08 09
v a k b l a d v o o r R I OOLt e c h n o l o g i e • joakn t/ f neobv/ m / da ea c 2015 4 • jaargang 3 2
met de medewerking van
Rioolbeheer in het Antwerpse Rioleringen stellen gemeenten voor financiële uitdagingen Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst?
Periodiciteit: driemaandelijks I Afgiftekantoor: Oostende X I P915318 I Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement I Boulevard des Canadiens 118 B-7711 Dottignies
BEZOEK OP HETZELFDE MOMENT
Gorinchem | 17, 18 en 19 maart 2015
DE VAKBEURS VOOR DE TOTALE RIOLERINGSBRANCHE
U KOMT DEZE BEURS TOCH OOK BEZOEKEN? REGISTREER U NU VIA WWW.EVENEMENTENHAL.NL/AQUARIO-GO
26
16
RIORAMA Vakblad voor riooltechnologie. Gratis verspreid in Vlaanderen naar: aannemers rioolwerken & waterwerken, burgerlijke bouwkunde, technische diensten steden en gemeenten, intercommunales en studiebureaus.
30
PERIODICITEIT
Driemaandelijks HOOFDRedactie
Tilly Baekelandt T 056/33 42 72 E tilly.baekelandt@fcomedia.be
INHOUD
Redactie
Bart Vancauwenberghe Koen Vandepopuliere Philip Declerq E redactie@riorama.be
NUTTIGE ADRESSEN........................................................................................ 04 INSIDE NEWS................................................................................................. 06 BEURSNIEUWS Mondiale rioleringsmarkt op Pollutec Lyon........................................................... 08
Vormgeving
Koen DHaene E koen.dhaene@fcomedia.be
Evenementenhal Gorinchem verwelkomt rioleringswereld....................................... 10
Reclame-advies
Rioleringen stellen gemeenten voor financiële uitdagingen .................................... 14
financieel
Katja Wijffels T 0473/86 59 70 E katja.wijffels@fcomedia.be
actueel
Verantwoordelijke uitgever
PROJECTEN
Filip Cossement Canadezenlaan 118 - B-7711 Dottenijs T 056/77 13 10 F 056/77 13 11 E filip.cossement@fcomedia.be I www.fcomedia.be
Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst? .............................................. 16
Flygt N-pomp vermijdt verstopping in Infrax-pompstation Zoutleeuw....................... 20 Omgeving en water in harmonie......................................................................... 24 REPORTAGES Wervelventielen van Mosbaek verhinderen overstromingen..................................... 23 Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders behandelen regenwatervervuiling............... 29
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk
FEDERATIES Vlario-dag licht toestand Vlaamse riolering door................................................... 12 Rioolbeheer in het Antwerpse............................................................................ 26 JURIDISCH Waterzuivering- en riolering: wat kan of moet privé in Vlaanderen?.......................... 30
LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS
product spot Camtronics pakt uit met minirioolcamera............................................................. 33 PRODUCT NEWS.............................................................................................. 34
NUTTIGE ADRESSEN Onderstaande rubriek wordt ter beschikking gesteld van aannemers, studiebureaus en bedrijven actief in de riooltechnologie. Wie zijn gegevens in de rubriek nuttige adressen wenst te publiceren kan naam, adres, telefoonnummer en website sturen naar info@riorama. be, dit met vermelding onder welke categorie u wenst te staan. Gelieve eveneens uw facturatiegegevens toe te voegen. Eén jaar aanwezigheid in de rubriek “Nuttige adressen“ in Riorama en op www.riorama. be kost 350 euro. Wie onder meerdere categorieën wenst te staan betaalt 150 euro/ extra rubriek. (Prijzen exclusief BTW)
CATEGORIEËN • Aannemers Rioolwerken • Afvoergoten • Beton
• Rioolafsluiters
• Integrale
• Rioolbeheerders
Waterbedrijven
• Riooldeksel
• Keuring en
• Rioolonderhoud
Keuringsystemen
• Buffersystemen
• Kokerelementen
• Rioolreiniging
• Buizen
• Kunststof
• Rioolrenovatie en
• Collectoren
• Leidingsystemen
• Detectiesystemen
• Lijnafwatering
• Doorpersbuizen
• MACHINES VOOR
• Duikers
rioolrenovatiesystemen • Septische tanks • Studiebureaus
RIOOLRENOVATIES
• Fittings
• Manchetten
• Tunnel Boringen
• Geurbestrijding
• oeverversterking
• Verhuur
• Graafmachines
• Persleiding
• Vertical boringen
• Grachtelementen
• Pompen
• Warmterecuperatie
• InspectieCAMERA'S
• Regenwaterbeheer
• Watermaatschappijen
• Inspectieputten
• Rietzuivering
• Waterzuivering
Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV Sint-Annastraat 55 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be Vigotec Akatherm Schoonmansveld 52 2870 Puurs 03/860 01 90 www.vigotecakatherm.be
collectoren
Aannemers RioolwerkeN Elta bvba Honderdweg 22 9230 Wetteren 09/368 24 26 www.elta.be Deckx Goormansdijk 17A 2480 Dessel 014/38 76 70 www.deckx-ao.be Stadsbader Kanaalstraat 1 8530 Harelbeke 056/26 06 65 www.stadsbader.com
Afvoergoten ACO Passavant n.v. Preenakker 8 1785 Merchtem 052/38 17 70 www.aco.be
Beton Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be
4
RIORAMA
Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV Sint-Annastraat 55 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be
Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Doorpersbuizen
Geurbestrijding QM Environmental Services Ltd. Henricuskade 123A NL - 2497 NB Den Haag 0031 15 737 0486 www.qmes.nl Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Grachtelementen Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV Sint-Annastraat 55 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be
InspectieCAMERA'S Camtronics nv Ekkersrijt 3209 NL - 5692 CG Son +31 (0) 499 49 45 90 www.camtronics.nl
Inspectieputten
Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be
HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10 NL - 4004 JM Tiel 0031 344 82 00 30 www.hobas.com
Alkern Site VOR Beton NV Ieperseweg 112 8800 Roeselare 051/23 24 20 www.alkern.be
Buffersystemen
Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be
ACO Passavant n.v. Preenakker 8 1785 Merchtem 052/38 17 70 www.aco.be Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Buizen Alkern Site VOR Beton NV Ieperseweg 112 8800 Roeselare 051/23 24 20 www.alkern.be
Duikers HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10 NL - 4004 JM Tiel 0031 344 82 00 30 www.hobas.com
fittings Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV Sint-Annastraat 55 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10 NL - 4004 JM Tiel 0031 344 82 00 30 www.hobas.com Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be
Integrale Waterbedrijven De Watergroep Vooruitgangstraat 189 1030 Brussel 02/238 94 11 www.dewatergroep.be TMVW Stropstraat 1 9000 Gent 09/240 03 76 www.water-link.be
Lijnafwatering Alkern Site VOR Beton NV Ieperseweg 112 8800 Roeselare 051/23 24 20 www.alkern.be Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be
Machines voor rioolrenovaties MMB machines Industrielaan 23 9320 Erembodegem +32 (0)53/70 18 91 www.mmbmachines.be
Keuring en Keuringsystemen VLARIO De Schom 124 3600 Genk 03/827 51 30 www.vlario.be
Manchetten Vigotec Akatherm Schoonmansveld 52 2870 Puurs 03/860 01 90 www.vigotecakatherm.be
Kokerelementen Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be
Kunststof Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be Vigotec Akatherm Schoonmansveld 52 2870 Puurs 03/860 01 90 www.vigotecakatherm.be
leidingsystemen Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
OEVERVERSTERKING Alkern Site VOR Beton NV Ieperseweg 112 8800 Roeselare 051/23 24 20 www.alkern.be Persleiding Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be Vigotec Akatherm Schoonmansveld 52 2870 Puurs 03/860 01 90 www.vigotecakatherm.be
Pompen Edo Pumps NV Kerkhofstraat 238 2850 Boom 03/888 23 58 www.edopumps.be N.V. Grundfos Bellux S.A. Boomsesteenweg 81-83 2630 Aartselaar 03/870 73 00 be.grundfos.com Xylem Water Solutions Vierwinden 5B 1930 Zaventem 02/720 90 10 www.xylemwatersolutions.com
regenwaterbeheer Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be
Rietzuivering Rietland bvba Van Aertselaerstraat 70 2322 Minderhout 03/294 02 65 www.rietland.com
Rioolafsluiters Lansas B.V. Zoerbeemden 4 NL - 6245 LR Eijsden 0031 43 409 36 50 www.lansas.nl
Rioolbeheerders PIDPA Desuinlei 246 2018 Antwerpen 03/216 88 88 www.pidpa.be RIOPACT Koning Boudewijnstraat 46 9000 Gent 09/240 91 11 www.riopact.be TMVW Stropstraat 1 9000 Gent 09/240 03 76 www.water-link.be
Riooldeksel Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be
Rioolonderhoud QM Environmental Services Ltd. Henricuskade 123A NL - 2497 NB Den Haag 0031 15 737 0486 www.qmes.nl
Rioolreiniging VDV Cleaning nv Waaslandlaan 8A2 9160 Lokeren 09/367 83 80 www.vdvcleaning.be
Rioolrenovatie en rioolrenovatiesystemen HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10 NL - 4004 JM Tiel 0031 344 82 00 30 www.hobas.com Rehau NV/SA Ambachtenlaan 22 3001 Heverlee 016/39 99 11 www.rehau.be Seico bvba Kasteellaan 75 9000 Gent 09/23 33 85 halil@seico.be Smet-Tunneling nv Kastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15 www.smetboring.be Studiebureaus Tauw België nv Remylaan 4C Box 3 3018 Leuven 016/35 28 10 www.tauw.be/water
Tunnel Boringen Smet-Tunneling nv Kastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15 www.smetboring.be
Vertical boringen Smet-Tunneling nv Kastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15 www.smetboring.be
Warmterecuperatie Benvitec Koolmijnlaan 185 3582 Beringen 011/450 450 www.benvitec.be
Waterzuivering Aquafin NV Dijkstraat 8 2630 Aartselaar 03/450 45 11 www.aquafin.be
RIORAMA
5
INSIDE NEWS
Nieuwe website Stradus Infra De nieuwe website van Stradus Infra, fabrikant van prefab bestratingsproducten, is online. De site kreeg een nieuw jasje, licht gewijzigde navigatie en is nu ook mobiel gebruiksvriendelijk te raadplegen. De productzoeker gidst in maximaal vijf stappen door het aanbod van oplossingen. Met de inspiratiebank wordt een database met tal van inspirerende projectbeelden ter beschikking gesteld. Daarnaast is er, specifiek voor calculatoren, een vernieuwde aanbestedingszone. Net als voorheen kan men de aanbestedingsoffertes van Stradus Infra downloaden. Voortaan laat de tool ook toe: te zoeken op basis van plaats of projectnaam, een vraag over een specifiek project te stellen aan één van de medewerkers van de firma, aan te geven indien men verwittigd wenst te worden zodra de offerte voor een bepaald project online wordt geplaatst, rechtstreeks bestek en meetstaat opladen indien men een bepaald project niet in de database terugvindt. Stradus Infra zorgt er dan op haar beurt zo snel mogelijk voor dat de offerte ter beschikking staat. Handig is dat de nieuwe website, de productzoeker en de inspiratiebank ‘responsive’ zijn. Dit wil zeggen dat de weergave zich automatisch aanpast aan het toestel waarmee de website bezoekt wordt bezocht.
• www.stradusinfra.be
Waterdoorlatende verharding mogelijk antwoord op dalend waterpeil
Waterdoorlatende verharding kan een antwoord bieden op de problematiek van het dalende waterpeil, aldus FEBE, de Federatie van de Betonindustrie. De grote toename van verharde oppervlakken werd in de recente nieuwsberichten als één van de oorzaken genoemd waarom het hemelwater niet voldoende in de ondergrond kan dringen. De infiltratie van regenwater via waterdoorlatende verhardingen van parkeerterreinen, rijwegen met beperkt verkeer en fietspaden komt deels tegemoet aan deze waterproblematiek. Waterdoorlatende betonstraatstenen hebben een poreuze structuur of voorzien openingen in hun vormgeving. Zo laten zij het hemelwater ter plaatse in de ondergrond doordringen. Indien nodig wordt het water in de structuur gebufferd en vervolgens pas geïnfiltreerd. Dit systeem houdt de dalende grondwaterstand mee op peil, wat de drinkwatervoorraad ten goede komt. Het OCW (Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw) en Belgische fabrikanten hebben in het concept van waterdoorlatende stenen wereldwijd een voortrekkersrol gespeeld. Milieutechnisch is de steen volledig recycleerbaar.
• www.febe.be
Vlinderkleppen van De Meyer voor sluiscomplex van Ivoz-Ramet De vlinderkleppen DN3500 (3.5m doorlaatdiameter) voor de nieuwe sluis van Ivoz-Ramet werden geproduceerd en geïnstalleerd door De Meyer. Voor dit project werd in opdracht van THV Jan De Nul – BAM Galère gewerkt, die eerder de overheidsopdracht voor de totaalbouw van de nieuwe sluis kreeg toegewezen. Steven Van Gaeveren (Projectleider De Meyer): “Onze kracht zit in de engineering, het vervaardigen in eigen atelier, de installatie en uitlijning on site. We zijn optimaal uitgerust en hebben de juiste mensen in huis om al deze aspecten in eigen beheer uit te voeren.” Voorbeeld is het 3D-softwarepakket dat in de engineeringsfase essentieel was voor de visualisatie. De resultaten van de druktesten wezen uit dat, niettegenstaande een lekkage van 2 liter per minuut op 2 bar is toegestaan en dit tijdens een test van een kwartier, De Meyer met 0,1 liter bijna nihil lekkage realiseerde. “Druppelwerk,” lacht een tevreden Van Gaeveren. “Ook bij de bewegingstesten scoorden we. Bij de minste hydraulische druk, zelfs bij 10 bar, was er al opening van de vlinderklep.” “Ivoz-Ramet was weliswaar een primeur voor ons bedrijf, maar met deze eerste vlinderkleppen realiseerden we meteen ook een referentie. Nu al werken we volop aan een volgend gelijkaardig project,” aldus Steven Van Gaeveren.
• www.demeyer.be
6
RIORAMA
INSIDE NEWS
IWM wordt deel van De Watergroep De Intercommunale Watermaatschappij (IWM) is sinds 1 januari 2015 opgegaan in De Watergroep. De bestaande samenwerking tussen de twee waterbedrijven krijgt hiermee een definitief karakter. IWM levert drinkwater in Leopoldsburg, Kortenaken, Linter, Zoutleeuw en delen van Hasselt, Glabbeek, Landen, en Tienen. Door de overname krijgt De Watergroep er in één klap bijna 54.000 aftakkingen of 120.000 klanten bij. “IWM groeide in de loop der jaren uit tot een modern en technisch zeer vooruitstrevend drinkwaterbedrijf”, stelt Directeur-Generaal Rik Dehairs. “Toch stuitte het de laatste jaren op de grenzen van zijn personele en infrastructurele mogelijkheden, niet in het minst door de almaar toenemende Vlaamse en Europese regelgeving. Ook onze geringe schaalgrootte speelde ons parten, waardoor de noodzakelijke investeringen over te weinig abonnees konden worden afgeschreven. Daarnaast was De Watergroep al actief in deelgemeenten van zes van de acht vennoten van IWM, waardoor uniformiteit en duidelijkheid voor de inwoners ontbrak.” “De gemeenten-vennoten van IWM beslisten dan ook tot verkoop van de watermaatschappij”, vult IWM-voorzitter Door Steyaert aan. “We hadden hiervoor wel een aantal prioriteiten vooropgesteld, namelijk werkzekerheid
voor het personeel, behoud van de uitstekende service aan de klanten en de betaling van een marktconforme vergoeding.”
• www.dewatergroep.be • www.riopact.be
Teccon stelt digitaleproefsleuf.be voor
(Riool)Radaronderzoek bespaart geld en overlast Het onderzoek dat M.J. Oomen Radartechniek uitvoerde voor een Nederlandse gemeente omvatte een camera-inspectie gecombineerd met radaronderzoek ter bepaling van de betonkwaliteit ter plekke van de inprikpunten van het drukriool in het vrij verval riool. De rioolradar maakte een scan van de kruin van de buis, waarbij de nog resterende wanddikte en druksterkte werden gemeten. Daarna werden de radargegevens en inspectiebeelden uitgewerkt door een specialist van M.J. Oomen. Uit de gemeten dikte en druksterkte bleek dat de nog aanwezige wanddikte voldoende constructief is. Waar in eerste instantie werd gedacht dat er delen van het riool gerenoveerd/vervangen moesten worden, bleek monitoren van het riool afdoende. Het onderzoek vraagt een investering, maar financieel gezien is dit een veel kleinere uitgave dan de eerder verwachte grootschalige renovatie van de riolering. Door samen te werken met de opdrachtgever en de jarenlange praktijkervaring van M.J. Oomen worden de keuzes op inhoud gebaseerd zonder dat de veiligheid in het gedrang komt.
Voor de aanmaak van de digitale proefsleuf, een product van Teccon bvba, wordt gebruikgemaakt van een InfraRadar met SPAR300. Met behulp van deze gespecialiseerde en innovatieve meetapparatuur brengt Teccon ondergrondse kabels en leidingen driedimensionaal in kaart en dit zonder boren, graven of breken. Voor de positionering van de digitale proefsleuven en de vastgestelde kabels en leidingen wordt tijdens de metingen real-time gebruikgemaakt van GPS en totaalstation. Deze techniek kan zowel in gebouwen als buiten worden ingezet. Dit kan gaan van een bedrijventerrein waar geen plannen van bestaan tot een werfzone of openbare plaats waar men de KLIP (Kabel en Leiding Informatie Portaal) gegevens wil toetsen aan de werkelijkheid voordat de werken worden gestart. www.digitaleproefsleuf.be werd ontwikkeld om nog beter wegwijs te maken in de toepassingsmogelijkheden van deze techniek.
• www.teccon.be
• www.mjoomen.nl
RIORAMA
7
Mondiale rioleringsmarkt op Pollutec Lyon De jongste innovaties op de rioleringsmarkt ontdekken: het was maar één van de redenen waarom tientallen specialisten uit de sector begin december naar Lyon afzakten. De 26ste internationale beurs voor 'uitrusting, technologieën en milieudiensten' in Eurexpo is in pare jaren gedurende de eerste week van december telkens goed voor een massale toestroom van exposanten en bezoekers uit Frankrijk, buurlanden en zowat alle continenten. Dat was van 2 tot 5 december vorig jaar niet anders. Wij gingen de sfeer bij de Belgische exposanten opsnuiven en kwamen terug met heel wat positieve reacties.
Voor Egide Jeurissen (Steinzeug Keramo) was Pollutec 2014 een historisch moment: na een carrière van 39 jaar betekende het Franse salon zijn laatste grote beurs. Straks geeft hij de fakkel door aan Joeri Hamal. "Samen met Ifat is Pollutec voor ons een erg belangrijk evenement. De organisatoren van deze Franse beurs weten dat maar al te goed: de prijzen swingen de pan uit, maar je kan het niet maken hier niet aanwezig te zijn. Nochtans ben ik ervan overtuigd dat we geen gresbuis minder zouden verkopen mochten we hier niet zijn, zeker
omdat we nog de enige in Europa zijn die deze producten maken." Het wordt stilaan een goede traditie op Pollutec: het AWEX (Agence Wallonne à l'Exportation et aux Investissements Etrangers) organiseert telkens een paviljoen waar heel wat Belgische bedrijven gretig gebruik van maken om zich aan de buitenwereld te presenteren. Eén van de enthousiastelingen is Bertrand Delehouzé van de gelijknamige firma uit Hombourg. "Ons bedrijf bestaat veertien jaar, het is de tweede keer dat wij hier present tekenen. Wij
specialiseren ons in technologie voor waterbehandeling en zijn vooral sterk actief in Wallonië. We helpen onze klanten water recupereren, staan in voor waterbeheer en de verbetering van bestaande installaties. Dat doen we met een team van zeven medewerkers. Pollutec is voor ons een niet te missen afspraak vermits de Franse markt voor ons vrij belangrijk is." Hoog bezoekersniveau Wie sinds jaar en dag naar de tweejaarlijkse beurs Pollutec Lyon gaat, herontdekte tijdens de vorige edities de traditionele toestroom van een groot publiek voor dit evenement, dat tijdens de editie van 2010 erg te lijden had onder atypische klimatologische omstandigheden. Naast de kwantiteit viel dit jaar opnieuw de hoge kwaliteit van de bezoekers op: de meeste exposanten waren verheugd over de lucratieve contacten met de bezoekers, waarvan het merendeel bevoegd is om belangrijke aankoopbeslissingen te nemen (publieke sector) of nuttige oplossingen voor te schrijven (overheid). De bezoekers van hun kant waren verheugd over de goedgevulde programmering tijdens deze editie. Innovaties Deze editie van Pollutec liet ook toe om een groot aantal innovatieve oplossingen te ontdekken. Heel wat producten en diensten verzoenen ecologische met economische voordelen. Van de 188 vooraf aangekondigde innovaties door de standhouders, was maar liefst veertig procent gelieerd aan watertechnologie en saneringsoplossingen. Eens te meer heeft Pollutec uitgebreid aangetoond dat de innovatie in de wereld van de ecologische technologieën integraal deel uitmaakt van de talrijke inspanningen die ondernemingen zich getroosten om de prestaties en de competitiviteit van hun oplossingen te verhogen.
8 RIORAMA
BEURSNIEUWS
Beste plaatsen Ook Eric Simons (Airwatec/Cintropur) is een trouwe klant op Pollutec. "Hoewel we twee jaar geleden in de hal van watertechnologie stonden en we het nu met een plaats in een uithoek van hal 5 moesten stellen, blijf ik dit een mooie beurs vinden. De organisatie is top. Het is echt geen toeval dat de standhouders zowat strijden om de beste plaatsjes. We hebben opnieuw op enkele dagen tijd heel wat nuttige contacten kunnen leggen. Voor ons is het verrijkend om zowel mensen uit Frankrijk, Noord-Afrika (Algerije, Marokko, Tunesië) als Spanje te ontmoeten. Ook voor de Belgische markt zijn we bezig met de ontwikkeling van enkele nieuwe producten, die we de komende jaren zullen lanceren." Dezelfde begeestering merken we bij Bruno De Bock (Cébédeau) en Albert Wuidar (Exelio), die heel wat Belgische klanten op hun stand verwachtten. "Belangrijk is wel dat je op je stand effectief iets toont," vindt Albert Wuidar. "Net daarom vinden we het belangrijk onze Pamco-biorotoren hier te presenteren: het is niet alleen een echte eyecatcher, maar biedt ons ook de kans onze bezoekers te tonen hoe het systeem in de praktijk werkt." Zelfs bedrijven als Desotec en Purotek, die steeds meer dwepen met internetmarketing, vonden het belangrijk op Pollutec Lyon met een stand aanwezig te zijn. Europese normen Over begeestering gesproken: Erik De Doncker (Edo Pumps) is er het levende bewijs van. De zakenman uit Boom schakelt een versnelling hoger als hij het over zijn innovaties heeft. "Zowel voor de Franse markt als andere gebieden levert Pollutec steevast goeie contacten op. Het is een ideale gelegenheid om bij klanten de kennis over bepaalde technologieën bij te spijkeren, want voor hen wordt het steeds moeilijker om alles bij te houden. We pakken hier onder meer uit met onze eerste versnijderpomp en met een flowtank die op een vernuftige manier legionella bestrijdt."
"Het wordt een almaar grotere uitdaging om met alle producten conform de Europese normen te zijn" Erik De Doncker (Edo Pumps) Voor pompleveranciers worden de komende maanden geen lachertje, voorspelt Erik De Doncker. "Het wordt een almaar grotere uitdaging om met alle producten conform de Europese normen te zijn. Intussen zijn we ook druk bezig met het zoeken van capabele mensen die ons team kunnen versterken." Naar goede gewoonte heerste ook op de stand van Fonderies Dechaumont een drukte van jewelste. De specialist in stijlvolle riooldeksels kreeg op de eerste beursdag al veel bezoekers over de vloer, en die trend werd gedurende de rest van de week alleen maar bevestigd. "Het doet ons plezier dat onze design deksels steeds beter in de smaak vallen," lacht Vincent Santa Cruz. "We worden almaar meer door architecten gevraagd om onze oplossingen in mooie projecten te integreren." Gemü werd in Lyon onder meer vertegenwoordigd door Mario Habets en Michael Malzer: "Zeker voor onze Franse afdeling is dit een niet te missen afspraak".
Aanwezig in elk departement Aquasystems International had de pech een stand te hebben in een uithoek van zaal 6. "Toch willen en kunnen we hier niet ontbreken. In Frankrijk zijn we sowieso sterk actief, met een agent in zowat elk departement. Die aanpak loont, want die mensen zijn goed op de hoogte van de specifieke regionale situatie, waardoor ze sterk op de wensen van hun klanten kunnen inspelen," aldus Raf Boon. Jean-Marc Georges had het erg druk op de stand van CMI Balteau. "Wij behoren tot de industrietak van de CMI-groep. Onze specialisatie ligt in het ontwerp en de realisatie van stations voor de behandeling van drinkwater of afvalwater. Zeker in Wallonië hebben we al heel wat prestigieuze projecten uitgevoerd, maar even goed zijn we actief in Kameroen, Vietnam en Ghana. Omwille van die internationale focus is Pollutec voor ons razend interessant." (Door Bart Vancauwenberghe)
• www.pollutec.com
RIORAMA 9
BEURSNIEUWS
Evenementenhal Gorinchem verwelkomt rioleringswereld Op 17, 18 en 19 maart 2015 verzamelt de rioleringswereld in Evenementenhal Gorinchem. Fabrikanten, leveranciers, importeurs en andere dienstverlenende bedrijven in de rioleringsbranche beschouwen de Rioleringsvakdagen als een uitstekende gelegenheid om te netwerken, relaties te onderhouden en informatie uit te wisselen in een sfeervolle omgeving.
Tijdens de Rioleringsvakdagen zullen drie dagen lang bedrijven die gericht zijn op installatie, inspectie en beheer van rioleringsystemen en afvalwater zich presenteren. Succesvolle editie 2014 Vorig jaar konden de organisatoren terugblikken op een goede combinatie van de achtste editie van de Aqua Nederland Vakbeurs en de vijfde editie van de Rioleringsvakdagen. Het was een geslaagde editie, waarbij opnieuw een kleine groei in de bezoekersaantallen werd geconstateerd: 9.927 bezoekers bezochten de stands van 307 exposanten. Dag 1 was goed voor 2.816 bezoekers. De tweede dag was de topdag, met 3.697 bezoekers. Op dag 3 verwelkomde de organisatie 3.414 gasten.
Digitaal registratiesysteem Tijdens de vorige edities van de Aqua Nederland Vakbeurs en Rioleringsvakdagen hebben de bezoekers en exposanten kennisgemaakt met het digitale registratiesysteem. Veel bezoekers hebben zich voorgeregistreerd via de website van de evenementenhal. Door deze nieuwe methode is het mogelijk de kwaliteit van de bezoekers te optimaliseren. Dat gebeurt uiteraard met hulp van de exposanten, die het grootste aantal relaties uitnodigen voor de beurs.
"De synergie met de Aqua Nederland Vakbeurs maakt de Rioleringsvakdagen zo interessant"
alledag geen tijd verspillen en achteraf gezien veel meer extra kosten hebben gemaakt dan verwacht." Evenementenhal verzorgt de complete standunit, gratis parkeren en de verzorgde catering voor zowel exposanten als de bezoekers. Een belangrijk onderdeel van het concept is de uitnodigingsservice. Exposanten leveren hun (potentiĂŤle) relaties aan die zij graag op de vakbeurs willen treffen. De organisatie zorgt dat na ontdubbeling, de relaties worden uitgenodigd. Middels een brief worden zij geĂŻnformeerd namens welk(e) bedrijf(ven) zij zijn uitgenodigd. Na zich te hebben geregistreerd via de website, ontvangt de relatie een gratis entreebewijs in de mailbox. Hierdoor wordt de kwaliteit van de bezoekers gewaarborgd en is een bezoek laagdrempelig, zodat beursdeelname ook echt effectief is. (Door Bart Vancauwenberghe)
Randprogramma Naast de vakbeurs heeft de Aqua Nederland Branchevereniging opnieuw gezorgd voor een interessant randprogramma. De branchevereniging is sterk vertegenwoordigd op het netwerkplein. Op dit plein krijgen partijen de mogelijkheid om kennis en ervaring uit te wisselen. Daarbij zijn er voor beide beurzen interessante bijeenkomsten die goed worden bezocht.
10 RIORAMA
Fullserviceformule Eind 2012 werd voor het eerst een regionale versie van de Aqua Nederland Vakbeurs gehouden. Aqua Nederland Vakbeurs Noord-Oost vond plaats in Evenementenhal Hardenberg en werkt volgens de bekende fullserviceformule. "Dit concept spreekt exposanten erg aan," aldus beursorganisator Naomi Sijtsma. "Bedrijven willen in de hectiek van
• www.evenementenhal.nl
AQUARAMA TRADE FAIR FOR WATER TECHNOLOGY 22 OKTOBER 2015 22/10/2015
Het enige netwerk-event rond watertechnologie in België! 10de editie!
BRABANTHAL LEUVEN
in samenwerking met:
EXPOSANTEN AAQUA AERZEN BELGIUM NV AQUAFLANDERS AQUAPLUS AQUASYSTEMS INTERNATIONAL AUMA BENELUX B.V.B.A. AVECOM BENVITEC BEST INSTRUMENTS BIO-DYNAMICS BRENNTAG CAMTRONICS CARMEUSE CGK-GROUP BVBA CLARFLOK SA DANFOSS N.V./S.A. DE WATERGROEP
DECKX ELEKTRO MECHANICA DESOTEC ECO-VISION BVBA EDO PUMPS NV EGGER TURO PUMPS BELGIUM BVBA EUROWATER EXELIO FESTO BELGIUM SA GE WATER & PROCESS TECHNOLOGIES GEA WESTFALIA BELGIUM GEMÜ VALVES BVBA/SPRL GEO-ENGINEERING GEORG FISCHER NV/SA GH SYSTEMS GRUNDFOS BELLUX NV/SA HACH LANGE HANNA INSTRUMENTS BVBA HYDRIS ENGINEERING / HYDRIS CHEMICALS IGUS B.V.B.A.
IKT NEDERLAND INDUSS NV IWAKI BELGIUM NV JUMO AUTOMATION PGMBH KAESER KOMPRESSOREN KROHNE BELGIUM NV KSB BELGIUM SA KURITA EUROPE GMBH KWT MILIEU BVBA LEISTER TECHNOLOGIES METROHM NALCO BELGIUM BVBA NETZSCH PUMPS BELLUX NOVOCHEM WATER TREATMENT BV NOVOTEC NV OVIVO HOLLAND B.V. PACKO PUMPS PANTAREIN BVBA PHOENIX CONTACT
D
PMT BENELUX PROFEX PROMINENT BELGIUM NV RIETLAND BVBA/GROUP W SCHNEIDER ELECTRIC SEEPEX SMET GROUP SPIROTECH BELGIË BVBA SPX PROCESS EQUIPMENT SULZER PUMPS WASTEWATER BELGIUM NV/SA TNAV VEOLIA WATER SOLUTIONS & TECHNOLOGIES BELGIUM VINK NV/SA VITO VLARIO VMX WATERLEAU WEG BENELUX
www.aquarama.be
Vlario-dag licht toestand Vlaamse riolering door De jaarlijkse Vlario-dag wordt ook anno 2015 een cruciaal moment voor de Vlaamse rioleringssector. Naar goede gewoonte komen alle stakeholders van deze industrie op dinsdag 24 maart naar de Jan Van Rijswijcklaan in Antwerpen afgezakt om er in Antwerp Expo een uitvoerige stand van zaken over alle aspecten inzake het Vlaamse rioleringsbeheer te krijgen.
Het programma wordt dit jaar om 9.30 uur op gang geschoten door Joke Schauvliege, Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. Begin januari 2015 keurde de Vlaamse regering nog het investeringsprogramma 2016 voor de verbetering van de grote waterzuiveringsinfrastructuren goed. In totaal werden 127 projecten prioritair geselecteerd uit 476 projecten uit het meerjarenprogramma, dat tegen 2020 zou moeten gerealiseerd zijn. Naast de gebruikelijke 100 miljoen euro aan gewestelijke investeringen omvat het programma voor 2016 ook 100 miljoen euro aan gemeentelijke investeringen die Vlaanderen in het kader van het lokaal pact overneemt van de gemeenten. Daarnaast wordt ge誰nvesteerd in de aanleg van nieuwe collectoren voor het transport van het ingezamelde afvalwater naar een zuiveringsinstallatie. Bij de selectie werd voorrang gegeven aan projecten waar de betrokken gemeenten gelijktijdig mee investeren. Tot slot bevat het programma-2016 een aantal investeringen voor de instandhouding van het bestaande collectorennetwerk. Joke Schauvliege: "We blijven fors investeren in waterzuivering, omdat we de kwaliteit van ons oppervlaktewater nog verder willen verbeteren. Tevens zwengelen we de economische activiteit
12
RIORAMA
aan van een segment van de bouwsector dat momenteel een moeilijke periode doormaakt. Ik wil beklemtonen dat Vlaanderen het engagement uit de vorige legislatuur nakomt om de gemeenten te ondersteunen in hun opdracht om de rioleringsinfrastructuur verder uit te bouwen." Programma Nadat de CD&V-politica aan het woord is gekomen, zal professor Jean Berlamont (Vlario-voorzitter) vanaf 10 uur een evaluatie maken van tien jaar hervorming van de watersector. Marcel Goerke, verbonden aan IKT Duitsland, komt vanaf 10.20 uur duiden hoe de Europese verplichting rond vermijdbare hemelwaterheffing in Duitsland werd ge誰mplementeerd en hoe dit bij onze oosterburen momenteel wordt ervaren. Vervolgens licht Raf Bellers (voorzitter Werkgroep 1 van Vlario) vanaf 10.40 uur toe hoever we staan met het beslist beleid rond gemeentelijke subsidies voor rioleringen.
"Een duurzaam afvalwaterbeleid gaat verder dan het aanleggen van rioleringen." Wendy Francken, Directeur Vlario
Kenniscentrum Na een halfuurtje koffiepauze (van 11 uur tot 11.30 uur) wordt het programma opgedeeld in drie delen, volgens de functies van Vlario. In Blok A wordt stilgestaan bij Vlario als kenniscentrum. Riet Lismont, projectleider Kennisbeheer bij Vlario, bekijkt de realisaties van de diverse Vlario-werkgroepen. Rolf De Bruyn, voorzitter van Werkgroep 2 en 3
FEDERATIES
bij Vlario, heeft het over 'DW-A en RW-O: droogweerafvoer en regenwater ophouden?'. Namens de Vlaamse Milieumaatschappij verschaft Ingeborg Barrez (diensthoofd Uitbouw en Beheer Saneringsinfrastructuur) duidelijkheid over hoe u aan een rioleringsproject kan voldoen (vasthouden, infiltreren, bufferen). Ivo Verlaeckt, afdelingshoofd Netbeheer Riolering bij Infrax, legt de zin en onzin van regenwaterputten uit. Na een update van het Vlario-project over de warmterecuperatie uit gemeentelijke riolering, wordt dit blok afgesloten door prof. Ingmar Nopens van Universiteit Gent. Zijn lezing gaat over 'Kallisto: integrale modellering als beslissingsondersteunende tool voor kostenefficiënte conformiteit met de Kaderrichtlijn Water voor de gemeente Eindhoven.' Overlegplatform Blok B zet de rol van Vlario als overlegplatform centraal en behelst een stevig debat met de sector, over wat men kan en wil realiseren voor propere waterlopen, met een voorstel van enkele structurele oplossingen. Na de inleiding door Wim Van Gils, diensthoofd Beleid bij Natuurpunt, gaan onder meer VVSG (Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten), afgevaardigden van de commissie Leefmilieu en andere belangrijke partners de discussie aan over financiering, efficiëntie en verantwoordelijkheden, als randvoorwaarden voor een goed functionerend systeem. Kor van Hoof, raadgever van Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege, sluit af met enkele prangende conclusies. Samenwerking In Blok C staat de samenwerking tussen Vlario en NAV over de infiltratie van hemelwater centraal. Dirk Stove, voorzitter van Werkgroep 6 en technisch adviseur van Vlario, komt de Vlario-infiltratiematrix als aanvulling op de katern Afkoppelen, Bufferen en Infiltreren voorstellen. Raf Olbrechts, ontwerpingenieur en stafmedewerker bij IOK (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen) geeft een overzicht van gerealiseerde projecten over hoe om te gaan met de verplichting
tot infiltratie in de bouwvergunning. Dit luik wordt afgesloten door Julie Alboort, waterconsulent bij NAV. Zij heeft het over de infiltratiewaaier en zal enkele referentievoorbeelden van infiltratieprojecten voorstellen.
"Ik wil beklemtonen dat Vlaanderen het engagement uit de vorige legislatuur nakomt om de gemeenten te ondersteunen in hun opdracht om de rioleringsinfrastructuur verder uit te bouwen." Minister Joke Schauvliege Slotwoord Om 13 uur vindt het slotwoord van het officiële programma plaats. Aansluitend kunnen de deelnemers aanschuiven voor de werklunch en tot 17 uur netwerken op de rioleringsbeurs. Sowieso is er nog heel wat werk aan de winkel om het Vlaamse rioleringsstelsel te optimaliseren. Dat weet ook Vlario-directeur Wendy Francken: "Het voeren van een duurzaam afvalwaterbeleid gaat verder dan het aanleggen van rioleringen. Een correcte werking van het gemeentelijk rioleringstelsel start bij de individuele burger. De afvalwaterleiding moet correct worden aangesloten op de openbare infrastructuur en het hemelwater wordt best afzonderlijk opgevangen, gebufferd en hergebruikt, alvorens het te lozen in de ondergrond, een gracht of een RWA-leiding. Dit zijn taken voor de burger, maar het gemeentebestuur moet hierin deftige ondersteuning bieden." Vermenging hemelwater met afvalwater Hoewel er de afgelopen jaren al vele inspanningen zijn geleverd om de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen te verbeteren, zijn de resultaten nog onvoldoende. "Nog steeds zijn niet alle burgers aangesloten op een rioolwaterzuiveringsinstallatie of een kleinschalige zuiveringsinstallatie. Daardoor wordt er nog altijd te veel hemelwater vermengd met afvalwater, wat zorgt voor bijkomende vervui-
ling via overstorten, minder goede en dus dure zuiveringsresultaten. Andere gevolgen zijn een verlaging van de grondwatertafel en overstromingen van woongebieden." Het zorgt ervoor dat het behalen van de Europese Kaderrichtlijn Water tegen de opgelegde deadline steeds moeilijker wordt. "De gemeenten hebben hierin een grote verantwoordelijkheid. Ze blijven namelijk politiek en maatschappelijk verantwoordelijk om een duurzaam en efficiënt afvalwaterbeleid te organiseren en de burgers te motiveren hiertoe bij te dragen. Het maakt niet uit of ze dit zelf organiseren, of hiervoor een gedelegeerd rioolbeheerder aanspreken." (Door Bart Vancauwenberghe)
• www.vlario.be
RIORAMA
13
VDV Cleaning focust zich ook op preventieve totaalconcepten.
Rioleringen stellen gemeenten voor financiële uitdagingen De gemeenten staan voor de uitdaging om hun rioleringsnetwerk verder uit te bouwen. Daarvoor zouden volgens schattingen van VMM in totaal investeringen nodig zijn van 6,4 miljard euro aan nieuwe wegen- en rioleringswerken. Maar is deze uitdaging wel haalbaar?
Anne-Leen Erauw is Senior analyst public finance bij Belfius Research. Ze stelt vast dat gemeenten enorm zullen moeten investeren in de beleidsdomeinen 'wegen’ en ‘beheer van afvalwater'. Dat zijn belangrijke domeinen: samen staan ze in voor een derde tot de helft van de gemeentelijke investeringen. Erauw onderzocht of die uitdaging wel haalbaar is. Daarvoor baseerde ze zich op de cijfers uit twee bronnen. Namelijk deze die terug te vinden zijn in de gemeenterekeningen 2009-2012, en deze in de gemeentelijke meerjarenplannen voor 2014-2019.
Nu hebben twee gemeenten op drie ondertussen hun rioolbeheer deels of volledig aan een rioolbeheerder uitbesteed. Erauw: “Als we daarmee rekening houden, liepen de investeringscijfers van de gemeenten op tot 100 à 140 miljoen euro per jaar in de periode 2009-2012. Dit komt -grosso modoovereen met het volume aan saneringsbijdragen dat de gemeenten in die jaren ontvingen via de waterfactuur. Die levert tussen 100 en 120 miljoen euro per jaar op. Maar: ook de rioolbeheerders gebruikten een deel van deze saneringsbijdragen voor investeringen.”
De middelen VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) verdeelt de middelen toegewezen voor rioolbeheer. Een eerste deel van die middelen zijn 100 miljoen euro die Vlaanderen aan gemeentelijke rioleringsinvesteringen overneemt van de gemeenten, in het kader van het Lokaal Pact. Een ander deel zijn de gebruikelijke 100 tot 110 miljoen euro gewestelijke subsidies. Daarmee kunnen gemeenten (en intercommunales) jaarlijks minstens 240 miljoen aan investeringen realiseren. Gemeenten betalen dus zelf de resterende 140 miljoen. De wegenwerken die nodig zijn bij de rioleringswerken, zijn niet inbegrepen in die prijs.
Financiële uitdagingen Erauw wijst erop dat grote agglomeraties al eerder regels kregen opgelegd. Hun rioleringswerken zijn grotendeels uitgevoerd. Maar nu zijn gemeentelijke buitengebieden aan de beurt. Dikwijls zijn het landelijke gemeenten, die relatief weinig bijkomende inkomsten uit belastingen kunnen halen. Grote volumes investeren is voor hen een probleem. Zelfs al krijgen ze er veel middelen voor. Er is een bijkomende uitdaging. Sinds 2014 is namelijk iets veranderd voor de gemeenten. Ze rapporteren nu volgens de BBC (Beleids- en Beheerscyclus). Dat is het nieuwe plannings-, registratie- en evaluatiesysteem van de Vlaamse lokale besturen.
14 RIORAMA
Die BBC omvat een dubbel evenwichtscriterium. Ten eerste moeten de gemeenten jaarlijks hun budget in evenwicht houden, voor exploitatie (de 'dagelijkse werking') en investeringen samen. Ten tweede moet het exploitatiesaldo op het einde van de planningsperiode ten minste de aflossingen en intresten van leningen dekken. Deze tweede eis wordt ook als volgt omschreven: voor gemeenten moet de AFM (autofinancieringsmarge) minstens nul zijn in het laatste boekjaar van de financiële nota van het meerjarenplan. Voor deze beleidsperiode is dat dus in 2019. Tenslotte verplicht de BBC een aantal documenten, waaronder het strategisch meerjarenplan. Gemeenten kunnen met de BBC minder makkelijk dan vroeger leningen aangaan. Namelijk enkel voor zover hun exploitatiebudget voldoende middelen genereert om de bijkomende aflossingen en de interest te dragen. Meerjarenplanning De meerjarenplanning 2014-2019 was voor de gemeenten een eerste, soms zware, langetermijnoefening als vertrekpunt voor de BBC, stelt Erauw vast. “Ze moeten hun uitgavengroei strikt onder controle houden. Ook moeten ze rekening houden met de autofinancieringsmarge, dus hun financiële draagkracht. Een eerste beeld van de totale investeringscijfers voor de lange termijn -tot 2019geeft aan dat er tijdens de lopende bestuursperiode minstens 5% minder investeringen zullen zijn. Maar voor wegenwerken en rioleringswerken blijven de geplande uitgaven min of meer op het niveau van de voorbije bestuursperiode. Deze voor wegenwerken nemen eerst lichtjes toe; daarna krimpen ze een weinig, tijdens de bestuursperiode
financieel
"In 2014 was 2,7 miljard gepland voor rioleringen. Vijf jaar later is dat nog maar 865 miljoen euro" Anne-Leen Erauw, Senior analyst public finance bij Belfius Research
die nu bezig is. De gemeentelijke investeringen die zijn gepland voor riolering, echter, zakken reeds van in het begin, geleidelijk aan, onder het niveau van de vorige bestuursperiode.” 2014 De geplande gemeentelijke investeringen begonnen aan een vrij hoog niveau, gaat Erauw verder. In 2014 ging het over 2,7 miljard, waarvan 915 miljoen voor wegen- en rioleringswerken. De resultaten van de Belfius-analyse bevestigen evenwel dat tal van gemeenten problemen hebben gehad om hun budget voor 2014 rond te krijgen. Daar zijn verschillende redenen voor. Eén ervan zijn de personeelsuitgaven, die instaan voor meer dan 40% van de totale uitgaven. “Door de hervorming van hun pensioenstelsel moeten de gemeenten tot 41,5% bijdrage op het loon van een vastbenoemde betalen. Dat is een zware kost voor lokale besturen. Bovendien loopt die geleidelijk op,” klinkt het. Deze extra uitgaven kunnen ook de volgende jaren een domper zetten op de mogelijke investeringen. Erauw: “Bestuurders moeten nu heel voorzichtig budgetteren en maatregelen nemen om het evenwicht te behouden. En als maatregelen nodig zijn? Dan zie je dat het investeringen zijn die als eerste sneuvelen of worden uitgesteld.” Tekenen van vertraging De budgettaire uitdagingen lijken intussen, ook na 2014, aan te zullen houden. De investeringsprojecten van de gemeenten vertonen namelijk tekenen van vertraging. Meer bepaald zorgt de eis voor een na te leven evenwicht tegen de meerjarenhorizon 2014-2019 in het kader van de BBC, elk jaar (!) voor een terugval bij de investeringsprojecten met gemiddeld bijna 20%. Erauw: “In 2014 was 2,7 miljard gepland. Vijf jaar later is het nog maar 865 miljoen euro... . Bedragen voorzien voor rioleringen halen zelfs dan niet het niveau van de rekeningen -de realisaties- van de zes jaar vóór 2014! Nochtans impliceert de Europese Kaderrichtlijn Water dat de investeringen in het rioleringsnet afgerond moeten zijn tegen 2027. Dit om de normen inzake de zuiverheid van het water te halen.”
Aan de andere kant... Erauw geeft nog enkele nuances bij de cijfers en hoe ze evolueren. “Voor 2014 waren er nog veel middelen ingepland. Dus waren er meer investeringen. Ook heeft zo'n dalende tendens vaak te maken met administratieve zaken die moeten worden geregeld voor aan een riolering kan worden begonnen. Denk aan subsidies aanvragen, de looptijd, verantwoording geven, attesten afleveren en dergelijke meer. Pas als de werken zijn uitgevoerd, komt het bedrag in de jaarrekening van de gemeente als werkelijke investering. Er is dus altijd een verschil tussen het budget en de werkelijke investering. Dus die afnemende tendens is vooral planmatig, de realiteit zal er anders uitzien. Misschien, ook, klopt de stelling dat de budgetten voor 2014 te hoog zijn geraamd. En dat de bedragen voor rioleringsinvesteringen zullen worden gespreid over de volgende jaren. Aan een gemiddelde van 120 miljoen euro per jaar. En wat schuiven de gemeenten door naar intercommunales voor waterbeheer, in plaats van zelf de
investeringen te doen? Een concreet bedrag kan ik daar niet op kleven. De toekomst zal uitwijzen of de investeringen in riolen alsnog gerealiseerd zullen raken tegen 2019. Dan is het dat het evenwichtscriterium in orde moet zijn.” En dan resten nog acht jaren om de Europese waterkwaliteitsnormen te halen. Duimen maar! (Door Koen Vandepopuliere)
Commentaar bij de investeringscijfers is te vinden op www.belfius.be/onzestudies (klik Lokale financiën – Gemeenten). 'Raadpleeg de volledige studie', blz. 13-15.
RIORAMA
15
"Een hemelwaterplan vermijdt dat een gemeente vandaag ingrepen doet die het binnen 10 jaar weer moet opheffen" Geert Du Pont, Bestuurder bij Groep Infrabo nv
16 RIORAMA
actueel
Hemelwaterplannen. De onvermijdelijke toekomst? Wateroverlast en waterblack-out. Met name klimaatverandering en verharding zorgen ervoor dat deze problemen steeds acuter worden. Goed plannen is een remedie. Steeds luider klinkt dan ook de roep dat gemeenten en steden zouden werken volgens een doordacht hemelwaterplan. Het aantal lokale overheden dat zo'n plan heeft, is vooralsnog klein. Maar wat het kan opleveren, wordt steeds duidelijker.
Het wordt voor gemeentes steeds belangrijker rekening te houden met het hemelwater dat op hun gebied valt. Daar zijn verschillende redenen voor. Geert Du Pont, bestuurder bij Groep Infrabo nv: “Er zijn meer en meer problemen met wateroverlast. Door de klimaatverandering valt de regen namelijk op een kortere periode, maar met veel hogere intensiteit.” Daar komt nog het probleem van de verharding bij. Een steeds kleiner bodemoppervlak is doorlaatbaar voor water. Dat is een gevolg van de aanleg van straten, gebouwen, parkings,... Volgens een onderzoek van dr. Lien Poelmans, Katholieke Universiteit Leuven, was in 1976 zo'n 3 à 4 % verhard. In 1988 was dat 5 à 6%. In 2000 was het al 9 à 10%. En als we verder gaan zoals vandaag, zal tegen 2050 zo'n 20% verhard zijn. Water dat daarop valt, stroomt in een ijltempo richting riolen, rivieren,... Du Pont: “Het is dan ook met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat de wateroverlastproblemen zullen toenemen. Maar er is ook het probleem van verdroging. Op veel plaatsen daalt het grondwaterpeil. Dat komt doordat water dat vroeger infiltreerde, nu wordt afgevoerd. Dat heeft onder meer een effect op bossen en weilanden. De bovenste bodemlaag wordt namelijk steeds droger.” Minister Joke Schauvlieghe waarschuwde in januari zelfs: “Als we niet snel iets doen, dreigt er binnenkort naast een energieblack-out ook een waterblack-out in Vlaanderen.”
gemeenten en steden opstellen voor hun hele grondgebied. Du Pont: “Zo'n plan moet ertoe leiden dat je bij wijze van spreken van elke druppel die binnen de gemeente valt, kan traceren welke weg die volgt. Het helpt duidelijk te maken hoe in de toekomst de hemelwaterafvoer te beheersen is.” Kosten versus baten “De meerderheid van de gemeentes die in de toekomst een hemelwaterplan willen, zullen daarvoor een beroep doen op een studiebureau”, gaat Du Pont verder. “Reden is dat ze doorgaans niet voldoende personeel, knowhow en middelen hebben om zo'n studie tot een goed einde te brengen.” Tegelijk is hij van oordeel dat aan een hemelwaterplan niet enkel kosten, maar ook heel wat baten
kleven. Zo worden vandaag in veel gemeentes heel wat ingrepen uitgevoerd. Du Pont: “Bijvoorbeeld waar er een gescheiden riolering komt, of een andere hemelwaterafvoer. Daar moet dikwijls in bijkomende berging worden voorzien. Maar zo'n ingrepen gebeuren vandaag zelden of nooit op basis van een globaal hemelwaterplan. Wel op basis van een vuistregel: 250 m3 berging per hectare aangesloten verharde oppervlakte. Dat gebeurt voor elk project apart. Vaak is het veel logischer die buffering globaal te voorzien. Zo zijn veel besparingen te realiseren.” “Stel dat de gemeente bijvoorbeeld tien bergingsprojectjes moet bouwen. Sommige nu, andere in de toekomst. Aan een gemiddelde kostprijs van 100.000 euro, zou dat neerkomen op een totaal
Elke druppel Door aanzwellende waterproblemen klinkt steeds luider de roep naar een 'hemelwaterplan' dat
RIORAMA 17
QUALITY PUMPS & MACHINES EXCLUSIEF DEALER VAN GRINDEX U kan bij ons terecht voor: • Herstellingen • Onderdelen • Toebehoren • Pompen Bedrijvenlaan 10 • 9080 Lochristi • Tel.: 09 / 342 32 32 info@qualitypumps.be • www.qualitypumps.be
Al 10 jaar een vertrouwd gezicht op straat VDV cleaning is al tien jaar een vertrouwd gezicht op straat. Begonnen in Lokeren en uitgegroeid tot een nationaal begrip met meerdere vestigingen in Vlaanderen én Wallonië. We zijn toonaangevend in het reinigen, renoveren en inspecteren van riolen, gemalen, kolken, dockshelters, waterbassins, duikerverbindingen, tunnels en bedrijfsterreinen. Hoe? Kijk eens op www.vdvcleaning.be.
Waaslandlaan 8 A5, 9160 Lokeren • tel. 09 - 367 83 80 • fax. 09 - 367 83 79 • www.vdvcleaning.be • info@vdvcleaning.be
actueel
bedrag van één miljoen euro. Met een goed hemelwaterplan is een andere aanpak mogelijk. Die bijvoorbeeld in totaal slechts 500.000 euro kost. Het overgebleven bedrag kan de gemeente in andere projecten investeren, bijvoorbeeld in rioleringswerken. Ook vermijdt zo'n plan dat een gemeente vandaag ingrepen doet die het binnen 10 jaar weer moet opheffen. Omdat het globale plaatje uit het oog is verloren, zodat bijvoorbeeld de verkeerde plaats is gekozen.” Integratie, poorten, en meer Du Pont geeft enkele voorbeelden van waartoe een hemelwaterplan concreet kan leiden. Een eerste gevolg is een goede integratie. “Ik geef een voorbeeld. Wanneer in Nederland een winkelwandelweg in het centrum van de stad wordt ontworpen, wordt daarvoor vaak, in het midden van de weg, een gootje voorzien dat het water opvangt en wegvoert. Water komt dan in het straatbeeld in plaats van in een ondergrondse buis. Nog een voorbeeld van een geslaagde integratie is te zien in het Arboretum te Kalmthout. Daar is de berging eveneens geïntegreerd. In de parkings, en in de toegangsweg naar het Arboretum. De parkings hebben een waterdoorlatende verharding, zodat het water infiltreert in de grond. Je moet dan dus minder water afvoeren. Wat nog nodig is aan afvoer voor hemelwater is geïntegreerd in grachten en vijvers. Dus is dat, opnieuw, niet moeten gebeuren met bijvoorbeeld ondergrondse buizen. Voorts infiltreert daarin een deel van dat water alsnog. Het vermindert de kans op wateroverlast stroomafwaarts. En dat een deel van het water ter plaatse blijft in een vijver in het arboretum, heeft ook esthetische voordelen.” Een ander voorbeeld zijn poorten. “Dat zijn terrassen in een lichte tegenhelling. Ze zorgen ervoor dat het water minder snel afstroomt. Bovendien is elk terras dan in feite een soort kleine berging. Nog een voorbeeld: grote serres. Daar wordt nog te vaak leidingwater gebruikt, vooral in de zomer, om de gewassen te besproeien. De gemeente zou kunnen opleggen het hemelwater te bufferen, en te gebruiken bij het sproeien. Dan houd je het water waar het is, in plaats van het snel af te voeren. En op termijn bespaart het tuinbouwbedrijf er geld mee”, besluit hij.
De opmaak van een hemelwaterplan Een hemelwaterplan opstellen, komt erop neer dat de gemeente of het studiebureau een plan opstelt op gemeentelijk niveau van alle hemelwaterstromen. Du Pont: “Daarvoor vindt onder meer een inventarisatie plaats. Van bijvoorbeeld alle aansluitingen van huizen op hemelwaterafvoerleidingen. Er is ook een inventarisatie van grachten, dijken en rivieren. Voorts noteren we bij de inventarisatie onder meer welke ecologisch kwetsbare gebieden er zijn. Van de bodems noteren we de infiltratiegevoeligheid, we kijken naar BPA, RUPS, gemeentelijk ruimtelijk structuurplan,... zodat we een globaal beeld krijgen van het bodemgebruik. Eveneens nodig is een hoogtemodel: aan de hand van de hoogtepeilen zie je waar het water zal stromen, enzovoorts. De gemeente of het studiebureau inventariseert dus alles wat met hemelwater te maken heeft.” De opmaak van een hemelwaterplan heeft een tweede fase. Du Pont: “De gebieden waar de meeste problemen zijn, bekijken we dan nog wat grondiger. Voor die gebieden gaan we dan ook de randvoorwaarden beschrijven. Bijvoorbeeld worden dan in overleg met de provincie de debieten vastgesteld die in een beek van tweede categorie mogen worden geloosd. In die fase overleggen we ook met gemeente of stad wat haar plannen zijn, bijvoorbeeld waar ze een industriegebied of bouwzone plant.” In een derde fase maken gemeente of studiebureau een detailplan op. Du Pont: “Bijvoorbeeld kunnen we dan in de buurt van een beek een gebied lokaliseren dat af en toe overstroomt, zodat er soms 20 of 30 centimeter water staat. Eventueel kan dat gebied dienst doen als natuurlijk bufferbekken bij hevige regenbuien. In die stap gaan we ook kijken of het hemelwater niet is te integreren in bijvoorbeeld een sportterrein of speeltuin. Of in een park, als vijver.” Meer info is te vinden op www.integraalwaterbeleid.be . Tik in het zoekvakje 'hemelwaterplan'. In de zoekresultaten verschijnen dan onder meer handleidingen 'Methodologie voor de opmaak van een Basishemelwaterplan' en 'Opmaak hemelwaterplan -Methodologie'. Succes!
(Door Koen Vandepopuliere)
• www.infrabo.be
RIORAMA 19
Flygt N-pomp vermijdt verstopping in Infrax-pompstation Zoutleeuw
Vochtige doekjes zijn een nachtmerrie voor ons rioleringsstelsel. Om de haverklap duikt ergens te lande wel een probleem op met een pomp die verstopt omwille van te veel onafbreekbare vochtige doekjes. Dat was tot voor kort ook het geval in het Infraxpompstation van Zoutleeuw. Sinds het station is uitgerust met de adaptieve, halfopen en zelfreinigende N-pomp van Flygt, is het probleem verholpen. " De pomp draait inmiddels zes maanden probleemloos, zonder enige vorm van verstopping," zegt Rudy Van Bael, toezichter op de riolering bij Infrax. Hij is tevreden over de goede samenwerking met leverancier Xylem Water Solutions.
Het behoort tot de missie van Xylem om een valabel antwoord te bieden op uitdagingen van onder meer rioolbeheerders. "Wij werken altijd volgens hetzelfde stramien," zegt ing. Michaël De Baets, Account Manager bij Xylem Water Solutions. "Nadat de klant zijn concreet probleem aan ons heeft voorgelegd, starten wij een diepgravende analyse, waarbij we op basis van metingen en tests een concreet verbeteringsvoorstel kunnen uitwerken. Daarbij stellen wij voor elke specifieke uitdaging de meest geschikte oplossing voor uit ons uitgebreid en gediversifieerd productassortiment." Vervolgens krijgt de klant de kans om de voorgestelde oplossing gedurende een afgesproken proefperiode te proberen. Nadien volgt een grondige evaluatie door Xylem en de klant, waarbij een merkbare verbetering van de installatie ertoe leidt dat de klant de aangeboden producten in kwestie aankoopt. Deze 'try and buy'-formule blijkt in de markt heel goed aan te slaan. Infrax Een tijdje geleden nam Infrax het tijdelijk pompstation in Zoutleeuw in gebruik. Dit pompstation zal verdwijnen van zodra de bestaande installatie kan worden aangesloten op een Aquafin-collector.
20 RIORAMA
"Wij streven altijd naar optimaal functionerende pompstations," legt Rudy Van Bael van Infrax uit. "We voeren sowieso jaarlijks een onderhoud uit, waarbij alle cruciale delen grondig worden nagekeken. Het spreekt voor zich dat we zo snel mogelijk ingrijpen als er zich gedurende het jaar bepaalde problemen voordoen." Dat was ook het geval bij het pompstation in Zoutleeuw, dat sinds mei 2014 in werking is. "Er werd een courant gebruikte afvalwaterpomp geïnstalleerd, maar de werking van deze pomp werd keer op keer verstoord door verstoppingen. De boosdoener van die continue verstoppingen bleken voornamelijk vochtige doekjes te zijn. Omwille van de vezelstructuur ondervinden de meeste pompen grote moeilijkheden om deze doekjes te verpompen." Vochtige doekjes horen in principe niet in een riolering thuis, maar toch dumpen duizenden consumenten deze producten na gebruik gewoon in het toilet. "We sensibiliseren onze klanten," vervolgt Rudy Van Bael. "In bepaalde gemeenten lukt dat vrij goed, in andere minder. Ook in de collectoren en waterzuiveringsstations van Aquafin zorgen dergelijke doekjes tegenwoordig voor grote problemen. Sowieso is er eigenlijk bij de brede bevolking een mentaliteitsverandering nodig, maar zoiets bereik je niet van de ene dag op de andere." Pompprobleem Bij conventionele (vortex) afvalwaterpompen blijven vaste objecten (zeker draderige vezels van vochtige doekjes) kleven aan de randen van de waaier als deze de pomp binnengaan. (Foto) Die ophoping zorgt voor een verhoogd stroomgebruik en een verlaagde efficiëntie. Het hogere stroomver-
Ophopingen in een vortexwaaier
bruik veroorzaakt uiteraard hogere energiekosten. "Anderzijds zorgt de beschermende motoronderbreker ervoor dat de pomp stopt als vaste stoffen binnen de waaier blijven accumuleren. Dat leidt tot kostbare, ongeplande storingsoproepen. De opgebouwde prop van vaste stoffen kan alleen maar worden verwijderd gedurende een interventie door een service-technieker." verduidelijkt Michaël De Baets (Xylem).
project
waaier die voor de laagste generatie ook nog eens auto-adaptief wordt uitgevoerd. Bij een nakende verstopping ter hoogte van de aanzuig van de pomp, heeft deze adaptieve waaier de mogelijkheid om even op te lichten en zo tijdelijk een grotere doorlaat te genereren en de vormende prop alsnog te verpompen. Op deze manier ontstaat een ongekende verstoppingsvrije werking, met behoud van hoge efficiëntie. " De pomp is uitgerust met adaptoren, zodat ze vlot in de pompput kan worden geplaatst zonder dat de voetbocht van de oorspronkelijke pomp dient te worden omgebouwd. Dit betekent een aanzienlijke tijd- en kostenbesparing.
het bouwverlof te installeren," aldus Rudy Van Bael. "De N-pomp is sinds begin juli vorig jaar in gebruik. We hadden afgesproken om na drie maanden de werking ervan te evalueren. Dat verliep zeer positief: sinds de pomp werkt, intussen een half jaar geleden, dienden we geen enkele interventie meer uit te voeren. We hebben de pomp dan ook aangekocht en overwegen om dat ook voor andere projecten te doen." Wetende dat één interventie al snel ruim 100 euro kost en er per week gemiddeld twee dienden te worden gepland, heeft Infrax sinds de ingebruikname van de nieuwe Flygt-pomp nu al enkele duizenden euro's kunnen besparen. (Door Bart Vancauwenberghe)
Timing Nadat Rudy Van Bael een passende oplossing had gevraagd, speelde Xylem kort op de bal. "Men heeft alle moeite gedaan om de nieuwe pomp nog voor
"De N-pomp is sinds begin juli vorig jaar in gebruik. De pomp werkt intussen een half jaar en we diengeen enkele interventie meer uit te voeren." Rudy Van Bael, toezichter op de riolering bij Infrax De doekjes zorgden er onder meer voor dat de Infrax-diensten gemiddeld twee keer per week een interventie in het pompstation van Zoutleeuw moesten doen om de pomp weer vrij te maken. Omdat die situatie op langere termijn onhoudbaar was, contacteerde Infrax de mensen van Xylem.
• www.xylemwatersolutions.com • www.infrax.be
Werking zelfreiniging "In een eerste fase van het zelfreinigend concept, zien we dat de meeste vaste objecten die de pomp binnengaan, de waaier passeren tussen de waaierbladen," zegt Michaël De Baets. "Een object dat blijft steken op de voorste rand van één van de bladen, glijdt over de naar achteren gebogen vorm van het waaierblad naar de buitenste rand van de inlaat. Vervolgens glijdt het vaste object over het uiteinde van het waaierblad in de ontlastingsgroef. De geleide pen in de inzetring duwt alle soorten vaste stoffen weg uit het midden van de waaier, langs de voorste rand en naar buiten door de ontlastingsgroef." De adaptieve N-waaier kan langs de as op en neer bewegen. Daardoor passeren de eventueel aanwezige grotere vaste delen gemakkelijk de pomp.
Gerenommeerde pomp Na een analyse stelden de specialisten van Xylem voor om een verstoppingsvrije afvalwaterpomp in het pompstation van Zoutleeuw te integreren. Het was overigens niet de eerste keer dat het bedrijf met een dergelijke vraag werd geconfronteerd. "Vooral de beheerders van kleinere gemeentelijke pompstations bijten zich de tanden stuk op het probleem," weet Michaël De Baets. Na analyse van het probleem, koos Xylem ervoor om voor het pompstation van Zoutleeuw de laatste generatie van de gerenommeerde Flygt N-pomp in te zetten. Het gaat om een afvalwaterpomp voorzien van de Flygt N-half open, zelfreinigende
RIORAMA 21
Bouw Automotive Industrie
AFWATERINGSOPLOSSINGEN
DUURZAAM WATERMANAGEMENT MET REHAU RAUSIKKO BOX
Infiltratie en buffering voor een optimaal waterbeheer - Geïntegreerd inspectiekanaal, gesloten onderaan voor vuilopslag en geperforeerd aan de zijkanten voor een optimale waterverdeling, reinigbaar tot 120 bar - Hoge belastbaarheid maakt inbouw onder extreme omstandigheden mogelijk - Duurzame, onbeperkte functionaliteit - Ontlasting van het rioolstelsel dankzij tussenopslag
SCHACHT-IN-SCHACHT-SANERING
De efficiënte oplossing voor rioolrenovatie! In de bestaande beschadigde put DN 1000 of DN 1200 wordt een 1 maat kleinere geprefabriceerde put AWASCHACHT ingebouwd. Voordelen: - Duurzaam stabiel, corrosie-vrij, dicht, veilig en voordelig. - Geen voorbehandeling van de bodem nodig, mogelijk bij elke weersomstandigheid - Ingebruikname terug mogelijk slechts enkele uren na de renovatie REHAU NV - Ambachtenlaan 22 - Ambachtszone Haasrode 3326 - 3001 Heverlee (Leuven) - Tel.: 016 39 99 11 - Fax: 016 39 99 12 - info.bel@rehau.com - www.rehau.be
REPORTAGE
Wervelventielen van Mosbaek verhinderen overstromingen Stedelijke wateroverlast is een groeiend probleem, om twee redenen. Ten eerste komen extreme regenbuien vaker voor als gevolg van de klimaatverandering. Ten tweede is er de verstedelijking. Volgens VN-rapporten groeit het aantal stadsbewoners met 70 miljoen per jaar. Daardoor worden de sanitaire voorzieningen en de riolering vaak overbelast. Betere riolering en betere verwerking van regenwater is evenwel duur. Een Deense uitvinding, het wervelventiel (ook wel waterrem genoemd), is een goedkoper alternatief.
Stortbuien zijn kort en lokaal. Als overstroming van een rioolbuissysteem en de omgeving moet worden vermeden, zeker op het hoogtepunt van de zwaarste stortbuien, moet de diameter van de rioolbuizen zeer groot zijn. “Dergelijke diameters zijn niet nodig als de waterremmen van Mosbaek worden geïnstalleerd,” zegt Diego Rutters van Mosbaek. “De waterremmen verminderen de stroming van water in de leidingen wanneer dit het meest nodig is, met name in geval van plotselinge stortbuien of hevige regen. De wervelventielen houden het water als het ware tegen en geven precies dat debiet door dat het stelsel stroomafwaarts aankan. Verrassend genoeg wordt dit bereikt zonder bewegende delen. Er zijn geen pompen, geen kleppen en geen gaskleppen. Het werkt allemaal door de zwaartekracht. Geen kleine openingen Het geheim zit in de vorm van het apparaat. Normaal, als het riool volloopt, ontstaat er door de drukopbouw een waterstroom die nog sneller stroomafwaarts wil. In plaats daarvan, gaat het water door de vorm van het wervelventiel in het wervelventiel draaien. De wervelende beweging beperkt de normale stroom. Het maximale debiet [l/s] gaat nooit over het ontwerpdebiet. Tegen het einde van de regenbuien, zal het waterniveau voor het wervelventiel naar beneden gaan, waardoor de wervel in elkaar valt. Het water loopt weer vrij. De buizen, putten en reservoirs stroomopwaarts worden geleegd, klaar voor de volgende regenbui. De rem voorkomt wateroverlast stroomafwaarts. Als er al wateroverlast optreedt, zal dit eerder stroomopwaarts gebeuren, waar het minder schade kan berokkenen.
De ventielen laten toe om de pieken van het debiet gevoelig te verminderen
Kleinere afmetingen Veertig jaar geleden, in 1975, werden de voordelen van dit systeem zichtbaar bij een project in de Noorse hoofdstad Oslo. Met Mosbaeks wervelventielen, geïnstalleerd in inspectieputten en mangaten, werd de piek van het debiet met 95 procent verminderd. De afmeting van het hoofdriool kon veilig worden teruggebracht van 80 tot 30 centimeter. De totale kosten werden 30 procent verlaagd. Sindsdien heeft Mosbæk het wervelventiel almaar verder ontwikkeld. Tegenwoordig kan een wervelventiel in vergelijking met een open buis het water tot een vijfde terugbrengen. Vele vormen en maten zijn beschikbaar. Elk wervelventiel wordt uniek ontworpen om aan de vele behoeftes te voldoen. Klimaatveranderingen Vandaag de dag wordt het oorspronkelijke Mosbaek-wervelventiel weer in de Verenigde Staten en Canada, via Mosbaek North America Inc, op de
Elk wervelventiel wordt uniek ontworpen
markt gebracht. Bijvoorbeeld heeft de stad Ottawa een groot aantal wervelventielen aangevraagd om in de stad het stormwatersysteem te verbeteren. In Europa wordt regenwater vaak vermengd met rioolwater in gemengde riolen. Een geschikte oplossing is om dit water lokaal te infiltreren, alvorens het de riolen bereikt. Mosbaek heeft het voordeel van waterremmen al herhaaldelijk aangetoond. In een laaggelegen stedelijk gebied ten zuiden van Kopenhagen wordt het water van daken en bestrating opgevangen door kratten. De kratten zijn poreus. Amper 0,6 liter water per seconde wordt afgegeven aan het openbare riool. Bij droog weer lopen de kratten geleidelijk leeg. Technisch gezien is dit een zeer effectieve oplossing, maar het vereist een nauwe samenwerking tussen particulieren, nutsbedrijven en de lokale autoriteiten. (Door Bart Vancauwenberghe)
• www.wervelventielen.nl
De wervelende beweging beperkt de normale stroom
RIORAMA 23
Omgeving en water in harmonie Adaptatie aan de gevolgen van een veranderend klimaat, wordt een van de belangrijkste uitdagingen van de komende decennia. In Vlaanderen groeit alvast het inzicht dat we in de toekomst anders zullen moeten leren omgaan met hemelwater. Dat doen we best nu al, met elke infrastructurele ingreep die we uitvoeren op het publieke domein.
Meer en intensere buien zorgen steeds vaker voor water op straat. In de winter stijgt het grondwaterpeil zodanig dat de bodem verzadigt en waterlopen buiten hun oevers treden. In de zomer zorgen piekbuien ervoor dat gemengde riolen de plotse toevloed, onder meer door de toenemende verharding, niet meer kan slikken. Afvoer van regenwater alleen is dan ook geen oplossing. Gemeenten zullen in de inrichting van hun openbaar domein meer ruimte moeten geven aan water. Ruimte voor water “Ruimte voor water” was het centrale thema van het Congres Publieke Ruimte 2015 begin maart, dat zich richtte tot iedereen die betrokken is bij het ontwerp, de inrichting en het beheer van openbare ruimten. Aquafin leidde er een aantal themasessies rond waterberging en –afvoer. “We hebben de afgelopen 25 jaar voor Vlaanderen de infrastructuur uitgebouwd en geëxploiteerd die nodig is voor de zuivering van het huishoudelijk afvalwater. Daar zullen we de volgende decennia onverminderd op blijven inzetten. Maar we willen daarnaast als bedrijf onze meerwaarde voor de samenleving vergroten door de focus op ‘water als een aangename beleving’ te verbreden,” legt Danny Baeten, directeur Marketing, uit. “En dat doe je niet meer alleen door het afvalwater weer
24 RIORAMA
proper te maken voor het in de natuur terechtkomt. Je moet ook rekening houden met de waterhuishouding in het algemeen om zowel wateroverlast als bodemverdroging te voorkomen.”
"We hebben de afgelopen 25 jaar voor Vlaanderen de infrastructuur uitgebouwd en geëxploiteerd die nodig is voor de zuivering van het huishoudelijk afvalwater. We willen daarnaast als bedrijf onze meerwaarde voor de samenleving vergroten door de focus op ‘water als een aangename beleving’ te verbreden." Danny Baeten, directeur MarketingAquafin Aquafin heeft een goed zicht op de werking van de rioolstelsels in Vlaanderen. Het kan de impact van buien met verschillende intenties simuleren en zo de juiste oplossingen voorstellen wanneer het een hemelwaterplan opmaakt voor een gemeente. Elke gemeente is natuurlijk uniek qua bebouwing, reliëf en waterlopen. Daarom worden al deze elementen mee opgenomen in het plan.
foto VDB Aquafin
Dat bevat zowel generieke maatregelen, die op veel locaties toepasbaar zijn, als plaatsgebonden maatregelen die een bestaand of een toekomstig knelpunt wegwerken. Een ruime gebiedskennis laat toe om bij de opmaak van een hemelwaterplan zelfs over de gemeentegrenzen heen te kijken. Dat is nodig, want een ingreep in een bepaalde gemeente kan een impact hebben op
project
de waterhuishouding in een buurgemeente. Het is uiteraard niet de bedoeling om het probleem te verschuiven maar om voor iedereen het juiste evenwicht te vinden.
De Big Jump in Wachtebeke trekt jaarlijks honderden spring- en kijklustigen. Vlamingen vinden zuiver water en de beleving ervan duidelijk belangrijk. Dankzij de verbeterde kwaliteit kan water ook terug een aangename belevenis zijn, zolang het niet voor overlast zorgt.
Lange termijn Een hemelwaterplan hoeft niet altijd een antwoord te zijn op bestaande problemen, het kan ook een leidraad zijn om de leefomgeving in harmonie te brengen met water. Ook burgers zijn vaak vragende partij voor meer natuur in hun stad of gemeente en in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld voor nieuwe verkavelingen, is het zelfs wettelijk verplicht om rekening te houden met hemelwater. Danny Baeten: “Een hemelwaterplan van Aquafin is daarom steeds gebaseerd op een lange termijnvisie en kijkt dus verder dan één project. Het is overigens niet ‘te nemen of te laten’, de gemeente krijgt een lijst met geprioriteerde projecten en legt zelf zijn accenten. Wel kunnen we hen gemotiveerd adviseren en we kunnen ook voor hen aan de kar trekken bij de verschillende stakeholders. Dat hebben we in onze projecten die we al zo lang uitvoeren voor het Gewest reeds ruimschoots bewezen.” Aquafin werkte voor de gemeente Wetteren als testcase een eerste hemelwaterplan af. Ondertussen bestelden al drie andere gemeenten zo’n studie.
• www.aquafin.be RIORAMA 25
Rioolbeheer in het Antwerpse De stad Antwerpen en een tiental gemeenten in de provincie Antwerpen vertrouwen hun rioolbeheer toe aan rio-link. Dat is het dochterbedrijf van drinkwaterbedrijf water-link en Vlaams rioolwaterzuiveraar Aquafin.
Rio-link richt zich tot gemeenten in de provincie Antwerpen en telt naast de stad Antwerpen een aantal belangrijke steden en gemeenten in de rand onder zijn klanten. Elke klantgemeente blijft eigenaar van haar rioleringsinfrastructuur maar besteedt de uitbouw en het beheer ervan uit aan rio-link. De twee partnerbedrijven binnen rio-link nemen de taken op waarmee ze specifieke ervaring hebben en waar ze goed in zijn. Voor water-link zijn dat de herstellingen en onderhoudswerken op het terrein, de contacten met de klanten in het kader van facturatie en aansluitingen, terwijl Aquafin zijn gebiedskennis en projectmanagement inzet. Toch werken beiden op het terrein nauw samen binnen vaste klantenteams per gemeente. Doordat rio-link een aparte vennootschap is, waarvan zowel Aquafin als water-link aandeelhouder zijn, is de samenwerking op lange termijn verankerd. Gescheiden rekeningen Rio-link werkt met gescheiden rekeningen, wat betekent dat het de saneringsbijdrage die de burgers betalen via hun drinkwaterfactuur, uitsluitend aanwendt voor saneringsactiviteiten in de eigen gemeente. Deze activiteiten stemt rio-link uiteraard af op de behoeften van en in overleg met de gemeente, die het laatste woord heeft.
26 RIORAMA
Bij de opstart van het rioolbeheer voor een nieuwe klantgemeente maakt rio-link een langetermijnvisie op, zowel voor de uitbouw als voor het onderhoud en het beheer van het rioleringsstelsel. “We bestuderen de werking van het rioleringsstelsel en brengen de structurele toestand van de infrastructuur in kaart. Zo kunnen we inschatten welke leidingen kritisch zijn, in welke staat ze verkeren en wat onze prioritaire aandacht vraagt. De investeringen die we aan de gemeenten voorstellen, passen dus allemaal in een langetermijnvisie waardoor we de beschikbare middelen optimaal kunnen inzetten. We proberen onze projectvoorstellen uiteraard ook zo veel mogelijk af te stemmen op de investeringsprogramma’s van water-link en Aquafin,” aldus Heleen Geeraert (ceo rio-link).
"We proberen onze projectvoorstellen uiteraard ook zo veel mogelijk af te stemmen op de investeringsprogramma’s van water-link en Aquafin" Heleen Geeraert, ceo rio-link
Asset management In 2014 werd een nieuwe overeenkomst afgesloten met de stad Antwerpen. De nieuwe overeenkomst met de stad, die loopt tot eind 2025 zoals in de andere gemeenten, legt de basis om het rioolbeheer er voortaan meer te sturen vanuit asset management. Heleen Geeraert: “Waar het investeringsprogramma voor onze projecten vroeger quasi volledig afgestemd was op geplande wegeniswerken, wordt het naar de toekomst meer gestuurd vanuit de prioriteiten voor het rioleringsnetwerk. Dat geeft ons de kans om de meest dringende projecten eerst uit te voeren. In 2014 hebben we met de stad vooral het investeringsprogramma uitgestippeld en enkele ontwerpen opgestart, maar vanaf dit jaar gaat het aantal projecten in uitvoering alleen maar in stijgende lijn. We mikken op een structureel investeringsniveau van ongeveer 35 miljoen euro per jaar, gespreid over ons hele werkingsgebied.” Ook voor de andere klantgemeenten ziet rio-link het rioolbeheer verder evolueren naar een meer planmatige aanpak in functie van een goed asset management. Voor elke gemeente heeft de rioolbeheerder in het verleden al een RioPlan-studie uitgevoerd, die de meest prioritaire riolen in kaart
FEDERATIES
bracht. In de praktijk komt dat neer op ongeveer 25 tot 30 % van het volledige rioleringsstelsel. Op basis van inspecties op het terrein en verouderingsanalyses, berekent een RioPlan-studie de resterende levensduur en het risico op gevolgschade bij falen. Zowel de financiële, ecologische als maatschappelijke gevolgschade wordt hierbij in aanmerking genomen. Die berekening vormt de basis voor het opstellen van gerichte investeringsvoorstellen en een kosteneffectief rioolbeheersplan met geplande inspecties en preventief onderhoud. Rio-link wil nu gemeente per gemeente afwegen of het inspectieprogramma zich moet beperken tot de 30% prioritaire riolen, dan wel of het toch aangewezen is om ook de overige 70 % meer gedetailleerd in kaart te brengen om de beschikbare middelen nog efficiënter te besteden.
erg veel verharding, is de ecologische opbrengst van een gescheiden stelsel vaak teleurstellend. Het loont dan misschien eerder de moeite om de mogelijkheden te onderzoeken van ondergrondse buffering in het bestaande gemengde rioleringsstelsel. Daarom zal rio-link in het hemelwaterplan voor Antwerpen zeker ook de piste van “real time control” van het stelsel opnemen, waarmee Aquafin in het kader van het beheer van de bovengemeentelijke riolen al ervaring heeft opgebouwd.
stelsel te garanderen. Daarom biedt het de klantgemeenten aan om private ontwikkelaars vanaf het begin van hun project te begeleiden met hydraulisch advies. In enkele gemeenten stelde rio-link al verkavelingsrichtlijnen ter beschikking en kan de rioolbeheerder ook toezicht houden tijdens de uitvoering van de werken. Op die manier is de gemeente zeker dat de riolering in de nieuwe verkaveling voldoet aan de kwaliteitseisen van het gemeentelijke stelsel.
Rio-link wil in de toekomst nog meer preventief werken om een goede werking van het riolerings-
• www.rio-link.be
werkingsgebied rio-link 2014
Omgaan met hemelwater Een andere uitdaging waarvoor de klantgemeenten een beroep kunnen doen op rio-link is de aanpassing van het openbaar domein in functie van de klimaatverandering. Intensere buien in combinatie met een toenemende verharde oppervlakte zorgen enerzijds voor meer water op straat bij veelvuldige neerslag en anderzijds voor verdroging van de bodem in langere droogteperiodes. De toegepaste methodiek bestaat uit een grondig onderzoek van het gebied waarin de huidige regenwaterafvoer wordt opgenomen samen met de lokale waterlopen. Digitale terreinmapping geeft een zicht op de bovengrondse afstroming van verharde oppervlakten, het rioolmodel brengt de ondergrondse afvoercapaciteit in beeld. Op basis van de studie en uitgebreid veldwerk waarbij ook al rekening gehouden wordt met andere infrastructuur (bijvoorbeeld tramlijnen, hoofdleidingen van andere nutsmaatschappijen, beschikbare ruimte), formuleert riolink aan zijn klantgemeenten een ruimtelijk voorstel voor de aanpak van hemelwater met concrete maatregelen op korte en middellange termijn. De gemeente Schoten en de stad Antwerpen zijn de eersten waarvoor een dergelijk hemelwaterplan wordt uitgewerkt. Vanzelfsprekend kunnen de gemeenten ook hier hun eigen accenten leggen. De studie voor Antwerpen kadert ook in het gebiedsdekkend uitvoeringsplan (GUP). Dat maakt het mogelijk om bij de aanleg van gescheiden stelsels de kostprijs af te wegen tegenover de ecologische baten. In verstedelijkte gebieden, met
RIORAMA RIORAMA 27
COPRO to QUALITY With
Road Global Quality Control
www.copro.eu
COPRO_Annonce_93x277_NL.indd 1
info@copro.eu
17/02/14 14:37
REPORTAGE
Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders voor de behandeling van regenwatervervuiling
De afvloeiing van regenwater over grote, verharde oppervlakken in de stad, waaronder verkeerswegen, doet grote volumes verontreinigd water in de natuur belanden. Los van eventuele accidentele lozingen van lichte vloeistoffen wordt de vervuiling die op die manier in onze natuurlijke omgeving belandt, gekenmerkt door haar voornamelijk particulaire aard, d.w.z. door de concentratie aan zwevende deeltjes die ze bevat. Deze deeltjes kunnen echter perfect tegengehouden worden door het inzetten van een bezinksysteem. Een dergelijke eenvoudige inrichting waar het water overheen stroom, vormt dan ook een bijzonder doeltreffend wapen om de sterke pollutie terug te dringen, die anders in het ons omringende groen terechtkomt.
Voorgestelde oplossing De Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders zijn bedoeld om regenwatervervuiling op te vangen. Ze beschikken over een aanzienlijk bezinkingsoppervlak, doordat d e lamellen naast elkaar geplaatst zijn. En door bij het ontwerp ook rekening te houden met bepaalde gegevenheden qua hydraulische werking (verdeling van de effluenten, drukverliezen) en exploitatie (toegankelijkheid, demontage, reiniging), kunnen er inrichtingen gerealiseerd worden, die ruime toegangsmogelijkheden bieden en waarvan de uitrustingen modulair en gemakkelijk te reinigen of te demonteren zijn. Werkingsprincipe De Hydromesi lamellaire deeltjesafscheiders hebben een innovatieve lamellenstructuur, die beweegt en afhelt. De grootste vernieuwing schuilt echter in het feit dat de hoek die de lamellen hebben, van het waterpeil afhangt. Daarnaast kan de hoekbeweging van de lamellen evenwel ook geregeld worden met behulp van een takel met hefboom of een haspel. Wanneer de deeltjesafscheiders zich vullen met water, worden de lamellen door middel van een vlotter of schakelaar in de gewenste hoek gedraaid. Bij het leeglopen van de afscheider keren de lamellen vervolgens onder invloed van
hun gewicht terug naar hun oorspronkelijke verticale positie. En door de onderlinge afstand tussen de lamellen worden verstoppingen en blokkeringen van voorwerpen of afval tussen de lamellen vermeden. De kanteling in verticale positie bevordert bovendien ook de bezinking van het nog meegevoerde slib naar de bodem van de inrichting. De onderlinge afstand tussen de lamellen is in deze positie tot slot tevens maximaal, wat het dan weer gemakkelijker maakt om de lamellen te reinigen. Voordelen De lamellaire deeltjesafscheiders bieden tal van voordelen: • een compacte oplossing in vergelijking met een klassiek bezinkbassin; • erg stevige inrichtingen die volledig vervaardigd zijn uit 304 L of 316 Ti roestvrij staal met lamellen in pvc; • een eenvoudige demontage zonder specifiek gereedschap; • een regelbare alsook in de tijd aanpasbare lamellenstructuur, waardoor de prestaties van de inrichting nog verbeterd kunnen worden; • bewegende lamellen, wat het risico op verstopping verkleint; • een eenvoudige en rationele exploitatie;
• een totale toegankelijkheid (zowel boven als onder de lamellen); • een plat of trechtervormig ontvangbed; • een hydraulische werking die aan de hand van digitale afvloeiingssimulaties werd gecontroleerd.
• www.hydroconceptbvba.eu
De hoek van de lamellen hangt af van het waterpeil.
RIORAMA RIORAMA 29
PROJECT FEDERATIES JURIDISCH
Waterzuivering- en riolering: wat kan of moet privé in Vlaanderen In het Vlaamse waterlandschap bestaat de trend om, verplicht of op vrijwillige basis, privé-infrastructuur te ontwikkelen voor waterzuivering en afvoer, weliswaar binnen een afgelijnd reglementair kader. Wat is de oorsprong van deze trend en waar heeft dit tot op vandaag toe geleid? Een stand van zaken en schets van de verwachte evolutie.
Context Voor het waterzuiverings- en lozingsproces hanteert het Vlaamse Gewest traditioneel een driesporenbeleid, als volgt samengevat: •de gebruiker (particulier of bedrijf) zorgt ervoor dat afvalwater via een centraal lozingspunt wordt afgevoerd, anders dient hij het afvalwater zelf te zuiveren; •de gemeente legt naast riolering in straten per wijk een eindpunt of lozingspunt aan en kan, voor landelijke of afgelegen gebieden, kleinschalige zuiveringsinstallaties via individuele aansluitingen op riolering of individuele zuivering (IBA's) opleggen of voor eigen rekening nemen; •de gewestelijke verantwoordelijkheden en taken starten waar die van de gemeenten eindigen: het gemeentelijk afvalwater wordt opgevangen in en via collectoren naar de openbare rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) gevoerd voor zuivering. Wat zijn binnen dit beleid de verplichtingen en opportuniteiten voor de privésector? Het huidige kader Woningen en Gebouwen Het Algemeen Waterverkoopreglement voorziet sinds 1 juli 2011, om ook huishoudens te responsabiliseren, uitdrukkelijk in privéwaterafvoer voor wat betreft woningen en gebouwen, mits verplichte keuring van de private riolering. De verantwoordelijke voor de keuring is meestal de instantie die binnen de gemeente de riolen beheert of diens
30
RIORAMA
aangestelde, desgevallend via digitale opmaak en opvolging van keuringsrapporten zoals voorgesteld door bepaalde sectorfederaties. Bij privéwaterafvoer en private riolering is de eigenaar of huurder verantwoordelijk voor de plaatsing, de wijziging, de herstelling, het onderhoud en de goede werking ervan. Van zijn kant is de gebruiker (eigenaar of huurder) verantwoordelijk voor het goed gebruik van de privéwaterafvoer. Hierbij zijn geijkte contractuele bepalingen voor de aankoop van een individueel zuiveringssysteem gangbaar in de sector. Concreet voor het opmaken van een keuringsdossier zal in het bijzonder aandacht worden besteed aan (i) de toegankelijkheid van het afwateringssysteem op privéterrein (ii) de aanwezigheid in het bouwplan van alle vereiste rioleringsonderdelen vanaf de aansluitput(ten) aan de perceelgrens tot aan het lozingspunt in de woning of het gebouw (iii) de aanstiplijst voor de controle van de gewestelijke stedenbouwkundige verordening (iv) indien van toepassing: de provinciale stedenbouwkundige verordeningen (hemelwater), het aansluitreglement rioolbeheerder en relevante technische fiches. Industriële Installaties Voor wat betreft bedrijven legt de milieuvergunning (Vlarem II) vast onder welke voorwaarden afvalwater mag afgevoerd worden. Bedrijfsafvalwater in de zin van Vlarem is alle afvalwater dat
niet voldoet aan de definitie van huishoudelijk afvalwater of koelwater. Bedrijfsafvalwater mag in de regel geloosd worden op een RWZI zolang dit de goede werking van de infrastructuur niet verstoort, hetgeen in de praktijk een voor appreciatie vatbaar begrip is. De mogelijkheid tot lozing op een RWZI staat evenwel los van de mogelijkheid tot ontwikkeling van een privézuiveringsinstallatie op eigen site. De regels inzake contractuele sanering van bedrijfsafvalwater op een RWZI zijn vastgesteld bij besluit van de Vlaamse Regering van 21 oktober 2005 en vervolgens verfijnd bij besluit van 10 maart 2006 met betrekking tot de scheiding tussen de gemeentelijke en bovengemeentelijke saneringsverplichting en het vaststellen van de zoneringsplannen. De drinkwatermaatschappijen staan in voor het vervoer van afvalwater en worden hiervoor vergoed via de gemeentelijke saneringsbijdrage. Het is tenslotte het Gewest dat de collectoren van de eindpunten van de gemeentelijke rioleringen naar de zuiveringsinstallaties, alsook de bouw van de zuiveringsinstallaties, plant en financiert. Marktontwikkelingen Bepaalde Vlaamse en buitenlandse marktpartijen ontwikkelen sinds enige tijd projecten waarbij, meestal op industriële sites, eigen waterzuiveringsinstallaties en eigen netwerken worden voorzien, hetgeen al langer bestaat in sommige van de ons omringende landen.
JURIDISCH
In het Vlaamse Gewest zal zich concreet de vraag stellen voor een bedrijf, bij nieuwbouw of vernieuwing van installaties, of het gelegen is in een gebied waar het technisch of financieel al dan niet haalbaar is onder redelijke omstandigheden riolering aan te leggen en waarin dus een individuele waterzuivering verplicht is (de zogenaamde 'rode zone' in de zoneringsplannen zoals bepaald in voormeld besluit van 10 maart 2006). In een gele zone (centrale gebied) zal het bedrijf verplicht aansluiten op de straatriolering, in de groene zone (collectief te optimaliseren buitengebied) zal het bedrijf moeten aansluiten op een (gescheiden) riolering die verder aangelegd of aangesloten zal worden op een RWZI. Daarnaast, aangezien bedrijfsafvalwater krachtens Vlarem slechts mag geloosd worden op een RWZI zolang dit de goede werking ervan niet verstoort, zal – a contrario en ook in gebieden die niet afgelegen zijn of in een rode zone vallen – bij (her)ontwikkeling van industriegebieden een individuele saneringsplicht bestaan voor het bedrijf wanneer het industrieel proces van die aard zou zijn dat het opgewekte bedrijfsafvalwater de "goede werking" van de RWZI in het gedrang brengt. Dergelijke gevallen geven aanleiding tot technische discussies met de waterbedrijven, onder toezicht van de Vlaamse Milieumaatschappij. In lijn met andere nutssectoren, zoals de elektriciteitsmarkt, waar bedrijven op zoek gaan naar meer (eigen) decentrale opwekking of verwerking, kan verwacht worden dat de trend naar verzelfstandiging van bedrijven (en huishoudens) voor waterzuivering verder ingezet zal worden, weliswaar binnen de krijtlijnen van het reglementair kader. De verdere evolutie van deze trend zal in grote mate afhangen van de beleids-
illustratie © Boralit
matige visie vanwege de Vlaamse regering of de voogdijminister (die in de laatste Beleidsnota 2014-2019 dit vraagstuk niet uitdrukkelijk aankaart maar wel recent in de pers vermeldde dat zij het gebruik van bedrijfswater strenger wenst te controleren om rekening te houden met de lage Vlaamse waterbeschikbaarheid). Hierbij zijn onvermijdelijk maatschappelijke keuzes aan de orde zoals deze tussen, op termijn, meer centrale dan wel decentrale waterzuiveringsinfrastructuur en rioleringsnetwerk in Vlaanderen, met alle gevolgen vandien inzake tarieven en vormen van dienstverlening aan bedrijven en burgers. In ieder geval spelen evenzeer milieu- en bouwvergunningsvereisten en informatievereisten bij de aanleg van eigen netwerken en sanering.
via riolering van (bedrijfs) afvalwater. Evenwel, in functie van de verbruikslocatie binnen de zoneringsplannen of in geval van specifiek (bedrijfs)afvalwater, zal een individuele saneringsplicht gelden. Te verwachten evolutie: zoals in omringende buurlanden en zoals in andere nutssectoren, bestaat een trend naar decentralisatie en ontwikkelt een groeiend aantal Vlaamse bedrijven eigen infrastructuur om met afvalwater om te gaan. Naast technische, milieu- en stedenbouwkundige en markteconomische parameters, zal het Vlaamse politieke beleid een beslissende rol spelen in de verdere evolutie van deze trend. (Door David Haverbeke en Wouter Vandorpe (Advocatenkantoor Fieldfisher LLP, Energy & Utilities, Brussel)
• http://www.fieldfisher.com/offices/brussels/energy
Conclusie Het reglementair kader voorziet in individuele saneringsplicht in bepaalde gevallen: in de regel zijn het de gemeenten, waar nodig omkaderd door het Gewest, die instaan voor de zuivering en afvoer
RIORAMA
31
Volop flexibele kwaliteit * Flexibele mini inspectiecamera * Makkelijk inspecteren van 32mm – 75mm leidingen * Uniek flexibel tussenstuk voor haakse bochten * Ovale kop voor gemakkelijker doorvoer * Speciale lens met grote kijkhoek * Uitgekiende verlichtingsring voor minimale reflectie en beter beeld * Standaard met zender, beeldscherm en opname mogelijkheid van video en foto op SD-kaart
Camtronics BV | Ekkersrijt 3209 | 5692 CG Son (Eindhoven) | NL | +31 (0)499 49 45 90
onderzoeken
IKT Nederland onderzoeken
keuren
adviseren
testen
Eerste geaccrediteerde onafhankelijke en neutrale laboratorium voor CIPP-liners in Nederland
Testen van proefstukken uit CIPP-liners in eigen laboratorium in Arnhem Uitvoeren en controleren van statische berekeningen Specialistisch toezicht bij de uitvoering Verzorgen van opleidingen 32 RIORAMA
IKT - Instituut voor ondergrondse infrastructuur Kantoorgebouw „De Enk“ Tivolilaan 205 6824 BV Arnhem T +31-(0) 26-84545 60 F +31-(0) 26-84545 61 www.ikt-nederland.nl info@ikt-nederland.nl
productspot
Camtronics pakt uit met minirioolcamera Regelmatige rioolinspectie is van essentieel belang om de leidingen in optimale conditie te houden. Voor buizen van grote diameters zijn er al heel wat kwalitatieve oplossingen op de markt, maar voor kleinere leidingen beschikten inspectiediensten tot voor kort nog niet over een oplossing die zich door alle bochten heen kon wringen. Na een jaar van intensieve ontwikkeling, pakte Camtronics eind vorig jaar uit met een systeem dat hier sterk op inspeelt: de MiniFlex is nu al erg gegeerd in de markt.
"We hebben deze oplossing ontwikkeld, omdat we voelden dat er vanuit de markt sterk vraag was naar een dergelijk systeem," verduidelijkt Vincent van der Ven van Camtronics. "Vooral voor inspecties in kantoren en woningen (keukens, badkamers, toiletten) waren de bestaande oplossingen vaak ontoereikend. Inspectie van rechte buizen lukte wel nog, maar van zodra er een bocht aankwam leverde dat problemen op." Kogelvormige kop De technici van Camtronics gingen aan de slag om daar een valabel antwoord op te vinden. De oplossing bleek te liggen in de creatie van een flexibel en inmiddels gepatenteerd tussenstuk tussen de camera en de duwkabel. Samen met de innovatieve kogelvormige kop, zorgt dit voor een gemakkelijkere doorvoer. "We hebben het systeem bij diverse
klanten getest en op basis van hun feedback nog bijsturingen gedaan, vooral op vlak van een optimaal gebruikerscomfort." Scherp beeld Uitgebreide tests in de praktijk hebben bewezen dat ook haakse bochten in diameters vanaf 32 mm zeer soepel kunnen worden genomen. Het uitgekiende ontwerp van de camerakop houdt de verlichtingsring boven de bodem, wat de reflectie minimaliseert en samen met de zorgvuldig uitgekozen lens geeft dit de MiniFlex rioolcamera een grote kijkhoek en een scherp beeld, ook in de grotere diameters. De MiniFlex wordt standaard geleverd met een 512Hz-zender en beeldscherm met opnamemogelijkheden voor video’s en foto’s op SD-kaart. "Deze rioolcamera ontpopt zich tot een vernuftig systeem. Bovendien laat de meegeleverde zender toe om heel nauwkeurig de locatie van een eventueel probleem in de leiding te bepalen, zodat er gepast kan worden ingegrepen." De MiniFlex wringt zich dus vlot door bochten en gaat de kant op die de gebruiker wil, op basis van gewone handmatige bewegingen. Beeldscherm De heldere display (5,6") is door zijn eenvoud makkelijk te bedienen. Het systeem is ook zonder beeldscherm verkrijgbaar. De video-out laat toe om de MiniFlex op een andere monitor of koffer te connecteren.
Ook bij de haspel/koffer maakte Camtronics werk van een doordachte vormgeving
Onder meer deze kogelvormige kop zorgt voor een gemakkelijkere doorvoer
Behuizing Behalve de MiniFlex zelf, maakte Camtronics ook bij de haspel/koffer werk van een doordachte vormgeving. Voor de behuizing werkte de fabrikant met kunststof van hoge kwaliteit met rubberen stootdoppen, wat de robuustheid en stootvastheid bevordert. De open constructie laat toe om alles eenvoudig te reinigen. Door de gebruikte materialen en afmetingen oogt het geheel heel ergonomisch: het lichtgewicht heeft een compacte vorm en is eenvoudig opbergbaar. Beschikbaarheid De MiniFlex is eind 2014 op de markt gebracht. Dankzij de recente verhoging van de productiecapaciteit, is deze minicamera nu vlot verkrijgbaar in Nederland en België. "De eerste gebruikers zijn heel enthousiast en zorgden al voor heel wat mondaan-mond-reclame," weet Vincent van der Ven. Zowel op de Vlario-dag als de Rioleringsvakdagen kan u de MiniFlex ontdekken op de stand van Camtronics. (Door Bart Vancauwenberghe)
• www.camtronics.nl RIORAMA 33
PRODUCT NEWS PRODUCT NEWS
Packo Pumps lanceert nieuwe, energiezuinige centrifugaalpomp in roestvrij staal Packo Pumps lanceert het model MCP3/250-315 als aanvulling op het bestaande MCP3-pompgamma. Het nieuwe type van pomp is bijzonder sterk, wordt vervaardigd in gegoten roestvrij staal en is goed voor een debiet tot 1.250 m³/u met een HMT van ca. 18 m. Vandaag is de pomp al verkrijgbaar met een vermogen tot 90 kW in de versies met 6- en 8-polige motor en binnenkort zal het model ook beschikbaar zijn met een motorvermogen tot 250 kW. Het ontwerp ligt volledig in de lijn van de visie van Packo Pumps, waarbij de nadruk gelegd wordt op energiezuinigheid, onderhoudsvriendelijkheid en stevigheid in een monoblokuitvoering.
•
www.packopumps.com
Quality Pumps exclusief verdeler van Grindex in België
EDO PUMPS brengt nieuwe drukverhogingsinstallaties op de markt Na de introductie in 2014 van de nieuwe serie EBI roestvaststalen verticale “in-line” centrifugaalpompen brengt EDO PUMPS nu de nieuwe drukverhogingsinstallaties op de markt. Deze serie wordt uitgevoerd met de extra energiezuinige EBI centrifugaalpompen, waarbij elke pomp voorzien is van een VASCO frequentieomvormer. Dankzij de frequentieomvormer communiceren de pompen onderling, wat resulteert in een onmiddellijke energiebesparing. Een dergelijke installatie is mogelijk tot 8 pompen in serie. De EBI centrifugaalpompen voldoen aan de nieuwe M.E.I.-norm (Minimum Efficiency Index), die op 1 januari 2015 in werking trad.
Quality Pumps, verdeler en verhuurder van diverse (vuil water)pompen, is sinds 2015 de nieuwe exclusieve verdeler voor België van Grindex. Het Zweedse merk bouwt sinds 1960 een goede reputatie op in de pompensector. Johan Broekmans van Quality Pumps: “Een 24/7 service wordt gegarandeerd door onze ervaren, tweetalige monteurs. In het ruime magazijn beschikken ze tevens over alle nodige onderdelen voor een betrouwbare, vlotte service en professioneel onderhoud." Quality Pumps biedt voortaan een breed gamma Grindex drainage- en slurrywerfpompen. Deze zijn uitgerust met een luchtklep en inwendig elektronisch beveiligd tegen de verkeerde draairichting, spanningsval en oververhitting. Een vlakzuigkraag om dweildroog af te pompen is optioneel verkrijgbaar. De pompen zijn vervaardigd uit slijtvaste materialen en eveneens verkrijgbaar in RVS. De meeste modellen zullen uit voorraad leverbaar zijn.
• www.qualitypumps.be
• www.edopumps.be
KSB stelt hoogefficiënte circulatiepomp in XXL voor KSB stelt de nieuwe Calio XXL circulatiepomp voor. Deze jongste telg in het Calio-gamma is de grootste uitvoering van de nieuwe generatie onderhoudsvrije busmotorpompen. Er is nu een uiterst energie-efficiënte circulatiepomp beschikbaar voor elke capaciteit. De pomp biedt tal van functionaliteiten om het energieverbruik op een slimme manier te verminderen. De Calio XXL is geschikt voor debieten 70 m3/h. De pompen worden aangedreven door elektronisch gestuurde synchrone motoren. Alle pompmaten zijn standaard voorzien van interfaces en functies voor een slim gebouwbeheersysteem. Zo zal de geïntegreerde Modbus-interface alle Calio circulatiepompen kunnen integreren in geautomatiseerde systemen. Zonder extra soft- of hardware module is het mogelijk om twee pompen parallel te installeren – de één als hoofdpomp en de andere als back-up – waartussen automatisch geschakeld wordt bij storingen of een geprogrammeerde instelling.
• 34
RIORAMA
www.ksb.com
ACO. Totaaloplossingen ACO. Totaaloplossingen voor efficiënt voor efficiënt waterbeheer. waterbeheer.
[COLLECT] [COLLECT] [CLEAN][CLEAN]
[HOLD][HOLD] [RELEASE] [RELEASE]
Uiteindelijk wordt Uiteindelijk het water wordt het water Het water wordt Is het regenwater Is het regenwater Het water wordt Van de eerste druppel Van de eerste die druppel die gedimensioneerd gedimensioneerd afgevoerd afgevoerd gestockeerd ingestockeerd buffer- of in bufferof verontreinigd of verontreinigd wordt er of wordt er op de oppervlakte op de valt oppervlakte tot valt tot in de ondergrond, in denaar ondergrond, de naar de infiltratiebekkens infiltratiebekkens om om proceswater opgevangen? proceswater opgevangen? het grootste, berekende het grootste, berekende een rivier riolering, of een een rivier of een overstromingen overstromingen in lager in riolering, lager Vetten, oliën en Vetten, slibdeeltjes oliën en slibdeeltjes debiet, alles wordt debiet, alles wordt natuurlijk wachtbekken. natuurlijk wachtbekken. gelegen gebieden gelegen tegen gebieden te tegen te worden eruit gehaald, worden eruit gehaald, gecontroleerd gecontroleerd opgevangen opgevangen gaan. gaan. omdat het milieu omdat ons het milieu ons en in de gewenste en inrichting de gewenste richting dierbaar is. dierbaar is. gestuurd. gestuurd.
OLIE- EN OLIE- EN INFILTRATIEINFILTRATIEEN EN AFVOERGOTEN AFVOERGOTEN VETAFSCHEIDERS VETAFSCHEIDERS BUFFERINGSBEKKENS BUFFERINGSBEKKENS POMPPUTTEN POMPPUTTEN ACO Passavant n.v. ACO- Passavant Preenakkern.v. 8, 1785 - Preenakker Merchtem 8, 1785 - Tel.Merchtem 052 38 17 70 - Tel. - Fax. 052052 38 17 38 70 17 71 - Fax. - www.aco.be 052 38 17 71- -info@aco.be www.aco.be - info@aco.be
Kijk jij verder dan vandaag?
K
limaatverandering is een van de voornaamste uitdagingen voor de toekomst. Nieuwe weerpatronen zorgen voor meer wateroverlast en bodemdroogte.
Bovendien kunnen ruimte voor water en stadsvernieuwing vaak prima gekoppeld worden en bijdragen tot een aangenamere leefomgeving.
Vlaanderen is extra kwetsbaar voor overstromingen door het grote percentage verharde oppervlakte en de vele gemengde rioleringsstelsels.
Vanuit onze grondige gebiedskennis stellen wij een plan op maat op, met concrete maatregelen die haalbaar zijn en die anticiperen op de gevolgen van de klimaatverandering.
De belangrijkste maatregel om water op straat te vermijden, is ruimte geven aan water. Met een hemelwaterplan kunnen gemeenten de bestaande knelpunten met betrekking tot wateroverlast wegwerken.
Kortom: water in harmonie met de omgeving!
Aquafin NV Dijkstraat 8
●
2630 Aartselaar
●
T 03 450 45 11
●
info@aquafin.be
●
www.aquafin.be