��ەوە‪ ،‬ئ��ەم��ەی��ش ل��ەو‬ ‫سۆنگەیەوە كە النیكەم‪ ،‬ب��ەدوور ئەگەر ئەو ڤیزایەیش‬ ‫دەزان���ر ‌ێ هیچ ئەندامێكی لیستی‬ ‫«ك��وردس��ت��ان��ی��ی» پشتیوانی بەرەشنووسی یاساكەی‬ ‫لێبكات؛ ل��ەب��ەرئ��ەوەی پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫ل���ەالی���ەن س��� ‌ێ پ �ه‌رل��ەم��ان��ت��اری ئەو سێ‌ په‌رلەمانتارە‬ ‫«گ������ۆڕان»ەوە پێشنیازكراوە‌و‬ ‫لیستی «كوردستانیی»ش‪ ،‬نایەوێت‬ ‫ببەخشرێت‪ ،‬دواتر‬ ‫یاسایەك لەپه‌رلەمانەوە دەربچێت؛‬ ‫ك��ە دواج�����ار وەك دەس��ك��ەوت��ی‬ ‫ئەو رەشنووسە‬ ‫س � ‌ێ پ �ه‌رل��ەم��ان��ت��اری «گ����ۆڕان»‬ ‫هەژماربكرێت‪.‬‬ ‫دیسانەوە قبووڵنەكردنی لەالیەن لەنێو دانیشتنەكانی‬‫بەشێكی ئەندامانی فراكسیۆنی‬ ‫په‌رلەماندا‪،‬‬ ‫«گ���ۆڕان»ی���ش���ەوە‪ ،‬یەكێكی تر‬ ‫دەب��ێ��ت ل��ەئ��ەگ��ەرە ب��ەه��ێ��زەك��ان‪،‬‬ ‫رەتدەكرێتەوە‬ ‫ل��ەوەی هەند ‌ێ لەپه‌رلەمانتارانی‬ ‫لیستی «گ��ۆڕان»ی��ش‪ ،‬تێبینییان‬ ‫ل��ەس��ەر «رەش��ن��ووس��ی یاسا»كە‬ ‫هەیە‌و پێیانوایە یاساكە پێویستی بۆچی دەبێت ئەو په‌رلەمانە را‌و‬ ‫بەوەیە زیاتر فراوانبكرێت (وەكچۆن پێشنیاز‌و پ��ڕۆژەك��ان��ی��ان بەهێند‬ ‫لەلێدوانێكی سەرۆكی فراكسیۆنی وەربگرێت؟!‬ ‫ه��ەرب��ۆی��ە‪ ،‬قبووڵكردنی ئەو‬ ‫«گ���������ۆڕان»دا‪ ،‬ل��ەپ �ه‌رل��ەم��ان��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬كە لەژمارەی ئەمڕۆی «رەش��ن��ووس��ی ی��اس��ا»ی��ەی ئەو‬ ‫«رۆژن���ام���ە»دا ب�ڵاوك��راوەت��ەوە‪ ،‬س ‌ێ په‌رلەمانتارەی «گ���ۆڕان»‪،‬‬ ‫ئاماژەی پێكراوە)‪ ،‬بەجۆرێک دادی ه����ەروەك����چ����ۆن پ��ێ��ش��وەخ��ت��ە‬

‫زەمینەسازیی پێویستی بۆ نەكرابوو‪،‬‬ ‫دەرچوواندنی یاسایەكی لەوجۆرە‬ ‫(پاڵپشت بە «رەشنووسی یاسا»ی‬ ‫ئ��ەو س � ‌ێ پ �ه‌رل��ەم��ان��ت��ارە) لەنێو‬ ‫په‌رلەمانی كوردستانەوە‪ ،‬دەش ‌ێ ئەو‬ ‫«گۆدۆ»یە بێت‪ ،‬كە مەحاڵە ئەو‬ ‫س ‌ێ په‌رلەمانتارە‌و تەنانەت هەندێ‌‬ ‫ل��ەو په‌رلەمانتارانەیش‪ ،‬كە وەك‬ ‫ئەوان بیردەكەنەوە‪ ،‬پێی بگەن‪.‬‬ ‫ئەوەی دەهێن ‌ێ لێرەدا ئیستێكی‬ ‫ل��ەب��ەردەم��دا بكرێت‪ ،‬فراکسیۆنی‬ ‫«گۆڕان»ە لەپه‌رلەمانی كوردستان‪:‬‬ ‫لەنێو ئەم لیستەدا‪ ،‬كەمتازۆر‌و‬ ‫لەدەنگداندا لەسەر هەند ‌ێ لەپڕۆژە‬ ‫یاسا‪ ،‬تێبینیی دەكرێت رای پێچەوانە‌و‬ ‫هەڵوێستی جیای په‌رلەمانتارانی نێو‬ ‫فراكسیۆنەكە بەرامبەر یاسایەك‪،‬‬ ‫یان بڕیارێك‪ ،‬یاخود هەڵوێستێكی‬ ‫دیاریكراوی په‌رلەمانەوە‪ ،‬هەیە‪ ،‬كە‬ ‫دەش ‌ێ بەدیوێكدا‪ ،‬ئەمە حاڵەتێكی‬ ‫ت���ەن���دروس���ت ب��ێ��ت (وەك���چ���ۆن‬ ‫مەرجنییە هەمیشە په‌رلەمانتار‬ ‫وەها جڵەوبكرێت‪ ،‬كە ل��ەدەرەوەی‬ ‫په‌رلەمانەوە‪ ،‬وەك داشی شەترەنج‬ ‫بجووڵێنرێ‌)‪ ،‬بەدیوێكی تریشدا‪،‬‬ ‫دەش��� ‌ێ وەه���ا لێكبدرێتەوە؛ كە‬ ‫جۆرێكە لەبێپالنیی‌و بێتەنسیقیی‌و‬ ‫نەبوونی سیستم لەكاری په‌رلەمانیی‬ ‫نێو ئەم فراکسیۆنه‌دا‪.‬‬ ‫لەنێو ئ��ەو دوو ئ��ەگ��ەرەدا‪،‬‬ ‫ب��ێ��گ��وم��ان؛ چ��ەن��دی��ن ئ��اڕاس��ت��ەی‬ ‫ج��ی��ا‌و روان��ی��ن��ی ت���ری جیایش‬ ‫جێگای دەبێتەوە‪ ،‬وەكچۆن ئەم‬ ‫حاڵەتە‪ ،‬كەمتر لەنێو فراکسیۆنی‬ ‫«كوردستانیی»دا بوونی هەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەیش وەنەب ‌ێ ئەو فراکسیۆنه‌‪،‬‬ ‫سیستماتیككراو‌و‬ ‫فراکسیۆنێکی‬ ‫بەپالن بێت؛ بۆ دەركردنی یاساگەلێ‌‪،‬‬ ‫كە بەرژەوەندیی گشتییان تێدا بێت‬ ‫(وەك��چ��ۆن هەمیشە ب��ەزۆری��ن��ەی‬ ‫دەنگ‪ ،‬دەست بۆ ئەو پڕۆژەیاسایانە‬ ‫ب��ەرزدەك��ەن��ەوە؛ ك��ە پێشوەختە‬ ‫ل����ەدەرەوەی پ �ه‌رل��ەم��ان‌و لەالیەن‬ ‫سەركردایەتیی هەردوو حیزبەكەوە‬ ‫یەكێتی‌و پارتی‪ -‬بڕیاریان لێدراوە)‪.‬‬‫بەنیگەرانییەوە‪ ،‬وا پێدەچێ‌‬ ‫ئەقڵی په‌رلەمانیی لەم هەرێمەدا‪،‬‬ ‫نەگەیشتبێتە ئەو رادەیەی پێویستی‬ ‫بەوە نەبێت لەدەرەوەی په‌رلەمانەوە‬ ‫ج��ڵ��ەو ب��ك��رێ��ت‪ ،‬ئ��ەگ��ەرن��ا بۆچی‬ ‫لەنێو هیچ كام لە فراکسیۆنه‌کانی‬ ‫نێو پ�ه‌رل��ەم��ان��دا‪ ،‬فراکسیۆنێکی‬ ‫س��ی��س��ت��م��ات��ی��ك��ك��راو‪ ،‬ه���ەروەه���ا‬ ‫فراکسیۆنێک‪ ،‬كە ئه‌ولەویەتی بۆ‬ ‫پرسەكانی خەڵك‌و پشتیوانیكردن‬ ‫بێت؛ لەبەرگرتن لەبەهەدەردانی‬ ‫داه���ات���ی گ��ش��ت��ی��ی ب���ۆ ن��م��وون��ە‬ ‫(وەكچۆن لەسوێندی په‌رلەمانیشدا‪،‬‬

‫جەختی لەسەر ك��راوەت��ەوە) بونی‬ ‫نەبێت‌و نەتوانرابێت كۆدەنگیی بۆ‬ ‫دروستبكرێت‪ ،‬وەكچۆن لەدەركردنی‬ ‫یاسایەكدا بۆ نەهێشتنی خانەنشینیی‬ ‫ب��ەدی��دەك��رێ��ت‪ ،‬ب����ەاڵم‪ ،‬دواج���ار‬ ‫نەتوانراوە میكانیزمێك‌و كۆدەنگییەك‬ ‫بۆ دەركردنی یاسایەكی لەوجۆرە‬ ‫بدۆزرێتەوە (هەرچەندە گومانم نییە‬ ‫ل��ەوەی‪ ،‬ئەگەر ت��ەواوی ئەندامانی‬ ‫فراكسیۆنەكانی «ئۆپۆزسیۆن‌»و‬ ‫هەند ‌ێ لەفراكسیۆنە بچووكەكانی‬ ‫تری نێو په‌رلەمانه‌یش‪ ،‬پشتیوانیی‬ ‫ل��ێ��ب��ك��ەن‪ ،‬ئ����ەوا ف��راک��س��ی��ۆن��ی‬ ‫«كوردستانیی»‪ ،‬ب ‌ێ سێ‌‌و دوو‪،‬‬ ‫رەت��ی��دەك��ات��ەوە‌و ئ���ەم مەنتقی‬ ‫رەتكردنەوەیەی زۆرینەیشە؛ كە‬ ‫په‌رلەمانی لەدەزگایەكی شەرعیی‌و‬ ‫یاساییەوە‪ ،‬كردووەتە دەزگایەكی‬ ‫نیمچە حیزبیی‌و بەئیرادەی كارەكتەرە‬ ‫بااڵكانی حیزب‪ ،‬ئاڕاستە دەكرێت)‪.‬‬ ‫ك���ەوات���ە‪ :‬ئ��ێ��م��ە ل���ەب���ەردەم‬ ‫دەستەوەستان‬ ‫په‌رلەمانێكداین‪،‬‬ ‫لەسازان (تەوافوق) بۆ دەركردنی‬ ‫یاسا ستراتیژیی‌و چارەنووسسازەكان‌و‬ ‫ئەو یاسایانەیشی كە بەرژەوەندیی‬ ‫گشتییان تێدایە‪ .‬په‌رلەمانێك‪ ،‬كە وەك‬ ‫دامەزراوە الوازە لەڕۆڵی په‌رلەمانیی‌و‬ ‫لیستی زۆری��ن��ە (كوردستانیی)‬ ‫ل��ەم��ەك��ت��ەب��ی س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان��ەوە‬ ‫سكێچی كاركردنی دادەڕێ��ژرێ �ت‌و‬ ‫لیستی كەمینەیش (بەتایبەتی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ������ۆڕان»؛ وەك‬ ‫گەورەترین فراكسیۆنی ئۆپۆزسیۆن)‪،‬‬ ‫بەهۆی بەخشینی رێژەیەكی زۆری‬ ‫ئازادییەوە بەپه‌رلەمانەكانی‪ ،‬ئەمە‬ ‫وای��ك��ردووە ج��ۆر ‌ێ لەپەرتبوون‌و‬ ‫بێبەرنامەیی لەهەند ‌ێ ل��ەپ��ڕۆژە‬ ‫ی��اس �ا‌و هەڵوێستەكانی هەندێ‌‬ ‫لەپه‌رلەمانتارەكانیدا‪ ،‬بەدیبكرێت‌‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ :‬فراکسیۆنی «گۆڕان»‌و‬ ‫فراکسیۆنه‌کانی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫ب���ەگ���ش���ت���ی���ی‪ ،‬پ��ێ��وی��س��ت��ی��ان‬ ‫بەڕێكخستنەوەی زیاتر‌و هەوڵدانە‬ ‫بۆ بەدەستهێنانی پشتیوانیی بۆ ئەو‬ ‫پڕۆژانەی دەیانخەنەڕوو (تەنانەت‬ ‫لەنێو لیستەكانی تریشدا؛ بەبێ‌‬ ‫جیاوازیی)‪ ،‬هەروەكچۆن ئەندامانی‬ ‫فراكسیۆنی زۆرینە (كوردستانیی)‬ ‫ش‪ ،‬پێویستە رێ��زی ئەو سوێندە‬ ‫بگرن؛ كە لەنێو حەرەمی په‌رلەماندا‬ ‫خواردوویانە‌و بەوەیش تەنیا دەست‬ ‫ب��ۆ ئ��ەو یاسایانە بەرزبكەنەوە؛‬ ‫ك��ە ل��ەدەرەن��ج��ام��دا هاواڵتییانی‬ ‫هەرێم لێی سوودمەنددەبن‪ ،‬نەك‬ ‫پڕۆژەیاساگەلێ‌؛ كە پێشوەختە‬ ‫لەمەكتەبی سیاسییەكانەوە بڕیاری‬ ‫لەسەر درابێ‌‌و ئەوانیش تەنیا ئەركی‬ ‫دەست بەرزكردنەوە راپەڕێنن‪.‬‬

‫پارێزەرەكانیش پارێزراو نین‪!...‬‬ ‫جه‌الل دیموكرات‬

‫زۆر س��ەی��رو س��ەم��ەرەی��ە‪ ،‬لە‬ ‫عێراقەكەی تردا‪ ،‬كە ماوەیەكی زۆر‬ ‫ناو و ناوبانگی باشی هەبووە‪ ،‬چ لەناو‬ ‫عێراق خۆی داو چ لە ناوچەكەداو‬ ‫چ لە جیهاندا‪ ...‬ئەم بەشەی كە‬ ‫پێی دەڵێن؛ ئیدارەی كوردیی‪ ،‬یان‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬تاكە شت كە‬ ‫ئەم دەسەاڵتە كوردییەمان الف‌و‬ ‫گەزافی پێوە لێ دەدات‪ ،‬ئەو رەوشە‬ ‫ئارامە بوو كە بە ب��ەراورد لەگەڵ‬ ‫عێراقەكەی تردا‪ ،‬كە من لێرەدا ناوی‬ ‫دەنێم عێراقی عەرەبیی‪ ،‬ئەو رێژە‬ ‫ئارامییە بوو‪ ،‬كە لەدوای پرۆسەی‬ ‫ئازادكردنی عێراق‌و رووخانی رژێمی‬ ‫سەدام‪ ،‬كە شەڕی تایەفی‌و تیرۆرو‬ ‫كوشتن‌و كوشتار لەنێوان رۆڵەكانی‬ ‫عێراق (شیعەو سوننە)دا روویدا‪،‬‬ ‫ئ��ەوەب��وو زۆرێ��ك ل��ەم عێراقیانە‪،‬‬ ‫م��ەب��ەس��ت ع��ێ��راق��ی ع��ەرەب��ی��ی‪،‬‬ ‫روویانكردە ناوچە ئارامەكەی ئێمە‪،‬‬

‫واتە عێراقەكەی تر‪ ،‬واتە حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬تاماوەیەكی زۆر مانەوەو‬ ‫تاڕادەیەك لێرە بەئارامتر دەژیان‬ ‫لەچاو شارو شارۆچكەكانی خۆیان‪.‬‬ ‫ئەڵبەتە‪ ،‬ئەمە مایەی زیاتر شانازیی‬ ‫ب��وو بۆ ئێمەی ك��وردو حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬ب��ەاڵم داخ��م ناچێ‌‪ ،‬ئەم‬ ‫دۆخە ئارامەی سنووری حكومەتی‬ ‫هەرێم بەردەوامیی نەبوو بۆمان‪،‬‬ ‫لەسەر بیروڕای ئ��ازادو نووسینی‬ ‫ئازادو رای جیاواز‌و رەخنەگرتن لە‬ ‫كەموكوڕیی‌و گەندەڵیی ئیداریی‌و‬ ‫دارای����ی‌و ئەخالقیی‪ ،‬زۆرێ���ك لە‬ ‫بەرپرسانی حیزبی‌و حكومیی‪،‬‬ ‫ناچار رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی‬ ‫مەدەنیی‌و رۆژنامەنووسانی ئازادو‬ ‫رۆشنبیرانی ئازادو خەڵكی ناڕازیی‬ ‫نێو بازاڕو دامودەزگاكانی حكومەت‪،‬‬ ‫وردە وردە پەتی تەحەمولیان‬ ‫پچڕاو چیتر توانای بێدەنگبوون‌و‬

‫بێهەڵوێستبوونیان نەماو وردە وردە‬ ‫ئەم دەنگە ناڕازیانە لێرەو لەو ‌‬ ‫ێ‬ ‫لەچەپەوە بۆ راست‌و لەعەلمانیەوە‬ ‫بۆ دینییەكان‌و لەشاره‌کانەوە بۆ‬ ‫شارۆچكەكان‪ ،‬هەموویان هاتنە‬ ‫دەن���گ‌و بەشێوەی خۆپیشاندان‬ ‫هاتنە سەر شەقام‌و مەیدانەكان‌و‬ ‫داوای مافی رەواو داوای بنبڕكردنی‬ ‫گ��ەن��دەڵ��ی�ی‌و داوای چاكسازیی‬ ‫ریشەییان دەك���رد‪ ،‬ه��ەر بۆیەش‬ ‫ئ��ال��ێ��رەدا ب��وو دەس���ەاڵت هەستی‬ ‫بەمەترسیی گەورەبوونی وەزعەكە‬ ‫كرد‪ ،‬هەر بۆیە ئەویش چیدی وەكو‬ ‫جەماوەر پردی تەحەمولی پچڕاو بە‬ ‫زەبری هێزو چەك‌و پۆستاڵ‌و داری‬ ‫كارەبایی‌و غازی خنكێنەر‪ ،‬كەوتە‬ ‫وێزەی ئەو جەماوەرە خۆپیشاندەرەو‬ ‫ت��وان��ی لەڕێگەی نواندنی زەب��رو‬ ‫زەنگی سەربازیی‌و هێزە جۆراوجۆرو‬ ‫جۆرەكانیەوەو بە كوشتن‌و گرتن‌و‬

‫رف��ان��دن‌و برینداركردنی هەندێك‬ ‫كەسی خۆپیشاندەر‪ ،‬سەرای ئازادیی‬ ‫چۆڵ بكات بەو خەڵكە‪ ،‬نەك لەڕێی‬ ‫جێبەجێكردنی داواو داخوازییە‬ ‫رەواكانی خەڵكەكەیەوە‪..‬‬ ‫ئەو حەملەی ترس‌و تۆقاندنەش‪،‬‬ ‫ل��ە (‪‌18‬و‪)2011/4/19‬دا ب��وو‪،‬‬ ‫دوای ئەوەی بۆ ماوەیەكی كاتیی‌و‬ ‫م��ەس��ئ��ەل��ەی وەخ���ت‪ ،‬س��ەراك��ان‌و‬ ‫مەیدانەكانی ئ��ازادی��ی ل��ە ش��ارو‬ ‫شارۆچكەكانی سنووری پارێزگای‬ ‫سلێمانی چۆڵكرا‪...‬‬ ‫ئینجا بە بەرنامە كەوتنە گرتن‌و‬ ‫ه��ەوڵ��ی كوشتن‌و برینداركردنی‬ ‫چ��االك��وان��ان��ی ب���واری رێ��ك��خ��راوی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی‌و مافەكانی‬ ‫مرۆڤ‌و رۆشنبیران‌و ئۆپۆزسیۆن‪..‬‬ ‫هەوڵی تیرۆركردن‌و تەقەلێكردنی‬ ‫پ���ارێ���زەر (ك������اروان ك���ەم���ال)‪،‬‬ ‫دەمانگەیەنێتە ئەو قەناعەتەی ك ‌ه‬

‫لەهەرێمی كوردستاندا‪ ،‬ئارامیی‬ ‫ن���ەم���اوەو خ��ەڵ��ك��ی ئ��ازادی��خ��وازو‬ ‫دیموكراتیخوازو خەڵكی بەهەڵوێست‌و‬ ‫خەڵكی ن��اڕازی��ی ل��ە گەندەڵیی‌و‬ ‫ناعەدالەتیی‌و نایاسایی‌و ناشەفافیی‪،‬‬ ‫ژیان‌و نانی لە مەترسیی لەناوچوون‌و‬ ‫بڕین دای��ە‪ ...‬ئیتر ئەو شانازییەی‬ ‫دەس��ەاڵت��ی ك��وردی��ی كە دەیكردو‬ ‫هەردەم باسی دەكرد‪ ،‬نەما‪.‬‬ ‫بەڵێ‌‪ ،‬خەڵكیی ئەگەر ستەمێكی‬ ‫لێ بكرێت‪ ،‬دەچ ‌ێ پارێزەرێك دەگرێ‌‬ ‫بۆ داكۆكیلێكردنی‌و گ��ەڕان��ەوەی‬ ‫مافی‪ ،‬كەچی الی ئێمە‪ ،‬نەك هەر‬ ‫خەڵكە زوڵم لێكراوەكە مافەكانی بۆ‬ ‫ناگەڕێتەوە‪ ،‬بەڵكو ترس‌و هەڕەشە‬ ‫لەسەر پارێزەرەكەشیەتی‪!!..‬‬ ‫وای ل���ەم رەوش����ە خ��راپ��ە!‬ ‫وای ل��ەم ب��ارودۆخ��ە خ��راپ��ەی كە‬ ‫تێی كەوتووین!‪ ،‬خودایە رەحمێ‌‬ ‫چاره‌یێ‌‪..‬‬

‫ئێمە‬ ‫پرۆژەمان هەیە!‬ ‫فەیسەڵ محەمەد‬ ‫بۆ قسەكردن‌و شرۆڤەكردنی ئەو پرۆژەیەی‪ ،‬كە (پارتی‌و‬ ‫یەكێتی)‪ ،‬لە (‪)2011/6/26‬دا‪ ،‬پ��اش چەند دانیشتن‌و‬ ‫كۆبوونەوەیەك لەگەڵ الیەنەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‪ ،‬خستیانەڕوو‬ ‫بەنێوی‪( :‬پ��رۆژەی هاوبەشی نوێبوونەوە‌و ئایندەسازیی‪،‬‬ ‫یەكێتی‌و پارتی)‪ ،‬لەپاش باڵوكردنەوەی پرۆژەكەو خستنە‬ ‫بەرچاوی كۆمەاڵنی خەڵك‌و “ئۆپۆزسیۆن”‪ ،‬پرۆژەكە لە‬ ‫شەقامی كوردیی‌و ناوەندە رووناكبیریی‌و رۆژنامەوانییەكانەوە‪،‬‬ ‫دیدو تێڕوانینی جیاجیا لەبارەیەوە خرایەڕوو‪ ،‬هەربۆیە پێویستە‬ ‫وردتر الیەن‌و رەهەندە جیاجیاكانی بخەینەڕوو و هەڵوەستە‬ ‫لەسەر مەبەستی پ��رۆژەك��ەو ساتەوەختی باڵوكردنەوەی‬ ‫پرۆژەكەو چەند تەوەرو بڕگەو خاڵێكی پرۆژەكە بكەین‪ ،‬سەرەتا‬ ‫دەكرێت‪ ،‬قسە لەسەر ساتەوەختی هێنان‌و باڵوكردنەوە‌و‬ ‫خستنەڕووی پرۆژەكە بكەین‌و بپرسین‪ :‬ئایا لەپاش (‪ )20‬ساڵ‬ ‫لە ئەزموونی ئیداریی‌و سیاسیی‌و حوكمڕانیی لە هەرێمدا‪ ،‬ئاخۆ‬ ‫گرنگیی‌و بایەخی ئاوا پرۆژەیەك‪ ،‬لە ئاوا كاتێكدا لەچیدایە؟!‬ ‫ئایا دەسەاڵت لەمڕووەوە لەخۆی نەپرسیوە؛ كە درەنگكەوتووە‬ ‫لە چاكسازیی‌و خزمەتگوزاریی‌و نوێبوونەوە؟ لەالیەكی دیكەوە‪،‬‬ ‫ئەوەی وایكرد هەردوو پارتە دەسەاڵتدارەكەی كوردستان‪،‬‬ ‫سەرەڕای دواكەوتن‌و درەنگكەوتنی داڕشتن‌و باڵوكردنەوەی‬ ‫پرۆژەكە‪ ،‬بەئاشكرا هەست بەوە دەكرێت‪ ،‬كە ئەم هەوڵە‬ ‫لەژێر فشاری سیاسیی الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان‌و خواستەكانی‬ ‫شەقامدا بەرهەمهاتووە‌و هاتووەتەدی‪ ،‬دەركەوت كە دەركردن‌و‬ ‫باڵوكردنەوەی ئەمجۆرە پ��رۆژەو بەیاننامانەی دەس��ەاڵت‪،‬‬ ‫ئەوەندەی فڕێدانی كارتی سیاسیی‌و ملمالنێی سیاسیی‌و‬ ‫گەمەی سیاسییە لە بەرامبەر پارتە ئۆپۆزسیۆنە نەیارەكانیاندا‪،‬‬ ‫ئەوەندە هەڵقوواڵوی رۆحی هەستكردن بە بەرپرسیارێتی‌و‬ ‫خەمی شەقام‌و كۆمەاڵنی خەڵك‌و باشكردنی گوزەرانیان‬ ‫نییە‪ ،‬بەومانایه‌ی كە ئەم تایپە لە سیاسەتكردن‌و ئەمجۆرە‬ ‫لەكاركردن‪ ،‬ئەوەندەی كە پەرچەكردارێكی سیاسییە‪ ،‬ئەوەندە‬ ‫لە رۆحیەتێكی نیشتمانپەروەریی‌و هەستكردن بە لێپرسینەوە‬ ‫لە ب��ەردەم مێژوو ‌و یاسا‌و گەلدا نییە! چونكە هەمیشە‬ ‫دەسەاڵتی هەرێم‪ ،‬لەپاش فڕێدانی هەر كارتێكی سیاسیی‌و هەر‬ ‫پرۆژەو بەیاننامە‌و هەر خواستێكی شەقام‌و دروستبوونی هەر‬ ‫فشارێكەوە‪ ،‬لەالیەن ئۆپۆزسیۆن‌و خەڵكەوە‪ ،‬ئەوكات دەسەاڵت‬ ‫بەناچاریی‌و بەپەلەپڕوز ‌ێ چەند كارتێكی وەك پەرچەكردار‪ ،‬نەك‬ ‫وەك كردار‪ ،‬فڕێداوە‌و وەك وەاڵمدانەوەیەك‌و وەك سیناریۆیەكی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬پێماندەڵێن‪“ :‬ئێمەش پرۆژەمان هەیە”‪ ،‬بۆیە لە‬ ‫دەرەنجامی ملمالن ‌ێ سیاسییەكان‌و پاش ئەو هەموو ساڵ‌و‬ ‫ئەو هەموو كەموكوڕیی‌و نادادیی‌و نابەرابەرییە‪ ،‬ئەم پرۆژەیە‪،‬‬ ‫نەجێگەی ئومێدەو نەجێگەی دڵخۆشیی‪ ،‬ئەم ب ‌ێ ئومێدیی‌و بێ‌‬ ‫هیوابوونە لە چاكسازیی‌و خزمەتگوزاریی‌و گۆڕانكارییە لەژێر‬ ‫سایەی ئەم دەسەاڵتەو لەم هەرێمە بەشكراوەدا‌و لەزەمینەی‬ ‫واقیعدا‪ ،‬لەخۆوە دروستنەبووە‪ ،‬بەڵكو لە ئەزموونی (‪)20‬‬ ‫ساڵەی حوكمداریی‌و سیاسیی ئەم دەسەاڵتەدا‪ ،‬زۆر بەئاشكرا‬ ‫دەركەوتووە‪ .‬بۆ بیرهێنانەوە‪ ،‬لەساڵی (‪)2008‬دا‌و چەند ساڵێك‬ ‫بەر لەئێستا‪ ،‬جەالل تاڵەبانی‪ ،‬وەك سكرتێری (یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستان)‪ ،‬پرۆژەیەكی چاكسازیی پێشكەشی‬ ‫الیەنگران‌و دۆست‌و كادیرو هەوادارانی حیزبەكەی كرد‪ ،‬وەلێ‌‬ ‫لەدواجاردا‪ ،‬تاهەنوكەش كەمترین بڕگەی ئەو پرۆژەچاكسازییە‬ ‫جێبەجێ نەكراوە‪.‬‬ ‫لێرەوەیە‪ ،‬كە هەندێك لە نووسەران‌و لێكۆڵەرانی سیاسیی‬ ‫پێیانوایە‪« :‬كوردستان كێشەی پرۆژەی نییە‪ ،‬بەڵكو نەبوونی‬ ‫ئیرادە بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەكان‪ ،‬كێشەیە‪ ،‬چونكە ئەوەی بە‬ ‫بەردەوامیی غائیب‌و دیار نەبووە‪ ،‬ئیرادەیەكی راستەقینە بووە‬ ‫بۆ چەسپاندنی ئەم پرۆژانە‪ ،‬كۆمیدیایە دەسەاڵتی كوردی بەم‬ ‫هەموو ساڵەی تەمەنی فەرمانڕەوایی‌و حوكمدارییەوە‪ ،‬نەتوانێت‬ ‫چاكسازیی بكات‌و بڵێت؛ پرۆژەی چاكسازیم هەیە»‪.‬‬ ‫لەهەمووی سەیرو سەمەرەتر لەم پرۆژەیەدا‌و ئەوەی كە‬ ‫زیاتر مایەی نیگەرانیی‌و ب ‌ێ ئومێدییە‪ ،‬یەكێك لە بڕگەو تەوەرە‬ ‫سەرەكییەكانی پرۆژەكە‪ ،‬كە تەوەری یەكەمە‪( :‬پرەنسیپی‬ ‫سەروەریی یاسا)یە‪ ،‬كە لە ساتەوەختی داڕشتن‌و باڵوكردنەوە‌و‬ ‫پێشكەشكردنی پ��رۆژەك��ەدا‪ ،‬تەقە لە پارێزەرێكی یاسایی‬ ‫كرا لەناو شاری سلێمانیدا‪ ،‬كە پارێزەری یاسایە‪ ،‬ئەم كردە‬ ‫نادروست‌و نایاسایی‌و نامەدەنییە‪ ،‬لەكاتێكدایە كە هێزەكان لە‬ ‫كۆبوونەوە‌و دانوستان‌و داڕشتنی پرۆژەكاندان‪ ،‬بۆیە لە ئاوا‬ ‫دۆخێكدا‪ ،‬ئەم رووداوە ئاماژەیەكی ترسناكە بەوەی‪ :‬ئێمە هێشتا‬ ‫لە قۆناغی بەربەرییەت‌و لەهەناوی عەقڵی زاڵی خێاڵیەتی‌و‬ ‫لوتكەی نامەدەنییەتداین‌و لە ئاوا فەزایەكدا‪ ،‬قسەكردن لەسەر‬ ‫سەروەریی بوونی یاسا‪ ،‬جگەلە وەهم هیچی دیكە نییە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ئەم كردە نایاسایی‌و تیرۆریستییانە‪ ،‬ئەگەر راستەوخۆ دەستی‬ ‫دەسەاڵتیشی تێدانەبێت‪ ،‬ئەوا لەدواجاردا بەپلەی یەكەم هەر‬ ‫ئەم دەسەاڵت تۆمەتبارو بەرپرسیارە لەوەی؛ كێن ئەوانەی‬ ‫دەبنە مافیاو جەلالدو بەڕۆژی رووناک لە گەورە شارێكی وەكو‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬بەردەبنە گیانی خەڵكیی‌و مرۆڤ دەكوژن‌و ئاگر لە‬ ‫بنكەو دامەزراوەكان بەردەدەن‌و یاسا پێشێل دەكەن؟!! ئەوەی‬ ‫پڕماندەكات لە ب ‌ێ هیوایی‌و نائومێدیی‌و رەشبینیی بەرامبەر‬ ‫بەم هەواڵنە‪ ،‬ئەوەیە كە‪ ،‬ئەم دەسەاڵتە خۆماڵییەی خۆمان‪،‬‬ ‫ئەوەندەی مەرگدۆسته‌‪ ،‬نیو هێندە ژیاندۆست نییه‪ .‬لێرەوە‪،‬‬ ‫دەگەینە ئەو بڕوایەی‪ :‬گەر هێزێك ترس ببەخشێتەوە‪ ،‬هیچكات‬ ‫پێویستی بەیاسا نییە‌و تەواوی ئەم پرۆژانەش لە سنووری مێزی‬ ‫كۆبوونەوە‌و دانووستانەكان تێناپەڕێ‌‌و ب ‌ێ ئاكام دەمێنێتەوە‪.‬‬ ‫لەبەر بەرژەوەندیی گشتیی‪ ،‬هیوادارم بەهەڵه‌دا چووبم‪.‬‬ ‫‪faesalmedia@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫هەشت مانگە‪ ،‬خانووی كرێچییەكانی كەالر‪ ،‬دروست نەكراون‬ ‫گەرمیان حەمەی پ��وور‪ :‬هەشت‬ ‫مانگ بەسەر بڕیاری دروستكردنی‬ ‫(‪ )500‬خانوو بۆ كرێنشینانی قەزای‬ ‫كەالردا تێپەڕ بووە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫ناكۆكیی نێوان شارەوانیی‌و‬

‫كۆمپانیای دروستكەرەوە لەسەر‬ ‫نرخەكانیان‪ ،‬ئەو خانووانە دروست‬ ‫نەكراون‪.‬‬ ‫جەواد وادی‪ ،‬سەرۆكی شارەوانیی‬ ‫كەالر‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫«ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ان‪ )60( ،‬ه��ەزار‬ ‫دۆالریان لەسەر خانووەكان داناوە‪،‬‬ ‫ك��ە كرێچی ن��ات��وان��ێ��ت س��وودی‬ ‫لێببینێت‌و بەم دواییەش لەگەڵ‬ ‫رۆش��ن��ب��ی��ران‌و رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی‬

‫ك������ەالردا ك��ۆب��ووی��ن��ەت��ەوە بۆ‬ ‫چارەسەری ئەو كێشەیە»‪.‬‬ ‫س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی ك���ەالر‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەش دا‪ :‬ئەگەر هەیە‬ ‫لەنێوان (‪ )60‬هەزار دۆالری ئەو‬

‫كۆمپانیایەو (‪ )40‬هەزار دۆالری‬ ‫ش���ارەوان���ی���دا‪ ،‬ك��ە ل��ەس��ەر ئ��ەو‬ ‫خانووانە دایانناوە‪ )50( ،‬هەزار‬ ‫دۆالر دیاریبكرێت وەك نرخی سەر‬ ‫ئەو خانووانە‪.‬‬

‫هاواڵتییەك‪ :‬ناچارین بیر لێبدەین‪ ،‬بەاڵم حكومەت‪ ،‬رێ بەو چارەسەرەش نادات‬ ‫حكومەت لە دۆڵێك‌و‬ ‫خەڵكیش لەدۆڵێكی تر‬ ‫سۆز عه‌بدولقادر‬ ‫دیموكراسییەت‪ ،‬ئەو دروشمەیە كە هەموو حیزب‌و الیەنە‬ ‫سیاسییەكان‪ ،‬ب��ەرزی��دەك��ەن��ەوە؛ وەك هێمایەكی نیشاندەری‬ ‫رادیكاڵییەت‌و نوێبوونەوەو دیموكراسییەت‪ ،‬لەسادەترین پێناسەیدا‪،‬‬ ‫مانای دەسەاڵتی گەلە‌و حكومەتیش میكانیزمی جێبەجێكەری‬ ‫ئەو دەسەاڵتەیە‪ ،‬واتە خاڵی دەستپێك‌و كۆتایی ناو ئەو بازنەیە‪،‬‬ ‫هاواڵتییانن‌و ئاستی بەشداریی هاواڵتییان‪ ،‬پێوەری راستەقینەی‬ ‫گەشە‌و جێكەوتەی دیمكراسییەتە لە كۆمەڵگاداو گرنگیی بەشداریی‬ ‫خەڵكیش‪ ،‬لەچەند خاڵێكدا كۆدەكەینەوە‪.‬‬ ‫‪ -1‬باشكردنی چۆنێتیی یاساو پالنەكانی حكومەت‌و زیادكردنی‬ ‫هەماهەنگیی نێوان بڕیارەكانی حكومەت‌و پێداویستییەكانی خەڵك‪.‬‬ ‫‪-2‬زیادكردنی شەفافییەت‌و بواری لێپرسینەوە‪.‬‬ ‫‪-3‬زیادكردنی زانیاریی حكومەت بۆ دانانی یاساو بڕیاری دروست لە‬ ‫بەرژەوەندیی گشتیی‌و كەمكردنەوەی ئاسەواری ئەو كەموكووڕییانەی‬ ‫دێنەپێش؛ لە ئەنجامی جێبەجێكردنی یاساو بڕیارەكاندا‪.‬‬ ‫‪-4‬ئامادەكردنی جەماوەریی بۆ قبووڵكردنی هەر چاكسازییه‌ک‬ ‫لەسەربنەمای پیادەكردنی پرەنسیپی شەراكەتی نیشتمانیی لەنێوان‬ ‫خەڵك‌و حكومەتدا‪.‬‬ ‫پرەنسیپی بەشداریكردن‪ ،‬لە دواجاردا دەبێتە هۆی توندوتۆڵكردنی‬ ‫پەیوەندیی خەڵك‌و حكومەت‪ ،‬كە دوو جەمسەری سەرەكیی‬ ‫كۆمەڵگان‌و كاریگەریی راستەوخۆیان لە سەر یەكتری هەیە‪.‬‬ ‫حكومەتی هەرێم بۆ پاراستن‌و بەهێزكردنی ئەزموونی كوردی‪،‬‬ ‫تا چ ئاستێك گرنگی داوە بەخەڵك‌و بەشداركردنیان لە پالنی‬ ‫وەزارەتەكاندا‌و بە چ شێوازێك رەنگیداوەتەوە لەیاساكاندا؟‬ ‫یاساكانی پەرلەمان‪ ،‬بەزۆرینەی دەنگ تێدەپەڕێنرێن‌و دوورە‬ ‫لەخواستی جەماوەرەوە‌و بەپێی پێوستی هەردوو حیزبی زۆرینەی‬ ‫پەرلەمانە‪ ،‬دەسەاڵتی جێبەجێكردنیش‪ ،‬ئەوەی لەقاموسیدا نەبێت‪،‬‬ ‫خەڵك‌و پرس‌و بەشداریكردنی خەڵكە لەپالنه‌كانیدا‪ ،‬كە لەناو ژوورە‬ ‫داخراوەكاندا دادەرێژرێن‌و لەحكومەتەوە دەنێردرێن بۆ پەرلەمان‌و‬ ‫ێ بەزۆرینە تێدەپەڕێنرێن‪ ،‬ئیتر خەڵك‌و هاواڵتیش تەنیا یاساو‬ ‫لەو ‌‬ ‫رێنماییەكانیان بەپێی خشتەی بەردەمی فەرمانبەرەكانیان بەسەردا‬ ‫جێبەج ‌ێ دەكرێت‪ ،‬ئەمە بەئاسانی دەبێتە ژینگەیەكی لەبار بۆ‬ ‫گەندەڵیی‌و زیادكردنی رۆتین‌و تووڕەكردنی هاواڵتییان لە دەزگا‬ ‫حكومییەكان‪ .‬ئەوە‪ ،‬مەسەلەی شەفافییەت‌و لێپرسینەوە هەر باسی‬ ‫نییە‪ ،‬بەتایبەتی بۆ خاوەن بڕیار‌و دەسەاڵتدارە حیزبییەكان‪ ،‬پرۆسەی‬ ‫بەڕێوەبردن‪ ،‬مەزاج‌و پێویستیی حیزبین‪ ،‬ئەمانەو چەندین شتی تر‬ ‫كە بوونەتە هۆی دووركەوتنەوەی حكومەت‌و خەڵك‪ ،‬بێمتمانەییەكی‬ ‫زۆری هاواڵتییانی بەحكومەت دروستكردووەو گەیشتووەتە ئاستێك‪،‬‬ ‫حكومەت لەشوێنێك‌و خەڵكیش لەشوێنێكی تر‪ .‬لە رووداوەكانی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‌و ب��ەدواوە‪ ،‬دەرك��ەوت كە نەك رای هاواڵتییان‬ ‫بەهەند وەرناگیرێت‪ ،‬بەڵكو بەب ‌ێ سڵەمینەوە‪ ،‬ده‌س�ه‌اڵت كەوتە‬ ‫سەركوتكردنی هاواڵتییان‌و ئێستا بەمشێوەیە ئەزموونی حكومەتی‬ ‫هەرێم دەپارێزرێت؛ لەالیەن هەردوو حیزبی دەسەاڵتەوە‪ ،‬كە ئەوە‬ ‫راستەو راست لەناوبردنیەتیی‪.‬‬

‫پڕۆژەیەكی ئاوی قەاڵدزێ‬ ‫دوای سێ جار زیادكردنی بودجەكەی‪ ،‬دوادەكەوێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئومێد خدر‬

‫‪...............................................‬‬ ‫دوای س��ێ ج��ار زی��ادك��ردن��ی‬ ‫ب��ودج��ەك��ەی‪ ،‬پ��ڕۆژه‌ی��ەك��ی ئاو‬ ‫ل��ە ق����ەالدزێ‪ ،‬ل����ەوادەی خۆیدا‬ ‫ت���ەواو ناكرێت‌و هاواڵتییانیش‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ن ل � ‌ه دواك��ەت��ن��ی ئ��ەو‬ ‫پ��ڕۆژەی�ە‌و ئەندازیارێكیش دوای‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی‪ ،‬نهێنیی‬ ‫كەموكورتییەكانی ئاشكرا دەكات‪.‬‬ ‫عومەر مەحمود‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫ق���ه‌زای ق����ەاڵدزێ‪ ،‬نیگەرانە لە‬ ‫چ��ارەس��ەرن��ەك��ردن��ی كێشەی‬ ‫كەمئاویی لە ناوچەكەیدا‌و وەك‬ ‫ئ��ەو دەڵ��ێ��ت‪ :‬ناچارین بیر لێ‬ ‫بدەین‪ ،‬ب��ەاڵم حكومەت رێ بەو‬ ‫رێگاچارەیەی كەمئاویی نادات‌و‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬نازانم‪ ،‬ئەم‬ ‫دەستیدەستی پێكردنە چییە بەم‬ ‫خەڵكەی دەكەن‪ ،‬تا كەی چاوەڕێ‌‬ ‫بین؟»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ه��اواڵت��ی��ی��ە‪ ،‬كێشەی‬ ‫كەمئاویی ق��ەاڵدزێ��ی بەستەوە‬ ‫بە تەواونەكردنی پ��ڕۆژەی ئاوی‬ ‫(خاس)‌و ئاشكرای كرد‪« :‬ئەوە‪،‬‬ ‫پڕۆژەیەكی گرنگە بۆ شارەكە‪،‬‬ ‫بەاڵم حكومەت بە هەرهۆكارێك‬ ‫بێت‪ ،‬گرنگی پێنەداوە‌و نەیتوانیوە‬ ‫تەواوی بكات»‪.‬‬ ‫پ�����ڕۆژەی ئ���اوی (خ���اس)‪،‬‬ ‫لەسەر بودجەی حكومەتی هەرێم‌و‬ ‫ل��ەالی��ەن كۆمپانیای (ڤیتا)وە‬ ‫جێبەجێدەكرێت‌و سەرەتا (‪)12‬‬ ‫ملیار دیناری بۆ تەرخانكرابوو‪،‬‬ ‫دوات��ر زی��اد كرا بۆ (‪ )22‬ملیار‬ ‫دی��ن��ار‌و ب��ۆ ج���اری سێیەمیش‬ ‫زیادكراوە بۆ (‪ )42‬ملیار دینار‌و‬ ‫بڕیاریش بووە لەم مانگەدا تەواو‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم تائێستا ئەو پڕۆژەیە‬ ‫تەواو نەكراوە‌و دواخراوە بۆ كۆتایی‬ ‫ئەمساڵ‪.‬‬ ‫ع��ەب��دول��ڕەح��م��ان م��ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫هاواڵتییەكی ت��ری ق��ەاڵدزێ��ی��ە‪،‬‬ ‫ب���ە «ت�����ووڕەی�����ی»ەوە وت���ی‪:‬‬ ‫«دوای چەندین ساڵ دواكەوتن‌و‬

‫پرۆژه‌ی ئاوی خاس‌ه‬ ‫بێئومێدبوونی خەڵك لەو پڕۆژەیە‪،‬‬ ‫دیسانەوە دواخراوە‪ .‬چەندین ساڵە‬ ‫لە چاوەڕوانی ئەو پڕۆژەیەداین‌و بە‬ ‫دەست سەرەتاییترین پێداویستی‬ ‫ژیانەوە دەناڵێنین‪ ،‬كە ئاوە»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاشكرای كرد‪ :‬بەشێكی‬ ‫زۆری خەڵكی قەاڵدزێ‪ ،‬ئاوی بیر‬ ‫بەكاردەهێنن‪ ،‬یان بە تانكەر ئاو‬ ‫دەك��ڕن‪ ،‬ئەمەش وەك ئەو وتی‪:‬‬ ‫«لوتكەی بێوەفایی دەسەاڵتی‬ ‫كوردییە بەرامبەر بەم شارە»‪.‬‬ ‫كێشەكانی پ����ڕۆژەی ئ��اوی‬ ‫پردی «خ��اس»‪ ،‬بەئاستێكن كە‬ ‫سەرپەرشتیارێکی‬ ‫بەهۆیانەوە‬ ‫ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە‪« ،‬هەڵوێست»ی‬ ‫وەرگرتووە‪.‬‬ ‫عەبدوڵاڵ حسێن‪ ،‬كە یەكێك بووە‬ ‫لەو ئەندازیارانەی سەرپەشتیاریی‬ ‫ب��ەش��ی میكانیكی پ��ڕۆژەك��ەی‬ ‫كردووەو دەستی لەكاركێشاوەتەوە‪،‬‬ ‫ب��اس ل��ەوە دەك���ات‪ :‬چەندینجار‬ ‫الی��ەن��ە پەیوەندیدارەكانی لەو‬ ‫كەموكورتییانە ئاگاداركردووەتەوە‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ب��ەاڵم «گوێیان لێنەگرتم‪ ،‬بۆیە‬ ‫ب��ە ن��اچ��اری��ی‪ ،‬دەس��ت��م ل��ە كار‬ ‫كێشایەوە»‪.‬‬ ‫ئەو ئەندازیارە‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫زیاتر قسەی ك��ردو وت��ی‪« :‬بڕی‬ ‫(‪ )22‬ملیار دینار تەرخانكراوە‬ ‫بۆ كەرەسەی بەشی میكانیكی‌و‬ ‫كارەبایی پڕۆژەكە‪ ،‬بەبێ ئەوەی‬ ‫تایبەتمەندییان دیاریبكرێت»‌و‬ ‫هەروەها دەیوت‪« :‬بەڵێندەر‪ ،‬بە‬ ‫ئ��ارەزووی خۆی مەواد دەهێنێت‪،‬‬ ‫چەندینجار نووسراومان سەبارەت‬ ‫بەو كەموكورتییانە بەرزكردووەتەوە‬ ‫بۆ ئەنجومەنی وەزی���ران‌و الیەنە‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان‪ ،‬ب���ەاڵم كە‬ ‫كەوتە ب��واری جێبەجێكردنەوە‪،‬‬ ‫هەموو رەخنە‌و پێشنیازەكانی‬ ‫ئێمە‪ ،‬لەالیەن بەشی هونەریی‬ ‫وەزارەت��ی شارەوانی‌و ئەنجومەنی‬ ‫وەزی���ران���ەوە‪ ،‬ره‌ت��ک��راون �ه‌ت �ه‌وه‌‌و‬ ‫بەڵێندەر سەرپشككرا لەوەی كە بە‬ ‫ئارەزووی خۆی مەواد بهێنێت»‪.‬‬ ‫كەرەستەكانی‬ ‫دابینكردنی‬

‫پ��ڕۆژەی پردی «خاس» لەالیەن‬ ‫كۆمپانیای (ئێس‪ ،‬جی‪ ،‬ئێس)‬ ‫ەوە بـــــــــــووە‪ ،‬كە بەپێی قسەی‬ ‫ئەو ئەندازیارە؛ دوای سەیركردنی‬ ‫ك��ەرەس��ت��ەك��ان‪« ،‬كەموكووڕیی‬ ‫زۆر»ی تیا بەدی كردووە‌و بەپێی‬ ‫تەندەری ئەو پڕۆژەیەش‪ ،‬دەبوو‬ ‫موه‌لیدەكارەباییەكان‪ ،‬ئەوروپی‬ ‫ب��ن‪ ،‬ب��ەاڵم بەوشێوەیە نەبووە‌و‬ ‫س��ەرەن��ج��ام ئ���ەو ئ��ەن��دازی��ارە‪،‬‬ ‫وێنەیەكی ئەو كەموكووڕییانەی‬ ‫ن��اردووە بۆ بەڕێوه‌بەرێتیی ئاوی‬ ‫دەوروب��ەری سلێمانی‌و وەزارەت��ی‬ ‫شارەوانی‌و ئەنجومەنی وەزی��ران‌و‬ ‫قایمقامییەتی ق���ەاڵدزێ‌‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ع��ەب��دوڵ�ڵا حسێنی ئ��ەن��دازی��ار‪،‬‬ ‫وت��ی‪« :‬ئ��ەو الیەنانە‪ ،‬نەك هەر‬ ‫بەدواداچوونیان نەكرد‪ ،‬بەڵكو بە‬ ‫گێرەشێوێنیشیان داناین»‪.‬‬ ‫دەرب��از محەمەد‪ ،‬بەڕێوه‌بەری‬ ‫كۆمپانیای «ڤیتا»ی جێبەجێكاری‬ ‫پڕۆژەكە‪ ،‬ده‌ڵێت‪ :‬كارەكانمان بەبێ‌‬ ‫كەموكووڕیی‌و ئەندازەیین‌و سەبارەت‬

‫ب��ە موه‌لیدە كارەباییەكانیش‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«م��وه‌ل��ی��دەك��ان��م��ان بریتانین‌و‬ ‫بزوێنەرو تەزووەكە لە تەندەردا بۆ‬ ‫ئێمە دیاریی نەكراوە‪ ،‬كە ئەوروپی‬ ‫ب�ن‌و هەموو ئ��ەو مواسەفاتانەی‬ ‫كە بۆمان دیاریكراوە‪ ،‬زیاترمان‬ ‫دابینكردووە»‪.‬‬ ‫الی��ەن��ە پ��ەی��وەن��دی��دارەك��ان��ی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م‪ ،‬درك��ی��ان بەو‬ ‫كێشەیە ك���ردووە‌و لەئێستاشدا‬ ‫لیژنەیەكی تایبەت بۆ لێكۆڵینەوە‬ ‫لەو كەموكووڕییانە پێكهێنراوە‪ ،‬كە‬ ‫لە پڕۆژەی ئاوی «خاس»دا هەن‪.‬‬ ‫حەسەن عەبدوڵاڵ‪ ،‬قایمقامی‬ ‫قەاڵدزێ‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«لیژنەیەكمان درووستكردووە كە‬ ‫ئەندازیاری پسپۆڕن‌و بەدواداچوون‬ ‫دەك���ەن ب��ۆ پ���ڕۆژەك���ە؛ لەسەر‬ ‫ئ��ەو كەموكووڕییانەی كە باس‬ ‫دەك��رێ��ن‌»‪ .‬وتیشی‪« :‬تەركیز‬ ‫ناخەینە سەرگلەیی‌و رەخنەی یەك‬ ‫ئەندازیار‪ ،‬چونكە لیژنەمان هەیە»‪.‬‬ ‫قایمقامی ق��ەاڵدزێ‌‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە تەواو نەبوونی پڕۆژەكە لەكاتی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬وتی‪« :‬دەیگەڕێنمەوە بۆ‬ ‫نەشارەزایی‌و كەمتەرخەمیی ئەو‬ ‫ئەندازیارانەی كار لە پڕۆژەكەدا‬ ‫دەك���ەن‪ ،‬ئ��ەم پ��ڕۆژەی��ە شتێكی‬ ‫تازەیە بەالی ئەندازیارانی ئێمەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە كۆتایی مانگی (‪)12‬ی‬ ‫ئەمساڵدا‪ ،‬پڕۆژەكە تەواو دەبێت»‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬ئاوارە عەلی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی ق���ەاڵدزێ‌‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەهۆكارێكی ت��ری دواك��ەوت��ن��ی‬ ‫پ���ڕۆژەی ئ��اوی «خ���اس» ك��رد‌و‬ ‫ب��ە «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«دواكەوتنی پڕۆژەكە‪ ،‬پەیوەندیی‬ ‫بەو گۆڕانكارییەوە هەیە كە لە‬ ‫قەبارەی پڕۆژەكەدا كراوەو كاتی‬ ‫خ��ۆی (‪ )12‬ملیار دی��ن��اری بۆ‬ ‫تەرخانكرابوو‪ ،‬دواتر بوو بە (‪)22‬‬ ‫ملیار‌و پاشان زیادكرا بۆ (‪)42‬‬ ‫ملیار دینار‌و پێموابێت‪ ،‬دوو ملیار‬ ‫دیناری تریشی بۆ كەمپەكان بۆ‬ ‫تەرخانكراوە»‪.‬‬

‫بێکاره‌بایی؛ که‌رکوک گه‌رمتر ده‌کات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئارام جەمال‬

‫‪........................................................‬‬

‫دان��ی��ش��ت��ووان��ی ك��ەرك��وك‪،‬‬ ‫ل��ەش��ەو و رۆژێ���ك���دا‪ ،‬هەشت‬ ‫س��ەع��ات ك��ارەب��ای نیشتمانیی‬ ‫دەبینن‌و هاواڵتییانیش‪ ،‬هۆشداریی‬ ‫دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان‬ ‫لەدژی ئیدارەی شارەكە‪ ،‬دەدەن‪.‬‬ ‫عەلی عەبدولڕەحمانی تەمەن‬ ‫(‪ )42‬ساڵ‪ ،‬دانیشتووی گەڕەكی‬ ‫ق��ادس��ی��ەی ش���اری ك��ەرك��وك‪،‬‬ ‫ب��ەدەم سڕینی ئارەقی گەرمای‬ ‫ش��ارەك��ەی��ەوە‪ ،‬رەخنەی ئ��ەوەی‬ ‫گ��رت كە لە ساڵی (‪)2003‬وە‪،‬‬ ‫كارەبای كەركوك كەمبووەتەوە‌و‬ ‫حكومەت نەیتوانیوە لەشەو و‬ ‫رۆژێكدا‪ ،‬كارەبای پێویست دابین‬ ‫بكات بۆ هاواڵتییان‪ ،‬بەتایبەت لە‬ ‫وەرزی هاویندا‪.‬‬ ‫ع��ەل��ی‪ ،‬ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫روون��ک��رده‌وه‌‪« :‬ئ��ەم��ە‪ ،‬الوازی��ی‬ ‫حكومەت‌و ئ��ی��دارەی كەركوك‬ ‫دەگ��ەی��ەن��ێ��ت؛ ك��ە س����ەرەڕای‬

‫دەوڵەمەندیی شارەكە لە سامانی‬ ‫نەوت‌و بودجە‪ ،‬بەاڵم نەیتوانیوە‬ ‫كێشەی كارەبا چارەسەر بكات»‪.‬‬ ‫پێویستیی كەركوك بەقەزاو‬ ‫ناحیەكانییەوە‪ ،‬ئەگەر لەیەك كاتدا‬ ‫كارەبا بە هەموو گەڕەك‌و ناوچەكان‬ ‫ب��درێ��ت‪ )850-800( ،‬مێگاوات‬ ‫كارەبایە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا كەركوك‬ ‫خاوەنی دوو وێستگەی غازیی‌و‬ ‫وێستگەیەكی ئاویی بەرهەمهێنانی‬ ‫كارەبایە لە ناوچەكانی دوب��زو‬ ‫م��ەال عەبدوڵاڵو ناحیەی ت��ازە‌و‬ ‫توانای هەرسێ وێستگەكە لەكاتی‬ ‫ئاسایی‌و نەبوونی كێشەدا‪ ،‬زیاتر‬ ‫لە (‪ )1500‬مێگاواتە‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫لەكاركەوتنی چەند بەشێكی ئەو‬ ‫وێستگانەوە‪ ،‬لەئێستادا بە هەرسێ‬ ‫وێستگەكە‪ ،‬ن��زی��ك��ەی (‪)500‬‬ ‫مێگاوات كارەبا دەدەن‪ ،‬لەوبڕەش‬ ‫كەمتر لە (‪ )250‬مێگاواتی دەدرێت‬ ‫بە شاری كەركوك‌و بەم دوایەش‬ ‫بەپێی گرێبەستێك لەسەرەتای‬ ‫ئەم مانگەوە‪ ،‬ئیدارەی كەركوك‬ ‫(‪ )100‬م��ێ��گ��اوات ك��ارەب��ای لە‬

‫كۆمپانیای ئەحمەد ئیسماعیل‬ ‫كڕیوە‪.‬‬ ‫ئەوكاتەی یاسین ئەبوبەكر‪،‬‬ ‫وەزی����ری ك��ارەب��ای حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬لە دانیشتنی‬ ‫(‪)22‬ی م��ان��گ��ی راب�����ردوودی‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندا وتی‪100« :‬‬ ‫مێگاوات كارەبای هەرێم‪ ،‬گەیشتە‬ ‫ك��ەرك��وك»‪ ،‬ئیبراهیم جەمالی‬ ‫تەمەن (‪ )33‬ساڵی دانیشتووی‬ ‫گەڕەكی پەنجا عەلی‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫كرد‪« :‬خەڵك‪ ،‬چاوەڕوانی بەڵێنی‬ ‫دەسەاڵتدارانە هەر لەمالیكییەوە تا‬ ‫ئیدارەی كەركوك؛ كە بەڵێنەكانیان‬ ‫جێبەجێ بكەن»‪.‬‬ ‫ئیبراهیم‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەگەر‬ ‫تا ناوەڕاستی هاوینی ئەمساڵ‬ ‫كێشەی كارەبا چارەسەر نەكرێت‪،‬‬ ‫ل���ەوب���ڕوای���ەدام خۆپیشاندان‌و‬ ‫ناڕەزایی گ��ەورەی لێبكەوێتەوە‬ ‫ئەگەر حكومەتێك بەهەشت ساڵ‬ ‫كێشەی كارەبای پێ چارەسەر‬ ‫نەكرێت‪ ،‬ئایا بوونی پێویستە؟»‪.‬‬ ‫ش���اری ك��ەرك��وك‪ ،‬ل���ەڕووی‬

‫ج��وگ��راف��ی��ی��ەوە‪ ،‬ل��ەس��ەر هێڵی‬ ‫(‪)36‬ە‪ ،‬كــــە یەكێكە لەناوچە‬ ‫گەرمەكان‌و رۆژان��ە پلەی گەرما‬ ‫ل��ە وەرزی ه��اوی��ن��دا‪ ،‬لەنێوان‬ ‫(‪ )50 – 35‬پلەی سەدیدایە‌و‬ ‫هەندێكجاریش بەرزتر دەبێتەوە‪.‬‬ ‫یاڵچین مەهدی‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫فەرمانگەی دابەشكردنی كارەبای‬ ‫كەركوك‪ ،‬ئۆباڵی كەمیی رێژەی‬ ‫كارەبای كەركوك دەخاتە ئەستۆی‬ ‫«مەركەزییەت»ی ئەو كەرتەو‬ ‫دەڵێت‪« :‬دابەشكردنی كارەبا‪،‬‬ ‫مەركەزییەو راستە وێستگەكانی‬ ‫كەركوك توانایان هەیە كارەبای‬ ‫ك��ەرك��وك داب��ی��ن ب��ك��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫دابەشكردن لە كۆنترۆڵی وەزارەتی‬ ‫كارەبایەو بەپێی پالنی وەزارەت‌و‬ ‫ب��ەش��ێ��وازی ی��ەك��س��ان ب��ەس��ەر‬ ‫شارەكاندا دابەشدەكرێت»‪.‬‬ ‫لەئێستاشدا‪ ،‬ل��ەش��ەو و‬ ‫رۆژێكدا‪ )8( ،‬سەعات كارەبای‬ ‫نیشتمانیی‌و (‪ )12‬س��ەع��ات‬ ‫ك���ارەب���ای م��وه‌ل��ی��دە دەدرێ���ت‬ ‫بەهاواڵتییان‌و بەپێی پالنێكی‬

‫ئیدارەی كەركوكیش‪ ،‬بڕیارە تا‬ ‫ناوەڕاستی ئەم هاوینە‪ ،‬كارەبای‬ ‫نیشتمانیی ب��ۆ (‪ )10‬سەعات‬

‫«ئەگەر تا ناوەڕاستی‬ ‫هاوینی ئەمساڵ كێشەی‬ ‫كارەبا چارەسەر‬ ‫نەكرێت‪ ،‬لەوبڕوایەدام‬ ‫خۆپیشاندان‌و ناڕەزایی‬ ‫گەورەی لێبكەوێتەوە»‬

‫بەرزبكرێتەوە‪.‬‬ ‫یاڵچین‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئاستی هوشیاریی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ك���ەرك���وك بۆ‬ ‫بەكارهێنانی كارەبا‪ ،‬كەمەو لەكاتی‬ ‫پێدانی ك��ارەب��ای نیشتمانیدا‪،‬‬ ‫فشارێكی زۆر دەكەوێتە سەر‬ ‫هێڵەكان‪ ،‬كە زۆرج��ار كوژانەوە‬ ‫لە وێستگەكانەوە روو دەدات‌و‬ ‫زیادەڕۆیی زۆریش كراوەتە سەر‬ ‫هێڵەكانی كارەباو زیانێكی زۆری‬ ‫پێگەیاندووە»‪.‬‬ ‫ئیدارەی كەركوك‪ ،‬لەبەرامبەر‬ ‫پێدانی برێك گاز بەبێ بەرامبەر‌و‬ ‫بۆ هەرئەمپێرێك كارەبا (‪ )6‬هەزار‬ ‫دینار لەهاواڵتییان وەردەگیرێت‬ ‫بۆ (‪ )12‬سەعات‪ ،‬بەاڵم جاسم‬ ‫محەمەد‪ ،‬خ��اوەن��ی یەكێك لە‬ ‫موه‌لیدەكانی ش��اری كەركوك‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی وت‪« :‬ئیدارەی‬ ‫ك��ەرك��وك؛ ب��ەزۆر‪ ،‬كارپێكردنی‬ ‫موه‌لیدەكانمانی بۆ ‪ 12‬سەعات‬ ‫زی��ادك��ردووە؛ بەبێ رەچاوكردنی‬ ‫ئ���ەوەی ئ��ەو م��اوە زۆرە‪ ،‬زی��ان‬

‫بەموه‌لیدەكان دەگەیەنێت»‪.‬‬ ‫بۆ چارەسەركردنی كێشەی‬ ‫ك��ارەب��ا‪ ،‬ئ��ی��دارەی ك��ەرك��وك لە‬ ‫هەوڵدایە‪ ،‬لەچوارچێوەی بودجەی‬ ‫پ���ت���رۆدۆالردا‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەم وەرزی‬ ‫هاوینە‪ ،‬كارەبا لە حكومەتی هەرێم‬ ‫بكڕێت‪ ،‬لەقۆناغی یەكەمیشدا‪،‬‬ ‫س��ەرەت��ای ئ��ەم مانگە‪)100( ،‬‬ ‫مێگاواتی ئەو كارەبایە گەیەنرایە‬ ‫شاری كەركوك‌و بریارە لە كۆتایی‬ ‫مانگی داه��ات��ووش��دا‪)100( ،‬‬ ‫مێگاواتی تری پێ بگات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫رێبوار تاڵەبانی‪ ،‬جێگری سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ه��ەرچ��ەن��دە ل��ەس��ەرەت��اوە‪،‬‬ ‫وەزارەت��ی كارەبای عێراق‪ ،‬بەو‬ ‫كارە رازی نەبوو‪ ،‬بەوبیانووەی‬ ‫گ��رێ��ب��ەس��ت��ی ك���ارەب���ا‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەدەسەاڵتی وەزارەت��دای��ە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا رەزامەندییان دەربڕیوەو‬ ‫ئ��ی��دارەی ك��ەرك��وك گرێبەستی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ك��ۆم��پ��ان��ی��ای ئەحمەد‬ ‫ئیسماعیلدا ئیمزاكردووە»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫یه‌کگرتنی ئۆپۆزسیۆن‌و فشاری ده‌ره‌کیی‪ ،‬کاریگه‌ریی له‌سه‌ر زیادبوونی خۆپیشاندانه‌کان ل ‌ه سوریا هه‌یه‌‪.‬‬

‫ئەنجامی كەیسی حەریری؛ هەمووان سەرسام ده‌کات‬ ‫شااڵو فەتاح‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ل��ە ڤاالنتاینی (‪)2005‬دا‪،‬‬ ‫رەفیق حــــەریری ك���وژراو لە‬ ‫تەمموزی ئەمساڵدا ئەنجامی‬ ‫لێكۆڵینەوەكە راگەیەنراو چوار‬ ‫ك��ەس لە حیزبوڵاڵی لوبنانی‪،‬‬ ‫تۆمه‌تبار ك��ران‪ ،‬ب��ەاڵم حەسەن‬ ‫نەسروڵاڵی سەرۆكی ئەو رێكخراوە‪،‬‬ ‫ئامادە نییە تۆمه‌تبارەكان تەسلیم‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫رەف��ی��ق ح���ەری���ری گ���ەورە‬ ‫بزنسمان‌و سیاسییەكی لوبنانی‬ ‫ب���وو‪ ،‬ك��ە ل��ە س��اڵ��ی (‪-1992‬‬ ‫‪ )1998‬بوو بە سەرۆك وەزیری‬ ‫لوبنان‌و دوات��ری��ش لە (‪-2000‬‬ ‫‪ )2004‬هەمان پۆستی وەرگرتەوە‪.‬‬ ‫ح��ەری��ری «توانا»یەكی زۆری‬ ‫لە بەڕێوەبردنی واڵت��دا هەبوو‪،‬‬ ‫توانی بەیروت دوای چەندین ساڵ‬ ‫لە شەڕی ناوخۆ بنیاد بنێتەوە‪.‬‬ ‫لە (‪)14‬ی شوباتی (‪)2005‬دا‪،‬‬ ‫بارهەڵگرێك كە نزیكەی تەنێک‬ ‫ت��ی‪.‬ئ��ێ��ن‪.‬ت��ی هەڵگرتبوو‪ ،‬بە‬ ‫حەریرییدا تەقییەوه‌و دەستبەجێ‌‬ ‫گیانی لەدەست دا‪.‬‬ ‫ت��ی��رۆری رەف��ی��ق ح��ەری��ری‪،‬‬ ‫ه��ەرای��ەك��ی گ����ەورەی ن��ای��ەوەو‬

‫رۆژنامە‬ ‫‪..............................‬‬ ‫دوای بەهاری عەرەبی‪ ،‬ئێستا‬ ‫ل��ە میدیای جیهانیدا ب��اس لە‬ ‫بەهاری كوردیی دەكرێت‌و هەندێك‬ ‫پێیانوایە گەلی كورد لە واڵتانی‬ ‫جیاوازی توركیاو ئێران‌و سوریادا‬ ‫بۆ مافەكانی خۆیان رادەپەڕن‪.‬‬ ‫شۆڕشی تونس‌و دواتریش‬ ‫میسر كە بوونە ه��ۆی رابوونی‬ ‫گ��ەالن��ی ن��اوچ��ەك��ەو بەتایبەت‬ ‫گەالنی عەرەب‪ ،‬دوور نییە بەدوای‬ ‫خۆیاندا بەهاری كوردیی بێنێت‪.‬‬ ‫پێگەی (رادیۆی ئەوروپای ئازاد)‬ ‫پێیوایە‪ :‬بەهاری كوردیی دەبێتە‬ ‫هۆی تێكدانی سەركەوتنەكەی‬ ‫ئ��ەردۆگ��ان‌و دوور نییە كێشەی‬ ‫گ��ەورەی بۆ دروس��ت بكات‪ .‬ئەم‬

‫دوورنەبوو كێشەیەكی هەرێمیی‬ ‫ل��ێ��ب��ك��ەوێ��ت��ەوە‪ .‬ه��ەرب��ۆی��ە‬ ‫دەس��ت��ەی��ەك��ی لێكۆڵینەوەی‬ ‫تایبەت بۆ كەیسەكەی پێکهێنرا‪.‬‬ ‫ئەم دەستەیە‪ ،‬دوای چەند ساڵ‬ ‫لە كاركردن لەسەر كەیسەكە‪،‬‬ ‫گەیشتە ئ��اك��ام��ی ئ���ەوەی كە‬ ‫حیزبوڵاڵی لوبنانی تاوانبارە‪.‬‬ ‫ح��ی��زب��وڵ�ڵا‪ ،‬گ��رووپ��ێ��ك��ی‬ ‫چەكداریی شیعەیە لە لوبنان‌و‬ ‫لەالیەن ئێران‌و سوریاوە پشتگیری‬ ‫دەكرێت‪ .‬ئەم گرووپە لە حكومەت‬ ‫كشایەوە‪ ،‬لە ئاكامی رەتكردنەوەی‬ ‫لێكۆڵینەوە تایبەتییەكە لە‬ ‫كەیسی رەفیق ح��ەری��ری‪ .‬ئەم‬ ‫گرووپە لە ساڵی (‪)1982‬و وەكو‬ ‫وەاڵمێك بۆ داگیركاریی لوبنان‬ ‫لەالیەن ئیسرائیلەوە‪ ،‬درووست‬ ‫بوو‪ .‬لە سەرەتادا‪ ،‬میلیشیایەكی‬ ‫بچووك ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم لە ئێستادا‬ ‫هێزێكی گ��ەورەی��ە لە لوبنان‌و‬ ‫دەتوانێت ملمالنێكان یەكالیی‬ ‫بكاتەوە‪ .‬لە ئێستادا‪ ،‬حەسەن‬ ‫نەسروڵاڵ سەركردایەتیی ئەم‬ ‫گرووپە دەكات‪.‬‬ ‫گ����رووپ����ەك����ە ئ��ەن��ج��ام��ی‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەك��ان ب��ە توندیی‬ ‫رەت��دەك��ات��ەوەو رۆژی شەممەی‬ ‫راب����ردوو ح��ەس��ەن ن��ەس��روڵ�ڵای‬

‫پێگەیە بایكۆتی پەرلەمانتارە‬ ‫كوردەكان‌و نەچوونە پەرلەمانیان بە‬ ‫ئاماژەیەك دەزانێت بۆ دەستپێكی‬ ‫بەهاری كوردیی‪ .‬فادی هاكورا‪،‬‬ ‫شیكاروانی سیاسیی‌و پسپۆڕی‬ ‫بواری توركیا‪ ،‬لە لێدوانێكدا بۆ‬ ‫هەمان پێگە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬سروشتی‬ ‫رووب��ەڕووب��وون��ەوەك��ان��ی كێشەی‬ ‫كورد لە جەنگەوە دەگۆڕێت بۆ‬ ‫ك��ۆك��ردن��ەوەی ج��ەم��اوەر لەسەر‬ ‫شەقامەكان “پێموایە شێوازی‬ ‫خەباتیان وەك ئەوە نابێت كە‬ ‫لە هەشتاكاندا هەبووە‪ ،‬یاخود‬ ‫لە نەوەدەكان‪ ،‬بەڵكو لەمەودوا‬ ‫پشت بە كۆكردنەوەی جەماوەر‬ ‫دەبەستن”‪ .‬هاكورا‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەدات‪ :‬كۆكردنەوەی جەماوەری‬ ‫زۆر‪ ،‬دوور نییە ببێتە هۆی راپەڕین‬ ‫لە توركیا‪.‬‬

‫ره‌فیق حه‌ریری‌و حه‌سه‌ن نه‌سروڵاڵ‬ ‫ئه‌مینداری گشتیی گرووپەكە‪،‬‬ ‫وتارێكی (‪ )45‬خولەكی پێشكەش‬ ‫كردو رایگەیاند‪ :‬بە هیچ جۆرێك‬ ‫ئامادە نین تاوانباران رادەستی‬ ‫دادگ����ا ب��ك��ەن‪ .‬ن��ەس��روڵ�ڵا لە‬

‫وت��ارەك��ەی��دا پێیوابوو؛ هەرگیز‬ ‫دەس��ت��ەی��ەك��ی وەه���ا ناتوانێت‬ ‫كەیسێكی لەوشێوەیە ئاشكرا‬ ‫بكات‌و ت��ەواوی كێشەكەیشی بە‬ ‫ئیسرائیل‪-‬ئەمریكیی‬ ‫پالنێكی‬

‫ناوبرد‪.‬‬ ‫شتێكی ئ��ەوت��ۆ ل��ەب��ارەی‬ ‫تۆمەتبارانه‌و‌ه نازانرێت‌و زانیاریی‬ ‫ك��ەم��ی��ان ل��ە م��ی��دی��ادا ل��ەس��ەر‬ ‫باڵوبووەتەوە‪ .‬مستەفا بەدرەدینی‬ ‫تەمەن (‪ )50‬ساڵ‪ ،‬كە هەندێك‬ ‫دەزگ���ای میدیایی ب��ە سەرۆكی‬ ‫ئ��ۆپ��ەراس��ی��ۆن��ەك��ان��ی حیزبوڵاڵ‬ ‫لە دەرەوەو ئەندامی دەستەی‬ ‫جیهادیی ئەو حیزبەی دەناسێنن‪.‬‬ ‫بەپێی چەند سەرچاوەیەك‪ ،‬ئەو‬ ‫پالنداڕێژەری ت��ەواوی كردەوەكە‬ ‫بووە‪ ،‬كە حەریری تێدا تیرۆر كرا‪.‬‬ ‫یەكێكی دیكە سەلیم جەمیل‬ ‫عەیاشە‪ ،‬كە خۆبەخشی بەرگری‬ ‫مەدەنییە لە حیزبوڵاڵدا‪ .‬ئەو‬ ‫هاواڵتییەكی هەڵگری رەگەزنامەی‬ ‫ئەمریكییەو بەرپرسی جێبەجێكارە‬ ‫لە پالنی كوشتنەكە بەپێی بڕیاری‬ ‫لیژنەكە‪.‬‬ ‫حسێن عنێسی تەمەن (‪)37‬‬ ‫س��اڵ‪ ،‬ك��ە كەسێكی نزیكە لە‬ ‫سەركردایەتیی حیزبوڵاڵوە‪ .‬ئەسەد‬ ‫سەبرای تەمەن (‪ )34‬ساڵیش‪،‬‬ ‫لەگەڵ حسێن عنێسی بەرپرسن‬ ‫لەو كێشەیە‪.‬‬ ‫ئەم گرووپە تۆمەتبار كراون بە‬ ‫كوشتنی رەفیق حەریری سەرۆك‬ ‫وەزیرانی لوبنان‌و چەندین كەسی‬

‫بەهاری كوردان لە ئاسۆدایە‬

‫ج���ەن���گ���ی���ز ئ����اك����ت����ار‪،‬‬ ‫پرۆفیسۆری ب��واری پەیوەندییە‬ ‫نێودەوڵەتییەكان‌و رۆژنامەنووسی‬ ‫بەناوبانگی توركیا‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫ه��ەم��وو شتێك پەیوەستە بە‬ ‫ئ��ەردۆغ��ان‌و پالنەكانی ئ��ەوەوە‬ ‫ب��ۆ رزگ��ارك��ردن��ی ت��ورك��ی��ا لەو‬ ‫كێشەیە‪ .‬ئاكتار‪ ،‬پێیوایە‪ :‬گەر‬ ‫هات‌و دەستووری داهاتوو مافی‬ ‫كوردەكان نەپارێزێت‪ ،‬ئەوا دوور‬ ‫نییە رووبەڕووبوونەوە رووبدات‪.‬‬ ‫ئ��اك��ت��ار پێی واب����وو‪ ،‬ب��ەه��اری‬ ‫ك��وردی��ی ساڵێك پێش ئێستا‬ ‫دەستیپێكردووە‪ ،‬نەك ئێستا‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ەی “ك��ری��س��ت��ی��ان‬ ‫ساینس مۆنیتەر”ی ئەمریكیش‪،‬‬ ‫ل���ەس���ەر پ��ێ��گ��ەك��ەی خ���ۆی‪،‬‬ ‫راپۆرتێكی دەرب���ارەی بەهاری‬ ‫عەرەبی بۆ كوردەكانی عێراق‬

‫باڵوكردووەتەوە‪ .‬راپۆرتەكە‪ ،‬لەژێر‬ ‫ناونیشانی “بەهاری عەرەبی بۆ‬ ‫كوردەكان؟”‪ ،‬باس لەوە دەكات‬ ‫رووبەڕووبوونەوەی توندوتیژانەی‬ ‫بەرپرسانی كورد‌و كپكردنەوەی‬ ‫خۆپیشاندانی مەیدانی س��ەرا‪،‬‬ ‫وا دەك��ات گومان ل��ەوە بكرێت‬ ‫ك��ە دەت���وان���رێ���ت ك��وردس��ت��ان‬ ‫وەك نموونەیەكی دیموكراسی‬ ‫س��ەی��رب��ك��رێ��ت‪ .‬رۆژن��ام��ەك��ە لە‬ ‫س��ەرەت��اوە ب��اس ل��ەوە دەك��ات‪:‬‬ ‫سااڵنێكە دەسەاڵتدارانی ئەمریكا‬ ‫دەی��ان��ەوێ��ت وێ��ن��ەی هەرێمێكی‬ ‫دیموكراسی لە كوردستان بكێشن‪،‬‬ ‫بەشێوەیەك واڵت��ان��ی عەرەبی‬ ‫سەرسام بكات‌و دوای ئەو نموونەیە‬ ‫بكەون‪ ،‬بەاڵم خۆپیشاندانەكانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ئەوەیان سەلماند رەنگە‬ ‫كوردەكان خۆیان پێویستیان بە‬

‫شێوەیەك لە بەهاری عەرەبی‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫كریستیان ساینس مۆنیتەر‪،‬‬ ‫راپ��ۆرت��ەك��ەی “هیومان رایتس‬ ‫وۆچ” دەربارەی پێشێلكاریی مافی‬ ‫مرۆڤ لەكاتی خۆپیشاندانەكاندا‬ ‫ب��ە ن��م��وون��ە دەه��ێ��ن��ێ��ت��ەوە كە‬ ‫نووسراوە‪“ ،‬لەكاتێكدا شۆڕشی‬ ‫گەالنی خۆرهەاڵتی ن��اوەڕاس��ت‬ ‫دەبینین‪ ،‬لە كوردستانی عێراق‬ ‫خەڵكی لێیاندەدرێت‌و دەگیرێن‌و‬ ‫دەكوژرێن”‪ .‬دواتریش رۆژنامەكە‬ ‫باس لەوە دەك��ات‪ :‬هەریەكە لە‬ ‫جەالل تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆماری‬ ‫عێراق‌و مەسعود بارزانی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫هەرێم‪ ،‬لە ئێستادا سكااڵیان لە‬ ‫دژی رۆژنامەنووسان تۆماركردووە‪.‬‬ ‫ئەم رۆژنامەیە‪ ،‬لە دوو راپۆرتی‬ ‫جیادا‪ ،‬باس لەوە دەكات‪ ،‬وێنەی‬

‫بەناوبانگی دیكە لە لوبنان‪ ،‬هەوڵی‬ ‫كوشتنی چەند وەزیرێكیشیان‬ ‫داوە‪.‬‬ ‫سیاسەتی لوبنان‪ ،‬بەگوێرەی‬ ‫م��ەزه��ەب‌و دینەكان رێكخراوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە لوبنان پەرلەمانتاری‬ ‫نوێنەرایەتییە‪ ،‬ب��ەاڵم هەمیشە‬ ‫سەرۆكی دەوڵ��ەت بۆ مەسیحییە‬ ‫مارۆنییەكانە‪ ،‬س��ەرۆك وەزی��ران‬ ‫بۆ سوننەو سەرۆكی پەرلەمانیش‬ ‫ب��ۆ ش��ی��ع��ەك��ان��ە‪ .‬ب���ەم پێیەش‬ ‫دوای كوشتنی رەفیق حەریری‪،‬‬ ‫سەعد حەریری ك��وڕی‪ ،‬خۆی بۆ‬ ‫ئ��ەو پۆستە هەڵبژاردو لەالیەن‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان‌و س��ەرۆك��ی واڵت���ەوە‬ ‫متمانەی پێ بەخشرا‪.‬‬ ‫هیچ یەك لەو كەسانەی كە‬ ‫تۆمەتبار كراون‪ ،‬كەسانی گەورە‬ ‫نین ل��ە ح��ی��زب��وڵ�ڵادا‪ ،‬تەنانەت‬ ‫پەیوەندییەكی ئەوتۆیشیان بە‬ ‫سەركردایەتییەوە نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫حیزبوڵاڵ بە فەرمی‌و بە هەموو‬ ‫ج��ۆرێ��ك تەسلیمكردنی ئ��ەوان‬ ‫رەت��دەك��ات��ەوە‪ .‬هەربۆیە گومان‬ ‫لەسەر تێوەگالنی سەركردایەتیی‬ ‫گرووپەكە زیاتر دەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ����ەوەی ه��ەم��ووان��ی س��ەرس��ام‬ ‫ك���رد‪ ،‬ئ��ەو ه��ەم��وو پێشبینییە‬ ‫ب��وو كە لەسەر ك��اری دەستەی‬

‫ك��وردس��ت��ان وەك هەرێمێكی‬ ‫دیموكراتی‪ ،‬بەهۆی رووداوەكانی‬ ‫ئەم دواییەوە‪ ،‬شێواوەو دووریش‬ ‫نییە بزووتنەوەیەكی جەماوەریی‬ ‫لەشێوەی ئەوانەی ناوچەكە لەم‬ ‫هەرێمەشدا دروستببێت‪.‬‬ ‫م��ێ��ه��م��ەت ك��ال��ی��ۆن��ج��ۆ‪،‬‬ ‫گۆشەنووسی بەناوبانگی تودەیس‬ ‫زەم��ان‪ ،‬لە وتارێكیدا باس لەوە‬ ‫دەكات‪ :‬ئەنكەرە لەوە دەترسێت‬ ‫بەهاری ك��وردان بگاتە سوریاو‬ ‫ناوچەكە بتەنێتەوە‪ .‬مێهمەت‬ ‫دەنووسێت‪ :‬ئێران‌و توركیاو سوریا‬ ‫یەكتریان خۆشبوێت‪ ،‬یان رقیان‬ ‫لە یەكتربێت‪ ،‬ل��ەوەدا هاوبەشن‬ ‫كە ترسێكی زۆریان لەوە هەیە‪،‬‬ ‫كە ئ��ەو بەهاری كوردییەی لە‬ ‫توركیاوە دەستیپێكردووە‪ ،‬بگاتە‬ ‫سوریاو ئێران‌و بزووتنەوەیەكی‬

‫لێكۆڵینەوەكە بنیاد ن��راب��وو‪،‬‬ ‫بەجۆرێك هەندێك چاوەڕوان بوون‬ ‫تێوەگالنی راستەوخۆی ئێران‌و‬ ‫سوریا دەربخات‪.‬‬ ‫لە دادگ��اك��ەی ح��ەری��ری دا‪،‬‬ ‫ســـــــ ‌ێ الی��ەن بە هەمیشەیی‬ ‫تۆمەتبار دەك����ران‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫سوریاو حیزبوڵاڵو ئێران بوون‪.‬‬ ‫لە كۆتاییشدا حیزبوڵاڵی لوبنانی‬ ‫تۆمه‌تبار كرا‪ .‬سوریا بە هەمیشەیی‬ ‫تۆمەتبار دەك���راو یەكێك بوو‬ ‫ل��ەو الی��ەن��ان��ەی ت���ەواوی دەزگ��ا‬ ‫میدیاییەكان چاوەڕێی ئەوە بوون‬ ‫ك��ە ئەنجامی لێكۆڵینەوەكان‪،‬‬ ‫تێوەگالنی رژێ��م‌و موخابەراتی‬ ‫س��وری��ا دەرب��خ��ات‪ .‬هەرچەندە‬ ‫تۆمەتباركردنی حیزبوڵاڵ هیچ‬ ‫لەوە كەم ناكاتەوە كە دوور نییە‬ ‫بەهاوكاریی الیەنێكی دەرەكیی‬ ‫ئەم كارەیان ئەنجام دابێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تائێستا هیچ شتێك لەو بارەیەوە‬ ‫نەوتراوە‪.‬‬ ‫كۆتاییهێنان ب��ە كەیسی‬ ‫حەریری‪ ،‬هەرچەندە زۆری پێچوو‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم هێشتا تاقیكردنەوەیەكی‬ ‫گەورەیە بۆ دادگ��ای لوبنان‌و بۆ‬ ‫ئەوەی تاچەندێك دەتوانێت راست‌و‬ ‫درووستیی رووداوەك���ان یەكالیی‬ ‫بكاتەوەو تاوانباران حوكم بدات‪.‬‬

‫هەرێمیی دروستببێت‪ .‬مێهمەت لەم‬ ‫وتارەیدا‪ ،‬هەروەك جەنگیز ئاكتار‬ ‫پێی وایە‪ :‬بەهاری كوردان دەمێكە‬ ‫لە توركیاوە دەستیپێكردووەو‬ ‫پێش ب��ەه��اری ع��ەرەب��ی ب��ووە‪.‬‬ ‫مێهمەت پێی وای���ە‪ :‬گ��ۆڕان��ی‬ ‫كتوپڕ لە هەڵوێستی ئەنكەرەدا‬ ‫سەبارەت بە سوریا‪ ،‬پەیوەندیی‬ ‫بە ترسی ئەنكەرەوە هەیە لە‬ ‫راپەڕین‌و جیابوونەوەی كوردانی‬ ‫سوریا بەهۆی پشێوییەكانی ئەم‬ ‫دوای��ی��ەوە‪ .‬مێهمەت پێی وای��ە‪:‬‬ ‫ئەوەی ئەمڕۆ لە سوریا روودەدات‬ ‫دەرب��ارەی كوردەكان‪ ،‬دوور نییە‬ ‫سبەین ‌ێ لە ئێرانیش رووب��دات‌و‬ ‫پێگەی ئەنكەرەش لەم نێوەندەدا‬ ‫رێژەی دیموكراسییەتی ئەو واڵتە‬ ‫ئاشكرا دەكات‪ ،‬هەربۆیە توركیا‬ ‫دەبێت بە وریاییه‌و‌ه هەنگاو بنێت‪.‬‬

‫سوریا؛ بەرەو كۆتایی‬ ‫راپۆرتی‪ :‬رۆژنامە‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ماوەی زیاتر لە (‪ )100‬رۆژە‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانی خوێناویی لە‬ ‫سوریا دەكرێت‌و رۆژ بە رۆژیش‬ ‫چانسی مانەوەی رژێمی سوریا‬ ‫كەم دەبێتەوە‪.‬‬ ‫گەرچی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫سوریا‪ ،‬لە پتەوییدا لەوانەی‬ ‫تونس‌و میسر كەمتر نەبوون‪،‬‬ ‫بەاڵم چەند هۆكارێك بووە هۆی‬ ‫مانەوەی رژێمی سوریا كە هێواش‬ ‫هێواش نامێنن‪ .‬لە ئێستاشدا‪،‬‬ ‫تەواوی شارە گەورەكانی سوریا‬ ‫خۆپیشاندانی تێدایە‪ ،‬لەنێویاندا‬ ‫(دیمەشق‌‪ ،‬حەمس‌‪ ،‬حەمما‪،‬‬ ‫حەڵەب‌و الزقیە)‪.‬‬ ‫یەكەمین هۆكار كە بووە‬ ‫هۆی مانەوەی رژێمی سوریا؛‬ ‫ن��ەب��وون��ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ێ��ك��ی‬ ‫یەكگرتوو ب��وو‪ ،‬لەسەرەتاوە‬ ‫رژێمی سوریا توانیی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫داب���ەش ب��ك��ات‌و كوردەكانیش‬ ‫بێدەنگ بكات‪ ،‬پەیمانی ریفۆرم‌و‬ ‫بڕیاری پێدانی ناسنامە‌و چەند‬

‫هەنگاوێكی كتوپڕی دیكە‪،‬‬ ‫توانی شەقامی ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫عەرەب‌و كورد لەت بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬ئۆپۆزسیۆنی سوریا‬ ‫بەگشتیی خەریكی كۆبوونەوەن‬ ‫ل��ەس��ەر داه���ات���ووی س��وری��ا‪.‬‬ ‫هەفتەی پێشوو‪ ،‬یانزە حیزبی‬ ‫كوردیی لەگەڵ ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫سوریا لە دیمەشق كۆبوونەوەو‬ ‫بەڵگەنامەیەكی هەشت خاڵییان‬ ‫دەرب��ارەی داهاتووی كوردەكان‬ ‫لە سوریا مۆر ك��رد‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫ئێستادا‪ ،‬ه��ەردووال دەیانەوێت‬ ‫ن��اوەڕۆك��ی ئ��ەو بەڵگەنامەیە‬ ‫بەنهێنیی بهێڵنەوەو بۆ میدیای‬ ‫ئ��اش��ك��را ن���ەك���ەن‪ .‬بەهێزیی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی سوریا لەئێستادا‪،‬‬ ‫ل��ەدەرەوەش دانی پیادانراوه‌و‬ ‫پ��ێ��ك��راوەو ه��ی�لاری كلنتۆنی‬ ‫وەزی���ری دەرەوەی ئەمریكا‪،‬‬ ‫بەشار ئەسەدی ئاگاداركردەوە‬ ‫ل������ه‌وه‌ی ك���ە رووب��������ەڕووی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی رێكخراوی بەهێز‬ ‫دەب��ێ��ت��ەوە‪ .‬ئ��ەم ئۆپۆزسیۆنە‬ ‫ب��ەه��ێ��زە‪ ،‬ك��ە ل������ەدەرەوەش‬ ‫چاالكییەكانی ب��ەڕێ��وەدەب��ات‪،‬‬

‫سورییه‌کان تا دێت توندتر ده‌بن‬

‫دەبێتە هۆی ئەوەی سوریا دوای‬ ‫ئەسەد‪ ،‬تووشی پاشاگەردانیی‬ ‫نەبێت‪.‬‬ ‫دووەمین هۆكاری بریتی بوو؛‬ ‫لە پشتگیرییەكی هەرێمیی بۆ‬ ‫ئەسەد‪ ،‬بەجۆرێك لە سەرەتاوە‬ ‫هەریەكە ل��ە ئ��ێ��ران‌و توركیا‬ ‫بەتوندیی پشتگیریی ئەسەدیان‬ ‫دەك���رد‪ .‬پشتگیریی ئەنكەرە‬ ‫بۆ ئەسەد گرنگ بوو‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەنكەرە لە ئێستادا هێزێكی‬ ‫گ��رن��گ��ی ن��اوچ��ەك��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫هێندەی نەبرد پەیوەندییەكانی‬ ‫ئەنكەرەو دیمەشق بەجۆرێك‬ ‫تێكچوون‪ ،‬كە هێندەی نەما‬ ‫پێكدادانی سەربازیی دروست‬ ‫بێت‪ .‬دوای ئ���ەوەی لێشاوی‬ ‫ئ��اوارەك��ان��ی س��وری��ا رووی لە‬ ‫توركیا كرد‪ ،‬سوریا‪ ،‬توركیای‬ ‫تۆمەتبار كرد بە بەكارهێنانی‬ ‫ك��ارت��ی سیاسیی ئ��اوارەك��ان‌و‬ ‫بەم هۆیەشەوە؛ هێزێكی زۆری‬ ‫بردە سەر سنورەكانی (سوریا‪-‬‬ ‫توركیا)‪.‬‬ ‫وەاڵم�������ی ت���ورك���ی���اش‪،‬‬ ‫بەهەمانشێوە هێزێكی سەربازیی‬

‫زۆر ب���وو «ب���ۆ پ��اراس��ت��ن��ی‬ ‫ئاوارەكان»‪ .‬ئەم كێشەیە بووە‬ ‫هۆی كەمكردنەوەی پشتگیریی‬ ‫توركیا بۆ سوریاو تەنانەت لە‬ ‫ئێستادا له‌ تورکیا‪ ،‬قسه‌ له‌سه‌ر‬ ‫جێهێشتنی س��وری��ا ل�ه‌الی�ه‌ن‬ ‫ئەسەده‌وه‌ دەكرێت‪.‬‬ ‫هۆكارێكی دیكە بریتی بوو؛‬ ‫لە دابەشبوونێكی گ��ەورە لە‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشدا دەربارەی‬ ‫س��وری��ا‪ ،‬بەجۆرێك هەریەكە‬ ‫ل��ە روس��ی��او چین‪ ،‬بەتوندیی‬ ‫دژی ه���ەر ج���ۆرە فشارێك‬ ‫بوون بۆ سەر سوریا‪ .‬ئەمەش‬ ‫بووە هۆی ئ��ەوەی؛ سەپاندنی‬ ‫س���زاك���ان ب��ەس��ەر س��وری��ادا‬ ‫قورستر ب��ێ�ت‌و زۆری بوێت‬ ‫تا ك��اردان��ەوەی نێودەوڵەتیی‬ ‫ب��ۆ دروس���ت ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم لە‬ ‫ئێستادا‪ ،‬هەریەكە لە چین‌و‬ ‫روسیا‪ ،‬هێواش هێواش پشت‬ ‫لەو واڵت��ە دەك��ەن‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫كۆنفرانسی ئۆپۆزسیۆنی سوریا‬ ‫لە مۆسكۆی پایتەختی روسیا‬ ‫بەسترا‌و الیەنە ناكۆكەكان لەوێ‌‬ ‫كۆك بوون‪ .‬تەنانەت بەرپرسانی‬

‫بااڵی روسیا رایانگەیاند‪ :‬ئەوان‬ ‫تەنیا لەگەڵ گەلی سوریادا‬ ‫هاوپەیمانن‪ ،‬نەك حكومەت‪،‬‬ ‫یاخود بەرپرسان‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫یەكگرتنی‬ ‫زیاتربوونی فشاری نێودەوڵەتیی‪،‬‬ ‫كاریگەریی گ���ەورەی هەبوو‬ ‫لەسەر ب��ەرزك��ردن��ەوەی ورەی‬ ‫خۆپیشانده‌ران‌و ئێستا تا دێت‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانەكان زیاد دەكەن‪،‬‬ ‫تەنانەت لە ئێستادا‪ ،‬بە شەویش‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان دەك��رێ��ت‌و بە‬ ‫ئاشكراش هەینی لەسەركارالدان‬ ‫بەڕێوەدەبرێت‪ .‬پێشترو تەنیا‬ ‫ت��ازی��ی��ەك��ان دەب���وون���ە ه��ۆی‬ ‫خۆپیشاندان‪،‬‬ ‫دروستبوونی‬ ‫بەاڵم لە ئێستادا خۆپیشاندان‬ ‫بەجۆرێك زۆرب��ووە كە سوریا‬ ‫بەتەواویی پشێویی تێكەوتووەو‬ ‫پاشاگەردانیی درووستبووە‪.‬‬ ‫وت��ارەك��ەی ئەسەدیش‪ ،‬بووە‬ ‫ه��ۆی؛ زی��ات��ر نائومێدكردنی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دەران‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫چاوەڕوانیان نەدەكرد سەرۆكی‬ ‫واڵت هێندە بە بێباكییەوە لە‬ ‫دۆخی واڵتەكەی بڕوانێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫پەرلەمانی عێراق؛ یاسای ئەنجومەنی پارێزگاكان هەموار دەكات‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراق‪ ،‬یاسای ئەنجومەنی پارێزگاو‬ ‫قەزاو ناحیەكان هەموار دەكات‌و‬ ‫دوای كۆتاییهاتنی هەموارەكەش‪،‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ق���ەزاو ناحیەكان‬

‫ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە د‪.‬م��ح��ەم��ەد‬ ‫ك��ی��ان��ی‪ ،‬س���ەرۆك���ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ه��ەرێ��م‌و پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬

‫«ه��ەم��وارك��ردن��ەك��ە ل��ە قۆناغی‬ ‫كۆتاییدایە‌و گرنگترین گۆڕانگاریش‬ ‫تێیدا‪ ،‬ك��ەم��ك��ردن��ەوەی ژم��ارەی‬ ‫ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگاكان‌و‬ ‫پشتبەستنە بە ئامارەكانی دەزگای‬

‫ئاماری عێراقیی لەبری كۆبۆنی‬ ‫خ��ۆراك لە هەڵبژاردنەكاندا‪ ،‬كە‬ ‫زیاتر فێڵی تیا دەكرێت»‪.‬‬ ‫كیانی‪ ،‬ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا‪:‬‬ ‫دەبێت دوای دوو مانگ لەكۆتاییهاتنی‬

‫ه���ەم���وارەك���ەو پ��ەس��ەن��دك��ردن��ی‬ ‫لەالیەن پەرلەمانەوە‪ ،‬هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی قەزاو ناحیەكان ئەنجام‬ ‫بدرێت‌و ئەنجامدانیشی دەكەوێتە‬ ‫سەر دەسەاڵتی جێبەجێكردن‪.‬‬

‫«هەرگیز خۆم هەڵنابژێرمەوە»‬

‫فەرەج حەیدەری‪ :‬بڕیارەكەی مالیكی جێبه‌جێ ناکه‌م‬

‫سازدانی‪ :‬هەستیار قادر‬

‫‪........................................................‬‬

‫رۆژن������ام������ە‪ :‬م��ال��ی��ك��ی‪،‬‬ ‫وۆركشۆپێكی ئێوەی راگرتووە‪ ،‬كە‬ ‫تایبەتە بەهەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگاكانی هەرێم‪ ،‬ئەوكێشەیە‬ ‫بەكوێ گەیشتووه‌؟‬ ‫* س��روش��ت��ی ك���اری ئێمە‬ ‫پێویستی بە ئەنجامدانی وۆركشۆپ‬ ‫ه��ەی��ە ب��ۆ ئ��ەوان��ەی بەشداریی‬ ‫هەڵبژاردن دەكەن‪ ،‬لەوانە؛ لیژنە‬ ‫ئەمنییەكان‪ ،‬ئەمجار‌ه لەسەر‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫حسابی‬ ‫ل��ەش��اری هەولێر‪ ،‬وۆركشۆپێك‬ ‫هەبوو بۆ لیژنەی ئەمنیی بااڵ‪،‬‬ ‫كە بریكاری وەزارەت��ی ناوخۆ‌و‬ ‫ب��ەرگ��ری��ی‌و ه��ێ��زە پ��ی��ادەك��ان‬ ‫دەگرێتەوە‪ ،‬من لەگەڵیاندا قسەم‬ ‫كرد‪ ،‬وتیان‪ :‬دەبێت رەزامەندیی‬ ‫س���ەرۆك وەزی���ران وەربگیرێت‪،‬‬ ‫بەوپێیەی فەرماندەی گشتیی هێزە‬ ‫چەكدارەكانە‪ ،‬منیش نامەیەكم بۆ‬ ‫مالیکی نارد‪ ،‬بەداخەوە وەاڵمەكەی‬ ‫ب��ەوش��ێ��وەی��ە ب���وو ك��ە نابێت‬ ‫ئ��ەو كەسانە بەشداربن لەهیچ‬ ‫وۆركشۆپێك‪ ،‬لەمەودواش هەموو‬ ‫چاالكییەكی كۆمسیۆن رادەگیرێت‪،‬‬ ‫تابزانن بارودۆخی كۆمسیۆن چۆن‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬ئ��ەو شتەش عەجیب‌و‬ ‫غەریب بوو‪ ،‬چونكە پەرلەمانیش‬ ‫بەزۆرینەی رەها نەبێت‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫كاری ئێمە رابگرێت‪ ،‬نامەم نارد‬ ‫بۆ پەرلەمانی عێراق‌و پەیوەندیم‬

‫هه‌رێم ئه‌و‬ ‫کادیره‌یان نیی ‌ه‬ ‫کۆمسیۆنێکی‬ ‫تایبه‌ت ب ‌ه خۆیان‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌رن‬ ‫بە نووسینگەی سەرۆك وەزیرانەوە‬ ‫ك��رد‌و پێم وت��ن‪ :‬ئیلتیزام بەو‬ ‫بڕیارەوە ناكەین‪ ،‬بەاڵم باشترە‬ ‫ب��ۆم��ان تەفیسر ب��ك��ەن‪ ،‬پاش‬ ‫(‪ )10‬رۆژ عەلی دەباغ‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫حكومەت رایگەیاند‪ :‬مالیكی‪،‬‬ ‫مەبەستی ئەوە نەبووە كارەكانی‬ ‫ك��ۆم��س��ی��ۆن راب��گ��ی��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫مەبەستی ئەو وۆركشۆپانە بووە‪،‬‬ ‫تائێستاش ئێمە ك��اری خۆمان‬ ‫دەكەین‌و دەسەاڵتمان هەیە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پێشبینی دەكەن‪،‬‬ ‫ه���ەڵ���ب���ژاردن���ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫پارێزگاكانی هەرێم دوابكەوێت؟‬ ‫* قەوارە سیاسییەكانی هەرێم‬ ‫لەگەڵ ئ��ەوەدان ئەو هەڵبژاردنە‬ ‫ئەنجام بدرێت‪ ،‬بەاڵم سەبارەت‬

‫بە وادەك���ەی قسەمان لەگەڵ‬ ‫كردوون‌و پێیانوتین ئەگەرهەیە بۆ‬ ‫كۆتایی مانگی (‪ )10‬دوابكەوێت‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لێپرسینەوەتان‬ ‫ل��ەالی��ەن پ��ەرل��ەم��ان��ەوە‪ ،‬ب��ەڕای‬ ‫بەرامبەرەكانتان لەسەر گەندەڵیی‬ ‫بوو‪ ،‬ئێوەش تێڕوانینی جیاتان‬ ‫هەیە‪ ،‬راتان لەوبارەیەوە چییە؟‬ ‫* هەموو ئاماژەكان دیارن‪،‬‬ ‫ك��ە ئێمە وەك كۆمسیۆن زۆر‬ ‫موستەهدەفین‪ .‬لە هەڵبژاردنی‬ ‫پێشووی ئەنجومەنی پارێزگاكانی‬ ‫عێراقدا‪ ،‬كوتلەیەك لێپرسینەوەی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ك���ردی���ن‌و ئ��ەم��ج��ارەش‬ ‫دەوڵەتی قانوون‪ ،‬من پێشبینی‬ ‫دەك��ەم دوای هەڵبژاردنی قەزاو‬ ‫ناحیەكانی عێراقیش‪ ،‬جارێكی‬ ‫ت��ر لێپرسینەوەمان لەگەڵدا‬ ‫بكرێت‪ ،‬كێشە لە لێپرسینەوەكەدا‬ ‫نییە‪ ،‬كێشە لە شێواز‌و ئامانجی‬ ‫ل��ێ��پ��رس��ی��ن��ەوەك��ەی��ە‪ ،‬رۆژان����ە‬ ‫بەربەست دەخرێتە بەردەممان‪،‬‬ ‫م��ن ل��ەگ��ەڵ ئ��ەی��اد ع����ەالوی‌و‬ ‫حەكیم‌و سەدرییەكان‌و سەرۆك‬ ‫وەزی���ران دانیشتم‪ ،‬ناڕەحەتن‬ ‫ب��ەو دۆخ��ە‌و هەموو الیەنەكانی‬ ‫كوردستانیش‪،‬‬ ‫هاوپەیمانیی‬ ‫ب��ە «گ���ۆڕان»ی���ش���ەوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەدانین بەو شێوەیە مامەڵە‬ ‫لەگەڵ كۆمسیۆندا بكرێت‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ە‪ :‬وەك نوێنەری‬ ‫«پ�����ارت�����ی»‪ ،‬ب����ارزان����ی‪-‬ت‬ ‫ئاگاداركردووەتەوە‪ ،‬كە تەداخول‬ ‫بكات؟‬

‫ف��ەرەج ح��ەی��دەری‪ ،‬س��ەرۆك��ی كۆمسیۆنی ب��ااڵی سەربەخۆی‬ ‫هەڵبژاردنەكان‪ ،‬بڕیاری مالیكی‪ ،‬بۆ راگرتنی كارەكانیان بە «عەجیب‌و‬ ‫غەریب»‌و لێپرسینەوەشیان لەالیەن پەرلەمانەوە‪ ،‬بە پالنی سیاسیی‬ ‫ناودەبات‪.‬‬ ‫حەیدەری‪ ،‬لە چاوپێكەوتنێكی «رۆژنامە»دا‪ ،‬دەڵێت‪« :‬سێ ساڵە‬ ‫موعاناتی قورسم هه‌بوو؛ که‌ هەرگیز جارێكی تر خۆم هەڵنابژێرمەوە»‪.‬‬ ‫* نەخێر‪ ،‬تائێستا ئەو‬ ‫كارەم نەكردووە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬ساڵی داه��ات��وو‬ ‫وادەی ئەم تیمەی كۆمسیۆن‬ ‫تەواو دەبێت‪ ،‬جارێكی تر خۆت‬ ‫بۆ ئەو پۆستە دەپاڵێویت؟‬ ‫* من بە هەموو الیەنەكان‬ ‫بەسەرۆك وەزیرانیشەوە‪ ،‬پێم‬ ‫وت���وون‪ :‬ب��ۆ ئ��ەو كێشانەمان‬ ‫بۆ دروس��ت دەك���ەن‪ ،‬دەتوانن‬ ‫لیژنەیەك دروست بكەن‌و یاسای‬

‫كۆمسیۆن هەموار بكەن‌و بیكەن‬ ‫ب��ە چ���وار س���اڵ‪ ،‬ه��ەر ئێستا‬ ‫دەرمان بكەن مەمنونتانین‪ ،‬من‬ ‫هەرگیز خۆم ناپاڵێومەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫چوار ساڵە موعاناتێكی قورسم‬ ‫هەبوو‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬بەدەر لە رەهەندی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬وەك خۆت قەناعەتت‬ ‫گەندەڵیی ئیداریی‌و‬ ‫پێیە‪،‬‬ ‫دارایی لە كۆمسیۆندا نییە؟‬ ‫* ه���ەم���وو دام�������ەزراوە‬

‫عێراقییەكان مومكینە که‌موکوڕیی‬ ‫ئیداریی هەبێت‪ ،‬لە كارمەندێك‪،‬‬ ‫ی���ان ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ك��دا‪ ،‬ئێمە‬ ‫دامەزراوەیەكی خزمەتگوزاریی‬ ‫نین بەمەالیین دۆالری تیابێت‪،‬‬ ‫پ��رس��ی��ارەك��ان زی��ات��ر ل��ەس��ەر‬ ‫ئەوە بووە‪ ،‬بۆ مووچەی فاڵن‬ ‫ب��ەرپ��رس ئ��ەوەن��دە ب��ووە‪ ،‬یان‬ ‫چ��ووە ب��ۆ ئیفاد‪ ،‬ئەمانە لەو‬ ‫ئاستەدانین بە دامەزراوەیەك‬ ‫بوترێت گ��ەن��دەڵ��ە‪ .‬كۆمەڵێك‬ ‫ئیجرائات هەیە بە رەزامەندیی‬ ‫سەرۆك وەزیران‪ ،‬یان سكرتێری‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران ب��ووە‪ ،‬من‬ ‫پێشنیازم ك��رد لیژنەیەك لە‬ ‫لیژنەی نەزاهەو یاسای پەرلەمان‬ ‫دروست بكەن بۆ لێكۆڵینەوە لەو‬ ‫كارانەی ئێمە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬حەنان فەتالوی‪،‬‬ ‫ك���اری لێپرسینەوە ل��ە ئێوە‬ ‫دەك������ات‪ ،‬دەڵ���ێ���ت‪ :‬ف����ەرەج‬ ‫حەیدەری‪ ،‬دوو داوای یاسایی‬ ‫لەدژم دۆڕاندووە‪ ،‬وایە؟‬ ‫* ئێمە داوایەكی جینائی‌و‬ ‫ی��ەك��ێ��ك��ی ت���ری ت��ای��ب��ەت��ەم��ان‬ ‫تۆماركردووە‌و قازییەكە وتی‪ :‬ئەو‬ ‫پەرلەمانتارە حەسانەی هەیە‌و‬ ‫رەف��زك��را‪ ،‬ب��ەاڵم پ��ارێ��زەرەك��ەم‬ ‫نامەیەكی بۆ دادگ��ا ن��ارد پێی‬ ‫وتن‪ :‬پەرلەمانتار لەناو پەرلەماندا‬ ‫ح��ەس��ان��ەی ه��ەی �ە‌و ل���ەدەرەوە‬ ‫نییەتی تا قسە بەخەڵك بڵێت‪،‬‬ ‫ئەمە بەردەوامەو چووەتە دادگای‬ ‫تپێهەڵچوونەوە‪.‬‬

‫رۆژنامە‪ :‬پێشتر تێبینیتان‬ ‫لەسەر كۆمسیۆنی هەرێم هەبوو‪،‬‬ ‫تائێستا ئەو هەڵوێستەتان ماوە؟‬ ‫* ب��ەپ��ێ��ی دەس���ت���وور‪،‬‬ ‫هەرێمەكان ب��ۆی��ان هەیە ئەو‬ ‫كۆمسیۆنە دروس����ت ب��ك��ەن‪.‬‬ ‫كێشەكە ئەوەیە؛ ئێمە خۆمان‬ ‫چەندین ساڵە كار دەكەین‪ ،‬گەر‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكان‌و رێكخراوە‬ ‫بییانییەكان یارمەتیمان نەدەن‪،‬‬ ‫زەحمەتە ك��ار بكەین‪ ،‬راستە‬ ‫برادەرانی هەرێم ئیمكانیاتیان‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەو ك��ادی��رەی��ان‬ ‫نییە ب��ت��وان��ن كۆمسیۆنێكی‬ ‫تایبەت بەخۆیان هەبێت‪ ،‬ئێمە‬ ‫ل��ەم ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەی داه��ات��ووی‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان��دا‪،‬‬ ‫هەوڵدەدەین دەسەاڵتی زیاتر بە‬ ‫بەڕێوەبەرە گشتییەكان بدەین‌و‬ ‫چاویشمان لەسەریان دەبێت‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬لەهەڵبژاردنی‬ ‫پ���ێ���ش���وودا‪ ،‬ب��ەب��ڕی��ارێ��ك��ی‬ ‫ت��اه��ێ��ن��دێ��ك پ���ەل���ە‪ ،‬ع��ەل��ی‬ ‫ق���ادر‪ ،‬ب��ەرپ��رس��ی كۆمسیۆنی‬ ‫هەرێم لە سەرپەرشتیكردنی‬ ‫هەڵبژاردنەكان دوورخ��رای��ەوە‪،‬‬ ‫خۆت هاتی سەرپەرشتیت كرد‪،‬‬ ‫ئەمجارەش هەمان كار دەكەن؟‬ ‫* ئ��ێ��م��ە دەم���ان���ەوێ���ت‬ ‫لەهەموو‬ ‫هه‌ڵیانبسه‌نگێنین‌و‬ ‫ب��ەش��ەك��ان پسپۆڕێكیان بۆ‬ ‫دەنێرین‌و خۆیان هەڵبژاردنەكە‬ ‫ب������ەڕێ������وەدەب������ەن‌و ئ��ێ��م��ە‬ ‫سەرپەرشتییان دەكەین‪.‬‬

‫ئەندامێكی «مەترسیدار»ی قاعیدە‬ ‫سەردانەكەی تاڵەبانی بۆ ئێران؛ نیگه‌رانیی لێده‌که‌وێته‌وه‌‬ ‫لە سوسێ زیندانیی دەكرێت‬ ‫له‌الیه‌ن وه‌زیری نه‌وته‌و ‌ه پێشوازیی لێده‌کرێت‪...‬‬

‫رۆژنامە‬

‫‪.......................................................‬‬

‫بەندكراوێكی بەندیخانەی‬ ‫سوسێ‪ ،‬ئاماژە بەوەدەكات‪ :‬كە‬ ‫لەبارودۆخێكی خراپدایەو هەوڵی‬ ‫كوشتنی دراوە‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫بەندیخانەكەش‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەوە‬ ‫مەترسیدارەو‬ ‫تیرۆریستێكی‬ ‫كاری رێكخستنی قاعیدە لەنێو‬ ‫ه��ۆڵ��ەك��ان��ی گ��رت��ووخ��ان��ەك��ەدا‬ ‫دەكات»‪.‬‬ ‫ناسر مەزحی‪ )38( ،‬ساڵی‬ ‫بەڕەچەڵەك سعودی‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫لە بەندیخانەی سوسێی فیدراڵیی‬ ‫لە پارێزگای سلێمانی بەندكراوە‪،‬‬ ‫لەڕێگەی رۆژنامەی «حەیات»ی‬ ‫چاپی ل��ەن��دەن��ەوە گ��ازن��دەی‬ ‫خۆی گەیاندووەتە رێكخراوەكانی‬

‫گرتووخانه‌ی سوسێی فیدراڵی‬

‫م��اف��ی م���رۆڤ‌و ب��رای��ەك��ی ئەو‬ ‫بەندكراوە‪ ،‬كە ناوی «نادر»ە‪،‬‬ ‫بە رۆژنامەکه‌ی راگەیاندووە‪:‬‬ ‫ناسر‪ ،‬پەیوەندیی پێوەكردووەو‬ ‫گ��ازن��دەی لەخراپی مامەڵەی‬ ‫پاسەوانەكانی ئەو بەندیخانەیە‬ ‫ك�������ردووە‪ ،‬وێ�����ڕای ئ����ەوەش‬ ‫بەندیخانەكەی بە جەهەننەم‬ ‫وەسفكردووە‪ ،‬ئەوەش دەڵێت‪:‬‬ ‫لەڕێگەی ئاوی گەرمەوە هەوڵی‬ ‫كوشتی دراوە‌و چەندین جاریش‬ ‫«ئیهانە» كراوە‪.‬‬ ‫م��وئ��م��ی��ن ئ��ەب��وب��ەك��ر‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ب��ەن��دی��خ��ان��ەی‬ ‫س���وس���ێ‪ ،‬ئ���ەو ت��ۆم��ەت��ان��ەی‬ ‫رەتكردەوەو ئەو بەنداكراوەشی‬ ‫بەكەسێكی «ئ��اژاوەگ��ێ��ڕ»‬ ‫وەس���ف���ك���رد‪ ،‬ه������ەروەك‪ ،‬بە‬

‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەوە‬ ‫مەترسیداری‬ ‫تیرۆریستێكی‬ ‫رێكخراوی قاعیدەیە‌و هەمیشە‬ ‫كێشە دروستدەكات‪ ،‬ئەوەی بۆ‬ ‫ئەومانكردووە بۆ كەم بەندكراو‪،‬‬ ‫كراوە»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری بەندیخانەكە‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوەشدا‪ :‬تەنیا رێوشوێن‬ ‫كە لەدژی ئەو بەندكراوە سعودییە‬ ‫گرتوویانەتەبەر‪ ،‬رێگرتنی بووە‬ ‫لە چ��وون��ەدەرەوە بۆ چاسەری‬ ‫سروشتیی بۆ سووتاوییەكه‌ی‬ ‫كە «چاكبووەتەوە»‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ل��ەك��ات��ی هاتنە دەرەوەی����دا‬ ‫لەنێوان هۆڵەكانی بەندیخانەدا‪،‬‬ ‫ن��ام��ەی دەگ��ۆڕی��ی��ەوەو ك��اری‬ ‫رێكخستنی بۆ رێكخراوی قاعیدە‬ ‫دەكرد»‪.‬‬

‫ ‬ ‫تاڵه‌بانی له‌ کۆنگره‌که‌ی ئێراندا‬ ‫راپۆرتی‪ :‬عەلی ناجی – بەغدا‬

‫‪.......................................................‬‬

‫سەردانی هەفتەی رابردووی‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی ب��ۆ ئ���ێ���ران‪ ،‬ه��ەرا‬ ‫دەنێتەوەو عێراقییە رەخنەی‬ ‫لێدەگرێت‌و لیژنەی پەیوەندییە‬ ‫دەرەك��ی��ی��ەك��ان��ی پەرلەمانیش‬ ‫بێئاگایە‪ .‬تاڵەبانی‪ ،‬چ��ی لە‬ ‫جانتاكەیدا بردووە بۆ ئێران؟‬ ‫ه��ەف��ت��ەی راب����ردوو ج��ەالل‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆك كۆماری عێراق‪،‬‬ ‫ب��ە مەبەستی بەشداریكردنی‬ ‫كۆنگرەی بنەبڕكردنی تیرۆر‪،‬‬ ‫گەیشتە تارانی پایتەختی ئێران‪،‬‬ ‫كە تەنیا شه‌ش سەرۆكی ئەو‬ ‫واڵتانە بەشدارییان تێدا كرد‪ ،‬كە‬ ‫لەالیەن ئێرانەوە داوەتنامەیان‬ ‫ئاراستەكرابوو‪،‬‬ ‫ل��ەو س��ەردان��ەدا‪ ،‬لەبری‬ ‫س��ەرۆك��ی ئ��ێ��ران‪ ،‬تاڵەبانی‪،‬‬ ‫لەالیەن وەزی��ری نەوتی ئێران‌و‬

‫ب��اڵ��ی��ۆزی ع��ێ��راق ل��ەو واڵت��ە‪،‬‬ ‫پ��ێ��ش��وازی��ی ل��ێ��ك��را‪ ،‬ه��اوك��ات‬ ‫ئەجێنداو كاتی سەردانەكەش‬ ‫ب��ووە جێگەی گومانی الیەنە‬ ‫سوننەكانی عێراق‪.‬‬ ‫حامید موتڵەگ‪ ،‬سەركردە‬ ‫لە فراكسیۆنی عێراقییە‪ ،‬لە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫رایگه‌یاند‪ :‬نیشانەی پرسیار‬ ‫لەسەر ئەو سەردانەی سەرۆك‬ ‫ك��ۆم��ار‌و ئ��ەو دۆسییانەیە كە‬ ‫لەگەڵ بەرپرسانی تاراندا باسی‬ ‫كردوون‪.‬‬ ‫موتڵەگ‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»ی‬ ‫روون��ک��رده‌وه‌‪« :‬هیوامان وابوو‬ ‫ت��اڵ��ەب��ان��ی‪ ،‬نەهامەتییەكانی‬ ‫گ��ەالن��ی ع��ێ��راق ل��ە دیلەكان‌و‬ ‫ب���ۆردووم���ان���ك���ردن���ی گ��ون��دە‬ ‫كوردییەكان‌و سنوور بەزاندنەكانی‬ ‫ئ��ێ��ران‌و ئ��ەم��دی��وك��ردن��ی م��ادە‬ ‫هۆشبەرەكان‪ ،‬لەگەڵ بەرپرسانی‬

‫تاراندا تاووتوێ بكات‌‪ ،‬بۆیه‌ ئەو‬ ‫س��ەردان��ە لەئاستی داواك��اری��ی‬ ‫خەڵك‌و شەقامدا نەبووه‌»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئەندامەی عێراقییە‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژەی ب��ەوەش��دا‪ :‬مامەڵەی‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬لەگەڵ ئێرانییەكاندا‪،‬‬ ‫وەك ئەوە وابوو عێراق بەشێك‬ ‫بێت لەئێران‪ ،‬بە تایبەت لەكەیسی‬ ‫ئەندامانی رێكخراوی موجاهیدینی‬ ‫خەڵقدا‪ ،‬كە ئاماژەی بەداخستنی‬ ‫سەربازگەكەیان لە عێراق دابوو‪،‬‬ ‫تا كۆتایی ئەمساڵ‪.‬‬ ‫بەاڵم عەلی شەال‪ ،‬ئەندامی‬ ‫فراكسیۆنی دەوڵەتی قانوون لە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫جەخت ل��ەوەدەك��ات��ەوە‪ :‬مەرج‬ ‫نییە ئەو بابەتانە رابگەیەنرێن‬ ‫كە لەو س��ەردان��ەی تاڵەبانیدا‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ب��ەرپ��رس��ان��ی ئێراندا‬ ‫تاووتوێ كراون‌و بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وت��ی‪« :‬ناكرێت بە ئاشكرا بۆ‬

‫فۆتۆ‪ :‬ماڵپه‌ری سه‌رۆک کۆمار‬ ‫كەناڵەكانی راگ��ەی��ان��دن ئەو‬ ‫بابەتانە بدركێنرێن‪ ،‬كە سەرۆك‬ ‫كۆمار لەگەڵ بەرپرسانی ئێراندا‬ ‫گفتوگۆی لەسەر ك��ردوون‌و ئەو‬ ‫سەردانە دەرەنجامی ئیجابیی‬ ‫ئەمنیی‌و ئابووریی هەبووە»‪.‬‬ ‫هاوكات ئەندامێكی لیژنەی‬ ‫دەرەكییەكانی‬ ‫پەیوەندییە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫ئاشكرایكرد‪ :‬لیژنەكەی ئاگاداری‬ ‫ئ���ەو س���ەردان���ە ن���ەب���ووە‪ ،‬كە‬ ‫تاڵەبانی بۆ ئێران ئەنجامیداوە‪.‬‬ ‫ژاڵ���ە نەفتچی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی پەیوەندییە دەرەكییەكان‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«وەك ل��ی��ژن��ەك��ەم��ان هیچ‬ ‫پێشووەختمان‬ ‫زانیارییەكی‬ ‫س���ەب���ارەت ب���ەو س���ەردان���ەی‬ ‫تاڵەبانی‪ ،‬پێنەگیشتووە‌و لە‬ ‫لیژنەكەشماندا ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫لەسەر نەكراوە»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬ ‫سیروان رەشید‬

‫چەند تیرێژە وتارێك!‬ ‫(‪)1‬‬

‫ئەڵێم‪ :‬بۆ ئەوەی «ئامانج»ێك‬ ‫ل���ەدوای وشەكانم‌و تێڕوانینمەوە‬ ‫هەبێت‪ ،‬پێویستە بەوردیی بەڕوونیی‬ ‫دەس���ت بخەمە س��ەر ئ��ەو خ��اڵ‌و‬ ‫جومگانەی‪ ،‬هەنگاو بەهەنگاو‪ ،‬لەو‬ ‫«ئ��ام��ان��ج»ەم‪ ،‬نزیك ئەخەنەوە‪،‬‬ ‫ئەگەرنا‪ ،‬ئەوسا وێڵ‌و پەرت پەرت‬ ‫ئەبم‌و ئەو «ئامانج»ەیش بزر ئەكەم‪.‬‬ ‫وێ��ڵ ب���وون‪ ،‬ی��ان ب��ا بڵێین‪،‬‬ ‫سەرگەردانیی ئەقڵ‌و دەرك نەكردن‬ ‫بەهۆ‌و هۆكارەكان‪ ،‬ئەبنە مایەی‬ ‫نەگەیشتن ب��ە ئامانجەكانیش‪،‬‬ ‫بەبڕوای من ئەمەش بەپلەی یەكەم‬ ‫پەیوەندیی بە «ناهۆشیاری»یەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬یاخود بە نەبوونی‪ ،‬یان كزیی‬ ‫رووناكبیرییەوە‪ ،‬بۆنموونە ئەو كاتەی‬ ‫ێ باشترو ئاسانتر لە مانای‬ ‫بمانەو ‌‬ ‫«دادپەروەریی» بگەین‌و بیناسین‪،‬‬ ‫پێویستە جیاوازییە كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫چینایەتییەكان لەیەكتر جوێ‌‬ ‫بكەینەوە‪ ،‬بەكورتی ئالەم كێشەیەدا‬ ‫وێڵ بوون‪ ،‬یان سەرگەردانیی عەقڵ‪،‬‬ ‫دەرهاویشتەی ناهۆشیارییە!‪.‬‬

‫(‪)2‬‬

‫ه�����ەم�����وو ف���ەل���س���ەف���ەو‬ ‫ئایدیۆلۆژیایەك ك��ە بانگەشەی‬ ‫ئینسانییەتیان ج���اڕداوە‪ ،‬هەموو‬ ‫تیورییەكانی ئ��ازادی �ی‌و ش��ۆڕش‌و‬ ‫ریفۆرم‌و چاكسازییەك لەم دنیایەدا‬ ‫كۆن‌و تازە‪ ،‬ئەتوانین لە نوختەیەكی‬ ‫جەوهەریی هاوبەشدا كۆیانبكەینەوە‪،‬‬ ‫كە ئەویش هەوڵدان بووە لەپێناو‬ ‫«بەختیاریی م��رۆڤ��دا»‪ ،‬هەموو‬ ‫راستی‌و دروستی‪ ،‬یان درۆ‌و خەوشی‬ ‫هەر فیكرو فەلسەفەیەك تا لەسەر‬ ‫كاغەز بووە‪ ،‬یان لەناو بانگەشەدا‬ ‫بووە‪ ،‬نەتوانراوە حوكمی كۆتاییان‬ ‫بەسەردا بدرێت‪ ،‬بەاڵم ئەو وەختەی‬ ‫كە كەوتوونەتە مەیدانی ك��ارەوە‌و‬ ‫ت��اق��ی��ك��راون��ەت��ەوە‪ ،‬ئ��ەوس��ا درۆ‌و‬ ‫راستی‌و سەركەوتن‌و ژێركەوتنیان‬ ‫دەركەوتووە!‪.‬‬

‫(‪)3‬‬

‫شێركۆ بێكەس‬ ‫(‪)4‬‬

‫لەهەموو شەڕێكی ناوخۆدا‬ ‫ل��ەه��ەر ك��وێ��ی��ەك ب���ێ‌‪ ،‬ئ���ەوەی‬ ‫ق��ورب��ان��ی��ی ی��ەك��ەم��ە‪ ،‬رەش���ە‬ ‫خەڵكەكەیە‪ ،‬سەیر ئەوەیە هەموو‬ ‫الی��ەن��ە ش��ەڕك��ەرەك��ان��ی��ش‪ ،‬هەر‬ ‫یەكەو لەالی خۆیەوە‪ ،‬وائەزانێ‌‬ ‫حەقیقەت بەتەنها لەالی خۆیەتی‪،‬‬ ‫ئەمە لەكاتێكدا حەقیقەت الی‬ ‫ێ‬ ‫كەسیان نییە‌و ئ��ەوەی ئەبینر ‌‬ ‫خوێن لەبەرڕۆشتنی حەقیقەتە‪.‬‬ ‫ئەگەر هەموو ش��ەڕێ جۆرە‬ ‫«كوێربوونی» عەقڵی تێدابێ‌‪،‬‬ ‫شەڕی ناوخۆ لەهەموویان كوێرترە‪،‬‬ ‫شەڕی نێوان براكان‪ ،‬شەڕێكی بێ‌‬ ‫ێ‬ ‫مانایەو كۆتاییەكەیشی هەر بەب ‌‬ ‫مانایی تەواوئەبێ‌‪ ،‬وەلێ‌ لەسەر‬ ‫حسێبی ماڵوێرانیی خەڵك‪.‬‬ ‫ل��ە چركەساتی كوێربوونی‬ ‫ئەقڵدا‌و لەشەڕی ناوخۆدا‪ ،‬كامە‬ ‫شتێك نەشیاوە «بەشانازییەوە‬ ‫ئەنجام ئەدرێ‌»‪ ،‬دوای تەواوبوونی‬ ‫شەڕیش‪ ،‬وەختێ‌ عەقڵ دێتەوە‬ ‫س���ەرخ���ۆی‪ ،‬وەخ���ت���ێ‌ ب��راك��ان‬ ‫لەبەردەم ئاوێنەی خوێنی یەكتردا‬ ‫تەوق‌و مات ئەبن‪ ،‬شتێك دێت پێی‬ ‫ئەوترێ‌ «پەشیمانیی»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەختێك دێ��ت ئێجگار درەنگی‬ ‫كردووە‌و دادی هیچ نادات!‪.‬‬

‫«لێبوردن» بە مانای فراوان‌و‬ ‫هەمەالیەنەی وش��ەك��ە‪ ،‬هەرگیز‬ ‫لەناو كۆمەڵی داخراو و تۆڵەخوازو‬ ‫خۆپەرستدا‪ ،‬جێگەی نەبۆتەوە‪،‬‬ ‫ج��اری واب��ووە چ لەسەر ئاستی‬ ‫تاكە ك��ەس‌و چ ل��ەس��ەر ئاستی‬ ‫بەكۆمەڵیش‪ ،‬وەختێ‌ «لێبوردن»‬ ‫ئامادەیی نەبووبێت‌و لەجێی ئەو‬ ‫لەخۆبایی ب��وون‌و كەللە رەقی‬ ‫جێیان گرتبێتەوە‪ ،‬وەك سەرەنجام‬ ‫شەڕ‌و كارەساتیان بەدوای خۆیاندا‬ ‫ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬ئ��ەش��ێ‌ م��اك��ی رق‌و‬ ‫كینەیەك بە داواكردنی لێبوردنێ‌‬ ‫رەویبێتەوە‪ ،‬یان بنەبڕكرابێت‪،‬‬ ‫ئ��ەش��ێ‌ ج��ەن��گ��ێ��ك��ی گ����ەورە‪،‬‬ ‫ئەگەر «لێبوردن»ی تیابوایە‪،‬‬ ‫رووینەدایە‪.‬‬ ‫ل���ێ���ك���دان���ەوەی چ��ەم��ك��ی‬ ‫«ل��ێ��ب��وردن» لەتێگەیشتنی‬ ‫دیاردەكانەوە سەرچاوە ئەگرێ‌‪،‬‬ ‫زۆرج���ار لەنێوان توندوتیژیی‌و‬ ‫لێبوردندا‪ ،‬تاڵە موویەك هەیە‪،‬‬ ‫ئ��ەو وەخ��ت��ەی پسا ش��ەڕ پەیدا‬ ‫ئەبێ‌‪ ،‬توندڕەویی كە بەتوندڕەویی‬ ‫وەاڵمدرایەوە‪ ،‬چارەسەر ئەنێژرێ‌‪،‬‬ ‫ئاشتی نێو كۆمەڵێك هەمیشە‬ ‫لەڕێی لێبوردنەوە بەرقەرار ئەبێ‌‪،‬‬ ‫لەم رۆژگارەدا هەموو «دژەكان»‪،‬‬ ‫م��ەب��ەس��ت��م ئ���ەو دژان���ەی���ە‪ ،‬كە‬ ‫(‪)5‬‬ ‫خۆشەویستی‌و مرۆڤایەتی جیا‬ ‫بەجیا گوتاری گەورەیانە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئ�����ەگ�����ەرچ�����ی ك���ەس���ی‬ ‫«ل��ێ��ب��وردن»‪« ،‬رێ��ك��ەوت��ن»‪« ،‬روون��اك��ب��ی��ر» ل��ەس��ادەت��ری��ن‬ ‫«دانوساندن» نەكەنە ناوبژیوانی شرۆڤە‌و لێكدانەوەدا‪ ،‬وا لەقەڵەم‬ ‫خۆیان‪ ،‬یان پردی نێوانی خۆیان‪ ،‬ئەدرێ‌‪ ،‬كەسێكە هۆشیارو خاوەن‬ ‫ه��ەرگ��ی��ز ن��اگ��ەن��ە ی��ەك��ت��ر‪ ،‬ل��ەم سەرمایەیەكی مەعریفی‌و فیكری‌و‬ ‫ناكۆكیانەیشدا‪ ،‬ئەگەر بشێ‌ بڵێم‪ :‬ئ��ەزان �ێ‌ چ��ی ئ��ەك��او چ��ی ناكاو‬ ‫لەنێوان ئ��ەو دژان���ەدا‪ ،‬هەمیشە لەپێش هەمووانەوە بەرگریكەرە‬ ‫جوانترین‌و راستگۆترینیان‪ ،‬ئەو لە راستی‌و جوانی‌و خۆشەویستی‌و‬ ‫كەس‌و الیەنانە بوون‪ ،‬كە لەپێناو هەموو شتێكی پاك لەم دنیایەدا‪،‬‬ ‫كۆمەڵ‌و ئاشتی‌و خۆشەویستیدا‪ ،‬وەلێ‌ سەیر ئەوەیە لەم واڵتەی‬ ‫ب��ەل��ێ��ب��وردەی��ی��ەوە زۆرت���ری���ن ئێمەدا‪ ،‬ج��اری واه��ەی��ە بەسەر‬ ‫هاتنەخوارەوەیان لە مافی خۆیان رووداوی‪ ،‬یان ئاكاری وا ناخۆشدا‬ ‫وازهێناوە!‪.‬‬ ‫ئ��ەك��ەوێ‌‪ ،‬ك��ەل��ە رووناكبیریی‬

‫رووی���داوە‪ ،‬هەر ئەوەنییە چاوت‬ ‫نەپەڕێتە پشتی سەرت‪.‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ەت م��ن مەبەستم لە‬ ‫هەڵەكردن نییە‪ ،‬چونكە هەموو‬ ‫ب����ە روون���اك���ب���ی���رو‬ ‫كەسێ‌ ‬ ‫ن��اڕوون��اك��ب��ی��رەوە هەڵە ئەكات‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ەی چ��ۆن رووناكبیر ‌‬ ‫بەمانای وشە رووناكبیر‪ ،‬ناسراو و‬ ‫بـــــــــــــــــــەناوبانگ‪ ،‬خاوەنی‬ ‫دەیان بەرهەم‌و وتاری چاپكراو‪،‬‬ ‫ل��ە بەركەوتنی توڕەبوونێكدا‪،‬‬ ‫ك��ە رەن��گ��ە هەقی ب��ێ‌‌و الریمان‬ ‫لە ئیدیعاكەی نەبێ‌‪ ،‬وەل �ێ‌ بە‬ ‫شێوازو ئوسلوبێ‌ دێتە جواب‪ ،‬كە‬ ‫تۆ هەرگیز چاوەڕوانی ناكەیت‪،‬‬ ‫ئەو قسانەو ئەو جنێوانە ئەدات‪،‬‬ ‫كە بیخەیتە ب��ەردەم سەگ بۆنی‬ ‫پێوە ناكات! ئەرێ‌ بەڕاست ئەمە‬ ‫لەچییەوە هاتووە؟! چۆن وا؟! من‬ ‫بۆخۆم وەاڵمێكی تەواوم النییە‪،‬‬ ‫هاوڕێیەكی خۆشەویستم وتی‪:‬‬ ‫ئێمە هەموومان بەبێ‌ هەاڵوێردن‪،‬‬ ‫لەناخی هەر یەكێكماندا گورگێكی‬ ‫دڕ هەیە‪ ،‬بەاڵم بێدەنگەو خۆی‬ ‫م��ەاڵس��داوە‌و ن��ازان��ی چ وەختێ‬ ‫سەردەردێنێ‌! تۆ بڵێی وابێت؟!‬ ‫ئایا ئەمە الی هەموو رووناكبیرانی‬ ‫دنیا وای��ە؟! سەیرتر لەهەمووی‬ ‫وەختێ‌ لە نووسین‌و وەرگێڕانی‬ ‫وت��ار‪ ،‬یان چیرۆك‌و شیعرەكانی‬ ‫ئەو رووناكبیرە ورد ئەبینەوە‪:‬‬ ‫ك����ەم الپ�����ەڕە ه���ەی���ە وش���ەی‬ ‫«خۆشەویستی»‪« ،‬ج��وان��ی»‪،‬‬ ‫«ل��ێ��ب��وردن»‪« ،‬ئاشتی» تێدا‬ ‫نەبێت!‪ ...‬نازانم چی بڵێم؟ ئەی‬ ‫ئێوە ئەیزانن؟!‪.‬‬

‫(‪)6‬‬

‫ن��ەوەی ئێمە‪ ،‬بەشی هەرە‬ ‫زۆرم��ان سەر بەو ئایدیۆلۆژیانە‬ ‫بووین‪ ،‬كە شموولی بووین‪ ،‬جا‬ ‫ئومەمی ب��ووی��ن‪ ،‬ی��ان قەومی‪،‬‬ ‫زاراوەك���ان���ی «ش��ۆڕش��گ��ێ��ڕ»‌و‬ ‫«پڕۆلیتاریا»‌و «رەنگی سووری‬

‫خوێنین»‌و «ل��وول��ەی چ��ەك»‌و‬ ‫زۆر شتی تر وێردی سەر زمانمان‬ ‫بوون‪ ،‬هەندێكیشمان كوت‌و مت‬ ‫لە دەروێش ئەچووین‪.‬‬ ‫ب����ەك����ورت����ی‪ :‬رۆژگ�������اری‬ ‫«كەللەڕەقی»‌و «پێداگرتن»‌و‬ ‫«لێنەبوردن» ب��وو‪ ،‬یان ئەبێ‌‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��م��ان ب��ی��ت‪ ،‬ی��ان لەسەر‬ ‫ه��ەق نیت‪ ،‬ل��ەژێ��ر كاریگەریی‬ ‫فیكرە شموولیەكانی «ماو»دا‪،‬‬ ‫راس��ت��ی��م��ان ه���ەر ل��ە ل��وول��ەی‬ ‫چەكدا ئەبینی‪ ،‬خ��اوەن عەقڵە‬ ‫میانڕەوەكان‪ ،‬ت��اڕادەی��ەك جێی‬ ‫«شۆڕشگێڕان»‬ ‫گاڵتەجاڕیی‬ ‫ب��وون‪ ،‬دوای تێپەڕینی چەندین‬ ‫دەی���ە ب��ەس��ەر ئ��ەو زەم��ان��ەدا‪،‬‬ ‫ئێمە ئێستا تێئەگەین‪ ،‬عەقڵی‬ ‫ئاشتیخوازانەی گەورە پیاوێكی‬ ‫وەك «گاندی»‪ ،‬چەند لەپێش‬ ‫سەردەمەكەی خۆیەوە بووە‪.‬‬ ‫ئ��ێ��م��ە ئ��ێ��س��ت��ا ل��ەوەخ��ت��ی‬ ‫دەس��ەاڵت‌و سوڵتە گەندەڵەكانی‬ ‫دنیادا لەو راستییە تێئەگەین‪ ،‬كە‬ ‫ئەو پیاوە بێ‌ نموونەیە لەپێناوی‬ ‫رزگاركردنی هیندستاندا‪ ،‬خۆی‬ ‫ل��ەه��ەم��وو خ��ۆش��ی��ی��ەك��ی دنیا‬ ‫م��ەح��روم ك��ردوو لە پارچەیەك‬ ‫خ��ام‪ ،‬ك��ە ل��ەخ��ۆی��ەوە ئەپێچا‌و‬ ‫لە بزنێكی ل��ەڕ ب��ەوالوە هیچی‬ ‫ت����ری ن���ەب���وو‪ ،‬ئ���ەگ���ەر بشێ‌‬ ‫بڵێم‪« :‬پێغەمبەر»‪ ،‬ئەو تاقە‬ ‫پێغەمبەرێكی سیاسەت بوو‪ ،‬كە‬ ‫تائێستا لە وێنەی نەبینراوەتەوە‪،‬‬ ‫ل��ەو رۆژان���ەی دوای��ی��دا ب��اس لە‬ ‫شۆڕشە ئاشتیخوازەكانی الوانی‬ ‫تونس‌و میسرو یەمەن‌و سوریا‬ ‫ك����را‌و ش���رۆڤ���ەی ج��ی��اج��ی��ای��ان‬ ‫ل��ەب��ارەوە ئەكرا‪ ،‬ب��ەالی منەوە‬ ‫ب��اوك��ی ه��ەم��وو ئ��ەو شۆڕشانە‬ ‫«گ���ان���دی»ی���ەو ل��ەس��ەردەم��ی‬ ‫شۆڕشە سپییە هەرەگەورەكەی‬ ‫ئەوەوە ئەم رێبازە لە هیندستاندا‬ ‫دەرك���ەوت‌و ملیۆنان مرۆڤیشی‬ ‫لەچنگی زەبروزەنگ رزگاركرد‪.‬‬

‫لەنێوان عێراقەكەی سەدام‌و عێراقەكەی ئەمریكادا‬

‫لەتیف فاتیح فەرەج‬

‫عێراقەكەی س��ەدام‪ ،‬پڕبوو‬ ‫لە ستەمكاریی‪ ،‬عێراقێك مرۆڤی‬ ‫وەك���و مێگەلی م��ەڕ دەبینی‌و‬ ‫ب��ەت��ەن �ێ‌ م��رۆڤ��ی ج��ەن��گ��خ��واز‌و‬ ‫ت���وڕەو ت��ڕۆی دروس���ت دەك��رد‪،‬‬ ‫ئەنفالی دەك��رد‌و خەڵكی لەناو‬ ‫دەدا‪ ،‬ب���ەاڵم ل��ەع��ێ��راق��ەك��ەی‬ ‫س��ەدام��دا ب��ەڕێ��وەب��ەری ناحیە‌و‬ ‫قایمقام‌و پارێزگار‌و ئەنجومەنی‬ ‫ناحیە‌و ق��ەزاو پارێزگا‌و وەزیر‌و‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��ار‌و س��ەرك��ردەك��ان��ی‬ ‫ب��ەع��س‪ ،‬كۆمپانیاو پ��ااڵوگ��ەی‬ ‫ن���ەوت‌و گ���ردو باخچە‌و س��ەراو‬ ‫مەالوانگە‌و مۆڵیان ن��ەب��وو‪ ،‬لە‬ ‫ع��ێ��راق��ەك��ەی س���ەدام���دا‪ ،‬دزی��ی‬ ‫لەسەر هەر كەس دەربكەوتایە‬ ‫وەكو خیانەت تەماشای دەكرا‪،‬‬ ‫لە عێراقەكەی س��ەدام��دا‪ ،‬یەك‬ ‫س����ەدام‌و ی���ەك ب��ەع��س‌و ی��ەك‬ ‫دیكتاتۆر‌و یەك خوێنخۆر هەبوو‪،‬‬ ‫لە عێراقەكەی سەدامدا‪ ،‬ترس‌و‬ ‫تۆقاندن ه��ەب��وو‪ ،‬دیموكراسی‬ ‫ن���ەب���وو‪ ،‬م��ی��دی��ای ق��ۆرخ��ك��راو‬ ‫ه��ەب��وو‪ ،‬میدیای ئ��ازاد نەبوو‪،‬‬

‫فرەیی نەبوو‪ ،‬حیزبی كۆیلەو‬ ‫دەستەمۆ‌و جاشی حیزبی بەعس‬ ‫هەبوو‪ ،‬ب��ەاڵم لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫دیكتاتۆرییانە‬ ‫سیستمێكی‬ ‫لەڕێگەی زەب��رو زەنگەوە جۆرە‬ ‫یاسایەكی س��ەپ��ان��دب��وو‪ ،‬بۆیە‬ ‫عومەر‌و عەلییەكان نەدەبوونە‬ ‫ق��ورب��ان��ی��ی‪ ،‬ش��ی��ع��ەو سوننە‬ ‫سووكایەتییان بەیەكتر نەدەكرد‪،‬‬ ‫عێراق عێراقێكی پڕ ستەمكاریی‌و‬ ‫پڕ زەبروزەنگ بوو‪ ،‬بەاڵم کوڕم‬ ‫دەوی��س��ت ل���ەب���ەردەم بەعسدا‬ ‫فیتنەی تایفی باڵوبكاتەوە!!‬ ‫هەڵبەت دەكرێ‌ قسەی زۆر لەسەر‬ ‫عێراقەكەی سەدام‪ ،‬بكرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫م��ادام قسەكردنی ئێمە لەسەر‬ ‫ب��ەراوردێ��ك��ی ك���ورت‌و كاتییە‌و‬ ‫رۆژنامەنووسییانەیە‪،‬‬ ‫دیدێكی‬ ‫بەوەندە دەوەستین‌و دێینە سەر‬ ‫عێراقەكەی ئەمریكا‪.‬‬ ‫ع��ێ��راق��ەك��ەی ئ��ەم��ری��ك��ا‪،‬‬ ‫درێژەپێدەریی هەمان ئەو فۆڕمە‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫ستەمكارییە‪ ،‬ك��ە كاتی خۆی‬ ‫بەریتانییەكان دایانڕشت‪ ،‬فۆڕمی‬ ‫عێراقێكی بەزۆر بەیەكەوە لكێنراو‪،‬‬ ‫لە عێراقەكەی ئەمریكادا‪ ،‬لەبری‬ ‫سەدامێك‪ ،‬سەدان سەدام هەیە‪،‬‬ ‫لەبری عەلی حەسەن مەجیدێكی‬ ‫ئاشكرا‪ ،‬سەدانی شاراوە هەیە‪،‬‬ ‫ل��ە ع��ێ��راق��ەك��ەی ئ��ەم��ری��ك��ادا‪،‬‬ ‫شیعە دان بەسوننەدا نانێت‪،‬‬ ‫سوننە دان بە شیعەدا نانێت‪،‬‬ ‫عومەرەكان بەدەستی شیعەكان‌و‬ ‫عەلییەكان بەدەستی سوننیەكان‪،‬‬ ‫دەبنە قوربانیی‪ ،‬لە عێراقەكەی‬ ‫ئەمریكادا‪ ،‬قاعیدە‌و دڕندەو بڕندە‌و‬ ‫جوندلئیسالم‌و‬ ‫نەقشەبەندیی‌و‬ ‫ئیرهابییەكان‌و‬ ‫بەعسییەكان‌و‬ ‫ه���ەزاران ن��او و ن��ات��ۆرەی دیكە‬ ‫هەن‪ ،‬لە عێراقەكەی ئەمریكادا‪،‬‬ ‫هەموو ئەو برینانە دەركەوتنەوە‪،‬‬ ‫كە لەسەردەمەكانی دیكەدا لە‬ ‫جەستەی ئ��ەم واڵت��ە كرابوون‪،‬‬ ‫چ لەسەردەمی عوسمانیی‪ ،‬چ‬ ‫ل��ە س��ەردەم��ی ئینگلیز‌و چ لە‬ ‫سەردەمی پاشایەتی‌و كۆماریی‌و‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫س��ەدام��دا‪ ،‬برینەكانی ب��ەزۆر‬ ‫بەیەكەوە گرێدانی شیعەو سوننە‌و‬ ‫كورد‪ ،‬لە عێراقەكەی ئەمریكادا‪،‬‬ ‫ئەو راستییە دەرك��ەوت‪ ،‬عێراق‬ ‫جگەلە درۆیەك هیچی تر نییە‪،‬‬ ‫جگە لە كۆمپانیایەكی گ��ەورە‬ ‫هیچی تر نییە‪ ،‬كەس ناتوانێت‬ ‫جیاوازییەكانی نێوان مالیكی‌و‬ ‫عەالوی‌و سەدام‌و ئەوانەی دیكە‪،‬‬ ‫بەوردیی بخوێنێتەوە‪ ،‬لەكەسیاندا‬ ‫خ��ەم��ی ئینسانیی ل��ەس��ەروو‬ ‫خەمی گیرفان‌و ستەمكارییەوە‬ ‫نییە‪ ،‬لە عێراقەكەی ئەمریكادا‪،‬‬ ‫دەرك���ەوت ك��ە ناكرێت‌ ك��وردو‬ ‫شیعە‌و سوننە پێكەوە بژین‪،‬‬ ‫ئەمە چیرۆكەكەی زۆر دوورترە‪،‬‬ ‫هەر لەسەرەتاوە كورد‌و شیعە‌و‬ ‫س��ون��ن��ە‪ ،‬ب�����ەزۆر ب��ەی��ەك��ەوە‬ ‫ل��ك��ێ��ن��راب��وون‪ ،‬ل��ە عێراقەكەی‬ ‫ئ��ەم��ری��ك��ادا‪ ،‬ل��ە ب��ەس��رەوە تا‬ ‫زاخ��ۆ رۆژن��ام��ەن��ووس لەبەردەم‬ ‫هەڕەشە‌و گوڕەشەدان‌و مافیاكان‬ ‫وەكو كەڵەگا‪ ،‬هەر بەسەر پشتی‬ ‫میللەتەوەن‪ ،‬ل��ە عێراقەكەی‬

‫ئەمریكادا‪ ،‬بەپێی دانپیانانی‬ ‫حكومەت‌و وەزارەتەكانی ژنانی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬نەخشەو پ�لان دان��ان‪،‬‬ ‫تەندروستی‪ ،‬ن��اوخ �ۆ‌و هتد‪...‬‬ ‫(یەك ملیۆن) بێوەژن‪( ،‬چوار‬ ‫ملیۆن) هەتیو‪( ،‬دوو ملیۆن‌و‬ ‫نیو) شەهید‪( ،‬هەشت ه��ەزار)‬ ‫بێ‌ سەروشوێن‪( ،‬چوار ملیۆن)‬ ‫ئاوارە‌و دەربەدەر هەن‌و نزیكەی‬ ‫(‪)%40‬ی عێراقییەكان هەژارانە‬ ‫دەژین‪ ،‬ئەمە جگەلەوەی خودی‬ ‫ئەمریكا ل��ە (‪)2003\4\9‬وە‪،‬‬ ‫تائێستا زیاتر لە (شەش هەزار)‬ ‫قوربانیی داوە‪.‬‬ ‫ك��ەوات��ە ئ���ەم ع��ێ��راق��ە‪ ،‬چ‬ ‫مانایەكی هەیە بۆ ئ��ەوەی بە‬ ‫یەكگرتوویی بمێنێتەوە‪ ،‬یان‬ ‫دەب���ێ‌ ل��ەئ��ەم��ڕۆ زووت����ر نییە‬ ‫هەڵوەشێتەوە‪ ،‬پێویستە ئەم‬ ‫ع��ێ��راق��ە‪ ،‬جگەلە س �ێ‌ یەكەی‬ ‫ئیداریی سەربەخۆ هیچی تر‬ ‫نەبێت‪ ،‬هەر ب��ەوەش دەتوانین‬ ‫ئ���ەم خ��وێ��ن ل��ەب��ەرڕۆی��ش��ت��ن��ە‬ ‫بەردەوامە رابگرین‪.‬‬

‫مەترسییه‌کانی‬ ‫یاسای ئاسایش‌و‬ ‫ئه‌نجومه‌نی ئاسایش‬

‫چەند رۆژێك پێش ئێستا‪ ،‬رۆژنامەی فەرمیی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان (وەقایعی كوردستان) یاسای مەترسیداری‬ ‫(ئەنجومەن ‌ی ئاسایش ‌ی هەرێم‌و‌دەزگا ‌ی ئاسایش ‌ی هەرێم)ی خستە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬ئەمەش دوای تێپەڕاندنی لەپەرلەمان‌و‬ ‫ئیمزاكردنی لەالیەن سەرۆكی هەرێمی كوردستانەوە‪.‬‬ ‫ئەم دوو یاسایە‪ ،‬كە لەسەرەتای مانگی ئایاری رابردوو‬ ‫لەالیەن فراكسیۆنی زۆرینەو دەسەاڵتداری ناو پەرلەمانەوە‬ ‫بەب ‌ێ ئامادەبوونی «ئۆپۆزسیۆن» (الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بایكۆتی پەرلەمانیان كردبوو)‪ ،‬پەسەندیكرد‪ ،‬ئەگەر بەوردیی‌‬ ‫سەرنج ‌ی هەردوو یاساكە بدەین‪ ،‬هیچكامیان لەگە ‌ڵ سیستمە‬ ‫دیموكراسییەكاندا نایەنەوە‌و بەدەرن لەو مۆدێلە تازەیە ‌ی كاری‌‬ ‫ئاسایش‪« ،‬كە ئێستا لەدنیای پێشكەوتوو مۆدێرندا پیادە‬ ‫دەكرێت»‪.‬‬ ‫هیچ كەسێك الریی لەوەنییە؛ كە بوونی یاسایەك بۆ‬ ‫رێكخستنی كاری ئاسایش لە دەزگایەكی نیشتمانیدا بەمەبەستی‬ ‫پارێزگاری لەئاسایشی نەتەوەیی واڵتەكەمان‪ ،‬پێویستییەكی‬ ‫هەرێمی كوردستانە‪ ،‬بەاڵم مەترسییە گەورەكە لەوەدایە‪ ،‬ئەم‬ ‫دوو یاسایە چەندین مادەو بڕگە ‌ی مەترسیداریان تێدایە‪ ،‬كە‬ ‫دەبێتە ئامرازێك بۆ سەركوتكردنی الیەنەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‌و‬ ‫هەوڵ ‌ی كۆنترۆڵكردن‌و چاودێریی خستنەسەر ژیانی تایبەت‌و‬ ‫ئازادی ‌ی هاواڵتییا ‌ن دەدات‪.‬‬ ‫سەبارەت بە یاسا ‌ی ئەنجومەن ‌ی ئاسایش‪ ،‬لە مادەی‌‬ ‫دووەمدا‪ ،‬كە باس لەپێكهاتەی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێم‬ ‫دەكات‪ ،‬كە بریتییە لە‪( :‬دەزگای ئاسایشی هەرێم‪ ،‬بەڕێوەبەرێتی‬ ‫گشتیی هەواڵگریی سەربازیی‪ ،‬ئاژانسی پاراستن‌و زانیاریی‌)‪،‬‬ ‫ئەم س ‌ێ دەزگایە ‌ی ئەنجومەنەكەیان لێپێكهاتووە؛ پێشتر بەپێی‌‬ ‫یاسا دروست نەكراون‌و شەرعییەت ‌ی یاساییان نییە‪ ،‬تا بكرێنە‬ ‫بەشێك ‌ی سەرەكی ‌ی لەپێكهاتە ‌ی ئەنجومەن ‌ی ئاسایش ‌ی هەرێم‪،‬‬ ‫بەتایبەت دەزگا ‌ی «پاراستن»‌و «زانیاریی»‌‪ ،‬دوو دەزگای‌‬ ‫حیزبین‌‪ ،‬بەاڵم بەپێی ئەم یاسایە‪ ،‬لەمەودوا بەشێكی سەرەكیی‬ ‫پێكهاتەی ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمن‌و تەواوی كارەكانیان‬ ‫چوارچێوەیەكی یاسایی وەردەگرێت‪ ،‬كە لەمەودوا جگەلەوەی‬ ‫پێشتر لەالیەن حیزبەوە تەمویلی دارایی‌و لۆجستی‌و هەواڵگیریی‬ ‫كراون‪ ،‬لەمەودوا بەپێی یاساكە «سااڵنە لەبودجەی هەرێم بڕی‬ ‫پێویست بودجەیان بۆدابین دەكرێت»‌و دەسكراوەتر دەبن‬ ‫لەو كارانەی لەڕابردوودا كردوویانە‪ ،‬سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی ئه‌و دوو‬ ‫ده‌زگای ‌ه (زانیاری‌و پاراستن) له‌سه‌ر بنه‌مای لێوه‌شاوه‌یی‌و‬ ‫دڵسۆزییان بۆ نیشتمان‪ ،‬ئه‌ندامه‌کانیان دانه‌مه‌زرێنراون‌و‬ ‫ئه‌وه‌یش کۆمیدیای ‌ه پێمانوابێت ب ‌ه یاسایه‌کی له‌وجۆره‌‪ ،‬ئیتر ئه‌و‬ ‫دوو ده‌زگا هه‌واڵگریی ‌ه حزبییه‌‪ ،‬ده‌کرێن ‌ه ده‌زگای نیشتمانیی!‬ ‫یەكێك لەگرفتەكانی رابردوو‪ ،‬بوونی دوو دەزگای ئاسایش‬ ‫بوو‪ ،‬بەاڵم لەئێستادا بەپێی یاسای (ئەنجومەنی ئاسایشی‬ ‫هەرێم) بەهیچ شێوەیەك ب��اس لەیەكخستنەوەی دەزگ��ا‬ ‫ئاسایشەكانی سلێمانی‌و هەولێر‪ ،‬ناكات‪ ،‬بەڵكو بەهەمان‬ ‫مانا حیزبییەكانیان كۆدەكرێنەوەو دەخرێنە ناو ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایشەوە‪.‬‬ ‫جگەلەوەی لە م��ادەی سێیەم‪ :‬بڕگەی هەشتەمی كە‬ ‫باس لە «پاراستنی سیستمی زانیاریی هەرێم دەك��ات»‪،‬‬ ‫رووننەكراوەتەوە كە مەبەست چییە لە پاراستنی سیستمی‬ ‫زانیاریی هەرێم؟‪ ،‬كە پێویستە ئەم چەمكە روونبكرێتەوە‌و دوور‬ ‫نییە هەوڵ بدرێت لەڕێگەی دەزگای ( ‪)IT‬یەوە‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫دروستكراوە كۆنترۆڵی رادیۆ‪ ،‬تەلەفزیۆن‪ ،‬مۆبایل‪ ،‬ئینتەرنێت‌و‬ ‫هەموو ناوه‌ندەكانی دیكەی گەیاندن‪ ،‬بكات‪.‬‬ ‫هەروەها لە (م��ادەی سێ ــ بڕگەی نۆیەم)ی یاسای‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشدا‪ ،‬كە باس لە (پاراستنی ئاسایشی‬ ‫گەیاندن) دەك��ات‪« :‬بەپێی ئ��ەم بڕگەیەو ئ��ەو بڕگەیەی‬ ‫سەرەوەی یاساكە بێت‪ ،‬هەموو كارو چاالكییەكی سیاسیی‌و‬ ‫حیزبی‌و پیشەیی‌و سەندیكایی لە هەرێمی كوردستاندا تەنانەت‬ ‫پەیوەندیی تەلەفۆنی نێوان دوو هاواڵتی ئەم هەرێمەش‪ ،‬قابیلی‬ ‫سانسۆر‌و كۆنترۆڵكردنە»‪.‬‬ ‫تێپەڕاندن ‌ی ئەو دوو یاسایە‌و جێبەجێكردنی‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫رەچ��اوك��ردن � ‌ی رەخ��ن��ەو تێبینییەكان ‌ی فراكسیۆنەكانی‌‬ ‫ی سەرۆك ‌ی هەرێم‌و‬ ‫ی بڕیارەكە ‌‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»‪ ،‬پێچەوانە ‌‬ ‫بڕیاری ژم���ارە(‪)2‬ی پەرلەمانە‪ ،‬كە جەخت لەسەر ئەوە‬ ‫ی نیشتمانییان‬ ‫ی رەهەند ‌‬ ‫دەكەنەوە؛ پێویستە ئەو یاسایانە ‌‬ ‫هەیە‪ ،‬كۆدەنگی ‌ی نیشتمانییان لەسەربێت‪ ،‬لەكاتێكدا سەد‬ ‫ی سیستمی‌‬ ‫دەرسەد‪ ،‬ئەم دوو یاسایە پەیوەندییان بەشێواز ‌‬ ‫سیاسییەوە هەیە لەهەرێمدا‌و پەسەندكردنیان بەم شێوەیەی‌‬ ‫ی خزمەتكردن بە سیستمێكی‌‬ ‫ئێستا‪ ،‬دەچێتە چوارچێوە ‌‬ ‫تاكحیزبیی‌‌و دژ بە بنەماكان ‌ی دیموكراسی‌‌و ماف ‌ی مرۆڤە‌و‬ ‫هەرێمی كوردستان بەرەو دەوڵەتێكی ئەمنیی ستەمكاریی‬ ‫دەبات‪ ،‬لەكاتێكدا مۆدێلی بەئەمنییكردنی سیستم‌و دەوڵەت‪،‬‬ ‫ته‌نانه‌ت ل ‌ه دنیای عه‌ره‌بیشدا‪ ،‬به‌ره‌و داڕمان ده‌چێت‪.‬‬ ‫پێویستە پەرلەمانی كوردستان بڕیاربدات بەڕاگرتنی‬ ‫یاساكەو جێبەجێنەكردنی‪ ،‬تا ئەو كاتەی وەك یاسایەكی‬ ‫ی ئاسایش‬ ‫ی كار ‌‬ ‫مۆدێرن‌و هاوتەریب لەگەڵ ئەو مۆدێلە تازەیە ‌‬ ‫«كە لەدنیای پێشكەوتوو پیادە دەكرێت» هەموار بكرێتەوە‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ت ‌ه ‪ -‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )641‬سيَشةممة ‪2011/7/5‬‬ ‫ئەمین جاف‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫لە كوردستان چی روویدا؟‬

‫(محمد البوعزیزی)‬

‫لە کوردستان‬ ‫م��ح��ەم��ەد ئ��ەل��ب��وع��زی��زی‪ ،‬ئ���ەو گەنجە‬ ‫تونسییەی بەخت یاوەری بوو‪ ،‬بۆئەوەی ببێت‬ ‫بە یەکەم شەهیدو سیمبولی ئەم شۆڕشی‬ ‫ئازادیی‌و دیموکراتییەی سەدەی (‪ ،)٢١‬چانس‬ ‫یامەتیدەری ئەو گەنجە بوو‪ ،‬بۆئەوەی دیواری‬ ‫گەندەڵیی‌و بەربەستی ئازادیی بڕووخێنێت‪،‬‬ ‫هەژاریی‌و بێدەرتانیی ژیان‪ ،‬وای لێکرد خۆی‬ ‫بکات بە قوربانیی هەزارن گەنجی واڵتەکەی‌و‬ ‫بچێتە ناو مێژووی تازەی گەلی تونسەوە‪.‬‬ ‫شێرزاد‪ ،‬گەنجێکی کوردستانەو دەرچووی‬ ‫زانکۆیەو ئێستا سەوزەفروشە لە یەکێک لە‬ ‫بازاڕەکاندا‪ ،‬یادگاریی خۆی دەگێڕێتەوە کە‬ ‫چۆن لەتەک هاوڕییەکی خۆیدا‪ ،‬قوتابخانەی‬ ‫ت��ەواوک��ردووە‪ .‬ش��ێ��رزاد‪ ،‬دوای راپەڕینەکە‪،‬‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوە قوتابخانەکەی‪ ،‬ماڵەکەیان‬ ‫خانوویەکی قوڕە لە گەڕەکێکی میللیدا‪ ،‬لە‬ ‫هەمان کاتدا‪ ،‬کاروانی هاوڕێی‪ ،‬لە گەڕەکەکەی‬ ‫بەرامبەریان‪ ،‬لە خانوویەکی تازەی سێ نهۆمیدا‬ ‫دەژی‪ .‬زستانێکی سەخت بوو‪ ،‬شێرزاد دەبوو‬ ‫هەموو رۆژیک‪ ،‬بە کۆاڵنێکی قوڕ‌و چڵپاودا بچێت‬ ‫بۆ قوتابخانه‌‪ ،‬بەیانیانێک‪ ،‬کاروانی هاوڕێی‪،‬‬ ‫بە مۆنیکایەکی جامڕەشەوە کە یەکێک لە‬ ‫حیمایەکانی باوکی لێیدەخوڕی‪ ،‬دای بەالی‬ ‫کارواندا‌و بەهۆی قوڕوچلپاوی ئۆتۆمبێله‌کەی‬ ‫ک��اروان��ەوە‪ ،‬هەموو جلەکانی شێرزاد پیس‬ ‫بوون‪ .‬شێرزاد‪ ،‬ناچار گەڕایەوە بۆ ماڵ‪ ،‬دایکی‬ ‫بێوەژنێکی گەنج بوو‪ ،‬مێردەکەی لە تۆپبارانی‬ ‫کۆڕەوەکەدا‪ ،‬شەهید بوو بوو‪ .‬کە شێرزاد خۆی‬ ‫کرد بەماڵدا‪ ،‬دایکی وتی‪ :‬هەر ئەو جالنەت هەیە‬ ‫کە شتومن‪ ،‬هیچ نییە لەبەری بکەی‪ ،‬بچۆ ژێر‬ ‫ئەو جێگایەوە تا وشک دەبنەوە‪ .‬بەم جۆرە‪،‬‬ ‫شێرزاد سەرماو گەرمای سااڵنی بەسەربرد‌و‬ ‫شانبەشانی ئەویش‪ ،‬کاروان‪ ،‬رۆژێک دەچوو بۆ‬ ‫قوتابخانه‌‌و چوار رۆژ نەدەچوو‪ .‬شێرزاد‪ ،‬زۆر‬ ‫زیرەک بوو‪ ،‬هەموو جارێک کاروان پێیدەوت‪:‬‬ ‫با بچینە ماڵی خۆمان‪ ،‬باشترە سەعی بکەین‪،‬‬ ‫لە قاتی سەرەوە ئاو ‌و کارەباو چیمان بوێت‪،‬‬ ‫خزمەتکارەکان بۆمان دەهێنن‪ ،‬کاروان دەیوت‪:‬‬ ‫ماڵی ئێوە‪ ،‬دوو ژووری قوڕی بەبێ کارەباو‬ ‫ئاو‪ ،‬شتێکیشتان نییە کە بیخۆین!‪ ،‬من بەزەییم‬ ‫بەدایکتدا دێتەوە‪ ،‬حەزناکەم من بەم جل‌و‬ ‫ئۆتۆمبێل‌و حیمایەوە‪ ،‬بێم بۆ ئەوێ‌و سەعی‬ ‫بکەم‪ .‬هەردووکیان پێکەوە‪ ،‬گشت قۆناغەکانی‬ ‫خۆێندنیان بڕی‪ ،‬زانکۆیان تەواوکردو لەیەک‬ ‫داب��ڕان‪ .‬لە رۆژان��ی دوای (‪)١٧‬ی شـــوباتی‬ ‫(‪)٢٠١١‬دا‪ ،‬کاتێك لیستی ناوی ئەو کەسانە‬ ‫ب�ڵاوب��ووەوە ک��ە بەپلەی تایبەت‪ ،‬وەزی��رو‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری گشتیی‪ ،‬خانەنشین کراون‪ ،‬شێرزاد‪،‬‬ ‫ناوی کاروانی هاوڕێی لە یەکێک لە رۆژنامەکاندا‬ ‫بەرچاو کەوت‪ .‬شێرزاد‪ ،‬ئێواران بەشداریی لە‬ ‫خۆپیشاندانەکاندا دەکرد‌و لە ماوەی ئەو دوو‬ ‫مانگەدا‪ ،‬چاوی بۆ کاروانی هاوڕێی دەگێڕا‪.‬‬ ‫ئێوارانێک؛ شێرزاد‪ ،‬لەسەر شۆستەکەی‬ ‫یەکێک لە سەراکانی ئازادیی راوەستابوو‪ ،‬دوو‬ ‫مۆنیکا لە یەکێک لە کۆاڵنەکانەوە دەرچوون‪،‬‬ ‫کەسێک جامی یەکێک لە ئۆتۆمبێلەکانی‬ ‫ک��ردەوە‌و وتی‪ :‬شێرەگیان‪ ،‬چۆنی‪ ،‬ئەوە چی‬ ‫دەکەی لێرەدا‪( ،‬شێرزاد‪ ،‬لە تەمەنی مناڵیدا‌و لە‬ ‫خوێندنی زنکۆدا‪ ،‬کاروانی زۆر خۆشدەویست)‪.‬‬ ‫شێرزاد‪ ،‬لە وەاڵم��دا‪ ،‬بە کاروانی وت‪ :‬وەڵاڵ‬ ‫کارەگیان‪ ،‬بە تەمام‪ ،‬ئەو فەرمان‌و یاسایەی کە‬ ‫تۆی بە پلەی وەزیر خانەنیشین کردووە‌و منی‬ ‫کردووە بە سەوزەفرۆش (لەگەڵ ئەوپەڕی رێزم‬ ‫بۆ هەموو کەسابەتێک‪ -‬نووسەر‪ ).‬دەمەوێت‪،‬‬ ‫ئەو یاسایە لەغووبکەمەوە‌و بگۆڕم‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫هەردووکمان یەکسانبینەوە وەک جاری جاران!‬ ‫کاروان‪ ،‬رووی کردە شێرزادو وتی‪ :‬شێرەگیان‪،‬‬ ‫خەتای من چییە؟! شێرزاد‪ ،‬رووی کردە باوکی‬ ‫کاروان کە لە تەنیشتییەوە دانیشتبوو‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫خەتای ئ��ەو ب��اوک��ەت‌و هەڤاڵەکانییەتی کە‬ ‫خۆی بێدەنگکردووە لە تەنیشتەوە‪ ،‬لەوکاتەدا‪،‬‬ ‫یەکێک لە پاسه‌وانه‌کانی‪ ،‬ویستی دابەزێت بۆ‬ ‫شێرزاد‪ .‬کاروان‪ ،‬وتی‪ :‬وازیلێبهێنن‪ ..‬ئەمڕۆ یا‬ ‫سبەی‪ ،‬دەبێت هەموو دابەزینە ناو ئەو سەرای‬ ‫ئازادییە‪ ،‬جا نازانم کەی دەبێت‪ .‬کە لە شێرزاد‬ ‫جیابوونەوە‪ ،‬کاروان‪ ،‬رووی کرد‌ه باوکی‌و وتی‪:‬‬ ‫دەزانی‪ ،‬ئا ئەمە بە چ دەردەسەرییەک زانکۆی‬ ‫تەواوکرد! بابە‪ ،‬ئەوە مافی میللەتە‪ ،‬بەخوا‬ ‫تۆڵەی هەمووی لە گەندەڵەکان دەسەننەوە‪.‬‬ ‫تێبینی‪:‬‬ ‫ناوی شێرزاد‌و کاروان‪ ،‬تەنیا وەک ئەکتەر‬ ‫بۆ بابەتەکە خوازراون‌و داوای لێبووردن دەکەم‪،‬‬ ‫ئەگەر کەسێک بەو ناوانەوە‪ ،‬یان بەو کارو‬ ‫پیشانەوە هەبن‪.‬‬

‫سااڵنێكە‪ ،‬كۆمەڵگای ئێمە‬ ‫لەخەو هەستاوە‌و دەبینێت هێزە‬ ‫بااڵدەستەكانی ناو سیاسەتی‬ ‫كوردیی‪ ،‬بوون بە دەعبا‪ ،‬بوون‬ ‫بە دەعەجانێكی گەورە‪ ،‬بوون‬ ‫بەهێزێك‪ ،‬هەموو مانا ئینسانی‌و‬ ‫دیموكراسی‌و ئەخالقییەكانی‬ ‫سیاسەتیان لەدەستداوە‪ .‬بوونەتە‬ ‫سەرچاوەیەكی گەورەی مەترسی‬ ‫بۆ كۆمەڵگای ئێمە‌و بۆ خودی‬ ‫خۆشیان‪......‬‬ ‫مەریوانی وریا قانع‬ ‫پێشەكی‪:‬‬ ‫دوای رووداوەك���ان���ی (‪)17‬ی‬ ‫شوبات‪ ،‬دوو بۆچون زۆر بە توندی‬ ‫دژ بەیەك وەستانەوە‪ ،‬یەكێكیان‬ ‫پێی وابوو‪ ،‬نزیكایەتیەكی بونیادیی‌و‬ ‫كلتوریی‌و سیاسیی لەنێوان ئەزموونی‬ ‫دەسەاڵتدارێتیی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫تونس‌و میسر‌و ‪ ..‬شوێنەكانی تردا‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆچوونی دووەمیش پێی وابوو‪،‬‬ ‫نەك نزیكیه‌تی نییە‪ ،‬بەڵكو هەرێمی‬ ‫كوردستان لە ساڵی نەوەدو یەكدا‪،‬‬ ‫ئەو پرۆسەیەی بەخۆوە بینوە‌و ساڵی‬ ‫(‪ )2003‬كۆی عێراق ئەو راپەڕین‌و‬ ‫گۆڕانكارییە ریشەییانەی بەخۆە‬ ‫بینیوە؛ كە ئێستا واڵتانی عەرەبیی‌و‬ ‫باكووری ئەفەریقای پێیدا تێدەپەڕێ‪.‬‬ ‫ه��ەرچ��ی دی����دی دەس���ەاڵت���ە‪،‬‬ ‫لەپنتێكدا چڕكرابووەوە كە الیەنگرانی‬ ‫بۆچوونی یەكەم (ئۆپۆزسیۆن)‪ ،‬بۆ‬ ‫مەرامی سیاسیی‪ ،‬سواری ئەو شەپۆلە‬ ‫ناڕەزاییانە بوون كە شەقامی كوردیی‬ ‫بۆماوەی دوومانگ بەخۆیەوە بینی‪،‬‬ ‫الیەنگرانی بۆچوونی یەكەمیش‪ ،‬پێیان‬ ‫وابوو‪ ،‬زۆر خاڵی هاوبەش‌و چونیەك‬ ‫هەن لەنێوان دەسەاڵتدارانی میسر‌و‬ ‫تونس‌و سوریا‪...‬سەرەكیترینیان‪،‬‬

‫كۆكردنەوەی سەرجەم پنتەكانی‬ ‫دەس���ەاڵت‌و سەرچاوەكانی داهاتە‬ ‫ل��ە پ��ێ��ك��ه��ات��ەی ح��ی��زب��دا‪ ،‬ل��ەن��او‬ ‫حیزبیشدا‪ ،‬بۆ بازنەیەكی دیاریكراو‬ ‫لە سەركردایەتی‌و لەو بازنەیەشدا‬ ‫ب��ۆ بنەماڵە‌و ك��ەس��ە نزیكەكانی‬ ‫دەس���ەاڵت���ی ی��ەك��ەم‪ .‬ب��ەك��ورت��ی‪،‬‬ ‫جیاوازیی نێوان ئ��ەم دوو دی��دە‪،‬‬ ‫لە جیاوازیی راڤەكاری ستراتیژیی‬ ‫دەسەاڵتەوە خۆی یەكااڵدەكاتەوە‪،‬‬ ‫بەوەی (الیەنگرانی یەكەم‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫بە س��ەرچ��اوەگ��ری ن��ادادپ��ەوەری‌و‬ ‫گەندەڵی‌و توندوتیژی‌و سەركوتكردن‬ ‫دەزانن) لە كاتێكدا الیەنگرانی دووەم‬ ‫(سروشتی دەس��ەاڵت‪ ،‬لە سروشتی‬ ‫پێكهاتە كۆمەاڵیەتییەكانی ناوچەكەدا‬ ‫دەبیننەوە‪ ،‬بەوەی دەسەاڵت نوێنەری‬ ‫شەرعیی‌و فەرمیی‌و هەڵبژێرراوی‬ ‫كۆمەڵگایە)‪.‬‬ ‫ل��ەڕاس��ت��ی��دا‪ ،‬ك��ۆی ئ��ەم پرسە‬ ‫(هاوكێشەكانی دەس��ەاڵت)‪ ،‬تەنها‬ ‫لە بازنەی سیاسەتدا چڕ نابێتەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر ئ��ەوە بزانین سیاسەت لەم‬ ‫كۆمەڵگایانەدا‪ ،‬لە پشتی سەرجەم‬ ‫كەرتە كۆمەاڵیەتیی‌و ئابووریی‌و‬ ‫جوڵەی رێكخراوە مەدەنییەكانەوەیە‪،‬‬ ‫ب����ەوەش ك���ۆی ئ���ەو ه���ەژاری���ی‌و‬ ‫ن���ادادپ���ەروەری���ی‌و ستەمكارییە‬ ‫ترسناكەی هەڕەشە لە ئایندەی ئەم‬ ‫كۆمەڵگایانە دەكات‌و وەك سیستم‬ ‫خۆی مانفێست دەك��ات‪ ،‬هیچ نییە‬ ‫جگە لە جۆرێك دەسەاڵتی نائەقاڵنی‌و‬ ‫توتالیتاریزمی سەربازییانە‪ ،‬كە‬ ‫رەوایەتی دەبەخشێت بە دەسەاڵتی‬ ‫هەتا هەتایی سەركردە‪ ،‬یان حیزبی‬ ‫قائید‪.‬‬ ‫وەك ئاماژەمان پێدا‪ ،‬ئەمە‬ ‫هەموو چیرۆكە سیاسییەكە نییە‪،‬‬ ‫بەڵكو غیابی دنیابینیی جیاواز‌و‬ ‫نائومێدی‌و نەهاتنەدی هەموو ئەو‬ ‫خەونانەی لەم نیشتمانەدا ئەگەری‬ ‫س��ەوزب��وون��ی��ان ه��ەب��ووە‪ ،‬جۆرێك‬ ‫واقیعی سیاسیی هێناوەتە ئاراوە؛ كە‬ ‫جگەلە لە دەسەاڵتی نادیموكراسی‌و‬

‫نائەقاڵنی‪ ،‬هیچ بەرهەمێكی تری‬ ‫لێ س��ەوز نابێت‪ .‬لە ح��زوری ئەو‬ ‫بیركردنەوە نائەقاڵنییەدا‪ ،‬باوەڕهێنان‬ ‫بە گۆڕانكاریی ریشەیی‌و بنەڕەتیی‪،‬‬ ‫رۆژ لە دوای رۆژ مەحفدەبێتەوە‪،‬‬ ‫ب���ەوەش كۆمەڵگا ل��ە گرێیەكی‬ ‫دەروون���ی���ی ناجێگیر‌و ه��ەژاری��ی‬ ‫بیركردنەوەی‌و نائەقاڵنیدا‪ ،‬تەسلیم بە‬ ‫فاكتێكی سیاسیی دەبێت؛ كە هەرگیز‬ ‫رێگەخۆشكەر نییە ب��ۆ ژیانێكی‬ ‫دی��م��وك��رات‌و م��ەدەن��ی‌و ئ��ازادان��ە‪،‬‬ ‫راستییەكەی ئەمە‪ ،‬كرۆك‌و ستراتیژی‬ ‫ئەو ملمالنێ سیاسییەیە كە بەرۆكی‬ ‫كۆمەڵگاكانی ئەم ناوچانەی گرتووە‪.‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ەت ك��ەرت��ە سیاسیی‌و‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی �ی‌و ئ��اب��ووری��ی��ەك��ان‪،‬‬ ‫ب��ەج��ۆرێ��ك ش��ێ��وێ��ن��راون‪ ،‬م��رۆڤ‬ ‫زەحمەتێكی زۆری دەوێ��ت بیرلە‬ ‫راستكردنەوەیان بكاتەوە‪ ،‬النیكەم‬ ‫لەژێر سێبەری ئەو دەسەاڵتانەی‬ ‫بۆ چەندین دەیەیە فەرمانڕەوایی‬ ‫ئ��ەم ناوچانە دەك��ەن‪ .‬بە ب��اوەڕی‬ ‫م��ن‪ ،‬لە قواڵیی ئ��ەو نائومێدییەی‬ ‫ل��ەم ك��ۆم��ەڵ��گ��ای��ان��ەدا خ��وڵ��ق��اوە‪،‬‬ ‫بەهاری راپەڕینی ئەم ناوچانە‪ ،‬لە‬ ‫سەوزبووندایە‪.‬‬ ‫بیهێنە پێش چاوی خۆت‪ ،‬مرۆڤ‬ ‫بە ئاسانی وەزیفەیەكی شیاوی دەست‬ ‫نەكەوێت‪ ،‬هاواڵتی لە نیشتمانەكەی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬نامۆبێت‪ ،‬سەرچاوەكانی‬ ‫زانیاری‌و داهات‌و بڕیاردان‪ ،‬نادیاربن‪،‬‬ ‫لەبری ئەوە گەندەڵی‌و مەحسوبییەت‌و‬ ‫الیەنگری كوێرانە بۆ دەس��ەاڵت‌و‬ ‫حیزب‪ ،‬بریتیبێت لە چانسی مانەوە‌و‬ ‫كار‌و بەشداریی سیاسیی‪.‬‬ ‫بە ب��اوەڕی من‪ ،‬زۆر لەم خاڵە‬ ‫جەوهەرییانە‪ ،‬بریتین لە سەرزەمینی‬ ‫ه��اوب��ەش ل��ەن��ێ��وان ه��ەرێ��م‌و ئەو‬ ‫شوێنانەی راپەڕین‌و خۆپیشاندانی‬ ‫ملیۆنی بەخۆوە بینیوە‪ ،‬دروست‬ ‫ئەمە ئەو نزیكایەتییە بونیادیی‌و‬ ‫فەرهەنگیی‌و سیاسییەیە كە گەالنی‬ ‫ئ��ەم ناوچانە لەسەر ی��ەك رووب��ەر‬ ‫كۆدەكاتەوە‪ ،‬هەروەك لەسەر یەك‬

‫قوڵكردنەوەی قەیرانەكان‬ ‫لەسەرەتای راپەڕیندا‪ ،‬هەر كەسێك‬ ‫گلەیی بكردایە‌و باسی خراپییەكانی‬ ‫دەسەاڵتی ئەم حیزبانەی بكردایە‪،‬‬ ‫یەكسەر دەیانوت ئەمە سەر بە تابووری‬ ‫پێنجەمە‪ ،‬دواتریش كاتێك نەخۆشیی‬ ‫یەكتر قبوڵنەكردن‌و دەسەاڵتخوازیی‬ ‫شەڕی ناوخۆیی دروست كرد‪ ،‬ئەگەر‬ ‫كەسێك بە الیەنێك لەم دوو الیەنە‬ ‫شەڕكەرەی بوتایە‪ ،‬بۆچی ئەم كارە‬ ‫خراپە دەك��ەن؟ یەكسەر وەاڵمەكە‬ ‫ئ���ەوە ب���وو‪ ،‬ك��ە دەی��ان��وت الیەنی‬ ‫بەرامبەر دەستپێشخەر بووە‪ ،‬بۆیە‬ ‫وادەكەین یان ئەگەر ئێمە نەیكەین‬ ‫الیەنی بەرامبەر دەیكات‪ ،‬یان پێیان‬ ‫دەوت تۆ الیەنگری الیەنی دژمانی‬ ‫بۆیە وا دەڵێیت‪ ،‬پانتایی رەخنەگرتن‬ ‫بە جۆرێك تەسك ك��راب��ووەوە‪ ،‬كە‬ ‫دەی��ان ك��ەس لەسەر قسەكردنێك‪،‬‬ ‫ی��ان جوێندانێك ده‌ستگیرده‌کران‌و‬ ‫سوكایەتییان پێ دەكرا‪.‬‬ ‫ش��ەراب��ی دەسەاڵتداریتیی بە‬ ‫جۆرێك مرۆڤ مەست دەكات‪ ،‬چاوی‬ ‫راستییەكان نابینێت‪ .‬هەڵبژادنەكانی‬ ‫(‪ )2009/7/25‬رەوتی رووداوەك��ان‌و‬ ‫نەخشەی سیاسیی كوردستانیان‬ ‫گۆڕی‪ ،‬بە دروستبوونی بزووتنەوەی‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن لە كوردستاندا‬ ‫گوڕو تینی گەورەی پێ درا‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫كە لە الیەكەوە بووە جێگای ئومێدو‬ ‫كۆبوونەوەی دەنگە ناڕازییەكان‌و لە‬ ‫الیەكی ترەوە‪ ،‬بووە فشارێكی گەورە‬ ‫لەسەر دەسەاڵتدارانی هەرێم‪ ،‬دابەزینی‬ ‫كێرڤی جەماوەری “یەكێتی‌و پارتی”‬ ‫لە رێ��ژەی (‪ )100‬كورسی لەیەكەم‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ەوە ب����ۆ(‪ )59‬كورسی‬ ‫لە دوای��ی��ن هەڵبژاردنی پەرلەمانی‬

‫كوردستاندا‪ ،‬كە ئەمەش رووداوێكی‬ ‫هەروا سادە نییە‌و بۆ ئەوە دەبوو كە‬ ‫بەهۆیەوە ئەم دوو هێزە بە خۆیاندا‬ ‫بچنەوە‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی چاوەڕوانی هەندێك‬ ‫كەس‪ ،‬بۆ دەربازبوون لەو قەیرانەی‬ ‫تێی ك���ەوت���وون‪ ،‬ئ��ەم دوو پارتە‬ ‫دەسەاڵتدارەی هەرێم بەردەوام بوون‬ ‫لەسەر رێ��گ��اچ��ارەی نالۆژیكییانە‪.‬‬ ‫دەس��ەاڵت پشتی بەم چارەسەرانەی‬ ‫خوارەوە بەست‪ ،‬كە بێگومان چارەسەر‬ ‫نین‌و كێشەو قەیرانەكان گەورەترو‬ ‫قووڵتر دەكەنەوە‪ .‬ئەوانەیش‪:‬‬ ‫*ترساندن؛‬ ‫ئەم هەڵمەتە بە شێوەیه‌كی زۆر‬ ‫ترسناك‪ ،‬پیادە كراو دەی��ان رێگەی‬ ‫ج��ۆراوج��ۆری تێدا گیرایە ب��ەر‌و تا‬ ‫ئێستایش ب��ەردەوام��ی��ی ه��ەی��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫پەشیمانكردنەوەی‬ ‫بێدەنگكردن‌و‬ ‫خ��ەڵ��ك‌و ه���ەڕەش���ەك���ردن‌و گ��رت�ن‌و‬ ‫لێدانی الیەنگرانی گ��ۆڕان لە كاتی‬ ‫هەڵبژاردنەكاندا‪ .‬سووتاندنی که‌ناڵی‬ ‫ئاسمانیی «ن��ال��ی��ا» لەسلێمانی‌و‬ ‫بارەگاكانی «گ��ۆڕان»‌و تەلەفزیۆنی‬ ‫(‪ )KNN‬لە هەولێرو سۆران‌و بادینان‬ ‫ل��ە س��ەرەت��ای خوپیشاندانەكاندا‪،‬‬ ‫ش��ەه��ی��دك��ردن��ی (‪ )10‬ك���ەس‌و‬ ‫برینداركردن‌و گرتن‌و لێدانی سەدان‬ ‫كەسی تر لە كاتی خۆپیشاندانەكاندا‪،‬‬ ‫هێنانی هێزی زۆرو چەكی قورس‌و‬ ‫كۆتاییهێنان بە خۆپیشاندانەكان بە‬ ‫زەبری هێز‪ ،‬گرتن‌و لێدان‌و راوەدوونانی‬ ‫رۆژن���ام���ەن���ووس���ان‌و ن���ووس���ەران‌و‬ ‫هەڵسوڕاوانی خۆپیشاندانەكان‪ ،‬وەك‪:‬‬ ‫«ف���اروق رەف��ی��ق‪ ،‬رێبین ه���ەردی‌و‬ ‫س��ۆران عومەرو ئیسماعیلی بێژەری‬

‫سەرای ئازادیی»و چەندین رۆشنبیرو‬ ‫رۆژن���ام���ەن���ووس‌و چ��االك��وان��ی تری‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی لە پارێزگای‬ ‫سلێمانی‌و هەولێر‪ ،‬كە دواترینیان‬ ‫برینداركردنی «ك���اروان كەمال»ی‬ ‫پ���ارێ���زەری ك��ەی��س��ی ب��ری��ن��داران��ی‬ ‫خۆپیشاندانەكان بوو‪.‬‬ ‫*كڕینی خەڵك‪:‬‬ ‫بۆ ئەو مەبەستەیش كادێرەكانی‬ ‫الیەنی دەسەاڵتدار‪ ،‬دەست كراوە بوون‬ ‫لەپێدانی بەڵێنی وەك (دامەزراندن‪،‬‬ ‫گ���ەڕان���دن���ەوە ب��ۆ س���ەر ك���ار‪ ،‬پلە‬ ‫بەرزكردنەوە‪ ،‬خانەنشینكردن‪ ،‬پێدانی‬ ‫پ��ارە‪ ،‬بۆ هەندێك كەسی دیاریش‬ ‫پێدانی پۆست‌و زەویی‌و ئۆتۆمبێل)‪،‬‬ ‫كە ئەمە تەنیا توانی كەسانێك رازیی‬ ‫بكات كە بەرژەوندیخواز بوون‌و بە دوای‬ ‫بەرژەوەندیی كەسیی خۆیانەوە بوون‪.‬‬ ‫*ناشیرینكردن‌و كەمبایەخكردن‪:‬‬ ‫دەس��ەاڵت��داران��ی كوردستان لەم‬ ‫ب���وارەدا زۆر دەس��ت��ك��راوەن‪ ،‬چونكە‬ ‫خ��اوەن��ی دەی���ان رۆژن��ام��ەو رادی��ۆو‬ ‫تەلەفزیۆنن‌و هیچ كاتێكیش سڵیان‬ ‫نەكردووتەوە لە دروستكردنی تۆمەتی‬ ‫ناڕەواو ناڕاست بەرامبەر ئەو كەس‌و‬ ‫الیەنانەی ركابەریی كردبێتن‪ ،‬بەردەوام‬ ‫هەوڵیان داوە الیەنە ركابەرەكانیان‬ ‫بە ج��اش‌و خائین‌و پیاوی بێگانەو‬ ‫تیرۆریست ئەژمار بكرێن‌و زۆرج��ار‬ ‫راستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ فەتوای‬ ‫مەرگی ئەو الیەنانەیان داوە‌و دەیان‬ ‫ش��ت��ی ن��اڕاس��ت��ی��ان ب��ۆ س��ەرك��ردەو‬ ‫كادێرو هەڵسوڕاوانی ئ��ەو الیەنانە‬ ‫دروستكردووە‪ ،‬لەم دواییانەیش كاتێك‬ ‫خەڵكی كوردستان لە دژی گەندەڵیی‌و‬ ‫بێ یاسایی‌و بێدادیی هاتنە سەر‬

‫* مەریوان عەلی‬ ‫هێڵی دژایەتیكردنی دەسەاڵت رایان‬ ‫دەگرێت‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم ب��ەڕاس��ت��ی‪ ،‬ل��ە هەرێمی‬ ‫كوردستاندا چی روویدا؟‬ ‫بۆ قسەكردن لەسەر ئەوەی لە‬ ‫كوردستان چی رووی��دا؟ پێویستە‬ ‫تەماشای ئەزموونی دەسەاڵتدارێتیی‬ ‫حیزبی كوردیی بكەین‪ ،‬بێگومان‬ ‫جیاوازییەكی گ���ەورەی هەیە لە‬ ‫ت��ەم��اش��اك��ردن��ی رووداوەك���ان���ی لە‬ ‫ن�����اوەوە‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ تەماشكردنی‬ ‫رووداوەكان لە دەرەوە‪ ،‬ئەوانەی لە‬ ‫ن��اوەوەی كوردستان دەژی��ن‪ ،‬تەنها‬ ‫دروستكەر‌و پاڵەوانی نێو رووداوەكان‬ ‫نین‪ ،‬بەڵكو بریتین ل��ەو توخمە‬ ‫سەرەكییانەی لە ژێر سایەی ئەم‬ ‫دەسەاڵتەدا‪ ،‬رۆژانە باجی ئەو بڕیار‌و‬ ‫دابەشبوون‌و بیركردنەوە نائەقاڵنییانە‬ ‫دەدەنەوە كە لە ناوەوەڕا‪ ،‬هەرێمیان‬ ‫كردووەتە چەند میرنشینێكی دابڕاو‬ ‫ل��ە یەكتر‪ .‬راستییەكەی‪ ،‬چەند‬ ‫كانتۆنێكی نادامەزراوەیی‌و نایاسایی‌و‬ ‫ئ��ول��ی��گ��اری��ش��ی(‪ ،)oligarch‬لە‬ ‫بنەڕەتدا ئەمەش ئ��ەو دەردەی���ە‪،‬‬ ‫لە دەرئەنجامی ش��ەڕی ناوخۆوە‬ ‫داچۆڕیوەتە نێو جەستەی كۆمەڵگای‬ ‫كوردییەوە‪.‬‬ ‫ه��ەڵ��ب��ەت‪ ،‬ت��ەم��اش��اك��ردن��ی‬ ‫ئەزموونی حوكمڕانیی كوردیی لە‬ ‫دەرەوەی����ش‪ ،‬هیچی ل��ەوە كەمتر‬ ‫نییە‪ ،‬لەناوەوە دەبینرێت‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫دوای خۆپیشاندانەكانی (‪)17‬‬ ‫شوبات‪ ،‬ئیدی رووی راستەقینەی‬ ‫ئ����ەم دەس����ەاڵت����ە ل���ە دون���ی���ادا‬ ‫ئاشكرا ب��وو‪ ،‬لە كاتێكدا حیزبە‬ ‫فەرمانڕەواكان‪ ،‬ئیدعای هەرێمێكی‬ ‫دیموكراس‌و ئازادانە دەكەن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە رووب��ەرووب��وون��ەوەی��ان��دا لەگەڵ‬ ‫خۆپیشاندەران‪ ،‬ئ��ام��ادەن گولله‌‌و‬ ‫تێاڵو ئەوپەڕی توندوتیژی‌و ئیرهاب‬ ‫ت��ا ئاستی كوشتنی هاواڵتییانی‬ ‫سفیل‌و راوەدون���ان���ی چ��االك��وان��ی‬ ‫كۆمەڵی مەدەنیی‌و خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫بەپێی پالنێكی م��ەدروس جێبەجێ‬

‫ب����ك����ەن‪ .....‬دروس�����ت‪ ،‬ئ��ەم��ەش‬ ‫بەتاڵكردنەوەی هەموو ئەو سیناریۆ‬ ‫دروس���ت���ك���راوەی دەس��ەاڵت��داران��ی‬ ‫كوردستان بوو‪ ،‬گوایە هەرێم لەژێر‬ ‫سێبەری دەسەاڵتێكی دیموكراسیی‬ ‫ئازاد‌و ئەقاڵنیدا بەڕێوەدەبرێت‪.‬‬ ‫راستییەكەی‪ ،‬رووداوەك��ان��ی‬ ‫دوای (‪)17‬ی شوبات‪ ،‬دوو جۆر‬ ‫داب��ڕان��ی ل��ە ب��ی��رك��ردن��ەوە‌و پرسی‬ ‫سیاسەتكردن لە هەرێمدا خوڵقاند‪،‬‬ ‫یەكێكیان ئەوەیە كە سیاسییەكان‬ ‫لە دوای رووداوەك��ان��ەوە‪ ،‬بەڕوونی‬ ‫ئەو مەسجەیان پێ گەیشت كە رژانی‬ ‫خەڵك بۆ سەر شەقامەكان‪ ،‬بۆ ئەوە‬ ‫بووە بە دەسەاڵتداران بڵێن‪ ،‬ئەوان‬ ‫چیدی ئ��ەو دەس��ەاڵت��ە ستەمكار‌و‬ ‫گەندەڵ‌و مشەخۆرەیان ناوێت؛ كە‬ ‫بۆ ماوەی زیاد لە دوو دەیەیە‪ ،‬هەر‬ ‫ئەوان خاوەن بڕیار‌و پارچەپارچەكرنی‬ ‫كوردستانن‪.‬‬ ‫راستیی دووەم‪ ،‬ئەوەیە كوردستان‬ ‫دابڕاو نییە لەو زنجیرە گۆڕانكارییەی‬ ‫بەسەر ناوچەكەدا هاتووە‪ ،‬هەروەك‬ ‫هەرگیز هێز ناتوانێت ب��ەر بەو‬ ‫شەپۆلی گۆڕانكارییانە بگرێت كە‬ ‫بەئاسانی س��ن��وورەك��ان دەب���ڕن‪،‬‬ ‫ل���ەب���ەردەم چ��اك��س��ازی�ی‌و گ��ۆڕان��ی‬ ‫ریشەیی‌و ه��ەر ئۆپشنێكی ت��ردا‪،‬‬ ‫دەسەاڵت تەنها هەڵبژاردنی یەكەمی‬ ‫بەدەستەوەیە‌و پێویستە راستەوخۆ‬ ‫مل بۆ داواكارییەكانی هاواڵتییان‬ ‫ب��دات‪ ،‬بێگومان ئۆپۆزسیۆنیش‪،‬‬ ‫فیگەری سەرەكیی ئەم پرۆسیجەرە‬ ‫سیاسییەیە‪ ،‬ئەگەر ئاوێتە بێتەوە‬ ‫لەگەڵ داوای شەقام‌و هاواڵتییاندا‪ ،‬ئەوا‬ ‫چانسی گۆڕانكارییەكان لە بندەستی‬ ‫ئەواندا ساخ دەبێتەوە‪ ،‬ئەگەرنا ئەوا‬ ‫هەر سازش‌و پاشەكشێیەك لەالیەن‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬دەرئەنجام وەك‬ ‫هێزێكی بێكاریگەر‪ ،‬لە گۆڕەپانەكەدا‬ ‫جێدەمێنێت‪.‬‬ ‫•سەرنووسەری گۆڤاری رۆشنگەریی‪.‬‬

‫شااڵو مەحمود‬ ‫ج��ادە‪ ،‬لە بری گوێگرتن لە خەڵك‌و‬ ‫بەپیرەوەچوونی داواكانیان‪ ،‬كەوتنە‬ ‫هەڵبەستنی دەی��ان تۆمەتی ن��اڕەوا‬ ‫بۆ خۆپیشاندەران‌و هەڵسوڕێنەرانی‬ ‫هەركاتێكیش‬ ‫خۆپیشاندانەكان‪،‬‬ ‫ل��ەالی��ەن الیەنێكی ئۆپۆزسیۆنەوە‬ ‫پرۆژەیەك یان پێشنیازێك خرابێتە‬ ‫روو‪ ،‬ئەم دوو هێزە دەسەاڵتبەدەستەی‬ ‫هەرێم‪ ،‬زۆر درەنگ وەاڵمیان داوەتەوە‬ ‫ی��ان ه��ەر وەاڵم��ی��ان ن���ەداوەت���ەوە‌و‬ ‫ویستوویانە زۆرت��ری��ن ك��ات بكوژن‪.‬‬ ‫دواتریش وا بانگەشەیان كردووە كە‬ ‫ئەمە لەبنەڕەتدا پ��رۆژەو بەرنامەی‬ ‫خۆیان بووە‪ ،‬بۆ نموونە پرۆژە (‪)12‬‬ ‫خاڵییەكەی بزووتنەوەی گ��ۆڕان لە‬ ‫(‪ ،)2010/8/16‬كە وەاڵم نەدرایەوە‪،‬‬ ‫بەیاننامە حەوت خاڵییەكەی «گۆڕان»‬ ‫لە (‪ ،)2011/1/29‬كە لە بری وەاڵمی‬ ‫گونجاو هێز لەدژی «گۆڕان» جوڵێنرا‪،‬‬ ‫نەخشە رێگای ئەنجومەنی كاتیی‬ ‫س��ەرای ئازادیی لە (‪،)2011/4/10‬‬ ‫پرۆژە (‪ )22‬خاڵییەكەی ئۆپۆزسیۆن‪،‬‬ ‫كە دواتر لە شەش پاكێجدا كۆكرایەوەو‬ ‫لەیەكەم كاردانەوەیشدا بەڕێز «سەعدی‬ ‫ئەحمەدپیرە» وتی‪« :‬ئەم پرۆژەیە لە‬ ‫(‪)%70‬ی بەرنامەی خۆمانە»‪ .‬لێرەدا‬ ‫جێی خۆیەتی بپرسین كەوایە بۆ هەر‬ ‫ێ رێگر بووە‬ ‫زوو قبوڵتان نەبوو؟ یان ك ‌‬ ‫لەوەی بەرنامەكەی خۆتان جێبەجێ‌‬ ‫بكەن؟ یان دوای ئەوەی كۆبوونەوە‬ ‫پێنج قۆڵییەكان _ كۆبوونەوەی یەكەم‬ ‫(‪ ،)2011/6/4‬كۆبوونەوەی دووەم‬ ‫(‪ ،)2011/6/8‬كۆبوونەوەی سێیەم‬ ‫(‪ ،)2011/6/22‬كۆبوونەوەی چوارەم‬ ‫(‪ _ )6/27‬ئەنجام درا‪ .‬خەڵكی (‪)23‬‬ ‫رۆژ چاوەڕوانی ئەنجامێكی ئیجابیی‬

‫بوون‪ ،‬كەچی لەالیەك سەرۆك بارزانی‬ ‫تازە دێت‌و پرۆژەیەك دەخاتە روو‪،‬‬ ‫گوایە هی پیش سەفەرەكەیەتی بۆ‬ ‫ئیتاڵیاو لەالیەك «یەكێتی‌و پارتی»‬ ‫پرۆژە دەدەنە ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬كە وەك‬ ‫دك��ت��ۆر ک��ام��ه‌ران مەنتك دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ئەوەیان لە رووی شكڵییەوە زۆر‬ ‫نەگونجاوە»‪ ،‬كە پێموایە مەبەست‬ ‫لێی تەنیا كەمكردنەوەی بایەخی‬ ‫پرۆژەكەی ئۆپۆزسیۆنە‪.‬‬ ‫رابردوو پێمان دەڵێت‪ :‬كاركردن‬ ‫بەم عەقڵییەتەی س��ەرەوە لە زیان‬ ‫بەوالوە‪ ،‬هیچ سودێكی بەم نیشتمانە‬ ‫نەگەیاندووەو نایشیگەیەنێت‪ ،‬وەك‬ ‫چ��ۆن نایشبێتە گەرەنتی مانەوەی‬ ‫دەسەاڵتداران لە سەر دەسەاڵت‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێش ئەوەی كات درەنگ بێت‪ ،‬پێش‬ ‫ئەوەی ئەم دەرفەتەی چەند سەدەیەكە‬ ‫بۆمان هەڵنه‌كەوتووە لە دەستمان‬ ‫بچێت‪ ،‬دەبێت هەموو الیەكمان دوور‬ ‫بكەوینەوە لە عەقڵییەتی تەسكی‬ ‫حیزبیی‪ ،‬چیتر ب��ە چ��اك‌و خراپی‬ ‫حیزبەكانمان نەڵێین چاك‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫الیەنگرانی دەسەاڵت‪ .‬دەبێت دەسەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دوور بكەونەوە لە بیری‬ ‫خ��ۆگ��ەورەك��ردن‌و بچووككردنەوەی‬ ‫بەرامبەر‪ ،‬دەبێت دەسەاڵت بۆ ئەوەی‬ ‫پێش هەركەس خۆی قازانج بكات‪،‬‬ ‫ێ بگرێت‌و چ��ارەس��ەری ریشەیی‬ ‫گ��و ‌‬ ‫بۆ كێشەكان ب��دۆزێ��ت��ەوەو كۆتایی‬ ‫بهێنێت بە بێدەنگكردنی خەڵك‌و‬ ‫پەردەپۆشكردنی رووداوەكان لەرێگەی‬ ‫كڕینی ویژدانیان‪ ،‬یان ترساندنیان‪،‬‬ ‫چونكە مێژوو سەلماندوویەتی ئەم‬ ‫چ��ارەس��ەران��ە كێشەكان گ��ەورەت��رو‬ ‫پڕكارەساتتر دەكەن‪.‬‬

‫شیعرێکی نوێی‬ ‫کۆسار که‌مال باڵوده‌کاته‌وه‌‬

‫‪15‬‬

‫باڵوکراوه‌یه‌کی فه‌رهه‌نگیی ‪ -‬کلتووریی (‬

‫)یه‌‪ ،‬دوو هه‌فت ‌ه جارێک ده‌رده‌چێت‬

‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫زمناكۆ‬

‫وابڕیارە خانەی حیكمەت چەند سیمینارێك ساز بكات‬ ‫بۆ لێكۆڵینەوە «لە ڕووداوەكانی(‪ )62‬ڕۆژی خۆپیشاندانەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان»و چەند كتێبێكیش بە چاپ بگەیەنێت‪.‬‬ ‫د‪.‬فاروق ڕەفیق‪ ،‬توێژەری بواری فەلسەفە و وانەبێژ لە خانەی حیكمەت‬ ‫لە لێدوانێكیدا بە «پەیك»ی ڕاگەیاند‪« :‬چەند زنجیرە سیمینارێكمان‬ ‫بەدەستەوەیە دەربارەی ڕووداوەكانی(‪ )62‬ڕۆژی هەرێمی كوردستان»و‬ ‫بڕیارە كاتی سیمینارەكان لە ئایندەیەكی نزیكدا ڕابگەیەنرێت‪.‬‬ ‫لە ئێستادا خانەی حیكمەت چەند كتێبێك بەچاپ دەگەیەنێت‪،‬‬ ‫لەوانە‪ :‬كتێبی (گەشتیی فەلسەفیی) لە نووسینی فاروق ڕەفیق‪ ،‬نووسەر‬ ‫لە بارەی ئەو كتێبە نوێیەوە بۆ «پەیك» وتی‪« :‬ئەو كتێبە حەڤدە‬ ‫لێكۆڵینەوەیە‪ ،‬كە لە ماوەی (‪ )15‬ساڵی ڕابردوودا زۆربەیم بە زمانی‬ ‫ئینگلیزیی نووسیوە»‪.‬‬ ‫لە وەاڵمی پرسیارێكی «پەیك»یشدا و لەبارەی دوا پڕۆژەی‬ ‫خۆیانەوە‪ ،‬د‪.‬فاروق‪ ،‬وتی‪ :‬لە ئێستادا و «لە كتێبێكی دیكەدا كار لەسەر‬ ‫لۆژیك دەكەین»‪.‬‬ ‫خانەی حیكمەت‪ ،‬سەنتەرێكی فەلسەفیی و پەروەردەی فیكریی و‬ ‫كلتوورییە بۆ لێكۆڵینەوەی فەلسەفیی‪.‬‬

‫ئاكام تاهیر‬

‫هونەرمەند‪ ،‬نیاز لەتیف‪ ،‬دەر‌هێنەری‬ ‫شانۆییەكە بە «پەیك»ی ڕاگەیاند‪« :‬چیرۆكی‬ ‫شانۆییەكە‪ ،‬ن��اوی (زێ���وان)ەو دەقێكی ئ��ارام‬ ‫كاكەی فەالح‪-‬ەو بەشێكی كەمیشیم لە چیرۆكی‬ ‫(ب��ەس��ەره��ات��ی سێبەری ك��ەرێ��ك)ی (فریس‬ ‫دۆرینمانت) تێكەڵكردووە‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬دەمەوێت لەمیانەی ئەم كارەوە‬ ‫دوو ستایلی جیاواز بێنمە ناو شانۆوە‪ ،‬ستایلێكیان‬ ‫نواندنی واقیعییە‪ ،‬دووەمیان تێكەڵكردنی شانۆی‬ ‫سەمائامێزە لەگەڵ شانۆی واقیعییدا‪ ،‬كە بریتییە‬ ‫لە چەند پارچە سەمایەكی گوزارشتئامێز لە‬ ‫كارەكە»‪.‬‬ ‫نیاز لەتیف‪ ،‬لە بارەی ئەكتەرەكانی ئەم‬ ‫شانۆییەوە‪ ،‬وتی‪ :‬هەوڵمداوە كار بەو ئەكتەرانە‬ ‫بكەم كە توانایەكی باش و ئەزموونێكی زۆریان‬ ‫هەیە‪« ،‬لەبەرئەوەی كارەكە جگە ل��ەوەی كە‬ ‫شانۆیەكی واقیعیییە‪ ،‬ه��ەروەه��ا شانۆییەكی‬

‫دەرهێنەرێكی فەرەنسی لە سلێمانی‪ ،‬وۆركشۆپێك بۆ فێركردنی بەرهەمهێنانی فیلمی‬ ‫دۆكیۆمێنتاریی بۆ كۆمەڵێك فێرخواز دەكاتەوە‪.‬‬ ‫لە بارەی كارەكەیەوە «بۆدوا»ی دۆكیۆمێنتار تایبەت بە «پەیك» وتی‪« :‬بیرۆكەی‬ ‫ئەم وۆركشۆپەش ئەوەیە بتوانین لەگەڵ خێزانەكەم «فلوڤیا» خزمەت بە خەڵكی كوردستان‬ ‫بكەین‪ ،‬چونكە ئێمە هەست دەكەین زۆرمان لە خەڵكی كورد وەرگرتووە و دەمانەوێت‬ ‫شتێكیان پێ ببەخشینەوە»‪ ،‬بۆدوا ئەڵترێدۆكی (‪ )56‬ساڵە‪ ،‬زیاتر لە (‪ )30‬ساڵە كاری‬ ‫دۆكیۆمێنتاریی دەكات‪ ،‬ئەو یەكێكە لە دەرهێنەرانی فیلمی دۆكیۆمێنتاریی لە فەڕەنساو‬ ‫پێشتریش چەند وۆركشۆپێكی لە عێراقدا كردووەتەوە‪ ،‬لەوانە‪ :‬وۆركشۆپێك لە بەغدا و‬ ‫پێنج وۆركشۆپیش لە كوردستان‪ ،‬كە یەكێكیان لە هەولێر و چواریان لە سلێمانی بووە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە پێویستی كردنەوەی ئەم وۆركشۆپە لە سلێمانی‪ ،‬ئەو دەرهێنەرە‬ ‫دۆكیۆمێنتارییە‪ ،‬وتی‪« :‬بۆئەوەی خەڵكی هەرێمی كوردستان بتوانن كارەكانی ئێرە بە‬ ‫دۆكیۆمێنت بكەن»‪.‬‬ ‫وۆركشۆپەكە (‪ )10‬ڕۆژ دەخایەنێت و فێرخوازەكانی بۆ سەر پێنج گرووپ دابەشبوون‪،‬‬ ‫كە هەر گرووپەو كارێكی دۆكیۆمێنتی دەكات و دواتر ئەو دەرهێنەرە فەرەنسییە‬ ‫بەرهەمەكان بە مەبەستی بەشداریپێكردن لە فێستیڤاڵە نێودەوڵەتییەكاندا‪،‬‬ ‫كارەكان دەباتە دەرەوەی واڵت‪.‬‬

‫ڕێبوار سیوەیلی؛ كۆڕ‪ ،‬یان كتێب هەڵدەبژێرێت؟‬ ‫هەرێم عوسمان‬

‫ه��ەردوو هونەرمەندی شانۆكار (نیاز لەتیف‌و‬ ‫ڕووبار ئەحمەد) لە كارێكی نوێی شانۆییاندا سەرقاڵی‬ ‫پرۆڤەكردنن لە چیرۆكێكی (ئارام كاكەی فەالح)دا‪.‬‬

‫كۆمیدیی ڕەش‪-‬یشە»‪.‬‬ ‫ئەو ئەكتەرانەی لەم شانۆییەدا بەشداریی‬ ‫دەكەن بریتین لە‪( :‬مستەفا ئەحمەد‪ ،‬ئەحمەد‬ ‫جۆاڵ‪ ،‬عومەر كەریم ئاغا) و ئەگەری بەشداریی‬ ‫هونەرمەند (ئازاد محەمەد بچكۆل)یش هەیە‌‪ ،‬كە‬ ‫«ماوەیەكی زۆرە لە شانۆ دابڕاوە»‪.‬‬ ‫ه��ون��ەرم��ەن��د (ڕووب�����ار ئ��ەح��م��ەد) ك��اری‬ ‫كۆریۆگرافیانەی جوڵە سەمائامێزییەكان دەكات؛‬ ‫بۆ ئەم شانۆییە و بڕیارە لە كۆتایی مانگی تەمموز‬ ‫تا سەرەتای مانگی ئاب‪-‬ی داهاتوو‪ ،‬نمایش بكرێت‪.‬‬

‫ناوەندی ڕووناكبیریی خورماڵ‪،‬‬ ‫بەنیازن لە (‪)7/25‬ەوە بۆ ماوەی‬ ‫س��ێ ڕۆژ بانگهێشتی ن��ووس��ەرو‬ ‫ڕووناكبیر‪ ،‬ڕێبوار سیوەیلی بكەن‪،‬‬ ‫بەمەبەستی سازدانی سیمینارێك‌و‬ ‫دیالۆگكردن لەسەر (فەلسەفەی‬ ‫پێش سوكراتییەكان)‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ‬ ‫«پەیك» ڕێبوار سیوەیلی‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ل����ەدوای (‪)25‬ی مانگەوە بۆ‬ ‫ماوەی سێ ڕۆژ‪ ،‬لەسەر خواستی‬ ‫كۆمەڵێك الو‪ ،‬كە سەنتەرێكیان‬ ‫هەیە لە خ��ورم��اڵ‪ ،‬چەند وان��ە و‬ ‫گفتوگۆیەك ساز دەكەین لەسەر‬ ‫فەلسەفەی پێش سوكراتییەكان»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬پێشتر دەق��ی پێش‬ ‫سوكراتییەكانیان بۆ دەنێرم هەتا‬ ‫بیخوێننەوە‪ ،‬ك��ە منیش چ��ووم‬ ‫گفتوگۆی لەبارەوە دەكەین»‪.‬‬

‫هاوكات‪ ،‬ڕەحمان حەمەالو‪،‬‬ ‫ب��ەرپ��رس��ی ن���اوەن���دی خ��ورم��اڵ‬ ‫ب��ە «پ���ەی���ك»ی وت‪« :‬ئێمە‬ ‫هەوڵدەدەین بەردەوام ئەو كەسانەی‬ ‫پسپۆڕن لە بواری فەلسەفەدا لە‬ ‫كوردستان‪ ،‬بانگهێشتیان بكەین‬ ‫بۆ ناوەندەكەمان‪ ،‬تا كار و چاالكی‬ ‫هاوبەش ئەنجامبدەین و سااڵنەش‬ ‫ئ��ەو پڕۆژانەمان لە پەرتوكێكدا‬ ‫كۆدەكەینەوە»‪.‬‬ ‫لەبارەی چاپكردنی كتێبێكی‬ ‫نوێی شیعرییەوە‪ ،‬ڕێبوار وتی‪:‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە پێم خ��ۆش نییە لە‬ ‫چاپكردنی كتێبی خۆمدا لێدوان‬ ‫ب���دەم‪« ،‬چ��ون��ك��ە ئ���ەوە ئەركی‬ ‫سەرشانی خۆمە»‪ ،‬ب��ەاڵم «ئەو‬ ‫كارە هەندێكی پێشتر باڵوبووەتەوەو‬ ‫هەندێكی نوێیە و باڵونەكراوەیە»‪.‬‬ ‫ن���ووس���ەر و ڕوون��اك��ب��ی��ر‪،‬‬ ‫ڕێبوار سیوەیلی‪ ،‬سەرۆكی بەشی‬ ‫فەلسەفەیە لە زانكۆی سەاڵحەدین‪.‬‬

‫هەینییانی غەزەلنووس لە پایتەخت دەبێت‬ ‫بیرۆكەی پڕۆژەیەكی ئەدەبیی لە الیەن‬ ‫دەس��ت��ەی��ەك ل��ە الوان���ی خ��وێ��ن��دەواری ش��اری‬ ‫سلێمانییەوە گ��ەاڵڵ��ە ب���ووە‪ ،‬ب��ە مەبەستی‬ ‫دروستكردنی كۆڕی ئەدەبیی «بەپێی بەرنامەیەكی‬ ‫وردچنراو»‪.‬‬ ‫ئەو دەستەیە هەفتانە ڕۆژێك تەرخان دەكات‬ ‫بۆ كۆبوونەوە و سازدانی گفتوگۆ و لە بارەی‬

‫بەرهەم و بابەتێكی ئەدەبییەوە‪ ،‬لە ڕاگەیاندێكیاندا‬ ‫كە پێشوەخت دەستەكە ئامادەیان ك��ردووە‪،‬‬ ‫هاتووە‪« :‬ئێمە وەك دەستەیەك لە كچان و‬ ‫كوڕانی الوی خوێندەوار‪ ،‬هەر هەفتەیەو قسە‬ ‫لەسەر كتێبێك‪ ،‬یان بابەتێكی ئەدەبیی دەكەین‪،‬‬ ‫بەپێی بەرنامەیەكی پێشوەخت دان��راوەوە‪ ،‬كە‬ ‫خۆی لە بوارەكانی‪ :‬شیعر‪ ،‬چیرۆك‪ ،‬ڕۆم��ان‪،‬‬ ‫وەرگێڕان‪ ،‬لێكۆڵینەوە‪ ،‬شانۆنامە و ئەدەبییاتی‬ ‫زارەكیدا دەبینێتەوە»‪.‬‬

‫ل ‌ه ژماره‌ی ئاینده‌دا‪،‬ئه‌و ده‌ق ‌ه شیعرییه‌‬ ‫ده‌یخوێننه‌وه‪‌.‬‬

‫دەرهێنەرێكی فەرەنسی بەرهەمی‬ ‫فێرخوازە كوردەكانی دەباتە ئەوروپا‬

‫خانەی حیكمەت لە وەرزێكی نوێدا‬

‫«زێوان» لەسەر شانۆیە‬

‫فۆتۆ‪ :‬حه‌یده‌ر عومه‌ر‬

‫کۆسار که‌مال ک ‌ه یه‌کێک ‌ه له‌و ژن ‌ه‬ ‫شاعیرانه‌ی که‌مترین ده‌ق��ی شیعری‬ ‫ده‌نو‌سن‪ ،‬ساڵی (‪ )1999‬خه‌اڵتی یه‌که‌می‬ ‫باشترین شیعری ل ‌ه فێستیڤاڵی «گه‌الوێژ»‬ ‫وه‌رگرتووه‌و خاوه‌نی ته‌نیا پێنج شیعره‪،‬‬ ‫ک ‌ه چه‌ند لێکۆڵینه‌وه‌یه‌ک ‌ی ئه‌ده‌بییان‬ ‫له‌سه‌ر نووسراو‌ه و‌ زیاتر ل ‌ه شه‌ش ساڵ‪-‬‬ ‫یش ‌ه هیچ به‌رهه‌مێکی باڵو نه‌کردووه‌ته‌وه‌‪.‬‬ ‫ئێستا کۆسار که‌مال نوێترین ده‌قی‬ ‫شیعریی خۆی بۆ «په‌یک» ناردووه‌‪.‬‬

‫ب��وش��را ك��ەس��ن��ەزان��ی‪ ،‬ئەندامی دەستەی‬ ‫«پ���ڕۆژەی ئەدەبیی غ��ەزەل��ن��ووس» لەبارەی‬ ‫بەرنامەی كاری «هەینییانی غەزەلنووسەوە»‬ ‫بە «پەیك»ی وت‪« :‬لە قۆناغی یەكەمماندا‪،‬‬ ‫سەرنجی خۆمان لەسەر ئەو بابەتانە چڕ دەكەینەوە‬ ‫كە بەرهەمی ئەدەبی كوردیین و لە قۆناغەكانی‬ ‫دوات��ردا ت��ەوەری باسەكانمان دەگوێزینەوە بۆ‬ ‫هەریەك لەو بەرهەمە جیهانییانەی كە هاوڕێیان‬ ‫خوێندوویانەتەوە و تائێستا دەرفەتی باسكردن و‬ ‫سەرنجنیشاندانی خۆیانیان نەبووە»‪.‬‬ ‫هەفتانەو لە سەعات (‪)6-4‬ی دوانیوەڕۆی‬ ‫ڕۆژان��ی هەینی لە كتێبخانی غەزەلنووس لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬دانیشتنەكان بەڕێوەدەچن‪ ،‬كەسنەزانی‪،‬‬ ‫لەبارەی مەبەستی پڕۆژەكەوە وتی‪« :‬رازی نابین‬ ‫بە سانایی ئەو بەرهەمە ئەدەبییانە بەسەرماندا‬ ‫تێپەڕن‪ ،‬كە دەیانخوێنینەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی پ��ڕۆژەك��ە ب��ۆ هەفتەی یەكەم‬ ‫بریتیبوو لە باسێكی تێروتەسەل و گفتوگۆ لەنێوان‬ ‫دەستەكەدا‪ ،‬لە بارەی ڕۆمانی (كۆشكی باڵندە‬ ‫غەمگینەكانی)ی بەختیار عەلییەوە و بەرنامەی‬ ‫هەفتەی داهاتووش بریتیی دەبێت لە قسەكردن‬ ‫لە بارەی چیرۆكی (باوكی ناو تەلەفۆن)ی ئارام‬ ‫كاكەی فەالح‪.‬‬

‫سولیئۆن‪ ،‬پڕۆژەی ژینگە دەباتە هەولێر‬

‫پ���ڕۆژەی ژینگە پڕۆژەیەكی‬ ‫درێ��ژخ��ای��ەن��ی گ��رووپ��ی هونەریی‬ ‫سولیئۆن‪-‬ە‪ ،‬كە ماوەی دوو مانگە‬ ‫بەردەوامەو بڕیارە زیاتر درێژە بكێشێت‪.‬‬ ‫لە بارەی كارەكەیانەوە‪ ،‬ئازەر عوسمان‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گرووپی سولیئۆن بە «پەیك»ی‬ ‫ڕاگ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��ەم��ە پ��ڕۆژەی��ەك��ی ج��ی��اواز لە‬ ‫پ��ڕۆژەك��ان��ی دی سولیئۆنە و هەڵگری‬ ‫كاركردنێكی ن��وێ و تیكستێكی نوێشە لە‬ ‫تازەترین كاركردنەكانە كە لە جیهاندا كاری پێ‬ ‫دەكرێت»‪.‬‬ ‫لە كۆنسێپتی پڕۆژەكەدا هاتووە‪« :‬ئێمە‬ ‫زیانبەخشترین گیاندارین لەسەر ئەم زەوییە بۆ‬

‫ژینگەكەمان»‪ ،‬ئەم پڕۆژەیە كراوە و درێژخایەنە‬ ‫لە كاركردندا و هونەرمەند (نەهرۆ شەوقی)‬ ‫ڕێكخەرییەتی‪ ،‬لە پەراگرافێكی تری كۆسنێپتی‬ ‫ژینگەدا هاتووە‪« :‬سولیئۆن‪ ،‬وەك گرووپێكی‬ ‫خەمخۆری ژینگە بەشێك لەم بەرپرسیارێتییە‬ ‫لە ئەستۆ دەگرێت و لە ڕێگەی بیرۆكە و‬ ‫كەرەسە و پێداویستی هونەرییەوە‪ ،‬هەوڵدەدات‬ ‫كاربكات بۆ هۆشیاركردنەوەی ژینگەییمان»‪.‬‬ ‫لە قۆناغی ئێستادا‪ ،‬گرووپەكە چوار‬ ‫بیرۆكە گفتۆگۆ دەكات‪ ،‬كە یەكێكیان پڕۆژەی‬ ‫هونەرمەند (گ��ەی�لان عەبدوڵاڵ)یە لەسەر‬ ‫«تەنەكەی زبڵ» و بڕیارە ئەو پڕۆژەیەیان لە‬ ‫هەولێر ئەنجام بدرێت‪.‬‬

‫گه‌نجان‬ ‫روو ده‌که‌ن ‌ه‬ ‫جوانکاریی‬ ‫‪...‬ل‪13‬‬

‫کۆمپیوته‌ره‌کانی قاالو‌ه هه‌ڵ ‌ه ده‌که‌ن‬ ‫تا نەچیتە سلێمانی‌و سەردانی “قاالوە”‬ ‫نەكەیت‪ ،‬نازانیت كۆمپیوتەر چەند هەڵە‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫دوو دوو ‌و سێ س��ێ‪ ،‬ب���ەدوای یەكدا‪،‬‬ ‫هەموویان گیرۆدەی هەڵەی كۆمپیوتەربوون‪،‬‬ ‫ئەوان بەالیانەوە گرنگ نەبوو كۆمپیوتەر هەڵە‬ ‫دەكات‪ ،‬یان خاوەنەكەی‪ ،‬ئەوەی گرنگ بوو‬ ‫هەڵە كراوە‌و نابێت بكرێت‪.‬‬

‫ ‬ ‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ب��ۆئ��ەوەی بزانیت‪،‬‬ ‫هەڵەكە له‌چیدا کراوه‌‪.‬‬

‫بەشداریی لە حكومەت‬

‫الپ��������ەڕە (‪)10‬‬ ‫بخوێنەوە‪..‬‬

‫ ‬ ‫ژمارە (‪ )641‬سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫هیوا جەمال‬

‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫هەزار بەراز بۆ كەركوك!‬

‫گەڕانەوە بۆ قەراتێ‬

‫هەزاران دۆنم زەویی ناوچە جیاوازەكانی كەركوك‪ ،‬لەژێر رەحمەتی بەرازی بێ‬ ‫خاوەندان‌و جوتیارەكان دەڵێن‪ :‬هەراسانیان كردووین‌و ئەگەر وابڕوات بۆیان چۆڵ‬ ‫دەكەین‪.‬‬ ‫جوتیارەكانی سنووری ق��ەزای داق��وق‪ ،‬ب��ەڕۆژ سەرقاڵی ب��اخ‌و بەروبوومە‬ ‫كشتوكاڵییەكانیانن‌و شەوانیش دەبنە راوچی بەرازەكان‪ ،‬هه‌ندێک ل ‌ه هاواڵتییانی‬ ‫ناوچه‌ک ‌ه ده‌ڵێن‪ :‬نزیکه‌ی هه‌زار به‌راز له‌ سنووره‌که‌یاندایه‌‪.‬‬ ‫الپەڕە (‪..)19‬‬

‫بڕیارە دوای تەواوبوونی كارەكانی‪ )70( ،‬ماڵ بگەڕێنەوە ناو قەاڵی‬ ‫هەولێر‌و میوانخانەی پارێزگای هەولێریش لەناو قەاڵت بكرێتەوە‪.‬‬ ‫قەاڵی هەولێر جارێكی تر وەكو گەڕەكێكی لێدەكرێتەوە‌و ئەو كارمەندانەی‬ ‫لەوێ وەكو پۆلیس‌و شارەوانی دەوام دەكەن‪ ،‬ماڵەكانیان دەبەنە ئه‌وێ‪.‬‬ ‫بۆ ل‪..9‬‬ ‫ ‬

‫مانگانە (‪ )100‬كەس‬ ‫هەڵیدەوەشێننەوە‬

‫ئەوانەی ت��ازەن هەڵیدەوەشێننەوە‪ ،‬توێژەرەكانیش دەڵێن‪ :‬لەیەكتر‬ ‫نەگەیشتوون‪ ،‬دادوەرەك���ان دەڵێن‪ :‬كێشەیان هەیەو هەموویان ت��ازەن‌و‬ ‫كەمئەزموونن‪.‬‬ ‫بیانووی جۆراوجۆر بەیەكتر دەگرن‪ ،‬ئافرەتێكی (‪ )24‬ساڵ بەخۆی‌و‬ ‫كچەكەیەوە ماڵی باوكی لێ ق��ەدەغ��ە دەك��رێ �ت‌و ئ��ەوەن��دەی پێناچێت‬ ‫هەڵیدەوەشێنێتەوە‪،‬‬ ‫بەپێی نوێترین ئامار‪ ،‬ئەوانەی لەماوەی سێ مانگدا هەڵیانوەشاندووەتەوە‪،‬‬ ‫(‪ )300‬كەس بوون‪ ،‬بۆ هەر مانگێك (‪ )100‬كەس‪.‬‬ ‫الپەڕە (‪ )12‬بخوێنەوە‪..‬‬

‫گەنجێكی تەمەن (‪ )25‬ساڵ‪،‬‬ ‫خۆی دەكات بەپێشنوێژ‌و وتارخوێنی‬ ‫مزگەوتێك‌و بەنوێژخوێنان دەڵێت‪:‬‬ ‫ئ��ەوەی ل��ەدوای (مەال یاسین)ەوە‬ ‫نوێژ بكات‪ ،‬نوێژەكەی بەتاڵە‌و‬ ‫دروست نییە‪.‬‬ ‫خەڵكەكە سەریان لێشێواوەو‬ ‫ن��ازان��ن ل���ەدوای كامیانەوە نوێژ‬ ‫بكەن‪ ،‬مەال یاسین حەكیم‪ ،‬ئیمامی‬ ‫مزگەوتەكە‪ ،‬وتی‪“ :‬ئەم كوڕە پێشتر‬ ‫لەمزگەوتی سلێمانیش ئەم بەزمەی‬ ‫گێڕاوە”‪.‬‬ ‫بۆ ل‪..11‬‬

‫دانەیەكی‬ ‫“مەترسیدار”ە‬ ‫ن��اس��ر م���ەزح���ی‪ ،‬ب��ەن��دك��راوێ��ك��ی‬ ‫گرتووخانەی سوسێ‪ ،‬دەڵێت‪ :‬هەوڵی‬ ‫كوشتنی دراوە‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەڕێ��وەب��ەری‬ ‫بەندیخانەكە ئەوە رەتدەكاتەوە‌و وتی‪:‬‬ ‫“خۆی مەترسیدارە”‪.‬‬ ‫موئمین ئەبوبەكر‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گرتووخانەكە‪ ،‬بۆ “رۆژنامە” وتی‪“ :‬ناسر‬ ‫مەزحی‪ ،‬تیرۆریستێكی مەترسیدارەو‬ ‫كاری رێكخستنی قاعیدە لەناو هۆڵەكانی‬ ‫گرتووخانەدا دەكات”‪.‬‬ ‫ن���ادری ب��رای ن��اس��ر‪ ،‬وت��ووی��ەت��ی‪:‬‬ ‫براكەی پەیوەندیی پێوەكردووە‌و پێی‬ ‫وتووە لەڕێگای ئاوی گەرمەوە هەوڵی‬ ‫كوشتنی دراوە‌و “سوكایەتی” پێدەكرێت‪.‬‬

‫الپەڕە (‪ )24‬بخوێنەره‌وە‪..‬‬

‫‪Reklam‬‬

‫دوو ئیمام‪ ،‬سەریان لەخەڵك شێواندووە‬

‫له‌ماوەی چەند رۆژی رابردوودا‪" ،‬ئۆپۆزسیۆن" (بەتایبەت بزووتنەوەی گۆڕان)‬ ‫كۆبوونەوەی چڕوپڕی كردووە‪ ،‬بۆئەوەی پڕۆژەكانی (یەكێتی‌و پارتی) هەڵسەنگێنن‌و‬ ‫راوێژیش بكەن بەمەبەستی بەشداریی لە حكومەت‪ ،‬یان بەشدارینەكردن‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانم‪ ،‬لەناو "ئۆپۆزسیۆن"دا‪ ،‬رەوتێك هەیە لەگەڵ ئەوەدان‬ ‫بەشداریی لە حكومەتدا بكرێت‪ ،‬بەپێچەوانەشەوە‪ ،‬رەوتێك لەگەڵ بەشدارییدا نین‪.‬‬ ‫"ئۆپۆزسیۆن"‪ ،‬هەر یەكێك لە ئەگەرەكان هەڵبژێرێت‪ ،‬ب ‌ێ زیان نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بێسوودیش نییە‪.‬‬ ‫رەوتی یەكەم‪ ،‬ئەوانەی دەیانەوێت بەشداریی لە حكومەتدا بكرێت‪.‬‬ ‫ئەو رەوتە چەند پاساوێك دێننەوە‪ ،‬بۆ نموونە دەڵێن‪ :‬لەبەر ئەوەی لە‬ ‫هەڵبژاردنی تەمووزی (‪)2007‬دا‪ ،‬قەبارەی "ئۆپۆزسیۆن" دەرنەكەوتبوو‪ ،‬هێزە‬ ‫ئەمنییەكان كەمتر مەترسییان دروست كردبوو‪ ،‬بەاڵم لە هەڵبژاردنی ئازاری‬ ‫(‪)2010‬دا‪" ،‬ئۆپۆزسیۆن" مەترسیی زۆری لەسەر بوو‪ ،‬هیچ بەرپرسێكیشی لە‬ ‫جومگە سەرەكییەكانی حكومەتدا نەبوو‪ ،‬بۆیە زیان بە بانگەشەی هەڵبژاردنی‬ ‫"ئۆپۆزسیۆن" گەیشت‪..‬‬ ‫نموونەیەكی تریان ئەوەیە‪ ،‬دەڵێن‪ :‬ئەگەر "ئۆپۆزسیۆن" بەشداریی بكات‪،‬‬ ‫النیكەم س ‌ێ یەكی حكومەت وەردەگرێت‪ ،‬واتە زیاتر لە (‪ )7‬وەزیر‌و چەندین‬ ‫بریكار‌و بەڕێوەبەری گشتیی دادەمەزرێت‪ ،‬ئەوە جگەلەوەی دەتوانن بە سەدەها‬ ‫كەس لە الیەنگرانیان دابمەزرێنن‪ ،‬هەروەها مەسەلەی نانبڕین كۆتایی پێدێت‌و‬ ‫دەتوانرێت لەڕووی مادییەوە ببووژێننەوە‪ .‬رەوتی یەكەم‪ ،‬چەند پاساوێكی بچووكی‬ ‫تریشیان هەیە‪...‬‬ ‫رەوتی دووەم‪ :‬ئەوانەی لەگەڵ بەشداریی لە حكومەتدا نین‪.‬‬ ‫ئەم رەوتە (كە ئێستا الوازە) بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ ئەوەدا نین "ئۆپۆزسیۆن"‬ ‫بەشداریی لەم حكومەتەدا بكات‪ ،‬چونكە بڕوایان وایە‪ ،‬دەسەاڵت دەیەوێت بە‬ ‫بەشكردنی كێكی دەسەاڵت‪ ،‬ئەوانیش بخاتە گێژاوی گەندەڵییەوە‪.‬‬ ‫ئەو رەوتە‪ ،‬دەڵێن‪ :‬باشە "ئۆپۆزسیۆن" كە لە بەغدا بەشداریی حكومەتی‬ ‫نەكردووە‪ ،‬بۆچی لە هەرێم بیكات؟ بڕواشیان وایە؛ كابینەی شەشەم لەماوەی‬ ‫دوو ساڵی رابردوودا‪ ،‬لە زۆربەی بوارەكاندا شكستی هێناوە‪ ،‬بەتایبەت لەماوەی‬ ‫ئەم دووساڵەدا ناڕەزاییەكان زیاتر بوون‪ ،‬بۆیە (یەكێتی‌و پارتی) دەیانەوێت بە‬ ‫بەشداریی "ئۆپۆزسیۆن"‪ ،‬قەرەبووی شكستی حكومەتەكە بكەنەوە‪.‬‬ ‫بڕوای رەوتی دووەم‪ :‬پشتبەستووە بە راپرسیی رێكخراوێكی ئەمریكی بێالیەن‪،‬‬ ‫كە دەریخستووە لەماوەی چەند مانگی رابردوودا‪ ،‬جەماوەری (یەكێتی‌و پارتی)‬ ‫بەڕێژەی بەرچاو دابەزیوە‪ .‬رەوتی دووەم‪ :‬چەندین بیانووی تریشیان هەیە‪.‬‬ ‫خوێندنەوەی من بۆ بۆچوونەكانی ئەو دوو رەوت��ە‪ ،‬بەم شێوەیەیە‪ :‬لە‬ ‫بەشداریكردندا لە حكومەت "ئۆپۆزسیۆن" لەدیوی ناوەوەی كارەكانی قازانج‬ ‫دەكات‪ ،‬بۆ ئەوەش ئەو بیانووەی رەوتی یەكەم‪ ،‬راستە‌و دەتوانێت لە هەندێ‌‬ ‫رووەوە بەرەوپێش بچێت‪ ،‬بەاڵم لەڕووی سیاسیی‌و ئیعالمییەوە زیان دەكات‪،‬‬ ‫چونكە دوای بەشداریكردن چی دەگۆڕێت؟ ئەگەر چاكسازیی پێنەكرا‪ ،‬بانگەشەی‬ ‫چی دەكات؟ بەكورتی سیحری بەرنامەكەی بەتاڵدەبێتەوە‪.‬‬ ‫لە بەشدارینەكردن لە حكومەتدا‪ ،‬زیان‌و قازانجەكەی پێچەوانەی ئەوەی‬ ‫پێشووە‪ ،‬بەاڵم بیانوویەك دەدات بە دەسەاڵت‪ ،‬كە بڵێت‪ :‬چەندینجار فەرموومان‬ ‫كرد‪ ،‬چونكە دەیانزانی چاكسازییان بە كردەوە پێناكرێت‪ ،‬بەشداریی حكومەتیان‬ ‫نەكرد‪ ،‬بۆیە "كردار شەرتە"‪.‬‬

‫‌بپشكنێت‪ ،‬بۆ ئەوەی دڵنیاتر بێتەوە‪،‬‬ ‫لە حاڵەتی ئەم قەسیدەیەی تەڵعەت‬ ‫تاهیردا‪ ،‬بەركەوتەی ڕوودانی هیچ كام‬ ‫لەم دوو حاڵەتە نابینین‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫چۆن دەبێت نووسەرێك كە گوایە‬ ‫عەرەبیزانە‪‌ ،‬ئەم كۆپیكردنانەی‬ ‫بەسەردا تێبپەڕێت؟ چۆن كەریم‬ ‫دەشتی‪-‬ش لەو خوێندنەوەیەی لە ژمارە‬ ‫(‪)267‬ی «ڕەخنەی چاودێر» بۆ كتێبی‬ ‫( لەبەر ئاوازێك نایەوێ ببێتە گۆرانی)‬ ‫كردووە‪ ،‬كە ئەم قەسیدەیەشی تێدایە‪،‬‬ ‫هەستی بەمە نەكردووە؟ چۆن ئەمە‬

‫زوڵەیخا‬ ‫لەكاتی خوێندنەوەی ناونیشان‌و‬ ‫و پارچەی یەكەمی قەسیدەی (ڕۆژێ‬ ‫لەڕۆژان دەبم بە خۆم)ی تەڵعەت‬ ‫تاهیر‪ ،‬قەسیدەی ( جداریە)ی مەحمود‬ ‫دەروێشم بیرهاتەوە‪ ،‬بەو ڕادەیەی‬ ‫چاوەڕوان بووم پەراوێزێك هەبێت‬ ‫ئاماژە بەو قەسیدەیەی دەروێش‬ ‫بدات‪ ،‬بەاڵم لەگەڵ بەردەوامبوونم‬ ‫لەسەر خوێندنەوەی قەسیدەكە‪ ،‬دێڕی‬ ‫تەواوی مەحمود دەروێشم بینی‪،‬‬ ‫كە وەك خۆی دانرابوویەوە بەبێ‬ ‫دانانی هیچ پەراوێزێك! هەرچەندە‬ ‫دانانی پەراوێزیش لە حاڵەتی ئەم‬ ‫قەسیدەیەدا زۆر بە فریای شاعیر‬ ‫نەدەكەوت‪ ،‬چونكە دێڕەكۆپیكراوەكان‌و‬ ‫كاریگەرییەكان ئەوەندە زۆرن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫الیانبەین شیعرەكە دەڕووخێت‪.‬‬

‫كاریگەربوونی نووسەرەكان بە‬ ‫نووسین و شیعری یەكدی‪ ،‬هەمیشە‬ ‫بوونی هەبووەو دەمێنێت‪ ،‬هارۆلد بلوم‪،‬‬ ‫لە كتێبی(دڵەڕاوكێی كاریگەریگەربوون)‬ ‫دا‪ ،‬بە درێژیی باسی ئەم حاڵەتە دەكات‬ ‫و ئەزموونی چەندین شاعیری گەورە بە‬ ‫نموونە دەهێنێتەوە‪ ،‬بەاڵم گەر بێت و‬ ‫كاریگەربوون بە نووسەرێك تا ئاستی‬ ‫كۆپیكردنی دێڕ و ئایدیای ئەو نووسەرە‬ ‫بڕوات‌و نووسەری دووەم بەم كاریگەریی‬ ‫و لەبەرگرتنەوەیە‌نەزانێت‪ ،‬ئەوا بە‬ ‫بێئاگایی بۆی هەژمار دەكرێت‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەیان ترسناكە‪ ،‬خۆ ئەگەر ئاگاداریش‬ ‫بێت و بەاڵم بەسەر خۆیدا تێیپەڕێنێت‪،‬‬ ‫ئەوا ئەمەیان بەكەمگرتنی نووسینی‬ ‫خۆی‌و میراتی نووسین و نووسەربوونی‬ ‫ئینسانێكی دیكەیە‪ ،‬جگەلەوەی لە هەردوو‬ ‫حاڵەتەكەدا كاڵونانە سەر خوێنەرە‪.‬‬ ‫ئەوەش ڕاستە كە خوێنەری جدیی دەبێت‬ ‫خۆی ئەم كاریگەریی و لەبەرگرتنەوانە‬ ‫بناسێتەوە‪ ،‬بەاڵم هێشتا بەرپرسیارییەتی‬ ‫یەكەم لە ئەستۆی نووسەر خۆیدایە‪ ،‬هەم‬ ‫بەرامبەر بە خۆی‪ ،‬هەم بەرامبەر خوێنەر‬ ‫و پرۆسەی نووسینیش بەر لە هەموو‬ ‫شتێك‪.‬‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬

‫ڕۆژێ دادێ دەبم بەو كەسەی‬ ‫دەمەوێ‬ ‫مەحمود دەروێش لە قەسیدەی‬ ‫(جداریە)دا دەنووسێت‪:‬‬ ‫سأصير يوما ما أريد‬ ‫جیاوازیی نێوان ئەم دوو دێڕە ‌لە‬ ‫كوێدایە؟!‬ ‫مەحمود دەروێش‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫سأصير يوما شاعرا‬ ‫والما‌و رهن بصيرتي‪ ،‬لغتي‬ ‫مجاز للمجاز‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫ڕۆژێ لە ڕۆژان دەبمە شاعیر‬ ‫زمانم دەكەمە مەجازی مەجاز‬ ‫مەحمود دەروێش‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫أنا حوار الحالمين‪ ،‬عزفت‬ ‫عن جسدي و عن نفسي اَلكمل‬ ‫رحلتي اَالولي إلي المعاني‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫بە بۆنی حەرفی یەكەمی ناوێك‪،‬‬ ‫كە نایدركێنم‬ ‫درێژە بە گەشتی یەكەمم دەدەم‬ ‫بەرەو مانا‬

‫مەحمود دەروێش چەند جارێك‬ ‫لە قەسیدەكەیدا دێڕی (سأصير‬ ‫يوما ما أريد)ی بە داڕشتنی‬ ‫دووبارەكردووەتەوە‬ ‫جیاوازەوە‬ ‫و قورسایی بەشی سەرەتای‬ ‫(جداریە) لە دووبارەكردنەوەی‬ ‫ئەم دێڕەدا كۆبووەتەوە‪ ،‬تەڵعەت‬ ‫تاهیر لەمەشدا كۆپیی قەسیدەكەی‬ ‫دەروێشی‌ كردووەو شەش جار ئەم‬ ‫دێڕەی بە دەربڕینی جیاوازەوە‬ ‫نووسیوەتەوە و زۆرینەی پارچەكانی‬ ‫بەم دێڕە دەستپێكردووە‪ ،‬ئەگەر ئەم‬ ‫دێڕە لە شیعرەكە بكەینەوە‪ ،‬شتێكی‬ ‫نامێنێتەوە‪.‬‬ ‫مەحمود دەروێش‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫سوف أكون ما سأصير في‬ ‫الفلك اَالخير‪/‬‬ ‫سأصير يوما فكرة ‪/‬‬ ‫سأصير يوما طائر‪/‬‬ ‫سأصير يوما شاعرا‪/‬‬ ‫سأصير يوما ما أريد‪/‬‬ ‫سأصير يوما كرمة‪/‬‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫ڕۆژێ لە ڕۆژان دەبم بە خۆم‪/‬‬ ‫رۆژێ دادێ لەناو ئێمەدا خۆم‬ ‫دەردێنم‪/‬‬ ‫ڕۆژێ لە ڕۆژان دەبمە شاعیر‪/‬‬ ‫(ئەم دێڕە كۆپی دێڕەكەی‬ ‫دەروێشە‪ ،‬بڕوانە سەرەوە)‬ ‫رۆژێ دادێ تەیرێك لەسەر شانم‬ ‫دەنیشێتەوە و دەبمە پاشا‪/‬‬

‫ئەم جۆرە شیعرەی تەڵعەت تاهیرو ئەم‬ ‫جۆرە خوێندنەوەیەی كەریم دەشتی‪،‬‬ ‫پشكی زۆر گەورەو ترسناكییان‬ ‫لە دروستكردنی ئەم گێژاوەدا‌‬ ‫بەردەكەوێت‪ .‬ئەم خوێندنەوەیەی كەریم‬ ‫دەشتی دەیسەلمێنێت‪ ،‬كە حوكمدانی‬ ‫سەرپێیانەو پیاهەڵدانی نووسەر و‬ ‫دەقی ئەدەبیی لە ڕەخنەو نووسینی‬ ‫ئەدەبی كوردیدا‪ ،‬تا وادەیەكی دیش‬ ‫بەردەوامیی دەبێت‪ ،‬سەیر لەوەدا‌یە‬ ‫تا ئێستاش ڕق و خۆشەویستیی و‬ ‫دۆستایەتیی و دوژمنایەتیی پاڵنەرێكی‬ ‫گرنگ و هەندێك جار تاكەپاڵنەرن بۆ‬ ‫نووسین لەسەر دەقێكی ئەدەبیی‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە زۆرترینی ئەم جۆرە‬ ‫نووسینانە‪ ،‬یان پیاهەڵدانن‪ ،‬یان‬ ‫شكاندن‪ ،‬لەكاتێكدا دەبێت ڕەخنە‪،‬‬ ‫یان خوێندنەوە‪ ،‬شیكردنەوەی دەقی‬ ‫ئەدەبیی و هێنانەوەی نموونەو خۆ‬ ‫بەدوورگرتن بێت لە هەندێك كارتێكەری‬ ‫سۆزیی‪ ،‬كە زۆرجاران ئەگەر هۆشیار‬ ‫نەبیت‪ ،‬بێ ئەوەی خۆت بتەوێت‪ ،‬دێنە‬ ‫ناو نووسینەكەتەوە‪.‬‬ ‫من وەك خوێنەر‪ ،‬زۆر هەوڵمدا لە‬ ‫كاتی نووسیندا نەكەومە ژێر كاریگەریی‬ ‫ئەو هورووژمی نائومێدییەی ئەو دەقە‬ ‫لەناویدا دەچاندم‪ ،‬كەدووبارەو سێبارە‬ ‫لە دێڕەكاندا سێبەری نووسەرانی دیم‬ ‫زۆر بە ئاشكرایی دەبینی و دەمبینی‬ ‫چەند بێباباكانە بەسەر شاعیردا‬ ‫تێپەڕیوە‪ .‬هەر ئەم دەقەی تەڵعەت‬ ‫تاهیر كاریگەریی نووسەری تریشی‬ ‫بەسەرەوەیە‪ ،‬كە دیسانەوە نووسەری‬ ‫چەپەك نین و لەناو ئەدەبی كوردیدا‬ ‫هیچ نەبێت زیاد لە سێ دەیەیە‬ ‫دەنووسن و دەخوێنرێنەوە‪ ،‬تەڵعەت‬ ‫تاهیر دەنووسێت‪:‬‬ ‫دەگۆڕێم‪،‬‬ ‫تێدەكۆشم نان ئینكاریم لێنەكا‪،‬‬ ‫خۆشەویستی دەسەنمەوە‬ ‫لە بەكرەجۆ بەقوربانی ژنێك دەبم‬ ‫لە ئەستەنبول لە مزگەوتی‬ ‫ئایاسۆفیا تۆبە دەكەم‪.‬‬ ‫دێڕی سێیەمی ئەم پارچەیە‪ ،‬زۆر‬ ‫نزیكە لە ئیقاعی قەسیدەی (خودایە‬ ‫بۆ نەتكردم بە قۆخفرۆش)ی ڕێبوار‬ ‫سیوەیلی‪.‬‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫لیرەیەكی زۆر كۆدەكەمەوە‪،‬‬ ‫ڕۆشنایی پێدەكڕم‪.‬‬

‫بەسەر دوو نووسەردا تێپەڕیوە‪ ،‬كە‬ ‫هەردووكیان عەرەبیزانن؟ لەوەش‬ ‫زیاتر‪ ،‬كەریم دەشتی لە نووسینەكەیدا‬ ‫دەڵێت‪( :‬هەر بۆیەش كاتێ كۆمەڵە‬ ‫شیعرێ‪ ،‬یان شیعرێ دەخوێنمەوە‪،‬‬ ‫كە بەڕاستی ناخم دەهەژێنێ‪ ،‬دەزانم‬ ‫شاعیرەكەی ئارەقەی بۆ شیری گەنم‬ ‫ڕشتووە‪ ،‬یا كوزری كوتیوە‪ ،‬كەس‬ ‫ئەوەندەی من كەیفی بە داهێنانی‬ ‫ئەوانی دیكە نایێ‪ ،)...‬كەریم دەشتی‬ ‫لەوە باشتر دەزانێت كە كۆپیكردنی‬ ‫دێڕی نووسەری تر‪ ،‬بە داهێنان و‬ ‫ئارەقەڕشتن وەسفكاو پیاهەڵدان بە‬ ‫بەژنی تااڵنكردنی دەقی نووسەری‬ ‫دیكەدا بكا‪ ،‬سەیرەكە ئەوەیە‪ ،‬مەحمود‬ ‫دەروێش شاعیرێكی چەپەكیش نییەو‬ ‫خوێندەوارە عەرەبیزانەكانی ناو كورد‪،‬‬ ‫كە بەگوێرەی كەریم دەشتی‪ ،‬كە‬ ‫لەم وتارەیدا باسی كردووە‪ ،‬تەڵعەت‬ ‫تاهیر یەكێكیانە‪ ،‬شیعرەكانیان‬ ‫خوێندووەتەوە‪ .‬خۆ ناكرێت شاعیر‬ ‫هەستی كردبێت كەس ناخوێنێتەوەو‬ ‫كەس نازانێت ئەم دێڕانە لە بنەڕەتەوە‬ ‫لە كوێوە هاتوون!‬ ‫كەریم دەشتی‪ ،‬تەنانەت لە‬ ‫خوێندنەوەكەیدا یەكێك لەو دێڕانەی بە‬ ‫نموونە هێناوەتەوە‪ ،‬كە تەڵعەت تاهیر‬ ‫لە دەروێشەوە كۆپیكردووە‪:‬‬ ‫ڕۆژێ دادێ‪/...‬‬ ‫درێژە دەدەم بە گەشتی یەكەمم‬ ‫بەرەو مانا‬ ‫دەشتی لە بارەی ئەم دێڕەوە‬ ‫دەنووسێت‪( :‬هەڵبەت ئەو مانایەیە‬ ‫كە تەڵعەت دەیەوێ پێیەوە خۆی‬ ‫بدۆزێتەوە‪ ،‬ڕێگەیەكه‌ بۆ دۆزینەوەی‬ ‫خۆی)‪ ،‬لەبری ئەوەی لێرەدا ئاماژە‬ ‫بەوە بكات كە ئەم دێڕە هی مەحمود‬ ‫دەروێشە‪ ،‬یا هی شاعیرێكی ترە!‬ ‫هیوا قادر لە قەسیدەی (یۆتۆپیا)دا‬ ‫كەریم دەشتی هەر لەم وتارەیدا‬ ‫دەنووسێت‪« :‬بەڕاستی سەرەتای دەنووسێت‪:‬‬ ‫بە پارەی ڕۆژانەكەم هەموو ئەو‬ ‫شتانەی دونیا دەكڕم كە بۆ فرۆشتن‬ ‫نین‪...‬‬ ‫من ئەم قەسیدەیەم یەكەمجار لە‬ ‫ماڵپەری دەنگەكان خوێندەوە‪ ،‬لەژێر‬

‫قەسیدەكە كۆمێنتێكی (زانا سامان)م‬

‫ڕۆژێ لە ڕۆژان نابمە كەس‪/‬‬ ‫ڕۆژێ لە ڕۆژان دەبمە خۆم‪/‬‬ ‫هەستكردن بە بەرپرسیارێتیی‬ ‫لە كاتی نووسیندا‪ ،‬لەوەدایە كە‬ ‫هەمیشە گومانت لە هەموو دێڕەكانی‬ ‫خۆت هەبێت‌و دوای تەواوكردنی‬ ‫هەر نووسینێكی ئەدەبیی‪ ،‬چەندین‬ ‫جار بەسەریدا بچیتەوە و الی خۆت‬ ‫بیهێڵیتەوە‪‌ ،‬تا دەخەمڵێت و دڵنیا‬ ‫دەبیت كاتی ئەوە هاتووە ‌ئەم‬ ‫نووسینە كەسی دیش بیبینن و وەك‬ ‫نووسینێكی تۆ بناسرێت‪ ،‬عەشقی‬ ‫نووسین دەبێت ئاوا لە نووسەر‬ ‫بكات كە هەمیشە ڕاستگۆ بێت‬ ‫لەگەڵ بەرهەمە ئەدەبییەكانی خۆی‌و‬ ‫نەهێڵێت حاڵەتێكی ئاوای بەسەردا‬ ‫تێپەڕێت‪ ،‬كە نووسینی كەسێكی‬ ‫دی كۆپیی بكات‪ ،‬ئەمەشە زۆرجاران‬ ‫وا دەكات كە نووسەر‪ ،‬یان شاعیر‪،‬‬ ‫بەر لە باڵوكردنەوە‪‌ ،‬نووسینەكەی‬ ‫نیشانی نووسەری دی بدات‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫چاوێكی دی لە دەرەوەی خۆی‪،‬‬ ‫چاوێكی بێالیەن دیسانەوە نووسینەكە‬

‫دەسپێكردنی تەڵعەت و زانا‬ ‫سەرەتایەكی موژدەبەخش بوو‪ ،‬من بۆ‬ ‫خۆم دەمزانی كە ئەم دووانە هەڵگری‬ ‫ئاماژەیەكی گرنگن لەناو گێژاوی ئەدەبی‬ ‫كوردیدا‪ ،‬كە بەرهەمەكانی ئەو دووە‬ ‫لە نووسین لەناو چوارچێوەی ئەدەبی‬ ‫كوردیدا دیارو بەرچاون‪ ،‬لە هەمووی‬ ‫گرنگتر ئەو دووە زمانیان دەزانی‪:‬‬ ‫تەڵعەت تاهیر‪ ،‬عەرەبیزان بوو‪ ،‬زانا‬ ‫خەلیل فێری ئەڵمانی بوو‪ ،‬كە ئەوە‬ ‫بۆ ئەو گەنجانەی كە لەوان سەردەمان‬ ‫دەستیان پێكرد‪ ،‬سەرچاوەیەكی گرنگ‬ ‫بوو بۆ بەهێزكردنی پێگەی خۆیان‬ ‫لەنێو ئەدەبی كوردیدا‪ ،‬ئەمڕۆكەش‬ ‫كە دوابەرهەمی (لەبەر ئاوازێك‬ ‫نایەوێ ببێتە گۆرانی)ی تەڵعەت‬ ‫تاهیری شاعیر دەخوێنمەوە‪ ،‬دەزانم‬ ‫ئەم قسانەی دەیكەم‪ ،‬ڕاستن‌و من‬ ‫ئەم حوكمانە لەخۆڕا داناڕێژم»‪ ،‬گەر‬ ‫هۆكارێك هەبێت لە پشتی ئەوەی‬ ‫شتێك هەیە ئەمڕۆ بە ناوی گێژاوی‬ ‫ئەدەبیی كوردیی‪ ،‬وەك كەریم دەشتی‬ ‫دەینووسێت‪ ،‬ئەوا بێگومان نووسینی‬

‫بینی‪ ،‬كە نوسیبووی‪( :‬دەستخۆشی‬ ‫لەم دەقەت دەكەم كاكە تەڵعەت‬ ‫گیان‪ ،‬تۆ جوانكارییت تێدایە‪ ،‬كە‬ ‫هیچ یەك لە دەقەكانت پێكتر ناچن‪،‬‬ ‫ئەم دەقەشت ئەگەرچی تەئسیراتێكی‬ ‫فارسی بەسەرەوەیە‪.)...‬‬ ‫لەناو كورددا بووەتە باو‪ ،‬كە بەر لە‬ ‫هەموو شت دەبێت بڵێن‪( :‬كاریگەریی‬ ‫فارسی بەسەرەوەیە)‪ ،‬ئەمە زۆرجاران‬ ‫ئاگادارنەبوونی ئەو كەسانەی ئەم‬ ‫قسانە دەكەن‪ ،‬نیشان دەدات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە حاڵەتی ئەم كۆمێنتەی زانا سامان‪-‬‬ ‫دا‪ ،‬ئەمە بە بەڵگەوە دەسەلمێنێت‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی دەقەكەی تەڵعەت تاهیر‬ ‫لەبەرگرتنەوەی قەسیدەی شاعیرێكی‬ ‫عەرەبە‪ ،‬نەك فارس‪.‬‬ ‫‪The Anxiety‬‬ ‫‪Influence by‬‬

‫*‪of‬‬ ‫‪Harold‬‬ ‫‪Bloom‬‬ ‫سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫قەسیدەی ڕۆژێ لە ڕۆژان‬ ‫ ‬‫دەبم بە خۆم‪ ،‬تەڵعەت تاهیر‪ ،‬ماڵپەڕی‬ ‫دەنگەكان‪.‬‬ ‫جداریـە‪ ،‬دیوانی مەحمود‬ ‫ ‬‫دەروێش‪.‬‬ ‫قەسیدەی خودایە بۆ‬ ‫ ‬‫نەتكردم بە قۆخفرۆش‪ ،‬ڕێبوار‬ ‫سیوەیلی‪.‬‬ ‫قەسیدەی یۆتۆپیا‪ ،‬هیوا‬ ‫ ‬‫قادر‪.‬‬ ‫لەبەر ئاوازێك نایەوێ ببێتە‬ ‫ ‬‫گۆرانی‪ ،‬خوێندنەوە‪ ،‬كەریم دەشتی‪،‬‬ ‫ژمارە (‪ ،)267‬ڕەخنەی چاودێر‪.‬‬

‫ەتا‬ ‫ع‬

‫تەڵعەت تاهیره‌‪ ،‬یان مەحمود دەروێش؟‬

‫یی‬ ‫ها‬ ‫نە‬

‫(ڕۆژێ لەڕۆژان دەبم بە‌خۆم) لە نووسینی‬

‫له خۆرهه‌اڵته‌وه‌‬ ‫ە عارەقەی گیان‬ ‫بینای كۆشكێك ب ‌‬ ‫لە دەوامەی نووسینەكەی پێشوومدا‌‪ ،‬دەبێ بڵێم گرفتی سەرەكی زۆربەی‬ ‫شاعیران و نووسەرانی گەنج‪ ،‬نەبوونی پێوەری ئەدەبیی بۆ هەڵسەنگاندن‌و‬ ‫نرخاندنی بەرهەمی خۆیان و هاوكارەكانیانە‪ .‬لە‌الی ئێمە و لە مەیدانی ئەدەبیی‬ ‫كوردییدا‪ ،‬گرینگترین پێوەرەكانی هەڵسەنگاندن و نرخاندنی بەرهەمی ئەدەبیی‪،‬‬ ‫پێوەری ناوەرۆكیی و بابەتین‪ .‬زۆرجار دەبینین و دەبیستین كە شاعیران و‬ ‫نووسەران (تەنانەت ڕەخنەگرەكانیش) ل ‌ە كاتی هەڵسەنگاندن و نرخاندنی‬ ‫بەرهەمی ئەدەبیی خۆیان و هاوكارانیان‪ ،‬تەنیا ئاماژە بە بیرۆكە‌و تێم و بابەتەكان‬ ‫دەكە ‌ن و لەناو ئەم تایبەتمەندییانەدا بۆ كۆی پەیام و ماناكان دەگەڕێن‪ .‬ئاماژەی‬ ‫جاروبار و دەگمەنی ئەم بەڕێزانە بە تایبەتمەندییە فۆڕمیی و ساختارییەكانیش‪،‬‬ ‫تەنیا ئاماژەكردنە بە ڕووپەڕێكی جوانیناسانە‪ ،‬كە دەورێكی ئەوتۆی لە‬ ‫ماناسازیی بەرهەمەكاندا نییە‪ .‬بۆخۆم زۆرجار‪ ،‬لە كۆڕ و كۆبوونەوە و دانیشتنە‬ ‫ئەدەبییەكاندا‪ ،‬ڕووبەڕووی گلەیی هەندێك ل ‌ە هاوڕێ و هاوكارە چیرۆكنووسەكانم‬ ‫بوومەتەوە‪ ،‬كە بۆچی لەبری ئەوەی لە‌ناوەرۆك و تێم و بابەتی نووسینەكانیاندا‬ ‫بۆ پەیام و مانای (گوایە) گەورە و گەردوونیی بگەڕێم‪ ،‬لە‌گۆشەنیگای بێژەری‬ ‫چیرۆكەكان‪ ،‬زمان و ستایلی نووسەر‪ ،‬لەحن و ئیقاعی كەسایەتییەكان‪ ،‬كورتیی و‬ ‫درێژیی ڕستەكان و گورجیی و خاویی ڕیتمی گێڕانەوەكە و داڕشتنی كەسایەتیی‌و‬ ‫فەزاسازیی چیرۆك‪ ،‬یان ڕۆمانەكەیان دەدوێم‪ .‬دەڵێی ئەم هاوڕێیانە بڕوایان‬ ‫بەوە نییە كە ئەم توخم و ڕەگەزە فۆڕمیی و ساختارییانە دەوری سەرەكییان‬ ‫لە پەیام و ماناسازیی بەرهەمەكاندا هەیەو سنووری پەیام و ماناكان بەرتەسك‪،‬‬ ‫یان بەرفراوان دەكەنەوە‪.‬‬ ‫بە دڵنیاییەوە‪ ،‬گرینگیدانی من بە‌توخم و ڕەگەزە‌فۆڕمیی و ساختارییەكانی‬ ‫بەرهەمی ئەدەبیی‪ ،‬بە مانای گرینگی نەدان و بێ موباالتیم بەرامبەر بە ناوەڕۆك‌و‬ ‫پەیام و ماناكانیان نییە‪ .‬خورافەیەكی گەورەی عەقڵییەتی سەردەمی بەر لە‬ ‫مۆدێرنیتە بوو كە ناوەڕۆك و شێوە‪ ،‬یان تێم و بابەت و فۆڕم و ساختاری‬ ‫بەرهەمی ئەدەبیی لە یەك جودا دەكردەوەو فۆڕمی بە قالب و چوارچێوەیەك بۆ‬ ‫یەكانگیریی بابەت و ڕازاندنەوە و جوانكردنی پەیام و ماناكانی بەرهەم دەزانی‪.‬‬ ‫ئێستا ئیتر كەم كەسی هوشیار گومان لەوە دەكات‪ ،‬كە فۆڕم الیەنی سەرەكی‬ ‫ناوەرۆكە و بەشی زۆری مانا و بەهاكانی بەرهەمی ئەدەبیی لە ‌چۆنییەتی‬ ‫بەكارهێنان و پەیوەندیی و كاریگەریی نێوان توخم و ڕەگەزە فۆڕمیی و‬ ‫ساختارییەكاندایە‪.‬‬ ‫بەشی زۆری بەها و بایەخ و پەیام و ماناكانی چیرۆك و ڕۆمان‪ ،‬نەك لە‬ ‫بیرۆكە و گوتە و شەرح و شرۆڤە و وەسفی نووسەر و مۆنۆلۆگ و دیالۆگی‬ ‫كەسایەتییەكاندا‪ ،‬بەڵكو لە زمان و ستایلی نووسەر‪ ،‬ڕوانگە و گۆشەنیگای‬ ‫بێژەرو لەحن و ئیقاعی كەسایەتییەكاندایە‪ .‬زۆرجار نووسەر یان بێژەری (راوی)‬ ‫چیرۆك‪ ،‬یان ڕۆمانێك مەدحی ئازادیی بیروڕا و وەسفی مافی دەنگهەڵبڕینی‬ ‫جیاواز و‪ ...‬دەكات‪ ،‬بەاڵم زمان و ستایلی دەربڕین و ڕوانگە و گۆشەنیگای دوورو‬ ‫دابڕاو لە كەسایەتیی ئیفلیجی چیرۆكەكەی‪ ،‬كە تەنیا بە ئەمر و خواست و حەزو‬ ‫ئاواتی ئەو دەجووڵێن و دێنەگۆ‪ ،‬بە درۆی دەخاتەوە‪ .‬زۆرجار كەسایەتییەك‬ ‫لە‌چیرۆك‪ ،‬یان ڕۆمانێكدا بە ناوی هونەرمەند‪ ،‬مامۆستا‪ ،‬كرێكار‪ ،‬فیتەر‪ ،‬یان‬ ‫حەماڵ و نەخوێندەوار دەردەكەوێت‪ ،‬بەاڵم نەبوونی زمان و ئیقاع و زهنییەتی‬ ‫تایبەت بە مرۆڤی سەر بەو پیشە و پێگە كۆمەاڵیەتییانە‪ ،‬وەك مرۆڤی كارتۆنیی‬ ‫و بووكەشووشەیی دەریان دەخات‪ .‬لە ‌زۆر چیرۆك و ڕۆماندا دۆخ و دیمەنی‬ ‫وەها هەیە كە دەبێ خوێنەر تووشی ترس و دڵەكوتە‪ ،‬یان شادیی و گەشكە‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم سەقەتیی فەزاسازیی و نەبوونی ڕیتمێكی گونجاوی گورج یان خاو‪،‬‬ ‫دۆخ و دیمەنەكە دەشێوێنێت‪ .‬ڕێك وەك ئەوەی كە كەسێك لە‌دنیای واقیعیدا‪،‬‬ ‫لە شوێنێكی خۆش و ڕووناك‪ ،‬بە پێكەنین و القرتێوە بمانترسێنێت‪ .‬یان لە‬ ‫كۆاڵنێكی تەنگ و تاریك‪ ،‬بە‌تووڕەییەوە بمانالوێنێتەوە‪...‬‬ ‫هەموو نووسەرێك‪ ،‬لە تەمەنی گەنجیی و سەرەتای ئەزموونی ئەدەبیی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬دەیان چیرۆك و ڕۆمانی بەناوبانگ دەخوێنێتەوە‪ ،‬كە پێی وایە‌لەوپەڕی‬ ‫سادەیی و ساكارییدان‪ .‬نە بابەتێكی شاز و تاقانەیان هەیە‪ ،‬نە‌پرسیاری گەورەی‬ ‫فیكریی و فەلسەفی دەورووژێنن‪ ،‬نە چوونەتە ناو دنیایەكی سەیر و سەمەرەی‬ ‫فانتاستیكەوە و خەون و ڕوئیای گەورە و گەردوونیی دەگێڕنەوە‪ .‬بەشێكی‬ ‫زۆر لەم نووسەرانە ئەگەرچی وەك خوێنەرێكی ئاسایی چێژ لە بەرهەمەكان‬ ‫وەردەگرن‪ ،‬بەاڵم ناتوانن سوود لە ئەزموونی داهێنەرانەی نووسەرەكانیان ببینن‪.‬‬ ‫ئەوان بێئەوەی بتوانن بە هوشیارییەوە بەهاكانی بەرهەمەكە بنرخێنن‪ ،‬تووشی‬ ‫ئەو وەهمە دەبن كە نووسینی چیرۆك و ڕۆمان كارێكی سادە و ساكارەو خۆشیان‬ ‫دەتوانن بەرهەمی لەمانە گەورەتر و بەهێزتر دابهێنن‪.‬‬ ‫زۆربەی نووسەرە گەورە و ناودارەكان‪ ،‬تەنیا لە ڕێگەی بەرهەمەكانییانەوە‬ ‫ئەزموونی ئەدەبیی و داهێنەرانەیان بۆ نەوەكانی پاش خۆیان دەگوێزنەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم سوودوەرگرتنی نووسەرانی گەنجی نەوەكانی پاش خۆیان تا ڕادەیەكی‬ ‫زۆر پەیوەندیی ب ‌ە پەروەردەی ئەدەبیی و ئاگاداربوونیان لە توانا و قابلییەتی‬ ‫ژانرەكان و بوتیقای چیرۆك و ڕۆمان و دەوری ماناسازیی فۆڕم و ساختارەوە‬ ‫هەیە‪ .‬یەكێك لە ‌ئەركەكانی كارگە و وۆركشۆپە ئەدەبیی و چیرۆكییەكان‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬كە ‌بە ئانالیز كردن و شیكاری وردی ئەو بەرهەمانە و دەرخستنی‬ ‫بەهاو بایەخە دیار و شاراوەكانیان‪ ،‬لە الیەكەوە یارمەتی تێگەیشتن و چێژبردنی‬ ‫زیاتری نووسەرانی گەنج بدەن‪ ،‬لەالیەكی دیكەشەوە پێوەرێكی متمانەپێكراو بۆ‬ ‫هەڵسەنگاندن و نرخاندنی بەرهەمی خۆیان و هاوكارانیان پێ ببەخشن‪.‬‬ ‫دەمێنێتەوە بڵێم‪ ،‬پەروەردەی ئەدەبیی ناتوانێت مرۆڤێكی بێ بەهرە‪ ،‬یان‬ ‫كەمبەهرە بكات بە نووسەرێكی باش‪ ،‬بەاڵم نەبوونی پەروەردەی ئەدەبیی‬ ‫دەتوانێت مرۆڤی بەهرەمەند بە الڕێدا ببات‪ .‬پەروەردەی ئەدەبیی تەنیا لە‬ ‫‌فێربوون و فێركردنی هونەری چیرۆك و ئاشناكردنی نووسەرانی گەنج بە گرینگی‬ ‫فۆرم و ساختاری بەرهەمەكان كورت ناكرێتەوە‪.‬‬ ‫بە‌گوتەی فۆكنەر‪ ،‬كۆشكی چیرۆك و ڕۆمان بە عارەقڕشتنی گیانی نووسەر‬ ‫بینا دەكرێت‪.‬‬

‫ژمــارە (‪) 15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫«گەندەڵی»یەكی ڕووناكبیریی ئاشكرا دەكات‬

‫لەماوەی تەنیا (‪ )4‬مانگدا‪ ،‬زیاتر لە (‪ )124‬ملیۆن دینار بێ لێپێچینەوە‬ ‫دەدرێتە چەند تیپ‌و سەنتەرێك‬ ‫به‌دوداچ‬

‫وونی‪ :‬په‌یک‬

‫لە دۆكیۆمێنتێكدا كە دەست «پەیك»‬ ‫كەوتووە‪ ،‬بە نووسراوێكی وەزارەتی دارایی‬ ‫ژمارە (‪ )128‬كە لە (‪)2011/4/18‬و بە‬ ‫ئیمزای بایز تاڵەبانی‪ ،‬وەزیری دارایی‌و‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ئاراستەی‬ ‫ئابووریی‪،‬‬ ‫ڕۆشنبیریی و هونەری سلێمانی كراوە‪‌،‬‬ ‫داوا دەكرێت لەسەر فەرمانێكی سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران «بەتەلەفۆن»‪ ،‬ئەو‬ ‫پارانەی لە لیستی هاوپێچدا هاتوون‪ ،‬خەرج‬ ‫بكرێت بۆ ئەو شوێنانەی لە بەرامبەریان‬ ‫ناویان هاتووە‪ .‬دواتر بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ڕۆشنبیریی و هونەر لە سلێمانی بە‬ ‫‌نووسراوی (‪ )2330‬لە (‪،)2011/5/19‬‬ ‫نووسراوەكەی وەزارەتی دارایی ڕەوانەی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی سەنتەرەكان دەكات بۆ‬ ‫خەرجكردنی پارەكە‪.‬‬

‫هەر بوونیان نییە»‪ .‬ئەوەشی خستەڕوو‪:‬‬ ‫دوای بڕیارێكی حكومەتی هەرێم بۆ بڕینی‬ ‫هاوكاریی ڕاگەیاندنەكان‪ ،‬ئەو (‪)38‬‬ ‫ڕێكخراوە كەمكرانەوە و كرانە (‪ )20‬سەنتەرو‬ ‫ڕێكخراو‪ .‬وتیشی‪« :‬ئێمە هەموو مانگێك‬ ‫ڕاپۆرتی خۆمان بەرزدەكەینەوەو دەڵێین‬ ‫ئەمە گەندەڵییە‪ ،‬بەاڵم تائێستا لەسەر‬ ‫ڕاپۆرتەكانی ئێمە پارەی هیچ ڕێكخراو و‬ ‫سەنتەرێك نەبڕدراوە»‪.‬‬ ‫لەناو لیستەكەدا‪ ،‬چەند ناوێك هەن‌‪،‬‬ ‫كە «بوونیان نییە»‌و بەپێی بەدواداچوونی‬ ‫«پەیك»‪ ،‬هەندێك لەو سەنتەرانە نە‬ ‫جێگا ‌و نە بنكە و‌ نە ئەدرەس و نە ژمارە‬ ‫تەلەفۆن‌ و چاالكییان هەیە و «نە كەسیش‬ ‫بیستوویەتی»‪ ،‬لەنێویاندا (سەنتەری‬ ‫ڕۆشنبیریی ئەوروپی) هەیە‪ ،‬كە زیاد لە‬ ‫مانگێك و (‪ )20‬ڕۆژە و (تا ئامادەكردنی‬ ‫ئەم هەواڵە)‪ ،‬نەچووە بۆ وەرگرتنی پارەكەی‌و‬ ‫«شوێنیان نادیارە»‪.‬‬ ‫هەر لەناو لیستەكەدا (سەنتەری‬ ‫ڕۆشنبیریی بابان) هەیە‪،‬كە هیچ چاالكییەكی‬ ‫نییە و شوێنی نادیارە‪ ،‬هەر لە لیستەكەدا‬ ‫ناوەند هەیە‪ ،‬هیچ چاودێرییەكی لەسەر‬ ‫نەبووە ‌و «هیچ گرنگییەكیان نییە»‪ ‌،‬لیژنەی‬ ‫هەڵسەنگاندن الی وایە لەو جێگایەدا «یەك‬ ‫نەفەر‪ ،‬یا دوو نەفەرن پێكەوە چاالكییەكی‬ ‫دیاریكراویان هەیە‪ ،‬كە چاالكییەكی بێ‬ ‫ناوەڕۆكە‪ ،‬تۆ نازانیت ئەم كتێبە كە دەفرۆشێت‬

‫بەڕێوەبەری گشتیی‬

‫ئەندامێكی لیژنەی‬

‫ڕۆشنبیریی و هونەر‪:‬‬

‫هەڵسەنگاندن‪:‬‬

‫بەڕێوەبەری‬ ‫سەنتەرەكان‪:‬‬

‫ئەم لیستە‬ ‫گەندەڵییەو‌‬ ‫(‪ )%100‬ئەم پارەیە‬ ‫بە هەدەر دەڕوات‬

‫هەندێك لەو‬ ‫سەنتەرو تیپانە‪،‬‬ ‫هەر وجودیان‬ ‫نییە‬

‫لەسەر یەك‬ ‫دینار خەڵك‬ ‫دەدەینە دادگا‬

‫بەپێی نووسراوێكی دیكەی وەزارەتی‬ ‫دارایی‪ ،‬بە ژمارە (‪)612‬ی نهێنی لە‬ ‫(‪ ،)2010/10/13‬بە لیستێكی (‪ )38‬بڕگەیی‬ ‫ئاراستەی وەزارەتی ڕۆشنبیریی‌و الوان كراوە‬ ‫بۆ سەرفكردنی پارە بۆ ئەو (‪ )38‬بنكەو‬ ‫سەنتەرو تیپانە و داواكراوە لە (‪)2010/9/1‬وە‬ ‫لەسەر منحەی وەزارەتی ڕۆشنبیریی و الوان‪،‬‬ ‫ئەو پارانە سەرف بكرێت‪ ،‬پێشتر هەر ئەو‬ ‫لیستە (‪ )38‬بڕگەییە‪ ،‬لە (‪)2010/1/1‬ەوە‪ ،‬تا‬

‫شانۆگەریی (چەقۆ) بووە‪ ،‬كە لە‬ ‫(‪ )2010/11/26‬نمایشی كردووە‪ ،‬بە‬ ‫هاوكاریی بەڕێوەبەرێتیی هونەری شانۆ و‬ ‫ئەو بەڕێوەبەریتییە پارەی چاالكییەكەی بۆ‬ ‫سەرف كردووە‪ ،‬بەاڵم لەپاش ئەو چاالكییە‪،‬‬ ‫تیپی شانۆی گەزیزە‪ ‌،‬زیاتر لە حەوت مانگە‬ ‫هیچ چاالكییەكی نەبووەو لە بەرامبەریشدا‪،‬‬ ‫(‪ )6‬ملیۆن دیناری وەرگرتووەو بەگوێرەی‬ ‫زانیارییەكانی «پەیك»‪ ،‬ماوەی چەند ڕۆژێكە‬ ‫داواكارییەكی «تیپی شانۆی گەزیزە» دراوەتە‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی هونەری شانۆ لە سلێمانی بۆ‬ ‫هاوكاریكردنی بەرهەمێكی شانۆیی‪ ،‬كە داوای‬ ‫(‪ )14‬ملیۆن دینار بۆ بەرهەمەكە كراوەو تێیدا‬ ‫پاداشتی تەواوی پێداویستییەكانی نمایشەكە‬ ‫خراوەتە ڕوو‪.‬‬ ‫سەاڵحەڕەش‪ ،‬بەڕێوەبەری سەنتەرەكان‬ ‫لە وەزارەتی ڕۆشنبیریی و الوان لە سلێمانی‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬وتی‪« :‬ئەوانەی ئەو پارەیە‬ ‫وەردەگرن‪ ،‬زۆربەیان زیادەن و پێیان حەرامە»‪.‬‬ ‫گەلەریی ئیسماعیل خەیات‪( ،‬كە‬ ‫ئیسماعیل خەیات خاوەنێتی و لە ماڵی‬ ‫خۆیاندایە و هاوسەری خاتو گەزیزە عومەرە)‪،‬‬ ‫بەپێی هەردوو نووسراوەكە‪ ،‬لە ماوەی‬ ‫(‪2010/1/1‬وه‌‪،‬تا (‪)16( ،)2011/4/30‬‬ ‫ملیۆن دیناری وەرگرتووە‪ .‬بە بڕوای هه‌ندێ‬ ‫له‌و هونەرمەندانه‌ی «په‌یک» دواندونی‪ ،‬ئەم‬ ‫گەلەرییە بەشێكە لە ماڵی ئیسماعیل خەیات‬ ‫خۆی و هیچ چاالكییەكی دیكەی جگە لە كاری‬ ‫خۆی‪ ،‬تێدا ناكرێت‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو لیستەی الی «پەیك»ە‪،‬‬ ‫هەردوو (گەزیزە عومە‌و ئیسماعیل خەیات)ی‬ ‫هاوسەری‪ ،‬لەماوەی تەنیا ساڵێك‌و چوارمانگدا‪،‬‬ ‫(‪ )32‬ملیۆن دیناریان وەرگرتووە‪.‬‬

‫خۆیان تێبینییان لەسەر لیستەكە‬ ‫هەیە‬

‫بنكەو مەڵبەندە ڕۆشنبیرییەكان‬ ‫(‪ )20‬دانەن‬

‫سەاڵحەڕەش‪ ،‬بەڕێوەبەری سەنتەرەكان‬ ‫لە وەزارەتی ڕۆشنبیریی و الوان لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لە لێدوانێكدا بۆ «پەیك»‬ ‫وتی‪« :‬پێشتر (‪ )38‬ڕێكخراو و سەنتەرو‬ ‫بنكە پارەیان وەرگرتووە‪ ،‬هەندێكیان‬

‫ژمــارە (‪)15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫چی لێ دەكات‪ ،‬هەتا بەرمەبنای چی ئە‌و‬ ‫كتێبانە قبووڵ دەكات‌و چاپی دەكات»‪.‬‬ ‫بە باوەڕی ئەو ئەندامەی لیژنەكە‪« ،‬ئەمە‬ ‫كاریگەریی سلبیی دەكاتە سەر كەلتووری‬ ‫ئێمە»‪ .‬لە ڕیزبەندی ژمارە (‪)14‬دا‪ ،‬ناوی‬ ‫(گەلەری كۆیە) هاتووە‪ ،‬كە جێگایەكی‬ ‫شوێنەواریی كۆن بووە‪ ،‬ساڵی پێشوو‬

‫«تا‬

‫ئێستاش پارەكەی‬

‫ڕووخاوە‌و‬ ‫وەردەگیرێت»‪.‬‬ ‫لە ‌لیستەكەی وەزارەتی داراییدا‪ ،‬ناوی‬ ‫«ناوەندی سینەمایی ڕۆژنامه‌وانی بەدرخان»‬ ‫هەیە‪ ،‬كە دامەزرێنەر و لێپرسراوەكەی (كە‬ ‫پێشتر لێپرسراوی بەشی هەواڵ بووە لە‬ ‫سەتەالیتی گەلی كوردستان)‪ ،‬زیاتر لە ساڵێكە‬ ‫بۆ خوێندن لە واڵتی میسرەو لە ماوەی پێنج‬ ‫مانگی ڕابردوودا‪ ،‬هیچ چاالكییەكی نەبووە‪،‬‬ ‫كەچی لەبەر‌امبەر ناوەكەیدا چوار ملیۆن‬ ‫دیناری بۆ نووسراوە‪.‬‬ ‫عەبـــــاس عەبدولڕەزاق‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گشتیی ڕۆشنبیریی‌و هونەر لە سلێمانی‪،‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «پەیك» وتی‪« :‬ئێمە‬ ‫خۆشمان بۆچوونمان لەسەر ئەو بابەتە هەیە‬ ‫و خەریكی ئیجرائاتین»‪.‬‬

‫(‪ ،)2010/8/31‬لەوەزارەتی دارایی و ئابووریی‬ ‫پارەكانیان وەرگرتووە‪.‬‬

‫ژن و مێردێك‬ ‫(‪ )32‬ملیۆن دینار وەردەگرن‬

‫بەپێی دۆكیۆمێنتەكان‪ ،‬لە (‪)2010/1/1‬وە‬ ‫تا (‪ ،)2011/4/30‬تیپی شانۆی گەزیزە (كە‬ ‫گەزیزە عومەر سەرپەرشتی دەكات)‪)16( ،‬‬ ‫ملیۆن دیناری وەرگرتووە‪.‬‬ ‫گەزیزە عومەر‪ ،‬لە لێدوانێكیدا بۆ «پەیك»‬ ‫جەختی لە ڕاستیی زانیارییەكان كردەوە‪ ،‬كە‬ ‫مانگانە بودجەیەكی یەك ملیۆن دیناریی‬ ‫وەرگرتووە و ئاماژەی بەوە دا‪ ،‬ئەو پارەیە‬ ‫كەمەو وتی‪« :‬نەمان توانیووە لەو منحەیە هیچ‬ ‫چاالكییەك بكەین‌»‪.‬‬ ‫دوایین چاالكی تیپی شانۆی گەزیزە‬

‫مەریوان هەڵەبجەیی‪ ،‬ئەندامی لیژنەی‬ ‫هەڵسەنگاندنی تیپ و مەڵبەندەكان‪ ،‬بۆ‬ ‫«پەیك» وتی‪« :‬خەڵك هەیە ئەرشیفخا‌نەی‬ ‫شەخسیی خۆی هەیە لە ماڵەوە‪ ‌،‬ناونیشانی‬ ‫پێداوەو مانگانە لێرە پارە وەردەگرێت»‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «پەیك»‪ ،‬جگە‬ ‫لەم لیستانە‪ ،‬لە وەزارەتی دارایی‌و ئابووریی‪،‬‬ ‫لیستێكی تر هەیە بۆ هەمان مەبەست و بێ‬ ‫لێپێچینەوە و بەبێ گەڕانەوە بۆ وەزارەتی‬ ‫ڕۆشنبیریی‪ ،‬هاوكاریی ئەو جۆرە ڕۆژنامەو‬ ‫سایت و سەنتەر و تیپ و مەڵبەندانە دەكرێت‪،‬‬ ‫كە ناوەكانیان ئاشكرا نین‪.‬‬ ‫لە بەرامبەردا‪ ،‬عەباس عەبدولڕەزاق‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی ڕۆشنبیریی و هونەر لە‬ ‫سلێمانی‪ ،‬جەختی لەوە كردەوە بەدواداچوون‬ ‫دەكەن و وتی‪« :‬ئێمە وەك وەزارەتی‬ ‫ڕۆشنبیریی‪ ،‬پاش ئەنجامدانی لێكۆڵینەوە‪،‬‬ ‫لەسەر یەك دینار خەڵك دەدەینە دادگا»‪.‬‬

‫سەاڵحەڕەش‪ ،‬بەڕێوەبەری سەنتەرەكان‬ ‫لە وەزارەتی ڕۆشنبیری‪ ،‬لەبارەی بوونی ئەو‬ ‫لیستەوە‪ ،‬بە ڕاشكاویی وتی‪« :‬ئێمە بەم لیستە‬ ‫ڕازیی نین»‪ ،‬هەرچەندە پێی وابوو لەسەر ئەم‬ ‫لێدوانەی بۆ «پەیك»‪ ،‬تووشی كێشە دەبێت‪،‬‬ ‫بەاڵم جەختی لەوەش كردەوە‪ :،‬كە ئەوان‬ ‫دەزگایەكی جێبەجێكارن‌و لەسەرەوە بڕیاریان بۆ‬ ‫دێت‌و ئەوان دەبێت جێبەجێی بكەن‪.‬‬ ‫هاوكات مەریوان هەڵەبجەیی‪ ،‬ئەندامەكەی‬ ‫لیژنەی هەڵسەنگاندنی تیپ‌و مەڵبەندەكان‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«‪ %100‬ئەمە گەندەڵییە‪ ،‬چونكە لەو لیستەدا‬ ‫جگە لە یەك دووانێكیان‪ ،‬هیچیان شایەنی ئەو‬

‫هاوكارییە نین»‪.‬‬

‫ـــــــی»دا‬ ‫چێژ هۆکارێکە بۆ گەڕان بە دوای‬ ‫مەعریفەدا و ڕێگایەکە بۆ دەرخستنی‬ ‫جیاوازی‪ .‬ئەو خوێنەرە لەگەڵ هەر‬ ‫خوێندنەوەیەکدا دەیەوێت هەست‬ ‫بکات پێی خستووەتە ناو ڕووبەرێکی‬ ‫جیاوازی خەیاڵ و بیرکردنەوەوە‪،‬‬ ‫بەوەی ئەو خوێنەرە توانای دیاڵۆگی‬ ‫هەیە‪ ،‬مادام خۆی خاوەنی دیدگا و‬ ‫ڕەخنەیە‪ .‬ئەو خوێنەرە ئەزموونگەر‬ ‫و سەرکێشە هەمیشە بە دوای ئەو‬ ‫تێکستانەدا دەگەڕێت‪ ،‬کە دەتوانن‬ ‫هەستی نوێی تێدا بخوڵقێنن‪ .‬بە پێی‬ ‫ئەزموونی خۆم دەزانم ئەو جۆرە‬ ‫خوێنەرەمان کەمە‪ .‬ڕەخنەی ئەدەبی‬ ‫لەوەدا ڕۆڵێکی بەرچاو دەبینێت‪،‬‬ ‫کە ئاستی وەرگرتنی چێژی خوێنەر‬ ‫بەرز بکاتەوە‪ .‬بێگومان یەکێ لە‬ ‫پێگەیاندنی‬ ‫ڕەخنە‬ ‫ئەرکەکانی‬ ‫خوێنەری هۆشیارە‪ .‬بەشێکی ڕەخنەی‬ ‫ئێمە تاکو ئێستایش وەک گیانێکی‬ ‫پیرۆز لە خوێنەر دەڕوانێت‪ .‬نەک‬ ‫هەر نایەوێت قەناعەتەکانی تێک‬ ‫بشکێنێت‪ ،‬بەڵکو هەیانە بە ئاشکرا بە‬ ‫گژ هەر دەنگێکدا دەچێتەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بڵێت ئاستی تێگەیشتنی خوێنەرمان‬ ‫نزمە‪ .‬بە گشتی خوێنەری ئێمە چێژ‬ ‫لەو شتانە دەبینێت‪ ،‬کە پێوەندییان‬ ‫بە هەستی نۆستالگیاوە هەیە‪ .‬ئەو‬ ‫خوێنەرە بە ڕادەیەک گیرۆدەی‬ ‫ڕابردووە‪ ،‬کە ناتوانێت کۆنتاکت لەگەڵ‬ ‫بیرۆکە نوێیەکان بکات‪ ،‬بۆیە بەشێکی‬ ‫زۆری تێکستە قووڵەکانی ئێمە بە‬ ‫چاکی ناخوێندرێنەوە و چێژیان لێ‬ ‫نابیندرێت‪.‬‬

‫مسته‌فا زاهیدی‪:‬‬

‫لەم پرسیارەدا من ڕووبەڕووی‬ ‫دوو چەمك دەبمەوە‪ ،‬یەكەم خوێنەر‪،‬‬ ‫ئەوی تریان نووسەر یان بەرهەمهێنەر‪.‬‬ ‫خوێنەریش خۆی لە خۆیدا بۆ چەند‬ ‫دەستە دابەش دەكرێن‪ .‬ئەو خوێنەرەی‬ ‫بە خوێنەری ئاسایی دەژمێردرێت و‬ ‫بەڕێكەوت چیرۆكێك‪ ،‬یان ڕۆمانێك‬ ‫دەگرێتە دەست‪ ،‬زۆر جیاوازە لەو‬ ‫خوێنەرەی كە خوێنەری پڕۆفیشناڵە‪.‬‬ ‫من پرۆسەی نووسین بەم شێوەیە‬ ‫دەبینم‪:‬‬ ‫‪ -1‬لە كۆمەڵگاوە وەردەگیرێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬لە كاتی نووسیندا دەبێت بە‬ ‫ئەمرێكی تەواو تایبەتی‪-3 .‬دەخرێتەوە‬ ‫بەردەم كۆمەڵگا‪.‬‬ ‫من الم وایە ئەو نووسەرەی لە‬ ‫كاتی نووسیندا بیر لە حەز و چێژی‬ ‫خوێنەر دەكاتەوە‪ ،‬بەرهەمەكانی‬ ‫شیاوی خوێندنەوە نییە لەالیەن‬ ‫خوێنەر و بە تایبەت خوێنەری جدیی‪.‬‬ ‫بەاڵم شتێكی تر لە نووسیندا‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەویش پێی دەوترێت «هەستی‬ ‫هاوبەش»‪ ،‬ئەمە جیاوازە لەوەی‬ ‫نووسەر لە نووسیندا بیری لە هەست‪،‬‬ ‫یان خواستی خوێنەر كردبێتەوە‪.‬‬ ‫لە نووسینیشدا من الم وایە قەبارە‬ ‫زۆر گرنگ نییە‪ ،‬ئەوەندەی ڕەوتی‬ ‫عەقاڵنیی گێڕانەوە گرنگە‪ .‬من كە‬ ‫دەستم كرد بە خوێندنەوەی ڕۆمانی‬ ‫«كوێری»‪ ،‬تا تەواوم نەكرد وازم‬ ‫لێ نەهێنا‪ ،‬گرنگ ئەوەیە ساراماگۆ‬ ‫شتێكی نەشازی وەها بەشێوەی‬ ‫ڕەوتێكی عەقاڵنیی گێڕاوەتەوە‪ ،‬من‬ ‫تا تەواوبوونی ناتوانم وازی لێ بێنم‪،‬‬ ‫كە تەواویشم كرد لە ڕاستیدا هەستم‬ ‫بە كوێربوون دەكرد بۆ ماوەیەكی‬ ‫زۆر‪ ،‬یان لە نۆڤلێتی «مەسخ»دا‪،‬‬ ‫كە تەواوم كرد‪ ،‬بۆ چەندساتێك‬ ‫هەستی بوون بە «قالۆنچە»ی پێدام‪.‬‬ ‫كە وایە كورتبوون یان درێژبوونی‬ ‫چیرۆك‪ ،‬ناتوانێت پێوەر بێت بۆ‬ ‫باشبوون چیرۆك‪ ،‬یان خراپبوونی‪،‬‬ ‫بەاڵم دەربارەی چیرۆكی مینی ماڵ‬ ‫یان كورتیلە چیرۆك‪ ،‬باسەكە شتێكی‬ ‫ترە‪ .‬چیرۆكی مینی ماڵ‪ ،‬بەرهەمی‬ ‫سەردەمێكی دیاریكراوی مێژووییە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەوەش نییە كە چیرۆكی‬ ‫مینی ماڵ هات‪ ،‬من ئیتر بتوانم واز‬ ‫لە خوێندنەوەی ڕۆمانی دوور و درێژ‬ ‫بێنم‪ .‬ئێستاش من حەزم لەو كارانەیە‬ ‫كە زیاتر لە گەڵ ڕەوتی گێڕانەوەدا‬ ‫سەرقاڵم دەكەن‪ .‬كە «تریلۆژی‬ ‫ئاستێر»م‬ ‫«پۆڵ‬ ‫نیۆیۆرك»ی‬ ‫خوێندەوە‪ ،‬كتێبی یەكەم وای لێكردم‪،‬‬ ‫واز لەو كتێبە نەهێنم تا دوو كتێبەكەی‬ ‫تر نەخوێنمەوە‪ .‬ئەمەش تەنیا بۆ‬ ‫توانای نووسەر دەگەڕێتەوە‪.‬‬

‫لەتیف حامید‬

‫لەنێوان ئۆبژێكتی قورس و‬

‫چیرۆكی چیرۆكەكانم‬

‫گێڕانەوەی ئاڵۆزدا‬

‫لەنێوەندی ئەدەبیدا‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ئەزموونی نووسەرێك فەرامۆش‬ ‫دەكرێت و شتێكی ئەوتۆی‬ ‫لەبارەوە ناگوترێت‪ ،‬بەاڵم هەموو‬ ‫تێكستێك دوای باڵوبوونەوەی‪،‬‬ ‫دەبێت بە موڵكی گشتیی و‬ ‫ئەگەر لە سەردەمی خۆشیدا‬ ‫قسەی لەبارەوە نەكرێت‪ ،‬ئەوا لە‬ ‫سەردەمێكی تردا دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫قسە لەسەركردن‪ .‬تێكستی ئەدەبیی‬ ‫هەیە لە ڕۆژگاری خۆیدا بەیەكێك لە‬ ‫باشترین تێكستەكان دانراوە و لە‬ ‫سەردەمێكی تردا وەك تێكستێكی‬ ‫خراپ قسەی لەسەر كراوە‪ .‬زۆرن‬ ‫ئەو تێكستانەی لە ڕۆژگاری‬ ‫خۆیدا گرنگییان پێ نەدراوە‪،‬‬ ‫بەرهەمە فەلسەفییەكانی (نیتشە)‬ ‫نموونەیەكن كە لە ڕۆژگاری خۆیدا‬ ‫گرنگییان پێ نەدرا و لەپاش خۆی‬ ‫تا ئەمڕۆ‪ ،‬سەدان لێكۆڵینەوەیان‬ ‫لەبارەوە نووسراوە‪( .‬لەتیف حامید)‬ ‫چیرۆكنووسی حەفتاكانی سەدەی‬ ‫ڕابردوو‪ .‬چیرۆكەكانی لە ڕۆژنامەی‬ ‫(هاوكاری و گۆڤاری بەیان)دا‬ ‫باڵوكردووەتەوە‪ .‬بەداخەوە مەرگ‬ ‫مەودای نەدا و ئەم چیرۆكنووسە‬ ‫بە گەنجیی مرد‪ .‬مردن نەیهێشت‬ ‫دەرئەنجامی هەوڵەكانی ببینین‪ .‬من‬ ‫لێرەدا لە بارەی چەند چیرۆكێكی‬ ‫لەتیف حامیدەوە دەدوێم‪ ،‬زمان لە‬ ‫چیرۆكەكانی ئەم چیرۆكنووسەدا‪،‬‬ ‫زمانی ڕەشبینییە و گوزارشت لە‬ ‫ڕووداوی مەترسیدار و غەمگین‬ ‫دەكات و لە چیرۆكی (رۆژژمێری‬ ‫خەواڵوویەكی شاری سەلجوقی)دا‪،‬‬ ‫دەستپێك سێ نامەیە بۆ بە پۆست‬ ‫بۆ لەتیف حامید هاتووە‪ ،‬سێ نامە‬ ‫لەسێ كاتی جیاوازدا نووسراوە‪،‬‬ ‫چیرۆكەكە بەسەر ئەو سێ نامەیەدا‬ ‫دابەش دەبێت‪.‬‬ ‫دەستپێكی گێڕەوە لە‬ ‫شاری سەلجوقی‪-‬یە‪ .‬شارێك‬ ‫بۆنی نەوتی سووتاوی لێدێت‪،‬‬ ‫نووسەر سەلجوقی وەك خەوی‬ ‫قورس پێناسە دەكات‌و هاوكات‬ ‫سەلجوقی ڕەهەندێكی مێژوویی‬ ‫هەیە‪ .‬پاڵەوانی چیرۆكەكە پاش‬ ‫نۆ مانگ لە گۆشەگیریی‪ ،‬دەچێتە‬ ‫دەرەوەی ماڵ و لە چایخانەیەكدایەو‬ ‫لەوكاتەدا دوو یاساوڵ دەیگرن‬ ‫بەتۆمەتی ئەوەی لە یاخیبووەكانە‪.‬‬ ‫پاڵەوان كاتێك دەڵێت نۆ مانگ‬ ‫لە گۆشەگیرییدابووم‪ ،‬جۆرێك‬ ‫لەبێتاوانیی خۆی باس دەكات و‬ ‫یاساوڵەكانیش بە تۆمەتی‬ ‫دەیگرن‪.‬‬ ‫یاخیبوون‬ ‫گێڕەرەوە وێنەی‬ ‫شا ر ێكی‬ ‫ترسناك‌و غەمگین‬ ‫دەدات‪،‬‬ ‫نیشان‬ ‫وێنەیەكی ڕەشبینانە‪.‬‬ ‫زمانی گێڕانەوە زمانی‬ ‫خەون‌و وڕێنەیە‪ .‬یاریكردن‬ ‫لەنێوان واقیع و خەیاڵدا‬

‫مەترسیدار‬ ‫جیاوازو‬ ‫شارێكی‬ ‫دێنێتە بەرهەم‪ ،‬شوێنێك دەشێ‬ ‫لە واقیعدابێت و دەشێ شاری‬ ‫خەون و خەیاڵ بێت‪( .‬بەشێك لە‬ ‫داستانی سواڵكەرە نەناسراوەكە)‪،‬‬ ‫چیرۆكێكی دیكەی لەتیف حامیدە‪،‬‬ ‫سەرەتای چیرۆكەكە دیالۆگێكی‬ ‫ڕەشبینانەیە‪ .‬لەم چیرۆكەدا‪،‬‬ ‫چیرۆكنووس ئیقتیباسی ئاینیی‬ ‫و مێژووی كردووە‪ .‬پاڵەوان ناوی‬ ‫(قەتمیر)ە‪ ،‬ئەم وشەیە بەمانای‬ ‫سەگەكەی ئەسحابولكەهفە و پاشان‬ ‫بەزۆری براكەی ناوەكەی دەگۆڕن بۆ‬ ‫جوامێر‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری‬ ‫چیرۆكەكەدا‪ ،‬دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫مێژوو‪ ،‬باس لە شەڕی ئاوباریك‬ ‫دەكات‪ .‬هەر لەم چیرۆكەدا‬ ‫لەبارەی فریشتەی سەرشانی‬ ‫مرۆڤەوە دەدوێت‪ ،‬كە‬ ‫(قەیتەر زەرج)ە و‬ ‫گەڕانەوە بۆ حیكایەتی‬ ‫نادرشا لە كەركوك‪،‬‬ ‫ئیقتیباسە لە مێژوو‪.‬‬ ‫چیرۆكەكە‬ ‫كۆی‬ ‫حیكا یە تی‬ ‫غەمگینی شارە و‬ ‫ڕابردوو و لەگەڵ‬ ‫ساتی گێڕانەوەی شار‬ ‫بەیەكەوە گرێ دەدات‪.‬‬

‫لە چیرۆكی (سێ هەنگاو‬ ‫بەرەو ئەودیو حیكایەت) دەچێتە‬ ‫دۆخی دەروونییەوە و چیرۆكەكە بە‬ ‫ئاڕاستەیەكی سایكۆلۆژییدا دەڕوات‪.‬‬ ‫چەند شوێنێك لەم چیرۆكەدا هەیە‬ ‫بیمارستانی دەروونی شوێنێكە‪،‬‬ ‫كە چیرۆكەكە بەرەو ئاڕاستەیەكی‬ ‫سایكۆلۆژیی دەبات‪ .‬چیرۆكی‬ ‫كەسێك كە لە بیمارستانە و‬ ‫خراوەتە ژێرچاودێریی پزیشكەوەو‬ ‫بەپێچەوانەی ئارەزوویەوە نەخشەی‬ ‫ژیانی دەكێشرێت‪ .‬شوێنێكی‬ ‫تری چیرۆكەكە بەردەرگای ماڵی‬ ‫گێڕەرەوەیە و باس لە باران دەكات‪،‬‬ ‫لەگەڵ دایكی قسە دەكات و ئاماژە‬ ‫بەقامچییەكەی باپیری دەكات‬ ‫لەپشتی باوكییەوە هەڵواسراوە‪،‬‬ ‫لێرەدا نووسەر وێنەی باوك وەك‬ ‫مەترسییەك نیشان دەدات و‬ ‫مانەوەی قامچییەكە لە باپیرییەوە‪،‬‬ ‫ئاماژەیە بە توندڕەویی باوكەكان‌و‬ ‫كاتێك لەنێو دەرگای ماڵ‬ ‫ڕاوەستاوەو چاوی لە چاوی باوكی‬ ‫بڕیوە سێ شتی بیردەكەوێتەوە‪.‬‬ ‫لە بیركەوتنەوەی یەكەمدا‪ ،‬كە‬ ‫جێهێشتنی چەترەكەیەتی لەو‬ ‫مزگەوتەی كە پرسەی‬ ‫مە ال شە ر یفی‬ ‫تێد ا بو و ە ‪،‬‬ ‫لێرەدا‬

‫دەمانباتە نێو ڕووداوی مردنی‬ ‫كەسێكەوە‪ .‬دووەم شت كە بیری‬ ‫كەوتووەتەوە ئەوەیە‪ ،‬كە ژووانی‬ ‫لەگەڵ كچێكدا هەبووە و كچەكە‬ ‫نەهاتووە بۆ الی‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫لەسەر شانۆ دەور دەبینێ‪،‬‬ ‫لێرەشدا ئاماژە بە نمایشكردنی‬ ‫شانۆگەرییەك دەكات‪ .‬سێیەم شت‬ ‫كە بیری دەكەوێتەوە‪ ،‬قەنەكەی‬ ‫باوكییەتی‪ ،‬بڕیاربووە بۆی ببات بۆ‬ ‫چایخانە و لەنێو مشتیدا وردوخاش‬ ‫بووە‪ .‬لە كۆتایی چیرۆكەكەدا لە‬ ‫دیالۆگی شێتەكانەوە دەچێتە نێو‬ ‫شانۆوە‪( .‬قوڵپی ڕشانەوەی ڕەش)‪،‬‬ ‫چیرۆكێكی تری لەتیف حامیدە‪،‬‬ ‫ئەم چیرۆكە جگە لە ناونیشانی‬ ‫سەرەكیی‪ ،‬چەند ناونیشانێكی‬ ‫دیكەی هەیە و چیرۆكەكە بەسەر‬ ‫ئەو ناونیشانانەدا دابەش دەبێت‪.‬‬ ‫سەرەتای چیرۆكەكە باس لە‬ ‫نەخۆشییەك دەكات لە شاردا‪ .‬كە‬ ‫لە ناونیشانی سەرەكیشدا ئاماژەی‬ ‫پێكردووە‪ ،‬ڕشانەوەی ڕەش‪.‬‬ ‫چیرۆكی پەتایەكی پیس دەگێڕێتەوە‬ ‫كە لە شاردا باڵوبووەتەوە‪ .‬هاوكات‬ ‫باس لە حیكایەتی شاروخ شا‬ ‫دەكات‪ ،‬كە دەكرێت ئەمە گەڕانەوە‬ ‫بێت بۆ مێژوو‪ .‬لە چیرۆكی زەرد‪،‬‬ ‫سوور‪ ،‬سەوز‪ ،‬شین‪-‬دا دەگەڕێتەوە‬ ‫بۆ ڕابردوو‪ ،‬حیكایەتی كەسێك‬ ‫دەگێڕێتەوە‪ ،‬كە لە ڕابردوودا‬ ‫خۆشەویستەكەی لەدەست داوە‪.‬‬ ‫كۆی ئەم چیرۆكانەی لەتیف‬ ‫حامید‪ ،‬زمانێكی‬

‫وڕێنەئاسایان‬ ‫هەیەو گێڕانەوە‬ ‫وەك وڕێنەكردن‬ ‫زمانێك‬ ‫وایەو‬ ‫ڕووداوەكان‬ ‫كە‬ ‫دەكات‌و‬ ‫تێكەڵ‬ ‫لەنێوان‬ ‫لێرەوە‬ ‫خەون و واقیعدا‬ ‫یاریی دەكات‪ .‬ئاڕاستە‬ ‫سا یكۆ لۆ ژ ییە كا ن‌و‬ ‫وێنەڕەشبینەكان‌و وڕێنەی‬ ‫چیرۆكەكان‬ ‫مرۆڤەكان‬ ‫بۆ دنیای وجودییەت دەبەن و‬ ‫وێنەیەكی وجودییانە لە چیرۆكەكاندا‬ ‫دەبینرێت‪ .‬لە ڕووداوەكان و زمانی‬ ‫گێڕانەوەدا هەست بەجۆرێك لە‬ ‫بوونگەرایی دەكەین‪ .‬بەگشتیی‬ ‫ئەم چیرۆكانە لە شاردان و زۆرتر‬ ‫وێنەی شارێكی مەترسیدار‪ ،‬كە‬ ‫هاوشێوەی شاری كەركوكە‪ .‬شار‬ ‫بۆنی نەوتی سووتاوی لێدێت و‬ ‫شار تووشی نەخۆشیی بووە‪ .‬شار‬ ‫لەژێر مەترسی قامچی دەسەاڵتدایە‪.‬‬ ‫بەگشتیی وێنەی شارێكی غەمگین و‬ ‫مەترسیدار نیشان دەدات‪.‬‬ ‫بۆنووسینی ئەم بابەتە‪ ،‬سوودم‬ ‫لە گۆڤاری (نەوشەفەق)‪ ،‬ژمارە‬ ‫(‪ )73-72‬وەرگرتووە‪.‬‬

‫ێكی‬ ‫زمان‬ ‫تو‬ ‫حامید‪ ،‬كا ‌‬ ‫لەتیف كەڵ دە كات‬ ‫ان تێ ی دە‬ ‫رۆكانەی اوەك‬ ‫یاری‬ ‫ڕوود‬ ‫م چی‬ ‫یعدا‬ ‫و واق‬ ‫ی ئە ە؛ كە‬ ‫كۆ‬ ‫هەی‬ ‫ەون‬ ‫نخ‬ ‫ن‬ ‫ەئاسایا ەنێوا‬ ‫وڕێن ەوە ل‬ ‫لێر‬

‫گ‬ ‫ە‬ ‫ڕ‬ ‫ه‌كی‬

‫د‬

‫ا‌‬ ‫ه‬ ‫ۆ‬ ‫ڵ‬ ‫ەكا‬

‫ن‬

‫«هێمنگوای» وای بۆ چووە‪ ،‬كە بۆ نووسەر‬ ‫منداڵییەكی پڕ لە بەدبەختی پێویستە‪ .‬هیچ نووسەرێك‬ ‫نییە نەگەڕێتەوە سەرچاوەی یەكەم‪ ،‬كە قۆناغی منداڵییە‪،‬‬ ‫بە یادەوەرییە خۆش و ناخۆشەكانییەوە‪ ،‬ڕامبۆ واتەنی‬ ‫خودی داهێنان بۆ خۆی گەڕانەوەیەكە بۆ منداڵیی بە‬ ‫تۆپزیی‪ ،‬بە واتا بەناچاریی بێت یان زۆردارەكی‪ ،‬نیكۆس‬ ‫كانزاتزاكی‪-‬یش ئامۆژگارییەكی دەگمەنی هەیە كە‬ ‫گەوهەری یەك دانەیەو دەڵێت‪« :‬مەهێڵە ئەو منداڵەی وا‬ ‫لە ناوەوەی تۆدا‪ ،‬گەورە ببێت»‪ ،‬ئەم ڕێنماییەی نیكۆس‬ ‫ڕووی لە نووسەرو هونەرمەندە‪ ،‬چونكە منداڵیی هاوشانی‬ ‫سەرسامبوونە‪ ،‬نووسەر بێ سەرسامییەكی هەمیشەیی‬ ‫بەرامبەر بە مرۆڤ و دۆخەكانی‪ ،‬سروشت و هەر هەموو‬ ‫دیاردەو ڕەگەزەكانی‪ ،‬بەرامبەر جوانیی و ناشرینیی یان‬ ‫خێر و شەڕ‪ ،‬مەحاڵە بتوانێت لە ڕۆحی داهێنان نزیك‬ ‫ببێتەوە‪.‬‬ ‫من خۆم بە نووسەرێكی كەمبەهرە دادەنێم‪ ،‬چونكە‬ ‫منداڵییەكی سەیروسەمەرە و پڕ لەدەردو بەاڵ و نەهامەت‬ ‫ژیاوم‪ ،‬وەلێ بۆ نووسین هێشتا نەمتوانیوە كەڵك لەم‬ ‫ژیانە ئاڵۆزو پڕ هەراو هوریایە وەربگرم‪.‬‬ ‫لە تەمەنی حەوت ساڵییەوە ویستم وای بنوێنم‬ ‫بوومەتە پیاو‪ ،‬یان سادەتر بڵێم گەورەبووم‪ ،‬ئیشكردن‌و‬ ‫دۆزینەوەی كارو پیشەیەك دەروازەیەك بوو بۆ ئێمەی‬ ‫منداڵ‪ ،‬لە دەوروبەری گەڕەكی ئێمە لە (كوران) باخ و‬ ‫بێستانێكی گەورە هەبوو‪ .‬لەوێندەر سەروەختی زەویی‬ ‫كێاڵن و تۆوكردن‪ ،‬من و ژمارەیەك لە كوڕێژگەكان‬ ‫بەكرێ دەگیراین تاوەكو زەویی تۆوكراو لە چی فڕندەو‬ ‫مەلی ئاسمان هەیە پاس بكەین‪ ،‬ئێوارانیش هەریەكەو‬ ‫دە فلس و تا درهەممان وەردەگرت‪ ،‬بەگوێرەی توانا و‬ ‫تەمەنی خۆمان‪ ،‬چۆلەكەو قەلەڕەش و باقی باڵندەكانی‬ ‫دیكە‪ ،‬شەرم لە (داهوڵەكان) ناكەن‪ ،‬ناچار هەریەكەو‬ ‫قووتوویەكیان دەداینێ و پڕیان دەكرد لە وردە بەرد‪،‬‬ ‫دەبوو هەڵیشەقێنین تاكو مەلەكان بترسن و تەرە بن‪،‬‬ ‫هەر واش بوو‪ ،‬شەقەشەقی قوتووە پڕ بەردەكان كاسی‬ ‫دەكردین‪ ،‬نە بەیانییەكەی كە لەماڵەوە دەردەهاتین و‬ ‫نە نیوەڕۆیان‪ ،‬لەسەر كێڵگەكان نانێكی وا چەورمان‬ ‫نەدەخوارد هێزو شەنگمان هەبێت‪ .‬بۆیە دەمەو عەسران‬ ‫خۆمان دەبووین بە داهۆڵ‪ ،‬هەرجارەو یەكێكمان لەهۆش‬ ‫خۆی دەچوو‪ ،‬وەك داهۆڵ لە باوەشیان دەكردین‪ ،‬یان‬ ‫دەیانخستینە سەر پشتی كەرێ‪ ،‬یان لەبەر سێبەری‬ ‫درەختێك ڕادەكشاین تا بە قومێك ئاو و پارووە نانێك‬ ‫هۆشمان وەبەر دەهاتەوە‪ ،‬هەندێكمان بەرگەی نەدەگرت‌و‬ ‫هەندێكمان دەبەزین‪.‬‬ ‫دوای پتر لە (‪ )25‬ساڵ لەم دۆخە نالەبارەی‬ ‫سەردەمی منداڵیی‪ ،‬لە بەغدا و نزیك نەخۆشخانەی‬ ‫(ڕەشید) دەمەو ئێوارەیەك بە سەدەها سەربازی‬ ‫كەمئەندامم بینی‪ ،‬دەست و قاچ شكاو كە بە دارشەق‬ ‫دەڕۆیشتن‪ ،‬یان بەسەر دوو چەرخەوە غل دەبوونەوە‪،‬‬ ‫تەم و تاریكیی تازە باریوی ئێوارە لەبەرچاوانی من‪،‬‬ ‫دەیكردن بە داهۆڵ‪ ،‬پڕ بە پانیی و قوواڵیی جادەكە وەك‬ ‫تارمایی دەلەنگین و شەپۆلیان دەدا‪ .‬ئەوانەی لە گەرمەی‬ ‫جەنگی ئێران‪-‬عێراق ببوونە نیوە ئینسان‪ ،‬یەكسەرو ئان‌و‬ ‫سات خۆم یاد كەوتەوە‪ ،‬كە بە منداڵیی چۆن لەسەر‬ ‫كێڵگە سووتاوەكان بەدەم هەڵشەقاندنی قوتوویەكی‬ ‫پڕ لەبەرد لە تەك هاوڕێكانمدا دەبووین بە داهۆڵ‪،‬‬ ‫وام مەزەندە كرد ئەو سەربازانەش هەنووكە بوونەتە‬ ‫داهۆڵ‪ ،‬ترسێكم لێ نیشت و گەیشتمە ئەو بڕوایەی‬ ‫كە هەرهەموومان لەم واڵتە پتر لە داهۆڵ دەچین تا‬ ‫بنیادەم‪ ،‬غەمێكی قووڵ دایگرتم‪ ،‬بەتایبەت لەو ڕۆژگار‌ی‬ ‫خوێن و ئاگر و ئاسن بارینەدا‪ ،‬زۆرجاران كە تابووتەكان‬ ‫دەگەڕانەوە گوایە شەهیدەكان تیایدا خەوتوون‪ ،‬بێجگە‬ ‫لە چەند چڵە ئێسقان و گۆشتی سووتاو‪ ،‬هیچی تێدا‬ ‫نەبوو‪ ،‬هەروەك داهۆڵێكی هەڵوەشاوە‪ ،‬ماوەیەكی كەم‌و‬ ‫چیرۆكی (گەڕەكی داهۆڵەكان)م نووسیی‪ ،‬بەاڵم پتر‬ ‫لە (‪ )20‬ساڵ بیرم لەوە كردبووەوە باس لەو دۆخە‬ ‫جەهەننەمییەی منداڵیی بكەم‪ ،‬كە چۆن لەتاو هیالكیی‬ ‫دەبووین بە داهۆڵ‪ ...‬بۆم نەدەكرا‪ ...‬وەلێ بینینی ئەو‬ ‫سەربازە تێكشكاوانە لەو ئێوارە تارەدا‪ ،‬تەواو خەیاڵی‬ ‫ئاگردام و كۆی تابلۆكە لەبەر چاوم تەواو بەرجەستەبوو‪،‬‬ ‫گەرچی دواجار بەدیوە ڕەمزیی و مەجازییەكەی‪،‬‬ ‫چیرۆكەكە بەو نیازە نووسرا كە خودی مرۆڤ لەم واڵتەدا‬ ‫هەر لە منداڵییەوە تا دەمرێت‪ ،‬بێجگە لە داهۆڵ هیچی‬ ‫دیكە نییە!‬

‫ژمــارە (‪) 15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫داهێنان؛ لە نێوان «ئیلهام» و «ڕووداو» و «کورتنووسیــــ‬ ‫ه‬ ‫زاهی ه‌ردوو‬ ‫چ‬ ‫د‬ ‫یر‬ ‫و گرن ی‪ ،‬له‌ گفتو ۆکنوو‬ ‫س‬ ‫گ‬ ‫گ‬ ‫و له‌ ی ڕووداو لێ ۆی ‌هکی پ ‌هی کاروان‬ ‫ع‬ ‫و‬ ‫ک‬ ‫م‬ ‫و‌ه‬ ‫ک‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ده‌دوێن اڵمی ‌ پرس ه‌وتنه‌و‌هی ‪ -‬دا‪ ،‬ل‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ک‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‪.‬‬ ‫ا‬ ‫یارێکی په‌ی ده‌قی گه‌ور‌ه ی په‌یو‌هندی که‌سو‬ ‫و‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ک‪-‬یشدا له‌با ل ‌هالیه‌کی دیی نێوان ئیله سته‌فا‬ ‫بیا نگر ێت‌و‬ ‫ر‌هی گرنگی یه‌وه‌‪ ،‬ڕاوس ا ‌مو دا‌‬ ‫ه‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫بیانخاتە‬ ‫بەڕوونی‬ ‫نل‬ ‫‌هرن‬ ‫‪،‬ی‬ ‫ا ناگرنگیی جی خۆیان ه‌الی ‌هک‬ ‫بەرچاوی‪ ،‬ئیتر بە مردوویی بۆ سەر‬ ‫کورتنووس ده‌ڵێن‬ ‫کاغەزیان فڕێ بدات‪ .‬لەمەی (شۆپێنهاوەر)‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ئیلهام‬ ‫ەوە دەگەینە ئەو ڕاستییەی‪ ،‬ئەگەر‬ ‫‌‪،‬‬

‫* بە بۆچوونی ئێوە ئەوەی داهێنان‬ ‫دەکات‪ ،‬بەتەنیا بەدانیشتن بەدیار ئیلهامەوە‬ ‫ئەو کارەی پێدەکرێ؟ یان ڕووداوێکی‬ ‫بچووک ڕەنگە ببێتە هۆی نووسینێکی‬ ‫گەورە؟ وەک چیرۆکەکانی چیخۆف یان‬ ‫گۆگۆڵ و ئاالن پۆ یان مینی ماڵەکانی‬ ‫ڕەسول یونان له‌ئه‌ده‌بیاتی فارسیدا‪ ،‬یاخود‬ ‫چیرۆکه‌کانی شێزاد حەسەن و کورتیلە‬ ‫چیرۆکەکانی حه‌مه‌فه‌ریق حه‌سه‌ن و جیهان‬ ‫عومەر له‌ئه‌ده‌بی خۆماندا؟‬

‫کاروان کاکه‌سوور‪:‬‬

‫ئەو پرسیارە هەر چەند لە ڕواڵەتدا‬ ‫خۆی سادە پێشان بدات‪ ،‬بەاڵم ئەگەر‬ ‫زانیمان چەمکی (ئیلهام) بە شێوەیەک‬ ‫لە شێوەکان لەپاڵ چەمکێکی تردا بووەتە‬ ‫جێگای بایەخی فەلەسەفە‪ ،‬کە ئەویش‬ ‫چەمکی (حەده‌س ‪)Intuition‬ە‪ ،‬ئەوسا‬ ‫دەزانین وەاڵمدانەوەی لە کات و شوێنێکی‬ ‫ئاوادا ئاسان نییە‪ .‬مادام ئەو چەمکە لە‬ ‫مێژووی فەلسەفەدا هەر لە (هیراکلیتس) و‬ ‫(پالتۆن)ەوە بۆ (ئیسپینۆزا) و (دیکارت)‬ ‫و لەوێوە بۆ (شۆپێنهاوەر)‪( ،‬هیگڵ)‪،‬‬ ‫(نیتشە) و (بێرجسۆن) بەردەوام خۆیی‬ ‫بە سەر بیرکردنەوەدا سەپاندووە‪ ،‬بەوەی‬ ‫حەده‌سی فەلسەفی ڕێگایەکی گرنگی‬ ‫لێکدانەوە و قووڵکردنەوەی بوونی مرۆڤ‬ ‫و گەردوون بووە‪ ،‬ئەوا دەبێت لە سەرەتاوە‬ ‫بڵێین ئێمە ناتوانین وەاڵمی دروستی‬ ‫ئەو پرسیارە بدەینەوە‪ .‬ئەگەرچی وا‬ ‫دەزاندرێت ئیلهام حاڵەتێکی کتوپڕە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ڕاستییەکەی ئیلهام بەرهەمی سەرنجدان‌و‬ ‫خوێندنەوەکانی نووسەرە بە درێژایی تەمەنی‬ ‫خۆی‪ .‬یاخود دەکرێت بڵێین ئیلهام فۆرمی‬ ‫ئەو وێنە نوێیانەیە‪ ،‬کە لە کۆمەڵێک وێنەی‬ ‫پێشترەوە دروست دەبن‪ .‬بەم پێیە ئیلهام‬ ‫بەشێکە لە پرۆسێسی بیرکردنەوە‪ ،‬نەوەک‬ ‫بە پێچەوانەوە‪ .‬لە ڕێگای خوێندنەوەو‬ ‫سەرنجدانەوە نووسەر توانای بیرکردنەوەی‬ ‫فراوان دەبێت و ڕۆشنبیرییەکی گەورە بە‬ ‫دەست دەهێنێت‪ ،‬لەمەوە هێزی ئیلهامیشی‬ ‫گەورە دەبێت‪ ،‬بەوەی ئیلهام لەو وێنانە‬ ‫پێک دێت‪ ،‬کە نووسەر بە هۆی پرۆسێسی‬ ‫سەرنجدان و خوێندنەوەی جیاوازەوە‬ ‫بەرهەمی هێناون‪ .‬بەم شێوەیە نووسەر‬ ‫بە پێی ئاستی تێگەیشتن و بیرکردنەوەی‬ ‫خۆی دەستکاریی ئیلهام دەکات‪ .‬بە‬ ‫مانایەکی تر لەو شێوە سادە و ڕووکەشەی‬ ‫ڕزگاری دەکات و قووڵی دەکاتەوە‪ ،‬کە‬ ‫ئەمە دەکەوێتە سەر توانا و ئەزموونی‬ ‫نووسەر‪( .‬کانت) لە کتێبی (ڕەخنە لە‬ ‫ئەقڵی ڕووت)دا دەڵێت هیچ گومانێک لەوەدا‬ ‫نییە‪ ،‬کە هەموو مەعریفەکانی ئێمە لەگەڵ‬ ‫ئەزموون دەست پێ دەکەن‪ ،‬چونکە تەنیا‬ ‫کار دەتوانێت توانای مەعریفیمان بە ئاگا‬ ‫بێنێت‪ .‬بە پێی ئەو تێگەیشتنەی (کانت)‬ ‫بە ئاگاهاتنەوەی توانا مەعریفییەکانی ئێمە‬ ‫بەندە بە ڕادەی کارکردن و جوواڵنمان لەناو‬ ‫خەیاڵ و بیرکردنەوەدا‪ .‬ڕەنگە پێویست بە‬ ‫نموونە نەکات‪ ،‬ئەگەر بڵێین الی نووسەری‬ ‫داهێنەر هەر بەرهەمێکی ئەمڕۆی لەگەڵ‬ ‫ئەوەی دوێنێی جیاوازییەکی گەورەی هەیە‪،‬‬ ‫مادام ئەو داهێنەرە زیاتر کار دەکات و‬ ‫پتر ئەزموون بە دەست دەهێنێت‪ .‬بە‬ ‫مانایەکی تر ڕووبەری ئیلهامی فرەوانتر‬ ‫دەبێت‪( .‬شۆپێنهاوەر) باس لەوە دەکات‬ ‫چۆن کاتێ بیرۆکەکانی لە بەردەمیدا بە‬ ‫ناڕۆشنی خۆیان دەنوێنن و وەک وێنەی‬ ‫باریک و تەنک مەلە دەکەن‪ ،‬هەستێک هەڵی‬ ‫دەگرێت‪ ،‬کە دوایان بکەوێت و دیلیان بکات‪.‬‬ ‫ئەوسا هەموو شتێک دەخاتە الوە و وەک‬ ‫ڕاوچی چۆن ڕاوی نێچیر دەکات‪ ،‬ئەویش‬ ‫ئاوا ڕاوی ئەو بیرۆکە ناڕۆشنانە دەکات‪،‬‬ ‫بەو مەبەستەی بە هەموو هێز و توانایەوە‬

‫‪4‬‬

‫ژمــارە (‪)15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫بریتێبێت لە هێنانەبەرچاوی ئەو وێنانەی‪،‬‬ ‫کە هیی خۆمانن و لە ناخی خۆشمانەوە‬ ‫سەر هەڵدەدەن‪ ،‬ئەوا بۆ دەستگیرکردنیان‬ ‫پێویستمان بە هەوڵی گەورە هەیە‪ .‬ئەگەر‬ ‫ڕوونتر وەاڵمی پرسیارەکەت بدەمەوە‪،‬‬ ‫ئەوا دەڵێم نەخێر‪ ،‬نووسین تەنیا ئیلهام‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو ئیلهام بەشێکە لە پرۆسێسی‬ ‫بیرکردنەوە و فانتازیای نووسەر‪ .‬ناکرێت‬ ‫ئاماژە بە پێوەندیی نێوان ئازار و ئیلهام‬ ‫نەدەین‪ .‬ئەگەر لە دیدی (شۆپێنهاوەر)ەوە‬ ‫بۆی بڕوانین‪ ،‬ئەوا دەبینین نووسەر داهێنان‬ ‫لەو شتانە دەکات‪ ،‬کە لێیان بێبەش بووە و‬ ‫هەستی کردووە لەوانی تردا هەن‪ .‬هاوڕێیەکم‬ ‫پێی گوتم تۆ زۆر بە وردی باس لە کۆتر‬ ‫دەکەیت‪ ،‬لەوە دەچێت لە منداڵی بەردەوام‬ ‫کۆترت بەخێو کردبێت‪ .‬ڕاستییەکەی من‬ ‫خەونم بەوە دەبینی کۆترم هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫قەدەغە بوو‪ .‬لە سەربانی خۆمانەوە لە‬ ‫کۆتری دەوروبەرمم دەڕوانی و سەرنجم‬ ‫لە هەموو جووڵەیەکیان دەدا‪ ،‬چونکە من‬

‫کاروان کاک ‌ه سوور‪:‬‬ ‫ئیلهام بەشێکە لە‬ ‫پرۆسێسی بیرکردنەوە‬

‫لێیان بێبەش بووم‪ ،‬بەاڵم ئەوانەی خاوەنی‬ ‫کۆترەکان بوون پێویستیان بەو شتانە‬ ‫نەبوو‪ .‬هەموو ئەوانەی بە وردی وەسفی‬ ‫مرۆڤ و سرووشت دەکەن‪ ،‬ئەوانەن‪ ،‬کە‬ ‫لە جوانی بێبەش بوون‪ .‬مەبەستم ئەوەیە‬ ‫ویستوویانە خۆیان خاوەنی جوانییەکانی دنیا‬ ‫بن‪ .‬پێوەندیی نێوان ئیلهام و ئازادیی مرۆڤیش‬ ‫الیەکی دیکەی ئەو چەمکەیە‪ .‬بێگومان سانسۆر‬ ‫بە هەموو شێوەکانیەوە سنووری ئیلهام تەسک‬ ‫دەکاتەوە‪ .‬هەروەها تاکو نووسەریش زیاتر‬ ‫خۆیی لە بیرکردنەوە ئازاد کردبێت‪ ،‬پتر‬ ‫دەتوانێت نهێنییەکانی ناخی خۆی و هیی‬ ‫دەوروبەر ئاشکرا بکات‪( .‬ڕەووف بێگەرد) و‬ ‫(ئەحمەد سەید عەلی بەرزنجی) دوو نموونەی‬

‫حەفتاکانن‪ ،‬کە‬

‫ئەو‬

‫پێمان دەڵێن‬ ‫نووسەرەی ترسی لە ناوەوەی خۆی‬

‫نییە ‪،‬‬ ‫تاچ ئەندازەیەک دەتوانێت ڕوو بچێتە قوواڵییی‬ ‫خۆیەوە و ئەو نهێنییانەمان بۆ ئاشکرا بکات‪،‬‬ ‫کە بە بێ ئەو ئازادی و بوێرییە مەحاڵ بوو‬ ‫پێیان بگەن‪( .‬شێرزاد حەسەن) و (قوبادی‬ ‫جەلیزادە) دوو دەنگی دیکەن‪ ،‬کە شەڕی‬ ‫گەورەیان لە دژی سانسۆری ناخی خۆیان و هیی‬ ‫دەوروبەریان کردووە‪ .‬با الیەکی دیکەی چەمکی‬ ‫ئیلهام بخەینە بەرچاومان‪ ،‬کە هەر نووسەرێک‬ ‫بۆ یەکێکی تر دەبێتە سەرچاوەی ئیلهام‪ ،‬ئینجا‬ ‫چ هیی سەردەمەکەی بێت و چ هیی پێش‬ ‫سەردەمەکەی‪ ،‬بەاڵم کاتێ ئەو ئیلهامە نابێتە‬ ‫هۆی تێپەڕاندن و خستنەسەری زیاتر‪ ،‬ئەوا‬ ‫ناشتوانێت بە ئاڕاستەی داهێناندا کار بکات‪.‬‬ ‫ئەمە هەر تایبەت نییە بە ئەدەب‪ ،‬بەڵکو لە‬ ‫بواری فکر و فەلسەفەیشدا هەمان شتە‪.‬‬

‫با مێژووی فەلسەفەی فرانسی بە نموونە‬ ‫بهێنینەوە و پشت بە کتێبی (فەلسەفەی‬ ‫فرانسی لە دیکارتەوە بۆ سارتەر)ی (جان‬ ‫ڤال) ببەستین‪ ،‬کە یەکێکە لەو کتێبە‬ ‫گرنگانەی نەوەی ئێمە سوودی لێ بینیوە‪.‬‬ ‫لەو کتێبەدا ئەوەمان بۆ دەردەکەوێت‬ ‫هیچ فەیلەسووفێک بە بێ بوونی ئەوی تر‬ ‫ناتوانێت دەربکەوێت‪ .‬وەک (جان ڤال)‬ ‫دەڵێت تێگەیشتن لە دیکارت بەندە بەو‬ ‫ملمالنێیەی ئەو فەیلەسووفە لەگەڵ (هۆبێز)‬ ‫و ئەوانی تردا کردوویەتی‪ .‬هەروەها دەڵێت‬ ‫ئەگەر لە (بەیکۆن) و (لۆک) تێنەگەین‪ ،‬لە‬ ‫(ڤۆڵتێر)یش تێناگەین‪ .‬ئەمە نموونەیەکی‬ ‫زیندووە‪ ،‬کە ئیلهام مانای قووڵکردنەوە و‬ ‫لێکدانەوەی زیاتری چەمکەکانە‪ ،‬نەوەک‬ ‫سادەکردنەوەیان وەک لە ئاستی میللیدا‬ ‫هەستی پێ دەکەین‪ .‬دەکرێت هەر یەک لە‬ ‫(هیگڵ)‪( ،‬مارکس)‪( ،‬نیتچە) و (فرۆید) بە‬ ‫نموونە بهێنینەوە‪ ،‬کە بوونەتە سەرچاوەی‬ ‫ئیلهامی زۆر لە فەیلەسوف و نووسەرانی‬ ‫سەردەمی خۆیان و هیی دواتریش‪ .‬بەاڵم‬ ‫ئەمانە خوێندنەوەی دیکەیان بۆ کراوە و‬ ‫مانای دیکەیان پێ بەخشراوە‪ .‬کەواتە ئیلهام‬ ‫تەنیا مانای درێژکردنەوەی بیرۆکەکان‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵکو پرۆسێسی دەستکاریکردن و‬ ‫پێداچوونەوەیشە‪.‬‬

‫مسته‌فا زاهیدی‪:‬‬

‫بەدوای زەمەنی ونبوودا‪ ،‬بە چیرۆکێک‪ ،‬یان‬ ‫چەند چیرۆکێک بنووسێ؟‬

‫کاروان کاکه‌سوور‪:‬‬

‫ئەو بیرۆکەیەی سەرەتا لە خەیاڵی‬ ‫نووسەردایە‪ ،‬هەمووی چەند دێڕێکە‪ ،‬یاخود‬ ‫چەند وێنەیەکی ناڕۆشنە‪ .‬تاکو ئەو وێنانە‬ ‫لە ئاستی نەبیندراو (‪)Invisible‬ەوە‬ ‫نەخرێنە ئاستی بیندراو (‪)Visible‬ەوە‪ ،‬واتە‬

‫تاکو نەکرێنە ئایکۆن‪ ،‬کە لێرەدا مەبەستم‬ ‫نووسینە‪ ،‬ناتوانن وێنەی دیکە بخوڵقێنن‪.‬‬ ‫لێرەوەیە نووسین گرنگە‪ ،‬کە (دێریدا) پێی‬ ‫لەسەر دادەگرێت‌‪ ،‬بەوەی بوونی نووسه‌ر‬ ‫دەپارێزێت و به‌رده‌وامیی پێ ده‌به‌خشێت‪.‬‬ ‫(نیتشە) لە کتێبی (فەلسەفە لە سەردەمی‬ ‫تراجیدیای ئەگریکیدا) جەخت لەسەر ئەو‬ ‫بیرۆکەیەی (هیراکلیتس) دەکاتەوە‪ ،‬کە هیچ‬ ‫ساتێک لە ساتەکانی زەمەن نایەتە کایەوە‪،‬‬ ‫ئەگەر ساتەکەی باوکی لەناو نەچێت‪ ،‬کە‬ ‫هەر خۆیشی خێرا لەناو دەچێت‪ .‬من لە‬ ‫ڕۆمانی (ئای لەڤیلیا لەڤیلیا)دا ئەو ساتەم‬ ‫کردووەتە زیندەوەری بچووک بچوک‪ ،‬کە‬ ‫تەنیا فریای زاوزێ دەکەون‪ .‬بە هەرحاڵ‬ ‫وێنە فۆرمی کاتە و تاکو ئەو وێنەیە لە‬ ‫خەیاڵی نووسەر بەتاڵ نەکرێت‪ ،‬هیی‬ ‫دیکەی بە دوایەوە نایەت‪ .‬دووبارە سەرنجت‬ ‫بۆ الی (شۆپێنهاوەر) ڕادەکێشم‪ ،‬کە چۆن‬ ‫ناوی لە وشە دەنا مردن‪ .‬بە ڕاستی وایە‪،‬‬ ‫تاکو بیرۆکەکان نەبنە وشە و بە مردووێتی‬ ‫نەکەونە بەرچاومان‪ ،‬ئەوانی تر لە دایک‬ ‫نابن‪ .‬هیچ نووسەرێک ناتوانێت پێمان بڵێت‬

‫مسته‌فا زاهیدی‪:‬‬ ‫لە نووسینی چیرۆكدا‬ ‫باوەڕم بە شتێك نییە‬ ‫بە ناوی ئیلهام‬

‫بۆ خۆم لە نووسینی چیرۆكدا باوەڕم‬ ‫بە شتێك نییە بە ناوی ئیلهامەوە‪ .‬لە‬ ‫ڕاستییدا‪ ،‬تا ئێستا ڕووبەڕووی ئەم شتە‬ ‫نەبوومەتەوە‪ .‬هەندێ‌ شتم دەربارەی ئیلهام‬ ‫بیستووە‪ ،‬بەاڵم بە ڕوونیی نازانم چییە‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی ڕووبەڕووی نەبوومەتەوە‪ .‬من‬ ‫الم وایە بۆ نووسینی چیرۆك‪ ،‬نووسەر‬ ‫پێویستی بە سێ شتە‪ :‬ئەزموون‪ ،‬بینین و‬ ‫فەنتازیا‪ .‬دووان لەمانەو هەندێجار یەكێكیان‬ ‫دەتوانێت كەموكورتییەكانی ئەوانی تر‬ ‫پڕ بكاتەوە‪ .‬ئەو چیرۆكانەی دەینووسم‪،‬‬ ‫هەموو دەم بە ئایدیایەك‪ ،‬بیرەوەرییەك‪،‬‬ ‫یان وێنایەكی زەینیی دەستپێدەكات‪ .‬لە‬ ‫ڕاستییدا حەكایەت بێژیش هیچ نییە جگە‬ ‫لە بە دروستی پەروەردەكردن و كەڵكی هەر لە سەرەتاوە زانیویەتی چی دەنووسێت‪.‬‬ ‫دروست لەم شتانە‪ .‬واتە شیكردنەوەو ئیلهام پرۆسێسێکی بەردەوامە‪ ،‬واتە کاتێ‬ ‫وەسفی ئەوەی بۆچی ئەو شتە پێش وێنەیەکت هەیە و لە خەیاڵی خۆتت ڕزگار‬ ‫هات‪ ،‬یان چ شتێك بوو بەهۆی ئەوەی ئەو کردووە‪ ،‬ئەوسا ئیلهام بۆ وێنەیەکی دیکەت‬ ‫ڕووداوە وا پەرە بستێنێت‪ .‬هەر نووسەرێك دەبات‪ ،‬کە وەک گوتم ئیلهامیش هەر بەشێکە‬ ‫هەوڵدەدات كەسێتیی هەستپێكراو و لە پرۆسەی داهێنان‪ .‬درێژبوونەوە الی‬ ‫باوەڕهەڵگر بخولقێنێ‌‌و دواتر بیانخاتە دۆخ و نووسەری داهێنەر پێوەندیی بە لێکدانەوە‬ ‫هەلومەرجێكەوە كە وەربگێڕدرێت (لەالیەن قووڵکردنەوەی زیاتری ئەو مانایانەوە‬ ‫خوێنەرەوە)‪ ،‬بەشێوەیەك كە كاریگەریی هەیە‪ ،‬کە بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو‬ ‫لەسەر خوێنەر دابنێت‪ ،‬یان لە ڕاستییدا دێنە کایەوە‪ .‬بە مانایەکی تر نووسەر‬ ‫تا ئەو شوێنەی لە توانای نووسەردایە‪ ،‬دەیەوێت بەڵگە بۆ ئەو کۆنسێپتانە‬ ‫زۆرترین كاریگەریی دابنێت‪ .‬شتێكی ڕوون بهێنێتەوە‪ ،‬کە لە پرۆسێسی خەیاڵ و‬ ‫و ئاشكرایە یەكێك لەو ئامرازانەی ئەو بیرکردنەوەی کارەکتەرەکانیدا دەربڕاون‪.‬‬ ‫دەبێت كەڵكی لێوەربگرێت‪ ،‬ئەو ژینگەیەیە ئەمە پێی دەگوترێت ئارگۆمێنتەیشن‬ ‫(‪ .)Argumentation‬ئەو چەمکە‬ ‫كە ئەو (نووسەر) دەیناسێت‪.‬‬ ‫ئەگەرچی سەر بە بواری فەلسەفەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫* ئێوە کە دەنووسن حساب بۆ نووسەری ئەدەبی بە گشتی و نووسەری‬ ‫مەساحەی کورت و درێژی چیرۆکەکانتان ئەدەبی گێڕانەوە بە تایبەتی بە شێوازێکی‬ ‫دەکەن‪ ،‬چی بڕیارتان پێدەدات فۆرمی جیاواز کاری پێ دەکات‪ ،‬بەوەی چۆن‬ ‫کارێکتان بگۆڕێ‪ ،‬یان به‌جۆرێکی تر وامان لێ بکات باوەڕ بە ڕووداوێکی سەیر‬ ‫بەباوەڕی ئێوە دۆستۆیڤسکی دەیتوانی بێنین‪ ،‬یان کارەکتەرێک پەسەند بکەین‪ ،‬کە‬ ‫برایانی کارامازۆڤ یا مارسیل پرۆست گەڕان هەرگیز پێشتر نەمانناسیوە و نەمانزانیوە‬

‫بیڕوڕای وا لە کەسانی دەوروبەرماندا‬ ‫هەبن‪ .‬ئەمە وا دەکات کارەکتەری دیکە و‬ ‫ڕووداوی دیکە بێنە کایەوە‪ ،‬کە دەشێت‬ ‫هەندێک لەو کارەکتەرانە پشتگیری لەو‬ ‫بۆچوونانە بکەن و هەندێکیان دژیان‬ ‫بوەستنەوە‪ .‬کەواتە ئەو درێژکردنەوەیەی‬ ‫الی نووسەری داهێنەردا هەیە زۆر جیاوازە‬ ‫لەوەی الی نووسەری ئاساییدا هەستی‬ ‫پێ دەکەین‪ ،‬کە ئەوەی دواییان توانای‬ ‫چڕکردنەوەی ماناکانی نییە‪ .‬لە ئەدەبی‬ ‫گێڕانەوەدا دوو جۆر درێژکردنەوە هەیە‪،‬‬ ‫یەکەمیان لەناو هەمان تێکست‪ ،‬کە دەبێتە‬ ‫ڕۆمان‪ .‬دووەمیان درێژکردنەوە لە تێکستی‬ ‫سەربەخۆدا‪ ،‬واتە لە شێوەی چیرۆکدا‪ .‬من‬ ‫خۆم هیچ بڕیارێکی پێشوەختم نییە لەوەی‬ ‫ئاخۆ کورت دەنووسم‪ ،‬یان درێژ‪ ،‬بەڵکو‬ ‫ئەو پرۆسێسە لە ئەنجامی کارلێکی ماناکان‬ ‫لەگەڵ یەکتردا‪ ،‬دێتە کایەوە‪.‬‬

‫مسته‌فا زاهیدی‪:‬‬

‫یەكێك لەو سێ خاڵەی لە پرسیاری‬ ‫یەكەمدا ئاماژەی پێدرا‪ ،‬دەبن بەهۆی‬ ‫خولقانی چیرۆكێك‪ ،‬من كە خۆم دەست‬ ‫دەكەم بە نووسین‪ ،‬بیر لە كورتبوون‬ ‫یان درێژیی چیرۆك ناكەمەوە‪ ،‬زۆرجار‬ ‫ڕووداوێكی نەناسراو‪ ،‬كوتوپڕ‪ ،‬دێتە ناو‬ ‫چیرۆكەوە‪ ،‬بەشێوەیەك لە شێوەكان‬ ‫ڕەوتی نووسین دەگۆڕێت‪ .‬بۆ وێنە ڤاكنەر‬ ‫لە وتووێژێكدا دەربارەی كتێبی «دارخورما‬ ‫وەحشییەكان»‪ ،‬كە لە دوو چیرۆك‬ ‫پێكهاتووە‪ ،‬دەڵێت‪« :‬تا ئەو كاتەی‬ ‫دەستم نەكردبوو بە نووسینی ئەم ڕۆمانە‪،‬‬ ‫نەمدەزانی كتێبەكە دەبێت بە دوو چیرۆكی‬ ‫جیا لە یەكتر‪ .‬ئەو كاتەی گەیشتمە كۆتایی‬ ‫ئەو شوێنەی كە ئێستا بەشی یەكەمی‬ ‫چیرۆكی (دارخورما وەحشییەكانە)‪،‬‬ ‫كوتوپڕ زانیم چیرۆكەكە شتێكی كەمە‪،‬‬ ‫واتە جەختكردنەوەیەكی كەم بوو‪ ،‬شتێك‬ ‫وەك ئاوازی جووتی (كۆنترا پۆینت) لە‬ ‫مۆسیقادا‪ ،‬بۆئەوەی بە لوتكەی بگەیەنێت‪.‬‬ ‫كە وایە دەستم كرد بە نووسینی چیرۆكی‬ ‫(پیرەپیاو)‪ ،‬تا ئەو كاتەی ئارام ئارام‬ ‫دەنگی چیرۆكی (دارخورما وەحشییەكان)‬ ‫سەرلەنوێ‌ بەرزبووەوەو گەیشتە ئاستی‬ ‫هەمان ئاوازی پێشتر»‪ .‬چیرۆكنووس‪،‬‬ ‫یان ڕۆماننووس‪ ،‬ناتوانێت كە دەستی كرد‬ ‫بە نووسین‪ ،‬بڵێت من بڕیار دەدەم ئەم‬ ‫ڕۆمانەم (‪ )300‬الپەڕە بێت‪ ،‬یان (‪)150‬‬ ‫بێت‪ ،‬یان وەك «كلیدر»‪ ،‬یان «گەڕان‬ ‫بەدوای زەمانی لە دەستچوودا» زیاتر لە‬ ‫(‪ )8‬بەرگ بێت‪ .‬ئەوەی لێرەدا گرنگە‪،‬‬ ‫ڕەوتی عەقاڵنیی چیرۆك و گێڕانەوە بە‬ ‫جۆرێك بێت‪ ،‬تۆ هەست بە شتێكی زیادی‬ ‫نەكەی لەو ناوەدا‪ .‬بۆ وێنە من كە «برایانی‬ ‫كارامازۆف»م خوێندەوە‪ ،‬هیچ كات ئەو‬ ‫هەستەم لە ال دروست نەبوو‪ ،‬یان تەنانەت‬ ‫بە خوێندنەوەی «ئۆلیس»ی «جەیمز‬ ‫جۆیس»‪ ،‬من هیچ كات ئەم هەستەم لە‬ ‫ال دروست نەبوو‪ ،‬كە بەشێكی دەكرێ‌‬ ‫نەبێت‪ ،‬بەاڵم بە خوێندنەوەی «كلیدر»‪،‬‬ ‫من هەستم بەم زیادەبێژییە كرد‪ .‬وەك‬ ‫هۆشەنگ گولشیری دەڵێت‪« :‬كلیدر‬ ‫‪ 4-3‬بەرگی زیادییە»‪ .‬ئەم زیادبوونەش‬ ‫ناگەڕێتەوە بۆ قەبارەی ڕۆمان‪ .‬من بۆ خۆم‬ ‫لە «شاری مۆسیقارە سپییەكان»دا هیچ‬ ‫كات هەستم بەوە نەكرد شتێكی زیادییە‪،‬‬ ‫بەاڵم لە «جەمشید خانی مامم»دا چەند‬ ‫جارێك ئەو هەستەی پێدام‪.‬‬ ‫*نووسەر هەیە لەڕووی قەبارەوە‬ ‫کتێبی گەورە دەنووسێت و هەیە کورت‪،‬‬ ‫بە پێی ئەزموونی خۆتان لەگەڵ نووسین و‬ ‫لەگەڵ خوێندنەوەش بە شێوەیەکی گشتی‪،‬‬ ‫خوێنەری ئێمە چێژ لەکاری کورت دەبات‪،‬‬ ‫یان درێژ و توالنیی‪ ،‬و بۆچی؟‬

‫کاروان کاکه‌سوور‪:‬‬

‫سەرەتا دەبێت ئەوە بڵێم هیچ کتێبێکی‬ ‫گەورە‪ ،‬یان بچووک بوونی نییە‪ .‬ئەوەی لە‬ ‫خوێندنەوەی کتێبدا لە بەرچاو دەگیرێت‪،‬‬ ‫بە پلەی یەکەم قەبارەی مانایە‪ ،‬نەوەک‬ ‫قەبارەی فیزیکیی ئەو کتێبە‪ .‬مەسەلەی‬ ‫چێژ لە الیەک پێوەندیی بە تێکستەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬کە چەند هەڵگری ڕەگەزەکانی چێژەو‬ ‫لە الیەکی ترەوە بەندە بەو خوێنەرەی چۆن‬ ‫چێژ دەبینێت و چێژ لە چی دەبینێت‪.‬‬ ‫بێگومان باکڕاوندی ئەو خوێنەرە ئەو‬ ‫ئاڕاستانە دیاری دەکات‪ .‬خوێنەر هەیە چێژ‬ ‫لەوە دەبینێت ئەو شتانەی پێ بڵێیتەوە‪،‬‬ ‫کە خۆی دەیانزانێت و حەزیان لێ دەکات‪،‬‬ ‫بەاڵم خوێنەر هەیە چێژ لە دۆزینەوەی‬ ‫ڕووبەری نوێی خەیاڵ و بیرکردنەوە‬ ‫دەبینێت‪ .‬الی ئەو خوێنەرەی دواییان‬

‫مەرگ و نەخۆشیی؛ الی سەییاب و ئەمەل دونقل‬

‫زمناك‬

‫ۆ‬ ‫بورهان قانع‬

‫هەردوو چەمكی مەرگ و نەخۆشیی لە‬ ‫شیعرەكانی دووان لە گەورەترین شاعیرانی‬ ‫ع��ەرەب (سەییابی عێراقی) و (ئەمەل‬ ‫دونقل‪-‬ی میسری) بە بەردەوامی بوونیان‬ ‫هەبووەو ڕەنگیان داوەتەوە‪ .‬بەهۆی تەمەنی‬ ‫كورتی هەردووكیانەوە كە سەییاب (‪)38‬‬ ‫ساڵ ژیاوەو دونقلیش (‪ )43‬ساڵ (لە هەمان‬ ‫كاتدا بە نەخۆشیی كوشندەش سەفەری‬ ‫ژیانیان ت��ەواو ك��ردووە) هەردووكیان الی‬ ‫ڕەخنەگرانی عەرەب بە كۆپیكراوی یەكدی‬ ‫دادەنرێن‪ ،‬بە تایبەتی دەبێت بڵێین دونقل‬ ‫كۆپیكراوی دیوە میسرییەكەی سەییابە‪،‬‬ ‫چونكە سەییاب چەند ساڵێك پێش ئەو‬ ‫لەدایك بووەو چەند ساڵێكیش پێش دونقل‬ ‫كۆچی دوایی كردووە‪ .‬سەییاب نەخۆشییەكی‬ ‫كوشندە لە دەمارەكانیدا دروستبوو‪ ،‬دوای‬ ‫م��اوەی��ەك ت��ووش��ی شەلەلی ك��ردو پێش‬ ‫م��ەرگ ب���ەردەوام دارشەقی پێبووەو ئەو‬ ‫دارشەقانەش بوونەتە هەوێنی چەندین‬ ‫شیعر الی ئەو شاعیرە‪ .‬دونقل بە هەمان‬ ‫شێوە بە نەخۆشییەكی كوشندە كۆچی‬ ‫دوایی كردووە‪ ،‬كە ئەویش شێرپەنجە بووەو‬ ‫سێ‌ ساڵ بەو نەخۆشییەوە نااڵندوویەتی و‬

‫ساڵێكیش پێش دەركەوتنی نەخۆشییەكەی‪،‬‬ ‫بەردەوام بە ڕێی نەخۆشخانەوە بووە‪ ،‬كە‬ ‫كۆی ژیانی ناو نەخۆشخانەی ناوبراو (‪)4‬‬ ‫ساڵ بووە‪ .‬لێرەدا ئەم وتارە هەوڵدەدات‬ ‫بەراوردێكی خێرا لەنێوان هەردوو چەمكی‬ ‫م��ەرگ و نەخۆشیی بكات الی ئ��ەو دوو‬ ‫شاعیرە گەورەیەو تا ڕادەیەك دووەمیشیان‬ ‫كە (ئەمەل دونقل)ە‪ ،‬بە خوێنەری كورد‬ ‫بناسێنێت‪.‬‬

‫مەرگ و نەخۆشیی‪ ...‬الی سەییاب‬ ‫بەدر شاكر سەییاب‪ ،‬لە ساڵی (‪)1926‬‬ ‫ل��ە گ��ون��دی (ج��ی��ك��ۆر)ی س��ەر ب��ە ق��ەزای‬ ‫(ئەبی خەسیب)ی شاری بەسرە لە دایك‬ ‫بووەو لە (‪ )1964/12/24‬لە نەخۆشخانەی‬ ‫(االمیری) لە كوەیت كۆچی دوایی كردووە‪.‬‬

‫ژیانی منداڵیی سه‌ییاب بریتییە بووە لە‬ ‫شوانكارەیی و كوێرەوەریی و هەژارییەكی‬ ‫كوشندە‪ .‬پ��اش م��ردن��ی دای��ك و باوكی‬ ‫(بە تایبەتی كاتێك كە دایكی مرد بەدر‬ ‫شەش سااڵن بوو)‪ ،‬ئیتر باپیرو مامەكانی‬ ‫بەخێوكردنی سەییابیان لە ئەستۆ گرت‪.‬‬ ‫بێجگە لە شوانكارەیی دەتوانین بڵێین‬ ‫سەرجەم تەمەنی منداڵیی ئەو شاعیرە‬ ‫مەزنە لە لێواری بەندەرەكانی بەسرەدا بە‬ ‫چاودێریكردنی پاپۆڕو بەلەم و كەشتییە‬ ‫گ���ەورە ب��اره��ەڵ��گ��رەك��ان ب��ەس��ەرب��ردووە‪،‬‬ ‫س����ەرەڕای ی��اری��ك��ردن ل��ەن��او دارخ��ورم��ا‬ ‫چڕەكانی گوندەكەی‪ .‬ڕووب��اری بوەیب و‬ ‫گوندی جیكۆر تەنها سەییاب ناساندی بە‬ ‫عێراقییەكان‪ .‬لەكاتی شوانكارەییدا لەگەڵ‬ ‫كچە مامەكانیدا گ��ەورە دەبێت و یەكێك‬ ‫لەو كچانەش دەبێتە خۆشەویستی و چەند‬ ‫شیعرێكی بۆ نووسیوە‪ .‬بە قسەكردن لەسەر‬ ‫نەخۆشییە كوشندەكەی سەییاب‪ ،‬دەگەینە‬ ‫ئەو ڕاستییەی كە سه‌ییاب سەرەڕای ئەو‬ ‫نەخۆشییە‪ ،‬لە هەمان كاتدا بەدەست چەند‬ ‫كێشەیەكی تری تەندروستییەوە دەینااڵند‪،‬‬ ‫وەكو بەردەوامبوون لەسەر نۆشینی كحول‌و‬ ‫ل���ەڕوالوازی���ی جەستەو جگەرەكێشانی‬ ‫ب���ەردەوام و كەمخوێنیی‪ .‬بێگومان ئەو‬ ‫كێشە تەندروستییانە دەگ��ەڕێ��ن��ەوە بۆ‬ ‫پێش ئاشكرابوونی نەخۆشییەكەی كە‬ ‫كۆتایی بە ژیانی هێنا‪ ،‬چونكە گرێی‬ ‫دەروونیی سەبارەت بە مەرگ‬ ‫الی سەییاب‪ ،‬لەدایكبووی‬ ‫ت��ەم��ەن��ێ��ك��ی گ��ەن��ج��ی��ی‬ ‫پ��ێ��ش ن��ەخ��ۆش��ی��ی��ەك��ەی��ە‪.‬‬ ‫م�������ەرگ ب�����������ەردەوام ل��ە‬ ‫قەسیدەكانیدا زۆرترین پرسیاری‬ ‫دروستكردووەو‪ ،‬بەجۆرێك لەالیەن‬ ‫ڕەخ��ن��ەگ��ران��ەوە‪ ،‬هەتا ئێستا هیچ‬ ‫كەسێكیان نەیتوانیوە كۆد و نهێنی‬ ‫ئەو دووبارەبوونەوە بەردەوامەی مەرگ‬ ‫ئاشكرا بكەن‪ ،‬هەتاكو لەم سااڵنەی دواییدا‬ ‫«غەیالن»ی كوڕی (كە هەروەكو سەییاب‬ ‫گۆشەگیرەو لە ڕووی جەستەشەوە تا‬ ‫ڕادەی��ەك الوازە)‪ ،‬له‌ چاوپێکه‌وتنێکیدا‪،‬‬ ‫زۆرترین الیەنی تایبەت‌و نەخۆشیی‌و هەندێك‬ ‫نهێنی ژیانی منداڵیی خۆی لەگەڵ سەییابی‬ ‫ب��اوك��دا‪ ،‬ئاشكرا ك��رد‪ .‬گرێی دەروون��ی��ی‬ ‫سەبارەت بە مەرگ‪ ،‬لە تەمەنی هەرزەكاریدا‬ ‫الی سه‌ییاب چەكەرەی كرد‪ .‬سەییاب پێش‬ ‫دوازدە ساڵ لە نەخۆشییەكەی‪ ،‬واتە لە‬ ‫ساڵی (‪)1948‬و بە تایبەتیش لە قەسیدەی‬ ‫«ل��ە ش��ەوان��ی پ��ای��ی��زدا» پرسی مەرگی‬ ‫ورووژان���دووەو ترسێكی زۆری خستووەتە‬ ‫دڵی خوێنەرەوە‪ .‬ترس و دڵەلەرزەی مەرگ‬ ‫الی سەییاب‪ ،‬لە منداڵیداو جارێكی تر‬ ‫لە یەكێك لە داڕشتنەكانی خوێندنگەیدا‬ ‫ب��ە ت��ەواوی��ی ڕەن��گ��ی داوەت����ەوەو كاتێك‬ ‫مامۆستا سەرپشكیان دەكات لەوەی خۆیان‬ ‫بابەتێك هەڵبژێرن بۆ داڕشتن‪ ،‬دەبینێت‬ ‫داڕشتنەكەی سەییاب سەبارەت بە مەرگ‬ ‫و تاریكیی و تەنهایی و قەبرو كەللەسەری‬ ‫ڕزی��وی ن��او قەبرەكانە‪ .‬بەشێكی زۆری‬

‫الوازی��ی سەییاب بەهۆی جگەرەكێشانی‬ ‫زۆرەوە بووە‪ ،‬چونكە پزیشكەكان دەیانوت‪:‬‬ ‫بەهۆی ئەو جگەرەكێشانەوە‪ ،‬ئیشتیهای‬ ‫خواردنی نەماوەو ڕۆژ بە ڕۆژ الوازتر بووەو‬ ‫ئەو پێستەی ئێسقانەكانی داپۆشیبوو‪ ،‬لە‬ ‫ڕۆژانی پێش مەرگیدا زۆر تەنك بووبوو‪،‬‬ ‫پاشان بەهۆی هەژاریی و خراپیی سیستمی‬ ‫خۆراكییەوە‪ ،‬لە تەمەنی منداڵیدا تووشی‬ ‫كەمخوێنیی ب��ووەو جگەرەكێشانیش لە‬ ‫گەنجیدا تووشی سیلی كرد‪ ،‬بەاڵم بەهۆی‬ ‫سەختیی و كوشندەیی ئەو نەخۆشییەی كە‬ ‫بووە هۆی پووكانەوەی دەمارو ئێسكەكانی‬ ‫و لە كۆتایشدا بووە هۆی گیانلەدەستدانی‪،‬‬ ‫ئیتر هیچ بوارێك بۆ ڕەخنەگران نەمایەوە‬ ‫ك��ە ب��اس��ی ت��ووش��ب��وون��ی ب��ە نەخۆشیی‬ ‫سیل بكەن‪ .‬سەبارەت بە جگەرەكێشانی‬ ‫سه‌ییاب‪ ،‬یەكێك لە شاعیرە گەورەكانی‬ ‫عێراق كە «وڵند ئەلحەیدەری»یە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬سه‌ییاب بەشێوەیەكی‬ ‫ترسناك جگەرەی دەكێشا‬ ‫(وەك ئاماژەدانێك‬ ‫ب���ە خ��وگ��رت��ن��ی‬ ‫ب��ەردەوام��ی‬

‫زیاتر لە ژێر كاریگەریی دایكیدا بووە‪،‬‬ ‫ئەگەرچی باوكی پێشتر شیعری ستوونیی‬ ‫دەنووسی و بەهرەی شیعر نووسینیشی‬ ‫بۆ بەجێهێشت‪ ،‬بەاڵم بەهۆی ئ��ەوەی لە‬ ‫تەمەنی (دە) ساڵیدا باوكی لە دەست دا‪،‬‬ ‫ئیتر هۆگربوونی بە دایكییەوە هەتا ڕۆژی‬ ‫مردنەكەی ب���ەردەوام ب��وو‪ .‬بە مردنی‬ ‫ب��اوك��ی‪ ،‬ترسی م��ەرگ و خەمی‬ ‫قووڵی ژی��ان بە ت��ەواوی��ی لە‬ ‫شیعرەكانیدا ڕەنگیدایەوە‪،‬‬ ‫بە تایبەتی لە تەمەنی‬ ‫گ��ەن��ج��ی��دا‪ ،‬كە‬ ‫ئ��ەوی��ش بە‬

‫نەیتوانی كۆتایی بە‬ ‫شیعر نو و سین‬ ‫ی‬ ‫ال‬

‫انی‪،‬‬ ‫سقانەك ەند‬ ‫چ‬ ‫مارو ئێ ئەو‪ ،‬وون‬ ‫ی دە دوای ش ب‬ ‫كە دەنۆ‬ ‫وكانەوە نین و با‬ ‫ی پ دەزا ێش‬ ‫مایە وە ەرەك‬ ‫بوە اڵم ئە جگ‬ ‫«دونقل»بهێنێت‪،‬‬ ‫بە ویان‬ ‫وه‌ک��چ��ۆن «ئ��ەح��م��ەد‬ ‫ی كە‬ ‫ح���ەج���ازی» ڕەخ��ن��ەگ��رو‬ ‫؟‬ ‫ن نا ەمو‬ ‫ه��اوڕێ��ی ب��ەردەوام��ی دەی��وت‪:‬‬ ‫شندەیە ە‪ ،‬یا ە ه‬ ‫ملمالنێی «دونقل»‪ ،‬ملمالنێی نێوان‬ ‫بوو دا‪ ،‬ك‬ ‫شیعرو مەرگە‪ ،‬بەاڵم لە كۆتاییدا مەرگ‬ ‫و‬ ‫یە ك‬ ‫كۆتایی بەو ملمالنێیە هێنا‪« .‬دونقل»‬ ‫ت‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ل��ە ڕۆژی (‪)1983/5/21‬دا كۆچی‬ ‫ۆشی حولە دەس‬ ‫چ��ەش��ن��ی دوای��ی کرد‪ .‬ڕۆژەكانی كۆتایی تەمەنی‬ ‫نەخ و ك ن لە‬ ‫س����ەی����ی����اب لەگەڵ هاوڕێی هەموو تەمەنی‪ ،‬نووسەرو‬ ‫ئەو گەرە یانیا‬ ‫تەمەنێكی كورتی ڕووناكبیری ناسراو (جابر عصفور) بوو‪،‬‬ ‫هەبوو‪ .‬لە ژیانی ڕۆژانەیدا پێش مردنیشی داوای كردبوو لەسەر‬ ‫انین ی ج وە گ‬ ‫بەردەوام وەزیفەو كارەكەی حیسابی خۆی كفنی بكەن و بینێژن‪،‬‬ ‫ە ناز هۆ شییە‬ ‫بەجێدەهێشت و ڕایدەكردەوە بۆ بەاڵم كەسوكارەكەی ئەو ئەركەیان گرتە‬ ‫ماڵەوە بۆ شیعر نووسین‪ ،‬شاعیرێكی ئەستۆ‪.‬‬ ‫ئێم ایا بە ەخۆ‬ ‫تاڕادەیەك گۆشەگیر بووە‪ .‬پرسی مەرگ‬ ‫ئ ەو ن‬ ‫و ڕەشبینیی الی «دون��ق��ل» لە یەكەم سەرچاوەكان‪:‬‬ ‫ێك ب‬ ‫‪ -1‬د‪ .‬إحسان عبـاس‪ ،‬بدر شاكر‬ ‫دیواندا بە ن��اوی «گریان لەنێوان دوو‬ ‫دەستە شینەكانی یەمامەدا» بە تەواویی السياب‪ :‬دراسة في حياته وشعره‪ -‬بيروت‬ ‫كەس‬ ‫ڕەنگیداوەتەوەو ئەو دیوانەشی لە ساڵی ‪ -‬دار الثقافة‪.1969 ،‬‬

‫قەسیدەكانی سەییاب مەرگ و نەخۆشیی و‬ ‫ئازارو تەنهایی و مردنی دایكی‌و هەژارییە‪.‬‬ ‫سەییاب‪ ،‬بۆ ڕزگاربوون لە ناسۆریی ژیان‬ ‫و ئەو هەژارییە كوشندەیەی تێیكەوتبوو‪،‬‬ ‫سەرەڕای نەخۆشییەكەی‪ ،‬بەردەوام هانای‬ ‫بۆ خواردنەوەی كحول بردووەو بە تەواویی‬ ‫هۆگری بادەنۆشین بووبوو‪ .‬هاوڕێ‌ نزیكەكانی‬ ‫بۆ ش��اردن��ەوەی ئ��ەو ڕاستییە (هەتاكو‬ ‫نەبێتە بابەتی ڕەخنەیی ڕەخنەگران)‪،‬‬ ‫بەردەوام دەیانوت‪ :‬سەییاب بەهۆی جەستە‬ ‫الوازەكەیەوە بە قومێك سەرخۆش دەبوو‬ ‫(وەك ئاماژەدانێك بەوەی كە ناوبراو دوور‬ ‫بووە لە دنیای بێهۆشیی)‪ ،‬بەاڵم ڕاپۆرتە‬ ‫پزیشكییەكان شتێكی تریان دەسەلماندو‬ ‫هەموویان ئاماژە بوون بەوەی شاعیر بە‬ ‫هۆی هۆگربوونی تەواوەتی بە كحولەوە‪،‬‬ ‫ڕۆژ بە ڕۆژی بڕێكی زی��ات��ری نۆشیوەو‬ ‫درەنگتر گەیشتووەتە حاڵەتی بێهۆشیی‪.‬‬

‫«سه‌یاب»ەوە بۆ‬ ‫جگەرە)‪ .‬ئەوەی جێی‬ ‫سەرنجە ئەوەیە ئەو ژینگەو‬ ‫خێزانەی سه‌ییاب تێیدا ژیا‪،‬‬ ‫هەموویان جگەرەكێش بوون‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫ئەویش چەندجارێك لە دیدارەكانیدا دەیوت‬ ‫باپیری باوكم كاتێك ش��ەوان��ە چیرۆكی‬ ‫بۆ دەخوێندینەوە‪ ،‬بە جگەرەكێشانەوە‬ ‫چیرۆكەكەی بۆ ت��ەواو دەكردین‪ .‬دواجار‬ ‫سەییاب تووتن و كحولی بە نیشتمانی‬ ‫خۆی دەزان��ی و هەر ئەو دووان��ەش بوونە‬ ‫هۆی الوازكردنی جەستەی‪ .‬لێرەدا ئێمە‬ ‫نازانین ئەو نەخۆشییە كوشندەیەی كە بوە‬ ‫مایەی پوكانەوەی دەم��ارو ئێسقانەكانی‪،‬‬ ‫ئایا بەهۆی جگەرەو كحولەوە بووە‪ ،‬یان‬ ‫ن��ا؟ ب��ەاڵم ئ��ەوە دەزان��ی��ن كە دوای ئەو‪،‬‬ ‫چەند كەسێك بەو نەخۆشییەوە گیانیان‬ ‫لەدەستدا‪ ،‬كە هەموویان جگەرەكێش و‬ ‫بادەنۆش ب��وون‪ .‬كەواتە سەییاب چەندە‬ ‫لە مەرگ دەترسا‪ ،‬ئەوەندەش دەنگێكی‬ ‫ترسناكی هەبوو بۆ ئیلقای شیعریی‪.‬‬

‫(‪)1969‬دابەچاپگەیاند‪ ،‬ئەگەرچی پێشتر‬

‫زۆربەی قەسیدەكانی لە ڕۆژنامەو گۆڤارە‬

‫ئەدەبییەكاندا باڵوكردبووەوە‪« .‬ئەمەل دونقل»‪،‬‬ ‫ێ س��اڵ��ی ڕەب���ەق ب��ە نەخۆشیی‬ ‫ن��زی��ك��ەی س � ‌‬ ‫شێرپەنجەوە ت�لای��ەوەو ساڵێكیش پێش‬ ‫دەركەوتنی نەخۆشییەكە‪ ،‬بەردەوام هەست‬ ‫بەالوازبوونی جەستەی دەك��راو بە كۆی‬ ‫گشتیی چوار ساڵ میوانی نەخۆشخانەكان‬ ‫بوو‪« .‬دونقل» بە چەشنی «سەییاب»‪،‬‬ ‫شیعرگەلێكی بۆ نەخۆشییەكەی نووسیوەو‬ ‫لە دوایەمین دیوانیدا‪ ،‬كە لە ساڵی مردنەكەیدا‬ ‫باڵوكراوەتەوە(‪)1983‬و ناوی(كاغەزەكانی ژووری‬ ‫وەس������ف������ی‬ ‫ژمارە(‪ )8‬بوو‪ ،‬بە تەواویی‬ ‫ڕۆژەكانی كۆتایی ژیانی‬ ‫دەك��ات كە لە ژووری‬ ‫ژم����ارە(‪)8‬ی ‌قاوشێكی‬ ‫نەخۆشخانەیەكی‬ ‫ق����اه����ی����رەدا‬ ‫چارەسەری بۆ‬ ‫دەكرا‪.‬‬

‫‪ -2‬عيسي بالطة‪ ،‬بدر شاكر السياب‬ ‫حيـاته وشعره ‪ -‬بيروت‪ .‬دار النهـار للنشر‪،‬‬ ‫‪.1971‬‬ ‫‪ -3‬جابر قميحة ـ التراث اإلنساني‬ ‫في شعر أمل دنقل ـ هجر للطباعة‬ ‫والنشر والتوزيع واإلعالن ـ القاهرة ‪.1987‬‬ ‫‪ -4‬حسن الغرفي ـ أمل دنقل‪ :‬عن‬ ‫التجربة واملوقف ـ مطابع إفريقيا الشرق‪،‬‬ ‫ال���������دار البيضاء‌ ‪.1985‬‬

‫مەرگ و نەخۆشیی‪...‬‬ ‫الی ئەمەل دونقل‬

‫ئەمەل دونقل‪ ،‬لە ساڵی‬ ‫(‪ )1940‬لە گوندی (قەلعە) ی‬ ‫س��ەر بە پارێزگای (ق��ەن��ا)ی میسر‬ ‫لەدایك بووەو لە تەمەنی (‪ )43‬ساڵیداو لە‬ ‫ساڵی (‪)1983‬دا‪ ،‬وەك ئاماژەی پێدراوه‌‪ ،‬بە‬ ‫نەخۆشیی شێرپەنجە كۆچی دوایی كردووە‪.‬‬ ‫شاعیرێكی ناسیۆنالیستی میسرییەو ناوە‬ ‫ڕاستییەكەی بریتییە لە دێڕێك (محەمەد‬ ‫ئەمەل فەهیم ئەبولموحاریب دونقل)‪ .‬نهێنی‬ ‫ناوە كچانەكەی ئەمەل بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫كە باوكی یەكێك بووە لە زانا گەورەكانی‬ ‫ئ��ەزه��ەرو ل��ەو س��اڵ��ەدا ك��ە ئ��ەو ك��وڕەی‬ ‫لەدایك بووە‪ ،‬ئەویش خەاڵتێكی گەورەی‬ ‫ئەزهەری بەدەستهێناوەو وەك ئومێدێك بۆ‬ ‫ژیانی داهاتووی خۆی و منداڵەكەی‪ ،‬ناوی‬ ‫«ئەمەل»ی بۆ هەڵبژاردووە‪« .‬دونقل»‬

‫ی��ەك��ێ��ك لە‬ ‫قەسیدەكانی ئەو‬ ‫دیوانە بە ناوی «لە دژی كێ»وە‬ ‫بوو‪ ،‬لەو قەسیدەیەدا‪ ،‬شساعیر هەموو‬ ‫ئازارو ناسۆرو كێشە تەندروستییەكانی‬ ‫خ���ۆی ب���ەی���ان ك������ردووەو دوای��ەم��ی��ن‬ ‫قەسیدەشی بەناوی «باشوورییەكە»وە‬ ‫بوو‪ ،‬كە هەر لەو‬ ‫قە سید ە یە شد ا‬ ‫بە ئاشكرا باس‬ ‫ل��ە الوازب�����وون‬ ‫و ئ��ازارەك��ان��ی‬ ‫نە خۆ شییە كە ی‬ ‫دەك��������������ات‪.‬‬ ‫ن���ەخ���ۆش���ی���ی‬

‫ژمــارە (‪) 15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫عه‌شق و ته‌نیایی؛ له‌فیلمی «سێکس و فه‌لسه‌فه»‌دا‬

‫چ‬ ‫نور محه‌مه‌د‬

‫سێکس و فه‌لسه‌فه‌‪ ،‬ناونیشانی یه‌کێک له‬ ‫‌فیلم ‌ه سینه‌مایی ‌ه جیاوازه‌کانی ده‌رهێنه‌ری ناوداری‬ ‫ئێرانی «موحسین مه‌خمه‌ڵباف»ه‌‪ ،‬ک ‌ه گه‌رچی‬ ‫له‌ساڵی (‪)2003‬دا ل ‌ه واڵتی (تاجیکستان) کاری‬ ‫وێنه‌گرتن و به‌رهه‌مهێنانی به‌هاوکاریی واڵتی‬ ‫فه‌ره‌نسا له‌الیه‌ن کۆمپانیاکه‌یه‌کی ده‌رهێنه‌ره‌وه‌‬ ‫ته‌واو بووه‌‪ ،‬به‌اڵم سه‌ره‌تا له ‌ساڵی (‪)2005‬داو‬ ‫له‌چه‌ند فێستیڤاڵێکی جیهانیدا وه‌ک فێستیڤاڵی‬ ‫سینه‌مایی ل�ه‌ن��ده‌ن و مۆنتێریال و‪....‬ت���اد‪.‬‬ ‫نمایشکرا‪.‬‬ ‫هه‌ڵبه‌ته‌‪ ،‬ج��ی��اوازی��ی ئ �ه‌م به‌رهه‌مه‌‬ ‫ل �ه‌وه‌دان��ی��ی � ‌ه ک��ه ‌به‌جوانترین‬ ‫ش������اک������اری ئ���ه‌م‬ ‫ده‌رهێنه‌ره‌‬

‫بگرم‪ ،‬ک ‌ه له‌وه‌اڵمدا مریه‌م ده‌ڵێ‪ :‬بۆچی پیاوان‬ ‫زیاتر ئیشتهای جه‌سته‌ی ژنان ده‌که‌ن؟ که‌چی‬ ‫ئه‌و پرسیاره‌که ‌پشتگوێ ده‌خ��ات و داواک�ه‌ی‬ ‫دووباره ‌ده‌کاته‌وه‪ ،‬به‌اڵم مریه‌م زیره‌کان ‌ه پێی‬ ‫ده‌ڵێت‪ :‬جه‌سته‌ی من موڵکی که‌سێکه‌‪ ،‬که‌‬ ‫ڕۆحمی به‌باشی بارهێنابێت! لێره‌و‌ه کاتێک‬ ‫ده‌رهێنه‌ر له‌ڕێگای ئه‌م کاراکته‌ره‌و‌ه گوزارشت‬ ‫له‌تێڕاوانینێکی فه‌لسه‌فی بۆعه‌شقێکی ڕاگوزه‌رو‬ ‫تیژتێپه‌رو کڵپه‌سه‌ندووی سه‌رچڵ‪ ،‬ک ‌ه زۆر‬ ‫زووش داده‌مرکێته‌وه‌‪ ،‬ده‌کاته‌وه‌‪ .‬ئه‌وا‪ ،‬ئه‌و زیاتر‬ ‫ده‌یه‌وێت جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌بکاته‌و‌ه ک ‌ه ئه‌م‬ ‫تێروانین ‌ه بۆ عه‌شق و په‌یوه‌ندیی ‌ه سۆزدارییه‌کان‪،‬‬ ‫به‌شێوه‌یه‌کی گشتیی له‌الی مرۆڤی ئه‌م سه‌رده‌مه‬ ‫‌پێشکه‌وتوو و تیژتێپه‌ڕه‌ی دنیا بووه‌ت ‌ه ئایدیا و‬ ‫فه‌لسه‌فه‌یه‌کی هه‌مه‌الیه‌ن و گشتگیر‪ ،‬هه‌رئه‌م‬ ‫تێڕوانینه‌ش به‌دیوێکدا وای��ک��ردووه ‌زۆرب �ه‌ی‬ ‫مرۆڤه‌کانی ئه‌مڕۆ‪،‬هاوشێوه‌ی کاراکته‌ره‌که‌ی‬ ‫مه‌خمه‌ڵباف‪ ،‬به‌ده‌ست بێبه‌شبوون له‌عه‌شق‬ ‫و هه‌ستکردن به‌ته‌نیاییه‌وه ‌بناڵێنن‪ ،‬ئه‌مه ‌له‬ ‫‌کاتێکدا گ�ه‌ر بینه‌ر ‌تێبینی ئ��ه‌وه‌ی کردبێت‬ ‫ک ‌ه «ج��ان» له ‌دیمه‌نی یه‌که‌می فیلمه‌که‌دا‪،‬‬ ‫ده‌یه‌وێت له‌ڕێگه‌ی دانانی واده‌ی ژوانه‌و‌ه له‌گه‌ڵ‬ ‫عه‌شیقه‌کانیدا‪ ،‬له‌دۆخی هه‌ستکردن به‌ته‌نیایی‬ ‫بچێته‌ده‌رێ‪ ،‬که‌چی که ‌له‌دیمه‌نی کۆتاییشدا‪،‬‬ ‫کاتێک هه‌رچوار خۆشه‌ویسته‌که‌ی ده‌ستبه‌رداری‬ ‫ده‌بن بینه‌ر په‌ی به‌و‌ه ده‌بات‪ ،‬ک ‌ه «جان» زیاتر‬ ‫هه‌ست به‌ته‌نیایی ده‌کات‪.‬‬

‫فه‌لسه‌فی دیالۆگ ئامێز و له‌ڕێگای ورووژاندنی‬ ‫کۆمه‌ڵێ پرسیاری فه‌لسه‌فی و ئۆنتۆلۆژییه‌وه‌‬ ‫باس له‌په‌یوه‌ندیی عه‌شق و سۆزداریی نێوان‬ ‫هه‌ردوو ڕه‌گه‌زه‌ک ‌ه ده‌کات‪ .‬له‌سه‌ره‌تای فیلمه‌که‌دا‬ ‫بینه‌ر پیاوێک ده‌بینێت ک ‌ه ئوتۆمبێل لێده‌خوڕێت‌و‬ ‫چل مۆمی له‌سه‌ر داشبوڵی ئه‌تۆمبێله‌که‌ی داناوه‌‪،‬‬ ‫وه‌ک ئاماژه‌یه‌ک بۆیادی له‌دایکبوونی چل ساڵه‌ی؛‬ ‫وبه‌بێ ئه‌وه‌ی بینه‌ر ده‌مووچاوی ببینێت‪ ،‬گوێی‬ ‫‌یه ک ‌ه ب �ه‌دوای یه‌کدا‬ ‫له‌ده‌نگی ئه‌م کاراکته‌ره ‌‌‬ ‫و له‌ڕێگای مۆبایله‌که‌یه‌وه ‌په‌یوه‌ندیی به‌م‬ ‫چوارخانمه‌و‌ه «مریه‌م‪ ،‬ته‌همینه‌‪ ،‬فه‌رزانه‌‪،‬‬ ‫مه‌الحه‌ت››ه‌و‌ه ده‌کات و به‌جیا به‌هه‌ریه‌کێکیان‬ ‫ڕاده‌گه‌یه‌نێت که‌به‌بۆنه‌ی جه‌ژنی له‌دایکبوونی‬ ‫چل ساڵه‌یه‌و‌ه ئاهه‌نگ ده‌گێڕێت و به‌م بۆنه‌یه‌وه‌‬ ‫هه‌رچوار خانمه‌ک ‌ه به‌بێ ئاگاداری یه‌کتر ده‌عوه‌ت‬ ‫ده‌ک��ات‪ ،‬بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش به‌هه‌ر یه‌کێکیان‬ ‫ده‌ڵێت ک ‌ه پێویسته له واده‌ی دیاریکراودا‬ ‫له‌ستۆدیۆی سه‌ماکردنه‌ک ‌ه (که ‌پێده‌چێت هه‌ر‬ ‫خۆی خاوه‌نی بێت) ئاماده‌بێت‪.‬‬ ‫بینه‌ر دواتر تێده‌گات که‌ئه‌م پیاو‌ه «جان»ی‬ ‫کاراکته‌ری سه‌ره‌کی فیلمه‌که‌ی ‌ه و «دلیرنه‌زه‌ر»ی‬ ‫ئه‌کته‌رو گۆرانیبێژی ن��اوداری تاجیکی‪ ،‬له‌م به‌رهه‌م ‌ه هه‌ڵگری گه‌لێک تێڕامانی فه‌لسه‌فییه‌‪ ،‬قۆناغ و سه‌رده‌مه‌که‌ی خۆیه‌تی‪ .‬ئه‌وه‌تا «جان»له‬ ‫فیلمه‌دا ڕۆڵه‌که‌ی به‌رجه‌سته ‌ده‌ک��ات و له‌م که په‌یوه‌ندییان به‌بیرکردنه‌وه‌ی ده‌رهێنه‌رێکه‌وه‌ ‌فیلمه‌که‌دا به‌مجۆر‌ه جه‌خت ل ‌ه هاوچه‌رخبوونی‬ ‫به‌رهه‌مه‌دا هاوکات عاشقی ئه‌وچوار خانمه‌یه‌و هه‌یه‌‪ ،‬که‌نیوه‌ی ته‌مه‌نی تێپه‌ڕاندبێ و پێی خ��ۆی ده‌ک��ات �ه‌و‌ه و ده‌ڵێت‪ :‬چیرۆکی له‌یلێ‌و‬ ‫په‌یوه‌ندیی سۆزداریی له‌گه‌ڵ هه‌ریه‌کێکیاندا هه‌یه‌‪ ،‬وابێت کاتی ئه‌و‌ه هاتوو‌ه ده‌ست به‌وروژاندن و مه‌جنون‪ ،‬ڕۆمیۆو ژۆلێت گرێدراون به‌ڕابردووه‌وه‌و‬ ‫به‌بێ ئه‌وه‌ی هیج یه‌کێک له‌وان ئاگاداری سێ نمایشکردنی ئه‌وپرسیارانه ‌بکات‪ ،‬که‌په‌یوه‌ستن ئێمه‌چیتر په‌یوه‌ندیمان به‌م چیرۆکانه‌و‌ه نییه‌‪،‬‬ ‫په‌یوه‌ندییه‌که‌ی تری «جان» بێت‪ .‬دیار‌ه ئه‌م به‌مه‌سه‌له‌ی عه‌ش ‌ق‌و ئه‌وین‌و سێکسه‌وه‌‪ .‬واته ئێمه ‌ب ‌ه ئازادیی گه‌یشتووین‪ ،‬ئازادیی سێکس‪،‬‬ ‫ه �ه‌روه‌ه��ا وه‌ک پێشتر ئ��ام��اژه‌م��ان پێدا‪ ،‬له‌‬ ‫کاراکته‌ره‌له‌په‌یوه‌ندیی ‌ه ته‌له‌فۆنییه‌که‌یدا ‌ده‌رهێنه‌ر له‌ڕێگای هه‌ندێ دیمه‌نی فیلمه‌که‌یه‌وه‌‪ ،‬ب�ه‌اڵم مه‌ترسییه‌ک ‌ه له‌وه‌دای ‌ه ک ‌ه بێبه‌شین له‬ ‫ڕووی ش��ێ��وازه‌وه‌‪ ،‬فیلمی «سێکس و فه‌لسه‌فه»‬ ‫به‌هه‌ریه‌کێکیانه‌و‌ه جار له‌دوای له‌سه‌ر زاری کاراکته‌ری سه‌ره‌کی‪ ،‬ئه‌و پرسیارانه‌ی عه‌شق!‬ ‫ل��ێ��ره‌وه‪‌ ،‬تێده‌گه‌ین پاڵه‌وانی فیلمه‌که‌ی جیاواز‌ه له‌فیلمه‌کانی تری ده‌رهێنه‌ر‪ ،‬ئه‌ویش به‌و‬ ‫جار ئه‌و‌ه دووپات ورووژاندووه‌ک ‌ه وابه‌سته‌ن به‌چۆنییه‌تی که‌وتنه‌داوی‬ ‫عه‌شق و ئه‌وینه‌وه‌‪ ،‬بۆنموونه وه‌ک کاراکته‌ره‌که‌ی مه‌خمه‌ڵباف‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌کی گشتیی وه‌ک هه‌ر پێیه‌ی ‌ شێوازی گێڕانه‌وه ‌به‌شێوه‌یه‌کی سوننه‌تی‬ ‫مه‌خمه‌ڵباف ده‌ڵ��ێ‪ :‬داخۆعه‌شقی ڕاسته‌قینه‌و مرۆڤێکی تری تری ئه‌م سه‌رده‌مه ‌پێشکه‌وتوو‪ ،‬به‌ڕێوه‌ناچێت و ده‌رهێنه‌ر فۆرمی هونه‌ری سه‌ماو‬ ‫هه‌تاهه‌تایی بوونی نییه‌؟ ئایاڕاسته‌ تیژتێپه‌ڕه‌ی دنیا ته‌ماشای مه‌سه‌له‌ی عه‌شق و میوزیک و شیعرو ش�ه‌راب��ی به‌کارهێناوه‌‪ ،‬وه‌ک‬ ‫عه‌شق یه‌که‌مجار گ �ه‌رم‌و په‌یوه‌ندییه ‌سێکسی‌و ‌سۆزدارییه‌کان ده‌کات‌و سیمبولێک بۆ گوزارشتکردن له‌چێژو و بوون له‌ڕێگای‬ ‫بڵێسه‌سه‌ندووه‌و ب����ه‌رده‌وام جه‌ختیش له‌سه‌ر په‌یوه‌ندییه‌کی ئه‌ویتر و ئیستاتیکای جه‌سته‌وه‌‌‪ .‬ئه‌مه ‌سه‌ره‌ڕای‬ ‫سۆزداریی ڕاگوزه‌ر ده‌کاته‌وه‌‪ ،‬که‌پایه‌کانی له‌سه‌ر به‌کارهێنان و زاڵکردنی هه‌ردوو ڕه‌نگی «سوور» و‬ ‫تێرکردنی ڕه‌مه‌کی سێکسی و چێژوه‌رگرتن «سپی» ل ‌ه فیلمه‌که‌دا‪ ،‬که‌یه‌که‌میان وه‌ک سیمبولی‬ ‫له‌جه‌سته‌ی ئه‌ویدی ڕاوه‌ستابێت‪ ،‬نه‌ک له‌سه‌ر ‌سه‌رچڵی و کڵپه‌کردن بێت و گوزارشت له‌جه‌ست ‌ه و‬ ‫بنه‌مای په‌یوه‌ندیییه‌کی درێژخایه‌نی وه‌ها که غه‌ریزه‌ی سێکسی ڕاگوزه‌ر بکات‪ ،‬ئه‌وا دووه‌میشیان‪:‬‬ ‫‌تیایدا گرنگی و بایه‌خ به ‌به‌هاڕۆحییه‌کان و ڕه‌مزی هێمنی و ئارامیی ‌ه و گوزارشت له‌ڕۆح و به‌هه‌ند‬ ‫ده‌ک���ات���ه‌وه‌‬ ‫مه‌سه‌له‌ی وه‌فا بدرێت‪ ،‬ئه‌وه‌تا «جان» له زیاد وه‌رگرتنی به‌هاکانی ڕۆح ده‌کات‪ .‬له‌کۆتاییدا ده‌کرێت‬ ‫که ‌ئه‌و له‌م بۆنه‌یه‌دا‬ ‫ل ‌ه دا‌یه‌لۆگێکدا ڕاشکاوانه‌جه‌خت له‌م تێڕوانینه‌ی بپرسین‪ :‬بۆچی ناوی کاراکته‌ر‌ه سه‌ره‌کییه‌که‌ی ئه‌م‬ ‫ده‌ی����ه‌وێ����ت ش���ۆڕش���ێ���ک‪ ،‬ی��ان‬ ‫سه‌ره‌وه ‌ده‌کاته‌وه‌و ده‌ڵێ‪ :‬هیچ عه‌شقێک پیرۆز ده‌رهێنه‌ر‌ه ئێرانی و خۆرهه‌اڵتییه‌‪ ،‬ناوێکی ئێرانی‪،‬‬ ‫وه‌رچه‌رخانێکی گه‌وره ‌به‌سه‌رخودی خۆیدا‬ ‫و جاویدانی نییه‌‪ ،‬عه‌شق وات ‌ه هێنانه‌دی نیاز یاخود تاجیکی‪ ،‬یان هه‌تا خۆرهه‌ڵاتییش‪-‬نییه‌؟‬ ‫بهێنێت‪ ،‬ئه‌ویش ئه‌وه‌ی ‌ه ‌له‌و بۆنه‌یه‌دا ماجه‌راو‬ ‫و مه‌رامی دوو جه‌سته‌‪ ،‬ک ‌ه دواتر هه‌مووشتێک به‌ڵکو زیاتر ناوێکی خۆرئاوایی ‌ه ئایا له‌به‌رئه‌وه‌ی ‌ه که‬ ‫داستانی په‌یوه‌ندیی و چۆنییه‌تی گه‌یشتنی دواج����اری����ش‬ ‫س����اردو کۆتایی پێدێت‪...‬هه‌روه‌ها ئه‌و کاته‌ی ک ‌ه «جان›› ‌ده‌رهێنه‌ر له‌ڕێگای ئه‌م ناونانه‌و‌ه پێمان بڵێت مادام‬ ‫به‌عه‌شقی ‌هه‌ریه‌ک له‌و چوارخانم ‌ه ئاشکراو چوون کوانووی به‌جێماو‬ ‫ب �ه‌ی��ان ده‌ک���ات و ئ��ه‌م ح��اڵ�ه‌ت�ه‌ش واده‌ک���ات س��ڕه‌؟ ئایا به‌ڕاست وه‌ک «جان» ده‌ڵ������ێ‪ :‬له‌گه‌ڵ «م �ه‌ری �ه‌م»ی ئه‌وینداریدا ده‌دوێ��ت و تێڕوانین ‌ه فه‌لسه‌فییه‌کانی «جان»له‌مه‌ڕ عه‌شق و‬ ‫هه‌رچوارخانمه‌که‌ چ��اره‌ن��ووس و ق���ه‌ده‌ری ئێم ‌ه ته‌نیایی‪-‬یه‌؟ کۆجیتۆکه‌که‌ی دی��ک��ارت س�ه‌رل�ه‌ن��وێ به‌کار په‌یوه‌ندیی ‌ه سۆزدارییه‌کان‪ ،‬به‌شێوه‌یه‌کی یۆنێڤه‌رسال‬ ‫فیلمه‌که‌دا‪،‬‬ ‫‌له‌کۆتایی‬ ‫به‌ته‌نیا به‌جێیبهێڵن‌و ده‌س��ب �ه‌رداری ببن‪ ،‬تا مه‌خمه‌ڵباف له‌ڕوانگه‌ی کاراکته‌رێکه‌وه‌‪ ،‬وه‌اڵمی ده‌ب��ات‌و ده‌ڵێ «من ئه‌وینداری ده‌که‌م که‌واته‌ هه‌مه‌الیه‌ن و گشتگیرن‪ ،‬ئه‌وا خودی کاراکته‌ره‌که‌ش‬ ‫ب ‌ه ته‌نیا جه‌ژنی ساڵڕۆژی له‌دایکبوونی چل ئ �ه‌م پرسیارانه‌و پرسیارگه‌لێکی دیکه‪‌ ،‬که‌ من هه‌م!» «تێڕوانینه‌فه‌لسه‌فییه‌که‌ی بۆعه‌شق پێویستی ب ‌ه ناوێکی یۆنێڤه‌رسال و گه‌ردوونیتره‌؟‬ ‫ساڵه‌ی به‌ڕێبکات‪ .‬ئاشکرای ‌ه ئه‌مه‌ی سه‌ره‌وه‌ وابه‌ستن به ‌په‌یوه‌ندیی نێوان ئه‌وین‌و سێکس‪ ،‬ڕوونتر ده‌رده‌ک �ه‌وێ��ت‪ ،‬ک ‌ه گرنگیدانه ‌به‌چێژی یاخود ب ‌ه پێچه‌وانه‌و‌ه مه‌به‌ستی مه‌خمه‌ڵباف له‌وه‌یه‪‌،‬‬ ‫خستنه‌ڕوویه‌کی خێرای سیناریۆی فیلمه‌که‌بوو‪ ،‬عه‌شق و وه‌فا‪ ،‬دواتریش عه‌شق له‌په‌یوه‌ندیدا به‌م جه‌سته‌و فه‌رامۆشکردنی ڕۆح‪ ،‬به‌دیاریکراویش که ‌هێشتا تێڕوانینه‌کانی «جان» به‌ته‌واوه‌تی‬ ‫که ‌له‌بۆچوونی تایبه‌تی «مه‌خمه‌ڵباف»دا ئه‌م سه‌رده‌مه‌ی ئێستامانه‌و‌ه ده‌دات �ه‌وه‌‪ ،‬که ‌پیاوی کاتێک که ‌ب ‌ه مریه‌م ده‌ڵێت‪ :‬ده‌مه‌وێ له‌ئامێزت هه‌مه‌الیه‌ن و گشتگیرنین‪.‬‬

‫«‬ ‫ل‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئ‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ده‌ی‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ر‬ ‫دوا‬ ‫ده‌‬ ‫ج‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫عه‌‬ ‫چرک ش سا‬ ‫ش‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫‪.‬‬ ‫ق‬ ‫‪.‬‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ه‌س‬ ‫ژن‬ ‫نل‬ ‫ا‬ ‫ت‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫گ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ت‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ل‬ ‫ڵ‬ ‫ه‌وا‬ ‫سم‬ ‫ع ‌ه‬ ‫‪.‬‬ ‫ق‬ ‫‪.‬‬ ‫ی‬ ‫‪.‬‬ ‫ش‬ ‫ع‬ ‫ق‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ش‬ ‫دا‪،‬‬ ‫ه ‌ه‬ ‫ره‌تا‬ ‫م‬ ‫ع‬ ‫ی‬ ‫ع‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫داده‌ن��رێ��ت‪ ،‬به‌ڵکو‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫ق‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ق‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ئ‬ ‫ا‬ ‫گ‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ن‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ب‬ ‫ی‬ ‫شێوازی‬ ‫‌ڕووی‬ ‫جیاوازییه‌ک ‌ه ل �ه‬ ‫ه‌دیی و هه‌ م‪ ..‬ئ ‌هڤین رمه‌ و‬ ‫ئیشکردنی ده‌ره��ێ��ن �ه‌ره‌وه‌ی �ه‌‪ ،‬ک � ‌ه له‌م‬ ‫تا‬ ‫مو‬ ‫ه‬ ‫ڕووه‌و‌ه به‌ئاشکرا ل ‌ه فیلمه‌کانی پێشووتری‬ ‫ج‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ت‬ ‫ز‬ ‫ا‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫جیاده‌کرێته‌وه‌و ده‌کرێ وه‌ک یه‌که‌مین به‌رهه‌می‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫‌هک‬ ‫ی‬ ‫ن‬ ‫سینه‌مایی ئه‌م ده‌رهێنه‌ر‌ه ته‌ماشابکرێت‪ ،‬که‌تیایدا‬ ‫ییه‌!!»‬ ‫له‌ڕووی فۆڕمه‌و‌ه شێوازی ئیشکردنی ڕابردووی‬

‫خۆی تێپه‌ڕاندووه‌‪ ،‬ئه‌م ‌ه س�ه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که‬ ‫‌ل��ه‌ڕووی ناوه‌رۆکیشه‌و‌ه «مه‌خمه‌ڵباف» له‌م‬ ‫فیلمه‌دا به‌ڕوونیی و ڕاشکاویی گه‌لێک له‌و تابۆو‬ ‫حه‌رامه‌سۆزداریی و سێکسیانه‌شی تێپه‌ڕاندووه‌‪،‬‬ ‫ک ‌ه ل ‌ه سه‌رده‌می بااڵده‌ستی شۆڕشی ئیسالمیی‬ ‫ئێرانه‌و‌ه باو و بااڵده‌ستن‪ ،‬هه‌ر ئه‌م ڕه‌هه‌نده‌ش‬ ‫بوو‌ه مایه‌ی ئه‌وه‌ی ده‌سه‌اڵتداران نمایشکردنی‬ ‫ئه‌م فیلم ‌ه قه‌ده‌غه‌بکه‌ن‪.‬‬ ‫سیناریۆی فیلمی «سێکس و فه‌لسه‌فه‌»‬ ‫هاوشێوه‌ی به‌رهه‌مه‌کانی تری له‌الیه‌ن خودی‬ ‫ده‌رهێنه‌ر خۆیه‌وه ‌نووسراوه و به‌شێوازێکی‬

‫گریانی گیتارێ ‌‬ ‫ك‬ ‫بەبۆنەی باڵوبوونەوەی كۆگۆرانیی كاروان عوسمان‪-‬ەوە‬ ‫پەنجەرە‬

‫بەختیار‬ ‫حەمەسوور‬

‫‌‌دوای دەوامی زانكۆ‪ ،‬بێئەوەی لەگەڵ كەس‬ ‫بدوێم‪ ،‬لە ده‌رگای زانكۆوە وەدەردەكەوم‪ ،‬ئەمڕۆ‬ ‫زۆر پەلەم‌‪ ،‬ئاخر خاوەنی سەنتەری كیژێ‪ ،‬كە‬ ‫هەموو ڕۆژ دەچمە كنی و وەڕزم كردووە‪ ،‬دوێنێ‬ ‫پێی گوتم‪ :‬بەیانی سێدێكەی ك��اروان دێت‪.‬‬ ‫دەگەمە سەرا و لە خوار شەعبەوە خۆم دەكەم‬ ‫بە بازاڕی جەوازەكەدا‪ ،‬ئەمجارە بە نائومێدیی‬ ‫ناگەڕێمەوە‪ ،‬دوو سێدی كاروان لە بۆكسێكدا‬ ‫دەكڕم‪ .‬دەگەمەوە ماڵ‪ ،‬خێرا كۆنەدێڤێدییەكەم‬ ‫پێدەكەم و كاروانی سەردەخەم‪ ،‬ئیدی هیچ‬ ‫ڕایەڵێك بەم ژیانەو‌ە نام بەستێتەوە‪‌.‬‬ ‫نووسین لە بارەی كاروانەوە‪ ،‬لە ناخەوە‬ ‫ئازارم دەدات‪ ،‬گوێگرتنیش هەروەها‪ .‬حوزنێكی‬ ‫قووڵ لە گەرووی ئەم كوڕەدایە‪ ،‬بۆ بیستنی ئەو‬ ‫حوزنە‪ ،‬پێویستە تا دواڕادەی بێدەنگیی‪ ،‬بێدەنگ‬ ‫بیت‪ .‬ئەوە چییە وا دەكات گۆرانییەك كە پتر‬ ‫لە بیست ساڵە گوتراوە‪ ،‬هێشتا نوێیە‌‪ ،‬ژیانی لێ‬ ‫دەچۆڕێ؟ لە كاتێكدا‪ ،‬لە ڕۆژگاری ئێستاماندا‪،‬‬ ‫گۆرانیی هەیە هێشتا باڵو نەبووەتەوە‪ ،‬مردووە‪.‬‬ ‫من نازانم پێوەری نەمریی بۆ گۆرانیی چییە‪،‬‬ ‫بەاڵم كە گوێ لە گۆرانییەكانی كاروان دەگرم‪،‬‬ ‫دەزانم نەمرن‪.‬‬

‫بیستوسێ ساڵ‬

‫ك�������اروان (‪ 1968‬م���ەڵ���ك���ەن���دی ‪-‬‬

‫‪6‬‬ ‫ژمــارە (‪)15‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫‪1991/9/31‬بەغدا)‪ ،‬وەكو تارمایی هات و ونبوو‪،‬‬ ‫كاروان دیاردەیەك بوو لەنێو گۆرانیی كوردییدا‪،‬‬ ‫زوو بەجێی هێشتین‪ ،‬بە تەمەنێكی كەمەوە‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك گۆرانیی وت‪ ،‬هەر یەك لەو گۆرانییانە‪،‬‬ ‫سەنگ و جوانیی خۆیان بە هەموو ساڵەكاندا‬ ‫درێژ كردووەتەوە و دەكەنەوە‌‪ .‬كاروان‌‪ ،‬وەك‬ ‫جەستە لێرە نییە‪ ،‬دەنا وەكو ڕۆح هەمیشە لە‬ ‫باخی گشتیی و سەرا و هەموو شەقامەكانی‬ ‫سلێمانیدایە‪ ،‬لەگەڵ كەمال محەمەدو‬ ‫برایم غەریب و هاوڕێكانیدا‬ ‫پیاسە دەكات‪ ،‬باسی‬ ‫ئ���ەو ك��اران��ە‬

‫دەكەن‪،‬‬ ‫ك�����������ە‬ ‫ب��ڕی��ار بوو‬ ‫ت���ۆم���اری���ان‬ ‫ب������ك������ەن و‬ ‫نەكران‪ .‬كاروان‪،‬‬ ‫هەمیشە‬ ‫وەك‬ ‫ب��ە دەنگێكی نزم‬ ‫دەپ��ەی��ڤ��ێ‪ ،‬ڕۆژێكی‬ ‫ن��م��اوی��ی��ە‪ ،‬ك����اروان و‌‬ ‫ك��ەم��ال ل��ە چنارەكانی‬ ‫سەرچنارن‪ ،‬كاروان دەڵێت‪:‬‬ ‫ ‪ -‬ئ�����ەم�����ش�����ەو‬ ‫هۆنراوەیەكی جوانی پەشێوم‬ ‫خوێندەوە و ئاوازم بۆ دا‌نا‪ ،‬حەز‬ ‫دەكەم پێكەوە بیڵێین‪.‬‬ ‫ باشە دەتوانی كەمێكم بۆ‬‫بڵێی‪.‬‬ ‫‌ئاخیر گیتارەكەم‪ ،‬گیتارەكەم پێ‬‫نییە‪.‬‬

‫كچەكانی شەقامی ئۆرزدی‬

‫كات ئێوارەیەكی پاییزی سلێمانییە‪ ،‬كاروان‬ ‫مات مات بە شەقامی ئۆرزدیدا دێتە خوارەوە‪،‬‬ ‫لەنێو ئەو هەموو كچەناسكەی شاردا‪ ،‬چاوانی‬ ‫ك��اروان لەسەر كچێكی ڕووفریشتەیی‬ ‫مۆلەق دەبن‪ ،‬كچە‪ ،‬نەك ناز بەسەر‬ ‫گەنجانی شاردا‪ ،‬بەڵكو ناز بەسەر‬ ‫شەقامەكەیشدا‪ ،‬دەك��ات‪ .‬كچەی‬ ‫مەست بە جوانیی‪ ،‬بێ ئاگا لە‬ ‫هەستی كاروان‪ ،‬بە شەقامەكەدا‬ ‫تێدەپەڕێ‪ .‬كاروان بە نزمیی‪،‬‬ ‫زۆر بە نزمی بێ ئ��ەوەی‬ ‫ك��ەس گوێی لێی بێت‪،‬‬ ‫دوو دێڕ لەبەر خۆیەوە‬ ‫دەڵێت‪:‬‬ ‫دەس‌ا چیتر نەمامی‬ ‫حەز لە خاكی دڵما‬ ‫مەڕوێنە‪ ،‬ئێوارەیەو‬ ‫دام�����ەگ�����ەڕێ‌و‬ ‫ش��ەق��ام��ەك��ە‬ ‫مەهەژێنە‪.‬‬

‫گەر خەم لێم بگەڕێ‬

‫ خەمەكان زۆرن‪ ،‬خەم نانە‬‫و ڕۆژانە دەیخۆین‪ .‬ئیتر وایە بەختیار‪...‬‬ ‫كاك كاروان تكایە زێتر بدوێ‪ ،‬هەست‬ ‫ ‪-‬‬ ‫دەكەم دڵت پڕە‪.‬‬

‫ مەبەستت ئەوەیە لە ب��ارەی خەمەوە‬‫بدوێم؟‬ ‫ بەڵێ‪ ،‬بەڵێ‪.‬‬‫ تۆ بۆ هێندە حەزت بەم باسە دێ؟ نازانی‬‫بەمە ئازاری من و خۆیشت دەدەی‌؟ گوێبگرە‪:‬‬ ‫من‌و تۆ كوڕی یەك شارین‪ ،‬ئەم شارە بە درێژایی‬ ‫مێژوو جگە لە تۆوی برین و ئازار‪ ،‬هیچی دی‬ ‫لەسەر جەستەی شین نەبووە‪ .‬مرۆڤەكانی ئەم‬ ‫نیشتمانەی ئێمە‪ ،‬هەریەكەو تورەكەیەك خەمیان‬ ‫لە كۆڵ ناوە‪ ،‬هەر تاكێك بگری‪ ،‬چاڵێكی گەورە‬ ‫لە ڕۆحید‌ا چێ بووە‪ .‬بەختیار تۆ دەزانی خەم‬ ‫چ ڕەنگە؟‬ ‫ نا نازانم‪...‬‬‫ خ��ەم س���وورە‪ ،‬خ��ەم خوێنە‪ ،‬سەراپا‬‫دەمانشوات‪.‬‬

‫ئەم دره‌گایە ناكرێتەوە‬

‫كاروان لە گرتووخانەی ئەبوغرێبە‪ ،‬ئا‪ ،‬ئا‪،‬‬ ‫لێرە الی ئەم (بەعس)ە‪ ،‬گۆرانییش حەپس‬ ‫دەكرێت‪ ،‬ئێستا كاروان لە جاران بێدەنگتر دەژی‪،‬‬ ‫ئەو چاوانی تامەزرۆی سەوزایی و هەتاوە‪ ،‬چەندین‬ ‫ك��اری ت��ەواو نەكراوی ه��ەن‪ ،‬دەبێت تەواویان‬ ‫بكات‪ ،‬هەناسەسوار لەم تەریكخانەیە‌دا‪‌ ،‬بێجگە‬ ‫لە دیتنی چەند پاسەوانێكی مڕومۆچ و سەقف و‬ ‫دەرگایەكی ژەنگاویی‪ ،‬هیچی دی لێوە دیار نییە‪.‬‬ ‫ئەو لێرەیش دەستلەمالنی گیتارەكەیەتی‪ ،‬پێكەوە‬ ‫بۆ دیتنەوەی هاوڕێیان و كوچە و كۆاڵنەكانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬گۆرانی نا‪ ،‬گریان دەچڕن‪ .‬كاروان تەق‬ ‫تەق لە ده‌رگا ژەنگاویییەكە دەدات‪:‬‬ ‫ ئەو ده‌رگایەم لێ بكەنەوە‪ ،‬چاوم سەوزایی‬‫خۆشدەوێ‪...‬‬ ‫دەنگێكی گڕ و ترسناك‪ ،‬وەاڵم دەداتەوە‪:‬‬ ‫ال تصرخ‪ ،‬ال تفتح هذا الباب‪.‬‬

‫كاسیاس شارەی كاپتنی لێدەسه‌نرێتەوە‬ ‫ئاژانسەكان‪:‬‬ ‫ب��ی��ب��ەخ��ش��ێ��ت��ە‬ ‫ێ مۆرینیۆی ی���اری���زان���ێ���ك كە‬ ‫خۆز ‌‬ ‫راهێنەری یانەی ریاڵ لەناوبژیوانەوە نزیك‬ ‫م��ەدری��د ب��ڕی��اری��دا‪ ،‬بێت‪.‬‬ ‫رۆژن������ام������ەی‬ ‫ش��ارەی كاپتنی لە‬ ‫ئ��ی��ك��ەر كاسیاسی (ماركا)ی ئیسپانیی‬ ‫گۆڵچی بسەنێتەوە‌و باڵویكردەوە‪ ،‬مۆرینیۆ‬ ‫ل���ەه���ەر ی��ان��ەی��ەك‬

‫باڵوکراوه‌یه‌کی وه‌رزشییه‪ ‌،‬هه‌فتانه‪ ،‬رۆژنامه‌ی ‌‬

‫راه���ێ���ن���ەرای���ەت���ی‬ ‫ك��ردب��ێ��ت‪ ،‬ش���ارەی‬ ‫كاپتنی ن��ەداوەت��ە‬ ‫گۆڵچییەكان‪ ،‬بۆیە لە‬ ‫وەرزی داهاتووشدا‪،‬‬ ‫ئ���ەو ك���ارە ل��ەس��ەر‬ ‫ری�������اڵ م����ەدری����د‬ ‫جێبەجێدەكات‪.‬‬

‫م���������ارك���������ا‬ ‫ب�ڵاوی��ش��ی��ك��ردەوە‪،‬‬ ‫م��ۆری��ن��ی��ۆ ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ك������اس������ی������اس‬ ‫گ���ەی���ش���ت���ووه‌ت���ە‬ ‫رێ��ك��ک��ەوت��ن تاكو‬ ‫ل��ەوەرزی داهاتوودا‬ ‫كاپتن نەبێت‪.‬‬

‫ب�����ەپ�����ێ�����ی‬ ‫هەواڵەكەی ماركا‪،‬‬ ‫خ���ۆزێ مۆرینیۆ‬ ‫ش���ارەی كاپتنی‬ ‫دەداتە یەكێك لە‬ ‫سێرجیۆ رامۆس‬ ‫ی���اخ���ود چ��اب��ی‬ ‫ئەلۆنسۆ‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )5‬سَيشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫ده‌ریده‌کات‬

‫بە (‪ )6‬هۆكار‪ ،‬ئەرجەنتین كوپا ئەمریكا ناباتەوە‬

‫ئاژانسەكان‪ :‬پسپۆڕێكی بواری تۆپی پێ‪ ،‬چەند هۆكارێك دیاریی دەكات كە هەڵبژاردەی ئەرجەنتین‬ ‫تووشی شكست دەكات لەجامی كوپا ئەمریكا‪ ،‬هەرچەندە یارییەكانی ئەو جامە لەو واڵتە بەڕێوە دەچێت‪.‬‬ ‫بەپێی شیكردنەوەكەی ئەو پسپۆڕە‪ ،‬پێكهاتەی هەڵبژاردەی ئەرجەنتین چەندین هەڵەی گەورەی تێدایە‪،‬‬ ‫گەر پێش یارییەكەی بەرامبەر كۆڵۆمبیا چارەسەری نەكات‪ ،‬ئەوا ئەو هەڵبژاردەیە هیچ سودێك لەیاریگای‬ ‫خۆی نابینێت‌و بەئاسانی دەكرێتە دەرەوەی پاڵەوانێتییەکه‌‪.‬‬ ‫شیكردنەوەكەی ئه‌و پسپۆڕه‌‪ ،‬باس لەئاستی میسی‌و ماسكێرانۆ دەكات‌و پێیوایە‪ :‬ئەو دوو یاریزانە‬ ‫زۆر جیاواز لە بەرشەلۆنە یاری دەكەن‪ ،‬هەروەها نەبوونی یاریزانێكی مایسترۆ لەناوەڕاستی یاریگا‪ ،‬خاڵی‬ ‫الوازی هەڵبژاردەی ئەرجەنتینە‌و پێویستە ئەو هەڵبژاردەیە‪ ،‬یەكێك لە بانێگا یاخود گاگۆ‪ ،‬بكاتە ریكێلمی‌و‬ ‫كۆنترۆڵی ناوەڕاستی پێ بكات‪.‬‬ ‫لەالپەڕە (‪)2‬دا‪ ،‬ئەو شەش هۆكارە دەخوێننەوە كە ئەرجەنتین تووشی شكست دەکه‌ن‪..‬‬

‫جێگری رەعد حەمودی بۆ‬

‫گۆڵ ‪ -‬تایبەت‬

‫جێگری یەكەمی س��ەرۆك��ی لیژنەی ئۆڵۆمپی‬ ‫عێراق پێیوایە‪ :‬لیژنەی ئۆڵۆمپی كوردستان هیچ‬ ‫شەرعیەتیێكی نییە‌و پێشنیاز دەكات ناوی لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپی كوردستان بگۆڕدرێت‪ ،‬له‌به‌رامبه‌ردا لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپیی كوردستانیش شەرعییەتی خۆی دووپات‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا بۆ (گۆڵ)‪ ،‬بەشار مستەفا‪ ،‬وتی‪:‬‬

‫«نابێت لەژێر یەك ئ��ااڵدا دوو لیژنەی ئۆڵۆمپی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بۆیە لیژنەی ئۆڵۆمپیی عێراق شەرعییەتی‬ ‫تەواوی هەیە‌و تاكە لیژنەیە لەعێراق‪ ،‬ئەو لیژنەیەی‬ ‫لەكوردستانیش هەیە‪ ،‬شەرعییەتی نییە»‪.‬‬ ‫بەشار مستەفا‪ ،‬كە كوردێكی دانیشتووی شاری‬ ‫دهۆكە ئه‌و پۆسته‌ی وه‌رگرتووه‌‪ ،‬وتیشی‪« :‬پێویستە‬ ‫ناوی لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان بگۆڕدرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫بوونی ئەو دوو لیژنەیە لەیەك واڵت��دا‪ ،‬پێچەوانەی‬ ‫یاساكانی لیژنەی ئۆڵۆمپیی جیهانە‪ ،‬دەبێت ناوی‬

‫‪ :‬لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان شەرعیی نییە‬ ‫لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان بگۆڕدرێت بۆ لیژنەی‬ ‫ئۆڵۆمپیی هەرێمی لەكوردستانی عێراق»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بوونی مەال بەختیار وەك سەرۆكی‬ ‫لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان‪ ،‬بەشار مستەفا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ئەگەر كەسێكی وەرزشیی ئەو پۆستە بگرێتە‬ ‫دەست‪ ،‬زۆر باشترە‪ ،‬بەاڵم بوونی ئەو هیچ كێشەیەك‬ ‫دروست ناكات‌و پشتیوانی وەرزشیشی كردووە»‪.‬‬ ‫وتیشی «لەو كاتەوەی رەعد حەمودی بوەتە‬ ‫سەرۆكی لیژنەی ئۆڵۆمپیی عێراق‪ ،‬هیچ پرۆتۆكۆلێكی‬

‫پێشبڕكێی گۆڵ‬

‫ناوی ئەو دوو هەڵبژاردەیە دیاریی بكە‪ ،‬كە دەگەنە یاریی كۆتایی جامی كوپا ئەمریكا‪:‬‬ ‫(‪)...................... x......................‬‬ ‫دوا مۆڵەت بۆ گەڕاندنەوەی فۆرمەكان‪ ،‬رۆژی ‪ 2011/7/18‬دەبێت‪.‬‬ ‫خەاڵتی پێشبڕکێک ‌ه (‪$)150‬‬ ‫ناوی سیانی‪ ...........................:‬ژ‪ .‬مۆبایل‪ ...................:‬ناونیشان‪............................:‬‬

‫لەگەڵ لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان ئیمزا نەكردووە‌و‬ ‫واش پێدەچێت هۆكارەكەی بۆ ئەوەبێت‪ ،‬كە نابێت‬ ‫دوو لیژنەی ئۆڵۆمپی لەیەك واڵتدا هەبێت»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬سەاڵح محەمەد كەریم‪ ،‬ئەندامی‬ ‫كۆمیتەی تەنفیزیی لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان وتی‪:‬‬ ‫«ئێمە شەرعییەتی تەواومان هەیە‪ ،‬گەر شەرعییەتمان‬ ‫نییە‪ ،‬بۆچی بەشار مستەفا خودی خۆی رێكەوتن‬ ‫لەگەڵ لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان ئیمزا دەكات؟‪،‬‬ ‫یاخود بۆچی كە نووسراومان بۆ دەكەن دەنووسن بۆ‬

‫(لیژنەی ئۆڵۆمپیی كوردستان؟)‪ ،‬مانای ئەوەیە ئێمە‬ ‫شەرعییەتمان هەیە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەوان لەسەرجەم پاڵەوانێتییەكانیاندا‬ ‫پشت بە كوردستان دەبەستن‪ ،‬ناتوانن پاڵەوانێتییەك‬ ‫بە بێ ئێمە رێكبخەن‪ ،‬الریمان لەوە نییە كە دەبێت‬ ‫لەژێر یەك ئااڵدا یەك لیژنەی ئۆڵۆمپی هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەهەموو جیهاندا لیژنەی ئۆڵۆمپیی هەرێمەكان هەیە‪،‬‬ ‫رازین ناوی لیژنەی ئۆڵۆمپیی هەرێمیمان پێ بدرێت‌و‬ ‫ناوەكەشمان هەروا بووە»‪.‬‬

‫بۆ گه‌ڕاندنه‌وه‌ی فۆڕمه‌کان‬

‫سلێمانی‪ :‬کۆمپانیای په‌یپه‌ر ‪ -‬پشتی باخی گشتی (‪.)07708649220‬‬ ‫هه‌ولێر‪ :‬کۆمپانیای په‌یک ‪ -‬به‌رامبه‌ر پارێزگا ‪ -‬کۆاڵنی قایمقامیه‌ت پشتی‬ ‫سوڵتان مزه‌فه‌ر (‪.)07701595855‬‬ ‫که‌رکوک‪ :‬کۆمپانیای ئیعالمی که‌رکوک ‪ -‬مه‌جیدییه‌ ته‌نیشت بانکی‬ ‫(الرافیده‌ین ‪.)07481101029( )4‬‬ ‫دهۆک‪ :‬مه‌کته‌ب نزار به‌رامبه‌ر‪ /‬بۆرسه‌ی دۆالر فرۆشان (‪.)07504509035‬‬

‫هیوا قادر‬

‫سەفەری خود بۆ بەردەم ئاوێنە و‬

‫پاسه‌ شینه‌که‌‬

‫پاشگەزبوونەوەی بۆ ئازاری یادەوەریی‬

‫من سواری پاسە شینەکە ئەبم و‬ ‫تۆ لەوبەری ئاوەکەوە بەجێدێڵم؛‬ ‫زوو زوو ئاوڕ لە دواوە ئەدەمەوە‪،‬‬ ‫جگە لە وێنەی تۆ لە چاوما‬ ‫هیچ کەس نابینم‪.‬‬ ‫پیرێژنەکەی پاڵم‬ ‫دەستم ئەگرێت و ئەڵێت؛‬ ‫وای کە چەندە عاشقیت‪،‬‬ ‫ڕووناکی لە پێستەوە دێتە دەرێ‪.‬‬ ‫کە پاسە شینەکە‬ ‫لە ویستگەی شاخە بەهارە ئەوەستێت‪+++‬‬ ‫وەک بەتریق لەسەر بەفرەکە ئەخزێت‪.‬‬ ‫پیرێژنەکەی پاڵم‪ ،‬دەستم ئەگرێت و ئەڵێ؛ جارێ دانابەزم‪.‬‬ ‫بەاڵم من خەیاڵم پڕە لە تۆ‪،‬‬ ‫کاتێک لەژێر دارهەنارەکەدا بەجێمهێشتیت‬ ‫پێتووتم؛ کە هەنار گوڵی گرت چاوەڕێم بێییتەوە‪.‬‬ ‫شوفێری پاسەکە ئەڵێت؛ وێستگه‌ی داهاتوو‪...‬‬ ‫دوورگەکانی عەشق‪.‬‬ ‫من بە زه‌رده‌وه‌ ب ‌ه پیرێژنەکەی پاڵم ئەڵێم؛ ئەزانم لەوێش دانابەزیت‪.‬‬ ‫ئەو ئەڵێت؛ جارێ زووه‌‪ ،‬زۆر زووە بۆ دابەزینی من‪.‬‬ ‫من ئەڵێم؛ لەبیرم چۆتەوە بۆ کوێ ئەچم‬ ‫ڕه‌نگه‌ بچم ده‌ نانی ب ‌ه کونجی بکڕم‪،‬‬ ‫یان پارچه‌یه‌ک سه‌هۆڵ‪،‬‬ ‫یان هه‌رزن بۆ که‌نارییه‌کانم‪،‬‬ ‫من نازانم بۆچی هاتوومه‌ته‌ ده‌رێ‪...‬‬ ‫ئەو وەک لە خەودابێت و بەدەم خۆیەوە قسەبکات‪،‬‬ ‫ئەڵێت؛ «باشی تەختە ئەوەیە کە ئەکوژێتەوە نەک ئەوەی کە دائەگیرسێت»‪.‬‬ ‫پاسە شینەکە ئەڕوات و ویستگەکان جێ دێڵێت‪.‬‬ ‫لە ویستگەی هەرمێ گواڵویی ناوەستێت‪،‬‬ ‫چونکە کەس دەست بە زەنگی وەستاندا نانێت‪،‬‬ ‫ویستگەی ئاوی شین‪،‬‬ ‫ویستگەی چۆرێک شیر‪،‬‬ ‫ویستکه‌ی خاڵخاڵۆکه‌یه‌ک به‌ سه‌ر توێی ئاوه‌وه‌‪ ،‬به‌جێدێڵین‪.‬‬ ‫پاسه‌ شینه‌که‌ له‌ ویستگه‌ی قوتابخانه‌ی قومری سه‌رباڵ شین‪‌،‬‬ ‫پۆلێک منداڵی جانتا ل ‌ه کۆڵ سوارئه‌کات‪،‬‬ ‫پاسه‌که‌ پڕ ئه‌بێت له‌ عه‌جولی‪،‬‬ ‫پیرێژنەکەی پاڵم به‌ قوڕگ و چاوی ساوایه‌که‌وه‌ خنه‌ خن به‌ده‌م خۆیه‌وه‌ ئه‌تریقێته‌وه‌‪،‬‬ ‫چاوی منیش وەک شینی ئاسامنی سەر شووشەی پاسەکە‬ ‫بەسەر ئەو دیمەنانەدا ئه‌ڕوات و‬ ‫سەیری دەستی خۆم ئەکەم کلیلی دەرگایەک لە مشتامیە!‬ ‫من بە پیرێژنەکەی پاڵم ئەڵێم؛ ئەم کلیلە هی تۆ نییە؟‬ ‫ئەو ئەڵێ؛ چ هاوسه‌فه‌رێکی سه‌یریت‪ ،‬هەرچ کەسە و کلیلی خۆی پێیە!‬ ‫من ئەمەوێت پێی بڵێم ئەمە کوا وەاڵمی ئەم پرسیارەی منە‪،‬‬ ‫سەیری ئەکەم و کەچی ئەو‬ ‫چاوی لەسەر چاوم الئەبات تا زیاتر له‌و ‌ه تەریق نەمبەوە‪.‬‬ ‫پاسە شینەکە لە پێچێکی باخچەی سەوسەن‪،‬‬ ‫لە فولکەی کاڵوی کوڕە کەچەڵە ئه‌وه‌ستێت‪،‬‬ ‫سەرخۆشێک سەرئەکەوێت و پڕ ب ‌ه هااڵوی گه‌رووی ساڵوێک ل ‌ه هه‌مووان ئه‌کات‪،‬‬ ‫ته‌نها من وه‌اڵمی ئه‌ده‌مه‌وه‌‪.‬‬ ‫تێپه‌ڕینی پاسێکی سوور به‌الماندا ئاوڕم پێ ئه‌داته‌وه‌‪‌،‬‬ ‫تۆ ته‌نها که‌س بوویت له‌و پاسه‌دا دانیشتبوویت و‬ ‫له‌هه‌ڵمی شووشه‌ی په‌نجه‌ره‌که‌ت نووسیبوو‪ ،‬خۆشمه‌وێیت‪.‬‬ ‫پیرێژنه‌که‌ی پاڵم‪ ،‬به‌ئه‌نیشکێک ئاگادارم ئه‌کاته‌وه‌ و پێم ئه‌ڵێ؛‬ ‫ئه‌وه‌ من نه‌بووم‪ ،‬من لێره‌م و ویستگه‌که‌م زۆری ماوه‌ تا ئه‌گاته‌‬ ‫ویستگه‌ی کوڕیی گۆچان‪ ،‬تۆ قه‌ت گه‌ڕه‌کی با له‌گه‌ڵ خۆی ئه‌تبات بینیوه‌؟‬ ‫من دێمه‌وه‌ سه‌رخۆم‪ ،‬گۆچانه‌که‌ی خۆمم بیر ئه‌که‌وێته‌وه‌ که‌ به‌ده‌ستمه‌وه‌یه‌‪،‬‬ ‫تۆ وه‌ک جاران له‌ پاڵامیت و بۆنی مێخه‌ک و پسکیتت لێ دێت‬ ‫من پێت ئه‌ڵێم؛ زۆرمان ماو ‌ه بۆ سه‌ر پردی الوالو؟‬ ‫تکایه‌ له‌وبه‌ر ئاوه‌که‌ بیرم بخه‌ره‌وه‌‪،‬‬ ‫تا له‌و جێگای ‌ه دابه‌زم که‌ به‌جێم هێشتیت‪.‬‬ ‫که‌س له‌ پاڵام نییه‌‪،‬‬ ‫ده‌ستکێشی ته‌ڕی منداڵێک نه‌بێت له‌سه‌ر کورسییه‌که‌ی ته‌نیشتم به‌جێاموه‌ و‬ ‫پڕه‌ له‌ یاده‌وه‌ری شه‌ڕه‌ تۆپه‌ڵ‪.‬‬ ‫شۆفێری پاسه‌ شینه‌که‌‪ ،‬پاسه‌که‌ ئه‌وه‌ستێنێت و دێت بۆ الم‪،‬‬ ‫پێم ئه‌ڵێت؛ له‌بیرت چۆته‌وه‌ له‌ کوێ دابه‌زیت؟‬ ‫ئێره‌ دوا ویستگه‌یه‌‪.‬‬

‫یونی ‪2011‬‬ ‫ئه‌و بابه‌تانه‌ی بۆ «په‌یک»ی‬ ‫ده‌نێرن‪ ،‬هه‌وڵبده‌ن‬ ‫ل ‌ه ‪ 700‬وشه‌ تێنه‌په‌ڕێت‪.‬‬

‫خوێندنه‌وه‌یه‌ك بۆ شیعری «پاس ‌ه شینه‌که‌»ی هیوا قادر‬

‫عومەر سەرگەتی‬ ‫لەراستیدا یەکێک لە گرنگترین ئەو هێزە پەنهان و‬ ‫لەبن نەهاتووانەی بەشێوەی جۆراوجۆر مرۆڤ دەبەستێت‬ ‫بە ژیانەوە و سەرچاوەی نادیاری خەون و خولیا و‬ ‫ئومێدەکانی ئینسانە‪ ،‬ئەو بۆشایی و کەلێنە نادیارەیە کە‬ ‫هەرگیز ناگیرێت و ڕامناکرێت و پڕنابێتەوە‪ ،‬ئەو کەلێنە‬ ‫تاریک و نەبینراوە کە بەردەوام و هەمیشەو هەمیشە‬ ‫مرۆڤ دەکات بەدوو لەتەوە‪ ،‬دوولەتی جیاوازو دژبەیەک‪ ،‬کە‬ ‫دەشێ ببێتە کانگای خەون و خولیاکانی‪ ،‬هەم سەرچاوەی‬ ‫ئومێد بێت و هەم سەرچاوەی نائومێدییەکانی‪.‬‬ ‫ئەوەش ئەو پنتە گرنگەیە کە لەسەرێکەوە مرۆڤ‬ ‫دەبەستێت بە پاشەڕۆژەوە وەک ڕووبەرێکی نەدۆزراوەو‬ ‫سەرزەمینێکی نادیار‪ ،‬لە سەرێکی ترەوە بە تراژیدیاو‬ ‫ناکۆکیی ئایدیاکان تەواو دەبێت‪.‬‬ ‫زۆربەی بیرمەندو کۆمەڵناس و سایکۆلۆجیستەکان‬ ‫لەدنیای هاوچەرخدا‪ ،‬بەشێوازی جیاواز سەرقاڵی ڕاڤەکردنی‬ ‫ئەو بابەتەن و بەو پرسەوە خەریکن‪ ،‬بەاڵم لە دنیای‬ ‫ئێمەدا و لەڕۆشنبیری کوردیدا تەنیا کتێبێکمان تایبەت‬ ‫بەو بوارە لەبەردەستدایە کە توانیویەتی بەوردیی شەرحی‬ ‫فیکری ئەو بیرمەندانەی کردبێت و بە قوڵی لەو چەمکانە‬ ‫دوابێت‪ ،‬ئەویش کتێبی «سێوی سێهەم»ە لەنووسینی‬ ‫«بەختیارعەلی»‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی مەبەستی ئ��ەم کورتە نووسینەیە‪ ،‬چەند‬ ‫سەرنجێکی کورتە سەبارەت بەو سەفەرە ئەفسونگەرو‬ ‫خەیاڵە غەمگینەی (هیوا قادر)ی شاعیر‪ ،‬بەنا و تاریکی و‬ ‫بۆشایدا‪ ،‬سەفەر بەناو ئە و درزە ئەزەلی و قەدەرییەی‬ ‫ڕۆحی ئینساندا‪ ،‬کە هەستکردن بەو شەبەقەی ناو مرۆڤ‪،‬‬ ‫هەستکردنە بە سەفەرێکی ب��ەردەوام��ی م��رۆڤ ب��ەرەو‬ ‫یەکگرتنەوە و پلەی کەماڵی ئینسانی‪ ،‬هەستکردنە بە‬ ‫سەفەرێکی ڕاستەقینە و گەڕان بەدوای ماناکانی نەمرییدا‪،‬‬ ‫سەفەرێکە جگە لە پرسیار و تێڕامان لەسەر پنتێک‪ ،‬کە‬ ‫ئاماژەی دەستپێکردنە بەرەو خاڵێک کە دوا ویستگەیە‪ ،‬واتە‬ ‫کۆتایی سەفەرێک کە لەڕاستیدا ماناکانی بەردەوامبوونی‬ ‫تێدا پەنهانە‪ ،‬شتەکانی دیکە لەدەرەوە مانایەکی پەنهان‌و‬ ‫نادیاریان هەیە‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی گرنگە لەسەرەتادا ئاماژەی بۆبکەین‪ ،‬ئەو‬ ‫ونبوونە وجودییەیە لەنێوان خاڵی دەستپێکردن و‬ ‫کۆتابووندا‪ ،‬ڕاوەستان لە نێوان سەرەتایەکی بێ ئۆقرەو‬ ‫کۆتایەکی نادیاردا‪ ،‬ئەوەی لە و مابەینەدا دیارە سەفەرە‬ ‫بەناو بۆشایدا‪ ،‬بەاڵم بۆشایەک‪ ،‬مانای شینایی زیندووە‪،‬‬ ‫سەفەریێک هێشتا ویستگەکانی خەیاڵ دیارن‪ ،‬کۆچەکانی‬ ‫خەیاڵ زیندوون‪ ،‬لێرەدا زمان خۆشی دەبێتە درزی ئەبەدی‬ ‫نێوان بۆشاییەکان و شارە خەیاڵییەکان‪ ،‬ئەوەی بۆشایی‬ ‫سەرەتاو کۆتای سەفەر ئاشکرای دەکات و لە ویستگەکانی‬ ‫خەیاڵدا دەبینرێت‪ ،‬هێزی منداڵیی‌و مەستی پیریەکی‬ ‫ئەبەدییە‪ ،‬بەاڵم یادەوەرییەکی پڕ لە ئ��ازارە سەرەتاو‬ ‫کۆتایی سەفەر گرێ دەدات بەیەکەوە‪.‬‬ ‫گەر لەم دێڕە ڕامێنین؛ «تکایە لەوبەر ئاوەکە بیرم‬ ‫بخەرەوە‪ ،‬تالەو جێگایە دابەزم کە بەجێم هێشتیت»‪.‬‬ ‫ئەوا گەڕانەوە لە پنتی یەکەمەوە بۆ هەمان پنت‌و‬ ‫هەمان خاڵی دەستپێکردن‪ ،‬هێڵی خەیاڵی ئەو دیدە‬ ‫بازنەییە دیاریدەکات کە ژیان و بیرکردنەوە پێویستی‬ ‫پێیەتی‪ .‬ئەوەی ئەو شێوە تێڕوانینەی شاعیر بۆ ڕابردوو‬ ‫دەگۆڕێت‪ ،‬لە گریانێکی نۆستالیژییەوە بۆ منداڵیی و‬ ‫دنیایەکی لەدەستچوو‪ ،‬بەرەو تێڕامان لە ئێستاو هەوڵی‬ ‫بینین و کرانەوەی دەروازە تاریک و نادیارەکانی پاشەڕۆژ‪،‬‬ ‫هەم هه‌ستکردنە بەو بۆشاییە نادیارو شەبەقە قوڵەی ناو‬ ‫مرۆڤ و هەم بوونی ئەو ئومێد و هێزە ڕۆحیەیە بۆ‬ ‫عەشق‪ ،‬کە دەنگی ڕاستەقینەی کەلێنەکان و بۆشاییەکانە‪،‬‬ ‫هەم هەڵگرتنی کلیلێکە وەک ئەگەری کردنەوەی دەرگاکانی‬ ‫عەشق و دەرگاکانی پاشەڕۆژ‪ ،‬کلیلێک کە دەشێ ئومێدی‬ ‫کردنەوەی دەرگای خەونەکانی لەگەڵ خۆیدا هەڵگرتبێ؛‬ ‫«س��ەی��ری دەستی خ��ۆم ئەکەم کلیلی دەرگ��ای��ەک لە‬

‫سه‌رنووسه‌ر‬ ‫مه‌م بورهان قانع‬

‫سکرتێری نووسین‬ ‫هیوا جه‌مال‬

‫مشتمایە!»‪.‬‬ ‫هەستکردن بەو درزە یاخود ئەو شەبەقەی کە مرۆڤ‬ ‫دەکات بەدوو لەتەوە‪ ،‬کێشەیەکی قوڵ لەگەڵ خۆیدا دێنێتە‬ ‫ئاراوە‪ ،‬کە گرفتێکە دەکەوێتە نێوان خودو ئەویدییەوە‪،‬‬ ‫واتە پرسی ئەویدییە‪ ،‬لەڕاستیدا ئەویدی لەڕۆشنبیریی‬ ‫کوردیدا نەبووەتە جێگەی پرسیارو تێڕامان‪ ،‬بڕێکی زۆری‬ ‫ئەو بابەتانەش کە پەیوەستن بەو چەمکەوە‪ ،‬بەهەمان‬ ‫شێوە بێ پرسیار ماونەتەوە‪ ،‬هەمیشە لە مێژووی تێکستی‬ ‫کوردیدا ئەویدی بە دوو شێوە دەرکەوتووە‪ ،‬ئەویدی یا‬ ‫مەعشوق بووە و ڕازاندنەوەی وێنەبووە لە نێوا عاشق و‬ ‫مەعشوقدا‪ ،‬یاخود وێناکردنی ئەوانیدی بووە وەک دووژمن‪،‬‬ ‫دیدی سیاسیی هەمیشە ئەویدی وەک نەیارو داگیرکەر‬ ‫بینیوە‪ ،‬لە هەردوو ئاستەکەدا ئەویدی وەک وێنەیەکی‬ ‫تراژیدیی دەرکەوتووە‪ ،‬ئە و یدی یا مەعشوقێکی دڵڕەق‬ ‫و بێ نەزاکەت بووە و بەرپرسیارە لە دڵشکانی عاشقان‬ ‫و کۆی حیکایەتی تراژیدیی دڵشکانی لە ئەستۆدایە‪،‬‬ ‫بەدیوەکەی تریشدا ئەویدی جەلالد و ستەمکاربووە‪ ،‬ئەم‬ ‫جەنگە تراژیدی و دابڕانکارەی نێوان خود و ئەویدی‪،‬‬ ‫بەهەناوی ئینسانی ک��ورددا تاسەر ئێسقان بە دیوە‬ ‫ئازاراوییەکەیدا ڕۆشتووە‪ ،‬چەشتنی ئەو ئ��ازارە جۆرە‬ ‫مرۆڤێکی بەرهەمهێناوە کە هەمیشە خود وەک بێ گوناه و‬ ‫قوربانیی ببینێت و ئەویدیش وەک جەلالد تەماشا بکات‪،‬‬ ‫لێرەوە دەکرێت بڵێین‪ ،‬کە پرسیار لەسەر شوناسی ئەویدی‬ ‫نادیاربوو‪ ،‬ئەوا پرسیار لە سەر شوناسی خودیش وندەبێت‪،‬‬ ‫خود کە ئەویدی نەناسی‪ ،‬بێگومان خۆشی ناناسێت‪،‬‬ ‫پێچەوانەکەشی هەرڕاستە‪.‬‬ ‫دیوێکی تری ئەم شیعرە هەمان ئەو ڕاستییە ئاشکرا‬ ‫دەکات‪ ،‬کە خود لەوە کەوت ئەویدی وەک جەلالد و دوژمن‬ ‫تەماشا بکات‪ ،‬لەوەش دەکەوێت هەمیشە ئازار نمایش بکات‪،‬‬ ‫بەڵکو دەیەوێت هەم ئەویدی وەک ئینسان ببینێت و هەم‬ ‫ئازارو برینەکانی خودیش وەک ئایدیای بەرجەستەکردی‬ ‫جوانیی ساڕێژبکات‪ ،‬لەڕاستیدا ئەم بۆچوونە بە دۆخێکی‬ ‫ئاوێنەیدا تێدەپەڕێت‪ ،‬واتە دۆخێکی الکانییە لە ناسینی‬ ‫ئەویدیدا‪.‬‬ ‫گەر ئەم نموونە وەربگرین؛‬ ‫«من سواری پاسە شینەکە ئەبم و‬ ‫تۆ لەوبەری ئاوەکەوە بەجێدێڵم‬ ‫زوو زوو ئاوڕ لە دواوە ئەدەمەوە‬ ‫جگە لە وێنەی تۆ لە چاوما‬ ‫هیچ کەس نابینم»‬ ‫ئەم تەماشاکردنە دۆخێکی ئاوێنەییە‪ ،‬وێنەی ئەو دەبێتە‬ ‫ئاوێنەیەک کەجیهانە‪ ،‬جیهان جگە لە وێنەی ئەو‪ ،‬وێنەی‬ ‫دیکەی بۆ نمایش ناکات‪ ،‬خود لە ئاو ڕادەمێنێت و وێنەی‬ ‫ئەو دەبینێت‪ ،‬بەاڵم مادام ئەو لەوبەری ڕووبارەکە بەجێماوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەجێمانێکی ئاسایی‪ ،‬ئەی کەواتە سەفەری خود بە‬ ‫ئاودا چ مانایەکی هەیە لەکاتێکدا هەموو تەماشاکردنێک‬ ‫بینینەوەی وێنەی ئەو بێت لە ئ��اودا‪ ،‬یاخود گەڕانەوە‬ ‫سەفەرێکی ئاسایی بێت بۆ خاڵی یەکەم و لەو پنتەوە‬ ‫کە ئەوی بەجێهێشتووە؟ لەڕاستیدا وادەردەکەوێت‪،‬‬ ‫چیتر ئاوێنەی بینینەوەی وێنەی خود لەبەردەم وێنەی‬ ‫ئەودا کە بەجێماوە کۆی بینینی خودی داگیرکردووە‪،‬‬ ‫کەوتووەتە ب��ەردەم پرسیارێکی چارەنووسسازەوە‪،‬‬ ‫لێرەدا خود بۆ وێنەی خۆی دەگەڕێت‪ ،‬تەماشا دەکات‬ ‫و جگە لە وێنەی بەجێما‪++++‬وێک کە وێنەی هەموو‬ ‫جیهانە‪ ،‬شتێکی دیکە نابینێت‪.‬‬ ‫لێرەدا دەکرێت وا تەماشای سەفەرەکە بکەین‪ ،‬کە‬ ‫خود لە ئاودا بۆ وێنەی خۆی دەگەڕێت ئاو ئاوێنەی‬ ‫بینینەوەی وێنەکانە‪ ،‬ئەم سەفەرە تا ئەندازەیەکی زۆر‬ ‫لە ڕێکەوتی تەماشاکردنەکەی (نارسیس) دەچێ لە‬ ‫ئاودا‪( ،‬نارسیس) تەماشای ئاو دەکات و وێنەکەی‬ ‫خۆی بە ڕوونیی دەبینێت‪ ،‬لە بری ئ��ەوەی وێنەی‬ ‫مەعشوقێک وێنەکەی خۆی تەڵخ بکات و نەیبینێت‪،‬‬ ‫بۆدڵنیایی ب��اوەش��ی پ��ی��ادا دەک���ات‪( ،‬نارسیس)‬ ‫ناگەڕێتەوە بۆ ئەوجێگەی لێیەوە هاتووە و دەستی‬ ‫پێکردووە‪ ،‬گرفتەکە الی (نارسیس) گرفتی وێنەو‬ ‫حەقیقەتە‪ ،‬نارسیس وەک پاڵەوانێک لەڕاستی و‬ ‫دروستی خۆی و وێنەکەی یەکالیی دەبێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫گەڕان و سەفەری پاڵەوانی پاسە ئاوییەکەی (هیوا‬ ‫ق��ادر) لەگومانێکی قوڵدایە و لەبەردەم ئەگەری‬ ‫هەڵبژاردنێکی چارەنووسسازدایە‪ ،‬یا دەکرێت هەرگیز‬ ‫وادەی دیاریکراوی گەڕانەوەی نەبێت لەبەردەم وێنە‬ ‫تراژیدییەکانی یادەوەریدا و سەفەر لەدوای سەفەر لە‬ ‫جوانییەکانی خود و دەریا و جیهان ڕابمێنێت‪ ،‬وەک‬ ‫پەنجەرەیەکی هونەریی و ستاتیکی بۆ بینینی دنیا‪،‬‬ ‫یاخود وێنەیەکی زاڵی تراژیدیی‪ ،‬وێنەیەک بەهەموو‬ ‫لەزەتەوەهمیەکانییەوە کۆی ژیانی کردووەتە ئازارێکی‬ ‫ڕاهاتوو بەڕۆح و جەستەی ئینسانی ئەم کلتوورە‪ ،‬ئازارێک‬

‫تا ئەو بوونەوەرە سووتاو و هەڵقرچاوە ونبووەی ناو دەریا‬ ‫بەسەدەف و مروارییەکانی قژییەوە نەکەوێتە بەر مانگەشەو‬ ‫و زمان نەگرێت و حیکایەتی ئەو نیهانگایە بەیان نەکات‪،‬‬ ‫هەمیشە برینێک بەئازارەکانییەوە لە هەموو چرکەساتەکاندا‬ ‫ئامادە دەبێت و وێنەکانی جیهان دەشێوێنێ و نەخشەیەکمان‬ ‫پێ درووست ناکات بۆ پاشەڕۆژ‪ ،‬لەکۆتایدا پێویستە ئاماژە‬ ‫بەوە بکەم کە ل��ەزۆر شوێندا پێویستبوو ئاماژە بە چەند‬ ‫سەرچاوەیەک بکەم و نموونەیان وەرگ��رم و پاشان ئەم‬ ‫تێکستە کۆمەڵێک الیەنی دیکەی هەبوو باس بکرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەم ‌ه کورتە خوێندنەوەیه‌کی ئه‌م شیعره‌یه ‌و هیوادارم‬

‫تەنها وەک کۆمەڵە سەرنجێکی خێرا ڕەچاوبکرێت‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬ ‫توانا ئه‌مین‬

‫‪twanaamin2@yahoo.com‬‬

‫لێپررساوی هونه‌ریی‬ ‫شاخه‌وان ئه‌نوه‌ر‬

‫‪3‬‬

‫ژمارە (‪ )5‬سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫سەرۆكی یانەی هەولێر‪ )2( :‬ملیار‌و (‪ )400‬ملیۆن دینار قەرزارین‬

‫دوو «پێشمەرگە» كەم‬

‫یاریزانانی خولی كوردستان؛ نیوەی گرێبەست‌و مووچەی دوو مانگیان وەرنەگرتووە‬ ‫گۆڵ‪-‬تایبەت‬ ‫ی���اری���زان���ان���ی ت��ی��پ��ی خ��ول��ی‬ ‫كوردستانی ی��ان��ەی «هەولێر»‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە بۆ ئ��ەوە دەك���ەن‪ :‬هێشتا‬ ‫پ��ارەی ت��ەواوی گرێبەستی وەرزی‬ ‫رابردوویان وەرنەگرتووە‪ .‬سەرۆكی‬ ‫یانەكەش دەڵێت‪« :‬زۆر قەرزارین»‪.‬‬ ‫لەلێدوانێكیدا ب��ۆ «گ��ۆڵ»‪،‬‬ ‫ئەحمەد شكور‪ ،‬یاریزانی كوردی‬ ‫یانەی هەولێر‪ ،‬وتی‪« :‬هیچ یاریزانێكی‬ ‫تیپی خولی ك��وردس��ت��ان پ��ارەی‬ ‫نیوەی گرێبەستەكەی وەرنەگرتووە‪،‬‬ ‫جگە لەوەش؛ مووچەی دوو مانگی‬ ‫رابردوومان وەرنەگرتووە»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬تیپی خولی عێراق بە‬ ‫كورد‌و عەرەبەوە‪ ،‬مووچە‌و گرێبەستی‬ ‫تەواویان وەرگرتووە‪ ،‬یانەی هەولێر‬ ‫زۆر گرنگی بە تیپی خولی عێراق‬ ‫دەدات‪ ،‬ب��ەاڵم كوردستانیشیان‬ ‫فەرامۆش نەكردووە»‪.‬‬ ‫میوان خ��ەس��رەو‪ ،‬یاریزانێكی‬ ‫تری كوردی یانەی هەولێرە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئەمە یەكەمجار نییە مووچە‌و‬ ‫گرێبەستی یاریزانە كوردەكان دوا‬

‫یاریزانانی تیپی خولی کوردستانی یانه‌ی هه‌ولێر ل ‌ه وه‌رزی ڕابردوودا‬ ‫دەك��ەوێ��ت‪ ،‬پ��ار‌و پێراریش هەمان‬ ‫شت رووی��دا‪ ،‬بەرپرسانی یانەكەش‬ ‫بەڵێنیان پێداوین ك��ە مووچە‌و‬ ‫گرێبەستی تەواومان بدەنێ‌‪ ،‬ئێمەش‬ ‫چاوەڕێ دەكەین»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ەرام��ب��ەردا‪ ،‬د‪ .‬عەبدوڵاڵ‬ ‫مەجید‪ ،‬سەرۆكی یانەی هەولێر‪ ،‬بە‬ ‫«گۆڵ»ی وت‪« :‬هیچ جیاوازییەك‬

‫پێنجشەممە لە كوردستان شاییە‬ ‫هەولێر ‪ -‬چیاڤان‬

‫م����ەراس����ی����م����ی‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی خ��ەاڵت‬ ‫ب������ەس������ەر ی����ان����ە‌و‬ ‫ی����اری����زان‌و گ��ۆڵ��چ �ی‌و‬ ‫س���ەرك���ەوت���ووەك���ان���ی‬ ‫خ��ول��ی ك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫ساز دەكرێت‪ ،‬جێگری‬ ‫سەرۆكی یەكێتیی تۆپی‬ ‫پ��ێ��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش‬ ‫دەڵێت‪« :‬خەاڵتەكان لە‬ ‫توركیاوە هاتوون»‪.‬‬ ‫سەركار عەلی خان‪،‬‬ ‫ب���ە «گ������ۆڵ»ی وت‪:‬‬

‫«ب����ەه����ۆی ئ�����ەوەی‬ ‫خ��ەاڵت��ەك��ان ل��ە واڵت��ی‬ ‫توركیاوە ئامادەكرابوو‪،‬‬ ‫نەمانتوانی ل��ە كاتی‬ ‫خۆیدا خەاڵتی ب��راوەی‬ ‫خولەكانی كوردستان‬ ‫بكەین‪ ،‬لەهەمانكاتیشدا؛‬ ‫ح��ەزم��ان��ك��رد خ��ەاڵت��ی‬ ‫س��ەرج��ەم تیپەكان لە‬ ‫یەك كاتدا بكەین‌و خولی‬ ‫پ��ل��ە دووش هەفتەی‬ ‫راب�����ردوو ت����ەواو ب��وو‪،‬‬ ‫بۆیە بەباشمانزانی دوای‬ ‫ئ��ەو خولە خەاڵتەكان‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫رۆژی پێنجشەممەی‬

‫داه��ات��وو‪ ،‬لەنێو هۆڵی‬ ‫رێستۆرانتی «تارین»‬ ‫ل���ە ش����اری ه��ەول��ێ��ر‪،‬‬ ‫ك��ات��ژم��ێ��ر (‪)06:00‬‬ ‫ی ئ��ێ��وارە‪ ،‬مەراسیمی‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی خ��ەاڵت‬ ‫بەسەر یانە‌و یاریزانە‬ ‫سەركەوتووەكانی خولی‬ ‫ن��ای��اب��ی ك��وردس��ت��ان��دا‬ ‫ئەنجام دەدرێت‪.‬‬ ‫س�����ەالم ح��س��ێ��ن‪،‬‬ ‫سكرتێری یەكێتیی تۆپی‬ ‫پ��ێ��ی ك��وردس��ت��ان��ی��ش‪،‬‬ ‫تایبەت بە «گ��ۆڵ»ی‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د‪« :‬خەاڵتی‬ ‫تیپی یەكەمی خولی‬ ‫ن�����ای�����اب‪ ،‬ك��ە‬ ‫ه�����ەن�����درێ�����ن‬ ‫ب�����وو‪)100( ،‬‬ ‫ملیۆن دی��ن��ارە‌و‬ ‫دووەم���ی���ش كە‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ب���وو‪،‬‬ ‫(‪ )75‬م��ل��ی��ۆن‬ ‫دی���ن���ارە‪ ،‬ی��ان��ەی‬ ‫پ��ێ��ش��م��ەرگ��ەی‬ ‫ه������ەول������ێ������ری‬ ‫سێیەمیش (‪)50‬‬ ‫م���ل���ی���ۆن دی���ن���ار‬ ‫وەردەگرێت»‪.‬‬

‫لەنێوان كورد‌و عەرەبەكاندا ناكەین‪،‬‬ ‫بەاڵم پارەیەكی زۆر قەرزارین كە‬ ‫دەگاتە (‪)2‬ملیار‌و (‪ )400‬ملیۆن‬ ‫دینار»‪.‬‬ ‫وت����ی����ش����ی‪« :‬ه�����ۆك�����اری‬ ‫خەرجنەكردنی‬ ‫قەرزارییەكەمان‪،‬‬ ‫بودجەیە‪ ،‬تاوەكو ئێستا بودجەی‬ ‫ئەمساڵمان وەرنەگرتووە‪ ،‬تەنیا (‪)1‬‬

‫بوو‪« ،‬زێرەڤانی»شی‬

‫ملیارێک‌و (‪)150‬‬ ‫ملیۆن دینارمان‬ ‫وەرگ�����رت�����ووە‪،‬‬ ‫ئەوەش بە بەراورد‬ ‫ل��ەگ��ەڵ خەرجی‬ ‫ی��ان��ەك��ەم��ان زۆر‬ ‫كەمە‪ ،‬قەرزێكی‬ ‫زۆرمان كردووە»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت بە‬ ‫پێدانی مووچە‌و‬ ‫گرێبەست بە تیپی‬ ‫خ��ول��ی ع��ێ��راق‌و‬ ‫عەرەبەكانی ئەو‬ ‫تیپە‪ ،‬عەبدوڵاڵ‬ ‫م��ەج��ی��د وت���ی‪:‬‬ ‫«ی�����اری�����زان�����ە‬ ‫فۆتۆ‪ :‬گۆڵ ع�����ەرەب�����ەك�����ان‬ ‫پ��ی��ش��ەگ��ەرن‪ ،‬بۆ‬ ‫پارە یاریی دەكەن‪ ،‬بۆیە گەر ئەو‬ ‫پارەیەمان بۆ تەرخان نەكردنایە‪،‬‬ ‫یارییان بۆ نەدەكرین‪ ،‬بەاڵم تیپی‬ ‫خ��ول��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬هەموویان‬ ‫ێ ب��ەوە‬ ‫خەڵكی ش��ارەك��ەن‌و گ��و ‌‬ ‫ن��ادەن‪ ،‬كە مووچە نەبێت یاریی‬ ‫نەكەن»‪.‬‬

‫هاتە سەر‬

‫لە یاریی كۆتایی پەروەردەكاندا‬

‫ناوبژیوان؛ ئاژاوە دروست دەكات‬

‫ گۆڵ‪ -‬ئەردەاڵن محەمەد‬

‫رۆژێ��ك كاتی یارییەكە دەگ��ۆڕن‌و‬ ‫رۆژێك هۆڵەكە دەگۆڕن»‪.‬‬ ‫ف���واد عوبێد‪ ،‬ب��ەڕێ��وه‌ب��ەری‬ ‫چاالكیی وەرزش��ی �ی‌و دیدەوانیی‬ ‫وەزارەتی پەروەردە‪ ،‬بە «گۆڵ»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەو ناوبژیوانانەی كە‬ ‫ئەو یارییەیان بەڕێوەبرد‪ ،‬هەر ئەو‬ ‫ناوبژیوانانەن كە لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫عێراق‌و یەكێتیی ناوەندی باسكەی‬ ‫كوردستان پشتیان پێ‌ دەبەستن‪،‬‬

‫دۆڕاندن بگرن»‪.‬‬ ‫چاودێرێكی هۆڵی پێشمەرگەی‬ ‫سلێمانیش بە «گۆڵ»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«ئ���ەو ش��ووش��ەی��ە ب��ە دەس��ت��ی‬ ‫ئ��ەن��ق��ەس��ت ش��ك��ێ��ن��را‪ ،‬كاتێك‬ ‫پ����ەروەردەی هەولێر یاریەكەی‬ ‫دۆڕاند‪ ،‬چەند یاریزانێكیان چوونە‬ ‫دەرەوە‌و یاریزانێكیان بە رقەوە‬ ‫بۆكسێكی دا ل��ە ش��ووش��ەك�ە‌و‬ ‫یەكێكیتریشیان‬ ‫ش��ك��ان��دی‪،‬‬

‫هەفتەی رابردوو‪ ،‬پاڵەوانێتیی‬ ‫باسكەی پ��ەروەردەك��ان بە شەڕ‬ ‫كۆتاییهات‌و راهێنەری هەولێریش‪،‬‬ ‫ناوبژیوان بە هۆكار دەزانێت‪.‬‬ ‫ل��ە ی��اری��ی كۆتایی باسكەی‬ ‫پەروەردەكانی هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫كە بە بردنەوەی سلێمانی لە هەولێر‬ ‫(‪ )91-93‬خاڵ كۆتاییهات‪ ،‬شەڕ‌و‬ ‫ئاژاوە روویكردە نێو یاریگا‌و‬ ‫چ��ەن��دی��ن ش��ووش��ەی نێو‬ ‫هۆڵی یانەی پێشمەرگەش‬ ‫شكێنرا‪.‬‬ ‫ش��ۆڕش��ڤ��ان ن��ام��ی��ق‪،‬‬ ‫راه��ێ��ن��ەری پ�����ەروەردەی‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪ ،‬ب��ە «گ���ۆڵ»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪« :‬ئ��ەو گرژیی‌و‬ ‫ئ��اڵ��ۆزی��ی��ەی ك��ە دروس��ت‬ ‫ب��وو‪ ،‬ه��ۆك��اری سەرەكیی‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ ناوبژیوان‪،‬‬ ‫ێ ناوبژیوانەكە لە‬ ‫كە هەرس ‌‬ ‫ئاستی پێویستدا نەبوون»‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رده‌اڵن محه‌مه‌د‬ ‫وتیشی‪« :‬نەدەبوایە ئەو دیمه‌نێک ل ‌ه یاریی کۆتایی پاڵه‌وانێتییه‌ک ‌ه‬ ‫ناوبژیوانانە یاریی كۆتایی‬ ‫بەڕێوەببەن‪ ،‬چونكە ئەو یارییە ناوبژیوانیش مرۆڤە‌و ئەویش هەڵە س��ەری بەركەوت كە چوونە ئەو‬ ‫هێندەی خولی نایاب بەهێز بوو»‪ .‬دەك���ات‪ ،‬باشترین ناوبژیوانیش دی��و درگ��اك��ەوە وت��ی��ان؛ بتڵیان‬ ‫ئ��ەو مامۆستا هەولێرییە‪ ،‬ئەوەیە؛ كە كەمترین هەڵە بكات‪ ،‬پ��ی��اك��ێ��ش��اوی��ن‪ ،‬راس���ت ن��اك��ەن‌و‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ه���ەم���وو س��اڵ��ێ��ك بۆیە هاندەرانمان نەگەیشتوونەتە خۆیان شكاندیان‌و ئەو یاریزانەی‬ ‫پاڵەوانێتیی پەروەردەكان لەڕووی ئەو ئاستەی كە گیانی ئاشتیی‌و شوشەكەی شكاند‪ ،‬خۆم بردم بۆ‬ ‫رێكخستنەوە زۆر زۆر الوازە‪ ،‬تەباییان ت��ێ��دا ب��ێ�ت‌و ب��ەرگ��ەی تەداویكردن»‪.‬‬

‫یاریگای نێودەوڵەتیی هەڵەبجە؛ بەرەو لەناوچوون ده‌چێت‬ ‫بێستون تاوه‌گۆزی‪ ،‬هه‌ڵه‌بجه‌‬

‫لەدوای چەندینجار دەرفەتدان‌و‬ ‫تازەكردنەوەی م��اوەی كاركردن بە‬ ‫كۆمپانیای جێبەجیكار‌و دواج��ار‬ ‫بڕیار بوو؛ بەشێوەیەكی رەسمیی‌و‬ ‫ل���ە(‪ ،)3/16‬كۆمەڵگەی وەرزشیی‬ ‫هەڵەبجە بكرێتەوە‌و تەسلیم بە‬ ‫الی��ەن��ی پ��ەی��وەن��دی��دار بكرێت‪ ،‬كە‬ ‫لەنێوانیاندا ئەم یاریگای تۆپی پێیەی‬ ‫تیادایە‪ ،‬ب��ەاڵم تائێستا یاریگاكە‬ ‫لە كۆمپانیای زۆزگ وەرنەگیراوەو‬ ‫گاردنی یاریگاكەش بەتەوایی بێ‌‬ ‫ئاوی پێوە دیارەو بەرەو لەناوچوون‬ ‫دەڕوات‪ .‬لەم بارەیەوە؛ عەلی سەعید‪،‬‬ ‫سەرۆكی یانەی هەڵەبجە بە وەكالەت‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬بەیەكێك لەو كارمەندانەی لە‬ ‫یاریگاكەدا ئیش دەك��ەن‪ ،‬وتوومە؛‬ ‫بۆچی ئ��اوی ئ��ەو گ��اردن��ە ن��ادەن‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ��ەو پ��اس��ەوان��ە وت��وی��ەت��ی؛‬ ‫ك��ەس م��ووچ��ەم��ان ن��ادات��ێ‌‌و هیچ‬ ‫لێپرسینەوەیەكیش نییە‪ ،‬بۆیە منیش‬ ‫هیچ ناچارنیم ئەو كارە بكەم»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬بەداخەوە نازانم بۆ‬

‫یاریگای نێوده‌وڵه‌تی هەڵەبجەی شه‌هید‬ ‫هەرچی كاری ئێمەیە بەمشێوەیەی‬ ‫لێدێت» ‪.‬‬ ‫ه��ەژار‪ ،‬بەرپرسی كۆمپانیای‬ ‫(ئەسفا) ی توركیش‪ ،‬كە ئەركی‬ ‫م��ودەرەج‌و سەوزكردنی یاریگاكەی‬ ‫ل��ەئ��ەس��ت��ۆدای��ەح‪ ،‬ب��ەس��ەره��ات��ی‬ ‫لەناوچوونی یاریگاكە بۆ «گۆڵ»‬ ‫باس دەكات‌و دەڵێت‪« :‬ئەو بۆندەی‬ ‫لەگەڵ كۆمپانیای زۆزگ مۆركراوە‪ ،‬لە‬ ‫ڕێکه‌وتی (‪)2010/12/15‬وە كارەكانی‬ ‫ت���ەواو ك����ردووە‪ ،‬ب���ەاڵم یاریگاكە‬

‫بەجێناهێڵێت‌و پێی حەیفە»‪.‬‬ ‫ئەو بەرپرسە وتیشی‪« :‬نازانم‬ ‫حكومەت بۆچی یاریگاكە وەرناگرێت؟‪،‬‬ ‫چیتر تاقەتم ن��ەم��اوە‪ ،‬تەنیا دوو‬ ‫هەفتەی تر چ��اوەڕ ‌ێ دەك��ەم‌و دوای‬ ‫ئەوە یاریگاكە بەجێدەهێڵم‪ ،‬چونكە‬ ‫من كارەكانم لەگەڵ كۆمپانیای زۆزگ‬ ‫كۆتایی پێهاتووە»‪.‬‬ ‫ئەمەش ت��ەواو وەرزشكارانی‬ ‫هەڵەبجەی تووشی شۆك ك��ردووە‌و‬ ‫چەندین وەرزش��ك��اری شارەكەش‪،‬‬

‫فۆتۆکان‪ :‬بێستون تاوه‌گۆزی‬ ‫ئ��ام��ادەن بەب ‌ێ بەرامبەر خزمەت‬ ‫بەو یاریگایە بكەن‪ ،‬بۆئەوەی لەناو‬ ‫نەچێت‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە؛ حەسەن محەمەد‪،‬‬ ‫كەسێتیی وەرزشیی دیاری هەڵەبجە‪،‬‬ ‫ه��ۆك��ارەك��ەی ب��ۆ كەمتەرخەمیی‬ ‫حكومەت دەگەڕێنێتەوەو دەڵێت‪:‬‬ ‫«دەبوایە هەر لەسەرەتای كاركردنی‬ ‫یاریگاكەوە‪ ،‬حكومەت دەستەیەكی‬ ‫بۆ ئەم كۆمەڵگایە دابمەزراندایە‪،‬‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەی ب��ەت��ەواوی��ی ش��ارەزای��ی‬

‫پەیدا بكەن‪ ،‬ئێستا ئەو كۆمەڵگایە‬ ‫نەدەگەیشتە ئەم دەرئەنجامە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ئەوەشی راگەیاند‪:‬‬ ‫هێشتا كات لەبەردەستدا ماوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی دەستەیەكی شارەزاو ئاكتیڤی‬ ‫بۆ دابنرێت‪ ،‬تاوەكو ئەو كۆمەڵگایە‬ ‫لە لەناوچوون بپارێزرێت‪ .‬له‌الیه‌کی‬ ‫ت���ره‌و‌ه تیپی تۆپی پێی یانەی‬ ‫«ه ‌هڵەبجە»‪ ،‬بە هەقی خۆی یاریی‬ ‫كۆتایی خولی پلە دووەكانی لە ئەستۆ‬ ‫گرت‪ ،‬بەاڵم وتەیەكی مامۆستا سەاڵح‬

‫حەمە وریا‬ ‫لە هەواڵێكی چاوەڕوانكراودا‪،‬‬ ‫رۆژی هەینی لە شاری دهۆك‪ ،‬ناوی یانەی «پێرس»‬ ‫گۆڕا بۆ یانەی «زێرەڤانی»‪ ،‬ئێمەی رۆژنامەنووسان‪،‬‬ ‫ی��ان وەرزش���ك���اران‌و وەرزش��دۆس��ت��ان‪ ،‬بەگشتیی‬ ‫هەمیشە هەوڵی دوورخستنەوەی وەرزشمان داوە لە‬ ‫سیاسەت‪ ،‬چونكە جگە لە زەرەر‪ ،‬هیچ سودێكمان‬ ‫لێ‌ نەبینیوە‪ ،‬بەهەر حاڵ؛ كاتێك یانەی پێشمەرگە‬ ‫لە شاری سلێمانی دروست بوو‪ ،‬لە ناوچەی زەردیش‬ ‫دوای ماوەیەك یانەی پێشمەرگەی هەولێر دروست‬ ‫كرا‪ ،‬ئەو هەواڵە بەالمانەوە سەیر نەبوو‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوەش یەكێكی ترە لە نیشانەكانی دوو ئیدارەیی‌و‬ ‫ب��اوەڕ نەكردن بە یەكتر‪ ،‬جگە ل��ەوەش؛ هەموو‬ ‫ك��ورد لە هەر چ��وار پارچەی كوردستانیش ناوی‬ ‫پێشمەرگەی بەالوە پیرۆزە‪ ،‬بەاڵم هۆكاری گۆڕینی‬ ‫ناوی «پێرس» بە «زێرەڤانی» بۆ چ مەبەستێك؟‬ ‫زۆرن ئەو كەسانەی دەڵێن‪ :‬هیچ مەبەستێك لەپشت‬ ‫ئەو ناو گۆڕینەوە نییە‪ ،‬بەاڵم چۆن بڕوا بكەین‪،‬‬ ‫ئێمە پەیوەندیمان بە الیەنی سیاسیی‪ ،‬یان حكومیی‬ ‫یاخود هەر شتێكی تری ناوی زێرەڤانییەوە نییە‪،‬‬ ‫هەمووشمان دەزانین تەنیا لە ناوچەی زەرد دا‪،‬‬ ‫بەهێزەكانی پۆلیس دەوترێت زێرەڤانی‪ ،‬ئەو ناوەش‬ ‫ناوێكی نوێیە دروست بووە‪ ،‬ئەگەر ئەوان پێیانوایە؛‬ ‫ئەو یانەیە تایبەتە بە هێزەكانی ناوخۆ‌و ناكرێت‬ ‫ن��اوی زێرەڤانی لێ بنرێت‪ ،‬ب��ەاڵم دروستبوونی‬ ‫كێشەو ئاڵۆزییەكان لە شاری سلێمانی لە(‪)17‬ی‬ ‫شوبات بەدواوە‪ ،‬ناوی زێرەڤانی لەڕووی سیاسەتەوە‬ ‫لە هەندێك ناوچەی كوردستان‪ ،‬بە تایبەت شاری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬قسەو باسی زۆری لێوەكرا‪ ،‬بۆیە گۆڕینی‬ ‫ن��اوی «پێرس» ل��ەم كاتەی ئێستادا‪ ،‬من وەك‬ ‫رۆژنامەنووسێك بە كارێكی باشی نازانم‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەو یانەیە لە كاتی خولی كوردستان دەچنە شارو‬ ‫شارۆچكەكانی كوردستان‪ ،‬خوانەخواستە من هەر لە‬ ‫ئێستاوە باس لە دروستبوونی كاری خراپ‌و رووداوی‬ ‫دڵتەزێن ناكەم‪ ،‬بەاڵم چونكە یانەكانی سلێمانی‬ ‫هەمیشە رێزی تایبەتیان لە میوانەكانیان گرتووە‪،‬‬ ‫بەڵگەشم بۆ ئەم وتەیە؛ كاتێك یانەی پێشمەرگەی‬ ‫سلێمانی چووە شاری دهۆك‌و بەرامبەر بە یانەی ئەو‬ ‫شارە یاریی كرد‪ ،‬هەموومان بینیمان كە چۆن یانەی‬ ‫پێشمەرگەیان بە دۆڕان��دن داو دوای یارییەكەش؛‬ ‫هێرش كرایە س��ەر یاریزانەكان‌و راگەیاندنكاری‬ ‫یانەكە‪ ،‬ب��ەاڵم لەكاتی گەڕانەوەی یانەی دهۆك‬ ‫بۆ شاری سلێمانی لەالیەن یانەی پێشمەرگەوە‪،‬‬ ‫ئەوپەڕی رێزو حورمەتیان لێگیرا‪ ،‬بەاڵم كێ‌ دەتوانێت‬ ‫رێ‌ لە هاندەران بگرێت‪ ،‬چونكە هەموومان دەزانین‬ ‫یانەكانی كوردستان لەم كاتەدا هەریەكەو سەر‬ ‫بە حیزب‌و الیەنیكە‪ ،‬بۆیە هیوادارم گۆڕینی ناوی‬ ‫یانەی «پێرس» تەنیا ناو بێت‌و كاری سیاسیی‌و‬ ‫مەبەستی دووبەرەكیی‌و كاری نەشیاوتری لەپشتەوە‬ ‫نەبێت‪ ،‬چونكە زەرەرم��ەن��دی یەكەم وەرزشەكەو‬ ‫میللەتەكەمان دەبێت‪ ،‬ئایا گۆڕینی ناوی «پێرس»‬ ‫بە «زێرەڤانی»‪ ،‬بۆ زیاتر هاوكاریكردنی ئەو تیپەیە‬ ‫لەالیەن حیزبەوە؟ ئایا ئەگەر ناوی «پێرس» بوایە‪،‬‬ ‫ئەوا وەك وەرزی رابردوو كەس هاوكاریی نەدەكرد؟‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا كە بووە بە زێرەڤانی‪ ،‬لە چەند الیەكەوە‬ ‫پشتگیریی لێ دەكرێت‌و ئیمكانیاتی مادیی زیاد‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەی قوڕ بەسەرمان! ئەگەر ئاوا بیر لە‬ ‫بەرەوپێشبردنی وەرزشی كوردستان بكەینەوە‪ ،‬تا‬ ‫حیزب دەستی لەناو وەرزشدا هەبێت‪ ،‬هەر ئەوەش‬ ‫چارەنووسی وەرزشە جوانەكەمان دەبێت‪.‬‬

‫حەمە كەریم‪ ،‬وەرزشكارانی هەڵەبجە‬ ‫نیگەران دەكات‪ ،‬ناوبراویش دەڵێت‪:‬‬ ‫«دەم��ان��ەوێ��ت وەرزش���ی هەڵەبجە‬ ‫بگەڕێنینەوە ئاستی جارانی»‪.‬‬ ‫هەفتەی رابردوو‪ ،‬لەنێو یاریگای‬ ‫نێودەوڵەتیی هەڵەبجە‪ ،‬یاریی كۆتایی‬ ‫خولی یانە پلە دووەك��ان لەنێوان‬ ‫(هەڵەبجە‌و مەخمور) ئەنجامدرا‪،‬‬ ‫دوای یارییەكی بەهێز‪ ،‬مەخمور (‪-3‬‬ ‫‪ )2‬یارییەكەی بردەوە‪.‬‬ ‫پێش ئەو یارییە‪ ،‬یەكێتیی تۆپی‬ ‫پێی كوردستان بڕیاری دابوو؛ هەر‬ ‫تیپێك ببێتە یەكەمی گرووپەكەی‪،‬‬ ‫یاریی كۆتایی لە یاریگای ئ��ەودا‬ ‫ئەنجام دەدرێ���ت‪ ،‬ب��ەاڵم مامۆستا‬ ‫س��ەاڵح محەمەد ك��ەری��م‪ ،‬ئەندامی‬ ‫كۆمیتەی تەنفیزیی لیژنەی ئۆڵۆمپیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە بەرنامەی (تایم ئاوت)‪،‬‬ ‫كـــە رزگار كـەمال لە تەلەفزیۆنی‬ ‫گەلی كوردستان پیشكەشی دەكات‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ « :‬ئێمە هەوڵی ت��ەواو‬ ‫دەدەین بۆ ئەوەی یاریی كۆتایی لە‬ ‫هەڵەبجە ئەنجام بدرێت»‪.‬‬ ‫ئەم وتانەی ناوبراو‪ ،‬وەرزشكارانی‬ ‫هەڵەبجەی شەهیدی ت��ووڕە كردو‬

‫بە منەتكردن بەسەر شارەكەیاندا‬ ‫لەقەڵەمی دەدەن‪ ،‬چونكە ئەنجامدانی‬ ‫ئەو یارییە‪ ،‬بڕیاری یەكێتیی تۆپی‬ ‫پ ‌ێ بووە‌و پێویستی بە هەوڵی كەس‬ ‫نەبووە‪.‬‬ ‫لەم بارەیەوە؛ بەختیار عەبدوڵاڵ‪،‬‬ ‫رۆژنامەنووسی وەرزشیی شارەكە‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ه��ەق نییە ئ��ەو هەموو‬ ‫منەتە بەسەرماندا بكەن‪ ،‬چونكە‬ ‫وەرزش��ك��اران��ی هەڵەبجە زۆر لەوە‬ ‫تێگەیشتووترو رۆشنبیرترن‌و بەردەوام‬ ‫رووپ��ەری رۆژنامەكان دەخوێننەوە‪،‬‬ ‫دەزانن كە ئەوە بڕیاری یەكێتیی تۆپی‬ ‫پێیە‌و بە هەوڵی خۆمان بەدەستمان‬ ‫هێناوەو پێویست ناكات كەس منەت‬ ‫بەسەرماندا بكات»‪.‬‬ ‫لەو بارەیەوە؛ مامۆستا سەاڵح‬ ‫وتی‪« :‬راستە ئەوە بڕیاری یەكێتیی‬ ‫تۆپی پ ‌ێ ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم خ��ودی خۆم‬ ‫پەیوەندیم بە پارێزگارەوە كردووە‪،‬‬ ‫تاوەكو هەوڵی جدیی بدرێت بۆ ئەوەی‬ ‫یاریی كۆتایی لە یاریگای هەڵەبجە‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئێمە ویستومانە بەو كارەمان‬ ‫وەرزش��ی هەڵەبجە بگەڕێنینەوە بۆ‬ ‫ئاستی جارانی»‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫‪Bahman.Gharib@yahoo.com‬‬

‫بە (‪ )6‬هۆكار‪ ،‬ئەرجەنتین تووشی شكست دەبێت‬

‫ئاژانسەكان‪:‬‬ ‫ه����ەڵ����ب����ژاردەی‬ ‫ئ���ەرج���ەن���ت���ی���ن���ی‬ ‫میونداریكاری جامی‬ ‫ك��وپ��ا ئ��ەم��ری��ك��ا‪ ،‬بە‬ ‫شەش هۆكار تووشی‬

‫شكستی گ��ەورەت��ر‬ ‫دەب��ێ �ت‌و پسپۆڕێكی‬ ‫تۆپی پێ‪ ،‬ئەو هۆكارانە‬ ‫ئاشكرا دەكات‪.‬‬ ‫ع�����ادل داودی‪،‬‬ ‫پ���س���پ���ۆڕی ت��ۆپ��ی‬

‫پ��ێ‌و بەناوبانگترین‬ ‫ن��ووس��ەری ماڵپەری‬ ‫جیهانی گۆڵ‪ ،‬تەواوی‬ ‫پێكهاتەی ئەرجەنتین‌و‬ ‫ش��ێ��وازی یاریكردنی‬ ‫بەتایبەتی لەیارییەكەی‬

‫ب��ەرام��ب��ەر بۆلیڤیا‬ ‫ش���ی���ك���ردوووەت���ەوە‌و‬ ‫رایگەیاند‪ :‬ئەرجەنتین‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ێ��ك ه��ەڵ��ەی‬ ‫گ��ەورەی هەیە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئ��ەگ��ەر ئ���ەو ه��ەاڵن��ە‬

‫چارەسەر نەكات‪ ،‬ئەوا‬ ‫تووشی شكستی گەورە‬ ‫دەبێت‪.‬‬ ‫یەكەم‪ :‬یاریكردن‬ ‫بەهێواشی‪ :‬پێویستە‬ ‫ل��ەس��ەر ئەرجەنتین‪،‬‬ ‫بەشێوازێكی خێراتر‬ ‫یاریی بكات‌و زۆرترین‬ ‫ك��ات‪ ،‬تۆپ الی خۆی‬ ‫بهێڵێتەوە‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬نەبوونی‬ ‫م����ای����س����ت����رۆی����ەك‬ ‫لەناوەڕاستی یاریگادا‪:‬‬ ‫پێشتر ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ئەرجەنتین‪ ،‬خاوەنی‬ ‫ریكێلمی ب���وو‪ ،‬ئەو‬ ‫ی��اری��زان��ە ب��ەت��ەواوی��ی‬ ‫كۆنترۆڵی ناوەڕاستی‬ ‫كردبوو‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫ئەرجەنیتن‪ ،‬یاریزانێكی‬ ‫وەكو ریكێلمی دروست‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫س������ێ������ی������ەم‪:‬‬ ‫ماسكێرانۆ‪ ،‬ناتواێت‬ ‫وەك بەرشەلۆنە بێت‪:‬‬ ‫خافێر ماسكێرانۆی‬ ‫كاپتنی ئەرجەنتین‪،‬‬

‫زۆر ج��ی��اواز لەگەڵ‬ ‫شێوازی بەرشە یاریی‬ ‫دەكات‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫لەگەڵ بانێگا‌و كامبیاسۆ‬ ‫خ���ۆی بگونجێنێت‪،‬‬ ‫ه��ەرچ��ەن��دە ئ��ەم ك��ارە‬ ‫ق����ورس����ە‪ ،‬چ��ون��ك��ە‬ ‫لەگەڵ‬ ‫لەبەرشەلۆنە‬ ‫چاڤی‌و ئینێستا یاریی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫چ�����وارەم‪ :‬گرتنی‬ ‫میسی‪ :‬لەیارییەكەی‬ ‫بەرامبەر بۆلیڤیا‪ ،‬میسی‬ ‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی توند‬ ‫لەالیەن بەرگریكارانەوە‬ ‫راگ���ی���را ب����وو‪ ،‬ب��ۆی��ە‬ ‫باتێستا‪،‬‬ ‫پێویستە‬ ‫بەشێوازێكی تر یاریی‬ ‫ب��ە میسی ب��ك��ات تا‬ ‫بەئاسانی‌و بە ئازادیی‬ ‫خۆی یاریی بكات‪.‬‬ ‫پ�����ێ�����ن�����ج�����ەم‪:‬‬ ‫پێكهاتەیەك لێوانلێو‬ ‫لەیاریزانی نائامادە‪:‬‬ ‫پێكهاتەی سەرەكیی‬ ‫ب��ات��ێ��س��ت��ا‪ ،‬چ��ەن��دی��ن‬ ‫یاریزانی تێدا ب��وو كە‬

‫ئ���اژان���س���ەك���ان‪:‬‬ ‫س��ی��س��ك ف��اب��ری��گ��اس��ی‬ ‫یاریزانی یانەی ئارسناڵ‪،‬‬ ‫زۆر نزیكبووەتەوە لە‬ ‫پەیوەندیكردنی بەیانەی‬ ‫بەرشەلۆنە‌و رۆژنامەیەكی‬ ‫ئیسپانیش باڵویكردەوە‪،‬‬ ‫ئەو یاریزانە‪ ،‬سەرجەم‬

‫ك��ەل��وپ��ەل��ی م��اڵ��ەك��ەی‬ ‫لەلەندەن فرۆشتووە‪.‬‬ ‫رۆژنامەی «ماركا»ی‬ ‫ئیسپانی‪ ،‬باڵویكردەوە كە‬ ‫فابریگاس‪ ،‬لەگەڵ چەند‬ ‫ب��ازرگ��ان��ێ��ك��ی ل��ەن��دەن‪،‬‬ ‫گەیشتووەتە رێكەوتن‬ ‫بۆ فرۆشتنی سەرجەم‬

‫كەلوپەلی ناو ماڵەكەی‪،‬‬ ‫كە دەكەوێتە لەندەنی‬ ‫پایتەختەوە‪.‬‬ ‫م�����������ارك�����������ا‪،‬‬ ‫ئاشكراشیكرد‪ :‬مەبەست‬ ‫لەفرۆشتنی كەلوپەلی‬ ‫م��اڵ��ەك��ەی‪ ،‬گ��ەڕان��ەوەی‬ ‫فابریگاسە بۆ بەرشەلۆنە‌و‬

‫ئیمزاكردنی گرێبەستێك‬ ‫ل����ەگ����ەڵ ئ�����ەو ی��ان��ە‬ ‫ئیسپانییە‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵەكەی‬ ‫م����ارك����ا‪ ،‬ف��اب��ری��گ��اس‬ ‫بڕیاریداوە‪ ،‬ئەم وەرزە‬ ‫پ��ەی��ون��دی��ی ب��ەی��ان��ەی‬ ‫ئارسناڵەوە نەكاته‌وه‌‪،‬‬

‫ئەگەر ئارسن ڤینگەری‬ ‫راهێنەری ئارسناڵیش‬ ‫بانگێشتی بكات‪ ،‬ئەوا‬ ‫ل��ەب��ڕی��ارەك��ەی پاشگەز‬ ‫نابێتەوە‪.‬‬ ‫لەالیەكی تریشەوە‪،‬‬ ‫ف��اب��ری��گ��اس ق��س��ەی بۆ‬ ‫رۆژنامەكانی ئینگلتەرا‬

‫ك������ردووە‌و دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«كاری وەرزی رابردوو‪،‬‬ ‫دووب�����ارە ن��اك��ەم��ەوە‬ ‫ك���ە ب���ەرش���ەل���ۆن���ەم‬ ‫رەت����ك����ردەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەم����ەوێ����ت وەرزی‬ ‫داه��ات��وو‪ ،‬لەكەتەلۆنیا‬ ‫یاریی بكەم»‪.‬‬

‫ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی ب��اش‬ ‫ئامادە نەبوون‪ ،‬رۆخۆ‌و‬ ‫كامبیاسۆ‌و الفێتزی‌و‬ ‫تیڤێز‪ ،‬لەكۆتایی خولە‬ ‫ناوخۆییەكانی ئەوروپا‪،‬‬ ‫زۆرب����ەی ك��ات لەسەر‬ ‫كورسی ی��ەدەگ بوون‪،‬‬ ‫ل��ەه��ەم��ان��ك��ات��دا‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫راهێنەرە لەكۆتاییەكاندا‬ ‫بەشداریی بە ئەگوێرۆ و‬ ‫دی ماریا كرد‪ ،‬كە ئەوان‬ ‫لەیانەكانیاندا كلیلی‬ ‫بردنەوەن‪.‬‬ ‫ش��������ەش��������ەم‪:‬‬ ‫ف��ش��اری راگ��ەی��ان��دن‪:‬‬ ‫راگەیاندنەكان‪ ،‬تیڤێز‌و‬ ‫الف��ێ��ت��زی بەمیسی‬ ‫دەچوێنن‪ ،‬بۆیە ئەوان‬ ‫پێش میسی فشاریان‬ ‫ل��ەس��ەر ب���وو‪ ،‬چ��اوی‬ ‫كامێراكانیش بەردەوام‬ ‫ل��ەس��ەر میسی ب��وو‪،‬‬ ‫بۆیە ئ��ەوە وا دەكات‬ ‫هەمیشە ئەرجەنتین‬ ‫ل���ەژێ���ر ف��ش��ارێ��ك��ی‬ ‫گەورەدا یاریی بكات‪.‬‬

‫ژمارە (‪ )5‬سێشەممە ‪2011/7/5‬‬

‫ئەگوێرۆ؛ هەنگاوێكی‬ ‫بۆ ریاڵ مەدرید ماوە‬

‫ئاژانسەكان‪:‬‬ ‫س��ێ��رج��ی��ۆ ئ��ەگ��وێ��رۆی‬ ‫ئەرجەنتینی‪ ،‬هەنگاوێكی ماوە‬ ‫پەیوەندیی بەیانەی ریاڵ‬

‫م���ەدری���دەوە‬ ‫ب��ك��ات‌و ب��ۆ ئەو‬ ‫مەبەستەش‪)45( ،‬‬ ‫ملیۆن ی���ۆرۆی بۆ‬ ‫داناوە‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ەی «توتۆ‬ ‫س���پ���ۆرت»ی ئیتاڵی‪،‬‬ ‫باڵویكردەوە‪ ،‬ئەمجارە یانەی‬ ‫ریاڵ مەدرید‪ ،‬بە زەبری پارە بۆ‬ ‫كڕینی ئەگوێرۆ‪ ،‬چووەتەپێشەوە‪.‬‬ ‫ت������وت������ۆ س������پ������ۆرت‪،‬‬ ‫روونیشیكردووەتەوەكە بەرپرسانی‬ ‫یانەی ریاڵ مەدرید‪ ،‬ئامادەیی‬ ‫خۆیان دەرب��ڕی��وە‪ ،‬بڕی (‪)45‬‬ ‫م��ل��ی��ۆن ی���ۆرۆ لەگرێبەستی‬ ‫ئەگوێرۆدا خەرج بكەن‪.‬‬ ‫لەالیەكی تریشەوە‪ ،‬دیگۆ‬ ‫ئەرماندۆ مارادۆنای ئەفسانەی تۆپی‬ ‫پێی جیهان‪ ،‬ئامۆژگاریی ئەگوێرۆ‬ ‫دەك��ات‪ ،‬كە رووبكاتە یانەی ریاڵ‬ ‫مەدرید‌و گرێبەستەكەی یانەی شاهانە‬ ‫قبوڵ بكات‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵەكەی توتۆ سپۆرت‪،‬‬ ‫ی��ان��ەی ری��اڵ م��ەدری��د‪ ،‬كەوتووەتە‬ ‫ملمالنێی یانەی بەرشەلۆنە‌و نایەوێت‬ ‫ئەو یانەیە بەئاسانی سیسك فابریگاس‬ ‫بكڕێت‪ ،‬بۆیە بڕی (‪ )50‬ملیۆن یۆرۆشی‬ ‫بۆ ئەو ئیسپانییە تەرخانكردووە‪ ،‬تا‬ ‫لەوەرزی داهاتوودا‪ ،‬لەبری كەتەلۆنیا‪،‬‬ ‫رووبكاتە مەدرید‪.‬‬

‫ئەلڤێس‪ ،‬هۆكاری ئاست الوازیی میسی لە كوپا ئەمریكا‪ ،‬ئاشكرا دەكات‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬دانێل ئەلڤێس‪ ،‬هاوڕێی‬ ‫لیۆنێل میسی لەیانەی بەرشەلۆنە‪ ،‬هۆكاری‬ ‫ئ��اس��ت�لاوازی��ی ئ��ەو ئەرجەنتینییە ل��ەری��زی‬ ‫هەڵبژاردەی ئەرجەنتین ئاشكرا دەكات‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫میسی‪ ،‬هەر باشترین یاریزانی جیهانە‪.‬‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ رۆژن��ام��ەی‬ ‫«سپۆرتی» كەتەلۆنی‪ ،‬ئەلڤێس‪ ،‬باس لەمیسی‬ ‫دەكات‌و دەڵێت‪« :‬میسیی ئەرجەنتین‪ ،‬هەمان‬ ‫میسیی بەرشەلۆنەیە‪ ،‬بەاڵم هاندەرانی تانگۆ‬ ‫لەوە تێناگەن»‪.‬‬ ‫ئەلڤێس‪ ،‬كە بەرگریكاری الی راستی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی بەرازیلە‪ ،‬وتیشی‪« :‬هۆكاری‬ ‫سەركەوتنی میسی لەبەرشەلۆنە‪ ،‬ئەو شێوازی‬ ‫یاریكردنەیە كە یانەكە پەیڕەوی دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫شێوازی ئەرجەنتین جیاوازترە‌و ئەستەمە هەمان‬ ‫ئاستی یانەكە پێشكەش بكرێت»‪.‬‬ ‫ئەلڤێس‪ ،‬باس لەخۆیشی دەكات‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«بەهەمان شێوە‪ ،‬منیش لەیانەی بەرشەلۆنە‬ ‫باشتر یاریی دەكەم وەك لە بەرازیل‪ ،‬تەنانەت‬ ‫هەندێك جار لە بەرشەلۆنە‪ ،‬گۆڵ تۆمار‬ ‫دەكەم‌و هێندەی میسی لەیاریگای تیپی‬ ‫بەرامبەردام‪ ،‬بەاڵم لەبەرازیل‪ ،‬ناتوانم‬ ‫ئەوە بكەم»‪.‬‬ ‫لەكۆتایی قسەكانیدا‪ ،‬ئەلڤێس‬ ‫وتی‪« :‬پێویستە هاندەران‪ ،‬پشتگیریی‬ ‫میسی بكەن‪ ،‬چونكە بەهەر شێوازێك‬ ‫ی���اری ب��ك��ات‪ ،‬باشترین یاریزانی‬ ‫جیهانە»‪.‬‬

‫دالگلیش دەرده‌كرێت‬

‫مایكۆن؛ بۆ فرۆشتن نییە‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬یانەی ئینتەرمیالنی‬ ‫ئیتاڵی‪ ،‬سەرجەم یانەكانی ئەوروپا‌و‬ ‫جیهانی بێهیوا ك��رد لەهەوڵدان بۆ‬ ‫كڕینی دۆگالس مایكۆنی بەرازیلی‪.‬‬ ‫وتەبێژی رەسمیی یانەی ئینتەر‬ ‫رای���گ���ەی���ان���د‪ :‬ب��ەه��ی��چ ش��ێ��وەی��ەك‪،‬‬ ‫دەس��ت��ب��ەرداری مایكۆن نابین‪ ،‬ئەگەر‬ ‫گرێبەستی گرانبەهاشمان پێشكەش‬ ‫بكرێت‪.‬‬ ‫ب��ەوەش چەند یانەیەكی ئ��ەوروپ��ا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی ری��اڵ م��ەدری��د‪ ،‬بێهیوا بوو‬ ‫لەكڕینی ئەو بەرازیلییە كە لەپێشتردا‬ ‫هەوڵی دەستبەركردنی دەدا‪.‬‬

‫ئاژانسەكان‪ :‬نۆڤاك جۆكۆڤیچی‬ ‫یاریزانی تێنسی سەرزەویی سڕبیا‪،‬‬ ‫توانیی بۆ جاری پێنجەم لەمێژوویدا‪،‬‬ ‫تااڵوی دۆڕان��دن بە رافایل نادال‬ ‫نۆش بكات‪ .‬لەیاریی كۆتایی پاڵەوانێتیی‬ ‫ویمبڵدۆنی كراوە‪ ،‬نۆڤاك جۆكۆڤیچ‪،‬‬ ‫توانیی بە ئەنجامی (‪ )1-3‬كۆمەڵە‬ ‫لە رافایل نادالی یەكەمی ریزبەندی‬ ‫بباتەوە‪ ،‬ئەوەش پێنجەم بردنەوەی‬ ‫جۆكۆڤیچ بوو لە ن��ادال‪ ،‬ئەویش‬ ‫دوای ب��ردن��ەوەی لەپاڵەوانێتیی‬ ‫(ئندیان وێڵز‪ ،‬میامی‪ ،‬مەدرید‪،‬‬ ‫رۆما)‪.‬‬

‫ئاژانسەكان‪ :‬یانەی لیڤەرپوڵی‬ ‫ئینگلیزی‪ ،‬بڕیاریدا‪ ،‬كینی دالگلیش‬ ‫لەپۆستی راهێنەرایەتیی یانەكە‬ ‫دووربخاتەوە‌و كیڤن كین بكاتە‬ ‫جێگرەوەی‪.‬‬ ‫پاش ئەوەی وەرزی رابردوو‪،‬‬ ‫كینی دالگلیش‪ ،‬نەیتوانی هیچ‬ ‫ئەنجامێك لەسەر ئاستی ئینگلتەرا‌و‬ ‫ئ���ەوروپ���ا ب���ۆ ی���ان���ەی ل��ی��ڤ��ەرپ��وڵ‬ ‫بەدەستبهێنێت‪ ،‬بەرپرسانی یانەكە‪،‬‬ ‫رۆژی یەكشەممەی رابردوو‪ ،‬بڕیاریان دا‪،‬‬ ‫ئەو راهێنەرە لەپۆستەكەی دووربخەنەوە‌و‬ ‫كیڤن كین بكەنە راهێنەری یانەكە‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬

‫ی‪ .‬سه‌رپه‌رشتیار‬

‫دیزاین‬

‫به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫بڕیار عه‌باس‬

‫یاسین حه‌مه‌عه‌لی‬

‫فــــا وڵ‬

‫بۆ په‌یوه‌ندیکردن‪:‬‬ ‫‪bahman.gharib@yahoo.com‬‬

‫‪07701945188‬‬

‫ذمارة (‪ )5‬سَيشةممة ‪2011/7/5‬‬

‫«بەرازیل‌و ئەرجەنتین‬ ‫یاریی كۆتایی‬ ‫كوپا ئەمریكا دەكەن»‬ ‫دوبەی‪ :‬رۆناڵدۆی ئەستێرەی مێژووی‬ ‫تۆپی پێی جیهان‌و ب��ەرازی��ل‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫دەك��ات‪ :‬ب��ەرازی�ل‌و ئەرجەنتین دەگەنە‬ ‫یاریی كۆتایی جامی كوپا ئەمریكا‌و‬ ‫مەترسیی خۆشی لەبەرامبەر «میسی»‬ ‫راگەیاندوه‌‪.‬‬ ‫لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ «گڵۆبۆ‬ ‫سپۆرت»‪ ،‬رۆناڵدۆ وتی‪« :‬ئەرجەنتین‌و‬ ‫ب��ەرازی��ل‪ ،‬دوو ج��ەم��س��ەری تۆپی پێی‬ ‫جیهانن‪ ،‬ئەوان شایستەی ئەوەن بگەنە یاریی‬ ‫كۆتایی كوپا ئەمریكا»‪.‬‬ ‫گۆڵگاری مێژووی مۆندیالەكان‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئه‌گەر بەرازیل بگاتە یاریی كۆتایی‌و بەرامبەر‬

‫ئەرجەنتین یاریی بكات‪ ،‬پێویستە سەرجەم‬ ‫بەرگریكاران ئاگاداری میسی بن‪ ،‬چونكە ئەو‬ ‫یاریزانە لەتوانایدا هەیە هەموو شتێك بكات»‪.‬‬ ‫لەكۆتایی قسەكانیدا‪ ،‬رۆناڵدۆ وتی‪« :‬میسی‬ ‫بەئاسانیی یاریی بە تۆپ دەكات‪ ،‬بەهۆی بچووكیی‬ ‫بااڵیەوە كۆنترۆڵی هەموو تۆپێك دەكات‪ ،‬خۆشیی‬ ‫لێ دەبینین كە تۆپ بەر قاچی دەكەوێت‪ ،‬بۆیە‬ ‫نابێت ئەو یاریزانە بەرامبەر بەرازیل بەئاسانیی‬ ‫یاریی بكات»‪.‬‬ ‫ئەم وتانەی رۆناڵدۆ‪ ،‬دوای ئ��ەوە دێت كە‬ ‫شەوی شەممەی رابردوو‪ ،‬هەڵبژاردەی ئەرجەنتین‬ ‫یەكەم یاریی كوپا ئەمریكای بەرامبەر بۆلیڤیا‬ ‫ئەنجامدا‌و بەتامی شكست بەرامبەر بوو‪.‬‬

‫هاندەرانی بەرازیل‬ ‫لە «پاتۆ» توڕەن‬ ‫‪:ART‬‬ ‫بەهۆی بەسەربردنی پشووەكەی لە یەكێك‬ ‫لە كەنار دەریاكانی بەرازیل‪« ،‬ئەلیكساندەر‬ ‫پاتۆ» رووب���ەڕووی رەخنەی توند ب��ووه‌وە‪،‬‬ ‫بەوەی؛ كچانی لە بەرازیل لەال گرنگترە‪.‬‬ ‫رۆژنامەكانی بەرازیل باڵویانكردەوە؛ پاتۆ لە‬ ‫یەكێك لە كەنارەكانی «ریۆ دی جانیرۆ» لەگەڵ‬ ‫باربرای كچی سیلڤیۆ بیرلسكۆنی‪ ،‬سەرۆك‬ ‫وەزیرانی ئیتاڵیا‪ ،‬پشووەكەی بەسەربردووە‪.‬‬ ‫لەدوای باڵوبوونەوەی ئەو هەواڵە‪ ،‬هاندەرانی‬ ‫بەرازیل توڕەیی خۆیان بەرامبەر پاتۆ دەربڕی‌و‬ ‫رایانگەیاند‪ :‬پاتۆ كچانی بەالوە گرنگترە وەك‬ ‫لە بەرازیل‪.‬‬ ‫باڵویشیانكردەوە‪ :‬پاتۆ‪ ،‬بەهۆی ئەوەی كاتێكی‬ ‫زۆری لەگەڵ باربرا بەسەربردووە‪ ،‬راهێنانەكانی‬ ‫هەڵبژاردەی بەرازیلی فەرامۆشكردووە‌و لەكاتی‬ ‫خۆیدا نەیتوانیوە پەیوەندیی بە راهێنانەكانی‬ ‫هەڵبژاردەی بەرازیلەوە بكات‪.‬‬

‫دەسەاڵت نەزۆكە‪ ،‬یان‬ ‫هۆنراوەكەی بێكەس‬ ‫هەڵەیە؟‬

‫پرسێك كە بەردەوام لەكاتی هەڵبژاردنەكان‌و‬ ‫ویستی گۆڕانكارییەكاندا دێتە ئ��اراوە‪ ،‬ئەوەیە دەڵ��ێ��ن؛ گەر‬ ‫ێ بخەینە جێگای؟‪ ،‬كێ هەیە بتوانێت جێگای‬ ‫فاڵنەكەس بگۆڕین ك ‌‬ ‫بگرێتەوە؟‪ ،‬ئەم پرسە بەڕاستیی شایەنی ئەوەیە كە چەندین‬ ‫توێژینەوەی لەسەر بكرێت‪ ،‬هەرێمی كوردستان ماوەی نزیكەی‬ ‫(‪ )20‬ساڵە دەسەاڵتێكی كوردیی فەرمانڕەوایەتیی دەك��ات‪،‬‬ ‫ئێستاشی لەگەڵدا بێت توانیویەتی چەند كادیری باش‪ ،‬یان خراپی‬ ‫وەرزشی دروست بكات؟ ئەمە لەكاتێكدا؛ گەر زانیمان ئەوانەی‬ ‫وەرزشی ئەم هەرێمە بەڕێوەدەبەن‪ ،‬هەمان ئەو كەسێتییانەن‬ ‫كە كاتی رژێمی بەعس وەرزشی ئەم هەرێمەیان بەڕێوەبرووە‬ ‫(مەبەستم كادیری وەرزشیی ئەو سەردەمەن)‪ ،‬ئەوانەی تازەن‌و‬ ‫لەو سەردەمەدا دەسەاڵتداری وەرزشیی نەبوون‪ ،‬ناگەنە پەنجەكانی‬ ‫دەست‪ ،‬مەبەستی من بەعسی بوون‪ ،‬یان نەبوونی ئەو كەسێتییانە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو الیەنێكی زانستیی‌و هونەریی كاری بەڕێوەبردنی‬ ‫وەرزشییە‪ ،‬ئایا بۆ لەوکاته‌و‌ه تائێستا نەتوانراوە چەندین كەسێتیی‬ ‫وەرزشیی دڵسۆز‌و گەنج لەم هەرێمەدا دروستبكرێن‌و ئامادە بكرێن؟‬ ‫ئایا دەسەاڵتدارانی ئەم هەرێمە نەزۆكن لەئاست بەرهەمهێنانی‬ ‫كادیری وەرزشیی؟ یان كۆنەكان هەرگیز نەیانویستووە كەسانی تر‬ ‫دروستبن‌و بەبۆچوونی هەندێكیان جێگایان پێ لێژ بكەن‪ ،‬ئایا ئەم‬ ‫كۆنانە ئەوەندە بەهێزن لە رووی كەسێتیی‌و مێژووی وەرزشیی‪،‬‬ ‫كە كەس نەتوانێت پێیان بگاتەوە‌و بگاتە ئاستیان؟ ئەی ئەم‬ ‫میللەتە داری ئازادیی بەخوێنی دەیان‌و سەدان وەرزشكاری الو‬ ‫ئاو دا‪ ،‬بۆ ئەوەی بەر بگرێت‌و سااڵنە دەیان كادیری جۆراوجۆری‬ ‫دڵسۆزمان بۆ دروست بێت‌و بتوانێت ئەم وەرزشە وێرانەی هەیە‬ ‫تەكانێك بباتە پێشەوە‪ ،‬یان خوێنی الوانی ئەم هەرێمە بە پیت‬ ‫نییەو دارەكە نەزۆك دەرچووە‪ ،‬هۆنراوەكەی بێكەسی شاعیری‬ ‫نەیپێكاوە‪ ،‬ئێمە لەسەدەی (‪)21‬داین‪ ،‬باوی بەڕێوەبردنی تاكیی‬ ‫نەماوە‌و ئێستا ت��ەواوی ئیش‌و كاری دونیای پێشكەوتوو‪ ،‬بە‬ ‫ستاف‌و تیم بەڕێوە دەچێت‪ ،‬بەاڵم ئێستاشی لەگەڵدابێت‪ ،‬الی‬ ‫خۆمان لە تەواوی دەزگا وەرزشییەكانی هەرێم‪ ،‬گەر كەسی یەكەم‬ ‫كە كەسێكی تەقلیدییە لەدەزگاكەدا نەبێت‪ ،‬ئەوا ئەو دەزگایە وەك‬ ‫پاركی گشتیی لێدێت‪ ،‬هەر كەس دێت دادەنیشێت‌و بە دڵی خۆی‬ ‫قسە دەكات‪ ،‬بەاڵم ئیش‌و پێداویستییەكانی هەنگاوێك ناڕواتە‬ ‫پێش‌و بە كەس ناكرێت‪ ،‬ئەم حاڵەتە بە پلەی یەكەم شكستە‬ ‫بۆ بەرپرسان‌و دەسەاڵتدارانی ئەم هەرێمە‪ ،‬كە نەیانتوانیوە‬ ‫سیستمێكی بەڕێوەبردنی پێشكەوتووی وەرزشیی دروست بكەن‪،‬‬ ‫ێ توانایی ئەم كادرانە دەردەخات‪ ،‬كە‬ ‫لە هەمان كاتدا؛ شكست‌و ب ‌‬ ‫لە ماوەی (‪ 20‬تا ‪ )30‬ساڵی تەمه‌نی كاركردنیاندا‪ ،‬نەیاتوانیوە‪،‬‬ ‫یان نەیانویستووە چەند كادرێكی الو دروست بكەن‪ ،‬تا لەكاتی‬ ‫پێویست‌و ناپێویستدا رۆڵ ببینن‌و كاری وەرزشیی ئەم هەرێمە‬ ‫ێ ڕەوا نابینن‪،‬‬ ‫بگرنە ئەستۆ‪ ،‬تەنانەت بەشێك لە كارەكانیان پ ‌‬ ‫تەواوی جومگەكانی وەرزشیی ئەم هەرێمە بە كردار بەدەست‬ ‫چەند كەسێكەوەیه‌؛ كە ژمارەیان زۆر كەمە‪ ،‬بەو هۆیەوە جیاواز لە‬ ‫واڵتانی پێشكەوتوو كە هیوادارن بەتەمەنەكانیان زۆرتر بژین‪ ،‬تا‬ ‫زیاتر سوود لە ئەزموونیان وەرگرن‪ ،‬لێرە هیواخوازن ئەوبەرپرسانە‬ ‫زووتر بمرن‪ ،‬كە بەتاقە رێگەی رزگاربوون دەزانن لێیان‪ ،‬ئەمەش‬ ‫گەورەترین كارەساتە‪ ،‬هیوادارم لەم كاتی باسی چاكسازیی‌و‬ ‫گۆڕانكارییانەدا‪ ،‬ئاوڕێكی جدیی لە وەرزشی هەرێمەكەمان بدرێتەوە‪،‬‬ ‫النی كەم ئەو كەسێتییانە بۆ مێژووی خۆیان‌و دەسەاڵت‪ ،‬كەش‌و‬ ‫هەوای وەرزش بۆ گەنجان چاك بكەن‪ ،‬تا كەمێك ئاسودەبن‌و رق‌و‬ ‫كینەیان كەمبێتەوە‪ ،‬لەبری توڕەیی‪ ،‬بیری تەندروست‌و كاری جوان‬ ‫ئەنجام بدەن‪.‬‬

‫سێ‌ یاریزان؛ شەق لە «نایك» دەدەن‬ ‫ئاژانسه‌کان‪:‬‬ ‫كۆمپانیای (ن��ای��ك)‪ ،‬ب��ۆ كەلوپەلی‬ ‫وەرزشیی‪ ،‬ئەو تۆپە نوێیەی ئاشكرا كرد‬ ‫ك��ە ل��ە وەرزی داه��ات��وودا ل��ە س�ێ‌ خولە‬ ‫بەناوبانگەكەی جیهاندا یاریی پێ دەكرێت‪.‬‬ ‫لە پرۆگرامێكی تایبەتدا‪ ،‬كۆمپانیای نایك‪،‬‬ ‫ناوی سێ‌ یاریزان‌و ئەو تۆپەی دەستنیشانكرد‬ ‫كە لە خولی یانەكانی؛ ئیتاڵیا‌و ئیسپانیا‌و‬ ‫ئینگلتەرا‪ ،‬یاریی پێدەكرێت‪.‬‬ ‫یاریزانەكانیش بریتی بوون لە؛ (واین‬ ‫رونی‪ ،‬وێسلی شنایدەر‪ ،‬ئەندرێس ئینێستا)‪،‬‬ ‫ئەویش بەو مەبەستەی لە هەر خولێك لەو‬ ‫خوالنە‪ ،‬یاریزانێكی بەناوبانگ لە ئاهەنگەكەدا‬ ‫بەشداربێت‪.‬‬ ‫لە نووسراوێكی رەسمیشدا‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫كۆمپانیای نایك رایگەیاند‪ :‬پێدەچێت ئەو‬ ‫تۆپە لەخولی یانە پاڵەوانەكانی ئەوروپا‌و‬ ‫خولی ئەوروپاشدا یاریی پێ بكرێت‪.‬‬ ‫ج��گ��ە ل��ە دروس��ت��ك��ردن��ی ئ���ەو ت��ۆپ��ە‪،‬‬ ‫كۆمپانیای نایك‪ ،‬ئەركی ریكالمەكانی چەندین‬ ‫یاریزانی بەناوبانگی جیهانی لەئەستۆدایە‪،‬‬ ‫ك��ە گرنگترینیان «ل��ی��ۆن��ل میسی»ی‬ ‫ئەرجەنتینیە‌و سااڵنە ئەو كۆمپانیایە چەندین‬ ‫پێاڵوو كەلوپەلی تایبەتیی بۆ ئەو یاریزانە‬ ‫دروست دەكات‪.‬‬