Kluger Hans nr. 8 - driemaandelijks - winter 2010-2011
02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 * 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 * 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 * 56 57 58 59 60 61 62 63 64
Inhoud inleiding
james tate – de lijkwade van de gnoom
Nu is Kiki dus haar kaketoe Lilith kwijtgeraakt
astrid lampe – gedichten Het vriesvak blijft
thomas van aalten – een moderne dood In de vroege ochtend van 23 mei
danny degenaar – gedichten Lazy daytje, pompiedom
vikram seth – de krokodil en de aap Hoog vanuit de mangobomen
peter van der wal – gedichten Het werk van de schepper
inge braeckman – gedichten Opgolvend marmer
peter holvoet-hanssen – zoutkrabber expedities De zomer was nochtans mooi begonnen
ingo jacobs – diaprojector Helderheid in de folie
achterflap Werk van Brecht Vandenbroucke
* Werk van Brecht Vandenbroucke
De redactie
Inleiding 2010 was zonder twijfel het jaar van Wikileaks. De organisatie zorgde voor een heuse ‘clash of civilizations’ tussen oude en nieuwe media, tussen overheden en haar burgers. Wij, de burgers, weten nu meer dan we mochten weten - en wat doen we daarmee? En zij, de overheden, weten sinds 09/11 steeds meer over ons - en wat doen zij daarmee? In tegenstelling tot boegbeeld Julian Assange - door Le Monde uitgeroepen tot ‘Man van het Jaar’ - wordt Kluger Hans-hoofdredacteur Xavier Roelens vooralsnog niet op de hielen gezeten door de CIA noch is hij uitgeroepen tot ‘Man van het Jaar’. En dat terwijl Kluger Hans reeds sinds maart 2009 nog niet eerder gepubliceerde literatuur wikileakt. De redactie speurt sinds jaar en dag naar vertrouwelijke documenten met de beste literatuur die u nog niet kent maar waarvan ze vindt dat u ze zou móeten kennen. Niet om u of anderen schade te berokkenen, maar om u te verrijken. Een mens kan zich immers slechts enkel ontwikkelen wanneer hij zich openstelt voor het onbekende. In enkele recensies over de onlangs verschenen verzamelde delen van Komrijs Sandwichreeks kwam ter sprake hoe jammer het is dat Danny Degenaar, ooit gedebuteerd in genoemde reeks, sindsdien niet of nauwelijks gepubliceerd heeft. Tot nu dan. Kluger Hans wist via via Degenaar op te sporen en hem een drietal spiksplinternieuwe gedichten te ontfutselen. Een witbehaarde man in lange regenjas stopte een van onze redacteuren in een supermarkt in Middelburg ter hoogte van het vrieseiland een envelop toe met vertrouwelijke gedichten van Astrid Lampe. De computernerd van de redactie wist dan weer in te breken in de laptop van Peter Holvoet-Hanssen, die op dat moment ziek te bed lag, en ontvreemdde ‘fragmenten van een vergeeld en vergeten filmscript’. Via soort-
02
gelijke procedures wisten we proza van Thomas van Aalten te achterhalen. En poëzie van Inge Braeckman en de Duitstalige Belg Ingo Jacobs. En ook het buitenland is niet veilig. Uit India kregen we een fabel van Vikram Seth toegespeeld en uit Amerika gedichten van James Tate. Er is echter een belangrijk verschil, among others, tussen Wikileaks en Kluger Hans. Wij lekken niet álles. Veel geheime documenten die ons bereiken gaan al dan niet na intens overleg zonder pardon de papierversnipperaar in. Wij presenteren u enkel het spreekwoordelijke neusje van de zalm. De figuurlijke kersen op de taart. De overdrachtelijke crème de la crème. Enkel het allerbeste is goed genoeg voor onze lezers. Als u dit nummer uit heeft, bent u weer een beetje verrijkt. En wat doet u daarmee?
03
James Tate
De lijkwade van de gnoom Ingeleid en vertaald uit het Engels door Krijn Peter Hesselink
Stijve en academische poëzie, dat is wat je verwacht van een dichter die aan de universiteit doceert en wordt overladen met literaire prijzen: gedegen, doorwrocht en een beetje saai. De Amerikaanse dichter James Tate ontsnapt echter aan alle vooroordelen. Sinds hij in 1967 debuteerde met de bundel The Lost Pilot, won hij onder meer de Pulitzer Prize en de National Book Award. Terwijl hij aan de universiteit van Massachusetts zijn studenten uit mag leggen hoe het hoort, gaat hij bij het dichten onverstoorbaar zijn eigen gang. In zijn poëzie legt hij een sardonisch gevoel voor humor aan de dag. Door zijn voorliefde voor surrealistische wendingen lijkt de anarchie voortdurend op de loer te liggen. Bij Tate mag poëzie nog onbeschaamd grappig zijn. De vertaalde gedichten zijn afkomstig uit de bundel Shroud of the Gnome, die in 1997 uitkwam bij The Ecco Press.
04
Waar de baby’s vandaan komen
Velen zijn afkomstig van de Maldiven, ten zuidwesten van India, en moeten vrijwel meteen beginnen met schelpen verzamelen. De groteren verkiezen soms kokosnoten. Wie het overleeft, gaat van eiland naar eiland, haasje-over, zonder ooit om te kijken. Nadat de tyfonen hun slachtoffers hebben geĂŤist, en de roofvogels de hunne, moeten de weinigen die nog over zijn ieder een boot bouwen, waar ze naar de aard van de zaak geen ervaring mee hebben, ze bouwen hun boot van palmbladeren en wingerds. Als ze klaar zijn, gaan ze liggen, helemaal uitgeput en verward, en spoelt een enorme golf hen de zee op. Ze zien elkaar nooit meer terug. In hun dromen staan mama en papa aan de kust, het lijkt wel een eeuwigheid te duren, en het is bijna altijd de verkeerde kust.
05
James Tate - De lijkwade van de gnoom
De blinde reiger Nu is Kiki dus haar kaketoe Lilith kwijtgeraakt. Ze heeft overal in de stad posters opgehangen om een beloning voor de eerlijke vinder uit te loven. Ik heb weinig hoop dat Lilith nog terugkomt. Gezien het klimaat hier in New England is ze vast al bijna in Australië. Kiki hangt neerslachtig rond, voelt zich afgewezen, uiteraard, vat het persoonlijk op, uiteraard, alsof Lilith het laatste oordeel heeft geveld. En het is waar, Kiki heeft haar problemen. Ze is een leugenaar, om maar iets te noemen, niet slechts een beetje huichelachtig. Op een keer kwam Kiki op een feest bij mij thuis en vertelde iedereen: ‘De president is net neergeschoten.’ We deden onmiddellijk de radio aan en het was waar, de president was net neergeschoten, maar dat wist Kiki helemaal niet, het was haar idee van een mooie binnenkomer, dat dachten we althans. Maar misschien is dat een slecht voorbeeld van Kiki’s fundamenteel huichelende natuur. Oké, op een keer vroeg ik Kiki wat ze van het weekend had gedaan. Ze zei: ‘Ik ben naar Tasmanië geweest.’ Aardig, zei ik, maar alsjeblieft, hoe goedgelovig denk je dat ik ben, Tasmanië, hmmm, wat is de hoofdstad van Tasmanië? ‘Hobart,’ zei ze. ‘Ik heb er een hele leuke kaketoe gevangen. Zal ik je aan haar voorstellen?’ Nou, ik werd dus voorgesteld aan Lilith, een mooie vogel, heel mooi, maar ik geloof werkelijk niet dat Lilith haar echte naam is. Als ik voor het weekend naar Tasmanië was gevlogen en zo’n fraaie vogel had gevangen, had ik haar Christina de Verbijsterende genoemd, ik had zeker geweten dat dat haar ware naam was. Waarom Kiki liegt over zulke basale feiten gaat mijn petje te boven. Je zult begrijpen dat ik mij verplicht voelde de vogel te onttrekken aan Kiki’s zorg, arme Kiki, en prachtige, luisterrijke Christina de Verbijsterende, die trouwens uit Australië komt, niet uit Tasmanië, daar ben ik vrijwel zeker van.
06
Non-stop De enorme reis leek eindelijk zijn besluit te naderen. Door het raam van de trein zag ik de laatste bomen vervliegen, een kinderachtige zeeman zwaaide één keer, een zeehondachtige hond blafte en stierf. Een conducteur betrad het toilet en werd niet meer teruggezien, al kon zijn harmonicaspel op waardering rekenen. Hij was niet gespeend van talent, zo werd gezegd. Een plantkundige die ik had leren kennen suggereerde zelfs samen een band te beginnen. Ik zocht naar een vertrouwde wegwijzer in zijn gezicht, of een herkenningspunt voor de ware aard van zijn stam. Maar helaas, er was geen glas water te bekennen, geen spoor dat hier ooit iemand langs was gekomen. Ik nam op mijn beurt een verbijsterde gezichtsuitdrukking aan en sloop naar de achterkant van de coupé waar een non me begon te kietelen. Het was haar cowboytrots, zo vertrouwde ze mij toe, die haar erdoorheen sleepte... Waardoorheen, dacht ik, maar met mijn hand tastte ik naar mijn denkbeeldige vest. ‘Dat is een prachtig vest,’ zei ze, terwijl ik door het gangpad begon te tijgeren. Ten slotte drukte ik mijn gezicht tegen het raam. Een lichte mist likte aan zijn karbonade, zoals ook de stationchef ergens aan likte. We stopten niet. We maakten geen aanstalten ergens te arriveren en toch was ons landschap al bijna op. Geen beken of rivieren. Niets
07
James Tate - De lijkwade van de gnoom
dat ook maar deed denken aan een vuilnishoop. O vuilnishoop! Gij zijt niet langer hier. Een berg abstracte geometrische symbolen, daar loopt het op uit, dacht ik. Een niets om je tanden in te zetten. ‘Hulp is onderweg,’ zei een onbenul van een ventje tegen me. ‘Wat dacht je dan?’ zei ik en strekte mijn hand uit om hem door zijn haar te woelen. Maar hij had geen haar en het bracht vast ongeluk zijn schedel zo aan te raken. ‘Vergeet wat ik heb gezegd,’ zei hij. ‘Wat zei je dan?’ vroeg ik automatisch gehoor gevend aan zijn verzoek. Toen werd het heel donker en rustig. Ik sloot mijn ogen en droomde over een emoe van wie ik ooit heb gehouden.
08
De lijkwade van de gnoom
Wat mij verbaast is dat geen van onze moderne uitvindingen hem ook maar een beetje kan verrassen of interesseren. Ik zeg hem dat het weer tijd wordt voor zijn inenting, maar dan besef ik dat ik geen enkele macht over hem heb. Hij wordt steeds lichtvoetiger, tot ik hem in de stad uit het oog verlies, tussen het pand van de federale overheid en het postkantoor. Een gediplomeerde verpleegster houdt koffiepauze. Ik ben ook wel toe aan een verzetje, dus ik ga naast haar aan de bar zitten. ‘Let niet op mij,’ zeg ik, ‘ik ben maar een kleine hongerige gnosticus met trek in een broodje.’ (Met die openingszin heb al ik bij vele gelegenheden grote successen geboekt.) Ik denk: een doofstomme en blinde verpleegster, klinkt ideaal! Maar dan herinner ik me dat sommige van de oudste paleolithische kantoorklerken eveneens blindheid veinsden als ze arbeiders tegenkwamen, dus betaal ik de rekening en verdwijn in een steegje, waar ik mij verman. Tussen de stapels uitgestoten burgerij, de brandende vaten rottend afval, de mollige, vrijelijk rondschietende ratten en de wirwar van verwaaide kranten ligt de lijkwade van mijn verdwenen vriend: klein, grijs, versleten, afgeleefd door jarenlang rondscharrelen, toegetakeld door de lawines en persoonlijke wervelstormen van het gnomenbestaan, al heeft hij ook goede tijden gekend. En nu, verjongd door de wind, zet de lijkwade zich in beweging, hij aarzelt even, danst opzij, schampt langs mijn voet als voor een kus en vliegt omhoog, een weinig bekende ballade fluitend over de jammerlijke en brute etiquette van de onderwereld.
09
Astrid Lampe
Gedichten het vriesvak blijft voorlopig leeg met zo’n marathon in de benen kreeg je de trappers nauwelijks rond een tropenjaar in de supermarkt was de koeling ook al uitgevallen de pijnbestrijding sloeg vrij pijnlijk het bakje troost af stráf zo’n hitte niet te harden we hielden alles godzijdank goed bij zeg dat in deze map in deze map de zorg het zuivelvak de zorg een literpak een wrak nou nee de staatjes zat (gelopen race) de o v e r l e v i n g s k a n s tussen
10
allerhande vers gekoelde waren ha kaas zelfs kaas! in de vorm van blokjes de voorgesneden kaasblokjes waren waren zeg dat waren waren gedoemd waar wij voor bestemd waren: te smelten, hallo! kan je wel ... kon je wel aan bed gekluisterd elk moment zomaar spontaan zomaar totaal finaal opgaan in het stationsgebied
11
Astrid Lampe - Gedichten
Rouwverwerking met diertjes
kan het verpozen in strakke architectonische restruimten een nieuw licht werpen op de zaak
‘Het hakt er wel in’
zoals het door elkaar geschud worden in de open laadbak van Jose’s pickup dit nevelwoud ooit had doen opschrikken ik bedoel zó, dat het kwartje wel moest vallen – nu effe niet ...
‘Brulapen!’
het lijkt simpel, neem
drugsgerelateerd geweld
massale houtkap
je bent voor of je bent tegen de krater mocht dan slapen zelfs zo’n kort lontje als Luis had het op slag haarfijn door dood is dood! (jouw stem telt hier niet) zelfs Luis Jesus de Miranda zelfs de snotaap de blaag van een zoon (op slag wees) die hoewel hij met uien had leren rekenen en toch al knap wat rampen overleefd had, de uitdrukking boom van een vent niet gewoon was die uitdrukking (boom van een vent)
12
nog niet had mogen smaken derhalve nog niet eigen had kunnen maken laat staan fatsoenlijk had kunnen rijmen met ‘ Godver de godver..!’ totaal mad was het deze (tamelijk onschuldige) uitdrukking die hij
pal na ‘Pa!’
pal na die geladen stilte .ervoor / én
erna
met exact dezelfde ontzetting als Jose en Luis in de stem werktuigelijk overnam, wel of niet natuurlijk ‘Geveld..., godver de godver, zo’n
boom van een vent!’
geheid was dit meteen ook (twee vliegen in één klap) voor de zoon niet niks wat je noemt zo’n o n o m k e e r b a a r moment
13
Thomas van Aalten
Een moderne dood 1 Fragment uit de roman De schuldigen
Brussel (BE) 23 mei 20## 6.17 In de vroege ochtend van 23 mei stapt bankier Frederik Termaet, werkzaam als topbankier en specialist Risk Advisory bij de Royalis Bank te Brussel in zijn nieuwe Audi A4. Alle modellen hebben standaard zes airbags, maar Termaet heeft de dealer nadrukkelijk gevraagd deze airbags te verwijderen. De A4 is een van de veiligste auto’s die Audi tot op heden gemaakt heeft: bij uitwijkmanoeuvres geven impulsen de juiste stuurrichting. Termaet heeft navraag gedaan bij de dealer of dit systeem uitgeschakeld kan worden, iets wat bij de dealer vragen opriep, maar ‘hij wou ervoor betalen’.
Het Lane Guard System, dat chauffeurs binnen de lijnen van de rijbaan houdt,
is evenmin uit te schakelen. De Side Assist (die voor naderende achterliggers waarschuwt) kan wel uitgeschakeld worden.
Als Termaet op de ringweg R0 van Brussel rijdt, zoekt hij met zijn Nokia op
internet naar een escortmeisje. Hij vinkt ‘extreme seks’ en ‘pijpen zonder condoom’ aan en kijkt of er een match is.
Hij scrolt met één hand door het scherm. De Audi wordt geflitst en Termaet
krijgt een boete van € 72 (deze zal 14 dagen later worden betaald door Termaets assistente) omdat hij ter hoogte van Braine l’Alleud richting Ittre de snelheidslimiet overschrijdt.
Ruim vier minuten blijft Termaet op de linkerrijstrook rijden met een gemid-
delde snelheid van 149 kilometer per uur. Brussel (BE) 23 mei 20## 7.11 Ter hoogte van Knooppunt Haut-Ittre heeft Termaet telefonisch contact met een slaperig hoertje dat aan zijn wensen wil voldoen. Ze kan zich echter niet direct
15
Thomas van Aalten - Een moderne dood
verplaatsen of hem ontvangen, maar ze stelt voor om rond 14.00 in Aparthotel Axl aan de Rue de La Croix af te spreken. Ze besluiten dat hij de kamer reserveert en betaalt (Visa Platinum, nr 3421 XXXX XXXX XXXX geldig tot 1 maart 2010) en dat hij daarna € 250 contant betaalt. Dit is voor een uur ‘extreme seks’ (hieronder valt bij navraag o.a. diverse fetisj, plasseks, fisten, sm) en pijpen zonder condoom. Brussel (BE) 23 mei 20## 9.23 Er is onduidelijkheid rond een due diligence-onderzoek bij de verkoop van een grote olieraffinaderij. Termaet telefoneert lachend met een vertrouwenspersoon van de Raad van Bestuur van de Royalis Bank. De mast op de Neerstallesteenweg in Ukkel geeft het gsm-signaal (Telfort) van Termaets toestel door. Brussel (BE) 23 mei 20## 12.03 Termaet luncht voor € 13 met een friet met dillesaus en vier pijpjes Jupiler in Denny’s Frituur aan de Kroonlaan, ter hoogte van Mouterij. Daarna rijdt Termaet door naar een peepshow aan de Adolphe Maxlaan. Hij parkeert zijn Audi A4 op de stoep. Termaet ontvangt hiervoor een boete van € 67,50.
In de hal van het etablissement dat ingeschreven staat als “24/7 Nude” bij de
Kamer van Koophandel, wordt Termaet gefilmd door de bewakingscamera. Hij houdt zijn zonnebril op als hij zich in een zogenaamde ‘private cabin’ voor ongeveer een uur ophoudt terwijl hij naar een naakt meisje kijkt (deze Lucy staat ook als hoertje op internet onder ‘Diana’ en werkt in de avonduren op een parkeerplaats nabij Hasselt) en haar op verveelde toon opdrachten geeft (dildoshow en masturbatie. Kosten: € 89). Brussel (BE) 23 mei 20## 15.09 Termaet sommeert het (eerder die dag bestelde) escortmeisje in het hotel hem te fotograferen met een Nikon D5000. Hij poseert tegen de muur van de badkamer met een buttplug in, en houdt voor zijn (geschoren) geslacht een boek van Naomi Klein (No Logo, 2000 Uitgeverij Lemniscaat, ISBN 13: 9780006530404). Als het meisje even later zijn zaad in haar mond heeft, geeft hij haar de opdracht
16
om een t-shirt met de opdruk I Love Scotland aan te trekken en te gorgelen met zijn zaad in haar keel. Hij urineert in haar mond. Hier maakt hij een video van met een Sony DCR HC51E Camcorder. Deze beelden zijn later ook gesignaleerd op de pornosite xnxx.com. De foto’s en stills van de video belanden in een boek van een tot op heden onbekende fotograaf die het aanbiedt op een website voor moderne kunst. De afbeeldingen belanden ook in het winternummer van Vice (Franse editie) in 2010. ‘White trash’ fotograaf Terry Richardson noemt het in een YouTubefilmpje sarcastisch een van de ‘smakelijkste beelden ooit’. Fréjus (FR) 2 juni 20## 11.10 Na bijna twee weken van relatieve rust zonder uitspattingen (en zelfs met dagen van fatsoenlijk werk voor de Royalis Bank) rijdt Termaet zijn Audi A4 naar de parkeergarage van het Mercure Thalassa hotel in Fréjus en ramt hierbij een Chevrolet Impala 572 Big Block die geparkeerd staat in vak E41. Na bestudering van de beelden van de beveiligingscamera is duidelijk te zien hoe Termaet met een grijns naakt achter het stuur zit – zonder gordel.
De eigenaar van de Chevrolet is een voor Termaet onbekende toerist.
Saint Tropez (FR) 2 juni 20## 13.13 Termaet schaft bij kledingzaak Roberto Cavalli aan de Rue François Sibilli in Saint Tropez een zwembroek aan voor € 37,50 (model tanga, betaald met Visa Platinum, nr 3421 XXXX XXXX XXXX, geldig tot 1 maart 2010) en verplaatst zich richting Plages des Salins. Bij een etablissement (onbekend, naam niet meer leesbaar op kassabon) nuttigt Termaet een fles Evian, een bord schaaldieren en drie glazen witte wijn. Nadien slaapt hij tot 15.10 op het strand, in de nieuwe tangazwembroek. Saint Tropez (FR) 2 juni 20## 16.33 Een medewerker van het Mercure Thalassa hotel in Fréjus belt met Termaet over de schade die is aangebracht door de Audi A4. Op dat moment zijn de camerabeelden nog niet beschikbaar maar een ooggetuige (een fitnessinstructrice van het hotel) heeft een foto van de actie gemaakt. Hierop is duidelijk de nummer-
17
Thomas van Aalten - Een moderne dood
plaat van Termaet te zien. Termaet stelt voor om het ‘op te lossen’ en besluit zowel het hotel als het slachtoffer € 10.000 zwijggeld te geven en de schade te vergoeden. Het zal de derde keer zijn dat Termaets geval genoemd wordt in een schandaalartikel in Quote, maar niet met vermelding van zijn naam. Laren (NL) 7 augustus 20##, tijdstip niet gedefinieerd VVD-prominent ********* neemt Termaet apart tijdens een golfmiddag in Laren. De voormalige politicus praat op de bankier in en drukt hem op het hart geen stommiteiten te begaan. Amsterdam (NL) 8 augustus 20##, 12.05 Termaet legt een boek van Damien Hirst op de achterbank van een champagnekleurige BMW 325, die geparkeerd staat nabij het Mahlerplein aan de Zuidas – zijn Audi A4 is immers tijdens zijn verblijf in Saint Tropez ter hoogte van Dijon van de snelweg gehaald omdat zijn koplampen het niet meer deden na het rammen van de Chevrolet.
Het boek van Damien Hirst (I Want To Spend The Rest Of My Life Everywhere,
With Everyone, One To One, Always, Forever, Now, 2006, Booth-Glibbon Editions, ISBN 13: 9781861542793) blijkt een cadeau van een medewerker (naam onbekend) van de Saatchi Gallery uit Londen die Termaet ontmoette in een nachtclub in Parijs (gegevens onbekend). De galeriehouder is enthousiast over de neue gesammtkunst of extreme situationist art waarover veel gepraat wordt in de West-Europese kunstwereld. Een ontplofte Maserati met een mannequin in erotische pose op de verwoeste chauffeursstoel, aangetroffen op een parkeerplek op de Via Garibaldi in Rome (Checken bij Marcello Ferreol, lector bij het Centro di Ricerca Museo Laboratorio di Arte Contemporanea) is een van de eerste een van de eerste bekendere werken.
Het verhaal trekt de aandacht van Termaet, die verder niet veel over moderne
kunst weet. In het hoofdkantoor van de Triana Bank heeft Termaet overleg met enkele bankiers. Een overname, samen met Bank of Dubai, ligt in het vooruitzicht. Termaet verlaat halverwege de vergadering voor een telefoontje van een medewerker van de Londense verzekeringsmaatschappij Life Inc (Signaal opgevangen door GSM 900-mast, 55 meter hoog, aan de Gustav Mahlerlaan).
18
Het gaat om de 42-jarige Geoff Theresa, die met Termaet gestudeerd heeft in Cambridge aan de faculteit Economie in de periode 198? – 199?. Theresa nodigt Geoff uit voor een meeting, de volgende dag in het Leopold Hotel Antwerpen. Geoff maakt duidelijk dat het om een ‘exclusieve’ meeting gaat en dat ‘Termaet zeker wel interesse zal hebben’. Antwerpen (BE) 9 augustus 20##, 14.00 Theresa en Termaet tonen hun eerste gezamenlijke staaltje ‘neosituationisme’ (de term wordt naast neue gesammtkunst gebruikt in blogs en op internetfora). Ze praten met topfunctionarissen van Lloyd Bank, Royal Bank of Scotland, ABN, ING en hanteren hierbij wartaal, die aan het Dadaïsme en de Fluxus-beweging grenst. De aanwezige bankiers houden zich volgens de notulen echter gedeisd en voelen zich overrompeld door Theresa’s en Termaets woordenstroom.
Later die dag kondigt de ECB (Europese Centrale Bank) een eendaagse li-
quiditeitssteun aan, waarbij Europese banken tegen 4,00 procent onbeperkt geld kunnen lenen. Wikipedia zegt hierover: “Hierop werd voor € 95 miljard toegewezen. Niet bekend is of er banken in een liquiditeitscrisis verkeerden, en zo ja, welke banken dat waren: toezichthouders plegen hierover geen mededelingen te doen. In de daaropvolgende dagen werd nogmaals een dergelijke extra faciliteit gebruikt, doch voor lagere bedragen: op 10 augustus € 61 miljard, en op 13 augustus € 7,7 miljard. (Deze faciliteiten vervingen steeds de eerdere faciliteit; deze bedragen kunnen niet bij elkaar opgeteld worden.) Andere centrale banken verstrekten ook dergelijke kortlopende faciliteiten, doch voor kleinere bedragen.” en: “Door de interferentie tussen deelmarkten is niet exact aan te geven welke gebeurtenissen elkaar op welke wijze beïnvloedden. In het algemeen kan gesteld worden dat problemen rond Amerikaanse hypotheken de onmiddellijke aanleiding vormden tot de crisis, die oversloeg op de markt voor daaraan gerelateerde complexe financiële producten. Een en ander werd versterkt doordat de bij de waardebepaling van dergelijke complexe financiële producten gebruikte wiskundige formules op drijfzand waren gebaseerd. De achterliggende oorzaken van de crisis zijn zo complex dat het nagenoeg onmogelijk is om een helder volledig beeld van de situatie te krijgen. Analyses van de problemen en de fundamentele oplossingen zijn vaak gericht op slechts een beperkt onderdeel van de crisis.”
19
Thomas van Aalten - Een moderne dood
De schrijver van het artikel op Wikipedia is gekoppeld aan de volgende ge足 gevens: IP-adres: 87.210.3.52 Provider: versatel.be Hostname: ip52-3-210-87.adsl2.static.versatel.be Socket: 52308 Deze gegevens komen overeen met die van de Academie voor Beeldende Kunst (!) in Leuven (BE).
1 Een reconstructie aan de hand van videobeelden, mail- en sms-verkeer, dagboeknotities en telefoongesprekken, Facebook- en Twitterupdates, gps-gegevens en geldtransfers.
20
Danny Degenaar
Gedichten I am drinking again
Ik word wel weer een lepeltje in mijn eentje
Sylvia Hubers
O Petoesjki! Uit een telefoonvormig glas dat twee keer rinkelt. Ik heb een groot pistool, klappertjesmagnum opus, pang! opus, hop! ik zet mijn pillendooshoedje op, mijn pillendooshoedje van pillendoospapier. Lief lepeltje van me, kruppoekje met je suikerbuik, boven mijn theewateren zweef je lepeltje lepeltje, want theewateren zijn spiegels van liefde. IK ben het voorste lepeltje, balvast en met een mooi lieveheersschepje dat ik met suiker verzwaar als ik het theewater in stap.
21
Danny Degenaar - Gedichten
Lazy daytje, pompiedom Lazy daytje, pompiedom en Danny op de fiets. Zon op het ponnetje van Alice, de zevenslaper sipt en de raaf is des raafs, aan de schrijftafel krasgraag, zoals glas rinkelt als het in de vorm van een telefoon is geblazen. Kra, hij noteert iets. Schaap En of dat wolkenspel een beetje blaat? Hij gaapt in zijn rozenbottelbaard een zevenvingerige hand plukt, vindt een hekje, linksaf de wei in, en hij is er.
22
We waren met twee toen het gedicht begon Ik ben de enige die over is. Ik hou wel van je, ik hou niet van je, ik ben afgehouwen van je bij het botje van berend, jij die hem smeerde door het gat in het broodje, je stak een rietje in de hals van mijn flessen-ik die ik bouwde rond ons bootjeafhouden; ik vaar, jij vaart, waar het gevaar is
heb ik geen houten maar een hanenpootje. Da-ag! Da-ag! Hinkel, lief, gedicht voor het linker: ik op mij
23
Vikram Seth
De krokodil en de aap Vertaald door Ard Posthuma
Vikram Seth (Calcutta, 1952) wordt samen met Salman Rushdie en Amitav Gosh tot de belangrijkste hedendaagse Indische schrijvers gerekend. Hij schreef reisverhalen, poëzie en een opera-libretto (Arion and the dolpin). The crocodile and the monkey is afkomstig uit Beastly tales from here and there (1992), een verzameling van tien dierenverhalen in versvorm voor kinderen. Het bekendst werd Seth met zijn roman A suitable Boy (1993), imposant qua omvang en met een eclectische thematiek. Nadien volgden nog twee romans: An equal Music (1999) en Two lives (2005).
De krokodil en de aap Op zijn eiland, groen en stil, lag Kuroep, de krokodil, met een glimlach, breedgebekt, dikgepantserd, bruingevlekt, roerloos, als zich voor zijn oog ondermaatse prooi bewoog, maar zodra voedzamer dis (dolfijn, schildpad, fikse vis) opdook, kwam hij als reactie onverbiddelijk in actie: gleed de Ganges in, zo stil als een klompje kikkerdril, roeide dichterbij totdat hij maar één sprong nodig had en hap-snap (in één keer beet!) elke prooi aan stukken reet,
24
want het was zijn lust en leven voedsel aan zijn vrouw te geven, die hij nederig aanbad, toekijkend, terwijl zij vrat. Hoog vanuit de mangobomen die de Gangesstroom omzomen, had hem steeds zijn apen-vriend met het zoetste fruit bediend en hem blij weten te stemmen als hij onderlangs kwam zwemmen. ‘Krokodil,’ riep Aap, ‘ik weet dat je vrouw graag mango’s eet, dat ze wegkwijnt, flauwvalt, boos is als zij ’s zomers mangoloos is.’ Krokodil sprak met een glimlach, toen hij boven zich vriend Aap zag, ‘Beste Aap, je weet: mijn vrouw is heel erg gesteld op jou. Wat haar al die jaren smaakte en haar leven leefbaar maakte is jouw liefde, niet het ooft uitgestrooid over ons hoofd.’ (Dat was maar ten dele waar: óók de mango’s smaakten haar.) Op een dag geviel het dat zij achter haar mango’s zat en sprak: ‘Kuroep, lekker dier, altijd deed je mij plezier met het beste wat er is, dolfijn, schildpad, mango, vis, dus daarover niets dan goeds! Maar… ik wil iets extra zoets en niets lijkt me zo apart
25
Vikram Seth – De krokodil en de aap
als een heerlijk apenhart, straks voor mijn verjaarsdiner.’ ‘Wát?!’ – ‘Nou ja, schat, als entree: ’t hart van zo’n goedhartig beest is qua zoetigheid een feest, Aap heeft immers, zeker weten, door het vele mango-eten mangopulp in vlees en bloed en dat maakt zijn hart zo zoet.’ ‘Maar hij is mijn vriend!’ – ‘Okee, daarom zegt-ie vast geen nee – Ga hem halen, doe het gauw, ik word zwak, o ik val flauw…’ ‘Da’s de hitte, kom ik wuif je koelte toe.’
‘Nee, eerst dat kluifje,
dat is waar ik naar verlang. O wat zijn die mango’s wrang, doe iets, lieve echtgenoot, of ik sterf een bittere dood – ‘ Bij het zien van Krokodil, slaakte Aap een blijde gil en vanuit zijn uitkijkpostje hielp hij Kuroep aan zijn kostje: ‘Hier je gouden mangodroom! Smul maar van de levensboom rijpe mango’s, overheerlijk, mango’s, mango’s, zó begeerlijk.’ Krokodil keek schuin omhoog met een glimlach en zei droog: ‘Je verwent ons al te zeer, wees jij daarom voor één keer ónze gast, kom met me mee en zit aan bij het diner,
26
dan ervaar je tevens gauw waar de kracht ligt van mijn vrouw, die jou meer dan zalig prijst als je haar die gunst bewijst, wetend dat jij ongevraagd haar een warm hart toedraagt. Deel daarom met ons de dis en ervaar wat vriendschap is!’ ‘Beste, brave krokodil, zwemmen is geen peulenschil, zonder takken en lianen, weet ik mij geen weg te banen en de afstand is te groot! Als er eerstdaags nu een boot…’ ‘Onzin, je bent minder zwaar dan die zak met mango’s daar. Stap maar op, ik breng je graag!’ En de aap klom naar omlaag en bracht mango’s mee, gevleid over zoveel hartelijkheid. Halverwege de rivier sprak de krokodil: ‘Dump hier je twee zakken mango’s maar!’ ‘Maar die zijn bestemd voor háár!’ ‘Ach, welnee: mijn lieve vrouw is al blij genoeg met jou!’ ‘Nou, dat noem ik genereus…’ ‘Ach, ze is niet gulzig, heus! En ik wed dat zij vandaag geen hap fruit lust. Nu een vraag: wordt jouw hart niet al te zoet door die mango’s in je bloed, smaakt het eigenlijk nog wel?’
27
Vikram Seth – De krokodil en de aap
‘Nou, zeg!’ riep het aapje fel: ‘wat een curieuze vraag!’ ‘Ze bederft niet graag haar maag, stel je voor dat het haar nekt.’ ‘Wat?’ ‘Je hart.’
‘Mijn hart?’ ‘Correct!
Zeg maar eerlijk, je kunt kiezen hoe je ‘t leven wilt verliezen: wil je hier in ‘t water stappen of dat we je straks verhappen, (wat de voorkeur maar verdient!) want je bent per slot mijn vriend, zeg het, voor ik me laat zinken.’ ‘Wacht,’ riep Aap, ‘nu hier verdrinken of me laten slachten later, dood op ’t land of in het water, maakt niet uit, o krokodil, want ik buig me naar je wil. Maar de vraag die mij bezwaart, is of zij er wel bij vaart. Straks als ze mijn ribben kraakt en het hart waar zij naar haakt in mijn borst blijkt te ontbreken, zal ze van de schrik verbleken. Het kwam allemaal zo snel, anders was ik eerst nog wel bij mijn oma langs gesprongen die mijn dasspeld, hart en longen, chutney en wat extra-staart altijd ‘s nachts voor mij bewaart. Ik was nauwelijks uit de veren toen jij mij vroeg te dineren. Was daar toen mee aangekomen, dan had ik het meegenomen!’
28
Krokodil, met iets van spijt, was even zijn glimlach kwijt. ‘Dat wordt bonje,’ sprak hij sip. ‘Aap, aap, heb je niet een tip?’ Met een vuist onder zijn kin, als de denker van Rodin, sprak Aap: ‘Je kunt overwegen (ook al komt het ongelegen) om het alsnog op te halen en de zoetheid te bepalen.’ En met tranen in zijn ogen over zoveel mededogen en met Aap weer op zijn rug, zwom de krokodil terug; en in twijfel of zijn vrouw de vertraging slikken zou, zette hij zijn vriend aan wal: ‘Tot zo dadelijk!’
‘Ben je mal!’
riep Aap, ‘Naar dit hartig hapje kan je vrouw wel fluiten, snap je! ‘t Enig hart dat ze kan krijgen (mits voorhanden) is haar eigen! Dat van mij was nog geen dag, geen seconde zelfs van slag. Zeg haar dat maar, wil je! Zó! En bij deze dit cadeau!’ Kilo’s mango’s, beurs en bruin, daalden neer op Kuroeps kruin, die zijn vriend geruime tijd nakeek met verholen spijt.
29
Peter van der Wal
Gedichten Het spel
Bouw een eigen kunstwerk Van uw vorig leven Sluit u aan op het lichtnet En bedien uzelf op afstand Met diverse lichteffecten Tekent u met uw toverstaf Vele figuren in de lucht Zoals bijvoorbeeld Het pasgeboren aapje Dat ook verkrijgbaar is Als pasgeboren lammetje Maak vooraf wel een keuze
30
Nieuw
Het werk van de schepper Zien we vervolgens terug In het Echte, Hollandse
Amateur-Meisje
En wat gaat ze toch tekeer Tot diep onder de bikinilijn Betovert zij onze zenuwen Met twaalf vogelgeluiden En haar brutale experiment Dringt ze onmerkbaar door In zowel mens als dier Ook de planten en struiken Zullen er binnenkort Aan moeten geloven
31
Peter van der Wal - Gedichten
Grote zorgen, kleine zorgen
Gelukkig kan iedereen helpen Door nu een kaartje te sturen Vroeg of laat krijgen wij kanker Help dus de eerste tekenen bestrijden Polijst en verfijn het huidoppervlak Maak er een mooie kleurplaat van Romantische dromen in olijfgroen Parelwit voor vrouwelijke vormen En heeft u al een rode neus opgezet Die is gemaakt van een eierdop? IJsgrijs is de avant-garde en chocola De nieuwe tint van ongetemd haar
32
Inge Braeckman
Gedichten (Roadmap)
Die nacht droomde ik van ijsvogels op de Kraenepoel. Ze dansten ijl en verlaten. Ballerina’s met veren in het vagevuur der zinnelijkheid. Hun lijven beweeglijk als skeletten van eikenbomen en platanen. De koude zong in hen. (Rondom rond). O, drenkelinge die ik ben, ook in deze na-uren van winterse tijden kan ik het schouwspel slechts at random bekijken. Van op het pad dat me aan je hand terloops naar verlaten bossen leidde in die namiddagen toen we draalden en plaatsnamen op een met een dode tak vergroeide elfenbank en ik me naakt te slapen heb gelegd in de vertrouwde mal van je nacht. Het model voor toekomende tijden.
34
Stanza
April is in ons gestorven. De amaryllis stond nochtans in knop. Zonder tijd zonder afscheid in de zomeruren. Vergat ik het ijkpunt van genot. De kringloop van het kijken. Het geluid van meeuwen en fonteinen. Dook op toen de ochtend naakt het gordijn van elk leven optrok. Terwijl ik stil als in een graf naast je lag en keek. Voltooid genoeg van de eerste gelofte die zwijgzaam tussen ons bestond. De extase is nooit voltooid. Ze schittert parelmoerachtig. Onaantastbaar in een kerkportaal. Wat Bernini ons ooit bracht. Opgolvend marmer.
35
Kluger Hans presenteert donderdag 31 maart 2011
HET KLUGER Een avond poezie & performance met enkele
Robert van Ruyssevelt & Xavier Roelens a. rawlings Boris de Jong Wouter Steyaert Vincent Tholome, Maja Jantar & Sebastien Dicenaire
HANS-EFFECT hoogtepunten uit 2 jaargangen Kluger Hans
Datum Aanvang Locatie Entree
Donderdag 31 maart 20.00 uur Zebrastraat, Gent (B) 6 euro (incl. een exemplaar van Kluger Hans #09)
Abonnees van Kluger Hans hebben gratis toegang
Programma onder voorbehoud. Check www.klugerhans.net voor het laatste nieuws.)
Peter Holvoet-Hanssen (‘beynashmoshes’: door Jan Robberecht)
Zoutkrabber Expedities Fragmenten uit een vergeeld en vergeten filmscript
HOOFDPERSONAGE. Zoutkrabber is Bargoens voor piratenschip en de schuilnaam voor een woordenkaper die voortdurend van naam verandert. Zoutkrabber is bezeten van zee en havenland, hij zoekt zijn toevlucht in grensgebieden van stad en industrie. Hij gaat op ontdekking in oude talen, spreekt vloeiend Jiddisch – speelde accordeon in een klezmerband. Nadat een stormachtige liefdesaffaire hem geruïneerd heeft, zijn de jeukaanvallen op een nacht zo erg dat hij zichzelf moet vastbinden om te verhinderen dat hij zijn huid tot op het bot zou openkrabben. OPZET. De kijker reist mee in zijn hoofd. INTRO. Waar is Zoutkrabber?
~
Zoom in op Europa, zie dat kleine landje België, gespleten land van frieten en fijn stof. Klik, hier spreken ze Vlaams, een sappige variant van het Nederlands. Alles wordt hier volgebouwd, ingepalmd, dokken gedempt, bossen gekapt, gerenoveerd. Hacienda’s rollen uit de printers, files op alle grote wegen. Klik. Haven van Antwerpen, provinciestad opkijkend naar de kathedraal, naar Rubens met zijn voorliefde voor spierbundels en vetrollen. Klik, een randgemeente. Eind augustus. Allergisch van zichzelf ligt Zoutkrabber
38
in een met konijnenkeutels bezaaid grasveld rond een verlaten postgebouw, omgeven door doornstruiken en struikgewas. Grauwe onbestemden proberen er ’s avonds beschutting te vinden: aan lager wal geraakte globetrotters, illegalen, landlopers. Enkel hier vindt Zoutkrabber rust. Zaterdagnamiddag, hij ligt naar de wolkenplukjes te turen. Geraas van de stad rondom hem, de treinen vlakbij. In de verte een toeterende karavaan – een Turks huwelijksfeest. Zoutkrabber is overal. Als een meeuw gaat hij op verkenning zonder dat hij zich hoeft te bewegen… Hij is niet alleen, daar is dat koppeltje weer. Krols: zij graait in de onderbroek – bronstig: hij vist in haar slipje. De onderbroek wordt uitgetrokken, het slipje volgt. Zoutkrabber ligt amper vijftien meter van hen vandaan, ze weten dat hij alles kan zien. Het meisje knijpt de jongen in de ballen en plaagt zijn jongeheer met het puntje van haar tong. Ze kijkt naar de man die verderop in het veld ligt, zich niet verroert. Zoutkrabber is niet opgewonden, maar hij kijkt wel naar het likken en het pijpen, ziet hoe die gozer in haar glijdt. Een sportvliegtuigje scheert rakelings boven het postgebouw. Geritsel in de struiken. Tijd om op te staan, denkt hij, ik heb het hier wel gehad. Zoutkrabber neemt afscheid van zijn schuilplaats. Op naar de kade, totdat geen enkel plekje aan de Schelde nog eenzaamheid biedt.
~
De zomer was nochtans mooi begonnen. Zoutkrabber had een vlucht geboekt naar Sicilië. In Taormina had hij afgesproken met Sophia, een Zuid-Italiaanse schone die hij het jaar voordien op vakantie in Sardinië ontmoet had. In Sardinië had Sophia zich over hem ontfermd. Zoutkrabber was zonder geld door Corsica getrokken, een boer met geweer in de aanslag had hem van zijn veld verjaagd, ’s nachts in de bergen hadden wilde zwijnen zijn laatste brood opgegeten. In Bonifacio ontmoette hij de laatste hippie. Nadat hij een ode had gebracht aan Cat Stevens, had hij geld gekregen om de overzet naar Sardinië te betalen. Daar werd het
39
Peter Holvoet-Hanssen - Zoutkrabber Expedities
een romantische week, geen geflikflooi maar waterpret en muziek bij het vuur op het strand. Op verzoek van Zoutkrabber had Sophia hem Lorenzo gedoopt in plaats van Johnnie. Na de laatste fles wijn had ze afscheid genomen met een lange, diepe zoen. Haar oudste broer betaalde de vlucht naar Brussel, hij betrouwde ‘Lorenzo’ niet want die had hem wijsgemaakt dat hij een rijzende ster was in het Belgische voetbal. Lorenzo moest zweren op het graf van zijn moeder het geld binnen de maand terug te storten. Zijn bandoneon moest hij als onderpand achterlaten. Taormina, Sophia wachtte op hem in de parktuin met uitzicht op de baai. De bandoneon lag op een tafeltje naast een fles vino spumante. Romantiek ten top, dacht Zoutkrabber, daar hoort muziek bij. Hij begeleidde zichzelf op de bandoneon en zong een weemoedig, Jiddisch lied dat hij zelf geschreven had: ‘beynashmoshes’.
beynashmoshes firt on di nakht. khoyshekh es blit un umet fartrakht. kemat nelm gevorn, di zun nokh hert voyen dos harts az zi iz bagert. moreshkhoyredik, di levone vakht oyf. hefker iz zi, dos benken hert oyf. gor on a krekhts, di fintster nor hert ziftsn dos harts az dos iz bashert.
‘Wat zing je daar, Lorenzo? Waar gaat het over? Waarom zo droevig?’ had Sophia gevraagd in haar mix van Italiaans en gebroken Engels. Zoutkrabber vertelde hoezeer hij haar gemist had, alsof er alleen maar maneschijn was geweest in haar afwezigheid. Zij was de zon.Bingo. Het werd een hete nacht in het hotel tot Sophia schrok van de nieuwe tatoeage op de rechterschouder van haar minnaar: SOPHIA TI AMO, in schreeuwlelijke letters alsof Sophia de naam was van een heavy metalband. Zoutkrabber vertelde dat hij een jaar research had gedaan in de Antwerpse hoerenbuurt. In cowboypak had hij zich Cowboy Johnnie genoemd, een Amerikaans journalist die onderzoek deed naar wereldwijde
40
mensenhandel en die ter plekke, in de Antwerpse ‘rosse buurt’, de afkomst van de meisjes in kaart wou brengen. Schipperskwartier, daar komt mijn tatoeage vandaan, had Zoutkrabber verteld. Schipperskwartier met zijn sinds lang verdwenen volkscultuur, dat na ingrijpende verbouwingen zo clean was geworden als de betonoprit van een stedelijk zwembad. ‘Figlio di puttana!’ Sophia, nog glimmend van het liefdesspel, had haar boeltje gepakt terwijl ze haar broer belde. ‘Wie ben jij eigenlijk, Lorenzo? Stronzo! Mijn broer vermoordt je!’ Zoutkrabber had niet getwijfeld maar zich vliegensvlug aangekleed en was met tas en bandoneon op zijn gehuurde Vespa gesprongen, de nacht in. .
~
Terug in Antwerpen. Kanaalzone. Zoutkrabber voelt zich als een stukgeschoten huis met ondergelopen kelder in 1944. Duvelshoek, daar sluipt hij als een opgejaagde rat richting Bredabaan. De Engelsen zijn overal maar nog niet hier, denkt hij. Daar, een Duitse soldaat van achttien. De hemel kleurt vuurrood boven zijn kermiswagenhoofd. Dan wordt alles wit. Dan zwart.
~ (rest: onleesbaar)
~
Tip: beluister Zoutkrabbers ‘De missie in Oostende’ via www.city-books.eu
41
Advertentie
BPM Films is een jong filmbedrijf gevestigd in hartje Amsterdam. We staan altijd klaar om mooie films voor u te maken; van fictie- tot bedrijfsfilms. Met onze jarenlange ervaring bieden wij u gegarandeerde kwaliteit tegen een scherpe prijs. Tot ziens!
BPM Films
00316-39780937
info@bpmfilms.nl 42
www.bpmfilms.nl
Advertentie
Vindt u Kluger Hans zo goed dat u nog steeds ook deze advertentie leest? Verleng dan uw abonnement en ontvang opnieuw 4 keer per jaar het tijdschrift in uw brievenbus. >> Zie pagina 64 voor meer info <<
43
Ingo Jacobs
Diaprojector Vertaald door Rozalie Hirs en Samuel Vriezen
In Traum Verhärtung
Schenkel ich trug dick auf ich wußte den Schenkel einer ich talkte Lust ich zog die Schokolade aus der Hand ich sagte: Zieh mir die Schuh aus
nachts griff der Trau
mann mir Zwischen die Schenkel
pulsierte
Tiefgeschichten: “ein Bild von Masse”, die Zuckerhütte, “ah, der Gipfel!” & Schleim, une trace, “renard rené”
44
Richting EU
In droom verharding
Dij ik zette dik aan ik wist de dij van een ik kalkte lust ik trok de chocola uit de hand ik zei: trek mijn schoenen uit –
‘s nachts greep de trouw
man mij tussen de dijen –
pulseerde
diepteverhalen: “een beeld van massa”, de suikerhut, “ah, de bergtop!” & slijm, une trace, “renard rené”
45
Ingo Jacobs – Diaprojector
Schwinden, ab ein Faden, den aus Traummagen ich endlos mir zog, ein Würgen am platzenden Ende, am Loch. erinnerte: tags zuvor ich von den Parzen sprach - ja: Erscheinungen, meine katholischen Knie, meine Reden vor leeren Rängen. nicht: Erlösung. meine aufgetürmten Beweise: Hinführungen, meine, zu ihr
46
Richting EU
Verdwijnen, af een draad, die ik mij uit droommagen eindeloos trok, een wurgen aan het knappende einde, aan het gat. herinnerde: daags vooraf ik van de Parcen sprak – – ja: verschijningen, mijn katholieke knieën, mijn toespraken voor lege rangen. niet: verlossing. mijn gestapelde bewijzen: wegvoeringen, die van mij, naar haar
47
Ingo Jacobs – Diaprojector
Bilderstimme durchs Atmen spricht das Wünschen laut, klaut sich Gekanntes. hier gibt es nur die Kammer, jene Stimme & die Einzelkämferzelle. sie zählt andauernd das Anheben von Gedanken ab. & wenn sie schläft, im Ahnen, schein ich durch zu blicken: zu sehen gibt es nichts hier: die Menschen fallen ineinander. wer schickt mir diese Träume? Glasscherben im Mund Kometen bilden Jahreszeit & Farben seltsame Säume Mutter! die verbeulte Katze ich nicht kenne. ist gut schon, ich atme, atme Bilderstimme
48
Richting EU
Beeldenstem door het ademen spreekt het wensen luid, jat zich het bekende. hier is er slechts het vertrek, gindse stem & die enkele afweercel. zij telt voortdurend het aanheffen van gedachten af. & als zij slaapt, in het aanvoelen, lijk ik in zicht te hebben: er is hier niets te zien: de mensen vallen op hun plaats. wie stuurt mij deze dromen? glasscherven in de mond van kometen vormen seizoen & kleuren zeldzame zomen moeder! die toegetakelde kat ken ik niet. het is al goed, ik adem, adem beeldenstem
49
Ingo Jacobs – Diaprojector
Unser Täglich unser Täglich teils diffus teils Weggeschnapptes gib & kippt: bald Prüfstein / Spiegel am Morgen ICH mikroakribisch zu erorten
---
(les assurances de la langue) wie auch Fehlfeld am Abend & vergib Eigenhaut bei nächtens Räumarbeit, Panoptikum, ruchlos, Großfläche (Gesicht) wirbt mit Ordnung, hebt sich auf ans Weitere. & ich rede mich mit mir (les irritations de la gorge) vom hals, setzt Satz sich, ans Andere gelehnt: Augapfel sieht Greifvogel Horizont, hört Abgrund
50
Richting EU
Ons dagelijks ons dagelijks deels diffuus deels het weggegriste geef & kantelt: gauw toetssteen / Spiegel in de morgen IK microakribisch bij te plaatsen
---
(les assurances de la langue) zo ook ontbreekveld â&#x20AC;&#x2DC;s avonds & vergeef eigenhuid bij eerstvolgend ruimwerk, Panopticon, geurloos, groot vlak (gezicht) werft ordelijk, heft zich op tot nader order. & ik spreek me met mij (les irritations de la gorge) van de keel, gaat zin zitten, tegen het andere geleund: oogappel ziet grijpvogel horizon, hoort afgrond
51
Ingo Jacobs – Diaprojector
Fährten, Fahrten, Fahrenheiten
Klarheit in der Folie die Straßen öd & leer, wie ohnehin. verlasse meine Zelle selten, Fischaug ich werd blöd davon. denn mehr denn je die Sicherheit, erwarte die Angeblichkeit: ich höre bloß, was Sicht verzehre - das Andere, die Vergeblichkeit verlöre sich. so leb ich heut mit Liebesfax, bin Ansauger von Welt. ich setze Tarnhelm ein, kappe mich ab. Ablenkung ins, ich möglich weiß –
ist Ende nicht, ist Nacht,
ist Ruhe vor dem Sturm,
DIE KLARHEIT IN DER FOLIE.
52
Richting EU
Fährten, Fahrten, Fahrenheiten
Helderheid in de folie de straten woest & leeg, zoals toch al. verlaat mijn cel zelden, vissenoog daar word ik onnozel van. want meer dan ooit de zekerheid, verwacht de vermeendheid: hoor ik alleen, wat zicht verteert – het andere, de vergeefsheid zou zich verliezen. zo leef ik thans met liefdesfax, ben aanzuiger van wereld. ik zet de schuthelm in, kap me af. Afleiding naar, mogelijk weet ik –
is einde niet, is nacht,
is rust voor de storm,
DE HELDERHEID IN DE FOLIE
53
Ingo Jacobs â&#x20AC;&#x201C; Diaprojector
Der Star, die Ferien & die Macht das Eigenrauschen von den KĂśrpern, als fremdes Rauschen im Gehirn. ich bin in einer Kiste, da geht es ein & aus: hier im Gardinenatelier. als schlechtes Accessoir im FILMPARK (Chiffre). bin was ich seh, sag ich dem toten watchmaster, dicht neben mir - brenn mir den Kortex weg, es tut nicht weh! hier, im Gardinenatelier: es ist mir schleierhaft. & tut nicht weh. spectacoloptical creations: der Star, die Ferien & die Macht.
54
Richting EU
De ster, de vakantie & de macht de eigentrilling van de lichamen, als vreemde trilling in het brein. ik zit in een kist, daar gaat het in & uit: hier in het vitrage-atelier. als slecht rekwisiet in het FILMPARK (Chiffre). ben wat ik zie, zeg ik tegen de dode watchmaster, dicht bij mij â&#x20AC;&#x201C; brand mij de cortex weg, het doet geen pijn! hier, in het vitrage-atelier: het is mij een raadsel. & doet geen pijn. spectacoloptical creations: de ster, de vakantie & de macht.
55
Kluger Hans online * Een exclusief interview met Paul Bogaert, auteur van de bundel de Slalom soft: “Ik heb in de bundel wat herinneringen verwerkt aan Biosfeer 2, een kunstmatige stolp in de Amerikaanse staat Arizona, waar zogenaamde ‘bionauten’ eind jaren ‘80 in vrijwillige gevangenschap meer dan twee jaar moesten overleven, zogezegd “voor de wetenschap”. Dat was in een soort serre, met daarin nagebootste ecosystemen, die samen onze aardse biosfeer moesten evenaren. Het is een geweldig, echt gebeurd ‘verhaal’ vol intriges en emoties, dat in de Belgische media veel aandacht kreeg omdat er ook een Belg onder de stolp zat. Het is ook een geschiedenis waarin (letterlijk) zuurstoftekort de motor was voor allerhande ingrepen en de voortgang van het verhaal. Dat waanzinnig experiment bracht trouwens tv-mensen op het idee van Big Brother en De Bus, ongeveer tien jaar geleden. Voor wie het zich nog herinnert of wil herinneren.”
58
* Een uitgebreide bespreking van Afscheid van Congo van Erwin Mortier: “Zoals veel Afrikaanse landen kende Congo direct op haar geboortedag (30 juni 1960) al een roerige geschiedenis die gedurende de kolonisatie, gekleurd door een moeilijke verhouding met de Belgische kolonisatoren, was ontstaan. De pijnlijke voordrachten tijdens de officiële onafhankelijkheidsverklaring onderstreepten deze verhouding. Koning Boudewijn refereerde aan Leopold II, en stelde dat het te danken was aan hem, en later aan België, dat Congo welvaart en orde kende. Zonder empathie voor de Congolezen, zonder oog voor het eigen, besmette blazoen. De arrogante houding van Boudewijn irriteerde de Congolezen. Patrice Lumumba, de eerste Congolese president, wist van de speech en plaatste daar ongevraagd zijn onverbloemde versie tegenover. Hij verwees expliciet naar het machtsmisbruik van de kolonisator, en de geselingen, martelingen en gevangenisstraffen voor onschuldige burgers, die de Congolezen moesten ondergaan voor geen ander doel dan Belgische rijkdom. Congo raakte Lumumba snel na de onafhankelijkheid kwijt. In 1965 volgde een staatsgreep door Mobutu, die een dictatuur vestigde. Congo wilde haar Afrikaanse identiteit uitdragen. België en Congo raakten heel ver van elkaar verwijderd.”
Lees de complete artikelen én meer op www.klugerhans.net
59
Medewerkers Kluger Hans 8 Thomas van Aalten (Huissen, 1978) schreef behalve zes romans en een boek over Crossmediale Journalistiek ook columns, recensies en artikelen voor o.a. VARAgids, Vrij Nederland, VPRO, Volkskrant Banen en Sargasso. Hij is docent Crossmediale Journalistiek aan de Hogeschool van Amsterdam. Een moderne dood is een fragment uit zijn nieuwste roman De schuldigen, die binnenkort bij uitgeverij Nieuw Amsterdam verschijnt. De schuldigen toont de gevolgen van megalomaan consumptiegedrag en doorgedraaid casinokapitalisme voor een gezin dat in de jaren zeventig van de vorige eeuw zo hoopvol werd gesticht. Het is een roman over wreedheid, banaliteit en perverse luxe, geschreven in een filmische, onNederlandse stijl. Zie www.thomasvanaalten.nl.
Inge Braeckman (Gent, 1974) is licentiaat in de Rechtsgeleerdheid en studeerde Germaanse filologie. Sinds 2000 werkt ze als redacteur en vertaler voor verschillende uitgeverijen, zoals Lannoo Uitgeverij. Daarnaast schrijft ze over hedendaagse kunst voor onder meer <H>ART Magazine en galerie De Zwarte Panter. Braeckman debuteerde in 2009 met de bundel Beeltenissen bij het Poëziecentrum in Gent. Ze publiceerde gedichten in onder meer Revolver, De Volksverheffing en de Poëziekrant. Van haar verschenen er ook poëtische en prozaïsche fragmenten in de gelegenheidsuitgaven Lichamen.com (2004) en in Gedaantes (de elegieën van het beeld) (2008). Voor het werk Opera Aperta (2007) van de beeldend kunstenaar Honoré ∂’O schreef ze poëtisch proza en voor het werk Wanataba Shiko (2007) van dezelfde kunstenaar maakte ze een hedendaagse variant op de Japanse haiku. Braeckman nam niet alleen in 2009 deel aan het Kunstenfestival Watou, in 2010 creëerde ze er met Honoré ∂’O een ware symbiose tussen taal en beeld.
60
Danny Degenaar (Leidschendam, 1978) was redacteur van het literaire internettijdschrift De Klos. Hij schreef recensies voor de Recensent. In 2005 verscheen zijn debuutbundel Eternelle lust geen bollen.
Krijn Peter Hesselink (Utrecht, 1976) is dichter, vertaler en podiumkunstenaar. Bij uitgeverij Nieuw Amsterdam verschenen van zijn hand de dichtbundels Als geen ander (2008), Stil alarm (2009) en zeer onlangs De uitputting voorbij (2011). Verder publiceerde hij onder meer in Hollands Maandblad, Tirade en Het Liegend Konijn en gaf hij optredens op festivals als Crossing Border, het Tuinfeest en Lowlands. Als vertaler is hij onder meer verantwoordelijk voor de titels Intieme vreemde, Woordvogel en Berichten uit de Middenwereld van Breyten Breytenbach, uitgekomen bij uitgeverij Podium.
Rozalie Hirs (Gouda, 1965) studeerde zang en compositie aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag. Zij geeft regelmatig performances met live elektronica en poëzie. Ze publiceerde bij Querido vier bundels die zij als onderzoek ziet naar de beweging van het lyrische door een wereld van ideeën. In Locus (1998) beweegt het lyrische subject zich door een wereld van mythologie; in Logos (2002) gaat het lyrische lichaam door een wereld van ideeën bij uitstek: de filosofie; in [Speling] (2002) danst de lyrische stem zich door een wereld van kinderrijmen en liefdesliedjes. In Geluksbrenger (2008) vindt het lyrische zich in steeds andere verschijningen terug in opsommingen en citaten. Zie www.rozalie.com.
Peter Holvoet-Hanssen (Deurne, 1960). Stadsdichter Antwerpen, met Vrijbrief. ‘Tritonistische’ dichter-troubadour die met evenwicht en onevenwicht speelde, en met licht en donker, tijdens zijn eerste exploratie De reis naar Inframundo (bloemlezing maart 2011, uitg. Prometheus). Die ontsnappingspoging omvatte de triptiek Dwangbuis van Houdini (Vlaamse Debuutprijs 1999), Strombolicchio (Dirk Martensprijs 2001) en de vossensprong Santander. Na de ‘anti-roman’ De vliegende monnik (2004) verscheen Spinalonga (2005, driejaarlijkse Cultuurprijs Vlaamse Gemeenschap 2008). De reis sloot af met ‘wrakhoutgedichten’: Navagio (2008, Paul Snoek Poëzieprijs 2010). Zie www.kapersnest.be.
61
Medewerkers Kluger Hans
Ingo Jacobs (Malmédy, 1969) is een Duitstalige Belg die filosofie, Duitse en Nederlandse filologie in Keulen studeerde. Van hem verscheen de dichtbundel 20 copies (Keulen, Alpha-Press, 1990). Sinds 1992 is hij zanger en tekstschrijver van de Keulse popband der text hat nichts mit dem inhalt zu tun! De hier vertaalde gedichten komen uit de bundel Lichtbildgerät, die in 1999 verscheen bij de Duitstalig-Belgische uitgeverij Krautgarten.
Astrid Lampe (Tilburg, 1955) debuteerde in 1997 met Rib, dat meteen genomineerd werd voor C. Buddingh’-prijs. Ze publiceerde vijf bundels bij Querido. De sok weer aan (2000) en De memen van Lara (2002) werden beide genomineerd voor de VSB-poezieprijs. Voor Spuit je Ralkleur (2005) ontving ze de Ida Gerhardt Poëzieprijs en de Schrijversprijs der Brabantse letteren. In augustus 2010 verscheen haar zesde bundel Lil (zucht).
Ard Posthuma (Haarlem, 1942) studeerde germanistiek, anglistiek en filosofie in Lausanne, München en Basel. Hij begon in 1989 met het vertalen van Nederlandse, Vlaamse en Friese dichters in het Duits en maakte bloemlezingen van Nijhoff, Nooteboom, Kouwenaar, Nolens en Hettinga. Hij is docent aan de Vertaalvakschool in Amsterdam. Zie www.ardposthuma.nl.
Samuel Vriezen (Groningen, 1973) is componist, pianist en dichter. Zijn muziek wordt wereldwijd uitgevoerd. Hij organiseert concerten met experimentele kamermuziek en was oprichter van de Jackson Mac Low Band, een ensemble voor polyfone poëzie. Gedichten en essays van zijn hand verschenen in bladen als Yang, Parmentier, De Brakke Hond en Vrij Nederland. Hij debuteerde met de bundel 4 zinnen bij uitgeverij Wereldbibliotheek.
Peter van der Wal (Groningen, 1962) publiceerde in het najaar van 2009 Kadavertje, dertien gedichten over Jotie T’Hooft, geïllustreerd door Peter Pontiac. Bedoeld als eerbetoon aan het werk van de jonggestorven dichter, schrijft Peter van der Wal op diens website het volgende: “Wie terugkijkt, zal ontdekken hoe
62
illusoir zijn identiteit is in het licht van vele veranderingen. Soms echter bloeit tussen alle sensaties en begoochelingen een liefde op, die vormend blijkt. Een inspiratie die, als het ware, bekrachtigd wordt. Voor mij waren dat Dostojevski, Led Zeppelin en natuurlijk Jotie T’Hooft.” Eerder verschenen bij uitgeverij Ham de Ondergang van de Zon (2006) en De Hongerkunstenaar (2008). Beide stevig verankerd in de romantische traditie en in strijd met de vrije markt. In het najaar van 2011 zal zijn vierde poëziebundel verschijnen: het Lijden na Christus. Peter van der Wal woont en werkt in Groningen.
63
ISSN 2032-0426
Colofon REDACTIE Bart De Block Marie Meeusen Olaf Risee – hoofdredactie website Xavier Roelens – hoofdredactie tijdschrift David Troch Reinout Verbeke – eindredactie Roel Weerheijm VORMGEVING Grafisch Ontwerpburo ttwwoo www.ttwwoo.nl
DRUK Parys Printing, Evergem
CONTACT Adres: Kluger Hans p/a Aaigemstraat 94 B-9000 Gent
Telefoon: 0486 39 65 58 Email: info@klugerhans.net Website: www.klugerhans.net
LOS NUMMER 7 euro + verzendingskosten ABONNEMENTEN België
25 euro
Overschrijvingen: FORTIS, 001-5750704-38
Nederland
25 euro
Overschrijvingen: FORTIS, BE24 0015 7507 0438
Buitenland 35 euro
Overschrijvingen: FORTIS, BE24 0015 7507 0438
(IBAN), GEBABEBB (BIC+Swift) (IBAN), GEBABEBB (BIC+Swift)
Vermeld adres en mailadres bij uw overschrijving!
BIJDRAGEN EN SPONTANE INZENDINGEN Liefst per mail of cd. Inzendingen op papier in zesvoud. Van lange inzendingen worden enkel de eerste tien pagina’s aan de redactie voorgelegd. Het copyright blijft eigendom van de auteurs, gelieve contact op te nemen met de redactie bij problemen of vragen. MET STEUN VAN Vlaams Fonds voor de Letteren
Provincie Oost-Vlaanderen
Kluger Hans denkt aan het milieu en kiest daarom voor papier met een FSC-label. 64