Tussen kunst en quarantaine

Best pittig zo’n intelligente lockdown. We beleven het allemaal anders. Voor de één zijn de gevolgen ingrijpender dan voor de ander en de één kan er beter mee omgaan dan de ander. Vele sectoren luiden de noodklok en het Rijk tovert de ene na de andere steunmaatregel uit de hoge hoed. Maar waar is het einde en hoe moet het verder? Naar de antwoorden kunnen we slechts gissen.

Intussen vermaken we ons thuis. Ook onze cultuurbeleving en cultuuruitingen doen we vanuit huis. Crises en schaarste maken creatief en brengen de beste innovaties voort. Dat geldt ook voor cultuur. Telkens weer worden we verrast met prachtige initiatieven. Bijvoorbeeld het toenemend aanbod van virtuele rondleidingen door musea. Je hoeft niet naar New York om het Guggenheim te zien. Daar wil je trouwens nu ook helemaal niet zijn. En wat te denken van het Social Distance Festival en de muzieklessen via Skype, Facetime of Zoom. Helemaal mooi is de challenge ‘Tussen kunst en quarantaine’, een regelrechte Insta-hit! Je kiest een kunstwerk uit, pakt drie attributen en probeert het schilderij na te maken.

Velen maken kennis met schilderkunst en schilders waar ze amper het bestaan van wisten. Het Drents Museum speelt er goed op in door elke zondag een kunstwerk te delen en het publiek uit te dagen daar een nieuwe compositie van te maken en te delen op de socials met hashtag #tussenkunstenquarantaine. Het inkomen van de kunstenaars en zzp-ers betalen we er niet mee en de musea en theaters worden er ook niet rijk van, maar het verrijkt wel onze creatieve geest, en daar hebben we net behoefte aan in deze tijd.

April 2020

Straattaal

Daar zit je dan op vrijdagavond rond koffietijd voor je computerscherm, helemaal online te doen. Omdat we nog steeds niet mogen repeteren, spelen we een pubquiz met ons orkest. De vragen over muziek, cultuur en algemene kennis zijn goed te doen. Maar dan komt een nieuwe ronde……over straattaal, een Nederlandse taalvariant uit allerlei culturen. Een mengsel van onder andere Nederlands, Papiaments, Turks, Engels en Marokkaans, met omdraaiingen en spelend met lidwoorden, toon, tempo en volume, gecombineerd met nieuwe schrijfwijzen uit chats en internet.

Taal is zeg maar wel mijn ding, maar deze variant was mij nog tamelijk onbekend. Ik verbaas me en verwonder me en neem de schitterende woorden in me op. Die zijn te mooi om alleen in criminele context te gebruiken. Ritmische, briljante taalvondsten vliegen over het scherm. In m’n hoofd hoor ik het ze de rappers als ware woordkunstenaars schallen op een podium. Een podium…….met weemoed denk ik terug aan die tijd. Die was hebimento.

Taal is een en al cultuur. ‘Gaat het Standaardnederlands niet kapot aan straaten chattaal?’ Een veel gestelde vraag van menig taalkundige en socioloog. Taal staat nooit stil. Altijd ontstaan er nieuwe woorden en nieuwe constructies en die zijn altijd gekoppeld aan culturele opvattingen, aan een geografische omgeving en aan de mentaliteit van de mensen die ze spreken en schrijven. Taal draagt cultuur in zich en cultuur brengt taal voort. Taal maakt een gemeenschappelijke identiteit van een samenleving mogelijk. Taal laat zien wie je bent. Ook in onze gemeente Coevorden. Daarom krijgt taal ruime aandacht tijdens de culturele activiteiten in het culturele jaar. In het Nederlands, Arabisch, in straattaal of Drents, geschreven of gezongen… maar dan hopelijk wel op een podium… met veel publiek. Fnitan?

Mei 2020