Rozhnama

‫كۆمپانیاكانی پەیوەندیکردن‪ :‬فلتەركردنی پێگەی فەیسبووك؛ لەكەس قبووڵ ناكەین‬

‫رۆژنامە‪ :‬دەنگۆی ئەوە هەیە‪،‬‬ ‫دەزگ���ای زانیاریی (یەكێتیی‬ ‫نیشتمانی)‪ ،‬بەنیازن پێگەی‬ ‫كۆمەاڵیەتی "فەیسبووك" لە‬

‫س��ن��ووری سلێمانی لەڕێگای‬ ‫ئینتەرنێتەوە‬ ‫كۆمپانیاكانی‬ ‫فلتەر بكات‪ ،‬بەاڵم كۆمپانیاكانی‬ ‫په‌یوه‌ندیکردن رەتی دەكەنەوە بە‬

‫رۆژانە‪ ،‬چوار كەس‬ ‫تووشی شێرپەنجە دەبن‬ ‫ژمارە (‪ )643‬سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫بڕیارێكی لەوشێوەیەوە پابەندبن‪ .‬سەرهەڵدانەوەی خۆپیشاندان‬ ‫دوای ئەوەی لەڕێگای پێگەی لە رۆژی (‪)15‬ی ئ��ەم مانگە‬ ‫فەیسبووكەوە‪ ،‬لەسلێمانی كرا‪...‬‬ ‫كۆمەاڵیەتی‬ ‫بۆ‪...‬ل‪2‬‬ ‫ئ��اگ��اداری��ی بۆ بەشداریكردن‌و‬

‫نموونه‌ی شکسته‌کانی‬

‫حکومه‌ت ل ‌ه زێدی تاڵه‌بانی‬

‫‪16‬‬

‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫‪5‬‬

‫لە ئەنجومەنی وەزیران؛ ‪ 51‬ئۆتۆمبێل دیارنامێنێت‬ ‫هێمن مامەند‪ )51( :‬ئۆتۆمبێلی‬ ‫جۆری ڤۆڵگا‪ ،‬كە پێشتر بەخشراونەتە‬ ‫پارێزگای سلێمانی‪ ،‬لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی����ران‪ ،‬دی��ار نامێنن‌و داواك���اری‬ ‫گشتییش دەڵ���ێ���ت‪" :‬ه��ەن��دێ��ك��ی��ان‬ ‫كەوتوونەتە دەست هاواڵتییان"‪.‬‬ ‫بەپێی ن��ووس��راوێ��ك��ی رەسمیی‬

‫فەرمانگەی داواكاری گشتیی سلێمانیی‪،‬‬ ‫ژم���ارە (‪/49‬ل‪ ،)2011/‬ل��ە رۆژی‬ ‫(‪ ،)2011/6/20‬بۆ وەزارەت���ی دادی‬ ‫حكومەتی هەرێمی ناردووەو كۆپییەكی‬ ‫دەست "رۆژنامە" كەوتووە‪ ،‬فەرمانگەی‬ ‫داواك��اری گشتیی سلێمانی‪ ،‬پاڵپشت‬ ‫بە راپۆرتی چاودێریی دارای��ی‪ ،‬داوا‬

‫ل��ەوەزارەت��ی داد دەك���ات‪ ،‬لەڕێگای‬ ‫خۆیەوه‌ لێپێچینەوە لە دیارنەمانی‬ ‫(‪ )51‬ئۆتۆمبێل بكات؛ كە لەئەنجومەنی‬ ‫وەزیران دیارنەماون‪.‬‬ ‫نووسراوەكە‪ ،‬كە دووخ��اڵ لەخۆ‬ ‫دەگرێت‪ ،‬لە یەكەمدا هاتووە‪ :‬لەالپەڕە‬ ‫(‪10‬ت���ا‪)17‬ی راپۆرتەكەدا (راپۆرتی‬

‫چاودێریی دارای���ی) ه��ات��ووە‪)60( :‬‬ ‫ئۆتۆمبێلی ڤۆڵگا‪ ،‬بەخشراونەتە‬ ‫پارێزگای سلێمانی‌و پێشتر تەسلیمی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران كراون‪ ،‬بەاڵم تەنیا‬ ‫(‪ )9‬ئۆتۆمبێلیان گەیشتوونەتە پارێزگای‬ ‫سلێمانی‌و (‪ )51‬ئۆتۆمبێلەكەی تریان‪،‬‬ ‫لە ئەنجومەنی وەزیران هێڵراونەتەوە"‪.‬‬

‫ه��ەر لە ن��ووس��راوك��ەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬ ‫پاشان ئۆتۆمبێلەكان كەوتوونەتە‬ ‫دەست هاواڵتییان‪ ،‬داواكارین لەڕێگای‬ ‫وەزارەتی دادەوە‪ ،‬داوا لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران بكرێت؛ لە چارەنووسی ئەو‬ ‫(‪ )51‬ئۆتۆمبێلە ئاگادارمان بكەنەوە‪،‬‬ ‫كە كاتی خۆی تەسلیمی بەڕێز (جەمیل‬

‫خ��در ع��ەب��دال) ك��راوە لە ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران‪ ،‬چۆن ئەو ئۆتۆمبێالنە دەست‬ ‫هاواڵتییان كەتوون‌و ئێستا الیانە؟‬ ‫نووسراوەكەی داواك���اری گشتیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬پشتی بە راپۆرتی چاودێریی‬ ‫دارای���ی ساڵەكانی (‪)2008-2007‬‬ ‫بەستووە‪.‬‬

‫بناری گۆیژە؛ دەكرێتە سەربازگەی هەمیشەیی‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ب��ری��ك��اری‬ ‫وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬ئەو‬ ‫هێزانەی لە بناری گۆیژەی‬ ‫جێگیركراون‪،‬‬ ‫سلێمانیدا‬ ‫هێزی پێشمەرگەن‌و لەوێ‌‬ ‫دەمێننەوە‪.‬‬ ‫ج���ەالل ش��ێ��خ ك��ەری��م‪،‬‬ ‫وتیشی‪ :‬وەزارەتی پێشمەرگە‬ ‫سریەیەكی ل��ەوێ‌ جێگیر‬ ‫ك����ردووە‌و ب��ە هەمیشەیی‬ ‫ل��ەوێ‌ دەمێننەوە‌و دەبێتە‬ ‫سەربازگەی هەمیشەیی‪.‬‬ ‫سەبارەت بەوەی تاچەند‬ ‫پەیوەندیی بە ب��ارودۆخ��ی‬ ‫ئەمنیی سلێمانییەوە هەیە‪،‬‬ ‫بریكاری وەزارەت��ی ناوخۆ‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪" :‬ئ��ەوان��ە‪ ،‬هێزی‬ ‫پاراستنی سلێمانی نین‪،‬‬ ‫بەڵكو ئەو هێزانە‪ ،‬سلێمانی‌و‬ ‫ع����ەرب����ەت‌و ت���ان���ج���ەرۆ‌و‬ ‫پ��ی��رەم��ەگ��روون‪ ،‬ل���ەڕووی‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪:‬‬ ‫دەسەاڵت‬ ‫ئیستیفزازی‬ ‫كردین‬

‫رۆژن������ام������ە‪ :‬الی���ەن���ە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكان‪ ،‬رایدەگەیەنن‪:‬‬ ‫دەسەاڵت وەاڵمێكی ئیجابیی بۆ‬ ‫داخوازییەكانی "ئۆپۆزسیۆن"‬ ‫پ ‌ێ نەبووەو سەرەڕای ئەوەش‬ ‫وەاڵم��ێ��ك��ی ئیستیفزازكەری‬ ‫پ��ێ��داون‪ ،‬هەربۆیە ئەوانیش‬ ‫بڕیاریانداوە بە هەڵپەساردنی‬ ‫كۆبوونەوەكان‪.‬‬ ‫ئەبوبەكر عەلی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫وەف�����دی دان��وس��ت��ان��ك��اری‬ ‫ی��ەك��گ��رت��ووی ئیسالمیی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە لێدوانێكیدا‬ ‫ب��ە "رۆژن���ام���ە"ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫الی��ەن��ی دەس����ەاڵت وت��ی��ان‪،‬‬ ‫ل����ەم����اوەی ه��ەف��ت��ەی��ەك��دا‬ ‫وەاڵم����ت����ان دەدەی����ن����ەوە؛‬ ‫سەبارەت بە جێبەجێكردنی‬ ‫داواكارییەكانتان‪ ،‬بەاڵم دواتر‬ ‫بەشێوەیەكی ناڕەسمیی لە‬ ‫رێ��گ��ای لێدوانێكی سەعدی‬ ‫ئەحمەد پ��ی��رەوە‪ ،‬وەاڵمێكی‬ ‫ئیستیفزازكەریان داینەوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪" :‬ئێمە چاوەڕوانی‬ ‫وەاڵمی ئیجابیی بووین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫وەاڵمەكەی دەسەاڵت سەبارەت‬ ‫ب��ە داواك��اری��ی��ەك��ان‪ ،‬سلبی‬ ‫بوون"‪...‬‬ ‫بۆ‪...‬ل‪2‬‬

‫ئ��اس��ای��ش��ەوە دەپ���ارێ���زن‪،‬‬ ‫هەموویان هێزی پۆلیسی‬ ‫سەر بە وەزارەتی ناوخۆن"‪.‬‬ ‫ب��ری��ك��اری وەزارەت�����ی‬ ‫ن������اوخ������ۆ‪ ،‬دەڵ����ێ����ت‪:‬‬ ‫سلێمانی‬ ‫"شەستییەكەی‬ ‫بەدەست پۆلیسەوەیە‪ ،‬نەك‬ ‫وەزارەت��ی پێشمەرگە‪ ،‬ئەو‬ ‫هێزەش تەنیا بارەگایەكە‌و‬ ‫خ��ۆی��ان‬ ‫پێشمەرگەكانی‬ ‫پاسەوانیی دەكەن‪ ،‬خۆ من‬ ‫پۆلیسیان بۆ نانێرم"‪.‬‬ ‫لەدوای خۆپیشاندانەكانی‬ ‫(‪)17‬ی ش���وب���ات���ەوە‪،‬‬ ‫ب�����ەردەوام چ��ەن��دی��ن جۆر‬ ‫هێزی چەكدار بەناو شار‌و‬ ‫شارۆچكەكانی سلێمانیدا‬ ‫باڵوكراونەتەوە‌و هەركاتێك‬ ‫ن���ی���ازی خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‬ ‫ه��ەب��ووب��ێ��ت‪ ،‬ل��ەالی��ەن ئەو‬ ‫هێزە چەكدارانەوە رێگرییان‬ ‫لێكراوە‪.‬‬

‫عەمید ئاسۆ‬ ‫دەستگیرنەكراوەتەوە‬ ‫‪3‬‬

‫رێگای مه‌رگ‬ ‫‪10‬‬

‫چاو به‌م غه‌دره‌دا‬ ‫بخشێننه‌وه‌‬

‫‪19‬‬

‫کۆنگره‌ی سه‌ندیکای‬ ‫هێزه‌کانی پێشمه‌رگ ‌ه ل ‌ه بناری گۆیژه‌ی سلێمانی (‪)2011/7/18‬‬

‫بەپێی چەند بەڵگەنامەیەك‪ ،‬یاریگاكانی‬ ‫هەولێر؛ لەسه‌ر رێكخراوێكی پارتی تاپۆ دەكرێن‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬بەپێی چەند‬ ‫ب��ەڵ��گ��ەن��ام��ەی��ەك‪ ،‬س��ەرج��ەم‬ ‫یاریگاكانی ش��اری هەولێر‪،‬‬ ‫ل���ەس���ەر (ی��ەك��ێ��ت��ی الوان���ی‬ ‫دیموكراتی كوردستان)‪ ،‬كە‬ ‫رێكخراوێكی س��ەر بە پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستانە‪ ،‬تاپۆ‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫بە نووسراوی ژمارە (‪)56‬‬ ‫له‌ (‪( ،)2010/1/21‬یەكێتیی‬ ‫الوانی دیموكراتی كوردستان)‪،‬‬ ‫داوا ل���ە ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی��ەك��ان��ی ه��ەول��ێ��ر‬

‫دەك��ات‪ ،‬رەزامەندیی نیشان‬ ‫بدات لەسەر تاپۆكردنی گشت‬ ‫یاریگاكانی سنووری هەولێر؛‬ ‫لەسەر رێكخراوەكە‪.‬‬ ‫ل��ی��ژن��ەی ب���ااڵی تەملیك‬ ‫ل��ە دی��وان��ی س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی��ش‪ ،‬ب��ە ن��ووس��راوی‬ ‫ژمارە (‪ ،)7604‬سەرجەم ئەو‬ ‫یاریگا چیمەن‌و یاریگا یانزە‬ ‫یاریزانییە خۆڵییەكانی شاری‬ ‫هەولێرو دەوروب���ەری‪ ،‬لەسەر‬ ‫رێکخراوەكە تاپۆ كردووە‪.‬‬

‫ئ���وم���ێ���د خ���ۆش���ن���او‪،‬‬ ‫سكرتێری یەكێتیی الوان��ی‬ ‫دی��م��وك��رات��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د‪" :‬س��ەرج��ەم ئەو‬ ‫ی��اری��گ��ای��ان��ە زەوی��ی��ەك��ان��ی��ان‬ ‫لەالیەن حكومەتی هەرێمەوە‬ ‫داب��ی��ن��ك��راون‌و دروستكردنی‬ ‫یاریگاكانیش‪ ،‬لەسەر خەرجی‬ ‫یەكێتیی الوان��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستان بوون"‪.‬‬ ‫وردەك��اری��ی ل��ە پاشكۆی‬ ‫"گۆڵ"دا‪ ،‬دەخوێننەوە‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رده‌اڵن عه‌بدوڵاڵ‬

‫رۆژنامه‌نووسان‬ ‫‪4‬‬

‫په‌رلەمانی عێراق؛ بەدوای حساباتی‬ ‫كۆتایی حەوت ساڵی هەرێمدا دەگەڕێت‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەندامێكی لیژنەی‬ ‫دارایی په‌رلەمانی عێراق‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫دەك���ات‪ :‬لە ساڵی (‪)2003‬وە‪،‬‬ ‫حساباتی كۆتایی سەرفكردنی‬ ‫ب��ودج��ەی (‪)%17‬ی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬نەگەیشتووەتە‬ ‫دەستیان‌و بریكاری وەزارەت���ی‬ ‫دارای����ی ع��ێ��راق��ی��ش‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫"بەتێكەاڵویی" ناردوومانە‪.‬‬ ‫فالح ساری‪ ،‬ئاشكرای كرد‪:‬‬ ‫"لە ساڵی (‪)2003‬وە تائێستا‪،‬‬ ‫ئەنجومەنەكەی‪ ،‬حساباتی كۆتایی‬ ‫س��ەرف��ك��ردن��ی ب��ەش��ە ب��ودج��ەی‬

‫هەرێمی كوردستانی بەردەست‬ ‫نەكەوتووە"‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬د‪.‬فازل نەبی‪،‬‬ ‫ب��ری��ك��اری وەزارەت������ی دارای���ی‬ ‫عێراق‪ ،‬بە "رۆژنامە"ی راگەیاند‪:‬‬ ‫"حساباتی كۆتایی سەرفكردنی‬ ‫ب���ودج���ەی ه���ەرێ���م‪ ،‬س��ااڵن��ە‬ ‫بەتێكەاڵویی لەگەڵ حساباتی‬ ‫ك��ۆت��ای��ی ع��ێ��راق��دا ن��ێ��ردراوەت��ە‬ ‫په‌رلەمان‌و جیانەكراوەتەوە"‪.‬‬ ‫ئ��ەح��م��ەد م���ەس���اری‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫ئەندامێكی تری لیژنەی دارای��ی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانه‌‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬

‫"رێگا بە دیوانی چاودێریی دارایی‬ ‫عێراق نادرێت؛ ئەركی خۆی لەناو‬ ‫هەرێمی كوردستاندا جێبەجێ‬ ‫بكات‌و زۆرج��ار دەستپێشخەریی‬ ‫ک��راو‌ه لەسەر ئەو پرسە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەرێم وەاڵمی نەداوەتەوە"‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم‪ ،‬بریكاری وەزارەت��ی‬ ‫دارای��ی عێراق‪ ،‬دەڵێت‪ :‬دیوانی‬ ‫چ��اودێ��ری��ی دارای�����ی ع��ێ��راق‪،‬‬ ‫ل��ێ��ك��ۆڵ��ی��ن��ەوەی خ���ۆی ل��ەس��ەر‬ ‫ك������ردووە‪ ،‬ئ���ەگ���ەر تێبینیی‬ ‫هەبووبێت‪ ،‬خراوەتەڕوو"‪.‬‬ ‫بۆ ل (‪)18‬‬

‫لیواكانی پێشمەرگە؛ بڕیارەكانی حكومەت پێشێل دەكەن‬ ‫گەرمیانی ح��ەم��ەی پ��وور‪:‬‬ ‫چەند سەرچاوەیەك لە لیوای‬ ‫سێی پیادەی هێزی پێشمەرگە‪،‬‬ ‫ب��ە "رۆژن��ام��ە"ی��ان راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫وەرگرتنی ئابوونەی حیزبیی‪،‬‬ ‫بەبێ خواستی پێشمەرگە‪ ،‬لەو‬ ‫لیوایانە بەردەوامە‪.‬‬ ‫سەرچاوەكان‪ ،‬لە فەوجەكانی‬ ‫ی���ەك‌و س��ێ��ی س���ەر ب��ە ل��ی��وای‬ ‫سێ‪ ،‬كە بارەگاكانیان لە قەزای‬ ‫"كفری"یە‪ ،‬ئەوەش دەڵێن‪ :‬بەو‬ ‫ه��ۆی��ەوە ل��ە ب��ارەگ��ای فەوجی‬ ‫دووی لیوای سێی پیادە‪ ،‬كێشە‬

‫كەوتووەتە نێوان پێشمەرگەو ئەو‬ ‫كارمەندەی ئابوونە لە مووچەی‬ ‫پێشمەرگەكان دەبڕێت‪.‬‬ ‫ل����ەالی����ەك����ی ت��������رەوە‪،‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك لە لیوای سێی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬بەردەوامیی وەرگرتنی‬ ‫ئابوونەی بۆ "رۆژنامە" ئاشكراكرد‪،‬‬ ‫هاوكات‪ ،‬تەواوی سەرچاوەكان‪ ،‬لە‬ ‫ترسی سەپاندنی سزای سیاسیی‪،‬‬ ‫نەیانویست ناویان باڵوبكرێتەوە‌و‬ ‫دەڵێن‪" :‬دوای پێدانی مووچە‪،‬‬ ‫ئابوونەیان لێ وەردەگیرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا لە مووچەكەیانی دەبڕن"‪.‬‬

‫وەرگ���رت���ن���ی ئ��اب��وون��ە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدایە ل��ە فەرمانێكی‬ ‫سەرۆكایەتیی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا بە ژمارە (‪ ،)1420‬که‌‬ ‫بەرهەم ساڵح‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی‬ ‫هەرێم واژۆی لەسەر ك��ردووەو‬ ‫ل��ە رۆژی (‪)2011/6/9‬وە‪،‬‬ ‫دەرچـــــــووەو ئاراستەی هەموو‬ ‫وەزارەت‌و الیەنە پەیوەندیدارەكان‬ ‫كراوە‪ ،‬وەرگرتنی ئابوونە بەدەر لە‬ ‫خواستی كارمەند‌و فەرمانبەران‪،‬‬ ‫قەدەغە كراوه‌‪.‬‬ ‫لە فەرمانەكەدا‪ ،‬هاتووە‪:‬‬

‫"ئەندامبوون لە حیزب‌و سەندیكاو‬ ‫كۆمەڵەو رێكخراوە پیشەییەكان‌و‬ ‫رێكخراوەكانی ت��ری كۆمەڵی‬ ‫ئارەزوومەندانەیە‪،‬‬ ‫مەدەنیی‪،‬‬ ‫بۆیە نابێت بەهیچ جۆڕێك بڕی‬ ‫رەس���م‌و ئ��اب��وون��ە ل��ە م��ووچ��ەو‬ ‫دەرم���اڵ���ەی ف��ەرم��ان��ب��ەران لە‬ ‫وەزارەت‌و فەرمانگەو دامودەزگا‬ ‫حكومییەكان ببڕدرێت‪ ،‬بەڵكو‬ ‫سەرپشك دەب��ن لە چۆنییەتی‬

‫پێدانی رەس���م‌و ئ��اب��وون��ەی بە‬ ‫ئەندامبوون"‪.‬‬ ‫نەریمان عەبدوڵاڵ‪ ،‬ئەندامی‬ ‫لیژنەی ن��اوخ��ۆ ل��ە پارلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ب��ە "رۆژن��ام��ە"ی‬ ‫راگەیاند‪" :‬ئەو بڕیارە بۆ هەموو‬ ‫وەزارەت��ەك��ان��ە‪ ،‬بە پێشمەرگەو‬ ‫ن����اوخ����ۆش����ەوە"‪ ،‬ه�����ەروەك‬ ‫سەرپێچیكردنی ئەو بڕیارەش‪ ،‬بە‬ ‫پێشێلكردنی یاسا داده‌نێت‪.‬‬

‫هەر لە بڕیارەكەدا هاتووە‪" :‬بۆ‬ ‫جێبەجێكردنی كاری پێویست‪،‬‬ ‫وەزارەت���ی دارای���ی‌و ئابووریی‌و‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكانی گەنجینەو‬ ‫فەرمانبەرانی بەشی تایبەتمەند‪،‬‬ ‫بەرپرس دەبن لە خەرجكردنی‬ ‫م��ووچ �ە‌و جێبەجێكردنی ئەم‬ ‫ن���ووس���راوە‪ ،‬ب��ە پ��ێ��چ��ەوان��ەوە‬ ‫رووبەڕووی لێپرسینەوەی یاسایی‬ ‫دەبنەوە"‪.‬‬

‫باوکی یه‌کێتیی نیشتمانیی کوردستان‪ ،‬په‌شیمان ده‌بێته‌وه‌‬

‫‪11‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫فیدراسیۆنی رێکخراوه‌کان‪ :‬پێویست ‌ه بەرپرسانی ئاسایش‌و پۆلیس‌و ئەو هێزەی سلێمانیش‪ ،‬رووبەڕووی دادگا بكرێنەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی لەداهاتوودا‬ ‫ئەم رەفتارانە دووبارە نەبنەوە‪.‬‬

‫نەوشیروان مستەفا‪ :‬کاتکوشتن؛ له‌ به‌رژه‌وه‌ندیی ده‌سه‌اڵت نییه‌‬

‫رۆژنامە‬

‫‪..............................................................‬‬

‫ن���ەوش���ی���روان م��س��ت��ەف��ا‪،‬‬ ‫پ���ێ���ی���وای���ە‪( :‬ی���ەك���ێ���ت���ی‌و‬ ‫پ��ارت��ی) ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەك��ان��ی‬ ‫ئەمدواییەدا لەگەڵ الیەنەكانی‬ ‫«ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»دا‪ ،‬گەمەی‬

‫ك��ات��ك��وش��ت��ن��ی��ان ك�����ردووە‌و‬ ‫دەیانەوێت بارودۆخەكە مەهار‬ ‫بكەن‪ ،‬ئاماژە بەوەش دەدات‪:‬‬ ‫ئ��ەو كاتكوشتنە لە قازانجی‬ ‫ئەواندا نییە‪.‬‬ ‫لە بەرنامەی رووب���ەڕووی‬ ‫ك��ەن��اڵ��ی ئاسمانیی (ك��ەی‪.‬‬ ‫ئێن‪ .‬ئێن)دا‪ ،‬که‌ دوێنێ شه‌و‬

‫په‌خشکرا‪ ،‬نەوشیروان مستەفا‪،‬‬ ‫ل���ەب���ارەی چ��ەن��د ت��ەوەرێ��ك��ی‬ ‫هەنووكەییەوە قسەی ك��ردو‬ ‫پێیوایە‪ :‬ئ��ەگ��ەر (یەكێتی‌و‬ ‫پارتی) لە مەسەلەی چاكسازیدا‬ ‫«الساریی» بكەن‪ ،‬ئەوە رەنگە‬ ‫خۆپیشاندانی فراوانتر دەست‬ ‫پێ بكاتەوە‪.‬‬ ‫ل���ەوەاڵم���ی پ��رس��ی��ارێ��ك��دا‬ ‫سەبارەت بەچاوەڕوانیی ئەوان‬ ‫بۆ وەاڵم��ی (یەكێتی‌و پارتی)‬ ‫لەبارەی پڕۆژە چاكسازییەكەی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»ەوە‪ ،‬نەوشیروان‬ ‫مستەفا‪ ،‬وت��ی‪« :‬چاوەڕێمان‬ ‫دەك���رد (یەكێتی‌و پ��ارت��ی)‌و‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران‌و پەرلەمانی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ب��ەج��دی��ی‌و‬ ‫خ��ۆش��ح��اڵ��ی��ی��ەوە پێشوازیی‬ ‫ل��ەپ��ڕۆژەك��ە ب��ك��ەن‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ���ەو پ���ڕۆژان���ە ه��ی��چ شتێكی‬ ‫تێدانییە تایبەت بێت بە سێ‬ ‫الی��ەن��ەك��ەی (ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن)‪،‬‬ ‫بەڵكو بەرژەوەندیی نەتەوەیی‬ ‫كوردی تێدایە‪ ،‬دامودەزگاكانی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫وا بەهێز دەكات‪ ،‬كە دەتوانێت‬ ‫ببێتە بناغە ب��ۆ قۆناغێكی‬ ‫پێشكەوتووتر لەوەی ئێستا»‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا وت���ی‪« :‬چ��اوەڕێ��ی‬

‫ئ��ەوەم��ان ن���ەدەك���رد‪ ،‬وەاڵم‌و‬ ‫پ���ەرچ���ەك���رداری���ان ه��ەب��ێ��ت‪،‬‬ ‫پ��ێ��م��ان��واب��وو؛ بەشێوەیەكی‬ ‫جدیی وەریدەگرن‌و پێشوازیی‬ ‫ل��ێ��دەك��ەن‌و رێ��گ��او شوێنی‬ ‫جێبەجێكردنی بۆ دادەنێن»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی خوێندنەوەشی‬ ‫بۆ ئەو پ��ڕۆژەی��ەی (یەكێتی‌و‬ ‫پ������ارت������ی) پ��ێ��ش��ك��ەش��ی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن»یان كرد‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«بەگشتیی پڕۆژەكانی ئەوان‪،‬‬ ‫بەخوێندنەوەی من‪ ،‬دەیانەوێت‬ ‫وەزع����ەك����ە م���ەه���ار ب��ك��ەن‪،‬‬ ‫مەهاركردنی ب��ارودۆخ بەمانای‬ ‫ئیحتیواكردنی‌و بچووكکردنەوەی‬ ‫ئەو داواك��اری �ی‌و پێشنیازانەی‬ ‫ئێمە»‪.‬‬ ‫ب����ەب����ڕوای ن���ەوش���ی���روان‬ ‫م��س��ت��ەف��ا‪ ،‬ه�����ەردوو حیزبی‬ ‫دەسەاڵتدار قازانجیان نەكردووە‬ ‫ل���ەوەی چ��اك��س��ازی��ی ن��اك��ەن‌و‬ ‫وتی‪« :‬یەكێتی‌و پارتی‪ ،‬چەند‬ ‫چاكسازیی بكەن‪ ،‬بەهێزتر دەبن‪،‬‬ ‫ب���اوەڕم وای��ە ئ��ەو متمانەیەی‬ ‫لەبەینی خەڵك‌و ئەواندا‪ ،‬یان‬ ‫قاعیدەی حیزبەكەیان‌و خۆیاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬یان لەبەینی ئەوان‌و هێزە‬ ‫سیاسییەكاندا هەیە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫نەڵێم دۆڕان��دووی��ان��ە‪ ،‬زۆر زۆر‬

‫الوازب����ووە‌و بەجێبەجێكردنی‬ ‫ئەو پڕۆژانە‪ ،‬دەیانتوانی ئەو‬ ‫متمانەیە بۆ خۆیان بگه‌ڕێننەوە‌و‬ ‫بەهێز بن»‪.‬‬ ‫ل��ەب��ارەی ئەنجامنەدانی‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی ری��ش��ەی��ی��ش��ەوە‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪ :‬ئ���ەوان گ��ەم��ەی كات‬ ‫كوشتن دەكەن‌و تێپەڕینی كات دووساڵیش دەبێت‬ ‫لەقازانجی ئەوان نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫خەڵك داواكاریی زیاتر دەبێت‪ ،‬یەكێتی‌و پارتی‪،‬‬ ‫ئەگەر چاكسازیی دوا بخەن‪،‬‬ ‫ئەوان دەبوو پێش رووداوەك��ان ئیعالنی جۆرێك‬ ‫بكەون‌و كۆمەڵێك چاكسازیی‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫لەشەڕیان بەرامبەر‬ ‫ل��ەب��ارەی ئ���ەوەی‪ ،‬ئەگەر‬ ‫چاكسازیی ریشەیی نەكەن‪ ،‬بزووتنەوەی گۆڕان‬ ‫دۆخەكە بەچی دەگات‌و تاچەند‬ ‫مەترسیی دروستبوونی‬ ‫شەڕ كردووە‬ ‫هەیە‪ ،‬نەوشیروان مستەفا‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ئەوان لە حكومەت دەمێننەوە‌و‬ ‫ئێمەش ل��ە «ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن» ل���ەوان���ە؛ ش���ەڕی ئ��اب��ووری �ی‌و‬ ‫دەمێنینەوە‌و ناڕەزایی خەڵكیش نەفسیی‪ ،‬ئیعالمیی‪ ،‬لەهەموو‬ ‫ب��ەردەوام��دەب��ێ��ت»‪ .‬ه��ەروەه��ا بوارەكانی تردا‪ ،‬ماوەتەوە سەر‬ ‫وت���ی‪« :‬دووس��اڵ��ی��ش دەبێت مەسەلەی بەكارهێنانی چەك‪،‬‬ ‫یەكێتی‌و پارتی‪ ،‬ئیعالنی جۆرێك لەڕاستیدا ئ��ەوان شەڕەكەیان‬ ‫ل��ەش��ەڕی��ان ك���ردووە بەرامبەر هەڵگیرساندووە»‪.‬‬ ‫ب����ەب����ڕوای ن���ه‌وش���ی���روان‬ ‫بزووتنەوەی (گ���ۆڕان)‪ ،‬دوات��ر‬ ‫بەرامبەر بەالیەنەكانی تریش‪ ،‬مسته‌فا‪ ،‬ئ��ەگ��ەر (یەكێتی‌و‬ ‫شەڕ بەمانا فراوانەكەی دەڵێم‪ ،‬پ���ارت���ی) پ��ێ��داگ��ری��ی ل��ەس��ەر‬

‫ئ��ەن��ج��ام��ن��ەدان��ی چ��اك��س��ازی��ی‬ ‫ری��ش��ەی��ی ب��ك��ەن‪ ،‬ب����ەدووری‬ ‫نەزانی خۆپیشاندانی فراوانتر‬ ‫رووب��دات‌و وتی‪« :‬خۆپیشاندان‬ ‫مافێكی سروشتیی خەڵكە‪،‬‬ ‫رەنگە هیچ پەیوەندیی بەئێمەوە‬ ‫نەبێت‪ ،‬رەنگە مامۆستایان‪،‬‬ ‫یان كرێكاران‌و جوتیاران‪ ،‬یان‬ ‫خوێندكاران ئەنجامی بدەن بۆ هەر‬ ‫داواكارییەكی تایبەت بەخۆیان‪،‬‬ ‫خۆپیشاندان جاری واهەیە‪ ،‬بۆ‬ ‫خواستێكی تایبەتیی پیشەیی‪،‬‬ ‫ی���ان خ��واس��ت��ێ��ك��ی سیاسیی‬ ‫گەورەیە‪ ،‬بێگومان ئەگەر ئەوان‬ ‫الساریی‌و كەللەڕەقی‌و پێداگریی‬ ‫بەمشێوەیەی ئێستا بكەن‌و‬ ‫هیچ ئاڵوگۆڕێك لەهەلومەرجی‬ ‫سیاسیدا نەكەن‌و چاكسازیی‬ ‫نەكەن‪ ،‬ئەوا خۆپیشاندان رەنگە‬ ‫فراوانتر‌و گەورەتریش رووبدات»‪.‬‬ ‫ل���ەب���ارەی ئ��ەن��ج��ام��دان��ی‬ ‫ك���ۆن���گ���رەی ب���زووت���ن���ەوەی‬ ‫«گ����ۆڕان»ی����ش����ەوە‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«چ��اوەڕێ��ی �ن‌و ه��ەن��دێ گرفتی‬ ‫رێكخراوەییمان م��اوە‪ ،‬ئومێدم‬ ‫وایە لەماوەی چەند هەفتەیەكی‬ ‫ك��ەم��دا‪ ،‬ئ��ەو ئیشكالییەتانە‬ ‫چ���ارەس���ەر ب��ك��ەی �ن‌و كۆنگرە‬ ‫ببەستین»‪.‬‬

‫ده‌یان ده‌ستگیرکراو لە (ئاسایش‌و فەرماندەیی‌و كانی گۆمە) زیندانین هێشتا عەمید ئاسۆ‬ ‫به‌ڕێوه‌به‌ری ئاسایشی سلێمانی‪ :‬هیچ لێدوانێک ناده‌م‬ ‫دەستگیر نەكراوەتەوە‬ ‫نیاز نایف‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ترسی دووبارە سەرهەڵدانەوەی‬ ‫خۆپیشاندان‪ ،‬دەسەاڵتی نیگەران‬ ‫ك��ردووەو بەوهۆیەشەوە‪ ،‬جارێكی‬ ‫دیكە هێزە ئەمنییەكان‪ ،‬دەخرێنە‬ ‫ئامادەباشییەوە‪ ،‬ئەمەش دوای‬ ‫دەستگیركردنی دەی��ان كەس لە‬ ‫هەینی رابردوودا‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەوەی لەئێستادا‪« ،‬بە‬ ‫زەب��ری هێز»‪ ،‬خۆپیشاندانەكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان كپكراونەتەوەو‬ ‫دان��وس��ت��ان��دن��ەك��ان��ی دەس���ەاڵت‌و‬ ‫«ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن»ی���ش هیچ‬ ‫«دڵخۆشكەر»یان‬ ‫ئەنجامێكی‬ ‫ل��ێ��ن��ەك��ەوت��ووەت��ەوە‪ ،‬ه��ەرب��ۆی��ە‬ ‫بێهیوایی ج��ەم��اوەر لە ئەنجامی‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ان‪ ،‬جارێكی دیكە‬ ‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌رده‌اڵن عه‌بدوڵاڵ‬ ‫جوڵەیەكی ن��اڕەزای��ی‪ ،‬شەقامی ‪ ،7/18‬دیمه‌نی هێزێکی سه‌ربازیی ل ‌ه سه‌رای سلێمانی‬ ‫ك��وردی��ی گ��رت��ووەت��ەوەو ئەگەری‬ ‫لە بەیاننامەی فیدراسیۆنی‬ ‫«هیچ لێدوانێكم نییە»و ئامادە‬ ‫دروستبوونەوەی خۆپیشاندانی دەستپێكردنەوەی خۆپیشاندان‪.‬‬ ‫ل ‌ە راگە‌یەنراوی گرووپە‌كە‌دا‪ ،‬نەبوو هیچ زانیارییەك سەبارەت رێ��ك��خ��راوەك��ان��دا‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوە‬ ‫ئاشكرا بەدوور نازانرێت‪.‬‬ ‫دلێر عەبدولخالق‪ ،‬ئه‌ندامی هاتووە‪« :‬هەموو الی��ەك ئاگادار ب��ە ژم���ارەی دەستگیركراوەكان ك����راوە‪ :‬ل��ە پشت پ��ەردەی��ەك��ی‬ ‫شینەوە لەكۆاڵنی نێوان چایخانەی‬ ‫گرووپی زانكۆ‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬دەكەین كە ناوەستین لە رێكخستنی ئاشكرابكات‪.‬‬ ‫ب��ە پێی ئ��ەو زانیارییانەی شەعب‌و كتێبخانەی سلێمانیدا‪،‬‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان‪ ،‬ب��ە زەب��ری خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان‌و نایبەستینەوە‬ ‫هێز كۆتاییان پێهێنراوە‪ ،‬نەك بەهیچ گفتوگۆیەك‌و بەڵێنێكی دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��وون‪ ،‬ف��ەالق��ەخ��ان��ەی��ەك��ی رەس��م��ی��ی‬ ‫جێبەجێكردنی داخوازییەكانیان‪( ،‬ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن)‌و دەس��ەاڵت��ه‌وه‌‪ ،‬ب��ه‌دوور نازانرێت نزیكەی (‪ )50‬ب��ەدی��ك��راوە‪ ،‬كە بە تێپەڕین بە‬ ‫بۆیە زۆر ئاساییە لە هەر دەرفەتێكدا‪ ،‬چونكە خۆپیشاندان هەر دەبێت كەس لە خۆپیشاندەرانی رۆژی بەردەمیدا‪ ،‬دەنگی زللەو تێهەڵدان‌و‬ ‫بكرێت‪ ،‬ئێستا بە زەب��ری هێزو (‪ )7/15‬لە زیندانەكانی ئاسایشدا هاتوهاوار دەبیسترا‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫خۆپیشاندان سەرهەڵبداتەوە‪.‬‬ ‫چ��ەن��دی��ن ئ��اس��ای �ش‌و خ��ەڵ��ك بە‬ ‫دل��ێ��ر‪ ،‬پێیوابوو‪ :‬ئ��ی��رادەی زوڵم‌و زۆر‪ ،‬رێگریی لێكراوەو دەبێت دەستبەسەرن و ئازاد نەكراون‪.‬‬ ‫سەرچاوەیەكی ئەمنیی ئاگادار جلی مەدەنییەوە‪ ،‬هاواڵتییانیان‬ ‫چاكسازیی نییە الی دەس��ەاڵت‪ ،‬ئەو رێگرییە بشكێنرێت»‪.‬‬ ‫ل��ەو چوارچێوەیەشدا‪ ،‬وەك بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬تا ئێستا دەستگیر دەك��رد‌و راپێچی ئەو‬ ‫چونكە بە وتەی ئەو؛ «دەسەاڵت‪،‬‬ ‫خواستەكانی گ��رووپ��ەك��ە پێشتر ئ��ام��اژەی بۆ نزیكەی (‪ )38‬كەس لە بارەگای كۆاڵنەیان دەكردن‪.‬‬ ‫جێبەجێكردنی‬ ‫فیدراسیۆنی رێكخراوەكان‪،‬‬ ‫خەڵك‪ ،‬بە مەرگی خۆی دەزانێت»‪ ،‬ك��ردب��وو‪ ،‬ل��ە رۆژی (‪)7/15‬دا‪( ،‬فەرماندەیی یەكێتی)و (‪)12‬‬ ‫هەربۆیە جەماوەر بە ئومێدەوە لە ژمارەیەك لە هاواڵتییان لە (سەرای كەس لە زیندانی (كانی گۆمە) داواش���ی ك���ردووە‪« :‬پێویسته‌‬ ‫بەرپرسانی ئاسایش‌و پۆلیس‌و‬ ‫ئ��ازادی��ی)ی سلێمانی كۆبوونەوە دەستبەسەرن‌و ئازاد نەكراون‪.‬‬ ‫كۆبوونەوەكان ناڕوانێت‪.‬‬ ‫فیدراسیۆنی رێكخراوەكانی ئ����ەو ه���ێ���زەی سلێمانیش‪،‬‬ ‫ب��ڵ��اوك�����ردن�����ەوەی چ��ەن��د بە مەبەستی دەستپێكردنەوەی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن��ێ��ك ل��ەس��ەر ت��ۆڕی خۆپیشاندانەكان‪ ،‬ب��ەاڵم لەالیەن ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی م���ەدەن���ی���ی‪ ،‬لە رووب��ەڕووی دادگا بكرێنەوە؛ بۆ‬ ‫ئینتەرنێت؛ لە چەند رۆژی رابردوودا‪ ،‬ه��ێ��زە ئەمنییەكان‌و میلیشیا بەیاننامەیەكدا‪ ،‬بە توندیی ئیدانەی ئەوەی لەداهاتوودا ئەم رەفتارانە‬ ‫وای ك���ردووە هێزە ئەمنییەكان حیزبییەكانی سەر بە دەسەاڵتەوە‪ ،‬رەفتاری هێزە ئەمنییەكان دەكات‌و دووبارە نەبنەوە»‪.‬‬ ‫رێكخراوە جیهانییەكانیش‪،‬‬ ‫بەوردیی چاودێریی «سەراكانی «ب��ەت��ون��دی��ی» وەاڵم���دران���ەوەو دەڵێت‪« :‬ئەو رەفتارانەی رۆژی‬ ‫ئ���ازادی���ی» ب��ك��ەن‪ ،‬ل��ە ترسی چەندین كەسیان ف��ەالق��ە ك��رد‌و (‪ )7/15‬ل��ەن��اوج��ەرگ��ەی ش��اری بە وردی��ی چاودێریی رەوش��ی‬ ‫سلێمانیدا رووی��ان��دا‪ ،‬پێچەوانەی سیاسیی هەرێمی كوردستان‬ ‫خۆپیشاندان‌و دەیانی دیكەشیان دەستگیركرد‪.‬‬ ‫سەرهەڵدانەوەی‬ ‫ل��ەوب��ارەی��ەوە‪« ،‬رۆژن��ام��ە» ی���اس���ای ن���اوخ���ۆی���ی‌و ع��ورف��ی دەكەن‌و جەخت لەوە دەكەنەوە‪:‬‬ ‫لەو میانەیەشدا گرووپێك بەناوی‬ ‫(خ��ۆپ��ی��ش��ان��دە‌ران��ی خ��ۆڕس��ك)‪ ،‬پەیوەندیی كرد بە عه‌مید حەسەن ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی �ن‌و لەهەمانكاتدا پ��ێ��وی��س��ت��ە دەس���ەاڵت���داران���ی‬ ‫لە‌پە‌یامێكیاندا رای��دە‌گ�ە‌ی�ە‌ن��ن‪ :‬ن���وری ب��ەڕێ��وەب��ەری ئاسایشی پێچەوانەی یاسای خۆپیشاندانە‪ ،‬كە هەرێم‪ ،‬رێگ‌ا ل ‌ە مافی شە‌رعیی‬ ‫ی جە‌ماوە‌ری‌‬ ‫ل��ە چ���اوەڕوان���ی دەرف���ەت���دان بۆ سلێمانی‪ ،‬بەاڵم ناوبراو رایگەیاند‪ :‬لە هەرێمی كوردستاندا دەرچووە»‪ .‬خۆپیشاندان‌و ئازادی ‌‬

‫كوردستان نە‌گرێت‪.‬‬ ‫ی ئە‌منست ‌‬ ‫ی‬ ‫رێ���ك���خ���راو ‌‬ ‫ئینتە‌رناشناڵ‪ ،‬ل � ‌ە نوێترین‬ ‫راپ��ۆرت��ی��دا ل��ەس��ەر هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬دەڵێت‪« :‬پێویستە‌‬ ‫مافی خۆپیشاندانی ئ��ازادان��ە‪‌،‬‬ ‫بدە‌نە‌وە ب ‌ە خەڵك‌و رێگ‌ا ب ‌ە خەڵكی‬ ‫كوردستان بدرێت مافی ره‌وای‬ ‫خۆیان ل ‌ە ئازادیی رادە‌ربڕین‌و‬ ‫كۆبوونە‌وە‌ی جە‌ماوە‌ریی‪ ،‬بە‌بێ‬ ‫ترس‪ ،‬مومارە‌س ‌ە بكە‌ن»‪.‬‬ ‫ل��ەپ��اش ب��ێ��ه��ی��واب��وون��ی��ان‬ ‫ل��ە هەڵوێست‌و رەفتارەكانی‬ ‫الی��ەن��ی دەس���ەاڵت لەبەرامبەر‬ ‫چ��ارەس��ەرك��ردن��ی كێشەكاندا‪،‬‬ ‫ه��ەف��ت��ەی راب������ردوو‪ ،‬لیژنەی‬ ‫هەماهەنگیی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪:‬‬ ‫لەبەیاننامەیەكدا‬ ‫دانیشتنەكانی لەگەڵ دەسەاڵتدا‬ ‫هەڵپەساردووە‪ ،‬تا ئەوكاتەی‬ ‫ك��ەش��وه��ەواو زەم��ی��ن��ەی لەبار‬ ‫خۆش دەكرێت بۆ ئەنجامدانی‬ ‫كۆبوونەوەكان‪.‬‬ ‫ی سیاسیش‪،‬‬ ‫چ��اودێ��رێ��ك � ‌‬ ‫روون���ی���دە‌ك���ات���ە‌و‌ە‌‪ :‬پێویستە‌‬ ‫دە‌س���ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬لە‌وە‌‬ ‫ی تازە‌‬ ‫ی سیاسی ‌‬ ‫تێبگە‌ن قۆناغێك ‌‬ ‫ی كوردستاندا لە‌دایك‬ ‫ل ‌ە هە‌رێم ‌‬ ‫ی ب ‌ە مامەڵ ‌ەی‌‬ ‫دە‌بێت‌و پێویست ‌‬ ‫تاز‌ە هە‌یە‌‪.‬‬ ‫ی كە‌ریم‪ ،‬بە‌ڕێوە‌بە‌ری‌‬ ‫عە‌ل ‌‬ ‫ی (ئینستیتیوتی‌‬ ‫رێ��ك��خ��راو ‌‬ ‫ی م��رۆڤ)‬ ‫ك���ورد ب��ۆ م��اف�ە‌ك��ان� ‌‬ ‫ی هە‌رێمی‌‬ ‫رای��گ�ە‌ی��ان��د‪ :‬خەڵك ‌‬ ‫ی هە‌نگاوی‌‬ ‫كوردستان‪ ،‬چاوە‌ڕێ ‌‬ ‫عە‌مە‌لی‌‌و یە‌كالییكە‌رە‌وە‌ن بۆ‬ ‫ی چاكسازیی‌‪ .‬ئاماژه‌ی‬ ‫پرۆس ‌ە ‌‬ ‫به‌وه‌یشکرد‪ :‬ئێستا لە‌قۆناغێكی‌‬ ‫ل � ‌ە «ق���ان���دراودای���ن»‌و خەڵك‬ ‫خواستە‌كانیا ‌ن جێبە‌جێ نە‌بووە‪‌،‬‬ ‫یان پشتگوێخراون‌و ل ‌ە هە‌ندێ‌‬ ‫شوێنیشدا بێدە‌نگكراون‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«س �ه‌ره‌ن��ج��ام‪ ،‬خەڵك توڕە‌یە‌‬ ‫ل � ‌ە ب��ێ��ك��اری��ی‌‌و م��اف��خ��وراوی��ی‌‌و‬ ‫ی ئ�ە‌و‌ەی‌‬ ‫‌یاساشكێنی‌‌و ئە‌گە‌ر ‌‬ ‫ه �ە‌ی � ‌ە ل��ەه �ە‌ر كاتێكدا بێت‪،‬‬ ‫ی كوردستان‬ ‫ن��اڕە‌زای��ی خەڵك ‌‬ ‫بتە‌قێتە‌وە‌»‪.‬‬

‫رۆژنامە‬

‫‪.............................................................‬‬

‫م���اوەی هەفتەیەكە‪ ،‬دادگ��ا‬ ‫بڕیاری دووبارە دەستگیركردنەوەی‬ ‫ع��ەم��ی��د ئ��اس��ۆ ش��ێ��خ ت��ەه��ای‬ ‫دەركردووە‪ ،‬بەاڵم تائێستا دەستگیر‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫پ��ـ��ـ��ـ��ـ��اش ئ��������ەوەی ل��ە‬ ‫(‪)2011/5/31‬دا‪ ،‬عەمید ئاسۆ‬ ‫شێخ تەها‪ ،‬بەڕێوەبەری پۆلیسی‬ ‫ك��ارەب��ای سلێمانی‪ ،‬بە بڕیاری‬ ‫دادگ��ای لێكۆڵینەوەی سلێمانی‪،‬‬ ‫ئ��ازادك��را‌و ل��ەالی��ەن پ��ارێ��زەران��ی‬ ‫كەیسی (‪)17‬ی شــــــــــوبات‌و‬ ‫رۆژانی دواترەوە‪ ،‬تان ‌ه لەو بڕیارە‬ ‫گ��ی��را‪ ،‬لەئێستادا جارێكی تر‪،‬‬ ‫بڕیاری دەستگیركردنەوەی ناوبراو‬ ‫دەرچووە‪.‬‬ ‫ك���اروان ك��ەم��ال‪ ،‬یەكێك لە‬ ‫پارێزەرانی دەستەی پارێزەرانی‬ ‫بەرگریكردن لە «شەهیدان»ی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‌و رۆژان��ی دوای��ی‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ :‬لە رۆژی سێشەممەی‬ ‫رابردووەوە‪ ،‬بڕیاری دەستگیركردنی‬ ‫عەمید ئاسۆ دەرچ��ووەو تائێستا‬ ‫دەستگیر نەكراوە‪.‬‬ ‫وتیشی‪ :‬دەبوایە دەستبەجێ‌‪،‬‬ ‫بڕیارەكەی دادگا جێبەج ‌ێ بكرایەو‬ ‫دەستگیر بكرایە‪ ،‬چونكە بڕیاری‬ ‫دادگ����ا‪ ،‬شتێك نییە پشتگوێ‌‬ ‫بخرێت‪.‬‬ ‫پێشتر دەستەی لێكۆڵینەوە‬ ‫لە رووداوەكانی (‪)17‬ی شوبات‌و‬ ‫رۆژان����ی دوات����ر‪ ،‬ف��ەرم��ان��ی��دا بە‬ ‫ئازادكردنی تۆمەتبار‪ ،‬عەمید ئاسۆ‬ ‫تەها عەبدولكەریم‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫ده‌س��ت�ه‌ک� ‌ه پ��ێ��ی��واب��وو‌ه بەڵگەی‬ ‫تەواو لە دژی نییە سەبارەت بەو‬ ‫سكااڵیەی لە سەری تۆماركرابوو‪،‬‬

‫ب���ەاڵم پ���اش ئ����ەوەی دەس��ت��ەی‬ ‫پارێزەران‪ ،‬ئەو بڕیارەیان لە دادگای‬ ‫تاوانەكانی سلێمانی تەمیزكردەوە‪،‬‬ ‫دادگا بە سیفەتی تەمیزیی‪ ،‬بڕیاری‬ ‫ژم��ارە (‪)2011/336‬ی دەرك��رد‬ ‫ب � ‌ۆ ه��ەڵ��وەش��ان��دن��ەوەی ب��ڕی��اری‬ ‫ئازادكردنەكە‪.‬‬ ‫پارێزەرەكەی «شەهیدان»ی‬ ‫(‪)17‬ی شوبات‪ ،‬جەختی لەوەش‬ ‫ك���ردەوە‪ :‬ئەگەر لە چەند رۆژی‬ ‫داه���ات���وودا‪ ،‬ن��اوب��راو دەستگیر‬ ‫ن��ەك��رێ��ت‪ ،‬ئ���ەوا وەك دەس��ت��ەی‬ ‫پ��ارێ��زەران‪ ،‬داوای���ەك ئاراستەی‬ ‫دادگا دەكەن بۆ بەدواداچوونی ئەو‬ ‫دۆسیەیە‪.‬‬ ‫م��اوەی��ەك لەمەوبەر‪ ،‬عەمید‬ ‫ئ��اس �ۆ‌و س��ێ ب��ەڕێ��وەب��ەر ‌ی تری‌‬ ‫بەڕێوەبەرێتییەكان ‌ی تر ‌ی پۆلیسی‬ ‫س��ل��ێ��م��ان�ی‌‪ ،‬ل��ەس��ەر ف��ەرم��ان �ی‌‬ ‫د‪.‬بەرهەم‪ ،‬ئۆتۆمبێلیان بۆ كڕدرا‌و‬ ‫ئەمەش لە كاتێكدابوو كە ناوبراو‬ ‫بەتۆمەتی كوشتی خۆپیشاندەران‪،‬‬ ‫ف��ەرم��ان��ی دەس��ت��گ��ی��رك��ردن��ی بۆ‬ ‫دەركرابوو‪.‬‬ ‫ك��اروان‪ ،‬باسی ل��ەوەش كرد‪:‬‬ ‫بەپێی یاسا‪ ،‬هێزەكانی ناوخۆو بە‬ ‫تایبەت هێزی پۆلیس‪ ،‬بەرپرسیارن‬ ‫لە جێبەجێكردنی بڕیارەكانی دادگا‪،‬‬ ‫بەاڵم هێزەكانی پۆلیس‪ ،‬تائێستا‬ ‫لەو ئاستەدا نین‪ ،‬بریاری دادگا‬ ‫لەسەر هەركەسێك جێبەج ‌ێ بكەن‪.‬‬ ‫رۆژ ‌ی (‪ ،)2/19‬لەالیەن چەند‬ ‫چەكدارێكەوە‪ ،‬كە عەمید ئاسۆ‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت� ‌ی دەك����ردن‪ ،‬ل��ەالی‌‬ ‫نەخۆشخانە ‌ی ئەهلی ‌ی چوارباخ‪،‬‬ ‫تەقە لە خۆپیشاندەران كراو بەو‬ ‫ه��ۆی��ەش��ەوە‪ ،‬جگە ل��ەوە ‌ی چەند‬ ‫كەسێك برینداربوون‪ ،‬هەریەك لە‬ ‫(شێرزاد تەها‌و سوركێو زاهیر)‬ ‫کوژران‪.‬‬

‫هێزه‌که‌ی عه‌مید ئاسۆ له‌کاتی ته‌قه‌کردن ل ‌ه خۆپیشانده‌ران‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫فەرمانگەیەكی وەزارەتی رۆشنبیریی؛ لە ماڵی خۆیدا جێی نابێتەوە‬ ‫رۆژن��ام��ە‪:‬ب��ەڕێ��وب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫رۆشنبیریی م��ن��دااڵن ل��ەش��اری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لەناو حەوشەی بیناكەی‬ ‫خۆیدا لەكابینەدایە‌و بیناكەش‬ ‫پەیمانگەی كۆمپیوتەری تێدایە‪.‬‬

‫تاهیر عەبدوڵاڵ‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫رۆشنبیریی مندااڵنی سلێمانی‪،‬‬ ‫بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪ :‬داوای‬ ‫چۆڵكردنی بیناكەیان ك��ردووەو‬ ‫بڕیار وایە بەم زووانە بۆیان چۆڵ‬

‫بكرێت‪.‬‬ ‫د‪.‬س��ۆران سەعید‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫پەیمانگەی كۆمپیوتەری سلێمانی‪،‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫ئ���ام���اژەی ب���ەوەك���رد‪ :‬ب��ڕی��اری‬

‫چۆڵكردنی بیناكەیان داوەو‬ ‫وەزارەتی خوێندنی بااڵ بینای بۆ‬ ‫تەرخانكردوون‌و بۆ ساڵی داهاتوو‬ ‫لەم شوێنەی ئێستادا ناخوێنن‪.‬‬ ‫بەشێكی زۆری فەرمانگە‬

‫حكومییەكان لەبینای كرێدان‌و‬ ‫هاوكات چەندین بینا‌و خانووی‬ ‫حكومەت لەالیەن حیزب‌و الیەنە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان��ەوە دەس��ت��ی��ان‬ ‫بەسەرداگیراوە‪.‬‬

‫كێشەی نێوان سەرۆكی دادگا‌و پۆلیسەكانی هاتوچۆ؛ قووڵتر دەبێتەوە‬ ‫رۆژنامه‌‬

‫‪..................................................‬‬

‫ل��ەس��ەر س��ك��ااڵی س��ەرۆك��ی‬ ‫دادگ������ای ت��ێ��ه��ەڵ��چ��وون��ەوەی‬ ‫ێ (دوو شەممە)‬ ‫گەرمیان‪ ،‬دوێن ‌‬ ‫چ��وار پۆلیسی هاتوچۆ بڕیاری‬ ‫دەستگیركردنیان بۆ دەرچوو‪.‬‬ ‫دوای ئ����ەو ك��ێ��ش��ەی��ه‌ی‪،‬‬ ‫كە لەنێوان س��ەرۆك��ی دادگ��ای‬ ‫ت��ی��اه��ەڵ��چ��وون��ەوەی گەرمیان‌و‬

‫چەند پۆلیسێكی هاتوچۆی سەر‬ ‫ب��ە بەڕێوەبەرێتیی هاتوچۆی‬ ‫گەرمیاندا رووی��دا‪ ،‬لە ئێستادا‬ ‫كێشەكە «گ����ەورە» ك���راوەو‬ ‫سەرۆكی دادگای گەرمیان سكااڵی‬ ‫لەسەر پۆلیسەكانی هاتوچۆ تۆمار‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬بەڕێوەبەری هاتوچۆی‬ ‫گەرمیانیش رای��دەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪:‬‬ ‫هەڵوێستیان دەبێت‪.‬‬ ‫م��ف��ەوەز عوسمان سەعید‪،‬‬ ‫یەكێك لە پۆلیسەكانی هاتوچۆ‪،‬‬

‫سەبارەت بە چۆنییەتی رووداوەكە‬ ‫دەڵ���ێ���ت‪« :‬رۆژی (‪)7/5‬‬ ‫سەرۆكی دادگ��ا‪ ،‬بە خێراییەكی‬ ‫زۆر ئۆتۆمبێلی دەئ����اژوو‪ ،‬كە‬ ‫لەدەرەوەی یاسای هاتوچۆ بوو‪،‬‬ ‫ئێمەش وەك ئەركی خۆمان داوای‬ ‫مۆڵەتی شۆفێرییمان لێ كرد»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬لەو كاتەدا‪ ،‬كە داوای‬ ‫مۆڵەتمان لە دادوەرەكە كرد‪ ،‬بێ‬ ‫ئەوەی هیچ قسەیەك بكات تفێكی‬ ‫كردە ناوچەوانم‌و جوێنی پێدام‌و‬

‫تائێستا ئەنجامدەرانی سووتاندنی‬ ‫ئۆفیسی په‌رلەمانتارێكی «گۆڕان»‬ ‫نەدۆزراونەتەوە‬ ‫هەژار ئەنوەر ـ هەولێر‬

‫‪......................................... .......‬‬

‫زی��ات��ر ل��ە (‪ )18‬مانگە‬ ‫په‌رلەمانتارێك‬ ‫نووسینگەی‬ ‫سووتێنراوە‪ ،‬ب��ەاڵم تائێستا‬ ‫ئەنجامدەرانی ئەو كردەوەیە‬ ‫نەدۆزراونەتەوە‪ ،‬ئەوە سەرەڕای‬ ‫ئ���ەوەی دوو ج��ار س��ەرۆك��ی‬ ‫په‌رلەمان ئاگاداركراوەتەوە‪.‬‬ ‫ش��ەوی (‪)2009/12/30‬‬ ‫ل���ەالی���ەن چ��ەن��د كەسێكی‬ ‫ن����ەن����اس����راوەوە ئ��ۆف��ی��س��ی‬

‫په‌رلەمانتار سیوەیل عوسمان‪،‬‬ ‫لە كۆیە سووتێنرا‪.‬‬ ‫س��ی��وەی��ل ع��وس��م��ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫دوای ئەوەی رێكاری یاساییم‬ ‫گرتەبەر‪ ،‬دوو جار سەرۆكی‬ ‫په‌رلەمانم ئاگاداركردووەتەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم هەر پشتگوێی خستووە‌و‬ ‫وت��ووی��ەت��ی‪« :‬ئ����ەوە ك��اری‬ ‫پ��ه‌رل��ەم��ان ن��ی��ی��ە‌و دەب��ێ��ت‬ ‫حكومەت بەدوایدا بچێت»‪.‬‬ ‫وت���ی���ش���ی‪« :‬س���ەرۆك���ی‬ ‫پ���ه‌رل���ەم���ان ت��اك�لای��ەن��ان��ە‬

‫ك���اردەك���ات‪ ،‬ئێستا م��ن بە‬ ‫س��ەرۆك��ی په‌رلەمانی خۆمی‬ ‫نازانم»‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی په‌رلەمانی‬ ‫ك���وردس���ت���ان‪ ،‬ن����اڕەزای����ی‬ ‫بەرامبەر بەسەرۆكی په‌رلەمان‬ ‫دەردەب��ڕێ��ت‌و دەڵێت‪ :‬كاتێك‬ ‫پێشێلكاریی بەرامبەر یەكێك‬ ‫لە ئەندامانی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫دەكرێت‪ ،‬سەرۆكی په‌رلەمان‬ ‫بێدەنگیی ل��ێ��دەك��ات‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫زۆرت��ری��ن ك��ار بۆ ئەندامانی‬ ‫لیستەكەی خۆی دەكات»‪.‬‬

‫تەلەفۆنی بۆ بەڕێوەبەری گشتیی‬ ‫ئاسایشی گەرمیان كرد؛ تا لە‬ ‫شوێنی رووداوەك��ە دەستگیرمان‬ ‫بكەن‪ ،‬ئ��ەوە لەكاتێكدا بوو تا‬ ‫ئەوكاتە نەماندەزانی ئەو كەسە‬ ‫كێیە»‪.‬‬ ‫م���ف���ەوەزەك���ەی پۆلیسی‬ ‫هاتوچۆ‪ ،‬هەروەها دەڵیت‪« :‬ئەوە‬ ‫سێیەمین سەرپێچیی یاسایی‬ ‫ئەو دادوەرە بوو‪ ،‬كە الی ئێمە‬ ‫تۆمار ك���راوە‪ ،‬ب��ەاڵم سەرباری‬

‫جێبەجێكردنی ئەركی یاسایی‬ ‫خۆمان‪ ،‬ئێمە لەسەر ئەو كارەمان‬ ‫(چوار) رۆژ زیندانیی كراوین»‪.‬‬ ‫دوای رووداوەك������ە‪ ،‬حاكم‬ ‫ئ���ەك���رەم‪ ،‬س��ەرۆك��ی دادگ���ای‬ ‫ت��ێ��ه��ەڵ��چ��وون��ەوەی گ��ەرم��ی��ان‪،‬‬ ‫لەدادگای كەالر سكااڵی لەسەر‬ ‫پۆلیسەكان تۆماركردو دوێنێ‬ ‫(‪ )7/18‬بڕیاری دەستگیركردنیان‬ ‫بۆ دەرك��را‪ ،‬بڕیارەكەش بەپێی‬ ‫مادەی (‪ )229‬لە یاسای سزادانی‬

‫دوو سەركردەی توركمان؛‬ ‫داوای هەمواركردنەوەی دەستوور دەكەن‬ ‫پ‪.‬هەولێر‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫دوو سەركردەی توركمان‬ ‫لە هەولێر‪ ،‬رەخنەی ئەوەیان‬ ‫لە دەس��ت��ووری هەرێم هەیە‪:‬‬ ‫«م��اف��ی توركمانەكانی تێدا‬ ‫ن���ەچ���ەس���پ���اوە‌»‪ ،‬ب���ۆ ئ��ەو‬ ‫مەبەستەش‪ ،‬داوای گەڕاندنەوەی‬ ‫دەكەن بۆ په‌رلەمان‪.‬‬ ‫سامی شەبەك‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫كۆمەڵەی لیبراڵیی توركمان‪،‬‬ ‫دەڵ����ێ����ت‪ :‬ك���ات���ی خ����ۆی‪،‬‬ ‫حیزب‌و الیەنە سیاسییەكان‪،‬‬ ‫كۆبوونەوەیەكمان كردو چەندین‬

‫تێبینیی‌و پێشنیازمان سەبارەت‬ ‫ب��ەدەس��ت��وور‪ ،‬پێشكەش بە‬ ‫سەرۆكی هەرێم كرد‪ ،‬ئەویش‬ ‫وت��ی‪« :‬مافەكانی توركمان‪،‬‬ ‫لەو دەستوورەدا نەچەسپاون‌و‬ ‫پ��ێ��وی��س��ت��ە م��اف��ەك��ان��ی��ان‬ ‫بچەسپێن»‪ ،‬ب��ەاڵم نازانین‪،‬‬ ‫گوێ‌ لەو وتانەی سەرۆك گیرا‪،‬‬ ‫یان نا؟‬ ‫وتیشی‪« :‬ب��ەب��ێ ئ��ەوەی‬ ‫پ��ی��ش��ان��ی م��ی��ل��ل��ەت��ی ب���دەن‪،‬‬ ‫دەس��ت��وورەك��ەی��ان تێپەڕاند‪،‬‬ ‫بۆیە داوادەك��ەی��ن‪ ،‬دەستوور‬ ‫ب���گ���ەڕێ���ت���ەوە پ���ه‌رل���ەم���ان‌و‬ ‫داخ���وازی���ی���ەك���ان���ی گ��ەل��ی‬

‫بەپێی بەڵگەیەكی دیكە‬ ‫پۆلیسەكانی وارماوا بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ «یەكێتی» دەكەن‬ ‫رۆژنامە‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫ل���ەس���ەر ن��ووس��راوێ��ك��ی‬ ‫«یەكێتی»‪،‬‬ ‫كۆمیتەیەكی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پۆلیسی‬ ‫پ����ارێ����زگ����ای س��ل��ێ��م��ان��ی‪،‬‬ ‫ئاراستەی‬ ‫سوپاسنامەیەك‬ ‫(بنكەی پۆلیسی وارم���اوا)‬ ‫دەكات‪ ،‬كە لە هەڵبژاردنەكانی‬ ‫ب��ان��گ��ەش��ەی‬ ‫(‪)3/7‬دا‪،‬‬ ‫هەڵبژاردنیان بۆ كاندیدەكانی‬ ‫«یەكێتی» كردووە‪.‬‬ ‫بەپێی چەند بەڵگەنامەیەك‪،‬‬ ‫ك���ە دەس����ت «رۆژن����ام����ە»‬ ‫ك��ەوت��وون‪ ،‬بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫پۆلیسی پارێزگای سلێمانی‬ ‫بەنووسراوی ژمارە (‪ )9807‬لە‬ ‫رۆژی (‪ ،)2010/5/5‬كە ئیمزای‬ ‫(ع��ەم��ی��د ن��ەج��م��ەدی��ن ق��ادر‬ ‫نەجیب)ی لەسەرە‪ ،‬ئاراستەی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پۆلیسی‬ ‫درێژه‌ی هه‌واڵه‌کانی الپه‌ڕه‌‪1 ...‬‬

‫كۆمپانیاكانی پەیوەندیی‪:‬‬ ‫فلتەركردنی پێگەی‬ ‫فەیسبووك‪...‬‬

‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ه���ەواڵ‬ ‫باڵویكردەوە‪ ،‬دەزگای زانیاریی‬ ‫ب��ەن��ی��ازە ل��ەڕێ��گ��ای تیمێكی‬ ‫تایبەتمەندەوە‪ ،‬كارێك بكات؛‬ ‫كە چیتر ئەو پێگەیە لەهیچ‬ ‫كام لە هێڵەكانی پەیوەندیی‬ ‫ك��ە ب��ۆ م����ااڵن‌و ف��ەرم��ان��گ��ەو‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ان رۆی��ش��ت��وون‪،‬‬ ‫نەكرێتەوە؛ ئەمەش بەئومێدی‬

‫قەزاكانی ك��ردووە‪ ،‬سوپاس‌و‬ ‫پێزانینی خۆیانی ئاراستەی‬ ‫ئ��ەف��س��ەرو ك��ارم��ەن��دەك��ان��ی‬ ‫(بنكەی پۆلیسی وارم���اوا)‬ ‫كردووە‪ ،‬لەبەرئەوەی «ئەركی‬ ‫سەرشانیان زۆر بەدڵسۆزیی‌و‬ ‫چاالكانە ئەنجام دەدەن»‪.‬‬ ‫ئەو سوپاسنامەیە بەرامبەر‬ ‫نووسراوێكی بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫پۆلیسی قەزاكانە‪ ،‬كە بەژمارە‬ ‫(‪ )7885‬لە (‪،)2010/4/26‬‬ ‫ئ���اراس���ت���ەی ب���ەڕێ���وەب���ەری‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی پۆلیسی‬ ‫پارێزگای سلێمانی ك��ردووە‪،‬‬ ‫بە ئیمزای (عەمیدی پۆلیس‪-‬‬ ‫عەبدولڕەزاق فەتاح كاكی)‌و‬ ‫هاوپێچ نووسراوێكی كۆمیتەی‬ ‫(‪)3‬ی رێكخستنی زەڕایەنی‬ ‫ل��ەگ��ەڵ��دای��ە‪ ،‬ك��ە سوپاسی‬ ‫ئ��ەف��س��ەرو ك��ارم��ەن��دەك��ان��ی‬ ‫(بنكەی پۆلیسی وارماوا)یان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬بۆ ئەو هــــــەوڵ‌و‬

‫رێگرتن ل��ەس��ەره��ەڵ��دان��ەوەی‬ ‫خ���ۆپ���ی���ش���ان���دان‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��اك��ان��ی (‪‌)IT‬و‬ ‫پەیوەندیی رەتیدەكەنەوە بەو‬ ‫كارە رازیی ببن‪.‬‬ ‫ئەحمەد هیوا‪ ،‬بەرپرسی‬ ‫ب��ەش��ی (‪ )IT‬كۆمپانیای‬ ‫«گ��ۆران نێت» لەو بارەیەوە‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫تەنیا الی خۆمانەوە دەتوانرێت‬ ‫ماڵپەڕێك فلتەر بكرێت‪ ،‬ئێمەش‬ ‫دەستكاری هیچ خەتێك ناكەین‌و‬

‫م��ان��دووب��وون��ەی بینیویانە‬ ‫ل��ەه��ەڵ��م��ەت��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی‬ ‫(‪)3/7‬دا‪ ،‬ب��ۆ سەرخستنی‬ ‫«یەكێتی»‌و‬ ‫كاندیدەكانی‬ ‫هاوپەیمانیی‪.‬‬ ‫ن��ووس��راوەك��ەی كۆمیتەی‬ ‫(‪)3‬ی رێكخستنی زەڕای��ەن‪،‬‬ ‫ژم���ارە (‪)577‬ە ل��ە رۆژی‬ ‫ئاراستەی‬ ‫(‪‌)2010/4/10‬و‬ ‫مەڵبەندی (‪)9‬ی شارەزووری‬ ‫«ی��ەك��ێ��ت��ی»ی��ان ك����ردووەو‬ ‫وێ��ن��ەی��ەك��ی��ان ن�����اردووە بۆ‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی پۆلیسی‬ ‫ش���ارەزوورو بنكەی پۆلیسی‬ ‫وارماواو سوپاس‌و پێزانینیان بە‬ ‫لێپرسراوی بنكەكەو سەرجەم‬ ‫كارمەندەكان راگ��ەی��ان��دووە‪،‬‬ ‫بەرامبەر ئ��ەوەی ماندووبوون‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��م��ەت��ی ب��ان��گ��ەش��ەی‬ ‫ه���ەڵ���ب���ژاردن‌و سەرخستنی‬ ‫ل��ی��س��ت��ی ه��اوپ��ەی��م��ان��ی��ی‌و‬ ‫كاندیدەكانی «یەكێتی»‌و كارو‬

‫هەرگیز پێگەی «فەیسبووك»‬ ‫ل��ەب��ەش��دارب��ووان��م��ان نابڕین‪،‬‬ ‫«ئ��اگ��اداری هیچ پالنێكیش‬ ‫نیم كە بۆ كارێكی وا لەئارادا‬ ‫بێت»‪ ،‬بەاڵم ئەگەر هەشبێت‬ ‫قبووڵی ناكەین‌و رێگا بەكەس‬ ‫نادەین كاری وا بكات؛ لەڕێگای‬ ‫كۆمپانیاكەی ئێمەوە‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات رێ��ب��از ك��ام��ل‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری ف��رۆش��ت��ن لە‬ ‫كۆمپانیای «وای��د تیلیكۆم»‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫عێراقی دەرچووە‪.‬‬ ‫ئ��ەی��اد خ��ەس��رەو‪ ،‬یەكێكی‬ ‫ترە لە ئەندامانی مەفرەزەكەی‬ ‫پۆلیسی هاتوچۆ‪ ،‬دەڵێت‪« :‬لە‬ ‫دادگ��ای ك��ەالرەوە تا بەرزترین‬ ‫ئاستی دادوەری��ی لە هەولێریش‬ ‫رۆیشتووین‪ ،‬بەاڵم كەس سكااڵی‬ ‫لێ وەرنەگرتین»‪.‬‬ ‫هەر لەوبارەیەوە‪ ،‬عەمید مەال‬ ‫ناسر‪ ،‬ب��ەڕێ��وەب��ەری هاتوچۆی‬ ‫گ��ەرم��ی��ان‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬

‫راگەیاند‪« :‬ئەو پۆلیسانە تەنیا‬ ‫ئەركی خۆیان جێبەجێ كردووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئ��ەو دادوەرە قسەی پێ‬ ‫وتوون»‪.‬‬ ‫ب��ۆ ب���ەدواداچ���وون���ی ئ��ەم‬ ‫رووداوە‪« ،‬رۆژنامە» پەیوەندیی‬ ‫ك���رد ب��ە ه���ەری���ەك ل��ە حاكم‬ ‫ئەكرەم‌و سەاڵح كوێخا محەمەد‪،‬‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری ئ���ی���دارەی‬ ‫گەرمیان‪ ،‬بەاڵم پەیوەندییەكان‬ ‫بێ ئەنجام بوون‪.‬‬

‫چاالكییەكانیان لەو ماوەیەدا‬ ‫بەرز نرخاندووە‪.‬‬

‫ت��ورك��م��ان��ی��ش ل��ەدەس��ت��ووردا‬ ‫بچەسپێنرێن»‪.‬‬ ‫ه�����اوك�����ات‪ ،‬س���ەرۆك���ی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «ه��ەول��ێ��ری‬ ‫توركمانیی»‪ ،‬بەناوی نەتەوەی‬ ‫توركمانەوە‪ ،‬كۆمەڵێك گلەیی‌و‬ ‫تێبینیی لەسەر پڕۆژەیاسای‬ ‫دەستوور هەیە‪.‬‬ ‫شێردڵ تەحسین‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫ئ��ەم دەس���ت���وورە‪ ،‬مافەكانی‬ ‫گەلی توركمانی تێدا ب��ەدی‬ ‫ن��ەه��ات��ووە‪ ،‬ب��ۆ ن��م��وون��ە‪ ،‬لە‬ ‫س��روودی نیشتمانییدا‪ ،‬ناوی‬ ‫ت��ورك��م��ان ن��ای��ەت‪ ،‬ه��ەروەه��ا‬ ‫ئااڵی كوردستان رەنگدانەوەی‬

‫نەتەوەیەكگرتووەكان؛‬ ‫لە بەربەستەكانی بەردەم‬ ‫سەرژمێریی گشتیی‪،‬‬ ‫ئاگادار دەكرێتەوە‬ ‫پ‪ .‬هەولێر‬

‫‪........................................... .......‬‬

‫حكومەتی ه��ەرێ��م‌و بەغدا‬ ‫ل���ەه���ەوڵ���دان ب��ەه��اوك��اری��ی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ەك��گ��رت��ووەك��ان ئ��ەو‬ ‫بەربەستانە البدەن‪ ،‬كە لەبەردەم‬ ‫سەرژمێریی گشتیی لەعێراقدا‬ ‫هەن‪.‬‬ ‫سەبارەت بەو دەنگۆیانەی‬ ‫باس لە جارێكی تر دواخستنی‬ ‫سەرژمێریی دەكەن‪ ،‬سیروان‬ ‫محەمەد‪ ،‬سەرۆكی دەستەی‬ ‫ئ��ام��اری ه��ەرێ��م‪ ،‬رای��گ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫س��ەرژم��ێ��ری��ی پێویستییەكی‬

‫هەموو كۆمپانیایەك دەتوانێت‬ ‫ف��ل��ت��ەر ب��خ��ات��ە س����ەر ه��ەر‬ ‫ماڵپەڕێك؛ كە بیەوێت الی‬ ‫بەشداربووانی نەكرێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێمە شتی وا ناكەین‪ ،‬ئێمە‬ ‫ئامانجمان فرۆشتنی زیاتر‌و‬ ‫هاوبەش پەیداكردنی زیاترە‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر فلتەر بخەینە سەر‬ ‫«فەیسبووك»‪ ،‬زەرەر لەخۆمان‬ ‫دەدەی��ن‪ ،‬چونكە ئەو پێگەیە‬ ‫پێگەیەكی كۆمەاڵیەتی فراوانەو‬ ‫هەمووكەس بەكاری دێنێت‪،‬‬

‫ئەگەر فلتەری بخەینە سەر‪،‬‬ ‫ئ��ەوا كۆمپانیاكەمان فەشەل‬ ‫دێنێت‪ ،‬بۆیە ئامادەییمان نییە‬ ‫لەبەرخاتری هیچ كەسێك ئەو‬ ‫زەربەیە لەخۆمان بدەین‪.‬‬ ‫ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬هێڵەكانی‬ ‫ئینتەرنێتی (گ���ۆران نێت‪،‬‬ ‫س��ێ��ڵ ن��ێ��ت‪ ،‬ب��روس��ك نێت‪،‬‬ ‫وای��د تیلیكۆم‪ ،‬رێبەر كویك‪،‬‬ ‫فانۆس تیلیكۆم‪ ،‬ئاسیاسێڵ‪،‬‬ ‫كۆڕەك تیلیكۆم)‪ ،‬لەسلێمانیدا‬ ‫كاردەكەن‪.‬‬

‫توركمانی تێدا نییەو تابلۆی‬ ‫په‌رلەمان بە زمانی توركمانیی‬ ‫ن��ەن��ووس��راوە‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫دەس���ت���وور‪ ،‬ب��گ��ەڕێ��ت��ەوە بۆ‬ ‫په‌رلەمان‪.‬‬ ‫پ�������ڕۆژەی دەس����ت����ووری‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬لە خولی‬ ‫دووی په‌رلەماندا پەسەندكرا‌و‬ ‫ب��ڕی��ارب��وو بخرێتە دەنگدانی‬ ‫گشتییەوە‪ ،‬بەاڵم هێشتا وەك‬ ‫خ��ۆی م���اوەت���ەوە‌و ل��ەدوای��ی��ن‬ ‫كاردانەوەشیدا‪« ،‬ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫داوای گەڕاندنەوەی دەكات بۆ‬ ‫په‌رلەمان‪ ،‬بۆ گۆڕینی هەندێك‬ ‫بڕگە‌و مادەی‪.‬‬

‫ئۆپۆزسیۆن‪ :‬دەسەاڵت‬ ‫ئیستیفزازی‪...‬‬ ‫ئ���ێ���م���ەش ب���ڕی���ارم���ان���دا‬ ‫كۆبوونەوەكان هەڵپەسێرین؛ تا‬ ‫ئ��ەوك��ات��ەی (یەكێتی‌و پ��ارت��ی)‬ ‫نیازپاكیی خۆیان بۆ ئەنجامدانی‬ ‫چ��اك��س��ازی��ی‌و جێبەجێكردنی‬ ‫داخوازییەكان نیشان دەدەن‪.‬‬ ‫لە میانەی دانوستانەكاندا‪،‬‬ ‫الیەنی «ئۆپۆزسیۆن» چوار خاڵیان‬ ‫خستە بەردەستی الیەنی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫وەك مەرجێك ب��ۆ ئەنجامدانی‬

‫هەنووكەییە لەعێراقدا‪ ،‬ئێستا‬ ‫ه��ەم��ووالی��ەك وەك���و دەس��ت��ەی‬ ‫ئ���ام���اری ه���ەرێ���م‌و وەزارەت�����ی‬ ‫پ�لان��دان��ان��ی ع��ێ��راق‌و دەزگ���ای‬ ‫ناوەندی ئامار‪ ،‬رۆژانە پەیوەندیی‬ ‫نەتەوەیەكگرتووەكانەوە‬ ‫ب��ە‬ ‫دەكەین‌و ئاگاداریان دەكەینەوە‪،‬‬ ‫لەبەرامبەر ئەو بەربەستانەی دێنە‬ ‫پێش بۆ ئەنجامدانی سەرژمێریی‪.‬‬ ‫سەرۆكی دەستەی ئاماری‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬گەشبینیی خۆشی‬ ‫نیشاندا لە سەرژمێریی گشتیی‌و‬ ‫وتیشی‪ :‬تائێستا كاتەكەی دیاریی‬ ‫ن��ەك��راوە‪ ،‬ب���ەاڵم وەك هەرێم‬ ‫لەگەڵ بەغدا لە وتووێژداین‪.‬‬

‫كۆبوونەوەی پێنجقۆڵیی لەنێوان‬ ‫دەس����ەاڵت‌و «ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»دا‪،‬‬ ‫ك��ە ئ��ەوان��ی��ش بریتی ب��وون لە‪:‬‬ ‫دەستگیركردنی داواكراوان لەالیەن‬ ‫دادگ��اوە؛ بەهۆی تەقەكردنیان لە‬ ‫خۆپیشاندەران‪ ،‬ئیجرائاتی نایاسایی‬ ‫بەرامبەر چاالكوانانی مەدەنیی‬ ‫بوەستێنرێت‪ ،‬لەگەڵ گەڕاندنەوەی‬ ‫هەردوو یاسای ئەنجومەن‌و دەزگای‬ ‫ئاسایشی هەرێمی كوردستان بۆ‬ ‫په‌رلەمان‌و گەڕاندنەوەی بودجەی‬ ‫هەرسێ الیەنی «ئۆپۆزسیۆن»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫په‌رله‌مانتارێکی فراکسیۆنی«کوردستانیی»‪:‬ل ‌ه کۆیه‌‪ ،‬ده‌ستوه‌ردانی حیزبیی ل ‌ه کاروباره‌کانی حکومه‌تدا‪ ،‬هه‌یه‌‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئاری سابیر‬

‫‪.............................................................‬‬

‫بەرپرسانی‬ ‫په‌رلەمانتار‌و‬ ‫حكومەت كۆكن لەسەر ئەوەی‬ ‫دەستوەردانی حیزبیی لە كاروباری‬ ‫حكومەت لەزێدی سەرۆك كۆمار‪،‬‬ ‫هۆكاری نەبوونی خزمەتگوزاریی‌و‬ ‫كەموكوڕییەكانە‪.‬‬ ‫رۆژی‬ ‫دوای ئ�������ەوەی‬ ‫(‪ ،)2011/7/3‬چاپوك عومەر‪،‬‬ ‫قایمقامی ق��ەزای كۆیە (زێ��دی‬ ‫تاڵەبانی)‪ ،‬دەستلەكاركێشانەوەی‬ ‫لە پۆستەكەی راگەیاند‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫بەوەكرد‪ :‬دەستوەردانی حیزبیی‬ ‫لە كاروبارەكانیدا هەن‪.‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ب��ەرپ��رس‪،‬‬ ‫كە نەیویست ن��اوی بنووسرێت‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ل��ەوك��ات��ەوەی ك��اك چ��اپ��وك‪،‬‬ ‫بووەتە قایمقام بەهۆی ملمالنێكانی‬ ‫ن��او یەكێتی‪ ،‬ل��ەالی��ەن هەندێك‬ ‫بەرپرسی حیزبیی‌و حكومییه‌وه‌‪،‬‬ ‫بەربەست لەبەردەم كارەكانیدا‬ ‫دروستكراوەو دژایەتییەكی زۆریان‬ ‫كردووە‪ ،‬بۆ ئەوەی لەكارەكانیدا‬ ‫س��ەرك��ەوت��وو ن��ەب��ێ�ت‌و شكست‬ ‫بێنێت‪ .‬بەردەوام لەالی بەشێك لە‬ ‫بەرپرسە بااڵكانی یەكێتی سكااڵیان‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬بەتایبەتی سەرۆكی‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬كە پێدەچێت‬ ‫یەكێك لە هۆكارە سەرەكییەكانی‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەكەی بێت»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬خەلیل عوسمان‪،‬‬ ‫ئەندامی په‌رلەمانی كوردستان‬ ‫لە لیستی كوردستانیی لەسەر‬ ‫ق����ەزای ك��ۆی��ە‪ ،‬ج �ه‌خ��ت ل��ەوە‬ ‫ك��ردەوە‪ :‬بەشێك لە كێشەكانی‬ ‫قەزاكە «بەهۆی دەستێوەردانی‬ ‫بەرپرسانی حیزبیی‌و ملمالنێی‬ ‫سیاسییەوەیە»‪ ،‬ك��ە بووەتە‬ ‫بەربەست ل��ەب��ەردەم كاركردنی‬ ‫ق��ای��م��ق��ام‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪« :‬یەكێك‬

‫«شكستەكان»ی حكومەت؛ لە زێدی سەرۆك كۆماردا‬ ‫لەكێشەكان‪ ،‬دەستێوەردانی چەند‬ ‫بەرپرسێكی حیزبیی ‌ه لەكاروباری‬ ‫حكومەت‪ ،‬كە ناهێڵن بەرپرسە‬ ‫ئ��ی��داری��ی��ەك��ان س��ەرك��ەوت��ووب��ن‬ ‫لەكارەكانیاندا‪ ،‬لەگەڵ ئ��ەوەی‬ ‫ل��ەدوای گەڕانەوەی ق��ەزای كۆیە‬ ‫بۆ سەر پارێزگای هەولێر‪ ،‬بەشێك‬ ‫ل��ە ب��ەڕێ��وه‌ب��ەرە گشتییەكان‬ ‫وەك پێویست كارەكانی كۆیە‬ ‫راناپەڕێنن‌و بەربەست دروست‬ ‫دەكەن‪ ،‬ک ‌ه ئەمەش زیانی زۆری‬ ‫بە كۆیە گەیاندووە»‪.‬‬ ‫ل�������������ە ن���������ام���������ەی‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەكەیدا‪ ،‬كە‬ ‫چ��اپ��وك ع��وم��ەر‪ ،‬پێشكەشی‬ ‫نەوزاد هادی‪ ،‬پارێزگای هەولێری‬ ‫كردبوو‪ ،‬هاتووە‪« :‬قەزای كۆیە‌و‬ ‫ناحیەكانی وەك پێویست پڕۆژەی‬ ‫خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی��ان ب��ۆ ئەنجام‬ ‫نەدراوەو بەو هۆیەوە هەفتانە (‪4‬‬ ‫تا ‪ )10‬خێزان قەزاكە بەجێدەهێڵن‌و‬ ‫وەاڵم���ی ح��ی��زب‌و حكومەتیش‬ ‫ل��ەئ��اس��ت داواك���اری���ی���ەك���ان���ی‬ ‫هاواڵتییاندا نیین»‪.‬‬ ‫سەرچاوەكەی «رۆژنامە»‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬م��اوەی��ەك لەمەوبەر‬ ‫ل����ەالی س���ەرۆك���ی ح��ك��وم��ەت‬ ‫سكااڵی ئەوە لە قایمقام كراوە‪،‬‬ ‫كێشەی كەمئاویی لەقەزای كۆیە‬ ‫هاواڵتییانی نیگەران ك��ردووەو‬ ‫سەرۆكی حكومەتیش لەڕێگەی‬ ‫تەلەفۆنەوە بەرپرسیارێتییەكەی‬ ‫خستووەتە ئەستۆی قایمقام‌و‬ ‫قایمقامیش نیگەران ب��ووە لەو‬ ‫ك���ارە‪ ،‬ل��ەب��ەر ئ���ەوەی كێشەی‬ ‫كەمئاویی پەیوەندیی بەتەواو‬ ‫نەبوونی پڕۆژەی ئاوی (بۆگد ـ‬ ‫كۆیە)وە هەیە‪ ،‬كە چەند ساڵێك‬ ‫بەر لە دەستبەكاربوونی ناوبراو‬ ‫دەست كراوە بەكاركردن تێیدا»‪.‬‬ ‫ئ�����ەو پ���ه‌رل���ەم���ان���ت���ارەی‬ ‫«یەكێتی»‪ ،‬دەڵێت‪« :‬كێشەی‬ ‫ك����ۆی����ە‪ ،‬ئ��ێ��س��ت��ا ب��ەش��ێ��ك��ی‬

‫کتێبخانه‌ی گشتیی کۆیه‌‪ ،‬ل ‌ه سه‌نته‌ری قه‌زاکه‌‬ ‫زۆری پ���ڕۆژە ت���ەواو ن��ەك��راو و‬ ‫شكستخواردووەكانە‪ ،‬كە قسەی‬ ‫زۆری لەسەر دەكرێت‪ ،‬وەزارەتی‬ ‫س��ام��ان��ە س��روش��ت��ی��ی��ەك��ان��ی��ش‬ ‫هیچ هاوكارییەكی سنوورەكە‬ ‫ناكات‪ ،‬لەكاتێكدا رۆژانە سەدان‬ ‫تانكەر ن��ەوت لەكێڵگەی نەوتی‬ ‫تەقتەق دەردەه��ێ��ن��رێ��ت‪ ،‬وه‌ک‬ ‫په‌رلەمانتارەكانی كۆیەش‪ ،‬هەوڵی‬ ‫زۆرم��ان داوە بودجەی ق��ەزای‬ ‫كۆیە زی��اد بكەین بۆ چارەسەر‬ ‫كردنی كێشەكان»‪.‬‬ ‫ق��ەزای كۆیە‪ ،‬قەزایەكی پڕ‬ ‫لەكێشەیە‪ ،‬بەهۆی ئەوەی یەكێك‬ ‫ب���ووە ل��ەو ش��اران��ەی ل��ەش��ەڕی‬

‫ن��اوخ��ۆدا‪ ،‬هەمیشە سەنگەری‬ ‫پێكدادانەكان ب��ووە‪ ،‬دواتریش‬ ‫ه���ەزاران ئ���اوارەی «یەكێتی»‬ ‫رووی����ان ت��ێ��ك��ردووە‌و ب��ووەت��ە‬ ‫ق��ەزای��ەك��ی پ��ڕ ل��ەچ��ەك��دار‪ ،‬كە‬ ‫بەپێی ئامارێك‪ ،‬ئێستا زیاتر لە‬ ‫(‪ )10‬هەزار چەكدار‌و پێنج هەزار‬ ‫پێشمەرگەی خانەنشین لەسنووری‬ ‫قەزاكەدا هه‌ن‪.‬‬ ‫ه���ەن���دێ���ك س����ەرچ����اوە‪،‬‬ ‫ب��اس ل���ەوە دەك����ەن‪ :‬ه��ۆك��اری‬ ‫دەستلەكاركێشانەوەی قایمقام‪،‬‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ە دروستكردنی‬ ‫لیژنەیەكەوە هەبووە‪ ،‬كە لەسەر‬ ‫كێشەكانی كۆیە لەالیەن سەرۆكی‬

‫لەیەك كاتدا‪ ،‬لە چوار رۆژنامەنووس دەدرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئەكرەم تۆفیق‬

‫‪.............................................................‬‬

‫چ��ه‌ن��د رۆژن��ام��ەن��ووس��ێ��ک‬ ‫ه���ێ���زە ئ���ەم���ن���ی���ی���ەك���ان ب��ە‬ ‫لێدانیان‌و دەستبەسەرداگرتنی‬ ‫ك��ەل��وپ��ەل��ەك��ان��ی��ان ت��ۆم��ەت��ب��ار‬ ‫دەك��ەن‌و بەرپرسێكی سەندیكای‬ ‫رۆژنامەنووسانیش‪ ،‬بە «كارێكی‬ ‫خراپ‌و نایاسایی» ناوی ده‌بات‪.‬‬ ‫ه��ەی��ن��ی راب�������ردوو‪ ،‬ه��ێ��زە‬ ‫ئەمنییەكانی ش��اری سلێمانی‪،‬‬ ‫ل��ەم��ی��ان��ەی ب��ڵ�اوە پ��ێ��ك��ردن��ی هێزه‌ ئه‌منییه‌کان له‌کاتی ده‌ستگیرکردنی هاواڵتییه‌کدا له‌ سه‌رای‬ ‫خۆپیشاندانێكدا هێرشیان كردە‬ ‫س��ەر چەند رۆژنامەنووسێك‌و كەلوپەلێكی تریان لێسەندووە‌و كەیسێك»‪.‬‬ ‫«چ����ەن����د ك���ەس���ێ���ك ك��ە‬ ‫دەست‌گیرا بەسەر كەلوپەلەكانیاندا‪ ،‬ئەو وتی‪« :‬بۆ وەرگرتنەوەی ئەو‬ ‫ئەویش دوای ئ��ەوەی لەڕێگای شتانە سەردانی ئاسایشی ناوەندی جلی مەدەنییان ل��ەب��ەرداب��وو‪،‬‬ ‫ت��ۆڕی فەیسبووكەوە كۆمەڵێك شارم كرد‪ ،‬بەاڵم تائێستا پێیان پەالماریاندام‌و بە ش��ەق‌و بەدار‬ ‫دەستیان بە لێدانم كرد‌و بردیانمە‬ ‫ل��ە گەنجانی ش���اری سلێمانی نەداومەتەوە»‪.‬‬ ‫هاوژین غەریب‪ ،‬پەیامنێری بەردەستی بەرپرسەكەیان‪ ،‬لەوێش‬ ‫رۆژی (‪)7/15‬ی�����ان دی��اری��ك��رد‬ ‫بۆ ئەنجامدانی خۆپیشاندانێك رۆژن��ام��ەی «چ��ەت��ر»‪ ،‬یەكێكی مۆبایلەكەیان لێوەرگرتم بۆ ئەوەی‬ ‫ترە لەو رۆژنامەنووسانەی هەینی پ��ەی��وەن��دی��ی ب��ە دەزگ��اك��ەم��ەوە‬ ‫لەبەردەم سەرای سلێمانیدا‪.‬‬ ‫ئ��ەوك��ات��ەی ئەحمەد ق��ادر‪ ،‬رابردوو لەالیەن هێزە ئەمنییەكانەوە نەكەم»‪.‬‬ ‫بێستون محەمەد‪ ،‬پەیامنێری‬ ‫پەیامنێری رادی����ۆی «دەن��گ��ی ئازاردراوە‌و وەك خۆی وتی‪« :‬زۆر‬ ‫گ��ۆڕان» لە بەردەمی چایخانەی بەتوندیی‌و بێ ویژدانانە كەوتنە سایتی «سبەی» بەم شێوەیە‬ ‫شەعبی ن��زی��ك س���ەرا ب���وو‪ ،‬بۆ گیانمان‌و لێیانداین‌و بۆ ماوەیەك چیرۆكی هێرشكردنە سەری لەالیەن‬ ‫رووماڵكردنی ئەو خۆپیشاندانە دەستگیریانكردین‌و هەرچییەكمان هێزە ئەمنییەكانەوە گێڕایەوەو‬ ‫وتی‪« :‬شوێنی لێدانی چەكدارەكان‬ ‫چ��اوەڕوان��ك��راوە‪ ،‬ل��ەالی��ەن چەند پێبوو لێیان سەندین»‪.‬‬ ‫ئ��ەو پەیامنێرەی رۆژنامەی بە زۆربەی شوێنەكانی لەشمەوە‬ ‫چەكدارێكەوە دەستگیردەكرێت‌و‬ ‫ئازارێكی زۆر دەدرێت‪ ،‬ئەحمەد‪ ،‬بە «چ����ەت����ر»‪ ،‬ل���ەالی���ەن ه��ێ��زە دیارە‪ ،‬بەتایبەت پشتم»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ئ��ەن��وەر حسێن‪،‬‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬لەگەڵ چەند ئ��ەم��ن��ی��ی��ەك��ان��ەوە جانتایەكی‬ ‫هاوڕێیەكمدا لە بەردەمی چایخانەی ل��ێ��وەرگ��ی��راوە‪ ،‬ك��ە مۆبایلێك‌و ئەندامی ئەنجومەنی سەندیكای‬ ‫شەعبدا بووم‪ ،‬لەناكاو كۆمەڵێك پ���اس���پ���ۆرت���ێ���ك‌و ه���اردێ���ك���ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫چەكداری زۆر پەالماریان داین‌و كۆمپیوتەری تێدابووە‪ ،‬تائێستا بەپێویستی دەزان���ێ���ت‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫رۆژنامەنووسانەی زەرەرمەندبوون‌و‬ ‫زۆر بەتوندیی‌و نامرۆڤانە دەستیان پێیان نەداوەتەوە‪.‬‬ ‫هاوژین‪ ،‬بۆ «رۆژنامە» وتی‪ :‬لێیاندراوە‪ ،‬سكااڵی یاسایی تۆمار‬ ‫بەلێدانمان كرد»‪.‬‬ ‫ئ��ەح��م��ەد ق���ادر‪ ،‬تائێستا «ئەو رۆژە بۆ ئەوە چووینە ئەو ب��ك��ەن‌و پشتگیریی دەزگ��اك��ەی‬ ‫شوێنەواری لێدانی چەكدارەكانی شوێنە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی ئیش لەسەر سەبارەت بەشوێنی دەستگیركردنی‬ ‫پێوە دیارە‪ ،‬كە وەك خۆی دەڵێت‪ :‬كەیسی خۆپیشاندان بكەین‪ ،‬ببات بۆ سەندیكاكەیان‪ ،‬تا هەوڵی‬ ‫كامێراو الپتۆپ‌و مۆبایلەكەی‌و چەند بەاڵم بەداخەوە خۆمان بووین بە وەرگرتنەوەی ئەو كەلوپەالنەیان‬

‫ح��ك��وم��ەت��ه‌و‌ه دروس���ت���ك���راوە‪،‬‬ ‫ه��ەری��ەك لە (چ��اپ��وك عومەر‪،‬‬ ‫پ �ه‌رل��ەم��ان��ت��ار گ����ۆران ئ���ازاد‌و‬ ‫ك����وردە ع���وم���ەر‪ ،‬قایمقامی‬ ‫پێشووی كۆیە) بەشداربوون‌‪،‬‬ ‫قایمقامیش شكستهێنانی بەشێك‬ ‫لەپڕۆژەكانی كۆیەی خستووەتە‬ ‫ئۆباڵی بەرپرسانی پێشووی‬ ‫كۆیە‌و دەنگۆی ئ��ەوەش هەیە‪،‬‬ ‫كە (كوردە عومەر) بكرێتەوە بە‬ ‫قایمقامی كۆیە‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەو كێشەیە‪،‬‬ ‫كوردە عومەر‪ ،‬قایمقامی پێشووی‬ ‫كۆیە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«ت��ەن��ی��ا پ�����ڕۆژەی رێ��گ��ای‬

‫حیزبە بەشدارەكانی حكومەت‬ ‫رەخنە لە پەراوێزخستنیان دەگرن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬بەرزان عەلی حەمە‬

‫‪.............................................................‬‬

‫سلێمانی ‪ -‬رۆژی ‪2011/7/15‬‬ ‫بۆ بدەین؛ كە لێیان وەرگیراوە‪.‬‬ ‫ئەنوەر حسێن‪ ،‬سەبارەت بە‬ ‫دەستبەسەرداگرتنی كەلوپەلی ئەو‬ ‫رۆژنامەنووسانەش لەالیەن هێزە‬ ‫ئەمنییەكان‌و هەڵسوكەوتیانەوە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«كارێكی خراپیان كردووە‪ ،‬ئەوە‬ ‫پێشیلكردنی یاسایە»‪.‬‬ ‫لەالیەكی دیکه‌وە‪ ،‬سەنتەری‬ ‫«میترۆ» ب��ۆ داكۆكیكردن لە‬ ‫رۆژنامەنووسان‪ ،‬لە بەیاننامەیەكدا‬ ‫ئیدانەی ئەو هەڵسوكەوتەی دەزگا‬ ‫ئەمنییەكانی ك��رد؛ بەرامبەر بە‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ب��ا یاسا س���ەروەر بێت‌و ئەو‬ ‫بڕگەی ‌ە ب��ەس��ەر ئ��ەو كەسانەدا‌‬ ‫جێبەجێبكرێت‪ ،‬ك��ە لەیاسای‬ ‫ك��اری رۆژنامەگه‌رییدا هاتووە‪:‬‬ ‫«هەر كەسێك بەهۆی كارەكەیەوە‬ ‫سووكایەتیی بە رۆژنامەنووس‬ ‫بكات‪ ،‬یان دەستدرێژیی بكاتە سەر‪،‬‬ ‫ئەوا هەمان ئەو سزایە دەیگرێتەوە‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ۆ دەستدرێژیكردنە سەر‬ ‫فەرمانبەرێك لەكاتی‪ ،‬یان بەهۆی‬ ‫ئەركەكانییه‌وه‌‪،‬‬ ‫بەجێهێنانی‬ ‫دانراوە»‪.‬‬

‫هەرمۆتە‌و مەلەوانگەی كۆیە‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەردەم��ی ك��ارك��ردن��ی مندا‬ ‫كەموكوڕیی تێدابووە‪ ،‬ئەویش‬ ‫بەنووسراوی رەسمیی داوام��ان‬ ‫لەسەرووی خۆمان كردووە‪ ،‬ئەو‬ ‫پڕۆژانە وەرناگرین‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫كەموكوڕیی تێدایە‪ ،‬دوای من ئەو‬ ‫پڕۆژانە وەرگیراون»‪.‬‬ ‫ك������وردە ع����وم����ەر‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫دەنگۆیانەی رەتكردەوە‪ ،‬كە باس‬ ‫ل��ەوە دەك���ەن‪ :‬كێشەی لەگەڵ‬ ‫قایمقامی ئێستای كۆیەدا هەبێت‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬ه��ی��چ كێشەیەكم‬ ‫لــــــــــەگەڵ كاك چاپوك ‪-‬دا‬ ‫نییە‌و هاوكارییشم ك���ردووە‪،‬‬

‫بەهیچ شێوەیەكیش ئامادەنیم‬ ‫جارێكی تر ببمەوە ب ‌ه قایمقام‬ ‫لە ق��ەزای كۆیە‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫زیاتر لەپێنج ساڵ قایمقام بووم‪،‬‬ ‫پێویستە كەسێكی تر ئەو پۆستە‬ ‫وەربگرێت»‪.‬‬ ‫دوای تێپەڕبوونی (‪)16‬‬ ‫رۆژ لەپێشكەشكردنی نامەی‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ارك��ێ��ش��ان��ەوەك��ەی‪،‬‬ ‫تاكو ئێستا وەاڵم��ی قایمقامی‬ ‫كۆیە ن���ەدراوەت���ەوە‪ ،‬هەفتەی‬ ‫راب���ردووش لەگەڵ ئەنجومەنی‬ ‫پشتیوانیی ك��ۆی��ە‪ ،‬ك��ە چەند‬ ‫بەرپرسێكی حكومیی‌و حیزبیی‬ ‫ه����ەردوو حیزبی دەس��ەاڵت��دار‬ ‫پێكیانهێناوە‪ ،‬سەردانی مەسعود‬ ‫ب���ارزان���ی س���ەرۆك���ی هەرێمی‬ ‫كوردستانیان ك��ردووە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ی��ی ل���ەالی بەشێكی‬ ‫زۆری بەرپرسانی «یەكێتی»‬ ‫دروست كردووە‪ ،‬ک ‌ه بەهەوڵێكی‬ ‫سیاسیی دەزانن‪ .‬چاپوك عومەر‪،‬‬ ‫قایمقامی ده‌ستله‌کارکێشاوه‌ی‬ ‫كۆیە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«دەستلەكاركێشانەوەم بڕیاری‬ ‫ك��ۆت��ای��ی��ەو بەهیچ شێوەیەك‬ ‫پەشیمان نابمەوە‪ ،‬سەردانەكەشم‬ ‫ل��ەس��ەر داوای ئەنجومەنی‬ ‫پشتیوانیی ب���ووە‪ ،‬تەنیا بۆ‬ ‫خزمەتی خەڵكی كۆیە ب��ووە‪،‬‬ ‫نەك مەرامی سیاسیی»‪.‬‬ ‫چ����اپ����وك ع����وم����ەر‪ ،‬ل��ە‬ ‫(‪ )2010/1/7‬بووەتە قایمقامی‬ ‫كۆیە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی ئ����ەو ئ���ام���ارەی‬ ‫ل��ەب��ەردەس��ت��ادای��ە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪ )2008‬بودجەی ق��ەزای كۆیە‬ ‫لە پەرەپێدانی پارێزگاكان‪)28(،‬‬ ‫ملیار دینار‌و لەساڵی (‪)2009‬دا‪،‬‬ ‫(‪ )12‬ملیار دینار بووە‪ ،‬ساڵی‬ ‫(‪ )2010‬نزیكەی چ��وار ملیار‬ ‫دی��ن��ار‌و ساڵی (‪)6( ،)2011‬‬ ‫ملیار‌و (‪ )348‬ملیۆن دینار بووە‪.‬‬

‫ح��ی��زب��ە ب���ەش���دارەك���ان���ی‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م‪ ،‬رەخ��ن��ە لە‬ ‫پەراوێزخستنیان دەگ���رن لە‬ ‫دانوستاندنی نێوان ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەس�����ەاڵت�����داو پ��س��پ��ۆڕێ��ك��ی‬ ‫سیاسیش‪ ،‬بێدەنگبوونی ئەو‬ ‫حیزبانە لە پەراوێزخستنیان‪ ،‬بە‬ ‫بەڵگەی رازیبوونیان داده‌نێت‪.‬‬ ‫سوبحی مەهدی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫م��ەك��ت��ەب��ی سیاسیی حیزبی‬ ‫ش��ی��وع��ی‪ ،‬ك��ە ح��ی��زب�ه‌ک�ه‌ی بە‬ ‫پۆستی وەزیری رۆشنبیریی‌و الوان‬ ‫بەشداریی حكومەتی هەرێمی‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬رەخنە لە (یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی) دەگ��رێ��ت ب���ەوەی كە‬ ‫بەشدارییان پێ ناكەن‌و رەخنەش‬ ‫ئاراستەی ئۆپۆزسیۆن دەكات‪،‬‬ ‫ك��ە نەیانویستووە ئەوانیش‬ ‫(حیزبی شیوعی) رۆڵیان هەبێت‬ ‫لە رووداوەكاندا‪.‬‬ ‫مەهدی‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەگەر ل��ەدەرەوەی‬ ‫كۆبوونەوەكاندا بۆچوونێكمان‬ ‫وەرب��گ��ی��رێ��ت‪ ،‬ك��اری��گ��ەری��م��ان‬ ‫ب��ەو ج���ۆرە نابێت ك��ە لەناو‬ ‫كۆبوونەوەكاندا بەشداریمان پێ‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەداخەوە لەلێدوانەكانی‬ ‫هەرسێ الیەنی ئۆپۆزسیۆنیشدا‪،‬‬ ‫ویستوویانە حەسری گفتوگۆكان‪،‬‬ ‫تەنیا لەنێوان پێنج الیەنەكەدا‬ ‫بێت»‪.‬‬ ‫ئ���ەو ب��ەرپ��رس��ەی حیزبی‬ ‫شیوعی‪ ،‬باس لەوە دەكات‪ ،‬كە‬

‫كێشەكان هی هەموو خەڵكی‬ ‫كوردستانن‪ ،‬نەك تەنیا هی ئەو‬ ‫الیەنانەی كە كورسییەكیان هەیە‌و‬ ‫وتی‪« :‬بەشدارین لەحكومەتدا‪،‬‬ ‫بەاڵم دەسەاڵتدار نین»‪.‬‬ ‫ه���ی���وا س���ەی���د س��ەل��ی��م‪،‬‬ ‫ئەندامی سەركردایەتیی حیزبی‬ ‫زەحمەتكێشانی كوردستانیش‪،‬‬ ‫كە وەزیری هەرێم بۆ كاروباری‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی��ان ه��ەی��ە‪ ،‬رەخنە‬ ‫ل���ەوە دەگ���رێ���ت‪ ،‬ك��ە ل��ەالی��ەن‬ ‫ه���ەردوو الی��ەن��ی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەسەاڵتیشەوە‪ ،‬رۆڵیان بەهەند‬ ‫وەرناگیرێت‌و بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئێمە وەك الیەنی‬ ‫دەس�����ەاڵت‪ ،‬خ��ۆم��ان حساب‬ ‫ناكەین‪ ،‬بەشداریكردنی ئێمە بە‬ ‫پۆستێكی سادە‪ ،‬ناكاتە ئەوەی‬ ‫بەشێكین لەدەسەاڵت»‪.‬‬ ‫ئ��������ەو ئ�����ەن�����دام�����ەی‬ ‫سەركردایەتیی زەحمەتكێشان‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬لەهەردووالوە هەوڵی‬ ‫ه��ەاڵوێ��رك��ردن��ی ئێمە دراوە‪،‬‬ ‫چونكە پێیان وایە كێشەكە تەنیا‬ ‫لەنێوان ئەو پێنج الیەنەدایە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم وان��ی��ی��ەو كێشەی ئەم‬ ‫هەرێمە‪ ،‬كێشەی هەموومانە»‪.‬‬ ‫ش������وان ق���ەاڵدزێ���ی���ی‪،‬‬ ‫وتەبێژی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫ب����زووت����ن����ەوەی ئ��ی��س�لام��ی��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ك��ە بەپۆستی‬ ‫وەزی���ری ئ��ەوق��اف حیزبه‌که‌ی‬ ‫ب���ەش���دارە ل���ە ح��ك��وم��ەت��دا‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬سەرەڕای‬ ‫دەس��ەاڵت��ی‬ ‫پرسپێكردنیان‪،‬‬ ‫فیعلی ب��ەدەس��ت (یەكێتی‌و‬

‫پارتی)یەوەیەو ئەوان رۆڵێكی‬ ‫ئەوتۆ ناگێڕن لە گفتوگۆكاندا‌و‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬بەهیچ‬ ‫ش��ێ��وەی��ەك‪ ،‬ئ��ەو حیزبانەی‬ ‫بەشدارن لەحكومەتدا‪ ،‬رەئیان‬ ‫وەرن��ەگ��ی��راوە لە كۆبوونەوەی‬ ‫نێوان دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆندا‌و‬ ‫زۆرج��ار الیەنی ئۆپۆزسیۆنیش‬ ‫پ��ێ��ی��ان خ���ۆش ن��ەب��ووە هیچ‬ ‫الیەنێكی تر لەكۆبوونەوەكاندا‬ ‫بەشداریی بكەن»‪.‬‬ ‫ب��ەب��ۆچ��وون��ی پسپۆڕانی‬ ‫سیاسیش‪ ،‬بێدەنگی ئەو الیەنانە‬ ‫لە پشتگوێخستنیان‪ ،‬وات��ای‬ ‫رازیبوونیانە بەو كارە‪.‬‬ ‫د‪ .‬ك���ام���ەران م��ەن��ت��ك‪،‬‬ ‫پ���س���پ���ۆڕی س��ی��اس��ی��ی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫حیزبانە‪ ،‬تەنیا بەشدارێكی‬ ‫شكڵیی حكومەتن‌و تائێستاش‬ ‫حیزب حكومەت بەڕێوە دەبات‌و‬ ‫ئەو حیزبانە پۆستیان لەالیەن‬ ‫یەكێتی‌و پارتییەوە پێ دراوە‪،‬‬ ‫مانای ئەوەنییە بەهۆی دەنگ‌و‬ ‫سەنگیانەوە وەری��ان��گ��رت��ووه‌‪،‬‬ ‫بەڵكو یەكێتی‌و پارتی‪ ،‬تەنیا‬ ‫وەكو هاوپەیمانییەك لەگەڵیاندا‪،‬‬ ‫پۆستیان پێداون»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ك��ام��ەران‪ ،‬ب��ە گرنگی‬ ‫دەزان��ێ��ت ئ��ەو ك��ۆب��وون��ەوان��ە‪،‬‬ ‫ن���وێ���ن���ەری ه���ەم���وو ح��ی��زب��ە‬ ‫كوردستانییەكانی تیابووایە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم وت��ی‪« :‬م���ادام تائێستا‬ ‫ئ��ەو حیزبانە‪ ،‬رەخنەیان لەو‬ ‫پشتگوێخستنەیان نەگرتووە‪،‬‬ ‫كەواتە بەوە رازین»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫«هەڵپەساردن ‌ی كۆبوونەوە ‌ی پێنجقۆڵیی‪ ،‬بە كۆدەنگی‌ هەرسێ الیەن بووە»‌‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬وت��ەب��ێ��ژی لیژنە ‌ی‬ ‫ه��ەم��اه��ەن��گ� ‌ی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫هەوااڵنەی رەتكردەوە كە هەڵپەساردنی‌‬ ‫ك���ۆب���وون���ەوە ‌ی (پ��ێ��ن��ج��ق��ۆڵ��ی‌) بە‬ ‫ب��ە كۆدەنگیی ه��ەم��وو الیەنەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن نەبووبێت‪.‬‬

‫دەیان هەزار مەتر زەویی؛‬ ‫بە كۆمپانیایەكی توركی ده‌درێت‬

‫دوێ��ن� ‌ێ دووش��ەم��م��ە رۆژن��ام��ەی‬ ‫(رووداو) باڵویكردەوە‪ ،‬كە لەسەر‬ ‫پێشنیازی ك��ۆم��ەڵ��ی ئیسالمیی‬ ‫كۆبوونەوەكانی ئۆپۆزسیۆن لەبەرامبەر‬ ‫دەسەاڵت هەڵپەسێردراوەو یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیش لەگەڵ ئەو هەڵپەساردنەدا‬

‫نەبووە‪.‬‬ ‫لە روونكردنەوەیەكدا‪ ،‬وتەبێژێك‬ ‫ب���ەن���او ‌ی ل��ی��ژن��ە ‌ی ه��ەم��اه��ەن��گ�ی‌ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬بە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگەیاند‪ :‬بە پێویست ‌ی دەزانین بۆ‬ ‫ه��ەم��وو الی��ەك � ‌ی روون بكەینەوە‪،‬‬

‫ب���ڕی���اردان ل��ەس��ەر هەڵپەساردن ‌ی‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوە ‌ی پێنجقۆڵی ن��ێ��وان‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵت‪ ،‬بە كۆدەنگیی‬ ‫هەرس ‌ێ الیەن ‌ی (گ���ۆڕان‪ ،‬كۆمەڵی‌‬ ‫ئیسالمی‌و یەكگرتوو ‌ی ئیسالمی‌)‬ ‫بووەو هەرس ‌ێ الیه‌ن‪ ،‬لەسەر ‌ی یەك‬

‫دەنگ بووین‌و بڕیار ‌ی لەوشێوەیە تەنیا‬ ‫بە كۆدەنگیی دەدرێت‪.‬‬ ‫ل��ە (‪)11‬ی ئ���ەم م��ان��گ��ەوە‪،‬‬ ‫س�� ‌ێ الی��ەن��ەك��ەی ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫كۆبوونەوەكانیان لەگەڵ دەسەاڵتدا‬ ‫هەڵپەساردووه‌‪.‬‬

‫حیزب‪ ،‬دەست لە كۆنگرەی بەڵێندەران وەردەدات‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئاریان حەسەن‬

‫‪...................................‬‬

‫رۆژنامە‬

‫‪............................‬‬ ‫حكومەتی هەرێم بەب ‌ێ بەرامبەر‪)68( ،‬‬ ‫ه��ەزار مەتر زەوی��ی دەدات��ە كۆمپانیایەكی‬ ‫توركی لە گەڕەكی عەینكاوەی هەولێر‪ ،‬بە‬ ‫مەبەستی دروستكردنی هۆتێلێك كە بە الی‬ ‫شارەزایانەوە؛ ئەو كارە لە زیانی هەرێمە‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو بەڵگانەی دەست «رۆژنامە»‬ ‫كەتوون‪ ،‬كۆمپانیای (ئەلیگا توریزیم) لە‬ ‫عەینكاوە‪ )68875( ،‬مەتر زەویی پێدراوە‪ ،‬بۆ‬ ‫دروستكردنی هۆتێلێك بە ناوی (دیوان)ەوە‪.‬‬ ‫لە بەڵگەكاندا ئ��ەوەش خراونەتەڕوو‪:‬‬ ‫سەرمایەی ئەم پرۆژەیە (‪ )84‬ملیۆن‌و (‪)634‬‬ ‫هەزار دۆالرەو لە دەستەی وەبەرهێنان مۆڵەتی‬ ‫ژمارە (‪ )130‬بە پرۆژەكە دراوە‪.‬‬ ‫سەرچاوەیەكی ئاگاداریش لە پێدانی زەویی‬ ‫بەو پرۆژەیە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬ئەو‬ ‫پرۆژەیە وەك پرۆژەی كۆمپانیایەكی توركی‬ ‫عێراقی وەرگیراوە‪ ،‬بەاڵم ئەو زەوییە‪ ،‬كە بەبێ‌‬ ‫بەرامبەر بۆ ئەو پرۆژەیە تەرخانكراوە‪ ،‬لە‬ ‫باشترین شوێنی كوردستاندا كە عەینكاوەیه‌‪،‬‬ ‫ئەگەر حكومەت بەزیادكردنێكی ئاشكرا ئەو‬ ‫زەوییەی بفرۆشتایە‪ ،‬چەندین ملیۆن دۆالری بۆ‬ ‫دەكرد‪ ،‬بەاڵم نەك بەب ‌ێ بەرامبەر پێی دراوە‪،‬‬ ‫بەڵكو بۆ هێنانی كەرەستەكانی ئەم ئوتێلە‪،‬‬ ‫كۆمپانیاكە لە گومرگ‌و باج دەبەخشرێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو س��ەرچ��اوە ئ��اگ��ادارەی پرۆژەكانی‬ ‫وەبەرهێنان‪ ،‬ئاماژەی بەوە دا‪« :‬ئەم كارە‬ ‫بەپێی یاسای وەبەرهێنان كراوە‪ ،‬بەاڵم گرفتەكە‬ ‫ئەوەیە یاساكە خراپە‪ ،‬زەوییەكی زۆر باش بێ‌‬ ‫بەرامبەر دەدەیتە كۆمپانیایەكی بیانیی‪ ،‬پاشان‬ ‫ئەم كۆمپانیایە پارەی واڵتەكەی تۆ دەباتەوە‬ ‫بۆ واڵتەكەی خۆی‪ ،‬ئەگەر ئەم زەوییە بە‬ ‫كۆمپانیایەكی ناوخۆیی بدرایە‪ ،‬ئەوەندە جێگای‬ ‫سەرنج نەدەبوو»‪.‬‬

‫وەك هەموو كایەكانی تری هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬حیزب دەستوەردەداتە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ك��ۆن��گ��رەی یەكێتیی‬ ‫بەڵێندەرانی كوردستانییەوە‌و لە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی دەس��ت��ەی کارگێڕی‬ ‫لقەكانی سلێمانی‌و هەولێردا‪ ،‬كە‬ ‫دوێنێ‌‌و پێرێ‌ بەڕێوەچوو‪ ،‬لیستی‬ ‫حیزبیی باڵودەكرایەوە‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی ل��ق��ی سلێمانی‬ ‫یەكێتیی بەڵێندەران‪ ،‬كە بەشداریی‬ ‫ئ��ەو هەڵبژاردنەی ك��رد‪ ،‬لەبارەی‬ ‫هەڵبژاردنی‬ ‫كەموكورتییەكانی‬ ‫دەستەی کارگێڕی لقەكانەوە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪« :‬بەهۆی‬ ‫بێتوانایی ئەندامانی كۆنگرەی پێشوو‪،‬‬ ‫هەڵبژاردنی ئەمجارە ت��اڕادەی��ەك‬ ‫هەست بە سستیی دەك��را تیایدا‪،‬‬ ‫چونكە لە كۆی (‪ )560‬بەڵێندەری‬ ‫سلێمانی‪ ،‬ك��ە باجەكانیان ت��ازە‬ ‫ك��ردووەت��ەوە‪ ،‬تەنیا (‪ )369‬كەس‬ ‫بەشداریی هەڵبژاردنی كردووە»‪.‬‬ ‫ئەو بەڵێندەرە‪ ،‬كە نەیویست‬ ‫ن���اوی بهێنرێت‪ ،‬جەختی لەسه‌ر‬ ‫دروستیی زانیارییەكان ك��رده‌وە‌و‬ ‫وت��ی‪« :‬لە كاتی هەڵبژاردنەكەدا‪،‬‬ ‫بە تەواوەتیی هەست ب��ەوە دەكرا‬ ‫ه��ێ��زە سیاسییە ب��ااڵدەس��ت��ەك��ان‬ ‫دەستێوەردان دەك��ەن‪ ،‬بەمەبەستی‬ ‫كێبڕكێ لەنیوان شارەكاندا‪ ،‬هەروەها‬ ‫هەوڵی قۆرخكردنی كەسەكانیان دەدا‬ ‫كە دەردەچ��ن بۆ كۆنگرە‪ ،‬یان بۆ‬ ‫بەڕێوەبردنی لقەكان»‪.‬‬ ‫ه���ەم���ان س����ەرچ����اوە‪ ،‬ب��اس��ی‬ ‫ل���ەوەش���ك���رد‪« :‬ئ���ەم���ج���ارە لە‬

‫دیمه‌نێک له‌کاتی هه‌ڵبژاردنه‌که‌ ‬ ‫ه���ەڵ���ب���ژاردن���ەك���ەدا‪ ،‬راس��ت��ەوخ��ۆ‬ ‫دەستێوەردانی حیزبیی نەبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە ناڕاستەوخۆ هەوڵێكی بەرچاو‬ ‫ه��ەب��وو ب��ۆ گۆڕینی ب��ە ئاڕاستەی‬ ‫حیزبیكردنی ئەو كەسانەی خۆیان‬ ‫پااڵوتبوو»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی پ���ەی���ڕەوی ن��اوخ��ۆی‬ ‫یەكێتیی بەڵێندەرانی كوردستان‪،‬‬ ‫(‪)%10‬ی هەموو ئەو بەڵێندەرانەی‬ ‫ب��اج ت��ازە دەك��ەن��ەوە‪ ،‬لە هەرسێ‬ ‫پارێزگای (هەولێر‌‪ ،‬سلێمانی‌و دهۆك)‬ ‫ب��ەش��داری��ی ك��ۆن��گ��رە دەك����ەن‪ ،‬ک ‌ه‬ ‫وابڕیاره ‪ 7/25‬به‌ڕێوه‌بچێت‪.‬‬ ‫ئەندامێكی دەستەی کارگێڕی‬

‫یەكێتیی بەڵێندەرانی كوردستان‪،‬‬ ‫جەختی ل��ەوەك��ردەوە‪« :‬شارەكان‬ ‫وەكو یەك ئەندام نانێرن بۆ كۆنگرە‪،‬‬ ‫چونكە هەر ش��ارەو بەپێی زۆریی‌و‬ ‫كەمیی‪ ،‬ئەندامە كاندیدەكان دەنێرێتە‬ ‫ك��ۆن��گ��رە‪ ،‬ئەمساڵیش پ��ارێ��زگ��ای‬ ‫سلێمانی‪ ،‬كە زۆرترین بەڵێندەری‬ ‫ه��ەی��ە‪ )56( ،‬ئ��ەن��دام دەنێرێتە‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬پارێزگای هەولێر (‪)41‬‬ ‫ئەندام كۆنگرەی دەبێت‪ ،‬دهۆكیش‬ ‫(‪ )36‬ئەندامی دەبێت‪.‬‬ ‫حەمە غەریب‪ ،‬كە پێشتر ئەندامی‬ ‫دەس��ت��ەی کارگێڕی لقی سلێمانی‬ ‫یەكێتیی بەڵێندەران بووە‌و بۆ ئەمساڵ‬

‫فۆتۆ‪ :‬به‌ڵێنده‌ران‬

‫خ��ۆی ه��ەڵ��ن��ەب��ژاردووەت��ەوە‪ ،‬باسی‬ ‫لەوەشكرد‪ :‬هەموو ئەو كەسانەی‬ ‫باجی بەڵێندەریان هەبووە‪ ،‬رێگرییان‬ ‫لێنەكردووە خ��ۆی��ان ب��ۆ دەسته‌ی‬ ‫کارگێڕی كاندید بكەن‪ ،‬بە هەموو‬ ‫رەنگە جیاواز‌و بیر‌وبۆچوونەكانەوە‪،‬‬ ‫م���ەگ���ەر ب��ەڵ��ێ��ن��دەرێ��ك م��ەرج��ی‬ ‫خۆپااڵوتنی تێدا نەبووبێت»‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەی قسەكانی ئەو‬ ‫ئەندامەی دەس��ت��ەی کارگێڕیەوه‌‪،‬‬ ‫پاڵێورا‌وێكی ئەمساڵی دەستەی‬ ‫کارگێڕی لقی سلێمانی یەكێتیی‬ ‫ب �ه‌ڵ��ێ��ن��دەران‪ ،‬ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬پاڵێوراو هەیە زۆربه‌ی‬

‫مەرجەكانی خۆپااڵوتنی تێدا نییە‪،‬‬ ‫بەاڵم خۆی پااڵوتووە بۆ كۆنگرە»‪.‬‬ ‫ئ������ەوەی ل���ە ه���ەڵ���ب���ژاردن���ی‬ ‫دەس��ت��ەی کارگێڕی لقی سلێمانی‬ ‫یەكێتیی به‌ڵێندەراندا ئەنجامدرا‪،‬‬ ‫ك��ە رۆژی (‪ )7/16‬ب��ەڕێ��وەچ��وو‪،‬‬ ‫دەرن���ەچ���وون���ەوەی س��ەرۆك��ی لقی‬ ‫سلێمانی یەكێتیی ب��ەڵ��ێ��ن��دەران‬ ‫ب��وو‪ ،‬لەگەڵ هاتنە ن��اوەوەی چەند‬ ‫ئەندامێكی نوێ‌‪ ،‬چاوەڕوانیش دەكرێت‬ ‫سەرۆكی یەكێتیی بەڵێندەران‪ ،‬كە لە‬ ‫ماوەیەكی نزیكدا هەڵدەبژێردرێت‪،‬‬ ‫ئەندامێكی سلێمانی بێت‪ ،‬چونكە‬ ‫پێشتر ئەندامێكی هەولێر دانرابوو‪.‬‬ ‫ئ�����ازاد رەس������وڵ‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫پێشووی دەستەی بەڕێوەبردنی لقی‬ ‫سلێمانی یەكێتیی بەڵێندەران‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬كۆنگرەی‬ ‫پێشووش‪ ،‬بەڵێندەرانی سلێمانی‬ ‫زیاتربوون‌و دەیانتوانی بە زۆرینەی‬ ‫دەن���گ س��ەرۆك��ی ك��ۆن��گ��رەك��ە لە‬ ‫بەڵێندەرانی سلێمانی ب��ن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی تەوافوقه‌وە‪ ،‬ئەمە نەكراو‬ ‫سەرۆكی كۆنگرە لە بەڵێندەرانی‬ ‫هەولێر هەڵبژێردرا»‪.‬‬ ‫س�����ەب�����ارەت ب����ە ئ���ەگ���ەری‬ ‫دووب��ارەب��وون��ەوەی هەمان كێشە‪،‬‬ ‫ئازاد رەسوڵ‪ ،‬وتی‪« :‬لەو بڕوایەدام‬ ‫ئەمجارەش تووشی هەمان كێشە‬ ‫ببینەوە‌و زۆریی ئەندامانی سلێمانی‬ ‫ل��ەچ��او ش��ارەك��ان��ی ت���ر‪ ،‬نەبێتە‬ ‫ه��ۆی ئ��ەوەی سەرۆكی كۆنگرە لە‬ ‫بەڵێندەرانی سلێمانی بێت»‪.‬‬ ‫یەكێتیی بەڵێندەرانی كوردستان‬ ‫ل ‌ه ساڵی (‪ )2000‬دام�ه‌زراوه‌و یه‌که‌م‬ ‫ک��ۆن��گ��ره‌ی ل�� ‌ه س��اڵ��ی (‪)2002‬دا‬ ‫به‌ستووه‌‪.‬‬

‫لەكۆنگرەی سەندیكادا‪ ،‬یەكێتی‌و پارتی؛ مەرج بۆ كۆمەڵ‌و یەكگرتوو دادەنێن‬

‫«گۆڕان»؛ هه‌ڵوێستی یه‌کالیی ده‌کاته‌وه‌‬ ‫راپۆرتی‪ :‬شارا عەبدولڕەحمان‬

‫‪...............................‬‬

‫یەكێتی‌و پ��ارت��ی‪ ،‬داوا لە‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان‌و حیزبی‬ ‫شیوعی دەك��ەن؛ بەشداریی لە‬ ‫لیستی ئیئتیالفی فراواندا بكەن؛‬ ‫ب��ۆ ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئەنجومەنی‬ ‫سەندیكای رۆژنامەنووسان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان ئەو داوایە‬ ‫رەتدەكەنەوە‪.‬‬ ‫هەفتەی راب��ردوو‪ ،‬وەفدێكی‬ ‫هاوبەشی (پ��ارت �ی‌و یەكێتی)‬ ‫سەردانی هەریەك لە بزووتنەوەی‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬یەكگرتووی ئیسالمیی‪،‬‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی‌و حیزبی‬ ‫شیوعییان ك��ردو بە مەبەستی‬ ‫چۆنییەتی بەشداریكردنی ئەو‬ ‫الیەنانەو پێدانی پشك پێیان لە‬ ‫سەندیكادا‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش‬ ‫پێشنیازی پێكهێنانی لیستێكی‬ ‫ئیئتیالفی فراوانیان بۆ كردوون‪،‬‬ ‫ب��ۆ ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی ئەنجومەنی‬ ‫سەندیكاكە‪.‬‬ ‫حامید محەمەد‪ ،‬كارگێڕی‬ ‫مەكتەبی راگەیاندنی یەكگرتووی‬ ‫ئیسالمیی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«وەفدێكی هاوبەشی یەكێتی‌و‬ ‫پ��ارت��ی س��ەردان��ی��ان ك��ردووی �ن‌و‬ ‫داوای��ان ك��ردووە وەك��و پێشتر‪،‬‬ ‫لەگەڵیاندا لیستێكی ئیئتیالفی‬ ‫پێكبهێنین‪ ،‬ب��ۆ ئ����ەوەی لە‬ ‫كۆنگرەدا بەیەكەوە دابەزن‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە هەڵوێستی‬ ‫یەكگرتوو ل��ەو ب��ارەی��ەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن����ام����ە» وت����ی‪« :‬ئێمە‬

‫ ‬ ‫دیمه‌نێک له‌ کۆنگره‌ی دووه‌می سه‌ندیکای رۆژنامه‌نووسان‬ ‫پێمان وت��ن ب���ڕوای ت��ەواوم��ان‬ ‫ب���ەوە ه��ەی��ە پێویستە ك��اری‬ ‫سەندیكایی گرنگیی پێبدرێت‌و‬ ‫بەرەوپێش ببرێت‪ ،‬ئێمەش كە‬ ‫لەسەرەتاوە لە دامەزرێنەرانی‬ ‫ئ��ەو سەندیكایەین‌و پێمانوایە‬ ‫ئ��ەو سەندیكایە ك��اری باشی‬ ‫ك��ردووەو دەستكەوتی باشی بۆ‬ ‫رۆژنامەنووسان بەدەستهێناوە‪،‬‬ ‫پێویستە ئیتر ل��ەم قۆناغەدا‬ ‫س��ەن��دی��ك��اك��ە ب��دەی��ن��ە دەس��ت‬ ‫رۆژنامەنووسان خۆیان‌و چیتر‬ ‫نەیكەین بە لیستی هاوبەش‪،‬‬ ‫بەڵكو بۆ خۆی سەندیكایەكی‬ ‫پیشەیی ئازادبێت‪ ،‬ئێمە ناچینە‬ ‫ناو ئەو ئیئتیالفەوە»‪.‬‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬زانیویەتی كە‬

‫وەف���دە هاوبەشەكەی پارتی‌و‬ ‫یەكێتی‪ ،‬رۆژی دووشەممەی‬ ‫راب����ردوو ل��ەس��ەرەت��ادا لەگەڵ‬ ‫نوێنەری ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان‬ ‫ك���ۆب���وون���ەت���ەوە‪ ،‬ب����ەاڵم ئ��ەو‬ ‫بزووتنەوەیە ئامادە نەبوو‌ه ئەو‬ ‫سەندیكایەو پشكی حیزبیی‬ ‫وه‌ربگرێت‪.‬‬ ‫ب���ڕی���ارە ل���ە دوو رۆژی‬ ‫داه��ات��وودا‪ ،‬كۆنگرەی سێیەمی‬ ‫سەندیكای رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��ی‬ ‫كوردستان بە بەشداریی (‪)296‬‬ ‫ئەندام لە هەولێر دەست پێبكات‪،‬‬ ‫لەئێستاشداو دوای ئ��ەوەی‬ ‫دەن��گ��ۆی ئ���ەوە دروس���ت ب��وو؛‬ ‫كە سەندیكایەكی هاوشێوە بۆ‬ ‫داكۆكیی لە مافی رۆژنامەنووسان‬

‫دروس���ت دەك��رێ��ت‪ ،‬یەكێتی‌و‬ ‫پارتیش مەرجی ئ��ەوەی��ان بۆ‬ ‫یەكگرتوو و كۆمەڵی ئیسالمیش‬ ‫دان�����اوە؛ ن��اب��ێ��ت ل��ە ه���ەردوو‬ ‫سەندیكاكەدا بەشداربن‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە‪ ،‬حامید محەمەد‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ئێمە ل��ەم ق��ۆن��اغ��ەدا‬ ‫لە سەندیكای رۆژنامەنووسان‬ ‫دەم��ێ��ن��ی��ن��ەوەو م��وق��ات��ەع��ەی‬ ‫ناكەین‪ ،‬هاوكات پێمان ئاساییە‬ ‫رێكخراوێكی تر هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ه��اوك��اری��ی ن��اك��ەی �ن‌و ناچینە‬ ‫ن��اوی��ەوە‪ ،‬لەبەرئەوە پێویست‬ ‫ناكات ل��ەوب��ارەی��ەوە یەكێتی‌و‬ ‫پارتی مەرجمان بۆ دابنێن»‪.‬‬ ‫ه������اوك������ات‪ ،‬ك���ۆم���ەڵ���ی‬ ‫ئیسالمیی؛ بەهەمان شێوەی‬

‫فۆتۆ‪ :‬بڕیار نامیق‬ ‫یەكگرتووی ئیسالمیی‪ ،‬چوونەناو‬ ‫لیستی ئیئتیالفی ف��راوان��ی��ان‬ ‫ل��ەگ��ەڵ (یەكێتی‌و پ��ارت��ی)دا‬ ‫رەتكردووه‌تەوە‪.‬‬ ‫محەمەد حەكیم‪ ،‬وتەبێژی‬ ‫مەكتەبی سیاسیی كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیی‪ ،‬ل��ەوب��ارەی��ەوە بە‬ ‫«رۆژن�����ام�����ەی» وت‪« :‬ب��ە‬ ‫وەفدەكەی یەكێتی‌و پارتیمان‬ ‫راگەیاند‪ :‬نایەینە ن��او لیستی‬ ‫ئیئتیالفەوەو رێ��گ��ادەدەی��ن بە‬ ‫سەربەخۆو‬ ‫راگەیاندنكارانمان‬ ‫ئازادانە بەشداریی لە هەڵبژاردنی‬ ‫سەندیکا ب��ك��ەن‌و چیتر لەناو‬ ‫لیستێكی فراواندا‪ ،‬كۆت‌و بەند‬ ‫نەبن‪ ،‬پێمانوایە ئ��ازادی��دان بە‬ ‫رۆژنامەنووسان لەم قۆناغەدا‪،‬‬

‫پرۆسەی دیموكراسی‌و ئازادیی‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی ب���ەرەو پێش‬ ‫دەبات»‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب���ە چۆنێتی‬ ‫ب��ەش��داری��ك��ردن��ی��ش��ی��ان لە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی س��ەن��دی��ك��ادا‪،‬‬ ‫وتەبێژەكەی مەكتەبی سیاسیی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫ئ����ەوان ت��ائ��ێ��س��ت��ا یەكالییی‬ ‫نەبوونەتەوە كە بە یەك لیست‬ ‫بەشداریی دەك��ەن‪ ،‬یان لەگەڵ‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكان بۆ ئەو‬ ‫مەبەستە قسە دەكەن‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ئەمەشمان بۆ راگەیاندنكارانمان‬ ‫ج��ێ��ه��ێ��ش��ت��ووەو ئ��ێ��م��ە وەك‬ ‫سەركردایەتی حیزب دەست لە‬ ‫كاروباریان وەرنادەین»‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ی��ەك��ێ��ت�ی‌و پ��ارت��ی‪،‬‬ ‫س��وورن لەسەر ئ��ەوەی ب��ڕوا بە‬ ‫الیەنە سیاسییەكان بهێنن؛ بۆ‬ ‫بەشداریكردنیان لە ئیئتیالفی‬ ‫ف����راوان����دا؛ ب��ۆ ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی‬ ‫سەندیكای رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪،‬‬ ‫هەرچەندە خۆیان راستەوخۆ بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» دان ب��ەو داوای��ەدا‬ ‫نانێن‪.‬‬ ‫ئ��ەن��وەر حسێن‪ ،‬ئەندامی‬ ‫مەكتەبی ناوەندی راگەیاندنی‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی‪ ،‬س����ەب����ارەت بە‬ ‫وەاڵم���دان���ەوەی الی��ەن��ەك��ان بۆ‬ ‫داواكەی ئەوان‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وت���ی‪« :‬ب��زووت��ن��ه‌وه‌ی گ��ۆڕان‬ ‫بەڕەسمیی پێیان راگه‌یاندین‬ ‫ب���ەش���داری���ی ل���ە س��ەن��دی��ك��ای‬ ‫رۆژنامەنووساندا ناكەن‪ ،‬له‌گه‌ڵ‬ ‫ئه‌وه‌ی یەكگرتوو و كۆمەڵ دێنە‬

‫کۆنگرە‪ ،‬ب��ەاڵم رەنگە لیستی‬ ‫تایبەتی خۆیان هەبێت‪ ،‬حیزبی‬ ‫شیوعیش بەشداریی دەكات»‪.‬‬ ‫ئ��ەو ئ��ەن��دام��ەی مەكتەبی‬ ‫ناوەندی راگەیاندنی یەكێتی‪،‬‬ ‫ئ��ەوەش��ی درك���ان���د‪ :‬تائێستا‬ ‫دواب��ڕی��اری��ان ن����ەداوە لەسەر‬ ‫پێكهێنانی ئیئتیالفەكە‌و ئەوە‬ ‫شتێكە‪ ،‬ب � ‌ه وت���ه‌ی ن��اوب��راو‪،‬‬ ‫زۆری��ن��ەی ئەندامانی كۆنگرە‬ ‫بڕیاری لەسەر دەدەن «بەاڵم‬ ‫دەم���ان���ەوێ���ت چ��ی ب��اش��ە بۆ‬ ‫سەندیكاكەو بۆ رۆژنامەنووسان‪،‬‬ ‫ئەوە بكەین»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە دانانی مەرجیش‬ ‫بۆ یەكگرتوو و كۆمەڵ‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە ئەندامبوونیان لە سەندیكای‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‌و ه��اوك��ات لە‬ ‫سەندیكایەكی ت���ردا‪ ،‬ئەنوەر‬ ‫وت��ی‪« :‬ب��ەڵ �ێ‌‪ ،‬ئ��ەوە راستە‪،‬‬ ‫ئێمە ئەوەمان بیرهێناونەتەوە‪،‬‬ ‫خۆشیان ئەوە دەزان��ن‪ ،‬چونكە‬ ‫بەپێی یاسا ئەوە دیاریكراوە‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەبێت ئەندامەكانی سەندیكاش‬ ‫لەوە ئاگادار بكەینەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم‪ ،‬وتەبێژی مەكتەبی‬ ‫سیاسیی كۆمەڵی ئیسالمیی‬ ‫لەوبارەیەوە ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫هەركاتێك سەندیكایەكی تر‬ ‫دروست بوو‪ ،‬دیراسەی دەكەن‌و‬ ‫لە رێگای راگەیاندنكارانیانەوە‬ ‫ه��ەڵ��ی��دەس��ەن��گ��ێ��ن��ن‪ ،‬ئینجا‬ ‫ب��ری��اردەدەن‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئەمڕۆ‬ ‫خەڵك ئ��ازادە ل��ەوەی كە لەچ‬ ‫سەندیكایەك دەبێتە ئەندام‪ ،‬یان‬ ‫بەشداریی دەكات»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫تاهیر که‌مالی زاده‌‪ :‬ئەگەر رێگامان پێنەدرا‪ ،‬بۆ رای گشتیی‌و گەلی كورد رایدەگەیەنین‌و راستییەكان دەڵێین‪.‬‬

‫فاتح داراغایی‪ ،‬ئەندامی په‌رلەمانی عێراق ل ‌ه كۆمەڵی ئیسالمیی‪:‬‬

‫گەر بودجەی «ئۆپۆزسیۆن» ئەولەوییەت بوایە‪،‬‬ ‫بەدەستهێنانەوەی زۆر ئاسان بوو‬

‫سازدانی ل‪ .‬چاوپێکه‌وتن‬

‫‪.........................................................‬‬

‫شێخ فاتح داراغایی‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە‬ ‫فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسالمیی‪ ،‬ئاشكرای دەكات‪ :‬عەلی باپیر‪ ،‬بە‬ ‫ئاگاداریی «ئۆپۆزسیۆن» لەگەڵ جەالل تاڵەبانیدا كۆبووەتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها دەڵێت‪«:‬لە ئێستادا بەهێزترین پەیوەندیی لەنێوان الیەنەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆندا هەیە»‪.‬‬ ‫داراغایی‪ ،‬لەم چاوپێكەوتنه‌ی «رۆژنامە»دا‪ ،‬جەخت لەسەر ئەوەش‬ ‫دەكاتەوە‪ :‬كە بڕینی بودجەی «ئۆپۆزسیۆن» ئەولەوییەت‌و هۆكاری‬ ‫بایكۆتكردنی دانوستانەكانیان نەبووە لەگەڵ دەسەاڵت‌و رایگەیاند‪ :‬گەر‬ ‫بودجە ئەولەوییەت بوایە‪ ،‬بەدەستهێنانەوەی ئاسان بوو و دەسەاڵتیش‬ ‫پێشوازیی لێ دەكرد‪.‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ )6/17( :‬عەلی‬ ‫باپیر‪ ،‬ئەمیری كۆمەڵی ئیسالمیی‬ ‫لەگەڵ جەالل تاڵەباتی‪ ،‬سكرتێری‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی کوردستاندا‪،‬‬ ‫لەبەغدا كۆبووەوە‪ ،‬هیچ ئەنجامێكی‬ ‫ئیجابیی هەبوو؟‬ ‫* ت���ەوەری سەرەكیی ئەو‬ ‫كۆبوونەوەیە ئ��ەو گرفتە ب��ووە‪،‬‬ ‫كە لە هەرێمی كوردستان هەیە‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ەه��ۆی��ەوە «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بایكۆتی دانوستانەكانی كردووەو‬ ‫هەردووالیان جەختیان لەسەر ئەوە‬ ‫كردووەتەوە؛ كە ئەو بەربەستانە‬ ‫الببرێن‪ ،‬كە لە بەردەم دانوستانەكان‬ ‫لەهەرێمدا هەن‪ ،‬بۆ گەڕاندنەوەی‬ ‫متمانە ب��ەی��ەك��ت��ری�ی‌و دووب���ارە‬ ‫دەستپێكردنەوەی دانوستانەكان‪،‬‬ ‫رێشكەوتوون لەسەر ئ��ەوەی لە‬ ‫داهاتوویەكی نزیكدا هەنگاوی‬ ‫جدیی‌و عەمەلی لەو رووەوە بنرێت‪.‬‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬دەت��وان��ی��ن بڵێین‬ ‫كۆبوونەوەكە ئیجابیی بووە؟‬ ‫* ویستی چ��ارەس��ەرك��ردن‌و‬ ‫ئیرادەی لێكنزیكبوونەوە لەنێوان‬ ‫«ئ���ۆپ���ۆزس���ی���ۆن»‌و دەس����ەاڵت‬ ‫لەهەرێمدا دروس���ت ب���ووە‪ ،‬بۆ‬ ‫كەمكردنەوەی بەربەستی بەردەم‬ ‫دانیشتنە پێنج قۆڵییەكە‪ .‬بە‬ ‫بۆچوونی من ئەو دانیشتنە كلیلی‬ ‫كردنەوەی ئەو دەرگایە دەبێت بۆ‬ ‫كەمكردنەوەی بەربەستەكان‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دەوترێت ئەو جۆرە‬ ‫كۆبوونەوانە بۆ دابڕینی الیەنەكانی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆنە» لەیەكتریی‪ ،‬وێنەكە‬ ‫بەو شێوەیەیە؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬پەیوەندیی نێوان‬ ‫الیەنەكانی «ئۆپۆزسیۆن» لە‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬ل��ە ه��ەم��وو كاتێك‬ ‫بەهێزترەو مامۆستا عەلی باپیریش‪،‬‬ ‫ك��ە ب��ەش��داری��ی ئ��ەو دانیشتنەی‬ ‫ك���ردووە‪ ،‬تەنیا بە نوێنەرایەتی‬ ‫ك��ۆم��ەڵ��ی ئیسالمیی ن��ەچ��ووە‪،‬‬ ‫بەڵكو بە ئاگاداریی الیەنەكانی‬ ‫«ئۆپۆزسیۆن» بووە‪.‬‬

‫سەرۆكی كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان (‪:)KNK‬‬

‫رۆژن���ام���ە‪ :‬ب��ەردەوام��ب��وون��ی‬ ‫ك��ێ��ش��ەك��ان��ی ه���ەرێ���م‪ ،‬ئ��ەگ��ەری‬ ‫كشاندنەوەی یەكگرتوو و كۆمەڵی‬ ‫ئیسالمیی لێدەكرێت‪ ،‬لە ئیئتیالفی‬ ‫فراكسیۆنە كوردستانییەكان لە‬ ‫بەغدا؟‬ ‫* نەخێر‪ ،‬تائێستا ئیئتیالفی‬ ‫فراكسیۆنە كوردسانییەكان‪ ،‬وەك‬ ‫خ��ۆی م���اوەو ئ��ەو كێشانەی لە‬ ‫هەرێمدا رووی��ان��داوە‪ ،‬نەبوونەتە‬ ‫ه��ۆی ك��ش��ان��دن��ەوەی یەكگرتوو‬ ‫‌و ك���ۆم���ەڵ‪ ،‬ل���ەو ئیئتیالفە‌و‬ ‫ئومێدەواریشم ئەو كێشانەی هەرێم‬ ‫چارەسەر بن‌و نەگاتە ئەوەی ئەو‬ ‫كشاندنەوەیە رووب��دات‪ ،‬تا ئێستا‬ ‫وەك سەركردایەتیی‪ ،‬یەكگرتوو و‬ ‫كۆمەڵ‪ ،‬هیچ بڕیارێكی لەو جۆرەیان‬ ‫نەداوە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئایا جەالل تاڵەبانی‪،‬‬ ‫نوێنەرایەتی پارتیشی دەكرد‪ ،‬یان‬ ‫دەستپێشخەرییەكی كەسیی بووە؟‬ ‫* ئ���ەم���ە ه��ەوڵ��ێ��ك��ە لە‬ ‫چ��وارچ��ێ��وەی ئ��ەو وی��س��ت��ە‪ ،‬كە‬ ‫دروست بووە لەنێوان هەردووالوە‬

‫بۆ كەمكردنەوەی بەربەستەكان‌و‬ ‫وەاڵم���ی ئ���ەوەش ل��ە داه��ات��وودا‬ ‫دەردەك���ەوێ���ت‪ ،‬ك��ە ئ��ەم هەوڵە‬ ‫دەگ���ات���ە ئ��ەن��ج��ام‪ ،‬ی���ان ئ��ەم‬ ‫دەستپێشخەرییەی‪ ،‬ك��ە ك��راوە‬ ‫ل��ەالی��ەن س���ەرۆك ك��ۆم��ارەوە‌و‬ ‫ئەنجامی دەبێت؟ لە داهاتوودا‬ ‫وەاڵم دەدرێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬ه��ێ��رش��ك��ردن��ە‬ ‫س��ەر چاالكوانی رێكخراوەكانی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنیی‌و بەشداربووانی‬ ‫خ��ۆپ��ی��ش��ان��دان��ەك��ان ل��ەه��ەرێ��م‪،‬‬ ‫بەردەوامن‪ ،‬پێتوایە؛ سەكردایەتیی‬ ‫سیاسیی كورد ئاگاداری ئەو جۆرە‬ ‫هەڵسوكەوتانە بن؟‬ ‫* راوەدوونانی رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫دەرك��ردن��ی كارمەندان‌و نانبڕین‌و‬ ‫ب��ودج��ە بڕین ئ��ەو بەرستانەن‪،‬‬ ‫ك��ە ب��وون��ەت��ە ه���ۆی راگ��رت��ن��ی‬ ‫دانوستانەكان‌و لەدانیشتنەكەی‬ ‫نێوان تاڵەبانی‌و عەلی باپیریشدا‪،‬‬ ‫باس لە راگرتنی كراوە‪.‬‬ ‫رۆژن������ام������ە‪ :‬م��ەب��ەس��ت��م‬ ‫ئ���ەوەی���ە‪ ،‬س���ەرك���ردە ب��ااڵك��ان��ی‬

‫دەس���ەاڵت ئ��اگ��اداری ئ��ەو جۆرە‬ ‫هەڵسوكەوتانەن؟‬ ‫* بەڵێ‪ ،‬بێگومان‪ ،‬هەرشتێك‬ ‫لە هەر دەسەاڵتێكەوە بكرێت‪ ،‬بڕیار‬ ‫لەسەرەوە دەردەکرێت‌و دەسەاڵتی‬ ‫جێبەجێكردن‪ ،‬جێبەجێی دەكات‌و‬ ‫مامۆستا عەلی باپیریش‪ ،‬جەختی‬ ‫ل��ەس��ەر ئ��ەوە ك���ردووەت���ەوە‪ :‬كە‬ ‫هەرگیز دەستبەرداری داخوازیی‬ ‫جەماوەر نابین‪.‬‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫دەس��ەاڵت دەڵێت‪ :‬بڕینی بودجە‬ ‫هۆكاری سەرەكیی بایكۆتكردنی‬ ‫دان��وس��ت��ان��ەك��ان ب���ووە ل��ەالی��ەن‬ ‫«ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»ەوە‪ ،‬رات لەو‬ ‫بارەیەوە چییە؟‬ ‫* ن���ەخ���ێ���ر‪ ،‬ئ���ەگ���ەر‬ ‫ب��ودج��ە ئ��ەول��ەوی��ی��ەت ب��وای��ە‪،‬‬ ‫بەدەستهێنانەوەی هەر زۆر ئاسان‬ ‫دەب���وو‪ ،‬دەسەاڵتیش پێشوازیی‬ ‫ل���ێ���دەك���رد‌و ه���ەر ن��ەش��دەب��ڕا‪،‬‬ ‫بەڵكو ئەولەوییەت ئەو بەرنامە‬ ‫چاكسازییەیە‪ ،‬كە «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫لەسەری رێكەوتووە‪.‬‬

‫وتەبێژی «پژاك»‪:‬‬

‫ئێستا بەرژەوەندیی ‌ه شەخسیی‌و بازرگانییەكان حكومەتی هەرێم؛ بێهەڵوێستە‬ ‫لە سەرووی بەرژەوەندیی ‌ه نەتەوەییەكانەوه‌ن‬

‫سازدانی‪ :‬هەژار ئەنوەر‬

‫س���ن���ووری���ی���ەك���ان‪ ،‬چ��ون��ك��ە‬ ‫سەركردایەتی سیاسیی كورد‬ ‫ئەزموونیان هەیە لە رابردوودا‬ ‫كە تۆپبارانكراون‌و خەڵكەكەیان‬ ‫ئ��اوارەب��وون‪ ،‬بۆیە پێویستە‬ ‫هەڵوێستێكیان هەبێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بەباشیی‌و بەچاكیی پشتیوانیی‬ ‫لەم گەلە نەكرێت‪ ،‬ئ��ەوە ئەو‬ ‫ك��ەس��ەی پشتیوانیی ناكات‬ ‫دوادەك��ەوێ �ت‌و زەرەر دەك��ات‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوەی ئ��ەم خەڵكەی‬ ‫تۆپباران دەكرێت چاوەڕوانی‬ ‫ئەوەن‪ ،‬بەئازادیی بژین‪.‬‬

‫‪.........................................................‬‬

‫سەرۆكی كۆنگرەی نەتەوەیی‬ ‫ك��وردس��ت��ان(‪ ،)KNK‬ده‌ڵێت‪:‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر رێ��گ��ەم��ان پ��ێ��ن��ەدرێ��ت‬ ‫كۆنفرانسی نەتەوەیی كوردستان‬ ‫ئەنجامبدەین‪ ،‬بۆ رای گشتیی‌و‬ ‫گ��ەل��ی ك���ورد رای��دەگ��ەی��ەن��ی �ن‌و‬ ‫راستییەكان دەڵێین‪ ،‬ك��ە كێ‌‬ ‫رێگربووە‪ ،‬تاهیر كەمالی زادە‪،‬‬ ‫لەم چاوپێكەوتنەی «رۆژنامە»دا‪،‬‬ ‫گلەییمان‬ ‫ئاشکرایشیده‌کات‪:‬‬ ‫ل��ە هەڵوێستی سەركردایەتیی‬ ‫سیاسیی كورد هه‌ی ‌ه لەباشووری‬ ‫كوردستان؛ لەبارەی تۆپبارانكردنی‬ ‫ناوچە سنوورییەكانه‌وه‌‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬مەبەستتان لەم‬ ‫سەردانە بۆ هەرێمی كوردستان‬ ‫چییە؟‬ ‫* مەبەست لەم سەردانەمان‬ ‫ق��س��ەك��ردن��ە ل���ەگ���ەڵ پ��ارت��ە‬ ‫سیاسییەكانی باشوور بۆ وەرگرتنی‬ ‫رەزامەندییان لەسەر بەستنی‬ ‫كۆنفرانسی نەتەوەیی كوردستان‪،‬‬ ‫لەبەر ئ��ەوەی ئێمە ئەزموونمان‬ ‫هەیە ل��ەس��ەر كۆنفرانس‪ ،‬ئەم‬ ‫كۆنفرانسەش دەبێتە كۆكردنەوەی‬ ‫یەكدەنگیی ك��ورد بۆ مەسەلە‬ ‫نەتەوەییەكان‪ ،‬لەبەر ئەوەی ئێستا‬ ‫جیهان گۆڕانكاریی بەخۆیەوە‬ ‫دەبینێ‌‪ ،‬جا پێویستە ئێمەش‬ ‫لەم هەلومەرجانەدا ماڵی كورد‬ ‫نوێبكەینەوەو بەهەموو جیهان‬ ‫بڵێین؛ ئێمەش نەتەوەیەكین‬ ‫هەین‌و دەمانەوێت بەئازادیی‌و‬ ‫دیموكراسی بژین‪ ،‬ئەگەر ئێمە‬ ‫ك��ۆن��ەب��ی��ن��ەوە‪ ،‬ئ����ەوە هەست‬

‫بەداگیركردنی باشووری كوردستان‬ ‫دەكەین‪ ،‬بۆ نموونە‪ :‬ئێستا هەموو‬ ‫الی���ەك دەیبینن ك��ە دوژم��ن��ان‬ ‫لەسنوورەكان نزیك دەبنەوە‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی باشووری كوردستان‬ ‫داگیربكەن‪ ،‬بەبیانووی بوونی‬ ‫«پ��ژاك» لەسەر سنوورەكان‪،‬‬ ‫ل��ەڕاس��ت��ی��ی��ەك��ەی «پ����ژاك»‬ ‫مەسەلەكە نییە‪ ،‬مەسەلەكە‬ ‫هاتنەناوەوەی هێزەكانی ئێران‌و‬ ‫توركیایە بۆ باشوور‪.‬‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬بۆچی تائێستا‬ ‫ك��ۆن��ف��ران��س��ی ن���ەت���ەوەی���ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ئەنجام نەدراوە؟‬ ‫* ئەمەیان دوو هۆكاری‬ ‫هەیە‪ ،‬هۆكاری یەكەم‪ ،‬تائێستا‬ ‫ك��ورد خۆی كۆنەكردووەتەوە‬ ‫بۆ یەكدەنگیی لەسەر مەسەلە‬ ‫نەتەوەییەكان‪.‬‬ ‫هۆكاری دووەمیش‪ :‬تائێستا‬ ‫بەرژەوەندیی حیزبیی لەسەروو‬ ‫ب���ەرژەوەن���دی���ی ن��ەت��ەوەی��ی��ە‪،‬‬ ‫ب���ەرژەوەن���دی���ی شەخسیی‌و‬ ‫حیزبیی لەسەروو بەرژەوەندیی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی��ە‪ ،‬ب��ەرژەوەن��دی��ی��ە‬ ‫لەپێشترن‪،‬‬ ‫بازرگانییەكان‬ ‫ئێمەش بۆ ئەوە هاتووین لەسەر‬

‫ئەم مەسەالنە قسە بكەین‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئەگەر رێگەنەدرا‬ ‫كۆنفرانسەكە ل��ە ب��اش��ووری‬ ‫ك���وردس���ت���ان ب��ب��ەس��ت��رێ��ت‪،‬‬ ‫هەڵوێستتان چی دەبێت؟‬ ‫* ك���اری ئێمە یەكێتی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی��ە‪ ،‬نزیككردنەوەی‬ ‫حیزبە كوردییەكانە لەسەر‬ ‫مەسەلە نەتەوەییەكان‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر رێگامان پێنەدرا‬ ‫بۆ رای گشتیی‌و گەلی كورد‬ ‫راستییەكان‬ ‫رایدەگەیەنین‌و‬ ‫ێ رێگربووە لە‬ ‫دەڵێین؛ كە ك ‌‬ ‫ێ لەگەڵی‬ ‫كۆنفرانسەكەو ك� ‌‬ ‫ێ لەگەڵی نەبووە‪.‬‬ ‫بووەو ك ‌‬ ‫رۆژن����ام����ە‪ :‬هەڵوێستی‬ ‫سەركردایەتیی سیاسیی كورد‬ ‫لەباشووری كوردستان چۆن‬ ‫دەب��ی��ن��ن ل��ەس��ەر هەڵوێستە‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی��ەك��ان‪ ،‬ب��ۆ نموونە‬ ‫ت���ۆپ���ب���اران���ك���ردن���ی ن��اوچ��ە‬ ‫سنوورییەكان ؟‬ ‫* گ��ل��ەی��ی��م��ان ه��ەی��ە له‌‬ ‫سەركردایەتیی‬ ‫هەڵوێستی‬ ‫سیاسیی ك��ورد لە باشووری‬ ‫ك����وردس����ت����ان‪ ،‬ل����ەب����ارەی‬ ‫ت���ۆپ���ب���اران���ك���ردن���ی ن��اوچ��ە‬

‫رۆژن��ام��ە‪ :‬تائێستا پارتە‬ ‫سیاسییەكانی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫ئامادەییان نیشانداوە بەشداریی‬ ‫كۆنفرانسەكە بكەن؟‬ ‫* تائێستا ئ���ەو پارتە‬ ‫سیاسییانەی ئێمە لەنزیكەو‬ ‫بینیومانن‌و قسەمان لەگەڵدا‬ ‫كردوون‪ ،‬ئامادەییان نیشانداوەو‬ ‫ل��ەئ��ێ��س��ت��اش��دا ب��ەردەوام��ی��ن‬ ‫ب��ۆ بینینی س��ەرج��ەم پارتە‬ ‫سیاسییەكان‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬گومانتان لەچی‬ ‫هەیە رێگربێت لەهەوڵەكانتان؟‬ ‫* ئ��ەو ه��ەل��وم��ەرج��ان��ەی‬ ‫ئێستا لەجیهاندا هەن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ف��ش��اری ئ���ەو دەوڵ��ەت��ان��ەی‬ ‫دەورووبەر كە لەسەر باشووری‬ ‫كوردستانیان هەیە‪ ،‬ئەوانە‬ ‫ه���ەم���ووی���ان ك��اری��گ��ەری��ی��ان‬ ‫ه��ەی��ە ل��ەس��ەر ئ���ەوەی بزانن‬ ‫ێ دەبێت‪،‬‬ ‫كۆنفرانسەكە جێبەج ‌‬ ‫یان نا‪ ،‬بۆیە داوا لەسەرجەم‬ ‫هێزە سیاسییەكانی باشوور‬ ‫دەك��ەی��ن؛ ك��ە مەسەلەیەكی‬ ‫گ�����ەورەو ن��ەت��ەوەی��ی هەیە‬ ‫پێویستە یەكدەنگ بین‌و كاری‬ ‫بۆ بكەین‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬ئەكرەم تۆفیق‬

‫‪.........................................................‬‬

‫ش����ێ����رزاد ك���ەم���ان���گ���ەر‪،‬‬ ‫وتەبێژی پارتی ژیانی ئازادی‬ ‫ک��وردس��ت��ان (پ���ژاك)‪ ،‬رەخنە‬ ‫لە حكومەتی هەرێم دەگرێت‌و‬ ‫دەڵێت‪ :‬پێویستە لە بەرامبەر‬ ‫داگ��ی��رك��ردن��ی خاكی هەرێمی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬حكومەتی هەرێم‬ ‫هەڵوێستی هەبێت‪.‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە ش��وێ��ن��ی‬ ‫چ��االك��ی��ی��ەك��ان��ی چ��ەك��داران��ی‬ ‫(پژاك)‪ ،‬شێرزاد كەمانگەر‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«لەئێستادا‪ ،‬چاالكییەكانمان لە‬ ‫خاكی هەرێمی كوردستاندان لە‬ ‫چیای قەندیل»‪.‬‬ ‫م��اوەی چ��وار رۆژە‪ ،‬شەڕ‌و‬ ‫پێكدادان لەنێوان چەكدارەكانی‬ ‫(پ���ژاك)‌و حكومەتی ئێراندا‬ ‫ب��ەردەوام �ە‌و هێرشەكانیش لە ش��ەڕو پ��ێ��ك��دادان��ەش��دا‪ ،‬زیاتر‬ ‫رێگەی هەمەچەشنەوە دەكرێن‪ .‬لە (‪ )570‬كەس لەپاسدارانی‬ ‫وت��ەب��ێ��ژەك��ەی (پ����ژاك) ئێران كوژراون‌و بریندار بوون‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬لەئێستادا لە خاكی ل��ە ب��ەرام��ب��ەری��ش��دا‪ ،‬هەشت‬ ‫هەرێمی كوردستانەوە‪ ،‬شەڕ پێشمەرگەی پ��ژاك ك��وژراون‌و‬ ‫لەگەڵ ئێراندا دەك��ەی �ن‌و لەو چواری دیكەش بریندار بوون»‪.‬‬ ‫كەمانگەر‪ ،‬ئەوەشی رەتكردەوە‪:‬‬ ‫«هیچ سەركردەیەك لە پژاك‪،‬‬ ‫کوژرابێت»‪.‬‬ ‫شێرزاد كەمانگەر‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە هه‌ڵوێستی حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ��ێ��ران دەی��ەوێ��ت‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێم بێئیرادە بێت‪،‬‬ ‫ه��ەروەك دەیەوێت شەڕەكانی‬ ‫ن��اوخ��ۆی خ��ۆی ل��ە ب��اش��ووری‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ەڕێ��وە ب��ب��ات‌و‬ ‫ب��اش��ووری ك��وردس��ت��ان بكاتە‬ ‫گ��ۆڕەپ��ان��ی ش���ەڕ»‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«پێویستە حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫هەڵوێستی ج��دی��ی هەبێت‌و‬ ‫خاوەن هەڵوێست بێت سەبارەت‬ ‫ب��ە ب��ەزان��دن��ی خاكی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ب��ەاڵم بەداخەوە‪،‬‬

‫ئێران دەیەوێت‪،‬‬

‫حكومەتی هەرێم‬

‫بێئیرادە بێت‬

‫تائێستا حكومەتی هەرێم‪ ،‬هیچ‬ ‫هەڵوێستێكی نەبووە»‪.‬‬ ‫زی���ات���ر روون���ی���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫ك��ە بێدەنگبوونی حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬دەستكەوتەكانی كورد‬ ‫ل��ە ب���اش���ووری ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫دەخاتە مەترسییەوە‌و خزمەتی‬ ‫س��ی��اس��ەت��ەك��ان��ی ك���ۆم���اری‬ ‫ئیسالمیی ئێران دەكات‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە ه��اوك��اری��ی‬ ‫«پ��ژاك» لە الی��ەن حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م��ەوە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬ب��ە هێچ‬ ‫جۆرێك‌و لە هیچ رووی��ەك��ەوە‪،‬‬ ‫حكومەتی ه��ەرێ��م‪ ،‬هاوكاریی‬ ‫نەكردووین‪.‬‬ ‫ش���ێ���رازاد ك��ەم��ان��گ��ەر‪،‬‬ ‫وتەبێژی (پ��ژاك)‪ ،‬دەڵێت‪ :‬تا‬ ‫ئێران ب��ەردەوام بێت‪ ،‬ئێمەش‬ ‫ب���ەردەوام دەبین‪ ،‬ئەوكاتەش‬ ‫ل��ەق��ۆن��اغ��ی ب��ەرگ��ری��ك��ردن��دا‬ ‫شەڕەكانیشمان‬ ‫نامێنێتەوەو‬ ‫ت��ێ��ك��ەڵ ب��ەق��ۆن��اغ��ێ��ك��ی ن��وێ‬ ‫دەكەین‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ئێران؛ داوا لە نوێنەرایەتی هەرێم ده‌کات؛ لە واڵتەكەی بەناوی یەكێتی‌و پارتی‪-‬یەوە كار بكەن‬ ‫رۆژن��ام��ە‪ :‬بەرپرسێكی‬ ‫ئێرانی داوا لە نوێنەرایەتی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫ده‌کات‪ ،‬لە واڵتەكەی بەناوی‬ ‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ه��اوب��ەش��ی‬

‫ی��ەك��ێ��ت��ی‌و پ��ارت��ی��ی��ەوە‬ ‫كاربكەن‪ ،‬تا ئ��ەو كاتەی‬ ‫ل��ە رووی دەستوورییەوە‬ ‫كێشەكەیان لەگەڵ وەزارەتی‬ ‫دەرەوە چارەسەر دەكەن‪.‬‬

‫نووسراوێكی‬ ‫بەپێی‬ ‫رەس���م���ی ن��وێ��ن��ەرای��ەت��ی‬ ‫ه��ەرێ��م لە ت���اران‪ ،‬كە لە‬ ‫(‪)2010/11/30‬دا بۆ بەرهەم‬ ‫ساڵح‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی‬

‫هەرێم نێردراوە‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ :‬بەرپرسێكی ئێرانی‬ ‫بەناوی (سەردار محەمەدی)‬ ‫یەوە رەزامەندیی واڵتەكەی‬ ‫پێڕاگەیاندوون بۆ راپەڕاندنی‬

‫ك��ارە هاوبەشەكانی نێوان‬ ‫ه��ەول��ێ��رو ت���اران ب��ە ن��اوی‬ ‫ن��ووس��ی��ن��گ��ەی ه��اوب��ەش��ی‬ ‫ی��ەك��ێ��ت��ی��ی نیشتمانیی‬ ‫ك����وردس����ت����ان‌و پ���ارت���ی‬

‫دیموكراتی كوردستانەوە‪،‬‬ ‫ت��ا ئ��ەو ك��ات��ەی ل��ە رووی‬ ‫دەستوورییەوە كێشەكەیان‬ ‫لەگەڵ وەزارەت���ی دەرەوە‬ ‫چارەسەر دەكەن‪.‬‬

‫به‌پێی پێڕه‌وه‌که‌؛ نابێت فه‌رمانبه‌ر چاالکیی سیاسیی بکات‬ ‫الپه‌ڕه‌ی راپۆرت‬

‫‪.............................................................‬‬

‫پێڕەوێكی نوێی حكومەت‪،‬‬ ‫ج��گ��ە ل���ە س���ەرۆك���ی ه��ەرێ��م‪،‬‬ ‫بەرپرسە بااڵكان ناچار دەكات‬ ‫ب��ە ئ��اش��ك��راك��ردن��ی سامانیان‌و‬ ‫كەموكورتیی‬ ‫بەرپرسیارێتیی‌و‬ ‫حكومەتیش‪ ،‬دەخاتە ئەستۆی‬ ‫فەرمانبەر‌و یەكێك لە بڕگەكانی‬ ‫دەڵێت‪« :‬پێویستە فەرمانبەر‪،‬‬ ‫خۆی بە دوور بگرێت لەالیەنگیریی‬ ‫حیزبێكی سیاسیی»‪.‬‬ ‫رۆژن�����ام�����ەی وەق��ائ��ی��ع��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لە ژم��ارە (‪)138‬‬ ‫ی رۆژی (‪)2011/6/26‬دا‪،‬‬ ‫پێـــــــــڕەوی رێسای رەفتارو‬ ‫پ��ی��ش��ەی��ی ب��ۆ ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستانی‬ ‫ب�ڵ�اوك���ردووەت���ەوە‪ ،‬ك��ە پێشتر‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی وەزی��������ران لە‬ ‫كۆبوونەوەی (‪)2011/3/28‬دا‬ ‫پەسەندی كردبوو‪.‬‬ ‫ئەو پێڕەوە‪ ،‬تایبەت كراوە بە‬ ‫رێكخستنی كاروباری فەرمانبەران‌و‬ ‫لەسەر فەرمانبەرانیشی پێویست‬ ‫كردووە «تەماشای» ئەو پێڕەوە‬ ‫ب��ك��ەن‪ ،‬ک��ه‌ دوای س��ێ مانگ‬ ‫لە دەرچ��وون��ی��ەوە لە رۆژنامەی‬ ‫(وەقائیعی كوردستان)‪ ،‬دەست‬ ‫ب��ەج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫بەوپێیەش ل��ە كۆتایی مانگی‬ ‫ئەیلولی داه��ات��ووەوە‪ ،‬جێبەجێ‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫پابەندییەكانی فەرمانبەر‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئارام جەمال‬ ‫‪..................................‬‬ ‫مه‌س���یحییەكان‪ ،‬رەخن���ە لە‬ ‫پەراوێزخستنیان دەگرن لە هاوكێشە‬ ‫سیاس���ییەكانی كەركوكداو ئۆباڵی‬ ‫ئەو كێش���ەیە دەخەنە ئەس���تۆی‬ ‫هێزە گەورەكان‌و «ئاش���تیخوازیی‌و‬ ‫چەكدارنەبو‌ونی» مەسیحییەكان لە‬ ‫كەركوك‪.‬‬ ‫رۆژان���ە ل���ە میدی���او ناوەندە‬ ‫سیاس���ییەكانەوە؛ كاتێك باس لە‬ ‫كێش���ەی كەركوك دەكرێت‪ ،‬ناوی‬ ‫س���ێكوچكەی نەتەوەیی (كورد ‪-‬‬ ‫ع���ەرەب ‪ -‬توركم���ان) دەهێنرێت‪.‬‬ ‫زۆرجاریش بە سێ الیەنی سەرەكیی‬ ‫چارەس���ەر‪ ،‬یان كێشەی ئەو شارە‬ ‫دادەنرێن‪ ،‬لەكاتێك���دا زیاد لە دوو‬ ‫ه���ەزار خێزانی مەس���یحیی‌و زیاتر‬ ‫لە ش���ەش ه���ەزار پەی���ڕەوی ئەم‬ ‫ئایینە‪ ،‬لە ناو ش���اری كەركوكدان‌و‬ ‫بە دانیشتو‌وانی رەسەنی ئەو شارە‬ ‫داده‌نرێن‪.‬‬ ‫ئەبلەح���ەد ئەفرایم س���اوا‪،‬‬ ‫س���كرتێری گش���تیی پارت���ی‬ ‫دیموكراتی‬

‫مه‌راسیمێکی مه‌سیحییه‌کانی که‌رکوک‬

‫رێنماییەكەی حكومەت؛ باسی سەرۆكی هەرێم ناكات‬

‫بەپێی ب��ڕگ��ەك��ان��ی م��ادەی‬ ‫سێیەمی پێڕەوی رێسای رەفتارو‬ ‫پیشەیی فەرمانبەرانی حكومەتی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬وێ���ڕای‬ ‫ئ��ام��اژەدان بەشەفافییەت وەك‬ ‫بنەمای كاركردنی فەرمانبەر‪،‬‬ ‫جەخت لەسەر ئ��ەوەدەك��ات��ەوە‪:‬‬ ‫نابێت پرەنسیپی ئاشكرانەكردنی‬ ‫ن��ه��ێ��ن��ی��ی ل���ەچ���وارچ���ێ���وەی‬ ‫بەرژەوەندیی گشتیی دەربچێت‌و‬ ‫ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی��ش ب��ە نوێنەری‬ ‫حكومەت ناوزەندكراون‌و بڕگەی‬ ‫هەشتەمی ئەو مادەیە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«ف��ەرم��ان��ب��ەر‪ ،‬نوێنەرایەتیی‬ ‫حكومەت دەكات لە چوارچێوەی‬ ‫ئ��ەو دەس���ەاڵت‌و ئەركانەی پێی‬ ‫سپێردراوە‌و هەر كەمتەرخەمییەك‬ ‫ئ��اراس��ت��ەی ح��ك��وم��ەت بكرێت‪،‬‬ ‫فەرمانبەر دووچاری لێپرسینەوە‬ ‫دەب���ێ���ت»‪ ،‬ب��ەم��ەش ی��اس��اك��ە‬ ‫بەرپرسیارێتیی رەخنەگرتن لە‬ ‫ئەدای حكومەت‪ ،‬دەخاتە ئەستۆی‬ ‫فەرمانبەر‪.‬‬ ‫بەپێی ب��ڕگ��ەك��ان��ی م��ادەی‬ ‫پانزەیەمی ئەو پێڕەوەش‪ ،‬رێگریی‬ ‫لە فەرمانبەر دەكرێت لەكاتی‬ ‫دەرچوونی لە دەزگایەك‪ ،‬نهێنیی‌و‬ ‫زانیاریی ئ��ەو دەزگ��ای��ە ئاشكرا‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫كێ دەگرێتەوە؟‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی م����ادەی چ��وارەم��ی‬ ‫ئەو پێڕەوە‪ ،‬س��ەرۆك وەزی��ران‌و‬ ‫جێگرەكەی‌و وەزیرەكان‌و ئەوانەی‬ ‫پلەی وەزیفییان هەیە‪ ،‬پابەند‬ ‫دەكات بە حوكمەكانی ئەو پێڕەوە‌و‬

‫كاری تێدا بكات‌و ناشبێت هیچ‬ ‫دی��اردەی��ەك قبووڵ بكات كە‬ ‫بیخاتە ژێر كاریگەریی كارێكی‬ ‫نادروست‪.‬‬

‫ ‬ ‫کارمه‌ندانی فه‌رمانگه‌یه‌کی حکومیی‬ ‫لە رووی یاساییەوە‪ ،‬بەرپرسیان‬ ‫دەك���ات‪ ،‬بەبێ ئ���ەوەی ئاماژە‬ ‫بەوەبدات‪ ،‬پۆستێكی تری وەك‬ ‫سەرۆكی هەرێم‪ ،‬یان جێگرەكەی‬ ‫لەكوێی ئەو پێڕەوەدا دەبن‪ ،‬یان‬ ‫چ��ۆن لە رووی ئیدارییەوە‪ ،‬لە‬ ‫ئەدایان دەپرسرێتەوە‪.‬‬ ‫هەروەك لەسەر ئەوبنەمایەش‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی م����ادەی ش��ان��زەی��ەم��ی‬ ‫ه��ەم��ان پ��ێ��ڕەو ل��ەس��ەر س��ەرۆك‬ ‫وەزی���ران‌و جێگرەكانی‌و وەزی �ر‌و‬ ‫پلەكانی خواروویان پابەندكراوە؛‬

‫بە ئاشكراكردنی بەرژەوەندیی‬ ‫داراییان‪ ،‬بەبێ ئەوەی بەهەمان‬ ‫شێوە‪ ،‬ئاماژە بە سەرۆكی هەرێم‌و‬ ‫جێگرەكەی بكرێت‪ ،‬كە چۆن ئەو‬ ‫بەرژەوەندییە داراییانەیان ئاشكرا‬ ‫دەكەن‌و كام الیەن بەرپرسە لەو‬ ‫دۆسیەیە بكۆڵێتەوە‪.‬‬ ‫رێگرییەكان‬ ‫سەرجەم بڕگەی مادەكانی‬ ‫دەی�����ەم ت���ا چ���واردەی���ەم���ی‬ ‫پێڕەوەكەی حكومەتی هەرێم‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکام ئه‌بوبه‌کر‬

‫ت��ای��ب��ەت��ن ب��ە رێ��گ��ری��ی��ەك��ان‬ ‫ل���ەب���ەردەم ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی‬ ‫حكومەتدا‪ ،‬لەوانە‪ ،‬نابێت پلەو‬ ‫پ��ای��ەو دەس��ەاڵت��ی خ��ۆی‪ ،‬بە‬ ‫راستەوخۆ‪ ،‬یان ناڕاستەوخۆ‪،‬‬ ‫بۆ دەستكەوتنی سودمەندی‬ ‫فەرمانبەر‬ ‫بەكاربهێنێت‌و‬ ‫بۆیشی نییە‪ ،‬ببێتە خ��اوەن‬ ‫كۆمپانیایەكی تایبەت‪ ،‬یان‬ ‫دام��ەزراوەی��ەك‪ ،‬ی��ان بەشدار‬ ‫بێت‌و ناشتوانێت وەك نوێنەری‬ ‫دەس��ەاڵت��دار‪ ،‬یان فەرمانبەر‬

‫چاالكی سیاسیی‬ ‫بەپێی مادەی چواردەیەمی‬ ‫ئ���ەو پ���ێ���ڕەوەی ح��ك��وم��ەت‬ ‫ب��ۆ ف��ەرم��ان��ب��ەران‪ ،‬ل��ەس��ەر‬ ‫فەرمانبەری پێویست دەكات‪،‬‬ ‫ل��ە ك��اروب��ارەك��ان��ی��دا بێالیەن‬ ‫ب��ێ�ت‌و دەڵ��ێ��ت‪« :‬پێویستە‬ ‫خ�����ۆی ب��������ەدوور ب��گ��رێ��ت‬ ‫ل��ەالی��ەن��گ��ی��ری��ی حیزبێكی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬ی��ان كۆمەڵێكی‬ ‫ت��ای��ب��ەت‪ ،‬ك��ە ب��ەش��داری��ی لە‬ ‫چ��االك��ە س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان لە‬ ‫ن�����اوەوەی ح��ك��وم��ەت‪ ،‬ی��ان‬ ‫دەرەوەی دەك��ات»‌و هەروەها‬ ‫دەڵێت‪« :‬پێویستە بەشداریی‬ ‫لە هیچ چاالكییەكدا نەكات‬ ‫كە ه��ەڕەش��ە‪ ،‬ی��ان دی��اردەی‬ ‫ه���ەڕەش���ە ل���ە ه��ەڵ��وێ��س��ت��ی‬ ‫بێالیەنیی دەك���ات»‪ ،‬بەپێی‬ ‫بڕگەی دووەمی هەمان مادەش‪:‬‬ ‫«ن��اب��ێ��ت ف��ەرم��ان��ب��ەر‪ ،‬هیچ‬ ‫ج��ۆرە چاالكییەكی سیاسیی‬ ‫لەناو بارەگای حكومیی‪ ،‬یان‬ ‫كاتی دەوامی فەرمیدا بکات‌و‬ ‫ناشبێت دارایی گشتیی بۆ ئەو‬ ‫مەبەستە بەكاربهێنێت»‪.‬‬ ‫ل���ەوب���ارەی���ەوە‪ ،‬ئەحمەد‬ ‫وەرت����ی‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی لیژنەی‬ ‫یاسایی پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫«ب��ەداخ��ەوە‪ ،‬تائێستا لەناو‬ ‫حكومەتدا‪،‬‬ ‫فەرمانگەكانی‬ ‫كاری حیزبیی ئەنجام دەدرێت‌و‬ ‫فەرمانبەر بەشداریی چاالكییە‬ ‫حیزبییەكان دەك��ات‌و نابێت‬ ‫فەرمانبەر لە كاتی دەوام��ی‬ ‫رەسمیدا‪ ،‬كاری حیزبیی ئەنجام‬ ‫بدات‪ ،‬بەاڵم وەك هاواڵتییەك‪،‬‬ ‫لە مەسەلە گشتییەكاندا‪ ،‬مافی‬ ‫بەشداریی هەیە»‪.‬‬ ‫كێ چاودێریی دەكات؟‬ ‫ئەحمەد وەرت���ی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوە دەكات‪ :‬ئەو رێنماییانە‪،‬‬ ‫هێزی یاسایی بڕیارو یاساكانی‬ ‫پەرلەمانی كوردستانیان نییە‌و‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ب��ەو پێیەی ئەو‬ ‫رێنماییانە لە پەرلەمانەوە‬ ‫دەرنەچوون‪ ،‬دەبێت حكومەت‬ ‫خۆی بەدواچوونیان بۆ بكات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەگەر ئەو رێنماییانە‬ ‫ب��ۆ ئ��اس��ان جێبەجێكردنی‬ ‫ی��اس��ای��ەك��ی پ��ەرل��ەم��ان ب��ن‪،‬‬ ‫ئ���ەوا پ��ەرل��ەم��ان ب��ۆی هەیە‬ ‫بەدواداچوونیان بۆ بكات»‪.‬‬ ‫ه�����اوك�����ات‪ ،‬س��ی��وەی��ل‬ ‫عوسمان‪ ،‬ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ە فراكسیۆنی‬ ‫گۆڕان‪ ،‬هەرچەندە دەرچوونی‬ ‫ئ��ەو پ��ێ��ڕەوەی ب��ە كارێكی‬ ‫«ئیجابی» دانا‪ ،‬بەاڵم گومانی‬ ‫خ���ۆی ل��ە جێبەجێكردنی‬ ‫پیشاندا‌و بۆ «رۆژنامە» وتی‪:‬‬ ‫«ئەگەر حكومەت جێبەجێی‬ ‫نەكات‪ ،‬دەبێتە عەیبە بۆی»‪.‬‬

‫مەسیحییەكان؛ لە هاوكێشەی كەركوك دەردەكرێن‬ ‫كلدان���ی‪ ،‬وێ���ڕای پیش���اندانی‬ ‫نیگەرانیی خۆی لە دوورخستنەوەی‬ ‫مەس���یحییەكان ل���ە هاوكێش���ە‬ ‫سیاسییەكانی كەركوك‌و عێراق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬بەداخەوە‬ ‫مەس���یحییەكان زۆر گرنگییان پێ‬ ‫نادرێت‌و لەالیەن كوتلە گەورەكانەوە‬ ‫پشتگوێ دەخرێن»‪.‬‬ ‫هەرچەن���دە س���ااڵنێكی زۆرە‬ ‫س���ەرژمێرییەكی وردو دروس���ت‬ ‫بە پێ���ی‬ ‫نەك���راوە‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫س���ا ڵی‬ ‫س���ە ر ژ مێر یی‬ ‫( ‪، )1 9 5 7‬‬

‫مەس���یحییەكان ل���ە س���ەرجەم‬ ‫عێراقدا‪ ،‬نزیكەی ملیۆنێک‌و (‪)250‬‬ ‫ه���ەزار كەس بوون‪ ،‬ب���ەاڵم بەهۆی‬ ‫سیاسەتی پاكتاوكردن لەسەردەمی‬ ‫بەع���س‌و هێ���رش‌و پەالمارەكان���ی‬ ‫گرووپ‌و رێكخ���راوە توندڕەوەكان‪،‬‬ ‫لەدوای پرۆسەی ئازادیی عێراقەوە‪،‬‬ ‫ژمارەیان كەمبووه‌تەوەو بەش���ێكی‬ ‫زۆریان روویان ل���ە واڵتانی دەرەوە‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ئەندامێك���ی مەس���یحیی لە‬ ‫ئەنجومەن���ی نوێنەران���ی عێ���راق‪،‬‬ ‫ه���ۆكاری ئ���ەو پەراوێزخس���تنەی‬ ‫مەس���یحییەكان بۆ «پاوانخوازیی‬ ‫هێزە گ���ەورەكان دەگەڕێنێتەوە»‪،‬‬ ‫عیماد یوحەننا‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەوەی لەعێراقی‬

‫نوێدا رو‌وی���دا‪ ،‬چ���اوەڕوان نەكراو‬ ‫ب���وو؛ ك���ە بەه���ۆی پاوانخوازیی‬ ‫كوتل���ەو پێكهات���ە گەورەكانەوە‪،‬‬ ‫مەس���یحییەكان پەراوێ���ز خران‌و‬ ‫كەمترین رۆڵیان لەناوەندی بڕیاردا‬ ‫پێ درا‪ ،‬ئەو سیاس���ەتەیش لەژێر‬ ‫كاریگەری���ی رژێم���ی دیكتات���ۆری‬ ‫رابردوودایەو زوڵمێكی گەورەیە لە‬ ‫مەسیحییەكان دەكرێت‌‪ ،‬هەمان ئەو‬ ‫سیاسەتەیش لەسەر ئاستی عێراق‬ ‫پیادە دەكرێت‪.‬‬ ‫ئه‌و په‌رله‌مانتاره‌‪ ،‬وتیش���ی‪:‬‬ ‫ئه‌و سیاس���ه‌تی په‌راوێزخستنه‌‪ ،‬لە‬ ‫كەركوك دووبارە دەبێتەوەو‬ ‫ئەو پێكهاتانەی بااڵدەستن‬ ‫لە كەركوك‪ ،‬لەژێر كاریگەریی‬

‫ئەجێن���دای هێ���زە گەورەكان���ی‬ ‫عێراق���دان‪ ،‬لەگ���ەڵ ئەوەیش���دا‬ ‫وەك‬ ‫ئێم���ە‬ ‫مە سیحییە كا ن ‪،‬‬ ‫ی���ەك‬ ‫وەك‬ ‫مامەڵە لەگەڵ‬ ‫سە ر جە م‬ ‫ئ���ە و‬

‫مه‌سیحییه‌کانی‬ ‫که‌رکوک چه‌کدار نین‪،‬‬ ‫ئه‌مه‌ش قۆستراوه‌ته‌و‌ه‬ ‫بۆ په‌راوێزخستنیان‬ ‫دەكـــــــەی���ن‌و‬ ‫پێكهاتان���ەدا‬ ‫رۆڵیش���مان رۆڵێكی ئیجــــــابیی‌و‬ ‫ئاشتیخوازانەیە»‪.‬‬ ‫یوحەننا‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫سەرەڕای بو‌ونی پێنج پەرلەمانتاری‬ ‫مەس���یحیی لە پەرلەمانی عێراق‪،‬‬ ‫هەوڵ دەدەن ئاستی بەشداریكردنی‬ ‫سیاس���یی‌و ئیدارییان زیاد بكەن‪.‬‬ ‫ئ���ەو روونكردن���ەوەی زیاتری داو‬ ‫وت���ی‪« :‬نیگەرانییەكانم���ان بە‬ ‫الیەنە عێراقیی���ەكان‌و یونامی‌و‬ ‫باڵیۆزخانەو نوێنەرایەتییەكانی‬ ‫ویالیەت���ە یەكگرتووەكان���ی‬ ‫ئەمریكایش راگەیاندووە»‪.‬‬ ‫ئەن���وەر‪،‬‬ ‫رۆدی‬ ‫ر ۆ ژ نا مە نو‌و س���ی‬ ‫مەسیحیی لە‬ ‫ش���اری‬

‫كەركوك‪ ،‬پێیوایە‪ :‬لە دوای پرۆسەی‬ ‫ئازادیی عێراقەوە‪ ،‬مەس���یحییەكان‬ ‫هەمیش���ە لەب���ەردەم هەڕەش���ەی‬ ‫لەناوب���ردن‌و كۆچی ب���ەزۆردان‌و لە‬ ‫ئاس���تی سیاسیش���دا رۆڵیان پێ‬ ‫نادرێت لە دروس���تكردنی بڕیاردا‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬ب���ە «رۆژنامە»ی وت‪« :‬ئەم‬ ‫بارودۆخ���ە بۆ ئ���ەوە دەگەڕێتەوە‪،‬‬ ‫كە مەسیحییەكان ئاش���تیخوازن‌و‬ ‫چەكدار نی���ن‌و س���ەرەڕای هەموو‬ ‫ئ���ەو توندوتیژییان���ەی دەرهەقیان‬ ‫كراوە‪ ،‬كاردان���ەوەی توندوتیژ الی‬ ‫مەس���یحییەكانەوە نەب���ووە‪ ،‬ك���ە‬ ‫ئەمە قۆس���تراوەتەوە ب���ۆ ئەوەی‬ ‫مەسیحییەكان پەراوێز بخرێن»‪.‬‬ ‫مەسیحییەكانی كەركوك بریتین‬ ‫لە‪ :‬كلدانیی‌‪ ،‬سریانیی‌‪ ،‬ئاشووریی‪،‬‬ ‫كە س���ەر بە كڵێس���ای كاسۆلیك‌و‬ ‫پرۆتس���تانتن‌و لە ش���اری كەركوك‬ ‫نزیكەی (‪ )10‬كەنیسەیان هەیە‪.‬‬ ‫ئەبەلح���ەد ئەفرای���م س���اوا‪،‬‬ ‫سكرتێری گشتیی پارتی دیموكراتی‬ ‫كلدانی���ی‪ ،‬ئام���اژە ب���ە ه���ۆكارە‬ ‫خودییەكان���ی پەراوێزخس���تنی‬ ‫مەسیحییەكان دەكات لە كەركوكدا‌و‬ ‫دەڵێ���ت‪« :‬بەداخ���ەوە وەك هێزە‬ ‫مەس���یحییەكانیش لە نێوخۆماندا‬ ‫یەك نین‌و بەرەیەكی یەكگرتوومان‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫ئەفرایم ساوا‪ ،‬هەستكردن بە‬ ‫نزیكیی مەس���یحییەكانی كەركوك‬ ‫ل���ە ك���وردەوە‪ ،‬ب���ە هۆكارێك���ی‬ ‫ت���ری بێهزكردنی مەس���یحییەكان‬ ‫دەزانێت‌و جەخت لەسەر گرنگبوونی‬ ‫پێكهاتەیەك���ی س���ەربەخۆی هێزە‬ ‫مەسیحییەكان دەكاتەوە‪ ،‬ئەو وتی‪:‬‬ ‫« نزیكیمان لە ك���وردەوە‪ ،‬مانای‬ ‫كوردب���وون ی���ان بەرگریكردنمان‬ ‫نییە لێیان‪ ،‬ب���ەاڵم ئەمە لە الیەن‬ ‫هەندێك الیەنەوە قۆستراوەتەوە بۆ‬ ‫پەراوێزخستنی مەسیحییەكان»‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫د‪ .‬عەبدولفەتاح حەمەڕەحیم هەورامی‪ :‬به‌هۆی تێکه‌ڵبوونی پاشه‌ڕۆی نه‌خۆشخانه‌کانه‌وه‌‪ ،‬مەترسی توشبوونی شێرپەنجە هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم رەنگە لەماوەیەكی درێژتردا رووبدات‪.‬‬

‫رێكخراوە نێودەوڵەتییەكانیش‪ ،‬جەختیان لەسەر مەترسییەكەی كرووەتەوە‬

‫ئاوی تانجەرۆ؛ سەرچاوەكانی ئاوی خواردنەوەی که‌الرو ده‌ربه‌ندیخان‪ ،‬پیس دەكات‬

‫به‌دواداچوون‌و فۆتۆ‪:‬‬ ‫زمناکۆ ئیسماعیل‬ ‫‪.................................‬‬ ‫پس����پۆڕانی بواری پاراستنی‬ ‫ئ����ا‌و و ژینگ����ە‪ ،‬دەڵێ����ن‪ :‬بەهۆی‬ ‫ئاوه‌ڕۆی تانجەرۆ‌وە‪ ،‬س����ەرچاوەی‬ ‫ئاوی خواردن����ەوەی هەردوو قەزای‬ ‫ك����ەالر‌و دەربەندیخ����ان‪ ،‬پی����س‬ ‫بوون‌و پس����پۆڕانی تەندروستیش‪،‬‬ ‫بەكارهێنانی ئه‌و ئاوه‌‪ ،‬بە مەترسیی‬ ‫«گەورە» دەزانن‪.‬‬ ‫چه‌می تانجەرۆ‪ ،‬كە دەكەوێتە‬ ‫باشووری مەركەزی شاری سلێمانی‌و‬ ‫بەرل����ەوەی ئ����اوه‌ڕۆی س����لێمانی‬ ‫تێکه‌ڵ بێت‪ ،‬سەرچاوەیەكی ئاوی‬ ‫روون‌و س����ازگاری ناوچەكەی����ه‌‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ تێكەڵبوونی ئاوەڕۆی‬ ‫شاری سلێمانی بەو چەمە‪ ،‬بەپێی‬ ‫وتەی پس����پۆڕانی پاراستنی ئاو‌و‬ ‫پس����پۆڕانی تەندروس����تی‪ ،‬دەبێتە‬ ‫ه����ۆی مەترس����ی لەس����ەر ژینگەو‬ ‫تەندروستیی هاواڵتییان‌و چەندین‬ ‫زیانی جۆراوجۆر لەسەر به‌روبوومی‬ ‫كشتوكاڵ‌و ئاژەڵداریی‪.‬‬

‫بەركاردەهێنرێت‪.‬‬ ‫ف����ەرەج عەل����ی‪ ،‬جوتیارێكە‌و‬ ‫ب����ە بەكارهێنانی ئ����اوی تانجەرۆ‬ ‫كشتوكاڵ دەكات‌و ماوەی چەندین‬ ‫س����اڵە بەو ئ����اوە س����ەوزەو میوە‬ ‫بەرهەمدەهێنن‪ .‬وتی‪« :‬جوتیارانی‬ ‫ئەم ناوچەیە‪ ،‬لەو چەمە‪ ،‬بەر‌وبوومە‬ ‫كش����توكاڵییەكانمان ئاودەدەین‌و‬ ‫دوای پێگەیش����تنی بەرهەمەكەی‪،‬‬ ‫لەبازاڕ ساغی دەكەینەوە»‪.‬‬ ‫نەبیل‪ ،‬ئەو شارەزایەی بواری‬ ‫پاراس����تنی ئ����او‪ ،‬وت����ی‪« :‬چیتر‬ ‫كاتی ئەوە نەم����اوە‪ ،‬ئەو ئاوەڕۆیە‬ ‫فەرامۆشبكرێت‪ ،‬چونكە هۆكارێكە‬ ‫بۆ دروستبوونی زۆر مەترسی»‪.‬‬ ‫بەكارهێنانی ئاوەكە‬ ‫بۆ هەر بوارێك‪ ،‬مەترسیدارە‬ ‫بەپێی راپۆرتەكانی رێكخراوی‬ ‫(‪ )JPS‬بۆ پاراستنی ئاو‪ ،‬ئاوی‬ ‫تانجەرۆ‪ ،‬كە زۆرینەی هاواڵتییانی‬ ‫دەوروبەر بۆ كشتوكاڵ‌و ئاژەڵداریی‬ ‫س����وودی لێدەبینن‪ ،‬نابێت بۆ هیچ‬

‫رەنگی سپی‌و كەفاوێكی سەخت‌و‬ ‫بۆنێك����ی ناخۆش پەی����دا دەكات‪،‬‬ ‫سەرەڕای پیس����بوونی ژینگەكەی‌و‬ ‫پەیداكردنی مێشوولەی جۆراوجۆر‪.‬‬ ‫جەب����ار ج����ەالل‪ ،‬ئەندام����ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬ئەگەر لەنزیك‬ ‫ئاوەدانیی (تەپی كەرەم) تەماشای‬ ‫ئەو ئاوەڕۆیە بكرێت‪ ،‬ئەوا دەبینین‬ ‫كەفاوێك����ی پیس لەنێ����و ئاوەكە‬ ‫دێت����ەدەرەوە‌و بەتەواوی����ی ئاوی‬ ‫تانجەرۆ رەنگی سپی دەبێت»‪.‬‬ ‫ئەندازیار محەم����ەد مەحوی‪،‬‬ ‫بەڕێوەب����ەری فەرمانگەی ژینگەی‬ ‫س����لێمانی‪ ،‬باس ل����ەوە دەكات‪:‬‬ ‫ئ����ەو ئ����اوە‪ ،‬ژینگەی ش����ارەكەی‬ ‫پیسكردووە‌و هاوشانی رووبارەكانی‬ ‫تری عێراق‪ ،‬نەتوانراوە چارەسەری‬ ‫بۆ بكرێت‌و پاكبكرێتەوە‪.‬‬ ‫وت����ی‪:‬‬ ‫مەح����وی‪،‬‬ ‫«پاكژكردنەوەی ژینگەی ش����اری‬ ‫س����لێمانی‪ ،‬چارەسەری زەحمەتە‪،‬‬ ‫ئ����ەو ئاوەڕۆیەی دەچێت����ەوە نێو‬ ‫تانجەرۆ‪ ،‬بەش����ێكی بۆ ئاودانی‬

‫ئاوەڕۆی نەخۆشخانەی شێرپەنجە‪،‬‬ ‫تێكەڵ بە چەمی تانجەرۆ دەبێت‬ ‫بەپێ����ی بەدواداچوونێك����ی‬ ‫«رۆژنام����ە» دەركەوت����ووە‪ ،‬ك����ە‬ ‫لەڕێگ����ەی (‪ )11‬بۆكس����ەوە‪،‬‬ ‫ئاوەڕۆی نەخۆشخانەكانی سلێمانی‬ ‫بەتایبەت نەخۆشخانەی (هیوا) بۆ‬ ‫شێرپەنجەو ئاوەڕۆكانی سلێمانی‪،‬‬ ‫تێك����ەڵ بەچەمی تانج����ەرۆ دەبن‌و‬ ‫سەرچاوەی ئاوەكە پیس دەكەن‪.‬‬ ‫نەبی����ل ئیبراهی����م‪ ،‬ش����ارەزا‬ ‫لەبواری پاراستنی ئاو‪ ،‬وتی‪« :‬ئاوی‬ ‫تانج����ەرۆ‪ ،‬لەبنەڕەتدا س����ازگارە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی ئەوەی كە ئاوه‌ڕۆکانی‬ ‫س����لێمانی‌و نەخۆش����خانەكان‌و‬ ‫كارگەكانیش‪ ،‬كە ناوچەكە خەریكە‬ ‫دەبێتە ناوچەیەكی پیشەس����ازیی‪،‬‬ ‫تێكەڵ بەئاوەكە دەبن‪ ،‬بۆیە تەواوی‬ ‫سەرچاوەكە پیس بووە‌و تەنانەت‬ ‫هیچ جۆرە ئاژەڵێكی ئاوییش لەناو‬ ‫چەمەكەدا ناژی»‪.‬‬ ‫س����ەرەڕای هەم����وو ئەوان����ە‪،‬‬ ‫زۆربه‌ی لە پاشەڕۆکانی گەڕەكەكانی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لەنزیك گۆماوەكانی ئەو‬ ‫چەم����ەدا‪ ،‬فڕێ دەدرێ����ن‌و لەكاتی‬ ‫سووتاندنیش����یاندا‪ ،‬دووكەڵەكەی‬ ‫بەو چەمەدا باڵودەبێتەوە‌و وەرزی‬ ‫زستانانیش پاشەڕۆی سووتانەكە‪،‬‬ ‫ئاوی به‌خوڕی باران‪ ،‬بەرەو چەمی‬ ‫تانجەرۆی دەبات‪.‬‬ ‫دەبێتە بەشێك لەسەرچاوەی ئاوی‬ ‫دەربەندیخان‬ ‫ئ����اوی تانج����ەرۆ‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ئێس����تا بڕەكەی كەم����ی كردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم بووەتە بەشێك لەپێكهێنەری‬ ‫س����ەرچاوەی ئاوی دەربەندیخان‌و‬ ‫دواتر رووباری سیروان‪.‬‬ ‫ئاوەك����ە‪ ،‬دوای تێكەڵبوون����ی‬ ‫ئ����اوه‌ڕۆی س����لێمانی‌و ت����ەواوی‬ ‫پاش����ەڕۆی كارگەكانی قیر‌و بلۆكی‬ ‫ناوچەكەو ئاوەڕۆی نەخۆشخانەكان‪،‬‬ ‫لەنزی����ك هەڵەبج����ەی ت����ازەوە‬ ‫تێپەڕدەبێ����ت‌و دەڕژێت����ە ناو ئاوی‬ ‫دەربەندیخانەوە‪،‬و لەوێش����ەوە بە‬ ‫رێڕەوی ئاوی دەربەندیخان‌و بەرەو‬ ‫س����نووری قەزای كەالر دەڕوات‪ ،‬تا‬ ‫ناوەڕاست‌و باشووری عێراق‪.‬‬ ‫بەدرێژای����ی س����ەرچاوەی‬ ‫تێكەڵبوونی ئاوەڕۆی س����لێمانی‌و‬ ‫پاشەڕۆی نەخۆشخانەو كارگەكان‪،‬‬ ‫تا دەگاتە س����نووری قەزای كەالر‪،‬‬ ‫ئاوەكە بۆ زۆر مەبەس����ت سوودی‬ ‫لێدەبینرێت‪.‬‬ ‫ئاوەك����ە‪ ،‬ب����ۆ مەبەس����تی‬ ‫كش����توكاڵ‌و ئاژەڵداریی‌و تەنانەت‬ ‫لەس����نووری دەربەندیخ����ان ب����ۆ‬ ‫كەالر‪ ،‬بۆ مەبەستی خواردنەوەش‬

‫ت‬ ‫پاشه‌ڕۆی کارگه‌ی قیر تێکه‌ڵ ب ‌ه ئاوه‌ک ‌ه ده‌بێ ‬ ‫بوارێك س����وودی ل����ێ ببینرێت‌و‬ ‫بەكارهێنانی بۆ ه����ەر بوارێكیش‪،‬‬ ‫بەمەترسی زانیوە‪.‬‬ ‫نەبی����ل ئیبراهی����م‪ ،‬باس لەوە‬ ‫دەكات‪ :‬ئاوی تانجەرۆ‪ ،‬بەتەواویی‬ ‫بووەت����ە ئاوێك����ی پی����س‌و وتی‪:‬‬ ‫«ناتوانرێ����ت چیتر ئ����ەو ئاوە‪ ،‬بۆ‬ ‫هی����چ بوارێ����ك بەكاربهێنرێت‪ ،‬نە‬ ‫بۆ خواردنەوە‌و ن����ە بۆ ئاودێریی‌و‬ ‫كشتوكاڵ‌و ئاژەڵدارییش»‪.‬‬ ‫ئەنجام����ی‬ ‫بەپێ����ی‬ ‫تاقیكردنەوەی����ەك‪ ،‬ك����ە ناوب����راو‬ ‫ئەنجام����ی داوە‪ ،‬زان����راوە ئ����ەو‬ ‫ئاوە‪ ،‬هیچ ئاژەڵێك����ی تێدا ناژی‌و‬ ‫ناتوانرێت سوودی لێ ببینرێت بۆ‬ ‫هیچ بوارێك‪ .‬نەبیل‪ ،‬وتی‪« :‬بەپێی‬ ‫تاقیكردنەوەك����ە‪ ،‬دەركەوتووە كە‬ ‫ئەو ئاوە‪ ،‬لەبنەڕەتیشدا سازگارە»‪.‬‬ ‫ژینگەی ناوچەكەی پیسكردووە‬ ‫ئاوەك����ە‪ ،‬رەنگی ئاوێتی خۆی‬ ‫لەدەستدەدات‌و بەهۆی تێكەڵبوونی‬ ‫پاش����ماوەی قی����ر‌و كارگەكانەوە‪،‬‬

‫سەوز‌ە بەكاردەهێنرێت‪ ،‬كێشەیەكی‬ ‫گەورەتر لەوەدای����ە‪ ،‬ئەو ئاوەڕۆیە‬ ‫دەچێت����ە دەربەندیخان‪ ،‬لەوێوە بۆ‬ ‫خواردنەوە بەكاردێت‪ ،‬لەكەالریش‬ ‫بەهەمانشێوە دەخورێتەوە‪ ،‬تا ئەو‬ ‫كاتەی دەچێت����ە خوارووی عێراق‌و‬ ‫لەوێش تێكەڵ بەئاوی خواردنەوە‬ ‫دەبێت»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری ژینگەی سلێمانی‪،‬‬ ‫دەڵێت‪ :‬رووبەرێكی فراوانی شاری‬ ‫س����لێما نی ‪،‬‬ ‫بە هۆ ی‬ ‫ئە و‬

‫ئ����اوەوە‪ ،‬پی����س ب����ووە‌و وت����ی‪:‬‬ ‫«ئ����ەو ئاوەڕۆی����ەی دەڕژێتە ئەو‬ ‫چەم����ەوە‪ ،‬ئ����اوەڕۆی تاقیگ����ە‌و‬ ‫ناوچ����ەی پیشەس����ازیی‌و تەنانەت‬ ‫نەخۆشخانەكانیشی تێدایە»‪.‬‬ ‫لەب����ارەی پالنی����ان ب����ۆ‬ ‫چارەس����ەركردنی ئەو كێش����ەیە‪،‬‬ ‫مەح����وی ئام����اژە ب����ەوە دەكات؛‬ ‫تاقیگەكانیان‪ ،‬بەپێی پێویست نین‌و‬ ‫وتی‪« :‬داواش����مان كردووە‪ ،‬پڕۆژە‬ ‫بخرێتەگەڕ بۆ چارەسەركردنی ئەو‬ ‫كێشەیە‪ ،‬بەاڵم تائێستا نەكراوە»‪.‬‬ ‫نەبیل ئیبراهیم‪ ،‬روونیكردەوە‪:‬‬ ‫«لەزۆر ش����وێنی ئەو ناوچەیەدا‪،‬‬ ‫بەهۆی ئاوەك����ەوە‪ ،‬بۆنی كیبریتی‬ ‫ل���� ‌ێ دێ����ت‌و ناوچ����ەش هەی����ە‬ ‫بەتەواویی رۆناوی ئۆتۆمبێلی تێدا‬ ‫بەدیدەكرێ����ت‪ ،‬مندااڵنیش دەچنە‬ ‫ناوی‌و ئەو رۆن����اوە هەڵدەگرنەوە‌و‬ ‫دەیفرۆشن»‪.‬‬ ‫دەبێتە هۆكارێك بۆ نەخۆشیی‬ ‫شێرپەنجە‌و كۆلێرا‬ ‫س����ەرچاوە‬ ‫بەپێ����ی‬ ‫تەندروس����تییەكان‪ ،‬پیس����پبوونی‬ ‫ئاو‪ ،‬هەوێنی دروس����تبوونی دەیان‬ ‫نەخۆشیی جۆراوجۆرە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئەو ئ����اوەی راس����تەوخۆ لەالیەن‬ ‫هاواڵتییان����ەوە ب����ۆ خواردن����ەوە‬ ‫بەكاردەهێنرێت‪.‬‬ ‫د‪ .‬عەبدولفەت����اح حەمەڕەحیم‬ ‫هەورامی‪ ،‬لێپرس����راوی سەنتەری‬ ‫تەندروس����تی‬ ‫توێژین����ەوەی‬ ‫لەس����لێمانی‪ ،‬ئ����ەوە دەخاتەڕوو‪:‬‬ ‫پیس����بوونی ئ����او‪ ،‬بە یەكێ���ك‬ ‫نەخۆش���ییه‌‬ ‫لەس���ەرچاوە‬ ‫كوش���ندەکان دادەنرێت‪ ،‬چونكە‬ ‫لەالیەن مرۆڤەوە بەكاردەهێنرێت‪.‬‬ ‫ناوب���راو‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئەگ���ەر‬ ‫هۆكاری پیس���بوونی ئ���ەو ئاوە‬ ‫بەم���ادەی كیمیایی بێ���ت‪ ،‬یان‬ ‫بەهۆی ئاوەڕۆكانەوە بێت‪ ،‬دەبێتە‬ ‫هۆكارێك بۆ دروستبوونی چەندین‬ ‫نەخوش���یی»‪ .‬ئ���ەو وتەی���ەی‬ ‫ناوبراو‪ ،‬لەكاتێكدایە كە ئەو ئاوە‪،‬‬ ‫بەهەردوو جۆرەكەی كە باسیان‬ ‫دەكات‪ ،‬پیس بووە‪.‬‬ ‫عەبدولفەتاح‪ ،‬س���ەرهەڵدانی‬ ‫نەخۆشییەكان بەهۆی پیسبوونی‬ ‫ئاوەوە‪ ،‬ب���ۆ «رۆژنامە» پۆلێن‬ ‫دەكات‌و بەپێ���ی پۆلێنەك���ەی‪:‬‬ ‫دەكرێ���ت ئاوی پی���س‪ ،‬ببێت بە‬ ‫س���ەرچاوەی وردبینە زیندەوەر‪،‬‬ ‫ج���ا ئ���ەوە ڤایرۆس بێ���ت‪ ،‬یان‬ ‫بەكتریا‪ ،‬یاخود هەر مشەخۆرێك‌و‬ ‫دەگونجێت ك���ەڕووش بێت‌و بەو‬ ‫هۆیەوە مرۆڤ تووشی نەخۆشیی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ب���ەاڵم ئ���ەوەی ب���ەالی‬ ‫ئەوەوە لەپیس���بوونی ئاودا زۆر‬ ‫مەترسیدارە‪ ،‬لەو جۆرە وردبینە‬ ‫زیندەوەران���ە‪ ،‬بابەت���ی بەكتریا‌و‬ ‫ڤایرۆس���ەكانە‪ ،‬وتی‪« :‬هەندێك‬ ‫حاڵ���ەت هەی���ە ك���ە لەڕێ���گای‬ ‫س���ەرچاوەیەكی پیسەوە تێكەڵ‬ ‫بە ئ���او دەبێت‌و ئەگ���ەر مرۆڤ‬ ‫راس���تەوخۆ‪ ،‬یان ناڕاس���تەوخۆ‬ ‫ئ���ەو ئ���اوە بەكاربهێنێ���ت‪،‬‬ ‫ێ ش���وێنەوە‬ ‫ئ���ەوا لەهەن���د ‌‬ ‫ئەگەری گواس���تنەوەی ئەو‬ ‫نەخوشییانەی هەیە‪ ،‬لەوانە؛‬ ‫مەترسیی هەوكردنی جگەر‪،‬‬ ‫یان مەترس���ی توش���بوونی‬ ‫بەكولێرا‌و سكچوون هەیە»‪.‬‬

‫بەبۆچوونی ئەو پس���پۆڕە‪،‬‬ ‫ئەگەر پیس���بوونەكەی بە بابەتە‬ ‫كیمیاییەكان بێت‪ ،‬ئەوا مەترسی‬ ‫ئ���ەوەی هەی���ە ببێتە ه���ۆكاری‬ ‫دروستبوونی شێرپەنجە‪.‬‬ ‫عەبدولفەتاح‪ ،‬روونیكردەوە‪:‬‬ ‫ئەگ���ەر ئ���ەو ئ���اوە‪ ،‬م���ادەی‬ ‫كیمیایی تێدابێت‪ ،‬بەستاندەرێك‬ ‫گونج���اوە‪ ،‬ب���ەاڵم بەپێ���ی‬ ‫م���اددەكان دەگوڕێ���ت‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ئەگەر تێكەاڵوبوونی سەرچاوە‬ ‫نەخوش���ییەكان‌و مەوادەكان���ی‬ ‫دیكەی تەندروستی لەڕێگای بۆری‬ ‫نەخوش���خانەكانەوە‪ ،‬راستەوخۆ‬ ‫بڕژێتە نێو ئ���اوی پاكژەوە‪ ،‬ئەوا‬ ‫مەترسی پیسبوونی تەواوی ئەو‬ ‫ئاوە هەی���ە‌و مەترسییەكەش���ی‬ ‫گەورەی���ە»‪ .‬ئام���اژەی بەوەش‬ ‫دا‪ :‬ل���ەو حاڵەت���ەدا‪ ،‬مەترس���ی‬ ‫توشبوونی ش���ێرپەنجەی هەیە‪،‬‬ ‫بەاڵم رەنگە لەماوەیەكی درێژتردا‬ ‫دروستبێت‪.‬‬ ‫لێپرس���راوی س���ەنتەری‬ ‫توێژین���ەوەی تەندروس���تی‪،‬‬ ‫ئام���اژەی ب���ۆ ئ���ەوەش ك���رد‪:‬‬ ‫ئ���ەو نەخۆش���ییانە لەڕێ���گای‬ ‫بەكارهێنان���ی ناڕاس���تەوخۆی‬ ‫ئاوەكەش���ەوە س���ەرهەڵدەدەن‪،‬‬ ‫لەجۆری بەكارهێنانی ئاوەكە بۆ‬ ‫«ئاودانی میوە‌‪ ،‬راوكردنی ماسی‌‪،‬‬ ‫بەكارهێنان���ی ب���ۆ پێگەیاندن‌و‬ ‫پەروەردەكردنی خۆراك»‪.‬‬ ‫پااڵوگەی تایبەت‪،‬‬ ‫گرفتەكە چارەسەر دەكات‬ ‫پڕۆفیس���ۆر د‪ .‬ئیبراهی���م‬ ‫خورش���ید‪ ،‬لەبەش���ی كیمی���ای‬ ‫زانكۆی سلێمانی‪ ،‬پێیوایە‪ :‬چەند‬ ‫رێگایەك هەن بۆ پاكژكردنەوەی‬ ‫ئاوی تانجەرۆ‌و بەپێویستی زانی‬ ‫حكومەت ئەو رێگایانە بگرێتەبەر‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬وتی‪« :‬وەك هەوڵێكی‬ ‫سەرەتایی‪ ،‬پێویستە مەوادەكانی‬ ‫ئ���ۆزۆن‌و كلۆر‪ ،‬ب���ۆ پاككردنەوە‬ ‫بەكاربهێنرێت بۆ رووبەڕووبوونەوە‬ ‫لەسەرهەڵدانی شێرپەنجە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوە چارەسەری تەواو نییە»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ئیبراهی���م‪ ،‬دەڵێ���ت‪:‬‬ ‫دەبێ���ت ئ���ەو ئ���اوە لەكارگەی‬ ‫گەورە پاكبكرێتەوە‌و بپاڵێورێت‌و‬ ‫دوو رێگاش���ی ده‌ستیشانکرد بۆ‬ ‫چارەس���ەركردن‌و پاككردنەوەی‪.‬‬ ‫وت���ی‪« :‬یەك���ەم دەبێ���ت‬ ‫تەكنۆلۆجیای ب���ۆ بەكاربهێنرێت‬ ‫بەن���اوی بای���ۆ تەكنۆلۆجی‪ ،‬ئەو‬ ‫تەكنۆلۆجیای���ە بەتەنیا ئیش���ی‬ ‫پاكژكردنەوەی ئاوە»‪.‬‬ ‫قۆناغ���ی یەك���ەم‪ ،‬بەپێ���ی‬ ‫بایۆتەكنۆلۆجی‪ ،‬دەبێت پیسایی‬ ‫ئاوەكە لەڕێگ���ەی كارگەیەكەوە‬ ‫گلبدرێت���ەوە‌و لەقۆناغی دووەمدا‬ ‫دەبێت ئەو ئاوە پیسە بپاڵێورێت‌و‬ ‫پاكژبكرێت���ەوە‪ ،‬ئ���ەوكات ئاوە‬ ‫پیس���ەكە دەگۆڕێت ب���ۆ دووانه‌‬ ‫ئۆكسیدی كاربۆن‌و ئاو (‪CO2،‬‬ ‫‪)H2O‬و وتی‪« :‬ئەوە لەزۆربەی‬ ‫واڵتان بەركادەهێنرێت‌و ئاوەكە‬ ‫بەپل���ەی (‪)40 ،39‬‬ ‫گەرمدەبێت»‪.‬‬ ‫ئـــــــەو‬ ‫پڕۆفیسۆرەی‬ ‫بواری كیمیا‪،‬‬ ‫و تــــی ‪:‬‬

‫تێکه‌ڵبوونی ئاوه‌ڕۆی سلێمانی ب ‌ه ئاوی تانجه‌ر ۆ‬ ‫«مـــانای ئەوەیە‪ ،‬ئێمە دەتوانین‬ ‫لەكوردستان‪ ،‬س���وود لەگەرمیی‬ ‫كەش���ی سروش���تی بۆ ئەو كارە‬ ‫وەربگری���ن‌و ئەوەندەش تەكلیف‬ ‫ن���اكات بەپێچەوانەی ئەوروپاوە‪،‬‬ ‫ئاوەكەش زۆرێك لەپیساییەكەی‬ ‫لێ دەڕوات»‪.‬‬ ‫بەپێ���ی وت���ەی ناوب���راو‪،‬‬ ‫لەقۆناغ���ی دووەم���دا‪ ،‬ئاوەك���ە‬ ‫دەبێتە دوو بەشەوە‪ ،‬بەشێكیان‬ ‫ئ���اوی پاكەو عه‌مب���ار دەكرێت‌و‬ ‫ئەوەی دووەمیش���یان جارێكی تر‬ ‫دەنێردرێتەوە نێو تانكی یەكەم‌و‬ ‫بەڕێگەی ب���ۆری‪ ،‬بۆ ئەوەی ئەو‬ ‫بەش���ە پیس���ەی لەنێو ئاوەكەدا‬ ‫ماوە پاكبكرێتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬وتی‪« :‬ئەم جۆرە‬ ‫كارگانە‪ ،‬لەزۆر ش���وێن بەكاردێن‬ ‫بۆ ئوتێل‌و ش���اری بچ���ووك بۆ‬ ‫پاككردن���ەوەی ئاوەكانیان‪ ،‬ئەمە‬ ‫باش���ترین‌و پێش���كەوتووترین‬ ‫یارمەت���ی‬ ‫تەكنۆلۆجیای���ەو‬ ‫باكژكردنەوەی ژینگە دەدات»‪.‬‬ ‫كارگەكەی ساڵی حەفتاكان‪،‬‬ ‫چی بەسەرهات؟‬ ‫حەفتاكان���دا‌و‬ ‫لەس���اڵی‬ ‫لەس���ەردەمی حیزبی بەعس���دا‪،‬‬ ‫لەسنووری شارەزوور‪ ،‬كارگەیەك‬ ‫هەبوو ب���ۆ پاككردن���ەوەی ئەو‬ ‫ئاوە‪ ،‬بەاڵم ئێس���تا ئەو كارگەیە‬ ‫بەكارناهێنرێت‪.‬‬ ‫بەڕێوەب���ەری فەرمانگ���ەی‬ ‫ژینگ���ەی س���لێمانی‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ئ���ەو كارگەیە‪ ،‬لەناوەڕاس���تی‬ ‫حەفتاكاندا لەالیەن كۆمپانیایەكی‬ ‫هیندیی���ەوە دانرا‪ ،‬ب���ەاڵم لەگەڵ‬ ‫هەڵگیرس���انی جەنگی‬

‫عێراق ـ ئێراندا‪ ،‬ئ���ەو پااڵوگەیە‬ ‫پشتگوێخراوە‪ ،‬دوای راپەڕینیش‪،‬‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬نەیتوانیی ئەو‬ ‫پااڵوگەیە بخاتەوە گەڕ»‪.‬‬ ‫وتیش���ی‪« :‬ئەو پااڵوگەیە‪،‬‬ ‫ئێستا توانای چارەسەركردنی ئەو‬ ‫كێش���ەیەی نییە‪ ،‬چونكە ژمارەی‬ ‫دانیشتووان زۆر زیادی كردووە»‪.‬‬ ‫سەرەتای ساڵی پار‪ ،‬لیژنەیەك‬ ‫بۆ چارەسەركردنی كێشەی ئاوی‬ ‫تانجەرۆ دانرا‌و لیژنەكە پێكهاتبوو‬ ‫لەهەریەك���ە ل���ە بەڕێوەبەرێتیی‬ ‫ئاوی ژێر زەوی‌‪ ،‬ئاوی سلێمانی‌‪،‬‬ ‫دەربەندیخ���ان‌‪،‬‬ ‫قایمقام���ی‬ ‫مامۆس���تایەكی پسپۆڕی زانكۆی‬ ‫س���لێمانی‌و ش���ارەزایەكی بواری‬ ‫ئاو‪ ،‬ب���ەاڵم لیژنەكە دوای ئەوەی‬ ‫كۆمپانیایەكی بەریتانی هەڵبژارد‬ ‫بۆ پاكژكردنەوەی ئاوەكە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوات���ر بەهۆی خانەنش���ینبوونی‬ ‫پارێزگاری پێشووەوە‪ ،‬كارەكانیان‬ ‫ئەنجامی نەبوو‪.‬‬ ‫دان���ا عەبدولكەریم‪ ،‬ئەندامی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای س���لێمانی‪،‬‬ ‫وتی‪« :‬كۆمپانیاك���ە‪ ،‬ئامادەبوو‬ ‫دەس���ت بەكارەكانی بكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خانەنش���ینبوونی پارێ���زگاری‬ ‫پێش���وو‪ ،‬ب���ووە گرف���ت‌و دواتر‬ ‫ئاگامان لەو هەوڵە نەما»‪.‬‬ ‫جەب���ار ج���ەالل‪ ،‬ئەندام���ی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگای س���لێمانی‌و‬ ‫نوێن���ەری ش���ارەزوور‪ ،‬ب���ە‬ ‫«رۆژنامە»ی وت‪« :‬چاره‌س���ه‌ر‬ ‫بۆ ئ���اوی تانج���ه‌رۆ‪ ،‬ته‌نیا به‌وه‌‬ ‫دەبێت حكومەتی هەرێم پالنێكی‬ ‫ستراتیژیی‌و بودجەیەكی تایبەتی‬ ‫ب���ۆ تەرخ���ان بكات»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫كوێستانییەكان؛ ده‌چنە خوارەوە‬

‫رۆژن���ام���ه‌‪ :‬ب��ەه��ۆی ش��ەڕی‬ ‫نێوان سوپای پاسداران‌و ئێران‪،‬‬ ‫زۆرینەی كوێستانییەكانی بناری‬ ‫قەندیل‪ ،‬ل��ەس��ن��ووری پشدەر‌و‬ ‫حاجی ئۆمەران‌و چۆمانەوە هاتنە‬ ‫خ���وارەوە‌و ئەوانەشی تائێستا‬

‫ناوچەكانیان چ��ۆڵ��ن��ەك��ردووە‪،‬‬ ‫م��ۆڵ��ەت��ی (‪ )48‬س��ەع��ات��ی��ان‬ ‫پێدراوە‪.‬‬ ‫پەیامنێرانی «رۆژنامە» لە‬ ‫سنووری پشدەر‌و چۆمان‌و حاجی‬ ‫ئ��ۆم��ەران‪ ،‬ئاماژە ب��ەوەدەک��ەن‪:‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫چەند شەوێكە بە خەستیی ناوچە‬ ‫سنوورییەكان‌و كوێستانەكانی‬ ‫بناری قەندیل‌و ناوچەكانی تر‬ ‫تۆپباران دەكرێن‌و بەو هۆیەشەوە‬ ‫كوێستانییەكان‪ ،‬ناوچەكانیان‬ ‫چ��ۆڵ��ك��ردووە؛ لەترسی زیانی‬

‫گیانیی‌و مادیی‪.‬‬ ‫سااڵنە رەوەندێكی زۆر لە‬ ‫ناوچەكانی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫ن��اوەڕاس��ت��ی ع��ێ��راق��ی��ش��دا‪ ،‬بۆ‬ ‫بەخێوكردنی ئاژەڵ‪ ،‬رووەو ناوچە‬ ‫كوێستانەكانی هەرێمی كوردستان‬

‫دەڕۆن‌و ماوەی چەند ساڵێكیشە‬ ‫بەهۆی تۆپبارانەكانەوە‪ ،‬گرفتیان‬ ‫بۆ دروس��ت��ب��ووە‪ .‬ش��ەڕی نێوان‬ ‫پژاك‌و سوپای پاسدارانیش لەدوو‬ ‫رۆژی رابردوودا‪ ،‬كێشەی زیاتری‬ ‫بۆ دروستكردوون‪.‬‬

‫به‌ڕێوه‌به‌ری کارگێڕیی نه‌خۆشخانه‌که‌‪ :‬هێشتا به‌فه‌رمی نه‌کراوه‌ته‌وه‌‬

‫نەخۆشخانە (‪ )50‬قەرەوێڵەییەكەی شارەزوور؛ بەدەیان كەموكوڕییەوە ده‌كرێتەوە‬ ‫الپه‌ڕه‌ی بەدواداچوون‬

‫‪.................................‬‬ ‫دوای ئ����ەوەی نەخۆش����خانە‬ ‫(‪ )50‬قەرەوێڵەییەكەی شارەزوور‬ ‫نزیكەی (سێ) ساڵ بەسەر وادەی‬ ‫تەواوكردنیدا تێپ����ەڕی‪ ،‬ماوەیەك‬ ‫لەمەوبەر بەدەیان كەموكوڕییەوە‬ ‫كرای����ەوە‌و توان����ای چارەس����ەری‬ ‫بەش����ێكی زۆری نەخۆشییەكانی‬ ‫نیی ‌ه ‪.‬‬ ‫لەس����اڵی (‪)2006‬دا‪ ،‬بەردی‬ ‫بناغەی نەخۆش����خانەی «شەهید‬ ‫رەئوف بەگ»‪ ،‬لەالیەن كۆمپانیای‬ ‫(ك����وردۆس)ەوە دان����را‌و بەپێی‬ ‫گرێبەس����تەكەی دەبوو لە س����اڵی‬ ‫(‪)2008‬دا ت����ەواو بێ����ت‌و لەالیەن‬ ‫تەندروس����تییەوە‬ ‫وەزارەت����ی‬ ‫وەربگیرێت����ەوە‪ ،‬بەاڵم س����ەرەڕای‬ ‫ئەوەی دەیان كەموكورتی تێدایه‌‪،‬‬ ‫كرایەوە‪.‬‬ ‫هێمن محەم����ەد‪ ،‬هاواڵتییەكی‬ ‫هەڵەبج����ەی تازە‪ ،‬چەن����د رۆژێك‬ ‫لەمەوب����ەر لەگ����ەڵ خێزانەكەیدا‬ ‫س����ەردانی ئ����ەو نەخۆش����خانەیە‬ ‫دەكات‪ ،‬ب����ەاڵم پێ����ی دەڵێ����ن؛‬ ‫دەتوانی بۆ چارەس����ەر‪ ،‬سەردانی‬ ‫دەرەوەی قه‌زاک ‌ه بكەیت‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬وتی‪« :‬لە س����نووری‬ ‫شارەزووردا نەخۆشخانەو بنكەكانی‬ ‫تەندروستیی كەمترین چارەسەر‌و‬ ‫پێداویس����تییان بۆ نەخۆش هەیە‪،‬‬ ‫هەم����وو چارەس����ەرەكان تەنانەت‬ ‫كانوالش دەبێت لە دەرمانخانەكانی‬ ‫دەرەوە بكڕدرێن»‪.‬‬ ‫س����نووری قەزای ش����ارەزوور‬ ‫جگە لەناحیەكانی‪ ،‬زیاتر لە (‪)35‬‬ ‫گون����دی بە س����ەرەوەیە‪ ،‬بەاڵم تا‬ ‫ئێستا نەخۆشخانەو مەڵبەندەكانی‬ ‫تەندروس����تیی‪ ،‬بەپێی پێویستیی‬ ‫نین‪.‬‬ ‫هاواڵتییان‬ ‫هێمن‪ ،‬گلەیی ك����رد‪« :‬چۆن‬ ‫دەبێ����ت نەخۆش����خانەیەك تەنیا‬ ‫حەبی پاراسیتۆلی هەبێت»‪.‬‬ ‫ب����ۆ چارەس����ەری كێش����ەی‬

‫تەندروس����تیی ل����ە قەزای‬ ‫ش����ارەزوور‪ ،‬ل����ە س����اڵی‬ ‫(‪)2006‬دا ب����ەردی بناغەی‬ ‫نەخۆش����خانەیەكی (‪)50‬‬ ‫قەرەوێڵەیی دان����را‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوای نزیك����ەی (س����ێ)‬ ‫س����اڵ دواكەوتن����ی ل����ە‬ ‫وادەی دیاریكراوی خۆیدا‪،‬‬ ‫ماوەی����ەك لەمەوب����ەر بە‬ ‫كەموكوڕییەوە كرایەوە‪.‬‬ ‫عه‌ل����ی‪،‬‬ ‫س����ۆران‬ ‫ق����ەزای‬ ‫قایمقام����ی‬ ‫ش����ارەزوور‪ ،‬لەلێدوانێكیدا‬ ‫ب����ۆ «رۆژنام����ە»‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«نەخۆشخانەكە ئەوەندەی‬ ‫پەیوەندی����ی بەكۆمپانیای‬ ‫جێبەجێ����كارەوە هەبێت‪،‬‬ ‫ت����ەواو ب����ووەو لەالی����ەن‬ ‫وەزارەتی تەندروس����تییەوە‬ ‫وەرگیراوەت����ەوە‪ ،‬ب����ەاڵم‬ ‫هیچ ئامێرو پێداویس����تیی‬ ‫پزیشكی بۆ دابین نەكراوەو‬ ‫هێش����تا ل����ە تەندەردایە‌و‬ ‫بەبڕی (‪ )700‬هەزار دۆالر‬ ‫خەمڵێن����راوە‪ ،‬ئەمەی����ش‬ ‫بووەتە جێ����گای ناڕەزایی‬ ‫هاواڵتییان»‪.‬‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ ‬ ‫قایمقامی ش����ارەزوور به‌هۆی که‌میی خزمه‌تگوزاریی ته‌ندروستییه‌وه‌‪ ،‬خه‌ڵکی شاره‌زوور بۆ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی سه‌ردانی ده‌ره‌وه‌ی قه‌زاک ‌ه ده‌که‌ن‬ ‫دەڵێت‪ :‬نەخۆشخانەكەمان‬ ‫بەناچاری����ی كردەوە‌و ئێس����تایش بەاڵم ئەو كێشانەیان بۆ چارەسەر هاواڵتییان‌و دەتوانین ئاستی ئەدای زۆرتر سەردانی ئێمەیان كردووە‪ ،‬ئ����ەوەی هیچ هاواڵتیی����ەك بچێتە حكومەت ل����ەوادەی خۆیدا پارەی‬ ‫خزمەتگوزاریی تەندروستیی‪ ،‬بەرز هاوكات مەڵبەندی تەندروس����تیی دەرەوەی قەزاك����ە‪ ،‬دكت����ۆری كۆمپانیاك����ەی ن����ەداوە‌و دوای‬ ‫بەپێی خواستی هاواڵتییان نییە‪ .‬نەكردووین»‪.‬‬ ‫زمناكۆ‪ ،‬تەنیا مەڵبەندی ئێشكگر ئێس����ك‌و ش����كاویی‌و منداڵبوون‌و خستووە ‪.‬‬ ‫حس����ێن‪ ،‬بكەینەوەو باشتری بكەین»‪.‬‬ ‫د‪.‬عوس����مان‬ ‫ئێستا كێشەی نەخۆشخانەكە‪،‬‬ ‫بەپێ����ی بەدواداچوونێك����ی‬ ‫لەب����ارەی پێداویس����تییەكانی ب����ووە‪ ،‬بەش����ی مەڵبەندێك دەواو ژنان‌و نەش����تەرگەریی گشتیی بۆ‬ ‫كارگێڕی����ی‬ ‫خۆی لەنەبوونی ئامێر‌و پێداویستی بەڕێوەب����ەری‬ ‫دەركەوت����ووە‬ ‫پزیش����كیی‌و كەمی����ی پس����پۆڕی نەخۆشخانەی «ش����ەهید رەئوف تەندروس����تییەوە‪ ،‬بەتایب����ەت دەرم����ان هەر ئەوەندەی����ە‪ ،‬بەاڵم دابین دەكەین‪ ،‬ب����ەاڵم له‌وکاته‌دا «رۆژنام����ە»‪،‬‬ ‫تەندروستیی‌و كێش����ەی دەرمان‌و بەگ»‪ ،‬ئاماژە ب����ەوە دەكات؛ بۆ دەرم����ان‌و چارەس����ەری ت����ر‪ ،‬خۆش����بەختانە لەم نەخۆش����خانە وەزارەتی تەندروستیی ئامێری ئەم نەخۆش����خانەكە ئامێر‌و كەلوپەلی‬ ‫نەبوون����ی پزیش����كی ئێش����كگر‌و ئەوەی بتوانن لە ئاست پێداویستیی وت����ی‪« :‬پێش����تر ب����ۆ مەڵبەندی نوێیەدا دەتوانی����ن ئەو گرفتەیش بەشانەمان لە كەمترین ماوەدا بۆ بنكەیەكی تەندروستیی هەڵەبجەی‬ ‫ت����ازە بەكار دەهێنێ����ت‪ ،‬ئه‌مه‌یش‬ ‫دابین بكات»‪.‬‬ ‫نەبوونی شوێن بۆ ئەو پزیشكانەی خەڵكی ناوچەكەدا بن‪ ،‬پێویستیان تەندروس����تیی زمناكۆ‪ ،‬بەمانگێك چارەسەر بكەین»‪.‬‬ ‫بەه����ۆی دواكەوتنی پڕۆژەكە به‌پاس����اوی ئ����ەوەی هێش����تا‬ ‫لەئێس����تادا‪ ،‬نەخۆش����خانەكە‬ ‫لەوێ دەمێننەوە‪ ،‬دەبینێتەوە‌و تا ب����ە دكت����ۆری پس����پۆڕ هەیە بۆ ی����ان دوو مانگ بڕی پێویس����تی‬ ‫بەش����ەكان‪ ،‬وت����ی‪« :‬بەتایب����ەت دەرمان����ی مەڵبەندێكم����ان ب����ە لەئاس����ت گه‌وره‌ی����ی ناوەكەی����دا ل����ە وادەی خۆیدا‪ ،‬تەندروس����تیی نەخۆشخانەكە نەكراوەتەوە‪.‬‬ ‫ئێستا چارەسەر نەكراوە‪.‬‬ ‫د‪.‬عوس����مان‪ ،‬وتی‪« :‬هێشتا‬ ‫قایمقام����ی ش����ارەزوور وتی‪ :‬بەشی ژنان‌و منداڵبوون‌و شكاویی‌و زیادیشەوە وەردەگرت‪ ،‬بۆ نموونە نییەو تەنیا چەند چارەس����ەرێکی ش����ارەزوور لەگ����ەڵ كۆمپانی����ای‬ ‫لەساڵی پاردا رێژەی نەخۆش كە س����ەرەتایی تێدا ئەنجام دەدرێت‌و «كوردۆس»دا كۆبووه‌تەوە‪ ،‬بەاڵم ئ����ەم نەخۆش����خانەیە بەفەرمیی‬ ‫«چەن����د جارێ����ك بەڕێوەبەرێتی نەشتەرگەریی»‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری ئەو نەخۆشخانەیە رووی لە مەڵبەندەكەمان كردووە‪ ،‬هاواڵتییان بۆ چارەسەر سەردانی بەه����ۆی ئ����ەوەی كەمتەرخەمیی نەكراوەت����ەوە‪ ،‬ب����ەاڵم لەب����ەر‬ ‫ش����ارەزوورو‬ ‫تەندروس����تیی‬ ‫دواكەوتنەك����ەی زیاتر پەیوەندیی بەرژەوەندیی گش����تیی هاواڵتییان‬ ‫وەزارەتی تەندروس����تیمان ئاگادار مژدەی بەهاواڵتییاندا‪ ،‬س����ەبارەت (‪ )65‬هەزار نەخۆش بووە‪ ،‬جگە سلێمانی دەكەن‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری نەخۆش����خانەكە‪ ،‬بە حكومەت����ەوە هەب����ووە‪ ،‬بۆیە ئێمە پێداویس����تی‌و كەرەستەكانی‬ ‫كردووەت����ەوە‪ ،‬ل����ە ماوەیەك����ی ب����ەوەی‪ ،‬كۆمەڵێك پس����پۆڕێتی لەوەی ك����ە چەن����د مەڵبەندێكی‬ ‫كورتدا ئ����ەو پێداویس����تییانە بۆ بەڕێوەی����ە‌و وت����ی‪« :‬لەماوەیەكی تر ل����ە س����نوورەكەماندا هەبووە‪ ،‬وتی‪« :‬لە ئێستا بەدواوە‪ ،‬دەتوانین سزای كۆمپانیاكە نەدراوە‪ .‬چونكە مەڵبەن����دی زمناكۆم����ان ب����ۆ‬ ‫ئەو نەخۆش����خانەیە دابین بكەن‪ ،‬نزیك����دا دەیخەین����ە خزمەت����ی بەاڵم كە پس����پۆڕی تیادا نەبووە‪ ،‬هەموو چارەسەرێك بكەین‪ ،‬بەبێ به‌وته‌ی به‌رپرسانی په‌یوه‌ندیدار‪ ،‬گواستووەتەوە»‪.‬‬

‫بەڕێوەبەری ناحیەی جەلەوال‪ :‬له‌ ناحیه‌که‌ماندا‪ ،‬كورد به‌ره‌و هه‌ڵدێر ده‌ڕوات‬ ‫سازدانی‪ :‬سەروەر محەمەد‬

‫‪.................................‬‬

‫رۆژنام���ە‪ :‬باس لەوە دەكرێت‬ ‫خێزان���ە كوردەكان���ی ناحی���ەی‬ ‫جەلەوال لە مەترس���یدان‪ ،‬تاچەند‬ ‫ئاگاداری ئەو بارودۆخەن؟‬ ‫* باردۆخی ئەو ش���ارە زۆر‬ ‫خراپ���ە‪ ،‬تادێ���ت دانیش���تووانە‬ ‫كوردەك���ەی ب���ەرەو كەمبوونەوە‬ ‫دەڕوات‌و كۆچكردن���ی خێزان���ە‬ ‫ك���وردەكان بەردەوامە‪ ،‬لەماوەی‬ ‫مانگ���ی حوزەیرانی راب���ردووەوە‬ ‫تا ئێس���تا‪ ،‬دەیان خێزانی كورد‬ ‫ناوچەكەیان لەترس���ی پەالماری‬ ‫گرووپە چەكدارەكان جێهێشتووە‪،‬‬ ‫لەب���ەر ئ���ەوە بارودۆخی كورد لە‬ ‫جەلەوال تادێ���ت خراپتر دەبێت‌و‬ ‫ئەگەر بەو ش���ێوەیە ب���ەردەوام‬ ‫بێت‪ ،‬چەند س���اڵێكی تر كورد لە‬ ‫جەلەوالدا نامێنێت‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬هۆكاری كۆچكردنی‬ ‫خێزانە كوردەكانی جەلەوال بۆچی‬ ‫دەگەڕێتەوە؟‬ ‫* عەرەب���ە ش���ۆڤێنییەكان‌و‬ ‫چەكدارەكانی قاعی���دەو گرووپە‬ ‫تیرۆریستییەكان‪ ،‬بەرنامەیەكیان‬

‫نموونە تەنیا لە مانگی رابردوودا‪،‬‬ ‫(‪ )50‬خێزانی ك���ورد جەلەوالیان‬ ‫بەجێهێشتووە‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬دەزگا ئەمنییەكانی‬ ‫ناوچەك���ە رۆڵی���ان هەب���ووە لە‬ ‫هێوركردن���ەوەی رەوش���ەكە‌و‬ ‫راگرتنی كۆچی كوردەكان؟‬ ‫* چەندین دەزگای ئەمنیی‌و‬ ‫پۆلیس‌و ئیستخبارات لە جەلەوالدا‬ ‫هەن‪ ،‬ب���ەاڵم رۆڵ���ی كاریگەریان‬ ‫نییە‪ ،‬بەتایبەت���ی نزیكەی (‪)50‬‬ ‫ئاسایش���ی ك���ورد ل���ە جەلەوال‬ ‫هەیە‪ ،‬ئ���ەوان بۆی���ان نییە یەك‬ ‫هاواڵتی���ی بگ���رن‪ ،‬تەنانەت ئەو‬ ‫هێزی ئاسایش���ە وەكو ئاسایشی‬ ‫ش���ارەكانی تر هەر بۆی نییە لە‬ ‫ناوشارەكەدا بسووڕێتەوە‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬دەوترێ���ت ئ���ەوە‬ ‫پەیوەندی���ی ب���ەوەوە هەی���ە كە‬ ‫لەنێو دەزگا ئەمنییەكاندا خەڵكی‬ ‫تێدای���ە‪ ،‬پەیوەندیی���ان لەگ���ەڵ‬ ‫هێزەچەكدارەكان‌و تیرۆریستەكاندا دەكات‌و ئەوەی���ش وای ك���ردووە‬ ‫زەفەر بە هاواڵتییانی كورد ببەن‌و‬ ‫هەیە‌و هاوكارییان دەكەن؟‬ ‫* بەڵێ‌؛ ئەو قسانە راستن‪ ،‬ناچاری���ان بك���ەن‪ ،‬ناوچەكە جێ‬ ‫چونك���ە ب���واری ئیس���تخباراتی بهێڵن‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬پێتوای���ە ئایندەی‬ ‫حكومەت���ی عێ���راق‪ ،‬زۆر الوازە‌و‬ ‫خەڵك هەیە لەدەزگا ئەمنییەكاندا ك���ورد ل���ە ناحیەی جەل���ەوال لە‬ ‫هاوكاریی گرووپ���ە چەكدارەكان مەترسیدایە؟‬

‫ده‌سته‌ی ناوچ ‌ه‬ ‫جێناکۆکه‌کان‪،‬‬

‫زۆر كەمتەرخەمن‬

‫بەپێ����ی ئام����ارەكان‪ ،‬تەنیا لەمانگی راب����ردوودا (‪ )50‬خێزانی كورد جەلەوالیان جێهێش����تووە‌و بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەكەش دەڵێت‪ :‬كۆچی خێزانە كوردەكان بەردەوامە‌و بارودۆخه‌ک ‌ه بۆ کورد زۆر خراپە‪.‬‬ ‫بۆ بەدواداچوونی ئەو گرفتە‪« ،‬رۆژنامە» چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ (ئەنوەر حەس����ێن میكائیل)‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫ناحیەی جەلەوالدا ساز كرد‪.‬‬ ‫دان���اوە بۆ ئ���ەوەی ك���وردەكان‬ ‫ناوچەك���ە ج���ێ بهێڵ���ن‌و بەرەو‬ ‫هەرێمی كوردس���تان كۆچ بكەن‪،‬‬ ‫بۆیە فشارێكی زۆریان خستووەتە‬ ‫س���ەر دانیش���تووانی ناوچەك���ە‪،‬‬ ‫بێگوم���ان ئەمەی���ش وای كردووە‬ ‫ك���وردەكان بە رێژەیەك���ی دیار‬

‫كۆچبكەن‪.‬‬ ‫رۆژنام���ە‪ :‬لە ئێس���تادا ئەو‬ ‫فشارەو ئەو كۆچەی باست كرد‪،‬‬ ‫بەردەوامیی هەیە؟‬ ‫* ل���ە دوای رووخاندن���ی‬ ‫حكومەتی بەع���س‌و رزگاركردنی‬ ‫عێراق���ەوە‪ ،‬كۆچكردن���ی خێزانە‬

‫كوردەكان���ی جەل���ەوال دەس���تی‬ ‫پێ ك���ردووەو بەتایبەتی لەدوای‬ ‫س���اڵی (‪)2008‬ەوە‪ ،‬ك���ە هێزە‬ ‫ئەمنییەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫ل���ە ناوچەكە نەم���ان‌و گەڕانەوە‬ ‫هەرێمی كوردس���تان‪ ،‬لەو كاتەوە‬ ‫كۆچكردنەك���ە زیاتر ب���ووە‪ ،‬بۆ‬

‫لە بەرامبەر‬

‫ناوچەکه‌ماندا‬

‫* ك���ورد ل���ە جەل���ەوال‬ ‫ئایندەیەك���ی گەش���ی نابێ���ت‌و‬ ‫ب���ەرەو هەڵدێ���ر دەڕوات‪ ،‬ب���ۆ‬ ‫پاراستنی كوردەكانی سنوورەكە‪،‬‬ ‫پێویس���تە هێزی پێش���مەرگەی‬ ‫كوردس���تان بگەڕێتەوە ناوچەكە؛‬ ‫ت���ا یارمەتیدەری دانیش���تووانی‬ ‫ناوچەكە بێت‪ ،‬پێویستیش���ە ئەو‬ ‫هاواڵتییانەیش ك���ە ناوچەكەیان‬ ‫جێهێش���تووە بگەڕێنەوە بۆ سەر‬ ‫زێدی باو و باپیرانیان‪.‬‬ ‫رۆژنامە‪ :‬ئێوە زیاتر ئاگاداری‬ ‫بارودۆخەكەن‪ ،‬پێتان باش���ە چی‬ ‫بكرێت بۆ رێگریكردن لەو شااڵوە‌و‬ ‫ئەو شەپۆلی كۆچكردنەی خێزانە‬ ‫ك���وردەكان‪ ،‬ك���ێ بەكەمتەرخەم‬ ‫دەزانن لەو رووەوە؟‬ ‫* داوا دەكەی���ن حكومەت���ی‬ ‫هەرێم بەتایبەتی ده‌سته‌ی ناوچه‌‬ ‫جێناکۆک���ه‌کان‪ ،‬ب���ە هانامانەوە‬ ‫بێت‌و س���ەردانی جەلەوال بكات‪،‬‬ ‫چونكە بە راس���تی ئەو ده‌سته‌یه‌‬ ‫زۆر كەمتەرخ���ەم بوو لە بەرامبەر‬ ‫ناوچ���ە داب���ڕاوەكان‪ ،‬هەروەه���ا‬ ‫پێویستە لەپەرلەمانی كوردستان‬ ‫باس���ی جەلەوال بكرێ���ت‌و خەمی‬ ‫ب���ۆ بخۆن‌و ئاوڕێك ل���ە ناوچەكە‬ ‫بدرێتەوە‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫حه‌مه‌ی مانگر‪ :‬کوڕه‌که‌م دارێکی هه‌ڵگرتبوو‪ ،‬ب ‌ه منداڵه‌کانی ده‌وت‪ :‬من یه‌کێتیم‌و فه‌القه‌تان ده‌که‌م‪.‬‬

‫نهێنییەكانی پشت پەردە شینەكە‬

‫لە (‪)15‬ی ئەم مانگە‌و لەبەردەركی سەرادا؛ چیم بینی؟‬ ‫ستۆری‪ :‬هەورامان وریا قانع‬

‫‪.............................................................‬‬

‫سەعات (‪)4:45‬ی دەقیقەی‬ ‫ئێوارەی (‪)15‬ی مانگ‪ ،‬گەیشتمە‬ ‫ب��ەردەرك��ی س���ەرا‪ ،‬خەڵكێكی‬ ‫زۆر ل���ەب���ەردەم باخچەكەی‬ ‫ب��ازاڕی رەش��ەم��ۆڵ‌و سەرەتای‬ ‫شەقامی م��ەول��ەوی‌و ب��ەردەم‬ ‫چایخانەی شەعب‌و كتێبخانەی‬ ‫سلێمانی‌و سەرەتای شەقامی‬ ‫سابوونكەران كۆبووبوونەوە‌و‬ ‫دەه��ات �ن‌و دەچ���وون‪ ،‬لەمبەری‬ ‫شەقامەكانەوە ب��ۆ ئ��ەوب��ەری‬ ‫دەڕۆیشتن‌و دەهاتنەوە‪ ،‬تاوێك‬ ‫رادەوەستان‌و تاوێكی دیكە زۆر‬ ‫لەسەرخۆ دەستیان بە رۆیشتن‬ ‫دەك��رد‪ .‬سەعات پێنج‪ ،‬لەناو‬ ‫باخچەكەی بەردەمی رەشەمۆڵدا‪،‬‬ ‫دەن��گ��ەدەن��گ��ێ��ك پ��ەی��داب��وو‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی من بیستم‪ ،‬نە دروشم‬ ‫بوو‪ ،‬نە بڕوخێ‌و نە ئیرحەل‪،‬‬ ‫بەڵكو دەنگەدەنگێك زیاتر لە‬ ‫فیكەلێدان‌و هوهاكردن دەچوو‪،‬‬ ‫تا لە هەر شتێكی دیكە‪ .‬لەگەڵ‬ ‫پەیدابوونی دەنگەدەنگەكەدا‪،‬‬ ‫دوو موسەلەحەی پڕ ئاسایش‬ ‫بە چەكەوە‪ ،‬گەیشتنە بەردەمی‬ ‫باخچەكە‌و نزیكەی (‪ 10‬بۆ ‪)12‬‬ ‫دانەیەكیان دابەزین‌و خۆیان كرد‬ ‫بەناو شوێنی دەنگەدەنگەكەدا‪.‬‬ ‫هێندەی پێنەچوو‪ ،‬كۆمەڵێ‬ ‫گەنجیان هێناو خستنیانە‬ ‫ن��او م��وس��ەل��ەح��ەك��ان��ەوە‪ .‬من‬ ‫كە راوەستابووم‌و لە نزیكەوە‬ ‫رووخسار‌و بااڵی ئەو گەنجانەم‬ ‫بینی‪ ،‬حەپەسام‌و دەمگوت ئاخۆ‬ ‫فیكەلێدان‌و هوهاكردنێك‪ ،‬ئەوە‬ ‫دەهێنێت ئەو گەنجانەی لەسەر‬ ‫بگیرێن‌و بخرێنە پشتەوەی‬ ‫ئۆتۆمۆبێلە سەربازییەكانەوە؟!‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬بەشی هەرە زۆری‬

‫ئەوانەی لەوێدا ده‌ستگیرکران‪،‬‬ ‫گەنجانێك بوون وەك دەوترێت‪،‬‬ ‫هێشتا موویان لێ نەهاتبوو‪ ،‬واتە‬ ‫منداڵكاربوون‌و بە جلوبەرگ‌و‬ ‫ستایڵی قژچاككردنیان‪ ،‬زیاتر‬ ‫ل���ەو گ��ەن��ج��ان��ە دەچ����وون كە‬ ‫خەریكی راپ��ن‪ .‬لەوێدا هەشت‬ ‫منداڵكاری لەو شێوەیەم ژمارد‬ ‫كە ده‌ستگیرکران‪ .‬دواتر گەنجێك‬ ‫كە بینی ئەو منداڵكارانە گیراون‪،‬‬ ‫جۆرێك لە حەماسەت گرتی‌و‬ ‫هاتە ناوەڕاستی شەقامەكە‌و بە‬ ‫دەنگی بەرز‌و دەستبەرزكردنەوە‪،‬‬ ‫وت��ی‪ :‬ئ��ازادی��ی‪ ،‬ئ��ازادی��ی‪ ،‬بژی‬ ‫ئ��ازادی��ی‪ .‬وەل���ێ ئ��ەو ه���اوارە‬ ‫ك��ەس وەاڵم��ی ن��ەدای��ەوە‌و هیچ‬ ‫ك��اردان��ەوەی��ەك��ی الی ئاپۆرای‬ ‫جەماوەرەكە دروس��ت نەكرد‪،‬‬ ‫ب��ۆی��ە زۆر ب��ەئ��اس��ان��ی دوو‬ ‫ئ��اس��ای��ش ه��ات��ن‌و ئەویشیان‬ ‫خستە پشتەوەی موسەلەحەكە‪.‬‬ ‫هەڵبەتە‪ ،‬دەبێ ئ��ەوەش بڵێم‪،‬‬ ‫گەنجەكە خۆی ئامادەكردبوو‬ ‫بیگرن‪ ،‬بۆیە بێ هیچ قسەكردن‌و‬ ‫خۆڕاپسكان‌و ك��اردان��ەوەی��ەك‪،‬‬ ‫چووە بن دەستی ئاسایشەكان‌و‬ ‫سواری ئۆتۆمبێلەكە بوو‪.‬‬ ‫من‪ ،‬لەبەردەمی (شیرینیی‬ ‫سلێمانی)دا‪ ،‬كە شەربەتخانەیە‌و‬ ‫دەك��ەوێ��ت��ە س��ەرەت��ای شەقامی‬ ‫مەولەوی‪ ،‬راوەستابووم‌و تەماشای‬ ‫باخچە‌و شەقامەكەی بەردەمم‬ ‫دەك����رد ك��ە ب���ووب���ووە شوێنی‬ ‫رووداوەك���ان‪ ،‬چاوم كەوتە سەر‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ەك ك��ە ت���اڕادەی���ەك‬ ‫بەتەمەن بوو‪ ،‬بااڵیەكی كورت‌و‬ ‫سەرێكی نیمچە رووتاوی هەبوو‪،‬‬ ‫ل��ەب��ەردەم كۆمەڵێ ئاسایشدا‪،‬‬ ‫ق��س��ەی دەك����رد‪ ،‬ب���ەاڵم لەبەر‬ ‫دووریی‪ ،‬نەمزانی چی دەڵێ‪ ،‬وەلێ‬ ‫هەر هێندەم زان��ی لەالیەن ئەو‬ ‫كۆمەڵە ئاسایشەوە‪ ،‬پەالماردرا‌و‬

‫ ‬ ‫ئه‌و کۆاڵنه‌ی خه‌ڵکی تیا «فه‌القه‌» ده‌کرا‬ ‫بە شەق‌و بۆكس دایانگرتەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫هاواڵتییە دەكەوت‌و هەڵدەسایەوە‌و‬ ‫تەنیا بەرگرییەك كە دەیكرد‪،‬‬ ‫ئەوەبوو شەق‌و بۆكسەكان بەر‬ ‫دەموچاوی نەكەون‪ ،‬بەاڵم لەناكاو‬ ‫لەبەردەمی منەوە‪ ،‬چەند كەسێ‬ ‫كە جلی مەدەنییان لەبەردابوو‪،‬‬ ‫پڵنگئاسا لەپشتەوە هێرشیان‬ ‫برد‌و چوون بۆ هاواڵتییەكە‌و زۆر‬ ‫خراپ لێیاندا‪ ...‬ئەو‪ ،‬ئاگای لەوە‬ ‫نەبوو كە لە دواوە ب��ۆی دێن‪.‬‬ ‫لەگەڵ گەیشتنی ئەمان‪ ،‬ئیدی‬ ‫كابرای هاواڵتی كەوتە بندەست‌و‬ ‫پێی ه��ەردووالی��ان‌و بە پێنچ بۆ‬ ‫شەش كەس‪ ،‬بەجلی سەربازیی‌و‬

‫مەدەنییەوە دایانگرتەوە‪ .‬لەوبەری‬ ‫ش��ەق��ام��ەك��ەوە ت��ا ئ��ەم��ب��ەری‬ ‫شەقامەكە‪ ،‬بەلێدان‌و راكێشان‌و‬ ‫ك��ەوت�ن‌و هەستانەوە هێنایان‌و‬ ‫لەبن دەڕابەی دوكانێكی داخراوی‬ ‫تەنیشت شیرینیی سلێمانیدا‪،‬‬ ‫گیرسایەوە‪ .‬لەوێدا‪ ،‬كابرا توانای‬ ‫هیچ جۆرە بەرگریكردنێكی نەما‪،‬‬ ‫بۆیە تا پێیانكرا لێیان دا‪ ،‬پاشان‬ ‫یەكێك ل��ە ئ��اس��ای��ش��ەك��ان كە‬ ‫پێدەچوو بەرپرسیان بێت‪ ،‬هات‌و‬ ‫لەبن دەست‌و قاچی پەالماردەران‬ ‫دەریهێنا‌و بردی بۆ كابینەكەی‬ ‫پۆلیسی هاتوچۆ‪ ،‬كە دەكەوێتە‬ ‫بەرامبەر كتێبخانەی سلێمانی‪.‬‬

‫لێرەدا‪ ،‬دەك��رێ بپرسین‪ ،‬ئاخۆ‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬دەبێ چ قسەیەكی‬ ‫كردبێت؛ تا بەو شێوە دڵڕەق‌و‬ ‫پڕلەقینە بكەونە وێ��زەی؟! تۆ‬ ‫بڵێی ئەو هاواڵتییە قسەیەكی‬ ‫هێند ت��رس��ن��اك��ی ك��ردب��ێ��ت؟!‬ ‫قسەیەك‪ ،‬سەرۆكایەتیی هەرێم‌و‬ ‫سەرۆكایەتیی كۆمار‌و ئەزموونی‬ ‫(‪ )20‬س��اڵ��ی ح��وك��م��ڕان��ی �ی‌و‬ ‫ئاسایشی نەتەوەیی‪ ،‬هەر هەمووی‬ ‫خستبێتە م��ەت��رس��ی��ی��ەوە‪ ،‬تا‬ ‫شایەنی ئەو هەموو سوكایەتیی‌و‬ ‫ل��ێ��دان‌و س���زا ق��ورس��ە ب��ێ��ت؟!‬ ‫نەخێر‪ ،‬ئەو سوكایەتییەی لەوێدا‬ ‫ب��ەو هاواڵتییە ك��را‪ ،‬ن��ەك هیچ‬

‫فۆتۆ‪ :‬زمناکۆ‬ ‫پاساوێكی نییە‪ ،‬بەڵكو ئەوە‬ ‫ترۆپكی بەربەرییەت بوو‪.‬‬ ‫ه���ەر ل��ە ت��ەن��ی��ش��ت��ی ئ��ەو‬ ‫كابینەیەی هاواڵتییەكەی تێدا‬ ‫زیندانی ك��را‪ ،‬موسەلەحەیەكی‬ ‫دیكە راوەستابوو‪ ،‬ئاسایشەكان‬ ‫دوو م��ن��داڵ��ك��اری دی��ك��ەی��ان‬ ‫هێناو خستیانە ن��اوی‪ .‬پاشان‬ ‫گەنجێكی دی��ك��ەی��ان هێناو‬ ‫ئ��ەوی��ش��ی��ان س��ەرخ��س��ت‪ .‬ل��ەو‬ ‫كاتەدا رۆژنامەنووس «رەحمان‬ ‫غ���ەری���ب»م ب��ی��ن �ی‌و ت��ۆزێ��ك‬ ‫پێكەوە راوەستاین‌و پێی وتم‪:‬‬ ‫ئەو گەنجە ناناسیت كە لەناو‬ ‫موسەلەحەكەدایە؟ وتم‪ ،‬نەخێر‪.‬‬

‫كەمەكێك قسەمان كرد‌و ئیدی‬ ‫لەیەكتر جیابووینەوە‪ .‬دوات��ر‬ ‫بیستم ك��ە «رەح��م��ان»ی��ش‬ ‫كەمەكێك لێدانی خ���واردووە‌و‬ ‫بۆ ماوەیەكی كەم ده‌ستگیریان‬ ‫کردووه‌‪.‬‬ ‫دەوروب����������ەری س��ەع��ات‬ ‫ش�����ەش‪ ،‬ب�������ەردەم ك��ۆاڵن��ە‬ ‫تەسكەكەی تەنیشت كتێبخانەی‬ ‫سلێمانییان ب��ە پ��ەڕۆی��ەك��ی‬ ‫ش��ی��ن گ����رت‪ ،‬وەك ئ����ەوەی‬ ‫پشتی پەڕۆكە چێشتخانەیە‌و‬ ‫مانگی رەم��ەزان��ە‪ ،‬ئەوانەی كە‬ ‫ده‌ستگیرده‌کران‌و نەدەبران بۆ‬ ‫ناو موسەلەحەكان‪ ،‬دەیانبردنە‬ ‫پشتی پەڕۆشینەكەوە‌و وەك‬ ‫س��ەرۆك��ی پ��ەرل��ەم��ان دەڵێت‪،‬‬ ‫«حەسیرمەیدانیان» پێدەكردن‪.‬‬ ‫هەندێ لەوانەی دەبرانە پشتی‬ ‫پ��ەردەك��ەوە‪ ،‬لەسەر ئەوەبوو‬ ‫ویستبوویان بە مۆبایل وێنە‬ ‫بگرن‪ ،‬وێنەگرتن قەدەغە بوو‪،‬‬ ‫كەچی لەهەمانكاتدا كامێرایەكی‬ ‫دەسەاڵت لەو ناوەدا بەئارەزووی‬ ‫خ��ۆی وێنەی دەگ��رت‪ .‬م��ن‪ ،‬تا‬ ‫سەعات حەوتی ئێوارە لەو ناوەدا‬ ‫مامەوە‪ ،‬دواتر بۆ ئەوەی فریای‬ ‫نوقڵی ب���ەرات ب��ك��ەوم‪ ،‬ب��ەرەو‬ ‫مزگەوتی گەورە‌و لەوێشەوە بە‬ ‫شەقامی كاك ئەحمەدی شێخدا‬ ‫سەركەوتم‪ .‬دوو پاكەت «جەلی‬ ‫بۆن»م كڕی‪ ،‬هەر پاكەتی سەد‬ ‫دانەی تێدایە‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‪،‬‬ ‫بەراتی ئەمساڵ وەك سااڵنی دیكە‬ ‫نەبوو‪ ،‬منداڵێكی زۆر كەم هاتن‪،‬‬ ‫بە هەزار حاڵ‌و بە پێدانی دوو تا‬ ‫سێ دانە لە جەلی بۆنەكان بە‬ ‫هەر منداڵێك‪ ،‬ئینجا پاكەتێكیانم‬ ‫تەواوكرد‌و بەراتەكەی ئەمساڵیش‬ ‫جیاوازبوو لەبەراتەكانی تر‪..‬‬ ‫ئێستا پاكەتەكەی دیكەیان بە‬ ‫نەكراوەیی ماوەتەوە‪.‬‬

‫باوكی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان؛ پەشیمان ده‌بێتەوە‬ ‫الپه‌ڕه‌ی ستۆری‬

‫‪........................................................‬‬

‫ه��ەی��ن��ی راب������ردوو‪ ،‬ب��اوك��ی‬ ‫یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان‪،‬‬ ‫ب��ەك��ۆی دەن��گ��ی خ��ێ��زان��ەك��ەی‬ ‫بڕیاریاریاندا ن��اوی (یەكێتی‌و‬ ‫نیشتمان‌و كوردستان) بگوڕن‪،‬‬ ‫ل����ەدژی ئ����ەوەی ئ���ەو حیزبە‬ ‫«فەالقە»ی خەڵك ده‌کات‪.‬‬

‫پەشیمانە‬

‫حەمەد عەبدولقادر‪ ،‬ناسراو‬ ‫ب��ە (ح��ەم��ەی م��ان��گ��ر)‪ ،‬دوای‬ ‫ئ����ەوەی ل��ەخ��ۆش��ەوی��س��ت��ی بۆ‬ ‫(یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان)‪،‬‬ ‫منداڵەكانی بەناوی ئەو حیزبەوە‬ ‫دەك�����ات‪ ،‬ه��ەف��ت��ەی راب�����ردوو‬ ‫پەشیمانبووەوە‌و بڕیاریدا چیتر‬ ‫ناوی حیزبەكە بەمنداڵەكانیانەوە‬ ‫نەلكێنرێن‪.‬‬ ‫ه��ەی��ن��ی راب�����ردوو‪ ،‬كاتێك‬ ‫چه‌ند گەنجێک دەیانویست لە‬ ‫«سەرای ئازادیی» خۆپیشاندان‬ ‫بكەنەوە‌و ن��اڕەزای��ی دەرب��ب��ڕن‪،‬‬ ‫هێزەكانی ئاسایش «بەتوندیی»‬ ‫دژیان وەستانەوە‌و لە الكۆاڵنێكی‬ ‫ن����اوەڕاس����ت����ی ش���ارەك���ەش���دا‬ ‫«ف��ەالق��ەخ��ان��ە»ی ب��ۆ دان���ان‌و‬ ‫ئ��ەش��ك��ەن��ج��ەو ئ����ازاری زۆرێ���ك‬ ‫لەگەنجانیان داو ژم��ارەی��ەك��ی‬ ‫زۆریشیان لێ دەستگیركردن‪،‬‬ ‫لێرەوە بەڵێنەكەی حەمەی مانگر‪،‬‬ ‫بۆ ئەو حیزبە كۆتایی هات‪.‬‬ ‫ئێوارەی هەمان رۆژ (‪،)7/15‬‬

‫ ‬ ‫حه‌مه‌ی مانگرو خێزانه‌که‌ی‬ ‫ناوبراو دەگەڕێتەو‌ه ماڵەوە‌و لەگەڵ‬ ‫خێزان‌و منداڵەكەیدا كۆدەبێتەوە‌و‬ ‫ب��ڕی��اردەدەن ناوی منداڵەكانیان‬ ‫بگۆڕن‪ ،‬منداڵەكانیشی پێشوازییان‬ ‫لەو بڕیارە كرد‪.‬‬ ‫حەمەی مانگر‪45( ،‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫خاوەنی شەش منداڵە‌و ل��ەدوای‬ ‫راپەڕینەوە یەكەم منداڵیان لەدایك‬ ‫ب��ووە‪ ،‬سیانیان لەخۆشەویستی‬ ‫حیزبەكەی تاڵەبانی‪ ،‬بەناوەكانی‬ ‫(یەكێتی‌‪ ،‬نیشتمان‌‪ ،‬كوردستان)‬ ‫ەوە‪ ،‬ناونـــــــــــــــــاوە‌و دانەیەكی‬ ‫تریشیان بەناوی رەنگی ئااڵی‬ ‫هەمان حیزبەوەیە (سەوزە)‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئاکام ئه‌بوبه‌کر‬ ‫ح���ەم���ەی م��ان��گ��ر‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ئەوەندە خۆشەویستیم هەبوو بۆ‬ ‫یەكێتی‪ ،‬منداڵەكانم بەو حیزبەوە‬ ‫ن��اون��ا (ی��ەك��ێ��ت�ی‌‪ ،‬نیشتمان‌‪،‬‬ ‫ك��وردس��ت��ان)‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ەداخ��ەوە‬ ‫(یەكێتی) ئەو یەكێتییە نەبوو‪،‬‬ ‫كە من دەمویست‌و خەونم پێوە‬ ‫دەبینی»‪.‬‬ ‫كوردستان‪ ،‬یەكەم منداڵی‬ ‫ن��اوب��راوە‌و لەساڵی (‪)1991‬دا‬ ‫لــــەدایك ب��ووە‌و ساڵێك دوای‬ ‫ئەویش نیشتمان‪ ،‬لەدایكدەبێت‌و‬ ‫ل���ە (‪ )20‬س���اڵ���ی ت��ەم��ەن��ی‬ ‫یەكێتیشدا لەساڵی (‪،)1996‬‬

‫«یەكێتی» كوڕی حەمەی مانگر‪،‬‬ ‫ل��ەدای��ك��دەب��ێ��ت‪ ،‬دوای ئەویش‬ ‫«سەوزەی» كچی بەناوی رەنگی‬ ‫ئااڵكەوە ناودەنێت‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���ی���اوە‪ ،‬ل���ە س��اڵ��ی‬ ‫پەیوەندیـــــی‬ ‫(‪)1983‬وە‬ ‫بەڕێكخستنەكانی «یەكێتی»یەوە‬ ‫ك����ردووە‌و وەك خ��ۆی دەڵێت‪:‬‬ ‫خۆشەویستییەكی لەڕادەبەدەری‬ ‫بۆ ئەو حیزبە هەبووە‪.‬‬ ‫لەبارەی ناوی منداڵەكانییەوە‪،‬‬ ‫روون��ی��ك��ردەوە‪« :‬ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫مەبەستم كوردستانی گەورەیەو‬ ‫نیشتمان‪ ،‬ئەو شوێنەی لێی لەدایك‬

‫دەبین‌و یەكێتیش‪ ،‬ئەو حیزبەیە‬ ‫كە دەمانویست لەبەرژەوەندیی‬ ‫كوردستان‌و نیشتمانیش بێت»‪،‬‬ ‫هەروەها وتی‪« :‬بەو نییەتە ناوی‬ ‫منداڵەكانم ن��اوە‪ ،‬كە وەك ئەو‬ ‫یەكێتییەبێت كە دەمانویست‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو یەكێتییە دەرنەچوو‪،‬‬ ‫منیش ناوی منداڵەكان دەگۆڕم»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬جگە لەمنداڵێكی تری‬ ‫بەناوی «بەڵێن»‪ ،‬بڕیاردەدات‪،‬‬ ‫ئەگەر كوڕێكی ببێت ناوی بنێت‬ ‫«مەڵبەند»‪ ،‬بەاڵم دوای ئەوەی‬ ‫كچ دەردەچێت‪ ،‬ناوی ئارەزووی‬ ‫ل��ێ��دەن��ێ�ت‌و وت���ی‪« :‬ب��ۆئ��ەوەی‬ ‫ه���ەرك���ەس ل��ێ��م ب��پ��رس��ێ��ت بۆ‬ ‫منداڵەكانت بەو ناوانەوە ناوناوە‪،‬‬ ‫من بڵێم‪ :‬بەڵێن بە (یەكێتیی‬ ‫نیشتمانیی كوردستانی سەوز)‪ ،‬بە‬ ‫ئارەزوو»‪.‬‬

‫«فەالقەخانە»كە پێی گۆڕی‬

‫ح���ەم���ەی م��ان��گ��ر‪ ،‬وەك‬ ‫خ��ۆی دەڵ��ێ��ت‪ :‬هەینی راب��ردوو‬ ‫زۆر ن��ی��گ��ەران ب����ووە‪ ،‬كاتێك‬ ‫زانیویەتی «چ��ەك��دارەك��ان��ی»‬ ‫یەكێتی‪ ،‬ل��ەس��ەرای ئ��ازادی��ی��دا‬ ‫«ف��ەالق��ەخ��ان��ە»ی��ان ب��ۆ خەڵك‬ ‫داناوە‌و ئەشكەنجەیان داناوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫نەیتوانیوە چیتر منداڵەكانی بەو‬ ‫ناوانەوە بانگ بكات‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬وتی‪« :‬تا پێش ئەویش‬ ‫دەموت ئەو ناوانە پیرۆزن‪ ،‬هه‌رگیز‬ ‫لەو بڕوایه‌دا نەبووم ناوەكانیان‬ ‫بگۆڕم‪ ،‬ب��ەاڵم چیتر تەحەمولم‬ ‫نەكرد»‪.‬‬

‫خەڵك تانەیان لێدەدات‬

‫حەمەی مانگر‪ ،‬دەڵێت‪ :‬بەهۆی‬ ‫ئەو ناوانەوە لەالیەن خەڵكەوە‪،‬‬ ‫تانەی زۆری لێدراوە‌و هەندێكیش‬ ‫دەستخۆشییان لێكردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا «ئەوپەڕی» پەشیمانیی بۆ‬ ‫ئەو كارەی دەردەبڕێت‪.‬‬ ‫ئاماژە بەیەكێك لەو تانانە‬ ‫دەدات‌و دەڵ��ێ��ت‪ :‬ب��ەرل��ەوەی‬ ‫«ی��ەك��ێ��ت��ی»‪ ،‬ب���زووت���ن���ەوەی‬ ‫«گ�����ۆڕان»ی ل��ێ جیابێتەوە‪،‬‬ ‫هاوڕێكانی بەگاڵتەوە پێی دەڵێن‪،‬‬ ‫ب��ۆ ن���اوی منداڵێكت نانێیت‬ ‫(عومەری سەید عەلی)‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ب��ۆ ئ���ەوە ن��اوی‬ ‫منداڵەكانیشم نەناوە‪ ،‬ئیمتیازاتم‬ ‫ب��دەن�ێ‌و هه‌رگیز ئیمتیازاتیشم‬ ‫وەرنەگرتووە‌و زەرەریشم لەو حیزبە‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫ل���ەك���ورس���ت���ان���دا‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی‬ ‫زان��ی��اری��ی��ەك��ان ل��ەش��اری كۆیەو‬ ‫هەولێر‌و ل��ەدۆڵ��ی جافایەتیش‪،‬‬ ‫خ��ەڵ��ك ب��ەن��اوی ئ��ەو حیزبەوە‬ ‫منداڵەكانیان ن��او ن���اوە‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫حەمەی مانگر‪ ،‬وت��ی‪« :‬داوای��ان‬ ‫لێدەكەم ئەوانیش لە یەكێتی‪،‬‬ ‫تێبگەن‌و یەكێتی ئەو یەكێتییە‬ ‫نییە‪ ،‬ئەوان خەوی پێوە دەبینن»‪.‬‬

‫منداڵەكانی دڵخۆشن‬

‫ك��ات��ێ��ك ح��ەم��ەی م��ان��گ��ر‪،‬‬ ‫پ��ێ��ش��ن��ی��ازی گ��ۆڕی��ن��ی ن���اوی‬ ‫م��ن��داڵ��ەك��ان��ی ب��ەخ��ێ��زان��ەك��ەی‬ ‫رادەگ��ەی��ەن��ێ��ت‪ ،‬یەكێتی ك��وڕی‬ ‫دەستدەكات بەچەپڵەو داوا دەكات‬

‫«تەسكەرە»كەی پێبدەن‌و بچێت‬ ‫مامەڵەی گۆڕینی ناوەكەی دەست‬ ‫پێ بكات‪.‬‬ ‫ح���ەم���ەی م��ان��گ��ر‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ك���وڕەك���ەم ل��ەم��اڵ��ەوە هەینی‬ ‫رابردوو دارێكی گرت بەدەستەوە‌و‬ ‫ب��ەم��ن��داڵ��ەك��ان��ی ت��ری وت‪ :‬من‬ ‫یەكێتیم‌و خەڵك فەالقە دەكەم»‪.‬‬

‫لەسەر ناوی منداڵەكانی‪،‬‬ ‫ئیسالمییەكان رووتیانكردەوە‬

‫سه‌ره‌تای ساڵی (‪ ،)2002‬چەند‬ ‫چەكدارێك بەبیانووی ئەوەی ناوی‬ ‫منداڵەكانی «كوفرە»‪ ،‬لەشەودا‬ ‫هەڵدەكوتنە سەر ماڵی حەمەی‬ ‫مانگر ل ‌ه گه‌ڕه‌کی «سه‌رچنار»ی‬ ‫سلێمانی‌و لێیدەدەن‪ ،‬دواتر مۆڵەتی‬ ‫چەند رۆژێكی پێدەدەن بۆئەوەی‬ ‫ناوی منداڵەكانی بگۆڕێت‪.‬‬ ‫ن���اوب���راو‪ ،‬وت����ی‪« :‬ل��ەم��اڵ‬ ‫دووریانخستمەوە‌و دەمانچەیان‬ ‫نایە سەر سەرم‪ ،‬ئازارێكی زۆریان‬ ‫دام‪ ،‬ئەوەندەیان لێدام‪ ،‬پاشانیش‬ ‫رووتیانكردمەوە»‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬وتی‪« :‬من لەگەڵ‬ ‫ئ��ەو هەموو ه��ەڕەش��ەی��ەدا ناوی‬ ‫منداڵەكانم نەگۆڕی‪ ،‬بەاڵم ئێستا‬ ‫ئ��ەم حیزبە دژی خەڵكە‪ ،‬بۆیە‬ ‫منیش ناوەكانیان دەگۆڕم»‪.‬‬ ‫ح��ەم��ەی م��ان��گ��ر‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪)1991‬دا دژی حیزبی بەعس‪،‬‬ ‫(‪ )11‬رۆژ مانیگرت‌و لەكاتی‬ ‫خۆپیشاندانە دوو مانگییەكەی‬ ‫سلێمانیشدا‪( ،‬شەش) رۆژ مانی‬ ‫لەخواردن گرتەوە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫لەماوەی ساڵێكدا‪ ،‬ئەنجومەنی پارێزگای هەولێر؛ یەك كۆبوونەوە ده‌کات‬ ‫م��ەری��وان م��ەال حەسەن‪:‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫پارێزگای هەولێر رایگەیاند‪:‬‬ ‫ل��ەم��اوەی س��اڵ��ی راب����ردوودا‬ ‫ئەنجومەنەكەیان تەنیا یەك‬

‫دوای ئ���������ەوەی ل��ە‬ ‫كۆبوونەوەی ئەنجامداوە‪.‬‬ ‫ق��اس��م ع��ەزی��ز وتیشی‪ )2009/1/31( :‬كۆتایی بە‬ ‫كۆبوونەوەكە بۆ كاروباری ناو ماوەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی‬ ‫ئەنجومەن‌و خانەنشینكردنی پارێزگاكان هات لە عێراقدا‪،‬‬ ‫دوو ئەندامی ئەنجومەن بووە‪ .‬هەرێمی كوردستان هەڵبژاردنی‬

‫بۆ سێ‌ پارێزگاكە نەكردەوە‌و‬ ‫دوای ئ����ەوەش پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫یاسایەكی پەسەندكرد‌و بە پێی‬ ‫م��ادەی (‪ )41‬ی ئەو یاسایە‬ ‫ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی پ��ارێ��زگ��اك��ان��ی‬

‫بێدەسەاڵت كرد‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای هەولێر‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫بەهۆی ئەو مادەیەوە كارەكانی‬ ‫ئەنجومەن راگیراون‪.‬‬

‫وەزارەتی ئەوقاف؛ ملیارێك‌و ‪ 430‬ملیۆن دینار قەرزارە‬ ‫راپۆرت‪ :‬هەژار ئەنوەر ‪-‬هەولێر‬

‫‪.............................................................‬‬

‫ماوەی سێ‌ ساڵە وەزارەتی‬ ‫ئ��ەوق��اف‌و ك��اروب��اری ئاینیی‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ه���ەرێ���م‪ ،‬ب��ڕی‬ ‫(ملیارێك‌و ‪ 430‬ملیۆن) دیناری‬ ‫عێراقیی ق��ەرزداری وەزارەت��ی‬ ‫كارەبایە‪.‬‬ ‫لەڕابردوودا‪ ،‬سەرجەم شوێنە‬ ‫ئاینییەكانی وەك؛ مزگەوت‪،‬‬ ‫هۆڵی بۆنە ئاینیی‌‪ ،‬پەرستگە‌و‬ ‫كەنیسەكان‪ ،‬لەپارەی كارەبای‬ ‫نیشتمانیی ب��ەخ��ش��راب��وون‌و‬ ‫ل��ە س��اڵ��ی ك��ۆت��ای��ی كابینەی‬ ‫پێنجەمی حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫بەبڕیارێكی حكومەت‪ ،‬وەزارەتی‬ ‫ئ��ەوق��اف ئ��اگ��ادارك��رای��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫پێویستە پارەی كارەبای شوێنە‬ ‫ئاینییەكانی بداتە وەزارەت��ی‬ ‫كارەبا‪.‬‬

‫م���ەری���وان ن��ەق��ش��ب��ەن��دی‪،‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫وەزارەتی ئەوقاف‪ ،‬لەلێدوانێكیدا‬ ‫بۆ «رۆژنامە» رایگەیاند‪ :‬لەو‬ ‫ساڵەوەی پارەی كارەبا كەوتە‬ ‫سەر وەزارەت��ی ئەوقاف‪ ،‬ئێمە‬ ‫نەمانتوانی ئ��ەو ب��ڕە پارەیە‬ ‫لەكاتی خۆیدا بدەینە وەزارەتی‬ ‫ك��ارەب��ا‪ ،‬ب��ەه��ۆی زۆری���ی بڕە‬ ‫پارەكەوە‪.‬‬ ‫ن��ەق��ش��ب��ەن��دی‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪:‬‬ ‫س����اڵ ل�������ەدوای س����اڵ ئ��ەو‬ ‫ب���ڕە پ���ارەی���ە ك��ەڵ��ەك��ە ب��وو‬ ‫ل��ەس��ەرم��ان و ب��ەن��ووس��راوی‬ ‫رەسمییش وەزارەت��ی دارای �ی‌و‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانمان ئاگاداركردووەتەوە؛‬ ‫ك��ە بمانبەخشن ل��ەو ق��ەرزە‪،‬‬ ‫ب�����ەداخ�����ەوە ت��ائ��ێ��س��ت��اش‬ ‫نەیانبەخشیوین‪.‬‬ ‫«كەڵەكەبوونی ئەو پارەیە‬

‫ ‬ ‫بینای وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف ل ‌ه هه‌ولێر‬ ‫لەماوەی سێ‌ ساڵی رابردوودا‪،‬‬ ‫گەیشتووەتە (ملیارێك‌و ‪430‬‬ ‫م��ل��ی��ۆن) دی��ن��اری عێراقیی‪،‬‬

‫ ‬

‫ئەمەش پارەیەكی ئێجگار زۆرە‬ ‫رەنگە ئێمە نەتوانین بیدەین»‪،‬‬ ‫وەك مەریوان‪ ،‬ئاماژەی پێكرد‪.‬‬

‫شارەوانیی سلێمانی‪..‬‬

‫تەالرێك ب ‌ێ پاركی ئۆتۆمبێل‬ ‫راپۆرتی‪ :‬دانێر قەرەداغی‬

‫‪............................................................‬‬

‫ه���اواڵت���ی���ی���ەك‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی دەی���ەوێ���ت ك��اری‬ ‫«ن��اس��ای��ای��ی»م��ان پ��ێ بكات‪،‬‬ ‫ل���ێ���پ���رس���راوی راگ��ه‌ی��ان��دن��ی‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ش��ارەوان��ی��ی‬ ‫سلێمانیش‪ ،‬دەڵێت‪ :‬هاواڵتییانی‬ ‫كۆمەڵگای ئێمە‪ ،‬حەز لەکاری‬ ‫نایاسایی دەكەن‪.‬‬ ‫لەوكاتەدا‪ ،‬كە محەمەد تۆفیق‪،‬‬ ‫ل��ە ت���ەالری بینای شارەوانیی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬دەهاتە دەرەوە‪ ،‬فایلێكی‬ ‫شینی مامەڵەی بەدەستەوە بوو‪،‬‬ ‫دەیویست دەرگای ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫ب��ك��ات��ەوە‪ ،‬ل��ەب��ارەی راگرتنی‬ ‫ئوتۆمبێلەكەی لەسەر شەقامی‬ ‫سالم‪( ،‬شەقامێكی سەرەكییە لە‬ ‫شاری سلێمانی) دەیوت‪« :‬شوێن‬ ‫نییە س��ەی��ارەی ل��ێ راب��گ��رم»‪،‬‬ ‫ئەگینا ناكرێت سەرجادە بگرم‪.‬‬ ‫ئ��ەو هاواڵتییە‪ ،‬تەمەننای‬ ‫ئ���ەوەی ك��رد‪ :‬شوێنێكی شیاو‬ ‫هەبوایە بۆئەوەی ئۆتۆمبێلەكەی‬ ‫ێ رایبگرتایە‪ ،‬چونكە‬ ‫ببردایە لەو ‌‬ ‫«ئەگەر شوێنێكی شیاو هەبوایە‪،‬‬ ‫ئ���ەوا بێگومان دەم��ب��ردە ئەو‬ ‫شوێنە»‪.‬‬ ‫بینای ن��وێ��ی ش��ارەوان��ی��ی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬لە (‪)2011/5/30‬دا‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی رەسمیی كرایەوە‌و‬ ‫رۆژان��ە زیاتر لە (‪ )500‬هاواڵتی‬ ‫دەچ��ن��ە ئ���ەو ت����ەالرە‪ ،‬ئ���ەوەی‬ ‫ل � ‌ه «ج���وان���ی» ئ���ەو بینایه‌ی‬

‫که‌مكردووەته‌وه‌‪ ،‬نەبوونی پاركی‬ ‫ئۆتۆمبێلە‪ ،‬ك��ە دراوسێكانی‬ ‫بیناكەی بێزاركردووە‪.‬‬ ‫زەردەش��ت رەفیق مەحمود‪،‬‬ ‫لێپرسراوی به‌شی راگه‌یاندنی‬ ‫شارەوانیی سلێمانی‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ئێمە ح���ەز لە‬ ‫نایاساییبوون دەكەن‌و نایانەوێت‬ ‫ب��ەپ��ێ ب���ڕۆن‪ ،‬دەب��ێ��ت ه��ەر بە‬ ‫ئۆتۆمبێل بۆ هەموو شوێنێك‬ ‫بڕۆن‪.‬‬ ‫ئەو بینایەی سەرۆكایەتیی‬ ‫شارەوانیی سلێمانی‪ ،‬سەرەتا‬ ‫دی���زای���ن���ەك���ەی وەك ئوتێل‬ ‫دروس��ت��ك��راب��وو‪ ،‬ب���ەاڵم دوات���ر‌و‬ ‫ل��ەدوای پرۆسەی «رزگاركردنی‬ ‫عێراق»ه‌وه‌‪ ،‬دیزاینەكەی بۆ بینای‬ ‫شارەوانیی گ��ۆڕرا‪ ،‬لەسەرەتادا‬ ‫شوێنی پاركی ئۆتۆمبێل نەبوو‪،‬‬ ‫بەاڵم دواتر یەكێك لە نهۆمەكانی‬ ‫خ������وارەوەی ك���را ب��ە شوێنی‬ ‫ئۆتۆمبێل‪.‬‬ ‫ل��ێ��پ��رس��راوی راگ �ه‌ی��ان��دن��ی‬ ‫سەرۆكایەتیی شارەوانی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەو گەراجە دەكات‪ ،‬لەناو بیناكەدا‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم دەڵ��ێ��ت‪ :‬زۆرج��ار‬ ‫فەرمانبەر خۆی لەسەر جادەكە‬ ‫ئۆتۆمبێل رادەگرێت‪.‬‬ ‫پاركی ئۆتۆمبێلەكە تەنیا‬ ‫ب��ۆ ف��ەرم��ان��ب��ەران��ی ش��ەوان��ەی�ە‌و‬ ‫ئۆتۆمبێلەكانیان‬ ‫هاواڵتییان‬ ‫لەبەردەم مااڵن رادەگرن‪.‬‬ ‫ماڵێكی بەرامبەر بیناكە‪،‬‬ ‫گ��ل��ەی��ی ه���ەب���وو و دەی����وت‪:‬‬ ‫«هەموو جۆرە ئازادییەكمان لێ‬

‫زەوتكراوە»‪ ،‬ناتوانین تەنانەت‬ ‫لەماڵی خۆشماندا ئازادبین‌و بێینە‬ ‫حەوشەكەمان‪ ،‬ناتوانین بەئازادیی‬ ‫جلوبەرگ لەبەر بكەین لەماڵەوە‪،‬‬ ‫لەبەر قەرەباڵغیی بەردەرگاكەمان‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا لێپرسراوەكە‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ئ���ەو م��ااڵن��ە هەقی‬ ‫خۆیانە گلەیی دەكەن»‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫شارەوانیی هۆڵێكی پێشوازیی‬ ‫ك��ردووەت��ەوە ب��ۆئ��ەوەی خەڵكی‬ ‫لەبەردەم ئەوماڵەدا نەوەستێت‬ ‫بێتە ئ���ەو ه��ۆڵ��ە‪ ،‬دەرب����ارەی‬ ‫قەرەباڵغیی ب��ەردەم ماڵەكان‪،‬‬ ‫وت��ی‪ :‬ل��ەوان��ەی��ە ئێمە ئ��اگ��ادار‬ ‫نەبین هاواڵتییەك ئۆتۆمبێله‌كەی‬ ‫رادەگ��رێ��ت‪ ،‬ئ��ەوە لەدەسەاڵتی‬ ‫ئێمەدا نییە‪ ،‬خۆشمان پێمان‬ ‫خۆش نییە‪.‬‬ ‫خ���اوەن م��اڵ��ەك��ە‪ ،‬دەی���وت‪:‬‬ ‫«پێم سەیرە ئەو بینا زەبەالحە‬ ‫كراوە‪ ،‬بەاڵم حساب بۆ هاواڵتییان‬ ‫نەكراوە‌و شوێنی تایبەتیان بۆ‬ ‫دروس���ت ن��ەك��راوە‪ ،‬ب��ۆ ئ��ەوەی‬ ‫ئۆتۆمبێلەكانیانی تێدا رابگرن»‪.‬‬ ‫هاواڵتییەك لەبەردەم بینای‬ ‫تەالری شارەوانی‪ ،‬تێپەڕ دەبوو‪،‬‬ ‫لەبەر زۆریی ئەو ئوتۆمبێالنەی‬ ‫پ��ارك��ك��راب��وون‪ ،‬ب��ۆ دەرفەتێك‬ ‫دەگەڕا لە قەرەباڵغییەكە رزگاری‬ ‫ببێت‪ ،‬دەری���ا حسێن‪)24( ،‬‬ ‫ساڵ‪ ،‬دەڵێت‪ :‬بەداخەوە ئەو بینا‬ ‫جوانە دروستكراوە‪ ،‬بەاڵم لەبەر‬ ‫ئۆتۆمبێل‪ ،‬رێگای رۆیشتن نییە‪.‬‬ ‫لەبەردەم بیناكەدا بۆشاییەك‬ ‫دانراوە‪ ،‬وەك پاركی ئۆتۆمبێل‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم «تەنیا (‪)50‬‬ ‫ئۆتۆمبێل دەگرێت»‌و‬ ‫ئ����ەوەش ك��ارەك��ان��ی‬ ‫هاواڵتییان رایی ناكات‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬عادل مەریوانی‬

‫وەزارەتەكەیە‪.‬‬ ‫ح��وس��ێ��ن ح��ەم��ەد ق���ادر‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری گشتیی كارەبای‬ ‫هەولێر بۆ «رۆژن��ام��ە» وتی‪:‬‬ ‫س����ەب����ارەت ب���ە ف��ەرم��ان��گ��ە‬ ‫میرییەكان‪ ،‬ك��ە یەكێكن لە‬ ‫پۆلەكانی هاوبەش‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫دەبێ‌ كرێی كارەبا بدەن‪.‬‬ ‫ئ���ەوەش���ی روون���ك���ردەوە‪:‬‬ ‫ئەوانەی كە ق��ەرزی كارەبایان‬ ‫لەسەر ك��ۆب��ووەوە تا كۆتایی‬ ‫ساڵی (‪ ،)2010‬زیاتر لە (‪)18‬‬ ‫ملیار بوو‪ ،‬بۆیە داواكارییەكمان‬ ‫ب��ەرزك��ردەوە ب��ۆ ئەنجومەنی‬ ‫وەزیران لەسەر ئەو بڕە پارەیە‬ ‫داوای كڕینی هەشت وێستگەی‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌ ك��ارەب��ام��ان ك���رد ب��ۆ ش��اری‬ ‫هەولێر‪.‬‬ ‫ب���ەڕێ���وەب���ەری گشتیی‬ ‫ئەو قەرزەی پارەی كارەبای‬ ‫نیشتمانیی وەزارەت��ی ئەوقاف كارەبای هەولێر‪ ،‬ئاماژەی بۆ‬ ‫ه��ێ��ن��ده‌ی داه���ات���ی ساڵێكی ئەوەكرد‪ :‬سەرجەم قەرزەكان‬

‫رێگــــای مــــــەرگ‬

‫‪........................................................‬‬

‫ن��اوەن��دی ق��ەزای ش���ارەزوور‪،‬‬ ‫رێگای سەرەكیی چەندین شار‌و‬ ‫شارۆچكەی پارێزگای سلێمانی‬ ‫ب��ەس��ەرەوەی��ە‪ ،‬ب���ەاڵم ل���ەڕووی‬ ‫خ��زم��ەت��گ��وزاری��ی رێ��گ��اوب��ان��ەوە‪،‬‬ ‫یەكێكە لە «خراپترین» رێگاكان‬ ‫لە هەرێمی كوردستان‌و رێژەیەكی‬ ‫بەرچاو رووداوی ئۆتۆمبێل لەو‬ ‫ناوچەیە روو دەدات‪.‬‬ ‫هەڵەبجەی ت���ازە‪ ،‬ل���ەڕووی‬ ‫خزمەتگوزاریشەوە «بەڕادەیەكی‬ ‫زۆر» پشتگوێخراوە‪ ،‬بەاڵم لەڕووی‬ ‫رێگاوبان‌و رێنماییەكانی هاتوچۆوە‪،‬‬ ‫پشكی شێری بەردەكەوێت‪.‬‬ ‫ب����� ‌ه پ���ێ���ی ئ���ام���ارێ���ك���ی‬ ‫بەڕێوەبەرێتیی پۆلیسی هاتوچۆی‬ ‫دەربەندیخان‪ ،‬كە رێگاكەی بەو‬ ‫قەزایەدا تێپەڕ دەكات‪ ،‬لەماوەی‬ ‫شەش مانگی یەكەمی ئەمساڵدا‪،‬‬ ‫زیاتر لە (‪ )75‬قوربانیی بەهۆی‬ ‫رووداوی هاتوچۆوە‪ ،‬كەوتووەتەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم بەپێی ئامارەكانی بنكەی‬ ‫هاتوچۆی هەڵەبجەی تازەو بنكەی‬ ‫هاتوچۆی وارم����اواو مەڵبەندی‬ ‫تەندروستی زمناكۆ‪ ،‬تەنیا لە‬ ‫فۆتۆ‪ :‬مه‌ریوان‬ ‫ن���اوەن���دی ق����ەزای ش�����ارەزوور‪ ،‬رێگای سه‌ره‌کیی قه‌زای شاره‌زوور ‬ ‫ل��ەو م��اوەی��ەدا (‪ )11‬كارەساتی‬ ‫ئۆتۆمبێل رووی��ان��داوە‪ ،‬كە (‪)6‬‬ ‫هۆكارەكانی رووداوی هاتوچۆ‪:‬‬ ‫كەسی بەهۆیەوە گیانیان لەدەست‬ ‫داوە‌و (‪)15‬شیان برینداربوون‪.‬‬ ‫‪ .1‬شۆفێران (خێرایی‪ ،‬مەرجی توندوتۆڵیی‪ ،‬بێمۆڵەتیی)‪.‬‬ ‫�ی‬ ‫�‬ ‫�ەل‬ ‫م����والزم����ی ی�����ەك‪ ،‬ع‬ ‫�وەب���ەری ‪ .2‬رێگاوبان (خراپیی شەقامەكان‪ ،‬دیزان‌و پالنی ناتەواو‪،‬‬ ‫جەعفەر حسێن‪ ،‬ب��ەڕێ�‬ ‫بنكەی پۆلیسی هاتوچۆی قەزای یەك ئاراستەیی‪ ،‬كوالێتیی قیر)‪.‬‬ ‫ش�����ارەزوور‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪ :‬زۆرب���ەی ‪ .3‬یاساكانی هاتوچۆ (كەمیی غەرامە‪ ،‬كەمیی رێنمایی‪،‬‬ ‫ئ��ەو رووداوان���ەی روودەدەن‪ ،‬لە هەموارنەكردنەوەی یاساكان)‪.‬‬ ‫رێگاوبانی دەرەوەی شارن‪،‬‬ ‫هۆكاری ‪ .4‬ئۆتۆمبێل (زۆری��ی ه��اوردەی ئوتۆمبێل‪ ،‬نەمراندنی‬ ‫ئەم رووداوان��ەش بەپلەی یەكەم‪،‬‬ ‫دەگ��ەڕێ��ت��ەوە بۆ شۆفێران‪ ،‬كە ئوتۆمبێلی كۆن)‪.‬‬ ‫خراپ ئۆتۆمبێلەكانیان دەئاژوون‪،‬‬ ‫وەك تیژڕەویی‌و خێرایی‌و الساریی (‪ )139‬بەڵگەنامەش نێردراون بۆ وەك ئەوەی كە ئێستا دەیبینین‪.‬‬ ‫بەپێی رێنمایی نوێی هاتوچۆ‪،‬‬ ‫لەالیەن شۆفێرانەوەو نەبوونی بەڕێوەبەرێتی گشتیی هاتوچۆ‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری بنكەی پۆلیسی غەرامە لە (‪ )5000‬هەزارەوەیە‬ ‫مەرجی توندوتۆڵیی‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارەكانی پۆلیسی قەزای شارەزوور‪ ،‬هۆكارێكی تری بۆ (‪ )30‬ه��ەزار دینار‪ ،‬بەبڕوای‬ ‫ه���ات���وچ���ۆی ش���������ارەزوور لە ئەو رووداوانە بۆ خراپیی رێگاوبان‌و جەعفەر حسێن ‪-‬یش‪« :‬ئەگەر‬ ‫سنووری ئەو قەزایەداو لەڕێگەی شەقامەكان لە كەمیی دیزان‌و پالنی غ��ەرام��ە زۆر ب��ێ��ت‪ ،‬شۆفێری‬ ‫م��ەف��رەزەك��ان��ی ه��ات��وچ��ۆوە‪ ،‬لە رێگاوبان‌و یەك ئاراستەییان (یەك سەرپێچیكار پابەند دەبێت بە‬ ‫(شەش) مانگی رابردوودا‪ )565( ،‬ساید) دەگەڕێنێتەوە‪ ،‬كە «دەبوایە رێنماییەكانی هاتوچۆوە‪ ،‬بەاڵم بڕی‬ ‫بەڵگەنامە‌و م��ۆڵ��ەت‌و سااڵنەی هەموو ج��ادەو شەقامەكان دوو (‪ )5000‬هەزار دینار وا لە شۆفێر‬ ‫ئۆتۆمبێلی شۆفێرانی سەرپێچیكار‪ ،‬ئ��اراس��ت��ە ب��وون��ای��ە‌و پێویستە ناكات جارێكی تر رێنماییەكان‬ ‫ئیجرائاتیان لەگەڵ ك��راوە‪ ،‬بڕی لەكاتی دروستكردنی جادەدا‪ ،‬ئەو نەشكێنێت‪ ،‬بۆیە‪« :‬پێویستە‬ ‫(‪ )3670000‬س ‌ێ ملیۆن‌و شەش قیرەی بەكاردەهێنرێت‪ ،‬كوالێتی‌و یاساكانی هاتوچۆ بەشێوەیەكی‬ ‫س���ەد‌و ح��ەف��ت��ا ه����ەزار دی��ن��ار‪ ،‬جۆری باش بێت»‪ ،‬بۆ ئەوەی لە مۆدێرن‌و سەردەمییانە هەموار‬ ‫غەرامەی سەرپێچیكاران كراوە‪ ،‬ماوەیەكی كورتدا هەڵنەوەشێتەوە‪ ،‬بكرێنەوە»‪.‬‬

‫ل��ەب��ودج��ەی وەزارەت����ەك����ان‬ ‫ك��ەم��ك��رای��ەوەو خ��رای��ە س��ەر‬ ‫ب��ودج��ەی وەزارەت����ی ك��ارەب��او‬ ‫لەسەر ئ��ەو بودجەیەش ئێمە‬ ‫توانیمان سوودیان لێوەربگرین‪.‬‬ ‫سەبارەت بەقەرزی وەزارەتی‬ ‫ئ���ەوق���اف‪ ،‬ح��وس��ێ��ن ح��ەم��ەد‪،‬‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬لەئێستادا نازانم‬ ‫وەزارەت��ی ئەوقاف چەند قەرزی‬ ‫الیە‪.‬‬ ‫ه�����ەر ل�����ەوب�����ارەی�����ەوە‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری راگەیاندنی وەزارەتی‬ ‫ئەوقاف‪ ،‬ئاشكرایكرد‪ :‬نووسراوی‬ ‫رەسمییان كردووە بۆ وەزارەتی‬ ‫دارای���ی‌و ئەنجومەنی وەزی��ران‪،‬‬ ‫ئەم پارەیە بخەنە سەر بودجەی‬ ‫وەزارەت���ی ئ��ەوق��اف لەبودجەی‬ ‫ئ��ەم��س��اڵ‪ ،‬ب���ەاڵم «ب��ەداخ��ەوە‬ ‫تائێستا ئەوەشیان نەكردووەو‬ ‫رەزامەندییان نەداوەو لەئێستاشدا‬ ‫هیچ چارەسەرێكمان نییە»‪.‬‬

‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا ل���ە ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‪ ،‬رێگاكان بەپێی جۆری‬ ‫ئۆتۆمبێلەكان جیانەكراونەتەوە‪،‬‬ ‫هەمان ئ��ەو ج��ادان��ەی كە هەن‬ ‫ئۆتۆمبێلی بچووك‌و گەورەشی‬ ‫پێدا دەڕوات‪ ،‬ئ��ەوە جگەلەوەی‬ ‫زۆربەی جادەكان یەك ئاراستەن‪،‬‬ ‫لەگەڵ ئ��ەوەش��دا بەڕێوەبەرێتی‬ ‫هاتوچۆی سلێمانی‪ ،‬رۆژانە (‪)350‬‬ ‫بۆ (‪ ،)400‬ئۆتۆمبێلی نوێ تۆمار‬ ‫دەكات‪ ،‬لەبەر ئەوەی رسوماتە‪.‬‬ ‫وەك ب��ەڕێ��وەب��ەری بنكەی‬ ‫پۆلیسی هاتوچۆی شارەزووریش‬ ‫دەڵێت‪ :‬شەقام‌و جادەكان هێمای‬ ‫ه��ات��وچ��ۆی��ان نییە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ناوەندی شار‪ ،‬ئەگەرچی لەمساڵدا‬ ‫نووسراوی فەرمیمان ئاراستەی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی ك�����ردووە‪ ،‬كە‬ ‫پشكنینی ئەندازیاریی بۆ ئەم شارە‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە جادەو شەقامەكانی‬ ‫قەزای شارەزوورو هەڵەبجەی تازە‬ ‫بە دیزاینی ك��ۆن ك���راوەو پرس‬ ‫بەالیەنی هاتوچۆ نەكراوە‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا دەڵ��ێ��ت‪ :‬لەگەڵ‬ ‫ش����ارەوان����ی‌و الی��ەك��ان��ی ت��ری‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��دار رێ��ك��ەوت��ووی �ن‌و‬ ‫پشكنینی ئ��ەن��دازی��اری��م��ان بۆ‬ ‫ش��ار ك���ردووە‌و (‪ )260‬خاڵمان‬ ‫دیاریی كردووە بۆ دانانی هێمای‬ ‫هاتوچۆ‪ ،‬چونكە هێمای هاتوچۆ‬ ‫دەبێت لەجێگایەكدا بێت‪ ،‬كە‬ ‫هەڵنەوەشێتەوە‌و ئامادەكارییشمان‬ ‫بۆ كردووە‪.‬‬ ‫ه��اوار ج��ەب��ار‪ )31( ،‬ساڵ‪،‬‬ ‫ش��ۆف��ێ��ر‪ ،‬خ���ۆی قوربانییەكی‬ ‫ه��ات��وچ��ۆی ئ��ەو رێ��گ��ای��ەی��ە‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» قسەی ك��رد‌و وتی‪:‬‬ ‫ئ��ەم رێگایە هەڵەبجەی ت��ازەی‬ ‫بەستووەتەوە بە هەموو ناوچەكانی‬ ‫شارەزوورو هەڵەبجەی شەهیدەوەو‬ ‫ج��ادەی��ەك��ی گ��ش��ت��ی�ی‌و هێڵی‬ ‫ترمیناڵی لەسەرە‪ ،‬جگەلەوەش كە‬ ‫رێژەیەكی زۆری گەاڵبەی لەسەرە‌و‬ ‫هاوكات جادەكەش بەناوچەیەكی‬ ‫كشتوكاڵیدا تێدەپەڕێت‌‪ ،‬ئەمەش‬ ‫ترسناكە ب��ەه��ۆی ئ���ەوەی كە‬ ‫جوتیارەكان بە تراكتۆرەوە هاتوچۆ‬ ‫بەو جادەیەدا دەكەن‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫ئەم جادەیە هێڵی خێراییە‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا س��ی��روان ساڵح‪،‬‬ ‫(‪ )25‬ساڵ‪ ،‬گەنجێكی دانیشتووی‬ ‫هەڵەبجەی تازەیە‪ ،‬دەڵێت‪ :‬نە‬ ‫جادەكان ئەو هەموو ئۆتۆمبێله‌‬ ‫زۆرە ه��ەڵ��دەگ��رن‌و ن��ە الیەنی‬ ‫هاتوچۆش وەك پێویست هێمای‬ ‫هاتوچۆیان داناوە لەسەر رێگاكان‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/ 7/19‬‬

‫«بێزارم‌و پشتم دێشێت‪ ،‬چانسیشم نییە‌و هەركەسێك دێتە داوام‪ ،‬رێك ناكەوین‪ ،‬چونكە جن ناهێڵێت زەواج بكەم»‪.‬‬

‫بانگخوازێكی ئیسالم‪ :‬بەهیچ شێوەیەك؛ «جن» ناچێتە لەشی مرۆڤەوە‬

‫نەخۆشییە دەروونییەكان؛ بە «جن»ەوە دەبەسترێنەوە‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬دانێر قەرەداغی‬ ‫‪..............................................‬‬ ‫ئەو باس‌وخواسەی مەالیەك‬ ‫ب��ۆ دەرهێنانی ج��ن ل��ە لەشی‬ ‫مرۆڤدا دەیكرد‪ ،‬تەواو پێچەوانەی‬ ‫بۆچوونی پسپۆڕێكی نەخۆشییە‬ ‫دەروونییەكان بوو‪ ،‬بانگخوازێكی‬ ‫ئیسالمیش دەڵێت‪ :‬جن‪ ،‬ناچێتە‬ ‫لەشی مرۆڤەوە‪.‬‬ ‫مەالكە‪ ،‬بەبیانووی ئەوەی‬ ‫جن چووەتە لەشی مرۆڤەكانەوە‪،‬‬ ‫س��ەراپ��ای حەوشەكە‌و ب��ەردەم‬ ‫دەرگاكەی‪ ،‬پڕبووە لەوكەسانەی‬ ‫رووب����ەڕووی گرفتی دەروون��ی��ی‬ ‫ب���وون���ەت���ەوە‪ ،‬گ��وای��ا «ج��ن»‬ ‫چووەتە لەشیانەوە‌و ئەو مەالیە‬ ‫دەریاندەهێنێت‪.‬‬ ‫نەخۆشەكان‪ ،‬لەبەردەمیدا‬ ‫رادەك��ش��ان‌و م��ەالش لەسەرخۆ‬ ‫دەس��ت��ی دەك����رد ب��ە ق��ورئ��ان‬ ‫خوێندن‪ ،‬لەپڕ بەدەنگی قورئانەوە‬ ‫ه��اواری دەك��رد‌و لە نەخۆشەكە‬ ‫توڕە دەب��وو‪ ،‬بەجۆرێك دەنگی‬ ‫دەگەیشتە ئەودیوی ماڵەكەی‪.‬‬ ‫م���ەال زەك����ەری����ا‪ ،‬م���اوەی‬ ‫چەند ساڵێكە كاری دەركردنی‬ ‫جن ده‌ک��ات لە لەشی مرۆڤدا‪،‬‬ ‫ل��ەش��اری سلێمانی‌و دەرەوەی‬ ‫ئ��ەو ش��ارەی��ش��ەوە‪ ،‬خەڵك بۆ‬ ‫«دەرك��ردن��ی ج��ن» س��ەردان��ی‬ ‫دەكەن‪ ،‬كە ماڵەكەیان دەكەوێتە‬ ‫گ��ەڕەك��ی «خ��ەب��ات»ی ش��اری‬ ‫سلێمانییەوە‪.‬‬ ‫مەال زەكەریا‪ ،‬وتی‪« :‬جن‪،‬‬ ‫لە لەشی مرۆڤەكان دەردەكەم‌و‬ ‫چ��اك��ی��ان��دەك��ەم��ەوە»‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەوەشدا سیحرو جادو و بەتاڵ‬

‫دەكاتەوە‪.‬‬ ‫چەند دیمەنێكی نەخۆشەكانم‬ ‫بینی ك��ە ل��ەب��ەردەم م��ەالك��ەدا‬ ‫رادەكشان‪ ،‬هەندێكیان دەستێك‪،‬‬ ‫ی���ان شوێنێكی ج��ەس��ت��ەی��ان‬ ‫لەكاركەوتبوو‪ ،‬مەال زەكەریاش‪،‬‬ ‫قورئانی بەسەریاندا دەخوێند‪.‬‬ ‫پ��س��پ��ۆڕێ��ك��ی نەخۆشییە‬ ‫دەروون��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬ه��ەم��وو ئەو‬ ‫ب��ۆچ��وون��ان��ەی م��ەال زەك��ەری��ای‬ ‫رەتكردەوە‌و پێیوایە‪ :‬ئەو كەسانە‬ ‫گرفتی دەروونییان هەیە‪ ،‬نەك‬ ‫«جن» لە لەشیاندابێت‪.‬‬ ‫د‪.‬س��ام��ان شێخ ئ��ەن��وه‌ر‪،‬‬ ‫پ����س����پ����ۆڕی ن��ەخ��ۆش��ی��ی��ە‬ ‫دەروونییەكان‪ ،‬بوونی جن لە‬ ‫لەشی م��رۆڤ��دا رەت��دەك��ات��ەوە‌و‬ ‫بوونی ئەو نەخۆشییانە بۆ كێشەو‬ ‫گرفتە دەروونییە جۆراوجۆرەكان‬ ‫دەگەڕێنێتەوە‪.‬‬ ‫ئ����ه‌و پ���س���پ���ۆڕه‌‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«نەخۆشییە دەروون��ی��ی��ەك��ان‬ ‫جۆراجۆرن‪ ،‬هەیانە پێی دەوترێت‬ ‫(هیستریا)‪ ،‬ئەم حاڵەتە رۆژانە‬ ‫س��ەردان��م��ان دەك����ەن‪ ،‬ئ��ەوان��ە‬ ‫دەستیان ی��ان قاچیان لەكار‬ ‫دەك��ەوێ��ت‪ ،‬پێویستیان بەهیچ‬ ‫دەرمانێك نییە‪ ،‬دەبێت وازیان‬ ‫ت بۆخۆیان چاكدەبنەوە‪،‬‬ ‫لێبهێنرێ ‌‬ ‫چونكە ئەو نەخۆشە نامەیەكی‬ ‫پێیە‌و دەی��ەوێ��ت بیگەیەنێت‬ ‫بە ك��ەس��وك��ارەك��ەی‌و بڵێ‪ :‬من‬ ‫بێتاقەتم‌و پێویستە زیاتر گرنگیم‬ ‫پێ بدەن»‪.‬‬ ‫لە ژوورەكەی مەال زەكەریادا‪،‬‬ ‫چەندین حاڵەتی ج��ۆراوج��ۆر‬ ‫دەبینرێن‪ ،‬كەسێك لەبەردەستی‬ ‫مەال زەكەریادا دەبینرێت «هیچ‬

‫ئ��اگ��ای ل��ەخ��ۆی نییە»‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫كاتێک ئ��ەو قورئانی بەسەردا‬ ‫دەخوێنێت‪ ،‬ئەو كەسە دەكەوێتە‬ ‫حاڵەتێكی تایبەتی‌و وردە وردە‬ ‫دەكەوێتە جوڵەو قسەكردن‪.‬‬ ‫ئ��ەو پسپۆڕە دەروون��ی��ی��ە‪،‬‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەوانەی دەچنە بەردەم‬ ‫مەال زەكەریا‌و بوراونەتەوە‪ ،‬ئەوە‬ ‫ب��وران��ەوەی راستەقینە نییەو‬ ‫لەوكاتەی دەچنە الی ئەو مەالیە‪،‬‬ ‫ئەو نەخۆشە بەئاگادێتەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوە ناگەڕێتەوە بۆ كاریگەریی‬ ‫ئەو مەالو قورئانە»‪.‬‬ ‫د‪.‬سامان‪ ،‬ئاماژەی بەوەش‬ ‫دا‪ :‬جۆرێكی تر لــــە نەخۆشیی‬ ‫هەیە (شیزۆفرینیا)ی پێدەوترێت‌و‬ ‫وت����ی‪« :‬ن���ەخ���ۆش‪ ،‬ت��ووش��ی‬ ‫(ه��ەل��وەس��ە) دەب��ێ �ت‌و رەنگە‬ ‫نەخۆشەكە گوێی لەدەنگە دەنگ‬ ‫بێت‪ ،‬دەنگی خەڵكێكە قسەی بۆ‬ ‫دەك��ات‪ ،‬ئەمە مانای ئەوە نییە‬ ‫جنی تیایە‪ ،‬ئ��ەوە نیشانەكانی‬ ‫شیزۆفرینیایە‌و‬ ‫ن��ەخ��ۆش��ی��ی‬ ‫بەئاگادێتەوە‌و ئەو حاڵەتانەمان‬ ‫الیە»‪.‬‬ ‫م��ەال زەك��ەری��ا‪ ،‬وەك خۆی‬ ‫دەڵێت‪ :‬چه‌ند كەسێك‪ ،‬لەژێر‬ ‫چ���ارەس���ەردا م�����ردوون‌و هیچ‬ ‫كەسێكیش لێپێچینەوەی لەگەڵدا‬ ‫ن��ەك��ردووە‪ .‬وت��ی‪« :‬ب��ە ویستی‬ ‫خاوەن نەخۆشەكە‪ ،‬چارەسەریان‬ ‫ب���ۆ دەك�����ەم‌و ه��ەرش��ت��ێ��ك��ی��ان‬ ‫ب��ەس��ەرب��ێ��ت‪ ،‬ل��ەئ��ەس��ت��ۆی من‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫كچێكی تەمەن (‪30‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫لەحەوشەی ماڵی مەال زەكەریادا‬ ‫وەستابوو تا سەرەی بێت‌و بچێتە‬ ‫الی‪ ،‬پێشئەوەی بچێت بۆ الی‬

‫مەال زەكەریاش‪ ،‬وا تێگەیەنرابوو‬ ‫كە جن لە لەشیدا هەیە‪.‬‬ ‫ئ��ەو كچە‪ ،‬نەیویست ناوی‬ ‫ب�ڵاوب��ێ��ت��ەوە‪ ،‬وت��ی‪« :‬ب��ێ��زارم‌و‬ ‫پشتم دێشێت‪ ،‬چانسیشم نییە‌و‬ ‫هەركەسێك دێتە داوام‪ ،‬رێك‬ ‫ناكەوین‪ ،‬چونكە جن ناهێڵێت‬ ‫زەواج بكەم»‪.‬‬ ‫گوڵزار سدیق‪ ،‬ژنی ماڵەوەیە‌و‬ ‫تەمەنی (‪ )35‬ساڵە‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫ب���اوەڕم بەجن هەیە‌و دەچێتە‬ ‫لەشی م��رۆڤ��ەوە‌و چەندین جار‬ ‫هاتوومەتە الی مەال زەكەریا؛ تا‬ ‫قورئانم بەسەردا بخوێنێت‪.‬‬ ‫ئەو دەرمانانەی مەال زەكەریا‬ ‫بۆ نەخۆشەكانی دەنووسێت‪،‬‬ ‫س��روش��ت��ی��ن‪ ،‬ل���ەوان���ە (رۆن���ی‬ ‫زەی��ت��وون‪ ،‬هەنگوین‌و گوێگرتن‬ ‫ل��ەق��ورئ��ان)‪ .‬دوات���ر ب��ەرل��ەوەی‬ ‫نەخۆشەكان جێی بهێڵن‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫بەئیزنی خوا چاكدەبیتەوە‪.‬‬ ‫حەسەن حسێن‪ ،‬بانگخوازێكی‬ ‫ئیسالمییه‌‪ ،‬ئاماژە بەوەدەكات‪:‬‬ ‫جن‪ ،‬یەكێكە لە دروستكراوەكانی‬ ‫خ��وای گ���ەورە‌و وت��ی‪« :‬خ��وای‬ ‫گەورە‪ ،‬پێشئەوەی مرۆڤی بەدی‬ ‫هێنابێت‪ ،‬جنی بەدی هێناوە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم رەتیكردەوە‪ ،‬جن بچێتە‬ ‫لەشی مرۆڤەكانەوە‪.‬‬ ‫ئ���ەو ب��ان��گ��خ��وازە‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«مەسەلەی جن چوونە لەشی‬ ‫مرۆڤەوە‪ ،‬هیچ ئەسڵێكی نییەو‬ ‫جن بەهیچ شێوەیەك ناچێتە‬ ‫لەشی مرۆڤەوە‪ ،‬هەرشتێك لەسەر‬ ‫ئەو ئەساسە بنیاتبنرێت كە جن‬ ‫دەچێتە لەشی مرۆڤەوە‪ ،‬هەڵەیەو‬ ‫مەسەلەی ئازاردانیش هەڵەیەكی‬ ‫ترە»‪.‬‬

‫«هاواڵتییان؛ هۆشیاریی ته‌ندروستییان الوازه‌»‬ ‫حەسەن‪ ،‬زیاتر قسەی كرد‪:‬‬ ‫جن‪ ،‬تەنیا دەسەاڵتێكی هەیە‪،‬‬ ‫ئەویش دروستكردنی وەسوەسەیە‬ ‫لەالی مرۆڤەكان‪.‬‬ ‫د‪.‬سامان هەڵەبجەیی‪ ،‬پێیوایە‪:‬‬ ‫كۆمەڵگای كوردیی‪ ،‬لەگەڵ ئەوەدا‬

‫گەنجان؛ بااڵی به‌رزو جه‌سته‌ی «ره‌شیق»یان ده‌وێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئاریان حەسەن‬

‫‪..............................................‬‬ ‫ه���ەم���ووم���ان‪ ،‬رۆژان�����ە بە‬ ‫م��ەب��ەس��ت��ی ت��ەم��اش��اك��ردن��ی‬ ‫رووخ��س��ارو ش��ێ��وەی خ��ۆم��ان‪،‬‬ ‫دەچینە ب��ەردەم ئاوێنە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئ���ەوەی ك��ە رۆژان����ەش دەبێتە‬ ‫پرسیار الی زۆرب��ەی گەنجان‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی��ە كە تا چەند‪ ،‬شێوەو‬ ‫رووخساری خۆمان بەدڵە‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی راپ���ۆرت���ێ���ك���ی‬ ‫«رۆژنامە»‪ ،‬كە لەنێو گەنجاندا‬ ‫ئەنجامی داوە‪ ،‬دەرك��ەوت��ووە‪،‬‬ ‫ك��چ��ان زی��ات��ر ب��ای��ەخ ب��ەب��ااڵ‌و‬ ‫كێش‌و رووخ��س��اری دەم��وچ��او‬ ‫دەدەن‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەش دەڵێن‪:‬‬ ‫هەڵسوكەوت بەشێكە لە جوانیی‪،‬‬ ‫ك��وڕان��ی��ش ل��ەگ��ەڵ گرنگیدان‬ ‫ب��ەه��ەڵ��س��وك��ەوت‌و كاریگەریی‬ ‫ئاماژەكانی ئافرەتدان‪ ،‬لەپاشاندا‬ ‫دێنە سەر بااڵ‌و كێش‪.‬‬ ‫بەپێی هه‌ندێ لێكۆڵینەوە‪،‬‬ ‫دەرك����ەوت����ووە‪ :‬ب��ای��ەخ��دان‌و‬ ‫رازیبوونی ئافرەتان‌و پیاوانیش‬ ‫ل���ەخ���ۆی���ان‪ ،‬ب��ەپ��ێ��ی ت��ەم��ەن‬ ‫دەگۆڕێت‪.‬‬ ‫لێكۆڵینەوەیەكی‬ ‫بەپێی‬ ‫كۆمەڵێك زان���ای بەریتانی‪،‬‬ ‫كە لەسەر (‪ )4‬ه��ەزار ئافرەت‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��دراوە‪ ،‬ك��ە تەمەنیان‬ ‫لەنێوان (‪ )25‬بۆ (‪ )65‬ساڵیدایە‪،‬‬ ‫دەركەوتووە‪ :‬ئافرەتان‪ ،‬كاتێك‬ ‫دەگەنە تەمەنی (‪ )28‬ساڵی‪،‬‬ ‫زۆر لەخۆیان رازیین‌و بەتەواوەتی‬ ‫شێوەی دەرەوەو تەنانەت ژیانی‬ ‫س��ۆزداری��ی خۆشیان ب��ەدڵ��ە‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ب��ڕوای��ەك��ی ت��ەواوی��ان‬ ‫بەخۆیان‌و كارەكانی خۆیان هەیە‪.‬‬ ‫لەكوردستانیشدا‪ ،‬كچان‌و‬

‫ئافرەتان؛ شه‌یدای بااڵی به‌رزو رووخساری جوانن‬

‫كوڕان‪ ،‬بۆچوونی جۆراوجۆریان‬ ‫هەیە لەسەر شێوە‌و رووخساری‬ ‫خۆیان‌و جوانیی بەرامبەرەكانیان‪.‬‬ ‫خۆزگە كامەران‪26( ،‬ساڵ)‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك���ات‪ :‬هەموو‬ ‫ك��ەس‪ ،‬ح��ەزدەك��ات رووخسارو‬ ‫ل��ەش‌والرێ��ك��ی جوانی هەبێت‪،‬‬ ‫بەاڵم زۆر كات ئەو شتانە بەدڵی‬ ‫خۆت نابێت‪ .‬ئەو‪ ،‬وتی‪« :‬هەموو‬ ‫كەسێك‪ ،‬ئەگەر جوانیش بێت‪،‬‬ ‫هەر بەتەواوەتی خۆی رووخسار‌و‬ ‫الش����ەی خ���ۆی ب����ەدڵ نییەو‬ ‫ح��ەز دەك��ات ل��ەوەی كە هەیە‬ ‫جوانتربێت‪ ،‬ئەمەش لەبەرئەوەیە‪،‬‬ ‫ب�����ەردەوام ج��وان��ت��ر لەخۆمان‬ ‫دەبینین‪ ،‬وەكو دەشڵێن‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ناشیرینەكان نەبن‪ ،‬ئەوا جوانیی‬ ‫جوانەكان دەرناكەوێت»‪.‬‬ ‫خ��ۆزگ��ە‪ ،‬لە جوانییەكەی‬ ‫خۆی رازییەو پێشیوایە جوانیی‬ ‫رووخ��س��ارو جه‌ستە‪ ،‬مەرجی‬ ‫سەركەوتن نییە لەژیاندا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێیوایە‪ ،‬كە جوانیی لەش‌والر‬ ‫هەر جوانە‪.‬‬ ‫شەنگە كەمال (‪31‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬هەموو مرۆڤێك‪ ،‬ئەگەر‬ ‫لە شتێكی جه‌سته‌ی دا جوان‬ ‫بێت‪ ،‬ئەوا لە شتێكی دیكەدا هەر‬ ‫كێشەی هەیە‪ ،‬وتی‪« :‬ژن‌و پیاوی‬ ‫ئێمە‪ ،‬ئەگەر دەموچاویان جوان‬ ‫بێت‪ ،‬ئەوا یان بااڵیان كورتە‪،‬‬ ‫یان لەشوالرێكی ناڕێكیان هەیە‪،‬‬ ‫ئەگەر لەشوالرێكی جوانیشیان‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئەوا رووخساریان جوان‬ ‫نییە‪ ،‬بۆیە زۆر دەگمەنە كە‬ ‫لەیەككاتدا هەم رووخسارێكی‬ ‫جوان‌و هەم لەشوالرێكی جوان‬ ‫لە تاكی ئێمەدا بدۆزرێتەوە»‪.‬‬ ‫شەنگە كەمال‪ ،‬لە جه‌ستەی‬ ‫خۆیدا‪ ،‬تەنیا رقی لە ورگییەتی‪،‬‬

‫بۆیە ناشیرینترین شت لەالی‬ ‫ئ��ەو‪ ،‬ورگ��ە‌و وت��ی‪« :‬زۆرزۆرم‬ ‫پێناخۆشە كە ورگم هەیە»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ئ���ەن���ج���ام���ی‬ ‫زانكۆكانی‬ ‫توێژینەوەیەكی‬ ‫ئەمریكا‪ ،‬بەشێوەیەكی گشتیی‬ ‫ئ��ەو ئ��اف��رەت��ان��ەی تەمەنیان‬ ‫ل��ەن��ێ��وان (‪ )30‬ب��ۆ (‪)35‬‬ ‫ساڵیدایە‪ ،‬لەپەیوەندییە خێزانی‌و‬ ‫سۆزدارییەكانی خۆیان رازیین‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم وردە وردە بۆچوونیان‬ ‫لەسەر رازیبوونیان بەشێوەو‬ ‫رووخساری خۆیان دەگۆڕێت‪.‬‬ ‫میر حسێن‪22( ،‬س��اڵ)‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەدات‪ :‬لەدونیادا‪،‬‬ ‫ه��ەرك��ەس��ەو ب��ەق��ەدەر خۆی‬ ‫جوانە‪ ،‬بەاڵم هەندێك كەس‬ ‫زۆر خۆی بە جوان دەزانێت‌و‬ ‫ه��ەن��دێ��ك ك��ەس��ی��ش خ��ۆی‬ ‫پ��ێ ناشیرینە‪ .‬ئ��ەو‪ ،‬وت��ی‪:‬‬ ‫«ج���اری وا ه��ەی��ە‪ ،‬كەسێك‬ ‫هیچ جوانیش نییە‪ ،‬بەاڵم وا‬ ‫خۆی نیشان دەدات كە كەس‬ ‫لەو جوانتر نییە»‪ .‬پێشیوایە‪،‬‬ ‫ئەو حاڵەتە‪ ،‬زیاتر لەناو كچاندا‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫میر‪ ،‬بەپێكەنینەوە وتی‪:‬‬ ‫«بەوە رازیین كە خوای گەورە‬ ‫پێی داوین‪ ،‬بەاڵم حەزم دەكرد‪،‬‬ ‫بااڵم بەرزتربوایە»‪.‬‬ ‫ش���وان ع��ەل��ی‪ ،‬ت��وێ��ژەری‬ ‫ك���ۆم���ەاڵی���ەت���ی دەڵ���ێ���ت‪:‬‬ ‫ب���اوەڕب���ەخ���ۆب���وون‪ ،‬ه��ۆك��اری‬ ‫سەرەكییە بۆئەوەی لەشێوەو‬ ‫رووخساری خۆشمان رازیبین‪.‬‬ ‫ئەو ت��وێ��ژەرە‪ ،‬وت��ی‪« :‬كاتێك‬ ‫باوەڕمان بەخۆمان‌و كەسێتیی‬ ‫خۆمان هەبێت‪ ،‬ئیتر شێوەو‬ ‫رووخسارمان هەر جۆرێك بێت‪،‬‬ ‫كێشە نییە بەالمانەوە»‪.‬‬

‫راهاتووە‌و پێی ئاسانترەو باشترە‬ ‫ئەگەر هەركەسێك تووشی گرفتە‬ ‫دەروونییەكان بێت‪ ،‬پێی بڵێن‪،‬‬ ‫جنۆكە چووەتە گیانییەوە‪ ،‬نەك‬ ‫بڵێ تووشی نەخۆشیی دەروونیی‬ ‫بووە‪.‬‬

‫لەكوردستاندا‪ ،‬رێ��ژەی ئەو‬ ‫كەسانە كەم نین كە پشت بە مەال‌و‬ ‫شێخ دەبەستن بۆ چارەسەری‬ ‫نەخۆشییە دەروونییەكان‪ ،‬یان‬ ‫بڕوایان بە نوشتە هەیە‌و رێژەی‬ ‫ئەو مەال‌و شێخانەش زۆرن كە ئەو‬ ‫كارانە دەكەن‪.‬‬ ‫ئ��ەو پسپۆڕەی نەخۆشییە‬ ‫دەروونییەكان‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئ��ەوان‪،‬‬ ‫تووشی نەخۆشیی (شیزۆفرینیا‌و‬ ‫خەمۆكیی‌و دڵ��ەڕاوك��ێ) دەب �ن‌و‬ ‫ب��ەو كەسانە چارەسەرناكرێن‌و‬ ‫زۆركەس هەیە كە دێنە الی ئێمە‪،‬‬ ‫پێشتر سەردانی مەال‌و شێخیان‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫پسپۆڕانی بواری راگەیاندن‪،‬‬ ‫داوا دەك�����ەن‪ ،‬ك��ەن��اڵ��ەك��ان��ی‬ ‫راگ��ەی��ان��دن‪ ،‬ل��ەو م��ەس��ەالن��ەدا‬ ‫رۆڵ��ی هۆشیاركردنەوە ببینن‪،‬‬ ‫ب��ۆ رێ��گ��ری��ك��ردن ل���ەو ج��ۆرە‬ ‫«خورافیات»انە‪.‬‬ ‫شێركۆ مەنگوڕی‪ ،‬مامۆستای‬ ‫ب��ەش��ی راگ��ەی��ان��دن ل��ەزان��ك��ۆی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وت���ی‪« :‬پێویستە‬ ‫میدیا لەكۆمەڵگای ئێمەدا‪ ،‬رۆڵی‬ ‫جوانكردن ببینێت‌و ئەو حاڵەتانە‬ ‫ناشیرین‌و قێزەون بكات‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ��ەوە خورافیاتە‌و بنەمایەكی‬ ‫زانستیی‌و ئایینی نییە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬وت��ی‪« :‬مەسەلەی‬ ‫دەركردنی جن‪ ،‬بازرگانیكردنێكی‬ ‫ن���اڕەوای���ە‌و ك��ۆم��ەڵ��ە خەڵكێك‬ ‫ب��اری دەروون��ی��ی��ان لەئاستێكی‬ ‫باشدا نییە‌و پەنادەبه‌نە بەر ئەو‬ ‫رێگایە بەهیوای چارەسەركردن‪،‬‬ ‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دا ئ���ەوە ل���ەالوازی���ی‬ ‫ئیرادەی ئەو كەسانەوەیەو دەبێت‬ ‫چاودێریی بكرێن»‪.‬‬

‫وەرزش بە دەروونت بكە‬ ‫(بێئەوەی ماندوو بیت)‬ ‫حەمەی ئەحمەد رەسوڵ‬ ‫‪..............................................‬‬ ‫هەناسەیەكی هێواش‌و‬ ‫قووڵ هەڵبمژە‬ ‫ه��ەن��اس��ەی��ەك��ی ق���ووڵ‬ ‫وەرگرە‪ ،‬لەوانەیە هەنگاوێكی‬ ‫ئێجگار ئاسان دەربكەوێت‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم لەڕاستیدا‪ ،‬زۆربەمان‬ ‫ل��ەب��ی��رم��ان دەچ��ێ��ت��ەوە كە‬ ‫بەقووڵیی هەناسە بدەین‌و‬ ‫با هەناسەكە هێواش بێت‪،‬‬ ‫بۆئەوەی سییەكانمان پڕبن لە‬ ‫هەواو پچێتە ناو خانەكانەوە‪.‬‬ ‫هەستیش ب��ەم ك���ردارە بكە‬ ‫وەك ئ����ەوەی شەپۆلێكی‬ ‫فێنك سەرتاپای گیانت داگیر‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫سەفەرێك بۆ ناو خەیاڵ‬ ‫سەفەر بكە‪ ،‬چاوەكانت‬ ‫داب��خ��ە‪ ،‬وا خ��ەی��اڵ بكە كە‬ ‫ل��ەس��ەر ك��ەن��ارێ��ك��ی لماویی‬ ‫گەرم راكشاویت‪ ،‬یاخود بەناو‬ ‫دارستانێكی سەوزدا دەڕۆیت‪،‬‬ ‫رادەكەیت‌و پیاسە دەكەیت‪،‬‬ ‫لەهەمووی گرنگتر ئەوەیە كە‬ ‫هەموو هەستەكانت بجوڵێنیت‬ ‫لەكاتی خەیاڵكردنەوەكەتدا‪.‬‬ ‫گوێ لە دەنگی شەپۆلەكان‬ ‫ب���گ���رەو س��ەرن��ج��ی رەن��گ��ە‬ ‫س���ەرس���وڕه���ێ���ن���ەرەك���ان���ی‬ ‫دەوروبەرت بدەو لێرەدا دەبێت‬ ‫ب��گ��ەڕێ��ی��ت��ەوە ب��ۆ جیهــانە‬ ‫راستەقینەییەكە بە مەزاجێكی‬ ‫باشترەوە‪.‬‬

‫گۆرانی بۆ خۆت بڵێ‬ ‫ئەگەر لەوانەیش بیت كە‬ ‫گۆرانی ناخۆش دەڵێن‪ ،‬گۆرانی‬ ‫بڵێ‪ ،‬چونكە چێژوەرگرتن لە‬ ‫ئ��اوازو وشەكان‪ ،‬ورەت بەرز‬ ‫دەكاتەوە‪ ،‬بۆئەوەی هەست بە‬ ‫خۆشییەك‌و پشوویەكی سەیر‬ ‫بكەیت‪.‬‬ ‫هێمنیی لە میوزیكیشدا‬ ‫كاتێك م���رۆڤ گ��وێ لە‬ ‫گۆرانی دەگرێت‪ ،‬رۆحی خۆی‬ ‫پ���ەروەردە دەك���ات‌‪ ،‬بەمەش‬ ‫ل��ەپ��اش��دا خ��ۆی ل��ە ه��ەم��وو‬ ‫ئ��ەوان��ە رزگ����ار دەك����ات كە‬ ‫م��ان��دووی دەك��ەن‪ .‬میوزیكی‬ ‫خ���ۆش‪ ،‬ه��ەڵ��دەس��ت��ێ��ت ب��ەم‬ ‫كارەی خۆی‪ ،‬بەاڵم بێگومان‬ ‫مۆسیقای پیانۆی لەسەرخۆ‬ ‫باشترە‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/ 7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫هاوسەرگیریی لەشەش مانگی رابردوودا‬ ‫رۆژن��ام��ە‪:‬ب��ەپ��ێ��ی ئامارێكی‬ ‫دادگ��ای باری كەسێتی سلێمانی‪،‬‬ ‫لەسێ مانگی راب��ردوودا (‪)1569‬‬ ‫ك����ەس چ���وون���ەت���ە پ���رۆس���ەی‬ ‫هاوسەرگیرییەوە‌و لەو رێژەیەشدا‬

‫(‪ )68‬حاڵەتیان ل����ەدەرەوەی‬ ‫دادگا ماڕەبڕاون‌و (‪)1501‬یان لەناو‬ ‫دادگادا بووە‪.‬‬ ‫دادوەرەرێكی دادگای سلێمانی‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی وت‪« :‬بەهۆی‬

‫ئەوەی لەواڵتی ئێمەدا رێژەی زۆری‬ ‫ژمارەی دانیشتووان گەنجن‪ ،‬بۆیە‬ ‫پرۆسەی هاوسەرگیری‌و رێژەكەشی‬ ‫بەرزن»‪.‬‬ ‫ئ���ەو دادوەرە‪ ،‬ئ���ام���اژەی‬

‫دادگ���ای سلێمانییەوە رەوان���ەی‬ ‫رەگ��ەزن��ام��ەو ب���اری شارستانی‬ ‫سلێمانی كراوە‪ ،‬لە شەش مانگی‬ ‫رابردوودا‪ ،‬رێژەكە بۆ حەوت هەزار‌و‬ ‫(‪ )185‬كەس زیادی كردووە‪.‬‬

‫بەوەشدا‪ :‬كە بەپێی پۆلێنی خۆی‬ ‫ئەمساڵ رێژەی ئەوانەی چوونەتە‬ ‫پ��رۆس��ەی ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی��ەوە‪،‬‬ ‫زۆرترن‪.‬‬ ‫بەپێی ئامارێكیش‪ ،‬كە لەالیەن‬

‫کردنه‌وه‌ی سه‌نته‌ره‌که‌؛ له‌سه‌ر داوای حکومه‌تی هه‌رێم بووه‌‪..‬‬

‫مندااڵنی که‌سوکاری ئەنفالکراوان؛ ده‌كرێنە مەسیحیی‬ ‫پ‪ .‬چەمچەماڵ‬ ‫‪..............................‬‬ ‫لە چەمچەماڵ قەشەیەك‬ ‫سەنتەرێكی «خزمەتگوزاریی»‬ ‫تایبەت بەمنداڵ دەكاتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم كەسوكاریان ترسیان‬ ‫هەیە منداڵەكانیان بكرێنە‬ ‫مەسیحی‪ ،‬چونكە دەڵ��ێ��ن‪:‬‬ ‫ئ��ی��ن��ج��ی��ل��ی��ان ب���ەدەس���ت‬ ‫منداڵەكانیانەوە بینیوە‌و ئەو‬ ‫كەلوپەالنەشی كە پێیاندراوە‪،‬‬ ‫ئارمی مەسیحی له‌سه‌ربووە‪.‬‬ ‫س��ەن��ت��ەرەك��ە‪ ،‬لەساڵی‬ ‫(‪)2008‬ەوە بەناوی «سەنتەری‬ ‫سەرچاوەی خۆشەویستی»‪،‬‬ ‫ك�����راوەت�����ەوەو س��ەرق��اڵ��ی‬ ‫كردنەوەی خولی جۆراوجۆرە‬ ‫بۆ «خزمەتكردنی» مندااڵن‬ ‫لەناحیەی ش��ۆڕش‌و لەالیەن‬ ‫لوبنانییەوە‪،‬‬ ‫مەسیحێكی‬ ‫ب���ەن���اوی «س���ام���ی داغ���ر»‬ ‫كراوەتەوە‪.‬‬ ‫خ�����ەڵ�����ك�����ەك�����ەی ب��ە‬ ‫«ك���ەن���ی���س���ەك���ە» ن����اوی‬ ‫سەنتەرەكە دەبەن‪ ،‬تابلۆیەك‬ ‫بەبیناكەوە هەڵواسراوە‌و جگە‬ ‫لە نووسینی ناوی سەنتەرەكە‪،‬‬ ‫لۆگۆی مەسیحیشی له‌سه‌ره‌‪،‬‬ ‫بەاڵم سەنتەرەكە بەپێی وتەی‬ ‫هەندێك لەخەڵكی ناحیەكە‪،‬‬ ‫خ��زم��ەت��ی ب��اش��ی ك����ردووە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەبواری وەرزش‌و‬ ‫زم����ان‌و ك���ردن���ەوەی خولی‬ ‫دروومان بۆ ئافرەتان‪.‬‬ ‫ناحیەی شۆڕش‪ ،‬زۆرینەی‬ ‫كەسوكاری ئەنفالكراوانی لێ‬ ‫نیشتەجێیە‪ ،‬که‌ نزیكەی (‪)50‬‬ ‫هەزار كەس دەبن‪.‬‬ ‫م����ح����ەم����ەد ع����ەل����ی‪،‬‬

‫تابلۆی سه‌نته‌ره‌که‌‬ ‫هاواڵتییەكی ناحیەی شۆڕشه‌‪،‬‬ ‫ك��ە خ��زم��ێ��ك��ی ن��زی��ك��ی ل��ەو‬ ‫كەنیسەیەیە‪ ،‬وتی‪« :‬كەسی‬ ‫ن��زی��ك��م ب��ەش��داری��ی خ��ول��ی‬ ‫كردووەو ئینجیلیان پێداوە»‪،‬‬ ‫هەروەها وتی‪« :‬خۆم ئینجیلم‬ ‫بەدەستیانەوە بینیوە‪ ،‬بەشێك‬ ‫لەو كەلوپەالنەشی كە پێیان‬ ‫دەدرێ����ت‪ ،‬ئ��ارم��ی مەسیحی‬ ‫له‌سه‌رە»‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬وت��ی‪« :‬ئ��ەوان‬ ‫ب��ەش��اراوەی��ی‌و وردە وردە‬ ‫ك�����اردەك�����ەن‌و دەت��رس��ی��ن‬ ‫م��ن��داڵ��ەك��ان��م��ان ب��چ��ن��ە ژێ��ر‬ ‫كاریگەرییانەوە»‪.‬‬ ‫م��ن��دااڵن ئ��ارەزووی��ەك��ی‬ ‫زۆریان بۆ سەنتەرەكە هەیە‪،‬‬ ‫بەهۆی بوونی ئەو پێداویستییە‬ ‫م��ن��دااڵن��ەی ل��ەو س��ەن��ت��ەرەدا‬

‫هەیەو لە ناحیەكەدا نییە‪.‬‬ ‫ق��ەش��ە م��اس��ی��ۆ ن���وری‪،‬‬ ‫سەنتەرەكەیە‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬كارەكانیان‬ ‫ب��ۆ خزمەتكردنی راهێنانی‬ ‫منداڵە لەبوارە جیاوازەكانداو‬ ‫وتی‪« :‬سەنتەرەكە كۆمەڵێك‬ ‫چ��االك��ی��ی ل��ەخ��ۆ دەگ��رێ��ت‪،‬‬ ‫نەخۆشخانەیەكی‬ ‫ل��ەوان��ە؛‬ ‫ت��ێ��دای��ە ب��ۆ خ��زم��ەت��ك��ردن��ی‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان��ی ن��اح��ی��ەك �ە‌و‬ ‫لەهەمانكاتدا كۆمەڵێك خولی‬ ‫جۆراوجۆری تێدایه‌‪ ،‬لەوانە‪:‬‬ ‫خولی فێربوونی درووم��ان بۆ‬ ‫ژنان‪ ،‬لەگەڵ خولی فێربوونی‬ ‫زمانی ئینگلیزی بۆ مندااڵن‪،‬‬ ‫ك���ە ل���ەالی���ەن م��ام��ۆس��ت��ای‬ ‫ئەمریكییەوە فێر دەكرێن»‪.‬‬ ‫مامۆستایەكی كوردی ئەو‬

‫سەنتەرە‪ ،‬كە نەیویست ناوی‬ ‫باڵوبكرێتەوە‪ ،‬ئ��ام��اژە بەوە‬ ‫دەدات‪ :‬سەنتەرەكە لەالیەن‬ ‫رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی جیهانییەوە‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی دەك��رێ��ت‌و لە‬ ‫س��ەرج��ەم واڵت��ەك��ان��دا لقیان‬ ‫هەیەو لە كوردستانیشدا ئەو‬ ‫بەشەی لێكراوەتەوە‪.‬‬ ‫هەروەها وتی‪« :‬كۆمەڵێك‬ ‫قەشە ئەو رێكخراوە بەڕێوە‬ ‫دەبەن‪ ،‬كار بۆ بەمەسیحكردنی‬ ‫جیهان دەكەن‌و بەرنامەشیان‬ ‫بۆ كوردستان هەیە»‪.‬‬ ‫ق��ەش��ە م��اس��ی��ۆ ن���وری‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ئ��ێ��م��ە ئیسالممان‬ ‫خ��ۆش دەوێ���ت‌و ل��ێ��رەی��ن بۆ‬ ‫ئ����ەوەی خ��زم��ەت��ی خەڵكی‬ ‫بكەین»‪ ،‬ب��ەاڵم وەاڵم��ی ئەو‬ ‫پرسیارەی ن��ەدای��ەوە‪ ،‬بۆچی‬

‫ئینجیل دابەشدەكەن‌و تاچەند‬ ‫ه��ەوڵ��دەدەن ئایینی مەسیح‬ ‫باڵو بكەنەوە‪.‬‬ ‫بەپێی وتەی ئەو قەشەیە؛‬ ‫ك���ردن���ەوەی ئ���ەو س��ەن��ت��ەرە‬ ‫لەسەر داوای حكومەتی هەرێم‬ ‫بووە بۆ خزمەتكردنی مندااڵنی‬ ‫که‌سوکاری ئەنفالکراوان‪.‬‬ ‫وت��ی‪« :‬تەنیا ئامانجمان‬ ‫ئ��ەوەی��ە خ��زم��ەت بەخەڵكی‬ ‫ئ��ەم ن��اوچ��ەی��ە ب��ك��ەی��ن‪ ،‬تا‬ ‫ئەوكاتەی خەڵكی پێویستی‬ ‫ب���ە خ��زم��ەت��ك��ردن��ی ئێمە‬ ‫هەبێت‪ ،‬ئێمە ل��ەم ناوچەیە‬ ‫دەمێنینەوە»‪.‬‬ ‫س���ەرەت���ای ك���ردن���ەوەی‪،‬‬ ‫سەنتەرەكە بەكۆمەڵێك یاری‬ ‫جۆراوجۆر سەرنجی مندااڵنی‬ ‫که‌سوکاری ئەنفالیان بۆ الی‬ ‫خۆیان راكێشابوو‪ ،‬تادەهات‬ ‫منداڵی که‌سوکاری ئەنفالکراوان‬ ‫زی��ات��ر ل��ەو س��ەن��ت��ەرە نزیك‬ ‫دەبوونەوە‪ ،‬سەرپەرشتیارانی‬ ‫سەنتەرەكەش گرنگیی زیاتر‬ ‫بەمنداڵ دەدەن‪.‬‬ ‫م��اس��ی��ۆ ن�����وری‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«م����ەرج����ی ك����ردن����ەوەی‬ ‫سەنتەرەكە‪ ،‬ئەوەبووە دەبێت‬ ‫گرنگیی زیاتر بە منداڵ بدەین‪،‬‬ ‫بەاڵم نزیكبوونەوەی مندااڵنیش‬ ‫لەسەنتەرەكە‪ ،‬هۆكارێكی تر‬ ‫ب��ووە‪ ،‬كە زیاتر گرنگیی بە‬ ‫ئەوان بدەین»‪.‬‬ ‫ئ�����ەو‪ ،‬وت�����ی‪« :‬ئ��ێ��م��ە‬ ‫مەبەستمان نییە‪ ،‬بیروباوەڕی‬ ‫بچەسپێنین‪،‬‬ ‫مەسیحییەت‬ ‫بەاڵم مەبەستمانە بڵێین؛ ئێمە‬ ‫مەسیحین»‪.‬‬ ‫ك��اك��ەخ��ان ن��ەس��رەدی��ن‪،‬‬ ‫بەڕێوەبەری ناحیەی شۆڕش‪،‬‬

‫دەڵ��������ێ��������ت‪:‬‬ ‫چاودێریی كار‌و‬ ‫چ��االك��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫ئ�����ەو س���ەن���ت���ەرە‬ ‫دەك��ەن‪ ،‬وتی‪« :‬تاكو ئێستا‬ ‫هیچ كەسێك ن��ەه��ات��ووەت��ە‬ ‫الم����ان س���ەب���ارەت ب���ەوەی‬ ‫ئ��ەوان كاریگەرییان لەسەر‬ ‫م��ن��داڵ��ەك��ان��ی��ان ه��ەب��ێ �ت‌و‬ ‫ب��ی��روب��اوەڕی مەسیحییەت‬ ‫ب��چ��ەس��پ��ێ��ن �ن‌و ن���اڕەزای���ی‬ ‫دەرب���ب���ڕێ���ت‪ ،‬ه��ەرك��ەس‌و‬ ‫الیەنێك بیەوێت كاریگەریی‬ ‫لەسەر خەڵكی دابنێت‪،‬‬ ‫رێگای پێ نادەین»‪.‬‬ ‫م�������ەال س����ام����ان‬ ‫عوسمان‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫ن��اح��ی��ەی ش���ۆڕش‪،‬‬ ‫ب����ەگ����وم����ان����ەوە‬ ‫ل����ەو س��ەن��ت��ەرە‬ ‫دەڕوان��ێ��ت؛ که‌‬ ‫زیاتر گرنگیی‬ ‫ب����ەم����ن����داڵ‬ ‫دەدات‌و وت��ی‪:‬‬ ‫«ئ����ەوە ك��ارێ��ك��ی‬ ‫ب��اش نییە‪ ،‬چونكە منداڵ‬ ‫ب��ەئ��اس��ان��ی��ی دەت��وان��رێ��ت‬ ‫رابهێنرێت ل��ەس��ەر ئ��ەوەی‬ ‫ك��ە مەبەستیانە‪ ،‬چونكە‬ ‫پ���ەروەردەك���ردن���ی م��ن��داڵ‌و‬ ‫كاریگەریی دان��ان لەسەری‪،‬‬ ‫زۆر ئاسانترە بە ب��ەراورد‬ ‫بە كەسێكی گەورەو خاوەن‬ ‫ئیمانێكی تەواو»‪.‬‬ ‫ئ���ەو‪ ،‬ب���ەالی���ەوە گرنگ‬ ‫ن��ەب��وو‪ ،‬ئ���ەوان مەسیحین‌و‬ ‫لەو ناحیەیه‌ خزمەت دەكەن‪،‬‬ ‫وت����ی‪« :‬گ���رن���گ ئ��ەوەی��ە‬ ‫مەبەستی تریان نەبێت»‪.‬‬ ‫م���ام���ۆس���ت���اك���ەی ئ��ەو‬

‫س��ەن��ت��ەرە‪،‬‬ ‫پ����ێ����ی����وای����ە‪:‬‬ ‫ئ����ەو رێ��ك��خ��راوە‬ ‫لەهەوڵدایە بەچەند‬ ‫قۆناغێك كارەكانی‬ ‫بكات‪ ،‬وتی‪« :‬سەرەتا‬ ‫ب��ەخ��زم��ەت��گ��وزاری��ی‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��دەك��ەن بۆ‬ ‫ئ��ەوەی جێگەی خۆیان‬ ‫ب��ك��ەن��ەوە‪ ،‬دوات����ر ك��ار‬ ‫لەسەر كارمەندان دەكەن‌و‬ ‫وادەك����ەن پ��ەی��وەن��دی �ی‌و‬ ‫ئ��اش��ن��ای �ه‌ت��ی��ی��ان ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ك���ارم���ەن���دو ب��ەرپ��رس��ان��ی‬ ‫ن��اوچ��ەك��ەدا هەبێت‌‪ ،‬دوات��ر‬ ‫ه���ەوڵ���دەدەن ك��اری��گ��ەری��ی‬ ‫لەسەر نوخبە دروستبكەن‌و‬ ‫بچنە ناو خەڵكەوە»‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���چ���ەوان���ەی ئ��ەو‬ ‫ب��ۆچ��وون��ان��ەوە‪ ،‬ه����ی��ل�ال‬ ‫ع��������ەل��������ی‪،‬‬ ‫مامۆستای وەرزشە لە ناحیەی‬ ‫شۆڕش‪ ،‬پێیوایە‪ :‬سەنتەرەكە‬ ‫لەبواری وەرزش��دا خزمەتی‬ ‫بەناوچەكە گەیاندووە‪.‬‬ ‫بەڕێوەبەری ناحیەكەش‪،‬‬ ‫دەڵ���ێ���ت‪ :‬ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫گشتیی بوونی ئەو سەنتەرە‬ ‫ل��ە ن��اوچ��ەك��ەدا پێویستە‪،‬‬ ‫ه��ەرك��ارێ��ك ببێته‌ بەهۆی‬ ‫خ��زم��ەت��ك��ردن��ی خ��ەڵ��ك��ی‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��وی��س��ت��ی دەزان���ی���ن‌و‬ ‫پشتگیریی لێ دەكەین‪.‬‬

‫بۆچی لە هاوسەرگیریی دەترسیت؟‬ ‫ریپۆرتاژی‪ :‬ئاشتی عەبدوڵاڵ‬ ‫محەمەد ئەحمەد‬ ‫‪..............................‬‬ ‫ب���ەش���ێ���ك ل����ە ك���چ���ان‌و‬ ‫ك���وڕان‪ ،‬كە هاوسەرگیرییان‬ ‫پێكنەهێناوە‪ ،‬دەیگەڕێننەوە‬ ‫بۆ ئامۆژگاریی هاوڕێكانیان‪،‬‬ ‫ب����ەوەی پێكهێنانی ژی��ان��ی‬ ‫هاوسەرگیریی كارێكی هەڵەیەو‬ ‫هەتا نەچنە ن��او ئ��ەو ژیانە‬ ‫سەختەوە‪ ،‬هەستی پێ ناكەن‪.‬‬ ‫پ��س��پ��ۆڕان‌و دەروون��ن��اس��ان��ی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬هۆكارەكەی بۆ‬ ‫ت���رس‌و ن��ەب��وون��ی ج��ورئ��ەت‌و‬ ‫هەندێك ك��ات بێئیرادەیی‪،‬‬ ‫دەگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫ه��اون��از سەعید‪ ،‬كچێكی‬ ‫(‪ )26‬س����اڵ����ە‪ ،‬ت���ووش���ی‬ ‫دڵ��ەڕاوك �ێ‌و بیركردنەوەیەكی‬ ‫قووڵ بووە‪ ،‬لەكاتێكدا كە چەند‬ ‫جارێك هەلی هاوسەرگیریی‬ ‫بۆ هەڵكەوتووە‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫كاریگەریی ئامۆژگاریی ئەو‬ ‫هاوڕێیانەی لەسەر بووە‪ ،‬كە‬ ‫پێكهێناوە‪،‬‬ ‫هاوسەرگیرییان‬ ‫«پەشیمانبووه‌تەوە‌و‬ ‫بۆیە‬ ‫نەیتوانیوە بڕیار بدات»‪.‬‬ ‫ه������اون������از‪ ،‬دەڵ����ێ����ت‪:‬‬ ‫«ن���ەم���دەت���وان���ی ب���ڕی���اری‬ ‫هاوسەرگیریی بدەم‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫ئەو كەسانەی بۆ هاوسەرگیریی‬ ‫پێیان دەوتم‪ ،‬هیچ هەڵوێستێكی‬

‫وای��ان نەبوو‪ ،‬كە وام لێبكات‬ ‫رازی نەبم پێیان‌و قبووڵیان‬ ‫نەكەم»‪.‬‬ ‫ك���چ���ەك���ە‪ ،‬ئ����ام����اژەی‬ ‫ب���ەوەدا‪ :‬هاوڕێیه‌كانی چەند‬ ‫س��اڵ��ێ��ك��ە ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی��ان‬ ‫پێكهێناوە‪ ،‬ب���ەاڵم ب��ەه��ۆی‬ ‫«ن��ائ��ارام��ی��ی»ی��ان��ەوە ل��ەو‬ ‫ژیانەدا‪ ،‬ئامۆژگارییان كردووە‬ ‫هاوسەرگیریی نەكات‪ ،‬بۆیە ئەو‬ ‫كاتانەی لەدڵەڕاوكێیەكی زۆردا‬ ‫بەسەر بردووە‪.‬‬ ‫دەش��ی��وت‪« :‬هاوڕێكانم‬ ‫پێش خ��ۆم هاوسەرگیرییان‬ ‫ك���ردووەو ئێستا پەشیمانن‬ ‫لەپێكهێنانی ئەو پرۆسەیە»‪.‬‬ ‫ب���اس���ی ل������ەوەش دەك�����رد‪:‬‬ ‫ه��ەم��وو ك��ات ب��ی��رم ل���ەدوای‬ ‫هاوسەرگیریی ك��ردووەت��ەوە‪،‬‬ ‫ئ����ەوە س�������ەڕەرای ئ����ەوەی‬ ‫م��اڵ��ەوەم��ان زۆر جەختیان‬ ‫لێدەكردمەوە‪ ،‬كە بڕیاربدەم‌و‬ ‫هاوسەرگیریی ئەنجام بدەم‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ه��ەم��وو كاتێك وت��ەی‬ ‫هاوڕێكانم بیردەهاتەوە؛ كە‬ ‫پێكهێناوەو‬ ‫هاوسەرگیرییان‬ ‫خۆشحاڵ نین لە ژیانیاندا‪.‬‬ ‫ب���������ەالی ت������وێ������ژەرە‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی��ی��ەك��ان��ەوە‪ ،‬ئەو‬ ‫ك��ەس��ان��ەی وت���ەی ب��ەرام��ب��ەر‬ ‫ب���ەش���ێ���وەی���ەك���ی س��ل��ب��ی �ی‌و‬ ‫ب��ەڕادەی��ەك��ی وەه��ا كاریگەر‬ ‫وەردەگ��������رن‪ ،‬ك���ە ك��اری��ان‬

‫ت��ێ��دەك��ات‪ ،‬ب��ڕی��اری تایبەت‬ ‫ب���ەخ���ۆی���ان ل���ە ن��م��وون��ەی‬ ‫هاوسەرگیریی بگۆڕن‪ ،‬كەسانی‬ ‫«الواز‌و بێ ئیرادەن»‪.‬‬ ‫ناسك محەمەد‪ ،‬توێژەری‬ ‫كۆمەاڵیەتی‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەو‬ ‫كەسانەی لە ئەزموونی ژیانیان‬ ‫كاریگەریی‬ ‫دەسڵەمێنەوەو‬ ‫خ��راپ��ی��ان دەك��رێ��ت��ە س��ەر‪،‬‬ ‫هەندێكیان كەسانی بێئیرادەن‌و‬ ‫الوازن ل��ە كەسێتیدا‌و زۆر‬ ‫پەیوەست نین به‌ هەڵوێست‌و‬ ‫ه��ەڵ��س��وك��ەوت‌و ق��ەن��اع��ەت‌و‬ ‫بیروباوەڕەكانی خۆیان»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ەوان��ەی كە‬ ‫ناتوانن هەنگاو بنێن‌و هەموو‬ ‫ك��ات ل��ە شکست دەت��رس �ن‌و‬ ‫ن��ای��ان��ەوێ��ت خ��ۆی��ان تووشی‬ ‫سەركێشیی بكەن‌و مانەوەیان‬ ‫لەشوێنی خۆیاندا بەباشتر‬ ‫دەزانن‪ ،‬ئەو توێژەرەی بواری‬ ‫ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی دەڵ���ێ���ت‪ :‬بە‬ ‫نوشوستییەكی ت��ردا دەڕۆن‪،‬‬ ‫چونكە نابێت مرۆڤ لەشوێنی‬ ‫خۆیدا بمێنێتەوەو پێویستی بە‬ ‫گۆڕان هەیە‪.‬‬ ‫سامان كەریم‪ ،‬گەنجێكی‬ ‫(‪ )33‬ساڵە‪ ،‬تائێستا نەچووەتە‬ ‫ژی��ان��ی ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی��ەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوەی ن��ەش��اردەوە‪ ،‬كە زۆر‬ ‫لە هاوڕێیه‌كانی هانی دەدەن‬ ‫پرۆسەی هاوسەرگیریی ئەنجام‬ ‫نەدات‌و پێی دەڵێن‪« :‬نەكەی‬

‫توێژه‌رانی کۆمه‌اڵیه‌تیی‪ ،‬ئه‌وانه‌ی ترسیان له‌ هاوسه‌رگیریی هه‌یه‌؛ به‌بێ ئیراده‌ ناوده‌به‌ن‬ ‫بكەیت‌و‬ ‫هـــــــاوسەرگیریی‬ ‫چیت داوە لەو سەرئێشەیە»‪.‬‬ ‫ئەو گەنجە‪ ،‬لەو بڕوایەدایە‪:‬‬ ‫ل���ەب���ەرئ���ەوەی ب���اری ژی���ان‌و‬ ‫گوزەرانی ئێستا قورس بووەو‬ ‫نەگونجاندنی بەرامبەرەكەت‬ ‫لەگەڵتدا كێشەی زۆرت بۆ‬ ‫دروس��ت دەك��ات‌و به‌ ئاسانیی‬ ‫ناتوانیت بڕیاری هاوسەرگیریی‬ ‫ب��دەی��ت‪ ،‬ئ���ەوە ج��گ��ەل��ەوەی‬

‫«ئ��ام��ۆژگ��اری��ی ه��اوڕێ��ك��ان‪،‬‬ ‫كاریگەریی خۆیان هەیە»‪.‬‬ ‫س���ام���ان‪ ،‬وای ب���ەالوە‬ ‫باشه‌‪ ،‬ئەگەر گەنجان پێش‬ ‫ئامۆژگاریی‬ ‫هاوسەرگیریی‪،‬‬ ‫كەسانی دەوروبەرو هاوڕێیان‌و‬ ‫كەسانی بەئەزموون‌و وتەكانیان‬ ‫وەربگرن‪ ،‬چونكە لەوبڕوایەدایە‪:‬‬ ‫«ئەو كەسانە دڵسۆزن‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێویستە وتەكانیان بەهێند‬

‫وەربگیرێت؛ تاكو تۆ هەڵەی‬ ‫ئ��ەوان دووب���ارە نەكەیتەوەو‬ ‫وەك ئەزموونێكی تایبەتی‬ ‫خۆت‪ ،‬سوودی لێوەربگریت»‪.‬‬ ‫پ��ێ��چ��ەوان��ەی ن��م��وون��ەی‬ ‫ئەو دوو گەنجەی لەپێشەوە‬ ‫باسی خۆیان ك��رد‪ ،‬که‌سانی‬ ‫ت���ر ه����ەن وت�����ه‌ی خ �ه‌ڵ��ک��ی‬ ‫کاریگه‌رییان به‌سه‌ره‌وه‌ نابێت‪،‬‬ ‫ه��ەر وەك ن��م��وون��ە‪ ،‬پەروین‬

‫مەعروف‪ )21( ،‬ساڵ‪ ،‬باس‬ ‫لەوە دەك��ات‪ :‬هەرچەندە زۆر‬ ‫ل��ە دەورووب�����ەرو هاوڕێیانی‬ ‫خ��ۆزگ��ەی��ان پ��ێ خ��واس��ت��ووە؛‬ ‫كە هاوسەرگیریی نەكردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو وتانە كاریگەرییان‬ ‫ن��ەب��ووەو تووشی حاڵەتێكی‬ ‫وا ن��ەب��ووە؛ دوورب��ك��ەوێ��ت��ەوە‬ ‫لەوەی كە بڕیاری پێكهێنانی‬ ‫هاوسەرگیریی لەگەڵ كەسێكی‬ ‫گونجاودا بدات‌و دەڵێت‪« :‬ئەو‬ ‫قسانە كاری تێنەكردم‪ ،‬چونكە‬ ‫م��ەرج نییە ئەو وتانە راست‬ ‫دەربچن‪ ،‬كەسەكان جیاوازن‬ ‫لەیەكتر»‪.‬‬ ‫ه��ەر ل��ەب��ارەی ت��رس لە‬ ‫هاوسەرگیریی‪ ،‬ناسك محەمەد‪،‬‬ ‫توێژەری كۆمەاڵیەتی دەڵێت‪:‬‬ ‫«م��رۆڤ��ی وەس��ت��او مرۆڤێكی‬ ‫دۆڕاوەو ترسنۆكە»‪.‬‬ ‫روون���ی���ش���ی���ده‌ک���ات���ه‌وه‌‪:‬‬ ‫ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی بنەمایەكی‬ ‫پ��ت��ەو ل��ەژی��ان��ی ت��اك��ەك��ان��دا‬ ‫بنیاد دەنێت‌و بە پیرۆزترین‬ ‫ه���ەن���گ���اوی م��رۆڤ��ای��ەت��ی��ی‬ ‫دەزان��رێ��ت‌و لەڕێیەوە مرۆڤ‬ ‫فێری جوان تەماشاكردنی ژیان‬ ‫دەبێت‌و ژیانی بریتی دەبێت‬ ‫لەبەخشندەیی‌و گ��ەورەی �ی‌و‬ ‫ه���اوك���اری���ك���ردن���ی ی��ەك��ت��رو‬ ‫دووركەوتنەوە لەخۆپەرستیی‌و‬ ‫ت��اك��ڕەوی �ی‌و قبووڵنەكردنی‬ ‫كەسانی دەوروبەر‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫زیاتر له‌ ساڵێکه‪ ‌،‬په‌یکه‌ری «قانع»ی شاعیر له‌ گۆڕه‌پانی شاره‌وانیی پێنجوێنه‌‌و له‌ته‌نیشت‬ ‫ئۆتۆمبێلی ژینگه‌پارێزه‌وه‌‪ ،‬دانراوه‌‪.‬‬

‫شەش بانگێشتی رەتكردووەتەوە‬

‫عادل هەورامی‪ :‬سلێمانی؛ دڵی شكاوە‬ ‫سابات ‪-‬‬ ‫سەروەر محەمەد‬ ‫عادل هەورامی‪ ،‬دوا‬ ‫ئەلبوومی خۆی بەناوی‬ ‫«سلێمانی» باڵوكردەوەو‬ ‫ئەو ناوەش بۆ بارودۆخی‬ ‫چەند مانگی راب��ردووی‬ ‫ش�������اری س��ل��ێ��م��ان��ی‬ ‫دەگ���ەڕێ���ن���ێ���ت���ەوەو لە‬ ‫لێدوانێكدا بۆ «سابات»‬ ‫وت��ی‪« :‬سلێمانی‪ ،‬دڵی‬ ‫ش���ك���اوە‌و وی��س��ت��م ئ��ەم‬ ‫سیدییە نوێیە ببێتە‬ ‫ئاشتییەك بۆی»‪.‬‬

‫سابات ‪ -‬خالید مەحمود‬ ‫پ��ەی��ك��ەری «ق��ان��ع»ی‬ ‫شاعیر‪ ،‬زیاتر لە ساڵێكە‬ ‫ل��ە ح��ەوش��ەی ش��ارەوان��ی��ی‬ ‫پ��ێ��ن��ج��وێ�ن‌و ل��ەن��او چەند‬ ‫ئۆتۆمبێلێكی ژینگەپارێزییدا‬ ‫ب��ێ ن��از ف���ڕێ���دراوە‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫لەكاتێكدایە‪ ،‬پێشتر لە‬ ‫فولكەیەكی ش��ارۆچ��ك��ەی‬ ‫پێنجوێندا دانرابوو‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب��ەالب��ردن��ی‬ ‫ئ��ەو پ��ەی��ك��ەرەو دان��ان��ی لە‬ ‫ح��ەوش��ەی ش��ارەوان��ی��ی��دا‪،‬‬ ‫«ئازاد عەبدوڵاڵ» سەرۆكی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی پێنجوێن‪ ،‬بە‬ ‫«س���اب���ات»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«پێشتر بە شێوەیەكی كاتیی‬ ‫ل��ەو فولكەیە داماننابوو‪،‬‬ ‫چاوەڕوانی ئەوەین شەقامە‬ ‫دوو سایدەكەی پێنجوێن تەواو‬

‫بێت‪ ،‬یان لە دەروازە‪ ،‬یاخود‬ ‫ل��ە شوێنێكی هاوشێوەی‬ ‫ئەودا دایدەنێین»‪.‬‬ ‫س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی��ی‪،‬‬ ‫ب��اس��ی ل���ەوەش���ك���رد‪ :‬كە‬ ‫ب��ۆ دان���ان���ی پ��ەی��ك��ەرەك��ە‬ ‫ل��ە جێگایەكدا ئ��اگ��اداری‬ ‫پ����ەروەردەی پێنجوێن‪-‬یان‬ ‫ك����ردووە‪ ،‬بیبەنە ب���ەردەم‬ ‫پ����ەروەردە‪ ،‬ب��ەاڵم «نەیان‬ ‫برد»‪.‬‬ ‫له‌مباره‌یه‌و‌ه مه‌م بورهان‬ ‫قانع‪ ،‬ک���وڕه‌زای «قانع»ی‬ ‫شاعیر‪ ،‬قسه‌کانی سه‌رۆکی‬ ‫ش���اره‌وان���ی���ی پێنجوێنی‬ ‫ره‌تکرده‌وه‌و رایگه‌یاند‪« :‬ئه‌و‬ ‫قسان ‌ه هیچ بنه‌مایه‌کیان‬ ‫نییه‌و س�ه‌رۆک��ی ش��اره‌وان��ی‬ ‫راس��ت ناکات‪ ،‬من خۆم له‌‬ ‫مه‌راسیمی په‌رده‌الدان له‌سه‌ر‬ ‫په‌یکه‌ره‌که‌ی «قانع»ی نه‌مر‬

‫سابات ‪ -‬ئاژانسەكان‪:‬‬ ‫دواج��ار جینیفەر لۆپێزی خانمە‬ ‫گۆرانیبێژ‪ ،‬لە مارك ئەنتۆنی هاوسەری‬ ‫جیابووەوە كە گۆرانیبێژێكی التینییە‪.‬‬ ‫ئەو دوو هونەرمەندە ناودارە‪ ،‬حەوت‬ ‫ساڵ لەمەوبەر ئاهەنگی هاوسەرگیرییان‬ ‫ئەنجامداو لە ئێستاشدا دوو منداڵی دووانەی‬ ‫تەمەن س ‌ێ ساڵیان هەیە‌و وا دەردەكەوت‬ ‫پەیوەندییەكی بەهێزیان هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دواجار وەك زۆرێك لە ئەستێرەكان لێك‬

‫ع�����ادل ه���ەورام���ی‬ ‫(‪ 39‬س��اڵ)‪ ،‬كە (‪)18‬‬ ‫س��اڵ ل��ەم��ەوب��ەر یەكەم‬ ‫گۆرانی بەناوی (قەاڵی‬ ‫س��ەن��گ��ب��اران��ی خ���ەم)‬ ‫باڵوكردووەتەوە‪ ،‬تائێستا‬ ‫ب���ەردەوام���ە ل��ە ك��اری‬ ‫هونەریی‌و خاوەنی شەش‬ ‫سیدی تۆماركراوە‪ ،‬دوا‬ ‫بەرهەمیشی ئەلبوومێكی‬ ‫گ���ۆران���ی���ی���ە ب���ەن���اوی‬ ‫«سلێمانی»‪.‬‬ ‫ئ�������ەو‪ ،‬ه����ۆك����اری‬ ‫ئەلبوومەكەی‬ ‫ناونانی‬ ‫ب��ۆ «س��اب��ات» ئاشكرا‬ ‫دەك���������ات‌و دەڵ���ێ���ت‪:‬‬

‫«هەستم كرد سلێمانی‬ ‫دڵی شكاوە‌و ناڕەحەتە‬ ‫بەهۆی ئەو بارودۆخەی‬ ‫لە چوار مانگی رابردوودا‬ ‫بەخۆیەوە بینی‪ ،‬ویستم‬ ‫ئ���ەم سیدییە نوێیه‌م‬ ‫ببێت بە ئاشتییەك بۆ‬ ‫سلێمانی‪ ،‬جگەلەوەی لە‬ ‫سیدییەكەمدا گۆرانییەكی‬ ‫ت����ێ����دای����ە ب����ەن����اوی‬ ‫سلێمانی»‪.‬‬ ‫ع����ادل ه���ەورام���ی‪،‬‬ ‫جەخت لەوە دەكاتەوە‪:‬‬ ‫گ��ۆران��ی ب��ۆ «ك���ورد»‬ ‫دەڵێت‪ ،‬ب��ەاڵم پێیوایە‪:‬‬ ‫ت����ازەگ����ەری����ی����ە‪ ،‬ك��ە‬

‫ئاماده‌بووم‌و هیچ بڕیارێکی‬ ‫وه‌هانه‌بووه‌»‪ .‬وتیشی‪« :‬بۆ‬ ‫حکومه‌تی هه‌رێم جێی شه‌رم ‌ه‬ ‫ک ‌ه شاره‌وانییه‌که‌ی به‌وجۆر‌ه‬ ‫رێز ل ‌ه شاعیرێکی گ�ه‌وره‌ی‬ ‫گه‌له‌که‌مان ده‌گرێت»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە دانانی‬ ‫پەیكەرەكە ل��ە شوێنێكی‬ ‫شیاو‪ ،‬یان لەناو پەروەردە‪،‬‬ ‫رەزا محەمەد‪ ،‬قایمقامی قەزای‬ ‫پێنجوێن بۆ «سابات» وتی‪:‬‬ ‫«ب��ەردەم پ��ەروەردە بەشیاو‬ ‫ن��ازان��م‪ ،‬چونكە شوێنێكی‬ ‫پ��ێ��چ�ە‌و ب��ەرچ��او نییە»‪،‬‬ ‫‌وتیشی‌‪« :‬لە بەرنامەیاندایە‬ ‫ئ��ەم��س��اڵ ك��ە ل��ە ن��اوەن��دی‬ ‫ش��اردا باخچەیەك دروس��ت‬ ‫بكەن‪ ،‬بۆیە بڕیارمانداوە‬ ‫لەناو ئەو باخچەیه‌دا‪ ،‬یاخود‬ ‫لە دەروازەی شاری پێنجوێن‬ ‫دایبنێین»‪.‬‬

‫جیابوونەوەو لە نووسراوێكی هاوبەشدا‬ ‫ك��ە ل��ە گ��ۆڤ��اری «پ��ی��وپ��ڵ» ب�ڵاوی��ان‬ ‫ك��ردووەت��ەوە‪ ،‬رایانگەیاند‪« :‬بڕیارماندا‬ ‫كۆتایی بە هاوسەرگیریمان بهێنین»‪،‬‬ ‫ئەوەشیان بە بریارێكی قورس ناوبردووە‪.‬‬ ‫جینیفەری تەمەن (‪41‬س���اڵ)‪ ،‬كە‬ ‫جگە لە گۆرانیوتن‪ ،‬وەك ئەكتەر لە‬ ‫چەند فیلمێكدا رۆڵ��ی بینیوە‌و چەند‬ ‫جارێك لە پێشبڕك ‌ێ جیهانییەكاندا‬ ‫پلەكانی پێشەوەی بەدەستهێناوە لە‬ ‫شۆخوشەنگیدا‪ ،‬ب��ەاڵم ئەوانە نەبوونە‬

‫پاساوی بەردەوامیی هاوسەرگیرییەكە‪،‬‬ ‫بەتایبەت كە دوو كاری نوێی جینیفەر‬ ‫بە هۆكاری لێكجیابوونەوەكە دادەنرێن‪،‬‬ ‫ئەوانیش؛ واژۆك��ردن��ی گرێبەستی دوو‬ ‫فیلم ك��ە ب��ە جەستەی «رووت»ه‌وه‌‬ ‫دەردەكەوێت‪ ،‬هەروەها پەیوەستبوونی‬ ‫لۆپێز ب��ە ب��ەرن��ام��ەی بەهرەمەندیی‬ ‫«ئەمریكان ئ��ای��دڵ»‪ ،‬ب��ە هۆكارێكی‬ ‫ت���ری ج��ی��اب��وون��ەوەك��ەی دادەن���رێ���ت‌و‬ ‫هاوسەرەكەشی بێزارە لە گرنگیدانی‬ ‫خانمەكەی بەو بەرنامەیە‪.‬‬

‫هەورامییەك گۆرانییەك‬ ‫بەسەر سلێمانییدا بڵێت‪.‬‬ ‫ع���ادل‪ ،‬خ��ێ��زان��دارەو‬ ‫دوو كچ‌و كوڕێكی هەیە‪،‬‬ ‫ب��ۆ ك��ۆن��س��ێ��رت‌و ك��اری‬ ‫هونەریی چەند سەفەرێكی‬ ‫ب���ۆ دەرەوەی واڵت‬ ‫كردووە‌و لەو بڕوایەدایە‪،‬‬ ‫س����ەرك����ەوت����ووب����ووە‬ ‫تێیاندا‌و وتیشی‪« :‬لەم‬ ‫ماوەیشدا‪ ،‬نزیكەی شەش‬ ‫دەعوەتنامەم بۆهاتووە‪،‬‬ ‫بەاڵم كاتی ئەوەم نەبووە‬ ‫بچم‪ ،‬چونكە سەرقاڵی‬ ‫ب��ەره��ەم��ە ن��ۆی��ی��ەك��ەم‬ ‫بووم»‪.‬‬

‫حسێن حەسەن‪ ،‬سەرقاڵی‬ ‫دوو كورتە فیلمە‬ ‫سابات‪ ،‬ئەیاز كەرەم‪ -‬دهۆك‬ ‫حسێن ح��ەس��ەن‪-‬ی دەرهێنەر‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوە دەك��ات‪:‬‬ ‫سەرقاڵی بەرهەمهێنانی دوو كورتە فیلمە لەسەر دۆخی ژیان‬ ‫لە كوردستان‌و نیگەرانیی خۆشی دەردەبرێت لە پیشاندانی‬ ‫ئەو زنجیرە درامایانەی «دژی كوردن»‌و لە هەندێك كەناڵەوە‬ ‫پەخش دەكرێت‪.‬‬ ‫حسێن حەسەن‪ ،‬كە دەرهێنەرێكی گەنجی شاری دهۆكە‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكدا بۆ «سابات»‪ ،‬ئاماژە بە كارە نوێكانی دەكات‪ ،‬كە‬ ‫دوو كورتە فیلمە‌و هەریەكەیان (‪ )16‬خولەكەو یەكێكیان باس‬ ‫لەژیانی منداڵێكی كوردستانی باكوور دەكات‪ ،‬لەناو سیستمێكی‬ ‫سەتەمكارییدا ژیان بەسەردەبات‪.‬‬ ‫ئەو‪ ،‬دڵگرانە لە پەخشكردنی ئەو دراما توركیانەی لە هەندێك‬ ‫كەناڵی كوردییەوە پەخش دەكرێن‌و دەڵێت‪« :‬یارمەتیدەری ئەو‬ ‫سیاسەتانه‌یە‪ ،‬كە دژی كوردن‪ ،‬ئەوانە هەڕەشەیەكی گەورەن‬ ‫بۆ سەر كلتووری كوردی‪ ،‬كە ئامانجیان لەناوبردنی درامای‬ ‫كوردییە»‪ ،‬لەو سۆنگەیەشەوە داوا لە دەرهێنەرە كوردەكان‬ ‫دەك��ات‪ ،‬گرنگیی بەكارەساتەكانی گەلەكەیان ب��دەن‪« ،‬كە‬ ‫تائێستا هەندێك شت هەیە كاری لەسەر نەكراوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫بەجیهان بناسێنرێن»‪.‬‬ ‫ئ��ەو دەره��ێ��ن��ەرە‪ ،‬نكۆڵیی ن��اك��ات ل��ە «ك��ەم��ی��ی»‬ ‫ه��ون��ەری��ی��ەك��ان��ی‬ ‫بەشداریی ژنان لە بەرهەمە‬ ‫دەڤ�����������ەری‬ ‫س�����ن�����ووری ده�����ۆك‌و‬ ‫ن����ەری����ت����ی‬ ‫ب��ادی��ن��ان‪ ،‬ئ���ەوەش بۆ‬ ‫بـــەپێویستی‬ ‫كۆمەڵگە دەگەڕێنێتەوە‌و‬ ‫خولیایان بۆ‬ ‫دەزانێت‪ ،‬ژنان‌و ئەوانەی‬ ‫پ��ێ��ی خ��ۆی��ان‬ ‫هونەر هەیە‪ ،‬رۆڵ‌و جێ‬ ‫بەهێز بكەن‪.‬‬ ‫ه����ان����دان����ی‬ ‫ل��ەب��ارەی ه��اوك��اری�ی‌و‬ ‫وت����������ی‪:‬‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیریشەوە‪،‬‬ ‫«وەزارەت��������������ی‬ ‫رۆش���ن���ب���ی���ری���ی‬ ‫ئ��اوڕ لەهەندێك‬ ‫ه���ون���ەرم���ەن���د‬ ‫دەدات���������ەوە‌و‬ ‫هەندێكی تریش‬ ‫پەراوێز دەخات‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم پێویستە‬ ‫ئ��ەو وەزارەت���ە‬ ‫ب��ەگ��ش��ت��ی��ی‬ ‫ل��ەخ��زم��ەت��ی‬ ‫هونەرمەنداندا‬ ‫ب��ێ��ت‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫ب����ەداخ����ەوە‬ ‫هەندێك جار‬ ‫پ��ێ��چ��ەوان��ە‬ ‫بووە»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫قاچ؛ بۆ گه‌نجێک ده‌چێنرێت‬

‫سابات‪ :‬لە واڵت��ی ئیسپانیا‪،‬‬ ‫تیمێكی پزیشكیی ك��ە ل��ە (‪)50‬‬ ‫پزیشكی پسپۆڕ پێكهاتبوون‪،‬‬ ‫توانییان نەشتەرگەرییەكی «چاندنی‬ ‫ق��اچ» بەسەركەوتوویی ئەنجام‬

‫بدەن‪.‬‬ ‫ئەو نەشتەرگەرییە‪ ،‬كە ماوەی‬ ‫(‪ )10‬سەعاتی خایاند‪ ،‬بۆ هاواڵتییەكی‬ ‫ت��ەم��ەن (‪ )20‬س��اڵ ئەنجامدرا‪،‬‬ ‫كە بەهۆی رووداوێ��ك��ی هاتوچۆوە‬

‫هەردوو قاچی لەدەست دابوو‪ ،‬دوای‬ ‫ئەنجامدانی نەشتەرگەرییەكەش‪،‬‬ ‫پزیشكەكان رایانگەیاند‪ :‬گەنجەكە‬ ‫دەتوانێت دوای سێ‌ مانگ لەسەر‬ ‫«قاچەكان»ی خۆی بوەستێتەوە‪.‬‬

‫نوێنەر‪ ،‬تەنیا لە «فەیسبووك»ە‬ ‫سابات ‪ -‬شارا‬

‫ب�����ەالی ن��وێ��ن��ەر‬ ‫ئەحمەد‪-‬ی گۆرانیبێژەوە‪،‬‬ ‫فەیسبووك بە بایەخترە‬ ‫لە كەناڵە تەلەفزیۆنییە‬ ‫كوردییەكان‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫ل��ەڕێ��ی ئ��ەو ت��ۆڕە‬ ‫كۆمەاڵیەتییەوە‬

‫سمكۆ جاف‬ ‫(‪)2‬‬ ‫هەموو كەس دەتوانێت بە بەردەوامیی بیرۆکه‌یەك‬ ‫بنێرێت‌و ئەنجامەكەی دەست بكەوێت‪ ،‬وەك یەكێك لە‬ ‫نووسەركان‪ ،‬دەڵێت‪( :‬بیرۆکه‌كان شتێكن هەستپێكراون)‪،‬‬ ‫چونكە هەر فیكرەیەك دێت بە مێشكماندا بەخێرایی شەپۆل‬ ‫دەنێرێت‌و ئەو شەپۆلە كار لەكەسانی دەوروبەرمان دەكات‪،‬‬ ‫وەك بەردێك بگریتە ناو ئاو‪ ،‬شەپۆل دروس��ت دەكات‌و‬ ‫شەپۆلەكان فراوانتر دەبن‪ ،‬هەر چەندە دوور بن لە چەقەوە‬ ‫(شوێنی كەوتنی بەردەكە)‪.‬‬ ‫تەنانەت «بیر»‪ ،‬كار لەخۆشمان دەكات؛ بۆ نموونە بیر‬ ‫بكەرەوە لە بێزاریی‌و بێتاقەتی‪ ،‬مێشكت دەست دەكات بە‬ ‫ناردنی شەپۆلی بێزاریی‌و بێتاقەتیی بۆ كەسانی دەوروبەرت‌و‬ ‫ئەوانیش هەست بەبێزاریی دەكەن‪ ،‬پاشان شەپۆلەكان كار‬ ‫لەخۆت دەك ‌هن‌و هەست بەبێزاریی دەكەیت‌و ئەو بێزارییە لە‬ ‫رووخسار‌و جوڵەی جەستەتدا دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫ئەقڵی نائاگا‪ ،‬وشەی (نا) تێناگات؛ ئەگەر بڵێیت‪( :‬من‬ ‫نامەوێت نەخۆش بم)‪ ،‬ئەقڵی نائاگا ئەو وشەیە ناخوێنێتەوەو‬ ‫وا تێدەگات كە تۆ دەتەوێت نەخۆش بیت‪ ،‬بۆ نموونە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫پێت بڵێم‪( :‬بیر مەكەرەوە لە شێرێكی سپی)‪ ،‬یەك سەر‬ ‫وێنەی شێرێكی سپی دێتە بەرچاوت ‪.‬‬ ‫ئەمەش زۆر ئاشكرایە لە منداڵدا‪ ،‬ئەگەر پێی بڵێیت‪:‬‬ ‫(مەجوڵێ‌ لە شوێنی خۆت‪ ،‬یەكەمجار منداڵەكە جوڵە‬ ‫دەكات‪ ،‬لەبەر ئەوەی ئەقڵی نائاگا وشەی (مە) تێناگات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەقڵی ئاگا فریا دەكەوێت‌و مانای رستەكە چاك‬ ‫دەكات‌و منداڵەكە دەوەستێت)‪.‬‬ ‫ئەقڵی ئاگا‪ ،‬بەرپرسیارە لەهەموو بڕیاردانەكانت لە‬ ‫ژیاندا‪ ،‬ئ��ەوەی دەیكەیت‌و ئ��ەوەی بەتەمای لە ئایندەدا‬ ‫بیكەیت‪ ،‬ئەقڵی نائاگا‪ ،‬هیچ رۆڵێكی نییە لەو بڕیاردانە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر بزانی چۆن بەكاری بێنیت‪ ،‬ئەو كار دەكات‬ ‫بۆ بەدیهێنانی ئەو ئەنجامەی كە وەریدەگرێ‌ لە «ئەقڵی‬ ‫ئاگا»‪ ،‬واتە «ئەقڵی نائاگا» كار ناكات‪ ،‬ئەگەر ئەنجامی بۆ‬ ‫دیاریی نەكرێت‪ ،‬تا بەدیبێنێت‪ ،‬یان كێشەیەك بناسێنێت‪ ،‬تا‬ ‫چارەسەری بكات‪.‬‬ ‫ئەگەر ئەقڵ بچووێنین بە كۆمپیوتەر‪ ،‬ئەوە ئەقڵی‬ ‫ئاگا‪ ،‬وەك پرۆگرامەر وایە‌و ئەقڵی نائاگا‪ ،‬وەك بەرنامەی‬ ‫كۆمپیوتەرەكەیە‌و چۆنی بوێت پرۆگرامەرەكە بەرنامەكە‬ ‫دەیكات‪ ،‬بەاڵم وەك یەكێك لە زاناكانی گەشەپێدانی مرۆیی‬ ‫دەڵێت‪« :‬ئەقڵی نائاگا‪ ،‬وەك كۆمپیوتەر كار دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هیچ كۆمپیوتەرێك لەجیهاندا نابێتە هاوشێوەی ئەقڵی‬ ‫نائاگا»‪.‬‬ ‫مرۆڤ لەكاتی نانخواردندا‪ ،‬ئەقڵی ئاگا بەكار ناهێنێت‪،‬‬ ‫ئەقڵی نائاگا‪ ،‬خواردنەكە بە كەوچك لەقاپەوە دەبات بۆ‬ ‫دەم‌و پێویست ناكات چاو بەكاربێنێت بۆ دیاركردنی رێگای‬ ‫كەوچكەكە بۆ دەم‪ ،‬چونكە ئەو كارە بووەتە عادەت‪ ،‬كە لە‬ ‫«ئەقڵی نائاگا»وە پرۆگرام كراوە‪.‬‬

‫یادێك بۆ هونەرمەندە سەوزەكە‬ ‫گەشەپێدانی مرۆیی‬

‫عەقڵی نائاگا‬

‫كـــــــارەكانی بە «نێودەوڵەتیی»‬ ‫دەب����ن‪ ،‬ه���اوك���ات بێئومێدیی‬ ‫خ��ۆی ناشارێتەوە لە وەزارەت���ی‬ ‫رۆشنبیریی‪.‬‬ ‫نوێنەر ئەحمەد‪ ،‬هونەرمەندێكی‬ ‫الوە‪ ،‬ك��ە جگە ل��ە گۆرانیوتن‪،‬‬ ‫گیتارژەنێكی لێهاتووشە‪ .‬ئەو‪،‬‬ ‫زیاتر لەساڵێكە هیچكام لە بەرهەمە‬ ‫نوێكانی خ��ۆی ل��ە تەلەفزیۆنە‬ ‫كوردییەكانه‌و‌ه باڵو ناكاتەوەو بۆ‬ ‫پەخشكردن‌و گەیاندنی بە وەرگر‪،‬‬ ‫پەنا دەباتە بەر پەیجی تایبەتی‬ ‫خ���ۆی ل��ە ت���ۆڕی ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی‬ ‫فەیسبووك‪ ،‬كە تائێستا نزیکه‌ی‬ ‫پێنج ه���ەزار ه��اوڕێ��ی هەیە لەو‬ ‫«تۆڕە»دا‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «سابات»‪،‬‬ ‫هۆكاری ئەوەشی بۆ بێ ئومێدبوونی‬ ‫لە هاوكاریی وەزارەتی رۆشنبیریی‌و‬ ‫تەلەفزیۆنە كوردییەكان گەڕاندەوە‪،‬‬ ‫ك��ە وەك پێویست ب��ەدەم��ی��ەوە‬ ‫نەهاتوون‌و كلیپیان بۆ نەكردووە‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬ب��ۆی��ە ئێستا باشترین‬ ‫شوێن بۆ باڵوكردنەوەی ئیشەكانم‪،‬‬ ‫فەیسبووكە‪ ،‬كە زۆرترین بینەری‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەگەر هونەرمەند بیەوێت‬

‫بەرهەمەكانی بەنێودەوڵەتی بكات‪،‬‬ ‫ئەوا دەبێت هەمان كاری من بكات‪،‬‬ ‫نەك لە تەلەفزیۆنە كوردییەكاندا‪،‬‬ ‫ك��ە بەتەنیا ژم��ارەی��ەك خەڵك‬ ‫دەیبینێت»‪.‬‬ ‫نوێنەر‪ ،‬بەنیازە بۆ لەمەودوا‬ ‫ك��ارێ��ك ن��ەك��ات ك��ە لەكارەكانی‬ ‫پ��ێ��ش��ووت��ری ب��اش��ت��ر ن��ەب��ێ��ت»‪،‬‬ ‫چونكە دەڵێ‌‪ :‬ئەمە زیان بەخۆم‌و‬ ‫گوێگرانیشم دەگەیەنێت»‪.‬‬ ‫نوێنەر‪ ،‬لەخۆپیشاندانەكانی‬ ‫ماوەی رابردووی ناوچە جیاجیاكانی‬ ‫كوردستاندا‪ ،‬رۆژان��ە بە بەرهەمی‬ ‫هونەریی‌و بە گیتارەكەیەوە لەنێوان‬ ‫ئ��اپ��ۆرای خۆپیشاندەران‌و هێزە‬ ‫ئەمنییەكاندا بەشداریی دەك��رد‪،‬‬ ‫هاوكات لەكاتی بەردبارانكردنی‬ ‫كچە ئێزدی (دوع��ا)‪ ،‬بەرهەمێكی‬ ‫باڵوكردەوە‪ ،‬ئەو هەڵوێستانەشی‬ ‫نیشتمانپەروەریی‌و‬ ‫بەكارێكی‬ ‫مرۆڤدۆستانە دەزانێت‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«سەر بەهیچ الیەنێك نیم‪ ،‬تەنیا‬ ‫لەگەڵ خەمی خەڵكدام‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫هیچ پشتگیریی ناكرێم‪ ،‬تەنانەت‬ ‫چاوپێكەوتنیشم لەگەڵدا ساز‬ ‫ناكرێت‪ ،‬ئاشكراشە لەم كوردستانەی‬

‫خۆماندا‪ ،‬ئەگەر حیزبیی نەبیت‪،‬‬ ‫لەهیچ بوارێكدا كارت بۆ ناكرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم من سەربەخۆم‌و شانازیش‬ ‫بەوەوە دەكەم‪ ،‬خۆ ئەگەر بشمرم‬ ‫لەو رێگایەدا بەشانازیی دەزانم»‪.‬‬ ‫لەئێستادا‪ ،‬گۆرانی (سلێمانی‬ ‫خۆشەویست)‌و (رەهێڵە)‪ ،‬كە دوو‬ ‫بەرهەمی نوێی ئەو هونەرمەندە‬ ‫گەنجەن‪ ،‬ل��ە پەیجەكەی خۆی‬ ‫لەفەیسبووك‪ ،‬ب��ەدی دەكرێت‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بەرهەمی «سلێمانی‬ ‫خۆشەویست»یش‪ ،‬نوێنەر‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«سلێمانی‪ ،‬ئ��ەو ش��ارەی��ە كە‬ ‫ب��ەردەوام تووشی‬ ‫ن���اڕەح���ەت���ی���ی‌و‬ ‫ناخۆشیی دەبێت‌و‬ ‫قوربانیی دەدات‬ ‫ل��ەزۆرب��ەی كێشەو‬ ‫گرفتەكاندا»‪.‬‬ ‫س�����ەرب�����اری‬ ‫گ����ۆران����ی����وت����ن‪،‬‬ ‫ئ�����ەو ژەن����ی����ارە‪،‬‬ ‫ئ��ێ��س��ت��ا «م���اڵ���ی‬ ‫ه��ون��ەری ب���اران»ی‬ ‫دام������ەزران������دووە‪،‬‬ ‫ب����ۆ پ���������ەروەردەو‬

‫وەبەرهێنان‌و كاری هەمەچەشنەی‬ ‫هونەریی‪ ،‬ئەوەش دوای (هەشت)‬ ‫ساڵ كاركردن بۆ ئەو خەونەی‪،‬‬ ‫لەو بارەیەشەوە‪ ،‬وتی‪« :‬ئێستا‬ ‫ق��ۆن��اغ��ی ی��ەك��ەم��ی پ���ڕۆژەك���ە‬ ‫ئەكتیڤە‪ ،‬كە بریتییە لە فێركردنی‬ ‫مۆسیقا‪ ،‬لەداهاتووشدا پ��ڕۆژەی‬ ‫هاوبەشمان دەبێت‪ ،‬لەگەڵ هەر‬ ‫سەنتەرو رێكخراوێك‪ ،‬كە داوا‬ ‫بكات‪ ،‬دەشتوانین كۆنسێرت بۆ‬ ‫هونەرمەندان ئەنجام بدەین»‪.‬‬

‫سازدانی‪ :‬شكار سەعدوڵاڵ‬

‫ه���ەرچ���ەن���دە س��اب��ی��ر‬ ‫كوردستانیی‪ ،‬لە رووداوێكی‬ ‫ه��ات��وچ��ۆدا برایەكی گیانی‬ ‫ل����ەدەس����ت داو خ��ۆش��ی‬ ‫بریندار ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم بەڵێنی‬ ‫«دان��ەب��ڕان» بە گوێگرانی‬ ‫دەدات‪ .‬سابیر كوردستانیی‬ ‫(‪ 56‬س����اڵ)‪ ،‬ك��ە م���اوەی‬ ‫(‪ )40‬ساڵە خزمەتی هونەری‬ ‫كوردی دەكات‌و زیاتر لە (‪)50‬‬ ‫گۆرانی تۆماركراوی هەیە‪ ،‬دوو‬ ‫هەفتە لەمەوبەر لەڕووداوێكی‬ ‫هاتوچۆدا‌و بەهۆی وەرگەڕانی‬ ‫ئۆتۆمبێلەكەیانەوە‪ ،‬برایەكی‬ ‫بەناوی «عەبدوڵاڵ» گیانی‬ ‫لەدەست داو خۆشی بریندار‬ ‫بوو‪ ،‬ئێستا تەندروستی باشە‪.‬‬ ‫ل��ە ل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا‪ ،‬بە‬ ‫«سابات»ی راگەیاند‪ :‬لەدوای‬ ‫ئ��ەو رووداوە‪ ،‬دەگەڕێمەوە‬ ‫مەیدانی هونەرو سیدییه‌كیشم‬ ‫بەدەستەوەیە‪ ،‬كە (هەشت)‬

‫سابات‬

‫تراكە‌و لەماوەیەكی تردا‬ ‫ت��ەواو دەبێت‪ ،‬ئەوەش‬ ‫دەخاتەڕوو‪ :‬هەندێك لە‬ ‫گۆرانییە كۆنەكانی‬ ‫بەئامێرو میوزیكی‬ ‫نوێ تازە دەكاتەوە‪.‬‬ ‫س������اب������ی������ر‬ ‫كوردستانیی‪ ،‬كە‬ ‫ل��ە س��ااڵن��ی‬ ‫هە شتا و‬

‫ن���ەوەدەك���ان���ی راب�����ردوودا‬ ‫ه�����ەواداری زۆری ه��ەب��وو‪،‬‬ ‫یەكێك بوو لە هونەرمەندە‬ ‫پ��ێ��ش��ەن��گ��ەك��ان‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫چ��ەن��د ساڵێكە ب��ەره��ەم‌و‬ ‫داهێنانی كەمە‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫ب��ۆ كەمتەرخەمیی خ��ۆی‌و‬

‫سابات – ئاژانسەكان‪ :‬ناتالی‬ ‫ئەیریش‪ ،‬هونەرمەندی شێوەكاری‬ ‫ئەمریكی‪ ،‬توانی سەرنجی زۆرێك‬

‫سەرقاڵبوونی‬ ‫بە ژی��ان‌و هاوكاریینەكردنی‬ ‫دەگ��ەڕێ��ن��ێ��ت��ەوە‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«س�����ەردەم�����ی زێ��ڕی��ن��ی‬ ‫خ���ۆم ل���ەم���اوەی س��ااڵن��ی‬ ‫(‪ 1970‬ب����ۆ‪)1980‬دا‪ ،‬خۆی‬ ‫دەبینێتەوە»‪.‬‬

‫لە میدیا جیهانییەكان بۆ خۆی‬ ‫رابكێشێت‪ ،‬ئەوەش دوای ئەوەی‬ ‫وێنەیەكی «مارلین مۆنرۆ»ی‬

‫وەك یادێك بۆ ئەزموون‌و‬ ‫ك��ارەك��ان��ی ه��ون��ەرم��ەن��دی‬ ‫ك���ۆچ���ك���ردوو «س�����ەروەت‬ ‫سەوز»‪ ،‬لە گەلەری سەردەم‬ ‫پێشانگایەكی تایبەت بۆ كارو‬ ‫تابلۆكانی ئ��ەو هونەرمەندە‬ ‫شێوەكارە دەكرێتەوە‪.‬‬ ‫سامی داود‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫گەلەریی س���ەردەم‪ ،‬ل��ەب��ارەی‬ ‫پێشانگاكەوە بە «سابات»ی‬ ‫وت‪« :‬هونەرمەند سەروەت سەوز‪،‬‬ ‫یەكێكە لە دامەزرێنەرانی گرافیك‌و‬ ‫شێوازی تەعبیریی لە سلێمانی‪،‬‬ ‫لەڕێگەی بنەماڵەكەیەوە كارەكانیمان‬ ‫بەدەست گەیشت‌و ئێمەش چه‌ند‬ ‫كارێكیمان دەستنیشان ك��رد بۆ‬ ‫خستنەڕووی لەم پێشانگه‌یەدا»‪.‬‬ ‫ێ كرایەوەو‬ ‫پێشانگاكە‪ ،‬دوێن ‌‬ ‫ب��ڕی��ارە ب��ۆ مانگێك ب����ەردەوام‬ ‫ب��ێ �ت‌و پ��ێ��ش��وازی��ی ل��ە م��ی��وان��ان‌و‬ ‫ئارەزوومەندانی كارەكانی سەروەت‬ ‫سەوز بكات‪ .‬لەبارەی شێوازی كارە‬

‫ئەستێرەی پێشووی هۆڵیودی‬ ‫ب��ە «س�����ووراو»ی لێوەكانی‬ ‫نەخشاند‪.‬‬

‫هەڵبژێردراوەكانیشەوە‬ ‫سامی‪ ،‬وتی‪« :‬بە تێڕوانینی گەلەریی‬ ‫سەردەم بۆ ئەزموونی سەروەت سەوز‪،‬‬ ‫ئەو كۆمەڵە كارەیمان هەڵبژارد‪ ،‬كە‬ ‫لەگەڵ ستراتیژیی گەلەرییەكەماندا‬ ‫دێتەوە»‪.‬‬

‫«تەقلیدیی»‬ ‫وێنەكە‪ ،‬بەشێوەیەكی خێرا وێنەكێشێكی‬ ‫دەنگی دای��ەوە‪ ،‬خاوەنەكەشی بێت‌و كارێك بكات زۆرێ��ك لە‬ ‫رای��گ��ەی��ان��د‪ :‬ئ���ەو ن��ای��ەوێ��ت وێنەكێشەكانی تر دەیكەن‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫م‪.‬عەبدولواحید محەمەد‪ :‬پێویستە گفتوگۆ لەگەڵ لیسته‌ براوەكاندا بكرێت‪.‬‬

‫دوای (‪ )10‬مانگ‪ ،‬كۆنگرەی یەكێتیی مامۆستایان دەبەسترێت‬

‫لیستە ركابەرەكانی دەسەاڵت؛ یەكدەگرن‬ ‫بەدواداچوونی‪:‬‬ ‫پەروەردە‌و خوێندن‬

‫‪.........................................................‬‬

‫دوای (‪ )10‬م��ان��گ‬ ‫ل��ە ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی یەكێتیی‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان‪ ،‬ب���ڕی���ارە لە‬ ‫س��ەرەت��ای مانگی تشرینی‬ ‫یەكەمدا‪ ،‬كۆنگرەی داهاتووی‬ ‫رێكخراوەكە ببەسترێت‪ ،‬هاوكات‬ ‫لیستە ركابەرەكانی دەسەاڵت‪،‬‬ ‫ب��ە پ��ڕۆژەی��ەك��ی هاوبەشەوە‬ ‫بەشداریی كۆنگرەكە دەكەن‌و‬ ‫یه‌کده‌گرن‪.‬‬ ‫دوای چ���ەن���د ج��ارێ��ك‬ ‫دواخستن‪ ،‬رۆژی (‪)2010/12/2‬‬ ‫پرۆسەی هەڵبژاردنی رێكخراوی‬ ‫مامۆستایانی‬ ‫(ی��ەك��ێ��ت��ی��ی‬ ‫كوردستان) بەڕێوەچوو‪)11( ،‬‬ ‫لیست كێبڕكێی یەكترییان‬ ‫كرد بۆ بەدەستهێنانی زۆرترین‬ ‫كورسی كۆنگرەی دوانزەیەمی‬ ‫رێ����ك����خ����راوەك����ە‌و ب��ەپ��ێ��ی‬ ‫ئەنجامەكانی هەڵبژاردن‪ ،‬لیستی‬ ‫(مامۆستایانی كوردستانیی)‪،‬‬ ‫(‪ )243‬ك���ورس���ی‌و لیستی‬ ‫(مامۆستایانی س����ەردەم)‪،‬‬ ‫(‪ )66‬كورسی‌و (مامۆستایانی‬ ‫یەكگرتوو)‪ )55( ،‬كورسی‌و‬ ‫(مامۆستایانی كۆمەڵ)‪ ،‬نزیكەی‬ ‫(‪ )40‬ك��ورس��ی كۆنگرەیان‬ ‫ب��ەدەس��ت��ه��ێ��ن��ا‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��د‬ ‫مامۆستایانی‬ ‫(ی��ەك��ێ��ت��ی��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان) رۆژی (‪)4/16‬‬ ‫دەستنیشانكردبوو بۆ بەستنی‬ ‫ك��ۆن��گ��رە‪ ،‬ب���ه‌اڵم بەبیانووی‬ ‫ناجێگیریی بارودۆخی سیاسیی‬ ‫هەرێم‪ ،‬بڕیار درا به‌دواخستنی‬ ‫كۆنگرەكە بۆ كاتێكی نادیار‪ ،‬لە‬ ‫كۆبوونەوەی رۆژی (‪)7/15‬ی‬ ‫ئەنجومەنی تەنفیزیی (یەكێتیی‬ ‫مامۆستایانی كوردستان)دا‪،‬‬ ‫ب��ڕی��اردرا (‪4‬ـ‪،)2011/10/6‬‬ ‫كۆنگرەی داهاتووی رێكخراوەكە‬ ‫ببەسترێت‪.‬‬ ‫م‪.‬عەبدولواحید محەمەد‪،‬‬ ‫س��ەرپ��ەرش��ت��ی��اری ل��ی��ژن��ەی‬ ‫ئامادەكاری كۆنگرەی (یەكێتیی‬ ‫مامۆستایان)‪ ،‬پێیوایە‪ :‬زەمینە‬ ‫ل��ەب��ارە‌و دەرف��ەت��ێ��ك��ی باش‬ ‫هاتووەتە پێش بۆ بەستنی‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬پاش دیراسەكردنی‬ ‫رەوشی هەرێم‪ ،‬لە كۆبوونەوەی‬ ‫ئەنجومەنی تەنفیزیدا‪ ،‬وادەی‬ ‫كۆنگرە دیاریكرا‪.‬‬ ‫لیستە ركابەرەكانی لیستی‬

‫ ‬ ‫هه‌ڵبژاردنی یه‌کێتیی مامۆستایانی کوردستا ن ‪2010/12/2 -‬‬ ‫(مامۆستایانی كوردستانیی)‬ ‫ن��ی��گ��ەران��ن ل��ەدواخ��س��ت��ن��ی‬ ‫كۆنگرەی رێكخراوەكەو هەروەها‬ ‫رەخساندنی زەمینەیەكی لەبار‬ ‫بە پێویست دەزانن‪.‬‬ ‫م‪.‬ئ��ەح��م��ەد ك��ەرك��وك��ی‪،‬‬ ‫سەرۆكی لیستی (مامۆستایانی‬ ‫كۆمەڵی ئیسالمیی كوردستان)‪،‬‬ ‫پێیوایە‪ :‬هیچ بیانوویەك نییه‌‬ ‫ب��ۆ دواخ��س��ت��ن��ی ك��ۆن��گ��رەی‬ ‫(یەكێتیی مامۆستایان)‌و زۆر‬

‫لە وادەی خۆی دواكەوتووە‪.‬‬ ‫«سەركەوتنی‬ ‫وتیشی‪:‬‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬بەندە بە نیەتپاكی‬ ‫دەس��������ەاڵت‌و س���ازك���ردن���ی‬ ‫كەشوهەوایەكی لەباره‌وه‌»‪.‬‬ ‫هەروەها‪ ،‬سەرپه‌رشتیاری‬ ‫لیژنەی ئامادەكاری كۆنگرە‪،‬‬ ‫بە پێویستی دەزانێت‪ ،‬گفتوگۆ‬ ‫لەگەڵ لیستی براوەكاندا بكرێت؛‬ ‫بۆ ئ��ەوەی رووب���ەڕووی كێشە‬ ‫نەبنەوەو هەموو لیستەكان‬

‫خوێندنی بااڵ‪ ،‬هەولێرو كۆیەو‬ ‫سۆران بێبەش دەكات‬

‫(‪)12‬ی ئامادەیی‪ ،‬هەستیارترین قۆناغە كە‬ ‫ئایندەی بەردەوامبوون‌و بەدەستهێنانی بڕوانامەی دوای ئامادەیی پ ‌ێ‬ ‫دیاریی دەكرێت بە سیستمێكی كۆن‪ ،‬لە رێگای ناوەندی وەرگرتنەوە‪،‬‬ ‫كە حەزو خولیا فەرامۆش كراوە‌و تەنیا نمرە پێوانەو بڕیاردەری یەكەم‌و‬ ‫كۆتاییە‌‪ ،‬ئەم پێوەرەش وا دەكات‪ ،‬هەمیشە خوێندكار لە دڵەڕاوكێ‌‌و‬ ‫ترسدا بێت‌و هەر خێزانێك خوێندكارێكی ئەم قۆناغەی هەبێت‪ ،‬ئیتر ئەو‬ ‫ساڵە ژیانیان بە ئاسانی ناگوزەرێت‌و هیچ یەكێك لە ئەركە كۆمەاڵیەتی‌و‬ ‫ژیانییەكانیان لە سااڵنی رابردوو‌و داهاتوو ناچێت‪.‬‬ ‫هەمیشە لە خولی یەكەمی تاقیكردنەوەی ئەم قۆناغەدا‪ ،‬رێژەی‬ ‫دەرچوون كەمە‪ ،‬لەبەر چەند هۆیەك‪ ،‬كە گرنگترینیان بەدەستهێنانی‬ ‫نمرەیە‪ ،‬كە خوێندكار خۆی بڕیاردەرە لەو بارەدا‪ ،‬جگە لەوەی هۆكاری‬ ‫كەمیی بینای خوێندن‪ ،‬نەبوونی مامۆستای پسپۆڕ بۆ هەموو ناوچەو‬ ‫ناوەندەكانی خوێندن‪ ،‬زۆریی پڕۆگرام‪ ،‬گۆڕینی پڕۆگرام‪ ...‬هتد‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی جێی سەڕسوڕمانە‪ ،‬ئەنجامی خولی یەكەمی ئەم‬ ‫تاقیكردنەوەیەی ‌ه بۆ ئەمساڵی خوێندن‪ ،‬كە پێچەوانەی بۆچوون‌و‬ ‫لێكدانەوەكانی بەرپرسانی حیزبیی‌‪ ،‬حكومیی‌‪ ،‬رێكخراوە پەیوەندیدارەكانە‬ ‫بۆ پرۆسەی پەروەردەو مامۆستایان‌و خوێندكاران‪ ،‬كە بە كات‌و دوای‬ ‫خۆپیشاندانەكانی شاری سلێمانی لە (‪)17‬ی شوبات‌و مانگرتنی‬ ‫مامۆستایان‌و خوێندكاران لە مانگی نیساندا لە ناوەندەكانی خوێندندا‪،‬‬ ‫چەندین وتارو مێزگردو بەرنامەو بەیاننامەیان لەسەر ئەنجامداو دەركرد‪،‬‬ ‫كە ئەمانە دژی پرۆسەی پەروەردەن‪ ،‬كارێكی تێكدەرانەیە‪ ،‬كارێكی‬ ‫خراپ دەكاتە سەر ئایندەی رۆڵەكانمان‪.‬‬ ‫سااڵنێكە هەر كارێكی مەدەنیی لە هەرێمەكەماندا رێكدەخرێت‌و‬ ‫بەخواستی دەسەاڵتداران نییە‪ ،‬ئەم كاردانەوانەی بەرامبەر دەكرێت‌و‬ ‫هۆكارەكەشی بەهۆی بەشداریی بەرچاو‌و فراوانیی رۆژانەی مامۆستایان‌و‬ ‫خوێندكاران‌و كاریگەرییان بوو لەسەر ئەم چاالكییانە‪ ،‬كە هەرێمەكەمانی‬ ‫جوان دەكردو ئازادیی‌و ئاسایش‌و كاری حوكمڕانیی تەندروست دەكرد‌و‬ ‫حكومەت حكومەتی هەمووان دەبوو‪ ،‬نەك حكومەتی كەمینەی حیزبیی‪.‬‬ ‫سەرەنجام‪:‬‬ ‫‪ -1‬بە ب���ەراوردی نێوان رووداوەك��ان��ی سلێمانی‌و ئەنجامی‬ ‫تاقیكردنەوەكان‪ ،‬هەق وای��ە ئەوانەی ب���ەردەوام هەڕەشەی سزاو‬ ‫نانبڕین‌و گواستنەوەو دەرنەچوونیان لە مامۆستایان‌و خوێندكارانی‬ ‫بەشداربوو لە خۆپیشاندان‌و مانگرتنەكاندا دەكرد‪ ،‬هەست بەوە بكەن‬ ‫‪ ،‬بۆچوونەكانیان هەڵە بووە‌و داوای لێبووردنیان ل ‌ێ بكەن‪ ،‬چونكە‬ ‫دوای ئەو هەموو چاالكییە مەدەنیی‌و دیموكراسییانەی روویان دا‪،‬‬ ‫رێژەی دەرچوونی خوێندكارانی شاری هەڵمەت‌و قوربانیی‪ ،‬پایتەختی‬ ‫رۆشنبیری‪ ،‬بەرزترین رێژەی دەرچوونی قۆناغی (‪)12‬ی ئامادەیی‬ ‫بەدەستهێنا لە هەرێمدا‪.‬‬ ‫لەو روانگەیەوە‪ ،‬دەتوانین شرۆڤەی كەمیی رێژەی دەرچوونی‬ ‫شاری هەولێر‌و دهۆك‪ ،‬بگەڕێنینەوە بۆ ئەوەی كە نەیانهێشت وەك‬ ‫سلێمانی چاالكیی مەدەنیی ئەنجام بدەن‌و سەركوت كران‌و ترسێنران‌و‬ ‫خوێندكاران‌و مامۆستایانیان‪ ،‬باری دەروونیان نائارام بوو‪ ،‬ئەمەش‬ ‫وایكرد‪ ،‬ئارەزووی خوێندن‌و تێگەیشتنیان كەم بێت‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەرێمە خێرلەخۆنەدیوەكەمان‪ ،‬رووب���ەڕووی ئ��ەو هەموو‬ ‫رەخنانە نەدەبووەوە‪ ،‬كە لەالیەن رێكخراوە ناحكومییە ناوخۆیی‌و‬ ‫جیهانییەكان‌و رێكخراوەكانی مافی مرۆڤەوە ئاڕاستەی دەكرا‪ ،‬حكومەتە‬ ‫خۆماڵییەكەشمان دەبووە حكومەتی هەمووان‌و ئەو كات كونسوڵی‬ ‫فەرەنسا وتەكانی بەوجۆرە نەدەبوو؛ كە راستەوخۆ‌و ب��ەرەوڕووی‬ ‫سەرۆكی هەرێم‌و زۆرێك لە بەرپرسانی هەرێم‌و بیانیی‪ ،‬پێشكەشی كرد‪.‬‬

‫ساراو سانا‪ :‬سیستمی خوێندنی هەرێم باش نییە‬ ‫ێ محەمەد‬ ‫ئا‪ :‬شێن ‌‬

‫‪........................................................‬‬

‫(س����اراو س��ان��ا)‪ ،‬ك��ە بۆ‬ ‫خوێندنی ئ��ەم��س��اڵ توانیان‬ ‫پلەی یەكە م و دووەم لەسەر‬ ‫ئاستی قۆناغی (‪)12‬ی ئامادەی‬ ‫بەدەستبێنن‪ ،‬ئاماژە بۆ ئەوە‬ ‫دەك��ەن كە سیستمی خوێندن‬ ‫لەهەرێمدا باش نیە و هیواخوازن‬ ‫هەموو خوێندنگەكان بكرێنە‬ ‫خوێندنگەی نموونەیی‪.‬‬ ‫وەزارەت������ی پ�����ەروەردەی‬ ‫هەرێمی كوردستان ئەنجامی‬ ‫تاقیكردنەوەی وه‌زاریی قۆناغی‬ ‫(‪)12‬ی ئامادەیی ئاشكرا كردو لە‬ ‫بەشی زانستی (سارا سلێمان)‪،‬‬ ‫خوێندكاری «ئامادەیی رەنگینی‬ ‫نموونەیی» لە شاری سلێمانی‪،‬‬ ‫ل��ەس��ەر ئاستی ه��ەرێ��م پلەی‬ ‫یەكەمی بەدەستهێنا‌و كۆی‬

‫نمرەكانی (‪)697‬ە‌و‪ ،‬تێكڕای‬ ‫نمرەكەی (‪.)99%6‬‬ ‫سەبارەت بە بەدەستهێنانی‬ ‫پلەی یەكەم سارا‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەكات‪ :‬چاوەڕێی ئەوەم دەكرد‬ ‫نمرەیەكی باش بەدەستبهێنم‪،‬‬ ‫بەاڵم چاوەڕوانی پلەی یەكمم‬ ‫لەسەر ئاستی هەرێم نەدەكرد‪،‬‬ ‫ك��ات��ێ��ك��ی��ش ئ��ەن��ج��ام��ەك��ان‬ ‫راگ��ەی��ان��ران‪ ،‬لەخۆشیدا ب��ڕوام‬ ‫نەدەكرد‪.‬‬ ‫هەروەها (سانا سەروەت)‪،‬‬ ‫كە خوێندكاری (‪)12‬ی زانستیی‬ ‫ه��ەم��ان خوێندنگەیە‪ ،‬توانی‬ ‫لەسەر ئاستی ه��ەرێ��م‪ ،‬پلەی‬ ‫دووەم بەدەستبهێنێت‌و كۆی‬ ‫نمرەكانی (‪)696‬ە‌و‪ ،‬تێكڕای‬ ‫نمرەكەی (‪)99%5‬ە‪ ،‬ئەویش بە‬ ‫هەمانشێوەی س��ارا‪ ،‬چاوەڕانی‬ ‫بەدەستهێنانی نمرەیەكی بەرزی‬ ‫دەكرد‪.‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫وەزارەت������ی خ��وێ��ن��دن��ی ب��ااڵو‬ ‫توێژینەوەی زانستی بە مەبەستی‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی (‪ )6‬رۆژە‬ ‫بۆ كاندیدەكانی تواناسازی خولی‬ ‫یەكەم‌و دووەم لە كاتێكدا نوسراوێك‬ ‫ئاراستەی زانكۆو پەیمانگاكان دەكات‬ ‫كە(‪ )3‬رۆژی خولەكە تەواو بووە‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی ن���وس���راوێ���ك���ی‬ ‫رەس��م��ی وەزارەت������ی خوێندنی‬ ‫ب���ااڵو ت��وێ��ژی��ن��ەوەی زان��س��ت��ی ‪/‬‬ ‫فەرمانگەی نێردراوان‌و پەیوەندییە‬ ‫رۆشنبیرییەكان ژم��ارە ‪11008/3‬‬ ‫ل��ە ‪ ،2011/6/26‬ك��ە ئاراستەی‬ ‫س��ەرج��ەم زان��ك �ۆ‌و پەیمانگاكانی‬ ‫هەرێمی كوردستان ك��راوە‪ ،‬تێیدا‬ ‫هاتووە «فەرمانگەكەمان‌و لیژنەی‬ ‫تواناسازی ‪ HCDP‬بە هاوكاری‬ ‫كونسوڵخانەی بەریتانی لە هەولێر‪،‬‬

‫بەشداریی بكەن‪.‬‬ ‫ه����اوك����ات م‪.‬ح����ەی����دەر‬ ‫عوسمان‪ ،‬ئەندامی ئەنجومەنی‬ ‫تەنفیزیی «ی��ەك��گ��رت��وو»‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«چەندینجار وادەی بەستنی‬ ‫ك��ۆن��گ��رەی��ان دواخ��س��ت��ووەو‬ ‫ه���ەرج���ارە ب��ی��ان��ووی��ەك��ی��ان‬ ‫دەهێنایەوە‪ ،‬ئێستاش ترسی‬ ‫ئ����ەوە ه��ه‌ی��ە‪ ،‬ج��ارێ��ك��ی تر‬ ‫كۆنگرەكە دوابخرێت»‪.‬‬

‫دڵشاد عومەر‬

‫ ‬ ‫ساراو سانا‬

‫رۆژنامە‬

‫‪.........................................................‬‬

‫(‪ )3‬خولی راهێنان ڕێكدەخات‬ ‫ب��ە م��ەب��ەس��ت��ی ئ��ام��ادەك��اری بۆ‬ ‫تاقیكردنەوەی ‪ IELTS‬كە لە الیەن‬ ‫هەمان دەزگاوە بەڕێوە دەچێت»‪.‬‬ ‫هەر لە نوسراوەكەدا‪ ،‬داوا دەكات ئەم‬ ‫بابەتە بۆ كاندیدەكانی تواناسازی‬ ‫خولی یەكەم‌و دووەم بە تایبەتی‬ ‫ئەوانەی ناویان بۆ تاقیكردنەوەی‬ ‫‪ IELTS‬ت��ۆم��ار ك���ردووە‪ ،‬لە‬ ‫مانگی ‪‌7‬و ‪ 8‬رابگەیەنرێت‪ ،‬بەاڵم هەر‬ ‫بەپێی نوسراوەكە‪ :‬خولی یەكەمی‬ ‫دەكەوێتە رۆژانی ‪،2011/6/25-24‬كە‬ ‫تایبەتە بە ناوچەكانی (هەولێر‪،‬‬ ‫كۆیە‪ ،‬س���ۆران ) وات��ە دوو رۆژ‬ ‫پێش دەرچونی نوسراوەكە خولەكە‬ ‫دەستی پێكردووە‪ ،‬هەروەها خولی‬ ‫دووەم ‪ 2011/6/72 -26‬كە تایبەتە‬ ‫بە ناوچەكانی (سلێمانی‪ ،‬گەرمیان‪،‬‬ ‫هەلەبجە‪ ،‬راپەرین ) خولی سێیەم‬ ‫‪ ،2011/6/29-28‬كە تایبەتە بە‬ ‫ناوچەكانی (دهۆك‪ ،‬زاخۆ)‪.‬‬

‫ ‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬

‫(‪ )575‬كەس دەبنە ئەندامی‬ ‫كۆنگرە‌و لەو چوارچێوەیەشدا‬ ‫چه‌ند مامۆستایه‌کی شۆڕش‬ ‫ب��ە «ت��ەزك��ی��ە» ب��ەش��داری��ی‬ ‫كۆنگرە دەك��ەن‪ ،‬كە ئەوەش‬ ‫ناڕەزاییەكی توندی لیستەكانی‬ ‫مامۆستایانی لێكەوتووەتەوە‪.‬‬ ‫ل��������ەوب��������ارەی��������ەوە‪،‬‬ ‫م‪.‬ع��ەب��دول��واح��ی��د محەمەد‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪« :‬بەپێی پەیڕەوی‬ ‫ناوخۆی یەكێتیی مامۆستایان‪،‬‬ ‫بڕیاردراوە دوو نوێنەر بدرێت‬ ‫ب��ە (مامۆستایانی شۆڕشی‬ ‫ئەیلول)‌و دوو نوێنەریش بۆ‬ ‫(مامۆستایانی شۆڕشی نوێ)‪،‬‬ ‫هەروەها (‪ )10‬پ��ەروەردەك��ار‬ ‫بەشداریی كۆنگرە دەكەن»‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە‪،‬‬ ‫سەرۆكی لیستی (مامۆستایانی‬ ‫كۆمەڵ)‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪:‬‬ ‫دانانی مامۆستایانی شۆڕشی‬ ‫ئ��ەی��ل��ول‌و ن��وێ ب��ە ئەندامی‬ ‫كۆنگرە‪ ،‬مایەی قبووڵكردن‬ ‫نییە‌و هەڵوێستمان دەبێت»‪.‬‬ ‫پ��ێ��ش��ووت��ر (ی��ەك��ێ��ت��ی��ی‬ ‫م��ام��ۆس��ت��ای��ان)‪ ،‬داوای بڕی‬ ‫(‪ )400‬م��ل��ی��ۆن دی��ن��اری بۆ‬ ‫بەڕێوەچوونی كۆنگرە‪ ،‬كردبوو‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم حكومەتی هەرێم بەو‬ ‫ب��ڕە پ��ارەی��ە رازی ن��ەب��ووەو‬ ‫كەمیكردووەتەوە‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە سەرپەرشتیاری‬ ‫لیژنەی ئامادەكاری كۆنگرە‪،‬‬ ‫ئ���ەوەی خ��س��ت��ەڕوو‪« :‬داوای‬ ‫(‪ )400‬م��ل��ی��ۆن دی��ن��ارم��ان‬ ‫كردووە‌و حكومەتی هەرێم ئەو‬ ‫ب��ڕەی پ��ێ زۆرە‌و رێژەیەكی‬ ‫كەمكردووەتەوە‪ ،‬بەاڵم ئەگەر‬ ‫ئەو بڕە پارەیە بەش نەكات‪،‬‬ ‫دەتوانین پ��ارەی تر تەرخان‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫لیستەكانی‬ ‫لەئێستادا‪،‬‬ ‫(سەردەم‪ ،‬یەكگرتوو‪ ،‬كۆمەڵ‪،‬‬ ‫سەربەخۆكان)‪ ،‬که‌ نزیکه‌ی‬ ‫(‪ )170‬ک��ورس��ی کۆنگره‌یان‬ ‫هه‌یه‌‪ ،‬سەرقاڵی گەاڵڵەكردنی‬ ‫پ��ڕۆژەی��ەك��ی ه��اوب��ەش��ن بۆ‬ ‫ب��ەش��داری��ك��ردن ل��ە كۆنگرەی‬ ‫داهاتووی رێكخراوەكە‪.‬‬ ‫م‪.‬ئ��ەح��م��ەد ك��ەرك��وك��ی‪،‬‬ ‫ئاماژەی بەوە كرد‪ :‬لەگەڵ چەند‬ ‫لیستێكدا‪ ،‬چەند لیژنەیەكیان‬ ‫پ��ێ��ك��ه��ێ��ن��اوە؛ ب���ۆئ���ەوەی بە‬ ‫پڕۆژەیەكی هاوبەشەوە بچنە‬ ‫كۆنگرەوەو هەروەها بەرنامە‌و‬ ‫ئەجێندای خۆیان دەبێت‪.‬‬

‫خۆپیشاندان‌و مانگرتن‌و‬ ‫رێژه‌ی ده‌رچوون‬

‫س���ەب���ارەت ب���ە ش��ێ��وازو‬ ‫ك��ات��ەك��ان��ی «س��ەع��ی��ك��ردن»‬ ‫ئ��ەو دوو خ��وێ��ن��دك��ارە‪ ،‬ئ��ەوە‬ ‫دەخ���ەن���ەڕوو‪ :‬رۆژان����ە (‪)14‬‬ ‫كاتژمێر «سەعی»مان دەكرد‪،‬‬ ‫بەتایبەتی لە شەواندا‪ ،‬هەروەها‬ ‫لەكاتی دەوامی ئاساییدا رۆژانە‬ ‫ێ ب��ۆ ش���ەش) كاتژمێر‬ ‫(س��� ‌‬ ‫«سەعی»مان دەكرد‪.‬‬ ‫ئ����ەو دوو خ��وێ��ن��دك��ارە‬

‫ب��ە درێ���ژای���ی ق��ۆن��اغ��ەك��ان��ی‬ ‫خوێندن‪ ،‬پلەی یەكەمی پۆل‌و‬ ‫قوتابخانەیان بەدەستهێناوەو‬ ‫ل��ە ق��ۆت��اغ��ی «ن���اوەن���دی»دا‬ ‫بەخشراون‪ ،‬هاوكات هەردووكیان‬ ‫یەك خولیایان هەیە‪.‬‬ ‫س��اراو سانا‪ ،‬باسیان لەوە‬ ‫ك��رد‪ :‬لە هەموو قۆناغەكانی‬ ‫ت��ری خوێندندا پلەی یەكەم‌و‬ ‫دووەمیان بەدەست هێناوە‪.‬‬

‫ل��ەگ��ەڵ ئ����ەوەی ی��ەك��ەم‌و‬ ‫دووەم���ی ه��ەرێ��م خوێندكاری‬ ‫خوێندنگەیەكی نموونەیین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێیانوایە‪«:‬سیستمی خوێندن‬ ‫زۆرباش نییەو پرۆگرامی خوێندن‬ ‫زۆرە‪ ،‬ه����ەروەك خ��وازی��ارن‪،‬‬ ‫هەموو خوێندنگەكان بكرێنە‬ ‫خوێندنگەی ن��م��وون��ەی��ی‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی باشترین هەلی خوێندن‬ ‫بۆ خوێندكاران بڕەخسێنرێت»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫چوار كۆمپانیا؛ سزادەدرێن‬

‫پ‪ .‬سلێمانی‪ :‬وەزارەتی تەندروستی‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬چوار كۆمپانیای‬ ‫دەرم��ان��س��ازی��ی بەداخستن سزا‬ ‫دەدات‪ ،‬پاش ئەوەی تۆمەتباركران‬ ‫بە ساختەكردنی دەرمان‪.‬‬

‫د‪.‬خ��اڵ��س ق����ادر‪ ،‬وت��ەب��ێ��ژی‬ ‫وەزارەت��ی تەندروستی حكومەتی‬ ‫ه���ەرێ���م���ی ك����وردس����ت����ان‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬لە رێگەی‬ ‫دادگاوە سزای ئەو چواركۆمپانیایە‬

‫دەدەی��ن‌و خاوەنەكانیان دەدەینە‬ ‫دادگا»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬ئاماژەی بەوەش كرد‪:‬‬ ‫«ئەو چوار كۆمپانیایە‪ ،‬لە هەریەك‬ ‫لە شارەكانی سلێمانی‌و هەولێر‌و‬

‫شوێنەكانی تر كاردەكەن‌و كاری‬ ‫ساختەیان ك��ردووە‌و كەمتەرخەم‬ ‫بوون لە كارەكانیاندا‪ ،‬بۆیە دەبێت‬ ‫چاوەڕوانی هەموو جۆرە سزایەك‬ ‫بن؛ كە رووبەڕوویان دەبێتەوە»‪.‬‬

‫وت��ەب��ێ��ژه‌ک��ه‌ی وەزارەت�����ی‬ ‫ت��ەن��دروس��ت��ی‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪« :‬ئ��ەو‬ ‫دەرمانانەی كۆمپانیاكان هێناویانن‪،‬‬ ‫مەرجی ستانداردیان تێدانەبووەو‬ ‫تەزویر بوون‌و بەسەرچوون»‪.‬‬

‫«پیسبوونی ژینگەی كوردستان؛ یه‌کێک ‌ه ل ‌ه هۆكارەكان»‬ ‫جەڕاحە میللییەكان‌و‬ ‫پزیشكانی شكاویی‬ ‫سامان غەفور‬ ‫لەگەڵ پێشكەوتنی زانستی پزیشكیدا‌‪ ،‬تائێستاش زۆربه‌ی‬ ‫هاواڵتییانی كوردستان‪ ،‬باوەڕیان بە جەڕاحە میللییەكان هەیە‌و‬ ‫ئەو باوەڕیان بە پزیشكانی شكاویی نییە! ئەم باوەڕبوونەش‬ ‫وایكردووە‪ ،‬جۆرێك لەملمالنێ‌‌و جۆرێك لەدژایەتی لەنێوان ئەو‬ ‫دوو «فیئه‌»دا دروست بێتو تەنانەت گەیشتووەتە رادەی‬ ‫تانەلێدان‌و تەشهیركردن بەكاری یەكتری‌و هەندێكجاریش‬ ‫لەڕووی زاراوەسازییەوە‪ ،‬بەشێوەی جیاواز ناویان لە جۆری‬ ‫شكاویی‌و لەجێچوونەكە ناوە‪.‬‬ ‫ن��اوە میللییەكان‪ ،‬زۆر سەرنجڕاكێشن‌و تایبەتمەندیی‬ ‫خۆیان هەیە‌و بۆ هەر جۆرێكیان‪ ،‬جۆرێك لەچارەسەر هەیە‬ ‫(وردڵ �ە‌و لەجێچوون‌و دەمارهەڵكەوتن‌و شكاویی‌و‪...‬هتد)‪،‬‬ ‫بەهەمان شێوەش‪ ،‬زانستی پزیشكیش‪ ،‬كۆمەڵێك چەمك‌و‬ ‫زاراوە بەكاردەهێنێت‪ ،‬كە زۆرتر جیهانین‌و تایبەتمەندیی‬ ‫خۆیان هەیە‪.‬‬ ‫لەكوردستاندا‪ ،‬جەڕاحی میللیی مێژوویەكی دێرینی هەیە‌و‬ ‫ئەم جەراحە میللییانە‪ ،‬بەشێوەیەكی هەڕه‌مەكیانە شارەزاییان‬ ‫لە توێكاریی مرۆڤدا هەیە‌و زۆرتر كارەكانیان لەسەر ئاستی‬ ‫بینین ك��ورت‌و بچووك دەك�ه‌ن��ەوە‪ ،‬وات��ە زیاتر لەڕوانگەی‬ ‫رووك��ەش��ەوە بڕیار لەسەر ج��ۆری شكاوییەكە دەده‌ن‪ ،‬كە‬ ‫ئەمەش جێگەی مەترسییە‌و بڕیارێكی قورسە‌ که‌ لەسەر‬ ‫نەخۆش دەدرێت‪ .‬بوونی ملمالنێیەكی زۆر لەنێوان ئەو دوو‬ ‫«فیئه‌»دا‪ ،‬كە مێژوویەكی دوورو درێژی هەیە‪ ،‬تائێستاش‬ ‫الیەنە پەیوەندیدارەكان نەیانتوانیوە ئەو كێشەیە بەالیەكدا‬ ‫بخەن‌و كێشەكەش دوو دیوی هەیە‌و وەك دوو رووی یەك‬ ‫دراو وەهان‌و ناتوانرێت ئەوی دی بەبێ‌ ئەمی دی هەڵ بكات‪.‬‬ ‫الیەنی یەكەم‪ ،‬پەیوەندیی بەباوەڕی خەڵكەوە هەیە‌و الیەنی‬ ‫دووەمیش‪ ،‬پەیوەندیی بە وەزارەت��ی تەندروستی‌و زانستی‬ ‫پزیشكییەوە هەیە‪ .‬تائێستاش زۆربه‌ی هاواڵتییان‪ ،‬باوەڕیان‬ ‫وایە‪ :‬ئەو جەڕاحە میللییانە باشترن لەپزیشكانی شكاویی‌و‬ ‫پزیشكانی شكاوییش پێیان وایە‪ :‬ئەم جەڕاحە میللییانە‪،‬‬ ‫كاریگەرییەكی سلبییان لەسەر كاری ئەوان دروستكردووە‪.‬‬ ‫فەرمانگەی تەندروستی‪ ،‬ناتوانێت وا ل��ە جەڕاحە‬ ‫میللییەكان بكات نەخۆش نەبینن‌و ناشتوانێت كارەكەیان‬ ‫بخاتە چوارچێوەیەكی یاساییەوە‪ .‬له‌به‌رامبه‌ریشدا‪ ،‬وەزارەتی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬ترسێكی زۆری هەیە لە پزیشك‪ ،‬واتە پزیشك‬ ‫تەنیا خۆی بەخاوەنی وەزارەتی تەندروستی دەزانێت‌و ئەوانی‬ ‫دی بە بەردەست دەزانێت‪ .‬بۆ جەڕاحە میللییەكانیش‪ ،‬ناتوانن‬ ‫لەخۆیانەوە دەستكاریی هەندێك شوێنی مەترسیدار بكەن‪.‬‬ ‫كێشەیەكی تر لەنێوان ئەو دوو «فیئه‌»دا‪ ،‬ئەوەیە‪:‬‬ ‫نەخۆشه‌کان متمانەیان به‌ پزیشك نه‌ماوه‌و له‌دوای پشكنینی‬ ‫پزیشکیش‪ ،‬دەچنەوە بەردەم جەڕاحی میللیی‪.‬‬

‫رۆژانە‪ ،‬چوار كەس تووشی شێرپەنجە دەبن‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئاریان حەسەن‬

‫‪..........................................................‬‬

‫چ����اودێ����ران‌و پ��س��پ��ۆڕان��ی‬ ‫تەندروستی‪ ،‬هۆشداریی دەدەن‬ ‫لەسەر پیسبوونی ژینگەی هەرێمی‬ ‫كوردستان‌و حكومەتی هەرێم لەوە‬ ‫ئاگادار دەكەنەوە‪ ،‬كە پیسبوونی‬ ‫ژینگە‪ ،‬هۆكارێكی سەرەكییە بۆ‬ ‫نەخۆشیی شێرپەنجە‪.‬‬ ‫ش��ارەزای��ان��ی تەندروستی‪،‬‬ ‫پیسبوونی ژینگە‪ ،‬دەبەستنەوە‬ ‫بەخراپبوونی هاوكێشەی نێوان‬ ‫ژینگەو كۆمەڵگاو پیسبوونی هەوا‌و‬ ‫باڵوبوونەوەی که‌ره‌ست ‌ه كیمیاییە‬ ‫تێكەڵبوونی‬ ‫زیانبەخشەكان‌و‬ ‫ئ�����اوی خ�����واردن�����ەوە ل��ەگ��ەڵ‬ ‫ئاوه‌ڕۆكان‌و بەكارهێنانی خواردنە‬ ‫بەسەرچووەكان‌و چەندین هۆكاری‬ ‫تر‪ ،‬كە هەموو ئەمانە لە ئێستادا‬ ‫لەهەرێمی كوردستان بەدیدەكرێن‪.‬‬ ‫س��اڵ��ح ن��ەج��ی��ب‪ ،‬پسپۆڕی‌‬ ‫ژینگە‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪ :‬زۆریی‬ ‫ژمارە ‌ی ئۆتۆمبێل لەم هەرێمەدا‪،‬‬ ‫كە هەموویان گ��از ‌ی ژەه��راوی��ی‬ ‫ك��وش��ن��دە دەردەك�������ەن‪ ،‬وەك‬ ‫دووانه‌ئۆكسیدو نایدرۆئۆكساید‌و‬ ‫ئ��ەو بەنزینە ‌ی ل��ە كوردستان‬ ‫بەكاردێت‪ ،‬جۆرێكە‪ ،‬كە مادەی‌‬ ‫قوڕقوشم ‌ی تێدەكرێت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫چەندەها توخم ‌ی میتاڵ‪ ،‬بۆیە‬ ‫كاتێك تێكەڵ بە لەش ‌ی مرۆڤ‬ ‫دەبن‪ ،‬كارو پرۆسە ‌ی فەسلەجی‌‬ ‫تێكدەدەن‪ ،‬وێ��ڕا ‌ی ئ��ەوە ‌ی ئەو‬ ‫پ��اش��ەڕۆی��ان��ە ‌ی ف��ڕێ��دەدرێ��ن لە‬ ‫ناوچەكان ‌ی ه��ەرێ��م‪ ،‬نموونەی‌‬ ‫تانجەرۆ‪ ،‬دەبنە هۆ ‌ی باڵوبوونەوەی‌‬ ‫نەخۆشی ‌ی شێرپەنجە‪.‬‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬روون��ی��دەك��ات��ەوە‪:‬‬ ‫شاردنەوەی خ��ۆراك‌و خستنەژێر‬ ‫گڵ‌و هاوكات تێكەاڵوبوونی زێراب‌و‬ ‫ئ����اوەڕۆ ب��ە س���ەرچ���اوەی ئ��اوی‬ ‫دوك��ان‪ ،‬هۆكارێكی مەترسیداری‬ ‫باڵوبوونەوەی شێرپەنجەن‪.‬‬ ‫ل����ەگ����ەڵ ه����ەم����وو ئ���ەو‬ ‫مەترسییانەشدا‪ ،‬پسپۆڕانی ژینگه‌‬

‫ ‬ ‫کارگه‌یه‌ک‪ ،‬سلێمانی دووکه‌ڵ باران ده‌کات‬ ‫پێیانوایه‌‪ :‬پالنێكی «جدیی»‬ ‫ل��ەالی��ه‌ن ح��ك��وم��ەت��ی هەرێمی‬ ‫كوردستانەوە بۆ پارستی ژینگە‪،‬‬ ‫ب��ەدی ناكرێت‌و ئ��ەو وەزارەت���ی‬ ‫هەرێمەش لەكابینەی پێنجدا بۆ‬ ‫ژینگە هەبوو‪ ،‬لەكابینەی شەشه‌مدا‬ ‫هەڵوەشایەوە‌و تائێستاش ئەو‬ ‫دەستەیە دانەمەزراوە‪ ،‬كە بڕیارە‬ ‫جێگەی بگرێتەوە‪.‬‬ ‫د‪ .‬جەالل حەسەن‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫هەناویی‪ ،‬جەخت لەوە دەكاتەوە‪:‬‬ ‫«هەرێمی كوردستانیش وەك‬ ‫ه���ەر واڵت��ێ��ك��ی ت���ری جیهان‪،‬‬ ‫بەدەست پیسبوونی ژینگەكەیەوە‬ ‫دەناڵێنێت»‌و جەختیش لەوە‬ ‫دەكاتەوە‪« :‬زیادبوونی نەخۆشییە‬ ‫ك��وش��ن��دەك��ان‌و بەتایبەتیش‬ ‫شێرپەنجە‪ ،‬یەكێك لە هۆكارە‬ ‫سەرەكییەكانی ئەو پیسبوونەیە‬ ‫كە رووی لە ژینگە كردووە»‪.‬‬ ‫ئ���ەو پ��س��پ��ۆڕە ه��ەن��اوی��ی��ە‪،‬‬ ‫ه���ۆش���داری���ی دەدات ل���ەوەی‬ ‫«تێكچوون‌و شێواندن ‌ی ب��اری‌‬ ‫ژینگە‪ ،‬ژیانێك ‌ی تەندروست ‌ی لەدوا‬ ‫نابێت‪ ،‬جا بۆ مرۆڤ بێت‪ ،‬یان بۆ‬ ‫هەر زیندەوەرێك‪ ،‬یاخود رووەك‬ ‫بێت»‪.‬‬ ‫بەپێ ‌ی ئامارێك ‌ی كۆمەڵەی‌‬ ‫شێرپەنجە ‌ی ئەمریكی‌‪ ،‬نزیكەی‌‬ ‫(‪ )12‬ملیۆن كەس لە جیهاندا‪،‬‬ ‫دووچ��ار ‌ی نەخۆشی ‌ی شێرپەنجە‬

‫ ‬

‫ب���وون‪ ،‬ل��ەو رێ��ژەی��ەش ح �ه‌وت‬ ‫ملیۆنیان م��ردوون‪ ،‬هۆكارەكەشی‬ ‫دەگەڕێنێتەوە بۆ پیسبوون ‌ی ژینگە‪.‬‬ ‫د‪ .‬جەالل حەسەن‪ ،‬دەڵێت‪:‬‬ ‫«كاتێك ژینگە تێكچوو‪ ،‬ئاوی‌‬ ‫س���ازو خ��واردن�� ‌ی ت��ەن��دروس �ت‌و‬ ‫ه����ەوات ن��اب��ێ��ت‪ .‬ب��ۆ ن��م��وون��ە؛‬ ‫مرۆڤ بۆ بەردەوامبوون ‌ی ژیان‌و‬ ‫چاالكییەكانی‌‪ ،‬پێویست ‌ی بەتێكڕا‬ ‫(‪ )12‬ب��ۆ (‪ )18‬ه����ەزار لیتر‬ ‫ه��ەوا هەیە ل��ە رۆژێ��ك��دا‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئ��ەگ��ەر ژی��ن��گ��ەك��ە پ��ی��س ب��وو‪،‬‬ ‫لەكات ‌ی هه‌ڵمژین ‌ی ئەو هەوایەدا‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك گاز ‌ی ژەهراوی ‌ی دەچنە‬ ‫جەستەوە‪ ،‬بۆیە پیسبوونی ژینگە‪،‬‬ ‫هۆكارێكی سەرەكیی توشبوونی‬ ‫شێرپەنجەیە»‪.‬‬ ‫الی خ��ۆش��ی��ەوە‪ ،‬جێگری‬ ‫س��ەرۆك��ی لیژنەی تەندروستی‌و‬ ‫ژینگە لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ب��اس ل��ەوە دەك���ات‪« :‬ژینگەی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬هیچ پێوەرێكی‬ ‫تەندروستی‌و گرەنتییەكی تێدا‬ ‫ن��ەم��اوە‪ ،‬ئ��ەو ژینگەیەی ئێمە‬ ‫هەمانە‪ ،‬هێندە پیسە هۆكارێكی‬ ‫زۆر سەرەكی‌و بەرباڵوی نەخۆشیی‬ ‫شێرپەنجەیە»‪.‬‬ ‫ه���اوڕاز شێخ ئەحمەد‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە»ی ئاشكرا دەك��ات‪:‬‬ ‫«تائێستا هیچ هەنگاوێكی جدیی‬ ‫نەنراوە بۆئەوەی لێكۆڵینەوە‪ ،‬یان‬

‫یاسایەك سەبارەت بە پیسبوون‌و‬ ‫چارەسەركردنی ژینگە دەربكرێت‪،‬‬ ‫ه��اوك��ات حكومەتی هەرێمیش‪،‬‬ ‫لە مۆڵەتپێدان‌و دروستكردنی‬ ‫ك��ارگ��ەك��ان��دا‪ ،‬هەڵسەنگاندنی‬ ‫ژینگەییان بۆ ناكات»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬سۆران نەوزاد‪،‬‬ ‫رابەری هۆبەی ژینگەی سلێمانی‪،‬‬ ‫رەتیدەكاتەوە ژینگەی هەرێمی‬ ‫كوردستان پیس بێت‌و بڕوای وایە‪:‬‬ ‫«ژینگەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ژینگەیەكی تەندروستە»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی ج��ێ��گ��ری‬ ‫سەرۆكی لیژنەی تەندروستییەوە‪،‬‬ ‫سۆران نەوزاد‪ ،‬ئەوە دەخاتەڕوو‪:‬‬ ‫پالنی زۆر تۆكمەیان هەیە بۆ‬ ‫ب��ەرەن��گ��ارب��وون��ەوەی پیسبوونی‬ ‫ژینگە‌و باس لەوە دەك��ات‪« :‬لە‬ ‫ئێستادا‪ ،‬هیچ كارگەیەك مۆڵەتی‬ ‫پ��ێ ن��ادرێ��ت‪ ،‬ئ��ەگ��ەر فلتەر بۆ‬ ‫پ��اش��ەڕۆی كارگەكەی دانەنێت‪،‬‬ ‫جگە ل��ەوەی هەڵمەتی فراوانی‬ ‫نەمام ناشتنمان دەستپێكردووە»‪.‬‬ ‫ب������ەاڵم‪ ،‬ئ����ەو ه���ەواڵن���ەی‬ ‫رابەری هۆبەی ژینگەی سلێمانی‬ ‫باسیان دەك��ات‪ ،‬نەیانتوانیووە‬ ‫م��ەت��رس��ی��ی��ەك��ان��ی پیسبوونی‬ ‫ژینگە كەمبكەنەوە‪ ،‬لەم رووەوە‬ ‫بەپێی ئامارەكانی نەخۆشخانەی‬ ‫«هیوا»‪ ،‬كە تایبەتە بە نەخۆشیی‬ ‫شێرپەنجە‪ ،‬رۆژانه‌‪ ،‬س ‌ێ بۆ چوار‬

‫فۆتۆ‪ :‬ئه‌له‌ند مه‌حوی‬ ‫كەس تووشی شێرپەنجە دەبن‪.‬‬ ‫د‪ .‬دان��ا عومەر‪ ،‬پسپۆڕ لە‬ ‫ب���واری خ��وێ�ن‌و شێرپەنجە‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪« :‬لە‬ ‫هەرێمی كوردستان‪ ،‬نەخۆشیی‬ ‫ش��ێ��رپ��ەن��ج��ە‪ ،‬ب��ە ش��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫ب��ەرچ��او زی��ادی��ك��ردووە‪ ،‬رۆژان��ە‬ ‫تەنیا ل��ە نەخۆشخانەی هیوا‬ ‫لەشاری سلێمانی‪ ،‬سێ بۆ چوار‬ ‫كەس تووشی شێرپەنجە دەبن‪،‬‬ ‫وات���ە مانگانە نزیكەی (‪)100‬‬ ‫كەسی ت��ازە تووشی نەخۆشییە‬ ‫ج��ۆرب��ەج��ۆرەك��ان��ی شێرپەنجە‬ ‫دەبن»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە هۆكارەكانی‬ ‫توشبوونی نەخۆشیی شێرپەنجە‪،‬‬ ‫د‪.‬دانا‪ ،‬ئاماژە بەوە دەكات‪« :‬دوو‬ ‫هۆكاری سەرەكی هەن بۆئەوەی‬ ‫م��رۆڤ تووشی شێرپەنجە بێت‪،‬‬ ‫یەكێكیان هۆكاری بۆماوەییە كە‬ ‫شێرپەنجەكەی لەباوانییەوە بۆ‬ ‫جێماوە‌و لە خوێنیایەتی‪ ،‬هۆكاری‬ ‫دووەمیش پیسیی ژینگەیە»‪.‬‬ ‫سەبارەت بە ژینگەی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬د‪ .‬دان���ا دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«ژینگەی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ژینگەیەكی زۆر پیس نییە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ئەو هۆكارانەی كە دەبنە‬ ‫ه��ۆی پیسبوونی ژینگە‪ ،‬ب��ەرەو‬ ‫زیادبوون دەڕۆن‪ ،‬ئەمەش جێگای‬ ‫مەترسییە»‪.‬‬

‫ژنان‪ ،‬نەخۆشخانە حكومییەكانی منداڵبوون بەجێدەهێڵن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬الڤە بەشارەت‬

‫‪............................................................‬‬

‫لەگەڵ بوونی هیوایەكی كەم بە‬ ‫نەخۆشخانەی گشتیی منداڵبوون‪،‬‬ ‫بەاڵم ژنان بۆ منداڵبوون‪ ،‬نەخۆشخانە‬ ‫ئەهلییەكان هەڵدەبژێرن‪ ،‬ئەگەرچی‬ ‫نرخی نەشتەرگەریی منداڵبوون لە‬ ‫نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪ ،‬سەدان‬ ‫هێندەی نەخۆشخانەی حكومیین‪.‬‬ ‫لەنجە ن���وری‪ ،‬یەكێكە لەو‬ ‫دایكانەی ماوەی مانگێكە منداڵی‬ ‫ب�����ووە‌و خ���ۆی ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی‬ ‫ئەهلیی ه��ەڵ��ب��ژاردووە‪ ،‬بۆئەوەی‬ ‫نەشتەرگەریی منداڵبوونی بۆ بكەن‪،‬‬ ‫بەسەرسوڕمانەوە وت��ی‪« :‬نرخی‬ ‫نەشتەرگەرییەكەیان‪ ،‬زۆر زۆرە»‪،‬‬ ‫بەاڵم لەنجە ئ��ەوەش ناشارێتەوە‬ ‫كە «لە نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪،‬‬ ‫پزیشكەكان هیچ رێگرییەك ناكەن‬ ‫بۆ بوونی منداڵ بە نەشتەرگەریی‪،‬‬ ‫بگرە هەندێك كات پێشیان خۆشە‬ ‫كە بە نەشتەرگەریی منداڵت ببێت‪،‬‬ ‫ئەمەش لەبەر پ��ارەك��ە‪ ،‬چونكە‬ ‫نرخێكی زۆرب���ەرزی هەیە‪ ،‬جگە‬ ‫پارەی مانەوەت لە نەخۆشخانەكە»‪.‬‬ ‫ئەنجامدانی نەشتەرگەریی بۆ‬ ‫منداڵبوون‪ ،‬بەشێوەیەكی بەرچاو‬ ‫زی��ادی��ك��ردووە‌و ج��ی��اواز لە چەند‬

‫ساڵێك ب��ەر لە ئێستا‪ ،‬زۆرب��ەی‬ ‫ژنان بۆ منداڵبوون‪ ،‬پەنادەبەنە بەر‬ ‫نەشتەرگەریی‪ ،‬لەكاتێكدا پێویستە‬ ‫نەشتەرگەریی‪ ،‬تەنیا بۆ ئەو دایكانە‬ ‫بكرێت كە مەترسی لەسەر ژیانی‬ ‫خۆیان‪ ،‬یان منداڵەكەیان هەیە‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەی قسەكانی‬ ‫لەنجەوە‪ ،‬پزیشكێكی نەخۆشخانەی‬ ‫گشتیی منداڵبوون‪ ،‬جەخت لە‬ ‫ئاستبەرزیی خزمەتگوزارییەكانی‬ ‫نەخۆشخانەی گشتیی منداڵبوون‬ ‫دەكاتەوە‌و بڕوای وایە‪« :‬هەندێ‌‬ ‫چ���ارەس���ەر ل��ە نەخۆشخانەی‬ ‫منداڵبوون دەك��رێ��ت‪ ،‬ل��ە هیچ‬ ‫نەخۆشخانەیەكی تر نییە»‪.‬‬ ‫د‪.‬سومەییە عەتا‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫م��ن��داڵ��ب��وون ل��ە نەخۆشخانەی‬ ‫منداڵبوونی سلێمانی‪ ،‬وتی‪« :‬بۆ‬ ‫بوونی منداڵ بە نەشتەگەریی‪،‬‬ ‫ل��ە نەخۆشخانەی مندڵبوونی‬ ‫گ��ش��ت��ی��ی‪ ،‬چ��ەن��د ل��ی��ژن��ەی��ەك‬ ‫دادەنیشن‪ ،‬بۆئەوەی بزانرێت ئایا‬ ‫پێویست دەكات‪ ،‬ئەو منداڵە بە‬ ‫نەشتەرگەریی ببێت‪ ،‬ی��ان نا‪،‬‬ ‫هەندێك حاڵەتمان ه��ەی��ە كە‬ ‫ناتوانرێت بمێنێتەوە‪ ،‬بۆیە بە‬ ‫نەشتەرگەریی منداڵەكەی دەبێت‌و‬ ‫هەندێك كاتیش‪ ،‬نەخۆشەكە‬ ‫داوادەك������ات‪ ،‬م��ن��داڵ��ەك��ەی بە‬

‫نرخی نەشتەرگەیی‬ ‫منداڵبوون‪ ،‬لەنێوان‬ ‫(‪ )900‬هەزار دینار‬ ‫بۆ ملیۆنێك‌و‬ ‫(‪ )500‬هەزار دیناردایە‬ ‫نەشتەرگەریی ببێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە‬ ‫بۆی ناكەین»‪.‬‬ ‫ئەو پزیشكە پسپۆڕە‪ ،‬ئەوەش‬ ‫ئاشكرا دەك���ات‪ :‬ك��ە هەندێك‬ ‫لەدایكان‪ ،‬دەیانەوێت ئازار نەبینن‪،‬‬ ‫بۆیە داوای نەشتەرگەریی دەكەن‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم «تائێستا هیچ حاڵەتێك‬ ‫نەبووە كە نەخۆشەكە خۆی حەز‬ ‫بكات بە نەشتەرگەریی بیبێت‌و‬ ‫پێویستی نەبووبێت‌و ئێمە بۆمان‬ ‫كردبێت‪ ،‬چونكە هەندێك كات‪،‬‬ ‫دەبێتە هۆی زیان بۆ دایكەكە‌و‬ ‫كۆرپەكەی»‪.‬‬

‫یه‌کێکی تر له‌و هۆکارانه‌ی ژنان‬ ‫هانده‌دات نه‌خۆشخان ‌ه حکومییه‌کان‬ ‫به‌جێبهێڵن‪ ،‬قه‌ره‌باڵغی نه‌خۆشخانه‌‬ ‫حکومییه‌کانه‌‪ ،‬ک ‌ه ل ‌ه شارێکی وه‌ک‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬ی�ه‌ک نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫حکومیی ل �ه‌دای��ک��ب��وون هه‌یه‌‪،‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ر هه‌شت نه‌خۆشخانه‌ی‬ ‫ئه‌هلی‪.‬‬ ‫لەڕووی دابینكردنی باشترین‬ ‫پێداویستییەوە بۆ نەخۆشەكان‪،‬‬ ‫د‪.‬س��وم��ەی��ە‪ ،‬باسی ل��ەوە ك��رد‪:‬‬ ‫ل��ە نەخۆشخانەی منداڵبوون‪،‬‬ ‫ه��ەوڵ��دراوە بە باشترین شێوە‪،‬‬ ‫خ��زم��ەت��ی ن���ەخ���ۆش ب��ك��رێ �ت‌و‬ ‫چارەسەری باشیان بۆ بكرێت‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی زان���ی���اری���ی���ە‬ ‫ب��ەدەس��ت��ه��ات��ووەك��ان‪« ،‬نرخی‬ ‫ن��ەش��ت��ەرگ��ەی��ی م��ن��داڵ��ب��وون لە‬ ‫نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪ ،‬لەنێوان‬ ‫(‪ )900‬هەزار دینار بۆ ملیۆنێك‌و‬ ‫(‪ )500‬ه����ەزار دی���ن���اردای���ە»‪.‬‬ ‫له‌به‌رامبه‌ردا‪ ،‬نرخی نه‌شته‌رگه‌ریی‬ ‫ل ‌ه نه‌خۆشخان ‌ه حکومییه‌کاندا‪،‬‬ ‫ل ‌ه (‪ )25‬هه‌زار دینار تێناپه‌ڕێت‪،‬‬ ‫بەاڵم سەرباری ئەو نرخە زۆرەش‪،‬‬ ‫دای��ك��ان روو ل��ە نەخۆشخانە‬ ‫ئەهلییەكان دەكەن‪.‬‬ ‫رۆز محەمەد‪ ،‬یەكێكی ترە‬ ‫لەو دایكانەی لە نەخۆشخانەیەكی‬

‫ئەهلیی منداڵبووندا‪ ،‬چاوەڕوانی‬ ‫بینینی پزیشكی دەك���رد‪ ،‬ئەم‬ ‫خانمە هەر بۆ منداڵبوونەكەی‪،‬‬ ‫پێشتر چوار شەو لە نەخۆشخانەی‬ ‫گشتیی منداڵبوون م��اب��ووەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم لەبەرئەوەی بەدڵی نەبووە‪،‬‬ ‫ئ��ەم��ج��ارەی��ان رووی���ك���ردب���ووە‬ ‫نەخۆشخانەی ئەهلیی‪.‬‬ ‫رۆز‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە» وتی‪:‬‬ ‫«لەماوەی ئەم سكپڕییەمدا‪ ،‬چوار‬ ‫شەو لە نەخۆشخانەی منداڵبوونی‬ ‫گشتیی مامەوە‪ ،‬چونكە هەندێ‌‬ ‫كات حاڵەتم ت��ەواو نەبوو‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ل��ەم��اوەی ئ��ەو م��ان��ەوەی��ەم��دا لە‬ ‫نەخۆشخانە‪ ،‬زۆر بە ناخۆشی‬ ‫مامەڵەمان لەگەڵ دەك���راو زۆر‬ ‫ب��ە پیس‌و پۆخڵی كارەكانیان‬ ‫دەب��رد بەڕێوە‪ ،‬وام لێهاتبوو كە‬ ‫نەمدەتوانی نان بخۆم»‪.‬‬ ‫ئەو خانمە‪ ،‬كە هەردوو جۆری‬ ‫منداڵبوونی‬ ‫نەخۆشخانەكانی‬ ‫تاقیكردووەتەوە‪ ،‬ب��ڕوای وای��ە‪:‬‬ ‫«ن��ەخ��ۆش��خ��ان��ەی ئ��ەه��ل��ی��ی‪،‬‬ ‫هەرچۆنێك بێت لە نەخۆشخانە‬ ‫گشتییەكە باشترە‪ ،‬هەرچەندە‬ ‫نرخی ئەم نەخۆشخانە ئەهلییانە‬ ‫زۆر بەرزن‪ ،‬كە زۆر كەس توانای‬ ‫ئ���ەوەی نییە لێرە منداڵەكەی‬ ‫ببێت»‪.‬‬ ‫ژنان؛ ل ‌ه منداڵبوونی سروشتی دوورده‌که‌ونه‌وه‌‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫رێبوار تاڵه‌بانی‪ :‬وه‌زاره‌تی نه‌وتی عێراق؛ که‌مته‌رخه‌م بوو ‌ه ل ‌ه جێبه‌جێکردنی پااڵوگه‌ی نه‌وتی که‌رکوک‪.‬‬

‫که‌س به‌ردی بناغه‌ی پااڵوگەکه‌ی که‌رکوک دانانێت‬ ‫ریپۆرتاژی ‪ :‬شااڵو محەمەد‬

‫‪...............................‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوك‪ ،‬رایدەگەیەنێت‪:‬‬ ‫وەزارەتی نەوتی عێراق لە بەرنامەی‬ ‫ك��اری��دا نییە پ��ااڵوگ��ەی نەوتی‬ ‫كەركوك دروست بكات‪ .‬سەرۆكی‬ ‫لیژنەی نەوت‌و گازیش پێیوایە؛‬ ‫«بەعسیگەریی»‬ ‫سیاسەتی‬ ‫ن��ای��ەوێ��ت پ��ااڵوگ��ەی ن���ەوت لە‬ ‫كەركوكدا دروست بكرێت‪.‬‬ ‫دوو ساڵ دوای رووخاندنی‬ ‫رژێمی پێشووی عێراق‪)2005( ،‬‬ ‫بە بڕی (پێنج) ملیار دینار لە‬ ‫بودجەی بەردەوامی وەبەرهێنانی‬ ‫وەزارەت��ی نەوتی عێراق‪ ،‬بڕیاری‬ ‫دروستكردنی پ��ااڵوگ��ەی نەوتی‬ ‫كەركوك درا‪ ،‬كە ئەو پااڵوگەیە‬ ‫دەت��وان��ێ��ت ل��ە رۆژێ��ك��دا (‪)150‬‬ ‫ه��ەزار بەرمیل بەرهەم بهێنێت‪،‬‬ ‫كە بەرهەمی بودجەكەی دەگاتە‬ ‫(سێ) ملیار دینار لە رۆژێكدا‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ت��ا ئێستا ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە‬ ‫نەچووەتە بواری جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫رێبوار تاڵەبانی‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ل���ی���ژن���ەی ن�������ەوت‌و گ�����از ل��ە‬

‫ئەنجومەنی پارێزگای كەركوك‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«دروستكردنی پااڵوگەی نەوتی‬ ‫كەركوك‪ ،‬لەدوای ساڵی (‪)2005‬‬ ‫كارمان بۆ كردووە‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا‬ ‫وەزارەتی نەوتی عێراق كەمتەرخەم‬ ‫ب���ووە ل��ە جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫پڕۆژەیە‪ ،‬بۆیە نەچووەتە بواری‬ ‫جێبەجێكردنەوە»‪.‬‬ ‫بەبڕوای تاڵەبانی‪« :‬جۆرە‬ ‫سیاسەتێكی رژێ��م��ی پێشووی‬ ‫عێراق هەیە كە نایەوێت كەركوك‬ ‫س��وودم��ەن��د ب��ێ��ت ل��ە پ���ڕۆژەی‬ ‫خزمەتگوزاریی‪،‬‬ ‫ستراتیژیی‌و‬ ‫دیارە وەزارەتی نەوتی عێراقیش‬ ‫لە بەرنامەیدا نییە ئەو پڕۆژەیە‬ ‫دروست بكرێت»‪.‬‬ ‫ل��ەدوای بڕیاری دروستكرنی‬ ‫پ��ااڵوگ��ەك��ەوە‪ ،‬ناكۆكیی لەسەر‬ ‫شوێنی پااڵوگەكە هاتە ئ��اراوە‪،‬‬ ‫بۆ ئەم مەبەستەیش لیژنەیەك‬ ‫ل��ەن��ێ��وان ئ��ی��دارەی ك��ەرك��وك‌و‬ ‫وەزارەتی نەوتی عێراق پێكهات‌و‬ ‫بڕیار درا بە دروستكردنی ئەو‬ ‫پااڵوگەیە لە یەكێك لە ناوچەكانی‬ ‫ناحیەی شوان‌و پردێ‌‌و قووتانی‬ ‫گ���ەورە‪ ،‬دواج���ار شەهرستانی‬

‫وەزی��ری نەوتی عێراق لە ساڵی‬ ‫(‪ )2008‬بڕیاری دا بەردی بناغەی‬ ‫دروستكردنی پ��ااڵوگ��ەی نەوتی‬ ‫ك��ەرك��وك‪ ،‬ل��ە ن��اح��ی��ەی ش��وان‬ ‫دابنێت‪ ،‬ب��ەاڵم وەزی���ری نەوتی‬ ‫ع��ێ��راق ب��ە ب��ی��ان��ووی س��ەردان��ی‬ ‫ب��ۆ دەرەوەی واڵت پ��ڕۆژەك��ەی‬ ‫دواخست‪.‬‬ ‫بە گوێرەی ئەو زانیارییانەی‬ ‫دەس��ت «رۆژن��ام��ە» ك��ەوت��وون‪:‬‬ ‫«چ���ەن���د ج���ارێ���ك ل��ی��ژن��ەی‬ ‫بەدواداچوونی ئیدارەی كەركوك‬ ‫ب��ۆ ئ���ەو ك��ێ��ش��ەی��ە س��ەردان��ی‬ ‫وەزارەتی نەوتی عێراقی كردووە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم ه��ەم��وو س��ەردان��ەك��ان بە‬ ‫چەند بەڵێنێك كۆتاییان هاتووە‪،‬‬ ‫كاتێكیش پ��ااڵوگ��ەك��ە چووەتە‬ ‫بواری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬وەزارەتی‬ ‫ن��ەوت كەمتەرخەم ب��ووە‌و هەر‬ ‫ج���ارەو ب��ە هۆكارێك پ��ڕۆژەك��ە‬ ‫دواكەوتووە»‪.‬‬ ‫س��ەرەڕای هەموو ئەوانەیش‬ ‫هەفتەی راب��ردوو‪ ،‬راكان سەعید‬ ‫جێگری پارێزگاری كەركوك لەسەر‬ ‫لیستی گردبوونەوەی عەرەبیی‪،‬‬ ‫داوای كردبوو جارێكی تر شوێنی‬ ‫ئەو پااڵوگەیە بگوازرێتەوە‌و لە‬

‫نزیك «غاز شیمال» كە دەكەوێتە‬ ‫خ��وارووی كەركوكەوە‪ ،‬دروست‬ ‫بكرێت‪ ،‬بەاڵم لەالیەن ئەنجومەنی‬ ‫پارێزگای كەركوكەوە داواك��ەی‬ ‫رەتكرایەوە ‪.‬‬ ‫ئەندازیار ئەحمەد عەسكەری‪،‬‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای‬ ‫ك���ەرك���وك ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫روون��ك��ردەوە‪« :‬ل���ەدوای ساڵی‬ ‫(‪ )2005‬بەڵێنی دروستكردنی‬ ‫پااڵوگەیەك بە ش��اری كەركوك‬ ‫دەدرێت‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا نەچووەتە‬ ‫ب��واری جێبەجێكردنەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫پێموانییە ئ��ەو پااڵوگەیە هەر‬ ‫دروست بكرێت»‪.‬‬ ‫ن����اوب����راو‪ ،‬وت��ی��ش��ی‪« :‬ت��ا‬ ‫ئەوكاتەی خەمخۆرێكی جدیی لە‬ ‫ش��ارەك��ەدا‌و لەناو وەزارەت��ەك��ەدا‬ ‫ن��ەب��ێ��ت‪ ،‬ئ����ەو پ����ڕۆژەی����ە بە‬ ‫ئەستەمیی جێبەجێ دەكرێت‪،‬‬ ‫تا ئێستا وەزی��ری نەوتی عێراق‬ ‫جگە لەبەڵێندان ب��ە ئ��ی��دارەی‬ ‫كەركوك‪ ،‬هیچ كردارێكی نەبووە‪،‬‬ ‫ساڵی (‪ )2008‬بڕیار بوو وەزیری‬ ‫نەوتی عێراق بێتە كەركوك بۆ‬ ‫دانانی بەردی بناغەی پااڵوگەكە‬ ‫لە ناحیەی شوان‪ ،‬بەاڵم نەهات»‪.‬‬

‫ل��ەدوای��ی��ن گۆڕانكاریی ئەو‬ ‫پڕۆژەیەشدا‪ ،‬پارێزگاری كەركوك‬ ‫بۆ «رۆژن��ام��ە»ی ئاشكرا كرد‪:‬‬ ‫«دوای ئ��ەوەی لەگەڵ وەزی��ری‬ ‫نەوتی عێراق كۆبوومەوە‪ ،‬بڕیار‬ ‫دراوە پااڵوگەی نەوتی كەركوك‬ ‫لە دبس دروست بكرێت‌و ئێستا‬ ‫دەستپێكردندایە‌و‬ ‫لەقۆناغی‬ ‫ب��ەرب��ەس��ت��ی (س����ی����اج)ی بۆ‬ ‫دروستكراوە‌و چاوەڕێین بدرێتە‬ ‫وەبەرهێنەرێك»‪.‬‬ ‫د‪ .‬نەجمەدین كەریم وتیشی‪:‬‬ ‫«ه���ەرچ���ەن���دە دروس��ت��ك��ردن��ی‬ ‫ئ��ەو پ��ااڵوگ��ەی��ە (‪ )3‬ب��ۆ (‪)4‬‬ ‫س����اڵ دەخ���ای���ەن���ێ���ت‪ ،‬ب���ەاڵم‬ ‫وەك���و پ��ااڵوگ�ه‌ك��ان��ی ت��ر الیەنە‬ ‫ئیدارییەكەی لەالیەن وەزارەت��ی‬ ‫نەوتی عێراقەوە سەرپەرشتی‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بەاڵم داواكارین زۆرینە‬ ‫لە رووی دامەزراندنەوە بدرێتە‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ش����اری ك���ەرك���وك»‪،‬‬ ‫به‌اڵم سه‌رچاوه‌یه‌کی ئاگادار له‌‬ ‫دروس��ت��ک��ردن��ی ئ �ه‌و پااڵوگه‌یه‌‪،‬‬ ‫ره‌ت��ی��ک��رده‌وه‌ هیچ سیاجێک بۆ‬ ‫ئه‌و پرۆژه‌یه‌ له‌ دبس دا‌نرابێت‌و‬ ‫دروس��ت��ک��ردن��ی پااڵوگه‌یه‌یشی‬ ‫به‌دوورزانی‪.‬‬

‫كێڵگەیه‌کی نه‌وت له‌ که‌رکوک‬

‫«چاو بەم غەدرانەدا بخشێننەوە»‬

‫پڕۆژەیەك؛ بۆ رێكخستنەوەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬نامیق حەسەن محەمەد *‬ ‫‪.................................‬‬

‫خشتەی ژمارە ‪2‬‬

‫دواب���������ەدوای ئ���ەوك���ارەی‬ ‫حكومەتی هەریم پێی هەستا‪،‬‬ ‫س��ەب��ارەت ب��ە راس��ت��ك��ردن��ەوەی‬ ‫مووچەی فەرمانبەرانی سلێمانی‪،‬‬ ‫لەگەڵ شارەكانی تری هەرێمدا‪،‬‬ ‫ك��ە ج��ێ��گ��ەی دەستخۆشییە‪،‬‬ ‫هەروەها دواتریش خەرجكردنی‬ ‫ج��ی��اوازی��ی ف��ەوت��اوی (ح���ەوت)‬ ‫سالەی فەرمانبەران‪ ،‬بەاڵم ئەوەی‬ ‫جێگەی نیگەرانییە ئەوەیە‪ ،‬كە‬ ‫جارێكی تر هەمان هەڵە دروست‬ ‫ب���ووە‌و غ��ەدرێ��ك��ی زۆر گ��ەورە‬ ‫ك��راوە‪ ،‬لەوانەی كە لــــــەدوای‬ ‫(‪)2004/1/1‬ەوە دامەزراون‪ ،‬ئەگەر‬ ‫سەرنج بدەین ئەو زوڵمە مەگەر‬ ‫وەك دەڵێن لە (ئیمام حسێن)‬ ‫كرابێت‪.‬‬ ‫ب���ەج���ۆرێ���ك دوای ئ��ەم‬ ‫راستكردنەوەیە‌و لە (‪)2011/1/1‬‬ ‫بە دواوە‪ ،‬دەرچووی ئامادەیی كە‬ ‫پێش ساڵی (‪ )2004‬دامەزرابێت‪،‬‬ ‫ه��ات��ووەت��ە پێش دەرچ��ووی�ه‌ك��ی‬ ‫زان���ك���ۆ‪ ،‬ك���ە ل���ە (‪)2004‬دا‬ ‫دامەزرابێت‪ ،‬كە لەوانەیە جیاوازیی‬ ‫بەرواری دامەزراندیان چەند رۆژێك‬ ‫یان چەند مانگێك بێت‪ .‬بەمەیش‬ ‫ج��ارێ��ك��ی ت��ر بەشێكی زۆری‬ ‫فەرمانبەران مەغدوور كراون‪ ،‬كە‬ ‫بەڕاستی جیاوازییەكە زۆر زۆرە‪،‬‬ ‫بەجۆرێك زۆر پێویستە هەرچی‬ ‫زووە چاوی پێدا بخشێنرێتەوەو‬ ‫كاری لەسەر بكرێت‌و سیستمێكی‬ ‫م��ووچ��ەی ه��اوب��ەش‌و یەكگرتوو‬ ‫دابنرێت‪.‬‬ ‫وابزانم دەبێت رێنماییەكی وا‬ ‫دەربكرێت كە مووچەی بنەڕەتیی‬ ‫هەریەكێك لە بڕوانامەكان دیاریی‬

‫* بەرپرسی كارگێڕیی‌و خۆیەتی‬ ‫لە وەزارەتی پالندانان – دەستەی‬ ‫ئاماری هەرێم‬

‫خشتەی ژمارە ‪1‬‬

‫بۆ بەڕێزان‪:‬‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان‬ ‫پەرلەمانی‬ ‫سەرۆكایەتیی‬ ‫كوردستان‬ ‫س��ەرۆك��ای��ەت��ی��ی حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان‬ ‫وەزارەت��ی دارایی و ئابووریی‬ ‫هەرێمی كوردستان‬

‫بكرێت‌و بۆ هەموو كاتەكان پێش‬ ‫(‪‌)2004‬و دوای (‪ )2004‬یەك‬ ‫بخرێت‌و دوات���ر بەپێی سااڵنی‬ ‫خزمەت‪ ،‬مووچە سەر دەكەوێت بۆ‬ ‫ئەو ئاستەی رێنماییەكان دیاریی‬ ‫دەكات‪ .‬بەم پێیە كەس مەغدوور‬ ‫نابێت‪ ،‬ب��ۆ دەب��ێ��ت دەرچ���ووی‬ ‫زانكۆ لەساڵی (‪ )2003‬بە پلەی‬ ‫(‪)1-6‬و بـــــــــــــــە مووچەی‬ ‫(‪ )362000‬دینار دابمەزرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە ساڵی (‪ )2004‬بەپلەی (‪)1-7‬‬ ‫و بە مووچەی (‪ )296000‬دینار‬ ‫دابمەزرێت‪ ،‬وەك كورد دەڵێت بە‬ ‫ریشی ك ‌ێ رەوایە‪.‬‬ ‫ب��ۆی��ە ه��ەم��وو چ���اوەڕوان���ی‬ ‫ئەوەین‪ ،‬هەموو الیەكتان قۆڵی‬ ‫م��ەردان��ەی ل ‌ێ ه��ەڵ بكەن‌و ئەم‬ ‫هەڵە گەورەیە راس��ت بكەنەوە‌و‬ ‫خزمەتێكی گەورەو بەرچاویش بە‬ ‫سەرجەم فەرمانبەران دەكەن‪ ،‬بە‬ ‫نەهێشتنی ئەو جیاوازییە‪ .‬ئەگەر‬ ‫لە خشتەی ژمارە (‪ )1‬ورد بینەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەوا بە روونیی ئەو جیاوازییە‬ ‫دەبینین‌و رادەی مافی فەوتاوی‬ ‫دام��ەزراوان��ی دوای (‪)2004/1/1‬‬ ‫دەبینین‪.‬‬ ‫هیوادارم كە زۆر بەجدیی كاری‬ ‫لەسەر بكرێت‪ ،‬بەم كارەیشتان‬ ‫گەورەترین خزمەت بە بەشێكی‬ ‫زۆری فەرمانبەران دەكەن‪.‬‬ ‫ب��ۆ چ��ارەس��ەرك��ردن��ی ئ��ەم‬ ‫ك��ی��ش��ەی��ەش‪ ،‬زۆر ب��ەئ��اس��ان��ی‬ ‫دەتوانرێت خشتەیەك دابنرێت‬ ‫ك��ە ت��ی��ای��دا ب��ە پ��ێ��ی خشتەی‬ ‫پلە‌و سااڵنی خزمەت‌و زی��ادەی‬ ‫سااڵنە‌و ژم��ارەی ساڵەكانی پلە‬ ‫ب��ەرزك��ردن��ەوەی ساڵی (‪)2008‬‬ ‫دوای یەكخستنەوەی سەرجەم‬ ‫مووچە بنەڕەتییەكان بۆ هەموو‬ ‫ساڵەكانی دامەزراندن‪ ،‬پێش‌و دوای‬ ‫ساڵی (‪ )2004‬بە سااڵنی خزمەت‪،‬‬ ‫مووچەكان ده‌ردەكەوێت كە وەك‬ ‫خشتەی ژمارە (‪ )2‬لێ دێت‪.‬‬ ‫ه���ەروەه���ا ب���ەم ج����ۆرە بۆ‬ ‫ساڵەكانی دواتریش تا هەرچەندێك‬ ‫بتانەوێت‪.‬‬ ‫دانانی خشتەیەكی لەم جۆرە‬ ‫دەبێتە هۆیەك بۆ یەكخستنەوەی‬ ‫مووچەی سەرجەم فەرمانبەران‬ ‫بەب ‌ێ جیاوازیی‌و دروستكردن‌و‬

‫بەرپاكردنی باشترین دادپەروەریی‬ ‫لەنێوان ف��ەرم��ان��ب��ەران��دا‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫جیاوازیی‪ .‬دادپەروەریی یەكێكە‬ ‫لەو بنەمایانەی سەرجەم الیەنەكان‬ ‫داواك���ارن‌و ئاواتەخوازن بیهێننە‬ ‫دی‪.‬‬ ‫بێگومان ئ��ەم خشتەیە بە‬ ‫رەچ��اوك��ردن��ی سااڵنی خزمەتی‬ ‫ئەژماركراو و ژم��ارەی سوپاس‌و‬ ‫پێزانین‪ ،‬ئەگەر هەڵەیش هەبێت لە‬ ‫خشتەكەشدا گرنگ نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەمە تەنیا پێشنیازێكی زۆر‬ ‫دادپ��ەروەران��ەو باشە كە لەالیەن‬ ‫فەرمانبەرێكەوە پێشكەش كراوە‪،‬‬ ‫ئاواتەخوازم بەهەند وەربگیرێت‌و‬ ‫ك��اری جدیی لەسەر بكرێت لە‬

‫پێناو بەدیهێنانی بەختەوەریی‌و‬ ‫یەكسانیی‌و دادپەروەریی لەنێوان‬ ‫ف��ەرم��ان��ب��ەران‌و نەهێشتنی ئەو‬ ‫غەدر‌و جیاوازییەی‪ ،‬بڕێكی ئێجگار‬ ‫زۆر ل��ە ف��ەرم��ان��ب��ەران بوونەتە‬ ‫قوربانیی‌و هەست دەكەن زوڵمێكی‬ ‫ئێجگار گەورەیان لێ كراوە‪ ،‬بەوەی‬ ‫كە جیاوازیی چەند مانگ یان چەند‬ ‫رۆژ‪ ،‬بووەتە جیاوازیی دروستكردن‬ ‫ب��ە ب��ڕی (‪ )4‬ت��ا (‪ )5‬س��اڵ لە‬ ‫مووچە‌و هەروەها لە پلەو ستێپی‬ ‫فەرمانبەردا‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪ :DNO‬یەدەگی نەوتی تاوگی؛ دوو هێندەی چاوەڕوانكراوە‬ ‫رۆژنامە‪ :‬پاش توێژینەوەیەكی‬ ‫كۆمپانیای (‪)DNO‬ی نەرویجی‪،‬‬ ‫دەرك��ەوت��ووە‪ :‬ی��ەدەگ��ی نەوتی‬ ‫تاوگی‪ ،‬دوو هێندەی ئەوەیە كە‬ ‫خەمڵێنراوەو بە بەرپرسانی هەرێم‬

‫وتراوە‪ .‬پێشتریش كۆمپانیاكە لە (‪ )636‬ملیۆن بەرمیل نەوتی‬ ‫خەماڵندنی خۆیدا بۆ ئەو كێڵگە تێدایە‪.‬‬ ‫(هێڵج ئید)‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫نەوتییە‪ ،‬رایگەیاندبوو‪ :‬كێڵگەكە‬ ‫(‪ )306‬ملیۆن بەرمیلە‪ ،‬بەاڵم لە ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��اری (‪،)DNO‬‬ ‫ئەمساڵدا دەركەوتووە كێڵگەكە جه‌ختی له‌ڕاستیی ئه‌م زانیارییان ‌ه‬

‫ک��رده‌وه‌و وت��ی‪« :‬دوای ئ��ەوەی‬ ‫الیەنێك ل���ەدەرەوەی كۆمپانیا‬ ‫توێژینەوەیەكی كرد‪ ،‬دەركەوت‬ ‫ئەم كێڵگە نەوتییە لە قەبارەدا‬ ‫جیهانییەو زەب��ەالح��ە‪ ،‬ژم��ارە‬

‫نوێیەكان ب��ەت��ەواوی��ی ئاستی‬ ‫پێشبینی ئێمەی تێپەڕاند»‪.‬‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬ئ��ەم كێڵگەیە‬ ‫دەتوانێت (‪ )70‬هەزار بەرمیل لە‬ ‫رۆژێكدا هەناردە بكات‪.‬‬

‫پەرلەمانی عێراق؛ بەدوای حساباتی دارایی كۆتایی‬ ‫پالنە پێنج ساڵییەكە‬ ‫گەیشتە كوێ‌؟‬ ‫مەهدی ئەبوبەكر‬ ‫دەسەاڵتی كوردیی هەندێكجار‪ ،‬وەكو كۆمپانیایەكی پەیوەندییە‬ ‫گشتییەكان‌و پڕوپاگەندەكردن دەردەك��ەوێ��ت‪ ،‬كاتێك دەكەوێتە‬ ‫ریكالمكردن بۆ بابەتێك‪ ،‬هێندە بە خەستیی بە شان‌و باڵیدا هەڵدەدات‪،‬‬ ‫نەك هەر خۆیان‪ ،‬بەڵكو هاواڵتییانیش بە ئاسماندا دەبەن‌و دەیگەیەننە‬ ‫ئەو قەناعەتەی كوردستان هێندە گەشەكردووە‪ ،‬خەریكە شان لە شانی‬ ‫پڵنگەكانی ئاسیا دەدات‪.‬‬ ‫ئەو پڕوپاگەندانە هەندێكجار وات لێدەكەن‪ ،‬لە ناخی خۆتدا‬ ‫بڵێیت‪ :‬بەخودای ئێمە غەدر دەكەین بەمشێوەیە رەخنە لەم حكومەت‌و‬ ‫دەسەاڵتە دەگرین‪ ،‬بەاڵم كاتێك لە ئاسمانەوە دێیتەوە سەر ئەرز‪،‬‬ ‫تەماشا دەكەی واڵت هەر وەكو خۆیەتی چ نەگۆڕاوە‪ ،‬ئەوەی گۆڕاوە‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬بینای بەرز بەرز بە ئاسماندا چووە‪ ،‬هۆتێل‌و رێستۆرانتی بە‬ ‫ئەستێرە داپۆشراو بە شارەكاندا باڵوبووەتەوە‪ ،‬كە زۆرجار دەسەاڵتیش‬ ‫خۆی نازانێت خاوەنی راستەقینەیان كێیە!‪ ،‬یەكێك لە چیرۆكەكانی‬ ‫بە ئاسماندابردنی خەڵك‪ ،‬چیرۆكی پالنە پێنج ساڵییەكەی وەزارەتی‬ ‫كشتوكاڵی كابینەی پێشووی حكومەتە‪ ،‬كە بە قسەی خۆیان بۆ‬ ‫گەشەپێدانی كشتوكاڵ دایانڕشتبوو‪ .‬بە گوێرەی پڕوپاگەندەكانی‬ ‫كابینەی پێشوو بووایە‪ ،‬ئەوا ئێستا ئەڵمانیا لەبری ئەوەی خەیار لەو‬ ‫ئیسپانییە التینانە بكڕێت‌و هاواڵتییانی تووشی «پەتای ئیكۆالی»‬ ‫بكات‪ ،‬ئەوا خەیاری پەروەردەكراوی ئاوی بیرە سازگارەكانی كوردی‬ ‫ئاری نەژادی برای دەكڕی‌و لەو دەردە نەجاتی دەبوو‪ .‬لەو چیرۆكەدا‬ ‫دێتەوە بیرم‪ ،‬بەڕێز وەزیری كشتوكاڵ‪ ،‬شەو‌و رۆژ لەسەر شاشەی‬ ‫تەلەفیزیۆنەكان بوو‪ ،‬بەش بە بەشی پالنەكەی رووندەكردەوە‪ ،‬لەم‬ ‫تەلەفیزیۆن بۆ ئەو تەلەفیزیۆن داوەت دەكرا‪ ،‬دەیان رۆژنامەنووسی‬ ‫رۆژنامەكانیش نۆرەیان بۆ چاوپێكەوتن‌و لێدوانی جەنابی وەزیر گرتبوو‪،‬‬ ‫هەندێك لە رۆژنامەنووسە بێحەوسەڵەكانیش لە نۆرەگرتن بۆ وەزیر‬ ‫بێئومێد ببوون‪ ،‬بۆیە بە لێدوانی راوێژكارێكی وەزارەتیش كڕەیان‬ ‫دەكرد‪.‬‬ ‫جەنابی وەزیر زۆر بە بڕوا بەخۆبوونەوە دەی��وت‪ :‬بە گوێرەی‬ ‫ئەم پالنە پێنج ساڵییە‪ ،‬كە لە ساڵی (‪ )2013‬كۆتایی پێدێت‪ ،‬ئیتر‬ ‫پێویستمان بەوە نابێت‪ ،‬بەروبوومی كشتوكاڵیی ل��ەدەرەوە هاوردە‬ ‫بكەین‪ ،‬قسەكانی هێندە كاریگەر بوون‪ ،‬بە جۆرێك ترسی خستبووە‬ ‫دڵی جوتیارەكانی ئێران‌و سوریاو توركیاوە‪ .‬لەو بڕوایەدام؛ هەندێكیان‬ ‫دوای باڵوبوونەوەی ئەو لێدوان‌و چاوپێكەوتنانەی وەزیر‪ ،‬بیریان لەوە‬ ‫كردبووەوە دەستی منداڵەكانیان بگرن‌و روو لە تاران‪ ،‬دیمەشق‌و ئەنكەرە‬ ‫بكەن‌و بەدوای ئیشێكی تردا بگەڕێن‪ ،‬بەاڵم ساڵ هات‌و ساڵ رۆیشت‪،‬‬ ‫دوای زیاتر لە دوو ساڵ ئەو پالنە نە دەنگی ماوە نە رەنگ‪ ،‬ئێستاش‬ ‫هەندێك جۆری سەوزە نەبێت‪ ،‬زۆربەی سەوزەو میوەكانمان لەدەرەوە‬ ‫دەهێنرێن‪ ،‬ئێستاش بیبەری سوریی‪ ،‬پەتاتەی توركیی‌و قۆخی ئێرانیی‬ ‫شای عەلوەكانی كوردستانن‪.‬‬ ‫‌گەر لە چارەنووسی پالنەكەش دەپرسن‪ ،‬ئەوە دەتوانن لە تەنەكەی‬ ‫خۆڵی وەزارەت بۆی بگەڕێن‪ ،‬چونكە پالنی كشتوكاڵیی بۆ ریكالمكردن‬ ‫بۆ كابینەی ئێستا بەكارنایەت‪ ،‬ئەم حكومەتەیان لەبری كشتوكاڵ بە‬ ‫نوێگەریی‌و چاكسازییەوە گرتوویەتی‪ ،‬كردوویەتی بەدروشمی سەرەكیی‬ ‫پڕوپاگەندە‌و ریكالمكردن‪.‬‬

‫حەوت ساڵی هەرێمدا دەگەڕێت‬ ‫راپۆرتی‪ :‬هەستیار قادر‬ ‫عەلی ناجی‬

‫‌‪.................................‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫دارایی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی‬ ‫ع��ێ��راق‪ ،‬ئ��اش��ك��رای دەك���ات‪:‬‬ ‫ل���ە س���اڵ���ی (‪)2003‬وە‪،‬‬ ‫حساباتی كۆتایی سەرفكردنی‬ ‫بودجەی (‪)%17‬ی هەرێمی‬ ‫نەگەیشتووەتە‬ ‫كوردستان‪،‬‬ ‫دەستیان‌و بریكاری وەزارەتی‬ ‫دارای����ی عێراقیش دەڵ��ێ��ت‪:‬‬ ‫«بەتێكەاڵویی» ناردوومانە‪.‬‬ ‫ف��ال��ح س���اری‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫لیژنەی دارای���ی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەرانی عێراق‪ ،‬ئاشكرای‬ ‫ك��رد‪« :‬لە ساڵی (‪)2003‬وە‬ ‫تـــــــائێستا‪ ،‬ئەنجومەنەكەی‪،‬‬ ‫حساباتی كۆتایی سەرفكردنی‬ ‫ب��ەش��ە ب���ودج���ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫ك���وردس���ت���ان���ی ب���ەدەس���ت‬ ‫نەگەیشتووە»‪.‬‬ ‫ساری‪ ،‬كە په‌رله‌مانتاری‬ ‫س�����ەر ب����ه‌ ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫ه��اوپ��ەی��م��ان��ی نیشتمانییه‌‬ ‫ل �ه‌ پ��ەرل��ەم��ان��ی ع��ێ��راق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«پ��رس��ی زانینی حساباتی‬ ‫ك��ۆت��ای��ی‪ ،‬ك��ارێ��ك��ی گرنگەو‬ ‫ب��ەش��ە ب��ودج��ەی هەرێمیش‬ ‫بەشێكە لە داهاتەكانی عێراق‪،‬‬ ‫بەوپێیەش‪ ،‬دەبێت حساباتی‬ ‫كۆتایی هەرێم لەژێر دەست‌و‬ ‫چاودێریی حكومەتی عێراقیدا‬ ‫بێت‌و لەالیەن دیوانی چاودێریی‬ ‫دارای�����ی ه���ەرێ���م‌و ب��ەغ��داوە‬ ‫راستاندنی بۆ بكرێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ەك��ەی ل��ی��ژن��ەی‬ ‫دارایی ئەنجومەنی نوێنەران‪،‬‬ ‫ئەوەشی راگەیاند‪« :‬لەگەڵ‬ ‫راف��ی��ع ع��ی��س��اوی‪ ،‬وەزی���ری‬ ‫دارای���ی ع��ێ��راق‌و پسپۆڕانی‬ ‫ب��واری حساباتی كۆتاییدا‪،‬‬ ‫كۆبوونەتەوەو وادەیەك دانراوە‬ ‫لەگەڵیاندا بۆ زانینی ئەو بڕە‬ ‫پارانەی لە بودجەی سااڵنی‬ ‫راب���ردوودا سەرفكراون‌و ئایا‬ ‫ئەو داهاتانەی گەیشتوونەتە‬ ‫ه��ەرێ��م‪ ،‬تۆمار ك���راون؟ ئایا‬

‫حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان؛ شه‌فاف نیی ‌ه له‌ ئاشکراکردنی داهات‌و خه‌رجیدا‬ ‫خەرجییەكانی بودجەی هەرێم‬ ‫لەو بوارانەدا بەكارهێنراون كە‬ ‫بۆیان دانراوە؟»‪.‬‬ ‫ئ��ەح��م��ەد م��ەس��اری‪ ،‬كە‬ ‫ئەندامێكی تری لیژنەی دارایی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانە‪ ،‬جەخت‬ ‫ل��ەوە دەك��ات��ەوە‪ :‬حكومەتی‬ ‫ن��اوەن��دی‪ ،‬ناتوانێت لەسەر‬ ‫حكومەتی هەرێم بسه‌پێنێت؛‬ ‫که‌ دەبێت حساباتی كۆتایی‬ ‫ب����ودج����ەی (‪)%17‬ی بۆ‬ ‫ئاشكرا بكات‪ ،‬بەهۆی خراپی‬ ‫ب��ارودۆخ��ی سیاسیی عێراق‌و‬ ‫كێشەی نێوان كوتلەكان لە‬ ‫بەغدا‪.‬‬ ‫م���ەس���اری‪ ،‬ك��ە ل��ەس��ەر‬ ‫فراكسیۆنی عێراقییە ئەندام‬ ‫پەرلەمانە‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬رێگا بە دیوانی‬ ‫چ��اودێ��ری��ی دارای����ی ع��ێ��راق‬ ‫نادرێت؛ ئەركی خۆی لەناو‬ ‫هەرێمی كوردستاندا جێبەجێ‬ ‫بكات‌و زۆر دەستپێشخەریش‬

‫لەسەر ئ��ەو پرسە هەبووە‪،‬‬ ‫ب������ەاڵم ه����ەرێ����م وەاڵم�����ی‬ ‫نەداوەتەوە»‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬بریكاری وەزارەتی‬ ‫دارای��ی عێراق‪ ،‬ئاماژە بەوە‬ ‫دەك���ات‪ :‬حساباتی كۆتایی‬ ‫س���ەرف���ك���ردن���ی ب���ودج���ەی‬ ‫ه��ەرێ��م��ی��ان‪ ،‬ن����اردووەت����ە‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪.‬‬ ‫د ف�����ازل ن����ەب����ی‪ ،‬ب��ە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ح���س���اب���ات���ی ك���ۆت���ای���ی‬ ‫سەرفكردنی بودجەی هەرێم‪،‬‬ ‫سااڵنە بەتێكەاڵویی لەگەڵ‬ ‫حساباتی كۆتایی عێراقدا‪،‬‬ ‫ن���ێ���ردراوەت���ە پ��ەرل��ەم��ان‌و‬ ‫ج��ی��ان��ەك��راوەت��ەوە‌و دی��وان��ی‬ ‫چاودێریی دارای��ی عێراقیش‪،‬‬ ‫لێكۆڵینەوەی خ��ۆی لەسەر‬ ‫ك�����ردووە‪ ،‬ئ��ەگ��ەر تێبینی‬ ‫هەبووبێت‪ ،‬خراوەتەڕوو»‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‪ ،‬ئ��ەن��دام��ێ��ك��ی‬ ‫لیژنەی نەزاهەی ئەنجومەنی‬

‫نوێنەرانی ع��ێ��راق‪ ،‬رەخنە‬ ‫لەو بەربەستانە دەگرێت كە‬ ‫لەنێوان ه��ەرێ�م‌و حكومەتی‬ ‫ن���اوەن���دی���دا‪ ،‬ل����ەو پ��رس��ە‬ ‫هەستیارانەدا هەن‪.‬‬ ‫خ���ال���ی���د ع���ەل���وان���ی‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی ن��ەزاه��ە‪،‬‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە»ی راگەیاند‪:‬‬ ‫«بەربەستێكی گەورە لەسەر‬ ‫پرسە چاودێرییەكاندا لەنێوان‬ ‫هەولێر‌و بەغدا هەیە‌و لیژنەی‬ ‫نەزاهەش ناتوانێت چاودێریی‬ ‫حساباتی كۆتایی سەرفكردنی‬ ‫ب���ودج���ەی ه���ەرێ���م ب��ك��ات‌و‬ ‫ئاگاداری پارە سەرفكراوەكانی‬ ‫هەرێم نییەو لەوبارەیەوە‪ ،‬هیچ‬ ‫جۆرە پەیوەندیی‌و زانیاریی‌و‬ ‫دیدارێكیشمان لەگەڵ لیژنەی‬ ‫نەزاهەی پەرلەمانی هەرێمدا‬ ‫نییە»‪.‬‬ ‫پ���س���پ���ۆڕان���ی ب�����واری‬ ‫ئابوورییش‪ ،‬ئ��ەو پچڕاندنی‬ ‫ه��ەم��ئ��اه��ەن��گ��ی��ی��ە ل��ەن��ێ��وان‬

‫بەغداو هەرێمدا لەسەر پرسی‬ ‫سەرفكردنی حساباتی كۆتایی‬ ‫هەرێم‪ ،‬بە كارێكی «خراپ»‬ ‫دەزانن‪.‬‬ ‫مەناف سائیغ‪ ،‬پسپۆڕی‬ ‫ئ���اب���ووری���ی ع����ێ����راق‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژن����ام����ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«ئاگادارنەبوونی حكومەتی‬ ‫ناوەندی لە حساباتی كۆتایی‬ ‫هەرێم‪ ،‬كارێكی خراپەو كێشە‬ ‫لە ئەدای چاودێریدا دروست‬ ‫دەك��ات‌و لەسەرجەم عێراقدا‬ ‫كێشەی حساباتی كۆتایی‬ ‫هەیە»‪.‬‬ ‫ئابوورییەكە‪،‬‬ ‫پسپۆڕە‬ ‫ئ����ام����اژەی ب�����ەوەش ك���رد‪:‬‬ ‫پەرلەمانی‬ ‫ئاگادارنەبوونی‬ ‫عێراق لە حساباتی كۆتایی‬ ‫سەرفكردنی بودجەی هەرێم‪،‬‬ ‫وادەكات نەزانرێت گەندەڵیی‪،‬‬ ‫یان كەسی گەندەڵ لـــــــە‬ ‫هەر دامەزراوەیەكــــــدا هەیە‪،‬‬ ‫یان نا‪.‬‬

‫بڕیاری (‪ )7500‬دۆالره‌که‌ی گوندنشینان؛ جێبەجێ ناكرێت‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬ئەكرەم تۆفیق‬ ‫‪.................................‬‬ ‫زی��ات��ر ل � ‌ه ساڵیك بەسەر‬ ‫ب��ڕی��اری پێدانی (‪ )7500‬دۆالر‬ ‫بە گوندنشینان بۆ دروستكردنی‬ ‫یەكەی نیشتەجێبوون تێپەڕیوە‌و‬ ‫تائێستا ك���اری پ��ێ ن��ەك��راوە‪،‬‬ ‫هاواڵتییانیش داوادەكەن‪ ،‬حكومەت‬ ‫بەڵینەكەی جێبەجێ بكات‪.‬‬ ‫بەپێی بڕیارێكی ئەنجومەنی‬ ‫وەزی��ران��ی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫ب���ە ژم������ارە (‪ ،)7953‬كە‬ ‫ل������ە(‪)2010/7/13‬دا دەرچ���ووە‌و‬ ‫ئیمزای بەرهەم ساڵح‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ئەنجومەنی وەزی��ران��ی لەسەرەو‬ ‫ئاراستەی وەزارەتی دارایی كراوە‪،‬‬ ‫لە چ��وار خاڵدا رێنمایی پێدانی‬ ‫قەرزی خانووبەرە بۆ گوندنشینان‬ ‫روون���دەك���ات���ەوە‪ ،‬ك��ە ب��ڕی ئەو‬ ‫پ��ارەی��ەی دەدرێ����ت‪ ،‬لەشێوەی‬ ‫سولفەدایه‌‌و (‪ )15‬ملیۆن دینارە‪،‬‬ ‫دەس��ت��ەی وەبەرهێنانیش بڕی‬

‫گوندنشینه‌کان؛ دروستکردنی خانوویان راگرتووه‌‬

‫(‪ )7500‬دۆالر وەك��و هاوكاریی‬ ‫پێشكەش دەكات‪.‬‬ ‫بێستون ئەحمەد‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫گوندی (قەرەگۆلی) سەر بە قەزای‬ ‫شارەزوورە‪ ،‬وەك خۆی دەڵێت‪ :‬بە‬ ‫ئامانجی وەرگرتنی ئەو بڕەپارەیەی‬ ‫لەالیەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە‪،‬‬ ‫ب��ڕی��ارب��وو وەك ه��اوك��اری��ی��ەك‬ ‫بدرێت بە گوندنشینان‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫وەرگرتنی پێشینەی خانووبەرە‬ ‫بۆ گوندنشینەكان‪ ،‬خانوومان‬ ‫دروستكردووە‪ ،‬ب��ەاڵم پێنەدانی‬ ‫ئەو بڕەپارەیە تائێستا‪ ،‬بووەتە‬ ‫جێگەی نیگەرانیی لەالی ئێمەی‬ ‫گوندنشین‪.‬‬ ‫ئەو هاواڵتییە‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫وتی‪« :‬داوادەك��ەم لە بەرپرسان‌و‬ ‫حكومەت‪ ،‬ئەو بەڵێنەی كە بە‬ ‫گوندنشینەكانیان داوە‪ ،‬جێبەجێی‬ ‫بكەن‪ ،‬با چیدی الدێكان لەوە زیاتر‬ ‫بەرەو چۆڵكردن نەچن»‪.‬‬ ‫ی ئەمساڵدا‪،‬‬ ‫ی بودجە ‌‬ ‫لە یاسا ‌‬ ‫ی (‪ )100‬ملیار دینار بۆ سندووقی‌‬ ‫بڕ ‌‬

‫نیشتەجێبوون تەرخانكراوە‌و بڕ ‌‬ ‫ی‬ ‫(‪ )49‬ملیاریش بۆ دروستكردنی‌‬ ‫خانوو بۆ كەمدەرامەتان‌و هەژاران‪،‬‬ ‫ی یاسای‌‬ ‫ئەمەش لەچوارچێوە ‌‬ ‫نیشتەجێبوون‪ ،‬كە خول ‌ی دووەمی‌‬ ‫پەرلەمان ‌ی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ساڵی‌‬ ‫(‪ )2007‬دەریكردووە‪.‬‬ ‫شەماڵ حەمید‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫گوندی دوكانی س��ەر بە ق��ەزای‬ ‫قەرەداخ‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‪ ،‬جەختی‬ ‫ل���ەوە ك�����ردەوە‪ :‬یەكێكی ترە‬ ‫ل��ەو هاواڵتییانەی ئ��ەو (‪)7500‬‬ ‫دۆالرەی وەرنەگرتووە‪ ،‬كە بڕیاربوو‬ ‫حكومەتی هەرێم‪ ،‬وەك بەخشش‬ ‫بیداتە گوندنشینان‪.‬‬ ‫ش����ەم����اڵ ح���ەم���ی���د‪ ،‬ب��ۆ‬ ‫«رۆژن��ام��ە» وت��ی‪« :‬چاوەڕوانی‬ ‫وەرگرتنی ئەو بڕەپارەیەین بۆ‬ ‫تەواوكردنی خانووەكەمان‪ ،‬كە‬ ‫لەالیەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە‬ ‫بڕیاربوو بۆ هاوكاریكردنمان پێمان‬ ‫بدەن‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‪ ،‬تائێستا‬ ‫ئەو بڕیارەی ئەنجومەنی وەزیران‬

‫كاری پێنەكراوە‪ ،‬ئەوەش ئیشی‬ ‫خەڵكێكی زۆری راگرتووە»‪.‬‬ ‫ب���ەه���ۆی ئ���ەو س��ی��اس��ەت��ی‬ ‫پەراوێزخستنەی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان لەماوەی (‪ )19‬ساڵی‬ ‫رابردوودا لە بەرامبەر كشتوكاڵ‌و‬ ‫گ��ون��دەك��ان��دا پ��ی��ادەی ك���ردووە‪،‬‬ ‫بەشێكی زۆر لە الدێكانی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬چۆڵكراون‌و لەڕووی‬ ‫ب��ەروب��ووم��ی كشتوكاڵیشەوە‪،‬‬ ‫هەرێم بووەتە واڵتێكی بەكاربەر‪.‬‬ ‫ن��ازم محەمه‌د‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫گوندی قاسم بەگزادەی سەر بە‬ ‫ق��ەزای چەمچەماڵ‪ ،‬پێدانی ئەو‬ ‫(‪ )7500‬دۆالرە بۆ دروستكردنی‬ ‫خانوو لەالدێكاندا‪ ،‬بە كارێكی‬ ‫گرنگی دەزانێت بۆ گەڕاندنەوەی‬ ‫الدێ��ن��ش��ی��ن��ەك��ان‪ ،‬وت����ی‪« :‬ل��ە‬ ‫زۆربەی گوندكانی ناوچەكەماندا‪،‬‬ ‫ه���اواڵت���ی���ی���ان دەس���ت���ی���ان بە‬ ‫دروستكردنی خانوو كردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێنەدانی ئەو (‪ )7500‬دۆالرە‪،‬‬ ‫نیگەرانیكردووین»‪.‬‬

‫ب����ەڕێ����وەب����ەری گشتیی‬ ‫وەب��ەره��ێ��ن��ان لەسلێمانی‪ ،‬بە‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬تائێستا‬ ‫بڕی ئەو پارەیەی وەك هاوكاریی‬ ‫ب��ڕی��ارە حكومەت بەوكەسانەی‬ ‫ب���دات ك��ە ل��ەالدێ��ك��ان��دا خانوو‬ ‫دروست دەكەن‪ ،‬بە هیچ كەسێك‬ ‫نەدراوە»‪.‬‬ ‫ف��ەرم��ان غ��ەری��ب‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ژم������ارەی ئ���ەو خ��ان��ووان��ەی‬ ‫دروستكراون‪ ،‬زۆر ل��ەوە زیاترە‬ ‫ك��ە ح��ك��وم��ەت پ���ارەك���ەی بۆ‬ ‫تەرخانكردووە‪ ،‬ئەوەش بووە بە‬ ‫هۆكاری پێنەدانی ئەو بڕەپارەیە‬ ‫بە هاواڵتییان»‪.‬‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەری وەبەرهێنانی‬ ‫سلێمانی بەوەكالەت‪ ،‬رایگه‌یاند‪:‬‬ ‫«ل���ەگ���ەڵ ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی ب��ااڵی‬ ‫بەرنامەیەكمان‬ ‫وەبەرهێناندا‪،‬‬ ‫داناوە بۆ ئەوەی لە ساڵی (‪)2011‬‬ ‫دا‪)%50( ،‬ی ئەو پارەیە بدەینە‬ ‫هاواڵتییان‌و لەساڵی داهاتووشدا‬ ‫ئەوەی دیكەیان پێ بدەین»‪.‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫هاژ ‌ه سڵێمان‪ :‬پەیوەستبوونی عێراق بەدادگای نێوده‌وڵه‌تییەوە‪ ،‬تاكە رێگر دەبێت لەبەردەم دووبارەبوونەوەی رووداوەكانی رابردوو‪.‬‬

‫پارێزەرێك‪ :‬دەبێت بە یاسا رێگریی لەوە بكرێت؛ بودجەو دارایی تێكەڵی سیاسەت نەكرێن‬

‫یەكێتی‌و پارتی؛ سێ یاسا‌و دوو بڕیاری حكومەت پێشێل دەكەن‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬دادوه‌ریی‌و خه‌ڵک‬

‫‪....................................‬‬

‫یەكێتی‌و پ��ارت��ی؛ (س��ێ)‬ ‫یاسای پەرلەمانی كوردستان‌و‬ ‫دوو بڕیاری حكومەتی هەرێم‬ ‫پێشێل دەك�����ەن‌و ب��ودج��ەی‬ ‫حیزبەكان وەك فشاری سیاسیی‬ ‫بەكار دەهێنن‪ ،‬پارێزەرێكیش‬ ‫پێیوایە كوردستان واڵتێكە كە‬ ‫هیچ گوێ بە پێشێلكاریی یاسا‌و‬ ‫بنەماكانی مافی مرۆڤ نادات‪.‬‬ ‫ل������ەدوای دروس��ت��ب��وون��ی‬ ‫خۆپیشاندان‌و ناڕەزاییەكان لە‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ه��ەردوو‬ ‫حیزبی دەسەاڵتدار‪ ،‬مینحەی هەر‬ ‫سێ الیەنەكەی ئۆپۆزسیۆنیان‬ ‫راگرت‪ ،‬وەكو فشارێكی سیاسیی‌و‬ ‫دوای چ��ەن��دی��ن دانیشتنی‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫پێنجقۆڵیی‌و‬ ‫الیەنەكان‌و داواكاریی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ب��ۆ كۆتاییهێنان ب��ە س��زادان��ی‬ ‫سیاسیی‌و دروستكردنی فشاری‬ ‫سیاسیی‪ ،‬هێشتا مینحەی ئەو‬ ‫الیەنانە نەگەڕاوەتەوە‪.‬‬ ‫دوای چوار جار كۆبوونەوەی‬ ‫پێنجقۆڵیی ن��ێ��وان ه���ەردوو‬ ‫الی��ەن��ی دەس��ەاڵت��دار ل��ەالی��ەك‌و‬ ‫ه��ەرس��ێ الی��ەن��ی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی دی���ك���ەوە‪ ،‬لەكاتی‬ ‫خۆئامادەكردن بۆ كۆبوونەوەی‬ ‫پێنجەم‪ ،‬الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫كۆبوونەكانیان لەگەڵ دەسەاڵتدا‬ ‫هەڵپەساردو لە بەیاننامەیەكدا‪،‬‬ ‫رایانگەیاند‪« :‬ت��ا ئ��ەو كاتەی‌‬ ‫ك��ەش‌و ه��ەوا‌و زەمینەی‌ لەبار‬ ‫خۆش نەكرێت‪ ،‬بەشداریمان لە‬ ‫كۆبوونەوەكان لەگەڵ‌ دەسەاڵتدا‬ ‫هەڵدەپەسێرین»‪.‬‬ ‫ش��ارەزای��ان��ی یاساییش بە‬ ‫پێویستی دەزان��ن‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ه���ەم���وو ك��ارت��ێ��ك��ی ف��ش��اری‬ ‫سیاسیی‌و یاسایی‌و مەدەنیی‌و‬ ‫جەماوەریی بەكار بهێنێت‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ���ەوەی دەس����ەاڵت دەس���ت لە‬ ‫سزادانی سیاسیی هەڵبگرێت‪.‬‬ ‫پ��ارێ��زەر ش���ادان ئەحمەد‬ ‫محەمەد‪ ،‬پێیوایە‪ ،‬بیانووی بڕینی‬ ‫مینحەی حیزبەكان ل��ەالی��ەن‬ ‫دەس��ەاڵت��ەوە؛ «ئ��ەوەی��ە كە تا‬ ‫ئێستا یاسای مینحەی حیزبەكان‬ ‫ل��ە پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫دەرن��ەچ��ووە‪ ،‬ب��ەو بیانووەیش‬ ‫حیزبەكانی دەس��ەاڵت یاریی بە‬ ‫ب��ودج��ەی حیزبەكان دەك��ەن‌و‬

‫وەكو كارتێكی فشاری سیاسیی‬ ‫بەكاری دەهێنن‪ ،‬لەكاتێكدا ئەو‬ ‫س��ێ الی��ەن��ەی ئۆپۆزسیۆن لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستاندان‌و دەنگ‌و‬ ‫جەماوەری خۆیان هەیەو مافی‬ ‫ئەوەیان هەیە لەو بودجەیەی‬ ‫هەرێم‪ ،‬كە بۆ یارمەتی حیزبەكان‬ ‫تەرخان دەكرێت‪ ،‬پشكی خۆیان‬ ‫هەبێت»‪.‬‬ ‫ئ��ەو پ��ارێ��زەرە‪ ،‬ئەوەیشی‬ ‫بە «رۆژن��ام��ە» وت‪« :‬بڕینی‬ ‫مینحەكە پێچەوانەی هەموو یاسا‬ ‫نێودەوڵەتییەكانە‌و پێشێلكاریی‬ ‫م��اف��ی م��رۆڤ��ە‌و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‬ ‫دەتوانێت بە دروستكردنی فشار‬ ‫ل��ەس��ەر حكومەت‌و هێزەكانی‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬كار بكات بۆ ئەوەی‬ ‫ی��اس��ای مینحەی حیزبەكان‬ ‫دەرب��چ��ێ��ت‪ ،‬ب��ۆ ئ���ەوەی لەسەر‬ ‫بنەمایەكی یاسایی ئەو پاڵپشتییە‬ ‫دی���اری���ی ب��ك��رێ �ت‌و ه��ەروەه��ا‬ ‫دەتوانێت كارتی هاواڵتییانیش‬ ‫ب��ەك��ارب��ه��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬ب���ەو پێیەی‬ ‫الیەنگری خۆی هەیەو بەدەنگی‬ ‫ئەوان چووەتە پەرلەمان»‪.‬‬ ‫لە سەرەتای دەستپێكردنی‬ ‫دانیشتنەكانی خولی سێیەمی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان��ەوە‪،‬‬ ‫فراكسیۆنی گۆڕان پرۆژەیاسای‬ ‫پاڵپشتیی دارایی حیزب‌و قەوارە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان��ی پێشكەشی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان ك���رد‪ ،‬ب��ۆ ئ���ەوەی‬ ‫كۆتایی بهێنرێت بە تەخشان‌و‬ ‫پەخشانكردنی سامانی واڵت‌و‬ ‫پێدانی بودجە بە حیزبەكان‬ ‫بە میزاجی دەس���ەاڵت‌و حیزبە‬ ‫ف���ەرم���ان���ڕەواك���ان‪ ،‬دوات��ری��ش‬

‫حكومەت یاسایەكی هاوشێوەی‬ ‫پێشكەش ك���رد‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫خ���وێ���ن���دن���ەوەی ی���ەك���ەم بۆ‬ ‫پڕۆژەیاساكە ك��راوە‪ ،‬ب��ەاڵم تا‬ ‫ئێستا پەسەند نەكراوە‪.‬‬ ‫حەمە سەعید حەمە عەلی‪،‬‬ ‫ئەندامی فراكسیۆنی یەكگرتوو لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬سەبارەت‬ ‫بە بڕینی مینحەی الیەنەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬ئەو بڕیارەی دەسەاڵت‬ ‫بە پێچەوانەی دەستوورە‪ ،‬كە لە‬ ‫رەشنووسی دەستووری هەرێم‌و‬ ‫دەس��ت��ووری عێراقدا ه��ات��ووە‪،‬‬ ‫دەبێت ئەو حیزبە سیاسییانەی‬ ‫مۆڵەتیان ه��ەی��ە‪ ،‬بودجەیان‬ ‫لەسەر حكومەت بێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫ب��ە پێچەوانەی ی��اس��ای ژم��ارە‬ ‫(‪)17‬ی ساڵی (‪)1993‬ی یاسای‬ ‫حیزبەكانی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫مادەی (‪)18‬ی بودجەی ساڵی‬ ‫(‪)2010‬ی هەرێمی كوردستانە‪،‬‬ ‫كە مینحە دەدرێتە حیزبەكان؛‬ ‫ت��ا دەرچ��وون��ی ی��اس��اك��ەی‪ ،‬بە‬ ‫پ��ێ��چ��ەوان��ەی م����ادەی (‪)25‬‬ ‫ی یاسای ب��ودج��ەی (‪‌)2011‬و‬ ‫ب��ە پ��ێ��چ��ەوان��ەی دوو ب��ڕی��اری‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستانە‪،‬‬ ‫كە لە ساڵی (‪‌)2010‬و (‪)2011‬دا‬ ‫دەرچـــــووە‪ ،‬كە دەڵێت یارمەتی‬ ‫حیزبەكان بە شێوەی پێشینە‬ ‫دەدرێ���ت؛ تا یاسای بودجەی‬ ‫حیزب دەردەچێت»‪.‬‬ ‫ئ���ەوەی���ش���ی خ��س��ت��ەڕوو‪،‬‬ ‫«ب���ڕی���اری ب��ڕی��ن��ی مینحەی‬ ‫ح��ی��زب��ەك��ان ب��ە پ��ێ��چ��ەوان��ەی‬ ‫سیستمی دیموكراسیی‌و فرەیی‌و‬

‫ئازادییە‪ .‬لە رژێمە شمولیی‌و‬ ‫دواكەوتوو و داخراوەكاندا هەیە‪،‬‬ ‫كە مانایەك بۆ دیموكراسیی‌و‬ ‫فرەیی نییە‪ ،‬ئەمە رێوشوێنێك‌و‬ ‫هۆكارێكی فشاری كالسیكییە‬ ‫كە ئەو رژێمانە بەكاری دەهێنن‬ ‫بۆ ئ��ەوەی ئۆپۆزسیۆن واز لە‬ ‫داخ��وازی��ی��ەك��ان��ی��ان بهێنن‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی دەستەمۆی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بكەن؛ كە واز لە داواكردنی مافی‬ ‫خەڵك‌و رەخنەگرتن لە حكومەت‬ ‫بهێنن»‪.‬‬ ‫ئ����ەو پ���ەرل���ەم���ان���ت���ارەی‬ ‫یەكگرتوو‪ ،‬وتیشی‪« :‬ئێمە هەموو‬ ‫رێوشوێنێكی یاسایی دەگرینەبەر‪،‬‬ ‫ئێستا لە دادگای ئیداریی سكااڵ‬ ‫تۆمار ك��راوە‪ ،‬بزانین ئیجرائاتی‬ ‫دادگ��ا چۆن دەبێت‪ ،‬هیوادارین‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆ ب���ن‌و س���ەروەری���ی‬ ‫یاسایی پەیڕەو بكرێت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئەمە س��ەری نەگرت‪ ،‬ئەوكاتە‬ ‫لە دادگای فیدراڵیی رێوشوێنی‬ ‫یاسایی دەگرینە ب��ەر؛ تا ئەو‬ ‫ئیجرائاتە قەسریە نەمێنێت»‪.‬‬ ‫بە بڕیاری حكومەتی هەرێم‪،‬‬ ‫پێشتر یەكگرتووی ئیسالمیی‬ ‫كوردستان خاوەنی (‪ 6‬كورسی)‬ ‫لە پەرلەمان‪ ،‬مانگانە (‪)450‬‬ ‫ملیۆن دینارو كۆمەڵی ئیسالمیی‬ ‫ك���وردس���ت���ان (‪ 4‬ك���ورس���ی)‪،‬‬ ‫مانگانە (‪ )350‬ملیۆن دینارو لە‬ ‫ناوەڕاستی ساڵی رابردوویشەوە‪،‬‬ ‫ب���ۆ م�����اوەی چ��ەن��د مانگێك‬ ‫بزوتنەوەی گۆڕان (‪ 25‬كورسی)‪،‬‬ ‫مانگانە (‪ )592‬ملیۆن دیناریان‬ ‫لە حكومەتی هەرێم وەردەگرت‪.‬‬ ‫ل��ەم��ەراس��ی��م��ی س��اڵ��ی��ادی‬

‫سلێمانیشدا‪،‬‬ ‫م���ۆزەخ���ان���ەی‬ ‫د‪.‬ب���ەره���ەم س��اڵ��ح‪ ،‬س��ەرۆك��ی‬ ‫حكومەتی ه�ه‌رێ��م‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫پێویستە سەرلەنوێ یاسای پارت‌و‬ ‫رێ��ك��خ��راوەك��ان رێكبخرێتەوەو‬ ‫بودجەكەیشیان لە چوارچێوەی‬ ‫ئەو یاسایەدا بێت‪ ،‬دانی بەوەیشدا‬ ‫نا‪« :‬سااڵنێكە بودجەی حیزب‌و‬ ‫رێكخراوەكان لە بودجەی گشتیی‬ ‫هاواڵتییان دەبرێت‌و داهاتێكی‬ ‫زۆر بە فیرۆ دەچێت»‪ .‬وتیشی‪:‬‬ ‫«ه���ی���وادارم زۆر ن��ەب��ات ئەم‬ ‫كێشەیە بە دەركردنی یاسایەك لە‬ ‫پەرلەمانی كوردستان چارەسەر‬ ‫بكرێت‌و بودجەی هەموو حیزب‌و‬ ‫الیەنەكان بەپێی ئیستیحقاقی‬ ‫خۆیان بێت»‪.‬‬ ‫ب���ە ب��ۆچ��وون��ی پ���ارێ���زەر‬ ‫ش���ادان ئ��ەح��م��ەد‪« :‬ل��ە رووی‬ ‫یاساییەوە‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن بەشێكە‬ ‫لە پێكهاتەی پەرلەمان‌و خاوەن‬ ‫نفووسی خۆیەتی‌و دەتوانێت‬ ‫لە ناو پەرلەماندا فشار بكەن؛‬ ‫بۆ دەرچوونی یاسای بودجەی‬ ‫حیزبەكان‌و لەڕێی گفتوگۆیشەوە‬ ‫ه���ەوڵ ب���دەن‪ ،‬ب���ەاڵم كێشەكە‬ ‫ئ��ەوەی��ە ل��ە واڵت��ی ئێمەدا‪ ،‬بە‬ ‫ئاسانی پێشێلكاریی یاسایی‌و‬ ‫پ���ێ���وەرە ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی��ەك��ان‬ ‫دەكرێت‪ ،‬بۆیە دەبێت كار بكرێت‬ ‫بۆ ئ��ەوەی لە رێ��ی دەستووری‬ ‫هەرێم‌و یاساكانەوە ئەوە جێگیر‬ ‫بكرێت‪ ،‬كە مەسەلەی بودجەو‬ ‫دارایی تێكەڵی سیاسەت نەكرێن‌و‬ ‫رێ��گ��ا ن��ەدرێ��ت جارێكی دیكە‬ ‫ئەو مەسەلەیە وەكو یارییەكی‬ ‫سیاسیی لەالیەن حكومەت‌و هێزە‬ ‫دەسەاڵتدارەكانەوەو ل ‌ه دژی هیچ‬ ‫الیەن‌و هێزێك به‌کار‌بهێنرێت»‪.‬‬ ‫هاوکات پەرلەمانتار حەمە‬ ‫سەعید حەمە عەلی‪ ،‬هاوڕایە لەگەڵ‬ ‫ئەو پارێزەرەو دەڵێت‪« :‬پێویست‬ ‫ب��ەوە دەك��ات یاسای بودجەی‬ ‫حیزبەكان‪ ،‬ك��ە خوێندنەوەی‬ ‫یەكەمی بۆ ك��راوە‪ ،‬لە هەفتەی‬ ‫یەكەمی دانیشتنەكانی پەرلەماندا‬ ‫گفتوگۆی لەسەر بكرێت‪ ،‬كە هێزی‬ ‫دەسەاڵت گفتوگۆكەی دواخست‬ ‫بە بیانووی تەوافوقی سیاسیی‪،‬‬ ‫دیار بوو ئەم مەرامەیان هەبوو‬ ‫تا بیكەنە كارتێكی فشار لەسەر‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ل��ەالی��ەك‌و بیكەنە‬ ‫مەكرەمە بۆ هەندێك الیەنی تر‪،‬‬ ‫بۆ ئەوەی پابەندی بڕیارەكانیان‬ ‫بن»‪.‬‬

‫رۆڵی داواکاری گشتیی‬ ‫ل ‌ه داوا سزاییه‌کاندا‬ ‫دانا نوری *‬ ‫یاسای بنه‌مای دادگا سزاییه‌کانی ژماره‌ (‪)23‬ی ساڵی‬ ‫(‪ ،)1971‬پێناسه‌ی (داوای سزایی) نه‌کردووه‌‪ ،‬وه‌ک یاسای‬ ‫دادگا مه‌ده‌نییه‌کان‪ ،‬که‌ له‌ ماده‌ی دووه‌مدا به‌ (داوای که‌سێک‬ ‫بۆ مافه‌کانی له‌ یه‌کێکی دی له‌به‌رده‌م دادگا)ی پێناسه‌کردووه‌‪،‬‬ ‫به‌اڵم له‌ رووی پراکتیکه‌وه‌‪( ،‬داوای سزایی) به‌و داوایانه‌‬ ‫ده‌وترێ‌ که‌ کۆمه‌ڵ پێکه‌وه‌ زیانمه‌ندو دواتر سکااڵکار ده‌بن‬ ‫له‌سه‌ر تاوانێک که‌ که‌سێتییه‌کی یاسایی پێی هه‌ستاوه‌‪ ،‬به‌‬ ‫هۆکارێک له‌ هۆکاره‌کان‪ ،‬کۆمه‌ڵ لێی به‌ئاگا دێ‌و بۆ تاوانکار‬ ‫ده‌گەڕێن‌و دادگایی ده‌که‌ن‌و سزای یاسایی ده‌ده‌ن‪.‬‬ ‫جواڵندنی داوای سزایی وه‌ک له‌ م��اده‌ی (‪)1‬ی‌ یاسای‬ ‫(بنه‌مای دادگا سزاییه‌کان)دا هاتووه‌؛ پێویسته‌ له‌الیه‌ن که‌سی‬ ‫زیانمه‌ند‪ ،‬یان بریکاره‌که‌ی‪ ،‬یاخود هه‌ر که‌سێک به‌ تاوانه‌که‌‬ ‫بزانێ‌‪ ،‬سکااڵیه‌کی نووسراو یان زاره‌کیی‪‌،‬پێشکه‌ش به‌ دادوه‌ری‬ ‫لێکۆڵینه‌وه‌‪ ،‬یان لێکۆڵه‌ری دادی‪ ،‬یاخود هه‌ر به‌رپرسێکی‬ ‫پۆلیس بکات‪ ،‬یان داواکاری گشتیی ئاگادار بکات!‬ ‫رۆڵی داواکاری گشتیی له‌ قۆناغه‌کانی لێکۆڵینه‌وه‌‪ ،‬زۆر‬ ‫گرنگه‌و پێویسته‌ کاراتر بکرێت‌‪ ،‬به‌اڵم له‌ ماده‌ی (‪)2‬ی یاسای‬ ‫داواکاری گشتیی به‌شی یه‌که‌مدا‪ ،‬هاتووه‌‪ :‬جواڵندنی داوا به‌‬ ‫مافی گشتیی‪( ،‬ئه‌گه‌ر پێویستی به‌ پرس‪ ،‬یان رێگه‌پێدان نه‌بوو‬ ‫له ‌الیه‌نێکی دیاریکراو)‪ ،‬واته‌ مافی جواڵندنی هه‌موو داوایه‌کی‬ ‫نییه!‪ .‬پێویسته‌ ئه‌م ماده‌یە ره‌ها بکرێ‌‌و داواکاری گشتیی له‬ ‫‌هه‌موو تاوانه‌ سزاییه‌کاندا‪ ،‬نه‌ک ته‌نیا مافی جواڵندنی داوای‬ ‫سزایی هه‌بێت‪ ،‬به‌ڵکو‌ جواڵندنی سکااڵی سزایی ببێته‌ ئه‌رکێکی‬ ‫داواک��اری گشتیی له‌و کاته‌ی به‌ ت��اوان ده‌زان��رێ�ن‌‪ ،‬ئه‌مه‌ش‬ ‫پشتبه‌ستن به‌ م��اده‌ی (‪)3‬ی بنه‌مایی‪ ،‬که‌ به‌رژه‌وه‌ندیی‌و‬ ‫مافی که‌سی ده‌خاته‌ سه‌روو مافی گشتییه‌وه‌‪ ،‬بۆ ئه‌م مافه‌‬ ‫نه‌درێته‌ داواکاری گشتیی‪ ،‬له‌ کاتێکدا ئه‌و نوێنه‌رایه‌تی ماف‌و‬ ‫به‌رژه‌وه‌ندیی گشتیی ده‌کات‪ ،‬که‌ زۆر بااڵتره‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندیی‬ ‫تاکه‌که‌س‪ ،‬زۆر جار تاوان له‌‌سه‌ر که‌سه‌کان روو ده‌ده‌ن‌و به‌هۆی‬ ‫نه‌شاره‌زایی که‌سه‌کان به‌ یاسا‪ ،‬مافی خۆیان له‌ده‌ستده‌ده‌ن‌و‬ ‫تاوانکارانیش له‌ سزادان ده‌رباز ده‌بن‌و هه‌ندێکجار هه‌ر نازانن که‌‬ ‫تاوانیان به‌رامبه‌ر کراوه‌‪.‬‬ ‫پێویسته‌ م��اده‌ی (‪)36‬ی بنه‌مایی هه‌موار بکرێته‌وه‌و‌‬ ‫داواکاری گشتیی تێیدا ناچار بکرێت به‌ پاراستنی مافی گشتیی‪،‬‬ ‫که‌ خۆی له‌ ته‌واوی مافه‌ مه‌دەنی‌و سیاسیی‌و ئابووریی ‪...‬تاد‬ ‫ده‌بینێته‌وه‌‪ ،‬زۆر جار هاواڵتیی دووچاری زیانی گه‌وره‌ ده‌بێته‌وه‪‌،‬‬ ‫به‌هۆی که‌مته‌رخه‌میی به‌رپرسێک‪ ،‬یان ده‌زگایه‌کی ده‌وڵه‌ت‪،‬‬ ‫یاخود ده‌وڵه‌ت‌و داموده‌زگاکانی رووبەڕووی کێشه‌و زیانی گه‌وره‌‬ ‫ده‌بنه‌وه‌‪ ،‬که‌ داواکاری گشتیی بۆی هه‌یه‌ نوێنه‌رایه‌تییان بکات‌و‬ ‫شاره‌زایانه‌ تاوانکاران بخاته‌ به‌رده‌م دادگا‪ .‬هه‌موارکردنه‌وه‌یه‌کی‬ ‫له‌م چه‌شنە‪ ،‬رۆڵی داواکاری گشتیی چاالک ده‌کاته‌وه‌و پایه‌ی‬ ‫دادوه‌ری��ی به‌هێز ده‌کات‪ ،‬پێویسته‌ خودی داواک��اری گشتیی‬ ‫له‌چوارچێوه‌ی یاسایه‌کی نوێدا‪ ،‬گه‌ر ئه‌م ئه‌رکه‌ی رانه‌په‌ڕاند‪،‬‬ ‫لێپرسینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵدا بکرێت‪.‬‬ ‫* ماسته‌ر له‌ یاسای گشتیی‬

‫زۆرینەی پەرلەمانی كوردستان؛ داوای پەیوەستبوونی عێراق دەكەن بە دادگای تاوانی نێودەوڵەتییەوە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬نیاز نایف‬

‫‪....................................‬‬

‫تائێستا حكومەتی عێراق‪،‬‬ ‫ئامادە نییە داوای لێبووردن لە‬ ‫گەلی ك��ورد بكات بەرامبەر بە‬ ‫جینۆسایدكردنی‌و ش��ارەزای��ان��ی‬ ‫بواری مافی مرۆڤیش‪ ،‬پێیانوایە‪:‬‬ ‫«ئەمە بەڵگەی ئەوەیە‪ ،‬حكومەتی‬ ‫عێراق‪ ،‬ئامادەیە جارێكی تر‪ ،‬كورد‬ ‫جینۆساید بكاتەوە»‪.‬‬ ‫لەگەڵ ئەنجامدانی چەندین‬ ‫«ت����اوان����ی گ�������ەورە»ی دژی‬ ‫مرۆڤایەتی‌و جینۆسایدكردنی گەلی‬ ‫كورد‌و لەناوبردنی بەشێكی زۆری‬ ‫عێراقییەكان لەالیەن حكومەتی‬ ‫پێشووی عێراقه‌وه‌‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫حكومەتی نوێی عێراق‪ ،‬ئامادە نییە‬ ‫داوای لێبووردن بکات له‌به‌رامبه‌ر‬ ‫ئەو تاوانانەداو پەیوەستبوونی خۆی‬ ‫بە دادگای تاوانی نێودەوڵەتییەوە‬ ‫رابگەیەنێت‪.‬‬ ‫ع��وم��ەر م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ش���ارەزا‬

‫لە ك��اروب��اری جینۆساید‌و مافی‬ ‫م��رۆڤ‪ ،‬پێیوایە‪ :‬ع��ێ��راق‪ ،‬نیازە‬ ‫شەڕانگێزییه‌كەی ب��ەرام��ب��ەر بە‬ ‫كورد‌و مافەكانی ماوه‌‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫تائێستا‪ ،‬حكومەتی عێراق‪ ،‬ئامادە‬ ‫نییە داوای لێبووردن لە گەلی كورد‬ ‫بكات‪ ،‬ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت‬ ‫كورد هێشتا هەڕەشەی جینۆسایدی‬ ‫لەسەر ماوە‪« ،‬مادام ئامادە نییە‬ ‫داوای لێبووردن بكات‪ ،‬واتە ئامادەیە‬ ‫جارێكی دیكە‪ ،‬جینۆسایدی کورد‬ ‫بكاتەوە»‪.‬‬ ‫ل��ە میانەی ه��ەوڵ��ەك��ان��دا بۆ‬ ‫وەرگرتنی گرەتنی ئەوەی جارێكی‬ ‫دیكە‪ ،‬ك��ورد رووب���ەڕووی تاوانی‬ ‫جینۆساید ن��ەب��ێ��ت��ەوە‪)66( ،‬‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لە‬ ‫یاداشتێكیاندا بۆ سەرۆك كۆمارو‬ ‫س����ەرۆك وەزی������ران‌و س��ەرۆك��ی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬داوا‬ ‫دەكەن‪ ،‬عێراق پەیوەست بێت بە‬ ‫دادگ��ای تاوانی نێودەوڵەتییەوەو‬ ‫پەیماننامەی (رۆما) واژۆ بكات‪.‬‬

‫ه���اژە س��ڵ��ێ��م��ان‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫ل��ەی��اداش��ت��ێ��ك��دا‪ ،‬ك��ە زۆری��ن��ەی‬ ‫ئەندامانی پەرلەمانی كوردستان‬ ‫واژۆی�����ان ك�����ردووە‪ ،‬ل��ە رێ��گ��ای‬ ‫سەرۆكایەتیی پەرلەمانەوە‪ ،‬داوا لە‬ ‫سەرۆك كۆماری عێراق‌و سەرۆك‬ ‫وەزی���ران‌و س��ەرۆك��ی ئەنجومەنی‬ ‫نوێنەران دەكەن‪ ،‬وەك حكومەتی‬ ‫عێراق‪ ،‬پەیماننامەی رۆم��ا واژۆ‬ ‫بكەن‌و پەیوەست بن بە دادگای‬ ‫تاوانی نێودەوڵەتییەوە‪.‬‬ ‫پێشی وابوو‪ :‬پەیوەستبوونی‬ ‫عێراق بەو دادگایەوە‪ ،‬گرنگییەكی‬ ‫گەورەی بۆ كورد هەیە‪ ،‬بەوپێیەی‬ ‫دەتوانێت لە تاوانە گەورەكان‌و‬ ‫دووب���ارەب���وون���ەوەی جینۆساید‬ ‫ب��ی��پ��ارێ��زێ�ت‌و ت��اك��ە رێگرێكیش‬ ‫دەبێت لەبەردەم دووبارەبوونەوەی‬ ‫رووداوەكانی رابردوو‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫خ��س��ت��ەڕوو‪ :‬تائێستا وەاڵم���ی‬ ‫رەس��م��ی��م��ان ل��ە سەرۆكایەتیی‬

‫«عێراق‪ ،‬نیازە‬ ‫شەڕانگێزییەكەی‬ ‫بەرامبەر بە كورد‌و‬ ‫مافەكانی ماوه‌»‬ ‫پەرلەمان وەرنەگرتووە سەبارەت‬ ‫بە یاداشتەكەو ب��ەرزك��ردن��ەوەی‪،‬‬ ‫وتیشی‪« :‬ئەگەر لەو رێگەیەوە‬ ‫نەمانتوانی عێراق رازی بكەین‪،‬‬ ‫پەیوەست بێت ب��ەو دادگ��ای��ەوە‪،‬‬ ‫ئەوا هەوڵدەدەین لە رێگای فشاری‬ ‫دیكەوە‪ ،‬ئەو كارە بكەین»‪.‬‬ ‫بەپێی پەیماننامەی (رۆما)‪،‬‬ ‫تاوانەكانی جەنگ‌و ئەو تاوانانەی‬

‫ل��ە دژی م��رۆڤ��ای��ەت��ی��ن‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫تاوانە گەورەكانی دیكە‪ ،‬لە هەر‬ ‫واڵتێكدا بكرێن‪ ،‬دادگ��ای تاوانی‬ ‫نێودەوڵەتیی‪ ،‬دەسەاڵتی ئەوەی‬ ‫هەیە وەك تاوانێكی نێودەوڵەتیی‪،‬‬ ‫لێكۆڵینەوە لەو تاوانانە بكات‌و‬ ‫تاوانبارەكان لەو دادگایەدا دادگایی‬ ‫بكرێن‪.‬‬ ‫لەو چوارچێوەیەشداو تائێستا‪،‬‬ ‫ئ��ەو دادگ��ای��ە ب��ەدواداچ��وون��ی بۆ‬ ‫چه‌ندین تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی‬ ‫ل��ە واڵت��ان��ی لیبیریاو ب��اش��ووری‬ ‫سودان‌و ئۆگەنداو كینیا كردووەو‬ ‫ئێستاش بڕیاری ئەوە دەرچ��ووە‪،‬‬ ‫دەسەاڵتدارانی لیبیا‪ ،‬لەو دادگایەدا‬ ‫دادگایی بكرێن‌و خودی موعەممەر‬ ‫ق��ەزاف��ی‪ ،‬سەرۆكی لیبیای وەك‬ ‫ت��ۆم��ەت��ب��اری جینۆسایدكردنی‬ ‫گەلەكەی ناساندووە‪.‬‬ ‫ع��وم��ەر م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ش���ارەزا‬ ‫لەكاروباری جینۆساید‌و مافی مرۆڤ‪،‬‬ ‫باسی لە گرنگیی پەیوەستبوونی‬ ‫عێراق ك��رد بە بڕیارەكانی ئەو‬

‫دادگ��ای��ەوەو وتی‪« :‬پابەندبوونی‬ ‫عێراق بە بڕیارو پەیماننامەكانی‬ ‫دادگ��ای تاوانی نێودەوڵەتییەوە‪،‬‬ ‫گرەنتییەكی باشە كە بیپارێزێت‬ ‫لە دووب��ارەب��وون��ەوەی تاوانەكانی‬ ‫دژی مرۆڤایەتیی‌و جینۆساید دژ بە‬ ‫كورد»‪.‬‬ ‫گ��ۆڕان��ك��اری��ی��ەك��ان��ی واڵت��ان��ی‬ ‫عەرەبی‪ ،‬گرنگیی زیاتریان دایە‬ ‫ئەو دادگایەو زیاتر رۆڵیان پێدا‪،‬‬ ‫ب��ەج��ۆرێ��ك ت��ون��س ل��ە مانگی‬ ‫رابـــــــــــــــــــردوودا‪،‬‬ ‫ئابی‬ ‫بـــووە (‪)116‬ی��ەم��ی��ن واڵت كە‬ ‫پەیوەستبوونی خۆی بەو دادگایەوە‬ ‫راگ��ەی��ان �د‌و دوات��ری��ش ل��ە مانگی‬ ‫رابردووشدا‪ ،‬باشووری سودان‪ ،‬پاش‬ ‫وەرگرتنی سەربەخۆیی‪ ،‬بڕیاری‬ ‫ئ��ەوەی��ان داوە پەیوەستبوونی‬ ‫خۆیان بەو دادگایەوە رابگەیەنن‌و‬ ‫هاوكات میسرو قەتەریش‪ ،‬بە نیازن‬ ‫بەڕەسمیی‪ ،‬دان ب��ەو دادگ��ای��ەدا‬ ‫بنێن‌و پەیوەست بن بە پەیماننامەی‬ ‫رۆماوە‪.‬‬

‫ع��وم��ەر م��ح��ەم��ەد‪ ،‬ئ��ەوەش��ی‬ ‫خ��س��ت��ەڕوو‪ :‬تائێستا دەوڵ��ەت��ی‬ ‫عێراق‪ ،‬دەوڵەتێكی پێگەیشتوو‬ ‫نییە ل���ەڕووی دیموكراسییەوە‪،‬‬ ‫چونكە بە وتەی ئەو‪ ،‬ئەگەر لەو‬ ‫رووەوە پێگەیشتووبوایە‪ ،‬دەبوایە‬ ‫پێشوازیی ل��ە دادگ����ای ت��اوان��ی‬ ‫نێودەوڵەتیی بكردایە‌و بۆخۆی‬ ‫هاوكاریی ئەو دادگایەی بكردایە‪،‬‬ ‫ب��ەرل��ەوەی فشاری بخرێتەسەر‪،‬‬ ‫ئەركێكی ئەخالقیی بوو‪ ،‬قەرەبووی‬ ‫ئەو نەتەوانەی بكردایەتەوە كە‬ ‫زوڵمیان لێكراوە‪.‬‬ ‫ح��ك��وم��ەت��ی ع����ێ����راق‪ ،‬لە‬ ‫رۆژی (‪)2005/2/15‬دا‪ ،‬واژۆی‬ ‫لەسەر پەیماننامەی رۆم��ا كردو‬ ‫پابەندبوونی خ��ۆی ب��ە دادگ��ای‬ ‫تاوانی نێودەوڵەتییەوە راگەیاند‪،‬‬ ‫بەاڵم تەنیا پاش دوو هەفتە‪ ،‬لە‬ ‫راگەیەنراوێكدا‪ ،‬پاشگەزبوونەوەی‬ ‫خۆی لەو بڕیارە نیشان دا؛ بەبێ‌‬ ‫ئەوەی هۆكاری پاشگەزبوونەوەكە‬ ‫ئاشكرا بكرێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hewal.rozhnama@gmail.com‬‬

‫پەرلەمان‪ ،‬پڕۆژەیاساكانی داواكاری گشتیی یەكدەخات‬ ‫رۆژنامە‪ :‬لیژنەی یاسایی پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬چاوەڕوانی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی هەرێمی كوردستان دەكات‬ ‫بۆ ناردنی پڕۆژەیاساكەی كە تایبەتە‬ ‫بە داواك���اری گشتیی‪ ،‬لەكاتێكدا‬

‫پڕۆژەیاسایەكی تر‪ ،‬لەئێستادا لە‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬خوێندنەوەی یەكەمی بۆ‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫ب��ە پ��اس��اوی گۆڕینی سیستمی‬ ‫دادوەری��ی لەهەرێمی كوردستان‪،‬‬

‫تائێستا پ��ڕۆژەی��اس��ای داواك���اری‬ ‫گشتیی‪ ،‬ل��ەن��ێ��وان پ��ەرل��ەم��ان‌و‬ ‫حكومەتدا یەكالیی نەبووەتەوە‌و‬ ‫ئەم پڕۆژەیاسایە لەهەردوو خولی‬ ‫ی��ەك��ەم‌و دووەم����ی پ��ەرل��ەم��ان��دا‪،‬‬

‫رەتكرایەوە‪.‬‬ ‫ك��اردۆ محەمەد‪ ،‬ئەندامی لیژنەی‬ ‫یاسایی لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫ئاماژە بەوە دەكات‪« :‬حكومەتیش‬ ‫لەسەر داواكاری گشتیی‪ ،‬پڕۆژەی‬

‫هەیەو لیژنەی یاسایی پەرلەمانیش‪،‬‬ ‫دەی��ەوێ��ت پ��ڕۆژەك��ەی ئەوانیش‬ ‫بێت‪ ،‬بۆئەوەی ه��ەردوو پڕۆژەكە‬ ‫بكرێنە یەك پڕۆژەو بەیەك پڕۆژە‬ ‫پێشكەش بكرێن»‪.‬‬

‫داوای كەمكردنەوەی پشووی پەرلەمان دەكرێت‬ ‫پشووتان باش‬ ‫ئەلەند مەحوی‬ ‫دانیشتووانی زیاتر لە چوار قەزای هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەترسی تۆپبارانەكانی كۆماری ئیسالمیی ئێران‪ ،‬مەڕ‌و‬ ‫مااڵت‌و رەز‌و باخەكانیان چۆڵكردووە‌‪ ،‬لەبەرامبەردا‪ ،‬ئەو پەرلەمانتارانەی‬ ‫ئ��ەوان ل����ە(‪)2009/7/25‬دا دەنگیان پێدان‌و وەك نوێنەری خۆیان‬ ‫دیارییانكردن‪ ،‬لەپشووی هاوینەی خۆیان‪ ،‬به‌رده‌وامن‪.‬‬ ‫ئ��اس��ای�ش‌و پۆلیس‪ ،‬ب��ەب��ەرچ��اوی رای گشتییەوە‪ ،‬كەوتنە‬ ‫حەسیرمەیدانكردنی ئەو گەنجانەی بۆ دەربڕینی ناڕەزاییەكانی خۆیان‪،‬‬ ‫لە سەرای سلێمانی كۆبوونەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو پەرلەمانتارانەی كە ئەوان‬ ‫لە(‪)2009/7/25‬دا دەنگیان پێدان‌و وەك نوێنەری خۆیان دیارییانكردن‪،‬‬ ‫لەپشووی هاوینەی خۆیان به‌رده‌وامن‪.‬‬ ‫ئەندامانی پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬لەهەموو ساڵێكدا‪ ،‬لە دوو‬ ‫خولی جیاوازدا‪ ،‬چوار مانگ پشوویان هەیە‪ ،‬ئەگەرچی ئەوكاتانەی لە‬ ‫دانیشتنەكانی پەرلەمانیشدا بوون‪ ،‬لەئاست چاوەڕوانی دەنگدەرانیاندا‬ ‫نەبوون‪ ،‬بەاڵم خۆ پشووی پەرلەمان‪ ،‬بۆ ئەوە نییە بڕۆنەوە ماڵەوە‌و‬ ‫تەنانەت هەڵوێستێكیش لەبارەی سوكایەتیكردن‌و سەركوتكردنی‬ ‫چاالكوانانی مەدەنییەوە نەنوێنن‪ ،‬كە رۆژانە لەالیەن هێزە ئەمنییەكانەوە‬ ‫ئەنجامدەدرێن‪.‬‬ ‫سەرباری ئەوەی پەرلەمانتاران‪ ،‬پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان بە‬ ‫(ئێكسپایەر) ناودەبەن‪ ،‬بەاڵم زۆر پابەندن بەو مادانەی دەچنە خزمەتی‬ ‫خۆیانەوە‪ ،‬وەك بەخشینی چوار مانگ مۆڵەتی زستانە‌و هاوینە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫هەر ئەو پەیڕەوە (ئێكسپایەرە)‪ ،‬ئەوەشی خستووەتەڕوو كە دەشكرێت‬ ‫خولەكانی پەرلەمان درێژبكرێنەوە‪ ،‬واتە پشووەكان كەمبكرێنەوە‪ ،‬یان‬ ‫لەحاڵەتێكی گرنگدا‪ ،‬وەك‌و (تۆپبارانەكانی سەر سنووری هەرێمی‬ ‫كوردستان) دانیشتنی نائاسایی ببەسترێت‪ ،‬بەاڵم وادیارە پەرلەمانتاران‪،‬‬ ‫بەپێویستی نازانن‪.‬‬ ‫لەهەمووی سەیرتر ئەوەیە‪ ،‬ئەمجارەیان ئەوەندەی پەرلەمانتارانی‬ ‫عێراق لەخەمی راگرتنی تۆپبارانەكانی ئێراندان‌و ئەوەندەی ئەوان‬ ‫بەدواداچوونیان بۆ ئەم مەسەلەیە ك��ردووە‪ ،‬پەرلەمانتارانی هەرێم‪،‬‬ ‫ئەوەندە بە كێشەی نازانن‌و ئەگەر لەبەر هەندێك ئیعتیباراتی سیاسیی‬ ‫نەبوایە‪ ،‬ئەو چەند سەردانەشیان نەدەكرد؛ كە بۆ الی ئاوارەكانی‬ ‫تۆپبارانەكان ئەنجامیانداوە‪.‬‬ ‫مێژوو‪ ،‬هەڵوێستی ئەم پەرلەمانتارانە دەنووسێتەوە؛ كە چۆن لەبەر‬ ‫رەزامەندیی حیزبەكانیان‪ ،‬نەیانتوانی كۆنسوڵێكی ئێرانی لەهەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بانگ بكەن بۆ پەرلەمان‌و لەسەر تۆپبارانەكان لێی‬ ‫بپرسنەوە‪ ،‬هەروەها مێژوو هەڵوێستی ئەو پەرلەمانتارە عێراقییانەش‬ ‫دەنووسێتەوە؛ كە چۆن لەسەر تۆپبارانەكانی هەرێمی كوردستان لەالیەن‬ ‫ئێرانەوە‪ ،‬داوای لێپرسینەوەیان لە باڵیۆزی ئێران لە بەغدا كردووە‪.‬‬ ‫پشووتان باش‪ ،‬ئەی ئەو پەرلەمانتارانەی هیچ نەهامەتییەكی‬ ‫گەلەكەتان لە خەوتان ناكات‪ ،‬هیچ تۆپێكی ئێران لە پشووتان ناخات‪ ،‬هیچ‬ ‫هاوارێكی چاالكوانانی مەدەنیی لەژێر لێدانی هێزە ئەمنییەكاندا‪ ،‬لەخەوی‬ ‫پشووی هاوینەتان ناخات‪ .‬ئێوەش ئەی دەنگدەرانی (‪،)2009/7/25‬‬ ‫مەینەتیتان باش لەژێر سایەی پەرلەمانێكدا‪ ،‬كە تۆپباران‌و تەقاندنی‬ ‫یاریی ئاگرینی شەوی بەرات لێك جیاناكاتەوە‪.‬‬

‫راپۆرتی‪ :‬ئەكرەم تۆفیق‬

‫‪........................................................‬‬

‫رۆژانە‪ ،‬لەالیەن تۆپخانەكانی‬ ‫ك��ۆم��اری ئیسالمیی ئێرانەوە‪،‬‬ ‫تۆپبارانی ناوچە سنوورییەكانی‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان دەك��رێ�ت‌و‬ ‫لەناوخۆشدا چاالكوانانی مەدەنیی‬ ‫سەركوت دەكرێن‪ ،‬بەاڵم پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لە پشووی هاوینەی‬ ‫خۆی بەردەوامە‪.‬‬ ‫عەبدوڵاڵ مەالنوری‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬رەخنە‬ ‫ل��ەم��اوەی پ��ش��ووی پ��ەرل��ەم��ان‬ ‫دەگ��رێ �ت‌و ب���ڕوای وای���ە‪ :‬پشوو‬ ‫ل��ە زۆرب���ەی واڵت��ەك��ان��دا هەیەو‬ ‫شتێكی یاساییە‪ ،‬بەاڵم شێوازی‬ ‫پشوو لە واڵتێكەوە بۆ واڵتێكی‬ ‫دیكە جیاوازە‪« ،‬ئ��ەو ماوەیەی‬ ‫دیاریكراوە بۆ پشووی پەرلەمان‬ ‫لە كوردستان‪ ،‬ماوەیەكی زۆرە‪،‬‬ ‫ك��ە ل��ە ساڵێكدا ئەندامانی‬ ‫پەرلەمان‪ ،‬چوار مانگ پشووبن‪ ،‬سااڵنه‌ په‌رله‌مانی کوردستان چوار مانگ له‌ پشوودای‌ه‬ ‫دەب��ێ��ت��ە ه��ۆك��ارێ��ك ب��ۆئ��ەوەی‬ ‫پەرلەمان نەتوانێت ئەركه‌کانی وەك پشووی هاوینەی پەرلەمان لە دوو خولەكەی‪ ،‬بۆ ماوەیەك كۆبوونەوەكانی خۆی بدات‪.‬‬ ‫د‪ .‬رەئوف عوسمان‪ ،‬ئەندامی‬ ‫كە لە مانگێك تێنەپەڕێت‪،‬‬ ‫دیاریكراوە‪.‬‬ ‫راپه‌ڕێنێت»‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی‬ ‫ف��ازڵ محەمەد‪ ،‬ئەندامی درێ���ژ ب��ك��ات��ەوە»‪ ،‬ب���ەاڵم لە خانەنشینكراوی‬ ‫ساڵی رابردووش‪ ،‬فراكسیۆنی‬ ‫یەكگرتوو‪ ،‬بە وتەی یەكێك لە پەرلەمانی كوردستان لەسەر رەوشێكی وەك ئێستای هەرێمی نوێنەرانی عێراق‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫ئەندامەكانی‪ ،‬داوای كەمكردنەوەی فراكسیۆنی «كوردستانیی»‪ ،‬كوردستاندا‪ ،‬پشووی پەرلەمان وت��ی‪« :‬پێویستە پەرلەمان‪،‬‬ ‫ل��ەك��ات��ی ه��ات��ن��ەپ��ێ��ش��ەوەی‬ ‫پشووی پەرلەمانی كوردستانی بەپێچەوانەی پەرلەمانتارەكانی هەر بەردەوامە‪.‬‬ ‫پەروین حسێن‪ ،‬ئەندامی هەندێ مەسەلەی گرنگدا‪ ،‬كە‬ ‫كردووە‪ ،‬بەاڵم نەخراوەتە بواری ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬ئەو چوار مانگ‬ ‫پشووە‪ ،‬بەپێویست دەزانێت‌و پەرلەمانی كوردستان لەسەر پەیوەندییان بە میللەتەوە هەیە‪،‬‬ ‫جێبەجێكردنەوە‪.‬‬ ‫سۆسیالیست‪ ،‬بەردەوامیی بە دانیشتنەكانی‬ ‫حەمەسەعید حەمەعەلی‪ ،‬ده‌ڵێت‪« :‬تەنیا دوو مانگی هاوین فراكسیۆنی‬ ‫ئەندامی پەرلەمانی كوردستان پشووە‌و لە پشووی زستاندا‪ ،‬بەپێویستی دەزانێت‪ ،‬لەكاتی بدات‪ ،‬وەك ئەو تۆپبارانەی لە‬ ‫لەسەر فراكسیۆنی یەكگرتوو‪ ،‬بە زۆرب���ەی كاتەكانی پشوومان پشووی پەرلەماندا‪ ،‬لیژنەكان ناوچە سنوورییەكانی هەرێمی‬ ‫«رۆژنامە»ی راگەیاند‪« :‬بۆ هەر ب��ە ك��ۆب��وون��ەوەی لیژنەكانی بەردەوام بن لەسەر كاری خۆیان‪ ،‬كوردستاندا دەكرێت‪ ،‬پێویستە‬ ‫خولێك‪ ،‬مانگێك پشوو بەگونجاو پەرلەمان بەڕێكردووە‪ ،‬لەگەڵ بەردەوام خەریكی ئامادەكردنی پەرلەمان دانیشتنی لەسەر‬ ‫دەزانم‪ ،‬پێویستیشە لە پشوودا‪ ،‬چەند كۆبوونەوەیەكی نائاسایی راپۆرت‌و سەردانكردنی خەڵكی‌و بكات»‪.‬‬ ‫ن������اوب������راو‪ ،‬ج��ەخ��ت��ی‬ ‫تەنیا كۆبوونەوە ئاساییەكان پەرلەمانی كوردستان لەكاتی پ��ڕۆژەك��ان ب �ن‌و‪ ،‬پشوو مانای‬ ‫ئ��ەوە نییە ت��ەالری پەرلەمان لەوەكردەوە‪« :‬پێویستە ئەندام‬ ‫نەكرێن‌و بەدواداچوون بكرێت»‪ .‬خۆپیشاندانەكاندا»‪.‬‬ ‫وەك چ����ۆن پ���ەی���ڕەوی دادەخ���رێ���ت‪ ،‬بەڵكو ئ��ەن��دام پەرلەمان‪ ،‬لەكاتی پشووەكاندا‬ ‫بەپێی پ��ەی��ڕەوی ناوخۆی‬ ‫پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬بۆ هەر ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان‪ ،‬پەرلەمانەكان‪ ،‬دەتوانن ئاگاداری لەهەوڵی ئەوەدا بێت‪ ،‬خزمەتێك‬ ‫بە واڵت‌و خەڵك بكات»‪.‬‬ ‫ساڵێك‪ ،‬كە دوو خولی پەرلەمانی رێگەی بە پەرلەمانتاران داوە ئیش‌و كارەكانی لیژنەكان بن‪.‬‬ ‫هەرێمی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لە‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬ئەندامێكی‬ ‫تێدا بەڕێوەدەچێت‪ ،‬چوار مانگ چ��وار مانگ پشوو وەربگرن‪،‬‬ ‫پشووی پەرلەمانتارانه‌؛ ک ‌ه لە بەهەمانشێوە م��ادەی حەوتی خولی پێشووی ئەنجومەنی ئێستادا بە كۆمەڵێك قەیرانی‬ ‫دوو كاتی جیاوازدایە‪ :‬یەكەمیان پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمان‪ ،‬نوێنەرانی عێراق‪ ،‬كە ئێستا سیاسیدا تێدەپەڕێت‪ ،‬كە بە بڕوای‬ ‫لەسەرەتای مانگی شوبات تا ئ���ەوەش���ی خ��س��ت��ووەت��ەڕوو‪ :‬خانەنشین ك���راوە‪ ،‬پێیوایە‪ :‬چاودێرانی سیاسیی‪ ،‬پێویستە‬ ‫مانگی نیسانه‌‌و ناونراوە پشووی «پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬ب��ۆی هەیە بە دەب��ێ��ت پ��ەرل��ەم��ان‪ ،‬ل��ەس��ەر پەرلەمان هەڵوه‌ستەیان لەسەر‬ ‫زستانە‌و دووەمیش‪ ،‬لەسەرەتای زۆرینەی دوو لەسەر سێ‪ ،‬بەشی ه��ەن��دێ��ك م��ەس��ەل��ەی گرنگ‪ ،‬بكات‪ ،‬لەوانەش؛ تۆپبارانەكانی‬ ‫مانگی ته‌مموز تا مانگی ئه‌یلوله‌‌و ئەندامانی م��اوەی هەر یەكێك لەپشووەكانیشدا درێ���ژە بە ناوچە سنوورییەكانی هەرێمی‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ەالی��ەن كۆماری‬ ‫ئیسالمیی ئ��ێ��ران��ەوە‪ ،‬جگە‬ ‫لەوەی لەسەر ئاستی ناوخۆش‪،‬‬ ‫چاالكوانانی مەدەنیی‪ ،‬لەالیەن‬ ‫هەردوو حیزبی دەسەاڵتدارەوە‬ ‫سەركوت دەكرێن‪.‬‬ ‫حەمەسەعید حەمەعەلی‪،‬‬ ‫بە پێویستی دەزانێت‪ ،‬لەسەر‬ ‫دوو ب��اب��ەت ك��ۆب��وون��ەوەی‬ ‫ن��ای��اس��ای��ی ئ��ەن��ج��ام��ب��درێ��ت‪،‬‬ ‫تۆپبارانكردنی‬ ‫«یەكێكیان‬ ‫ناوچە سنوورییەكانە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫هەمواركردنی یاسای پارێزگاو‬ ‫ق���ەزاو ناحییەكان‪ ،‬چونكە‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن نزیكبووەتەوە‌و‬ ‫پێویستە پەلەی لێبكرێت»‪.‬‬ ‫الی خۆشیەوە‪ ،‬عەبدوڵاڵ‬ ‫مەالنوری‪ ،‬ئاماژەی بەوەكرد‪:‬‬ ‫«ل���ەم���اوەی ئ��ەم پ��ش��ووەدا‪،‬‬ ‫كۆمەڵیك پڕۆژەیاسامان هەیە‬ ‫كە هەوڵدەدەین بتوانین لەو‬ ‫ماوەیەدا‪ ،‬دیراسەیان بكەین‌و‬ ‫زانیارییان لەسەر كۆبكەینەوە‪،‬‬ ‫بۆئەوەی لە دوای تەواوبوونی‬ ‫پشووی پەرلەمان‪ ،‬گفتوگۆیان‬ ‫لەسەر بكەین»‪.‬‬

‫پەرلەمانتاران‪ ،‬پڕۆژەیاسای هەڵوەشاندنەوەی خانەنشینیی؛ ئیمزا ناكەن‬ ‫راپۆرتی‪ :‬دیاری كرمانج‬

‫‪.......................................................‬‬

‫ئ��ەن��دام��ان��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬خ��ۆی��ان ب���ەدوور‬ ‫دەگ���رن ل��ە ئیمزاكردنی ئەو‬ ‫پڕۆژەیاسایه‌ی سێ‌ ئەندامی‬ ‫ف��راك��س��ی��ۆن��ی «گ�����ۆڕان» بۆ‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی خانەنشینیی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��اران‪ ،‬گ�ه‌اڵڵ��ەی��ان‬ ‫كردبوو‪.‬‬ ‫ه��ەرس��ێ‌ پ��ەرل��ەم��ان��ت��اری‬ ‫فراكسیۆنی «گ����ۆڕان» (د‪.‬‬ ‫ش���اه���ۆ س��ەع��ی��د‪ ،‬د‪ .‬زان���ا‬ ‫رەئ���وف‪ ،‬د‪ .‬جەعفەر عەلی)‬ ‫ل��ە رۆژی (‪‌)2011/6/26‬دا‪،‬‬ ‫پ���ڕۆژەی���اس���ەی���ەك���ی���ان بۆ‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی خانەنشینیی‬ ‫پ��ەرل��ەم��ان��ت��ار‌و وەزی���رەك���ان‬ ‫ب�ڵاوك��ردەوە‌و له‌ که‌مپه‌ینێکدا‬ ‫هەڵمەتێكی ئیمزاكۆكردنەوەیان‬ ‫لەوبارەیەوە راگەیاند‪ ،‬ئەمەش‬ ‫پ��اش ئ���ەوەی تۆمەتباركران‬ ‫بەوەی‪ ،‬دەیانەوێت بە مووچەی‬

‫زۆرەوە خۆیان خانەنشین بكەن‪.‬‬ ‫بەپێی پ��ەی��ڕەوی ناوخۆی‬ ‫پەرلەمانی ك��وردس��ت��ان‪ ،‬هەر‬ ‫پڕۆژەیاسایەك بۆ ئەوەی بخرێتە‬ ‫رێكاری یاسایی دانیشتنەكانی‬ ‫پەرلەمانەوە‪ ،‬پێویستە (‪)10‬‬ ‫پەرلەمانتار ئیمزای لەسەر‬ ‫بكەن‪ ،‬بەاڵم بەپێی زانیارییەكانی‬ ‫«رۆژن�����ام�����ە»‪ ،‬ت���ا ئێستا‬ ‫«رێ��ژەی ئەو پەرلەمانتارانەی‬ ‫ئ��ی��م��زای ئ���ەو پ��ڕۆژەی��ەی��ان‬ ‫ك��ردووە‪ ،‬نەگەیشتووەتە (‪)10‬‬ ‫پەرلەمانتار»‪.‬‬ ‫د‪ .‬ش��اه��ۆ س��ەع��ی��د‪ ،‬كە‬ ‫یەكێكە لەو پەرلەمانتارانەی‬ ‫پڕۆژەیاساكەیان گەاڵڵە كردووە‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«دوای گەاڵڵەكردنی‪ ،‬پڕۆژەكە‬ ‫تەسلیمی سەرۆكی فراكسیۆنی‬ ‫گ��ۆڕان ك���راوە‌و ئ��ەو زانیاریی‬ ‫زیاتری لەالیە»‪.‬‬ ‫ل���ەب���ەرام���ب���ەردا‪ ،‬ك���اردۆ‬ ‫محەمەد‪ ،‬سەرۆكی فراكسیۆنی‬ ‫گ���ۆڕان‪ ،‬ئ��ام��اژە ب��ەوەدەك��ات‪:‬‬

‫«هەموو لەسەر ئەوە كۆكن كە‬ ‫چاكسازیی بكرێت لەسیستمی‬ ‫م��ووچ��ەدا بەخانەنشینییەوە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم پشتگیریكردنی ئ��ەو‬ ‫پ���ڕۆژەی���ەی ئ���ەو ب���رادەران���ە‬ ‫ئ��ام��ادەی��ان��ك��ردووە‪ ،‬پێویستی‬ ‫بەكاتە»‪.‬‬ ‫ناوبراو‪ ،‬باسی لەوەش كرد‪:‬‬ ‫«پێویست بوو ئەو پڕۆژەیە‪،‬‬ ‫لەناو فراكسیۆنی گۆڕان قسەی‬ ‫لەسەر بكرایە‪ ،‬بۆ پێشنیازو‬ ‫هەرشتێكی تر‪ ،‬دەبوایە گفتوگۆ‬ ‫ببرایە بۆ فراكسیۆن‪ ،‬نەك سێ‌‬ ‫پەرلەمانتار»‪.‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��ی پ��ڕۆژەی��اس��اك��ە‪:‬‬ ‫«ئەندامی پەر‌لەمان‌و وەزیرەكان‪،‬‬ ‫دوای تەواوبوونی ئەركەكانیان‪،‬‬ ‫تەنیا لەدوو حاڵەتدا خانەنشین‬ ‫دەك��رێ��ن‪ ،‬یەكەمیان؛ كاتێك‬ ‫تەمەنی دەگاتە وادەی یاسایی‬ ‫خانەنشینیی‪ ،‬ك��ە ب��ە (‪)63‬‬ ‫ساڵیی م��ەزەن��دە دەك��رێ��ت‪،‬‬ ‫بەبڕی (‪)%50‬ی ئەو ئیمتیازە‬ ‫مادییە خانەنشین دەكرێت‪ ،‬كە‬

‫پێشتر لە پەرلەمان‪ ،‬ی��ان لە‬ ‫حكومەت وەریگرتووە‪ .‬دوومیان؛‬ ‫كاتێك كۆچی دوای��ی دەك��ات‪،‬‬ ‫مووچەیەكی خانەنشینیی بۆ‬ ‫خێزانەكەی دەبڕدرێتەوە بەبڕی‬ ‫(‪)%50‬ی ئەو ئیمتیازە مادییەی‬ ‫كە پێشتر لە پەرلەمان یان لە‬ ‫حكومەت وەریگرتووە»‪.‬‬ ‫س���ەرۆك���ی ف��راك��س��ی��ۆن��ی‬ ‫گ��ۆڕان‪ ،‬دەڵێت‪« :‬دەتوانرێت‪،‬‬ ‫پڕۆژەیاساكە ببرێتە پەرلەمان‌و‬ ‫كێشەی نییە‪ ،‬ب���ەاڵم ئێستا‬ ‫پ���ش���ووە‌و پ�����ڕۆژە ت��ەق��دی��م‬ ‫ناكرێت‌و ئەوان دەبوایە‪ ،‬پێشتر‬ ‫بیانهێنایەتە فراكسیۆن‌و قسەی‬ ‫لەسەر بكرایە‪ ،‬نەك بڵێن‪ ،‬سێ‌‬ ‫پەرلەمانتار دەنگی پێبدات»‪.‬‬ ‫لەبەرامبەردا‪ ،‬بەبۆچوونی‬ ‫پەرلەمانتارێكی كوردستانیی‬ ‫ل��ەپ��ەرل��ەم��ان��ی ك��وردس��ت��ان‪،‬‬ ‫دەن����گ����دان ب����ەو پ���ڕۆژەی���ە‪،‬‬ ‫ح��اڵ��ەت��ێ��ك��ی ت��اك��ەك��ەس��ی��ی�ە‌و‬ ‫پەرلەمانتارەكانی‬ ‫ئاساییە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دەنگی بۆ نەده‌ن‌و‬

‫«پێویستە‬ ‫پڕۆژەیاساكە‪،‬‬ ‫دادگەریی‬ ‫كۆمەاڵیەتی‬ ‫تێدابێت‌و‬ ‫بە رەزامەندیی‬ ‫هەموو الیەك بێت»‬ ‫پێشی وایە‪« :‬ئەو پڕۆژەیە لەم‬ ‫كاتەدا‪ ،‬موزایەدەیەكە‌و دەكرێت‪،‬‬ ‫نەك شتی تر»‪.‬‬ ‫گ����ۆران ئ����ازاد‪ ،‬ئ��ەن��دام��ی‬

‫پەرلەمانی كوردستان لەسەر‬ ‫فراكسیۆنی كوردستانیی‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژن���ام���ە»ی روون��ک��رده‌وه‌‪:‬‬ ‫«دەب���وو ل��ەس��ەرەت��ای خولدا‪،‬‬ ‫گ��ف��ت��وگ��ۆ ل���ەس���ەر پ����ڕۆژەی‬ ‫خانەنشینكردنی پەرلەمانتاران‬ ‫ب��ك��رای��ە‪ ،‬ن��ەك ئێستا لەناو‬ ‫پەرلەماندا م��وزای��ەدەی پێوە‬ ‫بكرێت‪ ،‬چونكە پێشكەشكردنی‬ ‫پڕۆژەكە‪ ،‬لەكاتێكدابوو هەردوو‬ ‫حیزبی دەس���ەاڵت‪ ،‬فشارێكی‬ ‫زۆریان لەو پەرلەمانتارانە كرد‬ ‫كە دەیانوت داوای خانەنشینیی‬ ‫دەك����ەن‪ ،‬ب���ەاڵم ئ���ەوان وەك‬ ‫کاردانه‌وه‌‪ ،‬ئەمەیان كرد‪ ،‬نەك‬ ‫لەدۆخێكی تردا»‪.‬‬ ‫ئ����ەوەی زی��ات��ر گ��وم��ان��ی‬ ‫دروستكردووە‪ ،‬ئیمزانەكردنی‬ ‫ئ��ەو پڕۆژەیاسایەیه‌ لەالیەن‬ ‫فراكسیۆنە ئۆپۆزسیۆنەكانی‬ ‫پەرلەمانەوە‪ ،‬كە لەپێشتردا زیاتر‬ ‫لە فراكسیۆنی دەسەاڵت‪ ،‬داوای‬ ‫ك��ەم��ك��ردن��ەوەی خانەنشینیی‬ ‫پەرلەمانتاران‌و وەزیرەكانیان‬

‫كردووە‪.‬‬ ‫سەباح بەرزنجی‪ ،‬ئەندامی‬ ‫پ���ەرل���ەم���ان���ی ك���وردس���ت���ان‬ ‫ل��ەس��ەر فراكسیۆنی كۆمەڵ‪،‬‬ ‫ب��ە «رۆژن���ام���ە»ی راگ��ەی��ان��د‪:‬‬ ‫«تائێستا پڕۆژەكەم نەبینیوە‌و‬ ‫نازانم چۆنە‪ ،‬ئێستاش پشووە‌و‬ ‫دەبێت لەكاتی خۆیدا قسەی‬ ‫لەسەر بكرێت‪ ،‬ئێمە پشتگیریی‬ ‫ه��ەم��وو ك��ارێ��ك��ی ل��ەم ج��ۆرە‬ ‫دەك��ەی��ن؛ كە لەبەرژەوەندیی‬ ‫خەڵكیدا بێت»‪.‬‬ ‫ئەو پەرلەمانتارە‪ ،‬وێڕای‬ ‫پشتگیریكردنی پڕۆژەكە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫مەرجی هەبوو بۆ ئیمزاكردن‌و‬ ‫دەن��گ��دان ب��ەو پڕۆژەیاسایە‌و‬ ‫وتی‪« :‬پێویستە پڕۆژەیاساكە‪،‬‬ ‫دادگەریی كۆمەاڵیەتی تێدابێت‌و‬ ‫بە رەزامەندیی هەموو الیەك‬ ‫بێت‌و بۆ بەرژەوەندیی گشتیی‬ ‫بێت‪ ،‬ل��ەم ك��ات��ەدا دەنگی بۆ‬ ‫دەدەین‪ ،‬بەاڵم دەبێت دەستمان‬ ‫ل��ەداڕش��ت��ن��ەوەی پ��ڕۆژەك��ەدا‬ ‫هەبێت»‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫بەر لە‬

‫دەسەاڵت‌و بەردەركی سەرا‬ ‫«پیاوی زانا؛ ئەو كەسەیە كە لەگەڵ‬ ‫رۆژگ��اردا خۆی بگونجێنێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پیاوی نەزان‪ ،‬ئەو كەسەیە دەیەوێ‌‬ ‫رۆژگار لەگەڵ خۆیدا بگونجێنێت»‪.‬‬ ‫برناردشۆ‬ ‫ێ دەس��ەاڵت��ی ئەم‬ ‫واپ��ێ��دەچ � ‌‬ ‫هەرێمە‪ ،‬وەها تێگەیشتبێت؛ هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان تەنیا ل��ە ب��ەردەرك��ی‬ ‫س��ەرادا كورتبكاتەوە‌و پێیوابێت‪:‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر بتوانێت ب��ەزەب��ری هێز‌و‬ ‫«فەالقەكردن»ی رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫چ��االك��وان��ان��ی رێ��ك��خ��راوەك��ان��ی‬ ‫كۆمەڵگەی مەدەنی‪« ،‬هێمنیی»‬ ‫بەردەركی سەرا بپارێزێت‪( ،‬وەك‬ ‫ل��ەڕۆژی هەینیی راب��ردوودا كردی‌و‬ ‫چ��ەن��دی��ن ب��ەی��ان��ن��ام�ە‌و ن��اڕەزای��ی‬ ‫سەبارەت بەفەالقەكردنی هاواڵتییانی‬ ‫ل��ێ��ك��ەوت��ەوە)‪ ،‬ئ���ەوا دەت��وان��ێ��ت‬ ‫«هێمنیی» سەرتاسەریی هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬لەبەرامبەر خۆیان‬ ‫وتەنی؛ «ئاژاوەگێڕان»دا‪ ،‬بپارێزێت‪.‬‬ ‫ێ چەكداری‬ ‫ئەم كارانەی هەند ‌‬ ‫م��ەدەن��ی‌و س��ەرب��ازی �ی‌و ئەمنیی‪،‬‬ ‫كە لەسایەی حكومەتی هەرێمدا‬ ‫لە «ب��ەردەرك��ی س���ەرا»ی شاری‬ ‫سلێمانی‌و لەترسی خۆپیشاندان‬ ‫ل��ەو شوێنەدا گرتیانەبەر‪ ،‬ترسە‬ ‫لە دووب��ارەب��وون��ەوەی هەمان ئەو‬ ‫خۆپیشاندانانەی بۆ ماوەی (‪)62‬‬ ‫رۆژ ل��ە «ب���ەردەرك���ی س���ەرا»دا‬ ‫دروس��ت��ب��وو‪ ،‬ك��ە ئ��ەم��ەی��ش ئ��ەو‬ ‫ب��ڕوای��ەی ل���ەالی دەس��ەاڵت��ی ئەم‬ ‫هەرێمە دروستكردووە‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫تەنیا ئەو سەرایە سەكۆی یەكەم‌و‬ ‫دوای��ی��ن ن��اڕەزای��ی‌و خۆپیشاندان‬ ‫بێت‌و ئەم دەسەاڵتە وەها تێبگات‪،‬‬ ‫بەكۆنترۆڵكردنی ئەو سەرایە‪ ،‬ئیدی‬ ‫«هێمنیی»ی كوردستان دەپارێزێت‪.‬‬ ‫ئەو رووداوانەی هەینیی رابردوو‬ ‫لەبەردەركی سەرادا كەوتنەوە‪ ،‬دوای‬ ‫بانگەشەكردنی چەند رۆژەی چەند‬ ‫بەشداربوویەكی تۆڕی كۆمەاڵیەتیی‬ ‫«فەیسبووك» دێت؛ كە بانگەشەیان‬ ‫كردبوو‪ ،‬رۆژی (‪)15‬ی ئەم مانگە‪،‬‬ ‫دەس��ت بەخۆپیشاندان بكەنەوە‪،‬‬ ‫هەروەها بە چەند رۆژێكیش دوای‬ ‫بڕیارەكەی «ئۆپۆزسیۆن» دێت؛‬ ‫كۆبوونەوەكانی‬ ‫بەهەڵپەساردنی‬ ‫لەگەڵ دەسەاڵتدا‪( ،‬كە تا نووسینی‬ ‫ئەم وت��ارە‪ ،‬دەس��ەاڵت بەڕەسمیی‬ ‫وەاڵم����ی ئ���ەو ه��ەڵ��پ��ەس��اردن��ەی‬ ‫نەداوەتەوە)‪.‬‬ ‫ێ ل��ەس��ەر ئەم‬ ‫ل��ێ��رەدا‪ ،‬ئیست ‌‬ ‫رووداوە‌و پاشخانەكانی دەكەین‪..‬‬

‫وەاڵمنەدانەوەی دەس��ەاڵت بۆ‬ ‫بڕیاری هەڵپەساردنی دانوستانەكان‬ ‫ل��ەالی��ەن «ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»ەوە‪،‬‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ‪ :‬دەسەاڵت چاوەڕێی‬ ‫دەك��رد‌و دەیكات‪ ،‬تا بزانێت ئایا‬ ‫بەكردەیی «ئۆپۆزسیۆن» دەچێتە‬ ‫نێو خۆپیشاندانەكەی (‪)15‬ی‬ ‫ئـــــــــەم مانگە‌و رۆژان��ی دوات��ر؛‬ ‫ی��ان ن��ا؟ لەحاڵەتێكیشدا ئەگەر‬ ‫«ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن» ب��ەش��داری��ی لەو‬ ‫خۆپیشاندانە چ��اوەڕوان��ك��راوە‪،‬‬ ‫یان خۆپیشاندانی دیكەدا بكات‪،‬‬ ‫ئ��ەوا هێزی «ئۆپۆزسیۆن»ی بۆ‬ ‫تاقیببێتەوە‌و پ��اس��اوی ئەوەیش‬ ‫بداتە رای گشتیی كوردستان‪ ،‬كە‬ ‫هێشتا دەس���ەاڵت‪( ،‬ك��ە لەالیەن‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ەوە‌و ب��ەدەرك��ردن��ی‬ ‫بەیاننامەی هەڵپەساردن‪ ،‬تۆپەكە‬ ‫خراوەتە گۆڕەپانەكەیەوە)‪ ،‬هێشتا‬ ‫شەقی لەو تۆپە ن��ەداوە؛ كە ئایا‬ ‫بۆ كوێی هەڵدەدات؟ ئایا دەیخاتە‬ ‫دەرەوەی گۆڕەپانەكە‌و كۆتایی‬ ‫بەگەمەكە دەهێنێ‌‪ ،‬یان ئەمجارەیش‬ ‫دەس����ەاڵت ت��ۆپ��ەك��ە دەخ��ات��ەوە‬ ‫گ��ۆڕەپ��ان��ی «ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن»‌و‬ ‫دەرفەتێكی تریش بۆ دەنوستان‬ ‫دەستپێدەكرێتەوە؟‪.‬‬ ‫هەربۆیە‪ ،‬دواخستنی وەاڵمی‬ ‫هەڵپەساردنەكەی «ئۆپۆزسیۆن»‪،‬‬ ‫لەنێو «مەتبەخی سیاسیی» هەردوو‬ ‫حیزبی دەسەاڵتدا‪ ،‬بۆ ئەوەیە‪ :‬وەهای‬ ‫نیشانبدەن؛ ئەگەر «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بەشداریی ئ��ەو خۆپیشاندانانەی‬ ‫بكردایە‪ ،‬تۆمەتباربكرایە بەوەی‬ ‫چ���اوەڕێ���ی وەاڵم����ی رەسمییان‬ ‫نەكردووە‌و خۆیان وتەنی‪ :‬دەستیان‬ ‫ب��ە «ئ���اژاوەن���ان���ەوە»‌و تێكدانی‬ ‫ئاسایشی واڵت‌و پێشێلكردنی یاسا‬ ‫كردووە (لەكاتێكدا‪ ،‬بەردەوام ئەم‬ ‫دەس��ەاڵت��ە خەریكی پێشێلكردنی‬ ‫یاسایە)‪.‬‬ ‫لەحاڵەتی دووەمیشیاندا‪( :‬كە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن بەشداریی خۆپیشاندانە‬ ‫چ���اوەڕوان���ك���راوەك���ەی هەینیی‬ ‫راب��ردووی نەكرد‌و تائێستایش هیچ‬ ‫بانگەشەیەكی ب��ۆ خۆپیشاندان‬ ‫ێ دەس���ەاڵت‬ ‫ن���ەك���ردووە)‪ ،‬دەش��� ‌‬ ‫گەیشتبێتە دوو قەناعەت‪ ،‬ئەوانیش‪:‬‬ ‫ ب���ەزەب���ری ه��ێ��ز دەت��وان��ن‬‫سەركوتی خۆپیشاندان بكەن‪،‬‬ ‫(ئەمەیش لەو روانگە‌و ب��اوەڕەی‪،‬‬ ‫كە پاراستنی «هێمنیی» هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬تەنیا ل��ە س���ەرای‬ ‫سلێمانیدا‪ ،‬كورتدەكەنەوە)‪.‬‬ ‫‪« -‬ئۆپۆزسیۆن»؛ كارتی بەهێزی‬

‫بۆ خۆپیشاندان بەدەستەوە نەماوە‪،‬‬ ‫هەربۆیە دەسەاڵت دەتوانێت نەچێتە‬ ‫ژێر فشارەكانی «ئۆپۆزسیۆن»ەوە‌و‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی��ش��ی��ان جێبەجێ‬ ‫ناكات‪ ،‬چونكە پێیانوایە‪ :‬سەرباری‬ ‫ئ��ەوەی هێزی چ��ەك��دار‌و پارەیان‬ ‫ب��ەدەس��ت��ەوەی��ە‪ ،‬ه��ەر خۆیشیان‬ ‫خاوەنی پڕۆژەی «چاكسازیی!»ن‪،‬‬ ‫لە هەرێمدا‪.‬‬ ‫ئ��ەم دوو روان��ی��ن��ە‪ ،‬هیچیان‬ ‫خزمەتی دەس��ەاڵت لەم هەرێمەدا‬ ‫ن��اك��ەن‌و ل��ەب��ەرژەوەن��دی��ی خەڵكی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و ب��ەرەوپ��ێ��ش��ب��ردن��ی‬ ‫رەوت��ی دانوستانەكانیشدا نین‌و‬ ‫خزمەتی ئاساییكردنەوەی ئەو بارە‬ ‫نائاساییەیش ن��اك��ەن؛ كە چەند‬ ‫مانگێكە بەشێكی زۆری هەرێمی‬ ‫كوردستانی گرتووەتەوە‌و مەترسیی‬ ‫ئ��ەوەی لێدەكرێت لەهەر كاتێكدا‬ ‫بێت‪ ،‬بتەقێتەوە‪.‬‬ ‫وا چاكترە‪ ،‬دەسەاڵت گەیشتبێتە‬ ‫ئەو ب��ڕوا یەكالیی ك��ەرەوەی��ە‪ ،‬كە‬ ‫هەرگیز ناتوانێت ب��ەزەب��ری هێز‬ ‫كۆتایی بەناڕەزاییەكان بهێنێ‌‌و‬ ‫بەكۆنترۆڵكردنی ناوچەیەكی چەند‬ ‫س��ەد مەتریی وەك «ب��ەردەرك��ی‬ ‫سەرا»‪ ،‬تووشی ئەو وەهمە نەبێت؛‬ ‫ك��ە ئیدی دەت��وان��ێ��ت سەرجەمی‬ ‫هەرێمی كوردستان كۆنترۆڵ بكات‌و‬ ‫دەمكوتی خەڵكانی ناڕازیی‌و توڕە‌و‬ ‫خۆپیشاندەران بكات‪ ،‬وەك چۆن‬ ‫راستییەكی حاشاهەڵنەگر هەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئەگەر بێباكیی‌و گەندەڵیی‌و زوڵم‌و‬ ‫خەمساردیی بەرامبەر داخوازییەكانی‬ ‫خەڵكی كوردستان ب��ەردەوام بێت‪،‬‬ ‫سەرباری بەردەوامیدان بەلێدان‌و‬ ‫سوكایەتیپێكردنی رۆژنامەنووسان‌و‬ ‫چاالكوانانی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی‬ ‫مەدەنی‪ ،‬ئەوكات ناڕەزاییەكان زیاتر‬ ‫دەبن‌و هەموو چەند سەد مەترێكی‬ ‫ئەم هەرێمە‪ ،‬دەبنە «بەردەركی‬ ‫س��ەرا»‌و ناڕەزایی‌و خۆپیشاندان‌و‬ ‫توندوتیژییان لێدەكەوێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئومێدەوارم بەوشێوەیە نەكەوێتەوە‌و‬ ‫هەقیش نییە دەسەاڵت زەمینەسازیی‬ ‫بۆ بكات‪ ،‬بەڵكو ب��ەدوور نازانرێت‬ ‫ئ��ەوك��ات وەك ك��اردان��ەوە‪ ،‬ببێتە‬ ‫یەكێك لە ئەگەرە بەهێزەكان‪.‬‬ ‫ت����ا ئ�����ەم س���ات���ەوەخ���ت���ە‪،‬‬ ‫دەس��ەاڵت هیچ هەنگاوێكی جدیی‌و‬ ‫دڵخۆشكەری بۆ ریشەكێشكردنی‬ ‫گەندەڵیی‌و چۆنییەتیی سەرفكردنی‬ ‫پ��ارەی خەڵك بۆ خەڵك‪ ،‬نەناوە‬ ‫(لەكاتێكدا سەرۆكی ئەم كابینەیەی‬ ‫حكومەت دەڵێت‪« :‬دەبێت پارەی‬

‫كۆبوونەوەی‬ ‫مەم بورهان قانع‬

‫وا چاكترە‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫گەیشتبێتە ئەو بڕوا‬ ‫یەكالیی كەرەوەیە‪،‬‬ ‫كە هەرگیز ناتوانێت‬ ‫بەزەبری هێز كۆتایی‬ ‫بە ناڕەزاییەكان‬ ‫بهێنێ‬ ‫خەڵك ب��ۆ خەڵك سەرفبكرێت‌و‬ ‫ێ ل��ەس��ەر خزمەتكردنی‬ ‫پێشبڕك ‌‬ ‫خەڵك بێت‪ ،‬نەك لەسەر پشكی‬ ‫حیزب لەماڵی میللەت»!)‪ ،‬که‌چی‬ ‫ئامادەیە بەناقانونیی كابینەكەی‬ ‫«مینحە»یەكی دیاریكراو (كە تێیدا‬ ‫رەچاوی عەدالەت بەگوێرەی ژمارەی‬ ‫كورسیی پ��ەرل��ەم��ان ن��ەك��راوە)ی‬ ‫نوێنـــــــــــــه‌رانی زیاد لەملیۆنێك‬ ‫خەڵكی ئەم هەرێمە‪ ،‬كە خاوەنی‬ ‫(‪ )35‬كورسین لەنێو پەرلەمانی‬ ‫كوردستانیشدا؛ ببڕێت‪ ،‬كەچی باسی‬ ‫ئ��ەوەش بكرێت‪ ،‬پ��ارەی خەڵك بۆ‬ ‫خەڵك بێت‌و نابێت پشكی حیزب‬ ‫لەماڵی میللەت بێت‪ ،‬بەاڵم ئەوە حەاڵڵ‬ ‫بێت؛ پشكی حیزبەكەی‌و حیزبە‬ ‫هاوپەیمانە «ستراتیژی»یەكەی‬ ‫لەماڵی میللەت بێت! كتومت ئەمەیە‬ ‫كە ك��ورد دەڵێت‪« :‬بانێكە‌و دوو‬ ‫هەوا»‪ ،‬سەرەڕای چەندین حاڵەتی‬ ‫تر؛ كە دەیسەلمێنن پارەی خەڵكی‬ ‫ئ��ەم هەرێمە‪ ،‬بەباشی بۆ خەڵك‬ ‫سەرفناكرێت‪.‬‬ ‫ئایا دەسەاڵت‌و دەزگاكانی‪ ،‬ئەو‬ ‫پرسیارەیان لەخۆیان نەكردووە؛‬ ‫كە ئ��ەوان دەس��ەاڵت‌و حكومەتن‌و‬ ‫بەرپرسیارێتیی ئ��ەوان��ە س��ەرو‬ ‫ماڵی هاواڵتییان (بەیەكسانیی)‬

‫بپارێزن‌و زامنی ئازادیی رادەربڕین‌و‬ ‫خۆپیشاندان بكەن (هەروەك چۆن‬ ‫هەمیشە ئەو بانگەشەیە دەكەن؛‬ ‫دیموكراسییە‌و‬ ‫ئەزموونەكەمان‬ ‫زامنی ئەو ئازادییانەی تێدا كراوە)‪،‬‬ ‫نەك بەتۆقاندن وا بكەن‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەوانەی جیاواز لەوان بیردەكەنەوە‌و‬ ‫ب��ەئ��ارەزووی دڵ��ی ئ��ەوان رەفتار‬ ‫ناكەن‪ ،‬رێگایان پێنەدرێت‪ ،‬یان‬ ‫چاوترسێن بكرێن‪ ،‬لەوەی بۆیان‬ ‫نەبێت بچنە «بەردەركی سەرا»وە!‬ ‫ئەمە‪ ،‬چ مەنتقێكە؛ كە سنوورێكی‬ ‫چەند سەد مەتری دیاریكراوی ئەم‬ ‫هەرێمە (لەترسی خۆپیشاندان)‬ ‫ل��ەخ��ەڵ��ك��ی ق��ەدەغ��ەب��ك��رێ��ت‌و‬ ‫ئەوانەیشی ب��ەوێ��دا تێدەپەڕن‌و‬ ‫گومانی خۆپیشاندەریان لێدەكرێت‪،‬‬ ‫دەبێت فەالقە بكرێن؟ ئایا ئەمە‬ ‫رەفتاری حكومەتێكە‪ ،‬كە بەخوێنی‬ ‫شەهیدان هاتبێت‌و حكومەتی‬ ‫خەباتی پێشمەرگایەتی‌و خوێنی‬ ‫شەهیدان‌و خەباتی دیموكراسیی‌و‬ ‫حكومەتی زامنكەری كۆمەڵگای‬ ‫م��ەدەن �ی‌و ئ��ازادی��ی رادەرب��ڕی��ن‌و‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ی��ی��ە؟ ئ��ای��ا ئەمە‬ ‫رەفتاری حكومەتێكە‪ ،‬كە ئیدیعای‬ ‫ئەوە دەكات‪ ،‬حكومەتی هەمووانە‌و‬ ‫بەیەك چاو تەماشای هاواڵتییانی‬ ‫دەكات‌و بڕوای تەواوی بەوە هەیە‪،‬‬ ‫دەبێت «پارەی خەڵك بۆ خەڵكی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ێ��ت»‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫تائێستا هیچ شەفافییەتێك لەم‬ ‫ه��ەرێ��م��ەدا نییە‌و ئ��ەو داه��ات��ەی‬ ‫خەڵكی كوردستان خاوەنیەتی‌و‬ ‫ئەو بودجەیەیشی لەبەغداوە بۆ‬ ‫خەڵكی ئەم هەرێمە دابینكراوە‪،‬‬ ‫ت��ائ��ێ��س��ت��ا ب��ەش��ی زۆری ئ��ەو‬ ‫بودجەیە ناڕوونیی‌و زیادمەسرەفی‬ ‫لەسەرفكردنیدا هەیە‪.‬‬ ‫ئایا‪« ،‬نیەتباشیی» بەمجۆرە‬ ‫دەكرێ‌‌و بەمشێوەیە زەمینەسازیی‬ ‫ب��ۆ دان��وس��ت��ان‌و جێبەجێكردنی‬ ‫داخوازییەكانی «ئۆپۆزسیۆن»‌و‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ن���اڕازی���ی ك��وردس��ت��ان‬ ‫دەك������رێ‌؟! ی����ان‪ :‬ل��وت��ب��ەرزی��ی‬ ‫گەیشتووەتە رادەی���ەك؛ كە هەر‬ ‫«بایكۆتكردن»ێكی «ئۆپۆزسیۆن»‬ ‫بەهێند وەرنەگیرێ‌‪ ،‬هەروەكچۆن‬ ‫مێژووی سیاسیی فێری كردووین‪:‬‬ ‫سەرەنجامی ه��ەر لوتبەرزییەك‪،‬‬ ‫ك���ارەس���ات���ی ل��ێ��دەك��ەوێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫بەتایبەتی بۆ ئ��ەو دەسەاڵتانەی‬ ‫لوتبەرزن‌و بڕوایان بەوەیە‪ :‬دەتوانن‬ ‫بـــــــــەزەبری هێز‪ ،‬ناكۆكییەكان‬ ‫یەكالیی بكەنەوە‪.‬‬

‫گــفــتــوگــۆ‬ ‫سەمەد بێتواتەیی‬ ‫«شەڕ‪ ،‬درێژەپێدانی سیاسەتە‬ ‫بە كەرەستەی تر»‪.‬‬ ‫كالوزڤیتز‬ ‫ئەگەر مانای پێچەوانەی ئەم‬ ‫وتەیە وەرب��گ��ری��ن‪ ،‬ئ��ەوا گفتوگۆ‬ ‫رووە سروشتیی‌و راستەقینەكەی‬ ‫س��ی��اس��ەت��ەو دەب��ێ��ت هەمیشە‬ ‫هەڵبژاردەی یەكەم بێت‌‪ ،‬چونكە‬ ‫ئ��ەگ��ەر الی��ەن��ە زمانەوانییەكەی‬ ‫سیاسەت وەربگرین‪ ،‬ئەوا سیاسەت‬ ‫لەسادەترین واتایدا‪ ،‬بریتییە لە‬ ‫(تەگبیرو چارەسەر)‪ .‬ش��اراوەش‬ ‫نییە‪ ،‬ك��ە تەگبیرو چ��ارەس��ەر‪،‬‬ ‫خۆی لەخۆیدا گفتوگۆیە‪ .‬لێرەدا‪،‬‬ ‫هەوڵدەدەم بە كورتیی قسە لەسەر‬ ‫ت���ەوەرە جیاجیاكانی گفتوگۆی‬ ‫كوردیی بكەم‪:‬‬ ‫ی��ەك��ەم‪ :‬گ��ف��ت��وگ��ۆی ك���ورد‪-‬‬ ‫داگیركەر‪ :‬بە سەرنجدانێكی خێرا‬ ‫بە دانوستاندنەكانی نێوان الیەنە‬ ‫كوردستانییەكان‌و داگیركەراندا‪،‬‬ ‫دەردەكەوێت كە ئەو دانوستاندنانە‬ ‫لە نەزۆكترین جۆری دانوستاندن‬ ‫بوون‌و بەدرێژایی سەدەیەك‪ ،‬شتێكی‬ ‫ئەوتۆیان لێ‌ بەدەست نەهاتووە‌و‬

‫لە ئاست گەورەیی قوربانییەكانی‬ ‫كورددا بێت‪ .‬بێگومان لەمەشیاندا‪،‬‬ ‫پێم وانییە‪ ،‬هەموو ئۆباڵەكە لە‬ ‫ئەستۆی الیەنی كوردیدا بێت‪.‬‬ ‫دووەم‪ :‬گفتوگۆی كوردیی‪-‬‬ ‫ك��وردی��ی (ی��ەك��ێ��ت��ی ‪-‬پ��ارت��ی)‪:‬‬ ‫هەرچەندە مێژووی ملمالنێكانی‬ ‫ئ��ەو دوو الی��ەن��ە‪ ،‬بۆ ناوەڕاستی‬ ‫شەستەكانی س��ەدەی راب���ردووی‬ ‫ن��ێ��وان ه����ەردوو ب��اڵ��ی ئ��ەوس��ای‬ ‫م��ەك��ت��ەب��ی س��ی��اس��ی��ی پ��ارت��ی‬ ‫دیموكراتی كوردستان دەگەڕێتەوە‬ ‫(‪‌)68- 64‬و دوات��ر بووە كێشەی‬ ‫نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان‌و‬ ‫پارتی شۆڕشگێڕی كوردستان‌و‬ ‫لە(‪)75‬ه‌و‌ه تا ئەمڕۆش بەكێشەی‬ ‫نێوان پارتی‌و یەكێتی ناسراوە‪.‬‬ ‫لەم نووسینەدا‪ ،‬دەمەوێت تەنیا‬ ‫كەمێك باس لەسەر دانوستانەكانی‬ ‫دوا جەولەی ش��ەڕی ناخۆ بكەم‪،‬‬ ‫كە دەكاتە (‪ )17‬ساڵی رەب��ەق‪.‬‬ ‫لەوماوەیەدا‪ ،‬چەندین كۆبوونەوەو‬ ‫رێككەوتننامەی وەك (دب��ل��ن‪،‬‬ ‫درۆگیدا‪ ،‬تاران‪ ،‬ئەنكەرە‪ ،‬واشنتۆن)‬ ‫مۆركراون‌و لەناوخۆی كوردستانیش‪،‬‬ ‫جگە لە كۆبوونەوەكانی گەرمەی‬

‫شەڕەكان‪ ،‬تەنیا بەدەستپێشخەریی‌و‬ ‫ناوبژیوانیی راستەوخۆی عەزیز‬ ‫محەمەد‪ ،‬زۆر زی��ات��ر ل��ە (‪)100‬‬ ‫كۆبوونەوە س��ازدراون! لەبەرئەوە‬ ‫خوێندەوارو نەخوێندەوار‪ ،‬گەورەو‬ ‫بچووك لەم هەرێمە بەدبەختەی‬ ‫ئێمەدا‪ ،‬لەوە گەیشتوون كە ئەو‬ ‫دانیشتنانەی (یەكێتی‌و پارتی)‪،‬‬ ‫تەنیا بۆ كات كوشتن بوون‌و بەس!‬ ‫ئەگەر وانییە‪ ،‬پێمانخۆشە بزانین‬ ‫لەكوێی دنیادا هەبووە‪ )17( ،‬ساڵ‬ ‫كۆبوونەوە بكرێت‪ ،‬كەچی نەتوانن‬ ‫سێ پارێزگا یەكبخەنەوە؟! لەكام‬ ‫دەوڵەت‌و شوێنی دنیادا روویداوە‪،‬‬ ‫دوای (‪ )17‬ساڵ گفتوگۆ‪ ،‬تازە‬ ‫بەناوی خ��ودا چەند فەوجێكیان‬ ‫دروس��ت ك���ردووە‪ ،‬ب��ەاڵم ه��ەر بە‬ ‫رووك����ەش ی��ەك��خ��راون‪ ،‬چونكە‬ ‫فەرماندەو ئەفسەرەكانیان وەك‬ ‫سەرەتای ن��ەوەدەك��ان‪ ،‬پەنجا بە‬ ‫پەنجا (برایانە)‪ ،‬بەشكردوون! دەبا‬ ‫بپرسین‪ ،‬لەكام دەوڵەت‌و هەرێمی‬ ‫جیهاندا زان��راوە‪ ،‬وەزی��ری دارای��ی‬ ‫مامەڵەی بەشێك‌و جێگرەكەی‬ ‫مامەڵەی بەشەكەی تری واڵت واژۆو‬ ‫ێ بكات!‬ ‫بەڕ ‌‬

‫(ئ��ەم داهێنان‌و دەسكەوتە‬ ‫م��ەزن��ە)ی گفتوگۆ‪ ،‬مەگەر تەنیا‬ ‫دبلۆماسییەتی كوردیی دەرەقەتی‬ ‫بێت!‬ ‫سێیەم‪ :‬گفتوگۆی كوردیی‪-‬‬ ‫كوردیی (دەسەاڵت ‪ -‬ئۆپۆزسیۆن)‪:‬‬ ‫ب��ە حوكمی ئ���ەوەی خ��ودی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن��ی پ��ەرل��ەم��ان��ی لە‬ ‫هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬دیاردەیەكی‬ ‫تازەیە‪ ،‬هەر بۆیە دانوستاندنەكانی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬تازەترن‌و‬ ‫ل��ەب��ەرئ��ەوە ن��اك��رێ��ت ن��وق�ڵان��ەی‬ ‫شكست‪ ،‬ی��ان سەركەوتنیان بۆ‬ ‫لێبدرێت‪ .‬وا چاكە هیوابڕاو نەبین‌و‬ ‫دانوستاندنەكانیش‬ ‫الیەنەكانی‬ ‫چی باشە‪ ،‬ئەوە پێشكەش بكەن‪،‬‬ ‫بەتایبەت دەسەاڵت‪ ،‬چونكە قانوون‌و‬ ‫حكومەت ل��ەدەس��ت ئ��ەوان��دای��ە‪.‬‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬ئەگەر ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫خ��ۆی‌و گەلی كوردستان رەچ��او‬ ‫بكات‪ ،‬پێویستە هەنگاوی گرنگ‬ ‫بنێت‌ بەرەو چاكسازیی راستەقینە‪.‬‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬ناكرێت پێیوابێت‪ ،‬خەڵك‬ ‫پشتی كردووەتە داواكارییەكانی‪.‬‬ ‫دەس���ەاڵت‪ ،‬ئەگەر لەهەر كەس‌و‬ ‫الیەنێكیش بێمنەت بێت‪ ،‬وا چاكە‬

‫ل��ە ش��ەق��ام��ی ك��وردی��ی بێمنەت‬ ‫نەبێت‌‪ ،‬چونكە ئ��ەوە دابڕانێكی‬ ‫ترسناك دروس��ت دەك��ات‪ .‬هەموو‬ ‫ئەو سەرۆكانەی البران‌و ئەوانەشیان‬ ‫كە سەرەیان گرتووە‪ ،‬پێیانوابوو‪،‬‬ ‫كە رای گشتیی‌و دەنگی شەقام‪،‬‬ ‫تەلیسمێكەو بەئاسانیی بەتاڵ‬ ‫دەكرێتەوە!‪ ،‬بەاڵم دەرك��ەوت كە‬ ‫هەڵە بوون‪ .‬بەشبەحاڵی خۆم‪ ،‬تكا‬ ‫لەكاربەدەستانی خۆمان دەكەم‪،‬‬ ‫چاكسازیی گەورە بكەن‌و دڵنیابن‬ ‫لە ب��ەرژەوەن��دی��ی گەلدایە‌و هەر‬ ‫دەسەاڵتێكیش ك��ار ب��ۆ س��وودی‬ ‫گشتیی بكات‪ ،‬سوودی گشتیی هی‬ ‫ئەویشە‪.‬‬ ‫دی��س��ان ت��ك��ای��ە‪ ،‬ل��ە دەنگی‬ ‫ن��اق��ای�ل‌و چ��اك��ەخ��وازی��ی خەڵكی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بێمنەت مەبن‌و وەك‬ ‫س��ەرۆك��ە ع��ەرەب��ەك��ان داواك��ان��ی‬ ‫هاواڵتییەكانتان بۆ دادپەروەریی‌و‬ ‫چاكسازیی‪ ،‬بە تەلیسمێكی بەتاڵ‬ ‫مەزانن‪ .‬ئەی خۆتان هەمیشە ئەوە‬ ‫دووپ��ات ناكەنەوە‌و ناڵێن‪ :‬ئێمە‪،‬‬ ‫ل��ەوان ناچین‪ ،‬بفەرموون ع��ەرزو‬ ‫گەز لەدەستی خۆتاندایە‌و ئەوە‬ ‫بسەلمێنن‪.‬‬

‫پێنجەم‬

‫رەزا جەبار‬

‫ئەگەر دانیشتن‌و گفتوگۆی نێوان الیەنەكانی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن لەچوار جاردا دەرخستنی‬ ‫نیازپاكیی هەر الیەكیان بێت بۆ ئ��ەوەی كێشەو‬ ‫قەیرانەكان بە رێگەی دیالۆگ‌و چارەسەری هاوبەش‬ ‫بگەیەننە ئەنجامێك‪ ...‬ئەوا لە دوای كۆبوونەوەی‬ ‫چوارەم‪ ،‬لە سەر ئۆپۆزسیۆن پێویست بوو هەڵوێستی‬ ‫هەڵپەساردنی كۆبوونەوەكان رابگەیەنێت‪ ،‬ئەمەیش‬ ‫لەبەر چەند هۆكارێكی سادەو ساكار‪.‬‬ ‫یەكێك لەو هۆكارانە تێگەشتن بوو لە دەسەاڵت‬ ‫كە نایەوێت ئەو قەیرانە سیاسییە تێپەڕێنێت‬ ‫كە عەیامێكە كۆمەڵگەی كوردیی ناڵەی دێت بە‬ ‫دەستییەوەو لەحەڤدەی شوباتدا خۆی بەرجەستە‬ ‫كرد‪ .‬بێگومان كاتێك دەڵێین دەسەاڵت نایەوێت‬ ‫قەیرانەكە تێپەڕێنێت‪ ،‬لە گیرفانمانەوە ئەم قسەیە‬ ‫دەرناهێنین‪ ،‬بەڵكو ئ��ەوە دەس���ەاڵت خۆیەتی‬ ‫ب���ەردەوام راب���ردووی خ��ۆی دووب���ارە دەك��ات��ەوەو‬ ‫هەنگاوێك نابینین قاچی دەسەاڵت بخاتە ئەودیو‬ ‫ئەو هێاڵنەی بەرەو جێهێشتنی قەیرانەكان بڕوامان‬ ‫پێ بكات‪ .‬لەم رێگەیەوە دەكرێت بەدیاریكردنی‬ ‫هەندێك بابەت؛ ئاسان تێبگەین كە «پارتی‌و‬ ‫یەكێتی» نایانەوێت قەیرانەكە تێپەڕێنن‪ ،‬ئەگەر ئەم‬ ‫دوو هێزە بیانویستایە پێمان بڵێن دەیانەوێت بەرەو‬ ‫جێهێشتنی قەیرانەكان هەنگاو بنێن‪ ،‬دەبوو بەر‬ ‫لەهەرشتێك ئەو بڕیارانەی پەرلەمان جێبەجێ‌ بكەن‬ ‫كە خۆیان بەرزیان كردەوەو بەناوی «پرۆژە»وە‬ ‫خستیانە روو‪ ،‬خۆ بیرمان نەچووە‪ ،‬یەكێك لە‬ ‫خاڵەكانی بڕیارەكەی پەرلەمان دەستگیركردنی‬ ‫بكوژەكان بوو‪ ،‬دەكرێت بپرسین كە هەر خۆتان‬ ‫حاكم‌و دەسەاڵتداری ئەم هەرێمەن‪ ،‬بۆ بڕیارەكانی‬ ‫پەرلەمان جێبەجێ‌ ناكەن؟ هەروەك خاڵێكی دیكە‬ ‫لە بڕیارەكەی پەرلەمان‪ ،‬دەستگیركردنی هەموو‬ ‫ئەوانە بوو كە تەلەفیزیۆنی «نالیا»یان سووتاند‪،‬‬ ‫ئەرێ‌ بۆ ئەمەیش رێگە دەدەن بپرسین‪« :‬ئەو‬ ‫كەسانە چییان لێهات‌و بۆ دەستگیر نەكران؟»‪،‬‬ ‫جگە لەمانە هەر بەپێی بڕیارەكەی پەرلەمان‪،‬‬ ‫دەبوو هیچ كەسێك بەبێ‌ بڕیاری دادوەر دەستگیر‬ ‫نەكرێت‪ ،‬ئ��ەی كێ‌ ب��وو چ��االك��وان‌و هاواڵتییانی‬ ‫خۆپیشاندەری دەڕفاند‌و ئەشكەنجەی دەدان‌‪ ،‬تا‬ ‫گەیشتە هەوڵی تیرۆركردنیان؟ بێگومان لێرەیشدا‬ ‫جێگەی خۆیەتی بپرسین ئەو هەموو دەزگا ئەمنییە‬ ‫نەیانتوانی «تاوانبارێك» دەستگیر بكه‌ن‪ ،‬یان‬ ‫ئەوە هەر دەسەاڵت خۆی بوو نەیویست بیكات؟‬ ‫ئەم پرسیارانە لەسەر بنەمای داخوازیی خەڵك‌و‬ ‫هێزەكانی ئۆپۆزسیۆن ئاراستەی دەسەاڵت ناكەین‪،‬‬ ‫بەڵكو بنەمای هەموو ئەو پرسیارانە سەرچاوەكەی‬ ‫بڕیارە حەڤدە خاڵییەكەی پەرلەمانە‪ ،‬كە «پارتی‌و‬ ‫یەكێتی» بە شانازییەوە خۆیان كرد بە خاوەنی‌و‬ ‫دڵنیاییان دەدا لە جێبەجێكردنی‪ .‬ئێستا كە‬ ‫جێبەجێی ناكات‪ ،‬ئێمەیش بە سادەیی تێدەگەین‬ ‫كە دەسەاڵت نایەوێت قەیرانەكە تێپەڕێنێت‪.‬‬ ‫هۆكارێكی دیكە بۆ تێگەیشتن لە درێژەدان بە‬ ‫قەیرانی سیاسیی لە كوردستان لەالیەن دەسەاڵتەوە‪،‬‬ ‫ئەو ئابڵوقە داراییەیە كە بەبڕینی بودجەكەیان‬ ‫لەسەر الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆن دروستیان كردووە‪.‬‬ ‫ئ��ەم هەڵوێستەی «پ��ارت�ی‌و یەكێتی»‪ ،‬لە دوو‬ ‫الیەنی جیاوازەوە قابیلی خوێندنەوەو تێگەیشتنە؛‬ ‫یەكەمیان‪ :‬دەسەاڵتی «پارتی‌و یەكێتی» ویستیان‬ ‫بەم فشارە ئابوورییە وا بكەن دۆخە سیاسییەكە‌و‬ ‫داخوازییە هەنووكەیی‌و پ��رۆژە چاكسازییەكان‬ ‫لەبیر بچنەوەو كاتێكی زۆر تەرخان بكرێت بۆ ئەو‬ ‫بڕیارە نایاساییەو ئۆپۆزسیۆن لەم كاتەدا وەك‬ ‫مافێكی یاسایی‌و سیاسیی لەسەری بێنە دەنگ‌و‬ ‫ئەوانیش پاساوی ج��ۆراوج��ۆری شەرمنانەی بۆ‬ ‫بهێننەوە‪ .‬ئاشكرایە كاتێك ئەم ئابڵوقە ئابوورییە‬ ‫دروست دەكەن‪ ،‬كە سەرەتای هەنگاوەكان بوو بۆ‬ ‫كۆبوونەوەو چارەسەركردنی قەیرانەكان‪.‬‬ ‫دووەمیان‪ :‬دەبێت لەو عەقڵییەتە سیاسییە‬ ‫تێبگەین كە بیست ساڵە حوكمڕانیی ئەم هەرێمە‬ ‫دەك��ات‌و پێیوایە ئەم هەرێمە موڵكی خۆیەتی‌و‬ ‫الیەنەكانی ب��ەرام��ب��ەر‪ ،‬ئەگەر وەك ئ��ەوان بیر‬ ‫نەكەنەوە‪ ،‬ئ��ەوا شایەنی ب��وون‌و بەدەستهێنانی‬ ‫مافەكانیان نین‪ ،‬هەروەك ئەم عەقڵییەتە بڕوای‬ ‫وایە خۆی خاوەن ماڵەو ئەوانی دیكە نامۆن بەم‬ ‫هەرێمە‪ .‬ئەم جۆری بیركردنەوەیه‌‪ ،‬ئەوەمان پێ‬ ‫دەڵێت‪ :‬جگە لەخۆم كەسی دیكەم قبووڵ نییە‪،‬‬ ‫بڕوام بە چەمكێك نییە بەناوی فرەیی سیاسیی‪.‬‬ ‫فرەیی سیاسیی لەدیدی ئەوانەوە‪ ،‬بەو چەشنەیە كە‬ ‫هێزەكانی بەرامبەر هیچ نەبن‪ ،‬جگە لە كۆپیكردنی‬ ‫بەرنامەو عەقڵییەتی ئ��ەوان‪ ،‬بێگومان تا ئەو‬ ‫جێگەیه‌ش بڕوایان بە دیموكراسیی هەیە كە لەگەڵ‬ ‫یاساكانی خۆیاندا بگونجێت‪.‬‬ ‫لەبەر هەموو ئەو هۆكارانە‪ ،‬دەكرێت بڵێین‬ ‫ئەنجامدانی كۆبوونەوەی پێنجەم پێویست نییە‪ ،‬تاكو‬ ‫هەموو ئەو بڕیارانە جێبەجێ‌ دەكرێن كە پێویستیان‬ ‫بە كۆبوونەوە نییە‪ .‬ناكرێت كۆبوونەوەی دەسەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ئەنجام بدرێت؛ تیایدا گفتوگۆ لەسەر‬ ‫گرتنی بكوژەكان‌و كارەنایاساییەكان‌و گەڕانەوەی‬ ‫بودجەی ئۆپۆزسیۆن بكرێت‪ ،‬چونكە هیچكام لەم‬ ‫بوارانە قابیلی گفتوگۆ نین‪ ،‬ئەوەی پێویستی بە‬ ‫كۆبوونەوەو ئاڵوگۆڕی بیروڕا هەیە‪ ،‬پرۆژەكانن؛ كە‬ ‫بۆ گۆڕینی سیستمی حكومڕانین له‌ کوردستان‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫بینایەكی حكومەت لە هەڵەبجەی تازە؛ سێ ساڵە چۆڵە‬ ‫ع���ادل م��ەری��وان��ی‪ :‬بینایەكی‬ ‫حكومەتی هەرێمی كوردستان كە‬ ‫نزیكەی سێ ساڵە دروستكراوە‪،‬‬ ‫تائێستا بەچۆڵیی ماوەتەوەو هیچ‬ ‫دەزگایەك نەچووەتە ناوی‪.‬‬

‫سۆران عەلی‪ ،‬قایمقامی قەزای‬ ‫ش�����ارەزوور ب��ۆ «رۆژن���ام���ە»ی‬ ‫ئاشكراكرد‪« :‬بۆ دواج��ار‪ ،‬ئەو‬ ‫بینایەیان تەسلیمی بەڕێوەبەرێتی‬ ‫گشتیی رۆشنبیریی سلێمانی‬

‫كردووە»‪.‬‬ ‫ئەوبینایەی حكومەت لە هەڵەبجەی‬ ‫ت���ازە‪ ،‬پێشتر كێشەی لەسەر‬ ‫بوو‪ ،‬لەكاتێكدا گەنجان داوای��ان‬ ‫دەكرد‪ ،‬بكرێتە سەنتەری گەنجان‌‪،‬‬

‫بەرپرسە ئیدارییەكان‪ ،‬ئەوەیان‬ ‫رەت��ك��ردەوە‪ ،‬بە پاساوی ئەوەی‬ ‫ئەگەر بكرێتە سەنتەری گەنجان‪،‬‬ ‫حكومەت ناتوانێت پ���ارەی بۆ‬ ‫سەرف بكات‌و بڕیاردرا بكرێت بە‬

‫سەنتەری رۆشنبیریی شارەزوور‪،‬‬ ‫ك��ە س���ەر ب��ە ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫رۆشنبیریی گشتیی سلێمانییە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ت��ا ئ��ێ��س��ت��ا‪ ،‬بەچۆڵیی‬ ‫ماوەتەوە‪.‬‬

‫گوندنشینانی قەزای پێنجوێن؛ بێ خزمەتگوزاریین‬ ‫راپۆرتی‪ :‬خالید مەحمود‬

‫ماڵی ل ‌ێ بوو‪ ،‬ئێستا (‪ )60‬ماڵی‬ ‫لێ ماوە‪ ،‬گلەیی ئەوەی كرد كە‬ ‫زۆرجار لە كاتی خۆیدا پێویستیی‬ ‫كشتوكاڵیان پێ ناگات»‪.‬‬ ‫محەمەد ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫وت‪« :‬ك��ۆدی زەراعیی لە كاتی‬ ‫خۆیدا نایەت‪ ،‬لەو كاتە دەیهێنن‬ ‫كە بەروبووم هەڵدەگرینەوە‪ ،‬كە‬ ‫دەبێت لە كاتی چاندنی تۆو شەتڵ‬ ‫چاندندا بۆمان بنێرن‪ ،‬بەدەستیش‬ ‫درەو دەكەین كە مەسرەفەكەی‬ ‫دەرناكات»‪.‬‬ ‫«گەنجێتیمان نەماوە‌و بەگەنج‌و‬ ‫م��ن��داڵ‪ ،‬خەریكی كۆڵبەریی‌و‬ ‫واڵغداریی‌و قاچاخیین لە ناو مین‌و‬ ‫ترسدا‪ ،‬كە هەمیشە بۆ پەیداكردنی‬ ‫نان دووچاری مەرگ دەبینەوە»‪.‬‬ ‫بەم شێوەیە رەفیق حەمە عەلی‪،‬‬ ‫تەمەن (‪)25‬س���اڵ‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫گوندی (كواوا)ی سەر بە ناحیەی‬ ‫گەرمك‪ ،‬دوا‌و گلەیی‌و ناهەمواریی‬ ‫ژیانی دانیشتووانی گوندەكەیانی‬ ‫بۆ «رۆژنامە» روونكردەوە‪.‬‬

‫‪...............................................‬‬

‫پارەی خەڵك‪ ،‬بۆ خەڵكە؟‬ ‫شادمان ته‌حسین‬ ‫د‪ .‬بەرهەم ساڵح‪ ،‬سەرۆكی حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬لەپەراوێزی یادی پەنجاساڵەی دامەزراندنی‬ ‫مۆزەخانەی سلێمانیدا‪ ،‬وتی‪« :‬دەبێت پارەی خەڵك‪ ،‬بۆ‬ ‫خەڵك سەرفبكرێت»‪ ،‬وەك ئەوەی ئەفراندنێكی نوێی‬ ‫هەبێت بۆ مەسەلەی دابەشكردنی داهات لە هەرێمدا‪ ،‬كە‬ ‫پێشتر بیرۆكەی وا نەبووبێت‪ ،‬ئێمەش دەزانین كە پارەی‬ ‫خەڵك‪ ،‬دەبێت بۆ خەڵك بێت‪ ،‬نەك بۆ حیزب‌و دەبێت‬ ‫داهاتی (‪)%17‬ی هەرێم لەبەغداوە بخرێتە بودجەوە‪ ،‬نەك‬ ‫دوای شەنوكەوكردنی‪.‬‬ ‫بەرزكردنەوەی دروشمی پارەی خەڵك بۆ خەڵك‪،‬‬ ‫بەبێ پیادەكردنی بیرۆكەی دەسەاڵتی خەڵك بۆ خەڵك‪،‬‬ ‫تەنیا لێدوانێكی رووتەو هیچی تر‪ .‬هاواڵتی‪ ،‬مافی خۆیەتی‬ ‫بپرسێت‪ ،‬پارەی خۆی بۆ خۆی بووە‪ ،‬یان مینحە‌و قەرزی‬ ‫پێدراوە‪ ،‬جێگای خۆشحاڵییە ئەگەر دەسەاڵتی ئەم واڵتە‪،‬‬ ‫قەناعەتی پێشتری پارەی خەڵك بۆ حیزب‪ ،‬بگۆڕێت بۆ‬ ‫پارەی خەڵك بۆ خەڵك‪ ،‬وەلێ‌ (‪ )18‬ساڵە ئەو دروشمانە‪،‬‬ ‫ه��ەر وت��راون��ەت��ەوەو س��ەوز ن��ەب��وون‪ .‬ئەگەر سەرۆكی‬ ‫حكومەت لە دەستەواژەی «پارەی خەڵك بۆ خەڵك»‪،‬‬ ‫مەبەستی پارەی مووچەی فەرمانبەر بێت‪ ،‬ئەوا سەروو‬ ‫مافی هاواڵتیبوونێتی لەبەرامبەر كارێكدا كە وەریدەگرێت‪،‬‬ ‫ئەگەر مەبەستی پارەی پڕۆژەی خزمەتگوزاریی بێت‪ ،‬ئەوا‬ ‫دەبوو حكومەت عەیامێك بوایە‪ ،‬بیكردایە‪ ،‬نەك بیكاتە‬ ‫منەت بەسەر هاواڵتییانەوەو بڵێت پارەكەی خۆتان بۆ‬ ‫خۆتان سەرفدەكەینەوە‪ ،‬خۆ حكومەت كۆمپانیایەكی‬ ‫ئەهلیی نییە بە پارەی خۆمان‪ ،‬پرۆژەمان بۆ دروست‬ ‫بكات‌و بیكاتە منەت‪.‬‬ ‫پ��ارەی خەڵك بۆ خەڵك‪ ،‬گەلێك رەهەندی هەیە‬ ‫كە لێكدانەوەی جۆراو جۆری دەوێ��ت‪ ،‬ئەگەر سەرۆكی‬ ‫حكومەت‪ ،‬مەبەستی بودجەی حیزبەكان بێت‪ ،‬ئەی‬ ‫چەندین ساڵ كە دوو حیزبەكەی هەرێم وەریانگرتووە‪ ،‬بۆ‬ ‫نەیانوت پارەی خەڵكە‌و بێدەنگییان لێكرد‪.‬‬ ‫جەنابی س��ەرۆك��ی ح��ك��وم��ەت‪ ،‬پ���ارەی خ��ەڵ��ك بۆ‬ ‫خەڵك لە هەرێمێكی سێ پارێزگایی (‪ )5‬ملیۆن كەسیی‬ ‫بودجەیەكی (‪ )13‬ترلیۆن دینارییدا‪ ،‬ئەوەیە كە مانگانە‬ ‫لە حیسابی بانكی هەموو هاواڵتییەكدا‪ ،‬حكومەت بڕێكی‬ ‫بۆ پاشەكەوت بكات‪ .‬پارەی خەڵك بۆ خەڵك‪ ،‬ئەوەیە‬ ‫داهاتی سااڵنەی تاكەكەس لەم واڵت��ەدا‪ ،‬بەپشتبەستن‬ ‫بەو بودجە زەبەالحە‪ ،‬بگەیەنێتە ئاستێك كە ناچارنەبێت‬ ‫لەسەر هەرێمێكی نەوتاویدا‪ ،‬رۆژانە دوو كار بكات؛ تا‬ ‫ژیانێكی ئاسایی بژی‪.‬‬

‫گوندنشینەكانی چوارچێوەی‬ ‫ناحیەكانی ناڵپارێز‌و گەرمكی‬ ‫ق���ەزای پێنجوێن‪ ،‬رەخ��ن��ە لە‬ ‫نەبوونی خزمەتگوزاریی كارەباو‬ ‫رێگاوبان‌و تەندروستیی دەگرن‌و‬ ‫قایمقامی پێنجوێنیش دەڵێت‪:‬‬ ‫«ئەمساڵ پڕۆژەی قیرتاوكردنی‬ ‫رێگاوبانمان نییە»‪.‬‬

‫گلەیی گوندەكانی‬ ‫ناحیەی ناڵپارێز‬ ‫(س �ێ‌) ساڵە هەموو رۆژێ��ك‬ ‫نزیكەی (‪ )10‬كیلۆمەتر رێگا‬ ‫دەب��ڕێ��ت‪ ،‬بۆ چ��وون‌و گەڕانەوە‬ ‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنامه‌‬ ‫ ‬ ‫بۆ گوندی (كانی مانگا)ی سەر یه‌کێک له‌ گونده‌کانی سنووری ناحیه‌ی ناڵپارێز‬ ‫بە ناحیەی ناڵپارێز‪ ،‬تا دەستی‬ ‫ێ قوتابخانەیی واز كلیۆمەتر ل��ە ب��اش��وری ق��ەزای‬ ‫بكەین‌و لەبەر ب ‌‬ ‫بگات بە قوتابخانە‪ ،‬ئەمە پیشەی هەیە‪،‬‬ ‫پێنجوێنەوە دوورە‪ ،‬هاوشێوەی‬ ‫جەبار مەحمود‪ ،‬تەمەن(‪ )28‬لە خوێندن بهێنین»‪.‬‬ ‫«سروشت ساالر»ی تەمەن (‪)16‬‬ ‫ناحیەی (ناڵپارێز) رووب��ەڕووی‬ ‫ساڵە‪ ،‬كە خوێندكارێكی گوندی ساڵ‪ ،‬دانیشتووی ئەو گوندەیە‌و‬ ‫گلەیی گوندنشینەكانی بووەتەوە‬ ‫نەهامەتیی‬ ‫«رەش����ان»ی س��ەر ب��ە هەمان بە «رۆژنامە»ی وت‪« :‬كارەبامان‬ ‫لە نەبوونی خزمەتگوزاریی‪.‬‬ ‫گوندنشینەكانی گەرمك‬ ‫ناحیەیە‌و وەك خ��ۆی دەڵێت‪ :‬نییە‪ ،‬قوتابخانەمان نییە! بڕیار بوو‬ ‫بەرپرسان چی دەڵێن؟‬ ‫مەحمود حەمە ساڵح‪ ،‬تەمەن‬ ‫جەبار ئەحمەد سڵێمان‪)45( ،‬‬ ‫«زۆر جار دەترساین لەوەی كە قوتابخانەمان بۆ بكەنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫سەعید ئەحمەد‪ ،‬بەڕێوەبەری‬ ‫لە تاو بەفرو سەرما رەقبینەوە‌و بە دوو كابینە خەڵەتاندیانین‪ ،‬ساڵ‪ ،‬لە گوندی (رەشان)ی سەر (‪ )56‬ساڵ‪ ،‬دانیشتووی گوندی‬ ‫ئەو رێگە دوورەمان دەبڕی‌و زیاتر رێگەوبانمان زۆر وێرانە‪ ،‬بنكەی بە ناحیەی گەرمك‪ ،‬لە سەر باخی (كانی سارد)ی سەر بە ناحیەكە‪ ،‬ك��ش��ت��وك��اڵ��ی پ��ێ��ن��ج��وێ��ن‪ ،‬بۆ‬ ‫رەزی ترێكەی بەدەم كاركردنەوە ئاشكرای كرد‪ ،‬كە لەبەر نەبوونی «رۆژن��ام��ە»ی روون��ك��ردەوە‪ :‬لە‬ ‫ێ كتێبەوە تەندروستیمان نییە»‪.‬‬ ‫لە سەعاتێك بەكۆڵ ‌‬ ‫ج���ەب���ار‪ ،‬ئ��اش��ك��رای ك���رد؛ گلەیی ئەوەی كرد‪ ،‬كە (‪ )27‬هەزار خزمەتگوزاریی نزیكە (‪ )10‬ماڵی ئێستادا‪ ،‬بە گوندەكاندا دەگەڕێن‌و‬ ‫تا دەڕۆیشتینە قوتابخانە لەش‌و‬ ‫مێشكمان ماندوو و جلەكانیشمان موەلیدەی پێدانی كارەبایان هەیە‪ ،‬دینار دەدەنە كارەبای موەلیدە‪ ،‬گوندەكەیان چۆڵیان ك��ردووەو بۆ هەموو جوتیارێك ناسنامە‬ ‫ت��ەڕ دەب���وو‪ ،‬دەپ��رس��م منداڵی كە زۆر جار لە كار دەكەوێت‪ ،‬ئەو ب��ەاڵم تەنیا بۆ (‪ )4‬سەعات‌و رووی����ان ل��ە ش���اری سلێمانی‌و دروست دەكەن‌و بەو ناسنامەیەش‬ ‫وتی‪« :‬مانگانە (‪ )25‬هەزار دینار ئاماژەی بە نەبوونی قوتابخانەی پێنجوێن ك�����ردووە‪ ،‬ئ���ەو بە كرێی (‪)%60‬ی گواستنەوەیان بۆ‬ ‫بەرپرس ئاوا دەخوێنێت؟»‪.‬‬ ‫ئەمە تێڕوانینی مێردمنداڵێكە بۆ كارەبای موەلیدە دەدەی��ن‪ ،‬پێویستیش كرد لە گوندەكەیانداو «رۆژنامە»ی وت‪« :‬دەسەاڵتی سەرف دەكەن‪.‬‬ ‫ه���اوك���ات‪ ،‬رەزا م��ەح��م��ود‪،‬‬ ‫بۆ كێشەی گوندێك كە مشتێكە بەوەیش شوكر بووین‪ ،‬بەاڵم زیاد وتی‪« :‬ب ‌ێ قوتابخانەین‌و لە دوای نییە‪ ،‬دەب��ێ��ت بمێنێتەوە بۆ‬ ‫ل��ە خ����ەرواری ئ��ەو كێشانەی لە مانگێكە ئەو موەلیدەیە شكاوە‌و پۆلی شەش دەبێت منداڵەكانمان مەینەتیی‌و قوڕبەسەریی‪ )3( ،‬قایمقامی قەزای پێنجوێن‪ ،‬ئاماژەی‬ ‫گوندنشینەكانی چاك نەكراوەتەوە‪ ،‬بێ‌بەشیشین بچن بۆ گوندی (كانی مانگا) بۆ ساڵە بیریان بۆ هەڵكەندووین بەوە دا‪« :‬چـــــ‪0‬ەند پڕۆژەیەكیان‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ە‬ ‫تەواوكردنی خوێندن‪ ،‬كە بەپێ ت��ەواوی��ان ن��ەك��ردووە‌و بەجێیان ه��ەی��ە ب��ۆ ت��ێ��ك��ەڵ��ەڕێ��ژك��ردن��ی‬ ‫چوارچێوەی ناحیەی ناڵپارێز بە لە كارەبای حكومیی»‪.‬‬ ‫گ��ل��ەی��ی��ك��ردن ل���ە كێشەی زیاتر لە (‪ )5‬كیلۆمەتر دوورە»‪ .‬هێشتووە‪ ،‬ب ‌ێ كارەباو مەكتەب‌و رێگاوبانی گوندەكان‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫دەستییەوە دەناڵێنن‪ ،‬كە (‪ 4‬بۆ‬ ‫نەبوونی نەخۆشخانەو بێئاویی‪ ،‬مزگەوتین‪ ،‬ئافرەتمان بەشان‌و لەسنووری ناحیەی ناڵپارێز»‪.‬‬ ‫‪ )5‬كیلۆمەتر لە باشووری قەزای گوندەكانی س��ن��ووری ناحیەی‬ ‫ن��اوب��راو‪ ،‬ب��ۆ «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫پێنجوێنی باكووری پارێزگای ن��اڵ��پ��ارێ��ز‪ ،‬ئ��اف��رەت��ان��ی ئ��ەو دوو خەمی ت��ری ج��ەب��ارن‌و لەو بەسەر ئ��او دەهێنن‪ ،‬حكومەت‬ ‫ناوچانەیشی هێناوەتە قسە‌و ب��ارەی��ەوە دەڵێت‪« :‬مەشروعی ئ��اوڕم��ان ل� ‌ێ ن��ادات��ەوە‌و ت��ەواو روونکرده‌وه‌‪« :‬چەند پڕۆژەیەك‬ ‫سلێمانییەوەیە‪.‬‬ ‫ئیعالن كراون‌و چەندی تریش لە‬ ‫«ه��وش��ی��اری��ی» گوندێكی نەزیزە ساڵح‪ ،‬تەمەن (‪)35‬ساڵ‪ ،‬ئ��اوەك��ەم��ان ب��چ��ووك �ە‌و بەشی پشتگوێیان خستووین»‪.‬‬ ‫محەمەد عەلی‪ ،‬تەمەن (‪ )39‬ئامادەكردنی دەرخستەداین بۆی‪،‬‬ ‫تری سەر بە ناحیەی گەرمكە‪ ،‬كە خەڵكی گوندی (هوشیاری)یە‪ ،‬گوندەكە ن��اك��ات‪ ،‬نەخۆشمان‬ ‫وەك دانیشتووانەكەی ئاماژەی دەڵێت‪« :‬ژیانمان زۆر سەختە‪ ،‬هەبێت دەبێت بیبەین بۆ(كانی ساڵ‪ ،‬دانیشتووی گوندی (وێنە) بەاڵم بەرنامەی قیرتاوكردنمان‬ ‫پ����ێ����دەدەن؛ زی���ات���ر ل����ە(‪ )60‬دەبێت خەریكی ئەرك‌و ماندوویی مانگا)‪ ،‬دوو كەسمان مین پیایاندا ی ســـــەر بەهەمان ناحیە‪ ،‬نییە‪ ،‬چونكە بودجەی ئەمساڵ بۆ‬ ‫س��اڵ ل��ەم��ەوب��ەر گوندەكەیان بین‪ ،‬حەزمان بە ژیانی خۆشە‪ ،‬تەقییەوە‌و لەبەر ب ‌ێ نەخۆشخانەیی مەترسی چۆڵكردنی گوندەكەیانی نۆژەنكردنەوەی رێگای سەرەكی‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەه��ۆی بێكارییەوە‪( ،‬ناڵپارێز ‪ -‬پێنجوێن) تەرخان‬ ‫ئ��اوەدان��ك��راوەت��ەوە‪ ،‬ب���ەاڵم تا ن��ەك ئ��ەوەی كە لە هاویناندا گیانیان سپارد»‪.‬‬ ‫ن��اح��ی��ەی گ���ەرم���ك‪ )8( ،‬دەڵێت‪« :‬گوندەكەمان (‪ )100‬كراوە»‪.‬‬ ‫ئێستایش كێشەی خزمەتگوزارییان لەسەر بەشان ئاوهێنان شەڕ‬

‫هاواڵتییان‪ ،‬لە پرسگەی فەرمانگەكان نیگەرانن‬ ‫بەدواداچوونی‪ :‬ئاكام ئەبوبەكر‬

‫‪........................................................‬‬

‫ئ����ەن����وەر ك����ەم����ال‪ ،‬ل��ە‬ ‫نەخۆشخانەی (عەلی كەمال)ی‬ ‫شــــــــــــــــاری سلێمانییەوە‪،‬‬ ‫م���ن���داڵ���ەك���ەی���ان رەوان������ەی‬ ‫نەخۆشخانەی مندااڵن كردبوو‬ ‫بۆ چارەسەركردن‪ ،‬كە هێندەی‬ ‫ك��ێ��ش��ەی ل��ەگ��ەڵ نەخۆشیی‬ ‫منداڵەكەیدا‪ ،‬گلەیی لە پرسگەی‬ ‫ئەو نەحۆشخانەیە كرد‌و وتی‪:‬‬ ‫«م��ن��داڵ��ەك��ەم��ان هیالك ب��وو‪،‬‬ ‫داوام كرد لەگەڵ خێزانەكەمدا‬ ‫بچمە ژوورەوە تا داخڵ دەكرێت‪،‬‬ ‫رێ��گ��ای��ان ن���ەدا‪ ،‬ب���ەاڵم بینیم‬ ‫چەند كەسێكی وەك من‪ ،‬كرانە‬ ‫ژوورەوە‪ ،‬كارمەندەكان بە میزاج‬ ‫كاردەكەن‪ ،‬كێیان حەز لێبێت‪،‬‬ ‫ی��ان ئەفسەر‌و بەرپرس بێت‪،‬‬ ‫یەكسەر دەیكەنە ژوورەوە»‪.‬‬ ‫ئەنوەر‪ ،‬كۆتایی چیرۆكەكەی‬ ‫ل����ەگ����ەڵ پ���رس���گ���ەی ئ���ەو‬ ‫نەخۆشخانەیە‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫گێڕایەوە‌و وتی‪« :‬دوای چەند‬ ‫سەعاتێك چاوەڕێكردن‪ ،‬رێگایان‬ ‫پێنەدام بچمە ژوورەوە‪ ،‬دواتر‬ ‫لەگەڵ كارمەندانی پرسگەكەدا‬

‫پرسگه‌ی نه‌خۆشخانه‌ی مندااڵن له‌‬ ‫بوو بە دەنگەدەنگمان‪ ،‬یەكێك‬ ‫لە كارمەندەكانیان پێی وتم‪ ،‬بڕۆ‬ ‫دەرەوە‪ ،‬ناتكەمە ژوورەوە»‪.‬‬ ‫پرسگەی‬ ‫بەهەمانشێوە‪،‬‬

‫فۆتۆ‪ :‬رۆژنام ‌ه‬ ‫ ‬ ‫سلێمانی‬ ‫فەرمانگە حكومییەكان‪ ،‬گلەییان پرسگەی نەخۆشخانەی مندااڵن‪ ،‬سەردانیان دەكەن‪ ،‬داوا دەكەن‪،‬‬ ‫لە هاواڵتییان هەیە‌و رەخنەشیان ئ��ام��اژەی ب��ەوە ك��رد‪ :‬زۆرج��ار دەستبەجێ بچنە ژوورەوە‪.‬‬ ‫ش��اخ��ەوان‪ ،‬بەپێچەوانەی‬ ‫كارمەندی ئاسایش‌و پۆلیس‪،‬‬ ‫لە بەرپرسەكان هەیە‪.‬‬ ‫شاخەوان حامید‪ ،‬كارمەند لە یان ئەفسەر‪ ،‬لەكاتی دەوام��دا ئ���ەن���وەرەوە‪ ،‬دەڵ��ێ��ت‪« :‬زۆر‬

‫هاوكاریی كەسوكاری نەخۆشمان‬ ‫كردووە»‪.‬‬ ‫ی���ەك���ێ���ك ل�����ە ك��ێ��ش��ە‬ ‫سەرەكییەكانی دەرهاویشتەی‬ ‫خ��راپ��ی��ی م��ام��ەڵ��ەی ن��ێ��وان‬ ‫ه��اواڵت��ی��ی��ان‌و ف��ەرم��ان��ب��ەری‬ ‫پ���رس���گ���ەك���ان‪ ،‬ن���ەب���وون���ی‬ ‫ئەكادیمییە‬ ‫پەیمانگایەكی‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬كە‬ ‫فەرمانبەری دام��ودەزگ��اك��ان‪،‬‬ ‫لەسەر چۆنێتیی مامەڵەكردن‬ ‫لەگەڵ هاواڵتییاندا رابهێنێت‪.‬‬ ‫وەزی��رە تایەر‪ ،‬دانیشتووی‬ ‫ق��ەزای ك��ەالر‪ )15( ،‬رۆژ بوو‬ ‫بۆ ك��اری تاپۆی خانوویەك‪،‬‬ ‫س���ەردان���ی ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی‬ ‫ش��ارەوان��ی��ی��ەك��ان��ی سلێمانی‬ ‫دەك��رد‌و بۆ «رۆژن��ام��ە» وتی‪:‬‬ ‫«هەر رۆژێك‪ ،‬نزیكەی سەعاتێك‬ ‫لە پرسگە چ��اوەڕێ دەك��ەم تا‬ ‫بتوانم بچمە ناو فەرمانگەكەوە‪،‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر ش���ارەوان���ی���ی ق���ەزاو‬ ‫ناحیەكان سوڵتەیان نییە‪،‬‬ ‫بۆچی داناخرێن؟‪ ،‬دەبێت رۆژیك‬ ‫چاوەڕێ بكەیت‪ ،‬تا ئیمزایەكت‬ ‫ب��ۆ دەك���رێ���ت‪ ،‬ب��ە م��ەرج��ێ��ك‬ ‫پرسگە رێگات پێ ب��دات‪ ،‬یان‬ ‫س���ەرەت ب��ەرب��ك��ەوێ��ت بەهۆی‬

‫قەرەباڵغییەوە»‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم تەها عەبدولواحید‪،‬‬ ‫ل���ێ���پ���رس���راوی پ���رس���گ���ەی‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ەرێ��ت��ی��ی گشتیی‬ ‫شارەوانییەكان‪ ،‬بۆ «رۆژنامە»‬ ‫‌وت���ی‪« :‬ف��ش��ارێ��ك��ی زۆرم���ان‬ ‫لەسەرە‪ ،‬لەبەر چەند دەقیقەیەك‬ ‫چ���اوەڕوان���ی���ی‪ ،‬گ��رف��ت��م��ان بۆ‬ ‫دروس��ت��دەك��ەن‌و ت��وڕە دەب��ن‌و‬ ‫قسەی ناشیرینمان پێ دەڵێن‪،‬‬ ‫چەندجار تووشی توندوتیژیی‬ ‫بووین لەگەڵ هاواڵتییاندا»‪.‬‬ ‫ئەحمەد فەتاح‪ ،‬كوردێكی‬ ‫خۆرهەاڵتی كوردستانە‌و زیاتر‬ ‫ل��ە (‪ )30‬س��اڵ��ە ل��ە هەرێمی‬ ‫كوردستان دەژی‪ ،‬پێنج رۆژ‬ ‫ب��ە ب��ەردەوام��ی��ی ل��ە شوێنی‬ ‫نیشتەجێبوونی خ��ۆی��ەوە لە‬ ‫ناحیەی زەڕای����ەن‪ ،‬س��ەردان��ی‬ ‫بەڕێوەبەرێتی تاپۆی سلێمانی‬ ‫دەكات‪ ،‬تا خانووەكەی بۆ تاپۆ‬ ‫بكەن‪.‬‬ ‫ئەحمەد‪ ،‬بە نیگەرانییەوە‬ ‫بۆ «رۆژنامە» وتی‪« :‬هەموو‬ ‫رۆژی����ك‪ ،‬دەب��ێ��ت ل��ە پرسگە‬ ‫چ��اوەڕێ‌ بكەم‪ ،‬بەاڵم دەبینم‪،‬‬ ‫كەسانێك ناوەستن‌و یەكسەر‬ ‫دەچنە ژوورەوە»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫شه‌الل گه‌دۆ‪« :‬وەكو كوتلەی كوردی؛ موقاتەعەی ئەو كۆنگرەمان كرد‪ ،‬چونكە لە ناوەڕۆكی كۆنگرەكە‌و نووسینەوەی وەرەقەكەی ئاگادار نەبووین»‪.‬‬

‫كوردی سوریا؛ بایکۆتی کۆنگره‌که‌ی ئه‌سته‌نبوڵ ده‌کات‬

‫فشاره‌کانی سه‌ر ئه‌سه‌د زیاد ده‌بن‌و ئۆپۆزسیۆنیش په‌ره‌واز‌ه ده‌بێت‬ ‫الپه‌ڕه‌ی نێوده‌وڵه‌تی‬

‫‪............................................................‬‬

‫رۆژی ش��ەم��م��ە‪،)7/16( ،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی سوریا لە ئەستەنبوڵی‬ ‫پایتەختی كلتووری توركیاو بۆ‬ ‫پێكهێنانی (ئەنجومەنی رزگاریی‬ ‫نیشتمانیی)‪ ،‬کۆنگره‌یه‌کی به‌ست‪،‬‬ ‫ک � ‌ه ئ��ام��ان��ج لێی ك��ارك��ردن بوو‬ ‫بۆ پێكهێنانی حكومەت لەكاتی‬ ‫رووخ��ان��ی رژێ��م��ی (‪ )41‬ساڵەی‬ ‫حیزبی به‌عسدا له‌و واڵته‌‪.‬‬ ‫(‪ )25‬كەسێتی ج��ی��اواز لە‬ ‫ئ��ی��س�لام��ی��ی��ەك��ان‪ ،‬ل��ی��ب��راڵ��ەك��ان‌و‬ ‫سەربەخۆكان‪ ،‬كۆك بوون لەسەر‬ ‫پێكهێنانی ئ��ەن��ج��وم��ەن��ێ��ك بۆ‬ ‫ب��ەڕێ��وەب��ردن��ی ك��ارەك��ان لەكاتی‬ ‫رووخ��ان��ی ئەسەد دا‪ ،‬ئ��ەوەی لە‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ە دەزان��رێ��ت‪ ،‬تەنیا‬ ‫ئ��ەوەی��ە كە ه��ەم��ووان پەسەندی‬ ‫دیموكراسییەت وەك سیستمی‬ ‫سیاسیی دەكەن‪ ،‬هەیسەم مەلیح‪،‬‬ ‫كەسێتی ئۆپۆزسیۆنی سوریایی وتی‪:‬‬ ‫«دەبێت كاربكەین بۆ كۆكردنەوەی‬ ‫ه��ەم��وو ئۆپۆزسیۆنەكانی دی‪،‬‬ ‫ب���ۆ ج��ێ��ب��ەج��ێ��ك��ردن��ی پ����ڕۆژە‬ ‫دیموكراتییەكەمان»‪.‬‬ ‫ه���ەرچ���ەن���دە ئ����ەو (‪)350‬‬

‫ئ��ەن��دام��ەی‪ ،‬ك��ە ك��ۆب��ب��وون��ەوە‪،‬‬ ‫پێكنەهاتن لەسەر دروستكردنی‬ ‫حكومەتی مەنفا؛ بۆ فشارخستنە‬ ‫سەر بەشار ئەسەد‪ ،‬بەاڵم هەمووان‬ ‫یەكدەنگ بوون لەسەر (ئەنجومەنی‬ ‫رزگاریی نیشتمانیی)‪.‬‬ ‫رۆژی ی��ەك��ش��ەم��م��ەو لە‬ ‫كۆبوونەوەیەكدا‪ ،‬هەمان نوێنەرانی‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ك���ۆب���وون���ەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫دیاریكردنی (‪ )11‬ئ��ەن��دام وەك‬ ‫وەزی��ران��ی حكومەتی مەنفا‪ ،‬ئەم‬ ‫ئامادەكارییانەی ئۆپۆزسیۆن لەدوای‬ ‫ئ��ەوە دێ��ت‪ ،‬كە هەینی پێشوو‪،‬‬ ‫زۆرت��ری��ن ژم���ارەی خۆپیشاندەر‬ ‫رژان ‌ه سەر شەقامه‌کانی شارەكانی‬ ‫س��وری��ا‌و ه��ێ��زە ئەمنییەكانیش‬ ‫(‪ ،)32‬ك��ەس��ی��ان ل��ێ كوشتن‪،‬‬ ‫ل��ە ك��ۆب��وون��ەوەك��ان��دا نوێنەرانی‬ ‫كوردیش ئامادەبوون‪ ،‬بەاڵم هیچ‬ ‫ئەجێندایەك بۆ چارەسەری كێشەی‬ ‫ك��ورد ن��ەخ��راوەت��ەڕوو‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫هەندێك لە نوێنەرانی ك��ورد‪ ،‬لە‬ ‫كۆبوونەوەكە كشانەوەو پێی رازیی‬ ‫نەبوون‪ ،‬لەم بارەیەوە شەالل گەدۆ‪،‬‬ ‫ئەندامی سەركردایەتیی (پارتی‬ ‫چەپی ك��وردی سوریا)‪ ،‬لەبارەی‬ ‫كۆنگرەكەو بەشداریی نەكردنی‬ ‫كورد لەو كۆنگرەیه‌‪ ،‬وتی‪« :‬ئێمە‬

‫وەك��و كوتلەی ك��وردی‪ ،‬بایکۆتی‬ ‫ك��ۆن��گ��رەم��ان ك���رد‪ ،‬چ��ون��ك��ە لە‬ ‫ناوەڕۆكی كۆنگرەكە‌و نووسینەوەی‬ ‫وەرەق���ەك���ەی ئ��اگ��ادار نەبووین‪،‬‬ ‫ج��گ��ەل��ەوەی ت��ورك��ی��ا ب��ەه��ەم��وو‬ ‫شێوەیەك دژی ك��وردی سوریایە‪،‬‬ ‫ب����ەاڵم ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەش���دا دژی‬ ‫موعارەزەی سوریا نین»‪.‬‬ ‫هەروەها ش��ەالل‪ ،‬ئاماژەی بە‬ ‫وەف��دی كورد دا‪ ،‬كە بڕیاربوو لە‬ ‫كۆنگرەکه‌دا بەشداربن‪ ،‬كە لەپێنج‬ ‫كەس پێكهاتبوون‪ ،‬بەاڵم ئەوانیش‬ ‫رەتیانكردەوەو تێبینییان لەسەری‬ ‫ه��ەب��وو‪ ،‬ئ��ەم رەت��ك��ردن��ەوەی �ه‌ش‬ ‫بەكارێكی گ��ەورە دەزان��م‪ ،‬چونكە‬ ‫ك����ورد ل��ەس��وری��ا ب���ەش���دارە لە‬ ‫بۆچوونەكاندا‌و میوان نییە‪.‬‬ ‫ئەندامانی كۆنگرە بەهۆی ڤیدیۆ‬ ‫كۆنفرانس‌و لە رێگەی ئینتەرنێتەوە‬ ‫پەیوەندییان بە كەسێتییە بەناوبانگە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنەكانی ناوخۆی سوریاوە‬ ‫ك���رد‪ ،‬ب���ەاڵم ه��ێ��زە ئەمنییەكان‬ ‫كێشەیەكی زۆریان بۆ دروستكردن‪،‬‬ ‫دوات��ری��ش ڤیدیۆ كۆنفرانسەكە‬ ‫نەیتوانی ب��ەردەوام��ب��ێ �ت‌و هێزە‬ ‫ئەمنییەكان توانییان ئ��ەو هۆڵە‬ ‫ب��گ��رن‪ ،‬ك��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن تێیدا‬ ‫كۆببووەوە‪.‬‬

‫ه��ی�لاری ك��ل��ن��ت��ۆن‪ ،‬وەزی���ری‬ ‫دەرەوەی ئ��ەم��ری��ك��ا‪ ،‬ك���ە بۆ‬ ‫كۆبوونەوەیەك لەبارەی كێشەی‬ ‫لیبیا لە ئەستەنبوڵ بوو‪ ،‬دەربارەی‬ ‫كێشەی سوریا دواو وتی‪« :‬پێویسته‌‬ ‫کۆتایی ب ‌ه دڕن��ده‌ی��ی بهێنرێت»‬ ‫کلنتۆن‪ ،‬ل ‌ه وت ‌ه ته‌له‌فزیۆنییه‌كەیدا‪،‬‬ ‫داوای ل��ە ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن ك��رد‪،‬‬ ‫بەرەیەكی یەكگرتوو لەدژی حوكمی‬ ‫ئەسەد‪ ،‬پێك بێنن‌و ئاماژەی بەوەش‬ ‫ک��رد حوكمی ئ��ەس��ەد‪ ،‬كۆتایی‬ ‫هاتووەو وتیشی‪« :‬ئێستا داهاتووی‬ ‫سوریا لەدەست خەڵكەكەیدایە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەدڵنیاییەوە هەوڵەكانی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش وەك بەشێك لە‬ ‫پرۆسەی چاكسازیی دادەنرێت»‪.‬‬ ‫ل��ە ب���ەرام���ب���ەردا‪ ،‬ئ��ەح��م��ەد‬ ‫داودئ��ۆغ��ڵ��و‪ ،‬وەزی���ری دەرەوەی‬ ‫توركیا‪ ،‬دووب���ارە هەڕەشەكانی‬ ‫ب���ۆ س����ه‌ر ح��ك��وم��ەت��ی س��وری��ا‬ ‫دووپاتكردەوە‌‪ ،‬وتی‪« :‬حكومەتێك‬ ‫ب �ه‌ده‌م داوای خەڵكه‌و‌ه نەچێت‪،‬‬ ‫رزگاری نابێت»‪ ،‬دواتر داودئۆغڵو‪،‬‬ ‫هیوای خواست دەنگی ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫سوریا ببیسترێت‪.‬‬ ‫لە ئێستادا‪ ،‬ئەندامانی كۆنگرە‬ ‫چ��اوی��ان ل��ە رێككەوتنە لەسەر‬ ‫ێ بۆ سوریا‬ ‫سەركردایەتییەكی نو ‌‬

‫لەكاتی رووخانی رژێمه‌که‌دا‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��ەم��ەش ك��اری��ان ك����ردووە‪ .‬لەم‬ ‫بارەیەوە رەزوان زیاد‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی‪ ،‬ك���ە ل���ە واش��ن��ت��ۆن‬ ‫دادەن��ی��ش��ێ �ت‌و ل��ە ك��ۆن��گ��رەك��ەی‬ ‫شەممەی ئەستەنبوڵدا ئەندام‬ ‫ب��وو‪ ،‬پێیوابوو‪« :‬ب��ەرژەوەن��دی��ی‬ ‫خەڵكی‪ ،‬دەبێتە هۆی كەمكردنەوەی‬ ‫جیاوازییەكان»‪.‬‬ ‫عەلی سەدرەدین بەیانونی‪،‬‬ ‫س���ەرۆك���ی پ��ێ��ش��ووی ئ��ی��خ��وان‬ ‫موسلیمین لە سوریا‪ ،‬پێیوابوو‪:‬‬ ‫گشت خەڵكی س��وری��ا دەخ���وازن‬ ‫ئۆپۆزسیۆن هەوڵەكانی خێراتر‬ ‫بكات بۆ یەكگرتنەوەو پێكهاتن‬ ‫لەسەر دروستكردنی بەرەیەكی‬ ‫راستەقینە بۆ نوێنەرایەتیكردنی‬ ‫خەڵك‪.‬‬ ‫ل����ەدوای ك���وردەك���ان‪ ،‬چەند‬ ‫سەركردەیەكی خێڵەکانی سوریا‬ ‫كشانەوە‪ ،‬بە پاساوی ئەوەی گرنگیی‬ ‫ت��ەواوی��ان پ��ێ��ن��ەدراوەو بەژمارەی‬ ‫خۆیان نوێنەرایەتییان پێ نەدراوە‪،‬‬ ‫لە ئێستادا هیچ شتێك ئۆپۆزسیۆنی‬ ‫سوریا ی��ەك ناخات‪ ،‬جگەلەوەی‬ ‫هەموو ئەندامان‌و الیەنەكان لەژێر‬ ‫حوكمی دەی���ان س��اڵ��ەی خێزانی‬ ‫ئەسەد دا‪ ،‬چەوساونەتەوە‪.‬‬

‫ئۆتۆنۆمیی كوردستانی توركیا‬

‫چارەسەر‪ ،‬یان گەڕانەوە بۆ خاڵی سفر؟‬

‫شااڵو فەتاح‬

‫‪............................................................‬‬

‫ل�������ە ه����ەن����گ����اوێ����ك����ی‬ ‫چاوه‌ڕواننه‌کراودا‪ ،‬ئایسەڵ توغڵوك‪،‬‬ ‫لەبەردەم (‪ )850‬سیاسەتمەداری‬ ‫كورددا راگەیەندراوی «ئۆتۆنۆمی‬ ‫دیموكراسی» بۆ كوردستانی باكوور‬ ‫لە توركیا خوێندەوە؛ ک ‌ه تێیدا‬ ‫هاتبوو «وەك خەڵكی كورد‪ ،‬ئێمە‬ ‫دیموكراتی ئۆتۆنۆمی رادەگەیەنین‪،‬‬ ‫لە چوارچێوەی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫توركیادا»‪.‬‬ ‫ئ���ەم ه��ەن��گ��اوە‪ ،‬ل��ەالی��ەن‬ ‫چەندین گرووپی كوردی توركیاوە‬ ‫پشتگیریی ل��ێ ك��راو هەموویان‬ ‫لەژێر چەتری كۆمەڵگەی كۆنگرەی‬ ‫دیموكراتیدا ك��ۆب��وون��ەوە‪ .‬رۆژی‬ ‫(‪ ،)7/14‬ل��ەدوای چەندین ساڵ‬ ‫لەدواخستنی چارەسەری كێشەكە‬ ‫لەالیەن دەوڵەتی توركیاوە‪ ،‬ئەم‬ ‫گرووپانە بڕیاری چارەسەرێكی‬ ‫یەكالیەنەی كێشەی كوردیان دا‪.‬‬ ‫بڕیارەكە‪ ،‬مشتومڕێكی گەرمی‬ ‫لە توركیادا لێکه‌وته‌وه‌و دادگای‬ ‫ئامەد‪ ،‬وات��ە دیاربەكر‪ ،‬پەیمانی‬ ‫لێكۆڵینەوەی لە كەیسی ئەم پڕۆژە‬ ‫«دیموكراتییە» ئۆتۆنۆمییە دا‪.‬‬ ‫كوردەكان گفتوگۆی ئەوە دەكەن‬ ‫سیستمەكە بەشێوەیەكی دیفاكتۆ‬ ‫لە دیاربەكردا لەمێژە هەیەو تەنیا‬ ‫هێندە ماوە بە شێوەیەكی یاسایی‬ ‫رابگەیەنرێت‪ ،‬جەمیل جۆشكون‪،‬‬ ‫كە وتەبێژی «دەت��ەك��ە»ی��ە‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكیدا‪ ،‬بە «حوڕییەت دەیلی‬ ‫نیوز»ی راگەیاندووه‌‪ :‬ئەو سیستمە‬ ‫تاقیكراوەتەوەو دەتوانرێت كاری‬ ‫پێ بكرێت‪.‬‬ ‫جۆشكون‪ ،‬لەبارەی دیدگای‬ ‫ئەوانەوە بۆ دیموكراتی ئۆتۆنۆمی‪،‬‬ ‫وت���ی‪« :‬دی��م��وك��رات��ی ئۆتۆنۆمی‬ ‫ب��ەم��ان��ای ب��وون��ی ئ���ااڵی بوونی‬ ‫پەرلەمان و بوونی هێز‪ ،‬بەاڵم بە‬ ‫مانای واڵتێكی جیاواز نایەت»‪.‬‬ ‫هەر لەو كۆنگرەیەدا‪ ،‬داوا لە‬ ‫هاواڵتییانی باشووری خۆرهەاڵتی‬

‫توركیا كرا‪ :‬خۆیان وەك هاواڵتییانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان بناسێنن‪ ،‬ه��ەروەه��ا‬ ‫پەیمانیان‌دا لە كۆتایی ئەم مانگەدا‪،‬‬ ‫نەخشەڕێگای ئۆتۆنۆمی بۆ (‪)15‬‬ ‫پارێزگای ب��اش��ووری خۆرهەاڵتی‬ ‫توركیا دابنێن‪.‬‬ ‫لە راگەیەندراوەكەدا‪ ،‬ئیدارەی‬ ‫كوردستان بەشێوەیەكە‪ ،‬كە (‪)51‬‬ ‫موختاری گوند‪ )21( ،‬قەزا‪ ،‬چوار‬ ‫هەرێم‌و ئەنجومەنێكی پارێزگای‬ ‫هەیە‪ ،‬بە وات��ای هەمان سیستم‪،‬‬ ‫كە چوار ساڵە كاری پێدەكرێت‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستان ق��ەزای خۆی‬ ‫دەبێت‌و كێشەكانی نێوان هاواڵتییان‬ ‫یەكالیی دەكاتەوە‪.‬‬ ‫ك��ۆم��ی��ت��ەی ه��ەرێ��م��ی��ی‪ ،‬كە‬ ‫گەورەترین دەس��ەاڵت��ی سیاسیی‬ ‫دەبێت لە هەرێمی كوردستانی‬ ‫باكووردا‪ ،‬پێكهاتووە لە؛ (‪)450‬‬ ‫كەسێتی كوردستان‪ ،‬لە هەمانكاتدا‬ ‫حكومەتێكی خۆجێیی‪ ،‬كە لە (‪ )34‬‬ ‫ئەندام پێكدێت‪.‬‬ ‫وت��ەب��ێ��ژەك��ەی «دەت��ەك��ە»‪،‬‬ ‫رایگەیاند‪ :‬ئەوان وەك نەتەوەیەكی‬ ‫جیاواز لە توركیا دەژی��ن‌و وتی‪:‬‬ ‫«نموونەی وام��ان زۆرە‪ ،‬كە دوو‬ ‫نەتەوە لە یەك واڵتدا بژین»‪.‬‬ ‫ئ����ەم م��ۆدێ��ل��ە‪ ،‬زی���ات���ر لە‬ ‫مۆدێلەكەی عەبدوڵاڵ ئۆجەالن‪،‬‬ ‫س��ەرۆك��ی زیندانیكراوی پارتی‬ ‫كرێكارانی كوردستان دەچێت‪،‬‬ ‫كە پێشتر‌و لە ساڵی (‪ )1999‬دا‬ ‫پێشكەشیكردبوو‪ .‬‬ ‫لە بەرامبەردا‪ ،‬حكومەتی توركیا‬ ‫«بەتوندیی» وەاڵمی ئەم هەنگاوەی‬ ‫دای��ەوەو رایگەیاند‪« :‬بەوشێوەیە‬ ‫ب��ەس��ەری��ان��ەوە ن��اچ��ێ��ت»‪ .‬ئ��ەم‬ ‫هەنگاوەی «دەتەكە»‪ ،‬هاوكات بوو‬ ‫لەگەڵ هێرشێكی «پەكەكە»دا بۆ‬ ‫سەر چەكدارانی توركیا‪ ،‬كە بووە‬ ‫ه��ۆی كوشتنی (‪ )13‬چ��ەك��دار‪،‬‬ ‫هەربۆیە چەند بەرپرسێكی تورك‬ ‫ئەم كارەیان بە «رێكەوت» نەزانی‌و‬ ‫پێیانوابوو‪« :‬پەكەكە» دەیەوێت‬ ‫خ��ۆی بسەپێنێت‪ .‬ئ��ەردۆغ��ان‪،‬‬ ‫هەنگاوەكەی بە كاری «پەكەكە»‬

‫کۆبوونه‌وه‌که‌ی هیالری کلنتۆن له‌گه‌ڵ ده‌میرتاش‬ ‫داناو وتی‪« :‬ئەگەر ئەوان ئاشتییان‬ ‫دەوێت‪ ،‬با ئەو گرووپە تیرۆریستییە‬ ‫چ��ەك��ەك��ان��ی داب��ن��ێ��ت‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫ئۆپەراسیۆنەكان بەردەوام دەبن»‪.‬‬ ‫ئەردۆغان‪ ،‬بەردەوامدەبێت‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«زۆر ب��ەڕوون��ی دەیڵێم‪ :‬بەهیچ‬ ‫شێوەیەك چاوەڕوانی وەاڵمی باش‬ ‫لە ئێمە نەكەن‪ ،‬نە (پەكەكە)و نە‬ ‫باڵە سیاسییەكانی»‪.‬‬ ‫دوات����ری����ش ئ����ەردۆغ����ان‪،‬‬ ‫پرەنسیپەكانی كۆماری توركیای‬ ‫وت�����ەوە‪ ،‬ك��ە ل���ەالی���ەن ك��ەم��ال‬ ‫ئەتاتوركەوە دانرابوو‪ ،‬كە یەك ئااڵ‪،‬‬ ‫یەك نەتەوە‪ ،‬یەك واڵت‌و دەوڵەتن‪،‬‬ ‫تەنانەت زیاتر رۆیشت‌و رایگەیاند‪:‬‬ ‫«كێشەی كورد لە توركیا بوونی‬ ‫ن��ی��ی��ە‪ ،‬ب�ه‌ڵ��ک��و ت��ەن��ی��ا كێشەی‬ ‫(پەكەكە) بوونی هەیە»‪ .‬دواتریش‬ ‫پەیمانی دا سوپا وەاڵمبداتەوە‪،‬‬ ‫ێ‬ ‫«ه��ێ��زەك��ان��م��ان زۆر ل��ە دوێن ‌‬ ‫بەهێزترن‪ ،‬دەبینن كە باجێکی‬ ‫گەورەی ئەو كارە دەدەن»‪ .‬هەر‬ ‫لە چوارچێوەی پەرەسەندنەكانی‬ ‫دۆخی سیاسی توركیادا‪ ،‬هیالری‬

‫كلنتۆن كە بۆ كۆبوونەوە لەسەر‬ ‫دۆخی لیبیا لە توركیابوو‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫سەالحەدین دەمیرتاش‌و وەفدێكی‬ ‫ی��اوەری��دا ك��ۆب��ووەوە‪ .‬هەرچەندە‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەك��ەی��ان داخ���راوب���وو‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەمیرتاش لە لێدوانێكدا‬ ‫وت���ی‪ :‬كلنتۆن ل��ەگ��ەڵ ت���ەواوی‬ ‫الیەنە ئۆپۆزسیۆنەكانی توركیادا‬ ‫كۆبووەتەوە‪ ،‬لەنێویاندا بەدەپە‪.‬‬ ‫دەم��ی��رت��اش‪ ،‬ك��ە ه��اوس��ەرۆك��ی‬ ‫ب���ەدەپ���ەی���ه‌‪ ،‬ه��ی��چ لێدوانێكی‬ ‫دیكەی نەدا دەرب��ارەی ناوەرۆكی‬ ‫كۆبوونەوەكە‪.‬‬ ‫ل��ەئ��ێ��س��ت��ادا‪ ،‬ك��ێ��ش��ەك��ان��ی‬ ‫كوردستانی توركیا‪ ،‬لەسەر یەك‬ ‫ك��ەڵ��ەك��ەب��وون‌و ب��ەش��ێ��وەی��ەك��ی‬ ‫«بێوێنە» رووب�����ەڕووی پارتی‬ ‫دەسەاڵتداری توركیا بوونەتەوە‪،‬‬ ‫ج��گ��ەل��ە ك��ێ��ش��ەی راگ��ەی��ان��دن��ی‬ ‫ئۆتۆنۆمی دیموكراتی‌و هێرشەكانی‬ ‫«پ��ەك��ەك��ە»‪ ،‬ل��ەه��ەم��ان ك��ات��دا‪،‬‬ ‫تائێستا «بەدەپە» بایكۆتەكەی‬ ‫خ��ۆی نەشكاندووەو ئەمەش وا‬ ‫دەك��ات‪ ،‬ملمالنێكان هێندەی تر‬

‫قورس ببن‪ .‬پێشترو دەسەاڵتدارانی‬ ‫ت��ورك��ی��ا‪ ،‬ل��ەگ��ەڵ ب��ەرپ��رس��ان��ی‬ ‫«ب��ەدەپ��ە»دا كۆبوونەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دوای دوو رۆژ ك��ۆب��وون��ەوەو‬ ‫دانوستان‪( ،‬پارتی دادو گەشە)‬ ‫ی دەسەاڵتدار‪ ،‬واتە «ئەكەپە»‪،‬‬ ‫نەیتوانی كۆتایی بە بایكۆتەكەی‬ ‫«ب��ەدەپ��ە» لە پارلەمانی نوێی‬ ‫ت��ورك��ی��ادا بهێنێت‌و بەمشێوەیە‬ ‫كێشەكە ب��ە هەڵپه‌سێردراویی‬ ‫م��اوەت��ەوە‪ .‬پڕۆفیسۆر جەنگیز‬ ‫ئاكتار‪ ،‬گ���ەورە رۆژن��ام��ەن��ووس‌و‬ ‫دیپلۆماتی توركیا‪ ،‬پێیوایە‪ :‬بەهۆی‬ ‫كێشەكانەوە‪ ،‬لە ئێستادا «ئەكەپە»‬ ‫ێ دەربكات‪،‬‬ ‫ناتوانێت دەستووری نو ‌‬ ‫بەتایبەت لەبەرئەوەی كوردەكان‬ ‫بایكۆتی پەرلەمانیان ك��ردووە‪،‬‬ ‫لە لێدوانێكدا بۆ رادی��ۆی دەنگی‬ ‫ئەمریكا (‪)V.O.A‬ی ئاكتار‪،‬‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬سێیەمین حكومەتی‬ ‫(ئەكەپە) ناتوانێت دەستووری‬ ‫ێ دەربكات‪ ،‬چونكە دەستووری‬ ‫نو ‌‬ ‫ێ پێویستی بە زۆرینە هەیە‪،‬‬ ‫نو ‌‬ ‫بەتایبەت دەنگی كوردەكان»‪.‬‬

‫پێنجشەممەی‌كورده‌کان‬ ‫لە توركیا‬

‫رۆژی پێنجشەممەی رابردوو‪ ،‬چەند رووداوێكی‬ ‫گرنگ سەبارەت بە كوردەكانی توركیا که‌وتنه‌وه‌‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك (پ��ارت��ی ك��ۆم��ەڵ��گ��ەی دی��م��وك��رات) لە‬ ‫كۆبوونەوەیان لەگەڵ (ئاك پارتی)دا‪ ،‬نەگەیشتنە‬ ‫دەرەنجامێك بۆ كۆتاییهێنان بە كێشەی بەشداریی‬ ‫نەكردنی په‌رلەمانتاران لە كۆبوونەوەكانی په‌رلەمانی‬ ‫توركیادا‪ ،‬بۆیە تائیستاش بە هەڵپەسێردراوی‬ ‫م���اوەت���ەوە‪ ،‬ئ��ەن��دام په‌رلەمانە سەربەخۆكان‬ ‫ن��ەچ��وون��ەت��ە ه��ۆڵ��ی پ��ه‌رل��ەم��ان‌و پ�ه‌رل��ەم��ان��ت��ارە‬ ‫زیندانییەكان ئازادنەكراون‪ .‬هەروەها كۆنگرەی‬ ‫(كۆمەڵگەی دیموكراتیك)‪ ،‬بە بەشداریی (‪)850‬‬ ‫ئەندام‪ ،‬لەشاری دیاربەكری گ��ەورە شاری كورد‪،‬‬ ‫(ئۆتۆنۆمی دیموكراسی راگه‌یاند)‪ ،‬كە خۆی لەوەدا‬ ‫دەبینێتەوە ناوچەی ئۆتۆنۆمی بەناوی كوردستانەوە‬ ‫ببێتە خاوەن ئااڵی تایبەت بەخۆی لەگەڵ ئااڵی‬ ‫توركیادا‌و خاوەندارێتی كارگێڕیی‌و دارای��ی هەبێت‬ ‫بەسەر ناوچەكانی خۆیدا لەناو دەوڵەتی توركیادا‪.‬‬ ‫لەهەمان كاتدا‪ ،‬لە رووبەڕووبوونەوەیەكدا لەنێوان‬ ‫سوپا‌و چەكدارانی (پارتی كرێكارانی كوردستان)دا‪،‬‬ ‫لــــــــــە دیاربەكر‪ ،‬كە بووە هۆی كوژرانی (‪)13‬‬ ‫س��ەرب��ازی ت��ورك‌و (ح��ەوت) چ��ەك��داری “‪ ،”PKK‬‬ ‫ئەم رووداوان��ە كاردانەوەی زۆریان بەدوای خۆیاندا‬ ‫هێنا‪ ،‬بەتایبەت ه��ەردوو رووداوی راگەیاندنی‬ ‫ئۆتۆنۆمی‌و رووبەڕووبوونەوە چەكدارییەكە‪ ،‬ئەمە‬ ‫وایكرد سەرۆك كۆمار‪ ،‬بڵێت‪ :‬ناكرێت ئەم كردەیە‬ ‫بەڕێكەوت روویدابێت‪ ،‬هەروەها ئەردۆغانی سەرۆك‬ ‫وەزیر‪ ،‬هێرشی كردە سەر “‪‌”PKK‬و “هاوپەیمانە‬ ‫سیاسییەكانیان”و پێشنیازەكانی بە “ناڕاستگۆ”‬ ‫وەسفكرد‪ ،‬هەرسێ پارتە بەشدارەكەی په‌رلەمان‪ ،‬بە‬ ‫توندیی ئیدانەی هێرشەكانیان كرد‪ .‬لەهەمان كاتدا‬ ‫بەجیا پڕۆژەی ئۆتۆنۆمییەكەیان رەتكردەوە‪.‬‬ ‫داواكاری گشتیی توركیا‪ ،‬بڕیاری دا لێكۆڵینەوە‬ ‫دەست پێبكات لە مەلەفی راگەیاندنی ئۆتۆنۆمی‪.‬‬ ‫هەروەها ئەمریكا‌و یەكێتیی ئەوروپا‪ ،‬سەركۆنەی‬ ‫هێرشەكەیان كرد‪ ،‬بەاڵم لەهەمان كاتدا سەاڵحەدین‬ ‫دەمیرتاش‪ ،‬لە بەیاننامەیەكدا‪ ،‬داوای کرد لێكۆڵینەوە‬ ‫لەگه‌ڵ حكومەت بكرێت؛ سەبارەت بە كوژرانی‬ ‫سەربازە توركەكان‪ ،‬چونكە بەگوێرەی (ئاژانسی‬ ‫فورات)ی نزیك لــــــــــە كوردەكان‪ ،‬كوژرانی ئەو‬ ‫سەربازانە‪ ،‬لە دەرەنجامی بۆردوومانی فڕۆكەكانی‬ ‫توركیا بوون‪ ،‬كە بووەتە هۆی كەوتنەوەی ئاگرو ‬ ‫ئەو ژمارەیە ل ‌ه كوژراو‪ .‬بەاڵم‪ ،‬سوپا دەڵێت‪ :‬بەهۆی‬ ‫بۆمبی چەكدارەكانەوە‪ ،‬ئاگرەكە كەوتووەتەوە‌و ئەو‬ ‫ژمارەیە كوژراون‪.‬‬ ‫ئەوەی دەكرێت لە رووداوەك��ان بخوێنرێتەوە‪،‬‬ ‫چەند الیەنێكی هەیە‪:‬‬ ‫‪ -1‬ك����وردەك����ان دەی���ان���ەوێ���ت ئ����ەوە بە‬ ‫دەسەاڵتدارانی توركیا بڵێن؛ ئەگەر بێت‌و نەگەنە‬ ‫رێكەوتنێكی سیاسیی ئاشتییانە‪ ،‬ئەوا لە رێگای‬ ‫هەردوو خەباتی مەدەنیی‌و چەكدارییەوە ئەمنییەت‌و‬ ‫ئیستقراری توركیا ناجێگیر دەبێت لەسەر هەردوو‬ ‫ئاستی سیاسیی‌و سەربازیی‪.‬‬ ‫‪ -2‬ی��ان ئ��ەوەت��ا دەستێكی ن��ادی��اری وەك‬ ‫(ئەرگەنە ك��ۆن) نایەوێت حكومەت‌و كوردەكان‬ ‫بگەنە رێكەوتن‌و رووداوی لەم جۆرە دەخولقێنێت‪،‬‬ ‫وەك كوژرانی ئەو سەربازانە لەو كاتەی كوردەكان‬ ‫ئۆتۆنۆمی رادەگەیەنن‌و لە گفتوگۆدان‪ .‬بەمەش‬ ‫وادەكات كوردەكان‌و (ئاك پارتی) زیاتر لێك دوور‬ ‫بخاتەوە‪ ،‬كە چ���اوەڕوان دەك��را لە نووسینەوەی‬ ‫دەستووردا‪ ،‬هاوكاری یەك بن‪ ،‬هەروەها پێگەی سوپا‬ ‫بەرەو بەهێزیی بەرێتەوە لە گەمە سیاسییەكانداو‬ ‫تەواوی هێزە توركەكان وێڕای نەیارییان بۆ یەكتر‬ ‫بەرامبەر كوردەكان‪ ،‬یەك هەڵوێست دەبن‌و كورد‬ ‫دەخەنە دەرەوەی گەمە سیاسییەكان‪ ،‬وەك ئەوەی‬ ‫ئێستا لەدەرەوەی په‌رلەمان پڕۆژە پێشكەش دەكات‪.‬‬ ‫‪ -3‬یان ئەوەتا پارتی دەس��ەاڵت��دار‪ ،‬لەبەر‬ ‫ئ��ەوەی كورسی پێویستی بەدەست نەهێناوە بۆ‬ ‫نووسینەوەی ئەو دەس��ت��وورە مەبەستییەتی‪ ،‬لە‬ ‫رێگەی دروستبوونی ئەمجۆرە كارانەوە‪ ،‬دەیەوێت‬ ‫پڕۆژەی نووسینەوەی دەستووری دوابخات‌و لەبیری‬ ‫دەنگدەرانی بەرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -4‬بەردەوامبوونی ئەمجۆرە رووداوانە‪ ،‬وا دەكات‪،‬‬ ‫كورد زیاتر دوور بكەوێتەوە لە پرۆسە سیاسییەكان‌و‬ ‫بەرەو كەنارگیریی بچێت‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫پەرلەمانتارێك‪ :‬لەسێدارەدانی سوڵتان هاشم؛ پێویستی بە مەرسومی كۆماریی نییە‬ ‫نووسینگەی ب��ەغ��دا‪ :‬حەسەن‬ ‫ع���ەل���ەوی‪ ،‬س��ەرۆك��ی كوتلەی‬ ‫عێراقییەی سپی لە پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ ،‬داوای كرد‪ ،‬رەزامەندیی‬ ‫دەرنەبڕدرێت لەسەر جێبەجێكردنی‬

‫سزای لەسێدارەدان دژ بە سوڵتان‬ ‫هاشمی‪ ،‬وەزیری بەرگریی رژێمی‬ ‫پێشووی ب��ەع��س‪ ،‬ك��ە هەفتەی‬ ‫رابردوو لەگەڵ چه‌ند بەرپرسێکی‬ ‫رژێمی پێشوودا‪ ،‬لەالیەن هێزەكانی‬

‫ئەمریكاوە‪ ،‬رادەستی حكومەتی‬ ‫عێراقی كرانەوە‪.‬‬ ‫عەلەوی‪ ،‬روونیکرده‌وه‌‪« :‬داوا‬ ‫لە پەرلەمانتارە شیعەكان دەكەم‪،‬‬ ‫ن��ووس��راوێ��ك ب��ەرزب��ك��ەن��ەوە بۆ‬

‫سەرۆكایەتیی كۆمار؛ بۆ رێگرتن‬ ‫لە لەسێدارەدانی سوڵتان هاشم»‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات‪ ،‬ئەمیر كینانی‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەی یاسایی پەرلەمانی‬ ‫عێراق‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی راگەیاند‪:‬‬

‫«بڕیارەكەی دادگای بااڵ سەبارەت‬ ‫بە لەسێدارەدانی سوڵتان هاشم‪،‬‬ ‫پێویستی بە دەركردنی مەرسومی‬ ‫كۆماریی نییە بۆ جێبەجێكردنی‌و‬ ‫لێبووردنیش نایگرێتەوە»‪.‬‬

‫رێكخراوێكی رۆژنامەوانیی‪ :‬هەرێم یاسای سەدامی لەدژی رۆژنامەنووسان بەكارهێناوە‬

‫بۆ البردنی یاساكانی سزادانی رۆژنامەنووس؛ پەنا بۆ دادگا دەبرێت‬

‫راپۆرتی‪ :‬عەلی ناجی – بەغدا‬

‫‪........................................................‬‬

‫دەمێكە رووبەڕووبوونەوەی‬ ‫ن����ێ����وان س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان‌و‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان ل �ه‌ دادگ���ادا‬ ‫یه‌کالیی ك��راوەت �ه‌وه‌‪ ،‬ب��ەاڵم لە‬ ‫یەكەمین هەنگاوی لەوجۆرەدا‬ ‫ل����ەدوای س��اڵ��ی (‪)2003‬وە‪،‬‬ ‫رێ��ك��خ��راوێ��ك��ی رۆژن��ام��ەوان��ی��ی‬ ‫عێراقیی بۆ كۆتاییهێنان بەیاسای‬ ‫س���زادان���ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪،‬‬ ‫سكااڵی یاسایی لەدژی سەرۆكی‬ ‫پەرلەمانی عێراق تۆمار دەكات‪.‬‬ ‫ه���ەف���ت���ەی راب�������ردوو‬ ‫كۆمەڵەی بەرگریی لە ئازادیی‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪ ،‬سكااڵیەكی‬ ‫یاسایی لە دادگای بااڵی فیدراڵیی‬ ‫عێراق‪ ،‬دژ بە ئوسامە نوجێفی‪،‬‬ ‫سەرۆكی ئەنجومەنی نوێنەرانی‬ ‫عێراق تۆمار كرد‪ ،‬بۆ البردنی‬ ‫مادەكانی (‪)84،83،82،81‬ی‬ ‫یاسای سزادانی عێراقیی‪ ،‬ناسراو‬ ‫بە «تاوانه‌كانی باڵوكردنەوە»‪،‬‬ ‫له‌ یاسای ژمارە (‪)111‬ی ساڵی‬ ‫(‪)1969‬و ئه‌و مادانه‌یش تایبه‌تن‬ ‫ب��ە س��زادان��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‬ ‫لەسەر ب�ڵاوك��ردن��ەوەی بابەتی‬ ‫رۆژنامەوانیی‪.‬‬ ‫ع��ودەی حاتەم‪ ،‬سەرۆكی‬ ‫ئ��ەو كۆمەڵەیە‪ ،‬ئاشكرایكرد‪:‬‬ ‫دادگ������ای ب����ااڵی ف��ی��دراڵ��ی��ی‬ ‫ب���ەب���ڕی���ارێ���ك ئ��ەن��ج��وم��ەن��ی‬ ‫نوێنەرانی ن��اچ��ارك��ردووە؛ ئەو‬ ‫مادانەی یاساكە رەتبكاتەوە‌و‬ ‫البردنیشیان لە بەرژەوەندیی‬ ‫رۆژنامەنووساندایە‪ ،‬كە بەهۆیەوە‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ان لە هەرێمی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و ناوچەكانی تری‬ ‫عێراقدا‪ ،‬چەندین قوربانییان‬ ‫داوە‪.‬‬ ‫عودەی‪ ،‬بە «رۆژنامە»ی‬ ‫راگەیاند‪« :‬حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬یاساكانی سەدام‬ ‫حسێنی دژ ب��ە میدیاکاران‌و‬

‫دەزگ����اک����ان����ی راگ���ەی���ان���دن‬ ‫ب��ه‌ک��اره��ێ��ن��اوه‌‌و ح��ك��وم��ەت��ی‬ ‫ب��ەغ��داش‪ ،‬ه��ەم��ان هەنگاوی‬ ‫ناوە‌و گەر لە بەغدا ئەو مادانە‬ ‫رەتكرانەوە‪ ،‬كەس ناتوانێت لە‬ ‫هەرێمی كوردستانیشدا بەكاریان‬ ‫بهێنێت»‪.‬‬ ‫سەرۆكی كۆمەڵەی بەرگریی‬ ‫لە ئ��ازادی��ی رۆژن��ام��ەن��ووس��ان‪،‬‬ ‫ج��ەخ��ت ل����ەوە دەك���ات���ەوە‪:‬‬ ‫ناتوانرێت باس لە دیموكراسی‬ ‫بكرێت‪ ،‬لەكاتێكدا یاساگەلێك‬ ‫ه��ەب��ن رێ ل��ە رۆژن��ام��ەن��ووس‬ ‫بگرن‪ ،‬رەخنە بگرێت‪ ،‬گەر لە‬ ‫كارمەندێكی ئاساییش بێت‌‪،‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬دی��م��وك��راس��ی بە‬ ‫هەڵبژاردن ناپێورێت‪ .‬تەنانەت‬ ‫لەسەردەمی حوكمی سەدامیشدا‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردن ئ��ەن��ج��ام��دەدرا‪،‬‬ ‫بەڵكو دیموكراسی بە ئازادیی‬ ‫رادەربڕین‌و رەخنە دەپێورێت»‪.‬‬ ‫د‪.‬ه��اش��م ح��ەس��ەن‪ ،‬راگ��ری‬ ‫كۆلێژی راگەیاندنی زانكۆی‬

‫ب���ەغ���دا‪ ،‬ی��ەك��ێ��ك ب����ووە ل��ەو‬ ‫رۆژنامەنووسانەی لە سەردەمی‬ ‫دەسەاڵتی حیزبی بەعسدا بە‬ ‫مادەكانی تاوانی باڵوكردنەوە‬ ‫راپێچی دادگ��ا ك��راوە‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوەدەكات‪ :‬تائێستا حكومەتی‬

‫د‪ .‬هاشم حەسەن‪:‬‬ ‫چەندین یاسا هەن‬ ‫وا لەبەرپرسان‬ ‫دەكه‌ن رۆژنامەنووس‬ ‫دادگایی بكەن‬

‫عێراقیی یاسا «شمولییەكان»ی‬ ‫س��ەردم��ی ئ��ەو رژێ��م��ە ل��ەزۆر‬ ‫ب��واردا بەكاردەهێنێت‪ ،‬لەپێش‬ ‫ه��ەم��ووی��ان��ەوە ب��ەرام��ب��ەر بە‬ ‫رۆژنامەنووسان‪.‬‬ ‫د‪.‬ه�����اش�����م‪ ،‬ك����ە ب���ەم‬ ‫دوای���ی���ه‌ش ب��ەه��ەم��ان یاسا‬ ‫ل��ەالی��ەن كۆمسیۆنی ب��ااڵی‬ ‫سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانەوە‬ ‫ل��ەس��ەر نووسینی وت��ارێ��ك‪،‬‬ ‫داوای ی���اس���ای���ی ل��ەس��ەر‬ ‫ت��ۆم��ارك��را‪ ،‬ب��ە «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫راگ��ەی��ان��د‪«:‬چ��ەن��دی��ن م��ادەی‬ ‫ی��اس��ای��ی ل��ە ع��ێ��راق��دا ه��ه‌ن‪،‬‬ ‫بوونەتە بەربەبەست لەبەردەم‬ ‫ك��اری رۆژن��ام��ەن��ووس��ان��دا‌و وا‬ ‫لەبەرپرسان دەكه‌ن بەهۆیەوە‬ ‫رۆژن��ام��ەن��ووس��ەك��ە دادگ��ای��ی‬ ‫بكەن»‪.‬‬ ‫ئەو هەوڵە بۆ نه‌هێشتنی‬ ‫ئاسته‌نگه‌ یاساییەكانی بەردەم‬ ‫كاری رۆژنامەوانیی لەعێراقدا‪،‬‬ ‫ل��ەك��ات��ێ��ك��دای��ە پ��ڕۆژەی��اس��ای‬

‫پ��اراس��ت��ن��ی رۆژن��ام��ەوان��ی��ی‬ ‫لەعێراق دەرنەكراوە‌و پەرلەمانی‬ ‫عێراقیش‪ ،‬كار بۆالبردنی ئەوچوار‬ ‫مادەیەی یاسای سزادانی عێراق‌و‬ ‫دەركردنی یاسای پاراستنی‬ ‫رۆژنامەنووسان دەكات‪.‬‬ ‫عەبدولڕەحمان لویزی‪،‬‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ل��ی��ژن��ەی یاسایی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق‪،‬‬ ‫بڕوای خۆی نیشاندا‪ :‬عێراق لە‬ ‫سیستمێكی شمولییەوە بەرەو‬ ‫دیموكراسی هەنگاو دەنێت‌و‬ ‫په‌رلەمانیش «ك��اروان��ێ��ك»‬ ‫ی����اس����ای ل����ەوپ����ێ����ن����اوەدا‬ ‫لەبەردەستدایە‪ ،‬كە بەمزووانە‬ ‫دەنگی لەسەر دەدات‪.‬‬ ‫لویزی‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫روونکرده‌وه‌‪« :‬پەرلەمانی عێراق‬ ‫سەرقاڵی دەرك��ردن��ی یاسای‬ ‫پاراستنی رۆژنامەنووسانە‪ ،‬كە‬ ‫تێیدا رۆژنامەنووس پارێزراو‬ ‫دەبێت‌و دەتوانێت ناسنامەی‬ ‫خ��ۆی ئاشكرا ن��ەك��ات‌و مافی‬ ‫زانیاریشی‬ ‫بەدەستهێنانی‬ ‫دەب��ێ��ت‪ ،‬گ���ەر ئ���ەو یاسایە‬ ‫پەسەند كرا سەرجەم یاساكانی‬ ‫تر‪ ،‬كە پێچەوانەی دەبن‪ ،‬لەكار‬ ‫دەخرێن»‪.‬‬ ‫ل��ە س��اڵ��ی (‪)2003‬وە‪،‬‬ ‫لیژنەیەكی وەزارەت���ی دارای��ی‬ ‫ئەركی جیاكردنەوە‌و‬ ‫عێراق‬ ‫پۆلێنی یاساكانی سەردەمی‬ ‫رژێمی بەعسی ت��ەواوك��ردووە‌و‬ ‫ئەوانەی لێ جیا دەكرێتەوە‪ ،‬كە‬ ‫لەگەڵ سیستمی نوێی عێراقدا‬ ‫دەگونجێن‌و ل��ەوب��ارەی��ەش��ەوە‬ ‫ئەندامەكەی لیژنەی یاسایی‬ ‫پەرلەمانی عێراق‪ ،‬وتی‪« :‬ئێمە‬ ‫نۆ یاسای س��ەردەم��ی رژێمی‬ ‫بەعسمان هەڵوەشاندووەتەوە؛‬ ‫ك��ە ل��ەالی��ەن ئ��ەو لیژنەیەوە‬ ‫تایبەتن‬ ‫پێیانگەیشتووە‌و‬ ‫ب���ە ب��اب��ەت��ەك��ان��ی ئ���ازادی���ی‬ ‫رادەربڕیــــــن»‪.‬‬

‫بڕگەكانی بەشی سێیەمی یاسای سزادانی عێراقی‪،‬‬ ‫ژمارە (‪)111‬ی ساڵی ‪(1969‬تاوانه‌كانی باڵوكردنەوە)‬ ‫مادەی (‪ :)81‬سه‌ره‌ڕای النەدان لە بەرپرسارێتی سزایی نووسەری‬ ‫كتێبەكە‪ ،‬یان دانانی وێنە‌و هەر شێوازێكی تری گوزارشتكردن‪،‬‬ ‫سەرنووسەری رۆژنامە‪ ،‬سزا دەدرێت بە سیفەتی ئەنجامدەری ئەو‬ ‫تاوانەی لەڕێگای رۆژنامەكەیەوە ئەنجامدراوە‌و گەر سەرنووسەر بوونی‬ ‫نەبوو‪ ،‬نووسەری بەرپرس لەو بەشەی بابەتەكەی تیا باڵوكراوەتەوە‬ ‫سزا دەدرێت‌و لەگەڵ ئەوەشدا لەو تاوانە دەبوردرێت‪ ،‬گەر لە میانەی‬ ‫لێكۆڵینەوەدا دەركەوت باڵوكردنەوەكە بەبێ ئاگاداربوونی ئەو بووەو‬ ‫دەبێت زانیاریی تەواو لەسەر ئاشكراكردنی باڵوكەرەوەی «فیعلی»‬ ‫پێشكەش بكات‪.‬‬ ‫م��ادەی (‪ :)82‬گ��ەر وت��ار‪ ،‬ی��ان وێنە‪ ،‬یاخود ش��ێ��وازی تری‬ ‫گوزارشتكردنەكە‪ ،‬كە لە ئەنجامدانی تاوانەكەدا بەكارهێنراوە‪،‬‬ ‫لەدەرەوەی واڵتەوە باڵوكراوەتەوە‪ ،‬یان نەتوانرا ئەنجامدەری تاوانەكە‬ ‫بزانرێت‪ ،‬هەریەك لە چاپكەر‌و هاوردەكەری سزا دەدرێن‪ ،‬گەر ئەوانیش‬ ‫نەناسران فرۆشیار و دابەشكەرو هەڵواسەری‪ ،‬سزا دەدرێت‪ ،‬بەاڵم گەر‬ ‫نەیانتوانیبێت ئاگاداری ناوەڕۆكی ئەو بابەتانەبن‪ ،‬سزاكە نایانگرێتەوە‪.‬‬ ‫مادەی (‪ :)83‬لێبووردن لە بەرپرسیارێتی سزایی لە تاوانەكانی‬ ‫باڵوكردنەوە نییە‪ ،‬گەر ئەو وتار‪ ،‬یان وێنە‪ ،‬یاخود شێوازەكانی تری‬ ‫گوزارشتكردنە گواسترابێتەوە‪ ،‬یان وەرگێڕدرابێت لە باڵوكراوەیەكدا‪،‬‬ ‫كە لە عێراق‪ ،‬یان دەرەوەی��دا باڵوكرابێتەوە‪ ،‬یاخود پڕوپاگەندەی‬ ‫دروستكردبێت‪ ،‬بەاڵم ئەم حوكمە جێبەجێ ناكرێت‪ ،‬گەر باڵوكردنەوەكە‬ ‫لە باڵوكراوەی رەسمیی دەسەاڵتێكی حكومییەوە دەركرابێت‪.‬‬ ‫مادەی (‪ :)84‬گەر تاوانێك لە یەكێك لە ناوه‌ند‌ه راگه‌یێندراوه‌کاندا‬ ‫ئەنجام درابێت‪ ،‬دادوەری��ی لێكۆڵینەوە‪ ،‬یان دادگ��ا لەسەر داوای‬ ‫داواكاریی گشتیی‪ ،‬بۆی هەیە فەرمان بكات بە راگرتنی سەرجەم‬ ‫كتێب‌و وێنەو شێوازەكانی تری گوزارشتكردن‪ ،‬كە ئامادە كرابن بۆ‬ ‫فرۆشتن‌و دابەشكردن‌و ئاشكراكردن‪ ،‬یان فرۆشرابن‪ ،‬یاخود دابەشكرابن‪،‬‬ ‫یان ئاشكرا كرابن‪ ،‬هەروەها بەهەمان شێوەش بۆ داهاتەكان‌و شریت‌و‬ ‫فیلمەكان‪ ،‬لەوكاتەدا دادگا بۆی هەیە بەبڕیارێك دەست بەسەر ئەو‬ ‫كەلوپەالنەدا بگرێت‌و ئەو فەرمانە‪ ،‬یان كورتەكەی لە رۆژنامەیەك‪ ،‬یان‬ ‫دوو رۆژنامەدا لەسەر ئەركی سزادراو باڵوبكاتەوە‪.‬‬ ‫گەر تاوانەكە‪ ،‬لەڕێگای باڵوكردنەوە لە رۆژنامەیەكدا ئەنجامدرابێت‪،‬‬ ‫دادگا بۆی هەیە لەسەر داوای داواكاری گشتیی‪ ،‬یا تاوان بەرامبەركراو‪،‬‬ ‫بڕیاری دادگا‪ ،‬یان كورتەیەكی لەو رۆژنامەیەدا‌و لەماوەیەكی دیاریكراودا‬ ‫باڵوبكاتەوە‌و گەر رۆژنامەكە ئەوە ئەنجام نەدات‪ ،‬سەرنووسەر‪ ،‬یان‬ ‫بەرپرسی باڵوكردنەوەكە لەو رۆژنامەیە‪ ،‬گەر سەرنووسەری نەبوو‪،‬‬ ‫سزادەدرێت‪ ،‬بە بڕێك پارە‪ ،‬كە لە (‪ )100‬دینار زیاتر نەبێت‌و گەر‬ ‫حوكمی تاوانباری لەتاوانێكدا درا‪ ،‬كە بەهۆی رۆژنامەیەكەوە ئەنجام‬ ‫درابێت‪ ،‬دادگا دەتوانێت فەرمان بكات بە لەكارخستنی رۆژنامەكە بۆ‬ ‫ماوەیەك‪ ،‬كە لە (سێ) مانگ زیاتر نەبێت‪.‬‬

‫رێژەی كوردە فەیلییەكانی بەغدا؛ دیار نییە‬ ‫راپۆرتی‪ :‬ئیسحاف عەالدین‬

‫‪........................................................‬‬

‫تائێستا رێ����ژەی ك���وردە‬ ‫فەیلییەكانی بەغدا دی��ار نییەو‬ ‫زیاد لە (‪ )13‬هەزار خێزانیشیان‬ ‫رەگ����ەزن����ام����ەی ع��ێ��راق��ی��ی��ان‬ ‫پێ‌نەدراوەتەوە‪ ،‬رۆشنبیرانیشیان‬ ‫داوای رەگەزنامەو سەرژمێریی‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫رێژەیەكی نادیار‬ ‫ئیمان فەیلی‪ ،‬چاالكوانی‬ ‫كۆمەڵگەی م��ەدەن��ی��ی‪ ،‬ئاماژە‬ ‫بەوەدەكات‪ :‬تائێستا نەتوانراوە‬ ‫ژم���ارەی���ەك���ی وردی ك����وردە‬ ‫فه‌یلییه‌كانی بەغدا دیاریی بكرێت؛‬ ‫ب��ەه��ۆی ئ��اوارەب��وون��ی��ان �ه‌و‌ه بۆ‬ ‫دەرەوەو ناوەوەی عێراق‪.‬‬ ‫فەیلی‪ ،‬بۆ «رۆژن��ام��ە»ی‬ ‫روون��ک��رده‌وه‌‪« :‬زۆرب���ه‌ی ك��وردە‬ ‫فەیلییەكان‪ ،‬لەترسی رژێمی بەعس‬ ‫خۆیان بەعەره‌ب نووسیوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی وتەی بەرپرسە حیزبییە‬ ‫فەیلییەكان‪ ،‬ژم��ارەی��ان دەگاتە‬ ‫زیاتر لە (دوو ملیۆن) كەس»‪.‬‬ ‫ل��ەگ��ەڵ ئ���ەوەی ئامارێكی‬ ‫زان��س��ت��ی ورد نییە س��ەب��ارەت‬ ‫بە ك��وردە فەیلییەكانی عێراق‪،‬‬

‫كە ئێستا لەشارەكانی عێراقدا‬ ‫دەژی��ن‪ ،‬یان ئەوانەی هێشتا لە‬ ‫ئاوارەیی ئێران نەگەڕاونەتەوە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەشێوەیەكی گشتیی لە‬ ‫بەغدای پایتەختدا نیشتەجێن‪،‬‬ ‫بەشێكیشیان لە شاری عەمارەو‬ ‫قەزای مەندەالوی‌و خانەقینی سەر‬ ‫بە پارێزگای دیالەن‪.‬‬ ‫ریاز فەیلی‪ ،‬رۆژنامەنووسی‬ ‫دانیشتووی بەغدایە‪ ،‬بەاڵم ناتوانێت‬ ‫بە زمانی كوردی قسە بكات‪ ،‬بۆ‬ ‫«رۆژنامە» وتی‪« :‬تائێستا رێژەی‬ ‫كوردەكانی بەغدا لە عێراقێكی فرە‬ ‫تایفیی‌و مەزهەبی‌و نەتەوەیی‌و‬ ‫ئاینییدا دیار نییە‌و سەرژمێرییەكی‬ ‫راست‌و وردیش نییە»‪.‬‬ ‫ك������وردە ف��ەی��ل��ی��ی��ەك��ان��ی‬ ‫ب��ەغ��دا‪ ،‬ب��ەس��ەر گ��ەڕەك��ەك��ان��ی‬ ‫س��ەدر‌‪ ،‬جەمیلییە‌‪ ،‬فەلەستین‌‪،‬‬ ‫موستەنسریە‌‪ ،‬كیفاح‌‪ ،‬بابولشێخ‌‪،‬‬ ‫بەتاوین‌‪ ،‬حەی مەنسور‌‪ ،‬زەیونەدا‬ ‫دابەش بوون‌و لە سەرژمێرییەكانی‬ ‫رێكخراوی خاچی سووری عێراقی‌و‬ ‫ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی��ی‌و كۆمسیۆنی‬ ‫جیهانی پەنابەرانیشدا‪ ،‬كوردە‬ ‫فەیلییەكان لە(‪‌)1‌ 988/4/4‬ەوە‪،‬‬ ‫ئ���اوارە‬ ‫ت��ا (‪)1990/5/19‬‬ ‫ك��راون‌و بەشێوەیەكی گشتیی‪،‬‬ ‫روویانكردووەتە كۆماری ئیسالمیی‬

‫ژن ‌ه کوردێکی فه‌یلی داوای چاره‌نووسی منداڵه‌کانی ده‌کات‬ ‫ئێران‌و بەپێی ئەو ئامارانە‪ ،‬رێژەی‬ ‫ئاوارەی فەیلییەكان‪ ،‬لە ئێران لەو‬ ‫ماوەیەدا گەیشتووەتە زیاتر لە‬ ‫(‪ )500‬هەزار كەس‪.‬‬ ‫ه��اوك��ات (‪ )13200‬خێزانی‬ ‫ك��وردی فەیلی‪ ،‬كە لەسەردەمی‬ ‫رژێ��م��ی ب��ەع��س��دا ب��ەت��ۆم��ەت��ی‬ ‫«ناعێراقی بوون» رەگەزنامەیان‬ ‫لێوەرگیراوەتەوە‪ ،‬تا ئێستا بۆیان‬ ‫نەگەڕێنراوەتەوه‌‪ ،‬ه��ەروەك ریاز‬ ‫فەیلی‪ ،‬دەڵێت‪« :‬ئەگەر بۆ هەر‬ ‫یەكێك لەو خێزانانە ژمارەیەكی‬ ‫مامناوەند وەربگرین‪ ،‬كە (پێنج)‬

‫كەسن‪ ،‬ئەوە ژمارەیەكی گەورەمان‬ ‫بۆ دەردەچێت»‪.‬‬ ‫داود مەندەالوی رۆشنبیر‪ ،‬كە‬ ‫كوردێكی تری فەیلی دانیشتووی‬ ‫بەغدایە‪ ،‬دیارنەبوونی رێ��ژەی‬ ‫ك��وردە فەیلییەكان لە عێراقدا‪،‬‬ ‫دەخ��ات��ە ئ��ەس��ت��ۆی حكومەتی‬ ‫عێراقیی‌و بۆ «رۆژن��ام��ە» وتی‪:‬‬ ‫«هۆكاری نەبوونی سەرژمێریی‪،‬‬ ‫دەگەڕێتەوە بۆ كەمتەرخەمیی‬ ‫حكومەتی عێراقیی لەوبوارەدا‪ ،‬كە‬ ‫دەبوایە نەك كوردەكانی بەغدا‪،‬‬ ‫بەڵكو تەواوی پێكهاتەكانی عێراق‬

‫سەرژمێریی كرابان؛ بەب ‌ێ جیاوازیی‬ ‫تایفیی‌و مەزهەبی‌و ئاینیی»‪.‬‬ ‫ئیمان فەیلی ‪-‬ش‪ ،‬جەخت‬ ‫لەوە دەكاتەوە‪« :‬ترسناكترین»‬ ‫كێشەی ك����وردە فەیلییەكان‬ ‫لەعێراقدا‪ ،‬كێشەی ناسنامەیەو‬ ‫دەڵ��ێ��ت‪« :‬ف��ەی��ل��ی��ی��ەك��ان هیچ‬ ‫وج��ودێ��ك��ی��ان ن���ەب���ووە؛ وەك��و‬ ‫هاواڵتییەكی ئاسایی‌و خاوەنی‬ ‫ناسنامە‪ ،‬كە بتوانن كەرامەتیان‬ ‫ب��پ��ارێ��زن‌و م��وم��ارەس��ەی هەموو‬ ‫مافە ره‌واک��ان��ی��ان بكەن‪ ،‬وەكو‬ ‫مافی خوێندن ل��ە زانكۆكانی‬ ‫عێراق‌و كڕینی خانوو و زەویی‌و‬ ‫سەفەركردن بۆ دەرەوەی واڵت‌و‬ ‫بازرگانیی»‪.‬‬ ‫دڵیان الی كێیە؟‬ ‫ش���ی���ع���ەب���وون���ی ك�����وردە‬ ‫فەیلییەكان‪ ،‬زۆرج��ار دەیانخاتە‬ ‫ب��ازن��ەی ئ��ەو رەخ��ن��ەی��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫ئینتیمای تایفیی شیعەبوونییان زاڵە‬ ‫بەسەر ئینتیمای نەتەوەبوونیانه‌وه‌‬ ‫وەك ك���ورد‪ ،‬بەڵگەش ب��ۆ ئەو‬ ‫تێڕوانینە‪ ،‬دەنگدانی زۆرینەی‬ ‫كوردە فەیلییەكانی بەغدایە‪ ،‬بە‬ ‫لیستە شیعەكان‪ ،‬بەشێوەیەك‪،‬‬ ‫ك��ە لەهیچكام ل��ە هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراقی‬

‫س��اڵ��ی (‪‌)2009‬و هەڵبژاردنی‬ ‫ئەنجومەنی نوێنەرانی ساڵی‬ ‫(‪)2011‬دا‪ ،‬لیستە كوردییەكان‬ ‫نەیانتوانی كورسی یەكێك لەو‬ ‫دوو ئەنجومەنە‪ ،‬له‌ڕێی ك��وردە‬ ‫فەیلییەكانی بەغداو‌ه بەدەست‬ ‫بێنن‪.‬‬ ‫داود م����ەن����ده‌الوی‪ ،‬ئ��ەو‬ ‫تێڕوانینە رەتدەكاتەوەو دەڵێت‪:‬‬ ‫«بەپێچەوانەوە زیاتر گرنگیی‬ ‫دەدەین بە الیەنی نەتەوەییمان‪،‬‬ ‫ن��ەك م��ەزه��ەب��ی��م��ان»‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫ری��از فەیلی‪ ،‬ئاماژەی ب��ەوەدا‪:‬‬ ‫ئ��ەو تێڕوانینە‪ ،‬زیاتر شتێكی‬ ‫«ش��ەخ��س��ی»ی �ە‌و پەیوەندیی‬ ‫بەالیەنی نەتەوەییەوە نییە‌و وتی‪:‬‬ ‫«هەر كەسێك وەكو تاك مافی‬ ‫خۆیەتی ك ‌ێ هەڵدەبژێرێت‌و دەنگ‬ ‫بەك ‌ێ دەدات‪ ،‬بۆیە كوردەكانی‬ ‫بەغدا دابەشبوون بەسەر ئیسالمی‬ ‫وەك��و شیعە‌و الیەنی نەتەوەیی‬ ‫بەسەر حیزبەكانی كوردستاندا‌و‬ ‫لەڕاستیشدا ئەوان ئازادن كامیان‬ ‫هەڵدەبژێرن»‪.‬‬ ‫ژیانی هاوسەریی‬ ‫هەندێك پێیانوایە‪ :‬پەیوەندیی‬ ‫ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی ن��ێ��وان ك��وردە‬ ‫فەیلییەكان لەگەڵ نەتەوەكانی‬

‫تری بەغدادا‪ ،‬جۆرێك لە مەترسیی‬ ‫دروستكردووە لەسەر تواندنەوەی‬ ‫كوردە فەیلییەكان لە نەتەوەیەكی‬ ‫لەخۆیان گەورەتری وەك عەرەب‪.‬‬ ‫ریاز فەیلی‪ ،‬رۆژنامەنووس‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب���ەوە دەك����ات‪ :‬لەناو‬ ‫كوردەكانی بەغدادا‪ ،‬دەمارگیریی‬ ‫ل��ە ه��اوس��ەرگ��ی��ری��ی��دا ن��ەب��ووە‌و‬ ‫هەستیشی پێ نەكراوە‌و دەڵێت‪:‬‬ ‫«نەبیستراوە كورد كچی خۆی‬ ‫ن��ەدات بە ع��ەرەب‪ ،‬یان عەرەب‬ ‫كچی خ��ۆی ن���ەدات ب��ە ك��ورد‪،‬‬ ‫ب��ەپ��ێ��چ��ەوان��ەوە ع����ەرەب زۆر‬ ‫ئاره‌زوومه‌ندان ‌ه كچی خۆی بداتە‬ ‫ك��ورد‪ ،‬لەبەرئەوەی پێیانوایە‪:‬‬ ‫ك���ورد رێ���زی زۆری دەگ��رێ �ت‌و‬ ‫راستگۆن‌و خیانەت لە كچەكە‬ ‫ناكەن»‪.‬‬ ‫ب����ەاڵم‪ ،‬داود م��ەن��دەالوی‬ ‫رۆشنبیر‪ ،‬بۆچوونێكی پێچەوانەی‬ ‫ه��ەی��ە‌و دەڵ��ێ��ت‪«:‬م��ەس��ەل��ەی‬ ‫ژن��خ��وازی��ی ل��ەن��او ك��وردەك��ان��ی‬ ‫ب��ەغ��دادا‪ ،‬كێشەی نییە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەناو كوردە فەیلییەكانی بەغدا‪،‬‬ ‫جۆرێك لە خۆپارێزیی لەنێوانیاندا‬ ‫هەیە‌و ئامادەنین كچ ب��دەن بە‬ ‫ك��ەس��ێ��ك‪ ،‬ك��ە ك���ورد نەبێت‌و‬ ‫كوڕەكانیان زۆر بەكەمیی كچ لە‬ ‫عەرەب دەخوازن»‪.‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬ ‫هەستیار قادر‬

‫دەرگایەك بۆ‬ ‫خەڵكیش بكەنەوە‬ ‫دەس��ت��پ��ێ��ك��ردن‌و راگ��رت��ن��ی‬ ‫دانوستانەكانی نێوان دەسەاڵت‌و‬ ‫ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪ ،‬وێنەیەكی وای‬ ‫هێنایە كایەوە كە لە هاوكێشە‬ ‫س��ی��اس��ی��ی��ەك��ان��ی ئ���ەم واڵت���ەدا‬ ‫تەنیا ئ��ەو دوو ب��ەرەی��ە گەمە‬ ‫بەهاوسەنگییەكەی دەكەن‪ ،‬ئەوان‬ ‫نوێنەری خەڵكن‪ ،‬رەنگدانەوەی‬ ‫دەس����ەاڵت����ن‪ ،‬ت��ی��ۆری��زەك��ەری‬ ‫ئۆپۆزسیۆنن‪.‬‬ ‫پ��رس��ی��اری ج��ەوه��ەری��ی لەم‬ ‫كێشەیەدا ئەوەیە‪ ،‬دانوستانەكان‬ ‫لەسەر كێشەی سیاسین یان خەمی‬ ‫خەڵك؟ گ��ەر كێشەی سیاسیی‬ ‫سەنتەری وتووێژو كێشمەكێشی‬ ‫ن��ێ��وان دەس���ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بێت لە هەرێمی كوردستاندا‪،‬‬ ‫ئ��اس��ای��ی��ە وەك ع��ورف��ێ��ك��ی‬ ‫سیاسیی ل��ە واڵتێكدا ك��ە دوو‬ ‫ب��ەرەی ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵتی‬ ‫هەبێت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی نائاساییە‬ ‫ل��ە پرسە هەنووكەیی‌و گ��ەرم‌و‬ ‫چارەنووسسازەكاندا‪ ،‬ئەوەیە كە‬ ‫دەرگا لە سەر خەڵك دابخرێت‪،‬‬ ‫خەڵك بەمانای؛ پرسكردن پێیان‬ ‫لەرێگەی هەڵبژاردنی پێش وەخت‪،‬‬ ‫راپرسیی‪ ،‬یان جێكردنەوەی خەمی‬ ‫رۆژان���ەی خەڵك ل��ە ئەجێندای‬ ‫ك���ۆب���وون���ەوەك���ان‌و ش��ەڕك��ردن‬ ‫لەسەری‪.‬‬ ‫نەبوونی ئەم نزیكییە لە‬ ‫نێوان دانوستانی دوو بەرەكەی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‌و خەڵكدا‪ ،‬وای لە‬ ‫تاكی ك��ورد ك��ردووە بگاتە ئەو‬ ‫قەناعەتەی بڵێت‪« :‬سیاسەت‬ ‫بۆ ئێوە‌و ژیانمان بدەنێ»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫قەیرانەكە لەوادەیە سیاسەت هەر‬ ‫بۆ ئ��ەوان بێت‌و خەڵك لە ژیان‬ ‫بێبەش بێت‪ ،‬بێبەشبوون بەمانای‬ ‫ئەو پشێوییە دەروونییەی خەڵك‬ ‫لە نێوان رێكەوتن‌و رێنەكەوتنی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆندا‪ ،‬تەنگی‬ ‫پ��ێ ه��ەڵ��چ��ن��راوەو هەمیشە لە‬ ‫نائارامیدایە‪.‬‬ ‫دەرگاداخستن لەسەر خەڵك‪،‬‬ ‫وەك ئ���ەوەی بێبەری بێت لە‬ ‫ب���ەش���داری���ی س��ی��اس��ی��ی‪ ،‬ن��ەك‬ ‫سیاسەتكردن‪ ،‬دۆخ��ەك��ەی ئەم‬ ‫هەرێمە بەرەو ئاقارێك دەبات كە‬ ‫كۆمەڵگەی سیاسیی (دەسەاڵت‌و‬ ‫ئۆپۆزسیۆن) لە كۆمەڵگەی خەڵك‬ ‫دادەبڕێت‪ ،‬بە شێوازێك كارلێكێكی‬ ‫ئەوتۆ لەنیۆانیاندا نامێنێت كە لە‬ ‫واڵت��ان��ی دیموكراسییدا بووەتە‬ ‫بزوێنەری ژیانی سیاسیی لەو‬ ‫كۆمەڵگایانەدا‪.‬‬ ‫بەپێچەوانەیشەوە‪ ،‬كردنەوەی‬ ‫دەرگ���ا ب��ە رووی ب��ەش��داری��ی‬ ‫خەڵك لە وێناكردنی ئەجێندای‬ ‫ك��ۆب��وون��ەوەو دانوستانەكاندا‪،‬‬ ‫كۆمەڵگەیەكی كارا لە بەشداریی‬ ‫سیاسیی دێنێتە ك��ای��ەوە‪ ،‬كە‬ ‫دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن دەخاتە ژێر‬ ‫زەڕەبینی چاودێریكردنەكەیەوە‌و‬ ‫رای گشتیی لە هەرێم دروس��ت‬ ‫دەك�����ات‪ ،‬ك��ە دواج�����ار خ��ودی‬ ‫دەس������ەاڵت‌و ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن بۆ‬ ‫دەرچ��وون لە ب��اری دۆگمابوونی‬ ‫سیاسیی‌و جەماوەریی سوودی لێ‬ ‫دەبینن‌و وەك دەوترێت‪ :‬گەلێكی‬ ‫ك��ارا‪ ،‬دەوڵەتێكی ك��ارا بەرهەم‬ ‫دەهێنێت‪.‬‬

‫دەشتی ساالر‬

‫‪ 194‬خەون‬

‫مەجید ساڵح‬

‫(‪)14‬ی ت��ەم��م��وز جێگری‬ ‫سەرۆكی باشووری سودان لە بەردەم‬ ‫ب��ارەگ��ای نەتەوە یەكگرتووەكان‬ ‫لە نیویۆرك‪ ،‬خەونی هاواڵتییانی‬ ‫واڵتەكــــەی هێنایەدی‌و ئ��ااڵی‬ ‫(‪)193‬یەمین واڵتی هەڵكرد‪ ،‬هەر‬ ‫بەو بۆنەیەوە بێ گوێدانەوە پلەو‬ ‫پایە دیپلۆماسییەكەی‪ ،‬سەمایەكی‬ ‫ئەفریقییانەی جوانی بۆ ئامادەبووان‬ ‫ك���رد‪ .‬وای���ش ب��ڕی��ارە «مەحمود‬ ‫عەباس»ی سەرۆكی دەسەاڵتدارێتی‬ ‫فەڵەستین‪ ،‬ل��ە مانگی ئەیلولی‬ ‫ئەمساڵدا‪ ،‬بێگوێدانە هەڕەشەكانی‬ ‫ئەمریكاو ئیسرائیل‪ ،‬دۆسیەی‬ ‫راگەیاندنی دەوڵ��ەت��ی فەڵەستین‬ ‫بباتە نەتەوە یەكگرتووەكان‌و ژمارە‬ ‫(‪)194‬ەمین واڵت بكاتە نەسیبی‬ ‫فەڵەستینییەكان‪.‬‬ ‫هەم سودانییەكانی باشوور‌و‬ ‫هەمیش فەڵەستینییەكان بۆ ئەو‬ ‫ساتەوەختەی كە ئااڵی واڵتەكەیان‬ ‫ل���ە ن���ەت���ەوە ی��ەك��گ��رت��ووەك��ان‬ ‫هەڵدەكرێت‪ ،‬دەری��ای��ەك خوێن‌و‬ ‫فرمێسكیان رشتووە‪ ،‬كاولكاریی‌و‬ ‫نەهامەتیی‌و خەباتی درێژخایەنیان‬ ‫كردووە‪« .‬جۆن گەرنك»و «یاسر‬ ‫عەرفات» بەو خەونەوە گیانیان لە‬ ‫دەست دا‪ ،‬بۆیە پیرۆزیان بێت‪.‬‬ ‫ب��ەداخ��ەوە ل��ە دوای جەنگی‬ ‫دووه‌می جیهانیی هیچ سەركردەیەكی‬

‫كورد لە هەرێمی كوردستانی عێراق‪،‬‬ ‫بانگی هەقی دروستكردنی دەوڵەتی‬ ‫كوردیی بەرز نەكردووەتەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبینیت هەمیشە دۆزی كورد لەم‬ ‫بەشەدا بە كێشەیەكی ناوخۆیی عێراق‬ ‫لە قەڵەم دراوەو هەرگیز رەهەندێكی‬ ‫نێونەتەوەیی وەرنەگرتووە‪ .‬نەك هەر‬ ‫ئەوە‪ ،‬پاش ئەو هەموو قوربانیی‌و‬ ‫نەهامەتییە‪ ،‬كەچی رابەرەكانمان‬ ‫دروستكردنی دەوڵەتی كوردیی بە‬ ‫خەونی شاعیرانە لە قەڵەم دەدەن‪.‬‬ ‫لەراستیدا‪ ،‬هەمیشە ئیرادەی‬ ‫دروستكردنی دەوڵەتی كوردیی‪ ،‬الی‬ ‫خەڵكی كوردستان ئامادە بووەو‬ ‫لەو پێناوەیشدا چی لە شارەكان‌و‬ ‫چ���ی ل���ە ش��اخ��ەك��ان داس��ت��ان��ی‬ ‫بێوێنەی تۆمار كردووە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫ئیرادەیە الی سەركردەكانی كورد‬ ‫بەرجەستە نەبووە‪ .‬ئەوان هەمیشە‬ ‫دەستەمۆو بێخەون ب��وون‪ ،‬نەك‬ ‫هەر ئەوە كاتێكیش هەلومەرجێكی‬ ‫نێودەوڵەتیی وەك (‪‌)1991‬و (‪)2003‬‬ ‫هاتووەتە پێشەوە‪ ،‬یان لە رێگەی‬ ‫ب��ەگ��ژی��ەك��داچ��وون‌و هەڵگیرسانی‬ ‫شەڕی ناوخۆ؛ یانیش بۆ وەرگرتنی‬ ‫پلەو پایە لە بەغدای پایتەختی‬ ‫عێراق‪ ،‬شەقیان لە بەختی كورد‬ ‫هەڵداوەو پشتیان لە سەربەخۆبوون‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫ئێستایش لە هەموو بۆنەیەكدا‪،‬‬

‫منەت بە سەر خەڵكی كوردستانەوە‬ ‫دەكەن‌و دەڵێن ئێمەین ئەم هەلەمان‬ ‫بۆتان رەخساندووەو گەر خەباتی‬ ‫ئێمە ن��ەب��وای��ە‪ ،‬ئێستا ع��ەرەب‬ ‫فەرمانڕەوا دەب��وو‪ .‬هەقیقەتیش‬ ‫ئەوەیە پەیوەندیی نێوان هەولێرو‬ ‫بەغدا لە پەیوەندیی نێوان «ئیسالم‬ ‫ئاباد»ی پایتەختی پاكستان‌و بەغدا‬ ‫ساردوسڕترە‪ ،‬بە واتایەكی دیكە‬ ‫جگە لەو بوودجەیەی كە لە بەغداوە‬ ‫بۆمان دێ��ت‪ ،‬هەرێمی كوردستان‬ ‫لەوە ناچێت بەشێك بێت لە عێراق‪.‬‬ ‫بەاڵم‪ ،‬ئەوە بەو مانایە نییە كە‬ ‫كوردستان لە دەستی داگیركەری‬ ‫عێراقی رزگ��اری ب��ووە‪ ..‬ن��ا؛ ئەم‬ ‫سەركردە كوردانە كە لە خەویشدا‬ ‫بیر ل��ەوە ناكەنەوە دۆزی كورد‬ ‫بكەن بە دۆزێكی نێونەتەوەیی‪،‬‬ ‫هەرێمی كوردستانیان ك��ردووە‬ ‫بە داگ��ی��رك��راوی ئابووریی چین‌و‬ ‫یۆنان‌و توركیاو ئێران‌و‪ ...‬تەنانەت‬ ‫ب��ەرازی �ل‌و روسیایش‪ .‬ئێستا لە‬ ‫بازاڕەكانی كوردستان كااڵو میوەو‬ ‫س��ەوزەو ماست‌و پەنیرو مریشك‌و‬ ‫بەنزینی‪ ..‬هەموو واڵتێك دەبینی‪،‬‬ ‫هی هەرێمی كوردستان‌و عێراق‬ ‫نەبێت‪ ،‬كۆمپانیای هەموو واڵتێك‬ ‫دەبینی هی هەرێمی كوردستان‌و‬ ‫عێراق نەبێت‪.‬‬ ‫ل��ەوە دەچێت سەركردەكانی‬

‫ئێمە دوای ئ���ەوەی دڵنیا بوون‬ ‫ل��ەوەی ناتوانن خەڵك قەناعەت‬ ‫پ��ێ ب��ك��ەن‪ ،‬دەوڵ��ەت��ی ك��وردی��ی‬ ‫خەونی شاعیرانەیە‪ ،‬گەڕابێتنەوە‬ ‫بۆ بیروڕاكۆنەكانیان‌و بیانەوێت لە‬ ‫كوردستانەوە ئینترناسیونالێكی‬ ‫ئابووریی دروست بكەن‪ .‬ئەوان‪ ،‬كە‬ ‫دەزانن هیچ دەوڵەتێكی سەربەخۆ‬ ‫بێ ئابوورییەكی بەهێز ناتوانێت‬ ‫یەك روژ خۆی رابگرێت‪ ،‬وایان لە‬ ‫كوردستان ك��ردووە دەستبەرداری‬ ‫ماست‌و دۆی هەولێر بێت‌و لە یۆنان‌و‬ ‫ئێرانەوە ماست‌و دۆی بۆ دێنن‪.‬‬ ‫كوردستانیان كردووەتە تەمەڵخانەو‬ ‫تەنانەت لە بەنگالدیش‌و فیلیپینەوە‬ ‫خ��زم��ەت��ك��ارم��ان ب��ۆ دێ��ن��ن‪ ،‬تا‬ ‫خواردنیش بكەن بە دەممانەوە‪ ..‬بۆ‬ ‫ئەوەی تەشەنوج نەكەین لە چین‌و‬ ‫تایلەندەوە ژنی مەساجكەریشمان بۆ‬ ‫ئامادە دەكەن‪ ..‬ئەوان‪ ،‬كە خۆیان‌و‬ ‫حیزبەكانیان بە ئ��ارەزووی خۆیان‬ ‫ب��ودج��ەی ك��وردس��ت��ان تەخشان‌و‬ ‫پەخشان دەكەن‌و بیر لە ژێرخانی‬ ‫ئ��اب��ووری��ی ن��اك��ەن��ەوەو بازرگانی‬ ‫هاوردەكردنیان كۆنتروڵ كرد‌ووە‪،‬‬ ‫هەموو شتێك دەكەن‪ ،‬بەس بیر لە‬ ‫وەرگرتنی ژمارەیەك بۆ ئااڵكەمان‬ ‫نەكەینەوە لە نەتەوەیەكگرتووەكان‌و‬ ‫ئەم هەقیقەتە خۆشەیان لێ تێك‬ ‫نەدەین‪.‬‬

‫بۆ دانوستان‪ ،‬دوای دانوستان چی؟!‬ ‫د‪.‬محەمەد ئەمین عەلی عومەر‬ ‫ئێمەی ك���ورد مێژوویەكی‬ ‫تاڵمان هەیە ڵەگەڵ دانوستاندا‪،‬‬ ‫چ لەگەڵ دوژمنە داگیركەرەكانمان‬ ‫یاخود لەناو خ��ودی خۆماندا‪،‬‬ ‫باشترین نموونەی دانوستانی‬ ‫ناوخۆیی؛ دانوستانەكانی شەڕی‬ ‫براكوژی نێوان یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‌و پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستانە‪ ،‬كە دوای زیاتر لە‬ ‫س��ەدان ك��ۆب��وون��ەوەو دانیشتن‪،‬‬ ‫گەیشتنە ئیتفاقییەی ستراتیجی‬ ‫نێوانیان كە تا ئێستاش زۆربەی‬ ‫هەرە زۆری نوخبە سیاسییەكانی‬ ‫ئەو دوو حیزبەیش ناوەرۆكەكەی‬ ‫نازانن ‪.‬‬ ‫ئ��ەگ��ەر ئ���ەم ژم����ارە زۆرە‬ ‫ل��ەدان��ی��ش��ت��ن‌و ك���ۆب���وون���ەوە‬ ‫راستییەك بسەلمێنێت‪ ،‬ئەو‬ ‫راستییە دەسەلمێنێت كە ئەم‬ ‫دانوستانانە لەپێناو چارەسەری‬ ‫كێشەكاندا نەبووە؛ ئەگینا ئەو‬ ‫كات هەموو چینەكانی كۆمەڵگا‬ ‫ب��ە رۆشنبیریشەوە ك��ە ئێستا‬ ‫تاوانبار دەكرێن ب��ەوەی دەستی‬ ‫دەرەكییان لەپشتە‪ ،‬لە هەوڵی‬ ‫ج��دی��ی وەس��ت��ان��دن��ی ش���ەڕی‬ ‫ناوخۆدا ب��وون‪ ،‬بێ ئ��ەوەی گوێ‌‬ ‫ل��ەك��ەس بگیرێت‪ ،‬ه��ەرچ��ەن��دە‬ ‫زۆركەس پێیانوایە ئەم ئیتیفاقی‬ ‫ستراتیجییەی یەكێتیی نیشتمانیی‬ ‫كوردستان‌و پارتی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬ناوچەكەی لەشەڕی‬ ‫ناوخۆ دوور نەخستووه‌تەوە‪ ،‬وەك‬ ‫ل��ەوەی شەڕەكەی وەستاندووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم دۆخ���ەك���ەی وەك خ��ۆی‬ ‫هێشتووەتەوە‪ .‬هەریەك لەم دوو‬ ‫حیزبە گ��ەورەی��ە خاوەنی هێزی‬ ‫چ��ەك��دارو شوێنی جوگرافیی‬ ‫نفووزی خۆیانن وەك كاتی شەڕی‬ ‫ناوخۆ‪.‬‬ ‫بمانەوێت‌و‬

‫كؤمثانياى وشة هةفتانة دةريدةكات‬

‫سکرت َيرى نووسين‬ ‫هيوا جةمال‬

‫‪07701576906‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫‪hiwa.jamal@yahoo.com‬‬

‫ن��ەم��ان��ەوێ��ت ئ��ەم��ڕۆ كوردستان‬ ‫لە قەیراندایە‪ ،‬ئ��ەو قەیرانەیش‬ ‫زادەی جۆری سیستمی سیاسیی‌و‬ ‫حوكومڕانییە لە كوردستاندا كە‬ ‫دەس��ەاڵت��ی سیاسیی بەرپرسە‬ ‫لێی‪ ،‬بە مانای ئەوەی دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی لە قەیراندایە! دەبێت‬ ‫قەیرانەكە چارەسەر بكات‪ ،‬ئەگینا‬ ‫مانەوەی لە دەسەاڵتدا دەكەوێتە‬ ‫م��ەت��رس��ی��ی��ەوە وەك واڵت��ان��ی‬ ‫دەوروبەر‪ ،‬چونكە هەموویان بە یەك‬ ‫فەلسەفە كار دەكەن‪ ،‬فەلسەفەی‬ ‫دەسەاڵت‌و سامان‌و خزمایەتی‪ ،‬كە‬ ‫ئەم حیزبە دەسەاڵتدارانەی ئێمە‬ ‫داهێنان (ابداع)یان تێدا كردووە‪.‬‬ ‫لەبەرئەوەی فاكتەرە ناوخۆیی‌و‬ ‫دەرەكییەكان لە بەرژەوەندیی‬ ‫دەسەاڵتدا نین‪ ،‬دەبوایە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫پێش دانوستان‌و دانیشتن لەگەڵ‬ ‫دەس��ەاڵت��ی سیاسیی‪ ،‬پێداگریی‬ ‫ل��ەس��ەر گ��رت �ن‌و دادگاییكردنی‬ ‫خۆپیشاندانەكانی‬ ‫ب��ك��وژان��ی‬ ‫حەڤدەی شوبات‌و دواتر بكردایە‪ ،‬بۆ‬ ‫دروستكردنی كەشێكی تەندروست‬ ‫ب��ۆ دان��وس��ت��ان‪.‬ب��ای��ک��ۆت��ک��ردن��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن ل ‌ه کۆبوونه‌وه‌کان بە‬ ‫مەبەستی گرتن‌و دادگــــاییكردنی‬ ‫ب���ك���وژان‌و وەس��ت��ان��دن��ی گرتن‌و‬ ‫تۆقاندن‌و راوەدوون��ان��ی نەیارانی‬ ‫دەس��ەاڵت لە هاواڵتییانی سادەو‬ ‫الیەنگرانی حیزبە ئۆپۆزسیۆنەكان‪.‬‬ ‫پیش وەاڵمدانەوەیان بۆ پرۆژەكەی‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬ئەو پرۆژەیەی كە لە‬ ‫داڕشتن دەچێت‪ ،‬نەك لە پرۆژە‪،‬‬ ‫تەنانەت هیچ جۆرە میکانیزمێکی‬ ‫تێدا نییە بۆ جێبەجێكردنی ئەو‬ ‫گۆڕانكارییانەی باس كراون‪ ،‬بێجگە‬ ‫لە چەند بەڵێنێك بۆ پێشكەشكردنی‬ ‫پرۆژەی جۆراوجۆری چاكسازیی‪،‬‬ ‫كە دەسەاڵت دەیتوانی بێ گەڕانەوە‬ ‫بۆ ئۆپۆزسیۆن‌و ه��اواڵت��ی‪ ،‬ئەو‬

‫خاوةنى ئيمتياز‪ :‬كؤمثانياى وشة‬

‫ل َيثرسراوى هونةرى‬ ‫شاخةوان ئةنوةر‬

‫‪07701361826‬‬

‫‪shakhawan.shdn@gmail.com‬‬

‫چاكسازییانە بكات‌و لەو قەیرانە‬ ‫دەربچێت كە تێی كەوتووە ‪.‬‬ ‫ل��ەم پ��رۆژەی��ەی دەس��ەاڵت��ی‬ ‫س��ی��اس��ی��ی ب���ۆ ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‪،‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆنی بەستووەتەوە بە سێ‌‬ ‫ئۆپشنەوە‪ ،‬كە دەبێت وەاڵمەكانیان‬ ‫لە نێوەندی ئەم س ‌ێ ئۆپشنەدا‬ ‫بێت‪ ،‬ئەمەیش لە پێشكەشكردنی‬ ‫پ��رۆژەك��ە س��ەی��رو س��ەم��ەرەت��رە‪،‬‬ ‫دەیەوێت ئۆپۆزسیۆن پابەند بكات‬ ‫بە یەكێك لەم س ‌ێ ئۆپشنەوە‪ ،‬كە‬ ‫هیچیان لە بەرژەوەندیی نیشتمان‌و‬ ‫هاواڵتیی‌و ئۆپۆزسیۆن‌و تەنانەت‬ ‫دەسەاڵتیشدا نین‪ ،‬ئەمە خۆی‬ ‫لەخۆیدا دژی بنەمای دانوستانە‪.‬‬ ‫لەبەر ئەوەی هاواڵتیی متمانەی‬ ‫بە دەسەاڵتی سیاسیی نەماوە‪،‬‬ ‫بۆیە ئەم پرسیارانە دەكات‪:‬‬ ‫‪ -1‬ئایا ئۆپۆزسیۆن متمانەی‬ ‫بە دەسەاڵتی سیاسیی ماوە؟‬ ‫‪-2‬ئ��ای��ا ب�����ەردەوام بین لە‬ ‫دانوستان‌و تاكەی بەردەوام بین؟‬ ‫‪-3‬ئ���ەگ���ەر ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و‬ ‫دەسەاڵت گەیشتنە ئەنجام لەسەر‬ ‫گۆڕانكاریی بنچینەیی‌و ریشەیی لە‬ ‫سیستمی سیاسیی‌و حوكومڕانیی‬ ‫كوردستاندا! ئایا ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بەشداریی دەك��ات لە حكومەتە‬ ‫ئینتقالییەكە یان نا؟ ئەگەر بە‬ ‫بەڵ ‌ێ بوو‪ ،‬بۆ؟ ئەگەر نا‪ ،‬هەر بۆ؟‬ ‫‪ -4‬ئ��ەگ��ەر ئ��ۆپ��ۆزس��ی��ۆن‌و‬ ‫دەس����ەاڵت ل��ە دان��وس��ت��ان��ەك��ان‬ ‫شكستیان هێنا‪ ،‬ئایا ئەمە ئەوە‬ ‫ناگەیەنێت كە دەسەاڵتی سیاسیی‬ ‫كوردی باكی بە هیچ نییە‪ ،‬بێجگە‬ ‫لە فەلسەفەی دەسەاڵت‌و سامان‌و‬ ‫خزمایەتی؟‬ ‫‪ -5‬دوای ئ��ەو شكستە چی‬ ‫بكرێت بۆ دەرچوون لەم قەیرانە؟‬ ‫واتە دوای دانوستان چی؟ دوای‬ ‫دانوستان هەر دانوستان یاخود‬

‫خەباتی مەدەنیی‌و خۆپیشاندان‬ ‫تا گەیشتن بە ئامانج‌و نەهێشتنی‬ ‫قەیرانەكان‪ ،‬یان نەفرەتكردن لە‬ ‫فەلسەفەی دەس���ەاڵت‌و سامان‌و‬ ‫خزمایەتی؟‬ ‫هەڵبەتە‪ ،‬بۆچوون‌و وەاڵمی‬ ‫جیاواز هەیە بۆ ئەم پرسیارانە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم دەكرێت ئۆپۆزسیۆن ئەم‬ ‫خااڵنە رەچاو بكات بۆ گەیشتن بە‬ ‫ئەنجام‪:‬‬ ‫‪-1‬سەقفێكی زەمەنیی دابنرێت‬ ‫بۆ دانوستانەكان‪.‬‬ ‫‪ -2‬هەڵسەنگاندنی جدیی‬ ‫بكرێت بۆ نیاز‌و ویستی دەسەاڵتی‬ ‫سیاسیی ل��ەم��ەڕ ب��ڕی��ارو پ��رۆژە‬ ‫رەهەندە نیشتمانییەكان‪.‬‬ ‫‪ -3‬تا دەكرێت دانوستانەكان‬ ‫شەفافانە بن‌و هەموو وردەكارییەكان‬ ‫بۆ خەڵكی روونبكرێتەوە لەكاتی‬ ‫خۆی‌و بێ دواكەوتن‪.‬‬ ‫‪-3‬كۆبوونەوەكان بەمەرج بن؛‬ ‫وات��ە بە مەرجی دادگاییكردنی‬ ‫ب��ك��وژان��ی ح���ەڤ���دەی ش��وب��ات‌و‬ ‫وەستاندنی راوەدوون��ان��ی چاالكە‬ ‫م��ەدەن��ی��ی��ەك��ان‌و الی��ەن��گ��ران��ی‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪.‬‬ ‫‪ -4‬ك��ەی زان��را ك��ات بەسەر‬ ‫دەب��ەن‌و بە ئۆپۆزسیۆن دەڵێن‬ ‫بڕۆنەوە هیچ ناكەین‪ ،‬دەبێت پیش‬ ‫ئەوە ئۆپۆزسیۆن خۆی یەكالیی‬ ‫بكاتەوە‌و هەڵوێست وەربگرێت‪.‬‬ ‫‪-5‬پێویستە چەند وەاڵمێكی‬ ‫جیاواز بۆ پ��رۆژەك��ەی دەس��ەاڵت‬ ‫ئ��ام��ادە بكرێت‪ ،‬دوور ل��ەو سێ‌‬ ‫ئۆپشنەی كە دەسەاڵتی سیاسیی‬ ‫داویەتی بە ئۆپۆزسیۆن لە چەپەوە‬ ‫بۆ راست‪ ،‬بەو مانایەی لە بەڵێ‬ ‫ وە تاكو نا‪ ،‬راپرسییەك بكەین‬‫لەمەڕ ئەم وەاڵمانە‪ ،‬با هاواڵتیی‌و‬ ‫شەقام خۆیان بڕیار ب��دەن كام‬ ‫ئۆپشنەیان دەوێت‪.‬‬

‫چ بەهەشتێكیان‬ ‫خوڵقاندووە!!‬ ‫هەر لە سەرەتای دانوستانەكانی نێوان ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫دەسەاڵتەوە كە بە كۆبوونەوەی «پێنجقۆڵیی» ناسراوە‪،‬‬ ‫گەمەیەكی سیاسیی بەو كۆبوونەوانەوە دیار بوو‪ ،‬كە لەالیەن‬ ‫دەسەاڵتەوە پیادە دەك��را‪ ،‬وەك جۆرێك لە كاتكوشتن‪،‬‬ ‫باشترین نموونەیش پێشكەشكردنی پ��رۆژە بوو لەالیەن‬ ‫دەسەاڵتەوە بۆ ئۆپۆزسیۆن‪.‬‬ ‫هەرچەند لە سەرەتاوە هۆشداریی درایە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫لە كۆبوونەوەی لەم كاتەدا لەگەڵ دەسەاڵت‪ ،‬بەاڵم ئەمان‬ ‫بەشدارییان لەو كۆبوونەوەیە بەستەوە ب��ەوەی بەڵكو‬ ‫دەسەاڵت گەیشتبێتە ئەو قەناعەتەی هەنگاوی جدیی بنێت‬ ‫بۆ چاكسازیی‌و قەیرانەكان نەهێڵرێن‪ ،‬بەاڵم نەك ئەمەمان‬ ‫نەبینی‪ ،‬بە پێچەوانەوە بێهیواو نائومێدكەرانەیش بوو‪.‬‬ ‫دەكرێت ‌كۆبوونەوەی ئۆپۆزسیۆن لەگەڵ دەسەاڵتدا‪،‬‬ ‫بەبێ زەمینەسازیی‌و هێوركردنەوەی دۆخەكە‪ ،‬بە هەڵە‬ ‫بۆیان ئەژمار بكرێت‪ ،‬كە تا رادەیەكیش ناڕەزایی شەقامی‬ ‫لێكەوتەوە‪ ،‬ئەم هەڵەیەش ئەو كات زیاتر دەركەوت‪ ،‬دوای‬ ‫چوار كۆبوونەوەی نێوانیــــــان‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن لە رۆژی‬ ‫(‪)7/11‬دا‪ ،‬دانیشتنەكانی لەگەڵ دەسەاڵت هەڵپەسارد‪ ،‬بە‬ ‫وتەی خۆیان «تا ئەو كاتەی زەمینەسازیی دەكرێت››‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبوو الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆ ‌ن هەر زوو لەوە تێبگەیشتنایه‪،‬‬ ‫«زەمینەسازیی» بە الی دەسەاڵتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا ئێستا‬ ‫ج��ۆره گەشبینییەكی بۆ دروس��ت ب��ووە ب��ەوەی خۆی بە‬ ‫براوە دادەنێت‪ ،‬لە بەرنامەیدا نەبووەو بۆ ئۆپۆزسیۆنی وەك‬ ‫سەرابێك لێ كردووە‪ ،‬چونكە كاتێك دەسەاڵت بە «هێز»‬ ‫توانی سەركوتی خۆپیشاندانەكان بكات‪ ،‬گەشبینیی ئەوەی‬ ‫بۆ دروست بوو دەتوانێت ئیرادەی جەماوەریش كۆنترۆڵ‬ ‫بكات‪ ،‬بۆیە بە نیازی كاتكوشتن‌و كپكردنەوەی دەنگی‬ ‫شەقام‌و ئۆپۆزسیۆنەوە هاتە نێو دانوستانەكانەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوەیش خەیاڵێكە‌و دەسەاڵت هەرگیز پێی ناگات‪.‬‬ ‫تاكە بەرهەمی كۆبوونەوەی پێنجقۆڵی‌و ئەوەی لێیەوە‬ ‫فێری بووین‪ ،‬ئەو كۆمیدیا سیاسییە بوو كە دەسەاڵت نیشانی‬ ‫داین‪ ،‬ئەویش خستنە رووی پڕۆژەیەك بوو بۆ چاكسازیی‌و‬ ‫وەك ده‌ستکه‌وتێکیش بە خەڵكیان فرۆشتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا‬ ‫رەنگە هەر ئەوانەی ئەو پرۆژەیەیان نووسیوە‪ ،‬هێندەی ئەوە‬ ‫باوەڕیان پێی نەبێت كە لە ئەرزی واقیعدا كاری لەسەر بكرێت‪،‬‬ ‫رەنگە بیانەوێت شەڕی پرۆژەی الیەنەكانی ئۆپۆزسیۆنی پێ‬ ‫بكەن‌و ئەو الیەنانە لێك دوور بخەنــــەوە‪ ،‬ئا لێرەوە دەسەاڵت‬ ‫پێمان دەڵێت؛ سەرقاڵكردنی رای گشتیی بە پرۆژەكەوه‌‪،‬‬ ‫بێبایەخكردنی پرۆژەكەی ئۆپۆزسیۆن‌و كپكردنەوەی دەنگی‬ ‫ناڕەزایی شەقام‌و تەنیا قبووڵكردنی پ��رۆژەی «خۆم»‪،‬‬ ‫سیمبولی كۆبوونەوەكانه‌و ئۆپۆزسیۆن دەبوو زووتر لەمە‬ ‫تێبگات‪ ،‬دەبوو لەوە بگەیشتایە دەسەاڵت چ بەهێشتێكمان‬ ‫پێ دەفرۆشێتەوە‪ ،‬لەكاتێكدا هەر خۆی چ وێرانە‌و دۆزەخێكی‬ ‫بۆ خوڵقاندووین‪ ،‬چ كارەساتێكە بە دەستێك پڕۆژە‬ ‫دەنوسێتەوە‌و بە دەستێكیش دەیسووتێنێت‪ ،‬وەكچۆن‬ ‫حیزبە دەسەاڵتدارەكانی ئەم هەرێمە لە بەغدا‌و دەرەوە وەها‬ ‫خۆیان وێنا كردووه‌‪ ،‬دارعەسای چارەسەركردنی كێشەكانی‬ ‫نێوان الیەنەكانی بەغدا‌و لێكنزیكردنەوەیانن‪ ،‬تا رادەی‬ ‫سازشكردن لەسەر مافەكانی كورد‪ ،‬بەاڵم نیو هێندەی‌‬ ‫ئەوە‪ ،‬ئەم هەڵوێستەیان لەناوخۆدا بوونی نییە‌و بەردەوام‬ ‫الیەنێكی ئامادەبووی ئاڵۆزییەكان بوون‌و كلیلێكی ونن بۆ‬ ‫چارەسەر‌كردنی كێشەكان‪.‬‬ ‫سەیر ل��ەوەدای��ە‪ ،‬هەفتەیەك بەر لە هەڵپەساردنی‬ ‫كۆبوونەوەیان لەگەڵ دەسەاڵت لەالیەن ئۆپۆزسیۆنەوە‪،‬‬ ‫جەعفەر ئیبراهیم‪ ،‬ئەندامی مەكتەبی سیاسیی پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬هەنگاوەكانی بەڕێوەچوونی‬ ‫كۆبوونەوەكانی بە سەركەوتووانە وەسف كرد‌و وتی‪« :‬ئەو‬ ‫مەسافە كیلۆمەترییەی لەنێوان ئێمە‌و ئۆپۆزسیۆندا هەبوو‪،‬‬ ‫ئێستا بووەتە مەترێك»‪ ،‬بەاڵم بڕیارەكەی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئ��ەو مەسافە كیلۆمەترییەی وەك ئاوێنەیەك پیشان‬ ‫داین كە لە نێوانیاندا هەیە‪ ،‬سەیرتر لەوەیش لێدوانی‬ ‫مەكتەب سیاسییەكی یەكێتی بوو لەبارەی بڕینەوەی‬ ‫بودجەی ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬وتی؛ الساریكردن‌و داواكاریی بۆ‬ ‫هەڵوەشاندنەوەی حكومەت‪ ،‬لەالیەن حكومەتیشەوە ئەو‬ ‫ی بەدوادا دێت‪ ،‬لەمەوە نیازی دەسەاڵت روونە‌و‬ ‫هەڵوێستە ‌‬ ‫هەرشتێك دژ بە بەرژەوەندیی خۆی بزانێت‌و پێچەوانەی‬ ‫بۆچوونەكانی بێت‪ ،‬بەو شێوەیە لێی دەڕوانێت‪ ،‬ئەمە ئەو‬ ‫پەیامەیە دەس��ەاڵت دەمێكەیە داویەتی بەگوێماندا‪ ،‬كە‬ ‫دروشمی بێكردار‪ ،‬ئااڵهەڵگری چاكسازیی ئەوانە‪ ،‬بۆیە پاش‬ ‫هەڵپەساردنی كۆبوونەوەكانیش كە لە ئێستادا هەڵوێستێكی‬ ‫ئیجابییەو باشترە ل��ەوەی كاتی زیاتر بە فیڕۆ بدرێت‪.‬‬ ‫دەبێت ئۆپۆزسیۆن هەنگاوەكانی دواترمان پیشان بدات‌و‬ ‫روونی بكاتەوە ئەجێندایان چییه‪ ،‬چونكە ئەمجارە خەڵك‬ ‫چاوەڕوانی ئۆپۆزسیۆنیش ناكات‌و بە پاڵنەرێكی دەرەكی‪،‬‬ ‫وەك رووخانی یەكێك لە دیكتاتۆرەكانی ناوچەكە‪ ،‬بڕیاری‬ ‫خۆیان دەدەن‪ ،‬بەجۆرێك كە كاریگەرییەكەی چاوەڕواننەكراو‬ ‫دەبێت‪.‬‬

‫‪www.rozhnama.net‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪ :‬مه‌م بورهان قانع‬

‫کارگ َي ِريی‌و ريکالم‌و ئاگاداريى‪:‬‬

‫ناونيشان‪:‬‬

‫‪info. rozhnama@gimail.com‬‬ ‫‪riklam.rozhnama@gimail.com‬‬

‫سل َيمانی‪ :‬زه‌رگه‌ت ‌ه ‪ -‬گردی زه‌رگه‌ته‌‪.‬‬ ‫کؤمپانيای وشه‬

‫‪07480121144 - 07701203949‬‬

‫دابه‌شکردن‪:‬‬

‫کؤمپانيای پةيپه‌ر‬

‫‪07708649210‬‬ ‫‪07504483631‬‬

‫ذمارة (‪ )643‬سيَشةممة ‪2011/7/19‬‬ ‫بەختیار شارەزووری‬

‫بزووتنەوەی‬ ‫گۆڕان‪..‬‬ ‫دروشم‌و متمانەبوون‬ ‫لەدونیادا‪ ،‬هەموو رێكخراو‌و حیزبێك‪ ،‬لەژێر‬ ‫كۆمەڵیك دروشمدا كار دەكات كەباگراوندی‬ ‫ئەم دروشمانە‪ ،‬كۆمەڵێك ئامانج هەڵدەگرێت‬ ‫كە لە بەرژەوەندیی هەموو تاكەكاندا بێت‪ ،‬بە‬ ‫هەموو دەنگ‌و رەنگە جیاوازەكانەوە‪ ،‬ماف‌و‬ ‫ئەركی هەمووی دیاریی دەكات‌و ئازادییەكان‬ ‫دەستەبەر دەكات‪ .‬لەم هەرێمەی خۆماندا‪،‬‬ ‫ئەگەر بە دروشم بێت‪ ،‬كەسێك نییە مافی‬ ‫تەواوی خۆی وەرنەگرتبێت‌‪ ،‬هەرێمێكی تەواو‬ ‫دیموكراسییە‌و دەسەاڵتەكان زۆر تەندروستن‌و‬ ‫یاسا سەروەرە‪ ،‬بەاڵم ئایا لەڕووی كردارەوە‪،‬‬ ‫وایە؟ ئەمە پرسیارەكەیە‌و هەموومان باش‬ ‫دەزان��ی��ن ك��ە هەقیقەتی پراكتیزەبوونی‬ ‫دروش��م��ەك��ان‪ ،‬وەك الشەیەكی م���ردووە‪،‬‬ ‫بەردەوام كۆبوونەوە‌و دروشمەكان‪ ،‬وێنەیەكی‬ ‫تەواو گاڵتەجاڕییان داوەتە دەرەوەی خۆی‪،‬‬ ‫بە دیوێكی تردا‪ ،‬هەموو تاكێك دەزانێت‪ ،‬ئەو‬ ‫پارەیەی بۆ نووسینی دروشمەكان سەرف‬ ‫دەكرێت‪ ،‬دیسانەوە بەهەدەردانی سامانی‬ ‫گشتییە‌و جۆرێكە لەوەی كورد پێی دەڵێت‪:‬‬ ‫(درۆی شاخدار)‪.‬‬ ‫ئەم دوو حكومەتەی پارتی‌و یەكێتی‪،‬‬ ‫هێندە ب��ە پ���ڕۆژە‌و دروش���م‌و كۆبوونەوە‬ ‫دەوڵەمەندە‪ ،‬ئەگەر نیوەی ئەوە كرداری‬ ‫هەبوایە‪ ،‬ئێستا لەدۆخێكی ت��ردا بووین‪،‬‬ ‫پارتی‌و یەكێتی چوارچێوەیەكیان بۆخۆیان‌و‬ ‫بۆ حكومەت دروس��ت��ك��ردووە‪ ،‬كە رادەی‬ ‫متمانە چووەتە ژێر سفر‌و تا ئاستێك هەموو‬ ‫تاكێك دەیەوێت لەم هەرێمە هەڵبێت‪ .‬لە‬ ‫دوای دروستبوونی بزووتنەی گۆڕانەوە‪ ،‬تا‬ ‫ئاستێكی ب��اش‪ ،‬دروشمەكان بوونە جێی‬ ‫ب���اوەڕی تاكەكان‪ ،‬ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان‪،‬‬ ‫كۆمەڵێك دروشمی هەڵگرت كە توانیی‬ ‫راستگۆیانە كار بۆ جێبەجێكردنیان بكات‌و‬ ‫تا ئەم ساتەوەختە‪ ،‬بەردەوامە لەسەری‌و‬ ‫ل��ەم��ەوە تائێستا ك��ە گ���ۆڕان بەشداریی‬ ‫دەسەاڵتی نەكردووە‪ ،‬گەورەترین فشاری‬ ‫بۆ سەر دەس��ەاڵت دروستكردووە‪ ،‬لێرەوە‬ ‫ب��ا بپرسین‪ ،‬ئایا ب��زووت��ن��ەوەی گ��ۆڕان‪،‬‬ ‫دەتوانێت بەردەوام بێت تا دەسەاڵت ناچار‬ ‫بێت‪ ،‬دروشمەكانی بكات بە كردار؟ ئێستا‬ ‫بزووتنەوه‌ی گ��ۆڕان‌و یەكگرتوو‌و كۆمەڵ‪،‬‬ ‫بەرەیەكی ئۆپۆزسیۆنیان پێكهێناوە‌و لە‬ ‫قۆناغی دانوستاندن‌و گفتۆگۆدان تا بتوانرێت‬ ‫بەشداریی حكومەتێكی بنكەفراوانی كاتیی‬ ‫بكەن‌و زەمینەسازیی بكرێت بۆ هەڵبژاردنێكی‬ ‫پێشوەخت‪ ،‬تا بتوانرێت پارتی‌و یەكێتی ناچار‬ ‫بكرێن‪ ،‬لە حیزبی فراوانخوازیی سەربازیی‌و‬ ‫بازرگانەوە‪ ،‬بگۆڕدرێن بۆ حیزبی مەدەنیی‌و‬ ‫پشت بە سندووقەكانی دەنگدان ببەسترێت‌و‬ ‫تاكە وەرەق���ەی دەستی هەموو حیزب‌و‬ ‫رێكخراوەكان‪ ،‬خزمەتكردن بێت بە هاواڵتییان‪،‬‬ ‫تا بتوانن لەڕێی دەنگەوە‪ ،‬دەسەاڵت مسۆگەر‬ ‫ب��ك��ەن‌و ل��ەب��ری رف��ان��دن‌و چ���ەك‌و پ��ارە‪،‬‬ ‫بگەڕێنەوە بۆ دەنگی هاواڵتی‪ ،‬تا هاواڵتی‬ ‫سەنتەری گۆڕانی دەسەاڵتەكان بێت‪ .‬ئێستا‬ ‫بزووتنەوەی گ��ۆڕان‪ ،‬وەك بزووتنەوەیەكی‬ ‫بێچەكی مەدەنیی‪ ،‬توانیی متمانە بگه‌ڕێنێتەوە‬ ‫ب��ۆ دروش����م‌و ه��ی��وای��ەك��ی راستگۆیانەو‬ ‫پەیمانی كۆمەاڵیەتی بگه‌ڕێنێتەوە‌و وەالئی‬ ‫هاونیشتمانی زیندووبكاتەوە‪ ،‬ئەمە لە‬ ‫قۆناغی ئۆپۆزسیۆنبووندا‌و ئێستا لەبەردەم‬ ‫قۆناغێكدایە كە بەرامبەری ناچاری راستگۆیی‬ ‫بكات‌و بیخاتە ن��او چ��وارچ��ێ��وەی حیزبی‬ ‫مەدەنییەوە‌‪ ،‬ئەمەش لە دروشمەكانیاندا‬ ‫هەیە‪ ،‬چۆن توانیی ژینگەیەك بۆ هەموو‬ ‫دەنگ‌و رەنگ‌و بۆچوونەكان دروست بكات‌و‬ ‫هاونیشتمانیبوون دروست بكات‪ ،‬هەرواش‬ ‫هەمان ژینگە بۆ دەسەاڵت دروست بكات‌و‬ ‫بیسەلمێنێت كە دەس��ەاڵت بۆ رێكخستن‌و‬ ‫خزمەتكردنی كۆمەڵگایە‪ ،‬ن��ەك دەستە‌و‬ ‫خێڵ‌و ن��اوچ��ەی��ەك‪ ،‬دروش��م��ەك��ان ب��ەرەو‬ ‫ئ��اراس��ت��ەی متمانە ب��ەرێ �ت‌و ل��ەن��اوەوە‌و‬ ‫لەدرەوەی دەسەاڵت‪ ،‬دەتوانێت پابەند بێت‬ ‫بە دروشمەكانییەوە‌و بەرامبەریش ناچار بكات‬ ‫كە واز لە چەك‌و پارە‌و بە كااڵكردنی هاواڵتی‬ ‫بهێنێت‌و دەوڵەتی یاساو سیستم دابمەزرێنن‪،‬‬ ‫تا واڵت نەبێتە بتخانەیەك‌و پڕی بكەن لە بتی‬ ‫سەرۆكەكان‌و ئێمەش ببینە كۆیلە‪.‬‬ ‫بزووتنەوی گۆڕان‪ ،‬كەوتووەتە بەردەم‬ ‫پرسیارێكی چارەنووسسازەوە‪ :‬ئایا دەتوانێت‬ ‫لەنێوان دروشم‌و متمانەبووندا‪ ،‬پارێزگاریی‬ ‫لە پێگە‌و تابەتمەندێتیی خۆی بكات وەك‬ ‫پێشووتر؟ ئەم پرسیارە‪ ،‬بۆ كۆمێنتەكان‬ ‫جێدەهێڵین‪.‬‬ ‫‪sharazwri@gmail.com‬‬

‫‪nawxo.rozhnama@yahoo.com‬‬

‫هێزی سێیەم؛ لەنێوان ئۆپۆزسیۆن‌و دەسەاڵتدا‬ ‫ئەمین جاف‬ ‫دوای راگ��ەی��ان��دن��ی پ��ڕۆژەک��ەی‬ ‫دەس�����ەاڵت‪ ،‬ل��ە چاوپێکەوتنێکی‬ ‫تەلەفزیۆنیدا‪ ،‬ئەندامێکی مەکتەبی‬ ‫سیاسیی یەکێتی‪ ،‬رایگەیاند‪« :‬ئەوان‪،‬‬ ‫ب��ەدڵ��ف��راوان��ی��ی��ەوە داوا ل��ە پسپۆڕو‬ ‫ش���ارەزای���ان‌و رۆش��ن��ب��ی��ران دەک���ەن‪،‬‬ ‫هەڵسەنگاندن‌و نرخاندن بۆ ه��ەردوو‬ ‫پ��ڕۆژەک��ەی دەس���ەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بکەن‌و بە وی��ژدان��ەوە ب���ەراوردی بۆ‬ ‫بکەن»‪ ،‬ئەمە داخوازییەکی باشە‌و‬ ‫هەڵوێستێکی دیموکراتییە‪ ،‬بەاڵم لێرەدا‬ ‫پرسیارەکە ئەوەیە؛ ئایا دەسەاڵت‪ ،‬گوێ‌‬ ‫لە راوبۆچوون‌و رەخنەو پێشنیازەکانی‬ ‫خەڵک دەگرێت؟‪ ،‬یاخود هەڵسەنگاندنی‬ ‫خەڵک بۆ ئەو دوو پڕۆژەیە الی ئەوان‪،‬‬ ‫هەر وەک باسیش نەکرابێت وایە!‪ ،‬باشە‪،‬‬ ‫بۆ دەبێت دەس��ەاڵت‪ ،‬بە چاوی نەیار‬ ‫تەماشای نووسەران‌و رووناکبیران بکات‪،‬‬ ‫بۆ وەک بەشێک لە هێزی گەشه‌پێدانی‬ ‫ئەم واڵتە‪ ،‬تەماشا نەکرێن!‬ ‫ک���ە پ�����ڕۆژەک�����ەی دەس�����ەاڵت‬ ‫دەخوێنیتەوە‌و ئەو هەموو ئاماژەکردنە‬ ‫بۆ کارەکانی حكومەت‌و وردەکارییەکانی‬ ‫دەکات‪ ،‬سەرنجت بۆ ئەوە رادەکێشێت‬ ‫کە ئەمە پێچکردنەوەیە (االلتفاف)‬ ‫ب������ەدەوری پ�����ڕۆژەی چ��اک��س��ازی��ی‬ ‫کوردستاندا‪ ،‬چونکە هیچ ئاماژەیەکی‬ ‫ریشەیی ب��ۆ چاکسازیی سیاسیی‬ ‫ل��ە پ����ڕۆژەک����ەدا‪ ،‬ب���ەدی ن��اک��رێ�ت‌و‬ ‫بەپێچەوانەوە‪ ،‬ئەم پڕۆژەیە‪ ،‬ئاماژەیە بۆ‬ ‫ئەوەی کە دەسەاڵت لە بەرنامەی کاری‬ ‫حکومەتەکەیدا سەرکەوتوو نەبووە‪ ،‬ئەم‬ ‫پڕۆژەیەش‪ ،‬شیکردنەوەو چارەسەری‬ ‫ئیدارییە بۆ کارەکانی حکومەت‪ ،‬نەک‬ ‫چاکسازیی سیاسیی‪ ،‬نموونەش بۆ ئەم‬ ‫راستییە‪ ،‬ئەوەیە کە ئەوان گلەیی لە‬ ‫ئۆپۆزسیۆن دەکەن‌و دەڵین‪( :‬لەماوەی‬ ‫راب����ردوودا‪ ،‬ئەگەر ئێوە هاوکارمان‬ ‫بوونایە‪ ،‬سەرکەوتووتر دەبووین!)‪.‬‬ ‫ئەو سێ ئەلتەرناتیڤەی خراونەتە‬

‫رژێمـــــــــــــــــی بەعس‪ ،‬بە بەرنامە‬ ‫خ��ۆی ئامادەکردبوو بۆ رەفزکردنی‬ ‫پڕۆژەکەی سەرکردایەتیی ک��ورد‪ ،‬بۆ‬ ‫ئ��ەوەی فەشەلی حیوارەکەش بخاتە‬ ‫ئەستۆی ئەوانەوە‪ ،‬بۆیە هەموو جارێک‬ ‫دووپاتی دەک��ردەوە کە ئەگەر لەگەڵ‬ ‫سەرکردایەتیی شۆڕشی کورددا نەگەینە‬ ‫ئاکام‪ ،‬ئەوا ئێمە‪ ،‬بەیانی (‪)١١‬ی ئازار‪،‬‬ ‫هەر جێبەجێ دەکەین!‬ ‫گریمان دەسەاڵت‪ ،‬خۆی بەتەنیا‪،‬‬ ‫یاخود بە رێکكەوتن لەگەڵ ئۆپۆزسیۆندا‬ ‫بڕیاری جێبەجێکردنی ئەو پڕۆژەی دا!‬ ‫لێره‌دا‪ ،‬مافی هەموو الیەکە‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫نووسەران‌و رووناکبیران کە ئەم پرسیارە‬ ‫ئاراستەی دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن بکەن‪:‬‬

‫بەردەستی ئۆپۆزسیۆن بۆ چارەسەری‬ ‫قەیرانەکە‪ ،‬هەرسێکی ل��ە فەلەکی‬ ‫هەردوو حیزبی دەسەاڵتدا دەسوڕێنەوە‪،‬‬ ‫هیچکام لەو سێ ئەلتەرناتیڤە‪ ،‬ناتوانێت‬ ‫وەک ئالییەت کار بۆ چاکسازیی بکات‪،‬‬ ‫بەتایبەت بۆ پڕۆژەکەی ئۆپۆزسیۆن‪.‬‬ ‫پڕۆژەکەی دەسەاڵت‪ ،‬دوورودرێژەو‬ ‫نەک کەموکووڕیی زۆرە‪ ،‬بەڵکو پڕە لە‬ ‫وردەکاریی ناپێویست‌و لە سەر ئاستی‬ ‫داخوازییەکانی ئەمڕۆی جەماوەر نییە‪،‬‬ ‫بەپێوەری گۆڕانکارییەکانی جیهان‌و‬ ‫ن��اوچ��ەک��ەش‪ ،‬ئ��ەو پ���ڕۆژەی���ە‪ ،‬هیچ‬ ‫گۆڕانکارییەکی بنچینەیی‌و ریشەیی‬ ‫لەسیستمی دەسەاڵتدا ناکات‪.‬‬ ‫ئ��ەو گۆڕانکارییانەی شەقامی‬ ‫ک��وردی��ی چ��اوەڕوان��ی��ان��ە‪ ،‬هاوشێوەی‬ ‫دەس���ەاڵت ل��ە پ��ڕۆژەک��ەی��دا‪ ،‬بەو‬ ‫گۆڕانکارییەکانی ناوچەکەن (گۆڕانکاریی‬ ‫دی��م��وک��رات��ی��ی‌و ب���ەرق���ەرارک���ردن���ی ه��ەم��وو داڕش���ت���ن���ەوە‪ ،‬ه��ی��چ ک��ون‌و‬ ‫ئازادییەکان)‪ ،‬بۆیە دەکرا ئەم پڕۆژەی قوژبنێکی دامودەزگاو بوارەکانی ئەم‬ ‫ئ���ەوان‪ ،‬بە (پ���ڕۆژەی لێپرسینەوەو حکومەتەو ئەم واڵتەی نەهێشتووەتەوە‬ ‫چ��اک��س��ازی��ی ئ���ی���دارەی ح��ک��وم��ەت) کە باسی چاکسازیی بۆ نەکردبێت‪.‬‬ ‫ناوببرایە‌و حەوت ساڵیش لەمەوبەر‪ ،‬باشە‪ ،‬ئەم کارە‪ ،‬کەی؟ چۆن؟ بەچی؟‬ ‫لەالیەن حكومەتەوە کاری بۆ بکرایە‪ ،‬بە چ ئالییەتێک؟ كێ هەڵدەسێت‬ ‫چونکە پڕۆژەکە لە (ئەلفەوە هەتا ب��ە جێبەجێکردنی‪ ،‬ل��ەژێ��ر سایەی‬ ‫یا)‪ ،‬باس لە کارو ئەرکە ئاساییەکانی هەمان دەس��ەاڵت‌و هەمان یاساکانی‬ ‫هاوپەیمانێتییە ستراتیژییەکەی ئەو دوو‬ ‫حکومەت‌و دامودەزگاکان دەکات‪.‬‬ ‫ل���ەوەاڵم���ی پ��رس��ی��ارێ��ک��ی ت���ردا‪ ،‬حیزبه‌دا؟‬ ‫لە مانگی راب��ردوودا‪ ،‬خەڵک لە‬ ‫ئەندامەکەی مەکتەبی سیاسیی یەکێتی‬ ‫دەڵێت‪ :‬ئەگەر لەگەڵ ئۆپۆزسیۆن چاوەڕوانی وەاڵمی دەسەاڵتدابوون بۆ‬ ‫نەگەینە نەتیجە‪ :‬ئەوا ئێمە پڕۆژەکەی پڕۆژەکەی ئۆپۆزسیۆن‌و لە ئێستادا‬ ‫خۆمان هەر جێبەجێ دەکەین! کەواتە بۆ دەبێت جەماوەر‪ ،‬بە (‪ )١٨٠‬پلە‪ ،‬روو‬ ‫داوا لە رووناکبیرو پسپۆڕو مامۆستایانی وەرگێڕێت بە ئاراستەی ئۆپۆزسیۆن‌و‬ ‫زانکۆ دەک��ەن‪ ،‬هەڵسەنگاندن بۆ ئەم چ���اوەڕوان���ی وەاڵم��ێ��ک��ی ت��ر بێت!‪،‬‬ ‫پ��ڕۆژەی��ە بکەن‪ ،‬م��ادام تۆ پێشەکی هاوکێشەیەکی زۆر سەیرە!‪ ،‬کەواتە‬ ‫بڕیاری جێبەجێکردنی پڕۆژەکەی خۆتت لەمەودوا میللەت‪ ،‬هەر لە چاوەڕوانی‬ ‫ئەمبەرەوبەرکردنی ئەو دوو پڕۆژەیەدا‬ ‫داوە؟‬ ‫ئ���ەو ت��ێ��ک��س��ت��ەی س�����ەرەوە‪ ،‬بێت!‪ ،‬بۆیە ئەگەر بێت‌و حیوارەکان‬ ‫ی��ادەوەری��ی��ەک��م وەب��ی��ردەخ��ات��ەوە درێژە پێ بدرێن‪ ،‬ئەوا شەقامی کوردیی‪،‬‬ ‫(هیوادارین کە ب��ەراورد نەبێت)‪ ،‬لە هەرگیز رێگا بەو ئەمبەرەوبەرە نادات‪.‬‬ ‫لەوانەش گرنگتر‪ ،‬ئاماژەنەکردنە بۆ‬ ‫بەیاننامەکەی (‪ )١١‬ئازاری (‪)١٩٧٠‬دا‪،‬‬

‫گفتوگۆو ئیحتیواكردنی‬ ‫شەقام_ ئۆپۆزسیۆن‬

‫پێشڕەو رەئوف‬

‫هێزێكی كارا دەركەوتووە‪ ،‬لە هەمان كاتدا لەم‬ ‫رێگەیەوە كە بەشداریپێكردنی ئۆپۆزسیۆنە لە‬ ‫دەسەاڵتدا‌و ئەو ئامانجەش بپێك ‌ێ كە النی كەم‬ ‫تاكو ماوەیەكی تر ئیحتیوای هەموو ئەو دەنگانە‬ ‫بكات كە لەسەر شەقام دروست بوون‌و دروست‬ ‫دەبن‪ ،‬بە واتایەك لە كۆتایی ئەو سیناریۆیەدا‪،‬‬ ‫ئەگەر بەو ئاراستەیەدا بڕوات كە دەسەاڵت‬ ‫دەیخوازێت‌‪ ،‬ئەوا ئەگەر بێت‌و تەوەرێكی هەبێت‬ ‫گفتوگۆكان‪ ،‬ئەوا ئەویش بۆ دەسەاڵتە‪ ،‬نەك‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬كە بە بڕوای زۆربەی چاودێرانی‬ ‫سیاسیی‪ ،‬لەوە زیاتر رووب��ەڕووی ئیختیاری‬ ‫سیاسیی خۆی دەبێتەوە‪ ،‬هیچی تر بەدەست‬

‫له‌ڕاستیدا ئه‌وه‌ی تاکو ئێستا ل ‌ه گفتوگۆی‬ ‫نێوان ده‌سه‌اڵت‌و ئۆپۆزسیۆن که‌وتووه‌ته‌وه‌‪،‬‬ ‫هیچ ئه‌نجامێکی ئیجابی هه‌ست پێناکرێت‌‪،‬‬ ‫ک ‌ه بووبێت ‌ه هۆی قانع کردنی شه‌قامی ناڕازی‬ ‫هه‌رێم‪ ،‬ئەگەر دەس��ەاڵت بە دیوێكدا وا بیر‬ ‫لە گفتوگۆ بكاتەوە؛ كە لە رێیەوە كێشەو‬ ‫ناڕەزاییەكانی خەڵكی شەقام هێورو خامۆش‬ ‫بكاتەوە‪ ،‬ئەوا بە دیوێكی دیكەدا‪ ،‬ئیحتیواكردنی‬ ‫هەردوو الیەنە بە شەقام‌و ئۆپۆزسیۆنەوە‪ ،‬بۆیە‬ ‫ئەركی ئۆپۆزسیۆنە كار بكات بە ئاراستەی‬ ‫كۆتاییهێنان بەو بەربەست‌و ئاستەنگە‪ ،‬كە‬ ‫لە ئایندەدا زامنی دیموكراسی‌و هەڵبژاردنێكی‬ ‫راستەقینەی ب ‌ێ خەوش ده‌هێنێتە ئاراوە‪ ،‬نەك‬ ‫ئەوەی دەس��ەاڵت لە رێی ئەو گفتوگۆیانەوە‬ ‫بیەوێت بە دەستی بهێنێت؛ كە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ناچار بكات بەوەی لە حكومەتدا بەشداریی پێ‌‬ ‫بكات‌و لەجیاتی رێكکەوتننامەی دوو قۆڵیی‪،‬‬ ‫رێکكەوتنی پێنجقۆڵیی دروست بكات‪ ،‬تاكو‬ ‫بازنەی رێكکەوتنی ستراتیجی دژ بە خەڵك‬ ‫ئەم گفتوگۆیە‬ ‫فراوانتر بكاتەوە‪ ،‬ئەمە لەكاتێكدا ئەگەر بۆ‬ ‫دەسەاڵت ئاسایی بێت‪ ،‬ئەوا بۆ ئۆپۆزسیۆن‬ ‫ئەركی داكۆكیكردنە لە مافەكانی خەڵك‌و‬ ‫تاقیكردنەوەیەكی‬ ‫چاودێریكردنە بەسەر حكومەتەوە‪ ،‬كە ئەمەیان‬ ‫كرۆك‌و ناوەرۆكی ئامانجی كاری ئۆپۆزسیۆنە‪،‬‬ ‫گرنگە‪ ،‬پێویستە‬ ‫بەتایبەتی بۆ ئێستا لە كوردستاندا‪ ،‬كە‬ ‫كەمئەزموون‌و لەسەرەتادایە‪ ،‬كە ئەگەر بە‬ ‫نەفەسێكی قوڵ‌و ژیرانەی ركابەر بەرامبەر‬ ‫ئۆپۆزسیۆن نەب ‌ێ‬ ‫بە دەس��ەاڵت بۆی نەڕوانێ‌‪ ،‬ئ��ەوا نەك هەر‬ ‫راستگۆیی خۆی دەخاتە ژێر پرسیارەوە‪ ،‬بگرە‬ ‫بە داوی دەسەاڵتەوە‬ ‫زیان بە ئەزموونی دیموكراسی‌و ئۆپۆزسۆنیش‬ ‫دەگەیەنێ‌‌و جارێكی تر كوردستان دەگەڕێنێتەوە‬ ‫بۆ بای بەڕە كۆن‪.‬‬ ‫ت كە ئەم گفتوگۆیە تاقیكردنەوەیەكی‬ ‫ئەوەی ئێستا بە روون‌و راشكاویی دیارە كەوا ناهێنێ ‌‬ ‫نزیکه‌ی دوو مانگ بەسەر گفتوگۆدا تێدەپەڕێ‌‌و گرنگە‪ ،‬پێویستە ئۆپۆزسیۆن نەب ‌ێ بە داوی‬ ‫یەك هەنگاو لە ئەنجامی گفتوگۆكان نەچووەتە دەسەاڵتەوەو ئەگەر بۆی كرا وەك داكۆكیكار‬ ‫پێشەوە‪ ،‬بەوەی كە دیارە دەسەاڵت چی لە لە كێشە رەواكانی خەڵك بمێنێتەوە‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫ئۆپۆزسیۆن داوا دەكات‪ ،‬كە ئەویش تەنیاو هەر جۆرە بەشدارییەك لە دەسەاڵتدا‪ ،‬سوودی‬ ‫تەنیا بەشداریپێكردنییەتی لە دەسەاڵتدا‪ ،‬تاكو بۆ ئۆپۆزسیۆن نابێت‌‪ ،‬زیاتر لەوەی بە زیانی‬ ‫لە رێیەوە بەتەواویی دای بماڵێت لە بەرگی ئەزموونی دیموكراسی‌و رۆڵی ئۆپۆزسیۆن لە‬ ‫ئۆپۆزسیۆنبوون‪ ،‬كە لەدوای (‪)7/25‬وە‪ ،‬وەك كوردستان تەواو دەبێت‌‪.‬‬

‫چاکسازیی سیاسیی‌و گۆڕینی سیستمی‬ ‫حوکمڕانیی وەک تەوەر‪ ،‬کە هۆکاری‬ ‫گشت قەیرانەکانە لە کوردستاندا‪،‬‬ ‫چونکە لە ساڵی (‪)٢٠١٢‬دا‪ ،‬لەوانەیە‬ ‫هەرێمی کوردستان‪ ،‬تاکە سیستمی‬ ‫ناوچەکەو خۆرهەاڵتی ناوەڕاست بێت لە‬ ‫شێوازی حوکمڕانیی سەرۆکایەتیدا‪...‬‬ ‫لە هەموو ت��ەوەرەک��ان��دا‪ ،‬ئاماژە‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەک���راوە بەپێی ی��اس��اک��ان‪،‬‬ ‫هەڵسوکەوت لەگەڵ بڕگەکاندا بکرێت‪،‬‬ ‫وەک؛ رێکخستنەوەی وەزارەتەکان‪ ،‬ئەم‬ ‫ئاماژانە بۆ پابەندبوون بە یاساکان‪،‬‬ ‫سڕکردنی گشت هەوڵەکانی چاکسازییە‪،‬‬ ‫نەک گۆڕانکاریی‪ ،‬بێئەوەی ئاماژە بۆ‬ ‫ئەو راستییە بکرێت کە کۆمەڵگای‬ ‫ک��وردی��ی‪ ،‬چەندەها ساڵە بەدەست‬ ‫ئەو یاسایانەوە دەناڵێنێت؛ کە لەژێر‬ ‫رەحمەتی سیستمی پەنجا بە په‌نجادا‪،‬‬ ‫بەپێی ویست‌و خواستی هەردوو حیزب‬ ‫داڕشتنیان بۆ کراوە‪ ،‬دەبێت جارێکی‬ ‫تر بگەڕێینەوە بۆ ژێر رەحمەتی هەمان‬ ‫ئەو یاسایانە‪.‬‬ ‫لەیەکێک لە بڕگەکاندا‪ ،‬باس لە‬ ‫پڕۆژەکەی بەڕێز تاڵەبانی دەکرێت‪،‬‬ ‫کە پێش سێ ساڵ لەمەوبەر‪ ،‬باس‬ ‫لە جیاکردنەوەی حیزب لەحکومەت‬ ‫دەک���ات‪ ،‬ئ��ەو پ��ڕۆژەی��ە‪ ،‬پێچەوانەی‬ ‫جێبەجێکردنەکەی‪ ،‬لە رووداوەکانی‬ ‫(‪)١٧‬ی شوباتدا‪ ،‬زۆر بە ئاشکرا‬ ‫رەنگیدایەوە‪ ،‬کە چۆن هێزەچەکدارە‬ ‫ج��ۆراوج��ۆرە حیزبییەکان‪ ،‬پەالماری‬ ‫خۆپیشاندەرانیان دا‪ ،‬ئیتر ئەم‬ ‫پڕۆژەیە‪ ،‬چۆن دەکرێت بە بەشێک لە‬ ‫بنەمای چاکسازیی؟!‬ ‫ه�����ەرچ�����ی پ������ڕۆژەک������ەی‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیشە‪ ،‬دەکرێت بە پڕۆژەیەکی‬ ‫(ش��ەرم��ن) ن��او ببرێت‪ ،‬چونکە زۆر‬ ‫کەموکورتیی تیدا بەدیدەکرێت‪ ،‬لەوانە؛‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬زۆر شەفاف نەبوو لە‬ ‫پڕۆژەکەیدا‪ ،‬هەروەها بە راشاکاویی‬

‫ئاماژەیان بۆ ئەو گۆڕانکارییە سیاسییە‬ ‫بنچینەیی‌و ریشەییانە نەکردووە؛ کە‬ ‫دەبێت سیستمی حوکمڕانیی لە واڵتدا‬ ‫بگۆڕێت‪ ،‬هەروەها شەفاف نەبوون بۆ‬ ‫راگەیاندنی ئاکامی ئەو چوار کۆبوونەوە‬ ‫یەک لەدوای یەکەی ئەوان‌و دەسەاڵت‪.‬‬ ‫ئۆپۆزسیۆنیش‪ ،‬وەاڵم���ی ئەم‬ ‫رەخنانە ب��ەوە دەدات��ەوە کە ئ��ەوان‪،‬‬ ‫دەیانەوێت بارودۆخەکە بەرەو ئاڵۆزیی‬ ‫نەڕوات‪ ،‬چونکە ئەوان دڵنیان لەوەی‬ ‫ب��اس��ک��ردن ل��ە گ��ۆڕی��ن��ی سیستمی‬ ‫حوکمڕانیی لە کوردستاندا‪ ،‬بە ‌هێزی‬ ‫ه��ەردوو دەس��ەاڵت وەاڵم��دەدرێ��ت��ەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەم مەسەلەیە لەالی شەقامی‬ ‫کوردیی‪ ،‬رەنگدانەوەی بە جۆرێکی ترەو‬ ‫شەقام باکی لە هەڕەشەی دەسەاڵت‬ ‫نییە‪ ،‬لەبەرئەوە ئەم هەڵوێستە‪ ،‬دەبێت‬ ‫بە خاڵێکی بێهێزیی بۆ ئۆپۆزسیۆن!‪.‬‬ ‫ئ��ەوەی م��اوە بیڵێین‪ ،‬ئەوەیە‪:‬‬ ‫دوای روونبوونەوەی ئەم تەمومژەی‬ ‫لە ئاکامی رووداوەکانی دوای (‪)١٧‬ی‬ ‫شوبـــــاتەوە باڵی بەسەر کوردستاندا‬ ‫کێشاوە‪ ،‬دوای ئەم بارودۆخە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫ئۆپۆزسیۆن نەتوانێت ئامانجەکان‬ ‫وەدیبهێنێت‪ ،‬ئەوا هێزی سێهەم کە‬ ‫شەقامە‪ ،‬وەک مافێکی شەرعیی خۆی‬ ‫دادەبەزێتە گۆڕەپانی ملمالنێکانەوە‪،...‬‬ ‫چونکە ل��ەم��ەودوا ش��ەق��ام‪ ،‬رێگا بە‬ ‫بەردەوامبوونی ئەو قەیرانە ن��ادات‪،‬‬ ‫سەلماندن بۆ ئەم راستییەش‪ ،‬ئەو‬ ‫شۆڕشە دیموکراتییەی ئێستای جیهانی‬ ‫عەرەبییە کە هەتا ئەمڕۆش‪ ،‬هیچ هێزو‬ ‫حیزبێك مافی ئەوە بەخۆی نادات‪،‬‬ ‫ئیدعای خاوەنداریی‌و سەرکردایەتیی‬ ‫ئ����ەو ش���ۆڕش���ە ب���ک���ات‪ ،‬ب��ەڵ��ک��و‬ ‫بەرەنگاربوونەوەکە لەالیەنە گشت‬ ‫چین‌وتوێژە جیاجیاکانی کۆمەڵگای ئەو‬ ‫واڵتانەوەیە؛ بە هەمئاهەنگیی لەنێوان‬ ‫گشت هێزە گۆڕانخوازەکاندا‪.‬‬

‫گفتوگۆكان بەرەو كوێ‌؟‬

‫سەیفەدین مەنمی‬

‫سه‌رباری هه‌ڵپه‌ساردنی کۆبوونه‌وه‌کان له‌الیه‌ن‬ ‫ئۆپۆزسیۆنه‌وه‌‪ ،‬ئاڕاستەی كۆبوونەوە پێنجقۆڵییەكەی‬ ‫دەسەاڵت‌و ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬بە ئاراستەیەك دەكشێن كە‬ ‫نائومێدیی‌و ب ‌ێ هیوایی ل ‌ێ بكەوێتەوە‪ ،‬هەردووالشیان‬ ‫پ���رۆژەی تایبەتی خ��ۆی��ان ه��ەی��ەو بەبۆچوونی‬ ‫هەردووالشیان؛ سەرجەم پرۆژەو پاكێجەكانیان لە‬ ‫بەرژەوەندیی بااڵی كۆمەڵگای كوردییە‪.‬‬ ‫سەیر ل��ەوەدای��ە دەسەاڵتی كوردیی نزیكەی‬ ‫(‪)20‬ساڵە لە دەسەاڵتی بەڕێوەبردنی واڵتدایە‪،‬‬ ‫كەچی نادادپەروەریی بەردەوامەو مافەكانی مرۆڤ‬ ‫پێشێل دەك��رێ�ن‌و ئازادییەكانی زەوت دەكرێن‌و‬ ‫شەفافییەت‌و راستگۆیی لە خەرج‌و داهاتی واڵتدا‬ ‫نادیارو تەمومژاوییە‪ )20( ،‬ساڵە دەسەاڵتەكان لە‬ ‫سەرجەم دەزگاكانی حكومەتدا لەالیەن هەردوو‬ ‫حیزبەوە پلەو پایەكان ق��ۆرخ دەكرێت‌‌و سامانە‬ ‫نیشتمانیی‌و نەتەوەییەكان دەكرێن بەژێر بەڕەوەو لە‬ ‫ێ دەكرێن‪ ،‬كەچی تازە بە‬ ‫ژوورە تاریكەكاندا تاووتو ‌‬ ‫تازە دەسەاڵت پرۆژەی چاكسازیی دەخاتە بەردەم‬ ‫ئۆپۆزسیۆن‪ ،‬كە ئەمە لەبەردەم ئۆپۆزسیۆنێكی‬ ‫شەقامگەراو ب ‌ێ چەكدا شتێكی نامۆیە‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫پرۆژەكانی خۆی بخاتە بەردەم ئۆپۆزسیۆن! باشە‬ ‫ئەگەر ئەو پرۆژانە نیەتی چاكسازییان تێدا بێ‌‌و‬ ‫خۆیان لە راستییەكان نەدزنەوەو بەرژەوەندییە‬ ‫بااڵكانی كۆمەڵگایان لەخۆ گرتبێت‪ ،‬چ پێویست بە‬ ‫تاووتوێی ئۆپۆزسیۆن دەكات‌و كاتی پ ‌ێ ببرێتە سەر؟‬ ‫لەڕاستیدا‪ ،‬پێچەوانەكەی راستە‪ ،‬كە ئۆپۆزسیۆن‬ ‫پ��رۆژەی چاكسازیی هەبێ‌‌و داوای جێبەجێكردنی‬ ‫لە دەس��ەاڵت بكات‪ ،‬خۆ ئۆپۆزسیۆنی كوردیی‬ ‫بەرەیەكی چەكداریی‌و جەنگیان لە دژی دەسەاڵت‬ ‫ت (هودنە)یان بۆ‬ ‫نەكردووەتەوە‪ ،‬كە مەرجی ئاگربەس ‌‬ ‫دانابێت‪ ،‬ئۆپۆزسیۆن بە هەرس ‌ێ باڵەكەیەوە نوێنەری‬ ‫جەماوەری شەقامن‪ ،‬نەك بەرەی جەنگ‌و كوشتار‪.‬‬ ‫بە بڕوای من‪ :‬رەنگە ئەمەش جۆرێك بێت لە خۆ‬ ‫خەریككردن‌و خۆ دواخستنە لە بەڕێوەبردنی كاتدا‪،‬‬ ‫بە مەبەستی ئارامكردنەوەی بارودۆخی شەقام‌و‬ ‫كاڵكردنەوەی داواكارییەكانی شەقام‪ ،‬دەسەاڵت‬ ‫وا دەخوازێت لە ئۆپۆزسیۆن بەشداریی حكومەت‬ ‫بكات‪ ،‬رەنگە هۆكاری تایبەتی خۆی هەبێت لە الیەن‬ ‫دەسەاڵتەوە‪ ،‬كە زیرەكانە بیریان ل ‌ێ كردووەتەوە‪،‬‬ ‫ئەویش هۆكاری دابڕینی ئۆپۆزسیۆنە لە شەقام‌و‬

‫جەماوەری خۆپیشاندەری سەرا ئازادەكان‌و هەوڵدان‬ ‫بۆ درز خستنە نێوانیانەوە‪ ،‬هه‌روه‌ک چۆن شەقام‬ ‫بەشداریی ئۆپۆزسیۆن لە دەسەاڵتێكی لەم جۆرە‬ ‫رەتدەكاتەوە‪ .‬بەڕای من؛ بەشداریی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫لەم دەسەاڵتەدا‪ ،‬بەناوی حكومەتی بنكەفراوان‪،‬‬ ‫چارەنووسی لە چارەنووسی كەمینەو زۆرینەكەی‬ ‫پەرلەمان‌و ئیئتیالفە كوردییەكان باشتر نابێت‪،‬‬ ‫كە بەشداربوو دەب ‌ێ سبەین ‌ێ ملكەچی زۆرینەی‬ ‫وەزارەت��ەك��ان بێ‌‌و هەمان مێژووی ناو پەرلەمان‬ ‫دووبارە دەبێتەوە‪.‬‬ ‫هۆكاری دووەم‪ ،‬هەوڵدانی دەسەاڵتە لەڕێگای‬ ‫بەشداریكردنی ئۆپۆزسیۆن لە حكومەت‪ ،‬بۆ‬ ‫سڕینەوەی یەكجارەكیی ئۆپۆزسیۆن‌و دابڕینیانە‬ ‫لە كۆبەندی شەقام‪ ،‬چونكە دەس��ەاڵت دەزانێت‬ ‫بەم شێوازە كەلێن دەخاتە نێوانیان‌و لەیەكیان‬ ‫دەترازێنێت‪.‬‬ ‫بۆیە‪ ،‬دەبێت ئۆپۆزسیۆن زیرەكانەتر لە‬ ‫دەسەاڵت‪ ،‬بیر لە چارەنووسی خۆی‌و داواكانی شەقام‬ ‫بكاتەوەو نەچێتە ژێر باری ئەو داوایەی دەسەاڵت‌و‬ ‫سەرسەختانە پ ‌ێ لەسەر داواكانی كۆمەڵگە دابگرێت‌و‬ ‫جارێكی تر‌و لە خوڕگەیەكی تردا نەكەوێتە تۆڕی‬ ‫راوچییەكانەوە‌و دەستەمۆ نه‌کرێت‌و نه‌کرێت ‌ه هاوبەشی‬ ‫دەسەاڵتێكی گەندەڵ‪.‬‬ ‫پێداگرتنی ئۆپۆزسیۆن لەسەر داوا رەواكانی‬ ‫خەڵكی كوردستان‪ ،‬دەبێتە سەنگی مەحەك بۆ‬ ‫پووچەڵكردنەوەی خەونەكانی دەسەاڵت‌و راگرتنی‬ ‫هاوكێشەی خۆیان لە كۆبوونەوەكاندا‪.‬‬ ‫ئەگەر دەس���ەاڵت نیەتی پ��اك ب��ێ‌‌و بیەوێت‬ ‫چاكسازیی لە هەموو بوارەكانی ژیانی كۆمەڵگەدا‬ ‫بكات‪ ،‬دەبێت پابەندی پاكێجەكانی ئۆپۆزسیۆن‬ ‫بێت‌و بەرژەوەندیی شەقام‌و جەماوەر لەبەرچاو‬ ‫بگرێت‪ ،‬بەاڵم ئەوەی مایەی نیگەرانییە؛ هەرسێ‌‬ ‫سەرۆكایەتییەكەی كوردستان‪ ،‬هەتاكو ئێستا‪،‬‬ ‫نەیانتوانیوە داوا سەرەتاییەكانی خەڵكی كوردستان‬ ‫جێبەجێ بكەن‪ ،‬كە دەستگیركردنی بكوژان‌و‬ ‫برینداركەرانی خۆپیشاندەران‌و دادگاییكردنیانە‪...‬‬ ‫كەواته‌‪ :‬بەشداریی ئۆپۆزسیۆن لە دەسەاڵت‪ ،‬واتا‬ ‫خنكاندنی دەنگی شەقام‪ ،‬واتا رازیبوون بە هاوبەشی‬ ‫لە گەندەڵیدا‪ ،‬واتا خەفەكردنی دەنگە ئازادەكان‌و‬ ‫بۆ هەمیشە سڕینەوەی سەرا ئازادەكانی كوردستان‪.‬‬

‫ڕامیار مەحمود و توانا ئەمین میوانی «كلتوور»ن‬

‫‪16‬‬

‫قاوەخانەی كلتووری لەژێر ناونیشانی‬ ‫(پیاسەیەك پێكەوە‪ ...‬پیاسەیەك بەتەنیا)‪،‬‬ ‫ئێوارەیەكی دەقخوێندنەوە بۆ ڕامیار مەحمودو‬ ‫توانا ئەمین ساز دەك��ات‪ ،‬سەعات‬ ‫(‪)7‬ی ئێوارەی ڕۆژی پێنجشەممە‬ ‫‪.2011/7/21‬‬ ‫ن��اون��ی��ش��ان��ی‪ :‬سلێمانی‪-‬‬ ‫عەقاریی‪ -‬كۆاڵنی مزگەوتی نالی‪.‬‬

‫باڵوکراوه‌یه‌کی فه‌رهه‌نگیی ‪ -‬کلتووریی (‬

‫مەنسوور تەیفووری‪ -‬پاریس‬ ‫‪-1‬یەكێك لەو وێنە دی��اران��ەی ئ��ەدەب لە‬ ‫دڵ كیشابێتییەوە و تۆماری كردبێت‪ ،‬وێنەی‬ ‫«ئولیس»ە‪ ،‬لە كاتێكدا دەستی بەسەر دڵییەوە‬ ‫گرتووە‪ ،‬لە گەڵیدا دەدوێت و داوای لێدەكات‬ ‫خۆڕاگر بێت‪ .‬ئەمە ئەو كاتەیە ئولیس بەرامبەر‬ ‫چ��وون بۆ دوورگ��ەی سیرێنەكان‪ ،‬وات��ە ژنانی‬ ‫جوان‌و ئاوازی خۆشیان دوودڵە و نازانێت بچێتە‬ ‫دوورگەكەیانەوە‪ ،‬یان نا‪ ،‬بەاڵم ئ��اوازی ئەوان‬ ‫بەردەوامە و هەموو مەلەوانێك شەیدا و سەرسام‬ ‫دەكات‪ ،‬ئەمەشە ئولیس بەرامبەریان داوا دەكات‬ ‫بە ئەستۆندەگی كەشتییەكەوە شەتەكی بدەن‪،‬‬ ‫ئاوازێك كە ئەقڵ بەرامبەری خۆی پێ ڕاناگیرێت‪.‬‬ ‫ئولیس دەست دەنێتە سەر دڵی خۆی و داوای‬ ‫لێدەكات بەرگە بگرێت‪ .‬ئ��اوازی سێرێنەكان‬ ‫نیشانەی سرووشتە‪ ،‬دەنگی سرووشتی سەركوت‬ ‫نەكراو و پێوەندییەكی بەدەر لە دەسەاڵتە بە‬ ‫جیهانەوە و بە سرووشتی دەروونیشەوە‪ .‬دوای‬ ‫ئەمە ئاگامان لێیە جەنگاوەران وەك نیشانەی‬ ‫شانازیی و سەركەوتن دەست دەنێنە سەر دڵیان‌و‬ ‫ئازایەتیی و زاڵبوون بەسەر دڵدا‪ ،‬واتە زاڵبوون‬ ‫بەسەر سرووشتی ناوەكیی و دەرەكیدا پێكەوە‬ ‫گرێدەدرێن‪ ،‬زاڵبوون بەسەر سرووشتی دەرەكیدا‬ ‫هاوتەك دەبێت بە زاڵبوون بەسەر سرووشتی‬ ‫ناخەكیی یان هەمان دڵدا‪ .‬كتێبـی «دیالێكتیكی‬ ‫ڕۆشنگەری» بە جۆرێك گێڕانەوەی چیرۆكی‬ ‫ئەم زاڵبوونەیە بەسەر داواكانی دڵدا‪ ،‬چیرۆكی‬ ‫سەركوتی خود و سەركوتی سرووشتی دەرەكییە‬ ‫لە یەكەم ئوستوورەكانی م��رۆڤ��ەوە‪ ،‬وات��ە لە‬ ‫ئەفسانەی ئودیسەوە‪ .‬خاڵی گرنگی ئەم كتێبە‬ ‫توانای گرێدانەوەی ئێستەی مرۆڤایەتی و پرۆسەی‬ ‫ڕۆشنگەرییە بە سەرەتاكانی دەركەوتنییەوە‪ ،‬بە‬

‫)یه‌‪ ،‬دوو هه‌فت ‌ه جارێک ده‌رده‌چێت‬

‫جۆرێك كە دەكرێت بڵێین كتێبەكە‪« ،‬كتێبـی‬ ‫دڵشكان»ە‪.‬‬ ‫‪ -2‬دڵڕەقیی مانای زاڵبوونە بەسەر دڵداو‬ ‫گوێنەگرتن لێی تا ئاستی لەبیركردنی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دڵڕەقیی لە مانای قووڵ و بەرباڵوتری خۆیدا‬ ‫لە ئاماژە بۆ جۆرێك ڕەفتار زیاترە‪ ،‬دڵڕەقیی‬ ‫بەم مانایە پێویستیی و بەشێكە لە فورموولی‬ ‫ژیانی هاوچەرخ‪ ،‬فورموولێك كە ڕەگەكانی بۆ‬ ‫ئەو كاتە دەگەڕێتەوە كە مرۆڤ ڕێگەی بە خۆی‬

‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫لە بەشداریی لەو ملمالنێ داروینیستییەدا‪ ،‬كە‬ ‫تێێدا یاسای مانەوەی باشترین‪ ،‬زاڵە و مەرجی‬ ‫م��ان��ەوە تییدا زاڵ��ب��وون��ە ب��ەس��ەر سرووشتی‬ ‫دەرەكیی‌و ناوەكییدا و ئەوەی بتوانێت زیاتر‬ ‫سەربكەوێت‪ ،‬چانسی مانەوەی زیاتر دەبێت‪ .‬لەم‬ ‫فۆرمه‌لەدا‪ ،‬مانەوە هی باشترینە و دڵیش لەم‬ ‫ناوەدا پێویستە ڕەق بێت‪ ،‬تا ئاستێك كە بە‬ ‫هیچ چەكوشێك نەشكێت‪ ،‬چونكە لەم پرۆسەیەدا‬ ‫دڵ و سۆزداریی‌و ئەوەی هاوتەكییەتی‪ ،‬تەنیا‬ ‫ئ��ەو كاتە دەتوانێت ببێت و پێویستە‪ ،‬كە‬

‫ڕەق نییە‪ ،‬كەچی بە هیچ چەكوشێك ناشكێت‪،‬‬ ‫دڵێك كە دەتوانێت تەنانەت چەكوشەكانیش‬ ‫بشكێنێت و چییەتیشیان بگوڕێت‪ ،‬ئەمە ئەو‬ ‫دڵەیە كە بە ناخی تاریكییدا تێپەڕیوە‪ ،‬بە ناخی‬ ‫شكانی بەردەوامدا و دەزانێت ئەو جیهانەی هەیە‪،‬‬ ‫جیهانی دڵشكان و مێژوو بە جۆرێك مێژووی‬ ‫نامورادیی و دڵشكانە و لە جیهانی ملمالنێی‬ ‫مانەوەی باشتریندا تاقەڕێگە نەك داوا بۆ دەرمانی‬ ‫ڕۆحی‪ ،‬بەڵكو داوایە بۆ تێپەڕین لەم جیهانە بە‬ ‫كەرەستەی خودی ئەم جیهانە‪ ،‬دڵێك كە هی‬ ‫تەمسیلنووسە‪ ،‬ئەو چاوەی كە جیهان نەك وەك‬

‫بتوانێت بگۆڕێت بۆ سوودو قازانج‪ ،‬واتە بۆ كااڵ‪،‬‬ ‫كااڵیەك كە بڕیارە قەیرانی مەعنەویی هاوچەرخ‬ ‫تێر بكات‪ ،‬ئەم كااڵیەش لە وێنەی دڵی سەر‬ ‫تیشێرتەوە تاكو ئایین و ئۆشۆ درێژ دەبێتەوە‪ ،‬لە‬ ‫خوتبەی ئەقڵ وەستێنەوە تاكو میوزیكی ئاسانی‬ ‫ئیبراهیم تاتلیس و هەڵكەوت زاهیر‪ ،‬كااڵیەك بۆ‬ ‫خۆ لەبیركردن و دۆزینەوەی دەرمانێك بۆ ئەو‬ ‫ناكۆكییانەی ژیانی هاوچەرخ ڕووبەڕووی مرۆڤی‬ ‫دەكاتەوە‪ ،‬كااڵی مەعنەویی لە باتی بەختەوەریی‪.‬‬ ‫‪.3‬ب��ەاڵم جۆرێكی دیكەی دڵ هەیە‪ ،‬كە‬ ‫ئەویش بەرهەمی سەردەمی مۆدێرنە‪ ،‬دڵێك كە‬

‫هێڵێكی بەردەوام و نەك و ە ك‬ ‫باشترین جیهان‪ ،‬بەڵكو بە لەتوپەتیی و شكاویی‬ ‫دەبینێت و بەر هەرچی بكەوێت‪ ،‬تێیدا هیوا و‬ ‫بەڵێنی بەدینەهاتوو و شەڕی نادیار دەبینێت‪،‬‬ ‫ئ��ەم دڵەیە كە بیر لە ڕزگ��ارك��ردن��ی ئ��ەوەی‬ ‫ماوە‪ ،‬دەكاتەوە و ڕزگاركردنی ڕاب��ردووش بەم‬ ‫ڕزگاركردنە‪ .‬ئەمە ئەو چاوەیە كە بنیامین‌و كافكا‬ ‫و بێكێت و ڕێزێكی درێژی سیمای پەراوێزیی‬ ‫جیهانی مۆدێرن سەیری دنیایان پێ كردووە‪ ،‬ئەو‬ ‫چاوەی كە دەكرێت الی خۆمان یان كەسانی‬ ‫دەوروپشتمان بیبینین‪ ،‬كاتێك دەڕوانێت‌و كەچی‬

‫دڵیبەرهەمیمۆ‬ ‫دێر‬ ‫نە‬ ‫دڵێ‬ ‫كە‬ ‫كە‬ ‫ڕە‬ ‫ق‬ ‫نی‬ ‫یە‪،‬‬ ‫كە‬ ‫چ‬ ‫ی‬ ‫دە‬ ‫تو‬ ‫انێتچەكوشەكانبشكێنێت‬ ‫و چییەتییان بگوڕێ‬ ‫ت‪،‬‬ ‫ئە‬ ‫مە‬ ‫ئ‬ ‫ەو‬ ‫د‬ ‫ڵە‬ ‫یە‬ ‫كە‬ ‫بە‬ ‫نا‬ ‫خ‬ ‫ی‬ ‫تا‬ ‫ریكیی و بە ناخی شكانی‬ ‫بەردەوامدا تێپەڕ‬ ‫یو‬ ‫وە‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ەزا‬ ‫نێ‬ ‫ت‬ ‫ئ‬ ‫ەو‬ ‫جی‬ ‫ها‬ ‫نە‬ ‫ی‬ ‫هەیە‪ ،‬جیهانی دڵشكانە‪.‬‬ ‫داوە سرووشتی دەرەكیی سەركوت بكات‪ ،‬واتە‬ ‫بۆ درێژەدانی ژیانی هەنووكەیی و لەو شێوە ژیانە‬ ‫ئەگەردارەدا كە ئێستە هەیە‪ ،‬پێویستە كەسەكان‬ ‫بڕێك لە دڵڕەقیی پێڕەو بكەن‪ ،‬دڵڕەقییەك كە‬ ‫دوا ڕادەی نییە و لە دەرەوەی ئەم هاوكێشەیەوە‬ ‫ژیانێك نەماوە‪ .‬بڕی زۆری دووپاتبوونەوەی‬ ‫وێنەی دڵ لە شێوەی ك��ااڵی بانگەشەیی و‬ ‫كولتووریی هاوچەرخیشدا ئاماژەیە بۆ قەیرانێكی‬ ‫سۆزداریی قووڵتر‪ ،‬كە بەرهەمی بەشدارییە لە‬ ‫یارییەكی ناكۆك لە نێوان ژیانی سۆزداریی و‬ ‫ژیانی ڕۆژانەدا‪ ،‬ناكۆكییەك كە بەرهەمی ناچارییە‬

‫سەیری هێچ ناكات‪ ،‬یان سەیری‌‬ ‫هیچ دەكات‪ ،‬بیر بردوویەتییەوە و كەچی بیر‬ ‫لە هیچ ناكاتەوە‪ ،‬یان بیر لە هیچ دەكاتەوە‪،‬‬ ‫ئەمە ئەو ساتەیە كە دەزانین دنیا بەو جۆرەی‬ ‫هەیە چیدی قابیلی درێژەدان نییە و چاو دەبڕینە‬ ‫ئاسۆیەك كە بزرە‪.‬‬ ‫‪.4‬دڵ‪ ،‬شوێنی ئارەزووە و ئارەزوو ئارەزووی‬ ‫الدانە لەو واقیعەی كە هەیە‪ ،‬الدان لەو پرۆسەی‬ ‫كە لە دواییدا بە الدان لە ئ��ارەزوو و دڵشكان‬ ‫دەگات‪ ،‬ئارەزووی نەتوانەوە لەو سیستمەدا كە‬ ‫ڕەقە و جگە ملمالنێ و بەشداریی لە ملمالنێی‬ ‫باشتریندا‪ ،‬كلیلی دیكەی نییە و تەنیا ئەم‬ ‫ئەخالقە دەناسێت‪ .‬بەرامبەر بەم فورموولە‪،‬‬ ‫ئارەزوو دەورێكی نوێ وەردەگرێت‪ ،‬نەك وەك‬ ‫دەرم��ان‪ ،‬بەڵكو وەك ئەگەرێك بۆ كردنەوەی‬ ‫دەرگای جیهانێكی دیكە‪ .‬ئەمە زایەڵەی یەكەم‬ ‫هیوای جیهانی دیكەیە‪ ،‬جیهانێك كە ژیان تێیدا‬ ‫بەند نییە بە سەركوتی سرووشتی دەرەوە و‬ ‫ناوەوە‪ ،‬ئارەزوو بەم مانایە ناوەرۆكێكی ئەخالقیی‬ ‫هەیە‪ ،‬ئەخالقی ئارەزوو‪ ،‬ئەخالقی وەفادارییە بۆ‬ ‫ئ��ارەزوو‪ ،‬ئەخالقی پاراستنی ئەخالقیبوون و‬ ‫گرێدراوییە بۆ ئەو بۆشاییەی دڵ دەیخاتە نێو‬ ‫واقیعەوە‪ ،‬ئەو بۆشاییەی بانگت دەكات پێ لە‬ ‫ئارەزوو و وەفاداریی بۆ چركەی دڵسووتان‪ ،‬كە‬ ‫چركەی گرێدرانەوەیە بە ئەوی دی و چارەنووسی‬ ‫جیهانەوە نەنێیت و بە واقیع بەو جۆرەی هەیە‬ ‫ڕازی نەبیت‪ ،‬چركەی بیركردنەوەیە لە جۆرێكی‬ ‫دیكەی پێوەندیی بە جیهان و بە خودەوە‪ ،‬چركەی‬ ‫ئازایەتییە بۆ گوێگرتن لە دەنگی سیرێنەكان و‬ ‫دانی باجی ئەم گوێگرتنە‪ ،‬چركەی بیركردنەوەیە‬ ‫لە جیهانی ڕزگ��ارب��وو‪ ،‬جیهانی بەختەوەریی‬ ‫بێدەسەاڵت و وازنەهێنان لە بەختەوەریی‪.‬‬

‫ده‌ته‌وێت رۆژنامه‌ت به‌ده‌ست بگات‬ ‫دارا محێدین‪ ،‬ئاماده‌ی ‌ه بۆ گه‌یاندنی رۆژنامه‌و‬ ‫گۆڤاره‌کان بۆ شوێن ‌ه گشتییه‌کان‌‬ ‫‪07701584764‬‬ ‫‪07501546464‬‬

‫ ‬ ‫كۆمپانیای وشە هەفتانە دەریدەكات‬

‫ه��ەن��دێ��ك ل��ە ك��چ��ان‌و تەنانەت‬ ‫كوڕانیش‪ ،‬لە پرۆسەی هاوسەرگیریی‬ ‫دەت��رس��ن‪ ،‬ئ���ەوەش ل��ەس��ەر بنەمای‬ ‫ئامۆژگاریی هاوڕێكانیانە‪.‬‬

‫نهێنییەكانی پشت پەردەشینەكە‬ ‫لە پشت پەردەیەكی شینەوە لەكۆاڵنی‬ ‫پشت چایخانەی شەعب‌و كتێبخانەی سلێمانی‪،‬‬ ‫رووداوی چاوەڕواننەكراو دەگوزەرێت‪.‬‬ ‫ب��ۆ ئ���ەوەی ب��زان��ی��ت لەپشتی پ��ەردە‬ ‫شینەكەوە چی دەگوزەرێت‪...‬‬

‫پێشمەرگە‬ ‫عەلی حەمە ساڵح‬

‫الپەڕە (‪ )11‬بخوێنەرەوە‪.‬‬

‫ ‬ ‫ژمارە (‪ )643‬سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫نرخ (‪ )1000‬دینار‬

‫لە شوكردن دەترسن!‬

‫لە الپەڕە (‪)12‬دا هۆكاری‬ ‫ئەو ئامۆژگارییە‌و وردەكاریی‬ ‫روونكراوەتەوە‪.‬‬

‫ملیارو نیوێك‬ ‫قەرزارە‬ ‫وەزارەتێكی ئەم حكومەتی هەرێمە‪،‬‬ ‫ملیارێك‌و (‪ )430‬ملیۆن دینار قەرزاری‬ ‫ك���ارەب���ای حكومییە‌و بەرپرسێكی‬ ‫وەزارەت��ەك��ەش رایدەگەیەنێت‪ ،‬بەهۆی‬ ‫زۆریی بڕە پارەكەوە‪ ،‬ناتوانن ئەو بڕە‬ ‫پارەیە لەكاتی خۆیدا بدەنە وەزارەت��ی‬ ‫كارەبا‪.‬‬ ‫بۆ ئەوەی بزانیت ئەو وەزارەت��ە چ‬ ‫وەزارەتێكە‌‪ ...،‬الپەڕە (‪ )10‬بخوێنەرەوە‪.‬‬

‫كێشەكانی دۆسیەی پێشمەرگە هیچی كەمتر نییە لە دۆسیەی نەوت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫كەمترین قسەی لەبارەوە دەكرێت‪ .‬تاوەكو ئێستا ژمارەی هێزەكانی پێشمەرگە‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا بەنەزانراویی ماوەتەوەو بەپێی وتەی وەزیری پێشمەرگە‪:‬‬ ‫ژمارەی پێشمەرگە لە هەرێمی كوردستاندا نزیكەی (‪ )200‬هەزار كەسن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەپێی میالكاتی فەرمیی حكومەتی هەرێمی كوردستان‪ ،‬ژمارەی فەرمانبەرانی‬ ‫وەزارەتی پێشمەرگە لە ساڵی (‪)2009‬دا‪ )122( ،‬هەزارو (‪ )471‬فەرمانبەرەو لە‬ ‫ساڵی (‪)2010‬دا كەمبووەتەوە بۆ (‪ )118‬هەزارو (‪ )971‬فەرمانبەر‪ ،‬بەم پێیەش‬ ‫ئەگەر وتەی وەزیری پێشمەرگە بەراوردبكرێت بە میالكاتی فەرمیی حكومەت‪،‬‬ ‫نزیكەی (‪ )82‬هەزار پێشمەرگە دیارنییە لەكوێوە مووچەیان بۆ دابین دەكرێت‪.‬‬ ‫هەرچەندە لە روانگەی یاساییەوە‪ ،‬پێشمەرگە (پاسەوانی هەرێم) بەشێكە‬ ‫لە مەنزومەی بەرگریی عێراق‪ ،‬بەم پێیەش‪ ،‬دەبێت لە رووی مووچەو جلوبەرگ‌و‬ ‫چەكەوە‪ ،‬هەمان ئەو ئیمتیازاتانەی هەبێت كە دەدرێت بە سوپای عێراق‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تاوەكو ئێستا خەرجییەكانی پێشمەرگە لەالیەن حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە‬ ‫دابیندەكرێت‪ ،‬ئەمەش هۆكاری سەرەكی خراپی گوزەرانی پێشمەرگەیە‪.‬‬ ‫بەهۆی ئەوی نەتوانراوە دەستووری عێراق‌و یاسای بودجەی عێراق‌و‬ ‫رێككەوتننامە سیاسییەكان وەك خۆیان جێبەجێ بكرێن‪ ،‬هەموو خەرجییەكانی‬ ‫پێشمەرگە لەسەر حكومەتی هەرێمە‪ ،‬كەمترین مووچە بۆ هێزەكانی پێشمەرگە‬ ‫دانراوە‪ ،‬پێشمەرگەیەكی ئاسایی مووچەی مانگانەی ئێستای ‪ 325‬هەزار دینارە‪،‬‬ ‫لەكاتێكدا دەبوو مووچەكەی هاوتابێت لەگەڵ سەربازێكی عێراقیدا‪ ،‬كە نزیكەی‬ ‫(‪ )900‬هەزار دینارە‪ ،‬بۆ ئەوەی هەرێمی كوردستان هێزێكی پێشمەرگەی‬ ‫یەكگرتووی هەبێت‌و ژیانی پێشمەرگەش بە تەواوەتی باشتربكرێت‌و خەرجییەكی‬ ‫زۆری هێزی پێشمەرگەش لەسەر حكومەتی هەرێم الببرێت‪ ،‬دوو هەنگاوی زۆر‬ ‫گرنگ هەیەو دەبێت كاریان بۆ بكرێت‪.‬‬ ‫یەكەم‪ :‬رێكخستنەوەو یەكخستنەوە بێالیەنكردن‌و بە پیشەییكردنی‬ ‫هێزی پێشمەرگەو بەنیشتمانیكردنی ئەم هێزەو نەهێشتنی هەموو ئەو كارە‬ ‫حیزبیی‌و نایاساییانەی لەناو ئەم هێزەدا كراون‪ .‬دووەم‪ :‬ئەگەر هاتوو خاڵی‬ ‫یەكەمی چارەسەر‪ ،‬جێبەجێ بكرێت‪ ،‬ئەوا دەتوانرێت پێداگرییەكی زیاتر لەسەر‬ ‫جێبەجێكردنی دەستووری عێراق‌و یاسای بودجەی عێراق بكرێت‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫خەرجییەكانی هێزی پێشمەرگە بخرێنە سەر وەزارەتی بەرگریی عێراق‪ ،‬ئەمە‬ ‫جگە لەوەی‪ ،‬یەكێك لەمەرجەكانی كارنامە ‪ 19‬خاڵییەكەی لیستی هاوپەیمانیی‬ ‫كوردستانی بۆ بەشداریكردن لە كابینەی نوێی حكومەتی عێراقی بەسەرۆكایەتیی‬ ‫نوری مالیكی‪ ،‬چارەسەركردنی دۆسیەی پێشمەرگە بوو‪.‬‬ ‫ئەگەر هات‌و هێزی پێشمەرگە رێكخرایەوەو كرایە بەشێك لە هێزی بەرگریی‬ ‫عێراق‪ ،‬لە دوو روانگەوە سودی ئابووریی بە هەرێمی كوردستان دەگات‪.‬‬ ‫س��وودی یەكەم‪ :‬باشتركردنی گوزەرانی پێشمەرگە بەهۆی زیادبوونی‬ ‫مووچەكانیانەوە‪ .‬س��وودی دووەم‪ :‬گەڕاندنەوەی پارەیەكی زۆر بۆ پرۆژە‬ ‫خزمەتگوزارییەكانی كوردستان‪ ،‬كە سااڵنە بۆ پێشمەرگە خەرجدەكرێت‪،‬‬ ‫بەشێوه‌یەك بەپێی حیساباتی كۆتایی ساڵی (‪ ،)2009‬لەو ساڵەدا لەسەر بودجەی‬ ‫كوردستان‪ )976( ،‬ملیار دینارو (‪ )666‬ملیۆن دینار بۆ پێشمەرگە خەرجكراوە‪.‬‬ ‫لەساڵی (‪)2010‬دا‪ )835( ،‬ملیار دینار بۆ خەرجییەكانی بەكاربردنی وەزارەتی‬ ‫پێشمەرگە تەرخانكراوە‪ ،‬لە ساڵی (‪)2011‬دا‪ )798( ،‬ملیارو (‪ )63‬ملیۆن دینار‬ ‫بۆ خەرجییەكانی وەزارەتی پێشمەرگە تەرخانكراوە!‬

‫رقیان لە پرسگەیە‬

‫تۆر‬ ‫دك ۆكن‬ ‫ەالو ناك‬ ‫م ەری‬ ‫لەس‬

‫یەكێك لە كێشە سەرەكییەكانی دەرهاویشتەی‬ ‫خراپیی مامەڵەی نێوان هاواڵتییان‌و فەرمانبەری‬ ‫پرسگەكان‪ ،‬نەبوونی پەیمانگایەكی ئەكادیمییە‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا‪ ،‬كە فەرمانبەری‬ ‫دامودەزگاكان لەسەر چۆنێتیی مامەڵەكردن‬ ‫لەگەڵ هاواڵتییاندا رابهێنێت‪.‬‬ ‫هەربۆیە یەكێك ل��ەو شتانەی رۆژان���ەی‬ ‫هاواڵتییان نیگەرانیی دەردەب��ڕن لە دەستیان‪،‬‬ ‫پرسگەی فەرمانگەكانە‪ .‬ئ��ەی دەبێت وەاڵم��ی‬ ‫پرسگەكان چی بێت؟‬ ‫ل (‪ )22‬بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫لە جەلەوال‪ ،‬كورد قڕانە‬ ‫مەال زەكەریا‪ ،‬ماوەی چەند ساڵێكە كاری‬ ‫دەركردنی جن دەكات لە لەشی مرۆڤدا‌و لەشاری‬ ‫سلێمانی‌و دەرەوەی ئەو شارەیشەوە‪ ،‬خەڵك بۆ‬ ‫"دەركردنی جن” سەردانی دەكەن‪.‬‬ ‫پسپۆڕێكی نەخۆشییە دەروونییەكانیش‪ ،‬هەموو‬ ‫ئەو بۆچوونانەی مەال زەكەریا رەتدەكاتەوە‌و پێیوایە‪:‬‬ ‫ئەو كەسانە گرفتی دەروونییان هەیە‪ ،‬نەك “جن” لە‬ ‫لەشیاندابێت‪.‬‬ ‫‪...‬ل‪13‬‬

‫لە چەمچەماڵ چی دەگوزەرێت؟‬ ‫قەشەیەك لە چەمچەماڵ‪ ،‬سەنتەرێكی خزمەتگوزاریی تایبەت بەمنداڵ‬ ‫دەكاتەوە‪ ،‬بەاڵم كەسوكاری ئەو مندااڵنه‌ی سەردانی سەنتەرەكە دەكەن‪،‬‬ ‫ترسیان هەیە منداڵەكانیان بكرێنە مەسیحی‪ ،‬دەڵێن‪ :‬ئینجیلیان بەدەست‬ ‫منداڵەكانیانەوە بینیوە‌و لەو كەلوپەالنەشی كە پێیاندراوە‪ ،‬ئارمی مەسیحی‬ ‫پێوە بووە‪.‬‬ ‫وردەكاریی؛ لە الپەڕە (‪)12‬دایە‪...‬‬

‫بەپێی ئامارەكانی ناحیەكە‪ ،‬تەنیا لەمانگی‬ ‫رابردوودا (‪ )50‬خێزانی كورد جەلەوالیان‬ ‫جێهێشتووە‌و بەڕێوەبەری ناحیەكەیش‬ ‫دەڵێت‪ :‬كۆچی خێزانە كوردەكانی‬ ‫ناحیەی جەلەوال ب��ەردەوام �ە‌و‬ ‫ب��ارودۆخ��ی ئ��ەو ش���ارە زۆر‬ ‫خ���راپ���ە‌و چ��ەن��د ساڵێكی‬ ‫ت��ر ك���ورد ل��ە ناحیەكەدا‬ ‫نامێنێت‪...‬‬ ‫الپەڕە (‪)8‬‬ ‫بخوێنەرەوە‪...‬‬

‫ژنان‪ ،‬جێی دێڵن‬ ‫ئەگەرچی نرخی نەشتەرگەریی منداڵبوون لە نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪،‬‬ ‫چەند هێندەی نەخۆشخانەی حكومییە‪ ،‬بەاڵم ژنان بۆ منداڵبوون نەخۆشخانە‬ ‫ئەهلییەكان هەڵدەبژێرن‪.‬‬ ‫چونكە بە وتەی خۆیان؛ لە نەخۆشخانە ئەهلییەكاندا‪ ،‬پزیشكەكان هیچ‬ ‫رێگرییەك ناكەن بۆ بوونی منداڵ بە نەشتەرگەریی‪ ،‬بگرە هەندێك كات پێشیان‬ ‫خۆشە‪ ،‬بە نەشتەرگەریی منداڵت ببێت‪.‬‬ ‫‪...‬ل‪16‬‬

‫دووقسە لە بارەی «نازم حیكمەت»ەوە‬

‫پاسە سوورەكە‬ ‫هیوا قادر‬

‫نووسین بۆ؟‬

‫ش‬

‫ێركۆ بێكەس‬

‫لە كۆتایی شەستەكان و سەرەتای‬ ‫حەفتاكانی سەدەی ڕابردوودا‪ ،‬دیارە بۆ‬ ‫یەكەمجار لەڕێی زمانی عەرەبییەوە و دواتر‬ ‫لەڕێی زمانی كوردییەوە‪ ،‬وەختێ نووسەرو‬ ‫وەرگێڕی گەورەی كورد «شكور مستەفا»‬ ‫بەشێك لە شیعرو ئەزموون و ژیانی نازم‬ ‫حیكمەتی پێ ناساندین‪ ،‬لەو سااڵنەوە‬ ‫ئاشنایەتیی نەوەی ئێمە لەگەڵ شیعری‬ ‫نازم حیكمەتدا دەست پێدەكات و بۆ‬ ‫خۆیشم سوودم لەو ئەزموونە دەوڵەمەندە‬ ‫وەرگرتووە‪ ،‬دواتریش باسی‬ ‫دەكەم كە كەوتوومەتە ژێر‬ ‫كاریگەریی هونەرو‬ ‫تە كنیكی‬

‫ئیتر سەرنجی دنیای بە الی خۆیدا ڕاكێشا‪،‬‬ ‫یەكەمین وەرچەرخانی گەورەی ژیان‌و‬ ‫ئەزموونی نازم حیكمەت لەو كاتەوە‬ ‫دەستپێدەكات‪ ،‬كە چووە بۆ مۆسكۆو لە‬ ‫نزیكەوە ئاشنایەتیی لەگەڵ شیعرو ئەدەبی‬ ‫یەكێتیی سۆڤیەتدا پەیدا كرد‪ .‬بەتایبەتی‬ ‫دوای ئەوەی فێری زمانی ڕوسی بوو‪ ،‬ئەو‬ ‫كاتانەی جیهانی شیعری (مایكۆفسكی)‬ ‫ئەناسێت و ئەكەوێتە ژێر كاریگەریی و‬ ‫فۆرم و ئەو تەكنیكانەوە كە مایكۆفسكی‬ ‫بەكاریان ئەهێنێ و ئەمیش بۆ یەكەمجار‬ ‫ئەیانهێنێتە ناو زمانی توركییەوە‪،‬‬ ‫لەوانە ڕیتمی مۆسیقای شیعری تازە‪،‬‬ ‫یان دووبارەكردنەوەی (وشەو ڕستە)‪.‬‬ ‫یاخود لەڕێی قرتاندنی ڕستەوە‪ ،‬یان لە‬ ‫(خۆخواردنی) قەسیدە خۆیەوە‪ .‬كەواتە‪،‬‬ ‫باوكی ئەم تەكنیكە هونەرییانە كە بۆ‬ ‫سەردەمەكە تازەو سەردەقشكێن بووە‬ ‫«مایكۆفسكی» بووە‪ ،‬نازم حیكمەتیش‪،‬‬ ‫سوودی تەواوی لێ وەرگرتوون و لە‬ ‫باسكردنی ئەزموونی خۆشیدا ددان بەم‬ ‫كا‌ریگه‌رێتییەدا ئەنێت‪ ،‬ڕووناكبیرەكانی‬ ‫عەرەب زۆر زوو دەستیان كرد بە وەرگێڕانی‬ ‫شیعر و ئەدەبیاتی ڕوسی بۆ سەر زمانی‬ ‫عەرەبیی‪.‬‬ ‫ڕەنگە مەسەلەی فیكری سیاسیی دەوری‬ ‫لەبەرچاوی لەم تەرجەمانەدا هەبووبێت‪،‬‬ ‫نازم حیكمەت بەر لەوەی‬ ‫بكەوێتە ژێر كاریگەریی‬

‫بووە لە هەموو جۆرە (نەقڵ)ێک‪...‬‬ ‫(شێخ بەدرەدین) ئیلهامبەخشێك بووە بۆ‬ ‫نووسینی داستانی بەردەقارەمانی (شێخ‬ ‫مەحمودی حەفید)‪.‬‬ ‫نازم حیكمەت پەیوەندار بووە لە‬ ‫حیزبی شیوعیداو لە نزیكەوە وەلێ‬ ‫هەر كەسێك شیعرەكانی بە وردیی‬ ‫خوێندبێتەوە‪ ،‬ئەگاتە ئەو سەرەنجامەی‬ ‫نازم حیكمەت بانگەشەدارو دروشمخواز‬ ‫نەبووە‪ ،‬بەڵكو شیعری ئینسانیی نوسیووە‪،‬‬ ‫ئەو شیعرانەی كە بە مانای وشە هونەریان‬ ‫لێ دەچۆڕێتەوە‪ ،‬بەاڵم دوای هەرەسهێنانی‬ ‫یەكێتیی سۆڤیەت‪ ،‬ئەم داڕووخانە كارێكی‬ ‫زۆریشی كردووەتە سەر ئەو شاعیرانەی سەر‬ ‫بەو بەرەیە بوون‪ ،‬كارێكی ئەوەندە سلبـی‬ ‫كە ئیتر هەر شاعیرێك لەگەڵ یەكێتیی‬ ‫سۆڤیەتدا بووبێت‪ ،‬شیعرەكانیشیان‬ ‫لەبەرچاو بكەوێت‪ ،‬با ئەو شیعرانەش‬ ‫ئایدۆلۆژیی نەبووبن‪ ،‬یان بۆ سروشت و‬ ‫ژنیش نووسرابن‪ ...‬نازم حیكمەت هەر‬ ‫خۆی نا‪ ،‬بەڵكو شیعرەكانیشی بوونە‬ ‫قوربانیی ئەو وەرچەرخانە گەورەیەی‬ ‫بەسەر ئەو بەرەیەدا هاتوون‪ ،‬دیارە تا‬ ‫ئەم ساتەوەختەش بەردەوامە‪ .‬شیعرەكانی‬ ‫نازم حیكمەت‪ ،‬سەرچاوەیەكی گەورەی‬ ‫خۆشەویستی و مرۆڤایەتیی بووە‪ ،‬بەالی‬ ‫منەوە ئەو پەیوەندارییە حیزبییە‪ ،‬پێویستە‬ ‫جیا بە جیا لەگەڵ شاعیرێتی نازم حیكمەتدا‬ ‫تەماشا بكرێت‪ ،‬نازم حیكمەتی سیاسیی‬ ‫نازم حیكمەتی شاعیر نییە‪ ،‬دوو زمانی‬ ‫جیا و دوو هەست و نەستی جیاوازن‪ ،‬بەر‬ ‫لەوەی شاعیریش بووبێت نازم حیكمەتیش‬ ‫شاعیر بووە تەنانەت ئەو كاتەی نازم‬ ‫حیكمەت لە شعرەكانیا ئاماژە‬ ‫بە هەژاران و بەشخوراوو‬ ‫چینی چەوساوە‬ ‫ئە د ا‬

‫شیعر نووسیندا ڕاپۆرت و بانگەشەنووس‬ ‫نەبوو‪ ،‬شاعیرێكە مرۆڤدۆست بوو‪ ،‬ڕاستە‬ ‫ئەو نەیتوانیوە لە هەندێ كۆت و پێوەندی‬ ‫ئیلتیزامی حیزبیی یاخی ببێت خۆی بۆ خۆی‬ ‫هەڵوێستی سیاسیی سەربەخۆ وەربگرێ‪،‬‬ ‫ئەمەی پێ نەكراوە‪ ،‬جا لەبەر هەر هۆو‬ ‫هۆكارێك بێت بۆنموونە‪ :‬ئەوەی كە جێگای‬ ‫ڕەخنەی توندە بەرامبەر نازم حیكمەت‪،‬‬ ‫(بێدەنگی) بووە لە ئاستی مەسەلەی كورد‬ ‫لە باكووری كوردستان‪ ،‬ئەم بێدەنگییەی لە‬ ‫بێدەنگیی‌و بێهەڵویستی حیزبەكەیەوە بووە‪،‬‬ ‫نەك خودی خۆی‪ .‬من بۆ خۆم وای بۆ‬ ‫دەچم‌و هەموویشمان ئەوە ئەزانین ئەگەر نازم‬ ‫حیكمەت ئەو هەڵوێستە سەربەخۆیەی ببوایە‪،‬‬ ‫بەتایبەت لەو سەردەمەدا‪ ،‬من پێم وایە بەر لە‬ ‫هەر كەس حیزبەكەی خۆی جاڕی ڕیسواكردن‬ ‫و شاربەدەركردنی ئەداو ژیانیشی ئەكەوتە‬ ‫مەترسی لەناوبردنەوە و بە دڵڕەقییەوە‬ ‫ئەیانسڕییەوە‪ ،‬ئێمە كەسمان ناتوانین خۆمان‬ ‫بخەینە جێگای ئەو و لە چاوی ئەمڕۆوە‬ ‫تەماشای ئەو ڕۆژگارەی ئەو بكەین‪ .‬لە‬ ‫ڕاستیدا‪ ،‬من لەم وتارە كورتەدا مەبەستم زیاتر‬ ‫(نازم حیكمەت‪-‬ی شاعیرە)چ نازم حیكمەت‪،‬‬ ‫چ زۆر لەو نووسەرو شاعیرانەی سەردەمی‬ ‫سۆڤیەتی جاران بوون بە قوربانیی سیاسەتی‬ ‫حیزبی شیوعی سۆڤیەتی جاران‪ ،‬بەاڵم تۆ‬ ‫وەرەو دوور لە هەموو شتێك شیعرەكانی‬ ‫بخوێنەرەوە‪ ،‬ئەبینی لەبەردەم شاعیرێكدای بە‬ ‫قەد دەریای مەڕمەڕە‪ ،‬ئەمە جگە لە زمانێكی‬ ‫سادە‪ ،‬بەاڵم قوڵ‪ ،‬ئاسانێكی گران‌و لە كەس‬ ‫نەچوو‪ ،‬ڕوانیێكی قووڵ بۆ ژیان و ئایندە‪،‬‬ ‫نازم حیكمەت شاعیر و مرۆڤیش بووە‪ .‬گەمەی‬ ‫سیاسەت تا ئەمڕۆش لە نێوەندە گەورەكانی‬ ‫ڕووناكبیریی جیهاندا بەردەوامە‪ ،‬ئەگەرنا‬ ‫خەاڵتی نۆبڵ ئەدرێتە هەندێ نووسەر و‬ ‫شاعیری وا كە لە ئەژنۆی نازم حیكمەتدا‬ ‫نین‪ ،‬ئەمە چییە؟! هەر هەمان گەمەی جاران‬ ‫نییە كە سۆڤیەتیش بە جۆرێك لە جۆرەكان‬ ‫ئەیكرد؟! لە ڕاستیا نازم حیكمەت بەو‬ ‫ئاگرە سووتاوە كە لە ڕژێمی‬ ‫سۆڤیەت بەربوو‪.‬‬

‫م‬ ‫ن‬ ‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫خ‬ ‫ۆ‬ ‫م‬ ‫س‬ ‫و‬ ‫ک‬ ‫و‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫و‬ ‫ت‬ ‫وومە ل‬ ‫ە‬ ‫ئ‬ ‫ە‬ ‫ت‬ ‫ز‬ ‫م‬ ‫ە‬ ‫و‬ ‫ژ‬ ‫و‬ ‫ێ‬ ‫ن‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ک‬ ‫ا‬ ‫د‬ ‫ریگەر ە‬ ‫و‬ ‫ڵ‬ ‫ە‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫ە‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫ونەر ی‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ز‬ ‫و تە م‬ ‫ح‬ ‫ی‬ ‫کنیک ک‬ ‫م‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ی ئەو ت‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫شاع ر‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫و‬ ‫لەو‬ ‫یرە مە وه‌و‬ ‫ز ما نی‬ ‫خوتبەدان دوور‬ ‫ز‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫زمانێكی‬ ‫ئەكەوێتەوە و‬ ‫وە‬ ‫مەجازیی پڕ لە وێنەو مۆسیقا‬

‫هەمەالیەنەی ئەو‬ ‫شاعیرە مەزنەوە!‬ ‫وەك هەموومان دەزانین‬ ‫«نازم حیكمەت» ڕووناكبیرێكی‬ ‫ماركسی‪-‬لینینی بوو‪ ،‬ئەندامی حیزبی‬ ‫كۆمۆنیستی توركیا بوو‪ ،‬لەو پێناوەدا‬ ‫تێكۆشاوەو گرتن و زیندانیكردن و ئازاری‬ ‫زۆری دیوە‪ ،‬سااڵنێكی زۆری ژیانی لە‬ ‫یەكێتیی سۆڤیەتی جاران بەسەربردووەو‬ ‫هەر لەوێش كۆچی دوایی كردووە‪ ،‬من‬ ‫لەم وتارە كورتەدا نامەوێت الپەڕەی ژیانی‬ ‫ئەم شاعیرە گەورەیە هەڵبدەمەوە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫مەبەستە گەڕانە بە شوێن وەاڵمدانەوەی‬ ‫چەند پرسیارێكدا‪ ،‬یان وەستان لەسەر‬ ‫هەندێك جومگەی گرنگی ئەزموونەكەی‪،‬‬ ‫لەو پرسیارانە‪:‬‬ ‫یەكەم‪ :‬ئایا پەیوەنداریی حیزبیی و‬ ‫ئایدۆلۆژیی لە شاعیرێتی «نازم حیكمەت»ی‬ ‫كەمكردەوە‪ ،‬یان كەمكردووەتەوە؟‬ ‫دووەم‪ :‬ئایا لەدوای مردنییەوە تائەمڕۆ‪،‬‬ ‫«ڕەخنەیەكی» لێرەو لەوێ (غەدریان) لە‬ ‫شاعیرێتی نازم حیكمەت نەكردووە؟!‬ ‫لە سەرەتای سەدەی ڕابردوودا‪،‬‬ ‫بەهرەی نازم حیكمەت لە جیهانی شیعردا‬ ‫درەوشایەوە‪ ،‬ئەم بەهرەیەش وەختێ بۆ‬ ‫شیعری تازە كەوتە گەشەكردن و ناسرا‪،‬‬

‫« ما یكۆ فسكی » یە و ە ‪،‬‬ ‫هەر بە پێڕدانی شاعیرە‬ ‫كالسیكییەكانی تورك شیعری ئەنووسی‪،‬‬ ‫ئەم شەپۆلە تازانەی شیعر لە ڕێی زمانی‬ ‫توركییەوە ئەگەنە ناو زمانی عەرەبیی‬ ‫و لە نازم حیكمەتەوە ئەگوێزرێنەوە‬ ‫بۆ ناو شیعری بەیاتی‌و سه‌عدی یونس‌و‬ ‫فازل‌عەزاوی و هتد‪ ...‬لەڕێی ئەم شاعیرە‬ ‫عەرەبانەی عێراقیشەوە‪ ،‬تا ڕادەیەك‬ ‫ئەگەنە الی گۆران و ئینجا بۆ ناو شاعیرە‬ ‫نوێخوازەكانی سەرەتای حەفتاكان‪ ،‬كە من‬ ‫بۆ خۆم یەكێكیان بووم‪ ،‬هیچ دوور نەڕۆین‬ ‫تارمایی داستانی (شێخ بەدرەدین) بەسەر‬ ‫چیرۆكە شیعرییەكانی منەوە‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫(داستانی بەردەقارەمان)ەوە دیارە‪ ،‬دەڵێم‬ ‫تارمایی‪ ،‬نەك وەرگرتنی و الساییكردنەوە‪،‬‬ ‫یان وردتر بڵێم (ئیلهام بەخش) بووە‪،‬‬ ‫ئەگینا داستانی بە ردەقارەمان لە‬ ‫بوونیاتییەوە تا بە ناوەرۆكی ئەگا‪ ،‬دوور‬

‫بەكاردێنێ‪ .‬من لەو بەینەدا بەسەر‬ ‫بەشێك لە شیعرەكانیدا چوومەوە‪،‬‬ ‫هەستم كرد ڕەخنەی دنیا بەگشتیی‬ ‫غەدرێكی گەورەیان لەم پیاوە كردووە‪،‬‬ ‫كە تا ڕادەیەك خستوویانەتە پەراوێزەوە‪.‬‬ ‫تا ئەم ساتە وەختەش ئەگەر لە توركیا‬ ‫بتەوێت ناوی چەند نووسەرو شاعیرێكی‬ ‫هاوچەرخ بێنیت ناكرێ (نازم حیكمەت)‬ ‫یان تێدا نەبێت‪ .‬نازم حیكمەت زۆر باش‬ ‫لەوە گەیشتبوو كە ئایدۆلۆژیا شەفاعەت‬ ‫بۆ شیعری ناشیعر ناكات‪ .‬ئەو لە وەختی‬

‫بەكورتی‬ ‫هە ر چییە ك‬ ‫د و و ر و نز یك‌و‬ ‫لە هەر بوارێكی‬ ‫ژیاندا بووبێ و سەر‬ ‫بەو نەخشەیە بووبێ‬ ‫لەمالی ترەوە یان هەوڵی‬ ‫لەبیربردنەوەی دراوە‪ ،‬یان‬ ‫پەراوێز خراوە‪ ،‬لەڕاستیدا ئێمە لە ڕۆحی نازم‬ ‫حیكمەتەوە نزیكترین وەك لە زۆر شاعیری‬ ‫تری ئەوروپای خۆرئاوا‪ ،‬ئاشكرایشە لەبەر‬ ‫چی‪ .‬نازم حیكمەت‪ ،‬پڕ بوو لە كلتووری‬ ‫ڕەنگین‪ ،‬ئەو جارێكی تر ئەچووەوە ناو ئەو‬ ‫ڕەنگانەو دیسانەوە بە ڕەنگی خۆری سەردەم‬ ‫ڕەنگی ئەكردنەوە‪.‬‬

‫بۆچی دەنووسیت؟! ئەمە ئەو پرسیارە سادە و باوەیە‬ ‫كە هەموو نووسەرێك ڕووبەڕووی دەبێتەوە‪ ،‬هەریەكەشیان لە‬ ‫دیدی خۆیەوە وەاڵمێك دەداتەوە كە لە وەاڵمی ئەوی تریان‬ ‫ناچێت‪ .‬تا ڕادەیەكیش زۆرینەی نووسەران لەسەر ئەوە ڕێكن‬ ‫كە هیچ وەاڵمێك ناتوانێت وەاڵمی كۆتایی ئەم پرسیارە بێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر بێت و ئێمە ئەم پرسیارە پێچەوانە بكەینەوە و‬ ‫بە نووسەر بڵێین‪ ،‬ئەگەر نەنووسیت چی ڕوودەدات؟‬ ‫من پێموایە پرسیاری یەكەم‪ ،‬بۆچی دەنووسیت؟ لەالیەن‬ ‫زۆرینەی ئەو خەڵكە كونجكوڵ و تا ڕادەیەك سادانەوە‬ ‫كراوەو دەكرێت‪ ،‬بۆ ئەوەی بزانن نووسەران چۆن دەنووسن‌و‬ ‫چی دەنووسن و بۆچی دەنووسن‪ .‬وەاڵمی ئەم پرسیارە‪‌،‬‬ ‫لەگەڵ قۆناغەكانی گۆڕانی كۆمەڵگادا لەالیەن نووسەرانەوە‬ ‫بە چەشنی زۆر جیاواز وەاڵمدراوەتەوە‪ ،‬هەریەك لەو ڕێبازە‬ ‫ئەدەبییانەش كە یەك لە دوای یەك هاتوون‪ ،‬هەندێك جار لە‬ ‫قۆناغێكی تایبەتی كۆمەڵگادا هۆكارێك بوون بۆ یەكخستنی‬ ‫وەاڵمێك بۆ بیانووهێنانەوەی نووسین‪ ،‬یاخود پێدانی پەیامێك‬ ‫بە نووسین‪ ،‬ئەمەش بەبیانووی بیركردنەوە دەستەجەمعی‌و‬ ‫ئایدیۆلۆژیی و كەلتووریی و گۆڕانە كۆمەاڵیەتییەكانەوە‬ ‫بووە‪ ،‬بەاڵم لێرەدا من‌ بەهیچ شێوەیەك خۆم لە قەرەی‬ ‫شیكردنەوەی پەیامبەخشین بە نووسین نادەم‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫ناچار نەبم لە نووسینێكی كورتی وادا كێشە بۆخۆم دروست‬ ‫بكەم‪.‬‬ ‫من ئەگەر نەنووسم چی ڕوودەدات؟ پێچەوانەكردنەوەی‬ ‫ئەم پرسیارە زیاتر هەڵوێستەم پێ دەكات وەك لە پرسیاری‬ ‫بۆچی دەنووسم‪ ،‬هەڵوێستەكەی من لە سەرەتادا وەك جۆرێك‬ ‫لە بەرگریكردن و بەراوردكردنی خۆم لەگەڵ ئەوانی تردا‬ ‫دەردەكەوێت‪ ،‬بەاڵم ئەمەش بۆ نووسەرانێك كە پێش هەرشت‬ ‫نووسین وەك چاالكییەكی ئینسانیی و مومارەسەكردنی‬ ‫ئازادیی دەبینن‪ ،‬هەرزوو خۆیان لەو بەراوردكردن و بیانووانە‬ ‫دەپارێزن‪ ،‬بۆئەوەی نەكەونە ناو ئەو دوالیزمانە‌ی كە‬ ‫دابەشبوون بەسەر ڕەش و سپیدا‪ ،‬چونكە ئەدەب نە مەیدانی‬ ‫جیاكردنەوەی ڕەش و سپییە و نە جێگای دادگاییكردنی‬ ‫ئینسانەكانیشە‌ لەبەرامبەر خێر و شەڕدا‪.‬‬ ‫گەر نووسین بۆ من بەشێك بێت لەو شوناسە بزێو و‬ ‫ناجێگیرەی كە دەمەوێت هەمبێت‪ ،‬كەوایە ئایا نەنووسین‬ ‫دەبێتە بزركردنی بەشێكی گەورەی ئەو‌ شوناسە یان نا؟‬ ‫ئەگەر من نەمنووسیایە چۆن بمتوانیایە گوزارشت لە‬ ‫خۆم و دنیا و دەوروبەرم بكەم‪ ،‬چۆن پرسیارە وجودییە‬ ‫بێ وەاڵمەكان بەخۆیانەوە سەرقاڵیان بكردمایە‪ ،‬دەبوو چ‬ ‫گوزارشتێكی ترم بدۆزیایەتەوە بۆ باسكردنی توڕەبوونەكانم‪،‬‬ ‫ئازارەكان و تەمەناكان و خەونەكانم؟!‬ ‫بەشێوەیەكی گشتیی نەنووسین بۆ من ڕیسكێكی گەورەیە‪،‬‬ ‫چونكە ئەمخاتە بەردەم ترسی لەدەستدانی ئەو ئەداتە‌‌‬ ‫سەرەكییەی بۆ نووسین بەكاری دێنم‪ ،‬كە ئەویش زمانە‪.‬‬ ‫ناكرێت و مەحاڵە من وەك ئینسان دەست لە زمان هەڵگرم‪،‬‬ ‫كە زمان خۆی بمخاتەوە ناو پەیوەندییە كۆمەاڵیەتییەكان‌و‬ ‫یەكەم ئەداتی من بێت بۆ پەیوەندیی بەوانی ترەوە‪ ،‬بە‬ ‫دیوێكی گشتیشدا بۆخۆی بەشێكی هەرە گەورەبێت لە‬ ‫بنیاتنانی كەلتووردا‪ ‌،‬ئیتر چۆن بتوان فەرامۆشی بكەم‪ .‬لە‬ ‫كاتێكدا‌ زمان یارمەتیدەرێكی گەورەیە بۆ ئەو تاكگەراییەی‬ ‫لە ڕێگەیەوە لەناو ئەم سیستمە كۆمەاڵیەتییە كوردییەدا‬ ‫دروستی دەكەم كە پڕە لە زۆنی خەتەرناك‪ ،‬ئیتر من چۆن‬ ‫بتوانم دەستبەرداری نووسین بم و بە نەنووسین بیگۆڕمەوە‪.‬‬ ‫بەاڵم كێ وام لێدەكات بنووسم‪ ،‬جگە لە ویست و‬ ‫تەمەناكانی خۆم؟ بێگومان هەر خۆم‪ .‬كەوایە من دەنووسم و‬ ‫ناوم نووسەرە‪ ،‬ئەم كارەش چاالكییەكی ئینسانییە و تایبەتە‬ ‫بە خۆم و خۆم بە ویست و تەمەنناكانی خۆم هەڵم بژاردووە‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت ڕازی نەبم وەك سیاسییەكی درۆزن و وەك‬ ‫دیندارێكی بێ دیین و وەك جاهیلێكی كوشندە دەربكەوم‪،‬‬ ‫نابێت ڕازیبم بە دروستكردنی ئەو هالەیەی كە نووسەربوون لە‬ ‫كۆمەڵگا‌ دواكەوتووەكاندا لە دەوری نووسەر دروستی دەكات‪،‬‬ ‫وا دەكات ئینسانە ڕاستەقینەكە كە نووسەر خۆیەتی‪ ،‬لەناو‬ ‫سەدان كۆپیی دروستكراوی خەیاڵی كەسانی تردا ونببێت‪.‬‬ ‫مادام نووسین جگە لە باسكردنی ئینسان و خودی خۆی‬ ‫شتێكی تر نییە‪ ‌،‬ئەوا دەبێت سیفەتی ئینسانبوون پێش‬ ‫هەرشت بدەمەوە بە نووسەر و هەموو ئەو هاالنەی تر بشكێنم‬ ‫كە ئینسانبوونی نووسەرمان لێ دەشارنەوە‪.‬‬ ‫من پێموایە وەك چۆن توڕەبوون لە گەنج بسەنیتەوە‬ ‫گەنجێتی خۆی دەدۆڕێنێت‪ ،‬ئاوا خەیاڵ و سەرسووڕمان لە‬ ‫نووسەریش بسەنیتەوە‪ ،‬لە نووسەربوون دەكەوێت‪ .‬ئەوەی‬ ‫كە توڕەبوون دەدات بە گەنج‪ ،‬خەسڵەتی گەنجانەی ئینسانە‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێت خەیاڵ و سەرسووڕمان و پرسیاریش خەسڵەتی‬ ‫ڕاستەقینەی نووسەر خۆی بێت‪ ،‬دەنا ئینسانێكمان نابێت‬ ‫ناوی گەنج بێت و كەسێكیش ناوی نووسەر بێت‪.‬‬ ‫كەواتە‪ :‬هەم پرسیاری بۆ نووسین و هەم پرسیاری‬ ‫بۆ نەنووسین؟ ناكرێت لە وەاڵمێكی بێ چەند و چووندا‬ ‫قەتیسیان بكەین‪ ،‬هیچ نا لەبەرئەوەی ئەدەب بۆ خۆی پێش‬ ‫هەرشت مەملەكەتی «بۆ»ی پرسیاری نووسەرانە‪ ،‬نەك‬ ‫مەملەكەتی وەاڵمەكان‪.‬‬

‫ژمــارە (‪) 16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫پێگەی هونەرمەندان‬ ‫لە كۆمەڵگای پەراوێزدا‬ ‫دیاری قەرەداغی‬ ‫ئەركی هونەر لە كۆمەڵگای دواكەوتوودا‪،‬‬ ‫گەل ‌ێ قورسە‪ ،‬بەتایبەتی ئەو كۆمەڵگایانەی كە‬ ‫بەدرێژایی مێژووی خۆیان بە هەموو جۆرەكانی‬ ‫شەڕ و داگیركردن شیلەی ژیانی ل ‌ێ سڕیبێتەوە‪،‬‬ ‫كۆمەڵگایەك كە هەمیشە لە فیكری ئەوەدا بێت‬ ‫چۆن لە ستەمی دەسەاڵتە یەك بەدوای یەكەكان‬ ‫قوتار بێت و خەون بە ژیانێكی ئارامەوە بۆ‬ ‫تاكەكانی ببینێت ‪ ،‬هەر هیچ نەبێت بۆ پەیدابوون‌و‬ ‫گەڕانەوەی كەرامەتی زەوتكراو‪...‬‬ ‫لەنێو ئەم فەزاو پاشماوەی ئەم خاشاكە‬ ‫نەعلەتییانەی مێژوودا‪ ،‬ناتوانرێت هونەر ئیجازە‬ ‫بێت و پێی بڵێین كاتت نییە بۆ ئاخاوتن و دیالۆگ‪،‬‬ ‫ناكرێت بە هونەرمەند بوترێت تا ئەو دەمەی‬ ‫ژیانێكی نو ‌ێ دروست دەبێت‪ ،‬تۆ (كڕ)بە‪ ،‬یان‬ ‫(سڕ)بە‪ ،‬یان هەر مەبە‪...‬‬ ‫نە دەتوانر ‌ێ ئەمە بوترێت‪ ،‬نە ئەمەش‬ ‫لۆجیكێكی چاوەڕوانكراوە‪ ،‬نە هونەرو هونەرمەندیش‬ ‫یەك تۆزقاڵ لە خەونبینین و جواننەخشاندنی دنیا‬ ‫دوادەكەون‪...‬‬ ‫هەموو خەونبینینێك ئاسانە‪ ،‬بەاڵم ئەوە‬ ‫ئەركێكی داهێنەرانەی هونەرمەندە بۆ گۆڕینی ئەو‬ ‫خەونە‪ ...‬پرسیارێكی سادە دێتە پێشەوە‪ ...‬ئایا‬ ‫هیچ كات زەمەنێكی دیاریكراو هەیە بۆ خەونبینین؟‬ ‫هونەرمەندانی كورد هەمیشە لەبەردەم چەندین‬ ‫پرس و ئەركدان‪ ،‬پرسێك لەوەی ئایا هونەرێكی‬ ‫جدیی و داهێنەرانە لە كۆمەڵگایەكی پەراوێزدا چی‬ ‫لێدێت؟‬ ‫ك و پێگەی‬ ‫ئەی هونەرمەندو ناو و ئەر ‌‬ ‫هونەرمەند دیسانەوە بە كو ‌ێ دەگات؟‬ ‫ئایا ئەوە جێگای تێڕامان و پرسینەوە نییە‪،‬‬ ‫كاتێك هونەرمەندێك بەوپەڕی لێبووردەییەوە لەنێو‬ ‫كۆمەڵگایەكی ڕاهاتوو بە ملمالنێی سیاسییەكان‪،‬‬ ‫تەنراو بە دروشمە ئاگراوییەكان‪ ،‬سیخناخ بە‬ ‫زبریی‌و ستەمی كۆمەاڵیەتیی‪ ،‬بتوانێت تەواوی‬ ‫ئەركە هونەرییەكانی بگەیەنێتە وەرگر لە هەموو‬ ‫دنیا و كەوندا‪ ،‬بتوانێت بەرهەم و ناوی خۆی‬ ‫بخوڵقێنێت؟‬ ‫كەچی لە بۆنە جۆراوجۆرو بەركەوتنەكانی‬ ‫كۆمەڵدا بە هەموو پێوەرێك حسابی كەسێكی‬ ‫ئاسایی بۆ بكرێت‪ ...‬لە ژیان‪ ،‬لە وەزیفە‪ ،‬لە‬ ‫بەركەوتنی ڕۆژانە‪ ،‬لە دەركەوتن و دەرنەكەوتنی‬ ‫ڕۆژانە‪ ،‬لە بژێویی و هەڵبژاردنی ژیان‪...‬‬ ‫دەمەوێت ڕوونتر بڵێم‪ ،‬ئەو كاتەی‬ ‫هونەرمەندێك بە درێژایی مێژووی هونەریی خۆی‬ ‫خەریكی دروستكردنی كەسێتی و كاریزمای‬ ‫هونەریی خۆیەتی‪ ،‬چۆن دەبێت كارمەندێكی‬ ‫بەردەستی بەڕێوەبەرێكی نەخوێندەوار بێت؟‬ ‫دەكرێت كرێچی خاوەن ئەپارتمانێكی قۆڵبڕ و‬ ‫ب ‌ێ ئینتیما بێت؟‬ ‫زۆرجاران بە ڕووداوێكی گرنگ و مێژوویی و‬ ‫گەورەو دانسقەی دەزانین كە دەوترێت سەرۆكی‬ ‫پارتێكی سیاسیی‪ ،‬یان كەسێتییەكی عەسكەریی‬ ‫دیارو زەبەالح‪ ،‬چاوی بە هونەرمەندێكی میوزیكژەن‬ ‫یا شانۆكار و سینەماكارێك یان گۆرانیبێژێك كەوت‪،‬‬ ‫ڕەنگە ئەوەش هەیە ئەمە بكرێتە مانشێتێكی‬ ‫گەورەی ڕۆژنامەكانی الی خۆمان‪ ،‬یان هەواڵە‬ ‫گەرمەكانی تیڤییەكانمان‪ ،‬بێگومان لە شكۆی‬ ‫هونەر و هونەرمەندبوونەوە نییە‪ ،‬یان كە هونەر و‬ ‫هونەرمەندانی ئێمە بەهای هەیە‪ ،‬بەڵكو لەوەدایە‬ ‫كە جەمسەرەكەی تری ئەو دانیشتنە كەسێكی‬ ‫سیاسیی یان عەسكەرییە‪ ،‬ئیتر ئەمەش بەسە بۆ‬ ‫ئەوەی پێناسی كۆمەڵگایەكی پێ بكەن كە چەند‬ ‫هونەردۆست نین‪ ،‬كە چەند ئارەزووی سیاسەت و‬ ‫پاوانكردنی دەسەاڵتی عەسكەریی و چەكن‪.‬‬ ‫ئەمەش تەواو پێچەوانەی هەموو ئەو نەتەوەو‬ ‫میللەتە پێشكەوتووانەی جیهانن‪ ،‬كاتێك كە‬ ‫هونەرمەندێك بە شەقامێكدا دەڕوات باری ئاسایی‬ ‫شەقامەكە تێكدەدات‪ ،‬یان كە لە فڕۆكەخانەیەك‬ ‫دادەبەزێت چۆن پێشوازیی لێدەكرێت‪ ،‬تەنانەت‬ ‫چەندان كۆمپانیاو دوكان و ماركێت خوازیاری‬ ‫ئەوەن كە ناودارێكی هونەریی و كەسێتییەكی‬ ‫ڕۆشنبیری بگاتە الیان تا بیكەنە ساتێكی مێژوویی‬ ‫بۆ خۆیان‪ ،‬ببێتە ڕیكالمێك بۆ شوێنەكانیان‪.‬‬ ‫ڕەنگە خەونی زۆرێك لە سەركردە‬ ‫جیهانییەكان ئەوە بێت‪ ،‬كە ڕۆژێك بساز ‌ێ دوور لە‬ ‫فەزای سیاسەت لەگەڵ ناوداران و ڕووناكبیرانیان‬ ‫كۆببنەوە‪...‬‬ ‫ئەوكاتە میدیاو پاس میدیاكان دەیكەنە‬ ‫هەاڵیەك كە چ چانسێكە بۆ ئەوەی هونەرمەندێك‬ ‫لە خاكی ئەوان دابەزیوە‪ ...‬هەروەك چۆن‬ ‫هونەرمەندانی كورد لە تاوا لە خاكی تردا‬ ‫دادەبەزن!!‬

‫ژمــارە (‪)16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫ڕۆمانەكەم و زەمەنی كوشتن‬ ‫ئیسماعیل حەمەئەمین‬

‫كە لە مانگی سێپتمبەری (‪)2010‬دا هاتمەوە بۆ كوردستان‪،‬‬ ‫ڕاستیتان دەوێت هیچ نەمابوو لەم دنیا فراوانەدا دڵی پێخۆش بكەم‪،‬‬ ‫جگە لە ئەدەب و دوو كوڕەجوانەكەم نەبێت‪ ،‬لە هەمانكاتدا بوونی‬ ‫هەردووكیان لە ژیانمدا پابەندن بە ئازارێكی گەورەوە‪ ،‬ئەدەب وەك‬ ‫خۆی بەشێكە لەو ئازارە پڕ چێژەی نووسەر لە ژیانی خۆیدا لەگەڵیدا‬ ‫دەژی‪ ،‬لە هەمانكاتیشدا هێزیكی تێكدەرە لە بەرامبەر ژیانی ئاسایی‪،‬‬ ‫بێگومان لەنێوان ژیانێكی ئاسایی وەك خەڵك و ژیانت وەك نووسەرێك‬ ‫جەهەننەمێك هەیە‪ ،‬دەبێت هەموو ڕۆژێك‪ ،‬گەر نەڵێم چەندجارێك لە‬ ‫ڕۆژێكدا‪ ،‬پێیدا هاتوچۆ بكەیت‪ .‬بەهەشت شوێنێكە جێگەی نابێتەوە لە‬ ‫ژیانی ڕۆماننووسەكاندا‪ ،‬لەبەر ئەوە كە جانتا پڕتەقاڵییە پڕ كتێبەكەم و‬ ‫الپتۆپ و جانتا شانییەكەم هەڵگرت‪ ،‬بیرم لەوە كردەوە كە هیچ نەماوە‬ ‫دڵی پێخۆش بكەم‪ ،‬جگە لەو ڕۆمانە ناتەواوە نەبێت چەند ساڵێكە‬ ‫لەگەڵ پاڵەوانەكانیدا لە جەنگدام‪ .‬لە فڕۆكەخانەی (میونشن) بیرم لە‬ ‫ڕۆمانەكەم دەكردەوە‪ ،‬لە یەكێك لە پاڵەوانەكانی‪ ،‬كە ناوی (ئەدۆنیسی‬ ‫شۆڕشگێرە)‪ ،‬سەیر لەوەدایە لە هەمانكاتیشدا بیرم لە ژێنوای كوڕە‬ ‫گەورە دوانزە ساڵییەكەم و نالی پێنچ سااڵن‪ ،‬هەناسەكەم‪ ،‬ڕۆحەكەم‬ ‫دەكردەوە‪ ...‬بۆچی ئەم ئەم بیركردنەوەیە لە ئەدۆنیسی شۆڕشگێڕ كە‬ ‫لە ڕۆمانەكەدا بە ئەدۆنیسی كوڕ ناویش دەبرێت جەنجاڵی كردبووم‪.‬‬ ‫ئەدۆنیسی كوڕ ‪ ،‬یان چاكتر وایە بڵێم ئەدۆنیسی شۆڕشگێڕ‪ ،‬كوڕی‬ ‫(ئەدۆنیسی شاعیرە) كە لە ڕۆمانەكدا لە شەستەكانی سەدەی بیستدا‬ ‫لە سلێمانی و لەبەردەم ماڵی خۆیدا‪ ،‬بەر چەقۆ دەردرێت و دەكوژرێت‪،‬‬ ‫تراژیدیاكە لەوەدایە لەبەردەم كوڕەكەی خۆیدا دەكوژرێت‪ ،‬ئەدۆنیسی‬ ‫منداڵ ئەم دیمەنە دەبینێت و لە داهاتوودا ئەو برینە قوڵە بەوە ساڕێژ‬ ‫دەكاتەوە‪ ،‬كە دەبێت بە شۆڕشگێڕ و وەك خۆی دەڵێت‪ :‬ئەو تەنها بۆ‬ ‫كوشتن دەكوژێت‪ ...‬ئەم دوو خواوەندە‪ ،‬ئەم كوڕو باوكە‪ ،‬لە دوو زەمەنی‬ ‫جیاوازەوە هاتوون و دەگەڕێنەوە بۆ ئەودیو سنووری دنیای بینراو و‬ ‫فانی ئێمە‪ .‬ئەم دوو ئەدۆنیسە بەنێو زەمەنی كوشتندا تێدەپەڕن‪ ،‬كە‬ ‫ناوی بەشێكە لە بەشەكانی ڕۆمانەكەم‪ .‬ئەدۆنیسی باوك دەمێكە لە‬ ‫قەسیدەدا پێشبینی كوشتنی خۆی كردبوو‪ ،‬لە قەسیدەیەكدا دەڵێت ‪:‬‬ ‫ڕەنگەكان تێكەڵی بەیانی كوشتنم دەبێت‪ ،‬ئەی گیاكانی‬ ‫خواوەند‬ ‫من بەنێو ئێوەدا تێپەڕێم‪..‬‬ ‫(بڕوانە‪ :‬ئەودیوو سنوور‪ ،‬باڵەفڕە بەنێو‬ ‫دارستانەكانی مانگدا‪ ...‬ل‪)٥٦٣‬‬ ‫وابزانم كۆتاییم بە فەسڵی‬ ‫كوشتن)‬ ‫(زەمەنی‬ ‫هێنابوو‪ ،‬كە فەسڵی‬ ‫دوانزەیەمین بوو لە‬ ‫ڕۆمانەكەمدا‪ ،‬ئیدی بڕیارم‬ ‫دابوو چیتر نەگەڕێمەوە بۆ‬ ‫كوشتن و زەمەنەكانی‪ ،‬نەك‬ ‫لەبەرئەوەی هیالكم دەكات‪،‬‬ ‫بەپێچەوانەوە منیش وەك نەوەكەی‬ ‫خۆم‪ ،‬كوڕی ئەو زەمەنەم و سەرەڕای‬ ‫ئەم هەموو ساڵەم لە مەنفای ئەوروپایدا‪،‬‬ ‫هێشتا وا هەست دەكەم كە ژیانی ئاسایی‬ ‫(باری نائاساییە)و باری ئاسایی ئەو‬ ‫زۆرانبازییە خوێناوییەی سیاسەت و نانە لەسەر‬ ‫جادەو كۆاڵنەكان‪ .‬لە فڕۆكەخانەی (میونشن) لە‬ ‫چاوەڕوانیكردنی فڕیندا‪ ،‬ئەم هەستە قوڵەم بە ژیان‬ ‫لەنێو باری نائاساییدا وای لێكردم كە بەشێكی گرنگی‬ ‫كتێبەكانم لە جانتاگەورەكەدا دەربهێنم و بیخەمە جانتاكای‬ ‫پشتمەوە‪ .‬بەتایبەت كتێبە فەلسەفییەكان‪ ،‬كە لەڕووی‬ ‫نرخیشەوە گران كەوتوون لە سەرم‪ ،‬كتێبەكانی بیرمەندانی‬ ‫وەك پیتەر سڵۆتێردایك‪ ،‬نیچە‪ ،‬هابرماز‪ ،‬فۆكۆ و ئۆمییرتۆ ئیكۆ‪.‬‬ ‫لەگەڵ ڕۆمانە گەورەكەی (ڕۆبرێرتۆ بۆالنۆ)ە‪ ،‬نووسەری ئەمریكای‬ ‫التینی كە ناونیشانەكەی (‪ )2666‬دووهەزاو شەشسەد و شەست و‬ ‫شەشە‪ .‬ڕۆمانێكی سەیرە و بە قەبارەش زیاتر لە هەزار الپەڕە دەبێت‪.‬‬ ‫تەنانەت بیجامەیەك و پانتۆڵیك و خاولییەكیشم كردە نێو جانتای‬ ‫شانەكەمەوە‪ ،‬سەیرە مرۆڤ لەنێو جەرگەی ئەڵمانیادا وەها بیربكاتەوە‪،‬‬ ‫خۆم پێكەنینم بەو كارە دەهات كە خەریكی بووم‪ ،‬بەاڵم ئەم هەستە‬ ‫بە نائارامییەی لە ڕۆحی هەموو ڕۆماننووسێكدا هەیە‪ ،‬ئەوەندە سەیرە‬ ‫كە ناتوانی زاڵبیت بەسەریدا‪ .‬دیارە من تەندرابووم بە زەمەنی كوشتن‪،‬‬ ‫هەروەها بە زەمەنی بەجێهشتنی دایكم كە مانگێك بەر لە هاتنەوەم ئەم‬

‫دنیا فانییەی بەجێهێشت‪ .‬دایكم بەجوانیی ژیا و بەجوانیش كۆچی كرد‪،‬‬ ‫بەڕاوەستاوییەوە ژیا وەك ئافرەتێكی ئازا لە بەرامبەر ئازاری جێهێشتنی‬ ‫من و خوشكەكەم لە مەنفاكاندا‪ ،‬بێگومان گەورەترین ئازاریشی برا‬ ‫پێشمەرگەكەم بوو‪ ،‬كە لەم ڕێگایەدا قاچێكی لەدەست دا‪ ،‬بەاڵم ئەوە‬ ‫هێزی ژیانی دایكم بوو كە هەمووانی تەنیبۆوە و مردنەكەشی ئەوەندە‬ ‫هێمن بوو‪ ،‬لە چاوەڕوانیی كەسماندا نەبوو‪ .‬ئیدی من خۆم و ڕۆمانێكی‬ ‫ناتەواو كە چەند ساڵیكە بە دابڕاویی كارم لەسەر دەكرد‪ ،‬لەگەڵ ئازاری‬ ‫بەجێهێشتنی منداڵەكانمدا كە نەمدەزانی كەی دەیانبینمەوە‪ ،‬بڕیارمدابوو‬ ‫ئەم مەنفایە جێبهێڵم‪ ،‬بەاڵم ئایا لە كوردستان دەمێنمەوە؟‪ ،‬ڕۆمانەكەم‬ ‫تەواو دەبێت یان ئاوەها دەمێنێتەوە؟‪ ،‬دەگەڕێمەوە یان نا؟‪ ،‬بۆكوێ‬ ‫دەگەڕێمەوە؟‪ ...‬هەموو ئەمانەم بەكراوەیی جێهێشتبوو‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫قسەیەی (سڵۆتێردایك) بەردەوام دەیهێنام و دەیبردم‪ ،‬ئەویش ئەو‬ ‫ژیانە نوێیەیە كە لەنێومدا لەدایك دەبێت‪ ،‬بەاڵم هەموو لەدایكبوونێك‬ ‫بەئازارە‪ ،‬سڵۆتێردایك دەڵێت‪ :‬ئەوە هێزی ژیانیكی نوێیە لەنێو ژیانی‬ ‫ئێستادا گەمەی خۆی دەكات‪ .‬بەهەر حاڵ من و الپتۆپەكەم و جانتاكەی‬ ‫شانم لە من نەبوونەوە‪ ،‬سەیر لەوەدا بوو لە فڕۆكەكەدا هەستم كرد لە‬ ‫سەفەری ئەمجارەمدا شتێكی نوێ ڕوودەدات‪ ،‬بەاڵم چییە نەمدەزانی‬ ‫چییە‪ ،‬ئەڵمان دەڵێت‪( :‬هەستیكە لە سكمدایە)‪ ،‬بەمانای هەستی‬ ‫پێدەكەین‪ ،‬بەاڵم نازانین چییە و چۆن دەبێت‪ .‬لە دابەزینمدا لە سلێمانی‬ ‫جانتا پڕتەقاڵییە گەورەكەم نەگەیشتبوو‪ ،‬بەپێچەوانەی نەفەرەكانی‬ ‫ترەوە من بەپێكەنینەوە پێشوازیم لە ئەو هەواڵە ناخۆشە كرد‪ ،‬چونكە‬ ‫هەستم كرد كە باری نائاسایی هێشتا درێژبوونەوەی هەیە‪ ،‬ئەوەی چەند‬ ‫كاتژمێرێك لە میونشن گاڵتەم پێدەهات و بە خەیاڵی تێدەگەیشتم‪ ،‬لە‬ ‫سلێمانی بوو بە ڕیاڵیستی‪ .‬ئەو دروشمەی خۆپیشاندانی خوێندكارانی‬ ‫فەڕەنسا و ئەوروپام بیركەوتەوە كە دەیانگووت‪ :‬خەیاڵ دەبێت‬ ‫بەریالیستی‪ ،‬فانتازیا دەسەاڵتە‪ ...‬ئەوەی لە میونشن فانتازیا بوو لە‬ ‫سلێمانی ریالیستی بوو‪...‬‬ ‫لەدوای گەیشتنم‪ ،‬لە ژوورەكەی نوێیەكەی دایكمدا گیرسامەوە‪ ،‬كە‬ ‫جار جارە بۆنی درەختە شەوبۆكە لە بەرەبەیاندا وەئاگای دەهێنامەوە‪،‬‬ ‫دەمەوێت ئەوە بڵێم من دواجار كە دایكم بینی لە ژووری نووسینەكەی‬ ‫مندا بوو كە دوای جێهێشتنم بۆ مەنفاكان لەوێدا دوعای خێری بۆ‬ ‫دەكردین‪ ،‬لە خانووە كۆنە پڕ سیحرەكەی كارێزەوشكی ڕۆحم‪ ،‬كە‬ ‫هەموو ئێوارەیەك بەتاریكیی دەچوومە سەر دار و پەردوە‌كەی و گوێم‬ ‫لەو دەنگانەی منداڵیم ده‌گرت كە هێشتا لەوێ مابوونەوە‪ ،‬جارجارەش‬ ‫دەگریام‪ ،‬پاشان بەپێ هەڵدەكشامەوە بۆ خانووە تازەكەی ماڵی باوكم‬ ‫لە (كوردسات)‪ .‬ئیدی لەژێر تەمی بیركردنی منداڵەكانمدا‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫كوڕەبچووكەكەم خەوم لێدەكەوت‪ ،‬نالی كە بەم تەمەنە پێنچ ساڵییەوە‬ ‫لەوە تێ نەدەگەیشت بۆچی باوكی لەپڕ ڕۆیشتووە‪ ،‬لە تەلەفۆندا‬ ‫پێی دەگووتم بابە تۆ لەكوێیت؟‪ ...‬منیش لەدوای هەموو تەلەفۆنێك‬ ‫بەردەوام ئەم ڕستەیەی نالی لە سەرمدا دەنگی دەدایەوە‪ ...‬لەژێر‬ ‫میهرەبانیی ڕۆحی دایكم و دەنگی كوڕەكانم‪ ،‬نیوەشەوان تا بەرەبەیان‬ ‫بەشەكانی دیكەی ڕۆمانەكەم نووسی‪ ،‬ڕاستیتان دەوێت‪ ،‬كە برای ئازیزم‬ ‫(ئیدریس عومەر) بڕیاری دا ئەم ڕۆمانە قەبەیەم بۆ چاپ بكات و بە‬ ‫موغامەرە تێدەگەیشت‪ ،‬چونكە خۆی گووتەنی‪ :‬كێ ئەمڕۆ لە كوردستاندا‬ ‫لەبەر سیاسەت و شەڕی حیزبەكان‪ ،‬ڕۆمانێكی شەشسەد الپەڕەیی‬ ‫دەخوێنێتەوە!‪ ،‬بەاڵم ئازایانە بڕیاڕی دا بۆم چاپ بكات‪ ،‬نهێنییەكە‬ ‫لەوەدایە‪ ،‬كاتێك پێی گووتم بۆتی چاپ دەكەم‪ ،‬من ڕۆمانەكەم تەواو‬ ‫نەبوو‪ ،‬هێشتا نەمدەزانی تەواو دەبێت یان وازی لێدێنم‪ ،‬بەاڵم من‬ ‫گووتم باشە با پاكنووسی بكەم‪ ،‬ئیدی كافتریای پەپوولە و كتێبخانەی‬ ‫گشتیی و ژوورەكەی دایكم و بۆنی گوڵە شەبۆكان فیگوری ڕۆمانەكامی‬ ‫ژیاندەوە و بەردەوام بووم لە گێڕانەوەی چیرۆكی ئەوان‪ ،‬تا دواجار‬ ‫كە ڕۆمانەكەم باڵو بووەوە‪ ...‬هەناسەم هەڵكێشا‪ ،‬چونكە لە ڕۆمانەكە‬ ‫ڕزگارم بوو‪ .‬سەیر لەوەدابوو لە حەڤدەی شوبات كە فیشەكی لقی‬ ‫چوار بەسەرماندا گیزەی كرد‪ ،‬هەستم كرد زەمەنی كوشتن هێشتا نەك‬ ‫بەڵكو لە ڕۆحی مرۆڤەكانی ئەم دەڤەرەدا‬ ‫لە ڕۆمانەكەی مندا‪،‬‬ ‫درێژبوونەوەی هەیە‪ ،‬چەندە هەستم بە‬ ‫غەمباریی كرد‪ ،‬ئەوەندەش سەرسام‬ ‫بووم بەتێكەڵبوونی سنوورەكانی‬ ‫ئەدەب و ژیان لەنێو یەكتریدا‪،‬‬ ‫هێشتا ئێمە لە زەمەنی كوشتندا‬ ‫دەژین‪ ،‬بیرم لە ئەدۆنیسی‬ ‫باوك و كوڕ كردەوە‪...‬‬ ‫نورنبێرگ ‪2011 Juni 27‬‬

‫سێ‬

‫ڕەزا‬ ‫عەل‬

‫ۆم‬ ‫مپت‬

‫یپ‬

‫وور‬

‫بونیادی زمان لە دەقی شیعرییدا‬

‫چێژی خوێندنەوە‬ ‫ڕەنگە هیچ ژانرێكی ئەدەبیی هێندەی شیعر‪،‬‬ ‫پێویستی بە ئاگایی ورد لە زمان ‌و باكگراوەندێكی‬ ‫گەورەی ڕۆشنبیریی ‌و هزریی ‌و زمانەوانیی نەبێت‪،‬‬ ‫چونكە هەموو بنەماكانی شیعر دواجار لەسەر‬ ‫بونیادی زمان وەستاون‪ .‬زمان تاكە هێماو ئاماژەی‬ ‫گەیاندنی دەاللەتەكانە لە دەقی شیعرییدا‪ .‬لە‬ ‫شیعردا‪ ،‬زمان هەر تەنها گوتارێك نییە‪ ،‬كە ئامانج‬ ‫تیایدا پەیامێكی دیاریكراوە لە واتاو مانادا‪ ،‬بەڵكو‬ ‫هاوكات میوزیك ‌و ریتم ‌و شیعرییەتیشە‪ ،‬چونكە‬ ‫هەموو تایبەتمەندییەكانی دەقی شیعریی لە زماندا‬ ‫خۆیان بەرجەستە دەكەن‪ .‬بەبێ زمانێك كە هەڵگری‬ ‫هەردوو ڕەهەندی ئیستاتیكاو بابەت بێت‪ ،‬ئەستەمە‬ ‫دەقێك ببێ بە شیعر‪ .‬كەواتەچەند زمان لە دەقی‬ ‫شیعرییدا بارگاویی بێت بە كایەكانی تر‪ ،‬ئەوەندەش‬ ‫بونیادی دەقی شیعر بوونیادێكی مەعریفیی دەبێت‪ .‬زۆرترین ئاگاییان لە دیاردەكانی ژیان هەبێت‪ .‬ئەمەش ناكەونە ئەو هەاڵنەوە‪ .‬كاتێكیش وەك خوێنەرێك‬ ‫ئەو كاركردن‌و قوڵبوونەوەیەی بۆ زمان لە شیعردا وایكردووە گەلێ جار بكەونە هەڵەی دەربڕین‌و مانای سەرنج لە تێكستی شیعرەكانیان دەدەین‪ ،‬باشتر‬ ‫گرنگ ‌و پێویستە‪ ،‬بۆ ڕەگەزە ئەدەبییەكانی تر وشە ‌و دەرخستنی واتای ڕاستەقینەی بابەتەكان‪ .‬ئەو ڕاستییەمان بۆ دەردەكەوێت‪ .‬بۆ نموونە زۆرجار‬ ‫كەمترە‪ ،‬چونكە ئەگەر لە ڕەگەزەكانی تر تەكنیك‌و بە ڕادەیەك زۆرجار دەستەواژەیەك‪ ،‬بەدەر لە مانای دەنووسن (وەك ژەهری تاڵ!)‪ ،‬وەك ئەوەی ژەهری‬ ‫بنەمای هونەریی تر بوونیان هەبێت‪ ،‬ئەوا لە شیعردا ڕاستەقینەی خۆی‪ ،‬وەك كەرەستەیەكی شیعریی لە شیرینیش هەبێت! یاخود دەنووسن (وەك سنۆبەر‬ ‫بە تەنیا زمانە‪ .‬بۆ نموونە لە ڕۆمان ‌و چیرۆكدا‪ ،‬بونیادی دەقدا‪ ،‬بەهۆی زمانەوە بەرجەستە دەكەن‪ .‬گەاڵكانم هەڵوەرین)‪ ،‬لە كاتێكدا ئەم درەختە‬ ‫تەكنیكەكانی وەك‪ :‬گێڕانەوە‪ ،‬فالشباك‪ ،‬شەپۆلی لەو ڕوانگەیەشەوە شاعیر نەك هەر دەبێ ئاگایەكی هەمیشە سەوز دێتە بەرچاو و بااڵ دەكات‪ .‬یاخود‬ ‫هۆش‪ ،‬كات‪ ،‬شوێن‪ ،‬پاڵەوان ‌و رووداو هەن‪ ،‬وەلێ وردی هەبێت‪ ،‬بەڵكو دەبێت ڕۆشنبیرییەكی بێ دەنووسن (كەنارەكانی بیابان!)‪ ،‬یاخود دەنووسن‬ ‫لە شیعردا ئەمانە هیچیان بوونیان نییە‪ .‬كەواتە سنوور و قوڵیشی لە هەموو كایەكانی ژیان هەبێت‪( .‬وشك بوو زەرد هەڵگەرا!)‪ ،‬لە كاتێكدا كرداری‬ ‫زمان وەك بونیادێك‪ ،‬تاكە بنەمای هونەری بۆئەوەی كاتێك دیاردەیەك‪ ،‬رووداوێك‪ ،‬چەمكێك‪( ،‬زەردبوون) دەكەوێتە پێشەوەی كرداری (وشك‬ ‫پێكهاتەی دەقی شیعرییە‪ ،‬بە ڕادەیەك كە هەموو دەكاتە كەرەستەی شیعریی ‌و لە بونیادی دەقدا بوون)‌و كاتێ گەاڵیەك‪ ،‬یاخود درەختێك دەوەرێت‬ ‫مانا‌و دەاللەت ‌و ئاماژەكان‪ ،‬زمان دەیگەیەنێت‪ .‬بەرجەستەی دەكات‪ ،‬نەكەوێتە هیچ هەڵەیەكەوە ‌و وشك دەبێت‪ ،‬دەرەنجامی زەردهەڵگەڕانییەتی‪.‬‬ ‫كەواتە بەبێ دەوڵەمەندكردنی زمان‪ ،‬بە وشەو لە ڕووی ئاماژەو بابەتەوە‪ ،‬كەچی بە پێچەوانەوە‪ ،‬بێگومان هەزاران نموونەی تری لەو شێوەیە‪ ،‬كە من‬ ‫چەمك ‌و دەاللەتی تازەو نوێ ‌و قوڵبوونەوەی هەمیشە ئەوانەی شیعر دەنووسن‪ ،‬بەتایبەتیش هەمیشە وەك خوێنەرێك‪ ،‬كە بە بەردەوامیی شیعر‬ ‫هەمیشەیی ‌و بەردەوام‪ ،‬لە گەمەی زمانەوانییدا‪ ،‬نەوەی نوێ‪ ،‬واتە ئەوانەی لە سەرەتای ئەزموونی دەخوێنمەوە‪ ،‬شیعری بەشێكی زۆری شاعیران‬ ‫ئەستەمە شاعیر بتوانێت بەردەوامیی بە ئەزموونی شیعرییدان‪ ،‬خۆڕسكانە دوور لە هەموو قوڵبوونەوەو دەكەوێتە بەرچاوم‌و سەرنجم ڕادەكێشن‪ .‬تەنانەت‬ ‫شیعریی خۆی بدات ‌و خۆی كاوێژ نەكاتەوە‪ .‬لە ڕامانێكی بابەتییانە شیعر دەنووسن‪ .‬بەداخەوە ئەوانەشی كە ئەزموونێكیان لە شیعرنووسیندا‬ ‫بەشێكی زۆری ئەزموونی شیعریی كوردیدا‪ ،‬لەڕووی بەشێكی زۆر لە شاعیرانی ئێمە‪ ،‬كەمترین هەیە‪ .‬هەڵبەتە ئەمە ڕەنگدانەوەی نەبوونی ئەو‬ ‫تێكستی شیعری شاعیرانمانەوە‪ ،‬ئێمە كاتێ بە باكگراوەندی ڕۆشنبیریی شیعرییان هەیە و هەمیشە دنیابینیی ‌و ڕامانە وردەیە‪ ،‬كە پێویست دەكات‬ ‫دەگمەن خاڵێكی جیاكەرەوە دەبینین‪ ،‬كە دواجار ئەزموونی شیعرنووسین وەك ئەزموونێكی خودیی هەموو شاعیرێك هەیبێت ‌و هەمیشە شانبەشانی‬ ‫شوناسی شیعرییان لە یەكتری جیا بكاتەوە‪ ،‬لە بە تەنها ‌و بەدەر لە دیوە بابەتییەكە دەبینن‪ .‬ئەزموونی شیعرنووسین‪ ،‬پەرە بە ئەزموونی‬ ‫ڕاستیدا پەیوەندیی بە نەبوونی ئەو زمانە شیعرییە ئەمەش وا دەكات زۆرجار بكەونە هەڵەی مانایی خوێندنەوە و باكگراوەندی ڕۆشنبیرییانەی‬ ‫تایبەتەوە هەیە‪ ،‬كە دەقێك لە دەقێكی تر جیا زەقەوە‪ ،‬بەبێ ئەوەی دركیشی پێ بكەن‪ .‬بێگومان خۆی بدات‪ ،‬چونكە شیعر هەر تەنیا تەكنیكی‬ ‫دەكاتەوە‪ .‬كاتێك جیاوازیش لەسەر ئاستی بونیادی ئەمە دەرەنجامی ئەو قوڵ نەبوونەوەیەیە كە باسمان ڕیزكردنی وشە و لێكدانەوەی ڕستە و ئاماژە‬ ‫زمان لە دەقی شیعرییدا دەر نەكەوت‪ ،‬بێگومان كرد‪ ،‬چونكە ئەگەر خوێندنەوەیەكی بەرفراوان ‌و نییە بۆ بابەتێك‪ ،‬بەڵكو وەك وتمان‪ ،‬مانا و ریتم‬ ‫جیاكاریی لەسەر ئاستی دەقەكانیش دەر ناكەوێت‪ ،‬هزرییانەی وردیان هەبێت بۆ دیاردەكانی ژیان‪‌ ،‬و میوزیكیشە‪ .‬هەموو ئەمانەش دواجار لە ڕێی‬ ‫زمانەوە دێنە بوون‪ .‬كاتێ زمانی گەیاندنی ماناش‬ ‫چونكە هەمان ئەو زمانە دیاریكراوەیە كە لە ڕووی‬ ‫لە شیعردا‪ ،‬زمانێكی هەڵەبوو لە ڕووی دەربڕینی‬ ‫دەاللییەوە لە یەك كاتدا لە چەندین دەقی شیعریی‌و‬ ‫واتاییەوە‪ ،‬بێگومان ناوەرۆك ‌و گوتار ‌و پەیامی‬ ‫ئەزموونی شاعیراندا بوونی هەیە‪ .‬هەندێ جار ئێمە‬ ‫شیعرەكەش هەڵە دەبن‪ .‬بەشێكی ئەم دیاردەیە‬ ‫یەك وشەی دیاریكراو لە تێكستی شیعری هەموو‬ ‫پەیوەندیی بە جیاوازیی نەكردن هەیە لەنێوان‬ ‫شاعیراندا دەبینین‪ .‬ئەمەش وایكردووە كەمترین‬ ‫ڕەهەندی (ئیستاتیكی)‌و رەهەندی (بابەتی) زمان‪.‬‬ ‫جیاوازیی لەسەر ئاستی شوناسی شیعری شاعیراندا‬ ‫بەو مانایەی زۆرجار بە ناوی تەمومژییەت‌و گەمەی‬ ‫هەبێت‪ .‬بێگومان ئێمە دەزانین كە زمان لە ڕووی‬ ‫زمانەوانیی‪ ،‬كە یەكێكە لە خەسڵەتەكانی شیعری‬ ‫پێكهاتی ڕستەسازیی ‌و مۆرفۆلۆژییەوە‪ ،‬رێسایەكی‬ ‫نوێ‪ ،‬بابەت لە شیعردا وندەبێت‌و بە تەنها الیەنی‬ ‫دیاریكراوی هەیەو كرداری ڕێزمانیی ‌و زمانەوانیی‬ ‫ئیستاتیكی زمان لە شیعردا گرنگیی پێ دەدرێت‪.‬‬ ‫بەدەر نییە لەو ڕێسایە‪ .‬وەلێ هەمان ئەو زمانە‬ ‫بە پێچەوانەشەوە‪ ،‬زۆرجار زەقكردنەوەی مانا‌و‬ ‫لە تێكستی شیعرییدا ڕەهەندێكی دیكەی گەمەی‬ ‫بایەخدان بە ناوەرۆك‌و گوتار‌و پەیامی شیعرەكە‪،‬‬ ‫زمانەوانیی وەردەگرێت لە ڕووی دەربڕین‌و ئیدیۆم‌و‬ ‫الیەنی ئیستاتیكی زمان‪ ،‬كە پەیوەستە بە شیعرییەت‬ ‫فرەمانایی‪ ،‬كە هەموو ئەمانەش فرەواتایی دەق‬ ‫‌و چێژەوە‪ ،‬دەكوژێت‪ .‬بۆیە دەبێت هەمیشە لەنێوان‬ ‫دێننە ئاراوە‪ .‬كەواتە بۆئەوەی ئەزموونێكی شیعریی‬ ‫ئەو دوو ڕەهەندەی زماندا هاوسەنگییەك هەبێت‪.‬‬ ‫هەمیشە لە نوێبوونەوەدا بێت‪ .‬دەبێت بەردەوام‬ ‫دەنا خودی دەقە شیعرییەكە دەقێكی سەركەوتوو‬ ‫خودی ئەو زمانەش لە نوێكاریدابێت‪ ،‬دەنا مەحاڵە‬ ‫نابێت‪ ،‬كەچی هەمیشە بەشێكی زۆر لە شاعیرانی‬ ‫ئەزموونێكی شیعریی بە زمانێكی كۆن ‌و دوور لە‬ ‫ئێمە بە ناوی گەمەی زمانەوانیی لە شیعردا‪ ،‬كە‬ ‫نوێكاریی بتوانێت بەردەوام بێت ‌و خۆی كاوێژ‬ ‫دەرهێنانی وشەیە لە ستراكتۆری ڕاستەقینەی‬ ‫نەكاتەوە‪ .‬لە مێژووی شیعری كوردییدا كەم نەبوون‬ ‫خۆی‪ ،‬دەكەونە هەڵەی واتایی ‌و مانایی زەقەوە‪،‬‬ ‫ئەو شاعیرانەی سەرەتا بە داهێنانێكی تازەو نوێ‬ ‫بەبێ ئەوەی دركیشی پێ بكەن‪ .‬لەو ڕوانگەیەی كە‬ ‫دەستیان دایە شیعرنووسین‌و زمانێكی تازەیان كردە‬ ‫وشەیەك لە چوارچێوەی واتای ڕاستەقینەی خۆی‬ ‫بەر بااڵی شیعر‪ ،‬كە بۆ ئەو قۆناغ ‌و هەلومەرجە‪،‬‬ ‫دەردەهێنن ‌و ڕەهەندێكی تری بە ناوی گەمەی‬ ‫سیمایەكی تازە و داهێنەرانەی تێكستی شیعریی‬ ‫زمانەوانیی ‌و ئاماژەی نوێ پێ دەبەخشن‪ ،‬بەبێ‬ ‫بوو‪ .‬كە جۆرێك دابڕانی لە ئەزموونی پێشووتر‬ ‫ئەوەی هیچ مانایەك بگەیەنێت‪ ،‬وەك ئەو چەند‬ ‫لێكەوتەوە‪ .‬وەلێ بەشێكی ئەو شاعیرانە‪ ،‬چونكە‬ ‫نموونەیەی ئاماژەمان پێدان‪ .‬بێگومان هەموومان‬ ‫بەردەوام نەبوون لە قوڵبوونەوە لەنێو زمان ‌و‬ ‫دەزانین زمانی شیعر‪ ،‬زمانێكی مەجازییە و دەشێ‬ ‫هەر تەنها لە چوارچێوەی ئەو زمانە خۆڕسكەدا‬ ‫لە یەك كاتدا وشەیەك چەندین مانا ببەخشێت‪.‬‬ ‫دەخوالنەوە‪ ،‬كە سەرەتای ئەزموونەكەیان پێ‬ ‫وەلێ ناشێ بە ناوی گەمەی زمانەوانیی لە شیعردا‪،‬‬ ‫دەستپێكرد‪ ،‬بەداخەوە ئەزموونی شیعرییان‬ ‫وشە و دەربڕینەكان ببەینە ئاستێك كە جۆرێك‬ ‫لە پاشەكشێی دا و نەیانتوانی بەردەوامیی بە‬ ‫لە بێمانایی‪ ،‬یاخود لینگەوقووچیی وشەكانی‬ ‫ئەزموونی تازەو زمانی تازە بدەن لە شیعردا‪ .‬هەر‬ ‫لێ بكەوێتەوە‪ .‬بەداخەوە لە نەخشەی شیعری‬ ‫بۆیە كاتێك بەسەر ئەزموونی شیعرییاندا دەچینەوە‪،‬‬ ‫كوردییدا‪ ،‬كەم نین ئەو تێكستە شیعرییانەی بە‬ ‫دەبینین جوانترین تێكستی شیعری ئەو شاعیرانە‪،‬‬ ‫ناوی وشەگۆڕكێ‌و گەمەی زمانەوانیی‪ ،‬داماڵراون لە‬ ‫ئەو شیعرانەن كە لە سەرەتادا نووسیویانە‪ .‬كە‬ ‫هەموو جۆرە شیعرییەت‌و چێژ و ریتم‌و میوزیكێك‪.‬‬ ‫هەمیشەو بۆ هەتایە وەك ئەستێرەیەكی درەوشاوە‬ ‫بە ڕادەیەك كە دەیانخوێنینەوە‪ ،‬وا هەست دەكەین‬ ‫لە ئاسمانی شیعری كوردییدا دەمێنەوە‪.‬‬ ‫دەقێكی فیكریی كۆنكرێتئاسا دەخوێنینەوە‪ ،‬كە‬ ‫بە شێكی زۆر لە شاعیرانی ئێمە‪ ،‬بە تایبەتیش‬ ‫هیچ چێژ و مانایەكمان پێ نابەخشن‪ .‬جەوهەری‬ ‫لە نەوەی نوێدا‪ ،‬ئەزموونی شیعرنووسین هەر تەنها‬ ‫شیعر‪ ،‬زمانە و لە زمانیشدا شیعرییەت بە هەموو‬ ‫وەك ئەزموونێكی خۆڕسك‪ ،‬بێ ڕامان‌و قوڵبوونەوە‬ ‫ڕەهەندەكانییەوە گرنگە‪ ،‬ئەگەر زمانیش نەیتوانی‬ ‫لە دیاردەكانی ژیان ‌و دەوروبەر دەبینن ‌و هەوڵی‬ ‫ئەو شیعرییەتە لە دەقدا بینا بكات‪ ،‬بێگومان‬ ‫ئەوە نادەن باكگراوەندی شیعری خۆیان‪ ،‬لە ڕووی‬ ‫دەقێكی مردوو و بێ ڕ‌وح دەردەچێت‪.‬‬ ‫هزریی‌و زمانەوانیی‌و بابەتییەوە‪ ،‬بەرفراوان بكەن‌و‬

‫بەشێكی زۆر لە شاعیرانی‬ ‫ئێمە‪ ،‬كەمرتین‬ ‫باكگراوەندی ڕۆشنبیریی‬ ‫شیعرییان هەیە و هەمیشە‬ ‫ئەزموونی شیعرنووسین‬ ‫وەك ئەزموونێكی خودیی‬ ‫بە تەنها‌و بەدەر لەدیوە‬ ‫بابەتییەكە دەبینن‪.‬‬ ‫ئەمەش وا دەكات زۆرجار‬ ‫بكەونە هەڵەی مانایی‬ ‫زەقەوە‬

‫«ماالرمێ» لە شیعرێكدا لە دیالێكتیكی كوشندەی نێوان‬ ‫كتێب و خوێنەر دەدوێت و پێیوایە لە پرۆسەی خوێندنەوەدا‬ ‫كتێب و خوێنەر‪ ،‬هەردوویان خوێنی یەكتر دەڕژێنن‪ .‬لەم‬ ‫پێوەندییەدا یەكانگیرییەك لەنێوان سوبژە و ئۆبژەدا دەبینرێت‌و‬ ‫ڕێك وەك دۆئێلێكە كە هەردوو الیەنی بەشداربوو هاوكات تێیدا‬ ‫دەمرن‪ ،‬یان نامرن و هیچكامیان یەكتر ناپێكن‪ ،‬ئەمە بە مانای‬ ‫ئەوە نییە هیچ كردەیەك ڕووی نەداوە‪ ،‬بە پێچەوانەوە خودی‬ ‫ئەو حاڵەتە هاوسانە‪ ،‬بریتییە لە جێبەجێبوونی هاوكاتی مەیلی‬ ‫هەردووال و هەر بەپێی ئەمە سەرگرتنی ناكامیی هەردووال‪،‬‬ ‫ئەمەش ڕێك بریتییە لە تراژیدیا كە هەردووال‪-‬خوێنەر و كتێب‪-‬‬ ‫یەكتر لە خوێندا دەگەوزێنن‪ ،‬لەوێدا كە حەقدار و تاوانبار دیار‬ ‫نییە‪ ،‬پرۆسەی داهێنان و خوێندنەوەی چاالكانە كردەیەكی‬ ‫تراژیكە‪ ،‬چونكە وەك هێگێل دەڵێت‪« :‬تراژیدیای ڕەسەن‌و‬ ‫ڕاستەقینە هەمیشە بریتییە لە شەڕی نێوان دوو الیەنی‬ ‫بەرحەق»‪ .‬بەهەرحاڵ ئەگەر لەم دیدگا زێدەڕۆیە دەرباز بین‪،‬‬ ‫یەكێك لە چێژەكانی خوێنەر و بینەری چاالك و پێش ئەوەش‬ ‫داهێنەر (كە ئێمە لەم الیەنە نادوێین)‪ ،‬هاوكات لەگەڵ ڕەنجدا‬ ‫وەدەست دێت‪ ،‬ئەمە هەڵەیە پێمانوابێت ئەو خوێنەرانەی‬ ‫كۆمەڵێك دەقی دژوار دەگرن بە دەستەوە‪ ،‬تەنها لەبەر‬ ‫ئەوەیە ئەو دەقە پێویستە و دەبێت بیخوێننەوە‪ .‬ئەگەر لە‬ ‫دەروونناسیی كالسیكەوە دەست پێ بكەین‪ ،‬لە پێناسەیەكدا‬ ‫سادومازۆخیست؛ ئەو كەسەیە كە ڕەنج و چێژ پێكەوە تێكەڵ‬ ‫دەكات و لە ئەنجامدا (لە ڕوانینی دەروونشیكارەوە) چێژ بەسەر‬ ‫ڕەنجدا زاڵ دەبێت بەبێ ئەوەی ڕەنج لەناو بچێت‪ ،‬چونكە لێرەدا‬ ‫چێژ شتێكی بەدەر لە ڕەنج نییە‪ ،‬شتێك نییە لە دەرەوەی بێت‬ ‫یان هاوتەریبـی یەكتر بن‪ ،‬هەردوویان بەرهەمهێنی یەكترن‪،‬‬ ‫ئەگەرچی لە نێوان ڕەنج و چێژدا هەمیشە پێوەندییەك بووەو‬ ‫تەنانەت ئەگەر لە ئایدیای ڕەنج و گەنج (چێژ)ی سوننەتی‬ ‫ورد ببینەوە لەوێشدا ئەم پێوەندییە دەبینین‪ ،‬بەاڵم لێرەدا‬ ‫پێوەندییەكی عیللی هەیە و خودی ئەوەی كە هەمیشە لەو‬ ‫دیدگایەدا ڕەنج عیللەتە‪ ،‬گرنگییەكی چارەنووسسازی هەیە‪،‬‬ ‫واتە لێرەدا تەنها ئەوكاتەی ڕەنج بكەوێتە پێش گەنجەوە‬ ‫بەختەوەریی وەدەست دێت و بە بەراوەژووكردنەوەی ئەم‬ ‫پێوەندییە و تێپەڕین لەو سنوورە دیاریكراوەی كە «نەزمی‬ ‫نمادین» كێشاویە‪ ،‬خودی بەختەوەریش بەراوەژوو دەكرێتەوەو‬ ‫دەبێتە نابەختەوەریی‪ ،‬بەاڵم لە الی سادومازۆخیست هەرگیز‬ ‫هیچكام لەمانە عیللەت و مەعلوولی یەكتر نین و وەك وتمان لە‬ ‫بنەڕەتدا لەیەك جودا نین‪ ،‬لێرەدا جووڵەیەكی عیللی مەعلوولی‬ ‫بوونی نییە‪ ‌،‬شتێك شتێكی دیكە درووست ناكات‪ ،‬ئەوەی هەیە‬ ‫لەناو یەكتردان‪ ،‬كەواتە مەودایەكیش بوونی نییە‪ ،‬خودی ئەو‬ ‫مەودا و دابڕانەی لە دیدگای ئایینیی و سوننەتیدا سەبارەت‬ ‫بە ڕەنج و چێژ هەیە‪ ،‬ڕێگەی ئەوەمان لێدەگرێت بە چاوێك‬ ‫سەیری ئەم دوو چەشنە پێوەندییەی ڕەنج و چێژ بكەین‪.‬‬ ‫تەجرەبەی كەسی سادومازوخیستی لە الی دەروونشیكار‬ ‫واتە بەیەكگەیشتنی هاوكاتی دژەكان‪ ،‬ئەگەرچی بەهای ئەو‬ ‫تەجرەبەیە لە حاڵەتە توندەكەیدا بریتییە لە دەرچوون لە‬ ‫نۆرم‌و ئازار دیتن‪ ،‬بەاڵم تەنها ئەوكات و پاش ئەو دەرچوونەیە‬ ‫كە دێتەوە سەر نۆرمی باو‪ ،‬هەر نەهێشتنی ئەو مەودایەشە‬ ‫دەیكاتە بوونەوەرێكی نامۆ‪ .‬ئایا ئەو خوێنەرەی دەست دەداتە‬ ‫شیعر‪ ،‬ڕۆمان‪ ،‬یان دەقێكی دژوار و چێژی لێدەبات‪ ،‬كەسێكی‬ ‫مازۆخیستە‪ -‬كە زیاتر ڕوویەكی ژنانەی پێدراوە‪ ،-‬یان ئەوكات‬ ‫كە پرۆسەی «خوێندنەوە» ماالرمێ وتەنی لەگەڵ «خوێن»دا‬ ‫تێكەڵ دەبێت مەیلی مازۆخیستیی خۆی تێر دەكات؟ پێش ئەوە‬ ‫با لەو ڕەخنە بەجێ و باوەوە دەست پێ بكەین كە لە پیشەی‬ ‫كولتوور بۆ سادەكردنەوە و قووتدرانی بەرهەمەكان لە الیەن‬ ‫هەموو كەسەكانەوە گیراوە‪ ،‬هەموومان دەزانین تێگەیشتن لە‬ ‫بەشێكی زۆری فیلم و كتێب‌و هەروەها زنجیرە تەلەفزیۆنییەكانی‬ ‫ئەمڕۆ (كە بەردەوام جەخت لەسەر خه‌سڵەتی كولتووریشیان‬ ‫دەكرێت)‪ ،‬پێویستی بەوە نییە كە وەرگرەكەی ئاگاییەكی ئەوتۆی‬ ‫ببێت و ڕەنجێك بكێشێت‪ .‬ئایا دەكرێت بڵێین لێرەدا چێژ بە‬ ‫تەنها‌و بە بێ ترس لەوەی كە ڕەنج لە دواییدا بێت‪ ،‬بوونی هەیە‪،‬‬ ‫ئایا لەم بوارەدا پیشەی كولتوور هەموو پێوەندییەكی لەنێوان‬ ‫ئەم دوو لێكدژەدا پساندووە؟ بۆ وەاڵمدانەوە بەم پرسیارە‪،‬‬ ‫گەڕانەوە بۆ تەجرەبەی داهێنەر دەتوانێ بە خێرایی ئەوەمان‬ ‫بۆ دەربخات كە بە نیسبەتی داهێنانەوە هەرگیز ئەم پێوەندییە‬ ‫نەپچڕاوە و سانایە بڵێین تەجرەبەی داهێنان تەجرەبەیەكی‬ ‫چێژ‪-‬ڕەنج بووە و ئەم وتە ناسراوەی فاكنێر ڕەنگە وەك وتەی‬ ‫هەموو داهێنەرێك بێت «داهێنان ئارەقە ڕشتنی ڕۆحە»‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئایا بەرخۆری فەزیلەتێكی لەچاو داهێنان هەیە كە بە بێ‬ ‫ڕەنج‪ ،‬گەنج وەدەست دێنێت و چێژ دەبات؟ ئەمە پرسیارێكی‬ ‫گرنگی فەلسەفەی هونەر و تیۆری ئەدەبییە و پێویستە زیاتر‬ ‫لێی ڕابمێنین‪.‬‬

‫ژمــارە (‪) 16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫د‪ .‬محەمەد مەحوی‪:‬‬

‫ستانداردکردنی زمانی كوردیی كاری هەندێك دەزگای‬ ‫حیزبیی نییە كە بە ناوی ئەكادیمییەوە دروستیانكردووە‬

‫ل ‌ه‬ ‫زمانی م گ‬ ‫ف‬ ‫ت‬ ‫بۆ ئ کور وگۆ‬ ‫ی‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫د‬ ‫‌هو مه‌ب دییه‌وه‌ ا پ‬ ‫ر‬ ‫ۆ‬ ‫‌هسته‌‪ .‬ده‌د‌ه فیس‬ ‫ۆ‬ ‫ر‬ ‫وێت و د‪.‬م‬ ‫ح‬ ‫ه‬ ‫‌‬ ‫ئ ‌هو ک مه‌د‬ ‫م‬ ‫‌‬ ‫ه‬ ‫بە زمانی نووسینەكەمان دیسانەوە‬ ‫*بارودۆخی‬ ‫رمانج حو‬ ‫ی‬ ‫ئەوە بەرجەستە دەكەین‪،‬‬ ‫كوردیی‬ ‫ئێستای زمانی‬ ‫ی نا له‌‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫و‬ ‫ئێستا بۆت دەردەكەوێت‬ ‫هەڵدەسەنگێنیت؟‬ ‫چۆن‬ ‫‌هڕاس ‌هی‬ ‫گ‬ ‫و‬ ‫بەرباڵویی‬ ‫كوردیی‬ ‫زمانی‬ ‫لە‬ ‫كاتێك‬ ‫ت به‌ش رنگی‬ ‫ی‬ ‫دەدوێین‪ ،‬لە زمانی ئاخاوتنی‬ ‫یاوت س‬ ‫ت‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫كوردستان‬ ‫كوردیی لە خۆرهەاڵتی‬ ‫رین ز دار‬ ‫د‬ ‫ک‬ ‫بكەینەوە‬ ‫جیای‬ ‫و‬ ‫بدوێین‬ ‫خوارووی كوردستان‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ر دا‌د‌ه دنی‬ ‫سەرووی‬ ‫لە‬ ‫كوردیی‬ ‫زمانی‬ ‫لە ئاخاوتن بە‬ ‫نێت‬ ‫كوردستان و خۆرئاوی كوردستان‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫لەالیەك زارەكان جیاوازییان زۆرەو ناتوانین ئەم‬ ‫زارانە لە یەك بدەین‌و لەگەڵ یەكدا متوربەیان‬ ‫بكەین‪ ،‬تاكو زمانێكی یەكگرتوو بێتە‬ ‫ئاراوە‪ ،‬كەواتە زمانی كوردیی‬ ‫یەكێك لە ئەدگارو‬ ‫تایبەتمەندییەكانی‬ ‫ئەوەیە‪ ،‬كە‬ ‫نا كر ێت‬ ‫لە‬

‫ك‬ ‫ر‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫نج‬

‫ڕ ێگە ی‬ ‫یە كگر تنە و ە‬ ‫زمانێكی یەكگرتوو‬ ‫بهێنرێتە ئاراوە‪ ،‬ئەمەش‬ ‫كێشەیەكی گەورەی بۆ كورد‬ ‫دروستكردووە‪ ،‬هەروەها تا ڕادەیەكی‬ ‫زۆر كورد ئاگای لەوە نەبووە كە كرمانجی‬ ‫سەروو كرمانجی ناوەڕاست جیاوازیی بنەڕەتییان‬ ‫هەیە‪ ،‬هۆی نەزانینی ئەو ڕاستییەش ببووە‬ ‫بنەمایەك بۆئەوەی نەتوانن یەكێك لەو دووانە‬ ‫هەڵبژێرن بۆ دروستبوونی زمانی ستاندارد‪ ،‬لە‬ ‫نەبوونی زمانێكی ستانداردا‪ ،‬ئێستا لە كوردستاندا‬ ‫كێشەی لێكگەیشتنی گەورە دروستبووە‪ ،‬زمان‬ ‫وەك هۆیەكی گفتوگۆكردن و لەیەكگەیشتن‬ ‫بیرەكانی ناو مێشك بەرجەستە دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەبەرئەوەی ئێمە ئەو زمانە یەكگرتووەمان نییە كە‬ ‫هەموومان بیرەكانی ناو مێشكمانی پێ بەرجەستە‬ ‫بكەین لە یەكگەیشتن لە ئاستەكانی ئابووریی‌و‬ ‫ڕامیاریی و كەلتووریی و كۆمەاڵیەتیدا كێشەو‬ ‫گرفتی زۆری تێدایە‪ ،‬چونكە كەلێن و كەموكورتی‬ ‫زۆریش هەن‪ ،‬بەمشێوەیە بەشێكی زمانی‬ ‫ستاندارد‪ ،‬زمانی نووسینەكەیەتی بە واتا «دروست‬ ‫نووسین»ە‪ ،‬كاتێك كە زمانە ستانداردەكە نییە‪،‬‬ ‫ئێمە دروست نووسینیشمان نییە‪ ،‬كەواتە نە‬ ‫لە ئاخاوتنەكانمادا بیرەكانی ناو مێشكمان بەو‬ ‫شێوەیە بەرجەستە بكەین كە لەیەك بگەین‪ ،‬نە‬

‫ی‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ەڕ سا‬

‫لە نێو كوردا هەیە‬ ‫زمان‪.‬‬

‫بێسەرووبەریی‬ ‫لەسەر ئاستی‬

‫* زمانی كوردیی كە چوار دیالێكتی هەیە‪،‬‬ ‫بە زمانێكی چڕ دادەنرێت؟‬ ‫ هەموو زمانەكان پێڕەوی چڕو ئاڵۆزن‪،‬‬‫زمان هەیە لە پێڕەوەكەیدا چڕترە‪ ،‬ئەمەش هیچ‬ ‫شتێك لە چۆنێتی زمانەكەیدا ناگۆڕێت‪ ،‬ئەوەی‬ ‫كە قسەی لەسەر دەكرێت‪ ،‬فەرهەنگە‪ ،‬بە واتا‬ ‫گەنج‌و وشەكانی زمان‪ ،‬ناكرێت گەنج و وشەكانی‬ ‫زمان كۆمەڵێك لەگەڵ كۆمەڵێكی دیكە بەراورد‬ ‫بكرێت‪ ،‬بە نموونە لە واڵتی ئەڵمانیا‪،‬‬ ‫لەبەرئەوەی زیاتر بە پیشەسازییەوە‬ ‫سەرقاڵن‪ ،‬گەنجیی وشەكانی‬ ‫زمان دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫پپیشەسازیی‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە كوردستاندا‬

‫ت‬ ‫د‬ ‫ە‬ ‫كەی‬

‫‪4‬‬

‫ژمــارە (‪)16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫نب‬ ‫ە‬ ‫ست‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫رد ەب‬ ‫لە بە ر ئە و ە ی‬

‫ئ‬ ‫ە‬ ‫ل‬ ‫ف‬ ‫بێی‬

‫زیاتر بە كشتوكاڵەوە‬ ‫سەرقاڵ بووین‪ ،‬گەنجیی‬ ‫وشەكانی زمانەكە زیاتر لەم‬ ‫بوارەدایە‪ ،‬لەبەرئەوە دەبینین‬ ‫كۆمەڵێك لە الیەنێك لە گەنجی وشەكانی‬ ‫زماندا دەوڵەمەندترە لە كۆمەڵیكی تر‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫كۆمەڵەی تریش لە الیەنێكی تری زمانەوە لەوی‬ ‫دیكە دەوڵەمەند ترە‪ ،‬لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا‬ ‫ڕێگە زۆرن بۆ دەوڵەمەندبوونی وشەكانی‬ ‫فەرهەنگی هەر زمانێك‪ ،‬چونكە پێویستییەكان‬ ‫رۆژانە زۆر دەبن و خۆی دەگونجێنێت و بەپێی‬ ‫پێویستییەكان وشە دێتە ئاراوە‪ ،‬وشە دروست‬ ‫دەكەین‪ ،‬یا وشەیان بۆ دەخوازین لە زمانەكانی‬ ‫دەوروبەرەوە‪.‬‬

‫* نیشنانەی زیندوویی زمانی كوردیی لەچیدا‬ ‫دەبینرێت؟‬ ‫ زمانی زیندوو ئەو زمانەیە كە خەڵكی پێی‬‫دەدوێن‪ ،‬ئەگەر ‪ 10‬كورد لە دنیادا بمێنێت بە‬ ‫كوردیی بدوێن‪ ،‬زمانی كوردیی زمانێكی زیندووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر كەسانێك نەمان‪ ،‬ئەوە زمانەكەش‬ ‫لەگەڵیاندا نامێنێت‪ ،‬هەر زمانێك بگریت لە دنیادا‪،‬‬ ‫بۆ خۆی لە چەند زارو زارۆچكەیەك پێكهاتووە‪.‬‬ ‫* چی وای كردووە زارەكان جیاوازبن؟‬ ‫ ئەو هۆكارانەی كە بوونەتە بنەما بۆ‬‫دروستبوونی زار‪ ،‬ئەو هۆكارانەن كۆمەڵێك‬ ‫تایبەتمەندیی و ئەدگار لە زارەكاندا دەهێننە ئاراوە‪،‬‬ ‫بۆ نموونە زمان پێڕەوێكە لە یاسا‪ ،‬هەندێكجار‬ ‫یاسای نوێ دێتە ئاراوە‪ ،‬ڕەنگە لە سەرووی‬ ‫كوردستان بەكاربهێنرێت‪ ،‬بەاڵم لە خوارووی‬ ‫كوردستان بەكار ناهێنرێت‪ ،‬ئەمە بووەتە هۆی‬ ‫ئەوەی كرمانجی سەروو وەكو زارێك و كرمانجی‬ ‫ناوەڕاست وەكو زارێكی تر بەكاربهێنرێت‪.‬‬ ‫* نەبوونی زمانی ستانداردی كوردیی چ‬ ‫زیانێكی بەكورد گەیاندووە؟‬ ‫ زمان ناسنامەی نەتەوەیە‪ ،‬هەر زمانێك‬‫كە دەبێت بەستاندارد‪ ،‬دانسقەیە‪ ،‬كە وترا زمانی‬ ‫ستانداردی كوردیی‪ ،‬كەواتە لە كوردستاندا‬ ‫زمانێكی دیكە نییە ناوی زمانی ستانداردی كوردیی‬ ‫بێت‪ ،‬ئەمە كەسێتییەكی ئەو نەتەوەیە بەو شێوە‬ ‫دەردەخات لە نێو نەتەوەكاندا كە زیندووەو هەیە‪،‬‬ ‫ئەمە لە الیەك‪ ،‬لە الیەكی دیكە كەلتوورو‬ ‫بیرو بۆچوونی باو و باپیرانی نەتەوەكە‬ ‫بەرجەستە دەكات‪ ،‬بە واتا لەڕێی‬ ‫زمانەكەیەوە ئەوەی لە‬ ‫مێژوودا هەیەتی و‬ ‫ئەوەی لە ئێستادا‬ ‫هە یە تی‬ ‫بیخەینەڕوو‪،‬‬ ‫بەو شێوەیە‬ ‫بینوێنین كە‬ ‫لێمان تێدەگات‪.‬‬ ‫خە ڵك‬

‫ع‬ ‫ە‬ ‫ر‬ ‫ە‬ ‫بی‬

‫و‬ ‫ال‬ ‫ت‬ ‫ی‬ ‫نی‬

‫نەبوونی دەوڵەتی كوردیی تا‬ ‫*‬ ‫چ ڕادەیەك ڕێگرە لە درووستنەبوونی زمانی‬ ‫ستانداردی كوردیی؟‬ ‫ كورد دەبێت ئەقڵییەتی دەوڵەت و‬‫ئەقڵییەتی حكومەتی هەبێت‪ ،‬چونكە تا ئەمڕۆ‬ ‫كورد هیچكام لەو دووانەی نییە‪ ،‬بارودۆخی‬ ‫ئەمڕۆی كوردستان ئەوە دەسەلمێنێت حكومەتی‬ ‫كوردیی بە زمانە ستانداردەكەیدا دەناسرێتەوە‪،‬‬ ‫كە نییەتی‪ ،‬هەرچەند زمانی فەرمی هەیە‪ ،‬كە‬ ‫كرمانجی ناوەڕاستە‪ ،‬بەاڵم نەكراوە بە ستاندارد‪،‬‬ ‫لەبەرئەوە حكومەتەكە بەبێ زمانێكی ستاندارد‬ ‫دەڕوات‪.‬‬

‫* چەند ساڵێكە سەرقاڵی كاركردنیت بۆ‬ ‫بەستانداردكردنی زمانی كوردیی‪ ،‬هەنگاوەكانت‬ ‫گەیشتوونەتە كوێ؟‬ ‫ زمانێك كە دەكرێت بە ستاندارد‪ ،‬دوو بەشی‬‫سەرەكییە‪ ،‬دەبێت ڕێزمانەكەی تەواوكرابێت و‬ ‫وەكو شاكارێك لە بەردەستدابێت‪ ،‬ئێمە ڕێزمانمان‬ ‫نەبووە و ئەم ڕێزمانەی ئێستا بەكاردەهێنرێت لە‬ ‫قوتابخانەكاندا لە سەرەتاییەوە تا ئامادەیی زۆر‬ ‫دوورە لە ڕێزمانی كوردییەوە و كێشەو گرفتیشی‬ ‫زۆر دروست كردووە بۆ پەروەردەو بۆ پێگەیاندن‪،‬‬ ‫لەم دە ساڵەدا سەرقاڵی ڕێزمانی كوردیی بووم‪،‬‬ ‫بەتایبەتی الیەنی (رستەسازیی) و مۆرفۆلۆجی‪،‬‬ ‫كە ڕێساو مەرجەكانی وشەدروستكردن‬ ‫فۆنۆلۆجییە لەگەڵ واتاو واتاكاریی‪ ،‬بۆ هەریەك‬ ‫لەمانە كتێبێكم داناوە و بەتایبەتی كتێبی‬ ‫«مۆدیلی ڕێزمانی كوردیی»م داناوە‪ ،‬چونكە‬ ‫بەبێ ئەو كتێبە ناكرێت كەسێك بچێت بەالی‬ ‫بە ستانداردكردنی زماندا‪ ،‬ئەمە بە شێكێتی‪،‬‬ ‫بەشەكەی تری فەرهەنگی كوردییە‪ ،‬بەواتا‬ ‫گەنجیی وشەكان كە لە مێشكی مرۆڤی كوردا‬ ‫هەیە‪ ،‬بەو گەنجە دەوترێت فەرهەنگی ئاوەزیی‪،‬‬ ‫جگە لەوە چەند فەرهەنگێكی زاراوەكانی‬ ‫پەروەردەو فەرهەنگی زاراوەكانی دادگاو بواری‬ ‫ئابووریمان داناوە‪ ،‬هەوڵمداوە چەند مامۆستایەك‬ ‫لە بواری زماندا كە بەرهەمیان هەیە بهێنینە‬ ‫نێو كارەكەوە‪ ،‬رەزامەندیی خوێندنی دوو ساڵم‬ ‫وەرگرتووە و دەچم بۆ نەمسا بۆئەوەی كرمانجی‬ ‫ناوەڕاست بكەم بە ستاندارد‪.‬‬ ‫* تا چەند دیالێكتی كرمانجی ناوەڕاست‬ ‫گونجاوە‪ ،‬بۆ زمانی ستاندارد؟‬ ‫ ئێمە لە خوارووی كوردستاندا‬‫بەرپرسیارییەكی گەورەمان لەسەرە‪ ،‬كاتێك‬ ‫كرمانجی ناوەڕاست دەكەین بەستاندارد‪ ،‬تەنها بۆ‬ ‫خۆمانی ناكەین‪ ،‬بۆ خۆرهەاڵتی كوردساتانیشی‬ ‫دەكەین‪ ،‬چونكە ئەوان هەلومەرجی ئەوەیان نییە‪،‬‬ ‫ئێمە هەمانە‪ ،‬بەرهەمەكە دەخەینە بەردەستیان‪،‬‬ ‫ئەمە هۆكارێك‪ ،‬هۆكارێكی دیكەش بۆچی‬ ‫كرمانجی ناوەڕاست دەكەین بە ستاندارد بە‬ ‫ئەلفبێی عەرەبی و التینی‪ ،‬چونكە لە خوارووی‬ ‫كوردستاندا حكومەتی كوردیی هەیە‪ ،‬كە پێویستە‬ ‫زمانی ستانداردی هەبێت و زۆرینەی خەڵكەكەش‬ ‫بەو زارە دەدوێن‪ ،‬هۆكارێكی دیكەش ئەوەیە‬ ‫زمانی فەرمی‪ ،‬یان دەستووری حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان كە تاوەكو ئێستا كاری پێكراوە‪،‬‬ ‫كرمانجی ناوەڕاستە‪ ،‬كەواتە زارێكم هەیە كە بووە‬ ‫بە دەستووریی‪ ،‬ئەوەی لەسەرمانە ئێستا زارە‬ ‫دەستوورییەكە بكەین بە ستاندارد‪ ،‬بەاڵم ئەمە‬ ‫ڕێگە لەوە ناگرێت كرمانجی سەروویش بكەین بە‬ ‫ستاندارد‪ ،‬بۆئەوەی كرمانجی سەروویش ببێت‬ ‫بە ستاندارد بۆ سەرووی كوردستان و خۆرئاوای‬ ‫كوردستان‪ ،‬بۆئەوەی هەر كەسێك ئازادیی خۆی‬

‫هەبێت و بە زمانی لە دایكبووی قسە بكات‪،‬‬ ‫قۆناغی دواتر ئەوەیە یەكێك لەم دووانە بكەین‬ ‫بە زمانی ستانداردی دەستووریی بۆ سەرتاسەری‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫* لە ڕێزمانی قوتابخانەكاندا دوو زار‬ ‫دەخوێنرێت زاری خواروو و زاری ناوەڕاست‪،‬‬ ‫ئایا لێكنزیكبوونەوە هەیە بۆ دروستبوونی زمانی‬ ‫ستانداردی كوردیی؟‬ ‫ ئەوە بیرۆكەیەكی زۆر چەوتە وەزارەتی‬‫ڕۆشنبیریش بیرۆكەیەكی لەو شێوەیەی هەیە‪ ،‬كە‬ ‫چەوتە‪ ،‬چونكە دوو كەسێتی لە سەرچاوەیەكدا‬ ‫كۆ دەكەیتەوە‪ ،‬یان تاكە كەسێك دەكەیت بە‬ ‫دوو كەس‪ ،‬پێشنیازی من ئەوە بووە كرمانجی‬ ‫ناوەڕاست دەكەین بە ستاندارد‪ ،‬لەگەڵ ئەوەشدا‬ ‫كرمانجی سەروو دەبێت لە قۆناغەكانی خوێندندا‬ ‫لە سەرەتاییەوە تاوەكو زانكۆ بخوێنرێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫پێویستە فەرهەنگی كوردیی بكەین بە یەك‬ ‫فەرهەنگی ئاوەزیی‪ ،‬بەواتا دەزگایەكمان هەبێت‬ ‫وەكو «ئۆكسفۆرد»ی ئینگلیزیی و «دوودن»ی‬ ‫ئەڵمانی‪ ،‬گەنج و وشەكانی كرمانجی ناوەڕاست‬ ‫كۆبكەینەوە و ئاوەزەكەی لە شاكارێكی گەورە‬ ‫گەنج و وشەكانی كرمانجی سەروو كۆبكەینەوە‌و‬ ‫لەگەڵ ئەوەی زاری گۆراندا ئەمە بوو بە سێ‬ ‫شاكار‪ ،‬بەم سێ شاكارە دەتوانین فەرهەنگێكی‬ ‫ئاوەزی نەتەوەیی لێ دروست بكەین‪ ،‬كە پێی‬ ‫دەڵێن فەرهەنگی ئاوەزی زمانی كوردیی‪،‬‬ ‫ئەمەیە لەسەر ئێمە ناتوانین كرمانجی سەروو‬ ‫لە كرمانجی ناوەڕاست نزیك بكەینەوە‪ ،‬پێویستە‬ ‫فەرهەنگەكانیان بكەین بە یەك‪ ،‬ئەوكاتە هەموو‬ ‫شتەكانی تر دەچنە جێگەی خۆیان‪ ،‬كە بەداخەوە‬ ‫نە سەرۆكی هەرێم و نە وەزارەتی ڕۆشنبیریی و‬ ‫نە وەزارەتی خوێندنی بااڵ هەوڵیان بۆ نەداوە‪.‬‬ ‫* لە ئێستادا ئەركی حكومەت چییە بۆ‬ ‫دانانی زمانی ستانداردی كوردیی؟‬ ‫ پێویستە سەرۆكی هەرێم و وەزارەتەكانی‬‫خوێندنی بااڵو پەروەردەو ڕۆشنبیریی هەوڵی‬ ‫تەواو بۆ ئەم مەسەلەیە بدەن‪ ،‬توێژینەوەكانی‬ ‫ئەوانەی كە لەو بوارەدا پسپۆڕن و بەهەند‬ ‫وەربگرن و كاریان لەسەر بكەن‪ ،‬لەالیەكی‬ ‫دیكەوە دەبێت بگەڕێنەوە بۆ ئێمە‪ ،‬ئەمە كاری‬ ‫خزم و كەسوكاریان و كاری حیزب نییە‪ ،‬كاری‬ ‫هەندێك دەزگای حیزبیی نییە كە بە ناوی‬ ‫ئەكادیمییەوە دروستیانكردووە‪ ،‬بەڵكو كارێكی‬ ‫زانستیی و نەتەوەییە‪ ،‬پێویستە پشتگیریی لەو‬ ‫كەسانە بكەن كە مۆڵەتی خوێندنیان پێدراوە‪،‬‬ ‫رۆژاانە چەندین ملیۆن دۆالر پارەی ئەم واڵتە‬ ‫بە هەدەر دەدرێت‪ ،‬بەاڵم هیچ بۆ ئەمە تەرخان‬ ‫ناكرێت‪ ،‬من تا ئێستا ئەوەی كە كردوومە‪ ،‬لەسەر‬ ‫مووچەی مانگانەی خۆم كردوومە و مامۆستا بە‬ ‫خۆبەخش كاریان كردووە‪ ،‬حكومەتی هەرێم هیچ‬ ‫هاوكارییەكی نەكردووین‪.‬‬

‫بەرزنجی‬ ‫مارف‬ ‫نامەیەكی‬ ‫ب‬ ‫ۆ‬ ‫م‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫خ‬ ‫ە‬ ‫ز‬ ‫ن‬ ‫ە‬ ‫د‬ ‫ا‬ ‫ر‬ ‫« ئه‌م گرتنه‌ نه‌بووایه‌ به‌ ده‌ ساڵی که‌ ئه‌وه‌نده‌م‬ ‫ماوه‌ نه‌ئه‌بوو بۆ خوێندنه‌وه‌و نوسین»‬

‫(‪ )50‬ساڵ لەمەوپێش و لە گرتووخانەی بەغداوە‪ ،‬شەهیدی نووسەر‬ ‫(شێخ مارف بەرزنجی) نامەیەك دەنێرێت بۆ خوالێخۆشبوو(د‪.‬مارف‬ ‫خەزنەدار)‪ ،‬لە یەكێتیی سۆڤییەتی جاران‪ .‬لە نامەكەدا‪ ،‬مارف بەرزنجی‬ ‫دەنووسێت‪ :‬ئێستا لە زینداندا سەرقاڵی نووسینی ڕۆمانێكە‪ .‬لە‬ ‫بەشێكی دیكەی نامەكەدا‪ ،‬لە بارەی قوتابخانە ڕەخنەییەكانەوە‪،‬‬ ‫‌هاتووە‪« :‬تازەترین فێرگە الی ئێوەیە لە سۆڤییەت»‪ ،‬بەڵكو‬ ‫«بەهۆی تۆو هاوڕێكانتەوە چیرۆكنووسانی كورد‪ ،‬ئاگاداری كاروانی‬

‫پێشكەوتووی ئەدەبی جیهانیی ببن»‪ .‬ئەم نامەیە سەنگێكی مێژوویی و‬ ‫ئەدەبیی تایبەتی هەیەو لەم سۆنگەیەشەوە «پەیك» باڵوكردنەوەی دەقی‬ ‫نامەكەی بە پێویست زانی‪.‬‬

‫فاكتەرە ئەدەبییەكانی چیرۆكی پۆست مۆدێرن‬ ‫له‌ فارسییه‌وه‌‪ :‬ڕەزا عوسمان‬ ‫چ��ی��رۆك��ی پ��ۆس��ت م���ۆدێ���رن چییەو‬ ‫چۆن بزانین چیرۆكێك پۆست مۆدێرنە؟‬ ‫تایبەتمەندییەكانی چیرۆكی پۆست مۆدێرن‌و‬ ‫جیاوازیی لەگەڵ ئەدەبییاتی كالسیك‌و‬ ‫م��ۆدێ��رن��دا چییە؟ ه���ەوڵ دەدەی����ن لەم‬ ‫نووسینەدا‪ ،‬وەاڵمی ئەو پرسیارانە بدەینەوە‪،‬‬ ‫تایبەتمەندییەكانی چیرۆكی پۆست مۆدێرن‬ ‫ل��ە گۆڕانكاریی ب���ەردەوام���دان‌و ئەگەری‬ ‫ئ��ەوە هەیە لە هەموو ساتەوەختەكاندا‬ ‫تایبەتمەندییەكی نوێ بۆ ئەدەبییاتی پۆست‬ ‫مۆدێرن بئافرێنرێت‪ .‬كە ئەوەش پێچەوانەی‬ ‫ئەدەبییاتی كالسیك‌و مۆدێرنە‪.‬‬

‫جیاوازیی چیرۆكی كالسیك و پۆست‬ ‫مۆدێرن‬

‫بۆ چوونە ناو نووسینەكە‪ ،‬پێویستە بە‬ ‫كورتی ئاوڕ لە چیرۆك و ئەدەبییاتی كالسیكی‬ ‫و مۆدێرن بدەینەوە‪ .‬چیرۆكە كالسیكییەكان‬ ‫لە سەرەتای سەدەی حەڤدەیەمەوە تاوەكو‬ ‫سەرەتای سەدەی بیستەم‪ ،‬درێژەی هەبووە‪.‬‬ ‫لە ڕووی داڕشتنەوە‪ ،‬گرێچن و كردنەوەی‬ ‫گرێكان‪ ،‬گۆشەنیگای ڕوانین‪ ،‬وەسف و توانج‪،‬‬ ‫بەشێوەیەكی جوان لە ئەدەبییاتی كالسیكدا‬ ‫خ��راون��ەت��ەڕوو‪ .‬ڕووداوەك���ان ی��ەك ل��ەدوای‬ ‫یەك ڕوو دەدەن و خوڵقاندنی كەسایەتیی‌و‬ ‫پاڵەوانیش ل��ەو چوارچێوەیەدایه‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لە چیرۆكی مۆدێرندا‪ ،‬فۆرمی لەو شێوەیە‬ ‫بوونی نییە‪ .‬داڕشتنێكی چڕ و كورت‪ .‬لە‬ ‫كاتێكدا باسی پانتایی ڕووداوەكە دەكرێت‪،‬‬ ‫هاوكات خ��ودی چیرۆكەكەش ڕوودەدات‪.‬‬ ‫لە چیرۆكی پۆست مۆدێرندا داڕشتنەوەی‬ ‫لەو شێوەیە بوونی نییە و بە شێوەیەك‬ ‫لە شێوەكان هەڵوەشاندنەوە و تێكڕووخان‬ ‫ل��ە ف��ۆرم��ی چیرۆكەكەدا دەبینرێت‪ ،‬كە‬ ‫هیچ تۆكمەیی و ڕێكخستنەوەی كالسیك‌و‬ ‫تەنانەت مۆدێرنی تێدا نابینرێت‪ .‬لە ڕووی‬ ‫كەسێتییەوە‪ ،‬جیاوازیی ڕیشەیی لەنێوان‬ ‫ئەو سێ قۆناغەی چیرۆكدا هەیە‪ .‬بەزۆریی‬ ‫لە چیرۆكی كالسیكدا پاڵەوانێكی سەرەكی‬ ‫هەیە‪ ،‬كە چاالكانە لە چیرۆكەكاندا ئامادەیی‬ ‫هەیە و كاریگەریی لەسەر دەوروبەری خۆی‬ ‫دروست دەكات‪ .‬لە چیرۆكی مۆدێرندا چەند‬

‫كەسێتییەك بوونیان هەیە‪ ،‬كە هیچیان‬ ‫ل��ەوی دیكەیان لە پێشتر نییە‪ ،‬چونكە‬ ‫هەر یەكەیان لە شوێنی خۆیدا هاوئاستی‬ ‫ئ��ەوی دیكەیە‪ .‬كەسێتییەكان نەرمییان‬ ‫تێدایە و ناكاریگەرن‪ .‬لە چیرۆكی پۆست‬ ‫مۆدێرندا كەسێتیی هاوشێوەی چیرۆكی‬ ‫ك�لاس��ی��ك و م����ۆدێ����رن نییە و‬ ‫ك��ەس��ێ��ت��ی��ی��ەك��ان ه��اوش��ێ��وەی‬ ‫كاریكاتێر لە گێڕانەوەكاندا‬ ‫ئامادەییان هەیە‪ .‬لە چیرۆكی‬ ‫ك�لاس��ی��ك��دا‪ ،‬كۆتاییەكان‬ ‫پەیوەندییان بە كۆتایی‬ ‫چ��ی��رۆك��ەك��ەوە ه��ەی��ە و‬ ‫خ��وێ��ن��ەر ب���ەو ج��ۆرە‬ ‫ڕاه����ێ����ن����راوە‪ ،‬ك��ە‬ ‫ئاڵۆزیی چیرۆكەكە‬ ‫ب���ەش���ێ���وەی���ەك���ی‬ ‫ڕێكوپێك كۆتایی پێدێت‪.‬‬ ‫ل��ە چیرۆكی م��ۆدێ��رن��دا كۆتایی‬ ‫چیرۆك بە كراوەیی دەهێڵرێتەوە‪ .‬كاتێك‬ ‫خوێندنەوەی جەستەی چیرۆك تەواو دەبێت‪،‬‬ ‫چ��ی��رۆك ل��ە مێشكی خ��وێ��ن��ەردا درێ��ژەی‬ ‫پێدەدرێت‪ .‬خوێنەر دەتوانێت لێكدانەوەی‬ ‫جۆراوجۆر بۆ كۆتایی چیرۆكەكە ڕاڤە بكات‪،‬‬ ‫چونكە لەو جۆرە گێڕانەوەیەدا نووسەر‪،‬‬ ‫چیرۆك نابەستێتەوە بە خاڵێكەوەو هەموو‬ ‫ڕووداوەكانیش بەئەنجامێك بگەیەنێت‪.‬‬ ‫ل��ە چیرۆكی پۆست م��ۆدێ��رن��دا‪ ،‬هیچ‬ ‫بناغەیەك بوونی نییە و خوێنەر دەتوانێت‬ ‫ئاڵوگۆڕ بە بەشەكانی چیرۆكەكەوە بكات‬ ‫بەبێ ئ��ەوەی لە پێكهاتەی چیرۆكەكەدا‬ ‫گۆڕانكاریی هەمەكی ڕووبدات‪.‬‬ ‫لە چیرۆكی پۆست مۆدێرندا ڕەگەزی هۆ و‬ ‫هۆكار بوونی نییە و زنجیرەی ڕووداوەكانیش‬ ‫ئامادەییان نییە‪ .‬هەر بۆ ئەوەش لە چیرۆكە‬ ‫پۆست مۆدێرنەكاندا‪ ،‬ڕیالیزم و سوریالیزم بە‬ ‫ئەنقەست سڕاونەتەوە‪ ،‬چونكە نكۆڵیكردن لە‬ ‫هۆ و هۆكار خۆی لەخۆیدا دەبێتە پێچەوانەی‬ ‫ناوەرۆكی ئەو دوو ڕێچكەیە‪.‬‬ ‫ل���ە ڕووی ف��ەل��س��ەف��ی��ی��ەوە پ��ۆس��ت‬ ‫مۆدێرنەكان لەو بڕوایەدان ئەزموونەكانی‬ ‫مرۆڤی هاوچەرخ ڕەنگدانەوەی لە چیرۆكی‬ ‫كالسیك و مۆدێرندا نییە‪ ،‬چونكە لە ڕوانگەی‬ ‫پۆست مۆدێرنەكانەوە‪ ،‬جیهانمانا‪ ،‬سیستم‪،‬‬ ‫تۆكمەیی و بەردەوامیی و هاوئاهەنگیی تێدا‬

‫نییە‪.‬‬ ‫لە چیرۆكی پۆست مۆدێرندا‪ ،‬فاكتەری‬ ‫هەجوو (‪ )Parody‬فراوانە‪ .‬واتە ئەوەی‬ ‫لە جیهانی كالسیك و مۆدێرندا خوڵقاون‬ ‫هەجوویان دەكات و دواتر دەیان بەزێنێت‪.‬‬ ‫ت��ەن��ز (‪ )Satire‬یەكێكی دی��ك��ەی��ە لە‬ ‫ڕەگ��ەزەك��ان��ی پۆست م��ۆدێ��رن‪ .‬تەنزیش‬ ‫بۆ گاڵتەكردنە بۆ پەیوەندیی جیهانی‬ ‫ڕاستەقینە و چ��ی��رۆك‪ ،‬لە سەردەمی‬ ‫ئەدەبییاتی كالسیك و مۆدێرندا‪.‬‬ ‫توانج (‪ )Irony‬فاكتەرێكی‬ ‫دی��ك��ەی چیرۆكی‬ ‫پۆست مۆدێرنە‪،‬‬ ‫ك��ە هاوشێوەی‬ ‫ت��ەن��ز و ه��ەج��وو‬ ‫بەكاردەبرێت‪ .‬ئەو‬ ‫سێ تایبەتمەندییە‬ ‫ل���ە ن��ووس��ی��ن��ەك��ان��ی‬ ‫(ریچارد براتیگان)دا‪،‬‬ ‫كە نووسەرێكی ئەمریكیی‬ ‫پۆست مۆدێرنە بە ئاشكرا‬ ‫دەبینرێت‪.‬‬ ‫لە چیرۆكی پۆست مۆدێرندا‪ ،‬جۆرە‬ ‫لێكپچڕان و گێڕانەوەی پچڕ پچڕ بوونی‬ ‫هەیە‪ ،‬ڕۆمانەكان بە پچڕپچڕكردنی گێڕانەوە‪،‬‬ ‫هەوڵی ڕەتكردنەوەی سیستم‌و تۆكمەیی‬ ‫چ��ی��رۆك��ە كالسیكییەكان دەدەن‪ ،‬ئەو‬ ‫سیستمە‪ ،‬كە بووە هۆی خۆڵقاندنی یەكێتیی‬ ‫شوێن‪-‬کات‪ .‬چیرۆكە پۆست مۆدێرنەكان‬ ‫بە ئاڵۆزیی و لێڵیی دەگێڕدرێنەوە تاوەكو‬ ‫خوێنەر تێگەیشتنی فرە ڕەهەندی لەسەر‬ ‫چیرۆكەكە ب��ۆ دروس���ت بێت‪ .‬ناڕوونیی‬ ‫لەمجۆرە بەرهەمانەدا بۆ ب��ڕواب��وون��ە بە‬ ‫ڕاڤەكردن و ڕێژەیی بیركردنەوەی توند‪.‬‬

‫ج��ی��اوازی��ی��ەك��ان��ی چ��ی��رۆك��ی م��ۆدێ��رن‌و‬ ‫پۆست‌مۆدێرن‬ ‫لە چیرۆكی پۆست مۆدێرندا‪ ،‬بە پێچەوانەی‬ ‫چیرۆكی مۆدێرن كەسێتیی چیرۆكەكە‪ ،‬كە‬ ‫جیهان لەنێوان خۆی و ئەوی دیدا دابەش‬ ‫دەكات‪ .‬لە هەمان سەرەتای چیرۆكی پۆست‬ ‫مۆدێرنەوە‪ ،‬كەسێتیی چیرۆكەكە بڕوای بە‬ ‫دابەشكردنی جەستەی خۆی و ئەوی دی‬ ‫نییە‪ .‬تاكە جیهانی ئاوەزمەند‪ ،‬كە وەك‬ ‫تاكە جیهانی گونجاوە‪ ،‬وەال دەنێت و جیهانە‬ ‫جۆراوجۆرەكان ئەزموون دەكرێن‪ .‬ئەفسانە‬

‫گەورەكان دەسڕدرێنەوە‪ ،‬چونكە لە دووی بە‬ ‫یەكسانكردنن تاوەكو جیهان لە سیستمێكی‬ ‫دیاریكراودا بناسێنن‪ .‬ئەدەبییاتی پۆست‬ ‫مۆدێرن لە بەرامبەر حیكایەتە گەورەكاندا‬ ‫هەڵوێست وەردەگرێت‪.‬‬ ‫ئ��ەوان��ی دی فڕێدەدرێنە ناوەڕاستی‬ ‫ڕووداوەكان‪ .‬دروستكردنی شوێن‪ ،‬بۆتیقای‬ ‫ئەدەبییاتی پۆست مۆدێرنە و هەر جۆرە‬ ‫خولیایەك بۆ لێكچوواندنی دەق لەگەڵ‬ ‫جیهانی واقیعدا دەسڕێتەوە‪ .‬دەق ئاوێنەی‬ ‫بااڵنمای جیهانی واقیع نییە‪ ،‬بۆیە تەنانەت‬ ‫ڕووب��ەڕووی چەمكی نووسەر دەبێتەوە و‬ ‫نكوڵیی لە بوونی خوڵقێنەر دەكرێت تاوەكو‬ ‫دەق بتوانێت خۆی دەربخات‪.‬‬ ‫خ��ێ��رای��ی ل��ە پ��رۆس��ەی گ��ێ��ڕان��ەوەدا‪،‬‬ ‫وردبوون لە پڕۆژەی فەرمان و دەربڕیندا‪،‬‬ ‫بینراو لە وردەكارییەكان و لە سنووری‬ ‫خەیاڵی داهێنراودا‪ .‬چەند ڕەهەندبوون لە‬ ‫پێكهاتەی هونەریی و نواندنی یەكتربڕ و‬ ‫ناكۆتادا‪.‬‬ ‫ئەگەری ئەوە هەیە لە چیرۆكێكی پۆست‬ ‫مۆدێرندا خودی نووسەر وەك گێڕەرەوە‪،‬‬ ‫یان كەسێكی دی لە چیرۆكەكەدا ئامادەیی‬ ‫هەبێت‪ .‬ڕەنگە باسیش لە تەكنیكەكانی‬ ‫چیرۆكنووسیی خ��ۆی بكات‪ ،‬ی��ان باسی‬ ‫بابەتی ساكاریش بكات‪ .‬ڕەنگە پێتان بڵێت‬ ‫من لەسەر دارستانێكی ساردو تاریك و پڕ‬ ‫لە دڕندە چیرۆكێكتان بۆ دەنووسم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خۆم لە ژووێكی گەرم و ڕووناكدام‪.‬‬ ‫لە چیرۆكی مۆدێرندا دەقگەلێك بوونیان‬ ‫ه��ەی��ە‪ ،‬ك��ە ب��ە شێوەیەك ل��ە شێوەكان‬ ‫ناكامڵن‪ ،‬كەسایەتییەكان گومانیان لە‬ ‫ئاستی ناسین‌و تێگەیشتنیان لە جیهانی‬ ‫دەوروب���ەر هەیە‪ .‬هەمیشە لە هەوڵدان‬ ‫سنوورەكانی تێگەیشتنیان دەستنیشان‬ ‫بكەن و ناسنامەی ڕاستەقینەی خۆیان‬ ‫بدۆزنەوە‪ ،‬بۆیە دەست دەكەن بە ڕاڤەكردنی‬

‫جیهان‪ .‬دەكرێت بڵێین لۆژیكی چیرۆكی‬ ‫مۆدێرن‪ ،‬هەمان لۆژیكی چیرۆكی پۆلیسییە‪.‬‬ ‫هەمیشە ترس لە ئاشكرابوونی نهێنییەكان‬ ‫بوونی هەیە‪ ،‬چیرۆكی مۆدێرنیزم گێڕانەوەی‬ ‫گوزەری قەیرانی ناسنامەیە بۆ هۆشیاریی‪.‬‬ ‫پرسیارگەلی وەك‪ ،‬دەبێت چی بناسرێت؟‬ ‫چۆن ناسین (مەعریفە) دەستەبەر دەبێت؟‬ ‫تا چەند دەك��رێ��ت ب��ڕوا ب��ەو مەعریفەیە‬ ‫بكرێت؟ سنوورەكانی مەعریفە و هۆشیاریی‬ ‫دەستەبەركراو لە كوێیە؟ چۆن دەكرێت‬ ‫ڕاڤە بۆ جیهان بكرێت‪ ،‬كە منیش بەشێكم‬ ‫لەو جیهانە‪ .‬ئەو پرسیارە مەعریفییانە‪،‬‬ ‫ب��اب��ەت��ەك��ان��ی ت��وان��ای��ی‌و ئ��ام��ادەب��وون��ی‬ ‫م��رۆڤ ب��ۆ بەدەستهێنانی هۆشیاریی‪،‬‬ ‫بونیادە جۆراوجۆرەكانی زانست‌و بابەتی‬ ‫ئ��ەس��ت��ەم��ب��وون��ی ن��اس��ان��دن‌و ن��اس��ی��ن و‬ ‫سنوورەكانی هۆشیاریی لەخۆ دەگرێت‪.‬‬ ‫ل��ە م��ۆدێ��رن��ی��زم��دا‪ ،‬م���رۆڤ ب��ە ن��اوی‬ ‫سوبژێكتەوە ك��ار بۆ ناسینی ئۆبژێكت‬ ‫دەك���ات‪ .‬ل��ە مانایەكی دی��ك��ەدا جیهان‬ ‫دابەشكراوە لەنێوان خۆی و ئەوی دیدا و‬ ‫لە هەموو بوارەكانیشدا ئەوی دی جیاواز‬ ‫لە خۆ دروست دەكرێت‪ .‬مرۆڤ دەتوانێت‬ ‫ب��ەوەش ناسنامەیەك بۆ خ��ۆی دروس��ت‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم لە پێكهاتەگەراییدا ناكۆكیی‬ ‫لەنێوان خودو ئەوی دیدا‪ ،‬خۆیی نییە و‬ ‫پێگەی لەپێشدابوونی خود بەرامبەر ئەوی‬ ‫دی جیاوازییەكە‪ ،‬كە لە ڕووی مەعریفییەوە‬ ‫س��ەل��م��ێ��ن��راوە و ت��ەن��ان��ەت ب��ژارەی��ەك��ی‬ ‫ئەخالقیشە‪ .‬لە ئەدەبییاتی كالسیكدا‪،‬‬ ‫چیرۆك نۆژەنكردنەوەی ژیانی ڕاستەقینە‬ ‫نییە‪ ،‬بەڵكو ئاوێنەی بااڵنمای ژی��ان و‬ ‫نیشاندانەوەی ژیانە‪ ،‬بەاڵم لە ئەدەبییاتی‬ ‫پۆست مۆدێرندا پەیوەندیمان بە واقیعەوە‬ ‫نییە‪.‬‬

‫سه‌رچاوه‌‪ :‬سایتی سیب گاز زده‌‬

‫ژمــارە (‪) 16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫ئەكتەری نەبینراو‬ ‫دانا ڕه‌ئووف‬

‫بۆ چەند جارێك‌و بەهۆی شوێنپێكەوتنەكانی‬ ‫خۆمەوە ب��ەدوای پیتەر ب��روك��دا‪ ،‬ئەكتەری‬ ‫بە ن��ەژاد ژاپۆنی (یۆشی ئ��ۆدی��ا)م لەسەر‬ ‫شانۆكانی پاریس‌و ئەوروپا دیبوو‪ ،‬كە بە‬ ‫نمایشێكی تایبەتی خۆشی هاتە ستۆكهۆڵم‪،‬‬ ‫لە نزیكەوە چاوم پێكەوت‌‌و ئامادەی نمایش‌‬ ‫و سیمنارەكانی بووم ‌و ڕاستەوخۆش قسەم‬ ‫لەگەڵدا كرد‪ ،‬بەاڵم ئەم هونەرمەندەم زیاتر بە‬

‫كتێبی (ئەكتەری نەبینراو) ناسی‪.‬‬ ‫یۆشی ئۆدیا‪ ،‬وەك نووسەرێكی بە سەلیقە‬ ‫لە بوارێكی گەلێك دژوار و سەخت‪ ،‬كە هونەری‬ ‫نواندنە‪ ،‬بە زمانێكی ساكارو بە تێگەیشتنێكی‬ ‫مامۆستایانەوە‪ ،‬باسی ئەزموونی خ��ۆی‌ و‬ ‫ڕاهێنانی ئەكتەر و مەشقە جۆراوجۆرەكان‬ ‫دەكات‪ .‬پیتەر بروك لە پێشەكییەكی كورتدا‬ ‫سەبارەت بەم كتێبە دەڵێت‪( :‬یۆشی ئۆدیا‬ ‫ئەوەمان بۆ دەخاتە ڕوو‪ ،‬كە چۆن نهێنی ‌و‬ ‫تەلیسمەكانی نواندن‪ ،‬هێزێكی جیانەكراوەیە‬ ‫ل��ەو زانستە كۆنكرێتی ‌و پڕ كارامەیی ‌و‬ ‫هەمەالیەنەی لەڕێی ئەزموونەوە فێری دەبین)‪.‬‬ ‫یۆشی ئۆدیا‪ ،‬لە دەروازە بەرینەكانی‬ ‫ئەزموونی خۆیەوە‪ ،‬هەر لە ژاپ��ۆن��ەوە‪ ،‬لە‬ ‫وانەكانی شانۆی كابوكی‌ و نووی ژاپۆنی‌‌و‬ ‫ڕەهەند و مەشقە گرانەكانی شانۆی كالسیكی‬ ‫خۆرهەاڵتەوە‪ ،‬هەتا دەگاتە بنەماكانی هونەری‬ ‫نواندن لە خۆرئاواو هاوكارییەكانی لەگەڵ‬ ‫پیتەر ب���روك‪ ،‬دەخ��ات��ە ڕوو‪ .‬مەشقەكانی‬ ‫خۆرهەاڵت ‌و خۆرئاوا‪ ،‬دیدە جیاوازەكان‌ و‬ ‫بنەما فەلسەفییەكانیان پێكەوە دەبەستێتەوەو‬ ‫ئ��اوێ��ت��ەی ی��ەك��ت��ری��ان��دەك��ات‌ و وان��ەی��ەك��ی‬ ‫تایبەتمەند‪ ،‬قووڵ‌ و لەهەمانكاتدا ساكارمان‬ ‫بۆ هونەری نواندن بۆ دەخاتە ڕوو‪.‬‬ ‫ی��ۆش��ی ئ��ۆدی��ا‪ ،‬ل��ە خ��اوێ��ن��ك��ردن��ەوەوە‪،‬‬ ‫(خاوێنكردنەوەی شوێن‪ ،‬جەستەو ناوەوەمان)‬ ‫دەستپێدەكات‌ و بە چاڵەكانی جەستەدا‬ ‫گوزەر دەكات‪ ...‬بە ئەندامەكانی جەستەماندا‬ ‫هەڵدەكشێت‌ و هەڵوێستە لەگەڵ جۆرەكانی‬ ‫جووڵەو هەڵسوكەوتەكانماندا دەكات‌و لەنێوان‬ ‫دید و پراكتیكدا هەڵیان دەسەنگێنێت‪ .‬باسی‬ ‫چێژمان بۆ دەكات‪ ،‬چۆن چێژ لە مەشقەكانمان‬ ‫وەربگرین تا ببینە ئەكتەرێكی نەبینراو و‬ ‫لەوێوە بەنێو بنەماو وانەكانی نواندندا‪ ،‬لە‬ ‫خۆرهەاڵت ‌و خۆرئاوا‪ ،‬رۆدەچێتە خوارەوە‪.‬‬ ‫لە پرۆسەی دووپاتكردنەوەدا بۆشایی شانۆو‬ ‫مامەڵەكردن لەگەڵ كات ‌و بنەما ناوەكی ‌و‬ ‫دەرەكییەكان قووڵ دەكاتەوە‪.‬‬ ‫یۆشی ئ��ۆدی��ا‪ ،‬ب��ۆ ه��ەم��وو ئ��ەم شتانە‬ ‫مەشقەكانی وزەی مرۆیی‪ ،‬رۆچوونە خوارەوەو‬ ‫تێبینیكردنی خود‪ ،‬ڕاهێنانی جەستەو هەست‌و‬

‫سۆز و وردەكارییەكانی تری لەیاد نەكردووەو‬ ‫بەوردیی باری سەرنجیان دەخاتە سەر‪.‬‬ ‫نووسەر لەم كتێبە ناوازەیەیدا‪ ،‬ئاوڕێكی‬ ‫ج��دی��ی ل��ە پ��ەی��وەن��دی��ی��ەك��ان��ی ئ��ەك��ت��ەر بە‬ ‫ئەكتەرەكانی ترەوە دەداتەوە و ئەم مەسەلەیە‬ ‫بەهەند وەردەگ��رێ��ت ‌و دەیبەستێتەوە بە‬ ‫مەسەلەكانی ترەوە‪ ،‬بەتایبەتی چێژوەرگرتن‬ ‫(ئەكتەر خۆشی ل��ەو پەیوەندییە چێژ‬ ‫وەردەگرێت‪ ،‬كە بە ئەكتەرەكانی دییەوەی‬ ‫واب��ەس��ت��ە دەك���ات���ەوە)‪ .‬ل��ەم پ��رۆس��ەی��ەدا‬ ‫پەیوەندییەكانی ئەكتەر بە بینەرانەوە دەگاتە‬ ‫ئاستی ترۆپك‌و دەبێت (بینەر سەرشاربێت لە‬ ‫ژیان و زیندەگیی)‪.‬‬ ‫یۆشی ئۆدیا ب��ۆئ��ەوەی ئەمانە هەموو‬ ‫بگەیەنێتە ئاستی پراكتیكی ‌و سوودبەخشین‌و‬ ‫ئەكتەر بتوانێت لەسەر شانۆ قسە بكات‪،‬‬ ‫هەناسەدان و دەنگ بەوردیی شی دەكاتەوە‪،‬‬ ‫ل��ە نموونەیەكی مامۆستاكانیدا دەڵێت‪:‬‬ ‫(خەڵكانی ئاسایی ل��ەڕێ��ی سنگیانەوە‪،‬‬ ‫خەڵكانی هۆشمەند لەڕێی هه‌واوە‪ ،‬خەڵكانی‬ ‫كارامەش لەڕێی قاچیانەوە هەناسە دەدەن)‪.‬‬ ‫ب��ۆئ��ەوەی ئەمانە ه��ەم��وو بچێتە قۆناغی‬ ‫كردەییەوە‪ ،‬یۆشی ئۆدیا لە دوا بەشه‌كانی‬ ‫كتێبەكەیدا باسی (پیەس)مان بۆ دەكات‌و‬ ‫بنەماو ڕایەڵە گرنگەكانی پیەس بە هونەری‬ ‫نواندن ‌و مەشقەكانییانەوە روون دەكاتەوە‬ ‫(تۆ دەبێت شوێن مەبەستی نووسەرەكە‬ ‫بكەویت‪ ،‬هەروەها ڕێز لە دەنگی ئەو وشانە‬ ‫بگریت‪ ،‬كە ئ��ەو ه��ەڵ��ی��ب��ژاردوون‪ ،‬ئەوجا‬ ‫دەتوانی لەودیو سەمتی چیرۆكەكەوە شتێكی‬ ‫دی ب��دۆزی��ت��ەوە)‪ .‬پاشان ئەوەشی لەبیر‬ ‫ناچێت كە هونەری نواندن ڕەنگدانەوەیەكی‬ ‫هەقیقەت‌ و ڕاستییەكانە‪ .‬بۆئەوەی لەم‬ ‫بەهایەش بگەیت‪ ،‬دەبێت خوێندنەوە و دیدی‬ ‫تازەگەرییانە و قووڵبوونەوەت هەبێت‪ .‬تۆ‬ ‫وەكو ئەكتەر لە هەقیقەتەوە (لە بایەخی‬ ‫ڕیتم ‌و خێرایی) تێدەگەیت‪.‬‬ ‫یۆشی ئۆدیا‪ ،‬دوا بەشی كتێبەكەی‬ ‫بە وانەیەكی گرنگ بەناوی (فێربوون)ەوە‬ ‫كۆتایی پێدەهێنێت‪ :‬لە مەشقەكانەوە‪ ،‬لە‬ ‫هونەری نواندن ‌و لە مامۆستاكانمانەوە‬

‫چ��ی فێر دەب��ی��ن؟ چ��ۆن دەبێت‬ ‫رێچكەی خۆمان وەكو ئەكتەر‬ ‫ب��دۆزی��ن��ەوە‪ .‬ه��ەر بۆ‬ ‫ئ���ەم مەبەستە‬ ‫ب���ە وت���ەی‬

‫ئەكتەرێكی‬ ‫دێ����ری����ن����ی‬ ‫ك���اب���ووك���ی‪،‬‬ ‫ك���ت���ێ���ب���ەك���ەی‬ ‫ك������ۆت������ای������ی‬ ‫پ��ێ��دەه��ێ��ن��ێ��ت‪ ،‬كە‬ ‫دەڵێت‪( :‬من دەتوانم‬ ‫ئەو ت��ەرزی ئاماژەیەت‬ ‫فێر بكەم‪ ،‬كە نیشانەیەكە‬ ‫بۆ تەماشاكردنی مانگ‪.‬‬ ‫دەشتوانم ئەو جووڵەیەشت‬ ‫فێر بكەم كە چۆن دەكەویتە‬ ‫س��ەرن��ووك��ی پ��ێ��ت‪ ،‬ب��ۆئ��ەوەی‬ ‫تەواوێك ئاماژەكردن بۆ ئاسمان‬ ‫نیشان بدەیت‪ ،‬بەاڵم لەسەری نووكی‬ ‫پێتەوە بۆ مانگ ئ��ەوە بەرپرسیارێتیی‬ ‫خۆتە)‪.‬‬ ‫ئەم نووسەرە زۆر بە بەهاوە لە مەشق‌و‬ ‫ه��ون��ەری ن��وان��دن دەدوێ���ت‪ ،‬مەشقەكانی‬ ‫هونەری نواندن بە مەشق ‌و شارەزابوونی‬ ‫ه��ون��ەرە جەنگییەكان ب���ەراورد دەك��ات‌و‬ ‫چ��ەن��دی��ن ڕای��ەڵ��ەی ل��ێ��ك��چ��وون‌و شانەی‬ ‫هاوبەش لە نێوانیاندا دەبینێت‪ .‬لۆڕنا‬

‫ماڕشاڵ‪ ،‬ئەكتەر و ڕەخنەگر و‬ ‫هونەرمەندی فەرەنسی‪ ،‬لێرەو‬ ‫ل���ەوێ ه��ەڵ��وێ��س��ت��ە ل��ەس��ەر‬ ‫مەشقەكانی یۆشا ئۆدیا‬ ‫دەكات ‌و باری سەرنجیان‬ ‫ل��ەس��ەر دەردەب���ڕێ���ت‪.‬‬ ‫هەندێك لە بنەماكانی‬ ‫ش��ان��ۆی كالسیكی‬ ‫ژاپ����ۆن����ی روون‬ ‫دەك�����ات�����ەوەو‬ ‫ل�������ەس�������ەر‬ ‫ئ��اس��ت��ێ��ك��ی‬ ‫بەرز لەگەڵ‬ ‫ی���ۆش���ی‬ ‫ئ���ۆدی���ا‬

‫دەدوێت‪.‬‬ ‫ئ������ەم������ەش‬ ‫ه��ێ��ن��دەی ت���ر ئ��ەم‬ ‫كتێبە ناوازەیەی دەوڵەمەند‬ ‫كردووە‪.‬‬ ‫كتێبی (ئەكتەری نەبینراو)‪ ،‬فاروق‬ ‫هۆمەر لە ئینگلیزییەوە‪ ،‬بە سەلیقەیەكی‬ ‫بەرز‪ ،‬تێگەیشتنێكی قووڵ‌و بە بایەخێكی‬ ‫زۆرەوە كردوویەتی بە كوردی‪ .‬ئەو زمانە‬ ‫كوردییەی ف��اروق هۆمەر بەكاریهێناوە‪،‬‬ ‫ئاماژەی بااڵدەستیی ئەم وەرگێڕە ئازیزەمان‬ ‫بۆ دەكات لە بواری زمانی كوردی‌ و هونەری‬ ‫وەرگێڕاندا‪ .‬كتێبەكە لەالیەن زنجیرە كتێبی‬ ‫گۆڤاری (شانۆ)ی تیپی شانۆی ساالرەوە‬ ‫باڵوكراوەتەوە‪.‬‬

‫هونەری هاوچەرخ لە كوردستان‬ ‫عەبد‬

‫وڵاڵ ئەحمەد‬

‫لە ئەكادیمیاو فێرگە هونەرییەكان ئەم تایپە‬ ‫تازانەی هونەر ناخوێنن و نەبووەتە بەشێك لە‬ ‫پڕۆگرامیان‪ ،‬ئەوەش پەیوەندیی بەوەوە هەیە‬ ‫كە ئە كادیمیاو فێرگە هونەرییەكان زیاتر لەسەر‬ ‫شێوازە تەقلیدیی و مۆدێلە ئیشتراكییەكەی‬ ‫هونەر خوێندكار پەروەردە دەكەن‪ ،‬كە ئەمەش‬ ‫بووەتە بەربەستێك لە ب��ەردەم ئ��ەوەی كە‬ ‫ئەم تایپانە لە هونەر كەمتر بناسرێت‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫ئەمەشدا ئەو الیەنانەی كە سپانسۆری كاری‬ ‫هونەریی و چاالكی ئەنجام دەدەن ئەوانیش‬ ‫بەشێكن لە ب��ەردەم ئەوەی كە ئەم تایپە لە‬ ‫هونەر بچێتە ن��او خەڵك و وەك بەشێكی‬ ‫زیندوو لە هونەر ببینرێت‪ ،‬بە تایبەت لێرەدا‬ ‫مەبەستم دامەزراوە هونەرییەكانی شێوەكارییە‬ ‫كە سەر بە وەزارەتی ڕۆشنبیریین و مودمینن‬ ‫لەسەر یارمەتیدان و هاوكاریكردنی جۆرێك لە‬ ‫هونەر كە بە درێژایی چەندین ساڵە بەرچاومان‬ ‫دەكەوێت و لە بەرامبەریشدا كەمترین دەرفەت‌و‬ ‫كەمترین هاوكاریی و كردنەوەی دەروازە هەیە‬ ‫بە ڕووی ئە م تایپە لە هونەر و ئە م شێوازە‬ ‫تازانە‪ ،‬كە ئێستا زۆرێك لە هونەرمەندە الوەكان‬ ‫سەرقاڵین‪ ،‬ئەمەش زیاتر پەیوەندیی بەوەوە‬ ‫هەیە الیەنە پەیوەندیدارەكانی شێوەكاریی سەر‬ ‫بە وەزارەتی ڕۆشنبیریی خوازیاری هونەرێكی‬ ‫ێ پرسیارو تە قلیدن و نایانەوێت ئەم تایپە‬ ‫ب‌‬ ‫تازانەو ئەم هونەرمەندە تازەگەرانە دەركەون‪.‬‬

‫دەركەوتنی ئەم هونەرە لە كوردستان‬

‫هونەری هاوچەرخ لە كوردستان‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫لە بواری هونەری شێوەكارییدا بە ئەندازەیەكی‬ ‫فراوان زۆربەی تایپە تازەكانی وەك‪ :‬ڤیدیۆ ئاڕت‪،‬‬ ‫كونسێپچوال ئاڕت‪ ،‬ئینەستڵەیشن ئامادەیی‬ ‫هەیەو بەشێك لە هونەرمەندە شێوەكارە‬ ‫الوەكان لە ئێستادا بەم تایپانە لە هونەر‪ ،‬چ لە‬ ‫كوردستان‪ ،‬چ لە دەرەوەی كوردستان سەرقاڵن‌و‬ ‫كاری تێدا دەكەن‪ ،‬ئەوەی جێگەی تێڕامان و‬ ‫پرسیاریشە تا ئەم ساتەوەختەش‪ ،‬هیچ یەكێك‬

‫‪6‬‬ ‫ژمــارە (‪)16‬‬ ‫سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫مێژووی دەركەتنی ئەم هونەرە لە كوردستان‪،‬‬ ‫پێویستی بەوەیە هونەرمەندانی شێوەكار‪،‬‬ ‫بەتایبەت ئەوانەی مێژووی هونەری شێوەكاریی‬ ‫دەنووسنەوە‪ ،‬ڕوونی بكەنەوە كە سەرەتای ئەم‬ ‫كاركردنانە چۆن دەستی پێكرد‪ ،‬بەاڵم ئەوەی بۆ‬ ‫من گرنگە لێرەدا ئاماژەی پێ بدەین‪ ،‬یەكێك لەو‬ ‫هونەرمەندانەی كە كار لە هونەری هاوچەرخدا‬ ‫دەكات و بە هونەرمەندێكی ئەكتیڤ دەبینرێت‪،‬‬ ‫هونەرمەند (شیروان خ��ان)ە‪ ،‬شیروان خان‬ ‫یەكێكە لەو هونەرمەندانەی كە خەڵكی شاری‬ ‫سلێمانییەو ئێستا لە واڵتی ئەڵمانیا دەژی‪ ،‬ئەم‬

‫هونەرمەندە سەرەتا بەكردنەوەی پێشانگای‬ ‫پایەكان كە لە ساڵی (‪ )1999‬لە مۆزەخانەی‬ ‫سلێمانی دەستیپێكرد و ئەوەی كە هونەرمەند‬ ‫شیروان خانی جیاكردەوە لەو هونەرمەندانەی‬ ‫كە كاری هونەریی هاوچەرخیان دەكرد‪ ،‬پێش‬ ‫ئەو‪ ،‬ئەوەیە بۆ یەكەم جار پرسیاری شوێنی‬ ‫كرد‪ ،‬شوێن لە ناو هونەردا‪ ،‬كە بینەر بە خۆی و‬ ‫جەستەیەوە ببووە بەشێك لە كارەهونەرییەكە‪،‬‬ ‫هونەرمەند شیروان خ��ان ل���ەدوای نمایشی‬ ‫پ��ای��ەك��ان��ەوە دەس��ت��ی ك��رد ب��ە ك��ردن��ەوەی‬ ‫وۆركشۆپ لە بواری هونەری تازەدا‪ ،‬بە تایبەت‬ ‫ئەو تایپە تازانەی باسمكرد‪ ،‬وۆركشۆپەكانی‬ ‫هونەری ت��ازە‪ ،‬كە ڕێكخراوێكی هونەریی بە‬ ‫ناوی تاقیگەی هونەر هونەر سازی دەكرد‪،‬‬ ‫لەو وۆركشۆپانەدا بەهۆی ئەوەی هونەرمەند‬ ‫شیروان خان بە تەنها لە بواری هونەردا كاری‬ ‫نە دەكرد‪ ،‬بەڵكو كار لە پەیوەندیی هونەرو ئەو‬ ‫شوێنانەشی هونەری تێدا بەرهەمدێت بە هەموو‬

‫پە یوەندییە سیاسیی‌و كۆمەاڵیەتییەكانەوە‬ ‫توانی لە ڕێگەی كەسانی پسپۆڕ و هونەرمەند و‬ ‫ڕێكخەری ئەم جۆرە لە كاری هونەری تازە‪ ،‬كە‬ ‫لە سەر ئاستی جیهاندا ناسرابوون‪ ،‬ئەم تایپە‬ ‫لە هونەر بكاتە بەشێك لە كاری هونەرمەندان‬ ‫و دوات���ر دەرك��ەوت��ن��ی پ����ڕۆژەی هونەریی‬ ‫جۆراوجۆر لە بواری ئەو شێوازو تایپانەی لە‬ ‫هونەری شێوەكارییدا هەن‪ ،‬چەندین پڕۆژە لە‬ ‫شاری سلێمانی ئە نجامدراو تاڕادەیەكیش لە‬ ‫هەولێریش كەمێك لە هونەرمەندان‪ ،‬بەتایبەت‬ ‫ئەوانەی دەهاتنە سلێمانی و بەشدارییان دەكرد‬ ‫لە كۆڕ و سیمینارەكاندا‪.‬‬

‫كاریگەرییەكانی ئەم هونەرە لە ئێستادا‬

‫بە بڕوای من‪ ،‬زۆرێك لەو هونەرمەندانەی كە‬ ‫سەرقاڵی ئەم تایپەن لە هونەر‪ ،‬دەتوانین بڵێین‬ ‫لەگەڵ هونەرەكەیاندا نەوەیەكی ڕۆشنبیر و‬ ‫بەئاگان لە ڕووداوە سیاسیی‌و كۆمەاڵیەتییەكان‪،‬‬

‫ئەوان بە شێكن لەو دەستكاریكردنەی كۆمەڵگای‬ ‫كوردیی‪ ،‬كە دەیەوێت گۆڕانكاریی لە كۆی‬ ‫كایەكانی ژیاندا بكات‪ ،‬بۆیە ئەم هونەرمەندانە‬ ‫لە ئێستادا لەڕێگەی كارەكانییانەوە توانیویانە‬ ‫مۆدێلێك لە كاری هونەریی و مۆدیلێكی تر لە‬ ‫قسەكردن و پڕۆژەی هونەریی پیشان بدەن‪،‬‬ ‫ئەوەی لێرەدا گرنگە بوترێت‪ ،‬ئەوەیە‪ ،‬لە ئێستادا‬ ‫دامەزراوە هونەرییەكانی سەر بە حكومەت كە‬ ‫لەالیەن عەقڵییەتێكی حیزبیی تەقلیدییەوە‬ ‫بەڕێوە دەچ��ن‪ ،‬لە ب��ەردەم ئ��ەم تایپانە لە‬ ‫هونەری تازەدا‪ ،‬ئیفلیجن و توانای تێگەیشتنیان‬ ‫نییە لەم شێوازانەی هونەری شێوەكاریی‪،‬‬ ‫بەاڵم بە كرانەوەی ئەكادیمییەكانی كوردستان‬ ‫بەڕووی ئەم تایپانەداو هێنانی هونەرمەندی‬ ‫بە ئەزموون‌و شارەزا لەم میتۆدانەی هونەری‬ ‫شێوەكاریی‪ ،‬ڕەنگە لە داهاتوویەكی نزیكدا ئەم‬ ‫هونەرە وەك هونەرێكی ئەكتیڤ و زیندوو لە‬ ‫هونەری شێوەكارییدا ببینرێت‪.‬‬

‫كۆمپیوتەرەكانی ژاپۆن؛ مۆندیالی كچان ده‌به‌نه‌وه‌‬ ‫ئاژانسەكان‪:‬‬

‫هەڵبژاردەی ژاپۆن‌و ئەمریكا‬ ‫بەیەكگەیشتن‪ ،‬كاتی یاسایی‬ ‫یارییەكە هەردوو هەڵبژاردە‬ ‫بە گۆڵێك یەكسان بوون‪،‬‬ ‫دوات��ر لە كاتی زیادكراوی‬ ‫ی���ەك���ەم���دا‪ ،‬ی��اری��زان��ان��ی‬ ‫ئەمریكا گۆڵی دووەمیان‬ ‫تۆمار كرد‪ ،‬پێش تەواوبوونی‬ ‫دووەم تایمی زی��ادك��راو بە‬

‫پاڵەوانێتیی‬ ‫شەشەمین‬ ‫جامی جیهانیی كچان‪ ،‬كۆتایی‬ ‫ه��ات‌و كچانی ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ژاپ��ۆن بۆ یەكەمجار پلەی‬ ‫یەكەمیان بەدەستهێنا‪.‬‬ ‫رۆژی ی��ەك��ش��ەم��م��ەی‬ ‫راب���ردوو‪ ،‬لە یاریی كۆتایی‬ ‫مۆندیالی كچاندا‪ ،‬ه��ەردوو‬

‫باڵوکراوه‌یه‌کی وه‌رزشییه‪ ‌،‬هه‌فتانه‪ ،‬رۆژنامه‌ی ‌‬

‫(‪)2‬خ���ول���ەك‪ ،‬ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ژاپ��ۆن ئەنجامەكەی یەكسان‬ ‫ك�����ردەوەو ی��اری��ی��ەك��ەش بە‬ ‫یەكسانیی‌و بە دوو گۆڵ بۆ‬ ‫هەردووال كۆتایی هات‪ .‬پاشان‬ ‫بە لێدانی یەكالیی ك��ەرەوە‪،‬‬ ‫ژاپۆن یارییەكەی بردەوە‌و بۆ‬ ‫یەكەمجار لە مێژوویدا بووە‬ ‫پاڵەوانی جیهان‪.‬‬

‫ذمارة (‪ )7‬سَيشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫ده‌ریده‌کات‬

‫‪...‬ل‪3‬‬

‫ ‬ ‫یاریگاكانی هەولێر لەسەر رێكخراوێكی پارتی تاپۆ دەكرێن‬

‫بۆ بەرازیل‌و ئەرجەنتین‪...‬كوپا ئەمریكا دەبێتە مۆندیال‬ ‫ئاژانسەكان‪:‬‬ ‫یارییەكانی جامی كوپا ئەمریكای‬ ‫ئەرجەنتین‪ ،‬لە قۆناغەكانی كۆتایی‬ ‫نزیك دەبێتەوە‌و هەردوو هەڵبژاردەی‬ ‫ئەرجەنتین‌و بەرازیلیش ماڵئاواییان‬

‫لێكرد‪ .‬كردنە دەرەوەی ئ��ەو دوو‬ ‫ه �ه‌ڵ��ب��ژارده‌ی��ەش‪ ،‬ه��اوش��ێ��وەی دوو‬ ‫م��ۆن��دی��ال��ی راب�����ردوو‪ ،‬ك��ە ه���ەردوو‬ ‫تیپ لە ش ‌ەو‌ و رۆژێكدا مۆندیالیان‬ ‫بەجێهێشت‪.‬‬ ‫بەرەبەیانی رۆژی یەكشەممەی‬ ‫رابردوو‪ ،‬هەڵبژاردەی ئەرجەنتین كە‬

‫پاڵێوراوێكی بەهێز بوو بۆ بردنەوەی‬ ‫كوپا ئەمریكا‪ ،‬بەاڵم بەپێچەوانەی‬ ‫بۆچوونەكانەوە‪ ،‬بەئاسانیی بەدەستی‬ ‫ئۆرۆگوای كرایە دەرەوە‪.‬‬ ‫ل��ەن��ی��وە ش����ەوی یه‌کشه‌ممه‌‬ ‫له‌سه‌ر دووشەممەشدا‪ ،‬هەڵبژاردەی‬ ‫ب��ەرازی��ل��ی��ش ب��ەرام��ب��ەر پ��اراگ��وای‬

‫یاریكرد‪ ،‬هاندەرانی تانگۆ چاوەڕێی‬ ‫دۆڕاندنی بەرازیل بوون‪ ،‬تاكو برینی‬ ‫هەڵبژاردەكەیانی پێ‌ ساڕێژ بكەن‪،‬‬ ‫بەرازیلیش بە دەردەكەی ئەرجەنتین‬ ‫رۆیشت‌و بە لێدانی یەكالیی كەرەوە‪،‬‬ ‫تووشی شكست هات‪.‬‬ ‫لە دوو مۆندیالی رابردوودا‪ ،‬هەردوو‬

‫هەڵبژاردەی بەرازیل‌و ئەرجەنتین لە‬ ‫قۆناغی (‪ )8‬كرانە دەرەوە‪ ،‬بەجۆرێك‬ ‫هەردوو هه‌ڵبژار‌ده‌که‌ دوابه‌دوای یه‌ک‬ ‫دۆڕان‪.‬‬ ‫لە مۆندیالی (‪)2006‬ی ئەڵمانیا‪،‬‬ ‫ئەرجەنتین بە لێدانی یەكالیی كەرەوە‬ ‫ب��ە ئەڵمانیا دۆڕا‪ ،‬ش��ەوێ��ك دوای‬

‫ئەو دۆڕاندنە‪ ،‬بەرازیلیش (‪ )0-1‬بە‬ ‫فەڕەنسا دۆڕا‪.‬‬ ‫لە مۆندیالی (‪)2010‬ی ئەفریقای‬ ‫باشوور‪ ،‬به‌ڕازیل (‪ )1- 2‬به‌ هۆڵه‌ندا‬ ‫دۆڕاو شه‌وێک دوای ئه‌ویش ئەرجەنتین‬ ‫(‪ )0- 4‬به‌ ده‌ستی ئه‌ڵمانییه‌کان کرایه‌‬ ‫ده‌ره‌وه‌ی مۆندیاله‌که‌‪.‬‬

‫دووشەممە بۆ بەرشەلۆنە گرنگترین رۆژە‬ ‫‪ ...‬ل‪2‬‬

‫پاڵەوانی عێراق‪ :‬پارێزگاری هەولێر؛ پشتی‬

‫كوردەكانی بەردا‌و پارێزگاریی ل ‌ه عەرەبەكان دەكات‬ ‫‪ ...‬ل‪3‬‬

‫نیمار؛ کێبڕکێی سه‌رۆکه‌که‌ی ده‌کات‬

‫‪ ...‬ل‪2‬‬

‫فۆرالن؛ بە تەنیا ئەرجەنتین بە زەوییدا ده‌دات‬ ‫سامیح رۆستەم‪ :‬داوای لێبووردن دەكەم‬ ‫بەختیار عەبدوڵاڵ ‪-‬سلێمانی‬ ‫بەهۆی ئەو گلەیی‌و رەخنانەی‬ ‫ئاڕاستەی یانەی پێشمەرگەی‬ ‫سلێمانی كرد‪ ،‬سامیح رۆستەم‬ ‫لە الیەن بەرپرسانی یانەكەیەوە‬ ‫سزا دەدرێت‌و یاریزانی ناوبراویش‬ ‫بۆ رازیكردنەوەی یانەكەی‪ ،‬داوای‬ ‫ل��ێ��ب��ووردن دەك���ات‪ ،‬یانەكەش‬ ‫رایدەگەیەنێت؛ م��ەرج نییە لە‬ ‫سزادانی ئەو هێرشبەرە پەشیمان‬ ‫ببنەوە‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «گۆڵ»‪،‬‬ ‫سامیح وتی‪« :‬راستە لە چەند‬ ‫رۆژنامەیەكدا‪ ،‬گلەییم ئاراستەی‬ ‫یانەكەم كرد‪ ،‬لەسەر ئەوەی وەك‬ ‫پێویست نەهاتن بەدەممەوە‪،‬‬ ‫بۆ ئ��ەوەی بتوانم رەگەزنامەی‬

‫عێراقیی دەربكەم‪ ،‬بەاڵم وا هەست‬ ‫دەكەم لەكاتێكدا ئەو گلەییانەم‬ ‫كردووە‪ ،‬كە لە دڵەڕاوكێ‌و بارێكی‬ ‫نائارامدا دەژیام»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬خۆم بە هەڵە دەزانم‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر ی��ان��ەی پێشمەرگەی‬

‫سلێمانی‌و داوای لێبووردنیان لێ‌‬ ‫دەكەم»‪.‬‬ ‫پێشمەرگەی‬ ‫گۆڵكارەكەی‬ ‫سلێمانی‪ ،‬وتیشی‪« :‬هیوادارم‬ ‫یانەكەم سزایەكی هێندە گەورەم‬ ‫ن��ەدات‪ ،‬لەسەر ئەو قسانەی كە‬

‫كردوومە‪ ،‬بەجۆرێك كار لەسەر‬ ‫ژیانی وەرزشیم بكات»‪.‬‬ ‫س���ەب���ارەت ب���ەو س��زای��ەی‬ ‫ك���ە ب���ەس���ەر «س���ام���ی���ح»دا‬ ‫س���ەپ���ان���دووی���ان���ە‪ ،‬م��ام��ۆس��ت��ا‬ ‫م��ەح��م��ود‪ ،‬ج��ێ��گ��ری س��ەرۆك��ی‬ ‫یانەی پێشمەرگەی سلێمانی‪،‬‬ ‫ب��ە «گ�����ۆڵ»ی وت‪« :‬دوای‬ ‫ئ����ەوەی ئ���ەو ی��اری��زان��ە داوای‬ ‫لێبووردنی كردووە‪ ،‬ئێمەش لە‬ ‫ئیدارەی یانەكە باوەڕمان بەوە‬ ‫هەیە هەموو بڕیارێك قابیلی‬ ‫چاو پیاخشاندنەوەیە‪ ،‬بۆیە لە‬ ‫كۆبوونەوەی داهاتووماندا‪ ،‬چاو‬ ‫بەو بڕیارەدا دەخشێنینەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫م��ەرج نییە چاوخشاندنەوەكە‬ ‫ب��ەو ئ��اڕاس��ت��ەی��ەدا بێت ك��ە لە‬ ‫بڕیارەكەمان پەشیمان ببینەوە»‪.‬‬

‫رۆنی‪ :‬لە من زیاتر پارە بدەن به‌شنایدەر‬

‫ئاژانسەكان‬ ‫واین رۆنی‪ ،‬ئەستێرەی یانەی‬ ‫مانچستەر یونایتد‪ ،‬رەتیكردەوە‬ ‫دڵ��گ��ران بێت ب���ەوەی مووچەی‬ ‫مانگانەی شنایدەری هۆڵەندی لەو‬ ‫زیاتر بێت‌و وتی‪ :‬با شنایدەر بێتە‬ ‫مانچستەر یونایتدو لە منیش زیاتر‬ ‫پارە وەربگرێت‪.‬‬ ‫ل��ە لێدوانێكیدا وای��ن رۆن��ی‬ ‫ئینگلیزی‌و ئەستێرەی یانەی‬ ‫مانچستەر یونایتد‪ ،‬وتی‪« :‬داوام‬ ‫لە خێزانی گالیزەر ك��ردووە كە‬ ‫گرێبه‌ست لەگەڵ ویسلی شنایدەری‬ ‫هۆڵەندی ئیمزا بكات‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫جێگەی پۆڵ سكۆڵز بگرێتەوە‪،‬‬ ‫كە كۆتایی ئەم وەرزەدا وازهێنانی‬ ‫خۆی لە یاریكردن راگەیاند»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬رازیم بەوەی مووچەی‬ ‫مانگانەشی لە من زیاتر بێت‪ ،‬بەو‬

‫مەرجەی بۆندەكە بەشێوەیەكی‬ ‫سەركەوتووانە كۆتایی پێ بێت»‪.‬‬ ‫لەئێستادا یانەی مانچستەر‬ ‫ی��ون��ای��ت��د‪ ،‬ل��ەس��ەر داوای سێر‬ ‫ئەلێكس فێرگسۆنی راهێنەر‪،‬‬ ‫دەیەوێت گرێبه‌ست لەگەڵ ویسلی‬ ‫شنادەری هۆڵەندی‌و یاریزانی هێڵی‬ ‫ناوەڕاستی یانەی ئینتەرمیالن ئیمزا‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم مووچەی‬ ‫مانگانەی شنایدەر‪،‬‬ ‫رێگرییەكی گەورەیە‬ ‫بۆ پەیوەندیكردنی‬ ‫ب���������ە ی������ان������ەی‬ ‫مانچستەرەوە‪ ،‬لەبەرئەوەی‬ ‫گەر ئەو یانە ئینگلیزییە گرێبه‌ست‬ ‫ل��ەگ��ەڵ شنایدەر ئیمزا بكات‪،‬‬ ‫پێویستە مووچەی مانگانەكەی‬ ‫ل��ە م��ووچ��ەی مانگانەی یانەی‬ ‫ئینتەرمیالن زیاتر بێت‪.‬‬

‫ئیرت من ماڵم لەوێیە‬

‫کۆسار کەمال پیرۆت‬ ‫لە گەرمەى سەرقاڵیام‬ ‫ژمارەکان توڕ هەڵئەدەم‬ ‫مامتاتیک ئەنێرم بۆ جەهەنەم و‬ ‫پاڵ ئەدەمەوە بە کورسییەکەما و‬ ‫بە توولەڕێى خەیاڵدا ئەگەڕێمەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫ئاوازێک تا ئەوسەرى شێتبوون لەگەڵ خۆى ئەمبات‬ ‫هێند مەستم ئەکات‬ ‫لەوسەرەوە دەستم بە پەیژەى نۆتەکانەوە ئەگرم و‬ ‫ئەگەڕێمەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫ئەچمە دەرەوە‪...‬‬ ‫ڕەشابەیەکى قایم‬ ‫تەنوورەکەم هەڵئەداتەوە‬ ‫ئابڕووى ڕۆژهەاڵتیم شەقار شەقار ئەکات و‬ ‫ڕوومەتم پڕ ئەکات لە شەرم و‬ ‫من بە پەلە ئەگەڕێمەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫لەسەر چرپاى خەوتنەکە‬ ‫کوڕەکەم هەندێک قسەم بۆ ئەکا‬ ‫ئەو نینۆکە ناسکانەى لە برینى دایکێتیم گیر ئەکا و‬ ‫پڕم ئەکات لە گریان‬ ‫منیش ڕێک چرپاکە جێدێڵم و‬ ‫ڕائەکەمەوە ناو دڵى تۆ ‪...‬‬ ‫من کە شەوانە بێدارم‬ ‫هەموو بەدمەستەکاىن شار‬ ‫لەسەر ئەدرەىس خەیاڵ‬ ‫ئەگەڕێنمەوە ماڵەکاىن خۆیان و‬ ‫خۆشم ئەگەڕێمەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫سەرم لەناو دڵتا جێئەهێڵم و‬ ‫لەشم بە دەمى سەگەکانەوە هەال هەال ئەبێت و‬ ‫کەچى هەر ئەگەڕێتەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫دڵم ئەبەم بۆ غەریبیى‬ ‫ئەڵێم با بەتەنها لەوێ گورگ بیخوات‬ ‫وەختێک دێمەوە‬ ‫ئەبینم ئەو لە پێش منەوە‬ ‫گەڕاوەتەوە ناو دڵى تۆ‪...‬‬ ‫فڕینێک لە «بەختیار عەىل» قەرز ئەکەم‬ ‫لە ڕۆژێکى ڕەشەبادا‬ ‫لەگەڵ «جەمشید»* دا‬ ‫پیاسەیەک بەسەر شاردا ئەکەم‬ ‫لەوێ دڵم پڕ ئەبێت لە غوربەىت «ناىل»‬

‫ئەلێم؛ «جەمشید»‬ ‫«تۆ دڵنیای ڕایەڵەکامنان‬ ‫بە دەستى ئەوانەوە نین‬ ‫کە ئەیانەوێت تەرەمان کەن لە نیشتامن!»‬ ‫تۆ چوزاىن‬ ‫کە ئێمەش‬ ‫لە پیاسەیەکى ناوخۆییدا‬ ‫ئەجەملان نامانباتە ناو لیستى بێ سەروشوێنەکان‪...‬؟!‬ ‫بەو ئاسامنەوە هەزار ختورە دڵم ئەتەنێت و‬ ‫لەپڕ ڕەشەبا نامێنێ و‬ ‫«جەمشید» ئەکەوێتە ناو باخى سەروەرێک و‬ ‫منیش بەرئەمبەوە ناو دڵى تۆ‪...‬‬ ‫**‬ ‫(ئازادی)یەکەى سەر تەوێڵى «تیمساح»ەکەى «شێرکۆ بێکەس»‬ ‫هەرچەندە گەورە نورسابوو‬ ‫کەچى تەماشاى تینوى من نەیخوێندەوە‬ ‫ئەوەندە خۆمم لێى نزیک کرد‬ ‫پیرە تیمساح سەرى لە جەستەم کردەوە‬ ‫***‬ ‫لەوێدا من ڕێک بووم بە «ئەحمەد مەریەم»‬ ‫بە جەستەیەکى بێ سەرەوە ڕائەکەم و‬ ‫خەوىن ئازادیم لێ ئەتکێ‬ ‫تەنها جیاوازى نێوامنان ئەوەندە بوو‬ ‫ئەو لەوێدا ڕۆحى بە مێژوویەک سپارد و‬ ‫من گەڕامەوە ناو دڵى تۆ‪....‬‬ ‫غەریب نییە بە من دڵى تۆ‬ ‫لە ئاگرى جەهەنەمەکان‬ ‫لە شەڕەکان‬ ‫لە نۆزدە دڵشکان‬ ‫لە هەزار گالن و‬ ‫لە خۆشم ڕائەکەم و‬ ‫هەر ئەگەڕێمەوە ناو دڵى تۆ‬ ‫کەچى هەرگیز‬ ‫هەرگیز‪..‬‬ ‫بۆ من نابێتە مەنزڵ‬ ‫دڵى تۆ‪.....‬‬ ‫ ‬ ‫(*)‪ :‬کارەکتەرێکى سەرەکى ڕۆمانێکى بەختیار عەىل‪-‬یە بە ناوى‬ ‫جەمشید خاىن مامم‪.‬‬ ‫(**)‪ :‬تەوزیفکردىن دێڕێک لە شیعرێکى شاعیر شێرکۆ بێکەس‪-‬ە بە‬ ‫ناونیشاىن (داڕزان)‪.‬‬ ‫(***)‪ :‬ئەو شەهیدەی ‌ه ک ‌ه لە بۆردوماىن شاری قەاڵدزێ لە ساڵى‬ ‫‪1974‬سەرى لە جەستەى بووەو ‌ه بۆ ماوەى پێنچ خولەک بەبێ سەر ڕێى‬ ‫کردبوو‪.‬‬ ‫ئه‌و بابه‌تانه‌ی بۆ «په‌یک»ی‬ ‫ده‌نێرن‪ ،‬هه‌وڵبده‌ن‬ ‫ل ‌ه ‪ 700‬وشه‌ تێنه‌په‌ڕێت‪.‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‬ ‫مه‌م بورهان قانع‬

‫تەكنیك؛‬

‫لە ڕیتمەوە بۆ هارمۆنییەت‬ ‫خوێندنەوەیەك بۆ دەقی‬ ‫«ئیتر من ماڵم لەوێیە»ی كۆسار كەمال پیرۆت‬

‫ئاوات محەمەد‬ ‫ئ��ام��اژەدان بە توانای بونیادنانی‬ ‫دەق‪ ،‬پەیوەندیی بەوەوە نییە چەندێك‬ ‫مومارەسەی نووسین دەكەین‪ ،‬هێندەی‬ ‫پەیوەندیی بەوەوە هەیە چەندێك لەگەڵ‬ ‫ماناكاندا دەژیت و ئەزموونیان دەكەیت‪،‬‬ ‫یەكێك لەو دەنگە شیعرییانەی كە كەم‬ ‫دەنووسێت‪ ،‬بەاڵم بە ڕیتم و ستایلێكی‬ ‫جیا دەن��ووس��ێ��ت‪« ،‬ك��ۆس��ار كەمال‬ ‫پیرۆت»ە‪ ،‬پاش دابڕنێكی درێژ‪ ،‬ئەمجارە‬ ‫بە دەقێكەوە دێتەوە‪ ،‬كە پێویستی بەوە‬ ‫هەیە هەڵوەستەی لەسەر بكەین و‬ ‫كەمێك تێڕامانی بۆ بكەین‪ ،‬ئەم دەقە‬ ‫وەك تەكنیك بەسەر چەند ڕیتمێكدا‬ ‫دابەش بووە و هەر ڕیتمەش بەهەمان‬ ‫ڕستە دووبارە دەبێتەوە و پەرەگرافەكان‬ ‫هەڵگری ڕیتمی جیاوازن‪ ،‬كە دەتوانین‬ ‫دابەشی بكەین بەسەر تەواوی دەقەكەدا‪،‬‬ ‫ل��ە پ��ەرەگ��راف��ی یەكەمدا ك��ە بەپێی‬ ‫هەڵچوونە‪ ،‬سایكۆلۆژییەكان بێت‪ ،‬دەبێت‬ ‫بكەوێتە كۆتایی دەقەكەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫كردوویەتییە دەستپێك‪ ،‬واتە لەڕووی‬ ‫ڕیتمەوە ئەو لە ترۆپكەوە بۆ خوارەوە‬ ‫دادەبەزێت تا لە ئێستاوە بۆ ڕاب��ردوو‬ ‫بگەڕێتەوە‪ ،‬ڕیتمی یەكەم دەتوانین وەك‬ ‫هێوربوونەوە‪ ،‬لێكچوواندنی بۆ بكەین‪ ،‬كە‬ ‫پاش ئەوەی هەموو شتەكان فڕێدەدات‪،‬‬ ‫بە توولەڕێی ئەندێشەدا دەگەڕێتەوە بۆ ناو‬ ‫دڵێك‪ ،‬ئەم گەڕانەوەیە دەبێتە بنەما بۆ‬ ‫ڕیتمی دووەم‪ ،‬كە تێڕامانە تا ئەو كاتەی‬ ‫لەوسەرەوە دەستی بە پەیژەی نۆتەكان‬ ‫دەگ��ات‪ ،‬ئەم ڕیتمە وەك لێكدانەوە و‬ ‫پێكهاتەی دەق دەبوایە سەرەتا بووایە‪،‬‬ ‫بەاڵم بۆ ئەوەی بتوانین لەسەر ئاستە‬ ‫جیاوازەكانی ئەم دەقە هەڵوەستە بكەین‪،‬‬ ‫ڕیتمەكان جۆرێك لە تێكەڵكردنی تێدایە‪،‬‬ ‫تا لە یەكەم خوێندنەوەوە‪ ،‬نەگەینە‬ ‫دوا مانا‪ ،‬لە تێڕاماندا تا ئەندازەی‬ ‫مەستیی دەیبات‪ ،‬بەاڵم دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫خاڵی سەرەتا‪ ،‬لە پەرەگرافی سێیەمدا‬ ‫ه��ەم ه��ەس��ت ب��ە ت���وڕەب���وون و هەم‬ ‫هەست بە بەرەنگاربووەنەوە دەكەین‪،‬‬ ‫بەرەنگاربوونەوەی هەموو ماناكانی‬ ‫ژی��ان‪ ،‬هەموو ئەو پێكهاتە ناچیزەی‬ ‫چوارچێوەیەكی سەختی بۆ ژیانمان‬ ‫درووست كردووە‪ ،‬ئەو ئاستەنگییانەی‬ ‫بوونەتە مۆتەكەی هەموو خەیاڵ و‬ ‫بیركردنەوە و تێڕامانمان‪ ،‬كە هەندێكجار‬ ‫تێڕامان دەگاتە خاڵی نەبوو‪ ،‬كەواتە‬ ‫بۆ ئ��ەوەی شاعیر ئەوەمان پێ بڵێت‬ ‫من لەناو چ بیركردنەوەیەكدا دەمەوێت‬ ‫شتێك بڵێم‪ ،‬وتنی ئاسان نییە‪ ،‬لەم‬ ‫بەرەنگاربوونەوەیەدا زوو دەگەڕێتەوە بۆ‬ ‫ناو دڵێك‪ ،‬تاكو ئابڕووی خۆرهەاڵتییانەی‬ ‫نەبێتە تنۆكێك و گەرمای هاوین لە ئان و‬ ‫ساتدا بیكاتە نەبوو‪ ،‬لە ڕیتمی چوارەمدا‬ ‫كە بوونیادی ئەم دەقەی لەسەر نراوە‪،‬‬ ‫گەڕانەوەیەكی سەیر بۆ ڕابردوو هەیە‪،‬‬ ‫سۆزێك هەندێكجار لە شەڕێكدایە‪ ،‬ئەم‬ ‫دەرەق��ەت��ی نایەت‪ ،‬گ��ەڕان��ەوە بۆ الی‬ ‫م��ێ��ژووی خ��ۆی‪ ،‬ئ��ەو م��ێ��ژووەی خۆی‬ ‫دروستی كردووە و ئاسان نییە مرۆڤ‬ ‫بتوانێت فڕێی بداتە دەرەوەی خۆی‬ ‫ئەگەرچی بگەڕێتەوە بۆ هەر شوێنێك‪،‬‬ ‫كەواتە بەپێی ئەم لێكدانەوەیە بێت‪ ،‬ڕیتم‬ ‫لەم دەقەوە ئاراستەیەكی ڕاستەوانەیی‬ ‫وەرن���ەگ���رت���ووە‪ ،‬بەڵكو ج��ۆرێ��ك لە‬ ‫الدان‌و چەماوەیی تێدایە‪ ،‬كە ئاسان‬ ‫نییە بەشێوەیەكی ماتماتیكیی ئەو‬ ‫ڕێڕەوەی دەق گرتوویەتی‪ ،‬لێكدانەوەی‬ ‫بۆ بكەین‪ ،‬كە لەوانەیە هۆكارەكەشی‬ ‫بۆ ئەوە بگەڕێتەوە‪ ،‬كۆسار لە دێڕی‬ ‫دووەم و سێیەمی دەستپێكی دەقەكەدا‬ ‫ژمارەكان توڕ هەڵدەدات و ماتماتیك‬ ‫دەنێرێت بۆ جەهەننەم‪ ،‬واتە لە ڕیتمی‬ ‫هێوربوونەوەوە بۆ تێڕامان و دواتر بۆ‬ ‫بەرەنگاربوونەوە و دواجار بۆ گەڕانەوە‪،‬‬ ‫كە ئەم زنجیرەییە لەڕووی لۆژیكییەوە‬ ‫گونجاو نییە‪ ،‬بەاڵم بۆ دەقێكی شیعریی‪،‬‬ ‫نەك گونجاوە‪ ،‬بەڵكو شێوەیەكی نوێ‬ ‫دەبەخشێتە دەقەكە و وا دەكات دەقێك‬ ‫بێت خوێندنەوەی بێزاركەر نەبێت‪.‬‬

‫سکرتێری نووسین‬ ‫هیوا جه‌مال‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬ ‫توانا ئه‌مین‬

‫‪twanaamin2@yahoo.com‬‬

‫ل��ەدوای ئەم دامەزراندنەی دەق‪،‬‬ ‫كۆسار دێتەوە بۆ سەلماندنی وێناكانی‬ ‫خۆی بەراوردێك لەنێوان كارەكتەری‬ ‫خ���ۆی و ك��ارەك��ت��ەرێ��ك��ی دەرەك��ی��دا‬ ‫دەك���ات‪ ،‬ئ��ەوی��ش فڕینی دوو كەسە‬ ‫جەمشیدخانی الی بەختیار عەلی و‬ ‫خودی شاعیر‪ ،‬پێكەوە دەف��ڕن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەوەی جیاوازییەكە دروست دەكات‪ ،‬كە‬ ‫لە هەمان كاتدا لێكچوونیشە‪ ،‬شوێنی‬ ‫نیشتنەوەیان ج��ی��اوازە‪ ،‬جەمشید لە‬ ‫شوێندا دەنیشێتەوە‪ ،‬ئەمیان لە زەمەن‬ ‫ی��ان ئەندێشەدا‪ ،‬ئایا لە ڕۆمانەكەی‬ ‫بەختیار و دەقەكەی كۆساردا ڕەشەبا‬ ‫ئاماژەیە بۆ ناشوێنیی و پەرتبوونی‬ ‫كەسێتیمان‪ ،‬یان ڕەشەبا دەمانباتەوە‬ ‫ئەو شوێنەی یان ئەو ئەندێشەیەی لێمان‬ ‫بزر كراوە‪ ،‬ئایا فڕین ئازادییە یان جارێكی‬ ‫تر هۆكارێكە بۆ كۆیلەبوونەوەیەكی‬ ‫تر‪ ،‬بەم ئاماژانە لە پشت دێڕەكانی‬ ‫دەق��ەوە دەیەوێت بڵێت من دەمەوێت‬ ‫لە خۆم تێ‌بگەم‪ ،‬نەك ئەوەی تۆ لێم‬ ‫تێ بگەیت‪ ،‬وێنەی دووەم كە لەگەڵ‬ ‫«شێركۆ بێكەس» دەیكێشێت‪ ،‬ئەمیان‬ ‫دوو وێنان تەواو پێچەوانەی یەكتر‪ ،‬الی‬ ‫شێركۆ گەڕانەوەیەك هەیە بۆ سەروەریی‬ ‫كۆ و سپاردنی ڕۆح بەمێژوو‪ ،‬الی كۆسار‬ ‫گەڕانەوە هەیە بۆ ناو خود و گەڕانەوە‬ ‫بۆ الی (ئەو)‪ ،‬ئەو وەك تاكەكەس‪ ،‬نەك‬ ‫كۆ‪.‬‬ ‫ئەوەی لەم دەقەدا سەرنجی ڕاكێشام‪،‬‬ ‫ئەو ڕیتمە هێمن و پڕ نامومكینەیە كە‬ ‫دوا پەرەگراف هەڵیگرتووە‪ ،‬ئەوەتا پاش‬ ‫ئەو هەموو گەڕانەوەیە بۆ دڵێك‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەو دڵە هەرگیز نابێتەوە بە مەنزڵ‪،‬‬ ‫ل��ێ��رەدا تووشی ئ��ەو بەریەككەوتن و‬ ‫شێواندنی بیركردنەوەیە دەبین‪ ،‬چۆن‬

‫لە ڕۆمانەكەی بەختیار و‬ ‫دەقەكەی كۆسار‪-‬یشدا‬

‫ڕەشەبا ئاماژەیە بۆ ناشوێنیی‌و‬ ‫پەرتبوونی كەسێتیمان و‬

‫دەمانباتەوە ئەو ئەندێشەیەی‬

‫لێمان بزر كراوە‪ ،‬شاعیر بەم‬ ‫ئاماژانە لە پشت دێڕەكانی‬ ‫ده‌قه‌که‌یه‌و ‌ه دەیەوێت‬

‫بڵێت من دەمەوێت لە خۆم‬ ‫تێ‌بگەم‪!..‬‬

‫دڵێك ئەو هەموو ڕیتمە جیاوازەی تێدا‬ ‫بێت ناتوانێت ببێتە مەنزڵ‪ ،‬كە هەموو‬ ‫لێكدانەوەكان بۆ ئەوەن ئێمە بتوانین‬ ‫لەناو كۆمەڵێك جیاوازیی و بیركردنەوەی‬ ‫تاكگەریی و ب��وون بە خۆماندا بژین‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەم دەقە دەیەوێت بە تەنها و‬ ‫تەنها خۆی بێت‪ ،‬نەك كەسی تر‪ ،‬واتە‬ ‫ئەگەر بەرامبەر هەموو ئەو پێكهاتانەی‬ ‫تێدا بوو كە جێگەی قبووڵن‪ ،‬مەرج‬ ‫نییە ئەو بتوانێت من قبووڵ بكات‪ ،‬لە‬ ‫كۆتایی دەقەكەدا كۆسار دەڵێت‪« :‬هەر‬ ‫ئەگەڕێمەوە ناو دڵی ت��ۆ‪ .....‬بۆ من‬ ‫نابێتە مەنزڵ دڵی تۆ»‪.‬‬ ‫یەكێك ل��ە خەسڵەتەكانی تری‬ ‫ئەم تێکست ‌ه ئەوەیە‪ ،‬كۆسار كەمال لە‬ ‫دەقەكانی پێشوویدا زۆرێك لە وێناكانی‬ ‫لەناو كۆمەڵێك وش��ەی تەمومژاوییدا‬ ‫دەشاردەوە و جۆرێك ئاڵۆزیی بەوێناكان‬ ‫دەبەخشی‪ ،‬بەاڵم لەم دەقەدا‪ ،‬سادەییەكی‬ ‫سەیر لە زمان و فرە ڕەهەندییەك لە‬ ‫مانادا دەبینین‪ ،‬كە ئەمش دەبێتە یەكێك‬ ‫لە خەسڵەتەكانی دەقێك‪ ،‬كە خوێنەر‬ ‫بتوانێت لەگەڵیدا ب��ژی‪ ،‬ئەمە جگە‬ ‫لەوەی جۆرێك لە لیركییەت لەم دەقەدا‬ ‫دەبینین‌و زوو هەست ب��ەوە دەكەین‬ ‫هارمۆنییەتی شیعریی بەرەو جۆرێك لە‬ ‫ڕیتمی میوزیكیمان دەبات‪.‬‬

‫لێپررساوی هونه‌ریی‬ ‫شاخه‌وان ئه‌نوه‌ر‬

‫ژمارە (‪ )7‬سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫‪3‬‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫ل ‌ه هه‌ولێر‪،‬ل ‌ه پاڵەوانی عێراق دەدرێت‬

‫«پارێزگاری هەولێر؛ بەرگریی لە كوردەكان نەكرد‌و پشتی عەرەبەكانی گرت»‬ ‫عێراق هاتنە نێو یاریگا‌و بیانوویان‬ ‫پێگرتین‪ ،‬چ��ون��ك��ە ئ����ەوان هیچ‬ ‫ئەنجامێكیان بەدەست نەهێناوە‌و‬ ‫ناویشیان نییە‪ ،‬بۆیە ویستیان ئەوە‬ ‫بكەنە هەلێك‌و شەڕ دروست بكەن»‪.‬‬ ‫گوڵستان‪ ،‬كە لە پاڵەوانێتیی‬ ‫گ��ۆڕەپ��ان‌و مەیدانی ئاسیا پلەی‬ ‫دووەم���ی بەدەستهێنا‪ ،‬وتیشی‪:‬‬ ‫«لێیانی زۆرم���ان خ���وارد‪ ،‬دوای‬ ‫ئ��ەوەش لەبری ئ��ەوەی پشتگیریی‬ ‫بكرێین‪ ،‬بەاڵم پارێزگاری هەولێر‌و‬ ‫بەرپرسانی وەرزش��ی كوردستان‪،‬‬ ‫پشتیان لە ئێمە كرد‌و لە بەرژەوەندیی‬ ‫عەرەبەكان قسەیان كرد»‪.‬‬ ‫لە بەشێكی تری قسەكانیدا‪،‬‬ ‫گوڵستان وت���ی‪« :‬ل��ە ب��ەغ��داوە‬ ‫ت��ەل��ەف��ۆن ك���راوە ك��ە ك��وردەك��ان‬ ‫دەستگیر بكرێن‪ ،‬ئێستاش كوردەكان‬ ‫ل��ە زی��ن��دان �ن‌و ع��ەرەب��ەك��ان��ی��ش لە‬ ‫شەقامەكاندا پیاسە دەكەن»‪.‬‬ ‫وتیشی‪« :‬گ���ەر بەرپرسانی‬

‫چیاڤان‪ -‬هەولێر‬ ‫لە یاریگای ناوەندی وەرزش‌و‬ ‫الوان��ی عەنكاوەی نزیك هەولێر‪،‬‬ ‫ه��ێ��رش ك��رای��ە س��ەر ی��اری��زان��ان��ی‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی گ��ۆڕەپ��ان‌و مەیدانی‬ ‫عێراق‌و لەئاكامدا؛ پەنجەی راهێنەری‬ ‫هەڵبژاردەكە (نورەدین تاجەدین)‌ی‬ ‫مەغریبی دەش��ك��ێ��ت‪ ،‬پ��اڵ��ەوان��ی‬ ‫گ���ۆڕەپ���ان‌و م��ەی��دان��ی عێراقیش‬ ‫ئاشكرای دەكات؛ لەدوای شەڕەكە‬ ‫ن��ەوزاد ه��ادی‪ ،‬پارێزگاری هەولێر‪،‬‬ ‫دژی ك��وردەك��ان قسەی ك��ردووە‌و‬ ‫پشتی یاریزانە عەرەبەكانی گرتووە‪.‬‬ ‫ئ���ه‌و رووداو‌ه ک��ه‌ ئ��ێ��واره‌ی‬ ‫شه‌ممه‌ی راب���ردوو رووی دا‪ ،‬لە‬ ‫لێدوانێكیدا بۆ «گۆڵ»‪ ،‬گوڵستان‬ ‫مەحمود‪ ،‬كچە یاریزانی گۆڕەپان‌و‬ ‫م��ەی��دان��ی ع��ێ��راق‪ ،‬وت���ی‪« :‬ئێمە‬ ‫سەرقاڵی راهێنان بووین‪ ،‬لەو كاتەدا‬ ‫یاریزانە عەرەبەكانی هەڵبژاردەی‬

‫هەڵبژاردەی بەرزكردنەوەی قورسایی؛‬ ‫بانگێشتی دوو کورد ده‌کاته‌وه‌‬

‫گۆڵ‪-‬تایبەت‬ ‫هەردوو یاریزان(سوارە پیرباڵ‌و‬ ‫عەبدولكەریم هاشم)‪ ،‬بانگێشتی ریزی‬ ‫هەڵبژاردەی بەرزكردنەوەی قورسایی‬ ‫عێراق كرانەوە‪ ،‬ئەویش دوای ئەوە‬ ‫دێ��ت كە ساڵی راب���ردوو‪ ،‬بەهۆی‬ ‫دابەزینی ئاستی تێكڕای یاریزانانی‬ ‫ئەو هەڵبژاردەیە‪ ،‬هەموو یاریزانەكان‬ ‫دوور خ��راب��وون��ەوەو ب��ەش��داری��ی‬ ‫پاڵەوانێتیی عەرەبییان نەكرد؛ كە لە‬ ‫هەولێر ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫لە لێدوانێكیدا بۆ «گ��ۆڵ»‪،‬‬ ‫سوارە پیرباڵ‪ ،‬وتی‪« :‬هەڵبژاردەی‬ ‫عێراق بەشداریی پاڵەوانێتییەكی‬ ‫عەرەب دەكات كە لە واڵتی قەتەر‬ ‫ئەنجام دەدرێت‪ ،‬بۆ ئەو مەبەستەش‬ ‫راهێنەری هەڵبژاردەكە بانگی من‌و‬ ‫عەبدولكەریم هاشمی كردەوە‪ ،‬ئێمەش‬ ‫بەشداریی ئەو پاڵەوانێتییە‌دەكەین»‪.‬‬

‫كوردستان لەسەر ئەو هەڵوێستە‬ ‫بەردەوام بن‌و لەو كاتەنەشی لەسەر‬ ‫هەقین پشتگیریمان نەكەن‪ ،‬ئەوا‬ ‫بەیەكجاریی واز لە یاریی گۆڕەپان‌و‬ ‫مەیدان دەهێنم»‪.‬‬ ‫س��ەرچ��اوەی��ەك��ی ت��ای��ب��ەت‪ ،‬بۆ‬ ‫«گۆڵ» ئاشكرایكرد‪ ،‬كارۆخ ساڵح‪،‬‬ ‫راه��ێ��ن��ەری ی��اری��زان (گوڵستان‬ ‫م��ەح��م��ودو یاریزانێكی دی��ك��ە بە‬ ‫ناوی «سەفین» لەگەڵ یاریزانانی‬ ‫دیكەی هەڵبژاردەكە) بەشەڕ دێن‪،‬‬ ‫بەاڵم بەهۆی ئەوەی یاریزانەكانی تر‬ ‫زۆر بوون‪ ،‬بۆیە لە كارۆخ‌و ستافە‬ ‫كوردییەكەیان داوە‪.‬‬ ‫بەپێی زانیارییەكانی «گۆڵ»‪،‬‬ ‫دوات���ر ك���ارۆخ ساڵح پەیوەندیی‬ ‫ب��ە ب��راو خزمەكانییەوە دەك��ات‌و‬ ‫ئەوانیش دەگەنە شوێنی رووداوەكەو‬ ‫شەڕەكە گەورەتر دەكەن‌و لە راهێنەر‬ ‫(ن���ورەدی���ن ت��اج��ەدی��ن) دەدەن‌و‬ ‫پەنجەی دەستی دەشكێنن‌و ئازارێكی‬

‫زۆری دەدەن‪ ،‬هەروەها بە‬ ‫چەقۆو كەرەستەی تریش‬ ‫ل��ە ی��اری��زان��ان��ی دیكە‬ ‫دەدەن‌و یەكێكیشیان‬ ‫بەسەختیی بریندار‬ ‫دەك���������ەن‌و دوات�����ر‬ ‫رەوانەی نەخۆشخانەی‬ ‫هەولێر‬ ‫فریاكەوتنی‬ ‫دەكرێن‪.‬‬ ‫دواتر راهێنەری‬ ‫ئەو هەڵبژاردەیە‌و‬ ‫یاریزانان‪ ،‬سكااڵیان‬ ‫لەسەر ئەو كەسانە‬ ‫ت���ۆم���ار ك�����ردووە‌و‬ ‫(ك������ارۆخ س��اڵ��ح‌و‬ ‫سەفین)یش زیندانیی‬ ‫ده‌كرێن‪.‬‬

‫ێ لە‬ ‫وەك ئاشكرایە‪ ،‬خولە ناوخۆییەكانی تۆپی پ ‌‬ ‫كیشوەری ئەوروپا نزیكبووەتەوە‌و خولی نایابی یانەكانی‬ ‫كوردستانیش بەهەمان شێوە‪ ،‬بەاڵم جیاوازیی نێوان‬ ‫ئەو خوالنەو خولی كوردستان لە چیدان؟ خولەكانی‬ ‫واڵتانی دیكە پێش دەستپێكردنیان بە چەند مانگێك‪،‬‬ ‫خشتەی سەرجەم ئەو وەرزە ئاشكرا دەكەن‌و بینەرانیان‬ ‫لە سەرجەم رووبەڕووبوونەوەكان ئاگادار دەكەنەوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫خولی كوردستان كە ماوەیەكی كەمی ماوە دەست پێ‬ ‫بكات‪ ،‬تائێستا یەكێتیی تۆپی پێ‌‪ ،‬نە كات‌و نە خشتەی‬ ‫یارییەكانی ئاشكرا نەكردووەو پێناچێت بەم نزیكانەش‬ ‫كاری بۆ بكات‪ ،‬ئایا یەكێتیی تۆپی پێی كوردستان‬ ‫هەمان ئەو هەاڵنەی وەرزی رابردوو دووبارە دەكاتەوە‬ ‫یان نا؟ ئەگەر نایەوێت وەك وەرزی راب��ردوو بكەوێتە‬ ‫هەڵەوە‪ ،‬ئەدی تائێستا بۆ كاتی دەستپێكردنی خولەكەی‬ ‫ئاشكرا نەكردووە؟ وەرزی رابردوو دوای تێپەڕبوونی چەند‬ ‫هەفتەیەك لەدەستپێكردنی خولەكە‪ ،‬ئەو كات نامیلكەی‬ ‫تایبەتی خولەكەی خستە بەردەم وەرزشكارانی كوردستان‪،‬‬ ‫كە دەبوو پێش چەند مانگێک لە دەستپێكردن‪ ،‬ئەو‬ ‫كارەی بكردایە‪ ،‬نامیلكەكەش چۆن چۆنی؟ پڕ لە هەڵە‌و‬ ‫پڕ لە كەموكوڕیی‪ ،‬وەك بینیشمان هەفتەی رابردووتر‪،‬‬ ‫ێ خەاڵتی تیپە سەركەوتووەكانی وەرزی‬ ‫یەكێتیی تۆپی پ ‌‬ ‫رابردووی كرد‪ ،‬كە ئەوەش هەڵەیەكی تری ئەو یەكێتییە‬ ‫بوو‪ ،‬بۆیە لێرەوە داوا لە یەكێتیی تۆپی پێی كوردستان‬ ‫دەكەم‪ ،‬بۆ وەرزی ئەمساڵ هەوڵ بدەن بەزووترین كات‬ ‫خشتەی یارییەكان ئاشكرا بكەن‌و بیخەنە بەردەستی‬ ‫یانە‌و راگەیاندنەكان‌و خوێنەران‌و هەوادارانی تۆپی پێی‬ ‫خولی كوردستان‪ ،‬بەهەمان شێوەی وەرزی رابردووش‪،‬‬ ‫ب��ەردەوام بن لە سزادانی هەموو ئەو كەسانەی كاری‬ ‫نەشیاو ‌و ناوەرزشیی لەنێو یاریگاكاندا ئەنجام دەدەن‪،‬‬ ‫چونكە تا سزاكان زیاد بن‪ ،‬بێگومان هەڵەكان كەمتر‬ ‫دەب��ن��ەوە‪ ،‬جامی خولەكەش لە دوا هەفتەدا بدرێتە‬ ‫پاڵەوانی خولەكە‪ ،‬چونكە ئەو یانەیەی پلەی یەكەم‬ ‫بەدەست دەهێنێت‪ ،‬لەنێو یاریگای خۆی‌و لەبەردەم‬ ‫هاندەرانیدا یاریی دەك��ات‪ ،‬نەك لەنێو ه��ۆڵ‌و ژوورە‬ ‫داخراوەكاندا خەاڵتەكان دابەش بكرێت‪ ،‬دوا داواكاریشم؛‬ ‫چاككردنی سایتی یەكێتییەكەیە‪ ،‬كە بەداخەوە ئەویش‬ ‫ێ كەموكوڕیی نییە‪ ،‬هەر لە باڵوكردنەوەی هەواڵەكان‌و‬ ‫ب‌‬ ‫دیزانی سایتەكەشەوە‪ ،‬هیوادارم بۆ وەرزی ئەمساڵ‬ ‫سەرجەم یارییەكانی خولەكە بەشێوەی راستەوخۆ‬ ‫ئەنجامەكانی باڵوبكاتەوە‪ ،‬تا هەمووان سوودمەندبن لێی‌و‬ ‫ێ نەكات‪،‬‬ ‫تەنیاش باس لە هەواڵی یانە‌و یەكێتیی تۆپی پ ‌‬ ‫با نووسەران‌و رۆژنامەنووسانی وەرزشیی كوردستان‪،‬‬ ‫بابەتی بەپێزو راو بۆچوون‌و رەخەنەكانیانی تێدا باڵو‬ ‫بكەنەوەو ببێتە سایتی هەموو وەرزشكارانی كوردستان‬ ‫ێ جیاوازی‪.‬‬ ‫بەب ‌‬

‫دەربەندیخان واز ده‌هێنێت‬

‫سوارە‪ ،‬كە پاڵەوانی كێشی (‪)69‬‬ ‫كیلۆگرامە‪ ،‬ئاماژەی بۆ ئەوە كرد؛‬ ‫هەڵبژاردەی بەرزكردنەوەی قورسایی‬ ‫عێراق كە پێكدێت لە (‪ )15‬یاریزانی‬ ‫كێش جیاواز‪ ،‬پێش دەستپێكردنی‬ ‫ئەو پاڵەوانێتییە‪ ،‬كەمپێكی مەشق‌و‬ ‫راه��ێ��ن��ان ل��ە پ��ارێ��زگ��ای (واس��ت)‬ ‫دەكاتەوەو ئەوانیش بەشداریی تێدا‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫س���وارە پ��ی��رب��اڵ‪ ،‬یەكێكە لە‬ ‫یاریزانە ناسراوەكانی بەرزكردنەوەی‬ ‫قورسایی لەسەر ئاستی عێراق‌و‬ ‫هەلی بەشداربوونی ئۆلۆمپیادی‬ ‫(‪)2008‬ی پەكینی بۆ رەخسا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەهۆی ملمالنێی ئەوكاتەی لیژنەی‬ ‫ئۆلۆمپیی عێراق‪ ،‬نەیتوانی بەشداریی‬ ‫ئەو ئۆلۆمپیادە بكات‪ ،‬لە ئێستاشدا‬ ‫هیوای بەشداریكردنی لە یارییەكانی‬ ‫ئۆلۆمپیادی (‪)2012‬ی لەندەندا هەیە‪.‬‬

‫بەهۆی ئەو ئەنجامە خراپانەی‬ ‫ل��ە خ��ول��ی ب��اس��ك��ەی ی��ان��ە پلە‬ ‫یەكەكانی كوردستاندا تۆماریكرد‪،‬‬ ‫رۆژی س��ێ��ش�ه‌م��م�ه‌ی راب����ردوو‪،‬‬ ‫سەرپەرشتیاری باسكەی یانەی‬ ‫دەرب��ەن��دی��خ��ان‪ ،‬دەس��ت��ی ل��ە كار‬ ‫كێشایەوە‪.‬‬ ‫س��ۆران ساڵح‪ ،‬بە «گ��ۆڵ»ی‬ ‫راگەیاند‪ :‬هەرچەندە یانەكەیان‬ ‫بەرنامەیەكی باشی ه��ەب��وو‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی بەشی باسكەی یانەكەمان لە‬ ‫خولی یانە پلەیەكەكانی كوردستان‬ ‫ئاستێكی باش پێشكەش بكات‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە دوای ئەوەی لەدوا‬ ‫یارییاندا لە شاری هەولێر بە یانەی‬ ‫جیهان دۆڕان‪ ،‬بەو هۆیەشەوە ئەو‬ ‫ئومێدەی كە هەیانبوو بۆ سەركەوتن‬ ‫ب��ۆ ری��زی یانە پلە نایابەكانی‬

‫تۆپی پێی كوردستان‬ ‫حەمە وریا‬

‫سەرپەشتیاری باسكەی‬ ‫بەختیار عەبدواڵ‪ ،‬هەڵەبجە‬

‫بۆ بەرچاوی یەكێتیی‬

‫ك���وردس���ت���ان‪،‬‬ ‫ل��ەدەس��ت��ی��ان‬ ‫چوو»‪.‬‬ ‫س��ەب��ارەت‬ ‫ب���ە ه���ۆك���اری‬ ‫دەس��ت��ل��ەك��ار‬ ‫كێشانەوەكەی‬ ‫ل����ە پ��ۆس��ت��ی‬ ‫سەرپەرشتیاری‬ ‫تیپەكە‪ ،‬س��ۆران‬ ‫س���اڵ���ح‪ ،‬وت���ی‪:‬‬ ‫«ت��ەن��ی��ا ه��ۆك��اری‬ ‫دەس����ت����ل����ەك����ار‬ ‫كێشانەوەم‪ ،‬نەبوونی‬ ‫ئ��ەن��ج��ام ب����وو‪ ،‬كە‬ ‫نەمانتوانی سەركەوین‬ ‫ب��ۆ ری���زی یانە پلە‬ ‫ن���ای���اب���ەك���ان���ی‬ ‫كوردستان»‪.‬‬

‫یاریگاكانی هەولێر‬

‫لەسەر رێكخراوێكی سەر بە پارتی دیموكراتی کوردستان تاپۆ دەكرێن‬ ‫هەژار ئەنوەر ــ هەولێر‬ ‫بە نووسراوی ژم��ارە (‪‌)56‬ی‬ ‫رێکخراوی یەكێتیی الوانی دیموكراتی‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ی س���ەر ب��ە پ��ارت��ی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬ک ‌ه ل ‌ه رۆژی‬ ‫(‪)2010/1/20‬دا ده‌رچ��ووه‌‪ ،‬داوا‬ ‫لە بەڕێوەبەرایەتی شارەوانییەكانی‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ك����راوە‪ ،‬ب��ە نیشاندانی‬ ‫رەزامەندیی لەسەر تاپۆكردنی گشت‬ ‫یاریگاكانی سنووری هەولێر‪.‬‬ ‫لیژنەی بااڵی تەملیك لە دیوانی‬ ‫سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزیرانی‬ ‫حكومەتی هەرێمیش‪ ،‬بە نووسراوی‬ ‫ژمارە (‪ ،)7604‬سەرجەم ئەو یاریگا‬ ‫چیمەنانەو یاریگا یانزە یاریزانییە‬ ‫خۆڵییەكانی ش���اری ه��ەول��ێ��رو‬ ‫دەوروبەری لەسەر یەكێتیی الوانی‬ ‫دیموكراتی كوردستان تاپۆ كردووە‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو بەڵگەنامانەی دەست‬ ‫«گۆڵ» كەوتووە؛ ئەو یاریگایانەی‬ ‫ناو شاری هەولێرو دەوروب��ەری‪،‬‬ ‫لەسەر یەكێتیی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان تاپۆكراون‌و حكومەتی‬ ‫هەرێمیش بانگەشەی گەڕاندنەوەی‬ ‫موڵكی گشتیی دەك��ات‌و خۆشی‬ ‫موڵكی گشتیی دەبەخشێت‪.‬‬ ‫ئومێد خۆشناو‪ ،‬سكرتێری‬ ‫یەكێتیی الوان����ی دی��م��وك��رات��ی‬ ‫ك��وردس��ت��ان‪ ،‬ل��ە لێدوانێكیدا بۆ‬ ‫«گ��ۆڵ» رایگەیاند‪« :‬سەرجەم‬ ‫ئەو یاریگایانە زەوییەكەی لەالیەن‬ ‫حكومەتی هەرێمەوە دابینكراوەو‬ ‫دروستكردنی یاریگاكانیش‪ ،‬لەسەر‬ ‫خەرجی یەكێتیی الوانی دیموكراتی‬

‫كوردستان كراوە»‪.‬‬ ‫سكرتێری یەكێتیی الوان‪،‬‬ ‫راشیگەیاند‪ :‬بەشێك لەو یاریگایانە‬ ‫لەسەر یەكێتیی الوان تاپۆكراون‪،‬‬ ‫نەك هەمووی‪.‬‬ ‫ل����ە ن�����ووس�����راوی ژم�����ارە‬ ‫(‪‌)45‬ی پارێزگای هەولێردا‪ ،‬که‌‬ ‫رۆژی(‪ )2010/1/17‬ده‌رچ���ووه‌‪،‬‬ ‫ئ��ام��اژە ب�� ‌ه ن���ووس���راوی ژم���ارە‬ ‫(‪‌)7604‬ی لیژنەی بااڵی تەملیك‬ ‫لە دیوانی سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی‬ ‫وەزیرانی حكومەتی هەرێم دەكات‌و‬ ‫س�����ەرج�����ەم‬

‫بەڕێوەبەرایەتییە شارەوانییەكانی‬ ‫ه��ەول��ێ��ر ئ��اگ��اداردەك��ات��ەوە؛ كە‬ ‫بڕیاردراوە لەسەر بەناوكردنی ئەو‬ ‫یاریگایانەی لە دەوروبەری هەولێر‬ ‫دروستكراون بەناوی (یەكێتیی‬ ‫الوانی دیموكراتی كوردستان)‪.‬‬ ‫رێباز فەتاح‪ ،‬ئەندامی لیژنەی‬ ‫وەرزش‌و الوان ل��ە پەرلەمانی‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە «گۆڵ»ی رایگەیاند‪:‬‬ ‫«ئەو یاریگایانە لەسەر بودجەی‬ ‫گشتیی ئەم واڵتەو لەسەر داهاتی‬ ‫گشتیی دروستكراون‪ ،‬بۆیە هەموو‬ ‫هاواڵتییەك پێویستە سوودمەند‬

‫بن لەو یاریگایانە‪ ،‬بەب ‌ێ جیاوازیی‬ ‫ئینتیمای حیزبیی»‪.‬‬ ‫ئەو ئەندامەی لیژنەی وەرزش‌و‬ ‫الوان لە پەرلەمانی كوردستان‪،‬‬ ‫راش��ی��گ��ەی��ان��د‪ :‬ئ���ەم ك����ارەی كە‬ ‫ك��راوە‪ ،‬كارێكی نایاساییەو هیچ‬ ‫الیەنێكی حیزبیی بۆی نییە ببێتە‬ ‫خاوەنی موڵكی گشتیی‪ ،‬ئەمەش‬ ‫پێچەوانەی ئەوەیە كە لە ماوەی‬ ‫راب���ردوودا‪،‬س���ەرۆك���ی حكومەت‬ ‫بەڵێنی بە هاواڵتییان دا‪ ،‬كە موڵكە‬ ‫گشتییەكان دەب ‌ێ بگەڕێنرێنەوە بۆ‬ ‫حكومەت‪.‬‬

‫رێباز فەتاح‪ ،‬وتی‪« :‬بەداخەوە‬ ‫حكومەت موڵكی گشتیی دەداتە‬ ‫رێكخراوی تایبەتی سیاسیی‪ ،‬تا بۆ‬ ‫مەرامی سیاسیی بەكاریبهێنێت»‪.‬‬ ‫فەتاح‪ ،‬ئاماژەی بۆ ئەوەیش‬ ‫كرد‪ :‬ئەم بابەتە لە لیژنەكەیان‬ ‫گفتوگۆی لەبارەیەوە كراوەو دژی‬ ‫ئەم كارەش بوون‌و پێشیانوایە؛‬ ‫ئ��ەم��ە ك��ارێ��ك��ی ن��ای��اس��ای��ی��ەو‬ ‫دەسەاڵتی جێبەجێكردنیشیان لێ‬ ‫ئاگاداركردووەتەوە‪.‬‬ ‫سەبارەت بە بەدواداچوونی‬ ‫لیژنەی وەرزش‌و الوانی پەرلەمانی‬

‫ك��وردس��ت��ان ب��ۆ وەرگ��رت��ن��ەوەی‬ ‫ئ��ەو یاریگایانە‪ ،‬رێباز فەتاح‪،‬‬ ‫ئەندامی لیژنەكە‪ ،‬ئاشكرایكرد‪:‬‬ ‫بابەتی پێدانی ئ��ەو یاریگایانە‬ ‫ب��ەو رێكخراوە‪ ،‬لە لیژنەكەیان‬ ‫كۆبوونەوەی لەسەر كراوەو هەموو‬ ‫ئەندامانی لیژنەش یەكدەنگ‬ ‫ب���وون؛ ل��ەس��ەر ئ���ەوەی ناكرێت‬ ‫ئ��ەو یاریگایانە بكرێنە موڵكی‬ ‫رێكخراوێكی تایبەت‪ ،‬بە نووسراوی‬ ‫رەس��م��ی��ی��ش ح��ك��وم��ەت��ی��ان لێ‬ ‫ئاگاداركردووەتەوە‪ ،‬بەاڵم تائێستا‬ ‫حكومەت وەاڵمی نەبووە‪.‬‬

‫ئومێد خۆشناو‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫ئ��اش��ك��راك��رد‪ :‬تائێستا ن��ە لە‬ ‫ح��ك��وم��ەت‌و ن��ە ل��ە پ��ەرل��ەم��ان‪،‬‬ ‫لەبارەی نیگەرانیی تاپۆكردن‌و‬ ‫كاری نایاساییەوە‪ ،‬هیچ شتێكیان‬ ‫ئاڕاستە نەكراوەو‪ ،‬ئەمەش بەشێكە‬ ‫لە كارو پڕۆژەكانی یەكێتیی الوان‪.‬‬ ‫سكرتێری یەكێتیی الوان��ی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪ ،‬ئەوەشی‬ ‫وت‪« :‬ئەگەر ئەم كارەی ئێمەش‬ ‫نایاساییە‪ ،‬ئەوا یاسا الی پەرلەمانەو‬ ‫با ئەوان یاسا دەربكەن‌و ئێمەش‬ ‫جێبەجێی دەكەین»‪.‬‬

‫‪2‬‬

‫ژمارە (‪ )7‬سێشەممە ‪2011/7/19‬‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫کوپا ئه‌مریکا؛ میسی ده‌سووتێنێت‬

‫ئا‪ ،‬گۆڵ‪:‬‬ ‫جارێكی تر لیۆنێل میسی‪ ،‬هێرشبەری‬ ‫یانەی بەرشەلۆنە‪ ،‬هاندەرانی هەڵبژاردەی‬ ‫ئەرجەنتینی ب ‌ێ هیوا كردو نەیتوانی‬ ‫رابەرایەتی هەڵبژاردەكەی بكات‪ ،‬بۆ‬ ‫بەدەستهێنانی نازناوی پاڵەوانێتیی كوپا‬ ‫ئەمریكا‪.‬‬ ‫میسی‌و بەرشەلۆنە‬ ‫دوای پێشكەشكردنی ئاستێكی بەرز‬ ‫لەگەڵ یانەی بەرشەلۆنەی ئیسپانیاو‬ ‫دوای ئ��ەوەی توانی ه��ەردوو نازناوی‬ ‫خولی یانە پاڵەوانەكانی ئەوروپاو خولی‬ ‫ئیسپانیای بۆ بەدەستبێنێت‪ ،‬چاوەڕێ‬ ‫دەكرا میسی بەهەمان ئاستەوە‪ ،‬لەگەڵ‬ ‫هەڵبژاردەی ئەرجەنتین دەربكەوێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمجارەش شكستی هێنا‪.‬‬ ‫ئەرجەنتین بەرامبەر ئۆرۆگوای‪،‬‬ ‫بە لێدانی یەكالییكەرەوە پاڵەوانێتیی‬ ‫كوپا ئەمریكای جێهێشت‌و دوای كرانە‬ ‫دەرەوەشیان وەك پیشەی هەمیشەیی‪،‬‬ ‫ه��ان��دەران‌و رۆژنامەكانی ئ��ەو واڵت��ە‪،‬‬ ‫ه��ێ��رش��ەك��ان��ی��ان ب��ۆس��ەر «میسی»‬ ‫دەستپێكردەوەو بە یاریزانێكی بێ‌‬ ‫ئینتیما بۆ واڵتەكەیان ناویان برد‪.‬‬ ‫میسی؛ گۆڵ بۆ ئەرجەنتین تۆمار ناكات‬ ‫ئەوەی زیاتر بووه‌تە كێشە بۆ میسی‬ ‫ئەوەیە؛ كە لە دوو پاڵەوانێتیی گەورەدا‬ ‫(مۆندیالی ‪2010‬ی ئەفریقای باشوورو‬ ‫پاڵەوانێتیی كوپا ئەمریكا)‪ ،‬نەیتوانیوە‬ ‫گۆڵ تۆمار بكات‪ ،‬لەكاتێكدا لەگەڵ‬ ‫یانەی بەرشەلۆنە ب��ەردەوام یاریزانی‬ ‫یەكەمە بۆ تۆماركردنی گۆڵ‪.‬‬ ‫رۆژنامەكانی ئیسپانیا بەرگریی لێدەكەن‬ ‫دوای كرانە دەرەوەی ئەرجەنتین لە‬

‫پاڵەوانێتیی كوپا ئەمریكا‪ ،‬رۆژنامەكانی‬ ‫ئیسپانیا كەوتنە بەرگریكردن لە لیۆنێل‬ ‫میسی‌و پێیانوایە؛ بێگوناهە لە كرانە‬ ‫دەرەوەی هەڵبژاردەكەیدا‪.‬‬ ‫رۆژنامەی «سپۆرت»‪ ،‬دەنووسێت‪:‬‬ ‫«میسی بێگوناهە‪ ،‬ئ���ەوەی لەگەڵ‬ ‫ب��ەرش��ەل��ۆن��ە پێشكەشی دەك���ات‪،‬‬ ‫بەهەمانشێوە ل��ەگ��ەڵ ه��ەڵ��ب��ژاردەی‬ ‫ئەرجەنتینیش پێشكەشی دەكات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫یاریزانی بەتوانای لەگەڵدا نییە»‪.‬‬ ‫ئەو رۆژنامەیە‪ ،‬باس لەوەش دەكات‪:‬‬ ‫لە یارییەكەی ئۆرۆگوای‪ ،‬زیاتر لە چوار‬ ‫گۆڵی بۆ هاوڕێكانی دروستكردووە‪ ،‬بەبێ‌‬ ‫ئەوەی سوودیان لێوەرگرتبێت‪.‬‬ ‫رۆژن���ام���ەی «ئ���ال ب��ای��س»ی��ش‬ ‫دەنووسێت‪« :‬هەڵەی میسی نەبوو‪،‬‬ ‫ئەرجەنتین هەڵبژاردەی پاڵەوانێتییەكان‬ ‫نییە!»‪.‬‬ ‫گەڕانەوە بۆ بەرشەلۆنە‬ ‫گواردیۆالی راهێنەری بەرشەلۆنە‪،‬‬ ‫یەكێك بوو لەو كەسێتییانەی دوای‬ ‫كرانە دەرەوەی هەڵبژاردەی ئەرجەنتین‪،‬‬ ‫پەیوەندیی بە لیۆنێل میسییەوە كردو‬ ‫لە پەیوەندییەكی تەلەفۆنیدا دڵتەنگیی‬ ‫خۆی دەربڕی‪.‬‬ ‫بە وت��ەی رۆژنامەی «سپۆرت»‪:‬‬ ‫گواردیۆال هەفتەیەك پشووی داوه‌تە‬ ‫میسی‪ ،‬بۆ ئەوەی بەباشیی بۆ وەرزی‬ ‫نو ‌ێ ئامادەبێت‌و كەمێك دڵتەنگییەكەی‬ ‫بڕەوێتەوە‪.‬‬ ‫هەرچەندە دووشەممەی داهاتوو‪،‬‬ ‫ب��ەرش��ەل��ۆن��ە دەس����ت ده‌ک�����ات بە‬ ‫ئامادەكارییەكانی بۆ وەرزی نوێ‌‪ ،‬بەاڵم‬ ‫میسی بەشداریی لەو مەشقانەدا ناكات‪.‬‬

‫دوو شەممەی داهاتوو‬ ‫بۆ بەرشەلۆنە گرنگ ده‌بێت‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬رۆژی دوو شەممەی‬ ‫داهاتوو‪ ،‬چەندین رووداوی گرنگ‬ ‫بۆ یانەی بەرشەلۆنە روودەده‌ن‪،‬‬ ‫لە الی��ەك؛ بۆندی فابریگاس‬ ‫یەكالیی دەبێتەوە‪ ،‬لە الیەكی‬ ‫ت��رەوە؛ ئه‌لێكسیس سانچێزی‬ ‫چیللی گرێبه‌سته‌كەی ئیمزا‬ ‫دەك��ات‪ ،‬پشووی یاریزانەكانی‬ ‫تریش كۆتایی دێ �ت‌و مەشق‌و‬ ‫راهێنان دەستپێدەكاتەوە‪.‬‬ ‫ئیدارەی یانەی بەرشەلۆنەی‬ ‫ئیسپانی‪ ،‬دووپ��ات��ی��ك��ردەوە‪:‬‬ ‫دووشەممەی داهاتوو‪ ،‬مەشق‌و‬

‫بەدواداچوونی‪ :‬ئەكرەم‬ ‫تۆفیق‌و سەروەر محەمەد‬

‫راهێنانەكانی یانەی بەرشەلۆنە‬ ‫بۆ وەرزی نوێ‌ دەستپێدەكاتەوەو‬ ‫ئ��ام��ادەك��اری��ی��ەك��ان ب��ۆ خ��ول‌و‬ ‫پ��اڵ��ەوان��ێ��ت��ی��ی��ەك��ان ئ��ەن��ج��ام‬ ‫دەدرێت‪.‬‬ ‫بەرشەلۆنە لە مانگی ئابدا‪،‬‬ ‫چەندین یاریی چارەنووسساز‬ ‫چاوەڕێی دەكات‪ ،‬كە گرنگترینیان‬ ‫دوو رووبەڕووبوونەوەی یانەی‬ ‫«ری��اڵ م��ەدری��د»ە‪ ،‬لە جامی‬ ‫سوپەری ئیسپانیادا‪.‬‬ ‫هەر لە رۆژی دووشەممەدا‪،‬‬ ‫هەنگاو بۆ ئیمزاكردنی گرێبه‌ست‬

‫نیمار؛ كێبڕكێی سەرۆكی‬

‫میالن‪ ،‬جێگرەوەی‬

‫واڵتەكەی دەكات‬

‫پێرلۆ دیاریی دەكات‬

‫ل��ەگ��ەڵ سیسك فابریگاسی‬ ‫ئ��ی��س��پ��ان��ی دەن����رێ����ت‌و گ��ەر‬ ‫دووشەممەی داهاتوو نەگەیشتنە‬ ‫رێكەوتن‪ ،‬ئەوا فابریگاس وەرزی‬ ‫داه���ات���ووش درێ��س��ی ی��ان��ەی‬ ‫بەرشەلۆنە ناپۆشێت‪.‬‬ ‫ل��ە الی��ەك��ی ت���رەوە؛ رۆژی‬ ‫دووشەممەی داهاتوو ئه‌لێكسیس‬ ‫سانچێز‪ ،‬گرێبه‌سته‌كەی لەگەڵ‬ ‫یانەی بەرشەلۆنە ئیمزا دەكات‌و‬ ‫ب��اس ل���ەوەش دەك��رێ��ت؛ هەر‬ ‫ل��ەو رۆژەدا‪ ،‬درێ��س��ی یانەی‬ ‫بەرشەلۆنەی پێدەدرێت‪.‬‬

‫ئ��اژان��س��ەك��ان‪ :‬ل��ە ئێستادا‬ ‫نیمار دا سیلڤای ئەستێرەی‬ ‫الوی هەڵبژاردەی بەرازیل‪،‬‬ ‫یەكێكە ل��ەو ی��اری��زان��ان��ەی‬ ‫ك��ە جێگەی خ��ۆی ل��ە دڵی‬ ‫زۆرب��ەی ه��ان��دەران‌و خەڵكی‬ ‫واڵتی بەرازیلدا كردووەتەوەو‬ ‫كێبڕكێی لۆال دا سیلڤای‬ ‫س���ەرۆك���ی پ��ێ��ش��ووی‬ ‫بەرازیل دەكات‪ ،‬بۆ‬ ‫دەستنیشانكردنی‬ ‫خۆ شە و یستتر ین‬ ‫كەسێتی لە واڵتی‬ ‫بەرازیل‪.‬‬ ‫نیماری‪ ،‬ت��ەم��ەن (‪)19‬‬ ‫س��اڵ‪ ،‬ك��ە ئێستا ل��ە الی��ەن‬ ‫ی��ان��ە زل��ه��ێ��زەك��ان��ی وەك‬ ‫«ریاڵ مەدریدو بەرشەلۆنەو‬ ‫چاودێریی‬ ‫چێڵسی»یەوە‬ ‫دەكرێت‪ ،‬چووە لیستی ئەو‬ ‫ناوانەی دەستنیشانكراون بۆ‬ ‫خۆشەویستترین كەسێتی لە‬ ‫واڵتی بەرازیلداو كێبڕكێیەكی‬ ‫ت��ون��دی ل���ۆال دا سیلڤای‬ ‫سەرۆكی پێشووی‬ ‫واڵت���ی ب��ەرازی��ل‬ ‫دەكات‪.‬‬

‫بەپێی راپۆرتی رۆژنامەكانی‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬ئیدارەی یانەی‬ ‫میالن‪ ،‬بۆ جێگرتنەوەی ئەندرێ ئیتاڵیا‪ ،‬ئیدارەی میالن‪ ،‬بڕی‬ ‫پێرلۆ كە بەم دواییە‪ ،‬پەیوەندیی هەشت ملیۆن یۆرۆ بۆ ئیمزاكردنی‬ ‫گ���رێ���ب���ه‌س���ت ل���ەگ���ەڵ‬ ‫ب���ە ی���ان���ەی ی��ۆڤ��ان��ت��ۆس��ەوە‬ ‫گ��ۆن��زال��ێ��س ت��ەرخ��ان‬ ‫ك��رد‪ ،‬لوچیۆ گۆنزالێسی‬ ‫دەك���ات‌و ئامادەشن‬ ‫ئەرجەنتینی دەستنیشان‬ ‫بڕەكە بۆ (‪ )10‬ملیۆن‬ ‫دەك������ات‌و راه��ێ��ن��ەری‬ ‫یۆرۆ بەرزبكەنەوە‪.‬‬ ‫ی��ان��ەك��ەش ب��ەو بۆندە‬ ‫رازییە‪.‬‬ ‫ئەدریانۆ گالیانی‪،‬‬ ‫جێگری سەرۆكی یانەی میالن‬ ‫كە ئێستا لەبری سەرۆك‬ ‫رەفتار دەكات‪ ،‬رایگەیاند‪:‬‬ ‫بۆ جێگرتنەوەی شوێنی‬ ‫ێ پێرلۆو رزگاربوون‬ ‫ئەندر ‌‬ ‫لە گەڕانەوەی ریكاردۆ كاكا‪،‬‬ ‫گرێبه‌ست ل��ەگ��ەڵ لوچیۆ‬ ‫گ��ۆن��زال��ێ��س��ی ئەرجەنتینی‌و‬ ‫ی��اری��زان��ی ی��ان��ەی مارسیلیای‬ ‫فەرەنسی ئیمزا دەكەین‪.‬‬ ‫گالیانی‪ ،‬دووپاتیشیكردەوە‪،‬‬ ‫كە لەالیەن ئالێگری راهێنەرەوە‬ ‫گڵۆپی س��ەوزی بۆ داگیرساوە‬ ‫ك��ە گ��رێ��ب �ه‌س��ت ل��ەگ��ەڵ ئ��ەو‬ ‫یاریزانەدا ئیمزا بكەن‌و لە‬ ‫هەفتەی داهاتووەوە‬ ‫گ���ف���ت���وگ���ۆك���ان‬ ‫دەستپێدەكەن‪.‬‬

‫وەرزش لە ناحیەی شۆڕش؛ بەرەو نەمان دەچێت‬

‫ل��ەوە دەك��ەن‪ :‬چاالكییەكانیان لە‬ ‫رابردوودا باشتر بووە وەك لە ئێستا‪،‬‬ ‫هەرچەندە تیپەكان كەم بوون‪ ،‬بە‬ ‫بۆچوونی ئەو وەرزشكارانە؛ هۆكاری‬ ‫س��ەرەك��ی��ی ك��زب��وون��ی وەرزش‪،‬‬ ‫پشتگوێخستن‌و بایەخ پێنەدانی‬ ‫حكومەتی هەرێمە بە وەرزش لە‬ ‫ناوچەكەدا‪.‬‬ ‫هاوكار رەم��ەزان‪ ،‬یەكێكە لە‬

‫وەرزشكارانی ناحیەكە‪ ،‬باسی لەوە‬ ‫دەكرد؛ لە ماوەی ئەم چەند ساڵەی‬ ‫راب���ردوودا‪ ،‬حكومەت كەمتەرخەم‬ ‫ب���ووە ل��ە خ��زم��ەت��ك��ردن��ی الوان‪،‬‬ ‫هیچ گرنگییەك بە بواری وەرزش‌و‬ ‫چاالكیی وەرزشیی نەداوە‪.‬‬ ‫سەنگەر بیالل‪ ،‬یەكێكی ترە‬ ‫لە وەرزشكارەكانی ناحیەكە‪ ،‬ئەو‬ ‫بە نائومێدییەوە وت��ی‪« :‬رەوش��ی‬ ‫وەرزش لە‬

‫ناحیەكەماندا رۆژ لەدوای رۆژ بەرەو‬ ‫خراپبوون دەڕوات‪ ،‬حكومەت تا‬ ‫سەر ئێسقان گەندەڵیی بەرامبەر‬ ‫ب��ە وەرزش ك���ردووە‪ ،‬ن��ەت��وان��راوە‬ ‫ئ��ی��دارەی��ەك��ی وەرزش��ی��ی پێكەوە‬ ‫بنرێت‪ ،‬كە تەواوی تیپە میللییەكان‬ ‫لەخۆ بگرێت‪ ،‬نەیتوانیوە چەند‬ ‫كەسێكی ئەكادیمیی دابنێت بۆ‬ ‫سەرپەرشتیكردنی‬ ‫تیپەكان»‪.‬‬

‫ئامانج عاسی‪ ،‬یاریزانی پێشووی‬ ‫یانەی شۆڕش‪ ،‬وتی‪« :‬لەدوای (‪)23‬‬ ‫ساڵ لە دروستبوونی ناحیەكەمان‪،‬‬ ‫تاوەكو ئێستا نەتوانراوە یاریگایەكی‬ ‫چیمەن دروستبكرێت‌و یاریزانەكان‬ ‫تائێستاش لە یاریگای خۆڵدا یاریی‬ ‫دەكەن»‪.‬‬ ‫نیزام لەتیف‪ ،‬سەرپەرشتیاری‬ ‫یەكێك لە تیپەكانی ناحیەكە‪ ،‬وتی‪:‬‬ ‫«ئەگەر خزمەت بە بواری وەرزش‬

‫ناحیەی شۆڕش تا دێت بواری‬ ‫وەرزش تێیدا ب���ەرەو الوازب���وون‬ ‫دەچ��ێ��ت‪ ،‬ه��اوك��ات وەرزش��ك��اران��ی‬ ‫ن���اوچ���ەك���ە ه����ۆك����ارەك����ەی بۆ‬ ‫پشتگوێخستنی حكومەتی هەرێم‌و‬ ‫خراپیی گوزەرانی خەڵكی ناوچەكە‬ ‫دەگەڕێننەوە‪.‬‬ ‫ی��ان��ەی وەرزش���ی ش��ۆڕش كە‬ ‫پ��ێ��ش��ووت��ر پ���ل���ە(‪)2‬ی یانەكانی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب���وو‪ ،‬ئێستا یانەكە‬ ‫ه��ەڵ��وەش��اوەت��ەوە‪ ،‬ه��ەروەه��ا لە‬ ‫ناحیەكەدا نزیكەی (‪ )30‬تیپی‬ ‫میللیی ه��ەن‪ )24( ،‬تیپیان پلە‬ ‫یەكن‌و (‪ )6‬تیپەكەی دیكەش پلە‬ ‫دووی ناوچەكەن‪.‬‬ ‫باس‬ ‫ناحیەكە‪،‬‬ ‫�ی‬ ‫وەرزش��ک��اران�‬ ‫ ‬ ‫‌ یاریگای شۆڕش‬ ‫‌نێک له‬ ‫دیمه‬

‫فۆتۆ‪ :‬گۆڵ‬

‫نەكرێت‪ ،‬باشتروایە وەرزش هەر‬ ‫نەمێنێت»‪.‬‬ ‫وریا حەسەن سەیدا‪ ،‬نوێنەری‬ ‫تیپە میللییەكانی ش��ۆڕش‪ ،‬ئەوەی‬ ‫ن��ەش��اردەوە‪ ،‬كە بەهۆی نەبوونی‬ ‫یاریگای چیمەنەوە‪ ،‬یانەی شۆڕش‬ ‫كۆتایی بە چاالكییەكانی هات‪.‬‬ ‫وری��ا حەسەن‪ ،‬وت��ی‪ :‬پێویستە‬ ‫داواك��اری��ی��ەك��ان��ی وەرزش��ك��اران��ی‬ ‫ناحیەكە جێبەجێبكرێن‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫چاالكییەكانی وەرزش��ی��ی ب��ەرەو‬ ‫پێشەوە بڕوات‪.‬‬ ‫ن��اح��ی��ەی ش����ۆڕش‪ ،‬ل����ەڕووی‬ ‫ئیدارییەوە سەر بە قەزای چەمچەماڵەو‬ ‫بە یەكێك لە ناحیە هەرە گەورەكان‬ ‫دادەنرێت‌و ژمارەی دانیشتووانەكەی‬ ‫زیاتر ل��ە(‪ )50‬هەزار كەس دەبێت‪،‬‬ ‫زۆرب�����ەی دان��ی��ش��ت��ووان��ەك��ەی��ش��ی‬ ‫كەسوكاری ئەنفالكراوەكانن‪.‬‬

‫سه‌رپه‌رشتیار‬

‫ی‪ .‬سه‌رپه‌رشتیار‬

‫دیزاین‬

‫به‌همه‌ن غه‌ریب‬

‫بڕیار عه‌باس‬

‫یاسین حه‌مه‌عه‌لی‬

‫‪goolrozhnama@yahoo.com‬‬

‫‪07701945188‬‬

‫ذمارة (‪ )7‬سَيشةممة ‪2011/7/19‬‬

‫ئ��اژان��س �ه‌ک��ان‪ :‬پ��اش ئ ��ەوەی یانەی‬ ‫بەرشەلۆنە‪ ،‬لەوەرزی رابردوودا نازناوی‬ ‫خولی ئیسپانی‌و خولی یانە پاڵەوانەكانی‬ ‫بەدەستهێنا‪ ،‬كارلۆس پویۆڵی كاپتنی‬ ‫ئ��ەو یانەیە‪ ،‬مانشێتی رۆژنامەكانی‬ ‫جیهان ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم لەئێستادا ژنی‬ ‫ئەو ئیسپانییە بە وێنە رووتەكانی‪،‬‬

‫با لە خۆمەوە‬ ‫دەســت پـێبـكـــەم!‬

‫رزگاری مەال رەئوف‬

‫دوای پویۆڵ‪ ،‬نۆره‌ی ژنەكەیەتی‬

‫رۆژنامەكانی جیهان داگیر دەكات‪.‬‬ ‫ماڵپەری ‪captainwag.com‬‬ ‫چەند وێنەیەكی مالینا كۆستای‪،‬‬ ‫هاوسەری كارلۆس پویۆڵی باڵوكردەوە‪،‬‬ ‫ك��ە نمایشی جلوبەرگ دەك���ات‌و لە‬ ‫وێنەكانیشدا‪ ،‬مالینا‪ ،‬جلوبەرگێكی‬ ‫رووتی لەبەردایە‪ ،‬كە بووەتە جێگەی‬

‫فــــا وڵ‬

‫بۆ په‌یوه‌ندیکردن‪:‬‬

‫سەرسووڕمانی رۆژنامەكان‪.‬‬ ‫دوای باڵوبوونەوەی ئەو وێنانە لە‬ ‫ماڵپەری ‪،captainwag.com‬‬ ‫زۆربەی رۆژنامەكانی جیهان‪ ،‬وێنەكانی‬ ‫مالینایان ك��ردە الپ���ەڕەی یەكەم‌و‬ ‫سەرزەنشتیشیان كرد‪.‬‬ ‫رۆژنامەكانی شاری مەدرید‪ ،‬رەخنە‬

‫لەڕێگەی مانچستەرەوە‪ ،‬شنایده‌ر تۆڵە لەمیسی دەكاتەوە‬ ‫ئاژانسەكان‪ :‬یۆالنس كاباو‪،‬‬ ‫هاوسەری وێسلی شنایدەری‬ ‫هۆڵەندی‌و ئەستێرەی یانەی‬ ‫ئینتەر م��ی�لان‪ ،‬داوا لە‬ ‫مێردەكەی دەك��ات ئینتەر‬ ‫رووبكاتە‬ ‫بەجێبهێڵێت‌و‬ ‫م��ان��چ��س��ت��ەر ی��ون��ای��ت��د‪،‬‬ ‫پێشی وایە‪ :‬لەو رێگایەوە‬ ‫شنایدەر‪ ،‬دەتوانێت ببێتە‬ ‫باشترین ی��اری��زان‌و تۆڵە‬ ‫لەمیسی بكاتەوە‪.‬‬ ‫ل��ەل��ێ��دوان��ێ��ك��ی��دا بۆ‬ ‫م��اڵ��پ��ەری ‪،kickette‬‬ ‫ك��اب��او‪ ،‬وت���ی‪« :‬هەرگیز‬ ‫بەشنایدەرم ن��ەوت��ووە لە‬ ‫ئینتەرمیالن بمێنێتەوە‪،‬‬ ‫دەم�����ەوێ�����ت ئ��ی��ت��اڵ��ی��ا‬ ‫ب��ەج��ێ��ب��ه��ێ��ڵ��ێ�ت‌و ژی��ان��ی‬ ‫پیشه‌گەریی واڵتێكی تر‬ ‫تاقی بكاتەوە»‪.‬‬ ‫كاباو‪ ،‬كە نمایشكاری‬ ‫جلوبەرگە‪ ،‬وتیشی‪« :‬ساڵی‬ ‫رابردووتر دەبوایە مێردەكەم‬ ‫ببوایە بە باشترین یاریزانی‬ ‫جیهان‪ ،‬بەاڵم (فیفا) سۆزی‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر میسی ن��وان�د‌و‬ ‫مێردەكەمی ل��ەو خەاڵتە‬ ‫بێبەشكرد»‪.‬‬ ‫وت��ی��ش��ی‪« :‬داوام لە‬ ‫شنایدەر كردووە‪ ،‬رووبكاتە‬ ‫یانەی مانچستەر یونایتد‪،‬‬ ‫چونكە دەت��وان��ێ��ت لەو‬ ‫یانەیە ئەنجامی باش‬ ‫بەدەستبێنێت‌و تۆڵە‬ ‫لە میسی بكاتەوە‌و‬ ‫باشترین‬ ‫ببێتە‬ ‫یاریزانی جیهان»‪.‬‬

‫لە پویۆڵ دەگرن‌و دەنووسن‪« :‬مالینا‪،‬‬ ‫وەك پویۆڵ‪ ،‬رەفتار دەكات‪ ،‬پویۆڵ‪،‬‬ ‫لەیاریگادا بەشێوەیەكی خراپ رەفتار‬ ‫دەك��ات‪ ،‬مالیناش‪ ،‬چاو لەو دەكات‪،‬‬ ‫بۆیە بووەتە نمایشكاری جلوبەرگ‪،‬‬ ‫دەبێت ب �ەوەش رازیبێت‪ ،‬هەر جۆرە‬ ‫جلوبەرگێك لەبەر بكات»‪.‬‬

‫سااڵنێكی زۆرە وەرزش ئەنجام دەدەم‪ ،‬لە‬ ‫وەرزشدا كاردەكەم‪ ،‬پێش ئەوەی وەرزش بە هۆبی بزانم!‬ ‫كاتێك لەسەرەتای خوێندنی ناوەندیمەوە دەستم پێكرد‪،‬‬ ‫نەمدەزانی وەرزش چییە‪ ،‬هەموو چوار دەورەكەشم وەرزشیان بە‬ ‫كردەیەكی بێ نرخ‌و كات بەفیڕۆدان دەزانی‪ ،‬تاكو ئەو رادەیەی‬ ‫كە منیش بێ هیوا ببووم لێیی‌و وامدەزانی وایە!‬ ‫بەاڵم ئومێدی چوونە هەڵبژاردەی عێراق بۆ تۆپی سەبەتەو‬ ‫پێشكەوتنم وەك یاریزانێك‪ ،‬ئەو كردەیەی ال خۆشەویستتر كردم‌و‬ ‫وای لێكردم كۆلێژی وەرزش تەواو بكەم‪ ،‬پاشان وەك زۆربەی‬ ‫ئەوانەی تر ماجستێرم تەواوكرد لە وەرزشداو ئێستاش تاكە هیوام‬ ‫تەواوكردنی دكتۆرایە لەدەرەوەی واڵت‪.‬‬ ‫ئەم باس‌و ناساندنەی پێشەوەم‪ ،‬بۆ ئەوە بوو كە قسە لەسەر‬ ‫خۆم بكەم‪ ،‬پێش هەموو كەس‪ ،‬نەك كەسانی ترو تەنانەت لەخۆم‬ ‫بدەم پێش كەسانی تر‪ ،‬هەمیشە ئێمە فێرین تانە لە كەسانی‬ ‫بەرامبەر دەدەین‪ ،‬بەبێ ئەوەی خۆمان محاسەبە بكەین!‬ ‫ئایا من لەبەرامبەر ئ��ەوەی تۆپی سەبەتە‪ ،‬یان وەرزش‬ ‫بەگشتیی بەمنی بەخشی‪ ،‬چیم پێ بەخشیوە؟‬ ‫ئایا تاچەند خەباتم كردووە لەپێناوی پێشخستنی وەرزشدا‪،‬‬ ‫هەر هیچ نەبێت لە شارەكەم؟‬ ‫ئایا وەرزشم بەكارنەهێناوە وەك رێگایەك بۆ گەیشتن بە پلەو‬ ‫پایەو بەرژەوەندیی خۆم؟‬ ‫ئەمانە هەمووی چەندین پرسیارن‪ ،‬كە پێویستە لەخۆمانی‬ ‫بكەین‪ ،‬پێش ئەوەی تانە لە كەسانی بەرامبەرمان بدەین‪ ،‬كە ئایا‬ ‫ئەوان چییان كردووە!‬ ‫من دەڵێم‪ :‬نەخێر‪ ،‬هەرگیز ئەوەی وەرزش بە منی بەخشیوە‪،‬‬ ‫من نەمتوانیوە بیدەمەوە!‬ ‫تاچەند خەباتم كردووە؟ پاش چەندین پڕۆژەو كارم لەبواری‬ ‫وەرزش‌و كۆمەڵ‪ ،‬وەرزش‌و منداڵ‪ ،‬تۆپی سەبەتە‪ ،‬هێشتا سەرە‬ ‫قەڵەمێكم بۆ نەنووسیوە!‬ ‫زۆربەی كاتیش من وا هەستم كردووە‪ ،‬وەرزش زیاتر رێگایەكە‬ ‫بۆ گەیشتن بە ئیمتیازات‪ ،‬نەك پێشكەوتن؟‬ ‫من خۆم دان بەوەدا دەنێم‪ ،‬سااڵنێكی زۆرە من نەمتوانیوە‬ ‫خزمەتی وەرزش بكەم! نەمتوانیوە‪.....‬‬ ‫ئێستاش بمەوێت‌و نەمەوێت‪ ،‬لەو ب��وارەدا ب��ەردەوام دەبم!‬ ‫بوارێك كە هەمیشە پڕە لە قسەوباس‌و كێشەو ملشكاندنی یەكترو‬ ‫خستنی الو و گەنج!‬ ‫پێت دەڵێم‪ :‬ئەی وەرزش��ەك��ەم‪ :‬من شایەنی ئەو هەموو‬ ‫خۆشەویستیی‌و فێربوون‌و وان���ەو‪...‬و‪...‬و نیم‪ ،‬كە تۆ بەمنت‬ ‫بەخشی‪...‬‬ ‫هیوادارم تەنیا بەردەوامبوونم لە ئەنجامدانی وەرزش‪ ،‬وەك‬ ‫راهێنەرێك (بە پاكیی وەك باوكم) ببێتە مایەی لێ خۆشبوونم!‬

‫مادە وزه‌بەخشەكان‪ ،‬پێنج ئەستێرەی تۆپی پێ‬ ‫دەده‌ن بە زەوییدا‬

‫ئ����اژان����س����ەك����ان‪ :‬م���اڵ���پ���ەری‬ ‫‪whoateallthepies.tv‬ی‬ ‫تایبەت بەكاروباری تۆپی پێ‪ ،‬ناوی‬ ‫بەناوبانگترین یاریزانانی جیهانی‬ ‫باڵوكردووەتەوە‪ ،‬كە بەهۆی مادەی‬ ‫وزه‌بەخشەوە‪ ،‬كەسێتییان لەكەدار‬ ‫بووە‪ ،‬مارادۆنای ئەفسانەی تۆپی‬ ‫پێی جیهانیش‪ ،‬پلەی دووەم��ی‬ ‫گرتووە‪.‬‬ ‫ب���ەپ���ێ���ی راپ����ۆرت����ەك����ەی‬ ‫‪ ،whoateallthepies.tv‬حەبیب‬ ‫ك��ۆل��ۆ ت��ۆرێ��ی ك��ۆت��دی��ڤ��واری‌و‬ ‫بەرگریكاری یانەی مانچستەر‬ ‫س��ی��ت��ی‪ ،‬پ ل����ەی ی��ەك��ەم��ی‬ ‫گرتووە‪ ،‬ئەویش دوای ئەوەی‬ ‫لەكۆتاییەكانی خولی یانەكانی‬ ‫ئینگلتەرادا ئ��ەو بەرگریكارە‬ ‫س����ەرك����ەوت����وو ن����ەب����وو ل��ە‬ ‫پشكنینەكان‌و دەرك���ەوت‪ ،‬كە‬ ‫مادەی وزەبەخشی قەدەغەكراوی‬ ‫بەكارهێناوە‪.‬‬ ‫دیگۆ ئەرماندۆ‬ ‫م������ارادۆن������ای‬ ‫ئ���ەف���س���ان���ەی‬ ‫ت���ۆپ���ی پ��ێ��ی‬ ‫ج�����ی�����ه�����ان‌و‬

‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی ئەرجەنتین‪ ،‬كە‬ ‫ل��ەدوای مۆندیالی (‪)1994‬ەوە‪،‬‬ ‫بە بەكارهێنانی مادەی وزەبەخش‬ ‫تۆمه‌تبار ك��را‪ ،‬پلەی دووەم��ی‬ ‫گرتووە‪.‬‬ ‫ل���ە ری�����زی ه���ەڵ���ب���ژاردەی‬ ‫هۆڵەنداشدا‪( ،‬سێ) یاریزان پلەی‬ ‫سێیەمیان گ��رت��ووە‪ ،‬ئەوانیش‬ ‫بریتیین‪ :‬لە (ئیدگار داڤیدز‌و یاب‬ ‫ستام‌و فرانك دیبۆر)‪.‬‬ ‫ئەم سێ یاریزانە لە مۆندیالی‬ ‫(‪)1998‬ی فەرەنسادا‪ ،‬لەریزی‬

‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی ه��ۆڵ��ەن��دا یارییان‬ ‫كرد‌وو پلەی سێیەمی مۆندیالیان‬ ‫بردەوە‪.‬‬ ‫رۆماریۆی یاریزانی پێشووی‬ ‫هەڵبژاردەی بەرازیل‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫ئ��ەن��دام پ��ارل��ەم��ان��ی حكومەتی‬ ‫ب��ەرازی��ل��ە‪ ،‬پلەی چ��وارەم��ی ئەو‬ ‫یاریزانانەی گرتووە‪ ،‬كە بەهۆی‬ ‫بەكارهێنانی مادەی وزەبەخشەوە‬ ‫كەسێتیی لەكەدار بووە‪.‬‬ ‫م������������اڵ������������پ������������ەری‬ ‫‪،whoateallthepies.tv‬‬ ‫ریۆ فێردیناندی یاریزانی یانەی‬ ‫مانچستەر یونایتد‌و هەڵبژاردەی‬ ‫ئینگلتەرای لە پلەی پێنجەمدا‬ ‫دان�����اوە‌و ئ��ەوی��ش ل��ەس��ااڵن��ی‬ ‫رابردوودا لەكاتی پشكنینەكاندا‬ ‫دەرك������ەوت‪ ،‬ك��ە م���ادەی‬ ‫وزەبەخشی قەدەغەكراوی‬ ‫بەكارهێناوە‪.‬‬