Rizoem: Samen nadenken over anders wonen

Robert Kuiper en Jannet Voorn namens Rizoem

“Samen nadenken over anders wonen”

Rizoem verbindt mensen, ideeën, ambities, gebouwen en geld. Met als doel om de wereld een beetje mooier te maken en plekken te creëren waar mensen graag zijn. Om te wonen, te werken, naar school te gaan, te ontmoeten of gewoon te ontspannen. Door te dromen, te durven en te doen. Dat is Rizoem! Eén van de specialiteiten van Rizoem is het ontwikkelen van gemeenschappelijke woongebieden of -vormen op basis van medeopdrachtgeverschap. In dit interview vertellen Robert Kuiper en Jannet Voorn, beiden partners bij Rizoem, over hun projecten en werkwijze.

Steeds meer mensen verlangen naar een gemeenschappelijke woongemeenschap. Naar een plek waar je omkijkt naar elkaar en kijkt wat je samen kunt doen en delen, in plaats van ieder voor zich. Waar je misschien iets kleiner woont en toch alle voorzieningen binnen handbereik hebt. Van een logeerkamer, tot hobbyruimte, schuur en buitenruimte. Voor Kuiper is een voorbeeld van anders wonen, waarbij je slim met elkaar nadenkt over samen ouder worden, bestaande grond goed benutten en betaalbaar wonen. Waarbij je creatief omgaat met bestaande gebouwen waar anderen de woonpotentie minder snel van inzien. Rizoem ziet dat wél, en handelt ernaar.

Voorbeelden van anders wonen

In Buurtschap de Gast komt de visie op anders wonen echt tot leven. Daar kunnen mensen zelfstandig, duurzaam wonen in een rustige, landelijke omgeving. In totaal staan er negen geschakelde woningen en zes appartementen, die naar eigen inzicht zijn ingedeeld. Jong en oud leeft samen en zorgt voor het onderhoud van de gemeenschappelijke voorzieningen.

“We streven naar inclusieve wijken met diverse doelgroepen en een mix van sociale huur, middenhuur en koop”

In dit geval gaat het onder andere om een gemeenschappelijke tuin, een buurthuis, een logeerappartement, een grote klusschuur en een fietsenstalling.

Vers van de pers is het project de Meergeneratiehof Garmerheerd, waarbij de bestaande boerderij wordt gesloopt. Achterop de kavel wordt een nieuwe boerderij teruggebouwd, waardoor er aan de voorzijde ruimte ontstaat voor een nieuw initiatief. Kuiper: “Een groep bewoners heeft aangegeven samen oud te willen worden in Garmerwolde. Ook dit betreft een initiatief voor meer generaties, ook voor jong en oud. Waarbij het sociaal contact onderling heel belangrijk is, maar de band met het dorp ook behouden moet worden. Dus zijn we een plan aan het ontwikkelen, zodat deze groep samen kan wonen op een manier die bij hen past. We zijn nu aan het onderzoeken hoe de geïnteresseerden zouden willen wonen en aan welke voorzieningen zij behoefte hebben. Na deze inventarisatie maken we verschillende modellen met alle mogelijkheden. Door dit proces samen met de bewoners te doorlopen, wordt het straks echt hun plek.”

“Steeds meer mensen verlangen naar plek waar je naar elkaar omkijkt”

Inclusieve woongemeenschappen

Anders wonen gaat ook over inclusiviteit. Kuiper: “Bij Rizoem streven we naar inclusieve wijken met diverse doelgroepen en een mix van sociale huur, middenhuur en koop. De verandering begint bescheiden, met enkele inclusieve woongemeenschappen in de stad, en breidt daarna hopelijk uit naar andere delen van de stad en provincie.” Een voorbeeld van een inclusief project is de herontwikkeling van de Borgmanschool aan de Jacobijnerstraat, in hartje Groningen. Samen met Specht Architecten en bewoners heeft Rizoem de appartementen ontworpen, inclusief de gemeenschappelijke voorzieningen. De Borgmanschool is onderdeel van een groot project van de gemeente (‘Wonen in stadshart’ WISH) om de binnenstad inclusiever en levendiger te maken.

Rizoem maakt het waar

Als je samen droomt over nieuwe woon- gemeenschappen, komt er een moment dat je realistisch moet zijn. Een project moet nu eenmaal gefinancierd worden. En dat is niet altijd makkelijk in een tijd waarin bouwprijzen onder druk staan, rentes hoog zijn en de huurmarkt krap is. Daarom staat financiële haalbaarheid bij Rizoem hoog op de agenda. Voorn: “We brengen samen met bewoners de financiële kant van de ontwikkeling en een gemeenschappelijk project in kaart. Betaalbaarheid is belangrijk, ook als je inclusief wonen mogelijk wilt maken. Daarom denken we graag met bewoners mee. We komen met scenario’s over hoe de woonwensen waargemaakt kunnen worden.” Een project waarbij Rizoem is ingeschakeld voor de financiële haalbaarheid, is het Ebbingehofje op het Ebbingekwartier. En met succes. Daar wonen nu zo’n vijftig senioren met plezier samen.

Buurtschap de Gast in aanbouw

Rizoem verbindt

Mensen die op zoek zijn naar betaalbaar wonen en dit gezamenlijk willen betalen en realiseren, kunnen dit doen middels Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO) of Medeopdrachtgeverschap (MO). Rizoem biedt beide mogelijkheden aan, al ligt de voorkeur bij medeopdrachtgeverschap. Dan dragen bewoners minder risico en worden ze voor een groot deel ontzorgd. Maar of bewoners nu voor CPO of MO kiezen: professionele begeleiding is essentieel om het project te laten slagen. Daarom fungeert Rizoem als procesbegeleider tussen de ontwikkelaar, de gemeente en de bewoners.

“Rizoem is van begin tot eind sparringpartner”

Die begeleiding start nog vóórdat de groep is gevonden, vertelt Voorn. “We proberen om een groep mensen te verbinden die dezelfde woondoelen en woonwensen heb- ben. Soms meldt een groep van vrienden en kennissen zich, dat kan natuurlijk ook.” Voorn merkt dat veel mensen het proces spannend vinden, en dat is logisch. “Er komt veel bij een herontwikkeling kijken: van het ontwerp tot de procedures en de oplevering. Voor de meeste mensen zijn deze onderwerpen geen dagelijkse kost en zijn er veel keuzes te maken, zowel voor jezelf als voor de groep. We werken daarom bijvoorbeeld met thematafels, waarbij een deel van de groep voorstellen maakt, die vervolgens aan de hele groep voorgelegd worden. In dat proces zijn we van begin tot eind een sparringpartner.”

“Rizoem: van visie naar doen!”

Projecten op een rij

• Buurtschap de Gast in Zuidhorn • Meerhoven in Groningen • Jacobijnerstraat in Groningen • Ebbingehof in Groningen • Garmerheerd in Garmerwolde • Kade-, Park- en Poortwoningen in Groningen • Singelwoningen in Groningen • De Creek in Heerenveen

Robert Kuiper en Jannet Voorn namens Rizoem