GRATIS
& meenemen mag!
RIB
3
nummer
De tWeetjes is het eigen klankbord voor iedereen gerelateerd aan de GGz en voor mensen met een binding met het RIBW, of sym pathiserend met de doelgroep. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Gratis, zowel op papier als internet!
IN DIT NUMMER
K a n d i d a t e n vo o r M a r s r e i s g e z o c h t D e ps y c h o l o o g e n h e t C B R R I B W O ve r i j s s e l s t a r t b i s t r o N om i n a t i es P l a n et r ee A w a r d F i n a l e P i e pe n d e o o r t j e s E en r ob ot a l s m a a t j e! P r o j e kt " S a m e n G e z o n d " l o o p t p r i m a !
Hét magazine van en voor alle mensen bij en in het RIBW
UITSNEDE VAN SCHILDERIJ ´PAASEILAND´ VAN BEN MORSCH
‘Omdenken’
WWW.RIBWEETJES.WEBKLIK.NL
NR 3 MAART / APRIL 2013
SCuoblutemknst balk
Waarom moet ik overal omdenken?
Het omdenken gaat erover dat je geen energie stopt in iets wat je niet kunt veranderen. Accepteren wat er is en zorg voor verandering. Denk niet 'ja maar...', maar denk 'ja en...' Het glas is half leeg (pessimist). Het glas is half vol (optimist). Waar is hier de limonade, dan vul ik het glas even bij (omdenken). We ervaren iets als een probleem als we een verschil voelen tussen wat er is en hoe we het zouden willen. Alleen blijft het vaak daarbij, en dat wordt dan als een probleem ervaren. Problemen be staan niet, ze bestaan alleen in ons hoofd.
kom je er achter dat een alternatief meestal veel leuker is. Wie accepteert wat er is maakt vanzelf ruimte om door te denken . Angst, woede of haat zijn slechte raad gevers omdat je waarneming dan onvolledig en slordig is. Of te gekleurd en zelfs in het grijze gebied. Dan horen 0en zien alleen wat we zouden willen horen of zien en niet per se wat er is. De rest van de werkelijkheid mis je dan en daardoor verlies je andere mogelijk heden gewoon omdat je ze niet hebt gehoord of gezien. Dan blijf je gericht op het probleem. Neem dus niet het probleem als oplos sing maar neem je mogelijkheden als beginpunt. Zo voorkom je een vastloper en krijgen nieuwe ideeën een kans. En kun je genieten van een zelf getapt vol glas limonade (of bier in een ander geval). Daarom, moet ik dus overal omdenken.
Omdenken lukt het best bij mensen die om zich heen kijken, durven te vernieu wen en nieuwe paden in willen slaan. Creatief denken en richten op wat er wel is, in plaatst van wat er niet is. Dan
Ben Morsch (begeleider) Genietoloog Van de Libelleacademie.
2
O ve r h e t a a n vr a g e n va n e e n r i j b e w i j s
Ook psycholoog mag voortaan keuren voor CBR
Een medische keuring voor het rijbewijs mag voortaan ook worden uitgevoerd door iemand die geen arts is.
Daardoor kunnen in de toekomst psychologen, coassistenten en sommige verpleegkundigen adviezen geven aan het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbe wijzen (CBR). Dat heeft minister Me lanie Schultz van Haegen (Infrastructuur) laten weten. Schultz past de regels aan, zodat ze meer overeenkomen met de gebruikelij ke gang van zaken in de medische we reld. Daar laten artsen en specialisten een deel van hun werkzaamheden vaak uitvoeren door anderen. De artsen houden dan wel altijd toezicht en ze blijven eindver antwoordelijk.
ondervangen met het aanpassen van de regels. Mensen die kampen met problemen, zoals bijvoorbeeld overmatig alcoholgebruik, moeten bij het aanvra gen of verlengen van een rijbewijs een keuring ondergaan. Het CBR doet dat niet zelf, maar besteedt het werk uit aan keuringsartsen. De artsen besluiten of ze een psycho loog of een coassistent inzetten of de keuring zelf uitvoeren.
ALCOHOLIST
De regelgeving rond de keuringen kwam eind vorig jaar in het nieuws, toen de Raad van State besloot dat het CBR het rijbewijs van een man uit Leeuwarden niet ongeldig mocht verklaren, omdat de keuring deels was uitgevoerd door een psycholoog. De Fries zou alcoholist zijn en werd onderworpen aan een psychiatrisch onderzoek, dat enkel door een arts mocht worden uitgevoerd. Schultz verwacht dit soort problemen te
3
teeknstGbeazolknd" loopt prima "SSuabm
Samen met elkaar bezig zijn!
Verslag “Samen Gezond” evenement in Bussum op 7 februari 2013. Op 7 februari is er een feestelijke bijeen komst georganiseerd om stil te staan bij de voortgang van het project Samen Gezond, dat in 2012 van start is gegaan.
Er waren een hoop mensen die interes se hadden in het Samen Gezondeve nement in Bussum. Veel cliënten, de directeur, managers en begeleiders wa ren aanwezig. Het openingswoord werd gedaan door Rob Joosten, directeur RIBW G&V. Hij vertelde dat hij verheugd is dat er voor dit project subsidie is gekregen en bin nen de RIBW een succes is. Na het openingswoord kwam Sonja van Hamersveld, leefstijlcoach, aan het woord en zij gaf aan hoe belangrijk een gezonde leefstijl is en hoe het project Samen Gezond is ontstaan. Na Sonja kwamen GertJaap Ruisendaal en Alette Colenbrander (resp. Locatiemanager en bewoner Hoge NaarderwegHilversum) aan de beurt en zij benadrukten het be lang van een gezonde leefstijl en zijn er trots op dat op de Hoge Naarderweg via het project Lichaam en Geest al vele jaren aandacht wordt geschonken aan een gezonde leefstijl. Dit was een goede aanzet om subsidie te vragen voor het project Samen Ge zond. Zij vertelden wat zij ondernemen en doen om cliënten kennis te laten maken met gezondheid en bewegen, zo als bijvoorbeeld een wandelgroep. Ook maken zij gebruik van de ervaringsdes kundigen van de RIBW bij deze wandel groep, maar ook bij een spelletjesavond
en binnenkort ook bij een kookgroep. Vervolgens kwam Centia Vogels, onder steuner Ervaringsdeskundigheid van het aandachtsgebied “Samen Wijzer”, aan het woord en zij vertelde hoe belangrijk het is om aan je eigen herstel te werken. Zowel in lichamelijk als geestelijk opzicht en wel omdat lichaam en geest onlosmakelijk met elkaar in verband staan. Daarom is een samen werking tussen de aandachtsgebieden Samen Gezond en Samen Wijzer erg zinvol. Het is goed ervaringsdeskundigen in te zetten binnen de RIBW om te onder steunen bij activiteiten. Tenslotte vertel de Mascha Budel, projectleider Samen Gezond, over de voortgang van het Samen Gezond project alsmede over het feit, dat er binnenkort een aantal begeleiders opgeleid worden tot lifesty le coaches. En dat er met behulp van een stoplichtmethode de gezondheid van een cliënt gemeten kon worden. Mascha vertelde ook over de behaalde resultaten en wat nog de specifieke aandacht zal krijgen. Eind 2013 zal het project wordt afgesloten maar aandacht voor een gezonde leefstijl zal er bij de RIBW G&V zeker blijven. Na de spre kers werd over gegaan tot actie waarbij alle aanwezigen werden betrokken.
4
Er werden workshops gegeven. Het was erg leuk dat er diverse workshops wa ren om te ontdekken en te ervaren of het iets voor je was om te ondernemen. Als je het een leuke workshop vond kon je het aangeven en aan 2 workshops mee doen. Er waren dus een hoop acti
" S a m e n G e z o n d " l o o pt pr i m a viteiten. Zoals schilderen, bloemschik ken, boogschieten, schermen, mindful ness over eten alsook tapas maken. De activiteiten werden opgenoemd en je mocht je hand opsteken als je aan de workshop deel wilde nemen. Het was mooi dat je twee workshops kon doen, want meestal vind je meerdere work shops leuk. Bij de workshops kreeg je uitleg wat de bedoeling was en instructies hoe je het moest doen. Daarna ging je aan de slag bij de workshops. Na de eerste work shop was er een pauze en kon je iets gaan drinken. Waar je iets kon gaan drinken waren mensen bezig met schilderen op een bord of doek. In de keuken waren al verschillende gezonden en lekkere tapas te zien. En kon je zien hoe de tapas gemaakt werden. De meeste mensen gingen gezellig met elkaar een workshop doen en er samen naar toe. Zodat we er met elkaar een leuke dag van konden maken en nie mand alleen hoefde te zijn. Tussen de workshops door was er ook tijd om gezellig met elkaar te kletsen en om an dere mensen te ontmoeten.
neemt kom je ook onder de mensen, want sociale contacten zijn ook belang rijk. Want mensen hebben behoefte aan contact met andere mensen om gezellig te kletsen of om leuke activiteiten te ondernemen. En die krijg je alleen maar om activiteiten buitenshuis te on dernemen. Ik vond het een gezellig en nuttig eve nement met de verschillende work shops en kennismaking met gezonde tapas. En leuk om te zien dat er zoveel cliënten aan hun gezondheid willen werken en daar belangstelling voor hebben. Het is goed dat Samen Gezond activiteiten organiseert binnen de RIBW G&V. En dat het project steeds meer gaat samenwerken met Samen Wijzer. Want er zijn ook cliënten die het moei lijk vinden om zelf activiteiten te on dernemen. En als ze dan van een ervaringsdeskundige (Samen Wijzer) horen hoe goed het is iets te doen, dat activiteiten ondernemen goed voor het herstel is en dat ze de cliënt erbij kun nen ondersteunen. Dan is de stap minder groot om aan hun gezondheid te werken. Want mensen die ook geestelijke problemen hebben / hebben gehad be grijpen je vaak beter dan mensen die niks hebben. Samen met elkaar bezig zijn en met elkaar contact hebben doet iedereen goed en dat was zeker ook deze middag het geval. Het was een zeer gezellige middag!
Na het doen van de tweede workshop werden de gezonde tapas die gemaakt waren in de workshop tapas maken ge nuttigd. En konden cliënten kennis ma ken dat gezond en lekkere tapas (kleine hapjes) en dat lekker niet altijd snacks zoals chips, noten, chocolade repen, fri tuur hoeft te zijn. Door gezond te eten en te bewegen voel je je veel lekkerder en fitter en minder last van lichamelijke klachten. En als je activiteiten onder
Eric ter Weijden. Huizen, 26 februari 2013.
5
S"Vuebrtsetkosptpbearltkjespelen" is voorbij, want...
Uit de kast komen is goed voor je gezondheid
stoffen, waaronder het bekende stress hormoon cortisol. Een teveel daaraan kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals depressie. KLACHTEN
Het bleek dat homo's, lesbiennes en biseksuelen die nog in de kast zitten zo wel een hoger cortisolniveau hadden als meer psychische klachten.
In de openbaarheid treden met je homo seksuele aard, zorgt voor minder stresshor moon en vermindert psychische klachten.
Dat schrijven Canadese onderzoekers van de Universiteit van Montreal deze week in Psychosomatic Medicine. De onderzoekers verzamelden 87 man nen en vrouwen met verschillende sek suele geaardheden. Van de homoseksuelen waren sommigen nog niet in de openbaarheid getreden, terwijl anderen al wel uit de kast wa ren. De vrijwilligers moesten meerdere malen langskomen om een vragenlijst over hun psychische doen in te vullen en om bloed af te geven. Dat werd ge test op verschillende stressgerelateerde
Bij homoseksuele mensen die wel open waren over hun geaardheid, was de psychische gezondheid vergelijkbaar met heteroseksuelen. Bij homoseksuele mannen was het cortisolniveau zelfs lager dan bij heteromannen. Hoe dat kan, weten de onderzoekers niet. De Canadezen concluderen dat het ge zonder is om open te zijn over seksuele geaardheid. Ze stellen dat de vrijheid om uit de kast te komen hiermee niet alleen een cultureel vraagstuk is, maar ook een medisch. Niet verrassend plei ten ze voor meer tolerantie en open heid over het thema. Bron: NU.nl/Hidde Boersma
6
P l a n e t r e e A w a r d : N o m i n a t i e s 2 01 3 M e n s g e r i c h t e Z o r g
En de genomineerden zijn...
16 goede voorbeelden van mensgerichte zorg zijn genomineerd voor de felbegeerde Spirit of Planetree Award. Op 21 maart a.s. worden de winnaars tijdens de Planetree conferentie 2013 Waarde in Nijkerk bekend gemaakt.
DE GENOMINEERDEN ZIJN:
Fatima Zorg, Centra voor Psychisch Herstel, Thuiszorg Pantein, GGzE, Spaarne Ziekenhuis (2x), Zorggroep Almere, Heliomare, HagaZiekenhuis, Maasziekenhuis Pantein, Sevagram, Rijnland Zorggroep, Rivas Zorggroep (2x), Vivium Zorggroep en S&L Zorg. Voor dit jaar heeft de rib Weetjes met dit magazine van de 'tWeetjes' en haar interactieve SocialMedia projekt op Twitter helaas dus niet de landelijke finale bereikt. Wellicht voor volgend jaar: Nieuwe ronde, nieuwe kansen! (red.)
Iedere dag opnieuw brengen de zorg verleners in Planetree organisaties steeds meer en op een steeds hoger ni veau mensgerichte zorg in de praktijk. Iedereen doet dat op z’n eigen manier die past in de eigen omgeving met de gemeenschappelijke visie van Planetree als houvast. Dit jaar zijn 53 initiatieven ingezonden, allen bieden zij inspiratie en laten op zeer diverse manieren de spirit van Planetree zien. Hoewel er uiteindelijk maar drie prijzen te vergeven zijn, zijn alle aanmeldingen waardevol en dat maakt iedereen op zich – en uiteindelijk onze gezondheidszorg tot winnaar. De inzendingen zijn bekeken op positie ve effecten en impact op cliënten, me dewerkers en/of organisatie, vernieuwing, overdraagbaarheid, actuali teit en duurzaamheid. De externe jury, bestaande uit vertegenwoordigers van cliëntenraden (LOC), zorgmedewerkers (Randstad Zorg) en deskundigen uit de zorgsector (Skipr), zullen samen met Stichting Planetree Nederland de uit eindelijke winnaars selecteren.
OVER PLANETREE
De naam Planetree (plataan) is afkomstig van Hippocrates, de grondlegger van de medische we tenschap, die les gaf onder een plataan op het eiland Kos. Stichting Planetree Nederland is opgericht in 2006 en is de non profit organisatie die zorginstellin gen actief helpt bij het realiseren van mensgerichte zorg met de Planetree visie. Het Planetree net werk bestaat uit instellingen die vastbesloten zijn om voor patiën ten, cliënten en bewoners de best mogelijke zorg te bieden en
7
PSluabnteetkrsetebAawlkard: Nominaties 2013 Mensgerichte Zorg
voor medewerkers een hartelijke en goede werkomgeving te creëren. Daar toe inspireren zij elkaar, laten zien hoe het gedachtegoed in praktijk wordt ge bracht en werken gericht aan een cul tuur, dienstverlening en fysieke omgeving zoals iedereen die graag meemaakt. De groep instellingen die samenwerkt met Planetree groeit in alle sectoren (ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, GGZ, verpleging verzorging en thuiszorg, Revalidatiezorg). Het internationale net werk kent al meer dan 500 instellingen van kleine en grote (academische) zorg instellingen in VS, Canada, Denemarken, Brazilië en Japan.
stimulans voor zorgverleners om (ver nieuwende) initiatieven in praktijk te brengen die een belangrijk positief ver schil maken voor cliënten en mede werkers. De ingezonden initiatieven voor de Spi rit of Planetree Award zijn allen relevante goede praktijken die voort komen uit de dagelijkse zorg die in Nederland en België met bijna 50.000 zorgverleners en ruim 10.000 vrijwilli gers binnen Planetree organisaties wordt geboden.
ERKENNING EN UITWISSELING MENSGERICHTE ZORG
De Planetree Awards zijn bedoeld als
in memoriam
8
I m p l a n t a a t m o g e l i j ke r e m e d i e t e g e n o o r s u i z e n
Over oorsuizen en ‘piepjes’
In het Maastricht UMC+ heeft onlangs de eerste patiënt die aan één kant doof is en lijdt aan oorsuizen, een zogeheten Tinnitus Implantaat (TI) gekregen.
Het is de bedoeling dat dit TI zodanig wordt afgesteld dat er een stiltecode wordt gevonden waardoor de patiënt verlost is van het oorsuizen. Steeds meer mensen hebben last van oorsuizen (tinnitus). Schattingen wijzen op tot ruim twee miljoen mensen in Nederland. Zij horen geluiden zoals rui sen, piepen of fluiten, hoog of laag, hard of zacht, vaak 24 uur per dag. OORZAAK
De oorzaak van oorsuizen is vaak niet te achterhalen en er bestaat ook nog geen behandeling voor. Dat is frustre rend voor patiënten omdat men ook niet weet of de tinnitus overgaat of dat het zich verder ontwikkelt. Wel duidelijk is dat oorsuizen vaak, maar niet altijd samengaat met slechthorendheid. Zenuwen en schakelkernen in de herse nen kunnen ontregeld raken door ge brek aan geluidssignaal waardoor de hersenkernen een soort 'overspannen gedrag' gaan vertonen en dit gemis gaan compenseren.
leiden tot het geluid van stilte waarin het oorsuizen verdwenen zou moeten zijn. PROEF
"We gaan een proef doen bij tien perso nen, die allemaal aan één kant doof zijn en enkel aan die zijde last hebben van oorsuizen", licht prof. Stokroos van de Universiteit van Maastricht toe. Deze patiënten zijn voor het merendeel al geselecteerd en worden twee jaar gevolgd. "Per patiënt gaan we op zoek naar de ideale situatie waarbij we de elektrische stimulatie zodanig willen gaan aanbieden dat de patiënt het niet meer waarneemt."
Het Maastrichtse team wil nu met be hulp van het Tinnitus Implantaat (TI) opnieuw geluid naar die hersenkernen sturen. Voor de patiënt zou dat kunnen
Door: Gezondheidsnet
9
P ol i t i ek n i eu w s
“Ophef hogere eigen bijdrage AWBZ politieke les”
Kabinetten die om politieke redenen impopulaire maatregelen schuwen, bren gen hun opvolgers in moeilijkheden. Die les moet de politiek trekken uit het onge noegen van de afgelopen weken over de hogere bijdragen in de AWBZ. Dat betoogt PvdAsenator K. Putters zater dag in een interview in het Reformatorisch Dagblad.
Sinds 1 januari telt de overheid niet 4, maar 12 procent van het spaarvermogen mee met het inkomen waarop de eigen bijdrage in de AWBZ is gebaseerd. Als gevolg daarvan betalen ruim 63.000 ouderen, gehandicapten en psychiatri sche patiënten in een instelling daar door dit jaar een hogere bijdrage. Bij ongeveer de helft bedraagt de ver slechtering enkele honderden euro’s per maand. De twee kabinetten voor Rutte II overwogen al in 2008 en 2010 de ver mogensinkomensbijtelling voor de eigen bijdrage met 4 procent te verhogen naar 8. Balkenende IV liet zich in 2008 afschrikken door de CDATweede Kamerfractie, die niets voor zo’n maat regel voelde, Rutte I viel al na ruim een jaar. April 2012 zagen VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie zich ge noodzaakt de bijtelling in het lente akkoord naar 12 procent te verhogen. Consequentie daarvan is, zo beaamt Putters, dat het langzaam gegroeide
draagvlak voor eigen betalingen nu flink wordt beproefd. „Wie bestuurt met onvoldoende oog voor de lange termijn en niet bereid is over zijn schaduw te springen, overvraagt zijn opvolgers; dát is de les.” Hoogleraar M. Trappenburg, houder van de Dreesleerstoel aan de Universiteit van Amsterdam, vindt dat het kabinet Rutte/Asscher te weinig uitlegt waarom het het lenteakkoord verkiest boven het verhogen van de (inkomensafhankelijke) ziektekostenpremie. „Als het argument is dat er opstand dreigt onder hoogop geleide premiebetalers, vind ik dat niet zo sterk. Natuurlijk kun je steeds accen tueren hoeveel deze groep kwijt is aan de zorg en hoe weinig hij er gebruik van maakt. Maar laten we een ziek tekostenverzekering niet als een soort schadeverzekering wegzetten. Wie premie afdraagt en geen zorg nodig heeft, kan ook dankbaar zijn voor wat hem aan ziekte blijft bespaard.” Platform VG voor mensen met een ver standelijke beperking en de CGRaad pleiten voor het verdubbelen van de heffingsvrije voet van 21.139 euro „voor mensen die hun leven lang zorg nodig hebben en nauwelijks mogelijkheid hebben een financiële buffer op te bou wen”, aldus woordvoerster D. Klooster man vrijdag. Ze verwacht niet dat de maatregel wordt teruggedraaid. Bron: refdag.nl
10
V e r g r o t e n va n k a n s e n d o o r w e r k e n e n l e r e n
RIBW opent bistro in Zwolle
Na meer dan een jaar van verbouwen, direct omwonenden betrekken en informeren, zoeken naar een passende naam en gemo tiveerde leerlingen voor het leerwerk project, opent Vidiveni Bistronomie aan de Jufferenwal 17 op 7 maart haar deuren voor het publiek.
Cliënten kunnen hier hun werkervaring opdoen en worden geschoold in samen werking met het Deltion College. De eetgelegenheid biedt ook stageplekken voor studenten van het Deltion College.
‘We zijn gewoon een commerciële hore cagelegenheid, maar met een extra dimensie,’ zegt Josua Oechies, chefkok bij Vidiveni. ‘Mensen kunnen bij ons lunchen, dineren of gewoon komen ge nieten van een kop koffie, maar worden, onder begeleiding, bediend door cliën ten van de RIBW of andere zorginstel lingen.’ De RIBW Groep Overijssel begeleidt mensen in wonen, werken en welzijn die een afstand hebben tot de samen leving. Diverse initiatieven worden ge nomen om in stappen de mensen weer bij de samenleving te betrekken. Eén stap ontbrak: de laatste stap naar een baan op de reguliere arbeidsmarkt. Deze is nu gerealiseerd, Vidiveni Bis tronomie, waarin werken en leren samengaan om de kansen te vergroten.
VERBINDING
Bij Vidiveni gaat het om kwaliteit, am bacht en verse streek en seizoenspro ducten. Passend bij de visie op eten, service en de verbinding die de RIBW zoekt met mensen en de directe omge ving. De realisatie van het geheel is een coproductie van deltaWonen en de RIBW Groep Overijssel. Op de bovenste verdiepingen zijn 21 appartementen ge realiseerd waar mensen zelfstandig wo nen en worden begeleid door professionals van de RIBW Groep Over ijssel. Vidiveni is gelegen midden in het oude centrum van Zwolle en gehuisvest in een historisch pand met een bijzon dere geschiedenis. Via Facebook en Twitter kan iedereen die dat leuk vindt de start en belevingen van het Vidiveniteam volgen. Ook is er een eigen website en op http://www.vi diveni.nl kun je kijken voor meer in formatie.
11
T i j d vo o r e x t r a h u l p i n d e z o r g
Hier komen de
robots!
Mede door de enorme sprongen die de gezondheidszorg de afgelopen decennia gemaakt heeft, worden mensen steeds ouder. Ondertussen is er in de zorg steeds minder geld en mankracht be schikbaar om voor al deze ouderen te zorgen. Het resultaat is dat ouderen lang niet meer zo snel een plekje in het verpleegtehuis verwerven, langer thuis moeten blijven wonen en afhankelijk worden van mantelzorgers. Dat geldt met name voor mensen met beginnen de dementie of andere geheugen problemen: lichamelijk hebben ze vaak geen of weinig problemen en op basis van hun geheugenverlies alleen komen ze niet in aanmerking voor een plekje in het verpleegtehuis. COMPANIONABLE
In Europa – en ook daarbuiten – wordt hard over dat vraagstuk nagedacht. Bij voorbeeld door het Nederlandse kennis centrum Smart Homes. In samenwerking met diverse andere (Eu ropese) partijen ontwikkelde en testte het kenniscentrum de laatste vier jaar de robot CompanionAble. Een robot die mensen op sociaal en cognitief vlak on dersteunt. “We richten ons met deze robot specifiek op mensen met ge
Er zijn nu al te weinig handen in de zorg en Nederland blijft maar vergrijzen. In de toe komst zullen dan ook steeds meer mensen thuis oud moeten worden. Gelukkig komt er hulp uit de technologische hoek: zorgende robots!
heugenproblemen,” vertelt Claire Huij nen, projectmanager bij Smart Homes. De robot rolt letterlijk bij mensen door het huis heen. “De robot heeft geen ar men en benen, maar dat hoeft ook niet. Het is niet de bedoeling dat deze robot thee gaat maken: dat kunnen mensen met geheugenproblemen zelf wel.” ROBOT VERSUS DE TABLET
Het idee van robots in de zorg is natuurlijk niet nieuw. Zo wordt er ook in landen als Japan bijvoorbeeld al volop mee geëxperimenteerd. Wat opvalt wan neer u die robots bekijkt, is dat ze vaak heel sterk op mensen lijken: ze hebben armen, benen, een menselijk gezicht en bewegen zich als mensen. CompanionA ble is anders. “Wij geloven niet zo in humanoids (robots die exact op mensen lijken en zich als mensen gedragen, red.),” stelt Huijnen. Wij willen mensen met onze robots ondersteunen en aan moedigen om zelf actief en in beweging te blijven.” MENSELIJK CONTACT
Smart Homes testte de robot niet alleen in de slimme woning, maar ook op een gesloten afdeling in een zorginstelling. Het leverde ontroerende resultaten op.
12
T i j d vo o r e x t r a h u l p i n d e z o r g
“Ook daar doen mensen die demente rend zijn weinig uit zichzelf. Mensen hebben meer prikkels nodig.” NOG EVEN GEDULD
Het onderzoek van Smart Homes wijst erop dat robots de kwaliteit van leven van mensen kan verhogen. Maar hoe lang gaat het nog duren voor de robot klaar is om zijn plekje bij mensen thuis of in het verzorgingstehuis in te nemen? Om de robots ook in de zorg in te zet ten, moet nog wel wat werk verzet worden. “We werken op dit moment aan een voorstel om een pilot te doen bij zorginstellingen. We verwachten over drie tot vier jaar een basisset te hebben die kan worden ingezet. In de jaren die volgen zullen we die verder uitbreiden. Mensen kunnen door de robots langer thuis blijven wonen en dat is een stuk goedkoper dan wanneer deze mensen uit huis moeten worden geplaatst.” SPRAAKHERKENNING
Voor de robots straks de huizen van ouderen binnenrollen, moet er nog flink wat werk worden verzet. “Op technolo gisch vlak is de spraakherkenning één van de grootste struikelblokken. Je werkt met mensen met geheugen problemen, dus je kunt deze mensen geen sleutelwoorden leren om met de robot te communiceren. Tegelijkertijd zal de robot niet alle zinnen begrijpen.
13
We moeten dus op zoek naar manieren om de communicatie tussen mensen en robots goed te laten verlopen. Bij voorbeeld door de robots geen open vragen te laten stellen waar mensen op tal van manieren op kunnen ant woorden. De robot vraagt dan niet: ‘Wat wil je gaan doen?’ Maar: ‘Wil je fo to’s kijken of een stukje lopen?’ De ant woordmogelijkheden zijn dan beperkt en dus is de kans dat de robot het ant woord begrijpt, groter.” Hoewel er nog de nodige vraagstukken zijn, lijken de robots hard op weg om een plekje in de zorg op te eisen. “Ro bots hebben absoluut een toekomst in de zorg,” stelt Huijnen. Ze durft zelfs nog ietsje verder te gaan dan dat. “We kunnen niet zonder. Zorg kan nog veel leuker en boeiender dan nu het geval is.” En robots zijn de aangewezen ‘per sonen’ om het boeiend te maken. “Zij brengen mensen weer met elkaar in ver binding.” Caroline Kraaijvanger, Scientas.nl
L e kke r ' s p a c e n '
Miljardair zoekt kandidaten voor Marsmissie in 2018
De Amerikaanse miljardair en 'ruimtetoe rist' Dennis Tito wil in 2018 samen met een groep investeerders een bemande vlucht naar Mars organiseren.
Het moet volgens Tito haalbaar zijn om met een investering van ongeveer een miljard dollar de techniek daarvoor te ontwikkelen. De initiatiefnemers zoeken ook nog twee geschikte kandidaten die bereid zijn de risico's te nemen én 501 dagen op elkaars lip willen zitten in een kleine ruimte. Een echtpaar bijvoorbeeld. Om de missie mogelijk te maken moe ten nog allerlei technische problemen worden opgelost, alleen al om de inzit tenden in leven te houden. TIJDSDRUK
Het project staat onder een grote tijds druk: de missie moet per se in januari
2018 plaatsvinden, omdat Mars dan in een bepaalde lijn met de aarde staat die een vlucht rond de rode planeet mogelijk maakt. De volgende mogelijk heid doet zich pas voor in 2031. Dennis Tito werd in 2001 de eerste ruimtetoerist door met een Russische capsule naar het Internationaal Ruimte station (ISS) te vliegen. Het kostte hem 20 miljoen dollar. Voor een bemande missie naar Mars is een aanzienlijk grotere investering no dig. De miljardair betaalt de opstartkos ten uit eigen zak en hoopt meer donoren te vinden. RISICO'S
Het ruimteschip zou een rondje rond Mars vliegen op 241 kilometer van het oppervlak van de planeet. De missie is bepaald niet zonder risico's. De hoge straling waar de inzittenden mee te maken krijgen, geeft ze volgens eerdere onderzoeken van ruimtevaartor ganisatie NASA een verhoogd risico op kanker. Bovendien is er geen weg terug als de raket eenmaal is opgestegen. ''Als er iets misgaat, komen ze niet terug'', zegt het hoofd techniek van het project.
14
A c t i vi t e i t e n R I B W H u i z e n o p d i n s d a g e n
05 maart CREATIEF
Activiteiten in Huizen
Schilderen op doek of kleuren van bestaande gekopieerde kunstkaarten 12 maart INLOOP
Je kan zelf met eigen werk aan de gang op het gebied van schilderen, tekenen, sieraden maken, handwerken of naaien met ondersteuning van Gonnie. 19 maart
KLEDING OPPIMPEN
Maak van je oude kleding iets nieuws en zie er weer helemaal hip uit. We gaan kleding op verschillende manieren ´oppimpen´. 26 maart
PAASSTUKJES
Laat je creativiteit lekker gaan en maak je eigen paasstukje! 02 april
AAN TAFEL!
Paaslunch met veel gezelligheid!
15
internet: www.ribweetjes.webklik.nl
op aarde. Telkens als zo iemand een leugen uitspreekt, loopt zijn klok een minuut vooruit." Dan ziet de man een klok waarvan de wijzers als een beze tene draaien. "Van wie is die klok?" vraagt de man. "O," zegt de duivel: "die is van een politicus; die gebruiken we hier als ventilator."
L E K K E R M O P P IE
GEKNIPT
ACHTER HET RAAM
Een giraf komt terug in de dierentuin. "Wat kijk je chagrijnig?" vraagt de be waker. "Vind je 't gek?" zegt de giraf: "Ik kom net bij de kapper vandaan. Alleen m'n nek uitscheren: 85 euro!" Vanaf 1 januari 2014 wil ik een werkvrije rookplek!
Loopt een oud mannetje over de wal letjes en hij kijkt voorzichtig bij de 'da mes van plezier' naar binnen. Plotseling blijft ie staan bij zo'n dame en tikt tegen het glas. "Wat kost dit?" vraagt het oude mannetje. "30 euro", antwoord de dame. "Goh", zegt het mannetje, "dat is niet duur voor dubbel glas!"
Twee gekken hebben voor 1 euro een horloge gekocht. Ze zijn er dolgelukkig mee totdat het uurwerk op een dag stil blijft staan. Ze halen het uit elkaar en vinden tussen de radertjes een dode vlieg. "Geen wonder dat het niet meer loopt," zegt de ene gek. "De machinist is overleden!"
Oma vraagt aan haar kleindochtertje van 8 jaar: "Wat wil je hebben voor je verjaardag?" Waarop het kind zegt: "De pil." Waarop oma bijna een beroerte krijgt en verschrikt vraagt: "Wat moet jij nou met de pil!?" Zegt het meisje: "Ik heb nou drie poppen, en dat lijkt me wel voldoende."
WENS
GEKKENWERK
VOORLICHTING
HIERNAMAALS
En de klant zei op het crematorium: 'Ik vindt het vreemd dat een doodskist bij u 500 euro meer kost dan bij uw concur rent." En de verkoper antwoordde: "Als u maar niet denkt dat u in zulke goedkope kisten net zo lekker ligt als in de onze." POLITIEK
Er komt een man in de hel terecht. De hel blijkt vol te hangen met klokken. De ene klok loopt langzaam, de andere wat sneller. De man vraagt aan de duivel: "Wat doen al die klokken hier?" De dui vel legt uit: "Elke klok hoort bij iemand
16
Afschrikwekkende plaatjes moeten demotiverend werken op het roken.