Riorama 07

07

V A K B L A D V O O R R I O O LT E C H N O L O G I E • J U L / A U G / S E P 2 0 1 4 • J A A R G A N G 2

Push-Fast®-systeem van Vigotec Akatherm doet laskosten wegvallen Riool- en hemelwaterbeheer van a tot z Efficiënte opzoeking van ondergrondse leidingen en objecten zonder graafwerk

met de medewerking van Periodiciteit: driemaandelijks I Afgiftekantoor: Oostende X I P915318 I Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement I Boulevard des Canadiens 118 B-7711 Dottignies

Flygt APP dé alles-in-één pompbesturings- en telemetrieunit en intuïtief touchscreen Wilt u snel inzicht in al de data van uw pompstation? En wenst u dat iedere gebruiker de getoonde informatie direct begrijpt? Ervaar het gemak van de alles-in-één Flygt APP 600 en APP 900 besturings- en telemetrieunits met intuïtief touchscreen die u via uw smartphone of tablet kunt overnemen.

Dankzij vooruitstrevende technologie biedt de nieuwe Flygt APP 600 en APP 900 ultieme controlemogelijkheden over pompstations en volledige besturingsprocessen. De Flygt APP units bieden uitgebreide aansluitmogelijkheden, functioneren als zelfstandige besturing en kunnen gekoppeld worden aan uw hoofdpost informatiesysteem. Het touchscreen geeft 24/7 een overzicht van uw pompstation en toont essentiële prestatie indicatoren direct op het startscherm op een manier die iedere gebruiker begrijpt.

Binnen één dag kunt u zelf het gemak van Flygt APP ervaren. Enjoy Touch!

Tel 02 720 90 10 | xylemwatersolutionsbe@xyleminc.com | www.xyleminc.com/be

08

21

RIORAMA Vakblad voor riooltechnologie.

Gratis verspreid in Vlaanderen naar: aannemers rioolwerken & waterwerken, burgerlijke bouwkunde, technische diensten steden en gemeenten, inter-communales en studiebureaus.

36

PERIODICITEIT

Driemaandelijks HOOFDREDACTIE

Tilly Baekelandt T 056/33 42 72 E tilly.baekelandt@fcomedia.be

INHOUD

REDACTIE

NUTTIGE ADRESSEN........................................................................................ 04

Bart Vancauwenberghe Koen Vandepopuliere E redactie@riorama.be

INSIDE NEWS................................................................................................ 06 BEURSNIEUWS Drinkwaterveiligheid en watersanering op AquaFlanders-studiedag.......................... 08

VORMGEVING

Ruth Van Thuyne E ruth.vanthuyne@fcomedia.be

Delegatie uit Ivoorkust eregast op Pollutec Lyon................................................. 14

RECLAME-ADVIES

Push-Fast®-systeem van Vigotec Akatherm doet laskosten wegvallen...................... 16

Katja Wijffels T 0473/86 59 70 E katja.wijffels@fcomedia.be

Intelligente sturing van riolen via real time control.............................................. 19

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Filip Cossement Canadezenlaan 118 - B-7711 Dottenijs T 056/77 13 10 F 056/77 13 11 E filip.cossement@fcomedia.be I www.fcomedia.be

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk

PROJECTEN

Smet-Tunnelling kijkt over de grenzen heen........................................................ 20 Stradus Aqua levert voor raffinaderij maatwerkputten in recordtempo.......................27 TECHNIEK Doorboringen van ondergrondse infrastructuur.................................................... 23 “Betonbuizen, duurzame riolering voor de toekomst”............................................. 30 REPORTAGES Efficiënte opzoeking van ondergrondse leidingen en objecten zonder graafwerk........ 32 PRODUCTSPOT Integrale besturingsunit Xylem verrijking voor gebruiker....................................... 35 RECHTEN & PLICHTEN Vlaams Regeerakkoord reikt oplossingen voor water- en rioleringsissues aan............ 36 Putrenovatie samen aanpakken......................................................................... 38 Riool- en hemelwaterbeheer van a tot z............................................................. 40 PRODUCT NEWS..............................................................................................41

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

NUTTIGE ADRESSEN Onderstaande rubriek wordt ter beschikking gesteld van aannemers, studiebureaus en bedrijven actief in de riooltechnologie. Wie zijn gegevens in de rubriek nuttige adressen wenst te publiceren kan naam, adres, telefoonnummer en website sturen naar info@riorama.be, dit met vermelding onder welke categorie u wenst te staan.

Gelieve eveneens uw facturatiegegevens toe te voegen.

Steenkaai 111

Betonfabriek De Bonte

8000 Brugge

Beton - Van Hecke NV

050/31 73 61

Sint-Annastraat 55

www.declercq-beton.be

9250 Waasmunster

Eén jaar aanwezigheid in de rubriek “Nuttige adressen“ in Riorama en op www. riorama.be kost 350 euro. Wie onder meerdere categorieën wenst te staan betaalt 150 euro/extra rubriek. (Prijzen exclusief BTW)

Sint-Annastraat 55

Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be

CATEGORIEËN • AANNEMERS RIOOLWERKEN • AFVOERGOTEN • BETON

• INTEGRALE WATERBEDRIJVEN • KEURING EN KEURINGSYSTEMEN

www.camtronics.nl

3860 Neeroeteren

• RIOOLDEKSEL

089/86 01 74

• RIOOLONDERHOUD

www.stradusaqua.be

• RIOOLRENOVATIE EN

Vigotec Akatherm

• COLLECTOREN

• LEIDINGSYSTEMEN

RIOOLRENOVATIE-

Schoonmansveld 52

• DETECTIESYSTEMEN

• LIJNAFWATERING

SYSTEMEN

2870 Puurs

• DOORPERSBUIZEN

• MACHINES VOOR RIOOLRE-

• SEPTISCHE TANKS

03/860 01 90

• STUDIEBUREAUS

www.vigotecakatherm.be

• FITTINGS

• MANCHETTEN

• TUNNEL BORINGEN

• GEURBESTRIJDING

• OEVERVERSTERKING

• VERHUUR

Alkern Site VOR Beton NV

• GRAAFMACHINES

• PERSLEIDING

• VERTICAL BORINGEN

Ieperseweg 112

• GRACHTELEMENTEN

• POMPEN

• WARMTERECUPERATIE

8800 Roeselare

• INSPECTIECAMERA'S

• REGENWATERBEHEER

• WATERMAATSCHAPPIJEN

051/23 24 20

• INSPECTIEPUTTEN

• RIETZUIVERING

• WATERZUIVERING

www.alkern.be DOORPERSBUIZEN

2480 Dessel 014/38 76 70 www.deckx-ao.be Stadsbader Kanaalstraat 1 8530 Harelbeke 056/26 06 65 www.stadsbader.com AFVOERGOTEN

NL - 5692 CG Son

• RIOOLBEHEERDERS

• KUNSTSTOF

Goormansdijk 17A

Ekkersrijt 3209 +31 (0) 499 49 45 90

• BUIZEN

Deckx

Camtronics nv

Breeërweg 33

• RIOOLREINIGING

AANNEMERS RIOOLWERKEN

INSPECTIECAMERA'S

• RIOOLAFSLUITERS

• KOKERELEMENTEN

NOVATIES

www.debonte-vanhecke.be

Stradus Aqua

• BUFFERSYSTEMEN

• DUIKERS

052/47 33 20

INSPECTIEPUTTEN Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be Betonfabriek De Bonte Beton - Van Hecke NV Sint-Annastraat 55 9250 Waasmunster 052/47 33 20 www.debonte-vanhecke.be HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10

Betonfabriek De Bonte

HOBAS Benelux BV

NL - 4004 JM Tiel

Beton - Van Hecke NV

Marconistraat 11-10

0031 344 82 00 30

Sint-Annastraat 55

NL - 4004 JM Tiel

www.hobas.com

9250 Waasmunster

0031 344 82 00 30

052/47 33 20

www.hobas.com

www.debonte-vanhecke.be Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be BUFFERSYSTEMEN ACO Passavant n.v.

DUIKERS HOBAS Benelux BV Marconistraat 11-10

Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be

NL - 4004 JM Tiel

Alkern Site VOR Beton NV

0031 344 82 00 30

Ieperseweg 112

www.hobas.com

8800 Roeselare

GEURBESTRIJDING

051/23 24 20 www.alkern.be

ACO Passavant n.v.

Preenakker 8

QM Environmental

Preenakker 8

1785 Merchtem

Services Ltd.

1785 Merchtem

052/38 17 70

Henricuskade 123A

TMVW

052/38 17 70

www.aco.be

NL - 2497 NB Den Haag

Stropstraat 1

0031 15 737 0486

9000 Gent

www.qmes.nl

09/240 03 76

www.aco.be BETON

Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be

Eurodal nv Industrieweg 14 2280 Grobbendonk 014/50 05 91 www.eurodal.be BUIZEN Beton De Clercq nv

GRACHTELEMENTEN Beton De Clercq nv

INTEGRALE WATERBEDRIJVEN

www.water-link.be KEURING EN KEURINGSYSTEMEN

Steenkaai 111

Teccon bvba

8000 Brugge

Kleimoer 16

050/31 73 61

9030 Mariakerke - Gent

www.declercq-beton.be

09/380.36.82 www.teccon.be

4

RIORAMA

VLARIO De Schom 124 3600 Genk 03/827 51 30 www.vlario.be KOKERELEMENTEN Beton De Clercq nv Steenkaai 111 8000 Brugge 050/31 73 61 www.declercq-beton.be Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be KUNSTSTOF

PERSLEIDING

PIDPA

Vigotec Akatherm

Desuinlei 246

Schoonmansveld 52

2018 Antwerpen

2870 Puurs

03/216 88 88

03/860 01 90

www.pidpa.be

www.vigotecakatherm.be

TMVW

POMPEN

Stropstraat 1 9000 Gent

Aquarech

09/240 03 76

Hoekstraat 15 D

www.water-link.be

09/366 25 99

RIOOLDEKSEL

www.aquarech.be

Stradus Aqua

Edo Pumps NV

Breeërweg 33

Kerkhofstraat 238

3860 Neeroeteren

2850 Boom

089/86 01 74

03/888 23 58

www.stradusaqua.be

www.edopumps.be

RIOOLONDERHOUD

N.V. Grundfos Bellux S.A.

QM Environmental

Diamant Building -

Boomsesteenweg 81-83

Services Ltd.

A. Reyerslaan 80

2630 Aartselaar

Henricuskade 123A

1030 Brussel

03/870 73 00

NL - 2497 NB Den Haag

0473/533 904

be.grundfos.com

0031 15 737 0486

Wilo nv

www.qmes.nl

Vigotec Akatherm

Rusatiralaan 2

Schoonmansveld 52

1083 Ganshoren

2870 Puurs

02/482 33 33

VDV Cleaning nv

03/860 01 90

www.wilo.be

Waaslandlaan 8A2

www.vigotecakatherm.be LIJNAFWATERING Stradus Aqua Breeërweg 33 3860 Neeroeteren 089/86 01 74 www.stradusaqua.be

RIOOLREINIGING

9160 Lokeren Xylem Water Solutions

09/367 83 80

Vierwinden 5B

www.vdvcleaning.be

1930 Zaventem 02/720 90 10 www.xylemwatersolutions.com RIETZUIVERING

RIOOLRENOVATIE EN RIOOLRENOVATIESYSTEMEN

Channeline International LLTD/ RDM Consulting Kerkveld 31

Rietland bvba

1831 Diegem

Alkern Site VOR Beton NV

Van Aertselaerstraat 70

0471/205 305

Ieperseweg 112

2322 Minderhout

www.rdmconsulting.be

8800 Roeselare

03/294 02 65

051/23 24 20

www.rietland.com

www.alkern.be MACHINES VOOR RIOOLRENOVATIES

Remylaan 4C Box 3 3018 Leuven 016/35 28 10 www.tauw.be/water TUNNEL BORINGEN

RIOOLAFSLUITERS

Kastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15 www.smetboring.be VERTICAL BORINGEN Smet-Tunneling nv Kastelsedijk 64 2480 Dessel 014/38 97 15 www.smetboring.be WARMTERECUPERATIE Benvitec Koolmijnlaan 185 3582 Beringen 011/450 450 www.benvitec.be WATERZUIVERING Aquafin NV Dijkstraat 8 2630 Aartselaar 03/450 45 11 www.aquafin.be OEVERVERSTERKING Alkern Site VOR Beton NV Ieperseweg 112 8800 Roeselare 051/23 24 20

NL - 4004 JM Tiel

www.alkern.be

MMB machines

Zoerbeemden 4

www.hobas.com

Industrielaan 23

NL - 6245 LR Eijsden

Incafin nv

9320 Erembodegem

0031 43 409 36 50

Iepersestraat 59

+32 (0)53/70 18 91

www.lansas.nl

8500 Kortrijk

RIOOLBEHEERDERS

Smet-Tunneling nv

Marconistraat 11-10 0031 344 82 00 30

MANCHETTEN

Tauw België nv

HOBAS Benelux BV

Lansas B.V.

www.mmbmachines.be

STUDIEBUREAUS

9270 Laarne

Kurio vzw

www.kurio.be

www.smetboring.be

056/775 981 www.incafin.com

Infrax

Vigotec Akatherm

Koningsstraat 55 bus 15

Smet-Tunneling nv

Schoonmansveld 52

1000 Brussel

Kastelsedijk 64

2870 Puurs

078/35 30 20

2480 Dessel

03/860 01 90

www.infrax.be

014/38 97 15

www.vigotecakatherm.be

RIORAMA

5

INSIDE NEWS

Wavin opent nieuw filiaal in Hooglede

Leuven eerste Belgische gemeente die warmte recupereert uit rioolwater

Het nieuw filiaal in Hooglede (Diksmuidesteenweg 17c) laat Wavin toe dichter bij de West-Vlaamse klanten te staan. Het bedrijf levert als toeleverancier in de bouw en installatie in België een actieve bijdrage aan belangrijke maatschappelijke thema’s zoals duurzaam waterbeheer, overstromingsproblematiek, hygiëne en leefcomfort. De meerwaarde voor de klant steunt op vijf pijlers: het bieden van technisch advies en maatwerk inzake projectontwerp, de ontwikkeling van innovatieve en duurzame producten en diensten, het garanderen van kwaliteit, het bieden van een compleet assortiment voor bovengrondse en ondergrondse toepassingen en tot slot een snelle, eenvoudige en betrouwbare beschikbaarheid van de producten.

• www.wavin.be De stad Leuven, VLARIO, CEIP en Sociale Woningmaatschappij Dijledal stelden op 24 juni het eerste Leuvense én Belgische project voor waarbij energie wordt onttrokken uit afvalwater.

Via een participatie in een Europees subsidieproject realiseert VLARIO samen met Clean Energy Innovative Projects het eerste Belgische project waarin de energie/warmte wordt onttrokken uit het huishoudelijke afvalwater, dus de gemeentelijke riolering. Met die warmte wordt een volledig, reeds bestaand appartementsgebouw met 93 wooneenheden, voorzien van verwarming en sanitair met warm water.

Dit project draagt bij aan de ambitie van Leuven om tegen 2030 klimaatneutraal te zijn. De stad investeert mee om een sociaal energietarief te garanderen voor de bewoners.

• www.leuven.be

InfraTech van 20 tot en met 23 januari 2015 InfraTech is de tweejaarlijkse ontmoetingsplaats voor de infrastructuur. In 2015 vindt de beurs plaats van 20 tot en met 23 januari in Ahoy Rotterdam op een beursoppervlakte van 30.000 m². Exposanten zijn toeleveranciers van producten en diensten voor de GWW-markt, publieke opdrachtgevers, aannemers en ingenieursbureaus. Publieke opdrachtgevers hebben een centrale plek op de beursvloer. De editie 2013 telde 535 exposanten en ruim 20.000 professionele bezoekers die de beurs bezochten. Bezoekers zijn beslissers in de infrabranche waaronder managers, beleidsmakers en adviseurs. Een groot deel van de bezoekers is werkzaam bij de overheid. De beslissingsbevoegdheid is hoog: 82% van de bezoekers is als adviseur of (eind)beslisser betrokken bij de aanschaf van producten en/of diensten. 70% van de exposanten geeft aan de voor hen relevante doelgroepen (zeer) goed bereikt te hebben in 2013. De beursvloer van InfraTech is opgedeeld in verschillende thema's die een segment binnen de infrastructuur vertegenwoordigen: Infrastructuur, Water, Openbare Ruimte & Mobiliteit, Riolering (nieuw). Alle thema’s hebben een eigen plaats op de beursvloer, zodat opdrachtgevers en opdrachtnemers elkaar gemakkelijk kunnen vinden. Naast een breed aanbod van exposanten wordt tijdens de beurs een omvangrijk kennisprogramma aangeboden om kennisuitwisseling binnen de branche te stimuleren.

De tweede editie van InfraTech Duitsland vindt plaats van 13 t/m 15 januari 2016 in Messe Essen.

• www.infratech.nl

6

RIORAMA

INSIDE NEWS

Openbaar onderzoek stroomgebiedsbeheerplannen voor Schelde en Maas Recent startte het openbaar onderzoek van de stroomgebiedsbeheerplannen voor Schelde en Maas 2016-2021. Deze plannen bepalen wat Vlaanderen kan doen om de toestand van de waterlopen en het grondwater te verbeteren en om ons beter te beschermen tegen overstromingen. Ook de zoneringsplannen en de gebiedsdekkende uitvoeringsplannen, die bepalen hoe en wanneer het afvalwater van alle huizen in Vlaanderen gezuiverd moet worden, zijn in de stroomgebiedsbeheerplannen opgenomen. Tot 8 januari 2015 kan iedereen de ontwerpen van de plannen raadplegen en er op reageren via de website www.volvanwater.be.

In de informatiezuilen van bibliotheken en openbare gebouwen is een folder beschikbaar over het openbaar onderzoek. De folder kan ook digitaal geraadpleegd worden via bovenstaande site. In het najaar volgen op verschillende locaties in Vlaanderen informatievergaderingen.

Het openbaar onderzoek van de stroomgebiedsbeheerplannen voor Schelde en Maas 2016-2021 wordt georganiseerd door de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW). De CIW staat onder andere in voor de ambtelijke voorbereiding van de ontwerpen van stroomgebiedsbeheerplannen en voor de coördinatie en afstemming tussen de verschillende actoren van het waterbeleid.

• www.integraalwaterbeleid.be

25 jaar Georg Fischer nv

Het jaar ’89 was niet alleen het jaar van de val van de Berlijnse muur en van de Lambada. In ’89 werd ook Georg Fischer nv opgericht. Een belangrijke gebeurtenis, want dit betekende het afsplitsen van de Belgisch Luxemburgse tak van de Nederlandse vestiging van GF. Op 16 mei vierde GF dus haar 25 jaar onafhankelijkheid. Dit met een spetterend feest in ‘The Wild Gallery’ in Vorst. Kosten noch moeite werden gespaard om de gasten te vermaken. De medewerkers ‘van het eerste uur’, Liliane Coene, Henri Arnoldi, Chris Van Melkebeek, Pros Leemans en Dominique Van Ackere, respectievelijk 42, 35 en 25 jaren trouwe dienst, werden gehuldigd en er werd een overzicht gegeven van de mijlpalen in de 25 jaar geschiedenis. A nostalgic past, a magnificent present and a sparkling future…

Jaarverslag De Watergroep 2013 was voor De Watergroep een bijzonder jaar door de viering van ‘100 jaar watervoorziening’ en de introductie van een nieuwe naam.

Door de verdere ontwikkeling van de takken industriewater en afvalwater is De Watergroep meer dan ooit een integraal waterbedrijf. ‘We kunnen dit jaar afsluiten met een winst van 15,3 miljoen euro. Dit is een gunstig resultaat, maar tegelijk zijn we er ons van bewust dat er grote financiële uitdagingen op ons afkomen,’ stellen voorzitter Herman Van Autgaerden en directeur-generaal Boudewijn Van De Steene.

Andere punten uit het jaarverslag betreffen de trend van het dalend verbruik die zich verderzet, de proceswaterinstallaties die op kruissnelheid draaien, het groeipotentieel voor RioP, de ecologische bedrijfsvoering van De Watergroep (bijna 99% van de reststoffen werd nuttig hergebruikt) en asset management als de uitdaging voor de toekomst.

In oktober 2013 kondigde De Watergroep voorts de overname aan van zowel de Intercommunale Watermaatschappij (IWM) als van het gemeentelijk waterbedrijf van Hoeilaart. Een ander aandachtspunt uit het jaarverslag is de administratieve vereenvoudiging en economische efficiëntie. De officiële vertegenwoordiging van de vennoten op de Algemene Vergadering werd beperkt tot 1 persoon.

• www.dewatergroep.be

• www.gfps.com

RIORAMA

7

BEURSNIEUWS

Drinkwaterveiligheid en watersanering centrale thema's op AquaFlanders-studiedag Cruciale informatieve updates over watersanering in de toekomst, en uitdagingen inzake drinkwater: in een notendop is dat wat u mag verwachten van de AquaFlandersstudiedag, die net als vorig jaar simultaan met de Aquarama Vakbeurs wordt georganiseerd. "Het programma dat op 23 oktober wordt gepresenteerd richt zich naar alle stakeholders en is zeker ook voor openbare besturen interessant," stipuleert Marc Buysse van AquaFlanders.

De AquaFlanders-studiedag wisselt om de twee jaar af tussen beleidsthema's en technische aspecten. Nadat vorig jaar de focus lag op assetmanagement voor drink- en afvalwater, stippelde het team van Marc Buysse nu een interessant programma uit, dat ook zijn inspiratie vindt in het memorandum dat AquaFlanders indiende bij de vorming van de nieuwe Vlaamse regering.

Drinkwater "Ten eerste zullen we een aantal drinkwatertopics in het voetlicht plaatsen," aldus Marc Buysse.

"We zullen onder meer nader ingaan op de veiligheid van drinkwaterbronnen, een item dat bij een vorige gelegenheid al eens kort werd toegelicht.

Zo is de opmaak en implementatie van waterveiligheidsplannen bijvoorbeeld razend actueel.

Vertegenwoordigers van de drinkwaterbedrijven komen uitleggen hoe dit het best kan worden aangepakt en hoe we onze drinkwaterbronnen volgens nieuwe methodieken optimaal kunnen beschermen. We focussen ook op de positieve rol van de openbare besturen in dit proces."

Daarnaast wordt in de Brabanthal van Leuven stilgestaan bij een ander actueel thema, met name schaliegaswinning. Eind vorig jaar startte

8 RIORAMA

een consortium, waarin de Belgische geologische dienst, de KU Leuven en de Technische Universiteit van Aken zijn vertegenwoordigd, met de zoektocht naar schaliegas in de Belgische ondergrond. Ook elders in Europa hebben wetenschappers de krachten gebundeld in onderzoek naar deze stof. Schaliegaswinning deed de industrie in de Verenigde Staten opleven, maar heeft een kwalijke reputatie. Zo moet er bijvoorbeeld voor opgepast worden dat bij boringen naar schaliegas het grondwater niet bezoedeld raakt. Professor Rudi Swennen van de KU Leuven is een autoriteit in deze materie, die een vrij complex verhaal blijkt omdat het zich zowel op globale als op lokale schaal afspeelt.

"Tertio staan we stil bij het onlangs genomen besluit door de Vlaamse Regering over de handelingen binnen de waterwingebieden en de beschermingszones, vooral wat betreft pesticidenen geneesmiddelengebruik. Bedoeling is dat er in de toekomst een stuk preventiever gewerkt wordt. We moeten namelijk af van de benadering waarbij alles 'end of pipe' opgelost wordt, ervan uitgaand dat de waterzuivering alle onnodige stoffen uit het water zal elimineren. Meer dan ooit is het belangrijk dat onze grondstof zo

zuiver mogelijk is, zodat we blijvend drinkwater kunnen leveren dat volledig vrij is van restanten van pesticiden en geneesmiddelen. Ook voor openbare besturen is dit een heel interessant thema: hoe moeten ze hiermee omgaan bij het onderhoud van publieke ruimtes?"

Sanering Naar goede gewoonte staat de organisatie van de AquaFlanders-studiedag stil bij de toekomst

BEURSNIEUWS

van watersanering. "Duurzaamheid is een begrip dat stilaan bij elke onderneming bovenaan het prioriteitenlijstje staat. Verstandig omgaan met afval en afvalwater is daar één aspect van. Meer dan ooit moet afvalwater worden beschouwd als een bron van grondstoffen, en dus niet langer als een stroom die geen nut meer heeft. Dat past perfect binnen de algemene evolutie naar een gesloten economie, waarbij uiteindelijk alles weer een grondstof wordt."

Ten tweede wil men bij de aanwezigen een lans breken voor zo continu mogelijke, gestroomlijnde investeringsinspanningen voor rioleringswerkzaamheden. "Die constante moet er niet alleen komen in de tijd, maar ook op hoog niveau.

Alleen op die manier kunnen we vermijden dat noch de aannemers, noch de rioolbeheerders op termijn worden geconfronteerd met quasi uitzichtloze uitdagingen."

Een derde aandachtspunt is de aanzwengeling van het waterbewustzijn bij architecten. "Vroeger was het zo dat architecten bij de oprichting van nieuwe gebouwen amper, of zelfs helemaal niet, werden betrokken bij het aspect water. Net daarom komt een vertegenwoordiger van NAV, de Vlaamse architectenorganisatie, ijveren voor een strakkere inburgering van waterbewust wonen bij de architect, zodat ze hiermee terdege rekening

kunnen houden bij de uitoefening van hun dagelijkse activiteiten."

Start van mooie samenwerking Het is geen toeval dat AquaFlanders de handen in elkaar sloeg met de organisatoren van de Aquarama Vakbeurs. Marc Buysse: "Voor de deelnemers is het heel boeiend dat ze, na tijdens de studiedag hun kennis te hebben verrijkt, nog een bezoek aan de vakbeurs kunnen brengen. Op die manier kunnen ze zich informeren over de innovaties van verschillende bedrijven, en intussen ook aan netwerking doen. Ook de samenwerking met de Brabanthal in Leuven is door ons als heel positief ervaren. De locatie is ruim genoeg om bepaalde proefsettings op te stellen, de zaal perfect in te richten voor een studiedag en omvat ook voldoende cateringruimte. De vakbeurs sluit daar dan naadloos bij aan."

"Duurzaamheid is een begrip dat stilaan bij elke onderneming bovenaan het prioriteitenlijstje staat."

Netwerking De AquaFlanders-studiedag wordt afgesloten om 13 uur. Nadien krijgen de deelnemers nog ruim de tijd om met de stakeholders bij te praten en te netwerken tijdens het verzorgde walking dinner. Inschrijven kan via de website van Aquarama: www.aquarama.be.

TNAV 'Water in de industrie' is het centrale thema van de TNAV-workshop. In een eerste presentatie staan Arne Verliefde en Marjolein Vanoppen stil bij het vierjarige VIS-traject 'De Blauwe Cirkel'.

Het duo komt een update geven van dit project, waarvan een van de doelstellingen is de efficiëntie bij waterhergebruik te verhogen.

Eén van de cruciale topics van deze workshop is de recuperatie van grondstoffen uit water. "Zo komt Luc Pinoy (KU Leuven) het InToBiMemproject toelichten, waarbij het streefdoel bestaat uit het winnen van zowel zouten, zuren als basen uit geconcentreerde stromen," zegt organisator Paul Ockier.

Steeds meer bedrijven staan stil bij de optimalisatie van hun waterzuivering. Carlos Coolsaet (Alpro) verduidelijkt hoe zijn bedrijf dat aanpakt door Real Time Control, terwijl Raf Vandaele

(Grontmij) de deelnemers komt inwijden in technologieën die zich lenen voor dergelijke verbeterprocessen.

De verwijdering van stikstof uit afvalwater is een hot item voor zowel Coos Wessels (BWA Nederland) als Maria Ekenberg en Michel Danau (Veolia Water Technologies). Terwijl Coos Wessels de principes van GaliCos uit de doeken komt doen en ook uitlegt hoe cellulose uit afvalwater kan worden gehaald om er toiletpapier van te produceren, staan Maria Ekenberg en Michel Danau stil bij het Anitamox-proces.

Waterhergebruik in de industrie staat dan weer centraal bij de Boomerang-technologie, waarover Ron Gerards (Waterleau) een en ander komt toelichten. Tenslotte komt Floriaan Van Mechelen (Pantarein) verduidelijken waarom het belang van de effluentkwaliteit eerder relatief is.

VLARIO Naar goede gewoonte tekent ook VLARIO, het overlegplatform en kenniscentrum voor de Vlaamse riolerings- en afvalwaterzuiveringssector, present op de Aquarama Vakbeurs. Tijdens de contactnamiddag zal onder meer Wendy Francken het publiek wegwijs maken in enkele belangrijke updates en tendensen.

Door Bart Vancauwenberghe

• www.aquarama.be RIORAMA 9

INNOVATIES

INNOVATIES Een boeiend innovatietraject Net zoals vorig jaar, lanceren Aquarama en TNAV tijdens het evenement een innovatietraject: op de beursvloer en tijdens de workshop kunnen de bezoekers kennismaken met een aantal nieuwigheden van aanwezige exposanten. Op deze en volgende pagina's vindt u ze alvast opgelijst.

WEG: IE5-conforme motor Onlangs stelde WEG zijn IE5-conforme motor met permanente magneet voor. Deze motor zorgt voor nog minder verliezen dan zijn voorganger, de W22 Super Premium-inductiemotor. Tot de nieuwe producten behoort ook de explosieveilige W22x-motor in efficiëntieklasse IE4. Beide zijn een voorbeeld van energie-efficiënte aandrijvingssystemen. Met een nominaal rendement van 96,6% en beduidend minder energieverlies dan de IE4-motoren, kan deze W22-reeks beschouwd worden als de eerste commerciële aandrijvingen die voldoen aan de recent geformuleerde criteria voor een eventuele IE5-energie-efficiëntieklasse.

Phoenix Contact: tool voor procesautomatisering Phoenix Contact heeft de 'Waterworx function block library' gecreëerd. Deze tool is specifiek ontwikkeld om te beantwoorden aan de eisen van watermanagement. De 'block library' maakt het mogelijk om de automatisering van processen en systemen voor water- en afvalwaterbehandeling te vereenvoudigen. Dat gebeurt aan de hand van sectorspecifieke gestandaardiseerde items in de software, waardoor de operator een project kan creëren dat helemaal aangepast is aan zijn systeem.

Jumo: Aquis touch P De nieuwe JUMO AQUIS touch P is geschikt als centraal platform voor weergave en verwerking van de pH-waarde of redoxspanning, elektrolytische geleidbaarheid, temperatuur en desinfectiewaarden zoals vrij chloor, totaal chloor, chlooroxide, ozon, waterstofperoxide en perazijnzuur. Daarnaast zijn er voor de flowmetingen pulsingangen beschikbaar. De universele ingangen kunnen voor de meting van vrijwel alle analoge meetwaarden met eenheidssignalen (4 ... 20 mA of 0 ... 10 V) ingezet worden. Het toestel beschikt onder meer over talrijke eenvoudige alarm-, grenswaarde- of tijdgestuurde schakelfuncties.

NWT: Milieuvriendelijke antiscalants voor membraansystemen Onlangs heeft NWT (Novochem Water Treatment) haar pakket gecomplementeerd met biodegradeerbare, P-vrije en duurzame antiscalants voor membraansystemen. Deze producten zijn biologisch stabiel en inzetbaar bij een groot aantal watertypen. Zo zijn er producten voor oppervlakte- en afvalwater, maar ook voor schoon bron- en leidingwater ten behoeve van bijvoorbeeld stoomketels, industrie- of drinkwaterproductie. Naast de gebruikelijke kalkstabilisatie zijn er producten die ijzer, sulfaat en fosfaat adequaat in oplossing kunnen houden.

Metis nv: BlueFil® BlueFil® is een nieuwe coalescentiefilter voor olieafscheiders en slibvangputten (rood gedeelte op de foto). Het principe op basis waarvan BlueFil® werkt bestaat al langer, maar Metis nv gaat er prat op dat het product kwalitatiever en prijstechnisch beter scoort dan bestaande alternatieven. Bij een coalescentiefilter wordt een dragermateriaal met een groot specifiek oppervlak in de tank gebracht. Kleine onopgeloste deeltjes klitten op dit oppervlak samen tot grotere deeltjes, die gaan drijven. Dat maakt het mogelijk om een hoger rendement voor verwijdering van koolwaterstoffen te behalen.

10 RIORAMA

INNOVATIES

INNOVATIES

Hanna Instruments: Edge-serie De Edge™-serie legt de lat opnieuw een stuk hoger in de wereld van analytische meetinstrumentatie. Het unieke ontwerp weegt maar 250 gram en is met een dikte van 12,7 mm en 8 uur batterijspanning ideaal om ook als handmodel gebruikt te worden. Het 5,5” LCD-display is geoptimaliseerd voor eenvoudige aflezing en is voorzien van geïntegreerde drukknoppen die geen invloed ondervinden van vervuiling. Edge™-meters zijn beschikbaar in drie configuraties: pH, geleidbaarheid en opgeloste zuurstof. Ze zijn uitgerust met intelligente elektrodes die automatisch alle GLP-gegevens op de sonde opslaan.

Vink: Hürner Weldcontrol EF Vink breidt haar assortiment in elektromoflastoestellen uit met de Hürner Weldcontrol EF (Electro Fusion). Dit toestel vormt een combinatie van spiegellas en elektromoflas. Spiegellas bestaat in verschillende uitvoeringen, tot een diameter van maximum 355. Momenteel wordt voor de spiegellas ook gewerkt aan een uitvoering tot een maximale diameter van 500. In principe is deze innovatie een klassiek spiegellastoestel van Hürner, uitgebreid met een intern elektromoflastoestel, inclusief een handige en vernieuwde barcodescanner. Daardoor hoeft de gebruiker niet langer te vrezen voor gesukkel met de leespen, zoals vroeger wel eens het geval was.

KROHNE: Optisys SLM 2100 KROHNE introduceert het OPTISYS SLM 2100 optisch meetsysteem voor het meten van sedimentatieprofielen en het continu monitoren van de bezinkings- of sliblaag. Dit laat een betrouwbare opvolging toe van de sedimentatielagen in industriële en openbare toepassingen zoals in sedimentatiebekkens van waterzuiveringsstations. Bovendien kan in klarings- en bezinkingsbekkens een meting van de bezinkingslaag gebeuren. Het toestel is het resultaat van een volledige re-engineering en maakt gebruik van een optisch meetsysteem voor vaste stof, dat automatisch in het desbetreffende bekken wordt ondergedompeld.

Packo: zelfaanzuigende MSP2-pompen Deze nieuwe pompserie is gebaseerd op de standaard ICP-seriepompen, alleen het pomphuis is anders. De pomp is zelfaanzuigend, waardoor ze geschikt is voor het verpompen van vloeistoffen met lucht of gassen, en voor licht verontreinigde vloeistoffen uit een reservoir (gelegen op een lager niveau dan de inlaat van de pomp). De zelfaanzuigende pomp kan worden gebruikt voor een verscheidenheid aan toepassingen, zoals voor CIP-retour toepassingen in de voedingsindustrie, maar ook in algemene industriële toepassingen zoals de behandeling van licht afvalwater, chemicaliën, enzovoort. De MSP-serie kan debieten aan tot 40 m³/h en een druk tot 2,5 bar.

BPI Instruments: toxiciteitsmonitor en online algensensor De nieuwe toxiciteitsmonitor maakt het onder meer mogelijk om de bacteriëncultuur te integreren. De informatie kan worden gestuurd naar een internetdatabase, bijvoorbeeld om beslissingen inzake alarmmonitoring te ondersteunen. Met de ontwikkeling van de ALGcontrol (foto) voegt producent microLAN een nieuwe techniek toe aan het bestaande assortiment voor toxiciteitscontrole iTOXcontrol. Deze techniek maakt het mogelijk om verschillende algensoorten te identificeren en om fluorescerende waarden te converteren naar chlorophyl a-concentraties en blauwgroene algenconcentraties.

RIORAMA 11

INNOVATIES

HACH LANGE: voorspellende onderhoudssoftware voor instrumentatie Ieder instrument heeft onderhoud nodig om de juiste werking te garanderen. HACH LANGE’s nieuwe diagnostische software PROGNOSYS geeft vroegtijdig inzicht in de meetbetrouwbaarheid en de servicebehoefte van instrumenten. Op die manier kan de gebruiker het onderhoud voorspellen en inplannen, zodat hij kan vertrouwen op een juiste werking tegen minimaal onderhoud.

PROGNOSYS analyseert met behulp van diagnostische software meerdere variabelen en signalen van de instrumenten en houdt de gebruiker op de hoogte over de prestaties van zijn instrument. Een eenvoudig dashboard zorgt voor een snel en duidelijk inzicht in de meetbetrouwbaarheid.

Veolia: Z-MBBR en AnitaMox De MBBR-technologie (Moving Bed Biofilm Reactor) bestaat al meer dan twee decennia, maar krijgt nu een belangrijke upgrade met Z-MBBR. Deze nieuwe oplossing laat de creatie toe van een zelfcontrolerende, vooraf bepaalde biofilmdikte op de dragers.

Door de dikte van de biofilmlaag precies te kunnen controleren, is het mogelijk een omgeving te ontwikkelen die bepaalde geselecteerde bacteriën zal bevoordelen. Het Anita Mox-proces (zie foto) is dan weer speciaal ontwikkeld voor de behandeling van stromen met zware stikstofconcentraties. Zo kan meer dan 90% van de ammoniakconcentratie worden verwijderd.

Clarflok: Flogreen Clarflok presenteert de serie Flogreen. Dit zijn vlokmiddelen onder de vorm van watergedragen dispersies. Deze anionische, kationische of polyvalente polyacrylamides bevatten olie noch solventen en zijn heel eenvoudig in gebruik. Daarnaast introduceert Clarflok ook coagulanten op plantaardige basis. Deze kationische polymeren met een laag moleculair gewicht zijn bio-afbreekbaar, rechtstreeks toepasbaar en vormen geen extra slib. Ze oefenen ook bovendien geen invloed uit op de pH-waarde.

(Foto vlnr: poedervormige coagulanten/floculanten op basis van zetmeel, vloeibare tannines, vloeibare coagulanten/floculanten op basis van zetmeel, olievrije emulsie-floculanten)

Camtronics: MiniFlex-inspectiecamera De MiniFlex van Camtronics is een flexibel camerasysteem dat het inspecteren van buizen en leidingen van 32mm tot 75mm veel makkelijker maakt. De camera is voorzien van een uniek flexibel tussenstuk tussen de camerakop en de duwkabel. Dit tussenstuk zorgt voor een geleidelijke overgang van flexibel naar stug, waardoor ook haakse bochten in diameters vanaf 32 mm zeer soepel genomen kunnen worden. De MiniFlex is voorzien van een ovale kop, wat zorgt voor een gemakkelijker doorvoer waarbij de verlichtingsring boven de bodem blijft en de reflectie wordt geminimaliseerd.

ECO-beton: opslag- en infiltratietank ECO GSV De ECO GSV opslag– en infiltratietank is een monolithische, betonnen bekuiping, vervaardigd uit één stuk. Door gebruik te maken van gegalvaniseerde wapening is roestvorming uitgesloten. In combinatie met een juiste keuze van de regenwaterfilter, kan het regenwater nuttig gebruikt worden voor diverse toepassingen. Het overtollige regenwater wordt teruggegeven aan de natuur door infiltratie. De tank kan voorzien worden van de gewenste aansluitingen. Afhankelijk van het type, is het mogelijk tot 15.000 liter in één ECO GSV op te slaan. Grotere volumes kunnen verkregen worden door meerdere kuipen aan elkaar te koppelen. Inspectie, onderhoud en reiniging vormen geen probleem dankzij het ruime mangat.

12 RIORAMA

werken aan zuiver water

Voor een maximale levensduur van het rioolstelsel

GERICHTE INZET VAN FINANCIELE MIDDELEN Een goed werkende en goed onderhouden riolering is belangrijk voor het milieu, de volksgezondheid en voor een aangename leefomgeving.

Natuurlijk zijn de financiële middelen van steden en gemeenten voor het onderhoud van de riolering beperkt. De uitvoering van camera-inspecties op de riolen die het meeste risico lopen, geeft een goede indicatie van waar die middelen het best kunnen worden ingezet. RIO-Image is een tool die de gemeente kan helpen om rioolverzakkingen en wateroverlast te voorkomen.

RIO-IMAGE – RISICO INDICATIEF ONDERZOEK OP BASIS VAN BEELDEN Aquafin NV, Dijkstraat 8, B-2630 Aartselaar

■

e-mail: info@aquafin.be

■

www.aquafin.be

RIORAMA 13

BEURSNIEUWS

Delegatie uit Ivoorkust eregast op Pollutec Lyon Pollutec biedt industriëlen, lagere overheden, bouwbedrijven, landbouwers, handelaars, distributeurs en inkopers voor de tertiaire sector de mogelijkheid om het geheel aan uitrustingen, technologieën en diensten te ontdekken die beschikbaar zijn op een groot aantal markten. Ook aannemers en opdrachtgevers van rioleringswerken vinden er hun gading in een ruim aanbod aan innovaties en gespecialiseerde partners. Pollutec wordt alsmaar dynamischer nu het onderzoek naar milieuoplossingen volop in de aandacht ligt, zowel op economisch, sociaal als politiek vlak.

Pollutec is een forum waarop telkens weer een karrenvracht aan veelbelovende technieken aan het publiek worden voorgesteld. Werken zonder geulen (geleide boormachines, kanaliseringen, renovatie van netwerken...), de energetische doeltreffendheid van pompen (pompen, kleppen en kranen, toerenregelaars en onderhoud) en last but not least, regenwater en autonome sanering

(recuperatiesystemen voor regenwater, opslagreservoirs, regengoten, alles-in-één-tanks ...).

Noem het, en je vindt het in één van de hallen van Eurexpo. Met honderden exposanten en tienduizenden vierkante meter tentoonstellingsruimte voor industriële procedés en waterbehandeling stelt Pollutec aan tal van spelers uit de meest uiteenlopende sectoren een aanbod voor

van uitrustingen, technologieën en diensten, dat momenteel het meest aangepaste en het meest volledige is op wereldniveau. Pollutec Lyon 2014 staat voor 65.000 professionele bezoekers, 2.300 exposanten, 400 conferenties, 200 innovaties die in avant-première worden voorgesteld en 8 grote paviljoenen.

Internationaal aanbod Het internationaal aanbod van deze beurs wordt alsmaar verder ontwikkeld, met de bevestigde aanwezigheid van landen zoals Duitsland, maar ook nieuwe regio's: Zweden, de Verenigde Staten, Japan, India, Korea, Denemarken, Hongkong, China, enzovoort. Het gastland van de editie 2014 vinden we dit keer op het Afrikaanse continent: Ivoorkust. Deze natie doorspartelt momenteel niet alleen een ingrijpende economische reconversie- en herstelfase, maar hecht ook veel belang aan de milieugerelateerde economie, samen met andere vooraanstaande sectoren zoals de banken en de telefoniesector. Stéphanie Gay-Torrente, directrice van de beurs, zag het

14 RIORAMA

BEURSNIEUWS

evenement de voorbije tien jaar een enorme evolutie doormaken. "In de loop der jaren hebben we verschillende nichemarkten zich stevig zien ontwikkelen. Dat is onder meer het geval voor risicobeheer, rehabilitatie van gronden, de energetische valorisatie van afval, hernieuwbare energie, energetische efficiëntie, controle van de luchtkwaliteit, enzovoort. Onder meer door die metamorfose voorzien wij meer ruimte voor onderzoek en ontwikkeling. Op vlak van publiek, zien we dat de beslissingverantwoordelijken centraal staan in het debat: zij stellen de vragen en verwachten op korte termijn concrete antwoor-

den van de sector. Eén zaak is zeker: de markt gaat ontzettend snel. Door die snelle vernieuwingen, die ontstaan vanuit de sterke trend naar innovatie, gelijkt geen enkele editie van Pollutec op de vorige. Net dat maakt het meer dan de moeite waard om telkens weer begin december naar de Eurexpo af te zakken."

"In de loop der jaren hebben we verschillende nichemarkten zich stevig zien ontwikkelen."

Praktisch Pollutec 2014 vindt plaats in de Eurexpo van Lyon van 2 tot en met 5 december 2014. De beurs is elke dag geopend van 9 uur tot 18.30 uur. Op vrijdag 5 december gaan de deuren een uurtje vroeger dicht. Inschrijven kan via registratie op www.pollutec.com.

Door Bart Vancauwenberghe

• www.pollutec.com

RioPACT, een competente en ervaren partner voor uw gemeentelijk rioleringsbeheer.

In RioPACT bundelen De Watergroep en Aquafin de krachten voor een efficiënt waterbeheer.

RioPACT biedt u de mogelijkheid uw rioleringsbeheer volledig of gedeeltelijk uit handen te geven: RioP is de totaaloplossing voor uw gemeentelijk afvalwaterbeleid. RioP neemt alle rioleringstaken én de volledige infrastructuur over.

Uw gemeentelijke rioleringsspecialisten blijven wel betrokken bij de planning en financiering van uw afvalwaterbeheer.

Met RioAct kiest u vrij uit een dienstenpakket dat op jaarlijkse basis wordt bekeken.

---> Meer info? www.riopact.be

RIORAMA 15

PROJECT

Push-Fast®-systeem van Vigotec Akatherm doet laskosten wegvallen Met een trekvast leidingsysteem dat kan worden toegepast op druktoepassingen met HDPE-leidingen, zorgt Vigotec Akatherm voor een innovatief geluid in de rioleringswereld. Push-Fast®, zoals het systeem werd gedoopt, verkreeg eind vorig jaar het 'Certificaat van Erkenning' van Aquafin en wordt intussen al in een drietal projecten gebruikt. "Hiermee zetten we onze nooit aflatende drang naar vernieuwing nog maar eens in de verf," verklaart Kim Van Huynegem van Vigotec Akatherm.

Het Push-Fast®-systeem is een concept van polyethyleen buizen en hulpstukken, dat uitgerust is met insteekmoffen met een gripring voor trekvastheid. Het concept laat toe om complete leidingsystemen te realiseren, waarbij laswerk op de werf niet nodig is.

"De buizen bestaan uit een glad, afgeschuind uiteinde, en een gemoft uiteinde. In dit gemoft uiteinde, de eigenlijke Push-Fast®, vinden we een dubbele ring terug. Enerzijds gaat het om een EPDM-ring, met daarnaast een gripring.

Die gripring beschikt over een weerhaak, die de trekvastheid garandeert. Dit innovatief systeem biedt de mogelijkheid om buizen en hulpstukken simpelweg in elkaar te schuiven, met een garantie op trekvastheid. Hiermee wijken we af van het concept van de traditionele systemen," licht Kim Van Huynegem toe.

Meerwaarde voor aannemer Heel wat aannemers zullen deze oplossing vol enthousiasme in de armen sluiten. "Dankzij dit systeem kunnen drukbuizen en hulpstukken in polyethyleen veel eenvoudiger worden geplaatst.

In een eerste fase wordt met de klant gekeken naar het uitvoeringsplan. Omdat Push-Fast® zich niet beperkt tot buizen, maken we afspraken om

16

RIORAMA

bepaalde leidingdelen prefab in onze werkplaats voor te bereiden. Ook op deze prefab, bochten of muurdoorvoerstukken kan het concept van PushFast® worden toegepast."

Push-Fast® laat dus ook een automatische vergrendeling van de drukleidingen toe. Hierdoor worden alle buizen en hulpstukken veilig verbonden. "Niet onbelangrijk is het feit dat dit systeem volledig weeronafhankelijk is. Terwijl elektrolassen bijvoorbeeld niet mogelijk is bij een temperatuur die lager ligt dan 5 °C, kan de aannemer Push-Fast in alle weer- en werfomstandigheden gebruiken, zelfs bij regenweer."

Een stevige troef is ook dat corrosie en oxidatie geen enkele impact hebben op deze producten.

De betrouwbare samenvoeging staat borg voor een totale waterdichtheid. "Op elk glad uiteinde van de buizen en hulpstukken, staat de juiste insteekdiepte vermeld. Als de aannemer dat respecteert, kan er nooit een probleem optreden in verband met de totale waterdichtheid van de verbinding."

Gedaan met lassen Een cruciaal voordeel van Push-Fast® is dat de aannemer van de werken niet langer hoeft te lassen. "Vaak wordt die activiteit uitbesteed, omdat

niet elke aannemer over een gekeurde lasser beschikt. Nu hoeft dat dus niet meer te gebeuren en kan de aannemer de plaatsing voor eigen rekening nemen, zonder zich te hoeven beroepen op een onderaannemer. Door het wegvallen van de laswerken kan de aannemer op de werf een enorme tijdwinst realiseren: er hoeven namelijk geen lastijden en afkoeltijden meer te worden gerespecteerd, hij kan meteen verder werken."

Bovendien bestaat bij het elektrolassen de kans op uitval, maar dat blijkt pas na de druktest, wanneer de sleuven al zijn dicht gemaakt. Deze techniek impliceert dat er enorm proper moet worden gewerkt, wat in sleuven op enkele meters diepte allesbehalve een sinecure is.

Push-Fast® wordt onder meer gebruikt bij de rioleringswerken door DCA in Rijkevorsel.

PROJECT

Uitgebreide simulaties Het systeem is beschikbaar in diameters van DN 90 tot 250. Na uitgebreide tests kreeg PushFast® niet alleen het 'Certificaat van Erkenning' van Aquafin, maar is het ook Belgaqua-gekeurd (voor drinkwaterleidingen) en bevestigde ook De Watergroep de kwaliteit van het concept. Het gepatenteerd systeem wordt door Vigotec Akatherm geproduceerd.

"Dit concept bestond al een tijdje, maar werd voor de lancering uitvoerig getest op verschillende vlakken. Zo werd op vraag van Aquafin en De Watergroep een drukweerstandproef georganiseerd.

Daarnaast vonden ook simulaties plaats waarbij de impact van hoge temperatuur werd gemeten, verkeerde behandelingen op de werf, trekvastheid, et cetera."

Push-Fast® leent zich voor de aanleg van leidingen voor druk- en afvoertoepassingen, vervoer van drinkwater, brandleidingen, vervoer van huishoudelijk afvalwater en leidingen tussen zuiveringsstations.

"Dankzij dit systeem kunnen drukbuizen en hulpstukken in polyethyleen veel eenvoudiger worden geplaatst."

Procedure Het insteken vereenvoudigt aanzienlijk als de buizen juist gepositioneerd zijn. Daarom wordt aangeraden om de werken eerst voor te bereiden, door de samen te voegen stukken te positioneren en de beschermkoppen te verwijderen. Vervolgens doet de aannemer er goed aan de stukken na te kijken en met een propere doek de buisuiteinden proper te maken. Het is ook aanbevolen om de netheid van de snapring te checken.

"Eenmaal dit is gebeurd, kan de dichting worden ingesmeerd met het voorgeschreven glijmiddel."

Hierna gebeurt de eigenlijke samenvoeging, waarbij het afgeschuinde buisuiteinde tot de gemarkeerde insteekdiepte in de mof wordt gestoken. Als de samenvoeging gebeurt met mechanische middelen, kunnen de buizen worden beschermd met houten spieën.

Door Bart Vancauwenberghe

• www.vigotec.be

Project Rijkevorsel Het Push-Fast®-systeem wordt onder meer gebruikt bij de infrastructuur- en rioleringswerken van Aquafin in Rijkevorsel. Het gaat om een uitbreiding van het bestaande rioleringsnet. De aanleg van de riolering start in de Hoogstraatsesteenweg, vanaf het kruispunt met Koekhoven. Zo wordt in verschillende fasen gewerkt naar het kruispunt van Gammel en Kleine Gammel. In dit project worden ook twee pompstations gebouwd, met name op Gammel en op de Hoogstraatsesteenweg (ter hoogte van de Salmmeirloop). De werken zijn gestart vanaf april 2014 en zullen dus gefaseerd worden uitgevoerd door aannemer DCA.

Project Sint-Katelijne-Waver Op het einde van de Groenstraat, ter hoogte van het spoorwegterrein, belandt vandaag nog heel wat afvalwater ongezuiverd in de beek. Het Vlaamse Gewest gaf enkele jaren geleden aan Aquafin de opdracht om deze vuilvracht aan te sluiten op het waterzuiveringsnetwerk. Begin april gaf aannemer L. Mols het startschot voor de werken die tot het najaar zullen duren. Ter hoogte van het spoorwegterrein wordt een pompstation gebouwd. Van daaruit zal het verzamelde afvalwater via een nieuwe leiding in de Groenstraat verpompt worden tot de Clemenceaustraat. Daar sluit de leiding aan op het bestaande netwerk, zodat het water gezuiverd kan worden op de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Mechelen-Noord, naast het containerpark.

Project Laarne Met de werken in de Nerenweg en de Kleine Molenstraat in Kalken (Laarne), wil Aquafin het afvalwater van Kalken dat nu nog in de Kalkenvaart belandt, aansluiten op het rioleringsnet. Via dit netwerk zal het uiteindelijk terechtkomen in de rioolwaterzuiveringsinstallatie in Laarne. Verder zal ter hoogte van de Menneweg ook een natuurlijke aansluiting gebeuren van het regenwaterstelsel op de Kalkenvaart. In alle straten wordt een gescheiden rioleringsstelsel aangelegd. Het gaat in totaal om het afvalwater van ongeveer 125 inwoners dat bijkomend zal worden opgevangen en gezuiverd. In het overige deel van dit project wordt het huidige gemengde stelsel vervangen door een gescheiden stelsel. Aswebo staat in voor de uitvoering en maakt hierbij gebruik van Push-Fast®.

De gripring garandeert de trekvastheid.

Volop flexibele kwaliteit * Flexibele mini inspectiecamera * Makkelijk inspecteren van 32mm – 75mm leidingen * Uniek flexibel tussenstuk voor haakse bochten * Ovale kop voor gemakkelijker doorvoer * Speciale lens met grote kijkhoek * Uitgekiende verlichtingsring voor minimale reflectie en beter beeld * Standaard met zender, beeldscherm en opname mogelijkheid van video en foto op SD-kaart

Mücher standaard- en adapterkoppelingen

EPDM MANCHETTEN

Manchet nodig op de werf?

Bel naar : 03/860 01 90

Voor schadegevallen en buisovergangen: Mücher manchetten zijn een goedgekeurde, zelfs aanbevolen methode om overgangen van verschillende buismaterialen (pvc, gres, beton,...) te realiseren.

Ook als adapterkoppeling met nog grotere toleranties.

Soepele EPDM, staalharde spanband, supersnel leverbaar !

•

Unieke TOX-technologie: geen puntlassen = geen corrosie

•

Adapterkoppeling: voor elk type waterslikker/huisaansluiting

•

Goedgekeurd door de maatschappijen

Schoonmansveld 52, 2870 Puurs • Tel +32(0)0 860 01 90 • Fax +32(0)3 860 01 99 • E-mail info@VigotecAkatherm.be riorama.indd 1

8/05/2013 12:46:42

© VigotecAkatherm • RPR Brussel / RPM Bruxelles • B.T.W./T.V.A. BE 0421.497.662

Camtronics BV | Ekkersrijt 3209 | 5692 CG Son (Eindhoven) | NL | +31 (0)499 49 45 90

PROJECT

Intelligente sturing van riolen via real time control Veruit de meeste riolen in Vlaanderen zijn van het gemengde type en voeren zowel afval- als regenwater naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Maar het regent natuurlijk niet overal even hard en de capaciteit in de riolen is ook niet over het ganse zuiveringsgebied even groot. Daardoor zal een gemengd rioleringsstelsel bij felle regenbuien ongelijkmatig vollopen. Als de riool op een bepaald punt het debiet niet meer aankan, zal een overstort in werking treden en vloeit een mengeling van regenwater en ongezuiverd afvalwater naar de waterloop. Op kritieke plaatsen in het stelsel kan overvloedige regen ook leiden tot overstromingen van de riool via de putdeksels in de straat. En dat terwijl er elders in het rioleringsstelsel vaak nog bergingscapaciteit onbenut is. Real time control (RTC) stuurt riolen op een intelligente manier.

Beide bovenstaande scenario’s kunnen in veel gevallen vermeden worden wanneer het rioleringsstelsel gelijkmatiger zou gevuld worden bij regen. Dat kan perfect door real time control (RTC) te combineren met een algoritme waardoor sensoren, regelstructuren en controllers op het juiste moment worden geactiveerd. In Vlaanderen is deze strategie nog niet gebruikelijk. Denemarken en Duitsland zijn koplopers in Europa. Nochtans leent het vlakke Vlaamse landschap zich wel om RTC toe te passen. Recent nam Aquafin de controlestrategie dan ook in gebruik voor twee gemeenten.

Gelijke vullingsgraad De Leuvense deelgemeente Kessel-Lo kreeg in het verleden regelmatig te kampen met overstortwerking. Voor dit zuiveringsgebied werkte Aquafin een complete RTC-strategie uit. “We hadden al heel wat relevante gegevens verzameld over het gedrag van het rioleringsstelsel en de waterhuishouding in het gebied,” legt Geert Dirckx, studieverantwoordelijke bij Aquafin uit.

“Nadat we de vullingsgraad van het stelsel hadden berekend, konden we op strategische plaatsen regelstructuren aanbrengen zoals kleppen en schuiven. Die houden het water tegen of voeren het net verder door, afhankelijk van wat op dat moment gewenst is. Sensoren die het waterpeil en het debiet meten, sturen deze structuren in ‘real time’ aan volgens een algoritme voor gelijke vullingsgraad (equal filling degree).”

Aquafin koos voor hydraulisch aangestuurde schuiven met een ingebouwd wegmeetsysteem omdat ze betrouwbaarder en onderhoudsvriendelijker zijn dan elektrisch aangedreven spindelschuiven. Om faalrisico’s van het systeem op te vangen, werden bovendien op verschillende niveaus en locaties veiligheidsmaatregelen ingebouwd. Bij een spanningsuitval zullen in eerste instantie hydraulische accumulatoren de schuiven kunnen openen. Wanneer ook deze niet werken, zijn er handpompen voorzien om de schuiven manueel te openen. Als laatste redmiddel kan de schuif ook nog bovengronds geopend worden met een ketting.

Kostenefficiënt Dat de implementatie van RTC voor rioleringsinfrastructuur niet altijd uitgebreid hoeft te zijn, bleek duidelijk in het Oost-Vlaamse Olsene. Ook hier onderzocht Aquafin de mogelijkheden om een betere spreiding te krijgen over het rioleringsstelsel. Enkele kleine ingrepen op verschillende pompstations volstonden hier om het gewenste resultaat te bekomen. Geert Dirckx: “RTC is eigenlijk de meest kostenefficiënte maatregel om overstromingen en overstort van de riool te vermijden, of op zijn minst sterk te beperken.

Zeker met het oog op de fellere buien die we mogen verwachten door de klimaatverandering, is het goed om de bergingscapaciteit van het rioleringsstelsel te kennen én te benutten. Bovendien kan RTC ook gebruikt worden om het stelsel te spoelen in lange droge periodes, waardoor het effect van een ‘first flush’ afgewend wordt.”

• www.aquafin.be

Schematische voorstelling van de doorsnede van een pompstation dat werd uitgerust met RTC-strategie.

RIORAMA 19

PROJECT

Smet-Tunnelling kijkt over de grenzen heen De beperkte omvang van de Belgische markt en de negatieve economische groei in de bouwsector algemeen en met name in de sector van de rioleringsaanleg en infrastructuurwerken in de voorbije vijf jaar hebben een aantal gespecialiseerde bedrijven in de sector genoodzaakt om over de grenzen heen te kijken. Louter de activiteiten verleggen naar het buitenland is daarbij niet het eindstreven. Er moet worden gezocht naar de juiste afzetmarkten en men zal moeten uitkijken naar nichemarkten waar een betere rentabiliteit heerst en waar men de toegevoegde waarde erkent (citaat Frédéric Sohet - Real Estate & Construction Industry Leader bij Deloitte Belgium1).

Tegen deze achtergrond besloot Smet-Tunnelling van de Smet Group reeds in 2011 om niet bij de pakken te blijven zitten. Het bedrijf heeft jarenlange ervaring in de markt van de afvalwatercollectoren. Smet-Tunnelling nam deel aan de sleufloze aanleg van tal van afvalwatercollectoren in Vlaanderen. Naarmate de jaren vorderden en de afvalwatersysteem operationeel werden, werden de diameters van de aan te leggen collectoren steeds kleiner. De doorperstechnieken vonden eveneens afzet in de algemene infrastructuurwerken en de industrie. Enkele opmerkelijke projecten waren onder meer de bouw van het ondergronds station onder de luchthaven van Zaventem en de onderdoorgang van het Centraal Station in Antwerpen. Enkele voorbeelden van industriële projecten waren de aanleg van grote diameter proces- en koelwaterleidingen op de terreinen van BASF, met als laatste project de aanleg van een effluentleiding vanaf de zuivering van BASF tot in de Schelde. Ook in de Antwerpse haven werden opmerkelijke projecten gerealiseerd: de aanleg van een drainagetunnel onder de Europaterminal en een kruising van de Van Cauwelaertsluis.

Beperkte Belgische markt De Belgische markt is momenteel beperkt. De intercommunale samenwerkingsverbanden en het feit dat de gemeenten hun rioleringen in handen laten van de rioolnetbeheerders, gaf aanleiding

20 RIORAMA

tot het besef van asset-management. Rioleringen worden in kaart gebracht, gemonitord en gerenoveerd. Smet-Tunnelling was snel overtuigd van de noodzaak tot investeren in de rioolrenovatie: een UV-reliningsunit en freesvrachtwagen werden aangeschaft.

“we gaan ervoor en doen ten

minste wat we kunnen”

Wanneer in 2011 een project in Denemarken werd kenbaar gemaakt in het kader van de hemelwaterproblematiek, aarzelde het bedrijf niet om ook hieraan deel te nemen. Het stadje Helsinge werd regelmatig geteisterd door overstromingen. Een substantiëel budget werd vrijgemaakt waarbij men voor een deel gebruik dient te maken van sleufloze oplossingen. Smet-Tunnelling nam deel aan de aanbesteding met voorafgaande prekwalificatie en kwam als beste uit de bus, niet enkel gequoteerd op prijs maar eveneens op techniek en organisatie. Het 1.100 m lange stormriool (Ø 2,5 m) werd aangelegd en er werd ook nog een tweede leiding van ca. 500 m geboord (Ø 1,6 m).

De Duitse markt bleef ondertussen ook niet onberoerd. Grote collectoren werden aanbesteed en de vraag werd groter dan het aanbod. SmetTunnelling speelde hier adequaat op in en kreeg opdracht voor een drietal projecten, met name in Dortmund, Düsseldorf en Bottrop. Op dit moment verwacht men, na vijf jaar van aanhou-

dende krimp, voor de Europese bouwsector een matige groei. De Belgische investeringen in de ganse bouwsector bedroegen in 2013 41 miljard euro en ze vertegenwoordigden 10,8 % van het Belgische BBP (1). 'We mogen niet vergeten dat de Belgische bouwmarkt erg beperkt blijft in volume voor grote bouwondernemingen, hoewel er nog steeds mogelijkheden zijn op het vlak van infrastructuur, stedenbouw en duurzaam bouwen', aldus Frédéric Sohet van Deloitte.

Vlaams regeerakkoord Het recente Vlaamse regeerakkoord erkent dat er een dringende nood is aan een betere kwaliteit van water, bodem en lucht, en ook aan investeringen voor infrastructuurwerken. 'Met de realisatie van de Deurganckdoksluis voor Antwerpen, de nieuwe zeesluis in Terneuzen voor Gent en het 'SHIP-project', wil men de toegankelijkheid van onze zeehavens verzekeren. Bij de verdere uitbouw van het waterwegennet is men van plan om bijzondere aandacht aan de hinterlandontsluiting van de zeehaven van Brugge te realiseren. Eén van de prioritaire PPS-infrastructuurprojecten is de Oosterweelverbinding, R11 bis en A102 en de derde Scheldekruising. Over waterbeheersing wordt het volgende gesteld : we (De Vlaamse regering) investeren verder in de duurzame beveiliging tegen overstromingen, steeds in goed overleg met de lokale besturen en rekening houdend met de verwachte effecten van

PROJECT

de klimaatverandering. De maatregelen zorgen voor een oplossing bij watertekort en voor hernieuwbare energie bij voldoende debiet. 'Doelstelling 20-20-20' stelt dat elke overheid binnen de federale staat voldoende ambitie aan de dag moet leggen om de Belgische klimaatdoelstellingen te bereiken. In het kader van de met de zesde staatshervorming overgedragen tarifaire bevoegdheden is men zinnens om de ‘gratis’ kWh elektriciteit en de ‘gratis’ m³ water af te schaffen en voert men tezelfdertijd voor waterafvoer en –zuivering een vaste vergoeding in die gepaard gaat met een vermindering van de variabele vergoedingen voor waterlevering en waterafvoer en –zuivering. Voorts vermindert men tezelfdertijd beide vaste vergoedingen in verhouding tot het kindertal of de gezinsomvang en wil men tevens bescherming tegen wateroverlast verzekeren, door protectie,preventie en partners die paraat staan in geval van nood. (2).

Is er meer hoop voor de toekomst?

Onlangs formuleerde VLARIO voorstellen aan de Vlaamse overheid inzake financiering van rioleringen, dit in het kader van het informeren van Europa over de stand van zaken omtrent de realisatie van de Europese kaderrichtlijn Water in 2015. De gemeenten hielden namelijk in 2013 bij het opmaken van hun meerjarenplannen '14 - '19, weinig rekening met die kaderrichtlijn Water en tot vandaag is er ook geen financieringsvoorstel dat toelaat de bestaande netten in dienst te hou-

den en de voor de door Europa geëiste 'goede toestand' nodige saneringen, door te voeren.

Vanaf volgend jaar dreigt de markt van wegenis en rioleringswerken door de besparingen van de gemeenten en hun rioolbeheerders dan ook in te storten. In haar nota 'Investeren in Vlaamse rioleringen: is er een paradigma verschuiving nodig?' stelt VLARIO voor dat, indien het nieuwe paradigma “zo snel mogelijk, zoveel mogelijk afvalwater uit het oppervlaktewater” aangenomen wordt, dit ook voor werkgelegenheid zal zorgen bij de aannemers die door het vertragen van de gemeentelijke investeringen in de problemen dreigen te komen. In plaats van te stellen “het gaat toch niet, want er is onvoldoende budget” zou een positieve drive in Vlaanderen op gang kunnen komen in de zin van “we gaan ervoor en doen ten minste wat we kunnen” en we doen het zo efficiënt mogelijk! (3). Is er meer hoop voor de toekomst? Smet-Tunnelling is in ieder geval paraat om als toonaangevend boor- en rioolrenovatiebedrijf haar deel in de activiteiten in te vullen!

• www.smetboring.be

1 bron : Rapport 'European Powers of Construction - 15-07-2014' – Deloitte 2 bron : Vlaams regeerakkoord 2014-2019 3 bron : VLARIO Overlegplatform

Het boorschild voor de werf Dortmund gaat op transport.

Boren onderdoorgang Antwerpen Centraal Station.

RIORAMA 21

onderzoeken

IKT Nederland onderzoeken

keuren

adviseren

testen

Eerste geaccrediteerde onafhankelijke en neutrale laboratorium voor CIPP-liners in Nederland

Testen van proefstukken uit CIPP-liners in eigen laboratorium in Arnhem

IKT - Instituut voor ondergrondse infrastructuur Kantoorgebouw „De Enk“ Tivolilaan 205 6824 BV Arnhem

Uitvoeren en controleren van statische berekeningen

T +31-(0) 26-84545 60 F +31-(0) 26-84545 61

Specialistisch toezicht bij de uitvoering

www.ikt-nederland.nl info@ikt-nederland.nl

Verzorgen van opleidingen

Keeps it Pumping

Verkoop, verhuur en onderhoud - beton- en chapepompen - bouwklemmen - vacuüm verlegsystemen - wormpompen

MMB MACHINES BVBA Zuid III - Industrielaan 23 9320 Erembodegem Belgium E-mail: info@mmbmachines.be Tel: 053 70 18 91 - Fax: 053 70 18 94

FOR MORE INFO, GO TO: WWW.MMBMACHINES.BE MMB Machines.indd 1

24-03-14 15:40

TECHNIEK

Doorboringen van ondergrondse infrastructuur De Vlaamse ondergrond ligt bezaaid met kabels en leidingen. Gas, elektriciteit, kabeldistributie, telefonie, drinkwater en riolering,... Allemaal dienen ze om ons leven zo comfortabel mogelijk te laten verlopen. Maar het risico op een doorboring door een van deze leidingen is relatief groot. Dat beseffen ze ook bij waterzuiveringsbedrijf Aquafin. In 2013 werden zijn leidingen zeven keer doorboord. Zeven keer per jaar is ook ongeveer het jaarlijkse gemiddelde. Waar loopt het mis?

“Doorboringen van onze rioleringen komen het meest voor bij 'gestuurde boringen'. Ze zijn beter gekend als 'directional drillings',” weet Danny Verhulst, groepsleider Bouwkunde bij Aquafin.

“Ook bij de realisatie van damplanken of groutpalen bestaat er een risico dat onze leidingen doorboord worden. Over het algemeen kunnen we drie mogelijke oorzaken definiëren. Eén: de aannemer heeft geen plannen opgevraagd op KLIP of KLIM. Twee: de beschikbare plannen zijn niet correct.

En drie: de beschikbare plannen zijn correct maar worden verkeerd geïnterpreteerd.”

Openbaar versus privaat Beschikken over de juiste plannen begint bij de consultatie van KLIP of KLIM (zie kader). Verhulst: “Voor grote werken op openbaar domein spreekt het voor zich dat je eerst gaat checken of er ondergronds niets in de weg ligt. Toch merken we dat nog niet alle aannemers, en zeker ook niet alle kabel- en leidingbeheerders, hier hun verantwoordelijkheid opnemen. Maar Aquafin beheert ook tal van leidingen die door private percelen lopen, waarbij we in de omgeving van onze buis een erfdienstbaarheid hebben gevestigd.

Een heel ander verhaal zijn de persleidingen, die geen inspectieputten hebben. Hierdoor is de liggingsinformatie van deze leidingen vaker verkeerd.”

Persleidingen: groter gevaar, grotere impact op milieu Dat het risico op doorboringen bij persleidingen potentieel groter is, ligt niet alleen aan de

Het bestaan van die leiding kan door erfpachten en dergelijke al eens vergeten worden. Als er dan grote werken worden uitgevoerd, bestaat niet de automatische reflex om KLIP of KLIM te consulteren, met alle gevolgen van dien. Onlangs konden we op de valreep een bouwaanvraag boven op onze collector tegenhouden. De notaris was blijkbaar vergeten om de akte van erfdienstbaarheid voor onze leiding in te schrijven in het register van het kadaster.”

Sondering Zelfs als de aannemer over alle plannen beschikt, blijft voorzichtigheid geboden. De plannen worden namelijk slechts ter indicatie ter beschikking gesteld. De aannemer moet de juiste ligging van de leiding met een sondering bepalen. Die reële ligging kan al eens verschillen van die op het plan, tot zelfs vijf meter. Verhulst: “In theorie moet het as-built plan opgemeten worden in de werffase, op het moment dat de leiding nog in open sleuf ligt. Maar in de praktijk gebeurt dit niet altijd. Bij een gewone, gravitaire leiding is het nadien nog redelijk eenvoudig om de ligging te bepalen met behulp van de inspectieputten.

De juiste ligging van ondergrondse leidingen kan bepaald worden door sonderingen.

RIORAMA 23

TECHNIEK

timing van opmeten. Ze liggen over het algemeen ook minder diep, soms maar 1 tot 1,5 meter, tegenover een gemiddelde diepte van 4 à 5meter voor een gravitaire collector. Bovendien zijn ze vaak van kunststof, terwijl collectoren meestal van beton zijn en dus meer weerstand bieden bij interferentie met gestuurde boringen. Dit alles maakt dat persleidingen gemakkelijker het slachtoffer worden van doorboringen. Daarenboven is de ecologische impact van een doorboring van een persleiding het grootst, aangezien het toevoerende pompstation moet uitgeschakeld worden en de toekomende vuilvracht via een overstort in de natuur belandt. Bij collectoren kan er eenvoudiger een bypass van de doorboring worden gemaakt tussen twee inspectieputten. Doorboringen van collectoren hebben dan weer een grotere impact op de omgeving. In het geval de schade niet direct wordt opgemerkt, kan het grondwater stelselmatig inspoelen in de collector , waardoor verzakkingen van de bovenliggende grond en wegdek kunnen optreden. Hierbij kunnen soms indrukwekkende kraters ontstaan.

De derde mogelijke oorzaak van een doorboring is een menselijke fout bij het interpreteren van

de gegevens of het niet respecteren van een veilige afstand. Verhulst: “Vorig jaar hadden we een ernstig incident waarbij een polyester leiding van Aquafin op 8 meter diepte, vlak voor een pompstation, werd doorboord. Hierdoor kwam er grondwater in de leiding en verzakte de bovengrond, waardoor er ook een breuk in de waterleiding ontstond. Binnen de kortste tijd stond de hele straat onder water. Nochtans beschikte de aannemer over de correcte plannen. Onderzoek bracht aan het licht dat de boorgegevens niet correct geïnterpreteerd werden door de machinist. Dit was dus duidelijk een menselijke fout, en fouten gebeuren nu eenmaal. Het is de taak van een gespecialiseerde toezichter om de boorcurves te analyseren en evalueren. En dat blijkt in Vlaanderen een groot gemis, want dergelijke experts zijn moeilijk te vinden.”

Stuurloze boringen Gestuurde boringen komen vandaag veel meer voor dan vroeger, door de meer concurrentiële prijzen. Door die lagere prijzen moeten aannemers zich in allerlei bochten wringen om de opdracht binnen te halen. En die bochten mag je letterlijk nemen, want de vraag van de klant

wordt alsmaar complexer. Verhulst: “Vroeger boorde je in een grote curve onder het obstakel door. Vandaag wil de klant dat de leiding zo dicht mogelijk bij het maaiveld blijft, om latere inspectie of onderhoud te vergemakkelijken. Bovendien beperk je hierdoor het aantal boormeters en dus ook de kost. Maar zo dicht bij het maaiveld ligt het bezaaid met leidingen, waardoor de gestuurde boring continu opgevolgd en bijgestuurd moet worden. Echt labyrintwerk. Dat er dan regelmatig een leiding doorboord wordt, is niet zo verwonderlijk.”

“Doorboringen van onze rioleringen komen het meest voor bij 'gestuurde boringen'. Ze zijn beter gekend als 'directional drillings'.”

Hoewel de klant het wel zo vraagt, zijn ‘gestuurde’ boringen niet eenvoudig te sturen en kunnen de as-built gegevens van met deze techniek aangelegde leidingen sterk verschillen van de concrete ligging, ondervonden ze onlangs bij Aquafin. Verhulst: “We moesten een standaard herstelling uitvoeren aan een leiding onder een kruispunt. Omdat daar ooit een gestuurde boring

TECHNIEK

was uitgevoerd, hebben we de boorcurves opgevraagd bij de leidingbeheerder. Tijdens de graafwerken, echter, bleek de leiding 3 meter hoger te zitten dan de aanwijzingen op het plan. Gelukkig was de kraanman zeer alert en werd de leiding tijdig opgemerkt. Als de diameter van de leiding het toelaat, moet een gestuurde boring steeds opgemeten worden met een gyroscoop.”

Gevolgen op een rij Naast inspoeling van grondwater met verzakkingen tot gevolg of stilgelegde pompstations met uitspoeling van afvalwater naar de waterloop, zijn er nog andere potentiële gevolgen van een doorboring. Bij een gestuurde boring kan het bentoniet, dat dient om de boorgang open te houden, wegspoelen in de doorboorde leiding.

Daardoor moet de boring zelf vaak opnieuw gedaan worden en de uitgeharde bentoniet in de leiding indien mogelijk manueel verwijderd. Ook bij de realisatie van bouwputten of groutfunderingen kan je snel merken of er een leiding doorboord is door het wegvloeien van het beton.

De herstelling van de getroffen leiding is in zo’n geval niet eenvoudig, omdat je met een flinke brok uitgeharde beton zit. Doorboringen hebben dus ecologische, maatschappelijke en economische gevolgen, om over de juridische kant nog te zwijgen. Doorgaans regelt Aquafin dergelijke schadegevallen via de verzekering. Indien de partijen het niet eens geraken, dan kan de rechtbank van eerste aanleg de knopen doorhakken.

De ondergrondse infrastructuur bestaat dikwijls uit een heel kluwen van verschillende leidingen.

KLIP en KLIM In 2007 zag het Kabel- en Leiding Informatie Portaal (KLIP) het licht. Het is een handige, online tool voor de professionele planaanvrager. Op dit platform volstaat het om een zone af te bakenen op een plan. Vervolgens kijkt het KLIP na welke aangesloten kabel- en leidingbeheerders aanwezig zijn in de aanvraagzone in kwestie en verwittigt deze beheerders automatisch. KLIP is de Vlaamse variant van het federale KLIM: Federaal Kabels en Leidingen Informatie Meldpunt.

Al een hele vooruitgang, maar nog niet ideaal, vindt ook Pieter Lootens, GIS-coördinator bij Aquafin: “Vandaag bestaan er voor alle soorten leidingen -riolen, elektriciteit, water, gas,...- verschillende plannen. Al dan niet digitaal. Wie een goed beeld wil krijgen van wat waar in de grond zit, moet al die plannen nu naast elkaar leggen en vergelijken of overtekenen op één plan. Maar daar komt binnenkort verandering in. In juni 2013 ondertekenden Vlaams minister-president Kris Peeters, alle leden van de Vlaamse Raad van Nutsbedrijven, VVSG, ORI, KLIM vzw, AGIV en de bouwconfederaties een nieuwe samenwerkingsovereenkomst rond het gebruik van KLIP. De overeenkomst voorziet dat tegen eind 2015 alle leidingen samen op één digitaal plan te zien zullen zijn. De gebruiker kan dan selecteren welke leidingen hij wel of niet wenst te zien.”

Door de volledig digitale afhandeling zal ook de planaanlevering naar de eindgebruiker toe sneller verlopen, op voorwaarde uiteraard dat alle gegevens correct in de databank zijn opgenomen. Als gemeenschappelijke achtergrondreferentie wordt het Groot Referentie Bestand (GRB) gehanteerd. Lootens: “Veel nutsbedrijven moeten hun gegevensaanlevering hiervoor nog afstemmen met het GRB. Bij Aquafin nemen we onze leidingen nu al standaard op in dit systeem.”

RIORAMA 25

PROJECT

Stradus Aqua levert voor raffinaderij maatwerkputten in recordtempo Maatwerk: het is niet elk productiebedrijf gegeven daar constructief en dynamisch mee om te gaan, zeker voor erg veeleisende projecten. Bij Stradus Aqua leveren ze eens te meer het bewijs dit wel doordacht te kunnen aanpakken. De specialist in afwateringsproducten leverde voor het Total Optara-project in Antwerpen in een heel korte tijdspanne 23 maatwerkputten af. "Dat vereiste heel wat flexibiliteit op productieniveau, maar het resultaat mag er zijn," zegt een trotse Martijn Ogier.

Het Optara-project gebeurt in opdracht van de bekende Total-raffinaderij. Optara is de afkorting van 'Optimalisatie Antwerp-Rotterdam Area' en behelst de uitbreiding en aanpassing van de bestaande raffinaderij. De vergunde capaciteit bedraagt 20.500.000 ton aardolie ('crude') per jaar.

In de huidige installatie wordt vacuüm residu (VACRES) door thermisch kraken omgezet in lichtere producten (gasolie, kraakbenzine en gas) en in een minder viskeus residu. Door de nieuwe en aangepaste installaties die voorzien zijn in het Optara-project, wordt het vacuüm residu omgezet tot kwalitatief hoogwaardige oliecomponenten.

Deze componenten worden dan verder verwerkt in de al bestaande installaties. De Total-raffinaderij Antwerpen beschikt niet over voldoende VACRES en dient daarom extra VACRES in te voeren.

Anderzijds zal er vacuüm gasolie (VGO) geëxporteerd worden omdat er intern minder VGO zal gebruikt worden. Vacuüm gasolie is een zware vacuümdestillatiefractie geproduceerd door een vacuümdestillatie. Deze fractie dient nog verder behandeld te worden in andere eenheden om een commercieel eindproduct (diesel of gasolie) te bekomen.

Doelstelling De eerste betrachting van het project is een betere valorisatie van de zwaardere oliefracties.

Momenteel wordt het merendeel van deze fracties omgevormd tot bitumen of zware stookolie. Door de aangepaste en nieuwe installaties van dit project kan een gedeelte van deze fracties verder gekraakt worden tot lichtere fracties. Daarnaast wil men de productie van diesel en diesel gasolie met een laag zwavelgehalte verhogen en een verhoogde uitwisseling van tussenproducten tussen beide raffinaderijen nastreven. Er is een import van vacuüm residu vanuit de raffinaderij in Vlissingen en een export van vacuüm gasolie naar Vlissingen.

Afvalwatervoorzieningen Koelwater wordt opgepompt uit het dok en verdeeld over de raffinaderij. Het warme koelwater keert via hoog peil wachtkommen terug naar de Schelde en het dok. De naftakraker, ARDS en katalytische reforming zijn voorzien van gesloten koelwatercircuits met koeltorens. Deze worden gevoed met stadswater.

De waterzuiveringsinstallatie bestaat uit een olieafscheider, zandfilter en biofilter. Het af-

valwater van de naftakraker wordt afzonderlijk voorbehandeld, en daarna afgeleid naar het buurbedrijf (ook eigenaar van NC3) Fina Antwerp

Het project kadert in de uitbreiding van de raffinaderij.

RIORAMA 27

PROJECT

CEI-De Meyer CEI-De Meyer maakt deel uit van de Koninklijke BAM Groep nv, die actief is in de sectoren bouw, vastgoed, infrastructuur, publiekprivate samenwerking, installatietechniek, consultancy en engineering. De organisatie kenmerkt zich door een sterk regionaal netwerk, dichtbij de opdrachtgevers. CEI-De Meyer bezit over heel wat ervaring en knowhow om onder meer infrastructuur- en onderhoudswerken in en rond havens uit te voeren.

Stradus Aqua

De inspectieputten zijn veel zwaarder gewapend dan normaal.

Olefins, om verder biologisch gezuiverd te worden. Verzadigde loogoplossingen, gebruikt om H2S uit de processtromen te verwijderen, worden behandeld in de loogbehandelingseenheden, alvorens naar de waterzuiveringsinstallatie geleid te worden.

Inspectieputten Voor de uitbreiding van de site in Antwerpen dienden ook aanpassingen te gebeuren aan het leidingnet voor regenwater. Daarom klopte aannemer CEI Demeyer aan bij Stradus Aqua. Beide bedrijven werkten in het verleden al herhaaldelijk constructief samen.

"De eerste contacten voor dit project dateren van 25 juni," vertelt Martijn Ogier van Stradus Aqua. "De opdrachtgever wilde een offerte voor de levering van tientallen inspectieputten. Oorspronkelijk stelden wij standaardproducten voor, maar het Spaanse studiebureau Tecnicas Reunidas stond erop dat de putten tot in de kleinste details zouden beantwoorden aan de technische tekeningen. Daar mochten absoluut geen afwijkingen op gebeuren. Daarop volgde begin juli de bestelling voor 23 inspectieputten op maat, die binnen een hele korte termijn dienden te worden geleverd. " Om diverse redenen moesten de putten aan erg strenge eisen voldoen. "De inspectieputten zijn

28 RIORAMA

Stradus Aqua is als producent en leverancier van traditionele en innovatieve betonproducten betrokken bij de meest uiteenlopende infrastructurele en industriële projecten in de Benelux. Het biedt een breed gamma aan betonproducten en streeft naar de meest efficiënte manier om projecten uit te voeren.

bestemd voor de leidingen van regenwaterafvoer, maar gezien het om een petrochemische site gaat, moet er rekening mee worden gehouden dat er ook afvalwater in deze afvoerstroom terecht kan komen. Onder meer daarom zijn de inspectieputten veel zwaarder gewapend dan normaal en werd geopteerd voor stalen in plaats van aluminium klimijzers. Deze werden geleverd door CEI Demeyer en in onze ateliers op de inspectieputten gemonteerd."

Forse uitdaging De 23 inspectieputten konden worden onderverdeeld in vijf verschillende types. Voor een vlotte gang van zaken, besloten CEI Demeyer en Stradus Aqua meteen om één type put volledig uit te werken en te laten goedkeuren door Tecnicas Reunidas. "Een vlotte communicatie met het Spaanse studiebureau was één van de uitdagingen. Zeker voor technische aangelegenheden kan dat een hinderpaal zijn, maar al bij al is dat vrij goed verlopen, met het Engels als voertaal. In die voorbereidende fase is erg veel tijd en energie geslopen, tot het licht uiteindelijk op groen werd gezet."Daarvoor werkte de engineeringafdeling bij Stradus Aqua zelfs gewoon door in de eerste week van het bouwverlof. "Dankzij die aanpak konden we heel wat tijd winnen en kon de productieafdeling meteen na het bouwverlof

op volle kracht opstarten. Voor de fabricage hadden we uiteindelijk drie weken de tijd. Net daarom was het belangrijk dat op de werkvloer een versnelling hoger kon worden geschakeld. Om alles goed te laten verlopen, konden we rekenen op de ondersteuning van extra medewerkers."

Sowieso is een bestelling van 23 inspectieputten op maat al een groot order voor Stradus Aqua.

"In zulke gevallen gaat het doorgaans om gefaseerde projecten, maar gezien de heel korte leveringstermijn was dat bij Total Optara dus niet zo.

Daarom was het alle hens aan dek om dit tijdig tot een goed einde te brengen."

Eind augustus waren al een drietal putten kant en klaar voor levering. In de daaropvolgende weken, tegen uiterlijk 23 september, werden de andere twintig putten op afroep geleverd: nu eens drie, dan weer twee,... "Gelukkig verliep de samenwerking met CEI Demeyer op dat vlak uitstekend. Het erg zorgvuldig voorbereide werkschema zorgde voor grote duidelijkheid en transparantie." Mogelijk zal Stradus Aqua voor dit project nog een aantal kleinere putten leveren. Bij het ter perse gaan was de offerte nog in behandeling.

Door Bart Vancauwenberghe

• www.stradusaqua.be

TECHNIEK

“Betonbuizen, duurzame riolering voor de toekomst” Op de Vlaams-Brabantse Contactdag ‘Beton in de Wegenbouw’ besprak dr.ir. Koen Heyens, Voorzitter van de Technische Cel FEBELCO, FEBE, en Engineering manager bij Stradus Aqua, de vereisten voor een performant buizenstelsel uit beton.

“Betonbuizen zijn de riolering voor de toekomst”, aldus Koen Heyens.

Tot de basisvereisten voor kwalitatieve rioleringsbuizen uit beton behoren waterdichtheid, sterkte en duurzaamheid. Betonbuizen moeten waterdicht zijn om meerdere redenen. Rioleringen worden doorgaans ontworpen voor een interne hydrostatische druk van 50 kPa (equivalent van 5 meter waterkolom). Maar in de meeste gevallen zijn betonbuizen in staat een veel hogere inwendige druk – tot 100 kPa of meer -, te weerstaan.

Ook dichtingen dragen bij tot een betrouwbare waterdichtheid, een gevolg van de doorontwikkeling van de mof-spieverbinding uit de jaren 60. De meest courant gebruikte afdichtingen zijn van elastomeer, zoals SBR, EPDM en NBR, of een combinatie ervan. De compressie van de afdichting zorgt voor de dichtheid, de doorsnede is in hoofdzaak wigvormig. De montage van de afdichting gebeurt tegenwoordig meestal in de fabriek. Bij hoekverdraaiingen, dwarskrachten en axiale bewegingen zijn deze geïntegreerde dichtingen perfect geschikt. Deze laten het leidingsysteem toe om kleine zettingen van de grond op te nemen zonder dat de functionaliteit van het systeem gevaar loopt, voorkomen wortelgroei en zijn bestand tegen hoge druk.

Inherent sterk Door hun inherente sterkte hebben betonbuizen de capaciteit om lasten te dragen zonder versterkte aanvulling. Hierdoor bieden ze een goede

30 RIORAMA

oplossing bij een gebrek aan laterale druk of aan dekking, en/of bij hoge verkeerslasten. ‘Sterk’ impliceert tevens dat betonbuizen stabiel zijn.

Vervorming is geen optie. Hierdoor is er voldoende weerstand tegen manipulaties bij stockage en tijdens plaatsing. Bij stijgend grondwater bieden rioleringsbuizen in beton optimale weerstand tegen opdrijving.

Eigenschappen blijven bestaan in de tijd Een buizenstelsel in beton behoudt zijn eigenschappen door de tijd. “Eigenschappen zoals hydraulische efficiëntie en structurele integriteit wijzigen niet. Het buizenstelsel biedt weerstand tegen mechanische, chemische en fysische invloeden. Die duurzaamheid blijkt onder meer uit de weerstand tegen mechanische invloeden ingevolge stockage, transport, installatie, abrasieve stoffen, hogedrukreiniging, accidentele lasten en ongedierte. De homogene structuur, de hardheid en de wanddikte bezorgen betonnen leidingsystemen een uitstekende slijtvastheid.

Betonbuizen weerstaan stroomsnelheden tot 10 m/s, en zijn net als putten bestand tegen schade door hoge druk waterstralen. Waar beton bestand is tegen een maximale druk van 300 bar, kunnen andere materialen vanaf 120 bar worden beschadigd. Kleine scheurtjes ingevolge overbelasting kunnen door ‘autogene genezing’ vanzelf herstellen”, aldus Heyens.

Chemische resistentie Door hun inertie stoten betonbuizen tijdens hun levensduur geen schadelijke chemische stoffen uit in het milieu. Ze zijn geschikt voor normaal huishoudelijk afvalwater met een pH> 4,5 en kunnen zelfs een pH van 3,5 aan. Bij transport van zeer agressief industrieel afvalwater kan een beschermende laag worden aangebracht waardoor de beste eigenschappen van beide materialen – de stijfheid van de betonbuis en de bestendigheid van de laag – worden gecombineerd.

TECHNIEK

Dit gebeurt in de gecontroleerde omgeving van de betonfabriek. Ook de goede resistentie tegen dooizouten, oplos- en reinigingsmiddelen, minerale oliën … maakt betonbuizen zeer geschikt voor gebruik in industriële gebieden, luchthavens, tankstations… Bij een combinatie van verschillende omgevingsfactoren kan – in zeldzame gevallen - Biogene ZwavelzuurAantasting (BZA) optreden. Dit fenomeen wordt bij voorkeur reeds in de ontwerpfase vermeden. Ook een goed onderhoud en het juiste gebruik van het rioolstelsel zijn aangewezen ter voorkoming. Indien er bij het ontwerp geen rekening werd gehouden met het risico op BZA, kan een aangepast mengsel of een beschermingslaag – enkel in de kritieke zones – een oplossing bieden. Soms wordt er verward met zuivere chemische aantasting, meestal het gevolg van illegale lozingen.

Fysische resistentie Het duurzaam karakter van betonbuizen wordt tevens bewezen door hun weerstand tegen fysische invloeden. Denk aan UV-licht, dooi-zoutcycli en hoge temperaturen – dit laatste mits het gebruik van aangepaste dichtingen. Brand is eveneens uitgesloten, door het niet-ontvlambaar karakter van beton, het niet uitstoten van schadelijke gassen en het niet optreden van brosse breuk – de doorsnede blijft behouden.

Goed voor 125 jaar Vaak zijn de goede prestaties van betonbuizen een argument om regelmatig onderhoud terug te schroeven. In die zin is beton bij wijze van spreken het slachtoffer van zijn eigen succes.

Volledigheidshalve dient vermeld dat in het verleden niet alle betonleidingen even vakkundig werden geplaatst. Zo kan het gebeuren dat starre voegverbindingen geen zettingen toelaten en het buislichaam niettemin intact blijft. Ook omgevingsvariabelen spelen een voorname rol: de bebouwing en de verkeersintensiteit stegen aanzienlijk in de loop der jaren, waardoor grotere sterktereeksen noodzakelijk werden. Bepaalde studies kennen betonbuizen een levensduur van enkele eeuwen toe, bestaande systemen en referenties wijzen uit dat 125 jaar een vrij realistische inschatting is. Het materiaal vertoont geen verouderingsverschijnselen, en wordt sterker naarmate het ouder wordt. Door zijn lange historiek kan beton als enig materiaal zijn toekomstig gedrag voorspellen.

“Eigenschappen zoals hydraulische efficiëntie en structurele integriteit wijzigen niet."

Economisch Betonbuizen zorgen voor een economische oplossing, zeker op projectniveau. De prijs van de buis is vrij stabiel want niet afhankelijk van fluctuerende parameters zoals de olieprijs. De technische levensduur is altijd hoger dan de economische levensduur, omwille van de waardevermindering. De sociale levensduur is afhankelijk van de veranderende noden. Pluspunten zijn verder de snelle productietijd - slechts enkele minuten -, de snelle levering - het merendeel van de producten zijn standaard en uit voorraad leverbaar –, en de snelle plaatsing.

Betrouwbaar bij ontwerp Betonbuizen zijn beschikbaar voor riolering, drainage, buffering of hergebruik van hemelwater, en bieden de ontwerper een grote mate van flexibiliteit. De meest voorkomende leidingen zijn rond. Ook ellips- of eivormige buizen kunnen worden gemaakt om aan specifieke eisen van de ontwerper te voldoen. Deze buizen bieden een oplossing bij beperkte dekkingen of de aanwezigheid van nutsleidingen. Betonbuizen bestaan

in verschillende types (ongewapend, gewapend en staalvezelversterkt), in diameters variërend van 300 tot 3.500 mm, en in meerdere sterkteklassen. Zowel buis als dichting worden geproduceerd in een prefab omgeving en moeten dus betrouwbaar zijn. De meeste fabrikanten hebben hiervoor moderne systemen voor kwaliteitscontrole geïmplementeerd. In vergelijking met andere structurele producten, zijn de toegepaste toleranties van beton erg strak.

Door Philip Declercq

• www.febe.be

RIORAMA 31

REPORTAGE

Efficiënte opzoeking van ondergrondse leidingen en objecten zonder graafwerk Een rioolbeheerder op zoek naar de positie van een riolering of naar een inspectieput die niet meteen kan worden teruggevonden.

Een studiebureau of vastgoedmaatschappij die een overzicht wil van alle ondergrondse kabels en leidingen binnen een projectzone.

Een aannemer die graafschade wil vermijden bij het uitvoeren van werken. Allemaal komen ze terecht bij Teccon voor het opzoeken, opmeten en in kaart brengen van riolering en andere objecten in de ondergrond. Het bedrijf zet hiervoor gespecialiseerde en innovatieve meetapparatuur in. De knowhow van Teccon verzekert een efficiënte aanpak en een betrouwbaar resultaat.

Teccon bvba Teccon is een gevestigde waarde in de landmeetsector. De 50 medewerkers (ingenieurs, landmeters-experten en tekenaars) zorgen voor een brede vakkennis, een grote capaciteit en een snelle inzetbaarheid. Met vestigingen in Mariakerke (Gent), Zandhoven en Fernelmont (omgeving Namen) brengt het bedrijf haar diensten zo dicht mogelijk bij de klant. Rioolbeheerders, studiebureaus en aannemers doen beroep op Teccon voor het uitvoeren van opmetingen en het aanleveren van plannen en (overzichts)kaarten.

Naast de klassieke landmeettoestellen wordt ook andere moderne apparatuur ingezet. Het ervaren team adviseert klanten voor elk project over de meest geschikte aanpak en inzet van apparatuur.

Met Riorama zoomen we in op de technieken die Teccon inzet voor rioleringsprojecten.

32 RIORAMA

InfraRadar Met behulp van de InfraRadar en SPAR300 brengt Teccon de ondergrond driedimensionaal in kaart en dit zonder boren, graven of breken. De InfraRadar is een verbeterde grondradar waarmee nog sneller en performanter ondergrondse kabels en leidingen kunnen worden opgezocht. De SPAR300 is een revolutionair detectiesysteem dat een kabel over enkele tientallen meters meteen in 3D kan opzoeken en weergeven. Op nagenoeg horizontale terreinen levert grondradaronderzoek nauwkeurige resultaten, maar van zodra het te onderzoeken terrein hellend is kan de gedetecteerde leiding of kabel qua positie veel afwijken van zijn werkelijke ligging. Daarom wordt bij Teccon de SPAR300 in combinatie met de InfraRadar ingezet. Zo worden hellingscorrecties in rekening gebracht, wat uiteraard leidt tot meer nauwkeu-

rige meetresultaten.

Teccon heeft deze unieke combinatie van de InfraRadar en SPAR300 ontwikkeld in partnership met de Nederlandse netbeheerder Liander en Gtfrontline om beide data real-time te combineren en te interpreteren. Deze gecombineerde techniek is niet te koop op de markt en uniek in België. De op maat ontwikkelde software waarmee de apparatuur bediend wordt zorgt voor een efficiënte workflow en een hogere betrouwbaarheid van het eindresultaat.

Teccon bvba maakt al sinds 2007 gebruik van grondradartechnieken voor onderzoek van de ondergrond en bouwde de voorbije jaren ruime ervaring op met betrekking tot data-analyse.

Dankzij de nieuwe technologische ontwikkelingen kan de ondergrondse informatie nog beter

REPORTAGE

3D-weergave van de scandata van InfraRadaronderzoek.

op het terrein worden geïnterpreteerd en kan graafwerk of graafwerkschade tot het minimum worden beperkt.

Voor de positionering van de kabels en leidingen wordt tijdens de metingen real-time gebruikgemaakt van GPS en totaalstation. Zo worden op een meer efficiënte en snellere manier plannen en kaarten van de ondergrond gemaakt.

Rioolopmeting Teccon voert diverse soorten rioolopmetingen uit, van het positioneren van putdeksels en het ondergronds opmeten van inspectieputten tot het opmeten van grotere rioleringen die toegankelijk zijn voor een meetploeg. Laatstgenoemde worden ondergronds ingemeten met een totaalstation dat wordt gemonteerd op een schoor.

Rioolinspectie en radiodetectie Teccon onderzoekt de staat en ligging van nieuwe en bestaande riolering door middel van cameraonderzoek van de inspectieputten en leidingen. Afwijkingen worden in de inspectiesoftware geregistreerd en gerapporteerd volgens de genormeerde schadeclassificatie van rioleringsnetten.

Voor een snelle en veilige inspectie vanaf straatniveau wordt gebruikgemaakt van een Quickview camera. Deze camera op een lange stok wordt neergezet in een inspectieput en geeft snel een beeld van welke leiding nauwkeurig moet worden geïnspecteerd. Door de krachtige zoomfunctie met lampen worden blokkades en gebreken haarscherp in beeld gebracht. Voor een meer gedetailleerde inspectie wordt een camerarobot ingezet die door de leiding rijdt. Door de extra zender die Teccon op het inspectiesysteem plaatst kan met een radiodetectietoestel de positie van de camerarobot op het terrein worden gevolgd. Op deze manier kan de positie van het rioleringsstelsel op het terrein worden aangeduid, worden ingemeten met gps of totaalstation en in kaart worden gebracht.

Afkoppeling en keuring Teccon zet gecertificeerde afkoppelingsadviseurs en keurders in voor het maken van afkoppelingsstudies, het begeleiden van afkoppelingsprojecten en het keuren van de afgekoppelde riolering.

De projecten variëren van afkoppeling van woningen bij de heraanleg van een straat tot afkoppeling van grote gebouwencomplexen. Waar nodig wordt gebruikgemaakt van rookmachines, kleurstof, inspectiecamera’s en landmeetapparatuur.

Totaaloplossingen Met de gecombineerde inzet van InfraRadar, SPAR300, radiodetectie, gps, totaalstation en camera-inspectieapparatuur biedt Teccon een totaaloplossing voor het in kaart brengen van de ondergrond van een welbepaalde zone. Dit kan gaan van een bedrijventerrein waar geen plannen van bestaan tot een werfzone of openbare plaats waar men de KLIP (Kabel en Leiding Informatie Portaal) gegevens wil toetsen aan de werkelijkheid voordat de werken worden gestart. Onder meer dit laatste wordt door Teccon wekelijks gedaan voor het onderzoeken van potentiële locaties van sorteerstraatjes. Dit zijn ondergrondse afvalcontainers waar buurtbewoners hun afval kunnen inleveren. Bij de keuze van een nieuwe locatie is het dan ook belangrijk om te weten welke kabels en leidingen er in de grond liggen en of er bij graafwerken niet te veel hinder zal zijn. Met behulp van de InfraRadar met SPAR300 wordt de zone gescand. Tijdens de interpretatie van de waarnemingen wordt de data vergeleken

met data uit het KLIP. Op die manier wordt een betere positie, diepte en type leiding vastgelegd.

Van elke locatie wordt vervolgens een plan van de ondergrondse kabels en leidingen opgemaakt zodat de geschiktheid van de locatie voor het aanleggen van een sorteerstraat op een meer onderbouwde manier kan worden beoordeeld.

Bij bedrijventerreinen worden de verschillende technieken vaak zowel binnen de gebouwen als in de omliggende zones ingezet. Bij dit soort projecten wordt ook gebruikgemaakt van een duwcamera voor de positionering en inspectie van kleinere afvoerleidingen. Deze informatie biedt de koper of beheerder van een bedrijventerrein een duidelijk overzicht over de kabels en leidingen die zich op de site bevinden.

Doorsnede infraradar op horizontaal terrein en op hellend terrein.

• info@teccon.be • www.teccon.be

Hellingscorrectie dankzij de combinatie van de Infraradar met SPAR300 en GPS, uniek in België.

buizen s ti bo ero ati nov t-re terje De Wa

inspectieputten ontvangers en toezichtputten lijnvormige elementen

a kr

ch tig

en

ex ac t. V erw ijde ct. rt ál inta le obs takels en laat het riool

straatstenen betontegels

Een beter riool begint bij VDV cleaning

oeverversterkingselementen grasbetontegels

VDV cleaning maakt riolen weer als nieuw met de Waterjet-

betonblokken

renovatierobot. Deze troubleshooter ‘schiet’ álle afzetting en obstakels weg die hij tegenkomt. Dus ook cement-

stapelblokken

brokken en boomwortels. De Waterjet pakt met een ultrakrachtige waterstraal alléén de probleemplekken aan.

afstandhouders

Dat maakt ‘m rioolvriendelijker dan wélke techniek dan ook. Het verrassend lage brandstof- én waterverbruik maken ‘m bovendien vriendelijk voor het milieu. Kortom, een beter riool begint bij VDV cleaning. Meer weten over de Waterjet of andere renovatiemogelijkheden? Bezoek onze website en bel snel voor een vrijblijvende afspraak.

ALKERN VOR Beton NV

Ieperseweg 112 • B-8800 Roeselare (Rumbeke) Tel.: 051 23 24 20 • Fax: 051 22 85 76 • www.alkern.be • info@alkern.be

innovatief ondergronds Waaslandlaan 8 A5, 9160 Lokeren • tel. 09 367 83 80 • fax 09 367 83 79 www.vdvcleaning.be • info@vdvcleaning.be

PRODUCTSPOT

Integrale besturingsunit Xylem verrijking voor gebruiker Niemand weet beter waar de perfecte pompapparatuur aan moet voldoen dan de gebruikers. Daarom werden de eindgebruikers en specialisten uit de branche nauw betrokken bij de ontwikkeling van de nieuwste generatie van de befaamde Flygt APP-pompcontrollers. Het resultaat hiervan is de nieuwe Flygt APP600/900: een krachtige, compacte en flexibele besturings- en telemetrie-unit voor afvalwatertoepassingen. Binnen deze vernieuwde range van APP's zijn alle belangrijke functies geïntegreerd met een modern bedieningsscherm met touchscreen.

De krachtige, flexibele besturings- en telemetrieunit met intuïtief touchscreen is ontwikkeld voor iedereen die snel inzicht wil in de data van zijn pompstation. De unit maakt het mogelijk dat iedere gebruiker de getoonde informatie meteen begrijpt. Deze handige alles-in-één-oplossing springt er bovenuit op vlak van gebruikscomfort.

Uitgebreide controlemogelijkheden Dankzij vooruitstrevende technologie bieden de nieuwe Flygt APP 600 en APP 900 uitgebreide controlemogelijkheden over pompstations en volledige besturingsprocessen. De Flygt APPunits zorgen ook voor uitgebreide aansluitmogelijkheden, functioneren als zelfstandige besturing en kunnen gekoppeld worden aan uw hoofdpost informatiesysteem. Met het intuïtieve touchscreen krijgt de gebruiker inzicht in alle gemaalgegevens en kan hij deze zelf op afstand regelen via zijn smartphone of tablet. "De ontwikkeling van onze nieuwe Flygt APP- en HMItouchscreen is gebaseerd op de ervaring van onze klanten en branchegenoten. De menustructuur is zodanig intuïtief opgebouwd dat iedere gebruiker de getoonde data begrijpt en instellingen van zijn pompstation en waarden eenvoudig kan aanpassen," verduidelijken Ad Damme (Manager Monitoring & Control Xylem) en Michaël De Baets (technisch afgevaardigde Xylem).

"Bovendien kan de APP-functionaliteit door gebruik van flexibele I/O modules naar iedere wens aangepast en uitgebreid worden. Daarnaast is de nieuwe APP600/900-range makkelijker dan ooit te koppelen met uw SCADA-systeem via het universele Modbus-protocol."

De nieuwe technologie werd onlangs gelanceerd op de Nederlandse markt en is nu ook voor België beschikbaar. Het touchscreen geeft 24/7 een overzicht van uw pompstation en toont essentiële prestatie-indicatoren direct op het startscherm. Door de intuïtieve menustructuur krijgt elke gebruiker snel toegang tot relevante gegevens en kan hij instellingen en waarden eenvoudig aanpassen. De status van de apparatuur is snel en eenvoudig, ter plaatse of op afstand, op te volgen. Via dezelfde kanalen is het mogelijk problemen op te lossen, trends te bepalen, alarmmeldingen af te handelen, diagnoses uit te voeren en storingen te herstellen, bijvoorbeeld vanuit de serviceauto. Deze functie is ook beschikbaar als de APP 600 of APP 900 niet communiceert met een SCADA-systeem.

De besturings- en telemetrieunit is geschikt voor afvalwatertoepassingen.

Stevige bescherming Het zenuwcentrum van de pompinstallatie ligt optimaal beschermd in de vernieuwde besturingskast van Flygt. De kastindeling is geoptimaliseerd, waardoor zowel efficiëntie als servicegemak verder zijn verbeterd. Door het gebruik van uitsluitend A-merk componenten is de bedrijfszekerheid van de Flygt-besturingskast heel groot.

Tijdens de prefabricage in de werkplaats wordt de besturingskast grondig getest. Daardoor worden de kansen op vertraging tijdens de ombouw geminimaliseerd.

Door Bart Vancauwenberghe

• www.xylemwatersolutions.com/be RIORAMA 35

RECHTEN PROJECT EN PLICHTEN

Het Vlaams Regeerakkoord 2014-2019 reikt oplossingen voor water- en rioleringsissues aan… maar ook niet altijd: een analyse

Het Vlaams Regeerakkoord werd op 23 juli 2014 gepubliceerd, en bevat een heel aantal uitdrukkelijke, maar ook minder uitdrukkelijke passages over rioleringsbeleid en water. Enkele topics worden niet besproken. Dit alles heeft zijn invloed op de te verwachten maatregelen voor de volgende jaren in het Vlaams Gewest. Een analyse van enkele elementen.

Overheersende boodschap (1): aflijning principe vervuiler betaalt en vaste vergoedingen Het principe dat de vervuiler betaalt, nl. dat ieder moet opdraaien voor de schade en kosten die deze veroorzaakt voor het vervuilen van water, bestaat reeds in de huidige watertarifering, maar wordt nu verder afgelijnd en verbeterd. De regel van het tariferingssysteem zal nog meer behelzen dat de kosten van waterwinning, -afvoer en -zuivering in de prijs moeten worden doorgerekend volgens dit beginsel, met voldoende prikkels om verspilling tegen te gaan en met sociale correcties voor beschermde klanten en aandacht voor de competitiviteit en de concurrentiepositie van bedrijven. Voor waterafvoer en -zuivering wordt een vaste maar gezinsgecorrigeerde vergoeding (nl. een vergoeding in verhouding tot het kindertal of de gezinsomvang) ingevoerd en worden de variabele vergoedingen verminderd.

Overheersende boodschap (2): water- en rioleringsmaatschappijen moeten efficiënter zijn en meer rekenschap afleggen Er wordt parallel benadrukt dat drinkwatermaatschappijen en rioolnetbeheerders de nodige investeringen moeten kunnen doen in productiecentra, distributieinfrastructuur en sanerings-

36 RIORAMA

installaties, ondermeer door efficiëntietrajecten uit te stippelen. Zo zal Aquafin aangestuurd worden door middel van ecologische en economische performantie-indicatoren en een prestatiebudget.

Verder wordt voorzien om ter beperking van de administratieve lasten voor ondernemingen (en gezinnen?) een verplichte elektronische aangifte en een integrale en transparante factuur te introduceren. Voor de invoering hiervan kan gedacht worden aan hoe dit in de elektriciteits- en gassector aan de leveranciers werd verplicht.

Overdracht tariefbevoegdheden naar het Vlaamse Gewest De toekomstige aanpassingen aan de watertarifering kaderen vanzelfsprekend binnen de met de zesde staatshervorming overgedragen tarifaire bevoegdheden naar de Gewesten. Er kan worden verwacht dat aldus meer "regionale" accenten en koersen worden gelegd in het Vlaamse watertariferingssysteem. Een voorbeeld hiervan is de afschaffing van de gratis m³ water met ingang van 1 januari 2016 en het onderbrengen van de tariefcontrole bij de Vlaamse Milieumaatschappij.

Verder stelt de Vlaamse Regering nu reeds dat een alternatief instrument uitgedacht zal worden voor het in 2014 aflopend grijswaterbesluit, zoals een ecologisch drinkwatertarief dat de Euro-

pese staatssteunregels eerbiedigt. Dit laatste zal sowieso opnieuw een stevige juridische discussie worden, op de voet gevolgd door de Europese Commissie.

Geen bijkomende taksen De maatregelen in het Vlaams Regeerakkoord 2014-2019 trachten zoveel als waar mogelijk het invoeren van extra belastingen te vermijden.

Ook voor water- en rioleringsissues is dit het geval: zo wordt geen melding gemaakt van de mogelijkheid tot invoering van de zogenaamde reeds geopperde "vermijdbare regenwaterheffing" of "hemelwaterheffing". Met een regenwaterheffing zouden mensen voortaan moeten betalen per vierkante meter regenwater die ze via het riool laten verdwijnen. Ondermeer VLARIO, het kenniscentrum en overlegplatform voor riolering en afvalzuivering, had hier in het verleden op aangedrongen.

Link met de omgevingsvergunning Voor projecten van lange duur ter vervanging van verouderde rioleringsinfrastructuur en waterzuivering dient aandacht te worden gegeven aan de vaak veel te omslachtige en langdurige vergunningenprocedures. Verbeteringen hierin kunnen worden verwacht in de algemeen ingevoerde

RECHTEN EN PLICHTEN

maatregelen omtrent de omgevingsvergunning, die in 2015 zal worden geïmplementeerd. De omgevingsvergunning vat de milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning samen in één procedure, met als doel sneller en efficiënter vergunningen toe te staan. Belangrijk hierbij is ook dat de bevoegdheden ruimtelijke ordening en milieu tot één beleidsdomein worden samengevoegd (bij Minister Joke Schauvliege). Er dient niettemin te worden afgewacht in welke mate dit de voorziene verbeteringen inzake tijd en efficiëntie zal kunnen invullen.

Waarde Vlaams Regeerakkoord Ondermeer bovenstaande maatregelen worden dus voorzien in een Vlaams Regeerakkoord. Wat

is nu de waarde hiervan? Kan dit worden afgedwongen of primeert de "goodwill" van de Minister hierin?

Welnu, dergelijke documenten hebben dan wel geen reglementaire of wettelijke waarde (dit is geen decreet of uitvoeringsbesluit of een ander door controleorganen afgewogen tekst), maar in het verleden is reeds gebleken dat een regeerakkoord wel degelijk een belangrijke politieke waarde heeft: zo kan men in het Vlaams Parlement de bevoegde minister herhaaldelijk rappelleren over wat in dit akkoord staat (en dat dit binnen de regeerperiode moet worden uitgevoerd) en geeft dit de ondernemingen uit de sector duidelijkheid.

Niettemin hangt veel af van op welke manier de maatregel wordt omschreven in het regeerak-

koord: er bestaan algemene, vage principes (bv. dat water- en rioleringsmaatschappijen efficiënter moeten zijn), en er zijn concrete, uitgewerkte en specifieke maatregelen (bv. afschaffing gratis m³ water of tariefcontrolebevoegdheid VMM). En minstens even belangrijk is natuurlijk wat er niét in het regeerakkoord staat…

Door Wouter Vandorpe en David Haverbeke (Advocatenkantoor Fieldfisher, Brussel)

• http://www.fieldfisher.com/offices/brussels/ energy.aspx

RECHTEN PROJECT EN PLICHTEN

Putrenovatie samen aanpakken Ook in Vlaanderen wordt momenteel veel zorgvuldiger omgesprongen met de private en de openbare rioleringen. De aanpak door de rioolbeheerders en de technische diensten bij steden en gemeenten, de diverse werkgroepen bij VLARIO, de inspectie op aansluiting en afkoppelingen en de start van Asset Management ook voor rioleringen, zijn daar al goede voorbeelden van. Maar ook de inspectieputten zijn een heel belangrijk en gevoelig item. Zij bieden de enige toegang tot het rioolstelsel. De putten zijn onder andere bedoeld voor inspectie, reiniging en van nut voor de beluchting van het afvalwater op weg naar de afvalwaterzuiveringsinstallaties.

De aanleg van het rioolstelsel kreeg vorm in de 19de eeuw. Het stelsel raakt echter verouderd en om de functie te behouden is het toe aan herstel en vernieuwing. Typische gebreken en problemen zijn in afbeelding 1 te zien. In totaal is in Vlaanderen 32.000 km [1] riolering in de bodem aangelegd.

Efficiënte toepassing beschikbaar budget Door de schaarse openbare middelen en een nieuwe kijk op de besteding van geld, ontstaat een efficiënte toepassing van het beschikbare budget. Er zijn momenteel veel producten en methoden voor de renovatie van putten op de markt, waarbij een renovatiemethode veelal goedkoper is dan vernieuwen. Het gaat hierbij

onderhoud en renovatie te erkennen. Ze beschikken meestal niet over voldoende kennis om een goede kwaliteitsbeoordeling te kunnen vormen.

Het Duitse IKT - Institut für Unterirdische Infrastruktur (Instituut voor ondergrondse infrastructuur), met tevens een vestiging in Arnhem (IKT-Nederland), heeft de noodzakelijkheid voor een aanpak en stappenplan in 2001 door een rondvraag vastgelegd [2].

Volgend op deze fase werden de essentiële kwaliteitsinvloeden en methoden voor de kwaliteitsbewaking onderzocht [3].

Voorstudie Met deze achtergrond heeft het Ministerium für Klimaschutz, Umwelt, Landwirtschaft, Natur- und

Typische gebreken en problemen van het rioolstelsel.

om toepassing van bijvoorbeeld mortel, coating (of een combinatie hiervan) en laminaat.

Toepassingsgrenzen en persistentie renovatiemethoden Over het algemeen bestaan bij de rioolbeheerders grote onzekerheden met betrekking tot de toepassingsgrenzen en persistentie van de aangeboden renovatiemethoden. Voor de rioolbeheerders is het niet eenvoudig een goede werkwijze voor

38 RIORAMA

Verbraucherschutz des Landes Nordrhein-Westfalen (MKULNV NRW) (kortweg: Ministerie voor Milieuzaken), aan IKT opnieuw opdracht gegeven een voorstudie te doen [4].

In deze inleidende studie wordt een overzicht van putsystemen, afdichtingssystemen, inspectiesystemen, classificatie en waardering van procedures en saneringstechnieken die op de markt zijn in kaart gebracht. Verder worden de praktische relevante problemen en vraagstukken in de

aanleg en operationele monitoring en het herstel van inspectieputten onder de loep genomen.

Proefprogramma Naar aanleiding van de eerste resultaten van deze voorstudie wordt een proefprogramma, samen met 23 lokale rioolbeheerders - de stuurgroep inspectieput - , ontwikkeld. Er bestaat een belangrijke onderzoekbehoefte met betrekking tot renovatie van lekkende putten.

Hierbij is veel interesse in zowel de afdichting van de putwanden, de aan- en afvoerbuizen en het aanbrengen van de beschermende lagen met minerale of polymere systemen. Bijzondere aandachtspunten liggen voor de beheerders van rioolsystemen in de samenhang gedurende de beproeving van de toepasbaarheid en dichtende werking alsook de wezenlijke kwaliteitsinvloeden, toepassingsgrenzen, milieubelasting en robuustheid/bestandheid van de ingezette producten. Hierbij moet rekening gehouden worden met de bijzondere voorwaarden bij het afdichten van rioolputten, zoals bijvoorbeeld kleine werkruimte in de put, over een groter vlak verspreide infiltratie, grondwaterdruk van buitenaf en de verhouding van de eisen in samenhang met de kosten voor de maatregelen. [5]

Filosofie van de kwaliteitstest.

RECHTEN EN PLICHTEN

van de renovatiemethode onderzocht worden op bijvoorbeeld applicatiefouten. Studies over de (mede) dragende werking van renovatiesystemen en het verouderingsgedrag, completeren het grote project.

De producten worden in de IKT onderzoekshal en in-situ uitgebreid onderzocht. Met behulp van de resultaten uit de test kunnen rioolbeheerders een doelgerichte keuze maken uit de diverse renovatiemethoden.

Deze drie stappen maken deel uit van de “kwaliteitstestfilosofie” van IKT, zoals deze te zien is in figuur 2.

Kwaliteitstest Het thema putrenovatie is voor het Duitse Ministerium für Klimaschutz, Umwelt, Landwirtschaft, Natur- und Verbraucherschutz des Landes Nordrhein-Westfalen (MKULNV NRW) ook vandaag nog heel actueel. En zo is momenteel de vierde stap in het project “kwaliteitstest”, gefinancierd door het ministerie.

De actuele doelstelling is helder en transparant inzicht krijgen in de sterkte, zwakte en de kwaliteit van renovatiemethoden en -materialen, laminering en kunststof putten in samenhang met de inbouwvoorwaarden.

De producten worden in de IKT onderzoekshal en in-situ uitgebreid onderzocht. Met behulp van de resultaten uit de test kunnen rioolbeheerders een

doelgerichte keuze maken uit de diverse renovatiemethoden.

Het ligt in de verwachting dat met een hoogwaardige renovatie een belangrijke bijdrage aan het behoud van de put op lange termijn wordt gerealiseerd en hiermee kunnen terugkerende renovaties met korte tussenpozen en alle negatieve bijwerkingen en kosten voorkomen worden.

Een centraal aspect van het onderzoek is dan ook om de geschiktheid van de producten op basis van lange termijn bedrijfsomstandigheden aan de hand van praktische testprogramma's te onderzoeken. Het testen van de overeenstemming met de technische produktvoorschriften en normen is geen prioriteit, maar gedurende de kwaliteitstest zullen vooral de tijdens het gebruik optredende stresssituaties zoals grond- en verkeersbelastingen worden onderzocht, waaraan de producten ook tientallen jaren in de praktijk worden blootgesteld. Bovendien zal de robuustheid

Het IKT brengt deze filosofie en kennis ook over de grenzen naar projectpartners in Europa. Voor Vlaanderen wordt momenteel in nauw overleg met VLARIO gezocht naar de juiste partners om zo de know how uit de uitgevoerde projecten ook efficiënt en snel ter beschikking te stellen.

Bovendien mag VLARIO op deze manier ook deel zijn van een expertisegroep, de “International advisory board: manhole”. De international advisory board bespreekt problemen, nieuwe kennis vanuit onderzoek, uitdagingen en oplossingen. Momenteel werken in deze expertisegroep verschillende internationale steden en partners mee.

Door Wendy Francken (VLARIO) en Marcel Goerke (IKT)

Bronnen [1] [2]

[3]

[4]

[5]

VLARIO: Memorandum gemeenteraadsverkiezing 2012.

Bosseler, B.; Homann, D.; Kaltenhäuser, G.: Bundesweite Umfrage zur Sanierung von Schacht bauwerken im Bereich der Abwassertechnik mittels Be schichtungsverfahren (F0071); IKT - Institut für Unterirdische Infrastruktur, Gelsenkirchen, Juli 2001.

Bosseler, B.; Puhl, R.: Beschichtungsverfahren zur Sanierung von Abwasserschächten – Studie Qualitätseinflüssen und Einsatzgrenzen anhand von Praxis- und Laboruntersuchungen - (F0098); IKT - Institut für Unterirdische Infrastruktur, Gelsenkirchen, Februar 2005.

Bosseler, B.; Puhl, R.: Abwasserschächte - Überwachung, Prüfung und Sanierung, Teil 1: Voruntersuchungen; IKT - Institut für Unterirdische Infrastruktur, Gelsenkirchen, Februar 2006.

Bosseler, B.; Liebscher, M.; Gillar, M.: Sanierung von Abwasserschächten – Untersuchung von Materialien und Systemen zur Abdichtung und Beschichtung (F0180); IKT - Institut für Unterirdische Infrastruktur, Gelsenkirchen, April 2011.

RIORAMA 39

RECHTEN EN PLICHTEN

Riool- en hemelwaterbeheer van a tot z In Vlaanderen is Aquafin NV verantwoordelijk voor de gewestelijke infrastructuur voor waterzuivering. Vanuit de expertise die het bedrijf opbouwde over de volledige afvalwatercyclus, aangevuld met een uitgebreide gebiedskennis, biedt Aquafin hetzelfde dienstenpakket ook aan voor steden en gemeenten.

Met een jaarlijks aanbestedingsritme van 160 miljoen euro behoort Aquafin tot de grootste opdrachtgevers voor de sector van de wegen- en rioleringsbouw. Eind 2013 had Aquafin sinds zijn oprichting in 1990 al voor 3,2 miljard euro aan investerings- en renovatieprojecten voor het Vlaamse Gewest opgeleverd. Ieder jaar draagt de Vlaamse Regering een optimalisatieprogramma op aan Aquafin dat nu al zeven jaar op rij een totale waarde heeft van 250 miljoen euro. Daarin zitten voor 100 miljoen euro projecten in het kader van het Lokaal Pact, rioleringsprojecten die het gewest overneemt van de gemeenten om daar de financiële druk te verlichten.

Meedenken met steden en gemeenten Ondertussen is de waterkwaliteit in de Vlaamse waterlopen de laatste twintig jaar sterk verbeterd. De grootste investeringen om tegemoet te komen aan de Kaderrichtlijn Water moeten nog van de gemeenten komen. Op dit ogenblik hebben 98 gemeenten een overeenkomst met Aquafin voor het volledige rioolbeheer of delen ervan.

Gemeenten die ervoor kozen om het rioolbeheer uit te besteden aan Aquafin, krijgen een financieel meerjarenplan met prioritering van de uit te voeren projecten. De planning wordt altijd besproken met de gemeente, die uiteindelijk beslist wat wel of niet wordt uitgevoerd. Dat Aquafin ook de bovengemeentelijke infrastructuur beheert, houdt in dat het de lokale waterhuishouding kent en dat is voor veel gemeenten een meerwaarde. Vanuit die gebiedskennis kan Aquafin bovendien adviseren rond een efficiënt beheer van hemelwater en de aanpak van knelpunten in dat verband. Iets om vandaag al bij stil te staan aangezien de klimaatverandering ons in de toekomst nog meer en hevigere regenval zal brengen.

Duurzame infrastructuur met een optimaal rendement voor het milieu Naar schatting 6,2 miljard euro zullen de Vlaamse steden en gemeenten tussen nu en 2027 nog moeten investeren in de verdere uitbouw en het

onderhoud van hun rioleringsinfrastructuur. Een haast onmogelijke opdracht die meer dan ooit vraagt om verantwoorde en maximaal geplande uitgaven. Voor Aquafin, dat meer dan 5.000 km leidingen, 1.300 pompstations en 260 zuiveringsinstallaties in beheer heeft, is asset management een kernactiviteit. De infrastructuur, waarin de gemeenschap zo zwaar geïnvesteerd heeft, moet immers duurzame en kwaliteitsvolle prestaties leveren binnen aanvaardbare risico’s en tegen de laagste totale kost. Al van bij het ontwerp moeten de juiste beslissingen genomen worden om over betrouwbare en goed functionerende middelen te beschikken, met een zo min mogelijke onderhoudskost.

“Ons vakmanschap garandeert dat elke euro goed besteed wordt” Ook gemeenten kunnen door Aquafin een risicoanalyse laten uitvoeren die aantoont waar de economische, maatschappelijke of ecologische gevolgen het grootst zijn wanneer hun rioleringsinfrastructuur faalt en welke inspectiefrequentie aangewezen is om zo’n scenario te vermijden.

Een asset studie en de uitvoering van de prioritaire acties die daaruit voortkomen zijn alleszins goedkoper dan de kosten die samenhangen met een zwaar incident. Het beschikbare budget kan dan nauwgezet en gericht ingezet worden voor de gedetecteerde probleemzones.

PRODUCT NEWS PRODUCT NEWS

Oeverversterking met muta- of riettegels Alkern groeide uit tot een van de belangrijkste fabrikanten van prefab betonproducten in Frankrijk en België. De onderneming richt zich voornamelijk op drie markten : gebouwen en constructies, omgevings- & verfraaiingswerken en rioleringswerken.

Aantasting en instabiliteit van de taluds of de bodem van grachten, beken, waterlopen en dergelijke kan op een eenvoudige, esthetische en duurzame manier voorkomen of verholpen worden door het gebruik van muta- of riettegels. Deze elementen verhinderen de indringing van ongedierte, maar laten tevens de natuurlijke begroeiing van het talud toe. De bescherming van de oevers met dergelijke tegels is naast efficiënt ook milieuvriendelijk.

• www.alkern.be

IBAK Robotics inlaatzoeker IBAK stelde zich ten doel een oplossing te ontwikkelen voor het lokaliseren en foutloos openfrezen van aansluitingen in gerenoveerde rioolstrengen, zonder dat vooraf inmeten nodig is. Uit deze doelstelling is een nieuwe, elektronische meetmethode ontstaan, die met een sensor het materiaal achter de Liner analyseert en er als het ware doorheen kijkt. Voor de inlaatzoeker dient de strenggrafiek van het inspectierapport als uitgangspunt. Daarmee is de globale plek van de aansluiting bekend, wat genoeg is. Hierdoor is het niet nodig om de hele rioolstreng te scannen. Met behulp van een freesrobot wordt een antenne langs de strengwand gevoerd, waarbij het uitgangssignaal van de sensor verandert als de structuur achter de Liner dat ook doet. De software zet deze signalen om in een beeld, wat voor de gebruiker resulteert in een visueel advies met een duidelijk startpunt voor het frezen. Vervolgens kan, in één gang, het aan de freesrobot gemonteerde markeringssysteem dit punt markeren en de frees deze aansluiting openfrezen.

Deze inlaatzoeker, ofwel lateral detector, past op alle IBAK Robotics freesrobots (met uitzondering van de FlexiGator) en is in staat om aansluitingen vanaf DN80 te lokaliseren, of ze nu droog of met water gevuld zijn. Met deze inlaatzoeker worden de kosten aanzienlijk verminderd en de risico’s nagenoeg uitgesloten bij het openfrezen van aansluitingen in gerenoveerde rioolstrengen.

• www.koks.com

RIORAMA

41

PRODUCT NEWS PRODUCT NEWS

Randdrainage met de Envirokerb Randdrainage of de Envirokerb is ideaal voor afwatering van trottoirs en de kant van de weg. Het water vloeit weg door een reeks openingen en wordt afgevoerd door een geïntegreerde buis. Door het intelligente ontwerp zijn andere buizen overbodig. Zowel goot- als randdrainage worden gebruikt.

Envirokerb wordt gemaakt van 100% gerecycleerd plastic en is door het licht gewicht gemakkelijk te transporteren. De units kunnen met de hand geïnstalleerd worden en weer gerecycleerd worden, ook na gebruik. Andere voordelen: ze zijn makkelijker te snijden, er is minder lawaai, stof en er zijn minder risico’s voor medewerkers. De sterke randen kunnen aan het eind van hun levensduur weer gerecycleerd worden.

Envirokerb voldoet aan de wettelijke verplichtingen. Het materiaal is hydraulisch efficiënt.

De randen kunnen gekleurd worden om wegkanten aan te geven.

Het wordt vooral gebruikt in werksituaties met verkeer. Het barst niet, breekt niet en blijft op zijn plaats. Er wordt garantie geboden tegen breken tijdens installatie.

• www.indra-infra.com

Envirodeck voor afwatering op bruggen Envirodeck is ontworpen voor de afwatering op bruggen. Goede drainage is van vitaal belang. Envirodeck is net als Envirokerb afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk, vertrouwd met de vereisten van brugdrainage. Een landelijk programma van brugherstel heeft een overvloed aan research en expertise van effectieve drainage opgeleverd. Uit die ervaringen werd een innovatie geboren die brugdrainage getransformeerd heeft. Dit eenvoudige en effectieve systeem biedt voordelen zowel tijdens de bouw als gedurende de hele levensduur van de brug. Water wordt snel afgevoerd van het wegoppervlak, wat het veiliger maakt voor het verkeer. Envirodeck voert ook water af van onder het oppervlak, wat schade aan weg en brug vermindert.

Voornaamste aspect van het ontwerp is de continue reeks openingen in de rand langs de weg. Die voeren het meeste water af vóór het kan doordringen in het wegdek. Een tweede reeks openingen onder het wegoppervlak biedt drukverlichting en afvoer voor water dat eventueel geabsorbeerd werd. Een geïntegreerde buis in de unit voert het water af. Het ontwerp van Envirodeck voert zowel het water van het wegdek als van daaronder snel en effectief af. 100 meter Envirodeck levert een gewichtsbesparing op van 4 ton. Envirodeck kan met de hand geplaatst worden. De units zijn sterker dan vereist volgens de Europese regelgeving, en weerstaan zware stoten van opzij. De units hebben een gepatenteerd oppervlak dat voldoet aan de vereiste normen voor voetgangers. Envirodeck is gemaakt van duurzaam materiaal dat niet aangetast wordt. Het is bestand tegen stilstaand water, strooizout, olie, en tegen gemorste chemicaliën. Het gladde oppervlak voert water zo snel af dat het zelfreinigend is. Doordat het oppervlak fris blijft toont het een duidelijke afscheiding tussen weg en stoep, wat de veiligheid bevordert. De standaard unit is grijs, maar de kleur kan aangepast worden aan het ontwerp van de brug.

• www.indra-infra.com

42

RIORAMA

ACO. ACO. Totaaloplossingen ACO. Totaaloplossingen Totaaloplossingen voor voor efficiënt voor efficiënt efficiënt waterbeheer. waterbeheer. waterbeheer.

[COLLECT] [COLLECT] [COLLECT] [CLEAN] [CLEAN] [CLEAN]

[HOLD] [HOLD] [HOLD] [RELEASE] [RELEASE] [RELEASE]

Uiteindelijk Uiteindelijk wordt Uiteindelijk het wordt water het wordt water het water Hetwordt water Hetwordt water wordt Is het regenwater Is het regenwater Is het regenwater Het water Van de Van eerste dedruppel Van eerste dedruppel eerste die druppel die die gedimensioneerd afgevoerd afgevoerd afgevoerd gestockeerd ingestockeerd bufferin bufferof in bufferof gedimensioneerd of gedimensioneerd verontreinigd of verontreinigd wordt of er wordt of er wordt er gestockeerd op de oppervlakte op de oppervlakte op de valt oppervlakte totvalt totvalt tot verontreinigd de ondergrond, in de ondergrond, in denaar ondergrond, denaar denaar de infiltratiebekkens infiltratiebekkens infiltratiebekkens om om in om proceswater proceswater opgevangen? proceswater opgevangen? opgevangen? het grootste, het grootste, berekende het grootste, berekende berekende een rivier riolering, eenofrivier een eenofrivier een of een overstromingen overstromingen overstromingen in lagerin lagerin riolering, lager riolering, Vetten, Vetten, oliën en Vetten, oliën slibdeeltjes enoliën slibdeeltjes en slibdeeltjes debiet, debiet, alles wordt debiet, alles wordt alles wordt natuurlijk wachtbekken. natuurlijk wachtbekken. wachtbekken. gelegengelegen gebieden gelegen gebieden tegen gebieden te tegen te tegen te natuurlijk wordenworden eruit gehaald, worden eruit gehaald, eruit gehaald, gecontroleerd gecontroleerd gecontroleerd opgevangen opgevangen opgevangen gaan. gaan. gaan. omdat omdat het milieu omdat het ons milieu het ons milieu ons en in deengewenste in deengewenste inrichting de gewenste richtingrichting dierbaardierbaar is. dierbaar is. is. gestuurd. gestuurd. gestuurd.

OLIE-OLIEEN OLIEEN EN INFILTRATIEINFILTRATIEINFILTRATIEEN EN EN AFVOERGOTEN AFVOERGOTEN AFVOERGOTEN VETAFSCHEIDERS VETAFSCHEIDERS VETAFSCHEIDERS BUFFERINGSBEKKENS BUFFERINGSBEKKENS BUFFERINGSBEKKENS POMPPUTTEN POMPPUTTEN POMPPUTTEN ACO Passavant ACO Passavant n.v.

ACO- Passavant Preenakker n.v. - Preenakker n.v.

8, 1785 - Preenakker Merchtem 8, 1785 Merchtem 8, 1785 - Tel.Merchtem 052- 38 Tel.17 052 70 - 38 Tel. - Fax. 17 052 70 052 38 - Fax. 17 38 70 17 052 71 - Fax. 38 - www.aco.be 17 052 7138 - www.aco.be 17 71- -info@aco.be www.aco.be - info@aco.be - info@aco.be

AQUARAMA TRADE FAIR FOR WATER TECHNOLOGY 2014

TNAV WORKSHOP

+ TNAV WORKSHOP I AQUAFLANDERS STUDIEDAG I VLARIO CONTACTDAG

23/10/2014 23 OKTOBER 2014 I BRABANTHAL LEUVEN

Het enige netwerk-event rond watertechnologie in België!

EXPOSANTEN AERZEN BELGIUM NV AIR PRODUCTS APT BV AQUAFLANDERS AQUAPLUS AQUASYSTEMS INTERNATIONAL ATLAS COPCO AVECOM AVK BELGIUM NV/SA BENVITEC BEST INSTRUMENTS BIO-DYNAMICS BPI INSTRUMENTS BRENNTAG CAMTRONICS BV CARMEUSE CGK-GROUP BVBA CLARFLOK SA DANFOSS VLT DRIVES DE WATERGROEP DECKX ELEKTRO MECHANICA ECO-BETON WATER TECHNOLOGIES NV ECO-VISION BVBA EDO PUMPS EGGER TURO PUMPS BELGIUM BVBA ENDRESS + HAUSER EUROWATER EXELIO FESTO BELGIUM SA

FILTER SERVICE GE WATER & PROCESS TECHNOLOGIES GEA WESTFALIA BELGIUM GEMÜ VALVES BVBA/SPRL GEO-ENGINEERING GEORG FISCHER NV/SA GH SYSTEMS GRUNDFOS BELLUX NV/SA HACH LANGE HANNA INSTRUMENTS BVBA HSF HYDRIS ENGINEERING IKT NEDERLAND INDUSS NV IWAKI BELGIUM NV JUMO AUTOMATION PGMBH KAESER KOMPRESSOREN KALSBEEK KROHNE BELGIUM NV KSB BELGIUM SA KURITA EUROPE GMBH KWT MILIEU BVBA METROHM NALCO BELGIUM BVBA NETZSCH PUMPS BELLUX NEWTEC WATER SYSTEMS NOREVA GMBH NOVOCHEM WATER TREATMENT BV NOVOTEC NV NUPIGECO BENELUX OVIVO HOLLAND B.V.

P. BOONEN & CO NV PACKO PUMPS PANTAREIN BVBA PENTAIR VALVES & CONTROLS PHOENIX CONTACT PMT BENELUX PRAXAIR NV PROFILPLAST PROMINENT BELGIUM NV RIETLAND BVBA/GROUP W ROBUSCHI BENELUX BV SCHNEIDER ELECTRIC SIEMENS NV/SA SMET GROUP SPIROTECH BELGIË BVBA SPX FLOW TECHNOLOGY SULZER PUMPS TAUW BELGIË NV TNAV TREVI NV VEOLIA WATER SOLUTIONS & TECHNOLOGIES BELGIUM VIGOTEC AKATHERM VINK NV/SA VITO VLARIO WATERIS WATERLEAU-BIOTIM WATTS INDUSTRIES/SOCLA WEG BENELUX XYLEM

Registreer u als bezoeker op www.aquarama.be